แปลจาก... RÔGO NO IRAIRA WO SUTERU GIJUTSU

by… Takashi HOSAKA

แปลโดย… ดร.บณฑต โรจนอารยานนท

200.-

■ บรรณาธการบรหาร ทวยา วณณะวโรจน หวหนากองบรรณาธการ แทนพร เลศวฒภทร บรรณาธการเลม

พรรณพมล กจไพฑรย ออกแบบปก ภาณพนธ โนวยทธ ออกแบบรปเลม ธารน คตตะสงค, ดวงกมล แสงทองศร

ธรการสำานกพมพ องคณา อรรถพงศธร ■ พมพท : บรษท พมพดการพมพ จำากด

จดพมพโดย สำานกพมพ ส.ส.ท. 5-7 ซอยสขมวท 29 ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 โทร. 0-2258-0320 (6 เลขหมายอตโนมต), 0-2259-9160 (10 เลขหมายอตโนมต) เสนองานเขยน • งานแปลไดท www.tpa.or.th/publisher/new ตดตอสงซอหนงสอไดท www.tpabookcentre.com

จดจำาหนายโดย บรษท ซเอดยเคชน จำากด (มหาชน) อาคารทซไอเอฟ ทาวเวอร ชน 19 เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรงเทพฯ 10260 โทร. 0-2739-8000, 0-2739-8222 โทรสาร 0-2739-8356-9 www.se-ed.com

รอใหถงเกษยณ...กสายเสยแลว

by... Takashi HOSAKA

แปลโดย... ดร.บณฑต โรจนอารยานนท

ขอมลทางบรรณานกรมของสำานกหอสมดแหงชาตโฮซากะ, ทากาช. รอใหถงเกษยณ...กสายเสยแลว. - - กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), 2556. 272 หนา. 1. เกษยณ. 2. ผสงอาย--การดแลและสขวทยา. I. บณฑต โรจนอารยานนท, ผแปล. II. ชอเรอง.646.79ISBN 978-974-443-535-4

พมพครงท 1 เมษายน 2556

“ถาหนงสอมขอผดพลาดเนองจากการพมพ ใหนำามาแลกเปลยนไดทสมาคมฯ” โทร. 0-2258-0320 ตอ 1560, 1570

ราคา 200 บาท

RÔGO NO IRAIRA WO SUTERU GIJUTSU Copyright 2012 by Takashi HOSAKAFirst published in Japan in 2012 by PHP Institute, Inc. Thai translation rights arranged with PHP Institute, Inc.through Japan Foreign-Rights Centre ลขสทธฉบบภาษาไทยโดย สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน)

บทท 1 ลกษณะเฉพาะของความเครยดในผสงอาย ......... 1

• “ความชราทางกาย”กบ“ความชราทางใจ”นน

ตางกนอยางสนเชง ................................................................... 2

•“รสกวามแตเรองนาเบอ”-ความชราทางใจยงเพมความรสก

หงดหงด ................................................................................... 4

•กาวแรกคอการเขยนสงท“ตวเองอยากท�า”ลงในกระดาษ ..... 8

•คนทในสมองมเรองงานเกน80%จะมชวตในวยชราอยางไร? 12

•“คนทปฏเสธความชรา”ยงปฏเสธเทาใด

กยงรสกสญเสยเทานน ............................................................. 17

•สงทตองระวงคออาการตดเหลาของผสงอาย ........................... 20

• “ความรสกชอบตวเองอยางไมเสอมคลาย”

คอวธใชชวตทเอาชนะความหงดหงดในคนสงอาย ................... 23

บทท 2 วธขจดความหงดหงดจากการมปฏสมพนธ

กบคนอน .............................................................................. 27

• เมออยใตชายคาเดยวกนตองรจกเกรงใจแตการพดอยาง

ตรงไปตรงมากส�าคญ ............................................................... 28

• หนาทรบผดชอบตอชวตหลานเปนของพอแม

หรอปยาตายายกนแน? ........................................................... 30

สารบญ

• คดเสยวามสะใภเปนชาวตางชาตกอาจท�าใจยอมรบ

ไดงายขน .................................................................................. 33

• การเปนทพงนนเปนเรองดแตถาตองอทศทงชวตเพอ

ครอบครวนนไมด ..................................................................... 35

• แมจะอยรวมชายคาเดยวกนแตบางครงกลบรสกโดดเดยว ..... 38

• อยาพยายามเอาความเปนตวเองเขาไปใสไวในลกสะใภ ........... 41

• ควรปลอยใหสามท�าอาหารกลางวนทานเองบาง ...................... 43

• เมอคครองจากไปจะตระหนกถงความส�าคญของเพอน .......... 47

• หากคาดหวงใหคนอนมาเขาใจตวเองตวเองกลบจะยงล�าบาก 50

• มตรภาพควรเปนแบบก�าลงดและคบกนไดนานๆเพราะตางฝาย

ตางกอายมากแลว .................................................................... 53

• ยกใหรานคาในชมชนเปนศนยกลางของการสอสาร ................. 56

• “การเปดใหชมสวนดอกไม”-เปลยนจากงานอดเรกสวนตว

มาเปนแหลงสงสรรคของชมชน ............................................... 58

• การคดวา“อตสาหท�าใหถงขนาดน”จะกลายเปนปญหา ....... 62

บทท 3 การจดการกบความไมมนคงของจตใจ .................. 65

• ความเกรงใจโดยใชเหตกลบท�าใหรสกโดดเดยวและไมมนคง

มากขน ..................................................................................... 66

• “การบนอยางสรางสรรคแสดงวายงแจมใสอย”-อยาเกบไว

กบตวเองและอยารบกวนคนอน .............................................. 69

• ความกงวลเรองอนาคตควรรบเตรยมการแทนทจะปลอยเวลา

ใหลวงเลย ................................................................................ 73

• การใชบรการของรฐใหเตมทจะชวยลดความเครยดลงได ....... 77

• การหาความสขจากการทานขาวเชาอยางชาๆเปนชวงเวลา

ทนารนรมย .............................................................................. 80

• การใชชวตอยางไมมระเบยบหลงเกษยณจะท�าใหรสกไมมนคง 82

• มรายการวทยชวงดกทเหมาะส�าหรบผสงอายทนอนไมหลบ .... 85

• ถารสกหวนใจกบวาระใกลตายจะท�าใจใหสงบอยางไร ............ 89

• สรางนสยใหรสกรนรมยกบการเขยนบนทกสงทประทบใจ

ในแตละวน ............................................................................. 91

บทท 4 วธลดความกงวลใจเรองการเสอมถอย

ของรางกาย ........................................................................ 95

• บางครงกปวดโดยไมทราบสาเหตบนฟลมเอกซเรยกไมม

สงผดปกต ................................................................................ 96

• การม“เพอนรวมโรค”ทแบงปนความรสก

จะชวยใหมก�าลงใจมากขน ....................................................... 99

• การมแพทยประจ�าตวทไวใจไดถอเปนสงล�าคาในชวต ............ 103

• ยคนเปนยคท“การขอความเหนทสอง”เปนเรองธรรมดา ...... 107

• โรคซมเศราในผสงอาย–อาการปวยทางกายทสงผลราย

ถงสขภาพจตใจ ........................................................................ 109

• การรกบไมรวธปองกนโรคสมองเสอม

ใหผลทแตกตางกนมาก ............................................................ 112

• ตองขจดความกลวความตายออกไปทละนอย .......................... 116

• ท�าอยางไรกไดใหสงคมในชมชนรบรวาเรายงมตวตนอย .......... 119

• อยาใชชวตตาม“คมภรสขภาพ” ............................................. 122

• “ความเยนเปนบอเกดของโรคภย”–สรางความแขงแรง

ดวยการเพมอณหภมของรางกาย ............................................. 125

• การควบคมปรมาณแคลอรเปนการเปดสวตชใหยนอายยน

ท�างานจรงหรอ?...................................................................... 128

• การดแลล�าไสใหอยในสภาพดชวยใหภมคมกนท�างานดขน ..... 131

• ฝกหายใจดวยทองใหเปนนสยเพออายขยทยนยาว ................. 134

• ประโยชนของการหวเราะ–ความรสกสงผลตอสขภาพ

มากกวาทคด ............................................................................ 136

• 1ใน3ของคนทอายมากกวา65ปมกมปญหาเรอง

การนอนหลบ ........................................................................... 140

• เพมคณภาพของการนอนดวยการควบคม“แสง”

“อณหภมรางกาย”และ“อาหาร” ......................................... 142

บทท 5 ความกงวลเรองการเงนเปนเรองท

หนกหนาสาหส ................................................................... 147

• ขจดความไมมนคงใหหายไปในพรบตาดวยการก�าหนด

รายรบรายจาย ......................................................................... 148

• คนทวางแผนเรองการประกนสขภาพวยชราจะกงวลเรอง

ความเจบปวยและการจางคนดแลนอยลง ................................ 152

• ถาหวงแตประหยดเกนไปกจะเปนการใชชวตอยางเงยบเหงา 155

• ความสามารถในการคดทลดลงกบความเชอมนทมากเกนไป

ท�าใหถกหลอกลวงจากมจฉาชพไดงาย .................................... 158

• ท�าอยางไรจงไมตกเปนเหยอของบรรดา“ธรกจหลอกลวง” .... 162

• อยาผลผลามคดอยากจะเพมทรพยสนอยางไมรอบคอบ .......... 167

• การคบกนหลงเกษยณกตองปรบเปลยนใหเขากบตวเอง .......... 170

• แทนทจะรสกไมมนคงใหคดหาวธลดคาใชจายจะดกวา .......... 172

• ใครคดจะพงใครกนแน?–เราจ�าเปนตองทงสมบตไวใหลก

หรอไม ..................................................................................... 176

• คนทยงหาเงนไดจะรสกมนคงมากขน ..................................... 178

• วธชวยลดปรมาณการจบจายในชวตประจ�าวน ........................ 181

• เมอถงยามวกฤตมคนทสามารถมอบหมาย

ใหเปนธระเรองการเงนไหม ...................................................... 183

• “ระบบดแลฉนครอบครว”ทเปนหนงในระบบการค�าประกน

กมใหใช .................................................................................... 187

บทท 6 การสรางจดมงหมายในชวตท�าใหลมความแก ... 191

• ก�าหนดจดมงหมายในชวตใหชดเจน

–การใชชวตเทยวเลนทกวนนนไมยงยน .................................. 192

• อาสาสมครอาวโส–การท�าประโยชนเพยงเลกนอยเพอสงคม

กสรางความปลมใจได .............................................................. 194

• “การเปดตวหลงเกษยณ”–เมอไมเกยวกบต�าแหนง

หนาทการงานหนาตาทยมแยมเปนเรองส�าคญ ....................... 196

• ลองเขาเรยนมหาวทยาลยอกครงกบ“วทยาลยเปด” .............. 199

• กจกรรมทมทงชายและหญงเปนรปแบบการสงสรรคในอดมคต

ของผสงอาย ............................................................................. 202

• ยคนพอหมายกใชชวตไดอยางสะดวกและสนก ........................ 205

• บรการบานพกสวนเกษตรทสามภรรยาสามารถดมด�า

กบธรรมชาตรวมกน ................................................................. 207

• ตองไปเทยวตางประเทศใหหน�าใจกอนทจะอยในสภาพ

มเงนแตไรเรยวแรง ................................................................... 210

• การเดนทางทองเทยวโดยไมก�าหนดเวลาและจดหมายปลายทาง

กเปนเสนหอยางหนง ............................................................... 214

• ใชศนยออกก�าลงกายของทองถนเปนทชมนมของผสงอาย ...... 217

• ยคนเปนยคทผสงอายเรยนรเพอเพมประสบการณชวต ........... 221

• การมงานอดเรกหลงเกษยณเพยงอยางเดยว

เปนความเสยงอยางหนง .......................................................... 225

• การเปดโลกทศนของตวเองท�าไดงายๆโดยใชอนเทอรเนต ..... 229

• การใชบลอกในการแลกเปลยนความคดเหนกบคนทม

งานอดเรกรวมกน..................................................................... 233

• คณมอคตกบกฬากลางแจงอยหรอเปลา .................................. 236

• การเขยนชวประวตตวเองท�าใหเหนภาพของอนาคต ............... 240

• การท�าอาหารตองใชประสาทสมผสทงหาจงเหมาะทจะ

เปนงานอดเรกหลงเกษยณ ....................................................... 242

• การท�างานศลปะในวยชรามประโยชนมากกวาทคด ................ 246

ภาคผนวก โดย สำนกพมพ ส.ส.ท.

(สวสดการทเกยวของกบผสงอายในเมองไทย)...... ...................... 251

รอใหถงเกษยณ...กสายเสยแลว4

คอ ความรสกยนดยนรายกพลอยหายไปดวย หรอแทบไมมความรสกตอ

เรองใด ๆ ซงเปนสภาพจตใจทเหยวเฉาไรชวตชวา

ดงนนไมวาจะท�าอะไรกรสกวาเปนเรองยงยาก หมดสนกไปกบ

ทกเรอง คนทอยในสภาพนแมจะมสขภาพด รางกายยงกระฉบกระเฉง

หรอความจ�ายงดอย กไมสามารถใชชวตประจ�าวนอยางมความสขได

ความชราทางใจนเอง ทจะน�าพาชวตของผสงวยไปสชวงเวลา

อนไมนารนรมยซงเตมไปดวยความเครยดและความหงดหงดร�าคาญ

ใจตลอดเวลา

“รสกวามแตเรองนาเบอ”-ความชราทางใจ

ยงเพมความรสกหงดหงด

บางคนเมอเกษยณจากการท�างาน และมเวลาวางเหลอเฟอ

กไมพยายามหากจกรรมอะไรท�า ไมวาจะเปนการชวยภรรยาท�างานบาน

ท�างานอดเรกของตวเอง หรอเขารวมกจกรรมเพอชมชน กลบอยแตบาน

ทงวนแลวกเอาแตนงบนภรรยาตลอดเวลา

นเปนลกษณะทพบบอยในคนทเกดความชราทางใจ ในสภาพ

ดงกลาว คนทบานกมกจะพยายามชกชวนใหหนเหความสนใจไปทเรอง

นอกบาน เชน อาจจะบอกวา “คณคะ คณไมควรอยบานทงวน นาจะลอง

บทท 1 ลกษณะเฉพาะของความเครยดในผสงอาย 5

ไปรวมกจกรรมของชมชนเราดบางนะคะ” หรอ “คณมเวลาวางเยอะแยะ

นาจะไปเรยนการเขยนภาพหรอการใชคอมพวเตอรดนะ”

แตส�าหรบคนทตกอยในสภาพเกดความชราทางใจแลว การเรม

ตนท�าสงใหมจะรสกยงยากมาก และกไมอยากออกไปคบคาสมาคมกบ

คนอนดวย

โดยปกต เวลาคนเราเรมตนท�าสงใหม ๆ มกจะมความรสกวา

“นาจะสนกนะ” หรอ “ถาสามารถท�าไดกคงสนกด” คอมความคาดหวง

และความตนเตนเปนแรงผลกดนใหอยากท�า แตเมอตกอยในสภาพเกด

ความชราทางใจ ความรสกตนเตนซงเปนกาวแรกทส�าคญจะเกดขนยาก

มาก ท�าใหไมสามารถน�าพาไปสการท�ากจกรรมนนใหเกดขนจรงได

การมเวลาวางอยางเหลอเฟอในสภาพทรางกายยงแขงแรงอย

ถาไมท�าอะไรกจะมพลงงานสวนเกนเกดขน แลวกมกจะมาระบายพลงงาน

สวนเกนนกบคนในบาน

คนทในใจกรสกอยเหมอนกนวาตองท�ากจกรรมอะไรสกอยาง แต

รสกวากจกรรมตาง ๆ ลวนไมนาสนใจ แลวกไมอยากไปยงกบคนอนดวย

ในสภาพเชนนจะเกดความรสกขดแยงในใจและท�าใหเกดความหงดหงด

ได นกเปนความชราทางใจอยางหนง

อนทจรงยคสมยทคนเราจะอยไดเปนรอยปก�าลงใกลเขามาทกท

ถาชวงเวลาทเพมขนนมแตความหงดหงดและนาเบอ กคงบอกไดเพยงวา

เปนเรองนาเศรา

รอใหถงเกษยณ...กสายเสยแลว6

ยงไปกวานน หากหลงเกษยณแลวสามอยในสภาพเปนคน

ขหงดหงด กไมแปลกทฝายภรรยาจะเครยดจนกลายเปนโรคซมเศรา

เพราะในชวงทสามยงท�างานอยนน ฝายภรรยากมเวลาในชวงกลางวนท

เปนอสระสวนตว แตพอสามเกษยณมาอยกบบานแลว กลายเปนวา

ตองท�าหนาทภรรยาตลอด 24 ชวโมง

และบอยครงทฝายสามยงไมสามารถสลดทงความรสกของคน

ท�างาน จงน�าวธการทใชเคยในบรษทมาใชในบาน โดยปฏบตกบภรรยา

เหมอนเปนผใตบงคบบญชา เรองทจะยกตวอยางตอไปนเปนเรองทไม

นาเชอวาจะเกดขน แตกเกดขนแลวจรง ๆ นนคอเวลาภรรยาท�าอะไร

ผดพลาดในเรองเลก ๆ นอย ๆ สามกท�าทาโมโหและพดวา “เรองนตอง

ท�าบนทกรบผดแลว” หรอใชค�าพดวา “เธอนไมรจกทบทวนตวเองเลย”

หรอไมก “เธอนไมไดเรองอยางนทกท”

ถาเปนอยางนทกวนไมวาใครกคงอยอยางปกตสขไมได สภาพน

ตางจากกรณทมผบงคบบญชาทไมชอบในทท�างาน เพราะนเปนทบาน

จะหนไปไหนกไมได เพราะฉะนนถาเปนภรรยาทคลองแคลวมความ

สามารถ กอาจจะขอแยกทางกนกม นเปนปรากฏการณทเรยกวา “การ

หยารางในวยชรา”

ส�าหรบฝายสามนนกลบรสกวา ในชวงทท�างานอย ตวเองตองส

อดทนเสยสละความสขตาง ๆ ทงเรองงานอดเรก เรองสนกสวนตว และ

เรองความสมพนธในครอบครว เพอท�าหนาทเปนก�าลงส�าคญใหกบบรษท

บทท 1 ลกษณะเฉพาะของความเครยดในผสงอาย 7

แตพอเกษยณอายออกมาไดมเวลาสบาย ๆ สวนตวกลบถกคครองลกขน

มาตอตานขดขนอยางน จงอดไมไดทจะรสกผดหวงเสยใจ

ดงนนคนทตองการใชชวตหลงเกษยณอยางมความสข ตอง

เรมตนดวยการปองกนไมใหเกดความชราทางใจโดยเรงดวน

ส�าหรบคนทอานหนงสอเลมนอย แสดงวาคณใหความสนใจเรอง

การใชชวตหลงเกษยณ และอาจจะก�าลงมองหาวธแกปญหากวนใจบาง

อยางทประสบอย ถาอยางนนกถอวาความรสกตนเตนและความมงมน

ของคณยงไมเหอดแหงลง และถงตอนนกนบวายงไมสายเกนไป

วธปองกนความชราทางใจทไดผลวธหนงคอ การคนใหพบวาสง

ทตวเองอยากท�าคออะไร และเพอใหสงทอยากท�านนเปนจรง กตองเรม

ลงมอท�าถงแมจะเปนเพยงกาวเลก ๆ ในตอนแรกกตาม แลวกจกรรมท

เกยวของกบการท�าให “สงทตวเองอยากท�า” นนเปนจรง จะเปนวธ

ปองกนความชราทางใจทไดผลดทสด

ดงนนความหมายทแทจรงของ “การชะลอวย” จงไมไดหมายถง

การปรบแตงแกไขเพอใหดออนเยาวจากรปกายทเหนภายนอก แตทวา

หมายถงการรกษาประกายความสดใสทอยภายใน เราตองใชเวลาอสระ

ทมาพรอมกบวยทเพมขนนเพอคนหาและท�าในสงทตวเองสนใจ ซง

จะเปนตวกระตนใหเกดความรสกตนเตนและความมชวตชวาไดเปน

อยางด

บทท 2 วธขจดความหงดหงดจากการมปฏสมพนธกบคนอน 35

แนนอนวาถาสามารถคอยพดคอยจา หาทางแกปญหาทเกดขน

ในแตละวนรวมกนไดยอมเปนทางออกทดทสด แตถาท�าไมไดและรสก

อดอดวา “ฉนยอมแพแลว” หรอ “ฉนทนไมไหวแลว” กใหลองคดถงวธ

นด

การเปนทพงนนเปนเรองด

แตถาตองอทศทงชวตเพอครอบครวนนไมด

ระยะหลงนผหญงทแตงงานแลวและมลก สวนหนงจะไมลาออก

จากงานมาท�าหนาทแมบานเตมตว พอวนหยดลาคลอดสนสดลงกกลบ

ไปท�างานตอ และมจ�านวนไมนอยทอาจจะออกมาเปนแมบานกอน จน

ลกโตพอทจะชวยเหลอตวเองไดแลวคอยออกไปท�างานรบจางชวคราว

หรอท�างานพารตไทม

แลวเวลาแมบานออกไปท�างานกตองน�าลกไปฝากไวในททเหมาะ

สมสกแหง ส�าหรบในประเทศญปน สวสดการดานนยงไมเพยงพอ อกทง

สถานรบดแลเดกออนและสถานรบเลยงเดกกยงไมมากพอจงไมสามารถ

ใชบรการสถานทเหลานไดงาย ๆ หรอถาจะจางพเลยงเดกกมคาใชจายสง

โดยเฉพาะกรณทเดกมโรคประจ�าตวและตองไดรบการดแลเปนพเศษ

สถานรบเลยงเดกแบบนกมจ�านวนจ�ากดลงไปอก ดงนนแมบานทตอง

ท�างานนอกบานจงอยในสถานะทล�าบากมาก

รอใหถงเกษยณ...กสายเสยแลว36

ในสถานการณอยางน พอแมเดกกจะหวงพงพอแมของตวเองคอ

บรรดาปยาตายายทงหลาย เพราะในสายตาของลกนน ถาไมใชพอแมท

ยงท�างานอยหรอมธรกจสวนตวทตองดแล กจะมองวาพอแมทเกษยณแลว

มเวลาวางเหลอเฟอ ถาขอความชวยเหลอจากคนในครอบครวเดยวกน

นอกจากจะไวใจไดแลวยงไมเสยคาใชจายดวย ทงยงสามารถขอใหชวยท�า

เรองเลก ๆ นอย ๆ อยางอนไดอก เชน “ตอนมอกลางวนชวยท�ากบขาว

ใหหลานทานหนอยนะคะ” หรอ “เวลานอนกลางวน ใหนอนตอนบาย

สองโมงนะคะ” หรอ “ชวยพาไปเดนเลนดวยนะคะ” เปนตน

แตถาจางพเลยงเดก การเพมรายละเอยดปลกยอยแตละกจกรรม

อาจหมายถงคาใชจายทเพมขนตามไปดวย นนคอ ส�าหรบคณแมทตองการ

ท�างานตอเนอง การมคณยาคณยายทสามารถฝากลกใหดแลโดยไมตอง

เกรงใจถอเปนเรองทวเศษมาก

ส�าหรบผสงอายทเกษยณจากงานแลวนน ถาสามารถท�าอะไร

ใหเปนประโยชนตอครอบครวไดกจะรสกวาตวเองมคณคา แลวถายงได

เลยงหลานทนารกนาชงพรอม ๆ กบไดรบการขอบคณจากพอแมของเดก

กยงท�าใหมความสขมากขนไปอก

อยางไรกตามตองไมเปนการฝนท�ามากเกนไป ส�าหรบบางคน

อาจจะคดวา “การชวยดแลหลาน แคท�าเฉพาะชวงวยทารก ไมไดตอง

ท�าตอเนองหลายป” จงยอมใหการใชชวตสวนตวหรอการหาความสขของ

ตวเองเปนเรองรองลงไป แตตองเขาใจดวยวา ตวคณเองกชราภาพลง

เรอย ๆ และไมมอะไรรบประกนไดวาคณจะมสขภาพดเชนนไปตลอด

บทท 2 วธขจดความหงดหงดจากการมปฏสมพนธกบคนอน 37

ในระหวางทงวนกบการดแลหลานนน สขภาพของคณอาจเกดปญหา และ

การใชชวตในยามชราของคณกจะปนปวนไปหมด

คนทวไปอาจจะพดกนวา “คณยาและคณยายเปนผเชยวชาญ

ในการเลยงเดก” แตคณกตองรตววาตอนทคณเลยงลกตวเองกบตอนน

สภาพรางกายของคณตางกนลบลบ แลวเดก ๆ นนมกจะชวนใหเลนดวย

บางครงกรองไหเสยงดง หรอวงวนไปทวบานจนคณไลตามไมทน ท�าให

ชวงทรสกเหนอยและตองการเวลาพกผอนมมากขน ในสภาพนคณจะยง

รบผดชอบดแลความปลอดภยใหหลานไดจรง ๆ หรอ

ค�ากลาวทวา “คณยาคณยายเปนผเชยวชาญในการเลยงเดก”

นนไมผดอะไร แตคดวาไมใช “ผเชยวชาญในการรบฝากเดก” แนนอน

ดงนนขอใหตระหนกถงประเดนนไวดวย

ทกลาวมาไมไดหมายความวาผสงอายไมควรรบฝากหลาน

เลย แตจะตองเปนการรบฝากในระดบทท�าใหตวเองรสกสนกและไม

เปนภาระมากจนเกนไป ดงนนกควรบอกก�าหนดการสวนตวใหลกของ

คณรเอาไว และถารสกเหนอยหรอวามธระอยางอนกตองใหความส�าคญ

กบเรองของตวเองกอนอยามวเกรงใจ

ตองไมลมวาปยาตายายเปนเพยง “ผสนบสนนชนด” เทานน

คณไมจ�าเปนตองรบผดชอบในการเลยงหลานแบบเตมตว และไมมเหตผล

ใด ๆ ทจะตองเสยสละเพอครอบครวถงขนาดนน

รอใหถงเกษยณ...กสายเสยแลว38

แมจะอยรวมชายคาเดยวกน

แตบางครงกลบรสกโดดเดยว

ผสงอายทอาศยอยรวมกบลกของตวเอง บอยครงจะถกคน

ภายนอกอจฉาและคดวา “เขาอยกบลกชาย (ลกสาว) ของเขา คงจะอบอน

และไวใจได” หรอ “ไดอยกบลกตวเอง นาจะสบายนะ”

อาจจะจรงทวา การอาศยอยรวมกบครอบครวของลกตวเองม

ขอดอย มากพอสมควร เพราะการมสมาชกในบานมากขนกท�าให

บรรยากาศคกคก ยงมหลานตวเลก ๆ อยดวยกยงเพมความสดใสขนไป

อก โดยเฉพาะถาเกดภาวะภยธรรมชาตทรนแรงในลกษณะเดยวกบการ

เกดแผนดนไหวครงใหญทางฝงตะวนออกของญปนเมอป ค.ศ. 2011

การอาศยอยรวมกบลก ๆ ของคนสงอายยอมปลอดภยกวาการอาศยอย

ตามล�าพง

อยางไรกตาม ถาถามวาผสงอายทอาศยรวมกบครอบครวของ

ลกตวเองนนมความสขทกคนไหม ค�าตอบคอ กไมแนเสมอไป เพราะ

“จงหวะการใชชวต” ของคนสงอายแตกตางจากคนทยงท�างานอยมาก

ลก ๆ ของตวเองรวมถงหลานดวย พอตนนอนตอนเชากตอง

กลกจอเตรยมตวออกจากบานไปท�างานหรอไปโรงเรยน กวาจะกลบมา

บานอกทกค�ามด บางครงกดกดน นอกจากนนยงตองปรบจงหวะชวต

หรอตารางเวลาของตวเองใหเขากบความจ�าเปนของแตละคน พอถง

บทท 2 วธขจดความหงดหงดจากการมปฏสมพนธกบคนอน 39

เวลาอาหารเยนกไมไดอยทานรวมกนพรอมหนาพรอมตาใชเวลาดวยกน

สบาย ๆ ในทสดผสงอายกจะอยในฐานะของผชวยท�างานบานหรอคน

คอยเฝาบานเทานน

กรณทความสมพนธระหวางผสงอายกบลก ๆ คอนขางดกคงไม

มปญหา แตถาไมคอยลงรอยกน ถงแมจะอาศยอยใตชายคาเดยวกน

วน ๆ กคงจะพดคยกนเฉพาะเทาทจ�าเปนเทานน อยางเชน ค�าทกทาย

ตอนเชาและกอนเขานอน ตอนเตรยมส�ารบอาหารเสรจแลวกเชญมา

ทานขาว หรอตอนเตรยมน�าอนเสรจกตามใหมาอาบน�า กแคนน

เหมอนดงค�ากลาวทวา “ความวาเหวไมไดอยในปาดง แตอย

ทามกลางเมองใหญ” หมายความวา แมจะอยในเมองทหอมลอมไปดวย

ผคนมากมาย แตถาตวเราไมไดมปฏสมพนธกบคนรอบตวเลย กลบจะยง

รสกอางวางเดยวดายมากขนไปอก

ผสงอายทตองตกอยในสภาพเชนนคงจะอจฉาผสงอายคนอนท

อาศยอยกนเองตามล�าพง หรอแมแตผทอยคนเดยวกยงสบายใจกวา

ทกลาวมาทงหมดนตองการจะบอกวา เรองตาง ๆ กมทงขอด

และขอเสย การอาศยอยรวมกบครอบครวของลกกเชนกน ทมทงดาน

ดและไมด ดงนนตอนทถกชวนใหเขามาอยรวมกบครอบครวของลก ๆ

โดยใหเหตผลวา “คณพอคณแมกแกมากแลว มาอยดวยกนดกวา” หลาย

คนคงดใจจนลมนกถงขอเสย แตพอเขาไปอยดวยกนจรง ๆ กลบตองมา

เสยใจภายหลง