Upload
tavaana
View
676
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
وضعیت و حقوقی ساختار تاریخ، بر درآمدیایران در مدنی نهادهای موجود
دین: 5درس حوزه در مدنی نهادهای
محمدی مجید
فهرست
دین • حوزه در مدنی نهادهایمقدمه–تاریخ–حقوقی – ساختارتحوالت–موجود – وضعیتچالشها – و ظرفیتها
: مقدمه دین حوزه در مدنی نهادهای
سال • پنجاه و صد یک در دینی مدنی نهادهای آیااند؟ بوده مستقل اخیر
صفوی، • های سلسله با دینی نهادهای رابطهاست؟ بوده چگونه پهلوی و قاجار
هایی • بستان و بده چه دوره این در دینی نهادهایاند؟ داشته حکومت با
داشته • کارکردهایی چه دوره این در دینی نهادهایفرهنگی؟ معنوی، المنفعه، عام خدماتی، اند؟
: مقدمه دین حوزه در مدنی نهادهای
ایران • در دینی نهادهای مختلف قلمروهایعلمیه – های حوزه– / / : ها امامزاده ها حسینیه مساجد شیعه مقدس امکنهمذهبی – های هیئتاوقاف–مذهبی – جوامع و مجامع– / : خانقاه سنت اهل مساجد فرق و ادیان دیگر معابد
/ کلیساها/ ها کنیسه ها
: مقدمه دین حوزه در مدنی نهادهای
ایران • در دولت و دینی نهادهای ساله هزار تعاملنهادهای • و دینی نهادهای متقابل تنش و همکاری
دولتیشیعه – دولت تاسیس عصر در همکاریقاجار – عصر در تنش آغازبا – باالخص قاجار دوره پایان در تنش گرفتن باال
اجتماعی و آموزشی و قضایی اصالحات– : سمت به حرکت پهلوی عصر در تقابل وضعیت
دوره این در سکوالر دولت
: تاریخ دین حوزه در مدنی نهادهای
پهلوی • عصر در اوقاف شدن دولتیعلمیه • های حوزه و مساجد ماندن مستقلبا • مذهبی انجمنهای و مجامع شدید محدودیت
گرایشسیاسی حجتیه • انجمن مثل سیاسی غیر مجامع آزادی
فیضیه مدرسهخان مدرسه
شیراز
: تاریخ دین حوزه در مدنی نهادهای
روحانيت • سازمان در اساسي در مشكلروحانيت كتاب و مرجعيت درباره : 1341 بحثي
امام سهم توزیع چگونگی از ناشی زدگی عوامنیست • دولت از استقالل دادن دست از اصالح راه• ) از ) امام سهم روحانیت بودجه به دادن سازمان
بيالن و حساب و دفتر و مشترك صندوق ايجاد راهاز احدي كه طوري به روحانيت مراكز درنكند ارتزاق مردم دست از مستقيما روحانيين
) : نهاد) این مشروعیت انکار شریعتی
: تاریخ دین حوزه در مدنی نهادهای
• : روحانیت و مراجع بر حکومت تمرکز شصت دههدولتی – مراکز در روحانیون استخدامدانشگاه – و حوزه همکاری دفتر تاسیس
• : مساجد و علمیه های حوزه بر تمرکز هفتاد دههها – حوزه به دولتی منابع شدن سرازیرپایگاههای – و مساجد امور به رسیدگی مرکز تاسیس
مساجد فرهنگی
• : مذهبی های هیئت بر تمرکز هشتاد دهه
: ساختار دین حوزه در مدنی نهادهایحقوقی
قلمرو • این در قانون فقدانچرایی: •
– : قانون تنظیم با خود کردن محدود به روحانیون نیاز احساس ما عدمماده كميسيون از احزاب ساير مانند نبايد و نيستيم مجوز 10حزبي
گرفتنببببببب ببب بب ببب ببببببب ببببب ببببب بنابراين بگيريم،چراكهشانروحانيتمافوقاحزاباست،ندارد موضوعيتي ما براي وزارتكشور سوي از شجونی،.“) مجوز
(13/10/89ایلنا، دولت – در دینی نهادهای ادغام فرایندممتازه – طبقه عنوان به روحانیتفشار – کردن وارد برای مستقل نهادهای تاسیس به نیاز احساس عدم
دولت بهیافته – سازمان فعالیت و تشکل به روحانیون از بسیاری باور عدم
: ساختار دین حوزه در مدنی نهادهایحقوقی
پیامدها:•آمدن – پایین شرایط در روحانیون دادن قرار شکننده
مخالفان سرکوب در تامل عدم لذا و قدرت ازبیشتر – هرچه طلب و دولت با فاصله نداشتن نگاه
دولت از بودجه و امکاناتآنها – حذف و منتقد روحانیون تحمل عدماز – غفلت و دولت حوزهی و نیروها همه گذاشتن
بازار و کوچه مردم با ارتباط
: دین حوزه در مدنی نهادهایتحوالت
دولت • در ادغامحکومت • به اقتصادی وابستگیاداری • استقالل رفتن کف ازو • انتظامی و نظامی نهاهای به شدن نزدیک
) قهریه ) قوای قضایی• ) گویی ) مسئله بر وعظ تبلیغاتی کارکرد غلبه
) پژوهشی) فعالیت و جماعت امامت
: دین حوزه در مدنی نهادهایتحوالت
استقالل • رفتن میان ازمالی–نهادی–سیاسی–ای – حرفه و علمی
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
نهادها؟•علمیه – های حوزه عالی شورایقم – علمیه حوزه مدرسین جامعهقم – علمیه حوزه فضالى و طالب نمایندگان مجمعقم – علمیه حوزه محققین و مدرسین مجمع– ( / دو هر مبارز روحانیون مجمع مبارز روحانیت جامعه
) اند سیاسی حزب– / والیی وعاظ جامعه تهران وعاظ جامعه
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
« ( 2ماده • تشکلي: » ، قم علميه حوزه عالي شوراي تعريفعهدهدار که است، اسالمي خبرگان و علما از
مختلف بخشهاي در کالن برنامهريزي و سياستگذاريحوزه معيشتي و اجتماعي، تبليغي، اخالقي، آموزشي،
حوزه خدمات و امکانات از که حوزههايي ساير و قم علميه. ميباشد ميکنند، استفاده قم علميه
را (3ماده • ايران اسالمي جمهوري تابعيت عالي، شوراي. ميباشد دارا
مدت (4ماده • و قم، مقدس شهر عالي، شوراي مرکزمهد حضرت قيام زمان تا تأسيس تاريخ از آن، یفعاليت
ميباشد
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
پيشنهاد 6ماده • به عالي، شوراي اعضاي عزل و نصبو رهبري معظم مقام تصويب و مدرسين، محترم جامعه
انجام قم علميه حوزه عظام مراجع يا .ميشود مرجعطريق :1تبصره • از مذکور، مراجع يا مرجع تشخيص
است مردم عامه تقليد و مؤمنين ميان در .اشتهاربه :2تبصره • منوط عالي، شوراي اعضاي استعفاي قبول
است عظام مراجع يا مرجع و رهبري معظم مقام .پذيرشبر :3تبصره • عالوه ماده، اين در مذکور مراجع يا مرجع
باشند وليفقيه و اسالمي جمهوري نظام مؤيد بايد اشتهار،است مدرسين جامعه با شرط، دو اين تشخيص .و
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
عالي • شوراي اختيارات و وظايفتحصيلي( • امور در برنامهريزي :الفتا (15ماده • نظر مورد اهداف اساس بر تحصيلي، مقاطع تعيين
کتب محتواي و نياز مورد دروس تعيين با حوزوي، تحصيالت نهايتشيوههاي ارائه و مقطع، هر در آنها اصالح و تهيه و طرح و درسي
تحصيلي مختلف مقاطع در امتحاني .مناسبو( • نظارت گزينش، و جذب امور در برنامهريزي ب
:مشاورهديني (20ماده • علوم گزينشطالب ضوابط و جذب شيوههاي .تعييناطالعات (21ماده • و آمار جمعآوري جهت مناسب، طرح تدوين
برنامهريزيها در استفاده منظور به .حوزه،و (22ماده • اجانب نفوذ از جلوگيري منظور به طرحي تصويب
ايجاد طرح و منحرف، جريانات به وابستگي از حوزويان حفاظتطالب نياز مورد راهنماييهاي جهت مشاوره، .مرکز
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
اخالقي( • امور در برنامهريزي جتبليغي( • امور در برنامهريزي :دبا (26ماده • شايسته مبلغاني تربيت جهت برنامه تدوين
ارائه جهت مناسب برنامههاي تهيه و نياز، مورد تخصصهايايثارگران به امتيازاتي
و (27ماده • سياسي آگاهيهاي افزايش جهت برنامه تدوينحوزويان .اجتماعي
آمادگيهاي (28ماده • حفظ جهت الزم برنامههاي تصويبارائه جهت مناسب، طرحهاي تهيه و حوزهها در دفاعي
ايثارگران به امتيازاتيکه (29ماده • اجتماعي رخدادهاي و حوادث مطالعه و بررسي
مناسب تصميمات اتخاذ و دارد ارتباط علميه حوزه به نحوي به
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
معيشتي( • امور در برنامهريزي :هـمقاطع (30ماده • از يک هر در شهريه ميزان تعيين و بررسي
به پيشنهاد جهت آن، پرداخت چگونگي و شرايط تحصيلي،رهبري معظم مقام و عظام . مراجع
موارد( • ساير :وعلميه (34ماده • حوزه مدير استعفاي قبول و عزل و .نصبو (41ماده • جذب امر در برنامهريزي ميتواند عالي شوراي
طالب و ايراني غير طالب تبليغ و اخالق و آموزش گزينش،گيرد عهده بر آن، موجود مراکز هماهنگي با را، .خواهر
و (42ماده • شورا عملکرد است موظف عالي شوراي ) رهبري) معظم مقام به را مدير سوي از تنظيم از پس مديريت
دهد گزارش عظام، مراجع .و
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
مؤسسهاي 43ماده • قم، علميه حوزه عالي شورايتمام و است حقوقي شخصيت داراي و انتفاعي غير
به طريق، هر از که منقول غير و منقول اموالبه فقط و بوده شورا به متعلق شده، واگذار شورا
اساسنامه، اين در تعيينشده اهداف مصرف.خواهدرسيد
طريق 44ماده • از عالي، شوراي دارايي و اموالو هدايا و عظام تقليد مراجع و رهبري معظم مقام
وسيله به که است منقولي غير و منقول اموالو ميشود، واگذار آن به مؤسسات، و خير افراد
آنها از حاصل .درآمد
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
قم • علمیه حوزه فضالى و طالب نمایندگان 1368، مجمععلمیه – حوزه مدرسین جامعه مجمع، انتخابات مجرى و برگزارکننده
قم مدرسین – جامعه ذیل گیری موضع« 1سازمان: – فضالى- » و طالب نمایندگان اجماع از عمومى مجمع
گیرنده؛ تصمیم مقام باالترین و مجمع رکن مهمترین علمیه، حوزهیکسال 2 مدت به نمایندگان مستقیم رأى با که رئیسه هیأت ـ
شود؛ می : 3انتخاب مدیریت،. و تشکیالت مثل دایمى کمیسیونهانیرو، جذب و گزینش کمیسیون بررسى، و تحقیق علمى، تحقیقاتسیاسى و دانشگاه و حوزه امور اقتصادى، و مالى دفاعى، و رزمى
جنبش رهبرى، و امام فرامین پیگیرى مثل دایمى غیر وبرنامه؛ و طرح اجرایى؛ 4نرمافزارى، امور واحد نظارت 5ـ واحد ـ
) عناوین ) به توجه تهذیب و
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
طالب 5ماده • بیشتر هرچه هماهنگی و ارتباط ایجادعلمیه حوزه مدیریت و مدرسین جامعه با فضالء و
اسالمی انقالب واهداف حوزه مصالح جهت در قماسالم- 6ماده • درجهت حوزه امور تقویت و تنظیم
با اسالمی جمهوری مبانی تحكیم و محمدی نابمدرسین محترم جامعه به مناسب طرحهای ارائه
قم علمیه حوزه مدیریت ونیروها 7ماده • تمامی بسیج با حوزه مدیریت تقویت
امكانات و
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
قم • علمیه حوزه مدرسین جامعه1341تاسیس –سياسي( 8ماده– فرهنگي، علمي نهاد يك مدرسين جامعه
: ميكند فعاليت زير اهداف با و است ) و محمدي ناب اسالم معارف گسترش و ترويج الف
السالم؛ عليهم معصومين بيت اهل مكتب ) اسالمي؛ ارزشهاي و عترت و قرآن از دفاع ب
) و علوم در تحقيقات به دهي جهت و سازي زمينه جاسالمي؛ معارف
) برنامههاي اعتالء و تكميل و اصالح براي تالش دحوزه؛ شورايعالي طريق از علميه حوزههاي
) واليتفقيه؛ نظاماسالميو دفاعاز ه ) حوزوي نيروهاي پرورش جهت مناسب زمينه ايجاد و
نظاماسالمي؛ نياز مورد
: وضعیت دین حوزه در مدنی نهادهایموجود
عبارت شوراي( 11 ماده• رسمي است عالي، اعضاي ازاعم ) كساني جامعه اوzل كه از بوده از به عضو { بعدا يا و
درآمده ( عضويت عالي كه ميآيند در تصميم يا مقام ترين. بود خواهد گيرنده
شرايط( 12ماده داراي مدرسين جامعه شورايعالي اعضاي: ميباشند زير
) صالحيت حوزه؛ خارج تدريس علمي الف عالي سطوح يا
) التزام واليت اسالمي جمهوري نظام به عملي ب فقيه؛ و ) تقوي رعايت ج روحانيت؛ شؤون و ) آمادگي فعال براي د شركت حضور رسمي جلسات در وبه مدرسين جامعه تعهد محوله؛ وظايف انجام و
تشخيص: شوراي فوق شرايط داشتن تبصره . با است عالي
: و ظرفیتها دین حوزه در مدنی نهادهایچالشها
ظرفیتها:•دولتی – نهادهای از دینی نهادهای جدایی یه باور تقویت
دینداران میان در باالخص– : کلیساهای زمینی زیر نهادهای گیری شکل
خانگی/ عرفان جلسات خانگیحکومت – از دینی زدایی مشروعیتکارکرد – از دینداران شدن نیاز بی و سواد بسط
فقاهتیغیر – شعائر و مراسم برگزاری و معنویت به نیاز
تبلیغاتی
: و ظرفیتها دین حوزه در مدنی نهادهایچالشها
چالشها•و ) ...( – دولت مذهبی، هیئتهای مساجد، بر نظارت
نهادها این بر دین از خاص قرائت یک اعمالدولت – به وابستگی و دولتی امکانات از برداری بهرهدولت – از طرفداری که مردمی مشروعیت به نیاز
سازد مخدوشمی را آنبازار – و کوچه مردم از گیری فاصله