Upload
kara
View
62
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Моделирование образования озона в атмосфере города. А.В.Старченко Томский государственный университет. ENVIROMIS2004, Tomsk, 16-22 July 2004. Проблема качества атмосферного воздуха в городах. Tomsk. Первичные загрязнители воздуха в городах. оксид углерода - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Моделирование образования озона в атмосфере города
А.В.СтарченкоТомский государственный
университет
ENVIROMIS2004, Tomsk, 16-22 July 2004
Проблема качества атмосферного воздуха в городах
Tomsk
Первичные загрязнители воздуха в городах
оксид углерода диоксид и другие производные серы углеводороды оксиды азота органические соединения твердые и жидкие частицы
Проблема качества атмосферного воздуха в городах
Загрязнение тропосферы газами обычно приводит к образованию канцерогенного фотохимического тумана, называемого смогом
Los Angeles
Вторичные загрязнители атмосферного воздуха в городах
При образовании фотохимического смога имеют место реакции, входящие в так называемый фотохимический цикл озона, когда под действием интенсивного солнечного излучения в ультрафиолетовом диапазоне образуются различные соединения, обладающие высокой реакционной способностью. Тем самым инициируется сложный механизм генерации таких опасных для человека веществ как озон, пероксиацетилнитраты, пероксид водорода H2O2, альдегиды и другие.
Основные реакции образования озона
R - радикалы O - атомарный
кислород O3 - озон NO - оксид азота NO2 - диоксид азота hv - ультрафиоле-
товое солнечное излучение
Озон в приземном слое воздуха относится к одному из наиболее токсичных примесей воздуха, поскольку оказывает неблагоприятное воздействие как на биологические объекты, так и на элементы технологической среды. Поэтому по решению ВМО он включен в переченьосновных соединений, за которыми должен бытьустановлен постоянный контроль в населенных пунктах
Максимальная разовая ПДК для О3 = 160мкг/м3 или 80 ppb
Проблема качества атмосферного воздуха в городах
Воздействие озона
Максимальнаяконцентрация втечение часа
Эффект
100 мкг/м3 (50ppb) Головная боль
300мкг/м3(150ppb) Раздражение глаз
500мкг/м3 (250ppb) Кашель, дискомфортв легких
В последние десятилетия математические модели широко
используются:
для проведения сценарных расчетов с целью выявления характерных особенностей распространения загрязнений над выбранной территорией при различных погодных условиях,
при установлении вклада отдельных источников или их ансамблей (промышленного предприятия, автомагистрали) в общую картину загрязнения, что имеет особое значение при проектировании новостроек, оценки развития аварийных ситуаций на объектах повышенной опасности.
Компьютерная моделирующая система ТГУ и ИОА СО РАН
блок инициализации (данные о поверхности, наземные наблюдения и вертикальные профили метеопараметров, база данных о точечных, площадных и линейных источниках загрязнения)
мезомасштабная негидростатическая модель модель переноса примеси блок визуализации
Негидростатическая метеорологическая модель
система координат, учитывающая рельеф поверхности
негидростатические трехмерные гидродинамические уравнения
3D уравнения энергии и влажности двухпараметрическая «k-l» модель
турбулентности технология вложенных расчетов усвоение данных наблюдений
Модель переноса примеси
3D уравнения турбулентной диффузии для основных загрязнителей атмосферного воздуха (пыль, CO, SO2, NO2)
учет сухого осаждения в рамках модели сопротивления
база данных о точечных, площадных и линейных источниках г. Томска
Современные транспортные модели атмосферной химии используют:
Carbon Bond IV (CBIV) механизм - 36 газовых компонентов, 93 химические реакции (11 фотохимических), (1989)
Regional Acid Deposition Model (RADM2) механизм - 57 газовых компонентов, 158 химических реакций (21 фотохимических), (1990)
Regional Atmospheric Chemistry Mechanism (RACM) - 73 компонента, 232 реакции, (1997)
Фотохимическая схема GRS Харли (TAPM2)
9 компонентов: O3, NO, NO2, SO2, H2O2, радикалы RP, реакционная доля смога Rsmog, устойчивые газообразные азотосодержащие вещества SGN и аэрозоли APM;
10 химических реакций
Реакции фотохимической схемы GRS Харли (TAPM2)
Rsmog + hv => RP + Rsmog + APM
RP + NO => NO2 NO2 + hv => NO + O3
NO + O3 => NO2
RP + RP => RP + H2O2
RP + NO2 => SGN RP + NO2 => APM RP + SO2 => APM H2O2 + SO2 => APM O3 + SO2 => APM
Модель образования озона
iiiii
iiii
RSz
CK
zy
CK
yx
CK
x
z
CW
y
CV
x
CU
t
C
2222 OH,RP,NO,SP,R,NO,SO,APMi xsmogx
Ri - скорости химических реакцийSi - интенсивность поступления компонента
Область исследования
водная поверхность небольшая
растительность пашня лиственный лес смешанный лес хвойный лес городская застройка
Томский район 50х50км2
Превышение поверхности над уровнем моря и распределение источников в
городе Томске
-25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
6 0
7 0
8 0
9 0
1 0 0
1 1 0
1 2 0
1 3 0
1 4 0
1 5 0
1 6 0
1 7 0
1 8 0
1 9 0
2 0 0
IAO TOR-station
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S #S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S #S
#S #S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S #S
#S#S
#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S
#S#S #S#S
#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S
#S
#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S #S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S
#S
#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S
#S#S#S#S #S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S #S#S#S#S#S#S
#S #S
#S
#S
#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S #S#S #S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S#S#S
#S
#S
#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S
#S
#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S
#S#S
#S#S
#S#S#S
#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S #S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S #S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S #S#S#S
#S #S#S#S#S#S#S #S#S #S#S #S#S#S#S #S#S #S#S
#S#S#S#S#S #S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S #S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S #S#S#S
#S
#S#S#S#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S #S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S
r. Tom
r. Tom
Параметры расчетов
338 точечных источников 10 площадных источников 119 линейных источников разрешение модели - 500м период моделирования - двое суток использовалась многопроцессорная
техника ТГУ и ИОА СО РАН
Параметры расчетов (интенсивность движения транспорта)
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
â ðåì ÿ , ÷àñ
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
Èí
òåí
ñèâ
íî
ñòü
àâ
òîòð
àíñï
îð
òà
Результаты тестирования модели(озон и оксид азота)
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
10
20
30
40
50
O3
, p
pb
26-27 May 2004AkademgorodokTomskTOR-site IAO
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
10
20
30
40
50
NO
, p
pb
Результаты тестирования модели(диоксид азота и оксид углерода)
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
40
80
120
160
NO
2,
pp
b
26-27 May 2004AkademgorodokTomskTOR-site IAO
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
200
400
600
800
CO
, p
pb
Результаты тестирования модели(диоксид серы и аэрозоли APM)
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
20
40
60
SO
2,p
pb
26-27 May 2004AkademgorodokTomskTOR-site IAO
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
AP
M, m
kg/m
3
Результаты тестирования модели(сила и направление ветра)
- 2 0 - 1 5 - 1 0 - 5 0 5 1 0 1 5 2 0 2 5
t i m e , h r s
0
1
2
3
4
5
win
d,m
/s
26-27 May 2004AkademgorodokTomskTOR-site IAOHydrometCenter
- 2 0 - 1 5 - 1 0 - 5 0 5 1 0 1 5 2 0 2 5
t i m e , h r s
0
1 0 0
2 0 0
3 0 0
4 0 0
win
d d
irec
tio
n,
de
g
Результаты тестирования модели (сравнение различных кинетических
механизмов)
Фотохимическая модель GRS Харли, 9 компонентов, 10 реакций
Фотохимическая модель Сейнфелда, сокращенный механизм RADM2: 12 компонентов, 12 реакций
Фотохимическая модель AIRCHEM CSIRO, сокращенный механизм CB-IV: 10 компонентов, 10 реакций
Результаты тестирования модели (сравнение различных кинетических
механизмов)
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
10
20
30
40
50
O3
, pp
b
26-27 May 2004GRS, AkademgorodokRADM, AkademgorodokGRS, TomskRADM, TomskTOR site IAOAIRCHEM, AkademgorodokAIRCHEM, Tomsk
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
20
40
60
NO
, p
pb
Результаты тестирования модели (сравнение различных кинетических
механизмов)
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
40
80
120
160
NO
2, p
pb
26-27 May 2004GRS, AkademgorodokRADM, AkademgorodokGRS, TomskRADM, TomskTOR site IAOAIRCHEM, AkademgorodokAIRCHEM, Tomsk
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
tim e, hrs
0
200
400
600
800
CO
, p
pb
Об аномально высоких приземных концентрациях озона в районе
г. Томска в зимний период
6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
tim e, hrs
0
100
200
300
400
win
d d
irec
tio
n,
deg
0
10
20
30
40
50
60
O3, m
kg
/m3
6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
tim e, hrs
0
5
10
15
20
25
SO
2,
mkg
/m3
0
10
20
30
40
NO
2, m
kg/m
3
М.Ю.Аршинов, Б.Д.Белан и др. ЖОАиО, 2001, №4
Об аномально высоких приземных концентрациях озона в районе
г. Томска в зимний период
4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24time, hrs
0
50
100
150
200
250
300
350
So
lar
rad
iati
on
, Wt/
m2
S0=1367 W t/m 2
Об аномально высоких приземных концентрациях озона в районе
г. Томска в зимний период
0 5 10 15 20 25
O 3, ppb
0
400
800
1200
1600
2000
Alt
itu
de
, m
0 4 8 12 16 20
NO, ppb
0
400
800
1200
1600
2000
Alt
itu
de
, m
0 4 8 12 16 20
NO 2, ppb
0
400
800
1200
1600
2000
Alt
itu
de
, m
6:0012:0018:00
Об аномально высоких приземных концентрациях озона в районе
г. Томска в зимний период
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S #S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S #S
#S #S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S #S
#S#S
#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S
#S#S #S#S
#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S
#S
#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S #S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S
#S
#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S
#S#S#S#S #S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S #S#S#S#S#S#S
#S #S
#S
#S
#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S #S#S #S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S#S#S
#S
#S
#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S
#S
#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S
#S#S
#S#S
#S#S#S
#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S #S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S #S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S #S#S#S
#S #S#S#S#S#S#S #S#S #S#S #S#S#S#S #S#S #S#S
#S#S#S#S#S #S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S #S#S#S#S #S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S #S#S#S #S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S #S#S#S
#S
#S#S#S#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S #S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S #S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S#S#S
#S#S#S #S#S#S
#S
#S#S#S#S#S#S#S#S#S#S
#S#S#S#S
#S#S#S
r. Tom
r. Tom
0
45
90
135
180
225
270
315
wind direction, deg
12 14 16 18 20 22 24tim e, hrs
O 3 February 10 2001 00:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 02:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 04:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 06:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 08:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 10:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 12:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 14:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 16:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 18:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
O 3 February 10 2001 20:00
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
0
8
16
24
32
40
-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
Reference Vectors
1 m /s5 m /s10 m /s
Заключение
Для исследования образования вторичных загрязнителей в атмосфере города применена фотохимическая модель GRS Харли
Сравнение с данными наблюдений, выполненными на ТОР станции ИОА СО РАН, и результатами расчетов по другим сокращенным кинетическим схемам показало перспективность ее использования для оценки качества воздуха в городах
Проведен анализ причин возникновения аномально высоких приземных концентраций озона в городе Томске в зимнее время