สุ�จิ�ตรา จิางตระกู�ล

ผู้��เชี่��ยวชี่าญเฉพาะด้�านว�จิ�ยกูารอน�ร�กูษ์�ป่ าไม้�

สุ#าน�กูว�จิ�ยกูารอน�ร�กูษ์�ป่ าไม้�และพ�นธุ์��พ&ชี่ กูรม้อ�ทยานแห่)งชี่าต� สุ�ตว�ป่ า และพ�นธุ์��

พ&ชี่

บทบาทของป่ระเทศไทยต)อกูารพ�ฒนา REDD+ ระด้�บนานาชี่าต� และกูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้ใน

ป่ระเทศ

1

1 .ข�อม้�ลพ&0นฐานและสุาระสุ#าค�ญของ REDD+

2. บทบาทของป่ระเทศไทย (กูรม้อ�ทยานฯ) ต)อกูารพ�ฒนา REDD+ ระด้�บนานาชี่าต�

- เป่3นผู้��แทนป่ระเทศไทยในกูารเจิรจิาต)อรอง REDD+

- เผู้ยแพร)องค�ความ้ร� �แกู)ห่น)วยงานท��เกู��ยวข�อง

3. กูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้ในป่ระเทศในกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+

ป่ระเด้4นน#าเสุนอ

2

ข�อม้�ลพ&0นฐานและสุาระสุ#าค�ญ

ของ REDD+

3

Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing countries (REDD) ; and the role of

conservation, sustainable management of forests and enhancement of forest carbon stocks in developing countries (Plus) = REDD

Plus

ค&อ กูารลด้กูารป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูจิากูกูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ า และกูารท#าให่�ป่ าเสุ&�อม้โทรม้, กู�จิกูรรม้ในกูารอน�ร�กูษ์�ป่ าไม้� และกูารจิ�ด้กูารป่ าไม้�ท��ย� �งย&นในกูารเพ��ม้คาร�บอนสุต5อกูในพ&0นท��ป่ าในป่ระเทศกู#าล�ง

พ�ฒนา

REDD +

4

แล�วสุาเห่ต�อะไรล)ะ ท��ท#าให่�เกู�ด้REDD+ ??

5

IPCC ได้�ป่ระเม้�นว)า กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูอ�นเน&�องม้าจิากูกูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ าม้�ป่ระม้าณ 17-20 % ของกูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูของท�0งโลกู

ป่ระเทศท��ม้�ความ้ป่ระสุงค�และความ้สุาม้ารถในกูารลด้กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูจิากูกูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ าและกูารท#าให่�ป่ าเสุ&�อม้โทรม้โด้ยสุม้�ครใจิ จิะต�องได้�ร�บกูารชี่ด้เชี่ย และชี่)วยเห่ล&อในกูารด้#าเน�นกูารด้�งกูล)าว เน&�องจิากูในกูารด้#าเน�นกูารท��วโลกูในกูารแกู�ป่:ญห่ากูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ าย�งไม้)ป่ระสุบความ้สุ#าเร4จิ

อย)างไรกู4ตาม้ REDD + จิะท#าให่�เกู�ด้กูรอบกูารท#างานให่ม้)ให่�ป่ระเทศท��ม้�ป่:ญห่ากูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ า สุาม้ารถลด้ห่ร&อชี่ะลออ�ตรากูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ าท��ม้�อย�)เด้�ม้ในอด้�ตและป่:จิจิ�บ�นได้�

แนวค�ด้พ&0นฐาน

6

Source: Union of Concerned Scientists. Recognizing Forest’s Role in Climate Change.http://www.ucsusa.org/global_warming/solutions/recognizing-forests-role-in-climate-change.htm

กูารป่ลด้ป่ล)อย CO2 จิากูกู�จิกูรรม้ต)างๆ ท��วโลกู

20 % Of Emission

around the world

7

Extent of forest 2010 Annual change rate  

Forest area (1000 ha)

Percent of land area (%)

1990-2000 2000-2010(1000 ha) (%) (1000 ha) (%)

4,033,060 31 -8,323 -0.2 -5,211 -0.1

ป่:ญห่ากูารลด้ลงของพ&0นท��ป่ าท��วโลกู

Source: FAO (2011)

8

Source: www. maplecroft.com

Griscom and et al.,n.d. 10

พ&0นท��ป่ าของป่ระเทศไทยในชี่)วงป่< 1973-2009พ&0นท��ป่ าของป่ระเทศไทยในชี่)วงป่< 1973-2009

YearArea

Sq.km %1973 221,707.00 43.21

1976 198,417.00 38.67

1978 175,224.00 34.15

1982 156,600.00 30.52

1985 150,866.00 29.40

1988 143,803.00 28.03

1989 143,417.00 27.95

1991 136,698.00 26.64

1993 133,554.00 26.03

1995 131,485.00 25.62

1998 129,722.00 25.28

2000 170,110.78 33.15

2004 167,590.98 32.66

2005 161,001.30 31.38

2006 158,652.59 30.92

2009 171,585.65 33.44 11

เป่อร�เซ4นต�พ&0นท��ป่ าของป่ระเทศไทยในชี่)วงป่< 1973-2009

เป่อร�เซ4นต�พ&0นท��ป่ าของป่ระเทศไทยในชี่)วงป่< 1973-2009

REDD + จิะท#าให่�เกู�ด้กูรอบกูารท#างานให่ม้)ให่�ป่ระเทศท��ม้�ป่:ญห่ากูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ า สุาม้ารถลด้ห่ร&อชี่ะลออ�ตรากูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ าท��ม้�อย�)เด้�ม้ในอด้�ตและป่:จิจิ�บ�นได้�

12

UNFCCC : United Nations Framework Convention on Climate ChangeREDD+ Partnership : ห่��นสุ)วนความ้ร)วม้ม้&อระห่ว)างป่ระเทศเฉพาะกู�จิในกูารด้#าเน�นกูารกู�จิกูรรม้ด้�าน REDD +

เพ&�อเสุร�ม้ศ�กูยภาพป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาในกูารด้#าเน�นกูาร REDD+ ท��อย�)นอกูกูรอบ UNFCCCFCPF/UN-REDD : ต�วกูลางในกูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพ REDD+ ในกูารพ�จิารณาให่�เง�นสุน�บสุน�น

ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา

REDD+

UNFCCC

FCPF/UN-REDD

REDD+ Partnership

( ป่ระเทศพ�ฒนาแล�วและป่ระเทศกู#าล�ง

พ�ฒนา)กูล�)ม้ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา

13

กูารด้#าเน�นงานกูลไกูทางด้�านป่ าไม้�ภายใต� UNFCCC

14FAO (2011)

ถ�กูเสุนอคร�0งแรกูในท��ป่ระชี่�ม้ COP11 (2005) โด้ยป่ระเทศป่าป่าวน�กู�น� และ คอสุตาร�กูา

ถ�กูบรรจิ�เข�าใน Bali Action Plan ในกูารป่ระชี่�ม้ COP 13 (2007)

COP 15 (2009) : ให่�ความ้สุ#าค�ญต)อบทบาทของ REDD+ และจิะม้�กูลไกูทางกูารเง�นสุน�บสุน�นกูารด้#าเน�นกูาร (Copenhagen Accord)

COP 16 (2010) : เอกูสุาร REDD+ ได้�ร�บกูารเห่4นชี่อบ (Cancun Agreement)

COP 17 (2011) : เห่4นชี่อบในเร&�อง safeguard , REL, RL และแนวทางนโยบายและทางเล&อกูกูลไกูทางกูารเง�น

เร��ม้ม้�กูารเจิรจิาREDD+

กู�นต�0งแต)เม้&�อไห่ร) ??

15

RED REDD REDD+ : SBSTA/ AWG-LCA (UNFCCC)16

Process of REDD+ text

Through Facilitator / assignment ( bilateral consultation)

Proposals and views by Parties or group

of Parties Reading Negotiating text

-Revised negotiation text

-Consolidated text

Note by the chair, President17

กู�จิกูรรม้ของREDD+ ม้�

อะไรบ�าง??

18

1. เตร�ยม้ความ้พร�อม้และเสุร�ม้ศ�กูยภาพ โด้ยกูารจิ�ด้ท#า กูลย�ทธุ์�แห่)งชี่าต� ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�งาน, นโยบายและม้าตรกูารเกู��ยวกู�บ REDD+

2. ด้#าเน�นกูารตาม้กูลย�ทธุ์�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�งาน ซ?�งรวม้ถ?งกูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพด้�านว�ชี่ากูารและเทคโนโลย� ตลอด้จินกูารจิ�ด้ท#าโครงกูารน#าร)องท��แสุด้งผู้ลสุ�ม้ฤทธุ์�Aของกูารด้#าเน�นงานกู�จิกูรรม้ REDD+

3. กูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+ ท��สุ�ม้ฤทธุ์�Aผู้ลในระด้�บชี่าต� ซ?�งจิะต�องม้�กูระบวนกูาร ต�ด้ตาม้ ป่ระเม้�นผู้ลในร�ป่แบบ ตรวจิว�ด้รายงานและสุอบทาน ตรวจิสุอบของผู้ลสุ�ม้ฤทธุ์�Aของกูารด้#าเน�นงานด้�าน REDD+ กู)อนได้�ร�บผู้ลตอบแทนทางกูารเง�น ผู้)านกูองท�น ห่ร&อ กูลไกูตลาด้ (ข?0นอย�)กู�บนโยบายของแต)ละป่ระเทศ และผู้ลกูารห่าร&อ เจิรจิาในอนาคต)

- ใชี่�เสุ�นฐานอ�างอ�ง (Reference Emission Level :REL/ Reference

Level; RL) เป่3นเกูณฑ์�พ�จิารณาถ?งศ�กูยภาพในกูารด้#าเน�นงานด้�าน REDD+

กูระบวนกูารด้#าเน�นงานของ REDD+ 3 ระยะ

19

- BAU baseline is the benchmark for judging the impact of the REDD measures implemented (and ensuring additionality)

- Crediting baseline is the benchmark for rewarding the country (or project) if emissions are below that level or not giving any reward.

20

BAU and crediting baselines

Angelsen (2008)

ในกูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้ REDD+ ใครจิะให่�เง�น ??

ป่ระเทศพ�ฒนาแล�ว

FCPF / UN-REDD

ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา

เสุนอ R-PP

สุน�บสุน�นเง�นท�น

สุน�บสุน�นเง�นท�น

ให่�เง�นท�นเพ&�อเตร�ยม้ความ้พร�อม้

REDD+

FCPF/UN-REDD : ต�วกูลางในกูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพ REDD+ ในกูารพ�จิารณาให่�เง�นสุน�บสุน�นป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา

สุน�บสุน�นเง�นท�น

ในร�ป่แบบทว�ภาค�

21

Griscom and et al.,n.d. 22

Countries receiving support to National Programmes

Other partner countries

UN-REDD

23www.un-redd.org

24

Countries receiving support to National Programmes

Other partner countries

25www.un-redd.org

Donor Contributions

26www.un-redd.org

Budget Allocations to UN-REDD Programmes (2009-2011)

27www.un-redd.org

FCPF

28

www.forestcarbonpartnership.org

29

Argentina Bolivia, Plurinational State of Cameroon Cambodia Central African Republic Chile Colombia Congo, Democratic Republic of Congo, Republic of Costa Rica El Salvador Ethiopia Gabon Ghana Guatemala Guyana Honduras Indonesia Kenya

Lao People’s Democratic Republic Liberia Madagascar Mexico Mozambique Nepal Nicaragua Panama Papua New Guinea Paraguay Peru Suriname Tanzania Thailand Uganda Vanuatu Vietnam

REDD+ Country Participants 30

• Government of Australia• Government of Canada• Government of Denmark• Government of Finland• Government of France • Government of Germany • Government of Italy• Government of Japan • Government of the Netherlands• Government of Norway• Government of Spain• Government of Switzerland• Government of the United Kingdom • Government of the United States of America

Donor Participants

31www.forestcarbonpartnership.org

ผู้ลกูารป่ระชี่�ม้ท��ผู้)านม้า

ม้�อะไรบ�าง ??

32

ผลการประชุม SBSTA 35(Technical issues)

( ในการประชุม COP 17)

33

1.แนวทางเกู��ยวกู�บระบบกูารจิ�ด้ห่าข�อม้�ลว)า safeguards ถ�กูค#าน?งและเคารพอย)างไร (กูารป่Cองกู�นผู้ลกูระทบต)อชี่�ม้ชี่นและทร�พยากูรธุ์รรม้ชี่าต�และสุ��งแวด้ล�อม้ จิากูกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+) 11. เห่4นชี่อบว)าระบบกูารจิ�ด้ห่าข�อม้�ลสุ#าห่ร�บ safeguards ท��อ�างไว�ใน ภาคผู้นวกู 1 ของ Cancun agreement) ถ�กูค#าน?งถ?งและเคารพ ตาม้สุภาพกูารณ� ศ�กูยภาพ อธุ์�ป่ไตย และข�อกูฎห่ม้ายของป่ระเทศ และเกู��ยวข�องกู�บข�อบ�งค�บ ข�อตกูลงระห่ว)างป่ระเทศ และเคารพเร&�องเพศ (gender )

12 เห่4นชี่อบว)าป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาท��ด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+ ควรจิ�ด้ห่าข�อม้�ลแบบสุร�ป่ว)า safeguards ท��อ�างไว�ในภาคผู้นวกู 1 ของ Cancun agreement) ม้�กูารค#าน?งและเคารพอย)างไรตลอด้ของกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+

ผู้ล.. COP17ผู้ล.. COP17

34

1.3 ต�ด้สุ�นใจิว)าข�อม้�ลแบบสุร�ป่ในข�อ 2 น�0นควรจิ�ด้ห่าเป่3นชี่)วงเวลาและถ�กูรวม้ไว�ในรายงานแห่)งชี่าต�ซ?�งสุอด้คล�องกู�บม้ต�ของ COP เกู��ยวกู�บแนวทางของรายงานแห่)งชี่าต�จิากูป่ระเทศภาค�สุม้าชี่�กูท��ไม้)รวม้ป่ระเทศพ�ฒนาแล�ว ห่ร&อชี่)องทางอ&�นท��ได้�ร�บกูารยอม้ร�บจิากู COP

1.4 ได้�ร�องขอให่� SBSTA สุ#าห่ร�บกูารป่ระชี่�ม้คร�0งท�� 36 พ�จิารณาระยะเวลาของกูารน#าเสุนอข�อม้�ลแบบสุร�ป่ใน

คร�0งแรกูห่ร&อในคร�0งต)อม้าด้�วยข�อค�ด้เห่4นเพ&�อเสุนอแนะเป่3นม้ต�เพ&�อกูารยอม้ร�บจิากู COP

1.5 ร�องขอ SBSTA สุ#าห่ร�บกูารป่ระชี่�ม้คร�0งท�� 36

พ�จิารณาความ้ต�องกูารสุ#าห่ร�บแนวทางต)อไป่ท��ร �บป่ระกู�นความ้โป่ร)งใสุ ความ้คงท�� ความ้เข�าใจิ และป่ระสุ�ทธุ์�ผู้ล เม้&�อม้�กูารแจิ�งว)า safeguards ถ�กูค#าน?งถ?งและเคารพอย)างไร และถ�าม้�ความ้เห่ม้าะสุม้ กู4พ�จิารณาแนวทางเพ��ม้เต�ม้ และรายงานต)อ COP .ในกูารป่ระชี่�ม้ COP18

35

2. Modalities สุ#าห่ร�บเสุ�นฐานกูารป่ล)อยอ�างอ�ง (reference

emission level, REL) และเสุ�นฐานอ�างอ�ง (reference level,RL)

จิากูป่ าไม้�

2.1 เห่4นชี่อบว)า REL และ RL ในร�ป่ของต�นคาร�บอนได้ออกูไซด้�ต)อป่< ค&อฐานสุ#าห่ร�บกูารป่ระเม้�นกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+ ของป่ระเทศ

2.2 เห่4นชี่อบว)า step-wise approach สุ#าห่ร�บกูารท#า REL,RL ของป่ระเทศอาจิถ�กูใชี่�ได้�ตาม้ความ้เห่ม้าะสุม้เพ&�อชี่)วยในกูารป่ร�บป่ร�งข�อม้�ล ว�ธุ์�กูารให่�ด้�ข?0น

2.3 เห่4นชี่อบว)าป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาควรอ�พเด้ต REL, RL

เป่3นชี่)วงเวลาตาม้ความ้เห่ม้าะสุม้ โด้ยข?0นอย�)กู�บความ้ร� �และแนวโน�ม้ให่ม้)ๆ ,ขอบเขตและว�ธุ์�กูารท��ม้�กูารป่ร�บป่ร�งให่ม้) 36

2 .4 ได้�ร�องขอให่� SBSTA น#าเสุนอข�อม้�ลเกู��ยวกู�บREL, RL ใน UNFCCC REDD web platform รวม้ท�0งข�อค�ด้เห่4นเกู��ยวกู�บ REL และ RL ท��ม้�กูารสุ)งไป่แล�ว

25 เห่4นชี่อบในกูารกู#าห่นด้กูระบวนกูารท��สุาม้ารถป่ระเม้�นเชี่�งเทคน�คเกู��ยวกู�บ REL และ RL ท��ม้�กูารเสุนอไป่ห่ร&อม้�กูารอ�พเด้ตโด้ยป่ระเทศภาค�สุม้าชี่�กูซ?�งสุอด้คล�องกู�บข�อ 23 และแนวทางท��ม้�กูารพ�ฒนาโด้ย SBSTA .ในกูารป่ระชี่�ม้ SBSTA คร�0งท�� 36

37

ม้�กูารเสุนอแกู�ไขร)างเอกูสุารระห่ว)างกูารเจิรจิาต)อรอง โด้ยเสุนอให่�ม้�กูารใชี่�ค#าว)า “should” ซ?�งม้�ความ้ห่ม้ายท��เป่3นความ้สุม้�ครใจิ (voluntary)

ม้ากูกูว)ากูารใชี่� “shall” ซ?�งม้�ความ้ห่ม้ายในเชี่�งภาคบ�งค�บ (mandatory)

ท��เกู��ยวกู�บกูารจิ�ด้ท#าและกูารให่�ข�อม้�ลเกู��ยวกู�บ Safeguards ซ?�งท��ป่ระชี่�ม้เห่4นชี่อบ

กูารด้#าเน�นกูารจิ�ด้ท#าข�อม้�ล Safeguards ต�องย?ด้ห่ล�กูอธุ์�ป่ไตยและกูฎห่ม้ายของป่ระเทศ

กูารให่�ข�อม้�ลสุร�ป่ของ Safeguards ต�องด้#าเน�นกูารตาม้ decision 1/CP.16

ความ้โป่ร)งใสุในกูารรายงานเกู��ยวกู�บ Safeguards สุาม้ารถด้#าเน�นกูารได้�โด้ยผู้)านกูารจิ�ด้ท#ารายงานแห่)งชี่าต� (National Communications) ซ?�งด้#าเน�นกูารโด้ยห่น)วยงานป่ระสุานงานกูลาง (focal point) ของ UNFCCC ของแต)ละป่ระเทศ

บทบาทของป่ระเทศไทยท�ป่ระสุบความ้สุ#าเร4จิในกูารเจิรจิาต)อรองในท��ป่ระชี่�ม้ REDD+: SBSTA 35

38

Methodological guidance for activities relating to reducing emission from deforestation and forest degradation and the role of conservation, sustainable management of forest and enhancement of forest carbon stocks in developing countries

Methodological guidance for activities relating to reducing emission from deforestation and forest degradation and the role of conservation, sustainable management of forest and enhancement of forest carbon stocks in developing countries

1. Guidance on systems for providing on how safeguards are addressed and respected

2. Modalities for forest reference levels and forest reference emission levels

3. Modalities for measuring, reporting and verifying

39

40

41

42

ผลการประชุม AWG-LCA : REDD+

(Policy approach and positive incentives)

43

เป่Cาห่ม้ายกูารสุน�บสุน�นท��เพ�ยงพอและคาด้ห่ว�งได้�ให่�แกู)

ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาซ?�งป่ระเทศภาค�สุม้าชี่�กูควรม้�เป่Cาห่ม้ายในกูารลด้และ

ห่ย�ด้ผู้ลกูระทบต)อพ&0นท��ป่ าและกูารสุ�ญเสุ�ยคาร�บอนในพ&0นท��ป่ าอย)างค)อยเป่3นค)อยไป่ โด้ยค#าน?งถ?งสุถานภาพ

และศ�กูยภาพของแต)ละป่ระเทศ

เป่Cาห่ม้ายกูารสุน�บสุน�นท��เพ�ยงพอและคาด้ห่ว�งได้�ให่�แกู)

ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาซ?�งป่ระเทศภาค�สุม้าชี่�กูควรม้�เป่Cาห่ม้ายในกูารลด้และ

ห่ย�ด้ผู้ลกูระทบต)อพ&0นท��ป่ าและกูารสุ�ญเสุ�ยคาร�บอนในพ&0นท��ป่ าอย)างค)อยเป่3นค)อยไป่ โด้ยค#าน?งถ?งสุถานภาพ

และศ�กูยภาพของแต)ละป่ระเทศ

ผู้ลกูารป่ระชี่�ม้… (COP 16)

44

กู�จิกูรรม้ REDD+ ลด้กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูจิากูกูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ า ลด้กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูจิากูกูารท#าให่�ป่ าเสุ&�อม้โทรม้ กูารอน�ร�กูษ์�คาร�บอนสุต5อค กูารจิ�ด้กูารป่ าไม้�อย)างย��งย&น กูารเพ��ม้คาร�บอนสุต5อคในพ&0นท��ป่ า

กู�จิกูรรม้ REDD+ ลด้กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูจิากูกูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ า ลด้กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซเร&อนกูระจิกูจิากูกูารท#าให่�ป่ าเสุ&�อม้โทรม้ กูารอน�ร�กูษ์�คาร�บอนสุต5อค กูารจิ�ด้กูารป่ าไม้�อย)างย��งย&น กูารเพ��ม้คาร�บอนสุต5อคในพ&0นท��ป่ า

(กู�จิกูรรม้ท��ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาต�องด้#าเน�นกูาร เม้&�อเข�าร)วม้กูลไกู REDD+)

45

ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาท��ม้�เป่Cาห่ม้ายในกูารด้#าเน�นกูารด้�งกูล)าวข�างต�น และต�องกูารความ้ชี่)วยเห่ล&อท��เพ�ยงพอและคาด้ห่ว�งได้� ซ?�งรวม้ถ?งแห่ล)งเง�นสุน�บสุน�นและกูารสุน�บสุน�นทางเทคน�คและว�ชี่ากูาร

ควรพ�ฒนากูารด้#าเน�นกูารตาม้สุถานภาพและศ�กูยภาพของป่ระเทศด้�งน�0

ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาท��ม้�เป่Cาห่ม้ายในกูารด้#าเน�นกูารด้�งกูล)าวข�างต�น และต�องกูารความ้ชี่)วยเห่ล&อท��เพ�ยงพอและคาด้ห่ว�งได้� ซ?�งรวม้ถ?งแห่ล)งเง�นสุน�บสุน�นและกูารสุน�บสุน�นทางเทคน�คและว�ชี่ากูาร

ควรพ�ฒนากูารด้#าเน�นกูารตาม้สุถานภาพและศ�กูยภาพของป่ระเทศด้�งน�0

1. ย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูาร

1. ย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูาร

2. กูารจิ�ด้ท#าเสุ�นฐานอ�างอ�ง

ป่ าไม้�ของป่ระเทศ

2. กูารจิ�ด้ท#าเสุ�นฐานอ�างอ�ง

ป่ าไม้�ของป่ระเทศ

3. ระบบกูารสุ#ารวจิต�ด้ตาม้และ

รายงานกูารป่ฏิ�บ�ต�กู�จิกูรรม้ REDD+

อย)างโป่ร)งใสุ

3. ระบบกูารสุ#ารวจิต�ด้ตาม้และ

รายงานกูารป่ฏิ�บ�ต�กู�จิกูรรม้ REDD+

อย)างโป่ร)งใสุ4. ระบบท��ให่�ข�อม้�ลในกูารด้#าเน�นกูารด้�านกูารป่Cองกู�นกูารเกู�ด้ผู้ลกู

ระทบเชี่�งสุ�งคม้และ สุ��งแวด้ล�อม้โด้ยเคารพต)อ

อธุ์�ป่ไตยของป่ระเทศ

4. ระบบท��ให่�ข�อม้�ลในกูารด้#าเน�นกูารด้�านกูารป่Cองกู�นกูารเกู�ด้ผู้ลกู

ระทบเชี่�งสุ�งคม้และ สุ��งแวด้ล�อม้โด้ยเคารพต)อ

อธุ์�ป่ไตยของป่ระเทศ

46

สุาเห่ต�และป่:จิจิ�ยของกูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ าและกูารท#าให่�ป่ าเสุ&�อม้โทรม้ เร&�องเกู��ยวกู�บท��ด้�น กูารบร�ห่ารจิ�ด้กูารป่ าไม้� บทบาทของเพศในกูารร)วม้ด้#าเน�นกูารด้�งกูล)าว กูารป่Cองกู�นผู้ลกูระทบด้�านม้�ต�สุ�งคม้และสุ��งแวด้ล�อม้

เม้&�อป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา ม้�กูารพ�ฒนาและด้#าเน�นกูาร

ตาม้ย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูาร ควรค#าน?งถ?ง….

เม้&�อป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา ม้�กูารพ�ฒนาและด้#าเน�นกูาร

ตาม้ย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูาร ควรค#าน?งถ?ง….

กูารด้#าเน�นกูารด้�งกูล)าวจิะม้�กูระบวนกูารม้�สุ)วนร)วม้ของผู้��ม้�สุ)วนได้�สุ)วนเสุ�ยท��เกู��ยวข�องอย)างม้�ป่ระสุ�ทธุ์�ภาพ เชี่)น ชี่�ม้ชี่นพ&0นเม้&องท�องถ��น เป่3นต�น 47

กู�จิกูรรม้ REDD+ จิะม้�กูารด้#าเน�นกูารเป่3น 3 ระยะด้�งน�0

กู�จิกูรรม้ REDD+ จิะม้�กูารด้#าเน�นกูารเป่3น 3 ระยะด้�งน�0

1. ม้�กูารวางนโยบายย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูารและกูารพ�ฒนาศ�กูยภาพ1. ม้�กูารวางนโยบายย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูารและกูารพ�ฒนาศ�กูยภาพ

2. ด้#าเน�นตาม้นโยบายย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�และแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูารท��สุาม้ารถพ�ฒนาในกูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพ พ�ฒนาและถ)ายทอด้เทคโนโลย� ตลอด้จินกู�จิกูรรม้น#าร)องท��แสุด้งผู้ลสุ�ม้ฤทธุ์�Aของกูารด้#าเน�นกูาร

2. ด้#าเน�นตาม้นโยบายย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�และแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูารท��สุาม้ารถพ�ฒนาในกูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพ พ�ฒนาและถ)ายทอด้เทคโนโลย� ตลอด้จินกู�จิกูรรม้น#าร)องท��แสุด้งผู้ลสุ�ม้ฤทธุ์�Aของกูารด้#าเน�นกูาร

3. ข�0นตอนกูารตรวจิว�ด้รายงานและตรวจิสุอบแสุด้งผู้ล ผู้ลสุ�ม้ฤทธุ์�Aของกูารด้#าเน�นกูาร

3. ข�0นตอนกูารตรวจิว�ด้รายงานและตรวจิสุอบแสุด้งผู้ล ผู้ลสุ�ม้ฤทธุ์�Aของกูารด้#าเน�นกูาร

( กูารด้#าเน�นกูาร อาจิเร��ม้ท��ระยะใด้กู4ได้�ตาม้สุภาพความ้เห่ม้าะสุม้และศ�กูยภาพของป่ระเทศระด้�บของกูารได้�ร�บกูาร

สุน�บสุน�น )48

• เป่Cาห่ม้ายท��ท�กูป่ระเทศควรลด้และห่ย�ด้กูารสุ�ญเสุ�ยพ&0นท��ป่ าและคาร�บอนสุต4อกู ตาม้ศ�กูยภาพของป่ระเทศ โด้ยเน�นว)ากูารสุน�บสุน�นจิะต�องม้�ให่�แกู)ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาด้#าเน�นกูารด้�งกูล)าวอย)างเพ�ยงพอ

• ม้�กูารเร)งเร�าให่�ป่ระเทศภาค�สุม้าชี่�กูกูรอบอน�สุ�ญญาสุห่ป่ระชี่าชี่าต�ว)าด้�วยกูารเป่ล��ยนแป่ลงสุภาพภ�ม้�อากูาศ โด้ยเฉพาะป่ระเทศท��พ�ฒนาแล�วสุน�บสุน�นผู้)านชี่)องทางพห่�ภาค�และทว�ภาค� ในกูารพ�ฒนาย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต�ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูาร แนวทางนโยบายและเสุร�ม้ศ�กูยภาพตลอด้จินกูารพ�ฒนาและถ)ายทอด้เทคโนโลย�และกู�จิกูรรม้น#าร)อง

ผู้ล… COP16 (ต)อ)

49

• กูารพ�จิารณาเกู��ยวกู�บด้�าน safeguards ท�0งม้�ต�เชี่�งสุ�งคม้และสุ��งแวด้ล�อม้

• ร�องขอให่� AWG-LCA พ�จิารณาทางเล&อกูกูลไกูทางกูารเง�น เพ&�อด้#าเน�นกูาร Full Implementation ของ Result based action ภายห่ล�ง โด้ยให่�จิ�ด้ท#ารายงานและข�อเสุนอต)อ COP 17 เอกูสุารท��เกู��ยวข�องกู�บ REDD+ อย�)ใน chapter III- C ของเอกูสุาร FCCC/AWGLCA/2010/L.7 (Cancun agreement) ได้�ร�บกูารร�บรองจิากูท��ป่ระชี่�ม้ COP 16

50

1. ไม้)ว)าจิะเป่3นแห่ล)งห่ร&อร�ป่แบบทางกูารเง�น (regardless of source or type of

financing) สุ#าห่ร�บกู�จิกูรรม้ REDD+ ต�องสุอด้คล�องกู�บ Provision ใน Decision 1/CP.16, safeguards ใน appendix I ของ Decision 1/CP.16 รวม้ท�0ง COP

Decision ท��เกู��ยวข�องด้�วย

2. สุ#าห่ร�บป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาท��ได้�ร�บกูารสุน�บสุน�นทางกูารเง�นสุ#าห่ร�บด้#าเน�นกูารกู�จิกูรรม้ REDD+ ในระยะท�� 3 (Results-based Actions) ท��กูล)าวไว�ในพารากูราฟ 73 และ 77 ของ Decision 1/CP.16 ต�องม้�กูระบวนกูาร MRV สุ#าห่ร�บกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้

3. กูารสุน�บสุน�นทางกูารเง�นสุ#าห่ร�บกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+ ในระยะท�� 3 (Results-based actions) สุ#าห่ร�บป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนา ค&อ new, additional,

predictable ท��อาจิม้าจิากูห่ลายแห่ล)งท�0ง public และ private, bilateral และ multilateral, รวม้ท�0ง alternative sources

กูลไกูสุน�บสุน�นทางกูารเง�นสุ#าห่ร�บกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้

REDD+ (COP 17)

51

4. จิากูป่ระสุบกูารณ�กูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+ จิากู Demonstration activities, appropriate market-based approaches could be developed by the COP

5. ควรพ�ฒนา non market-based approaches เชี่)น join mitigation

and adaptation approaches สุ#าห่ร�บกูารจิ�ด้กูารป่ าไม้�ท��ย� �งย&น เป่3น non – market alternative ซ?�งสุน�บสุน�นและเพ��ม้ความ้เข�ม้แข4งแกู)ร�ฐบาล ซ?�งจิะท#าให่�เกู�ด้ความ้สุม้ด้�ลของสุ��งแวด้ล�อม้ (Environmental integrity)

กูลไกูสุน�บสุน�นทางกูารเง�น.. (ต)อ)

รายละเอ�ยด้เพ��ม้เต�ม้ : FCCC/AWGLCA/2011/L.452

ได้�ผู้ล�กูด้�นไม้)ให่�ม้�ค#าท��ผู้�กูม้�ด้และบ�งค�บ แต)ให่�เป่3นค#าท��เป่3นภาคสุม้�ครใจิ เชี่)น กูารใชี่�ค#าว)า “should” แทนค#าว)า “shall”

ได้�ผู้ล�กูด้�นให่�โอกูาสุทางเล&อกูกูลไกูทางกูารเง�นท��เห่ม้าะสุม้กู�บสุภาพและนโยบายของแต)ละป่ระเทศ

ได้�ผู้ล�กูด้�นให่�ม้�กูารด้#าเน�นกูารว�เคราะห่�ทางว�ชี่ากูารด้�านกูารเง�นของ REDD+ อย�)ภายใต� AWG-LCA แทนท��จิะอย�)ภายใต� SBSTA เพ&�อให่�ม้�ความ้เชี่&�อม้โยงกู�บภาคป่ฏิ�บ�ต� ไม้)ใชี่)แค)รายงานทางว�ชี่ากูาร นอกูจิากูน�0นเพ&�อให่�กูารเจิรจิาของ REDD+ ภายใต� AWG-LCA ด้#าเน�นต)อไป่ได้�จินกูว)าจิะได้�ความ้ชี่�ด้เจินตาม้กูระบวนกูารด้#าเน�นงานทางกูารเง�น

ได้�สุน�บสุน�นทางเล&อกูทางกูารเง�นแบบ Joint Mitigation and Adaptation

approach เพ��ม้อ�กูทางเล&อกูห่น?�ง ซ?�งเป่3นทางเล&อกูห่น?�งของป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาบางป่ระเทศท��ไม้)เน�นคาร�บอนเครด้�ต

บทบาทของป่ระเทศไทยท�ป่ระสุบความ้สุ#าเร4จิในกูารเจิรจิาต)อรอง

ในท��ป่ระชี่�ม้ REDD+: AWG-LCA 14

53

54

ต�วอย)างบทบาทของป่ระเทศไทยในกูารเจิรจิาต)อรองREDD+ ท��ถ�กูรายงานไว�ใน Earth Negotiations

Bulletin (ENB)

PAPUA NEW GUINEA,supported by THAILAND, COLOMBIA and the PHILIPPINES, highlighted that discussions on REDD-plus are more advanced than those on NAMAs and that REDD-plus can inform development of NAMAs. GABONsaid decisions relating to REDD-plus for forest nations require greater national coordination than implementation of NAMAs.

55ENB (2009)

GUYANA, supported by COLOMBIA, suggested that a threephasedapproach should be integrated into the specific principles. Papua New Guinea, for the COALITION OF RAINFOREST NATIONS, COSTA RICA and INDONESIA noted that A link to financing for a three-phased approach had been lost.UGANDA expressed concerns about suggestions that developingcountries take actions at their own cost. TUVALU, with the US, JAPAN and BRAZIL, questioned how REDD-plus relates to the discussions in other sub-groups. INDIA, NEPAL and

THAILAND highlighted the need to keep REDD-plus separate from NAMAs.

56ENB (2009)

INDIA called on parties to use the term “sustainablemanagement of forests” to ensure environmental integrity. Switzerland, for the ENVIRONMENTAL INTEGRITY GROUP, with THAILAND, noted a weakness in terms of linkages among elements throughout the text. The EU highlighted reporting requirements.

BRAZIL with THAILAND, LIBERIA and BANGLADESH, called for a quick and simple establishmentof REDD. 57

ENB (2009)

SWITZERLAND said forest governance needs to be morefully considered. PAPUA NEW GUINEA identified governanceas a “loaded” word. LIBERIA highlighted the link betweenfinancing and governance. The EU and NORWAY called for eligibility requirements to be addressed. INDONESIA said REDD-plus should not be part of NAMAs. THAILAND,supported by TUVALU, called for a table to clarify parties’ positions in order to facilitate discussions in Barcelona. Facilitator La Viña outlined plans to have two meetings in Barcelona, one focusing on scope and objectives, and the otheron operational issues.

58ENB (2009)

59

ภาพกูารป่ระชี่�ม้ COP 17

60

61

62

63

64

ในกูารป่ระชี่�ม้คร�0งต)อไป่

จิะเจิรจิาเร&�องอะไร ??

SBSTA 36 (พฤษ์ภาคม้ 2555) : จิะเจิรจิาในเร&�อง MRV

AWG-LCA (พฤษ์ภาคม้ 2555) :จิะห่าร&อเกู��ยวกู�บร�ป่แบบกูลไกูทางกูารเง�น

65

บทบาทของป่ระเทศไทย(กูรม้อ�ทยานฯ)

ต)อกูารพ�ฒนา REDD+ ระด้�บนานาชี่าต�

66

11

เป่3นผู้��แทนป่ระเทศไทยเข�าร)วม้ป่ระชี่�ม้และเจิรจิา REDD+ ในระด้�บนานาชี่าต�

67

UNFCCC

REDD+ PartnershipREDD+ PartnershipAWG-LCA

SBSTA

FCPF

ร)วม้ป่ระชี่�ม้เจิรจิา, ป่ระสุานงาน

DNP(ผู้��แทนป่ระเทศไทยในกูาร

เจิรจิาต)อรอง)

บทบาท DNP

68

กูรอบแนวทาง

ในกูารเจิรจิาต)อรอง

69

1. แนวทางนโยบายและกูารสุร�างแรงจิ�งใจิเชี่�งบวกู ระด้�บนานาชี่าต� ควรเป่Fด้กูว�างให่�แต)ละป่ระเทศ(รวม้

ป่ระเทศไทย ) สุาม้ารถด้#าเน�นกูารตาม้แนวนโยบายและศ�กูยภาพ โด้ยไม้)ม้�ผู้ลกูระทบต)อกูารพ�ฒนาป่ระเทศในระยะยาว

2. เป่Fด้โอกูาสุให่�ป่ระเทศไทยได้�ต�ด้สุ�นใจิกูารเข�าถ?งกูลไกูทางกูารเง�น ทางเล&อกูท��เห่ม้าะสุม้ของป่ระเทศในอนาคต

เน&�องจิากูเน&0อห่ากูารเจิรจิาย�งไม้)เสุร4จิสุ�0น 3. สุน�บสุน�นให่�ม้�กูารสุ)งเสุร�ม้กูารม้�สุ)วนร)วม้ท�กูภาค

สุ)วน โด้ยเฉพาะชี่�ม้ชี่นพ&0นเม้&องท�องถ��นในกูารร)วม้กูารอน�ร�กูษ์�ทร�พยากูรป่ าไม้�โด้ยกูารสุร�างแรงจิ�งใจิเชี่�งบวกู

4. สุน�บสุน�นให่�ม้�กูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพในทางว�ชี่ากูารเพ&�อให่�ได้� Reference Emission Level และ MRV

system ท��เห่ม้าะสุม้ของป่ระเทศ เพ&�อรองร�บกู�จิกูรรม้ด้�าน REDD+ ในอนาคต

แนวทางกูารเจิรจิา

70

1. เป่3นผู้��แทนป่ระเทศไทยในกูารเจิรจิาต)อรองในป่ระเด้4น REDD+ ท��อย�)ภายใต�อน�สุ�ญญาสุห่ป่ระชี่าชี่าต�ว)าด้�วยกูารเป่ล��ยนแป่ลงสุภาพภ�ม้�อากูาศ (UNFCCC) โด้ย...

เข�าร)วม้ป่ระชี่�ม้ในเชี่�งเทคน�ค (SBSTA)

เข�าร)วม้กูารป่ระชี่�ม้เชี่�งนโยบายและแรงจิ�งใจิเชี่�งบวกู (AWG-LCA)

บทบาท DNP (ต)อ)

71

ผู้ลจิากูกูารเจิรจิาต)อรอง ท��ร �กูษ์าผู้ลป่ระโยชี่น�ให่�กู�บป่ระเทศไทยและป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาA) ผู้ล�กูด้�นให่� Forest Conservation อย�)ใน REDD+

B) Commitment ของป่ระเทศพ�ฒนาแล�วในกูารให่�ความ้ชี่)วยเห่ล&อแกู)ป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาในกูารด้#าเน�นงานด้�าน REDD+

C) เป่Fด้โอกูาสุ แนวทางเล&อกู แรงจิ�งใจิเชี่�งบวกูให่�ป่ระเทศไทยและป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาอ&�น สุาม้ารถต�ด้สุ�นใจิแนวทางท��เห่ม้าะสุม้ได้�ในอนาคต

D) สุน�บสุน�นแนวทางกูารม้�สุ)วนร)วม้ในท�กูภาคสุ)วน โด้ยเฉพาะชี่�ม้ชี่นพ&0นเม้&องในกูารอน�ร�กูษ์�ร�กูษ์าป่ า

B) ให่�ความ้สุ#าค�ญกู�บความ้ห่ลากูห่ลายทางชี่�วภาพในกูารอน�ร�กูษ์�และจิ�ด้กูารป่ าไม้�อย)างย��งย&น

C) ผู้ล�กูด้�นให่�ม้�กูารจิ�ด้ REDD+ Technical expert meeting

และได้�ร�บเง�นสุน�บสุน�นจิากูป่ระเทศ ออสุเตรเล�ย จิ#านวน 500,000 US$ และป่ระเทศนอร�เวย�

72

2. เป่3น Focal Point ของ REDD+ Partnership โด้ยเข�าร)วม้ป่ระชี่�ม้ในเชี่�งเทคน�ค รวม้ถ?งต�ด้ตาม้คณะร�ฐม้นตร�เข�าร)วม้กูารป่ระชี่�ม้ในเชี่�งนโยบาย (อย�)นอกูกูรอบ UNFCCC เพ&�อเสุร�ม้ศ�กูยภาพป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาในกูารด้#าเน�นกูาร REDD+ ซ?�งเป่3นห่��นสุ)วนความ้ร)วม้ม้&อระห่ว)างป่ระเทศเฉพาะกู�จิในชี่)วงระห่ว)างกูารเจิรจิา REDD+ ย�งไม้)เสุร4จิสุ�0น )

บทบาท DNP (ต)อ)

ห่าร&อแนวทางท��เห่ม้าะสุม้ในกูารข�บเคล&�อนกูลไกูทางกูารเง�น

แลกูเป่ล��ยนป่ระสุบกูารณ�และให่�ข�อค�ด้เห่4นในกูารด้#าเน�นงาน 73

3. เข�าร)วม้ป่ระชี่�ม้และป่ระสุานงานกู�บ FCPF

เป่3น Participant committee (PC) member ของ FCPF ซ?�งเป่3นสุ)วนห่น?�งในคณะกูรรม้กูารพ�จิารณาโครงกูาร R-PP ของป่ระเทศกู#าล�งพ�ฒนาในกูารเสุนอเพ&�อขอเง�นสุน�บสุน�นจิากู FCPF เพ&�อใชี่�รองร�บกูารด้#าเน�นกูารด้�าน REDD+

- เป่3น Co-Chair ในกูารป่ระชี่�ม้ PC 8 ท��เว�ยด้นาม้

- กูารป่ระชี่�ม้ PA4 (Participants Assembly) ป่ระเทศไทยเสุนอให่�ย&ด้เวลาสุ)ง R-PP จิากูเด้&อน สุ�งห่าคม้ 2555

เป่3น เด้&อน ม้�นาคม้ 2556ได้�สุ#าเร4จิ

บทบาท DNP (ต)อ)

74

• PA1/PC1, October 19-22, 2008, Washington, DC• PC2, March 11-13, 2009, Panama • PC3, June 16-18, 2009, Montreux, Switzerland• PA2/PC4, October 26-28, 2009, Washington, DC• PC5, March 22-25, 2010, La Lopé, Gabon• PC6, June 28-July 1, 2010, Georgetown, Guyana • PA3/PC7, November 1-3, 2010, Washington, DC

• PC8, March 23-25, 2011, Da Lat, Vietnam (ป่ระเทศไทยเป่3นป่ระธุ์านร)วม้)• PC9, June 20-22, 2011, Oslo, Norway• PA4/PC10, October 17-19, 2011, Berlin, Germany • PC11, March 28-30, 2012, Asunción, Paraguay• PC12, June 27-29, 2012, Santa Marta, Colombia

Participants Assembly/Participants Committee

75

เผู้ยแพร)องค�ความ้ร� �ให่�แกู)ห่น)วยงานท��เกู��ยวข�อง

22

76

รายงานผู้ลกูารป่ระชี่�ม้เจิรจิา โด้ยเชี่�ญห่น)วยงานท��เกู��ยวข�องม้าร)วม้ร�บฟ:ง และร�บฟ:งข�อค�ด้ ข�อเสุนอแนะของห่น)วยงานท��เกู��ยวข�องด้�งกูล)าว เป่3นว�ทยากูรให่�กู�บ RECOFTC เป่3นว�ทยากูรให่�กูรม้ป่ าไม้� เป่3นว�ทยากูรบรรยายในท��ป่ระชี่�ม้นานาชี่าต�ท��เกู��ยวข�องกู�บ REDD+

เป่3นผู้��อภ�ป่รายร)วม้ในกูารแสุด้งความ้ค�ด้เห่4นเพ&�อกูารป่ร�บป่ร�งกูารด้#าเน�นงานต)อป่ระเด้4น REDD+

ในท��ป่ระชี่�ม้ REDD+ Partnership

ให่�ความ้ร� �ความ้เข�าใจิเจิ�าห่น�าท��ในห่น)วยงานภายใต�กูรม้อ�ทยานฯ เพ&�อน#าไป่ขยายผู้ลและเตร�ยม้ความ้พร�อม้ในกูารป่ฏิ�บ�ต�งาน

เผู้ยแพร)องค�ความ้ร� � โด้ย…

77

ถ)ายทอด้องค�ความ้ร� �ให่�ห่น)วยงานท��เกู��ยวข�อง

78

79

กูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้ในป่ระเทศในกูารด้#าเน�น

กู�จิกูรรม้ REDD+

80

แม้�ว)าป่ระเทศไทยจิะด้#าเน�นกูารในกูารป่Cองกู�นด้�แลร�กูษ์าป่ าอย)างเข�ม้ข�น โด้ยเฉพาะสุม้�ยอธุ์�บด้�ป่:จิจิ�บ�น ได้�ม้�กูารด้#าเน�นงานป่Cองกู�นกูารลด้กูารท#าลายป่ าอย)างเข�ม้ข�น แต)

อย)างไรกู4ตาม้ ในภาพรวม้ ของระด้�บป่ระเทศ ระด้�บ ภ�ม้�ภาค และระด้�บโลกู กูารป่Cองกู�นย�งไม้)ป่ระสุบความ้สุ#าเร4จิเท)าท��ควร

เน&�องจิากูย�งม้�ความ้ต�องกูารไม้�อย)างผู้�ด้กูฎห่ม้ายระห่ว)างป่ระเทศ และม้�ล�กูลอบค�ากู�นอย)างต)อเน&�อง

ด้�งน�0นกูลไกูกูารด้#าเน�นงาน REDD+ สุาม้ารถม้าชี่)วยเสุร�ม้ศ�กูยภาพในกูารด้#าเน�นงาน กูารด้�แลร�กูษ์าป่ าและเพ��ม้พ&0นท��ป่ าได้�อย)างม้�ป่ระสุ�ทธุ์�ภาพ โด้ยเน�นกูระบวนกูารม้�สุ)วน

ร)วม้ท�กูภาคสุ)วน

แนวค�ด้

81

1. กูลย�ทธุ์�ห่ร&อแผู้นระด้�บชี่าต�ในกูารด้#าเน�นงานแบบบ�รณากูารโด้ยเน�นกูระบวนกูาร กูารม้�สุ)วนร)วม้ในท�กูภาคสุ)วน โด้ย

ว�เคราะห่�ถ?งสุาเห่ต�ของกูารเกู�ด้ป่:ญห่า กูารต�ด้ไม้�ท#าลายป่ า และห่าแนวทางกูารแกู�ไขอย)างเป่3นร�ป่ธุ์รรม้ โด้ยไม้)ม้�ผู้ลกูระทบต)อ

กูารพ�ฒนาป่ระเทศอย)างย��งย&น

2. กูารม้�สุ)วนร)วม้ในกูารด้#าเน�นงานท��เกู��ยวข�องของท�กูภาคสุ)วน ไม้)ว)าจิะเป่3น ชี่าวบ�าน ภาคเอกูชี่น ภาคป่ระชี่าคม้ และภาคร�ฐท��ป่ระกูอบด้�วยห่น)วยงานท��เกู��ยวข�อง อาท� เชี่)น กูรม้ป่ าไม้�

กูรม้อ�ทยานฯ กูรม้ทร�พยากูรทางทะเลและชี่ายฝั่:� ง ออป่ . และ สุผู้ . เป่3นต�น โด้ยท�กูภาคสุ)วนท��เกู��ยวข�องเห่ล)าน�0ต�องม้าด้#าเน�นงานร)วม้กู�น โด้ยกูารสุร�างแรงจิ�งใจิเชี่�งบวกูในกูารด้#าเน�นงาน

3. เสุร�ม้สุร�างและเผู้ยแพร)ความ้ร� � ความ้เข�าใจิให่�ท�กูภาคสุ)วนท��เกู��ยวข�อง โด้ยเฉพาะชี่�ม้ชี่นพ&0นเม้&องท�องถ��นท��พ?งพ�งป่ า

ในกูารด้#าเน�นงานด้�าน REDD+ จิะต�องม้�..

82

4 . กูารพ�ฒนาเชี่�งเทคน�คในกูารสุร�างเสุ�นฐานอ�างอ�ง และฐานข�อม้�ลของพ&0นท��ป่ าของป่ระเทศให่�เป่3นระบบเด้�ยวกู�น

5 . พ�ฒนาระบบกูารต�ด้ตาม้ป่ระเม้�นผู้ลในร�ป่แบบของกูารตรวจิว�ด้ รายงาน และสุอบทาน ของกูารเป่ล��ยนแป่ลงพ&0นท��ป่ า

และกูารป่ระเม้�นคาร�บอนสุต5อกูให่�เท�ยบเท)าระด้�บสุากูล (Measurement, Reporting and Verification ;

MRV)

6. กูารป่Cองกู�นผู้ลกูระทบเชี่�งสุ�งคม้และทร�พยากูรสุ��งแวด้ล�อม้ (safeguard)

7 . กูลไกูทางกูารเง�นจิากูต)างป่ระเทศม้าชี่)วยเสุร�ม้ศ�กูยภาพและสุร�างแรงจิ�งใจิเชี่�งบวกูในกูารด้#าเน�นกูารนอกูเห่น&อจิากูกูารด้#าเน�นงานป่กูต� ซ?�งอาจิจิะเป่3นร�ป่แบบกูองท�น ห่ร&อกูลไกูตลาด้

ในกูารด้#าเน�นงานด้�าน REDD+ จิะต�องม้�..(ต)อ)

83

ตอนน�0กูารด้#าเน�นงาน REDD+

ของป่ระเทศไทย อย�)ในระยะไห่น ?

84

จิ�ด้ต�0ง REDD+ Working groups ของป่ระเทศไทยท��อย�)ภายใต�คณะอน�กูรรม้กูารกูารเป่ล��ยนแป่ลงสุภาพภ�ม้�อากูาศ โด้ยม้�ท)านอธุ์�บด้�กูรม้อ�ทยานฯ เป่3นป่ระธุ์าน (ด้�งแสุด้งในแผู้นภาพ)

กูรม้อ�ทยานฯ ท#าห่น�าท��เป่3นห่น)วยป่ระสุานงานกูลางด้�าน REDD+ กู#าล�งจิ�ด้ท#าแผู้นแห่)งชี่าต�ในกูารด้#าเน�นกูารน�0 โด้ยผู้)านกูารห่าร&อกู�บท�กูภาคสุ)วนท��เกู��ยวข�อง

ระยะที่�� 1 : กูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้และเสุร�ม้สุร�างศ�กูยภาพ

1

2

85

86

• จิ�ด้ท#าแนวทางเตร�ยม้ความ้พร�อม้ในกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ด้�าน REDD+

• ป่ระสุานงานและรวบรวม้ข�อม้�ลท��จิ#าเป่3นและเกู��ยวข�องกู�บกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+

• พ�จิารณาจิ�ด้ท#าข�อม้�ลทางว�ชี่ากูารเพ&�อให่�กูารสุน�บสุน�นต)อคณะอน�กูรรม้กูารฯ ในกูารพ�จิารณาจิ�ด้ท#าร)างท)าท�ป่ระเทศไทยด้�าน REDD+

• จิ�ด้กูารป่ระชี่�ม้ท��เกู��ยวข�องกู�บกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ตาม้ภารกู�จิด้�าน REDD+

• ป่ฏิ�บ�ต�งานอ&�นท��ได้�ร�บม้อบห่ม้ายจิากูคณะอน�กูรรม้กูาร ฯ

อ#านาจิห่น�าท��

87

กูระทรวงทร�พยากูรธุ์รรม้ชี่าต�และสุ��งแวด้ล�อม้สุ)ง Readiness Plan Idea Note เพ&�อขอร�บเง�นสุน�บสุน�นจิากูกูองท�น FCPF (World bank) โด้ย…..

ป� 2552 กูระทรวงทร�พยากูรธุ์รรม้ชี่าต�และสุ��งแวด้ล�อม้ ได้�ม้อบห่ม้ายให่� กูรม้อ�ทยานฯ ลงนาม้ในข�อตกูลงร)วม้โครงกูาร R-PIN

เพ&�อขอร�บงบป่ระม้าณจิากูกูองท�น FCPF ในกูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้รองร�บ REDD+

ป� 2553 FCPF ให่�กูารเห่4นชี่อบ ป� 2554 FCPF ได้�อน�ม้�ต�เง�นจิ#านวน 200,000 US$ เพ&�อกูารพ�ฒนา Readiness Preparation Proposal (R-PP)

ขณะน�0ป่ระเทศไทยกู#าล�งอย�)ในข�0นกูารพ�ฒนา R-PP (Readiness

Preparation Proposal) เพ&�อเตร�ยม้เสุนอต)อ FCPF โด้ยกูารจิ�ด้ป่ระชี่�ม้แลกูเป่ล��ยนความ้ค�ด้เห่4นท�กูภาคสุ)วน ท�0งในระด้�บชี่าต� และระด้�บภ�ม้�ภาค ได้�เสุร4จิสุ�0นในรอบท�� 1 เม้&�อว�นท�� 11 พฤษ์ภาคม้ 2555 และเตร�ยม้สุ#าห่ร�บกูารด้#าเน�นกูารในรอบท�� 2 (ม้�คณะวนศาสุตร� และ Asian Development Bank (ADB) ท#าห่น�าท��เป่3นท��ป่ร?กูษ์า)

3

ระยะที่�� 1 : กูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้...(ต)อ)

88

กูระบวนกูารพ�ฒนา R-PP (Readiness Preparation Proposal)

FCPFพ�จิารณาอน�ม้�ต�เง�น

สุน�บสุน�น 36. ล�าน US$

กู)อนสุ�0นป่<น�0 ป่ระเทศไทยด้#าเน�น

ตาม้แผู้นจิะได้�ร�บเง�นสุน�บสุน�นอ�กู 5 ล�านUS$ (ข?0นอย�)กู�บจิ#านวนเง�นในกูองท�น)

รายงานความ้กู�าวห่น�า 89

จิ�ด้ท#าย�ทธุ์ศาสุตร�แห่)งชี่าต� ห่ร&อแผู้นป่ฏิ�บ�ต�กูาร, นโยบายและม้าตรกูารเกู��ยวกู�บ REDD+

ร)างแผู้นแม้)บทรองร�บกูารเป่ล��ยนแป่ลงสุภาพภ�ม้�อากูาศแห่)งชี่าต�

พ.ศ. 2553-2562ย�ทธุ์ศาสุตร�ท�� 2 กูารสุน�บสุน�นกูารลด้กูารป่ล)อยกู5าซ

เร&อนกูระจิกูและเพ��ม้แห่ล)งด้�ด้ซ�บกู5าซเร&อนกูระจิกูบนพ&0นฐานกูารพ�ฒนาท��ย� �งย&น

แนวทางท�� 2.4 กูารจิ�ด้กูารกูารเกูษ์ตรและป่ าไม้�เพ&�อลด้กูารป่ล)อย และเพ��ม้กูารด้�ด้ซ�บกู5าซเร&อนกูระจิกู แผู้นงานท�� 2.4.2 กูารจิ�ด้กูารป่ าไม้� อย)างสุม้ด้�ลและย��งย&นเพ&�อรองร�บกูารเป่ล��ยนแป่ลงสุภาพภ�ม้�อากูาศ

2.4.2 (5) โครงกูารสุ)งเสุร�ม้ศ�กูยภาพในกูารลด้กูารป่ลด้ป่ล)อยกู5าซ เร&อนกูระจิกูด้�วยกูารบร�ห่ารจิ�ด้กูารป่ าไม้� (REDD Plus)

4

ระยะที่�� 1 : กูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้...(ต)อ)

90

แผู้นพ�ฒนาเศรษ์ฐกู�จิและสุ�งคม้แห่)งชี่าต�ฉบ�บท�� 11

พ.ศ - 2555 2559 บทท�� 8 ย�ทธุ์ศาสุตร�กูารจิ�ด้กูารทร�พยากูรธุ์รรม้ชี่าต�

และสุ��งแวด้ล�อม้อย)างย�งย&น ห่�วข�อ 586. . สุร�างรายได้�จิากูกูาร

อน�ร�กูษ์�ทร�พยากูรทางธุ์รรม้ชี่าต�และความ้ห่ลากูห่ลายทางชี่�วภาพ

แผู้นจิ�ด้กูารค�ณภาพสุ��งแวด้ล�อม้ พ.ศ. 2555-2559ย�ทธุ์ศาสุตร�ท�� 2 กูารอน�ร�กูษ์�และฟI0 นฟ�แห่ล)ง

ทร�พยากูรธุ์รรม้ชี่าต�อย)างย��งย&นแผู้นงานท�� 2.1 กูารสุงวนร�กูษ์าและอน�ร�กูษ์�

ทร�พยากูรธุ์รรม้ชี่าต�อย)างย��งย&น2.1.3 สุ)งเสุร�ม้กูารศ?กูษ์าว�จิ�ยและ

พ�ฒนาระบบพ�นธุ์บ�ตรป่ าไม้� โด้ยกูารระด้ม้ท�นจิากูภาคป่ระชี่าชี่น ภาคเอกูชี่น และองค�กูรต)างๆ ตาม้ห่ล�กูกูาร กูารเกู4บค)าบร�กูารเชี่�งน�เวศ (Payment for Ecosystem Services: PES) และแนวทาง REDD+ ในกูารร�กูษ์าพ&0นท��ป่ าไม้�ไว�เพ&�อคงความ้สุม้ด้�ลตาม้ธุ์รรม้ชี่าต�

91

สุร�างความ้ร� �ความ้เข�าใจิร)วม้กู�นในห่น)วยงานเพ&�อน#าความ้ร� �ไป่ขยายผู้ลให่�ภาคป่ระชี่าชี่นได้�ร�บร� � ถ?งกูระบวนกูารของกูลไกู REDD+ แบบครบวงจิร

5

ระยะที่�� 1 : กูารเตร�ยม้ความ้พร�อม้...(ต)อ)

92

กูารด้#าเน�นงานต)อไป่ในเชี่�งว�ชี่ากูาร

กูารป่ระเม้�นค)าเสุ�ยโอกูาสุ (Opportunity cost) ในกูารพ�ฒนาป่ระเทศ ห่ากูม้�กูารด้#าเน�นกูาร REDD+

ห่าร&อเร&�องค#าจิ#ากู�ด้ความ้ของป่ า ในบร�บทของ REDD+ ท��เห่ม้าะสุม้ กู�บผู้��ท��เกู��ยวข�องเพ&�อให่�เกู�ด้ผู้ลป่ระโยชี่น�กู�บป่ระเทศม้ากูท��สุ�ด้

ควรจิ�ด้ท#าระด้�บอ�างอ�งของป่ระเทศ (REL,RL) เกู��ยวกู�บอ�ตรากูารบ�กูร�กูท#าลายป่ า ว)าควรใชี่�ชี่)วงเวลาใด้เป่3นระด้�บอ�างอ�ง

ผู้��ป่ฏิ�บ�ต�งานป่ าไม้�ในพ&0นท�� จิะต�องป่ฏิ�บ�ต�งานอย)างเข�ม้แข4งเพ��ม้ข?0นกูว)าเด้�ม้ เพ&�อตอบร�บต)อระบบกูารด้#าเน�นกู�จิกูรรม้ REDD+ ท��จิะต�องร�บกูารป่ระเม้�นโด้ยระบบ MRV (Measurable, Reportable and Verifiable)

93

กูารด้#าเน�นงานต)อไป่ในเชี่�งนโยบายและแรงจิ�งใจิเชี่�งบวกู

ป่ระเทศไทยควรกู#าห่นด้นโยบายเกู��ยวกู�บ REDD+ ท��ชี่�ด้เจิน โด้ยม้�กูารห่าร&อท�0งภายในกูรม้และห่น)วยงานอ&�นท��

เกู��ยวข�องเพ&�อกูารกู#าห่นด้นโยบายด้�าน REDD+ ของป่ระเทศท��เห่4นชี่อบร)วม้กู�นและด้#าเน�นงานเป่3นเคร&อข)ายและ

สุน�บสุน�นซ?�งกู�นและกู�นในล�กูษ์ณะ REDD+ Task force

ควรเผู้ยแพร)ความ้ร� �ความ้เข�าใจิแกู)ท�กูห่น)วยงานท��เกู��ยวข�องและชี่�ม้ชี่นท�องถ��นท��พ?�งพ�งป่ า

ควรเร)งด้#าเน�นกูารจิ�ด้ท#า REDD+ National Strategy อย)างเต4ม้ร�ป่แบบให่�เสุร4จิภายในกูลางป่< 2555 เพ&�อให่�ท�นเสุนอในท��

ป่ระชี่�ม้อย)างไม้)ทางกูาร อย)างเร4วท��สุ�ด้ PC12 และอย)างชี่�าท��สุ�ด้ PC13 ห่ร&ออย)างเป่3นทางกูารในท��ป่ระชี่�ม้ PC13 อย)างเร4วท��สุ�ด้ ห่ร&ออย)างชี่�าท��สุ�ด้ PC14 โด้ยเน�นกูระบวนกูารม้�

สุ)วนร)วม้ท�กูภาคสุ)วน จิ�ด้ต�0งห่น)วยงานระด้�บป่ระเทศสุ#าห่ร�บกูารด้#าเน�นกูารด้�าน

REDD+ อย)างเป่3นร�ป่ธุ์รรม้

94

จิ�ด้ต�0งห่น)วยงานสุ#าห่ร�บ implement ด้�าน REDD+ ท��เป่3นเคร&อข)ายเชี่&�อม้โยงแบบและม้�กูระบวนกูารม้�สุ)วนร)วม้

ควรแกู�ไขป่:ญห่าท��ด้�น สุ�ทธุ์�ท#ากู�น กูารจิ�ด้ท#า zoning ให่�ชี่�ด้เจินว)าพ&0นท��ใด้เป่3นพ&0นท��อน�ร�กูษ์�ห่ร&อให่�เป่3นพ&0นท��ใชี่�ป่ระโยชี่น�

เสุร�ม้ศ�กูยภาพเชี่�งเทคน�คให่�เป่3นแบบบ�รณากูารกู�บท�กูฝั่ ายท��เกู��ยวข�องด้�านป่ าไม้�ในกูารป่ระเม้�นพ&0นท��ป่ า กูารเป่ล��ยนแป่ลงพ&0นท��ป่ า กูารเป่ล��ยนแป่ลงคาร�บอนสุต4อกูของป่ าแต)ละป่ระเภท ท��เป่3นต�วแทนของระบบน�เวศ พร�อม้ท�0งจิ�ด้ท#า ground truth จิากูข�อม้�ลภาพถ)ายทางอากูาศ ด้าวเท�ยม้ และภาคสุนาม้

เร�ยนร� �และพ�ฒนากูระบวนกูารต�ด้ตาม้ป่ระเม้�น MRV เป่3นแบบสุากูล

95

สุร�างผู้��เชี่��ยวชี่าญในกูารตรวจิว�ด้ ป่ระเม้�นกูารเป่ล��ยนแป่ลงพ&0นท��ป่ า และคาร�บอนสุต4อกู

ฝั่Jกูอบรม้ชี่าวบ�าน ชี่�ม้ชี่นท��พ?�งพ�งป่ าให่�เข�าใจิบทบาทในกูารชี่)วยอน�ร�กูษ์�และป่Cองกู�นร�กูษ์าป่ า

สุร�างเคร&อข)ายความ้ร)วม้ม้&อท�กูภาคสุ)วนรวม้ท�0งภาคเอกูชี่นและชี่�ม้ชี่นท��พ?�งพ�งป่ า

96

น#าแนวทาง payment ecosystem service, กูารท)องเท��ยวเชี่�งอน�ร�กูษ์�เป่3นแนวทางน#าร)องให่�แกู)ชี่�ม้ชี่นท��อาศ�ยอย�)ร )วม้กู�บป่ า และเอกูชี่นในกูารได้�ผู้ลป่ระโยชี่น�ร)วม้ในกูารด้#าเน�นกูารอน�ร�กูษ์�และป่Cองกู�นป่ าไม้�

ผู้ล�กูด้�นกูลไกูทางกูารเง�นในอนาคตท��จิะเป่3นป่ระโยชี่น�ต)อป่ระเทศไทยให่�สุอด้คล�อง และไม้)ข�ด้แย�งต)อระบบกูฎห่ม้าย และกูารท#างานในป่ระเทศ ผู้)านกูระบวนกูารเจิรจิาภายใต�ห่�วข�อ REDD+ ในท��ป่ระชี่�ม้ AWG-LCA ของ UNFCCC เพ&�อเป่3นโอกูาสุทางเล&อกูในอนาคต แม้�ว)าป่ระเทศไทยอาจิจิะไม้)ต�องกูารกูลไกูด้�งกูล)าวในอนาคตกู4ตาม้ 97

กูารด้#าเน�นงานต)อไป่ในระด้�บกูารป่ฏิ�บ�ต�

กูารเพ��ม้พ&0นท��ป่ า

•เพ��ม้พ&0นท��ป่ าให่�ได้� 40% ภายในป่< 2563 (อาจิจิะม้�กูารเป่ล��ยนแป่ลงระยะเวลา)

• สุ)งม้อบพ&0นท��ในสุ)วนของ ออป่. จิ#านวน 120,000 ไร) ให่�กู�บ อสุ. ด้#าเน�นกูารป่ระกูาศเป่3นเขตอ�ทยานแห่)งชี่าต�

•กูรม้อ�ทยานแห่)งชี่าต�ฯ ม้�นโยบายจิ�ด้ต�0งอ�ทยานแห่)งชี่าต�เพ��ม้เต�ม้  25 แห่)ง โด้ยจิะเตร�ยม้ผู้นวกูป่ าสุงวนแห่)งชี่าต� เป่3นพ&0นท��อ�ทยานอ�กู 37 แห่)ง รวม้พ&0นท�� 8 ล�านไร) แบ)งเป่3นอ�ทยานให่ม้) 6.1 ล�านไร) ป่ าสุงวนท��จิะผู้นวกูอ�กู 1.9 ล�านไร) 98

ผู้สุม้ผู้สุานกู�บโครงกูาร CSR และ PES เป่3นอย)างค)อยเป่3นค)อยไป่

ล�กูษ์ณะกูารเพ��ม้พ&0นท��ป่ า• ฟI0 นฟ�ในพ&0นท��ถ�กูบ�กูร�กูท#าลาย

• พ&0นท��ป่ าเสุ&�อม้โทรม้ • พ&0นท��เอกูชี่น

99

กูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพในกูารด้�แลร�กูษ์าป่ า (GFF)

กูารเสุร�ม้ศ�กูยภาพด้�าน REDD+ (USAID/ADB/WINROCK)

โครงกูารอ&�นท��เกู��ยวข�อง

100

Tiger Wildlife Premium Carbon Credits (World Bank)

Carbon Mapping โด้ยใชี่�เทคน�ค LiDAR (WWF)

จิ�ด้ท#าแผู้นท��จิ#าแนกูพ&0นท��ป่ าชี่น�ด้ต)างๆ โด้ยกูารป่ระย�กูต�ใชี่�ภาพถ)ายด้าวเท�ยม้รายละเอ�ยด้สุ�ง และกูารสุ#ารวจิ

โด้ยเคร&�องบ�นบ�นสุ#ารวจิระด้�บต#�าโด้ยใชี่� Laser Sensor

อธุ์�บด้�กูรม้อ�ทยานแห่)งชี่าต� สุ�ตว�ป่ า และพ�นธุ์��พ&ชี่ได้�ลงนาม้ ในห่น�งสุ&อแสุด้งความ้สุนใจิป่ระกูอบกูารขอท�นของ WWF ต)อ

ร�ฐบาลเยอรม้น� เม้&�อว�นท�� 11 สุ�งห่าคม้ 2553

โครงกูารท��อย�)ระห่ว)างกูารพ�จิารณา

101

อ�ทยานแห่)งชี่าต�ท�บลาน

พ&0นท��กูล�)ม้ป่ าแกู)งกูระจิานและพ&0นท��รอยต)อพ&0นท��ป่ าตะว�นตกู

พ&0นท��แนวเชี่&�อม้ต)อระห่ว)าง กูรม้อ�ทยานฯ กูรม้ป่ าไม้� และกูรม้ทร�พยากูรทางทะเลและชี่ายฝั่:� ง ซ?�งอาจิ

จิะเป่3นพ&0นท��ป่ าบร�เวณจิ�งห่ว�ด้ระนอง

พ&0นท�� ท��ได้�ร�บกูารเสุนอเพ&�อพ�จิารณาท#าโครงกูารน#าร)อง

(ต�องม้�กูารห่าร&อต)อไป่)102

103