ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

1

Η Ομάδα μας

Σαβένκο ΤαράςΣαλάκι ΛευτέρηςΣαραντόπουλος ΔιαμαντήςΣεμανιάκου ΧριστιάνναΣιακωτού ΡαφαέλαΣκουντριάνος ΓιώργοςΣούλα ΣέιεΣταματόπουλος ΗλίαςΣυκαράς ΑντώνηςΣωτηρόπουλος ΚωσταντίνοςΤζανής ΣταύροςΤρέμπες ΕυγένιοςΤσαγκίρη ΕλευθερίαΤσιόγκας ΝίκοςΦαμελίτης ΚωσταντίνοςΦατούρος ΒασίληςΦιλόπουλος ΔημήτρηςΦουρλά ΕλένηΦράγκος ΗλίαςΦωτόπουλος ΝίκοςΧρυσικός ΓιώργοςΥπεύθυνη καθηγήτρια:Σόφη Ιωάννα

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σελ.1-3 Εξώφυλλο, Η ομάδα μας, ΠεριεχόμεναΣελ. 4-5 Πρόλογος, Οι στόχοι μαςΣελ. 6-12 Διατροφή στην Αρχαία Ελλάδα και στο ΒυζάντιοΣελ. 13-17 Μεσογειακά διατροφήΣελ. 18-22 Η Σύγχρονη Εφηβική ΔιατροφήΣελ. 23-28 Παχυσαρκία και νευρική ανορεξίαΣελ. 29-39 Συγκρίσεις διατροφικών συνηθειών των έφηβων της Ελλαδας με άλλες χώρεςΣελ. 39-50 ΕρωτηματολόγιαΣελ. 51 Γενικά ΣυμπεράσματαΣελ. 52-53 Επίλογος

3

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η επιλογή του θέματος μας «οι διατροφικές συνήθειες των εφήβων» δεν ήταν καθόλου τυχαία. Επιλέξαμε το θέμα αυτό ομόφωνα. Ήταν ένα θέμα το οποίο μας απασχολούσε όλους και είχαμε την ανάγκη να ενημερωθούμε. Επιδίωξη μας ήταν να πληροφορηθούμε για όλα όσα έχουν σχέση με τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών της ηλικίας μας και να επεκτείνουμε τις γνώσεις μας πάνω στην διατροφή γενικότερα. Να αποκτήσουμε καλύτερες διατροφικές συνήθειες στο σχολείο, στο σπίτι αλλά και όταν είμαστε έξω με του φίλους μας. Να μάθουμε κάποια βασικά στοιχεία για την μεσογειακή μας διατροφή αλλά και για τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας. Μέσα από όλες αυτές τις έρευνες που κάναμε και τις πληροφορίες που βρήκαμε μάθαμε να συνεργαζόμαστε να δουλεύουμε ομαδικά και να παίρνουμε αποφάσεις. Τέλος μάθαμε να οργανώνουμε τις σκέψεις και τις ιδέες μας αλλά και να οργανωνόμαστε μέσα στην ομάδα.

4

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ

Να καταλάβουμε πως ορίζεται η σωστή διατροφή και ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν.

Να κατανοήσουμε τον ρόλο της σωστής διατροφής στην καθημερινότητα

Να αντιληφθούμε εάν τρεφόμαστε σωστά εμείς και οι συμμαθητές μας.Να ενημερωθούμε για τα αίτια της ανορεξίας και της παχυσαρκίας για να μπορέσουμε εάν χρειαστεί να τα αντιμετωπίσουμε.

Να ενημερωθούμε για την εξέλιξη των διατροφικών μας συνηθειών στο πέρασμα των χρόνων

Να συγκρίνουμε τις διατροφικές μας συνήθειες με έφηβους άλλων χωρών

Να εργαστούμε ομαδικά και να κατανοήσουμε την άξια της αλληλοβοήθειας και του αλληλοσεβασμού.

5

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Η αρχαία ελληνική κουζίνα αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης. Τα γραπτά κείμενα της εποχής της αρχαιότητας περιγράφουν με εντυπωσιακές λεπτομέρειες

τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα. Τα είδη και σχήματα

των δοχείων, σκευών και μαγειρικών εργαλείων που φέρνουν έρχονται στο φως από τις αρχαιολογικές

ανασκαφές μαρτυρούν μια ιδιαίτερα προηγμένη και υγιεινή κουζίνα.

Από την Οδύσσεια συλλέγουμε στοιχεία για τις γαστρονομικές προτιμήσεις των Eλλήνων της εποχής του 8

πΧ αι. Όσο και αν μας φανεί περίεργο οι Έλληνες της Ομηρικής Εποχής στήριζαν την διατροφή τους κυρίως στο κρέας: ωμά εντόσθια, δαμάλια, κοπαδίσια αρνιά, κατσίκια,

μοσχάρια κυρίως μηρούς, γίδες όλο πάχος, ενώ από τα βόδια προτιμούσαν τα παχιά ψημένα πάκια. Τα κρέατα τα έτρωγαν

6

ψητά στη θράκα. Ψωμιά έφτιαχναν από σιτάρι και κριθάρι και μάλιστα συνήθιζαν να έχουν ποικιλία ψωμιών τα οποία ήταν σαν τις σημερινές πίτες. Καλλιεργούσαν επίσης βίκο,

τριφύλλι και κάπαρη. Είχαν ανεπτυγμένη τυροκομία, έπιναν γάλα, έφτιαχναν τυρόγαλο και τυριά. Το κρασί ήταν

απαραίτητο συνοδευτικό των γευμάτων. Στην Οδύσσεια γίνεται αναφορά για: ξανθό κρασί, κόκκινο νεχτάρι, μαύρο

κρασί και μαύρο γλυκόπιοτο κρασί. Το κρασί τους το έπιναν νερωμένο και πριν το βάλουν στο στόμα έσταζαν μερικές

σταγόνες στο δάπεδο προσφορά στους θεούς. Υπήρχε βέβαια και το ελαιόλαδο, αλλά τότε είχε κυρίως άλλη χρήση... άλειφαν με αυτό τα κορμιά τους μετά το μπάνιο! Δεν

περιφρονούσαν φυσικά και τα φρούτα.

Να ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την Οδύσσεια:

Εδώ φυτρώνουν φουντωμένα ψηλά δέντρα: αχλαδιές, ροδιές, μηλιές με τον λαμπρό καρπό,

συκιές γλυκές κι ελιές με φουντωμένο φύλλωμα. -Ξένε, στ’ αλήθεια θα’θελες αν σ’ έπαιρνα, να

μου δουλεύεις στα ξώμερα, στις άκρες να μαζεύεις αγκάθια για φράχτες ή να φυτεύεις

δέντρα; Κι εγώ θα σου εξασφάλιζα ψωμί για όλο το χρόνο (.....)

O Αθήναιος, ο συγγραφέας των Δειπνοσοφιστών, που έζησε τον 3ο μ.Χ. αιώνα, περιγράφει ένα

δείπνο που έδωσε ο εύπορος Κάρανος επ' ευκαιρία των γάμων του:

Στην αρχή, λέει, προσφέρθηκε σε κάθε συνδαιτημόνα από ένα ασημένιο ποτήρι και ένα

7

χρυσό διάδημα. Μετά, άρχισαν να έρχονται οι ασημένιοι και χάλκινοι δίσκοι με τα εδέσματα:

Κοτόπουλα, πάπιες και χήνες ψητές, κατσικάκια, λαγοί, περιστέρια, τρυγόνια και πέρδικες.

Ακολούθησε ένα διάλειμμα για να παίξουν οι μουσικοί και οι αυλητρίδες. Δεύτερο μέρος με

ψητό γουρουνόπουλο ξαπλωμένο ανάσκελα πάνω σε ασημένιο δίσκο. Την κοιλιά του την είχαν

γεμίσει με ψητές τσίχλες και συκοφάγους, στρείδια και χτένια σκεπασμένα με κρόκους

αβγών... Γνωρίζουμε σήμερα ότι οι αρχαίοι μας

πρόγονοι, ειδικότερα οι Μακεδόνες και οι Θεσσαλοί ...έτρωγαν καλά! Οι Μυκηναίοι, απο τον 15ο και 14ο αιώνα π.Χ., είχαν ως βασική

τροφή τα δημητριακά και χρησιμοποιούσαν τις λέξεις "σίτος" και "κριθή". Επίσης, έτρωγαν

πολλά σύκα, μέλι και τυριά. Οι αρχαίοι Ελληνες ήταν οι πρώτοι που κατέγραψαν τρόπους

παρασκευής φαγητών, από τον 5ο αιώνα π.Χ. Από τα κείμενα που έχουν διασωθεί ως τις μέρες μας, γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι μας δημιούργησαν το πρώτο γαστρονομικό αρχείο του κόσμου. Και, μάλιστα, είχαν ακόμα και γλυκόξινες γεύσεις, τις

οποίες αγνοούσαμε μέχρι που μας ήρθαν από την ...Κίνα!

Μπορεί οι αρχαίοι να μην ήξεραν το ρύζι, τη ζάχαρη, το καλαμπόκι, την πατάτα, τη ντομάτα και το λεμόνι, αλλά χρησιμοποιούσαν μια μεγάλη ποικιλία από καρυκεύματα για το κυνήγι, πολλά

8

κρεμμύδια, αγουρέλαιο αρωματισμένο με μέντα ή θυμάρι, έφτιαχναν γλυκίσματα από

ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι και μελωμένο κρασί!Ο Θεόφραστος αναφέρει 5 ποικιλίες ραπανιών,

διευκρινίζοντας ότι εκείνο της Βοιωτίας ήταν το πιο γλυκό. Ξέρουμε ότι οι αρχαίοι έτρωγαν τα

ραπανάκια μαζί με το ψωμί για πρωινό! Από τον Πλάτωνα, τον Ησίοδο, τον Πλούταρχο και

άλλους συγγραφείς, έχουμε αρκετές περιγραφές για τα δείπνα των αρχαίων.

Να μερικά μενού που μας έρχονται από εκείνα τα χρόνια:

Ορεκτικά:Ρεβύθια με παντζάρια και σκόρδοΜαύρες τσακιστές ελιές με τυρί

Σαλάτες:Σπανάκι, κρεμμύδι φρέσκο, κάππαρη, πλοκάμι

χταποδιού με γαρίδες, μύδια και καλαμάριαΡόκα με κατσικίσιο ξυστό τυρί, ελαιόλαδο και

ξύδιΛάχανο, ρόκα, σέλινο, σπαράγγια, αυγά με

κουκουνάρι, καρύδια, βολβούς, σταφίδες και ρόδια

Κύρια πιάτα:Πανσέτα χοιρινού με γλυκόξινη σάλτσα από μέλι,

θυμάρι, ξύδι & σκορδαλιά ρεβιθιώνΓεμιστές φέτες χοιρινού φιλέτου με δαμάσκηνα

με σκούρο ζωμό, συνοδευόμενες με αγκινάρες και

9

πουρέ αρακά.Γαρίδες με Ξύδι και μέλι συνοδευόμενες με

κολοκύθια και κουνουπίδι

Γλυκίσματα:Ποικιλία ξηρών καρπών (δαμάσκηνα, ξερά σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, χουρμάδες, φυστίκια με μέλι

αττικό-με ή χωρίς γιαούρτι).Κόκκωρα - ξερά σύκα με καρύδια και μέλι.

Κομματάκια μήλου και ρόδια με γιαούρτι και μέλι.

Ο Πλούταρχος στον Λυκούργο, μας αναφέρει τα περίφημα σπαρτιατικά συσσίτια:

Τα συσσίτια των Σπαρτιατών αποτελούνταν από το μέλανα ζωμό (που δεν ξέρουμε από τι ακριβώς τον έφτιαχναν), βραστό χοιρινό, κρασί, πίταγλυκιά και ψωμί από βρώμη.

Η αρχαία ελληνική διατροφή, αποτελεί σήμερα τη βάση πάνω στην οποία "οργανώνεται" κάθε υγιεινή δίαιτα στις περισσότερες περιοχές του

κόσμου. Πόσοι, όμως, το γνωρίζουν αυτό;

10

Η οικογένεια της βυζαντινής περιόδου, όταν καθόταν για φαγητό γύρω από το στρωμένο με το

μενσάλι τραπέζι, είχε μπροστά της διάφορα σκεύη για τις τροφές και τα ποτά. Γύρω γύρω, στα πόδια των συνδαιτημόνων, ακουμπούσε το

μανδήλι, ένα ενιαίο και μακρύ ύφασμα που χρησίμευε για το σκούπισμα των χεριών.

Στη διατροφή των Βυζαντινών βασικό ρόλο είχαν το ψωμί, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα

δημητριακά, που τα μαγείρευαν με διάφορους τρόπους. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μαγειρείας ήταν το βράσιμο, όπως ειρωνικά μας αφήνει να καταλάβουμε και η βυζαντινή παροιμία "αργώ μαγείρω πάντα έκζεστα", δηλαδή "ο τεμπέλης

μάγειρας όλα τα μαγειρεύει βραστά".

Οι Βυζαντινοί έτρωγαν επίσης πουλερικά, που υπήρχαν σχεδόν σε κάθε σπίτι, καθώς και αυγά, με τα οποία έφτιαχναν τα περίφημα σφουγγάτα, τις γνωστές μας ομελέττες, που αναφέρονται και

από τον Θεόδωρο Πρόδρομο. Από το γάλα έφτιαχναν τυριά όπως το ανθότυρο, το βλάχικο

και το κεφαλίτζιν.

Κρέας εξασφάλιζαν και με το κυνήγι, αγαπημένη απασχόληση των ανδρών που τους παρείχε συνάμα ευκαιρίες για προσωπική διάκριση.

Κυνηγούσαν με σκυλιά και γεράκια. Δεν περιφρονούσαν όμως και άλλες μεθόδους όπως

τις παγίδες, τα δίχτυα και τις ιξόβεργες.

11

Τα μεγαλύτερα ζώα αποτελούσαν ακριβότερη και λιγότερο διαδεδομένη τροφή. Τα χοιροσφάγια, που γίνονταν κάθε χειμώνα, προμήθευαν την οικογένεια με τα λουκάνικα, τα παστά και το

μαγειρικό λίπος όλης της χρονιάς. Το αρνί ήταν προσιτό μόνο στα πιο ευκατάστατα νοικοκυριά. Σπανιότερα έτρωγαν οι Βυζαντινοί τα βοοειδή,

μια και τα χρησιμοποιούσαν κυρίως για την καλλιέργεια των χωραφιών. Αγαπούσαν επίσης τα κάθε λογής ψάρια, φρέσκα ή παστά, και τα

θαλασσινά.

Τα διάφορα κρασιά, για τα οποία φημιζόταν η Μακεδονία, καθώς και τα φρούτα, συνόδευαν τα

τραπεζώματά τους μαζί με μελωμένα και σιροπιαστά γλυκά.

Τα γεύματα μπορούσαν να είναι απλά αλλά και εξαιρετικά πολύπλοκα και πλούσια, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση κάθε οικογένειας.

Εξάλλου, όπως και οι ίδιοι έλεγαν, καταλαβαίνει κανείς "από του γεύματος τον πίθον"

.

12

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μεσογειακή διατροφή είναι όρος που επινοήθηκε από τον φυσιολόγο Άνσελ Κις για να περιγράψει το μοντέλο διατροφής, το οποίο ακολουθούσαν οι λαοί των μεσογειακών χωρών που συμπεριλαμβάνονταν στη Μελέτη των Επτά Χωρών. (Ιταλία, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία). Στη Διεθνή Διάσκεψη για τις Μεσογειακές Διατροφές το 1993 αποφασίστηκε τι θα θεωρείται υγιεινή, παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή και το 1995 μια ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ δημιούργησε την "Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής". Ορισμός Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή ορίστηκε με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: • Άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες, όσπρια, καρποί). • Ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα • Γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυρί και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες • Ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες • Κόκκινο κρέας 2 φορές το μήνα • Ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Η συγκεκριμένη διατροφική σύνθεση της Μεσογειακής Διατροφής έχει ως αποτέλεσμα αφενός χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και

13

χοληστερόλη και αφετέρου υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ίνες. Η καθημερινή κατανάλωση ελαιόλαδου συνεπάγεται υψηλή περιεκτικότητα της δίαιτας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Μεσογειακή Διατροφή και Οφέλη Υγείας Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει, μέσα από πληθώρα κλινικών και επιδημιολογικών μελετών, το σημαντικό ρόλο της Μεσογειακής Διατροφής, τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση πολύπλοκων ασθενειών, όπως οι καρδιοαγγειακές παθήσεις. Η Μεσογειακή Διατροφή, με τα άφθονα θρεπτικά της συστατικά, τη σωστή αναλογία γευμάτων και το άφθονο ελαιόλαδο δεν σταματά να αποτελεί πηγή κλινικών μελετών παρέμβασης (Intervention studies). Πρόσφατα αποτελέσματα από την ισπανική μελέτη PREDIMED , εξηγούν την αποτελεσματικότητα της κατανάλωσης Μεσογειακής διατροφής για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με υψηλό κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων. Συγκεκριμένα, 418 μη-διαβητικοί εθελοντές, ηλικίας 55 έως 80 ετών, με περισσότερους από 2 παράγοντες κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις, χωρίστηκαν σε 3 ομάδες και παρακολουθήθηκαν για περίπου 4 χρόνια. Η πρώτη ομάδα ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή ενισχυμένη με παρθένο ελαιόλαδο (1 λίτρο την εβδομάδα), η δεύτερη ομάδα ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή ενισχυμένη με

14

ξηρούς καρπούς (30 γρ. ημερησίως) και η τρίτη ομάδα ακολούθησε δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά (ομάδα ελέγχου). Μετά από περίπου 4 χρόνια παρακολούθησης (follow up) διαπιστώθηκε ότι όσο πιο πιστή ήταν η τήρηση της Μεσογειακής διατροφής τόσο μικρότερα ήταν τα κρούσματα διαβήτη τύπου 2 (σχέση αντιστρόφως ανάλογη). Επιπλέον, όταν τα αποτελέσματα των ομάδων μεσογειακής διατροφής συγκρίθηκαν με τα αντίστοιχα της ομάδας ελέγχου (control group) διαπιστώθηκε μείωση στα κρούσματα διαβήτη της τάξεως του 52%. Η μελέτη αυτή που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Diabetes Care καταλήγει ότι η Μεσογειακή διατροφή, χωρίς περιορισμό θερμίδων, φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, σε άτομα με υψηλό κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων. Το 2010, η ΟΥΝΕΣΚΟ συμπεριέλαβε την Μεσογειακή Διατροφή στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, ύστερα από αίτημα που υπέβαλαν από κοινού οι χώρες Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Μαρόκο. Το μοντέλο της μεσογειακής διατροφής κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια καθώς πλήθος μελετών δείχνουν ότι οι κάτοικοι των περιοχών της Μεσογείου παρουσιάζουν πολύ σπανιότερα σε σχέση με εκείνους που ζουν στη Βόρεια Ευρώπη και στην Αμερική στεφανιαία νόσο αλλά και μορφές καρκίνου, όπως του

15

εντέρου ή του μαστού. Η σύγχρονη διαιτολογία θεωρεί σήμερα τη μεσογειακή δίαιτα ως τρόπο ζωής που χαρίζει μακροζωία και καλή υγεία. Έρευνες που έχουν γίνει διεθνώς, φέρουν την Κρήτη ως το καλύτερο και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεσογειακής διατροφής. Αφού διαπίστωσαν πως οι κάτοικοι του νησιού έχουν το μικρότερο σε παγκόσμια κλίμακα ποσοστό θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα, οι επιστήμονες αναζήτησαν την ταυτότητα της διατροφής που χάριζε και χαρίζει στους Κρητικούς αυτά τα εξαιρετικά ποσοστά καλής υγείας. Έτσι λοιπόν σήμερα έχουμε στα χέρια μας έναν ιδιαίτερα αξιόλογο αριθμό από αξιόπιστες μελέτες που αποδεικνύουν ότι μια διατροφή πλούσια σε δημητριακά, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ελαιόλαδο, φασόλια, ψάρι και κρασί είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας. Οι διάφορες περιοχές της Μεσογείου διαθέτουν τις δικές τους ιδιαίτερες διατροφικές συνήθειες. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η αποκαλούμενη μεσογειακή δίαιτα αποτελεί μύθο, καθώς οι διαφορές του τρόπου διατροφής μεταξύ των λαών της Μεσογείου είναι κάτι παραπάνω από χτυπητές. Παράδειγμα προς μίμηση για υγεία και μακροζωία αποτελούν, σύμφωνα με όλες τις έρευνες, οι Κρήτες. Οι έρευνες έδειξαν ότι το μοντέλο διατροφής που προφυλάσσει από εμφράγματα του μυοκαρδίου

16

καθώς και από διάφορες μορφές καρκίνου είναι εκείνο που ακολουθούσε ο αγροτικός πληθυσμός της Κρήτης. Η μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει: - άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες, όσπρια, καρποί) - ελάχιστα επεξεργασμένα προïόντα - γαλακτοκομικά προïόντα (κυρίως τυρί και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες - ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες - κόκκινο κρέας 2 φορές το μήνα - ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα Η μεσογειακή διατροφή έχει ως αποτέλεσμα αφενός χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και αφετέρου υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ίνες. Η καθημερινή κατανάλωση ελαιολάδου συνεπάγεται υψηλή περιεκτικότητα της δίαιτας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

17

Διατροφή των εφήβων

Κατά την εφηβεία το άτομο αποκτά την ευθύνη της υγείας του και τις συνήθειες που θα ισχύσουν κατά την ενήλικο ζωή του και θα καθορίσουν την ποιότητα της .Είναι λοιπόν ιδιαίτερα σημαντική η απόκτηση γνώσεων σχετικά με τη σωστή διατροφή και η εγκατάσταση ανάλογης διατροφικής συμπεριφοράς.Η εφηβεία είναι η ηλικία απόκτησης της κορυφαίας οστικής μάζας και η ηλικία κλειδί για την πρόληψη της οστεοπόρωσης των ενηλίκων μέσω της επαρκούς ημερήσιας πρόληψης ασβεστίου . Οι ανάγκες για σίδηρο αυξάνονται κατά την εφηβεία λόγο της αύξησης του όγκου του αίματος και στα δυο φύλα ,της εμφάνισης εμμηνορρυσίας στα κορίτσια και της ανάπτυξης του μυϊκού ιστού στα αγόρια.Παρά την μεγάλη σημασία της διατροφής κατά την εφηβική ηλικία ,οι έφηβοι συνήθως δεν διατρέφονται σωστά .Δεν τρώνε πρωινό ,καταναλώνουν ενδιάμεσα γεύματα και τρώνε εκτός σπιτιού.Η εφηβική ηλικία χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητες που επηρεάζουν τη διατροφική

18

συμπεριφορά αναζήτηση ανεξαρτησίας αμφισβήτηση του τρόπου ζωής των ενηλίκων και η υπερβολική ενασχόληση με την εικόνα σώματος ,αποτελούν χαρακτηριστικά της φυσιολογικής ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης που δυσκολεύουν την υιοθέτηση ενός ισορροπημένου καθημερινού διαιτολογίου .Η έντονη δραστηριότητα εκτός σπιτιού και η <<πίεση>> από τους συνομήλικους και τα ΜΜΕ είναι επιπλέον παράγοντες .

Μερικές από τις βασικές συστάσεις της Ένωσης Ελλήνων Διαιτολόγων για την ηλικία αυτή είναι : 1)Το πρωινό είναι ένα από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας 2)Λιγότερα λίπη και ζάχαρη 3)Άφθονα φρούτα και λαχανικά 4)Διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους 5)Άφθονο νερό 6)Άσκηση καθημερινά

Ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα κατά την εφηβεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο ενός γενικότερα ισορροπημένου τρόπου ζωής που εξασφαλίζει υγεία ,καλαισθησία ,ευχαρίστηση ,καλές ανθρώπινες σχέσεις και μακροζωία .

19

Η Σύγχρονη εφηβική διατροφή

Ο σύγχρονος έφηβος λόγω του γρήγορου ρυθμού ζωής και του φορτωμένου προγράμματος δεν εφαρμόζει το σωστό προτεινόμενο σχήμα που συνιστούν διαιτολόγοι και περιλαμβάνει 3 γεύματα και 2 σνακ. Πολλοί έφηβοι συχνά παραλείπουν το πρωινό, δεν καταναλώνουν καθημερινά φρούτα και λαχανικά και καταλήγουν στην κατανάλωση έτοιμων φαγητών Επίσης δεν καταναλώνουν κρέας, ψάρι και γαλακτοκομικά προϊόντα. Προτιμούν ψωμί, κέικ, πίτσες, πίτες, σάντουιτς που έχουν μικρή διατροφική αξία και είναι πλούσια σε θερμίδες.

Λόγοι που οδηγούν σε αυτές τις διατροφικές συνήθειες.

Τα παιδιά δεν μπορούν να βρουν τις τροφές που θέλουν στα κυλικεία, ψωνίζουν από την

καντίνα εκτός σχολείου τσιπς, σάντουιτς, παγωτά και γλυκά, τα οποία συνήθως

περιέχουν μεγάλες ποσότητες από λιπαρές ουσίες. Οι κακές διατροφικές συνήθειες που απέκτησαν τα παιδιά οφείλεται επίσης στη

μειωμένη δραστηριότητα και σε ψυχολογικούς παράγοντες. Όσον αφορά τα παιδιά και τους νέους, οι διατροφολόγοι επισημαίνουν ότι η παχυσαρκία οφείλεται και στο ότι οι γονείς

20

είναι πολυάσχολοι και επιλέγουν συχνά το φαγητό από το εστιατόριο της γειτονιάς και όχι

το σπιτικό. Όσο για τη λεγόμενη μεσογειακή διατροφή, στα περισσότερα σπίτια είναι

ξεχασμένη. Επίσης τα σχολικά κυλικεία έχουν επιλεγμένα τρόφιμα, τα παιδιά δεν το

προτιμούν , δεδομένου ότι είναι εθισμένα στο γρήγορο φαγητό. Σοβαρός λόγος είναι η

έλλειψη άσκησης και μεγάλο ποσοστό παιδιών δεν αθλούνται καθόλου.

Η επίδραση της ψυχολογίας των νέων στην διατροφή

Η λήψη τροφής αποτελεί μια από τις κυριότερες ασχολίες του ανθρώπου.

Για τον άνθρωπο είναι εξίσου σημαντική και η λήψη αλλά και η στέρηση της. Ο έφηβος μετά την ταύτιση του με

άτομα από το οικογενειακό του περιβάλλον αναζητά την ανεξαρτητοποίηση του. Έτσι ταυτίζεται με διάφορα

πρότυπα της εποχής του. (Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν αυτά τα καλλίγραμμα κοκαλωμένα μοντέλα για

τις κοπέλες.) Όμως η ταύτιση του με τέτοια άτομα τον οδηγεί στο να δημιουργήσει λανθασμένες αντιλήψεις. (πχ η προβολή της εξωτερικής ομορφιάς ως το σημαντικότερο

αγαθό.) Έτσι δημιουργούνται διαταραχές που προσβάλουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Οι αφθονία τις τροφής και

21

η έλλειψη άσκησης οδηγούν σε τάσης βουλιμίας και πρότυπα ομορφιάς που προβάλλονται οδηγούν νεαρά

κορίτσια στην ψυχογενή ανορεξία. Οι ψυχολογικοί παράγοντες είναι η λέξη κλειδί στην διατροφή. Ένας έφηβος μπορεί να μην τρέφεται σωστά είτε λόγω της

απουσίας του γονιού η λόγω άγχους, πίεσης και κατάθλιψης.

Τυπική εφηβική διατροφή:

Αγόρια: Για το πρωινό πρέπει να προτιμάται γάλα με δημητριακά και ένα φρούτο. Για

δεκατιανό ένα τοστ με ένα χυμό. Για μεσημεριανό ένα πιάτο μεσαίου μεγέθους

μακαρόνια με ένα φλιτζάνι κιμά και πάντα με συνοδεία σαλάτας της αρεσκείας σας. Για

απογευματινό προτιμήστε μια φρουτοσαλάτα η ένα ποτήρι γάλα .Τέλος για βραδινό μπορείτε

να φάτε μια πιο μικρή ποσότητα απ’ το μεσημεριανό σας ή ένα ποτήρι γάλα.

Κορίτσια: Για το πρωινό σας προτιμήστε ένα ποτήρι γάλα και ένα φρούτο. Για δεκατιανό προτιμήστε μια μπάρα δημητριακών. Για μεσημεριανό προτιμήστε ένα πιάτο μεσσαίου μεγέθους μακαρόνια με μισό φλιτζάνι κιμά και άφθονη σαλάτα. Για απογευματινό προτιμήστε μία φρουτοσαλάτα και ένα ποτήρι χυμό. Τέλος

22

για βράδυ μπορείτε να καταναλώσετε ένα γιαούρτι ή ένα ποτήρι γάλα με ένα τοστ.

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Η παχυσαρκία είναι η υπέρμετρη ανάπτυξη του λιπώδους ιστού του σώματος με αποτέλεσμα τη δυσμορφία και διάφορες λειτουργικές διαταραχές ακόμη και θανατηφόρες (σε φυσιολογικά όρια υπάρχει ποσότητα λίπους στον οργανισμό). Επίσης ,είναι η εμφάνιση λίπους μέσα στον ιστό των σπλάχνων και του αίματος. Στο κανονικό βάρος του σώματος το λίπος είναι 5-10%. Πέρα από το 10% αρχίζει η παχυσαρκία . Την παχυσαρκία ευνοούν ο υπερσιτισμός καθιστική ζωή και η κληρονομικότητα. Η παχυσαρκία μπορεί να επισπευσθεί και από άλλες αιτίες (κύηση ,γαλουχία ,εμμηνοληξία ,ευνουχισμός ,διαταραχή μέσω κρίσεων ,μολυσματικές ασθένειες που επηρεάζουν τους αδένες ,διαταραχές του νευρικού συστήματος και δηλητηριάσεις. Για τους λόγους αυτούς η αφομοίωση είναι μεγαλύτερη από την ετεροίωση κατά την ανταλλαγή της ύλης. Το αντίθετο συμβαίνει με την λιποσαρκία. Υγιές άτομο

23

βάρους 65 κιλών σε κατάσταση ανάπτυξης αποβάλλει 1 περίπου θερμίδα για κάθε κιλό βάρους την ώρα. Αυτός ο δείκτης είναι σταθερός. Η δαπάνη ενέργειας είναι μεγαλύτερη στη μυϊκή εργασία. Ο οργανισμός ανταποκρίνεται στις ανάγκες αυτές με την τροφή ,που αν πλεονάζει ο υγιής οργανισμός έχει την ιδιότητα να καταναλίσκει το πλεονέκτημα της. Επίσης, με μερικές κινήσεις καταναλώνει θερμίδες. Αυτός είναι ο αμυντικός μηχανισμός. Η παχυσαρκία παρουσιάζεται σε κάθε ηλικία και πιο πολύ στις γυναίκες.

-Επίδραση ΜΜΕ στην παχυσαρκία

Στην σύγχρονη εποχή η παχυσαρκία οφείλεται σε διαφόρους παράγοντες αλλά ο βασικότερος είναι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης .Τα ΜΜΕ προωθούν διάφορα πρότυπα τα οποία είναι βλαβερά για τους νέους . Αρχικά ,τα ΜΜΕ προωθούν προϊόντα βλαβερά και παχυντικά όπως σοκολάτες ,σνακς και γλυκά μέσω των διαφημίσεων που ωθούν τους νέους στην αγορά αυτών των προϊόντων. Επίσης ,δεν προβάλουν υγιεινά προϊόντα και αθλητικές δραστηριότητες τα οποία δε βοηθούν τους εφήβους να ξεφύγουν από τα παχύσαρκα προϊόντα.

24

-Ψυχολογία παχύσαρκου

Το παχύσαρκο άτομο νιώθει ενοχικά , διαθέτει χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα « θέλω »και θα συναισθήματα του. Χαμηλή αυτοπεποίθηση με πολλές ενοχές και το συναίσθημα του αδιεξόδου συμβάλουν έναν αρνητικό φαύλο κύκλο , όπου η πολυφαγία χρησιμοποιείται ως διέξοδος στο πρόβλημα , το οποίο αρχικά προκαλεί . Ο στιγματισμός από το ευρύτερο κοινωνικό αλλά και στενότερο συγγενικό περιβάλλον ενισχύει την αρνητική εικόνα του παχύσαρκου ατόμου για τον εαυτό του . Το παχύσαρκο άτομο μέσα από την σχέση του με το φαγητό , εκφράζεται και εκφράζει τη συναισθηματική του κατάσταση . Εκτονώνει τις εντάσεις ,τα άγχη και τα προβλήματα του . Το φαγητό αποτελεί γι αυτό καταφύγιο όλων των εσωτερικών και εξωτερικών του συγκρούσεων , ενώ διατηρεί την ψευδαίσθηση ότι πρόκειται για μια σχέση από την οποία δεν πρόκειται ποτέ να προδοθεί . Όπως για κάποιους η κατανάλωση αλκοόλ η άλλων ουσιών προσφέρει γι αυτούς καταφύγιο , έτσι και το φαγητό λειτουργεί για τον παχύσαρκο ως μέσο που καταναλώνοντας το

25

καταχρηστικά , αντλεί από αυτό ανακούφιση και ηρεμία . Όπως και με άλλες εξαρτήσεις , έτσι και με το φαγητό , το άτομο μπαίνει σε φαύλο κύκλο .Αρχικά , μπορεί το φαγητό να καταπραΰνει κάποια του άγχη , του δημιουργεί όπως πολύ περισσότερα , από την στιγμή που καταναλώνεται υπέρμετρα . Οι επιπτώσεις στον οργανισμό και στην εξωτερική εμφάνιση του ατόμου είναι σαφές και το άτομο δεν μπορεί παρά να τις βιώνει και μάλιστα τραυματικά . Η σχέση του με το φαγητό μετατρέπεται τελικά σε μια σαδομαζοχιστική σχέση , που το εγκλωβίζει σε ένα φαύλο κύκλο στενοχώριας και άγχους . Ενώ γνωρίζει ότι κακοποίει και στιγματίζει τον εαυτό του , αρνείται η αδυνατεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση , νιώθοντας περισσότερο άγχος και εγκλωβισμό . Το σώμα , από τη μια μετατρέπεται σε αρένα εκτόνωσης των προβλημάτων του και από την άλλη , η όποια προβληματική κατάσταση εκτείνεται αφού προστίθεται σ αυτήν και το πρόβλημα στην εικόνα , την υγεία και την φυσική κατάσταση του ατόμου . Από την άλλη πλευρά το φαγητό σαν συνήθεια και τρόπος διαχείρισης συναισθημάτων , καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητας του παχύσαρκου . Το περιβάλλον του διαμορφώνεται σύμφωνα με την νόσο , δημιουργώντας ισορροπίες που όσο « αρρωστημένες » και να είναι δεν παύουν να πιέζουν για τη διατήρηση τους . Με άλλα λόγια ,

26

το παχύσαρκο άτομο , συχνά ενδόμυχα , φοβάται να διαταράξει τις γνώριμες συνθήκες ζωής του . Όσο λοιπόν επιθυμητή και να είναι μια ριζική αλλαγή από τον ασθενή – εξωτερική κ’ εσωτερική – δεν παύει να απειλεί τις υπάρχουσες ισορροπίες της ζωής του.

Νευρική ανορεξία Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα του η της , το φαγητό και τη διατροφή τους . Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού . Η μέση ημερήσια πρόσληψη θερμίδων για άτομα με ανορεξία είναι 600-800 θερμίδες αλλά υπάρχουν και ακραίες περιπτώσεις ολικής αθρεψίας . Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες . Η νευρική ανορεξία

27

εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στους εφήβους . Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας , φυλής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες . Ένα άτομο με ανορεξία μπορεί να εμφανίσει κάποια συμπτώματα τα οποία είναι : η προφανής , γρήγορη και δραματική απώλεια βάρους . Λανουγκό οι οποίες είναι μικρές ανοιχτόχρωμες τρίχες που φυτρώνουν στο κεφάλι κ στο σώμα . Ακόμα , εμμονή με τις θερμίδες και με τα κιλά αλλά και με μαγειρική περίπλοκων φαγητών αδυνατίσματος . Όμως , οι επιπτώσεις της νευρικής ανορεξίας είναι πολλές . Δημιουργούνται προβλήματα φλεγμονής των άκρων , προβλήματα στην ακμή . Ακόμα , δημιουργούνται μαιευτικές επιπλοκές , αναιμία , καρδιακές ανωμαλίες , γενετικά προβλήματα τα οποία μέσω ερευνών και κληρονομικά σε ποσοστό που κυμαίνεται από 56 % - 84 % . Και φυσικά δημιουργεί κατάθλιψη στους ανθρώπους που πάσχουν από νευρική ανορεξία .

Με την έρευνα αυτή προσπαθήσαμε να ενημερώσουμε τα παιδία της ηλικίας μας ότι η χώρα μας βρίσκεται στην πρώτη θέση των παχύσαρκων και ανορεξιών Ευρωπαίων έφηβων. Επίσης στην έρευνα μας θα μελετήσουμε και τις

28

ποικίλες είτε σωματικές(μεταβολικές-ορμονικές π.χ διαταραχές περιόδου, μικρότερη σωματική ανάπτυξη, πρώιμη έναρξη εφηβείας και καρδιοαναπνευστικά προβλήματα)είτε ψυχικές(ψυχοκοινωνικές π.χ νευρογενής ανορεξία ή βουλιμία ,χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, τάσεις απομόνωσης)επιπτώσεις που φέρει η εφηβική παχυσαρκία και ανορεξία. Για αυτό το λόγο έχουμε φτιάξει ένα ερωτηματολόγιο,όπου είναι συγκεντρωμένες οι εμπειρίες και οι απόψεις διαφόρων μαθητών, που βρίσκονται στην εφηβεία.

.

Συγκρίσεις διατροφικών συνηθειών των έφηβων της Ελλάδας με άλλες χώρες

Σύγκριση ελληνικών διατροφικών συνηθειών με γερμανικές

Ελλάδα:τα παραδοσιακά γεύματα και φαγητά είναι μεσογειακά, φτιαγμένα από αγνά υλικά τα

οποία βγάζει η γη, χωρίς να είναι

29

επεξεργαζόμενα με πρόσθετες συντηρητικές και γλυκαντικές ουσίες. Παραδοσιακά φαγητά της

Ελλάδας είναι ο μουσακάς, τα γεμιστά ,το κοκκινιστό κρέας κλπ…τα οποία είναι γνωστά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στους χιλιάδες

τουρίστες που επισκέπτονται την χώρα μας κάθε χρόνο.

Γερμανία: Η Γερμανία είναι μια χώρα η οποία είναι επηρεασμένη από την Αμερική οπότε δεν

έχει πολλά παραδοσιακά φαγητά όπως η Ελλάδα. Φημίζεται για τα κρέατά της και τα λουκάνικα

και το χοιρινό έχουν ξεχωριστή θέση εκεί. Λόγω του κλίματός της στη Γερμανία δεν παράγονται

φρούτα και λαχανικά.

Διατροφικές συνήθειες εφήβων Αμερικής-Ελλάδας(ηλικίες 11,13,15)

Οι διατροφικές συνήθειες των εφήβων διερευνήθηκαν αναφορικά με την εβδομαδιαία κατανάλωση πρωινού

γεύματος, φρούτων, λαχανικών και αναψυκτικών. Στην Ελλάδα, Β. Αμερική, περισσότερα κορίτσια από ό,τι

αγόρια, ανεξαρτήτως ηλικίας, τρώνε καθημερινά φρούτα όπως και λαχανικά ή σαλάτες, ενώ τα αγόρια

υπερτερούν στην κατανάλωση πρωινού και αναψυκτικών. Επίσης, όσο μεγαλώνουν όλο και

30

περισσότεροι έφηβοι στις περισσότερες χώρες και στην Ελλάδα παραλείπουν συχνά το πρωινό τους

γεύμα τις ημέρες του σχολείου και περιορίζουν την καθημερινή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών ή

σαλάτας ενώ αντίθετα πίνουν περισσότερα αναψυκτικά καθημερινά.

Π ρ ω ι ν ό : Η πλειονότητα των μαθητών στην Β. Αμερική τρώνε καθημερινά για πρωινό περισσότερο

από ένα ποτήρι γάλα ή χυμό. Στην Ελλάδα, συγκριτικά είναι πολύ χαμηλότερα τα ποσοστά των μαθητών των τριών ηλικιακών ομάδων

που τρώνε πρωινό κάθε μέρα και μάλιστα κατατάσσονται στις 5 τελευταίες θέσεις.

Λ α χ α ν ι κ ά : Τουλάχιστον 1 φορά την ημέρα τρώει λαχανικά σχεδόν 1 στους 3 εφήβους και των τριών ηλικιακών ομάδων στην Ελλάδα και Β. Αμερική.

Φ ρ ο ύ τ α : Καθημερινή κατανάλωση φρούτων αναφέρουν κατά μέσο όρο το 42% των11χρονων, το 36%

των 13χρονων και το 31% των 15χρονων μαθητών στην Β. Αμερική. Στην Ελλάδα συγκριτικά με την Β.

Αμερική οι μαθητές καταναλώνουν καθημερινά περισσότερα φρούτα και στις τρεις ηλικίες. Α ν α ψ υ κ

τ ι κ ά : Καθημερινά πίνουν αναψυκτικά κατά μέσο όρο στην Β. Αμερική, το 18% των 11χρονων, το 23%

των 13χρονων και το 25% των 15χρονων. Στην Ελλάδα συγκριτικά με την Β. Αμερική, πολύ

λιγότεροι μαθητές και των τριών ηλικιών καταναλώνουν κάθε μέρα αναψυκτικά και μάλιστα

κατατάσσονται στις 10 χαμηλότερες θέσεις.

31

Στην Ελλάδα συγκριτικά με τις άλλες χώρες, πολύ λιγότεροι μαθητές και των τριών ηλικιών

καταναλώνουν κάθε μέρα αναψυκτικά και μάλιστα κατατάσσονται στις 10 χαμηλότερες θέσεις. μαθητές

και των τριών ηλικιών καταναλώνουν κάθε μέρα αναψυκτικά και μάλιστα κατατάσσονται στις 10

χαμηλότερες θέσεις.

Σύγκριση διατροφικών συνηθειών Αγγλίας-Ελλάδας

Η Αγγλική κουζίνα έχει τη φήμη της άχρωμης, και άνοστης κουζίνας, με κακούς γευστικούς συνδυασμούς , μιας κουζίνας χωρίς πάθος, χωρίς το κάτι ξεχωριστό που θα κάνει τον ουρανίσκο να μυρμηγκιάζει ηδονικά. Είναι

όμως έτσι; Η αλήθεια βρίσκεται αρκετά μακριά από αυτό το κλισέ. Η κουζίνα της Γηραιάς

Αλβιόνας έχει δεχτεί επιρροές από τις κουζίνες όλων των λαών που την κατοίκησαν, και οι

συνδυασμοί που χρησιμοποιεί είναι « διαφορετικοί» και ίσως και ετερόκλητοι για τα

δικά μας δεδομένα. Είναι γνωστό το αστείο από τον Αστερίξ για τη χλιαρή μπύρα και τη σάλτσα

μέντας. Όταν βρίσκεσαι όμως εκεί είναι αδιανόητο να πιεις τη μπύρα σου σε άλλη

θερμοκρασία (όχι μόνο λόγω κλίματος αλλά και λόγω του είδους της μπύρας), και η σάλτσα

32

μέντας στο κρέας είναι απίθανη! Η νήσος κατοικήθηκε από Κέλτες, Βίκινγκς, Ρωμαίους, Νορμανδούς, Σάξονες που έφτασαν εκεί σαν

κατακτητές, όμως παρέμειναν και κατοίκησαν αυτή την περίεργη χώρα. Ας μην ξεχνάμε

επιπλέον, πως η Αγγλία είναι χώρα ναυτική και μάλιστα για μεγάλες χρονικές περιόδους κυριαρχούσε στο ναυτικό εμπόριο, με τα γρήγορα κλίπερ, ιστιοφόρα των οποίων η

γάστρα ήταν ντυμένη με μπρουτζόπλακες και ταξίδευαν στην Ανατολή φέρνοντας πίσω τσάι και μπαχαρικά, το πιο γνωστό είναι το Cutty

Sark, που σήμερα βρίσκεται στο Γκρίνουιτς. Η Μεγάλη Βρετανία ήταν αυτοκρατορία και είχε

αποικίες στην Ασία, στην Αφρική και στην Ευρώπη και οι λαοί αυτοί μπόλιασαν με δικά

τους στοιχεία και υλικά και τη Βρετανική κουζίνα. Πόσο μάλλον όταν οι πληθυσμοί αυτοί αναμείχθηκαν με τους Βρετανούς ή κατοίκησαν τα Βρετανικά νησιά. Είναι χαρακτηριστικό, ότι π.χ. το κοτόπουλο με το κάρυ πλέον θεωρείται κλασικό Αγγλικό πιάτο, ενώ είναι σαφέστατα ξενόφερτο. Έτσι, η Βρετανία ποτέ στην ουσία

δεν στερήθηκε υλικών, και συνδυασμών, κάποιοι μάλιστα θα ήταν αυτό που οι ίδιοι θα

χαρακτήριζαν ως farfetched δηλαδή παρατραβηγμένοι. Τα κλασικά οικογενειακά

33

Αγγλικά γεύματα είναι ιεροτελεστία. Ξεκινούν από τη λεπτομέρεια των ασπρορούχων

(τραπεζομάντηλα και πετσέτες) που πάντα είναι διακριτικά αλλά περίτεχνα, έτσι ώστε να

κάνουν την ατμόσφαιρα άνετη και ευχάριστη, αλλά να μην κλέβουν την παράσταση από τον

πρωταγωνιστή που είναι το φαγητό και το ποτό. Τα σερβίτσια πρέπει να είναι από περίτεχνες και φίνες πορσελάνες και τα ποτήρια από καλό κρύσταλλο. Συνήθως

ξεκινούν με ένα δύο απλά ορεκτικά προχωράν σε ένα κυρίως γεύμα που συνοδεύεται από

σαλάτα ενώ συχνά υπάρχει και μια παραδοσιακή πίτα και βέβαια κρασί ή ακόμα καλύτερα κάποια Βρετανική μπύρα (ale). Στη

συνέχεια ακολουθεί το επιδόρπιο που συνοδεύεται από κάποιο σέρι, ενώ το τέλος

σηματοδοτείται από το σερβίρισμα του απαραίτητου τσαγιού και κάποιου μπράντι με

πούρα για τους κυρίους. οι Ελληνες εξακολουθούν να καταναλώνουν μεγάλες

ποσότητες ψωμιού. Τα αδρά επεξεργασμένα δημητριακά αποτελούν καλή πηγή διαιτητικών ινών, δηλαδή μη αμυλούχων πολυσακχαριτών

Πατάτες Αν και ορισμένοι κατατάσσουν τις πατάτες με τα λαχανικά, διατροφικά οι πατάτες

μοιάζουν περισσότερο με τα δημητριακά,

34

κυρίως τα επεξεργασμένα. Οπως και το λευκό ψωμί, οι πατάτες έχουν υψηλό γλυκαιμικό

δείκτη και οι σύγχρονες διατροφικές οδηγίες υπαγορεύουν την αποφυγή κατανάλωσης

περισσότερων από 3 μικρομερίδες την εβδομάδα. Ζάχαρη και σχετικά προϊόντα Η

ζάχαρη βρίσκεται σε αφθονία στα γλυκίσματα. Υπάρχει επίσης, ή προστίθεται, σε ποτά όπως ο

καφές, το τσάι, οι χυμοί των φρούτων και τα αναψυκτικά. Απλά σάκχαρα (γλυκόζη,

φρουκτόζη, σακχαρόζη) υπάρχουν επίσης σε πολλά φρούτα. Οι γλυκαιμικές επιδράσεις των

απλών σακχάρων είναι συγκρίσιμες, αν όχι μικρότερες, αυτών του αμύλου των

μαγειρευμένων φαγητών. Η ελάττωση της ζάχαρης μπορεί να επιτευχθεί με εκπαίδευση σε

νεαρή ηλικία. Οσον αφορά τή χρήση υποκαταστάτων, όπως η ζαχαρίνη και η

ασπαρτάμη, δεν έχουν τεκμηριωθεί κίνδυνοι για τους ανθρώπους, αλλά συνιστάται η

αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσής τους. Αν και πολλά Ελληνικά γλυκίσματα περιέχουν

ελαιόλαδο, διάφορους ξηρούς καρπούς, φρούτα και αλεύρι, και όχι κρέμα γάλακτος ή

βούτυρο, η μέση ημερήσια πρόσληψη δεν πρέπει να ξεπερνά τη μισή μικρομερίδα την

ημέρα, η μία μικρομερίδα παρ' ημέρα. Λαχανικά

35

και φρούτα Συνιστάται η κατανάλωση περίπου έξι μικρομερίδων λαχανικών και τριών

μικρομερίδων φρούτων καθημερινά, κατά μέσο όρο. Δεν υπάρχει κίνδυνος από την υπερβολική κατανάλωση των λαχανικών και των φρούτων,

αρκεί η ενεργειακή πρόσληψη να μην υπερβαίνει την κατανάλωση ενέργειας. Τα

λαχανικά και τα φρούτα παρέχουν σημαντικές ποσότητες διαιτητικών ινών, πολλά

μικροδιατροφικά στοιχεία (κάλιο, ασβέστιο, βιταμίνη C, βιταμίνη B6, καρωτινοειδή,

βιταμίνη E, φυλλικό οξύ), όπως και άλλα συστατικά με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Τα

χόρτα, τα οποία κατατάσσονται στα λαχανικά και αποτελούν μέρος της παραδοσιακής

διατροφής του Ελληνα, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς αποτελούν πλούσια πηγή

αντιοξειδωτικών ουσιών. Τα λαχανικά μπορούν να καταναλώνονται είτε μαγειρευμένα με

ελαιόλαδο, είτε ωμά με τη μορφή σαλάτας. Οσπρια Τα όσπρια καταναλώνονται σπάνια

στις περισσότερες χώρες, γι'αυτό και σπάνια αναφέρονται ξεχωριστά στις αντίστοιχες

διατροφικές οδηγίες. Στην Ελλάδα, όμως, το ελαιόλαδο επιτρέπει την παρασκευή γευστικών

φαγητών με όσπρια. Τα όσπρια διαθέτουν μερικά από τα υγιεινά χαρακτηριστικά των

36

λαχανικών και, επιπλέον, παρέχουν πρωτεϊνες σχετικά μέτριας βιολογικής αξίας. Συνιστάται η

κατανάλωση, κατά μέσο όρο, μιας μικρομερίδας παρ' ημέρα. Τρεις μικρομερίδες

οσπρίων την εβδομάδα μαγειρευμένων σε ελαιόλαδο αντιστοιχούν σε κάτι περισσότερο

από μία μερίδα οσπρίων εστιατορίου. Μυρωδικά H ρίγανη, ο βασιλικός, το θυμάρι και

άλλα μυρωδικά που φύονται στην Ελλάδα αποτελούν εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών

ουσιών και συνιστούν ένα εύγευστο υποκατάστατο του αλατιού στην προετοιμασία των φαγητών. Κρέας και αυγά Η κατανάλωση πουλερικών, αυγών και κόκκινου κρέατος δεν θα πρέπει να ξεπερνά, κατά μέσο όρο, τη μία μικρομερίδα την ημέρα, ή μια πλήρη μερίδα

κάθε δεύτερη ημέρα, και παραπέρα μείωση δεν φαίνεται να απειλεί την καλή υγεία των ενηλίκων. Το κρέας των πουλερικών

προτιμάται από το κόκκινο κρέας, ενώ τα αυγά, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και τη

ζαχαροπλαστική, δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα τέσσερα την εβδομάδα. Κατά συνέπεια, ένα

άτομο μπορεί να καταναλώνει 3 αυγά την εβδομάδα και 2 μερίδες την εβδομάδα κρέας πουλερικών. Ψάρια και θαλασσινά Τα ψάρια

37

και τα θαλασσινά θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν το κρέας και τα αυγά, αλλά

γαστρονομικοί, πρακτικοί και οικονομικοί περιορισμοί υπαγορεύουν τη σύσταση για μια περίπου μικρομερίδα την ημέρα, δηλαδή τρείς

μερίδες την εβδομάδα. Γαλακτοκομικά προϊόντα Κατανάλωση κατά μέσο όρο δύο

μικρομερίδων γαλακτοκομικών την ημέρα, με τη μορφή τυριού, παραδοσιακού γιαουρτιού

και γάλακτος, φαίνεται να είναι συμβατή με την υγεία και τις γαστρονομικές συνήθειες των

Ελλήνων. Προστιθέμενα λιπίδια Το ελαιόλαδο θα πρέπει να χρησιμοποιείται όποτε είναι

δυνατό, τόσο σε σαλάτες, όσο και στο τηγάνι ή σε μαγειρευμένα τρόφιμα. Οταν ο δείκτης μάζας σώματος διατηρείται κάτω από 25

kg/m2, δεν υπάρχει επιστημονικά τεκμηριωμένος λόγος να μειωθεί η πρόσληψη ελαιολάδου, παρά την αναμφισβήτητα υψηλή

ενεργειακή του πυκνότητα. Σε μία δίαιτα αδυνατίσματος, η αύξηση της φυσικής

δραστηριότητας και η μείωση της πρόσληψης θερμίδων, οποιασδήποτε προέλευσης,

αποτελούν προτεραιότητες. Τα τρόφιμα δεν επηρεάζουν το δείκτη μάζας σώματος κατά

τρόπο άλλο από αυτόν που συνδέεται με την ενεργειακή τους πυκνότητα. Ειδικότερα για το

38

ελαιόλαδο, η μείωσή του δεν συνιστάται όταν συνεπάγεται και τη μείωση πρόσληψης

λαχανικών και οσπρίων, τα οποία συχνά μαγειρεύονται με ελαιόλαδο. Νερό Το αίσθημα

της δίψας ρυθμίζει επαρκώς την πρόσληψη νερού, με εξαίρεση ηλικιωμένα άτομα και

ορισμένες παθολογικές καταστάσεις. Γενικά, όσο υψηλότερη είναι η ενεργειακή πρόσληψη και κατανάλωση, τόσο μεγαλύτερη είναι και η

ποσότητα του νερού που χρειάζεται ο οργανισμός. Η υποκατάσταση του νερού με μη

οινοπνευματώδη ποτά δεν παρέχει οποιοδήποτε πλεονέκτημα. Αιθυλική αλκοόλη Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 30 g αιθυλικής αλκοόλης (τρία ποτήρια για τα περισσότερα οινοπνευματώδη) την ημέρα για τους άνδρες και 15 g αιθυλικής αλκοόλης (ένα και μισό

ποτήρι για τα περισσότερα οινοπνευματώδη) την ημέρα για τις γυναίκες, έχει ευεργετικές

επιδράσεις στην υγεία.

Ερωτηματολόγια

Ερωτηματολόγιο για την Αρχαϊκή και Βυζαντινή διατροφή

39

1)Γνωρίζετε τίποτα για την Αρχαία Ελληνική Διατροφή? -Ναι ---6 -Όχι ---0 -Ναι ,αλλά όχι

πολλά ---14 (30-0-70)

2)Οι Αρχαίοι χρησιμοποιούσαν πολλά μπαχαρικά .Το θυμάρι ήταν ένα από αυτά? -Ναι

---10 -Όχι ---1 -Δε γνωρίζω ---9 (50-5-45) 3)Οι Αρχαίοι Έλληνες είχανε 5 διαφορετικά είδη

κρασιού ,στα οποία πριν τα σερβίρουν , τα αναμείγνυαν με νερό .Γιατί πιστεύετε ότι το έκαναν αυτό? -Για να προσδίδουν στο κρασί περισσότερη γεύση ---3 -Για να μην μεθάνε

εύκολα ---15 -Επειδή πίστευαν ότι όποιος έπινε σκέτο κρασί ,ήτανε βάρβαρος ---2 (15-75-10)

4)Για να ψήσουνε ένα φαγητό οι Αρχαίοι έβαζαν ζωικό λίπος .Το λάδι που το χρησιμοποιούσαν?

-Για να αλείφουνε με αυτό τα κεραμικά που έφτιαχναν ---3 -Για να αλείφονται με το λάδι μετά

το μπάνιο που έκαναν ---13 -Για να βουτάνε το ψωμί τους ---4 (15-65-20)

5)Την εποχή εκείνη στη Σπάρτη ,τα αγόρια σκληραγωγούνταν με πολλούς τρόπους ,ένας από

αυτούς ήτανε να τρέφονται με ένα είδους ζωμό .Ναι ή όχι? -Ναι ,τον μελανό ζωμό ---17

-Ναι ,τον ερυθρό ζωμό ---2 -Όχι ,δε τρέφονταν με κανένα ζωμό ---1 (85-10-5)

40

6)Η αρχαία Ελληνική διατροφή αποτελούσε και αποτελεί τη βάση της Μεσογειακής διατροφής.

-Σωστό ---16 -Λάθος ---0 -Δε γνωρίζω --- 4 (80-0-20)

7)Κατά τις Βυζαντινές εποχές τα ψάρια για ποιους ήτανε διαθέσιμα? -Προς όλους ---8 -Στους

φτωχούς ---7 -Στους πλούσιους ---5 (40-35-25)

8)Ποιο από τα παρακάτω προϊόντα πιστεύετε ότι χρησιμοποιούσαν οι Βυζαντινοί? -Ρύζι ---8 -Κρεμμύδια ---9 -Ζάχαρη ---3 (40-45-15)

9)Γνωρίζετε ότι στο Βυζάντιο ,το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τηρούσε τις θρησκευτικές

νηστείες? -Ναι ---15 -Όχι ---5 (75-25)

10)Οι κάτοικοι του Βυζαντίου έφτιαχναν πάρα πολλά γλυκά .Ποιο πιστεύετε ότι ήτανε το κύριο γλυκαντικό τους? -Ζάχαρη ---0 -Μέλι ---20 -Και

τα δύο ---0 (0-100-0)

11)Ποιο κατά τη γνώμη σας φρούτο-λαχανικό πιστεύετε ότι δεν καταναλώνονταν από τους

πλούσιους , αλλά μόνο από τους φτωχούς εξαιτίας ορισμένων πεποιθήσεων? -Ντομάτα

---20 -Λάχανο ---0 -Πορτοκάλι ---0 -Πιπεριά ---0 (100-0-0-0)

41

Έφηβοι και διατροφή

(Οι ηλικίες που εξετάζονται είναι 14-16)

1)ΠΡΟΣΕΧΕΙΣ ΤΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ?

Ναι Σπάνια, όποτε το θυμάμαι Όχι

• Το 50% των μαθητών απάντησε ναι. Το 40% των μαθητών απάντησε όχι ενώ το 10% απάντησε σπάνια.

2)ΓΥΜΝΑΖΕΣΑΙ? ΚΑΝΕΙΣ ΚΑΠΟΙΟ ΑΘΛΗΜΑ? Ναι, συνέχεια μερικές φορές Καθόλου • Το 60% απάντησε ναι, συνέχεια . Το 35%

μερικές φορές ενώ μόλις το 5% καθόλου.

3)ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΙ Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΟΥ? Ναι Όχι

42

• Το 76% των μαθητών απάντησε Ναι ενώ το 24% απάντησε όχι.

4)ΤΡΩΣ ΠΡΩΙΝΟ? Ναι Μερικές φορές Όχι

• Το 57% απάντησε Ναι. Το 23% απάντησε Μερικές φορές ενώ το 20% απάντησε όχι.

5)ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΡΩΣ ΖΥΜΑΡΙΚΑ ? 1-2 3-5 Κάθε μέρα Καθόλου

• Το 48% απάντησε 1-2. Ίδιο ποσοστό παιδιών δηλαδή 48% απάντησε 3-5 ενώ το 4% Καθόλου.

6)ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΡΩΣ ΦΡΟΥΤΑ? 1-2 3-5 Κάθε μέρα Καθόλου

• Το 40% απάντησε 1-2. Όμοια το 40% απάντησε Κάθε μέρα. Το 10% απάντησε 3-5 και το 10% απάντησε Καθόλου.

7)ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΡΩΣ ΓΛΥΚΑ? 1-2 3-5 Κάθε μέρα Καθόλου

• Το 50% απάντησε 1-2. Το 25% απάντησε Κάθε μέρα. Το 15% απάντησε Καθόλου. Το 10% απάντησε 3-5

43

8)ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΡΩΣ ΟΣΠΡΙΑ?

1-2 3-5 Κάθε μέρα Καθόλου• Το 50% απάντησε 1-2. Το 45% απάντησε 3-

5.Το 5% απάντησε καθόλου.

9)ΣΥΝΟΔΕΥΕΙΣ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΟΥ ΜΕ ΣΑΛΑΤΑ?

Πάντα Μερικές φορές Καθόλου• Το 50% απάντησε πάντα. Το 35% απάντησε

Μερικές φορές. Το 15% απάντησε καθόλου. 10)ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΙΣ JUNK FOOD? 1-2 3-4 Κάθε μέρα

• Το 40% απάντησε 1-2. Το 45% απάντησε 3-4. Το 15% απάντησε Κάθε μέρα.

11) ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ NA ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΤΑΙ? 1-2 3-4 Κάθε μέρα• Το 66% των μαθητών απάντησε 1-2. Το 28%

απάντησε 3-4 ενώ το 6% Κάθε μέρα.

12) ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΠΩΣ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ ΣΟΥ? ΝΑΙ ΟΧΙ

44

• Το 71% απάντησε Ναι. Το 29% απάντησε Όχι.

13)ΑΝ ΝΑΙ ΠΟΤΕ ΝΙΩΘΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΑΥΤΗ? ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΛΥΠΗΜΕΝΟΣ ΠΟΤΕ ΑΛΛΟ

• Το 3% απάντησε χαρούμενος. Το 47% απάντησε λυπημένος. Το 19% απάντησε Ποτέ και το 31% απάντησε άλλο.

14)ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΟ ΝΑ ΜΗΝ ΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΣΩΣΤΑ α)Δεν υπάρχει ενημέρωση β)Τα Μ.Μ.Ε( π.χ μέσω διαφημίσεων ,παραπληροφόρησης…)γ)Άλλο

• Το 38% απάντησε πως δεν υπάρχει ενημέρωση .Το 33% απάντησε τα Μ.Μ.Ε. Το 29% απάντησε Άλλο.

15)ΠΟΣΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΙ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΥ? 2000-3000 1000-1800 >3000

45

• Το 60% απάντησε 2000-3000. Το 20% απάντησε 1000-1800 ενώ το ίδιο ποσοστό δηλαδή το 20% απάντησε >3000.

Παχυσαρκία και Νευρική Ανορεξία

Συμμετέχοντες: Αρσενικό:10 Θηλυκό:10Α. Γνωρίζεται τι είναι υγιεινή διατροφή;1. να τρώμε συνεχεία ανθυγιεινά φαγητά2. να τρώμε φρούτα λαχανικά και να γυμναζόμαστε3. να τρώμε γεύματα που περιέχουν θρεπτικά συστατικά και τα χρειάζεται ο οργανισμός μας

Το 0% των αγοριών και το 10% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 50% των αγοριών και το 40% των κοριτσιών απάντησαν το 2.Το 50% των αγοριών και το 50% των κοριτσιών απάντησαν το 3.

Β. Γνωρίζεται τι είναι υγιεινή διατροφή;1. Ναι

46

2. Όχι

Το 90% των αγοριών και το 50% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 10% των αγοριών και το 50% των κοριτσιών απάντησαν το 2.

Γ. Πόσες φορές την εβδομάδα γυμνάζεστε;1.1 φορά την εβδομάδα2.2-4 φορές την εβδομάδα3.Καμία

Το 10% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών απάντησαν το 1.

Το 80% των αγοριών και το 60% των κοριτσιών απάντησαν το 2.

Το 10% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών απάντησαν το 3.

Δ. Γνωρίζεται τι είναι η παχυσαρκία;1.Απωλεια βάρους2.Αρρωστεια3.Η ανάπτυξη του λιπώδους ιστού

47

Το 20% των αγοριών και το 30% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 10% των αγοριών και το 10% τω κοριτσιών απάντησαν το 2.Το 70% των αγοριών και το 60% των κοριτσιών απάντησαν το 3.

Ε. Ποια είναι τα συμπτώματα της;1.Δυσμορφια και διάφορες λειτουργικές διαταραχές2.Πυρετός3.Υπερένταση

Το 80% των αγοριών και το 70% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 10% των αγοριών και το 10% των κοριτσιών απάντησαν το 2Το. 10% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών απάντησαν το 3.

ΣΤ. Πόσες φορές τρωτέ fast food;1. 1 φορά την εβδομάδα2. 2 και παραπάνω φορές την εβδομάδα3. καμία

48

Το 40% των αγοριών και το 40% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 10% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών απάντησαν το 2.Το 60% των αγοριών και το 40% των κοριτσιών απάντησαν το 3.

Ζ. Γνωρίζεται τι είναι νευρική ανορεξία;1.Ένα είδος δίαιτας2.Διατροφικη και ψυχική διαταραχή3. Η ανεπαρκής πρόσληψη τροφής

Το 10% των αγοριών και το 10% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 90% των αγοριών και το 70% των κοριτσιών απάντησαν το 2.Το 0% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών απάντησαν το 3

Η. Ξέρετε τα συμπτώματα τις νευρικής ανορεξίας;1.Καλυτερη σωματική ευεξία2.Αναπτυξη σοβαρών προβλημάτων στον οργανισμό και την ψυχολογία3.Αυξηση βάρους

49

Το 10% των αγοριών και το 30% των κοριτσιών απάντησαν το 1.Το 80% των αγοριών και το 60% των κοριτσιών απάντησαν το 2.Το 10% των αγοριών και το 10% των κοριτσιών απάντησαν το 3.

Μεσογειακή διατροφή

Σχεδόν όλοι οι συμμαθητές μας γνωρίζουν την έννοια της μεσογειακής διατροφής. Χρησιμοποιούν στα περισσότερα γεύματά τους ωμό ελαιόλαδο, ενώ το 68% των ερωτηθέντων γνωρίζει τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής στο διαβήτη και στον καρκίνο. Επιπλέον, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό –το 78% των ερωτηθέντων- σπάνια προτιμά το έτοιμο φαγητό. Ιδιαίτερα παρήγορο είναι το γεγονός ότι η πλειοψηφία τους τρώει κόκκινο κρέας μόνο 2 φορές το μήνα. Πάνω από τους μισούς τρώνε δημητριακά ή προϊόντα ολικής άλεσης στο πρωινό τους, ενώ κάθε μέρα καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες (το 86%) χρησιμοποιούν τοπικά- ελληνικά προϊόντα, ενώ καταναλώνουν φρούτα από μία έως τρεις φορές την ημέρα. Περίπου οι μισοί συνοδεύουν τα γεύματά τους με σαλάτα ή βραστά λαχανικά και σχεδόν όλοι γνωρίζουν τους κινδύνους που κρύβουν τα συσκευασμένα προϊόντα. Το 59% καταναλώνει ψάρι μία φορά

50

την εβδομάδα, ενώ όσπρια σχεδόν όλοι, μία φορά την εβδομάδα. Ξηρούς καρπούς προτιμά να τρώει το 64% των ερωτηθέντων, ενώ σχεδόν όλοι τρώνε καθημερινά πρωινό και δεκατιανό. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι οι έφηβοι γνωρίζουν σήμερα τι είναι μεσογειακή διατροφή και ποια είναι τα οφέλη της.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η διατροφή γενικά όλων των ανθρώπων είναι πολύ σημαντική, διότι μέσα από τις τροφές που προσλαμβάνουμε καθημερινά παίρνουμε συστατικά για τον οργανισμό μας που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του. Επίσης οι διατροφικές μας συνήθειες επιδρούν και στην υγεία μας που αντιπροσωπεύει την πηγή από την οποία αντλούμε δύναμη και ευεξία στην καθημερινή ζωή και διασφαλίζουμε ένα παραγωγικό μέλλον. Όμως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι και κυρίως εμείς οι έφηβοι έχουμε στρέψει την προσοχή μας στο εύκολο φαγητό, το αποκαλούμενο junk foοd ή λόγο κάποιων λανθασμένων προτύπων έχουμε

51

σταματήσει την κανονική πρόσληψη τροφής. Ένα μεγάλο ποσοστό και στα δυο φύλα μαστίζεται από παχυσαρκία και ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό από ανορεξία, ειδικά το γυναικείο φύλο. Όλες αυτές οι συνήθειες μας μπορεί να μας προκαλέσουν όχι μόνο εμφανισιακά προβλήματα αλλά κυρίως προβλήματα που σχετίζονται με τον οργανισμό μας και την ψυχολογία μας.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μετά από μεγάλο διάστημα έρευνας, καταφεραμε να ολοκληρώσουμε την εργασία μας που είναι βασισμένη στην εφηβική διατροφή. Μελετήσαμε τις εφηβικές διατροφικές συνήθειες. Στη πορεία μας αυτή αντιμετωπίσαμε και ξεπεράσαμε πολλά προβλήματα γιατί είχαμε δεσμευτεί να προσεγγίσουμε το θέμα της ισορροπημένης διατροφής βασιζόμενοι στα αποτελέσματα από τα ερωτηματολόγια που μοιράστηκαν στους συμμαθητές μας. Η έρευνα αυτή μας προσέφερε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τρόπο διατροφής και να αποκτήσουμε καλύτερες διατροφικές συνήθειες ώστε να βελτιώσουμε την ψυχική και σωματική μας

52

κατάσταση. Να μάθουμε να τρεφόμαστε σωστά, να ενημερωθούμε αλλά και να ενημερώσουμε όλους τους συνομήλικους μας για τα διατροφικά προβλήματα από τα οποία μαστίζεται η χώρα μας. Τέλος θέλαμε να δούμε συγκριτικά της διατροφικές συνήθειες μας με άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο. Ολοκληρώνοντας λοιπόν την εργασία μας, τα συναισθήματά μας ήταν ανάμεικτα. Απογοητευτήκαμε διαπιστώνοντας τη θέση που κατέχει η χώρα μας σχετικά στην παχυσαρκία σε σύγκριση με άλλες χώρες του κόσμου. Εντυπωσιαστήκαμε με τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων και Βυζαντινών. Παρατηρήσαμε όμως πως υπάρχει ένα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης των διατροφικών μας συνηθειών. Νιώθουμε λοιπόν και ιδιαίτερα ευχαριστημένοι αφού μπορούμε να γίνουμε μέρος μιας τέτοιας αλλαγής. Επίσης καταλάβαμε πως όλο αυτό το διάστημα δεν εκτελούσαμε μόνο μια εργασία αλλά δοκιμαζόμασταν ατομικά κυρίως σε θέματα συνεργασίας, συμπεριφοράς, αλληλοκατανόησης και σεβασμού. Είμαστε λοιπόν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι που αποκτήσαμε τόσες γνώσεις σε αυτό το αντικείμενο. Είμαστε βέβαιοι πως θα ακολουθήσουμε όλα αυτά πλέον στην πράξη και θα προσπαθήσουμε να δείξουμε και στους άλλους το σωστό. Ευχαριστούμε πολύ.

53

Βιβλιογραφία:

http://www.iatronet.gr/diatrofi/paidiki- diatrofi/article/1095/diatrofi-stin-efiveia-poia-einai-i-diatrofiki-katastasi-toy-sygxronoy-efivoy.html

http://www.somaygies.gr/displayITM1.asp? ITMID=21

http://www.paidorama.com/oi-efiboi-sti- sigxroni-koinwnia/sinaisthimatiki-kai-koinwniki-piesi.html

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE %B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE %B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE

http://www.autepignosi.gr/Services/%CE%94%CE %99%CE%91%CE%A4%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%A7%CE%95%CE%A3/%CE%A8%CE%A5%CE%A7%CE%99%CE%9A%CE%95%CE%A3/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE

54

%B1%CF%81%CE%B1%CF%87%CE%AD%CF%82%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B7%CF%82%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE%CF%82/tabid/329/language/el-GR/Default.aspx

55