82
ز لي ا ن اآ ت م هو ت ف ا ار ن ت خ زور سا م ت س دو ق ح ز كي آ ي عل$ رمان ك ي ك* س ز, پ وم ل ع گاه* ش ن دآ ت ق ي ق ح ر ه ز پ ا ودآن ت س آ$ هان ن ر ه ز پ گاه امآوكهآ ت ب

مرور ساختار يافته و متاآناليز

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: مرور ساختار يافته و متاآناليز

و يافته ساختار مرورمتاآناليز

حقدوست اكبر عليكرمان پزشكي علوم دانشگاه

بنام او كه آگاه بر هر نهان است و دانا بر هر حقيقت

Page 2: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مفهوم مطالعات اوليه و ثانويه

مطالعات اوليه: بررسي و استخراج اطالعات به صورتمستقيم از نمونه ها

مطالعات ثانويه: تركيب و تحليل اطالعات مطالعاتاوليه

البته تعاريف ديگري نيز از مطالعات ثانويه قابل ارايه است. بررسي مجدد و تحليل دوباره اطالعات موجود

براي پاسخ به سواالت جديد كه در زمان طراحي مطالعه مد نظر نبوده اند.

آيا با اين تعريف مطالعه ثالثيه نيز قابل تعريف است؟علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 2

Page 3: مرور ساختار يافته و متاآناليز

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 3

Page 4: مرور ساختار يافته و متاآناليز

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 4

Page 5: مرور ساختار يافته و متاآناليز

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 5

Page 6: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مفهوم مطالعات اوليه و ثانويه

ثانويه مطالعه

مطالعه اوليه

مطالعات اوليه

مطالعه اوليه

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 6

Page 7: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مفهوم مطالعات اوليه و ثانويه

خير يا شود تجويز آسپرين باالخره

باعث آسپرينافزايش

سكته خطراتگردد مي

آسپرين بر تاثيري

سكته بروزندارد

مانع آسپريناست سكته

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 7

Page 8: مرور ساختار يافته و متاآناليز

انواع مطالعات ثانويه

مطالعات مروري

مدلسازي

مطالعات سود و زيان و تحليلهاي اقتصادي

تعيين بار بيماريها

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 8

Page 9: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مروريتاريخچه مطالعات

نظرات افراد كارشناس

نظرات گروههاي كارشناسي

استخراج اطالعات مطالعات اوليه به صورتقانونمند و تركيب آنها با استفاده از روشهاي

آماري

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 9

Page 10: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Autism و MMR ،يک مثال تاريخي

10

Wakefield et al, Ileal-lymphoid nodular hyperplasia, non-specific colitis, and pervasive developmental disorder in children Lancet, February 1998

Page 11: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Wakefield ، 12 کودک را که مبتال به و عالئم Autismعالئمي مشکوک به

روده اي شده بودن گزارش کرد.

8 روز قبل از 14 تا 1 کودک از بين آنها بين تزريق کرده MMRبروز عالئم، واکسن

بودند.11

Page 12: مرور ساختار يافته و متاآناليز

بعد چه شد؟

12

جنجال مطبوعات در 70 به 1995٪ در سال 90کاهش واکسيناسيون در مردم از ٪

2001سال باال رفتن آمار بروز اوريون، سرخک و سرخجه مادرزادي2000 والدين کودکان مبتال به Autism در انگلستان از دولت

انگلستان به دادگاه شکايت کردند و تقاضاي غرامت کردند.4800 والدين کودکان مبتال به Autism در آمريکا از دولت آمريکا

به دادگاه شکايت کردند و تقاضاي غرامت کردند.

مطالعات بعدي با متدولوژي صحيح و حجم نمونه بيشتر اثبات کرد که هيچ ارتباطي وجود ندارد

Page 13: مرور ساختار يافته و متاآناليز

چرا مطالعات مروري؟

بمباران اطالعات)مطالعات ضعيف )سوگيري، حجم نمونه کمتناقضات موجود در نتايج مطالعاتاز دست دادن زمان و سرمايهمطالعات تکراري و غير الزمبراي تهيه راهنماهاي باليني مبتني بر شواهدشناسايي نيازهاي پژوهشي

13

Page 14: مرور ساختار يافته و متاآناليز

MI يک مثال آشنا، استروپتوکيناز در درمان

چاپ 1959اولين کارآزمايي باليني در سال شد.

کارآزمايي باليني چاپ 15، 1977تا سال شد.

به عنوان درمان رايج 1980در اواخر دهه معرفي شد.

سال الزم 30آيا براستي اين تاخير حدود بود؟

14

Page 15: مرور ساختار يافته و متاآناليز

تعريف مرورساختار يافته

جستجوي نظامندي كه بر اساس قوانين وضوابط از قبل تعيين شده انجام مي شود.

خصوصيات اصلي جستجوي ساختار يافته ايناست كه:

داراي پايايي باال است يعني تكرار پذير است در چند مرحله انجام مي شود و در ابتدا، جستجو

بسيار گسترده و با حساسيت باال است و در مراحل آخر اختصاصي مي شود

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 15

Page 16: مرور ساختار يافته و متاآناليز

چرا مرور سيستماتيک؟مقايسه مرور سيستماتيک با مقاالت مروري معمول

متدولوژي مشخص دارد؟ در فرآيند آن ارزيابي نقادانه شواهد قرار

دارد و خود نيز قابل ارزيابي و نقد است.

سعي ميکند به سوال مشخصي پاسخدهد؟

سعي ميکند با روشهايي سوگيري ها رامحدود کند.

......16

Page 17: مرور ساختار يافته و متاآناليز

17

Professor Paul Knipschild has described how Nobel prize winning biochemist

Linus Pauling used selective quotes from the medical literature to "prove" his theory that

Vitamin C helps you live longer and feel better.

باز هم يک مثال

Page 18: مرور ساختار يافته و متاآناليز

18

Systematic ReviewClinical Trial

CohortCase-Control

Cross-Sectional

Ecological Studies

Case Series

Case Reports

Animal Studies

Lab studies , Commentaries

Page 19: مرور ساختار يافته و متاآناليز

تعريف متاآناليز

روشهاي آماري است كه سعي مي نمايداطالعات بدست آمده در مرورساختار يافته را تركيب نموده و نتيجه گيري مبتني بر مستندات

ارايه نمايد.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 19

Page 20: مرور ساختار يافته و متاآناليز

روند رشد مقاالت متاآناليز

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 20

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1977 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004

آوردهشدهاست عنوانمقاله در متاآناليز كلمه ثبتشده عنوانمتاآناليز به مطالعه

Page 21: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مراحل انجام مرورساختار يافته

انتخاب موضوع تحقيقتعريف دقيق سوال پژوهشتببين استراتژي جستجوي نظامند منابع علميخارج نمودن مطالعات غير مرتبط ارزيابي كيفيت مقاالت و منابع و خارج نمودن

مطالعات با كيفيت پاييناستخراج اطالعات مورد نيازانجام متاآناليزنوشتن نتايج و نتيجه گيري علمي

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 23

Page 22: مرور ساختار يافته و متاآناليز

موضوع تحقيق

:موضوع مورد تحقيق بايدمهم بوده و مورد توجه محققين و متخصصين باشد.1.بين افراد متخصص و در كتب و منابع علمي و 2.

مقاالت اختالف نظر باشدبه اندازه كافي تحقيق در آن زمينه صورت گرفته 3.

باشدنتيجه گيريهاي مختلف از نظر اجرايي و تخصصي 4.

مهم باشدبهتر است فرد محقق نيز در آن زمينه سررشته و 5.

تخصص داشته باشدعلي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 24

Page 23: مرور ساختار يافته و متاآناليز

انتخاب سوال پژوهش

اگرچه عمدتا مطالعات مروري و متاآناليز برروي مطالعات تحليلي و مداخله اي صورت

مي گيرد ولي مي توان همان اصول را بر روي مطالعات توصيفي نيز بكار برد

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 25

Page 24: مرور ساختار يافته و متاآناليز

خصوصيات سوال پژوهش

بايست دقيقا روشن نمايد كه هدف از تحقيقچيست؟

سوال نبايد بسيار گسترده باشد به شكلي كهتركيب اطالعات مطالعات غير منطقي باشد

از طرفي سواالت بسيار محدود نيز باعثكاهش تعداد مطالعات قابل ورود و همچنين

كم نمودن اعتبار خارجي نتايج خواهد شد.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 26

Page 25: مرور ساختار يافته و متاآناليز

يك مثال از سوال پژوهش

بررسي رابطه بين ورزش كردن و ابتال بهبيماريهاي عروق كرونر

به نظر شما براي پاسخ به اين سوال چهمقاالتي را گزينش كرد؟

متغير مستقل در اين سوال چيست و چه دامنه ايرا در بر مي گيرد؟

متغير وابسته در اين سوال چيست و چه طيفي راشامل مي شود؟

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 27

Page 26: مرور ساختار يافته و متاآناليز

حيطه هايي مورد توجه در سوال پژوهش

:شدت بيماري، معيارهاي جامعه مورد مطالعهتشخيصي، تظاهرات بيماري، سن و جنس

بيماران، ..... :نوع و شدت متغير و تعريف متغير مستقل

دقيق آن، دز دارو، نوع آموزش و ..... :مشخصات و تعاريف دقيق متغير وابسته

بيماري و مدت زمان دنبال نمودن آنها، عالئم و شيوه اندازه گيري و .....

:آيا تنها مطالعات مداخله نوع مطالعات اوليهاي مد نظر است يا مطالعات تحليلي نيز وارد

خواهند شد؟علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 28

Page 27: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Question components : PICO• What types of Participants?

• What types of Interventions?

• What types of Comparisons?

• What types of Outcomes?علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 29

Page 28: مرور ساختار يافته و متاآناليز

1مثال

:سوال پژوهش اين استIn patients with type 1 diabetes

mellitus, is subcutaneous insulin infusion comparable with multiple insulin injections in glycemic control, diabetes complications and quality of life?

Page 29: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Papulation: In patients with type 1 diabetes mellitus,

Intervention)s(: is subcutaneous insulin infusion comparable with multiple insulin injections

Outcome)s(: in glycemic control, diabetes complications and quality of life?

Page 30: مرور ساختار يافته و متاآناليز

2مثال :عنوان پژوهش

Music for people with coronary heart disease

:سوال پژوهشWhat are the effects of music on

people with coronary heart disease?چه جزئي را ندارد؟

Page 31: مرور ساختار يافته و متاآناليز

3مثال :عنوان مطالعه

Vaccines for preventing smallpox

:سوال پژوهشIs smallpox vaccine effective in

preventing the disease and inducing immunity?

چه جزئي را ندارد؟

Page 32: مرور ساختار يافته و متاآناليز

اهميت سوال پژوهش

روش جستجو و حتي تحليل اطالعات قطعاتحت تاثير سوال پژوهش خواهد بود

البته در مواردي نيز ممكن است سوالپژوهش در حين انجام تحقيق تغيير كند ولي

بايد دقت شود كه اين تغيير به پيچيده تر شدن كار منجر نشود

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 36

Page 33: مرور ساختار يافته و متاآناليز

كار گروهي

لطفا هر گروه سعي نمايد موضوع مناسبي رابراي يك مرور ساختار يافته و متاآناليز انتخاب كند و سوال مشخص و دقيق براي آن موضوع

را تنظيم كند.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 37

Page 34: مرور ساختار يافته و متاآناليز

جستجوي منابع

مفهوم حساسيت و اختصاصي بودن جستجومنابع الكترونيك و منابع كاغذي مفهومgrey literature آشنايي با بانكهاي اطالعات اصلي در علوم

پزشكيشناخت كليد واژه هاي مناسبآشنايي با نرم افزارهاي مناسب مديريت منابع

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 38

Page 35: مرور ساختار يافته و متاآناليز

بطور ساده تهيه يک دستور العمل شفافبراي جستجو است.

جزئيات استراتژي جستجو در پايگاه هايمختلف تفاوتهايي با يکديگر دارد.

اصول استراتژي جستجو در پايگاه هاي مختلفتقريبا مشابه است

منظور از استراتژي جستجو چيست؟

Page 36: مرور ساختار يافته و متاآناليز

AND OR NOT “….” …* عملگرها در پايگاه هاي مختلف ممکن است با هم

تفاوت داشته باشندAu, Ti, Jn, MeSH, …

Operatorsيا عملگرها

Page 37: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Keyword

KeywordKeywo

rd

Keyword

Keyword Keywo

rd

Keyword

Keyword

Keyword

Keyword

Keyword

Keyword

Keyword

Keyword

KeywordOR OR OR

AND AND

Page 38: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Medline Embase ISI Scopus Biological Abstracts CINAHL Psychinfo Chemical Abstracts CENTRAL

پايگاه هاي اط العاتي بين المللي

Page 39: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Elsevier Science Ovid Blackwell Science Oxford university Press Springer Proquest Ebsco

پايگاه هاي الکترونيک مقاالت

Page 40: مرور ساختار يافته و متاآناليز

EMRO Emrmedex

پايگاه هاي اط العاتي منطقه اي

منطقه ا:ي

IranMedex SID Magiran IranPsych

کشور:ي

Page 41: مرور ساختار يافته و متاآناليز

EMBASE Electronic version of Excerpta Medical Elsevier Science Publishers Numbers of Journals: 3500 Bias: European in focus Thesaurus: Uses own thesaurus )EMTREE( Subject Coverage: No specific subject bias,

Strong in Pharmaceutical and Clinical Medicine Materials Indexed: Letters, Editorials, Research

Articles Overlap with MEDLINE estimated at between 25 and 40%

75% of References contain Abstracts Update: Updated Weekly and is about 4 weeks

behind Type of Database: Bibliographic

Page 42: مرور ساختار يافته و متاآناليز
Page 43: مرور ساختار يافته و متاآناليز

ISI Electronic version of Science Citation Index Web of Science Numbers of Journals: 8700 in all sciences Subject Coverage: Life sciences, clinical

medicine, animal & plant biology, biotechnology, agriculture, environmental sciences, physics, chemistry, earth sciences, mathematics, engineering, technology, computer science

Type of Database: Bibliographic Update: Updated Weekly Cited Search: Search on specific paper or author

to see who has cited that paper or author in journal articles.

Page 44: مرور ساختار يافته و متاآناليز
Page 45: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Scopus The bird, Hammerkop )Scopus umbretta( which has

excellent navigation skill Elsevier Science Publishers Numbers of Journals: 14000 in all sciences Thesaurus: Uses MeSH and EMTREE Subject Coverage: life and health sciences; chemistry,

physics, math, engineering, social sciences, psychology, economics, biological, agricultural, environmental, general sciences

Materials Indexed: Letters, Editorials, Research Articles, Grey lit.. Claimed to cover 100% of Medline and 100% of Embase

Update: Updated daily Type of Database: Bibliographic Cited Search: Search on specific paper or author to

see who has cited that paper or author in journal articles.

Page 46: مرور ساختار يافته و متاآناليز

http://scholar.google.com

Page 47: مرور ساختار يافته و متاآناليز

ارزيابي كيفيت نتايج مطالعات

يعني ميزان همخواني نتايج استخراج پايايي شده در صورت بازخواني مجدد نتايج

يعني اينكه نتايج تا چه حد ممكن است اعتبار به دليل ايرادات متدلوژيك مطالعات انتخاب

شده و يا شيوه تحليل آنها مخدوش شده باشند

توجه شود كه تعاريف فوق به معناي پايايي واعتبار نتيجه گيري نهايي نيست بلكه فقط

اعتبار و پايايي مرورساختاريافته و متاآناليز را شامل مي شود

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 51

Page 48: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مراحل بررسي منابع

بررسي عناوين مقاالت و خارج نمودن منابع كامال 1.غير مرتبط

بررسي خالصه مقاالت و تقسيم مقاالت به سه دسته 2.( غير قابل تشخيص3( غير مرتبط و 2( مرتبط 1

بررسي متن كامل مقاالت دسته اول و سوم و خارج 3.نمودن مقاالتي كه يºا غير مرتبط هستند، يا اطالعات الزم را ندارند و يا از نظر كيفيت حداقل معيارهاي

مورد نºياز را ندارند.علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 52

Page 49: مرور ساختار يافته و متاآناليز

اصطالحات مهم در ارزيابي كيفيت مطالعات

Blindness Task separation Publication bias Language bias

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 53

Page 50: مرور ساختار يافته و متاآناليز

چگونه بايد كيفيت مقاالت مورد ارزيابي قرار گيرند

بايست بسته به نوع مطالعات از چك ليستهايمناسب استفاده كرد.

بايست به پاشنه هاي آشيل مطالعات توجهداشت

شناسايي خطاهاي تصادفي و خطاهاي منظمدر مطالعات

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 54

Page 51: مرور ساختار يافته و متاآناليز

نکته مهم

يستماتيکي نميتواند جانشين يکºهيچ مرور سمطالعه اوليه خوب طراحي شºده شود.

MIاستفاده از منيزيوم در - مطالعه حاکي از کاهش قابل توجه در مورتاليتي 7: 1990- سال

بود.: متاآنالير انجام شده نشان داد: »موثر، بي خطر، 1993- سال

ساده و کم هزينه« نشان داد که تاثيري ندارد.ISIS 4:مطالعه 1995- سال

ارزيابي نقادانه هميشه الزم است

55

Page 52: مرور ساختار يافته و متاآناليز

نحوه برخورد با كيفيت مطالعات

بايست توجه داشت كه مطالعاتي كه حداقلكيفيت را ندارند نبايد وارد مطالعه شوند.

Garbage in, garbage out

تقسيم بندي مقاالت بر اساس كيفيت آنها بهسه سطح عالي، خوب، و متوسط و تحليل

جداگانه نتايج آنها

محاسبه نمره كيفيت و وزن دادن به نتايج برعلي اكبر حقدوستاساس نمره كيفيت مرورساختاريافته و متاآناليز 56

Page 53: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مشكالت ارزيابي كيفيت

آيا متن مقاله و يا گزارش واقعا مبين كيفيتواقعي اطالعات است؟

آيا يك داور مي تواند به راحتي كيفيت نتايج وهمچنين كيفيت مطالعات را تشخيص دهد

تغيير ميزان سخت گيري داوران در طولمدت ارزيابي

رابطه بين شانس چاپ شدن نتايج با كيفيتمطالعات

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 59

Page 54: مرور ساختار يافته و متاآناليز

استخراج نتايج

در تمامي مراحل )مرور عناوين، خالصه و متنكامل مقاالت( بايد اطالعات استخراج و ثبت

شود.

مهمترين مرحله ثبت اطالعات در زمانبررسي متن كامل مقاله است.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 60

Page 55: مرور ساختار يافته و متاآناليز

اطالعات الزم براي استخراج

اطالعات كتابشناختي مقاالتاطالعات مربوط به فرد استخراج كنندهاطالعات مربوط به كيفيت مقاالتاطالعات مرتبط به سوال پژوهش

نوع پژوهشحجم نمونه ميزان اثر )در كل جامعه و در زير گروههاي

مربوط(

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 61

Page 56: مرور ساختار يافته و متاآناليز

آماده سازي اطالعات براي آناليز

مفهوم آماره و پارامتر

پارامترها اصلي در مطالعات توصيفي ميانگينو فراواني و البته انحراف معيار آنها است

پارامترهاي اصلي در مطالعات تحليلي شدتاثر و انحراف استاندارد مربوطه مي باشد

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 62

Page 57: مرور ساختار يافته و متاآناليز

رابطه بين معني داري و شدت اثر

معني داري آماري يعني احتمال بدست آمدنارتباط و يا اختالف مشاهده شده تنها به دليل

شانس و تصادف

شدت اثر يعني ميزان ارتباط و يا اختالف چهميزان است

در حجم نمونه ثابت با افزايش شدت اثرميزان معني داري نيز افزايش مي يابد

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 63

Page 58: مرور ساختار يافته و متاآناليز

شاخص هاي شدت اثر

Risk Ratio Risk difference Odds Ratio Rate Ratio Rate difference Hazard Ratio

ضريب همبستگي

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 64

Page 59: مرور ساختار يافته و متاآناليز

تبديل شاخصها

معموال شاخصهاي بيان شده در مطالعاتمختلف دقيقا يك شكل نيستند و بايست تالش شود كه با استفاده از روشهاي استاندارد اين

يكسان سازي صورت پذيرد. تفاوت بين شاخصهاي گزارش شده گاه به

متغيرهاي اندازه گيري تفاوت مفهومي دليل شده هستند )شيوه هاي مختلف تعيين چاقي(،

)روشهاي شيوه اندازه گيري گاه به دليل مختلف سنجش يك متغير در آزمايشگاه( و گاه

روش مطالعه و تحليل به دليل تفاوت در )محاسبه ضريب خطر و يا نسبت آماري

شانس(

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 66

Page 60: مرور ساختار يافته و متاآناليز

يك مشكل با نتايج خام و اصالح شده

تركيب نمودن اطالعات خام و اطالعات اشكال دارد و بايد سعي تصحيح شده قطعانمود تا قبل از ادغام اطالعات و يافته ها به

نوع قابل مقايسه شود.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 67

Page 61: مرور ساختار يافته و متاآناليز

اهداف و كاربردهاي متاآناليز

تركيب شدت اثرهاي استخراج شده ازمطالعات مختلف و بيان اثر تجمعي

بررسي ميزان عدم تجانس(heterogeneityنتايج مطالعات مختلف ) بررسي عوامل موثر مهم در ايجاد كننده عدم

تجانس

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 68

Page 62: مرور ساختار يافته و متاآناليز

گستردگي رابطه مورد بررسي

. متغير مستقل و وابسته مشخص: مقايسه اثر 1دو دارو در كاهش فشار خون

. مقايسه چندين روش درماني: درمانهاي 2موضعي قارچ بين انگشتان پا

. متغير مستقل و وابسته وسيع: تاثير برنامه 3هاي آموزشي تلويزيوني بر اختالالت رفتاري

كودكان. رابطه بين شدت اثر و متغيرهاي موثر مانند 4

رابطه بين دز استروئيدهاي استنشاقي و علي اكبر حقدوستميزان تاثير آنها مرورساختاريافته و متاآناليز 69

Page 63: مرور ساختار يافته و متاآناليز

ارزشهاي افزوده متاآناليز

افزايش توان آماري)افزايش دقت آماري )كاهش دامنه اطمينان پاسخ به سواالتي كه مطالعات اوليه قادر به

پاسخ به آنها نيستند ارزيابي دقيقتر تفاوتهاي بين يافته هاي

مطالعات

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 70

Page 64: مرور ساختار يافته و متاآناليز

اصل كلي و مهم متاآناليز

به زبان ساده، متاآناليز عبارت است ازميانگين وزن داده شده اثر مورد نظر در

مطالعات مختلف

پس بايد در استخراج نتايج نه تنها ميزان اثر راثبت نماييم بلكه بايد ميزان وزن آنها را نيز

تعيين كنيم. معموال وزن مطالعات تركيبي از حجم نمونه و ميزان انحراف معيار متغير مورد

نظر است.علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 71

Page 65: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مثالهايي از ميانگين وزن داده شد

نمرات داوطلبين كنكور محاسبه ميانگين دانشجويان با توجه تعداد

واحدهاي هر درسمحاسبه امتياز افراد براي قرعه كشي بانكها

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 72

ii

i

ii

vwwith

wyw

y 1ˆˆ

Page 66: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مدلهاي ثابت و مدلهاي تصادفي

در مدلهاي ثابت فرض بر اين است كه تنهاعامل ايجاد پراكندگي در نتايج مطالعات

مختلف، تغييرات تصادفي حاصل از نمونه گيريهاي متعدد از يك جامعه است.

در مدلهاي تصادفي فرض بر اين است كهتفاوتهاي مشاهده شده به دليل نمونه گيريهاي

مختلف و همچنين تفاوت در پارامتر مورد اندازه گيري در مطالعات مختلف است.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 73

Page 67: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مقدار وزن در مدلهاي ثابت و تصادفي

در مدلهاي ثابت، مقدار وزن معموال معكوسواريانس )انحراف استاندارد( است.

در مدلهاي تصادفي، مقدار وزن معموال تركيبمعكوس واريانس )انحراف استاندارد( و

فاصله شاخص محاسبه شده در مطالعه با برآورد كلي شاخص است. به عبارتي در

مدلهاي تصادفي به مطالعات دور از مركز وزن كمتري تعلق مي گيرد.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 74

Page 68: مرور ساختار يافته و متاآناليز

مدلهاي متارگرسيوني

همانند رگرسيون معمولي، در اين معادالتمقدار شاخص مورد نظر به عنوان متغير وابسته در نظر گرفته شده و اثرات ساير

متغيرها نه تنها بر روي مقدار متغير وابسته سنجيده مي شود بلكه اثرات آنها بر روي

ميزان پراكندگي و عدم تجانس بين مطالعات نيز تعيين مي گردد.

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 75

Page 69: مرور ساختار يافته و متاآناليز

فرمولهاي متفاوت متاآناليز

عمده تفاوت مشاهده شده در فرمولهايمتاآناليز به دليل روشهاي مختلف تخمين وزن

مطالعات و خصوصا محاسبه انحراف استاندارد است.

سه روش براي تخمين انحراف استانداردنسبت شانس وجود دارد كه عبارت هستند از:1. Woolf2. Mantel-Haenzel3. Peto’s

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 76

Page 70: مرور ساختار يافته و متاآناليز

تخمين ميزان عدم تجانس

ميزان عدم تجانس توسط شاخصي بنامtau-square.محاسبه مي گردد

اين ميزان بايد توسط آزمونهاي آماري بررسيو در صورت معني دار بودن از روشهاي

تصادفي براي تحليل استفاده گردد

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 77

Page 71: مرور ساختار يافته و متاآناليز

براي محاسبه ميزان عدم تجانس آزمون ساده ه با ركاي- دو انجام مي شود. مقدار اين آما

استفاده از فرمول زير محاسبه مي شود. الزم آناليز كاي – دو با -به ذكر است كه درمتا

نشان داده مي شود. Qعالمت

df=k-1علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 78

)2( ywiQ yi

Page 72: مرور ساختار يافته و متاآناليز

عوامل ايجاد كننده عدم تجانس

جنبه هاي بالينيجنبه هاي متدلوژيكجنبه هاي اپيدميولوژيك

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 79

Page 73: مرور ساختار يافته و متاآناليز

نمودارهاي رايج در متاآناليز

نمودار انباشت(forest plot)

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 80

Prevalence Using WHO Scale2 28

Combined

Booshehr (02)

Zanjan

SanandajEsfahan

Booshehr (98)

Tehran(03)

Tehran(02)

Sabzevar

Eslamshahr

Rafsanjan

Lorestan

Ghazvin

Khark

Tehran(02)

Yazd

Tehran(96)

Page 74: مرور ساختار يافته و متاآناليز

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 81

Odds ratio.066368 1 15.0675

Study

1984

1987

1988

1989

1990

1990

1991

1992

1994

Overall (95% CI)

نمودار انباشت نسبت خطر مصرف ديورتيك بر بروز پره اكالمپسي، تفاوت اين نمودار با نمودار قبل در آن است كه مطالعات بر اساس سال تحقيق مرتبط شده اند و نشان مي دهد كه مطالعات سالهاي اخير اثربخشي بيشتري از مصرف ديورتيكها نشان مي دهد.:

نمودار انباشت نسبت خطر مصرف ديورتيك بر بروز پره اكالمپسي، تفاوت اين نمودار با :نمودار قبل در آن است كه مطالعات بر اساس سال تحقيق مرتبط شده اند و نشان مي دهد .كه مطالعات سالهاي اخير اثربخشي بيشتري از مصرف ديورتيكها نشان مي دهد

Page 75: مرور ساختار يافته و متاآناليز

بررسي احتمال وجود سوگيري در انتشار نتايج

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 82

Begg's funnel plot w ith pseudo 95% confidence limits

logO

R

s.e. of : logOR0 .2 .4 .6 .8

-2

-1

0

1

2

نمودار قيفي نتايج مربوط به نسبت خطر بين مصرف ديورتيك و ابتال به پره اكالمپسي در دوران بارداري؛ اين نمودار معموال براي

نشان دادن ميزان احتمال بروز سوگيري در انتشار نتايج بكار مي رود

Page 76: مرور ساختار يافته و متاآناليز

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 83

مطالعاتكشفشده نتايج شده مطالعاتسانسور نتايج

Page 77: مرور ساختار يافته و متاآناليز

آزمون آماري براي تعيين وجود سوگيري در انتشار

Bagg & Manzumdar test: kendal correlation coefficient between effect size and Se

Egger test:

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 84

SeeffecttheofscoreZ 0

Page 78: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Galbraith curve

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 85

b/se

(b)

1/se(b)

b/se(b) Fitted values

0 2 4 6 8

-2-2

0

22.24071

Page 79: مرور ساختار يافته و متاآناليز

L’ Abbe curve

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 86

Eve

nt ra

te g

roup

1

Event rate group 20 .25 .5 .75 1

0

.25

.5

.75

1

Page 80: مرور ساختار يافته و متاآناليز

متاآناليز تجمعي

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 87

diff-6 6

2004 2004 2000 2000 2000 2000 1998 1998 1998 1996 1995 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1993 1993 1993 1992 1992 1987 1987 1986 1986 1986 1986 1984

Page 81: مرور ساختار يافته و متاآناليز

p-values متاآناليز

Fisher test

df=2k Edgington

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 88

k

jjpU

1

)ln(2

!

)(1

k

pp

k

j

kj

Page 82: مرور ساختار يافته و متاآناليز

Individual patient data )IPD( meta-analysis

Aggregative all records

Sensitivity analysisChecking the robustness of the final result

علي اكبر حقدوست مرورساختاريافته و متاآناليز 89