бр. 98 maрt 2015

Ѓорче СтавреСкивлада УрошевиќMakNBa.NetдУке Бојаџиевви ченг танЗоран ПоПовСкидениЗ аБдУладарио королија каталог на Подароци

Нов телефон

Гости:

Пријателства

т-Мobile – најдоБрата МоБилна Мрежа!

Sony Xperia т3

Play Start Play Comfort Play Extra Play PrEmium

Месечна претплата 499 ден. 799 ден. 1.199 ден. 1.799 ден.

Mесечна претплата со попуст во Доверба 12

449 ден. 699 ден. 999 ден. 1.499 ден.

Минути кон T-Mobile и T-Home

Неограничено Неограничено Неограничено Неограничено

Минути кон други домашни мрежи

100 мин. Неограничено Неограничено Неограничено

Мобилен интернет / 2 GB 4 GB 10 GB

Интернет брзина /

SMS пораки кон сите национални мрежи

/ / 200 SMS Неограничено

Минути кон интернационални мрежи

/ / / 100 мин.

Мobile MaxTV / 20 часа 20 часа 20 часа

1 GB 5 GB 10 GB 10 GB

Одберете Play Comfort и уживајте во неограничени разговори и најбрзиот 4G интернет на смартфон по одлична цена. Или пак, земете некоја од останатите Play тарифи, создадени според вашите потреби.

Најдобриот избор На смартфоНи На Најдобрата мобилНа мрежа!За комплетно доживување на најбрзиот мобилен интернет, потребни ви се смартфони од најновата генерација, коишто со нашите тарифи се достапни по одлични цени.

Купете го вашиот нов смартфон по промотивна цена преку t-mobile.mk, а ние ќе ви го доставиме бесплатно до дома. Посетете ја Купи онлајн интернет страницата на T-Mobile, каде што ве очекуваат уште многу други изненадувања и подароци.

Списание за членовите на Мој клуб; излегува секој втор месец; Уредник: Оливера Ќорвезироска; Дизајн: Издава: T-Mobile; Oдговорен сектор: Маркетинг и Комуникации.

Контакт: Кеј 13-ти Ноември бр. 6, Скопје; тел.: 02 3242 585.

содржина4

Т-Mobile – најдобрата мобилна мрежа!

Наш агол:

Пристапен и модерен

Телефон: Sony Xperia T3 5

7Хронолошки наназад

Гостин на Мој клуб:Ѓорче Ставрески, режисер

18Музика сама за себе иСама од себе

(Повеќе од) музика:Дуке Бојаџиев

24Два занаета

Театар: Дениз Абдула

38 Каталог на подароци

4

главниот заклучокТоа е главниот заклучок од истражувањето на реномираната истражувачка агенција „Брима“, спроведено во февруари оваа година. Истражувањето е направено на репрезентативен примерок, во кое беа опфатени 1000 граѓани на возраст над 15 години. За потребите на истражување-то, „Брима“ спроведе теренска анкета, интервју со случајно избрани граѓани по утврдена методологија кои доброволно

Наш агол

Дури 68 отсто од граѓаните на Република Македонија сметаат дека мрежата на Т-Мobile е најдобра во земјава и дека ги оправдува нивните очекувања!

одговараа на прашања поврзани со рабо-тењето на телекомуникациските операто-ри, нивните услуги и производи.

резултат на... Изборот на мрежата на Т-Мobile за најдобра е резултат на повеќекратните инвестиции реализирани од Македонски Телеком и Т-Мobile Македонија во најнови-те телекомуникациски технологии, за да се обезбеди најдобро корисничко искуство

преку софистицирани и персонализирани услуги. Македонски Телеком овозможи Маке-донија да биде прва земја во Европа со мрежа целосно базирана на интернет протокол, прва воопшто во Дојче Телеком Групацијата, додека пак Т-Мobile прв ја воведе 4G мрежата и за само една година достигна 50% покриеност на населението и 20% покриеност на територијата со нај-новата 4G технологија.

t-mobilE - Најдобрата мобилНа мрежа!

5ТелефоН

Sony Xperia T3

Она што веднаш се гледа на првата сред-ба со фаблетот е елегантната тенкост на уредот... Секако, за општиот впечаток придонесува и металната рамка на куќиш-тето. Sony Xperia T3 има мошне примамлив изглед и првенствено е наменет за корис-ниците кои од својот уред бараат да има (и) дизајнерски акцент. Ако сакаме да издвои-ме некоја особеност на овој модел, покрај модерниот дизајн, тоа секако ги бил и високиот квалитет на звукот во слушалката и пристојната јачина на надворешниот звучник, т.н. поддршката за LTE мрежите. Секако, не треба да се занемари и тради-ционалната надоградба на интерфејсот –

Sony Xperia T3 е мошне популарен уред од класата на т.н. фаблети – своевиден спој помеѓу смартфон и таблет, главно според големината. Т3 е речиси ист со таблетот Samsung Galaxy Note, на пример.

брза и мошне флуидна! Иако внатрешната меморија е 8 GB, сепак на корисникот на реално располагање му е отстапено доста помалку... Ова не е недостаток што треба да ви ја намали желбата за овој уред, затоа што секогаш можете да сметате на мемо-риска картичка и до 32 GB капацитет.

Кога станува збор за мулдимедијата, како и секогаш кога е во прашање овој про-изводител, можностите се беспрекорни. Sony Xperia T3 не остапува од таквата практика, така што и со него можете да имате извонредна галерија нa фотогра-фии. Видео плеерот нема да ве изневери и без никаков проблем ќе ги придвижува најголемиот број видео датотеки и само во ретки случаи ќе ви биде потребно да инсталирате алтренативен видео плеер. Традиционалната Walkman апликација на Sony за репродукција на музика ви нуди мошен широк спектар на можности, вклу-чувајќи и моќен еквилајзер. За сруфање ви стои на располагање Google Chrom кој ви нуди значителна брзи-на и широки можности за синхронизација со Chrom-от на десктоп компјутерот. Од останатите апликации на располагање ви се вообичаените алатки за организација, Office Suite 7 за прегледување, креирање и уредување на Office документите, како и Socialife за читање RSS и фидови од со-цијалните мрежи...

ПриСтаПен и Модерен

Дизајнот, тенкоста и елеганцијата, флуидниот интерфејс и перформансите. Натпросечната автономија.

Немерлива батерија, релативно мала интерна меморија.

осНовНи карактеристикиДимензии: 150,7 x 77 x 7 mmТежина: 149 gЕкран: 5,3″ IPS, 1280 x 720, 277 ppiКамера: 8 MP/1080pПредна камера: 1,1 MPОперативен систем: OS: Android 4.4 KitKatCPU: 4x Cortex-A7 na taktu 1,4 GHzRAM: 1 GBВнатрешна меморија: 8 GBПоврзување: WiFi, WiFi Direct, WiFi Hotspot, A-GPS, Bluetooth, Miracast, USB on-the-go3G: HSPA+4G: LTEБатерија: 2500 mAh

Капацитетот на батеријата е 2.500 mAh што за ваков уред значи сигурни два дена за нормално до интензивно користење на уредот кое несомнено сето време вклу-чува и користење интернет. Сепак, за ко-рисниците кои од своите уреди очекуваат многу повеќе, постојат различни постапки за штедење на енергијата со што двата дена можат делумно и да се продолжат.

наменето за... Сè на сè, Sony Xperia T3 е солиден фаблет за својата цена. Неговите компоненти можеби не се брилијантни, но одличната камера ќе го дополни крајниот впечаток! Идеалните корисници на овој уред, сепак се љубителите на големите екрани, удоб-ното сурфање и дизајнот! Sony Xperia T3 е мошне добар уред на познат и признаен произведувач кој не знае да разочара. Немајте сомнеж дека целосно ќе бидете задоволни со брзината на интерфејсот и со флуидноста на камерата! За изгледот – рековме веќе сè!

Веќе 50-тина години во Херцег Нови се слават мимозите како предвесници на претстојната пролет. По деновите посве-тени на ситните, жолти убавици кои цутат и пред кокичињата, вагони убавина со недоброј букетчиња мимози втасуваат насекаде, па и во нашиот град! Одеднаш сè се преплавува со жолто, а минувачите ја следат трагата на цутот сè до првиот про-давач – најчесто стутулен од студ, со капа, шал и дебели ракавици... Ви подава нешто толку кревко и ведро, што ви ја изместува перцепцијата за ствaрност... Кој заталкал, всушност? Зимата во пролетна глетка, или убавината сред студ?

Секоја зима постои еден миг кога затскриени од студот, ветерот, дождот или снегот, итате по градот, немајќи очи, ни желба, за ништо друго освен што поскоро да си влезете во топлината на сопствениот дом... Токму тогаш, неподготвени за каква било убавина, се соочувате со жолтите, дребни „пеперутки“ заробени на кревко гранче со ресести ливчиња. Ви влегуваат в очи гранчиња мимози цврсто стиснати со дланките на забрзаните минувачи кои поттикнуваат една единствена мисла: Зарем веќе... расцутеле мимозите, си заминува зимата, Јадранското Море ни праќа жолт, расцутен глас дека доаѓа пролетта? Зарем веќе... е време за жолтото?

6

Годинашново издание на „Празникот на мимозите“ во Херцег Нови започна на сè уште се слави. Ова е необичен фестивал со огромна музичко-сценска програма и со видлива, цветна порака што се праќа насекаде. На централната прослава учествуваат илјадници гости, туристи, вљу-беници во мимозите и во првото пролетно чествување. Црногорците се мошне горди на „жолтите принцези“ коишто ги нареку-ваат и „најдобриот туристички бренд“ на својата земја. Сè почнува оттаму, од Бока Которска, а со одредена програма (или само со жолти букетчиња!) продолжува насекаде на Балканскиот Полуостров.

Нашите улични продавачи и цвеќари веќе неколку недели го нудат „поздравот“ од Јадранското Море, подврзан со жолта панделка или свиткан во целофан... Досет-ливите ги комбинираат мимозите со друго, овдешно зеленило, со црвени бобинки од т.н. мечкино грозје, но, сепак, оние што вистински го „купуваат“ погледот на секој минувач се жолтите, дребни „пеперутки“ заробени на кревко гранче со ресести ливчиња.

Пролетта првин цути жолто, најавувајќи се, а потоа и доаѓа...

МиМоЗи

(ЖолТа) заНимливосТ

Хронолошки нанаЗад

7госТиН На мој клуб

Ѓорче Ставрески, режисер

едно од најталентираните имиња меѓу новитемакедонски филмаџиисо сигурност е Ѓорчеставревски, чиепортфолио содржинеколку кратки филмови наградувани на фестивалите насекаде низ светот, по што природно се наметна потребата од снимање прв долгометражен филм.

Работниот наслов на првиот долгометра-жен филм на Ѓорче Ставрески е „Тајната состојка“, а сценариото на филмов изми-натите месеци имаше забележлив успех на европските фестивали и форуми, добивајќи неколку парични награди. Ѓорче во ин-тервјуто ветува интересен филм, а во што се состои „тајната состојка“ на приказната (иако во еден момент тој вели дека ја нема!) останува да проценат гледачите следната година кога филмот ќе се појави на големо-то платно.

„Сценариото е развиено и зрело, а ние сме подготвени.“ Мој клуб: Ѓорче, лека-полека се отплеткува приказната насловена како „дебитантски филм“. Ајде да почнеме од крајот: кога е планирано снимањето на Вашиот прв цело-вечерен проект со работен наслов „Тајната состојка“ или „Крани“, како што гласеше името на филмот на почетокот? Ѓ. Ставрески: Планираме да снимаме на крај на летото. Сè зависи од средствата кои ќе ги обезбедиме во наредниот период, меѓутоа би сакале да снимаме во август и во септември. Сценариото е развиено и зрело, а ние сме подготвени. На годинашното Берлинале, заедно со продуцентката Емилија Чочкова, бевте дел од програмата „Талент проект мар-кет“. Кои се Вашите искуства од престојот на престижниот Берлински филмски фес-тивал, и секако, кои се придобивките од настапот таму? Влеговме на маркетот на Берлинале и бе-вме многу среќни. Дополнително нè номи-нираа за една од наградите. Номинацијата значеше и настап пред преполна сала про-дуценти пред кои во 5 минути моравме да го претставиме проектот. Тоа ни донесе видли-вост на маркетот и резултираше со плодни состаноци. Продуцентите го бендисаа про-ектот, а некои од нив побараа продолжение на комуникацијата по електронска пошта. Сакаат да го прочитаат сценариото, се инте-ресираат за нашите планови. Супер беше.

„добро поминавме!“ Наградата на Берлиналето е само една од неколкуте во изминатата година. Ајде една мала ретроспектива каде сè при-казната успеа да ги воодушеви ценетите членови на жиријата на проекти во под-готовка? Прво добивме награда за развој на сцена-рио во организација на нашиот фонд во

8

состојка“. Меѓутоа, слушнавме неколку работи кои им беа симпатични на луѓето. На пример, им се допадна фактот дека филмот е мешавина на комедија и драма. Неколкумина ни кажаа дека се уморни од тешки и траорни приказни од Балканот, а нашата им изгледаше освежувачки. Друга работа што ни ја кажаа е дека лесно се чита сценариото, што е голема пофалба за мене. Меѓутоа да не забораваме, сценариото не е филм туку само рамка, потсетник, упатство за правење филм.Следејќи го концептот на ова интервју „хронолошки наназад“, веројатно дојдов-ме до моментот кога и тргна целата оваа работа, конкурсот во Филмскиот фонд и зеленото светло за стартување на овој проект. Секој филм тргнува така. Драго ми е што Фондот го поддржа филмот и се надевам ќе им покажеме дека не згрешија со нивната одлука.

„Патот е макотрпен...“Сметате ли дека Вашата генерација фил-маџии конечно добива достојна поддршка од државата за реализација на своите идеи, и колку таа е доволна за финална реализација? За пофалба е што Агенцијата за филм усвои стратегија на поддржување на млади авто-ри, нешто што претходно не беше напра-вено. Имаа критериуми, а јас го направив тоа што се очекуваше од мене: два кратки наградени филмови. На крај конкурирав со игран филм кој беше добро оценет и поддр-жан од страна на комисијата. Средствата не

Македонија. Потоа добивме награда за нај-добро сценарио на „Скрипт корнер“ кој се одржува во рамките на фестивалот „Браќа Манаки“. Следуваше најбитното: наградата „ЕАВЕ стипендија” на пичинг форумот „Кога истокот го сретнува западот” во Трст. И последната: номинација на германските продуценти на копродукцискиот маркет на Берлинале.Колку наградите на претходните фестива-ли одиграа улога за влез на престижното Берлинале, каде што од 245 пријавени проекти, влеговте во финалниот избор од 10 филма?Да, веројатно наградите одиграа улога за влезот на маркетот на Берлинале. Секоја награда, поточно секое учество на пичинг форумите и маркетите, резултира со пого-лема видливост на проектот. Луѓето слушаат и се интересираат. Меѓутоа и покрај сè, бевме изненадени кога ни кажаа дека сме примени. Конкуренцијата беше голема, а како што спомна, примаа само 10 проекти. Бонус беше што влеговме меѓу 3 номинира-ни филмови во борба за една од наградите. Добро поминавме!

„ако ти ја кажам тајната...“Можете ли да процените, веќе од дистан-ца по сите тие награди, што е она на што најмногу „се фатија“ луѓето од фелата при проценката на сценариото? Според Вас, која е тајната алхемиска состојка која Ви донесе успех? Ако ти ја кажам тајната, ќе морам да те убијам. Шега на страна, ќе морам да те разочарам, мислам дека не постои „тајната

госТиН На мој клуб

Ѓорче Ставрески, режисер

се доволни за реализирање на филмот и токму затоа се обидуваме да најдеме пари од надвор. Меѓутоа, најголем проблем ни предиз-вика новиот закон за хонорарци кој влијаеше крајно деморализи-рачки. Филмот е хонорарна дејност и законот практички ни збриша дел од средствата, а со тоа и бројот на снимачките денови, што на крајот ќе влијае и на квалитетот на филмот.До каде сте со барање ко-продукции, за заокружување на финан-сиската конструкција? Тоа е најтешкото за дебитантски филм. Меѓутоа, се бориме. Имаме партнери од Бугарија со кои ќе аплицираме за поддршка од нивни-от фонд и се надеваме дека ќе најдеме заинтересирани продуценти од Германија и Холандија, земји кои покажаа најголем интерес за филмот. Но, патот е макотрпен. Треба некој продуцент да се заин-тересира, да аплицира во нивниот фонд, потоа се чекаат резултати кои често знаат да бидет негативни. Па повторно се бара нов парт-нер и така натаму. Токму затоа не треба да чуди статистиката на која налетав пред некој месец која вели дека просекот на комплетирање на еден филм во Европа - од идеја до премиера - е од 5 до 7 години.Еден сте од филмаџиите кои сакаат да седнат, да напишат соп-ствена приказна и потоа да ја реализираат, со што автоматски влегувате во фолдерот на „авторски филмаџија“. Дали на овој начин полесно дишете при снимањето на приказните, и дали мо-жеби во иднина би се нафатиле да режирате туѓ текст, кој, сепак, го чувствувате за доволно близок на својата естетика? Комплексно е прашањето. Да, би прифатил да режирам туѓо сцена-рио, зошто да не. Меѓутоа нема сценарија во циркулација во нашата земја. Всушност, ретко се наоѓа средина каде било во Европа во која сценаристите се одлично платени, творат и создаваат доволен број сценарија, а режисерите се во мака, бидејќи не знаат кое да го одберат. Таа слика е својствена само за Холивуд каде што фил-мот е вистинска индустрија. Таму навистина има професионални сценаристи, затоа што најчесто продуцентите се тие кои ги буткаат проектите, а режисерот се најмува откако ќе заврши потрагата по финансии на филмот. Во Европа работите се јасни: ако сакаш да снимаш филм или седни и пишувај сам или најди сценарист за да работите заедно на приказната која најчесто е твоја.

За „дејствувањето на ликовите под присила на стегите на приказната“„Тајната состојка“ или „Крани“. Што ни носи оваа приказна, која е нејзината порака, намена, цел...?Па намерата ми е како и секогаш иста: да раскажам интересна приказна. Би било добро ако предизвикам емоции, ако ги натерам гледачите да ги преиспитаат своите ставови, ако се препознаат и се замислат, но пред сè ќе бидам среќен ако уживаат и се опуштат. Инаку приказната е за син кој сака да му помогне на својот татко, а преку тоа успева да си помогне себеси. Мала приказна е, полна со апсурдни ситуации, современа, некогаш смешна, некогаш тешка, но ветувам ќе биде забавна.Кои се оние допирни точки со претходните приказни кои ги имате реализирано? Колку длабоко сакате да навлезете во пси-хологијата на карактерите за кои раскажувате, колку преку нив сакате ангажирано да ја прикажете реалноста во која живееме? Ликовите и приказната се двата двигатели на филмската нарација. Овој филм е повеќе граден преку приказната. На некој начин, ликовите се оформуваат притиснати од калапот на приказната, од нејзините клучни точки по кои нема враќање назад. Често се доби-

ва чувство како да немале друг избор, освен оној што го гледаме во филмот. Затоа не би рекол дека ми е фокусот на психологија на ликовите, иако таа може да биде изведена, реконструирана од дејствувањето на ликовите под присила на стегите на приказната.

За „вистинските прашања“Дали модерното кино треба да претставува ангажирана умет-ност, со оглед на секојдневните турбуленции низ кои поминува-ме? И во која насока (треба да) се движи македонскиот филм, а пропо критериумите кои треба да се задоволат за снимање на еден актуелен, европски филм кој треба да помине добро на фес-тивалите низ Европа?Дефинитивно, филмот треба да биде ангажиран. Меѓутоа, внимавај, има различни толкувања на терминот. Јас претпочитам суптилна ангажираност, ненаметлива. Филмот е уметност, а главната особина на уметноста е да ги поставува вистинските прашања, не да биде тезична и да дава одговори по секоја цена. Македонскиот филм има еден начин за успех: современи авторски приказни, критички настроени кон општеството во кое живееме, доволно евтини за да бидат остварени и ориентирани кон публиката, исто колку и кон критиката. Современиот романски филм е одличен модел.Ви посакувам успех! Благодарам.

Текст: И. АнѓелковФотографии: Е. Николова-Лиере

9госТиН На мој клуб

10

2015 година македонската книжевност уште со време, на почетокот од годинава, треба да си ја „запише“ и „зададе“ како време за че-ствување на романот „Вкусот на праските“ на Влада Урошевиќ. За-тоа што овој роман од првичното објавување во 1965, цели педесет години наизменично се отфрла, се сака или засакува, антиципира книжевни крвотоци што ќе црвенеат низ артериите на национална-та книжевност децении подоцна, постои како „откритие“ што секоја книжевна генерација ќе го пронаоѓа одделно и засебно, како неко-гашен таен и дребен остров кој денес станал сигурно копно за „за-губените“, експериментални и авангардни книжевни морепловци.

вреМе За Поинакво чеСтвУвање

„Вкусот на праските“

50 годиНи

1111

Книжевните чествувања во националната книжевност од поодамна требаше да пронајдат и да зададат нова форма, во духот на времето што го споделуваат нашите стежнати секојдневија. Не промотивна, не јубилејна, роденденска, наменска и стереотипна форма која веќе предолго „во мрак нè обвива“... Институционалното или индивидуалото истражување/проучување при кое неспорно се наидува на „Вкусот на праските“, никогаш нема да бидат демодирани како постапка/практика, но, од друга страна, чествувањето, исто така неспорно, треба да внесе повеќе креација, повеќе „проста и строга“ македонска, творечка форма на почит, особено кај автори и дела од форматот и провениенцијата на Влада Урошевиќ и „Вкусот на праските“. Најдобар одговор на вакви книжевни состојби и мигови може да даде или „ново читање“ или „ново (ис)пишување“. Бидејќи, во конкретниов случај, „новото читање“ на романот на Влада Урошевиќ веќе е направено (од Милан Ѓурчинов и текстот на Венко Андоновски во „Стожер“,.. преку повеќето подоцнежни текстови и од други автори), ни останува „новото (ис)пишување“ како една од можните, соодветни и примерени форми на почит во 21 век. Друштвото на писателите, Институтот за македонска литература, Министерството за култура, Македонската академија на науките и уметностите, дури, би можеле ваквите јубилеи, родендени и значајни мигови од книжевната и културната историја да ги одбележуваат со нарачка или уште подобро, со конкурс за „римејк“/пренапишување на „Вкусот на праските“, на пример... Бездруго, ваква иницијатива може да се роди и индивидуално творечки, но за да се поттикне и да се осигура реализацијата во определен рок, најсигурен начин е тоа да го „сработи“ институција. Во контекстов совршено одговара парафраза од една од првите критики за „Вкусот на праските“ од Слободан Мицковиќ од 1965: „Ако полемизираме со оваа проза (под „проза“ сфатете што сакате!) би дошле во ситуација да дозволиме една баналност – да ја обвинуваме ластовицата за сето она што ѝ недостига за да биде врапче.“ Едно е сигурно и несомнено, поетскиот роман

50 годиНи

„Вкусот на праските“ е ластовицата во современата книжевност веќе 50 години, ластовицата која тогаш била обвинета што не е врапче, а денес се смета за предвесничка на повеќе книжевни пролети одеднаш!

игра што долго се игра Специјален гостин на ова текстуално чествување на 50-те години на „Вкусот на праските“ е академик Влада Урошевиќ. За овие 50 години, му се оддолжи ли критиката на „Вкусот на праските“? Што е исто, што различно? Што болело - па зецелило, што зацелено - почнало пак да боли?В. Урошевиќ: Тоа беше 1965 и работите во односот литература-идеологија сè уште не беа расчистени. На скалата на вреднувањата врвно место заземаше романот „со тематика од НОБ и Револуцијата“. Да се пишува подолга проза за нешто што не се однесува директно на поновата историја беше дури бласфемично. Погледнете ги само насловите на романите објавени тие години и сè ќе ви стане јасно... Во тој книжевен контекст, вашиот модернизам не бил баш знаме за веење?В. Урошевиќ: Мојот модернизам или естетизам беше црвена шамија пред очите на оние што се залагаа за реализам како идеолошка категорија. Оттаму добив неколку крајно негативни критики. Од друга страна, пак, писателите од мојата генерација беа обземени од други идеи, мошне различни од моите, така што никој од нив не ме поддржа – некои се направија дека не го читале романот, други, пак, ми кажаа, усно, дека не им се допаѓа. И моите пријатели од „Разгледи“ како да беа подисплашени од мојата „безидејност“. „Вкусот на праските“ се најде во еден безвоздушен простор. Колку години требаше да почекаат и авторот и романот? В. Урошевиќ: Требаше да се почека дваесетина години да дојде првото позитивно вреднување – во „Историјата на поновата македонска книжевност“ на Милан Ѓурчинов. Потоа, уште дваесетина години требаше за да дојде текстот на Венко Андоновски, кој ги откри

Слободан Мицковиќ (1965): „’Вкусот на праските’ не донесува нов тематски тек кој ќе може да биде заразна преокупација на нашата литература, да се шири од книга во книга, од автор до автор. Тоа е едно сосема особено дело кое никој нема да се обиде да го следи – зашто, рековме, зад него не стои само еден литературен потфат туку едно своевидно, целосно сфаќање на литерату-рата.“

Георги Старделов (1965): „Иако ‘Вкусот на праските’ е дело кое прво во нашата литература носи еден вид метафизички проблеми во прозен облик, сепак, тоа е пред сè литература и тоа токму оној вид литература кој токму со својата литературност обзема и понесува, зашто е пишувано артистички прегнантно, мета-форички богато и сугестивно во експресијата на кажувањето. (...) Меѓутоа, парцијалноста, нецело-витоста, фрагментарноста, некон-секвентноста, недореченоста итн. кои лебдат над познавањата што за животот и светот ги донесува ‘Вкусот на праските’ го довело Влада Урошевиќ до екстремни заклучоци. (...)“.

Венко Андоновски (1998): „Во романот ‘Вкусот на праските’ отсуствува сижето, за сметка на поетското, кое се користи како средство со кое се укинува вре-мето и се уништува дејствието, што ја промовира тенденцијата за колажирање (а со тоа и го навес-тува постомодернизмот!)“.

Лидија Капушевска-Дракулевска (2004): „’Вкусот на праските’ го антиципира оној модел на ‘арс комбинаторички’ прозен дискурс кај нас, кој својата вистинска афир-мација ќе ја доживее две децении подоцна, во рамките на постмодер-нистичката ориентација.“

12

„Вкусот на праските“

50 годиНи

елементите на постмодернизмот во мојот роман. Како што гледате, оваа игра долго се игра, според Васко Попа. Сето тоа време допираше ли гласот на читателите до вас? В. Урошевиќ: Секако, за сето тоа време добивав писма на непознати читатели, кои ми зборуваа за она што за нив претставувала книгата. Немам големи причини за незадоволство. Наместо брз и минлив успех, имав една извонредна сатисфакција во појавувањето на новите генерации за кои и беше напишано делото. И денес многу млади луѓе од книжевните кругови, родени доста години по излегувањето на романот, често ми зборуваат за тоа што им значела во младоста првата средба со оваа моја книга. Што му можат половина век и едно сосем променето Скопје на уметничко дело од типот на „Вкусот на праските“ каде што и онака просторот и времето во него се отворени, паралелно опстојуваат конкретните географски точки и имагинарните топоси, каде што прозата ја шмука сласта на поетската овошка... во долги редови, лепливи страници и совршено римувани голтки? В. Урошевиќ: Секако дека околу нас нештата се менуваат, често и со брзина, која не му одговара на нашиот вкус. Прашање е колку едно дело може да им се противстави на овие промени, кои никогаш не се безболни. Но, станува збор, сепак, за две слики – онаа на реалноста и онаа што е создадена во литературата. Ако во почетокот тие биле поблиски, со текот на времето, тие нормално се оддалечуваат. На крајот таа осамостоена слика продолжува да живее без да ја бара потпирката и поддршката на сликата во реалноста. Ако на читателот таа му помага да ги открие слоевите кои веќе не се видливи, можеме да бидеме сосема задоволни. Мојата проза ги содржи, се надевам, обележјата што ги носел овој наш град во времињата кога е настаната. Јас не пишувам за некаков апстрактен простор и апстрактно време, често – поаѓам од мошне конкретни сетилни дразби и во нивното пренесување на хартија се трудам да бидам колку што е можно поконкретен и попрецизен. Насловот на романот сака да го потцрта токму тоа, да покаже колку

тие миговни доживувања го допираат самото јадро на смислата што го носи нашето живеење.Што мислите за „оживувања“, „пренапишувања“ на значајни дела од книжевната историја? Можен ли е генерациски творечки трансфер на дело од едно време во негов „римејк“/пренапишување во друго време? Како би реагирале да се појави нов роман „Вкусот на праските“ во чест на 50-годишнината од вашиот прозен првенец (со или без варијација на насловот, со или без варијација на фабулата, со некој нов „земјотрес“, со некои нови Олга, Драган/Зоран)? Верувате ли во вакви творечки чествувања на значајни наслови? Дали е тоа кредит за отплаќање пред матичната литература или повеќе е влог во нејзиниот достоинствен континуитет? В. Урошевиќ: Пред десетина години еден млад романсиер ми кажа колку би било возбудливо да се напише еден „римејк“ на „Мојата роднина Емилија“, во едно ново Скопје и за една нова Емилија. Се разбира, го оставам тоа да го направи некој друг. Навраќањето кон литературните дела од своја, но и од други средини ваквите оживувања ги претвора во своевидна свест за континуитетот и за постоењето на другите слоеви кои му претходеле на она што сега било напишано. Можеме да надопишуваме врз палимпсестот на веќе испишаните страници, но можеме да свртиме и сосема нов лист. Прашањето на изборот лежи во самата природа на литературата – но, во секој случај таа мора да ја има способноста да открива нешто ново дури и во истите рамки.

О. Ќорвезироска

„Вкусот на праските“

секако дека околу нас нештата се ме-нуваат, често и со брзина, која не му одговара на нашиот вкус. Прашање е кол-ку едно дело може да им се противстави на овие промени, кои никогаш не се безболни. Но, станува збор, сепак, за две слики – онаа на ре-алноста и онаа што е создаде-на во литера-турата. ако во почетокот тие биле поблиски, со текот на времето, тие нормално се оддалечуваат. На крајот таа осамостоена слика продол-жува да живее без да ја бара потпирката и поддршката на сликата во ре-алноста.

1313

1. Банкок или... Скапоцен град на богот индра

Првото место за најдолгиот топоним на светот го зазема Тајланд. Оригиналниот назив на Банкок се состои од 163 букви кои се пишуваат слеано, без никакво растојание и слогова поделба. Следејќи го изговорот, тоа би изгледало отприлика вака:

Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Ayuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniewet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit.

„Преводот“, за среќа, е многу покус: Скапоцен град на богот Индра.

Не ни помислувајте дека мештаните ја употребуваат целосната форма на градот во секојдневната комуникација!

2. новозеландска планина со расказ-име

Второто место според должината на називот го зазема името на една планина во Нов Зеланд:

Тaumatawhakatangihangakoauauotamateapokaiwhenuakitanatahu.

Должината на зборовите е или не е особеност на одделни јазици. Нашиот јазик спаѓа во вторите, во јазиците коишто не се карактеристични по должината на зборовите.

Општопознато е дека, на пример, германскиот јазик според сопствените лингвистички правила, зборообразувањето го остварува со т.н. лепење на зборовите еден до друг. Топонимите, имињата на географските предели и места, најчесто имаат своја оригинална приказна чијашто срцевина е самата јазична форма со која се појавуваат низ времињата. Најдолгите топоними во светот ги обединуваат (мошне дескриптивно) значењата и симболите на местата што ги означуваат.

најдолгите тоПониМи на Светот

(бескрајНа) заНимливосТ

„Преводот“ и не е којзнае колку кус: Место каде што Тамата, човекот со големите коленици кој се јазел и лизгал по стените голтајќи планини, познат како „земјојадач“, свирел на флејта за својата љубена.

Пишувањето расказ, на пример, за оваа планина, би можело да трае колку и нејзиното име, кое самото по себе веќе е книжевна форма.

3. Збор-патоказ (раскажана географија)

Името на едно гратче во Нов Велс го зазема третото место на необичниот „топонимски“ натпревар меѓу јазиците. Тоа гласи:

Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwyll-llantysiliogogogoch.

Или: Црква на Св. Марија во долината на шумата на белите лески, покрај брзиот поток крај црвената пештера на светиот Тисилиј.

Обидете се да замислите патопис од гратчето во Нов Велс, преку Банкок сè до врвот на планината во Нов Зеланд! Страници и страници текст би биле неопходни само за маршрутата... Да не зборуваме воопшто за можните доживувања од едно такво топонимско патешествие!

14

Човекот од најстари времиња го проучува своето тело, промените кои настануваат и проблемите кои се појавуваат, притоа барајќи начин да ги излекува и поправи. На почетокот доволни биле знаењето и искуството на лицата кои го правеле тоа (некаде се свештеници, некаде врачови, некаде екими, за од пред неколку века да станат и официјално лекари), заедно со „мајката природа“ која ги снабдувала со тревки и масла кои служеле како лекови.

Повик на технологијатаНо, со текот на времето, тоа се покажало како недоволно. Потребно било понекогаш да се извршат и покомплицирани зафати (операции), да се реконструираат делови од телото или да се врати некоја оштетена или уништена функција. И покрај сите знаења и искуства, на помош морала да се повика технологијата.Последните 100 години сме сведоци на секојдневна пенетрација на најновите и најсовремени технологии и научни достигнувања кои сè повеќе наоѓаат примена во зачувувањето, а посебно во лекувањето на здравјето и благосостојбата на

луѓето. Ако на почетокот тоа беа појавата на антибиотиците и основните уреди за вршење едноставни оперативни зафати, денес зборуваме за нано технологија, 3Д печатачи на молекуларно ниво, роботизирани делови од тело директно поврзани со мозокот и останатите органи, како и заменски ткива и клетки кои им даваат втора шанса на болните, до неодамна осудени на смрт или на доживотен инвалидитет.Само да се набројат сите тие е невозможна задача, посебно заради фактот што додека го пишуваме ова се презентира некој од нив или започнува неговата примена во секојдневното лекување. Наместо тоа, ќе се обидеме само накратко да ги спомнеме некои од концептите и насоките на каде што се движи модерната медицина, тесно поврзана со технологијата и најновите научни достигнувања.

нови органи и ткиваИако како идеја е многу стара, сепак во последните декада или две, науката и технологијата доволно напреднаа за да може да се размислува за креирање заменски ткива кои нема да бидат отфрлени од примателот и кои ќе ја работат истата

медициНаТа и НовиТе ТехНологии

СПој За Свет БеЗ Болка и Страдање

Новите технологии и гаџети не можат да нè направат бесмртни, барем не сè уште. Но, можат значително да го подобрат квалитетот на животот, да помогнат во неговото одржување и лекување на болестите и повредите, а доколку природните „компоненти“ откажат, успешно да ги заменат симулирајќи ги нивните функции.

1515

функција како и оригиналниот орган или ткиво. Почетокот на ова можеме да го лоцираме во моментот кога научниците открија дека со помош на матични клетки, во лабораториски услови, можат да креираат соодветни зачетоци на ткива и потоа да ги враќаат во телото на пациентот, очекувајќи нивна природна делба и создавање здраво ткиво. Но, паралелно со тоа, денес веќе на големо се експериментира со создавање вештачки, лабораториски „израснати“ ткива и органи. Работата најдалеку е стигната во креирањето на вештачката кожа, но научниците успеаја во лабораторија да создадат и ткиво на мускул кое е способно за контракции и исто реагира на биохемиски и електрични влијанија од надвор, како и вистинскиот мускул. Иако е рано да се зборува за пресадување на вакви мускули, сепак ова е огромен успех кога станува збор за создавање реална околина за тестирање на различни лекови и процедури, пред тие да бидат применети на пациенти. Сепак овде најголеми надежи се полагаат во 3Д печатачите. Она што некогаш служеше само за создавање идентични реплики од евтина пластика, денес полека станува принтер на кој може сè да се испечати. Молекуларни научници во лаборатории веќе почнаа да експериментираат со печатење основни низи на молекуларни соединенија, користејќи органски основи. Доколку доволно напредне оваа технологија, можеме да бидеме сведоци и на печатење основни ткива кои потоа ќе продолжат да растат во телото на примателот.

имплантиДенеска, за разлика од не толку одамна, имплантите се многу помали, се поврзуваат директно за органите и природно се вклопуваат во телото, притоа не предизвикувајќи непријатности и проблеми на луѓето кои ги користат. Ако порано се користеа пред сè за срцето и коригирање на неговата функција, денес еден од главните акценти е ставен на обидот да се повратат целосно изгубените функции заради болест или повреда. Така, истражувачите од Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne

креираа растеглив имплант од тенка силиконска врвка и златни електроди кој се поставува на ‘рбетот и преку него се пренесуваат електрични импулси и лекови директно во нервите, а телото воопшто не го гледа како страно тело и не го одбива. Со овој имплант се очекува поуспешно да се лекуваат Паркинсовата болест, епилепсијата и повредите на ‘рбетoт. Кај глувците резултатите се одлични, а наскоро ќе се помине и на тестирање кај луѓе. Во овој контекст ќе ги спомнеме и мултимодалните влакна изработени од научниците на MIT кои се потенки од влакното на коса, а можат да се вметнат директно во мозокот и да ја снимаат неговата активност, поточно и попрецизно од кога било до сега. Според нивниот состав и големина, тие не се разликуваат многу од нервите, па така можат без проблем да работат во мозокот притоа испраќајќи точни информации, а во иднина спроведувајќи и медикаменти директно на оштетените подрачја за многу поефикасно и подобро лекување на болестите и оштетувањата во мозокот.Од оние „пообичните“ кои можеби не се толку револуционерни, но се мошне корисни, ќе ги спомнеме само Maestro System-от на американската Enteromedics и Cohlear од Државниот универзитет во Колорадо. Во првиот случај станува збор за имплант кој се вметнува поткожно во торзото и се поврзува со Vagus нервот кој е одговорен за комуникација на мозокот со гастроинтестиналниот систем. Со повремени блокади на таа „комуникација“ се намалува потребата од храна и се зголемува чувството на

медициНаТа и НовиТе ТехНологии

ситост, па така пациентите со екстремна дебелина имаат нова алатка во борбата со килограмите. Вториот пак, имплант ќе им помогне на луѓето со оштетен слух, но на еден нов и поинаков начин. Се работи за имплант кој се лепи на јазикот и е во можност да препознае вибрации од звукот кои потоа ги трансформира во пецкање, кое пак, мозокот може да го препознае како збор. Оваа технологија е во зачеток, засега се работи само со доброволци кои за да почнат да ја користат треба прво да поминат интензивен тренинг од неколку недели и месеци.

За крај...... тука се уште и надворешните протези и помагала кај кои е можеби и најголемото подобрување и напредок. Главна одлика на сите нив е што новите уреди се поврзуваат директно со нервите и останатите биолошки компоненти на човекот, примајќи команди од нервниот систем и овозможувајќи им на парализирани луѓе да проодат, оние со проблеми со гледање на прогледаат, а оние кои не слушале цел живот - конечно да ги слушнат првите звуци од надвор. Овие нови „гаџети“ поврзани уште и со различните „паметни“ парчиња облека или други надворешни уреди се вистинската комбинација и доказ за тоа како науката и технологијата, доколку бидат искористени на вистинскиот начин, можат да создадат еден поубав и повесел свет без болки и страдања.

Г. Постоловски

Мој клуб: Кое е првото сеќавање на натпревар на НБА што ви паѓа на памет, на кој играч?Енко: Крајот на 80-тите со себе ја донесе и НБА на просторите на поранешна Југославија. Нормално, тоа беше далеку од она што го имаме сега, кога можеме да го гледаме кој сакаме натпревар, кога информациите ни се достапни во секој миг. Беше март 1989 и во рамките на „Неделно попладне“ даваа ВХС снимка од мечот кој се одиграл пред недела дена. Тогаш, Атланта против Чикаго, Доминик Вилкинс против Мајкл Џордан, Булси ги прегазија Хокси, а јас од тој ден почнував да се заразувам со НБА и со мојот нов омилен играч - Доминик.Шепард: Веројатно не сум разбирал премногу кога почнав да гледам кошарка во 1994, ама забивањата на Шон Кемп, фризурата на Родман и финесите на Хаким Олајџувон се првото нешто што го помнам од тоа време. Поконкретно, од тоа време добро се сеќавам на финалето во 1995, и трилер завршницата во која Ник Андерсон ги утна четирите слободни, а Кени Смит даде тројка за продолжение. Хјустон ги згази Орландо 4-0. Која е магијата на спортот?Енко: Магијата на спортот веројатно е една од оние работи кои не можаат да се дефинираат со една-две реченици. Спортот, а и кошарката, не трпат такви рамки и сите кои се занимавале со него, па макар и само рекреативно, знаат за каква „дрога“ станува збор.Шепард: За мене бар, љубовта кон НБА

16 makNBa.Net

Магијата од спортот и страста кон навивањето за кошарка ја држи оваа приказна на Енко и Шепард, основачите на MakNBA.net. Oвие двајца пријатели десет години стојат зад блогот кој е врталиште за сите фанови на американската кошарка. За круна на годишнината им посакуваме еквивалентот на тројка од средина на терен „без коски”!

не се сведува само на кошаркарската игра, туку многу повеќе на приказните на кошаркарите – оние успешните, и неуспешните. Многу бргу по моето заљубување во играта научив за гнасната бизнис страна и комерцијализацијата на спортот, што делумно ја намали мојата страст кон играта и самата лига. Но, од друга страна, почнав да дознавам за личните борби на играчите растени во најсиромашните делови на САД, во воени подрачја низ светот, луѓе кои страдале со повреди, физички и ментални болести, а кои стигнале таму каде што се, затоа што биле посветени, работеле напорно и никогаш не се предавале. Од друга страна, постојат и цела армија незнајни јунаци, кои не само што не успеале – па дури и пропаднале, и сведочат не само за суровоста на спортската индустрија, туку и на доминантниот економски ситем – и кои повторно својот „лек“ го наоѓаат во кошарката, како играчи, тренери или

Среќен деСетти роденден, Maknba!

преку пишување мемоари. На купче, сите тие наративи за мене се многу важен дел од моето созревање како личност.Како се променети лигата и спортот воопшто од кога почнавте да следите?Енко: Драстично е сменета кошарката во последните 20 години. Особено од аспект на физичката подготвеност на играчите. Конкретно кога е НБА во прашање од лига на центри сега имаме лига на бекови и крила. И тоа е така со години. Се игра побрзо на двата краја од теренот, а и во одбраната веќе нема „сечење глави“ кое поминуваше кај судиите во времето на Бед Бојс Пистонси или пак Никси на Пет Рајли.Шепард: НБА денес е поинтернационална од кога било – што се одразува и на културата и на начинот на игра. Во исто време, физичката подготвеност на просечниот играч е неверојатна. Во овие 20 години, имаше и низа промени на правилата – воведување зонска одбрана, санкционирање на хенд чекин фаули,

17makNBa.Net

дефанзивни три секунди итн. Збирниот ефект е сосема поинаква кошарка од таа во 1990- тите: попаметна, помалку груба, потимска, и со помалку „хироу бол“ моменти. Ме радува што НБА покажува и сè поголема општествена одговорност.Како еден типичен американски спорт доби фанови во Македонија?Енко: Кошарката го нема тој проблем како на пример хокејот, американскиот фудбал и безболот, спортови кои, особено последниве два, се типични за САД. Во периодот кога се појави НБА на овие простори, кошарката и онака беше еден од најпопуларните спортови, така што лесно беше да се освои нова публика со оглед на сето она што го нудеше НБА од аспект на дотогаш невидена атракција. Шепард: Не би рекол дека е типичен американски спорт. Измислен е од Канаѓанец, а бргу по измислувањето се шири низ целиот свет, вклучително и во Кина, каде што на пример е омилениот спорт на комунистите за време на војната во 1940-тите. А во Македонија, мислам дека кошарката долго време има посебен статус, особено што бивша Југославија беше кошаркарска велесила. Како се најдовте и како решивте да пишувате заедно?Шепард: Јас имав блог, и Енко имаше блог. Двајцата пишувавме за кошарка. Стапивме во контакт, пиевме кафе во некогашен „Медиум“ зад Собрание, и ни текна дека наместо два засебни и маргинални блогови, можеме да направиме еден заеднички кој би бил многу поквалитетен. Останатото е историја.Енко: Со Анастас се најдовме онлајн во времето кога нетот сè уште беше реткост и кога друштвените мрежи сè уште беа во нечии глави и во нечии фиоки. И двајцата имавме свои блогови на блогер, се читавме еден со друг до моментот кога на Анастас му текна да ми предложи заедно да ја тераме во тие моменти NBA Macedoniа, која потоа луѓето ја дознаа и како MakNBA.Кој ви е најдраг, а кој најпопуларен пост?Енко: Писмото до Леброн Џејмс насловено „Драги Лебронтије“ објавено пред тој да ја освои својата прва титула со Мајами и серијата постови на Анастас од САД и посетата на „Куќата на славните“, дефинитивно се во кругот на најомилени и најпопуларни постови на МакNBA, иако е прилично тешко да се издвојат

само неколку од илјадниците постови објавени во последните 10 години.Шепард: Моите најдраги авторски, а можеби и најпопуларни постови, се репортажите од НБА натпреварите кои сум ги гледал во живо (во Бостон и Њујорк), и репортажата од Кошаркарската сала на славните во Спрингфилд.Да не постоеја блог-платформи и достапен интернет, како ќе ја ширевте „љубовта”?Енко: Ха, веројатно со некое печатено издание на МакNBA, идеја која и ја имавме во старт и која еден кус период прерасна во идеја за неделна получасовна ТВ емисија, Од овој проект успеавме да завршиме само најавна шпица и неколку сегменти пред сè да падне во вода.Шепард: Можеби ќе собиравме сликички.Дали ве препознаваат фанови на кошот во маало?Енко: Се случува, посебно помладите кои активно нè следат и се вклучуваат во дискусија со нас и со другите фанови на нашата Фејсбук страница.Шепард: Кошот на Вера е многу компетитивно маало, нема фанови, само ривали.Кој би ви бил во прва петорка кога би играле еден против друг? Енко: За тоа би морале да направиме еден драфт од луѓето кои од почетоците ја следат МакNBA. Кој и да биде во мојот тим - сигурно добиваме, а првиот пик е мој и со него го бирам Чоте.Шепард: Ќе ги извадам од пензија Брус Боуен, Попај Џонс, Слава Медведенко, Крег Ило и Чаки Еткинс и мислам дека Енко ќе го фати толку „мрско“, што веднаш ќе ја предаде утакмицата.Среќен десетти роденден! Како ќе прославите за 10годишнината и што посакувате?Енко: Фала и кај вас! Планови и идеи имаме еден куп, малку потешко стоиме со време и буџет за реализација на сето тоа. Секако, тоа што „родителите“ на MakNBA се во две различни земји, исто така не помага во целиот процес.Шепард: За 10-годишнината се надевам конечно ќе успееме да организираме баскет-турнир!

К. Зографска

Не би рекол дека е типи-чен американ-ски спорт. измислен е од канаѓанец, а бргу по из-мислувањето се шири низ целиот свет, вклучител-но и во кина, каде што на пример е оми-лениот спорт на комунисти-те за време на војната во 1940-тите. а во македонија, мислам дека кошарката дол-го време има посебен ста-тус, особено што бивша ју-гославија беше кошаркарска велесила.

18

Дуке Бојаџиев

18 (Повеќе од) музика

МУЗика СаМа За СеБе и СаМа од СеБе

дуке бојаџиев, македонскиот композитор и музички продуцент со њујоршка адреса, неодамна дојде во скопје заради само еден концерт со македонската филхармонија, но се врати назад со импресии од дури пет извонредни изведби.

19

За неговата симфониско-поетска креација со наслов „Сон, верба, љубов“ се бараше карта повеќе, па така, освен публиката во главниот град на која беа приредени и две камерни репризи, во ова музичко задоволство уживаа и битолските и велешките музички вљубеници. Но, приказната не завршува тука, зашто следуваат концерти во Рим на деновите на македонската култура и со камерниот состав на Македонската филхармонија во Њујорк со настап во прочуениот Карнеги Хол.

За музиката, украсите, шумата и дрвјата... Мој клуб: Концертот „Сон, верба, љубов“ изведен со Македонската филхармонија и вашите долгогодишни музички пријатели Исмаил Лумановски, Крсте Роџевски и Матијас Кунцли, ги соедини темите создадени за филмовите „До балчак“, „Сенки“, „Војната заврши“, остварувања на знаменити македонски режисери, но вклучи и композиции од вашиот авторски албум „Love is the way”(„Љубовта е патот“). Ова ваше неодамнешно претставување пред македонската публика, всушност, беше еден сценски обред во кој симфонискиот, камерниот и солистичкиот звук, проткаени со стиховите од суфистичката поезија (интерпретирани од извонредниот Васил Зафирчев), а облагодродени со воздишките од маѓепсаната публика, се преплетуваа на еден чудесен и несекојдневен начин, сликајќи уникатна повеќеслојна музичка приказна. Вие и во останатите свои проекти, независно дали станува збор за музика за филм, реклама, електро-акустичен перформанс или соло-албум, неизоставно создавате еден вид синкретични повеќедимензионални творби. Дали некогаш сте се запрашале, може ли мојата музика да опстојува сама за себе и сама од себе? Дали има доволен капацитет за независен креативен субјект?Д. Бојаџиев: Музиката мора да функционира без разлика дали е изведена само со пијано или пак со цел симфониски оркестар и видео поддршка. Мелодијата, темата е база и таа мора да функционира и во наједноставна форма. Тоа е секогаш единствениот и клучен услов. Но, секако дека при живите изведби важна улога игра и амбиентот кој додава на емотивното доживување. Дека мојата музика може да живее и соголена и лишена од симфонискиот раскош, потврдија и непланираните четири камерни концерти од последново македонско гостување, кои се случија на барање на скопската, битолската и велешката публика. Таа прозвуче и од голем филхармониски апарат, но и од мали камерни формации. На последниот концерт во Велес настапивме само јас и кларинетистот Исмаил Лумановски, заедно со нараторот Зафирчев и повторно ја постигнавме таа музичка вонвременска магија која е белег на моите концерти.

Во последно време, сè повеќе се вртите кон корените. Дали мојот впечаток е точен дека за да се согледаат реално вистинските вредности на сопствената традиција е потребна и временска и географска дистанца? Дали требаше да заминете од Македонија за да се вратите на матицата на најискрен можен начин?Апсолутно да. Тоа му доаѓа некако како онаа „Не можеш да ја видиш шумата од дрвјата кога си внатре во неа“. И мене изгледа ми беше потребно да се дистанцирам и физички, но и творечки од македонската традиција, за потоа да се вратам и на секое ново враќање да откривам нешто ново.

„Македонски фолклорен идиом“ или?Кон ова оди и уште една теза дека за да станеш славен дома првин треба да се потврдиш надвор. Дали сметате дека и вие ја делите таа „проклета“ судбина на останатите истакнати македонски уметници?Тоа е генерално судбината на сите уметници од сите мали земји од светот. Редовно се случува првин да те признае светскиот врв и дури потоа да дојдат домашните ловорики. Сметам дека ние имаме погрешна претстава за сето она што е таму некаде. И таму уметниците се соочуваат со помалку или повеќе слични проблеми како нашите. Не сме ние единствените ексклузивци на тој трнлив пат до ѕвездите. Нема рецепт, ниту правила за сигурен успех во

(Повеќе од) музика

музичката индустрија. Некои велат треба среќа. Точно е, треба среќа, но кога ќе дојде среќата ти треба да си подготвен за неа, професионално и психички, за да ја зграбиш. Затоа не чекај ја, туку работи и усовршувај се во она што најмногу сакаш да го правиш.Веројатно во прилог на ова одат и заблудите дека нашите музичари успеваат надвор единствено на картата „македонски фолклорен идиом“ или?За успех надвор од земјата воопшто не е потребен македонскиот призвук. Треба да си квалитетен, амбициозен и вреден. Најголемиот дел од музиката со која и од која живеам, нема врска со македонското. Таман работа во некоја наменска телевизиска реклама за американскиот пазар да ставам традиционален македонски инструмент. Обично нарачките доаѓаат со инструкции што се бара од композиторот, и тоа ретко е фолклорен елемент. Но мојата авторска музика, како и филмовите кои се тематски поврзани со ова поднебје се местата каде што е евидентно поголемо влијанието од традицијата. Во принцип не го сакам директното диктирање емоции со секој еден звук, не го сакам силувањето на расположенија туку носам суптилни музички решенија со кои сум убеден дека се постигнуваат посилни и подлабоки ефекти.

„Убиствен“ тим Како ги одбирате соработниците? Ова беше еден „убиствен“ тим на соработници-солисти од дијаспората. Ќе работевте ли со кларинетистот Исмаил Лумановски, кој е дипломец на

престижната музичка школа „Џулијард“ и светски познат инструменталист со тембров раскош кој ги бои албумите и концертите на различни етно состави во светот, и со Крсте Роџевски, докторот со кадифен глас кој ги реинкарнира славните Манчевски и Бадев во исто време? Ќе беше ли олку убава соработката доколку не ви беа земјаци кои ви ги читаат замислите „на прва топка“?Со Крсте, иако се знаеме од медицината, почнавме да се дружиме во Њујорк. А дури по неколку години открив дека тој знае и да пее. Буквално ме изненади кога запеа песна на една приватна забава. Така неговиот глас веднаш си најде место дури на девет композиции од мојот албум „Love is the way“. Имав среќа што и Исмаил е од Македонија и што живее во Њујорк. Секако дека се зближивме и заради тоа, но пресуден е сепак неговиот специфичен талент и вонредна виртуозност. Се разбира дека кога живеете надвор ви треба тој сензибилитет кој го добивате од соработките со ваши луѓе. Но, и да не беа двајцата од Македонија, јас повторно ќе сакав да работам со нив, зашто станува збор за светски музичари, со врвни музички квалитети. Доказ дека за мене не е пресудно потеклото на соработниците е перкусионистот Матијас Кунцли, кој иако е од Швајцарија, еве заедно работиме веќе 15 години.

Текст: Б. К.МФотографии: Е. Николова-Лиере

20

Дуке Бојаџиев

20 (Повеќе од) музика

Ви Ченг Тан

21сПецијалеН, ПаТувачки госТиН

ПретСедателот на ноМадСката реПУБлика

ви ченг, ми беше драго што се помуабетивме вака доцна во ноќта, за тебе барем, според локалното сингапурско време. Поздрав до сите среќници што ќе присуствуваат на следните сесии на вашето „сингапур травел кафе“ за бутан и грузија. многу би сакал да сум таму и да слушам и уживам и јас, но можеби за некоја друга сесија... ајде сега малку да поразговараме за читателите на „мој клуб“. за почеток, „нека влезе во записникот“. се гордеам што те познавам и сакам нашето пријателство и заедничката желба за патување да ја споделам со читателите!

Макчу Пичу, Перу

22

В.Ч.Т.: Фала Роберт. И јас исто така.Кој е Ви Ченг Тан? Има ли свој друг идентитет, освен оној на личната карта – како граѓанин на Сингапур и онаа, самопрогласената титула „претседател на Номадската Република“?Јас сум само некој кој сосема случајно во животот се опседнал со патувањето. Секоја можност ја користам за да планирам за некое мое идно патување, макар некогаш и тие планови да не се остварат. Да, и покрај сите мои патувања, желбата да се посетат повторно некои места кои ми се допаднале останува. Или да посетам некои места во земји каде што сум бил, а местата сепак ми останале невидени. До сега два пати сум земал по една година пауза од работа само за да имам доволно време да ги посетам зацртаните дестинации. Но, сепак, сакам да кажам јасно и отворено – јас не сум некој вистински истражувач, не правам експедиции во вистинската смисла на зборот, не навлегувам во необележани територии на џунгли и не се качувам на највисоки планински врвови. Тие екстреми не ме привлекуваат. Јас сум само човек со работно место кое ми дозволува да заштедам доволно за да отидам во пристојни хотели, да јадам добра храна, да користам јавен транспорт за да стигнам до зацртаните места што сакам да ги видам. Едноставно, јас сум еден човек кој успеал да види повеќе од најголемиот број луѓе и имам среќа да живеам живот во кој можам постојано да планирам и да го правам она што најмногу го сакам – патувањето!Чекај, чекај малку, Ви Ченг. Скромноста паметам дека ти е доблест, но, те молам. Си бил речиси во СИТЕ земји во светот, на секој континент и не ми беше поентата да те претставам како еднаквиот меѓу нас, туку како многу попрошетан. Упорноста, храброста и желбата да се посетат 176-те земји признати од ОН, 6-те де факто-земји и 35-те територии,.. сите тие познати и непознати места, навистина е неверојатно постигнување. Ајде сега да ја оставиме скромноста во твојот патувачки багаж – носи си ја со себе кога ќе кинисаш повторно на пат...Ајде.

романсата на патувањетоЗнаеш, Ви Ченг, во последно време ме мачи една мисла: и најегзотичните места во светот поради сè погалопирачката глобализација стануваат некако помалку егзотични: сè повеќе насекаде ги забележувам истите облеки, истите брендови на ресторани, шопинг центри, навики, музика, интернет... Дали и ти си загрижен за ова? Дали сето ова ја убива романсата на патувањето и откривањето? Или можеби мислиш дека сето тоа нè прави нас луѓето – жителите на оваа планета, поблиску еден до друг? Што мислиш, што ќе се случи со спојувањето на културите? Дали тоа би создало една малку здодевна светска монокултура или еден огромен шарен мозаик од различни култури?Навистина, малку е вознемирувачки да се видат истите глобални синџири како се појавуваат секаде и со тоа некако

ја убиваат уникатноста на тие непознати места. Сепак, мора да сме реални – луѓето насекаде во светот сакаат да ги имаат убавите нешта во животот. Не можеме да ги мешаме назадноста и сиромаштијата со егзотиката. Луѓето насекаде ги сакаат и подеднакво ги заслужуваат модерните угодности, достигнувањата на технологијата, егзотичните кујни од светот, и секако да се поврзат еден со друг и со целиот свет. Само се надевам дека сите луѓе ќе ги прегрнат сите овие модерни нешта, а сепак ќе умеат да ги зачуваат клучните аспекти од нивната традиционална култура. Јапонија и Кореја се добри примери на земји кои се и супер модерни, а во исто време нивните граѓани се горди на својата култура и прават сè што можат за да го зачуваат наследството од своите предци.

Карал, Перу

Пирамидата на месечината, Трухилјо, Перу

сПецијалеН, ПаТувачки госТиН

„Рез“, Фатих Акин

Може ли фактографски да ни ги наброиш твоите омилени дестинации во целиот свет во категории природа, култура, храна?Најмногу сум уживал во природата на канадските карпести планини (Canadian Rockies): поради неверојатно чистиот воздух, недопрената природа и дивината. За култура би ја одбрал Индија: егзотичните места во многу бои, прастарата мудрост на нивната култура е толку богата и разнолика – навистина не престанува да ме инспирира. Што се однесува до кулинарските дестинации – веројатно на врвот како „најжешка“ ми е Тајланд – кој, иако не е голема земја, има многу диверзитет во стиловите на готвење од регион до регион, поради различните состојки во нивните специјалитети. Главниот град Бангкок, како главен кулинарски

центар на мојот свет е место каде што специјално одам барем еднаш годишно за да се разгалам со нивата вкусна храна... Своевиден врв ми е и мојот град Сингапур каде што мешаните култури создале исто такви, одлични мешавини на превкусни специјалитети.

„ја прифаќам твојата покана!“Веројатно се сеќаваш на твојата посета на Македонија, пред некои 15-тина години. Знаеш, Скопје изгледа сега прилично поразлично од тогаш кога ти беше овде, треба да дојдеш пак па да те однесам да посетиш и некои места за кои ти зборував. Како им ја опиша Македонија на твоите пријатели во Сингапур? Ама искрено, те молам, без дипломатија.Во кратки црти за Македонија раскажував како за една мала земја (иако е доста поголема од Сингапур), со фасцинантна и многу стара историја, изненадувачки голем број разнолики пејзажи и восхитувачки глетки, и веројатно едно од најважните работи, колку и да ти звучи дипломатски – многу гостоприемливи луѓе! Би сакал повторно да дојдам во Македонија наскоро – ја прифаќам твојата покана, ете да знаеш! Ви Ченг, можеме да зборуваме на темата патување доволно за да ги пополниме сите страници на магазинов, не се сомневам во тоа, но некако мораме да го заокружиме разговоров наменет за страниците кои се резервирани за репортажи и патописи... Еве, јас завршувам со едно прашање кое гледајќи наназад кон твоите веќе децении неисцрпни патувања мора да ти е кристално јасно - која е најважната лекција што ја научи за време на твоите недобројни патешествија?Живееме во свет на толкава разноликост, а во исто време има образец кој се повторува: луѓето секаде сакаат да живеат убав живот и за тоа работат навистина напорно и во суштина сакаат тоа да го постигнат со искреност и чесност. Научив да ги игнорирам вештачки наметнатите разлики создадени од религиите и културите – сите ние сме навистина едно исто. Да се разбираме меѓусебно и да ги цениме различностите кај другиот за да можеме да го направиме овој свет едно помирно заедничко место за живеење.

Текст: Р. Смилески Фотографии: Ви Ченг Тан

кога Не патува...... Ви Ченг Тан е деловен консултант на компании во Сингапур и предавач на теми од финансиите на универзитетите во Сингапур. Има работено во многу големи британски и германски банки и инвестициски фондови. Освен академските и деловни интереси за аквизиции и спојувања, управување со деловни субјекти и сл., многу го интересираат и следниве работи: Централна Азија и Патот на свилата, Балканот и поранешниот СССР, прашањата за националностите и племенските заедници низ светот, империјализмот, кинеската дијаспора, таоистичките божества низ Азија, текстилот и везовите низ светот. Автор е на четири книги со патописи: „Вуду кралства и сомнителни места“, „Егзотични земји и сомнителни места“, „Жаришта и сомнителни места“ и „Гренландските ловци на фоки“.

Ртот на добратат надеж, ЈАР

Харгеиса, Сомалиланд

23сПецијалеН, ПаТувачки госТиН

Дениз Абдула

Дениз Абдула, дипломиран актер на ФДУ Скопје, во својата кариеера веќе ги запиша соработките со мајсторите на филмот: со Столе Попов во „До Балчак“, со Игор Иванов-Изи во „Соба со пијано“, со Раде Шербеџија во „Ослободување на Скопје“... Тој зад себе има и повеќе театарски улоги на театарската сцена во кои внесе доволно добра енергија и шарм за да го привлече нашето и, секако, вниманието на публиката.

добар човек, добар актер Мој клуб: Да се биде добар актер воопшто не е лесно, а да се биде добар човек - уште потешко... Кои се твоите дефиниции за овие два „занаета“? Д. Абдула: Да се биде добар човек е убаво чувство и доблест. Познавам добри

24 ТеаТар

луѓе, но, за жал, тие сè повеќе се реткост. Јас искрено настојувам да бидам добар човек, но понекогаш поттикнати од некоја ситуација стануваме полни со гнев и за жал мразиме наместо да сакаме. Тешко е да останеш добар човек во континуитет, ама сепак се трудам повеќе да сакам отколку да мразам. Да се биде добар актер, пак, секако не е лесно, но од процес во процес се трудам да го достигнам и тоа колку можам. Мислата „Ако ми го одземете актерството, ќе престанам да дишам“ припаѓа на Ингрид Бергман,.. имаш ли ти некоја своја слична реплика? Нормално е кога во животот губиме нешто блиско и значајно да се посветиме на она што ни преостанува, а тоа е љубовта кон работата. Така наоѓаме причина да

продолжиме да живееме или, според Бергман, да дишеме. Таа многу рано останува без родители и веројатно сета нејзина љубов е насочена кон актерството. Работата и љубовта кон тоа во што сме вешти, мислам дека се најважните работи за развојот на секоја професија.

Повелете да се запознаеме: јас сум Санчо Панса...Филмот и театарот се двајца најдобри другари, но, сепак, многу различни... Раскажани ни за твоите највозбудливи сцени во дружбата со „нив“… Тешко е да одберам. Има повеќе процеси кои ми се драги. „Грдиот“, дипломскиот испит на Ивана Ангеловска, „ Фирма“ на Нела Витошевиќ, „Животот на Молиер“

Наш театарски гостин е дениз абдула, момчето кое е дел од плејдата млади актери кои сигурно чекорат кон успешни креации на најзначајните ликови на театарската и филмската сцена во македонија.

два Занаета

на Александар Поповски , од филмското искуство ќе гo издвојам: „Лимонада“ филм на Али Алтај што беше снимен со 80 статисти во една дива рурална средина. „Со кого си - таков си“ е омилената изрека на Санчо Панса , а твојата најнова театарска креација во МНТ е токму овој лик. Сподели со нас малку приватност околу подготовките и донесувањето на сцена на претставата „Да тргнеме, сењор“... Имавме убав процес на соработка, по малку напорен, но мислам дека и јас и екипата уживавме во него. Работевме два месеца на актерската игра и на музиката. Повелете во МНТ и ќе видите колку сме успеале.

25Некаде…

Во прегратка со театарот од она што го вели публиката, изгледаш мошне привлечно. Какви се релациите со љубовта кон музиката, видовме и дека талентирано музицираш? Завршив во средното музичко училиште „Илија Николовски-Луј“, на отсекот инструментал - гитара. Иако веќе подолго време не се занимавам професионално

„да трНеме, сењор“ Ова е претстава по текст на Ана Ристеска во режија на Нела Витошевиќ и е дел од најновиот репертоар на МНТ. Станува збор за интимна приказна во која публиката може да пронајде своја сопствена нота на славење на животот преку емотивниот дијалог на сцената. Дениз Абдула како Санчо Панса со својот перформанс и заложба во претставата дава особена светлина на приказната која на момент можеби и вистински ќе ве растажи.

со музиката, не заборавам на гитарата во ниеден момент и секогаш кога имам слободно време свирам, па ете, се случи да ја донесам дури и на сцената на МНТ. Целиот свет е театарска сцена, што велиш – би дишеле ли почист воздух ако почесто глумиме во нашето секојдневие?Во буквалната смисла на зборот, ние дишеме загаден воздух. Но, мислам дека ако луѓето глумат во секојдневието, тогаш ќе се справуваат со уште позагаден воздух и, за жал, уште долго светот ќе биде „театарска сцена“.

нема возење во петта без ремен Каде продолжува твоето актерско патување по ова интервју, се надевам дека нема да возиш во петта без сигурносен ремен? Никогаш не возам во петта брзина, и а сигурносниот ремен е задолжителен! Следно нешто на што треба да се посветам е краткометражниот филм „Роденден“ на Косара Митриќ,и претставата „Пинтер“ на Нела Витошевиќ во охридскиот театар.

Рашела Г.

26

Филмовите како Birdman се ретки. Уште поретки во скопските кино-сали. Иако насловот можеби навестува дека е адаптација на стрип на Марвел, всушност е еден од најпровокативните и траги-комичните филмови на годината.

филм за кој се зборува

„Човек-птица“/Birdman

Наслов: Birdman or (The Unexpected Virtue of

Ignorance)режија: Алехандро Гонзалес- Ињариту

сценарио: Алехандро Гонзалес- Ињариту,

Николас Џакобонулоги:Мајкл Китон, Едвард Нортон, Ема Стоун,

Наоми Вотс, Зак Галифијанакис…

времетраење: 119 мин.година на издавање: 2014

Тешко е Birdman да се дефинира жанровски, бидејќи конвенцио-нално не се вклопува во ниту еден жанр. Но, Алехандро Гонзалес Ињариту го преферира тоа. Знае како да ви го „помати“ умот, и овојпат тоа го прави исклучително добро. Но, за него подоцна. За почеток...Мајкл Китон во Birdman е Риган Томпсон. Пропадната екс ѕвезда од Холивуд. Некогаш тој бил Birdman - сакан акционен херој. И по декади поминати во неуспех, тој ќе се врати на „основите“, во обид да си ја поврати репутацијата, и кариерата. Па затоа ќе ја адаптира, режира и глуми во „За што зборуваме кога зборуваме за љубовта“ (What We Talk About When We Talk About Love), кратката приказна од Рејмонд Карвер на Бродвеј. Амбициозен проект, но луѓето околу него во деновите до премиерата, нема да помогнат приватниот и

ПоПУларноСта е Малата, ПроМиСкУитетна роднина на ПреСтижот

професионален живот да се подобри: „Џанки“ ќерката Сем (Ема Стоун), бремената девојка Лора (Андреа Рејзенброу), адвокатот/агент Џејк (Зак Галифијанакис), „метод актерот“ во претставата Мајк Шајнер (Едвард Нортон)..., а и театарската критичарка Табита (Линдзи Данкан), која нема преголема почит кон транзицијата на холивудските ѕвезди на Бродвеј...

Флерт со клишетоМожеби режисерот Ињариту планирал Birdman да биде сатира на самата професија, но има нешто многу поискрено во неговиот приказ од само „разголување“ на актерите. Таа, искреност е толку прозаична и „in your face“, што дури боли да се гледа. Искреноста можете да ја барате во сите ликови. Сите флертуваат со самото клише кое ние го знаеме за актерите, но не сме далеку од вистината дури и во клишето. Да го земеме за пример Риган. Тој е секој актер од Холивуд над 50 години кој некогаш значел нешто во тој град, а сега под „изговорот“ дека сака да се врати на корените, т.е. на теа-тарот, сака да докаже дека сѝ уште е некој. Не толку за валоризција и лична сатисфакција, туку по долго време да се почувствува „са-кан“ и релевантен кај публиката. Свет кој го заборавил, а тој и го заборавил него. Исплашен од заборав, ќе прифати да ја дели сце-ната со уште едно „подвижно клише“ Мајк Шајнер (Едвард Нортон). Вид кој полека изумира во Холивуд, но сè уште може да се најде на Бродвеј. Знаете „метод актерите“ се полни со суета, тоа се оние кои попријатно се чувствуваат во ликот кој го глумат, оние кои станува-ат ликот. Но, мора да се признае, во ликот на Мајк се наидува на поискрен мотив за она што го прави. Едноставно, нема потреба од скриени агенди за тоа што сака да го добие од претставата. Тој не сака да си ја врати почитта од колегите, публиката, затоа што нико-гаш не ја ни изгубил. Знае дека е добар, и едноставно сака да биде во претставата само затоа што сака да глуми. Ништо друго не го ин-тересира, или, кажано со реплика од самиот филм - „Популарноста е малата, промискуитетна роднина на престижот“ .

Перформансите на карактерите (двочасовен сон)Китон и Нортон ги даваат перформансите на своите кариери и токму тоа е убавината на овој филм. Сите актери преку своите улоги добиваат шанса да „покажат што знаат“ во дозирани сцени, колку и да се споредни. Ема Стоун како Сем, ќерката на Риган е фанстас-тична, Наоми Вотс, како Лесли, една од актерките во преставата, а и Зек Галифијанакис како агентот/ адвокат на Риган е маестрален.

ињариту на сите им дава шанса.Но, колку што фасцинираат перформансите во Birdman, двојно по-веќе импресионираат Ињариту и кинематографот Емануел Лубезки зад камерата. Кај Birdman, реалноста и фикцијата се толку испре-плетени што кога го гледате, имате чувство дека гледате една долга поврзана целина без прекини. Или како да гледате двочасовен сон, всушност. Актерите често ги гледаме како се движат низ ходниците на театарот како низ лавиринт со чест фокус на камерата на тилот и грбот на ликовите. Овој стил не е конфузен или вознемирувачки. Напротив. Знаеме дека Ињариту си ги милува долгите сцени без сечење, а тука камерата со фокусот на лицата на самите актери е уште еден лик кој ни помага да „влеземе“ во филмот: невидлив, но многу ефектен. Ако кон сево ова се додадат одличните специјални ефекти во сцените со „супер моќите на Риган“ и одличниот саундтрак од џез музичарот Антонио Санчез, веќе го имаме еден од најдобрите филмови, со мала доза на претенциозност,.. колку само Ињариту да ни покаже дека (му се) може. Не дека не знаевме, но убаво е да ја видиме потврдата.

С. Лазаревска

2727филм за кој се зборува

28

Малкумина можат да го погледнат светот со широко отворени очи, да ги препознаат убавините и безгрижно да ја прегрнат неговата раз-ноликост. Еден таков космополитски дух е дизајнерката Сузи Клик, чиишто креации ги слават уникатноста и единственоста на различните традиции и култури во светот, притоа обединувајќи ги за да блеснат со сета своја убавина.

еклектичен МеЃУкУлтУрен Стил

Сузи Клик

Како дете, Сузи Клик со воодушевување ја гледала својата баба како со умешност создава фустани од навидум грдите вреќи за брашно. Тоа ќе ја разбуди нејзината креативност и ќе ја натера првин во свои креации да ги облече малите куклички, по-доцна, кога ќе ја добие својата прва Сингер машина, за да ја сошие и првата облека за себе.Тоа ќе го означи почетокот на нејзи-ното лично патување во светот на дизајнот. Ќе продолжи да пишува текстови за мода во средношколскиот весник, а подоцна ќе ги заврши и мастер студиите за облека и текстил на техничкиот факултет во Тексас. Ќе следат триесетина години работа како дизајнер за имиња како Вранглер Џинс и Леви Штраус, конечно, во 2001 год., за да го послуша својот порив и да ја основа ком-панијата за облека која гласно ќе говори за

Сузи Клик и она што значи нејзина естетика, љубов кон уметноста и патувањата, како и потребата за уникатност, единственост.

шареноликоста на светот како инспирацијаВнатрешната потреба да трага и да ги осознава дури и најдалечните катчиња на Земјината топка, ќе го збогатат нејзиниот ди-зајнерски поглед, изострувајќи ѝ го чувството за набљудување, дури и на најситниот детаљ. Освојувајќи еден нов свет на бои и форми, Сузи ќе создаде својата дизанерска фило-зофија, којашто самата ја насловува „екле-ктичен меѓукултурен стил“. Со филозофијата и со стилот ги чествува потеклото и минато-то, истовремено спојувајќи ги со сегашноста во еден современ, уметнички, мултиетнички дизајн. Од многуте патувања во Египет,

Тајланд, Гватемала , Мексико, Мароко , Шкотска, Узбекистан, Бали, Перу,... Клик се враќа со мноштво рачно изработени ткаенини, оригинални декорации, како и недобројни идеи, кои подоцна мајсторски ги спротивставува меѓу себе, создавајќи нешто сосема ново и модерно. Во дизајнерското ателје на Сузи Клик има фустани, марами, кошули, јакни, капи и торбички,.. кои претставуваат хармонична мешавина на најубавото од многуте земји и традиции. Поглед кон само едно парче, нѝ носи на сосема различни страни од светот. Така, нејзиниот „бахмал-џакет“ е изработен од кадифе од Узбекистан, свилена постава и декорации од јагнешка кожа од Монго-лија. „Нага-туниката“, пак, е составена од ткаен материјал од племето Нага во Бурма и Индија, рачно изработен вез од Перу и

(шареН) Поглед На свеТоТ

рачно боени индиго ракави од Мали. Тука се и „мароканската марама-таписерија“ која Клик ја украсува со декоративни фраг-менти во вид на огледалца од Гујарат,а и „ча-ча Мали-кошулата“ која е составена од индиго материјал од Мали, украсна свила од Индија и декоративен вез од Авганистан. Навидум спонтаните миксови на бои, шари, форми,.. всушност се мајсторски избрани делчиња на колажот каде што сѝ си има свое совршено место и значење. Сузи Клик на овие интернационални парчиња им дава еден нов, современ крој, кој не само естет-ски, ами и функционално, се вклопува во животот на денешниот човек. Разнобојните уметнички парчиња на Клик го наоѓаат па-тот до гардероберот на оние за кои самата вели дека „сакаат да бидат забележани по нивниот стил, да се издвојат од толпата, да се искажат себеси и отворено го прифаќаат она што го носат длабоко во себе“.

„Моќта на украсувањето“„ Облечете се секој ден како да е празник!“, велела уметничката легенда Фрида Кало, а овие зборови ќе станат мото и на Клик, но и она што значи нејзин личен стил и дизајнер-ска естетика. Клик е импресионирана од Фрида и моќта на уметничката, која преку својот оригинален стил на облекување на извонреден начин го слави своето родно Мексико. Таа зрачи со самоувереност и е синоним на токму онаа „женска моќ“ во којашто Сузи Клик силно верува. Тука е и симболот на Девицата од Гвадалупе, која е исто така постојана инспирација на Клик и која ја персонифицира нејзината љубов кон бојата, текстурата и моќта на жените. Во релација со дизајнот и жената како негова вечна муза, Сузи е импресионирана и од делата на Пол Поаре, кој во 20-тите години, во Арт-деко ерата, го ослободува женското тело од тесните и неудобни корсети, созда-вајќи ја за тоа време несвојствената силуета на лелеави кимоно дизајни на фустаните. Неговите креации се ишарани со ориентал-ни мотиви, што исто така се поклопува со дизајнерската естетика на Клик. Дизајнерската порака, како и пораката дека преку облеката жената може да блес-не со сета своја самоувереност и моќ, Клик ја пренесува преку својот блој, кој соодвет-но е насловен како „Моќта на украсувањето “ - www.powerofadornment.com, заедничко дело со нејзината долгогодишна пријателка и истомисленичка Грешен Шилдс, која ра-боти како дизајнер на оној интересен и ори-

гинален накит кој најчесто се јавува како декорација на дизајните на Клик. „Моќта на украсувањето“ говори за интересните пату-вања на двете дизајнерки, нивните заеднич-ки доживувања, но истовремено е и модна хроника на нивниот личен стил и креативна експресија.

Сузи клик, стилска икона Водена од максималисктичката филозо-фија дека „повеќе е подобро“, Сузи Клик создава извонредно креативни, стилски се-којдневни комбинации. Смелите мешавини на бои, принтови со сета нивна театралност наликуваат на оние на нејзината модна муза, познатата Ајрис Апфел, препознат-лива по веселиот колоритен стил и голе-мите очила во силни бои и тие сѝ повеќе стануваат предмет на интерес на модните блогери насекаде низ светот. Покрај за нејзините претпазливо избрани уметнички, креативни парчиња облека, она за што со воодушевување пишуваат светските блого-ви, е и начинот на кој таа го уредува својот

дом и љубовта со кое е создадено секое негово катче. Пространиот дом во шпански стил од 20-тите години, во Лос Анџелес, кој Клик го дели со својот сопруг, уметникот Дејвид Б. Луис, е парче уметност сам за себе. Исто како и во своите дизајни, Клик и „дома“ создава магична комбинација на бои, текстури и принтови, инспирирани од нејзините егзотични патувања. Ѕидови украсени со уметнички слики на Дејвид , со фолк уметност, декоративен мебел и кутии, килими и простирки кои Клик ги носи од нејзините патувања, индијански грнчиња , а тука се и двете простории посветени на нејзините музи, Фрида Кало и Девицата од Гвадалупе...Домот на Клик, како и нејзината облека, се видлив резултат на сите оние нешта однатре што ја движат и поттикнуваат да твори и да создава.

Ц. Беличанска

подарок за повеќе животи Рачно везеното палестинско традиционално (тексиру) палто, кое мајка го добива како подарок од нејзиниот сопруг по враќањето од воена должност од Египет, ќе остави силен впечаток на Сузи, а воедно ќе го означи она што подоцна ќе стане и нејзин дизајнерски потпис. Палтото изработено од сјајно црно кадифе прекриено со везови во металик боја, ќе го поттикне нејзиниот интерес за различните племиња и нивните култури, ткаенините и орнаментите кои народите ги користат за украсување на традиционалните носии, како и восхитот за нивната умешност да создадат таков неверојатно уникатен спој во секоја од нив.

29(шареН) Поглед На свеТоТ

30 ТеНис

„Има голема разлика кога им судиш на врвните светски тенисери. Тие ретко, многу ретко дискутираат со судиите, дури и кога ќе видат дека некој судија, особено линиски, згрешил“, вели меѓународниот македонски тениски судија Зоран Поповски, кој им има судено на ре-чиси сите тениски ѕвезди на Гренд слем турнирите.

Ѓоковиќ, Федерер и надал Се виСтинСки џентлМени!

Зоран Поповски

Мој клуб: Судискиот повик е нешто што е познато во тенискиот свет, но не и пошироко. Трнлив е патот до звањето меѓународен тениски судија. Низ каква сè едукација моравте да поминете за да стигнете до тоа ниво, во што, всушност, се состои тоа учење?З. Поповски: Не е тешко да се стане тениски судија, но многу е тешко да се стане врвен меѓународен тениски судија и за тоа треба време, многу труд, пожртвуваност и посветеност на тоа што се работи. Обуката за тениски судија има неколку нивоа во вид на школи со теоретски и практичен дел од познавања на тениските правила и кодексот за однесување. Со положување на тестовите и одлична оценка од практичниот дел, ги поминувате првото и второто ниво и понатаму веќе можете да судите на меѓународни турнири. Потешкиот дел допрва доаѓа, а тоа се учества на турнири, кои, за жал, ги немаме во Македонија и стекнување искуство, односно јас велам реално знаење за тениската игра и усовршување како линиски и како главен судија во стол. Но, може ли да се научи како да се испрати сервисот, да речеме, на Иво Карловиќ, кој сервира од „петиот кат“ со преку 220 km на час, или, пак, мора да имате и некакви предиспозиции, дарба за тоа?Јас велам, сè може да се научи во животот, па така и да се биде судија, но да се научи како да гледаш и тоа точно да видиш сервис кога сервираат преку 220, па и 240 km на час треба да имаш нешто повеќе.

Дали е тоа дарба, чувство или нешто друго,.. не можам точно да дефинирам. Но, во светската тениска федерација оценија дека јас такво нешто поседувам и за тоа добивам покана да учествувам како линиски судија на сите големи турнири во светот. Поради тоа и сум бил судија на олимписките игри во Лондон и Атина и сум судел во финалните мечoви на многу турнири, а и на завршниот Мастерс Куп турнир, кој сега се игра во Лондон и на кој настапува елитата - најдобрите осум светски тенисери. Бев поканет уште во 2004 година во Хјустон во САД на тој последен турнир во годината каде што играат осумте најдобри во светот за таа година.

Велат дека да се биде меѓународен тениски судија е рамно на одрекување на еден врвен играч, дека бара страшна жртва. Што мислите вие за тоа?Да се биде меѓународен тениски судија бара одрекувања и жртва, но има и свои предности. Некогаш си постојано на пат и во движење, исто како и врвните играчи, но затоа некогаш имаш можност да видиш и да прошеташ низ места кои никогаш не би ги видел ниту посетил како турист.

вжештени наспроти ладни глави Бевте линиски судија на Родлејвер арената во Мелбурн во ланското финалето меѓу Ѓоковиќ и Мари. Сте му

31ТеНис

суделе и на големиот Роже Федерер, Шарапова, На Ли... Имавте ли некое негативно искуство, некаков конфликт со нив? Влијае ли некогаш нивната нервоза на вашата концентрација?Сум им судел буквално на сите најдобри тенисери и во машка и во женска конкуренција што учествуваа на неофицијалните светски првенства во тенис последните 15 год - Гренд слем турнирите Австралија Опен, Роланд Гарос, Вимблдон и Ју-Ес Опен. Исто така сум учествувал и на сите поголеми турнири во Европа, Америка и Азија. Дел од врвните тенисери, еве како да речеме, бившиот светски рекет број еден - Роже Федерер, имаат респект кон мене, а особено откако излезе „челенџот“, односно проверката на одлуките на судиите. Кога им судиш повеќе пати, кога се сретнувате на разни светски турнири, тие почнуваат да ви веруваат и стекнуваат доверба во вас. На некој начин, почнувате интензивно да се дружите, оти се гледате почесто со нив отколку со семејството дома. Има голема разлика кога им се суди на еден Федерер, Надал, Ѓоковиќ... Тие ретко, многу ретко дискутираат со судиите, дури и кога ќе видат дека некој судија, особено линиски, згрешил. Тие се вистински џентлмени. Сепак, има и такви кои безобразно реагираат. Не само кон судиите, туку и кон децата кои собираат топчиња. Обично има доста познати тенисери кои ни дофрлуваат, нè пцујат и негодуваат на наши одлуки, како што во одредени ситуации се однесувал, да речеме, Енди Мари. Но, откако ќе завршат мечевите и ќе им се изладат главите, тие се извинуваат.Од друга страна, пак, мора да разбереме дека нормална е таа нервоза кај најдобрите тенисери на светот. Наградите за првите места се сè поголеми, престижот, исто така. Потоа атмосферата, медиумската популарност го прави сè поголем притисокот кон тенисерите и судиите. Сега целата атмосфера на големите турнири за мене е веќе рутина, но не беше така на почетокот, кога стравував да не направам некоја грешка.

топчето е исто!Можно ли е да се направи некаква диференцијација меѓу судењето на мажите и на дамите? Има разлика помеѓу судењето на мажите и на дамите, од причина што тенисот што

го играат е различен, пред сè поради физичките предиспозиции. Но, на крајот сè се сведува на една суштинска работа. Топчето е едно исто и може да биде во поле, или да биде надвор од теренот, и најважно е да се досуди правилно, односно да не се погреши. Одговорноста е главниот елемнт. Нормално грешките се прават и тие се составен дел од работата, но начинот како ќе се справиш со тоа е битен.Судијата мора да има „око на сокол“, но од скоро со развојот на технологијата ви воведоа контролно „око соколово“. Му беше ли потребен еден таков футуризам на тенисот?Точно е дека судијата треба да има око на сокол. Сепак, луѓето не се роботи. Тенисерите имаат право со помош на технологијата да ја проверат одлуката на судиите и да ја коригираат доколку се во право што порано не беше возмозно. Јас го сакам овој новитет во тенисот, бидејќи ми потврдува кога сум и колку пати сум во право во моите одлуки. Уште при неговата имплементација бев убеден, а и сега го немам променото мислењето, дека тоа е добро и за публиката, бидејќи таа е задоволна кога играчот е во право и кога се коригира одлуката на судиите. Правдата им го полни срцето, без разлика за кого навиваат. А какво е чувството кај вас во таков случај? Нормално, не е убаво чувството кога судијата ќе увиди дека направил превид, па потоа следат реакциите од играчите, па и од публиката,.. но едноставно мора

да разбереме дека тоа е составен дел од играта. Не е исклучено некогаш да се случи грешка и во технологијата што предизвикува дополнителна нервоза кај играчите, но сите се свесни дека таа е тука за да помогне.

валкани игри?Францускиот тениски судија 23-годишниот Морган Ламри заработи доживотна супензија поради повеќекратни прекршоци поврзани со обложување. Ламри, кој судел на челинџери и фјучерс турнири бил виновен поради обложување и обид за влијание на исходот на мечот. Колку, според вас, се распространети валканите игри во овој спорт? Кариерата на судиите е поголема од таа на играчите, бидејќи сè додека се здрави и физички способни можат да судат, но кога се во прашање хонорарите тие се многу, многу помали од хонорарите на играчите. Затоа и не ме чуди информацијата за тој француски судија којшто сакал да се збогати на нечесен начин. Како и во сите спортови, така и во тенисот се присутни луѓе кои мислат дека можат да заработат нелегално, па во асоцијацијата на тениските професионалци има оддел што се занимава со такви случаи, а тоа не ги заобиколува ни самите играчи кои некогаш се дел од таква група. Но, мислам дека во тенисот тоа не е толку распространето како во фудбалот или во некои други спортови.

Н.Котевски

Промоцијата се однесува на првите 6 месеци кога 3 Max пакетите ги добивате по цена на Call & Surf, а Family Box пакетот со попуст од 500 денари. Бесплатно, во првите 6 месеци со 3 Max Basic го добивате ТВ пакетот MaxSport+, со 3 Max Start и Family Box ТВ пакетите MaxSport+, HBO и Мах ХХХ пакетот за возрасни, a со 3 Max Comfort ТВ пакетите MaxSport+ и Мах ХХХ пакетот за возрасни. Промотивната понуда е со ограничен период и важи за сите нови 3 Max, 3 Max Optic и Family Box корисници за склучен договор на 2 години. Понудата не важи за постојните МaxTV корисници. Сите цени се со вклучен ДДВ.

УЖИВАЈТЕ ВО MAXTV И НАЈАТРАКТИВНИТЕ TВ ПАКЕТИ!Уживајте бесплатно во најбараните канали и најдобрата дигитална телевизија MAXTV! Одберете еден од 3 Маx пакетите или Family Box и во следните 6 месеци бесплатно уживајте во MaxTV и најатрактивните ТВ пакети: MaxSport+, HBO и Мах ХХХ.

За повеќе информации и нарачки јавете се на 122, посетете нè на t-home.mk, t-mobile.mk или во најблиската Телеком продавница.

6 MeсЕцИ

бЕсПлАТНО

*Гратис кредитот од 300 денари го добиваш на два пати, по 150 денари, и тоа на 30-тиот и на 60-тиот ден од активирањето на картичката.

ЗЕМИ ПРИПЕЈД И ДОБИЈ:

▪ Неограничени разговори кон сите Т-Mobile и Т-Home броеви;▪ Вклучени минути кон другите мрежи;▪ Кредит кој може да се искористи по твоја желбa;▪ И сега УШТЕ 300 денари гратис! Ново во

припејд

БИДЕТЕ хУМАНИ, ДОНИРАјТЕ 100 ДЕНАРИ И ВНЕСЕТЕ РАДОСТ ВО жИВОТИТЕ НА ДРУГИТЕ.

(Со едно јавување донирате 100 денари од вашата сметка. Цената на јавувањето со ДДВ е 118 ден.)

ајде да помогНеме

АКТИВНИ БРОЕВИ ЗА ДОНАцИјА:

Број Корисник Отворен до: Причина

143 153 Елена Атанасовска 30.04.2015 Eлена има тешка срцева мана поради што под итно треба да се оперира. Единствена надеж за Елена е операцијата на клиниката за Кардиологија во Софија.

143 181 Стефанија Птерова 30.04.2015Стефанија има вродена срцева мана. По извршената интервенција пред неколку години за да и се стабилизира работата на срцето потребо е да и се направи уште една операција на Клиниката за детска кардиологија во Бугарија.

143 444 Богдан Цветков 30.04.2015Богдан доживува сообраќајна несреќа при што се здобива со тешка повреда на колкот, сега единствена надеж му е вградување на протеза. Ова интервенција треба да се изврши на Клиниката во Турција.

143 144 Александра Спасовска 30.04.2015 Александра доживува сообраќајна незгода и се наоѓа во тешка состојба. Единствена надеж во

моментот и се третманите на Геријатрија во Скопје.

143 177 Драган Китановски 30.04.2015Драган се наоѓа на интензивна нега поради тешката животна состојба последица од сообраќајна незгода. По извршената интервенција мора да оди на рехабилитација во странство.

143 132 Душанка Нашулова 31.03.2015Душанка има дијагноза малигна неоплазма на дебелото црево. Под итно е оперирана но за подобрување на нејзината состојба единствен спас е лекувањето на Клиниката за Онкологија во Скопје.

143 163 Давид Домазетовски 31.03.2015 Давид има тумор на мозокот под итно му се извршени две интервенци, сега му се потребни

средтва за постоперативните интервенци.

143 191 Николина Митева 30.04.2015 Николина боледува од леукемија, единствена надеж и е лекувањето во странство каде се наоѓа во моментот.

143 122 Ивана Савеска 30.04.2015 Ивана под итно треба да оди на операција во Русија поради болеста на очите. За да го сочува видот единствена надеж и е вградувањето на био чип на Клиниката во Русија.

143 117 Сања Ѓорѓиоска 31.03.2015Сања поради здобиени повреди последица на сообраќајна несреќа се наоѓа во тешка животна состојба. Единствен спас и е итна операција со која ќе и се овозможи повторно да се движи, во моментов е целосно неподвижна и во инвалидска количка.

34 фоНдација t-moBile за македоНија

Традиционално, од 9 до 14 јануари, се одржа Вевчанскиот карневал. Македонски Телеком и Т-Мobile и годинава беа пријатели на оваа манифестација, којашто претставува бисер на македонската културна традицијa. Карневалот според своите специфични особини се одвојува од останатите во светот поради неговата архаичност, традиционалност, таинственост и уникатни маски.

Вевчани за време на одржувањето на карневалот се претвора во своевиден театар без граници, при што секоја куќа и улица претставуваат сцена на којашто

маскираните ги изведуваат своите игри како вистински актери. Во рамките на богатата културно уметничка програма, годинава се одржаа повеќе свечености, промоции, перформанси, концерти на познати музички групи и, секако, традиционалната карневалска поворка која финишираше со традиционалното палење на маските на 14 јануари, со што и официјално е затворен Вевчанскиот карневал. Музичката програма ја збогатија групата „Суперхикс”, потоа настапот на хрватскиот легендарен бенд „Прљаво казалиште”, македонската група „Љубојна брас фантази” , како и фолк пејачката Елена Велевска.Вевчанскиот карневал кој според своите специфични особини се одвојува од останатите во светот поради неговата архаичност, традиционалност, таинственост и уникатни маски. Тој е настан на кој му се восхитуваат илјадници странски посетители, при што секоја година збогатен со неговата културна и историска вредност.

театар без граНициВевчански карневал:

35ПријаТелсТва

36 ПријаТелсТва

18. „Златна бубамара на популарноста“:

Осумнаесет години награди, музика, смеа, сатира, пародија, забава – нешта кои се синоними за манифестацијата „Златна бубамара на популарноста“. И, секако, Сашко Коцев. Нашата компанија традиционално ја поддржува оваа манифестација.

Во препознатлив стил, секогаш со ново и актуелно сценарио, сопственикот на радио Бубамара и организаторот на манифестацијата, Ранко Петровиќ, заедно со целиот тим и гостите, годинава го прославија полнолетството.Мотото за оваа година гласеше: „Смеете да се смеете“. Покрај Сашко Коцев, како „заменски“ водители годинава се појавија и младите актериии Атанас Атанасовски и Валентин Костадиновски. Признание за животно дело добија

Верица Ристовска, Даниела Панчетовиќ и Зорица Поп Анкова. За „откритие на годината“ – младито Трајче Георгиев, актер на годината – Александар Микиќ и актерка на годината – Дарија Ризова. Во блокот театарски награди беше и онаа за најгледана претстава, а годинава тоа според „Бубамара“ е „Стјуардеси“ на Театар Комедија. „Тажна љубов, среќна песна“ на Тамара Тодевска е хитот на годината, најдобар албум на годината е „Сеир“ на Влатко Стефановски, етно група

смеете да се смеетена годинаат е „Љубојна“, а за најдобар спот беше прогласен спотот на „Слаткаристика“ за песната „Дим и џам“. Награди добија и новинарот Ерол Ризаов за најчитана страница, „Коза ностра“ за најпопуларна веб страница, за најдобра емисија за хумор и сатира е прогласена „Зевзекманија“. За најдобра тв-емисија „Бубамарата“ отиде во рацете на водителот Жарко Димитриоски, за емисијата „Еден на еден“.Спортист на годината е ракометарот Столе Стоилов или „Балерина“ како што го најави Сашко Коцев. Токму во таков, „балетски“ стил, Стоилов ја прими својата прва „Златна бубамара“.Она по што е препознатлива оваа манифестација се и гостите од регионот. Првото изненадување на вечерта беше популарниот Дино Мерлин, а потоа и Неле Карајлиќ, легендарниот член на „Топ листа надреалиста“. Серијата награди беше збогатена и со Ин мемориам категорија којашто му припадна на тимот на легендарното шоу К-15.Последната награда, за пејач на годината, очекувано отиде во рацете на нашиот годинашен евровизиски претставник Даниел Кајмаковски.

37ПријаТелсТва

На терените на Маврово, секоја година, традиционално се одржува Аматерскиот хуманитарен велеслалом. Веќе 13-та година по ред, компаниите имаа можност да пријавуваат екипи составени од 3 члена кои се натпреваруваа два дена во квалификационa и финалнa тркa.

13. Аматерски хуманитарен велеслалом во Маврово:

СПЕЦИјАЛНАТА ОЛИМПИјАДА 2015Специјалната олимпијада оваа година ќе се одржи во Лос Анџелес , САД, каде што нашата земја доби квота од 26 учесници што е голем предизвик и е од огромно значење не само за спортот туку и за нашата држава.Овие Олимписки игри се предвидени да бидат најголемиот хуманитарен светски настан одржан до сега со учество на 7.000 атлети од 177 земји кои ќе се натпреваруваат во 25 олимписки спортови.

Првиот аматерски хуманитарен натпревар во велеслалом се оддржа од 7-9 март 2003. Натпреварот се одржа на ски- лифтот „Галички“, во дисциплините паралелен велеслалом и велеслалом. Бројот на тимови изнесуваше 35 со повеќе од 100 учесници.Овој настан остварил многу хумани цели, а овогодишната е да се покажe хуманоста на аматерите кон професионалците. Донацијата од најновата хуманитарна активност ќе биде со цел да им помогнеме на нашите атлети од Специјалната Олимпијада на Македонија за што поквалитетни подготовки, учество и видни резултати на Летните олимписки игри, САД 2015.Викендов, на 21 февруари, по 13. пат во Маврово се одржа тради-

преку хумаНост до врвНи достигНувања

ционалниот Аматерски хуманитарен велеслалом. Ние како најверен пријател на Ски Центарот Маврово, традиционално веќе неколку години учествуваме на Велеслаломот. Годинава, нашата колешка Мери Спировска Вајс, го освои првото место во категорија жени.На нашите атлети им посакуваме да постигнат голем успех во Лос Анџелес!

Ова е една старинска приказна со посебен шарм. Ни се јавува младо момче и сака да гостува во списанието. Има 15 години и е фотограф.

„Јас сум Дарио Королија, млад фотограф од Куманово. Роден сум на 13 октомври 1999 во Скопје, живеам во Куманово и имам 15 години. Со фотографија се занимавам од 2012 година. Оттогаш па до денес имам учествувано на многу меѓународни изложби и натпреварувања за кои имам добиено пофалници, дипломи. Најзначајни ми се: Двете први места за колекција на фотографии во категорија до 16 години на меѓународно ниво. Прв пат добив награда - 1 место за колекција на фотографии, добив во ноември 2013 година на младинска изложба во Србија со конкуренција од околу 120 други млади фотографи од странство. Втор пат добив награда - 1 место за колекција на фотографии, исто така во категорија до 16 години, во декември 2014 година на меѓународен конкурс кој го организираше ССОУ „Коле Неделковски“ - Велес каде што се натпреварував со млади фотографи од Европа. Имам направено многу фотосесији. Најмногу сакам да фотографирам пејзажи, природа и портрети.“Ова е писмото што стигна во нашата редакција и на кое се разбира дека не останавме рамнодушни. Нè потсети на некои

дамнешни, заборавени времиња, кога списанијата комуницираа со своите читатели на шарманетен, епистоларен начин. Одамна е заборавена оваа форма, овој искрен начин за лично учество во она што го читаме. „Мој клуб“ можеше куртоазно да му одговори на верниот читател, но ние, решивме да му ослободиме простор на младиот фотограф во рубриката Галерија. Не само заради шармантното писмо туку првенствено заради фотографиите на овој млад вљубеник во „пејзажот, природата и портретите“, како што вели самиот. Дарио Королија ни прати повеќе фотографии од различни циклуси. Одбравме две кои поетично „зборуваат“ за младоста („Птици“ и „Трка“), две портретни фотографии на млади девојки, веројатно негови пријателки („Анастасија“, „Марјана“) и една мала серија фотографии од циклусот „Пожар“.

Уживајте во објективот на една младост, во страста на ова име кое најверојатно допрва ќе го слушаме!

оБјективот на една МладоСт

38 мој клуб галерија

Дарио Королија

мој клуб галерија

Трка Пожар 3

Пожар 2

Пожар 1

Анастасија Маријана

39

НовиНи во Најголемата програма за лојалНост - мој клуб!

НовиНи во Најголемата програма за лојалНост - мој клуб!

Најголемата програма за лојалНост мој клуб, оД февруари ја збогативме со уште еДНа приДобивка за вас! покрај можНоста за користење На поеНите за Нарачка На поДароци оД каталогот На мој клуб кој сега е проширеН со широка палета проДукти, за плаќање во проДавНиците кај Нашите партНери и за купување уреД оД поНуДата На т-Mobile во Доверба, отсега поеНите ќе можете Да ги користите и за плаќање ДополНителНа опрема! оваа НовиНа е ДостапНа за сите T-Mobile корисНици, како и за заеДНичките корисНици На T-Mobile и T-HoMe.

Да се потсетиме! Мој клуб е најголемата програма за лојалност во Македонија! Веќе 13 години континуирано ја почитуваме, наградуваме и надградуваме вашата лојалност. Од почетокот, во сега веќе далечната 2002 година, кога ви ја понудивме можноста да собирате поени и со нив да си одберете подарок по своја мерка, низ годините го развивавме концептот за заемна доверба со редица иновативни можности и бенефиции, како што беа комбинирањето на Мој клуб поените добиени од користење на услугите на T-Mobile и T-Home полесно стигнување до саканиот

40 каТалог На Подароци

42 Мој клуб

Доколку сте Т-Mobile корисник

Kритериуми за добивање поени број на поени

Доколку сте и T-Home корисник:

Производ/услуга Поени

Мој клуб – поголемa лична слобода и повеќе избор

Најголемата програма за лојалност во Македонија постојано се збогатува, во чекор следејќи го зголемувањето на вашиот број како членови на програмата. Со спојувањето на програмите за лојалност на Т-Mobile и Т-Home, ве обединивме во едно големо семејство кое може да ги комбинира поените и да ги користи за подароци и услуги, а со новините што наскоро ќе ги воведеме, програмата ќе добие целосно нова димензија. Лојалноста кон T-Mobile и Т-Home ќе биде наградувана речиси секојдневно. Новиот, збогатен концепт на програмата со ново име Мој клуб ќе овозможува собирање и користење на Мој клуб поени низ широката продажна мрежа на нашите партнери. Ќе можете при секое купување во партнерските продавници да собирате поени и потоа со собраните поени да купувате или да доплаќате производи по ваш избор или да нарачате подароци и услуги од нашиот Каталог.

Целиот процес и сите информации за програмата ќе бидат објавени на нашата веб страница www.mojklub.mk и на www.t-mobile.mk/mojklub . А дотогаш, изберете подарок од Каталогот на Мој клуб, не заборавајќи ги ниту неколкуте други вредни придобивки од членувањето во најголемата програма за лојалност во земјава:

▪ Комбинирајте ги Мој клуб поените со поволна доплата и земете го мобилниот телефон што најмногу ви се допаѓа во Доверба!

▪ Одберете Мој клуб Бесплатни викенд раз-говори или Мој клуб Бесплатни разговори во Мојот круг користејќи ги своите поени и активирајте веднаш со јавување на 122 или во најблиската продавница! Услугите можете да ги активирате на сопствени-от број доколку сте постпејд приватен корисник или пак да ги подарите на друг постпејд број по ваш избор.

▪ Изненадете ги вашите пријатели – подарете кредит на нивната припејд сметка!. Одберете електронски ваучер во износ од 300, 590, 900 или 2 000 денари и надополнете ја припејд сметката на вашите блиски користејќи ги Мој клуб поените. Јавете се на 122 или појдете во најблиската продавница и приредете некому убаво припејд изненадување.

Наскоро! Новото име веќе го имаме, а очекувајте и нова, неодолива димензија на најголемата програма за лојалност во Македонија! Подготвуваме многу поголеми придобивки буквално за сите корисници на T-Mobile и T-Home, кои поседуваат мобилен број на T-Mobile!

Каталог на подароци

производ, преку можноста со комбинирање на поените, онолку колку што самите сакате, за да го земете телефонот што најмногу ви се допаѓа во Доверба, сè до големото проширување со партнерската мрежа кога ви овозможивме да ги собирате и да ги користите Вашите поени во над 250 продавници во земјава... Од почетокот на февруари, еве, обезбедивме уште една придобивка и поволност за вас – можност за плаќање со вашите поени на продукти од понудата за дополнителна опрема. При секоја новина, претходните привилегии и можности остануваат, зашто вашето задоволство е наш деловен императив!

НовиНи во Најголемата програма за лојалНост - мој клуб!

41каТалог На Подароци 41каТалог На Подароци

Направете ја комбиНацијата по ваш избор при купување продукти од дополНителНа опрема во која било Наша продавНица. искористете ги вашите мој клуб поеНи и од t-mobilE и t-HomE.

мој клуб за

дополНителНа

опрема

JBL СЛУШАЛКИ SyNchRoS E10 4955 ПОЕНИ И999 ДЕН.

KINGSToN MIcRoSD 32GB МЕМ.КАРТИЧКА КЛАСА 43000 ПОЕНИ И799 ДЕН.

РАЧЕН ЧАСОВНИК SAMSUNG GALAXy GEAR37705 ПОЕНИ И4.999 ДЕН.

ЗАШТИТНА КОжНА ФУТРОЛА ЗА IPhoNE 6 цРНА5855 ПОЕНИ И1.199 ДЕН.

JBL cLIP

7455 ПОЕНИ И1.499 ДЕН.

ЗАШТИТНА ФУТРОЛА – РК ВАРДАР 4955 ПОЕНИ И999 ДЕН.

ЗАШТИТНА ФУТРОЛА – РК ВАРДАР 1105 ПОЕНИ И99 ДЕН.

42 каТалог На Подароци

партНерски продавНици

кој може да ја користи партНерската програмаОваа поволност важи за сите корисници кои имаат Т-Mobile број и го носат својот мобилен телефон во моментот на купување во продавниците кај нашите партнери.

Припејд корисниците на Т-Mobile исто така можат да собираат и да користат поени во продажната мрежа на нашите партнери. Корисниците на T-Mobile, кои се корисници и на услугите на T-Home, ќе продолжат да собираат поени од користењето на услугите на двете компании, а преку својот Т-Mobile мобилен број и телефон ќе можат да собираат и користат поени со секое купување кај нашите партнери.

како се собираат и користат поеНитеПоените се собираат едноставно и брзо при плаќање на сметката на каса во која било продавница од партнерската мрежа. Сите собрани поени од користењето на нашите услуги и од купувањето кај нашите партнери, можете да ги искористите во која било продавница на нашите партнери. Постпејд корисниците можат да ги искористат поените.за нарачка на подароци од каталогот на Мој клуб, за купување на уред од понудата на Т-Mobile во Доверба или во партнерската мрежа.

кој може да собира поеНи■ секој припејд корисник на T-Mobile, ■ секое физичко лице со поединечна претплата, ■ секој член од фамилијарните тарифни модели при што

собраните поени ќе бидат ставени на заедничкото салдо на Мој клуб поени,

■ секој член од Team тарифните модели при што собраните поени ќе бидат ставени на заедничкото салдо на Мој клуб поени,

■ компании со назначени вработени, при што собраните поени ќе бидат ставени на компаниското салдо на Мој клуб поени и

■ вработени во компаниите, при што собраните поени ќе бидат ставени на индивидуалното салдо на Мој клуб поени.

преглед На собраНите и искористеНите поеНи во партНерската мрежаПостојат повеќе начини за преглед на собраните и искористените поени:

■ Со секоја направена трансакција веднаш добивате SMS за собраните или искористените поени,

■ Преглед на месечната сметка или месечна SMS порака, ■ На Мојот Т-Мobile портал www.my.t-mobile.mk,■ Со праќање SMS на 070 142 566 (5,9 ден.) со текст: Мojklub ■ Во сите Телеком продавници или на 122.

За повеќе детали, посетете ги веб страниците: www.t-mobile.mk или www.mojklub.mk

собирајте и користете ги поеНите во Над 250 продавНици!

Ново!

мој клуб

ШИФРА: 30081ЗАШТИТНА ФУТРОЛА – РК ВАРДАР1 600 ПОЕНИ

ШИФРА: 30077JBL СЛУШАЛКИ SyNchRoS E109 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30080hUAWEI TALKBAND B1 BLAcK31 550 ПОЕНИ

ШИФРА: 30088SAMSUNG ФУТРОЛА ЗА S5 МИНИ8 350 ПОЕНИ

ШИФРА: 30092ЗАШТИТНА КОжНА ФУТРОЛА ЗА IPhoNE 6 цРНА1 1850 ПОЕНИ

ШИФРА: 30084БАТЕРИјА BAcKUP 9000 MAh10 550 ПОЕНИ

ШИФРА: 30085SAMSUNG ЗАШТИТНА ФУТРОЛА ЗА NoTE 44 475 ПОЕНИ

ШИФРА: 30086SAMSUNG ФУТРОЛА ЗА GALAXy ALPhA4 475 ПОЕНИ

ШИФРА: 30087SAMSUNG ФУТРОЛА СО КАПАК ЗА NoTE 48 350 ПОЕНИ

ШИФРА: 30090ЗАШТИТНА ФУТРОЛА XQUIST IPhoNE 6 цРНА1 195 ПОЕНИ

ШИФРА: 90102СТИВ ЏОБС ОД ВОЛТЕР АјЗАКСОН(КНИГА)3 098 ПОЕНИ

ШИФРА: 30073hARMAN KARDoN® ESQUIRE MINI44 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30091ЗАШТИТНА ФУТРОЛА XQUIST IPhoNE 6 БЕЛА1 195 ПОЕНИ

ШИФРА: 10478РАНЕц ЗА LAP ToP cASE LoGIc16 678 ПОЕНИ

ШИФРА: 30089ЗАШТИТНА ФОЛИјА ЗА ЕКРАН ЗА hTc DESIRE 610425 ПОЕНИ

ШИФРА: 30093ЗАШТИТНА КОжНА ФУТРОЛА ЗА IPhoNE 6 цРВЕНА11 850 ПОЕНИ

43каТалог На Подароци 43каТалог На Подароци

ШИФРА: 30058GIZMoBIES ДЕКОРАТИВНА ФОЛИјА ЗА 10'-11' ЛАП ТОП5 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 30074JBL oNBEAT VENUE LT59 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30075JBL cLIP14 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30099SAMSUNG ФУТРОЛА СО КАПАК ЗА GALAXy ALPhA8 350 ПОЕНИ

ШИФРА: 30079JBL СЛУШАЛКИ SyNchRoS E40BT27 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30076JBL СЛУШАЛКИ TEMPo T100A4 495 ПОЕНИ

ШИФРА: 30078JBL СЛУШАЛКИ SyNchRoS E3019 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30096SAMSUNG GALAXy GEAR62 700 ПОЕНИ

ШИФРА: 30098KINGSToN MIcRoSD 32GB МЕМ.КАРТИЧКА КЛАСА 46 995 ПОЕНИ

ШИФРА: 30101SAMSUNG ФУТРОЛА СО КАПАК ЗА GАLAXy S5 БЕЛА6 700 ПОЕНИ

ШИФРА: 30104JBL chARGE 244 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30059GIZMoBIES ДЕКОРАТИВНА ФОЛИјА ЗА 12'-13' ЛАП ТОП5 500 ПОЕНИ

ШИФРА: 30102SAMSUNG ФУТРОЛА СО КАПАК ЗА GАLAXy S5 цРНА6 700 ПОЕНИ

ШИФРА: 30103JBL FLIP 229 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 30100XQISIT ЗАШТИТНА ФУТРОЛА IPhoNE 61 195 ПОЕНИ

ШИФРА: 30097KINGSToN MIcRoSD 16GB МЕМ.КАРТИЧКА КЛАСА 43 495 ПОЕНИ

44 каТалог На Подароци44 каТалог На Подароци

вашата Нарачка можете да ја Направите1. Со јавување на 070122;2. Во нашите продажни места;3. Преку Mojот T-Mobile портал (www.my.t-mobile.mk).

Покрај можноста за достава на Мој клуб подароци во продавница по избор, можете да одберете и достава и на адресата на која ја добивате вашата месечна сметка. Цената на услугата изнесува само 50 ден. за која било локација во цела Македонија!

ШИФРА: 30105ДАЛЕЧИНСКИ УПРАВУВАЧ MR3004445 ПОЕНИ

ШИФРА: 40121 ТАБЛЕТ LENoVo A350023 995 ПОЕНИ

ШИФРА: 40120 ФОТОАПАРАТ FUJIFILM FINEPIX T35021 495 ПОЕНИ

ШИФРА: 30106ДАЛЕЧИНСКИ УПРАВУВАЧ MR1004 995 ПОЕНИ

ШИФРА: 30107ПРИВЕЗОК ЗА МОБИЛЕН SWARoVSKI TINKER BELL 9 995 ПОЕНИ

ШИФРА: 40114ТЕЛЕФОН VTEch c345 995 ПОЕНИ

ШИФРА: 90075ДЕЛУКС ЧАНТА СО ТРКАЛцА16 930 ПОЕНИ

ШИФРА: 40069USB hUB 2.0 4-PoRT APAcER Ph150995 ПОЕНИ

ШИФРА: 51027ПРИНТЕР, СКЕНЕР И КОПИР cANoN PIXMA MG245010 695 ПОЕНИ

ШИФРА: 30109ЏЕБНА СВЕТИЛКА SWARoVSKI BLAcK WILD BLoSSoM 9 995 ПОЕНИ

ШИФРА: 40119ТЕЛЕФОН VTEch RETRo14 995ПОЕНИ

ШИФРА: 30108ПРИВЕЗОК ЗА МОБИЛЕН NyMPhE FUchSIA NEcKLAcE 12 995 ПОЕНИ

45каТалог На Подароци 45каТалог На Подароци

ШИФРА: 120001Е-ВАУЧЕР 3001 500 ПОЕНИ

ШИФРА: 120003Е-ВАУЧЕР 9004 500 ПОЕНИ

ШИФРА: 120002Е-ВАУЧЕР 5903 000 ПОЕНИ

ШИФРА: 120004Е-ВАУЧЕР 20008 000 ПОЕНИ

300 ден. 900 ден. 2000 ден.590 ден.

46 каТалог На Подароци

46 каТалог На Подароци

ШИФРА: 20491ALcATEL 20017 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20490ALcATEL IDoL MINI34 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20502ALcATEL oT PoP 8 WIFI39 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20503hTc DESIRE 61074 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20500LG L4027 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20506LG L7039 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20526NoKIA 53034 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20509NoKIA LUMIA 63047 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20496hUAWEI y53039 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20529LENoVo A536 34 950 ПОЕНИ

вашата Нарачка можете да ја Направите1. Со јавување на 070122;2. Во нашите продажни места;3. Преку Mojот T-Mobile портал (www.my.t-mobile.mk).

Покрај можноста за достава на Мој клуб подароци во продавница по избор, можете да одберете и достава и на адресата на која ја добивате вашата месечна сметка. Цената на услугата изнесува само 50 ден. за која било локација во цела Македонија!

ШИФРА: 20527hUAWEI G62074 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20528hUAWEI P7124 950 ПОЕНИ

47каТалог На Подароци 47каТалог На Подароци

ШИФРА: 20518SAMSUNG E1200VE6 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20511SAMSUNG 359019 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20522SAMSUNG GT-S5611VE 23 750 ПОЕНИ

ШИФРА: 20487SAMSUNG GALAXy coRE PLUS47 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20513SoNy XPERIA Z2159 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20523ZTE MF667 USB STIcK4 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20526NoKIA 53034 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20509NoKIA LUMIA 63047 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20499SAMSUNG S5 WhITE179 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20523ZTE MF667 USB STIcK4 950 ПОЕНИ

ШИФРА: 20514SoNy XPERIA E137 250 ПОЕНИ

ШИФРА: 20513SoNy XPERIA Z2159 950 ПОЕНИ

ЗА СМЕЛИТЕ, ЗА ВРЕДНИТЕ,ЗА ПРЕТПРИЕМАЧИТЕ!

НЕОГРАНИЧЕНИ РАЗГОВОРИ И НАЈБРЗ ИНТЕРНЕТ, ЗА ЦЕЛИОТ ТИМ!Ние знаеме дека на претприемачите им требаат најквалитетните комуникациски услуги за нивниот бизнис. Затоа ја создадовме Business Team тарифата - единствена бизнис понуда со која добивате неограничени минути, најбрз мобилен интернет и вклучени SMS и MMS пораки, достапни за користење од целиот тим. Со нас добивате партнер од доверба, а вашиот бизнис расте, со помош на водечката комуникациска технологија во Македонија!

Дознајте повеќе за Business Team на 120 или на t-mobile.mk

Нова поНуда

buSiNESS tEam

Промотивно неограничен интернет од 05.02 до 31.05.2015 год.