19
Πάνε κι έρχονται οι άνθρωποι πάνω στη γη. Σταματάνε για λίγο, στέκονται ο ένας αντίκρυ στον άλλο, μιλούν μεταξύ τους . Τ' άστρα το βλέπουνε, ότι: δυο δισεκατομμύρια μικροί γαλαξίες και πλέον κατοικούμε τη γη. Ένα παιδί ...κοιτάει τ’ άστρα

Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Πάνε κι έρχονται οι άνθρωποι πάνω στη γη.Σταματάνε για λίγο, στέκονται ο έναςαντίκρυ στον άλλο, μιλούν μεταξύ τους.Τ' άστρα το βλέπουνε, ότι:δυο δισεκατομμύρια μικροί γαλαξίες και πλέονκατοικούμε τη γη.

Ένα παιδί ...κοιτάει τ’ άστρα

Page 2: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Οι άνθρωποι, από πολλούς αιώνες πριν, αναρωτιόνταν τι θα μπορούσαν να είναι αυτά τα φωτεινά σημεία στο νυχτερινό ουρανό. Για το λόγο αυτό προσπάθησαν να τα ομαδοποιήσουν σε αστερισμούς και να φανταστούν ότι παριστάνουν μορφές από τη μυθολογία τους. Φυσικά, στην τακτική αυτή οδηγήθηκαν, αν όχι όλοι, τότε σίγουρα οι περισσότεροι λαοί…

Page 3: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Σήμερα, γνωρίζουμε πως τα άστρα του ουρανού δεν είναι παρά αστέρες, όπως ο

Ήλιος μας, αλλά σε πολύ πιο μακρινές αποστάσεις, της τάξης των ετών φωτός. Αυτό σημαίνει πως μετράμε τις αποστάσεις αυτές

με βάση την ταχύτητα του φωτός, δηλ. 300.000 χλμ/δευτ. Με άλλα λόγια, η εικόνα που μας

δίνουν τα αστέρια που παρατηρούμε στον έναστρο ουρανό αποτελεί παρελθόν και ίσως

κάποια από αυτά να έχουν ήδη «σβήσει»…

Page 4: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος
Page 5: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΩΡΙΩΝ:Ο Ωρίων ήταν ο πιο διάσημος κυνηγός στην ελληνική μυθολογία. Κάποτε, φιλοξενήθηκε στη Χίο από τον εκεί βασιλιά Οινοπίωνα. Ερωτεύθηκε, όμως ,την κόρη του βασιλιά, τη Μεράδη. Τότε οΟινοπίων του έδωσε να πιεί ένα ποτό που τον τύφλωσε και μετά τον πέταξε στη θάλασσα. Εκεί τον περιμάζεψε ο θεός Ήφαιστος και τον οδήγησε στον Απόλλωνα, τον θεό του φωτός, που του ξανάδωσε την όρασή του. Σύμφωνα με την κυρίαρχη παράδοση, πέθανε στη Δήλο. Στην αρχαία Ελλάδα η ανατολή του αστερισμού σήμαινε την έναρξη του χειμώνα.

Page 6: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΚΑΣΣΙΟΠΗ:Η Κασσιόπη (Λατινικά: Cassiopeia (Κασσιόπεια) συντομογραφία: Cas) είναι αστερισμός που σημειώθηκε για πρώτη φορά στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Η Κασσιόπη βρίσκεται ολόκληρη στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, είναι μάλιστα τόσο βόρειος αστερισμός, ώστε στα χρόνια μας είναι σχεδόν αειφανής από την Ελλάδα. Συνορεύει με τους εξής 5 αστερισμούς: Κηφέα, Σαύρα, Ανδρομέδα, Περσέα και Καμηλοπάρδαλη. Αναγνωρίζεται εύκολα στον ουρανό από το χαρακτηριστικό «ζιγκ-ζαγκ», που σχηματίζουν τα 5 φωτεινότερα άστρα της (τα β,α,γ,δ, και ε κατά σειρά) και μοιάζει με ανοικτό Μ ή W.

Page 7: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΚΑΣΣΙΟΠΗ(ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ):

Στην ελληνική μυθολογία η Κασσιόπη ήταν η σύζυγος του Κηφέα, βασιλιά της Αιθιοπίας, γνωστή από τον μύθο της Ανδρομέδας και του Περσέως.Κατά την επικρατέστερη παράδοση η Κασσιόπη ήταν σύζυγος του Κηφέα και μητέρα της Ανδρομέδας. Επειδή η Κασσιόπη καυχήθηκε ότι ήταν ομορφότερη από την Ήρα και από τις Νηρηίδες, προκάλεσε την οργή της Ήρας και των Νηρηίδων, που ζήτησαν από τον θεό της θάλασσας, τον Ποσειδώνα, να την τιμωρήσει. Τότε ο Ποσειδώνας έστειλε ένα κήτος, ένα φοβερό θαλάσσιο τέρας, που κατέστρεφε τα παράλια της χώρας της Κασσιόπης. Για να εξευμενισθεί ο Ποσειδώνας, το βασιλικό ζεύγος υποχρεώθηκε να δώσει την Ανδρομέδα να τη φάει το τέρας. Τότε εμφανίσθηκε ο Περσέας και τη γλίτωσε. Μετά τον θάνατό της, η Κασσιόπη μεταμορφώθηκε στον αστερισμό, όπως και οι υπόλοιποι ήρωες του μύθου. Παντού στην αρχαία Ελλάδα το βασικό σχήμα στον αστερισμό αντιστοιχούσε σε μία γυναίκα καθισμένη πάνω σε ένα θρόνο («Η του θρόνου»).

Page 8: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Η ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ

Η Μικρά Άρκτος είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι αειφανής στην Ελλάδα.

Το σημαντικότερο ξεχωριστό γνώρισμα της Μικράς Άρκτου είναι ότι στα χρόνια μας περιέχει το Βόρειο Ουράνιο Πόλο. Συνορεύει μόνο με τους αστερισμούς Καμηλοπάρδαλη, Δράκοντα και Κηφέα. Τα επτά φωτεινότερα άστρα της Μικράς Άρκτου δίνουν την εντύπωση ότι σχηματίζουν μια κουτάλα, όμως τα 4 είναι αμυδρά. Το άστρο στην άκρη του χερουλιού της κουτάλας είναι ο Πολικός Αστέρας (Polaris), ο αστέρας που χρησιμεύει για τον εντοπισμό του Βορρά, όσο και του αστερισμού του: Βρίσκεται αν προεκτείνουμε το ευθύγραμμο τμήμα μεταξύ των α και β Μεγάλης Άρκτου προς την πλευρά του α κατά το πενταπλάσιο αυτού.

Page 9: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Η ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ(ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ)

Ο μύθος λέει ότι η Ήρα μεταμόρφωσε την Καλλίστη σε αρκούδα (άρκτο) από ζήλια επειδή, η Καλλίστη, έκανε παιδί με το Δία - τον Αρκάδα. Όταν χρόνια μετά ο Αρκάδας βγήκε στο δάσος για κυνήγι, τον συνάντησε η αρκούδα μητέρα του, η Καλλίστη. Αυτή προσπάθησε να τον αγκαλιάσει αλλά ο Αρκάδας, μη γνωρίζοντας ότι η αρκούδα ήταν η μητέρα του μεταμορφωμένη, φοβήθηκε και της επιτέθηκε. Ο Δίας για να αποτρέψει τον Αρκάδα από το να γίνει μητροκτόνος επενέβηκε και τους μετέτρεψε και τους δύο (Καλλίστη και Αρκάδα) σε αστερισμούς. Η Ήρα θύμωσε από την ενέργεια αυτή του Δία και τους καταράστηκε να μην ξεκουραστούν ποτέ δύοντας στον Ωκεανό. Έτσι από τότε η Μεγάλη και η Μικρή Άρκτος δεν δύουν ποτέ.

Page 10: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΚΥΚΝΟΣ:

Ο Κύκνος (λατινικά: Cygnus, συντομογραφία: Cyg) είναι αστερισμόςπου σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Ο Κύκνος βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας πλην όμως είναι αμφιφανής στην Ελλάδα.Συνορεύει με έξι αστερισμούς, τους: Κηφέα, Δράκοντα, Λύρα, Αλώπεκα,Πήγασο και Σαύρα

Το διαστημόπλοιο/τηλεσκόπιο Κέπλερ της NASA που εκτοξεύθηκε στις 7 Μαρτίου 2009 έχει ανακαλύψει πολλούς αστέρες και εξωπλανήτες στον αστερισμό αυτό. Ένας τέτοιος αστέρας είναι ο Κέπλερ-22

Page 11: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΚΥΚΝΟΣ (ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ):Η ονομασία Κύκνος οφείλεται στον Ερατοσθένη, ενώ οι υπόλοιποι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τον αστερισμό `Ορνις (= πουλί γενικά). ΟΆρατος τον χαρακτηρίζει αιόλον, δηλαδή πτηνό που πετά γρήγορα, ένας χαρακτηρισμός που ταιριάζει στον κύκνο. Επειδή όμως το επίθετο «αιόλος» στον Σοφοκλή σημαίνει και τον αστραφτερό, τον γυαλιστερό, τον γεμάτο αστέρια («αιόλα νυξ»), μπορεί εδώ να δικαιολογείται από τη θέση του αστερισμού μέσα στον Γαλαξία. Κατά την ελληνιστική μάλλον εποχή συγκεκριμενοποιήθηκε ως το μυθικό πρόσωπο Κύκνος, γιος του θεού Άρη ή του Σθενέλου, αλλά και ως ο κύκνος στον οποίο μεταμορφώθηκε ο Δίας για να ζευγαρώσει με τη Λήδα και να γεννηθούν οι δίδυμοι Διόσκουροι Κάστορας και Πολυδεύκης καθώς και η Ωραία Ελένη που ήταν η αφορμή του Τρωικού πολέμου. Ως το πουλί της Αφροδίτης, ήταν επίσης γνωστός ωςΜυρτίλος, από τη μυρτιά, το ιερό φυτό της θεάς. Και από κάποιους πιστευόταν πως ήταν ο Ορφέας, που τοποθετήθηκε μεταθανατίως στα ουράνια δίπλα στην αγαπημένη του Λύρα. Ωστόσο κάποιοι ανατολιστές πιστεύουν πως η αρχική σύνδεση των αστέρων αυτών με πτηνό πιθανότατα έγινε στην αρχαία Μεσοποταμία, όπου πινακίδες σφηνοειδούς γραφής δείχνουν εκεί ένα πτηνό κάποιου είδους (Urakhga), χωρίς να σχετίζεται με ουράνια χαρτογράφηση.

Page 12: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΔΡΑΚΟΝΤΑΣ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣΔράκων (Λατινικά: Draco, συντομογραφία: Dra) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. O μεγάλος αυτός αστερισμός βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας και συνορεύει με 8 διαφορετικούς αστερισμούς, τους:Μικρά `Αρκτο, Κηφέα, Κύκνο, Λύρα, Ηρακλή, Βοώτη, Μεγάλη `Αρκτο και Καμηλοπάρδαλη. Ο Δράκων κείται αρκετά βόρεια ώστε να είναι αειφανής στο σύνολό του από ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, και σχεδόν στο σύνολό του από την Ελλάδα. Ως προς την άνω μεσουράνησή του πάντως είναι γενικώς θερινός αστερισμός, παρότι αυτό είναι χονδρικό, αφού καταλαμβάνει σχεδόν 12 ώρες στην ορθή αναφορά, «αγκαλιάζοντας» τη Μικρά Άρκτο κατά μεγάλο της μέρος. Μάλιστα μέχρι το 1800 π.Χ. περίπου μέσα στον Δράκοντα βρισκόταν ο Βόρειος Ουράνιος Πόλος, αλλά τον έχασε εξαιτίας της μεταπτώσεως του γήινου άξονα.

Ο Δράκων έχει τη διάκριση ότι περιέχει τον Βόρειο Πόλο της εκλειπτικής. Ο αστέρας α Δράκοντος δεν είναι ο φωτεινότερος. Αντιθέτως, είναι μάλλον αμυδρός με φαινόμενο μέγεθος μόλις 3,65. Ωστόσο έχει το δικό του όνομα: Θουμπάν (Thuban), όπου και παραπέμπουμε.

Page 13: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Αστερισμός του ΚηφέωςΟ Αχιλλεύς Τάτιος ισχυριζόταν ότι ο αστερισμός αυτός ήταν γνωστός στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος του Βήλου. Αυτή η παράδοση κληρονομήθηκε από την κλασσική Ελλάδα, και για το λόγο αυτό ο αστερισμός ταυτίζεται όχι με τον ήρωα Κηφέα της Αρκαδίας, που σκοτώθηκε πολεμώντας τον Ιπποκόωντα, αλλά με τον ομώνυμο βασιλιά της Αιθιοπίας και σύζυγο της Κασσιόπης, η οποία απαθανατίσθηκε στον διπλανό αστερισμό και είναι γνωστή από τον μύθο του Περσέως και της Ανδρομέδας. Πολύ λογικά, επομένως, σχεδιαζόταν πάντα ως στραμμένος προς την Κασσιόπη και με τεντωμένα προς αυτή τα χέρια του (όπως τον περιγράφει και ο Άρατος), με βασιλική ενδυμασία, το ένα του πόδι να ακουμπά στον Βόρειο Ουράνιο Πόλο και το κεφάλι του να σχηματίζεται από το μικρό τρίγωνο των αστέρων δ, ε και ζ Κηφέως.

Page 14: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Η Αστρονομία (αγγλικά Astronomy, διεθνής όρος εκ των ελληνικών λέξεων «ἄστρον» + «νέμω») είναι η φυσική επιστήμη που ερευνά όλα τα ουράνια σώματα [όπως άστρα, γαλαξίες, νεφελώματα, πλανήτες (συμπεριλαμβανομένης της Γης) δορυφόροι, αστεροειδεις, κομήτες και άλλα], τη Φυσική, τη Χημεία, την προέλευση και την εξέλιξη τέτοιων αντικειμένων, τα φαινόμενα που συμβαίνουν στον χώρο έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, τα οποία συμπεριλαμβάνουν εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων, εκλάμψεις ακτίνων γ και κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου. Ένα σχετικό αλλά διακριτό θέμα αποτελεί η Κοσμολογία, που ασχολείται με τη μελέτη του σύμπαντος ως ολότητα.

Page 15: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος
Page 16: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ:

Ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές της Γης να δέχονται λιγότερο φως από ό,τι συνήθως. Μπορεί να είναι μερική ή ολική. Κάθε έτος πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο εκλείψεις Ηλίου, ενώ ο μέγιστος αριθμός εκλείψεων Ηλίου που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ένα έτος είναι 5.Επίσης η έκλειψη Ηλίου είναι ορατή από σχετικά μικρές περιοχές της Γης.

Page 17: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΕΚΛΕΙΨΗ ΣΕΛΗΝΗΣ:

Ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη περνά ακριβώς πίσω από την Γη στην σκιά της. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν ο Ήλιος, η Γη και η Σελήνη είναι σε συζυγία, με την Γη ευρισκόμενη μεταξύ των δύο άλλων σωμάτων. Κάτι τέτοιο είναι δυνατόν μονάχα σε νύχτα με πανσέληνο. Η διάρκεια και το είδος μιας έκλειψης εξαρτώνται από την θέση της Σελήνης σε σχέση με τα σημεία που η τροχιά της τέμνεται με την εκλειπτική.Σεαντίθεση με την έκλειψη Ηλίου,η έκλειψη Σελήνης είναι ορατή από οποιοδήποτε σημείο στην πλευρά της Γης που είναι νύχτα. Αυτό το φαινόμενο έχει διάρκεια μερικών ωρών.

Page 18: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

ΒΡΟΧΗ ΔΙΑΤΤΟΝΤΩΝ ΑΣΤΕΡΩΝ:

• Μία βροχή μετεώρων ή ορθότερα βροχή διαττόντων αστέρων είναι ένα ουράνιο φαινόμενο που συμβαίνει όταν η Γη διέρχεται μέσα από σμήνη σωματιδίων μετεωρικής ύλης. Η ύλη αυτή προέρχεται συνήθως από κομήτες που έχουν μερικώς ή ολικώς διαλυθεί. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει σε ορισμένη ημέρα του έτους όταν η Γη βρίσκεται στη τομή της τροχιάς της με τη τροχιά κάποιου κομήτη ή πολύ κοντά σ΄ αυτήν. Γι΄ αυτό το λόγο και οι διάττοντες αστέρες παρατηρούνται σαν να «πηγάζουν» από ένα συγκεκριμένο σημείο της ουράνιας σφαίρας, που ονομάζεται ακτινοβόλο σημείο, απ΄ όπου και εμφανίζονται με χαρακτηριστικά υψηλότερους ρυθμούς (διάττοντες ανά ώρα) από τον μέσο όρο εμφάνισής τους.

Page 19: Ένα παιδί κοιτάει τ’ άστρα2lyk-nafpakt.ait.sch.gr/files/pr4_ab.pdf · στην αρχαία Μεσοποταμία, αναγνωριζόμενος ως ο γιος

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !