Οι Απόκριες δεν είναι μια γιορτή που εμφανίστηκε τα τελευταία χρό-νια. Έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, καθώς συνδέεται με τις λατρευ-τικές συνήθειες που πραγματοποιούνταν εκείνη την εποχή προς τιμήντου θεού Διονύσου. Στη συνέχεια πήρε τη μορφή ενός είδους εκτόνω-σης πριν από την έναρξη της περιόδου της Σαρακοστής. Η λέξη «απο-κρέα» σημαίνει την αποχή από το κρέας, τη μη κατανάλωση κρέατος,κάτι που προετοιμάζει τους πιστούς για τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Η έναρξη του καρναβαλιού έχει οριστεί τρεις εβδομάδες πριν απότην Καθαρά Δευτέρα. Στα πλαίσια του εθίμου αυτού σε πολλές ελληνι-κές πόλεις, νησιά και χωριά λαμβάνουν χώρα αποκριάτικες εκδηλώσεις,με σημαντικότερη το καρναβάλι της Πάτρας. Έτσι και φέτος έχει στηθείένα ολόκληρο πρόγραμμα εκδηλώσεων με χαρακτήρα όχι μόνο ψυχα-γωγικό αλλά και μορφωτικό.

Όσοι το προλάβαμε θυμόμαστε με νοσταλγία το καρναβάλι που γι-νόταν κάθε χρόνο στο Κακούρι με τους μασκαράδες, τα άρματα και τηναναπαράσταση του χωριάτικου γάμου. Άλλοι άνθρωποι, άλλοι καιροί...

Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινάει η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκ-κλησία και ταυτόχρονα σημαίνει το τέλος της Αποκριάς. Είναι μέρα νη-στείας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί σαράντα μέρες, όσεςκαι οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Καλή Σαρακοστή.

Γιάννης Μ. Ζαρόκωστας

√ ηÈÚfi˜ ÙˆÓ ∞ÔÎÚÈÒÓ

Οι Απόκριες, όπως παντού, είναι και στην Ελλάδα πε-ρίοδος ευθυμίας και διασκεδάσεων, πριν μπουν οι χριστιανοί

στο πέλαγος της Μεγάλης Σαρακοστής που θα νηστέψουν καιθα πενθήσουν εφτά ολόκληρες εβδομάδες έως το Πάσχα, που

ούτε γάμοι, ούτε χοροί και πανηγύρια γίνονται.

∞¶√∫ƒπ∂™

∏ ∫˘Úȷ΋ Ù˘ √ÚıÔ‰ÔÍ›·˜(οÔȘ ·Ï‹ıÂȘ)

Ο ξενώνας του χωριού μας

Τρίμηνη Πολιτιστική έκδοση του Εξωραϊστικού και Επιμορφωτικού Συλλόγου Αρτεμισιωτών Αττικής Γραφεία: Γλάδστωνος 10 Αθήνα Τ.Κ.10677• Τηλ: 210- 3831446 - 210- 5025251 http://www.geocities.com/tokakouri - e-mail:tokakouri@yahoo.gr & igonos@softlab.ntua.gr

ÃÚfiÓÔ˜ 12Ô˜ ñ ∞ÚÈıÌfi˜ ʇÏÏÔ˘ 45 ñ ¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜ 2007 - π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ˜ 2008

«ºÈÏ·ÓıÚˆ›·: ∂›ÌÂı· ÏÔ‡ÛÈÔÈ ÌfiÓÔ Ì fiÛ· ‰›ÓÔ˘ÌÂ Î·È ÊÙˆ¯Ô› ÁÈ· fiÛ· ·ÚÓÔ‡ÌÂı·»

Kακουραίοι, Αγκαλιάστε στοργικά την εφημερίδα των Αρτεμισιωτών, το ΚΑΚOYΡΙ.Αυτή μας αδελφώνει, μας ταξιδεύει στ’ όμορφο χωριό μας και κάνει τη φωνή μας ν’ ακούγεται μακρύτερα και περισσότερο.

O •ENøNA™ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Î·È Â͢ËÚÂÙ› Ï‹Úˆ˜ fiÏÔ˘˜fiÛÔ˘˜ ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó Ó· ‰ÔÎÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÙË ÊÈÏÔÍÂÓ›· ÙÔ˘. TËÏ: 27960-61154 Î·È 27960-61145 Î. ¢‹ÌËÙÚ· PfiÎη, ˘Â‡ı˘ÓË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÍÂÓÒÓ·. √ ÍÂÓÒÓ·˜ Ì·˜ ÛÙÔ fiÌÔÚÊÔ ¯ˆÚÈfi Ì·˜ Û·˜ ÂÚÈ̤ÓÂÈÓ· Û·˜ ÍÂÎÔ˘Ú¿ÛÂÈ. ∫Ï›ÛÙ ÂÁη›Úˆ˜ ‰ˆÌ¿ÙÈ·.

4199

Ηπρώτη Κυριακή της Μεγάλης Σαρακοστήςείναι η Κυριακή της Ορθοδοξίας. Είναιαφιερωμένη στην επαναφορά και την

αναστήλωση των εικόνων στους Ναούς με τηνπρωτοβουλία της αυτοκράτειρας Θεοδώρας.

Περί τον 8ο και 9ο αιώνα είχαν διαδραματι-στεί πολλά στο Βυζάντιο, ιδίως μεταξύ των λαϊ-κών μαζών και όχι μόνο.

Τότε το Βυζάντιο βρέθηκε προ του μεγάλουΑραβικού κινδύνου, τον οποίο οι στρατιωτικοίδυσκολεύονταν να αντιμετωπίσουν λόγω ελλεί-ψεως ισχυρής οικονομίας, η οποία αντιμετωπί-στηκε τότε από τον Λέοντα τον Γ’ τον Ίσαυρο, μετον περίφημο «Γεωργικό Νόμο».

Ο Νόμος αυτός ευνοούσε και προστάτευε τιςμικρές ιδιοκτησίες γης, όχι βέβαια από ιδιαίτερηαγάπη προς τις λαϊκές μάζες, αλλά επειδή απέ-βλεπε στο να χτυπήσει τις μεγάλες οικονομικέςμονάδες πάσης φύσεως προς ενίσχυση της οι-κονομίας του κράτους. Τότε χτυπήθηκαν οι με-γάλες περιουσίες του ανώτερου κλήρου και τωνμοναστηριών καθώς και ορισμένες αριστοκρατι-κές μεγάλης εκτάσεως περιουσίες.

∏ ÓËÛÙ›· ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘Η λέξη νηστεία έχει προέλευ-

ση αρχαιοελληνική. Ετυμολογεί-ται από αρνητικό μόριο ν (νη) καιτη ρίζα του ρήματος εσθίω. Δηλα-δή απέχω από κάθε τροφή. Τοέθιμο είναι πανάρχαιο και συνα-ντάται σε όλους τους λαούς καιτις εποχές. Θεωρείται ότι σχετί-ζεται με τους περιορισμούς κάθεεποχής ορισμένων ειδών τροφήςώστε να μην καταναλωθούν ταπεριορισμένα αποθέματα, αλλάκαι την πρόθεση να μαζεύεται

τροφή για την επόμενη θυσιαστή-ρια προσφορά στους Θεούς τους.Το έθιμο αυτό συνδέεται επίσηςμε τους φυσιολογικούς μηχανι-σμούς.

Η στέρηση της τροφής με τοστρες που προκαλείται στον ορ-γανισμό αυξάνει την αντοχή σεκρίσιμες καταστάσεις, αλλά καιτην επιθετικότητα.

Οι Λακεδαιμόνιοι, παραδείγ-ματι, πριν από σοβαρές πολεμι-κές επιχειρήσεις κήρυτταν γενική

νηστεία.Σε πολλούς πρωτόγονους λα-

ούς είχε μια θέση πριν από το κυ-νήγι. Για να φάνε τη σάρκα τουζώου έπρεπε να καθαριστούναπό τις προηγούμενες τροφές.Μεταγενέστερα η ιδέα αυτή πήρετη μορφή αποχής από τις συνηθι-σμένες καθημερινές τροφές προ-κειμένου να πάρουν ιερές τρο-φές, όπως π.χ. πριν από τη λήψητης θείας κοινωνίας προηγείται

ΔÈÌÒÓÙ·˜ ÙË ÌÂÁ¿ÏË Ì·˜ ÂıÓÈ΋ ÁÈÔÚÙ‹

∞¡∞∫√π¡ø™∏™ÙȘ 18 ª·˝Ô˘, Ë̤ڷ ∫˘Úȷ΋,

ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û· Ù˘ ¶·Ó·Úη‰È΋˜ √ÌÔÛÔÓ‰›·˜, Δ˙ˆÚÙ˙ 9, ı· Á›ÓÂÈ °ÂÓÈ΋ ™˘Ó¤Ï¢ÛË

ÙÔ˘ ™˘ÏÏfiÁÔ˘ Ì·˜, ·ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¢.™. Î·È ·Ú¯·ÈÚÂۛ˜.

¶·Ú·Î·Ïԇ̠Ôχ ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Û·˜.ΔÔ ¢.™.

Θα παραθέσουμε ένα απόσπα-σμα από τα Απομνημονεύματα τουστρατηγού Μακρυγιάννη, που ανα-φέρεται στο ξεκίνημα της επανά-στασης, αυτές τις τελευταίες μέ-ρες του Μαρτίου, πριν από τουςηρωισμούς και πριν από το θάνατο,την ερήμωση, τον πόνο και τα δά-κρυα με τα οποία το έθνος πλήρωσετο τίμημα της Λευτεριάς. Όταν ακό-μα πολλοί ζούσαν στην ουτοπία καιπίστευαν πως το βράδυ θα κοιμό-ντουσαν με τους Τούρκους και θαξυπνούσαν το πρωί με το Ρωμαίικο.Όσο για την πιθανή απορία αν ταΑπομνημονεύματα του Μακρυγιάν-νη ανήκουν στη λογοτεχνία, παρα-πέμπω στον αφορισμό του Σεφέρη,πως «ο Μακρυγιάννης είναι ο πιο Η Σχολική Γιορτή της 25ης Μαρτίου.

Σχέδιο της Έλλης Σολομωνίδου - Μπαλάνου, δημοσιευμένο στην «Καθημερινή» της 25ης Μαρτίου του 2000.

∫ˆ‰. ÂÓÙ‡Ô˘: 4117

Συνέχεια στην 5η σελ. Συνέχεια στην 5η σελ.

Συνέχεια στην 4η σελ.

Συνέχεια στην 5η σελ.

Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ

Τριμηνιαίο δελτίοΤριμηνιαίο δελτίο

ΙδιοκτησίαΣύλλογος Αρτεμισιωτών

Αττικής Γλάδστωνος 10 Αθήνα 10677

Τηλ: 210 3831446 Eκδότης:

Γωγώ Παπαθεοδώρου - Καραγιάννη Τηλ: 210 5025251

Ετήσιες Συνδρομές: 6 Eξωτερικού Δολ. 30

Συντακτική επιτροπή: Παπαθεοδώρου-Καραγιάννη

Γωγώ Eλένη Δάμη - Zαρόκωστα

Σταματόπουλος Γιάννης Δημ. Ρόκκας Γιώργος Ηλ.

Μπενεχούτσου Κωστούλα Μπρότση-Αλωνιστιώτη Ειρήνη

••••Ηλεκτρονική Σχεδίαση Εντύπου

Eκδόσεις-Γραφικές τέχνες Αριστέα Καρπούζη

Θεοδοσίου 21 Ίλιον (N. Λιόσια) • Tηλ-Fax: 210 2619003 -210 2625277

e-mail: karpouzi@otenet.gr

2

∫∫ √√ ππ ¡¡ øø ¡¡ ππ ∫∫ ∞∞

Στις 27 Δεκεμβρίουέφυγε από τη ζωή, στοPortland του Orego ηΤασία Γκανά.

Η Τασία γεννήθηκεστο Κακούρι το 1916,ήταν κατά σειρά το πέ-μπτο παιδί του ΙωάννηΠαπαθεοδώρου και τηςΜαριγώς, το γένος Πα-παναστασίου από τοΛεβίδι. Από μικρή γνώ-ρισε τη σκληρή δουλειά του κάμπου στη δούλεψητης αγροτικής ζωής και της οικογένειας.

Στα χρόνια που πρόβαλε η μετανάστευση στηνπατρίδα μας, μετά τον πόλεμο, υποσχόμενη χίλιαδυο καλά, το όνειρό της ήταν να φύγει για την Αμε-ρική. Εκεί που ονειρευόταν ότι όλα «έλαμπαν».Εκεί που εναπόθεταν τα όνειρά τους όλες οι «νύ-φες» που έφευγαν για τα ξένα με μια πρόσκλησηκαι ένα διαβατήριο χωρίς κανέναν άλλο εξοπλισμό.

Εκεί στο San Piego της Καλιφόρνιας παντρεύ-τηκε τον Γεώργιο Γκανά από την Τεγέα. Ήταν ευκα-τάστατος και καλός άνθρωπος. Καλλιεργημένοςκαι ευαίσθητος. Είχαν όμως μεγάλη διαφορά ηλι-κίας. Ο Γεώργιος Γκανάς θέλησε τότε να υιοθετή-σουν ένα παιδάκι, την ορφανή Ιωάννα Ιων. Τασιο-πούλου κόρη της αδερφής της Τασίας, Ελένης.

Η υιοθεσία έγινε νόμιμα και η μικρή Ιωάννα πήρετο όνομα Γκανά λίγο καιρό αργότερα ο ΓεώργιοςΓκανάς πέθανε ξαφνικά, το 1960 στην Τεγέα.

Μετά το θάνατό του όλα κάπου σκάλωσαν. Η Ιω-άννα ανεξάρτητα από τη θέλησή της δεν πήγε ποτέστην Αμερική. Έμεινε εδώ να σπουδάζει με πολλέςδυσκολίες, κουβαλώντας ένα όνομα παράπονο.

Η Τασία αγαπούσε το χωριό και είχε έρθει πολ-λές φορές στην Ελλάδα, αν και το μεγάλο της χαρ-τί ήταν πάντα η Αμερική, ήθελε η τελευταία της κα-τοικία να είναι στο Κακούρι, ίσως γιατί εμείς εδώθυμόμαστε, σεβόμαστε και προσευχόμαστε γιατους νεκρούς περισσότερο από τους ξένους.

Τα δύο τελευταία χρόνια είχε μετακομίσει στοPortland νιώθοντας ανασφάλεια κοντά στα δύο τηςανίψια, Θεόδωρο και Ιωάννη Β. Παπαθεοδώρου, ταοποία είχε πολλαπλώς ευεργετήσει στη σταδιοδρο-μία τους και στους οποίους άφησε όλη της τη μεγά-λη περιουσία.

Η κηδεία της έγινε στο Κακούρι στις 13 Ιανουα-ρίου. Είθε θεία Τασία να είναι ελαφρύ το χώμα πουσε σκέπασε και η ψυχή σου να εύρει γαλήνη καιανάπαυση στο μεγάλο ταξίδι. Εγώ θα προσεύχομαιγια σένα όπως και για τους γονείς μου με αγάπη καιιερό καθήκον.

Γωγώ Παπαθεοδώρου-Καραγιάννη

― Θεοδώρα Κολιοπούλου του Νικολάου, συζ. Ιωάννη Κολιόπουλουστην Τρίπολη στις 17-1-2008.

― Ρόκκας Χρήστος του Γεωργίου στο Αρτεμίσιο στις 29-2-2008.

Θάνατοι

Η Ζέτα Κουτσουριδάκη τουΣτυλιανού και της Θοδώρας,το γένος Κολιοπούλου και εγ-γονή του Κων/νου Η. Κολιό-πουλου (Φούγας) και ο Δημή-τρης Γούναρης του Κων/νουκαι της Μαρίας παντρεύτηκανστις 6 Οκτωβρίου 2007 στονΙ.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου(Παναγίτσα) Παλαιού Φαλή-ρου.

Οι νεόνυμφοι γιόρτασαν τογεγονός με λαμπρότατη δε-ξίωση και τρελό γλέντι με πάραπολλούς καλεσμένους και απ’το Κακούρι που κράτησε μέχριτο πρωί στο ξενοδοχείοATHENAUMINTERCONTINENTAL!!!

Γάμοι

™’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ¤Ê˘Á·Ó

Στην Τασία Γκανά― Ο Κώστας Παπακώστας και η γυναίκα του Σούλα, το γένος Γε-

ωργίου Αθ. Κακαρίκου βάφτισαν στις 6 Οκτώβρη 2007 τα δίδυμα τέκνατους. Η βάπτιση που έγινε στον Άγιο Ραφαήλ στην Τρίπολη γιορτάστη-κε με το ανάλογο γλέντι στο Μαντινειακό, στην Αρχαία Μαντινεία.

Στα νεοφώτιστα δόθηκαν τα ονόματα Στυλιανή από τις νονές τουΜαρία Γιλδή και Μαρία Ίσκου και Γιώργος από την δική του νονά Ειρή-νη Ματθαιοπούλου.

Στους ευτυχείς γονείς, παππούδες και γιαγιάδες ευχόμαστε νατους ζήσουν και να τα καμαρώσουν όπως επιθυμούν.

Βαφτίσεις

Η Ελενίτσα ξαναχτύπησε! Αλίευσε από τους μεγαλύτερους και μαςέστειλε το παρακάτω δημοτικό τραγούδι. Την ευχαριστούμε ακόμη μιαφορά.

Ελένη Βασιλείου ΣταθούληΧόρεψε λεβεντάκι μου με το βαρύ σου νάζικαι εγώ τραγούδι να σου πω, λεβέντη να σου μοιάζει.Όταν σε γένναε η μάνα σου, ο ήλιος εκατέβεικαι σου ’δωσε την ομορφιά και πάλι απάνω ανέβει.Όταν σε γένναε η μάνα σου όλα τα δέντρα ανθούσανκαι τα πουλάκια στις φωλιές και ’κείνα κελαηδούσαν.Εσένα πρέπει μάτια μου καρέκλα βελουδένια,να κάθεται η μεσούλα σου η μαργαριταρένια.Εσένα πρέπει μάτια μου στην τσέπη σου ρολόικαι στο δεξί σου δάχτυλο να παίζεις κομπολόι.

Στις 29 Φεβρουαρίου2008 πέθανε ο Χρήστος Γ.Ρόκκας.

Γεννήθηκε το 1916 στοΚακούρι από το Γιώργο Ρόκ-κα και τη Σταυρούλα το γέ-νος Κέζα. Το 1943 παντρεύ-τηκε τη Γεωργία, το γένοςΚακαρίκου και απέκτησανέξι παιδιά: τη Σταυρούλα, τοΒασίλη, τη Γιάννα, τον Πα-ναγιώτη, την Παναγιώτα και τη Φωτούλα. Τα περισ-σότερα παιδιά ξενιτεύτηκαν (Αυστραλία, Γερμανία)κι ένας έμεινε στην Αθήνα.

Ο μπάρμπα-Χρήστος με τη Ρόκκαινα και τη Γιάν-να άφησαν το σπίτι στο χωριό και εγκαταστάθηκανστον κάμπο. Εκεί ασχολήθηκαν με τα χτήματα.Άξιος δουλευτής της γης ο μπάρμπα-Χρήστοςέφτιαξε ένα μικρό παράδεισο με αμπέλια, φρούτακαι λαχανικά, ένα βαθύ πηγάδι με δροσερό νερό καιένα σπίτι φιλόξενο στους επισκέπτες του κάμπου.

Καλό σου ταξίδι θείε.Γωγώ Παναγ. Κακαρίκου

Στο θείο ΧρήστοΜήνυμα στέλνω με πουλιά, γράμμα με χελιδόνια,

να πάνε χαιρετίσματα στα έρημα τα ξένα.

Τώρα που ανθούν οι μυγδαλιές και ζωντανεύει η

πλάση

ο μπάρμπα-Χρήστος έφυγε, ερήμωσε ο κάμπος.

Ο κάμπος που ’χε όνομα... (στου Ρόκκα λέγαν

όλοι)...

Και ποιος θα πάει και ποιος θα ’ρθεί κρύο νερό να

φέρει;

ποιος θα ποτίσει τ’ άλογα, ποιος θα κλαδέψει αμπέ-

λια;

ποιος τ’ όργωμα, ποιος τ’ άρμεγμα καταμεσής του

κάμπου;

Η Ρόκκαινα είναι μοναχή, ορφάνεψε η Γιάννα.

Ποιος θα τραβήξει κρύο νερό απ’ το βαθύ πηγάδι;

Θα ξεραθεί ο βασιλικός, θα ξεραθεί κι ο δυόσμος.

Θα φύγουνε και τα πουλιά που σπόρους δε θα βρί-

σκουν.

Τ’ ακούτε εκεί στην ξενιτιά ξενιτεμένα αδέρφια

που φύγατε σαν τα πουλιά και σαν τα χελιδόνια;

Γωγώ Παναγ. Κακαρίκου

Χρήστος Ρόκκας

― Αλέκου Κ. Κουσιάκηη γυναίκα του Αθηνά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€

― Φωτεινής Ανδ. Σταματοπούλουη κόρη της Γιώτα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€

― Χρήστου Γ. ΡόκκαΓιώργος Η. Ρόκκας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Γιάννης Η. Ρόκκας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Γρ. Χρ. Σταματόπουλος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€

― Τασίας ΓκανάΒασίλειος και Ευγενία Παπαθεοδώρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100€Γωγώ Παπαθεοδώρου - Καραγιάννη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€

Προσφορές στη μνήμη

Μη μας ξεχνάτε! Φίλες και φίλοι του Συλλόγου Αρτεμισιωτών, όπου κι αν έρχεται η εφημερίδα μας, μη μας ξεχνάτε. Χωρίς τις δικές σας συνδρομές, δεν μπορούμε να κυκλοφορήσουμε. Μην ξεχνάτε τη συνδρομή σας. Σας ευχαριστούμε πολύ.

Το Δ. Σ.

ΠΩΛΕΙΤΑΙΟικόπεδο 3 στρ.

εντός του χωριού οικοδομήσιμοΠληροφορίες:

Ζιωτοπούλου Άννα6973747419

Την πρώτη του Οκτώ-βρη του 2007 απεβίωσεστο Λεβίδι η θεια μας Γιαν-νούλα Αλεξίου Νικολάουτο γένος Κων/νου Σταθού-λη, σε ηλικία 92 χρονών.

Η εκλιπούσα έμεινε χή-ρα σχεδόν 40 χρόνια, μό-νη, χωρίς παιδιά. Είχεόμως την αμέριστη αγάπη των συγγενών της, αδελ-φών και ανιψιών, των γειτόνων και των φίλων.

Ήταν εξαιρετικά ευφυής, δραστήρια, αποφασι-στική και επίμονη σε ό,τι αναλάμβανε. Επί πλέοναγαπούσε την ζωή με πάθος, διάβαζε με μανία όλατα βιβλία που της δίναμε, αγωνιζόταν διαρκώς.

Ήταν κοινωνική, βοηθούσε με αφιλοκέρδειασυγγενείς και γείτονες με όποιον τρόπο μπορούσε.Θα μας τη θυμίζουν πάντοτε τα εργόχειρα πουέφτιαξε σ’ όλους εμάς με τέχνη και μεράκι. Είχε τοαίσθημα της δικαιοσύνης και της ανεξαρτησίαςέντονα ανεπτυγμένο. Ήταν περήφανη και ανταπέ-διδε ό,τι της πρόσφερες.

Μέχρι τη στιγμή που “έφυγε”, παρακολουθούσετην επικαιρότητα και είχε άποψη για ό,τι συνέβαινε.Θεία, έφυγες πλήρης ημερών, όμως δε θα σε ξεχά-σουμε ποτέ, γιατί η ηθική και υλική βοήθειά σου,όποια κι αν ήταν, σε καθένα από μας, καθώς και οισυμβουλές σου μας είναι πολύτιμες.

Με σεβασμό και πολλή αγάπη.Τα ανίψια σου

Γιαννούλα Κ. Σταθούλη-Νικολάου

B·Û›Ï˘ ™. ™Ù·ıÔ‡Ï˘ EÌfiÚÈÔ ·ÏÔ˘ÌÈÓ›Ô˘,

ÂÍ·ÚÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ï·ÛÙÈÎÒÓK·Ï·Ì¿Ù·˜ 113

(KÙ›ÚÈ· ·ÏÈ¿˜ BÈÔÙ¯ÓÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜) TÚ›ÔÏË TËÏ. 2710-235616 Fax: 2710 243065

Φωτούλα Γ. Βλάχου-Γιαννακοπούλου . . . . . . . . . . . . .40€Αγγελική Γ. Σταθούλη-Μοσχάκη . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Βασίλης Χ. Ρόκκας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Γιάννης Η. Ρόκκας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Α/φοί Χρόνη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100€Ευγενία Φ. Ζιωτοπούλου-Καπελώνη . . . . . . . . . . . . . . .20€Αθηνά Π. Χρόνη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100€Γιάννης Δ. Ψαρράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20€Θεοδώρα Ν. Μπρότση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80€Γεώργιος Ν. Μπρότσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30€Γιώργος Δ. Οψιμούλης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100€Χρυσολένη Δ. Σπυροπούλου-Δουρουντάκη . . . . . . .100€Κώστας Σκουρογιάννης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Νικήτας Δ. Κουσιάκης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100€Νίκος Δ. Κουσιάκης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Βούλα Θ. Κακαρίκου-Κοσκινά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30€Τρισεύγενη Γ. Βλάχου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20€Κατερίνα Δ. Δούρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150 δολ. USAΙωάννα Αθ. Παπαδημητρίου . . . . . . . . . . . . . . .50 δολ. USAΡούλα Κ. Κολιοπούλου-Κουτσουριδάκη . . . . . . . . . .100€Μαρία Βελέντζα-Νάγου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Ελευθέριος Β. Παυλής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€Ιωαν. Θ. Κωτσιοπούλου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20€Ιωαν. Δούρος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ

Μανούλα μου γλυκιά,Ήταν Τετάρτη 5:40 το πρωί η

ώρα που ξύπνησα. Αυτήν την ώραέφυγες για το μεγάλο και χωρίςγυρισμό ταξίδι. Ημέρα του Δεκέμ-βρη 12 το 2007 πήρες το δρόμο γιανα βρεις στον Άδη για να φτάσεις,καλό σου κατευόδιο, καλό ταξίδινα ’χεις.

Εκεί μανούλα μου θα βρεις τονπατερούλη μου, να τον φιλήσειςσταυρωτά, να τον σφιχταγκαλιά-σεις και να του πεις ήταν το πέρα-σμά του στη ζωή απόδειξη της ανθρωπιάς.

Πέντε τώρα χρόνια, μάνα μου έχει που σε περιμένει. Σουέχει στρωμένο το τραπέζι και γύρω-γύρω κάθονται τα αδέλ-φια σου, τα ανίψια σου και η νύφη σου και όλοι οι δικοί του.Στην πόρτα είναι ο πατέρας σου Γεώργιος Κλημέντζος, πουέφυγε εδώ και πολλά χρόνια και εσύ από 13 χρονών γεύτηκεςορφάνια. Στο δρόμο βγήκε η μάνα σου να σε προϋπαντήσει.Κοιτάει να μην χαθείς και δεν τους συναντήσεις. Μανούλαμου γλυκιά εσύ μαζί με τον πατερά μου μεγάλωσες έξι παιδιάμε φτώχιες, πίκρες και βάσανα. Κουράστηκες πολύ.

Ήταν το 1970 ημέρα 28 Σεπτέμβρη που φύγαμε για την ξε-νιτιά. Μας γνωρίσατε δυο πατρίδες. Αφήσαμε την ωραία μαςΕλλάδα, μάνα μου και ήρθαμε στην Αμερική εσύ, εγώ, η Πίτσακαι η Τούλα και ο πατέρας μου. Πικρός ο χωρισμός μανούλαμου, γιατί πίσω αφήσαμε τις αδελφούλες μου Γεωργία, Βαγ-γελίτσα και Σούλα.

Ο πόνος σου μανούλα μου για τα παιδιά σου σε γύρισε κο-ντά τους να τα πάρεις και αυτά κοντά μας να τα φέρεις. Δενθα ξεχάσω μάνα μου ποτέ την ώρα που το τραπέζι μας πάλιγέμισε και τη χαρά που ένιωσα να είμαστε όλοι μαζί.

Δεν θα ξεχάσω μάνα μου τα λόγια τα δικά σου και του πα-τέρα μου. Τα παιδιά είναι χαρά Θεού και όλα σας τα πλούτη.

Ο πατέρας μου μανούλα μου έλεγε έξι διαμάντια έχω.Και τα έξι τα διαμάντια τώρα μάνα μου και όλα σου τα εγ-

γόνια, οι γαμπροί σου και όλοι οι δικοί σου, δεχθήκαμε το με-γάλο σου ταξίδι.

Γύρε την πόρτα πίσω σου, να κλείσει να σφαλίσει, μη φύ-γει άλλος μάνα μου στο κάτω κόσμο νάρθει. Γιατί πίσω όσοιαπομείναμε πονάμε και λυγάμε, τα δάκρυα στεγνώσανε, ταπόδια δε βαστάνε.

Μανούλα μου να ζεις αιώνια δεν μπορείς έτσι είναι το μοι-ραίο, ό,τι άφησες στο πέρασμά σου θα ζει, είναι αιώνιο,ωραίο, είναι δικό σου.

Για εμάς δεν πέθανες, δεν ξεχνιέσαι. Είσαι μάνα μου μο-ναδική και αλησμόνητη. Μανούλα μου στου παραδείσου τιςδροσιές να αναπαυθεί η ψυχή σου, στη θέση που σου φύλα-ξαν οι πράξεις της ζωής σου.

Ήσουν το παν που μας αγάπησες. Έδωσες το παν και έμει-νες στις καρδιές μας. Η απουσία σου μας θυμίζει την ανθρω-πιά, το ήθος, το χαμόγελο, την ευγένεια, τη χαρά, αρετές πουσε διέκριναν.

Μάνα μου εσύ και ο πατέρας μου. Η μνήμη σας για πάνταμαζί μας. Να είναι ελαφρύ μανούλα μου το χώμα της Αμερι-κής που σε σκέπασε στις 17 Δεκέμβρη το 2007. Ηλικία 77χρονών. Καλό ταξίδι μανούλα μου γλυκιά.

Η κόρη σουΣταυρούλα Θ. Κακαρίκου (Κοσκινά)

Τετάρτη ήταν πρωί και η εορτή του Αγίου Σπυρίδωνα πουέφυγες απ’ τη ζωή γλυκιά μου μανούλα.

Η Παναγιά σε αγάπησε και ο Χριστός σε ανάπαυσε, σε ξε-κούρασε.

Ήσουν κουρασμένη, πονεμένη και βασανισμένη.Τώρα πια θα ξεκουραστείς και απ’ εκεί που είσαι αξέχαστη

μανούλα θα στέλνεις την ευχή σου στις 6 κόρες σου και γα-μπρούς σου, στα 12 εγγόνια σου και στην μικρή δισέγγονήσου Παναγιώτα.

Πάντα θα σε θυμόμαστε.Άγια τα χώματα της Αμερικής να είναι μανούλα που σε

σκέπασαν.Η κόρη σου Παναγιώτα Κουτσιούκου

Μανούλα σε πονέσαμε και ήρθαμε να σε δούμεμα εσύ είχες τα μάτια σου κλειστά,τα χέρια σταυρωμένα,τις πόρτες σου κλειστέςκαι τα κλειδιά παρμένα.Φωνάζουμε, βάζουμε φωνήπου είσαι μανούλα μας χρυσή.Μα εσύ πήρες δρόμο μακρινόπου δεν έχει γυρισμό.Αιωνία σου η μνήμη.Οι κόρες σουΠαναγιώτα Κακαρίκου-ΚουτσιούκουΕυαγγελία Κακαρίκου

Για δες καιρό μανούλα μαςπου διάλεξε ο Χάρος να σε πάρει.Τώρα που είναι του Χριστούκαι έρχονται και τα χιόνιακαι εσύ θα κάθεσαι στην ξενιτιά αιώνια.

Οι κόρες σου Σταυρούλα Κακαρίκου-ΚοσκίνηΓεωργία Κακαρίκου-Πλευρίτη

Αθανασία ΚακαρίκουΔήμητρα Κακαρίκου-Αρβανίτη

Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008 ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ 3

™’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ¤Ê˘Á·Ó

Τα DVD του Συλλόγου μας

Όλα τα τελευταία μεγάλα γεγονότα του συλλό-γου είναι σε DVDα) Χορός του Συλλόγου 2004β) Εγκαίνια του ξενώναγ) Κοπή της πίτας το 2006δ) Αρτεμισιακά - Αργαλειός 2006Η τιμή κάθε DVD είναι 20€.Τα μέλη του Δ.Σ. του συλλόγου δέχονται παραγ-γελίες.Στέλνονται και στο εξωτερικό.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου

Γυναικεία υφάσματα ποιότηταςAı·Ó·Û›· K·ÙÛÈÊÒÏË

(κόρη της Γεωργίας I. Tσαγκαλάκη)

Πελοπίδα 10 Tρίπολη Tηλ: 2710-223954

OI EΠITAΓEΣ EMBAΣMATA ΚΑΙ ΟΙ EΠIΣTOΛEΣγια την εφημερίδα να στέλνονται στη διεύθυνση:

Σύλλογος Αρτεμισιωτών Γλάδστωνος 10 T.K. 106 77 Aθήνα

Στην αγαπημένη μάναΕλένη Θ. Κακαρίκου

Στον Αλέκο ΚουσιάκηΣτη δική μου μάναΤελείως αναπάντεχα ήρθαν τα

άσχημα νέα για το θάνατο του κα-λού μου φίλου Αλέκου Κουσιάκη.Το σοκ ήταν μεγάλο για όλους καιειδικά για εμάς που τον ζήσαμεκαι περάσαμε πολλές όμορφεςστιγμές μαζί.

Με τον Αλέκο ήμασταν φίλοιαπό παιδιά και παρ’ όλο που δενζούσαμε κοντά, πάντα η επαφήμας ήταν στενή και ουσιαστική,στηριγμένη στην απόλυτη εμπιστοσύνη.

Μου στεκόταν και με στήριζε πάντα σαν αδελφός καιέτσι ακριβώς τον αισθανόμουν κι εγώ. Ο Αλέκος χαρακτη-ριζόταν από ευγένεια, καλοσύνη, επιθυμία για προσφοράστους συνανθρώπους του. Αρχές και αξίες που μαζί με τηνσύζυγό του Αθηνά, μετέδωσαν στα δύο τους παιδιά.

Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που είχα τον Αλέκοφίλο πραγματικό στη ζωή μου. Οι αναμνήσεις τόσο από ταπαιδικά αλλά και από τα πρόσφατα χρόνια με τις συζητή-σεις, τη ζεστή παρέα μας θα με συντροφεύουν πάντα!

Αλέκο μου θα βρίσκεσαι πάντα στο μυαλό και την καρ-διά μου.

Ο φίλος σουΔημήτρης (Δημητράκης, όπως με φώναζες) Ρόκκας

Ο Αλέκος γεννήθηκε το 1947 στο χωριό μας όπου έζη-σε τα παιδικά του χρόνια. Ήταν το δεύτερο παιδί του Κων-σταντίνου και της Γιαννούλας Κουσιάκη. Σε νεαρή ηλικίαμαζί με τον αδελφό του Λάκη ακολούθησαν το ρεύμα τηςεποχής και ξενιτεύτηκαν στη Ν. Αφρική. Δουλεύονταςσκληρά πρόκοψαν και δημιούργησαν καλές οικογένειες.

Ο Αλέκος παντρεύτηκε την Αθηνά και πέρασαν μια ζωήμαζί γεμάτη αγάπη και στήριξη ο ένας για τον άλλον. Απέ-κτησαν δύο εξαίρετα παιδιά, τη Γιαννούλα και τον Κώστα.

Αγαπούσε πάρα πολύ το χωριό και επεδίωκε να περνάαρκετούς μήνες στο Κακούρι μας για να είναι κοντά στουςγονείς του, τους οποίους φρόντιζε υποδειγματικά. Το χω-ριό το ζούσε όσο περισσότερο μπορούσε. Αγαπούσε τοκαφενείο, τη συναναστροφή με τους χωριανούς του, τακαλαμπούρια, τα πειράγματα... Βοηθούσε συγγενείς καιφίλους που είχαν ανάγκη τόσο στο χωριό όσο και στη Ν.Αφρική. Τώρα πλέον με την μεγάλη απώλεια του Αλέκου, ηαπουσία του θα είναι παραπάνω από αισθητή. Εδώ ταιριά-ζει η φράση: το χωριό έγινε φτωχότερο! Όλοι οι χωριανοίσυμμερίζονται τον πόνο της γυναίκας του, των παιδιώντου και του μπάρμπα-Κωνσταντή που έζησε τη μεγάλη πί-κρα να χάσει και τα δύο του παιδιά σε πρόωρη ηλικία.

Η Κακουρέικη κοινότητα και στο χωριό και στη Ν. Αφρί-κη εθλίβη βαθύτατα για το δυσαναπλήρωτο κενό που άφη-σε ο Αλέκος.

Τρεις μήνες επεράσανε κι ακόμα δεν εφάνης.Η άνοιξη ξεπρόβαλε κι έφυγε ο χειμώνας.Τα χελιδόνια φθάσανε και όλο με ρωτάνε:― Που είναι η περιστέρα μας και που η πέρδικά

μας;Εμείς για ποια θα κελαηδούμε για ποιάνε θα το λέ-

με;Σε ποιας την πόρτα θαρχόμαστε τραγούδι για να

πούμε;Και ποια θα μας αφουγκράζεται, όταν θα τραγου-

δούμε;Σαν σου κτυπάμε το πρωί, κουβέντα δεν ακούμεκαι σαν κουρνιάζουμε από βραδύς μαυρίλα συνα-

ντούμε.― Και εγώ τότε τι ν’ αποκριθώδεν ξέρω τι να είπω;― Να τους πω ψέμματα πως πας και θα γυρίσεις;Να τους πω ψέμματα πως άλλαξες σπίτι;Κι αν με ρωτήσουνε που, για νάρθουν να σε βρού-

νε;Εγώ, τότε τι να τους πω; τι να τους απαντήσω;― Μαύρισε ο ουρανός, εχάθηκε ο ήλιοςκαι τα πουλιά εσιώπασαν.Μόνο, ένας κότσιφας μοιρολογεί και λέει:― Μην την ψάχνετε πουλάκια μουκαι μην την καρτερείτε.Πέταξε στον ουρανό, πήγε πολύ ψηλά μαςέφυγε σαν αετός στον Άδη για να πάει.Άφησε χαιρετίσματα σαν έρθετεαπό μακρυά τα ξένα.Τα ξένα την αγκάλιασαν, για να την εχαρούνεκι άφησε κόρη ορφανή, πουλιά δυστυχισμέναάφησε το σπιτάκι της, στην ερημιά να ζήσει.Την χαίρεται η μαύρη γηςτην τρώει το σκοτάδι.Σφαλίσανε τα μάτια τηςκαι πια δεν θα μας βλέπει.

Κουμπώσανε τα χείλη τηςκαι πια δεν μας μιλάει.Εβούλωσαν τα αυτάκια τηςκαι πια δεν μας ακούει.

Κουράστηκε, απόκανε, έγειρε να πλαγιάσειβαρύς ο πόνος και βουνό είναι το παράπονό της,δεν άντεξε η καρδούλα της κι αποκοιμήθη.

Αφιερωμένο στη μητέρα μουΗ κόρη της Γιώτα Σταματοπούλου

Έτσι η στρατιωτική αριστοκρατία των Ισαύρων ήρθε σε σύγκρουσημε την αριστοκρατία του μεγάλου πλούτου της εκκλησίας και πολλώνμοναστηριών.

Οι στρατιωτικοί απαιτούσαν περισσότερη γη και χρήματα από τηνπάμπλουτη εκκλησία. Η αντίσταση που προβλήθηκε ήταν έντονη. Οιλαϊκές μάζες παρασυρμένες από τη «θολή πίστη» -γιατί κανείς δεν είχεφροντίσει για τη σωστή διαφώτιση από την εκκλησία ως προς το ρόλοτων εικόνων, αντιθέτως τις εικόνες η ίδια η εκκλησία εκμεταλλευότανεγια πλουτισμό- και απομυζούσε τις λαϊκές μάζες.

Τα πράγματα οξύνθηκαν πολύ. Τότε το αυτοκρατορικό διάταγμα του728 απαίτησε την αφαίρεση των εικόνων από τις εκκλησίες. Μόνο οΣταυρός επιτρέπετο στην κόγχη της αψίδας.

Οι έριδες αυτές μεταξύ εικονομάχων και εικονολατρών κράτησανμέχρι το 843.

Οι εικονομάχοι βρήκαν υποστήριξη στην Μ. Ασία, ενώ στην Ελλάδακαι στις ευρωπαϊκές κτήσεις του Βυζαντίου βρήκαν υποστήριξη οι εικο-νολάτρες. Πολύ κακό έκαναν οι ακρότητες που συνόδευσαν την έκδο-ση των διαταγμάτων: οι εξευτελιστικοί διωγμοί κατά των εικονολα-τρών, οι ασήκωτοι φόροι, η διαπόμπευση χωρίς έλεος των μοναχών αν-δρών και γυναικών, δημιούργησαν εχθρικό κλίμα κατά των εικονομά-χων, των οποίων υπερασπιστής ήταν ο αυτοκράτορας Θεόφιλος.

Μόλις όμως αυτός πέθανε, η σύζυγός του Θεοδώρα, συγκάλεσε Σύ-νοδο το 843 και επανέφερε τις εικόνες της εκκλησίας.

Οι αλήθειες είναι ότι οι στρατιωτικοί βέβαια κατόρθωσαν να αντιμε-τωπίσουν νικηφόρα τους Άραβες και να αποτρέψουν τον κίνδυνο πουαπειλούσε το Βυζάντιο.

Οι εικονομάχοι όμως έκαναν σοβαρά σφάλματα, διότι δεν επεδίω-ξαν να θεραπεύσουν την «εικονολατρεία» ως εκτροπή της ορθής πί-στης και ευσέβειας. Έδειξαν καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης επιπολαιό-τητα και υπεροψία απομακρύνοντας τις εικόνες από τις εκκλησίες.

Γωγώ Παπαθεοδώρου-Καραγιάννη

Το χωριό μας, από τα πολύπαλιά χρόνια, δαρμένο από τηφτώχεια και τις ανυπέρβλητεςβιοποριστικές ανάγκες, έστρεφετο βλέμμα του στα ξένα. Ζητούσεδιεξόδους για να ζήσει και η Αμε-ρική πολλά «υποσχόμενη» τότετράβηξε πολλούς άνδρες κοντάτης. Εκεί εργάτες στις γραμμέςτων τρένων οι περισσότεροι Κα-κουραίοι δούλεψαν σκληρά γιατις οικογένειες που είχαν αφήσειπίσω τους. Άλλοι μετά από λίγοδιάστημα μην αντέχοντας ξανα-γύρισαν στο χωριό, οι περισσότε-ροι.

Έμειναν όμως πολλοί εκεί καιεργαζόμενοι σκληρά έκαναν προ-κοπή και οικογένειες στην ξένηχώρα.

Με τη βοήθεια του μπάρμπα-Βασίλη καταγράφω, με πολύ σε-βασμό στη μνήμη τους, μερικάονόματα συμπατριωτών μας πουέφυγαν για την Αμερική τα χρό-νια εκείνα.

Αυτοί γύρισαν ξανά:Βασ. Γ. ΠαπαγεωργίουΧρ. Νάγος (γέρο-Κίτσιος)Μιχ. ΣυμπρούκοςΒασ. Ιωαν. Νάτσης (Γκάιδας)Χρ. Συμπόνης (Κουβαρντάς)Βασ. Κυπραίος (Τσιρίκος)Θεοδ. Γ. Σχίζας (Πόλης)Ιωαν. ΠαπαδημητρίουΒασ. Ιωαν. ΖιωτόπουλοςΔημ. Νικ. ΚουσιάκηςΓεωρ. Δ. ΣταματόπουλοςΔιον. Δημ. ΔάμηςΑντων. Σχίζας (Προραντάς)Δ. Κοντοδιαμαντής (Γκάτζος)

Νικ. ΡόκκαςΠαν. ΡόκκαςΚων. ΡόκκαςΙωαν. Νικ. Σταματόπουλος (Μπαζιντάκος)Γ. Παπανικολάου - ΚοκκίνηςΣπυρ. Σταθούλης (Ντασκούλιας)Δημ. ΚαρατζιάςΧαρ. Τσαγκαλάκης (Έρης)Θεοδ. Δ. ΣπυρόπουλοςΓεωρ. Συμπόνης (Μπίνιαρης)

Αυτοί που παρέμειναν στα ξένα:Βασ. Ιωαν. ΔούροςΓ. Ιωαν. Νάτσης (Γκάιδας)Β. Αντωνόπουλος (Τσελέπης)Κολιός ΠαναγιώταροςΝτίνος Κυπραίος (Σιαλέκος)Χρ. Β. Κυπραίος (Τσιρίκος)Σπ. Δημ. ΣπυρόπουλοςΓ. Β. ΤσαγκαλάκηςΙωαν. Π. ΔάμηςΘεοδ. Π. ΔάμηςΒαγγέλης και Θεοδώρα Δάμη Ιωαν. Κ. ΑναστασιάδηςΕπαμ. Φ. ΔούροςΓ. Ιωαν. Τσαγκαλάκης (Γιαβάννης)Βαγ. Στ. ΓκόνοςΙωαν. Δ. Κοντοδιαμαντής (Γκάτζος)Παν. Κ. Σχίζας (Χελιώτης)Δημ. Σπ. ΣταματόπουλοςΑθαν. Παναγιώταρος (Τσερέπας)Νικ. ΚουσιάκηςΔημ. Τασιόπουλος (Κοτσιομήτσος)Ιωαν. Β. ΛαγούσηςΙωαν. Τασιόπουλος

(Τρουσέλος)Ιωάν. Δ. Μπρότσης (Βέλπης)Ανδρ. Σωτ. Τσαγκαλάκης

Κι ένα ανέκδοτο της εποχής τουςΟι πατριώτες μας, μαζί με άλ-

λους εργάτες, Έλληνες και όχιμόνο, όταν άρχιζαν δουλειά στιςγραμμές των τρένων η πρώτητους μέριμνα, σύμφωνα με τουςκανονισμούς ήταν να ανοίξουνένα μεγάλο βόθρο δύο τρία μέ-τρα βάθος. Στις ανάπαυλες τηςδουλειάς είχαν τα καλαμπούριατους και τα πειράγματά τους, θυ-μόντουσαν την πατρίδα και κερ-νούσαν ο ένας τον άλλον με τησειρά για το «Καλή Πατρίδα»κ.λ.π.

Ο γέρο-Βέλπης (Δημ. Μπρό-τσης) είχε βάλει στο μάτι κάποιονΤραχανά από ένα γειτονικό χω-ριό, έναν γεροδεμένο νέο, πουόμως δεν κερνούσε ποτέ! Ότανκάποτε στη διαδρομή άνοιξαν τοβόθρο, ο γέρο-Βέλπης παίρνειύφος και λέει: ― Όποιος πηδήξεικάτω εγώ κερνάω τάληρο. ―Εγώ, βιάζεται να ορίσει ο Τραχα-νάς και πηδάει κάτω. Ο γέρο-Βέλ-πης πετάει το τάληρο. Ο Τραχα-νάς περιχαρής απευθύνεται σεόλους και λέει: ― Τώρα τραβήξτεμε ν’ ανέβω. ― Όχι, του λέει ο γέ-ρο-Βέλπης. Κάτω έχει 5 επάνωέχει 10. Πέτα 10 δολάρια να σετραβήξουμε.

Ο Τραχανάς μη μπορώντας νακάνει αλλιώς κέρασε αυτή τη φο-ρά!

Γωγώ Παπαθεοδώρου-Καραγιάννη

ΓAΛΛIKO KATAΣTHMAΛEYKΩN EIΔΩN - KOYPTINΩN

Bασίλης A. Σταματόπουλος Eρμού 15 TρίποληTηλ: 2710 238621

Ã. ™Δ∞ª∞Δ√¶√À§√™

øÚÔÏfiÁÈ· - ∫ÔÛÌ‹Ì·Ù·∂ıÓ. ∞ÓÙ›ÛÙ·Û˘ 52

ΔËÏ. 2710 232633 ñ ΔÚ›ÔÏË

2710-233185

Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ 4

∏ ∫˘Úȷ΋ Ù˘ √ÚıÔ‰ÔÍ›·˜ ªÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ∫·ÎÔ˘Ú·›ÔÈ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋ÚÈÓ ·fi ÙÔÓ fiÏÂÌÔ

Πολλές φορές ακούμε στιςμέρες μας αυτή τη μαγική λέξη,που πιπιλίζουν συχνά μικροί καιμεγάλοι. Η πολυπολιτισμικότητα,λένε, είναι μία μεγάλη ευλογίαγια την πατρίδα μας. Αποδεικνύειτο μεγαλείο της ελληνικής ψυ-χής. Τη δυνατότητα των Ελλή-νων να συμβιώνουν ειρηνικά μεάλλους λαούς διαφορετικώνπροελεύσεων.

Μέχρι τώρα ήμασταν ένας λα-ός με θαυμαστή ομοιογένεια θρη-σκευτική, γλωσσική, φυλετική,κοινωνική, ιστορική. Αυτό δενφαίνεται να το εκτίμησαν όσοέπρεπε οι θιασώτες της πολυπο-λιτισμικότητας. Άρχισαν, λοιπόν,να λένε και να ξαναλένε ότι πολ-λά έχει να κερδίσει η χώρα, εάναπό μονοπολιτισμική χώρα μετα-τραπεί σε πολυπολιτισμική. Και τισημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι θα εί-μαστε καλύτερα, αν αντί όλοι οιΈλληνες που ζούμε στην Ελλάδα

και που μιλάμε μια γλώσσα - τηνελληνική - και έχουμε μια θρη-σκεία - την ορθόδοξη - και ανή-κουμε σε ένα έθνος - το ελληνικό- και έχουμε κοινή ιστορία - τη δι-κή μας - θα ζήσουμε με άλλουςλαούς που θα έρθουν κοντά μαςκαι θα εγκατασταθούν εδώ καιπου θα έχουν άλλη ιστορία, άλληθρησκεία, άλλη γλώσσα και θαανήκουν σε άλλες φυλές.

Και εμείς τους πιστέψαμε καιμπήκαμε στο χορό και αρχίσαμενα χειροκροτούμε το γεγονός ότιγινόμαστε σιγά-σιγά χώρα πολυ-πολιτισμική. Λες και μας χάρισανκάποιο θησαυρό που τον είχαμεστερηθεί. Αλλά τώρα συνερχόμα-στε και αρχίζουμε να σκεφτόμα-στε. Τελικά, είμαστε κερδισμένοιή χαμένοι με την πολυπολιτισμι-κότητα; Διερωτώμαστε, δεν μαςφτάνει τάχα ο δικός μας πολιτι-σμός; Έχουμε ανάγκη από συ-μπληρώματά του; Πρέπει, με άλ-

λα λόγια, να προστρέξουμε σταφώτα των άλλων πολιτισμών γιανα ωφεληθούμε; Γιατί τόση ηττο-πάθεια και αποστροφή σε ό,τι εί-μαστε; Γιατί αυτή η απαξίωση τωνελληνικών μας καταβολών;

Και βέβαια, κανείς δεν λέειότι όλοι οι ξένοι είναι άχρηστοι ήότι οι μόνοι ικανοί και άξιοι είμα-στε εμείς. Άλλο όμως αυτό καιάλλο να επιδιώκουμε το προτέρη-μα της φυλετικής, γλωσσικής,θρησκευτικής και εθνικής μαςομοιογένειας να το ανταλλάξου-με με την πολιτισμική πανσπερ-μία, όπου σε λίγο η μάνα θα χάνειτο παιδί και το παιδί τη μάνα καιδεν θα ξέρει κανείς αν ζει στηνΕλλάδα που ξέρουμε ή σε κάποιαάλλη μακρινή χώρα. Ήδη, στουςδρόμους της Αθήνας και των άλ-λων πόλεων, περπατώντας,ακούς να μιλούν διάφορες γλώσ-σες και αρχίζεις να νιώθεις ξένοςμέσα στο σπίτι σου...

¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›

√ÌÔÈÔÁ¤ÓÂÈ· Î·È ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·°Ú¿ÊÂÈ Ô °È¿ÓÓ˘ ª. ∑·ÚfiΈÛÙ·˜

Τα χιόνια του Φλεβάρη

Ο Φλεβάρης φέτος μας έδωσε αρκετές χειμωνιάτικες μέρες. Μέρεςμε πολύ κρύο, χιόνια και παγωνιές.

Ο υδράργυρος αρκετές μέρες στο χωριό κατέβηκε κάτω από το μη-δέν. Έφτασε και τους -150C!

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ξαναεμφανιστούν μετά από αρκετάχρόνια “σπαθιά” από πάγο να κρέμονται στις στέγες των κτιρίων.

Σπαθιά πολλών μέτρων, σαν αυτά που κάποτε μικροί γλείφαμε σανμαντζούνια!

Συνέχεια απ’ την 1η σελ.

νηστεία.

Νηστεία και εξαγνισμόςΣτην αρχαία Ελλάδα η πολυήμερη νηστεία, η σεξουαλική αποχή και

η στέρηση λουτρού (ως αντίθεση προς την καθημερινότητα) ήταν τρό-ποι εξαγνισμού στους ιερείς των ναών κατά την προετοιμασία των εορ-τών. Ήταν δηλαδή η νηστεία ένα «εισιτήριο» για την είσοδό τους στονιερό χρόνο των εορτών.

Οι Έλληνες νήστευαν κατά τα Ελευσίνια μυστήρια και τα Θεσμοφό-ρια. Ακολουθούσαν το πρότυπο της Θεάς Δήμητρας που λυπημένη γιατην απώλεια της κόρης της Περσεφόνης θεληματικά στερήθηκε τηντροφή.

Αλήθεια πόσο ξεπερνούν τους αιώνες και ταξιδεύουν μέσα στο χρό-νο μερικά πράγματα είναι απορίας άξιον.

Επιτρέψτε μου μια προσωπική εμπειρία.Η Τσάτσα Ουρανία στο Λεβίδι, μια γερόντισσα πολλών χρόνων

εκτός από τη μεγάλη νηστεία που έκανε πάντα επί τριάντα χρόνια, πεν-θώντας το «γέρο της» δεν λούστηκε ποτέ παρά μόνο κάθε Παρασκευήέριχνε στο κεφάλι της λίγο ξύδι, για λουτρό ούτε λόγος. Έτσι πίστευεότι θα τον συναντούσε όταν πέθαινε τον γέροντά της!

Οι χριστιανικές νηστείεςΚατά την Αγία Γραφή νήστεψαν ο Μωυσής, ο Δαβίδ και οι Προφή-

τες, νήστεψαν ο Χριστός 40 ημέρες στην έρημο και οι Απόστολοι. Νη-στευτής είναι ένα από τα χαρακτηριστικά ονόματα του Αγίου Ιωάννητου Προδρόμου.

Τη βάση των χριστιανικών νηστειών αποτελούσαν στην αρχή τα Πά-θη και η Ανάσταση του Χριστού, γι’ αυτό η πρώτη και η παλαιότερη νη-στεία είναι η νηστεία πριν από το Πάσχα σε ανάμνηση των Παθών τουΚυρίου και της αποχώρησής του από τον κόσμο, σύμφωνα με τα λόγιατου ιδίου: «Ελεύσονται ημέραι, όταν απαρθή απ’ αυτών ο Νυμφίος καιτότε νηστεύσουσι».

Την προ του Πάσχα νηστεία τηρούσαν αυστηρά οι πρώτοι Χριστια-νοί, οι οποίοι ακολουθώντας το παράδειγμα των Αποστόλων έμενανάσιτοι τρώγοντας μόνο μια φορά την ημέρα ξερό ψωμί και πίνοντας λί-γο νερό.

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ονομάστηκε έτσι για να διακρίνεται απότις άλλες νηστείες, πρωτίστως από τη νηστεία του σαρανταήμερουπριν από τα Χριστούγεννα.

Υπάρχει άποψη ότι η νηστεία διαρκούσε όχι 40 ημέρες, αλλά σαρά-ντα ώρες, μερικοί δε συγγραφείς του 2ου αιώνα αναφέρουν διάρκειαδυο ημερών.

Η χριστιανική πίστη θεωρεί τη νηστεία όχι μόνο εξωτερική θρησκευ-τική πράξη, αλλά εσωτερική ηθική. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στηνπνευματική μετάνοια. Ο Χρυσόστομος μας λέγει «Τιμή γαρ νηστείαςουχί σιτίων αποχή, αλλά αμαρτημάτων. Η αγάπη προς κάθε κατεύθυν-ση είναι ο εξιλασμός όλων. Εάν δεν έχομε αγάπη είτε και αν τη κάνο-μεν καλά, όλα είναι χαμένα και η ελεημοσύνη και η εγκράτεια και η νη-στεία και η μετάνοια.

Μόνο η αγάπη μας οδηγεί προς τον Θεό.Γωγώ Παπαθεοδώρου-Καραγιάννη

σημαντικός πεζογράφος της νέας Ελληνικής Λογο-τεχνίας, αν όχι ο πιο μεγάλος, γιατί έχουμε τον Πα-παδιαμάντη». Αντιγράφω λοιπόν:

«Τον Μάρτιον μήνα, τα 1821, πήρα κάμποσαχρήματα και πέρασα εις την Πάτρα [δηλ. από τηνΆρτα, όπου ζούσε ως έμπορος]. Οι Τούρκοι υποψια-σμένοι, να ’βλεπαν Ρουμελιώτη, κιντύνευε· άρχισαννα με ξετάζουν οι Ρωμαίγοι ανόγητα μέσα εις τοκονσουλάτο το Ρούσικο, οπούταν κόνσολας οΒλασσόπουλος. Ήμουν κονεμένος στου Ταταράκητο χάνι ονομαζόμενον. Ήταν εκεί και Γιαννιώτες,οπού κάθονταν, και Αρτινοί. Πήγα εις το κονσουλά-το, τους είπα τα τρέχοντα της Ρούμελης και το κακόοπούπαθε ο Αλήπασας· είχαν βγει από το κάστροαναντίον των βασιλικών εις την πολιτείαν των Γιαν-νίνων και του σκότωσαν πλήθος, του Αλήπασα τουχάθη όλο το άνθος οπούχε. Αυτήνοι δεν πίστευαντίποτας απ’ όσα τους έλεγα, αλλά τον ήθελαν νικη-τή να τους λευτερώσει, αυτός ο τύραγνος να φέρειτο ρωμαίγικον και τη λευτεριά της πατρίδας - και ανέβγαινε αυτός, δεν θ’ άφηνε μήτε ρουθούνι, απόμας. Σαν τους είπα πολλά και δεν πίστευαν, αναχώ-ρησα και πήγα σ’ έναν μεγάλον έμπορον πως ψωνί-ζω πράμα, να σηκώνω κάθε υποψίαν όσο να ξετάξωτα τρέχοντα εκεί, να μάθω. Αφού πήγα εις τ’ αργα-στήρι του, μου είπε ο έμπορος: “ψώνισε ό,τι θέλειςκαι ό,τι σε βαστάξει η ψυχή πλέρωσε”. Αφού ψώνι-

σα ό,τ’ ήθελα, με πήρε να πάγω εις το σπίτι του ναφάγω και να κοιμηθώ εκεί. Πήγα, με ρώτησε. Άρχισενα μου κάνει τα σημεία της Εταιρείας· τότε άρχισανα τον ορκίζω και του είπα πως δεν τα ’μαθα από τονσακελλάριον. Τότε του είπα όσα εγώ ήξερα από τηνΡούμελη και αυτός της Πελοπόννησος. Τον ρώτησααν είναι άργητα ακόμη και αν έχουν ετοιμασίες.Μου είπε: “Οι Τούρκοι άρχισαν να υποπτεύονται καιδεν είναι δέκα ημέρες οπού ζήτησαν ένα δάνειονκαι τους έδωσα εκατόν πενήντα χιλιάδες γρόσια ωςδανεικά, να τους αποκοιμάμε. Όμως, μου λέγει, τοπράμα δεν δέχεται άργητα”. Του λέγω: “Σαν είναιαυτό, τι ετοιμασία έχετε;” Μου είπε: “Του Κολοκο-τρώνη στείλαμε κάμποσα χρήματα εις την Ζάκυθοκαι ήρθε με καμίαν τριανταριά ανθρώπους και είναιεις την Μάνη. Και άλλη ετοιμασίαν δεν έχομε”. Τουλέγω: “Αυτά τα χρήματα, οπού βλέπω θεμωνιά τά-λαρα (και γράφαν και πεντέξι γραμματικοί), δεν ταστέλνεις πουθενά να χρησιμέψουν διά του λόγουσου και διά την πατρίδα;” Μου λέγει: “Τι στοχάζεσαι,αυτό το ρωμαίγικο θα κάμει άργητα να γένει; Θακοιμηθούμε με τους Τούρκους και θα ξυπνήσουμεμε τους Ρωμαίγους”. Είπα και εγώ: “Μεγάλοι άν-θρωποι, ξέρετε μεγάλα πράγματα. Εγώ μικρός, ξέ-ρω ολίγα· κάμετε ό,τι σας φωτίσει ο Θεός”. Κοιμή-θηκα. Την αυγή πήγα να ψωνίσω ό,τι μόλειπε».

Γωγώ Παπαθεοδώρου-Καραγιάννη

Αποκριά θα πει φαγοπότι. Κά-θε σπίτι τώρα πρέπει να ματώσει,δηλαδή κάτι να σφάξει. Σφάζουνκυρίως γουρούνι και σε πολλούςτόπους, όπως στην Πελοπόννη-σο, εξετάζουν τα σπλάχνα του(σπλήνα, χολή, καρδιά) και βγά-ζουν από αυτά μαντέματα για τομέλλον. Από την ημέρα που αρχί-ζει το τριώδιο, μαζεύονται όλοι οισυγγενείς τα βράδια σ’ ένα σπίτι,τρώνε, πίνουν, λένε αινίγματα καιλογοπαίγνια με ελευθεροστομίαπου μόνο τότε επιτρέπεται. Η αρ-χή του τριωδίου όμως γίνεται πε-ρισσότερο αισθητή την Πέμπτητης Κρεατινής, τη λεγόμενη Τσι-κνοπέμπτη, που είναι η ημέραπου καθένας και ο πιο φτωχόςακόμα, «θα τσικνώσει τη γωνιάτου» όπως λένε. Κάτι θα ψήσειστη φωτιά και η τσίκνα από το ψη-μένο κρέας, χοιρινό ή άλλο, θαμοσχοβολήσει τον αέρα. Το τριώ-διο διαρκεί τρεις εβδομάδες.

Την πρώτη εβδομάδα σφά-ζουν τα χοιρινά, αυτή λέγεται καιαμολυτή ή απολυτή επειδή «τότεαπολύονται οι ψυχές των αποθα-μένων και βγαίνουν στον Απάνωκόσμο». Η δεύτερη εβδομάδα λέ-γεται κρεατινή, η Τρίτη εβδομάδαλέγεται τυρινή επειδή το κύριοκαρύκευμα των φαγητών είναι τοτυρί. Επίσης σε κάθε σπίτι φτιά-χνουν κόλλυβα, ζυμαρικά ή χαλ-βά και τα μοιράζουν «για να σχω-ρεθούν τα πεθαμένα». Είναι τοεπιμνημόσυνο δείπνο, η λεγόμε-νη μακαρία που προέρχεται απότις λέξεις «μακάρια» και «αιώ-νια». Έτσι και τα ζυμαρικά τουδείπνου ονομάστηκαν μακαρό-νια. Και η Τρίτη εβδομάδα τηςαποκριάς λέγεται και μακαρονού.

Πώς συμβιβάζονται οι νεκροίκαι τα πένθη με τον γενικά εύθυ-μο και φαιδρό τόνο των αποκριά-τικων εθίμων; Είναι άραγε απλήσύμπτωση το γεγονός ότι τηνάνοιξη ακριβώς (αρχές Μάρτη),όταν εμείς γιορτάζουμε την απο-κριά με τα ψυχοσάββατά της, οιαρχαίοι Αθηναίοι γιόρταζαν ταΑνθεστήρια, γιορτή που είχε καιαυτή διπλή όψη, ήταν δηλαδή,από τη μια, γιορτή των λουλου-διών, του κρασιού και της αχαλί-νωτης χαράς και από την άλλη

γιορτή των νεκρών και των ψυ-χών.

Οι ημέρες των ψυχών και πι-θανώς και η σύνδεσή τους με τηγιορτή των λουλουδιών και τηςάνοιξης είναι πολύ παλαιά. Τηβρίσκουμε στους αρχαίους Ρω-μαίους, στους Πέρσες, τους Πρώ-σους και τους υπόλοιπους ινδο-γερμανούς. Ο Διόνυσος αργότε-ρα ως θεός της άνοιξης συνδέθη-κε με τη γιορτή των νεκρών.

Όταν η φύση ξυπνά από τηνάρκη, ανεβαίνουν και οι νεκροίκαι δέχονται τις προσφορές καιτις τιμές των ζωντανών. Σε εποχήλοιπόν που τα πνεύματα εμφανί-ζονται και πλησιάζουν τον άν-θρωπο, φυσικό είναι να θέλει αυ-τός να μάθει από εκείνα το μέλ-λον...

Η πίστη λοιπόν στην επιστρο-φή των ψυχών εξηγεί και τις απο-κριάτικες μεταμφιέσεις. Τα βαδί-σματα και τα πηδήματά τους πρέ-πει να παρίσταναν τη διέλευσητων πνευμάτων. Αργότερα ήθε-λαν στους θορύβους τους να βλέ-πουν ένα ξύπνημα των πνευμά-των της βλάστησης.

Η καθαυτό Αποκριά με ταπολλά τα έθιμα είναι η τελευταίαΚυριακή της Τυροφάγου και λέ-γεται αλλιώς «Τρανή Αποκριά».Όταν φτάνει αυτή η Κυριακή, ηευθυμία, οι αθυροστομίες των με-ταμφιεσμένων, οι άσεμνες εμφα-νίσεις και οι χοροί φτάνουν στοέπακρο.

Το όνομα των μεταμφιεσμέ-νων διαφέρει από τόπο σε τόπο:Κουδουνάτοι, κουκούγεροι, κα-μουζέλες, μούσκαροι, προσω-πεία, κούκεροι, μασκαράδες καικαρνάβαλοι.

Το έθιμο των καλογέρων μεαυτό ή άλλα ονόματα (Κούκεροςή Χούχουτος ο Σταχτάς, ο Μπέ-ης, ή Κιοπεναμπέης κ.λ.π.) το συ-ναντάμε σε χωριά της ανατολι-κής και βόρειας Θράκης με θεα-τρική ανάπτυξη με μιμικές πρά-ξεις που δείχνουν ακόμη πιο κα-θαρά τον ευετηριακό σκοπό του.Ο (Μπέης) εκλεγμένος από τουςπρούχοντες, γυρίζει σ’ όλο τοχωριό με συνοδεία μεταμφιεσμέ-νων, ντυμένος με δέρματα ζώωνμε κουδούνια κρεμασμένα στοσώμα του και με φαλλόμορφο ρα-βδί στο χέρι.

Σε ορισμένες περιοχές τονμεταφέρουν πάνω σε δίτροχηάμαξα που την κινούν νέοι. Με ταπειράγματα και τις αισχρολογίεςτους, αυτός και η ακολουθία του,θυμίζουν το θίασο των «κωμα-στών» και τα «εξ αμάξης» τωναρχαίων Αθηναίων στα «κατ’αγρούς Διονύσια», τους χόες καιτα Λήναια. Όλα στην τελετή τωνκαλογέρων θυμίζουν τη διονυ-σιακή λατρεία αλλά στην πραγ-ματικότητα όλα είναι αρχαιότερααπό το Διόνυσο! Είναι πράξειςτης θρησκείας των πρωτόγονωνγεωργών, οι οποίοι ζητούσαν μετρόπους της ομοιοπαθητικής μα-γείας να επενεργήσουν στη βλά-στηση των αγρών, να ενισχύσουντη δύναμη που γονιμοποιεί τη γηπροτού ακόμη η δύναμη αυτήεξατομικευτεί στη φαντασία τουςκαι γίνει θεός Φαλλήν, ή Διόνυ-σος ή κάποιος άλλος θεός τηςβλάστησης. Στη Θράκη υπήρξε ηαρχική κοιτίδα του Διονύσου κιαπό ’κεί διαδόθηκε η λατρεία τουστην Ελλάδα.

Σύμφωνα με άλλες αντιλή-ψεις των αρχαίων, ο Διόνυσος ωςσύμβολο της ζωής που αναγεν-νάται την άνοιξη, φεύγει το χει-μώνα σε χώρα μακρινή και τηνάνοιξη επανέρχεται διασχίζο-ντας με πλοίο τη θάλασσα. Τοπλοίο του θεού φορτώνεται έπει-τα σε άμαξα για να μεταδοθεί πα-ντού η ευετηρία (καλή χρονιά). Οθεός που ερχόταν από τη θάλασ-σα, ήταν θεός της βλάστησης καιτης γονιμότητας και γι’ αυτό οΦαλλός ήταν το σύμβολο όλωντων διονυσιακών πομπών.

Το τέλος της όλης εορταστι-κής περιόδου επισημαίνεται μετην ταφή της Αποκριάς, δηλαδήτην κηδεία του Καρνάβαλου.Όταν νυχτώσει την Κυριακή τηςΤυρινής φκιάνουν ένα αχυρένιοπροσώπι (προσωπείον) το στή-νουν στην πλατεία, του βάζουνφωτιά και ο καρνάβαλος καίγεταιενώ γύρω ο κόσμος χορεύει. Οιφωτιές οφείλουν τη γέννησήτους στην πίστη των αγροτών ότιεπιδρούν μαγικά στην ευφορίατης γης, δηλαδή διώκουν το κακόκαι προάγουν τη βλάστηση.

Γεωργία Κακαρίκουεκπ/κός

Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008 ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ 5

∏ ÓËÛÙ›· ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘

ΔÈÌÒÓÙ·˜ ÙË ÌÂÁ¿ÏË Ì·˜ ÂıÓÈ΋ ÁÈÔÚÙ‹

∞¶√∫ƒπ∂™

Συνέχεια απ’ την 1η σελ.

Συνέχεια απ’ την 1η σελ.

Συνέχεια απ’ την 1η σελ.

Έχω μεγαλώσει από μια μάνα, όχι απλώς εργαζόμε-νη, αλλά από μια μάνα που δούλευε σκληρά, από νύχτασε νύχτα, για να μας μεγαλώσει και να μας σπουδάσει.

Γράμματα δεν ήξερε, όπως και οι άλλες μανάδες τηςγενιάς της. Είχε σπουδάσει όμως στο σχολείο της ζωήςμε τις πλούσιες παροιμίες. Ό,τι ήθελε να μας διδάξει,μας το έλεγε με μια παροιμία, που ταίριαζε στην περί-σταση.

Όλοι στην κοινωνία παραδέχονται ότι οι παροιμίεςείναι προσιτές στο λαό και ότι μια παροιμία αξίζει πιο πο-λύ, είναι πιο εύγλωττη, από ένα σωρό λόγια. Δεν είναιλοιπόν παράδοξο, πως το είδος αυτό της λαϊκής πνευ-ματικής παραγωγής είναι αγαπητό στο λαό και πως απότα βάθη των αιώνων κληροδοτείται πλήθος παροιμιώναπό γενιά σε γενιά των πολιτισμένων κοινωνιών.

Οι παροιμίες είναι σύντομες λαϊκές εκφράσεις, συ-νήθως έμμετρες που σ’ ένα ή δύο στίχους αποδίδουν, μετρόπο μεταφορικό, διδακτικές σκέψεις από τις εμπει-ρίες της ζωής, π.χ. «Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκ-καλα τσακίζει», είναι παροιμία, που σημαίνει, ότι οι συ-κοφαντίες και τα άτοπα σχόλια μπορούν να προξενή-σουν μεγάλες ζημιές.

Εκφράζουν δηλαδή οι παροιμίες μια αλήθεια που πε-ριβάλλεται με κάποια έντεχνη ασάφεια, με υπονοούμε-να, με ευστροφία πνεύματος, που κάποτε τη συνοδεύειαφέλεια ή και ειρωνία.

Γενικά οι παροιμίες εκφράζουν τη συμπυκνωμένησοφία του λαού διά μέσου των αιώνων.

Οι παροιμίες χρειάζονται στη ζωή γιατί διδάσκουν μεβεβαιότητα, εύκολα και αποφθεγματικά. Μας εξυπηρε-τούν στην παροχή συμβουλών ή για να δώσουμε έμφα-ση στα λεγόμενά μας.

Η παροιμία δηλαδή αποτελεί γερό θεμέλιο στις σκέ-ψεις μας και ισχυροποιεί το λόγο μας. Αυτή δε η διάδο-ση και η καλλιέργεια των παροιμιών, από την αρχαιότη-τα μέχρι σήμερα, αποτελεί την αξία και τη χρησιμότητάτους.

Αποτελούν δε και αξιόλογα πολιτιστικά στοιχεία,έμπνευση, αλλά και ένδειξη πολιτιστική. Ακόμη και οιπιο απλοϊκοί άνθρωποι θωρακίζουν το λόγο τους με πα-ροιμίες προτάσσοντας και τη φράση: «Όπως λέει και ηπαροιμία...»

Σκέφτηκα λοιπόν να συλλέξω και καταγράψω όλεςτις παροιμίες που λέγονταν στο χωριό μας και στις γύρωπεριοχές. Γι’ αυτό παρακαλώ όλους σας να με βοηθήσε-τε σ’ αυτή μου την προσπάθεια.

Οι παροιμίεςΆβουλος ο νους, διπλός ο κόπος.Αγάλια αγάλια γίνεται η αγουρίδα μέλι.Αγάλια αγάλια γάιδαρε, να μη βραχεί η ουρά σου.Αγαπάει ο Θεός τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη.Αγάπαγε το φίλο σου, με το ζακόνι πούχει.Αγάπη δίχως πείσματα, δεν έχει νοστιμάδα.Μην κοιτάς τα πόδια μου τα στραβά, κοίτα την τύχη

μου την ίσια.Εγώ λέω στο σκύλο μου και κείνος στην ουρά του.Ακόμη δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.Το δριμύ ξύδι τ’ αγειό του χαλάει.Όσο σε πετάει το πρωί, ούτε μάνα ούτε αδερφή.Ακριβός στα πίτουρα και φθηνός στ’ αλεύρι.Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.Χαρά στο νιο που δέρνεται, στο γέρο που κοιμάται.Άλλοι σκάφτουν και κλαδεύουν, άλλοι πίνουν και μεθά-

νε.Η νύχτα βγάζει επίσκοπο κι η αυγή μητροπολίτη.Εκεί που μας χρωστούσανε, μας πήραν και το βόδι.Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτες.Αν αρτηθείς να φας αρνί κι αν κλέψεις να ’ναι ασήμι.Όσο άδειος είν’ ο τενεκές, τόσο πολύ βροντάει.Άλλοι έχουν τ’ όνομα κι άλλοι έχουν τη χάρη.Αλίμονο σ’ αυτόν, που δεν έχει νύχια να ξυστεί.

Συνεχίζεται.Ελένη Β. Δάμη-Ζαρόκωστα

Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ 6

Προφητικά λόγιαΗ γριά καπετάνισσα Ζαμπιά, του Κωσταντή Κολοκο-

τρώνη η χήρα, θρηνολογάει τον πρώιμο χαμό του καπετά-νιου της. Και ρωτάει τα τρία παλικαρόπουλα που γύρω τηςτην παραστέκουν:

― Πότε θα μεγαλώσετε, να κόψετε με το σπαθί σαςΤούρκους που σκότωσαν τον πατέρα σας;

― Εγώ σαν μεγαλώσω, μάνα, θα σου φέρω εφτά τούρ-κικα κεφάλια.

Έτσι αποκρίθηκε στη μάνα του ο Χρήστος, που ήταν τό-τε έξι χρονών.

Κι ο άλλος ο γιος της, ο Γιάννης, της λέει:― Εγώ, μάνα, θα σου φέρω εκατό και θ’ ανάψουμε φω-

τιά να τα κάψουμε και να πηδήσουμε.Και μόνο ο γιος της ο μεγάλος, ο πρωτογιός του Κω-

σταντή Κολοκοτρώνη, στέκει συλλογισμένος και δε λέειτίποτα. Κι αφού ανώφελα η μάνα του πρόσμενε και τούτουτην απόκριση, τον ρωτάει:

― Αμ’ σύ, Θοδωράκη, που είσαι και μεγαλύτερος; Τοπαλικαρόπουλο που το φώναξε Θοδωράκη, σηκώνει τομαύρο το κεφάλι με τα λαμπερά μάτια και τη γερακωτή μύ-

τη και στοχαστικά της αποκρίνεται:― Εγώ, μάνα, δε βάζω τούρκικα κεφάλια στο ταγάρι

γιατί βρωμάνε. Θα τους διώξω τους Τούρκους απ’ το Μω-ριά, για να γλιτώσουμε μια για πάντα...

Το είπε και το έκανε.

Καλός οιωνόςΠριν φύγει το επαναστατικό στρατόπεδο απ’ τη Ζαρά-

κοβα, βγήκαν οι Τούρκοι απ’ την Τριπολιτσά κι έγινε μια συ-μπλοκή κοντά στην Πηγή κατά το Περθόρι. Ο Κολοκοτρώ-νης κατά τη συμπλοκή έχασε τη χτένα του.

Μ’ όλο που από κεί είχαν περάσει πολλά παλικάρια,στο γυρισμό βρήκε ο αρχηγός τη χτένα. Τότε του λέει ογραμματικός του Αναγνώστης Ζαφειρόπουλος:

Καλός οιωνός αρχηγέ! Τώρα πιστεύω ότι θα ελευθερώ-σεις την πατρίδα γιατί βλέπω ότι ο Θεός φυλάττει και σένακαι τα πράγματά σου. Αλήθεια, θα ελευθερωθούμε, κυρ’Αναγνώστη, αλλά εμένα θα πρωτοπαλουκώσουν.

Και τα λόγια του Γέρου του Μωριά, ήρθε καιρός πουαλήθεψαν.

Από το βιβλίο του Τάκη Λάππα“ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ”

Ιστορικά ανέκδοτα

Ένα τραγούδι χιλιοτραγουδισμέ-νο από τους πατεράδες μας και τουςπαππούδες μας, ιδιαίτερα τα βράδιατης αποκριάς.

Ως γνωστό, το αμπέλι αποτελείμια από τις κύριες καλλιέργειες τουχωριού μας και το κρασί είναι άμεσαδεμένο με την αποκριά, επειδή ανήκειστην ειδική κληρονομιά της νεοελλη-νικής αποκριάς από τον αρχαίο Διόνυ-σο, το θεό των αμπελιών και του κρα-σιού.

Η αποκριά είναι μια γιορτή που συ-μπίπτει με τις ανοιξιάτικες εργασίεςτου αμπελιού. Ο Κωνσταντής, όμως,που δεν έμενε ευχαριστημένος τα τε-λευταία χρόνια από την απόδοσή του,δουλεύοντας σιγοτραγουδούσε στε-νοχωρημένος:

Για δεν ανθείς, για δεν καρπείςσταφύλια για δεν κάνεις...Μήπως πρέπει να σε ξεκουτσουρί-

σω ή να σε πουλήσω!Το βράδυ πηγαίνοντας στο καφε-

νείο μετέφερε εκεί τον προβληματι-σμό του. Ο μπάρμπα-Νικόλας, μεγά-λος στην ηλικία, τον άκουσε προσε-χτικά. Στριφογύρισε στην καρέκλατου, έστριψε το μουστάκι του, τράβη-ξε μια ρουφηξιά από την πίπα του καιτου είπε: Άκου Κωνσταντή!

«Το αμπέλι δεν θέλει οποιοδήποτεσκάψιμο ή ένα οποιοδήποτε ανίδεοκλάδεμα. Ο ανίδεος εργάτης μόνο ζη-μιά μπορεί να φέρει. Εδώ χρειάζεται οειδικός και ο έμπειρος για την κάθεεργασία.

Οι πιο σπουδαίες για το αμπέλι γε-ωργικές εργασίες είναι το σκάψιμο,το κλάδεμα και τέλος το βλαστολόγη-μα.

Τρεις οι κατηγορίες των εργασιώνκαι τρεις είναι οι κατηγορίες των αν-θρώπων που θα δουλέψουν.

Τις κατηγορίες τις αναφέρει το

ίδιο το τραγούδι:Βάλε νέους και σκάψε με,γέρους και κλάδεψέ με

βάλε κοράσια πάρθενανα με βλαστολογήσουν.

Βλέπουμε τους νέους άντρες μετα γερά μπράτσα και τα γερά νεφράνα κρατούν τις βαριές αξίνες και νασκάβουν «από ήλιο σε ήλιο», από τηνανατολή του έως τη δύση του.

Οι γέροι δεν είναι για σκάψιμο.Έχουν όμως πολλή και σπουδαία πεί-ρα. Ό,τι χρειάζεται ένα κλάδεμα.

Ο ανίδεος κλαδευτής, χωρίς ναξέρει, κόβει τις βέργες που έχουν «ταμάτια» και θα φορτωθούν με καρπό.Αυτός όμως που ξέρει, θα αφαιρέσεικυρίως το άχρηστο και το λαίμαργοβεργί.

Η τελευταία εργασία, μετά από τοπροσεκτικό κλάδεμα και το διπλό σκά-ψιμο (πρώτα όλο κουτρούλια και έπει-

τα στρώσιμο κανονικό), είναι το βλα-στολόγημα.

Το βλαστολόγημα όμως είναι μιαλεπτή δουλειά, που μόνο νεαρές κο-πέλες, που έχουν σπουδάσει την υπο-μονή πάνω στο κέντημα, μπορούν νατελειώσουν με προσοχή και ευσυνει-δησία τέτοιες δουλειές.

Όταν γίνουν σωστά οι εργασίεςτου αμπελιού, το σκάψιμο απ’ τους νέ-ους, το κλάδεμα απ’ τους γεροντότε-ρους και το βλαστολόγημα από τις νε-αρές κοπέλες, τότε ο τρύγος που θαακολουθήσει, δεν θα έχει ποτέ ξανα-γίνει και σύ Κωνσταντή μου δεν θα ξα-ναπαραπονεθείς».

Με αυτό το τρίπτυχο του ανθρώπι-νου μόχθου, με το σκάψιμο από τουςνέους, με το κλάδεμα από τους γερό-ντους και με το βλαστολόγημα απόπροσεκτικά κορίτσια, γίνεται το θαύ-μα που άλλοτε οι αρχαίοι Έλληνεςαπέδιδαν μόνο στο θέλημα του θεούΔιόνυσου.

Τώρα η πείρα της ζωής δείχνει ότικαι ο άνθρωπος, αν ζυγιάσει σωστάκαι υπεύθυνα την τάξη των εργασιώντου, μπορεί και αυτός να γίνει δημι-ουργός, όσο και ο αρχαίος θεός τουελληνικού μύθου.

Μπορεί και αυτός με την εργασίατου να κατορθώνει ένα «θαύμα», ένατέλειο και αληθινό θαύμα.

Ελένη Β. Δάμη-Ζαρόκωστα

Αμπέλι μου πλατύφυλλο...

¶·ÚÔÈ̛˜

ΖΩΗ

Ζωή! δεν είναι τίποτα γλυκύτερο στον κόσμοαπ’ την πεντάμορφη ζωή την ηλιοφωτισμένη!Ζωή! κι αν έρχεσαι γοργά κι από χαρές γεμάτη,κι αν έρχεσαι με βάσανα και μ’ έγνοιες και μ’ αρρώστιεςζωή του γέρου και του νιου, της φτώχειας και του πλούτουμε της δουλειάς τον ιδρώτα, με της αργίας τη γλύκαμε την ειρήνη ήμερη, με τους αγρίους πολέμουςκαι μ’ όλες τις καλοκαιριές και μ’ όλους τους χειμώνες.Ζωή! κι όπως κι αν δείχνεσαι Ζωή κι ό,τι κι αν είσαιαν είσαι πράγμα ή όνειρο, καλή κακή κι αν είσαιχαρά σ’ εσέ, δόξα σ’ εσέ κι αγάπες και τραγούδια!

Κωστής Παλαμάς

ΔËÏ.: 2710234870ÎÈÓËÙfi: 6945-634240

§EYKA EI¢H -

EI¢H ¶POIKA™

°ÈÒÙ· AÓ‰Ú.™Ù·Ì·ÙfiÔ˘ÏÔ˘

X. MÔ‡Û¯Ô˘ 5 (5Ë ÛÙ¿ÛË) ÕÓˆ IÏ›ÛÈ·

TËÏ.: 210-7785183

ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΟΙΚΙΑΠωλείται μονοκατοικία,

νεόκτιστη 90 τ.μ.,σε οικόπεδο 500 τ.μ.,

στο Αρτεμίσιο.Πληροφορίες: Θανάσης

Βασδέκηςτηλ. 210-4944070 & 6977947750

― Φρόντισε οι ρυτίδες του προσώπου σου να μηνεπεκταθούν και στην ψυχή σου.

― Εκείνος που δεν κοκκινίζει για τα σφάλματάτου είναι σαν να τα επαναλαμβάνει δύο φορές.

― Ο λύκος το πιο άγριο ζώο και ο σκύλος το πιοσπιτικό ζώο μοιάζουν. Οι συνετοί φυλάγονται απόαυτές τις ομοιότητες.

― Τα ελαττώματα μοιάζουν με τους προβολείςτων αυτοκινήτων. Μόνο των άλλων μας ενοχλούν. Ταδικά μας μάς βολεύουν.

― Να είσαι σαν τη λυγερόκορμη λεύκα. Να γέρ-νεις στον άνεμο, να υποχωρείς με χάρη και δεν θασπάσεις ποτέ. Δεν πρόκειται για υποταγή. Είναι λε-βεντιά. Είναι ο μοναδικός τρόπος να νικήσεις.

― Οι γκρινιάρηδες παραπονούνται γιατί τα τρια-ντάφυλλα έχουν αγκάθια. Οι λογικοί χαίρονται πουτα αγκάθια βγάζουν τριαντάφυλλα.

― Ο Ουάσιγκτον ήταν άνθρωπος ακριβείας καιτάξεως. Ο ιδιαίτερός του όμως γραμματέας πήγαινεστο γραφείο πάντοτε καθυστερημένα. Δικαιολογού-σε δε την καθυστέρησή του λέγοντας, ότι το ρολόιτου πηγαίνει πίσω. Αλλά κάποτε ο Ουάσιγκτον έχασετην υπομονή του και του είπε:

― Ή εσείς θα αλλάξετε ρολόι ή εγώ γραμματέα.Η ακρίβεια και η τάξη είναι δείγμα άρτιας προσω-

πικότητας.― Ο στρατηγός Μιλτιάδης ντυνόταν πάντοτε κα-

θαρά αλλά φτωχικά. Ένας φίλος του τον ρώτησε:― Μα γιατί ντύνεσαι έτσι σαν τον πιο άσημο των

ανθρώπων;― Δεν αξίζει να ντύνομαι πλούσια, του απάντη-

σε, γιατί όλοι εδώ με γνωρίζουν ποιος είμαι.Ύστερα από καιρό, οι δύο φίλοι συναντήθηκαν σε

κάποια άλλη πόλη και ο στρατηγός ήταν πάλι ντυμέ-νος απλά. Ο φίλος του του έκανε την ίδια παρατήρη-ση.

― Δεν αξίζει τον κόπο - του απάντησε και πάλι να

ντύνομαι πλούσια γιατί εδώ δεν με γνωρίζει κανείς.Φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας (Περικλής)― Δεν είναι τόσο δύσκολο να αποκτήσεις φί-

λους, όσο να τους κρατήσεις.― Το απολωλός εκζήτει, το ασθενές ενίσχυε, το

ισχυρόν φύλασσε.Γρηγόριος Ναζιανζηνός― Ουκ αποχή βρωμάτων αλλ’ αποχή πλημμελη-

μάτων εργάζεται νηστεία.Χρυσόστομος― Φίλου πιστού ουκ έστιν αντάλλαγμα, ο δε ευ-

ρών αυτόν εύρε θησαυρόν.Σοφία Σειράχ― Γέροντα, μιλάς για το Χριστό τόσο συχνά.

Μπορείς να μου πεις τι σου έκανε ο Χριστός στη ζωήσου;

Ο Γέροντας σταματάει και δείχνοντας ένα ωραίολουλούδι του λέει,

― Ό,τι ο ήλιος στο λουλούδι αυτό!Μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος χωρίς οξυγόνο; Το

ψάρι χωρίς νερό; Το φυτό χωρίς ήλιο; Άλλο τόσο καιη ψυχή χωρίς το Χριστό.

Αυτό ήταν και είναι ο Χριστός για μένα.― Κανείς δεν μπορεί να σκεφθεί λογικά με άδειο

στομάχι και πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν με γεμά-το.

― Στο φαγητό που δεν τρως μη ρίχνεις αλάτι.― Το να μη δυσπιστείς για κανέναν είναι αφέ-

λεια. Το να δυσπιστείς για όλους παραφροσύνη. Τονα δυσπιστείς τον εαυτόν σου είναι αρχή σοφίας.

― Η εκκλησία ιδρύθηκε με το Σταυρό του Ενόςκαι συνεχίζεται με το σταυρό όλων μας.

― Extra Ecclesia nulla salus(Εκτός της Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία)Άγιος Κυπριανός

Διονύσιος Σταματόπουλος

Λόγια σοφών και λόγια αγίων

7Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008 ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ

Οι ημερομηνίες αυτές ανα-φέρονται σε ΟλυμπιακούςΑγώνες που έγιναν και θα

γίνουν. Η κάθε μία έχει κάτι το δια-φορετικό και θα προσπαθήσω ναπαρουσιάσω αυτές τις διαφορέςτους.

Τα Ολυμπιακά Ιδεώδη εγεννή-θηκαν στην Ελλάδα, την κοιτίδατου πολιτισμού. Δεν υπάρχει λαόςσε όλο τον κόσμο τον αρχαίο πουνα αγάπησε με τέτοιο πάθος τοναθλητισμό. Ανέπτυξε σε υψηλόβαθμό το αγωνιστικό πνεύμα. Καιτο πιο θαυμαστό για το αγωνιστι-κό πνεύμα είναι ότι ο αθλητήςαγωνιζόταν για ένα απλό στεφάνιαγριελιάς, «τον Κότινον» πουήταν το επιθυμητόν έπαθλο τωνμεγαλυτέρων πανελληνίων αγώ-νων, δηλαδή των Ολυμπιακών.

Στους αγώνες αυτούς έγινανδεκτοί μόνον Έλληνες που καιακόμη ο βασιλιάς της ΜακεδονίαςΑλέξανδρος Α’ και γιος του Αμύ-ντα για να συμμετάσχει στουςαγώνες χρειάσθηκε να αποδείξειτην ελληνική του καταγωγή. «Ουβαρβάρων αγωνιστέων είναι τουαγώνα, αλλά Ελλήνων», Ηρόδο-τος.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτε-λούν ένα θεσμό και εκεί καθρεπτί-ζεται ολόκληρος ο κόσμος: Ο τρό-πος ζωής του, η ιδεολογία του, ταβασικά ιδανικά του πολιτισμού καιοι οικονομικές, κοινωνικές και πο-λιτιστικές αλλαγές καθώς και ηανάπτυξη των επιστημών και κατάγενική ομολογία της παγκόσμιαςκουλτούρας.

Οι αθλοπαιδιές τέρπουν εκεί-νους που παίρνουν μέρος σ’ αυτέςκαι ψυχαγωγούν τους θεατές καιταυτόχρονα γυμνάζουν το σώμα,δίδουν υγεία και αναπτύσσουν τιςπνευματικές δυνάμεις, τη σωματι-κή δύναμη, τη φρόνηση και τιςαρετές που τόσο πολύ εκτιμούσανοι αρχαίοι Έλληνες.

Οι νεώτεροι ή αναβιωμένοιΟλυμπιακοί Αγώνες είναι διεθνείς

σε αντίθεση με το αρχαίο πρότυποκαι επαναλαμβάνονται κάθε τε-τραετία και ήταν οι αγώνες «πε-ντετηρικοί», δηλαδή ετελούντομετά τη συμπλήρωση τεσσάρωνχρόνων με μοναδικό στόχο τηνεπιβολή της Ολυμπιακής ΙερήςΕκεχειρίας και που διατηρήθηκεδώδεκα συναπτούς αιώνες. ΗΟλυμπιακή Εκεχειρία ήταν η παύ-ση των εχθροπραξιών σε όλο τονελληνικό κόσμο κατά τη διάρκειατων Ολυμπιακών Αγώνων.

Και να σημειωθεί ότι όπως σεμία καθολική ψηφοφορία όσοι ψη-φίζουν είναι ίσοι και ακριβώς τοίδιο συμβαίνει με τον αθλητισμόκαι δεν υπολογίζεται η θέση τουαθλητή στην κοινωνία, αλλάστους αγώνες υπερέχει ο καλύτε-ρος με την δική του ατομική προ-σπάθεια. Και τα μικρά έθνη μπο-ρούν να νικούν τα μεγάλα.

Α. Αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων 1896Είναι το έτος που τελέσθηκε η

πρώτη νεώτερη Ολυμπιάδα απότην πρόταση του προέδρου της15μελούς Επιτροπής Δημ. Βικέλαπου ήταν και η πρόταση της Βου-δαπέστης που ήταν και ο εορτα-σμός μίας χιλιετίας από την ίδρυ-ση του Ουγγρικού Κράτους.

Από τότε αρχίζει η διεθνοποίη-ση των αγώνων, δηλαδή η στενήσύνδεση του αθλητισμού με τονεθνικισμό και για την Ελλάδα ηαναβίωση αυτή των ΟλυμπιακώνΑγώνων απετέλεσε την αρχή γιατην ανάπτυξη και την εξάπλωσητων σπορ στην ελληνική κοινωνίακαι η γενίκευση του αθλητικούπνεύματος.

«Αρχαίον πνεύμα αθάνατον,αγνέ πατέρα...

Στο δρόμο και στο πάλαιμα καιστο λιθάρι...

Αρχαίο πνεύμα αθάνατον, κά-θε λαός».

Ποίηση Κ. Παλαμά που έγινεκαι ο Ύμνος των Αγώνων και μεσύμβολο τους πέντε κύκλους (πέ-

ντε Ηπείρους).Χαρακτηριστικό είναι ότι μέσα

σε χρονικό διάστημα 14 μηνώνσυστάθηκαν Ελλανόδικες Επιτρο-πές, εκπαιδεύτηκαν κριτές, εστά-λησαν διαφημιστικές προκηρύξειςκαι, μεταξύ των άλλων, αναμορ-φώθηκε το αρχαίο ΠαναθηναϊκόΣτάδιο.

Και η επιτυχία των πρώτων νε-ωτέρων Ολυμπιακών στην Αθήναείχε μεταξύ των άλλων την ανα-βίωση της ιδέας του αρχαίου κλέ-ους και η τότε «μικρή Ελλάς» πουέφθανε μέχρι τη Θεσσαλία κατο-χύρωσε στα μάτια του κόσμου τομεγαλείο του παρελθόντος της.«Ελλάς το μεγαλείον σου βασί-λευμα δεν έχει».

Να σημειωθεί ότι οι Ολυμπια-κοί Αγώνες άρχισαν το 776 π.Χ.και καταργήθηκαν το 393 μ.Χ.(293η Ολυμπιάδα) με το διάταγματου Θεοδοσίου Α’ που τότε είχεεπικρατήσει ο χριστιανισμός σ’όλο το γεωγραφικό χώρο που κυ-ριαρχούσε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατο-ρία, θεωρούντες ότι ο αθλητισμόςείχε συνδεθεί με την αμαρτία.

Β. Αθήνα 2004«Είστε άξιοι» είπε ο τότε Πρό-

εδρος της Διεθνούς ΟλυμπιακήςΕπιτροπής (ΔΟΕ) Χουάν ΑντόνιοΣάμαρανκ και συνεχίζει: Πιστεύωότι θα μείνουν στην ιστορία καιίσως ο νέος πρόεδρος της ΔΟΕπου θα τους παρακολουθήσει θαπει ότι ήταν οι καλύτεροι στηνιστορία. Και πράγματι έτσι έγινε.

Ξαναγύρισαν οι ΟλυμπιακοίΑγώνες του 2004 στην Ελλάδα καιβρίσκουν πάλι την χώρα στηνοποία γεννήθηκαν. Και οι Έλληνεςαπέδειξαν από το ένα μέρος σέ-βονται την κληρονομιά τους καιαπό το άλλο μέρος μπορούν καιείναι ικανοί να μεταφέρουν στουςλαούς την αληθινή έννοια τωνΟλυμπιακών Αγώνων. Είναι γνω-στά τα αποτελέσματα και όλοιθαύμασαν την άρτια διοργάνωση

και την εκτέλεση της εορτής αυ-τής και απεδείχθηκε τρανώς ότι ηΕλλάδα κατάφερε να ζει στοναστερισμό των μεγάλων διακρίσε-ων.

Χαρακτηριστικό επίσης γνώρι-σμα των Αγώνων είναι ότι ο κότι-νος αντικαταστάθηκε με τα χρυ-σά, αργυρά και μπρούτζινα μετάλ-λια και ούτε έγιναν ρήγματα στατείχη των πόλεων -εάν υπάρχουν-για να εισέλθει ο νικητής όπως κα-τά την αρχαιότητα.

Γ. Πεκίνο 2008Στην Κίνα θα τελεσθούν οι

επόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες κα-τά το μήνα Αύγουστο και αν η χώ-ρα αυτή έχει ιστορία 5000 ετών μετους Αγώνες θα εορτάσει, τρόποντινά, τα γενέθλιά της ύστερα απόαπομόνωση και εσωτερικές ταρα-χές.

Είναι η Κίνα που αρχές Φε-βρουαρίου εόρτασε το νέο Σελη-νιακό Έτος και εργάζεται εντατικάώστε με τους Αγώνες να παρεκλί-νουν την προσοχή του κόσμουαπό τα διάφορα προβλήματα πουδημιουργήθηκαν και με τους Αγώ-νες προσπαθούν να προάγουν ωςνομιμοποιημένο καθεστώς το σύ-στημα της διοικήσεώς τους.

Το Ολυμπιακό Στάδιο έγινε.Έχει χωρητικότητα 91.000 καθι-σμάτων, κόστισε 400 εκατομμύριαευρώ και έχει το παρωνύμιο (πα-ρατσούκλι) «Του πουλιού η φω-λιά».

Οι αθλητές ετοιμάζονται γιανα λάβουν μέρος στους Αγώνεςπου με τις ευχές και τις προσδο-κίες θ’ αποκτήσουν οι ικανοί με-τάλλια και θα βρεθούν στην κορυ-φή του παγκόσμιου πανθέου.

Είναι αποφασισμένοι να μηνεπιτρέψουν σε κανένα να φέρειφθορά στους Ολυμπιακούς Αγώ-νες και ούτε στις κυβερνήσεις τωνάθεων που πιθανόν να προσευχη-θούν φανερά ή κρυφά για να βρέ-ξει κατά την διάρκεια των Αγώ-

νων. Για την αποτροπή της βροχήςοι Κινέζοι μετεωρολόγοι - επιστή-μονες ετοιμάζουν σχέδια για τονσκοπό αυτό.

Το καλοκαίρι είναι βροχερήεποχή στη βορειοανατολική Ασίακαι συνεπεία αυτού μετέφεραντην έναρξη των Αγώνων από τηναρχική 25η Ιουλίου στην 8η Αυ-γούστου. Παρ’ όλα αυτά, όμως,θεωρούν ότι η πιθανότητα να βρέ-ξει τον Αύγουστο είναι 50 τοιςεκατό.

Οι μετεωρολόγοι, έχοντεςτους Αγώνες στο μυαλό τους,εξασκούνται από το 2006 για ν’αποφύγουν ή και να μετριάσουντη βροχή κατά τη διάρκεια τωνΑγώνων. Το γραφείο τους που εί-ναι το μεγαλύτερο στον κόσμοέχει ως εφεδρεία 37.000 προσω-πικό, 30 αεροσκάφη, 4.000 ρουκέ-τες και 7.000 αντιαεροπορικάόπλα όπως αναφέρει η ΚινέζικηΑκαδημία Μετεωρολόγων.

Και ας σημειωθεί ότι αυτοίέχουν ασχοληθεί με τον καιρόαπό τη δεκαετία του 1950, προ-σπαθώντας αυτή τη φορά στη δη-μιουργία βροχής σε έρημες περιο-χές και στις βορεινές επαρχίεςτης χώρας αφού βομβάρδισαν τασύννεφα με διάφορα χημικά,όπως ιωδιούχο άργυρο, διψαλέοπάγο και αλάτι.

Έτσι, λοιπόν, με τους Ολυμπια-κούς Αγώνες και με την προσπά-θεια των Κινέζων ν’ αλλάξουν«της φύσεως τους όρους» θα λέ-γαμε, δηλαδή να προσπαθήσουννα αποτρέψουν τη βροχή με το ναδιαλύσουν τα σύννεφα, ο κόσμοςέχει στραφεί προς τα εκεί. Και ταμεν αποτελέσματα των Αγώνωνθα γίνουν γνωστά από τον ΖακΡογκ, Πρόεδρο της ΔΟΕ και γιατην πιθανή μετρίαση της βροχήςαπό την Κινέζικη ΜετεωρολογικήΥπηρεσία.

Αρχαίο Πνεύμα Αθάνατο, κάθελαός.

Ελευθ. Β. Παυλής - U.S.A.

™ÂÏ›‰· ÙˆÓ ÍÂÓÈÙÂ̤ӈÓΣημαντικές ημερομηνίες: 1896, 2004 και 2008

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑΔήμος ΜαντινείαςΔημαρχείο: 2710-561254Νομαρχία Αρκαδίας: 2710-222243, 2710-222259Αστυνομική Διεύθυνση Αρκαδίας: 2710-222519Αστυνομικό τμήμα Λεβιδίου: 27960-22202Υποθηκοφυλακείο Λεβιδίου: 27960-22522Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης: 2710-233173, 371700Φαρμακεία Λεβιδίου: Γκιντώνης Βασιλ.: 27960-22240Πραγκαστής Νικ.: 27960-22370ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: ΚΤΕΛ Αρκαδίας: Σταθμός Αθηνών 210-5132834Σταθμός Τρίπολης 2710-222560 & 2710-222560Ο.Σ.Ε.: Σταθμός Τρίπολης, ανταπόκριση με Προαστιακόστην Κόρινθο. Πληροφορίες: 1110Βλάβες ΟΤΕ 121 + 3 πρώτα ψηφία του τηλεφώνου που έχει βλάβη.

APKA¢IKH §EITOYP°IKH A¶OKATA™TA™H

¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ X. N¿ÙÛ˘ OÚıÔ‰Èο ›‰Ë - NÔÛËÏ¢ÙÈÎfi˜ÂÍÔÏÈÛÌfi˜ -

O͢ÁfiÓ· ŸÚÁ·Ó· °˘ÌÓ·ÛÙÈ΋˜ EıÓÔÌ·ÚÙ‡ÚˆÓ 30 TÚ›ÔÏË TËÏ: 2710-227166

BIOTEXNIA META§§IKøN KATA™KEYøN°ÈÒÚÁÔ˜ A. ™˘ÌÚÔ‡ÎÔ˜N¤· ¶ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ O‰fi˜

(¶›Ûˆ ·fi ÙÔ 3Ô §‡ÎÂÈÔ) ΔÚ›ÔÏË TËÏ.- FAX.: 2710 241752 KÈÓ. 6944 273076

√ ÁÓ‹ÛÈÔ˜ ÙÚÔ‚·‰Ô‡ÚÔ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ï·˚΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘

√√ Ευγένιος Σπαθάρης, ο γνήσιος τροβαδού-ρος της Ελληνικής μας παράδοσης, ο μεγα-λύτερος στο είδος του καλλιτέχνης, με το

δυναμικό του πνεύμα, γεννήθηκε στην Κηφισιά το1924. Από πολύ μικρός έδειχνε ότι είχε ερευνητικόκαι κάποιες φορές ανήσυχο πνεύμα, όμως είχε καιπολύ μεγάλο ταλέντο.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης επειδή έζησε κάτω από πο-λύ δύσκολες συνθήκες κατά τη διάρκεια της γερμανι-κής κατοχής, δεν μπόρεσε να ακολουθήσει αυτό πουαγαπούσε πολύ, την Αρχιτεκτονική, όμως αφιερώθη-κε όλα τα χρόνια της ζωής του, μέχρι τώρα, στο Θέα-τρο Σκιών. Όταν μπήκε σε αυτόν το χώρο, στόχοςτου ήταν να πάει τον Καραγκιόζη πολύ ψηλά, τόσοψηλά ώστε να μπορέσουμε να τον δούμε ως ένα ελ-ληνικό παραδοσιακό θέαμα, εξαιρετικό στο είδος της τέχνης και της τεχνικής του. Ο Σπαθάρης, ως δάσκαλος τουΘεάτρου Σκιών, κατάφερε να εμψυχώσει τον Καραγκιόζη και να τον κάνει γνωστό σ’ όλο τον κόσμο.

Το Φεβρουάριο του 2007, το Υπουργείο Πολιτισμού τίμησε τον μεγάλο καραγκιοζοπαίχτη γα τη μεγάλη προ-σφορά του στην τέχνη και στην Ελληνική Λαϊκή μας παράδοση, απονέμοντάς του αναμνηστική πλακέτα και διορ-γανώνοντας εκδήλωση αφιερωμένη στα 65 χρόνια δράσης του.

Μύρρου Δήμητρα

ΔÔ £¤·ÙÚÔ ™ÎÈÒÓ, Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ Î·È Ë ÂÏÏËÓÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘Πολλοί ξένοι μελετητές που έχουν ασχοληθεί με το θέατρο σκιών, αποδίδουν την καταγωγή της τεχνικής του

στους λαούς της μακρινής Ανατολής, κατά τον 4ο αιώνα. Η πηγή των θεμάτων του βασίζεται στα παραμύθια τουΡάμα και τα δύο επικά ινδικά ποιήματα Ramayana και Mahabharata. Ο κόσμος των θεών, των δαιμόνων και τωνπνευμάτων κυριαρχεί, ενώ ήρωες, πολεμιστές, πρίγκιπες, πριγκίπισες, χωριάτες και πολίτες συνθέτουν την πάνωαπό 2000 χρόνια παράδοση του θεάτρου σκιών των λαών της Ινδίας, της Ιάβας, της Σιγκαπούρης, της Ταϊλάνδης,της Μαλαισίας, του Μπαλί και του Λάος. Στην Κίνα εμφανίζεται αργότερα, τον 11ο αιώνα και αναφέρεται ως δια-σκέδαση της αγοράς. Τον ίδιο αιώνα σημειώνεται η ύπαρξη του θεάτρου σκιών και στο μουσουλμανικό κόσμο ωςμυστηριακό θέατρο. Όπως φαίνεται, οι Τούρκοι της Κεντρικής Ασίας με την εξάπλωσή τους μετέφεραν το θέατροαυτό στη Μικρά Ασία και αργότερα έφτασε και στον Ελλαδικό χώρο. Το πρώτο όνομά του ήταν Κουγκουρτσάκ ήΚομπαρτσούκ ή Καβουρτσάκ που σημαίνει θέατρο σκιών.

Το γεγονός ότι κάποια στιγμή το θέατρο σκιών εμφανίζεται ως μυστηριακό θέατρο μας δημιουργεί προβλημα-τισμούς για την ίδια την καταγωγή του μυστηριακού θεάτρου. Ως αρχαιότερα λοιπόν και σημαντικότερα μυστήριαθεωρούνται τα Ελευσίνια, όπου το βασικότερο μέρος της μυσταγωγικής τελετής ήταν τα «δρώμενα». Μυστήριαείχαν στις θρησκείες τους και οι άλλοι λαοί της Ανατολής, ωστόσο, η εμφάνιση και αναβίωση των Μυστηριακώντελετών, σχετίζεται με την εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού στις χώρες της Ανατολής την εποχή του Μεγά-λου Αλεξάνδρου. Τότε άκμασε η μυστηριακή λατρεία ελληνικών αλλά και ξένων θεοτήτων, μέρος της οποίαςήταν και το μυστηριακό θέατρο.

Μπεκιάρης Σπύρος

Οι αρχαίοι Έλληνες, όλοι το ξέ-ρουμε, πρωτοστάτησαν στον πολι-τισμό και τις τέχνες. Η αισθητικήτους ήταν υψηλή κι αυτό δικαιολο-γεί και τις καλαίσθητες επιλογέςτους στο ντύσιμό τους. Ιδιαίτερα οιγυναίκες ασχολούνταν τόσο με ταρούχα που φορούσαν όσο και μετην κόμμωσή τους και το μακιγιάζ.Τα αρχαιοελληνικά αγάλματα με ταυπολείμματα των χρωμάτων τους,μας δίνουν μια εικόνα της εξωτερι-κής τους εμφάνισης.

Οι αρχαίες Ελληνίδες δεν προ-τιμούσαν το χρώμα του φυσικούδέρματος, αλλά το λευκό, γι’ αυτόχρησιμοποιούσαν λευκό μόλυβδοπροκειμένου να λευκάνουν το πρό-σωπό τους. Ο ρουχισμός τους ήταντελείως διαφορετικός από το δικόμας. Αποτελούνταν από μια συλλο-γή κομματιών από ύφασμα, τα ιμά-τια, τις πέπλους και τους χιτώνες.Ήταν μάλλινα ή λινά και σπάνιαβαμβακερά. Τα ρούχα είχαν τούψος της γυναίκας και ήταν αρκετάφαρδιά, όμως με κορδέλες και ζώ-νες που χρησιμοποιούσαν, δημιουρ-γούσαν πτυχώσεις που τόνιζαν τοσωματικό κάλλος.

Η επιλογή των χρωμάτων ήτανκι αυτή μια σοβαρή ενασχόληση,αφού και τα χρώματα έπαιζαν ση-μαντικό ρόλο στο αισθητικό αποτέ-λεσμα της εξωτερικής τους εμφάνι-σης. Άλλωστε και οι θεότητες ντύ-νονταν με χρωματιστά ρούχα και ομύθος πολλά έχει να πει για τουςσυμβολισμούς των χρωμάτων. ΗΘέτις, κόρη του Νηρέα, φορούσεπέπλο χρώματος ινδικού. Το χρώμααυτό για τις αρχαίες Ελληνίδεςήταν ένα χρώμα «πνευματικό» καιτο φορούσαν σε ειδικές περιστά-σεις. Το πράσινο συμβόλιζε τη νίκη,τη χαρά και τη γιορτή. Το φορούσα-

νε σε όλες τις αποχρώσεις. Το γκριτο τιμούσαν σε όλες τις εποχές σεσυνδυασμό με άλλα χρώματα καιμάλιστα σε καθημερινή βάση. Τοπορφυρό χρώμα, που ανακάλυψε οσκύλος του Ηρακλή μασώντας έναόστρακο, το φορούσαν οι βασιλιά-δες, οι άρχοντες και ορισμένες γυ-ναίκες της αριστοκρατίας.

Όπως βλέπουμε, λοιπόν, η μόδαδεν είναι μια σύγχρονη επινόηση.Από τα αρχαία χρόνια απασχολού-σε το γυναικείο φύλο, αφού πάνταοι γυναίκες ήθελαν να είναι κομψέςκαι όμορφες.

Βικτώρια Δημοπούλου

ªfi‰· Î·È ¯ÚÒÌ·Ù· ÛÙËÓ ∞Ú¯·›· ∂ÏÏ¿‰·

8 ΔÔ ∫·ÎÔ‡ÚÈ Δεκέμβριος 2007 - Φεβρουάριος 2008

£¤·ÙÚÔ ™ÎÈÒÓ - ∫·Ú·ÁÎÈfi˙˘

Το πρόβλημα της μόλυνσης του περιβάλλοντος, με τις πολ-λές διαστάσεις του, είναι οικουμενικό, κοινωνικό, πολυπαραγο-ντικό και πολυεπίπεδο και η ουσιαστική αντιμετώπισή του απαι-τεί τη συστράτευση όλων μας.

Η βασική όμως προσπάθεια για τη σωτηρία της γης πρέπεινα απευθύνεται στις κυβερνήσεις και στους ισχυρούς του πλα-νήτη μας, μήπως και αποκτήσουν οικολογική συνείδηση και υιο-θετήσουν αυστηρά νομοθετικά πλαίσια για τους μεγάλους μο-λυντές του περιβάλλοντος.

Μολυντές δεν είναι οι απλοί πολίτες με το πέταγμα τωνσκουπιδιών εκτός κάδων λόγω κακής ανατροφής αλλά οι βιομη-χανίες, τα φυτοφάρμακα, τα πλοία, τα αυτοκίνητα, τα αεροπλά-να, λόγω των καυσίμων που χρησιμοποιούν, κλπ.

Η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Ναυτιλίας δείχνειότι κάθε χρόνο 1 δισεκατομμύριο τόνοι διοξειδίου του άνθρακααπελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από τα μεγάλα τάνκερ.

Ο Διεθνής Οργανισμός Oceana για την προστασία των ωκε-ανών, αναφέρει ότι η εκροή των ρύπων από τα ποντοπόρα πλοία

αντιστοιχεί με εκείνον 190 εκατομμυρίων αυτοκινήτων. Ο ναυ-τιλιακός κλάδος πρέπει να ευαισθητοποιηθεί και να αναλάβειτην ευθύνη του. Πρέπει να τεθούν σε ισχύ αυστηροί κανονισμοί,ώστε να υποχρεώνονται οι πλοιοκτήτες να χρησιμοποιούν πιοκαθαρά καύσιμα.

Η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από την αεροπορία φτάνειτα 650 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο. Ημεγάλη μόλυνση του περιβάλλοντος από τα αυτοκίνητα και τιςβιομηχανίες ξηράς, όπως και από την αλόγιστη παραγωγή καιχρήση φυτοφαρμάκων είναι γνωστή σε όλους μας.

Οι ισχυροί της Γης πρέπει να ευαισθητοποιηθούν γρήγορακαι να μην αρνούνται τη ζωή, λόγω οικονομικών συμφερόντων.

Ασημακοπούλου Νάντια, Οικονομολόγος

√È ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ú˘·ÓÙ¤˜ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË Ì·˜

OPNI£OTPOºEIO

Xάνι Tασιόπουλου Φρέσκα αυγά και

κοτόπουλαTηλ. 27960 61408

Nίκος Γ. Σταματόπουλος