ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ

∆ΙΑΤΡΟΦΗ

Οmicroάδες που εργάστηκαν στο πρόγραmicromicroα microας

1 Τριανταφύλλη ΑντωνίαΠαναγιωτοπούλου ΠαναγιώταΣταθοπούλου ΓεωργίαΤσελεmicroπή Γεωργία

2 Κωστόπουλος ΕλευθέριοςΡεκούνας ΚωσταντίνοςΠέππας ΑργύριοςΠλέγας ΖαφείρηςΣτάνκοβιτς ∆ηmicroήτρης

3 ∆ήmicroας ΑλέξανδροςΜιχαλόπουλος ΆγγελοςΛιακόπουλος ∆ηmicroήτρηςΠαππάς ΚωσταντίνοςΠαναγιωτόπουλος ∆ηmicroήτρης

4 Κρουστούρη ΕυσταθίαΝιφόρα ΧριστίναΣταθοπούλου ΜαρίαΤακοπούλου Μαρία ndash ΙωάνναΤοπτσής Μιχάλης

Ιστορική αναδροmicroή

Νηστεία ονοmicroάζεται η εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή (άλλωςασιτία) Ο όρος αυτός χρησιmicroοποιείται από πολλούς λαούς για τηνεκούσια αποχή σε ορισmicroένες τροφές ιδίωςγια θρησκευτικούς λόγους

Η λέξη νηστεία είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρνητικό microόριο lsquoνηrsquoκαι το ρήmicroα lsquoεσθίωrsquo που σηmicroαίνει τρώγω

Ιστορική αναδροmicroή

Σύmicroφωνα microε τους ιερούς κανόνες της ΟρθόδοξηςΕκκλησίας νηστείες ονοmicroάσθηκαν οι ηmicroέρες κατά τις οποίες οιπιστοί οφείλουν να απέχουν από τις ηδονές του βίου και απόορισmicroένες τροφές και ποτά

Η ορθόδοξη εκκλησία ορίζει διάφορες περιόδους

νηστείας οι οποίες συνολικά ανέρχονται σε 180-

200 ηmicroέρες κατά τη διάρκεια όλου του έτους

Περίοδοι νηστείας

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή είναι ηαρχαιότερη από τις microεγάλες νηστείεςτης Ορθόδοξης Εκκλησίας ∆ιαρκεί απότην Καθαρά ∆ευτέρα microέχρι καιτην Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων καιη Μεγάλη Εβδοmicroάδα

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Χριστουγέννων διαρκεί σαράνταηmicroέρες όmicroως δεν έχει την αυστηρότητα τηςνηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθώςεπιτρέπεται να τρώmicroε ψάρι Αρχίζει την 15ηΝοεmicroβρίου και λήγει την 24η ∆εκεmicroβρίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οmicroάδες που εργάστηκαν στο πρόγραmicromicroα microας

1 Τριανταφύλλη ΑντωνίαΠαναγιωτοπούλου ΠαναγιώταΣταθοπούλου ΓεωργίαΤσελεmicroπή Γεωργία

2 Κωστόπουλος ΕλευθέριοςΡεκούνας ΚωσταντίνοςΠέππας ΑργύριοςΠλέγας ΖαφείρηςΣτάνκοβιτς ∆ηmicroήτρης

3 ∆ήmicroας ΑλέξανδροςΜιχαλόπουλος ΆγγελοςΛιακόπουλος ∆ηmicroήτρηςΠαππάς ΚωσταντίνοςΠαναγιωτόπουλος ∆ηmicroήτρης

4 Κρουστούρη ΕυσταθίαΝιφόρα ΧριστίναΣταθοπούλου ΜαρίαΤακοπούλου Μαρία ndash ΙωάνναΤοπτσής Μιχάλης

Ιστορική αναδροmicroή

Νηστεία ονοmicroάζεται η εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή (άλλωςασιτία) Ο όρος αυτός χρησιmicroοποιείται από πολλούς λαούς για τηνεκούσια αποχή σε ορισmicroένες τροφές ιδίωςγια θρησκευτικούς λόγους

Η λέξη νηστεία είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρνητικό microόριο lsquoνηrsquoκαι το ρήmicroα lsquoεσθίωrsquo που σηmicroαίνει τρώγω

Ιστορική αναδροmicroή

Σύmicroφωνα microε τους ιερούς κανόνες της ΟρθόδοξηςΕκκλησίας νηστείες ονοmicroάσθηκαν οι ηmicroέρες κατά τις οποίες οιπιστοί οφείλουν να απέχουν από τις ηδονές του βίου και απόορισmicroένες τροφές και ποτά

Η ορθόδοξη εκκλησία ορίζει διάφορες περιόδους

νηστείας οι οποίες συνολικά ανέρχονται σε 180-

200 ηmicroέρες κατά τη διάρκεια όλου του έτους

Περίοδοι νηστείας

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή είναι ηαρχαιότερη από τις microεγάλες νηστείεςτης Ορθόδοξης Εκκλησίας ∆ιαρκεί απότην Καθαρά ∆ευτέρα microέχρι καιτην Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων καιη Μεγάλη Εβδοmicroάδα

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Χριστουγέννων διαρκεί σαράνταηmicroέρες όmicroως δεν έχει την αυστηρότητα τηςνηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθώςεπιτρέπεται να τρώmicroε ψάρι Αρχίζει την 15ηΝοεmicroβρίου και λήγει την 24η ∆εκεmicroβρίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ιστορική αναδροmicroή

Νηστεία ονοmicroάζεται η εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή (άλλωςασιτία) Ο όρος αυτός χρησιmicroοποιείται από πολλούς λαούς για τηνεκούσια αποχή σε ορισmicroένες τροφές ιδίωςγια θρησκευτικούς λόγους

Η λέξη νηστεία είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρνητικό microόριο lsquoνηrsquoκαι το ρήmicroα lsquoεσθίωrsquo που σηmicroαίνει τρώγω

Ιστορική αναδροmicroή

Σύmicroφωνα microε τους ιερούς κανόνες της ΟρθόδοξηςΕκκλησίας νηστείες ονοmicroάσθηκαν οι ηmicroέρες κατά τις οποίες οιπιστοί οφείλουν να απέχουν από τις ηδονές του βίου και απόορισmicroένες τροφές και ποτά

Η ορθόδοξη εκκλησία ορίζει διάφορες περιόδους

νηστείας οι οποίες συνολικά ανέρχονται σε 180-

200 ηmicroέρες κατά τη διάρκεια όλου του έτους

Περίοδοι νηστείας

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή είναι ηαρχαιότερη από τις microεγάλες νηστείεςτης Ορθόδοξης Εκκλησίας ∆ιαρκεί απότην Καθαρά ∆ευτέρα microέχρι καιτην Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων καιη Μεγάλη Εβδοmicroάδα

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Χριστουγέννων διαρκεί σαράνταηmicroέρες όmicroως δεν έχει την αυστηρότητα τηςνηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθώςεπιτρέπεται να τρώmicroε ψάρι Αρχίζει την 15ηΝοεmicroβρίου και λήγει την 24η ∆εκεmicroβρίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ιστορική αναδροmicroή

Σύmicroφωνα microε τους ιερούς κανόνες της ΟρθόδοξηςΕκκλησίας νηστείες ονοmicroάσθηκαν οι ηmicroέρες κατά τις οποίες οιπιστοί οφείλουν να απέχουν από τις ηδονές του βίου και απόορισmicroένες τροφές και ποτά

Η ορθόδοξη εκκλησία ορίζει διάφορες περιόδους

νηστείας οι οποίες συνολικά ανέρχονται σε 180-

200 ηmicroέρες κατά τη διάρκεια όλου του έτους

Περίοδοι νηστείας

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή είναι ηαρχαιότερη από τις microεγάλες νηστείεςτης Ορθόδοξης Εκκλησίας ∆ιαρκεί απότην Καθαρά ∆ευτέρα microέχρι καιτην Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων καιη Μεγάλη Εβδοmicroάδα

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Χριστουγέννων διαρκεί σαράνταηmicroέρες όmicroως δεν έχει την αυστηρότητα τηςνηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθώςεπιτρέπεται να τρώmicroε ψάρι Αρχίζει την 15ηΝοεmicroβρίου και λήγει την 24η ∆εκεmicroβρίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή είναι ηαρχαιότερη από τις microεγάλες νηστείεςτης Ορθόδοξης Εκκλησίας ∆ιαρκεί απότην Καθαρά ∆ευτέρα microέχρι καιτην Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων καιη Μεγάλη Εβδοmicroάδα

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Χριστουγέννων διαρκεί σαράνταηmicroέρες όmicroως δεν έχει την αυστηρότητα τηςνηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθώςεπιτρέπεται να τρώmicroε ψάρι Αρχίζει την 15ηΝοεmicroβρίου και λήγει την 24η ∆εκεmicroβρίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Χριστουγέννων διαρκεί σαράνταηmicroέρες όmicroως δεν έχει την αυστηρότητα τηςνηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθώςεπιτρέπεται να τρώmicroε ψάρι Αρχίζει την 15ηΝοεmicroβρίου και λήγει την 24η ∆εκεmicroβρίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία του ∆εκαπενταύγουστου Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγειστις 15 του ίδιου microήνα Είναι νηστείααυστηρή όπως εκείνη της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Τα Θεοφάνεια είναι microεγάλη ετήσιαχριστιανική εορτή της ανάmicroνησης τηςΒάπτισης του Ιησού και η παραmicroονή τουςείναι νηστεία (5 Ιανουαρίου)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Αρχίζει απότην ∆ευτέρα microετά την Κυριακή των ΑγίωνΠάντων microέχρι και την 28η Ιουνίου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 29ης Αυγούστου ιερής microνήmicroηςαποκεφαλισmicroού του Ιωάννη του Προδρόmicroου

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της 14ης Σεπτεmicroβρίου ιερής microνήmicroης τηςΎψωσης του Τίmicroιου Σταυρού

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Περίοδοι νηστείας

Η νηστεία της Τετάρτης κάθε εβδοmicroάδας επειδή την ηmicroέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη

του Χριστού

Η νηστεία της Παρασκευής κάθε εβδοmicroάδας διότι την ηmicroέρα Παρασκευή σταυρώθηκε οΧριστός

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας

Οι νηστείες της Ρωmicroαιοκαθολικής Εκκλησίας είναιελαφρότερες από της Ανατολικής Απαγορεύουνουσιωδώς microόνο το κρέας Οι νηστείες είναι υποχρεωτικέςστους πιστούς που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 21 ετών η υποχρέωση αυτή παύει microετά το 60όν έτος τηςηλικίας

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησία

Η Ευαγγελική διαmicroαρτυρόmicroενη Εκκλησίααπέρριψε εντελώς την νηστεία Μόνο κατά τηνΜεγάλη Παρασκευή τηρεί αποχή από τουκρέατος

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι νηστείες των Αρmicroενίων

Οι νηστείες των Αρmicroενίων είναι κατάπολύ αυστηρότερες των νηστειών τωνΟρθοδόξων

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Νηστεία σε λαούς της αρχαιότητας

Η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια Στους αρχαίους ασιατικούς λαούςκαι στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι

Κατά την αρχαιότητα ως λόγος της καθιερώσεως της νηστείας εφέρετο ηεξευmicroένιση των εξοργισmicroένων θεών

Προκειmicroένου να ετοιmicroαστούν οι πιστοί για τη συmicromicroετοχή τους σε θρησκευτικέςτελετές ή για να τιmicroήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε νααπέχουν γενικά ή microερικά από τροφές

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Στα πλαίσια της εργασίας έλαβε χώρα η

∆ιδακτική επίσκεψη

bull Επισκεφτήκαmicroε έναν τοπικόναό και ενηmicroερωθήκαmicroε απότον ιερέα για το βασικό ρόλοπου κατέχει η νηστεία στηνορθόδοξη θρησκεία Μάλισταmicroας ανέφερε ότι κατά το ΜέγαΒασίλειο ο ίδιος o Θεόςθέσπισε την εγκράτεια ωςαυτοκυριαρχία όταναπαγόρευσε στουςπρωτόπλαστους να φάνε από τοδένδρο της γνώσης του καλού

και του κακού

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Φτιάξαmicroε και το Ερωτηmicroατολόγιο microας καικαταγράψαmicroε τα αποτελέσmicroατα

1)Κάνετε νηστεία

α) πάντα

β) συχνά

γ) σπάνια

δ) ποτέ

πάντα

συχνά

σπάνια

ποτέ

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ερωτηmicroατολόγιο

2)Για ποιο λόγο νηστεύετε

α) Θρησκευτικοί λόγοι

β) για δίαιτα

γ) από συνήθεια

θρησκευτικοί λόγοι

για διαιτααπο συνήθεια

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ερωτηmicroατολόγιο

3)Πως νιώθεις microετά η κατά την διάρκεια τηςνηστείαςα) καλάβ) εξαντλητικάγ) ευφορία

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Ερωτηmicroατολόγιο

5)Πιστεύεις πως η νηστεία είναι απαραίτητη στονάνθρωπο

(Ναι-Όχι)

ναι

όχι

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Και αφού καταγράψαmicroε τις πληροφορίεςhellip

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

hellipκαι φτιάξαmicroε τις αφίσεςhelliphellip

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

hellipκαταλήξαmicroε στο συmicroπέρασmicroα ότιhellip

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Συmicroπέρασmicroα

Κατά την διάρκεια της νηστείας όπως και καθrsquoόλη την διάρκεια του έτους θα πρέπει νατηρούνται τρεις βασικές αρχές

Ισορροπία (σωστός συνδυασmicroός τροφών)

Ποικιλία (κατανάλωση τροφίmicroων από όλες τιςοmicroάδες) και

Μέτρο (να microην καταναλώνεται ανεξέλεγκτηποσότητα τροφής)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)

Υπεύθυνη καθηγήτρια Πιτσή Ελένη (ΠΕ01)