30/3/2010 Σενάριο διδασκαλίας στα κείμενα Νεοελληνικής

Λογοτεχνίας

«Οι γάτες των φορτηγών»

και ο ποιητής της θάλασσας και των ναυτικών Νίκος Καββαδίας.

(τάξη β΄γυμνασίου)

Άννα Ρεντζεπέρη ΠΕ 02

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1. Τίτλος : «Νίκος Καββαδίας, η ιδιαίτερη περίπτωση του ποιητή της θάλασσας και των ναυτικών».

2. Δημιουργός : Άννα Ρεντζεπέρη. Το σενάριο αυτό αποτελεί μία πρόταση διδασκαλίας στην ποίηση.

3. Διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα : Νεοελληνική λογοτεχνία, «Οι γάτες των φορτηγών». Στη συγκεκριμένη πρόταση διδασκαλίας θα χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο αλλά και λογισμικό κατά την αξιολόγηση των μαθητών.

4. Τάξη για την οποία προορίζεται η πρόταση : Η συγκεκριμένη πρόταση διδασκαλίας του Καββαδία προορίζεται για την Β΄ Γυμνασίου, αλλά με μικρές τροποποιήσεις θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και στην Γ΄ Γυμνασίου αλλά και στη Β΄ Λυκείου, όπου επίσης διδάσκεται.

5. Χρονική Διάρκεια διδασκαλίας: Ο χρόνος που απαιτείται συνολικά είναι τέσσερις (4) διδακτικές ώρες. Συγκεκριμένα τρεις (3) ώρες χρειάζονται για την διεξαγωγή του σεναρίουαπό τις οποίες, οι δύο θα πρέπει να είναι συνεχόμενες, και μία (1) επιπλέον για την παρουσίαση των εργασιών των μαθητών.

6. Τεχνολογικά εργαλεία :Επεξεργαστής κειμένου, Λογισμικό οργάνωσης εννοιών belvedere, μηχανές αναζήτησης (Πύλη για την Ελληνική γλώσσα-ηλεκρονικό λεξικό Τριανταφυλλίδη) και Διαδικτυακές διευθύνσεις που παρατίθενται αναλυτικά προς το τέλος του σεναρίου.

7. Σύντομη παρουσίαση σεναρίου και του στόχου που θα υλοποιήσει .Το σενάριο βασίζεται στην ευρύτερη παρουσίαση του ποιητή Καββαδία και στην ολιστική αντίληψη της λογοτεχνίας, ιδιαίτερα δε της ποίησης, ως τρόπο έκφρασης. Οι μαθητές ανακαλύπτουν τον ποιητή, την γλώσσα του, τις ιδέες του, αλλά κυρίως ανακαλύπτουν τις δικές τους δυνατότητες για δημιουργική έκφραση μέσα από το νέο γραμματισμό.

8. Διδακτικοί και παιδαγωγικοί στόχοι :

Γενικοί στόχοι: Να κατανοήσουν οι μαθητές την σύνδεση του αντικειμένου της ποίησης με την

σύγχρονη (ηλεκτρονική) πραγματικότητα. Να ενεργοποιηθούν οι μαθητές στην διερεύνηση και στην δυναμική διαδικασία

απόκτησης της γνώσης μέσα από την σύνθεση εργασιών η παρουσιάσεων. Να εξοικειωθούν με την ομαδοσυνεργατική προσέγγιση της γνώσης αποκτώντας

ρόλους μέσα σε ομάδες. Να αναπτύσσουν οι μαθητές μας πρωτοβουλίες και κριτική ικανότητα από την

διερεύνηση και την επιλογή των πηγών τους. Να καταστήσουμε το μάθημα ελκυστικό για τους μαθητές μας Να εξοικειωθούν οι μαθητές με την χρήση του ηλεκρονικού υπολογιστή αλλά και

με την μεθοδευμένη χρήση του διαδικτύου στη διδακτική διαδικασία

Παιδαγωγικοί στόχοι: Να ενθαρρύνουμε τους μαθητές μας να έχουν ενεργή συμμετοχή και

ενθουσιασμό στην διδακτική διαδικασία. Να αισθάνονται οι μαθητές ότι το μάθημα τους αφορά.

Ειδικοί στόχοι : Να γνωρίσουν με δημιουργικό τρόπο οι μαθητές τον ποιητή της θάλασσας Νίκο

Καββαδία. Να κατανοήσουν τη σχέση που αναπτύσσουν οι άνθρωποι και ιδιαίτερα εκείνοι

που ζουν σε ιδιαίτερες συνθήκες μοναξιάς, με τα κατοικίδια ζώα. Να συναισθανθούν την ιδιαίτερη ψυχολογία των ανθρώπων της θάλασσας μιας

και ζουν σε μια ναυτική χώρα.

9. Διδακτική διαδικασία :

Στο σχολικό εγχειρίδιο της Β Γυμνασίου υπάρχει ανθολογημένο το ποίημα του Καββαδία από τη συλλογή του «Μαραμπού», «Οι γάτες των φορτηγών». Οι μαθητές θα εργαστούν στο εργαστήριο πληροφορικής, όπου θα αναζητήσουν τις πληροφορίες που τους ζητούνται από τα φύλλα εργασίας, και θα συνθέσουν τις εργασίες τους. Για τον λόγο αυτό θα χρειαστούν επεξεργαστή κειμένου και διαδίκτυο. Εκεί οι μαθητές θα συγκροτήσουν 12 ομάδες μόνοι τους για τμήμα 24-25 μαθητών. Η κάθε ομάδα θα αποτελείται από 2 μαθητές/μαθήτριες και οι ρόλοι τους θα εναλλάσσονται μέσα στην ομάδα.Ο ένας θα χειρίζεται τον υπολογιστή και ο άλλος θα κρατά σημειώσεις. Η κάθε ομάδα θα έχει ως έργο, την αναζήτηση και τον έλεγχο των πληροφοριών στο διαδίκτυο, την συνεργασία των μαθητών για την καταγραφή σημειώσεων, σύνθεση και συγγραφή κειμένων, πράγμα που προϋποθέτει την συζήτηση και την διαπραγμάτευση του θέματος από τα μέλη της κάθε ομάδας. Ο κάθε μαθητής ανατροφοδοτείται από τους υπόλοιπους της ομάδας του.Στις ομάδες θα μοιραστούν διαφορετικά φύλλα εργασίας και δύο, το πρώτο και το τελευταίο, κοινά για όλες τις ομάδες. Το σενάριο περιλαμβάνει 3 φύλλα εργασίας(ένα για κάθε ομάδα), συνεπώς τα φύλλα εργασίας θα επαναλαμβάνονται στις υπόλοιπες ομάδες.Το σενάριο θα υλοποιηθεί σε τέσσερις φάσεις διδασκαλίας. Αρχικά οι μαθητές ενημερώνονται για την διαδικασία, τους δίνονται οι απαραίτητες διευκρινήσεις και επισημαίνονται τα σημεία που πρέπει να προσέξουν. Το μάθημα αρχίζει:

Α΄ΦΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (2 διδακτικές ώρες) Οι μαθητές/μαθήτριες παίρνουν σε ηλεκτρονική τα φύλλα εργασίας όπως και το λογισμικό που θα χρησιμοποιήσουν (belvedere).Αυτό το έχουμε εγκαταστήσει από πρίν στους υπολογιστές όπου θα εργαστούν οι μαθητές.Φύλλο εργασίας 1 (για όλες τις ομάδες) Όλες οι ομάδες ξεκινούν με ένα κοινό φύλλο εργασίας που περιλαμβάνει ένα ενσωματωμένο PowerPoint με φωτογραφίες από τη θάλασσα και τους ναυτικούς που θα συναντήσουν στα ποιήματα του Καββαδία και αποσπάσματα από τα έργα του το οποίο θα λειτουργήσει ως αφόρμηση για το μάθημα. Δεν δίνεται καμία διευκρίνιση απλά παρακολουθούν ακούγοντας τα κύματα της θάλασσας (ήχος mp3). Το μάθημα και το θέμα του θα είναι έκπληξη. Το ποίημα της ενότητας τους δίνεται ως υπερκείμενο. Στη συνέχεια καλούνται να συνδεθούν με το www . youtube . com , (τίτλος ποιήματος) όπου θα ακούσουν μελοποιημένο το ποίημα «οι γάτες των φορτηγών» και το «Πούσι» συνοδευόμενο με βίντεο κλιπ. Εκεί έχουν την δυνατότητα να ακούσουν και άλλα τραγούδια από τον «Σταυρό του νότου» σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου.Στο υπερκείμενο υπάρχουν υπογραμμισμένες οι άγνωστες λέξεις με υπερσυνδέσμους με το ηλεκτρονικό λεξικό Τριανταφυλλίδη www . greek -

language . gr και οι μαθητές καλούνται να αναζητήσουν εκεί την ερμηνεία αυτών των λέξεων, δημιουργώντας ένα γλωσσάρι του ποιήματος σε πίνακα. Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να αναζητήσουν πληροφορίες μέσω υπερσυνδέσμων για τα βιογραφικά στοιχεία του Καββαδία και τα χαρακτηριστικά της ποίησης του. Θα κρατήσουν σημειώσεις και στη συνέχεια θα μπουν στο λογισμικό belvedere που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας και θα δημιουργήσουν ένα οργανόγραμμα εννοιών με τις βασικές πληροφορίες που βρήκαν.Στο σημείο αυτό θα χρειαστούν διακριτική καθοδήγηση για ν΄ανακαλύψουν τις δυνατότητες του belvedere. Θα αποθηκεύσουν το οργανόγραμμα και στη συνέχεια θα γυρίσουν στο φύλλο εργασίας, όπου καλούνται να βρούν πληροφορίες για τα φορτηγά πλοία με υπερσύνδεσμο από την el . wikipedia . org / wiki , και να συνθέσουν ένα κείμενο με τις πληροφορίες τους και τα συμπεράσματά τους για τη χρησιμότητα της γάτας στα φορτηγά πλοία. Στην επόμενή τους δραστηριότητα οι μαθητές χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του επεξεργαστή κειμένου (επισήμανση), θα μεταφερθούν στο ποίημα και εκεί πάνω θα επισημάνουν τους στίχους που δείχνουν τα συναισθήματα των ναυτικών για την γάτα.Στη συνέχεια θα συνθέσουν ένα μικρό κείμενο με την περιγραφή αυτών των συναισθημάτων.(πληροφορίες για την επισήμανση τους δίνονται στο φύλλο εργασίας).Η τελευταία δραστηριότητα της ομάδας είναι να ανατρέξουν με υπερσύνδεσμο στη διεύθυνση www . ailouros . gr για να αναζητήσουν πληροφορίες για τη θέση της γάτας στην Ευρώπη, την Αίγυπτο και την Ασία και να βγάλουν τα συμπεράσματά τους για τις προλήψεις που γνωρίζουμε για τη γάτα και την σημαντική της παρουσία πάνω στα φορτηγά πλοία.

Β΄ ΦΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (1 διδακτική ώρα) Στη δεύτερη φάση η κάθε ομάδα θα έχει το δικό της φύλλο εργασίας με πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις που πλησιάζουν στην ολιστική αντίληψη για την ποίηση και οι μαθητές καλούνται να μελετήσουν ένα επιπλέον ποίημα του Καββαδία. ΟΜΑΔΑ Α΄ φύλλο εργασίας 2 Η πρώτη ομάδα θα ασχοληθεί με το «Πούσι» και την σύνδεση του θέματος με τις «Γάτες των φορτηγών». Με υπερσύνδεσμο συνδέονται με την ιστοσελίδα της Λεοντείου Σχολής, για να διαβάσουν το ποίημα και να οργανώσουν ένα μικρό λεξικό με κάποιες λέξεις του ποιήματος που τους ζητούνται εξ αρχής. Δημιουργούν ένα ανάλογο πίνακα με τις ερμηνείες των λέξεων που τις βρίσκουν με υπερσύνδεσμο με το γλωσσάρι του Ν. Καββαδία. Βρίσκουν πληροφορίες για τις Εβρίδες βλέποντας τον χάρτη της περιοχής, και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας την προηγούμενη εμπειρία τους με τα ποιήματα που έχουν διαβάσει και ακούσει, χρησιμοποιώντας τον επεξεργαστή κειμένου, σημειώνουν τα συμπεράσματά τους για την γλώσσα του ποιητή και αν δικαιολογημένα

ονομάζεται ποιητής της θάλασσας και των ναυτικών αιτιολογώντας την απάντησή τους.Στο επόμενο στάδιο οι μαθητές συσχετίζουν τα δύο ποιήματα στον τομέα της μοναξιάς των ναυτικών και την απουσία της γυναίκας, συνθέτοντας ένα κείμενο με τα συμπεράσματά τους.ΟΜΑΔΑ Β΄ φύλλο εργασίας 3 Οι μαθητές αυτής της ομάδας θα εξετάσουν εμπεριστατωμένα το ποίημα «γάτες των φορτηγών», εξασκούμενοι στην εισαγωγή σχολίου στο ποίημα που τους δίνεται χρησιμοποιώντας τον επεξεργαστή κειμένου. Στα πλαίσια των σχολείων θα σημειώσουν δίπλα στους στίχους το είδος των εκφραστικών μέσων που συνδέουν την γάτα με τις γυναίκες και στη συνέχεια καλούνται να θυμηθούν εκφράσεις καθημερινές με κύριο θέμα την γάτα και να τις σημειώσουν πάνω στο φύλλο εργασίας τους. Τέλος καλούνται να μπουν σε forum που ασχολείται με το μαγνητικό πεδίο της γης για να ερευνήσουν τους λόγους που αρρωσταίνει η γάτα μέσα στο καράβι.ΟΜΑΔΑ Γ΄ φύλλο εργασίας 4 Οι μαθητές καλούνται να συνδεθούν με υπερσύνδεσμο στο www . smiley . cy . net , για να διαβάσουν ένα διαφορετικό ποίημα το Kuro Siwo, και να μάθουν για τον τίλτλο του ποιήματος και να δουν τον χάρτη της περιοχής στο www . livepedia / index . php / και να συνειδητοποιήσουν ότι και άλλα ζώα μπορεί να κρατούν συντροφιά στους μοναχικούς ναύτες αλλά και να βρουν τι ασθένεια είναι η μαλάρια.Στη συνέχεια συνδέονται με το www . magikokouti . gr / kavadi - kuro . htm , όπου βρίσκουν και το λεξιλόγιο του ποιήματος και το www . smiley . cy . net , όπου διαβάζουν το «Πούσι» και καλούνται να αιτιολογήσουν τον στίχο από τις γάτες των φορτηγών «και οι ναυτικοί που σπάνια λυγά η καρδιά τους..» μέσα από τα συμπεράσματά τους για την σκληρή ζωή τους. Επίσης παρακολουθούν την κίνηση των φορτηγών καραβιών σε όποιο λιμάνι του κόσμου επιλέξουν, να δουν την φωτογραφία τους και τα στοιχεία τους καθώς και που κατευθύνονται, μέσω δορυφόρου. Στη συνέχεια καταγράφουν τα αρχαία εμπορικά λιμάνια της Ελλάδας (σελίδα εφορίας εναλίων αρχαιοτήτων)

Γ΄ΦΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (1 διδακτική ώρα) Φύλλο εργασίας 5 (κοινό για όλες τις ομάδες)Στη φάση αυτή όλοι οι μαθητές καλούνται να συνεργαστούν δημιουργικά, αλλάζοντας ομάδες (jiksaw) με στόχο να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες από τις ομάδες τους και να συγγράψουν μια επιστολή ενός ναύτη που ταξιδεύει σε φορτηγό πλοίο προς μία αγαπημένη γυναίκα. Στη συνέχεια αυτή την εργασία θα την παρουσιάσουν στην τάξη και μετά από απόφαση των ομάδων θα επιλεγεί η καλύτερη και θα αναρτηθεί στο ιστολόγιο του σχολείου.

Η τελευταία δραστηριότητα περιλαμβάνει και την αυτοαξιολόγηση των μαθητών στα πλαίσια της μεταγνωστικής διαδικασίας του μαθήματος. Οι μαθητές χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό σε PowerPoint το οποίο μπορούμε να το

εισάγουμε ως αντικείμενο στο word, θα έχουν την δυνατότητα να απαντήσουν σε ερωτήσεις με τη μορφή παιχνιδιού και να αξιολογήσουν τις γνώσεις τους πάνω στο αντικείμενο που επεξεργάστηκαν.

Επισυνάπτονται τα φύλλα εργασίας στο τέλος του εγγράφου

10.Ο ρόλος των μαθητών και των διδασκόντων : Οι μαθητές αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και ρόλους στην ομάδα τους συμμετέχοντας ενεργά στην απόκτηση της γνώσης, ενώ ο ρόλος του διδάσκοντα είναι διακριτικά καθοδηγητικός και συμβουλευτικός. Για την υλοποίηση μιας τέτοιου τύπου διδασκαλίας με ΤΠΕ ο διδάσκων οφείλει να είναι εξοικειωμένος με τις νέες τεχνολογίες και την ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας. Οι μαθητές θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο αλλά και την χρήση του επεξεργαστή κειμένου.

11.Κείμενα που θα παραχθούν από τις δραστηριότητες :Τα κείμενα που θα παραχθούν από τις δραστηριότητες των μαθητών είναι :α) η χρησιμότητα της γάτας στα πλοία, β)περιγραφή των συναισθημάτων των ναυτικών μέσα στα πλοία. (από το κοινό φύλλο εργασίας)Από τα φύλλα εργασίας προκύπτει ένα κείμενο για κάθε ομάδα: α) συμπεράσματα για τις ομοιότητες ανάμεσα στο «πούσι» και τις «γάτες», για την μοναξιά των ναυτικών, β) συμπεράσματα για την χρησιμότητα της γάτας στ φορτηγά, γ)συμπεράσματα για την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία των ναυτικών όπως διαφαίνεται και στα τρία ποιήματα που εξετάστηκαν. Τέλος σύνθεση λογοτεχνικής επιστολής, θέμα κοινό για όλες τις ομάδες.

12.Αξιολόγηση :Οι μαθητές αξιολογούνται καθ’ όλη την διάρκεια της διδασκαλίας από την ικανότητα συνεργασίας με τις ομάδες τους, την ικανότητα παραγωγής γραπτού ή προφορικού λόγου και τέλος από την δημιουργία της επιστολής προς ανάρτηση στο ιστολόγιο του σχολείου. Η αντιμετώπιση των μαθητών υπήρξε πολύ θετική και ενθουσιώδης η συμμετοχή τους, ακόμη και στους «αδύναμους» της τάξης και όλοι εξέφρασαν την επιθυμία να ξαναπαρακολουθήσουν μάθημα λογοτεχνίας με ΤΠΕ.

13. Κριτική προσέγγιση:Με το σενάριο δεν ενδέχεται να προκύψουν ιδιαίτερες δυσκολίες διότι έχει ληφθεί υπόψη το ενδεχόμενο οι μαθητές να δυσκολεύονται με τη χρήση του διαδικτύου και για τον λόγο αυτό έχουν δημιουργηθεί υπερσύνδεσμοι για όλες τις διευθύνσεις που τους ζητούνται. Στην περίπτωση που οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με τον επεξεργαστή κειμένου ή δεν είναι διαθέσιμο το εργαστήριο πληροφορικής ενδέχεται να υπάρξουν δυσκολίες. Ίσως τότε να χρειαστεί μία

διδακτική ώρα επιπλέον για την ολοκλήρωση όλων των δραστηριοτήτων απ’ όλους τους μαθητές. Γενικά το σενάριο ευνοεί α) την εξοικείωση με το νέο γραμματισμό, β) την παραγωγή γραπτού λόγου στον υπολογιστή, γ) εξάπτει την φαντασία των μαθητών αφού χρησιμοποιείται και η μουσική και η παρουσίαση φωτογραφιών του ποιητή από την ζωή του ,δ) οι μαθητές καλούνται να ανακαλύψουν μόνοι τους τη γνώση ασκώντας την κριτική τους ικανότητα με τον διαρκή έλεγχο των πηγών τους και ε) συνειδητοποιούν ότι οι νέες τεχνολογίες είναι στη διάθεση ενός μαθήματος που περιλαμβάνει κείμενα που γράφτηκαν χρόνια πριν. Συνδέουν δηλαδή το παρόν με το παρελθόν.

14.Συσχέτιση με το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα : Το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα λειτουργεί ως αφόρμηση αλλά και ως βάση για την πραγματοποίηση του σεναρίου μιας και συμβαδίζει με την ύλη της Β΄ Γυμνασίου. Οι στόχοι εμπλουτίζονται και επεκτείνονται σύμφωνα με τις αρχές του νέου τρόπου διδασκαλίας και του νέου σχολείου.

15.Άλλες εκδοχές : Το σενάριο μπορεί να επεκταθεί και να αξιοποιηθεί και από μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου ή και της Β΄ Λυκείου αν τους δοθεί η εργασία να δημιουργήσουν οι ίδιοι μία παρουσίαση με φωτογραφίες, μουσική, βίντεο και στοιχεία για τον ποιητή ,που θα βρούν στο διαδίκτυο σε συγκεκριμένες διευθύνσεις που θα προτείνει ο εκπαιδευτικός και την οποία θα δημοσιεύσουν στο ιστολόγιο του σχολείου τους, αφού πρώτα την παρουσιάσουν στην τάξη. Επειδή στην περίπτωση αυτή οι μαθητές είναι πιο ώριμοι τους δίνουμε τις διευθύνσεις και κάνουν μόνοι τους την αναζήτηση ή δημιουργούν μόνοι τους τους πίνακες.

16.Βιβλιογραφία Σχολικό εγχειρίδιο

17.Δικτυογραφία : www . youtube . com www . greek - language . gr www . greece . org / poseidon www.smiley.cy.net http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF

%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%AF%CE%BF

www.ailouros.gr

http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp? cpage=node&cnode=461&t=194

http://www.leonteios.gr/NKavvadias/Poiimata.htm www.livepedia/index.php/ www . magikokouti . gr / kavadi - kuro . htm www . syros - observer . aegean . gr / http://www.limenoscope.ntua.gr/index.cgi?lan=el

18.Φύλλα εργασίας

Το σενάριο συνοδεύεται από φύλλα εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή αλλά καλό είναι να δοθούν και σε έντυπη μορφή στους μαθητές.Τα φύλλα εργασίας επισυνάπτονται .

ΕΝΑΡΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Για να δείτε αυτήν την παρουσίαση κάντε κλικ πάνω στο

Εικονίδιο (εδώ μπορεί να γίνει εισαγωγή του powerpoint ως αντικείμενο στο word για να μην ανοιγοκλείνουν οι μαθητές την εφαρμογή )

Κάντε κλικ πάνω στον τίτλο για να δείτε σε βίντεο

μελοποιημένο το ποίημα στην επόμενη σελίδα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ( ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ)

ΟΙ ΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΦΟΡΤΗΓΩΝ

Οι ναυτικοί στα φορτηγά πάντα μια γάτα τρέφουν,Που τη λατρεύουνε, χωρίς να ξέρουν το γιατί,Κι αυτή, σαν απ’ τη βάρδια τους σχολάνε κουρασμένοι,Περήφανη στα πόδια τους θα τρέξει να τριφτεί.

Τα βράδια, όταν η θάλασσα χτυπάει τις λαμαρίνες,Και πολεμάει με δύναμη να σπάσει τα καρφιά,Μέσα στης πλώρης τη βαριά σιγή, που βασανίζει,Είναι γι’ αυτούς σα μια γλυκιά γυναίκεια συντροφιά.

Είναι περήφανη κι οκνή, καθώς όλες οι γάτες,Κι είναι τα γκρίζα μάτια της γιομάτα ηλεκτρισμό.Κι όπως χαϊδεύουν απαλά τη ράχη της, νομίζεις,Πως αναλύεται σ’ ένα αργό και ηδονικό σπασμό.

Στο ρεμβασμό και στο θυμό με τη γυναίκα μοιάζει,Κι οι ναύτες περισσότερο την αγαπούν γι’ αυτό.Κι όταν αργά και ράθυμα στα μάτια τους κοιτάζει,Θαρρείς έναν παράξενο πως φέρνει πυρετό.

Της έχουν πάντα στο λαιμό μια μπακιρένια γύρα , Για του σιδέρου την κακήν αρρώστια φυλαχτό,Χωρίς όμως, αλίμονο, ποτέ να κατορθώνουννα τη φυλάξουν απ’ το μαύρο θάνατο μ’ αυτό.

Γιατί είναι τα’ άγρια μάτια της υγρά κι ηλεκτρισμέναΚι έτσι άθελα το σίδερο το μαύρο τα τραβά,Κι ουρλιάζοντας τρελαίνεται σ’ ένα σημείο κοιτώνταςΦέρνοντας δάκρυα σκοτεινά στους ναύτες και βουβά

Λίγο πριν απ’ το θάνατο από τους ναύτες ένας,-αυτός οπού’ δε πράματα στη ζήση του φριχτά-Χαϊδεύοντάς την, μια στιγμή στα μάτια την κοιτάζειΚι ύστερα μες στη θάλασσα την άγρια την πετά.

Και τότε οι ναύτες, που πολύ σπάνια λυγά η καρδιά τους,Πάνε στην πλώρη να κρυφτούν με την καρδιά σφιχτή, Γεμάτη μια παράξενη πικρία που όλο δαγκώνει,Σαν όταν χάνουμε θερμή γυναίκα αγαπητή. Ν. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ 3

Ερώτηση 1η Δημιουργήστε ένα γλωσσάρι με τις ερμηνείες των λέξεων του ποιήματος που είναι υπογραμμισμένες. Επιλέξτε τις υπογραμμισμένες λέξεις του ποιήματος, για να μεταβείτε στο

ηλεκτρονικό λεξικό Τριανταφυλλίδη, στην Πύλη για την Ελληνική γλώσσα και να βρείτε την ερμηνεία τους.

ΓΛΩΣΣΑΡΙ «ΟΙ ΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΦΟΡΤΗΓΩΝ»

ΛΕΞΕΙΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ 2 Α)Βρείτε πληροφορίες για την καταγωγή, το έργο, τα θέματα στα ποιήματά του, ποιητικές συλλογές του ποιητή Ν. Καββαδία επιλέγοντας το όνομα και κρατήστε σημειώσεις αλλά και στη διεύθυνση του εθνικού κέντρου βιβλίου./ www . ekebi . gr / frontoffice / portal . asp ? cpage = node & cnode =461& t =194

Β)Έπειτα με τη βοήθεια του προγράμματος belvedere, φτιάξτε ένα σχεδιάγραμμα εννοιών που θα περιέχει αυτές τις πληροφορίες, δημιουργώντας δέκα πλαίσια.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3Α)Τι μετέφεραν τα φορτηγά πλοία και γιατί θεωρείτε ότι η γάτα ήταν χρήσιμη μέσα σ’αυτά; (πληροφορίες στη βικιπαίδεια)Β)Ποια ήταν η θέση της γάτας στους αρχαίους πολιτισμούς (Αίγυπτος, Κίνα, Ευρώπη και με ποιες προλήψεις συνδέονται αυτά τα συμπαθή τετράποδα; (πληροφορίες στο ailouros.gr)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΕΡΩΤΗΣΗ 4η

Χρωματίστε με το εργαλείο της επισήμανσης πάνω στο ποίημα τα σημεία του ποιήματος, όπου φαίνονται τα συναισθήματα των ναυτικών προς την γάτα του πλοίου και συνθέστε ένα σύντομο κείμενο (μια παράγραφο 50-60 λέξεων), όπου θα τα περιγράφετε.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2

ΟΜΑΔΑ ΑΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ:

ΕΡΩΤΗΣΗ 1Α)Διαβάστε το ποίημα «Το πούσι» και επιλέξτε 5 άγνωστες λέξεις αλλά και τον τίτλο του ποιήματος και δημιουργήστε έναν πίνακα με τις ερμηνείες τους. Κάντε κλικ πάνω στην εικόνα για να δείτε το γλωσσάρι του ποιητή.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΣΤΟ ΠΟΙΗΜΑ «ΠΟΥΣΙ»ΛΕΞΕΙΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Β) Ποια είναι τα συμπεράσματά σας για τη γλωσσική ιδιαιτερότητα του ποιητή και στα δύο ποιήματα που διαβάσατε;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΕΡΩΤΗΣΗ 2η Στο Πούσι αναφέρονται οι Εβρίδες. Βρείτε για ποια τοποθεσία μιλάει ο ποιητής και γιατί κινδυνεύει στο συγκεκριμένο σημείο;(Βικιπαίδεια, γεωγραφία και κλίμα).

ΕΡΩΤΗΣΗ 3η

Α) Και στα δύο ποιήματα παρουσιάζονται μορφές - σύμβολα. Ποιες είναι αυτές και ποιον σκοπό εξυπηρετούν μέσα στα ποιήματα που ανήκουν; Ποιο κενό καλύπτει η γάτα αλλά και η οπτασία στη ζωή του ναυτικού;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3

ΟΜΑΔΑ Β

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ:

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Με το εργαλείο της επισήμανσης, στην κεντρική καρτέλα, χρωματίστε πάνω στο ποίημα τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο ποιητής για να συνδέσει την γάτα με την γυναίκα και μετά να σημειώσετε το είδος τους με την εισαγωγή σχολίου δίπλα στο κείμενο ακολουθώντας τη διαδρομή: Αναθεώρηση, δημιουργία σχολίου, κλπ.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2η

Ποιες άλλες καθημερινές εκφράσεις γνωρίζετε με κεντρικό θέμα τη γάτα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

1

2

3

4

5

ΕΡΩΤΗΣΗ 3η Η γάτα πάνω στο πλοίο κινδυνεύει από την αρρώστια του σίδερου, δηλαδή την λύσσα η οποία συνδέεται με τα γεωμαγνητικά πεδία αλλά και τον στατικό ηλεκτρισμό στο πλοίο. Αναζητήστε πληροφορίες για την αρρώστια αυτή σε ειδικό ForumΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4

ΟΜΑΔΑ 3

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ:ΕΡΩΤΗΣΗ 1 η Α)Διαβάστε το ποίημα Kuro Siwo. Για περισσότερες πληροφορίες για την τοποθεσία πατήστε εδώ. Ποια ζώα κρατούν συντροφιά στο ναυτικό σ’ αυτήν την περίπτωση και από ποια αρρώστια αυτός κινδυνεύει στις Ινδίες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΕΡΩΤΗΣΗ 2 η

α) Ο Καββαδίας είναι ο ποιητής της θάλασσας και των ναυτικών. Η Ελλάδα είναι μια ναυτική χώρα λόγω της γεωγραφικής της θέσης από τα αρχαία χρόνια. Αναζητήστε τα εμπορικά λιμάνια της αρχαιότητας στη σελίδα της εφορίας ενάλιων αρχαιοτήτων και καταγράψτε τα αποτελέσματα της αναζήτησης σε έναν χάρτη εννοιών belvedere.

β) Γίνετε παρατηρητές όλων των φορτηγών πλοίων που κινούνται αυτή τη στιγμή στα λιμάνια του κόσμου από δορυφόρο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3 η

Στα ποιήματα KURO SIWO και «Πούσι» αναφέρονται από τον ποιητή οι δυσκολίες που βιώνουν οι ναυτικοί. Τελικά δικαιολογείται ο στίχος «και οι ναυτικοί που σπάνια λυγά η καρδιά τους» από το ποίημα οι «Γάτες των φορτηγών»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5

(ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ)Αξιολόγηση

Τώρα ας ανακατευτούμε! Θα μετακινηθείτε σε άλλη ομάδα (jigsaw) και μεταφέροντας τις εμπειρίες σας από την ομάδα σας, θα εργαστείτε δημιουργικά σε άλλη ομάδα!

1) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Μέσα από τη μελέτη των ποιημάτων του Καββαδία ένα συναίσθημα κυριαρχεί. Η μοναξιά των ναυτικών μέσα στο πλοίο αλλά και στα μακρινά λιμάνια. Φανταστείτε έναν ναύτη στη θέση αυτή και γράψτε μια επιστολή προς μία αγαπημένη γυναίκα στην οποία γράφει για τις δυσκολίες του, τα παράπονά του αλλά και τα αισθήματα μοναξιάς, νοσταλγίας και φόβου ίσως, που βιώνει μέσα στο πλοίο.

2 ) ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (παιχνίδι ερωτήσεων)

Για να δούμε τι μάθαμε ;

Κάντε κλικ στο εικονίδιο για να ξεκινήσει ένα λογισμικό με ερωτήσεις για την ενότητα με την οποία ασχοληθήκαμε. (ανοίξτε το powerpoint)