Λοιμώδη νοσήματαΛοιμώδη νοσήματα

(Ανεμευλογιά – Ιλαρά – Ερυθρά - (Ανεμευλογιά – Ιλαρά – Ερυθρά - Οστρακιά)Οστρακιά)

Σιδηρόπουλος ΘεόδωροςΣιδηρόπουλος Θεόδωρος Ιατρός Δερματολόγος – ΑφροδισιολόγοςΙατρός Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος

Επιμελητής Β ΕΣΥΕπιμελητής Β ΕΣΥΚρατική Κλινική ΝΑΔΝΘΚρατική Κλινική ΝΑΔΝΘ

ΑνεμευλογιάΑνεμευλογιά

Πρωτοπαθής λοίμωξη με τον ιό Πρωτοπαθής λοίμωξη με τον ιό VZVVZV

ΕπιδημιολογίαΕπιδημιολογία• Η πρωτοπαθής λοίμωξη καταλείπει ανοσία δια βίου Η πρωτοπαθής λοίμωξη καταλείπει ανοσία δια βίου • Ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα αισθητήρια γάγγλια Ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα αισθητήρια γάγγλια

και σε ποσοστό 10-15% αναζωπυρώνεται (έρπης ζωστήρας)και σε ποσοστό 10-15% αναζωπυρώνεται (έρπης ζωστήρας)• Μεταδίδεται με τις εκκρίσεις του αναπνευστικού (95% των επίνοσων)Μεταδίδεται με τις εκκρίσεις του αναπνευστικού (95% των επίνοσων)• Επίσης, από τις φυσαλίδες ή φλύκταινες, Επίσης, από τις φυσαλίδες ή φλύκταινες, όχι όμως μετά το σχηματισμό όχι όμως μετά το σχηματισμό

εσχάρας.εσχάρας.• Μόνη δεξαμενή του ιού, ο άνθρωπος.Μόνη δεξαμενή του ιού, ο άνθρωπος.• Μέγιστη συχνότητα παρατηρείται μεταξύ των 5-10 ετώνΜέγιστη συχνότητα παρατηρείται μεταξύ των 5-10 ετών• Το 90% των παιδιών έχουν μολυνθεί μέχρι το 10ο έτος της ηλικίας Το 90% των παιδιών έχουν μολυνθεί μέχρι το 10ο έτος της ηλικίας

τουςτους• Περίοδος επώασης Περίοδος επώασης : : Συνήθως 14-16 ημέρες (όρια 11-20)Συνήθως 14-16 ημέρες (όρια 11-20)• Περίοδος μεταδοτικότητας Περίοδος μεταδοτικότητας : : 2 ημέρες πριν έως 7 ημέρες μετά την 2 ημέρες πριν έως 7 ημέρες μετά την

εμφάνιση του εξανθήματος, όταν όλα τα εξανθηματικά στοιχεία έχουν εμφάνιση του εξανθήματος, όταν όλα τα εξανθηματικά στοιχεία έχουν εφελκιδοποιηθείεφελκιδοποιηθεί

Κλινική εικόναΚλινική εικόνα• 1-3 ημέρες πριν το εξάνθημα είναι δυνατό να παρατηρηθούν 1-3 ημέρες πριν το εξάνθημα είναι δυνατό να παρατηρηθούν πρόδρομα πρόδρομα

συμπτώματασυμπτώματα (πυρετός, κακουχία, ανορεξία, συμπτώματα από το (πυρετός, κακουχία, ανορεξία, συμπτώματα από το αναπνευστικό).αναπνευστικό).

• ΕξάνθημαΕξάνθημα, αρχικά με τη μορφή μικρών ερυθρών , αρχικά με τη μορφή μικρών ερυθρών βλατίδωνβλατίδων, οι οποίες , οι οποίες εξελίσσονται ταχέως σε μη ομφαλωτές, ωοειδείς εξελίσσονται ταχέως σε μη ομφαλωτές, ωοειδείς φυσαλίδεςφυσαλίδες, που , που σχηματίζονται σε ερυθηματώδη βάση. Το υγρό των φυσαλίδων είναι στην σχηματίζονται σε ερυθηματώδη βάση. Το υγρό των φυσαλίδων είναι στην αρχή διαυγές και στη συνέχεια θολερό, για να επακολουθήσει εξέλκωση, αρχή διαυγές και στη συνέχεια θολερό, για να επακολουθήσει εξέλκωση, εφελκιδοποίηση και επούλωση των φυσαλίδων.εφελκιδοποίηση και επούλωση των φυσαλίδων.

• Διάρκεια έκθυσης Διάρκεια έκθυσης :: 3-4 ημέρες 3-4 ημέρες• Συνήθως αρχίζει από τον κορμό και συνεχίζεται στην κεφαλή, στο πρόσωπο, Συνήθως αρχίζει από τον κορμό και συνεχίζεται στην κεφαλή, στο πρόσωπο,

και λιγότερο συχνά στα άκρακαι λιγότερο συχνά στα άκρα• Συνύπαρξη ταυτόχρονα 100-300 εξανθηματικών στοιχείων σε όλα τα στάδιαΣυνύπαρξη ταυτόχρονα 100-300 εξανθηματικών στοιχείων σε όλα τα στάδια• Σχεδόν πάντα παρατηρείται Σχεδόν πάντα παρατηρείται κνησμόςκνησμός• Εξάνθημα μπορεί να παρουσιαστεί και στους βλεννογόνουςΕξάνθημα μπορεί να παρουσιαστεί και στους βλεννογόνους• Η Η λεμφαδενίτιδαλεμφαδενίτιδα που παρατηρείται μπορεί να είναι γενικευμένηπου παρατηρείται μπορεί να είναι γενικευμένη

Χαρακτηριστικές εικόνεςΧαρακτηριστικές εικόνες

Συγγενής ανεμευλογιάΣυγγενής ανεμευλογιά• Χαμηλό βάρος γέννησηςΧαμηλό βάρος γέννησης• Ατροφία εγκεφαλικού φλοιούΑτροφία εγκεφαλικού φλοιού• ΣπασμοίΣπασμοί• Διανοητική καθυστέρησηΔιανοητική καθυστέρηση• ΧοριοαμφιβληστροειδίτιδαΧοριοαμφιβληστροειδίτιδα• ΚαταρράκτηςΚαταρράκτης• ΜικροκεφαλίαΜικροκεφαλία• Ενδοκρανιακές αποτιτανώσειςΕνδοκρανιακές αποτιτανώσεις• Ουλές στο σώμα ή τα άκραΟυλές στο σώμα ή τα άκρα

• ΑΝ Η ΜΗΤΕΡΑ ΝΟΣΗΣΕΙ 2 ΗΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΩΣ 5 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟΑΝ Η ΜΗΤΕΡΑ ΝΟΣΗΣΕΙ 2 ΗΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΩΣ 5 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ• Βαριά λοίμωξη του νεογνού Άμεση χορήγηση υπεράνοσης γ-σφαιρίνης Βαριά λοίμωξη του νεογνού Άμεση χορήγηση υπεράνοσης γ-σφαιρίνης

ΕπιπλοκέςΕπιπλοκές• Συνηθέστερη η Συνηθέστερη η επιμόλυνση των δερματικών βλαβώνεπιμόλυνση των δερματικών βλαβών με με

σταφυλόκοκκο ή στρεπτόκοκκο Α => Μολυσματικό κηρίο, κυτταρίτιδα, σταφυλόκοκκο ή στρεπτόκοκκο Α => Μολυσματικό κηρίο, κυτταρίτιδα, αποστήματα, σηψαιμία, σπειραματονεφρίτιδααποστήματα, σηψαιμία, σπειραματονεφρίτιδα

• Αν δοθεί ασπιρίνη => Αν δοθεί ασπιρίνη => Σύνδρομο Σύνδρομο ReyeReye ( (εμετοί, διταραχές συνείδησης)εμετοί, διταραχές συνείδησης)• ΕγκεφαλίτιδαΕγκεφαλίτιδα (<0,1%) συνήθως την πρώτη εβδομάδα της νόσου. (<0,1%) συνήθως την πρώτη εβδομάδα της νόσου.

Συχνότερα εμφανίζεται ως Συχνότερα εμφανίζεται ως παρεγκεφαλίτιδαπαρεγκεφαλίτιδα με αταξία και υποχωρεί με αταξία και υποχωρεί πλήρως. Η πλήρως. Η διάχυτη εγκεφαλίτιδαδιάχυτη εγκεφαλίτιδα προκαλεί θάνατο στο 5% περίπου προκαλεί θάνατο στο 5% περίπου

• ΠνευμονίαΠνευμονία,, συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένους, έγκυους, ηλικιωμένους, συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένους, έγκυους, ηλικιωμένους, (στο 15-20%) ίσως θανατηφόρα. Βήχας, δύσπνοια, ταχύπνοια, κυάνωση(στο 15-20%) ίσως θανατηφόρα. Βήχας, δύσπνοια, ταχύπνοια, κυάνωση

• Θρομβοπενία, αιμορραγικές βλάβες ή αιμορραγίαΘρομβοπενία, αιμορραγικές βλάβες ή αιμορραγία (κεραυνοβόλος (κεραυνοβόλος πορφύρα, γαγγραινώδης ανεμευλογιά, ΔΕΠ)πορφύρα, γαγγραινώδης ανεμευλογιά, ΔΕΠ)

• Άλλες επιπλοκές ΝΣΆλλες επιπλοκές ΝΣ: : Οπτική νευρίτιδα, εγκάρσια μυελίτιδα, Οπτική νευρίτιδα, εγκάρσια μυελίτιδα, υποθαλαμικό σύνδρομο, σ. υποθαλαμικό σύνδρομο, σ. Guillain-Barre’, Guillain-Barre’, παράλυση κρανιακών παράλυση κρανιακών νεύρωννεύρων

• ΣπάνιαΣπάνια: : Μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, ηπατίτιδα, ελκωτική Μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, ηπατίτιδα, ελκωτική γαστρίτιδα, ορχίτιδα, αρθρίτιδαγαστρίτιδα, ορχίτιδα, αρθρίτιδα

ΔιάγνωσηΔιάγνωση• Κυτταρολογική εξέτασηΚυτταρολογική εξέταση από τη βάση της φυσσαλίδας μπορεί να από τη βάση της φυσσαλίδας μπορεί να

αποκαλύψει την παρουσία ενδοπυρηνικών εγκλείστων, αποκαλύψει την παρουσία ενδοπυρηνικών εγκλείστων, γιγαντοκυττάρων και σωματιδίων του ιούγιγαντοκυττάρων και σωματιδίων του ιού

• Ανεύρεση Ανεύρεση φθοριζόντων αντισωμάτωνφθοριζόντων αντισωμάτων• Μέθοδοι Μέθοδοι ταχείας καλλιέργειαςταχείας καλλιέργειας του ιού απαιτούν 48 ώρες για του ιού απαιτούν 48 ώρες για

ταυτοποίηση. Ο ταυτοποίηση. Ο VZV VZV είναι ευαίσθητος ιός και καλλιεργείται είναι ευαίσθητος ιός και καλλιεργείται δύσκολα. Ο συνδυασμός του θετικού αποτελέσματος της δύσκολα. Ο συνδυασμός του θετικού αποτελέσματος της κυτταρολογικής εξέτασης για κυτταρολογικής εξέτασης για HSVHSV ή για ή για VZV VZV και της αρνητικής και της αρνητικής καλλιέργειας αποτελεί ένδειξη παρουσίας καλλιέργειας αποτελεί ένδειξη παρουσίας VZVVZV

• Μπορεί να παρατηρηθείΜπορεί να παρατηρηθεί τρανσαμινασαιμίατρανσαμινασαιμία

• ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ• Το εξάνθημα της ανεμευλογιάς σπανίως συγχέεται μεΤο εξάνθημα της ανεμευλογιάς σπανίως συγχέεται με: :

εξανθήματα άλλων ιογενών λοιμώξεων, μολυσματικό κηρίο, εξανθήματα άλλων ιογενών λοιμώξεων, μολυσματικό κηρίο, ουρτικάρια, ερπητοειδή δερματίτιδα, στρόφαλο, ουρτικάρια, ερπητοειδή δερματίτιδα, στρόφαλο, πομφολυγώδη κνήφη, ευλογιοειδή παραψωρίαση του πομφολυγώδη κνήφη, ευλογιοειδή παραψωρίαση του MuchaMucha

Πορεία-ΠρόγνωσηΠορεία-Πρόγνωση• Η πορεία της νόσου στα παιδιά είναι εξαιρετικήΗ πορεία της νόσου στα παιδιά είναι εξαιρετική• Η ανάρρωση είναι πλήρηςΗ ανάρρωση είναι πλήρης• Η θνητότητα ανέρχεται στα 2/100000 και για τους ενήλικες Η θνητότητα ανέρχεται στα 2/100000 και για τους ενήλικες

30/100000. Είναι 10% στα παιδιά που πάσχουν από λευχαιμία30/100000. Είναι 10% στα παιδιά που πάσχουν από λευχαιμία• Σε παιδιά με ανοσοανεπάρκεια ή ανοσοκαταστολή η ανεμευλογιά Σε παιδιά με ανοσοανεπάρκεια ή ανοσοκαταστολή η ανεμευλογιά

είναι δυνατό να είναι θανατηφόρος λόγω σπλαγχνικής διασποράς, είναι δυνατό να είναι θανατηφόρος λόγω σπλαγχνικής διασποράς, εγκεφαλίτιδας ή πνευμονίτιδαςεγκεφαλίτιδας ή πνευμονίτιδας

ΠρόληψηΠρόληψη• Εμβολιασμός (ζώντας εξασθενημένος ιός)Εμβολιασμός (ζώντας εξασθενημένος ιός)ΙστορικόΙστορικό• Κυκλοφορία στην Ελλάδα 10/2004Κυκλοφορία στην Ελλάδα 10/2004• Ένταξη στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών 3/2006 (25% Ένταξη στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών 3/2006 (25%

συμμετοχή)συμμετοχή)• Κίνδυνος αύξησης φορτίου νοσηρότηταςΚίνδυνος αύξησης φορτίου νοσηρότητας• Ζήτημα δεοντολογίας (ποιος θα νοσήσει με/χωρίς εμβολιασμό)Ζήτημα δεοντολογίας (ποιος θα νοσήσει με/χωρίς εμβολιασμό)Ανάγκη γιαΑνάγκη για::• Χορήγηση εμβολίου δωρεάνΧορήγηση εμβολίου δωρεάν• Επαρκής προμήθεια δημόσιων εμβολιαστικών κέντρωνΕπαρκής προμήθεια δημόσιων εμβολιαστικών κέντρων• Οργάνωση εμβολιασμού μειονοτικών ομάδωνΟργάνωση εμβολιασμού μειονοτικών ομάδων• Ενεργητικό πρόγραμμα εμβολιασμού «ενδιάμεσων γενεών»Ενεργητικό πρόγραμμα εμβολιασμού «ενδιάμεσων γενεών»• Ενεργητικό πρόγραμμα ενημέρωσης και εμβολιασμού ενηλίκων σε Ενεργητικό πρόγραμμα ενημέρωσης και εμβολιασμού ενηλίκων σε

υψηλό κίνδυνο (επαγγελματίες υγείας, εκπαιδευτικοί)υψηλό κίνδυνο (επαγγελματίες υγείας, εκπαιδευτικοί)• Καλή επιδημιολογική επιτήρηση έρπητα ζωστήραΚαλή επιδημιολογική επιτήρηση έρπητα ζωστήρα• Επιστροφή στο σχολείο όταν έχουν εφελκιδοποιηθεί όλα τα στοιχεία.Επιστροφή στο σχολείο όταν έχουν εφελκιδοποιηθεί όλα τα στοιχεία.

ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα• Εφαρμογή εμβολιασμούΕφαρμογή εμβολιασμού: : όχι «αυτονόητα» καλήόχι «αυτονόητα» καλή• Ανάγκη για ποσοτικές εκτιμήσεις ωφελειών – κινδύνων – Ανάγκη για ποσοτικές εκτιμήσεις ωφελειών – κινδύνων –

αβεβαιοτήτων ένταξης εμβολίων στο Εθνικό Πρόγραμμα αβεβαιοτήτων ένταξης εμβολίων στο Εθνικό Πρόγραμμα ΕμβολιασμώνΕμβολιασμών

• Ανάγκη για στάθμιση (και) με ελληνικά επιδημιολογικά δεδομέναΑνάγκη για στάθμιση (και) με ελληνικά επιδημιολογικά δεδομένα• Ανάγκη για ενεργητικές στρατηγικές εφαρμογής εμβολιασμού Ανάγκη για ενεργητικές στρατηγικές εφαρμογής εμβολιασμού

(όχι απλά απαγγελία χρονοδιαγράμματος(όχι απλά απαγγελία χρονοδιαγράμματος

ΘεραπείαΘεραπεία• Η συμπτωματική θεραπεία συνίσταται σε Η συμπτωματική θεραπεία συνίσταται σε χορήγηση χορήγηση

αντιπυρετικώναντιπυρετικών (πλην ασπιρίνης), σε (πλην ασπιρίνης), σε αντικνησμώδη αντικνησμώδη σκευάσματασκευάσματα, σε , σε δροσερά λουτράδροσερά λουτρά και και προσεκτική ατομική προσεκτική ατομική υγιεινήυγιεινή. .

• Σε επιμόλυνση => Σε επιμόλυνση => αντιβιοτικά (τοπικά)αντιβιοτικά (τοπικά)• Σε ανοσοκατεσταλμένους, σε νεογνά, σε βαριά νόσηση => Σε ανοσοκατεσταλμένους, σε νεογνά, σε βαριά νόσηση =>

ενδοφλέβια χορήγηση ακυκλοβίρηςενδοφλέβια χορήγηση ακυκλοβίρης

ΙλαράΙλαρά Πρωτοπαθής λοίμωξη με τον ιό της Πρωτοπαθής λοίμωξη με τον ιό της

ιλαράς.ιλαράς. ((RNA RNA παραμυξοϊός με έναν αντιγονικό παραμυξοϊός με έναν αντιγονικό

τύπο)τύπο)

ΕπιδημιολογίαΕπιδημιολογία• Από το 1989 έχει σχεδόν εξαλειφθεί στο Δυτικό Κόσμο Από το 1989 έχει σχεδόν εξαλειφθεί στο Δυτικό Κόσμο • Κρούσματα σε μεγαλύτερες ηλικίες (επανεμβολιασμός 12-14 ετών)Κρούσματα σε μεγαλύτερες ηλικίες (επανεμβολιασμός 12-14 ετών)• Υψηλή θνητότητα στον Τρίτο Κόσμο λόγω υποθρεψίας και Υψηλή θνητότητα στον Τρίτο Κόσμο λόγω υποθρεψίας και

επιμολύνσεωνεπιμολύνσεων (1-10%)(1-10%)• Κρούσματα συνήθως το χειμώνα και την άνοιξηΚρούσματα συνήθως το χειμώνα και την άνοιξη• Ανοσία δια βίου μετά από φυσική νόσησηΑνοσία δια βίου μετά από φυσική νόσηση• Ο ιός στο αίμα, ούρα και ρινοφαρυγγικό έκκριμα των μολυσμένωνΟ ιός στο αίμα, ούρα και ρινοφαρυγγικό έκκριμα των μολυσμένων• Μέγιστη μεταδοτικότητα κατά τη διάρκεια του καταρροϊκού σταδίου Μέγιστη μεταδοτικότητα κατά τη διάρκεια του καταρροϊκού σταδίου

με τα σταγονίδια του αναπνευστικούμε τα σταγονίδια του αναπνευστικού• Περίοδος μεταδοτικότηταςΠερίοδος μεταδοτικότητας: : 1-2 ημέρες πριν έως 5 ημέρες μετά το 1-2 ημέρες πριν έως 5 ημέρες μετά το

εξάνθημαεξάνθημα• Περίοδος επώασηςΠερίοδος επώασης: : 8-12 ημέρες από την επαφή με τον ιό, 14 ως το 8-12 ημέρες από την επαφή με τον ιό, 14 ως το

εξάνθημαεξάνθημα• Στον Τρίτο κόσμο κυρίως σε παιδιά 5-10 ετώνΣτον Τρίτο κόσμο κυρίως σε παιδιά 5-10 ετών• Στο Δυτικό κόσμο κυρίως σε μη εμβολιασμένους ενήλικες ή έφηβους, Στο Δυτικό κόσμο κυρίως σε μη εμβολιασμένους ενήλικες ή έφηβους,

ή σε μη εμβολιασμένα βρέφηή σε μη εμβολιασμένα βρέφη• Προστασία από μητρικά αντισώματα. Ευαισθησία στη λοίμωξη στα Προστασία από μητρικά αντισώματα. Ευαισθησία στη λοίμωξη στα

μέσα και προς το τέλος του 1ου έτουςμέσα και προς το τέλος του 1ου έτους• Η παθητική ανοσία μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη της Η παθητική ανοσία μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη της

ενεργητικής ως το 12-15 μήναενεργητικής ως το 12-15 μήνα

Κλινική εικόναΚλινική εικόνα• Τα Τα πρώτα συμπτώματαπρώτα συμπτώματα είναι υψηλός πυρετός, υπεραιμία της μύτης και είναι υψηλός πυρετός, υπεραιμία της μύτης και

των ματιών, δακρύρροια, φωτοφοβία, ρινόρροια και κοπιαστικός βήχας των ματιών, δακρύρροια, φωτοφοβία, ρινόρροια και κοπιαστικός βήχας (12-24 ώρες). Στον επιπεφυκότα είναι δυνατό να παρατηρηθεί (12-24 ώρες). Στον επιπεφυκότα είναι δυνατό να παρατηρηθεί χαρακτηριστική εγκάρσια γραμμή κατά μήκος του βλεφαρικού χείλους χαρακτηριστική εγκάρσια γραμμή κατά μήκος του βλεφαρικού χείλους (γραμμή (γραμμή Stimson)Stimson)..

• Οι Οι κηλίδες κηλίδες KöplikKöplik (λευκόφαιες, μεγέθους κόκκου άμμου, απέναντι από (λευκόφαιες, μεγέθους κόκκου άμμου, απέναντι από τους κάτω γομφίους) στους βλεννογόνους των παρειών είναι τους κάτω γομφίους) στους βλεννογόνους των παρειών είναι παθογνωμονικές για τη νόσο. Σπάνια λείπουν.παθογνωμονικές για τη νόσο. Σπάνια λείπουν.

• Το Το εξάνθημαεξάνθημα είναι κηλιδοβλατιδώδες και επεκτείνεται ταχέως από το είναι κηλιδοβλατιδώδες και επεκτείνεται ταχέως από το πρόσωπο, στον κορμό και τα άκρα. Έκθυση για 6 ημέρες. Μερικές φορές πρόσωπο, στον κορμό και τα άκρα. Έκθυση για 6 ημέρες. Μερικές φορές ακολουθεί λεπτή απολέπιση και το εξάνθημα αποκτά καφεοειδή χροιά. Η ακολουθεί λεπτή απολέπιση και το εξάνθημα αποκτά καφεοειδή χροιά. Η βαρύτητα της νόσου σχετίζεται με την έκταση του εξανθήματος, το οποίο βαρύτητα της νόσου σχετίζεται με την έκταση του εξανθήματος, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι πετεχειώδες ή αιμορραγικό.σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι πετεχειώδες ή αιμορραγικό.

• 2-3 ημέρες μετά την έκθυση του εξανθήματος ο πυρετός υποχωρεί.2-3 ημέρες μετά την έκθυση του εξανθήματος ο πυρετός υποχωρεί.• Δυνατό να εμφανιστεί Δυνατό να εμφανιστεί λεμφαδενίτιδα, σπληνομεγαλίαλεμφαδενίτιδα, σπληνομεγαλία και και μεσεντέρια μεσεντέρια

λεμφαδενίτιδαλεμφαδενίτιδα (με κοιλιακά άλγη) (με κοιλιακά άλγη)• ΧαρακτηριστικήΧαρακτηριστική λευκοπενίαλευκοπενία

Χαρακτηριστικές εικόνεςΧαρακτηριστικές εικόνες

Κηλίδες Κηλίδες KöplikKöplik

ΕπιπλοκέςΕπιπλοκές• Οξεία μέση ωτίτιδα Οξεία μέση ωτίτιδα (συχνή επιπλοκή, γενικά οι επιπλοκές από το (συχνή επιπλοκή, γενικά οι επιπλοκές από το

αναπνευστικό σύστημα παρατηρούνται στο 15% των περιπτώσεων)αναπνευστικό σύστημα παρατηρούνται στο 15% των περιπτώσεων)• Διάμεση πνευμονίαΔιάμεση πνευμονία (λόγω του ιού ή συνηθέστερα λόγω (λόγω του ιού ή συνηθέστερα λόγω

μικροβιακής λοίμωξης)μικροβιακής λοίμωξης)• Επενενεργοποίηση φυματιώδους λοίμωξης Επενενεργοποίηση φυματιώδους λοίμωξης • ΕγκεφαλομυελίτιδαΕγκεφαλομυελίτιδα (1-2/1000 περιπτώσεις, συνήθως 2-5 μέρες (1-2/1000 περιπτώσεις, συνήθως 2-5 μέρες

μετά το εξάνθημα, που εκδηλώνεται με διέγερση, αταξία, εμέτους, μετά το εξάνθημα, που εκδηλώνεται με διέγερση, αταξία, εμέτους, σπασμούς και τελικά κώμα. Θνητότητα 50%, οι υπόλοιποι βαριά σπασμούς και τελικά κώμα. Θνητότητα 50%, οι υπόλοιποι βαριά εγκεφαλική βλάβη δια βίου. Στο ΕΝΥεγκεφαλική βλάβη δια βίου. Στο ΕΝΥ: : Αύξηση λεμφοκυττάρων και Αύξηση λεμφοκυττάρων και λευκώματος, γλυκόζη κ.φ)λευκώματος, γλυκόζη κ.φ)

• Υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδαΥποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (Όψιμη επιπλοκή, χρόνια (Όψιμη επιπλοκή, χρόνια μετά την οξεία νόσηση, 1/100.000 αυτών που νόσησαν, οδηγεί στο μετά την οξεία νόσηση, 1/100.000 αυτών που νόσησαν, οδηγεί στο θάνατο μετά από 6-12 μήνες)θάνατο μετά από 6-12 μήνες)

• Άλλες επιπλοκέςΆλλες επιπλοκές:: Αιμορραγική ή μαύρη ιλαρά,Αιμορραγική ή μαύρη ιλαρά, μυοκαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα, μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα, θρομβοπενία, σκωληκοειδίτιδα, μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα, θρομβοπενία, σκωληκοειδίτιδα, κερατίτιδα, οπτική νευρίτιδα.κερατίτιδα, οπτική νευρίτιδα.

• Κατά την εγκυμοσύνηΚατά την εγκυμοσύνη πρόωρος ή θνησιγενής τοκετός πρόωρος ή θνησιγενής τοκετός • Σε νεαρούς ενήλικεςΣε νεαρούς ενήλικες μέτρια τρανσαμινασαιμία και ήπιος μέτρια τρανσαμινασαιμία και ήπιος

ίκτεροςίκτερος

ΔιάγνωσηΔιάγνωση• Ανεύρεση πολυπύρηνων γιγαντοκυττάρων στο Ανεύρεση πολυπύρηνων γιγαντοκυττάρων στο επίχρισμα του επίχρισμα του

ρινικού βλεννογόνουρινικού βλεννογόνου• Απομόνωση του ιού σεΑπομόνωση του ιού σε κυτταροκαλλιέργειακυτταροκαλλιέργεια• Ανεύρεση Ανεύρεση αυξημένου τίτλου αντισωμάτων στον ορόαυξημένου τίτλου αντισωμάτων στον ορό κατά την κατά την

ανάρρωσηανάρρωση• Η Η PCRPCR ανιχνεύει γονιδιακές ακολουθίες του ανιχνεύει γονιδιακές ακολουθίες του RNA RNA του ιού από τον του ιού από τον

ορό, το φάρυγγα ή το ΕΝΥ του πάσχονταορό, το φάρυγγα ή το ΕΝΥ του πάσχοντα

• ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ• Το εξάνθημα της ιλαράς πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί απόΤο εξάνθημα της ιλαράς πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από::

αιφνίδιο εξάνθημα, ερυθρά, λοίμωξη από εντεροϊό ή αιφνίδιο εξάνθημα, ερυθρά, λοίμωξη από εντεροϊό ή αδενοϊό, τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, την τοξοπλάσμωση, αδενοϊό, τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, την τοξοπλάσμωση, τη μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία, την οστρακιά, τις τη μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία, την οστρακιά, τις ρικετσιώσεις, το σύνδρομο ρικετσιώσεις, το σύνδρομο KawasakiKawasaki, την ορονοσία και τις , την ορονοσία και τις φαρμακευτικές αντιδράσεις.φαρμακευτικές αντιδράσεις.

Πορεία-ΠρόγνωσηΠορεία-Πρόγνωση• Η ανάρρωση είναι πλήρης και παρατηρείται 7-10 ημέρες μετά την Η ανάρρωση είναι πλήρης και παρατηρείται 7-10 ημέρες μετά την

έναρξη των συμπτωμάτωνέναρξη των συμπτωμάτων• Σε περιπτώσεις υποσιτισμένων παιδιών έχουμε βελτίωση της Σε περιπτώσεις υποσιτισμένων παιδιών έχουμε βελτίωση της

πρόγνωσης μετά χορήγηση Βιταμίνης Α 200000πρόγνωσης μετά χορήγηση Βιταμίνης Α 200000 U U εφάπαξ. εφάπαξ. • Σε καιρό επιδημίας η χορήγηση του εμβολίου στα ανεμβολίαστα Σε καιρό επιδημίας η χορήγηση του εμβολίου στα ανεμβολίαστα

άτομα, εντός 3 ημερών από την έκθεση στον ιό προλαμβάνει τη άτομα, εντός 3 ημερών από την έκθεση στον ιό προλαμβάνει τη νόσηση, ενώ η χορήγηση ειδικής άνοσης σφαιρίνης (0,25 νόσηση, ενώ η χορήγηση ειδικής άνοσης σφαιρίνης (0,25 ml/kg ml/kg EM) EM) εντός 6 ημερών από τη μόλυνση προλαμβάνει ή τροποποιεί εντός 6 ημερών από τη μόλυνση προλαμβάνει ή τροποποιεί την εμφάνιση της νόσουτην εμφάνιση της νόσου

ΠρόληψηΠρόληψη• ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΣΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΣΗ• Εμβόλιο προφυλάσσει με 2 δόσεις το 12-15 μήνα και 4-5 ή 11-12 ετώνΕμβόλιο προφυλάσσει με 2 δόσεις το 12-15 μήνα και 4-5 ή 11-12 ετών• Η παρουσία μητρικών αντισωμάτων και η παθητική ανοσοποίηση με γ-Η παρουσία μητρικών αντισωμάτων και η παθητική ανοσοποίηση με γ-

σφαιρίνη επηρεάζουν τη δραστικότητα του εμβολίου.σφαιρίνη επηρεάζουν τη δραστικότητα του εμβολίου.• Η χορήγηση του εμβολίου αντενδείκνυται σε έγκυους, σε παιδιά με Η χορήγηση του εμβολίου αντενδείκνυται σε έγκυους, σε παιδιά με

ανοσοανεπάρκεια ή ανοσοκαταστολή, κατά τη διάρκεια εμπύρετου ανοσοανεπάρκεια ή ανοσοκαταστολή, κατά τη διάρκεια εμπύρετου νοσήματος ή αν έχει χορηγηθεί γ-σφαιρίνη τους 3 προηγούμενους νοσήματος ή αν έχει χορηγηθεί γ-σφαιρίνη τους 3 προηγούμενους μήνεςμήνες

• ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΣΗΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΣΗ• Η γ-σφαιρίνη μπορεί να προλάβει τη νόσο ή να μειώσει τη βαρύτητά Η γ-σφαιρίνη μπορεί να προλάβει τη νόσο ή να μειώσει τη βαρύτητά

της, αν χορηγηθεί μέσα σε 5 ημέρες από την επαφή με τον ιό.της, αν χορηγηθεί μέσα σε 5 ημέρες από την επαφή με τον ιό.• Μεγάλη δόση (0,25Μεγάλη δόση (0,25ml/kg) ml/kg) είναι προστατευτική, ενώ η μικρή δόση είναι προστατευτική, ενώ η μικρή δόση

(0,05(0,05ml/kg) ml/kg) μειώνει τη βαρύτητα της ιλαράς.μειώνει τη βαρύτητα της ιλαράς.• Ενδείκνυται σε παιδιά με χρόνια νοσήματα, ανοσοκαταστολή ή Ενδείκνυται σε παιδιά με χρόνια νοσήματα, ανοσοκαταστολή ή

ανοσοανεπάρκεια, στα οποία πρέπει να χορηγούνται 0,5 ανοσοανεπάρκεια, στα οποία πρέπει να χορηγούνται 0,5 ml/kgml/kg με με μέγιστη ποσότητα τα 15 μέγιστη ποσότητα τα 15 mlml. .

ΘεραπείαΘεραπεία• Υποστηρικτική, Υποστηρικτική, ανάλογα με τα συμπτώματα που προέχουνανάλογα με τα συμπτώματα που προέχουν• ΑντιβιοτικάΑντιβιοτικά, , σε δευτεροπαθείς μικροβιακές λοιμώξειςσε δευτεροπαθείς μικροβιακές λοιμώξεις• ΧορήγησηΧορήγηση ριμπαβιρίνηςριμπαβιρίνης ίσως έχει ένδειξη σε ίσως έχει ένδειξη σε

ανοσοκατεσταλμένα άτομα και σε βαριές λοιμώξεις.ανοσοκατεσταλμένα άτομα και σε βαριές λοιμώξεις.

ΕρυθράΕρυθρά

Πρωτοπαθής λοίμωξη με τον ιό της Πρωτοπαθής λοίμωξη με τον ιό της ερυθράς.ερυθράς.

((RNA Toga RNA Toga ιός)ιός)

ΕπιδημιολογίαΕπιδημιολογία• Μοναδικός ξενιστής του ιού ο άνθρωποςΜοναδικός ξενιστής του ιού ο άνθρωπος• Μετάδοση μέσω ρινοφαρυγγικού εκκρίματος ή του πλακούνταΜετάδοση μέσω ρινοφαρυγγικού εκκρίματος ή του πλακούντα• Περίοδος μεταδοτικότηταςΠερίοδος μεταδοτικότητας: : 2 ημέρες πριν έως 5-7 ημέρες μετά την 2 ημέρες πριν έως 5-7 ημέρες μετά την

εμφάνιση του εξανθήματος.εμφάνιση του εξανθήματος.• Περίοδος επώασης Περίοδος επώασης : : Κυμαίνεται από 14-21 ημέρες (Συνήθως 16-18)Κυμαίνεται από 14-21 ημέρες (Συνήθως 16-18)• Τα μητρικά αντισώματα προστατεύουν το βρέφος για τους πρώτους Τα μητρικά αντισώματα προστατεύουν το βρέφος για τους πρώτους

6 μήνες της ζωής.6 μήνες της ζωής.• Σε κλειστούς πληθυσμούς το ποσοστό μόλυνσης αγγίζει το 100%, Σε κλειστούς πληθυσμούς το ποσοστό μόλυνσης αγγίζει το 100%,

ενώ μεταξύ επίνοσων μελών μιας οικογένειας το 50-60%ενώ μεταξύ επίνοσων μελών μιας οικογένειας το 50-60%• Η λοίμωξη συνήθως είναι υποκλινικήΗ λοίμωξη συνήθως είναι υποκλινική• Συνήθως την άνοιξη με επιδημίες κάθε 6-9 χρόνια στους μη Συνήθως την άνοιξη με επιδημίες κάθε 6-9 χρόνια στους μη

εμβολιασμένους πληθυσμούςεμβολιασμένους πληθυσμούς• Καταλείπει ισόβια ανοσίαΚαταλείπει ισόβια ανοσία• 10-20% των νεαρών ενηλίκων είναι επίνοσοι10-20% των νεαρών ενηλίκων είναι επίνοσοι• Τα βρέφη με συγγενή ερυθρά είναι δυνατό να αποβάλλουν τον ιό στο Τα βρέφη με συγγενή ερυθρά είναι δυνατό να αποβάλλουν τον ιό στο

ρινοφαρυγγικό έκκριμα και στα ούρα και να τον μεταδίδουν στα ρινοφαρυγγικό έκκριμα και στα ούρα και να τον μεταδίδουν στα επίνοσα άτομα για περισσότερο από 1 έτος μετά τη γέννησή τους.επίνοσα άτομα για περισσότερο από 1 έτος μετά τη γέννησή τους.

Συγγενής ερυθράΣυγγενής ερυθρά• Όταν η γυναίκα μολυνθεί κατά τους 4 πρώτους μήνες της κύησης Όταν η γυναίκα μολυνθεί κατά τους 4 πρώτους μήνες της κύησης

θα προσβληθεί το έμβρυο σε ποσοστό που υπερβαίνει το 80%, ενώ θα προσβληθεί το έμβρυο σε ποσοστό που υπερβαίνει το 80%, ενώ αργότερα μόνο το 10%. Όψιμες μολύνσεις προκαλούν μεμονωμένες αργότερα μόνο το 10%. Όψιμες μολύνσεις προκαλούν μεμονωμένες βλάβες. βλάβες.

• Ενδομήτρια δυστροφίαΕνδομήτρια δυστροφία (50-85%) (50-85%)• Ανωμαλίες καρδιάςΑνωμαλίες καρδιάς (Στένωση πνευμονικής, ανοικτός αρτηριακός (Στένωση πνευμονικής, ανοικτός αρτηριακός

πόρος, μεσοκοιλιακή επικοινωνία)πόρος, μεσοκοιλιακή επικοινωνία)• Ανωμαλίες από τους οφθαλμούςΑνωμαλίες από τους οφθαλμούς (Καταρράκτης, μικροφθαλμία, (Καταρράκτης, μικροφθαλμία,

γλαύκωμα, αμφιβληστροειδίτιδα)γλαύκωμα, αμφιβληστροειδίτιδα)• ΚώφωσηΚώφωση• Χρόνια εγκεφαλίτιδαΧρόνια εγκεφαλίτιδα• Αιματολογικές ανωμαλίεςΑιματολογικές ανωμαλίες (Θρομβοπενία, λεμφοπενία, και (Θρομβοπενία, λεμφοπενία, και

εξωμυελικές αιμοποιητικές εστίες, κυρίως στο δέρμα).εξωμυελικές αιμοποιητικές εστίες, κυρίως στο δέρμα).• Διάφορες ανωμαλίεςΔιάφορες ανωμαλίες (Ηπατίτιδα, οστεομυελίτιδα, ανοσολογικές (Ηπατίτιδα, οστεομυελίτιδα, ανοσολογικές

διαταραχές, δυσαπορρόφηση και διαβήτης)διαταραχές, δυσαπορρόφηση και διαβήτης)

Κλινική εικόναΚλινική εικόνα• Κατά τη νόσηση παιδιών μπορεί να παρατηρηθεί μόνο εξάνθημαΚατά τη νόσηση παιδιών μπορεί να παρατηρηθεί μόνο εξάνθημα• Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να προηγηθεί Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να προηγηθεί μέτριος πυρετός, μέτριος πυρετός,

πόνος στα μάτια και το φάρυγγα και μυαλγίεςπόνος στα μάτια και το φάρυγγα και μυαλγίες• Χαρακτηριστική Χαρακτηριστική οπισθοωτιαία και ινιακή αδενίτιδαοπισθοωτιαία και ινιακή αδενίτιδα, που , που

προηγείται συνήθως του εξανθήματοςπροηγείται συνήθως του εξανθήματος• Το Το εξάνθημα εξάνθημα αρχίζει από το πρόσωπο και επεκτείνεται στο σώμα, αρχίζει από το πρόσωπο και επεκτείνεται στο σώμα,

είναι δε κηλιδοβλατιδώδες, μη συρρέον. Διαρκεί περίπου 4 ημέρεςείναι δε κηλιδοβλατιδώδες, μη συρρέον. Διαρκεί περίπου 4 ημέρες• Ενάνθημα Ενάνθημα συνήθως δεν υπάρχει (Αν υπάρχει, προηγείται της συνήθως δεν υπάρχει (Αν υπάρχει, προηγείται της

έκθυσης του εξανθήματος και αποτελείται από ροδόχροες έκθυσης του εξανθήματος και αποτελείται από ροδόχροες κηλίδες στη μαλακή υπερώα).κηλίδες στη μαλακή υπερώα).

• Δυνατό να παρατηρηθεί Δυνατό να παρατηρηθεί πολυαρθρίτιδαπολυαρθρίτιδα (άκρων χειρών) (άκρων χειρών) συνήθως σε μεγαλύτερα κορίτσια που υποχωρεί χωρίς κατάλοιπα.συνήθως σε μεγαλύτερα κορίτσια που υποχωρεί χωρίς κατάλοιπα.

• Επίσης, Επίσης, παραισθησίες παραισθησίες καικαι τενοντίτιδα τενοντίτιδα..• Σπάνια Σπάνια λευκοπενία λευκοπενία και και θρομβοπενίαθρομβοπενία

Χαρακτηριστικές εικόνεςΧαρακτηριστικές εικόνες

ΕπιπλοκέςΕπιπλοκές• Αρθρίτιδα, Αρθρίτιδα, κυρίως στα μεγάλα άτομα και συνήθως στις κυρίως στα μεγάλα άτομα και συνήθως στις

γυναίκες. Όταν η προσβολή είναι πολυαρθρική προσομοιάζει προς γυναίκες. Όταν η προσβολή είναι πολυαρθρική προσομοιάζει προς τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

• Εγκεφαλίτιδα,Εγκεφαλίτιδα, σε συχνότητα 1/6000 νοσήσεις, μη ειδική, με σε συχνότητα 1/6000 νοσήσεις, μη ειδική, με χαμηλή θνητότηταχαμηλή θνητότητα

• Στη συγγενή ερυθρά έχει περιγραφεί Στη συγγενή ερυθρά έχει περιγραφεί σύνδρομο που σύνδρομο που προσομοιάζει με την οξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδαπροσομοιάζει με την οξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα

ΔιάγνωσηΔιάγνωση• Η κλινική εικόνα της ερυθράς είναι μη ειδική και η κλινική της Η κλινική εικόνα της ερυθράς είναι μη ειδική και η κλινική της

διάγνωση μπορεί να τεθεί με βεβαιότητα μόνο κατά τη διάρκεια διάγνωση μπορεί να τεθεί με βεβαιότητα μόνο κατά τη διάρκεια επιδημίαςεπιδημίας

• Απομόνωση του ιού στο ρινοφαρυγγικό έκκριμα ή με τον Απομόνωση του ιού στο ρινοφαρυγγικό έκκριμα ή με τον τετραπλασιασμό του τίτλου του ειδικού αντισώματος στον ορό τετραπλασιασμό του τίτλου του ειδικού αντισώματος στον ορό του ασθενούς κατά την ανάρρωσητου ασθενούς κατά την ανάρρωση

• Ο ιός μπορεί επίσης να απομονωθεί από το αίμα, τα ούρα και το Ο ιός μπορεί επίσης να απομονωθεί από το αίμα, τα ούρα και το ΕΝΥ, ιδιαίτερα των βρεφών με συγγενή ερυθρά.ΕΝΥ, ιδιαίτερα των βρεφών με συγγενή ερυθρά.

• ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ• Το εξάνθημα της ερυθράς πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί απόΤο εξάνθημα της ερυθράς πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από::

ιλαρά, λοίμωξη από εντεροϊό, τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, ιλαρά, λοίμωξη από εντεροϊό, τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, την οστρακιά, και τις φαρμακευτικές αντιδράσεις.την οστρακιά, και τις φαρμακευτικές αντιδράσεις.

Πορεία-ΠρόγνωσηΠορεία-Πρόγνωση• Η πρόγνωση είναι άριστη στην επίκτητη ερυθρά, αλλά πολύ βαριά Η πρόγνωση είναι άριστη στην επίκτητη ερυθρά, αλλά πολύ βαριά

στη συγγενή ερυθρά γιατί οι ανωμαλίες είναι μη αναστρέψιμες.στη συγγενή ερυθρά γιατί οι ανωμαλίες είναι μη αναστρέψιμες.

ΠρόληψηΠρόληψη• Στις έγκυους επίνοσες γυναίκες που έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό της Στις έγκυους επίνοσες γυναίκες που έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό της

ερυθράς και αρνούνται να διακόψουν την κύηση, πρέπει να χορηγείται ερυθράς και αρνούνται να διακόψουν την κύηση, πρέπει να χορηγείται γ-γ-σφαιρίνησφαιρίνη ακόμα και όταν έχει τεκμηριωθεί η λοίμωξη. Η ανοσολογική ακόμα και όταν έχει τεκμηριωθεί η λοίμωξη. Η ανοσολογική κατάσταση της εγκύου, που έρχεται σε επαφή με ασθενή, μπορεί να κατάσταση της εγκύου, που έρχεται σε επαφή με ασθενή, μπορεί να προσδιοριστεί με ορολογικές εξετάσεις.προσδιοριστεί με ορολογικές εξετάσεις.

• Ο εμβολιασμός προφυλάσσει από τη λοίμωξη. Μετά τον εμβολιασμό ο ιός Ο εμβολιασμός προφυλάσσει από τη λοίμωξη. Μετά τον εμβολιασμό ο ιός αποβάλλεται για μερικές εβδομάδες από το ρινοφάρυγγα, αλλά δε αποβάλλεται για μερικές εβδομάδες από το ρινοφάρυγγα, αλλά δε μεταδίδεται.μεταδίδεται.

• Ο ιός του εμβολίου αν και εξασθενημένος, έχει απομονωθεί από έμβρυα Ο ιός του εμβολίου αν και εξασθενημένος, έχει απομονωθεί από έμβρυα => => αντένδειξη εμβολιασμού κατά την κύησηαντένδειξη εμβολιασμού κατά την κύηση

• Παρόλα αυτά, τυχαία χορήγηση εμβολίου στην κύηση δεν είναι ένδειξη Παρόλα αυτά, τυχαία χορήγηση εμβολίου στην κύηση δεν είναι ένδειξη διακοπής της κύησηςδιακοπής της κύησης

• Αντενδείξεις εμβολιασμούΑντενδείξεις εμβολιασμού: : Ανοσοανεπάρκεια, ανοσοκαταστολή, οξύ Ανοσοανεπάρκεια, ανοσοκαταστολή, οξύ εμπύρετο νόσημα, υπερευαισθησία στα συστατικά του εμβολίου, εμπύρετο νόσημα, υπερευαισθησία στα συστατικά του εμβολίου, σε άτομα στα οποία έχει χορηγηθεί γ-σφαιρίνη το τελευταίο σε άτομα στα οποία έχει χορηγηθεί γ-σφαιρίνη το τελευταίο τρίμηνοτρίμηνο..

• Ανεπιθύμητες ενέργειες εμβολιασμούΑνεπιθύμητες ενέργειες εμβολιασμού: : Πυρετός, λεμφαδενίτιδα, Πυρετός, λεμφαδενίτιδα, εξάνθημα, αρθραλγίες και αρθρίτιδα (τα δύο τελευταία πιο συχνά εξάνθημα, αρθραλγίες και αρθρίτιδα (τα δύο τελευταία πιο συχνά σε μεγάλα κορίτσια και γυναίκες).σε μεγάλα κορίτσια και γυναίκες).

ΘεραπείαΘεραπεία• Η θεραπεία είναι συμπτωματική. Δεν υπάρχει ειδική θεραπείαΗ θεραπεία είναι συμπτωματική. Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία

ΟστρακιάΟστρακιά

Λοίμωξη από β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας ΑΛοίμωξη από β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας ΑΣπάνια, χρυσίζων σταφυλόκοκκος που παράγει Σπάνια, χρυσίζων σταφυλόκοκκος που παράγει

εξωτοξίνηεξωτοξίνη

ΕπιδημιολογίαΕπιδημιολογία• Η παραγωγή ερυθρογόνου τοξίνης εξαρτάται από τη παρουσία του Η παραγωγή ερυθρογόνου τοξίνης εξαρτάται από τη παρουσία του

κατάλληλου βακτηριοφάγουκατάλληλου βακτηριοφάγου• Ασθενείς με προηγούμενη έκθεση στην ερυθρογόνο τοξίνη έχουν Ασθενείς με προηγούμενη έκθεση στην ερυθρογόνο τοξίνη έχουν

ανοσία ως προς αυτήν και εξουδετερώνουν την τοξίνηανοσία ως προς αυτήν και εξουδετερώνουν την τοξίνη• Θεωρητικά, επειδή υπάρχουν αρκετά στελέχη στρεπτόκοκκου που Θεωρητικά, επειδή υπάρχουν αρκετά στελέχη στρεπτόκοκκου που

παράγουν ερυθρογόνο τοξίνη και μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη, παράγουν ερυθρογόνο τοξίνη και μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη, είναι δυνατό να υπάρξει και δεύτερο επεισόδιο οστρακιάςείναι δυνατό να υπάρξει και δεύτερο επεισόδιο οστρακιάς

• Στελέχη χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου μπορούν να παράγουν Στελέχη χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου μπορούν να παράγουν ερυθρογόνο τοξίνη και να προκαλέσουν ένα οστρακοειδές εξάνθημαερυθρογόνο τοξίνη και να προκαλέσουν ένα οστρακοειδές εξάνθημα

• Συνήθης ηλικία 1-10 ετών κατά τους χειμερινούς μήνες υπό Συνήθης ηλικία 1-10 ετών κατά τους χειμερινούς μήνες υπό συνθήκες συνωστισμού και στενής επαφής.συνθήκες συνωστισμού και στενής επαφής.

• Τρόπος μετάδοσηςΤρόπος μετάδοσης: : Με σταγονίδια κατά τον πταρμό και το βήχαΜε σταγονίδια κατά τον πταρμό και το βήχα• Περίοδος επώασηςΠερίοδος επώασης: : 2-5 ημέρες. Το εξάνθημα εμφανίζεται 1-3 ημέρες 2-5 ημέρες. Το εξάνθημα εμφανίζεται 1-3 ημέρες

μετά την έναρξη της λοίμωξηςμετά την έναρξη της λοίμωξης• Οι στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α ανήκουν στη φυσιολογική χλωρίδα Οι στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α ανήκουν στη φυσιολογική χλωρίδα

του ρινοφάρυγγα. Ο αποικισμός αφορά το 15-20% του πληθυσμούτου ρινοφάρυγγα. Ο αποικισμός αφορά το 15-20% του πληθυσμού

Κλινική εικόναΚλινική εικόνα• Ο ασθενής μπορεί να εμφανίζεται ως οξέως πάσχων με Ο ασθενής μπορεί να εμφανίζεται ως οξέως πάσχων με υψηλό πυρετό, υψηλό πυρετό,

πονοκέφαλο, ναυτία, εμέτουςπονοκέφαλο, ναυτία, εμέτους. . ΛεμφαδενίτιδαΛεμφαδενίτιδα των πρόσθιων των πρόσθιων τραχηλικών λεμφαδένων σε συνδυασμό με τραχηλικών λεμφαδένων σε συνδυασμό με φαρυγγίτιδα / φαρυγγίτιδα / αμυγδαλίτιδααμυγδαλίτιδα..

• Το Το εξάνθημαεξάνθημα είναι μικροκηλιδώδες ερύθημα στον ανώτερο κορμό, πιο είναι μικροκηλιδώδες ερύθημα στον ανώτερο κορμό, πιο έντονο στις πτυχές (γραμμές έντονο στις πτυχές (γραμμές Pastia)Pastia). .

• Παλάμες και πέλματαΠαλάμες και πέλματα συνήθως ελεύθερα βλαβών συνήθως ελεύθερα βλαβών• Στο Στο πρόσωποπρόσωπο ερύθημα με περιστοματικό ωχρό δακτύλιο ερύθημα με περιστοματικό ωχρό δακτύλιο• Οι αρχικές βλάβες μετατρέπονται σε συρρέον ερύθημα=> οστρακιοειδέςΟι αρχικές βλάβες μετατρέπονται σε συρρέον ερύθημα=> οστρακιοειδές• Γραμμοειδείς πετέχειες στις Γραμμοειδείς πετέχειες στις πτυχέςπτυχές (σημείο (σημείο Pastia)Pastia)• Διάσπαρτες πετέχειεςΔιάσπαρτες πετέχειες• Το εξάνθημα υποχωρεί μέσα σε 4-5 ημέρες => πιτυρώδης απολέπιση σε Το εξάνθημα υποχωρεί μέσα σε 4-5 ημέρες => πιτυρώδης απολέπιση σε

σώμα & άκρα, αποφολίδωση, υπό μορφή φύλλων, σε παλάμες-πέλματασώμα & άκρα, αποφολίδωση, υπό μορφή φύλλων, σε παλάμες-πέλματα• Οξεία θυλακική ή μεμβρανώδης αμυγδαλίτιδαΟξεία θυλακική ή μεμβρανώδης αμυγδαλίτιδα (μπορεί (μπορεί

ασυμπτωματική ή ήπια)ασυμπτωματική ή ήπια)• ΕνάνθημαΕνάνθημα:: Φάρυγγας ερυθρός σαν βοδινό κρέας. Γλώσσα αρχικά λευκή Φάρυγγας ερυθρός σαν βοδινό κρέας. Γλώσσα αρχικά λευκή

με διάσπαρτες ερυθρές οιδηματώδεις θηλές (λευκή μωροειδής γλώσσα). με διάσπαρτες ερυθρές οιδηματώδεις θηλές (λευκή μωροειδής γλώσσα). Κατά την 4η-5η μέρα η υπερκερατωσική μεμβράνη αποχωρίζεται και ο Κατά την 4η-5η μέρα η υπερκερατωσική μεμβράνη αποχωρίζεται και ο βλεννογόνος της γλώσσας εμφανίζεται έντονα ερυθρός (ερυθρή βλεννογόνος της γλώσσας εμφανίζεται έντονα ερυθρός (ερυθρή μωροειδής γλώσσα). Στην υπερώα στιγμοειδές ερύθημα και πετέχειες.μωροειδής γλώσσα). Στην υπερώα στιγμοειδές ερύθημα και πετέχειες.

Χαρακτηριστικές εικόνεςΧαρακτηριστικές εικόνες• Γραμμοειδείς Γραμμοειδείς

πετέχειες πτυχών πετέχειες πτυχών ((Pastia’s lines) Pastia’s lines)

• (μασχάλες, (μασχάλες, αγκώνες, αγκώνες, μηρογεννητικές) μηρογεννητικές)

ΕπιπλοκέςΕπιπλοκές• Μέση ωτίτιδαΜέση ωτίτιδα• Διαπυητική τραχηλική λεμφαδενίτιδαΔιαπυητική τραχηλική λεμφαδενίτιδα• ΡινίτιδαΡινίτιδα• ΠαραρρινοκολπίτιδαΠαραρρινοκολπίτιδα• Περιαμυγδαλική κυτταρίτιδαΠεριαμυγδαλική κυτταρίτιδα• Περιαμυγδαλικό απόστημαΠεριαμυγδαλικό απόστημα• Οπισθοφαρυγγικό απόστημαΟπισθοφαρυγγικό απόστημα

• ΣΠΑΝΙΑΣΠΑΝΙΑ::

• Ρευματικός πυρετόςΡευματικός πυρετός• Οξεία σπειραματονεφρίτιδαΟξεία σπειραματονεφρίτιδα• Οζώδες ερύθημαΟζώδες ερύθημα

ΔιάγνωσηΔιάγνωση• Άμεση μικροσκόπησηΆμεση μικροσκόπηση:: Χρώση κατά Χρώση κατά Gram=> Gram (+) Gram=> Gram (+) κόκκοι που κόκκοι που

σχηματίζουν αλυσίδες (στρεπτόκοκκος) ή συναθροίσεις (σχηματίζουν αλυσίδες (στρεπτόκοκκος) ή συναθροίσεις (S. aureus) S. aureus) αναγνωρίζονται σε επίχρισμα από μολυσμένο τραύμα ή κηριοποιημένη αναγνωρίζονται σε επίχρισμα από μολυσμένο τραύμα ή κηριοποιημένη δερματική βλάβηδερματική βλάβη

• Ταχείες άμεσες αντιγονικές δοκιμασίες (Ταχείες άμεσες αντιγονικές δοκιμασίες (DATs):DATs): Χρησιμοποιούνται για να ανιχνευτούν αντιγόνα του στρεπτόκοκκου σε Χρησιμοποιούνται για να ανιχνευτούν αντιγόνα του στρεπτόκοκκου σε επίχρισμα από το φάρυγγαεπίχρισμα από το φάρυγγα

• ΚαλλιέργειαΚαλλιέργεια:: Απομονώνεται στρεπτόκοκκος ή χρυσίζων Απομονώνεται στρεπτόκοκκος ή χρυσίζων σταφυλόκοκκος σε καλλιέργεια του υλικού που προέρχεται από το σταφυλόκοκκος σε καλλιέργεια του υλικού που προέρχεται από το φάρυγγα ή από το τραύμαφάρυγγα ή από το τραύμα

• Ορολογικές εξετάσειςΟρολογικές εξετάσεις:: Ανιχνεύουν ανοσολογικές απαντήσεις σε Ανιχνεύουν ανοσολογικές απαντήσεις σε εξωκυττάρια προϊόντα (στρεπτολυσίνη Ο, υαλουρονιδάση, εξωκυττάρια προϊόντα (στρεπτολυσίνη Ο, υαλουρονιδάση, DNADNAάση Β, άση Β, NADNADάση και στρεπτοκινάση) και κυτταρικά συστατικά (πρωτεΐνη Μ, άση και στρεπτοκινάση) και κυτταρικά συστατικά (πρωτεΐνη Μ, αντιγόνο ομάδας Α), του στρεπτόκοκκου.αντιγόνο ομάδας Α), του στρεπτόκοκκου.

• ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ• Οστρακιά από σταφυλόκοκκοΟστρακιά από σταφυλόκοκκο (απουσιάζουν φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, (απουσιάζουν φαρυγγοαμυγδαλίτιδα,

μωροειδής γλώσσα και ενάνθημα υπερώας), μωροειδής γλώσσα και ενάνθημα υπερώας), σύνδρομο τοξικής σύνδρομο τοξικής καταπληξίας, σύνδρομο καταπληξίας, σύνδρομο Kawasaki,Kawasaki, ιογενές εξάνθημα, ιογενές εξάνθημα, φαρμακευτικό εξάνθημαφαρμακευτικό εξάνθημα..

Πορεία-ΠρόγνωσηΠορεία-Πρόγνωση

• Η παραγωγή ερυθρογόνου τοξίνης δε Η παραγωγή ερυθρογόνου τοξίνης δε μεταβάλλει την πορεία της λοίμωξης.μεταβάλλει την πορεία της λοίμωξης.

• Ο στρεπτόκοκκος μπορεί να εισέλθει Ο στρεπτόκοκκος μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος με στην κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα υψηλό πυρετό + έντονη αποτέλεσμα υψηλό πυρετό + έντονη συστηματική τοξικότητα => συστηματική τοξικότητα => επακόλουθες μεταστατικές εστίες επακόλουθες μεταστατικές εστίες της λοίμωξηςτης λοίμωξης

ΘεραπείαΘεραπεία• Συμπτωματική θεραπείαΣυμπτωματική θεραπεία: : Ασπιρίνη ή ΑκεταμινοφαίνηΑσπιρίνη ή Ακεταμινοφαίνη για τον για τον

πυρετό και/ή τον πόνοπυρετό και/ή τον πόνο• Συστηματική αντιμικροβιακή αγωγήΣυστηματική αντιμικροβιακή αγωγή: : Φάρμακο εκλογής είναι η Φάρμακο εκλογής είναι η

πενικιλίνηπενικιλίνη, επειδή είναι πολύ αποτελεσματική στην πρόληψη του , επειδή είναι πολύ αποτελεσματική στην πρόληψη του ρευματικού πυρετού. ρευματικού πυρετού.

Πενικιλίνη Πενικιλίνη GG 1.200.0001.200.000 μονάδες ενδομυϊκά (ενήλικες) 600.000 μονάδες ενδομυϊκά (ενήλικες) 600.000 (παιδιά)(παιδιά)

Πενικιλίνη Πενικιλίνη VV 250 250 mg mg από το στόμα, 4 φορές την ημέρα για 10 από το στόμα, 4 φορές την ημέρα για 10 ημέρεςημέρες

Εναλλακτικά Εναλλακτικά μακρολίδες μακρολίδες καικαι κεφαλοσπορίνεςκεφαλοσπορίνες • ΠαρακολούθησηΠαρακολούθηση: : Επανέλεγχος με καλλιέργεια φαρυγγικού Επανέλεγχος με καλλιέργεια φαρυγγικού

επιχρίσματος΄ συνιστάται σε άτομα με ιστορικό ρευματικού πυρετού επιχρίσματος΄ συνιστάται σε άτομα με ιστορικό ρευματικού πυρετού ή εάν κάποιο μέλος της οικογένειας έχει ιστορικό ρευματικού ή εάν κάποιο μέλος της οικογένειας έχει ιστορικό ρευματικού πυρετού.πυρετού.

ΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφία• Κ. Κανιτάκης. Δερματολογία-Αφροδισιολογία, Εκδόσεις Σάκκουλα, Κ. Κανιτάκης. Δερματολογία-Αφροδισιολογία, Εκδόσεις Σάκκουλα,

19821982• Τ. Τ. Fitzpatrick. Fitzpatrick. Κλινική Δερματολογία, Εκδόσεις Πασχαλίδης, 2003Κλινική Δερματολογία, Εκδόσεις Πασχαλίδης, 2003• Φ. Χρυσομάλλης. Δερματολογία-Αφροδισιολογία, Φ. Χρυσομάλλης. Δερματολογία-Αφροδισιολογία, Univ. Studio Univ. Studio

Press, 2005Press, 2005• Nelson. Nelson. Βασική Παιδιατρική, Εκδόσεις Λίτσας, 1996Βασική Παιδιατρική, Εκδόσεις Λίτσας, 1996• Κ. Μαλακά-Ζαφειρίου. Παιδιατρική, Κ. Μαλακά-Ζαφειρίου. Παιδιατρική, Univ. Studio PressUniv. Studio Press, 1999, 1999• ΔΕΠ, Τομέας Υγείας Παιδιού. Παιδιατρική, Εκδόσεις Γιαχούδη-ΔΕΠ, Τομέας Υγείας Παιδιού. Παιδιατρική, Εκδόσεις Γιαχούδη-

Γιαπούλη,1997Γιαπούλη,1997• D. Hull-D. Johnston. Essential Paediatrics. 4D. Hull-D. Johnston. Essential Paediatrics. 4thth ed. Churchill- ed. Churchill-

Livingstone,1999Livingstone,1999

MerciMerci beaucoup!beaucoup!