Mιχάλης Γελασάκης,

Ο μελοποιημένος Νίκος Καββαδίας,

33 χρόνια μετά… (β΄μέρος)

Σημείωση: Σας ευχαριστούμε για την ανταπόκρισή σας και τις καταθέσεις σας στο α ʼ μέρος:

ΣΤΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Όπως γίνεται πολλές φορές με τους ποιητές έτσι και με τον Καββαδία. Τα ποιήματά του

έγιναν ευρέως γνωστά και έφτασαν στα χείλια των περισσοτέρων ανθρώπων από τις

μελοποιήσεις τους.

Πρέπει να είναι ο ποιητής που μελοποιήθηκε περισσότερο απʼ όλους αναλογικά με το

συνολικό μέγεθος του ποιητικού του έργου. Από τα συνολικά 52 ποιήματα που έχουν

δημοσιοποιηθεί έχουν μελοποιηθεί τα 28 (πολλά όπως το «Πούσι», η «Αρμίδα», το

«Καραντί» κ.ά έχουν μελοποιηθεί και περισσότερες από μία φορές)

Αν και πρώτος ήταν ο Γιάννης Σπανός αυτός που μελοποίησε στίχους του Νίκου Καββαδία,

εκείνος που έχει συνδέσει το όνομά του με αυτό του ποιητή, όσον αφορά τις μελοποιήσεις,

είναι ο Θάνος Μικρούτσικος. Άλλωστε ήταν αυτός που μελοποίησε το μεγαλύτερο μέρος του

έργου του μαρκόνη ποιητή.

Πολλοί ίσως να μην γνωρίζουν ότι αυτός που τραγούδησε πρώτος το μελοποιημένο

“Καραντί” του Θάνου Μικρούτσικου ήταν ο Κώστας Θωμαΐδης το 1986 σε δίσκο 78

στροφών.

Αξιολογότατη και εντελώς διαφορετική ήταν η προσέγγιση της Μαρίζας Κωχ στους στίχους

του Κόλια (όπως τον έλεγαν οι φίλοι του). Επίσης, η ποίηση του ασυρματιστή ήταν η αιτία

δημιουργίας ενός συγκροτήματος εκ Ναυπλίου ορμόμενο, τους Ξέμπαρκους. Ουσιαστικά

μιλάμε για ένα ντουέτο που κατέθεσε μια και μοναδική δουλειά και μετά διαλύθηκε.

Η δουλειά αυτή ήταν πάνω σε στίχους του Νίκου Καββαδία και δεν είχε καμία σχέση με τις

προηγούμενες και με τις επόμενες μελοποιήσεις. Όλες οι υπόλοιπες μελοποιήσεις είναι

σκόρπιες σε διάφορους δίσκους και από διάφορους καλλιτέχνες. Επίσης πρέπει να

παρατηρηθεί ότι σε πολλά τραγούδια έχουν κοπεί τετράστιχα από ποιήματα και έχει

αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό η στίξη που βοηθάει για την καλύτερη κατανόηση των

ποιημάτων.

1 Δεν Συμπεριλαμβάνονται αυτά της έκδοσης «Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη», Άγρα 2005,

που ήταν 24

Παρακάτω παρατίθενται οι μελοποιήσεις

με χρονολογική σειρά.

• Η πρώτη μελοποίηση όπως αναφέρθηκε παραπάνω είναι του Γιάννη Σπανού στο δίσκο

Ανθολογία Γʼ που κυκλοφόρησε το Δεκέμβρη του 1975 από την εταιρία Lyra. Η ερμηνεία

είναι από τον Κώστα Καράλη (Κώστας Καραγιαννόπουλος)

• Το Δεκέμβριο του 1977 η Μαρίζα Κωχ μελοποίησε και τραγούδησε Καββαδία στο Δίσκο

«Μαρίζα Κωχ» που κυκλοφόρησε από τη CBS.

• Δύο χρόνια μετά, το 1977 ο Θάνος Μικρούτσικος αφού θα πείσει τον Πατσιφά που

διευθύνει τη δισκογραφική εταιρία Lyra και θα κυκλοφορήσει «Ο Σταυρός του Νότου» με

απογοητευτικές ενδείξεις αρχικά και με πλειάδα αρνητικών κριτικών. Είναι ένας από τους 20

εμπορικότερους δίσκους της ελληνικής δισκογραφίας.

• Η μουσική ήταν του Μιχάλη Τερζή και η ερμηνεία του Κώστα Καράλη. Ο δίσκος έχει τίτλο

«Τραγούδια της θάλασσας». Κυκλοφόρησε το 1983 σε δίσκο από την CBS. Μέχρι σήμερα

καμία εταιρεία δεν έχει αναλάβει την επανέκδοσή του σε cd. Στα 13 τραγούδια του δίσκου

υπήρχαν μελοποιημένα τα: «Αντινομία», «Ό, τι αγαπούσα» (Πικρία), “Αριάδνη στη Νάξο”.

• Τo 1984 o Λάκης Παπαδόπουλος παίρνει σειρά με τον δίσκο «Περίπου», που κυκλοφορεί

από την Lyra. Στον δίσκο αυτό, που είναι προσωπικός δίσκος της η Αρλέτα (Νικολέτα

Τσάπρα) τραγουδάει δύο ποιήματα του. Το «William George Allum» και το «Black and

White». Στον ίδιο δίσκο υπάρχουν τα τραγούδια της που έγιναν μεγάλες επιτυχίες όπως το

«Έρχεται κρύο» και η «Σερενάτα»

• Ο Κώστας Θωμαΐδης τραγουδάει το «Καραντί» για πρώτη φορά μελοποιημένο από τον

Θάνο Μικρούτσικο το 1983. Ο δίσκος δεν κυκλοφορεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Περιείχε ακόμα ένα τραγούδι σε μουσική του Θάνου και στίχους του Αντρέα Μικρούτσικου.

Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Minos

• Το 1986 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Νίκος Καββαδίας, S/S IONION 1934» από την

δισκογραφική εταιρία Minos. Ο δίσκος αυτός ήταν και η αιτία δημιουργίας του ντουέτου

«Ξέμπαρκοι». Περιλαμβάνει 11 ποιήματα μελοποιημένα από τους Ηλία Αριώτη και Νότη

Χασάπη, οι οποίοι είναι και οι κύριοι ερμηνευτές. Συμμετέχει η Δήμητρα Γαλάνη

ερμηνεύοντας το «Γράμμα ενός αρρώστου». Ίσως αυτή ναι είναι η καλύτερη στιγμή του

δίσκου. Πρόκειται για ένα αξιόλογο έργο με μια μουσική προσέγγιση πολύ διαφορετική από

του Μικρούτσικου και της Μαρίζας Κωχ με λυτές ενορχηστρώσεις.

• Ένα χρόνο μετά, το 1987 οι Αδερφοί Κατσιμίχα στο δίσκο με τίτλο «Όταν σου λέω

πορτοκάλι να βγαίνεις» μελοποιούν ένα ποίημα του Κόλια. Ήταν η «Μαϊμού του ινδικού

ιμανιού» (Μαϊμού). Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Columbia (Minos-Emi)

• Μετά από τους αδερφούς Κατσιμίχα ο Δημήτρης Ζερβουδάκης το 1989 μελοποιεί το

«Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ» (Γράμμα σʼ έναν ποιητή). Και αυτός ο δίσκος

κυκλοφορεί από τη Lyra. (Το ίδιο τραγούδι υπάρχει δισκογραφημένο από ζωντανή

ηχογράφηση στο δίσκο της Ελευθερίας Αρβανιτάκη “Η νύχτα κατεβαίνει”, Universal 1993)

• Στα τέλη του 1988 η Μαρίζα Κωχ επανέρχεται με ένα μελοποιημένο ποίημα του

«Μαραμπού». Ήταν η Στεριανή Ζάλη στο δίσκο «Εθνική Οδός». Ένας δίσκος του οποίου τα

τραγούδια γράφτηκαν σε μια μεγάλη περιοδεία της στο εξωτερικό. To υλικό ανήκει στην

Versomusic (κυκλοφόρησε από την Sakkaris).

• Το 1991, ο Θάνος Μικρούτσικος επανήλθε με τις «Γραμμές των Οριζόντων» (Minos). με

17 μελοποιημένα ποιήματα του Καββαδία, από τα οποία τα 11 είναι νέες εκτελέσεις του

προηγούμενου δίσκου, ενώ 6 είναι καινούργια. Με ερμηνευτές τους: Γιώργο Νταλάρα,

Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Χάρη και Πάνο Κατσιμίχα και τον ίδιο.

• To Δεκέμβριο του 1996 η Νένα Βενετσάνου ερμήνευσε την “Πικρία” σε μουσική Michael

Montanaro. O δίσκος είχε τίτλο «Νέα γη» και είχε μελοποιημένα ποιήματα και από άλλους

ποιητές (Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργο Χρονά κ.ά). Ο δίσκος περιείχε 12 τραγούδια και

κυκλοφόρησε από την εταιρία MBI

• Τον Ιούνιο του 2004 κυκλοφόρησε ένα διπλό cd με τίτλο «Όρθιοι». Προσωπικός δίσκος

του Βασίλη Λέκκα με τρία μελοποιημένα ποιήματα από τον Χάρη Παπαδόπουλο. Το

«Guevara» και η «Η μικρή χορεύτρια» Το cd αυτό πλέον δεν κυκλοφορεί. Είχε

κυκλοφορήσει από την Alpha records σε περίπου 2.000 αντίτυπα και για κάποιο λόγο

αποσύρθηκε.

• Στις 17 και 18 Μαρτίου 2005, με αφορμή μια σειρά συναυλιών που έκανε ο Θάνος

Μικρούτσικος στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για ποιητές που έχει μελοποιήσει (χωριζόταν

σε δύο μέρη όπου το δεύτερο ήταν σταθερά αφιερωμένο στον Καββαδία) ηχογραφήθηκε ο

δίσκος «Σταυρός του Νότου/Γραμμές των οριζόντων» (διπλό cd). Για πρώτη φορά

μελοποιείται το ποίημα «Μαρέα» και ερμηνεύεται από τον Γιάννη Κούτρα και τον Χρήστο

Θηβαίο, ο οποίος μαζί με τον Γιάννη Κότσιρα τραγουδούν για πρώτη φορά Καββαδία.

Κυκλοφόρησε από την EMI.

• Φτάσαμε στο 2007 και ακούσαμε από τους Χειμερινούς Κολυμβητές το ποίημα

«Παραλληλισμοί» στο Δίσκο με τίτλο «Στο πέρασμά σου» που κυκλοφόρησε από την εταιρία

Lyra.

Αυτά είναι οι πρώτες εκτελέσεις με πρωτότυπη μουσική. Από εκεί και πέρα υπάρχουν πολλές

ερμηνείες με άλλες ενορχηστρώσεις που έχουν δισκογραφηθεί. Για παράδειγμα το τραγούδι

«Ιδανικός κι ανάξιος εραστής» (Mal du depart) έχει δισκογραφηθεί και με τη φωνή του

Λαυρέντη Μαχαιρίτσα (δίσκος: “Αλκυονίδες Μέρες”, ΕΜΙ 2005) και με τη φωνή του Γιάννη

Μαθέ (δίσκος: “Ανάσα της ζωής μου γίνε”, Legend 2004). Κυρίως όμως, επανεκτελέσεις

έχουμε στα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου και της Μαρίζας Κωχ. Χαρακτηριστικά

παραδείγματα είναι οι ερμηνείες του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στα δισκογραφημένα live

του και του Μάριου Φραγκούλη στο «Φάτα Μοργκάνα» επίσης σε live ηχογράφηση

(«Φεγγάρι ερωτευμένο», Sony 1999). Με τον ίδιο τρόπο ηχογράφησης έχουμε και το «Ένα

μαχαίρι» από την Άλκηστη Πρωτοψάλτη (Τα παραμύθια μιας φωνής, Heaven, 2003). Ακόμα

έχει δισκογραφηθεί το τραγούδι «Θεσσαλονίκη» από την Μαρία Φαραντούρη («Η ποίηση

στο ελληνικό τραγούδι-live» Heaven 2003). Το ίδιο τραγούδι βρίσκεται με τη φωνή του

Κώστα Μακεδόνα (Κώστας Πάκας) στο δίσκο «Τι είνʼ η πατρίδα μας» (Sony-BMG, 1993) με

ενορχήστρωση του Σταμάτη Κραουνάκη. Το τραγούδι «Αρμίδα» έχουν διασκευάσει οι

Apurimac-Daniel Armando («Πάμε πάλι» Lyra 2004). Τέλος, έχουμε τις ερμηνείες της Ρίτας

Αντωνοπούλου στο δίσκο «Για φωνή και πιάνο», Legend 2007. Μελοποιήσεις του ποιητή

υπάρχουν και σε πολλές συλλογές…

Μερικά από τα τραγούδια που έχουν αναφορές στον ποιητή ή είναι αφιερωμένα σε αυτόν

είναι:

1. Για τον Καββαδία – στίχοι Αντώνης Παπαϊωάννου – μουσική, ερμηνεία Θανάσης

Γκαϊφύλλιας, ” Φύλλο Πορείας”, εταιρία Universal/ Phillips 1985

2. Το τραγούδι «Αρμίδα» έχουν διασκευάσει οι Apurimac-Daniel Armando («Πάμε πάλι»

Lyra 2004) ενώ από τη φωνή της Milva ακούστηκε «Το Καραντί» με τον τίτλο “La lettera”

(Volpe dʼ amore, ΕΜΙ 1994).

3. Στης γοργόνας το φτερό - στίχοι: Άλκης Αλκαίος, μουσική, ερμηνεία: Θάνος

Μικρούτσικος, δίσκος Υπέροχα μονάχοι, εταιρία legend 2006

4. Λευκό πουλί (μέρος 1 και 2) - στίχοι, μουσική, ερμηνεία: Πάνος Κατσιμίχας, δίσκος:

Μέχρι να πάρεις παγωτό, σε βρίσκει ο χειμώνας, εταιρία: Impact 2007

5. Φωτεινό αστέρι – στίχοι, μουσική, ερμηνεία: Όναρ (Λευτέρης Πλιάτσικας, Πένυ

Ραμαντάνυ), εταιρία: Virus 2007

6. Μʼ ένα καράβι ψεύτικο - στίχοι, μουσική: Κώστας Καλδάρας ερμηνεία: Ελένη

Τσαλιγοπούλου

Ευχαριστούμε τον Αντώνη Μποσκοϊτη

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Στην οθόνη:

«Με τα μάτια στραμμένα στη στεριά» ήταν ο τίτλος του ντοκιμαντέρ που εμπνεύστηκε η

Κατερίανα Πατρώνη από το έργο του Νίκου Καββαδία. Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πατρώνη,

Σενάριο: Κατερίνα Πατρώνη, Vuokko Rajala, Φωτογραφία: Laurentiu Calciu, Κατερίνα

Πατρώνη, Ήχος: Vuokko Rajala, Μοντάζ: Γιώργος Διαλεκτόπουλος, Παραγωγός: Κώστας

Λαμπρόπουλος, Παραγωγή: CL Productions (Έγχρωμο, 99ʼ, 2003).

Τα μικρά πεζά Λι γυρίστηκαν σε ταινία μικρού μήκους (στα αγγλικά) με τον τίτλο «Between

the Devil and the Deep Blue Sea» και σκηνοθετήθηκαν από την Βελγίδα Marion Hänsen σε

μουσική Wim Mertens. (1995)

Έχει γυριστεί ντοκιμαντέρ του Olivier Guiton για τον Νίκο Καββαδία με τίτλο: «Nikos

Kavvadias-croisière sur la vie». Μια παραγωγή του 1994 για το κανάλι ARTE της Γαλλικής

τηλεόρασης.

Η ταινία μικρού μήκους “Skipper straad” της Ειρήνης Βαχλιώτη που προβλήθηκε στο

φεστιβάλ ταινιών μ.μ της Δράμας το 2003 ήταν βασισμένη στην “Βάρδια” του Νίκου

Καββαδία. Κέρδισε παμψηφεί το βραβείο καλύτερης βαλκανικής ταινίας του διεθνούς

τμήματος και πήρε σχεδόν όλα τα βραβεία του ελληνικού.

Για τον Νίκο Καββαδία αφιερώματα έχουν προβληθεί από την κρατική τηλεόραση, από τον

τηλεοπτικό σταθμό “902” και από το τον τηλεοπτικό σταθμό “Alpha” (η μηχανή του χρόνου)

Πολλά βιντεάκια σχετικά με τον Καββαδία και με εκτελέσεις - εντός και εκτός εισαγωγικών -

έργων του θα βρείτε και στο www.youtube.com (από εκπομπές και live κυρίως)

Ο Σταυρός του Νότου γράφτηκε με αφορμή μια ταινία που είχε θέμα ναυτικό με τίτλο

«Πορεία 090» με σκηνοθέτη τον Τάσσο Ψαρρά

Μεταφράσεις:

Η κύρια μεταφράστρια του ποιητή στα Αγγλικά είναι η Gail Holst

Η Βάρδια εκδόθηκε στα γαλλικά με τον τίτλο Le Quart, σε μετάφραση Michel Shaunier

(Denoël)

Η Βάρδια εκδόθηκε στα ισπανικά με τον τίτλο La Guardia, σε μετάφραση της Natividad

Galvez (Ediciones del Oriente y del Mediterraneo, 1998)

Λι-Του πολέμου-Στο άλογό μου (Li-De la guerre-A mon cheval) είχαν μεταφραστεί στα

γαλλικά από την Michelle Barbe (δεν κυκλοφορούν πια)

Ο Michel Volkovitch στην ιστοσελίδα του (www.volcovitch.com στο made in Greece) έχει

μεταφράσει στα γαλλικά τις συλλογές Μαραμπού και Πούσι

Από εκδοτικό οίκο στη Μάλαγα της Ανδαλουσίας έχει εκδοθεί ανθολογία ποιημάτων του

Καββαδία από το «Μαραμπού» και το «Πούσι», στο πλαίσιο Ανθολογίας εννέα Ελλήνων

ποιητών. Τίτλος αυτής: «Nueve maneras de mirar al cielo».

Καββαδία έχει μεταφράσει και ο Χοσέ Αντόνιο Μορένο Χουράδο στη μεγάλη Ανθολογία

Ελληνικής ποίησης που έχει κάνει στα Ισπανικά

Για τις μεταφράσεις συνέβαλαν από το αʼ μέρος του αφιερώματος ο Γιώργος Μίχος, ο

Σόλων Δουληγέρης και ο Γιώργος Λυκοτραφίτης

Όπως σημειώνει ο Γιάννης Ιορδανίδης για τα «70 χρόνια Ελληνικών εκδόσεων (1932 -

2002)» ο Νίκος Καββαδίας μαζί με τον Β. Νικολόπουλο είχαν μεταφράσει το κείμενο του Οʼ

Νίλ «Το ταξίδι του γυρισμού» (μαζί με τα μονόπρακτα «Ψαρόλαδο» και «Το Σημάδι του

Σταυρού») από τις εκδόσεις Νότη Καραβία το 1945.

Διάφορα:

Η ποιητική του συλλογή «Μαραμπού» κυκλοφόρησε σε μόλις 245 αντίτυπα με δικά του

έξοδα, ενώ το «Πούσι» εκδόθηκε σε 1000 αντίτυπα.

Ένα αθησαύριστο κείμενο του ποιητή είχε δημοσιευτεί από τον Φίλλιπο Φιλλίπου στην

εφημερίδα «Το Βήμα» την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου του 2006 και ήταν αφιερωμένο στο

ζωγράφο John Corbidge

Τέλος έχει καταγραφεί μεγάλος αριθμός από ερμηνείες που δεν έχουν δισκογραφηθεί όπως

και συνθέσεις. Μερικές από τις τελευταίες είναι της Λένας Πλάτωνος και του πιανίστα

Χρήστου Πήττα.

Το 1978 στην εθνική πινακοθήκη είχε γίνει ένα αφιέρωμα στη Μαρίζα Κωχ, που μεταδόθηκε

ζωντανά από το Τρίτο πρόγραμμα της ελληνική ραδιοφωνίας. Παραγωγός ήταν η Ελένη

Καραΐνδρου. Εκτός των άλλων είχαν ερμηνευτεί τα ποιήματα «Cambay’s Water» και «Ένας

Νέγρος Θερμαστής από το Τζιμπουτί» ακαπέλα από την Μαρίζα Κωχ.

Υπάρχει λογοτεχνικό βραβείο «Νίκος Καββαδίας» που δίνεται από το Υπουργείο Εμπορικής

Ναυτιλίας. Με αφορμή το βραβείο αυτό κυκλοφορεί μία έκδοση με τίτλο Χωρίς στεριές με

επιλεγμένα κείμενα λογοτεχνίας και ποιήματα που τιμήθηκαν με το βραβείο αυτό από τις

εκδόσεις Κονιδάρης (2004)

Σήμερα τα πνευματικά δικαιώματα του έργου του ποιητή κατέχει η Έλγκα Καββαδία κόρη

της Αδερφής του Τζένιας και οι εκδόσεις Άγρα.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΕΚΤΕΝΗ ή ΣΥΝΤΟΜΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΑΒΒΑΔΙΑ

Δίνουμε βάση κυρίως στα παλιότερα, αφού τα νεότερα είναι εύκολο να τα βρεί κανείς από

το ηλεκτρονικό αρχείο των εφημερίδων.

Περιοδικά:

Περιοδική έκδοση της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας: 22 και 29 Ιανουαρίου 1928 και

10 Μαρτίου 1929 (συνεργαζόταν ο ποιητής και δημοσίευε)

Διανοούμενος: τ.2 Δεκέμβριος 1929 και τ.3 Ιανουάριος 1930 (συνεργαζόταν ο ποιητής και

δημοσίευε)

Νέοι Πρωτοπόροι: τ.8-9 Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1933 (συνεργαζόταν ο ποιητής και

δημοσίευε)

Νέα Εστία: τ. 269 Μάρτιος 1938

Ελεύθερα γράμματα: τ.13 Αύγουστος 1945

Νέα Εστία: τ. 483 Αύγουστος 1947

Πανσπουδαστική τ.53 24 Μαρτίου 1967

Ραδιοτηλεόραση: τ.166 15-21 Απριλίου 1973

Επίκαιρα: τ. 342 20-26 Φεβρουαρίου 1975

Ταχυδρόμος: 15 Δεκεμβρίου 1977

Γυναίκα: τ.736, 29 Μαρτίου – 11 Απριλίου 1978

Κανάλι 14: τ.2 Φεβρουάριος-Μάρτιος 1981

Καινούρια εποχή: τ. 22,23,24 1982

Η λέξη: τ.27 Σεπτέμβριος 1983

Ομπρέλα: τ.13,14 Φλεβάρης Μάης 1984

Τράμ: τ.9 Μάιος 1987

Αλεξίσφαιρο: τ.23 1990

Ιχνευτής: τ.6 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1993

Άτυπον: τ.3 Νοέμβριος 1995

Νέο Επίπεδο: τ.27, Νοέμβριος – Φεβρουάριος 1997

Νέα εστία: τ.1702, Ιούνιος 1998

Αντί-παραθέσεις: τ.4 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1998

Ίβυκος: τ.3 Ιανουάριος Μάρτιος 1999

Ομπρέλα: τ. 71 Δεκέμβριος 2005 Φεβρουάριος 2006

Heteron ½: τ. 2 Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2006

Εφημερίδες:

Πειραϊκόν Βήμα: φύλλο 6, 7, 8, 9, 10, 11 (Μάρτιος εβδομαδιαία έκδοση) 1932 (δημοσίευε

κείμενά του με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας)

Η Πρωία: 15 Δεκεμβρίου 1933

Εργασία: 191/ 1933

Ηχώ της Ελλάδας: 6 Ιουνίου 1935 (Πέτρος Βαλχάλας)

Ημερήσιος κήρυξ: 7 Ιανουαρίου 1934

Νέα Κόρινθος: 17 Μαρτίου 1937

Η Αυγή 3 Δεκεμβρίου 1974

Καθημερινή 21 Ιουνίου 1977

Η Αυγή, Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 1975 και Κυριακή 16 Φεβρουαρίου1975 (δημοσιεύματα

λίγες μέρες μετά από τον θάνατό του)

Η Καθημερινή 4 Αυγούστου 1977

Πρωινή, Νέας Υόρκης 19 Φεβρουαρίου 1983

Καθημερινή της Κυριακής (Επτά ημέρες) 28 Φεβρουαρίου 1999

Ελευθεροτυπία: Βιβλιοθήκη 26 Αυγούστου 2005

Πηγές:

Εκτός από το προσωπικό αρχείο στη λίστα αυτή συνέβαλαν

Νίκος Καββαδίας: Ο τελευταίος αμαρτωλός – Δημήτρης Νικορέτζος (Εντός 2003)

Νίκος Καββαδίας: Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη – Guy Saunier (Άγρα 2005)

Τα ηλεκτρονικά αρχεία των εφημερίδων Καθημερινή, Ελευθεροτυπία

Διάφορα σχόλια »

1. Απάντηση από Γιώργος Λυκοτραφίτης

Κύριε Γελασάκη,

ευχαριστώντας κατ’ αρχάς (και κατ’αρχήν) για το πολύ ενδιαφέρον, και ηχητικά, β’ μέρος

του poiein corner αφιερώματός σας στο Νίκο Καββαδία, (με την ελπίδα κάποια ημέρα να το

δούμε δημοσιευμένο και με τρόπο… παραδοσιακό), παραθέτω στη συνέχεια τα στοιχεία που

ώφειλα ήδη από το α’ μέρος:

Ο μεταφραστής των ποιημάτων του Καββαδία στην ανθολογία Εννέα τρόποι να κυττάς τον

Ουρανό είναι ο ισπανός νεοελληνιστής Rafael Herrera Montero, ο οποίος ζει και εργάζεται

στην Κόρδοβα της Ανδαλουσίας (άλλος ποιητικός τόπος λόγω Γαρθία Λόρκα, βεβαίως).

Οι άλλοι οκτώ ανθολογούμενοι νεοέλληνες ήσαν οι Νίκος Εγγονόπουλος, Μανώλης

Αναγνωστάκης, Ντίνος Χριαστιανόπουλος, Νάσος Βαγενάς, Μαρία Λαινά, Δημήτρης

Καλοκύρης, Κώστας Μαυρουδής και Δήμητρα Χριστοδούλου.

Η δίγλωσση έκδοση, με εξώφυλλο τον Γυμνό Νέο με Ελληνική Σημαία, του Γιάννη

Τσαρούχη, παρουσιάστηκε τον οκτώβριο του 1996 από τις Miguel Gomez Ediciones της

Μάλαγας, με την οικονομική βοήθεια του Δήμου και του Πανεπιστημίου της Μάλαγας;

εκδόθηκε δε, με την ευκαιρία του I Coloquio sobre Grecia: Traducir al otro / Traducir a

Grecia, και διανεμήθηκε στους συμμετέχοντες.

Αυτά για την ιστορία, φυσικά…. Γ.Λ.

στις 2/17/2008 6:58 pm

2. Απάντηση από Aggeliki A.

Μακάρι να το δούμε και τυπωμένο… εξαιρετικό!!!

Νομίζω ότι είναι ή πιο πλήρης καταγραφή που κυκλοφορεί στο ιντερνετ…

Η ταινία μικρού μήκους στο φεστιβάλ της Δράμας είναι εξαιρετική. όποιος μπορέσει να τη

βρει μην την αφήσει…

Δεν ήξερα ότι υπήρχαν και μελοποιήσεις από τον Λάκη Παπαδόπουλο. Όπως εγώ νομίζω και

άλλοι είχαμε την εντύπωση ότι μελοποιήσεις είχαμε μόνο από τον Θάνο Μικρούτσικο την

Μαρίζα Κωχ και τους Ξέμπαρκους…

Ευχαριστούμε!

στις 2/17/2008 8:52 pm

3. Απάντηση από Μιχάλης Γελασάκης

Εγώ σας ευχαριστώ που πήγατε αυτήν την καταγραφή ένα βήμα παρακάτω.

κύριε Λυκοτραφίτη πραγματίκά συγκινητική η συμμετοχή σας.

Ευχαριστώ και το Ποιείν που φιλοξένησε αυτήν την προσπάθεια…

στις 2/17/2008 9:05 pm

5. Απάντηση από Νίκος Σαραντάκος

Κύριε Γελασάκη, συγχαρητήρια για την εξαιρετική δουλειά σας!

Επιτρέψτε μου να προσθέσω μερικά στοιχεία.

Η πρώτη μελοποίηση Καββαδία *δεν* είναι από τον Σπανό στην 3η ανθολογία, αλλά από

τους Λυμούρη-Περγιάλη σε ένα δισκάκι που βγήκε το 1969. Στην πραγματικότητα δεν θα το

λέγαμε ακριβώς μελοποίηση, αλλά απαγγελία με συνοδεία μουσικής. Εχουν “μελοποιηθεί”

επτά ποιήματα: Παραλληλισμοί, Γράμμα ενός αρρώστου, Ένα μαχαίρι, Μαραμπού, Η μαϊμού

του Ινδικού Ωκεανού και άλλα δύο που δεν τα έχω.

Το 1971 ο Πάνος Σαββόπουλος μελοποίησε την Αρμίδα, μάλιστα “λογοκριμένη”: είναι

φορτωμένο με κρασί το πειρατικό και όσο που να πάμε στο Περού το φορτίο θα τόχουμε

κοπανήσει. Είναι στο δίσκο “Επεισόδιο” (που έχει στο εξώφυλλο τον συνθέτη να κάθεται στο

πεζοδρόμιο σχεδόν γυμνός με ένα σορτσάκι και μακριά μαλλιά εποχής).

Προσοχή: Πάνος, όχι Διονύσης. Επομένως αυτή είναι η πρώτη καθαυτό μελοποίηση.

Μετά, ο Μιχάλης Τρανουδάκης έχει μελοποιήσει το Νανούρισμα, πολύ διαφορετικά από την

Κωχ. Το τραγουδάει η Σοφία Μιχαηλίδου.

Ο Κώστας Χαριτάτος έχει μελοποιήσει την Αντινομία. Ο Νίκος Βεντουράτος έχει μελοποιήσει

το Ήθελα.

Όπου δεν αναφέρω δίσκους, δεν τους ξέρω. Αλλά τα τραγούδια υπάρχουν, τα έχω.

Πέρα από αυτό, ο Χ. Παπαδόπουλος έχει κυκλοφορήσει στο Λιχτενστάιν (!) δίσκο με έξι

μελοποιημένα του Καββαδία και ένα του Καρυωτάκη. Τα δύο από αυτά τα έβαλε ο Λέκκας

στο δίσκο που λέτε παραπάνω. Ο δίσκος του Χ. Παπαδόπουλου είναι μυθικό συλλεκτικό

κομμάτι, κυκλοφορεί χέρι με χέρι, δεν τον έχω.

Τέλος, τα αρχεία της ΑΕΠΙ δείχνουν μελοποίηση Καββαδία από τον Θανάση Νικόπουλο και

κάποιον Ιω. Σκορδίλη. Τα βάζω εδώ μήπως και τα αναγνωρίσει κανείς.