رحیمی و همکاران

ي بومي ها تودهي كيمورفولوژ اتيخصوص و اسانس بري خشك تنش اثر يخانگ فاضالب آب زه باي اريآب طيشرا در رانيا بابونه اهيگ

يميرح تورج

.شهرقدس واحدي اسالم آزاد دانشگاه ،يكشاورز دانشكده نباتات، اصالح و زراعت گروه ،يعلم اتيه عضو يشيدرو پور حسن نيحس

.شهرقدس واحدي اسالم آزاد دانشگاه ،يكشاورز دانشكده نباتات، اصالح و زراعت گروه ،يمعل اتيه عضو ينورالوند ديتوح

.كرج واحدي اسالم آزاد دانشگاه جوان، پژوهشگران باشگاه يمظفر ديحم

.شهرقدس واحدي اسالم آزاد دانشگاه ،يكشاورز دانشكده نباتات، اصالح و زراعت گروه ،يعلم اتيه عضو

23/2/92: تاريخ پذيرش 8/10/91:ريخ دريافتتا

دهيچك ي خشك تنش طيشرا در بابونهيي دارو اهيگ اسانس عملكرد وي كيمورفولوژ اتيخصوص بري خانگ فاضالب آب زه اثري بررس منظور به

در. شد اجرا شهرقدس واحدي ماسال آزاد دانشگاه نمونه مزرعه در تكرار چهار دري تصادف كاملي ها بلوك طرح صورت بهي شيآزما اصفهان استاني كشاورز قاتيتحق مركز توسطي عيطبي شگاههايرو از كهي گاو بابونه و كرمان كرج،ي بومي ها توده از شيآزما نيا

ارتفاع، صفاتي رو بري خانگ فاضالب آب زه نامتعارف آب باي اريآب ريتاث كه، داد نشان شيآزما جينتا. شد استفاده اند شدهي آور جمع بيشترين. است بوده داري معن تازه گل وزن و وماسيب ،ياصل ساقه دادتع روغن، درصد ،ياصل ساقه قطر گل، خشك وزن گل، تعداد به توجه با مارهايت ريسا در بيترت به و است دهيگرد نيتام اهيگي آب ازين درصد 100 كه استي ماريت به مربوط تازه گل وزن و ارتفاعي خشك تنش. رسدي م خود حداقل بهي آب ازين درصد 55 ماريت در و دينماي مي طي نزول روند اهيگ ارياخت در طوبتر زانيم كاهش خشك وزن گل، تر وزن روغن، درصد همانند بابونه اهيگ اسانس عملكرد در موثر صفات و اسانس عملكردي روي داري معن اثر باعث ديتول باعث آب مصرف دريي جو صرفه ضمن بابونه اهيگي آب ازين درصد 70 و درصد 85 ميمال تنش از استفاده .دارد گل تعداد و گل

.گرددي م بابونه اهيگ اسانس قبول قابل عملكرد وي منطق

يخشك تنش ،يكيمورفولوژ اتيخصوص اسانس، عمكلرد ،يخانگ فاضالب ،)Matricaria chamomilla(بابونهي محل توده :يديكلي ها واژه

Email: [email protected]: يسنده مسئول مكاتباتنو

1392 بهار ، اول شمارهپنجم،سال ،هاي محيطيتوليد گياهان زراعي در شرايط تنش

1392سال پنجم، شماره اول، بهار هاي محيطي، فصلنامه توليد گياهان زراعي در شرايط تنش 48

مقدمه جزء كه را ما كشور آب نياز افزايش و جمعيت رشد مـرز در شـود مـي محـسوب جهان خشك مناطق

همـراه به امر نيا. است داده قرار آب بحران شرايط مكـاني و زمـاني نـاهمگون توزيع صنايع، گسترش

ــيرين آب ــه ش ــا محــدوديت و كمــي لحــاظ ب و ه آب تـأمين آبـي، منـابع كيفـي روزافزون مشكالت حـال در اساسـي هـاي چـالش از يكي به را مطمئن .)Adjei & Jack, 2002(اسـت كـرده تبديل حاضر

بـه را محققين توجه آب منابع محدوديت بنابراين

هاي آب مانند غيرمتعارف هاي آب از اصولي استفاده

خـود بـه صـنعتي و شـهري هـاي پـساب و شـور

و پـي در پي هاي خشكسالي. است نموده معطوف نياز و سو يك از كشور خشك مناطق در آب كمبود

ازيـي دارو بخـش دري اهيـ گي ها فراورده ديتول به ديـ جدي راهكارهـا ي بررسـ ضـرورت گريدي سو

بخـش نيا در راي زراع ريغي آبها از استفاده جهت كـشت حاضـر حـال در. اسـت نمـوده چنـدان دو

كـشاورزي از مهمي شاخه عنوان به داروئي گياهان

اوليـه مـواد يـد تول و استخراج براي كه است مطرح

ازي كـ ي. شود مي انجام موجود داروهاي از بسياري بـشر توسـط شده شناختهيي دارو اهيگ نيتري ميقد

مقاوم و كساله ي ،يعلفي اهيگ بابونه باشد،ي م بابونهي علمـ نـام بـا اهيـ گ نيـ ا اسـت، مـشهور سـرما به

Matricaria chamomilla ــام و ــانگل نــ ي سيــChamomile ي م) انيچتر (سنيكا ي تيره از گياهي

بابونـه اسـانس در). 1389 همكاران، وي نليز(باشد كــه شــدهيي شناســا بيــترك نــوع 40 بــه كيــنزد

آلفـا سابولول،يب-آلفا كامازولن، شامل آنها نيمهمتر بتـا من،ياوسـ -بتـا ، منيسـ پارا د،ياكس سابولوليب

همكـاران، وي عبـاد (باشـند ي م فارنزول و فارنزن

ي دارا بابونـه ي هـا گـل زا حاصـل اسانس). 1388 اسپاسـم، ضد بخش، آرام كننده،ي ضدعفون خواص

آني هـا گل نيهمچن. است نفخ ضد وي آلرژ ضد مرطـوب اثـر ي دارا هـا ديـ فالونوئ داشـتن ليدل به

ليـ دل نيهمـ بـه و هستندي كنندگ فيلط وي كنندگي ا گسترده صورت بهي شيآرا وي بهداشت عيصنا در

ريـ پ و1388 همكـاران، وي عبـاد (شوندي م استفاده نــواحي گيــاه ايــن اصــلي منــشأ). 1388 ،يخــضر امـروزه ولـي اسـت بـوده مديترانـه منطقه مختلف

آفريقـاي غربـي، آسياي اروپا، در وسيعي پراكندگي رانيا در. است نموده پيدا شمالي آمريكاي و شمالي

نقـاط در ايـ كاريماتر جـنس مختلـف ي هاگونه زين از). 1389 زدخـواه، يا(كننـد ي م رشد كشور مختلف

ي بررسـ بـه اسـت شدهي سع قيتحق نيا در رو نياي محلـ ارقام توسط آن تيفيك رييتغ و اسانس ديتول

آب بـا ي اريـ آب طيشرا دري رانيا بابونه اهيگ مختلف بـا مطلـوب ي اهيـ گ ديـ تولي راسـتا دري زراع ريغ

پرداختـه ي خشك تنش طيشرا تحت اسانس حداكثر كـه است فيزيكي ايه تنش جمله از خشكي. شود و رشـد كننـده محـدود عامـل تـرين مهم عنوان به

ايـران و جهـان نقـاط اكثـر در زراعي گياهان توليد يـك خـشكي ) . 1381 عليـزاده، (است شده شناخته سـطوح در را گياهـان كـه اسـت بعـدي چند تنش

سطح در. دهد مي قرار تاثير تحت سازماني مختلف به خشكي ت،اس پيچيده خشكي تنش به پاسخ گياه

ــوان ــرين مهــم عن ــاكتوركنترل ت ــده ف عملكــرد كنن گيـاه رشد فرايندهاي كليه روي تقريباً ، محصوالت

). 1389 همكاران، وي اردكان (است گذار تاثير روي خشكي تنش اثر بررسي با همكاران و اردكاني

شـاخص تـرين بـيش دادنـد نشان بادرنجبويه گياه 650 و 5/2 بـا ترتيـب به خشك ماده تجمع و برگ

49 ... يبومي ها تودهي كيمورفولوژ اتيخصوص و اسانس بري خشك تنش اثر

درصد 100 (شاهد تيمار به مربوط مربع متر بر گرم شـاخص تـرين كـم چنين هم. بود) مزرعه تيظرف

تيمـار به مربوط خشك ي ماده وتجمع برگ سطح شاهد تيمار. بود) مزرعه تيظرف % 20 (شديد تنش

سـرعت باالترين. داد نشان را رشد سرعت باالترين خـصوص بـه متوسط تنش تيمارهاي را نسبي رشد نزديكـي . داشـت ) مزرعه تيظرف % 60 (تنش تيمار

ظرفيـت % 60 در آبياري تيمار در باال هاي شاخص عملكـرد و درصـد باالبودن و شاهد تيمار با زراعي اعمـال زراعي ظرفيت% 60 در آبياري تيمار اسانس تأييـد مـورد گياه اين توليد براي متوسط هاي تنش ).1389،همكاران وي اردكان (گرفت قرار هـاي تيمـار اعمال با) 1389(همكاران و بيگي اميد

گـل گيـاه در را خشكي تنش به تحمل آبي مختلف كـه گرفتنـد نتيجـه آنهـا . نمودنـد بررسي مكزيكي جـزء بـه مـذكور صـفات مقدار كمترين و بيشترين و 85 ، 100 درتيمارهـاي ترتيـب بـه اسانس ميزان

كـه يحـال در. گرديـد مشاهده زارعي ظرفيت% 55 آن كمتـرين و% 55 تيمار در اسانس مقدار بيشترين

وي گـ يب ديـ ام(آمـد دست به % 100 و 85 تيمار در ).1389 همكاران، آزمايــشي طــي 1389 ســال در همكــاران و بابــايي تيمول درصد و پرولين ميزان مورفولوژيك، صفات

. نمودنـد بررسـي خـشكي تـنش تحـت آويشن در بوته، ارتفاع خشكي تنش افزايش با داد نشان نتايج انـدام تـر وزن و خـشك وزن جـانبي، سـاقه تعداد

طـول ريشه خشك و تر وزن ريشه، حجم رويشي، ميــزان و تيمــول درصــد. داد نــشان كــاهش ريــشه تنش (مزرعه تيظرف% 55 در. يافت افزايش پرولينــزان) شــديد ــرولين مي ــزايش تيمــول ودرصــد پ اف هاي متابوليت اب مورفولوژيك عملكرد البته. اند يافته

تغييـرات بـا را عكس رابطه تيمول و پرولين ثانويه ).1389 همكاران، وي بابائ(داد نشان خشكي تنش اهيـ گ گونـه پنج دري خشك تنش اثر قيتحق ك ي در

خـشك مـاده ماننـد يي فاكتورهـا وي بررسيي دارو ويي هـوا انـدام وزن شه،ير طول شه،ير وزن د،يتول

شيآزما انيپا در. ديگردي ريگ اندازه اهانيگ ارتفاع اهـان يگ عنـوان بـه بومـادران و يگلـ ميمر اهيگ دو

ـ كـم ا يـ وي خـشك طيشـرا در مقـاوم يي دارو ي آب Lebaschi & sharifi(دنــــديگردي معرفــــ

Ashorabadi,2004.( اثـر بررسـي بـه 1390 سـال در همكـاران و عباديــيلن پلــي از ناشــي خــشكي تــنش ــر گليكــول ات ب بابونـه شده اصالح رقم چهار زني جوانه هاي مؤلفه خـشكي متقابل اثر داد نشان نتايج. پرداختند آلماني

دار معنـي بررسـي مـورد خصوصيات بر نيز رقم و صـفات از يك هر خشكي، تنش افزايش با كه. بود

طوري به يافتند دار معني كاهش شده، گيري اندازه زنـي جوانه درصد بار -6 و -4 هاي پتانسيل در كهــه ــذر 8/1 و 7/5 ب ــاهش روز در ب ــت ك در و ياف

ــسيل ــاي پتان ــه -12 و -10 و -8 ه ــي جوان ــه زن ب طـول بـه نـسبت نيـز چه ساقه طول. رسيد حضور خـشكي تـنش مقابـل در بيشتري كاهش چه ريشه هـاي تفـاوت دليل به بابونه مختلف ارقام. داد نشان

العمــل عكــس خــشكي تــنش بــه نــسبت ژنتيكــي بونـا و لوتئا ارقام كه يطور به. دادند نشان متفاوتي بـه تحمـل تـرين بـيش مطالعـه مـورد ارقام دربين

ي عباد (دادند نشان زني جوانه مرحله در را خشكي ).1390 همكاران، و مواد شيافزا باعثي خشك تنشيي دارو اهانيگ در

ي راعـ گـل اهيگ در مطلب نيا. گرددي م آنها موثره)Hypericum brasiliense(، ــانير Ocimum( ح

1392سال پنجم، شماره اول، بهار ،هاي محيطي فصلنامه توليد گياهان زراعي در شرايط تنش 50

americanum L.( ، مرزه )Satureja hortensis L( اثبات به )Agastache foeniculum(ي كيمكز گل و

در امـا ). 1389 همكاران، وي گيب ديام (است دهيرسي كــيمكز مرزنجــوش مثــل هــم هــا گونــهي برخــ

)Lippia berlandieri Schauer( زانيـ م دري رييـ تغ در. است نشده مشاهدهي آب تنش طيشرا در اسانس

ي مارهايت در اسانس عملكرد نيانگيم زين نعناع اهيگ كه شاهد به نسبت كامل مهيني اريآب و كاملي اريآب وي گـ يب ديـ ام(داد نـشان شيافـزا بود نشدهي اريآب

).1389 همكاران،

ها روش و مواد اسالمي آزاد دانشگاه آزمايشي مزرعه در تحقيق اين

ــد ــهرقدس واح ــع ش ــومتر در واق ــاده 20 كيل يج طـول بـا تهـران غـرب در كرج -تهران مخصوص 38 جغرافيــائي عــرض و غربــي 40 21 جغرافيــائي

ــين. شــد انجــام شــمالي 27 مزرعــه ارتفــاع همچن در. باشــدمــي متــر 1417 دريــا ســطح از آزمايــشي مساحت به زمين قطعه يك نمونه مزرعه از قسمتي

بـا زمـين سـطح و گرديـد مـشخص مترمربع 250 و شــيب شــرايط آن، از بعــد و شــد صــاف غلتــك

شــبكه يــك كــردن پيــاده بــراي زمــين توپــوگرافي عـدد 36 از قيـ تحق نيا در. گشت مهيا اليسيمتري

ي سـانت 60 قطر به شكل يااستوانه كشزه متريسيالــر ــاع و مت ــانت 100 ارتف ــري س ــتفاده مت ــد اس . ش

نـصب مزرعه دري فلزي هاهيپاي رو بر مترهايسيال خـاك از مترهايسيـ ال درون سـپس و شـدند تراز و

. دنـد يگرد پـر ) 1جدول(ي لومي رس بافت با مزرعه بعـد و قبل مترهايسيال درون خاك از مرحله هر در آبزه و هيـ اول آبزه ،يخـانگ فاضالب باي اريآب از

ي پارامترهــاي تمــام و شــدهي بــردار نمونــه هيــثانو

پارامترهـا نيـ ا راتييتغ و خاكي ائيميش وي كيزيف قـرار ي بررس موردي خانگ فاضالب باي اريآب اثر در

.گرفت عملكـرد تعيين براي گلدهي صد در صد مرحله در

ي هـا گل از گرم 25 مقدار گلدار شاخه سر اسانس در كه) برگ و شاخ ساقه، ازي عار(گياه شده غربال

شـدند، خـشك سايه و آزاد هواي جريان مجاورت بـا هـا نمونـه كـردن آسـياب از پس و شده انتخاب دسـتگاه وسـيله بـه آب بـا تقطيـر روش از استفاده در. گرديـد گيـاه اسـانس استخراج به اقدام كلونجر مرفولوژيـك صفات تعيين جهت رشد دوره انتهاي

تعـداد گـل، خشك وزن گل، تعداد ارتفاع، قبيل از ريشه، قطر اصلي، ساقه قطر ،يفرعي ها شاخه كل

ــول ــدترين ط ــانگره بلن ــول و مي ــشه، ط ــر از ري هي هاليتحل و هيتجز. شد برداشت اي نمونه اليسيمتر نـرم از اسـتفاده بـا وي آمار مدل طبق آمده بدست توســط نيانگيــم ساتيــمقا و انجــام SPSS افــزار . گرفت انجام %5 سطح در دانكن دامنه چند آزمون

بحث و جينتا اثـر كـه داد نشان) 2 جدول (انسيوار هيتجز جينتا

ي اريـ آب بابونـه اهيـ گي بوم پياكوت بري خشك تنشي رو بـر ي خـانگ فاضـالب نامتعـارف آب بـا شده

سـاقه قطـر ، خشك وزن گل، تعداد ارتفاع، صفات و ومـاس يب ،ياصل ساقه تعداد روغن، درصد ،ياصل بوده داري معن درصد ك ي در سطح در تازه گل وزن

دهنــده نــشان ارتفــاع در داري معنــ كــاهش. اســت اسحـس مرحلـه دري سـلول رشـد و ميتقس كاهش

، ارتفـاع كـاهش علـت . باشـد ي م اهيگ نياي شيزا ميتقس كاهش آن متعاقب و تورژسانس فشار كاهش


ي مـ ي خـشك تنش طيشرا دري سلول شدن بزرگ و ).1389 همكاران، وي گيب ديام (باشد

بابونـه ي بـوم ي هـا پياكوت صفات ميانگين مقايسه گـل وزن و ارتفاع بيشترين كه داد نشان) 3 جدول(

ي آب ازين درصد 100 كه استي ماريت به طمربو تازه ريسـا در بيـ ترت بـه و اسـت دهيـ گرد نيتـام اهيگ اريـ اخت در رطوبت زانيم كاهش به توجه با مارهايتـ رونـد اهيگ 55 مـار يت در و ديـ نماي مـ ي طـ ي نزول

نيـ ا جينتا. رسدي م خود حداقل بهي آب ازين درصد كنف، حان،ير مورد در آمده بدست جينتا باي بررســل ــيمكز گ ــام(ي ك ــيب دي ــاران، وي گ ) 1389 همك

ي همخوان). 1389همكاران، وي اردكان (هيوبادرنجبو جـدول در مندرجي ها داده از كه همانطور. داشت

صـفات نيانگيـ مي بنـد گـروه شـود ي م استنباط 3 نيانگيـ م سهيـ مقا آزمـون لهيبوسـ شدهي ريگ اندازهي آب تنش ماريت ريتاث نيبي داري معن اختالف دانكن

و شـود ي نمـ مـشاهده اهيـ گي آب ازين % 70 و % 85 اثـر گل تر وزن و ارتفاع جزء به صفات ريساي برا چند آزمون رو نيهم از. شودي نم دهيدي داري معن

ي صـفات شدهي ريگ اندازهي ها داده دانكني ا دامنه ،ياصـل سـاقه قطـر خـشك، وزن گـل، تعداد مانند را اهيـ گ ومـاس يب وي اصل ساقه تعداد روغن، درصد

ي مارهايت كهي نحو به است، داده قرار گروه سه در قــرار گــروه ك يــدر را اهيــگي آبــ ازيــن % 70 و 85

صفات ساده همبستگي از حاصل جينتا.است گرفتهــا ارتفــاع كــه داد نــشان) 4 جــدول( گــل تعــداد ب)951/0 = r (خشك وزن) 962/0 = r (ساقه تعداد

ــل وزن) r = 939/0(ياصــل ــازه گ و )r = 964/0(ت خـشك وزن بـا گـل ،تعـداد ) r = 962/0(وماسيب)858/0 = r (ي اصـل ساقه تعداد)839/0 = r (وزن

،وزن) r = 949/0 (وماسيب و) r = 911/0(تازه گل

گـل وزن) r = 979/0(ي اصل ساقه تعداد با خشك تعـداد ،)r = 934/0 (وماسيب و) r = 958/0 (تازه وماسيب و) r = 952/0 (تازه گل وزن باي اصل ساقه

)936/0 = r( ومـاس يب با تازه گل وزن و) 971/0 = r (دارد داري معن و مثبتي همبستگ.

شامل شدهي ريگ اندازه صفات همه با روغن درصدــداد ــاقه تعـ ــل سـ ــل وزن) r = 363/0(ي اصـ گـــازه ــاسيب و) r = 478/0(تــ و ،) r = 524/0 (ومــ 731/0 (گل تعداد ،) r = 585/0 (ارتفاع با نيهمچن

=r (خشك وزن و) 354/0 = r ( ي معنـ ي همبـستگ قطر صفات سادهي همبستگ كه يحال در.نداردي دار

شـامل شدهي ريگ اندازه صفات همه باي اصل ساقه و) r = -862/0 (گـل تعـداد ،)r = -960/0 (ارتفاعي اصــل ســاقه تعــداد و) r= - 986/0 (خــشك وزن

)974/0 - =r (، ــل وزن ــازه گـ و) r = -935/0(تـ داري معن وي منفي همبستگ) r= - 928/0 (وماسيب

ي معنـ ي همبـستگ نيهمچنـ ي اصـل سـاقه قطر.دارد .ندارد) r = -397/0 (روغن درصد باي دار تـنش كـه دادنـد نشان شيآزما نيا از حاصل جينتا

اسـانس عملكردي روي داري معن اثر باعثي خشك بابونــه اهيــگ اســانس عملكــرد در مــوثر صــفات و

گـل خشك وزن گل، تر وزن روغن، ددرص همانندـ . دارد گل تعداد و سهيـ مقا زيآنـال اسـاس بـر كنيلي آب ازين درصد 55 ماريت در اثر نيا مارهايت نيانگيمــگ ــب اهي ــاث نيشتري ــش ريت ــته راي كاه و اســت داشي داري معنـ اثـر ي آب ازين درصد 70 و 85ي مارهايت

همانند اسانس عملكرد در موثري اصل صفاتي رو خشك وزن و گل تر وزن گل، تعداد روغن، درصد كه كرد استنباط نيچن تواني م لذا. است نداشته گلي براحتـ راي خـشك متوسـط ي هـا تنش بابونه اهيگ

عملكـرد ي روي ريتـاث نكهيا بدون دينماي م تحمل


ي خـشك تـنش طيشـرا در. باشد داشته اهيگ اسانس ونيداسياكـس ازي ريجلوگ ليدل به موثره مواد ديتول جينتـا بـا جينتـا نيا. ابدي ي م شيافزاي سلول روند

ي كـ يمكز گـل و بادرشـبو شن،يـ آو در آمده بدست زانيـ م نيشتريـ ب كـه ) 1389 وهمكاران،ي گيب ديام(

ــرژ در را اســانس ــ مي ــشاهده% 70ي آب ــد، م نمودن نعنـاع در شـده حاصـل جينتـا با اما. دارد رتيمغار

و) 1389 همكــــــاران، وي گــــــيب ديــــــام(ــبادرنجبو مــشابهت) 1389وهمكــاران،ي ردكــانا(هي

تـنش اثـر ي بررس در همكاران و كاواني اسد. دارد نمودنـد گـزارش ونيانسيي دارو اهيگي روي خشكي داري معنـ شيافـزا تـنش اثر دري فنل باتيترك كه مقدار تنش شدت شيافزا اثر در و است نموده دايپ و كـاوان ي اسـد (اسـت افتـه ي كـاهش باتيترك نيا

پـژوهش نيـ اي هـا افتـه ي بـا كـه ) 1388 همكاران،ــشابهت ــ. دارد م ــان نيهمچن در همكــاران وي اردك

رشـد ي هـا شـاخص بـر ي خـشك تنش اثري بررس از آنهـا . نمودنـد اعالم را يمشابه جهينت هيبادرنجبو

رشـد سـرعت نيباالتر كه گرفتند جهينت شاتيآزماي مارهـا يت به مربوطي خشك تنش طيشرا دري نسب

ــ FC درصــد 60 حــدود در و متوســط ــدي م باش اسانس ديتول نيبنابرا). 1389 همكاران، وي اردكان(ي مـ متوسـط ي خشك تنشي ها ماريت در بابونه اهيگ

بـا اسـانس ديـ تولي بـرا ي راهكـار عنـوان به تواند . رديگ قرار ديتاك مورد كمتر آب مصرف

اهيـ گ ارتفـاع كـاهش باعـث ي خشك تنشي طرف از دهيگرد شده عمالا مختلفي مارهايت هيكل در بابونه تنش اثري بررس در نيهمچن همكاران وي عباد. بود

چه ساقه طول كاهشي آلمان بابونه اهيگ دري خشكــد گــزارش را ــاد (نمودن ). 1390 همكــاران، وي عب

دري خـشك تـنش اثـر در اهيگي شيرو رشد كاهش

گـزارش نيمحققـ توسـط زيـ نيي دارو اهانيگ ريسا جينتـا از). 1389 همكـاران، وي اردكـان .(است شده و بوتـه ارتفاع كاهش روند كه ديآي برم نيچن فوق

. دارد مطابقـت آب كمبـود ديتـشد اثـر در عملكرد تورژسـانس فـشار كاهش آب كمبود عالمت نياول

هـا سـلول نمـو و رشـد كـاهش بـه منجر كه است سـلول رشـد . شـود ي مـ برگ و ساقه در مخصوصاً

ـ تـنش با كه است نديفرا نيمهمتر ـ تحـت ي آب رياثت كـاهش بـه منجر سلول رشد كاهش. رديگي م قرار

كـاهش با. شود يم برگ اندازه كاهش و اهيگ ارتفاع بـه سـلول نمـو آب، كمبود اثر در تورژسانس فشار

. ابدي ي م كاهش سلول درون فشار وجود عدم ليدل آب كاهش زانيم و سلول اندازه كاهش نيب نيبنابراي مـ دهيـ دي اهيـ گي هـا بافت دري داري معن رابطهــام(شــود حــائز نكتــه). 1389 همكــاران، وي گيدبيي اصل ساقه قطر داري معن وي منفي همبستگ تياهم بابونـه اهيگ اسانس عملكرد در موثر صفات ريسا با

در و اهيـ گ ارتفاع كاهش باعثي خشك تنش. است گـردد ي م بابونه اهيگ در دهيخواب حالت جاديا جهينتي اصـل سـاقه قطـر شياافز به منجر خود نوبه به كه. شـود يمـ اهيگ اندك حجم در وماسيب تجمع ليبدل نيانگيـ م سهيـ مقا در تواني م راي شيافزا روند نيا

شـده اعمـال ي مارهـا يت در سـاقه قطـر صفتي ها .نمود مشاهده) 3جدول( يكلي ريگ جهينت

و داده قـرار ريتاث تحت را اهيگ اندامي تمامي خشك شــودي مــيي هــوا انــدام عملكــرد كــاهش موجــبي شيـ زاي هـا اندامي خشك زانيم شيافزا با هرچند

تـنش طيشـرا در. نـد ينما يمـ كاهش به شروع زين بابونـه اهيـ گ اسـانس ديـ تول در مـوثر اجزاءي خشك


گـل خـشك وزن و گـل تر وزن گل، تعداد همانند درصد 85 ميمال تنش از استفاده. داردي كاهش روند

يي جو صرفه منض بابونه اهيگي آب ازين درصد 70 و قابـل عملكرد و يمنطق ديتول باعث آب مصرف در

. گردد يم بابونه اهيگ اسانس قبول

يسپاسگزار اعتبـارات محـل از طـرح نيـ اي اجـرا ي هـا نهيهز

شـهرقدس واحـد ي اسـالم آزاد دانـشگاه ي پژوهش نيمـسئول از لهيوسـ نيبـد كـه است شده پرداخت .گردد يم تشكر و ريتقد دانشگاه

متريسيال خاكيي ايميش هيتجز - 1 جدول K(mg/kg) P(mg/kg) N(%) EC(ds/m) pH نمونه بافت نوع

265 49 32/0 61/6 84/6 يرسي لوم متريسيال خاك

بابونه اهيگي بومي ها پياكوت اتيخصوص بري خشك تنش اثر انسيوار هيتجز - 2 جدول

مربعات نيانگيموماسيب

g/m2

تازه گل وزنg/m2

تعداداقهس دري اصل

بوته

درصد روغن

بوته در

قطر ساقهياصل

cm

وزن خشكg/m2

گل تعداد بوته در

ارتفاعcm

درجهآزاد ي

منابعراييتغ

ت

907/228 992/110 003/0 558/4 004/0 471/0 163/5 252/0 2 بلوك**753/

23497 **767/

10447 **716/

4 **014/

0 **388/

0 **537/

527 **510/

2244 **385/

93 3 ماريت

096/999 255/610 773/0 002/0 051/0 740/32 086/64 930/5 6 خطا

169/71950 543/32175 929/14 043/0 222/1 293/1616 942/6807 590/286 11 كل52/1 955/0 42/3 44/2 14/3 21/1 50/2 24/2 ‐ CV ,ns*,** باشدي م درصد 1 و 5 سطح در اردي معن اختالف دار،ي معن اختالف عدم دهنده نشان بيترت به.


بابونه اهيگي بومي ها پياكوت اتيخصوص بري خشك تنشي مارهايت اثر نيانگيم سهيمقا -3جدول

مربعات نيانگيموماسيب

g/m2

تازه گل وزن

g/m2 ساقه تعداد

بوته دري اصل درصد روغن

بوته در


cm

خشك وزنg/m2


ارتفاعcm

درصد نيتام -ماريتيازآبين

a33/975 a100/1123 a1000/12 c6903/0 c4866/2 a967/209 a233/153 2533/50 a يآب ازين درصد 100

b57/902 b967/1076 b7667/10 a7496/0 b8633/2 b033/195 b800/140 b5333/46 يآب ازين درصد 85

b1/872 c767/1037 bc0333/10 a7350/0 b0566/3 b1033/188 b500/137 c5000/43 يآب ازين درصد 70

c84/757 d067/984 c1333/9 c6323/0 a3433/3 c477/178 c843/90 d0667/37 يآب ازين درصد 55

.باشدي مي ابيارز مورد مناطق نيانگيم نيب در اختالف وجود عدم دهنده نشان ستون هر در مشابه حروف

بابونه اهيگي بومي ها پياكوت صفاتي بستگهم -4جدول

وماسيب

g/m2

تازه گل وزن

g/m2 ساقه تعداد

بوته دري اصل درصد روغن

بوته در


cm

خشك وزنg/m2


ارتفاعcm

1 ارتفاع

1 **951/0 گل تعداد

1 ns858/0 **962/0 خشك وزن

1 **986/0- **862/0- **960/0- ياصل ساقه قطر 1 ns397/0- ns364/0 ns731/0 ns585/0 روغن درصد

1 ns363/0 **974/0- **979/0 **839/0 **939/0 ياصل ساقه تعداد 1 **952/0 ns478/0 **935/0- **957/0 **911/0 **964/0 تازه گل وزن1 **971/0 **936/0 ns524/0 **919/0- **934/0 **949/0 **962/0 وماسيب

,ns* ,** باشد يم درصد 1 و 5 سطح در داري معن اختالف دار،ي معن اختالف عدم دهنده نشان بيترت به.

Refrences Adjei, M.B. and Jack E. Rechcigl. (2002). Bahiagrass production and nutritive value as affected by domestic wastewater residuals. Agronomy Journal 94: 1400-1410. Ahmadian A. , A. Ghanbari, B. Siah sar, M. Hiedari, M. Ramrodi and S. Mosavi Nik, 2010, Effect of Chemical, manure and compost fertilizer on yield , yield component , physiological characteristic and essence content of chamomile under drought condition, Iranian Journal of Field Crops Research, Vol. 8, No. 4, p. 668-676. (Text in Persian) Alizadeh A., Haghnia Gh. And Naghibi A., 2002, Management of domestic wastewater for reuse in irrigation, National Water and

Soil Problem Congress, No. 2, P: 332-352. (Text in Persian) Ardakani M.R., B. Abbaszadeh, A. Sharifi Ashour Abadi, M. Lebaschi, P. Moaveni and F. Mohabati, 2010, Effect of drought stress on growth indices of Balm Melissa officinalis L., Plant and Ecosystem Journal, No 21, p. 47-58. (Text in Persian) Asadi kavan Zh., M. Ghorbanli and A. Sateei, 2010, The effect of drought stress and exogenous ascorbate on photosynthetic pigments flavonoids, phenol compounds and lipid peroxidation in Pimpinella anisum L., Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, Vol. 25, No. 4,P:456-469. (Text in Persian) Babaee K., M. Amini Dehaghi, S. A. M. Modares Sanavi and R. Jabbari, 2010, Water


deficit effect on morphology, prolin content and thymol percentage of Thyme (Thymus vulgaris L.), Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, Vol. 26, No. 2,P: 251-239. (Text in Persian) Bigi R. and M. Mahmoodi sorestani,2010, Effect of Drought stress on some morphological traits, essence content and yield of Agastache foeniculum [Pursh] Kuntze, Iranian Horticulture science Journal, 41, No.2 ,P:153-161. Ebadi M., M. Azizi, R. Omidbaigi and Hassanzadeh Khayyat, 2009, The effect of sowing date and seeding levels on quantitave and qualitative yield of chamomile(Matricaria recutita L.) CV. Presov, Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, Vol. 25, No. 3. P: 296-308. Hassanpour Darvishi H.,M.Manshouri and H. Aliabadi farahani,2010,The effect of Irrigation by domestic wastewater on soil properties, Journal of soil science Environmental Management Vol :2,P: 30-33.

Izadkhah M. and A. Nezami, 2010, Introduce and investigate of characteristics of medical plant Chamomile, Unknown. (Text in Persian) Pikhezri M., M. hasani and M. Tabatbaie, 2009, Morphological Evaluation some chamomile species in two genera Anthemis and Mariticaria in Iran, J. Horti. Sci., Vol. 23, No. 2. P: 119-130. (Text in Persian) Salamon I (1992). Chamomile - A medicinal plant. Herb, Spice Med Plant Digest, 10: 1-4. Zeinali H, Khoulanjani MB, Golparvar AR, Jafarpour M, Shiranirad AH.(2008) .Effect of different planting time and nitrogen fertilizer rates on flower yield and its components in German chamomile (Matricaria recutita). Iran. J. Crop Sci., 10: 220-230.

Documents

رحیمی و همکاران