• Home

  • Documents

  • ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560)...
254
ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารต้นฉบับ อยู่ระหว่างดําเนินการจัดพิมพ์

ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560)

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 2: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

สารบญ หนา บทน ำ ๑ เปำหมำยของวทยำศำสตร ๒ เรยนรอะไรในวทยำศำสตร ๓ สำระและมำตรฐำนกำรเรยนร ๔ คณภำพผเรยน ๘ จบชนประถมศกษำปท ๓ ๘ จบชนประถมศกษำปท ๖ ๘ จบชนมธยมศกษำปท ๓ ๙ จบชนมธยมศกษำปท ๖ (ส ำหรบผเรยนทไมเนนวทยำศำสตร) ๑๑ จบชนมธยมศกษำปท ๖ (ส ำหรบผเรยนทเนนวทยำศำสตร) ๑๓ จบชนมธยมศกษำปท ๖ (ส ำหรบผเรยนทกคน) ๑๖ ตวชวดและสำระกำรเรยนรแกนกลำง ๑๗ สำระท ๑ วทยำศำสตรชวภำพ ๑๗ สำระท ๒ วทยำศำสตรกำยภำพ ๔๑ สำระท ๓ วทยำศำสตรโลกและอวกำศ ๗๘ สำระท ๔ ชววทยำ ๑๐๔ สำระท ๕ เคม ๑๓๘ สำระท ๖ ฟสกส ๑๕๙ สำระท ๗ โลก ดำรำศำสตร และอวกำศ ๑๙๑ สำระท ๘ เทคโนโลย ๒๐๘ อภธำนศพท ๒๓๑ คณะผจดท ำ ๒๓๕

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 3: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 นไดก ำหนดสำระกำรเรยนรออกเปน ๘ สำระ ไดแก สำระท ๑ วทยำศำสตรชวภำพ สำระท ๒ วทยำศำสตรกำยภำพ สำระท ๓ วทยำศำสตรโลกและอวกำศ สำระท ๔ ชววทยำ สำระท ๕ เคม สำระท ๖ ฟสกส สำระท ๗ โลก ดำรำศำสตร และอวกำศ และสำระท ๘ เทคโนโลย ซงองคประกอบของหลกสตร ทงในดำนของเนอหำ กำรจดกำรเรยนกำรสอนและกำรวดและประเมนผลกำรเรยนรนนมควำมส ำคญอยำงยงในกำรวำงรำกฐำนกำรเรยนรวทยำศำสตรของผเรยนในแตละระดบชนใหม ควำมตอเนองเชอมโยงกนตงแตชนประถมศกษำปท ๑ จนถงชนมธยมศกษำปท ๖ ส ำหรบกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ไดก ำหนดตวชวดและสำระกำรเรยนรแกนกลำง ทผเรยนจ ำเปนตองเรยนเปนพนฐำน เพอใหสำมำรถน ำควำมรนไปใชในกำรด ำรงชวต หรอศกษำตอในวชำชพทตองใชวทยำศำสตรได โดยจดเรยงล ำดบควำมยำกงำยของเนอหำทง ๘ สำระในแตละระดบชนใหมกำรเชอมโยงควำมรกบกระบวนกำรเรยนร และกำรจดกจกรรมกำรเรยนรทสงเสรมใหผเรยนพฒนำควำมคด ทงควำมคดเปนเหตเปนผล คดสรำงสรรค คดวเครำะหวจำรณ มทกษะทส ำคญทงทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและทกษะในศตวรรษท ๒๑ ในกำรคนควำและสรำงองคควำมรดวยกระบวนกำรสบเสำะหำควำมร สำมำรถแกปญหำอยำงเปนระบบ สำมำรถตดสนใจโดยใชขอมลหลำกหลำยและประจกษพยำนทตรวจสอบได

สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ตระหนกถงควำมส ำคญของกำรจดกำรเรยนรวทยำศำสตรทมงหวงใหเกดผลสมฤทธตอผเรยนมำกทสด จงไดจดท ำตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ขน เพอใหสถำนศกษำ ครผสอน ตลอดจนหนวยงำนตำง ๆ ไดใชเปนแนวทำงในกำรพฒนำหนงสอเรยน คมอคร สอประกอบกำรเรยนกำรสอน ตลอดจนกำรวดและประเมนผล โดยตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทจดท ำขนน ไดปรบปรงเพอใหมควำมสอดคลองและเชอมโยงกนภำยในสำระกำรเรยนรเดยวกนและระหวำงสำระกำรเรยนรในกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ตลอดจนกำรเชอมโยงเนอหำควำมร ทำงวทยำศำสตรกบคณตศำสตรดวย นอกจำกน ยงไดปรบปรงเพอใหมควำมทนสมยตอกำรเปลยนแปลง และควำมเจรญกำวหนำของวทยำกำรตำง ๆ และทดเทยมกบนำนำชำต กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตรสรปเปนแผนภำพไดดงน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

บทน า

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 4: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒

ในกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตรมงเนนใหผ เรยนไดคนพบควำมรดวยตนเองมำกทสด เพอใหได ทงกระบวนกำรและควำมรจำกวธกำรสงเกต กำรส ำรวจตรวจสอบ กำรทดลอง แลวน ำผลทไดมำจดระบบ เปนหลกกำร แนวคด และองคควำมร

กำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตรจงมเปำหมำยทส ำคญดงน ๑. เพอใหเขำใจหลกกำร ทฤษฎ และกฎทเปนพนฐำนในวชำวทยำศำสตร ๒. เพอใหเขำใจขอบเขตของธรรมชำตของวชำวทยำศำสตรและขอจ ำกดในกำรศกษำวชำวทยำศำสตร ๓. เพอใหมทกษะทส ำคญในกำรศกษำคนควำและคดคนทำงเทคโนโลย ๔. เพอใหตระหนกถงควำมสมพนธระหวำงวชำวทยำศำสตร เทคโนโลย มวลมนษย และสภำพแวดลอม

ในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน ๕ . เพอน ำควำมรควำมเขำใจในวชำวทยำศำสตร และเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคม

และกำรด ำรงชวต ๖. เพอพฒนำกระบวนกำรคดและจนตนำกำร ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำและกำรจดกำร ทกษะ

ในกำรสอสำร และควำมสำมำรถในกำรตดสนใจ ๗. เพอใหเปนผทมจตวทยำศำสตร มคณธรรม จรยธรรม และคำนยมในกำรใชวทยำศำสตรและเทคโนโลย

อยำงสรำงสรรค

เปาหมายของวทยาศาสตร

กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร สาระท ๔ ชววทยา

-มาตรฐาน ว ๔.๑ - ว ๔.๕

สาระท ๕ เคม -มาตรฐาน ว ๕.๑ - ว ๕.๓สาระท ๖ ฟสกส

-มาตรฐาน ว ๖.๑ - ว ๖.๔

สาระท ๗ โลก ดาราศาสตร และอวกาศ -มาตรฐาน ว ๗.๑ - ว ๗.๓

สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ

-มาตรฐาน ว ๑.๑ - ว ๑.๓

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ

-มาตรฐาน ว ๒.๑ - ว ๒.๓ สาระท ๓ วทยาศาสตรโลกและอวกาศ -มาตรฐาน ว ๓.๑ - ว ๓.๒

สาระท ๘ เทคโนโลย -มาตรฐาน ว ๘.๑ - ว ๘.๒

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 5: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓

กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยำศำสตรทเนนกำรเชอมโยงควำมร กบกระบวนกำร มทกษะส ำคญในกำรคนควำและสรำงองคควำมร โดยใชกระบวนกำรในกำรสบเสำะหำควำมร และแกปญหำทหลำกหลำย ใหผเรยนมสวนรวมในกำรเรยนรทกขนตอน มกำรท ำกจกรรมดวยกำรลงมอปฏบตจรง อยำงหลำกหลำย เหมำะสมกบระดบชน โดยก ำหนดสำระส ำคญดงน วทยาศาสตรชวภาพ เรยนรเกยวกบ ชวตในสงแวดลอม องคประกอบของสงมชวต กำรด ำรงชวตของมนษยและสตว กำรด ำรงชวตของพช พนธกรรม ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพและววฒนำกำรของสงมชวต วทยาศาสตรกายภาพ เรยนรเกยวกบ ธรรมชำตของสำร กำรเปลยนแปลงของสำร กำรเคลอนท พลงงำน และคลน วทยาศาสตร โลกและอวกาศ เรยนร เกยวกบ โลกในเอกภพ ระบบโลก และมนษยกบ กำรเปลยนแปลงของโลก ชววทยา เรยนรเกยวกบ กำรศกษำชววทยำ สำรเคมในสงมชวต เซลลของสงมชวต พนธกรรมและกำรถำยทอด ววฒนำกำร ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ โครงสรำงและกำรท ำงำนของสวนตำง ๆ ในพชดอก ระบบและกำรท ำงำนในอวยวะตำง ๆ ของสตวและมนษย และสงมชวตและสงแวดลอม เคม เรยนรเกยวกบ ปรมำณสำร องคประกอบและสมบตของสำร กำรเปลยนแปลงของสำร ทกษะและกำรแกปญหำทำงเคม ฟสกส เรยนรเกยวกบ ธรรมชำตและกำรคนพบทำงฟสกส แรงและกำรเคลอนท และพลงงำน โลก ดาราศาสตร และอวกาศ เรยนรเกยวกบ โลกและกระบวนกำรเปลยนแปลงทำงธรณวทยำ ขอมลทำงธรณวทยำและกำรน ำไปใชประโยชน กำรถำยโอนพลงงำนควำมรอนของโลก กำรเปลยนแปลงลกษณะ ลมฟำอำกำศกบกำรด ำรงชวตของมนษย โลกในเอกภพ และดำรำศำสตรกบมนษย เทคโนโลย

การออกแบบและเทคโนโลย เรยนรเกยวกบกำรพฒนำผเรยนใหมควำมรควำมเขำใจเกยวกบเทคโนโลยเพอด ำรงชวตในสงคมทมกำรเปลยนแปลงอยำงรวดเรว ใชควำมรและทกษะทำงดำนวทยำศำสตร คณตศำสตร และศำสตรอน ๆ เพอแกปญหำ หรอพฒนำงำนอยำงมควำมคดสรำงสรรคดวยกระบวนกำรออกแบบ เชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยำงเหมำะสมโดยค ำนงถงผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอม

วทยาการค านวณ เรยนรเกยวกบกำรพฒนำผเรยนใหมควำมรควำมเขำใจ มทกษะกำรคด เชงค ำนวณ กำรคดวเครำะห แกปญหำเปนขนตอนและเปนระบบ ประยกตใชควำมรดำนวทยำกำรคอมพวเตอร และเทคโนโลยสำรสนเทศสอสำรในกำรแกปญหำทพบในชวตจรงไดอยำงมประสทธภำพ

เรยนรอะไรในวทยาศาสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 6: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔

สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ มำตรฐำน ว ๑.๑ เขำใจควำมหลำกหลำยของระบบนเวศ ควำมสมพนธระหวำงสงไมมชวตกบสงมชวตและ ควำมสมพนธระหวำงสงมชวตกบสงมชวตตำง ๆ ในระบบนเวศ กำรถำยทอดพลงงำน กำรเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ควำมหมำยของประชำกร ปญหำและผลกระทบทมตอ ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม แนวทำงในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและกำรแกไข ปญหำสงแวดลอมรวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๑.๒ เขำใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐำนของสงมชวต กำรล ำเลยงสำรเขำและออกจำกเซลล ควำมสมพนธของโครงสรำง และหนำทของระบบตำง ๆ ของสตวและมนษยทท ำงำนสมพนธกน ควำมสมพนธของโครงสรำง และหนำทของอวยวะตำง ๆ ของพชทท ำงำนสมพนธกน รวมทง น ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๑.๓ เขำใจกระบวนกำรและควำมส ำคญของกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม สำรพนธกรรม

กำรเปลยนแปลงทำงพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพและววฒนำกำร ของสงมชวต รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๑.๑ – ว ๑.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ ถงระดบชนมธยมศกษำปท ๓ และผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทไมเนนวทยำศำสตร

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มำตรฐำน ว ๒.๑ เขำใจสมบตของสสำร องคประกอบของสสำร ควำมสมพนธระหวำงสมบตของสสำรกบ โครงสรำงและแรงยดเหนยวระหวำงอนภำค หลกและธรรมชำตของกำรเปลยนแปลงสถำนะ ของสสำร กำรเกดสำรละลำย และกำรเกดปฏกรยำเคม มำตรฐำน ว ๒.๒ เขำใจธรรมชำตของแรงในชวตประจ ำวน ผลของแรงทกระท ำตอวตถ ลกษณะกำรเคลอนท แบบตำง ๆ ของวตถ รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๒.๓ เขำใจควำมหมำยของพลงงำน กำรเปลยนแปลงและกำรถำยโอนพลงงำน ปฏสมพนธระหวำง สสำรและพลงงำน พลงงำนในชวตประจ ำวน ธรรมชำตของคลน ปรำกฏกำรณทเกยวของกบ เสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟำ รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน หมายเหต: มำตรฐำน ว ๒.๑ – ว ๒.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ ถงระดบชนมธยมศกษำปท ๓ และผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทไมเนนวทยำศำสตร สาระท ๓ วทยาศาสตรโลกและอวกาศ มำตรฐำน ว ๓.๑ เขำใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนกำรเกด และววฒนำกำรของเอกภพ กำแลกซ ดำวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภำยในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวตและกำรประยกตใช เทคโนโลยอวกำศ

สาระและมาตรฐานการเรยนร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 7: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕

มำตรฐำน ว ๓.๒ เขำใจองคประกอบและควำมสมพนธของระบบโลก กระบวนกำรเปลยนแปลงภำยในโลก และ บนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนกำรเปลยนแปลงลมฟำอำกำศและภมอำกำศโลก รวมทงผลตอ สงมชวตและสงแวดลอม

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๓.๑ – ว ๓.๒ ส ำหรบผเรยนทกคนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ ถงระดบชนมธยมศกษำ ปท ๓ และผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทไมเนนวทยำศำสตร สาระท ๔ ชววทยา มำตรฐำน ว ๔.๑ เขำใจธรรมชำตของสงมชวต กำรศกษำชววทยำและวธกำรทำงวทยำศำสตร สำรทเปน องคประกอบของสงมชวต ปฏกรยำเคมในเซลลของสงมชวต กลองจลทรรศน โครงสรำงและ

หนำทของเซลล กำรล ำเลยงสำรเขำและออกจำกเซลล กำรแบงเซลล และกำรหำยใจระดบเซลล มำตรฐำน ว ๔.๒ เขำใจกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม กำรถำยทอดยนบนโครโมโซม สมบตและหนำท ของสำรพนธกรรม กำรเกดมวเทชน เทคโนโลยทำงดเอนเอ หลกฐำน ขอมลและแนวคด

เกยวกบววฒนำกำรของสงมชวต ภำวะสมดลของฮำรด-ไวนเบรก กำรเกดสปชสใหม ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ก ำเนดของสงมชวต ควำมหลำกหลำยของสงมชวต และ

อนกรมวธำน รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๔.๓ เขำใจสวนประกอบของพช กำรแลกเปลยนแกสและคำยน ำของพช กำรล ำเลยงของพช กำรสงเครำะหดวยแสง กำรสบพนธของพชดอกและกำรเจรญเตบโต และกำรตอบสนอง ของพช รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๔.๔ เขำใจกำรยอยอำหำรของสตวและมนษย รวมทงกำรหำยใจและกำรแลกเปลยนแกส

กำรล ำเลยงสำรและกำรหมนเวยนเลอด ภมคมกนของรำงกำย กำรขบถำย กำรรบรและ กำรตอบสนอง กำรเคลอนท กำรสบพนธและกำรเจรญเตบโต ฮอรโมนกบกำรรกษำ

ดลยภำพ และพฤตกรรมของสตว รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๔.๕ เขำใจแนวคดเกยวกบระบบนเวศ กระบวนกำรถำยทอดพลงงำนและกำรหมนเวยนสำร ในระบบนเวศ ควำมหลำกหลำยของไบโอม กำรเปลยนแปลงแทนทของสงมชวตในระบบ นเวศ ประชำกรและรปแบบกำรเพมของประชำกร ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม ปญหำ และผลกระทบทเกดจำกกำรใชประโยชน และแนวทำงกำรแกไขปญหำ หมายเหต: มำตรฐำน ว ๔.๑ – ว ๔.๕ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร สาระท ๕ เคม มำตรฐำน ว ๕.๑ เขำใจโครงสรำงอะตอม กำรจดเรยงธำตในตำรำงธำต สมบตของธำต พนธะเคมและสมบตของ สำร แกสและสมบตของแกส ประเภทและสมบตของสำรประกอบอนทรยและพอลเมอร รวมทง กำรน ำควำมรไปใชประโยชน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 8: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖

มำตรฐำน ว ๕.๒ เขำใจกำรเขยนและกำรดลสมกำรเคม ปรมำณสมพนธในปฏกรยำเคม อตรำกำรเกดปฏกรยำเคม สมดลในปฏกรยำเคม สมบตและปฏกรยำของกรด–เบส ปฏกรยำรดอกซและเซลลเคมไฟฟำ รวมทงกำรน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๕.๓ เขำใจหลกกำรท ำปฏบตกำรเคม กำรวดปรมำณสำร หนวยวดและกำรเปลยนหนวย กำรค ำนวณ

ปรมำณของสำร ควำมเขมขนของสำรละลำย รวมทงกำรบรณำกำรควำมรและทกษะในกำรอธบำย ปรำกฏกำรณในชวตประจ ำวนและกำรแกปญหำทำงเคม

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๕.๑ – ว ๕.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร สาระท ๖ ฟสกส มำตรฐำน ว ๖.๑ เขำใจธรรมชำตทำงฟสกส ปรมำณและกระบวนกำรวด กำรเคลอนทแนวตรง แรงและ

กฎกำรเคลอนทของนวตน กฎควำมโนมถวงสำกล แรงเสยดทำน สมดลกลของวตถ งำน และกฎกำรอนรกษพลงงำนกล โมเมนตมและกฎกำรอนรกษโมเมนตม กำรเคลอนทแนวโคง รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน

มำตรฐำน ว ๖.๒ เขำใจกำรเคลอนทแบบฮำรมอนกสอยำงงำย ธรรมชำตของคลน เสยงและกำรไดยน ปรำกฏกำรณทเกยวของกบเสยง แสงและกำรเหน ปรำกฏกำรณทเกยวของกบแสง รวมทง น ำควำมรไปใชประโยชน

มำตรฐำน ว ๖.๓ เขำใจแรงไฟฟำและกฎของคลอมบ สนำมไฟฟำ ศกยไฟฟำ ควำมจไฟฟำ กระแสไฟฟำ และ กฎของโอหม วงจรไฟฟำกระแสตรง พลงงำนไฟฟำและก ำลงไฟฟำ กำรเปลยนพลงงำนทดแทน เปนพลงงำนไฟฟำ สนำมแมเหลก แรงแมเหลกทกระท ำกบประจไฟฟำ และกระแสไฟฟำ กำรเหนยวน ำแมเหลกไฟฟำและกฎของฟำรำเดย ไฟฟำกระแสสลบ คลนแมเหลกไฟฟำ และ กำรสอสำร รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว ๖.๔ เขำใจควำมสมพนธของควำมรอนกบกำรเปลยนอณหภมและสถำนะของสสำร สภำพยดหยน ของวสด และมอดลสของยง ควำมดนในของไหล แรงพยง และหลกของอำรคมดส ควำมตงผว และแรงหนดของของเหลว ของไหลอดมคต และสมกำรแบรนลล กฎของแกส ทฤษฎจลนของ แกส อดมคตและพลงงำนในระบบ ทฤษฎอะตอมของโบร ปรำกฏกำรณโฟโตอเลกทรก ทวภำวะ ของคลนและอนภำค กมมนตภำพรงส แรงนวเคลยร ปฏกรยำนวเคลยร พลงงำนนวเคลยร ฟสกส อนภำค รวมทงน ำควำมรไปใชประโยชน หมายเหต: มำตรฐำน ว ๖.๑ – ว ๖.๔ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร สาระท ๗ โลก ดาราศาสตร และอวกาศ มำตรฐำน ว ๗.๑ เขำใจกระบวนกำรเปลยนแปลงภำยในโลก ธรณพบตภยและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

กำรศกษำล ำดบชนหน ทรพยำกรธรณ แผนท และกำรน ำไปใชประโยชน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 9: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗

มำตรฐำน ว ๗.๒ เขำใจสมดลพลงงำนของโลก กำรหมนเวยนของอำกำศบนโลก กำรหมนเวยนของน ำในมหำสมทร กำรเกดเมฆ กำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม รวมทง

กำรพยำกรณอำกำศ มำตรฐำน ว ๗.๓ เขำใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนกำรเกดและววฒนำกำรของเอกภพ กำแลกซ ดำวฤกษ

และระบบสรยะ ควำมสมพนธของดำรำศำสตรกบมนษยจำกกำรศกษำต ำแหนงดำว บนทรงกลมฟำและปฏสมพนธภำยในระบบสรยะ รวมทงกำรประยกตใชเทคโนโลยอวกำศ

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๗.๑ – ว ๗.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร สาระท ๘ เทคโนโลย มำตรฐำน ว ๘.๑ เขำใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอกำรด ำรงชวตในสงคมทมกำรเปลยนแปลงอยำงรวดเรว ใชควำมรและทกษะทำงดำนวทยำศำสตร คณตศำสตร และศำสตรอน ๆ เพอแกปญหำ หรอ พฒนำงำนอยำงมควำมคดสรำงสรรคดวยกระบวนกำรออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลย อยำงเหมำะสมโดยค ำนงถงผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอม มำตรฐำน ว ๘.๒ เขำใจและใชแนวคดเชงค ำนวณในกำรแกปญหำทพบในชวตจรงอยำงเปนขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรในกำรเรยนร กำรท ำงำน และกำรแกปญหำไดอยำงม

ประสทธภำพ รเทำทน และมจรยธรรม หมายเหต: มำตรฐำน ว ๘.๑ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๑ – ๖

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 10: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘

จบชนประถมศกษาปท ๓ เขำใจลกษณะทวไปของสงมชวต กำรด ำรงชวตของสงมชวต และทรพยำกรธรรมชำตทหลำกหลำย ในสงแวดลอมของทองถน เขำใจลกษณะทปรำกฏ สมบตบำงประกำรของวสด และกำรเปลยนแปลงของวสดรอบตว

เขำใจกำรเคลอนทแบบตำง ๆ ของวตถ และแรงทกระท ำตอวตถท ำใหวตถเปลยนแปลงกำรเคลอนท ควำมส ำคญของพลงงำนไฟฟำและแหลงผลตพลงงำนไฟฟำ เขำใจลกษณะทปรำกฏของดวงอำทตย ดวงจนทร และดวงดำว องคประกอบ และสมบตทำงกำยภำพของดน หน น ำ อำกำศ ลกษณะภมประเทศแบบตำง ๆ ในทองถน และกำรเกดลม

ตงค ำถำมเกยวกบสงมชวต วสดและสงของ กำรเคลอนทของวตถ และปรำกฏกำรณตำง ๆ รอบตว สงเกต ส ำรวจตรวจสอบโดยใชเครองมออยำงงำย รวบรวมขอมล บนทก และอธบำยผลกำรส ำรวจตรวจสอบ ดวยกำรเขยน หรอวำดภำพ และสอสำรสงทเรยนรดวยกำรเลำเรอง หรอดวยกำรแสดงทำทำงเพอใหผอนเขำใจ แกปญหำอยำงงำยโดยใชขนตอนกำรแกปญหำ มทกษะในกำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรเบองตน รกษำขอมลสวนตว แสดงควำมกระตอรอรน สนใจทจะเรยนร มควำมคดสรำงสรรคเกยวกบเรองทจะศกษำตำมท ก ำหนดให หรอตำมควำมสนใจ มสวนรวมในกำรแสดงควำมคดเหน และยอมรบฟงควำมคดเหนผอน แสดงควำมรบผดชอบดวยกำรท ำงำนทไดรบมอบหมำยอยำงมงมน รอบคอบ ประหยด ซอสตย จนงำนลลวงเปนผลส ำเรจ และท ำงำนรวมกบผอนอยำงมควำมสข ตระหนกถงประโยชนของกำรใชควำมรและกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรในกำรด ำรงชวต ศกษำ หำควำมรเพมเตม ท ำโครงงำน หรอชนงำนตำมทก ำหนดใหหรอตำมควำมสนใจ

จบชนประถมศกษาปท ๖ เขำใจโครงสรำงและกำรท ำงำนของระบบตำง ๆ ของสงมชวต ควำมสมพนธของสงมชวตในระบบ นเวศ และควำมหลำกหลำยของทรพยำกรธรรมชำตทพบในระดบประเทศ เขำใจสมบตและกำรจ ำแนกกลมของวสด สถำนะของสำร สมบตของสำรและกำรท ำใหสำร เกดกำรเปลยนแปลง กำรเกดปฏกรยำเคมของสำร กำรแยกสำรอยำงงำย และสำรในชวตประจ ำวน เขำใจลกษณะของแรงประเภทตำง ๆ ผลทเกดจำกแรงกระท ำตอวตถ ควำมดน หลกกำรเบองตน ของแรงพยง สวนประกอบและหนำทของสวนประกอบของวงจรไฟฟำ กำรถำยโอนพลงงำนกลทเกดจำก แรงเสยดทำนไปเปนพลงงำนอน สมบตและปรำกฏกำรณเบองตนของเสยง และแสง เขำใจลกษณะของดำวในเอกภพ และจ ำแนกประเภทของกลมดำว ควำมสมพนธของดวงอำทตย โลก และดวงจนทรทมผลตอกำรเกดปรำกฏกำรณธรรมชำต ควำมกำวหนำของเทคโนโลยอวกำศ

คณภาพผเรยน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 11: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙

เขำใจองคประกอบและสมบตของดน น ำ และบรรยำกำศ และปจจยทมผลตอกำรเปลยนแปลงของผวโลก กำรเกดลมบก ลมทะเล ผลกระทบทเกดจำกธรณพบตภยและปรำกกฏกำรณเรอนกระจก

ตงค ำถำม หรอก ำหนดปญหำเกยวกบสงทจะเรยนรตำมทก ำหนดให หรอตำมควำมสนใจ คำดคะเน ค ำตอบหลำยแนวทำง สรำงสมมตฐำนทสอดคลองกบค ำถำม หรอปญหำทจะส ำรวจตรวจสอบ วำงแผนและส ำรวจตรวจสอบโดยใชเครองมอ อปกรณ และเทคโนโลยสำรสนเทศทเหมำะสมในกำรเกบรวบรวมขอมลทงเชงปรมำณและคณภำพ

คนหำขอมลอยำงมประสทธภำพและประเมนควำมนำเชอถอ ตดสนใจเลอกขอมล ใชเหตผลเชงตรรกะในกำรแกปญหำ ใชเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรในกำรท ำงำนรวมกน เขำใจสทธและหนำทของตน เคำรพสทธของผอน

วเครำะหขอมล ลงควำมเหน และสรปควำมสมพนธของขอมลทมำจำกกำรส ำรวจตรวจสอบ ในรปแบบทเหมำะสม เพอสอสำรควำมรจำกผลกำรส ำรวจตรวจสอบไดอยำงมเหตผลและหลกฐำนอำงอง แสดงถงควำมสนใจ มงมน ในสงทจะเรยนร มควำมคดสรำงสรรคเกยวกบเรองทจะศกษำตำมควำมสนใจของตนเอง แสดงควำมคดเหนของตนเอง ยอมรบในขอมลทมหลกฐำนอำงอง และรบฟงควำมคดเหนผอน

แสดงควำมรบผดชอบดวยกำรท ำงำนทไดรบมอบหมำยอยำงมงมน รอบคอบ ประหยด ซอสตย จนงำนลลวงเปนผลส ำเรจ และท ำงำนรวมกบผอนอยำงอยำงสรำงสรรค

ตระหนกในคณคำของควำมรวทยำศำสตรและเทคโนโลย ใช ในควำมรและกระบวนกำร ทำงวทยำศำสตรในกำรด ำรงชวต แสดงควำมชนชม ยกยองและเคำรพสทธในผลงำนของผคดคน และศกษำ หำควำมรเพมเตม ท ำโครงงำน หรอชนงำนตำมทก ำหนดใหหรอตำมควำมสนใจ แสดงถงควำมซำบซง หวงใย แสดงพฤตกรรมเกยวกบกำรใช กำรดแลรกษำทรพยำกรธรรมชำต และสงแวดลอมอยำงรคณคำ

จบชนมธยมศกษาปท ๓ เขำใจลกษณะและองคประกอบทส ำคญของเซลลสงมชวต ควำมสมพนธของกำรท ำงำนของระบบ ตำง ๆ ในรำงกำยมนษย กำรด ำรงชวตของพช กำรตอบสนองตอสงเรำของสงมชวต กำรถำยทอดลกษณะ ทำงพนธกรรม กำรเปลยนแปลงของยน หรอโครโมโซมและตวอยำงโรคทเกดจำกกำรเปลยนแปลงทำงพนธกรรม ประโยชนและผลกระทบของสงมชวตดดแปรพนธกรรม ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ กำรถำยทอดพลงงำน ในสงมชวต เขำใจองคประกอบและสมบตของธำต สมบตของสำรละลำย สำรบรสทธ สำรผสม หลกกำร แยกสำร กำรเปลยนแปลงของสำรในรปแบบของกำรเปลยนสถำนะ กำรเกดสำรละลำย และกำรเกดปฏกรยำเคม เขำใจแรงลพทและผลของแรงลพทกระท ำตอวตถ แรงเสยดทำน กำรหมนของวตถ โมเมนตของแรง แรงทปรำกฏในชวตประจ ำวน ควำมสมพนธระหวำงงำน พลงงำนจลน พลงงำนศกย กฏกำรอนรกษพลงงำน กำรถำยโอนพลงงำน สมดลควำมรอน ควำมสมพนธระหวำงปรมำณทำงไฟฟำ หลกกำรตอวงจรไฟฟำในบำน พลงงำนไฟฟำ และหลกกำรเบองตนของวงจรอเลกทรอนกส

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 12: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐

เขำใจสมบตของคลน และลกษณะของคลนแบบตำง ๆ เสยง กำรสะทอน กำรหกเห และควำมเขม ของแสง เขำใจต ำแหนงของกลมดำวฤกษบนทองฟำ สมบตและองคประกอบของดำวเครำะหแตละดวง ในระบบสรยะ และปรำกฏกำรณทเกดขนบนโลก ควำมส ำคญและประโยชนในกำรใชงำนของเทคโนโลยอวกำศ สมบตและประโยชนของบรรยำกำศแตละชนทมตอสงมชวต

เขำใจระบบโลก โครงสรำงของโลก กระบวนกำรเปลยนแปลงทำงธรณวทยำบนโลกและใตผวโลก กระบวนกำรเกดซำกดกด ำบรรพ กำรเปลยนแปลงของลมฟำอำกำศทท ำใหเกดปรำกฏกำรณตำง ๆ กระบวนกำร เกดธรณพบตภย และปรำกฏกำรณเรอนกระจกทมผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม

เขำใจแนวคดหลกของเทคโนโลย ไดแก ระบบทำงเทคโนโลย กำรเปลยนแปลงของเทคโนโลย ควำมสมพนธระหวำงเทคโนโลยกบศำสตรอน โดยเฉพำะวทยำศำสตร หรอคณตศำสตร วเครำะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเพอเลอกใชเทคโนโลย โดยค ำนงถงผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอม ประยกตใชควำมร ทกษะ และทรพยำกรเพอออกแบบและสรำงผลงำนส ำหรบกำรแกปญหำในชวตประจ ำวน หรอกำรประกอบอำชพ โดยใชกระบวนกำรออกแบบเชงวศวกรรม รวมทงเลอกใชวสด อปกรณ และเครองมอไดอยำงถกตอง เหมำะสม ปลอดภย รวมทงค ำนงถงทรพยสนทำงปญญำ

น ำขอมลปฐมภมเขำสระบบคอมพวเตอร วเครำะห ประเมน น ำเสนอขอมลและสำรสนเทศ ไดตำมวตถประสงค ใชทกษะกำรคดเชงค ำนวณในกำรแกปญหำทพบในชวตจรง และเขยนโปรแกรมอยำงงำย เพอชวยในกำรแกปญหำ ใชเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรอยำงรเทำทนและรบผดชอบตอสงคม

ตงค ำถำม หรอก ำหนดปญหำทเชอมโยงกบพยำนหลกฐำน หรอหลกกำรทำงวทยำศำสตรทม กำรก ำหนดและควบคมตวแปร คดคำดคะเนค ำตอบหลำยแนวทำง สรำงสมมตฐำนทสำมำรถน ำไปสกำรส ำรวจตรวจสอบ ออกแบบและลงมอส ำรวจตรวจสอบโดยใชวสดและเครองมอทเหมำะสม เลอกใชเครองมอและเทคโนโลยสำรสนเทศทเหมำะสมในกำรเกบรวบรวมขอมลทงในเชงปรมำณและคณภำพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย

วเครำะหและประเมนควำมสอดคลองของขอมลทไดจำกกำรส ำรวจตรวจสอบจำกพยำนหลกฐำน โดยใชควำมรและหลกกำรทำงวทยำศำสตรในกำรแปลควำมหมำยและลงขอสรป และสอสำรควำมคด ควำมร จำกผลกำรส ำรวจตรวจสอบหลำกหลำยรปแบบ หรอใชเทคโนโลยสำรสนเทศเพอใหผอนเขำใจไดอยำงเหมำะสม แสดงถงควำมสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตย ในสงทจะเรยนร มควำมคดสรำงสรรค เกยวกบเรองทจะศกษำตำมควำมสนใจของตนเอง โดยใชเครองมอและวธกำรทใหไดผลถกตอง เชอถอได ศกษำคนควำเพมเตมจำกแหลงควำมรตำง ๆ แสดงควำมคดเหนของตนเอง รบฟงควำมคดเหนผ อน และยอมรบ กำรเปลยนแปลงควำมรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยำนใหมเพมขน หรอโตแยงจำกเดม

ตระหนกในคณคำของควำมรวทยำศำสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจ ำวน ใชควำมรและ กระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและเทคโนโลยในกำรด ำรงชวต และกำรประกอบอำชพ แสดงควำมชนชม ยกยองและเคำรพสทธในผลงำนของผคดคน เขำใจผลกระทบทงดำนบวกและดำนลบของกำรพฒนำทำงวทยำศำสตรตอสงแวดลอมและตอบรบทอน ๆ และศกษำหำควำมรเพมเตมท ำโครงงำนหรอสรำงชนงำนตำมควำมสนใจ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 13: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑

แสดงถงควำมซำบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบกำรใช และรกษำทรพยำกรธรรมชำตและ สงแวดลอมอยำงรคณคำ มสวนรวมในกำรพทกษ ดแลทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมในทองถน จบชนมธยมศกษาปท ๖ (ส าหรบผเรยนทไมเนนวทยาศาสตร) เขำใจกำรกำรล ำเลยงสำรเขำและออกจำกเซลล กลไกกำรรกษำดลยภำพของมนษย ภมคมกน ในรำงกำยของมนษยและควำมผดปกตของระบบภมคมกน กำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม กำรเปลยนแปลงทำงพนธกรรม ววฒนำกำรทท ำใหเกดควำมหลำกหลำยของสงมชวต ควำมส ำคญและผลของเทคโนโลยทำงดเอนเอตอมนษย สงมชวต และสงแวดลอม

เขำใจควำมหลำกหลำยของไบโอมในเขตภมศำสตรตำง ๆ ของโลก กำรเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ปญหำและผลกระทบทมตอทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม แนวทำงในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและกำรแกไขปญหำสงแวดลอม เขำใจชนดของอนภำคส ำคญทเปนสวนประกอบในโครงสรำงอะตอม สมบตบำงประกำรของธำต กำรจดเรยงธำตในตำรำงธำต ชนดของแรงยดเหนยวระหวำงอนภำคและสมบตตำง ๆ ของสำรทมควำมสมพนธกบแรงยดเหนยว พนธะเคม โครงสรำงและสมบตของพอลเมอร กำรเกดปฏกรยำเคม ปจจยทมผลตออตรำ กำรเกดปฏกรยำเคม และกำรเขยนสมกำรเคม เขำใจปรมำณทเกยวกบกำรเคลอนท ควำมสมพนธระหวำงแรง มวลและควำมเรง ผลของควำมเรงทมตอกำรเคลอนทแบบตำง ๆ ของวตถ แรงโนมถวง แรงแมเหลก ควำมสมพนธระหวำงสนำมแมเหลกและกระแสไฟฟำ และแรงภำยในนวเคลยส

เขำใจพลงงำนนวเคลยร ควำมสมพนธระหวำงมวลและพลงงำน กำรเปลยนพลงงำนทดแทน เปนพลงงำนไฟฟำ เทคโนโลยดำนพลงงำน กำรสะทอน กำรหกเห กำรเลยวเบนและกำรรวมคลน กำรไดยน ปรำกฏกำรณทเกยวของกบเสยง สกบกำรมองเหนส คลนแมเหลกไฟฟำและประโยชนของคลนแมเหลกไฟฟำ

เขำใจกำรแบงชนและสมบตของโครงสรำงโลก สำเหต และรปแบบกำรเคลอนทของแผนธรณทสมพนธกบกำรเกดลกษณะธรณสณฐำน สำเหต กระบวนกำรเกดแผนดนไหว ภเขำไฟระเบด สนำม ผลกระทบ แนวทำง กำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

เขำใจผลของแรงเนองจำกควำมแตกตำงของควำมกดอำกำศ แรงคอรออลส ทมตอกำรหมนเวยนของ อำกำศ กำรหมนเวยนของอำกำศตำมเขตละตจดและผลทมตอภมอำกำศ ควำมสมพนธของกำรหมนเวยนของอำกำศและกำรหมนเวยนของกระแสน ำผวหนำในมหำสมทร และผลตอลกษณะลมฟำอำกำศ สงมชวต และสงแวดลอม ปจจยตำง ๆ ทมผลตอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก และแนวปฏบตเพอลดกจกรรมของมนษยทสงผลตอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก รวมทงกำรแปลควำมหมำยสญลกษณลมฟำอำกำศทส ำคญจำกแผนทอำกำศ และขอมลสำรสนเทศ

เขำใจกำรก ำเนดและกำรเปลยนแปลงพลงงำน สสำร ขนำด อณหภมของเอกภพ หลกฐำนทสนบสนน ทฤษฎบกแบง ประเภทของกำแลกซ โครงสรำงและองคประกอบของกำแลกซทำงชำงเผอก กระบวนกำรเกดและกำรสรำงพลงงำน ปจจยทสงผลตอควำมสองสวำงของดำวฤกษ และควำมสมพนธระหวำงควำมสองสวำงกบ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 14: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒

โชตมำตรของดำวฤกษ ควำมสมพนธระหวำงส อณหภมผว และสเปกตรมของดำวฤกษ ววฒนำกำรและ กำรเปลยนแปลงสมบตบำงประกำรของดำวฤกษ กระบวนกำรเกดระบบสรยะ กำรแบงเขตบรวำรของดวงอำทตย ลกษณะของดำวเครำะหทเออตอกำรด ำรงชวต กำรเกดลมสรยะ พำยสรยะและผลทมตอโลก รวมทงกำรส ำรวจอวกำศและกำรประยกตใชเทคโนโลยอวกำศ ระบปญหำ ตงค ำถำมทจะส ำรวจตรวจสอบ โดยมกำรก ำหนดควำมสมพนธระหวำงตวแปรตำง ๆ สบคนขอมลจำกหลำยแหลง ตงสมมตฐำนทเปนไปไดหลำยแนวทำง ตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐำนทเปนไปได

ตงค ำถำม หรอก ำหนดปญหำทอยบนพนฐำนของควำมรและควำมเขำใจทำงวทยำศำสตร ทแสดง ใหเหนถงกำรใชควำมคดระดบสงทสำมำรถส ำรวจตรวจสอบ หรอศกษำคนควำไดอยำงครอบคลมและเชอถอได สรำงสมมตฐำนทมทฤษฎรองรบ หรอคำดกำรณสงทจะพบเพอน ำไปสกำรส ำรวจตรวจสอบ ออกแบบวธกำรส ำรวจตรวจสอบตำมสมมตฐำนทก ำหนดไวไดอยำงเหมำะสม มหลกฐำนเชงประจกษ เลอกวสด อปกรณ รวมทงวธกำร ในกำรส ำรวจตรวจสอบอยำงถกตองทงในเชงปรมำณและคณภำพ และบนทกผลกำรส ำรวจตรวจสอบอยำงเปนระบบ

วเครำะห แปลควำมหมำยขอมล และประเมนควำมสอดคลองของขอสรปเพอตรวจสอบกบสมมตฐำนทตงไว ใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงวธกำรส ำรวจตรวจสอบ จดกระท ำขอมลและน ำเสนอขอมลดวยเทคนควธ ทเหมำะสม สอสำรแนวคด ควำมรจำกผลกำรส ำรวจตรวจสอบ โดยกำรพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสำรสนเทศเพอใหผอนเขำใจโดยมหลกฐำนอำงอง หรอมทฤษฎรองรบ แสดงถงควำมสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตย ในกำรสบเสำะหำควำมร โดยใช เครองมอและวธกำรทใหไดผลถกตอง เชอถอได มเหตผลและยอมรบไดวำควำมรทำงวทยำศำสตรอำจม กำรเปลยนแปลงได

แสดงถงควำมพอใจและเหนคณคำในกำรคนพบควำมร พบค ำตอบ หรอแกปญหำได ท ำงำนรวมกบ ผอนอยำงสรำงสรรค แสดงควำมคดเหนโดยมขอมลอำงองและเหตผลประกอบ เกยวกบผลของกำรพฒนำและ กำรใชวทยำศำสตรและเทคโนโลยอยำงมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงควำมคดเหนของผอน เขำใจควำมสมพนธของควำมรวทยำศำสตรทมผลตอกำรพฒนำเทคโนโลยประเภทตำง ๆ และ กำรพฒนำเทคโนโลยทสงผลใหมกำรคดคนควำมรทำงวทยำศำสตรทกำวหนำ ผลของเทคโนโลยตอชวต สงคม และสงแวดลอม

ตระหนกถงควำมส ำคญและเหนคณคำของควำมรวทยำศำสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจ ำวน ใชควำมรและกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและเทคโนโลยในกำรด ำรงชวต และกำรประกอบอำชพ แสดงควำมชนชม ภมใจ ยกยอง อำงองผลงำน ชนงำนทเปนผลมำจำกภมปญญำทองถนและกำรพฒนำเทคโนโลยททนสมย ศกษำ หำควำมรเพมเตม ท ำโครงงำน หรอสรำงชนงำนตำมควำมสนใจ แสดงควำมซำบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบกำรใชและรกษำทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม อยำงรคณคำ เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในกำรปองกน ดแลทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของทองถน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 15: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓

จบชนมธยมศกษาปท ๖ (ส าหรบผเรยนทเนนวทยาศาสตร) เขำใจวธกำรทำงวทยำศำสตรในกำรคนหำค ำตอบเกยวกบสงมชวต สำรทเปนองคประกอบของสงมชวต และปฏกรยำเคมภำยในเซลล กำรใชกลองจลทรรศน โครงสรำงและหนำทของเซลล กำรล ำเลยงสำรเขำและออกจำกเซลล กำรแบงเซลล และกำรหำยใจระดบเซลล

เขำใจหลกกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมของสงมชวต กำรถำยทอดยนบนออโตโซมและโครโมโซมเพศ โครงสรำงและองคประกอบทำงเคมของดเอนเอ กำรจ ำลองดเอนเอ กระบวนกำรสงเครำะหโปรตน กำรเกดมวเทชนในสงมชวต หลกกำรและกำรประยกตใช เทคโนโลยทำงดเอนเอ หลกฐำนและขอมลทใช ในกำรศกษำววฒนำกำรของสงมชวต แนวคดเกยวกบววฒนำกำรของสงมชวต เงอนไขของภำวะสมดลของ ฮำรด-ไวนเบรก กระบวนกำรเกดสปชสใหมของสงมชวต ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ก ำเนดของสงมชวต ลกษณะส ำคญของสงมชวตกลมแบคทเรย โพรทสต พช ฟงไจ และสตว กำรจ ำแนกสงมชวตออกเปนหมวดหม และวธกำรเขยนชอวทยำศำสตร

เขำใจโครงสรำงและสวนประกอบของพชทงรำก ล ำตน และใบ กำรแลกเปลยนแกส กำรคำยน ำ กำรล ำเลยงน ำและธำตอำหำร กำรล ำเลยงอำหำร กำรสงเครำะหดวยแสงของพช กระบวนกำรสรำงเซลลสบพนธและกำรปฏสนธของพชดอก กำรเกดผลและเมลด บทบำทของสำรควบคมกำรเจรญเตบโตของพชและ กำรประยกตใช และกำรตอบสนองของพช เขำใจกลไกกำรรกษำดลยภำพของสงมชวต โครงสรำง หนำท และกระบวนกำรตำง ๆ ของสตวและมนษย ไดแก กำรยอยอำหำร กำรแลกเปลยนแกส กำรเคลอนท กำรก ำจดของเสยออกจำกรำงกำยของสงมชวต ระบบหมนเวยนเลอด ระบบภมคมกนในรำงกำยของมนษย กำรท ำงำนของระบบประสำท และอวยวะรบควำมรสก ระบบสบพนธ กำรปฏสนธ กำรเจรญเตบโต ฮอรโมน และพฤตกรรมของสตว

เขำใจกระบวนกำรถำยทอดพลงงำนและกำรหมนเวยนสำรในระบบนเวศ ควำมหลำกหลำยของไบโอม กำรเปลยนแปลงแทนทแบบตำง ๆ ในระบบนเวศ กำรเปลยนแปลงจ ำนวนประชำกรมนษยในระดบทองถน ระดบประเทศ และระดบโลก แนวทำงกำรปองกนและแกไขปญหำทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม เขำใจกำรศกษำโครงสรำงอะตอมของนกวทยำศำสตร กำรจดเรยงอเลกตรอนในอะตอม สมบต บำงประกำรของธำตและกำรจดเรยงธำตในตำรำงธำต พนธะเคม สมบตของสำรทมควำมสมพนธกบพนธะเคม กฎตำง ๆ ของแกส และสมบตของแกส ประเภทและสมบตของสำรประกอบอนทรย และประเภทและสมบตของ พอลเมอร

เขำใจกำรเขยนและกำรดลสมกำรเคม กำรค ำนวณปรมำณสำรตำง ๆ ทเกยวของกบปฏกรยำเคม อตรำ กำรเกดปฏกรยำเคมและปจจยทมผลตออตรำกำรเกดปฏกรยำเคม สมดลในปฏกรยำเคมและปจจยทมผลตอสมดลเคม ทฤษฎกรด – เบส สมบตและปฏกรยำของกรด–เบส สำรละลำยบฟเฟอร ปฏกรยำรดอกซและเซลลเคมไฟฟำ เขำใจขอปฏบตเบองตนเกยวกบควำมปลอดภยในกำรท ำปฏบตกำรเคม กำรเลอกใชอปกรณหรอ เครองมอในกำรท ำปฏบตกำร หนวยวดและกำรเปลยนหนวยวดดวยกำรใชแฟกเตอรเปลยนหนวย กำรค ำนวณเกยวกบมวลอะตอม มวลโมเลกล และมวลสตร ควำมสมพนธของโมล จ ำนวนอนภำค มวล และปรมำตรของแกส

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 16: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔

ท STP กำรค ำนวณสตรอยำงงำยและสตรโมเลกลของสำร ควำมเขมขนของสำรละลำย กำรเตรยมสำรละลำย และกำรบรณำกำรควำมรและทกษะในกำรอธบำยปรำกฏกำรณในชวตประจ ำวนและกำรแกปญหำทำงเคม

เขำใจธรรมชำตของฟสกส กระบวนกำรวด ควำมสมพนธระหวำงปรมำณทเกยวของกบกำรเคลอนท กำรเคลอนทในแนวตรง แรงลพธ กฎกำรเคลอนท แรงเสยดทำน กฎควำมโนมถวงสำกล สนำมโนมถวง งำน กฎกำรอนรกษพลงงำนกล สมดลกลของวตถ เครองกลอยำงงำย โมเมนตมและกำรดล กฎกำรอนรกษ โมเมนตม กำรชน และกำรเคลอนทในแนวโคง

เขำใจกำรเคลอนทแบบคลน ปรำกฏกำรณคลน กำรสะทอน กำรหกเห กำรเลยวเบนและกำรแทรกสอด หลกกำรของฮอยเกนส กำรเคลอนทของคลนเสยง ปรำกฏกำรณทเกยวของกบเสยง ควำมเขมเสยงและระดบเสยง กำรไดยน ภำพทเกดจำกกระจกเงำและเลนส ปรำกฏกำรณทเกยวของกบแสงและกำรมองเหนแสงส

เขำใจสนำมไฟฟำ แรงไฟฟำ กฎของคลอมบ ศกยไฟฟำ ตวเกบประจ ตวตำนทำนและกฎของโอหม พลงงำนไฟฟำ กำรเปลยนพลงงำนทดแทนเปนพลงงำนไฟฟำ เทคโนโลยดำนพลงงำน สนำมแมเหลก ควำมสมพนธระหวำงสนำมแมเหลกกบกระแสไฟฟำ กำรเหนยวน ำแมเหลกไฟฟำ ไฟฟำกระแสสลบ คลนแมเหลกไฟฟำ และประโยชนของคลนแมเหลกไฟฟำ

เขำใจผลของควำมรอนตอสสำร สภำพยดหยน ควำมดนในของไหล แรงพยง ของไหลอดมคต ทฤษฎ จลนของแกส แนวคดควอนตมของพลงงำน ทฤษฎอะตอมของโบร ปรำกฏกำรณโฟโตอเลกทรก ทวภำวะของคลนและอนภำค กำรสลำยของนวเคลยสกมมนตรงส กมมนตภำพ ปฏกรยำนวเคลยร พลงงำนนวเคลยร ควำมสมพนธระหวำงมวลและพลงงำน แรงภำยในนวเคลยส และกำรคนควำวจยดำนฟสกสอนภำค

เขำใจกำรแบงชนและสมบตของโครงสรำงโลก สำเหต และรปแบบกำรเคลอนทของแผนธรณทสมพนธ กบกำรเกดลกษณะธรณสณฐำนและธรณโครงสรำงแบบตำง ๆ หลกฐำนทำงธรณวทยำทพบในปจจบน และ กำรล ำดบเหตกำรณทำงธรณวทยำในอดต สำเหต กระบวนกำรเกดแผนดนไหว ภเขำไฟระเบด สนำม ผ ลกระทบ แนวทำงกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย สมบตและกำรจ ำแนกชนดของแร กระบวนกำรเกดและ กำรจ ำแนกชนดหน กระบวนกำรเกดและกำรส ำรวจแหลงปโตรเลยมและถำนหน กำรแปลควำมหมำยจำกแผนท ภมประเทศและแผนทธรณวทยำ และกำรน ำขอมลทำงธรณวทยำไปใชประโยชน

เขำใจปจจยส ำคญทมผลตอกำรรบและปลดปลอยพลงงำนจำกดวงอำทตย กระบวนกำรทท ำให เกดสมดลพลงงำนของโลก ผลของแรงเนองจำกควำมแตกตำงของควำมกดอำกำศ แรงคอรออลส แรงสศนยกลำง และแรงเสยดทำนทมตอกำรหมนเวยนของอำกำศ กำรหมนเวยนของอำกำศตำมเขตละตจด และผลทมตอภมอำกำศ ปจจยทท ำใหเกดกำรแบงชนน ำและกำรหมนเวยนของน ำในมหำสมทร รปแบบกำรหมนเวยนของน ำ ในมหำสมทร และผลของกำรหมนเวยนของน ำในมหำสมทรทมตอลกษณะลมฟำอำกำศ สงมชวต และสงแวดลอม ควำมสมพนธระหวำงเสถยรภำพอำกำศและกำรเกดเมฆ กำรเกดแนวปะทะอำกำศแบบตำง ๆ และลกษณะลมฟำอำกำศทเกยวของ ปจจยตำง ๆ ทมผลตอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศของโลก รวมทงกำรแปลควำมหมำยสญลกษณลมฟำอำกำศและกำรพยำกรณลกษณะลมฟำอำกำศเบองตนจำกแผนทอำกำศและขอมลสำรสนเทศ

เขำใจกำรก ำเนดและกำรเปลยนแปลงพลงงำน สสำร ขนำดอณหภมของเอกภพ หลกฐำนทสนบสนน ทฤษฎบกแบง ประเภทของกำแลกซ โครงสรำงและองคประกอบของกำแลกซทำงชำงเผอก กระบวนกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 17: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕

เกดดำวฤกษ และกำรสรำงพลงงำนของดำวฤกษ ปจจยทสงผลตอควำมสองสวำงของดำวฤกษ และควำมสมพนธระหวำงควำมสองสวำงกบโชตมำตรของดำวฤกษ ควำมสมพนธระหวำงส อณหภมผว และสเปกตรมของดำวฤกษ วธกำรหำระยะทำงของดำวฤกษดวยหลกกำรแพรลแลกซ ววฒนำกำรและกำรเปลยนแปลงสมบตบำงประกำรของดำวฤกษ กระบวนกำรเกดระบบสรยะ กำรแบงเขตบรวำรของดวงอำทตย ลกษณะของดำวเครำะหทเออตอ กำรด ำรงชวต กำรโคจรของดำวเครำะหรอบดวงอำทตยดวยกฏเคพเลอร และกฎควำมโนมถวงของนวตน โครงสรำงของดวงอำทตย กำรเกดลมสรยะ พำยสรยะและผลทมตอโลก กำรระบพกดของดำวในระบบขอบฟำ และระบบ ศนยสตร เสนทำงกำรขนกำรตกของดวงอำทตยและดำวฤกษ เวลำสรยคตและกำรเปรยบเทยบเวลำของแตละเขตเวลำบนโลก กำรส ำรวจอวกำศและกำรประยกตใชเทคโนโลยอวกำศ

ระบปญหำ ตงค ำถำมทจะส ำรวจตรวจสอบ โดยมกำรก ำหนดควำมสมพนธระหวำงตวแปรตำง ๆ สบคนขอมลจำกหลำยแหลง ตงสมมตฐำนทเปนไปไดหลำยแนวทำง ตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐำนทเปนไปได

ตงค ำถำม หรอก ำหนดปญหำทอยบนพนฐำนของควำมรและควำมเขำใจทำงวทยำศำสตรทแสดง ใหเหนถงกำรใชควำมคดระดบสงทสำมำรถส ำรวจตรวจสอบ หรอศกษำคนควำไดอยำงครอบคลมและเชอถอได สรำงสมมตฐำนทมทฤษฎรองรบหรอคำดกำรณสงทจะพบเพอน ำไปสกำรส ำรวจตรวจสอบ ออกแบบวธกำรส ำรวจตรวจสอบตำมสมมตฐำนทก ำหนดไวไดอยำงเหมำะสม มหลกฐำนเชงประจกษ เลอกวสด อปกรณ รวมทงวธกำร ในกำรส ำรวจตรวจสอบอยำงถกตองทงในเชงปรมำณและคณภำพ และบนทกผลกำรส ำรวจตรวจสอบอยำงเปนระบบ

วเครำะห แปลควำมหมำยขอมล และประเมนควำมสอดคลองของขอสรปเพอตรวจสอบกบ สมมตฐำนทตงไว ใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงวธกำรส ำรวจตรวจสอบ จดกระท ำขอมลและน ำเสนอขอมลดวยเทคนควธทเหมำะสม สอสำรแนวคด ควำมรจำกผลกำรส ำรวจตรวจสอบ โดยกำรพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสำรสนเทศเพอใหผอนเขำใจโดยมหลกฐำนอำงองหรอมทฤษฎรองรบ แสดงถงควำมสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตย ในกำรสบเสำะหำควำมร โดยใช เครองมอและวธกำรทใหไดผลถกตอง เชอถอได มเหตผลและยอมรบไดวำควำมรทำงวทยำศำสตรอำจม กำรเปลยนแปลงได

แสดงถงควำมพอใจและเหนคณคำในกำรคนพบควำมร พบค ำตอบ หรอแกปญหำได ท ำงำนรวมกบ ผอนอยำงสรำงสรรค แสดงควำมคดเหนโดยมขอมลอำงองและเหตผลประกอบเกยวกบผลของกำรพฒนำและ กำรใชวทยำศำสตรและเทคโนโลยอยำงมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงควำมคดเหนของผอน เขำใจควำมสมพนธของควำมรวทยำศำสตรทมผลตอกำรพฒนำเทคโนโลยประเภทตำง ๆ และ กำรพฒนำเทคโนโลยทสงผลใหมกำรคดคนควำมรทำงวทยำศำสตรทกำวหนำ ผลของเทคโนโลยตอชวต สงคม และสงแวดลอม

ตระหนกถงควำมส ำคญและเหนคณคำของควำมรวทยำศำสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจ ำวน ใชควำมรและกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและเทคโนโลยในกำรด ำรงชวต และกำรประกอบอำชพ แสดง ควำมชนชม ภมใจ ยกยอง อำงองผลงำน ชนงำนทเปนผลมำจำกภมปญญำทองถนและกำรพฒนำเทคโนโลย ททนสมย ศกษำหำควำมรเพมเตม ท ำโครงงำนหรอสรำงชนงำนตำมควำมสนใจ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 18: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖

แสดงควำมซำบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบกำรใชและรกษำทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม อยำงรคณคำ เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในกำรปองกน ดแลทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของทองถน จบชนมธยมศกษาปท ๖ (ส าหรบผเรยนทกคน)

วเครำะหแนวคดหลกของเทคโนโลย ไดแก ระบบทำงเทคโนโลยทซบซอน กำรเปลยนแปลงของเทคโนโลย ควำมสมพนธระหวำงเทคโนโลยกบศำสตรอน โดยเฉพำะวทยำศำสตร หรอคณตศำสตร วเครำะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเพอเลอกใชเทคโนโลย โดยค ำนงถงผลกระทบตอชวต ส งคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม ประยกตใชควำมร ทกษะ ทรพยำกรเพอออกแบบ สรำง หรอพฒนำผลงำนส ำหรบแกปญหำทมผลกระทบตอสงคมโดยใชกระบวนกำรออกแบบเชงวศวกรรม ใชซอฟตแวรชวยในกำรออกแบบและน ำเสนอผลงำน เลอกใชวสด อปกรณ และเครองมอไดอยำงถกตอง เหมำะสม ปลอดภย รวมทงค ำนงถงทรพยสนทำงปญญำ

ใชควำมรทำงดำนวทยำกำรคอมพวเตอร สอดจทล เทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร เพอรวบรวมขอมลในชวตจรงจำกแหลงตำง ๆ และควำมรจำกศำสตรอน มำประยกตใช สรำงควำมรใหม เขำใจ กำรเปลยนแปลงของเทคโนโลยทมผลตอกำรด ำเนนชวต อำชพ สงคม วฒนธรรม และใชอยำงปลอดภยมจรยธรรม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 19: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗

สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวต และความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ การถายทอด

พลงงาน การเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แนวทางในการอนรกษ ทรพยากรธรรมชาตและการแกไขปญหาสงแวดลอมรวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. ระบชอพชและสตวทอำศยอยบรเวณตำง ๆ

จำกขอมลทรวบรวมได ๒. บอกสภำพแวดลอมทเหมำะสมกบกำรด ำรงชวตของสตวในบรเวณทอำศยอย

บรเวณตำง ๆ ในทองถน เชน สนำมหญำ ใตตนไม สวนหยอม แหลงน ำ อำจพบพชและสตวหลำยชนดอำศยอย

บรเวณทแตกตำงกนอำจพบพชและสตวแตกตำงกน เพรำะสภำพแวดลอมของแตละบรเวณจะม ควำมเหมำะสมตอกำรด ำรงชวตของพชและสตว ทอำศยอยในแตละบรเวณ เชน สระน ำ มน ำเปนทอย อำศยของหอย ปลำ สำหรำย เปนทหลบภยและม แหลงอำหำรของหอยและปลำ บรเวณตนมะมวงม ตนมะมวงเปนแหลงทอย และมอำหำรส ำหรบกระรอกและมด

ถำสภำพแวดลอมในบรเวณทพชและสตวอำศยอยมกำรเปลยนแปลง จะมผลตอกำรด ำรงชวตของพชและสตว

ป.๒ - -

ป.๓ - -

ป.๔ - -

ป.๕ ๑. บรรยำยโครงสรำงและลกษณะของสงมชวตทเหมำะสมกบกำรด ำรงชวตซงเปนผลมำจำกกำรปรบตวของสงมชวตในแตละแหลงทอย

สงมชวตทงพชและสตวมโครงสรำงและลกษณะ ทเหมำะสมในแตละแหลงทอย ซงเปนผลมำจำก กำรปรบตวของสงมชวต เพอใหด ำรงชวตและอยรอดไดในแตละแหลงทอย เชน ผกตบชวำมชองอำกำศ

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 20: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ในกำนใบ ชวยใหลอยน ำได ตนโกงกำงทขนอยใน ปำชำยเลนมรำกค ำจนท ำใหล ำตนไมลม ปลำมครบชวยในกำรเคลอนทในน ำ

๒. อธบำยควำมสมพนธระหวำงสงมชวตกบสงมชวต และควำมสมพนธระหวำงสงมชวตกบสงไมมชวตเพอประโยชนตอกำรด ำรงชวต ๓. เขยนโซอำหำรและระบบทบำทหนำทของสงมชวตทเปนผผลตและผบรโภคในโซอำหำร ๔. ตระหนกในคณคำของสงแวดลอมทมตอ กำรด ำรงชวตของสงมชวต โดยมสวนรวม ในกำรดแลรกษำสงแวดลอม

ในแหลงทอยหนง ๆ สงมชวตจะมควำมสมพนธ ซงกนและกนและสมพนธกบสงไมมชวต เพอประโยชนตอกำรด ำรงชวต เชน ควำมสมพนธกน ดำนกำรกนกนเปนอำหำร เปนแหลงทอยอำศย หลบภยและเลยงดลกออน ใชอำกำศในกำรหำยใจ

สงมชวตมกำรกนกนเปนอำหำรโดยกนตอกน เปนทอด ๆ ในรปแบบของโซอำหำรท ำใหสำมำรถระบบทบำทหนำทของสงมชวตเปนผผลตและผบรโภค

ป.๖ - - ม.๑ - - ม.๒ - - ม.๓ ๑. อธบำยปฏสมพนธขององคประกอบของ

ระบบนเวศทไดจำกกำรส ำรวจ

ระบบนเวศประกอบดวยองคประกอบทมชวต เชน พช สตว จลนทรย และองคประกอบทไมมชวต เชน แสง น ำ อณหภม แรธำต แกส องคประกอบเหลำน มปฏสมพนธกน เชน พชตองกำรแสง น ำ และแกสคำรบอนไดออกไซด ในกำรสรำงอำหำร สตวตองกำรอำหำรและสภำพแวดลอมทเหมำะสมในกำรด ำรงชวต เชน อณหภม ควำมชน องคประกอบทงสองสวนนจะตองมควำมสมพนธกนอยำงเหมำะสม ระบบนเวศจงจะสำมำรถคงอยตอไปได

๒. อธบำยรปแบบควำมสมพนธระหวำงสงมชวตกบสงมชวตรปแบบตำง ๆ ในแหลงทอยเดยวกน ทไดจำกกำรส ำรวจ

สงมชวตกบสงมชวตมควำมสมพนธกนในรปแบบตำง ๆ เชน ภำวะพงพำกน ภำวะองอำศย ภำวะเหยอกบผลำ ภำวะปรสต

สงมชวตชนดเดยวกนทอำศยอยรวมกนในแหลง ทอยเดยวกนในชวงเวลำเดยวกน เรยกวำประชำกร

กลมสงมชวตประกอบดวยประชำกรของสงมชวตหลำย ๆ ชนด อำศยอยรวมกนในแหลงทอยเดยวกน

๓. สรำงแบบจ ำลองในกำรอธบำยกำรถำยทอดพลงงำนในสำยใยอำหำร

กลมสงมชวตในระบบนเวศแบงตำมหนำทไดเปน ๓ กลม ไดแก ผผลต ผบรโภค และผยอยสลำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 21: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๔. อธบำยควำมสมพนธของผผลต ผบรโภค และผยอยสลำยสำรอนทรยในระบบนเวศ ๕. อธบำยกำรสะสมสำรพษในสงมชวต ในโซอำหำร ๖. ตระหนกถงควำมสมพนธของสงมชวต และสงแวดลอมในระบบนเวศ โดยไมท ำลำยสมดลของระบบนเวศ

สำรอนทรย สงมชวตทง ๓ กลมน มควำมสมพนธกน ผผลต เปนสงมชวตทสรำงอำหำรไดเอง โดยกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง ผบรโภค เปนสงมชวตทไมสำมำรถสรำงอำหำรไดเอง และตองกนผผลต หรอสงมชวตอนเปนอำหำร เมอผผลตและ ผบรโภคตำยลง จะถกยอยโดยผยอยสลำยสำรอนทรย ซงจะเปลยนสำรอนทรยเปนสำร อนนทรยกลบคนสสงแวดลอม ท ำใหเกด กำรหมนเวยนสำรเปนวฎจกร จ ำนวนผผลต ผบรโภค และผยอยสลำยสำรอนทรย จะตองมควำมเหมำะสม จงท ำใหกลมสงมชวตอยไดอยำงสมดล

พลงงำนถกถำยทอดจำกผผลตไปยงผบรโภคล ำดบตำง ๆ รวมทงผยอยสลำยสำรอนทรย ในรปแบบสำยใยอำหำรทประกอบดวยโซอำหำรหลำยโซ ทสมพนธกน ในกำรถำยทอดพลงงำนในโซอำหำร พลงงำนทถกถำยทอดไปจะลดลงเรอย ๆ ตำมล ำดบของกำรบรโภค

กำรถำยทอดพลงงำนในระบบนเวศ อำจท ำให มสำรพษสะสมอยในสงมชวตได จนอำจกอใหเกดอนตรำยตอสงมชวต และท ำลำยสมดลในระบบนเวศ ดงนนกำรดแลรกษำระบบนเวศใหเกดควำมสมดลและคงอยตลอดไปจงเปนสงส ำคญ

ม.๔ ๑. สบคนขอมลและอธบำยควำมสมพนธของสภำพทำงภมศำสตรบนโลกกบควำมหลำกหลำยของไบโอม และยกตวอยำงไบโอมชนดตำง ๆ

บรเวณของโลกแตละบรเวณมสภำพทำงภมศำสตรทแตกตำงกน แบงออกไดเปนหลำยเขตตำมสภำพภมอำกำศและปรมำณน ำฝน ท ำใหมระบบนเวศ ทหลำกหลำย ซงสงผลใหเกดควำมหลำกหลำยของ ไบโอม

๒. สบคนขอมล อภปรำยสำเหต และยกตวอยำงกำรเปลยนแปลงแทนทของระบบนเวศ

กำรเปลยนแปลงของระบบนเวศเกดขนไดตลอดเวลำทงกำรเปลยนแปลงทเกดขนเอง ตำมธรรมชำตและเกดจำกกำรกระท ำของมนษย

กำรเปลยนแปลงแทนทเปนกำรเปลยนแปลงของกลมสงมชวตทเกดขนอยำงชำ ๆ เปนเวลำนำน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 22: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ซงเปนผลจำกปฏสมพนธระหวำงองคประกอบ ทำงกำยภำพและทำงชวภำพ สงผลใหระบบนเวศเปลยนแปลงไปสสมดลจนเกดสงคมสมบรณได

๓. สบคนขอมล อธบำยและยกตวอยำงเกยวกบกำรเปลยนแปลงขององคประกอบ ทำงกำยภำพและทำงชวภำพทมผลตอ กำรเปลยนแปลงขนำดของประชำกรสงมชวตในระบบนเวศ

กำรเปลยนแปลงขององคประกอบในระบบนเวศ ทงทำงกำยภำพและทำงชวภำพมผลตอ กำรเปลยนแปลงขนำดของประชำกร

๔. สบคนขอมลและอภปรำยเกยวกบปญหำและผลกระทบทมตอทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม พรอมทงน ำเสนอแนวทำงในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและกำรแกไขปญหำสงแวดลอม

มนษยใชทรพยำกรธรรมชำตโดยปรำศจำก ควำมระมดระวง และมกำรพฒนำเทคโนโลยใหม ๆ เพอชวยอ ำนวยควำมสะดวกตำง ๆ แกมนษย สงผลตอกำรเปลยนแปลงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

ปญหำทเกดกบทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม บำงปญหำสงผลกระทบในระดบทองถน บำงปญหำกสงผลกระทบในระดบประเทศ และ บำงปญหำสงผลกระทบในระดบโลก

กำรลดปรมำณกำรใชทรพยำกรธรรมชำต กำรก ำจดของเสยทเปนสำเหตของปญหำสงแวดลอม และ กำรวำงแผนจดกำรทรพยำกรธรรมชำตทด เปนตวอยำงของแนวทำงในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำต และกำรลดปญหำสงแวดลอม ทเกดขน เพอใหเกดกำรใชประโยชนทยงยน

ม.๕ - - ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 23: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑

สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารผานเซลล

ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน

รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. ระบชอ บรรยำยลกษณะและบอกหนำท

ของสวนตำง ๆ ของรำงกำยมนษย สตว และพช รวมทงบรรยำยกำรท ำหนำทรวมกน ของสวนตำง ๆ ของรำงกำยมนษยในกำรท ำกจกรรมตำง ๆ จำกขอมลทรวบรวมได

มนษยมสวนตำง ๆ ทมลกษณะและหนำทแตกตำงกน เพอใหเหมำะสมในกำรด ำรงชวต เชน ตำมหนำท ไวมองด โดยมหนงตำและขนตำเพอปองกนอนตรำยใหกบตำ หมหนำทรบฟงเสยง โดยมใบหและรห เพอเปนทำงผำนของเสยง ปำกมหนำทพด กนอำหำร มชองปำกและมรมฝปำกบนลำง แขนและมอมหนำทยก หยบ จบ มทอนแขนและนวมอทขยบได สมอง มหนำทควบคมกำรท ำงำนของสวนตำง ๆ ของรำงกำย เปนกอนอยในกะโหลกศรษะ โดยสวนตำง ๆ ของรำงกำยจะท ำหนำทรวมกนในกำรท ำกจกรรม ในชวตประจ ำวน

สตวมหลำยชนด แตละชนดมสวนตำง ๆ ทมลกษณะและหนำทแตกตำงกน เพอใหเหมำะสม ในกำรด ำรงชวต เชน ปลำมครบเปนแผน สวนกบ เตำ แมว มขำ ๔ ขำและมเทำ ส ำหรบใชในกำรเคลอนท

พชมสวนตำง ๆ ทมลกษณะและหนำทแตกตำงกน เพอใหเหมำะสมในกำรด ำรงชวตโดยทวไป รำกมลกษณะเรยวยำว และแตกแขนงเปนรำกเลก ๆ ท ำหนำทดดน ำ ล ำตนมลกษณะเปนทรงกระบอกตงตรงและมกงกำน ท ำหนำทชกงกำน ใบ และดอก ใบมลกษณะเปนแผนแบน ท ำหนำทสรำงอำหำร นอกจำกนพชหลำยชนดอำจมดอกทมส รปรำงตำง ๆ ท ำหนำทสบพนธ รวมทงมผลทมเปลอก มเนอหอหมเมลด และมเมลดซงสำมำรถงอกเปนตนใหมได

๒. ตระหนกถงควำมส ำคญของสวนตำง ๆ ของรำงกำยตนเอง โดยกำรดแลสวนตำง ๆ

มนษยใชสวนตำง ๆ ของรำงกำยในกำรท ำกจกรรมตำง ๆ เพอกำรด ำรงชวต มนษยจงควรใชสวนตำง ๆ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 24: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง อยำงถกตอง ใหปลอดภย และรกษำ ควำมสะอำดอยเสมอ

ของรำงกำยอยำงถกตอง ปลอดภย และรกษำ ควำมสะอำดอยเสมอ เชน ใชตำมองตวหนงสอในท ๆ มแสงสวำงเพยงพอ ดแลตำใหปลอดภยจำกอนตรำย และรกษำควำมสะอำดตำอยเสมอ

ป.๒ ๑. ระบวำพชตองกำรแสงและน ำเพอกำรเจรญ เตบโต โดยใชขอมลจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. ตระหนกถงควำมจ ำเปนทพชตองไดรบน ำและแสงเพอกำรเจรญเตบโต โดยดแลพชใหได รบสงดงกลำวอยำงเหมำะสม

พชตองกำรน ำ แสง เพอกำรเจรญเตบโต

๓. สรำงแบบจ ำลองทบรรยำยวฏจกรชวตของพชดอก

พชดอกเมอเจรญเตบโตและมดอก ดอกจะม กำรสบพนธเปลยนแปลงไปเปนผล ภำยในผลมเมลด เมอเมลดงอก ตนออนทอยภำยในเมลดจะเจรญ เตบโตเปนพชตนใหม พชตนใหมจะเจรญเตบโต ออกดอกเพอสบพนธมผลตอไปไดอกหมนเวยนตอเนองเปนวฏจกรชวตของพชดอก

ป.๓ ๑. บรรยำยสงทจ ำเปนตอกำรด ำรงชวต และกำรเจรญเตบโตของมนษยและสตว โดยใชขอมลทรวบรวมได

มนษยและสตวตองกำรอำหำร น ำ และอำกำศ เพอกำรด ำรงชวตและกำรเจรญเตบโต

๒. ตระหนกถงประโยชนของอำหำร น ำ และอำกำศ โดยกำรดแลตนเองและสตวใหไดรบ สงเหลำนอยำงเหมำะสม

อำหำรชวยใหรำงกำยแขงแรงและเจรญเตบโต น ำชวยใหรำงกำยท ำงำนไดอยำงปกต อำกำศใช ในกำรหำยใจ

๓. สรำงแบบจ ำลองทบรรยำยวฏจกรชวต ของสตว และเปรยบเทยบวฏจกรชวตของสตว บำงชนด ๔. ตระหนกถงคณคำของชวตสตว โดยไมท ำให วฏจกรชวตของสตวเปลยนแปลง

สตวเมอเปนตวเตมวยจะสบพนธมลก เมอลกเจรญเตบโตเปนตวเตมวยกสบพนธมลกตอไปไดอกหมนเวยนตอเนองเปนวฏจกรชวตของสตว ซงสตว แตละชนด เชน ผเสอ กบ ไก มนษยจะมวฏจกรชวตทเฉพำะ และแตกตำงกน

ป.๔ ๑. บรรยำยหนำทของรำก ล ำตน ใบ และดอกของพชดอกโดยใชขอมลทรวบรวมได

สวนตำง ๆ ของพชดอกท ำหนำทแตกตำงกน - รำกท ำหนำทดดน ำและแรธำตขนไปยงล ำตน - ล ำตนท ำหนำทล ำเลยงน ำตอไปยงสวนตำง ๆ ของพช - ใบท ำหนำทสรำงอำหำร อำหำรทพชสรำงขนคอน ำตำลซงจะเปลยนเปนแปง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 25: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง - ดอกท ำหนำทสบพนธ ประกอบดวยสวนประกอบตำง ๆ ไดแก กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย ซงสวนประกอบแตละสวนของดอก ท ำหนำทแตกตำงกน

ป.๕ - - ป.๖ ๑. ระบสำรอำหำรและบอกประโยชนของ

สำรอำหำรแตละประเภทจำกอำหำรทตนเองรบประทำน

๒. บอกแนวทำงในกำรเลอกรบประทำนอำหำรใหไดสำรอำหำรครบถวนในสดสวนทเหมำะสมกบเพศและวย รวมทงควำมปลอดภยตอสขภำพ

๓. ตระหนกถงควำมส ำคญของสำรอำหำร โดยกำรเลอกรบประทำนอำหำรทมสำรอำหำรครบถวนในสดสวนทเหมำะสมกบเพศและวย รวมทงปลอดภยตอสขภำพ

สำรอำหำรทอยในอำหำรม ๖ ประเภท ไดแก คำรโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เกลอแร วตำมนและน ำ

อำหำรแตละชนดประกอบดวยสำรอำหำร ท แตกตำงกน อำหำรบำงอยำงประกอบดวยสำรอำหำรประเภทเดยว อำหำรบำงอยำงประกอบดวยสำรอำหำรมำกกวำหนงประเภท

สำรอำหำรแตละประเภทมประโยชนตอรำงกำยแตกตำงกน โดยคำรโบไฮเดรต โปรตน และไขมน เปนสำรอำหำรทใหพลงงำนแกรำงกำย สวนเกลอแร วตำมนและน ำ เปนสำรอำหำรทไมใหพลงงำนแกรำงกำย แตชวยใหรำงกำยท ำงำนไดเปนปกต

กำรรบประทำนอำหำรเพอใหรำงกำยเจรญ เตบโต มกำรเปลยนแปลงของรำงกำยตำมเพศและวย และ มสขภำพด จ ำเปนตองรบประทำนใหไดพลงงำนเพยงพอกบควำมตองกำรของรำงกำย และใหไดสำรอำหำรครบถวนในสดสวนทเหมำะสมกบเพศ และวย รวมทงตองค ำนงถงชนดและปรมำณของวตถ เจอปนในอำหำรเพอควำมปลอดภยตอสขภำพ

๔. สรำงแบบจ ำลองระบบยอยอำหำร และบรรยำยหนำทของอวยวะในระบบยอยอำหำร รวมทงอธบำยกำรยอยอำหำรและกำรดดซมสำรอำหำร

ระบบยอยอำหำรประกอบดวยอวยวะตำง ๆ ไดแก ปำก หลอดอำหำร กระเพำะอำหำร ล ำไสเลก ล ำไสใหญ ทวำรหนก ตบ และตบออน ซงท ำหนำทรวมกนในกำรยอยและดดซมสำรอำหำร - ปำก มฟนชวยบดเคยวอำหำรใหมขนำดเลกลงและมลนชวยคลกเคลำอำหำรกบน ำลำย ในน ำลำย มเอนไซมยอยแปงใหเปนน ำตำล - หลอดอำหำร ท ำหนำทล ำเลยงอำหำรจำกปำก ไปยงกระเพำะอำหำร ภำยในกระเพำะอำหำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 26: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง มกำรยอยโปรตนโดยกรดและเอนไซมทสรำงจำกกระเพำะอำหำร - ล ำไสเลกมเอนไซมทสรำงจำกผนงล ำไสเลกเองและจำกตบออนทชวยยอยโปรตน คำรโบไฮเดรต และไขมน โดยโปรตน คำรโบไฮเดรต และไขมน ทผำนกำรยอยจนเปนสำรอำหำรขนำดเลกพอทจะ ดดซมได รวมถงน ำ เกลอแร และวตำมน จะถกดดซม ทผนงล ำไสเลกเขำสกระแสเลอด เพอล ำเลยงไปยงสวนตำง ๆ ของรำงกำย ซงโปรตน คำรโบไฮเดรต และไขมน จะถกน ำไปใชเปนแหลงพลงงำนส ำหรบใชในกจกรรมตำง ๆ สวนน ำ เกลอแร และวตำมน จะชวยใหรำงกำยท ำงำนไดเปนปกต - ตบสรำงน ำดแลวสงมำยงล ำไสเลกชวยใหไขมนแตกตว - ล ำไสใหญท ำหนำทดดน ำและเกลอแร เปนบรเวณทมอำหำรทยอยไมได หรอยอยไมหมด เปนกำกอำหำร ซงจะถกก ำจดออกทำงทวำรหนก

๕. ตระหนกถงควำมส ำคญของระบบยอยอำหำร โดยกำรบอกแนวทำงในกำรดแลรกษำอวยวะในระบบยอยอำหำรใหท ำงำนเปนปกต

อวยวะตำง ๆ ในระบบยอยอำหำร มควำมส ำคญ จงควรปฏบตตน ดแลรกษำอวยวะใหท ำงำนเปนปกต

ม.๑ ๑. เปรยบเทยบรปรำงและโครงสรำงของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยำยหนำทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลำซม นวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลำสต ๒. ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษำเซลล และโครงสรำงตำง ๆ ภำยในเซลล

เซลลเปนหนวยพนฐำนของสงมชวต สงมชวต บำงชนดมเซลลเพยงเซลลเดยว เชน อะมบำ พำรำมเซยม ยสต บำงชนดมหลำยเซลล เชน พช สตว

โครงสรำงพนฐำนทพบทงในเซลลพชและเซลลสตวและสำมำรถสงเกตไดดวยกลองจลทรรศนใชแสง ไดแก เยอหมเซลล ไซโทพลำซม และนวเคลยส โครงสรำงทพบในเซลลพชแตไมพบในเซลลสตว ไดแก ผนงเซลลและคลอโรพลำสต

โครงสรำงตำง ๆ ของเซลลมหนำทแตกตำงกน - ผนงเซลล ท ำหนำทใหควำมแขงแรงแกเซลล - เยอหมเซลล ท ำหนำทหอหมเซลลและควบคมกำรล ำเลยงสำรเขำและออกจำกเซลล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 27: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง - นวเคลยส ท ำหนำทควบคมกำรท ำงำนของเซลล - ไซโทพลำซม มออรแกแนลลทท ำหนำทแตกตำงกน - แวควโอล ท ำหนำทเกบน ำและสำรตำง ๆ - ไมโทคอนเดรย ท ำหนำทเกยวกบกำรสลำยสำรอำหำรเพอใหไดพลงงำนแกเซลล - คลอโรพลำสต เปนแหลงทเกดกำรสงเครำะหดวยแสง

๓. อธบำยควำมสมพนธระหวำงรปรำง กบกำรท ำหนำทของเซลล

เซลลของสงมชวตมรปรำงลกษณะทหลำกหลำย และมควำมเหมำะสมกบหนำทของเซลลนน เชน เซลลประสำทสวนใหญมเสนใยประสำทเปนแขนงยำว น ำกระแสประสำทไปยงเซลลอน ๆ ทอยไกลออกไป เซลลขนรำกเปนเซลลผวของรำกทมผนงเซลลและ เยอหมเซลลยนยำวออกมำ ลกษณะคลำยขนเสนเลก ๆ เพอเพมพนทผวในกำรดดน ำและธำตอำหำร

๔. อธบำยกำรจดระบบของสงมชวต โดยเรมจำกเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต

พชและสตวเปนสงมชวตหลำยเซลลมกำรจดระบบ โดยเรมจำกเซลลไปเปนเนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ และสงมชวต ตำมล ำดบ เซลลหลำยเซลลมำรวมกนเปนเนอเยอ เนอเยอหลำยชนดมำรวมกนและท ำงำนรวมกนเปนอวยวะ อวยวะตำง ๆ ท ำงำนรวมกน เปนระบบอวยวะ ระบบอวยวะทกระบบท ำงำนรวมกนเปนสงมชวต

๕. อธบำยกระบวนกำรแพรและออสโมซสจำกหลกฐำนเชงประจกษ และยกตวอยำงกำรแพรและออสโมซสในชวตประจ ำวน

เซลลมกำรน ำสำรเขำสเซลลเพอใชในกระบวนกำรตำง ๆ ของเซลล และมกำรขจดสำรบำงอยำงทเซลลไมตองกำรออกนอกเซลล กำรน ำสำรเขำและออกจำกเซลลมหลำยวธ เชน กำรแพรเปนกำรเคลอนทของสำรจำกบรเวณทมควำมเขมขนของสำรสงไปสบรเวณทมควำมเขมขนของสำรต ำ สวนออสโมซส เปนกำรแพรของน ำผำนเยอหมเซลลจำกดำนทมควำมเขมขนของสำรละลำยต ำไปยงดำนทม ควำมเขมขนของสำรละลำยสงกวำ

๖. ระบปจจยทจ ำเปนในกำรสงเครำะห ดวยแสงและผลผลตทเกดขนจำกกำรสงเครำะหดวยแสง โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

กระบวนกำรสงเครำะหดวยแสงของพชทเกดขน ใน คลอโรพลำสต จ ำเปนตองใชแสง แกสคำรบอนได-

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 28: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ออกไซด คลอโรฟลล และน ำ ผลผลตทไดจำก กำรสงเครำะหดวยแสง ไดแก น ำตำลและแกสออกซเจน

๗. อธบำยควำมส ำคญของกำรสงเครำะห ดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม ๘. ตระหนกในคณคำของพชทมตอสงมชวตและสงแวดลอม โดยกำรรวมกนปลกและดแลรกษำตนไมในโรงเรยนและชมชน

กำรสงเครำะหดวยแสง เปนกระบวนกำรทส ำคญตอสงมชวต เพรำะเปนกระบวนกำรเดยวทสำมำรถน ำพลงงำนแสงมำเปลยนเปนพลงงำนในรปสำรประกอบอนทรยและเกบสะสมในรปแบบตำง ๆ ในโครงสรำงของพช พชจงเปนแหลงอำหำรและพลงงำนทส ำคญของสงมชวตอน นอกจำกนกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสงยงเปนกระบวนกำรหลกในกำรสรำงแกสออกซเจนใหกบบรรยำกำศเพอใหสงมชวตอนใชในกระบวนกำรหำยใจ

๙. บรรยำยลกษณะและหนำทของไซเลมและโฟลเอม ๑๐. เขยนแผนภำพทบรรยำยทศทำง กำรล ำเลยงสำรในไซเลมและโฟลเอมของพช

พชมไซเลมและโฟลเอม ซงเปนเนอเยอมลกษณะคลำยทอเรยงตวกนเปนกลมเฉพำะท โดยไซเลม ท ำหนำทล ำเลยงน ำและธำตอำหำร มทศทำงล ำเลยงจำกรำกไปสล ำตน ใบ และสวนตำง ๆ ของพช เพอใชในกำรสงเครำะหดวยแสง รวมถงกระบวนกำรอน ๆ สวนโฟลเอมท ำหนำทล ำเลยงอำหำรทไดจำกกำรสงเครำะหดวยแสง มทศทำงล ำเลยงจำกบรเวณทมกำรสงเครำะหดวยแสงไปสสวนตำง ๆ ของพช

๑๑. อธบำยกำรสบพนธแบบอำศยเพศ และไมอำศยเพศของพชดอก ๑๒. อธบำยลกษณะโครงสรำงของดอกทมสวนท ำใหเกดกำรถำยเรณ รวมทงบรรยำย กำรปฏสนธของพชดอก กำรเกดผลและเมลด กำรกระจำยเมลด และกำรงอกของเมลด ๑๓. ตระหนกถงควำมส ำคญของสตวทชวย ในกำรถำยเรณของพชดอก โดยกำรไมท ำลำยชวตของสตวทชวยในกำรถำยเรณ

พชดอกทกชนดสำมำรถสบพนธแบบอำศยเพศได และบำงชนดสำมำรถสบพนธแบบไมอำศยเพศได

กำรสบพนธแบบอำศยเพศเปนกำรสบพนธทม กำรผสมกนของสเปรมกบเซลลไข กำรสบพนธ แบบอำศยเพศของพชดอกเกดขนทดอก โดยภำยในอบเรณของสวนเกสรเพศผมเรณ ซงท ำหนำท สรำงสเปรม ภำยในออวลของสวนเกสร เพศเมย มถงเอมบรโอ ท ำหนำทสรำงเซลลไข

กำรสบพนธแบบไมอำศยเพศ เปนกำรสบพนธทพชตนใหมไมไดเกดจำกกำรปฏสนธระหวำงสเปรม กบเซลลไข แตเกดจำกสวนตำง ๆ ของพช เชน รำก ล ำตน ใบ มกำรเจรญเตบโตและพฒนำขนมำ เปนตนใหมได

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 29: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรถำยเรณ คอ กำรเคลอนยำยของเรณจำก อบเรณไปยงยอดเกสรเพศเมย ซงเกยวของกบลกษณะและโครงสรำงของดอก เชน สของกลบดอก ต ำแหนงของเกสรเพศผและเกสรเพศเมย โดยมสงทชวยในกำรถำยเรณ เชน แมลง ลม

กำรถำยเรณจะน ำไปสกำรปฏสนธ ซงจะเกดขนทถงเอมบรโอภำยในออวล หลงกำรปฏสนธจะไดไซโกต และเอนโดสเปรม ไซโกตจะพฒนำตอไปเปนเอมบรโอ ออวลพฒนำไปเปนเมลด และรงไขพฒนำไปเปนผล

ผลและเมลดมกำรกระจำยออกจำกตนเดม โดยวธกำรตำง ๆ เมอเมลดไปตกในสภำพแวดลอม ทเหมำะสมจะเกดกำรงอกของเมลด โดยเอมบรโอภำยในเมลดจะเจรญออกมำ โดยระยะแรกจะอำศยอำหำรทสะสมภำยในเมลด จนกระทงใบแทพฒนำ จนสำมำรถสงเครำะหดวยแสงไดเตมทและสรำงอำหำรไดเองตำมปกต

๑๔. อธบำยควำมส ำคญของธำตอำหำรบำงชนดทมผลตอกำรเจรญเตบโตและกำรด ำรงชวตของพช ๑๕. เลอกใชปยทมธำตอำหำรเหมำะสมกบพชในสถำนกำรณทก ำหนด

พชตองกำรธำตอำหำรทจ ำเปนหลำยชนดในกำรเจรญเตบโตและกำรด ำรงชวต

พชตองกำรธำตอำหำรบำงชนดในปรมำณมำก ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม และก ำมะถน ซงในดนอำจมไมเพยงพอส ำหรบกำรเจรญเตบโตของพช จงตองมกำรใหธำตอำหำรในรปของปยกบพชอยำงเหมำะสม

๑๖. เลอกวธกำรขยำยพนธพชใหเหมำะสมกบควำมตองกำรของมนษย โดยใชควำมรเกยวกบกำรสบพนธของพช ๑๗. อธบำยควำมส ำคญของเทคโนโลย กำรเพำะเลยงเนอเยอพชในกำรใชประโยชนดำนตำง ๆ ๑๘. ตระหนกถงประโยชนของกำรขยำยพนธพช โดยกำรน ำควำมรไปใชในชวตประจ ำวน

มนษยสำมำรถน ำควำมรเรองกำรสบพนธ แบบอำศยเพศและไมอำศยเพศ มำใชในกำรขยำยพนธเพอเพมจ ำนวนพช เชน กำรใชเมลดทไดจำกกำรสบพนธแบบอำศยเพศมำเพำะเลยง วธกำรนจะไดพชในปรมำณมำก แตอำจมลกษณะทแตกตำงไปจำกพอแม สวนกำรตอนกง กำรปกช ำ กำรตอกง กำรตดตำ กำรทำบกง กำรเพำะเลยงเนอเยอ เปนกำรน ำควำมรเรองกำรสบพนธแบบไมอำศยเพศของพชมำใชในกำรขยำยพนธ เพอใหไดพชทม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 30: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ลกษณะเหมอนตนเดม ซงกำรขยำยพนธแตละวธ มขนตอนแตกตำงกน จงควรเลอกใหเหมำะสมกบควำมตองกำรของมนษย โดยตองค ำนงถงชนด ของพชและลกษณะกำรสบพนธของพช

เทคโนโลยกำรเพำะเลยงเนอเยอพช เปนกำรน ำควำมรเกยวกบปจจยทจ ำเปนตอกำรเจรญเตบโตของพชมำใชในกำรเพมจ ำนวนพชและท ำใหพชสำมำรถเจรญเตบโตไดในหลอดทดลอง ซงจะไดพชจ ำนวนมำกในระยะเวลำสน และสำมำรถน ำเทคโนโลย กำรเพำะเลยงเนอเยอมำประยกตเพอกำรอนรกษพนธกรรมพช ปรบปรงพนธพชทมควำมส ำคญ ทำงเศรษฐกจ กำรผลตยำและสำรส ำคญในพช และอน ๆ

ม.๒ ๑. ระบอวยวะและบรรยำยหนำทของอวยวะ ทเกยวของในระบบหำยใจ

๒. อธบำยกลไกกำรหำยใจเขำและออก โดยใชแบบจ ำลอง รวมทงอธบำยกระบวนกำรแลกเปลยนแกส

๓. ตระหนกถงควำมส ำคญของระบบหำยใจ โดยกำรบอกแนวทำงในกำรดแลรกษำอวยวะในระบบหำยใจใหท ำงำนเปนปกต

ระบบหำยใจมอวยวะตำง ๆ ทเกยวของ ไดแก จมก ทอลม ปอด กะบงลม และกระดกซโครง

มนษยหำยใจเขำเพอน ำแกสออกซเจนเขำสรำงกำยเพอน ำไปใชในเซลล และหำยใจออกเพอก ำจดแกสคำรบอนไดออกไซดออกจำกรำงกำย อำกำศเคลอนท เขำและออกจำกปอดได เนองจำกกำรเปลยนแปลงปรมำตรและควำมดนของอำกำศภำยในชองอก ซงเกยวของกบกำรท ำงำนของกะบงลม และกระดกซโครง

กำรแลกเปลยนแกสออกซเจนกบแกส คำรบอนไดออกไซดในรำงกำย เกดขนบรเวณถงลม ในปอดกบหลอดเลอดฝอยทถงลม และระหวำง หลอดเลอดฝอยกบเนอเยอ

กำรสบบหร กำรสดอำกำศทมสำรปนเปอน และกำรเปนโรคเกยวกบระบบหำยใจบำงโรค อำจท ำใหเกดโรคถงลมโปงพอง ซงมผลใหควำมจอำกำศของปอดลดลง ดงนนจงควรดแลรกษำระบบหำยใจ ใหท ำหนำทเปนปกต

๔. ระบอวยวะและบรรยำยหนำทของอวยวะ ในระบบขบถำยในกำรก ำจดของเสยทำงไต

ระบบขบถำยมอวยวะทเกยวของ คอ ไต ทอไต กระเพำะปสสำวะ และทอปสสำวะ โดยมไตท ำหนำทก ำจดของเสย เชน ยเรย แอมโมเนย กรดยรก รวมทง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 31: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. ตระหนกถงควำมส ำคญของระบบขบถำย ในกำรก ำจดของเสยทำงไต โดยกำรบอกแนวทำงในกำรปฏบตตนทชวยใหระบบขบถำยท ำหนำทไดอยำงปกต

สำรทรำงกำยไมตองกำรออกจำกเลอด และควบคมสำรทมมำก หรอนอยเกนไป เชน น ำ โดยขบออกมำในรปของปสสำวะ

กำรเลอกรบประทำนอำหำรทเหมำะสม เชน รบประทำนอำหำรทไมมรสเคมจด กำรดมน ำสะอำดใหเพยงพอ เปนแนวทำงหนงทชวยใหระบบขบถำยท ำหนำทไดอยำงปกต

๖. บรรยำยโครงสรำงและหนำทของหวใจ หลอดเลอด และเลอด ๗. อธบำยกำรท ำงำนของระบบหมนเวยนเลอด โดยใชแบบจ ำลอง

ระบบหมนเวยนเลอดประกอบดวย หวใจ หลอดเลอด และเลอด

หวใจของมนษยแบงเปน ๔ หอง ไดแก หวใจ หองบน ๒ หอง และหองลำง ๒ หอง ระหวำงหวใจหองบนและหวใจหองลำงมลนหวใจกน

หลอดเลอด แบงเปน หลอดเลอดอำรเตอร หลอดเลอดเวน หลอดเลอดฝอย ซงมโครงสรำงตำงกน

เลอด ประกอบดวย เซลลเมดเลอด เกลดเลอด และพลำสมำ

กำรบบและคลำยตวของหวใจท ำใหเลอดหมนเวยนและล ำเลยงสำรอำหำร แกส ของเสย และสำรอน ๆ ไปยงอวยวะและเซลลตำง ๆ ทวรำงกำย

เลอดทมปรมำณแกสออกซเจนสงจะออกจำกหวใจไปยงเซลลตำง ๆ ทวรำงกำย ขณะเดยวกนแกสคำรบอนไดออกไซดจำกเซลลจะแพรเขำสเลอดและล ำเลยงกลบเขำสหวใจและถกสงไปแลกเปลยนแกสทปอด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 32: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๘. ออกแบบกำรทดลองและทดลอง ในกำรเปรยบเทยบอตรำกำรเตนของหวใจ ขณะปกตและหลงท ำกจกรรม ๙. ตระหนกถงควำมส ำคญของระบบหมนเวยนเลอด โดยกำรบอกแนวทำงในกำรดแลรกษำอวยวะในระบบหมนเวยนเลอดใหท ำงำน เปนปกต

ชพจรบอกถงจงหวะกำรเตนของหวใจ ซงอตรำ กำรเตนของหวใจในขณะปกตและหลงจำก ท ำกจกรรมตำง ๆ จะแตกตำงกน สวนควำมดนเลอด เกดจำกกำรท ำงำนของหวใจและหลอดเลอด

อตรำกำรเตนของหวใจมควำมแตกตำงกนในแตละบคคล คนทเปนโรคหวใจและหลอดเลอดจะสงผล ท ำใหหวใจสบฉดเลอดไมเปนปกต

กำรออกก ำลงกำย กำรเลอกรบประทำนอำหำร กำรพกผอน และกำรรกษำภำวะอำรมณใหเปนปกต จงเปนทำงเลอกหนงในกำรดแลรกษำระบบหมนเวยนเลอดใหเปนปกต

๑๐. ระบอวยวะและบรรยำยหนำทของอวยวะในระบบประสำทสวนกลำง ในกำรควบคม กำรท ำงำนตำง ๆ ของรำงกำย ๑๑. ตระหนกถงควำมส ำคญของระบบประสำท โดยกำรบอกแนวทำงในกำรดแลรกษำ รวมถงกำรปองกนกำรกระทบ กระเทอนและอนตรำยตอสมองและไขสนหลง

ระบบประสำทสวนกลำง ประกอบดวยสมองและไขสนหลง จะท ำหนำทรวมกบเสนประสำท ซงเปนระบบประสำทรอบนอก ในกำรควบคมกำรท ำงำนของอวยวะตำง ๆ รวมถงกำรแสดงพฤตกรรมเพอ กำรตอบสนองตอสงเรำ

เมอมสงเรำมำกระตนหนวยรบควำมรสก จะเกดกระแสประสำทสงไปตำมเซลลประสำทรบควำมรสกไปยงระบบประสำทสวนกลำง แลวสงกระแสประสำทมำตำมเซลลประสำทสงกำร ไปยงหนวยปฏบตงำน เชน กลำมเนอ

ระบบประสำทเปนระบบทมควำมซบซอนและมควำมสมพนธกบทกระบบในรำงกำย ดงนน จงควรปองกนกำรเกดอบตเหตทกระทบ กระเทอนตอสมอง หลกเลยงกำรใชสำรเสพตด หลกเลยงภำวะเครยด และรบประทำนอำหำรทมประโยชนเพอดแลรกษำระบบประสำทใหท ำงำนเปนปกต

๑๒. ระบอวยวะและบรรยำยหนำทของอวยวะในระบบสบพนธของเพศชำยและเพศหญง โดยใชแบบจ ำลอง

มนษยมระบบสบพนธทประกอบดวยอวยวะตำง ๆ ทท ำหนำทเฉพำะ โดยรงไขในเพศหญงจะท ำหนำทผลตเซลลไข สวนอณฑะในเพศชำยจะท ำหนำทสรำงเซลลอสจ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 33: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๓. อธบำยผลของฮอรโมนเพศชำยและเพศหญงทควบคมกำรเปลยนแปลงของรำงกำย เมอเขำสวยหนมสำว ๑๔. ตระหนกถงกำรเปลยนแปลงของรำงกำยเมอเขำสวยหนมสำวโดยกำรดแลรกษำรำงกำยและจตใจของตนเองในชวงทมกำรเปลยนแปลง

ฮอรโมนเพศท ำหนำทควบคมกำรแสดงออกของลกษณะทำงเพศทแตกตำงกน เมอเขำสวยหนมสำวจะมกำรสรำงเซลลไขและเซลลอสจ กำรตกไข กำรมรอบเดอน และถำมกำรปฏสนธของเซลลไขและเซลลอสจจะท ำใหเกดกำรตงครรภ

๑๕. อธบำยกำรตกไข กำรมประจ ำเดอน กำรปฏสนธ และกำรพฒนำของไซโกต จนคลอดเปนทำรก ๑๖. เลอกวธกำรคมก ำเนดทเหมำะสมกบสถำนกำรณทก ำหนด ๑๗. ตระหนกถงผลกระทบของกำรตงครรภ กอนวยอนควร โดยกำรประพฤตตนใหเหมำะสม

กำรมประจ ำเดอน มควำมสมพนธกบกำรตกไข โดยเปนผลจำกกำรเปลยนแปลงของระดบฮอรโมนเพศหญง

เมอเพศหญงมกำรตกไขและเซลลไขไดรบ กำรปฏสนธกบเซลลอสจจะท ำใหไดไซโกต ไซโกต จะเจรญเปนเอมบรโอและฟตส จนกระทงคลอด เปนทำรก แตถำไมมกำรปฏสนธ เซลลไขจะสลำยตว ผนงดำนในมดลกรวมทงหลอดเลอดจะสลำยตวและหลดลอกออก เรยกวำ ประจ ำเดอน

กำรคมก ำเนดเปนวธปองกนไมใหเกดกำรตงครรภ โดยปองกนไมใหเกดกำรปฏสนธหรอไมใหมกำรฝงตวของเอมบรโอ ซงมหลำยวธ เชน กำรใชถงยำงอนำมย กำรกนยำคมก ำเนด

ม.๓ - - ม.๔ ๑. อธบำยโครงสรำงและสมบตของเยอหม

เซลลทสมพนธกบกำรล ำเลยงสำร และเปรยบเทยบกำรล ำเลยงสำรผำนเยอหมเซลลแบบตำง ๆ

เยอหมเซลลมโครงสรำงเปนเยอหมสองชนทมลพดเปนองคประกอบ และมโปรตนแทรกอย

สำรทละลำยไดในลพดและสำรทมขนำดเลกสำมำรถแพรผำนเยอหมเซลลไดโดยตรง สวนสำรขนำดเลกทมประจตองล ำเลยงผำนโปรตนทแทรกอยทเยอหมเซลล ซงม ๒ แบบ คอ กำรแพรแบบฟำซลเทต และแอกทฟทรำนสปอรต ในกรณสำรขนำดใหญ เชน โปรตน จะล ำเลยงเขำโดยกระบวนกำรเอนโดไซโทซส หรอล ำเลยงออกโดยกระบวนกำรเอกโซไซโทซส

๒. อธบำยกำรควบคมดลยภำพของน ำและสำรในเลอดโดยกำรท ำงำนของไต

กำรรกษำดลยภำพของน ำและสำรในเลอด เกดจำกกำรท ำงำนของไต ซงเปนอวยวะในระบบขบถำยทมควำมส ำคญในกำรก ำจดของเสยทม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 34: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ไนโตรเจนเปนองคประกอบ รวมทงน ำและสำรทมปรมำณเกนควำมตองกำรของรำงกำย

กำรก ำจดของเสยโดยไต เลอดทเขำสไตจะถกกรองทโกลเมอรลสและโบวแมนสแคปซลของหนวยไต สำรทเปนประโยชนจะถกดดกลบททอหนวยไตเขำสเลอด สวนสำรทไมเปนประโยชนจะถกขบจำกเลอดเขำสทอหนวยไต กอนทจะถกก ำจดออกจำกรำงกำยในรปของปสสำวะ

๓. อธบำยกำรควบคมดลยภำพของกรด-เบสของเลอดโดยกำรท ำงำนของไตและปอด

กำรรกษำดลยภำพของกรด-เบสในเลอดเกดจำกกำรท ำงำนของไตทท ำหนำทขบ หรอดดกลบ ไฮโดรเจนไอออน ไฮโดรเจนคำรบอเนตไอออน และแอมโมเนยมไอออน และกำรท ำงำนของปอด ทท ำหนำทก ำจดคำรบอนไดออกไซด

๔. อธบำยกำรควบคมดลยภำพของอณหภมภำยในรำงกำยโดยระบบหมนเวยนเลอด ผวหนง และกลำมเนอโครงรำง

กำรรกษำดลยภำพของอณหภมภำยในรำงกำย เกดจำกกำรท ำงำนของระบบหมนเวยนเลอดทควบคมปรมำณเลอดไปทผวหนง กำรท ำงำนของตอมเหงอ และกลำมเนอโครงรำง ซงสงผลถงปรมำณควำมรอนทถกเกบหรอระบำยออกจำกรำงกำย

๕. อธบำยและเขยนแผนผงเกยวกบ กำรตอบสนองของรำงกำยแบบไมจ ำเพำะ และแบบจ ำเพำะตอสงแปลกปลอมของรำงกำย

เมอเชอโรคหรอสงแปลกปลอมอนเขำสเนอเยอ ในรำงกำย รำงกำยจะมกลไกในกำรตอตำน หรอท ำลำยสงแปลกปลอมทงแบบไมจ ำเพำะและแบบจ ำเพำะ

เซลลเมดเลอดขำวกลมฟำโกไซตจะมกลไกในกำรตอตำนหรอท ำลำยสงแปลกปลอมแบบไมจ ำเพำะ

กลไกในกำรตอตำนหรอท ำลำยสงแปลกปลอม แบบจ ำเพำะเปนกำรท ำงำนของเซลลเมดเลอดขำว ลมโฟไซต ชนดบและชนดท ซงเซลลเมดเลอดขำว ทงสองชนดจะมตวรบแอนตเจน ท ำใหเซลลทงสองสำมำรถตอบสนองแบบจ ำเพำะตอแอนตเจนนน ๆ ได

เซลลบท ำหนำทสรำงแอนตบอด ซงชวยในกำรจบกบสงแปลกปลอมตำง ๆ เพอท ำลำยตอไปโดยระบบภมคมกน เซลลทท ำหนำทหลำกหลำย เชน กระตน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 35: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กำรท ำงำนของเซลลบและเซลลทชนดอน ท ำลำยเซลลทตดไวรสและเซลลทผดปกตอน ๆ

๖. สบคนขอมล อธบำยและยกตวอยำงโรคหรออำกำรทเกดจำกควำมผดปกตของระบบภมคมกน

บำงกรณรำงกำยอำจเกดควำมผดปกตของระบบภมคมกน เชน ภมคมกนตอบสนองตอแอนตเจน บำงชนดอยำงรนแรงมำกเกนไป หรอรำงกำย มปฏกรยำตอบสนองตอแอนตเจนของตนเอง อำจท ำใหรำงกำยเกดอำกำรผดปกตได

๗. อธบำยภำวะภมคมกนบกพรองทมสำเหต มำจำกกำรตดเชอ HIV

บคคลทไดรบเลอดหรอสำรคดหลงทมเชอ HIV ซงสำมำรถท ำลำยเซลลท ท ำใหภมคมกนบกพรองและตดเชอตำง ๆ ไดงำยขน

๘. ทดสอบและบอกชนดของสำรอำหำรทพชสงเครำะหได ๙. สบคนขอมล อภปรำย และ ยกตวอยำงเกยวกบกำรใชประโยชนจำกสำรตำง ๆ ทพชบำงชนดสรำงขน

กระบวนกำรสงเครำะหดวยแสงเปนจดเรมตน ของกำรสรำงน ำตำลในพช พชเปลยนน ำตำลไปเปนสำรอำหำรและสำรอน ๆ เชน คำรโบไฮเดรต โปรตน ไขมน ทจ ำเปนตอกำรด ำรงชวตของพชและสตว

มนษยสำมำรถน ำสำรตำง ๆ ทพชบำงชนดสรำงขนไปใชประโยชน เชน ใชเปนยำหรอสมนไพรในกำรรกษำโรคบำงชนด ใชในกำรไลแมลง ก ำจดศตรพชและสตว ใชในกำรยบยงกำรเจรญเตบโตของแบคทเรย และใชเปนวตถดบในอตสำหกรรม

๑๐. ออกแบบกำรทดลอง ทดลอง และอธบำยเกยวกบปจจยภำยนอกทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช ๑๑. สบคนขอมลเกยวกบสำรควบคมกำรเจรญ เตบโตของพชทมนษยสงเครำะหขน และยกตวอยำงกำรน ำมำประยกตใชทำงดำนกำรเกษตรของพช

ปจจยภำยนอกทมผลตอกำรเจรญเตบโต เชน แสง น ำ ธำตอำหำร คำรบอนไดออกไซด และออกซเจน ปจจยภำยใน เชน ฮอรโมนพช ซงพชมกำรสงเครำะหขนเพอควบคมกำรเจรญเตบโตในชวงชวตตำง ๆ

มนษยมกำรสงเครำะหสำรควบคมกำรเจรญเตบโตของพชโดยเลยนแบบฮอรโมนพช เพอน ำมำใชควบคมกำรเจรญเตบโตและเพมผลผลตของพช

๑๒. สงเกตและอธบำยกำรตอบสนองของพชตอสงเรำในรปแบบตำง ๆ ทมผลตอกำรด ำรงชวต

กำรตอบสนองตอสงเรำของพชแบงตำมควำมสมพนธกบทศทำงของสงเรำได ไดแก แบบทมทศทำงสมพนธกบทศทำงของสงเรำ เชน ดอกทำนตะวนหนเขำหำแสง ปลำยรำกเจรญเขำหำแรงโนมถวงของโลก และแบบทไมมทศทำงสมพนธ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 36: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กบทศทำงของสงเรำ เชน กำรหบและบำนของดอก หรอกำรหบและกำงของใบพชบำงชนด

กำรตอบสนองตอสงเรำของพชบำงอยำงสงผลตอกำรเจรญเตบโต เชน กำรเจรญในทศทำงเขำหำ หรอตรงขำมกบแรงโนมถวงของโลก กำรเจรญในทศทำง เขำหำหรอตรงขำมกบแสง และกำรตอบสนองตอ กำรสมผสสงเรำ

ม.๕ - - ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 37: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๕

สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความส าคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม สาร

พนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลาย ทางชวภาพและววฒนาการของสงมชวต รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ - - ป.๒ ๑. เปรยบเทยบลกษณะของสงมชวตและ

สงไมมชวต จำกขอมลทรวบรวมได

สงทอยรอบตวเรำมทงทเปนสงมชวตและสงไมมชวต สงมชวตตองกำรอำหำร มกำรหำยใจ เจรญเตบโต ขบถำย เคลอนไหว ตอบสนองตอสงเรำ และสบพนธไดลกทมลกษณะคลำยคลงกบพอแม สวนสงไมมชวตจะไมมลกษณะดงกลำว

ป.๓ - - ป.๔ ๑. จ ำแนกสงมชวตโดยใชควำมเหมอนและ

ควำมแตกตำงของลกษณะของสงมชวตออกเปน กลมพช กลมสตว และกลมทไมใชพชและสตว

สงมชวตมหลำยชนด สำมำรถจดกลมไดโดยใช ควำมเหมอนและควำมแตกตำงของลกษณะตำง ๆ เชน กลมพชสรำงอำหำรเองได และเคลอนทดวยตนเองไมได กลมสตวกนสงมชวตอนเปนอำหำรและเคลอนทได กลมทไมใชพชและสตว เชน เหดรำ จลนทรย

๒. จ ำแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก โดยใชกำรมดอกเปนเกณฑ โดยใชขอมล ทรวบรวมได

กำรจ ำแนกพช สำมำรถใชกำรมดอกเปนเกณฑ ในกำรจ ำแนก ไดเปนพชดอกและพชไมมดอก กำรจ ำแนกสตว สำมำรถใชกำรมกระดกสนหลง เปนเกณฑในกำรจ ำแนก ไดเปนสตวมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลง

๓. จ ำแนกสตวออกเปนสตวมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลง โดยใชกำรมกระดกสนหลงเปนเกณฑ โดยใชขอมลทรวบรวมได ๔. บรรยำยลกษณะเฉพำะทสงเกตไดของสตวมกระดกสนหลงในกลมปลำ กลมสตวสะเทนน ำสะเทนบก กลมสตวเลอยคลำน กลมนก และกลมสตวเลยงลกดวยน ำนม และยกตวอยำงสงมชวตในแตละกลม

สตวมกระดกสนหลงมหลำยกลม ไดแก กลมปลำ กลมสตวสะเทนน ำสะเทนบก กลมสตวเลอยคลำน กลมนก และกลมสตวเลยงลกดวยน ำนม ซงแตละกลมจะมลกษณะเฉพำะทสงเกตได

ป.๕ ๑. อธบำยลกษณะทำงพนธกรรมทมกำรถำยทอดจำกพอแมสลกของพช สตว และมนษย

สงมชวตทงพช สตว และมนษย เมอโตเตมทจะมกำรสบพนธเพอเพมจ ำนวนและด ำรงพนธ โดยลก

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 38: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. แสดงควำมอยำกรอยำกเหนโดยกำรถำมค ำถำมเกยวกบลกษณะทคลำยคลงกนของตนเองกบพอแม

ทเกดมำจะไดรบกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมจำกพอแมท ำใหมลกษณะทำงพนธกรรมทเฉพำะแตกตำงจำกสงมชวตชนดอน

พชมกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม เชน ลกษณะของใบ สดอก

สตวมกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม เชน สขน ลกษณะของขน ลกษณะของห

มนษยมกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม เชน เชงผมทหนำผำก ลกยม ลกษณะหนงตำ กำรหอลน ลกษณะของตงห

ป.๖ - - ม.๑ - - ม.๒ - - ม.๓ ๑. อธบำยควำมสมพนธระหวำง ยน ดเอนเอ

และโครโมโซม โดยใชแบบจ ำลอง ลกษณะทำงพนธกรรมของสงมชวตสำมำรถถำยทอดจำกรนหนงไปยงอกรนหนงได โดยมยน เปนหนวยควบคมลกษณะทำงพนธกรรม

โครโมโซมประกอบดวย ดเอนเอ และโปรตน ขดอยในนวเคลยส ยน ดเอนเอ และโครโมโซมมควำมสมพนธกน โดยบำงสวนของดเอนเอท ำหนำทเปนยนทก ำหนดลกษณะของสงมชวต

สงมชวตทมโครโมโซม ๒ ชด โครโมโซมทเปนคกนมกำรเรยงล ำดบของยนบนโครโมโซมเหมอนกน เรยกวำ ฮอมอโลกสโครโมโซม ยนหนงทอยบนค ฮอมอโลกสโครโมโซมอำจมรปแบบแตกตำงกน เรยกแตละรปแบบของยนทตำงกนนวำแอลลล ซงกำรเขำคกนของแอลลลตำง ๆ อำจสงผลท ำใหสงมชวตมลกษณะทแตกตำงกนได

สงมชวตแตละชนดมจ ำนวนโครโมโซมคงท มนษยมจ ำนวนโครโมโซม ๒๓ ค เปนออโตโซม ๒๒ ค และโครโมโซมเพศ ๑ ค เพศหญงมโครโมโซมเพศเปน XX เพศชำยมโครโมโซมเพศเปน XY

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 39: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. อธบำยกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม

จำกกำรผสมโดยพจำรณำลกษณะเดยวท แอลลลเดนขมแอลลลดอยอยำงสมบรณ ๓. อธบำยกำรเกดจโนไทปและฟโนไทปของลก และค ำนวณอตรำสวนกำรเกดจโนไทป และฟโนไทปของรนลก

เมนเดลไดศกษำกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมของตนถวชนดหนง และน ำมำสหลกกำรพนฐำนของกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมของสงมชวต

สงมชวตทมโครโมโซมเปน ๒ ชด ยนแตละต ำแหนงบนฮอมอโลกสโครโมโซมม ๒ แอลลล โดยแอลลล หนงมำจำกพอ และอกแอลลลมำจำกแม ซงอำจมรปแบบเดยวกน หรอแตกตำงกน แอลลลทแตกตำงกนน แอลลลหนงอำจมกำรแสดงออกขมอกแอลลลหนงได เรยกแอลลลนนวำเปนแอลลลเดน สวนแอลลลทถกขมอยำงสมบรณเรยกวำเปนแอลลลดอย

เมอมกำรสรำงเซลลสบพนธ แอลลลทเปนคกน ในแตละฮอมอโลกสโครโมโซมจะแยกจำกกนไปสเซลลสบพนธแตละเซลล โดยแตละเซลลสบพนธจะไดรบเพยง ๑ แอลลล และจะมำเขำคกบแอลลลทต ำแหนงเดยวกนของอกเซลลสบพนธหนงเมอเกดกำรปฏสนธ จนเกดเปนจโนไทปและแสดงฟโนไทปในรนลก

๔. อธบำยควำมแตกตำงของกำรแบงเซลลแบบไมโทซสและไมโอซส

กระบวนกำรแบงเซลลของสงมชวตม ๒ แบบ คอ ไมโทซส และ ไมโอซส

ไมโทซส เปนกำรแบงเซลลเพอเพมจ ำนวนเซลลรำงกำย ผลจำกกำรแบงจะไดเซลลใหม ๒ เซลลทมลกษณะและจ ำนวนโครโมโซมเหมอนเซลลตงตน

ไมโอซส เปนกำรแบงเซลลเพอสรำงเซลลสบพนธ ผลจำกกำรแบงจะไดเซลลใหม ๔ เซลลทมจ ำนวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลตงตน เมอเกด กำรปฏสนธของเซลลสบพนธ ลกจะไดรบกำรถำยทอดโครโมโซมชดหนงจำกพอและอกชดหนงจำกแม จงเปนผลใหรนลกมจ ำนวนโครโมโซมเทำกบรนพอแมและจะคงทในทก ๆ รน

๕. บอกไดวำกำรเปลยนแปลงของยน หรอโครโมโซมอำจท ำใหเกดโรคทำงพนธกรรม พรอมทงยกตวอยำงโรคทำงพนธกรรม

กำรเปลยนแปลงของยน หรอโครโมโซม สงผลใหเกดกำรเปลยนแปลงลกษณะทำงพนธกรรมของสงมชวต เชน โรคธำลสซเมยเกดจำกกำรเปลยนแปลง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 40: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๖. ตระหนกถงประโยชนของควำมรเรองโรคทำงพนธกรรม โดยรวำกอนแตงงำนควรปรกษำแพทยเพอตรวจและวนจฉยภำวะเสยงของลกทอำจเกดโรคทำงพนธกรรม

ของยน กลมอำกำรดำวนเกดจำกกำรเปลยนแปลงจ ำนวนโครโมโซม

โรคทำงพนธกรรมสำมำรถถำยทอดจำกพอแมไปสลกได ดงนนกอนแตงงำนและมบตรจงควรปองกนโดยกำรตรวจและวนจฉยภำวะเสยงจำกกำรถำยทอดโรคทำงพนธกรรม

๗. อธบำยกำรใชประโยชนจำกสงมชวตดดแปรพนธกรรมและผลกระทบทอำจมตอมนษยและสงแวดลอม โดยใชขอมลทรวบรวมได ๘. ตระหนกถงประโยชนและผลกระทบของสงมชวตดดแปรพนธกรรมทอำจมตอมนษยและสงแวดลอม โดยกำรเผยแพรควำมรทไดจำกกำรโตแยงทำงวทยำศำสตรซงมขอมลสนบสนน

มนษยเปลยนแปลงพนธกรรมของสงมชวตตำมธรรมชำต เพอใหไดสงมชวตทมลกษณะตำมตองกำร เรยกสงมชวตนวำ สงมชวตดดแปรพนธกรรม

ในปจจบน มนษยมกำรใชประโยชนจำกสงมชวตดดแปรพนธกรรมเปนจ ำนวนมำก เชน กำรผลตอำหำร กำรผลตยำรกษำโรค กำรเกษตร อยำงไรกด สงคมยงมควำมกงวลเกยวกบผลกระทบของสงมชวตดดแปรพนธกรรมทมตอสงมชวตและสงแวดลอม ซงยงท ำกำรตดตำมศกษำผลกระทบดงกลำว

๙. เปรยบเทยบควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ในระดบชนดสงมชวตในระบบนเวศตำง ๆ ๑๐. อธบำยควำมส ำคญของควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทมตอกำรรกษำสมดลของระบบนเวศ และตอมนษย ๑๑. แสดงควำมตระหนกในคณคำและ ควำมส ำคญของควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ โดยมสวนรวมในกำรดแลรกษำควำมหลำกหลำย ทำงชวภำพ

ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ม ๓ ระดบ ไดแก ควำมหลำกหลำยของระบบนเวศ ควำมหลำกหลำยของชนดสงมชวต และควำมหลำกหลำยทำงพนธกรรม ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพนมควำมส ำคญตอ กำรรกษำสมดลของระบบนเวศ ระบบนเวศทม ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพสงจะรกษำสมดลไดดกวำระบบนเวศทมควำมหลำกหลำยทำงชวภำพต ำกวำ นอกจำกนควำมหลำกหลำยทำงชวภำพยงมควำมส ำคญตอมนษยในดำนตำง ๆ เชน ใชเปนอำหำร ยำรกษำโรค วตถดบในอตสำหกรรมตำง ๆ ดงนน จงเปนหนำทของทกคนในกำรดแลรกษำ ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพใหคงอย

ม.๔ ๑. อธบำยควำมสมพนธระหวำงยน กำรสงเครำะหโปรตน และลกษณะทำงพนธกรรม

ดเอนเอ มโครงสรำงประกอบดวยนวคลโอไทด มำเรยงตอกน โดยยนเปนชวงของสำยดเอนเอทมล ำดบนวคลโอไทดทก ำหนดลกษณะของโปรตนทสงเครำะหขน ซงสงผลใหเกดลกษณะทำงพนธกรรมตำง ๆ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 41: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๓๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. อธบำยหลกกำรถำยทอดลกษณะทถกควบคมดวยยนทอยบนโครโมโซมเพศและ มลตเปลแอลลล

ลกษณะบำงลกษณะมโอกำสพบในเพศชำยและเพศหญงไมเทำกน เชน ตำบอดสและฮโมฟเลย ซงควบคมโดยยนบนโครโมโซมเพศ บำงลกษณะ มกำรควบคมโดยยนแบบมลตเปลแอลลล เชน หมเลอดระบบ ABO ซงกำรถำยทอดลกษณะ ทำงพนธกรรมดงกลำวจดเปนสวนขยำยของ พนธศำสตรเมนเดล

๓. อธบำยผลทเกดจำกกำรเปลยนแปลงล ำดบนวคลโอไทดในดเอนเอตอกำรแสดงลกษณะของสงมชวต ๔. สบคนขอมลและยกตวอยำงกำรน ำ มวเทชนไปใชประโยชน

มวเทชนทเปลยนแปลงล ำดบนวคลโอไทด หรอเปลยนแปลงโครงสรำง หรอจ ำนวนโครโมโซม อำจสงผลท ำใหลกษณะของสงมชวตเปลยนแปลงไปจำกเดม ซงอำจมผลดหรอผลเสย

มนษยใชหลกกำรของกำรเกดมวเทชนในกำรชกน ำใหไดสงมชวตทมลกษณะทแตกตำงจำกเดม โดย กำรใชรงสและสำรเคมตำง ๆ

๕. สบคนขอมลและอภปรำยผลของเทคโนโลยทำงดเอนเอทมตอมนษยและสงแวดลอม

มนษยน ำควำมรเทคโนโลยทำงดเอนเอมำประยกต ใชทำงดำนกำรแพทยและเภสชกรรม เชน กำรสรำงสงมชวตดดแปรพนธกรรม เพอผลตยำและวคซน ดำนกำรเกษตร เชน พชดดแปรพนธกรรมทตำนทำนโรคหรอแมลง สตวดดแปรพนธกรรมทมลกษณะตำมทตองกำร และดำนนตวทยำศำสตร เชน กำรตรวจ ลำยพมพดเอนเอ เพอหำควำมสมพนธทำงสำยเลอดหรอเพอหำผกระท ำผด - กำรใชเทคโนโลยทำงดเอนเอในดำนตำง ๆ ตองค ำนงถงควำมปลอดภยทำงชวภำพ ชวจรยธรรม และผลกระทบทำงดำนสงคม

๖. สบคนขอมล อธบำย และยกตวอยำง ควำมหลำกหลำยของสงมชวตซงเปนผลมำจำกววฒนำกำร

- สงมชวตทมอยในปจจบนมลกษณะทปรำกฏใหเหนแตกตำงกนซงเปนผลมำจำกควำมหลำกหลำยของลกษณะทำงพนธกรรม ซงเกดจำกมวเทชนรวมกบกำรคดเลอกโดยธรรมชำต - ผลจำกกระบวนกำรคดเลอกโดยธรรมชำต ท ำใหสงมชวตทมลกษณะเหมำะสมในกำรด ำรงชวต สำมำรถปรบตวใหอยรอดไดในสงแวดลอมนน ๆ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 42: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง - กระบวนกำรคดเลอกโดยธรรมชำตเปนหลกกำร ทส ำคญอยำงหนงทท ำใหเกดววฒนำกำรของสงมชวต

ม.๕ - - ม.๖ - -

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๑.๑ – ว ๑.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ ถงระดบชนมธยมศกษำปท ๓ และผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทไมเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 43: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๑

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลง สถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. อธบำยสมบตทสงเกตไดของวสดทใชท ำวตถ

ซงท ำจำกวสดชนดเดยว หรอหลำยชนดประกอบกนโดยใชหลกฐำนเชงประจกษ ๒. ระบชนดของวสดและจดกลมวสดตำมสมบตทสงเกตได

วสดทใชท ำวตถทเปนของเลน ของใช มหลำยชนด เชน ผำ แกว พลำสตก ยำง ไม อฐ หน กระดำษ โลหะ วสดแตละชนดมสมบตทสงเกตไดตำง ๆ เชน ส นม แขง ขรขระ เรยบ ใส ขน ยดหดได บดงอได

สมบตทสงเกตไดของวสดแตชนดอำจเหมอนกน ซงสำมำรถน ำมำใชเปนเกณฑในกำรจดกลมวสดได

วสดบำงอยำงสำมำรถน ำมำประกอบกนเพอท ำเปนวตถตำง ๆ เชน ผำและกระดม ใชท ำเสอ ไมและโลหะ ใชท ำกระทะ

ป.๒ ๑. เปรยบเทยบสมบตกำรดดซบน ำของวสดโดยใชหลกฐำนเชงประจกษ และระบกำรน ำสมบตกำรดดซบน ำของวสดไปประยกตใช ในกำรท ำวตถในชวตประจ ำวน

วสดแตละชนดมสมบตกำรดดซบน ำแตกตำงกน จงน ำไปท ำวตถเพอใชประโยชนไดแตกตำงกน เชน ใชผำทดดซบน ำไดมำกท ำผำเชดตว ใชพลำสตก ซงไมดดซบน ำท ำรม

๒. อธบำยสมบตทสงเกตไดของวสดทเกดจำกกำรน ำวสดมำผสมกน โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

วสดบำงอยำงสำมำรถน ำมำผสมกนซงท ำใหไดสมบตทเหมำะสมเพอน ำไปใชประโยชนตำมตองกำร เชน แปงผสมน ำตำลและน ำกะท ใชท ำขนมไทย ปนปลำสเตอรผสมเยอกระดำษใชท ำกระปกออมสน ปนผสมหน ทรำย และน ำใชท ำคอนกรต

๓. เปรยบเทยบสมบตทสงเกตไดของวสด เพอน ำมำท ำเปนวตถในกำรใชงำนตำมวตถประสงค และอธบำยกำรน ำวสดทใชแลวกลบมำใชใหมโดยใชหลกฐำนเชงประจกษ ๔. ตระหนกถงประโยชนของกำรน ำวสดทใชแลวกลบมำใชใหม โดยกำรน ำวสดทใชแลวกลบมำใชใหม

กำรน ำวสดมำท ำเปนวตถในกำรใชงำน ตำมวตถประสงคขนอยกบสมบตของวสด วสดทใชแลวอำจน ำกลบมำใชใหมได เชน กระดำษใชแลว อำจน ำมำท ำเปนจรวดกระดำษ ดอกไมประดษฐ ถงใสของ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 44: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๓ ๑. อธบำยวำวตถประกอบขนจำกชนสวนยอย ๆ

ซงสำมำรถแยกออกจำกกนไดและประกอบกนเปนวตถชนใหมได โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

วตถอำจท ำจำกชนสวนยอย ๆ ซงแตละชนมลกษณะเหมอนกนมำประกอบเขำดวยกน เมอแยกชนสวนยอย ๆ แตละชนของวตถออกจำกกน สำมำรถน ำชนสวนเหลำนนมำประกอบเปนวตถชนใหมได เชน ก ำแพงบำนมกอนอฐหลำย ๆ กอน ประกอบเขำดวยกน และสำมำรถน ำกอนอฐจำกก ำแพงบำนมำประกอบเปนพนทำงเดนได

๒. อธบำยกำรเปลยนแปลงของวสดเมอท ำใหรอนขนหรอท ำใหเยนลง โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

เมอใหควำมรอนหรอท ำใหวสดรอนขน และเมอ ลดควำมรอนหรอท ำใหวสดเยนลง วสดจะเกด กำรเปลยนแปลงได เชน สเปลยน รปรำงเปลยน

ป.๔ ๑. เปรยบเทยบสมบตทำงกำยภำพดำนควำมแขง สภำพยดหยน กำรน ำควำมรอน และกำรน ำไฟฟำของวสดโดยใชหลกฐำนเชงประจกษจำกกำรทดลองและระบกำรน ำสมบตเรองควำมแขง สภำพยดหยน กำรน ำควำมรอน และกำรน ำไฟฟำของวสดไปใชในชวตประจ ำวน ผำนกระบวนกำรออกแบบชนงำน ๒. แลกเปลยนควำมคดกบผอนโดยกำรอภปรำยเกยวกบสมบตทำงกำยภำพของวสดอยำงมเหตผลจำกกำรทดลอง

วสดแตละชนดมสมบตทำงกำยภำพแตกตำงกน วสดทมควำมแขงจะทนตอแรงขดขด วสดทมสภำพยดหยนจะเปลยนแปลงรปรำงเมอมแรงมำกระท ำและกลบสภำพเดมได วสดทน ำควำมรอนจะรอนไดเรวเมอไดรบควำมรอน และวสดทน ำไฟฟำได จะใหกระแสไฟฟำไหลผำนได ดงนนจงอำจน ำสมบตตำง ๆ มำพจำรณำเพอใชในกระบวนกำรออกแบบชนงำนเพอใชประโยชนในชวตประจ ำวน

๓. เปรยบเทยบสมบตของสสำรทง ๓ สถำนะ จำกขอมลทไดจำกกำรสงเกต มวล กำรตองกำรทอย รปรำงและปรมำตรของสสำร ๔. ใชเครองมอเพอวดมวล และปรมำตรของสสำรทง ๓ สถำนะ

วสดเปนสสำรเพรำะมมวลและตองกำรทอย สสำรมสถำนะเปนของแขง ของเหลว หรอแกส ของแขง มปรมำตรและรปรำงคงท ของเหลวมปรมำตรคงท แตมรปรำงเปลยนไปตำมภำชนะเฉพำะสวนทบรรจของเหลว สวนแกสมปรมำตรและรปรำงเปลยนไปตำมภำชนะทบรรจ

ป.๕ ๑. อธบำยกำรเปลยนสถำนะของสสำร เมอท ำใหสสำรรอนขนหรอเยนลง โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

กำรเปลยนสถำนะของสสำรเปนกำรเปลยนแปลงทำงกำยภำพ เมอเพมควำมรอนใหกบสสำรถงระดบหนงจะท ำใหสสำรทเปนของแขงเปลยนสถำนะเปนของเหลว เรยกวำ กำรหลอมเหลว และเมอเพม ควำมรอนตอไปจนถงอกระดบหนงของเหลวจะเปลยนเปนแกส เรยกวำ กำรกลำยเปนไอ แตเมอลด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 45: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ควำมรอนลงถงระดบหนงแกสจะเปลยนสถำนะเปนของเหลว เรยกวำ กำรควบแนน และถำลดควำมรอนตอไปอกจนถงระดบหนงของเหลวจะเปลยนสถำนะเปนของแขง เรยกวำ กำรแขงตว สสำรบำงชนดสำมำรถเปลยนสถำนะจำกของแขงเปนแกสโดยไมผำนกำรเปน ของเหลว เรยกวำ กำรระเหด สวนแกสบำงชนดสำมำรถเปลยนสถำนะเปนของแขงโดยไมผำน กำรเปนของเหลว เรยกวำ กำรระเหดกลบ

๒. อธบำยกำรละลำยของสำรในน ำ โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

เมอใสสำรลงในน ำแลวสำรนนรวมเปนเนอเดยวกนกบน ำทวทกสวน แสดงวำสำรเกดกำรละลำย เรยกสำรผสมทไดวำสำรละลำย

๓. วเครำะหกำรเปลยนแปลงของสำร เมอเกดกำรเปลยนแปลงทำงเคม โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

เมอผสมสำร ๒ ชนดขนไปแลวมสำรใหมเกดขน ซงมสมบตตำงจำกสำรเดม หรอเมอสำรชนดเดยว เกดกำรเปลยนแปลงแลวมสำรใหมเกดขน กำรเปลยนแปลงนเรยกวำ กำรเปลยนแปลงทำงเคม ซงสงเกตไดจำกมส หรอกลนตำงจำกสำรเดม หรอ มฟองแกส หรอมตะกอนเกดขน หรอมกำรเพมขนหรอลดลงของอณหภม

๔. วเครำะหและระบกำรเปลยนแปลงทผนกลบไดและกำรเปลยนแปลงทผนกลบไมได

เมอสำรเกดกำรเปลยนแปลงแลว สำรสำมำรถเปลยนกลบเปนสำรเดมได เปนกำรเปลยนแปลงทผนกลบได เชน กำรหลอมเหลว กำรกลำยเปนไอ กำรละลำย แตสำรบำงอยำงเกดกำรเปลยนแปลง แลวไมสำมำรถเปลยนกลบเปนสำรเดมได เปนกำรเปลยนแปลงทผนกลบไมได เชน กำรเผำไหม กำรเกดสนม

ป.๖ ๑. อธบำยและเปรยบเทยบกำรแยกสำรผสม โดยกำรหยบออก กำรรอน กำรใชแมเหลกดงดด กำรรนออก กำรกรอง และกำรตกตะกอน โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ รวมทงระบวธแกปญหำในชวตประจ ำวนเกยวกบกำรแยกสำร

สำรผสมประกอบดวยสำรตงแต ๒ ชนดขนไปผสมกน เชน น ำมนผสมน ำ ขำวสำรปนกรวดทรำย วธกำร ทเหมำะสมในกำรแยกสำรผสมขนอยกบลกษณะและสมบตของสำรทผสมกนถำองคประกอบของสำรผสมเปนของแขงกบของแขงทมขนำดแตกตำงกนอยำงชดเจน อำจใชวธกำรหยบออกหรอกำรรอนผำนวสด ทมร ถำมสำรใดสำรหนงเปนสำรแมเหลกอำจใชวธ กำรใชแมเหลกดงดด ถำองคประกอบเปนของแขง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 46: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทไมละลำยในของเหลว อำจใชวธกำรรนออก กำรกรอง หรอกำรตกตะกอน ซงวธกำรแยกสำรสำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวนได

ม.๑ ๑. อธบำยสมบตทำงกำยภำพบำงประกำรของธำตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ โดยใชหลกฐำนเชงประจกษทไดจำกกำรสงเกตและ กำรทดสอบ และใชสำรสนเทศทไดจำกแหลงขอมลตำง ๆ รวมทงจดกลมธำตเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะ

ธำตแตละชนดมสมบตเฉพำะตวและมสมบต ทำงกำยภำพบำงประกำรเหมอนกนและบำงประกำรตำงกน ซงสำมำรถน ำมำจดกลมธำตเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ธำตโลหะมจดเดอด จดหลอมเหลวสง มผวมนวำว น ำควำมรอนน ำไฟฟำ ดงเปนเสน หรอตเปนแผนบำง ๆ ได และมควำมหนำแนนทงสงและต ำ ธำตอโลหะ มจดเดอด จดหลอมเหลวต ำ มผวไมมนวำว ไมน ำควำมรอน ไมน ำไฟฟำ เปรำะแตกหกงำย และมควำมหนำแนนต ำ ธำตกงโลหะมสมบต บำงประกำรเหมอนโลหะ และสมบตบำงประกำรเหมอนอโลหะ

๒. วเครำะหผลจำกกำรใชธำตโลหะ อโลหะ กงโลหะ และธำตกมมนตรงส ทมตอสงมชวต สงแวดลอม เศรษฐกจและสงคม จำกขอมลทรวบรวมได ๓. ตระหนกถงคณคำของกำรใชธำตโลหะ อโลหะ กงโลหะ ธำตกมมนตรงส โดยเสนอ แนวทำงกำรใชธำตอยำงปลอดภย คมคำ

ธำตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ทสำมำรถแผรงสได จดเปนธำตกมมนตรงส

ธำตมทงประโยชนและโทษ กำรใชธำตโลหะ อโลหะ กงโลหะ ธำตกมมนตรงส ควรค ำนงถงผลกระทบตอสงมชวต สงแวดลอม เศรษฐกจและสงคม

๔. เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสำรบรสทธและสำรผสม โดยกำรวดอณหภม เขยนกรำฟ แปลควำมหมำยขอมลจำกกรำฟ หรอสำรสนเทศ

สำรบรสทธประกอบดวยสำรเพยงชนดเดยว สวนสำรผสมประกอบดวยสำรตงแต ๒ ชนดขนไป สำรบรสทธแตละชนดมสมบตบำงประกำรทเปน คำเฉพำะตว เชน จดเดอดและจดหลอมเหลวคงท แตสำรผสมมจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท ขนอยกบชนดและสดสวนของสำรทผสมอยดวยกน

๕. อธบำยและเปรยบเทยบควำมหนำแนน ของสำรบรสทธและสำรผสม ๖. ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมำตรของสำรบรสทธและสำรผสม

สำรบรสทธแตละชนดมควำมหนำแนน หรอมวลตอหนงหนวยปรมำตรคงท เปนคำเฉพำะของสำรนน ณ สถำนะและอณหภมหนง แตสำรผสมมควำมหนำแนนไมคงทขนอยกบชนดและสดสวนของสำรทผสมอยดวยกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 47: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๗. อธบำยเกยวกบควำมสมพนธระหวำงอะตอม ธำต และสำรประกอบ โดยใชแบบจ ำลองและสำรสนเทศ

สำรบรสทธแบงออกเปนธำตและสำรประกอบ ธำตประกอบดวยอนภำคทเลกทสดทยงแสดงสมบตของธำตนนเรยกวำอะตอม ธำตแตละชนดประกอบดวยอะตอมเพยงชนดเดยวและไมสำมำรถแยกสลำยเปนสำรอนไดดวยวธทำงเคม ธำตเขยนแทนดวยสญลกษณธำต สำรประกอบเกดจำกอะตอมของธำตตงแต ๒ ชนดขนไปรวมตวกนทำงเคมในอตรำสวนคงท มสมบตแตกตำงจำกธำตทเปนองคประกอบ สำมำรถแยกเปนธำตไดดวยวธทำงเคม ธำตและสำรประกอบสำมำรถเขยนแทนไดดวยสตรเคม

๘. อธบำยโครงสรำงอะตอมทประกอบดวยโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน โดยใชแบบจ ำลอง

อะตอมประกอบดวยโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน โปรตอนมประจไฟฟำบวก ธำตชนดเดยวกนมจ ำนวนโปรตอนเทำกนและเปนคำเฉพำะของธำตนน นวตรอนเปนกลำงทำงไฟฟำ สวนอเลกตรอนมประจไฟฟำลบ เมออะตอมมจ ำนวนโปรตอนเทำกบจ ำนวนอเลกตรอน จะเปนกลำง ทำงไฟฟำ โปรตอนและนวตรอนรวมกนตรงกลำงอะตอมเรยกวำ นวเคลยส สวนอเลกตรอนเคลอนทอยในทวำงรอบนวเคลยส

๙. อธบำยและเปรยบเทยบกำรจดเรยงอนภำค แรงยดเหนยวระหวำงอนภำค และกำรเคลอนทของอนภำคของสสำรชนดเดยวกนในสถำนะของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ ำลอง

สสำรทกชนดประกอบดวยอนภำค โดยสำรชนดเดยวกนทมสถำนะของแขง ของเหลว แกส จะม กำรจดเรยงอนภำค แรงยดเหนยวระหวำงอนภำค กำรเคลอนทของอนภำคแตกตำงกน ซงมผลตอรปรำงและปรมำตรของสสำร

อนภำคของของแขงเรยงชดกน มแรงยดเหนยวระหวำงอนภำคมำกทสด อนภำคสนอยกบท ท ำใหมรปรำงและปรมำตรคงท

อนภำคของของเหลวอยใกลกน มแรงยดเหนยวระหวำงอนภำคนอยกวำของแขงแตมำกกวำแกส อนภำคเคลอนทไดแตไมเปนอสระเทำแกส ท ำใหมรปรำงไมคงท แตปรมำตรคงท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 48: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

อนภำคของแกสอยหำงกนมำก มแรงยดเหนยวระหวำงอนภำคนอยทสด อนภำคเคลอนทไดอยำงอสระทกทศทำง ท ำใหมรปรำงและปรมำตรไมคงท

๑๐. อธบำยควำมสมพนธระหวำงพลงงำนควำมรอนกบกำรเปลยนสถำนะของสสำร โดยใชหลกฐำนเชงประจกษและแบบจ ำลอง

ควำมรอนมผลตอกำรเปลยนสถำนะของสสำร เมอใหควำมรอนแกของแขง อนภำคของของแขง จะมพลงงำนและอณหภมเพมขนจนถงระดบหนง ซงของแขงจะใชควำมรอนในกำรเปลยนสถำนะเปนของเหลว เรยกควำมรอนทใชในกำรเปลยนสถำนะจำกของแขงเปนของเหลววำ ควำมรอนแฝงของ กำรหลอมเหลว และอณหภมขณะเปลยนสถำนะ จะคงท เรยกอณหภมนวำ จดหลอมเหลว

เมอใหควำมรอนแกของเหลว อนภำคของของเหลวจะมพลงงำนและอณหภมเพมขนจนถงระดบหนง ซงของเหลวจะใชควำมรอนในกำรเปลยนสถำนะเปนแกส เรยกควำมรอนทใชในกำรเปลยนสถำนะจำกของเหลวเปนแกสวำ ควำมรอนแฝงของกำรกลำยเปนไอ และอณหภมขณะเปลยนสถำนะจะคงท เรยกอณหภมนวำ จดเดอด

เมอท ำใหอณหภมของแกสลดลงจนถงระดบหนงแกสจะเปลยนสถำนะเปนของเหลว เรยกอณหภมนวำจดควบแนน ซงมอณหภมเดยวกบจดเดอดของของเหลวนน

เมอท ำใหอณหภมของของเหลวลดลงจนถงระดบหนง ของเหลวจะเปลยนสถำนะเปนของแขง เรยกอณหภมนวำ จดเยอกแขง ซงมอณหภมเดยวกบ จดหลอมเหลวของของแขงนน

ม.๒ ๑. อธบำยกำรแยกสำรผสมโดยกำรระเหยแหง กำรตกผลก กำรกลนอยำงงำย โครมำโทกรำฟแบบกระดำษ กำรสกดดวยตวท ำละลำย โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

กำรแยกสำรผสมใหเปนสำรบรสทธท ำไดหลำยวธขนอยกบสมบตของสำรนน ๆ กำรระเหยแหงใชแยกสำรละลำยซงประกอบดวยตวละลำยทเปนของแขง ในตวท ำละลำยทเปนของเหลวโดยใชควำมรอนระเหยตวท ำละลำยออกไปจนหมดเหลอแตตวละลำย กำรตกผลกใชแยกสำรละลำยทประกอบดวยตวละลำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 49: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. แยกสำรโดยกำรระเหยแหง กำรตกผลก กำรกลนอยำงงำย โครมำโทกรำฟแบบกระดำษ กำรสกดดวยตวท ำละลำย

ทเปนของแขงในตวท ำละลำยทเปนของเหลว โดยท ำใหสำรละลำยอมตว แลวปลอยใหตวท ำละลำยระเหยออกไปบำงสวน ตวละลำยจะตกผลกแยกออกมำ กำรกลนอยำงงำยใชแยกสำรสำรละลำยทประกอบดวยตวละลำยและตวท ำละลำยทเปนของเหลวทมจดเดอดตำงกนมำก วธนจะแยกของเหลว บรสทธออกจำกสำรละลำยโดยใหควำมรอนกบสำรละลำย ของเหลวจะเดอดและกลำยเปนไอแยกจำกสำรละลำยแลวควบแนนกลบเปนของเหลวอกครง ขณะทของเหลวเดอด อณหภมของไอจะคงท โครมำโทกรำฟแบบกระดำษเปนวธกำรแยกสำรผสมทมปรมำณนอย โดยใชแยกสำรทมสมบตกำรละลำยในตวท ำละลำยและกำรถกดดซบดวยตวดดซบแตกตำงกน ท ำให สำรแตละชนดเคลอนทไปบนตวดดซบไดตำงกน สำรจงแยกออกจำกกนได อตรำสวนระหวำงระยะทำงทสำรองคประกอบแตละชนดเคลอนทได บนตวดดซบ กบระยะทำงทตวท ำละลำยเคลอนทได ซงเปนคำเฉพำะตวของสำรแตละชนดในตวท ำละลำยและตวดดซบหนง ๆ กำรสกดดวยตวท ำละลำย เปนวธกำรแยกสำรผสมทมสมบตกำรละลำยใน ตวท ำละลำยทตำงกน โดยชนดของตวท ำละลำยมผลตอชนดและปรมำณของสำรทสกดได กำรสกด โดยกำรกลนดวยไอน ำ ใชแยกสำรทระเหยงำย ไมละลำยน ำ และไมท ำปฏกรยำกบน ำ ออกจำกสำร ทระเหยยำก โดยใชไอน ำเปนตวพำ

๓. น ำวธกำรแยกสำรไปใชแกปญหำ ในชวตประจ ำวนโดยบรณำกำรวทยำศำสตร คณตศำสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศำสตร

ควำมรดำนวทยำศำสตรเกยวกบกำรแยกสำร บรณำกำรกบคณตศำสตร เทคโนโลย โดยใชกระบวนกำรทำงวศวกรรม สำมำรถน ำไปใชแกปญหำในชวตประจ ำวน หรอปญหำทพบในชมชน หรอสรำงนวตกรรม โดยมขนตอน ดงน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 50: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง - ระบปญหำในชวตประจ ำวนทเกยวกบกำรแยกสำรโดยใชสมบตทำงกำยภำพ หรอนวตกรรมทตองกำรพฒนำโดยใชหลกกำรดงกลำว - รวบรวมขอมลและแนวคดเกยวกบกำรแยกสำรโดยใชสมบตทำงกำยภำพทสอดคลองกบปญหำทระบ หรอน ำไปสกำรพฒนำนวตกรรมนน - ออกแบบวธกำรแกปญหำ หรอพฒนำนวตกรรม ทเกยวกบกำรแยกสำรในสำรผสมโดยใชสมบต ทำงกำยภำพโดยเชอมโยงควำมรดำนวทยำศำสตร คณตศำสตร เทคโนโลย และกระบวนกำรทำงวศวกรรม รวมทงก ำหนดและควบคมตวแปรอยำงเหมำะสม ครอบคลม - วำงแผนและด ำเนนกำรแกปญหำ หรอพฒนำนวตกรรม รวบรวมขอมล จดกระท ำขอมลและเลอกวธกำรสอควำมหมำยทเหมำะสมในกำรน ำเสนอผล - ทดสอบ ประเมนผล ปรบปรงวธกำรแกปญหำ หรอนวตกรรมทพฒนำขน โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ ทรวบรวมได - น ำเสนอวธกำรแกปญหำ หรอผลของนวตกรรม ทพฒนำขน และผลทได โดยใชวธกำรสอสำร ทเหมำะสมและนำสนใจ

๔. ออกแบบกำรทดลองและทดลองในกำรอธบำยผลของชนดตวละลำย ชนดตวท ำละลำย อณหภม ทมตอสภำพละลำยไดของสำร รวมทงอธบำยผลของควำมดนทมตอสภำพละลำยไดของสำรโดยใชสำรสนเทศ

สำรละลำยอำจมสถำนะเปนของแขง ของเหลว และแกส สำรละลำยประกอบดวยตวท ำละลำย และตวละลำย กรณสำรละลำยเกดจำกสำรทมสถำนะเดยวกน สำรทมปรมำณมำกทสดจดเปนตวท ำละลำย กรณสำรละลำยเกดจำกสำรทมสถำนะตำงกน สำรทมสถำนะเดยวกนกบสำรละลำยจดเปนตวท ำละลำย

สำรละลำยทตวละลำยไมสำมำรถละลำย ในตวท ำละลำยไดอกทอณหภมหนง ๆ เรยกวำ สำรละลำยอมตว

สภำพละลำยไดของสำรในตวท ำละลำย เปนคำทบอกปรมำณของสำรทละลำยไดในตวท ำละลำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 51: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๔๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๐๐ กรม จนไดสำรละลำยอมตว ณ อณหภมและควำมดนหนง ๆ สภำพละลำยไดของสำรบงบอกควำมสำมำรถในกำรละลำยไดของตวละลำย ในตวท ำละลำย ซงควำมสำมำรถในกำรละลำยของสำรขนอยกบชนดของตวท ำละลำยและตวละลำย อณหภม และควำมดน

สำรชนดหนง ๆ มสภำพละลำยไดแตกตำงกน ในตวท ำละลำยทแตกตำงกน และสำรตำงชนดกน มสภำพละลำยไดในตวท ำละลำยหนง ๆ ไมเทำกน

เมออณหภมสงขน สำรสวนมำก สภำพละลำยไดของสำรจะเพมขน ยกเวนแกสเมออณหภมสงขนสภำพกำรละลำยไดจะลดลง สวนควำมดนมผลตอแกส โดยเมอควำมดนเพมขน สภำพละลำยไดจะสงขน

ควำมรเกยวกบสภำพละลำยไดของสำรเมอเปลยนแปลงชนดตวละลำย ตวท ำละลำย และอณหภม สำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวน เชน กำรท ำน ำเชอมเขมขน กำรสกดสำรออกจำกสมนไพรใหไดปรมำณมำกทสด

๕. ระบปรมำณตวละลำยในสำรละลำย ในหนวยควำมเขมขนเปนรอยละ ปรมำตรตอปรมำตร มวลตอมวล และมวลตอปรมำตร ๖. ตระหนกถงควำมส ำคญของกำรน ำควำมรเรองควำมเขมขนของสำรไปใช โดยยกตวอยำงกำรใชสำรละลำยในชวตประจ ำวนทอยำงถกตองและปลอดภย

ควำมเขมขนของสำรละลำย เปนกำรระบปรมำณ ตวละลำยในสำรละลำย หนวยควำมเขมขนมหลำยหนวย ทนยมระบเปนหนวยเปนรอยละ ปรมำตรตอปรมำตร มวลตอมวล และมวลตอปรมำตร

รอยละโดยปรมำตรตอปรมำตร เปนกำรระบปรมำตรตวละลำยในสำรละลำย ๑๐๐ หนวยปรมำตรเดยวกน นยมใชกบสำรละลำยทเปนของเหลว หรอแกส

รอยละโดยมวลตอมวล เปนกำรระบมวลตวละลำยในสำรละลำย ๑๐๐ หนวยมวลเดยวกน นยมใชกบสำรละลำยทมสถำนะเปนของแขง

รอยละโดยมวลตอปรมำตร เปนกำรระบมวล ตวละลำยในสำรละลำย ๑๐๐ หนวยปรมำตร นยมใชกบสำรละลำยทมตวละลำยเปนของแขง ในตวท ำละลำยทเปนของเหลว กำรใชสำรละลำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 52: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ในชวตประจ ำวน ควรพจำรณำจำกควำมเขมขนของสำรละลำย ขนอยกบจดประสงคของกำรใชงำน และผลกระทบตอสงชวตและสงแวดลอม

ม.๓ ๑. ระบสมบตทำงกำยภำพและกำรใชประโยชนวสดประเภทพอลเมอร เซรำมกส และวสดผสม โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ และสำรสนเทศ ๒. ตระหนกถงคณคำของกำรใชวสดประเภทพอลเมอร เซรำมกส และวสดผสม โดย เสนอ แนะแนวทำงกำรใชวสดอยำงประหยดและคมคำ

พอลเมอร เซรำมกส และวสดผสม เปนวสดทใชมำกในชวตประจ ำวน

พอลเมอรเปนสำรประกอบโมเลกลใหญทเกดจำกโมเลกลจ ำนวนมำกรวมตวกนทำงเคม เชน พลำสตก ยำง เสนใย ซงเปนพอลเมอรทมสมบตแตกตำงกน โดยพลำสตกเปนพอลเมอรทขนรปเปนรปทรงตำง ๆ ได ยำงยดหยนได สวนเสนใยเปนพอลเมอรทสำมำรถดงเปนเสนยำวได พอลเมอรจงใชประโยชนไดแตกตำงกน

เซรำมกสเปนวสดทผลตจำก ดน หน ทรำย และ แรธำตตำง ๆ จำกธรรมชำต และสวนมำกจะผำนกำรเผำทอณหภมสงเพอใหไดเนอสำรทแขงแรง เซรำมกสสำมำรถท ำเปนรปทรงตำง ๆ ได สมบตทวไปของเซรำมกสจะ แขง ทนตอกำรสกกรอน และเปรำะ สำมำรถน ำไปใชประโยชนได เชน ภำชนะ ทเปนเครองปนดนเผำ ชนสวนอเลกทรอนกส

วสดผสมเปนวสดทเกดจำกวสดตงแต ๒ ประเภท ทมสมบตแตกตำงกนมำรวมตวกน เพอน ำไปใชประโยชนไดมำกขน เชน เสอกนฝนบำงชนด เปนวสดผสมระหวำงผำกบยำง คอนกรตเสรมเหลก เปนวสดผสมระหวำงคอนกรตกบเหลก - วสดบำงชนดสลำยตวยำก เชน พลำสตก กำรใชวสดอยำงฟมเฟอย และไมระมดระวงอำจกอปญหำตอสงแวดลอม

๓. อธบำยกำรเกดปฏกรยำเคม รวมถง กำรจดเรยงตวใหมของอะตอมเมอกำรเกด ปฏกรยำเคม โดยใชแบบจ ำลองและสมกำรขอควำม

กำรเกดปฏกรยำเคมหรอกำรเปลยนแปลงทำงเคมของสำร เปนกำรเปลยนแปลงทท ำใหเกดสำรใหม โดยสำรทเขำท ำปฏกรยำ เรยกวำ สำรตงตน สำรใหมทเกดขนจำกปฏกรยำ เรยกวำ ผลตภณฑ กำรเกด ปฏกรยำเคมสำมำรถเขยนแทนไดดวยสมกำรขอควำม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 53: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรเกดปฏกรยำเคม อะตอมของสำรตงตนจะมกำรจดเรยงตวใหม ไดเปนผลตภณฑซงมสมบตแตกตำงจำกสำรตงตน โดยอะตอมแตละชนดกอนและหลงเกดปฏกรยำเคมมจ ำนวนเทำกน

๔. อธบำยกฎทรงมวล โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ เมอเกดปฏกรยำเคม มวลรวมของสำรตงตนเทำกบมวลรวมของผลตภณฑ ซงเปนไปตำมกฎทรงมวล

๕. วเครำะหปฏกรยำดดควำมรอน และปฏกรยำคำยควำมรอน จำกกำรเปลยนแปลงพลงงำนควำมรอนของปฏกรยำ

เมอเกดปฏกรยำเคม มกำรถำยโอนควำมรอนควบคไปกบกำรจดเรยงตวใหมของอะตอมของสำร ปฏกรยำทมกำรถำยโอนควำมรอนจำกสงแวดลอมเขำสระบบเปนปฏกรยำดดควำมรอน ปฏกรยำทมกำรถำยโอนควำมรอนจำกระบบออกสสงแวดลอมเปนปฏกรยำคำยควำมรอน โดยใชเครองมอทเหมำะสมในกำรวดอณหภม เชน เทอรมอมเตอร หววดทสำมำรถตรวจสอบกำรเปลยนแปลงของอณหภมไดอยำงตอเนอง

๖. อธบำยปฏกรยำกำรเกดสนมของเหลก ปฏกรยำของกรดกบโลหะ ปฏกรยำของกรด กบเบส และปฏกรยำของเบสกบโลหะ โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ และอธบำย ปฏกรยำกำรเผำไหม กำรเกดฝนกรด กำรสงเครำะหดวยแสง โดยใชสำรสนเทศ รวมทงเขยนสมกำรขอควำมแสดงปฏกรยำดงกลำว

ปฏกรยำเคมทพบในชวตประจ ำวนม หลำยชนด เชน ปฏกรยำกำรเผำไหม กำรเกดสนมของเหลก ปฏกรยำของกรดกบโลหะ ปฏกรยำของกรดกบเบส ปฏกรยำของเบสกบโลหะ กำรเกดฝนกรด กำรสงเครำะหดวยแสง ปฏกรยำเคมสำมำรถเขยนแทนไดดวยสมกำรขอควำม ซงแสดงชอของสำรตงตนและผลตภณฑ เชน

เชอเพลง + ออกซเจน → คำรบอนไดออกไซด + น ำ ปฏกรยำกำรเผำไหมเปนปฏกรยำระหวำงสำรกบออกซเจน สำรทเกดปฏกรยำกำรเผำไหมสวนใหญเปนสำรประกอบทมคำรบอนและไฮโดรเจนเปนองคประกอบ ซงถำเกดกำรเผำไหมอยำงสมบรณ จะไดผลตภณฑเปนคำรบอนไดออกไซดและน ำ

กำรเกดสนมของเหลก เกดจำกปฏกรยำเคมระหวำงเหลก น ำ และออกซเจน ไดผลตภณฑ เปนสนมของเหลก

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 54: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ปฏกรยำกำรเผำไหมและกำรเกดสนมของเหลก เปนปฏกรยำระหวำงสำรตำง ๆ กบออกซเจน

ปฏกรยำของกรดกบโลหะ hกรดท ำปฏกรยำกบโลหะไดหลำยชนด ไดผลตภณฑเปนเกลอของโลหะและแกสไฮโดรเจน

ปฏกรยำของกรดกบสำรประกอบคำรบอเนต ไดผลตภณฑเปนแกสคำรบอนไดออกไซด เกลอของโลหะ และน ำ

ปฏกรยำของกรดกบเบส ไดผลตภณฑเปนเกลอของโลหะและน ำ หรออำจไดเพยงเกลอของโลหะ

ปฏกรยำของเบสกบโลหะบำงชนด ไดผลตภณฑเปนเกลอของเบสและแกสไฮโดรเจน

กำรเกดฝนกรด เปนผลจำกปฏกรยำระหวำงน ำฝนกบออกไซดของไนโตรเจน หรอออกไซดของซลเฟอร ท ำใหน ำฝนมสมบตเปนกรด

กำรสงเครำะหดวยแสงของพช เปนปฏกรยำระหวำงแกสคำรบอนไดออกไซดกบน ำ โดยมแสงชวยในกำรเกดปฏกรยำ ไดผลตภณฑเปนน ำตำลกลโคสและออกซเจน

๗. ระบประโยชนและโทษของปฏกรยำเคมทมตอสงมชวตและสงแวดลอม และยกตวอยำงวธกำรปองกนและแกปญหำทเกดจำกปฏกรยำเคมทพบในชวตประจ ำวน จำกกำรสบคนขอมล

ปฏกรยำเคมทพบในชวตประจ ำวนมทงประโยชนและโทษตอสงมชวตและสงแวดลอม จงตองระมดระวงผลจำกปฏกรยำเคม ตลอดจนรจกวธปองกนและแกปญหำทเกดจำกปฏกรยำเคมทพบ ในชวตประจ ำวน

๘. ออกแบบวธแกปญหำในชวตประจ ำวน โดยใชควำมรเกยวกบปฏกรยำเคม โดย บรณำกำรวทยำศำสตร คณตศำสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศำสตร

ควำมรเกยวกบปฏกรยำเคม สำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวน และสำมำรถบรณำกำรกบคณตศำสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศำสตร เพอใชปรบปรงผลตภณฑใหมคณภำพตำมตองกำรหรออำจสรำงนวตกรรมเพอปองกนและแกปญหำ ทเกดขนจำกปฏกรยำเคม โดยใชควำมรเกยวกบปฏกรยำเคม เชน กำรเปลยนแปลงพลงงำน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 55: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ควำมรอนอนเนองมำจำกปฏกรยำเคม กำรเพมปรมำณผลผลต

ม.๔ - - ม.๕ ๑. ระบวำสำรเปนธำตหรอสำรประกอบ และ

อยในรปอะตอม โมเลกล หรอไอออน จำกสตรเคม

สำรเคมทกชนดสำมำรถระบไดวำเปนธำต หรอสำรประกอบ และอยในรปของอะตอม โมเลกล หรอไอออนได โดยพจำรณำจำกสตรเคม

๒. เปรยบเทยบควำมเหมอนและควำมแตกตำงของแบบจ ำลองอะตอมของโบรกบแบบจ ำลองอะตอมแบบกลมหมอก

แบบจ ำลองอะตอมใชอธบำยต ำแหนงของโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนในอะตอม โดยโปรตอนและนวตรอนอยรวมกนในนวเคลยส สวนอเลกตรอนเคลอนทรอบนวเคลยส ซงในแบบจ ำลองอะตอมของโบรอเลกตรอนเคลอนทเปนวง โดยแตละวงมระยะหำงจำกนวเคลยสและมพลงงำนตำงกน และอเลกตรอน วงนอกสด เรยกวำ เวเลนซอเลกตรอน

แบบจ ำลองอะตอมแบบกลมหมอก แสดงโอกำสทจะพบอเลกตรอนรอบนวเคลยสในลกษณะกลมหมอก เนองจำกอเลกตรอนมขนำดเลกและเคลอนทอยำงรวดเรวตลอดเวลำ จงไมสำมำรถระบต ำแหนง ทแนนอนได

๓. ระบจ ำนวนโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนของอะตอม และไอออนทเกดจำกอะตอมเดยว

อะตอมของธำตเปนกลำงทำงไฟฟำ มจ ำนวนโปรตอนเทำกบจ ำนวนอเลกตรอน กำรระบชนดของธำตพจำรณำจำกจ ำนวนโปรตอน

เมออะตอมของธำตมกำรใหหรอรบอเลกตรอน ท ำใหจ ำนวนโปรตอนและอเลกตรอนไมเทำกน เกดเปนไอออน โดยไอออนทมจ ำนวนอเลกตรอนนอยกวำจ ำนวนโปรตอน เรยกวำ ไอออนบวก สวนไอออนทมจ ำนวนอเลกตรอนมำกกวำโปรตอน เรยกวำ ไอออนลบ

๔. เขยนสญลกษณนวเคลยรของธำตและระบกำรเปนไอโซโทป

สญลกษณนวเคลยรประกอบดวยสญลกษณธำต เลขอะตอมและเลขมวล โดยเลขอะตอมเปนตวเลขทแสดงจ ำนวนโปรตอนในอะตอม เลขมวลเปนตวเลขทแสดงผลรวมของจ ำนวนโปรตอนกบนวตรอนในอะตอม ธำตชนดเดยวกนแตมเลขมวลตำงกน เรยกวำไอโซโทป

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 56: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. ระบหมและคำบของธำต และระบวำธำตเปนโลหะ อโลหะ กงโลหะ กลมธำต เรพรเซนเททฟ หรอกลมธำตแทรนซชน จำกตำรำงธำต

ธำตจดเปนหมวดหมไดอยำงเปนระบบโดยอำศยตำรำงธำต ซงในปจจบนจดเรยงตำมเลขอะตอมและควำมคลำยคลงของสมบต แบงออกเปนหมซงเปนแถวในแนวตงและคำบซงเปนแถวในแนวนอน ท ำใหธำตทมสมบตเปนโลหะ อโลหะและกงโลหะ อยเปนกลมบรเวณใกล ๆ กน และแบงธำตออกเปนกลมธำตเรพรเซนเททฟและกลมธำตแทรนซชน

๖. เปรยบเทยบสมบตกำรน ำไฟฟำ กำรใหและรบอเลกตรอนระหวำงธำตในกลมโลหะกบอโลหะ

ธำตในกลมโลหะ จะน ำไฟฟำไดด และมแนวโนมใหอเลกตรอน สวนธำตในกลมอโลหะ จะไมน ำไฟฟำ และมแนวโนมรบอเลกตรอน โดยธำตเรพรเซนเททฟในหม IA-IIA และธำตแทรนซชนทกธำต จดเปนธำตในกลมโลหะ สวนธำตเรพรเซนเททฟในหม IIIA-VIIA มทงธำตในกลมโลหะและอโลหะ สวนธำตเรพรเซนเททฟ ในหม VIIIA จดเปนธำตอโลหะทงหมด

๗. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงประโยชนและอนตรำยทเกดจำกธำตเรพรเซนเททฟและธำตแทรนซชน

ธำตเรพรเซนเททฟและธำตแทรนซชน น ำมำใชประโยชนในชวตประจ ำวนไดหลำกหลำย ซงธำต บำงชนดมสมบตทเปนอนตรำย จงตองค ำนงถง กำรปองกนอนตรำยเพอควำมปลอดภยในกำรใชประโยชน

๘. ระบวำพนธะโคเวเลนตเปนพนธะเดยว พนธะค หรอพนธะสำม และระบจ ำนวนคอเลกตรอนระหวำงอะตอมครวมพนธะ จำกสตรโครงสรำง

พนธะโคเวเลนต เปนกำรยดเหนยวระหวำงอะตอมดวยกำรใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน เกดเปนโมเลกล โดยกำรใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน ๑ ค เรยกวำ พนธะเดยว เขยนแทนดวยเสนพนธะ ๑ เสน ในโครงสรำงโมเลกล สวนกำรใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน ๒ ค และ ๓ ค เรยกวำ พนธะค และ พนธะสำม เขยนแทนดวยเสนพนธะ ๒ เสน และ ๓ เสน ตำมล ำดบ

๙. ระบสภำพขวของสำรทโมเลกลประกอบดวย 2 อะตอม ๑๐. ระบสำรทเกดพนธะไฮโดรเจนไดจำกสตรโครงสรำง

สำรทมพนธะภำยในโมเลกลเปนพนธะโคเวเลนตทงหมดเรยกวำ สำรโคเวเลนต โดยสำรโคเวเลนต ทประกอบดวย ๒ อะตอมของธำตชนดเดยวกน เปนสำรไมมขว สวนสำรโคเวเลนตทประกอบดวย ๒ อะตอมของธำตตำงชนดกน เปนสำรมขว ส ำหรบ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 57: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๑. อธบำยควำมสมพนธระหวำงจดเดอดของสำรโคเวเลนตกบแรงดงดดระหวำงโมเลกลตำมสภำพขวหรอกำรเกดพนธะไฮโดรเจน

สำรโคเวเลนตทประกอบดวยอะตอมมำกกวำ ๒ อะตอม อำจเปนสำรมขวหรอไมมขว ขนอยกบรปรำงของโมเลกล ซงสภำพขวของสำรโคเวเลนตสงผลตอแรงดงดดระหวำงโมเลกลทท ำให จดหลอมเหลวและจดเดอดของสำรโคเวเลนตแตกตำงกน นอกจำกนสำรบำงชนดมจดเดอดสงกวำปกต เนองจำกมแรงดงดดระหวำงโมเลกลสงทเรยกวำ พนธะไฮโดรเจน ซงสำรเหลำนมพนธะ N–H O–H หรอ F–H ภำยในโครงสรำงโมเลกล

๑๒. เขยนสตรเคมของไอออนและสำรประกอบ

ไอออนก สำรประกอบไอออนกสวนใหญเกดจำกกำรรวมตวกนของไอออนบวกของธำตโลหะและไอออนลบของธำตอโลหะ ในบำงกรณไอออนอำจประกอบดวย กลมของอะตอม โดยเมอไอออนรวมตวกนเกดเปนสำรประกอบไอออนกจะมสดสวนกำรรวมตวเพอท ำใหประจของสำรประกอบเปนกลำงทำงไฟฟำ โดยไอออนบวกและไอออนลบจะจดเรยงตวสลบตอเนองกนไปใน ๓ มต เกดเปนผลกของสำร ซงสตรเคมของสำรประกอบ ไอออนกประกอบดวยสญลกษณธำตทเปนไอออนบวกตำมดวยสญลกษณธำตทเปนไอออนลบ โดยมตวเลขทแสดงจ ำนวนไอออนแตละชนดเปนอตรำสวนอยำงต ำ

๑๓. ระบวำสำรเกดกำรละลำยแบบแตกตวหรอไมแตกตว พรอมใหเหตผล และระบวำสำรละลำยทไดเปนสำรละลำยอเลกโทรไลต หรอนอนอเลกโทรไลต

สำรจะละลำยน ำไดเมอองคประกอบของสำรสำมำรถเกดแรงดงดดกบโมเลกลของน ำได โดย กำรละลำยของสำรในน ำเกดได ๒ ลกษณะ คอ กำรละลำยแบบแตกตว และกำรละลำยแบบไมแตกตว กำรละลำยแบบแตกตวเกดขนกบสำรประกอบ ไอออนก และสำรโคเวเลนตบำงชนดทมสมบตเปนกรดหรอเบส โดยเมอสำรเกดกำรละลำยแบบแตกตวจะไดไอออนทสำมำรถเคลอนทไดท ำใหไดสำรละลำย ทน ำไฟฟำ ซงเรยกวำสำรละลำยอเลกโทรไลต กำรละลำยแบบไมแตกตวเกดขนกบสำรโคเวเลนตทมขวสง สำมำรถดงดดกบโมเลกลของน ำไดด โดยเมอเกดกำรละลำยโมเลกลของสำรจะไมแตกตวเปน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 58: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ไอออน และสำรละลำยทไดจะไมน ำไฟฟำ ซงเรยกวำ สำรละลำยนอนอเลกโทรไลต

๑๔. ระบสำรประกอบอนทรยประเภทไฮโดรคำรบอนวำอมตวหรอไมอมตวจำกสตรโครงสรำง

สำรประกอบอนทรยเปนสำรประกอบของคำรบอนสวนใหญพบในสงมชวต มโครงสรำงหลำกหลำยและแบงไดหลำยประเภท เนองจำกธำตคำรบอน สำมำรถเกดพนธะกบคำรบอนดวยกนเองและธำตอน ๆ นอกจำกนพนธะระหวำงคำรบอนยงมหลำยรปแบบ ไดแก พนธะเดยว พนธะค พนธะสำม

สำรประกอบอนทรยทมเฉพำะธำตคำรบอนและไฮโดรเจนเปนองคประกอบ เรยกวำ สำรประกอบไฮโดรคำรบอน โดยสำรประกอบไฮโดรคำรบอนอมตวมพนธะระหวำงคำรบอนเปนพนธะเดยวทกพนธะ ในโครงสรำง สวนสำรประกอบไฮโดรคำรบอนไมอมตวมพนธะระหวำงคำรบอนเปนพนธะค หรอพนธะสำมอยำงนอย ๑ พนธะในโครงสรำง

๑๕. สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบต ทำงกำยภำพระหวำงพอลเมอรและมอนอเมอรของพอลเมอรชนดนน

สำรทพบในชวตประจ ำวนมทงโมเลกลขนำดเลกและขนำดใหญ พอลเมอรเปนสำรทมโมเลกล ขนำดใหญทเกดจำกมอนอเมอรหลำยโมเลกลเชอมตอกนดวยพนธะเคม ท ำใหสมบตทำงกำยภำพของพอลเมอรแตกตำงจำกมอนอเมอรทเปนสำรตงตน เชน สถำนะ จดหลอมเหลว กำรละลำย

๑๖. ระบสมบตควำมเปนกรด-เบส จำกโครงสรำงของสำรประกอบอนทรย

สำรประกอบอนทรยทมหม -COOH สำมำรถแสดงสมบตควำมเปนกรด สวนสำรประกอบอนทรยทมหม -NH2 สำมำรถแสดงสมบตควำมเปนเบส

๑๗. อธบำยสมบตกำรละลำยในตวท ำละลำยชนดตำง ๆ ของสำร

กำรละลำยของสำรพจำรณำไดจำกควำมมขวของตวละลำยและตวท ำละลำย โดยสำรสำมำรถละลำยไดในตวท ำละลำยทมขวใกลเคยงกน โดยสำรมขวละลำยในตวท ำละลำยทมขว สวนสำรไมมขวละลำยในตวท ำละลำยทไมมขว และสำรมขวไมละลำย ในตวท ำละลำยทไมมขว

๑๘. วเครำะหและอธบำยควำมสมพนธระหวำงโครงสรำงกบสมบตเทอรมอพลำสตกและ

โครงสรำงของพอลเมอรอำจเปนแบบเสน แบบกง หรอแบบรำงแห โดยพอลเมอรแบบเสนและแบบกง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 59: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง เทอรมอเซตของพอลเมอร และกำรน ำ พอลเมอรไปใชประโยชน

มสมบตเทอรมอพลำสตก สวนพอลเมอรแบบรำงแห มสมบตเทอรมอเซต จงมกำรใชประโยชนไดแตกตำงกน

๑๙. สบคนขอมลและน ำเสนอผลกระทบของกำรใชผลตภณฑพอลเมอรทมตอสงมชวตและสงแวดลอม พรอมแนวทำงปองกนหรอแกไข

กำรใชผลตภณฑพอลเมอรในปรมำณมำกกอใหเกดปญหำทสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม ดงนนจงควรตระหนกถงกำรลดปรมำณกำรใช กำรใชซ ำ และกำรน ำกลบมำใชใหม

๒๐. ระบสตรเคมของสำรตงตน ผลตภณฑ และแปลควำมหมำยของสญลกษณในสมกำรเคมของปฏกรยำเคม

ปฏกรยำเคมท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงของสำร โดยปฏกรยำเคมอำจใหพลงงำนควำมรอน พลงงำนแสง หรอพลงงำนไฟฟำ ทสำมำรถน ำไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ ได

ปฏกรยำเคมแสดงไดดวยสมกำรเคม ซงมสตรเคมของสำรตงตนอยทำงดำนซำยของลกศร และสตรเคมของผลตภณฑอยทำงดำนขวำ โดยจ ำนวนอะตอมรวมของแตละธำตทำงดำนซำยและขวำเทำกน นอกจำกนสมกำรเคมยงอำจแสดงปจจยอน เชน สถำนะ พลงงำนทเกยวของ ตวเรงปฏกรยำเคมทใช

๒๑. ทดลองและอธบำยผลของควำมเขมขน พนทผว อณหภม และตวเรงปฏกรยำ ทมผลตออตรำกำรเกดปฏกรยำเคม ๒๒. สบคนขอมลและอธบำยปจจยทมผลตออตรำกำรเกดปฏกรยำเคมทใชประโยชน ในชวตประจ ำวนหรอในอตสำหกรรม

อตรำกำรเกดปฏกรยำเคมขนอยกบควำมเขมขน อณหภม พนทผว หรอตวเรงปฏกรยำ

ควำมรเกยวกบปจจยทมผลตออตรำกำรเกด ปฏกรยำเคมสำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวต ประจ ำวนและในอตสำหกรรม

๒๓. อธบำยควำมหมำยของปฏกรยำรดอกซ ปฏกรยำเคมบำงประเภทเกดจำกกำรถำยโอนอเลกตรอนของสำรในปฏกรยำเคม ซงเรยกวำ ปฏกรยำรดอกซ

๒๔. อธบำยสมบตของสำรกมมนตรงส และค ำนวณครงชวตและปรมำณของสำรกมมนตรงส

สำรทสำมำรถแผรงสไดเรยกวำ สำรกมมนตรงส ซงมนวเคลยสทสลำยตวอยำงตอเนอง ระยะเวลำทสำรกมมนตรงสสลำยตวจนเหลอครงหนงของปรมำณเดม เรยกวำ ครงชวต โดยสำรกมมนตรงสแตละชนดมคำครงชวตแตกตำงกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 60: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒๕. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงประโยชนของสำรกมมนตรงสและกำรปองกนอนตรำยทเกดจำกกมมนตภำพรงส

รงสทแผจำกสำรกมมนตรงสมหลำยชนดเชน แอลฟำ บตำ แกมมำ ซงสำมำรถน ำมำใชประโยชน ไดแตกตำงกน กำรน ำสำรกมมนตรงสแตละชนดมำใชตองค ำนงถงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม รวมทงมกำรจดกำรอยำงเหมำะสม

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 61: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๕๙

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจ าวน ผลของแรงทกระท าตอวตถ ลกษณะ การเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ - - ป.๒ - - ป.๓ ๑. ระบผลของแรงทมตอกำรเปลยนแปลง

กำรเคลอนทของวตถจำกหลกฐำนเชงประจกษ

กำรดง หรอกำรผลก เปนกำรออกแรงกระท ำตอวตถ แรงมผลตอกำรเคลอนทของวตถ แรงอำจท ำใหวตถเกดกำรเคลอนทโดยเปลยนต ำแหนงจำกทหนง ไปยงอกทหนง

กำรเปลยนแปลงกำรเคลอนทของวตถ ไดแก วตถทอยนงเปลยนเปนเคลอนท วตถทก ำลงเคลอนทเปลยนเปนเคลอนทเรวขนหรอชำลงหรอหยดนง หรอเปลยนทศทำงกำรเคลอนท

๒. เปรยบเทยบและยกตวอยำงแรงสมผสและแรงไมสมผสทมผลตอกำรเคลอนทของวตถ โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

กำรดงหรอกำรผลกเปนกำรออกแรงทเกดจำกวตถหนงกระท ำกบอกวตถหนง โดยวตถทงสองอำจสมผสหรอไมตองสมผสกน เชน กำรออกแรงโดยใชมอดงหรอกำรผลกโตะใหเคลอนทเปนกำรออกแรงทวตถตองสมผสกน แรงนจงเปนแรงสมผส สวนกำรทแมเหลกดงดดหรอผลกระหวำงแมเหลกเปนแรงทเกดขนโดยแมเหลกไมจ ำเปนตองสมผสกน แรงแมเหลกนจงเปนแรงไมสมผส

๓. จ ำแนกวตถโดยใชกำรดงดดกบแมเหลก เปนเกณฑจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๔. ระบขวแมเหลกและพยำกรณผลทเกดขนระหวำงขวแมเหลกเมอน ำมำเขำใกลกนจำกหลกฐำนเชงประจกษ

แมเหลกสำมำรถดงดดสำรแมเหลกได

แรงแมเหลกเปนแรงทเกดขนระหวำงแมเหลก กบสำรแมเหลก หรอแมเหลกกบแมเหลก แมเหลก ม ๒ ขวคอ ขวเหนอและขวใต ขวแมเหลกชนดเดยวกนจะผลกกน ตำงชนดกนจะดงดดกน

ป.๔ ๑. ระบผลของแรงโนมถวงทมตอวตถจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. ใชเครองชงสปรงในกำรวดน ำหนกของวตถ

แรงโนมถวงของโลกเปนแรงดงดดทโลกกระท ำตอวตถ มทศทำงเขำสศนยกลำงโลก และเปนแรงไมสมผส แรงดงดดทโลกกระท ำกบวตถหนง ๆ ท ำใหวตถตกลงสพนโลก และท ำใหวตถมน ำหนก วดน ำหนกของวตถไดจำกเครองชงสปรง น ำหนกของวตถขนกบมวลของ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 62: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง วตถ โดยวตถทมมวลมำกจะมน ำหนกมำก วตถทมมวลนอยจะมน ำหนกนอย

๓. บรรยำยมวลของวตถทมผลตอกำรเปลยนแปลงกำรเคลอนทของวตถจำกหลกฐำนเชงประจกษ

มวล คอ ปรมำณเนอของสำรทงหมดทประกอบกนเปนวตถ ซงมผลตอควำมยำกงำยในกำรเปลยนแปลงกำรเคลอนทของวตถ วตถทมมวลมำกจะเปลยนแปลงกำรเคลอนทไดยำกกวำวตถทมมวลนอย ดงนน มวลของวตถนอกจำกจะหมำยถงเนอทงหมดของวตถนนแลวยงหมำยถงกำรตำนกำรเปลยนแปลง กำรเคลอนทของวตถนนดวย

ป.๕ ๑. อธบำยวธกำรหำแรงลพธของแรงหลำยแรงในแนวเดยวกนทกระท ำตอวตถในกรณทวตถอยนงจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. เขยนแผนภำพแสดงแรงทกระท ำตอวตถทอยในแนวเดยวกนและแรงลพธทกระท ำตอวตถ ๓. ใชเครองชงสปรงในกำรวดแรงทกระท ำตอวตถ

แรงลพธเปนผลรวมของแรงทกระท ำตอวตถ โดยแรงลพธของแรง ๒ แรงทกระท ำตอวตถเดยวกนจะมขนำดเทำกบผลรวมของแรงทงสองเมอแรงทงสอง อยในแนวเดยวกนและมทศทำงเดยวกน แตจะมขนำดเทำกบผลตำงของแรงทงสองเมอแรงทงสอง อยในแนวเดยวกนแตมทศทำงตรงขำมกน ส ำหรบวตถทอยนง แรงลพธทกระท ำตอวตถมคำเปนศนย

กำรเขยนแผนภำพของแรงทกระท ำตอวตถสำมำรถเขยนไดโดยใชลกศร โดยหวลกศรแสดงทศทำงของแรง และควำมยำวของลกศรแสดงขนำดของแรงทกระท ำตอวตถ

๔. ระบผลของแรงเสยดทำนทมตอ กำรเปลยนแปลงกำรเคลอนทของวตถจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๕. เขยนแผนภำพแสดงแรงเสยดทำนและแรง ทอยในแนวเดยวกนทกระท ำตอวตถ

แรงเสยดทำนเปนแรงทเกดขนระหวำงผวสมผสของวตถ เพอตำนกำรเคลอนทของวตถนน โดยถำออกแรงกระท ำตอวตถทอยนงบนพนผวหนงใหเคลอนท แรงเสยดทำนจำกพนผวนนกจะตำนกำรเคลอนทของวตถ แตถำวตถก ำลงเคลอนท แรงเสยดทำนกจะท ำใหวตถนนเคลอนทชำลง หรอหยดนง

ป.๖ ๑. อธบำยกำรเกดและผลของแรงไฟฟำซงเกดจำกวตถทผำนกำรขดถโดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

วตถ ๒ ชนดทผำนกำรขดถแลว เมอน ำเขำใกลกน อำจดงดดหรอผลกกน แรงทเกดขนนเปนแรงไฟฟำ ซงเปนแรงไมสมผส เกดขนระหวำงวตถทมประจไฟฟำ ซงประจไฟฟำม ๒ ชนด คอ ประจไฟฟำบวกและประจไฟฟำลบ วตถทมประจไฟฟำชนดเดยวกนผลกกน ชนดตรงขำมกนดงดดกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 63: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๑ ๑. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยควำมสมพนธ

ระหวำงควำมดนอำกำศกบควำมสงจำกพนโลก เมอวตถอยในอำกำศจะมแรงทอำกำศกระท ำตอวตถในทกทศทำง แรงทอำกำศกระท ำตอวตถขนอยกบขนำดพนทของวตถนน แรงทอำกำศกระท ำตงฉำกกบผววตถตอหนงหนวยพนทเรยกวำควำมดนอำกำศ -ควำมดนอำกำศมควำมสมพนธกบควำมสงจำกพนโลก โดยบรเวณทสงจำกพนโลกขนไป อำกำศเบำบำงลง มวลอำกำศนอยลง ควำมดนอำกำศกจะลดลง

ม.๒ ๑. พยำกรณกำรเคลอนทของวตถทเปนผลของแรงลพธทเกดจำกแรงหลำยแรงทกระท ำตอวตถในแนวเดยวกนจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. เขยนแผนภำพแสดงแรงและแรงลพธทเกดจำกแรงหลำยแรงทกระท ำตอวตถในแนวเดยวกน

แรงเปนปรมำณเวกเตอร เมอมแรง หลำย ๆ แรงกระท ำตอวตถ แลวแรงลพธทกระท ำตอวตถมคำ เปนศนย วตถจะไมเปลยนแปลงกำรเคลอนท แตถำแรงลพธทกระท ำตอวตถมคำไมเปนศนย วตถจะเปลยนแปลงกำรเคลอนท

๓. ออกแบบกำรทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมำะสมในกำรอธบำยปจจยทมผลตอ ควำมดนของของเหลว

เมอวตถอยในของเหลวจะมแรงทของเหลวกระท ำตอวตถในทกทศทำง โดยแรงทของเหลวกระท ำ ตงฉำกกบผววตถตอหนงหนวยพนท เรยกวำควำมดนของของเหลว

ควำมดนของของเหลวมควำมสมพนธกบควำมลกจำกระดบผวหนำของของเหลว โดยบรเวณทลกลงไปจำกระดบผวหนำของของเหลวมำกขน ควำมดนของของเหลวจะเพมขน เนองจำกของเหลวทอยลกกวำ จะมน ำหนกของของเหลวดำนบนกระท ำมำกกวำ

๔. วเครำะหแรงพยงและกำรจม กำรลอยของวตถในของเหลวจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๕. เขยนแผนภำพแสดงแรงทกระท ำตอวตถ ในของเหลว

เมอวตถอยในของเหลว จะมแรงพยงเนองจำกของเหลวกระท ำตอวตถโดยมทศขนในแนวดง กำรจมหรอกำรลอยของวตถขนกบน ำหนกของวตถและ แรงพยง ถำน ำหนกของวตถและแรงพยงของของเหลวมคำเทำกน วตถจะลอยนงอยในของเหลว แตถำน ำหนกของวตถมคำมำกกวำแรงพยงของของเหลว วตถจะจม

๖. อธบำยแรงเสยดทำนสถตและแรงเสยดทำนจลนจำกหลกฐำนเชงประจกษ

แรงเสยดทำนเปนแรงทเกดขนระหวำงผวสมผสของวตถ เพอตำนกำรเคลอนทของวตถนน โดยถำออกแรงกระท ำตอวตถทอยนงบนพนผวใหเคลอนท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 64: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง แรงเสยดทำนกจะตำนกำรเคลอนทของวตถ แรงเสยดทำนทเกดขนในขณะทวตถยงไมเคลอนท เรยก แรงเสยดทำนสถต แตถำวตถก ำลงเคลอนท แรงเสยดทำนกจะท ำใหวตถนนเคลอนทชำลง หรอหยดนง เรยก แรงเสยดทำนจลน

๗. ออกแบบกำรทดลองและทดลองดวยวธทเหมำะสมในกำรอธบำยปจจยทมผลตอขนำดของแรงเสยดทำน ๘. เขยนแผนภำพแสดงแรงเสยดทำนและแรงอน ๆ ทกระท ำตอวตถ

ขนำดของแรงเสยดทำนระหวำงผวสมผสของวตถขนกบลกษณะผวสมผสและขนำดของแรงปฏกรยำ ตงฉำกระหวำงผวสมผส

๙. ตระหนกถงประโยชนของควำมรเรอง แรงเสยดทำนโดยวเครำะหสถำนกำรณปญหำและเสนอแนะวธกำรลด หรอเพมแรงเสยดทำน ทเปนประโยชนตอกำรท ำกจกรรมในชวตประจ ำวน

กจกรรมในชวตประจ ำวนบำงกจกรรมตองกำร แรงเสยดทำน เชน กำรเปดฝำเกลยวขวดน ำ กำรใชแผนกนลนในหองน ำ บำงกจกรรมไมตองกำร แรงเสยดทำน เชน กำรลำกวตถบนพน กำรใชน ำมนหลอลนในเครองยนต

ควำมรเรองแรงเสยดทำนสำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวนได

๑๐. ออกแบบกำรทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมำะสมในกำรอธบำยโมเมนตของแรง เมอวตถอยในสภำพสมดลตอกำรหมน และค ำนวณโดยใชสมกำร M = Fl

เมอมแรงทกระท ำตอวตถโดยไมผำนศนยกลำงมวลของวตถ จะเกดโมเมนตของแรง ท ำใหวตถหมนรอบศนยกลำงมวลของวตถนน

โมเมนตของแรงเปนผลคณของแรงทกระท ำตอวตถกบระยะทำงจำกจดหมนไปตงฉำกกบแนวแรง เมอผลรวมของโมเมนตของแรงมคำเปนศนย วตถจะอยในสภำพสมดลตอกำรหมน โดยโมเมนตของแรง ในทศทวนเขมนำฬกำจะมขนำดเทำกบโมเมนตของแรงในทศตำมเขมนำฬกำ

ของเลนหลำยชนดประกอบดวยอปกรณหลำยสวนทใชหลกกำรโมเมนตของแรง ควำมรเรองโมเมนตของแรงสำมำรถน ำไปใชออกแบบและประดษฐของเลนได

๑๑. เปรยบเทยบแหลงของสนำมแมเหลก สนำมไฟฟำ และสนำมโนมถวง และทศทำง

วตถทมมวลจะมสนำมโนมถวงอยโดยรอบ แรงโนมถวงทกระท ำตอวตถทอยในสนำมโนมถวงจะมทศพงเขำหำวตถทเปนแหลงของสนำมโนมถวง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 65: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ของแรงทกระท ำตอวตถทอยในแตละสนำมจำกขอมลทรวบรวมได ๑๒. เขยนแผนภำพแสดงแรงแมเหลก แรงไฟฟำและแรงโนมถวงทกระท ำตอวตถ

วตถทมประจไฟฟำจะมสนำมไฟฟำอยโดยรอบ แรงไฟฟำทกระท ำตอวตถทมประจจะมทศพงเขำหำหรอออกจำกวตถทมประจทเปนแหลงของสนำมไฟฟำ

วตถทเปนแมเหลกจะมสนำมแมเหลกอยโดยรอบ แรงแมเหลกทกระท ำตอขวแมเหลกจะมทศพงเขำหำหรอออกจำกขวแมเหลกทเปนแหลงของสนำมแมเหลก

๑๓. วเครำะหควำมสมพนธระหวำงขนำดของแรงแมเหลก แรงไฟฟำและแรงโนมถวงทกระท ำตอวตถทอยในสนำมนน ๆ กบระยะหำงจำกแหลงของสนำมถงวตถจำกขอมลทรวบรวมได

ขนำดของแรงโนมถวง แรงไฟฟำ และแรงแมเหลกทกระท ำตอวตถทอยในสนำมนน ๆ จะมคำลดลง เมอวตถอยหำงจำกแหลงของสนำมนน ๆ มำกขน

๑๔. อธบำยและค ำนวณอตรำเรวและควำมเรวของกำรเคลอนทของวตถโดยใชสมกำร

t

sv

และ t

sv

จำกหลกฐำนเชงประจกษ

กำรเคลอนทของวตถเปนกำรเปลยนต ำแหนงของวตถเทยบกบต ำแหนงอำงอง โดยมปรมำณทเกยวของกบกำรเคลอนท ซงมทงปรมำณสเกลำรและปรมำณเวกเตอร เชน ระยะทำง อตรำเรว กำรกระจด ควำมเรว ปรมำณสเกลำรเปนปรมำณทมขนำด เชน ระยะทำง อตรำเรว ปรมำณเวกเตอรเปนปรมำณทมทงขนำดและทศทำง เชน กำรกระจด ควำมเรว

๑๕. เขยนแผนภำพแสดงกำรกระจดและควำมเรว เขยนแผนภำพแทนปรมำณเวกเตอรไดดวยลกศร โดยควำมยำวของลกศรแสดงขนำดและหวลกศรแสดงทศทำงของเวกเตอรนน ๆ

ระยะทำงเปนปรมำณสเกลำร โดยระยะทำง เปนควำมยำวของเสนทำงทเคลอนทได

กำรกระจดเปนปรมำณเวกเตอร โดยกำรกระจด มทศชจำกต ำแหนงเรมตนไปยงต ำแหนงสดทำย และมขนำดเทำกบระยะทสนทสดระหวำงสองต ำแหนงนน

อตรำเรวเปนปรมำณสเกลำร โดยอตรำเรว เปนอตรำสวนของระยะทำงตอเวลำ

ควำมเรวปรมำณเวกเตอรมทศเดยวกบทศของ กำรกระจด โดยควำมเรวเปนอตรำสวนของ กำรกระจดตอเวลำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 66: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๓ - - ม.๔ - - ม.๕ ๑. วเครำะหและแปลควำมหมำยขอมล

ควำมเรวกบเวลำของกำรเคลอนทของวตถ เพออธบำยควำมเรงของวตถ

กำรเคลอนทของวตถทมกำรเปลยนควำมเรว เปนกำรเคลอนทดวยควำมเรง ควำมเรงเปนอตรำสวนของควำมเรวทเปลยนไปตอเวลำและเปนปรมำณเวกเตอร ในกรณทวตถทอยนง หรอเคลอนทในแนวตรงดวยควำมเรวคงตววตถนนมควำมเรงเปนศนย - วตถมควำมเรวเพมขน ถำควำมเรวและควำมเรง มทศเดยวกน และมควำมเรวลดลง ถำควำมเรวและควำมเรงมทศตรงกนขำม

๒. สงเกตและอธบำยกำรหำแรงลพธทเกดจำกแรงหลำยแรงทอยในระนำบเดยวกนทกระท ำตอวตถโดยกำรเขยนแผนภำพกำรรวมแบบเวกเตอร

เมอมแรงหลำยแรงกระท ำตอวตถหนงโดยแรง ทกแรงอยในระนำบเดยวกนสำมำรถหำแรงลพธ ทกระตอวตถนนไดโดยรวมแบบเวกเตอร

๓. สงเกต วเครำะห และอธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมเรงของวตถกบแรงลพธทกระท ำตอวตถและมวลของวตถ

เมอแรงลพธมคำไมเทำกบศนยกระท ำตอวตถ จะท ำใหวตถเคลอนทดวยควำมเรงมทศทำงเดยวกบแรงลพธโดยขนำดของควำมเรงขนกบขนำดของ แรงลพธกระท ำตอวตถและมวลของวตถ

๔. สงเกตและอธบำยแรงกรยำและแรงปฏกรยำระหวำงวตถคหนง ๆ

แรงกระท ำระหวำงวตถคหนง ๆ เปนแรงกรยำและแรงปฏกรยำ แรงทงสองมขนำดเทำกน เกดขนพรอมกน กระท ำกบวตถคนละกอน แตมทศทำงตรงขำม

๕. สงเกตและอธบำยผลของควำมเรงทมตอกำรเคลอนทแบบตำง ๆ ของวตถไดแก กำรเคลอนทแนวตรง กำรเคลอนทแบบโพรเจกไทล กำรเคลอนทแบบวงกลม และ กำรเคลอนทแบบสน

วตถทเคลอนทดวยควำมเรงคงตว หรอควำมเรง ไมคงตว อำจเปนกำรเคลอนทแนวตรง กำรเคลอนทแนวโคง หรอกำรเคลอนทแบบสน กำรเคลอนท แนวตรงดวยควำมเรงคงตว น ำไปใชอธบำยกำรตกแบบเสรกำรเคลอนทแนวโคงดวยควำมเรงคงตว น ำไปใชอธบำยกำรเคลอนทแบบโพรเจกไทล กำรเคลอนทแนวโคงดวยควำมเรงมทศทำงตงฉำกกบควำมเรวตลอดเวลำ น ำไปใชอธบำยกำรเคลอนท แบบวงกลมกำรเคลอนทกลบไปกลบมำดวยควำมเรง มทศทำงเขำสจดทแรงลพธเปนศนย เรยกจดนวำต ำแหนงสมดล ซงน ำไปใชอธบำยกำรเคลอนทแบบสน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 67: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๖. สบคนขอมลและอธบำยแรงโนมถวงทเกยวกบกำรเคลอนทของวตถตำง ๆ รอบโลก

ในบรเวณทมสนำมโนมถวง เมอมวตถทมมวล จะมแรงโนมถวงซงเปนแรงดงดดของโลกกระท ำตอวตถ แรงนน ำไปใชอธบำยกำรเคลอนทของวตถตำง ๆ เชน ดำวเทยม และดวงจนทรรอบโลก

๗. สงเกตและอธบำยกำรเกดสนำมแมเหลกเนองจำกกระแสไฟฟำ

กระแสไฟฟำท ำใหเกดสนำมแมเหลกในบรเวณรอบแนวกำรเคลอนทของกระแสไฟฟำ หำทศทำงของสนำมแมเหลกเนองจำกกระแสไฟฟำไดจำกกฎมอขวำ

๘. สงเกตและอธบำยแรงแมเหลกทกระท ำตออนภำคทมประจไฟฟำทเคลอนทในสนำม แมเหลก และแรงแมเหลกทกระท ำตอลวดตวน ำทมกระแสไฟฟำผำนในสนำมแมเหลก รวมทงอธบำยหลกกำรท ำงำนของมอเตอร

ในบรเวณทมสนำมแมเหลก เมอมอนภำคทมประจไฟฟำเคลอนทโดยไมอยในแนวเดยวกบสนำมแมเหลก หรอมกระแสไฟฟำผำนลวดตวน ำโดยกระแสไฟฟำ ไมอยในแนวเดยวกบสนำมแมเหลก จะมแรงแมเหลกกระท ำ ซงเปนพนฐำนในกำรสรำงมอเตอร

๙. สงเกตและอธบำยกำรเกดอเอมเอฟ รวมทงยกตวอยำงกำรน ำควำมรไปใชประโยชน

เมอมสนำมแมเหลกเปลยนแปลงตดขดลวดตวน ำ ท ำใหเกดอเอมเอฟ ซงเปนพนฐำนในกำรสรำง เครองก ำเนดไฟฟำ

๑๐. สบคนขอมลและอธบำยแรงเขมและแรงออน ภำยในนวเคลยสมแรงเขมทเปนแรงยดเหนยวของอนภำคในนวเคลยส และเปนแรงหลกทใชอธบำยเสถยรภำพของนวเคลยส นอกจำกนยงมแรงออน ซงเปนแรงทใชอธบำยกำรสลำยใหอนภำคบตำของธำตกมมนตรงส

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 68: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๖

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธ ระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจ าวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณ

ทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. บรรยำยกำรเกดเสยงและทศทำง

กำรเคลอนทของเสยงจำกหลกฐำนเชงประจกษ เสยงเกดจำกกำรสนของวตถ วตถทท ำใหเกดเสยงเปนแหลงก ำเนดเสยงซงมทงแหลงก ำเนดเสยงตำมธรรมชำตและแหลงก ำเนดเสยงทมนษยสรำงขน เสยงเคลอนทออกจำกแหลงก ำเนดเสยงทกทศทำง

ป.๒ ๑. บรรยำยแนวกำรเคลอนทของแสงจำกแหลงก ำเนดแสง และอธบำยกำรมองเหนวตถ จำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. ตระหนกในคณคำของควำมรของกำรมองเหนโดยเสนอแนะแนวทำงกำรปองกนอนตรำย จำกกำรมองวตถทอยในบรเวณทมแสงสวำง ไมเหมำะสม

แสงเคลอนทจำกแหลงก ำเนดแสงทกทศทำงเปนแนวตรง เมอมแสงจำกวตถมำเขำตำจะท ำใหมองเหนวตถนน กำรมองเหนวตถทเปนแหลงก ำเนดแสง แสงจำกวตถนนจะเขำสตำโดยตรง สวนกำรมองเหนวตถทไมใชแหลงก ำเนดแสง ตองมแสงจำกแหลงก ำเนดแสงไปกระทบวตถแลวสะทอนเขำตำ ถำมแสงทสวำง มำก ๆ เขำสตำอำจเกดอนตรำยตอตำได จงตองหลกเลยงกำรมองหรอใชแผนกรองแสงทมคณภำพเมอจ ำเปน และตองจดควำมสวำงใหเหมำะสมกบ กำรท ำกจกรรมตำง ๆ เชน กำรอำนหนงสอ กำรดจอโทรทศน กำรใชโทรศพทเคลอนทและแทบเลต

ป.๓ ๑. ยกตวอยำงกำรเปลยนพลงงำนหนงไปเปนอกพลงงำนหนงจำกหลกฐำนเชงประจกษ

พลงงำนเปนปรมำณทแสดงถงควำมสำมำรถ ในกำรท ำงำน พลงงำนมหลำยแบบ เชน พลงงำนกล พลงงำนไฟฟำ พลงงำนแสง พลงงำนเสยง และพลงงำนควำมรอน โดยพลงงำนสำมำรถเปลยนจำกพลงงำนหนงไปเปนอกพลงงำนหนงได เชน กำรถมอจนรสกรอน เปนกำรเปลยนพลงงำนกลเปนพลงงำนควำมรอน แผงเซลลสรยะเปลยนพลงงำนแสง เปนพลงงำนไฟฟำ หรอเครองใชไฟฟำเปลยนพลงงำนไฟฟำเปนพลงงำนอน

๒. บรรยำยกำรท ำงำนของเครองก ำเนดไฟฟำและระบแหลงพลงงำนในกำรผลตไฟฟำ จำกขอมลทรวบรวมได

ไฟฟำผลตจำกเครองก ำเนดไฟฟำซงใชพลงงำนจำกแหลงพลงงำนธรรมชำตหลำยแหลง เชน พลงงำนจำกลม พลงงำนจำกน ำ พลงงำนจำกแกสธรรมชำต

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 69: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. ตระหนกในประโยชนและโทษของไฟฟำ โดยน ำเสนอวธกำรใชไฟฟำอยำงประหยด และปลอดภย

พลงงำนไฟฟำมควำมส ำคญตอชวตประจ ำวน กำรใชไฟฟำนอกจำกตองใชอยำงถกวธ ประหยด และคมคำแลว ยงตองค ำนงถงควำมปลอดภยดวย

ป.๔ ๑. จ ำแนกวตถเปนตวกลำงโปรงใส ตวกลำงโปรงแสง และวตถทบแสง จำกลกษณะ กำรมองเหนสงตำง ๆ ผำนวตถนนเปนเกณฑโดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

เมอมองสงตำง ๆ โดยมวตถตำงชนดกนมำกนแสง จะท ำใหลกษณะกำรมองเหนสงนนๆ ชดเจนตำงกน จงจ ำแนกวตถทมำกนออกเปนตวกลำงโปรงใส ซงท ำใหมองเหนสงตำง ๆ ไดชดเจน ตวกลำงโปรงแสงท ำใหมองเหน สงตำง ๆ ไดไมชดเจน และ วตถทบแสงท ำใหมองไมเหนสงตำง ๆ นน

ป.๕ ๑. อธบำยกำรไดยนเสยงผำนตวกลำง จำกหลกฐำนเชงประจกษ

กำรไดยนเสยงนนตองอำศยตวกลำงโดยอำจเปนของแขง ของเหลว หรออำกำศ เสยงจะสงผำนตวกลำงมำยงห

๒. ระบตวแปร ทดลองและอธบำย ลกษณะและกำรเกดเสยงสง เสยงต ำ ๓. ออกแบบกำรทดลองและอธบำย ลกษณะและกำรเกดเสยงดง เสยงคอย ๔. วดระดบเสยงโดยใชเครองมอวดระดบเสยง ๕. ตระหนกในคณคำของควำมรเรองระดบเสยงโดยเสนอแนะแนวทำงในกำรหลกเลยงและลดมลพษทำงเสยง

เสยงทไดยนมระดบสงต ำของเสยงตำงกนขนกบควำมถของกำรสนของแหลงก ำเนดเสยง โดยเมอแหลงก ำเนดเสยงสนดวยควำมถต ำจะเกดเสยงต ำ แตถำสนดวยควำมถสงจะเกดเสยงสง สวนเสยงดงคอยทไดยนขนกบพลงงำนกำรสนของแหลงก ำเนดเสยง โดยเมอแหลงก ำเนดเสยงสนพลงงำนมำกจะเกดเสยงดง แตถำแหลงก ำเนดเสยงสนดวยพลงงำนนอยจะเกดเสยงคอย

เสยงดงมำก ๆ เปนอนตรำยตอกำรไดยนและเสยงทกอใหเกดควำมร ำคำญเปนมลพษทำงเสยง เดซเบลเปนหนวยทบอกถงควำมดงของเสยง

ป.๖

๑. ระบสวนประกอบและบรรยำยหนำท ของแตละสวนประกอบของวงจรไฟฟำ อยำงงำยจำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. เขยนแผนภำพและตอวงจรไฟฟำอยำงงำย

วงจรไฟฟำอยำงงำยประกอบดวยแหลงก ำเนดไฟฟำ สำยไฟฟำ และเครองใชไฟฟำหรออปกรณไฟฟำ แหลงก ำเนดไฟฟำ เชน ถำนไฟฉำย หรอแบตเตอร ท ำหนำทใหพลงงำนไฟฟำ สำยไฟฟำเปนตวน ำไฟฟำท ำหนำทเชอมตอระหวำงแหลงก ำเนดไฟฟำ และเครองใชไฟฟำเขำดวยกน เครองใชไฟฟำมหนำทเปลยนพลงงำนไฟฟำเปนพลงงำนอน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 70: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. ออกแบบกำรทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมำะสมในกำรอธบำยวธกำรและผลของกำรตอเซลลไฟฟำแบบอนกรม ๔. ตระหนกถงประโยชนของควำมรของกำรตอเซลลไฟฟำแบบอนกรมโดยบอกประโยชนและกำรประยกตใชในชวตประจ ำวน

เมอน ำเซลลไฟฟำหลำยเซลลมำตอเรยงกน โดยใหขวบวกของเซลลไฟฟำเซลลหนงตอกบขวลบของ อกเซลลหนงเปนกำรตอแบบอนกรม ท ำใหมพลงงำนไฟฟำเหมำะสมกบเครองใชไฟฟำ ซงกำรตอเซลลไฟฟำแบบอนกรมสำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวน เชน กำรตอเซลลไฟฟำในไฟฉำย

๕. ออกแบบกำรทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมำะสมในกำรอธบำยกำรตอหลอดไฟฟำแบบอนกรมและแบบขนำน ๖. ตระหนกถงประโยชนของควำมรของกำรตอหลอดไฟฟำแบบอนกรมและแบบขนำน โดยบอกประโยชน ขอจ ำกด และกำรประยกตใช ในชวตประจ ำวน

กำรตอหลอดไฟฟำแบบอนกรมเมอถอดหลอดไฟฟำดวงใดดวงหนงออกท ำใหหลอดไฟฟำทเหลอดบทงหมด สวนกำรตอหลอดไฟฟำแบบขนำน เมอถอดหลอดไฟฟำดวงใดดวงหนงออก หลอดไฟฟำทเหลอ กยงสวำงได กำรตอหลอดไฟฟำแตละแบบสำมำรถน ำไปใชประโยชนได เชน กำรตอหลอดไฟฟำ หลำยดวงในบำนจงตองตอหลอดไฟฟำแบบขนำน เพอเลอกใชหลอดไฟฟำดวงใดดวงหนงไดตำมตองกำร

๗. อธบำยกำรเกดเงำมดเงำมวจำกหลกฐำน เชงประจกษ ๘. เขยนแผนภำพรงสของแสงแสดงกำรเกดเงำมดเงำมว

เมอน ำวตถทบแสงมำกนแสงจะเกดเงำบนฉำก รบแสงทอยดำนหลงวตถ โดยเงำมรปรำงคลำยวตถ ทท ำใหเกดเงำ เงำมวเปนบรเวณทมแสงบำงสวน ตกลงบนฉำก สวนเงำมดเปนบรเวณทไมมแสงตกลงบนฉำกเลย

ม.๑ ๑. วเครำะห แปลควำมหมำยขอมล และค ำนวณปรมำณควำมรอนทท ำใหสสำรเปลยนอณหภมและเปลยนสถำนะ โดยใชสมกำร

โดยใชสมกำร tmcQ และ mLQ

๒. ใชเทอรมอมเตอรในกำรวดอณหภมของสสำร

เมอสสำรไดรบหรอสญเสยควำมรอนอำจท ำใหสสำรเปลยนอณหภม เปลยนสถำนะ หรอเปลยนรปรำง

ปรมำณควำมรอนทท ำใหสสำรเปลยนอณหภมขนกบมวล ควำมรอนจ ำเพำะ และอณหภม ทเปลยนไป

ปรมำณควำมรอนทท ำใหสสำรเปลยนสถำนะขนกบมวลและควำมรอนแฝงจ ำเพำะ โดยขณะทสสำรเปลยนสถำนะ อณหภมจะไมเปลยนแปลง

๓. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรขยำยตว หรอหดตวของสสำรเนองจำกไดรบหรอสญเสยควำมรอน

ควำมรอนท ำใหสสำรขยำยตวหรอหดตวได เนองจำกเมอสสำรไดรบควำมรอนจะท ำใหอนภำคเคลอนทเรวขน ท ำใหเกดกำรขยำยตว แตเมอสสำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 71: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๖๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๔. ตระหนกถงประโยชนของควำมรของกำรหดและขยำยตวของสสำรเนองจำกควำมรอน โดยวเครำะหสถำนกำรณปญหำ และเสนอแนะวธกำรน ำควำมรมำแกปญหำในชวตประจ ำวน

คำยควำมรอนจะท ำใหอนภำคเคลอนทชำลง ท ำใหเกดกำรหดตว

ควำมรเรองกำรหดและขยำยตวของสสำรเนองจำกควำมรอนน ำไปใชประโยชนไดดำนตำง ๆ เชน กำรสรำงถนน กำรสรำงรำงรถไฟ กำรท ำเทอรมอมเตอร

๕. วเครำะหสถำนกำรณกำรถำยโอนควำมรอนและค ำนวณปรมำณควำมรอนทถำยโอนระหวำงสสำรจนเกดสมดลควำมรอนโดยใชสมกำร Qสญเสย = Q ไดรบ

ควำมรอนถำยโอนจำกสสำรทมอณหภมสงกวำ ไปยงสสำรทมอณหภมต ำกวำจนกระทงอณหภมของสสำรทงสองเทำกน สภำพทสสำรทงสองมอณหภมเทำกน เรยกวำ สมดลควำมรอน

เมอมกำรถำยโอนควำมรอนจำกสสำรทมอณหภมตำงกนจนเกดสมดลควำมรอน ควำมรอนทเพมขนของสสำรหนงจะเทำกบควำมรอนทลดลงของ อกสสำรหนง ซงเปนไปตำมกฎกำรอนรกษพลงงำน

๖. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรถำยโอน ควำมรอนโดยกำรน ำควำมรอน กำรพำควำมรอน กำรแผรงสควำมรอน

กำรถำยโอนควำมรอนม ๓ แบบ คอ กำรน ำ ควำมรอน กำรพำควำมรอนและกำรแผรงส ควำมรอน กำรน ำควำมรอนเปนกำรถำยโอนควำมรอนทอำศยตวกลำง โดยทตวกลำงไมเคลอนท กำรพำควำมรอนเปนกำรถำยโอนควำมรอนทอำศยตวกลำง โดยทตวกลำงเคลอนทไปดวย สวนกำรแผรงสควำมรอนเปนกำรถำยโอนควำมรอนทไมตองอำศยตวกลำง

๗. ออกแบบ เลอกใชและสรำงอปกรณ เพอแกปญหำในชวตประจ ำวนโดยใชควำมรเกยวกบกำรถำยโอนควำมรอน

ควำมรเกยวกบกำรถำยโอนควำมรอนสำมำรถน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวนได เชน กำรเลอกใชวสดเพอน ำมำท ำภำชนะบรรจอำหำร เพอเกบควำมรอน หรอกำรออกแบบระบบระบำยควำมรอนในอำคำร

ม.๒ ๑. วเครำะหสถำนกำรณและค ำนวณเกยวกบงำนและก ำลงทเกดจำกแรงทกระท ำตอวตถ

โดยใชสมกำร FsW และ t

WP จำก

ขอมลทรวบรวมได

เมอออกแรงกระท ำตอวตถ แลวท ำใหวตถเคลอนท โดยแรงอยในแนวเดยวกบกำรเคลอนทจะเกดงำน งำนจะมคำมำก หรอนอยขนกบขนำดของแรงและระยะทำงในแนวเดยวกบแรง

งำนทท ำในหนงหนวยเวลำเรยกวำก ำลง หลกกำรของงำนน ำไปอธบำยกำรท ำงำนของเครองกล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 72: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. วเครำะหหลกกำรท ำงำนของเครองกล อยำงงำยจำกขอมลทรวบรวมได ๓. ตระหนกถงประโยชนของควำมรของเครองกลอยำงงำยโดยบอกประโยชนและ กำรประยกตใชในชวตประจ ำวน

อยำงงำย ไดแก คำน พนเอยง รอกเดยว ลม สกร ลอและเพลำ ซงน ำไปใชประโยชนดำนตำง ๆ ในชวต ประจ ำวน

๔. ออกแบบและทดลองดวยวธทเหมำะสม ในกำรอธบำยปจจยทมผลตอพลงงำนจลน และพลงงำนศกยโนมถวง

พลงงำนจลนเปนพลงงำนของวตถทเคลอนท พลงงำนจลนจะมคำมำก หรอนอยขนกบมวลและอตรำเรว สวนพลงงำนศกยโนมถวงเกยวของกบต ำแหนงของวตถ จะมคำมำก หรอนอยขนกบมวลและต ำแหนงของวตถ เมอวตถอยในสนำมโนมถวงวตถจะมพลงงำนศกยโนมถวง พลงงำนจลนและพลงงำนศกยโนมถวงเปนพลงงำนกล

๕. แปลควำมหมำยขอมลและอธบำยกำรเปลยนพลงงำนระหวำงพลงงำนศกยโนมถวงและพลงงำนจลนของวตถโดยพลงงำนกลของวตถ มคำคงตวจำกขอมลทรวบรวมได

ผลรวมของพลงงำนศกยโนมถวงและพลงงำนจลนเปนพลงงำนกล พลงงำนศกยโนมถวงและพลงงำนจลนของวตถหนง ๆ สำมำรถเปลยนกลบไปมำได โดยผลรวมของพลงงำนศกยโนมถวงและพลงงำนจลนมคำคงตว นนคอพลงงำนกลของวตถมคำคงตว

๖. วเครำะหสถำนกำรณและอธบำยกำรเปลยนและกำรถำยโอนพลงงำนโดยใชกฎกำรอนรกษพลงงำน

พลงงำนรวมของระบบมคำคงตวซงอำจเปลยนจำกพลงงำนหนงเปนอกพลงงำนหนง เชน พลงงำนกลเปลยนเปนพลงงำนไฟฟำ พลงงำนจลนเปลยนเปนพลงงำนควำมรอน พลงงำนเสยง พลงงำนแสงเนองมำจำกแรงเสยดทำน พลงงำนเคมในอำหำรเปลยนเปนพลงงำนทไปใชในกำรท ำงำนของสงมชวต

นอกจำกนพลงงำนยงสำมำรถถำยโอนไปยงอกระบบหนง หรอไดรบพลงงำนจำกระบบอนได เชน กำรถำยโอนควำมรอนระหวำงสสำร กำรถำยโอนพลงงำนของกำรสนของแหลงก ำเนดเสยงไปยงผฟง ทงกำรเปลยนพลงงำนและกำรถำยโอนพลงงำน พลงงำนรวมทงหมดมคำเทำเดมตำมกฎกำรอนรกษพลงงำน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 73: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๓ ๑. วเครำะหควำมสมพนธระหวำงควำมตำง

ศกย กระแสไฟฟำ และควำมตำนทำน และค ำนวณปรมำณทเกยวของโดยใชสมกำร

𝑉 = 𝐼𝑅 จำกหลกฐำนเชงประจกษ ๒. เขยนกรำฟควำมสมพนธระหวำงกระแสไฟฟำและควำมตำงศกยไฟฟำ ๓. ใชโวลตมเตอร แอมมเตอร ในกำรวดปรมำณทำงไฟฟำ

เมอตอวงจรไฟฟำครบวงจรจะมกระแสไฟฟำ ออกจำกขวบวกผำนวงจรไฟฟำไปยงขวลบของแหลงก ำเนดไฟฟำ ซงวดคำไดจำกแอมมเตอร

คำทบอกควำมแตกตำงของพลงงำนไฟฟำตอหนวยประจระหวำงจด ๒ จด เรยกวำ ควำมตำงศกย ซงวดคำไดจำกโวลตมเตอร

ขนำดของกระแสไฟฟำมคำแปรผนตรงกบ ควำมตำงศกยระหวำงปลำยทงสองของตวน ำ โดยอตรำสวนระหวำงควำมตำงศกยและกระแสไฟฟำ มคำคงท เรยกคำคงทนวำ ควำมตำนทำน

๔. วเครำะหควำมตำงศกยไฟฟำและกระแสไฟฟำในวงจรไฟฟำเมอตอตวตำนทำนหลำยตว แบบอนกรมและแบบขนำน จำกหลกฐำนเชงประจกษ ๕. เขยนแผนภำพวงจรไฟฟำแสดงกำรตอตวตำนทำนแบบอนกรมและขนำน

ในวงจรไฟฟำประกอบดวยแหลงก ำเนดไฟฟำ สำยไฟฟำ และอปกรณไฟฟำ โดยอปกรณไฟฟำ แตละชนมควำมตำนทำน ในกำรตอตวตำนทำน หลำยตว มทงตอแบบอนกรมและแบบขนำน

กำรตอตวตำนทำนหลำยตว แบบอนกรมในวงจร ไฟฟำ ควำมตำงศกยทครอมตวตำนทำนแตละตวมคำเทำกบผลรวมของควำมตำงศกยทครอมตวตำนทำนแตละตว โดยกระแสไฟฟำทผำนตวตำนทำนแตละตวมคำเทำกน

๖. บรรยำยกำรท ำงำนของชนสวนอเลกทรอนกสอยำงงำยในวงจรจำกขอมล ทรวบรวมได ๗. เขยนแผนภำพและตอชนสวนอเลกทรอนกสอยำงงำยในวงจรไฟฟำ

กำรตอตวตำนทำนหลำยตวแบบขนำนในวงจรไฟฟำ กระแสไฟฟำทผำนวงจรมคำเทำกบผลรวมของกระแส ไฟฟำทผำนตวตำนทำนแตละตวโดยควำมตำงศกย ทครอมตวตำนทำนแตละตวมคำเทำกน

ชนสวนอเลกทรอนกสมหลำยชนด เชน ตวตำนทำน ไดโอด ทรำนซสเตอร ตวเกบประจ โดยชนสวนแตละชนดท ำหนำทแตกตำงกนเพอใหวงจรท ำงำนไดตำมตองกำร

ตวตำนทำนท ำหนำทควบคมปรมำณกระแสไฟฟำในวงจรไฟฟำ ไดโอดท ำหนำทใหกระแสไฟฟำผำนทำงเดยว ทรำนซสเตอรท ำหนำทเปนสวตชปด หรอเปดวงจรไฟฟำและควบคมปรมำณกระแสไฟฟำ ตวเกบประจท ำหนำทเกบและคำยประจไฟฟำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 74: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

เครองใชไฟฟำอยำงงำยประกอบดวยชนสวนอเลกทรอนกสหลำยชนดทท ำงำนรวมกน กำรตอวงจรอเลกทรอนกสโดยเลอกใชชนสวนอเลกทรอนกสทเหมำะสมตำมหนำทของชนสวนนน ๆ จะสำมำรถท ำใหวงจรไฟฟำท ำงำนไดตำมตองกำร

๘. อธบำยและค ำนวณพลงงำนไฟฟำโดยใช

สมกำร 𝑊 = 𝑃𝑡 รวมทงค ำนวณคำไฟฟำของเครองใชไฟฟำในบำน ๙. ตระหนกในคณคำของกำรเลอกใชเครองใชไฟฟำโดยน ำเสนอแนะวธกำรใชเครองใชไฟฟำอยำงประหยดและปลอดภย

เครองใชไฟฟำจะมคำก ำลงไฟฟำและควำมตำงศกยก ำกบไว ก ำลงไฟฟำมหนวยเปนวตต ควำมตำงศกย มหนวยเปนโวลต คำไฟฟำสวนใหญคดจำกพลงงำนไฟฟำทใชทงหมด ซงหำไดจำกผลคณของก ำลงไฟฟำ ในหนวย กโลวตต กบเวลำในหนวยชวโมง พลงงำนไฟฟำมหนวยเปน กโลวตต ชวโมง หรอหนวย

วงจรไฟฟำในบำนมกำรตอเครองใชไฟฟำแบบขนำนเพอใหควำมตำงศกยเทำกน กำรใชเครองใชไฟฟำ ในชวตประจ ำวนตองเลอกใชเครองใชไฟฟำทม ควำมตำงศกยและก ำลงไฟฟำใหเหมำะกบกำรใชงำน และกำรใชเครองใชไฟฟำและอปกรณไฟฟำตองใชอยำงถกตอง ปลอดภยและประหยด

๑๐. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรเกดคลนและบรรยำยสวนประกอบของคลน

คลนเกดจำกกำรสงผำนพลงงำนโดยอำศยตวกลำงและไมอำศยตวกลำง ในคลนกลพลงงำนจะถกถำยโอนผำนตวกลำงโดยอนภำคของตวกลำงไมเคลอนทไปกบคลน คลนทแผออกมำจำกแหลงก ำเนดคลนอยำงตอเนอง และมรปแบบทซ ำกน บรรยำยไดดวยควำมยำวคลน ควำมถ แอมพลจด

๑๑.อธบำยคลนแมเหลกไฟฟำและสเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟำจำกขอมลทรวบรวมได ๑๒. ตระหนกถงประโยชนและอนตรำยจำกคลนแมเหลกไฟฟำโดยน ำเสนอกำรใชประโยชนในดำน ตำง ๆ และอนตรำยจำกคลนแมเหลกไฟฟำในชวตประจ ำวน

คลนแมเหลกไฟฟำเปนคลนทไมอำศยตวกลำง ในกำรเคลอนท มควำมถตอเนองเปนชวงกวำงมำก เคลอนทในสญญำกำศดวยอตรำเรวเทำกน แตจะเคลอนทดวยอตรำเรวตำงกนในตวกลำงอน คลนแมเหลกไฟฟำแบงออกเปนชวงควำมถตำง ๆ เรยกวำ สเปกตรมของคลนแมเหลกไฟฟำ แตละชวงควำมถมชอเรยกตำงกน ไดแก คลนวทย ไมโครเวฟ อนฟรำเรด แสงทมองเหน อลตรำไวโอเลต รงสเอกซและรงสแกมมำ ซงสำมำรถน ำไปใชประโยชนได

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 75: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

เลเซอรเปนคลนแมเหลกไฟฟำทมควำมยำวคลนเดยวเปนล ำแสงขนำนและมควำมเขมสง น ำไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน ดำนกำรสอสำรมกำรใชเลเซอรส ำหรบสงสำรสนเทศผำนเสนใยน ำแสง โดยอำศยหลกกำรกำรสะทอนกลบหมดของแสง ดำนกำรแพทยใชในกำรผำตด

คลนแมเหลกไฟฟำนอกจำกจะสำมำรถน ำไปใชประโยชนแลว ยงมโทษตอมนษยดวย เชน ถำมนษยไดรบรงสอลตรำไวโอเลตมำกเกนไป อำจจะท ำใหเกดมะเรงผวหนง หรอถำไดรงสแกมมำซงเปนคลนแมเหลกไฟฟำทมพลงงำนสงและสำมำรถทะลผำนเซลลและอวยวะได อำจท ำลำยเนอเยอ หรออำจ ท ำใหเสยชวตไดเมอไดรบรงสแกมมำในปรมำณสง

๑๓. ออกแบบกำรทดลอง และด ำเนนกำรทดลองดวยวธทเหมำะสมในกำรอธบำย กฎกำรสะทอนของแสง ๑๔. เขยนแผนภำพกำรเคลอนทของแสง แสดงกำรเกดภำพจำกกระจกเงำ

เมอแสงตกกระทบวตถจะเกดกำรสะทอนซงเปนไปตำมกฎกำรสะทอนของแสง โดยรงสตกกระทบ เสนแนวฉำก รงสสะทอนอยในระนำบเดยวกน และมมตกกระทบเทำกบมมสะทอน ภำพจำกกระจกเงำเกดจำกรงสสะทอนตดกน หรอตอแนวรงสสะทอนใหตดกน โดยถำรงสสะทอนตดกนจรง จะเกดภำพจรง แตถำตอแนวรงสสะทอนใหไปตดกน จะเกดภำพเสมอน

๑๕. อธบำยกำรหกเหของแสงเมอผำนตวกลำงโปรงใสทแตกตำงกน และอธบำยกำรกระจำยแสงของแสงขำวเมอผำนปรซมจำกหลกฐำน เชงประจกษ ๑๖. เขยนแผนภำพกำรเคลอนทของแสงแสดงกำรเกดภำพจำกเลนสบำง

เมอแสงเดนทำงผำนตวกลำงโปรงใสทแตกตำงกน เชน อำกำศและน ำ อำกำศและแกว จะเกดกำรหกเห หรออำจเกดกำรสะทอนกลบหมดในตวกลำงทแสงตกกระทบ กำรหกเหของแสงผำนเลนสท ำใหเกดภำพทมชนดและขนำดตำง ๆ

แสงขำวประกอบดวยแสงสตำง ๆ เมอแสงขำวผำนปรซมจะเกดกำรกระจำยแสงเปนแสงสตำง ๆ เรยกวำ สเปกตรมของแสงขำว เมอเคลอนทในตวกลำงใด ๆ ทไมใชอำกำศ จะมอตรำเรวตำงกน จงมกำรหกเหตำงกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 76: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๗. อธบำยปรำกฏกำรณทเกยวกบแสง และกำรท ำงำนของทศนอปกรณจำกขอมล ทรวบรวมได ๑๘. เขยนแผนภำพกำรเคลอนทของแสง แสดงกำรเกดภำพของทศนอปกรณและเลนสตำ

กำรสะทอนและกำรหกเหของแสงน ำไปใชอธบำยปรำกฏกำรณทเกยวกบแสง เชน รง มรำจ และอธบำยกำรท ำงำนของทศนอปกรณ เชน แวนขยำย กระจกโคงจรำจร กลองโทรทรรศน กลองจลทรรศน และแวนสำยตำ

ในกำรมองวตถ เลนสตำจะถกปรบโฟกส เพอใหเกดภำพชดทจอตำ ควำมบกพรองทำงสำยตำ เชน สำยตำสนและสำยตำยำว เปนเพรำะต ำแหนงทเกดภำพไมไดอยทจอตำพอด จงตองใชเลนสในกำรแกไขเพอชวยใหมองเหนเหมอนคนสำยตำปกตโดยคนสำยตำสนใชเลนสเวำ สวนคนสำยตำยำวใชเลนสนน

๑๙. อธบำยผลของควำมสวำงทมตอดวงตำจำกขอมลทไดจำกกำรสบคน ๒๐. วดควำมสวำงของแสงโดยใชอปกรณวดควำมสวำงของแสง ๒๑. ตระหนกในคณคำของควำมรเรอง ควำมสวำงของแสงทมตอดวงตำโดยวเครำะหสถำนกำรณปญหำและเสนอแนะกำรจด ควำมสวำงใหเหมำะสมในกำรท ำกจกรรมตำง ๆ

ควำมสวำงของแสงมผลตอดวงตำมนษย กำรใชสำยตำในสภำพแวดลอมทมควำมสวำงไมเหมำะสมจะเปนอนตรำยตอดวงตำ เชน กำรดวตถในทม ควำมสวำงมำกหรอนอยเกนไป กำรจองดหนำจอภำพเปนเวลำนำน ควำมสวำงบนพนทรบแสงมหนวยเปนลกซ ควำมรเกยวกบควำมสวำงสำมำรถน ำมำใชจดควำมสวำงใหเหมำะสมกบกำรท ำกจกรรมตำง ๆ เชน กำรจดควำมสวำงทเหมำะสมส ำหรบกำรอำนหนงสอ

ม.๔ - - ม.๕ ๑. สบคนขอมลและอธบำยพลงงำนนวเคลยร

ฟชชนและฟวชนและควำมสมพนธระหวำงมวลกบพลงงำนทปลดปลอยออกมำจำกฟชชนและฟวชน

พลงงำนทปลดปลอยออกมำจำกฟชชน หรอฟวชนเรยกวำพลงงำนนวเคลยร โดยฟชชนเปนปฏกรยำ ทนวเคลยสทมมวลมำกแตกออกเปนนวเคลยสทมมวลนอยกวำ สวนฟวชนเปนปฏกรยำทนวเคลยสทมมวลนอยรวมตวกนเกดเปนนวเคลยสทมมวลมำกขน พลงงำนนวเคลยรทปลดปลอยออกมำจำกฟชชนและฟวชนมคำเปนไปตำมควำมสมพนธระหวำงมวลกบพลงงำน

๒. สบคนขอมลและอธบำยกำรเปลยนพลงงำนทดแทนเปนพลงงำนไฟฟำ รวมทงสบคนและอภปรำยเกยวกบเทคโนโลย ทน ำมำแกปญหำหรอตอบสนองควำมตองกำรทำงดำนพลงงำน

กำรน ำพลงงำนทดแทนมำใชเปนกำรแกปญหำ หรอตอบสนองควำมตองกำรดำนพลงงำน เชน กำรเปลยนพลงงำนนวเคลยรเปนพลงงำนไฟฟำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 77: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง โดยเนนดำนประสทธภำพและควำมคมคำดำนคำใชจำย

ในโรงไฟฟำนวเคลยร และกำรเปลยนพลงงำนแสงอำทตยเปนพลงงำนไฟฟำโดยเซลลสรยะ

เทคโนโลยตำง ๆ ทน ำมำแกปญหำ หรอตอบสนองควำมตองกำรทำงดำนพลงงำนเปนกำรน ำควำมรทกษะและกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรมำสรำงอปกรณ หรอผลตภณฑตำง ๆ ทชวยใหกำรใชพลงงำนมประสทธภำพยงขน

๓. สงเกตและอธบำยกำรสะทอน กำรหกเห กำรเลยวเบน และกำรรวมคลน

เมอคลนเคลอนทไปพบสงกดขวำง จะเกด กำรสะทอน เมอคลนเคลอนทผำนรอยตอระหวำงตวกลำงทตำงกน จะเกดกำรหกเห เมอคลนเคลอนทไปพบขอบสงกดขวำงจะเกดกำรเลยวเบน เมอคลนสองขบวนมำพบกนจะเกดกำรรวมคลนเกดรปรำงของคลนรวม หลงจำกคลนทงสองเคลอนทผำนพนกนแลวจะแยกกน โดยแตละคลนยงคงมรปรำงและทศทำงเดม

๔. สงเกตและอธบำย ควำมถธรรมชำต กำรสนพอง และผลทเกดขนจำกกำรสนพอง

เมอกระตนใหวตถสนแลวหยดกระตน วตถจะสนดวยควำมถทเรยกวำ ควำมถธรรมชำต ถำมแรงกระตนวตถทก ำลงสนดวยควำมถของกำรออกแรงตรงกบควำมถธรรมชำตของวตถนน จะท ำใหวตถสนดวยแอมพลจดมำกขน เรยกวำ กำรสนพอง เชน กำรสนพองของอำคำรสง กำรสนพองของสะพำน กำรสนพองของเสยงในเครองดนตรประเภทเปำ

๕. สงเกตและอธบำยกำรสะทอน กำรหกเห กำรเลยวเบน และกำรรวมคลนของคลนเสยง

เสยงมกำรสะทอน กำรหกเห กำรเลยวเบนและกำรรวมคลนเชนเดยวกบคลนอน ๆ

๖. สบคนขอมลและอธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมเขมเสยงกบระดบเสยงและผลของควำมถกบระดบเสยงทมตอกำรไดยนเสยง

ควำมถของคลนเสยงเปนปรมำณทใชบอกเสยงสงเสยงต ำโดยควำมถทคนไดยนมคำอยระหวำง ๒๐-๒๐,๐๐๐ เฮรตซ ระดบเสยงเปนปรมำณทใชบอกควำมดงของเสยงซงขนกบควำมเขมเสยง โดย ควำมเขมเสยงเปนพลงงำนเสยงทตกตงฉำกบนพนทหนงหนวยในหนงหนวยเวลำเสยงทมควำมดง มำกเกนไปเปนอนตรำยตอห

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 78: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๗. สงเกตและอธบำยกำรเกดเสยงสะทอนกลบ บต ดอปเพลอร และกำรสนพองของเสยง

เมอเสยงจำกแหลงก ำเนดเดนทำงไปกระทบวตถแลวสะทอนกลบมำยงผฟง ถำผฟงไดยนเสยง ทออกจำกแหลงก ำเนดและเสยงทสะทอนกลบมำ แยกจำกกน เสยงทไดยนนเปนเสยงสะทอนกลบ

เมอคลนเสยงสองขบวนทมควำมถใกลเคยงกน มำรวมกนจะเกดบต

เมอแหลงก ำเนดเสยงเคลอนท ผฟงเคลอนท หรอทงแหลงก ำเนดและผฟงเคลอนท ผฟงจะไดยนเสยงทมควำมถเปลยนไป เรยกวำ ปรำกฎกำรณดอปเพลอร

ถำอำกำศในทอถกกระตนดวยคลนเสยงทมควำมถเทำกบควำมถธรรมชำตของอำกำศในทอนน จะเกดกำรสนพองของเสยง

๘. สบคนขอมลและยกตวอยำงกำรน ำควำมรเกยวกบเสยงไปใชประโยชนในชวตประจ ำวน

ควำมรเกยวกบเสยงน ำไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน คลนเหนอเสยงหรออลตรำซำวนด ใชในทำงกำรแพทย บตของเสยงในกำรปรบเทยบเสยงของเครองดนตร กำรสนพองของเสยงใชในกำรออกแบบเครองดนตรและอธบำยกำรเปลงเสยงของมนษย

๙. สงเกตและอธบำยกำรมองเหนสของวตถและควำมผดปกตในกำรมองเหนส

เมอแสงตกกระทบวตถ วตถจะดดกลนแสงสบำงส โดยขนกบสำรสบนผววตถ และสะทอนแสงสทเหลอออกมำ ท ำใหมองเหนวตถเปนสตำง ๆ ขนกบแสงสทสะทอนออกมำ ควำมผดปกตในกำรมองเหนส หรอ กำรบอดสเกดจำกควำมบกพรองของเซลลรปกรวยบนจอตำ

๑๐. สงเกตและอธบำยกำรท ำงำนของแผนกรองแสงส กำรผสมแสงส กำรผสมสำรส และกำรน ำไปใชประโยชนในชวตประจ ำวน

แผนกรองแสงสยอมใหแสงสบำงสผำนออกไปได และกนบำงแสงส

กำรผสมแสงสท ำใหไดแสงสทหลำกหลำย เปลยนไปจำกเดม ถำน ำแสงสปฐมภมในสดสวน ทเหมำะสมมำผสมกนจะไดแสงขำว

กำรผสมสำรสท ำใหไดสำรสทหลำกหลำย เปลยนไปจำกเดม ถำน ำสำรสปฐมภมในปรมำณ ทเทำกนมำผสมกนจะไดสำรสผสมเปนสด ำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 79: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรผสมแสงสและกำรผสมสำรสสำมำรถน ำไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน ดำนศลปะ ดำนกำรแสดง

๑๑. สบคนขอมลและอธบำยคลนแมเหลกไฟฟำสวนประกอบคลนแมเหลกไฟฟำ และหลกกำรท ำงำนของอปกรณบำงชนดทอำศย คลนแมเหลกไฟฟำ

คลนแมเหลกไฟฟำประกอบดวยสนำมแมเหลกและสนำมไฟฟำทเปลยนแปลงตลอดเวลำ โดยสนำมทงสองมทศทำงตงฉำกกน และตงฉำกกบทศทำง กำรเคลอนทของคลน

อปกรณบำงชนดท ำงำนโดยอำศยคลนแมเหลก ไฟฟำ เชน เครองควบคมระยะไกล เครองถำยภำพเอกซเรยคอมพวเตอร และเครองถำยภำพกำรสนพองแมเหลก

๑๒. สบคนขอมลและอธบำยกำรสอสำร โดยอำศยคลนแมเหลกไฟฟำในกำรสงผำนสำรสนเทศและเปรยบเทยบกำรสอสำร ดวยสญญำณแอนะลอกกบสญญำณดจทล

ในกำรสอสำรโดยอำศยคลนแมเหลกไฟฟำ เพอสงผำนสำรสนเทศจำกทหนงไปอกทหนง สำรสนเทศจะถกแปลงใหอยในรปสญญำณ ส ำหรบสงไปยงปลำยทำงซงจะมกำรแปลงสญญำณกลบมำเปนสำรสนเทศทเหมอนเดม

สญญำณทใชในกำรสอสำรมสองชนดคอ แอนะลอกและดจทล กำรสงผำนสำรสนเทศ ดวยสญญำณดจทลสำมำรถสงผำนได โดยมควำมผดพลำดนอยกวำสญญำณแอนะลอก

ม.๖ - - หมายเหต: มำตรฐำน ว ๒.๑ – ว ๒.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ ถงระดบชนมธยมศกษำปท ๓ และผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทไมเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 80: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๘

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต

และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. ระบดำวทปรำกฏบนทองฟำในเวลำกลำงวน

และกลำงคนจำกขอมลทรวบรวมได ๒. อธบำยสำเหตทมองไมเหนดำวสวนใหญ ในเวลำกลำงวนจำกหลกฐำนเชงประจกษ

บนทองฟำมดวงอำทตย ดวงจนทร และดำว ซงในเวลำกลำงวนจะมองเหนดวงอำทตยและอำจมองเหนดวงจนทรบำงเวลำในบำงวน แตไมสำมำรถมองเหนดำว

ในเวลำกลำงวนมองไมเหนดำวสวนใหญเนองจำกแสงอำทตยสวำงกวำจงกลบแสงของดำว สวนในเวลำกลำงคนจะมองเหนดำวและมองเหนดวงจนทร เกอบทกคน

ป.๒ - - ป.๓ ๑. อธบำยแบบรปเสนทำงกำรขนและตก

ของดวงอำทตยโดยใชหลกฐำนเชงประจกษ ๒. อธบำยสำเหตกำรเกดปรำกฏกำรณกำรขนและตกของดวงอำทตย กำรเกดกลำงวนกลำงคน และกำรก ำหนดทศ โดยใชแบบจ ำลอง ๓. ตระหนกถงควำมส ำคญของดวงอำทตย โดยบรรยำยประโยชนของดวงอำทตยตอสงมชวต

คนบนโลกมองเหนดวงอำทตยปรำกฏขนทำงดำนหนงและตกทำงอกดำนหนงทกวน หมนเวยนเปนแบบรปซ ำ ๆ

โลกกลมและหมนรอบตวเองขณะโคจรรอบดวงอำทตย ท ำใหบรเวณของโลกไดรบแสงอำทตยไมพรอมกน โลกดำนทไดรบแสงจำกดวงอำทตยจะเปนกลำงวน สวนดำนตรงขำมทไมไดรบแสงจะเปนกลำงคน นอกจำกนคนบนโลกจะมองเหนดวงอำทตยปรำกฏขนทำงดำนหนงซงก ำหนดใหเปนทศตะวนออก และมองเหนดวงอำทตยตกทำงอกดำนหนง ซงก ำหนดใหเปนทศตะวนตก และเมอใหดำนขวำมออยทำงทศตะวนออก ดำนซำยมออยทำงทศตะวนตก ดำนหนำจะเปนทศเหนอ และดำนหลงจะเปนทศใต

ในเวลำกลำงวนโลกจะไดรบพลงงำนแสงและพลงงำนควำมรอนจำกดวงอำทตย ท ำใหสงมชวตด ำรงชวตอยได

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 81: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๗๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๔ ๑. อธบำยแบบรปเสนทำงกำรขนและตก

ของดวงจนทร โดยใชหลกฐำนเชงประจกษ

ดวงจนทรเปนบรวำรของโลก โดยดวงจนทรหมนรอบตวเองขณะโคจรรอบโลก ขณะทโลกกหมน รอบตวเองดวยเชนกน กำรหมนรอบตวเองของโลกจำกทศตะวนตกไปทศตะวนออกในทศทำงทวนเขมนำฬกำเมอมองจำกขวโลกเหนอ ท ำใหมองเหน ดวงจนทรปรำกฏขนทำงดำนทศตะวนออกและตกทำงดำนทศตะวนตกหมนเวยนเปนแบบรปซ ำ ๆ

๒. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยแบบรป กำรเปลยนแปลงรปรำงปรำกฏของดวงจนทร และพยำกรณรปรำงปรำกฏของดวงจนทร

ดวงจนทรเปนวตถทเปนทรงกลม แตรปรำงของดวงจนทรทมองเหนหรอรปรำงปรำกฏของดวงจนทรบนทองฟำแตกตำงกนไปในแตละวน โดยในแตละวนดวงจนทรจะมรปรำงปรำกฏเปนเสยวทมขนำดเพมขนอยำงตอเนองจนเตมดวง จำกนนรปรำงปรำกฏของดวงจนทรจะแหวงและมขนำดลดลง อยำงตอเนองจนมองไมเหนดวงจนทร จำกนนรปรำงปรำกฏของดวงจนทรจะเปนเสยวใหญขนจนเตมดวงอกครง กำรเปลยนแปลงเชนนเปนแบบรปซ ำกน ทกเดอน

๓. สรำงแบบจ ำลองแสดงองคประกอบของระบบสรยะ และอธบำยเปรยบเทยบคำบ กำรโคจรของดำวเครำะหตำง ๆ จำกแบบจ ำลอง

ระบบสรยะเปนระบบทมดวงอำทตยเปนศนยกลำงและมบรวำรประกอบดวย ดำวเครำะหแปดดวงและบรวำร ซงดำวเครำะหแตละดวงมขนำดและระยะหำงจำกดวงอำทตยแตกตำงกน และยงประกอบดวย ดำวเครำะหแคระ ดำวเครำะหนอย ดำวหำง และวตถขนำดเลกอน ๆ โคจรอยรอบดวงอำทตย วตถขนำดเลกอน ๆ เมอเขำมำในชนบรรยำกำศเนองจำกแรงโนมถวงของโลก ท ำใหเกดเปนดำวตกหรอผพงไตและอกกำบำต

ป.๕ ๑. เปรยบเทยบควำมแตกตำงของดำวเครำะหและดำวฤกษจำกแบบจ ำลอง

ดำวทมองเหนบนทองฟำอยในอวกำศซงเปนบรเวณทอยนอกบรรยำกำศของโลกมทงดำวฤกษและดำวเครำะห ดำวฤกษเปนแหลงก ำเนดแสงจงสำมำรถมองเหนได สวนดำวเครำะห ไมใชแหลงก ำเนดแสง แตสำมำรถมองเหนไดเนองจำกแสงจำกดวงอำทตยตกกระทบดำวเครำะหแลวสะทอนเขำสตำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 82: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. ใชแผนทดำวระบต ำแหนงและเสนทำง

กำรขนและตกของกลมดำวฤกษบนทองฟำ และอธบำยแบบรปเสนทำงกำรขนและตก ของกลมดำวฤกษบนทองฟำในรอบป

กำรมองเหนกลมดำวฤกษมรปรำงตำง ๆ เกดจำกจนตนำกำรของผสงเกต กลมดำวฤกษตำง ๆ ทปรำกฏในทองฟำแตละกลมมดำวฤกษแตละดวงเรยงกนทต ำแหนงคงท และมเสนทำงกำรขนและตกตำมเสนทำงเดมทกคน ซงจะปรำกฏต ำแหนงเดมกำรสงเกตต ำแหนงและกำรขนและตกของดำวฤกษและกลมดำวฤกษสำมำรถท ำไดโดยใชแผนทดำว ซงระบมมทศและมมเงยทกลมดำวนนปรำกฏ ผสงเกตสำมำรถใชมอในกำรประมำณคำของมมเงยเมอสงเกตดำวในทองฟำ

ป.๖ ๑. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรเกด และเปรยบเทยบปรำกฏกำรณสรยปรำคำ และจนทรปรำคำ

เมอโลกและดวงจนทร โคจรมำอยในแนวเสนตรงเดยวกนกบดวงอำทตยในระยะทำงทเหมำะสม ท ำใหดวงจนทรบงดวงอำทตย เงำของดวงจนทรทอดมำยงโลก ผสงเกตทอยบรเวณเงำจะมองเหน ดวงอำทตยมดไป เกดปรำกฏกำรณสรยปรำคำ ซงมทงสรยปรำคำเตมดวง สรยปรำคำบำงสวน และสรยปรำคำวงแหวน

หำกดวงจนทรและโลกโคจรมำอยในแนวเสนตรงเดยวกนกบดวงอำทตย แลวดวงจนทรเคลอนทผำนเงำของโลก จะมองเหนดวงจนทรมดไป เกดปรำกฏกำรณจนทรปรำคำ ซงมทงจนทรปรำคำเตมดวง และจนทรปรำคำบำงสวน

๒. อธบำยพฒนำกำรของเทคโนโลยอวกำศ และยกตวอยำงกำรน ำเทคโนโลยอวกำศมำใชประโยชนในชวตประจ ำวน จำกขอมลทรวบรวมได

เทคโนโลยอวกำศเรมจำกควำมตองกำรของมนษยในกำรส ำรวจวตถทองฟำโดยใชตำเปลำ กลอง-โทรทรรศน และไดพฒนำไปสกำรขนสงเพอส ำรวจอวกำศดวยจรวดและยำนขนสงอวกำศ และยงคงพฒนำอยำงตอเนอง ปจจบนมกำรน ำเทคโนโลยอวกำศบำงประเภทมำประยกตใชในชวตประจ ำวน เชน กำรใชดำวเทยมเพอกำรสอสำร กำรพยำกรณอำกำศ หรอกำรส ำรวจทรพยำกรธรรมชำต กำรใชอปกรณวดชพจรและกำรเตนของหวใจ หมวกนรภย ชดกฬำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 83: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๑ - - ม.๒ - - ม.๓ ๑. อธบำยกำรโคจรของดำวเครำะหรอบดวง

อำทตยดวยแรงโนมถวงจำกสมกำร F=(Gm1m2) / r2

ในระบบสรยะมดวงอำทตยเปนศนยกลำงโดยมดำวเครำะหและบรวำร ดำวเครำะหแคระ ดำวเครำะหนอย ดำวหำง และอน ๆ เชน วตถคอยเปอร โคจรอยโดยรอบ ซงดำวเครำะห และวตถเหลำนโคจรรอบดวงอำทตยดวยแรงโนมถวง แรงโนมถวงเปนแรงดงดดระหวำงวตถสองวตถ โดยเปนสดสวนกบผลคณของมวลทงสอง และเปนสดสวนผกผนกบก ำลงสองของระยะทำงระหวำงวตถทงสอง แสดงไดโดยสมกำร F=(Gm1m2) / r2 เมอ F แทนควำมโนมถวงระหวำงมวลทงสอง G แทนคำนจโนมถวงสำกล m1 แทนมวลของวตถแรก m2 แทนมวลของวตถทสอง และ r แทนระยะหำงระหวำงวตถทงสอง

๒. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรเกดฤด และกำรเคลอนทปรำกฏของดวงอำทตย

กำรทโลกโคจรรอบดวงอำทตยในลกษณะทแกนโลกเอยงกบแนวตงฉำกของระนำบทำงโคจร ท ำให สวนตำง ๆ บนโลกไดรบปรมำณแสงจำกดวงอำทตยแตกตำงกนในรอบป เกดเปนฤด กลำงวนกลำงคนยำวไมเทำกน และต ำแหนงกำรขนและตกของดวงอำทตยทขอบฟำและเสนทำงกำรขนและตกของดวงอำทตยเปลยนไปในรอบป ซงสงผลตอกำรด ำรงชวต

๓. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรเกดขำงขนขำงแรม กำรเปลยนแปลงเวลำกำรขนและตกของดวงจนทร และกำรเกดน ำขนน ำลง

ดวงจนทรโคจรรอบโลก โลกและดวงจนทรโคจรรอบดวงอำทตย ดวงจนทรรบแสงจำกดวงอำทตย ครงดวงตลอดเวลำ เมอดวงจนทรโคจรรอบโลกไดหนสวนสวำงมำยงโลกแตกตำงกน จงท ำใหคนบนโลกสงเกตสวนสวำงของดวงจนทรแตกตำงไปในแตละวนเกดเปนขำงขนขำงแรม

ดวงจนทรโคจรรอบโลกในทศทำงเดยวกนกบทโลกหมนรอบตวเอง จงท ำใหเหนดวงจนทรขนชำไปประมำณวนละ ๕๐ นำท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 84: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

แรงโนมถวงทดวงจนทร ดวงอำทตยกระท ำตอโลกท ำใหเกดปรำกฏกำรณน ำขน น ำลง ซงสงผลตอสงแวดลอมและสงมชวตบนโลก วนทน ำมระดบ กำรขนสงสดและลงต ำสดเรยกวนน ำเกด สวนวนทระดบน ำมกำรขนและลงนอยเรยก วนน ำตำย โดย วนน ำเกดน ำตำยมควำมสมพนธกบขำงขนขำงแรม

๔. อธบำยกำรใชประโยชนของเทคโนโลยอวกำศ และยกตวอยำงควำมกำวหนำของโครงกำรส ำรวจอวกำศ จำกขอมลทรวบรวมได

เทคโนโลยอวกำศไดมบทบำทตอกำรด ำรงชวตของมนษยในปจจบนมำกมำย มนษยไดใชประโยชนจำกเทคโนโลยอวกำศ เชนระบบน ำทำงดวยดำวเทยม (GNSS) กำรตดตำมพำย สถำนกำรณไฟปำ ดำวเทยมชวยภยแลง กำรตรวจครำบน ำมนในทะเล

โครงกำรส ำรวจอวกำศตำง ๆ ไดพฒนำเพมพนควำมรควำมเขำใจตอโลก ระบบสรยะและเอกภพมำกขนเปนล ำดบ ตวอยำงโครงกำรส ำรวจอวกำศ เชน กำรส ำรวจสงมชวตนอกโลก กำรส ำรวจดำวเครำะหนอกระบบสรยะ กำรส ำรวจดำวองคำร และบรวำรอนของดวงอำทตย

ม.๔ - - ม.๕ - - ม.๖ ๑. อธบำยกำรก ำเนดและกำรเปลยนแปลง

พลงงำน สสำร ขนำด อณหภมของเอกภพหลงเกดบกแบงในชวงเวลำตำง ๆ ตำมววฒนำกำรของเอกภพ

ทฤษฎก ำเนดเอกภพทยอมรบในปจจบน คอ ทฤษฎบกแบง ระบวำเอกภพเรมตนจำก บกแบง ทเอกภพมขนำดเลกมำก และมอณหภมสงมำก ซงเปนจดเรมตนของเวลำและววฒนำกำรของเอกภพ โดยหลงเกดบกแบงเอกภพเกดกำรขยำยตวอยำงรวดเรว มอณหภมลดลง มสสำรคงอยในรปอนภำคและปฏยำนภำคหลำยชนด และมววฒนำกำรตอเนองจนถงปจจบน ซงมเนบวลำ กำแลกซ ดำวฤกษ และระบบสรยะเปนสมำชกบำงสวนของเอกภพ

๒. อธบำยหลกฐำนทสนบสนนทฤษฎบกแบง จำกควำมสมพนธระหวำงควำมเรวกบระยะทำงของกำแลกซ รวมทงขอมลกำรคนพบไมโครเวฟพนหลงจำกอวกำศ

หลกฐำนส ำคญทสนบสนนทฤษฎบกแบง คอ กำรขยำยตวของเอกภพ ซงอธบำยดวย กฎฮบเบล โดยใชควำมสมพนธระหวำงควำมเรวและระยะทำงของกำแลกซทเคลอนทหำงออกจำกโลก และ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 85: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง หลกฐำนอกประกำร คอ กำรคนพบไมโครเวฟ พนหลงทกระจำยตวอยำงสม ำเสมอทกทศทำงและสอดคลองกบอณหภมเฉลยของอวกำศ มคำประมำณ ๒.๗๓ เคลวน

๓. อธบำยโครงสรำงและองคประกอบของกำแลกซทำงชำงเผอก และระบต ำแหนง ของระบบสรยะพรอมอธบำยเชอมโยงกบ กำรสงเกตเหนทำงชำงเผอกของคนบนโลก

กำแลกซ ประกอบดวย ดำวฤกษจ ำนวนหลำยแสนลำนดวง ซงอยกนเปนระบบของดำวฤกษ นอกจำกนยงประกอบดวยเทหฟำอน เชน เนบวลำ และสสำรระหวำงดำว โดยองคประกอบตำง ๆ ภำยในของกำแลกซอยรวมกนดวยแรงโนมถวง

กำแลกซมรปรำงแตกตำงกน โดยระบบสรยะ อยในกำแลกซทำงชำงเผอกซงเปนกำแลกซกงหนแบบมคำน มโครงสรำง คอ นวเคลยส จำน และฮำโล ดำวฤกษจ ำนวนมำกอยในบรเวณนวเคลยสและจำน โดยมระบบสรยะอยหำงจำกจดศนยกลำงของกำแลกซทำงชำงเผอก ประมำณ ๓๐,๐๐๐ ปแสง ซงทำงชำงเผอกทสงเกตเหนในทองฟำเปนบรเวณหนงของกำแลกซทำงชำงเผอกในมมมองของคนบนโลก แถบฝำสขำวจำง ๆ ของทำงชำงเผอกคอดำวฤกษ ทอยอยำงหนำแนนในกำแลกซทำงชำงเผอก

๔. อธบำยกระบวนกำรเกดดำวฤกษ โดยแสดงกำรเปลยนแปลงควำมดน อณหภม ขนำด จำกดำวฤกษกอนเกดจนเปนดำวฤกษ

ดำวฤกษสวนใหญอยรวมกนเปนระบบดำวฤกษ คอ ดำวฤกษทอยรวมกนตงแต ๒ ดวงขนไป ดำวฤกษ เปนกอนแกสรอนขนำดใหญ เกดจำกกำรยบตวของกลมสสำรในเนบวลำภำยใตแรงโนมถวง ท ำใหบำงสวนของเนบวลำมขนำดเลกลง ควำมดนและอณหภมเพมขน เกดเปนดำวฤกษกอนเกด เมออณหภมทแกนสงขนจนเกดปฏกรยำเทอรโมนวเคลยร ดำวฤกษ กอนเกดจะกลำยเปนดำวฤกษ ดำวฤกษอยในสภำพสมดลระหวำงแรงดนกบแรงโนมถวงซงเรยกวำสมดลอทกสถต จงท ำใหดำวฤกษมเสถยรภำพและปลดปลอยพลงงำนเปนเวลำนำน ตลอดชวงชวตของดำวฤกษ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 86: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ปฏกรยำเทอรโมนวเคลยร เปนปฏกรยำหลกของกระบวนกำรสรำงพลงงำนของดำวฤกษทแกนของดำวฤกษ ท ำใหเกดกำรหลอมนวเคลยสของไฮโดรเจนเปนนวเคลยสฮเลยมแลวกอใหเกดพลงงำนอยำงตอเนอง

๕. ระบปจจยทสงผลตอควำมสองสวำงของ ดำวฤกษ และอธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมสองสวำงกบโชตมำตรของดำวฤกษ

ควำมสองสวำงของดำวฤกษเปนพลงงำนจำก ดำวฤกษทปลดปลอยออกมำในเวลำ ๑ วนำทตอหนวยพนท ณ ต ำแหนงของผสงเกต แตเนองจำกตำของมนษยไมตอบสนองตอกำรเปลยนแปลง ควำมสองสวำงทมคำนอย ๆ จงก ำหนดคำ กำรเปรยบเทยบควำมสองสวำงของดำวฤกษดวยคำโชตมำตร ซงเปนกำรแสดงระดบควำมสองสวำงของดำวฤกษ ณ ต ำแหนงของผสงเกต

๖. อธบำยควำมสมพนธระหวำงส อณหภมผว และสเปกตรมของดำวฤกษ

สของดำวฤกษสมพนธกบอณหภมผว และสเปกตรมของดำวฤกษ ซงนกดำรำศำสตรใชสเปกตรมในกำรจ ำแนกชนดของดำวฤกษ

๗. อธบำยล ำดบววฒนำกำรทสมพนธกบมวลตงตน และวเครำะหกำรเปลยนแปลงสมบตบำงประกำรของดำวฤกษ

มวลของดำวฤกษขนอยกบมวลของดำวฤกษ กอนเกด ดำวฤกษทมมวลมำกจะผลตและใชพลงงำนมำก จงมอำยสนกวำดำวฤกษทมมวลนอย - ดำวฤกษมกำรววฒนำกำรทแตกตำงกน กำรววฒนำกำรและจดจบของดำวฤกษขนอยกบมวลตงตนของดำวฤกษ สวนใหญเทยบกบจ ำนวนเทำของมวลดวงอำทตย

๘. อธบำยกระบวนกำรเกดระบบสรยะ และกำรแบงเขตบรวำรของดวงอำทตย และลกษณะของดำวเครำะหทเออตอกำรด ำรงชวต

ระบบสรยะเกดจำกกำรรวมตวกนของกลมฝนและแกสทเรยกวำ เนบวลำสรยะ โดยฝนและแกสประมำณรอยละ ๙๙.๘ ของมวล ไดรวมตวเปนดวงอำทตยซงเปนกอนแกสรอน หรอ พลำสมำ สสำร สวนทเหลอรวมตวเปนดำวเครำะหและบรวำรอน ๆ ของดวงอำทตย ดงนนจงแบงเขตบรวำรของ ดวงอำทตยตำมลกษณะกำรเกดและองคประกอบไดแก ดำวเครำะหชนใน ดำวเครำะหนอย ดำวเครำะหชนนอก และดงดำวหำง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 87: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

โลกเปนดำวเครำะหในระบบสรยะทมสงมชวต เพรำะโคจรรอบดวงอำทตยในระยะทำงทเหมำะสม อยในเขตทเออตอกำรมสงมชวต มอณหภมเหมำะสมและสำมำรถเกดน ำทง ๓ สถำนะ ปจจบนมกำรคนพบดำวเครำะหทอยนอกระบบสรยะจ ำนวนมำก และมดำวเครำะหบำงดวงทอยในเขตทเออตอกำรมสงมชวตคลำยโลก

๙. อธบำยโครงสรำงของดวงอำทตย กำรเกดลมสรยะ พำยสรยะ และสบคนขอมล วเครำะห น ำเสนอปรำกฏกำรณหรอเหตกำรณทเกยวของกบผลของลมสรยะ และพำยสรยะทมตอโลกรวมทงประเทศไทย

ดวงอำทตยมโครงสรำงภำยในแบงเปน แกน เขตกำรแผรงส และเขตกำรพำควำมรอน และมชนบรรยำกำศอยเหนอ เขตพำควำมรอน ซงแบงเปน ๓ ชน คอ ชนโฟโตสเฟยร ชนโครโมสเฟยร และ คอโรนำ ในชนบรรยำกำศของดวงอำทตยมปรำกฏกำรณส ำคญ เชน จดมดดวงอำทตย กำรลกจำ ทท ำใหเกดลมสรยะ และพำยสรยะ ซงสงผลตอโลก

ลมสรยะ เกดจำกกำรแพรกระจำยของอนภำคจำกชนคอโรนำออกสอวกำศตลอดเวลำ อนภำคทหลดออกสอวกำศเปนอนภำคทมประจ ลมสรยะสงผล ท ำใหเกดหำงของดำวหำงทเรองแสงและชไปทำง ทศตรงกนขำมกบดวงอำทตย และเกดปรำกฏกำรณแสงเหนอ แสงใต

พำยสรยะ เกดจำกกำรปลดปลอยอนภำคมประจพลงงำนสงจ ำนวนมหำศำล มกเกดบอยครงในชวงทมกำรลกจำ และในชวงทมจดมดดวงอำทตยจ ำนวนมำก และในบำงครงมกำรพนกอนมวลคอโรนำ พำยสรยะอำจสงผลตอสนำมแมเหลกโลก จงอำจรบกวนระบบกำรสงกระแสไฟฟำและกำรสอสำร รวมทงอำจสงผลตอวงจรอเลกทรอนกสของดำวเทยม นอกจำกนน มกท ำใหเกดปรำกฏกำรณแสงเหนอ แสงใตทสงเกตไดชดเจน

๑๐. สบคนขอมล อธบำยกำรส ำรวจอวกำศ โดยใชกลองโทรทรรศนในชวงควำมยำวคลน ตำง ๆ ดำวเทยม ยำนอวกำศ สถำนอวกำศ

มนษยใชเทคโนโลยอวกำศในกำรศกษำเพอขยำยขอบเขตควำมรดำนวทยำศำสตร และในขณะเดยวกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 88: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง และน ำเสนอแนวคดกำรน ำควำมรทำงดำนเทคโนโลยอวกำศมำประยกตใช ในชวตประจ ำวนหรอในอนำคต

มนษยไดน ำเทคโนโลยอวกำศมำใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน วสดศำสตร อำหำร กำรแพทย

นกวทยำศำสตรไดสรำงกลองโทรทรรศนเพอศกษำแหลงก ำเนดของรงสหรออนภำคในอวกำศ ในชวงควำมยำวคลนตำง ๆ ไดแก คลนวทย ไมโครเวฟ อนฟรำเรด แสง อลตรำไวโอเลต และรงสเอกซ

ยำนอวกำศ คอ ยำนพำหนะทน ำมนษย หรออปกรณทำงดำรำศำสตรขนไปสอวกำศ เพอส ำรวจหรอเดนทำงไปยงดำวดวงอน สวนสถำนอวกำศ คอ หองปฏบตกำรลอยฟำ ทโคจรรอบโลก ใชในกำรศกษำวจยทำงวทยำศำสตรในสำขำตำง ๆ ในสภำพไรน ำหนก

ดำวเทยม คออปกรณทใชในกำรส ำรวจวตถทองฟำและน ำมำประยกตใชในดำนตำง ๆ เชน กำรสอสำรโทรคมนำคม กำรระบต ำแหนงบนโลก กำรส ำรวจทรพยำกรธรรมชำต อตนยมวทยำ โดยดำวเทยมมหลำยประเภทสำมำรถแบงไดตำมเกณฑวงโคจรและ กำรใชงำน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 89: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๗

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบ และความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก และบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลก รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. อธบำยลกษณะภำยนอกของหน

จำกลกษณะเฉพำะตวทสงเกตได หนทอยในธรรมชำตมลกษณะภำยนอกเฉพำะตว ทสงเกตได เชน ส ลวดลำย น ำหนก ควำมแขง และเนอหน

ป.๒ ๑. ระบสวนประกอบของดน และจ ำแนกชนดของดนโดยใชลกษณะเนอดนและกำรจบตวเปนเกณฑ ๒. อธบำยกำรใชประโยชนจำกดน จำกขอมล ทรวบรวมได

ดนประกอบดวยเศษหน ซำกพชซำกสตวผสมอยในเนอดน มอำกำศและน ำแทรกอยตำมชองวำง ในเนอดน ดนจ ำแนกเปน ดนรวน ดนเหนยว และ ดนทรำย ตำมลกษณะเนอดนและกำรจบตวของดนซงมผลตอกำรอมน ำทแตกตำงกน

ดนแตละชนดน ำไปใชประโยชนไดแตกตำงกน ตำมลกษณะและสมบตของดน

ป.๓ ๑. ระบสวนประกอบของอำกำศ บรรยำยควำมส ำคญของอำกำศ และผลกระทบของมลพษทำงอำกำศตอสงมชวต จำกขอมล ทรวบรวมได ๒. ตระหนกถงควำมส ำคญของอำกำศ โดยน ำเสนอแนวทำงกำรปฏบตตนในกำรลด กำรเกดมลพษทำงอำกำศ

อำกำศโดยทวไปไมมส ไมมกลน ประกอบดวย แกสไนโตรเจน แกสออกซเจน แกสคำรบอนไดออกไซด แกสอน ๆ รวมทงไอน ำ และ ฝนละออง อำกำศมควำมส ำคญตอสงมชวต หำกสวนประกอบของอำกำศไมเหมำะสม เนองจำกมแกสบำงชนดหรอฝนละอองในปรมำณมำก อำจเปนอนตรำยตอสงมชวตชนดตำง ๆ จดเปนมลพษ ทำงอำกำศ

แนวทำงกำรปฏบตตนเพอลดกำรปลอยมลพษทำงอำกำศ เชน ใชพำหนะรวมกน หรอเลอกใชเทคโนโลยทลดมลพษทำงอำกำศ

๓. อธบำยกำรเกดลมจำกหลกฐำนเชงประจกษ ลม คออำกำศทเคลอนท เกดจำกควำมแตกตำงกนของอณหภมอำกำศบรเวณทอยใกลกน โดยอำกำศบรเวณทมอณหภมสงจะลอยตวสงขน และอำกำศบรเวณทมอณหภมต ำกวำจะเคลอนเขำไปแทนท

๔. บรรยำยประโยชนและโทษของลม จำกขอมลทรวบรวมได

ลมสำมำรถน ำมำใชเปนแหลงพลงงำนทดแทน ในกำรผลตไฟฟำ และน ำไปใชประโยชน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 90: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ในกำรท ำกจกรรมตำง ๆ ของมนษย หำกลมเคลอนทดวยควำมเรวสงอำจท ำใหเกดอนตรำยและควำมเสยหำยตอชวตและทรพยสนได

ป.๔ - - ป.๕ ๑. เปรยบเทยบปรมำณน ำในแตละแหลง

และระบปรมำณน ำทมนษยสำมำรถน ำมำใชประโยชนได จำกขอมลทรวบรวมได

โลกมทงน ำจดและน ำเคมซงอยในแหลงน ำตำง ๆ ทมทงแหลงน ำผวดน เชน ทะเล มหำสมทร บง แมน ำ และแหลงน ำใตดน เชน น ำในดน และน ำบำดำล น ำทงหมดของโลกแบงเปนน ำเคมประมำณรอยละ ๙๗.๕ ซงอยในมหำสมทรและแหลงน ำอน ๆ และทเหลออกประมำณรอยละ ๒.๕ เปนน ำจด ถำเรยงล ำดบปรมำณน ำจดจำกมำกไปนอยจะอยท ธำรน ำแขงและพดน ำแขง น ำใตดน ชนดนเยอกแขงคงตวและน ำแขงใตดน ทะเลสำบ ควำมชนในดน ควำมชนในบรรยำกำศ บง แมน ำ และน ำในสงมชวต

๒. ตระหนกถงคณคำของน ำโดยน ำเสนอแนวทำง กำรใชน ำอยำงประหยดและกำรอนรกษน ำ

น ำจดทมนษยน ำมำใชไดมปรมำณนอยมำก จงควรใชน ำอยำงประหยดและรวมกนอนรกษน ำ

๓. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรหมนเวยน ของน ำในวฏจกรน ำ

วฏจกรน ำ เปนกำรหมนเวยนของน ำทมแบบรป ซ ำเดม และตอเนองระหวำงน ำในบรรยำกำศ น ำผวดน และน ำใตดน โดยพฤตกรรมกำรด ำรงชวตของพชและสตวสงผลตอวฏจกรน ำ

๔. เปรยบเทยบกระบวนกำรเกดเมฆ หมอก น ำคำง และน ำคำงแขง จำกแบบจ ำลอง

ไอน ำในอำกำศจะควบแนนเปนละอองน ำเลก ๆ โดยมละอองลอย เชน เกลอ ฝนละออง เกสรดอกไม เปนอนภำคแกนกลำง เมอละอองน ำจ ำนวนมำกเกำะกลมรวมกนลอยอยสงจำกพนดนมำก เรยกวำ เมฆ แตละอองน ำทเกำะกลมรวมกนอยใกลพนดน เรยกวำ หมอก สวนไอน ำทควบแนนเปนละอองน ำเกำะอยบนพนผววตถใกลพนดน เรยกวำ น ำคำง ถำอณหภม ใกลพนดนต ำกวำจดเยอกแขง น ำคำงกจะกลำยเปนน ำคำงแขง

๕. เปรยบเทยบกระบวนกำรเกดฝน หมะ และลกเหบ จำกขอมลทรวบรวมได

ฝน หมะ ลกเหบ เปนหยำดน ำฟำซงเปนน ำทมสถำนะตำง ๆ ทตกจำกฟำถงพนดน ฝน เกดจำกละอองน ำในเมฆทรวมตวกนจนอำกำศไมสำมำรถ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 91: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๘๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง พยงไวไดจงตกลงมำ หมะเกดจำกไอน ำในอำกำศระเหดกลบเปนผลกน ำแขง รวมตวกนจนมน ำหนกมำกขน จนเกนกวำอำกำศจะพยงไว จงตกลงมำ ลกเหบเกดจำกหยดน ำทเปลยนสถำนะเปนน ำแขงแลวถกพำยพดวนซ ำไปซ ำมำในเมฆฝนฟำคะนองทมขนำดใหญและอยในระดบสงจนเปนกอนน ำแขงขนำดใหญขน แลวตกลงมำ

ป.๖ ๑. เปรยบเทยบกระบวนกำรเกดหนอคน หนตะกอน และหนแปรและอธบำยวฏจกรหนจำกแบบจ ำลอง

หนเปนวสดแขงเกดขนเองตำมธรรมชำต ประกอบ ดวยแรตงแตหนงชนดขนไป สำมำรถจ ำแนกหนตำมกระบวนกำรเกดไดเปน ๓ ประเภท ไดแก หนอคน หนตะกอน และหนแปร

หนอคนเกดจำกกำรเยนตวของแมกมำ เนอหน มลกษณะเปนผลก ทงผลกขนำดใหญและขนำดเลก บำงชนดอำจเปนเนอแกว หรอมรพรน

หนตะกอน เกดจำกกำรทบถมของตะกอนเมอถกแรงกดทบและมสำรเชอมประสำนจงเกดเปนหน เนอหนกลมนสวนใหญมลกษณะเปนเมดตะกอน มทงเนอหยำบและเนอละเอยด บำงชนดเปนเนอผลกทยดเกำะกนเกดจำกกำรตกผลกหรอตกตะกอนจำกน ำโดยเฉพำะน ำทะเล บำงชนดมลกษณะเปนชน ๆ จงเรยกอกชอวำหนชน

หนแปร เกดจำกกำรแปรสภำพของหนเดมซงอำจเปนหนอคน หนตะกอน หรอหนแปร โดยกำรกระท ำของควำมรอน ควำมดน และปฏกรยำเคม เนอหนของหนแปรบำงชนดผลกของแรเรยงตวขนำนกน เปนแถบ บำงชนดแซะออกเปนแผนได บำงชนด เปนเนอผลกทมควำมแขงมำก

หนในธรรมชำตทง ๓ ประเภท มกำรเปลยนแปลงจำกประเภทหนงไปเปนอกประเภทหนง หรอประเภทเดมได โดยมแบบรปกำรเปลยนแปลงคงทและตอเนองเปนวฏจกร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 92: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒. บรรยำยและยกตวอยำงกำรใชประโยชนของหนและแรในชวตประจ ำวนจำกขอมล ทรวบรวมได

หนและแรแตละชนดมลกษณะและสมบตแตกตำงกน มนษยใชประโยชนจำกแรในชวตประจ ำวน ในลกษณะตำง ๆ เชน น ำแรมำท ำเครองส ำอำง ยำสฟน เครองประดบ อปกรณทำงกำรแพทย และน ำหนมำใชในงำนกอสรำงตำง ๆ เปนตน

๓. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรเกด ซำกดกด ำบรรพและคำดคะเนสภำพแวดลอมในอดตของซำกดกด ำบรรพ

ซำกดกด ำบรรพเกดจำกกำรทบถม หรอกำรประทบรอยของสงมชวตในอดต จนเกดเปนโครงสรำงของซำกหรอรองรอยของสงมชวตทปรำกฏอยในหน ในประเทศไทยพบซำกดกด ำบรรพ ทหลำกหลำย เชน พช ปะกำรง หอย ปลำ เตำ ไดโนเสำร และรอยตนสตว

ซำกดกด ำบรรพสำมำรถใชเปนหลกฐำนหนงทชวยอธบำยสภำพแวดลอมของพนทในอดตขณะเกดสงมชวตนน เชน หำกพบซำกดกด ำบรรพของ หอยน ำจด สภำพแวดลอมบรเวณนนอำจเคยเปนแหลงน ำจดมำกอน และหำกพบซำกดกด ำบรรพของพช สภำพแวดลอมบรเวณนนอำจเคยเปนปำมำกอน นอกจำกนซำกดกด ำบรรพยงสำมำรถใชระบอำยของหน และเปนขอมลในกำรศกษำววฒนำกำรของสงมชวต

๔. เปรยบเทยบกำรเกดลมบก ลมทะเล และมรสม รวมทงอธบำยผลทมตอสงมชวตและสงแวดลอม จำกแบบจ ำลอง

ลมบก ลมทะเล และมรสม เกดจำกพนดนและ พนน ำรอนและเยนไมเทำกนท ำใหอณหภมอำกำศเหนอพนดนและพนน ำแตกตำงกน จงเกด กำรเคลอนทของอำกำศจำกบรเวณทมอณหภมต ำ ไปยงบรเวณทมอณหภมสง

ลมบกและลมทะเลเปนลมประจ ำถนทพบบรเวณชำยฝง โดยลมบกเกดในเวลำกลำงคน ท ำใหมลมพดจำกชำยฝงไปสทะเล สวนลมทะเลเกดในเวลำกลำงวน ท ำใหมลมพดจำกทะเลเขำสชำยฝง

๕. อธบำยผลของมรสมตอกำรเกดฤดของประเทศไทย จำกขอมลทรวบรวมได

มรสมเปนลมประจ ำฤดเกดบรเวณเขตรอนของโลก ซงเปนบรเวณกวำงระดบภมภำค ประเทศไทยไดรบผลจำกมรสมตะวนออกเฉยงเหนอในชวงประมำณ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 93: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กลำงเดอนตลำคมจนถงเดอนกมภำพนธท ำใหเกด ฤดหนำว และไดรบผลจำกมรสมตะวนตกเฉยงใตในชวงประมำณกลำงเดอนพฤษภำคมจนถงกลำงเดอนตลำคมท ำใหเกดฤดฝน สวนชวงประมำณกลำงเดอนกมภำพนธจนถงกลำงเดอนพฤษภำคมเปนชวงเปลยนมรสมและประเทศไทยอยใกลเสนศนยสตร แสงอำทตยเกอบตงตรงและตงตรงประเทศไทย ในเวลำเทยงวนท ำใหไดรบควำมรอนจำกดวงอำทตยอยำงเตมทอำกำศจงรอนอบอำวท ำใหเกดฤดรอน

๖. บรรยำยลกษณะและผลกระทบของ น ำทวม กำรกดเซำะชำยฝง ดนถลม แผนดนไหว สนำม ๗. ตระหนกถงผลกระทบของภยธรรมชำตและธรณพบตภย โดยน ำเสนอแนวทำงในกำรเฝำระวงและปฏบตตนใหปลอดภยจำกภยธรรมชำตและธรณพบตภยทอำจเกดในทองถน

น ำทวม กำรกดเซำะชำยฝง ดนถลม แผนดนไหว และสนำม มผลกระทบตอชวตและสงแวดลอมแตกตำงกน

มนษยควรเรยนรวธปฏบตตนใหปลอดภย เชน ตดตำมขำวสำรอยำงสม ำเสมอ เตรยมถงยงชพ ใหพรอมใชตลอดเวลำ และปฏบตตำมค ำสงของผปกครองและเจำหนำทอยำงเครงครดเมอเกดภยทำงธรรมชำตและธรณพบตภย

๘. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรเกดปรำกฏกำรณเรอนกระจกและผลของปรำกฏกำรณเรอนกระจกตอสงมชวต ๙. ตระหนกถงผลกระทบของปรำกฏกำรณเรอนกระจกโดยน ำเสนอแนวทำงกำรปฏบตตนเพอลดกจกรรมทกอใหเกดแกสเรอนกระจก

ปรำกฏกำรณเรอนกระจกเกดจำกแกสเรอนกระจกในชนบรรยำกำศของโลก กกเกบควำมรอนแลว คำยควำมรอนบำงสวนกลบสผวโลก ท ำใหอำกำศ บนโลกมอณหภมเหมำะสมตอกำรด ำรงชวต

หำกปรำกฏกำรณเรอนกระจกรนแรงมำกขน จะมผลตอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก มนษย จงควรรวมกนลดกจกรรมทกอใหเกดแกสเรอนกระจก

ม.๑ ๑. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรแบงชนบรรยำกำศ และเปรยบเทยบประโยชน ของบรรยำกำศแตละชน

โลกมบรรยำกำศหอหม นกวทยำศำสตรใชสมบตและองคประกอบของบรรยำกำศในแบงบรรยำกำศของโลกออกเปนชน ซงแบงไดหลำยรปแบบตำมเกณฑทแตกตำงกน โดยทวไปนกวทยำศำสตรใชเกณฑ กำรเปลยนแปลงอณหภมตำมควำมสงแบงบรรยำกำศไดเปน ๕ ชน ไดแก ชนโทรโพสเฟยร, ชนสตรำโตสเฟยร, ชนมโซสเฟยร, ชนเทอรโมสเฟยร และชนเอกโซสเฟยร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 94: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

บรรยำกำศแตละชนมประโยชนตอสงมชวต แตกตำงกน โดยชนโทรโพสเฟยรมปรำกฏกำรณ ลมฟำอำกำศทส ำคญตอกำรด ำรงชวตของสงมชวต ชนสตรำโตสเฟยรชวยดดกลนรงสอลตรำไวโอเลตจำก ดวงอำทตย ไมใหมำยงโลกมำกเกนไป ชนมโซสเฟยรชวยชะลอวตถนอกโลกทผำนเขำมำ ใหเกดกำรเผำไหมกลำยเปนวตถขนำดเลก ลดโอกำสทจะท ำควำมเสยหำยแกสงมชวตบนโลก ชนเทอรโมสเฟยรสำมำรถสะทอนคลนวทย และชนเอกโซสเฟยรเหมำะส ำหรบกำรโคจรของดำวเทยมรอบโลกในระดบต ำ

๒. อธบำยปจจยทมผลตอกำรเปลยนแปลงองคประกอบของลมฟำอำกำศ จำกขอมล ทรวบรวมได

ลมฟำอำกำศ เปนสภำวะของอำกำศในเวลำหนงของพนทหนงทมกำรเปลยนแปลงตลอดเวลำขนอยกบองคประกอบลมฟำอำกำศ ไดแก อณหภมอำกำศ ควำมกดอำกำศ ลม ควำมชน เมฆ และหยำดน ำฟำ โดยหยำดน ำฟำทพบบอยในประเทศไทยไดแก ฝน องคประกอบลมฟำอำกำศเปลยนแปลงตลอดเวลำขนอยกบปจจยตำง ๆ เชน ปรมำณรงสจำก ดวงอำทตยและลกษณะพนผวโลกสงผลตออณหภมอำกำศ อณหภมอำกำศและปรมำณไอน ำสงผลตอควำมชน ควำมกดอำกำศสงผลตอลม ควำมชนและลมสงผลตอเมฆ

๓. เปรยบเทยบกระบวนกำรเกดพำย ฝนฟำคะนองและพำยหมนเขตรอน และผลทมตอสงมชวตและสงแวดลอม รวมทงน ำเสนอแนวทำงกำรปฏบตตนใหเหมำะสมและปลอดภย

พำยฝนฟำคะนอง เกดจำกกำรทอำกำศทมอณหภมและควำมชนสงเคลอนทขนสระดบควำมสง ทมอณหภมต ำลง จนกระทงไอน ำในอำกำศเกด กำรควบแนนเปนละอองน ำ และเกดตอเนองเปนเมฆขนำดใหญ พำยฝนฟำคะนองท ำใหเกดฝนตกหนก ลมกรรโชกแรง ฟำแลบฟำผำ ซงอำจกอใหเกดอนตรำยตอชวตและทรพยสน

พำยหมนเขตรอนเกดเหนอมหำสมทร หรอทะเล ทน ำมอณหภมสงตงแต ๒๖-๒๗ องศำเซลเซยส ขนไป ท ำใหอำกำศทมอณหภมและควำมชนสงบรเวณนนเคลอนทสงขนอยำงรวดเรวเปนบรเวณกวำง อำกำศ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 95: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง จำกบรเวณอนเคลอนเขำมำแทนทและพดเวยนเขำหำศนยกลำงของพำย ยงใกลศนยกลำง อำกำศจะเคลอนทพดเวยนเกอบเปนวงกลมและมอตรำเรวสงทสด พำยหมนเขตรอนท ำใหเกดคลนพำยซดฝง ฝนตกหนก ซงอำจกอใหเกดอนตรำยตอชวตและทรพยสน จงควรปฏตนใหปลอดภยโดยตดตำมขำวสำร กำรพยำกรณอำกำศ และไมเขำไปอยในพนททเสยงภย

๔. อธบำยกำรพยำกรณอำกำศ และพยำกรณอำกำศอยำงงำยจำกขอมลทรวบรวมได

กำรพยำกรณอำกำศเปนกำรคำดกำรณลมฟำอำกำศทจะเกดขนในอนำคตโดยมกำรตรวจวดองคประกอบลมฟำอำกำศ กำรสอสำรแลกเปลยนขอมลองคประกอบลมฟำอำกำศระหวำงพนท กำรวเครำะหขอมลและสรำงค ำพยำกรณอำกำศ

๕. ตระหนกถงคณคำของกำรพยำกรณอำกำศ โดยน ำเสนอแนวทำงกำรปฏบตตนและกำรใชประโยชนจำกค ำพยำกรณอำกำศ

กำรพยำกรณอำกำศสำมำรถน ำมำใชประโยชนดำนตำง ๆ เชน กำรใชชวตประจ ำวน กำรคมนำคม กำรเกษตร กำรปองกน และเฝำระวงภยพบต ทำงธรรมชำต

๖. อธบำยสถำนกำรณและผลกระทบ กำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกจำกขอมล ทรวบรวมได

ภมอำกำศโลกเกดกำรเปลยนแปลงอยำงตอเนองโดยปจจยทำงธรรมชำต แตปจจบนกำรเปลยนแปลงภมอำกำศเกดขนอยำงรวดเรวเนองจำกกจกรรมของมนษยในกำรปลดปลอยแกสเรอนกระจกสบรรยำกำศ แกสเรอนกระจกทถกปลดปลอยมำกทสด ไดแก แกสคำรบอนไดออกไซดซงหมนเวยนอยในวฏจกรคำรบอน

๗. ตระหนกถงผลกระทบของกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกโดยน ำเสนอแนวทำงกำรปฏบตตนภำยใตกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก

กำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกกอใหเกดผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน กำรหลอมเหลวของน ำแขงขวโลก กำรเพมขนของระดบทะเล กำรเปลยนแปลงวฏจกรน ำ กำรเกดโรคอบตใหมและอบตซ ำ และกำรเกดภยพบต ทำงธรรมชำตทรนแรงขน มนษยจงควรเรยนรแนวทำง กำรปฏบตตนภำยใตสถำนกำรณดงกลำว ทงแนวทำงกำรปฏบตตนใหเหมำะสมและแนวทำงกำรลดกจกรรมทสงผลตอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 96: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๒ ๑. เปรยบเทยบกระบวนกำรเกด สมบต และ

กำรใชประโยชน รวมทงอธบำยผลกระทบจำกกำรใชเชอเพลงซำกดกด ำบรรพ จำกขอมล ทรวบรวมได

เชอเพลงซำกดกด ำบรรพ เกดจำกกำรเปลยนแปลงสภำพของซำกสงมชวตในอดตโดยกระบวนกำร ทำงเคมและธรณวทยำ เชอเพลงซำกดกด ำบรรพ ไดแก ถำนหน หนน ำมน และปโตรเลยม ซงเกดจำก วตถตนก ำเนด และสภำพแวดลอมกำรเกดทแตกตำงกน ท ำใหไดชนดของเชอเพลงซำกดกด ำบรรพทมลกษณะ สมบต และกำรน ำไปใชประโยชนแตกตำงกน ส ำหรบปโตรเลยมจะตองมกำรผำนกำรกลนล ำดบสวน กอนกำรใชงำนเพอใหไดผลตภณฑทเหมำะสมตอ กำรใชประโยชน เชอเพลงซำกดกด ำบรรพ เปนทรพยำกรทใชแลวหมดไป เนองจำกตองใช เวลำนำนหลำยลำนปจงจะเกดขนใหมได

๒. แสดงควำมตระหนกถงผลจำกกำรใช เชอเพลงซำกดกด ำบรรพโดยน ำเสนอแนวทำง กำรใชเชอเพลงซำกดกด ำบรรพ

กำรเผำไหมเชอเพลงซำกดกด ำบรรพในกจกรรม ตำง ๆ ของมนษยจะท ำใหเกดมลพษทำงอำกำศ ซงสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม นอกจำกนแกสบำงชนดทเกดจำกกำรเผำไหมเชอเพลงซำกดกด ำบรรพ เชน แกสคำรบอนไดออกไซด และ ไนตรสออกไซด ยงเปนแกสเรอนกระจกซงสงผลใหเกดกำรเปลยนแปลงภมอำกำศของโลกรนแรงขน ดงนน จงควรใชเชอเพลงซำกดกด ำบรรพ โดยค ำนงถงผล ทเกดขนตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน เลอกใชพลงงำนทดแทน หรอเลอกใชเทคโนโลยทลดกำรใชเชอเพลงซำกดกด ำบรรพ

๓. เปรยบเทยบขอดและขอจ ำกดของพลงงำนทดแทนแตละประเภทจำกกำรรวบรวมขอมลและน ำเสนอแนวทำงกำรใชพลงงำนทดแทน ทเหมำะสมในทองถน

เชอเพลงซำกดกด ำบรรพเปนแหลงพลงงำนทส ำคญในกจกรรมตำง ๆ ของมนษย เนองจำกเชอเพลง ซำกดกด ำบรรพมปรมำณจ ำกดและมกเพมมลภำวะ ในบรรยำกำศมำกขน จงมกำรใชพลงงำนทดแทน มำกขน เชน พลงงำนแสงอำทตย พลงงำนลม พลงงำนน ำ พลงงำนชวมวล พลงงำนคลน พลงงำนควำมรอนใตพภพ พลงงำนไฮโดรเจน ซงพลงงำนทดแทนแตละชนดจะมขอดและขอจ ำกดทแตกตำงกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 97: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๔. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยโครงสรำงภำยในโลกตำมองคประกอบทำงเคม จำกขอมล ทรวบรวมได

โครงสรำงภำยในโลกแบงออกเปนชนตำมองคประกอบทำงเคม ไดแก เปลอกโลก ซงอยนอกสดประกอบดวยสำรประกอบของซลกอน และอะลมเนยมเปนหลก เนอโลกคอสวนทอยใตเปลอกโลกลงไปจนถงแกนโลก มองคประกอบหลกเปนสำรประกอบของซลกอน แมกนเซยม และเหลก และแกนโลกคอสวนทอยใจกลำงของโลก มองคประกอบหลกเปนเหลกและนกเกล ซงแตละชนมลกษณะแตกตำงกน

๕. อธบำยกระบวนกำรผพงอยกบท กำรกรอน และกำรสะสมตวของตะกอนจำกแบบจ ำลอง รวมทงยกตวอยำงผลของกระบวนกำรดงกลำวทท ำใหผวโลกเกดกำรเปลยนแปลง

กำรผพงอยกบท กำรกรอน และกำรสะสมตวของตะกอน เปนกระบวนกำรเปลยนแปลงทำงธรณวทยำ ทท ำใหผวโลกเกดกำรเปลยนแปลงเปนภมลกษณแบบตำง ๆ โดยมปจจยส ำคญคอน ำ ลม ธำรน ำแขง แรงโนมถวงของโลก สงมชวต สภำพอำกำศ และปฏกรยำเคม

กำรผพงอยกบท คอ กำรทหนผพงท ำลำยลงดวยกระบวนกำรตำง ๆ ไดแก ลมฟำอำกำศกบน ำฝน และรวมทงกำรกระท ำของตนไมกบแบคทเรย ตลอดจนกำรแตกตวทำงกลศำสตรซงมกำรเพมและลดอณหภมสลบกน เปนตน

กำรกรอน คอ กระบวนกำรหนง หรอหลำยกระบวนกำรทท ำใหสำรเปลอกโลกหลดไป ละลำยไปหรอกรอนไปโดยมตวน ำพำธรรมชำต คอ ลม น ำ และธำรน ำแขง รวมกบปจจยอน ๆ ไดแก ลมฟำอำกำศ สำรละลำย กำรครดถ กำรน ำพำ ทงน ไมรวมถงกำรพงทลำยเปนกลมกอน เชน แผนดนถลม ภเขำไฟระเบด

กำรสะสมตวของตะกอน คอ กำรสะสมตวของวตถจำกกำรน ำพำของน ำ ลม หรอธำรน ำแขง

๖. อธบำยลกษณะของชนหนำตดดนและกระบวนกำรเกดดน จำกแบบจ ำลอง รวมทง

ดนเกดจำกหนทผพงตำมธรรมชำตผสมคลกเคลำกบอนทรยวตถทไดจำกกำรเนำเปอยของซำกพช ซำกสตว ทบถมเปนชน ๆ บนผวโลก ชนดนแบง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 98: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ระบปจจยทท ำใหดนมลกษณะและสมบตแตกตำงกน

ออกเปนหลำยชน ขนำนหรอเกอบขนำนไปกบ ผวหนำดน แตละชนมลกษณะแตกตำงกนเนองจำกสมบตทำงกำยภำพ เคม ชวภำพ และลกษณะอน ๆ เชน ส โครงสรำง เนอดน กำรยดตว ควำมเปนกรด-เบส สำมำรถสงเกตไดจำกกำรส ำรวจภำคสนำม กำรเรยกชอชนดนหลกจะใชอกษรภำษำองกฤษ ตวใหญ ไดแก O, A, E, B, C, R

ชนหนำตดดน เปนชนดนทมลกษณะปรำกฏใหเหนเรยงล ำดบเปนชนจำกชนบนสดถงชนลำงสด

ปจจยทท ำใหดนแตละทองถนมลกษณะและสมบตแตกตำงกน ไดแก วตถตนก ำเนดดน ภมอำกำศ สงมชวตในดน สภำพภมประเทศ และระยะเวลำ ในกำรเกดดน

๗. ตรวจวดสมบตบำงประกำรของดน โดยใชเครองมอทเหมำะสมและน ำเสนอแนวทำง กำรใชประโยชนดนจำกขอมลสมบตของดน

สมบตบำงประกำรของดน เชน เนอดน ควำมชนดน คำควำมเปนกรดเบส ธำตอำหำรในดน สำมำรถน ำไปใชในกำรตดสนใจถงแนวทำงกำรใชประโยชนทดน โดยอำจน ำไปใชประโยชน ทำงกำรเกษตร หรออน ๆ ซงดนทไมเหมำะสมตอกำรท ำกำรเกษตร เชน ดนจด ดนเปรยว ดนเคม และดนดำน อำจเกดจำกสภำพดนตำมธรรมชำตหรอกำรใชประโยชนจะตองปรบปรงใหมสภำพเหมำะสมเพอน ำไปใชประโยชน

๘. อธบำยปจจยและกระบวนกำรเกดแหลงน ำผวดนและแหลงน ำใตดน จำกแบบจ ำลอง

แหลงน ำผวดนเกดจำกน ำฝนทตกลงบนพนโลก ไหลจำกทสงลงสทต ำดวยแรงโนมถวง กำรไหลของน ำท ำใหพนโลกเกดกำรกดเซำะเปนรองน ำ เชนล ำธำร คลอง และแมน ำ ซงรองน ำจะมขนำดและรปรำงแตกตำงกน ขนอยกบปรมำณน ำฝน ระยะเวลำในกำรกดเซำะ ชนดดนและหน และลกษณะภมประเทศ เชน ควำมลำดชน ควำมสงต ำของพนท เมอน ำไหลไปยงบรเวณทเปนแองจะเกดกำรสะสมตวเปนแหลงน ำ เชน บง ทะเลสำบ ทะเล และมหำสมทร

แหลงน ำใตดนเกดจำกกำรซมของน ำผวดนลงไปสะสมตวใตพนโลก ซงแบงเปนน ำในดนและน ำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 99: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง บำดำล น ำในดนเปนน ำทอยรวมกบอำกำศตำมชองวำงระหวำงเมดดน สวนน ำบำดำลเปนน ำทไหลซมลกลงไปและถกกกเกบไวในชนหนหรอชนดน จนอมตวไปดวยน ำ

๙. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกำรใชน ำ และน ำเสนอแนวทำงกำรใชน ำอยำงยงยนในทองถนของตนเอง

แหลงน ำผวดนและแหลงน ำใตดนถกน ำมำใชในกจกรรมตำง ๆ ของมนษย สงผลตอกำรจดกำรกำรใชประโยชนน ำและคณภำพของแหลงน ำ เนองจำก กำรเพมขนของจ ำนวนประชำกร กำรใชประโยชนพนทในดำนตำง ๆ เชน ภำคเกษตรกรรม ภำคอตสำหกรรม และกำรเปลยนแปลงภมอำกำศ ท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงปรมำณน ำฝนในพนทลมน ำ และแหลงน ำผวดนไมเพยงพอส ำหรบกจกรรมของมนษย น ำจำกแหลงน ำใตดนจงถกน ำมำใชมำกขน สงผลใหปรมำณน ำใตดนลดลงมำก จงตองม กำรจดกำรใชน ำอยำงเหมำะสมและยงยน ซงอำจท ำไดโดยกำรจดหำแหลงน ำเพอใหมแหลงน ำเพยงพอส ำหรบกำรด ำรงชวต กำรจดสรรและกำรใชน ำอยำงมประสทธภำพ กำรอนรกษและฟนฟแหลงน ำ กำรปองกนและแกไขปญหำคณภำพน ำ

๑๐. สรำงแบบจ ำลองทอธบำยกระบวนกำรเกดและผลกระทบของน ำทวม กำรกดเซำะชำยฝง ดนถลม หลมยบ แผนดนทรด

น ำทวม กำรกดเซำะชำยฝง ดนถลม หลมยบ แผนดนทรด มกระบวนกำรเกดและผลกระทบ ทแตกตำงกน ซงอำจสรำงควำมเสยหำยรำยแรง แกชวต และทรพยสน

น ำทวม เกดจำกพนทหนงไดรบปรมำณน ำเกนกวำทจะกกเกบได ท ำใหแผนดนจมอยใตน ำ โดยขนอยกบปรมำณน ำและสภำพทำงธรณวทยำของพนท

กำรกดเซำะชำยฝง เปนกระบวนกำรเปลยนแปลงของชำยฝงทะเลทเกดขนตลอดเวลำจำกกำรกดเซำะของคลนหรอลม ท ำใหตะกอนจำกทหนงไปตกทบถมในอกบรเวณหนง แนวของชำยฝงเดมจงเปลยนแปลงไป บรเวณทมตะกอนเคลอนเขำมำนอยกวำปรมำณ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 100: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทตะกอนเคลอนออกไป ถอวำเปนบรเวณทม กำรกดเซำะชำยฝง

ดนถลม เปนกำรเคลอนทของมวลดน หรอหนจ ำนวนมำกลงตำมลำดเขำ เนองจำกแรงโนมถวงของโลกเปนหลก ซงเกดจำกปจจยส ำคญ ไดแก ควำมลำดชนของพนท สภำพธรณวทยำ ปรมำณน ำฝน พชปกคลมดน และกำรใชประโยชนพนท

หลมยบ คอแองหรอหลมบนแผนดนขนำดตำง ๆ ทอำจเกดจำกกำรถลมของโพรงถ ำหนปน เกลอหน ใตดน หรอเกดจำกน ำพดพำตะกอนลงไปในโพรงถ ำหรอธำรน ำใตดน

แผนดนทรดเกดจำกกำรยบตวของชนดน หรอ หนรวน เมอมวลของแขงหรอของเหลวปรมำณมำก ทรองรบอยใตชนดนบรเวณนนถกเคลอนยำยออกไปโดยธรรมชำตหรอโดยกำรกระท ำของมนษย

ม.๓ - - ม.๔ - - ม.๕ - - ม.๖ ๑. อธบำยกำรแบงชนและสมบตของโครงสรำง

โลก พรอมยกตวอยำงขอมลทสนบสนน กำรศกษำโครงสรำงโลกใชขอมลหลำยดำน เชน องคประกอบทำงเคมของหนและแร องคประกอบทำงเคมของอกกำบำต ขอมลคลนไหวสะเทอน ทเคลอนทผำนโลก จงสำมำรถแบงชนโครงสรำงโลกได ๒ แบบ คอ โครงสรำงโลกตำมองคประกอบ ทำงเคม แบงไดเปน ๓ ชน ไดแก เปลอกโลก เนอโลก และแกนโลก และโครงสรำงโลกตำมสมบตเชงกล แบงไดเปน ๕ ชน ไดแก ธรณภำค ฐำนธรณภำค มชฌมภำค แกนโลกชนนอก และแกนโลกชนใน

๒. อธบำยหลกฐำนทำงธรณวทยำทสนบสนนกำรเคลอนทของแผนธรณ

แผนธรณตำง ๆ เปนสวนประกอบของธรณภำค ซงเปนชนนอกสดของโครงสรำงโลก โดยม กำรเปลยนแปลงขนำดและต ำแหนงตงแตอดตจนถงปจจบน กำรเคลอนทของแผนธรณดงกลำวอธบำยไดตำมทฤษฎธรณแปรสณฐำน ซงมรำกฐำนมำจำก

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 101: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๙๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทฤษฎทวปเลอนและทฤษฎกำรแผขยำยพนสมทร โดยมหลกฐำนทสนบสนน ไดแก รปรำงของขอบทวปทสำมำรถเชอมตอกนได ควำมคลำยคลงกนของ กลมหนและแนวเทอกเขำ ซำกดกด ำบรรพ รองรอยกำรเคลอนทของตะกอนธำรน ำแขง ภำวะแมเหลกโลกบรรพกำล อำยหนของพนมหำสมทร รวมทง กำรคนพบสนเขำกลำงสมทร และรองลกกนสมทร

๓. ระบสำเหต และอธบำยรปแบบแนวรอยตอของแผนธรณทสมพนธกำรเคลอนทของ แผนธรณ พรอมยกตวอยำงหลกฐำน ทำงธรณวทยำทพบ

กำรพำควำมรอนของแมกมำภำยในโลก ท ำใหเกดกำรเคลอนทของแผนธรณ ตำมทฤษฎธรณแปรสณฐำน ซงนกวทยำศำสตรไดส ำรวจพบหลกฐำน ทำงธรณวทยำ ไดแก ธรณสณฐำนและธรณโครงสรำง ทบรเวณแนวรอยตอของแผนธรณ เชน รองลกกนสมทร หมเกำะภเขำไฟรปโคง แนวภเขำไฟ แนวเทอกเขำ หบเขำทรดและสนเขำกลำงสมทร รอยเลอน นอกจำกนยงพบกำรเกดธรณพบตภยทบรเวณแนวรอยตอของแผนธรณ เชน แผนดนไหว ภเขำไฟระเบด สนำม ซงหลกฐำนดงกลำวสมพนธกบรปแบบ กำรเคลอนทของแผนธรณ นกวทยำศำสตรจงสรปไดวำแนวรอยตอของแผนธรณม 3 รปแบบ ไดแก แนวแผนธรณแยกตว แนวแผนธรณเคลอนทเขำหำกน แนวแผนธรณเคลอนทผำนกนในแนวรำบ

๔. อธบำยสำเหตกระบวนกำรเกดภเขำไฟระเบด รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและน ำเสนอแนวทำงกำรเฝำระวงและกำรปฏบตตนใหปลอดภย

ภเขำไฟระเบด เกดจำกกำรแทรกดนของหนหนดขนมำตำมสวนเปรำะบำง หรอรอยแตกบนเปลอกโลก มกพบหนำแนนบรเวณรอยตอระหวำงแผนธรณท ำใหบรเวณดงกลำวเปนพนทเสยงภย ผลจำกกำรระเบดของภเขำไฟมทงประโยชนและโทษ จงตองศกษำแนวทำงในกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

๕. อธบำยสำเหต กระบวนกำรเกด ขนำดและควำมรนแรง และผลจำกแผนดนไหว รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและ

แผนดนไหวเกดจำกกำรปลดปลอยพลงงำนทสะสมไวของเปลอกโลกในรปของคลนไหวสะเทอน แผนดนไหวมขนำดและควำมรนแรงแตกตำงกน มกเกดขนบรเวณรอยตอของแผนธรณ และพนท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 102: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง น ำเสนอแนวทำงกำรเฝำระวงและกำรปฏบตตนใหปลอดภย

ภำยใตอทธพลของกำรเคลอนของแผนธรณ ท ำใหบรเวณดงกลำวเปนพนทเสยงภยแผนดนไหว ซงสงผลใหสงกอสรำงเสยหำย เกดอนตรำยตอชวตและทรพยสน จงตองศกษำแนวทำงในกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

๖. อธบำยสำเหต กระบวนกำรเกด และผลจำกสนำม รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและน ำเสนอแนวทำง กำรเฝำระวงและกำรปฏบตตนใหปลอดภย

สนำม คอคลนน ำทเกดจำกกำรแทนทมวลน ำ ในปรมำณมหำศำล สวนมำกจะเกดในทะเล หรอมหำสมทร โดยคลนมลกษณะเฉพำะ คอควำมยำวคลนมำกและเคลอนทดวยควำมเรวสง เมออยกลำงมหำสมทรจะมควำมสงคลนนอย และอำจเพม ควำมสงขนอยำงรวดเรวเมอคลนเคลอนทผำนบรเวณน ำตน จงท ำใหพนทบรเวณชำยฝงบำงบรเวณเปนพนท เสยงภย สนำม กอใหเกดอนตรำยแกมนษยและสงกอสรำงในบรเวณชำยหำดนน จงตองศกษำแนวทำงในกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

๗. อธบำยปจจยส ำคญทมผลตอกำรไดรบพลงงำนจำกดวงอำทตยแตกตำงกนในแตละบรเวณของโลก

พนผวโลกแตละบรเวณไดรบพลงงำนจำกดวงอำทตยในปรมำณทแตกตำงกน เนองจำกปจจยส ำคญหลำยประกำรเชน สณฐำนและกำรเอยงของแกนโลก ลกษณะของพนผว ละอองลอย และเมฆ ท ำใหแตละบรเวณบนโลกมอณหภมไมเทำกน สงผลใหมควำมกดอำกำศแตกตำงกน และเกดกำรถำยโอนพลงงำนระหวำงกน

๘. อธบำยกำรหมนเวยนของอำกำศทเปนผลมำจำกควำมแตกตำงของควำมกดอำกำศ

กำรหมนเวยนของอำกำศเกดขนจำกควำมกดอำกำศทแตกตำงกนระหวำงสองบรเวณ โดยอำกำศเคลอนทจำกบรเวณทมควำมกดอำกำศสงไปยงบรเวณทมควำมกดอำกำศต ำซงจะเหนไดชดเจน ในกำรเคลอนทของอำกำศในแนวรำบ และเมอพจำรณำกำรเคลอนทของอำกำศในแนวดงจะพบวำอำกำศเหนอบรเวณควำมกดอำกำศต ำจะมกำรยกตวขน ขณะทอำกำศเหนอบรเวณควำมกดอำกำศสง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 103: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง จะจมตวลง โดยกำรเคลอนทของอำกำศทงในแนวรำบและแนวดงน ท ำใหเกดเปนกำรหมนเวยนของอำกำศ

๙. อธบำยทศทำงกำรเคลอนทของอำกำศ ทเปนผลมำจำกกำรหมนรอบตวเองของโลก

กำรหมนรอบตวเองของโลกท ำใหเกดแรงคอรออลส สงผลใหทศทำงกำรเคลอนทของอำกำศเบนไป โดยอำกำศทเคลอนทในบรเวณซกโลกเหนอจะเบนไปทำงขวำจำกทศทำงเดม สวนบรเวณซกโลกใตจะเบนไปทำงซำยจำกทศทำงเดม

๑๐. อธบำยกำรหมนเวยนของอำกำศตำมเขตละตจด และผลทมตอภมอำกำศ

โลกมควำมกดอำกำศแตกตำงกนในแตละบรเวณรวมทงอทธพลจำกกำรหมนรอบตวเองของโลกท ำใหอำกำศในแตละซกโลกเกดกำรหมนเวยนของอำกำศตำมเขตละตจด แบงออกเปน ๓ แถบ โดยแตละแถบมภมอำกำศแตกตำงกน ไดแก กำรหมนเวยน แถบขวโลกมภมอำกำศแบบหนำวเยน กำรหมนเวยนแถบละตจดกลำงมภมอำกำศแบบอบอน และ กำรหมนเวยนแถบเขตรอนมภมอำกำศแบบรอนชน

นอกจำกนบรเวณรอยตอของกำรหมนเวยนอำกำศแตละแถบละตจด จะมลกษณะลมฟำอำกำศ ทแตกตำงกน เชน บรเวณใกลศนยสตรมปรมำณ หยำดน ำฟำเฉลยสงกวำบรเวณอน บรเวณละตจด ๓๐ องศำมอำกำศแหงแลง สวนบรเวณละตจด ๖๐ องศำ อำกำศมควำมแปรปรวนสง

๑๑. อธบำยปจจยทท ำใหเกดกำรหมนเวยนของน ำผวหนำในมหำสมทรและรปแบบ กำรหมนเวยนของน ำผวหนำในมหำสมทร

กำรหมนเวยนของกระแสน ำผวหนำในมหำสมทร ไดรบอทธพลจำกกำรหมนเวยนของอำกำศในแตละแถบละตจดเปนปจจยหลกท ำใหบรเวณซกโลกเหนอมกำรหมนเวยนของกระแสน ำผวหนำในทศทำง ตำมเขมนำฬกำ และทวนเขมนำฬกำในซกโลกใต ซงกระแสน ำผวหนำในมหำสมทรมทงกระแสน ำอน และกระแสน ำเยน

๑๒. อธบำยผลของกำรหมนเวยนของอำกำศและน ำผวหนำในมหำสมทรทมตอลกษณะภมอำกำศ ลมฟำอำกำศ สงมชวต และสงแวดลอม

กำรหมนเวยนอำกำศและน ำในมหำสมทร สงผลตอภมอำกำศ ลมฟำอำกำศ สงมชวต และสงแวดลอม เชน กระแสน ำอนกลฟ สตรมทท ำใหบำงประเทศ ในทวปยโรปไมหนำวเยนเกนไป และเมอกำรหมนเวยน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 104: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง อำกำศและน ำในมหำสมทรแปรปรวน ท ำใหเกด ผลกระทบตอสภำพลมฟำอำกำศ เชน ปรำกฏกำรณเอลนโญและลำนญำ ซงเกดจำกควำมแปรปรวนของลมคำและสงผลตอประเทศทอยบรเวณมหำสมทรแปซฟก

๑๓. อธบำยปจจยทมผลตอกำรเปลยนแปลงและภมอำกำศของโลก พรอมทงน ำเสนอแนวปฏบตเพอลดกจกรรมของมนษย ทสงผลตอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก

โลกไดรบพลงงำนจำกดวงอำทตย โดยปรมำณพลงงำนเฉลยทโลกไดรบเทำกบพลงงำนเฉลยทโลกปลดปลอยกลบสอวกำศ ท ำใหเกดสมดลพลงงำนของโลก สงผลใหอณหภมเฉลยของโลกในแตละปคอนขำงคงทและมลกษณะภมอำกำศทไมเปลยนแปลง หำกสมดลพลงงำนของโลกเกดกำรเปลยนแปลงไปจะท ำใหอณหภมเฉลยของโลกและภมอำกำศเกดกำรเปลยนแปลงไดเนองจำกปจจยหลำยประกำรทงปจจยทเกดขนตำมธรรมชำตและกำรกระท ำของมนษย เชน แกสเรอนกระจก ลกษณะผวโลก และละอองลอย

มนษยมสวนชวยในกำรชะลอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกไดโดยกำรลดกจกรรมทท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงสมดลพลงงำน เชน ลดกำรปลดปลอยแกสเรอนกระจกและละอองลอย

๑๔. แปลควำมหมำยสญลกษณลมฟำอำกำศ ทส ำคญจำกแผนทอำกำศ และน ำขอมลสำรสนเทศตำง ๆ มำวำงแผนกำรด ำเนนชวต ใหสอดคลองกบสภำพลมฟำอำกำศ

แผนทอำกำศผวพนแสดงขอมลกำรตรวจอำกำศ ในรปแบบสญลกษณหรอตวเลข เชน บรเวณควำมกดอำกำศสง หยอมควำมกดอำกำศต ำ พำยหมนเขตรอน รองควำมกดอำกำศต ำ กำรแปลควำมหมำยสญลกษณลมฟำอำกำศท ำใหทรำบลกษณะลมฟำอำกำศ ณ บรเวณหนง

กำรแปลควำมหมำยสญลกษณทปรำกฏบนแผนทอำกำศ รวมกบขอมลสำรสนเทศตำง ๆ เชน โปรแกรมประยกตเกยวกบกำรพยำกรณอำกำศ เรดำรตรวจอำกำศ ภำพถำยดำวเทยม สำมำรถน ำมำวำงแผนกำรด ำเนนชวตใหสอดคลองกบสภำพลมฟำอำกำศ เชน กำรเลอกชวงเวลำในกำรเพำะปลกให

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 105: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สอดคลองกบฤดกำล กำรเตรยมพรอมรบมอสภำพอำกำศแปรปรวน

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๓.๑ – ว ๓.๒ ส ำหรบผเรยนทกคนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ ถงระดบชนมธยมศกษำ ปท ๓ และผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทไมเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 106: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๔

สาระท ๔ ชววทยา มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของสงมชวต การศกษาชววทยาและวธการทางวทยาศาสตร สารทเปน องคประกอบของสงมชวต ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต กลองจลทรรศน โครงสราง และหนาทของเซลล การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล การแบงเซลล และการหายใจ ระดบเซลล

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ ๑. อธบำยและสรปสมบตทส ำคญของสงมชวต

และควำมสมพนธของกำรจดระบบในสงมชวตทท ำใหสงมชวตด ำรงชวตอยได

สงมชวตทกชนดตองกำรสำรอำหำรและพลงงำน มกำรเจรญเตบโต มกำรตอบสนองตอสงเรำ มกำรรกษำดลยภำพของรำงกำย มกำรสบพนธ มกำรปรบตวทำงววฒนำกำร และมกำรท ำงำนรวมกนขององคประกอบตำง ๆ อยำงเปนระบบ สงเหลำนจดเปนสมบตทส ำคญของสงมชวต - กำรจดระบบในสงมชวตเรมจำกหนวยเลก ไปหนวยใหญ ไดแก เซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ และสงมชวต ตำมล ำดบ

๒. อภปรำยและบอกควำมส ำคญของกำรระบปญหำ ควำมสมพนธระหวำงปญหำ สมมตฐำน และวธกำรตรวจสอบสมมตฐำน รวมทงออกแบบกำรทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐำน

วธกำรทำงวทยำศำสตรในกำรคนหำค ำตอบเกยวกบสงมชวตเรมจำกกำรตงปญหำหรอค ำถำม ตงสมมตฐำน ตรวจสอบสมมตฐำน เกบรวบรวมขอมล วเครำะหขอมล และสรปผล

กำรศกษำสงมชวตตองอำศยควำมรจำกแขนงวชำ ตำง ๆ ของชววทยำและสำขำวชำอนทเกยวของและควรค ำนงถงชวจรยธรรมและจรรยำบรรณกำรใชสตวทดลอง

๓. สบคนขอมล อธบำยเกยวกบสมบตของน ำและบอกควำมส ำคญของน ำทมตอสงมชวต และยกตวอยำงธำตชนดตำง ๆ ทมควำมส ำคญตอรำงกำยสงมชวต

สงมชวตประกอบดวยธำตและสำรประกอบ ในรำงกำยของสงมชวตมน ำเปนองคประกอบมำกทสด น ำประกอบดวยธำตไฮโดรเจนและออกซเจน มสมบตในกำรเปนตวท ำละลำยทด เกบควำมรอนไดด และมควำมจควำมรอนสง ซงชวยรกษำดลยภำพของเซลลได

ธำตทสงมชวตตองกำรจะอยในรปของไอออน ในมนษยและสตว ธำตจะชวยใหกำรท ำงำนของระบบตำง ๆ ในรำงกำยด ำเนนไปตำมปกต นอกจำกน ในกระดก ฟน และกลำมเนอจะมธำตเปนองคประกอบดวย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 107: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๔. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงของคำรโบไฮเดรต ระบกลมของคำรโบไฮเดรต รวมทงควำมส ำคญของคำรโบไฮเดรตทมตอสงมชวต

คำรโบไฮเดรตประกอบดวยธำตคำรบอน ไฮโดรเจน และออกซเจน แบงตำมขนำดโมเลกล ออกไดเปน ๓ กลม คอ มอโนแซกคำไรด ไดแซกคำไรด และพอลแซกคำไรด

๕. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงของโปรตน และควำมส ำคญของโปรตนทมตอสงมชวต

โปรตนมกรดอะมโนเปนหนวยยอยประกอบดวยธำตคำรบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน และไนโตรเจน บำงชนดอำจม ธำตฟอสฟอรส เหลก และก ำมะถน เปนองคประกอบ

๖. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงของลพด และควำมส ำคญของลพดทมตอสงมชวต

ลพดประกอบดวยธำตคำรบอน ไฮโดรเจน และออกซเจน เปนสำรประกอบทละลำยไดด ในตวท ำละลำยทเปนสำรอนทรย ลพดกลมส ำคญ ทพบในสงมชวต เชน กรดไขมน ไตรกลเซอไรด ฟอสโฟลพด สเตอรอยด

๗. อธบำยโครงสรำงของกรดนวคลอก และระบชนดของกรดนวคลอกและควำมส ำคญของกรดนวคลอกทมตอสงมชวต

กรดนวคลอกประกอบดวยหนวยยอย เรยกวำ นวคลโอไทด โมเลกลของนวคลโอไทดประกอบดวย หมฟอสเฟต น ำตำลทมคำรบอน ๕ อะตอม และเบสทมไนโตรเจนเปนองคประกอบ

กรดนวคลอกเปนองคประกอบของสำรพนธกรรมท ำหนำทเกบและถำยทอดขอมลทำงพนธกรรม ม ๒ ชนด คอ DNA และ RNA

๘. สบคนขอมลและอธบำยปฏกรยำเคม ทเกดขนในสงมชวต ๙. อธบำยกำรท ำงำนของเอนไซมในกำรเรงปฏกรยำเคมในสงมชวตและระบปจจยทมผลตอกำรท ำงำนของเอนไซม

เมแทบอลซมเปนปฏกรยำเคมทเกดขนภำยในเซลลของสงมชวต ปฏกรยำเคมประกอบดวยปฏกรยำคำย-พลงงำนและปฏกรยำดดพลงงำน ปฏกรยำเคมเหลำนจะด ำเนนไปไดอยำงรวดเรวจ ำเปนตองอำศยเอนไซมชวยเรงปฏกรยำ

เอนไซมสวนใหญเปนสำรอนทรยประเภทโปรตน ท ำหนำทเรงปฏกรยำเคม ในขณะทเกดปฏกรยำเคมในเซลล สำรตงตนจะเขำไปจบกบเอนไซมทบรเวณจ ำเพำะของเอนไซมทเรยกวำ บรเวณเรง ถำสำรตงตนมโครงสรำงเขำกบบรเวณเรงได สำรตงตนนนจะถกเปลยนเปนสำรผลตภณฑ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 108: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

อณหภม สภำพควำมเปนกรด-เบส และตวยบยงเอนไซม เปนปจจยทมผลตอกำรท ำงำนของเอนไซม

๑๐. บอกวธกำรและเตรยมตวอยำงสงมชวตเพอศกษำภำยใตกลองจลทรรศนใชแสง วดขนำดโดยประมำณและวำดภำพทปรำกฏภำยใตกลอง บอกวธกำรใช และกำรดแลรกษำกลองจลทรรศนใชแสงทถกตอง

กลองจลทรรศนเปนเครองมอทใชศกษำสงมชวตขนำดเลกทไมสำมำรถเหนไดดวยตำเปลำและรำยละเอยดโครงสรำงของเซลล

กลองจลทรรศนใชแสงแบบเชงประกอบ และ กลองจลทรรศนใชแสงแบบสเตอรโออำศยเลนส ในกำรท ำใหเกดภำพขยำย

กลองจลทรรศนอเลกตรอนท ำใหเกดภำพขยำย โดยอำศยเลนสแมเหลกไฟฟำรวมล ำอเลกตรอน ซงมอยดวยกน ๒ ชนด คอ ชนดสองผำนและชนดสองกรำด

ตวอยำงสงมชวตทน ำมำศกษำภำยใตกลองจลทรรศน ใชแสงตองมวธกำรเตรยมทถกตอง และเหมำะสมกบชนดของสงมชวต เพอใหเกดประสทธภำพในกำรศกษำ

กลองจลทรรศนใชแสงเปนเครองมอทม ควำมละเอยด ซบซอน และรำคำคอนขำงสง จงควรใชอยำงถกวธ มกำรเกบและดแลรกษำทถกตองเพอใหสำมำรถใชงำนไดนำน

๑๑. อธบำยโครงสรำงและหนำทของสวน ทหอหมเซลลของเซลลพชและเซลลสตว ๑๒. สบคนขอมล อธบำย และระบชนดและหนำทของออรแกเนลล ๑๓. อธบำยโครงสรำงและหนำทของนวเคลยส

เซลลเปนหนวยพนฐำนทเลกทสดของสงมชวต โครงสรำงพนฐำนของเซลลประกอบดวย สวนทหอหมเซลลไซโทพลำซม และนวเคลยส

สวนทหอหมเซลลทพบในเซลลทกชนดคอ เยอหมเซลล แตในแบคทเรย สำหรำย ฟงไจ และพช จะมผนงเซลลเปนสวนหอหมเซลลเพมเตมขนมำอกชนหนง

โครงสรำงของเยอหมเซลลประกอบดวยโมเลกลของฟอสโฟลพดเรยงเปนสองชน และมโปรตนแทรกหรออยทผวทงสองดำนของฟอสโฟลพด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 109: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ไซโทพลำซมอยภำยในเยอหมเซลลประกอบดวย ไซโทซอลและออรแกเนลล

นวเคลยสเปนศนยกลำงควบคมกำรท ำงำนของเซลลยคำรโอต ประกอบดวยเยอหม ซงภำยในม DNA RNA และโปรตนบำงชนด

๑๔. อธบำยและเปรยบเทยบกำรแพร ออสโมซส กำรแพรแบบฟำซลเทต และ แอกทฟทรำนสปอรต ๑๕. สบคนขอมล อธบำย และเขยนแผนภำพกำรล ำเลยงสำรโมเลกลใหญออกจำกเซลลดวยกระบวนกำรเอกโซไซโทซสและกำรล ำเลยงสำรโมเลกลใหญเขำสเซลลดวยกระบวนกำร เอนโดไซโทซส

สำรตำง ๆ มกำรเคลอนทเขำและออกจำกเซลล อยตลอดเวลำโดยกระบวนกำรตำง ๆ ไดแก กำรแพร ออสโมซส กำรแพรแบบฟำซลเทต แอกทฟทรำน สปอรต กระบวนกำรเอกโซไซโทซส กระบวนกำรเอนโดไซโทซส

แกสตำง ๆ เขำหรอออกจำกเซลลโดยกำรแพร สวนน ำเขำหรอออกจำกเซลลผำนเยอหมเซลล โดยออสโมซส

ไอออนและสำรบำงอยำงทไมสำมำรถล ำเลยง ผำนเยอหมเซลลโดยตรงได จ ำเปนตองอำศยโปรตน ทอยบนเยอหมเซลลเปนตวพำสำรนนเขำและออกจำกเซลลเรยกวำ กำรแพรแบบฟำซลเทต

แอกทฟทรำนสปอรต เปนกำรล ำเลยงสำรจำกบรเวณทมควำมเขมขนต ำไปยงบรเวณทม ควำมเขมขนสง

สำรบำงอยำงทไมสำมำรถแพรผำนเยอหมเซลลหรอล ำเลยงผำนโปรตนทเปนตวพำไดจะถกล ำเลยงออกจำกเซลลดวยกระบวนกำรเอกโซไซโทซส

สำรทมขนำดใหญจะสำมำรถล ำเลยงเขำสเซลลดวยกระบวนกำรเอนโดไซโทซส ซงแบงเปน ๓ แบบ ไดแก พโนไซโทซส ฟำโกไซโทซส และกำรน ำสำร เขำสเซลลโดยอำศยตวรบ

๑๖. สงเกตกำรแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและแบบไมโอซสจำกตวอยำงภำยใตกลองจลทรรศน พรอมทงอธบำยและเปรยบเทยบกำรแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและแบบ ไมโอซส

กำรแบงเซลลของสงมชวตเปนกำรเพมจ ำนวนเซลล ซงเปนกระบวนกำรทเกดขนตอเนองกนเปน วฏจกร โดยวฏจกรของเซลลประกอบดวยอนเตอรเฟส กำรแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและ กำรแบงไซโทพลำซม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 110: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรแบงนวเคลยสม ๒ แบบ คอ กำรแบงนวเคลยสแบบ ไมโทซสและกำรแบงนวเคลยสแบบไมโอซส

กำรแบงนวเคลยสแบบไมโทซสประกอบดวยระยะโพรเฟส เมทำเฟส แอนำเฟส และเทโลเฟส

กำรแบงนวเคลยสแบบไมโอซสประกอบดวยระยะโพรเฟส เมทำเฟส แอนำเฟส เทโลเฟส ระยะโพรเฟส เมทำเฟส แอนำเฟส และ เทโลเฟส

กำรแบงนวเคลยสแบบไมโทซสท ำใหเซลลรำงกำยเพมจ ำนวนเพอกำรเจรญเตบโต และซอมแซมสวนทสกหรอ หรอถกท ำลำยไปได สวนกำรแบงนวเคลยสแบบไมโอซสมควำมส ำคญตอสงมชวตในกระบวนกำรสรำงเซลลสบพนธ

กำรแบงไซโทพลำซมในเซลลพชจะมกำรสรำง แผนกนเซลลและเซลลสตวจะมกำรคอดเวำเขำหำกนของเยอหมเซลล

๑๗. อธบำย เปรยบเทยบ และสรปขนตอน กำรหำยใจระดบเซลลในภำวะทมออกซเจนเพยงพอและภำวะทมออกซเจนไมเพยงพอ

กำรหำยใจระดบเซลลเปนกำรสลำยสำรอำหำร ทมพลงงำนสง โดยมออกซเจนเปนตวรบอเลกตรอนตวสดทำย ประกอบดวย ๓ ขนตอน คอ ไกลโคลซส วฏจกรเครบส และกระบวนกำรถำยทอดอเลกตรอน

กำรหำยใจระดบเซลล พลงงำนสวนใหญไดจำกขนตอนกำรถำยทอดอเลกตรอน พลงงำนนจะถกเกบไวในพนธะเคมในโมเลกลของ ATP

ในภำวะทมออกซเจนไมเพยงพอ ท ำใหกำรหำยใจของเซลลไมสมบรณ จงเกดไดเฉพำะไกลโคลซส ผลทไดจำกกำรหำยใจในสภำวะนในสตวจะได กรดแลกตก ในจลนทรยและพชอำจไดกรด แลกตก หรอเอทลแอลกอฮอล

ม.๕ - - ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 111: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๐๙

สาระท ๔ ชววทยา มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การถายทอดยนบนโครโมโซม สมบตและหนาท ของสารพนธกรรม การเกดมวเทชน เทคโนโลยทางดเอนเอ หลกฐาน ขอมล และแนวคด เกยวกบววฒนาการของสงมชวต ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก การเกดสปชสใหม ความ หลากหลายทางชวภาพ ก าเนดของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวต และ อนกรมวธาน รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ ๑. สบคนขอมล อธบำยและสรปผลกำรทดลอง

ของเมนเดล ๒. อธบำยและสรปกฎแหงกำรแยกและกฎแหงกำรรวมกลมอยำงอสระ และน ำกฎของเมนเดล นไปอธบำยกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมและใชในกำรค ำนวณโอกำสในกำรเกด ฟโนไทปและจโนไทปแบบตำง ๆ ของรน F1

และ F2

เมนเดลศกษำกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมโดยกำรผสมพนธถวลนเตำ จนสรปเปนกฎแหง กำรแยกและกฎแหงกำรรวมกลมอยำงอสระ

กฎแหงกำรแยกมใจควำมวำ แอลลลทอยเปนค จะแยกออกจำกกนในระหวำงกำรสรำงเซลลสบพนธ โดยเซลลสบพนธแตละเซลลจะมเพยงแอลลลใด แอลลลหนง

กฎแหงกำรรวมกลมอยำงอสระมใจควำมวำ หลงจำกคของแอลลลแยกออกจำกกน แตละแอลลลจะจดกลมอยำงอสระกบแอลลลอน ๆ ทแยกออกจำกคเชนกนในกำรเขำไปอยในเซลลสบพนธ

๓. สบคนขอมล วเครำะห อธบำย และสรปเกยวกบกำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรม ทเปนสวนขยำยของ พนธศำสตรเมนเดล ๔. สบคนขอมล วเครำะห และเปรยบเทยบลกษณะทำงพนธกรรมทมกำรแปรผน ไมตอเนองและลกษณะทำงพนธกรรมทม กำรแปรผนตอเนอง

กำรถำยทอดลกษณะทำงพนธกรรมบำงลกษณะใหอตรำสวนทแตกตำงจำกผลกำรศกษำของเมนเดล เรยกลกษณะเหลำนวำ ลกษณะทำงพนธกรรมทเปนสวนขยำยของพนธศำสตรเมนเดล เชน กำรขม ไมสมบรณ กำรขมรวมกน มลตเปลแอลลล ยนบนโครโมโซมเพศ และพอลยน

ลกษณะพนธกรรมบำงลกษณะมควำมแตกตำงกนชดเจน เชน กำรมตงหหรอไมมตงห ซงเปนลกษณะทำงพนธกรรมทมกำรแปรผนไมตอเนอง

ลกษณะทำงพนธกรรมบำงลกษณะมควำมแตกตำงกนเลกนอยและลดหลนกนไป เชน ควำมสงและสผวของมนษยถกควบคมโดยยนหลำยคซงเปนลกษณะ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 112: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทำงพนธกรรมทมกำรแปรผนตอเนองและสงแวดลอมอำจมผลตอกำรแสดงลกษณะนน

๕. อธบำยกำรถำยทอดยนบนโครโมโซม และยกตวอยำงลกษณะทำงพนธกรรมทถกควบคมดวยยนบนออโตโซมและยนบนโครโมโซมเพศ

โครโมโซมภำยในเซลลรำงกำยแบงเปนออโตโซมและโครโมโซมเพศ ลกษณะทำงพนธกรรมสวนใหญถกควบคมดวยยนบนออโตโซม บำงลกษณะถกควบคมดวยยนบนโครโมโซมเพศซงสวนมำกเปนยนบนโครโมโซม X

เมอมกำรสรำงเซลลสบพนธ ยนบนโครโมโซมเดยวกนทอยใกลกนมกจะถกถำยทอดไปดวยกน แตกำรเกดครอสซงโอเวอรในกำรแบงเซลลแบบไมโอซสอำจท ำใหยนบนโครโมโซมเดยวกนแยกจำกกนได สงผลใหรปแบบของเซลลสบพนธทไดแตกตำงไปจำกกรณทไมเกดครอสซงโอเวอร

๖. สบคนขอมล อธบำยสมบตและหนำทของสำรพนธกรรม โครงสรำงและองคประกอบ ทำงเคมของ DNA และสรปกำรจ ำลอง DNA ๗. อธบำยและระบขนตอนในกระบวนกำรสงเครำะหโปรตนและหนำทของ DNA และ RNA แตละชนดในกระบวนกำรสงเครำะห โปรตน ๘. สรปควำมสมพนธระหวำงสำรพนธกรรม แอลลล โปรตน ลกษณะทำงพนธกรรม และเชอมโยงกบควำมรเรองพนธศำสตรเมนเดล

DNA เปนพอลเมอรของนวคลโอไทด แตละ นวคลโอไทดประกอบดวยน ำตำลดออกซไรโบส หมฟอสเฟต และไนโตรจนสเบส คอ A T C และ G

โมเลกลของ DNA เปนพอลนวคลโอไทด ๒ สำย เรยงสลบทศและบดเปนเกลยวเวยนขวำ โดยกำรเขำคกนของสำย DNA เกดจำกกำรจบคของเบสคสม คอ A คกบ T และ C คกบ G

ยน คอสำย DNA บำงชวงทควบคมลกษณะ ทำงพนธกรรมได โดยยนก ำหนดล ำดบกรดอะมโนของโปรตนซงท ำหนำทเปนโครงสรำง เอนไซม และอน ๆ มผลท ำใหเซลลและสงมชวตปรำกฏลกษณะตำง ๆ ได

DNA จ ำลองตวเองไดโดยใชสำยหนงเปนแมแบบและสรำงอกสำยขนมำใหม ซงจะมโครงสรำงและล ำดบนวคลโอไทดเหมอนเดม

DNA ควบคมลกษณะทำงพนธกรรมของสงมชวตได โดยกำรสรำง RNA ๓ ประเภท คอ mRNA tRNA และ rRNA ซงรวมกนท ำหนำทในกระบวนกำรสงเครำะหโปรตน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 113: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

RNA เปนพอลเมอรของนวคลโอไทดสำยเดยว แตละนวคลโอไทดประกอบดวยน ำตำลไรโบส หมฟอสเฟต และไนโตรจนสเบส คอ A U C และ G

๙. สบคนขอมล และอธบำยกำรเกดมวเทชนระดบยนและระดบโครโมโซม สำเหตกำรเกดมวเทชน รวมทงยกตวอยำงโรคและกลมอำกำรทเปนผลของกำรเกดมวเทชน

มวเทชนเปนกำรเปลยนแปลงของล ำดบหรอจ ำนวนนวคลโอไทดใน DNA ซงอำจน ำไปส กำรเปลยนแปลงโครงสรำงและกำรท ำงำนของโปรตน ซงถำกำรเปลยนแปลงดงกลำวเกดในเซลลสบพนธ จะสำมำรถถำยทอดไปยงรนตอ ๆ ไปได และท ำใหเกดควำมแปรผนทำงพนธกรรมของสงมชวตกำรเกด มวเทชนมสำเหตมำจำกปจจยตำง ๆ เชน รงส และสำรเคม

กำรขำดหำยไปหรอเพมขนของนวคลโอไทดและกำรแทนทคเบส เปนกำรเกดมวเทชนระดบยน เชน โรคโลหตจำงชนดซกเคลเซลล เปนผลมำจำก กำรแทนทคเบส

กำรเปลยนแปลงโครงสรำงของโครโมโซม เชน หำยไปหรอเพมขนบำงสวน และกำรเปลยนแปลงจ ำนวนโครโมโซม เชน กำรลดลงหรอเพมขนของโครโมโซมบำงแทงหรอทงชด เปนสำเหตของกำรเกดมวเทชนระดบโครโมโซม เชน กลมอำกำรครดชำตและกลมอำกำรดำวน กลมอำกำรเทอรเนอรและกลมอำกำรไคลนเฟลเตอร

๑๐. อธบำยหลกกำรสรำงสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอมบแนนท ๑๑. สบคนขอมล ยกตวอยำง และอภปรำยกำรน ำเทคโนโลยทำงดเอนเอไปประยกต ทงในดำนสงแวดลอม นตวทยำศำสตร กำรแพทย กำรเกษตร และอตสำหกรรม และขอควรค ำนงถงดำนชวจรยธรรม

- กำรใชเทคโนโลยทำงดเอนเอ ในกำรสรำงดเอนเอ รคอมบแนนท สำมำรถน ำไปใชในกำรสรำงสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยน ำยนทตองกำรมำตดตอใสในสงมชวต ท ำใหสงมชวตนนมสมบตตำมตองกำร - เทคโนโลยทำงดเอนเอ สำมำรถน ำไปประยกต ใชในดำนตำง ๆ เชน สงแวดลอม นตวทยำศำสตร กำรแพทย กำรเกษตร และอตสำหกรรม โดยกำรใชเทคโนโลยทำงดเอนเอตองค ำนงถงควำมปลอดภยทำงชวภำพ ชวจรยธรรม และผลกระทบตอสงคม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 114: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๒. สบคนขอมลและอธบำยเกยวกบหลกฐำนทสนบสนนและขอมลทใชอธบำยกำรเกดววฒนำกำรของสงมชวต

หลกฐำนทท ำใหเชอวำสงมชวตมววฒนำกำร เชน ซำกดกด ำบรรพ กำยวภำคเปรยบเทยบวทยำเอมบรโอ กำรแพรกระจำยของสงมชวตทำงภมศำสตร กำรศกษำทำงชวภมศำสตร และดำนชววทยำระดบโมเลกล

มนษยมกำรสบสำยววฒนำกำรมำเปนเวลำนำน โดยมหลกฐำนทสนบสนนจำกซำกดกด ำบรรพของบรรพบรษมนษยทคนพบและจำกกำรเปรยบเทยบล ำดบเบสบน DNA ระหวำงมนษยกบไพรเมตอน ๆ

๑๓. อธบำยและเปรยบเทยบแนวคดเกยวกบววฒนำกำรของสงมชวตของฌอง ลำมำรก และทฤษฎเกยวกบววฒนำกำรของสงมชวตของชำลส ดำรวน

ฌอง ลำมำรก ไดเสนอแนวคดเพออธบำยเกยวกบววฒนำกำรของสงมชวตวำ สงมชวตมกำรเปลยนแปลงโครงสรำงใหเขำกบสภำพแวดลอม โดยอำศยกฎกำรใชและไมใช และกฎแหงกำรถำยทอดลกษณะทเกดขนมำใหม

ชำลส ดำรวนเสนอทฤษฎเกยวกบววฒนำกำรของสงมชวตวำเกดจำกกำรคดเลอกโดยธรรมชำต โดยสงมชวต มแนวโนมทจะใหก ำเนดลกทมลกษณะแตกตำงกนจ ำนวนมำก แตมเพยงจ ำนวนหนง ทเหมำะสมกบสภำพแวดลอม สำมำรถมชวตรอด และถำยทอดลกษณะทเหมำะสมไปยงรนตอไปได

๑๔. ระบสำระส ำคญและอธบำยเงอนไขของภำวะสมดลของฮำรด-ไวนเบรก ปจจยทท ำใหเกดกำรเปล ยนแปลงควำมถ ของแอลลล ในประชำกร พรอมทงค ำนวณหำควำมถของแอลลลและจโนไทปของประชำกรโดยใชหลกของฮำรด-ไวนเบรก

เมอประชำกรอยในภำวะสมดลของฮำรด-ไวนเบรก โดยกลมประชำกรมขนำดใหญ ไมมกำรถำยเทยนระหวำงกลมประชำกร ไมเกดมวเทชน สมำชกทกตวมโอกำสผสมพนธไดเทำกน และไมเกดกำรคดเลอกโดยธรรมชำต จะท ำใหควำมถของแอลลลของลกษณะนนไมเปลยนแปลงไมวำจะผำนไปกรนกตำม เปนผลใหลกษณะนนไมเกดววฒนำกำร

กำรเปลยนแปลงควำมถของยนหรอแอลลล ในประชำกร เกดจำกปจจยหลำยประกำร น ำไปส กำรเกดววฒนำกำร

๑๕. สบคนขอมล อภปรำย และอธบำยกระบวนกำรเกดสปชสใหมของสงมชวต

สปชสใหมจะเกดขนไดเมอไมมกำรถำยเทเคลอนยำยยนระหวำงประชำกรหนงกบอกประชำกร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 115: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง หนง ในรนบรรพบรษ ท ำใหประชำกรทงสอง

มโครงสรำงทำงพนธกรรมทแตกตำงกนและววฒนำกำรเกดเปนสปชสใหม

ปจจยทท ำใหเกดสปชสใหมอำจเกดได ๒ แนวทำง คอ กำรเกดสปชสใหมจำกกำรแบงแยกทำงภมศำสตรและกำรเกดสปชสใหมในเขตภมศำสตรเดยวกน

ม.๕ - - ม.๖ ๑. อภปรำยควำมส ำคญของควำมหลำกหลำย

ทำงชวภำพ และควำมเชอมโยงระหวำง ควำมหลำกหลำยทำงพนธกรรม ควำมหลำกหลำยของสปชส และ ควำมหลำกหลำยของระบบนเวศ

ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพประกอบดวย ควำมหลำกหลำยทำงพนธกรรม ควำมหลำกหลำยของสปชส และควำมหลำกหลำยของระบบนเวศ

กำรแปรผนทำงพนธกรรมท ำใหเกด ควำมหลำกหลำยทำงพนธกรรม ซงสงมชวตใดทมควำมหลำกหลำยทำงพนธกรรมมำกยอมท ำใหมโอกำสอยรอดเพมขนและสบทอดลกหลำนตอไปได

สงมชวตทด ำรงชวตอยในสงแวดลอมตำง ๆ ไดผำนกระบวนกำรคดเลอกโดยธรรมชำต หรอโดยมนษย มำเปนระยะเวลำยำวนำนหลำยชวรนซงอำจเกดเปน สปชสใหม สงผลใหเกดควำมหลำกหลำยของสปชส

แหลงทอยอำศยแตละแหลงทสงมชวตอำศยอยนนจะมองคประกอบของปจจยทำงกำยภำพและปจจยทำงชวภำพทแตกตำงกน ท ำใหเกดควำมหลำกหลำยของระบบนเวศ

๒. อธบำยกำรเกดเซลลเรมแรกของสงมชวตและววฒนำกำรของสงมชวตเซลลเดยว

จดเรมตนของววฒนำกำรของเซลลเกดจำก โมเลกลของสำรอนทรย โดยเซลลรปแบบแรกทเกดขนคอ เซลลโพรคำรโอต และมววฒนำกำรขนมำเปนเซลลยคำรโอต และจำกสงมชวตเซลลเดยว เปนสงมชวตหลำยเซลลทมโครงสรำงแบบงำย ๆ จนกลำยมำเปนสงมชวตหลำยเซลลทมโครงสรำงซบซอนมำกขนตำมล ำดบ

๓. อธบำยลกษณะส ำคญและยกตวอยำงสงมชวตกลมแบคทเรย สงมชวตกลมโพรทสต

แบคทเรยเปนสงมชวตพวกโพรคำรโอต ผนงเซลลมเพปทโดไกลแคนเปนองคประกอบส ำคญ แบคทเรยทวไปสรำงอำหำรเองไมได ด ำรงชวตแบบผสลำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 116: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สงมชวตกลมพช สงมชวตกลมฟงไจ และสงมชวตกลมสตว

สำรอนทรยหรอแบบปรสต แตแบคทเรยบำงกลม เชน ไซยำโนแบคทเรยสรำงอำหำรเองไดจำกกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง

โพรทสตเปนสงมชวตพวกยคำรโอต มลกษณะหลำกหลำย ทงทเปนสงมชวตเซลลเดยว หรอสงมชวตหลำยเซลลทยงไมพฒนำไปเปนเนอเยอ อำจม หรอ ไมมผนงเซลลเปนสวนประกอบของเซลล

พชเปนสงมชวตหลำยเซลลพวกยคำรโอต มผนงเซลลซงมเซลลโลสเปนองคประกอบ มวฏจกรชวตแบบสลบ และมระยะเอมบรโอในกำรสบพนธแบบอำศยเพศ พชสรำงอำหำรเองไดจำกกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง

ฟงไจเปนสงมชวตพวกยคำรโอต มทงสงมชวตเซลลเดยวและหลำยเซลล เซลลของฟงไจยงไมพฒนำไปเปนเนอเยอ ผนงเซลลมไคทนเปนองคประกอบส ำคญ ฟงไจสรำงอำหำรเองไมไดและด ำรงชวตแบบ ผสลำยสำรอนทรยหรอแบบปรสต

สตวเปนสงมชวตหลำยเซลลพวกยคำรโอต ไมสำมำรถสรำงอำหำรเองไดตองไดรบอำหำร จำกสงมชวตอน สวนใหญมระบบยอยอำหำร บำงชนดอำจเปนปรสต สตวมระยะเอมบรโอ ในกำรสบพนธแบบอำศยเพศ

สตวอำจแบงเปนกลมยอยโดยพจำรณำลกษณะตำง ๆ คอ เนอเยอสมมำตร กำรเปลยนแปลงของ บลำสโทพอร กำรเจรญในระยะตวออน ท ำให อำจแบงสตวเปนกลมยอย เชน กลมฟองน ำ กลมไฮดรำ กลมหนอนตวแบน กลมหอยและหมก กลมไสเดอนดน กลมหนอนตวกลม กลมสตวทมขำเปนปลอง กลมดำวทะเลและปลงทะเล และกลมสตวทมโนโทคอรด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 117: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๔. อธบำยและยกตวอยำงกำรจ ำแนกสงมชวตจำกหมวดหมใหญจนถงหมวดหมยอย และวธกำรเขยนชอวทยำศำสตรในล ำดบขนสปชส ๕. สรำงไดโคโทมสคยในกำรระบสงมชวต หรอตวอยำงทก ำหนดออกเปนหมวดหม

กำรจ ำแนกสงมชวตออกเปนหมวดหมเปนล ำดบขนตำง ๆ เรมจำกหมวดหมใหญแลวแบงเปนหมวดหมยอย มดงน คงดอม ไฟลม คลำส ออรเดอร แฟมล จนส และสปชส

ชอวทยำศำสตรของสงมชวตในล ำดบขน สปชส ทตงขนตำมระบบทวนำมเพอใชในกำรระบถงสงมชวตแตละชนด ใหมควำมเขำใจถกตองตรงกน ประกอบ ดวย ๒ สวน โดยสวนแรกเปน ชอสกล สวนหลงเปนค ำทระบลกษณะพเศษของสงมชวต ชนดนนหรอเปนค ำทมควำมหมำยเฉพำะ โดยทง ๒ สวนนตองเปนภำษำละตน

ไดโคโทมสคย เปนเครองมอทใชเพอระบหมวดหมของสงมชวตล ำดบขนตำง ๆ โดยมหลกเกณฑในกำรน ำลกษณะทตำงกนของสงมชวตมำพจำรณำเปนค

วทเทเกอร เสนอแนวควำมคดทวำสงมชวตพวก ยคำรโอตมววฒนำกำรมำจำกสงมชวตพวกโพรคำรโอต และจ ำแนกสงมชวตเปน ๕ คงดอม ประกอบดวย มอเนอรำ โพรทสตำ พช ฟงไจ และสตว

โวสซ และคณะ จ ำแนกสงมชวตเปน ๓ โดเมน ประกอบดวย แบคทเรย อำรเคย และยคำรอำ โดยแนวควำมคดกำรจ ำแนกสงมชวต แตละโดเมนเปนกลมยอยจะใชหลกทวำสงมชวตในกลมเดยวกนมสำยววฒนำกำรมำจำกบรรพบรษรวมกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 118: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๖

สาระท ๔ ชววทยา มาตรฐาน ว ๔.๓ เขาใจสวนประกอบของพช การแลกเปลยนแกสและคายน าของพช การล าเลยงของพช

การสงเคราะหดวยแสง การสบพนธของพชดอกและการเจรญเตบโต และการตอบสนอง ของพช รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ ๑. อธบำยเกยวกบชนดและลกษณะของ

เนอเยอพช และเขยนแผนผงเพอสรปชนดของเนอเยอพช

เนอเยอพชแบงเปน ๒ กลมใหญ คอ เนอเยอเจรญและเนอเยอถำวร

เนอเยอเจรญแบงเปนเนอเยอเจรญสวนปลำย เนอเยอเจรญเหนอขอ และเนอเยอเจรญดำนขำง

เนอเยอถำวรเปลยนแปลงมำจำกเนอเยอเจรญ เนอเยอถำวรอำจแบงไดเปน ๓ ระบบ คอ ระบบเนอเยอผว ระบบเนอเยอพน และระบบเนอเยอ ทอล ำเลยง ซงท ำหนำทตำงกน

๒. สงเกต อธบำย และเปรยบเทยบโครงสรำงภำยในของรำกพชใบเลยงเดยวและรำกพช ใบเลยงคจำกกำรตดตำมขวำง

รำกคอสวนแกนของพชทโดยทวไปเจรญอยใตระดบผวดน ท ำหนำทยดหรอค ำจนใหพชเจรญเตบโตอยกบทได และยงมหนำทส ำคญในกำรดดน ำและ ธำตอำหำรในดน เพอสงไปยงสวนตำง ๆ ของพช

โครงสรำงภำยในของปลำยรำกทตดตำมยำวประกอบดวยเนอเยอเจรญ แบงเปนบรเวณตำง ๆ คอ บรเวณหมวกรำก บรเวณเซลลก ำลงแบงตว บรเวณเซลลขยำยตวตำมยำว และบรเวณทเซลลมกำรเปลยนแปลงไปท ำหนำทเฉพำะและเจรญเตบโตเตมท

โครงสรำงภำยในของรำกระยะกำรเตบโตปฐมภม เมอตดตำมขวำงจะเหนโครงสรำงแบงเปน ๓ ชน เรยงจำกดำนนอกเขำไป คอ ชนเอพเดอรมส ชน คอรเทกซ และชนสตล ในชนสตลจะพบมดทอล ำเลยงทมลกษณะแตกตำงกนในพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค

โครงสรำงภำยในของรำกระยะกำรเตบโตทตยภม ชนเอพเดอรมสจะถกแทนทดวยชนเพรเดรมซงม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 119: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง คอรกเปนเนอเยอส ำคญ ชนคอรเทกซอำจมกำรเปลยนแปลง เกดเซลลทท ำใหมควำมแขงแรงเพมขน หรอเกดเซลลทสะสมอำหำรเพมขน สวนลกษณะมดทอล ำเลยงจะเปลยนไปเนองจำกมกำรสรำงเนอเยอล ำเลยงเพมขน

๓. สงเกต อธบำย และเปรยบเทยบโครงสรำงภำยในของล ำตนพชใบเลยงเดยวและล ำตนพชใบเลยงคจำกกำรตดตำมขวำง

ล ำตนคอสวนแกนของพชทโดยทวไปเจรญอยเหนอระดบผวดนถดขนมำจำกรำกท ำหนำทสรำงใบและ ชใบ ล ำเลยงน ำ ธำตอำหำร และอำหำรทพชสรำงขนสงไปยงสวนตำง ๆ

โครงสรำงภำยในของล ำตนระยะกำรเตบโตปฐมภม เมอตดตำมขวำงจะเหนโครงสรำงแบงเปน ๓ ชน เรยงจำกดำนนอกเขำไป คอ ชนเอพเดอรมส ชนคอรเทกซ และชนสตล ซงชนสตลจะพบมดทอล ำเลยงทมลกษณะแตกตำงกนในพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค

ล ำตนในระยะกำรเตบโตทตยภม จะมเสนรอบวงเพมขนและมโครงสรำงแตกตำงจำกเดมเนองจำก มกำรสรำงเนอเยอเพอรเดรมและเนอเยอทอล ำเลยงทตยภมเพมขน

๔. สงเกต และอธบำยโครงสรำงภำยในของใบพชจำกกำรตดตำมขวำง

ใบมหนำทสงเครำะหดวยแสง แลกเปลยนแกสและคำยน ำ ใบของพชดอกประกอบดวย กำนใบ แผนใบ เสนกลำงใบ และเสนใบพชบำงชนดอำจไมมกำนใบ ทโคนกำนใบอำจพบหรอ ไมพบหใบ

โครงสรำงภำยในของใบตดตำมขวำงประกอบดวยเนอเยอ ๓ กลม ไดแก เอพเดอรมส มโซฟลล และเนอเยอทอล ำเลยง

๕. สบคนขอมล สงเกต และอธบำยกำรแลกเปลยนแกสและกำรคำยน ำของพช

- พชมกำรแลกเปลยนแกสและกำรคำยน ำผำนทำงปำกใบเปนสวนใหญ ปำกใบพบไดทใบและล ำตนออน เมอควำมชนสมพทธในอำกำศภำยนอกต ำกวำควำมชนสมพทธภำยในใบพช ท ำใหน ำภำยในใบพชระเหยเปนไอออกมำทำงรปำกใบ เรยกวำ กำรคำยน ำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 120: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ควำมชนในอำกำศ ลม อณหภม สภำพน ำในดน ควำมเขมของแสง เปนปจจยทมผลตอกำรคำยน ำ ของพช

๖. สบคนขอมลและอธบำยกลไกกำรล ำเลยงน ำและธำตอำหำรของพช ๗. สบคนขอมล อธบำยควำมส ำคญของธำตอำหำร และยกตวอยำงธำตอำหำรทส ำคญทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช

พชดดน ำและธำตอำหำรตำง ๆ จำกดนโดยเซลล ขนรำกแลวล ำเลยงผำนชนคอรเทกซเขำส เนอเยอล ำเลยงน ำในชนสตล ซงเปนกำรดดน ำจำกดนสเนอเยอล ำเลยงน ำในแนวระนำบ และล ำเลยงไปยงสวนตำง ๆ ของพชในแนวดง

ในสภำวะปกตกำรล ำเลยงน ำจำกรำกสยอดของพชอำศยแรงดงจำกกำรคำยน ำ รวมกบแรงโคฮชน แรงแอดฮชน

ในภำวะทบรรยำกำศมควำมชนสมพทธสงมำกจนไมสำมำรถเกดกำรคำยน ำไดตำมปกต น ำทเขำไปในเซลลรำกจะท ำใหเกดแรงดนเรยกวำ แรงดนรำก ท ำใหเกดปรำกฏกำรณกตเตชน

พชแตละชนดตองกำรปรมำณและชนดของธำตอำหำรแตกตำงกน ควำมรเกยวกบสมบตของธำตอำหำรทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช สำมำรถน ำมำใชประโยชนในกำรปลกพชในสำรละลำยธำตอำหำร

๘. อธบำยกลไกกำรล ำเลยงอำหำรในพช - อำหำรทไดจำกกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสงจำกแหลงสรำง จะถกเปลยนแปลงเปนซโครส และล ำเลยงผำนทำงทอโฟลเอมโดยอำศยกลไก กำรล ำเลยงอำหำรในพชซงเกยวของกบแรงดนน ำ ไปยงแหลงรบ

๙. สบคนขอมลและสรปกำรศกษำทไดจำก

กำรทดลองของนกวทยำศำสตรในอดตเกยวกบ

กระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง

กำรศกษำคนควำของนกวทยำศำสตรในอดตท ำใหไดควำมรเกยวกบกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง มำเปนล ำดบขนจนไดขอสรปวำ คำรบอนไดออกไซดและน ำเปนวตถดบทพชใชในกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง และผลผลตทได คอ น ำตำล ออกซเจน และน ำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 121: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๑๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๐. อธบำยขนตอนทเกดขนในกระบวนกำร

สงเครำะหดวยแสงของพช C3 กระบวนกำรสงเครำะหดวยแสงม ๒ ขนตอน คอ ปฏกรยำแสงและกำรตรงคำรบอนไดออกไซด

ปฏกรยำแสงเปนปฏกรยำทเปลยนพลงงำนแสงเปนพลงงำนเคม โดยแสงออกซไดซโมเลกลสำรสทไทลำคอยดของคลอโรพลำสต ท ำใหเกดกำรถำยทอดอเลกตรอน ไดผลตภณฑเปน ATP และ NADPH + H+ ในสโตรมำของคลอโรพลำสต

กำรตรงคำรบอนไดออกไซด เกดในสโตรมำ โดยใช RuBP และเอนไซมรบสโก ไดสำรทประกอบดวยคำรบอน ๓ อะตอม คอ PGA โดยใช ATP และ NADPH ทไดจำกปฏกรยำแสงไปรดวซสำรประกอบคำรบอน ๓ อะตอม ไดเปนน ำตำลทมคำรบอน ๓ อะตอม คอ PGAL ซงสวนหนงจะถกน ำไปสรำง RuBP กลบคนเปนวฏจกร โดยพช C3 จะมกำรตรงคำรบอนไดออกไซดดวยวฏจกรคลวนเพยงอยำงเดยว

๑๑. เปรยบเทยบกลไกกำรตรง

คำรบอนไดออกไซดในพช C3 พช C4 และ

พช CAM

พช C4 ตรงคำรบอนอนนทรย ๒ ครง ครงแรกเกดขนทเซลลมโซฟลล โดย PEP และเอนไซม เพบคำรบอกซเลส ไดสำรประกอบทมคำรบอน ๔ อะตอม คอ OAA ซงจะมกำรเปลยนแปลงทำงเคมไดสำรประกอบทมคำรบอน ๔ อะตอม คอ กรดมำลก ซงจะถกล ำเลยงไปจนถงเซลลบนเดลชทและปลอยคำรบอนไดออกไซดในคลอโรพลำสตเพอใชใน วฏจกรคลวนตอไป

พช CAM มกลไกในกำรตรงคำรบอนไดออกไซดคลำยพช C4 แตมกำรตรงคำรบอนอนนทรยทง ๒ ครงในเซลลเดยวกน โดยเซลลมกำรตรงคำรบอนอนนทรยครงแรกในเวลำกลำงคนและปลอยออกมำในเวลำกลำงวนเพอใชในวฏจกรคลวนตอไป

๑๒. สบคนขอมล อภปรำยและสรปปจจย

ควำมเขมของแสง ควำมเขมขนของ ปจจยทมผลตอกำรสงเครำะหดวยแสง เชน ควำมเขมของแสง ควำมเขมขนของคำรบอนไดออกไซด อณหภม ปรมำณน ำในดน ธำตอำหำร อำยใบ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 122: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง คำรบอนไดออกไซด และอณหภม ทมผลตอ

กำรสงเครำะหดวยแสงของพช

๑๓. อธบำยวฏจกรชวตแบบสลบของพชดอก พชดอกมวฏจกรชวตแบบสลบ ประกอบดวย ระยะทสรำงสปอร เรยก ระยะสปอโรไฟต (2n) และระยะทสรำงเซลลสบพนธ เรยก ระยะแกมโทไฟต (n)

สวนประกอบของดอกทเกยวของกบกำรสบพนธโดยตรงคอชนเกสรเพศผและชนเกสรเพศเมย ซงจ ำนวนรงไขเกยวของกบกำรเจรญเปนผลชนดตำง ๆ

๑๔. อธบำยและเปรยบเทยบกระบวนกำรสรำง

เซลลสบพนธเพศผและเพศเมยของพชดอก

และอธบำยกำรปฏสนธของพชดอก

พชดอกสรำงไมโครสปอรและเมกะสปอร ซงอำจสรำงในดอกเดยวกนหรอตำงดอกหรอตำงตนกน

กำรสรำงไมโครสปอรของพชดอกเกดขนโดย ไมโครสปอรมำเทอรเซลลแบงเซลลแบบไมโอซสได ไมโครสปอร โดยไมโครสปอรนแบงเซลลแบบ ไมโทซสได ๒ เซลล คอ ทวบเซลลและเจเนอเรทฟเซลล เมอมกำรถำยเรณไปตกบนยอดเกสรเพศเมย ทวบเซลลจะงอกหลอดเรณ และเจเนอเรทฟเซลลแบงไมโทซสไดเซลลสบพนธ เพศผ ๒ เซลล

กำรสรำงเมกะสปอรเกดขนภำยในออวลในรงไข โดยเซลลทเรยกวำ เมกะสปอรมำเทอรเซลล แบง ไมโอซสไดเมกะสปอร ซงในพชสวนใหญจะเจรญพฒนำตอไปไดเพยง ๑ เซลล ทเหลออก ๓ เซลล จะฝอ เมกะสปอรจะแบงไมโทซส ๓ ครง ได ๘ นวเคลยสทประกอบดวย ๗ เซลลโดยม ๑ เซลล ทท ำหนำทเปนเซลลสบพนธ เรยก เซลลไข สวนอก ๑ เซลลม ๒ นวเคลยส เรยก โพลำรนวคลไอ

กำรปฏสนธของพชดอกเปนกำรปฏสนธค โดย คหนงเปนกำรรวมกนของสเปรมเซลลหนง กบเซลลไขไดเปนไซโกตซงจะเจรญและพฒนำไปเปนเอมบรโอ และอกคหนงเปนกำรรวมกนของสเปรมอกเซลลหนงกบโพลำรนวคลไอ ไดเปนเอนโดสเปรมนวเคลยสซงจะเจรญและพฒนำตอไปเปนเอนโดสเปรม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 123: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๕. อธบำยกำรเกดเมลดและกำรเกดผลของ

พชดอก โครงสรำงของเมลดและผล และ

ยกตวอยำงกำรใชประโยชนจำกโครงสรำง

ตำง ๆ ของเมลดและผล

ภำยหลงกำรปฏสนธ ออวลจะมกำรเจรญและพฒนำไปเปนเมลด และรงไขจะมกำรเจรญและพฒนำไปเปนผล

โครงสรำงของเมลดประกอบดวย เปลอกเมลด เอมบรโอ และเอนโดสเปรม โครงสรำงของผล ประกอบดวย ผนงผล และเมลด ซงแตละสวนของโครงสรำงจะมประโยชนตอพชเองและตอสงมชวตอน

๑๖. ทดลอง และอธบำยเกยวกบปจจยตำง ๆ ทมผลตอกำรงอกของเมลด สภำพพกตวของเมลด และบอกแนวทำงในกำรแกสภำพพกตวของเมลด

เมลดทเจรญเตมทจะมกำรงอกโดยมปจจยตำง ๆ ทมผลตอกำรงอกของเมลด เชน น ำหรอควำมชน ออกซเจน อณหภม และแสง เมลดบำงชนดสำมำรถงอกไดทนท แตเมลดบำงชนด ไมสำมำรถงอกไดทนทเพรำะอยในสภำพพกตว

เมลดบำงชนดมสภำพพกตวเนองจำกมปจจย บำงประกำรทมผลยบยงกำรงอกของเมลด ซงสภำพพกตวของเมลดสำมำรถแกไขไดหลำยวธตำมปจจย ทยบยง

๑๗. สบคนขอมล อธบำยบทบำทและหนำทของออกซน ไซโทไคนน จบเบอเรลลน เอทลน และกรดแอบไซซก และอภปรำยเกยวกบกำรน ำไปใชประโยชนทำงกำรเกษตร ๑๘. สบคนขอมล ทดลอง และอภปรำยเกยวกบสงเรำภำยนอกทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช

พชสรำงสำรควบคมกำรเจรญเตบโตหลำยชนด ทสวนตำง ๆ ซงสำรนเปนสงเรำภำยในทมผลตอ กำรเจรญเตบโตของพช เชน ออกซน ไซโทไคนน จบเบอเรลลน เอทลน และกรดแอบไซซก

แสงสวำง แรงโนมถวงของโลก สำรเคม และน ำ เปนสงเรำภำยนอกทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช

ควำมรเกยวกบกำรตอบสนองตอสงเรำภำยในและสงเรำภำยนอกทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช สำมำรถน ำมำประยกตใชควบคมกำรเจรญเตบโต ของพช เพมผลผลต และยดอำยผลผลตได

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 124: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๒

สาระท ๔ ชววทยา มาตรฐาน ว ๔.๔ เขาใจการยอยอาหารของสตวและมนษย รวมทงการหายใจและการแลกเปลยนแกส

การล าเลยงสารและการหมนเวยนเลอด ภมคมกนของรางกาย การขบถาย การรบรและ การตอบสนอง การเคลอนท การสบพนธและการเจรญเตบโต ฮอรโมนกบการรกษา ดลยภาพ และพฤตกรรมของสตว รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ ๑. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบ

โครงสรำงและกระบวนกำรยอยอำหำรของสตวทไมมทำงเดนอำหำร สตวทมทำงเดนอำหำรแบบไมสมบรณ และสตวทมทำงเดนอำหำรแบบสมบรณ ๒. สงเกต อธบำย กำรกนอำหำรของไฮดรำ และพลำนำเรย

รำมกำรปลอยเอนไซมออกมำยอยอำหำรนอกเซลล สวนอะมบำและพำรำมเซยมมกำรยอยอำหำรภำยในฟดแวควโอลโดยเอนไซมในไลโซโซม

ฟองน ำไมมทำงเดนอำหำรแตจะมเซลลพเศษ ท ำหนำทจบอำหำรเขำสเซลลแลวยอยภำยในเซลลโดยเอนไซมในไลโซโซม

ไฮดรำและพลำนำเรยมทำงเดนอำหำรแบบ ไมสมบรณ จะกนอำหำรและขบกำกอำหำรออก ทำงเดยวกน

ไสเดอนดน แมลง สตวไมมกระดกสนหลงสวนใหญ และสตวมกระดกสนหลงจะมทำงเดนอำหำรแบบสมบรณ

๓. อธบำยเกยวกบโครงสรำง หนำท และกระบวนกำรยอยอำหำร และกำรดดซมสำรอำหำรภำยในระบบยอยอำหำรของมนษย

กำรยอยอำหำรของมนษยประกอบดวย กำรยอยเชงกลโดยกำรบดอำหำรใหมขนำดเลกลง และ กำรยอยทำงเคมโดยอำศยเอนไซมในทำงเดนอำหำร ท ำใหโมเลกลของอำหำรมขนำดเลกจนเซลลสำมำรถดดซมและน ำไปใชได

กำรยอยอำหำรของมนษยเกดขนทชองปำก กระเพำะอำหำร และล ำไสเลก

สำรอำหำรทยอยแลว วตำมนบำงชนด และธำตอำหำรจะถกดดซมทวลลสเขำสหลอดเลอดฝอยแลวผำนตบกอนเขำสหวใจ สวนสำรอำหำรประเภทลพดและวตำมนทละลำยในไขมนจะถกดดซมเขำสหลอดน ำเหลองฝอย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 125: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

อำหำรทไมถกยอยหรอยอยไมไดจะเคลอนตอไปยงล ำไสใหญ น ำ ธำตอำหำร และวตำมนบำงสวนดดซมเขำสผนงล ำไสใหญ ทเหลอเปนกำกอำหำรจะถกก ำจดออกทำงทวำรหนก

๔. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบโครงสรำงทท ำหนำทแลกเปลยนแกสของฟองน ำ ไฮดรำ พลำนำเรย ไสเดอนดน แมลง ปลำ กบ และนก ๕. สงเกต และอธบำยโครงสรำงของปอด ในสตวเลยงลกดวยน ำนม

ไสเดอนดนมกำรแลกเปลยนแกสผำนเซลลบรเวณผวหนงทเปยกชน

แมลงมกำรแลกเปลยนแกสโดยผำนทำงทอลม ซงแตกแขนงเปนทอลมฝอย

ปลำเปนสตวน ำมกำรแลกเปลยนแกสทละลำยอยในน ำผำนเหงอก

สตวสะเทนน ำสะเทนบกใชปอดและผวหนง ในกำรแลกเปลยนแกส

สตวเลอยคลำน สตวปก และสตวเลยงลก ดวยน ำนมอำศยปอดในกำรแลกเปลยนแกส

๖. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงทใชในกำรแลกเปลยนแกสและกระบวนกำรแลกเปลยนแกสของมนษย ๗. อธบำยกำรท ำงำนของปอด และทดลองวดปรมำตรของอำกำศในกำรหำยใจออกของมนษย

ทำงเดนหำยใจของมนษยประกอบดวย ชองจมก โพรงจมก คอหอย กลองเสยง ทอลม หลอดลม และถงลมในปอด

ปอดเปนบรเวณทมกำรแลกเปลยนแกสระหวำงถงลมกบหลอดเลอดฝอย และบรเวณเซลลของเนอเยอตำง ๆ มกำรแลกเปลยนแกสโดยกำรแพรผำน หลอดเลอดฝอยเชนกน

กำรหำยใจเขำและกำรหำยใจออกเกดจำก กำรเปลยนแปลงควำมดนของอำกำศภำยในปอด โดยกำรท ำงำนรวมกนของกลำมเนอกะบงลมและกลำมเนอระหวำงกระดกซโครง และควบคมโดยสมองสวนพอนสและเมดลลำออบลองกำตำ

๘. สบคนขอมล อธบำยและเปรยบเทยบระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดและระบบหมนเวยนเลอดแบบปด ๙. สงเกตและอธบำยทศทำงกำรไหลของเลอดและกำรเคลอนทของเซลลเมดเลอดในหำงปลำ

สงมชวตเซลลเดยวและสตวทมโครงสรำงรำงกำยไมซบซอนมกำรล ำเลยงสำรตำง ๆ โดยกำรแพรระหวำงเซลลกบสงแวดลอม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 126: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง และสรปควำมสมพนธระหวำงขนำดของ หลอดเลอดกบควำมเรวในกำรไหลของเลอด

สตวทมโครงสรำงรำงกำยซบซอนจะมกำรล ำเลยงสำรโดยระบบหมนเวยนเลอด ซงประกอบดวย หวใจ หลอดเลอด และเลอด

ระบบหมนเวยนเลอดม ๒ แบบ คอ ระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดและระบบหมนเวยนเลอดแบบปด

ระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดพบในสตวจ ำพวกหอย แมลง กง สวนระบบหมนเวยนเลอดแบบปดพบในไสเดอนดนและสตวมกระดกสนหลง

๑๐. อธบำยโครงสรำงและกำรท ำงำนของหวใจและหลอดเลอดในมนษย ๑๑. สงเกตและอธบำยโครงสรำงหวใจของสตวเลยงลก ดวยน ำนม ทศทำงกำรไหลของเลอดผำนหวใจของมนษย และเขยนแผนผงสรป กำรหมนเวยนเลอดของมนษย ๑๒. สบคนขอมล ระบควำมแตกตำงของเซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขำว เพลตเลต และพลำสมำ ๑๓. อธบำยหมเลอดและหลกกำรใหและ รบเลอดในระบบ ABO และระบบ Rh

ระบบหมนเวยนเลอดของมนษยประกอบดวย หวใจ หลอดเลอด และเลอด ซงเลอดไหลเวยนอยเฉพำะในหลอดเลอด

หวใจมเอเตรยมท ำหนำทรบเลอดเขำสหวใจ และ เวนตรเคลท ำหนำทสบฉดเลอดออกจำกหวใจ โดยมลนกนระหวำงเอเตรยมกบเวนตรเคล และระหวำงเวนตรเคลกบหลอดเลอดทน ำเลอดออกจำกหวใจ

เลอดออกจำกหวใจทำงหลอดเลอดเอออตำร อำรเตอร อำรเตอรโอล หลอดเลอดฝอย เวนล เวน และเวนำคำวำแลวเขำสหวใจ

ขณะทหวใจบบตวสบฉดเลอด ท ำใหเกดควำมดนเลอดและชพจร สภำพกำรท ำงำนของรำงกำย อำย และเพศของมนษย เปนปจจยทมผลตอควำมดนเลอดและชพจร

เลอดมนษยประกอบดวยเซลลเมดเลอดชนดตำง ๆ เพลตเลต และพลำสมำ ซงท ำหนำทแตกตำงกน

หมเลอดของมนษยจ ำแนกตำมระบบ ABO ไดเปน เลอดหม A B AB และ O ซงเรยกชอตำมชนดของแอนตเจนทเยอหมเซลลเมดเลอดแดง และจ ำแนกตำมระบบ Rh ไดเปน เลอดหม Rh+ และ Rh- กำรใหและรบเลอดมหลกวำแอนตเจนของผใหตอง ไมตรงกบแอนตบอดของผรบ และกำรใหและรบเลอดทเหมำะสมทสดคอผใหและผรบควรมเลอดหมตรงกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 127: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๔. อธบำย และสรปเกยวกบสวนประกอบและหนำทของน ำเหลอง รวมทงโครงสรำงและหนำทของหลอดน ำเหลอง และ ตอมน ำเหลอง

ของเหลวทซมผำนผนงหลอดเลอดฝอยออกมำอยระหวำงเซลล เรยกวำ น ำเหลอง ท ำหนำทหลอเลยงเซลล และสำมำรถแพรเขำสหลอดน ำเหลองฝอย ซงตอมำหลอดน ำเหลองฝอยจะรวมกนมขนำดใหญขน และเปดเขำสระบบหมนเวยนเลอดทหลอดเลอดเวนใกลหวใจ

ระบบน ำเหลองประกอบดวย น ำเหลอง หลอดน ำเหลอง และตอมน ำเหลอง โดยท ำหนำทน ำน ำเหลองกลบเขำสระบบหมนเวยนเลอด ตอมน ำเหลองเปนทอยของเซลลเมดเลอดขำว ท ำหนำทท ำลำยสงแปลกปลอม ทล ำเลยงมำกบน ำเหลอง

๑๕. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบกลไกกำรตอตำนหรอท ำลำยสงแปลกปลอมแบบไมจ ำเพำะและแบบจ ำเพำะ ๑๖. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบ กำรสรำงภมคมกนกอเองและภมคมกนรบมำ ๑๗. สบคนขอมลและอธบำยเกยวกบควำมผดปกตของระบบภมคมกนทท ำใหเกดเอดส ภมแพ กำรสรำงภมตำนทำนตอเนอเยอตนเอง

กลไกทรำงกำยตอตำนหรอท ำลำยสงแปลกปลอม มอย ๒ แบบ คอ แบบไมจ ำเพำะ และแบบจ ำเพำะ

ตอมไขมน ตอมเหงอ ทผวหนงชวยปองกนและยบยงกำรเจรญของจลนทรยบำงชนด และเมอเชอโรคหรอสงแปลกปลอมเขำสรำงกำย เซลลเมดเลอดขำวชนดนวโทรฟลและโมโนไซตจะมกำรตอตำนและท ำลำยสงแปลกปลอมโดยกระบวนกำรฟำโกไซโทซส สวนอโอซโนฟลเกยวของกบกำรท ำลำยปรสต เบโซฟลเกยวของกบปฏกรยำกำรแพ ซงเปนกำรตอตำน หรอท ำลำยสงแปลกปลอมแบบไมจ ำเพำะ

กำรตอตำนหรอท ำลำยสงแปลกปลอมแบบจ ำเพำะจะเกยวของกบกำรท ำงำนของลมโฟไซตชนดเซลลบและเซลลท

อวยวะทเกยวของกบกำรสรำงและตอบสนองของลมโฟไซตประกอบดวย ตอมน ำเหลอง ทอนซล มำม ไทมส และเนอเยอน ำเหลองทผนงล ำไสเลก

กำรสรำงภมคมกนแบบจ ำเพำะของรำงกำยม ๒ แบบ คอ ภมคมกนกอเองและภมคมกนรบมำ

กำรไดรบวคซนหรอทอกซอยดเปนตวอยำงของภมคมกนกอเอง โดยกำรกระตนใหรำงกำยสรำง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 128: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ภมคมกนขน ดวยวธกำรใหสำรทเปนแอนตเจนเขำสรำงกำย สวนภมคมกนรบมำเปนกำรรบแอนตบอดโดยตรง เชน กำรไดรบซรม กำรไดรบน ำนมแม

เอดส ภมแพ และกำรสรำงภมตำนทำนตอเนอเยอตนเอง เปนตวอยำงของอำกำรทเกดจำกระบบภมคมกนของรำงกำยทท ำงำนผดปกต

๑๘. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบโครงสรำงและหนำทในกำรก ำจดของเสย ออกจำกรำงกำยของฟองน ำ ไฮดรำ พลำนำเรย ไสเดอนดน แมลง และสตวมกระดกสนหลง

อะมบำและพำรำมเซยมเปนสงมชวตเซลลเดยวทมคอนแทรกไทลแวควโอลท ำหนำทในกำรก ำจดและรกษำดลยภำพของน ำและ แรธำตในเซลล

ฟองน ำและไฮดรำมเซลลสวนใหญสมผสกบน ำโดยตรง ของเสยจงถกก ำจดออกโดยกำรแพรสสภำพแวดลอม

พลำนำเรยใชเฟลมเซลลซงกระจำยอย ๒ ขำง ตลอดควำมยำวของล ำตวท ำหนำทขบถำยของเสย

ไสเดอนดนใชเนฟรเดยม แมลงใชมลพเกยนทวบล และสตวมกระดกสนหลงใชไตในกำรขบถำยของเสย

๑๙. อธบำยโครงสรำงและหนำทของไต และโครงสรำงทใชล ำเลยงปสสำวะออกจำกรำงกำย ๒๐. อธบำยกลไกกำรท ำงำนของหนวยไต ในกำรก ำจดของเสยออกจำกรำงกำย และเขยนแผนผงสรปขนตอนกำรก ำจดของเสย ออกจำกรำงกำยโดยหนวยไต ๒๑. สบคนขอมล อธบำยและยกตวอยำงเกยวกบควำมผดปกตของไตอนเนองมำจำกโรคตำง ๆ

ไตเปนอวยวะทท ำหนำทเกยวกบกำรขบถำยและรกษำดลยภำพของน ำและแรธำตในรำงกำย

ไตประกอบดวยบรเวณสวนนอกทเรยกวำ คอรเทกซ และบรเวณสวนในทเรยกวำ เมดลลำ และบรเวณสวนปลำยของเมดลลำจะยนเขำไปจรดกบสวนทเปนโพรงเรยกวำ กรวยไต โดยกรวยไตจะตอกบทอไตซงท ำหนำทล ำเลยงปสสำวะไปเกบไวทกระเพำะปสสำวะเพอขบถำยออกนอกรำงกำย

ไตแตละขำงของมนษยประกอบดวยหนวยไต ลกษณะเปนทอ ปลำยขำงหนงเปนรปถวย เรยกวำ โบวแมนสแคปซล ลอมรอบกลมหลอดเลอดฝอย ทเรยกวำ โกลเมอรลส

กลไกในกำรก ำจดของเสยออกจำกรำงกำยประกอบดวยกำรกรอง กำรดดกลบ และกำรหลงสำรทเกนควำมตองกำรออกจำกรำงกำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 129: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

โรคนวและโรคไตวำยเปนตวอยำงของโรคทเกดจำกควำมผดปกตของไต ซงสงผลกระทบตอกำรรกษำ ดลยภำพของสำรในรำงกำย

นอกจำกไตทท ำหนำรกษำดลยภำพของน ำ แรธำต และกรด-เบส ผวหนงและระบบหำยใจยงมสวนชวยในกำรรกษำดลยภำพเหลำนดวย

ม.๖ ๑. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบโครงสรำงและหนำทของระบบประสำทของไฮดรำ พลำนำเรย ไสเดอนดน กง หอย แมลง และสตวมกระดกสนหลง ๒. อธบำยเกยวกบโครงสรำงและหนำทของเซลลประสำท ๓. อธบำยเกยวกบกำรเปลยนแปลงของศกยไฟฟำทเยอหมเซลลของเซลลประสำท และกลไกกำรถำยทอดกระแสประสำท

สตวสวนใหญมระบบประสำทท ำใหสำมำรถรบรและตอบสนองตอสงเรำได เชน ไฮดรำ มรำงแหประสำท พลำนำเรย ไสเดอนดน กง หอย และแมลงมปมประสำทและเสนประสำท สวนสตวมกระดก สนหลงมสมอง ไขสนหลง ปมประสำท และเสนประสำท

หนวยท ำงำนของระบบประสำท คอ เซลลประสำท ซงประกอบดวยตวเซลล และเสนใยประสำททท ำหนำทรบและสงกระแสประสำท เรยกวำ เดนไดรตและแอกซอน ตำมล ำดบ

เซลลประสำทจ ำแนกตำมหนำท ไดเปน เซลลประสำทรบควำมรสก เซลลประสำทสงกำร และเซลลประสำทประสำนงำน

เซลลประสำทจ ำแนกตำมรปรำงไดเปน เซลลประสำทขวเดยว เซลลประสำทขวเดยวเทยม เซลลประสำทสองขว และเซลลประสำทหลำยขว

กระแสประสำทเกดจำกกำรเปลยนแปลงศกยไฟฟำทเยอหมเซลลของเดนไดรตและแอกซอน ท ำใหมกำรถำยทอดกระแสประสำทจำกเซลลประสำทไปยงเซลลประสำทหรอ เซลลอน ๆ ผำนทำงไซแนปส

ระบบประสำทของมนษยแบงไดเปน ๒ ระบบตำมต ำแหนงและโครงสรำง คอ ระบบประสำทสวนกลำง ไดแก สมองและไขสนหลง และระบบประสำท รอบนอก ไดแก เสนประสำทสมองและเสนประสำท ไขสนหลง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 130: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๔. อธบำยและสรปเกยวกบโครงสรำงของระบบประสำทสวนกลำงและระบบประสำทรอบนอก ๕. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงและหนำทของสวนตำง ๆ ในสมองสวนหนำ สมองสวนกลำง สมองสวนหลง และไขสนหลง ๖. สบคนขอมล อธบำย เปรยบเทยบ และยกตวอยำงกำรท ำงำนของระบบประสำท โซมำตกและระบบประสำทอตโนวต

สมองแบงออกเปน ๓ สวน คอ สมองสวนหนำ สมองสวนกลำง และสมองสวนหลง สมองแตละสวนจะควบคมกำรท ำงำนของรำงกำยแตกตำงกน โดยมเสนประสำททแยกออกจำกสมอง ๑๒ ค ไปยงอวยวะตำง ๆ ซงบำงคท ำหนำทรบควำมรสกเขำสสมอง หรอน ำค ำสงจำกสมองไปยงหนวยปฏบตงำน หรอท ำหนำททงสองอยำง

ไขสนหลงเปนสวนทตอจำกสมองอยภำยในกระดกสนหลง และมเสนประสำทแยกออกจำกไขสนหลงเปนค ซงท ำหนำทประมวลผลกำรตอบสนองโดย ไขสนหลง เชน กำรเกดรเฟลกซ ชนดตำง ๆ และ กำรถำยทอดกระแสประสำทระหวำงไขสนหลงกบสมอง

เสนประสำทไขสนหลงทกคจะท ำหนำทรบควำมรสกเขำสไขสนหลงและน ำค ำสงออกจำก ไขสนหลง

ระบบประสำทรอบนอกสวนทสงกำรแบงเปน ระบบประสำทโซมำตกซงควบคมกำรท ำงำนของกลำมเนอโครงรำง และระบบประสำทอตโนวต ซงควบคมกำรท ำงำนของกลำมเนอหวใจ กลำมเนอเรยบ และตอมตำง ๆ

ระบบประสำทอตโนวตแบงกำรท ำงำนเปน ๒ ระบบ คอ ระบบประสำทซมพำเทตก และระบบประสำทพำรำซมพำเทตก ซงสวนใหญท ำงำนตรงกนขำมเพอรกษำดลยภำพของกระบวนกำรตำง ๆ ในรำงกำย

๗. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงและหนำทของ ตำ ห จมก ลน และผวหนงของมนษย ยกตวอยำงโรคตำง ๆ ทเกยวของ และบอกแนวทำงในกำรดแลปองกน และรกษำ ๘. สงเกตและอธบำยกำรหำต ำแหนงของ จดบอด โฟเวย และควำมไวในกำรรบสมผสของผวหนง

ตำ ห จมก ลน และผวหนง เปนอวยวะรบควำมรสกทรบสงเรำทแตกตำงกน จงมควำมส ำคญ ทควรดแล ปองกน และรกษำใหสำมำรถท ำงำนไดเปนปกต

ตำประกอบดวยชนสเคลอรำ โครอยดและเรตนำ เลนสตำเปนเลนสนนอยถดจำกกระจกตำ ท ำหนำท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 131: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๒๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง รวมแสงจำกวตถไปทเรตนำซงประกอบดวยเซลล รบแสงและเซลลประสำททน ำกระแสประสำทสสมอง

หประกอบดวย ๓ สวน คอ หสวนนอก หสวนกลำง และหสวนใน ภำยในหสวนในมคอเคลยซงท ำหนำทรบและเปลยนคลนเสยงเปนกระแสประสำท นอกจำกนยงมเซมเซอรควลำรแคเเนลท ำหนำทรบรเกยวกบกำรทรงตวของรำงกำย

จมกมเซลลประสำทรบกลนอยภำยในเยอบจมก ทเปนตวรบสำรเคมบำงชนดแลวเกดกระแสประสำทสงไปยงสมอง

ลนท ำหนำทรบรส โดยมตมรบรสกระจำยอยทว ผวลนดำนบน ตมรบรสมเซลลรบรสอยภำยใน เมอเซลลรบรสถกกระตนดวยสำรเคมจะกระตนเดนไดรตของเซลลประสำทเกดกระแสประสำทสงไปยงสมอง

ผวหนง มหนวยรบสงเรำหลำยชนด เชน หนวย รบสมผส หนวยรบแรงกด หนวยรบควำมเจบปวด หนวยรบอณหภม

๙. สบคนขอมล อธบำย และเปรยบเทยบโครงสรำงและหนำทของอวยวะทเกยวของกบกำรเคลอนทของแมงกะพรน หมก ดำวทะเล ไสเดอนดน แมลง ปลำ และนก

สงมชวตเซลลเดยวบำงชนดเคลอนทโดยกำรไหลของไซโทพลำซม บำงชนดใชแฟลเจลลม หรอซเลย ในกำรเคลอนท

สตวไมมกระดกสนหลง เชน แมงกะพรน เคลอนทโดยอำศยกำรหดตวของเนอเยอบรเวณขอบกระดงและแรงดนน ำ

หมกเคลอนทโดยอำศยกำรหดตวของกลำมเนอบรเวณล ำตว ท ำใหน ำภำยในล ำตวพนออกมำทำง ไซฟอน สวนดำวทะเลใชระบบทอน ำในกำรเคลอนท

ไสเดอนดนมกำรเคลอนทโดยอำศยกำรหดตวและคลำยตวของกลำมเนอวงและกลำมเนอตำมยำวซงท ำงำนในสภำวะตรงกนขำม

แมลงเคลอนทโดยใชปกหรอขำ ซงมกลำมเนอภำยในเปลอกหมท ำงำนในสภำวะตรงกนขำม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 132: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

สตวมกระดกสนหลง เชน ปลำ เคลอนทโดยอำศยกำรหดตวและคลำยตวของกลำมเนอทยดตดอยกบกระดกสนหลงทง ๒ ขำง ท ำงำนในสภำวะตรงกนขำม และมครบทอยในต ำแหนงตำง ๆ ชวยโบกพดในกำรเคลอนท สวนนกเคลอนทโดยอำศยกำรหดตวและคลำยตวของ กลำมเนอกดปกกบกลำมเนอยกปกซงท ำงำนในสภำวะตรงกนขำม

๑๐. สบคนขอมลและอธบำยโครงสรำงและหนำทของกระดกและกลำมเนอทเกยวของกบกำรเคลอนไหวและกำรเคลอนทของมนษย ๑๑. สงเกตและอธบำยกำรท ำงำนของขอตอชนดตำง ๆ และกำรท ำงำนของกลำมเนอโครงรำงทเกยวของกบกำรเคลอนไหวและกำรเคลอนทของมนษย

มนษยเคลอนทโดยอำศยกำรท ำงำนของกระดกและกลำมเนอซงยดกนดวยเอนยดกระดก

บรเวณทกระดกตงแต ๒ ชนมำตอกน เรยกวำ ขอตอ และยดกนดวยเอนยดขอ

กระดกเปนเนอเยอทใชค ำจนและท ำหนำทในกำรเคลอนไหวของรำงกำย แบงตำมต ำแหนงไดเปนกระดกแกนและกระดกรยำงค

กลำมเนอในรำงกำยมนษยแบงออกเปน กลำมเนอโครงรำง กลำมเนอหวใจ และกลำมเนอเรยบ กลำมเนอทง ๓ ชนดพบในต ำแหนงทตำงกนและมหนำทแตกตำงกน

กลำมเนอโครงรำงสวนใหญท ำงำนรวมกนเปนค ๆ ในสภำวะตรงกนขำม

๑๒. สบคนขอมล อธบำย และยกตวอยำง กำรสบพนธแบบไมอำศยเพศและกำรสบพนธแบบอำศยเพศในสตว

กำรสบพนธแบบไมอำศยเพศของสตวเปนกำรสบพนธทไมมกำรรวมของเซลลสบพนธ เชน กำรแตกหนอและกำรงอกใหม

กำรสบพนธแบบอำศยเพศของสตวเปนกำรสบพนธทเกดจำกกำรรวมนวเคลยสของเซลลสบพนธ ซงมทงกำรปฏสนธภำยนอกและกำรปฏสนธภำยในสตวบำงชนดม ๒ เพศในตวเดยวกน แตกำรผสมพนธสวนใหญจะผสมขำมตว

๑๓. สบคนขอมล อธบำยโครงสรำงและหนำทของอวยวะในระบบสบพนธเพศชำยและระบบสบพนธเพศหญง

กำรสบพนธของมนษยมกระบวนกำรสรำงสเปรมจำกเซลลสเปอรมำโทโกเนยมภำยในอณฑะ และ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 133: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๔. อธบำยกระบวนกำรสรำงสเปรม กระบวนกำรสรำงเซลลไข และกำรปฏสนธ ในมนษย

กระบวนกำรสรำงเซลลไขจำกเซลลโอโอโกเนยมภำยในรงไข

อวยวะสบพนธของเพศชำยประกอบดวยอณฑะ ท ำหนำทสรำงสเปรมและฮอรโมนเพศชำย และมโครงสรำงอน ๆ ทท ำหนำทล ำเลยงสเปรม สรำงน ำเลยงสเปรม และสำรหลอลนทอปสสำวะ

อณฑะประกอบดวยหลอดสรำงสเปรม ซงภำยใน มเซลลสเปอรมำโทโกเนยมทเปนเซลลตงตนของกระบวนกำรสรำงสเปรม

อวยวะสบพนธของเพศหญงประกอบดวย รงไข ทอน ำไข มดลก และชองคลอด รงไขท ำหนำทสรำงเซลลไขและฮอรโมนเพศหญง

กระบวนกำรสรำงสเปรมเรมตนจำกสเปอรมำโท-โกเนยมแบงเซลลแบบไมโทซสได สเปอรมำโท- โกเนยมจ ำนวนมำกซงตอมำบำงเซลลพฒนำเปน สเปอรมำโทไซตระยะแรก โดยสเปอรมำโทไซตระยะแรกจะแบงเซลลแบบไมโอซส I ไดสเปอรมำโท-ไซตระยะทสองซงจะแบงเซลลแบบไมโอซส II ไดสเปอรมำทดตำมล ำดบ จำกนนพฒนำเปนสเปรม

กระบวนกำรสรำงเซลลไขเรมจำกโอโอโกเนยมแบงเซลลแบบไมโทซสไดโอโอโกเนยมซงจะพฒนำเปน โอโอไซตระยะแรก แลวแบงเซลลแบบไมโอซส I ได โอโอไซตระยะทสองซงจะเกดกำรตกไขตอไป เมอไดรบกำรกระตนจำกสเปรม โอโอไซตระยะทสอง จะแบงแบบไมโอซส II แลวพฒนำเปนเซลลไข

กำรปฏสนธเกดขนภำยในทอน ำไขไดไซโกต ซงจะเจรญเปนเอมบรโอและไปฝงตวทผนงมดลกจนกระทงครบก ำหนดคลอด

๑๕. อธบำยกำรเจรญ เตบโตระยะเอมบรโอและระยะหลงเอมบรโอของกบ ไก และมนษย

กำรเจรญเตบโตของสตว เชน กบ ไก และสตวเลยงลกดวยน ำนม จะเรมตนดวยกำรแบงเซลลของ ไซโกต กำรเกดเนอเยอเอมบรโอ ๓ ชน คอ เอกโทเดรม เมโซเดรม และเอนโดเดรม กำรเกด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 134: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง อวยวะโดยมกำรเพมจ ำนวน ขยำยขนำด และ กำรเปลยนแปลงรปรำงของเซลลเพอท ำหนำท เฉพำะอยำง ซงพฒนำกำรของอวยวะตำง ๆ จะท ำใหมกำรเกดรปรำงทแนนอนในสตวแตละชนด

กำรเจรญเตบโตของมนษยจะมขนตอนคลำยกบกำรเจรญเตบโตของสตวเลยงลกดวยน ำนมอน ๆ โดยเอมบรโอจะฝงตวทผนงมดลก และมกำรแลกเปลยนสำรระหวำงแมกบลกผำนทำงรก

๑๖. สบคนขอมล อธบำย และเขยนแผนผงสรปหนำทของฮอรโมนจำกตอมไรทอและเนอเยอ ทสรำงฮอรโมน

ฮอรโมนเปนสำรชวโมเลกลทควบคมสมดลตำง ๆ ของรำงกำย โดยผลตจำกตอมไรทอหรอเนอเยอ โดยตอมไรทอนจะกระจำยอยตำมต ำแหนงตำง ๆ ทวรำงกำย

ตอมไรทอทสรำงหรอหลงฮอรโมนไมมทอในกำรล ำเลยงฮอรโมนออกจำกตอม จงถกล ำเลยงโดยระบบหมนเวยนเลอดไปยงอวยวะเปำหมำยทจ ำเพำะเจำะจง

ตอมไพเนยลสรำงเมลำโทนนซงยบยงกำรเจรญ เตบโตของอวยวะสบพนธชวงกอนวยเจรญพนธ และตอบสนองตอกำรเปลยนแปลงของแสงในรอบวน

ตอมใตสมองสวนหนำสรำงและหลงโกรทฮอรโมน โพรแลกทน ACTH TSH FSH LH เอนดอรฟน ซงท ำหนำทแตกตำงกน

ตอมใตสมองสวนหลงหลงฮอรโมนซงสรำงจำก ไฮโพทำลำมส คอ ADH และออกซโทซนซงท ำหนำทแตกตำงกน

ตอมไทรอยดสรำงไทรอกซนซงควบคมอตรำ เมแทบอลซมของรำงกำย และสรำงแคลซโทนนซงควบคมระดบแคลเซยมในเลอดใหปกต

ตอมพำรำไทรอยดสรำงพำรำทอรโมนซงควบคมระดบแคลเซยมในเลอดใหปกต

ตบออนมกลมเซลลทสรำงอนซลนและกลคำกอน ซงควบคมระดบน ำตำลในเลอดใหปกต

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 135: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ตอมหมวกไตสวนนอกสรำงกลโคคอรตคอยด มเนรำโลคอรตคอยด และฮอรโมนเพศ ซงมหนำทแตกตำงกน สวนตอมหมวกไตสวนในสรำง เอพเนฟรนและนอรเอพเนฟรน ซงมหนำทเหมอนกน

อณฑะมกลมเซลลสรำงเทสโทสเทอโรน สวนรงไขมกลมเซลลทสรำงอสโทรเจนและโพรเจสเทอโรนซงมหนำทแตกตำงกน

เนอเยอบำงบรเวณของอวยวะ เชน รก ไทมส กระเพำะอำหำร และล ำไสเลก สำมำรถสรำงฮอรโมนไดหลำยชนด ซงมหนำทแตกตำงกน

กำรควบคมกำรหลงฮอรโมนจำกตอมไรทอ มทงกำรควบคมแบบปอนกลบยบยงและกำรควบคมแบบปอนกลบกระตน เพอรกษำดลยภำพของรำงกำย

ฟโรโมนเปนสำรเคมทผลตจำกตอมมทอของสตวซงสงผลตอสตวตวอนทเปนชนดเดยวกน

๑๗. สบคนขอมล อธบำย เปรยบเทยบ และยกตวอยำงพฤตกรรมทเปนมำแตก ำเนดและพฤตกรรมทเกดจำกกำรเรยนรของสตว ๑๘. สบคนขอมล อธบำย และยกตวอยำงควำมสมพนธระหวำงพฤตกรรมกบววฒนำกำรของระบบประสำท ๑๙. สบคนขอมล อธบำย และยกตวอยำงกำรสอสำรระหวำงสตวทท ำใหสตวแสดงพฤตกรรม

พนธกรรมและสงแวดลอมมผลตอกำรแสดงพฤตกรรม

พฤตกรรมทเปนมำแตก ำเนดแบงออกไดเปน หลำยชนด เชน โอเรยนเตชน (แทกซสและไคนซส) รเฟลกซ และฟกแอกชนแพทเทรน

พฤตกรรมทเกดจำกกำรเรยนรแบงไดเปน แฮบบชเอชน กำรฝงใจ กำรเชอมโยง (กำรลองผดลองถกและกำรมเงอนไข) และกำรใชเหตผล

ระดบกำรแสดงพฤตกรรมทสตวแตละชนดแสดงออกจะแตกตำงกนซงเปนผลมำจำกววฒนำกำรของระบบประสำททแตกตำงกน

กำรสอสำรเปนพฤตกรรมทำงสงคมแบบหนง ซงมหลำยวธ เชน กำรสอสำรดวยทำทำง กำรสอสำรดวยเสยง กำรสอสำรดวยสำรเคม และกำรสอสำร ดวยกำรสมผส

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 136: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๔

สาระท ๔ ชววทยา มาตรฐาน ว ๔.๕ เขาใจแนวคดเกยวกบระบบนเวศ กระบวนการถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสาร ในระบบนเวศ ความหลากหลายของไบโอม การเปลยนแปลงแทนทของสงมชวตในระบบ นเวศ ประชากรและรปแบบการเพมของประชากร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปญหา และผลกระทบทเกดจากการใชประโยชน และแนวทางการแกไขปญหา

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ - - ม.๖ ๑. วเครำะห อธบำย และยกตวอยำง

กระบวนกำรถำยทอดพลงงำนในระบบนเวศ ๒. อธบำย ยกตวอยำงกำรเกดไบโอแมกนฟเคชน และบอกแนวทำงในกำรลดกำรเกด ไบโอแมกนฟเคชน ๓. สบคนขอมล และเขยนแผนภำพเพออธบำยวฏจกรไนโตรเจน วฏจกรก ำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส

ระบบนเวศจะด ำรงอยไดตองมกระบวนกำรตำง ๆ เกดขน กระบวนกำรทส ำคญ ไดแก กำรถำยทอดพลงงำน และกำรหมนเวยนสำร กำรถำยทอดพลงงำนในระบบนเวศสำมำรถ แสดงไดดวยแผนภำพทเรยกวำ โซอำหำร สำยใยอำหำร และพระมดทำงนเวศวทยำ

พลงงำนทถำยทอดไปในแตละล ำดบขนกำรกนอำหำรมปรมำณทไมเทำกน พลงงำนสวนใหญ จะสญเสยไปในรปควำมรอนระหวำงกำรถำยทอด จำกสงมชวตหนงไปยงสงมชวตอกชนดหนง

กำรถำยทอดพลงงำนในระบบนเวศบำงครง อำจท ำใหมสำรพษสะสมอยในสงมชวตดวย เรยกวำกำรเกดไบโอแมกนฟเคชน ซงอำจมระดบ ควำมเขมขนของสำรพษมำกขนตำมล ำดบขนของ กำรกน จนอำจกอใหเกดอนตรำยตอสงมชวต

สำรตำง ๆ ในระบบนเวศมกำรหมนเวยนเกดขนผำนทงในสงมชวต และสงไมมชวต กลบคนสระบบอยำงเปนวฏจกร เชน วฏจกรไนโตรเจน วฏจกร ก ำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส

๔. สบคนขอมล ยกตวอยำง และอธบำยลกษณะของไบโอมทกระจำยอยตำมเขตภมศำสตรตำง ๆ บนโลก

ไบโอมคอระบบนเวศขนำดใหญทกระจำยอยตำมเขตภมศำสตรตำง ๆ บนโลก เชน ไบโอมทนดรำ ไบโอมสะวนนำ ไบโอมทะเลทรำย โดยแตละไบโอมจะมลกษณะเฉพำะของปจจยทำงกำยภำพ ชนดของพชและชนดของสตว

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 137: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. สบคนขอมล ยกตวอยำง อธบำย และเปรยบเทยบกำรเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและกำรเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม

ระบบนเวศมกำรเปลยนแปลงได กำรเปลยนแปลงทเกดขนอยำงชำ ๆ ท ำใหระบบนเวศสำมำรถปรบสมดลได แตกำรเปลยนแปลงทเกดขนอยำงรวดเรวอำจสงผลกระทบตอองคประกอบทำงชวภำพ ในระบบนเวศท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงแทนท ของสงมชวตขน

กำรเปลยนแปลงแทนททำงนเวศวทยำมทง กำรเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและ กำรเปลยน แปลงแทนทแบบทตยภม

๖. สบคนขอมล อธบำย ยกตวอยำงและสรปเกยวกบลกษณะเฉพำะของประชำกรของสงมชวตบำงชนด ๗. สบคนขอมล อธบำย เปรยบเทยบ และยกตวอยำงกำรเพมของประชำกรแบบ เอกโพเนนเชยลและกำรเพมของประชำกร แบบลอจสตก ๘. อธบำยและยกตวอยำงปจจยทควบคม กำรเตบโตของประชำกร

ประชำกรของสงมชวตทกชนดมลกษณะ หลำยประกำรทเปนลกษณะเฉพำะ เชน ขนำดของประชำกร ควำมหนำแนนของประชำกร กำรกระจำยตวของสมำชกในประชำกร โครงสรำงอำยของประชำกร อตรำสวนระหวำงเพศ อตรำ กำรเกดและอตรำกำรตำย กำรอพยพเขำกำรอพยพออกของประชำกร และกำรรอดชวตของสมำชกทมอำยตำงกน

ลกษณะเฉพำะของประชำกรมอทธพลตอ กำรเปลยนแปลงขนำดของประชำกรซงเปนกระบวนกำรทเกดขนอยเสมอ

กำรเพมประชำกรแบบเอกโพเนนเชยลเปนกำรเพมจ ำนวนประชำกรอยำงรวดเรวแบบทวคณ

กำรเพมประชำกรแบบลอจสตกเปนกำรเพมจ ำนวนประชำกรทขนอยกบสภำพแวดลอม หรอ มตวตำนทำนในสงแวดลอมมำเกยวของ

กำรเตบโตของประชำกรขนกบปจจยตำง ๆ ซงแบงไดเปน ปจจยทขนกบควำมหนำแนนของประชำกร และปจจยทไมขนกบควำมหนำแนนของประชำกร

ประชำกรมนษยมอตรำกำรเตบโตอยำงรวดเรวแบบเอกโพเนนเชยลหลงจำกกำรปฏวต ทำงอตสำหกรรมเปนตนมำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 138: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๙. วเครำะห อภปรำย และสรปปญหำ กำรขำดแคลนน ำ กำรเกดมลพษทำงน ำ และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทำงกำรวำงแผนกำรจดกำรน ำและกำรแกไขปญหำ

ปญหำทเกดกบทรพยำกรน ำ สวนใหญเกดจำก กำรปลอยน ำทผำนกำรใชประโยชนจำกกจกรรม ตำง ๆ ของมนษยและยงไมไดรบกำรบ ำบดลงส แหลงน ำ ท ำใหเกดมลพษทำงน ำ

กำรตรวจสอบคณภำพน ำนยมใชกำรหำคำปรมำณออกซเจนทละลำยน ำ และคำปรมำณออกซเจนทจลนทรยในน ำใชในกำรยอยสลำยสำรอนทรยในน ำ

กำรจดกำรทรพยำกรน ำเพอใหเกดประโยชนสงสดควรมกำรวำงแผนกำรใชน ำ กำรแกไขปญหำคณภำพน ำ รวมทงกำรปลกจตส ำนกในกำรใชน ำอยำงถกตอง

กำรปนเปอนของสำรเคม ฝนละออง และจลนทรยตำง ๆ ท ำใหเกดมลพษทำงอำกำศ ซงเกดไดทงจำกธรรมชำตและจำกกำรกระท ำของมนษย

๑๐. วเครำะห อภปรำย และสรปปญหำมลพษทำงอำกำศ และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทำงกำรแกไขปญหำ

กำรเกดมลพษทำงอำกำศทเกดขนเองตำมธรรมชำต เชน กำรเกดพำย กำรเกดไฟปำ และ กำรเกดแกสพษจำกกำรยอยสลำยของจลนทรย

กำรเกดมลพษทำงอำกำศทเกดจำกกำรกระท ำของมนษย เชน กำรใชเชอเพลงฟอสซล ในรปแบบตำง ๆ

กำรจดกำรทรพยำกรอำกำศควรประกอบดวย กำรก ำหนดนโยบำย และวำงแผนงำนเพอปองกน และแกไข รวมทงกำรปลกจตส ำนกในกำรดแลรกษำคณภำพอำกำศ

๑๑. วเครำะห อภปรำย และสรปปญหำทเกดกบทรพยำกรดน และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทำงกำรแกไขปญหำ

มลพษทำงดนและปญหำควำมเสอมโทรมของดน สวนใหญมสำเหตจำกกำรกระท ำของมนษย

กำรจดกำรทรพยำกรดนเพอใหเกดประโยชนสงสดควรมกำรปองกนและกำรแกปญหำกำรเกดมลพษและควำมเสอมโทรมของดน รวมทงกำรปลกจตส ำนกในกำรใชดนอยำงถกตอง

๑๒. วเครำะห อภปรำย และสรปปญหำผลกระทบทเกดจำกกำรท ำลำยปำไม รวมทง

พนทปำไมทลดลงอำจมสำเหตมำจำกธรรมชำต เชน ไฟปำ แผนดนไหว ภเขำไฟระเบด หรออำจมสำเหตมำจำกกำรกระท ำของมนษย เชน กำรตดไม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 139: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง เสนอแนวทำงในกำรปองกนกำรท ำลำย ปำไมและกำรอนรกษปำไม

ท ำลำยปำ กำรบกรกพนทปำเพอครอบครองทดน กำรเผำปำ กำรท ำเหมองแร

พนทปำไมทลดลงท ำใหภมประเทศมสภำพแหงแลง เกดอทกภย เกดกำรพงทลำยของดน ตลอดจนกำรเพมขนของแกสคำรบอนไดออกไซดซงเปนแกสเรอนกระจกชนดหนง นอกจำกนท ำใหสตวปำและ พชพรรณธรรมชำตลดจ ำนวนลงหรอสญพนธได

กำรจดกำรทรพยำกรปำไมควรจดกำรใหมทรพยำกรคงอยอยำงยงยนหรอเพมขน เชน กำรก ำหนดพนทปำอนรกษ สงเสรมกำรปลกปำ ปองกนกำรบกรกปำ กำรใชไมมประสทธภำพ รวมถงกำรปลกจตส ำนกเรองกำรอนรกษปำไม

๑๓. วเครำะห อภปรำย และสรปปญหำผลกระทบทท ำใหสตวปำมจ ำนวนลดลง และแนวทำงในกำรอนรกษสตวปำ

กำรลดจ ำนวนลงของสตวปำเปนผลเนองมำจำกกำรกระท ำของมนษยเปนสวนใหญ คอ กำรท ำใหแหลงทอยอำศยลดลงและกำรลำสตวปำ

กำรจดกำรทรพยำกรสตวปำควรมกำรด ำเนนกำรใหมพนทปำไมเพอกำรอยอำศยอยำงเพยงพอ รวมทงกำรไมท ำรำยสตวปำหรอท ำใหสตวปำลดจ ำนวนลง รวมทงกำรปลกจตส ำนกใหชวยกนอนรกษ

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๔.๑ – ว ๔.๕ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 140: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๘

สาระท ๕ เคม มาตรฐาน ว ๕.๑ เขาใจโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต สมบตของธาต พนธะเคมและสมบต ของสาร แกสและสมบตของแกส ประเภทและสมบตของสารประกอบอนทรยและพอลเมอร รวมทงการน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ ๑. สบคนขอมลสมมตฐำน กำรทดลอง หรอ

ผลกำรทดลองทเปนประจกษพยำนในกำรเสนอแบบจ ำลองอะตอมของนกวทยำศำสตร และอธบำยววฒนำกำรของแบบจ ำลองอะตอม

นกวทยำศำสตรศกษำโครงสรำงของอะตอม และเสนอแบบจ ำลองอะตอมแบบตำง ๆ จำกกำรศกษำขอมล กำรสงเกต กำรตงสมมตฐำน และ ผลกำรทดลอง

แบบจ ำลองอะตอมมววฒนำกำรโดยเรมจำก ดอลตนเสนอวำธำตประกอบดวยอะตอมซงเปนอนภำคขนำดเลกไมสำมำรถแบงแยกได ตอมำ ทอมสนเสนอวำอะตอมประกอบดวยอนภำคทม ประจลบเรยกวำ อเลกตรอน และอนภำคประจบวก รทเทอรฟอรดเสนอวำประจบวกทเรยกวำ โปรตอน รวมตวกนอยตรงกงกลำงอะตอม เรยกวำ นวเคลยส ซงมขนำดเลกมำก และมอเลกตรอนอยรอบนวเคลยส โบรเสนอวำอเลกตรอนเคลอนทเปนวงรอบนวเคลยสโดยแตละวงมระดบพลงงำนเฉพำะตว ในปจจบนนกวทยำศำสตรยอมรบวำอเลกตรอนมกำรเคลอนทรวดเรวรอบนวเคลยส และไมสำมำรถระบต ำแหนงทแนนอนได จงเสนอแบบจ ำลองอะตอมแบบกลมหมอก ซงแสดงโอกำสกำรพบอเลกตรอนรอบนวเคลยส

๒. เขยนสญลกษณนวเคลยรของธำต และระบจ ำนวนโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนของอะตอมจำกสญลกษณนวเคลยร รวมทง บอกควำมหมำยของไอโซโทป

สญลกษณนวเคลยรของธำต ประกอบดวยสญลกษณธำต เลขอะตอมซงแสดงจ ำนวนโปรตอน และเลขมวลซงแสดงผลรวมของจ ำนวนโปรตอนกบนวตรอน อะตอมของธำตชนดเดยวกนทมจ ำนวนโปรตอนเทำกน แตมจ ำนวนนวตรอนตำงกน เรยกวำ ไอโซโทป

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 141: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๓๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. อธบำยและเขยนกำรจดเรยงอเลกตรอน ในระดบพลงงำนหลกและระดบพลงงำนยอยเมอทรำบเลขอะตอมของธำต

กำรศกษำสเปกตรมกำรเปลงแสงของอะตอมแกส ท ำใหทรำบวำ อเลกตรอนจดเรยงอยรอบ ๆ นวเคลยสในระดบพลงงำนหลกตำง ๆ และแตละระดบพลงงำนหลกยงแบงเปนระดบพลงงำนยอยซงมบรเวณทจะพบอเลกตรอน เรยกวำ ออรบทล ไดแตกตำงกน และอเลกตรอนจะจดเรยงในออรบลใหมระดบพลงงำนต ำทสดส ำหรบอะตอมในสถำนะพน

๔. ระบหม คำบ ควำมเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ของธำตเรพรเซนเททฟ และธำต แทรนซชนในตำรำงธำต

ตำรำงธำตในปจจบนจดเรยงธำตตำมเลขอะตอมและสมบตทคลำยคลงกนเปนหมและคำบ โดยอำจแบงธำตในตำรำงธำตเปนกลมธำตโลหะ กงโลหะ และอโลหะ นอกจำกนอำจแบงเปนกลมธำต เรพรเซนเททฟและกลมธำตแทรนซชน

๕. วเครำะหและบอกแนวโนมสมบตของ ธำตเรพรเซนเททฟตำมหมและตำมคำบ

ธำตเรพรเซนเททฟในหมเดยวกนมจ ำนวนเวเลนซอเลกตรอนเทำกน และธำตทอยในคำบเดยวกนมเวเลนซอเลกตรอนในระดบพลงงำนหลกเดยวกน ธำตเรพรเซนเททฟมสมบตทำงเคมคลำยคลงกนตำมหม และมแนวโนมสมบตบำงประกำรเปนไปตำมหมและตำมคำบ เชน ขนำดอะตอม รศมไอออน พลงงำนไอออไนเซชน อเลกโทรเนกำตวต สมพรรคภำพอเลกตรอน

๖. บอกสมบตของธำตโลหะแทรนซชน และเปรยบเทยบสมบตกบธำตโลหะในกลมธำตเรพรเซนเททฟ

ธำตแทรนซชนเปนโลหะทสวนใหญมเวเลนซอเลกตรอนเทำกบ ๒ มขนำดอะตอมใกลเคยงกน มจดเดอด จดหลอมเหลวและควำมหนำแนนสง เกดปฏกรยำกบน ำไดชำกวำธำตโลหะในกลมธำต เรพรเซนเททฟ เมอเกดเปนสำรประกอบสวนใหญ จะมส

๗. อธบำยสมบตและค ำนวณครงชวตของไอโซโทปกมมนตรงส

ธำตแตละชนดมไอโซโทป ซงในธรรมชำตบำงธำต มไอโซโทปทแผรงสได เนองจำกนวเคลยสไมเสถยร เรยกวำ ไอโซโทปกมมนตรงส ส ำหรบธำตกมมนตรงสเปนธำตททกไอโซโทปสำมำรถแผรงสได รงสทเกดขน เชน รงสแอลฟำ รงสบตำ รงสแกมมำ โดยครงชวตของไอโซโทปกมมนตรงสเปนระยะเวลำทไอโซโทป

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 142: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กมมนตรงสสลำยตวจนเหลอครงหนงของปรมำณเดม ซงเปนคำคงทเฉพำะของแตละไอโซโทปกมมนตรงส

๘. สบคนขอมลและยกตวอยำงกำรน ำธำต มำใชประโยชน รวมทงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม

สมบตบำงประกำรของธำตแตละชนด ท ำใหสำมำรถน ำธำตไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ ไดอยำงหลำกหลำย ทงนกำรน ำธำตไปใชตองตระหนกถงผลกระทบทมตอสงมชวตและสงแวดลอม โดยเฉพำะสำรกมมนตรงสซงตองมกำรจดกำรอยำงเหมำะสม

๙. อธบำยกำรเกดไอออนและกำรเกดพนธะ ไอออนก โดยใชแผนภำพ หรอสญลกษณแบบจดของลวอส

สำรเคมเกดจำกกำรยดเหนยวกนดวยพนธะเคม ซงเกยวของกบเวเลนซอเลกตรอนทแสดงไดดวยสญลกษณแบบจดของลวอส โดยกำรเกดพนธะเคมสวนใหญเปนไปตำมกฎออกเตต

พนธะไอออนกเกดจำกกำรยดเหนยวระหวำงประจไฟฟำของไอออนบวกกบไอออนลบ สวนใหญไอออนบวกเกดจำกโลหะเสยอเลกตรอนและไอออนลบเกดจำกอโลหะรบอเลกตรอน สำรประกอบทเกดจำกพนธะไอออนกเรยกวำ สำรประกอบไอออนก สำรประกอบไอออนกไมอยในรปโมเลกล แตเปน โครงผลกทประกอบดวยไอออนบวกและไอออนลบจดเรยงตวตอเนองกนไปทงสำมมต

๑๐. เขยนสตรและเรยกชอสำรประกอบ ไอออนก

สำรประกอบไอออนกเขยนแสดงสตรเคมโดยใหสญลกษณธำตทเปนไอออนบวกไวขำงหนำตำมดวยสญลกษณธำตทเปนไอออนลบ โดยมตวเลขแสดงอตรำสวนอยำงต ำของจ ำนวนไอออนทเปนองคประกอบ

กำรเรยกชอสำรประกอบไอออนกท ำไดโดยเรยกชอไอออนบวกแลวตำมดวยชอไอออนลบ ส ำหรบสำรประกอบไอออนกทเกดจำกโลหะทม เลขออกซเดชนไดหลำยคำ ตองระบเลขออกซเดชนของโลหะดวย

๑๑. ค ำนวณพลงงำนทเกยวของกบปฏกรยำกำรเกดสำรประกอบไอออนกจำกวฏจกร บอรน-ฮำเบอร

ปฏกรยำกำรเกดสำรประกอบไอออนกจำกธำตเกยวของกบปฏกรยำเคมหลำยขนตอน มทงทเปนปฏกรยำดดพลงงำนและคำยพลงงำน ซงแสดงได

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 143: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ดวยวฏจกรบอรน-ฮำเบอร และพลงงำนของปฏกรยำกำรเกดสำรประกอบไอออนกเปนผลรวมของพลงงำนทกขนตอน

๑๒. อธบำยสมบตของสำรประกอบไอออนก สำรประกอบไอออนกสวนใหญมลกษณะเปนผลกของแขง เปรำะ มจดหลอมเหลวและจดเดอดสง ละลำยน ำแลวแตกตวเปนไอออน เรยกวำ สำรละลำยอเลกโทรไลต เมอเปนของแขงไมน ำไฟฟำ แตถำท ำใหหลอมเหลวหรอละลำยในน ำจะน ำไฟฟำ

สำรละลำยของสำรประกอบไอออนกแสดงสมบตควำมเปนกรด–เบส ตำงกน สำรละลำยของสำรประกอบคลอไรดมสมบตเปนกลำง และสำรละลำยของสำรประกอบออกไซดมสมบตเปนเบส

๑๓. เขยนสมกำรไอออนกและสมกำรไอออนกสทธของปฏกรยำของสำรประกอบไอออนก

ปฏกรยำของสำรประกอบไอออนก สำมำรถเขยนแสดงดวยสมกำรไอออนกหรอสมกำรไอออนกสทธ โดยทสมกำรไอออนกแสดงสำรตงตนและผลตภณฑทกชนดทแตกตวไดในรปของไอออน สวนสมกำร ไอออนกสทธแสดงเฉพำะไอออนทท ำปฏกรยำกน และผลตภณฑทเกดขน

๑๔. อธบำยกำรเกดพนธะโคเวเลนตแบบ พนธะเดยว พนธะค และพนธะสำม ดวยโครงสรำงลวอส

พนธะโคเวเลนตเปนกำรยดเหนยวทเกดขนภำยในโมเลกลจำกกำรใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกนของธำต ซงสวนใหญเปนธำตอโลหะ โดยทวไปจะเปนไปตำมกฎออกเตต สำรทยดเหนยวกนดวยพนธะโคเวเลนตเรยกวำ สำรโคเวเลนต พนธะโคเวเลนตเกดไดทงพนธะเดยว พนธะค และพนธะสำม ซงสำมำรถเขยนแสดงไดดวยโครงสรำงลวอส โดยแสดงอเลกตรอน ครวมพนธะดวยจดหรอเสน และแสดงอเลกตรอน คโดดเดยวของแตละอะตอมดวยจด

๑๕. เขยนสตรและเรยกชอสำรโคเวเลนต สตรโมเลกลของสำรโคเวเลนต โดยทวไปเขยนแสดงดวยสญลกษณของธำตเรยงล ำดบตำม คำอเลกโทรเนกำตวตจำกนอยไปมำก โดยมตวเลขแสดงจ ำนวนอะตอมของธำตทมมำกกวำ ๑ อะตอมในโมเลกล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 144: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรเรยกชอสำรโคเวเลนตท ำไดโดยเรยกชอธำต ทอยหนำกอนแลวตำมดวยชอธำตทอยถดมำ โดยม ค ำน ำหนำระบจ ำนวนอะตอมของธำตทเปนองคประกอบ

๑๖. วเครำะหและเปรยบเทยบควำมยำวพนธะและพลงงำนพนธะในสำรโคเวเลนต รวมทงค ำนวณพลงงำนทเกยวของกบปฏกรยำของสำรโคเวเลนตจำกพลงงำนพนธะ

ควำมยำวพนธะและพลงงำนพนธะในสำรโคเวเลนตขนกบชนดของอะตอมครวมพนธะและชนดของพนธะ โดยพนธะเดยว พนธะค และพนธะสำม มควำมยำวพนธะและพลงงำนพนธะแตกตำงกน นอกจำกนโมเลกลโคเวเลนตบำงชนดมคำควำมยำวพนธะและพลงงำนพนธะแตกตำงจำกของพนธะเดยว พนธะค และพนธะสำม ซงสำรเหลำนสำมำรถเขยนโครงสรำงลวอสทเหมำะสมไดมำกกวำ ๑ โครงสรำง ทเรยกวำ โครงสรำงเรโซแนนซ

พลงงำนพนธะน ำมำใชในกำรค ำนวณพลงงำนของปฏกรยำซงไดจำกผลตำงของพลงงำนพนธะรวมของสำรตงตนกบผลตภณฑ

๑๗. คำดคะเนรปรำงโมเลกลโคเวเลนตโดยใชทฤษฎกำรผลกระหวำงคอเลกตรอน ในวงเวเลนซ และระบสภำพขวของโมเลกล โคเวเลนต

รปรำงของโมเลกลโคเวเลนต อำจพจำรณำโดยใชทฤษฎกำรผลกระหวำงคอเลกตรอนในวงเวเลนซ (VSEPR) ซงขนอยกบจ ำนวนพนธะและจ ำนวนอเลกตรอนคโดดเดยวรอบอะตอมกลำง โมเลกลโคเวเลนตมทงโมเลกลมขว และไมมขว สภำพขวของโมเลกลโคเวเลนตเปนผลรวมปรมำณเวกเตอรสภำพขวของแตละพนธะตำมรปรำงโมเลกล

๑๘. ระบชนดของแรงยดเหนยวระหวำงโมเลกลโคเวเลนต และเปรยบเทยบ จดหลอมเหลว จดเดอด และกำรละลำยน ำ ของสำรโคเวเลนต

แรงยดเหนยวระหวำงโมเลกลซงอำจเปนแรงลอนดอน แรงดงดดระหวำงขว และพนธะไฮโดรเจน มผลตอจดหลอมเหลว จดเดอด และกำรละลำยน ำของสำร นอกจำกนสำรโคเวเลนตสวนใหญยงม จดหลอมเหลวและจดเดอดต ำกวำสำรประกอบ ไอออนก เนองจำกแรงยดเหนยวระหวำงโมเลกล มคำนอยกวำพนธะไอออนก

สำรโคเวเลนตสวนใหญมจดหลอมเหลวและจดเดอดต ำ และไมละลำยในน ำ ส ำหรบสำรโคเวเลนต

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 145: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทละลำยน ำมทงแตกตวและไมแตกตวเปนไอออน สำรละลำยทไดจำกสำรทไมแตกตวเปนไอออน จะไมน ำไฟฟำ เรยกวำ สำรละลำยนอนอเลกโทรไลต สวนสำรละลำยทไดจำกสำรทแตกตวเปนไอออน จะน ำไฟฟำ เรยกวำ สำรละลำยอเลกโทรไลต สำรละลำยของสำรประกอบคลอไรดและออกไซด จะมสมบตเปนกรด

๑๙. สบคนขอมลและอธบำยสมบตของ สำรโคเวเลนตโครงรำงตำขำยชนดตำง ๆ

สำรโคเวเลนตบำงชนดทมโครงสรำงโมเลกล ขนำดใหญและมพนธะโคเวเลนตตอเนองเปนโครงรำง ตำขำย จะมจดหลอมเหลวและจดเดอดสง สำรโคเวเลนตโครงรำงตำขำยทมธำตองคประกอบเหมอนกน แตมอญรปตำงกนจะมสมบตตำงกน เชน เพชร แกรไฟต

๒๐. อธบำยกำรเกดพนธะโลหะและสมบตของโลหะ

พนธะโลหะเกดจำกเวเลนซอเลกตรอนของทกอะตอมของโลหะเคลอนทอยำงอสระไปทวทงโลหะ และเกดแรงยดเหนยวกบโปรตอนในนวเคลยส ทกทศทำง - โลหะสวนใหญเปนของแขง มผวมนวำว สำมำรถตเปนแผนหรอดงเปนเสนได น ำควำมรอนและน ำไฟฟำไดด มจดหลอมเหลวและจดเดอดสง

๒๑. เปรยบเทยบสมบตบำงประกำรของสำรประกอบไอออนก สำรโคเวเลนต และโลหะ สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงกำรใชประโยชนของสำรประกอบไอออนก สำรโคเวเลนต และโลหะไดอยำงเหมำะสม

สำรประกอบไอออนก สำรโคเวเลนต และโลหะ มสมบตเฉพำะตวบำงประกำรทแตกตำงกน เชน จดเดอด จดหลอมเหลว กำรละลำยน ำ กำรน ำไฟฟำ จงสำมำรถน ำมำใชประโยชนในดำนตำง ๆ ไดตำมควำมเหมำะสม

ม.๕ ๑. อธบำยควำมสมพนธและค ำนวณปรมำตร ควำมดน หรออณหภมของแกสทภำวะตำง ๆ ตำมกฎของบอยล กฎของชำรล กฎของ เกย–ลสแซก ๒. ค ำนวณปรมำตร ควำมดน หรออณหภม ของแกสทภำวะตำง ๆ ตำมกฎรวมแกส

พฤตกรรมของแกส และควำมสมพนธระหวำงปรมำตร ควำมดน และอณหภมของแกส อธบำยไดดวยกฎของบอยล กฎของชำรล กฎของเกย–ลสแซก และกฎรวมแกส ซงสำมำรถน ำมำใชในกำรค ำนวณปรมำตร ควำมดน หรออณหภมของแกสทภำวะ ตำง ๆ ได

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 146: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. ค ำนวณปรมำตร ควำมดน อณหภม จ ำนวนโมล หรอมวลของแกส จำกควำม สมพนธตำมกฎของอำโวกำโดร และกฎแกสอดมคต

ควำมสมพนธระหวำงปรมำตร และจ ำนวนโมล หรอมวลของแกส อธบำยควำมสมพนธไดดวยกฎของ อำโวกำโดร ส ำหรบควำมสมพนธระหวำงปรมำตร ควำมดน อณหภม และจ ำนวนโมลของแกส อธบำยไดดวยกฎแกสอดมคต ซงสำมำรถน ำมำใชในกำรค ำนวณและกำรอธบำยกำรเปลยนแปลงทเกยวของกบจ ำนวนโมลของแกสทภำวะตำง ๆ ได

๔. ค ำนวณควำมดนยอยหรอจ ำนวนโมลของแกสในแกสผสม โดยใชกฎควำมดนยอยของ ดอลตน

ในธรรมชำต แกสสวนใหญอยรวมกนเปนแกสผสม ในกรณทแกสในแกสผสมไมท ำปฏกรยำกน ควำมดนของแกสแตละชนดแปรผนตำมเศษสวนโมลของแกส ทมอยในแกสผสมตำมกฎควำมดนยอยของดอลตน

๕. อธบำยกำรแพรของแกสโดยใชทฤษฎจลนของแกส ค ำนวณและเปรยบเทยบอตรำ กำรแพรของแกส โดยใชกฎกำรแพรผำนของ เกรแฮม

แกสสำมำรถแพรได กำรแพรของแกสอธบำยไดดวยทฤษฎจลนของแกส ทอณหภมเดยวกน แกส จะแพรไดชำ หรอเรวขนอยกบมวลโมเลกลของแกส อตรำกำรแพรของแกสเปนสดสวนผกผนกบรำกทสองของมวลโมเลกลของแกส โดยควำมสมพนธนเรยกวำ กฎกำรแพรผำนของเกรแฮม

๖. สบคนขอมล น ำเสนอตวอยำง และอธบำยกำรประยกตใชควำมรเกยวกบสมบตและกฎตำง ๆ ของแกสในกำรอธบำยปรำกฏกำรณ หรอแกปญหำในชวตประจ ำวนและในอตสำหกรรม

สมบตและกฎตำง ๆ ของแกสสำมำรถน ำไปใชอธบำยปรำกฏกำรณ หรอประยกตใชในชวต ประจ ำวนและในอตสำหกรรม

ม.๖ ๑. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงสำรประกอบอนทรยทมพนธะเดยว พนธะค หรอพนธะสำม ทพบในชวตประจ ำวน

สำรประกอบอนทรยเปนสำรประกอบของคำรบอนสวนใหญพบในสงมชวต มโครงสรำงหลำกหลำยและแบงไดหลำยประเภท เนองจำกธำตคำรบอนสำมำรถเกดพนธะโคเวเลนตกบธำตคำรบอนดวยพนธะเดยว พนธะค พนธะสำม นอกจำกนยงสำมำรถเกดพนธะโคเวเลนตกบธำตอน ๆ ไดอกดวย และมกำรน ำสำรประกอบอนทรยไปใชประโยชนอยำงหลำกหลำย

๒. เขยนสตรโครงสรำงลวอส สตรโครงสรำงแบบยอ และสตรโครงสรำงแบบเสนของสำรประกอบอนทรย

โครงสรำงของสำรประกอบอนทรยแสดงไดดวย สตรโครงสรำงลวอส สตรโครงสรำงแบบยอ หรอ สตรโครงสรำงแบบเสน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 147: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. วเครำะหโครงสรำงและระบประเภทของสำรประกอบอนทรยจำกหมฟงกชน

สำรประกอบอนทรยมหลำยประเภท กำรพจำรณำประเภทของสำรประกอบอนทรยอำจใชหมฟงกชนเปนเกณฑไดเปนแอลเคน แอลคน แอลไคน อะโรมำตกไฮโดรคำรบอน แอลกอฮอล อเทอร เอมน แอลดไฮด คโตน กรดคำรบอกซลก เอสเทอร เอไมด

๔. เขยนสตรโครงสรำงและเรยกชอสำรประกอบอนทรยประเภทตำง ๆ ทมหมฟงกชนไมเกน ๑ หม ตำมระบบ IUPAC

กำรเรยกชอสำรประกอบอนทรยประเภทแอลเคน แอลคน แอลไคน แอลกอฮอล อเทอร เอมน แอลดไฮด คโตน กรดคำรบอกซลก เอสเทอร และ เอไมด จะเรยกตำมระบบ IUPAC หรออำจเรยกโดยใชชอสำมญ

๕. เขยนไอโซเมอรโครงสรำงของสำรประกอบอนทรยประเภทตำง ๆ

ปรำกฏกำรณทสำรมสตรโมเลกลเหมอนกนแตมสมบตแตกตำงกน เรยกวำ ไอโซเมอรซม และเรยก สำรแตละชนดวำ ไอโซเมอร ไอโซเมอรทมสตรโมเลกลเหมอนกนแตมสตรโครงสรำงตำงกน เรยกวำ ไอโซเมอรโครงสรำง

๖. วเครำะหและเปรยบเทยบจดเดอดและกำรละลำยในน ำของสำรประกอบอนทรยทมหมฟงกชน ขนำดโมเลกล หรอโครงสรำงตำงกน

สำรประกอบอนทรยทมหมฟงกชน ขนำดโมเลกล หรอโครงสรำงของสำรตำงกนจะมจดเดอดและ กำรละลำยในน ำตำงกน ส ำหรบกำรละลำยของสำรพจำรณำไดจำกควำมมขวของตวละลำย และ ตวท ำละลำย โดยสำรสำมำรถละลำยไดใน ตวท ำละลำยทมขวใกลเคยงกน

๗. ระบประเภทของสำรประกอบไฮโดรคำรบอนและเขยนผลตภณฑจำกปฏกรยำกำรเผำไหม ปฏกรยำกบโบรมน หรอปฏกรยำกบโพแทสเซยมเปอรแมงกำเนต

สำรประกอบอนทรยประเภทแอลเคน แอลคน แอลไคน อะโรมำตกไฮโดรคำรบอน เปนสำรประกอบไฮโดรคำรบอน ซงเมอเกดปฏกรยำกำรเผำไหม ปฏกรยำกบโบรมนและปฏกรยำกบโพแทสเซยมเปอรแมงกำเนต จะใหผลของปฏกรยำตำงกน จงสำมำรถใชเปนเกณฑในกำรจ ำแนกประเภทของสำรประกอบไฮโดรคำรบอนได

๘. เขยนสมกำรเคมและอธบำยกำรเกดปฏกรยำเอสเทอรฟเคชน ปฏกรยำกำรสงเครำะหเอไมด ปฏกรยำไฮโดรลซสและปฏกรยำสะปอนนฟเคชน

กรดคำรบอกซลกท ำปฏกรยำกบแอลกอฮอลไดเปนเอสเทอร เรยกวำ ปฏกรยำเอสเทอรฟเคชน กรดคำรบอกซลกท ำปฏกรยำกบเอมนเกดเปนเอไมด เอสเทอรและเอไมดสำมำรถเกดปฏกรยำไฮโดรลซส

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 148: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๙. ทดสอบปฏกรยำเอสเทอรฟเคชน ปฏกรยำไฮโดรลซส และปฏกรยำสะปอนนฟเคชน

ปฏกรยำไฮโดรลซสของเอสเทอรในเบสแอลคำไล เรยกวำ ปฏกรยำสะปอนนฟเคชน

๑๐. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงกำรน ำสำรประกอบอนทรยไปใชประโยชนในชวตประจ ำวนและอตสำหกรรม

สำรประกอบอนทรยสำมำรถน ำไปใชประโยชน ไดมำกมำยในชวตประจ ำวน รวมทงน ำไปใชเปน สำรตงตนและตวท ำละลำยในอตสำหกรรมดำนตำง ๆ เชน อตสำหกรรมเชอเพลงและพลงงำน อตสำหกรรม อำหำรและยำ อตสำหกรรมเกษตร

๑๑. ระบประเภทของปฏกรยำกำรเกด พอลเมอรจำกโครงสรำงของมอนอเมอร หรอพอลเมอร

พอลเมอรเปนสำรทมโมเลกลขนำดใหญ ซงประกอบดวยหนวยยอยทเรยกวำ มอนอเมอร เชอมตอกนดวยพนธะโคเวเลนต โดยมทงพอลเมอร ธรรมชำตและพอลเมอรสงเครำะห ปฏกรยำกำรเกดพอลเมอรอำจเปนปฏกรยำแบบควบแนน หรอปฏกรยำแบบเตม ขนอยกบหมฟงกชนและโครงสรำงของมอนอเมอร

๑๒. วเครำะหและอธบำยควำมสมพนธระหวำงโครงสรำงและสมบตของพอลเมอร รวมทง กำรน ำไปใชประโยชน

พอลเมอรมโครงสรำงตำงกนอำจเปนโครงสรำง แบบเสน แบบกง หรอแบบรำงแห ขนอยกบชนดของมอนอเมอรและภำวะของปฏกรยำกำรเกดพอลเมอร ซงโครงสรำงของพอลเมอรสงผลตอจดหลอมเหลว ควำมหนำแนน ควำมเปรำะ ควำมเหนยว ควำมยดหยน จงสำมำรถน ำไปประยกตใชไดอยำงหลำกหลำย

๑๓. ทดสอบและระบประเภทของพลำสตกและผลตภณฑยำง รวมทงกำรน ำไปใชประโยชน

พอลเมอรทใหควำมรอนแลวสำมำรถน ำกลบมำ ขนรปใหมได เรยกวำ พอลเมอรเทอรมอพลำสตก สวนใหญมโครงสรำงแบบเสนและแบบกง สวน พอลเมอรทใหควำมรอนแลวไมออนตว จงไมสำมำรถน ำกลบมำขนรปใหมได เรยกวำ พอลเมอรเทอรมอเซต มโครงสรำงแบบรำงแห พลำสตกมทงทเปนพอลเมอรเทอรมอพลำสตกและพอลเมอรเทอรมอเซต ผลตภณฑยำงเปนพอลเมอรเทอรมอเซต ซงท ำใหมสมบตและกำรน ำไปใชประโยชนตำงกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 149: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๔. อธบำยผลของกำรปรบเปลยนโครงสรำง และกำรสงเครำะหพอลเมอรทมตอสมบตของ พอลเมอร

กำรปรบเปลยนโครงสรำงหรอกำรสงเครำะห พอลเมอร เชน วลคำไนเซชน กำรสงเครำะห โคพอลเมอร กำรสงเครำะหพอลเมอรน ำไฟฟำ เปนกำรปรบปรงคณภำพของพอลเมอรเพอใหไดผลตภณฑทสำมำรถน ำไปใชประโยชนไดอยำงเหมำะสมและหลำกหลำยมำกขน

๑๕. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงผลกระทบจำกกำรใชและกำรก ำจดผลตภณฑพอลเมอรและแนวทำงแกไข

กำรใชและกำรก ำจดผลตภณฑพอลเมอร อำจสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม จงควรตระหนกถงผลกระทบทเกดขน และแนวทำงแกไข

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 150: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๘

สาระท ๕ เคม มาตรฐาน ว ๕.๒ เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการเกดปฏกรยา เคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด–เบส ปฏกรยารดอกซและเซลล เคมไฟฟา รวมทงการน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔

๑. แปลควำมหมำยสญลกษณในสมกำรเคม เขยนและดลสมกำรเคมของปฏกรยำเคม บำงชนด

ปฏกรยำเคม เปนกำรเปลยนแปลงทมสำรใหมเกดขนจำกกำรจดเรยงตวใหมของอะตอมธำต โดยจ ำนวนและชนดของอะตอมธำตไมเปลยนแปลง ปฏกรยำเคมเขยนแสดงไดดวยสมกำรเคม ซงประกอบดวยสตรเคมของสำรตงตนและผลตภณฑ ลกศรแสดงทศทำงของกำรเกดปฏกรยำ และ เลขสมประสทธของสำรตงตนและผลตภณฑทดลแลว นอกจำกนอำจมสญลกษณแสดงสถำนะของสำร หรอปจจยอนทเกยวของในกำรเกดปฏกรยำเคม

กำรดลสมกำรเคมท ำไดโดยกำรเตมเลขสมประสทธหนำสำรตงตนและผลตภณฑ เพอใหอะตอมของธำตในสำรตงตนและผลตภณฑเทำกน

๒. ค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคม ทเกยวของกบมวลสำร ๓. ค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคม ทเกยวของกบควำมเขมขนของสำรละลำย ๔. ค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคม ทเกยวของกบปรมำตรแกส

กำรเปลยนแปลงปรมำณสำรในปฏกรยำเคมมควำมสมพนธกนตำมเลขสมประสทธในสมกำรเคม ซงบอกถงสดสวนโดยโมลของสำรในปฏกรยำ สำมำรถน ำมำใชในกำรค ำนวณปรมำณของสำร ทเกยวของกบมวล ควำมเขมขนของสำรละลำย และปรมำตรของแกสได

๕. ค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมหลำยขนตอน

ควำมสมพนธของโมลสำรตงตนและผลตภณฑ ในปฏกรยำเคมหลำยขนตอน พจำรณำไดจำกเลขสมประสทธของสมกำรเคมรวม

๖. ระบสำรก ำหนดปรมำณและค ำนวณปรมำณสำรตำง ๆ ในปฏกรยำเคม

ปฏกรยำเคมทสำรตงตนท ำปฏกรยำไมพอดกน สำรตงตนทท ำปฏกรยำหมดกอนเรยกวำ สำรก ำหนดปรมำณ ซงเปนสำรทก ำหนดปรมำณผลตภณฑ ทเกดขน และปรมำณสำรตงตนอนทท ำปฏกรยำไปเมอสนสดปฏกรยำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 151: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๔๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๗. ค ำนวณผลไดรอยละของผลตภณฑ ในปฏกรยำเคม

ผลตภณฑทเกดขนจรงในปฏกรยำเคมสวนใหญ มปรมำณนอยกวำทค ำนวณไดตำมทฤษฎ ซงคำเปรยบเทยบผลไดจรงกบผลไดตำมทฤษฎ เปนรอยละ เรยกวำ ผลไดรอยละ

ม.๕ ๑. ทดลอง และเขยนกรำฟกำรเพมขน หรอลดลงของสำรทท ำกำรวดในปฏกรยำ ๒. ค ำนวณอตรำกำรเกดปฏกรยำเคม และเขยนกรำฟกำรลดลงหรอเพมขนของสำร ทไมไดวดในปฏกรยำ

ปฏกรยำเคมแตละปฏกรยำมอตรำกำรเกด ปฏกรยำเคมตำงกน โดยอำจวดจำกกำรลดลงของ สำรตงตน หรอกำรเพมขนของผลตภณฑตอหนงหนวยเวลำ และหำรดวยเลขสมประสทธของสำรนน ๆ ในสมกำรเคม เพอใหไดอตรำกำรเกดปฏกรยำเคมทเทำกนไมวำจะเปนกำรวดจำกสำรตงตนหรอผลตภณฑ

๓. เขยนแผนภำพและอธบำยทศทำงกำรชนกนของอนภำคและพลงงำนทสงผลตออตรำ กำรเกดปฏกรยำเคม

ปฏกรยำเคมจะเกดขนไดกตอเมออนภำคของ สำรตงตนชนกนในทศทำงทเหมำะสม และมพลงงำนอยำงนอยเทำกบพลงงำนกอกมมนต ดงนนอตรำ กำรเกดปฏกรยำจงขนกบรปรำงของโมเลกล ควำมถของกำรชน และพลงงำนทเกดจำกกำรชน

๔. ทดลองและอธบำยผลของควำมเขมขน พนทผวของสำรตนตน อณหภม และตวเรงปฏกรยำทมตออตรำกำรเกดปฏกรยำเคม ๕. เปรยบเทยบอตรำกำรเกดปฏกรยำเมอมกำรเปลยนแปลงควำมเขมขน พนทผวของสำรตนตน อณหภม และตวเรงปฏกรยำ

อตรำกำรเกดปฏกรยำเคมของสำรหนง ๆ ขนอยกบควำมเขมขน พนทผว อณหภม ตวเรงและ ตวหนวงปฏกรยำ นอกจำกนอตรำกำรเกดปฏกรยำเคมยงขนอยกบชนดของสำรทท ำปฏกรยำดวย

๖. ยกตวอยำงและอธบำยปจจยทมผลตออตรำกำรเกดปฏกรยำเคมในชวตประจ ำวนหรออตสำหกรรม

ควำมรเกยวกบปจจยทมผลตออตรำกำรเกด ปฏกรยำเคมสำมำรถน ำมำใชอธบำยกระบวนกำร ทเกดขนในชวตประจ ำวนหรออตสำหกรรม

๗. ทดสอบและอธบำยควำมหมำยของปฏกรยำผนกลบไดและภำวะสมดล ๘. อธบำยกำรเปลยนแปลงควำมเขมขนของสำร อตรำกำรเกดปฏกรยำไปขำงหนำ และอตรำกำรเกดปฏกรยำยอนกลบ เมอเรมปฏกรยำจนกระทงระบบอยในภำวะสมดล

ปฏกรยำเคมทสำมำรถด ำเนนไปขำงหนำและยอนกลบได เรยกวำ ปฏกรยำผนกลบได เมอปฏกรยำด ำเนนไปควำมเขมขนของสำรตงตนและอตรำกำรเกดปฏกรยำไปขำงหนำจะลดลง สวน ควำมเขมขนของผลตภณฑและอตรำกำรเกดปฏกรยำยอนกลบจะเพมขน เมออตรำกำรเกดปฏกรยำ ไปขำงหนำเทำกบอตรำกำรเกดปฏกรยำยอนกลบ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 152: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ระบบจะอยในภำวะสมดล ทมควำมเขมขนของ สำรตงตนและผลตภณฑคงท เรยกวำ สมดลพลวต

๙. ค ำนวณคำคงทสมดลของปฏกรยำ ๑๐. ค ำนวณควำมเขมขนของสำรทภำวะสมดล

ณ ภำวะสมดล ควำมสมพนธระหวำงควำมเขมขนของผลตภณฑกบสำรตงตน แสดงไดดวย คำคงทสมดล ซงเปนคำคงท ณ อณหภมหนง

๑๑.ค ำนวณคำคงทสมดล หรอควำมเขมขนของปฏกรยำหลำยขนตอน

คำคงทสมดลของปฏกรยำหลำยขนตอน หำไดจำกผลคณของคำคงทสมดลของปฏกรยำยอยทน ำสมกำรเคมมำรวมกน โดยถำมกำรคณสมกำรยอยใหยกก ำลงคำคงทสมดลดวยตวเลขทคณ และหำกมกำรกลบขำงสมกำร ใหกลบคำคงทสมดลเปนตวหำร

๑๒. ระบปจจยทมผลตอภำวะสมดลและคำคงทสมดลของระบบ รวมทงคำดคะเน กำรเปลยนแปลงทเกดขนเมอภำวะสมดลของระบบถกรบกวนโดยใชหลกของเลอชำเตอลเอ

เมอระบบทอยในภำวะสมดลถกรบกวน โดยกำรเปลยนแปลงควำมเขมขนของสำร ควำมดน หรออณหภม ระบบจะเกดกำรเปลยนแปลงเพอเขำสภำวะสมดลอกครงตำมหลกของเลอชำเตอลเอ ทงนกำรเปลยนแปลงอณหภมมผลท ำใหคำคงทสมดลเปลยนแปลง

๑๓. ยกตวอยำงและอธบำยสมดลเคมของกระบวนกำรทเกดขนในสงมชวต ปรำกฏกำรณในธรรมชำตและกระบวนกำรในอตสำหกรรม

ควำมรเกยวกบสมดลเคมสำมำรถน ำมำใชอธบำยกระบวนกำรทเกดขนในสงมชวต ปรำกฏกำรณ ในธรรมชำตและกระบวนกำรในอตสำหกรรม

๑๔. ระบและอธบำยวำสำรเปนกรด หรอเบส โดยใชทฤษฎกรด–เบสของอำรเรเนยส เบรนสเตด–ลำวร และลวอส

สำรในชวตประจ ำวนหลำยชนดมสมบตเปนกรดหรอเบส ซงพจำรณำไดโดยใชทฤษฎกรด-เบสของอำรเรเนยส เบรนสเตด–ลำวร หรอลวอส

๑๕. ระบคกรด-เบสของสำรตำมทฤษฎ กรด-เบสของเบรนสเตด-ลำวร

ตำมทฤษฎกรด-เบสของเบรนสเตด–ลำวร เมอกรดหรอเบสละลำยน ำ หรอท ำปฏกรยำกบสำรอน จะมกำรถำยโอนโปรตอนระหวำงสำรตงตนทเปนกรดและเบส เกดเปนผลตภณฑซงเปนโมเลกล หรอไอออน ทเปนคกรด-เบสของสำรตงตนนน โดยสำรทเปน คกรด-เบสกนจะมโปรตอนตำงกน ๑ โปรตอน

๑๖. ค ำนวณและเปรยบเทยบควำมสำมำรถ ในกำรแตกตวหรอควำมแรงของกรดและเบส

กรดและเบสแตละชนดสำมำรถแตกตวในน ำไดแตกตำงกน กรดแกหรอเบสแกสำมำรถแตกตวเปนไอออนในน ำไดเกอบสมบรณ สวนกรดออน หรอ เบสออนแตกตวเปนไอออนไดนอย โดยควำมสำมำรถ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 153: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ในกำรแตกตว หรอควำมแรงของกรดหรอเบสอำจ

พจำรณำไดจำกคำคงทกำรแตกตวของกรด หรอเบส หรอปรมำณกำรแตกตวเปนรอยละของกรด หรอเบส

๑๗. ค ำนวณคำ pH ควำมเขมขนของ ไฮโดรเนยมไอออนหรอไฮดรอกไซดไอออน ของสำรละลำยกรดและเบส

น ำบรสทธทอณหภม ๒๕ องศำเซลเซยส แตกตวใหไฮโดรเนยมไอออนและไฮดรอกไซดไอออนทม ควำมเขมขนเทำกนคอ ๑.๐ x ๑๐-๗ โมลตอลกบำศกเดซเมตร โดยมคำคงทกำรแตกตวของน ำเทำกบ ๑.๐ x ๑๐-๑๔

เมอกรดหรอเบสแตกตวในน ำ คำควำมเปนกรด-เบสของสำรละลำยแสดงไดดวยคำ pH ซงสมพนธกบควำมเขมขนของไฮโดรเนยมไอออน โดยสำรละลำยกรดมควำมเขมขนของไฮโดรเนยมไอออนมำกกวำ ๑.๐ x ๑๐-๗ โมลตอลกบำศกเดซเมตร หรอมคำ pH นอยกวำ ๗ สวนสำรละลำยเบสมควำมเขมขนของไฮโดรเนยมไอออนนอยกวำ ๑.๐ x ๑๐-๗ โมลตอลกบำศกเดซเมตร หรอมคำ pH มำกกวำ ๗

๑๘. เขยนสมกำรเคมแสดงปฏกรยำสะเทนและระบควำมเปนกรด-เบสของสำรละลำย หลงกำรสะเทน ๑๙. เขยนปฏกรยำไฮโดรลซสของเกลอ และระบควำมเปนกรด-เบสของสำรละลำยเกลอ

ปฏกรยำสะเทนระหวำงกรดแกและเบสแก ใหสำรละลำยทเปนกลำง ปฏกรยำสะเทนระหวำง กรดแกและเบสออน ใหสำรละลำยทเปนกรด สวนปฏกรยำสะเทนระหวำงกรดออนและเบสแก ใหสำรละลำยทเปนเบส

เกลอทไดจำกกำรสะเทนของกรดแกดวยเบสออน เมอละลำยในน ำจะเกดปฏกรยำไฮโดรลซสไดสำรละลำยทมสมบตเปนกรด สวนเกลอทไดจำก กำรสะเทนของกรดออนดวยเบสแก เมอละลำยในน ำจะเกดปฏกรยำไฮโดรลซสไดสำรละลำยทมสมบต เปนเบส

๒๐. ทดลองและอธบำยหลกกำรกำรไทเทรต และเลอกใชอนดเคเตอรทเหมำะสมส ำหรบ กำรไทเทรตกรด-เบส

กำรไทเทรตเปนเทคนคในกำรวเครำะหหำปรมำณหรอควำมเขมขนของสำรทท ำปฏกรยำพอดกน จดทสำรท ำปฏกรยำพอดกนเรยกวำ จดสมมล ในทำงปฏบต จดสมมลของปฏกรยำอำจไมสำมำรถสงเกต เหนได จงสงเกตจำกกำรเปลยนสของอนดเคเตอร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 154: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง เพอบอกจดยตของกำรไทเทรต ดงนนอนดเคเตอร ทเหมำะสมในกำรไทเทรตกรด-เบส ควรเปนอนดเคเตอรทเปลยนสในชวง pH ตรงกบหรอใกลเคยงกบ pH ของสำรละลำย ณ จดสมมล

๒๑. ค ำนวณปรมำณสำรหรอควำมเขมขนของสำรละลำยกรดหรอเบสจำกกำรไทเทรต

ปรมำณกรดและเบสทท ำปฏกรยำพอดกนจำก กำรไทเทรตกรด-เบส สำมำรถน ำไปค ำนวณควำมเขมขนของกรดหรอเบสทตองกำรทรำบควำมเขมขนได

๒๒. อธบำยสมบต องคประกอบ และประโยชนของสำรละลำยบฟเฟอร

สำรละลำยบฟเฟอรเปนสำรละลำยของกรดออนกบเกลอของกรดออนนน หรอเบสออนกบเกลอของเบสออนนน เมอเตมกรด เบส หรอน ำ จะมผลตอ กำรเปลยนแปลงคำ pH นอยกวำสำรละลำยทวไป สมบตเฉพำะของสำรละลำยบฟเฟอรเปนประโยชนตอกำรควบคม pH ของระบบในสงมชวตและสงแวดลอม

๒๓. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงกำรใชประโยชนและกำรแกปญหำโดยใชควำมรเกยวกบกรด–เบส

ควำมรเกยวกบกรด-เบส สำมำรถน ำมำใชประโยชนและแกปญหำในชวตประจ ำวน เกษตรกรรม อตสำหกรรม และกำรแพทย

๒๔. ค ำนวณเลขออกซเดชนและระบปฏกรยำทเปนปฏกรยำรดอกซ

เคมไฟฟำเปนกำรศกษำเกยวกบกำรเปลยนแปลงระหวำงพลงงำนไฟฟำและกำรเกดปฏกรยำเคมทม กำรถำยโอนอเลกตรอนแลวท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงเลขออกซเดชน ซงเปนเลขทแสดงประจไฟฟำ หรอประจไฟฟำสมมตของอะตอมธำต เรยกปฏกรยำชนดนวำ ปฏกรยำรดอกซ

๒๕. วเครำะหกำรเปลยนแปลงเลขออกซเดชนและระบตวรดวซและตวออกซไดส รวมทงเขยนครงปฏกรยำออกซเดชนและครงปฏกรยำรดกชนของปฏกรยำรดอกซ

ปฏกรยำรดอกซมทงครงปฏกรยำทมกำรใหอเลกตรอน เรยกวำ ครงปฏกรยำออกซเดชน และ ครงปฏกรยำทมกำรรบอเลกตรอน เรยกวำ ครงปฏกรยำรดกชน โดยสำรทใหอเลกตรอนจะม เลขออกซเดชนเพมขน เรยกวำ ตวรดวซ สวนสำรทรบอเลกตรอนจะมเลขออกซเดชนลดลง เรยกวำ ตวออกซไดส

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 155: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๒๖. ทดลองและเปรยบเทยบควำมสำมำรถ ในกำรเปนตวรดวซหรอตวออกซไดส และเขยนแสดงปฏกรยำรดอกซ

กำรเปรยบเทยบควำมสำมำรถในกำรเปนตวรดวซหรอตวออกซไดส สำมำรถพจำรณำไดจำกผลกำรทดลองของปฏกรยำรดอกซ

๒๗. ดลสมกำรรดอกซดวยกำรใชเลขออกซเดชน และวธครงปฏกรยำ

ปฏกรยำรดอกซเขยนแทนไดดวยสมกำรรดอกซ ซงกำรดลสมกำรรดอกซท ำไดโดยกำรใชเลขออกซเดชนและวธครงปฏกรยำ

๒๘. ระบองคประกอบของเซลลเคมไฟฟำและเขยนสมกำรเคมของปฏกรยำทแอโนดและแคโทด ปฏกรยำรวม และแผนภำพเซลล

เซลลเคมไฟฟำประกอบดวยแอโนด แคโทด และสำรละลำยอเลกโทรไลต ซงอำจเชอมตอกนดวยสะพำนเกลอ โดยทแอโนดเกดปฏกรยำออกซเดชน และแคโทดเกดปฏกรยำรดกชน ท ำใหอเลกตรอนเคลอนทจำกแอโนดไปแคโทด เซลลเคมไฟฟำ สำมำรถเขยนแสดงไดดวยแผนภำพเซลล

๒๙. ค ำนวณคำศกยไฟฟำมำตรฐำนของเซลล และระบประเภทของเซลลเคมไฟฟำ ขวไฟฟำ และปฏกรยำเคมทเกดขน

คำศกยไฟฟำมำตรฐำนของเซลลค ำนวณไดจำกคำศกยไฟฟำมำตรฐำนของครงเซลล ถำคำศกยไฟฟำของเซลลเปนบวก แสดงวำปฏกรยำรดอกซเกดขนไดเอง ซงท ำใหเกดกระแสไฟฟำ เรยกเซลลชนดนวำเซลลกลวำนก แตถำคำศกยไฟฟำของเซลลเปนลบ แสดงวำปฏกรยำรดอกซไมสำมำรถเกดไดเอง ตองมกำรใหกระแสไฟฟำจงจะเกดปฏกรยำได เซลลชนดนเรยกวำ เซลลอเลกโทรลตก

๓๐. อธบำยหลกกำรท ำงำนและเขยนสมกำรแสดงปฏกรยำของเซลลปฐมภมและเซลล ทตยภม

เซลลเคมไฟฟำสำมำรถน ำไปใชประโยชนได ในชวตประจ ำวน เชน แบตเตอร ซงมทงเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม โดยปฏกรยำเคมทเกดขนภำยในเซลลปฐมภมไมสำมำรถท ำใหเกดปฏกรยำยอนกลบไดโดยกำรประจไฟ จงไมสำมำรถน ำกลบมำใชไดอก ปฏกรยำเคมทเกดขนภำยในเซลลทตยภมสำมำรถ ท ำใหเกดปฏกรยำยอนกลบไดโดยกำรประจไฟ จง น ำกลบมำใชไดอก

๓๑. ทดลองชบโลหะและแยกสำรเคม ดวยกระแสไฟฟำ และอธบำยหลกกำรทำงเคม ไฟฟำทใชในกำรชบโลหะ กำรแยกสำรเคมดวย

เซลลอเลกโทรลตกสำมำรถน ำไปใชประโยชนไดทงในชวตประจ ำวนและในอตสำหกรรมหลำยประเภท เชน กำรชบโลหะ กำรแยกสำรเคมดวยกระแสไฟฟำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 156: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กระแสไฟฟำ กำรท ำโลหะใหบรสทธ และ กำรปองกนกำรกดกรอนของโลหะ

กำรท ำโลหะใหบรสทธ กำรปองกนกำรกดกรอนของโลหะ

๓๒. สบคนขอมลและน ำเสนอตวอยำงควำมกำวหนำทำงเทคโนโลยทเกยวของกบเซลลเคมไฟฟำในชวตประจ ำวน

ปฏกรยำเคมหลำยปฏกรยำทพบในชวตประจ ำวนเปนปฏกรยำรดอกซ เชน ปฏกรยำกำรเผำไหม ปฏกรยำในเซลลเคมไฟฟำ ซงควำมรเรองเซลลเคมไฟฟำและควำมกำวหนำทำงเทคโนโลยทเกยวของกบเซลลเคมไฟฟำ น ำไปสนวตกรรม ดำนพลงงำนทเปนมตรตอสงแวดลอม

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 157: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๕

สาระท ๕ เคม มาตรฐาน ว ๕.๓ เขาใจหลกการท าปฏบตการเคม การวดปรมาณสาร หนวยวดและการเปลยนหนวย การค านวณปรมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทงการบรณาการความร และทกษะในการอธบายปรากฏการณในชวตประจ าวนและการแกปญหาทางเคม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ ๑. บอกและอธบำยขอปฏบตเบองตน และ

ปฏบตตนทแสดงถงควำมตระหนกในกำรท ำปฏบตกำรเคม เพอใหมควำมปลอดภยทงตอตนเอง ผอนและสงแวดลอม และเสนอ แนวทำงแกไขเมอเกดอบตเหต

กำรท ำปฏบตกำรเคมตองค ำนงถงควำมปลอดภยและควำมเปนมตรตอสงแวดลอม ดงนนจงควรศกษำขอปฏบตของกำรท ำปฏบตกำรเคม เชน ควำมปลอดภยในกำรใชอปกรณและสำรเคม กำรปองกนอบตเหตระหวำงกำรทดลอง กำรก ำจดสำรเคม

๒. เลอกและใชอปกรณหรอเครองมอในกำรท ำปฏบตกำร และวดปรมำณตำง ๆ ไดอยำงเหมำะสม

อปกรณและเครองมอชง ตวง วด แตละชนด มวธกำรใชงำนและกำรดแลแตกตำงกน ซงกำรวดปรมำณตำง ๆ ใหไดขอมลทมควำมเทยงและ ควำมแมนในระดบนยส ำคญทตองกำร ตองมกำรเลอกและใชอปกรณในกำรท ำปฏบตกำรอยำงเหมำะสม

๓. น ำเสนอแผนกำรทดลอง ทดลองและเขยนรำยงำนกำรทดลอง

กำรท ำปฏบตกำรเคมตองมกำรวำงแผนกำรทดลอง กำรท ำกำรทดลอง กำรบนทกขอมล สรปและวเครำะห น ำเสนอขอมล และกำรเขยนรำยงำน กำรทดลองทถกตอง โดยกำรท ำปฏบตกำรเคมตองค ำนงถงวธกำรทำงวทยำศำสตร ทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตร จตวทยำศำสตร และจรยธรรม ทำงวทยำศำสตร

๔. ระบหนวยวดปรมำณตำง ๆ ของสำร และเปลยนหนวยวดใหเปนหนวยในระบบเอสไอดวยกำรใชแฟกเตอรเปลยนหนวย

กำรท ำปฏบตกำรเคมตองมกำรวดปรมำณตำง ๆ ของสำร กำรบอกปรมำณของสำรอำจระบอยในหนวยตำง ๆ ดงนนเพอใหมมำตรฐำนเดยวกน จงมกำรก ำหนดหนวยในระบบเอสไอใหเปนหนวยสำกลซงกำรเปลยนหนวยเพอใหเปนหนวยสำกลสำมำรถท ำไดดวยกำรใชแฟกเตอรเปลยนหนวย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 158: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. บอกควำมหมำยของมวลอะตอมของธำต และค ำนวณมวลอะตอมเฉลยของธำต มวลโมเลกล และมวลสตร

มวลอะตอมของธำต เปนมวลของธำต ๑ อะตอม ซงเปนผลรวมของมวลโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน แตเนองจำกอเลกตรอนมมวลนอยมำกเมอเทยบกบโปรตอนและนวตรอน ดงนนมวลอะตอมจงมคำใกลเคยงกบผลรวมของมวลโปรตอนและนวตรอน

มวลอะตอมเฉลยของธำตเปนคำเฉลยจำกคำ มวลอะตอมของแตละไอโซโทปของธำตชนดนน ตำมปรมำณทมในธรรมชำต

มวลโมเลกลและมวลสตรเปนผลรวมของ มวลอะตอมเฉลยของธำตทเปนองคประกอบของสำรนน

๖. อธบำยและค ำนวณปรมำณใดปรมำณหนงจำกควำมสมพนธของโมล จ ำนวนอนภำค มวล และปรมำตรของแกสท STP

โมลเปนปรมำณสำรทมจ ำนวนอนภำคเทำกบเลขอำโวกำโดร คอ ๖.๐๒ × ๑๐๒๓ อนภำค มวลของสำร 1 โมล ทมหนวยเปนกรม เรยกวำ มวลตอโมล ซงมคำตวเลขเทำกบมวลอะตอม มวลโมเลกลหรอมวลสตรของสำรนน ส ำหรบสำรทมสถำนะแกส ๑ โมล จะมปรมำตรเทำกบ ๒๒.๔ ลกบำศกเดซเมตรท STP

๗. ค ำนวณอตรำสวนโดยมวลของธำตองคประกอบของสำรประกอบตำมกฎสดสวนคงท

สำรประกอบเกดจำกกำรรวมตวของธำตตงแต ๒ ชนดขนไป โดยมอตรำสวนโดยมวลของธำตองคประกอบคงทเสมอ ตำมกฎสดสวนคงท

๘. ค ำนวณสตรอยำงงำยและสตรโมเลกลของสำร

สตรเคมสำมำรถแสดงไดดวยสตรเอมพรคล หรอสตรอยำงงำย และสตรโมเลกล ซงสตรอยำงงำยค ำนวณไดจำกรอยละโดยมวลและมวลอะตอมของธำตองคประกอบ และถำทรำบมวลโมเลกลของสำร จะสำมำรถค ำนวณสตรโมเลกลได

๙. ค ำนวณควำมเขมขนของสำรละลำย ในหนวยตำง ๆ

สำรทพบในชวตประจ ำวนจ ำนวนมำกอยในรปของสำรละลำย กำรบอกปรมำณของสำรในสำรละลำย สำมำรถบอกเปนควำมเขมขนในหนวยรอยละ สวนในลำนสวน สวนในพนลำนสวน โมลำรต โมแลลต และเศษสวนโมล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 159: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๐. อธบำยวธกำรและเตรยมสำรละลำยใหมควำมเขมขนในหนวยโมลำรต และปรมำตรสำรละลำยตำมทก ำหนด

กำรเตรยมสำรละลำยใหมควำมเขมขนและปรมำตรของสำรละลำยตำมทก ำหนด ท ำไดโดยกำรละลำย ตวละลำยทเปนสำรบรสทธในตวท ำละลำย หรอน ำสำรละลำยทมควำมเขมขนมำเจอจำงดวย ตวท ำละลำย โดยปรมำณของสำรทใชขนอยกบ ควำมเขมขนและปรมำตรของสำรละลำยทตองกำร

๑๑. เปรยบเทยบจดเดอดและจดเยอกแขงของสำรละลำยกบสำรบรสทธ รวมทงค ำนวณ จดเดอดและจดเยอกแขงของสำรละลำย

สำรละลำยมจดเดอดและจดเยอกแขงแตกตำงไปจำกสำรบรสทธทเปนตวท ำละลำยในสำรละลำย โดยสมบตทเปลยนแปลงไปขนอยกบปรมำณของ ตวละลำยในตวท ำละลำย และชนดของตวท ำละลำย

ม.๕ - - ม.๖ ๑. ก ำหนดปญหำและน ำเสนอแนวทำงกำร

แกปญหำโดยใชควำมรทำงเคมจำกสถำนกำรณทเกดขนในชวตประจ ำวน กำรประกอบอำชพ หรออตสำหกรรม

สถำนกำรณบำงสถำนกำรณในชวตประจ ำวน กำรประกอบอำชพ หรออตสำหกรรม สำมำรถน ำควำมรทำงเคมไปใชประโยชนหรอแกปญหำได

๒. แสดงหลกฐำนถงกำรบรณำกำรควำมร ทำงเคมรวมกบสำขำวชำอน รวมทงทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรหรอกระบวนกำรออกแบบเชงวศวกรรม โดยเนนกำรคดวเครำะห กำรแกปญหำและควำมคดสรำงสรรค เพอแกปญหำในสถำนกำรณหรอประเดนทสนใจ

กำรศกษำและกำรแกปญหำในสถำนกำรณ หรอประเดนทสนใจท ำไดโดยกำรบรณำกำรควำมร ทำงเคมรวมกบวทยำศำสตรแขนงอน รวมทงคณตศำสตร เทคโนโลย และทกษะกระบวนกำร ทำงวทยำศำสตรหรอกระบวนกำรออกแบบเชงวศวกรรม โดยเนนกำรคดวเครำะห แกปญหำและควำมคด-สรำงสรรค

๓. น ำเสนอผลงำนหรอชนงำนทไดจำกกำรแกปญหำในสถำนกำรณหรอประเดนทสนใจโดยใชเทคโนโลยสำรสนเทศ

กำรน ำเสนองำนหรอแสดงผลงำน เปนกำรเปดโอกำสใหผมสวนรวมไดแลกเปลยนแนวคด ผลงำน รวมทงเพมโอกำสในกำรพฒนำงำน โดยใชเทคโนโลยสำรสนเทศเปนเครองมอประกอบกำรน ำเสนอซงจะ ท ำใหกำรสอสำรมประสทธภำพมำกขน

๔. แสดงหลกฐำนกำรเขำรวมกำรสมมนำ กำรเขำรวมประชมวชำกำร หรอกำรแสดงผลงำนสงประดษฐในงำนนทรรศกำร

กำรสมมนำ กำรประชมวชำกำร หรอกำรรวมแสดงผลงำน สงประดษฐในงำนนทรรศกำร เปน กำรเปดโอกำสใหผมสวนรวมไดแลกเปลยนควำมคด แสดงทศนคตตอกรณศกษำ สถำนกำรณ หรอประเดนส ำคญทำงเคม ซงชวยสงเสรมใหพฒนำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 160: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กระบวนกำรคด ทกษะกำรสอสำร ทกษะกำรใชเทคโนโลยเพอกำรคนควำและกำรสอสำร ซงสำมำรถท ำไดหลำยระดบโดยอำจเปนระดบชนเรยน โรงเรยน กลมโรงเรยน ชมชน ระดบชำต หรอนำนำชำต

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๕.๑ – ว ๕.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 161: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๕๙

สาระท ๖ ฟสกส มาตรฐาน ว ๖.๑ เขาใจธรรมชาตทางฟสกส ปรมาณและกระบวนการวด การเคลอนทแนวตรง แรงและ

กฎการเคลอนทของนวตน กฎความโนมถวงสากล แรงเสยดทาน สมดลกลของวตถ งาน และกฎการอนรกษพลงงานกล โมเมนตมและกฎการอนรกษโมเมนตม การเคลอนท แนวโคง รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ ๑. สบคนและอธบำยกำรคนหำควำมรทำงฟสกส

ประวตควำมเปนมำ รวมทงพฒนำกำรของหลกกำรและแนวคดทำงฟสกสทมผลตอ กำรแสวงหำควำมรใหมและกำรพฒนำเทคโนโลย

ฟสกสเปนวทยำศำสตรแขนงหนงทศกษำเกยวกบสสำร พลงงำน อนตรกรยำระหวำงสสำรกบพลงงำน และแรงพนฐำนในธรรมชำต

กำรคนควำหำควำมรทำงฟสกสไดมำจำกกำรสงเกต กำรทดลอง และเกบรวบรวมขอมลมำวเครำะห หรอจำกกำรสรำงแบบจ ำลองทำงควำมคด เพอสรปเปนทฤษฎ หลกกำรหรอกฎ ควำมรเหลำนสำมำรถน ำไปใชอธบำยปรำกฏกำรณธรรมชำต หรอท ำนำยสงทอำจจะเกดขนในอนำคต

ประวตควำมเปนมำและพฒนำกำรของหลกกำรและแนวคดทำงฟสกสเปนพนฐำนในกำรแสวงหำควำมรใหมเพมเตม รวมถงกำรพฒนำและควำมกำวหนำทำงเทคโนโลยกมสวนในกำรคนหำควำมรใหมทำงวทยำศำสตรดวย

๒. วดและรำยงำนผลกำรวดปรมำณทำงฟสกสไดถกตองเหมำะสม โดยน ำควำมคลำดเคลอนในกำรวดมำพจำรณำในกำรน ำเสนอผล รวมทงแสดงผลกำรทดลองในรปของกรำฟ วเครำะหและแปลควำมหมำยจำกกรำฟเสนตรง

ควำมรทำงฟสกสสวนหนงไดจำกกำรทดลอง ซงเกยวของกบกระบวนกำรวดปรมำณทำงฟสกส ซงประกอบดวยตวเลขและหนวยวด

ปรมำณทำงฟสกสสำมำรถวดไดดวยเครองมอ ตำง ๆ โดยตรงหรอทำงออมหนวยทใชในกำรวดปรมำณทำงวทยำศำสตรคอระบบหนวยระหวำงชำต เรยกยอวำ ระบบเอสไอ

ปรมำณทำงฟสกสทมคำนอยกวำหรอมำกกวำ ๑ มำก ๆ นยมเขยนในรปของสญกรณวทยำศำสตร หรอเขยนโดยใชค ำน ำหนำหนวยของระบบเอสไอ กำรเขยนโดยใชสญกรณวทยำศำสตรเปนกำรเขยนเพอแสดงจ ำนวนเลขนยส ำคญทถกตอง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 162: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรทดลองทำงฟสกสเกยวกบกำรวดปรมำณ ตำง ๆ กำรบนทกปรมำณทไดจำกกำรวดดวยจ ำนวนเลขนยส ำคญทเหมำะสมและคำควำมคลำดเคลอน กำรวเครำะหและกำรแปลควำมหมำยจำกกรำฟ เชน กำรหำควำมชนจำกกรำฟเสนตรง จดตดแกน พนทใตกรำฟ เปนตน

กำรวดปรมำณตำง ๆ จะมควำมคลำดเคลอนเสมอขนอยกบเครองมอ วธกำรวด และประสบกำรณ ของผวด ซงคำควำมคลำดเคลอนสำมำรถแสดง ในกำรรำยงำนผลทงในรปแบบตวเลขและกรำฟ

กำรวดควรเลอกใชเครองมอวดใหเหมำะสมกบสงทตองกำรวด เชนกำรวดควำมยำวของวตถทตองกำรควำมละเอยดสงอำจใชเวอรเนยรแคลลเปรส หรอไมโครมเตอร

ฟสกสอำศยคณตศำสตรเปนเครองมอในกำรศกษำคนควำ และกำรสอสำร

๓. ทดลองและอธบำยควำมสมพนธระหวำงต ำแหนง กำรกระจด ควำมเรว และควำมเรงของกำรเคลอนทของวตถในแนวตรงทมควำมเรงคงตวจำกกรำฟและสมกำร รวมทงทดลองหำคำควำมเรงโนมถวงของโลก และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

ปรมำณทเกยวกบกำรเคลอนท ไดแก ต ำแหนง กำรกระจด ควำมเรว และควำมเรง โดยควำมเรวและควำมเรงมทงคำเฉลยและคำขณะหนงซงคดในชวงเวลำสน ๆ ส ำหรบปรมำณตำง ๆ ทเกยวของกบกำรเคลอนทแนวตรงดวยควำมเรงคงตวมควำมสมพนธตำมสมกำร

= v u at

= 2

u vx t

21 =

2x ut at

2 2 = 2v u a x กำรอธบำยกำรเคลอนทของวตถสำมำรถเขยนอยในรปกรำฟต ำแหนงกบเวลำ กรำฟควำมเรวกบเวลำหรอกรำฟควำมเรงกบเวลำ ควำมชนของเสนกรำฟต ำแหนงกบเวลำเปนควำมเรว ควำมชนของเสนกรำฟควำมเรวกบเวลำเปนควำมเรง และพนทใตเสนกรำฟ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 163: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ควำมเรวกบเวลำเปนกำรกระจด ในกรณทผสงเกต มควำมเรว ควำมเรวของวตถทสงเกตไดเปนควำมเรวทเทยบกบผสงเกต

กำรตกแบบเสรเปนตวอยำงหนงของกำรเคลอนทในหนงมตทมควำมเรงเทำกบควำมเรงโนมถวงของโลก

๔. ทดลองและอธบำยกำรหำแรงลพธของแรงสองแรงทท ำมมตอกน

แรงเปนปรมำณเวกเตอรจงมทงขนำดและทศทำง กรณทมแรงหลำย ๆ แรงกระท ำตอวตถ สำมำรถหำแรงลพธทกระท ำตอวตถโดยใชวธเขยนเวกเตอรของแรงแบบหำงตอหว วธสรำงรปสเหลยมดำนขนำนของแรงและวธค ำนวณ

๕. เขยนแผนภำพของแรงทกระท ำตอวตถอสระ ทดลองและอธบำยกฎกำรเคลอนทของนวตนและกำรใชกฎกำรเคลอนทของนวตนกบสภำพกำรเคลอนทของวตถ รวมทงค ำนวณปรมำณ ตำง ๆ ทเกยวของ

สมบตของวตถทตำนกำรเปลยนสภำพกำรเคลอนท เรยกวำ ควำมเฉอย มวลเปนปรมำณทบอกใหทรำบวำวตถใดมควำมเฉอยมำก หรอนอย

กำรหำแรงลพธทกระท ำตอวตถสำมำรถเขยนเปนแผนภำพของแรงทกระท ำตอวตถอสระได

กรณทไมมแรงภำยนอกมำกระท ำ วตถจะไมเปลยนสภำพกำรเคลอนทซงเปนไปตำมกฎกำรเคลอนท ขอทหนงของนวตน

กรณทมแรงภำยนอกมำกระท ำโดยแรงลพธ ทกระท ำตอวตถไมเปนศนย วตถจะมควำมเรง โดยควำมเรงมทศทำงเดยวกบแรงลพธ ควำมสมพนธระหวำงแรงลพธ มวลและควำมเรง เขยนแทนไดดวย

สมกำร 1

n

i

i

F ma

ตำมกฎกำรเคลอนทขอทสอง

ของนวตน

เมอวตถสองกอนออกแรงกระท ำตอกน แรงระหวำงวตถทงสองจะมขนำดเทำกน แตมทศทำง ตรงขำมและกระท ำตอวตถคนละกอน เรยกวำ แรงคกรยำ-ปฏกรยำ ซงเปนไปตำมกฎกำรเคลอนทขอทสำมของนวตน และเกดขนไดทงกรณทวตถ ทงสองสมผสกนหรอไมสมผสกนกได

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 164: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๖. อธบำยกฎควำมโนมถวงสำกลและผลของสนำมโนมถวงทท ำใหวตถมน ำหนก รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

แรงดงดดระหวำงมวลเปนแรงทมวลสองกอนดงดดซงกนและกนดวยแรงขนำดเทำกนแตทศทำงตรงขำม และเปนไปตำมกฎควำมโนมถวงสำกล เขยนแทนได

ดวยสมกำร 1 2G 2

= m m

F GR

รอบโลกมสนำมโนมถวงท ำใหเกดแรงโนมถวง ซงเปนแรงดงดดของโลกทกระท ำตอวตถ ท ำใหวตถ มน ำหนก

๗. วเครำะห อธบำย และค ำนวณแรงเสยดทำนระหวำงผวสมผสของวตถคหนง ๆ ในกรณทวตถหยดนงและวตถเคลอนท รวมทงทดลองหำสมประสทธควำมเสยดทำนระหวำงผวสมผสของวตถคหนง ๆ และน ำควำมรเรองแรงเสยดทำนไปใชในชวตประจ ำวน

แรงทเกดขนทผวสมผสระหวำงวตถสองกอน ในทศทำงตรงขำมกบทศทำงกำรเคลอนท หรอแนวโนมทจะเคลอนทของวตถ เรยกวำแรงเสยดทำน แรงเสยดทำนระหวำงผวสมผสคหนง ๆ ขนกบสมประสทธควำมเสยดทำนและแรงปฏกรยำตงฉำกระหวำงผวสมผสคนน ๆ

ขณะออกแรงพยำยำมแตวตถยงคงอยนง แรงเสยดทำนมขนำดเทำกบแรงพยำยำมทกระท ำตอวตถนน และแรงเสยดทำนมคำมำกทสดเมอวตถเรมเคลอนท เรยกแรงเสยดทำนนวำ แรงเสยดทำนสถต แรงเสยดทำนทกระท ำตอวตถขณะก ำลงเคลอนท เรยกวำแรงเสยดทำนจลน โดยแรงเสยดทำนทเกดระหวำงผวสมผสของวตถคหนง ๆ ค ำนวณไดจำกสมกำร

s sf N

k kf N

กำรเพมหรอลดแรงเสยดทำนมผลตอกำรเคลอนทของวตถ ซงสำมำรถน ำไปใชในชวตประจ ำวน

๘. อธบำยสมดลกลของวตถ โมเมนตและผลรวมของโมเมนตทมตอกำรหมน แรงคควบและผลของแรงคควบทมตอสมดลของวตถ เขยนแผนภำพของแรงทกระท ำตอวตถอสระเมอวตถอยในสมดลกล และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ รวมทงทดลองและอธบำยสมดลของแรงสำมแรง

สมดลกลเปนสภำพทวตถรกษำสภำพกำรเคลอนทใหคงเดมคอหยดนง หรอเคลอนทดวยควำมเรวคงตวหรอหมนดวยควำมเรวเชงมมคงตว

วตถจะสมดลตอกำรเลอนทคอหยดนง หรอเคลอนทดวยควำมเรวคงตวเมอแรงลพธทกระท ำตอวตถเปนศนย เขยนแทนไดดวยสมกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 165: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

1

0n

i

i

F

วตถจะสมดลตอกำรหมนคอไมหมนหรอหมนดวยควำมเรวเชงมมคงตวเมอผลรวมของโมเมนตทกระท ำตอวตถเปนศนยเขยนแทนไดดวยสมกำร

1

0n

i

i

M

โดยโมเมนตค ำนวณได

จำกสมกำร M Fl

เมอมแรงคควบกระท ำตอวตถ แรงลพธจะเทำกบศนย ท ำใหวตถสมดลตอกำรเลอนทแตไมสมดลตอกำรหมน

กำรเขยนแผนภำพของแรงทกระท ำตอวตถอสระ สำมำรถน ำมำใชในกำรพจำรณำแรงลพธและผลรวมของโมเมนตทกระท ำตอวตถเมอวตถอยในสมดลกล

๙. สงเกตและอธบำยสภำพกำรเคลอนทของวตถ เมอแรงทกระท ำตอวตถผำนศนยกลำงมวลของวตถ และผลของศนยถวงทมตอเสถยรภำพของวตถ

เมอออกแรงกระท ำตอวตถทวำงบนพนทไมมแรงเสยดทำนในแนวระดบ ถำแนวแรงนนกระท ำผำนศนยกลำงมวลของวตถ วตถจะเคลอนทแบบเลอนทโดยไมหมน

วตถทอยในสนำมโนมถวงสม ำเสมอ ศนยกลำงมวลและศนยถวงอยทต ำแหนงเดยวกน ศนยถวงของวตถมผลตอเสถยรภำพของวตถ

๑๐. วเครำะห และค ำนวณงำนของแรงคงตว จำกสมกำรและพนทใตกรำฟควำมสมพนธระหวำงแรงกบต ำแหนง รวมทงอธบำยและค ำนวณก ำลงเฉลย

งำนของแรงทกระท ำตอวตถหำไดจำกผลคณของขนำดของแรงและขนำดของกำรกระจดกบโคไซนของมมระหวำงแรงกบกำรกระจด ตำมสมกำร

= cosW F x หรอหำงำนไดจำกพนทใตกรำฟระหวำงแรงในแนวกำรเคลอนทกบต ำแหนง โดยแรงทกระท ำอำจเปนแรงคงตว หรอไมคงตวกได

งำนทท ำไดในหนงหนวยเวลำ เรยกวำ ก ำลงเฉลย

ดงสมกำร = av

WP

t

๑๑. อธบำยและค ำนวณพลงงำนจลน พลงงำนศกย พลงงำนกล ทดลองหำควำมสมพนธ

พลงงำนเปนควำมสำมำรถในกำรท ำงำน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 166: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ระหวำงงำนกบพลงงำนจลน ควำมสมพนธระหวำงงำนกบพลงงำนศกยโนมถวง ควำมสมพนธระหวำงขนำดของแรงทใชดงสปรงกบระยะทสปรงยดออกและควำมสมพนธระหวำงงำนกบพลงงำนศกยยดหยน รวมทงอธบำยควำมสมพนธระหวำงงำนของแรงลพธและพลงงำนจลน และค ำนวณงำนทเกดขนจำก แรงลพธ

พลงงำนจลนเปนพลงงำนของวตถทก ำลงเคลอนท

ค ำนวณไดจำกสมกำร 2

k

1 =

2E mv

พลงงำนศกยเปนพลงงำนทเกยวของกบต ำแหนงหรอรปรำงของวตถ แบงออกเปนพลงงำนศกยโนมถวง ค ำนวณไดจำกสมกำร

p = E mgh และพลงงำนศกยยดหยน ค ำนวณไดจำกสมกำร

s

2

p

1

2E kx

พลงงำนกลเปนผลรวมของพลงงำนจลนและพลงงำนศกยตำมสมกำร

k pE E E

แรงทท ำใหเกดงำนโดยงำนของแรงนนไมขนกบเสนทำงกำรเคลอนท เชน แรงโนมถวงและแรงสปรง เรยกวำ แรงอนรกษ

งำนและพลงงำนมควำมสมพนธกนโดยงำนของแรงลพธเทำกบพลงงำนจลนของวตถทเปลยนไป ตำมทฤษฎบทงำน-พลงงำนจลน เขยนแทนไดดวยสมกำร

kW E ๑๒. อธบำยกฎกำรอนรกษพลงงำนกล รวมทงวเครำะห และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของกบกำรเคลอนทของวตถในสถำนกำรณตำง ๆ โดยใชกฎกำรอนรกษพลงงำนกล

ถำงำนทเกดขนกบวตถเปนงำนเนองจำกแรงอนรกษเทำนน พลงงำนกลของวตถจะคงตว ซงเปนไปตำมกฎกำรอนรกษพลงงำนกล โดยท พลงงำนศกยอำจเปลยนเปนพลงงำนจลน

กฎกำรอนรกษพลงงำนกลใชวเครำะหกำรเคลอนทตำง ๆ เชน กำรเคลอนทของวตถทตดสปรง กำรเคลอนทภำยใตสนำมโนมถวงของโลก

๑๓. อธบำยกำรท ำงำน ประสทธภำพและ กำรไดเปรยบเชงกลของเครองกลอยำงงำย บำงชนด โดยใชควำมรเรองงำนและสมดลกล รวมทงค ำนวณประสทธภำพและกำรไดเปรยบเชงกล

กำรท ำงำนของเครองกลอยำงงำย ไดแก คำน รอก พนเอยง ลม สกร และ ลอกบเพลำ ใชหลกของงำนและสมดลกลประกอบกำรพจำรณำประสทธภำพ และกำรไดเปรยบเชงกลของเครองกลอยำงงำย ประสทธภำพค ำนวณไดจำกสมกำร

Efficiency = 100%out

in

W

W กำรไดเปรยบเชงกล

ค ำนวณไดจำกสมกำร M.A.= out in

in out

F s

F s

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 167: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๔. อธบำยและค ำนวณโมเมนตมของวตถ และกำรดลจำกสมกำรและพนทใตกรำฟควำมสมพนธระหวำงแรงลพธกบเวลำ รวมทงอธบำยควำมสมพนธระหวำงแรงดลกบโมเมนตม

วตถทเคลอนทจะมโมเมนตมซงเปนปรมำณ เวกเตอรมคำเทำกบผลคณระหวำงมวลและควำมเรว ของวตถ ดงสมกำร = p mv

เมอมแรงลพธกระท ำตอวตถจะท ำใหโมเมนตมของวตถเปลยนไป โดยแรงลพธเทำกบอตรำกำรเปลยน โมเมนตมของวตถ

แรงลพธทกระท ำตอวตถในเวลำสน ๆ เรยกวำ แรงดล โดยผลคณของแรงดลกบเวลำ เรยกวำ

กำรดล ตำมสมกำร 1

n

i

i

I F t

ซงกำรดล

อำจหำไดจำกพนทใตกรำฟระหวำงแรงดลกบเวลำ ๑๕. ทดลอง อธบำยและค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวกบกำรชนของวตถในหนงมตทงแบบยดหยน ไมยดหยน และกำรดดตวแยกจำกกนในหนงมตซงเปนไปตำมกฎกำรอนรกษโมเมนตม

ในกำรชนกนของวตถและกำรดดตวออกจำกกนของวตถในหนงมต เมอไมมแรงภำยนอกมำกระท ำ โมเมนตมของระบบมคำคงตวซงเปนไปตำมกฎกำรอนรกษโมเมนตม

ในกำรชนกนของวตถ พลงงำนจลนของระบบอำจคงตว หรอไมคงตวกได กำรชนทพลงงำนจลนของระบบคงตวเปนกำรชนแบบยดหยน สวนกำรชนทพลงงำนจลนของระบบไมคงตวเปนกำรชนแบบ ไมยดหยน

๑๖. อธบำย วเครำะห และค ำนวณปรมำณ ตำง ๆ ทเกยวของกบกำรเคลอนทแบบ โพรเจกไทล และทดลองกำรเคลอนทแบบโพรเจกไทล

กำรเคลอนทแนวโคงพำรำโบลำภำยใตสนำม โนมถวง โดยไมคดแรงตำนของอำกำศเปนกำรเคลอนทแบบโพรเจกไทล วตถมกำรเปลยนต ำแหนงในแนวดงและแนวระดบพรอมกนและเปนอสระ ตอกน ส ำหรบกำรเคลอนทในแนวดงเปนกำรเคลอนททมแรงโนมถวงกระท ำจงมควำมเรวไมคงตว ปรมำณตำง ๆ มควำมสมพนธตำมสมกำร

y y yv u a t

2

y yu vy t

21

2y yy u t a t

2 2 2y y yv u a y

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 168: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สวนกำรเคลอนทในแนวระดบไมมแรงกระท ำจงมควำมเรวคงตว ต ำแหนง ควำมเรว และเวลำ มควำมสมพนธตำมสมกำร xx u t

๑๗. ทดลองและอธบำยควำมสมพนธระหวำงแรงสศนยกลำง รศมของกำรเคลอนท อตรำเรวเชงเสน อตรำเรวเชงมม และมวลของวตถ ในกำรเคลอนทแบบวงกลมในระนำบระดบ รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ และประยกตใชควำมรกำรเคลอนทแบบวงกลม ในกำรอธบำยกำรโคจรของดำวเทยม

วตถทเคลอนทเปนวงกลมหรอสวนของวงกลม เรยกวำ วตถนนมกำรเคลอนทแบบวงกลม ซงม แรงลพธทกระท ำกบวตถในทศเขำสศนยกลำง เรยกวำ แรงสศนยกลำง ท ำใหเกดควำมเรงสศนยกลำงทมขนำดสมพนธกบรศมของกำรเคลอนทและอตรำเรวเชงเสนของวตถ ซงแรงสศนยกลำง

ค ำนวณไดจำกสมกำร 2

c = mv

Fr

นอกจำกนกำรเคลอนทแบบวงกลมยงสำมำรถอธบำยไดดวยอตรำเรวเชงมม ซงมควำมสมพนธกบอตรำเรวเชงเสนตำมสมกำร v r และแรงสศนยกลำงมควำมสมพนธกบอตรำเรวเชงมมตำมสมกำร 2

cF m r

ดำวเทยมทโคจรในแนววงกลมรอบโลกมแรงดงดดทโลกกระท ำตอดำวเทยมเปนแรงสศนยกลำง ดำวเทยมทมวงโคจรคำงฟำในระนำบของเสนศนยสตรมคำบกำรโคจรเทำกบคำบกำรหมนรอบตวเองของโลก หรอมอตรำเรวเชงมมเทำกบอตรำเรวเชงมมของต ำแหนงบนพนโลก ดำวเทยมจงอยตรงกบต ำแหนงทก ำหนดไวบนพนโลกตลอดเวลำ

ม.๕ - - ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 169: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๗

สาระท ๖ ฟสกส มาตรฐาน ว ๖.๒ เขาใจการเคลอนทแบบฮารมอนกสอยางงาย ธรรมชาตของคลน เสยงและการไดยน

ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและการเหน ปรากฏการณทเกยวของกบแสง รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ ๑. ทดลองและอธบำยกำรเคลอนทแบบ

ฮำรมอนกอยำงงำยของวตถตดปลำยสปรงและลกตมอยำงงำย รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

กำรเคลอนทแบบฮำรมอนกอยำงงำยเปนกำรเคลอนทของวตถทกลบไปกลบมำซ ำรอยเดมผำนต ำแหนงสมดลโดยมคำบและแอมพลจดคงตว และ มกำรกระจดจำกต ำแหนงสมดลทเวลำใด ๆ เปนฟงกชนแบบไซน โดยปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ มควำมสมพนธตำมสมกำร

sin( )x A t cos( )v A t

2 2v A x 2 sin( )a A t

2a x

กำรสนของวตถตดปลำยสปรง และกำรแกวงของลกตมอยำงงำยเปนกำรเคลอนทแบบฮำรมอนก อยำงงำยทมขนำดของควำมเรงแปรผนตรงกบขนำดของกำรกระจดจำกต ำแหนงสมดล แตมทศทำงตรงขำม โดยมคำบกำรสนของวตถทตดอยทปลำยสปรง และคำบกำรแกวงของลกตมตำมสมกำร

2m

Tk

และ 2l

Tg

ตำมล ำดบ

๒. อธบำยควำมถธรรมชำตของวตถและ กำรเกดกำรสนพอง

เมอดงวตถทตดปลำยสปรงออกจำกต ำแหนงสมดลแลวปลอยใหสน วตถจะสนดวยควำมถเฉพำะตว กำรดงลกตมออกจำกแนวดงแลวปลอยใหแกวง ลกตมจะแกวงดวยควำมถเฉพำะตวเชนกน ควำมถทมคำเฉพำะตวน เรยกวำ ควำมถธรรมชำต เมอกระตนใหวตถสนดวยควำมถทมคำเทำกบควำมถธรรมชำตของวตถ จะท ำใหวตถสนดวยแอมพลจดเพมขน เรยกวำ กำรสนพอง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 170: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. อธบำยปรำกฏกำรณคลน ชนดของคลน สวนประกอบของคลน กำรแผของหนำคลนดวยหลกกำรของฮอยเกนส และกำรรวมกนของคลนตำมหลกกำรซอนทบ พรอมทงค ำนวณอตรำเรว ควำมถ และควำมยำวคลน

คลนเปนปรำกฏกำรณกำรถำยโอนพลงงำน จำกทหนงไปอกทหนง

คลนทถำยโอนพลงงำนโดยตองอำศยตวกลำง เรยกวำ คลนกล สวนคลนแมเหลกไฟฟำถำยโอนพลงงำนโดยไมตองอำศยตวกลำง นอกจำกนยงจ ำแนกชนดของคลนออกเปนสองชนด ไดแก คลนตำมขวำง และคลนตำมยำว

คลนทเกดจำกแหลงก ำเนดคลนทสงคลน อยำงตอเนองและมรปแบบทซ ำกนบรรยำยไดดวย กำรกระจด สนคลน ทองคลน เฟส ควำมยำวคลน ควำมถ คำบ แอมพลจด และอตรำเรว โดยอตรำเรว ควำมถ และควำมยำวคลน มควำมสมพนธตำมสมกำร

กำรแผของหนำคลนเปนไปตำมหลกของฮอยเกนส และถำมคลนตงแตสองขบวนมำพบกนจะรวมกน ตำมหลกกำรซอนทบ

๔. สงเกตและอธบำยกำรสะทอน กำรหกเห กำรแทรกสอด และกำรเลยวเบนของ คลนผวน ำ รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

คลนมกำรสะทอน กำรหกเห กำรแทรกสอด และกำรเลยวเบน

คลนเกดกำรสะทอนเมอคลนเคลอนทไปถงสงกดขวำงหรอรอยตอระหวำงตวกลำงทตำงกนแลวเปลยนทศทำงเคลอนทกลบมำในตวกลำงเดม โดยเปนไปตำมกฎกำรสะทอน เขยนแทนไดดวยสมกำร มมสะทอน = มมตกกระทบ

คลนเกดกำรหกเหเมอคลนเคลอนทผำนรอยตอระหวำงตวกลำงทตำงกนแลวอตรำเรวคลนเปลยนไปซงเปนไปตำมกฎกำรหกเห เขยนแทนไดดวยสมกำร

2

1

2

1

sin

sin

v

v

คลนเกดกำรแทรกสอดเมอคลนสองคลนเคลอนทมำพบกนแลวรวมกนตำมหลกกำรซอนทบ โดยกรณท

1S และ 2S เปนแหลงก ำเนดคลนทมควำมถเทำกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 171: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๖๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง และเฟสตรงกน ปรมำณตำง ๆ ทเกยวของมควำมสมพนธตำมสมกำร

1 2S P-S P n เมอ 0,1,2,3,...n

1 2

1S Q-S Q

2n

เมอ 1,2,3,...n

คลนนงเกดจำกคลนอำพนธสองขบวนแทรกสอดกนแลวเกดต ำแหนงทมกำรแทรกสอดแบบเสรมตลอดเวลำ เรยกวำ ปฏบพ และต ำแหนงทม กำรแทรกสอดแบบหกลำงตลอดเวลำ เรยกวำ บพ

คลนเกดกำรเลยวเบนเมอคลนเคลอนทพบสงกดขวำงแลวมคลนแผจำกขอบสงกดขวำงไปดำนหลงได

๕. อธบำยกำรเกดเสยง กำรเคลอนทของเสยง ควำมสมพนธระหวำงคลนกำรกระจดของอนภำคกบคลนควำมดน ควำมสมพนธระหวำงอตรำเรวของเสยงในอำกำศทขนกบอณหภมในหนวยองศำเซลเซยส สมบตของคลนเสยง ไดแก กำรสะทอน กำรหกเห กำรแทรกสอด กำรเลยวเบน รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

เสยงเปนคลนกลและคลนตำมยำว เกดจำก กำรถำยโอนพลงงำนจำกกำรสนของแหลงก ำเนดเสยงผำนอนภำคตวกลำงท ำใหอนภำคของตวกลำงสน อตรำเรวเสยงในอำกำศขนกบอณหภมของอำกำศ ค ำนวณไดจำกสมกำร

เสยงมสมบตกำรสะทอน กำรหกเห กำรแทรกสอดและกำรเลยวเบน

๖. อธบำยควำมเขมเสยง ระดบเสยง องคประกอบของกำรไดยน คณภำพเสยง และมลพษทำงเสยง รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

ก ำลงเสยงเปนอตรำกำรถำยโอนพลงงำนเสยงจำกแหลงก ำเนดเสยง ก ำลงเสยงตอหนงหนวยพนทของหนำคลนทรงกลมเรยกวำควำมเขมเสยง ค ำนวณได

จำกสมกำร A

PI

ระดบเสยงเปนปรมำณทบอกควำมดงของเสยง โดยหำไดจำกลอกำรทมของอตรำสวนระหวำงควำมเขมเสยงกบควำมเขมเสยงอำงองทมนษยเรมไดยน

ตำมสมกำร

0

log10I

I

ระดบสงต ำของเสยงขนกบควำมถของเสยง เสยง ทไดยนมลกษณะเฉพำะตวแตกตำงกนเนองจำกมคณภำพเสยงแตกตำงกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 172: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

เสยงทมระดบเสยงสงมำกหรอเสยงบำงประเภท ทมผลตอสภำพจตใจของผฟงจดเปนมลพษทำงเสยง

๗. ทดลองและอธบำยกำรเกดกำรสนพองของอำกำศในทอปลำยเปดหนงดำน รวมทงสงเกตและอธบำยกำรเกดบต คลนนง ปรำกฏกำรณ ดอปเพลอร คลนกระแทกของเสยง ค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ และน ำควำมรเรองเสยงไปใชในชวตประจ ำวน

ถำอำกำศในทอถกกระตนดวยคลนเสยงทมควำมถเทำกบควำมถธรรมชำตของอำกำศในทอนน จะเกดกำรสนพองของเสยง โดยควำมถในกำรเกดกำรสนพองของทอปลำยเปดหนงดำนค ำนวณไดจำกสมกำร

4

n

vf n

L เมอ 1,3,5,...n

ถำเสยงจำกแหลงก ำเนดเสยงสองแหลงทมควำมถตำงกนไมมำกมำพบกนจะเกดบต ท ำใหไดยนเสยงดงคอยเปนจงหวะ

คลนเสยงสองขบวนทมควำมถเทำกน มำแทรกสอดกน จะท ำใหเกดคลนนง

เมอแหลงก ำเนดเสยงเคลอนทโดยผฟงอยนง ผฟงเคลอนทโดยแหลงก ำเนดเสยงอยนง หรอทงแหลงก ำเนดและผฟงเคลอนทเขำหรอออกจำกกน ผฟงจะไดยนเสยงทมควำมถเปลยนไป เรยกวำ ปรำกฏกำรณดอปเพลอร

ถำแหลงก ำเนดเสยงเคลอนทดวยอตรำเรวมำกกวำอตรำเรวเสยงในตวกลำงเดยวกน จะเกดคลนกระแทก ท ำใหเสยงตำมแนวหนำคลนกระแทกมพลงงำนสงมำกมผลท ำใหผสงเกตในบรเวณใกลเคยงไดยนเสยงดงมำก

ควำมรเรองเสยงน ำไปประยกตใชในดำนตำง ๆ เชน กำรปรบเทยบเสยงเครองดนตร อธบำยหลกกำรท ำงำนของเครองดนตร กำรเปลงเสยงของมนษย กำรประมง กำรแพทย ธรณวทยำ อตสำหกรรม เปนตน

เมอแสงผำนชองเลกยำวเดยว (สลตเดยว) และ ชองเลกยำวค (สลตค) จะเกดกำรเลยวเบนและ กำรแทรกสอด ท ำใหเกดแถบมดและแถบสวำงบนฉำก โดยปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ มควำมสมพนธตำมสมกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 173: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง แถบมด ส ำหรบสลตเดยว nd sin เมอ ,...3,2,1n

แถบสวำง ส ำหรบสลตค nd sin เมอ ,...2,1,0n

แถบมดส ำหรบสลตค

2

1sin nd เมอ ...3,2,1n

เกรตตง เปนอปกรณทประกอบดวยชองเลกยำวทมจ ำนวนชองตอหนงหนวยควำมยำวเปนจ ำนวนมำก และระยะหำงระหวำงชองมคำนอยโดยแตละชองหำงเทำ ๆ กน ใชส ำหรบหำควำมยำวคลนของแสงและศกษำสมบตกำรเลยวเบนและกำรแทรกสอดของแสง โดยปรมำณตำง ๆ ทเกยวของมควำมสมพนธตำมสมกำร

nd sin เมอ ,...2,1,0n ๙. ทดลองและอธบำยกำรสะทอนของแสงทผววตถตำมกฎกำรสะทอน เขยนรงสของแสงและค ำนวณต ำแหนงและขนำดภำพของวตถเมอแสงตกกระทบกระจกเงำรำบและกระจกเงำทรงกลม รวมทงอธบำยกำรน ำควำมรเรอง กำรสะทอนของแสงจำกกระจกเงำรำบ และกระจกเงำทรงกลมไปใชประโยชน ในชวตประจ ำวน

เมอแสงตกกระทบผววตถ จะเกดกำรสะทอน ซงเปนไปตำม กฎกำรสะทอน

วตถทอยหนำกระจกเงำรำบและกระจกเงำทรงกลม จะเกดภำพทสำมำรถหำต ำแหนง ขนำดและชนดของภำพทเกดขน ไดจำกกำรเขยนภำพของรงสแสงหรอกำรค ำนวณจำกสมกำร กรณกระจกเงำรำบ

's s กรณ กระจกเงำทรงกลม

'

111

ssf

y

yM

'

๑๐. ทดลองและอธบำยควำมสมพนธระหวำงดรรชนหกเห มมตกกระทบ และมมหกเห รวมทงอธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมลกจรงและควำมลกปรำกฏ มมวกฤตและกำร

เมอแสงเคลอนทผำนผวรอยตอของตวกลำงสองตวกลำงจะเกดกำรหกเห โดยอตรำสวนระหวำงไซนของมมตกกระทบกบไซนของมมหกเหของตวกลำงคหนงมคำคงตว เรยกควำมสมพนธนวำกฎของสเนลล เขยนแทนไดดวยสมกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 174: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สะทอนกลบหมดของแสง และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

2211 sinsin nn กำรหกเหของแสงท ำใหมองเหนภำพของวตถทอยในตวกลำงตำงชนดกนมต ำแหนงเปลยนไปจำกเดม ซงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของไดจำกสมกำร

2

1

' ns

s n

มมตกกระทบทท ำใหมมหกเหมคำ ๙๐ องศำ เรยกวำ มมวกฤต ซงเกดขนในกรณทแสงเดนทำงจำกตวกลำงทมดรรชนหกเหมำกไปตวกลำงทมดรรชนหกเหนอย ค ำนวณไดจำกสมกำร

2c

1

sinn

n

กำรสะทอนกลบหมดเกดขนเมอมมตกกระทบมำกกวำมมวกฤต

๑๑. ทดลองและเขยนรงสของแสงเพอแสดงภำพทเกดจำกเลนสบำง หำต ำแหนง ขนำด ชนดของภำพ และควำมสมพนธระหวำงระยะวตถ ระยะภำพและควำมยำวโฟกส รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ และอธบำยกำรน ำควำมรเรองกำรหกเหของแสงผำนเลนสบำงไปใชประโยชนในชวตประจ ำวน

เมอวำงวตถหนำเลนสบำงจะเกดภำพของวตถ โดยต ำแหนง ขนำดและชนดของภำพทเกดขน หำไดจำกกำรเขยนภำพของรงสแสง หรอค ำนวณไดจำกสมกำร

'

111

ssf

y

yM

'

ควำมรเรองเลนสน ำไปประยกตใชในดำนตำง ๆ เชน แวนขยำย กลองจลทรรศน เปนตน

๑๒. อธบำยปรำกฏกำรณธรรมชำตทเกยวกบแสง เชน รง กำรทรงกลด มรำจ และกำรเหนทองฟำเปนสตำง ๆ ในชวงเวลำตำงกน

กฎกำรสะทอนและกำรหกเหของแสงใชอธบำยปรำกฏกำรณทเกยวกบแสง เชน รง กำรทรงกลด และมรำจ

เมอแสงตกกระทบอนภำคหรอโมเลกลของอำกำศ แสงจะเกดกำรกระเจง ใชอธบำยกำรเหนทองฟำ เปนสตำง ๆ ในชวงเวลำตำงกน

๑๓. สงเกตและอธบำยกำรมองเหนแสงส สของวตถ กำรผสมสำรส และกำรผสมแสงส รวมทงอธบำยสำเหตของกำรบอดส

กำรมองเหนสจะขนกบแสงสทตกกระทบกบวตถและสำรสบนวตถโดยสำรสจะดดกลนบำงแสงสและสะทอนบำงแสงส

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 175: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรผสมสำรสท ำใหไดสำรสทมสเปลยนไปจำกเดม ถำน ำแสงสปฐมภมในสดสวนทเหมำะสมมำผสมกนจะไดแสงขำว

แผนกรองแสงสยอมใหบำงแสงสผำนไปไดและดดกลนบำงแสงส

กำรผสมแสงสและกำรผสมสำรสสำมำรถน ำไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน ดำนศลปะ ดำนกำรแสดง

ควำมผดปกตในกำรมองเหนสหรอกำรบอดส เกดจำกควำมบกพรองของเซลลรปกรวยซงเปนเซลลรบแสงชนดหนงบนจอตำ

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 176: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๔

สาระท ๖ ฟสกส มาตรฐาน ว ๖.๓ เขาใจแรงไฟฟาและกฎของคลอมบ สนามไฟฟา ศกยไฟฟา ความจไฟฟา กระแสไฟฟา และ

กฎของโอหม วงจรไฟฟากระแสตรง พลงงานไฟฟา และก าลงไฟฟา การเปลยนพลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟา สนามแมเหลก แรงแมเหลกทกระท ากบประจไฟฟาและกระแสไฟฟา การเหนยวน าแมเหลกไฟฟาและกฏของฟาราเดย ไฟฟากระแสสลบ คลนแมเหลกไฟฟาและการสอสาร รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ ๑. ทดลองและอธบำยกำรท ำวตถทเปนกลำง

ทำงไฟฟำใหมประจไฟฟำโดยกำรขดสกนและกำรเหนยวน ำไฟฟำสถต

กำรน ำวตถทเปนกลำงทำงไฟฟำมำขดสกน จะท ำใหวตถไมเปนกลำงทำงไฟฟำ เนองจำกอเลกตรอน ถกถำยโอนจำกวตถหนงไปอกวตถหนง โดยกำรถำยโอนประจเปนไปตำม กฎกำรอนรกษประจไฟฟำ - เมอน ำวตถทมประจไฟฟำไปใกลตวน ำไฟฟำ จะท ำใหเกดประจชนดตรงขำมบนตวน ำทำงดำนทใกลวตถและประจชนดเดยวกนดำนทไกลวตถ เรยกวธกำรนวำ กำรเหนยวน ำไฟฟำสถต ซงสำมำรถใชวธกำรนในกำรท ำใหวตถมประจได

๒. อธบำยและค ำนวณแรงไฟฟำตำมกฎของ คลอมบ

จดประจไฟฟำมแรงกระท ำซงกนและกน โดยมทศอยในแนวเสนตรงระหวำงจดประจทงสอง และมขนำดของแรงระหวำงจดประจแปรผนตรงกบผลคณของขนำดของประจทงสองและแปรผกผนกบก ำลงสองของระยะหำงระหวำงจดประจ ซงเปนไปตำมกฎของคลอมบ เขยนแทนไดดวยสมกำร

1 212 2

12

q qF k

r เมอ

0

1

4πεk

๓. อธบำยและค ำนวณสนำมไฟฟำและแรงไฟฟำทกระท ำกบอนภำคทมประจไฟฟำทอยในสนำมไฟฟำ รวมทงหำสนำมไฟฟำลพธเนองจำกระบบจดประจโดยรวมกนแบบเวกเตอร

รอบอนภำคทมประจไฟฟำ 1q มสนำมไฟฟำขนำด 1

2

qE k

r ท ำใหเกดแรงไฟฟำกระท ำตออนภำคทม

ประจไฟฟำ

สนำมไฟฟำทต ำแหนงใด ๆ มควำมสมพนธกบแรงไฟฟำทกระท ำตอประจไฟฟำ 2q ตำมสมกำร

12

2

FE

q

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 177: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

สนำมไฟฟำลพธเนองจำกจดประจหลำยจดประจเทำกบผลรวมแบบเวกเตอรของสนำมไฟฟำเนองจำกจดประจแตละจดประจ

ตวน ำทรงกลมทมประจไฟฟำมสนำมไฟฟำภำยในตวน ำเปนศนย และสนำมไฟฟำบนตวน ำมทศทำง ตงฉำกกบผวตวน ำนน โดยสนำมไฟฟำเนองจำกประจบนตวน ำทรงกลมทต ำแหนงหำงจำกผวออกไปหำไดเชนเดยวกบสนำมไฟฟำเนองจำกจดประจทมจ ำนวนประจเทำกนแตอยทศนยกลำงของทรงกลม

สนำมไฟฟำของแผนโลหะคขนำนเปนสนำมไฟฟำสม ำเสมอ

๔. อธบำยและค ำนวณพลงงำนศกยไฟฟำ ศกยไฟฟำ และควำมตำงศกยระหวำงสองต ำแหนงใด ๆ

ประจทอยในสนำมไฟฟำมพลงงำนศกยไฟฟำ

ค ำนวณไดจำกสมกำร 1 2q qU k

r

พลงงำนศกยไฟฟำทต ำแหนงใด ๆ ตอหนงหนวยประจ เรยกวำ ศกยไฟฟำทต ำแหนงนน โดยศกยไฟฟำทต ำแหนงซงอยหำงจำกจดประจแปรผนตรงกบขนำดของประจและแปรผกผนกบระยะทำงจำกจดประจถงต ำแหนงนน เขยนแทนไดดวยสมกำร

QV k

r

ศกยไฟฟำรวมเนองจำกจดประจหลำยจดประจ คอ ผลรวมของศกยไฟฟำเนองจำกจดประจแตละจด

ประจ เขยนแทนไดดวยสมกำร 1

ni

i i

qV k

r

ควำมตำงศกยระหวำงสองต ำแหนงใด ๆ ในบรเวณทมสนำมไฟฟำ คองำนในกำรเคลอนประจบวกหนงหนวยจำกต ำแหนงหนงไปอกต ำแหนงหนง เขยนแทน

ไดดวยสมกำร A BB A

WV V

q

ควำมตำงศกยระหวำงสองต ำแหนงใด ๆ ในสนำมไฟฟำสม ำเสมอขนกบขนำดของสนำมไฟฟำและระยะทำงระหวำงสองต ำแหนงนนในแนวขนำนกบสนำมไฟฟำ ตำมสมกำร B AV V Ed

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 178: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. อธบำยสวนประกอบของตวเกบประจ ควำมสมพนธระหวำงประจไฟฟำ ควำมตำงศกย และควำมจของตวเกบประจ และอธบำยพลงงำนสะสมในตวเกบประจ และควำมจสมมล รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

ตวเกบประจประกอบดวยตวน ำไฟฟำสองชนทคนดวยฉนวน โดยปรมำณประจทเกบไดขนอยกบ ควำมตำงศกยครอมตวเกบประจและควำมจของ

ตวเกบประจ ตำมสมกำร QC

V

ตวเกบประจจะมพลงงำนสะสมซงมคำขนกบ ควำมตำงศกยและปรมำณประจ ตำมสมกำร

1

2U Q V

เมอน ำตวเกบประจมำตอแบบอนกรม ควำมจสมมลมคำลดลง ตำมสมกำร

2 31

1 1 1 1...

C C C C

เมอน ำตวเกบประจมำตอแบบขนำน ควำมจสมมลมคำเพมขน ตำมสมกำร 1 2 3 ...C C C C

๖. น ำควำมรเรองไฟฟำสถตไปอธบำยหลกกำรท ำงำนของเครองใชไฟฟำบำงชนด และปรำกฏกำรณในชวตประจ ำวน

ควำมรเรองไฟฟำสถตสำมำรถน ำไปอธบำย กำรท ำงำนของเครองใชไฟฟำบำงชนด เชน เครองก ำจดฝนในอำกำศ เครองพนส เครองถำยลำยนวมอ และเครองถำยเอกสำร

ควำมรเรองไฟฟำสถตยงสำมำรถน ำไปอธบำยปรำกฏกำรณในชวตประจ ำวนได เชน ฟำผำ ประกำยไฟจำกกำรเสยดสกนของวตถ ซงชวยใหสำมำรถปองกนอนตรำยทอำจเกดขน

๗. อธบำยกำรเคลอนทของอเลกตรอนอสระและกระแสไฟฟำในลวดตวน ำ ควำมสมพนธระหวำงกระแสไฟฟำในลวดตวน ำกบควำมเรวลอยเลอนของอเลกตรอนอสระ ควำมหนำแนนของอเลกตรอนในลวดตวน ำและพนทหนำตดของลวดตวน ำ และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

เมอตอลวดตวน ำกบแหลงก ำเนดไฟฟำ อเลกตรอนอสระทอยในลวดตวน ำจะเคลอนทในทศตรงขำมกบสนำมไฟฟำ ท ำใหเกดกระแสไฟฟำ ซงทศของกระแสไฟฟำมทศทำงเดยวกบสนำมไฟฟำ หรอมทศทำงจำกจดทมศกยไฟฟำสงไปยงจดทมศกยไฟฟำต ำกวำ

กระแสไฟฟำในตวน ำไฟฟำมควำมสมพนธกบ

ควำมเรวลอยเลอนของอเลกตรอนอสระ ควำม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 179: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง หนำแนนของอเลกตรอนอสระในตวน ำและ

พนทหนำตดของตวน ำ ตำมสมกำร AnevI d

๘. ทดลองและอธบำยกฎของโอหม อธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมตำนทำนกบควำมยำว พนทหนำตด และสภำพตำนทำนของตวน ำโลหะทอณหภมคงตว และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ รวมทง อธบำยและค ำนวณควำมตำนทำนสมมลเมอน ำตวตำนทำนมำตอกนแบบอนกรมและแบบขนำน

เมออณหภมคงตว กระแสไฟฟำในตวน ำโลหะ ควำมตำงศกยทปลำยทงสองและควำมตำนทำนของตวน ำนนมควำมสมพนธกนตำมกฎของโอหม เขยน

แทนไดดวยสมกำร 1

I VR

ควำมตำนทำนของวตถเมออณหภมคงตวขนอยกบชนดและรปรำงของวตถ ตำมสมกำร

lR

A

คำควำมตำนทำนของตวตำนทำนอำนไดจำกแถบสบนตวตำนทำน

เมอน ำตวตำนทำนมำตอแบบอนกรม ควำมตำนทำนสมมลมคำเพมขน ตำมสมกำร

1 2 3R R R R

เมอน ำตวตำนทำนมำตอแบบขนำน ควำมตำนทำนสมมลมคำลดลง ตำมสมกำร

1 2 3

1 1 1 1

R R R R

๙. ทดลอง อธบำยและค ำนวณอเอมเอฟของแหลงก ำเนดไฟฟำกระแสตรง รวมทงอธบำยและค ำนวณพลงงำนไฟฟำ และก ำลงไฟฟำ

แหลงก ำเนดไฟฟำกระแสตรง เชน แบตเตอร เปนอปกรณทใหพลงงำนไฟฟำแกวงจร พลงงำนไฟฟำ ทประจไฟฟำไดรบตอหนงหนวยประจไฟฟำเมอเคลอนทผำนแหลงก ำเนดไฟฟำ เรยกวำ อเอมเอฟ ค ำนวณไดจำกสมกำร V Ir E พลงงำนไฟฟำทถกใชไปในเครองใชไฟฟำในหนงหนวยเวลำ เรยกวำ ก ำลงไฟฟำ ซงมคำขนกบควำมตำงศกยและกระแสไฟฟำ ค ำนวณไดจำกสมกำร W I Vt และ P I V

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 180: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๐. ทดลองและค ำนวณอเอมเอฟสมมลจำกกำรตอแบตเตอรแบบอนกรมและแบบขนำน รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ ในวงจรไฟฟำกระแสตรงซงประกอบดวยแบตเตอรและตวตำนทำน

เมอน ำแบตเตอรมำตอแบบอนกรม อเอมเอฟสมมลและควำมตำนทำนภำยในสมมลมคำเพมขน ตำมสมกำร

1 2 n E E E E และ 1 2 nr r r r ตำมล ำดบ

เมอน ำแบตเตอรทเหมอนกนมำตอแบบขนำน อเอมเอฟสมมลมคำคงเดม และควำมตำนทำนภำยในสมมลมคำลดลง ตำมสมกำร 1 2 n E E E E และ

1 2

1 1 1 1....

nr r r r ตำมล ำดบ

กระแสไฟฟำในวงจรไฟฟำกระแสตรงทประกอบดวยแบตเตอรและตวตำนทำน ค ำนวณไดตำมสมกำร

IR r

E

๑๑. อธบำยกำรเปลยนพลงงำนทดแทนเปนพลงงำนไฟฟำ รวมทงสบคนและอภปรำยเกยวกบเทคโนโลย ทน ำมำแกปญหำ หรอตอบสนองควำมตองกำรทำงดำนพลงงำนไฟฟำ โดยเนนดำนประสทธภำพและควำมคมคำดำนคำใชจำย

กำรน ำพลงงำนทดแทนมำใชเปนกำรแกปญหำ หรอตอบสนองควำมตองกำรดำนพลงงำน เชน กำรเปลยนพลงงำนนวเคลยรเปนพลงงำนไฟฟำ ในโรงไฟฟำนวเคลยร และกำรเปลยนพลงงำนแสงอำทตยเปนพลงงำนไฟฟำโดยเซลลสรยะ

เทคโนโลยตำง ๆ ทน ำมำแกปญหำ หรอตอบสนองควำมตองกำรทำงดำนพลงงำน เปนกำรน ำควำมรทกษะและกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรมำสรำงอปกรณ หรอผลตภณฑตำง ๆ ทชวยใหกำรใชพลงงำนมประสทธภำพยงขน

ม.๖ ๑. สงเกตและอธบำยเสนสนำมแมเหลก อธบำยและค ำนวณฟลกซแมเหลกในบรเวณ ทก ำหนด รวมทงสงเกต และอธบำยสนำมแมเหลกทเกดจำกกระแสไฟฟำในลวดตวน ำเสนตรง และโซเลนอยด

เสนสนำมแมเหลกเปนเสนสมมตทใชแสดงบรเวณทมสนำมแมเหลก โดยบรเวณทมเสนสนำมแมเหลกหนำแนนมำกแสดงวำเปนบรเวณทสนำมแมเหลก มควำมเขมมำก

ฟลกซแมเหลก คอจ ำนวนเสนสนำมแมเหลกทผำนพนททพจำรณำ และอตรำสวนระหวำงฟลกซ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 181: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๗๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง แมเหลกตอพนทตงฉำกกบสนำมแมเหลก คอ ขนำดของสนำมแมเหลก เขยนแทนไดดวยสมกำร

BA

เมอมกระแสไฟฟำผำนลวดตวน ำเสนตรงหรอ โซเลนอยดจะเกดสนำมแมเหลกขน

๒. อธบำยและค ำนวณแรงแมเหลกทกระท ำตออนภำคทมประจไฟฟำเคลอนทในสนำมแมเหลก แรงแมเหลกทกระท ำตอเสนลวดทมกระแสไฟฟำผำนและวำงในสนำมแมเหลก รศมควำมโคงของกำรเคลอนทเมอประจเคลอนทตงฉำกกบสนำมแมเหลก รวมทงอธบำยแรงระหวำงเสนลวดตวน ำคขนำนทมกระแสไฟฟำผำน

อนภำคทมประจไฟฟำเคลอนทเขำไปในสนำมแมเหลก จะเกดแรงกระท ำตออนภำคนน ค ำนวณไดจำกสมกำร sinqvBF

กรณทประจไฟฟำเคลอนทตงฉำกเขำไปในสนำมแมเหลก จะท ำใหประจเคลอนทเปลยนไป โดยรศมควำมโคงของกำรเคลอนทค ำนวณไดจำกสมกำร

qB

mvr

ลวดตวน ำทมกระแสไฟฟำผำนและอยในสนำมแมเหลก จะเกดแรงกระท ำตอลวดตวน ำนน โดยทศทำงของแรงหำไดจำกกฎมอขวำ และค ำนวณขนำดของแรงไดจำกสมกำร

sinILBF เมอวำงเสนลวดสองเสนขนำนกนและมกระแสไฟฟำผำนทงสองเสน จะเกดแรงกระท ำระหวำงลวดตวน ำทงสอง

๓. อธบำยหลกกำรท ำงำนของแกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟำกระแสตรง รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

เมอมกระแสไฟฟำผำนขดลวดตวน ำทอยใน

สนำมแมเหลกจะมโมเมนตของแรงคควบกระท ำตอ

ขดลวดท ำใหขดลวดหมน ซงน ำไปใชอธบำยกำร

ท ำงำนของแกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟำ

กระแสตรง โดยโมเมนตของแรงคควบค ำนวณไดจำก

สมกำร cosNIABM

๔. สงเกตและอธบำยกำรเกดอเอมเอฟเหนยวน ำ กฎกำรเหนยวน ำของฟำรำเดย และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ รวมทงน ำ

เมอมฟลกซแมเหลกเปลยนแปลงตดขดลวดตวน ำ จะเกดอเอมเอฟเหนยวน ำในขดลวดตวน ำนน อธบำย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 182: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ควำมรเรองอเอมเอฟเหนยวน ำไปอธบำยกำรท ำงำนของเครองใชไฟฟำ

ไดโดยใชกฎกำรเหนยวน ำของฟำรำเดย เขยนแทนไดดวยสมกำร

B

t

E

ทศทำงของกระแสไฟฟำเหนยวน ำหำไดโดยใชกฎของเลนซ

ควำมรเกยวกบอเอมเอฟเหนยวน ำไปใชอธบำย กำรท ำงำนของเครองก ำเนดไฟฟำ และกำรท ำงำนของเครองใชไฟฟำตำง ๆ เชน แบลลสตแบบขดลวดของหลอดฟลออเรสเซนต กำรเกดอเอมเอฟกลบ ในมอเตอรไฟฟำ มอเตอรไฟฟำเหนยวน ำ และกตำรไฟฟำ

๕. อธบำยและค ำนวณควำมตำงศกยอำรเอมเอส และกระแสไฟฟำอำรเอมเอส

ไฟฟำกระแสสลบทสงไปตำมบำนเรอน มควำมตำงศกยและกระแสไฟฟำเปลยนแปลงไปตำมเวลำในรปของฟงกชนแบบไซน

กำรวดควำมตำงศกยและกระแสไฟฟำสลบ ใชคำยงผล หรอคำมเตอร ซงเปนคำเฉลยแบบรำก ทสองของก ำลงสองเฉลย ค ำนวณไดจำกสมกำร

0rms

2

VV

0rms

2

II

๖. อธบำยหลกกำรท ำงำนและประโยชนของเครองก ำเนดไฟฟำกระแสสลบ 3 เฟส กำรแปลงอเอมเอฟของหมอแปลง และค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

เครองก ำเนดไฟฟำกระแสสลบ 3 เฟส มขดลวดตวน ำ 3 ชด แตละชดวำงท ำมม 120 องศำ ซงกนและกน ไฟฟำกระแสสลบจำกขดลวดแตละชดจะมเฟสตำงกน 120 องศำ ซงชวยใหมประสทธภำพ ในกำรผลตและกำรสงพลงงำนไฟฟำ

ไฟฟำกระแสสลบทสงไปตำมบำนเรอนเปนไฟฟำกระแสสลบทตองเพมอเอมเอฟจำกโรงไฟฟำแลวลดอเอมเอฟใหมคำทตองกำรโดยใชหมอแปลงซงประกอบดวยขดลวดปฐมภมและขดลวดทตยภม

ไฟฟำกระแสสลบทผำนขดลวดปฐมภมของ หมอแปลงจะท ำใหเกดอเอมเอฟเหนยวน ำในขดลวด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 183: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทตยภมของหมอแปลง โดยอเอมเอฟในขดลวดทตยภมขนกบอเอมเอฟในขดลวดปฐมภมและจ ำนวนรอบของขดลวดทงสอง ตำมสมกำร

2 2

1 1

N

N

E

E

๗. อธบำยกำรเกดและลกษณะเฉพำะของ คลนแมเหลกไฟฟำ แสงไมโพลำไรส แสงโพลำไรสเชงเสน และแผนโพลำรอยด รวมทงอธบำยกำรน ำคลนแมเหลกไฟฟำในชวงควำมถตำง ๆ ไปประยกตใชและหลกกำรท ำงำนของอปกรณทเกยวของ

กำรเหนยวน ำตอเนองระหวำงสนำมแมเหลกและสนำมไฟฟำ ท ำใหเกดคลนแมเหลกไฟฟำแผออกจำกแหลงก ำเนด

คลนแมเหลกไฟฟำประกอบดวยสนำมแมเหลกและสนำมไฟฟำทเปลยนแปลงตลอดเวลำโดยสนำมทงสองมทศตงฉำกกนและตงฉำกกบทศทำง กำรเคลอนทของคลน

แสงเปนคลนแมเหลกไฟฟำชนดหนง โดยแสง ในชวตประจ ำวนเปนแสงไมโพลำไรส เมอแสงนนผำนแผนโพลำรอยด สนำมไฟฟำจะมทศทำงอยในระนำบเดยวเรยกวำ แสงโพลำไรสเชงเสน สมบตของแสงลกษณะนเรยกวำ โพลำไรเซชน

คลนแมเหลกไฟฟำมควำมถตำง ๆ มำกมำย โดยควำมถนมคำตอเนองกนเปนชวงกวำง เรยกวำ สเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟำ

ตวอยำงอปกรณทท ำงำนโดยอำศยคลนแมเหลก ไฟฟำ เชน เครองฉำยรงสเอกซ เครองควบคมระยะไกล เครองระบต ำแหนงบนพนโลก เครองถำยภำพเอกซเรยคอมพวเตอร และเครองถำยภำพกำรสนพองแมเหลก

๘. สบคนและอธบำยกำรสอสำรโดยอำศยคลนแมเหลกไฟฟำในกำรสงผำนสำรสนเทศ และเปรยบเทยบกำรสอสำรดวยสญญำณแอนะลอกกบสญญำณดจทล

กำรสอสำรเพอสงผำนสำรสนเทศจำกทหนงไปอก ทหนง ท ำไดโดยอำศยคลนแมเหลกไฟฟำ สำรสนเทศจะถกแปลงใหอยในรปสญญำณส ำหรบสงไปยงปลำยทำงซงจะมกำรแปลงสญญำณกลบมำเปนสำรสนเทศทเหมอนเดม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 184: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

สญญำณมสองชนดคอแอนะลอกและดจทล โดยกำรสงผำนสำรสนเทศดวยสญญำณดจทลมควำมผดพลำดนอยกวำสญญำณแอนะลอก

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 185: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๓

สาระท ๖ ฟสกส มาตรฐาน ว ๖.๔ เขาใจความสมพนธของความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสสาร สภาพยดหยน

ของวสด และมอดลสของยง ความดนในของไหล แรงพยง และหลกของอารคมดส ความตงผวและแรงหนดของของเหลว ของไหลอดมคต และสมการแบรนลล กฎของแกส ทฤษฎจลนของแกสอดมคตและพลงงานในระบบ ทฤษฎอะตอมของโบร ปรากฏการณโฟโตอเลกทรก ทวภาวะของคลนและอนภาค กมมนตภาพรงส แรงนวเลยร ปฏกรยานวเคลยร พลงงานนวเคลยร ฟสกสอนภาค รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ - - ม.๖ ๑. อธบำยและค ำนวณควำมรอนทท ำใหสสำร

เปลยนอณหภม ควำมรอนทท ำใหสสำรเปลยนสถำนะ และควำมรอนทเกดจำกกำรถำยโอนตำมกฎกำรอนรกษพลงงำน

เมอสสำรไดรบ หรอคำยควำมรอน สสำรอำจมอณหภมเปลยนไป และสสำรอำจเปลยนสถำนะโดยไมเปลยนอณหภม ซงปรมำณควำมรอนทท ำใหสสำรเปลยนอณหภมค ำนวณไดจำกสมกำร Q mc T สวนปรมำณของพลงงำนควำมรอนทท ำใหสสำรเปลยนสถำนะค ำนวณไดจำกสมกำร

วตถทมอณหภมสงกวำจะถำยโอนควำมรอนไปสวตถทมอณหภมต ำกวำ เปนไปตำมกฎกำรอนรกษพลงงำน โดยปรมำณควำมรอนทวตถหนงใหจะเทำกบปรมำณควำมรอนทวตถหนงรบ เขยนแทนไดดวยสมกำร Qลด=Qเพม

เมอวตถมอณหภมเทำกนจะไมมกำรถำยโอน ควำมรอน เรยกวำวตถอยในสมดลควำมรอน

๒. อธบำยสภำพยดหยนและลกษณะกำรยดและหดตวของวสดทเปนแทงเมอถกกระท ำดวยแรงคำตำง ๆ รวมทง ทดลอง อธบำยและค ำนวณควำมเคนตำมยำว ควำมเครยดตำมยำว และมอดลสของยง และน ำควำมรเรองสภำพยดหยนไปใชในชวตประจ ำวน

สมบตทวสดเปลยนรปและกลบสรปเดมเมอหยดออกแรงกระท ำเรยกวำ สภำพยดหยน ถำยงออกแรงตอไป วสดจะขำดหรอเสยรปอยำงถำวร

ในกรณทวตถมกำรเปลยนแปลงควำมยำว ถำออกแรงกระท ำตอเสนลวดไมเกนขดจ ำกดกำรแปรผนตรง ควำมยำวทเพมขนของเสนลวดแปรผนตรงกบขนำดของแรงดง ท ำใหควำมเครยดตำมยำวทเกดขนแปรผนตรงกบควำมเคนตำมยำว โดยควำมเคนตำมยำว

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 186: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ค ำนวณไดจำกสมกำร F

A สวนควำมเครยด

ตำมยำวค ำนวณไดจำกสมกำร 0

L

L

อตรำสวนควำมเคนตำมยำวตอควำมเครยดตำมยำว เรยกวำ มอดลสของยง ซงมคำขนกบชนด

ของวสด ค ำนวณไดจำกสมกำร Y

หรอ

0/

/

LL

AFY

ถำวสดมมอดลสของยงสงแสดงวำวสดนนเปลยนแปลงควำมยำวไดนอย ถำออกแรงเพมขน เกนขดจ ำกดสภำพยดหยน วสดไมสำมำรถกลบคนสสภำพเดมได สมบตนน ำไปใชพจำรณำในกำรเลอกวสดทเหมำะสมกบกำรใชงำน

๓. อธบำยและค ำนวณควำมดนเกจ ควำมดนสมบรณ และควำมดนบรรยำกำศ รวมทงอธบำยหลกกำรท ำงำนของแมนอมเตอร บำรอมเตอร และเครองอดไฮดรอลก

ภำชนะทมของเหลวบรรจอยจะมแรงเนองจำกของเหลวกระท ำตอพนผวภำชนะ โดยขนำดของแรงทของเหลวกระท ำตงฉำกตอพนทหนงหนวยเปน ควำมดนในของเหลว

ควำมดนทเครองมอวดได เรยกวำ ควำมดนเกจ

ค ำนวณไดจำกสมกำร gP gh สวนผลรวมของควำมดนบรรยำกำศและควำมดนเกจ เรยกวำ ควำมดนสมบรณ ค ำนวณไดจำกสมกำร

0 gP P P

คำของควำมดนอำนไดจำกเครองวดควำมดน เชน แมนอมเตอร บำรอมเตอร

เมอเพมควำมดน ณ ต ำแหนงใด ๆ ในของเหลวทอยนงในภำชนะปด ควำมดนทเพมขนจะสงผำนไป ทก ๆ จดในของเหลวนน เรยกวำ กฎพำสคล กฎนน ำไปใชอธบำยกำรท ำงำนของเครองอดไฮดรอลก

๔. ทดลอง อธบำยและค ำนวณขนำดแรงพยงจำกของไหล

วตถทอยในของไหลทงหมดหรอเพยงบำงสวน จะถกแรงพยงจำกของไหลกระท ำ โดยขนำดแรงพยงเทำกบขนำดน ำหนกของของไหลทถกวตถแทนทตำม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 187: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง หลกของอำรคมดส ซงใชอธบำยกำรลอยกำรจมของวตถตำง ๆ ในของไหล ขนำดแรงพยงจำกของไหลค ำนวณไดจำกสมกำร

BF Vg

๕. ทดลอง อธบำยและค ำนวณควำมตงผวของของเหลว รวมทงสงเกตและอธบำยแรงหนดของของเหลว

ควำมตงผวเปนสมบตของของเหลวทยดผวของเหลวไวดวยแรงดงผว ปรำกฏกำรณทเปนผลจำกควำมตงผว เชน กำรเดนบนผวน ำของแมลงบำงชนด กำรซมตำมรเลก หรอ กำรโคงของผวของเหลว โดยควำมตงผวของของเหลวค ำนวณไดจำกสมกำร

F

l

ควำมหนดเปนสมบตของของไหล วตถทเคลอนทในของไหลจะมแรงเนองจำกควำมหนดตำนกำรเคลอนทของวตถ เรยกวำ แรงหนด

๖. อธบำยสมบตของของไหลอดมคต สมกำรควำมตอเนอง และสมกำรแบรนลล รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ และน ำควำมรเกยวกบสมกำรควำมตอเนองและสมกำรแบรนลลไปอธบำยหลกกำรท ำงำนของอปกรณตำง ๆ

ของไหลอดมคตเปนของไหลทมกำรไหลอยำงสม ำเสมอ ไมมควำมหนด บบอดไมได และไหล โดยไมหมน มอตรำกำรไหลตำมสมกำรควำมตอเนอง คำคงตว

ต ำแหนงสองต ำแหนงบนสำยกระแสเดยวกนของของไหลอดมคตทไหลอยำงสม ำเสมอจะมผลรวมของควำมดนสมบรณ พลงงำนจลนตอหนงหนวยปรมำตร และพลงงำนศกยตอหนงหนวยปรมำตร เปนคำคงตวตำมสมกำรแบรนลล

21

2P v gh คำคงตว

๗. อธบำยกฎของแกสอดมคตและค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

แกสอดมคตเปนแกสทโมเลกลมขนำดเลกมำก ไมมแรงยดเหนยวระหวำงโมเลกล มกำรเคลอนทแบบสม และมกำรชนแบบยดหยน

ควำมสมพนธระหวำงควำมดน ปรมำตรและอณหภมของแกสอดมคตเปนไปตำมกฎของแกสอดมคต เขยนแทนไดดวยสมกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 188: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

BPV nRT Nk T ๘. อธบำยแบบจ ำลองของแกสอดมคต ทฤษฎจลนของแกส และอตรำเรวอำรเอมเอสของโมเลกลของแกส รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

จำกแบบจ ำลองของแกสอดมคต กฎกำรเคลอนทของนวตน และจำกกฎของแกสอดมคต ท ำใหสำมำรถศกษำสมบตทำงกำยภำพบำงประกำรของแกสได ไดแก ควำมดน พลงงำนจลนเฉลยและอตรำเรวอำรเอมเอส ของโมเลกลของแกสได

จำกทฤษฎจลนของแกส ควำมดนและพลงงำนจลนเฉลยของโมเลกลของแกสมควำมสมพนธตำมสมกำร

2

3kPV NE สวนอตรำเรวอำรเอมเอสของ

โมเลกลของแกสค ำนวณไดจำกสมกำร

Brms

3k Tv

m

๙. อธบำยและค ำนวณงำนทท ำโดยแกส ในภำชนะปดโดยควำมดนคงตว และอธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมรอน พลงงำนภำยในระบบ และงำน รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ และน ำควำมรเรองพลงงำนภำยในระบบไปอธบำยหลกกำรท ำงำนของเครองใชในชวตประจ ำวน

ในภำชนะปดเมอมกำรเปลยนแปลงปรมำตรของแกสโดยควำมดนคงตว งำนทเกดขนค ำนวณไดจำกสมกำร

W P V โมเลกลของแกสอดมคตในภำชนะปดจะมพลงงำนจลน โดยพลงงำนจลนรวมของโมเลกล เรยกวำ พลงงำนภำยในของแกสหรอพลงงำนภำยในระบบ ซงแปรผนตรงกบจ ำนวนโมเลกลและอณหภมสมบรณของแกส

พลงงำนภำยในระบบมควำมสมพนธกบควำมรอนและงำน เชน เมอมกำรถำยโอนควำมรอนในระบบปด ผลของกำรถำยโอนควำมรอนนจะเทำกบผลรวมของพลงงำนภำยในระบบทเปลยนแปลงกบงำน เปนไปตำมกฎกำรอนรกษพลงงำนเรยกกฎขอทหนงของอณหพลศำสตร แสดงไดดวยสมกำร Q U W ควำมรเรองพลงงำนภำยในระบบสำมำรถน ำไปประยกตในดำนตำง ๆ เชน กำรท ำงำนของเครองยนตควำมรอน ตเยน เครองปรบอำกำศ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 189: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๐. อธบำยสมมตฐำนของพลงค ทฤษฎอะตอมของโบร และกำรเกดเสนสเปกตรมของอะตอมไฮโดรเจน รวมทงค ำนวณปรมำณ ตำง ๆ ทเกยวของ

พลงคเสนอสมมตฐำนเพออธบำยกำรแผรงสของวตถด ำ ซงสรปไดวำ พลงงำนทวตถด ำดดกลน หรอแผออกมำมคำไดเฉพำะบำงคำเทำนน และคำนจะเปนจ ำนวนเทำของ hf เรยกวำ ควอนตมพลงงำน โดยแสงควำมถ f จะมพลงงำนตำมสมกำร E = nhf

ทฤษฎอะตอมของไฮโดรเจนทเสนอโดยโบรอธบำยวำ อเลกตรอนจะเคลอนทรอบนวเคลยสในวงโคจรบำงวงไดโดยไมแผคลนแมเหลกไฟฟำ ถำอเลกตรอนมกำรเปลยนวงโคจรจะมกำรรบหรอปลอยพลงงำนในรปของคลนแมเหลกไฟฟำตำมสมมตฐำนของพลงค ซงสำมำรถน ำไปค ำนวณรศมวงโคจรของอเลกตรอน และพลงงำนอะตอมของไฮโดรเจนไดตำมสมกำร

22

2nr nmke

และ 2 4

2 2

1 1

2n

mk eE

n

ตำมล ำดบ

ทฤษฎอะตอมของโบรสำมำรถน ำไปค ำนวณควำมยำวคลนของแสงในสเปกตรมเสนสวำงของอะตอม

ไฮโดรเจนตำมสมกำร 2 2

1 1 1H

f i

Rn n

๑๑. อธบำยปรำกฏกำรณโฟโตอเลกทรกและค ำนวณพลงงำนโฟตอน พลงงำนจลนของ โฟโตอเลกตรอนและฟงกชนงำนของโลหะ

ปรำกฏกำรณโฟโตอเลกทรกเปนปรำกฏกำรณทอเลกตรอนหลดจำกผวโลหะเมอมแสงทมควำมถเหมำะสมมำตกกระทบ โดยจ ำนวนโฟโตอเลกตรอนทหลดจะเพมขนตำมควำมเขมแสง และพลงงำนจลนสงสดของโฟโตอเลกตรอนจะขนกบควำมถของแสงนน โดยพลงงำนของแสงหรอโฟตอนตำมสมมตฐำนของพลงค - ไอนสไตนอำศยกฎกำรอนรกษพลงงำนและสมมตฐำนของพลงค อธบำยปรำกฏกำรณ โฟโตอเลกทรกตำมสมกำร

maxkhf W E

กำรทดลอง พลงงำนจลนสงสดของโฟโตอเลกตรอนและฟงกชนงำนของโลหะค ำนวณไดจำก

สมกำร sk eVE max

และ 0hfW ตำมล ำดบ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 190: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๒. อธบำยทวภำวะของคลนและอนภำค รวมทงอธบำยและค ำนวณควำมยำวคลน เดอบรอยล

กำรคนพบกำรแทรกสอดและกำรเลยวเบนของอเลกตรอนสนบสนนควำมคดของ เดอบรอยลทเสนอวำ อนภำคแสดงสมบตของคลนได โดยเมออนภำคประพฤตตวเปนคลนจะมควำมยำวคลนเรยกวำ ควำมยำวคลนเดอบรอยล ซงมคำขนกบโมเมนตมของ

อนภำค ตำมสมกำร h

p

จำกควำมคดของไอนสไตนและเดอบรอยล ท ำใหสรปไดวำ คลนแสดงสมบตของอนภำคไดและอนภำคแสดงสมบตของคลนได สมบตดงกลำว เรยกวำ ทวภำวะของคลนและอนภำค

๑๓. อธบำยกมมนตภำพรงสและควำมแตกตำงของรงสแอลฟำ บตำและแกมมำ

กมมนตภำพรงสเปนปรำกฏกำรณทธำตกมมนตรงสแผรงสไดเองอยำงตอเนอง รงสทออกมำม ๓ ชนด คอ แอลฟำ บตำ และแกมมำ

กำรแผรงสเกดจำกกำรเปลยนแปลงนวเคลยสของธำตกมมนตรงส ซงเขยนแทนไดดวยสมกำร

กำรสลำยใหแอลฟำ A A 4 4Z Z 2 2X Y He

กำรสลำยใหบตำลบ A A 0Z Z 1 1X Y e e

กำรสลำยใหบตำบวก A A 0Z Z 1 1X Y e e

กำรสลำยใหแกมมำ A A *Z ZX X

๑๔. อธบำยและค ำนวณ กมมนตภำพของนวเคลยสกมมนตรงส รวมทง ทดลอง อธบำย และค ำนวณจ ำนวนนวเคลยสกมมนตภำพรงส ทเหลอจำกกำรสลำย และครงชวต

ในกำรสลำยของธำตกมมนตรงส อตรำกำรแผรงสออกมำในขณะหนง เรยกวำ กมมนตภำพ ปรมำณนบอกถงอตรำกำรลดลงของจ ำนวนนวเคลยสของธำตกมมนตรงส ค ำนวณไดจำกสมกำร A N

ชวงเวลำทจ ำนวนนวเคลยสลดลงเหลอครงหนงของจ ำนวนเรมตน เรยกวำ ครงชวต โดยจ ำนวนนวเคลยสกมมนตภำพรงสทเหลอจำกกำรสลำย และ

ครงชวตค ำนวณไดจำกสมกำร teNN 0 และ

2ln

2

1 T ตำมล ำดบ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 191: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๘๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๑๕. อธบำยแรงนวเคลยร เสถยรภำพของนวเคลยส และพลงงำนยดเหนยว รวมทงค ำนวณปรมำณตำง ๆ ทเกยวของ

ภำยในนวเคลยสมแรงนวเคลยรท ใชอธบำยเสถยรภำพของนวเคลยส

กำรท ำใหนวคลออนในนวเคลยสแยกออกจำกกน ตองใชพลงงำนเทำกบพลงงำนยดเหนยว ซงค ำนวณไดจำกควำมสมพนธระหวำงมวลและพลงงำน ตำม

สมกำร 2( )E m c

นวเคลยสทมพลงงำนยดเหนยวตอนวคลออนสงจะมเสถยรภำพดกวำนวเคลยสทมพลงงำนยดเหนยวตอนวคลออนต ำ โดยพลงงำนยดเหนยวตอนวคลออน

ค ำนวณไดจำกสมกำร A

cm

A

E 2)(

๑๖. อธบำยปฏกรยำนวเคลยร ฟชชน และ ฟวชน รวมทงค ำนวณพลงงำนนวเคลยร

ปฏกรยำทท ำใหนวเคลยสเกดกำรเปลยนแปลงองคประกอบหรอระดบพลงงำน เรยกวำ ปฏกรยำนวเคลยร

ฟชชนเปนปฏกรยำทนวเคลยสทมมวลมำกแตกออก เปนนวเคลยสทมมวลนอยกวำ สวนฟวชนเปน ปฏกรยำทนวเคลยสทมมวลนอยรวมตวกนเกดเปนนวเคลยสทมมวลมำกขน

พลงงำนทปลดปลอยออกมำจำกฟชชน หรอฟวชน เรยกวำพลงงำนนวเคลยร ซงมคำเปนไปตำมควำมสมพนธระหวำงมวลกบพลงงำน ตำมสมกำร

2( )E m c

๑๗. อธบำยประโยชนของพลงงำนนวเคลยร และรงส รวมทง อนตรำยและกำรปองกนรงสในดำนตำง ๆ

พลงงำนนวเคลยรและรงสจำกกำรสลำยของธำตกมมนตรงสสำมำรถน ำไปใชประโยชนในดำนตำง ๆ ขณะเดยวกนตองมกำรปองกนอนตรำยทอำจเกดขนได

๑๘. อธบำยกำรคนควำวจยดำนฟสกสอนภำค แบบจ ำลองมำตรฐำน และกำรใชประโยชนจำกกำรคนควำวจยดำนฟสกสอนภำคในดำนตำง ๆ

กำรศกษำโปรตอนและนวตรอนในนวเคลยส ดวยเครองเรงอนภำคพลงงำนสงพบวำ โปรตอนและนวตรอนประกอบดวยอนภำคอนทมขนำดเลกกวำเรยกวำ ควำรก ซงยดเหนยวกนไวดวยแรงเขม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 192: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

นกฟสกสยงไดคนพบอนภำคทเปนสอของแรงเขมซงไดแกกลออน และอนภำคทเปนสอของแรงออน ซงไดแก W-โบซอน และ Z-โบซอน

อนภำคทไมสำมำรถแยกเปนองคประกอบได รวมทงอนภำคทเปนสอของแรง จดเปนอนภำคมลฐำนในแบบจ ำลองมำตรฐำน

แบบจ ำลองมำตรฐำนเปนทฤษฎทใชอธบำยพฤตกรรมและอนตรกรยำระหวำงอนภำคมลฐำน

กำรคนควำวจยดำนฟสกสอนภำคน ำไปสกำรพฒนำเทคโนโลยทน ำมำใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน ดำนกำรแพทย มกำรใชเครองเรงอนภำคในกำรรกษำโรคมะเรง กำรใชเครองถำยภำพรงสระนำบดวยกำรปลอยโพซตรอนในกำรวนจฉยโรคมะเรง ดำน กำรรกษำควำมปลอดภย มกำรใชเครองเอกซเรยคอมพวเตอรในกำรตรวจวตถอนตรำยในสนำมบน

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๖.๑ – ว ๖.๔ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 193: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๑

สาระท ๗ โลก ดาราศาสตร และอวกาศ มาตรฐาน ว ๗.๑ เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก ธรณพบตภย และผลตอสงมชวตและ สงแวดลอม รวมทงการศกษาล าดบชนหน ทรพยากรธรณ แผนท และการน าไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ ๑. อธบำยกำรแบงชนและสมบตของโครงสรำง

โลก พรอมยกตวอยำงขอมลทสนบสนน กำรศกษำโครงสรำงโลกใชขอมลหลำยดำน เชน องคประกอบทำงเคมของหนและแร องคประกอบทำงเคมของอกกำบำต ขอมลคลนไหวสะเทอนทเคลอนทผำนโลก จงสำมำรถแบงชนโครงสรำงโลกได ๒ แบบ คอ โครงสรำงโลกตำมองคประกอบทำงเคม แบงไดเปน ๓ ชน ไดแก เปลอกโลก เนอโลก และแกนโลก และโครงสรำงโลกตำมสมบตเชงกล แบงไดเปน ๕ ชน ไดแก ธรณภำค ฐำนธรณภำค มชฌมภำค แกนโลกชนนอก และแกนโลกชนใน นอกจำกนยงมกำรคนพบรอยตอระหวำงชนโครงสรำงโลก เชน แนวแบงเขตโมโฮโรวซก แนวแบงเขตกเทนเบรก แนวแบงเขตเลหแมน

๒. อธบำยหลกฐำนทำงธรณวทยำทสนบสนนกำรเคลอนทของแผนธรณ

แผนธรณตำง ๆ เปนสวนประกอบของ ธรณภำค ซงเปนชนนอกสดของโครงสรำงโลก โดยมกำรเปลยนแปลงขนำดและต ำแหนงตงแตอดตจนถงปจจบน กำรเคลอนทของแผนธรณดงกลำวอธบำย ไดตำมทฤษฎธรณแปรสณฐำน ซงมรำกฐำนมำจำกทฤษฎทวปเลอนและทฤษฎกำรแผขยำยพนสมทร โดยมหลกฐำนทสนบสนน ไดแก รปรำงของขอบทวปทสำมำรถเชอมตอกนได ควำมคลำยคลงกนของกลมหนและแนวเทอกเขำ ซำกดกด ำบรรพ รองรอย กำรเคลอนทของตะกอนธำรน ำแขง ภำวะแมเหลกโลกบรรพกำล อำยหนของพนมหำสมทร รวมทง กำรคนพบสนเขำกลำงสมทร และรองลกกนสมทร

๓. ระบสำเหตและอธบำยแนวรอยตอของแผนธรณทสมพนธกบกำรเคลอนทของแผนธรณ พรอมยกตวอยำงหลกฐำนทำงธรณวทยำทพบ

กำรเคลอนทของแผนธรณ ตำมทฤษฎธรณแปรสณฐำน เกดขนจำกกำรพำควำมรอนของหนหนดภำยในโลก โดยลกษณะกำรเคลอนทของแผนธรณ ม ๓ รปแบบ ไดแก แผนธรณเคลอนทเขำหำกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 194: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง แผนธรณเคลอนทแยกออกจำกกน และแผนธรณเคลอนทผำนกน ซงท ำใหเกดลกษณะธรณสณฐำน ไดแก รองลกกนสมทร หมเกำะภเขำไฟรปโคง แนวภเขำไฟ แนวเทอกเขำ หบเขำทรดและ เทอกสนเขำใตสมทร และธรณโครงสรำง ตำง ๆ นอกจำกนยงเปนสำเหตท ำใหเกดธรณพบตภย เชน แผนดนไหว ภเขำไฟระเบด สนำม

๔. วเครำะหหลกฐำนทำงธรณวทยำทพบ ในปจจบน และอธบำยล ำดบเหตกำรณ ทำงธรณวทยำในอดต

กำรล ำดบชนหนและธรณประวต เปนกำรศกษำกำรวำงตว กำรแผกระจำย ล ำดบอำย ควำมสมพนธของชนหน รอยชนไมตอเนอง และหลกฐำน ทำงธรณวทยำอน ๆ ทปรำกฏ ท ำใหทรำบถงประวตเหตกำรณทำงธรณวทยำ กำรเปลยนแปลงสภำพแวดลอม ววฒนำกำรของสงมชวต ทเกดขน บนโลกตงแตก ำเนดโลกจนถงปจจบน

หลกฐำนทำงธรณวทยำ ไดแก ซำกดกด ำบรรพ หน และลกษณะโครงสรำงทำงธรณ ซงน ำมำหำอำยได ๒ แบบ ไดแก อำยเปรยบเทยบ คออำยของ ซำกดกด ำบรรพ หน และ/หรอเหตกำรณทำงธรณวทยำ เมอเทยบกบซำกดกด ำบรรพ หน และ/หรอเหตกำรณทำงธรณวทยำอน ๆ และอำยสมบรณ คอ อำยทระบเปนตวเลขของหน และ/หรอเหตกำรณทำงธรณวทยำซงค ำนวณไดจำกไอโซโทปของธำต

ขอมลจำกอำยเปรยบเทยบและอำยสมบรณ สำมำรถน ำมำจดท ำ มำตรำธรณกำลคอ กำรล ำดบชวงเวลำของโลกตงแตเกดจนถงปจจบน แบงออกเปน บรมยค มหำยค ยค และสมย ซงแตละชวงเวลำมสงมชวต สภำพแวดลอมและเหตกำรณทเกดขนแตกตำงกน

๕. อธบำยสำเหตกระบวนกำรเกดภเขำไฟระเบดและปจจยทท ำใหควำมรนแรงของกำรปะทและรปรำงของภเขำไฟแตกตำงกน รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและ

ภเขำไฟระเบด เกดจำกกำรแทรกดนของหนหนดขนมำตำมสวนเปรำะบำง หรอรอยแตกบนเปลอกโลก มกพบหนำแนนบรเวณรอยตอระหวำงแผนธรณท ำใหบรเวณดงกลำวเปนพนทเสยงภย ควำมรนแรงของ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 195: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง น ำเสนอแนวทำงกำรเฝำระวงและกำรปฏบตตนใหปลอดภย

กำรปะทและรปรำงของภเขำไฟทแตกตำงกนขนอยกบองคประกอบของหนหนด ผลจำกกำรระเบดของภเขำไฟมทงประโยชนและโทษ จงตองศกษำแนวทำงในกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

๖. อธบำยสำเหต กระบวนกำรเกด ขนำดและควำมรนแรง และผลจำกแผนดนไหว รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและน ำเสนอแนวทำงกำรเฝำระวงและกำรปฏบตตนใหปลอดภย

แผนดนไหวเกดจำกกำรปลดปลอยพลงงำนทสะสมไวของเปลอกโลกในรปของคลนไหวสะเทอน แผนดนไหวมขนำดและควำมรนแรงแตกตำงกน ท ำลำยทรพยสน ศนยเกดแผนดนไหวมกอยบรเวณรอยตอของแผนธรณ และพนทภำยใตอทธพลของกำรเคลอนของแผนธรณทระดบควำมลกตำงกน ใหบรเวณดงกลำวเปนพนทเสยงภยแผนดนไหว ซงสงผลใหสงกอสรำงเสยหำย เกดอนตรำยตอชวตและทรพยสน จงตองศกษำแนวทำงในกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

๗. อธบำยสำเหต กระบวนกำรเกด และผลจำกสนำม รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและน ำเสนอแนวทำงกำรเฝำระวงและกำรปฏบตตนใหปลอดภย

สนำม คอคลนน ำทเกดจำกกำรแทนทมวลน ำ ในปรมำณมหำศำล สวนมำกจะเกดในทะเล หรอมหำสมทร โดยคลนมลกษณะเฉพำะ คอควำมยำวคลนมำกและเคลอนทดวยควำมเรวสง เมออยกลำงมหำสมทรจะมควำมสงคลนนอย และอำจเพมควำมสง ขนอยำงรวดเรวเมอคลนเคลอนทผำนบรเวณน ำตน จงท ำใหพนทบรเวณชำยฝงบำงบรเวณเปนพนท เสยงภย สนำม กอใหเกดอนตรำยแกมนษยและสงกอสรำงในบรเวณชำยหำดนน จงตองศกษำแนวทำงในกำรเฝำระวง และกำรปฏบตตนใหปลอดภย

๘. ตรวจสอบ และระบชนดแร รวมทงวเครำะหสมบตและน ำเสนอกำรใชประโยชนจำกทรพยำกรแรทเหมำะสม

แร คอ ธำตหรอสำรประกอบอนนทรยทมสถำนะเปนของแขง เกดขนเองตำมธรรมชำต มโครงสรำงภำยในทเปนระเบยบ และมสตรเคมและสมบตอน ๆ ทแนนอน หรออำจเปลยนแปลงไดภำยใตวงจ ำกด ท ำใหแรมสมบตทำงกำยภำพทแนนอน สำมำรถ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 196: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง น ำมำใชเพอตรวจสอบชนดของแรทำงกำยภำพ และกำรท ำปฏกรยำเคมกบกรด

ทรพยำกรแรสำมำรถน ำไปใชเปนวตถดบ ในอตสำหกรรมไดหลำยประเภท เชน อำหำรและยำ เครองมอแพทย อปกรณอเลกทรอนกส อญมณ

๙. ตรวจสอบ จ ำแนกประเภท และระบชอหน รวมทงวเครำะหสมบตและน ำเสนอกำรใชประโยชนของทรพยำกรหนทเหมำะสม

หน เปนมวลของแขงทประกอบดวยแรตงแต ๑ ชนดขนไป หรอประกอบดวยแกวธรรมชำตหรอสสำรจำกสงมชวต ทเกดขนเอง

หนสำมำรถจ ำแนกตำมลกษณะกำรเกดและเนอหน ไดเปน ๓ ประเภท ไดแก หนอคน หนตะกอน และหนแปร กำรระบชอของหนแตละประเภท จะใชลกษณะและองคประกอบทำงแรของหนเปนเกณฑ หนสำมำรถน ำไปใชประโยชนไดหลำยดำน เชน วสดกอสรำง เครองประดบ วตถดบในอตสำหกรรม

๑๐. อธบำยกระบวนกำรเกด และกำรส ำรวจแหลงปโตรเลยมและถำนหน โดยใชขอมล ทำงธรณวทยำ ๑๑. อธบำยสมบตของผลตภณฑทไดจำกปโตรเลยมและถำนหน พรอมน ำเสนอกำรใชประโยชนอยำงเหมำะสม

- ทรพยำกรปโตรเลยมและถำนหนเปนทรพยำกรสนเปลอง ทมอยอยำงจ ำกด ใชแลวหมดไปไมสำมำรถเกดขนทดแทนได ในเวลำอนรวดเรว ทรพยำกรปโตรเลยมและถำนหนถกน ำมำใชในอตสำหกรรม ทส ำคญของประเทศ เชน กำรคมนำคม กำรผลตไฟฟำ เชอเพลงในอตสำหกรรมตำง ๆ - กำรศกษำกระบวนกำรเกดและกำรส ำรวจแหลงปโตรเลยมและถำนหนตองใชควำมร พนฐำนธรณวทยำหลำยดำน เชน ตะกอนวทยำ กำรล ำดบชนหน ธรณโครงสรำง รวมทงวธกำรและเทคนคตำง ๆ ทเหมำะสมเพอทจะน ำทรพยำกรมำใชไดอยำงคมคำและยงยน

๑๒. อำนและแปลควำมหมำยจำกแผนท ภมประเทศและแผนทธรณวทยำของพนท ทก ำหนด พรอมทงอธบำยและยกตวอยำง กำรน ำไปใชประโยชน

แผนทภมประเทศ เปนแผนททสรำงเพอจ ำลองลกษณะของผวโลกหรอบำงสวนของพนทบนผวโลก โดยมทศทำงทชดเจน และมำตรำสวนขนำดตำง ๆ ตำมควำมเหมำะสมกบกำรใชงำน แผนทภมประเทศมกแสดงเสนชนควำมสงและค ำอธบำยสญลกษณ ตำง ๆ ทปรำกฏในแผนท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 197: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

แผนทธรณวทยำ เปนแผนทแสดงกำรกระจำยตวของหนกลมตำง ๆ ทโผลใหเหนบนพนผว ท ำใหทรำบถงขอบเขตของหนในพนท นอกจำกนยงแสดงลกษณะกำรวำงตวของชนหน ซำกดกด ำบรรพ และธรณโครงสรำง

ขอมลจำกแผนทภมประเทศและแผนทธรณ สำมำรถน ำไปใชวำงแผนกำรใชประโยชนและประเมนศกยภำพของพนทไดอยำงเหมำะสม เชน ประเมนศกยภำพแหลงทรพยำกรธรณ ตำง ๆ กำรวำงผงเมอง กำรสรำงเขอน

ม.๕ - - ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 198: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๖

สาระท ๗ โลก ดาราศาสตร และอวกาศ มาตรฐาน ว ๗.๒ เขาใจสมดลพลงงานของโลก การหมนเวยนของอากาศบนโลก การหมนเวยนของน า ในมหาสมทร การเกดเมฆ การเปลยนแปลงภมอากาศโลก และผลตอสงมชวตและ

สงแวดลอม รวมทงการพยากรณอากาศ

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ ๑. อธบำยปจจยส ำคญทมผลตอกำรรบและ

คำยพลงงำนจำกดวงอำทตยแตกตำงกนและผลทมตออณหภมอำกำศในแตละบรเวณของโลก ๒. อธบำยกระบวนกำรทท ำใหเกดสมดลพลงงำนของโลก

บรเวณตำง ๆ ของโลกไดรบพลงงำนจำก ดวงอำทตยในรปของคลนแมเหลกไฟฟำในปรมำณ ทแตกตำงกน เนองจำกโลกมสณฐำนคลำยทรงกลมและแกนหมนโลกเอยงท ำมมกบแนวตงฉำกกบระนำบกำรโคจรของโลกรอบดวงอำทตย สงผลตอกำรตกกระทบของรงสดวงอำทตย ซงสวนทผำนเขำมำในชนบรรยำกำศจนถงพนผวโลก จะเกดกระบวนกำรสะทอน ดดกลน และถำยโอนพลงงำน แลวปลดปลอยกลบสอวกำศแตกตำงกนเนองจำกปจจยตำง ๆ เชน ลกษณะของพนผว ชนดและปรมำณของแกสเรอนกระจก ละอองลอย และเมฆ ท ำใหพนผวโลกแตละบรเวณมอณหภมอำกำศแตกตำงกน

พลงงำนจำกดวงอำทตยโดยเฉลยทโลกไดรบเทำกบพลงงำนเฉลยทโลกปลดปลอยกลบสอวกำศ ท ำใหเกดสมดลพลงงำนของโลก สงผลใหอณหภมเฉลยของพนผวโลกในแตละปคอนขำงคงท

๓. อธบำยผลของแรงเนองจำกควำมแตกตำงของควำมกดอำกำศ แรงคอรออลส แรงสศนยกลำง และแรงเสยดทำนทมตอ กำรหมนเวยนของอำกำศ

กำรหมนเวยนของอำกำศเกดขนจำกควำมกดอำกำศทแตกตำงกนระหวำงสองบรเวณ โดยอำกำศเคลอนทจำกบรเวณทมควำมกดอำกำศสงไปยงบรเวณทมควำมกดอำกำศต ำซงจะเหนไดชดเจน ในกำรเคลอนทของอำกำศในแนวรำบ และเมอพจำรณำในกำรเคลอนทของแนวดงจะพบวำอำกำศเหนอบรเวณควำมกดอำกำศต ำจะมกำรยกตวขน ขณะทอำกำศเหนอบรเวณควำมกดอำกำศสงจะจม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 199: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตวลง โดยกำรเคลอนทของอำกำศทงในแนวรำบและแนวดงน ท ำใหเกดเปนกำรหมนเวยนของอำกำศ

กำรหมนรอบตวเองของโลกจะท ำใหเกด แรงคอรออลสซงมผลใหทศทำงกำรเคลอนทของอำกำศเบนไป โดยอำกำศทเคลอนทในบรเวณซกโลกเหนอจะเบนไปทำงขวำจำกทศทำงเดม สวนบรเวณซกโลกใตจะเบนไปทำงซำยจำกทศทำงเดม เชน ลมคำ และมรสม

แรงสศนยกลำงซงท ำใหเกดกำรหมนของลม เชน พำยหมนเขตรอน ทอรนำโด พำยงวงชำง และแรงตำนกำรเคลอนทของวตถ หรอแรงเสยดทำนสงผลตออตรำเรวลม เชน พำยไตฝนเมอเคลอนตวเขำสชำยฝงจะลดระดบควำมรนแรงลงเปนพำยโซนรอน หรอดเพรสชน

๔. อธบำยกำรหมนเวยนของอำกำศตำมเขตละตจด และผลทมตอภมอำกำศ

แตละบรเวณของโลกมควำมกดอำกำศแตกตำงกนประกอบกบอทธพลจำกกำรหมนรอบตวเองของโลกท ำใหอำกำศในแตละซกโลกเกดกำรหมนเวยนของอำกำศตำมเขตละตจด แบงออกเปน ๓ แถบ โดย แตละแถบมภมอำกำศแตกตำงกน ไดแก กำรหมนเวยนแถบขวโลกมภมอำกำศแบบหนำวเยน กำรหมนเวยนแถบละตจดกลำงมภมอำกำศแบบอบอน และกำรหมนเวยนแถบเขตรอนมภมอำกำศแบบรอนชน

บรเวณรอยตอของกำรหมนเวยนอำกำศแตละแถบละตจด จะมลกษณะลมฟำอำกำศทแตกตำงกน เชน บรเวณใกลศนยสตรมปรมำณหยำดน ำฟำเฉลยสงกวำบรเวณอน บรเวณละตจด ๓๐ องศำมอำกำศแหงแลง สวนบรเวณละตจด ๖๐ องศำ อำกำศมควำมแปรปรวนสง

๕. อธบำยปจจยทท ำใหเกดกำรแบงชนน ำ ในมหำสมทร

น ำในมหำสมทรมอณหภมและควำมเคมของน ำแตกตำงกนในแตละบรเวณและแตละระดบควำมลก ซงหำกพจำรณำมวลน ำในแนวดงและใชอณหภม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 200: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง เปนเกณฑ จะสำมำรถแบงชนน ำ ไดเปน 3 ชนคอ น ำชนบน น ำชนเทอรโมไคลน และน ำชนลำง

๖. อธบำยปจจยทท ำใหเกดกำรหมนเวยน ของน ำในมหำสมทรและรปแบบกำรหมนเวยนของน ำในมหำสมทร

กำรหมนเวยนของกระแสน ำผวหนำในมหำสมทรไดรบอทธพลจำกกำรหมนเวยนของอำกำศในแตละแถบละตจดเปนปจจยหลกประกอบกบแรงคอรออลสท ำใหบรเวณซกโลกเหนอมกำรไหลเวยนของกระแสน ำผวหนำในทศทำงตำมเขมนำฬกำ และ ทวนเขมนำฬกำในซกโลกใต ซงกระแสน ำผวหนำ ในมหำสมทรมทงกระแสน ำอน และกระแสน ำเยน สวนกำรหมนเวยนกระแสน ำลกเปนกำรหมนเวยนของน ำชนลำง เกดจำกควำมแตกตำงของอณหภมและควำมเคมของน ำ โดยกระแสน ำผวหนำและกระแสน ำลกจะหมนเวยนตอเนองกน

๗. อธบำยผลของกำรหมนเวยนของน ำในมหำสมทรทมตอลกษณะลมฟำอำกำศ สงมชวต และสงแวดลอม

กำรหมนเวยนอำกำศและน ำในมหำสมทร สงผลตอลกษณะอำกำศ สงมชวต และสงแวดลอมแตกตำงกนไปเชน กำรเกดน ำผดน ำจม จะสงผลตอควำมอดมสมบรณของชำยฝง เชน กระแสน ำอนกลฟ สตรม ทท ำใหบำงประเทศในทวปยโรปไมหนำวเยนจนเกนไปนกและเมอกำรหมนเวยนอำกำศและน ำ ในมหำสมทรแปรปรวน ท ำใหเกดผลกระทบตอสภำพลมฟำอำกำศ เชน ปรำกฏกำรณเอลนโญและลำนญำ ซงเกดจำกควำมแปรปรวนของลมคำและสงผลตอสภำพลมฟำอำกำศของประเทศทอยบรเวณมหำสมทรแปซฟก รวมถงบรเวณอน ๆ บนโลก

๘. อธบำยควำมสมพนธระหวำงเสถยรภำพอำกำศและกำรเกดเมฆ

เสถยรภำพอำกำศ หมำยถง สภำวะของบรรยำกำศทชวยสงเสรมหรอยบยงใหกอนอำกำศเคลอนทขนลงในแนวดง ในกรณทกอนอำกำศมอณหภมต ำกวำอณหภมของอำกำศทอยโดยรอบ กอนอำกำศนนจะไมสำมำรถยกตวสงขนไดมำกนก และจมตวกลบสทเดม เรยกวำ อำกำศมเสถยรภำพ จะพบสภำวะอำกำศแจมใส เมฆนอยหรอปรำศจำกเมฆ สวนสภำวะอำกำศไมมเสถยรภำพนน อณหภมกอนอำกำศจะสงกวำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 201: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๑๙๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง อณหภมของอำกำศโดยรอบท ำใหกอนอำกำศยกตวขนอยำงรวดเรว เกดเมฆในแนวตง เชน เมฆควมโลนมบส

๙. อธบำยกำรเกดแนวปะทะอำกำศแบบตำง ๆ และลกษณะลมฟำอำกำศทเกยวของ

- แนวปะทะอำกำศเกดจำกกำรเคลอนทปะทะกนของกอนอำกำศทสมบตตำงกนตงแตสองกอนขนไป แนวปะทะอำกำศแบงออกได ๔ รปแบบคอ แนวปะทะอำกำศอน ซงมกพบเมฆแผนเชน เมฆซรรส อลโตสเตรตส เกดฝนกระจำยเปนบรเวณกวำง แนวปะทะอำกำศเยน เกดเมฆกอนเชน เมฆควมโลนมบส ท ำใหอำกำศแปรปรวนเกดฝนฟำคะนอง แนวปะทะอำกำศรวม เกดเมฆควมโลนมบสทสงผลตอกำรเกดพำยฝน แนวปะทะอำกำศคงท จะมลกษณะอำกำศแจมใสจนถงมเมฆบำงสวน และอำจสงผลใหเกด แนวปะทะอำกำศแบบอนตอไปได

๑๐. อธบำยปจจยตำง ๆ ทมผลตอ กำรเปลยนแปลงภมอำกำศของโลก พรอมยกตวอยำงขอมลสนบสนน

โลกไดรบพลงงำนจำกดวงอำทตย โดยปรมำณพลงงำนเฉลยทโลกไดรบเทำกบพลงงำนเฉลยทโลกปลดปลอยกลบสอวกำศ ท ำใหเกดสมดลพลงงำน ของโลก สงผลใหอณหภมเฉลยของโลกในแตละปคอนขำงคงทและมลกษณะภมอำกำศทไมเปลยนแปลง หำกสมดลพลงงำนของโลกเกดกำรเปลยนแปลงไป จะท ำใหอณหภมเฉลยของพนผวโลกและภมอำกำศเกดกำรเปลยนแปลงได โดยมปจจยหลำยประกำร ทงปจจยทเกดขนตำมธรรมชำตและปจจยทเกดจำกกจกรรมของมนษย เชน กำรเปลยนแปลงควำมรของวงโคจรโลกรอบดวงอำทตย กำรเปลยนแปลงมมเอยงของแกนหมนโลกและกำรหมนควงของแกนหมนโลก รวมทงชนดและปรมำณของละอองลอย เมฆ และแกสเรอนกระจก ซงมขอมลสนบสนนกำรเปลยนแปลงอณหภมโลกตงแตอดตถงปจจบนทไดจำกกำรวเครำะหหลกฐำนตำง ๆ เชน แกนน ำแขง

๑๑. วเครำะห และอภปรำยเหตกำรณทเปนผลจำกกำรเปลยนแปลงภมอำกำศ และน ำเสนอ

กำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกอำจสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน กำรเพมขนของอณหภมเฉลยโลก กำรละลำยของน ำแขงขวโลก และ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 202: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง แนวปฏบตของมนษยทมสวนชวย ในกำรชะลอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก

กำรเพมขนของระดบน ำทะเล กำรเปลยนแปลงของระบบนเวศทงทำงบก และทำงทะเล

มนษยอำจมสวนชวยในกำรชะลอกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลกไดโดยกำรลดปจจยทท ำใหเกด กำรเปลยนแปลงสมดลพลงงำนทเกดจำกกระท ำของมนษย

๑๒. แปลควำมหมำยสญลกษณลมฟำอำกำศบนแผนทอำกำศ

แบบแสดงขอมลของสถำนตรวจอำกำศผวพนเปนกำรแสดงขอมลตรวจอำกำศทแสดงในรปสญลกษณหรอตวเลขทปรำกฏบนแผนทอำกำศ เชน อณหภม ควำมชน ควำมกดอำกำศ ควำมเรวและทศทำงลม ปรมำณและชนดของเมฆ ท ำใหทรำบลกษณะอำกำศ ณ สถำนนน ๆ ในเวลำทมกำรตรวจวด เมอน ำขอมลของสถำนตรวจอำกำศผวพนมำแสดงในแผนทอำกำศท ำใหสำมำรถวเครำะหลกษณะอำกำศในบรเวณกวำงได เชน บรเวณควำมกดอำกำศสง หยอมควำมกดอำกำศต ำ พำยหมนเขตรอน รองควำมกดอำกำศต ำ

๑๓. วเครำะห และคำดกำรณลกษณะลมฟำอำกำศเบองตนจำกแผนทอำกำศและขอมลสำรสนเทศ เพอวำงแผนในกำรประกอบอำชพและกำรด ำเนนชวตใหสอดคลองกบสภำพลมฟำอำกำศ

กำรแปลควำมหมำยสญลกษณทปรำกฏบนแผนทอำกำศ รวมกบขอมลสำรสนเทศ เชน โปรแกรมประยกตเกยวกบกำรพยำกรณอำกำศ เรดำรตรวจอำกำศ ภำพถำยดำวเทยม และคำทำงสถต สำมำรถน ำมำวเครำะหรปแบบ คำดกำรณกำรเกดและ กำรเปลยนแปลงปรำกฏกำรณทำงลมฟำอำกำศ ในชวงเวลำตำง ๆ ซงสำมำรถน ำมำใชวำงแผน กำรด ำเนนชวตใหสอดคลองกบสภำพลมฟำอำกำศ เชน กำรเลอกชวงเวลำในกำรเพำะปลกใหสอดคลองกบฤดกำล กำรเตรยมพรอมรบมอสภำพอำกำศแปรปรวน

ม.๖ - -

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 203: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๑

สาระท ๗ โลก ดาราศาสตร และอวกาศ มาตรฐาน ว ๗.๓ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ ความสมพนธของดาราศาสตรกบมนษยจากการศกษาต าแหนง ดาวบนทรงกลมฟา และปฏสมพนธภายในระบบสรยะ รวมทงการประยกตใชเทคโนโลย อวกาศในการด ารงชวต

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๔ - - ม.๕ - - ม.๖ ๑. อธบำยกำรก ำเนดและกำรเปลยนแปลง

พลงงำน สสำร ขนำดอณหภมของเอกภพหลงเกดบกแบงในชวงเวลำตำง ๆ ตำมววฒนำกำรของเอกภพ

ทฤษฎก ำเนดเอกภพทยอมรบในปจจบน คอ ทฤษฎบกแบง ระบวำเอกภพเรมตนจำก บกแบง ทเอกภพมขนำดเลกมำก และมอณหภมสงมำก ซงเปนจดเรมตนของเวลำและววฒนำกำรของเอกภพ โดยหลงเกดบกแบงเอกภพเกดกำรขยำยตวอยำงรวดเรว มอณหภมลดลง มสสำรคงอยในรปอนภำคและปฏยำนภำคหลำยชนด และมววฒนำกำรตอเนองจนถงปจจบน ซงมเนบวลำ กำแลกซ ดำวฤกษ และระบบสรยะเปนสมำชกบำงสวนของเอกภพ

๒. อธบำยหลกฐำนทสนบสนนทฤษฎบกแบง จำกควำมสมพนธระหวำงควำมเรวกบระยะทำงของกำแลกซ รวมทงขอมลกำรคนพบไมโครเวฟพนหลงจำกอวกำศ

หลกฐำนส ำคญทสนบสนนทฤษฎบกแบง คอ กำรขยำยตวของเอกภพ ซงอธบำยดวย กฎฮบเบล โดยใชควำมสมพนธระหวำงควำมเรวแนวรศมและระยะทำงของกำแลกซทเคลอนทหำงออกจำกโลกและหลกฐำนอกประกำร คอ กำรคนพบไมโครเวฟ พนหลงทกระจำยตวอยำงสม ำเสมอทกทศทำง และสอดคลองกบอณหภมเฉลยของอวกำศ มคำประมำณ ๒.๗๓ เคลวน

๓. อธบำยโครงสรำงและองคประกอบของกำแลกซทำงชำงเผอก และระบต ำแหนงของระบบสรยะพรอมอธบำยเชอมโยงกบ กำรสงเกตเหนทำงชำงเผอกของคนบนโลก

กำแลกซ ประกอบดวย ดำวฤกษจ ำนวนหลำยแสนลำนดวง ซงอยกนเปนระบบของดำวฤกษ นอกจำกนยงประกอบดวยเทหฟำอน เชน เนบวลำ และสสำรระหวำงดำว โดยองคประกอบตำง ๆ ภำยในของกำแลกซอยรวมกนดวยแรงโนมถวง

กำแลกซมรปรำงแตกตำงกน โดยระบบสรยะอยในกำแลกซทำงชำงเผอกซงเปนกำแลกซกงหนแบบม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 204: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง คำน มโครงสรำง คอ นวเคลยส จำน และฮำโล ดำวฤกษจ ำนวนมำกอยในบรเวณนวเคลยสและจำน โดยมระบบสรยะอยหำงจำกจดศนยกลำงของกำแลกซทำงชำงเผอก ประมำณ ๓๐,๐๐๐ ปแสง ซงทำงชำงเผอกทสงเกตเหนในทองฟำเปนบรเวณหนงของกำแลกซทำงชำงเผอกในมมมองของคนบนโลก แถบฝำสขำวจำง ๆ ของทำงชำงเผอกคอดำวฤกษ ทอยอยำงหนำแนนในกำแลกซทำงชำงเผอก

๔. อธบำยกระบวนกำรเกดดำวฤกษ โดยแสดงกำรเปลยนแปลงควำมดน อณหภม ขนำด จำกดำวฤกษกอนเกดจนเปนดำวฤกษ ๕. อธบำยกระบวนกำรสรำงพลงงำนของ ดำวฤกษและผลทเกดขน โดยวเครำะหปฏกรยำลกโซโปรตอน-โปรตอน และวฏจกรคำรบอน ไนโตรเจน ออกซเจน

ดำวฤกษสวนใหญอยรวมกนเปนระบบดำวฤกษ คอ ดำวฤกษทอยรวมกนตงแต ๒ ดวงขนไป ดำวฤกษเปนกอนแกสรอนขนำดใหญ เกดจำกกำรยบตวของกลมสสำรในเนบวลำภำยใตแรงโนมถวง ท ำใหบำงสวนของเนบวลำมขนำดเลกลง ควำมดนและอณหภมเพมขน เกดเปนดำวฤกษกอนเกด เมออณหภมทแกนสงขนจนเกดปฏกรยำเทอรโมนวเคลยร ดำวฤกษกอนเกดจะกลำยเปนดำวฤกษ ดำวฤกษอยในสภำพสมดลระหวำงแรงดนกบแรงโนมถวงซงเรยกวำสมดลอทกสถต จงท ำใหดำวฤกษมขนำดคงทเปนเวลำนำนตลอดชวงชวตของดำวฤกษ

ปฏกรยำเทอรโมนวเคลยร เปนปฏกรยำหลกของกระบวนกำรสรำงพลงงำนของดำวฤกษ ท ำใหเกดกำรหลอมนวเคลยสของไฮโดรเจนเปนนวเคลยสฮเลยมทแกนของ ดำวฤกษ ซงม ๒ กระบวนกำร คอ ปฏกรยำลกโซโปรตอน-โปรตอน และวฏจกรคำรบอนไนโตรเจน ออกซเจน

๖. ระบปจจยทสงผลตอควำมสองสวำงของ ดำวฤกษ และอธบำยควำมสมพนธระหวำงควำมสองสวำงกบโชตมำตรของดำวฤกษ

ควำมสองสวำงของดำวฤกษเปนพลงงำนจำก ดำวฤกษทปลดปลอยออกมำในเวลำ ๑ วนำทตอหนวยพนท ณ ต ำแหนงของผสงเกต แตเนองจำกตำของมนษยไมตอบสนองตอกำรเปลยนแปลงควำมสองสวำงทมคำนอย ๆ จงก ำหนดคำกำรเปรยบเทยบควำมสองสวำงของดำวฤกษดวยคำโชตมำตร ซงเปนกำรแสดง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 205: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ระดบควำมสองสวำงของดำวฤกษ (หรอเทหฟำอน) ณ ต ำแหนงของผสงเกต

๗. อธบำยควำมสมพนธระหวำงส อณหภมผว และสเปกตรมของดำวฤกษ

สของดำวฤกษสมพนธกบอณหภมผว ซงนกดำรำศำสตรใชดชนสในกำรแบงชนดสเปกตรมของดำวฤกษ และใชสเปกตรมในกำรจ ำแนกชนดของดำวฤกษ

๘. อธบำยวธกำรหำระยะทำงของดำวฤกษดวยหลกกำรแพรลแลกซ พรอมค ำนวณหำระยะทำงของดำวฤกษ

กำรหำระยะทำงของดำวฤกษทมระยะทำงหำงจำกโลกไมเกน ๑๐๐ พำรเซกมวธกำรทส ำคญ คอ วธแพรลแลกซ โดยวดมมแพรลแลกซของดำวฤกษ เมอโลกเปลยนต ำแหนงไปในวงโคจร ท ำใหต ำแหนงปรำกฏของดำวฤกษเปลยนไปเมอเทยบกบดำวฤกษอำงอง

๙. อธบำยล ำดบววฒนำกำรทสมพนธกบมวลตงตน และวเครำะหกำรเปลยนแปลงสมบตบำงประกำรของดำวฤกษในล ำดบววฒนำกำร จำกแผนภำพเฮรซปรง-รสเซลล

มวลของดำวฤกษขนอยกบมวลของดำวฤกษกอนเกด ดำวฤกษทมมวลมำกจะผลตและใชพลงงำนมำก จงมอำยสนกวำดำวฤกษทมมวลนอย

ดำวฤกษมกำรววฒนำกำรทแตกตำงกน กำรววฒนำกำรและจดจบของดำวฤกษขนอยกบมวลตงตนของดำวฤกษ สวนใหญเทยบกบจ ำนวนเทำของมวลดวงอำทตย

ดำวฤกษจะมกำรเปลยนแปลงสมบตบำงประกำรตำมววฒนำกำร โดยนกวทยำศำสตรไดแสดงกำรเปลยนแปลงดงกลำวดวยแผนภำพเฮรซปรง-รสเซลล ซงเปนแผนภำพทแสดงควำมสมพนธระหวำงโชตมำตรสมบรณและดชนสของดำวฤกษ โดยดำวฤกษสวนใหญจะอยในแถบล ำดบหลก ซงเปนแถบทแสดงวำดำวฤกษจะมชวงชวตสวนใหญอยในสภำวะสมดล

๑๐. อธบำยกระบวนกำรเกดระบบสรยะ กำรแบงเขตบรวำรของดวงอำทตย และลกษณะของดำวเครำะหทเออตอกำรด ำรงชวต ๑๑. อธบำยกำรโคจรของดำวเครำะห รอบดวงอำทตยดวยกฏเคพเลอร และ

ระบบสรยะเกดจำกกำรรวมตวกนของกลมฝนและแกสทเรยกวำ เนบวลำสรยะ โดยฝนและแกสประมำณรอยละ ๙๙.๘ ของมวล ไดรวมตวเปนดวงอำทตยซงเปนกอนแกสรอน หรอ พลำสมำ สสำรสวนทเหลอรวมตวเปนดำวเครำะหและบรวำรอน ๆ ของดวงอำทตย ดงนนจงแบงเขตบรวำรของดวงอำทตย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 206: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กฎควำมโนมถวงของนวตน พรอมค ำนวณคำบกำรโคจรของดำวเครำะห

ตำมลกษณะกำรเกดและองคประกอบไดแก ดำวเครำะหชนใน ดำวเครำะหนอย ดำวเครำะหชนนอก และดงดำวหำง

โลกเปนดำวเครำะหในระบบสรยะทมสงมชวต เพรำะโคจรรอบดวงอำทตยในระยะทำงทเหมำะสม จงเปนเขตทเออตอกำรมสงมชวต ท ำใหโลกมอณหภมเหมำะสมและสำมำรถเกดน ำทยงคงสถำนะเปนของเหลวได และปจจบนมกำรคนพบดำวเครำะหทอยนอกระบบสรยะจ ำนวนมำก โดยมดำวเครำะหบำงดวงทมลกษณะคลำยโลก และอยในเขตทเออตอกำรมสงมชวต

บรวำรของดวงอำทตยอยรวมกนเปนระบบภำยใตแรงโนมถวงระหวำงดำวเครำะหกบ ดวงอำทตย ตำมกฏแรงโนมถวงของนวตน สวนกำรโคจรของ ดำวเครำะหรอบดวงอำทตยเปนไปตำมกฎเคพเลอร

๑๒. อธบำยโครงสรำงของดวงอำทตย กำรเกดลมสรยะ พำยสรยะ และวเครำะห น ำเสนอปรำกฏกำรณ หรอเหตกำรณทเกยวของกบผลของลมสรยะ และพำยสรยะทมตอโลกรวมทงประเทศไทย

ดวงอำทตยมโครงสรำงภำยในแบงเปน แกน เขตกำรแผรงส และเขตกำรพำควำมรอน และมชนบรรยำกำศอยเหนอ เขตพำควำมรอน ซงแบงเปน ๓ ชน คอ ชนโฟโตสเฟยร ชนโครโมสเฟยร และ คอโรนำ ในชนบรรยำกำศของดวงอำทตย มปรำกฏกำรณส ำคญ เชน จดมดดวงอำทตย กำรลกจำ ทท ำใหเกดลมสรยะ และพำยสรยะ ซงสงผลตอโลก - ลมสรยะ เกดจำกกำรแพรกระจำยของอนภำคจำกชนคอโรนำออกสอวกำศตลอดเวลำ อนภำคทหลดออกสอวกำศเปนอนภำคทมประจ ลมสรยะสงผล ท ำใหเกดหำงของดำวหำงทเรองแสงและชไปทำง ทศตรงกนขำมกบดวงอำทตย และเกดปรำกฏกำรณแสงเหนอ แสงใต

พำยสรยะ เกดจำกกำรปลดปลอยอนภำคมประจพลงงำนสงจ ำนวนมหำศำล มกเกดบอยครงในชวง ทมกำรลกจำ และในชวงทมจดมดดวงอำทตย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 207: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง จ ำนวนมำก และในบำงครงมกำรพนกอนมวลคอโรนำ พำยสรยะอำจสงผลตอสนำมแมเหลกโลก จงอำจรบกวนระบบกำรสงกระแสไฟฟำและกำรสอสำร รวมทงอำจสงผลตอวงจรอเลกทรอนกสของดำวเทยม นอกจำกนนมกท ำใหเกดปรำกฏกำรณแสงเหนอ แสงใตทสงเกตไดชดเจน

๑๓. สรำงแบบจ ำลองทรงกลมฟำ สงเกต และเชอมโยงจดและเสนส ำคญของแบบจ ำลอง ทรงกลมฟำกบทองฟำจรง และอธบำยกำรระบพกดของดำวในระบบขอบฟำ และระบบ ศนยสตร

ทรงกลมฟำ เปนทรงกลมสมมตขนำดใหญทมรศมอนนต มจดศนยกลำงของโลกเปนจดศนยกลำงของทรงกลมฟำ มดวงดำวและเทหฟำตำง ๆ ปรำกฏ อยบนผวของทรงกลมฟำน กำรระบพกดของดวงดำวและเทหฟำตำง ๆ บนทรงกลมฟำตำมระบบทส ำคญ ไดแก

ระบบขอบฟำ เปนระบบทอำงองจำกต ำแหนง ผสงเกตบนโลกโดยระบพกดเปนมมทศและมมเงย อำงองกบทศเหนอและเสนขอบฟำของผสงเกต -ระบบศนยสตร เปนระบบทอำงองกบเสนศนยสตรฟำและจดวษวต ระบพกดเปนไรตแอสเซนชนกบ และเดคลเนชน

๑๔. สงเกตทองฟำ และอธบำยเสนทำงกำรขน กำรตกของดวงอำทตยและดำวฤกษ

โลกหมนรอบตวเองจำกทำงทศตะวนตกไปทำง ทศตะวนออก ท ำใหเกดปรำกฏกำรณกำรขน กำรตกของดวงอำทตยและดวงดำวตำงในรอบวน ซงเสนทำงปรำกฏของกำรขน กำรตกของดวงอำทตยจะเปลยนแปลงตำมวนเวลำและต ำแหนงละตจดของ ผสงเกต สวนเสนทำงปรำกฏของกำรขน กำรตกของดำวฤกษจะเปลยนแปลงตำมละตจดของผสงเกต

๑๕. อธบำยเวลำสรยคตปรำกฏ โดยรวบรวมขอมล และเปรยบเทยบเวลำขณะทดวงอำทตยผำนเมรเดยนของผสงเกตในแตละวน

กำรก ำหนดเวลำสรยคตจะเทยบกบดวงอำทตย โดยเวลำสรยคต มทงเวลำสรยคตปรำกฏ และเวลำ สรยคตปำนกลำง

เวลำสรยคตปรำกฏ เปนเวลำทไดจำกกำรสงเกต ดวงอำทตยจรงทเคลอนทอยบนทองฟำของผสงเกต ชวงเวลำระหวำงกำรเหนจดศนยกลำงของดวงอำทตย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 208: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ผำนเมรเดยนครงแรกถงครงถดไป เรยกวำ ๑ วน สรยคตปรำกฏ

๑๖. อธบำยเวลำสรยคตปำนกลำง และ กำรเปรยบเทยบเวลำของแตละเขตเวลำ บนโลก

เวลำสรยคตปำนกลำงก ำหนดโดยใหมดวงอำทตยสมมตเคลอนทบนเสนศนยสตรฟำดวยอตรำเรวสม ำเสมอ ชวงเวลำระหวำงกำรเหนจดศนยกลำง ของดวงอำทตยผำนเมรเดยนครงแรกถงครงถดไป เรยกวำ ๑ วนสรยคตปำนกลำง ซงยำว ๒๔ ชวโมง ๐ นำท ๐ วนำท เวลำสรยคตปำนกลำงกรนซเปนเวลำสรยคตปำนกลำงทใชเมรเดยนของหอดดำวกรนซในประเทศองกฤษเปนตวก ำหนด ซงน ำมำใช ในกำรก ำหนดเขตเวลำมำตรฐำนสำกลของต ำแหนง อน ๆ บนโลก

๑๗. อธบำยมมหำงทสมพนธกบต ำแหนง ในวงโคจร และอธบำยเชอมโยงกบต ำแหนงปรำกฏของดำวเครำะหทสงเกตไดจำกโลก

โลกและดำวเครำะหทกดวงหมนรอบตวเองและโคจรรอบดวงอำทตยจำกทศตะวนตกไปทำง ทศตะวนออก หรอในทศทวนเขมนำฬกำจำกมมมองดำนบน คนบนโลกจะสงเกตเหนดำวเครำะห มต ำแหนงปรำกฏแตกตำงกนในชวงวนเวลำตำง ๆ เพรำะดำวเครำะหมมมหำงทแตกตำงกน

มมหำงของดำวเครำะห คอ มมระหวำงเสนตรง ทเชอมระหวำงโลกกบดำวเครำะหกบเสนตรงทเชอมระหวำงโลกกบดวงอำทตย เมอวดบนเสนสรยวถ โดยดำวเครำะหอำจอยหำงจำกดวงอำทตยไปทำงทศตะวนออก หรอทำงทศตะวนตก ซงมกำรเรยกชอตำมต ำแหนงของดำวเครำะหในวงโคจร ขนำดของมมหำง และทศทำงของมมหำง

ดำวเครำะหทมมมหำงตำงกนจะมต ำแหนงปรำกฏบนทองฟำแตกตำงกน โดยต ำแหนงปรำกฏของดำวเครำะหวงในจะอยใกลขอบฟำในชวงเวลำใกลรง หรอเวลำหวค ำ สวนต ำแหนงปรำกฏของดำวเครำะห วงนอกจะสำมำรถเหนไดในชวงเวลำอน ๆ นอกจำกนมมหำงยงสำมำรถน ำมำอธบำยปรำกฏกำรณ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 209: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทำงดำรำศำสตร เชน ดำวเคยงเดอน ดำวเครำะหชมนม ดำวเครำะหผำนหนำดวงอำทตย

๑๘. สบคนขอมล อธบำยกำรส ำรวจอวกำศ โดยใชกลองโทรทรรศนในชวงควำมยำวคลนตำง ๆ ดำวเทยม ยำนอวกำศ สถำนอวกำศ และน ำเสนอแนวคดกำรน ำควำมรทำงดำนเทคโนโลยอวกำศมำประยกตใชในชวตประจ ำวนหรอในอนำคต ๑๙. สบคนขอมล ออกแบบและน ำเสนอกจกรรมกำรสงเกตดำวบนทองฟำดวยตำเปลำและ/หรอกลองโทรทรรศน

มนษยใชเทคโนโลยอวกำศในกำรศกษำเพอขยำยขอบเขตควำมรดำนวทยำศำสตร และในขณะเดยวกนมนษยไดน ำเทคโนโลยอวกำศมำใชประโยชนในดำนตำง ๆ เชน วสดศำสตร อำหำร กำรแพทย

นกวทยำศำสตรไดสรำงกลองโทรทรรศนเพอศกษำแหลงก ำเนดของรงสหรออนภำคในอวกำศ ในชวงควำมยำวคลนตำง ๆ ไดแก คลนวทย ไมโครเวฟ อนฟรำเรด แสง อลตรำไวโอเลต และรงสเอกซ

ยำนอวกำศ คอ ยำนพำหนะทน ำมนษย หรออปกรณทำงดำรำศำสตรขนไปสอวกำศ เพอส ำรวจหรอเดนทำงไปยงดำวดวงอน สวนสถำนอวกำศ คอ หองปฏบตกำรลอยฟำ ทโคจรรอบโลก ใชในกำรศกษำวจยทำงวทยำศำสตรในสำขำตำง ๆ ในสภำพไรน ำหนก

ดำวเทยม คออปกรณทใชในกำรส ำรวจวตถทองฟำและน ำมำประยกตใชในดำนตำง ๆ เชน กำรสอสำรโทรคมนำคม กำรระบต ำแหนงบนโลก กำรส ำรวจทรพยำกรธรรมชำต อตนยมวทยำ โดยดำวเทยม มหลำยประเภทสำมำรถแบงไดตำมเกณฑวงโคจร และกำรใชงำน

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๗.๑ – ว ๗.๓ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๔ – ๖ ทเนนวทยำศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 210: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๘

สาระท ๘ เทคโนโลย มาตรฐาน ว ๘.๑ เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการด ารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

ใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตรอน ๆ เพอแกปญหา หรอ พฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใช เทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยค านงถงผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๑ ๑. อธบำยแนวคดหลกของเทคโนโลย

ในชวตประจ ำวนและวเครำะหสำเหต หรอปจจยทสงผลตอกำรเปลยนแปลงของเทคโนโลย

เทคโนโลย เปนสงทมนษยสรำง หรอพฒนำขน ซงอำจเปนไดทงชนงำน หรอวธกำร เพอใชแกปญหำ สนองควำมตองกำร หรอเพมควำมสำมำรถ ในกำรท ำงำนของมนษย

ระบบทำงเทคโนโลย เปนกลมของสวนตำง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขำดวยกนและท ำงำนรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในกำรท ำงำนของระบบทำงเทคโนโลยจะประกอบไปดวยตวปอน (input) กระบวนกำร (process) และผลผลต (output) ทสมพนธกน นอกจำกนระบบทำงเทคโนโลยอำจมขอมลยอนกลบ (feedback) เพอใชปรบปรงกำรท ำงำนไดตำมวตถประสงค ซงกำรวเครำะหระบบทำงเทคโนโลยชวยใหเขำใจองคประกอบและกำรท ำงำนของเทคโนโลย รวมถงสำมำรถปรบปรงใหเทคโนโลยท ำงำนไดตำมตองกำร

เทคโนโลยมกำรเปลยนแปลงตลอดเวลำตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมสำเหตหรอปจจยมำจำกหลำยดำน เชน ปญหำ ควำมตองกำร ควำมกำวหนำของศำสตรตำง ๆ เศรษฐกจ สงคม

๒. ระบปญหำหรอควำมตองกำรในชวตประจ ำวน รวบรวม วเครำะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหำ

ปญหำหรอควำมตองกำรในชวตประจ ำวนพบไดจำกหลำยบรบทขนกบสถำนกำรณทประสบ เชน กำรเกษตร อำหำร

กำรแกปญหำจ ำเปนตองสบคน รวบรวมขอมล ควำมรจำกศำสตรตำง ๆ ทเกยวของ เพอน ำไปส กำรออกแบบแนวทำงกำรแกปญหำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 211: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๐๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๓. ออกแบบวธกำรแกปญหำ โดยวเครำะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปน น ำเสนอแนวทำงกำรแกปญหำใหผอนเขำใจ วำงแผนและด ำเนนกำรแกปญหำ

กำรวเครำะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปน โดยค ำนงถงเงอนไขและทรพยำกร ทมอย ชวยใหไดแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสม

กำรออกแบบแนวทำงกำรแกปญหำท ำไดหลำกหลำยวธ เชน กำรรำงภำพ กำรเขยนแผนภำพ กำรเขยนผงงำน

กำรก ำหนดขนตอนและระยะเวลำในกำรท ำงำนกอนด ำเนนกำรแกปญหำจะชวยใหท ำงำนส ำเรจไดตำมเปำหมำย

๔. ทดสอบ ประเมนผล และระบขอบกพรอง ทเกดขน พรอมทงหำแนวทำงกำรปรบปรงแกไข และน ำเสนอผลกำรแกปญหำ

กำรทดสอบและประเมนผลเปนกำรตรวจสอบชนงำนหรอวธกำรวำสำมำรถแกปญหำไดตำมวตถประสงคเพอหำขอบกพรอง และด ำเนนกำรปรบปรงใหสำมำรถแกไขปญหำได

กำรน ำเสนอผลงำนเปนกำรถำยทอดแนวคดเพอใหผอนเขำใจเกยวกบกระบวนกำรท ำงำนและชนงำนหรอวธกำรทได ซงสำมำรถท ำไดหลำยวธ เชน กำรเขยนรำยงำน กำรท ำแผนน ำเสนอผลงำน

๕. ใชควำมรและทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟำ หรออเลกทรอนกส เพอแกปญหำไดอยำงถกตอง เหมำะสมและปลอดภย

วสดแตละประเภทมสมบตแตกตำงกน เชน ไม โลหะ พลำสตก จงตองมกำรวเครำะหสมบต เพอเลอกใชใหเหมำะสมกบลกษณะของงำน

กำรสรำงชนงำนอำจใชควำมร เรองกลไก ไฟฟำ อเลกทรอนกส เชน LED บซเซอร มอเตอร วงจรไฟฟำ

อปกรณและเครองมอในกำรสรำงชนงำน หรอพฒนำวธกำรมหลำยประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมำะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษำ

ม.๒ ๑. คำดกำรณแนวโนมเทคโนโลยทจะเกดขนโดยพจำรณำจำกสำเหตหรอปจจยทสงผลตอกำรเปลยนแปลงของเทคโนโลย และวเครำะห เปรยบเทยบ ตดสนใจเลอกใชเทคโนโลย โดยค ำนงถงผลกระทบทเกดขนตอชวต สงคม และสงแวดลอม

สำเหตหรอปจจยตำง ๆ เชน ควำมกำวหนำของศำสตรตำง ๆ กำรเปลยนแปลงทำงดำนเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ท ำใหเทคโนโลยมกำรเปลยนแปลงตลอดเวลำ

เทคโนโลยแตละประเภทมผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอมทแตกตำงกน จงตองวเครำะห

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 212: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง เปรยบเทยบขอด ขอเสย และตดสนใจเลอกใชใหเหมำะสม

๒. ระบปญหำหรอควำมตองกำรในชมชน หรอทองถน สรปกรอบของปญหำ รวบรวม วเครำะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหำ

ปญหำหรอควำมตองกำรในชมชนหรอทองถน มหลำยอยำง ขนกบบรบทหรอสถำนกำรณทประสบ เชน ดำนพลงงำน สงแวดลอม กำรเกษตร กำรอำหำร

กำรระบปญหำจ ำเปนตองมกำรวเครำะหสถำนกำรณของปญหำเพอสรปกรอบของปญหำ แลวด ำเนนกำรสบคน รวบรวมขอมล ควำมรจำกศำสตรตำง ๆ ทเกยวของ เพอน ำไปสกำรออกแบบ แนวทำงกำรแกปญหำ

๓. ออกแบบวธกำรแกปญหำ โดยวเครำะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปนภำยใตเงอนไขและทรพยำกรทมอย น ำเสนอแนวทำงกำรแกปญหำใหผอนเขำใจ วำงแผนขนตอนกำรท ำงำนและด ำเนนกำรแกปญหำอยำงเปนขนตอน

กำรวเครำะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปน โดยค ำนงถงเงอนไขและทรพยำกร เชน งบประมำณ เวลำ ขอมลและสำรสนเทศ วสด เครองมอและอปกรณ ชวยใหไดแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสม

กำรออกแบบแนวทำงกำรแกปญหำท ำไดหลำกหลำยวธ เชน กำรรำงภำพ กำรเขยนแผนภำพ กำรเขยนผงงำน

กำรก ำหนดขนตอนระยะเวลำในกำรท ำงำนกอนด ำเนนกำรแกปญหำจะชวยใหกำรท ำงำนส ำเรจไดตำมเปำหมำย และลดขอผดพลำดของกำรท ำงำน ทอำจเกดขน

๔. ทดสอบ ประเมนผล และอธบำยปญหำ หรอขอบกพรองทเกดขน ภำยใตกรอบเงอนไข พรอมทงหำแนวทำงกำรปรบปรงแกไข และน ำเสนอผลกำรแกปญหำ

กำรทดสอบและประเมนผลเปนกำรตรวจสอบชนงำนหรอวธกำรวำสำมำรถแกปญหำไดตำมวตถประสงคภำยใตกรอบของปญหำ เพอหำขอบกพรอง และด ำเนนกำรปรบปรงใหสำมำรถแกไขปญหำได

กำรน ำเสนอผลงำนเปนกำรถำยทอดแนวคดเพอใหผอนเขำใจเกยวกบกระบวนกำรท ำงำนและชนงำนหรอวธกำรทได ซงสำมำรถท ำไดหลำยวธ เชน กำรเขยนรำยงำน กำรท ำแผนน ำเสนอผลงำน กำรจดนทรรศกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 213: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. ใชควำมรและทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟำ และอเลกทรอนกส เพอแกปญหำหรอพฒนำงำนไดอยำงถกตอง เหมำะสม และปลอดภย

วสดแตละประเภทมสมบตแตกตำงกน เชน ไม โลหะ พลำสตก จงตองมกำรวเครำะหสมบต เพอเลอกใชใหเหมำะสมกบลกษณะของงำน

กำรสรำงชนงำนอำจใชควำมร เรองกลไก ไฟฟำ อเลกทรอนกส เชน LED มอเตอร บซเซอร เฟอง รอก ลอ เพลำ

อปกรณและเครองมอในกำรสรำงชนงำน หรอพฒนำวธกำรมหลำยประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมำะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษำ

ม.๓ ๑. วเครำะหสำเหตหรอปจจยทสงผลตอ กำรเปลยนแปลงของเทคโนโลย และควำมสมพนธของเทคโนโลยกบศำสตรอน โดยเฉพำะวทยำศำสตร หรอคณตศำสตร เพอเปนแนวทำงกำรแกปญหำหรอพฒนำงำน

เทคโนโลยมกำรเปลยนแปลงตลอดเวลำตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมสำเหตหรอปจจยมำจำกหลำยดำน เชน ปญหำหรอควำมตองกำรของมนษย ควำมกำวหนำของศำสตรตำง ๆ กำรเปลยนแปลงทำงดำนเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม

เทคโนโลยมควำมสมพนธกบศำสตรอน โดยเฉพำะวทยำศำสตร โดยวทยำศำสตรเปนพนฐำนควำมร ทน ำไปสกำรพฒนำเทคโนโลย และเทคโนโลยทไดสำมำรถเปนเครองมอทใชในกำรศกษำ คนควำ เพอใหไดมำซงองคควำมรใหม

๒. ระบปญหำหรอควำมตองกำรของชมชนหรอทองถน เพอพฒนำงำนอำชพ สรปกรอบของปญหำ รวบรวม วเครำะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหำ โดยค ำนงถง ควำมถกตองดำนทรพยสนทำงปญญำ

ปญหำหรอควำมตองกำรอำจพบไดในงำนอำชพของชมชนหรอทองถน ซงอำจมหลำยดำน เชน ดำนกำรเกษตร อำหำร พลงงำน กำรขนสง

กำรวเครำะหสถำนกำรณปญหำชวยใหเขำใจเงอนไขและกรอบของปญหำไดชดเจน จำกนนด ำเนนกำรสบคน รวบรวมขอมล ควำมรจำกศำสตรตำง ๆ ทเกยวของ เพอน ำไปสกำรออกแบบแนวทำง กำรแกปญหำ

๓. ออกแบบวธกำรแกปญหำ โดยวเครำะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปนภำยใตเงอนไขและทรพยำกรทมอย น ำเสนอแนวทำงกำรแกปญหำใหผอนเขำใจดวยเทคนคหรอวธกำรทหลำกหลำย วำงแผนขนตอน

กำรวเครำะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปน โดยค ำนงถงทรพยสนทำงปญญำ เงอนไขและทรพยำกร เชน งบประมำณ เวลำ ขอมลและสำรสนเทศ วสด เครองมอและอปกรณ ชวยใหไดแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 214: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กำรท ำงำนและด ำเนนกำรแกปญหำอยำงเปนขนตอน

กำรออกแบบแนวทำงกำรแกปญหำท ำไดหลำกหลำยวธ เชน กำรรำงภำพ กำรเขยนแผนภำพ กำรเขยนผงงำน

เทคนคหรอวธกำรในกำรน ำเสนอแนวทำง กำรแกปญหำมหลำกหลำย เชน กำรใชแผนภม ตำรำง ภำพเคลอนไหว

กำรก ำหนดขนตอนและระยะเวลำในกำรท ำงำนกอนด ำเนนกำรแกปญหำจะชวยใหกำรท ำงำนส ำเรจไดตำมเปำหมำย และลดขอผดพลำดของกำรท ำงำน ทอำจเกดขน

๔. ทดสอบ ประเมนผล วเครำะหและใหเหตผลของปญหำหรอขอบกพรองทเกดขนภำยใต กรอบเงอนไข พรอมทงหำแนวทำงกำรปรบปรงแกไข และน ำเสนอผลกำรแกปญหำ

กำรทดสอบและประเมนผลเปนกำรตรวจสอบชนงำนหรอวธกำรวำสำมำรถแกปญหำไดตำมวตถประสงคภำยใตกรอบของปญหำ เพอหำขอบกพรอง และด ำเนนกำรปรบปรง โดยอำจทดสอบซ ำเพอใหสำมำรถแกไขปญหำได

กำรน ำเสนอผลงำนเปนกำรถำยทอดแนวคดเพอใหผอนเขำใจเกยวกบกระบวนกำรท ำงำนและชนงำนหรอวธกำรทได ซงสำมำรถท ำไดหลำยวธ เชน กำรเขยนรำยงำน กำรท ำแผนน ำเสนอผลงำน กำรจดนทรรศกำร กำรน ำเสนอผำนสอออนไลน

๕. ใชควำมรและทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟำและอเลกทรอนกสใหถกตองกบลกษณะของงำน และปลอดภย เพอแกปญหำหรอพฒนำงำน

วสดแตละประเภทมสมบตแตกตำงกน เชน ไม โลหะ พลำสตก เซรำมก จงตองมกำรวเครำะหสมบตเพอเลอกใชใหเหมำะสมกบลกษณะของงำน

กำรสรำงชนงำนอำจใชควำมร เรองกลไก ไฟฟำ อเลกทรอนกส เชน LED LDR มอเตอร เฟอง คำน รอก ลอ เพลำ

อปกรณและเครองมอในกำรสรำงชนงำน หรอพฒนำวธกำรมหลำยประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมำะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษำ

ม.๔ ๑. วเครำะหแนวคดหลกของเทคโนโลย ควำมสมพนธกบศำสตรอนโดยเฉพำะวทยำศำสตร หรอคณตศำสตร รวมทง

ระบบทำงเทคโนโลย เปนกลมของสวนตำง ๆ

ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขำดวยกนและท ำงำน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 215: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ประเมนผลกระทบทจะเกดขนตอมนษย สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม เพอเปนแนวทำง ในกำรพฒนำเทคโนโลย

รวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในกำรท ำงำน

ของระบบทำงเทคโนโลยจะประกอบไปดวย ตวปอน

(input) กระบวนกำร (process) และผลผลต

(output) ทสมพนธกน นอกจำกนระบบทำง

เทคโนโลยอำจมขอมลยอนกลบ (feedback) เพอใช

ปรบปรงกำรท ำงำนไดตำมวตถประสงค โดยระบบ

ทำงเทคโนโลยอำจมระบบยอยหลำยระบบ

(sub-systems) ทท ำงำนสมพนธกนอย และหำก

ระบบยอยใดท ำงำนผดพลำดจะสงผลตอกำรท ำงำน

ของระบบอนดวย

เทคโนโลยมกำรเปลยนแปลงตลอดเวลำตงแตอดต

จนถงปจจบน ซงมสำเหตหรอปจจยมำจำกหลำยดำน

เชน ปญหำ ควำมตองกำร ควำมกำวหนำของศำสตร

ตำง ๆ เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม

๒. ระบปญหำหรอควำมตองกำรทมผลกระทบตอสงคม รวบรวม วเครำะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหำทมควำมซบซอนเพอสงเครำะหวธกำร เทคนคในกำรแกปญหำ โดยค ำนงถงควำมถกตองดำนทรพยสนทำงปญญำ

ปญหำหรอควำมตองกำรทมผลกระทบตอสงคม เชน ปญหำดำนกำรเกษตร อำหำร พลงงำน กำรขนสง สขภำพและกำรแพทย กำรบรกำร ซงแตละดำนอำจมไดหลำกหลำยปญหำ

กำรวเครำะหสถำนกำรณปญหำโดยอำจใชเทคนคหรอวธกำรวเครำะหทหลำกหลำย ชวยใหเขำใจเงอนไขและกรอบของปญหำไดชดเจน จำกนนด ำเนนกำรสบคน รวบรวมขอมล ควำมรจำกศำสตรตำง ๆ ทเกยวของ เพอน ำไปสกำรออกแบบแนวทำง กำรแกปญหำ

๓. ออกแบบวธกำรแกปญหำ โดยวเครำะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปนภำยใตเงอนไขและทรพยำกรทมอย น ำเสนอแนวทำงกำรแกปญหำใหผอนเขำใจดวยเทคนคหรอวธกำรทหลำกหลำย โดยใชซอฟตแวร

กำรวเครำะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจ ำเปน โดยค ำนงถงทรพยสนทำงปญญำ เงอนไขและทรพยำกร เชน งบประมำณ เวลำ ขอมลและสำรสนเทศ วสด เครองมอและอปกรณ ชวยใหไดแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 216: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ชวยในกำรออกแบบ วำงแผนขนตอน กำรท ำงำนและด ำเนนกำรแกปญหำ

กำรออกแบบแนวทำงกำรแกปญหำท ำไดหลำกหลำยวธ เชน กำรรำงภำพ กำรเขยนแผนภำพ กำรเขยนผงงำน

ซอฟตแวรชวยในกำรออกแบบและน ำเสนอ มหลำกหลำยชนดจงตองเลอกใชใหเหมำะกบงำน

กำรก ำหนดขนตอนและระยะเวลำในกำรท ำงำนกอนด ำเนนกำรแกปญหำจะชวยใหกำรท ำงำนส ำเรจไดตำมเปำหมำย และลดขอผดพลำดของกำรท ำงำน ทอำจเกดขน

๔. ทดสอบ ประเมนผล วเครำะหและใหเหตผลของปญหำหรอขอบกพรองทเกดขนภำยใตกรอบเงอนไข หำแนวทำงกำรปรบปรงแกไข และน ำเสนอผลกำรแกปญหำ พรอมทงเสนอแนวทำงกำรพฒนำตอยอด

กำรทดสอบและประเมนผลเปนกำรตรวจสอบชนงำนหรอวธกำรวำสำมำรถแกปญหำไดตำมวตถประสงคภำยใตกรอบของปญหำ เพอหำขอบกพรอง และด ำเนนกำรปรบปรง โดยอำจทดสอบซ ำเพอใหสำมำรถแกไขปญหำไดอยำงมประสทธภำพ

กำรน ำเสนอผลงำนเปนกำรถำยทอดแนวคดเพอให

ผอนเขำใจเกยวกบกระบวนกำรท ำงำนและชนงำน

หรอวธกำรทได ซงสำมำรถท ำไดหลำยวธ เชน

กำรท ำแผนน ำเสนอผลงำน กำรจดนทรรศกำร

กำรน ำเสนอผำนสอออนไลน หรอกำรน ำเสนอตอ

ภำคธรกจเพอกำรพฒนำตอยอดสงำนอำชพ

๕. ใชควำมรและทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟำและอเลกทรอนกส และเทคโนโลยทซบซอนในกำรแกปญหำหรอพฒนำงำน ไดอยำงถกตอง เหมำะสม และปลอดภย

วสดแตละประเภทมสมบตแตกตำงกน เชน ไมสงเครำะห โลหะ จงตองมกำรวเครำะหสมบต เพอเลอกใชใหเหมำะสมกบลกษณะของงำน

กำรสรำงชนงำนอำจใชควำมร เรองกลไก ไฟฟำ อเลกทรอนกส เชน LDR sensor เฟอง รอก คำน วงจรส ำเรจรป

อปกรณและเครองมอในกำรสรำงชนงำน หรอพฒนำวธกำรมหลำยประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมำะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษำ

ม.๕ ๑. ประยกตใชควำมรและทกษะจำกศำสตร กำรท ำโครงงำน เปนกำรประยกตใชควำมรและทกษะจำกศำสตรตำง ๆ รวมทงทรพยำกร ในกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 217: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตำง ๆ รวมทงทรพยำกร ในกำรท ำโครงงำน

เพอแกปญหำ หรอพฒนำงำน

สรำงหรอพฒนำชนงำนหรอวธกำรเพอแกปญหำ หรออ ำนวยควำมสะดวกในกำรท ำงำน

กำรท ำโครงงำนกำรออกแบบและเทคโนโลยสำมำรถด ำเนนกำรได โดยเรมจำก กำรส ำรวจสถำนกำรณปญหำทสนใจ เพอก ำหนดหวขอโครงงำน แลวรวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหำ ออกแบบแนวทำงกำรแกปญหำ วำงแผนและด ำเนนกำรแกปญหำ ทดสอบ ประเมนผล ปรบปรงแกไขวธกำรแกปญหำ หรอชนงำน และน ำเสนอวธกำรแกปญหำ

หมายเหต: มำตรฐำน ว ๘.๑ ส ำหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษำปท ๑ – ๕

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 218: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๖

สาระท ๘ เทคโนโลย มาตรฐาน ว ๘.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงค านวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การท างาน และการแกปญหาไดอยางม ประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๑ ๑. แกปญหำอยำงงำยโดยใชกำรลองผดลองถก

กำรเปรยบเทยบ กำรแกปญหำใหประสบควำมส ำเรจท ำไดโดยใชขนตอนกำรแกปญหำ

● ปญหำอยำงงำย เชน เกมเขำวงกต เกมหำจดแตกตำงของภำพ กำรจดหนงสอใสกระเปำ

๒. แสดงล ำดบขนตอนกำรท ำงำน หรอ กำรแกปญหำอยำงงำยโดยใชภำพ สญลกษณ หรอขอควำม

กำรแสดงขนตอนกำรแกปญหำท ำไดโดยกำรเขยน บอกเลำ วำดภำพ หรอใชสญลกษณ

● ปญหำอยำงงำย เชน เกมเขำวงกต เกมหำจดแตกตำงของภำพ กำรจดหนงสอใสกระเปำ

๓. เขยนโปรแกรมอยำงงำย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ

กำรเขยนโปรแกรมเปนกำรสรำงล ำดบของค ำสง ใหคอมพวเตอรท ำงำน

ตวอยำงโปรแกรม เชน เขยนโปรแกรมสงให ตวละครยำยต ำแหนง ยอขยำยขนำด เปลยนรปรำง

ซอฟตแวร หรอสอทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน ใชบตรค ำสงแสดงกำรเขยนโปรแกรม, Code.org

๔. ใชเทคโนโลยในกำรสรำง จดเกบ เรยกใชขอมลตำมวตถประสงค

กำรใชงำนอปกรณเทคโนโลยเบองตน เชน กำรใชเมำส คยบอรด จอสมผส กำรเปด-ปด อปกรณเทคโนโลย

● กำรใชงำนซอฟตแวรเบองตน เชน กำรเขำและออกจำกโปรแกรม กำรสรำงไฟล กำรจดเกบ กำรเรยกใชไฟล ท ำไดในโปรแกรม เชน โปรแกรมประมวลค ำ โปรแกรมกรำฟก โปรแกรมน ำเสนอ

● กำรสรำงและจดเกบไฟลอยำงเปนระบบจะท ำใหเรยกใช คนหำขอมลไดงำยและรวดเรว

๕. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย ปฏบตตำมขอตกลงในกำรใชคอมพวเตอรรวมกน ดแลรกษำอปกรณเบองตน ใชงำนอยำงเหมำะสม

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เชน รจกขอมลสวนตว อนตรำยจำกกำรเผยแพรขอมลสวนตว และไมบอกขอมลสวนตวกบบคคลอนยกเวน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 219: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ผปกครอง หรอคร แจงผเกยวของเมอตองกำร ควำมชวยเหลอเกยวกบกำรใชงำน

ขอปฏบตในกำรใชงำนและกำรดแลรกษำอปกรณ เชน ไมขดเขยนบนอปกรณ ท ำควำมสะอำด ใชอปกรณอยำงถกวธ

● กำรใชงำนอยำงเหมำะสม เชน จดทำนงใหถกตอง กำรพกสำยตำเมอใชอปกรณเปนเวลำนำน ระมดระวงอบตเหตจำกกำรใชงำน

ป.๒ ๑. แสดงล ำดบขนตอนกำรท ำงำน หรอ กำรแกปญหำอยำงงำยโดยใชภำพ สญลกษณ หรอขอควำม

กำรแสดงขนตอนกำรแกปญหำท ำไดโดยกำรเขยน บอกเลำ วำดภำพ หรอใชสญลกษณ

● ปญหำอยำงงำย เชน เกมตวตอ 6-12 ชน กำรแตงตวมำโรงเรยน

๒. เขยนโปรแกรมอยำงงำย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหำขอผดพลำดของโปรแกรม

ตวอยำงโปรแกรม เชน เขยนโปรแกรมสงให ตวละครท ำงำนตำมทตองกำร และตรวจสอบขอผดพลำด ปรบแกไขใหไดผลลพธตำมทก ำหนด

กำรตรวจหำขอผดพลำดท ำไดโดยตรวจสอบค ำสงทแจงขอผดพลำด หรอหำกผลลพธไมเปนไปตำมทตองกำรใหตรวจสอบกำรท ำงำนทละค ำสง

● ซอฟตแวร หรอสอทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน ใชบตรค ำสงแสดงกำรเขยนโปรแกรม, Code.org

๓. ใชเทคโนโลยในกำรสรำง จดหมวดหม คนหำ จดเกบ เรยกใชขอมลตำมวตถประสงค

กำรใชงำนซอฟตแวรเบองตน เชน กำรเขำและออกจำกโปรแกรม กำรสรำงไฟล กำรจดเกบ กำรเรยกใชไฟล กำรแกไขตกแตงเอกสำร ท ำได ในโปรแกรม เชน โปรแกรมประมวลค ำ โปรแกรมกรำฟก โปรแกรมน ำเสนอ

● กำรสรำง คดลอก ยำย ลบ เปลยนชอ จดหมวดหมไฟลและโฟลเดอรอยำงเปนระบบจะท ำใหเรยกใช คนหำขอมลไดงำยและรวดเรว

ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย ปฏบตตำมขอตกลงในกำรใชคอมพวเตอรรวมกน ดแลรกษำอปกรณเบองตน ใชงำนอยำงเหมำะสม

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เชน รจกขอมลสวนตว อนตรำยจำกกำรเผยแพรขอมลสวนตว และไมบอกขอมลสวนตวกบบคคลอนยกเวน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 220: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ผปกครอง หรอคร แจงผเกยวของเมอตองกำร ควำมชวยเหลอเกยวกบกำรใชงำน

ขอปฏบตในกำรใชงำนและกำรดแลรกษำอปกรณ เชน ไมขดเขยนบนอปกรณ ท ำควำมสะอำด ใชอปกรณอยำงถกวธ

● กำรใชงำนอยำงเหมำะสม เชน จดทำนงใหถกตอง กำรพกสำยตำเมอใชอปกรณเปนเวลำนำน ระมดระวงอบตเหตจำกกำรใชงำน

ป.๓ ๑. แสดงอลกอรทมในกำรท ำงำน หรอ กำรแกปญหำอยำงงำยโดยใชภำพ สญลกษณ หรอขอควำม

อลกอรทมเปนขนตอนทใชในกำรแกปญหำ

กำรแสดงอลกอรทมท ำไดโดยกำรเขยน บอกเลำ วำดภำพ หรอใชสญลกษณ

● ตวอยำงปญหำ เชน เกมเศรษฐ เกมบนไดง เกม Tetris เกม OX กำรเดนไปโรงอำหำร กำรท ำควำมสะอำดหองเรยน

๒. เขยนโปรแกรมอยำงงำย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหำขอผดพลำดของโปรแกรม

กำรเขยนโปรแกรมเปนกำรสรำงล ำดบของค ำสง ใหคอมพวเตอรท ำงำน

ตวอยำงโปรแกรม เชน เขยนโปรแกรมทสงให ตวละครท ำงำนซ ำไมสนสด

กำรตรวจหำขอผดพลำดท ำไดโดยตรวจสอบค ำสงทแจงขอผดพลำด หรอหำกผลลพธไมเปนไปตำมทตองกำรใหตรวจสอบกำรท ำงำนทละค ำสง

● ซอฟตแวรหรอสอทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน ใชบตรค ำสงแสดงกำรเขยนโปรแกรม, Code.org

๓. ใชอนเทอรเนตคนหำควำมร อนเทอรเนตเปนเครอขำยขนำดใหญชวยให กำรตดตอสอสำรท ำไดสะดวกและรวดเรว และ เปนแหลงขอมลควำมรทชวยในกำรเรยน และกำรด ำเนนชวต

เวบเบรำวเซอรเปนโปรแกรมส ำหรบอำนเอกสำรบนเวบเพจ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 221: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๑๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

กำรสบคนขอมลบนอนเทอรเนตท ำไดโดยใชเวบไซตส ำหรบสบคน และตองก ำหนดค ำคนทเหมำะสมจงจะไดขอมลตำมตองกำร

ขอมลควำมร เชน วธท ำอำหำร วธพบกระดำษ เปนรปตำง ๆ ขอมลประวตศำสตรชำตไทย (อำจเปนควำมรในวชำอน ๆ หรอเรองทเปนประเดนทสนใจ ในชวงเวลำนน)

● กำรใชอนเทอรเนตอยำงปลอดภยควรอยในกำรดแลของคร หรอผปกครอง

๔. รวบรวม ประมวลผล และน ำเสนอขอมล โดยใชซอฟตแวรตำมวตถประสงค

กำรรวบรวมขอมล ท ำไดโดยก ำหนดหวขอทตองกำร เตรยมอปกรณในกำรจดบนทก

กำรประมวลผลอยำงงำย เชน เปรยบเทยบ จดกลม เรยงล ำดบ

กำรน ำเสนอขอมลท ำไดหลำยลกษณะตำม ควำมเหมำะสม เชน กำรบอกเลำ กำรท ำเอกสำรรำยงำน กำรจดท ำปำยประกำศ

● กำรใชซอฟตแวรท ำงำนตำมวตถประสงค เชน ใชซอฟตแวรน ำเสนอหรอซอฟตแวรกรำฟก สรำงแผนภมรปภำพ ใชซอฟตแวรประมวลค ำ ท ำปำยประกำศ หรอเอกสำรรำยงำน ใชซอฟตแวรตำรำงท ำงำนในกำรประมวลผลขอมล

๕. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย ปฏบตตำมขอตกลงในกำรใชอนเทอรเนต

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เชน ปกปองขอมลสวนตว

ขอควำมชวยเหลอจำกคร หรอผปกครองเมอเกดปญหำจำกกำรใชงำน เมอพบขอมลหรอบคคลทท ำใหไมสบำยใจ

กำรปฏบตตำมขอตกลงในกำรใชอนเทอรเนต จะท ำใหไมเกดควำมเสยหำยตอตนเองและผอน เชน ไมใชค ำหยำบ ลอเลยน ดำทอ ท ำใหผอนเสยหำย หรอเสยใจ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 222: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ขอดและขอเสยในกำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศ และกำรสอสำร

ป.๔ ๑. ใชเหตผลเชงตรรกะในกำรแกปญหำ กำรอธบำยกำรท ำงำน กำรคำดกำรณผลลพธ จำกปญหำอยำงงำย

กำรใชเหตผลเชงตรรกะเปนกำรน ำกฎเกณฑ หรอเงอนไขทครอบคลมทกกรณมำใชพจำรณำในกำรแกปญหำ กำรอธบำยกำรท ำงำน หรอกำรคำดกำรณผลลพธ

สถำนะเรมตนของกำรท ำงำนทแตกตำงกนจะใหผลลพธทแตกตำงกน

ตวอยำงปญหำ เชน เกม OX, โปรแกรมทม กำรค ำนวณ, โปรแกรมทมตวละครหลำยตวและ มกำรสงงำนทแตกตำง หรอมกำรสอสำรระหวำงกน, กำรเดนทำงไปโรงเรยนโดยวธกำรตำง ๆ

๒. ออกแบบ และเขยนโปรแกรมอยำงงำย โดยใชซอฟตแวร หรอสอ และตรวจหำขอผดพลำดและแกไข

กำรออกแบบโปรแกรมอยำงงำย เชน กำรออกแบบโดยใช storyboard หรอกำรออกแบบอลกอรทม

กำรเขยนโปรแกรมเปนกำรสรำงล ำดบของค ำสง ใหคอมพวเตอรท ำงำน เพอใหไดผลลพธตำม ควำมตองกำร หำกมขอผดพลำดใหตรวจสอบ กำรท ำงำนทละค ำสง เมอพบจดทท ำใหผลลพธ ไมถกตอง ใหท ำกำรแกไขจนกวำจะไดผลลพธทถกตอง

ตวอยำงโปรแกรมทมเรองรำว เชน นทำนทม กำรตอบโตกบผใช กำรตนสน เลำกจวตรประจ ำวน ภำพเคลอนไหว

กำรฝกตรวจหำขอผดพลำดจำกโปรแกรมของผอนจะชวยพฒนำทกษะกำรหำสำเหตของปญหำไดดยงขน

● ซอฟตแวรทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน Scratch, logo

๓. ใชอนเทอรเนตคนหำควำมร และประเมนควำมนำเชอถอของขอมล

กำรใชค ำคนทตรงประเดน กระชบ จะท ำใหได ผลลพธทรวดเรวและตรงตำมควำมตองกำร

กำรประเมนควำมนำเชอถอของขอมล เชน พจำรณำประเภทของเวบไซต (หนวยงำนรำชกำร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 223: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๑

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ส ำนกขำว องคกร) ผเขยน วนทเผยแพรขอมล กำรอำงอง

เมอไดขอมลทตองกำรจำกเวบไซตตำง ๆ จะตองน ำเนอหำมำพจำรณำ เปรยบเทยบ แลวเลอกขอมล ทมควำมสอดคลองและสมพนธกน

● กำรท ำรำยงำนหรอกำรน ำเสนอขอมลจะตอง น ำขอมลมำเรยบเรยง สรป เปนภำษำของตนเอง ทเหมำะสมกบกลมเปำหมำยและวธกำรน ำเสนอ (บรณำกำรกบวชำภำษำไทย)

๔. รวบรวม ประเมน น ำเสนอขอมลและสำรสนเทศ โดยใชซอฟตแวรทหลำกหลำย เพอแกปญหำในชวตประจ ำวน

กำรรวบรวมขอมล ท ำไดโดยก ำหนดหวขอ ทตองกำร เตรยมอปกรณในกำรจดบนทก

กำรประมวลผลอยำงงำย เชน เปรยบเทยบ จดกลม เรยงล ำดบ กำรหำผลรวม

วเครำะหผลและสรำงทำงเลอกทเปนไปได ประเมนทำงเลอก (เปรยบเทยบ ตดสน)

กำรน ำเสนอขอมลท ำไดหลำยลกษณะตำม ควำมเหมำะสม เชน กำรบอกเลำ เอกสำรรำยงำน โปสเตอร โปรแกรมน ำเสนอ

● กำรใชซอฟตแวรเพอแกปญหำในชวตประจ ำวน เชน กำรส ำรวจเมนอำหำรกลำงวนโดยใชซอฟตแวรสรำงแบบสอบถำมและเกบขอมล ใชซอฟตแวรตำรำงท ำงำนเพอประมวลผลขอมล รวบรวมขอมลเกยวกบคณคำทำงโภชนำกำรและสรำงรำยกำรอำหำรส ำหรบ ๕ วน ใชซอฟตแวรน ำเสนอผลกำรส ำรวจ รำยกำรอำหำรทเปนทำงเลอก และขอมลดำนโภชนำกำร

๕. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เขำใจสทธและหนำทของตน เคำรพในสทธของผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมล หรอบคคลทไมเหมำะสม

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เขำใจสทธและหนำทของตน เคำรพในสทธของผอน เชน ไมสรำงขอควำมเทจและสงใหผอน ไมสรำง ควำมเดอดรอนตอผอนโดยกำรสงสแปม ขอควำมลกโซ สงตอโพสตทมขอมลสวนตวของผอน สงค ำเชญเลนเกม ไมเขำถงขอมลสวนตวหรอกำรบำนของบคคล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 224: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๒

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง อนโดยไมไดรบอนญำต ไมใชเครองคอมพวเตอร/ ชอบญชของผอน

กำรสอสำรอยำงมมำรยำทและรกำลเทศะ

● กำรปกปองขอมลสวนตว เชน กำรออกจำกระบบเมอเลกใชงำน ไมบอกรหสผำน ไมบอกเลขประจ ำตวประชำชน

ป.๕ ๑. ใชเหตผลเชงตรรกะในกำรแกปญหำ กำรอธบำยกำรท ำงำน กำรคำดกำรณผลลพธ จำกปญหำอยำงงำย

กำรใชเหตผลเชงตรรกะเปนกำรน ำกฎเกณฑ หรอเงอนไขทครอบคลมทกกรณมำใชพจำรณำ ในกำรแกปญหำ กำรอธบำยกำรท ำงำน หรอ กำรคำดกำรณผลลพธ

สถำนะเรมตนของกำรท ำงำนทแตกตำงกนจะใหผลลพธทแตกตำงกน

● ตวอยำงปญหำ เชน เกม Sudoku , โปรแกรมท ำนำยตวเลข, โปรแกรมสรำงรปเรขำคณตตำมคำขอมลเขำ, กำรจดล ำดบกำรท ำงำนบำนในชวงวนหยด, จดวำงของในครว

๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมทมกำรใชเหตผลเชงตรรกะอยำงงำย ตรวจหำขอผดพลำดและแกไข

กำรออกแบบโปรแกรมสำมำรถท ำไดโดยเขยน เปนขอควำม หรอผงงำน

กำรออกแบบและเขยนโปรแกรมทมกำรตรวจสอบเงอนไขทครอบคลมทกกรณเพอใหไดผลลพธทถกตองตรงตำมควำมตองกำร

หำกมขอผดพลำดใหตรวจสอบกำรท ำงำน ทละค ำสง เมอพบจดทท ำใหผลลพธไมถกตอง ใหท ำกำรแกไขจนกวำจะไดผลลพธทถกตอง

กำรฝกตรวจหำขอผดพลำดจำกโปรแกรมของผอนจะชวยพฒนำทกษะกำรหำสำเหตของปญหำไดดยงขน

ตวอยำงโปรแกรม เชน โปรแกรมตรวจสอบเลขคเลขค โปรแกรมรบขอมลน ำหนกหรอสวนสงแลวแสดงผลควำมสมสวนของรำงกำย, โปรแกรมสงให ตวละครท ำตำมเงอนไขทก ำหนด

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 225: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๓

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

● ซอฟตแวรทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน Scratch, logo

๓. ใชอนเทอรเนตคนหำขอมล ตดตอสอสำรและท ำงำนรวมกน ประเมนควำมนำเชอถอของขอมล

กำรคนหำขอมลในอนเทอรเนต และกำรพจำรณำผลกำรคนหำ

กำรตดตอสอสำรผำนอนเทอรเนต เชน อเมล บลอก โปรแกรมสนทนำ

กำรเขยนจดหมำย (บรณำกำรกบวชำภำษำไทย)

กำรใชอนเทอรเนตในกำรตดตอสอสำรและท ำงำนรวมกน เชน ใชนดหมำยในกำรประชมกลม ประชำสมพนธกจกรรมในหองเรยน กำรแลกเปลยนควำมร ควำมคดเหนในกำรเรยน ภำยใตกำรดแลของคร

กำรประเมนควำมนำเชอถอของขอมล เชน เปรยบเทยบควำมสอดคลอง สมบรณของขอมลจำกหลำยแหลง แหลงตนตอของขอมล ผเขยน วนทเผยแพรขอมล

● ขอมลทดตองมรำยละเอยดครบทกดำน เชน ขอดและขอเสย ประโยชนและโทษ

๔. รวบรวม ประเมน น ำเสนอ ขอมลและสำรสนเทศ ตำมวตถประสงคโดยใชซอฟตแวรหรอบรกำรบนอนเทอรเนตทหลำกหลำย เพอแกปญหำในชวตประจ ำวน

กำรรวบรวมขอมล ประมวลผล สรำงทำงเลอก ประเมนผล จะท ำใหไดสำรสนเทศเพอใชในกำรแกปญหำหรอกำรตดสนใจไดอยำงมประสทธภำพ

กำรใชซอฟตแวรหรอบรกำรบนอนเทอรเนต ทหลำกหลำยในกำรรวบรวม ประมวลผล สรำงทำงเลอก ประเมนผล น ำเสนอ จะชวยใหกำรแกปญหำท ำไดอยำงรวดเรว ถกตอง และแมนย ำ

● ตวอยำงปญหำ เชน ถำยภำพและส ำรวจแผนท ในทองถนเพอน ำเสนอแนวทำงในกำรจดกำรพนทวำงใหเกดประโยชน ท ำแบบส ำรวจควำมคดเหนออนไลน และวเครำะหขอมล น ำเสนอขอมลโดยกำรใช Blog หรอ web page

๕. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย มมำรยำท เขำใจสทธและหนำทของตน เคำรพ

อนตรำยจำกกำรใชงำนและอำชญำกรรม ทำงอนเทอรเนต

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 226: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๔

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ในสทธของผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมำะสม

● มำรยำทในกำรตดตอสอสำรผำนอนเทอรเนต (บรณำกำรกบวชำทเกยวของ)

ป.๖ ๑. ใชเหตผลเชงตรรกะในกำรอธบำยและ

ออกแบบวธกำรแกปญหำทพบในชวตประจ ำวน

กำรแกปญหำอยำงเปนขนตอนจะชวยใหแกปญหำไดอยำงมประสทธภำพ

กำรใชเหตผลเชงตรรกะเปนกำรน ำกฎเกณฑ หรอเงอนไขทครอบคลมทกกรณมำใชพจำรณำ ในกำรแกปญหำ

แนวคดของกำรท ำงำนแบบวนซ ำ และเงอนไข

กำรพจำรณำกระบวนกำรท ำงำนทมกำรท ำงำนแบบวนซ ำ หรอเงอนไขเปนวธกำรทจะชวยใหกำรออกแบบวธกำรแกปญหำเปนไปอยำงมประสทธภำพ

● ตวอยำงปญหำ เชน กำรคนหำเลขหนำทตองกำรใหเรวทสด, กำรทำยเลข ๑ – ๑,๐๐๐,๐๐๐ โดยตอบใหถกภำยใน ๒๐ ค ำถำม, กำรค ำนวณเวลำในกำรเดนทำง โดยค ำนงถงระยะทำง เวลำ จดหยดพก

๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมอยำงงำย เพอแกปญหำในชวตประจ ำวน ตรวจหำขอผดพลำดของโปรแกรมและแกไข

กำรออกแบบโปรแกรมสำมำรถท ำไดโดยเขยน เปนขอควำม หรอผงงำน

กำรออกแบบและเขยนโปรแกรมทมกำรใชตวแปร กำรวนซ ำ กำรตรวจสอบเงอนไข

หำกมขอผดพลำดใหตรวจสอบกำรท ำงำน ทละค ำสง เมอพบจดทท ำใหผลลพธไมถกตอง ใหท ำกำรแกไขจนกวำจะไดผลลพธทถกตอง

กำรฝกตรวจหำขอผดพลำดจำกโปรแกรมของผอนจะชวยพฒนำทกษะกำรหำสำเหตของปญหำไดดยงขน

ตวอยำงปญหำ เชน โปรแกรมเกม โปรแกรมหำคำ ค.ร.น เกมฝกพมพ

ซอฟตแวรทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน Scratch, logo

๓. ใชอนเทอรเนตในกำรคนหำขอมลอยำงมประสทธภำพ

กำรคนหำอยำงมประสทธภำพ เปนกำรคนหำขอมลทไดตรงตำมควำมตองกำรในเวลำทรวดเรว

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 227: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๕

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง จำกแหลงขอมลทนำเชอถอหลำยแหลง และขอมล มควำมสอดคลองกน

กำรใชเทคนคกำรคนหำขนสง เชน กำรใช ตวด ำเนนกำร กำรระบรปแบบของขอมล หรอชนดของไฟล

กำรจดล ำดบผลลพธจำกกำรคนหำของโปรแกรมคนหำ

● กำรเรยบเรยง สรปสำระส ำคญ (บรณำกำรกบวชำภำษำไทย)

๔. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศท ำงำนรวมกนอยำงปลอดภย เขำใจสทธและหนำทของตน เคำรพในสทธของผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมำะสม

อนตรำยจำกกำรใชงำนและอำชญำกรรม ทำงอนเทอรเนต แนวทำงในกำรปองกน

วธก ำหนดรหสผำน

กำรก ำหนดสทธกำรใชงำน (สทธในกำรเขำถง)

แนวทำงกำรตรวจสอบและปองกนมลแวร

● อนตรำยจำกกำรตดตงซอฟตแวรทอยบนอนเทอรเนต

ม.๑ ๑. ออกแบบอลกอรทมทใชแนวคดเชงนำมธรรมเพอแกปญหำหรออธบำยกำรท ำงำนทพบ ในชวตจรง

แนวคดเชงนำมธรรม เปนกำรประเมนควำมส ำคญของรำยละเอยดของปญหำ แยกแยะสวนทเปนสำระส ำคญออกจำกสวนทไมใชสำระส ำคญ

● ตวอยำงปญหำ เชน ตองกำรปหญำในสนำม ตำมพนททก ำหนด โดยหญำหนงผนมควำมกวำง ๕๐ เซนตเมตร ยำว ๕๐ เซนตเมตร จะใชหญำทงหมดกผน

๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมอยำงงำย เพอแกปญหำทำงคณตศำสตร หรอวทยำศำสตร

กำรออกแบบและเขยนโปรแกรมทมกำรใชตวแปร เงอนไข วนซ ำ

กำรออกแบบอลกอรทม เพอแกปญหำ ทำงคณตศำสตร วทยำศำสตรอยำงงำย อำจใชแนวคดเชงนำมธรรมในกำรออกแบบเพอใหกำรแกปญหำ มประสทธภำพ

กำรแกปญหำอยำงเปนขนตอนจะชวยใหแกปญหำไดอยำงมประสทธภำพ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 228: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๖

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ซอฟตแวรทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน Scratch, python, java, c

● ตวอยำงโปรแกรม เชน โปรแกรมสมกำร กำรเคลอนท โปรแกรมค ำนวณหำพนท โปรแกรมค ำนวณดชนมวลกำย

๓. รวบรวมขอมลปฐมภม ประมวลผล

ประเมนผล น ำเสนอขอมลและสำรสนเทศ

ตำมวตถประสงคโดยใชซอฟตแวร หรอบรกำร

บนอนเทอรเนตทหลำกหลำย

กำรรวบรวมขอมลจำกแหลงขอมลปฐมภม ประมวลผล สรำงทำงเลอก ประเมนผล จะท ำใหไดสำรสนเทศเพอใชในกำรแกปญหำหรอกำรตดสนใจ ไดอยำงมประสทธภำพ

กำรประมวลผลเปนกำรกระท ำกบขอมลเพอใหไดผลลพธทมควำมหมำยและมประโยชนตอกำรน ำไป ใชงำน สำมำรถท ำไดหลำยวธ เชน ค ำนวณอตรำสวน ค ำนวณคำเฉลย

กำรใชซอฟตแวรหรอบรกำรบนอนเทอรเนต ทหลำกหลำยในกำรรวบรวม ประมวลผล สรำงทำงเลอก ประเมนผล น ำเสนอ จะชวยใหแกปญหำ ไดอยำงรวดเรว ถกตอง และแมนย ำ

● ตวอยำงปญหำ เนนกำรบรณำกำรกบวชำอน เชน ตมไขใหตรงกบพฤตกรรมกำรบรโภค คำดชนมวลกำยของคนในทองถน กำรสรำงกรำฟผลกำรทดลองและวเครำะหแนวโนม

๔. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย ใชสอและแหลงขอมลตำมขอก ำหนดและขอตกลง

ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เชน กำรปกปองควำมเปนสวนตวและอตลกษณ

กำรจดกำรอตลกษณ เชน กำรตงรหสผำน กำรปกปองขอมลสวนตว

กำรพจำรณำควำมเหมำะสมของเนอหำ เชน ละเมดควำมเปนสวนตวผอน อนำจำร วจำรณผอนอยำงหยำบคำย

● ขอตกลง ขอก ำหนดในกำรใชสอ หรอแหลงขอมลตำง ๆ เชน Creative commons

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 229: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๗

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๒ ๑. ออกแบบอลกอรทมทใชแนวคดเชงค ำนวณ

ในกำรแกปญหำ หรอกำรท ำงำนทพบ ในชวตจรง

แนวคดเชงค ำนวณ

กำรแกปญหำโดยใชแนวคดเชงค ำนวณ

● ตวอยำงปญหำ เชน กำรเขำแถวตำมล ำดบ ควำมสงใหเรวทสด จดเรยงเสอใหหำไดงำยทสด

๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมทใชตรรกะและฟงกชนในกำรแกปญหำ

ตวด ำเนนกำรบลน

ฟงกชน

กำรออกแบบและเขยนโปรแกรมทมกำรใชตรรกะ และฟงกชน

กำรออกแบบอลกอรทม เพอแกปญหำอำจใชแนวคดเชงค ำนวณในกำรออกแบบเพอให กำรแกปญหำมประสทธภำพ

กำรแกปญหำอยำงเปนขนตอนจะชวยใหแกปญหำไดอยำงมประสทธภำพ

ซอฟตแวรทใชในกำรเขยนโปรแกรม เชน Scratch, python, java, c

● ตวอยำงโปรแกรม เชน โปรแกรมตดเกรด หำค ำตอบทงหมดของอสมกำรหลำยตวแปร

๓. อภปรำยองคประกอบและหลกกำรท ำงำนของระบบคอมพวเตอร และเทคโนโลย กำรสอสำร เพอประยกตใชงำน หรอแกปญหำเบองตน

องคประกอบและหลกกำรท ำงำนของระบบคอมพวเตอร

เทคโนโลยกำรสอสำร

● กำรประยกตใชงำนและกำรแกปญหำเบองตน ๔. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย มควำมรบผดชอบ สรำงและแสดงสทธ ในกำรเผยแพรผลงำน

ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย โดยเลอกแนวทำงปฏบตเมอพบเนอหำทไมเหมำะสม เชน แจงรำยงำนผเกยวของ ปองกนกำรเขำมำของขอมล ทไมเหมำะสม ไมตอบโต ไมเผยแพร

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงม ควำมรบผดชอบ เชน ตระหนกถงผลกระทบ ในกำรเผยแพรขอมล

กำรสรำงและแสดงสทธควำมเปนเจำของผลงำน

● กำรก ำหนดสทธกำรใชขอมล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 230: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๘

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๓ ๑. พฒนำแอพพลเคชนทมกำรบรณำกำรกบ

วชำอนอยำงสรำงสรรค ขนตอนกำรพฒนำแอพพลเคชน

Internet of Things (IoT)

ซอฟตแวรทใชในกำรพฒนำแอพพลเคชน เชน Scratch, python, java, c, AppInventor

● ตวอยำงแอพพลเคชน เชน โปรแกรมแปลง สกลเงน โปรแกรมผนเสยงวรรณยกต โปรแกรมจ ำลองกำรแบงเซลล ระบบรดน ำอตโนมต

๒. รวบรวมขอมล ประมวลผล ประเมนผล น ำเสนอขอมลและสำรสนเทศ ตำมวตถประสงคโดยใชซอฟตแวร หรอบรกำร บนอนเทอรเนตทหลำกหลำย

กำรรวบรวมขอมลจำกแหลงขอมลปฐมภมและทตยภม ประมวลผล สรำงทำงเลอก ประเมนผล จะท ำใหไดสำรสนเทศเพอใชในกำรแกปญหำ หรอกำรตดสนใจไดอยำงมประสทธภำพ

กำรประมวลผลเปนกำรกระท ำกบขอมลเพอใหไดผลลพธทมควำมหมำยและมประโยชนตอกำรน ำไป ใชงำน

กำรใชซอฟตแวรหรอบรกำรบนอนเทอรเนต ทหลำกหลำยในกำรรวบรวม ประมวลผล สรำงทำงเลอก ประเมนผล น ำเสนอ จะชวยใหแกปญหำ ไดอยำงรวดเรว ถกตอง และแมนย ำ

● ตวอยำงปญหำ เชน กำรเลอกโปรโมชนโทรศพทใหเหมำะกบพฤตกรรมกำรใชงำน, สนคำเกษตร ทตองกำรและสำมำรถปลกไดในสภำพดนของทองถน

๓. ประเมนควำมนำเชอถอของขอมล วเครำะหสอและผลกระทบจำกกำรใหขำวสำรทผด เพอกำรใชงำนอยำงรเทำทน

กำรประเมนควำมนำเชอถอของขอมล เชน ตรวจสอบและยนยนขอมลโดยเทยบเคยงจำกขอมลหลำยแหลง แยกแยะขอมลทเปนขอเทจจรงและขอคดเหน หรอใช PROMPT

กำรสบคน หำแหลงตนตอของขอมล

เหตผลวบต (logical fallacy)

ผลกระทบจำกขำวสำรทผดพลำด

● กำรรเทำทนสอ เชน กำรวเครำะหถงจดประสงคของขอมลและผใหขอมล ตควำม แยกแยะเนอหำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 231: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๒๙

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สำระของสอ เลอกแนวปฏบตไดอยำงเหมำะสม เมอพบขอมลตำง ๆ

๔. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย และมควำมรบผดชอบตอสงคม ปฏบตตำมกฎหมำยเกยวกบคอมพวเตอร ใชลขสทธของผอนโดยชอบธรรม

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงปลอดภย เชน กำรท ำธรกรรมออนไลน กำรซอสนคำ ซอซอฟตแวร คำบรกำรสมำชก ซอไอเทม

กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศอยำงม ควำมรบผดชอบ เชน ไมสรำงขำวลวง ไมแชรขอมลโดยไมตรวจสอบขอเทจจรง

กฎหมำยเกยวกบคอมพวเตอร

● กำรใชลขสทธของผอนโดยชอบธรรม (fair use) ๑. ประยกตใชแนวคดเชงค ำนวณในกำรพฒนำโครงงำนทมกำรบรณำกำรกบวชำอน อยำงสรำงสรรค และเชอมโยงกบชวตจรง

กำรพฒนำโครงงำน

กำรน ำแนวคดเชงค ำนวณไปพฒนำโครงงำน ทเกยวกบชวตประจ ำวน เชน กำรจดกำรพลงงำน อำหำร กำรเกษตร กำรตลำด กำรคำขำย กำรท ำธรกรรม สขภำพและสงแวดลอม

● ตวอยำงโครงงำน เชน ระบบดแลสขภำพ ระบบอตโนมตควบคมกำรปลกพช ระบบจดเสนทำง กำรขนสงผลผลต ระบบแนะน ำกำรใชงำนหองสมด ทมกำรโตตอบกบผใชและเชอมตอกบฐำนขอมล

ม.๕ ๑. รวบรวม วเครำะหขอมล และใชควำมร ดำนวทยำกำรคอมพวเตอร สอดจทล เทคโนโลยสำรสนเทศในกำรแกปญหำ หรอเพมมลคำใหกบบรกำรหรอผลตภณฑทใช ในชวตจรงอยำงสรำงสรรค

กำรน ำควำมรดำนวทยำกำรคอมพวเตอร สอดจทล และเทคโนโลยสำรสนเทศ มำใชแกปญหำกบชวตจรง

กำรเพมมลคำใหบรกำรหรอผลตภณฑ

กำรเกบขอมลและกำรจดเตรยมขอมลใหพรอมกบกำรประมวลผล

กำรวเครำะหขอมลทำงสถต

กำรประมวลผลขอมล และเครองมอ

กำรท ำขอมลใหเปนภำพ (data visualization) เชน bar chart, scatter, histogram

กำรเลอกใชแหลงขอมล เชน data.go.th, wolfram alpha, OECD.org , ตลำดหลกทรพย , world economic forum

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 232: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๓๐

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

คณคำของขอมล และกรณศกษำ

กรณศกษำและวธกำรแกปญหำ

ตวอยำงปญหำ เชน - รปแบบของบรรจภณฑทดงดดควำมสนใจ

และตรงตำมควำมตองกำรผใชในแตละประเภท - กำรจดวำงปำยรถเมลเพอใหลดเวลำ

เดนทำงและปญหำกำรจรำจร - ส ำรวจควำมตองกำรรบประทำนอำหำร ในชมชนและเลอกขำยอำหำรทจะไดก ำไรสงสด - ออกแบบรำยกำรอำหำร ๗ วน ส ำหรบผปวยเบำหวำน

ม.๖ ๑. ใชเทคโนโลยสำรสนเทศในกำรน ำเสนอ

และแบงปนขอมลอยำงปลอดภย มจรยธรรม

และวเครำะหกำรเปลยนแปลงเทคโนโลย

สำรสนเทศทมผลตอกำรด ำเนนชวต อำชพ

สงคม และวฒนธรรม

กำรน ำเสนอและแบงปนขอมล เชน กำรเขยนบลอก อปโหลดวดโอ ภำพ อนโฟกรำฟก

กำรน ำเสนอและแบงปนขอมลอยำงปลอดภย เชน ระมดระวงผลกระทบทตำมมำเมอมกำรแบงปนขอมลหรอเผยแพรขอมล ไมสรำงควำมเดอดรอนตอตนเองและผอน

จรยธรรมในกำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศ

เทคโนโลยเกดใหม แนวโนมในอนำคต กำรเปลยนแปลงของเทคโนโลย

นวตกรรมหรอเทคโนโลยดำนตำง ๆ ทเกยวของกบชวตประจ ำวน

อำชพเกยวกบเทคโนโลยสำรสนเทศ

● ผลกระทบของเทคโนโลยสำรสนเทศตอกำรด ำเนนชวต อำชพ สงคม และวฒนธรรม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 233: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒๓๑

อภธานศพท

ศ พท ทเกยวข องกบตวชวด สาระวทยาศาสตร

ท ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ความหมาย

๑. ก ำหนดปญหำ define problem ระบคำถำม ประเดน หรอสถำนกำรณ ทเปน ขอสงส ยเพอนำไปส กำรแกป ญหำ หร ออภ ปรำย รวมก น

๒. แก ปญหำ solve problem หำค ำตอบของปญหำทย งไมร ว ธ กำรมำกอน ทง ปญหำทเกยวข องกบวทยำศำสตร โดยตรง และ ปญหำในช ว ตประจ ำวน โดยใชเทคนคและ ว ธ กำรตำง ๆ

๓. เขยนแผนผ ง/ วำดภำพ construct diagram/ illustrate

น ำเสนอข อมล หร อผลกำรส ำรวจตรวจสอบดวย แผนผ ง กรำฟ หรอภำพวำด

๔. คำดคะเน predict คำดกำรณผลทจะเกดข นในอนำคต โดยอำศ ย ขอมลทสงเกตได และประสบกำรณ ทม

๕. ค ำนวณ calculate หำผลล พธ จำกข อมลโดยใชหลกกำร ทฤษฎ หรอ ว ธ กำรทำงคณ ตศำสตร

๖. จ ำแนก classify จดกลมของสงตำง ๆ โดยอำศ ยล กษณะท เหมอนกนเปนเกณฑ

๗. ตงคำถำม ask question พ ดหรอเขยนประโยค หร อวลเพอให ไดมำซง กำรค นหำคำตอบทตองกำร

๘. ทดลอง conduct/ experiment

ปฏ บตกำรเพ อหำคำตอบของค ำถำม หร อปญหำ ในกำรทดลอง โดยตงสมมตฐำนเพ อเปนแนวทำง ในกำรก ำหนดตวแปรและวำงแผนด ำเน นกำร เพ อตรวจสอบสมมตฐำน

๙. น ำเสนอ present แสดงขอมล เร องรำว หรอ ควำมค ด เพอใหผอน รบร หรอพ จำรณำ

๑๐. บรรยำย describe ใหรำยละเอ ยดของเหตกำรณ หรอปรำกฏกำรณท เกดข นใหผ อ นไดรบรดวยกำรบอกหร อเขยน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 234: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

232

ท ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ความหมาย

๑๑. บอก tell ใหขอมล ขอเทจจรง แก ผ อ นดวยกำรพ ด หร อเขยน

๑๒. บนทก record เขยนขอมลทไดจำกกำรสงเกต เพอช วยจ ำ หรอ เพ อเปนหล กฐำน

๑๓. เปรยบเทยบ compare บอกควำมเหม อน และ/หรอ ควำมแตกตำงของ สงทเทยบเคยงกน

๑๔. แปลควำมหมำย interpret แสดงควำมหมำยของข อมลจำกหลกฐำนทปรำกฎ เพ อลงขอสร ป

๑๕. ยกตวอยำง give examples ใหขอมล เหตกำรณ หร อสถำนกำรณ เพ อแสดง ควำมเขำใจในสงทไดเรยนร

๑๖. ระบ identify ช บอกสงตำง ๆ โดยใชข อมลประกอบอยำงเพ ยงพอ

๑๗. เลอกใช select พ จำรณำและตดสนใจน ำว สด ส งของ อปกรณ หรอวธ กำรมำใชได อยำงเหมำะสม

๑๘. ว ด measure หำขนำดหร อปร มำณของสงต ำง ๆ โดยใชเครองมอ ทเหมำะสม

๑๙. ว เครำะห analyze แยกแยะ จ ดระบบ เปรยบเท ยบ จดลำดบ จดจ ำแนก หรอเชอมโยงข อม ล

๒๐. สร ำงแบบจ ำลอง construct model น ำเสนอแนวคดหร อเหตกำรณในรปของ แผนภำพ ช นงำน สมกำร ขอควำม คำพด และ/หรอใช แบบจ ำลองเพ ออธ บำยควำมคด ว ตถ หรอ เหตกำรณตำง ๆ

๒๑. สงเกต observe หำขอมลดวยกำรใช ประสำทส มผสทงหำ ทเหมำะสม ตำมขอเทจจรงทปรำกฏ โดยไม ใช ประสบกำรณเดมของผส งเกต

๒๒. ส ำรวจ explore หำขอมลเกยวกบสงตำง ๆ โดยใชว ธ กำรและ เทคนคทเหมำะสมเพอนำขอมลมำใช ตำม ว ตถประสงค ทกำหนดไว

๒๓. สบคนข อมล search หำขอมล หร อข อสนเทศทมผรวบรวมไว แลวจำก แหลงตำง ๆ มำใช ประโยชน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 235: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

233

ท ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ความหมาย

๒๔. สอสำร communicate น ำเสนอและแลกเปลยนควำมคด ขอมล หรอผล จำกกำรสำรวจตรวจสอบดวยว ธ ทเหมำะสม

๒๕. อธ บำย explain กลำวถงเรองรำวตำง ๆ อยำงม เหตผล และม ขอมล หรอประจกษพยำนอำงอ ง

๒๖. อภ ปรำย discuss แสดงควำมคดเหนตอประเดน หรอค ำถำมอย ำง มเหตผลโดยอำศ ยควำมรและประสบกำรณ ของ ผอภปรำยและข อมลประกอบ

๒๗. ออกแบบกำรทดลอง design experiment ก ำหนดและวำงแผนว ธ กำรทดลองใหสอดคลองก บ สมมตฐำนและตวแปรตำง ๆ รวมทงกำรบนทกขอมล

ศ พท ทเกยวข องกบตวชวด สาระเทคโนโลย

ท ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ความหมาย ๑. กำรใชลขสทธของผอน

โดยชอบธรรม fair use กำรน ำสอ หรอขอมลทเปนลขสทธของผอนไปใช

โดยชอบดวยกฎหมำย ภำยใตเงอนไขบำงประกำร เชน ๑) น ำไปใชในกำรศกษำ หรอกำรคำ ๒) งำนนนเปนงำนวชำกำร หรอบนเทง ๓) คดลอกเพยงสวนนอย หรอคดลอกจ ำนวนมำก ๔) ท ำใหเจำของเสยผลประโยชนทำงกำรเงน มำกนอยเพยงใด

๒. กำรตรวจและแกไข

ขอผดพลำด

debugging กระบวนกำรในกำรคนหำขอผดพลำดของ

โปรแกรม เพอแกไขใหท ำงำนไดถกตอง

๓. กำรประมวลผลขอมล data processing กำรด ำเนนกำรตำง ๆ กบขอมลเพอใหไดผลลพธทมควำมหมำย และมประโยชนตอกำรน ำไปใชงำนมำกยงขน

๔. กำรรวบรวมขอมล data collection กระบวนกำรในกำรรวบรวมขอมลทเกยวของจำกแหลงขอมลตำง ๆ

๕. ขอมลปฐมภม primary data ขอมลทรวบรวมโดยตรงจำกแหลงขอมลขนตน โดยอำจใชวธกำรสงเกต กำรทดลอง กำรส ำรวจ กำรสมภำษณ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 236: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

234

ท ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ความหมาย ๖. เทคโนโลย

technology สงทมนษยสรำง หรอพฒนำขน ซงอำจเปนไดทงชนงำน หรอวธกำร เพอใชแกปญหำ สนองควำมตองกำร หรอเพมควำมสำมำรถในกำรท ำงำนของมนษย

๗. แนวคดเชงค ำนวณ computational

thinking

กระบวนกำรในกำรแกปญหำ กำรคดวเครำะหอยำงมเหตผลเปนขนตอน เพอหำวธกำรแกปญหำในรปแบบทสำมำรถน ำไปประมวลผลได

๘. แนวคดเชงนำมธรรม abstraction กำรพจำรณำรำยละเอยดทส ำคญของปญหำ แยกแยะสำระส ำคญออกจำกสวนทไมส ำคญ

๙. ระบบทำงเทคโนโลย

technological system

กลมของสวนตำง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขำดวยกนและท ำงำนรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในกำรท ำงำนของระบบทำงเทคโนโลยจะประกอบไปดวย ตวปอน (input) กระบวนกำร (process) และผลผลต (output) ทสมพนธกน นอกจำกนระบบทำงเทคโนโลยอำจมขอมลยอนกลบ (feedback) เพอใชปรบปรง กำรท ำงำนไดตำมวตถประสงค

๑๐. เหตผลเชงตรรกะ logical reasoning กำรใชเหตผล กฎ กฎเกณฑ หรอเงอนไข ทเกยวของ เพอแกปญหำไดครอบคลมทกกรณ

๑๑. เหตผลวบต logical fallacy กำรใชเหตผลทผดพลำด ไมอยบนพนฐำนของควำมจรง ไมมน ำหนกสมเหตสมผล มำสนบสนน หรอชน ำขอสรปทผดใหดนำเชอถอ

๑๒. อตลกษณ Identity ลกษณะเฉพำะ หรอขอมลส ำคญทบงบอกถงควำมเปนตวตนของบคคลหรอสงใดสงหนง เชน ชอบญชผใช ใบหนำ ลำยนวมอ

๑๓. อลกอรทม algorithm ขนตอนในกำรแกปญหำ หรอกำรท ำงำน โดยมล ำดบของค ำสงหรอวธกำรทชดเจน ทคอมพวเตอรสำมำรถปฏบตตำมได

๑๔. แอพพลเคชน software application

ซอฟตแวรประยกต ทท ำงำนบนคอมพวเตอร สมำรทโฟน แทบเลต หรออปกรณเทคโนโลยอน ๆ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 237: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

235

คณะผจดท า

ทปรกษา ดร.พรพรรณ ไวทยำงกร ผอ ำนวยกำรสถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย รศ.ดร.สญญำ มตรเอม รองผอ ำนวยกำรสถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย

สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ คณะท างานยกราง

๑. ศ.ดร.ไพศำล สทธกรกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๒. รศ.ดร.วระวรรณ สทธกรกล ผเชยวชำญ สสวท. ๓. ผศ.ดร.พชน สงหอำษำ ผช ำนำญ สสวท. ๔. นำยณรงค พวงศร ผช ำนำญ สสวท. ๕. ดร.วนดำ ธนประโยชนศกด ผชวยผอ ำนวยกำร สสวท. ๖. นำงสำวสนสำ แสงมงคลพพฒน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๗. ดร. เทพกญญำ พรหมขตแกว สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๘. ดร.พจนำ ดอกตำลยงค สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๙. นำยธรพฒน เวชชประสทธ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๐. ดร.ปำรวร เลกประเสรฐ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๑. ดร.ขวญชนก ศรทธำสข สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๒. นำงสำวปำณก เวยงชย สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๓. นำงสำวปณยำพร บรเวธำนนท สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. รศ.ดร.กงแกว วฒนเสรมกจ นกวชำกำรอสระ ๒. รศ.ดร.ปรดำ บญ-หลง คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๓. ดร.ธรศกด เอโกบล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๔. ผศ.ดร.รชนกร ธรรมโชต คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๕. ผศ.ดร.ชมพล คณวำส คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๖. อ.ดร.นพดล กตนะ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๗. ดร.สทธกญจน ทพยเกษร คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ๘. ดร.ศรวรรณ ฉตรมณรงเจรญ คณะครศำสตร มหำวทยำลยรำชภฏภเกต ๙. นำงกณฑร เพชรทวพรเดช โรงเรยนบดนทรเดชำ (สงห สงหเสน)

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 238: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

236

๑๐. นำงหทยทต บพพะเนต โรงเรยนสตรวทยำ 2 ในพระรำชปถมภฯ ๑๑. นำยอตโรจน ปพฒนเปรมสร โรงเรยนสรำษฎรพทยำ จงหวดสรำษฎรธำน ๑๒. นำงณฐนนท คงรตน โรงเรยนสตรทงสง จงหวดนครศรธรรมรำช ๑๓. นำงศรวมล เสคนด โรงเรยนพทลง จงหวดพทลง ๑๔. นำยสรเดช เองฉวน โรงเรยนอำวลกประชำสรรค จงหวดกระบ ๑๕. นำงสำววมลมำลย โสพรรณรตน โรงเรยนภเกตวทยำลย จงหวดภเกต ๑๖. นำงจรภรณ ไชยเหลก โรงเรยนแมใจวทยำคม จงหวดพะเยำ ๑๗. นำงสำวเยำวเรช หมด โรงเรยนประสำทวทยำคำร จงหวดสรนทร ๑๘. นำงจำรลทธ กลนเกษร โรงเรยนสำธตจฬำลงกรณมหำวทยำลย ฝำยมธยม ๑๙. นำงสำวดวงกมล เหมะรต ผเชยวชำญ สสวท. ๒๐. นำงสำวลดดำวลย แสงส ำล ผช ำนำญ สสวท. ๒๑. นำงไสว ธรำภชำตบตร ผช ำนำญ สสวท. ๒๒. นำงสำวรตพร หลน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๒๓. นำงสำวกมลชนก บรบรณ สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๒๔. ดร.เสำวลกษณ บวอน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๒๕. ดร.สนดดำ โยมญำต สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๒๖. นำงสำววลำส รตนำนกล สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๒๗. ดร.นนทยำ อครอำรย สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๒๘. ดร.ภณฑลำ อดร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะบรรณาธการกจ

๑. ศ.ดร.ไพศำล สทธกรก ล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๒. รศ.ดร.ธรพงษ บวบชำ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๓. ผศ.ดร. นฤมล ยตำคม คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๔. ผศ.ดร. ณฐวทย พจนตนต มหำวทยำลยสงขลำนครนทร วทยำเขตตรง ๕. รศ.ดร. ศภจตรำ ชชวำลย คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๖. ดร.วนดำ ธนประโยชนศกด ผชวยผอ ำนวยกำร สสวท. ๗. นำยธรพฒน เวชชประสทธ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๘. ดร.พจนำ ดอกตำลยงค สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๙. นำงสำวสนสำ แสงมงคลพพฒน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท.

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ คณะท างานยกราง

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 239: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

237

๑. ดร.กศลน มสกล ผชวยผอ ำนวยกำร สสวท. ๒. ดร.สพรรณ ชำญประเสรฐ ผเชยวชำญ สสวท. ๓. นำยรงสรรค ศรสำคร ผเชยวชำญ สสวท. ๔. นำงสำววรำภรณ ถรสร ผเชยวชำญ สสวท. ๕. นำงกงแกว คอมรพฒนะ ผเชยวชำญ สสวท. ๖. ดร.วนชย นอยวงค สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๗. น.ส.ศำนกำนต เสนวงศ สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๘. นำงสำวสณสำ สมสมย สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๙. ดร.เบญจวรรณ หำญพพฒน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๑๐. ดร.ณฐธดำ พรหมยอด สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๑๑. ดร.นพนธ จนเลน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๑๒. นำงสทธำทพย หวงอ ำนวยพร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๓. นำงกมลวรรณ เกยรตกวนกล สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๔. นำงสำวศรรตน พรกส สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๕. นำยวนย เลศเกษมสนต สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๖. ดร.จ ำเรญตำ ปรญญำธำรมำศ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๗. นำยรกษพล ธนำนวงศ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. ผศ.ดร.นภำ ตงเตรยมจตมน คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยบรพำ ๒. ผศ.ดร.ชศกด พนสวสด คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยขอนแกน ๓. ผศ.ดร.นฤมล สวรรณจนทรด คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๔. ดร.ธระชำต ลประเสรฐ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๕. ผศ.ดร.พรรตน วฒนกสวชช คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ๖. ดร.สภำพ ตำเมอง คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยอบลรำชธำน ๗. ผศ.ดร.สทธดำ รกกะเปำ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยสงขลำนครนทร ๘. ดร.ภชงค วรรตนำนรกษ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยสงขลำนครนทร ๙. ผศ.ดร.ประสงค เกษรำธคณ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยทกษณ วทยำเขตพทลง ๑๐. ดร.วนด สรธนำ คณะวทยำศำสตรและเทคโนโลย มหำวทยำลยรำชภฏ

สวนดสต ๑๑. ดร.ฐตนำถ สคนเขตร คณะวทยำศำสตรและเทคโนโลย มหำวทยำลยรำชภฏ

สวนดสต ๑๒. นำงกรกมล ชชวย คณะครศำสตร มหำวทยำลยรำชภฏสวนสนนทำ

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 240: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

238

๑๓. ดร.ศกด สวรรณฉำย คณะครศำสตร มหำวทยำลยรำชภฎวไลยอลงกรณ ๑๔. ดร.วนเพญ ประทมทอง คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๑๕. ดร.สงหำ ประสทธพงศ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยทกษณ ๑๖. ดร.เดชำ ศภพทยำภรณ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ๑๗. ดร.ชนนนท พฤกษประมล ศนยวทยำศำสตรศกษำ มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๑๘. ดร.ธรพงษ แสงประดษฐ ศนยวทยำศำสตรศกษำ มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๑๙. นำยสนทร ภรปรชำเลศ โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน ๒๐. นำยศกดสทธ โอปณณำ โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน ๒๑. รศ.วระชำต สวนไพรนทร โรงเรยนสำธตจฬำลงกรณมหำวทยำลย ฝำยมธยม ๒๒. นำงสำวกฤษดำ สงวนสน โรงเรยนสำธตแหงมหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๒๓. ดร.พรทพย ศรภทรำชย โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ

ประสำนมตร (ฝำยประถม) ๒๔. นำยณฐพล ตฤณเกศโกศล โรงเรยนสำมเสนวทยำลย ๒๕. นำยนวตน โลณวณ โรงเรยนโยธนบรณะ ๒๖. นำยชำล ครองศกดศร โรงเรยนเบญจมรำชำลย ในพระบรมรำชปถมภฯ ๒๗. นำงสำวปยะมำศ บญประกอบ โรงเรยนวดบวรนเวศ ๒๘. นำยพลพพฒน วฒนเศรษฐำนกล โรงเรยนมธยมวดบงทองหลำง ๒๙. นำยบญโฮม สขลวน โรงเรยนรตนโกสนทรสมโภชลำดกระบง ๓๐. นำยอดศกด ยงยทธ โรงเรยนมธยมวดหนองจอก ๓๑. นำยโฆสต สงหสต โรงเรยนศกษำนำร ๓๒. นำยธฒวฒ พนธเจรญเกยรต โรงเรยนลำซำล ๓๓. นำงสำวจรวรรณ แสงศลำ โรงเรยนสรนำรวทยำ จงหวดนครรำชสมำ ๓๔. นำงเกศน ทองอ ำ โรงเรยนแมจนวทยำคม จงหวดเชยงรำย ๓๕. นำงสำววชรำภรณ สทำ โรงเรยนหลมเกำพทยำคม จงหวดเพชรบรณ ๓๖. นำงปำลกำ ศรสำรำกร โรงเรยนดรณำรำชบร จงหวดรำชบร ๓๗. นำงจฑำรตน ทองค ำชม โรงเรยนทงสง จงหวดนครศรธรรมรำช ๓๘. นำยสพรรณ วรณพนธ โรงเรยนทรำยทอง จงหวดรอยเอด ๓๙. นำงมลวลย เลำหสต โรงเรยนกนทรลกษวทยำ จงหวดศรสะเกษ ๔๐. นำงอำรย พเครำะห โรงเรยนปว จงหวดนำน ๔๑. นำยสเนตร ศรบญเลศ โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยขอนแกน ฝำยมธยมศกษำ

(ศกษำศำสตร) จงหวดขอนแกน ๔๒. ผศ.สมตร ถนปญจำ โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยขอนแกน ฝำยมธยมศกษำ

(ศกษำศำสตร) จงหวดขอนแกน

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 241: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

239

๔๓. นำงปำรฉตร พวงมณ ผเชยวชำญ สสวท. ๔๔. ผศ.ดร.จนดำ แตมบรรจง ผช ำนำญ สสวท. ๔๕. นำยบญชย ตนไถง ผช ำนำญ สสวท. ๔๖. นำยสมพร วธนเวคน ผช ำนำญ สสวท. ๔๗. นำงสำววมลมำศ ศรนำรำง สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๔๘. ดร.ชลตำ ธญญะคปต สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๔๙. ดร.ปณกำ พระพทธคณ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๕๐. นำยศภวรยะ สรณำรกษ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะบรรณาธการกจ

๑. รศ.ดร.ทศนย บญเตม นกวชำกำรอสระ ๒. ศ.ดร.มงคล สขวฒนำสนทธ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๓. ผศ.ดร.ไพศำล สวรรณนอย สถำบนพฒนำทรพยำกรบคคล มหำวทยำลยขอนแกน ๔. รศ.ดร.พลงพล คงเสร คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๕. ผศ.ดร.เทยนทอง ทองพนชง คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๖. ผศ.ดร.ขวญ อำรยะธนตกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๗. รศ.ดร.วระพงษ แสง-ชโต คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ๘. ดร.กศลน มสกล ผชวยผอ ำนวยกำร สสวท. ๙. นำยณรงคศลป ธปพนม ผเชยวชำญพเศษอำวโส สสวท. ๑๐. ดร.สพรรณ ชำญประเสรฐ ผเชยวชำญ สสวท. ๑๑. นำยรงสรรค ศรสำคร ผเชยวชำญ สสวท. ๑๒. ดร.วนชย นอยวงค สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๑๓. ดร.เบญจวรรณ หำญพพฒน สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๑๔. นำงสทธำทพย หวงอ ำนวยพร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๕. นำยรกษพล ธนำนวงศ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ คณะท างานยกราง

๑. นำยนพนธ ทรำยเพชร รำชบณฑตดำรำศำสตร ๒. นำยสพจน วฒโสภณ ผเชยวชำญ สสวท. ๓. นำงเบญจวรรณ ศรเจรญ ผเชยวชำญ สสวท. ๔. นำงชตมำ เตมยสถต ผเชยวชำญ สสวท. ๕. นำงสำวบศรำศร ธนะ สถำบนสงแวดลอมไทย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 242: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

240

๖. นำงสำวธนพรรณ ชำล สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๗. นำงสำวลลดำ อ ำบว สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๘. นำงสำวกมลนำร ลำยครำม สำขำวทยำศำสตรภำคบงคบ สสวท. ๙. นำงฤทย เพลงวฒนำ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๐. นำงสำววชรำตร กลบแสง สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๑. นำงสำวรมภำ ศรบำงพล สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๒. วำท ร.ต. ภรวจน จรำตนตพฒน สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. ดร.ศรณย โปษยะจนดำ สถำบนวจยดำรำศำสตรแหงชำต ๒. รศ.ดร.ปรำโมทย โศจศภร คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๓. รศ.ดร.น ำฝน คเจรญไพศำล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๔. ผศ.ดร.ฑรำณ ข ำล ำเลศ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยนเรศวร ๕. ผศ.ดร.สรจตร พระเมอง คณะวทยำศำสตรและเทคโนโลย มหำวทยำลยรำชภฏเลย ๖. ดร.ปรญญำ พทธำภบำล สำขำวชำธรณศำสตร มหำวทยำลยมหดล

วทยำเขตกำญจนบร ๗. ดร.อำทตย ลภรตนำกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ๘. ดร.พงศกร จวำภรณคปต คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๙. นำยมนตร ประเสรฐฤทธ โรงเรยนบำงกะป ๑๐. นำงสำวรงสกล ศรรงษ โรงเรยนเบญจมรำชำลย ในพระบรมรำชปถมภฯ ๑๑. นำงสำวชณหภค เทดอวยพร โรงเรยนวดสทธวรำรำม ๑๒. นำงกลนำถ โชตสดเสนห โรงเรยนนวมนทรำชนทศ สตรวทยำ 2 ๑๓. นำงพรทพย ฐตะธรรมำนนท โรงเรยนเสำไห "วมลวทยำนกล" จงหวดสระบร ๑๔. นำงสภำพ แสงนวกจ โรงเรยนสตรสมทรปรำกำร จงหวดสมทรปรำกำร ๑๕. นำงสำวพชรำภรณ อวมอรณ โรงเรยนบรรหำรแจมใสวทยำ 3 จงหวดสพรรณบร ๑๖. นำงส ำรวย อรรคบตร โรงเรยนสรศกดวทยำคม จงหวดชลบร ๑๗. นำงนตยำ เดมบำงชน โรงเรยนปลวกแดงพทยำคม จงหวดระยอง ๑๘. นำงตองตำ ไชยเสอ โรงเรยนชมแพศกษำ จงหวดขอนแกน ๑๙. นำงกมลรตน แดงสวำง โรงเรยนสำธตจฬำลงกรณมหำวทยำลย ฝำยมธยม ๒๐. นำยศกดสทธ โอปณณำ โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน ๒๑. ผศ.ดร. อลศรำ ชชำต นกวชำกำรอสระ ๒๒. นำงสำวประพร วรำพร นกวชำกำรอสระ ๒๓. นำงพรรณทพำ ธนำกรโยธน ผเชยวชำญ สสวท.

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 243: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

241

๒๔. นำงดำรกำ วรวนนทนกล ผช ำนำญ สสวท. ๒๕. นำงสำวสมรศร กนภย โครงกำร GLOBE สสวท. ๒๖. นำงยพำพร ลำภหลำย โครงกำร GLOBE สสวท. ๒๗. นำงสำวสวนย มงคลธำรณ โครงกำร GLOBE สสวท. ๒๘. นำยนทศน ลมผองใส สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะบรรณาธการกจ

๑. นพนธ ทรำยเพชร รำชบณฑตดำนดำรำศำสตร ๒. รศ.บญรกษำ สนทรธรรม สถำบนวจยดำรำศำสตรแหงชำต ๓. ดร.ปรญญำ พทธำภบำล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล

วทยำเขตกำญจนบร ๔. ดร.นภำพร พนธกมลศลป

คณะเกษตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร วทยำเขตก ำแพงแสน

๕. นำยสพจน วฒโสภณ ผเชยวชำญ สสวท. ๖. นำงเบญจวรรณ ศรเจรญ ผเชยวชำญ สสวท. ๗. นำงชตมำ เตมยสถต ผเชยวชำญ สสวท. ๘. นำงสำวบศรำศร ธนะ สถำบนสงแวดลอมไทย ๙. นำงฤทย เพลงวฒนำ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๐. นำงสำววชรำตร กลบแสง สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

รายชอ (เพมเตม) ผบรหารสถานศกษาและศกษานเทศก ระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษา เขารวมประชมพจารณาราง

๑. นำยไพบรย พทธวงค โรงเรยนอนบำลเชยงใหม จงหวดเชยงใหม ๒. นำงสำวสมศร แกวทองมำ โรงเรยนอนบำลสตล จงหวดสตล ๓. นำงวำรทพย คงศร โรงเรยนอนบำลวดอำงทอง จงหวดอำงทอง ๔. นำงวลภำ วเชยรสรำง โรงเรยนอนบำลนครศรธรรมรำช จงหวด

นครศรธรรมรำช ๕. นำยสมชำย ชวยชหน โรงเรยนอนบำลบำงสะพำนนอย จงหวด

ประจวบครขนธ ๖. นำงสภลกษณ ตงกลชำญ โรงเรยนเทศบำลวดโขดทมทำรำม จงหวดระยอง ๗. นำงสำวสมบรณ ไตรยำวฒน โรงเรยนวดคลองเตย กรงเทพมหำนคร ๘. นำยไพชยนต พนขวญ โรงเรยนวดเกำะวงไทร จงหวดนครปฐม ๙. นำยวรวฒ เกตจ ำนงค โรงเรยนบำนหนองเขน จงหวดชลบร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 244: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

242

๑๐. นำยธระพล เพชรพพฒน โรงเรยนบำนหนองละมำน จงหวดนครสวรรค ๑๑. นำยสมเกยรต นำรรกษ โรงเรยนบำนแมละเมำ จงหวดตำก ๑๒. นำยพชย จลวรรณโณ โรงเรยนบำนสด ำ จงหวดศรสะเกษ ๑๓. นำยสพรรณ ทองสข โรงเรยนบำนสวำย จงหวดสรนทร ๑๔. นำยเนตร รอดประชำ โรงเรยนชมชนบงบำ จงหวดปทมธำน ๑๕. นำงชชญำภำ บรณญเพชร โรงเรยนสตรวทยำ กรงเทพมหำนคร ๑๖. นำยวนเสำร สงศร โรงเรยนโยธนบรณะ กรงเทพมหำนคร ๑๗. นำงสำวอจฉรำ ปำนรอด โรงเรยนรำชน กรงเทพมหำนคร ๑๘. นำงปรำณ ประวำลพฤกษ โรงเรยนจระศำสตรวทยำ จงหวดพระนครศรอยธยำ ๑๙. นำยชำต กำแกว โรงเรยนปว จงหวดนำน ๒๐. นำงกำนดำ ชวงชย โรงเรยนแมจนวทยำคม จงหวดเชยงรำย ๒๑. นำงสรำงค พฒกลำง โรงเรยนสรนำรวทยำ จงหวดนครรำชสมำ ๒๒. นำยวระชย วรรณวชต โรงเรยนดอนจำนวทยำคม จงหวดกำฬสนธ ๒๓. นำยสรยำ ชำป โรงเรยนศรส ำโรงชนปถมภ จงหวดสโขทย ๒๔. นำยนเทศ แสงศรเรอง โรงเรยนบำนโนนรงวทยำคำร จงหวดขอนแกน ๒๕. นำยจกรพนธ อดทะดำดวง โรงเรยนภเกตวทยำลย จงหวดภเกต ๒๖. นำงจฑำรตน มำลำกรณ โรงเรยนสำมเสนวทยำลย กรงเทพมหำนคร ๒๗. นำงอษำ พมศรภำนนท ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำ

กรงเทพมหำนคร ๒๘. นำงพทธกำนต หนนำรถ ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำ ตรง เขต 1 ๒๙. นำงสำวล ำใย สำยโงน ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำ ศรสะเกษ เขต 2 ๓๐. นำงสนนทำ รกพงษ ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำ อตรดตถ เขต 1 ๓๑. นำงสปรำณ ขนจนทร ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต 15 ๓๒. นำงสำวภชชฎำ โอษคลง ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต 31 ๓๓. นำงสำวนภำพร หำญพพฒน ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต 36 ๓๔. นำยเดชำ พลกนยม ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต 39

รายชอ (เพมเตม) ครวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษา เขารวมประชมพจารณาราง

๑. นำงศรสมบรณ แสนสมบต โรงเรยนอนบำลเชยงรำย จงหวดเชยงรำย ๒. นำงรงหฤทย ตำไฝ โรงเรยนบำนปำซำง (ซำงดรณำสำสน) จงหวดเชยงรำย ๓. นำงประคอง กลนจนทร โรงเรยนธำรทองวทยำ (ปำรวก) จงหวดเชยงรำย ๔. นำงรอยพมพ กำพยไทย โรงเรยนอนบำลเชยงใหม จงหวดเชยงใหม ๕. นำงสำววรำงคณำ ปนทะนำ โรงเรยนอนบำลเชยงใหม จงหวดเชยงใหม

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 245: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

243

๖. นำงพมพผกำ เมองไสย โรงเรยนสนปำตอง (สวรรณรำษฎรวทยำคำร) จงหวดเชยงใหม

๗. นำงสนย คมฤทธ โรงเรยนรฐรำษฎรนเครำะห จงหวดนำน ๘. นำยสรพล ทองงำม โรงเรยนอนบำลพษณโลก จงหวดพษณโลก ๙. นำยธงไชย ภถนนนอก โรงเรยนหลมเกำพทยำคม จงหวดเพชรบรณ ๑๐. นำงอ ำพรรณ ใบศร โรงเรยนศรส ำโรงชนปถมภ จงหวดสโขทย ๑๑. นำยประดษฐ แกวสหำบตร โรงเรยนอนบำลขอนแกน จงหวดขอนแกน ๑๒. นำงทศนภรณ แสงศรเรอง โรงเรยนบำนโนนรงวทยำคำร จงหวดขอนแกน ๑๓. นำงณฎฐนนท นภำธรกวนศร โรงเรยนเทศบำลบำนสำมเหลยม จงหวดขอนแกน ๑๔. นำยอภวฒน ศรกณหำ โรงเรยนชมแพศกษำ จงหวดขอนแกน ๑๕. นำยสเนตร ศรบญเลศ

โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยขอนแกน ฝำยมธยมศกษำ (ศกษำศำสตร) จงหวดขอนแกน

๑๖. นำงอไรวรรณ บณฑตภรมย โรงเรยนมธยมเทศบำล 6 นครอดรธำน จงหวดอดรธำน ๑๗. นำงสองแสง สำรบรรณ โรงเรยนหนองส ำโรงวทยำ จงหวดอดรธำน ๑๘. นำงสำวเกศน ชมเกยรตกล โรงเรยนบำนสำมโค จงหวดสรนทร ๑๙. นำงสมกตต โอรสรมย โรงเรยนสรนธร จงหวดสรนทร ๒๐. นำงสำววรรณำ ใจกวำง โรงเรยนชมชนบำนตำหลงใน จงหวดสระแกว ๒๑. นำงนฐญำ ไหมฉม โรงเรยนอนบำลสตล จงหวดสตล ๒๒. นำงสมพร ขนเกลยง โรงเรยนชมชนวดควนมด จงหวดสงขลำ ๒๓. นำงสรรตน พทธวโร โรงเรยนวดเนนพชย จงหวดสงขลำ ๒๔. นำงศวพร ไกรนรำ โรงเรยนวดสวรรณครวงก จงหวดภเกต ๒๕. นำยมฮ ำมด สำแม โรงเรยน อบจ. บำนตลำดเหนอ (วนคร 2502)

จงหวดภเกต

๒๖. นำงวรำภรณ ไชยศร โรงเรยนภเกตวทยำลย จงหวดภเกต ๒๗. นำงออนพกร หนเงน โรงเรยนรำชประชำนเครำะห 2 จงหวดกระบ ๒๘. นำงสำวศรวรรณ ตรเพชร โรงเรยนกยบรวทยำ จงหวดประจวบครขนธ ๒๙. นำงสดำ โกยทอง โรงเรยนบำงสะพำนนอย จงหวดประจวบครขนธ ๓๐. นำงเสำวนย อำรรกษ โรงเรยนเทศบำลวดโขดทมทำรำม จงหวดระยอง ๓๑. นำงพชรนทร รตตะรมย โรงเรยนเทศบำลวดโขดทมทำรำม จงหวดระยอง ๓๒. นำงอรณ วงบอน โรงเรยนเทศบำลวดโขดทมทำรำม จงหวดระยอง ๓๓. นำยสรำวธ พฒนะมำศ โรงเรยนเทศบำลชมชนวมลวทยำ จงหวดตรำด ๓๔. นำงยพด โชตพนธ โรงเรยนวดทองประดษฐ จงหวดสพรรณบร ๓๕. นำงพชรมน นวลด โรงเรยนหนคำพทยำคม จงหวดชยนำท

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 246: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

244

๓๖. นำงเฉลมศร จกษพำ โรงเรยนปำกเกรด จงหวดนนทบร ๓๗. นำงสำวพชรนทร เผอค ำ โรงเรยนอนรำชประสทธ จงหวดนนทบร ๓๘. นำงสำวอทมพร จนทรสงห โรงเรยนชมชนบงบำ จงหวดปทมธำน ๓๙. นำงกลยกร เถอนแสน โรงเรยนจระศำสตรวทยำ จงหวดพระนครศรอยธยำ ๔๐. นำงสำวรงธวำ วำรชำ โรงเรยนจระศำสตรวทยำ จงหวดพระนครศรอยธยำ ๔๑. นำงจรรยำ พวงข ำ โรงเรยนประภำมนตร 3 จงหวดสมทรปรำกำร ๔๒. นำงสำววรรณวร เหมอนประยร โรงเรยนพระต ำหนกสวนกหลำบ ๔๓. นำงสำวจนทรตร เศรษฐำววฒน โรงเรยนโยธนบรณะ ๔๔. นำยนวฒน โลณวณต โรงเรยนโยธนบรณะ ๔๕. นำงสำวจฑำรตน จรงธนสำร โรงเรยนสตรศรสรโยทย ๔๖. นำงอทยรก นวลนกล โรงเรยนรำชน ๔๗. นำงเนตรนรนทร มชย โรงเรยนไผทอดมศกษำ ๔๘. นำงสำวนงนจ ตงสวรรณ โรงเรยนรจเสรวทยำ ๔๙. นำงสำวจรำรตน จอมปอ โรงเรยนบคอนเฮำสแยมสะอำดลำดพรำว ๕๐. นำงภสภสร แสวงศร โรงเรยนสมำคมสตรไทย ๕๑. นำงกมลรตน แดงสวำง โรงเรยนสำธตจฬำลงกรณมหำวทยำลย ฝำยมธยม ๕๒. นำงจำรลทธ กลนเกษร โรงเรยนสำธตจฬำลงกรณมหำวทยำลย ฝำยมธยม ๕๓. นำยศกดสทธ โอปณณำ โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน ๕๔. นำงสำวกฤษดำ สงวนสน โรงเรยนสำธตแหงมหำวทยำลยเกษตรศำสตร

สาระท ๔ ชววทยา คณะท างานยกราง

๑. ศ.ดร.ไพศำล สทธกรกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๒. รศ.ดร.วระวรรณ สทธกรกล ผเชยวชำญ สสวท. ๓. ผศ.ดร.พชน สงหอำษำ ผช ำนำญ สสวท. ๔. นำยณรงค พวงศร ผช ำนำญ สสวท. ๕. นำงเพชรรตน ศรวลย โรงเรยนบดนทรเดชำ สงห สงหเสน ๖. ดร.วนดำ ธนประโยชนศกด ผชวยผอ ำนวยกำร สสวท. ๗. นำยธรพฒน เวชชประสทธ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๘. ดร.สนดดำ โยมญำต สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๙. น.ส.วลำส รตนำนกล สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๐. ดร.ขวญชนก ศรทธำสข สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๑. ดร.นนทยำ อครอำรย สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 247: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

245

๑๒. ดร.ปำรวร เลกประเสรฐ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๓. ดร.ภณฑลำ อดร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๔. นำงสำวปำณก เวยงชย สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๕. นำงสำวปณยำพร บรเวธำนนท สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. รศ.ดร.กงแกว วฒนเสรมกจ นกวชำกำรอสระ ๒. ผศ.เรณ ถำวโรฤทธ นกวชำกำรอสระ ๓. ผศ.ดร.ชมพล คณวำส คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๔. นำงสำวศศพนท นรเศรษฐพนธ โรงเรยนสรนธรรำชวทยำลย จ.นครปฐม ๕. นำงขวญใจ สวรรณ โรงเรยนระยองวทยำคม จ.ระยอง ๖. นำงปณณกำ ไชยนวล โรงเรยนจกรค ำคณำทร จ.ล ำพน ๗. นำงสำวสคนธำ มะโน โรงเรยนอตรดตถดรณ จ.อตรดตถ ๘. นำยฉตรชย ชยนนถ โรงเรยนรองกวำงอนสรณ จ.แพร ๙. นำยอนรทธ หมดเสน

โรงเรยนจฬำภรณรำชวทยำลย นครศรธรรมรำช จงหวดนครศรธรรมรำช

๑๐. ดร.อตโรจน ปพฒนเปรมสร โรงเรยนสรำษฎรพทยำ จงหวดสรำษฎรธำน ๑๑. นำงกนกลดำ สมพงษ โรงเรยนกนทรลกษวทยำ จงหวดศรสะเกษ ๑๒. นำยพบลย ถำนสม โรงเรยนละหำนทรำยรชดำภเษก จงหวดบรรมย

คณะบรรณาธการกจ

๑. ศ.ดร.ไพศำล สทธกรกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๒. รศ.ดร.ธรพงษ บวบชำ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๓. ดร.วนดำ ธนประโยชนศกด ผชวยผอ ำนวยกำร สสวท. ๔. นำยธรพฒน เวชชประสทธ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

สาระท ๕ เคม คณะท างานยกราง

๑. ศ.ดร.มงคล สขวฒนำสนทธ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๒. ดร.สพรรณ ชำญประเสรฐ ผเชยวชำญ สสวท. ๓. ผศ.ดร.จนดำ แตมบรรจง ผช ำนำญ สสวท. ๔. นำงสทธำทพย หวงอ ำนวยพร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๕. นำงกมลวรรณ พฤฒนนทกล สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 248: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

246

๖. ดร.สนธ พลชยยำ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๗. นำงสำวศรรตน พรกส สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๘. นำยชำญณรงค พลเพม สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๙. ดร.ปณกำ พระพทธคณ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๐. นำงสำวณฏฐกำ งำมกจภญโญ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๑. นำยศภวรยะ สรณำรกษ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๒. นำยเตชทต เรองธรรม สำขำวจยและประเมนมำตรฐำน สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. ดร.พรอมพงศ เพยรพนจธรรม คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๒. ดร.ธรชำต ลประเสรฐ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๓. ดร.ชชลฎำ บญเพนยด คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเทคโนโลย

พระจอมเกลำพระนครเหนอ ๔. นำงชนจตร เดชอดม โรงเรยนสวนกหลำบวทยำลย ๕. นำงสำวสทธำทพย เลศจลศจรรย โรงเรยนสตรวทยำ ๖. นำยพชญ สรจรญ โรงเรยนพบลวทยำลย จงหวดลพบร ๗. นำงสำวอรญญำ คงแกว โรงเรยนสรนธรรำชวทยำลย จงหวดสรนทร ๘. นำงสำวธญพมล อำภย โรงเรยนดดดรณ จงหวดฉะเชงเทรำ ๙. นำงจนทรดำว แสงแกว โรงเรยนวฒโนทยพำยพ จงหวดเชยงใหม ๑๐. นำงจนทรฟอง ผวสะอำด โรงเรยนเชยงค ำวทยำคม จงหวดเชยงรำย ๑๑. นำงชมพนช อทยรตน โรงเรยนหำดใหญวทยำลย จงหวดสงขลำ ๑๒. นำยณรงคศลป ธปพนม ผเชยวชำญพเศษอำวโส สสวท.

คณะบรรณาธการกจ

๑. ศ.ดร.มงคล สขวฒนำสนทธ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๒. นำยณรงคศลป ธปพนม ผเชยวชำญพเศษอำวโส สสวท. ๓. ดร.สพรรณ ชำญประเสรฐ ผเชยวชำญ สสวท. ๔. ผศ.ดร.จนดำ แตมบรรจง ผช ำนำญ สสวท. ๕. นำงสทธำทพย หวงอ ำนวยพร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

สาระท ๖ ฟสกส คณะท างานยกราง

๑. รศ.ดร.วรรณพงษ เตรยมโพธ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 249: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

247

๒. ผศ.ดร.นรนทร ณฐวฒ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๓. นำยรำม ตวำร ผเชยวชำญ สสวท. ๔. นำยรงสรรค ศรสำคร ผเชยวชำญ สสวท. ๕. นำงกงแกว คอมรพฒนะ ผเชยวชำญ สสวท. ๖. นำยนทธ สำมำรถ ผช ำนำญ สสวท. ๗. นำงเพญจนทร ซงห ผช ำนำญ สสวท. ๘. นำยสมพร วธนเวคน ผช ำนำญ สสวท. ๙. นำยสมตร สวนสข ผช ำนำญ สสวท. ๑๐. นำยวนย เลศเกษมสนต สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๑. ดร.จ ำเรญตำ ปรญญำธำรมำศ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๒. นำยรกษพล ธนำนวงศ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๓. ดร.ปรดำ พชรมณปกรณ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๔. นำยสรจตต อำรรตน สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๕. นำยจอมพรรค นวลด สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๖. นำยธนะรชต คณทกษ สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๗. นำยเทพนคร แสงหวชำง สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. ผศ.ดร.วทธพนธ ปรชญพฤทธ นกวชำกำรอสระ ๒. รศ.สวรรณ คส ำรำญ นกวชำกำรอสระ ๓. ผศ.ดร.บรนทร อศวพภพ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๔. ดร.นรพทธ ศรมโนภำษ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๕. ผศ.ดร.ขวญ อำรยะธนตกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๖. นำยณรงคฤทธ มณจระปรำกำร คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยนเรศวร ๗. ดร.สรพฒน ประโทนเทพ มหำวทยำลยเทคโนโลยพระจอมเกลำ

เจำคณทหำรลำดกระบง ๘. นำยพพฒนพงษ สำจนทร โรงเรยนเทพลลำ ๙. นำยพลพพฒน วฒนเศรษฐำนกล โรงเรยนมธยมวดบงทองหลำง ๑๐. นำยวศำล จตตวำรน โรงเรยนบดนทรเดชำ ๑๑. นำงสำวปยะมำศ บญประกอบ โรงเรยนวดบวรนเวศ ๑๒. นำยชศกด วงเรยง โรงเรยนตรำษตระกำรคณ จงหวดตรำด ๑๓. นำยวระพล พงศดำ โรงเรยนจฬำภรณรำชวทยำลยพษณโลก จงหวดพษณโลก ๑๔. นำงณฐภสสร เหลำเนตร โรงเรยนจฬำภรณรำชวทยำลยพษณโลก จงหวดพษณโลก

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 250: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

248

๑๕. นำยจระศกด อบอำย โรงเรยนหวยน ำหอม จงหวดนครสวรรค ๑๖. นำยณรรตธร คงเจรญ โรงเรยนสโขทยวทยำคม จงหวดสโขทย ๑๗. นำงสงวำลย กลบตรด โรงเรยนแจหมวทยำ จงหวดล ำปำง ๑๘. นำงสำวสำยชล สขโข โรงเรยนจำนกรอง จงหวดพษณโลก ๑๙. นำงน ำคำง รตนพนธ โรงเรยนกสวนแตงพทยำคม จงหวดบรรมย ๒๐. นำงสมสข แสงปรำบ โรงเรยนนำงรอง จงหวดบรรมย ๒๑. นำยบญชย ตนไถง ผช ำนำญ สสวท.

คณะบรรณาธการกจ

๑. ผศ.ดร.วทธพนธ ปรชญพฤทธ นกวชำกำรอสระ ๒. รศ.สวรรณ คส ำรำญ นกวชำกำรอสระ ๓. รศ.ดร.วรรณพงษ เตรยมโพธ คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๔. ผศ.ดร.ขวญ อำรยะธนตกล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๕. ผศ.ดร.บรนทร อศวพภพ คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๖. นำยรำม ตวำร ผเชยวชำญ สสวท. ๗. นำยรงสรรค ศรสำคร ผเชยวชำญ สสวท. ๘. นำงกงแกว คอมรพฒนะ ผเชยวชำญ สสวท. ๙. นำงเพญจนทร ซงห ผช ำนำญ สสวท.

สาระท ๗ โลก ดาราศาสตร และอวกาศ คณะท างานยกราง

๑. นำยนพนธ ทรำยเพชร รำชบณฑตดำรำศำสตร ๒. นำงสำวบศรำศร ธนะ สถำบนสงแวดลอมไทย ๓. นำยมนตร ประเสรฐฤทธ โรงเรยนบำงกะป ๔. นำยวทยำ อนโท โรงเรยนสำธตจฬำลงกรณมหำวทยำลย ๕. นำยสพจน วฒโสภณ ผเชยวชำญ สสวท. ๖. นำงเบญจวรรณ ศรเจรญ ผเชยวชำญ สสวท. ๗. นำงพรรณทพำ ธนำกรโยธน ผช ำนำญ สสวท. ๘. นำงดำรกำ วรวนนทกล ผช ำนำญ สสวท. ๙. นำงฤทย เพลงวฒนำ ผช ำนำญ สสวท. ๑๐. นำงสำววชรำตร กลบแสง สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๑. นำงสำวรมภำ ศรบำงพล สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. ๑๒. นำงสำวโศภตำ จนทรศร สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท.

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 251: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

249

๑๓. วำท ร.ต.ภรวจน จรำตนตพฒน สำขำวทยำศำสตรมธยมศกษำตอนปลำย สสวท. คณะผเขารวมประชมพจารณาราง

๑. นำงสำวประพร วรำพร นกวชำกำรอสระ ๒. ผศ.ดร.อลศรำ ชชำต นกวชำกำรอสระ ๓. ผศ.ดร.วชย จฑะโกสทธกำนนท คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๔. ผศ.ดร.พษณพงศ กำญจนพยนต คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๕. ดร.อ ำนำจ สำทำนนท คณะวทยำศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ๖. ดร.ปรญญำ พทธำภบำล คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยมหดล ๗. ดร.จตรงค สธนธชำต คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ ๘. ดร.ดษฎ ศขวฒน คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเทคโนโลย

พระจอมเกลำธนบร ๙. ดร.สงกรำนต อกษร กรมอตนยมวทยำ ๑๐. นำยภรชย ชยศร โรงเรยนสรนธรรำชวทยำลย จงหวดนครปฐม ๑๑. นำยวระชย จนทรสข โรงเรยนลองวทยำ จงหวดแพร ๑๒. นำงนตยำ เดมบำงชน โรงเรยนปลวกแดงพทยำคม จงหวดระยอง

คณะบรรณาธการกจ

๑. นำงสำวประพร วรำพร นกวชำกำรอสระ ๒. นำยนพนธ ทรำยเพชร รำชบณฑตดำรำศำสตร ๓. รศ.บญรกษำ สนทรธรรม สถำบนวจยดำรำศำสตร ๔. รศ.ดร.พษณ วงศพรชย คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ๕. ผศ.ดร.กฤษณ วนอนทร คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๖. ดร.สงกรำนต อกษร กรมอตนยมวทยำ ๗. นำยสพจน วฒโสภณ ผเชยวชำญ สสวท. ๘. นำงฤทย เพลงวฒนำ ผช ำนำญ สสวท.

สาระท ๘ เทคโนโลย

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 252: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

250

การออกแบบและเทคโนโลย คณะท างานยกราง

๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓. ๑๔.

รศ.ธรวฒน ประกอบผล ผศ.ดร.สชย นพรตนแจมจ ำรส ผศ.ดร.พลง วงศธนสภรณ นำยกมลเทพ ชงช นำงเอมอร รสเครอ ดร.อภสทธ ธงไชย นำยบญวทย รตนทพยำภรณ นำยขจต เมตตำเมธำ นำยสยำมชย สกใส นำงสำวสธดำ กำรม นำงสำวสทธดำ บญทว ดร.นศวด พจนำนกจ ดร.ตรสคนธ ตรบพชำตสกล นำยสนทร พรมมงคล

สถำบนเทคโนโลยพระจอมเกลำฯ ลำดกระบง มหำวทยำลยมหดล วทยำเขตศำลำยำ จงหวดนครปฐม มหำวทยำลยรำชภฏสวนสนนทำ โรงเรยนปรำโมชวทยำรำมอนทรำ นกวชำกำรอสระ สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐.

ผศ.ดร.ถวดำ มณวรรณ รศ.ดร.อภญญำ อศวนก นำยวสสำ รวยรวย ผศ.พเชษฐ ศรสงขงำม ผศ.ดร.ศศเทพ ปตพรเทพน ผศ.ดร.ทพบษฎ เอกแสงศร ดร.ศรวรรณ ฉตรสรยวงศ นำยกฤษขจร ศรถำวร นำยวระพจน รตนรตน นำงสำวสขสวสด ปรยำโชต

มหำวทยำลยเทคโนโลยพระจอมเกลำธนบร มหำวทยำลยมหดล มหำวทยำลยรำชภฏนครศรธรรมรำช จงหวดนครศรธรรมรำช มหำวทยำลยรำชภฏพระนครศรอยธยำ จงหวดพระนครศรอยธยำ มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร โรงเรยนบำนปลองเหลยม จงหวดสมทรสำคร โรงเรยนบำนหนองหญำวว จงหวดบรรมย โรงเรยนดรณำรำชบร จงหวดรำชบร โรงเรยนปรยำโชต จงหวดนครสวรรค

คณะบรรณาธการกจ

๑. ผศ.ดร.สชย นพรตนแจมจ ำรส มหำวทยำลยมหดล วทยำเขตศำลำยำ จงหวดนครปฐม ๒. รศ.ดร.ธวชชย ออนจนทร มหำวทยำลยธรรมศำสตร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 253: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

251

๓. ผศ.อำสำฬห สวรรณฤทธ มหำวทยำลยธรรมศำสตร ๔. รศ.ดร.สญญำ มตรเอม รองผอ ำนวยกำร สสวท. ๕. ดร.เขมวด พงศำนนท สำขำเทคโนโลย สสวท.

วทยาการค านวณ คณะท างานยกราง

๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓. ๑๔. ๑๕. ๑๖.

รศ.ยน ภวรวรรณ รศ.ดร.พนธปต เปยมสงำ ผศ.ดร.ชวลต ศรสถำพรพฒน ผศ.ศรกร จนทรนวล ผศ.ดร.ชยพร ใจแกว ผศ.ดร.ธนำวนท รกธรรมำนนท นำยผนวกเดช สวรรณทต ดร.อกฤทธ สงขเพชร ดร.ปกปอง สองเมอง นำยพรพจน พฒวนเพญ นำยนพนธ ศภศร นำงสำวจนดำพร หมวกหมนไวย นำงสำวทศนย กรองทอง นำงสำวพรพมล ตงชยสน นำยพนมยงค แกวประชม นำงสำววชรพรรณ ทองวจตร

มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร มหำวทยำลยเทคโนโลยพระจอมเกลำธนบร สถำบนเทคโนโลยพระจอมเกลำฯ ลำดกระบง มหำวทยำลยธรรมศำสตร ผเชยวชำญ สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท.

คณะผเขารวมประชมพจารณาราง ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘.

ผศ.ดร.สกร สนธภญโญ ดร.สรรเสรญ เจยมอนนทกล นำยณฐพล บวอไร นำยบญสทธ แซอง นำยกตตดนย แจงแสงทอง ดร.พชรพล ธรรมแสง นำยวรปรชญ ลำวณยวไลวงศ นำยนพดล มงส ำแดง

จฬำลงกรณมหำวทยำลย มหำวทยำลยมหดล วทยำเขตศำลำยำ จงหวดนครปฐม โรงเรยนสวนกหลำบวทยำลย รงสต จงหวดปทมธำน โรงเรยนสำยน ำผง ในพระอปถมภฯ โรงเรยนหนองเสอวทยำคม จงหวดปทมธำน โรงเรยนบญเหลอวทยำนสรณ จงหวดนครรำชสมำ โรงเรยนนรำสกขำลย จงหวดนรำธวำส โรงเรยนปรำจณรำษฎรอ ำรง 2 "อดลศำสนกจศกษำ" จงหวดปรำจนบร

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ

Page 254: ó ö ó d ê î Þ ï ï ø Ý é · (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

252

๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓ ๑๔. ๑๕. ๑๖. ๑๗.

ดร.สชรำ มอำษำ ดร.สนนทำ พฒพนธ นำงสำวสนนทำ สรอยสวสด นำงสำววลำวลย ยำทองค ำ นำยอรรณพ แตงออน นำยวทยำ เมฆวน ดร.โรจนฤทธ จนนม ดร.เขมวด พงศำนนท ดร.อภสทธ ธงไชย

โรงเรยนนครนำยกวทยำคม จงหวดนครนำยก โรงเรยนบำนน ำออม จงหวดยโสธร โรงเรยนวดสระแกว จงหวดนครรำชสมำ โรงเรยนบำนแมเทย จงหวดล ำพน โรงเรยนไตรประชำสำมคค จงหวดนครสวรรค โรงเรยนบำนนำตงสหรำษฎรอทศ จงหวดสกลนคร โรงเรยนอนบำลสรรคบร จงหวดชยนำท สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท.

คณะบรรณาธการกจ

๑. รศ.ยน ภวรวรรณ มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๒. รศ.ดร.พนธปต เปยมสงำ มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ๓. นำยผนวกเดช สวรรณทต มหำวทยำลยเทคโนโลยพระจอมเกลำธนบร ๔. ๕.

นำงสำวจนดำพร หมวกหมนไวย นำงสำวทศนย กรองทอง

สำขำเทคโนโลย สสวท. สำขำเทคโนโลย สสวท.

เอกสารตนฉ

บบ

อยระห

วางดาเน

นการจ

ดพมพ


7KH %DFWHULD ó ó Û ßau.edu.sy/images/courses/pharmacy/1-1/37_plant_biology_ar.pdf · ï ï ò Ó » § ó ã ë « å í Û í ì å ó í ó ç ß ó × ¯ ã ß ï ¿ § ß

7KH %DFWHULD ó ó Û ßau.edu.sy/images/courses/pharmacy/1-1/37_plant_biology_ar.pdf · ï ï ò Ó » § ó ã ë « å í Û í ì å ó í ó ç ß ó × ¯ ã ß ï ¿ § ß

Documents
Ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja Slovacka4 ëܽï¡ó½ çÜ£ó¿Ü½ ¡Ü？ó Üßíç！í äë Ü£ ゜ ôó？ ï ï óüö ïöçíëÖ Üäëíç Öí¿í£ó

Ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja Slovacka4 ëܽï¡ó½ çÜ£ó¿Ü½ ¡Ü？ó Üßíç！í äë Ü£ ゜ ôó？ ï ï óüö ïöçíëÖ Üäëíç Öí¿í£ó

Documents
! DFJBBI d rm anojph y@gmail" Ï *Ó " fÐ è * -DGB _ ! × [ g . / f $g ¨ 0£!Ó ( " -CGB _ ! [ * G / Ï *Ó j [ Ó * * Ó -CGFB_ ! [ ¡! 0£!Ó 0 #g * 0g # (CGHF -CHFD ) *¡ " 0

! DFJBBI d rm anojph y@gmail" Ï *Ó " fÐ è * -DGB _ ! × [ g . / f $g ¨ 0£!Ó ( " -CGB _ ! [ * G / Ï *Ó j [ Ó * * Ó -CGFB_ ! [ ¡! 0£!Ó 0 #g * 0g # (CGHF -CHFD ) *¡ " 0

Documents
ò ò ó ð õ< /< :hE/K 'KD ^ s EdhZ ^dZK î ï ó ô ô ï ì ô õ ó ìò ò ó ð õ< /< :hE/K 'KD ^ s EdhZ ^dZK î ï ó ô ô ï ì ô õ ó ì ò ò ó ñ ì

ò ò ó ð õ< /< :hE/K 'KD ^ s EdhZ ^dZK î ï ó ô ô ï ì ô õ ó ìò ò ó ð õ< /< :hE/K 'KD ^ s EdhZ ^dZK î ï ó ô ô ï ì ô õ ó ì ò ò ó ñ ì

Documents
ÁÏÓ‰ ÌÈ Ô‚‡...χ¯˘È ˙ È„Ó ˙ÂÈÓ‡ω ˙ÂÈ˙˘˙‰ „¯˘Ó ‰·È·Ò‰ ˙ÂÎÈ‡Ï „¯˘Ó‰ È‚ÂχȂ‰ ÔÂÎÓ‰ Ô Î˙Â

ÁÏÓ‰ ÌÈ Ô‚‡...χ¯˘È ˙ È„Ó ˙ÂÈÓ‡ω ˙ÂÈ˙˘˙‰ „¯˘Ó ‰·È·Ò‰ ˙ÂÎÈ‡Ï „¯˘Ó‰ È‚ÂχȂ‰ ÔÂÎÓ‰ Ô Î˙Â

Documents
key 12 17 cover A - katalogremonta.ru...á ô à Ï ä á Ð, Ô Ò Ð ç á Ï â á ô á Ó Õ ï ê Ð Ð Ô ä Ï Ô Ñ Ñ ÷ ê Ð ä á Ö á ã Ï å Ð Ó á Ï â Ï Ö Ó

key 12 17 cover A - katalogremonta.ru...á ô à Ï ä á Ð, Ô Ò Ð ç á Ï â á ô á Ó Õ ï ê Ð Ð Ô ä Ï Ô Ñ Ñ ÷ ê Ð ä á Ö á ã Ï å Ð Ó á Ï â Ï Ö Ó

Documents
*Amar75SAB1* · ÝØ ó ïf ¼·¿ ¤ Ý¿¼»®²± î ó ßÓßÎÛÔÑ ó Ð?¹·²¿ ï Ý×VÒÝ×ßÍ ØËÓßÒßÍ Û ÍËßÍ ÌÛÝÒÑÔÑÙ×ßÍ Ï«»¬+» ¼» ï ¿

*Amar75SAB1* · ÝØ ó ïf ¼·¿ ¤ Ý¿¼»®²± î ó ßÓßÎÛÔÑ ó Ð?¹·²¿ ï Ý×VÒÝ×ßÍ ØËÓßÒßÍ Û ÍËßÍ ÌÛÝÒÑÔÑÙ×ßÍ Ï«»¬+» ¼» ï ¿

Documents
4&/ ~wÓ - OKB総研6£ Z t q ïùZ t to^ R Ìï¯«Ó èܽßÌïÓ × ½ÛïÓ Ý¿Ó~½ Ì Ó Ù Ä~ åï ÓÙ Ä~ åï Ó »ï´áï~ÖåÍµÓ »ï´áï~Óæ « Ó ³ï¨Ù

4&/ ~wÓ - OKB総研6£ Z t q ïùZ t to^ R Ìï¯«Ó èܽßÌïÓ × ½ÛïÓ Ý¿Ó~½ Ì Ó Ù Ä~ åï ÓÙ Ä~ åï Ó »ï´áï~ÖåÍµÓ »ï´áï~Óæ « Ó ³ï¨Ù

Documents
¢ £ s { ó 8 ¢ M kpub.pref.aomori.jp/kouji/images/permission/files/...k ¨ ¢ ~ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 Û £ 7 î ó è ³ ¸ ~ k ¨ ¢ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 Û £ ¢ ý )

¢ £ s { ó 8 ¢ M kpub.pref.aomori.jp/kouji/images/permission/files/...k ¨ ¢ ~ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 Û £ 7 î ó è ³ ¸ ~ k ¨ ¢ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 Û £ ¢ ý )

Documents
แนวปฎิบัติการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน2551

แนวปฎิบัติการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน2551

Education
住友アスファルトフィニッシャØ w mZ µ«æ ÅÚ « w ` b{µ«æ Å @ w Ï ø x Ó³ãï ÷ £ ø x Ó³ãï ÷ £ · ï » « å ¢ ï µ é Ó « å ¢ ï µ é Ó «

住友アスファルトフィニッシャØ w mZ µ«æ ÅÚ « w ` b{µ«æ Å @ w Ï ø x Ó³ãï ÷ £ ø x Ó³ãï ÷ £ · ï » « å ¢ ï µ é Ó « å ¢ ï µ é Ó «

Documents
ð ð ò ô î' Z/ > EdKE/K >s ^ K^d î ï ò ó ï õ í í î ó ñ · 2018. 5. 2. · ð ð ò ô î' z/ > edke/k >s ^ k^d î ï ò ó ï õ í í î ó ñ ð ð ò ô ï' z/ >

ð ð ò ô î' Z/ > EdKE/K >s ^ K^d î ï ò ó ï õ í í î ó ñ · 2018. 5. 2. · ð ð ò ô î' z/ > edke/k >s ^ k^d î ï ò ó ï õ í í î ó ñ ð ð ò ô ï' z/ >

Documents
総合カタログ インダクタ - Panasonic · 2015. 2. 6. · Ó Ï» Ó elg tea 23 Íë Ｋ» ¢è ¢» Ó£ Ó Ï» Ó¢Ó q £n» Ó£ ell yfj, ygj 31 ell veg, vfg-c, vgg,

総合カタログ インダクタ - Panasonic · 2015. 2. 6. · Ó Ï» Ó elg tea 23 Íë Ｋ» ¢è ¢» Ó£ Ó Ï» Ó¢Ó q £n» Ó£ ell yfj, ygj 31 ell veg, vfg-c, vgg,

Documents
Pptแนวปฏิบัติการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Pptแนวปฏิบัติการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Documents
-PPQTcopy-fukugouki.com/catalog/T4505AC.pdf · F 456%*0 "$ F 456%*0 "$ ¯Ð Ó Ó ÓæïÄ Ó Ó µ©ß ï Ó Ó '"9 01 01 s ¢ ÿ 01 01 ï» ÉÄ¿'"9 Ó Ó ¼ è«Ä4.51 Ó Ó ;´

-PPQTcopy-fukugouki.com/catalog/T4505AC.pdf · F 456%*0 "$ F 456%*0 "$ ¯Ð Ó Ó ÓæïÄ Ó Ó µ©ß ï Ó Ó '"9 01 01 s ¢ ÿ 01 01 ï» ÉÄ¿'"9 Ó Ó ¼ è«Ä4.51 Ó Ó ;´

Documents
ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู · ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู · ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Documents
Ì Á Ê Å Ä Ï Í É Ó Ì Ï Ómedia.ems.gr/ekdoseis/ektos_seiras/ekd_eksi_makedonismos... · 2010-06-02 · [114] Ì Á Ê Å Ä Ï Í É Ó Ì Ï Ó Τίτλος χάρτη:

Ì Á Ê Å Ä Ï Í É Ó Ì Ï Ómedia.ems.gr/ekdoseis/ektos_seiras/ekd_eksi_makedonismos... · 2010-06-02 · [114] Ì Á Ê Å Ä Ï Í É Ó Ì Ï Ó Τίτλος χάρτη:

Documents
lq× ltqz o ltqz×µt - athtech.co.jp...F 456%*0 "$ F 456%*0 "$ ¯Ð Ó Ó ÓæïÄ Ó Ó µ©ß ï Ó Ó '"9 01 01 s ¢ ÿ 01 01 ï» ÉÄ¿'"9 Ó Ó ¼ è«Ä4.51 Ó Ó ; ´ Ó Ó

lq× ltqz o ltqz×µt - athtech.co.jp...F 456%*0 "$ F 456%*0 "$ ¯Ð Ó Ó ÓæïÄ Ó Ó µ©ß ï Ó Ó '"9 01 01 s ¢ ÿ 01 01 ï» ÉÄ¿'"9 Ó Ó ¼ è«Ä4.51 Ó Ó ; ´ Ó Ó

Documents
¢ £ s { ó 8 ¢ M k › ... › R11030yuusikakushaitiran.pdf£ 7 î ó è ³ ¸ ~ k ¨ ¢ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 Û £ ¢ ý ) ù ® µ Æ £ k ¨ ~ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 7

¢ £ s { ó 8 ¢ M k › ... › R11030yuusikakushaitiran.pdf£ 7 î ó è ³ ¸ ~ k ¨ ¢ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 Û £ ¢ ý ) ù ® µ Æ £ k ¨ ~ _ ¨ o Ï ¼ ó 3 ï * 8 7

Documents
øУ ï ó þЫ - conf.ssmu.ruconf.ssmu.ru/pluginfile.php/1/local_konf/files/129... · øУ ï ó þЫ ûаседкин ергей Юрьевич председатель комитета

øУ ï ó þЫ - conf.ssmu.ruconf.ssmu.ru/pluginfile.php/1/local_konf/files/129... · øУ ï ó þЫ ûаседкин ергей Юрьевич председатель комитета

Documents
MASTER-K Series - hcmfa.com £ £ > Ï _ ó ï £ Ë £ _ d £ _ d Å

MASTER-K Series - hcmfa.com £ £ > Ï _ ó ï £ Ë £ _ d £ _ d Å

Documents
AA-230 ZOOM RigExpert€¦ · RigExpert AA-230 ZOOM V ¥ } 4 V ¥ } 4 & ï Ó - þ Ò ¨ ï Q í = &XUVRUXS ' &XUVRUGRZQ & k a 4 % ï Ó - ¨ ï Q í

AA-230 ZOOM RigExpert€¦ · RigExpert AA-230 ZOOM V ¥ } 4 V ¥ } 4 & ï Ó - þ Ò ¨ ï Q í = &XUVRUXS ' &XUVRUGRZQ & k a 4 % ï Ó - ¨ ï Q í

Documents
7 ý~jX¶w - JKC · 7 +,$(B[FUUF 0DU +,$(B[FUUF 0DU 6 XtxbY h ó UMXmTK bU Ï Tw úUËjQsM s ó q`o qw¯Û ÿÇ Ó³ ï ó UK b ÐXw Ný`h¯Û ÿÇ Ó³ ï ó t « è qw [Tsþq

7 ý~jX¶w - JKC · 7 +,$(B[FUUF 0DU +,$(B[FUUF 0DU 6 XtxbY h ó UMXmTK bU Ï Tw úUËjQsM s ó q`o qw¯Û ÿÇ Ó³ ï ó UK b ÐXw Ný`h¯Û ÿÇ Ó³ ï ó t « è qw [Tsþq

Documents
보험가입자를위한안내 · 2017-05-11 · 보험계약관련특히유의할사항 1. 보험계약관련유의사항 Ë Ü Ê & | § £ Ï Ï Ü õ ¥ Ü j ó È ? â ó ï

보험가입자를위한안내 · 2017-05-11 · 보험계약관련특히유의할사항 1. 보험계약관련유의사항 Ë Ü Ê & | § £ Ï Ï Ü õ ¥ Ü j ó È ? â ó ï

Documents
แนวทางการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

แนวทางการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Education
แนวทางการพัฒนา การวัดและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

แนวทางการพัฒนา การวัดและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Education
´± U c...¼ sAV óTZqs `h Ð ¾x Ï fUþU b GVs`h Ð t Ï w b 3qwS b q Ï Ì Etù do G` ï» Ó Ï è ô b Ï ï» ÓÉ ýÄ b 3 S Ð fw Ï × ÓÜ·Ä Óä Ó Å Ó 7 Ï ´ þµ¯

´± U c...¼ sAV óTZqs `h Ð ¾x Ï fUþU b GVs`h Ð t Ï w b 3qwS b q Ï Ì Etù do G` ï» Ó Ï è ô b Ï ï» ÓÉ ýÄ b 3 S Ð fw Ï × ÓÜ·Ä Óä Ó Å Ó 7 Ï ´ þµ¯

Documents
Finansijski Plan 2017 za objavu - rnids.rs · PDF fileÞïó ó ï ðï ôñ ó Þ óì ÷ï r ÛØ p î õô õ êð öïó ó ï ð ë ôñ ó

Finansijski Plan 2017 za objavu - rnids.rs · PDF fileÞïó ó ï ðï ôñ ó Þ óì ÷ï r ÛØ p î õô õ êð öïó ó ï ð ë ôñ ó

Documents
IJßËÜͲÑÒÜ ÒÎÐÃÎÂÅËÜÍÈÕ Ï²ÄÏÐȪÌÑÒÂ Ó ......IJßËÜͲÑÒÜ ÒÎÐÃÎÂÅËÜÍÈÕ Ï²ÄÏÐȪÌÑÒÂ Ó ÊÎÍÊÓÐÅÍÒÍÎÌÓ ÑÅÐÅÄÎÂÈÙ²:

IJßËÜͲÑÒÜ ÒÎÐÃÎÂÅËÜÍÈÕ Ï²ÄÏÐȪÌÑÒÂ Ó ......IJßËÜͲÑÒÜ ÒÎÐÃÎÂÅËÜÍÈÕ Ï²ÄÏÐȪÌÑÒÂ Ó ÊÎÍÊÓÐÅÍÒÍÎÌÓ ÑÅÐÅÄÎÂÈÙ²:

Documents
ï ó î ó î Bollettino Ufficiale della Regione Puglia - n. 89 del 2-8-2016 · 2016-08-17 · Bollettino Ufficiale della Regione Puglia - n. 89 del 2-8-2016 ï ó î ó ï risorse

ï ó î ó î Bollettino Ufficiale della Regione Puglia - n. 89 del 2-8-2016 · 2016-08-17 · Bollettino Ufficiale della Regione Puglia - n. 89 del 2-8-2016 ï ó î ó ï risorse

Documents