Оперативни упатства 2017/operati… · Web viewОПЕРАТИВНИ УПАТСТВА. за активни програми и мерки за вработување

ОПЕРАТИВНИ УПАТСТВАза активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот од

Оперативниот План 2017 година

и за ПроектитеСамовработување со кредитирање и Кредитирање на правни субјекти (микро и мали

претпријатија) за отворање на нови работни места

Скопје, јануари 2017

1. РАЗВОЈ НА ПРЕТПРИЕМНИШТВОТО

1.1 ПРОГРАМА ЗА САМОВРАБОТУВАЊЕ

1

Целта на Оперативните упатства е да дадат опис на процесот преку кој ќе се изготват, поднесат, одобрат, спроведат и набљудуваат активностите предвидени во програмата.

Тие се насочени кон обезбедување транспарентност во процесот и јасен преглед за улогите и обврските на сите вклучени страни.

Оперативните упатства ги утврдуваат критериумите, предусловите, процедурите и постапките кои треба да се остварат за реализација на проектните активности. Правилата што треба да се применуваат при секоја фаза на проектниот циклус се соодветно наведени, вклучувајќи ги и обрасците и формуларите што треба да се користат.

Програмата Самовработување е дел од Оперативниот план за услуги на пазарот на труд и активни програми и мерки за вработување кои водат кон директно вработување

ЦЕЛ НА ПРОГРАМАТАГлавната цел на програмата е да се поддржат невработените лица во

основање сопствена фирма, формализирање на веќе постоечка (неформална) дејност и во создавање дополнителни вработувања. Непосредна цел е да се создадат правни субјекти со отворање на нови работни места преку поттикнување на побарувачката на пазарот на трудот со самовработување и дополнително вработување во почетни бизниси.

ЦЕЛНИ ГРУПИ

Во Програмата за Самовработување можат да учествуваат исклучиво евидентирани невработени лица кои активно бараат работа најмалку еден ден пред објавување на Јавниот оглас. Програмата за самовработување нема да поддржува основање на бизниси во следните дејности:

Земјоделска дејност, односно дејност од Сектор А/А, Оддел 01 – Растително и животинско производство, лов и услужни дејности поврзани за нив (со исклучок на шифра на дејност 01.41 - Одгледување на молзни крави за најмногу 20 бизниси);

Производство и дистрибуција на оружје, односно дејност од класа 25.40 – Производство на оружје и муниција;

Финансиски и осигурителни бизниси и активности кои вклучуваат игри на среќа, односно дејност од Сектор K/И – Финансиски дејности и дејности на осигурување;

Трговија на големо и на мало со моторни возила и мотоцикли и поправка на моторни возила и мотоцикли, односно дејности од Оддел 45 со исклучок на дејностите:o 45.20 – Одржување и поправка на моторни возила,

2

o 45.32 – Трговија на мало со делови и прибор за моторни возила, и o 45.40 – Трговија со мотоцикли и делови и прибор за мотоцикли, одржување и

поправка на мотоцикли; Трговија на големо, односно дејностите од Оддел 46; Бизниси во дејност од класа 49.32 - Такси служба; Дејност од Сектор L/Ј – Дејности во врска со недвижен имот; Дејност од Оддел 70 - Управувачки дејности, советување во врска со

управувањето.

Во програмата Самовработување ќе се вклучат 60 кандидати од мерката 3.6 од ОП - Обука за стекнување вештини од стари занаети, кои успешно ќе ја завршат обуката.

ОПШТИ ОДРЕДБИ НА ПРОГРАМАТА

Процесот на имплементација на Програмата се одвива преку 30-те центри за вработување на АВРМ, УНДП и другите вклучени партнери.Програмата за Самовработување се базира на конкурентност со цел максимизирање на ефектите од вложените средства. Процесот на селекција ќе се одвива низ неколку фази и има за цел да обезбеди транспарентност и конкурентност, како и да поддржи најдобри и иновативни идеи и бизнис планови кои гарантираат одржливи резултати. Секој кандидат кој нема да биде задоволен од резултатот и освоените бодови од пополнетиот апликационен прашалник или од селекцијата на најуспешните бизнис планови, има право на приговор. Учесниците кои ќе ги задоволат поставените критериуми на Програмата за Самовработување се стекнуваат со одредени права и обврски, и тоа:− да учествуваат во обуките предвидени со Програмата;− да добие потврда за завршена обука доколку има поминато најмалку 24 часа од

вкупниот број на предвидени часови за обука (30 часа), а истата ќе има важност и во наредните два циклуса од Програмата за Самовработување;

− да добијат поддршка при изработка на бизнис план;− да поднесат бизнис план;− да регистрираат правен субјект во Централен регистар на РМ;− да се самовработат;− да користат грант во форма на опрема и/или материјали во износ од 246.000,00

МКД согласно условите наведени во договорот;− можност за дополнително вработување на едно лицe за 50 новоотворени фирми

кои ќе добијат дополнителен грант во форма на опрема и/или материјали во износ од 92.000,00 МКД.

− да обезбедат услови за непречен мониторинг за времетраење на договорот.

3

Во случај на непочитување и неизвршување на обврските од Програмата и договорот, за корисниците ќе се применуваат договорените и пропишани санкции: Лицата кои во рамките на проектниот циклус, доставиле бизнис план што успешно

го поминал процесот на евалуација (селектиран бизнис план), а ќе се откажат од понатамошното учество, пред искористување на средствата од грантот, не може да се вратат во евиденцијата на невработени лица во АВРМ најмалку една година, сметано од денот на откажувањето. При тоа лицата пополнуваат Изјава за прекинување на учество во програма;

Лицата кои ќе ги искористат средствата за набавка на опрема и/или материјали преку Програмата Самовработување и ги исполнат сите одредби од Договорот, не може да се вратат во евиденција на невработени лица во АВРМ во рок од 2 години, односно се до истекот на времетрањето на Договорот;

Доколку правниот субјект/ корисник и основач на фирмата престане со вршење на дејност (а со тоа престане и работниот однос) пред истекот на една (1) година односно две (2) години од датумот на регистрирање на бизнисот, освен во случај на смрт или трајна неспособност, лицето – основач на фирмата има обврска да врати во период од 12 месеци:− 80% од финансиските средства искористени за набавка на опрема и/или

материјали, доколку престане со вршење на дејност пред истекот на првата година од постоење на бизнисот;

− 60% од финансиските средства искористени за набавка на опрема и/или материјали, доколку престане со вршење на дејност пред истекот на втората година од постоење на бизнисот.

Корисникот и основач на фирмата кој ги искористил средствата за набавка на опрема и/или материјали и престанал со вршење на дејноста пред истекот на Договорот, нема да може да се врати на евиденција на невработени лица во АВРМ до истекот на рокот на Договорот или се додека не го врати долгот произлезен од непочитување на одредбите во Договорот;

Доколку по истекот на било кои 3 (три) последователни месеци од регистрација на бизнисот во текот на 2 (две) години од регистрирањето на бизнисот нема реализирано финансиски трансакции (т.е. исплатена бруто плата) преку Управата за јавни приходи, Центарот за вработување на АВРМ испраќа писмо за опомена за неактивност на фирмата. Доколку по истекот на 2 (два) месеци од денот на доставување на опомената лицето корисник на грантот продолжи со нереализирање на финансиски трансакции во Управата за јавни приходи, Агенцијата за вработување на Република Македонија, ќе започне постапка за враќање на искористените средства од програмата;

Новоформираниот бизнис кој ќе вработи дополнително лице согласно условите и критериумите предвидени во Програмата за Самовработување, има обврска да го задржи лицето на работа најмалку 12 месеци од денот на засновањето на

4

работниот однос или на нејзино/негово место да вработи друго невработено лице евидентирано во АВРМ. Во спротивно работодавачот ќе треба да ги врати искористените средства за опрема и/или материјали, во паричен износ сразмерно со времетраењето на вработувањето;

Во случај на спор помеѓу АВРМ и правниот субјект/корисникот, доколку истиот не се реши спогодбено, преку судска постапка во Основен суд Скопје ќе се обезбедат сите права кои произлегуваат од Договорот.

Проектен циклус

Имплементацијата на Програмата за Самовработување ќе се спроведува низ два циклуса. Во првиот циклус ќе бидат поддржани до 60% од планираниот број на корисници, додека во вториот циклус ќе бидат поддржани до 40%.

Секој циклус ќе се реализира преку пет фази, и тоа: 1. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на учесници; (АНЕКС 1)2. Обука за деловно планирање и управување, развој на бизнис планови, селекција на

најдобрите бизнис планови; 3. Регистрација на фирми, самовработување и потпишување на договор за грант, 4. Набавка на опрема и/или материјали; и5. Дополнително вработување, потпишување на договор за грант и набавка на

опрема и/или материјали1.

ФАЗА 1. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на учесници

Чекор 1 – Распишување на јавен оглас и прием на апликацииa) Јавен оглас

(време на постапување: 10-15 работни денови)

АВРМ објавува јавен оглас ( АНЕКС 1 ) во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до заинтересирани кандидати за аплицирање во Програмата за Самовработување во два наврати согласно циклусите на Програмата, во времетраење од најмалку 10 работни денови. На денот на објавување на ЈО во дневните весници, Јавниот оглас треба да биде објавен на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), АППРМ (www.apprm.gov.mk), на web страната www.samovrabotuvanje.mk, огласните 1 Чекорите од оваа фаза ги поминуваат само ______________ идни претприемачи кои ќе достават издржани бизнис планови и ќе бидат селектирани да вработат едно лице за што ќе добијат финансиска поддршка за набавка на опрема и/или репроматеријали во износ од 92.000 МКД.

5

http://www.avrm.gov.mk/

http://www.samovrabotuvanje.mk/

http://www.apprm.gov.mk/

http://www.mtsp.gov.mk/

табли во центрите за вработување, како и на други соодветни места низ институциите на локално ниво (општини, ЦСР и други фреквентни места). Во центрите за вработување ЗАДОЛЖИТЕЛНО треба исто така да се истакне: Број на просторијата за прием на заинтересирани невработени лица за учество во

Програмата; Телефонски број за директно информирање на заинтересираните невработени

лица; Да се испратат информативни СМС пораки до сите невработени лица кои во ИПВ

изразиле интерес за учество во програмата; Вработените во Центрите за вработување да ги поканат и сите оние лица кои ги

исполнувааат условите за учество во програмата, а кои не ја поминале селекцијата во минатите циклуси.

b) Пријавување на заинтересирани кандидати (време на постапување: додека е активен објавениот оглас)

Секое невработено лице, со статус активен барател на работа на денот на објавување на јавниот оглас ( евиденитран како активен барател на работа најмалку еден ден пред објавување на ЈО) кое ќе пројави интерес за учество во Програмата за Самовработување за времетраењето на огласот, треба да се пријави во соодветниот Центар за вработување.

Секое пријавување се регистрира во софтверска програма на АВРМ, при што се врши проверка дали податоците од евиденцијата се ажурирани (адреса, телефон, електронска пошта и сл.). Оваа Пријава ќе се испечати, потпише и архивира на денот на пополнување на Прашалникот (види точка 1.4 - Пополнување на прашалник).По пријавувањето, на лицето му се закажува точен термин за информативна средба со определен датум, време, број на просторија и му се дава Информативен лист кој ги содржи сите основни податоци за Програмата Самовработување. (прилог 1)

Забелешка: Доколку невработеното лице вклучено во Програмата за Самовработување, го промени својот статус на активен барател на работа или се утврди дека е евидентирано во трговскиот регистар на ЦРРМ како основач или управител на правен субјект, кандидатот ќе биде исклучен од понатамошното учество во Програмата во моментот кога ќе се добие сознание за вистинскиот статус на лицето.

c) Информативни средби со пријавените кандидати (време на постапување: за време на објавениот оглас и дополнителни 5 работни дена по неговото завршување)

Целта на информативните средби е пренесување на информациите до сите пријавени кандидати на стандарден и унифициран начин.

6

За време на работилницата, кандидатите ќе се информираат за основните услови за учество во Програмата, за предвидените активности и чекори, за правата и обврските, како и санкциите кои следат доколку не се почитуваат истите.На кандидатите во исто време им се објаснува процесот и постапката на пополнување на прашалникот, концептот на прашалникот, начинот на оценување и значењето односно важноста од реално и искрено одговарање на прашањата.Секој кандидат добива во печатена форма прирачник, односно материјал за учење кој треба да му послужи за подобро подготвување пред пополнување на прашалникот. Истиот материјал ќе биде обезбеден и во електронска форма кој ќе може да се преземе од web страната:www.avrm.gov.mk и www.samovrabotuvanje.mk.Центрите за вработување се одговорни за организирање и спроведување на информативните средби. УНДП по потреба може да обезбеди техничка поддршка на центрите, со цел воспоставување стандарден и унифициран начин на пренесување на информациите. Спроведувањето на информативните средби може да започне откако ќе се формира група на заинтересирани кандидати. За секоја информативна средба, центрите за вработување треба да обезбедат „Список за присутност“ и „Прирачник за распознавање и развивање на претприемничките афинитети“.Доколку се утврди потреба за обезбедување дополнителни информации за одделни кандидати, ќе се организираат соодветни обуки.

1.4 Пополнување на прашалник (време на постапување: за време на објавениот оглас)

Невработеното лице пред да биде вклучено во понатамошните активности предвидени со овој чекор, должно е да пополни и потпише образец “Изјава за согласност”, (прилог 2) со која лицето потврдува дека се согласува со условите (обврските и правата) кои произлегуваат од учеството во Програмата за Самовработување. Заинтересираните кандидати кои ќе потпишат Изјава за согласност, ја потпишуваат Пријавата (која се повикува од програмот користејќи го ЕМБГ) и го пополнуваат образецот “Прашалник” во електронска форма со поддршка на вработените во Центарот за вработување Секој кандидат кој ќе го пополни Прашалникот, ќе добие на увид печатен примерок од одговорениот Прашалник, кој заедно со Пријавата и Изјавата, претставуваат досие кое носи единствен архивски број во Центарот за вработување. Невработеното лице добива само отпечатена Пријава со архивски број од електронскиот регистар.

Чекор 2. Селекција на пријавените кандидатите

По завршување на јавниот оглас и по пополнување на Прашалникот, започнува оценувањето односно селекцијата на кандидатите. При рангирањето на пријавените кандидати ќе се земе предвид (а) процентуалната застапеност на невработените лица од даден Центар за вработување во однос на вкупниот број на невработени лица во земјата,

7



(б) бројот на поднесени апликации во даден Центар за вработување во однос на вкупниот број поднесени апликации, и (в) бројот на успешни корисници / активни фирми во однос на вкупно регистрирани корисници/фирми по Центри за вработување поддржани во претходните години.Во овој чекор, треба да се издвојат најдобрите апликанти од двата циклуси на пријавување, кои ќе бидат повикани да учествуваат во следната фаза - Обука за претприемништво и бизнис планирање. Во првиот циклус ќе бидат поддржани до 60% од планираниот број на корисници, додека во вториот циклус ќе бидат поддржани до 40%.

Рангирањето на пријавените лица од сите 30 центри за вработување ќе се врши според вкупно освоените бодови од првата и третата група на прашања2 од пополнетиот Прашалник .На овој начин ќе се добие ранг листа на кандидати од кои ќе се издвојат највисоко рангираните, односно оние кои освоиле најмногу бодови од пополнетиот прашалник. За оние кандидати кои според овој принцип имаат освоено ист број на бодови, рангирањето ќе се врши според следните критериуми дадени по приоритет:

1. висина на бодови од третата група на прашања;2. висина на бодови од првата група на прашања; и3. висина на бодови од втората група на прашања;4. азбучен ред од имињата на кандидатите3.

Изготвувањето на ранг листата се врши од страна на УНДП, а нејзино одобрување од страна на Работна група која ја сочинуваат претставници од АВРМ-централна служба (сектор за активни мерки и услуги за вработување), МТСП, АППРМ и УНДП со Записник од одржаниот состанок на Работната група.Официјалното објавување на Списоците со ранг листата на кандидати се врши на веб страната на АВРМ, www.avrm.gov.mk , на огласните табли на центрите за вработување и тоа само по доставување на електронско известување од централна служба како и на www.samovrabotuvanje.mkПо официјалното објавување на ранг листата, кандидатите имаат право во писмена форма да достават приговор до соодветните центри за вработување во рок од 5 работни дена сметано од денот на објавување на резултатите. Центрите за вработување ги архивираат приговорите и исклучиво по електронски пат -скенирани, не по пошта, ги праќаат до Централната служба на АВРМ.

2 Апликациониот прашалник е составен од три дела - групи на прашања. I група носи максимум 25 бодови и ги опфаќа личните способности и вештини на учесниците; II група опфаќа прашања за издвојување на оние кандидати кои неформално се занимаваат со бизнис или имале претходно искуство во водење на бизнис, и овој дел носи максимум 20 бодови; и III група на прашања носи максимум 45 бодови, а се однесува на севкупното познавање од областа на претприемништвото.3 Доколку и покрај користењето на првите три критериуми, два или повеќе кандидати имаат ист број на поени, кандидатите се селектираат по азбучниот ред од нивните имиња.

8



Сите навремено поднесени приговори се разгледуваат од страна на Комисија за разгледување на приговори (КРП) и во рок од 10 работни дена сметано од денот на крајниот рок за доставување на приговори ги известува центрите за вработување за одлуката и донесените заклучоци. Центрите за вработување имаат обврска веднаш писмено да ги известат кандидатите за одлуката и заклучоците на комисијата.

ФАЗА 2. Обука за претприемништво и водење на бизнис, развој на бизнис планови, селекција на најдобрите бизнис планови;

Чекор 3. Обука за претприемништво и водење на бизнис и избор на најдобри бизнис идеи (време на постапување: 30 часови обука реализирана во 4 работни денови)

Обуката ќе се спроведува во работните клубови на центрите за вработување, од страна на надворешна консултантска агенција, ангажирана од страна на УНДП4.По завршување на секоја обука (на крај на работната недела) во еден центар за вработување, се врши оценување на кандидатите кои поднеле опис на бизнис идеа. Оценувањето се врши од страна на тимот консултанти/предавачи и координатори вработени во центарот за вработување, согласно претходно утврдените критериуми (прилог 3) и динамика. Најдобро рангираните кандидати од секоја работна недела5 континуирано се упатуваат за учество во следниот чекор преку кој се обезбедува дополнителна советодавна помош од советници на АППРМ за изработка на бизнис план. За оние кандидати кои имаат освоено ист број на бодови, рангирањето ќе се врши според следниот критериум:1. висина на бодови од групата на прашања за „Пазар“;2. висина на бодови од групата на прашања за „Профитабилност“;3. висина на бодови од групата на прашања за „Искуството и знаењето“;4. висина на бодови од групата на прашања за „Инвестиција“;

Комисијата за селекција која се состои од консултанти/предавачи и координатори вработени во центарот за вработување, ќе биде задолжена да подготви: ранг листа на кандидати со успешни бизнис идеи кои ќе продолжат во наредната фаза –Подготовка на бизнис план како и дополнителна резервна листа на кандидати. Доколку има откажување од првично селектираните кандидати ќе се повикуваат кандидати по редоследот од резервната ранг листа.

4 УНДП во почетната фаза на проектот, преку тендерска процедура ќе ангажира консултантска агенција специјализирана за бизнис и маркетинг. Условите и задачите за услугата на консултантската агенција ќе се подготват од страна на Проектната канцеларија на УНДП.5 Надворешната консултантска куќа која ќе ги спроведува обуките ќе обезбеди 6 тимови од по двајца предавачи/советници кои ќе можат во една работна недела да одржуваат паралелно 5-6 работилници во различни центри за вработување.

9

Работната група составена од претставници од АВРМ-централна служба (сектор за активни мерки и услуги за вработување), МТСП, АППРМ и УНДП ја одобрува предложената ранг листа и за тоа се потпишува Записник од одржаниот состанок на Работната група. Во оваа фаза, кандидатите немаат право за поднесување на приговор.

Чекор 4. Поддршка за подготовка на Бизнис планови за најуспешните кандидати

(време на постапување: 10 работни денови за изработка на еден Бизнис план, 45 работни дена за комплетирање на еден циклус)

За потребите на Програмата за самовработување, АППРМ објавува Јавен повик6 до сите фондации за поддршка на претприемништвото и малото стопанство (Регионални центри и ЕСА Агенции)7. АППРМ исто така објавува и јавен повик за избор и прием на советници во Каталогот на советници при АППРМ, како и повик до сите овластени и стручни советници кои се веќе евидентирани во Каталогот на АППРМ за учество во Програмата за самовработување. Учеството на АППРМ во Програмата за самовработување започнува со добивање на финалната листа на кандидати кои продолжуваат во фазата на ваучерско советување, односно изработка на одржлив бизнис план. Потоа АППРМ изготвува распоред на мечирање помеѓу селектираните кандидати и советници, кои ќе се одржат во соодветните центри за вработување.

4.1 Известување и евидентирање на пријавените советници (Време на постапување: 7 работни денови)

АППРМ, преку јавен повик објавен на својата веб-страна ги известува сите овластени советници од Каталогот на АППРМ, за можноста, преку изработка на бизнис план, да учествуваат во Програмата за самовработување и да земат учество на планираните средби со кандидатите согласно распоредот и планот на настани. По завршување на временскиот рок на пријавување, конечниот список на пријавени советници за секој планиран настан во соодветен центар за вработување може да биде достапен на селектираните кандидати за изработка на бизнис план преку веб системот на АППРМ развиен специјално за потребите на Програмата за самовработување.

6 Повикот трае 10 работни денови и по негово завршување соодветна комисија врши избор на кандидатите кои ги исполниле дадените услови и критеруми од јавниот повик. Овој повик АППРМ го објавува пред отпочнување на Програмата за Самовработување и потребното време за избор на најповолни понудувачи не влијае на пролонгирање на Програмата за Самовработување.7 Член 20 од Законот за основање на АППРМ

10

4.2 Известување на кандидатите од страна на Центрите за вработување за избор на соодветен овластен советник(Време на постапување: 3 работни дена)

Центрите за вработување се одговорни за повикување на сите селектирани кандидати кои продолжуваат во фазата на изработка на бизнис план во закажаните термини, како и за обезбедување простор за одвивање на предвидените средби. При известувањето на кандидатите, Центрите за вработување треба да им укажат дека имаат можност да изберат соодветен овластен советник од Каталогот на советници, преку веб - сервисот на АППРМ (прилог 4). За таа цел, УНДП праќа до сите оние кандидати кои изразиле желба сами да одберат советник, корисничко име и лозинка за влез во системот на АППРМ за избор на консултанти (http :// apprm . gov . mk / samovrabotuvanje / ), како и посебно упатство (прилог 5) за користење на веб сервисот за избор на советник на АППРМ, кое истотака е достапно и на веб страната www.samovrabotuvanje.mk .

4.3 Избор на советник од страна на кандидатот (Време на постапување: 3 работни дена)

Селектираните кандидати за учество во овој чекор, ќе може да го одберат својот советник по електронски пат преку посебно развиен софтвер за оваа намена. За секој кандидат се одредува посебен термин од распоредот за мечирање, со одреден датум и време на настанот. Преку веб сервисот (софтверот) на АППРМ, кандидатите добиваат пристап до листата на пријавените советници и можност за разгледување на краткото резиме на секој советник. На тој начин, кандидатите ќе можат да одберат светник со најсоодветен профил и искуство, со цел изработка на најквалитетен бизнис план.Доколку до определениот рок кандидатот не избере советник, на кандидатите ќе им додели соодветен овластен советник со кој ќе ја реализираат изработката на бизнис планот8.

4.4. Воспоставување на контакт со советникот(Време на постапување: 2 работни дена)

АППРМ го контактира избраниот советник за да се потврди неговата расположивост, односно можноста за негово учество во Програмата. Во случај избраниот советник да не е во можност да одговори на барањето на кандидатот, АППРМ ја превзема обврската на кандидатот да му додели соодветен советник.

4.5 Реализација на средби (прв состанок помеѓу кандидатот и советникот)

8 АППРМ одредува максимален можен број на бизнис планови за секој советник, и во случај кога одреден советник го исполни тој лимит, системот на АППРМ сигнализира дека советникот е веќе избарн од други кандидати, и препорачува на кандидатот да одбере друг советник.

11


http://apprm.gov.mk/samovrabotuvanje/

(Време на постапување: 5 работни денови)

Средбите се одвиваат во работните клубови на Центрите за вработување.За време на средбите кога се присутни и кандидатите и советниците, овластено лице од регионалниот центар во соработка со АППРМ, издава ваучер (насловната страница и одредбите) кој во име и за сметка на АППРМ се потпишува од страна на овластената фондација, односно Регионален центар за поддршка на претприемништвото (РЦПП).

4.6 Изработка на бизнис планови (Време на постапување: 22 работни денови вкупно)

По реализираната прва средба помеѓу кандидатот и советникот, започнува изработката на бизнис планот при што советникот има обврска:- да ја испорача услугата согласно потпишаниот ваучер и описот на работните

задачи, - да продуцира и поднесе продукт (бизнис план) за секоја работна задача, како и

завршен извештај за работата,- да го предаде на кандидатот (во хартиена и електронска форма) готовиот бизнис

план, во текот на договорената временска рамка,- да даде мислење за бизнис планот и кандидатот.

Изработениот бизнис план9 советникот треба да му го предаде на кандидатот (со копија до РЦПП) - во хартиена и/или електронска форма - во текот на договорената временска рамка и истиот да се прифати од страна на кандидатот со потпишување на ваучерот. За да се потврди завршената работа, од кандидатот се бара да го пополни формуларот за нивото на задоволност од целокупното работење на советникот, кој се поднесува до РЦПП или се предава на советникот, а од советникот се бара до РЦПП да достави извештај за својата работа заедно со оригиналниот ваучер потпишан и од негова страна.

4.7 Прибирање на печатени и електронски верзии од бизнис планови (Време на постапување: 3 работни дена по завршување на рокот за изработка на

бизнис планови)

За потребите на проектот, АППРМ обезбедува електронска и печатена копија од секој изработен бизнис план и истите ги доставува до УНДП.

Чекор 5. Избор на најдобрите бизнис планови (Време на постапување: 10 работни денови по доставување на БП)

9 Во изработениот бизнис план од страна на консултантот, во вид на спецификација треба да бидат наведени опремата и материјалите кои ќе бидат набавени во следната фаза од оваа програма

12

Евалуацијата и рангирање на сите бизнис планови ќе биде реализирано од Експертска комисија за оценка на бизнис планови согласно усвоените критериуми (прилог 6). Експертската Комисија се состои од 2 (двајца) банкарски експерти и 1 (еден) претставник од АППРМ.

При пресметка на конечниот вкупен број на бодови за секој кандидат, се земаат во предвид бодовите од Прашалникот, Обуката за претприемништво, оценката за бизнис план доделена од Експертската комисија, и оценката на советникот на АППРМ за кандидатот (впечаток стекнат во процесот на изработка на бизнис планот). Конечниот вкупен број на бодови ќе се пресмета според следниот процентуален сооднос:1.Освоените бодовите од оценката на бизнис планот од Експертската комисија (макс. 50 бода) во вкупната оценка учествуваат со 65%;2.Освоените бодови од оценката на бизнис идејата при Обука за претприемништво (макс. 50 бода) во вкупната оценка учествуваат со 15%; 3.Освоените бодови од Прашалникот (макс. 70 бода)10 во вкупната оценка учествуваат со 10%.4.Оценка од советникот на АППРМ за кандидатот во вкупната оценка учествуваат со 10%.

УНДП ќе ја изработува Предлог ранг листа со грант на селектирани успешни бизнис планови за поддршка од 246.000,00 МКД и дополнителна резервна листа на кандидати кои би се вклучиле во случај некој од прво рангираните да се откаже;

За оние кандидати кои според овој принцип имаат освоено ист број на бодови, рангирањето ќе се врши според следниот критериум:

1.висина на бодови од групата на прашања за „Пазар“2.висина на бодови од групата на прашања за „Профитабилност“3.висина на бодови од групата на прашања за „Искуството и знаењето“4.висина на бодови од групата на прашања за „Инвестиција“.Работната група која ја сочинуваат претставници од АВРМ-централна служба (сектор за активни мерки и услуги за вработување), МТСП, АППРМ и УНДП ќе биде задолжена да ја одобри и да потпипше Записник за одржаниот состанок на Работната група.

Предлог Ранг листа со грант на селектирани успешни бизнис планови за поддршка од 246.000,00 МКД и дополнителна резервна листа на кандидати кои би се вклучиле во случај некој од прво рангираните да се откаже и за тоа се потпишува Записник од одржаниот состанок на Работната група.

10 Рангирањето на пријавените лица од сите 30 центри за вработување ќе се врши според вкупно освоените бодови од првата и третата група на прашања. Првата група на прашања носи максимум 25 бодови, додека третата група 45 бодови.

13

Конечното одобрување на Предлог Ранг листата се врши од страна на Комисија за селекција на учесници во АМПВ.

Официјалното објавување на Списоците со ранг листата на кандидати се врши на веб страната на АВРМ, www.avrm.gov.mk , на огласните табли на центрите за вработување и тоа само по доставување на електронско известување од централна служба како и на www.samovrabotuvanje.mkВо програмата Самовработување ќе се вклучат и кандидатите од мерката 3.6 од ОП - Обука за стекнување вештини од стари занаети кои успешно ќе ја звршат обуката и ќе изразат желба да основаат занаетчиска дејност (правен субјект). Овие лица ќе се вклучат директно (независно од двата објавени огласи), и ќе ги поминат следниве чекори од програмата: пополнување на изјава за согласност, пријава и прашалник, 30 часовна обука за претприемништво и стекнување на бизнис вештини, изработка на бизнис план и регистрирање занаетчиска дејност. Вкупниот грант ќе изнесува 263.940,00 денари од кои 246.000,00 денари ќе бидат наменети за набавка на опрема и/или материјали додека остатокот за останатите активности како во редовната програма.

Доколку има откажување од првично селектираните кандидати за основен грант од 246.000,00 денари, ќе се повикуваат кандидати по редоследот од резервната ранг листа.По официјалното објавување на резултатите од бизнис плановите, кандидатите имаат право да достават приговор во писмена форма до соодветните центри за вработување на АВРМ во рок од 5 (пет) дена сметано од денот на објавување на резултатите. Истите се архивираат во центарот за вработување каде што се примаат и скенирани се праќаат по електронски пат до централната служба на АВРМ. Доставените приговори ќе бидат разгледани од страна на Комисијата за разгледување на приговори, и во рок од 10 (десет) работни дена Центарот за вработување ќе го извести подносителот на приговор за одлуката на Комисијата.

ФАЗА 3. Регистрација на фирма, самовработување и потпишување на договор за доделување на неповратни средства

Чекор 6. Поддршка за регистрација на бизнисот, самовработување и потпишување на договор за доделување на неповратни средства


По извршеното рангирање и селекција на најдобрите бизнис планови, Центрите за вработување во соработка со УНДП ќе организираат информативни работилници на кои на кандидатите ќе им се даваат совети за видовите на правни субјекти, потребни документи и чекори за регистрација на бизнисот, за релевантните институции за обраќање при регистрацијата и сл. Дополнително, УНДП ќе обезбеди информативни

14



листови (прилог 8) со сите потребни информации за одделни форми на регистрација на правен субјект.Регистрацијата на правните субјекти, самовработувањето и потпишувањето на договор за доделување на неповратни средства ќе биде координирано од стана на УНДП и поддржана од Центрите за вработување, како и од Централниот регистар на РМ. УНДП ги праќа списоците на селектирани кандидати за регистрација на правен субјект до Централниот регистар на РМ, занаетчиските комори и Адвокатската комора на Р.М. Регистрацијата на правни субјекти согласно законот за регистрација на трговски друштва (ДООЕЛ, ДОО и ТП) се врши од страна на овластени регистрациони агенти. Списокот на овластени регистрациони агенти се објавува на веб страната на Централен Регистар на РМ (http://e-submit.crm.com.mk/eFiling/redefault.aspx). Останатите облици на правни субјекти како приватни здравствени установи, јавни установи, занаетчии и адвокати се регистрираат преку Регионалните канцеларии на Централен регистар, занаетчиски комори и Адвокатска комора на Р.М. Надоместокот за регистрација на правен субјект, како и за изработка на печат ќе се покрие од вкупниот буџет за Програмата за самовработување.

Чекор 7. Потпишување на договор за доделување на неповратни средства

Кандидатот по извршената регистрација на правниот субјект и самовработувањето, потпишува Договор помеѓу АВРМ-надлежниот центар за вработување, УНДП и Корисникот за доделување на неповратни средства , и тоа: Договор за САМОВРАБОТУВАЊЕ (прилог 9) во износ од 246.000,00 МКД со важност

од 24 месеци од денот на потпишување;

Потпишувањето на договорите ќе се врши со повикување на договорот од системот на АВРМ.

ФАЗА 4. Дополнително вработување, потпишување на договор за доделување на неповратни средства и набавка на опрема и/или материјали

Во оваа фаза ќе бидат вклучени 50 идни претприемачи кои ќе достават издржан бизнис план, со кој ќе демонстрираат потенцијал покрај себе веднаш да вработат уште едно лице, за што ќе добијат финансиска поддршка за набавка на опрема и/или репроматеријали во износ од 92.000,00 МКД.УНДО изработува Предлог ранг листа на највисоко рангираните 50 бизнис планови кои предвидуваат дополнително вработување како и резервна листа на кандидати доколку има откажувања, а Работната група која ја сочинуваат претставници од АВРМ-централна служба (сектор за активни мерки и услуги за вработување), МТСП,

15

http://e-submit.crm.com.mk/eFiling/redefault.aspx

АППРМ и УНДП ја одобрува и потпишува Записник од одржаниот состанок на Работната група. Конечното одбрување на истата се врши од страна на Комисијата за селекција на учесниици на АМПВ.

Официјалното објавување на Списоците со ранг листата на највисоко рангираните 50 бизнис планови кои предвидуваат дополнително вработување се врши на веб страната на АВРМ, www.avrm.gov.mk , на огласните табли на центрите за вработување и тоа само по доставување на електронско известување од централна служба како и на www.samovrabotuvanje.mk

Селектираните фирми за дополнителни вработувања, се повикуваат од страна на центрите за вработување да го реализираат дополнителното вработување и да склучат

Договор за ДОПОЛНИТЕЛНО ВРАБОТУВАЊЕ (прилог 10) во износ од 92.000,00 МКД со важност од 12 месеци од денот на потпишувањеч


Стандардниот Договор за доделување на неповратни средства, покрај правата и обврските на сите страни потписници, содржи и спецификација за набавка на потребната опрема и/или материјали, која е дел од бизнис планот. Деталната спецификацијата ќе биде утврдена од страна на корисникот и УНДП во момент на потпишување на договорот за доделување на неповратни средства. Поточно, набавката на опрема и/или материјали ќе се врши врз основа на утврдената спецификација.

ФАЗА 5. Набавка на опрема и/или материјали

Чекор 8. Обезбедување на неповратни средства за набавка на опрема и/или материјали за започнување на бизнисот

(Време на постапување: 15 работни денови по доставување на уредни документи)

УНДП врши исплата на средствата за набавка на опрема и/или материјали согласно бизнис планот на избраните кандидати, на жиро - сметките на добавувачите. Набавката на опремата ќе се врши согласно стандардните процедури за набавка на УНДП и тоа врз основа на доставена профактура, фактура и испратница за извршената набавка. Копии од овие документи треба да бидат дел од досието на секој корисник на грант во центрите за вработување како доказ дека набавката е реализирана со тоа што истите ќе се прикачат во комплетното досие на апликантот корисник на грантот.

16



Набавките ќе се вршат според спецификацијата од изработениот бизнис план, кој е составен дел на Договорот. Во случај на потреба од промена на спецификацијата на опремата и/или материјалите од бизнис планот, корисникот доставува барање за ревизија (измени и дополнувања) на спецификацијата до советникот на АППРМ кој го изработил неговиот бизнис план. Советникот на АППРМ ја изработува новата (ревидирана) спецификација при што води сметка да предложената опрема и/или материјали да биде во функција на бизнисот и потребна за реализација на дејноста, и ја доставува до АППРМ, а потоа до УНДП. Доколку некој корисник достави барање за промена на спецификацијата за која советникот на АППРМ и/или УНДП Мониторинг Координаторот процени дека не е во согласност со бзинис планот, барањето го препраќа до Тимот за координација на проектот кој го одобрува или го одбива барањето. Корисниците добиваат инфо лист за набавки (прилог 12).

СЛЕДЕЊЕ НА РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПРОГРАМАТА

Целта на следењето на реализацијата на програмата за самовработување е да се обезбеди:

транспарентност на процесите, добивање навремени информации дали програмите и мерките за

вработување се реализираат согласно предвидените цели и динамика, и следење на успешноста и ефектите од спроведените програми и мерки

за вработување следење на процесот на набавка на опрема и/или материјали преку

теренски посети.

1. Транспарентност на процесите

Следењето на транспрентноста треба да опфати активности во критичните точки од имплементацијата на програмите и мерките за вработување преку проверка на точноста на дадените податоци и изјави и остварување на теренски посети за верификација . Специфичните активностите ќе вклучат:

Валидирање на податоците дадени од невработените лица во процесот на аплицирање, што би се реализира од страна на вработените во ЦВ;

Валидирање на податоците наведени во изработениот бизнис план во форма на директни посети на терен.

17

Следење на процесот на поддршка на корисниците при изработката на бизнис планот

Следење на процесот на набавка на опрема и/или материјали преку теренски посети.

2. Добивање навремени информации дали програмата за самовработување се реализира согласно предвидените цели и динамика

Во овој сегмент е предвидено поставување на референти точки за следење на напредокот во постигнување на резултатите и исполнување на претходно утврдените цели. Однапред утврдената временска рамка за реализација на програмите и мерките ќе овозможи следење на утврдените цели и предвидената динамика.

3. Следење на успешноста на програмита

Со цел навремено идентификување на можните пречки или проблеми и нивно отстранување, неопходно е следење на реализацијата на програмата во сите области/фази/чекори. Во следењето на реализацијата на програмата ќе бидат директно вклучени УНДП Мониторинг координаторите, заедно со извршителите од центрите за вработување на АВРМ кои покрај оваа улога ќе имаат и други одговорности и обврски за време на имплементацијата на програмите

Координаторот на Програмата ќе врши контроли на квалитетот преку системот на АВРМ, со теренски посети во центрите за вработување и компаниите, посети со и/или без претходна најава .

Следење на програмата Самовработување преку следните документи:

Пријава за учество во програмата самовработување Прашалник/Апликација за активната мерка самовработување Изјава за согласност – ЦВ треба да ја скенираат и да ја прикачат во

досието на апликантот кој е во системот на АВРМ Изјава за прекин на учество во програмата самовработување- Договор за

доделување на неповратни средства за самовработување- ЦВ треба да ја скенираат и да ја прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ

Договор за неповратни средства за програмата Самовработување Договор за неповратни средства како поддршка за дополнително

вработување

18

Профактура, испратница и Фактури за реализирање на набавките- ЦВ треба да ги скенираат и да ги прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ

Записници од извршени контроли на терен кај компании корисници на грант

Записници од извршени контроли на терен кај центрите за вработување.

ПРИЛОЗИ

-Јавен оглас

Врз основа на Оперативниот план за услуги на пазарот на труд и активни програми и мерки за вработување за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ____________ година , објавува

ЈАВЕН ОГЛАС

до

невработените лица

1. Се повикуваат сите евидентирани невработени лица, активни баратели на работа најмалку 1 ден пред објавување на Јавениот оглас, кои своето вработување сакаат да го решат со финансиска поддршка преку Програмата за самовработување, да се пријават во работните клубови на центрите за вработување на АВРМ каде редовно се евидентираат како невработени лица.

2. Се охрабруваат младите невработени лица, активни баратели на работа најмалку 1 ден пред објавување на Јавениот оглас своето вработување да го решат со финансиска поддршка преку Програмата за самовработување.

3. Лицата кои добиле грант во изминатите години немаат право да аплицираат за учество во Програмата.

4. Програмата Самовработување нема да поддржува основање на бизнис во: Земјоделска дејност, односно дејност од Сектор А/А, Оддел 01 – Растително и

животинско производство, лов и услужни дејности поврзани за нив (со исклучок на шифра на дејност 01.41 - Одгледување на молзни крави за најмногу 20 бизниси);

Производство и дистрибуција на оружје, односно дејност од класа 25.40 – Производство на оружје и муниција;

Финансиски и осигурителни бизниси и активности кои вклучуваат игри на среќа, односно дејност од Сектор K/И – Финансиски дејности и дејности на осигурување;

19

Трговија на големо и на мало со моторни возила и мотоцикли и поправка на моторни возила и мотоцикли, односно дејности од Оддел 45 со исклучок на дејностите:o 45.20 – Одржување и поправка на моторни возила, o 45.32 – Трговија на мало со делови и прибор за моторни возила, и o 45.40 – Трговија со мотоцикли и делови и прибор за мотоцикли, одржување и

поправка на мотоцикли; Трговија на големо, односно дејностите од Оддел 46; Бизниси во дејност од класа 49.32 - Такси служба; Дејност од Сектор L/Ј – Дејности во врска со недвижен имот; Дејност од Оддел 70 - Управувачки дејности, советување во врска со

управувањето. 5. Финансиската поддршка опфаќа обезбедување на:

− експертска поддршка во форма на обука за претприемништвото и водење бизнис, ваучер систем за изработка на бизнис план и поддршка при регистрирање на бизнисите во висина од 17.940,00 денари;

− финансиска и советодавна поддршка за набавка на опрема и/или репроматеријали во висина од 246.000,00 денари;

− финансиска поддршка за дополнително вработено лице во вид на опрема и/или материјали во износ од 92.000,00 денари за кандидати кои ќе презентираат одржлив бизнис план, кој јасно укажува на потреба од вработување на уште 1 (едно) лице за успешно функционирање на бизнисот, но и преку економски и финансиски параметри ја потврдува одржливоста на дополнителното вработување;Лицето кое ќе биде вработено со дополнителниот грант треба да биде евидентирано како невработено лице активен барател на работа најмалку 1 ден пред склучување на договор за учество во мерката, а кое немало засновано работен однос најмалку 3 месеци пред склучување на договорот.

- Приоритет за вклучување во Програмата ќе имаат невработените лица кои првпат аплицираат за користење на грант.

6. Лицата кои ќе ги искористат средствата за набавка на опрема и/или материјали преку Програмата Самовработување, не може да се вратат во евиденцијата на невработени лица до истекот на рокот на договорот или се додека не го врати долгот произлезен од непочитување на одредбите во Договорот.Ако фирмата основана со грант за самовработување престане со својата дејност, основачот/грантистот е должен да врати: 80 проценти од грантот, доколку дејноста престане во рок од една година од регистрацијата на фирмата или 60 проценти од грантот, доколку дејноста престане во рок од две години од регистрацијата на фирмата.

7. Условите, правата и обврските поконкретно ќе бидат уредени со склучување на договор на невработените лица со АВРМ и УНДП.

Процедура за аплицирањеЗаинтересираните невработени лица од точка 1 на овој Јавен оглас, пријави можат да поднесат најдоцна до ___________година во работните клубови на 30-те центри

20

за вработување во РМ. во текот на работното време од 8:30 – 16:30ч., секој работен ден.Заинтересирани лица информации може да се добијат на веб страната на Агенцијата за вработување на Република Македонија www.avrm.gov.mk како и на www.samovrabotuvanje.mk.Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30-те Центри за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија, контакт центарот 02-3298-297 и веб страните www.avrm.gov.mk и www.samovrabotuvanje.mk.

АГЕНЦИЈА ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Прилог 1 - Информативен лист Програма Самовработување

Програмата Самовработување е една од активните мерки за вработување опфатени со Оперативниот план за вработување на Владата 2017 која се спроведува од страна на Министерството за труд и социјална политика (МТСП), Агенцијата за вработување на Република Македонија (АВРМ) со поддршка на Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП). Целта на програмата е намалување на невработеноста преку започнување на сопствени бизниси. Селекцијата на заинтересирани евидентирани невработени лица ќе се врши врз основа на претходно утврдени критериуми.

За успешно вклучување во програмата кандидатот треба да ги помине следните чекори: Пријавување и пополнување на апликационен Прашалник; Пополнување и потпишување на Изјавата за согласност; Учество на обука за претприемништво и водење на бизнис; Поднесување на самостојно изработена бизнис идеја; Селекција на најдобри бизнис идеи; Учество во изработка на бизнис план со советодавна поддршка од советник на

АППРМ; Селекција на најдобри бизнис планови;

21



Регистрација на бизнисот/правниот субјект преку Централен Регистар на РМ; Потпишување на Договор за грант и набавка на опрема и/или материјали.

Што добиваат лицата вклучени во Програмата Самовработување: учество на обука за претприемништво и водење на бизнис предвидена со

програмата; потврда за завршена обука доколку има поминато најмалку 80% од вкупниот број

на предвидени часови за обука, а истата ќе има важност и во наредниот циклус во тековната година;

поддршка при изработка на бизнис план; поддршка за регистрација на правен субјект во Централен регистар на РМ; поддршка за самовработување; грант во износ од 246.000,00 МКД согласно условите наведени во договорот; можност за дополнителен грант за вработување на 1 лице во износ од 92.000 МКД

согласно условите наведени во договорот;

Набавки кои не се подржуваат: Набавка на производи за понатамошна препродажба Набавка на половна опрема/алати Набавка на жива стока- со исклучок на шифра на дејност 01.41-Одгледување на

молзни крави за најмногу 20 бизниси

Средствата не можат да се искористат за плаќање на: Закупнина Дозволи/лиценци Комунални давачки Телефон/интернет сметки Осигурувања, банкарски провизии Плати и придонеси

Права и обврски на лицата вклучени во Програмата Самовработување: Потпишување на Изјава за согласност за учество во Програмата Самовработување; Редовно посетување на предвидената обука или информативни средби; До регистрација на фирмата лицето има обврска редовно да се пријавува во

центрите за вработување на закажаниот термин; Пријавување на регистриран бизнис/вработување во АВРМ; Секоја фирма корисник на мерката ќе мора да обезбеди услови за надгледување

(мониторинг) од страна на АВРМ, УНДП и АППРМ во траење на 24 месеци од денот на потпишување на Договор;

Лицата кои во рамките на проектниот циклус, доставиле бизнис планови и чиишто бизнис планови успешно го поминале процесот на евалуација, а ќе се откажат од понатамошното учество, пред искористување на средствата од грантот, не може да се вратат во евиденцијата на невработени лица во АВРМ најмалку една (1) година, сметано од денот на откажувањето;

Лицата кои ќе ги искористат средствата за набавка на опрема и/или материјали преку Програмата Самовработување, во рок од две (2) години не може да се

22

вратат во евиденција на невработени лица во АВРМ, сметано од денот на регистрација на бизнисот;

Ако фирмата основана со грант за самовработување е финансиски неактивна, основачот/корисникот на грантот е должен да врати:

- 100% од грантот доколку по истекот на било кои 3 последователни месеци од регистрација на фирмата и дополнителните 2 месеци по доставената опомена нема реализирано финансиски трансакции преку УЈП.Доколку лицето- корисник на грантот престане со вршење на дејност (а со тоа престане и работниот однос) пред истекот на една (1) односно две (2) години од датумот на регистрирање на бизнисот, освен во случај на смрт или трајна неспособност, или пак само престане работниот однос, а на негово место веднаш не се вработи друго лице, лицето – основач на фирмата има обврска да врати во период од 12 месеци:

- 80 % од грантот доколку дејноста престане во рок од една година од регистрацијата на фирмата;

- 60 % од грантот, доколку дејноста престане во рок од две години од регистрацијата на фирмата.

Регистрираниот бизнис кој е поддржан согласно со оваа програма, доколку по истекот на било кои 3 (три) последователни месеци од регистрација на бизнисот во текот на 2 (две) години од регистрирањето на бизнисот нема реализирано финансиски трансакции (т.е. исплатена бруто плата) преку Управата за јавни приходи, Центарот за вработување на АВРМ испраќа писмо за опомена за неактивност на фирмата. Доколку по истекот на 2(два) месеци од денот на доставување на опомената лицето корисник на грантот продолжи со нереализирање на финансиски трансакции во Управата за јавни приходи, Агенцијата за вработување на Република Македонија, ќе започне постапка за враќање на искористените средства од програмата;

Прилог 2 - Изјава за согласност – Програма Самовработување

Агенција за вработување на Република Македонија Центар за вработување _______________________

ИзјаваОд ____________________________________ со ЕМБГ __________________ од ____________________________ со постојано место на живеење на адреса _____________________________________бр. ______.

Изјавувам дека не сум основач или управител на фирма регистрирана во Централен Регистар на Република Македонија и се согласувам да бидам исклучен од

23

програмата доколку се констатира спротивното . Исто така согласен сум моите лични податоци да бидат користени за водење на потребните евиденции согласно со Законот за заштита на личните податоци.

Се согласувам да бидам вклучен во понатамошните активности предвидени со Програмата Самовработување, преку: обука за претприемништво и водење на бизнис; покривање на трошоците за регистрација на фирмата; покривање на трошоци за набавка на опрема и/или материјали за започнување на

бизнисот;Се согласувам: да присуствувам на обуките од областа на претприемништвото; да учествувам во спроведувањето на сите чекори предвидени со програмата; доколку се откажам од правото да го искористам грантот согласно условите од

Програмата Самовработување, да бидам избришан од евиденцијата на невработени лица во траење од една (1) година согласно Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност;

доколку се откажам по регистрацијата на фирма и засновањето на работниот однос, односно самовработувањето и ги искористам средствата од грантот согласно Договорот за грант, во следните две (2) години да не можам да се вратам во евиденцијата на невработени лица;

доколку престанам со вршење на дејност фирма пред истекот на една (1) односно две (2) години од датумот на регистрирање на бизнисот, да вратам во период од 12 месеци:

o 80% од финансиските средства искористени за набавка на опрема и/или материјали, односно

o 60% од финансиските средства доколку престанам со вршење на дејност пред истекот на две (2) години од датумот на регистрирање на бизнисот;

доколку по регистрација на фирмата сум финансиски неактивен, односно имам неподмирени обврски кон УЈП за било кои 3 (три) последователни месеци и непостапам по доставена опомена од АВРМ, да го вратам износот на финансиските средства.

Датум ___________ Изјавил,Во _________________

24

Прилог 3 - Критериуми за евалуација на бизнис идеја (максимум 50 бодови)

КРИТЕРИУМИ Максимум поени

ОБЈАСНУВАЊЕ ОЦЕНУВАЧ

1.

ПАЗАР (производ/пазар & конкуренција)

20 ЕКОБП

Производ/Пазар 15

Добро опишан производ и пазар се оценува со максимум 15 поени.

ЕКОБП

Добар опис на производот/услугата 5 - 7 Доколку учесникот нема

добар опис и нема доволно познавање на производот/услугата која ја продава, како и за пазарот на кој делува (купувачи, добавувачи, канали на дистрибуција, односно 4 П), тогаш се оценува со помалку поени).

Помалку добар опис на производ/услуга 2 - 4

Слаб опис на производот/услугата 0 - 1

Многу добро познавање на пазарот 6 - 8 Пазарот се оценува со

максимум 8 поени.

Пример за непознавање на пазарот: мојот производ го продавам во моето село или околината (а всушност продава на големо или извезува)

ЕКОБП

Делумно познавање на пазарот 3 - 5Основни познавања за пазарот 2

Непознавање на пазарот 0

Конкуренција 5 Конкуренцијата се оценува посебно. Колку учесникот подобро ги познава купувачите/конкуренцијата на пазарот на кој делува, добива повисоки поени во спротивно се бодира со помалку или 0 поени.

ЕКОБП

Купувачи 0 - 3

Конкуренти 0 - 2

2. ИСКУСТВО 10 АВРМ Искуство 5

АВРМРаботно искуство повеќе од 10 г. 2 При оценување на

искуството треба да се оценува севкупното формално и неформално работно искуство; и

Работно искуство до 10 г. 1Без работно искуство 0

25



Искуство во дејноста над 10 г. 3 Искуството во дејноста

(поврзано со планираниот бизнис), искуство во производство, продажба и пред се во водењето на бизнисот или во некоја друга раководна функција и сл.

АВРМ

Искуство во дејноста од 5-10 г. 2

Искуство во дејноста до 5 г. 1

Без искуство 0Знаење 5

АВРМ

Вишо/Високо образование 3 Знаењето се оценува од аспект на теоретско и техничко познавање на работата со која треба да се бави, стекнато било низ образовен систем, дополнителна обука или усовршување (семинари, курсеви и сл.)

Средно 2Основно 1

Семинари и обуки 2

3. ИНВЕСТИЦИЈА 5 АВРМ Висина на

средства 3 Во вкупната инвестиција влегуваат и средствата обезбедени преку грант. Оценка на инвестицијата се врши од аспект на висината на инвестицијата и колку е таа реална во однос со бизнисот за кој се однесува. На пример, ако висината на инвестицијата е 10.000 евра за започнување на производство на текстил, очигледно е дека висината на средствата е нереално искажана и се оценува со помалку поени. Ако ова не е јасно опишано во бизнис идејата, се дознава преку разговор.

АВРМ

Над 6.000 евра 3

Од 3.000 до 6.000 евра 2

До 3.000 евра 1

Обезбедени средства (личен влог) 2 Се оценува покриеноста на

инвестицијата и реалноста на наведените извори на средства. Колкаво е учество на грантот во инвестицијата и дали

АВРМОбезбедени над 50% 2

Обезбедени 1% до 50% 1

26



постојат други реални извори на капитал. За пореално затворена финансиска конструкција, повисока оценка. На пример, ако инвестицијата содржи 10% грант и 90% кредит, се оценува за нереално, зошто скоро е невозможно да се добие кредит за почетен бизнис. Исто така ако инвестицијата почива на позајмени средства, се оценува со пониски бодови.

Необезбедени средства 0

4ПРОФИТАБИЛНОСТ И ФИНАСИИ 15 ЕКОБП

Финансии 5 Се оценува дали реално се проценети трошоците и очекуваните приходи од продажбата или услугата. Доколку кандидатот покажува многу добро познавање за финансискиот план кој треба да е реален, освојува максимум поени, во спротивно најмалку 1 поен.

ЕКОБП

Одлично познавање 5Солидно познавање 3Слабо познавање

1

Профитабилност 3

ЕКОБП

Профит. над 30% 3 Профитабилноста не е елиминирачки критериум. Доколку се покаже дека бизнисот е непрофитабилен во почетната фаза од постоењето, тој ќе се оценува со минимални 1 поен. Висока профитабилност и висока додадена вредност се оценуваат со висока оценка.

Профит. од 15% до 30% 2Профит. помалку од 15% 1

Загуба 1

Дополнителни вработувања 2

Во зависност од типот на бизнис идејата да се процени или врз база на изјава да се бодира критериумот. Некои правни субјекти по правило мораат да имаат

ЕКОБП1 дополнително вработување и повеќе 2

Самовработување 1

27



најмалку уште еден вработен во фирмата. Доколку во БИ/БП е наведено дополнително вработување, треба да биде добро аргументирано и да соодветствува со фиксните трошоци за плата.

5КВАЛИТЕТ НА SWOT АНАЛИЗАТА 5 ЕКОБПМногу добро разработена анализа 5 Да се процени колку

кандидатот е свесен за јаките и слабите страни на својата бизнис идеја, но истотака дали ги препознава заканите и можностите што ги носи опкружувањето.

ЕКОБПСолидно разработена анализа 3

Слабо разработена анализа 1

6

Мислење од Центарот за вработување: ДА се препорачува НЕ се препорачува (со добро образложение)

28

Прилог 4 - Информација за избoр на консултант од АППРМ за изработка на бизнис план

Почитувани,

Во врска со следниот чекор од проектот Самoвработување ________ година, би сакале да Ве информираме за постапката за избор на консултант oд АППРМ (Агенција за пoддршка на претприемништвo на Р. Македoнија).

Кандидатoт oд свoјата е-маил адреса треба да прати е-маил на [email protected] сo следниве пoдатoци: To: [email protected] Subject: Центар за врабoтување (да се наведе од кој Центар за вработување доаѓа кандидатот).

Во содржината на пораката да се напише: Вашето име и презиме ЕМБГ (единствен матичен број) Телефонски број (мобилен и фиксен) Дoкoлку бидете селектирани да прoдoлжите вo следниoт чекoр, UNDP какo oдoгoвoр на е-маил адресата ќе Ви испратиме Лозинка и Упатство како да се најавите на веб страната на АППРМ и како да изберете консултант.

Прилог 6 - Критериуми за евалуација на бизнис план (максимум 50 бодови)


1.

ПАЗАР (производ/пазар & конкуренција)

20

Производ/Пазар 15Добар опис на производот/услугата 5 - 7Помалку добар опис на производ/услуга 2 - 4Слаб опис на производот/услугата 0 - 1Многу добро познавање на пазарот 6 - 8Делумно познавање на пазарот 3 - 5Основни познавања за пазарот 2Непознавање на пазарот 0

Конкуренција 529


Купувачи 0 - 3Конкуренти 0 - 2

2. ИСКУСТВО 10 Искуство 5

Работно искуство повеќе од 10 г. 2Работно искуство до 10 г. 1Без работно искуство 0Искуство во дејноста над 10 г. 3Искуство во дејноста од 5-10 г. 2Искуство во дејноста до 5 г. 1Без искуство 0

Знаење 5Вишо/Високо образование 3Средно 2Основно 1Семинари 2

3. ИНВЕСТИЦИЈА 5 Висина на средства 3

Над 6.000 евра 3Од 3.000 до 6.000 евра 2До 3.000 евра 1Обезбедени средства (личен влог) 2Обезбедени над 50% 2Обезбедени 1% до 50% 1Необезбедени средства 0

4 ПРОФИТАБИЛНОСТ 15

Профитабилност 10Профит. над 30% 10Профит. од 20% до 30% 7 - 9Профит. од 10% до 20% 4 - 6Профит. до 10% 2 - 3Загуба 1 Дополнителни вработувања 54 и повеќе дополнителни вработувања 53 дополнителни вработувања 42 дополнителни вработувања 31 дополнително вработување 2Самовработување 1

30

Прилог 8- Информативен лист за регистрација на правен субјект

Програмaта Промовирање на одржливи вработувања 5 во рамките на Оперативниот план за вработување на Владата 2016 се спроведува од страна на Министерството за труд и социјална политика (МТСП) и неговиот оперативен орган - Агенцијата за вработување на Република Македонија (АВРМ), како и УНДП и Агенција за поддршка на претприемништво на РМ (АППРМ). Програмата има за цел да ја намали невработеноста во земјата преку самовработување и директно отворање на нови бизниси (правни субјекти).

Кандидатите кои успешно ги завршија сите чекори од имплементацијата, се повикани да пристапат кон постапката за регистрација на правен субјект и основање на вработувањето. Притоа кандидатите треба да донесат одлука, во која од можните правни организациони форми ќе бидат регистрирани (ДООЕЛ, Трговец поединец или Занаетчија).

Регистрација на ДООЕЛ или Трговец Поединец:

Кандидатите кои согласно дејноста на нивниот бизнис се одлучат да регистрираат Друштво со ограничена одговорност едно лице (ДООЕЛ) или Трговец поединец (ТП), регистрацијата треба да се спроведе по електронски пат преку Овластени Регистрациони Агенти на Централен Регистар на Р.М, кои гравитираат во соодветната општина или во најблиската општина.

Овластениот Регистрационен Агент го врши поднесувањето на пријавата за упис на основање на ДООЕЛ или ТП преку Системот на Централен Регистар БЕЗ НАДОМЕСТ.

Доколку во една Општина има повеќе од еден овластен Регистрационен Агент, изборот го врши самиот кандидат. Постапката за упис во Централен регистар се одвива преку едношалтерски систем.

Регистрација на ПЗУ:

Кандидатите кои имаат одобрение за отворање на ПЗУ издадено од страна на Министерстото за здравство на РМ со решението од министерството се регистрираат во Централен Регистар самостојно. Трошоците за регистрација на ПЗУ се на терет на Програмата.

31

Регистрација на Адвокат:

Регистрација на кандидатите кои имаат лиценца за адвокат се врши преку адвокатската комора. Трошоците за регистрација на Адвокат се на терет на Програмата.

Регистрација на Занаетчија:

Кандидатите кои се бават со занаетчиска дејност се регистрираат во Централен регистар преку соодветната занаетчиска комора на регионот во кој припаѓа. Претходно од страна на комората се издава решение за упис во регистарот на занаетчии.

Препорака:

Клиентите пред започнување на регистрацијата на правниот субјект да се обратат во соодветниот центар за вработување за да добијат детална информација околу останатите можности кои стојат на располагање преку други активни мерки за вработување од АВРМ.

ЗАБЕЛЕШКА: Програмата за самовработување нема да поддржува основање на бизниси во:

Земјоделска дејност, односно дејност од Сектор А/А, Оддел 01 – Растително и животинско производство, лов и услужни дејности поврзани за нив;

Производство и дистрибуција на оружје, односно дејност од класа 25.40 – Производство на оружје и муниција,

Финансиски и осигурителни бизниси и активности кои вклучуваат игри на среќа, односно дејност од Сектор K/И – Финансиски дејности и дејности на осигурување,

Трговија на големо и на мало со моторни возила и мотоцикли и поправка на моторни возила и мотоцикли, односно дејности од Оддел 45 со исклучок на дејностите:

o 45.20 – Одржување и поправка на моторни возила, o 45.32 – Трговија на мало со делови и прибор за моторни

возила, и o 45.40 – Трговија со мотоцикли и делови и прибор за

мотоцикли, одржување и поправка на мотоцикли Трговија на големо, односно дејностите од Оддел 46, Бизниси во дејност од класа 49.32 - Такси служба Дејност од Сектор L/Ј – Дејности во врска со недвижен имот, Дејност од Оддел 70 - Управувачки дејности, советување во врска со

управувањето. 32

По добивањето на решението од Централен Регистар, секој Корисник е должен да однесе една копија до соодветниот Центар за вработување.

Списокот на Регистрациони Агенти може да се најде на огласната табла во соодветниот центар за вработување, и веб страната на централен регистар http://e-submit.crm.com.mk/eFiling/redefault.aspx

Прилог 12 - ИНФОРМАТИВЕН ЛИСТ ЗА НАБАВКИ

Почитувани,

Ве информираме околу новите процедури за набавки што корисниците на проектот Промовирање на одржливи вработувања 5 ќе ги реализираат врз основа на Договор за неповратни средства потпишан со УНДП и Агенцијата за вработување на Р.М; и согласно Правилникот за ослободување од ДДВ за средства од донации (Сл. весник на РМ бр. 98 од 30.06.2014 година).

За успешна реализација на една постапка за набавка, потребно е да се следат следниве чекори:

1. КОРИСНИКОТ врши истражување на пазарот и доставува скенирана(и) ПРО-ФАКТУРА(и) за одобрување по електронски пошта (e-mail) до:

Монтироинг координатор – __________________

Про-фактурата треба да ги содржи следните информации:

Јасен опис на опремата или материјалите, единечна цена на истите, количината и вкупната вредност при што јасно ќе биде изразена основицата, ДДВ и вкупен износ со ДДВ.

Генералии на фирмата добавувач Генералии за купувачот

33

Име на фирма _________________

Адреса _________________

Тел.бр. _________________

Матичен бр.на фирма _____________

Даночен бр. _____________________

ДО: УНДП

Промовирање на оддржливи вработувања 5

За корисник:

наведете го точното име на фирмата

http://e-submit.crm.com.mk/eFiling/redefault.aspx

2. УНДП (Мониторинг координаторот/асистентот) ЈА ОДОБРУВА про-

фактурата и по електронски пат (e-mail) го известува корисникот и добавувачот да ја подигне односно, да ги испорача одобрените добра/услуги. При тоа со одобрувањето дополнително се испраќаат и:

Решение за регистрација на даночен обврзник (каде се дадени потребните информации за пополнување на Пријава наведена под точка 5);

Правилник за ослободување од ДДВ за средства од донации; и Информативен лист за набавки.

3. ДОБАВУВАЧОТ врши испорака на добрата/услугите до корисникот

правниот субјект (фирма) корисник на Програмата

4. КОРИСНИКОТ (правниот субјект) потпишува и става печат на ИСПРАТНИЦАТА како доказ дека добрата или услугите се испорачани согласно одобрената понуда/про-фактура)

5. ДОБАВУВАЧОТ за да издаде фактура, се регистрира по електронски пат на страницата на Управа за јавни приходи https://etax-fl.ujp.gov.mk/ и пополнува Пријава за промет на добра и услуги ослободени од ДДВ (образец:ДДВ-ПЕФ-ДО)

6. УЈП изготвува ФАКТУРА (врз основа на поднесената пријава) и ја

испраќа истата до добавувачот по електронски пат (образец: ДДВ-ФП-ПО)

7. ДОБАВУВАЧОТ ја печати фактурата во два примероци, ја потпишува и става печат. Потоа заедно со испратницата (со потпис и печат на корисникот) и копија од одобрената Про-фактура ги доставува (лично или по брза пошта) на следната адреса: УНДП Јордан Хаџи-Константинов – Џинот 23, 1000 Скопје, со напомена за _____________)

8. УНДП врши исплата на фактура во рок од 14 дена

Забелешка: За фирмите ДОБАВУВАЧИ КОИ НЕ СЕ ДДВ обврзници не важат чекорите 5 и 6 од информативниот лист за набавки.

Процедури за набавка на опрема и/или материјалиЗа потребите на корисниците на овој проект, врз основа на вредноста на набавката, се спроведуваат две различни постапки за набавка, и тоа:

34

https://etax-fl.ujp.gov.mk/

https://etax-fl.ujp.gov.mk/

1

Директна набавка на добра со вредност до 130.000 МКД

Првата таканаречена „директна набавка“ се спроведува за набавка на добра во фактурна вредност до 130.000 МКД за која се доставува 1(една) понуда за одобрување.

Корисникот врши истражување на пазарот и го одбира добавувачот и добрата (стоката) кои ќе бидат набавени согласно спецификацијата наведена во неговиот бизнис план. Реализацијата на една набавка и обезбедувањето на фактура за добра и услуги се врши врз основа на чекорите од 1 до 8.

2

Набавка на добра со вредност над 130.000 МКД со најмалку 3 (три) понуди

Втората постапка е „набавка со најмалку 3 (три) понуди“ за добра во фактурна вредност над 130.000 МКД.

Корисникот во согласност со бизнис планот ја дефинира спецификацијата на опремата и/или материјали, врши истражување на пазарот и доставува профактура (понуда) од три(3) фирми за утврдување на поволност на цените на производите и опремата. По одобрување на најповолната понуда, реализацијата на набавката, обезбедувањето на фактура за добра и услуги се врши врз основа на чекорите од 1 до 8.

За секоја од постапките корисникот треба да направи истражување на пазарот и да обезбеди потребна документација (понуди, про-фактури, референтни цени и слично).

Центрите за вработување и во двете постапки даваат советодавна поддршка на корисниците околу исправноста на понудите, фактурите или испратниците, како и обезбедуваат логистичка поддршка во прибирањето и испораката на истите до канцеларијата на УНДП.

НАПОМЕНА:

35

ДОБАВУВАЧОТ НЕ СМЕЕ ДА ИСПОРАЧА било какви добра/услуги доколку истите не се ОДОБРЕНИ од страна на УНДП Мониторинг координаторот или асистентот. Со цел да се избегнат можни злоупотреби ЗАДОЛЖИТЕЛНО да побара од корисникот на увид оригинален Договор потпишан со УНДП и Агенцијата за вработување на Република Македонија. Доколку е потребно може да контактирате со назначениот Мониторинг координатор – __________________

КОРИСНИКОТ при доставување на про-фактурите (понудите), во содржината на електронската порака (e-mail) да ги наведе контакт информациите на преферираните добавувачи, и тоа: Име на фирмата добавувач, email адреса и телефон. На овој начин, УНДП ќе може известувањето за одобрената набавка да ја испрати и до добавувачот со што би можеле веднаш да ги подигнете набавените добра.

1.2 ПРОГРАМА ЗА САМОВРАБОТУВАЊЕ НА ЛИЦА СО ИНВАЛИДНОСТ

Целта на Оперативните упатства е да дадат опис на процесот преку кој ќе се изготват, поднесат, одобрат, спроведат и набљудуваат активностите предвидени во програмата.Тие се насочени кон обезбедување транспарентност во процесот и јасен преглед за улогите и обврските на сите вклучени страни.Оперативните упатства ги утврдуваат критериумите, предусловите, процедурите и постапките кои треба да се остварат за реализација на проектните активности. Правилата што треба да се применуваат при секоја фаза на проектниот циклус се соодветно наведени, вклучувајќи ги и обрасците и формуларите што треба да се користат.Програмата Самовработување за лица со инвалидност е дел од Оперативниот план за услуги на пазарот на труд и активни програми и мерки за вработување кои водат кон директно вработување

ЦЕЛ НА ПРОГРАМАТА

Целта на програмата е да се зголеми пристапот и учеството на лицата со инвалидитет, како и да се зголемат можностите на пазарот на трудот за нивно вработување. Непосредна цел е да се создадат правни субјекти преку поттикнување на претприемништвото и самовработување на лица со попреченост, како и преку отворање на дополнителни нови работни места во тие почетни бизниси.

Носител на програмата е АВРМ и процесот на имплементација на програмата се одвива преку 30-те центри за вработување (ЦВ) на АВРМ, УНДП и центрите за социјална работа, со вклучување на здруженија на граѓани и сојузи на лица со попреченост.

Преку соработка со соодветни институции, организации и здруженија кои работат со лица со инвалидитет и индивидуален пристап ќе се

36

идентификуваат лицата со попреченост кои можат да се вклучат на пазарот на труд, преку нивно анимирање, мотивирање, промоција на можностите за вработување, обука и стекнување на меки вештини, вработување, самовработување, поддршка на кандидатите после вработувањето или регистрирањето на сопствен бизнис и следење на успешноста на кандидите.


За учество во Програмата Самовработување за лица со инвалидност, можат да се пријават работоспособни невработени лица со инвалидност евидентирани во АВРМ како активни баратели на работа, како и други лица со или без инвалидност.

Невработеното лице со инвалидност се пријавува во својство на носител на грантот, односно основач на новоформираниот правен субјект, додека останатите две лица кои можат да бидат со или без инвалидност се пријавуваат во својство на вработени лица во новосоздадената фирма.

Доколку заинтересираното лице со инвалидност, не е во евиценција на активни баратели на работа, лицето е должно да поднесе барање во соодветниот ЦВ за регистрирање како активен барател на работа.


Носител на програмата е МТСП додека процесот на имплементација на програмата се одвива преку 30-те центри за вработување (ЦВ) на АВРМ, УНДП и центрите за социјална работа, со вклучување на здруженија на граѓани и сојузи на лица со попреченост.

Програмата се базира врз принципите на конкурентност со цел максимизирање на ефектите од вложените средства. Процесот на селекција ќе се одвива низ неколку фази и има за цел да обезбеди транспарентност и конкурентност, и да поддржи кандидати со најдобри бизнис идеи кои гарантираат одржливи резултати.

Учесниците кои ќе ги задоволат поставените критериуми на Програмата се стекнуваат со одредени права и обврски, и тоа:

можност да посетуваат обука за “меки” вештини можност да посетуваат обука за претприемништво и бизнис

планирање да добијат Потврда за завршени обуки; можност да добијат менторство и стручна поддршка во текот на

програмата и по регистрација на бизнисот; да регистрираат правен субјект во Централен регистар на РМ и да се

самовработат; да користат грант во форма на опрема и/или материјали во износ од

270.000,00 МКД согласно условите наведени во договорот; можност да остварат дополнително вработување до две лица и

дополнителен грант во форма на опрема и/или материјали во износ од 92.000,00 МКД по лице;

37

да ги користат правата и бенефициите од посебниот фонд согласно Законот за вработување на инвалидни лица согласно позитивните законски прописи;

да обезбедат услови за непречен мониторинг за времетраење на договорот.

Во случај на непочитување и неизвршување на обврските од програмата и договорот, за корисниците ќе се применуваат договорените и пропишани санкции:

Лицата кои ќе ги искористат средствата за набавка на опрема и/или материјали преку Програмата и ги исполнат сите одредби од Договорот, не може да се вратат во евиденција на невработени лица во АВРМ во рок од 2 години се до истекот на времетрањето на Договорот;

Доколку правниот субјект/ корисник и основач на фирмата престане со вршење на дејност (а со тоа престане и работниот однос) пред истекот на на рокот утврден со договорот, освен во случај на смрт или трајна неспособност, лицето – основач на фирмата има обврска да врати во период од 12 месеци:o 80% од финансиските средства искористени за набавка на опрема

и/или материјали, доколку престане со вршење на дејност пред истекот на првата година утврден со договорот;

o 60% од финансиските средства искористени за набавка на опрема и/или материјали, доколку престане со вршење на дејност пред истекот на втората година утврден со договорот;

Корисникот и основач на фирмата кој престанал со вршење на дејноста пред истекот на договорот, нема да може да се врати во евиденција на невработени лица во АВРМ се до исполнувањето на одредбите од Договорот;

Регистрираниот бизнис кој е поддржан со оваа програма, доколку по истекот на било кои 3 (три) последователни месеци од регистрација на бизнисот нема реализирано финансиски трансакции (т.е. исплатена бруто плата) преку Управата за јавни приходи, Агенцијата за вработување на Република Македонија испраќа писмо за опомена за неактивност на фирмата и доколку по истекот на два месеци од денот на доставување на опомената лицето, корисникот на грантот продолжи со нереализирање на финансиски трансакции во Управата за јавни приходи, Агенцијата за вработување на Република Македонија, ќе започне постапка за враќање на средствата одобрени со грантот.

Новоформираниот бизнис кој ќе вработи дополнително лице согласно условите и критериумите предвидени со оваа Програма, има обврска да го задржи лицето на работа најмалку 12 месеци од денот на засновањето на работниот однос или на нејзино/негово место да вработи друго невработено лице регистрирано во евиденцијата на АВРМ. Во спротивно работодавачот ќе треба да ги врати искористените средства за опрема и/или материјали, во паричен износ сразмерно со времетраењето на вработувањето.


Проектниот циклус ги опфаќа следните фази:38

I. ПРЕПОЗНАВАЊЕII. ОБУКИ И МЕНТОРСТВОIII. ОСНОВАЊЕ И ПОДДРШКА НА БИЗНИСОТ

ФАЗА I. ПРЕПОЗНАВАЊЕ

Чекор 1. Информирање

Информирањето ќе се одвива преку неколку канали, и тоа:

I. Медиумска промоција За медиумската промоција ќе се користат видео и печатени материјали прилагодени кон потребите на лицата со попреченост. За медиумска промоција ќе се дизајнираат посебен сет на промо материјали, концепирани и адаптирани за целната група. Тие ќе вкучуваат: адаптирани едукативни материјали (печатени и електронски), промотивно кратко видео, печатени инфо лифлети, како и посебно дизајнирано лого и слоган кои ќе бидат препознатливи елементи на целата програма.

II. Здруженија на граѓани и сојузи на лица со попречености Сите релевантни здруженија и сојузи на лица со попреченост ќе бидат поканети да земат учество во информирање на своите членови за можностите кои се нудат во рамките на оваа пилот програма. Здруженијата и сојузите на лица со попреченост ќе имаат клучна улога во мотивирање на своите членови и понатамошно насочување за нивно вклучување во програмата.

III. Центри за вработување и центри за социјална работа Центрите за вработување и Центрите за социјална работа треба да ги информираат сите лица кои ги исполнувааат условите за учество во програмата од своите бази на податоци.

IV. Информативни средби Ќе се организираат информативни средби со потенцијалните учесниците заинтересирани за пилот Програмата за Самовработување на лица со попреченост во сите Центри за вработување на РМ. Информирањето може да се спроведе на индивидуална основа или во групи, при што ќе треба да се обезбедат соодветни услови за ефикасна комуникација.

Чекор 2. Распишување на јавен повик за учество

АВРМ објавува јавен оглас (АНЕКС 1 ) во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазиК до заинтересирани кандидати за аплицирање во Програмата Самовработување за лица со инвалидност во времетраење од најмалку триесет работни (30) дена. Доколку има потреба огласот ќе се ре-објави и остане отворен до крајот на календарската година.

39

Јавниот оглас ќе биде објавен и на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), АППРМ (www.apprm.gov.mk) и на web страната www.samovrabotuvanje.mk, огласните табли во центрите за вработување, како и на други соодветни места низ институциите на локално ниво (општини, ЦСР и др. фреквентни места) на денот на неговото објавување во дневните весници. Во центрите за вработување ЗАДОЛЖИТЕЛНО треба: Да се истакне број на определена просторија за прием како и

Телефонски број и e-mail адреса за директно информирање на заинтересирани невработени лица за Програмата Самовработување на лица со инвалидност. Списокот со контакт телефони од сите центри за вработување ќе биде истакнат на веб страниците на АВРМ и на www.samovrabotuvanje.mk. До просторијата за иформации треба да има слободен пристап за лица со физичка попреченост кои се движат со мобилни помагала. Влезот од канцеларијата каде заинтересираните лица ќе можат да се пријауваат ќе се брендира и обележи со промотивни материјали (постери итн.);

Да се испратат информативни СМС пораки до сите невработени лица со ИНВАЛИДНОСТ кои во ИПВ (индивидуален план за вработување) се изјасниле дека се заинтересирани да основаат сопствен бизнис.

Чекор 3. Изразување интерес

Препознавањето на потенцијалните корисници треба да биде заедничка активност со сите релевантни чинители (владини институции, здружениија и сојузи на лица со попреченост) кои ќе се вклучат како партнери во имплементацијата на пилот програмата. Формалното изразување интерес за учество во програмата ќе се остварува преку пријавување на лицата со попреченост во соодветниот Центар за вработување на АВРМ.

Секое невработено лице со , за време на јавниот оглас, кое ќе пројави интерес за учество во Програмата, треба да се пријави во соодветниот Центар за вработување. Лицето е должно пред да биде вклучено во програмата да биде регистрирано во регистарот на невработени на АВРМ како активен барател на работа. Секое пријавување се регистрира во системот на АВРМ, при што се врши проверка дали податоците од базата на евиденција се ажурирани (адреса, телефон, електронска пошта, потврда за степен на инвалидност и друго). Уште на првата средба кога лицето изразува желба и интерес за учество во програмата, советникот во Центарот за вработување: го информира невработеното лице за основните услови за учество во

Програмата, за предвидените активности и чекори, за правата и обврските, како и санкциите кои следат доколку не се почитуваат истите.

му доделува „Прирачник за идни претприемачи“ во печатена форма, односно материјал за учење кој треба да му послужи за подобро подготвување пред вклучување во обуката за претприемништво. Дополнително, на сите заинтересирани невработени лица им се овозможува слободен пристап до видео туторијали (предвања) прилагодени за лица со попречености како и останати електронски материјали за учење преку web страницата www.samovrabotuvanje.mk и www.avrm.gov.mk.

40




http://www.apprm.gov.mk/



Пријавата се регистрира во системот на АВРМ, при што на лицето му се закажува точен термин за следната средба (индивидуално оценување), со определен датум, време и број на просторија при тоа му се дава Информативен лист ( Прилог 1 ) кој ги содржи сите основни податоци за Програмата за Самовработување за лица со ИНВАЛИДНОСТ.Пријавата ( Прилог 2 ) ќе се испечати, потпише и архивира на денот на индивидуалната средба по пополнување на Прашалникот.

Чекор 4. Индивидуална средба

Центрите за вработување се одговорни за организирање и спроведување на индивидуалните средби. Целта на индивидуалната средба е: Верификување на степенот на инвалидност (попреченост) со проверка

на Решението за утврдената инвалидност и специфични потреби издадено од стручни органи-комисии.11

Изготвување на индивидуален план за вработување (ИПВ), во кој ќе се внесат сите релевантни информации осознаени од разговорот, а кои се однесуваат на профилот на невработениот (степен на образование, квалификации, вештини, претходно посетени обуки или претходни работни искуства, ако ги имало лицето итн), но и во однос на интересот на лицето. При пополнувањето на ИПВ, советникот на центарот за вработување може да даде препорака за посета и следење на мотивациона обука и/или обука за стекнување со меки вештини, што ќе го подготви лицето пред Обуката за претприемништво и стекнување со бизнис вештини.

Идентификување на бизнис идејата и способноста (вештини, знаења и искуство) за вршење на работни задачи кои се релевантни на бизнис идејата.

Идентификување на материјалните и технички минимални услови за работа потребни за успешно извршување на работата и задачите дефинирани со бизнисот за лицето со попреченост.

Давање на препораки и упатства за изготвување на комплетна документација за добивање Наод и мислење за определување на работи кои може да ги извршува инвалидното лице на соодветно работно место. За добивање на наведениот Наод и мислење, невработеното лице ја поднесува следната документација:- Пополнето Барање. (Барањето е во вид на формулар и истото заедно

со упатството за пополнување може да се добие во Заедницата на заштитни друштва на Македонија ЗАПОВИМ – Скопје или да Ви се испрати по факс/електронска пошта.)

- Решение од Центарот за социјална работа за видот и степенот на пречките во физичкиот или психичкиот развој заедно со

11 Согласно член 2 став 1 од Законот за вработување на инвалидни лица („Службен весник на РМ“ бр.44/2000, 16/2004, 62/2005, 113/2005, 29/2007, 88/2008, 161/2008, 99/2009 и 136/2011, инвалидно лице во смисла на овој закон, е лице со оштетен вид, оштетен слух, со пречки во гласот, говорот и јазикот, телесно инвалидно лице, лице со пречки во интелектуалниот развикот и лице со комбинирани пречки кое поради степенот на инвалидност име специфични потреби во работењето.

41

соодветниот Наод и мислење од органот кој ја утврдил инвалидноста за лица кај кои инвалидноста е утврдена до 26-годишна возраст, или Наод, оцена и мислење од Комисијата на Фондот на пензиското и инвалидско осигурување на Македонија за лица кој кои инвалидноста е утврдена над 26-годишна возраст;

- Уверение односно свидетелство за видот или степенот на образованието или работното оспособување на инвалидното лице;

- Упат од Центарот за вработување за донесување на Наод и мислење (во оригинал);

- Систематизацијата работно место со опис и попис на работните задачи кои ги работи или ќе ги работи инвалидното лице, а за кои се бара Наод и мислење. Стручното лице од Центарот за вработување има обврска да објасни што значи систематизација на работно место и ќе помогне во подготовка на истото;

- Фотокопија од Лична карта.

Пополнетото барање заедно со наведената документација Центарот за вработување го поднесува до Заедницата на заштитни друштва на Македонија ЗАПОВИМ – Скопје, која ги врши административно-техничките работи за потребите на Комисијата. Во оваа фаза од постапката во случај на дополнителни прашања, поднесувачот на барањето треба да се обрати до Заедницата каде ќе ги добие потребните појаснвуања. По комплетирањето на погоре наведената документација, Заедницата истата ја проследува до Комисијата при Министерство за труд и социјална политика, по што следи постапката за одлучување по барањето и издавањето на Наод и мислење.

Чекор 5. Аплицирање

Доколку невработеното лице после индивидуалната средба одлучи да учествува во Програмата за самовработување, пред да биде вклучено во понатамошните активности предвидени со овој чекор, е должно да пополни и потпише образец “ Изјава за согласност ” ( Прилог 3 ) со кој лицето потврдува дека се согласува со условите (обврските и правата) кои произлегуваат од учеството во програмата. За лицата со пречки во видот Изјавата и сите останати документи може да ги потпише родител или старател на лицето корисник.

Покрај образецот „Изјава за согласност”, вработените во ЦВ ја потпишуваат Пријавата (која се повикува од програмот користејќи го ЕМБГ бројот) и потоа се пополнува Прашалникот12, со што се финализира процесот на аплицирање. Секој кандидат кој ќе потпише Пријава, ќе добие на увид печатен примерок од истата, кој заедно со „Изјавата“ и пополнетиот Прашалник претставуваат досие кое носи единствен архивски број во ЦВ.

12 Прашалникот ќе биде составен од само првите две групи на прашања кои се однесуваат на 1) идентификација на личните способности и вештини и 2) идентификација на бизнис искуството и сегашните активности за бизнисот ако ги има. Прашалникот не предвидува освојување на бодови, туку само служи за проценка на апликантот.

42

Невработеното лице добива само печатена Пријава со архивски број од електронскиот регистар.

Чекор 6. Селекција на пријавените кандидатите

По поднесување на Пријавата и Прашалникот, започнува оценувањето односно селекцијата на кандидатите која ја врши Комисија составена од членови, и тоа по еден Претставник од МТСП, АВРМ, ЦСР, Невладина организација која работи со лица со инвалидност , Комисијата при МТСП за давање Наод и мислење и УНДП. Комисијата ќе ја врши селекцијата врз основа на препораката од советникот во центарот за вработување. Притоа, процесот на Прифаќање или Одбивање на една Апликација треба да заврши најдоцна 15 работни дена по завршување на огласот. Официјалното објавување на Списоците со ранг листата на кандидати се врши на веб страната на АВРМ, www.avrm.gov.mk , на огласните табли на центрите за вработување и тоа само по доставување на електронско известување од централна служба како и на www.samovrabotuvanje.mkПо официјалното објавување на резултатите, кандидатите имаат право во писмена форма да достават приговор до соодветните центри за вработување (ЦВ) во рок од пет (5) работни дена сметано од денот на објавување на резултатите. Центрите за вработување ги архивираат приговорите и по електронски пат (скенирани) ги праќаат до централната служба (ЦС) на АВРМ.Сите навремено поднесени приговори се разгледуваат од страна на Комисија за разгледување на приговори (КРП) и во рок од пет (10) работни дена сметано од крајниот рок за доставување на приговори ги известува центрите за вработување за одлуката и донесените заклучоци. Центрите за вработување имаат обврска писмено да ги известат кандидатите за одлуката и заклучоците на комисијата. Процесот на селекција ќе ги издвои најдобрите кандидати на кои ќе им се обезбеди учество на обуките од областа на претприемништвото.

ФАЗА II. ОБУКИ

Чекор 7. Менторство

По првичниот изборот на учесниците, на секој кандидат ќе му биде обезбеден ментор кој во рок од 12 месеци интензивно ќе соработува и ќе го советува учесникот во програмата. Улогата на менторот ќе се состои во обезбедување на индивидуален пристап на работа со лицата со попреченост во целиот процес а особено за нивна мотивација и психо-социјална поддршка, со што би се избегнала строго бизнис релацијата помеѓу лицето со попреченост и менторот. Менторот после обуките ќе даде мислење во однос на предиспозициите на кандидатите за отпочнување на сопствен бизнис. Ова мислење ќе биде земено во предвид од страна на Комисијата за избор на учесниците во програмат при евалуација на бизнисите.

43



Чекор 8. Обука за мотивација и стекнување со “меки” вештини

Потребата од обука за “меки” вештини ќе биде дефинирана при индивидуалниот разговор. Обуката за меки вештини подразбира: Развој на комуникациски и презентерски вештини, основни познавања за работа со компјутери (Microsoft Office пакетот, и користење на интернет, и друго). Овие обуки треба да бидат прилагодени кон лицата со оштетен вид, со оштетен слух, со пречки во гласот, говорот и јазикот.

Чекор 9. Обука за претприемништво и стекнување со бизнис вештини

Обуките имаат за цел да ја подобрат подготвеноста за работа на учесниците, да ги развијат индивидуалните капацитети за претприемништво и да поттикнат и мотивираат отпочнување на сопствен бизнис. Обуката ќе се спроведува во работните клубови на центрите за вработување, од страна на надворешна консултантска агенција, ангажирана од страна на УНДП13, при што ќе се запази потребата од обезбедување на толкувач на знаковен јазик или други технички помагала со цел отстранување на бариерите со кои лицата со попреченост се соочуваат во секојдневниот живот. Трејнинг програмата ќе опфати меѓудругото прикажување на успешни примери и искуства во претприемништвото кај лицата со попречености од други земји, при што ќе се идентификуваат можни бариери и ризици со кои корисниците можат да се соочат во секојдневните бизнис активности како и можностите за нивно надминување. Обуката за претприемништво покрај лицата со попреченост, ќе може да ја следат и другите две лица кои дополнително ќе се вработат во новоформираното микро-претпријатие. Како краен резултат од обуката, секој кандидат или тим на апликанти14 ќе ја развијат сопствената бизнис идеа.

Чекор 10. Менторство и финализирање на бизнис планот

Менторот после обуките ќе даде мислење во однос на предиспозициите на кандидатот за отпочнување на сопствен бизнис. Ова мислење ќе биде земено во предвид од страна на Комисијата за избор на учесниците во програмата при евалуација на бизнисите. Најдобро рангираните кандидати континуирано се упатуваат за учество во следниот чекор преку кој се обезбедува дополнителна советодавна помош од советници на АППРМ за изработка на бизнис план.

По завршување на секоја обука, помеѓу селектираните кандидати и менторот започнува финализирање на бизнис планот при што менторот има обврска:

13 УНДП во почетната фаза на проектот, преку тендерска процедура ќе ангажира консултантска агенција специјализирана за бизнис и маркетинг. Условите и задачите за услугата на консултантската агенција ќе се подготват од страна на Проектната канцеларија на УНДП.14 Право на аплицирање има лицето со попреченост (носителот на грантот) и најмногу уште две лица со или без попреченост (вработени во почетната микро-фирма).

44

да ја испорача услугата согласно потпишаниот договор и описот на работните задачи,

да изготви во тесна соработка со корисникот/корисниците и поднесе Бизнис план кој треба да даде јасни насоки во краткорочен план (по регистрацијата на фирмата) но и долгорочно 3 – 5 години по регистрацијата на истата. Во Бизнис планот ќе бидат јасно зацртани активностите кои треба да бидат реализирани веднаш по регистрацијата на фирмата (за обезбедување на лиценци, сертификати и различни дозволи за безбедност и работа). На крајот на својот ангажмат (по периодот на поддршка на почетниот бизнис во пост-регистрационионата фаза), менторот има обврска да го ревидира Бизнис планот и го прилагоди на реалните состојби и економска средина во која почетната фирма се наоѓа.

да изготви извештај со мислење и препораки за бизнис планот и кандидатот/тимот.

Изработениот бизнис план15 менторот треба да му го предаде на кандидатот (со копија до УНДП) - во хартиена и електронска форма - во текот на договорената временска рамка и истиот да се прифати од страна на кандидатот со потпишување на Изјава. За да се потврди завршената работа, од кандидатот се бара да го пополни формуларот за нивото на задоволност од целокупното работење на менторот, кој се поднесува до УНДП, а од менторот се бара до УНДП да достави извештај за својата работа.

За потребите на проектот, односно за Експертската комисија која врши оценување и рангирање на бизнис плановите, Менторот обезбедува електронска и печатена копија од секој изработен БП и истите ги доставува до УНДП. Евалуацијата на бизнис плановите ќе се спроведе согласно усвоените критериуми.

Чекор 11. Селекција на бизнис планови и кандидати/тимови

Евалуацијата на сите бизнис планови ќе биде реализирано од Експертска комисија за оценка на бизнис планови (ЕКОБП) согласно усвоените критериуми. Експертската Комисија се состои од 2 (двајца) банкарски експерти и 1 (еден) претставник од АППРМ.

При пресметка на конечниот вкупен број на бодови за секој кандидат, ќе се земат во предвид бодовите од оценката за БП доделена од Експертската комисија како и оценката на менторот за корисникот/тимот. Конечниот вкупен број на бодови ќе се пресмета според следниот процентуален сооднос:За оние кандидати кои според овој принцип имаат освоено ист број на бодови, рангирањето ќе се врши според следниот критериум на сортирање:

15 Во изработениот бизнис план од страна на консултантот, во вид на спецификација треба да бидат наведени опремата и материјалите кои ќе бидат набавени во следната фаза од оваа програма

45

1. висина на бодови од групата на прашања за „Пазар“;2. висина на бодови од групата на прашања за „Профитабилност“;3. висина на бодови од групата на прашања за „Искуството и знаењето“;4. висина на бодови од групата на прашања за „Инвестиција“;

УНДП ќе ги изработи:

Предлог Ранг листа на селектирани успешни бизнис планови за поддршка со грант од 270.000,00 МКД и дополнителна резервна листа на кандидати кои би се вклучиле во случај некој од прво рангираните да се откаже;

Предлог Ранг листа на селектирани бизнис планови кои предвидуваат дополнително вработување за поддршка со грант од 92.000,00 МКД и резервна листа во случај некој од прво рангираните да се откаже;

Работната група која ја сочинуваат претставници од АВРМ-централна служба (сектор за активни мерки и услуги за вработување), МТСП, АППРМ и УНДП ќе биде задолжена истите д а ги одобри и за тоа се потпишува Записник од одржаниот состанок на Работната група.


Официјалното објавување на Списоците со ранг листата на кандидати се врши на веб страната на АВРМ, www.avrm.gov.mk , на огласните табли на центрите за вработување и тоа само по доставување на електронско известување од централна служба.

По официјалното објавување на резултатите од бизнис плановите (БП), кандидатите имаат право да достават приговор во писмена форма до соодветните центри за вработување на АВРМ во рок од 5 дена сметано од денот на објавување на резултатите. Истите се архивираат и скенирани се праќаат по електронски пат до централната служба на АВРМ. Доставените приговори ќе бидат разгледани од страна на Комисијата за разгледување на приговори (КРП), согласно постапката опишана во Прилог В - Постапка за поднесување и разгледување на приговори.

ФАЗА III. ОСНОВАЊЕ И ПОДДРШКА НА БИЗНИСОТ

Чекор 12. Поддршка за регистрација на бизнисот, самовработување и потпишување на договор за грант

По извршеното рангирање и селекција на најдобрите БП, центрите за вработување во соработка со УНДП ќе организираат информативни работилници на кои на кандидатите и нивните ментори ќе им се даваат совети за типовите на правни субјекти, потребни документи и чекори за регистрација на бизнисот, како и кои се релевантните институции за обраќање при регистрацијата. Дополнително, УНДП и центрите за вработување на АВРМ ќе обезбедат информативeн лист со сите потребни информации за регистрација на различни организациони облици на правни субјекти. Регистрацијата на правните субјекти, самовработувањето и потпишувањето на договор за грант ќе биде координирана од стана на

46


УНДП и поддржана од ЦВ како и Централниот регистер на РМ (ЦРРМ). Надоместокот за регистрација на фирма, како и за изработка на печат ќе се покрие од буџетот за програмата самовработување.Кандидатот по извршената регистрација на фирмата согласно Законот за вработување на инвалидни лица ги поднесува пријавата и другите пропратни документи за вработување во соодветниот Центар за вработување. По склучувањето на вработувањето, корисникот потпишува Договор за доделување на грант. Стандардниот Договор за соработка се потпишува помеѓу АВРМ, УНДП и Корисникот и има важност во времетраење од 24 месеци од денот на потпишување.Потпишувањето на договорите ќе се врши со повикување на договорот од системот на АВРМ.

Чекор 13. Обезбедување на грант за набавка на опрема и/или материјали за започнување на бизнисот

УНДП врши исплата на средствата за набавка на опрема и/или материјали согласно со бизнис планот на избраните кандидати, на жиро- сметките на фирмите добавувачи. Набавката на опремата ќе се врши согласно стандардните процедури за набавка на УНДП. Набавките ќе се вршат според спецификацијата од изработениот бизнис план, кој е составен дел на Договорот. Во случај на потреба од промена на спецификацијата на опремата и/или материјалите од бизнис планот, корисникот во соработка со менторот доставува барање до Тимот за координација на проектот преку Центарот за вработување.За оваа активност, УНДП и АВРМ- Центар за вработување, треба да определат лица кои активно ќе го следат процесот на набавка и испорака на опремата. Проектниот тим на УНДП исто така активно ќе го следи користењето на опремата за времетраење на проектот.

Чекор 14. Дополнително вработување, потпишување на договор за грант и набавка на опрема и/или материјали

Во оваа фаза ќе бидат вклучени сите почетни бизниси кои ќе имаат издржани бизнис план, со кој ќе демонстрираат потенцијал покрај себе веднаш да вработат уште до две лице за што ќе добијат финансиска поддршка за набавка на опрема и/или репроматеријали во износ од 92.000,00 МКД по лице. Објавувањето на ранг листа на селектирани бизниси со дополнително вработување ќе биде објавен по завршување на селекцијата на сите бизнис планови во сите центри за вработување по циклус.Селектираните фирми за дополнителни вработувања, се повикуваат во рок од 30 дена од потпишување на договорот за неповратни средства од програмата за самовработување да го реализираат дополнителното вработување и да склучат договор за неповратни средства за отворање на ново работно место во износ од 92.000,00 МКД по лице.Стандардниот Договор за неповратни средства покрај правата и обврските на сите страни потписници, содржи и спецификација за набавка на потребната опрема и/или материјали кој е дел од бизнис планот. Деталната

47

спецификација ќе биде утврдена од страна на корисникот во соработка со менторот и УНДП во момент на потпишување на договорот за грант. Поточно, набавката на опрема и/или материјали ќе се врши врз основа на утврдената спецификација.


ФАЗА IV . Набавка на опрема и/или материјали

Чекор 1. Обезбедување на неповратни средства за набавка на опрема и/или материјали за започнување на бизнисот

(Време на постапување: 15 работни денови по доставување на уредни документи)

УНДП врши исплата на средствата за набавка на опрема и/или материјали согласно бизнис планот на избраните кандидати, на жиро - сметките на добавувачите. Набавката на опремата ќе се врши согласно стандардните процедури за набавка на УНДП и тоа врз основа на доставена профактура, фактура и испратница за извршената набавка. Копии од овие документи треба да бидат дел од досието на секој корисник на грант во центрите за вработување како доказ дека набавката е реализирана со тоа што истите ќе се прикачат во комплетното досие на апликантот корисник на грантот.


Целта на следењето на реализацијата на програмата за самовработување на лица со инвалидност е да се обезбеди:

1. транспарентност на процесите,2. добивање навремени информации дали програмите и мерките за

вработување се реализираат согласно предвидените цели и динамика, и3. следење на успешноста и ефектите од спроведените програми и мерки

за вработување

4. Транспарентност на процесите

Следењето на транспрентноста треба да опфати активности во критичните точки од имплементацијата на програмите и мерките за вработување преку проверка на точноста на дадените податоци и изјави и остварување на заеднички посети за верификација од страна на претставниците на ЦВ и УНДП. Специфичните активностите ќе вклучат:

Валидирање на податоците дадени од невработените лица во процесот на аплицирање, што би се реализира од страна на вработените во ЦВ;

Валидирање на податоците наведени во изработениот бизнис план во форма на директни посети на терен. Овие посети би се реализирале од страна на претставниците на ЦВ и УНДП;

48

Следење на процесот на поддршка на корисниците при изработката на бизнис план и менторство, проценка на задоволството од менторската поддршка и генерално од спроведената Програма за самовработување;

Следење на процесот на набавка на опрема и/или материјали преку теренски посети.

5. Добивање навремени информации дали програмата за самовработување се реализира согласно предвидените цели и динамика


6. Следење на успешноста на програмита

Со цел навремено идентификување на можните пречки или проблеми и нивно отстранување, неопходно е седење на реализацијата на програмата во сите области/фази/чекори. Во следењето реализацијата на програмата ќе бидат директно вклучени УНДП Мониторинг координаторите, заедно со извршителите од центрите за вработување на АВРМ кои покрај оваа улога ќе имаат и други одговорности и обврски за време на имплементацијата на програмите

Координаторот на Програмата ќе врши контроли на квалитетот преку системот на АВРМ, со теренски посети во центрите за вработување и компаниите, посети со и/или без претходна најава .

Следење на програмата Самовработување за лица со инвалидност преку следните документи :

Пријава за учество во програмата самовработување Прашалник/Апликација за активната мерка самовработување Изјава за согласност – ЦВ треба да ја скенираат и да ја

прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ Изјава за прекин на учество во програмата самовработување-

Договор за доделување на неповратни средства за самовработување- ЦВ треба да ја скенираат и да ја прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ

Договор за неповратни средства за програмата Самовработување за лица со инвалидност

Договор за неповратни средства како поддршка за дополнително вработување

49

Профактура, испратница и Фактури за реализирање на набавките- ЦВ треба да ги скенираат и да ги прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ


Записници од извршени контроли на терен кај центрите за вработување

ПРИЛОЗИ

Јавен оглас

Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на труд за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ___________ година , објавува

ЈАВЕН ОГЛАСдо

невработените инвалидни лица

8. Се повикуваат сите евидентирани невработени инвалидни лица кои активно бараат работа и своето вработување сакаат да го решат со финансиска поддршка преку Програмата за самовработување на лица со инвалидност, да се пријават во работните клубови на центрите за вработување на АВРМ каде редовно се евидентираат како невработени лица.

9. Финансиската поддршка опфаќа обезбедување на: - можност да посетуваат обука за “меки” вештини- можност да посетуваат обука за претприемништво и бизнис

планирање- да добијат Потврда за завршени обуки;- можност да добијат менторство и стручна поддршка во текот на

програмата и по регистрација на бизнисот;- да регистрираат правен субјект во Централен регистар на РМ и да се

самовработат;- да користат грант во форма на опрема и/или материјали во износ од

270.000,00 МКД согласно условите наведени во договорот;- можност да остварат дополнително вработување до две лица и

дополнителен грант во форма на опрема и/или материјали во износ од 92.000,00 МКД по лице;

- воедно, по истекот на 9 (девет) месеци за кои правното лице има исплатено плати и придонеси може да поднесе барање до Управниот одбор на АВРМ преку центрите за вработување, за користење на неповратни средства од Посебниот фонд согласно Законот за вработување на лица со инвалидност

- АВРМ во соработка со УНДП ќе овозможи советодавна помош во текот на првата година од регистрирање на бизнисот

50

10.Лицата од точка 1 на овој Јавен оглас кои ќе регистрираат фирми и кои финансиски ќе бидат поддржани, најмалку 2 (две) години не можат да се евидентираат како невработени лица во АВРМ. Доколку лицето од точка 1 престане со вршење на дејноста (а со тоа престане и работниот однос) пред истекот на 1 (една) година од датумот на регистрирање на бизнисот има обврска да врати 80% од финансиските средства искористени за набавка на опрема и/или репроматеријали во паричен износ, во период од 12 (дванаесет) месеци. Доколку престане со вршење на дејноста пред истекот на 2 (две)години од датумот на регистрирање на бизнисот, има обврска да врати 60% од финансиските средства искористени за набавка на опрема и/или репроматеријали во паричен износ во период од 12 (дванаесет) месеци.

- Основачот на правниот субјект кој ќе има дополнителни вработувања , ќе има обврска да ги задржи дополнително вработените лица во работен однос најмалку уште 12 (дванаесет) месеци

11.Доколку заинтересираното лице со инвалидност не е евидентирано како активен барател на работа или не е евидентирано како невработено инвалидно лице, има можност да поднесе барање во соодветниот центар за вработување за евидентирање како активен барател на работа најмалку еден ден пред пријавувањето во Програмата за Самовработување на лица со инвалидност.

12.Условите, правата и обврските поконкретно ќе бидат уредени со склучување на договор на невработените лица со АВРМ и УНДП.

Процедура за аплицирањеЗаинтересираните невработени лица од точка 1 на овој Јавен оглас, пријави можат да поднесат најдоцна до ___________година во работните клубови на 30-те центри за вработување во РМ. во текот на работното време од 8:30 – 16:30ч., секој работен ден.Заинтересирани лица информации може да се добијат на веб страната на Агенцијата за вработување на Република Македонија www.avrm.gov.mk како и на www.samovrabotuvanje.mk.Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30-те Центри за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија, контакт центарот 02-3298-297 и веб страните www.avrm.gov.mk и www.samovrabotuvanje.mk.

АГЕНЦИЈА ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

51



2.1 АКТИВНА МЕРКА - ПОДДРШКА НА РАСТОТ НА МИКРО И МАЛИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ЗА СОЗДАВАЊЕ НА НОВИ РАБОТНИ МЕСТА

Целта на Оперативните упатства е да дадат опис на процесот преку кој ќе се изготват, поднесат, одобрат, спроведат и набљудуваат активностите предвидени во програмата.

Тие се насочени кон обезбедување транспарентност во процесот и јасен преглед за улогите и обврските на сите вклучени страни.

Оперативните упатства ги утврдуваат критериумите, предусловите, процедурите и постапките кои треба да се остварат за реализација на проектните активности. Правилата што треба да се применуваат при секоја фаза на проектниот циклус се соодветно наведени, вклучувајќи ги и обрасците и формуларите што треба да се користат.

Програмата Самовработување е дел од Оперативниот план за услуги на пазарот на труд и активни програми и мерки за вработување кои водат кон директно вработување

ЦЕЛ НА ПРОГРАМАТА

Целта на програмата е да се поддржи создавање на работни места во микро и малите претпријатија, намалување на невработеноста, како и стимулирање на побарувачка на работна сила на пазарот на трудот.


− микро и мали претпријатија16 кои при процесот на апликација ги исполниле сите критериуми утврдени за Програмата и успешно го завршиле процесот на селекција. Од програмата ќе бидат изземени микро и мали претпријатија регистрирани во дејност земјоделство;

− евидентирани невработени лица, активни баратели на работа најмалку 1 ден пред склучување на Договорот помеѓу работодавачот и АВРМ за користиње на програмата , кои не биле вработени три месеци пред вработувањето со оваа мерка, кои ги исполниле барањата и критериумите на работодавачите и успешно го завршиле процесот на посредување за вработување.

16 (2004 .), 10Согласно Законот за трговски друштва г микро претпријатијата имаат до , 50 , 250.вработени малите претпријатија имаат до вработени додека средните до

52


Процесот на имплементација на Програмата се одвива преку 30-те центри за вработување на АВРМ, УНДП и другите вклучени партнери.Програмата ќе се реализира преку обезбедување на дополнителна поддршка во вид на материјали и/или опрема за отворање на нови работни места во успешните микро и мали претпријатија, регистрирани најмалку 1 година пред денот на објавување на јавниот оглас.За реализација на Програмата се предвидува поддршка со неповратни средства во вид на опрема и/или материјали во висина од 92.000,00 денари за секое ново отворено работно место, но не повеќе од 5 работни места (најмногу 460.000,00 денари), при што се земаат предвид и евентуалните вработувања остварени во претходните календарски години, согласно програмите кои обезбедуваат поддршка за дополнителни вработувања во фирми.Работодавачот кој ќе вработи лица согласно со оваа Програма, има обврска да ги задржи на работа најмалку 12 месеци од денот на засновањето на работниот однос со полно работно време или на нивно место да вработи друго невработено лице евидентирано во АВРМ. Во спротивно ќе треба да ги врати средствата обезбедени во вид на опрема и/или материјали, во паричен износ сразмерно со времетраењето на вработувањето.Корисниците на оваа програма не ќе можат да ги користат можностите што ги нуди Проектот “Македонија вработува 2“ уреден во рамките на Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност во однос на член 98.


Реализацијата на Програмата за поддршка на растот на микро и мали претпријатија за создавање на нови работни места, ќе се спроведува низ 3 главни фази, и тоа:1. Пријавување и селекција на учесници 2. Посредување за вработување, вработување и потпишување на договор

за грант;3. Набавка на опрема и/или материјали.

Спроведувањето на фазите ќе се одвива преку следните чекори:

ФАЗА I. Пријавување и селекција на учесници

Чекор 1. Распишување на јавен оглас, прием на апликации/ барање за доделување на неповратни средства

53

АВРМ објавува јавен оглас (АНЕКС 1) во времетраење од најмалку 10 работни денови (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) со кој ги повикува правните субјекти (микро и мали претпријатија), кои ги исполнуваат условите и критериумите предвидени со Програмата.Јавниот оглас треба да биде поставен на огласните табли во центрите за вработување, како и на други соодветни места низ институциите на локално ниво (општини, ЦСР и други фреквентни места). Јавниот оглас треба да биде објавен и на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk) и на web странaта www.samovrabotuvanje.mk. на истиот ден кога е објавен и во дневните весници.Во центрите за вработување ЗАДОЛЖИТЕЛНО треба да се истакне:

Број на определена просторија за прием на заинтересирани невработени лица за Програмата за поддршка на растот на микро и мали претпријатија за создавање на нови работни места за отворање на нови работни места;

Телефонски број за директно информирање на заинтересираните невработени лица.

Да се испратат информативни СМС пораки до сите невработени лица кои во Индивидуалните планови за вработување се изјасниле за учество во оваа Програма.

Процесот на апликација ги опфаќа следните активности:

Информирање на заинтересираните правни субјекти за условите и критериумите за пријавување, правата и обврските со кои се стекнуваат учесниците, како и пропишаните санкции при непочитување на обврските. Покрај директните информации дадени од вработените во центрите за вработување, заинтересираните работодавачи добиваат и Информативен лист, кој ги содржи потребните информации поврзани со Програмата и Прашалник – краток бизнис план;

Пополнување на Прашалник – краток бизнис план, во кој се наведуваат информации за профилот на фирмата, претежната дејност, вкупниот број на вработени во фирмата, плановите за инвестирање, проширување на дејноста, воведување на нов производ или подобрување на квалитетот на понудените производи/услуги или освојување на нов пазар;

Пополнување на Пријава, составена од прелиминарен прашалник и апликационен формулар кој се повикува од системот.

При пополнување на Пријавата, доколку фирмата не ги исполнува критериумите и условите пропишани за учество, системот не дозволува комплетирање на истата. По комплетирање на пријавата , истата се печати и се потпишува од страна на фирмата и центарот за вработување и еден примерок се дава на фирмата.Пријавата претставуваа досие кое носи единствен архивски број и истатата во рок од 5 работни денови по завршување на периодот на аплицирање се

54




доставува електронски до УНДП , а оригиналот останува во центарот за вработување.

Критериуми за аплицирање

Заинтересираните фирми треба да ги исполнат следните критериуми за аплицирање:1) да биле регистрирани најмалку една година до денот на објавување на јавниот оглас; 2)да не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата со исклучок во случај на природен одлив смрт или пензионирање;3)да ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и придонеси за социјално осигурување;4) да имаат остварено добивка во претходната година.

Чекор 2. Селекција од пријавените микро и мали претпријатија(Време на постапување: 15 работни денови по доставување на уредни документи)

По комплетирање на документацијата за секоја фирма, Експертската Комисија ќе ги разгледа и оцени Пријавите заедно со Прашалникот-краток бизнис план за микро и мали правни субјекти, врз основа на критериумите што се зададени во самата пријава.Експертската Комисија се состои од 2 (двајца) банкарски експерти и 1 (еден) претставник од АППРМ.При евалуацијата, комисија го оценува профилот и потенцијалот на фирмата за раст. При тоа, се земаат предвид следните информации: претежна дејност, број на вработени, остварени приходи и добивка во претходната финансиска година и слично, како и предложениот краток бизнис план во кој се наведуваат информации за плановите на фирмата за воведување на нов производ, услуга или настап на нов пазар, број и профил на побарувани вработувања, очекувани допололнителни приходи и друго.

УНДП ќе биде задолжена да подготви:

Предлог Ранг листа на селектирани микро и мали фирми за поддршка со грант од неповратни средства во вид на опрема и/или материјали во висина од 92.000,00 денари за секое ново отворено работно место, но не повеќе од 5 работни места (најмногу 460.000,00 денари) и дополнителна резервна листа на фирми кои би се вклучиле во случај некој од прво рангираните да се откаже;

55

Работната група која ја сочинуваат претставници од АВРМ-централна служба (сектор за активни мерки и услуги за вработување), МТСП, АППРМ и УНДП ќе биде задолжена да ја одобри Предлог ранг листата и да потпипше Записник за одржаниот состанок на Работната група


Официјалното објавување на Списоците со ранг листата на кандидати се врши на веб страната на АВРМ, www.avrm.gov.mk , на огласните табли на центрите за вработување и тоа само по доставување на електронско известување од централна служба.По официјалното објавување на резултатите, фирмите имаат право да достават приговор во писмена форма до соодветните центри за вработување на АВРМ во рок од 5 (пет) дена сметано од денот на објавување на резултатите. Истите се архивираат во центарот за вработување каде што се примаат и скенирани се праќаат по електронски пат до централната служба на АВРМ. Доставените приговори ќе бидат разгледани од страна на Комисијата за разгледување на приговори и во рок од 10 (десет) работни дена центарот за вработување ќе го извести подносителот на приговор за одлуката на Комисијата.

ФАЗА II. Посредување за вработување, вработување и потпишување на договор за грант

Чекор 3. Посредување за вработување(Време на постапување: 10 работни денови по селекцијата на најдобрите правни субјекти)

Откако фирмите ќе бидат известени за нивниот статус, односно нивната понатамошна вклученост, истите се должни да се јават во најкус можен рок во центарот за вработување, за да започне посредувањето за вработување меѓу фирмите/работодавачите и евидентираните невработени лица.Врз основа на доставени барања од страна на работодавачите, центрите за вработување ќе понудат соодветни профили на евидентирани невработени лица.Изборот за вработување на невработено лице го врши фирмата. Доколку не е задоволна од понудените профили од страна на центарот за вработување, има право да се повлече од понатамошниот процес.

Чекор 4. Потпишување на договор со АВРМ и работодавачот(Време на постапување: 10 работни дена)

По успешното посредување и изборот на кандидат/и се потпишува Договор помеѓу АВРМ и работодавачот, каде се пропишуваат сите права и обврски

56


на страните потписници и се наведуваат лицата кои ќе се вработат преку Програмата, а истовремено следи и засновање на работен однос (М1/М2) на избраните кандидати.Копија од договорот помеѓу АВРМ и работодавачот, заедно со копија од М1/М2 се проследуваат до УНДП.Работодавачот кој ќе вработи лица има обврска да ги задржи на работа најмалку 12 месеци од денот на засновањето на работниот однос или на нивно место веднаш да вработи друго евидентирано невработено лице – активен барател на работа. Во спротивно, треба да ги врати средствата обезбедени во вид на опрема и/или материјали, во паричен износ сразмерно со времетраењето на вработувањето.

ФАЗА III. Набавка на опрема и/или материјали

Чекор 5. Потпишување на Договор за набавка на опрема и/или материјали

(Време на постапување: 7 работни денови по доставување на копија од документацијата за вработување)

По реализација на вработувањето/та, работодавачот ќе потпише Договор за набавка на опрема и/или материјали со АВРМ и УНДП (износ определен согласно висината на неповратните средства). Покрај правата и обврските на сите страни потписници, Договорот содржи и општа спецификација за набавка на потребната опрема и/или материјали.. Поточно, набавката на опрема и/или материјали ќе се врши врз основа на Апликациониот формулар кој е составен дел од Пријавата каде точно се специфицира кој тип на опрема и/или материјали ќе се набавува преку Програмата. (Спецификацијата задолжително да биде дел од документацијата за секоја фирма корисник на грант за отворено работно место заедно со потпишаниот Договор)

Чекор 6. Обезбедување на грант за набавка на опрема и/или материјали(Време на постапување: 14 работни денови по доставување на уредна документација за набавка)

Набавките ќе се вршат согласно стандардните процедури на УНДП при што средствата за набавка на опрема и/или материјали се исплаќаат директно на сметките на добавувачите и тоа врз основа на доставена профактура, фактура и испратница за извршената набавка. Копија од овие документи треба да бидат дел од досието на секој коорисник на грант за отворено работно место во центрите за вработување како доказ дека набавката е реализирана

57


Целта на следењето на реализацијата на Програмата за поддршка на растот на микро и мали претпријатија за создавање на нови работни места е да се обезбеди:

транспарентност на процесите, добивање навремени информации дали програмите и мерките за

вработување се реализираат согласно предвидените цели и динамика, и

следење на успешноста и ефектите од спроведената програма Следење на процесот на набавка на опрема и/или материјали преку

теренски посети.

7. Транспарентност на процеситеСледењето на транспрентноста треба да опфати активности во критичните точки од имплементацијата на програмите и мерките за вработување преку проверка на точноста на дадените податоци

8. Добивање навремени информации дали Програмата за поддршка на растот на микро и мали претпријатија за создавање на нови работни места за се реализира согласно предвидените цели и динамика


9. Следење на успешноста на програматаСо цел навремено идентификување на можните пречки или проблеми и нивно отстранување, неопходно е седење на реализацијата на програмата во сите области/фази/чекори. Во следењето реализацијата на програмата ќе бидат директно вклучени УНДП Мониторинг координаторите, заедно со извршителите од центрите за вработување на АВРМ кои покрај оваа улога ќе имаат и други одговорности и обврски за време на имплементацијата на програмите

Координаторот на Програмата ќе врши контроли на квалитетот за и после завршување на мерката преку системот на АВРМ, со теренски посети во центрите за вработување и компаниите, посети со и/или без претходна најава .

Следење на програмата Поддршка на микро и мали претпријатија за создавање на нови работни места преку следните документи :

58

Пријава за учество во програмата самовработување Прашалник-краток бизнис план за микро и мали правни субјекти - ЦВ

треба да ја скенираат и да ја прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ

Договор за вработување на невработени лица кај работодавачи од микро и мали претпријатија

Договор за неповратни средства од програмата за поддршка на растот на микро и мали претпријатија за создавање на нови работни места

Профактура, испратница и фактури за реализирање на набавките- ЦВ треба да ги скенираат и да ги прикачат во досието на апликантот кој е во системот на АВРМ


Записници од извршени контроли на терен кај центрите за вработување

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување за 2017 година , Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден __________ објавува


до

работодавачите од микро и мали претпријатија

1. Се повикуваат работодавачите од микро и мали претпријатија кои сакаат да го прошират и развијат сопствениот бизнис со отворање на нови работни места, да се пријават за учество во активната мерка.

2. Заинтересираните фирми за учество во програмата треба да ги исполнат следните критериуми за аплицирање:- да биле регистрирани најмалку една година до денот на објавување

на јавниот оглас; - да не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред

поднесувањето на апликацијата со исклучок во случај на природен одлив смрт или пензионирање;

- да ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и придонеси за социјално осигурување;

- да имаат остварено добивка во претходната година.3. Со програмата се предвидува поддршка со неповратни средства во вид

на опрема и/или материјали во висина од 92.000,00 денари за секое ново 59

отворено работно место. Лицата кои ќе ги вработи работодавачот мора да бидат евидентирани невработени лица, активни баратели на работа најмалку 1 ден пред склучување на Договорот помеѓу работодавачот и АБРМ за користење на програмата, а кое немало засновано работен однос најмалку 3 (три) месеци пред склучување на Договорот, со обврска работодавачот нововработените лица да ги задржи во работен однос со полно работно време најмалку 1 година од денот на вработувањето, без да го намалат бројот на вработените.

4. Од учество во програмата ќе бидат изземени микро и мали препријатија регистрирани во дејност земјоделство.

5. Корисниците на оваа програма не ќе можат да ги користат можностите што ги нуди Проектот “Македонија вработува 2“ уреден во рамките на Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност во однос на член 98.

6. Условите, правата и обврските поконкретно ќе бидат уредени со склучување на договори помеѓу работодавчите, АВРМ и УНДП.

Процедура за аплицирањеЗаинтересираните работодавачи од точка 1 на овој Јавен оглас, пријави можат да поднесат најдоцна до ___________година во работните клубови на 30-те центри за вработување во РМ. во текот на работното време од 8:30 – 16:30ч., секој работен ден.Пријавата за апликација од работодавачот мора да биде потпишан и да има печат од овластеното лице на работодавачотСите фирми ќе бидат информирани за резултатите од селекцијата. Сите информации вклучени во апликациите ќе бидат третирани како доверливи.Заинтересирани работооавчи информации може да добијат на веб страната на Агенцијата за вработување на Република Македонија www.avrm.gov.mk како и на www.samovrabotuvanje.mk.Детални информации можат да се добијат и во работните клубови на 30-те Центри за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија, контакт центарот 02-3298-297 .



60



2. СУБВЕНЦИОНИРАНИ РАБОТНИ МЕСТА

2.2 ПРОГРАМА ЗА УСЛОВЕН ПАРИЧЕН НАДОМЕСТОК ЗА СУБВЕНЦИОНИРАНО ВРАБОТУВАЊЕ НА ЛИЦА ВО СОЦИЈАЛЕН РИЗИК

ЦелЦел на оваа програма е да се поттикнат работодавачите да вработуваат лица во социјален ризик.Програмата нуди три вида на поволности кои работодавачот може да ги избере:

A. Шест месеци субвенционирање на бруто плата за работното место кај работодавачи кои ќе вработат регистрирани невработени лица, кои што се во социјален ризик, при што работодавачот се обврзува да ги задржи овие лица во работен однос најмалку уште дополнителни шест месеци,17

B. Шест месеци субвенционирање на нето плата за работното место кај работодавачи кои ќе вработат регистрирани невработени лица, кои што се во социјален ризик, и шеесет месечно ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување, 18

C. Шест месеци субвенционирање на нето плата за работното место кај работодавачи кои ќе вработат регистрирани невработени лица, кои што се во социјален ризик, и триесет и шест месечно ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и персонален данок на доход со обврска работникот да се задржи дополнителни дванаесет месеци на работа.19

Генерални информации

Оваа програма е насочена кон лицата кои се во социјален ризик евидентирани како невработени во АВРМ, а ќе бидат опфатени 100 невработени лица.

Преку оваа програма ќе се вработуваат лица во социјален ризик во периодот од 01.01.2017 година до 28.06.2017 односно до 30.06.2017 година зависно од избраниот модалитет

Субвенцијата ќе се исплаќа во два износи:- понизок за лицата кои немаат квалификации и - повисок за оние лица со повисок степен на образование или кои ќе бидат

вработени на места на кои се извршуваат покомплексни работни задачи.

Вработените лица (преку првиот тип на поволности - А) кои немаат квалификации ќе добиваат субвенција за бруто месечна плата во износ од

17 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 29.06.2017 година182 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 27.06.2017 година3 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 27.06.2017 година

19

61

14.900,00 денари. Лицата со повисок степен на образование или оние кои ќе бидат вработени на места на кои се извршуваат покомплексни работни задачи, ќе добиваат субвенција за бруто месечна плата во износ од 17.000,00 денари. Субвенцијата ќе се исплаќа во текот на првите 6 месеци од периодот на субвенционирано вработување, кое треба да трае најмалку 12 месеци.

Дополнително, во текот на првите 6 месеци од периодот на субвенционираното вработување, на работодавачот ќе му се исплаќаат по 5.000,00 денари месечно по вработено лице, кои ќе бидат наменети за покривање на трошоците за обука и материјали. Со тоа, вкупните износи на субвенциите кои ќе им се исплаќаат на работодавачите ќе изнесуваат 19.900,00 денари, односно 22.000,00 денари.

На работодавачите кои ќе се одлучат да вработат лица преку останатите 2 типа на поволности (В и С), субвенцијата ќе се исплаќа во два износи – еден понизок за лицата кои немаат квалификации и еден повисок за оние лица со повисок степен на образование или кои ќе бидат вработени на места на кои се извршуваат покомплексни работни задачи. Понискиот износ на субвенцијата е нето месечна плата од 10.500,00 МКД по вработено лице, а повисокиот износ на субвенцијата е нето месечна плата од 11.900,00 МКД по вработено лице и овие износи ќе се исплаќаат во текот на првите 6 месеци од периодот на субвенционирано вработување. Дополнително од денот на склучување на договорот за вработување работодавачот ќе биде ослободен од плаќање на придонеси согласно моделот за кој се одлучил.Корисниците на СПП кои ќе бидат вработени преку оваа програма и на кои ќе им прекине работниот однос не по нивно барање и нивна вина, ќе можат да го остварат птавото на СПП врднаш по поднесување на барањето за СПП.

Целни групи

Со оваа програма ќе бидат опфатени:

1. Приоритетни целни групи:- корисници на социјална парична помош кои се на возраст помеѓу 16 и

29 години,- лица кои до 18 годишна возраст имале статус на деца без родители и

родителска грижа (корисници на парична помош 18-26),- лица кои биле корисници на програмата условен паричен надомест за

средно образование.2. Корисници на социјална парична помош кои припаѓаат на било која

друга возрасна група, 3. Лица, кои се:

- Членови на семејства корисници на постојана парична помош и/или детски додаток

- Жртви на семејно насилство кои се сместени во заштитни центри или чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика;

- Лица кои биле корисници на државна стипендија во последните 15 години и чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од

62

последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

- Лица до 29 години чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика.

Вкупниот број на вработувања во рамките на оваа програма врз основа на критериумот млади лица до 29 години со ниски примања не смее да надминува повеќе од 15% од вкупниот број на склучени договори за вработување во рамките на оваа програма.Реализацијата на Програмата за условен паричен надоместок за субвенционирано вработување на лица во социјален ризик, ќе се спроведува преку следните чекори:

Чекор 1 – Формирање на Проектен одбор

За целите на Проектот ќе биде формиран и Проектен одбор, што ќе се состои од двајца претставници од Министерството за труд и социјална политика (еден претставник од Секторот за социјална заштита и еден претставник од Секторот за труд), два претставника од АВРМ (еден претставник од Сектор финансиски прашања и еден претставник од Секторот за активни мерки и услуги за вработување) и еден претставник од Управа за јавни приходи. Проектниот одбор ќе работи на надминувањето на било какви проблеми кои можат да се појават при спроведувањето на програмата, ќе одлучува за спорни прашања кои можат да се јават во текот на имплементацијата, како и по евентуални поплаки.

Чекор 2 – Распишување на Јавен оглас до работодавачите и невработените лица и промоција за нивно пријавување

(Време на постапување: отворен ЈО се до пополнување на редвидениот број на вработувања согласно оваа програма)

Невработените лица и работодавачите се информираат преку Јавен оглас во дневните весници (од кои еден од весниците што се издаваат на јазикот што го зборуваат најмалку 20% од граѓаните кои зборуваат службен јазик различен од македонскиот јазик), на веб-страната на АВРМ, како и со огласување во центарот за вработување на огласна табла или на друго видно место (Прилог 1 и 2). Пријавите за учество во оваа активна мерка, невработените лица и работодавачите ги поднесуваат до центрите за вработување (Прилог 3 и 4).При инфомирање на заинтересираните невработени лица и работодавачите, одговорните лица се должни да се раководат од Оперативниот план за 2017 година, Оперативниот прирачник за програмата УПН за субвенционирано вработување, како и упатствата од централната служба на АВРМ.

Чекор 3 – Утврдување на припадноста кон одредена целна група на пријавените невработени лица на Јавниот оглас


Центрите за вработување во комуникација со Центрите за социјални работи имаат обврска да проверат, дали пријавените невработени лица припаѓаат на одредена целна група. Оваа активност одговорните лица во ЦВ, ја

63

спроведуваат врз основа на упатството подготвено од страна на ЦС на АВРМ и во соработка со Центрите за социјална работа. Заинтересираните невработени лица, при процесот на поднесување на пријава за учество во оваа Програма, доставуваат и доказ дека припаѓаат на одредена ранлива категорија.

Чекор 4 – Селекција на работодавачите(Време на постапување: 7 работни денови)

Селекцијата на работодавачите се врши од страна на центрите за вработување, а врз основа на условите и критериумите дадени во Оперативниот план за 2017 година, каде шо се вели дека при селекција на работодавачите ќе се имаат предвид следниве критериуми:

1. Работодавачите не треба да имаат намалување на бројот на вработени во периодот од објавувањето на јавниот оглас до поднесување на барањето за субвенционирано вработување, освен во случај на пензионирање или смрт;

2. Доколку работодавачот претходно има користено субвенции од оваа или други слични програми кои биле спроведувани од АВРМ и во текот на процесот не се придржувал до одредбите од договорот склучен со АВРМ, истиот не се квалификува за повторно да користи субвенција.

3. Работодавачите кои аплицираат за користење на мерката за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и/или персонален данок на доход осем условите наведени под точка 1 и 2 од оваа секција (критериуми за селекција на работодавачи) треба да ги исполнат и следниве дополнителни услови наведени во член 98-г од Законот за дополнување на законот за вработување и осигурување во случај на невработеност (службен весник бр.56 од 07.04.2015 година и службен весник бр.118 од 28.06.2016 година).

a. невработеното лице кое сака да го вработи, во последните две години да не било претходно вработено кај истиот работодавач кој ќе користи мерка за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и/или персонален данок на доход;

b. „- невработеното лице кое сака да го вработи, во последните две години, да не било претходно вработено кај работодавач кој има сопственичка, организациска или управувачка поврзаност со работодавачот кој ќе користи мерка за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и/или персонален данок на доход;”.

c. да не го намалил бројот на вработени лица сметано од 15 март 2015 година односно од 15-ти март 2016 година (зависно од тоа дали лицето се вработува во 2015 или во 2016 година) до денот на вработувањето на нови работници, согласно со мерките од членовите 98-д и 98-ѓ од овој закон, освен во случај на смрт или пензионирање. Доколку работодавачот го зголемил бројот на вработени лица сметано од 15-ти март 2015 односно од 15-ти март 2016 година (зависно од тоа дали лицето се вработува во 2015 или во 2016 година) до денот на вработувањето на нови работници согласно со мерките од членовите 98-д и 98-ѓ од овој закон, да не го намалил вкупниот

64

број на вработени лица до денот на вработувањето на новите работници и

d. да нема неисплатени плати, придонеси од задолжително социјално осигурување и даноци повеќе од два последователни месеца, што се докажува со потврда издадена од Управата за јавни приходи од страна на работодавачот или по пат на размена на податоци по службена должност преку АВРМ.

Селекцијата на работодавачите ја врши центарот за вработување, врз основа на понудата од работна сила која аплицирала на Јавниот оглас, а која одговара на потребите на работодавачите. Потоа селектираните работодавачи се поврзуваат со пријавените невработени лица кои ги исполнуваат условите и критериумите наведени од работодавачите во пријавите.

Чекор 5 – Посредување меѓу пријавените работодавачи и невработените лица -селекција на апликантите од страна на работодавачите


Посредувањето меѓу работодавачите и невработените лица го вршат одговорните лица во центарот за вработување. Притоа, одговорните лица имаат обврска да ги земаат во предвид потребите на работодавачите за квалификувана работна сила, како и интересите за вработување на невработените лица. Одговорните лица во центрите за вработување се обврзани да ги користат електронските податоците од софтверот на АВРМ, добиени преку поднесените пријави на работодавачите и невработените лица.Финалната селекција на корисниците кои ќе бидат вработени ќе биде конечниот избор на работодавачот.Доколку има можност, бројот на лица кои ќе бидат испратени на интерјву со работодавачите ќе биде двојно или повеќе пати поголем од бараниот број, со цел да се обезбеди поголем избор.

Чекор 6 – Склучување договор меѓу АВРМ и работодавачот(Време на постапување: 5 работни денови)

Директорот на АВРМ писмено ги овластува раководителите на центрите за вработување да потпишат договори со избраните работодавачи, за вработување на невработени лица со субвенционирање. Овој договор се потпишува во 4 примероци, од кои три остануваат во центарот за вработување, а 1 за работодавачот.

Чекор 7 – Засновање на работен однос меѓу работодавачите и избраните кандидати


Работниот однос се склучува во соодветниот центар за вработување без огласување и истите се евидентираат како вработувања со полно работно време кои се вршат преку посредување на АВРМ, по претходно потпишан договор за вработување на невработени лица со субвенционирање. При склучување на договор за вработување преку оваа програма, ЦВ треба да го информира лицето кое се вработува за правата и обврските кои произлегуваат согласно програмата.

65

Чекор 8 – Исплата на средствата(Време на постапување: месечно)

Исплатата на средствата наменети за финансиска поддршка за работодавачот се прави во следните шест месеци сметано од денот на вработувањето. По истек на месецот, работодавачите доставуваат барање за исплата на вработените лица до Центарот за вработување, кое е проследено со доказ за износот на исплатени плати за претходниот месец.По прибирање на потребните документи од страна на работодавачите, Центрите за вработување имаат обврска да доставуваат барање за исплата на средствата до централна служба на АВРМ до 10-ти во тековниот месец, за исплата на средства од минатиот месец. Координаторот на мерката во централната служба на АВРМ има обврска до наредниот ден (од како сите центри за вработување ќе достават барања за исплата на средства) да достави барање за исплата на средствата до Секторот за финансиски прашања на АВРМ.Понатаму, Секторот за финансиски прашања подготвува барање кое, одобрено и потпишано од Директорот на АВРМ, го доставува до Единицата за имплементирање на програмата при МТСП, за обезбедување на средства за исплата на субвенциите. Ова барање треба да содржи податоци за вкупниот износ на потребните средства за исплата во месецот, како и поединечно по центри за вработување и целни групи. Процесот на исплата на средствата детално е прикажан во Оперативниот прирачник за програмата УПН за субвенционирано вработување.

Чекор 9 – Следење и реализација(Време на постапување: континуирано)

Во следењето и реализацијата на оваа програма вклучени се одговорните лица во центрите за вработување, координаторот на мерката во централната служба на АВРМ како и Единицата за имплементирање на програмата. По потреба ќе се ангажираат и други вработени лица во АВРМ. Следењето и реализацијата на мерката ги вклучува сите промени што настануваат во текот на 12 месеци колку што трае мерката. Во таа смисла, одговорните лица во центрите за вработување и централната служба на АВРМ, секој месец проверуваат во софтверскиот систем на АВРМ дали лицата вработени со оваа мерка сеуште се во работен однос, односно проверуваат дали има престанок на работниот однос на овие лица. Доколку има такви случаеви, одговорните лица во центрите за вработување имаат обврска да превземаат дејствија кои произлегуваат од Договорот потпишан меѓу центарот за вработување и работодавачот. Истовремено, одговорното лице во центарот за вработување, го известува координаторот на мерката во централната служба за настанатите измени. АВРМ и центрите за вработување имаат обврска да издејствуваат исполнување на обврските кои произлегуваат со потпишување на Договорот за вработување на невработени лица со субвенционирање.

Чекор 10 – Постапка за замена на вработено лице и раскинување на договор(Време на постапување: според потребите)

Работодавачот е должен да не го намали бројот на вработени за целиот период за кој е ослободен од плаќање на придонесите за задолжително

66

социјално осигурување и /или персонален данок на доход, освен во случаи на смрт или пензионирање.Во случај кога работодавачот ќе отпушти работник согласно Законот за работни односи, а работникот е ангажиран преку оваа мерка, должен е да ја извести АВРМ во рок од 8 дена.Доколку работодавачот го откаже договорот за вработување од основани причини согласно Законот за работните односи, е должен во рок од 30 дена на негово место да вработи друго невработено лице од истата категорија (квалификувано лице кое поднело барање на јавниот повик или пак друго лице преку посредување од страна на АВРМ) за преостанатиот период на задолжителното вработување.Доколку работодавачот сака да одјави од работен однос лице вработено преку оваа Програма, а на негово место не вработи друго лице, во периодот на траење на обврските од договорот (12 месеци од денот на вработување), одговорното лице од соодветниот центар за вработување бара од работодавачот да пополни изјава/согласност за враќање во целост на добиените финансиски средства за тоа лице.Работодавачот кој го почитува временскиот рок за враќање на финансиските средства е должен да достави копија од уплатницата за направената уплата на средствата до соодветниот центар за вработување. Одговорното лице во центарот за вработување доставува барање до централната служба на АВРМ за потврдување на спроведената уплата од соодветниот работодавач. Централната служба на АВРМ доставува повратна информација за спроведената уплата до соодветниот центар за вработување. Во случај на непочитување на временскиот рок за враќање на средствата, надлежниот центар за вработување поднесува тужба до надлежниот суд.За корисниците на социјална парична помош кои ќе бидат вработени во рамките на оваа Програма, лицата кои ќе одбијат да се вклучат (ќе ја одбијат поканата од АВРМ, поканата за интервју или пак ќе одбијат вработување), како и оние корисници на социјална парична помош кои ќе се вработат, но ќе го прекинат работниот однос на нивно барање и по нивна вина, АВРМ односно надлежниот центар за вработување веднаш по евидентирање на горенаведените податоците (настанување на некоја од горенаведените околности) по електронски пат го известува надлежниот Центар за социјални работи и соодветно ќе се примени Законот за социјална заштита20. Горенаведените лица ќе бидат исклучени од пресметката за лица во домаќинството кои користат социјална парична помош (во период од 6 месеци започнувајќи од денот од одбивањето или отказот) за исплата на ова право, односно бројот на членови на домаќинството кои користат социјална парична помош ќе се намали за бројот на лица од тоа домаќинство кои одбиле работа/дале отказ од работа, без разлика на големината на домаќинството.

ПРИЛОЗИ

Јавен оглас за работодавачи

20 Член 54 и 55а од Закон за социјална заштита67

Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година и Оперативниот прирачник за Програмата за условен паричен надоместок (УПН) за субвенционирано вработување на лица во социјален ризик, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден ________ 2017 година, објавува:


работодавачите за учество во Програмата за условен паричен надоместок за субвенционирано вработување на лица во социјален

ризик 1. Се повикуваат заинтересираните работодавачи, кои имаат

потреба за вработување на евидентирани невработени лица, и тоа:

i. Корисници на Социјална парична помош ii. Лица кои до 18 годишна возраст имале статус на деца

без родители и родителска грижа (корисници на парична помош 18-26)

iii. Лица кои биле корисници на програмата Условен паричен надоместок за средно образование

iv. Членови на семејства корисници на едно од следниве права: Постојана парична помош,и Детски додаток

v. Жртви на семејно насилство кои се сместени во шелтер центри или чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

vi. Лица кои биле корисници на државна стипендија во последните 15 години и чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

vii. Лица до 29 години чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

2. Износот на субвенцијата за плата ќе зависи од изборот на работодавачите за кој модалитет на погодности ќе се одлучат, и тоа:

I. Шест месечна субвенција на бруто плата, со обврска работникот да се задржи дополнителни шест месеци на работа21

Во текот на првите 6 месеци од периодот на субвенционираното вработување, покрај субвенцијата за плата, на работодавачот ќе му се исплаќаат дополнителни по 5.000,00 МКД по вработено лице преку оваа програма и истите ќе бидат наменети за покривање на трошоците за обука и материјали.

21 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 29.06.2017 година

68

Потенцијални корисници на оваа мерка се категориите на лица кои се опфатени во целната група наведена во точката 1 од овој оглас.

II. Шест месечна субвенција на нето плата, и шеесет месечно ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување.22

Од денот на склучување на договорот за вработување .работодавачот ќе биде ослободен од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување во времетраење на 60 месеци за лицата вработени преку оваа програма согласно Законот за дополнување на законот за вработување и осигурување во случај на невработеност (службен весник бр.56 од 07.04.2015 година и службен весник бр.118 од 28.06.2016 година).

Потенцијални корисници на оваа мерка се следниве категории на лица кои се дел од целната група наведена во точката 1 од овој оглас:

1. Корисници на Социјална парична помош; 2. Лица кои до 18 годишна возраст имале статус на деца без родители

и родителска грижа (корисници на парична помош 18-26);3. Жртви на семејно насилство кои се сместени во шелтер центри или

чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика;

4. Членови на семејства корисници на едно од следниве права: Постојана парична помош,и Детски додаток, кои истовремено исполнуваат и еден од следниве услови;

родители на деца со пречки во развојот кои се корисници на посебен додаток најмалку три месеци пред вработувањето согласно мерката од овој член;

инвалидно лице со утврдена инвалидност согласно Закон за вработување на инвалидни лица и лице со утврдена намалена работна способност или професионална неспособност за работа за 50% согласно прописите од пензиското и инвалидското осигурување;

невработено лице кое е родител на три или повеќе деца и кое најмалку три месеци пред вработувањето немало заснован работен однос;

самохран родител и член на еднородителско семејство кое најмалку три месеци пред вработувањето немало заснован работен однос.

III. Шест месечна субвенција на нето плата, и триесет и шест месечно ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и персонален данок на доход со обврска работникот да се задржи дополнителни дванаесет месеци на работа23

Од денот на склучување на договорот за вработување .работодавачот ќе биде ослободен од плаќање на придонеси од задолжително социјално

22 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 27.06.2017 година 23 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 27.06.2017 година

69

осигурување и персонален данок на доход во времетраење на 36 месеци за лицата вработени преку оваа програма согласно членот 98-д од Законот за дополнување на законот за вработување и осигурување во случај на невработеност (службен весник бр.56 од 07.04.2015 година и службен весник бр.118 од 28.06.2016 година).

Работодавачот има обврска да ги задржи сите учесници во програмата дополнителни 12 месеци по истекот на 36 месеци од периодот на ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и персонален данок на доход.

Потенцијални корисници на оваа мерка се лицата кои ги исполнуваат следниве два услова:

A. Невработени лица до 35 години возраст кои претходно немале засновано работен однос или невработени лица до 35 години возраст кои имале претходно заснован работен однос, но пред вработувањето согласно оваа мерка (член 98-д од Законот за дополнување на законот за вработување и осигурување во случај на невработеност ,службен весник бр.56 од 07.04.2015 година и службен весник бр.118 од 28.06.2016 година) немале заснован работен однос најмалку три месеци

B. Се дел од целната група наведена во точка 1 од овој оглас

Работодавачот нема да смее на вработените да им исплаќа плати пониски од добиената субвенција (бруто месечна плата) во периодот од 6 месеци субвенционирано вработување.

Критериум за селекција на работодавачи:

Следниве критериуми за селекција ќе се применат во првичната селекција на

работодавачите:

4. Работодавачите не треба да имаат отпуштено од работа или да го имаат намалено бројот на вработени во периодот од објавувањето на јавниот повик до поднесување на барањето за субвенционирано вработување, освен во случај на пензионирање или смрт.

5. Доколку работодавачот претходно има користено субвенции од оваа или други слични програми кои биле спроведувани од АВРМ и во текот на процесот не се придржувал до одредбите во истиот не се квалификува за повторно да користи субвенција.

6. Работодавачите кои аплицираат за користење на мерката за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и/или персонален данок на доход осем условите наведени под точка 1 и 2 од оваа секција (критериуми за селекција на работодавачи) треба да ги исполнат и следниве дополнителни услови наведени во член 98-г од Законот за дополнување на законот за вработување и осигурување во случај на невработеност (службен весник бр.56 од 07.04.2015 година и службен весник бр.118 од 28.06.2016 година).

a. невработеното лице кое сака да го вработи, во последните две години да не било претходно вработено кај истиот работодавач кој ќе користи мерка за ослободување од плаќање на

70

придонеси од задолжително социјално осигурување и/или персонален данок на доход;

b. „- невработеното лице кое сака да го вработи, во последните две години, да не било претходно вработено кај работодавач кој има сопственичка, организациска или управувачка поврзаност со работодавачот кој ќе користи мерка за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и/или персонален данок на доход;”

c. да не го намалил бројот на вработени лица сметано од 15 март 2015 година односно од 15-ти март 2016 година (зависно од тоа дали лицето се вработува во 2015 или во 2016 година) до денот на вработувањето на нови работници, согласно со мерките од членовите 98-д и 98-ѓ од овој закон, освен во случај на смрт или пензионирање. Доколку работодавачот го зголемил бројот на вработени лица сметано од 15-ти март 2015 односно од 15-ти март 2016 година (зависно од тоа дали лицето се вработува во 2015 или во 2016 година) до денот на вработувањето на нови работници согласно со мерките од членовите 98-д и 98-ѓ од овој закон, да не го намалил вкупниот број на вработени лица до денот на вработувањето на новите работници и

d. да нема неисплатени плати, придонеси од задолжително социјално осигурување и даноци повеќе од два последователни месеца, што се докажува со потврда издадена од Управата за јавни приходи од страна на работодавачот или по пат на размена на податоци по службена должност преку АВРМ.

Заинтерисираните работодавачи детални информации можат да добијат и можат да поднесат пријави во работните клубови на 30-те Центри за вработување во РМ.


Јавен оглас за лица

Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година и Оперативниот прирачник за Програмата за условен паричен надоместок (УПН) за субвенционирано вработување на лица во социјален ризик, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден __________ 2017 година, објавува

ЈАВЕН ОГЛАСза

регистрирани невработени лица заинтересирани за учество во Програмата за условен паричен надоместок за субвенционирано

вработување на лица во социјален ризик

71

1. Се повикуваат евидентираните невработени лица (целна група) и тоа:

i. Корисници на Социјална парична помош ii. Лица кои до 18 годишна возраст имале статус на деца

без родители и родителска грижа (корисници на парична помош 18-26)

iii. Лица кои биле корисници на програмата Условен паричен надоместок за средно образование

iv. Членови на семејства корисници на едно од следниве права: Постојана парична помош,и Детски додаток

v. Жртви на семејно насилство кои се сместени во шелтер центри или чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

vi. Лица кои биле корисници на државна стипендија во последните 15 години и чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

vii. Лица до 29 години чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

2. Износот на субвенцијата за плата ќе зависи од изборот на работодавачите за кој модалитет на погодности ќе се одлучат, и тоа:

IV. Шест месечна субвенција на бруто плата, со обврска работникот да се задржи дополнителни шест месеци на работа24

Доколку работодавачот се одлучи за овој модел на погодности, субвенцијата ќе се исплаќа во два износа – еден понизок за лицата кои немаат квалификации и еден повисок за оние лица со повисок степен на образование или кои ќе бидат вработени на места на кои се извршуваат покомплексни работни задачи. Понискиот износ на субвенцијата е бруто месечна плата од 14.900,00 МКД по вработено лице, а повисокиот износ на субвенцијата е бруто месечна плата од 17.000,00 МКД по вработено лице и овие износи ќе се исплаќаат во текот на првите 6 месеци од периодот на субвенционирано вработување. Дополнително на ова, во текот на првите 6 месеци од периодот на субвенционираното вработување, на работодавачот ќе му се исплаќаат по 5.000,00 МКД по вработено лице преку оваа програма и истите ќе бидат наменети за покривање на трошоците за обука и материјали.Потенцијални корисници на оваа мерка се категориите на лица кои се опфатени во целната група наведена во точката 1 од овој оглас:

24 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 29.06.2017 година

72

V. Шест месечна субвенција на нето плата, и шеесет месечно ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување25

Потенцијални корисници на оваа мерка се следниве категории на лица кои се дел од целната група наведена во точката 1 од овој оглас:

1. Корисници на Социјална парична помош 2. Лица кои до 18 годишна возраст имале статус на деца без родители

и родителска грижа (корисници на парична помош 18-26)3. Жртви на семејно насилство кои се сместени во шелтер центри или

чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

4. Членови на семејства корисници на едно од следниве права: Постојана парична помош,и Детски додаток, кои истовремено исполнуваат и еден од следниве услови:

родители на деца со пречки во развојот кои се корисници на посебен додаток најмалку три месеци пред вработувањето согласно мерката од овој член,

инвалидно лице со утврдена инвалидност согласно Закон за вработување на инвалидни лица и лице со утврдена намалена работна способност или професионална неспособност за работа за 50% согласно прописите од пензиското и инвалидското осигурување;

невработено лице кое е родител на три или повеќе деца и кое најмалку три месеци пред вработувањето немало заснован работен однос;

самохран родител и член на еднородителско семејство кое најмалку три месеци пред вработувањето немало заснован работен однос;

VI. Шест месечна субвенција на нето плата, и триесет и шест месечно ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и персонален данок на доход со обврска работникот да се задржи дополнителни дванаесет месеци на работа26

Работодавачот има обврска да ги задржи сите учесници во програмата дополнителни 12 месеци по истекот на 36 месеци од периодот на ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување и персонален данок на доход.Потенцијални корисници на оваа мерка се лицата кои ги исполнуваат следниве два услова:

C. Невработени лица до 35 години возраст кои претходно немале засновано работен однос или невработени лица до 35 години возраст кои имале претходно заснован работен однос, но пред вработувањето согласно оваа мерка (член 98-д од Законот за

25 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 27.06.2017 година26 Овој модалитет може да се избере за лицата кој ќе бидат вработени во периодот од 01.01.2017 година до 27.06.2017 година

73

дополнување на законот за вработување и осигурување во случај на невработеност ,службен весник бр.56 од 07.04.2015 година и службен весник бр.118 од 28.06.2016 година) немале заснован работен однос најмалку три месеци

D. Се дел од целната група наведена во точка 1 од овој оглас

Работодавачот нема да смее на вработените да им исплаќа плати пониски од добиената субвенција во периодот од 6 месеци субвенционирано вработување.

Заинтерисираните невработени лица од точка 1 на овој Јавен оглас, пријави можат да поднесат во работните клубови на 30-те Центри за вработување во РМ.

Доколку нема доволен број на пријави, АВРМ ќе ги повика лицата кои ги имаат потребните квалификации и истите ќе бидат директно вклучени во програмата

Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30 Центри за вработување во Република Македонија.

Критериуми за селекција на корисници:

Апликантот мора да припаѓа на целната група наведена во точка 1 (еден) од Јавниот оглас.

Апликантот мора да биде регистриран како невработено лице во АВРМ кое активно бара работа.


Формулар за аплицирање на компаниите

Република Македонија-Министерство за труд и социјална политика Програма за субвенционирано вработување/Агенција за

Вработување на Република Македонија

ФОРМУЛАР ЗА АПЛИЦИРАЊЕ НА КОМПАНИИТЕ

ФОРМУЛАР ЗА АПЛИЦИРАЊЕ

Агенција за Вработување на Република Македонија Регион/Општина________________

Име на компанијата: Регистерски број на компанијата:

Регистрирана дејност на компанијата:

Правен застапник на компанијата:Име:

Правен застапник на компанијата:Презиме:

74

Адреса на компанијата:Жиро сметка на компанијата Банка:Број на вработени лица во компанијата пред датумот на аплицирање за програмата:

Барани работни позиции и работни вештини:

Работни позиции Број на барани позиции

Барани работни вештини:

1. 1.2.3.

2. 1.2.3.

3. 1.2.3.

Ве молиме додадете празен лист доколку имате потреба да додадете повеќе работни позиции

Аплицираме за Програмата за Условен паричен надоместок за субвенционирано вработување на лица во социјален ризик на АВРМ

Име на претставникот, потпис и печат на компанијата

Потпис и печат на вработено лице во АВРМ

Датум: дд/мм/гггг Датум: дд/мм/гггг

Формулар за аплицирање за вработување

Република Македонија-Министерство за труд и социјална политикаПрограма за Условен паричен надоместок/ Програма за

субвенционирано вработувањеАгенција за Вработување на Република Македонија

ФОРМУЛАР ЗА АПЛИЦИРАЊЕ

Агенција за Вработување на Република Македонија-Регион/Општина________________

Презиме: Име: ЕМБГ:Датум на раѓање: дд/мм/ггггПрофесија/ Највисоко ниво на завршено образование:Институција:

75

Домашна адреса:Трансакциска сметка: Банка:

Работно искуство: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Работни вештини: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Услов кој го исполнувам за вклучување во Програмата (да се заокружи):

1. Корисници на социјална парична помош 2. Лица кои до 18 годишна возраст имале статус на деца без

родители и родителска грижа (корисници на парична помош 18-26)

3. Лица кои биле корисници на програмата Условен паричен надоместок за средно образование

4. Членови на семејства корисници на едно од следниве права: постојана парична помош, и детски додаток

5. Жртви на семејно насилство кои се сместени во шелтер центри или чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

6. Лица кои биле корисници на државна стипендија во последните 15 години и чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика

7. Лица до 29 години чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика.

Дополнителни документи кои се потребни да се достават за лицата кои аплицираат како: “ Жртви на семејно насилство”, “Корисници на државна стипендија” или како “ Лица до 29 години чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика”

1. Лицето кое што аплицира врз основа на условот “Жртви на семејно насилство кои се сместени во шелтер центри или чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика” треба да ги достави следниве документи:1.1 Потврда од центарот за социјална работа дека е жртва на семејно насилство

76

1.2 Доколку лицето е сместено во шелтер центар треба да достави потврда од центарот за социјална работа за истото, или во спротивно треба да ги достави документите наведени во точка 1.3, 1,4 и 1,51,3 Потпишана изјава (образецот за “Изјава” е даден подолу) со пополнети информации за членовите на семејството1,4 Личната карта на лицето кое што аплицира и на членовите на неговото семејство на увид1,5 Доказ издаден од Управата за јавни приходи за остварен приход во последната година пред годината во која аплицира за секој член од семејството

2. Лицето кое што аплицира врз основа на условот “ Корисник на државна стипендија”, треба да ги достави следниве документи: 2.1 Потврда од Министерство за образование и наука дека лицето било корисник на државна стипендија во последните 15 години2.2 Потпишана изјава (образецот за “Изјава” е даден подолу) со пополнети информации за членовите на семејството2.3 Личната карта на лицето кое што аплицира и на членовите на неговото семејство на увид2.4 Доказ издаден од Управата за јавни приходи за остварен приход во последната година пред годината во која аплицира за секој член од семејството

3. Лицето кое што аплицира врз основа на условот “ “Лица до 29 години чијшто месечен семеен приход по член на семејство во годината пред годината во која аплицираат е понизок од 50% од последната просечна нето плата објавена од Државниот завод за статистика” треба да ги достави следниве документи: 3,1 Потпишана изјава (образецот за “Изјава” е даден подолу) со пополнети информации за членовите на семејството3,2 Личната карта на лицето кое што аплицира и на членовите на неговото семејство на увид3,3 Доказ издаден од Управата за јавни приходи за остварен приход во последната година пред годината во која аплицира за секој член од семејството

Потпис на кандидатот кој аплицира Потпис и печат на вработено лице во АВРМ

Датум: дд/мм/гггг Датум: дд/мм/гггг

ИЗЈАВАЈас,___________________ (име и презиме на апликантот),--------- ( дата на раѓање) изјавувам дека живеам во исто домаќинство со лицата наведени подолу на следнава адреса:_____________________(домашна адреса на апликантот)

77

Име и презиме на сите членови на семејството на апликантот кои што живеат во исто домаќинство 1._________________________2._________________________3._________________________4._________________________5._________________________6._________________________7._________________________8._________________________

Единствен матичен број на сите членови на семејството:

1._________________________2._________________________3._________________________4._________________________5._________________________6._________________________7._________________________8._________________________

Изјавувам дека сум активен барател на работа и аплицирам за УПН програмата за субвенционирано вработување Потпис на апликантот Дата

2.4 СУБВЕНЦИОНИРАНИ РАБОТНИ МЕСТА ЗА ЛИЦАТА СО ИНВАЛИДНОСТ

I дел – Содржина за јавноста

ЦелСубвенционирањето на вработување на инвалидни лица се врши со цел зголемување на вработеноста и социјалната вклученост на оваа категорија на невработени лица, вклучување во секојдневниот живот, како и нивно интегрирање на пазарот на трудот.

Краток опис

Условите и погодностите за вработување и работење на инвалидните лица се уредени со Законот за вработување на инвалидни лица ( Службен весник на РМ бр.44/2000; 16/2004; 62/2005; 113/2005; 88/2008; 161/2008; 99/2009; 136/2011; 129/2015; 147/2015 i 27/2016), додека условите и начинот на доделување на средствата од Посебниот фонд се пропишани со

78

Правилникот за критериумите и начинот на доделување на средствата од Посебниот фонд за обезбедување на условите за вработување и работење на инвалидните лица (Службен весник на РМ бр.156/2008 i 163/2015).

Согласно овие акти се доделуваат неповратни средства за:

1. Вработување на инвалидно лице на неопределено време ( 20 просечни нето плати исплатени во Република Македонија за претходната година пред вработувањето, односно 40 просечни нето плати исплатени во Република Македонија за претходната година пред вработувањето, за телесни инвалидни лица кои се движат со помош на инвалидна количка или за слепи лица со оштетен вид од 90 до 100%.);

2. Адаптација на работно место ( до 100.000,00 денари) ;3. Набавка на опрема ( до 200 просечни нето плати исплатени во

Република Македонија во претходната година со основен критериум – број на вработени инвалидни лица и висина на капитал и резерви искажани во бонитетот ) и

4. Работно оспособување на инвалидни лица заради вработување - работно оспособување на вработени инвалидни лица - работно оспособување на невработени инвалидни лица.

Појаснување за упатниците за утврдување на инвалидноста и работната способност.

Упатници за утврдување на наод и оцена за работна способност до комисијата при Фондот за пензиско и инвалидско осигурување (за лица над 26 годишна возраст, а кои дотогаш немаат утврдено инвалидност), како и Упатница до Комисијата при МТСП за определување на работи кои може да ги извршува инвалидното лице, дава центарот за вработување каде што се пријавува невработеното лице или лицето има пријавено заснован работен однос. Упатница се издава исклучиво на лица кои се на евиденција како невработени или вработени.

II del - Proceduri za realizacija

1: ФАЗА , Поднесување на барање одобрување и изготвување на решенија и

договори

Чекор 1


1. Работодавачите кои што сакаат да користат неповратни средства од Посебниот фонд, доставуваат Барање со целокупната потребна документација во центарот за вработување на чие подрачје е седиштето на

79

работодавачот, согласно Законот за вработување на инвалидни лица и Правилникот за критериумите и начинот на доделување на неповратни средства од Посебниот фонд за подобрување на условите за вработување и работење на инвалидните лица.

2. Одговорното лице во центарот за вработување го обработува предметот (врши проверка дали инвалидното лице е од евиденцијата на невработени лица во АВРМ, дали се користени средства за вработување на инвалидното лице, колку средства има искористено работодавачот и за колку лица).

3. Доколку барањето е комплетно во однос на потребната документација се внесува во Уписник. Се врши увид во работните простории на работодавачот и прави записник за состојбата при увидот (во записникот треба да биде наведено: со што се занимава работодавачот, вкупен број на вработени, број на вработени инвалидни лица, број на лица за кои се искористени неповратни средства од Посебниот фонд, дали работодавачот редовно исплатува плата.

- Доколку барањето е по основ на набавка на опрема стручната служба во центарот за вработување утврдува дали опремата е набавена и исплатена врз основа на доставената фактура и изводот од банка за платена фактура, серискиот број на набавената опрема наведен во описот на техничките карактеристик на набавената опрема, ги проверува декларациите и другите документи доколку опремата е набавена од странство, утврдува дали истата е ставена во функција и дали набавената опрема е во функција на работните задачи кои ги извршува инвалидното лице на работното место согласно наодот).

4. Врз основа на приложената документација и увидот направен во работните простории центарот за вработување дава мислење за поднесеното барање. Барањето со целокупната документација, записникот од увидот и мислењето дадено од страна на центарот за вработување се доставува до АВРМ.

Чекор 2

Стручната служба при АВРМ врши увид во приложената документација, записникот од извршениот увид на центарот за вработување, како и мислењето кое го дава центарот. Доколку барањето е комплетно, го проследува на одлучување на Управниот одбор.

Чекор 3

Пред одлучување по доставените барањата, Управниот одбор врши увид во работните простории на работодавачите и при увидот учествуваат еден член од Управниот одбор, еден член од АВРМ и еден член од центарот за вработување, кои составуваат записник за фактичката состојба при извршениот увид.

Чекор 4

80

Управниот одбор донесува Решение27 врз основа на приложената документација, мислењето кое го дава центарот за вработување, како и направениот увид во работните простории на работодавачот непосредно пред одлучувањето.

Чекор 5 (Време на постапување: 8 работни дена од донесувањето на решението)

Решенијата се изготвуваат во 4 примероци, кои ги потпишува Претседателот на Управниот одбор. Од нив, два примероци се доставуваат во центрите за вработување на чие подрачје е седиштето на работодавачот, каде работодавачот се повикува да ги потпише решенијата и се упатува во централната служба на АВРМ за потпишување на договорот.

Два примерока од негативните решенија се доставуваат во центрите за вработување, каде се повикува работодавачот истите да ги потпише, завери со печат, со наведување на датумот на приемот. Еден примерок се дава на работодавачот, а еден се враќа во АВРМ, или пак еден примрок од негативното решение со препорачана пошта и повратница за прием се доставива на работодавачот. Доколку работодавачот не е задоволен од решението, има право во рок од 8 дена да достави жалба до МТСП преку АВРМ

За барањата за работно оспособување на вработени или невработени инвалидни лица, решенијата се изготвуваат во АВРМ и нив ги потпишува Претседателот на Управен одбор, а потоа се доставуваат во центрите за вработување.

- Врз основа на доставените решенија, центрите изготвуваат договор што го потпишуваат работодавачот и раководителот на центарот за вработување и договор што го потпишува раководителот на центарот за вработување и инвалидното лице кое е вклучено во работното оспособување.

-Решенијата и договорите се потпишуваат во центрите за вработување и по еден примерок се доставува во централната служба на АВРМ.

-Центарот за вработување е должен секој месец да врши увид во работните простории, како и да доставува записник и листа за посетеноста, додека трае работното оспособување.

Чекор 6

Врз основа на Решението се изготвува Договор (во 4 примероци) што ги потпишуваат Директорот на АВРМ и работодавачот, при што работодавачот со себе треба да носи: оригинал и копија на лична карта, оригинал и копија на потписно картонче со број на жиро сметка на правниот субјект, печат и штембил (доколку има промена на управител треба да достави и нова тековна состојба).

27 90 Управниот одбор донесува решенија на секои дена81

ФАЗА 2: Доставување на хипотека или банкова гаранција и исплата на средствата

Чекор 7

По потпишувањето на Договорот, работодавачот добива по еден оригинален примерок од решението и договорот и должен е во рок од 30 дена од денот на потпишувањето на договорот да достави банкова гаранција до АВРМ (во однос 1:1 во висината на одобрените средства, во траење од 11 месеци за вработување, односно 3 години за доделени средства по основ на набавка на опрема) или хипотека на недвижен имот (во однос 1:1 во висината на одобрените средства, во траење од 11 месеци за вработување, односно во однос 2:1 во висината на одобрените средства по основ на набавка на опрема, во траење од 3 години).

Чекор 8

При потпишување на Договорот, работодавачите пополнуваат Изјава каква гаранција ќе обезбедат (банкова гаранција или хипотека).

- За сите работодавачи кои изјавиле дека ќе обезбедат хипотека, стручната служба при АВРМ изготвува полномошно (за секој работодавач поединечно), со кое раководителите на центрите за вработување, се овластуваат да го потпишат нотарскиот акт.

- При потпишувањето на нотарскиот акт, треба да се обрне внимание во него да биде наведено дека хипотека е од прв ред, во прилог на нотарскиот акт да биде приложена проценка на недвижниот имот од овластен проценител и целокупната останата документација. За комплетноста на потпишаниот нотарски акт одговорноста ја сносат раководителите на центрите за вработување.

Чекор 9

(Време на постапување: 8 работни дена од доставување на гаранцијата)

По доставувањето на гаранцијата (еден оригинал и две копии) во АВРМ, се изготвуваат прегледи за исплата на доделените средства кои се доставуваат до Секторот за финансии и истиот врши исплата на доделените средства на жиро сметката на работодавачот. По еден примерок од Решението, Договорот и гаранцијата се доставува во центраот за вработување.

ФАЗА 3: Мониторинг и увиди за наменско искористени доделени средства и

ослободување од хипотека, банкова гаранција

Чекор 10

82

Согласно член 18 став 1 од Законот за вработување на инвалидни лица, центрите за вработување се задолжени на секои 3 месеци, а по потреба и почесто да вршат увиди за наменски искористени средства во фирмите корисници на неповратни средства од Посебниот фонд. За извршените увиди изготувуваат записници и истите ги внесуваат во Уписникот. Доколку утврдат неправилности треба веднаш писмено да ја известат АВРМ како би се презеле соодветни мерки за враќање на доделените средства.

Чекор 11

А) По истекување на важноста на гаранцијата, заради ослободување на хипотека, работодавачот доставува писмено барање за ослободување на хипотека до центарот за вработување, во кое наведува број на нотарски акт, датум и име и презиме на нотарот. Центарот за вработување по добивањето на барањето оди на увид, прави записник од извршениот увид, во кој ја утврдува фактичката состојба и наведува дали се исполнети условите за ослободување на хипотеката. Барањето заедно со записникот го доставува до АВРМ врз основа на кое АВРМ изготвува полномошно со кое го овластува раководителот на центарот да даде изјава за ослободување на хипотеката.

Б) Кога обезбедувањето е со банкова гаранција, по истекот на важноста на банковата гаранција, работодавачот доставува писмено барање за враќање на банкова гаранција до центарот за вработување. Центарот врши увид во работните простории и прави записник кој заедно со барањето го доставува до АВРМ. Доколку се исполнети условите, АВРМ ја враќа оригиналната банкова гаранција на работодавачот.

III дел – Ревизорска трага Целокупна документација по предмети. Решенија, договори и гаранции за обезбедување на доделените

средства. Записници од извршени контролни увиди. Прегледи за исплата на доделени средства. Извештаи (годишни, шестомесечни).

2.5 ПОДДРШКА ЗА БРЗОРАСТЕЧКИ ФИРМИ - ГАЗЕЛИ

Цел

83

Да се стимулира растот на домашните компании и зголеми бројот на работни места преку субвенционирање на средства за набавка на опрема.


Врз основа на претходно изработена анализа за идентификација на потенцијалните “Газели“, ке се овозможи поддршка на најдобро рангираните 10 брзорастечки фирми. Поддршката на брзорастечките фирми „Газели“ ќе допринесе за јакнење на домашна економија односно стимулирање на раст на домашните компании и зголемен број на работни места преку одобрување на средства за набавка на нова опрема во максимален износ од 615.000,00 денари по фирма и кои не ќе можат да ги отуѓат минимум 3 години. Потребно ќе биде фирмите како доказ да приложат фактури за набавена нова опрема опрема . Обврска на фирмите ќе биде да вработат минимум уште 3 лица од моментот на набавка на опремата и истите да ги задржи или да го зголеми бројот на нововработени лица во времетраење на периодот од 3 години.

Реализацијата на мерката - Поддршка за брзорастечки фирми -Газели од Оперативниот план ќе се спроведува низ следниве чекори :

Чекор 1 . -Формирање на работна група

За спроведување и реализација на оваа активна мерка потребно е да се формира работната група која ќе биде составена од членови номинирани од МТСП , АВРМ , БКМ и АППРМ .

Чекор 2 – Објавување на Јавен оглас

За доделување на грантот од оваа мерка ќе биде објавен Јавен оглас до заинтересираните правни субјекти . Огласот ќе биде објавен во најмалку два печатени медиуми како и на веб страните на МТСП , АВРМ , БКМ и АППРМ . Јавниот оглас ќе трае најмалку 30 дена .

Чекор 3 – Промоција

По објавување на Јавниот оглас, потребно е да се направи промоција на мерката од страна на сите носители на оваа активност . Формите и начините за промоција на мерката ќе бидат дефинирани од страна на работната група на мерката .

Чекор 4 - Првична селекција на Правните субјекти

Врз основа на основните критериуми за учество во оваа мерка, работната група во соработка со АВРМ прави првична селекција односно елиминација на правните субјекти кои не ги исполнуваат основните критериуми за учество во оваа мерка . Основни или елиминаторни критериуми за учество во оваа мерка се следните :

84

- Правниот субјект треба да биде регистриран согласно Законот за трговски друштва во Централниот регистар на РМ пред 31.12.2013 година ;

- Правниот субјект треба да биде микро или мало претприатије и да постои повеќе од четири години ;

- Приходите на компанијата во дадениот период да бидат над 6.150.000,00 денари ;

- Да има вработено најмалку 2 лица ;- Сопственоста на фирмата да биде 100% приватна и,- Правните субјекти кои што се капитално врзани со други странски

компании и претставуваат нивни фирми ќерки во Македонија , немаат право на учество во оваа програма .

Чекор 5 – Формирање комисија за рангирање и селекција на правните субјекти

Комисијата за рангирање и селекција на правните субјекти се формира со номинирање на членови на комисија од МТСП , АВРМ , БКМ , АППРМ , Стопанска комора на РМ , Сојуз на стопански комори на РМ и Стопанска комора на северозападна Македонија . Комисијата во овој состав има за задача да направи рангирање и селекција на најмногу 10 фирми кои ги исполнуваат критериумите .

Чекор 6 – Селекција на максимум десет правни субјекти – Газели

Рангирањето и селекцијата на максимум десет најдобри правни субјекти , ја прави комисијата за рангирање и селекција врз основа на следните критериуми :

- Во последните четири години да имаат минимум 6.150.000,ден. приходи од продажба на производи ;

- Да нема намалување на бројот на вработените во 2017 година во однос на 2016година ;

- Зголемување на моменталниот број на вработените во однос на претходниот период ;

- Вложување на правното лице во 2014,2015 и 2016 година ;- Пазарот на продажба на производите и услугите ,- Обем на остварен промет на стоки и услуги кон странство во

2016 година ;- Вид и квалитет на предложениот проект и активности ;- Број на воведени сертифицирани стандарди за квалитет во

фирмата ( ИСО 9001, 14001 , 18001 , 26000 , OXCAC) и други .

Чекор 7 – Носење одлука за селектираните газели

Комисијата за рангирање и селекција на газелите донесува Одлука за избор на корисник на финансиска поддршка од Програмата “Поддршка за брзорастечки фирми –Газели ”, за максимум десет

85

правни субјекти како добитници на грантот што се дава за Газелите предвидени со оваа мерка .

Чекор 8 – Потпишување на договор

Договорот за доделување неповратна финансиска поддршка ( грант) за брзорастечки фирми газели, се потпишува меѓу директорот на АВРМ и управителот на правното лице што е добитник на грантот. Во договорот се определуваат обврските и правата на двете страни потписници на овој договор.

Чекор 9 – Исплата на средствата

Исплатата на средствата кон правните субјекти , АВРМ ќе ја изврши по потпишувањето на договорот, но не пред доставување на докази во форма на профактури или фактури за опремата што треба да се набави од страна на субјектот, како и доставување на Договор за траен налог за вршење на плаќање од трансакциска сметка на имател сметка.

Чекор 10 - Следење и мониторинг

Работната група за реализација на активностите од оваа активна мерка, ќе донесе одлука за начинот и формата на следење и мониторирање на работата на фирмите добитници на грантот. При тоа особено внимание ќе се посвети на наменското користење на средствата од грантот.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2016 година, за активната програма Поддршка за брзорастечки фирми – Газели, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден ___________ година, објавува


работодавачи (микро и мали правни субјекти)

Во рамките на програмата - Поддршка за брзорастечки фирми – Газели ќе се доделуваат неповратни средства (грант) за набавка на опрема на брзорастечките микро и мали правни субјекти, со цел отворање на нови

86

работни места, поддршка на работодавачите кои имаат висок потенцијал за раст и поттикнување на иновативноста кај истите.

Условите кои треба да ги исполнуваат работодавачите за учество во програмата се следните:

- Да бидат регистрирани заклучно со 31.12.2013 година;- Да се микро и мали претпријатија;- Да имаат најмалку двајца вработени лица;- Да ги имаат измирено сите обврски по основа на даноци и

придонеси;- Да имаат остварено добивка последователно за 2014, 2015 и 2016

година и да имаат минимум 6.150.000,00 денари приходи од продажба на производи и услуги;

- Да го немаат намалено бројот на вработени лица во последните шест месеци пред поднесувањето на апликацијата;

- Сопственоста на фирмата да биде 100 % приватна и да не биде фирма ќерка на друга фирма надвор од Р.Македонија;

- Да бидат производно или услужно ориентирани. Финансиската поддршка од оваа активна програма е во вкупен износ од 615.000,00 денари по работодавач за набавка на опрема, која не може да се отуѓи најмалку 3 години од склучување на договорот. Набавената опрема работодавачот ќе ја докаже со приложување фактура. Работодавачот има обврска да вработи уште најмалку 3 лица и истите да ги задржи во работен однос или да го зголеми бројот на нововработени лица во периодот од 3 години.

Заинтересираните работодавачи можат да поднесат пријави најдоцна до _________ во работните клубови на 30-те центри за вработување на АВРМ. Пријавите треба да се испратат со назнака „Пријава за Поддршка на брзорастечките фирми – Газели”

Повикот е отворен за микро и мали правни субјекти во доминантна сопственост на македонски државјани, кои сакаат да го зголемат бројот на работни места.

Критериумите и Формуларот за пријавување се достапни на веб-страните на АВРМ, МТСП, АППРМ, БКМ.

АГЕНЦИЈА ЗА ВРАБОТУВАЊЕ

НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

87

2.6 ФИНАНСИСКА ПОДДРШКА ЗА ОТВАРАЊЕ НА ПРИВАТНИ ДЕТСКИ ГРАДИНКИ

Цел

Зголемување на бројот на приватните детски градинки, а со тоа и можност за згрижување на поголем број на деца и отворање на нови работни места.


На заинтересираните физички или правни лица кои сакаат да отворат приватна детска градинка ќе им се одобри неповратна финансиска помош (грант) во износ од 600.000,00 денари по градинка. Грантот ќе биде одобрен врз основа на претходно исполнети услови и одредби содржани во Законот за заштита на деца и Правилникот за стандарди и нормативи за вршење на дејноста на установите за деца.Лицата кои ќе отворат приватна детска градинка, одобрените средства

1) ќе треба да ги искористат за набавка на нови основни средства, 2) набавените основни средства не ќе можат да ги отуѓат минимум 3

години од периодот на извршена набавка, 3) треба да се реализираат дополнителни 4 нови вработувања и

истите да ги задржи во работен однос минимум во наредните 18 месеци.Заинтересираните физички или правни лица ќе аплицираат во АВРМ по што постапката за исполнување на услови и добивање на лиценца ќе ја имплементира МТСП.

Критериумите за учество на невработени лица во обуката се следни:

Заинтересираните правни лица и евидентирани невработени лица, при аплицирањето за учество во оваа активна мерка треба да достават:

- Бизнис план кој треба да содржи :o Утврдена локација на објект кој ќе се реновира и адаптира или

ќе се гради нов објект за детска градинка, врз основа на Правилникот за стандарди и нормативи за вршење на дејноста на установите за деца, како и условите и одредбите содржани во Законот за заштита на деца .Истите се достапни на веб страната на Министерството за труд и социјална политика www.mtsp.gov.mk

o Проект за изградба на нов објект или проект за реконструкција на постоечки објект согласно Правилникот за стандарди и нормативи за вршење на дејноста на установите за деца, како и условите и одредбите содржани во Законот за заштита на деца,

o Соодветниот објект треба да содржи минимум две занимални за згрижување на деца од предучилишна возраст,како и помошни простории согласно Правилникот за стандарди и нормативи за вршење на дејноста на установите за деца,

o Правното лице има обврска да реализира минимум 4 нови вработувањa, со обврска да ги задржи во работен однос најмалку 18 месеци.

Правните или физичките лица кои ќе отворат приватна деска градинка, со финансиска поддршка имаа обврска да обезбедат сопствен простор или да

88


приложат Договор за закуп на простор за временски период од минимум 3 години. Доколку настане промена на локацијата, одобрение треба да даде и АВРМ .


Реализацијата на Мерката – Финансиска поддршка за отварање на приватни детски градинки од Оперативниот план ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа:

I. Подготвителни активности за отпочнување на обуките

II. Реализација на обуките и проверка и вреднување на стекнатите знаења


Чекор 1. Изработка на оперативни упатства(Време на постапување: 7 дена )

Оперативните упатства детално ќе го опишат администрирањето на мерката, потребната документација и работниот план.

Чекор 2. Промоција на програмата(Време на постапување: 3 месеци)

Планираните активности ќе се имплементираат во правец на зголемување на нивото на информираност за бенефитите од мерката, како и промовирање на можностите за искористување на стекнатото знаење и искуство во иднина.

Чекор 3. Поднесување на апликации од страна на физички и правни лица и потпишување договори

Селекција на кандидатите

Правните и физичките лица ја доставуваат пријавата и потребната документација во ЦВ и истите се заведуваат со архивски број од страна на ЦВ. Секоја апликација има единствен број, на кој што понатаму се надоврзуваат сите промени поврзани со апликацијата.АВРМ – ЦВ вршат селекција на пријавените кандидати согласно дадените критериуми, предходно усвоени од страна на Комисија за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување. ЦВ ги информираат селектираните кандидати, кои може да продолжат понатаму со процесот за добивање на финансиската поддршка.Белешка: доколку се пријават повеќе од предвидениот број на кандидати кој што ќе ги исполнуваат дадените критериуми, предност ќе имаат кандидатите кој први се пријавиле.

Работната група која што е формирана од страна на АВРМ и МТСП, по првичната селекција е должна да излезе на терен и да направи увид на

89

фактичката состојба на објектите за кои што е поднесена документацијата и потоа да достави записник до комисијата за селекција.

Откако комисијата врз основа на доставениот записник од страна на работната група ќе донесе одлука дека сите наведени критериуми се исполнети, се потпишува договор за користење на финансиски средства, помеѓу физичките или правните лица и АВРМ.

Чекор 4. Начин на вршење на исплата и мониторниг

По потпишувањето на договорот, кандидатите се должни да достават про-фактури за за набавка на средствата кои што се предвидени во бизнис планот. Откако ќе се достават профактурите и ќе се реализираат потребните вработувања, ќе биде извршена исплатата.

По набавката на овие средства, АВРМ- ЦВ е должна да направи теренска посета на градинките за утврдување на фактичката состојба, за набавените средства.

2.7 ФИНАНСИСКА ПОДДРШКА ЗА ОТВАРАЊЕ НА ПРИВАТНИ ДОМОВИ ЗА СТАРИ ЛИЦА

Цел

Зголемување на бројот на приватни домови за стари лица, со цел постигнување на европски стандарди за институционални капацитети и отворање на нови работни места.


На заинтересираните физички или правни лица кои сакаат да отворат приватен дом за стари лица ќе им се одобри неповратна финансиска помош (грант) во износ од 750.000,00 денари за еден дом за стари лица. Грантот ќе биде одобрен врз основа на Одлука за одобрение за основање на установа за социјална заштита на стари лица донесена од страна на Влада на РМ.Лицата кои ќе отворат приватен дом за стари лица, одобрените средства 1) ќе треба да ги искористат за набавка на нови основни средства, 2) набавените основни средства не ќе можат да се отуѓат минимум 3 години од периодот на извршена набавка, 4) треба да се реализираат дополнителни 4 нови вработувања и истите да ги задржи во работен однос минимум во наредните 18 месеци.Заинтересираните физички или правни лица ќе аплицираат во АВРМ по што постапката за исполнување на услови и добивање на лиценца ќе ја имплементира МТСП.

Критериумите за учество на невработени лица во обуката се следни:

Заинтересираните правни лица и евидентирани невработени лица, при аплицирањето за учество во оваа активна програма треба да достават:

90

- Бизнис план кој треба да содржи:o Утврдена локација-градежна парцела со намена за изградба на

дом за стари лица или објект кој ќе се реновира и адаптира за оваа намена, врз основа на Правилникот за нормативите и стандардите за простор, опрема, стручни кадри и средства потребни за основање и започнување со работа на установа за социјална заштита за стари лица (Службен весник на Република Македонија бр.125/15), како и условите и одредбите содржани во Законот за социјалната заштита. Истите се достапни на веб страната на Министерството за труд и социјална политика www.mtsp.gov.mk

o Елаборат и архитектонска скица (со основи и пресек) за изградба на нов објект или за реконструкција на постоечки објект согласно Правилникот за нормативите и стандардите за простор, опрема, стручни кадри и средства потребни за основање и започнување со работа на установа за социјална заштита за стари лица, одобрен од страна на Комисијата за утврдување на исполнетост на услови за основање и отпочнување со работа на установа за социјална заштита при Министерството за труд и социјална политика.

o Правното лице има обврска да реализира минимум 4 нови вработувањa со обврска да ги задржи во работен однос најмалку 18 месеци.

Правните или физичките лица кои ќе отворат приватен дом за стари лица, со финансиска поддршка имаа обврска да обезбедат сопствен простор или да приложат Договор за закуп на простор за временски период од минимум 3 години. Доколку настане промена на локацијата , одобрение треба да даде и АВРМ .


Реализацијата на Мерката – Финансиска поддршка за отварање на приватни домови за стари лица од Оперативниот план ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа:




Чекор 1. Изработка на оперативни упатства (Време на постапување: 7 дена )


Чекор 2. Промоција на програмата(Време на постапување: 3 месеци)

91



Чекор 3. Поднесување на апликации од страна на физички и правни лица и потпишување договори

Селекција на кандидатите

Правните и физичките лица ја доставуваат пријавата и потребната документација во ЦВ и истите се заведуваат со архивски број од страна на ЦВ. Секоја апликација има единствен број, на кој што понатаму се надоврзуваат сите промени поврзани со апликацијата.АВРМ – ЦВ вршат селекција на пријавените кандидати согласно дадените критериуми, предходно усвоени од страна на Комисија за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување. ЦВ ги информираат селектираните кандидати, кои може да продолжат понатаму со процесот за добивање на финансиската поддршка.Белешка: доколку се пријават повеќе од предвидениот број на кандидати кој што ќе ги исполнуваат дадените критериуми, предност ќе имаат кандидатите кој први се пријавиле.

Работната група која што е формирана од страна на АВРМ и МТСП, по првичната селекција е должна да излезе на терен и да направи увид на фактичката состојба на објектите за кои што е поднесена документацијата и потоа да достави записник до комисијата за селекција.

Откако комисијата врз основа на доставениот записник од страна на работната група ќе донесе одлука дека сите наведени критериуми се исполнети, се потпишува договор за користење на финансиски средства, помеѓу физичките или правните лица и АВРМ.

Чекор 4. Начин на вршење на исплата и мониторниг

По потпишувањето на договорот, кандидатите се должни да достават про-фактури за за набавка на средствата кои што се предвидени во бизнис планот. Откако ќе се достават профактурите и ќе се реализираат потребните вработувања, ќе биде извршена исплатата.

По набавката на овие средства, АВРМ- ЦВ е должна да направи теренска посета на градинките за утврдување на фактичката состојба, за набавените средства.

3. ОБУКИ

92

3.1 ОБУКА КАЈ ПОЗНАТ РАБОТОДАВАЧ

Цел

Целта на оваа програма е на невработените лица да им се обезбедат вештини за извршување на работните задачи кои ги бара работодавачот и поттикнување на побарувачката за работа. Со оваа мерка им се обезбедува обука на невработените лица за извршување на задачите кои се бараат на работното место понудено од работодавачот


Обуката ќе се реализира на работно место во рок од 3 месеци и ќе ги опфати невработените лица евидентирани во регистарот на Агенцијата за вработување на Република Македонија, со приоритет на лицата со основно или средно образование. Во мерката имаат право да учествуваат работодавачи кои:1) не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата;2)ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и придонеси за социјално осигурување; 3) кои имаат остварено добивка во претходната година.Домашните компании кои се заинтересирани да склучат или склучиле договор за соработка со странските инвеститори во Република Македонија ќе добијат приоритет за вклучување во Програмата. Невработеното лице ќе добива паричен надомест од 6.200,00 денари месечно, вклучувајќи и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување. Работодавачот е должен месечно да доставува до АВРМ листа за евиденција на присуството.Работодавачот е должен да спроведе програма за обука во согласност со претходно утврден план за обука. Работодавачот ќе добие еднократен паушален износ за менторство и материјални трошоци еднаков на 1.339,00 денари по обучувано лице. Еден работодавач може максимално да обучи на работно место до 20 лица и не може да врши повеќе од една подготовка за вработување за исто лице, за исто занимање и за иста дејност. Работодавачот ќе има обврска на работа да задржи најмалку 50 проценти од обучените лица и да не го намали бројот на вкупно вработени со полно работно време во период од 6 месеци. На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.


Реализацијата на мерката ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа:

1. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на работодавачи и невработени лица ,

2. Реализација на обуките, субвенционирано вработување и вработување.

Спроведувањето на фазите ќе се одвива преку следните чекори:93

ФАЗА I. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на работодавачи и невработени лица

Чекор 1. Објавување на јавен оглаи до заинтересираните работодавачи и невработени лица(Време на постапување: јануари 2017 година)

АВРМ објавува оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до заинтересирани работодавачи и заинтересирани евидентирани невработени лица кои активно бараат работа, за аплицирање во мерката. Јавниот оглас се објавува на њеб страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), огласните табли во центрите за вработување и истиот ќе биде отворен се до целосно пополнување на предвидениот број согласно оваа програма.

Чекор 2. Доставување на барање за обука од страна на работодавачите и невработените лица(Време на постапување: континуирано во текот на годината)

Сите заинтересирани работодавачи и евидентираните невработените лица кои активно бараат работа треба да поднесат Пријава во надлежниот центар за вработување за учество во мерката, за времетраењето на огласот.

Вработените во ЦВ ги внесуваат податоците директно во софтверот за активни мерки на Агенцијата за вработување(службениците од ЦВ ќе им помогнат на работодавачите и на лицата за сите прашања што може да ги имаат за апликацијата). По зачувување на внесените податоци, архивски број автомастки се генерира од базата на податоци. Овој архивски број е единствен за секоја апликација. Одговорното лице од надлежниот ЦВ , откако ќе го зачува формуларот за апликација, треба да го испечати пополнетиот формулар за апликација пополнет од системот во два (2) примерока; еден за работодавачот и еден примерок за надлежниот Центар за вработување.Формуларите за апликации од работодавачите ќе ги оценува Комисијата за селекција на учесниците во активните програми и ќе ги одобрува на крајот на секој циклус(на средина на секој месец), а резултатите ќе се враќаат до ЦВ. Службениците од ЦВ не смеат да започнат со процесот на посредување пред да добијат листа на одобрени работодавачи од Координаторот на мерката од Централната служба.

Бараниот број на невработени за обука од страна на работодавачите не смее да биде поголем од вработените во фирмата.

Програмата не вклучува работодавачи од државни, јавни институции, единици на локална самоуправа и Градот Скопје, невладини организации и здруженија на граѓани.

Работодавачите добиваат образец за План/програма за обука кој треба да го достават истиот ден или најдоцна 3 работни дена по поднесувањето на Пријавата.

Процесот на аплицирање ќе биде отворен за учество во текот на целата година или додека не се достигне бројот предвиден согласно Оперативниот план за 2017 година.

94



Аврм ќе побара службени информаци од Управата за јавни приходи и Централен регистар за работодавачите кои аплицирале за користење на мерката.

Чекор 3. Увид кај работодавачот (Време на постапување: 5 работни дена)

Во центрите за вработување се формираат комисии задолжени да вршат увид во работните простории кај пријавените работодавачи. Целта на увидот е да се проверуваат работните услови во просториите на пријавените работодавачи за спроведување за оваа мерка. Комисијата составува записник (извештај), кој го доставуваат до централната служба на АВРМ заедно со пополнетиот План/програма за обука.

Чекор 4. Селекција на работодавачи

Комисијата за селекција ќе врши проверка на апликациите секој месец во зависност од заинтересираноста на работодавачите, за да ги одобри избраните работодавачи (Комисијата за селекција може да закаже ад хок средби и порано од ова, ако е потребно). Координаторот на мерката закажува состанок со Комисијата за селекција на учесниците во активните програми и мерки за вработување, при што до Комисијата ги доставува потребните податоци за носење на одлуки од нивна страна.Комисијата за селекција ги селектира пријавените работодавачи според претходно утврдени услови и критериуми согласно Оперативниот план за 2017 година;

- Работодавачот што го намалил вкупниот број на вработените лица, 6 (шест) месеци пред објавување на Јавниот оглас, освен во случај кога намалувањето на бројот бил поради истек на опеделено време, пензионирање и случај на смрт, нема право на учество во мерката;- работодавачот да ги има измирено сите даноци и придонеси(информациите за работодавачите ќе се земаат од Управата за јавни приходи со барање од Координаторот на мерката) ; - да има остварено добивка во минатата година (информациите за работодавачите ќе се земаат од Централен регистар со барање од Координаторот на мерката) , и- Условите во просториите на работодавачот за реализација на програмата за обука (условите може да се претстават од комисијата задолжена да вршат увид од ЦВ во работните простории кај работодавачот)- Работодавачот потребно е да достави план програма за обука

Записникот од состанокот со Комисјата за селекција ја изготвува преставникот од самата Комисија за селекција од АВРМ во рок од 5 работни денови по затворање на кенечните листи на работодавачи и ја доставува до Координаторот за проверка. Како Анекс на Записникот од Комисијата за селекција се приложува табелата со избор на работодавачи. Записникот од евалвацијата и конечната листа на работодавачи , потпишан од претседателот на Комисијата за селекција на учесниците во активните програми и мерки за вработување , се доставува до Директорот на АВРМ за одобрување на процедурата на избор.По одобрување на листата од страна на Директорот на АВРМ, Координаторот на мерката истата табела ја доставува до Центрите за вработување за да можат да ги поврзуваат со пријавените невработени

95

лица кои ги исполнуват потребите наведени од работодавачите во пријавите .

Чекор 5. Избор на невработени лица според искажани потреби на работодавачот (Време на постапување: 7 работни дена)

Приоритет на избор ќе имаат лицата кои поднеле барање до надлежниот центар за вработување за учество во мерката, за времетраењето на огласот.Доколку на јавниот оглас не се пријават невработени лица според бараниот профил од страна на работодавачот, службеникот од центарот за вработување одговорен за мерката е должен да изврши посредување за задоволување на искажаните потреби на работодавачот, од евиденцијата на невработени лица активни баратели на работа, во рок од 7 дена.Службениците од ЦВ ќе повикаат невработени лица по пат на СМС (кратка порака) и телефонски повик за учество во програма за обука.Центрите за вработување доставуваат предлог листа на невработени лица до работодавачот и ги упатуваат лицата кај работодавачот за интервју.

Чекор 6. Утврдување на конечна листа (Време на постапување: 7 работни дена)

По интервјуто работодавачот мора да одбере од интервјуираните кандидати и да ги испрати резултатите до службеното лице од ЦВ, заедно со потпишана Согласност од страна на невработените лица. Ако работодавачот не одбере ниту еден од кандидатите , службеникот од ЦВ треба да испрати друга група на потенцијалните кандидати за интервју. Ако работодавачот не избере дефиниран број на лица за обука, може да аплицира и во следниот циклус на проектот.

Чекор 7. Потпишување на договор со работодавачот и лицето кое ќе се вклучи во обуката(Време на постапување: 3 работни ден )

Откако Комисијата за селекција ќе ги одобри пријавените работодавачи , АВРМ - центарот за вработување, работодавачот и лицето потпишуваат договор за спроведување на обуката за период од 3 (три) месеци.

Работодавачите немаат право да побараат смена на лицата во текот на обуката

За времетраењето на на договорот , невработеното лице секој месец треба да се пријавува како активен барател на работа во Центарот за вработување (договорот за обучување не претставува договор за работа)

Раководителот на ЦВ може да ги потпишат договорите за обука со Овластување од Директорот на АВРМ.

По завршувањето на обуката, работодавачот им издава потврда за обука на сите обучени лица, со опис на работните задачи кои се извршувале при обуката, а согласно планот/ програмата за обука.

ФАЗА II. Реализација на обуките и вработување

Чекор 8. Спроведување на обука кај работодавач

96

Обуката ја организира работодавачот и истата се врши во просториите на работодавачот во период до 3 месеци.Работодавачите ќе ја организираат и спроведуваат обуката на невработени според програмата/планот за обуки изготвен од работодавачите , во нивните простории. Невработените треба редовно да ги извршуваат задачите зададени од работодавачот и да ги почитуваат правилата на фирмата.По завршување на обуката, се очекува работодавачите да вработат најмалку 50% од обучените лица и да го задржат нивниот статус на вработени најмалку во следните 6 месеци. Работодавачите ќе знаат дека треба да ги обезбедат сите побарани информации и дека мора да овозможат контроли на квалитет извршени од АВРМ.

Чекор 9. Следење и мониторинг

АВРМ ќе врши контроли преку теренски посети кај работодавачи , посети со и/или без претходна најава , проверка на редовност и сите проверки согласно договорот за обука и ОП 2017 година.

Чекор 10. Исплата на средства на невработеното лице (Време на постапување: 3 месеци )

АВРМ преку центрите за вработување редовно ги исплаќа средствата за обука на месечна основа на трансакциска сметка на невработеното лице вклучено во обуката, врз основа на доставен извештај за редовност од страна на работодавачот до надлежниот службеник во ЦВ, а надлежниот службеник од ЦВ го скенира извештајот и го прикачува во електронскиот систем на АВРМ за оваа мерка. Врз основа на овие извештаи Координаторот на мерката од Одделението за активни мерки при централна служба на АВРМ , доставува барање до Секторот за сметководствени работи , врз основа на кое се врши исплата на средства до надлежните во ЦВ. Надлежниот од ЦВ врши исплата на средства на кандидатите и спроведувачите на обука за менторство.По секој месец од програмата за обука, месечниот надомест за обука во износ од 5,555.00 денари, и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување во износ од 645.00 денари. Вкупниот износ на расходи за обука е 6,200.00 денари. Работодавачот односно менторот на обуката ќе добие еднократен паушален износ за менторство и материјални трошоци еднаков на 1.339,00 денари по обучувано лице.

ПРИЛОЗИЈавен оглас до работодавачите

Врз основа на Оперативниот план за активните програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на труд за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден _________, објавува:


до

работодавачи за вработување на невработени лица за вклучување

97

во мерката Обука кај познат работодавач

1. Се повикуваат заинтересираните работодавачи, кои имаат потреба за вработување на соодветни лица по претходно реализирана обука во траење од 3 (три) месеци, да се пријават во работните клубови на Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на РМ.

2. Програмата не вклучува работодавачи од државни, јавни институции, единици на локална самоуправа и Градот Скопје, невладини организации и здруженија на граѓани.

3. Домашните компании кои се заинтересирани да склучат или склучиле договор за соработка со странските инвеститори во Република Македонија ќе добијат приоритет за вклучување во Програмата.

4. Избраните кандидати ќе поминат тримесечна обука. Обуката на невработените лица ќе се спроведува во работните простории на работодавачите, согласно Програма за обука предложена од страна на работодавачите и на учесниците во обуката ќе им се издаде потврда за спроведената практична обука.

5. Бараниот број на невработени лица за обука не смееда го надмине бројот на вработените во фирмата.

6. Мерката ќе опфати невработени лица активни баратели на работа евидентирани во регистарот на Агенцијата за вработување. Во мерката имаат право да учествуваат работодавачи кои:

не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата;

ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и придонеси за социјално осигурување;

кои имаат остварено добивка во претходната година.

7. Со оваа мерка ќе се поддржуваат обуки за занимања (работни места) за кои е потребно основно или средно ниво на образование и за кои не се издаваат сертификати/лиценци.

8. Невработеното лице добива паричен надомест од 9.000,00 денари месечно, вклучувајќи и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување. Работодавачот е должен месечно да доставува до АВРМ листа за евиденција на присуството.

9. Работодавачот е должен да ја спроведе програмата за обука, во согласност со претходно утврден план за истата. На работодавачот ќе му биде исплатен еднократен паушален износ за менторство и материјални трошоци во износ од 1.339,00 денари по обучувано лице за периодот од 3 месеци. Ист работодавач може да обучи најмногу 20

98

лица за едно работно место и не може да врши повеќе од една обука за исто лице.

10.Работодавачот има обврска на работа да задржи најмалку 50 % од обучените лица и да не го намали вкупниот бројот на вработени лица на неопределено време со полно работно време во период од 6 месеци. На корисниците на социјална помош, за времетраење на обуката, активно им е правото на користење на социјална помош, а на примателите на паричен надоместок им продолжува правото до завршување на обуката.

11.Условите, правата и обврските ќе бидат уредени со склучување на договор за субвенционирано вработување помеѓу Агенцијата за вработување на РМ, работодавачите и кандидатите.

12.На корисниците на социјална помош, за времетраење на обуката, активно им е правото на користење на социјална помош, а на примателите на паричен надоместок им продолжува правото до завршување на обуката.

13.Критериуми за селекција на работодавачи :

− да не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата, освен во случај кога намалувањето на бројот е поради истек на опеделено време, пензионирање и случај на смрт;

− условите во просториите на работодавачот за реализација на програмата за обука да ги исполнува потребите за реализација на истата потврдена со записник од направената посета во работните простории од страна на службените лица од Центрите за вработување

− Програма за обука предложена од страна на работодавачот− да ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и

придонеси за социјално осигурување − да има остварено добивка во минатата година.

14.Заинтересираните работодавачи пријави можат да поднесат до ____________ во работните клубови на Центрите за вработување. Јавниот оглас ќе трае до целосно пополнување на предвидениот број согласно оваа програма .

За подетални информации Ве молиме посетете ги работните клубови во рамките на Центрите за вработување, како и следниве веб страни: Агенција за вработување: www.avrm.gov.mk; Министерство за труд и социјална политика: www.mtsp.gov.mk;


99




Јавен оглас до невработените лица

Врз основа на Оперативниот план за активните програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на труд за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден ___________, објавува


евидентираните невработени лица за вклучувањево мерката Обука кај познат работодавач

15.Се повикуваат евидентираните невработени лица кои активно бараат работа и кои се заинтересирани да се вклучат во мерката Обука кај познат работодавач да се пријават во работните клубови на Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на РМ, каде редовно се евидентираат како невработени лица.

16.Со оваа мерка ќе се поддржуваат обуки за занимања (работни места) за кои е потребно основно или средно ниво на образование и за кои не се издаваат сертификати/лиценци.

17.Избраните кандидати ќе поминат тримесечна обука и истата ќе се спроведува во работните простории на работодавачите согласно Програма за обука предложена од страна на работодавачите. На учесниците во обуката ќе им се издаде потврда за спроведената практична обука.

18.Невработеното лице добива паричен надомест од 9.000,00 денари месечно, вклучувајќи и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување. Работодавачот е должен месечно да доставува до АВРМ листа за евиденција на присуството.

19.Работодавачот е должен да ја спроведе програмата за обука, во согласност со претходно утврден план за истата. На работодавачот ќе му биде исплатен еднократен паушален износ за менторство и материјални трошоци во износ од 1.339,00 денари по обучувано лице за периодот од 3 месеци. Ист работодавач може да обучи најмногу 20 лица за едно работно место и не може да врши повеќе од една обука за исто лице

20.Работодавачот има обврска на работа да задржи најмалку 50 % од обучените лица и да не го намали вкупниот бројот на вработени лица на неопределено време со полно работно време во период од 6 месеци.

21.На корисниците на паричен надоместок ќе им продолжи правото на паричен надоместок до завршување на обуката, додека корисниците на социјална помош ќе продолжат да добиваат парична помош во текот на обуката. Ако корисникот на социјална помош е отпуштен од

100

работа пред истекот на мерката, има право да се врати во регистарот на корисници на социјална помош.

22.Условите, правата и обврските поконкретно ќе бидат уредени со склучување на договор помеѓу Агенцијата за вработување на РМ, работодавачите и кандидатите.

23.Заинтересираните невработени лица за овој оглас можат да поднесуваат пријави континуирано во текот на работното време од 8:30 – 16:30, секој работен ден почнувајќи од ________ година во Центрите за вработување.

За подетални информации Vе молиме посетете ги работните клубови во рамките на Центрите за вработување, како и следниве веб страни: Агенција за вработување: www.avrm.gov.mk; Министерство за труд и социјална политика: www.mtsp.gov.mk;


3.2 ОБУКА НА РАБОТНОТО МЕСТО СО СУБВЕНЦИОНИРАНО ВРАБОТУВАЊЕ

Цел

Оваа мерка има за цел стекнување на стручни знаења и вештини за извршување на работните задачи и поттикнување вработување на евидентирани невработени лица кои потешко се вклучуваат на пазарот на трудот (ранливи категории на невработени лица28). Оваа мерка е комбинација од стекнување стручно знаење и вештини за подобрување на продуктивноста на поединците и финансиска подршка – субвенција за нивното вработување.


Мерката ќе опфати невработени лица активни баратели на работа евидентирани во регистарот на Агенцијата за вработување. Во мерката имаат право да учествуваат работодавачи кои:1) не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата;

28Ранливите категории на невработени лица се: млади лица до 29 години со ниски квалификации, жртви на семејно насилство, деца без родители и родителска грижа, бездомни лица, поранешни корисници на дрога, родители на деца на улица, самохрани родители, Роми, осудени лица по отпуштање од казнено поправна установа, невработени лица евидентирани во АВРМ најмалку 1 година, млади невработени лица евидентирани во АВРМ најмалку 6 месеци, родители на деца со пречки во развојот, како и родители на 3 и повеќе деца.

101



2)ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и придонеси за социјално осигурување; 3) кои имаат остварено добивка во претходната година.Со оваа мерка ќе се поддржуваат обуки за занимања (работни места) за кои е потребно основно или средно ниво на образование и за кои не се издаваат сертификати/лиценци. Корисниците на социјална помош ќе продолжат да добиваат парична помош во текот на обуката, при што вкупното времетраење на примање на субвенција не може да надмине 18 месеци. Ако корисникот е отпуштен пред истекот на субвенционираната програма, тој има право да се врати во регистарот на корисници на социјална помош.

Обуката на работното место ќе трае три месеци. Работодавачот е должен да ја спроведе програмата врз основа на претходно подготвен план за обука и на учесниците во обуката да им издаде потврда за спроведената практична обука.

Обучуваните лица ќе добијат денари 6.200,00 месечно, со вклучено осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување. По завршување на обуката на работното место, работодавачот е обврзан да ги вработи сите обучени лица за што ќе добие субвенција за вработување во форма на финансиска поддршка за бруто плата во износ од 19.000,00 денари месечно за период од 6 месеци со полно работно време од кои 15.000,00 денари за невработеното лице и 4.000,00 денари ги задржува работодавачот, како надомест за направените трошоци за подготовка на лицето во работниот процес. Работодавачот има обврска да го задржи на работа субвенционираниот работник во следните 12 месеци и да не го намали бројот на вработените на неопределено време.


Реализацијата на мерката ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа:

1. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на работодавачи и невработени лица

2. Реализација на обуките, субвенционирано вработување и вработување


ФАЗА I. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на работодавачи и невработени лица

Чекор 1. – Објавување на јавен оглаи до заинтересираните работодавачи и невработени лица(Време на постапување: јануари 2017 година)

АВРМ објавува оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до заинтересирани работодавачи и заинтересирани евидентирани невработени лица кои активно бараат работа, за аплицирање во мерката. Јавниот оглас се објавува на њеб страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), огласните табли во центрите за вработување и истиот ќе биде отворен се до целосно пополнување на предвидениот број согласно оваа програма.

102



Чекор 2. Доставување на барање за обука од страна на работодавачите и невработените лица(Време на постапување: континуирано во текот на годината)

Сите заинтересирани работодавачи и евидентираните невработените лица кои активно бараат работа треба да поднесат Пријава во надлежниот центар за вработување за учество во мерката, за времетраењето на огласот.

Вработените во ЦВ ги внесуваат податоците директно во софтверот за активни мерки на Агенцијата за вработување(службениците од ЦВ ќе им помогнат на работодавачите и на лицата за сите прашања што може да ги имаат за апликацијата). По зачувување на внесените податоци, архивски број автомастки се генерира од базата на податоци. Овој архивски број е единствен за секоја апликација. Одговорното лице од надлежниот ЦВ, откако ќе го зачува формуларот за апликација, треба да го испечати пополнетиот формулар за апликација пополнет од системот во два (2) примерока; еден за работодавачот и еден примерок за надлежниот Центар за вработување.Формуларите за апликации од работодавачите ќе ги оценува Комисијата за селекција на учесниците во активните програми и ќе ги одобрува на крајот на секој циклус (на средина на секој месец), а резултатите ќе се враќаат до ЦВ. Службениците од ЦВ не смеат да започнат со процесот на посредување пред да добијат листа на одобрени работодавачи од Координаторот на мерката од Централната служба.

Бараниот број на невработени за обука од страна на работодавачите не смее да биде поголем од вработените во фирмата,

Програмата не вклучува работодавачи од државни, јавни институции, единици на локална самоуправа и Градот Скопје, невладини организации и здруженија на граѓани,

Работодавачите добиваат образец за План/програма за обука кој треба да го достават истиот ден или најдоцна 3 работни дена по поднесувањето на Пријавата,

Процесот на аплицирање ќе биде отворен за учество во текот на целата година или додека не се достигне бројот предвиден согласно Оперативниот план за 2017 година,

Аврм ќе побара службени информаци од Управата за јавни приходи и Централен регистар за работодавачите кои аплицирале за користење на мерката.

Чекор 3. Увид кај работодавачот (Време на постапување: 5 работни дена)

Во центрите за вработување се формираат комисии задолжени да вршат увид во работните простории кај пријавените работодавачи. Целта на увидот е да се проверуваат работните услови во просториите на пријавените работодавачи за спроведување за оваа мерка. Комисијата составува записник (извештај), кој го доставуваат до централната служба на АВРМ заедно со пополнетиот План/програма за обука.

Чекор 4. Селекција на работодавачи

103

Комисијата за селекција ќе врши проверка на апликациите на средината на секој месец или секој месец во зависност од заинтересираноста од работодавачи , за да ги одобри избраните работодавачи( Комисијата за селекција може да закаже ад хок средби и порано од ова, ако е потребно). Координаторот на мерката закажува состанок со Комисијата за селекција на учесниците во активните програми и мерки за вработување, при што до Комисијата ги доставува потребните податоци за носење на одлуки од нивна страна.Комисијата за селекција ги селектира пријавените работодавачи според претходно утврдени услови и критериуми согласно Оперативниот план за 2017 година;

- Работодавачот што го намалил вкупниот број на вработените лица, 6 (шест) месеци пред објавување на Јавниот оглас, освен во случај кога намалувањето на бројот бил поради истек на опеделено време, пензионирање и случај на смрт, нема право на учество во мерката;- Работодавачот да ги има измирено сите даноци и придонеси(информациите за работодавачите ќе се земаат од Управата за јавни приходи со барање од Координаторот на мерката); - да има остварено добивка во минатата година (информациите за работодавачите ќе се земаат од Централен регистар со барање од Координаторот на мерката) , и- Условите во просториите на работодавачот за реализација на програмата за обука (условите може да се претстават од комисијата задолжена да вршат увид од ЦВ во работните простории кај работодавачот);- Работодавачот потребно е да достави план програма за обука.

Записникот од состанокот со Комисјата за селекција ја изготвува преставникот од самата Комисија за селекција од АВРМ во рок од 5 работни денови по затворање на кенечните листи на работодавачи и ја доставува до Координаторот за проверка. Како Анекс на Записникот од Комисијата за селекција се приложува табелата со избор на работодавачи. Записникот од евалвацијата и конечната листа на работодавачи, потпишан од претседателот на Комисијата за селекција на учесниците во активните програми и мерки за вработување, се доставува до Директорот на АВРМ за одобрување на процедурата на избор.По одобрување на листата од страна на Директорот на АВРМ, Координаторот на мерката истата табела ја доставува до Центрите за вработување за да можат да ги поврзуваат со пријавените невработени лица кои ги исполнуват потребите наведени од работодавачите во пријавите.

Чекор 5. Избор на невработени лица според искажани потреби на работодавачот (Време на постапување: 7 работни дена)

Приоритет на избор ќе имаат лицата кои поднеле барање до надлежниот центар за вработување за учество во мерката, за времетраењето на огласот.Доколку на јавниот оглас не се пријават невработени лица според бараниот профил од страна на работодавачот, службеникот од центарот за вработување одговорен за мерката е должен да изврши посредување за задоволување на искажаните потреби на работодавачот, од евиденцијата на невработени лица активни баратели на работа, во рок од 7 дена.

104

Службениците од ЦВ ќе повикаат невработени лица по пат на СМС (кратка порака) и телефонски повик за учество во програма за обука.Центрите за вработување доставуваат предлог листа на невработени лица до работодавачот и ги упатуваат лицата кај работодавачот за интервју.

Чекор 6. Утврдување на конечна листа (Време на постапување: 7 работни дена)

По интервјуто работодавачот мора да одбере од интервјуираните кандидати и да ги испрати резултатите до службеното лице од ЦВ, заедно со потпишана Согласност од страна на невработените лица. Ако работодавачот не одбере ниту еден од кандидатите, службеникот од ЦВ треба да испрати друга група на потенцијалните кандидати за интервју. Ако работодавачот не избере дефиниран број на лица за обука, може да аплицира и во следниот циклус на проектот.

Чекор 7. Потпишување на договор со работодавачот и лицето кое ќе се вклучи во обуката(Време на постапување: 3 работни дена )

Откако Комисијата за селекција ќе ги одобри пријавените работодавачи , АВРМ - центарот за вработување, работодавачот и лицето потпишуваат договор за спроведување на обуката за период од 3 (три) месеци.

Работодавачите немаат право да побараат смена на лицата во текот на обуката

За времетраењето на на договорот , невработеното лице секој месец треба да се пријавува како активен барател на работа во Центарот за вработување (договорот за обучување не претставува договор за работа)

Раководителот на ЦВ може да ги потпишат договорите за обука со Овластување од Директорот на АВРМ.

По завршувањето на обуката, работодавачот им издава потврда за обука на сите обучени лица, со опис на работните задачи кои се извршувале при обуката, а согласно планот/ програмата за обука.

ФАЗА II. Реализација на обуките, субвенционирано вработување и вработување

Чекор 8. Спроведување на обука кај работодавач

Обуката ја организира работодавачот и истата се врши во просториите на работодавачот во период до 3 месеци. Работодавачите ќе ја организираат и спроведуваат обуката на невработени според програмата/планот за обуки изготвен од работодавачите , во нивните простории. Невработените треба редовно да ги извршуваат задачите зададени од работодавачот и да ги почитуваат правилата на фирмата.По завршување на обуката, се очекува работодавачите да вработат најмалку 50% од обучените лица и да го задржат нивниот статус на вработени најмалку во следните 6 месеци. Работодавачите ќе знаат дека треба да ги обезбедат сите побарани информации и дека мора да овозможат контроли на квалитет извршени од АВРМ.

Чекор 9. Следење и мониторинг 105

АВРМ ќе врши контроли преку теренски посети кај работодавачи, посети со и/или без претходна најава, проверка на редовност и сите проверки согласно договорот потпишан со работодавачот и лицето.

Чекор 10. Исплата на средства на невработеното лице (Време на постапување: 3 месеци )

АВРМ преку центрите за вработување редовно ги исплаќа средствата за обука на месечна основа на трансакциска сметка на невработеното лице вклучено во обуката, врз основа на доставен извештај за редовност од страна на работодавачот до надлежниот службеник во ЦВ, а надлежниот службеник од ЦВ го скенира извештајот и го прикачува во електронскиот систем на АВРМ за оваа мерка. Врз основа на овие извештаи координаторот на мерката од Одделението за активни мерки при централна служба на АВРМ, доставува барање до Секторот за сметководствени работи, врз основа на кое се врши исплата на средства до надлежните во ЦВ. Надлежниот ЦВ врши исплата на средства на кандидатите и спроведувачите на обука за менторство.По секој месец од програмата за обука, месечниот надомест за обука во износ од 5,555.00 денари, и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување во износ од 645.00 денари. Вкупниот износ на расходи за обука е 6,200.00 денари.

Чекор 11. Склучување на договор за субвенција помеѓу работодавачот и АВРМ- Центар за вработување (Време на постапување: 3 работни дена)

Работодавачот е должен по завршување на обуката во рок од 3 работни дена да склучи договор за вработување на неопределено време со полно работно време со лицата кои ја завршиле обуката.Работодавачот склучува договор за субвенција со АВРМ - центар за вработување, во кој се утврдуваат правата и обврските на договорните страни и начинот за финансиска поддршка за вработување.Работодавачот може да направи замена на лице во текот на субвенционирањето но не може замената да биде со лица кои што претходно ги отпуштил од работа

Чекор 12 – Исплата на субвенција (Време на постапување: месечно)

По склучување на договорите, центрите за вработување ја известуваат централната служба на АВРМ и се пристапува кон исплата на субвенцијата.АВРМ ќе врши редовна месечна исплата за лицата ангажирани во оваа мерка, за периодот на субвенционирањето, по претходно доставено барање за исплата.Исплатата се реализира врз основа на доставено барање од центрите за вработување до централната служба на АВРМ за потребните средства. Централната служба на АВРМ им префрла средства на центрите за вработување кои им исплаќаат на работодавачите на месечна основа.

ПРИЛОЗИ

Јавен оглас за лица106

Врз основа на Оперативниот план за активните програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на труд за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден _____________, објавува


евидентираните невработени лица за вклучувањево мерката Обука на работното место со субвенционирано

вработување

24.Се повикуваат евидентираните невработени лица кои активно бараат работа и кои се заинтересирани да се вклучат во мерката Обука на работното место со субвенционирано вработување да се пријават во работните клубови на Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на РМ, каде редовно се евидентираат како невработени лица.

25.Со оваа мерка ќе се поддржуваат обуки за занимања (работни места) за кои е потребно основно или средно ниво на образование и за кои не се издаваат сертификати/лиценци.

26.Избраните кандидати ќе поминат тримесечна обука и истата ќе се спроведува во работните простории на работодавачите согласно Програма за обука предложена од страна на работодавачите. На учесниците во обуката ќе им се издаде потврда за спроведената практична обука.

27.На корисниците на паричен надоместок ќе им мирува правото до завршување на обуката, додека корисниците на социјална помош ќе продолжат да добиваат парична помош во текот на обуката, при што вкупното времетраење на примање на субвенција не може да надмине 18 месеци. Ако корисникот е отпуштен пред истекот на субвенционираната програма, тој има право да се врати во регистарот на корисници на социјална помош.

28.За секој кандидат кој ќе биде избран и вклучен во програмата за обука, се предвидува паричен надоместок во износ од 6.200,00 денари месечно (со вклучено осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување) од страна на Агенцијата за вработување на Република Македонија.

29.Обуката на работното место ќе трае три месеци. Работодавачот е должен да ја спроведе програмата врз основа на претходно подготвен план за обука и на учесниците во обуката да им издаде потврда за спроведената практична обука.

30.По завршување на обуката на работното место, работодавачот е обврзан да ги вработи сите обучени лица за што ќе добие субвенција за вработување во форма на финансиска поддршка за бруто плата во износ од 19.000,00 денари месечно за период од 6 месеци со полно

107

работно време од кои 15.000,00 денари за невработеното лице и 4.000,00 денари ги задржува работодавачот, како надомест за направените трошоци за подготовка на лицето во работниот процес. Работодавачот има обврска да го задржи на работа субвенционираниот работник во следните 12 месеци и да не го намали бројот на вработените на неопределено време.

31.Условите, правата и обврските поконкретно ќе бидат уредени со склучување на договор помеѓу Агенцијата за вработување на РМ, работодавачите и кандидатите.

32.Заинтересираните невработени лица за овој оглас можат да поднесуваат пријави континуирано во текот на работното време од 8:30 – 16:30, секој работен ден почнувајќи од ----------------- година во Центрите за вработување.

За подетални информации ве молиме посетете ги работните клубови во рамките на Центрите за вработување, како и следниве веб страни: Агенција за вработување: www.avrm.gov.mk; Министерство за труд и социјална политика: www.mtsp.gov.mk;


-Јавен оглас за работодавачи

Врз основа на Оперативниот план за активните програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на труд за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден ________, објавува


до

работодавачи за вработување на невработени лица за вклучување

во мерката Обука кај познат работодавач

108



1. Се повикуваат заинтересираните работодавачи, кои имаат потреба за вработување на соодветни лица по претходно реализирана обука во траење од 3 (три) месеци, да се пријават во работните клубови на Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на РМ.

2. Програмата не вклучува работодавачи од државни, јавни институции, единици на локална самоуправа и Градот Скопје, невладини организации и здруженија на граѓани.

3. Избраните кандидати ќе поминат тримесечна обука. Обуката на невработените лица ќе се спроведува во работните простории на работодавачите, согласно Програма за обука предложена од страна на работодавачите и на учесниците во обуката ќе им се издаде потврда за спроведената практична обука.

4. Бараниот број на невработени лица за обука не смееда го надмине бројот на вработените во фирмата.

5. За време на обуката Агенцијата за вработување на РМ ќе покрива паричен надоместок во износ од 6.200,00 денари месечно, со вклучено осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување

6. Мерката ќе опфати невработени лица активни баратели на работа евидентирани во регистарот на Агенцијата за вработување. Во мерката имаат право да учествуваат работодавачи кои:

-не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата;-ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и придонеси за социјално осигурување;-кои имаат остварено добивка во претходната година.

7. Со оваа мерка ќе се поддржуваат обуки за занимања (работни места) за кои е потребно основно или средно ниво на образование и за кои не се издаваат сертификати/лиценци.

8. На корисниците на паричен надоместок ќе им мирува правото до завршување на обуката, додека корисниците на социјална помош ќе продолжат да добиваат парична помош во текот на обуката, при што вкупното времетраење на примање на субвенција не може да надмине 18 месеци. Ако корисникот е отпуштен пред истекот на субвенционираната програма, тој има право да се врати во регистарот на корисници на социјална помош.

9. Правата и обврските на вклучените страни ќе бидат регулирани во договор за обука потпишан од страна на Агенцијата за

109

вработување, работодавачот и кандидатот. За време на тримесечната обука, работодавачите треба да поднесуваат месечни листи за присутност на практикантот/ите во Центрите за вработување.

10.По завршување на обуката на работното место, работодавачот е обврзан да ги вработи сите обучени лица за што ќе добие субвенција за вработување во форма на финансиска поддршка за бруто плата во износ од 19.000,00 денари месечно за период од 6 месеци со полно работно време, од кои 14.000,00 денари за невработеното лице и 5.000,00 денари ги задржува работодавачот, како надомест за направените трошоци за подготовка на лицето во работниот процес. Работодавачот има обврска да го задржи на работа субвенционираниот работник во следните 12 месеци и да не го намали бројот на вработените на неопредлено време.

11.Условите, правата и обврските ќе бидат уредени со склучување на договор за субвенционирано вработување помеѓу Агенцијата за вработување на РМ, работодавачите и кандидатите.

12.Критериуми за селекција на работодавачи :

− да не го намалиле бројот на вработени во шесте месеци пред поднесувањето на апликацијата, освен во случај кога намалувањето на бројот е поради истек на опеделено време, пензионирање и случај на смрт;

− условите во просториите на работодавачот за реализација на програмата за обука да ги исполнува потребите за реализација на истата потврдена со записник од направената посета во работните простории од страна на службените лица од Центрите за вработување

− Програма за обука предложена од страна на работодавачот− да ги имаат измирено сите обврски по основ на даноци и

придонеси за социјално осигурување − да има остварено добивка во минатата година.

13.Заинтересираните работодавачи пријавите можат да ги поднесат од ________________ во работните клубови на Центрите за вработување. Јавниот оглас ќе трае до целосно пополнување на предвидениот број согласно оваа програма .

За подетални информации ве молиме посетете ги работните клубови во рамките на Центрите за вработување, како и следниве веб страни: Агенција за вработување: www.avrm.gov.mk; Министерство за труд и социјална политика: www.mtsp.gov.mk;

110





3.3б ОБУКА ЗА ЗАДОВОЛУВАЊЕ НА ПОБАРУВАНИТЕ ЗАНИМАЊА НА ПАЗАРОТ НА ТРУДОТ

Цел

Целта на програмата е да се зголеми вработливоста на невработените лица преку стекнување знаења и вештини за занимања барани на пазарот на трудот.

Програмата за обука ќе ја спроведуваат верификувани спроведувачи на обуки (средни стручни училиша, приватни компании, стопански комори, занаетчиски комори).

Програма за обука ќе се реализира во период од четири месеци кај верификувани спроведувачи на обука, при што еден месец ќе се изведува во реални услови кај работодавач. По завршување на обуката и проверката на стекнатите знаења и вештини учесниците ќе добијат соодветна потврда за стекнатите знаења, која ќе биде внесена во индивидуалното досие на евидентираното невработено лице. На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош, а на примателите на паричен надоместок ќе им мирува правото до завршување на обуката.

Надлежни институции за имплементација АВРМ, МТСП, МОН, ЦСОО, ЦОВ.


Обуката ќе овозможи стекнување вештини и знаења за занимања барани на пазарот на трудот, утврдени од повеќе извори (податоци за локалниот пазар на труд, анализа на потребите од вештини на пазарот на трудот, анкета спроведена од страна на организацијата на работодавачи, стопанските комори и локалната власт). Обуките ќе се реализираат доколку се обезбеди доволен број на заинтересирани кандидати.Критериумот за учество во обуката за секое од занимањата, од аспект на потребното претходно образовно ниво, ќе биде дефиниран со програмите за обука.

Спроведувачите на обука ќе добијат максимум 30.000,00 денари паричен надомест по обучено лице. Лицата вклучени во обуките ќе добијат месечен надомест од 6.200,00 денари,со вклучен персонален данок на доходи осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување.

111

Право на учество имаат евидентирани невработени лица кои активно бараат работа.

Обуката ќе се реализира во период од 3 месеци во просториите на провајдерот. По завршување на обуката, кандидатите ќе изведуваат практична работа во реални услови кај работодавачи во времетраење од 1 месец а доколку Спроведувач на обуката е работодавач за занимањето за кое се спроведува обуката, практичната работа може да се изведува кај истиот.По завршување на периодот планиран за практична работа, лицата треба да добијат потврда за реализирана практична работа кај работодавач.По завршената обука и положен испит, невработеното лице ќе се стекне со соодветен документ за реализираната обука, кој ќе биде внесен во индивидуалното досие на евидентираното невработено лице.


Реализацијата на Мерката - Обука за задоволување на побаруваните занимања на пазарот на трудот кај приватни спроведувачи од Оперативниот план ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа: I. Подготвителни активности за отпочнување на обукитеII. Реализација на обуките и проверка и вреднување на стекнатите

знаења


Фаза I. Подготвителни активности за отпочнување на обуките

Чекор 1. Изработка на оперативни упатства(Време на постапување: 5 работни дена)

Оперативните упатства детално ќе го опишат администрирањето на мерката, потребната документација, работниот план и надлежностите на инволвираните институции

Чекор 2. Промоција на мерката(Време на постапување: континуирано)

Планираните активности ќе се имплементираат во правец на зголемување на нивото на информираност за бенефитите од конкретната мерка на сите инволвирана страни, како и промовирање на можностите за искористување на стекнатото знаење и искуство во иднина.

Чекор 3. Номинирање на членови на Техничката работна група (ТРГ)(Време на постапување: 10 работни дена)

Секоја институција, вклучена во спроведувањето на мерката треба да номинира член на ТРГ, како и негов заменик.

Чекор 4. Дефинирање на побаруваните занимања на пазарот на трудот (Време на постапување: 5 работни дена)

Дефинирање на побаруваните занимања ќе биде утврдено од повеќе извори (податоци за локалниот пазар на труд, анализа на потребите од

112

вештини на пазарот на трудот, анкета спроведена од страна на организацијата на работодавачи, стопанските комори и локалната власт).

Чекор 5. Објавување на јавен оглас за пријавување на институции/установи за образование на возрасни(Време на постапување: 10 работни дена)

Центарот за образование на возрасните (ЦОВ) објавува јавен оглас до верификуваните институции/установи за образование на возрасните, кои што реализираат образовна дејност од профилите опфатени со мерката.

Чекор 6. Објавување на јавен оглас до невработени лица, селекција на институции /установи и кандидати и склучување на договори

а) Јавен оглас до невработени лица (Време на постапување: 4-5 месеци)

АВРМ објавува јавен оглас за евидентирани невработени лица – активни баратели на работа, (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик). Јавниот оглас треба да биде објавен на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), огласните табли во центрите за вработување, како и на други соодветни места низ институциите на локално ниво (општини, ЦСР и др. фреквентни места).

Напомена: Јавниот оглас е во прилог на упатствата.

б) Селекција на кандидатите

ТРГ врши предлог селекција на занимањата и Спроведувачите на обука, согласно пројавениот интерес на спроведувачите и невработените лица, а надлежните ЦВ вршат селекција на кандидатите согласно претходно изготвени предлог критериуми од страна на ТРГ, а усвоени од страна на Комисија за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување. Надлежните ЦВ ги информираат кандидатите кои може да продолжат понатаму со процесот на обука, како и селектираните Споведувачи на обука.

Напомена: критериумите за селекција на обуки, ќе зависат од пријавени спроведувачи на обука во ЦОВ и број на пријавени лица на Јавниот оглас во АВРМ.

в) Склучување договори и упатување кон изведувачите на обука

АВРМ- надлежните центри за вработување, ЦОВ и Спроведувачите на обуката потпишуваат договор за реализација на процесот на обуки во кој се наведуваат правата и обврските на секоја од страните кои учествуваат во овој процес. АВРМ- надлежните центри за вработување потпишуваат договор со селектираните кандидати.Напомена: договорите се креирани во апликацијата на мерката во системот на АВРМ.

113



Напомена: Образецот Пријавата и Изјавата за согласност, и образецот - Изјава за одбивање/ прекинување на обуката, претставуваат досие кое носи единствен архивски број.

Доколку во првите две седмици од официјалниот почетокот на обуката има откажување на кандидати упатени на обука, ќе се врши нивна замена од кандидатите на резервната листа.

Доколку за време на обуката кандидатот заснова работен однос, истиот може да продолжи со започнатата обука и ако ги исполни условите, да полага и добие соодветен документ за завршена обука. На кандидатот кој ќе заснова работен однос во тек на обуката а е редовен, не му следува исплата на паричен надомест од денот на засновање на работниот однос, а на Спроведувачот на обука му следува паричен надомест.

Фаза II. Реализација на обуките, проверка и вреднување на стекнатите знаења

Чекор 7. Реализација на обуката(Време на постапување: 4 месеци)

Обуката ќе се реализира во период од 3 месеци. По завршување на обуката, кандидатите ќе изведуваат практична работа во реални услови кај работодавачи во траење од 1 месец, за што спроведувачите на обука склучуваат договор со работодавачот. Доколку Спроведувач на обуката е работодавач за занимањето за кое се спроведува обуката, практичната работа може да се изведува кај истиот.

Спроведувачите на обука, најдоцна до 5-ти наредниот месец, доставуваат месечен извештај за редовност на кандидатите до ЦВ, врз основа на кои се врши исплата на предвидените средства за редовните кандидатите и за спроведувачите на обука. Редовен кандидат е лице кое има минимум 70% посетенот на обуките на месечно ниво. На кандидатите кои не го исплонуваат условот за редовност на месечно ниво, им се прекинува договорот со дата на последниот ден од предходниот месец и немаат право понатаму да ја посетуваат обуката и да полагаат.АВРМ преку ЦВ врши исплата на средства за спроведувачите и кандидатите најдоцна до 15-ти во наредниот месец, врз основа на месечениот извештај за редовност кој спроведувачот на обука го доставува до недлежниот ЦВ, а надлежниот ЦВ го скенира и го прикачува во електронскиот систем на АВРМ за апликацијата за оваа мерка. Врз основа на овие извештаи координаторот на мерката од Одделението за активни мерки при централната служба на АВРМ, доставува Барање до Секторот за сметководствени работи, врз основа на кое се врши исплата на средства до надлежните ЦВ. Надлежниот ЦВ врши исплата на средства на кандидатите и на спроведувачите на обука.

За време на обуките секој месец се врши мониторинг на спроведување на обуките од страна на вработени во надлежниот ЦВ (до 15-ти во месецот), за што се пополнува Записник а истиот скениран по меил се доставува на координаторот на мерката во централна служба на АВРМ (до 20-ти во месецот). Напомена: Форматот на записниците за увид кај спроведувач на обука и кај работодавач, со прилог Табели се приложени кон упатствата

114

Чекор 8. Проверување на стекнатите знаења на кандидатите вклучени во обуката(Време на постапување: 15 дена од завршување на обуките)

По завршувањето на обуките, кандидатите кои го исполнуваат условот за минимум 70% учество на предвидените часови обука и прикаже добиена потврда за реализирана практична обука во реални услови, најдоцна 15 дена од завршување на обуката полага испит за проверка и вреднување на стекнатите знаења и вештини пред Комисија. На полагањето се пополнува Записник од набљудување од страна вработените од надлежниот ЦВ, кој скениран се доставува по електронски пат на координаторот на мерката во централна служба 1 ден по полагањето.Напомена: Форматот на записникот за набљудување е приложен кон упатствата.

По завршување на полагањето, Спроведувачот на обука треба да достави Финален извештај до надлежниот ЦВ, со податоци за успехот на кандидатите во рок од 1 ден.

Чекор 9. Издавање на сертификат/ уверение (Време на постапување: 7 дена по завршување на полагањата)

Сите учесници во обуката добиваат потврда дека следеле обука. Кандидатот добива соодветен документ по завршената обука и положен испит од страна на спроведувачите, најдоцна 7 дена од денот на одржаниот испит за проверка и вреднување на стекнатите знаења и вештини.

По завршувањето на целокупниот процес на обука, надлежните ЦВ вршат ажурирање на податоците на кандидатите кои успешно ја поминале обуката и / или положиле во апликацијата во системот, како и во Индивидуалниот план.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, за мерката Обука за задоволување на побаруваните занимања на пазарот на трудот, Агенција за вработување на Република Македонија, на ден _______________ година, објавува


заинтересирани невработени евидентирани лица – активни баратели на работа

115

1. Се повикуваат невработените евиденирани лица – активни баратели на работа, кои се заинтересирани за учество во обуки за побарувани занимања на пазарот на трудот, да се пријават најдоцна до __________ година во работните клубови на центрите за вработување каде се евидентирани како невработени лица.Обуките ќе се спроведуваат од страна на верификувани спроведувачи на обуки (приватни компании, стопански и занаетчиски комори, средни стручни учулишта и други верификувани спроведувачи на обуки). Обуките се однесуваат на следните занимања и градови29:

2. Обуката ќе се реализира во период од 3 месеци, а по завршување на обуката, кандидатите ќе изведуваат секојдневна практична работа во реални услови кај работодавачи во времетраење од 1 месец, доколку како спроведувач на обуката се стопански комори, занаетчиски комори. и средни стручни училишта. Доколку како спроведувач на обука се приватни компании (работодавачи) практична работа во времетраење од 1 месец може да се изведува кај истата приватна компанија (работодавач).

3. Лицата вклучени во обуките ќе добијат месечен надомест од _________ денари, со вклучен персонален данок на доход и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување.

4. Невработените лица кои ќе ја завршат обуката, практичната работа и успешно ќе го положат предвидениот испит, ќе се стекнат со сертификат издаден од верификуваните спроведувачи на обука.

5. На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.

6. Условите, правата и обврските ќе бидат уредени со склучување на договор помеѓу Агенцијата за вработување на РМ и селектираните кандидати.

7. Обуките ќе се спроведат доколку има доволен број на пријавени кандидати.

8. Во обуките не може да учествуваат лица кои предходно биле вклучени во оваа мерка.

Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30 Центри за вработување на РМ, контакт телефон 02/3298-297 и веб страната www.avrm.gov.mk.

Агенција за вработување на Република Македонија

29 Ова ќе се определи пред објавување на Јавниот оглас, врз основа на предходно изготвени анализи од повеќе институции.

116


-Изјава за согласност

Изјава за согласност за учество во мерката ___ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот ОП ______

Агенција за вработување на Република Македонија Центар за вработување

___________________________

Изјава

Од ________________________________ со ЕМБГ _________________ од _______________ со постојано место на живеење на адреса ______________________________________ бр._________, евидентиран како невработен во Центар за вработување _______________ , ______________ година. Се согласувам да бидам вклучен во активностите предвидени со мерката: __________________________________________________________________________________ Исто така, согласен сум моите лични податоци да бидат користени согласно Законот за заштита на личните податоци од страна на Спроведувачот на обука и Работодавачот заради водење на потребните евиденции.

Воедно се обврзувам:

• Редовно да ја посетувам теоретскиот и практичниот дел од обуката;• Во случај на спреченост, во рок од 24 часа да го известам (одговорното лице) од обучувачот / работодавачот за причината поради која отсуствував и по доаѓањето да донесам документ за оправдување, а ако спреченоста е поради болест, истото да го оправдам со боледување издадено од лекар;• Да бидам дисциплиниран и да го почитувам пропишаниот ред на обучувачот и работната средина кај работодавачот;• Да го чувам имотот на обучувачот и имотот на работодавачот, средствата за обука и совесно да ракувам со материјалите што се ставаат на располагање;• Во случај да направам штета кај обучувачот за време на обуката или кај работодавачот, поради несовесно однесување или крајно невнимание, истата да ја надоместам;• Доколку самоволно ја напуштам обуката, нема да бидам вклучен во друга обука од страна на Агенција за вработување на Република Македонија.

Датум ___________ 20__ година Изјавил

Во_________________________ __________________ (невработено лице)

-Изјава за одбивање / прекинување

Изјава за одбивање/ прекинување на обуката

117


Центар за вработување ___________________________

Од ________________________________________________________________________ со ЕМБГ __________________________ од _______________ со постојано место на живеење на адреса ______________________________________________бр. ______, евидентиран како невработен во Центар за вработување _______________________________, од ___________________ година.

1) Изјавувам дека одбивам да бидам упатен / вклучен во програма за подготовка за вработување преку обука __________________________________________________________________________која е предвидена со Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 20__ година поради:

ВработувањеЗдравствени / семејни причиниОдселување

Образложение:__________________________________________________________________

2) Изјавувам дека ја прекинувам обуката поради:ВработувањеЗдравствени / семејни причиниОдселувањеНезадоволство од:- Програмата за обука- Условите за обука- Квалитет на обука / обучувачи

Образложение: __________________________________________________________________

Напомена: Запознат сум дека одбивањето да бидам упатен / вклучен во програмата за подготовка за вработување согласно Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност, со бришење од евиденцијата на невработените лица и можност повторно да се пријавам по истекот на 1 (една) година.

Дата ___________ 20 __ година Изјавил

Во _________________________ __________________ (невработено лице)-Формат на Месечен извештај за исплата

Мерка ____ ОП _____ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот

Спроведувач на обука

118

ДоАгенција за вработување наРепублика МакедонијаЦентар за вработување___________________________

Месечен извештај за исплата

од спроведувачи на обука за занимања побарувани на пазарот на трудот

За месец ____________ 20___ година

Назив на обуката Број на кандидати

Во _____________Дата ____________

ПрилогМесечен извештај за редовност за месец ______________ 20___ година

Одговорно лице Директор

-Формат на Месечен извештај за редовност

Мерка _____ ОП ______ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот

Спроведувач на обукаНазив на обуката

Месечен извештај за редовност на кандидати за месец __________ 20___ 119

година

р.бр. Име Презиме

Планиран број на часови (месечно)

Реализиран број на часови на кандидатот

(месечно)

% на редовнос

т

Дата на прекин

(доколку лицето се откажало)

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

НАПОМЕНА - за редовен кандидат се смета лице кое има мин.70% редовност во месецот

Во ____________ Одговорно лицеДата __________

Директор

-Формат на записник од увид кај спроведувач на обука

ЗАПИСНИК ОД УВИД НАПРАВЕН КАЈ СПРОВЕДУВАЧОТ ОД СТРАНА НА ЦВАгенција за вработување на Република Македонија

Центар за вработување ________________________Локација ______________________________________________________________________

(назив на обучувач)Назив на обуката______________________________________________________________________Година во која е реализирана обуката _____

120

Однос на кандидатите кон обуката 1. Редовност на кандидатите:

o Задоволителна ____ лицаo Незадоволителна ____ лицаОбразложение _________________________________________________

2. Ажурирање на редовноста на кандидатите од страна на спроведувачот е:


3. Напредок (оценка) на кандидатите за време на обуката:3.1Мислење од кандидатите

o Одличен ____ лицаo Добар ____ лицаo Незадоволува ____ лицаОбразложение ______________________________________________

3.2 Мислење од спроведувачитеo Одличен ____ лицаo Добар ____ лицаo Незадоволува ____ лица

Образложение _________________________________________________3.3 Мислење од центарот за вработување од аспект на состојбата за

време на увидот:o Интерес за обука високо средно нискоo Способност за прилагодување кон променливи услови на

работависоко средно ниско

o Одржување ред на работното место / уредност на работното местовисоко средно ниско

Образложение _________________________________________________Напомена: податоците за 3.1, 3.2 и 3.3 се внесуваат според пополнета табела во прилог (табела 1).Дата ___________ 20 __ година За центар за вработувањеВо _________________________ _______________________

Прилог на записник -табела 1.

-Формат на табела прилог на Записникот

Записник од увид кај спроведувачот на обуката

Центар за вработување Локација Назив на обуката

Оценка на напредокот на кандидатите за време на 121

обуката

р. бр. Име и презиме

Оценка на кандидатите

Оценка на обучувачите Оценка од ЦВ

5 3 1 5 3 1 5 3 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15

Пополнуваат кандидатите Пополнува обучувачот Пополнува ЦВ

Дата

- Формат на Записник од увид кај работодавач

ЗАПИСНИК ОД УВИД НАПРАВЕН КАЈ РАБОТОДАВАЧ ОД СТРАНА НА ЦВАгенција за вработување на Република Македонија

Центар за вработување _______________________Локација ___________________________________________________________________

(назив на работодавач)Назив на обуката _____________________________________________________Година во која е реализирана обуката _____Однос на кандидатите кон работата / обуката:

4. Редовност на кандидатите:o Задоволителна ________ лицаo Незадоволителна ______ лицаОбразложение ______________________________________________ (за задоволителна се смета мин.70% посетеност - месечно)

5. Ажурирање на редовноста на кандидатите: o Задоволителнаo НезадоволителнаОбразложение ______________________________________________

6. Оценка од работодавачот за кандидатите:6.1 за вештините стекнати од обуката пред доаѓањето кај работодавачот:

122

o Одлични кај ___ лицаo Задоволителни кај ______ лицаo Незадоволителни кај ____ лица

Образложение ___________________________________________3.2 за ставот на кандидатите кон работата:

o Одличен кај ___ лицаo Задоволителен кај ______ лицаo Незадоволителен кај ____ лица

Образложение ___________________________________________3.3 за пројавениот интерес на кандидатите да се здобијат со повеќе вештини и / или да научат повеќе:


Образложение ___________________________________________3.4 за способноста на кандидатите да се прилагодат кон условите на работа

o Одлична кај ___ лицаo Задоволителна кај ______ лицаo Незадоволителна кај ____ лица

Образложение ___________________________________________3.5 За вештините стекнати кај работодавачот за време на практичниот дел од обуката:


Образложение ___________________________________________Напомена: податоците за 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 и 3.5 се внесуваат според пополнета табела во прилог (табела 1).Дата ___________ 20 __ година За центар за вработувањеВо _________________________ __________________________

-Фромат на табела прилог на Записникот

Записник од увид кај работодавачот каде се спроведува обуката

Центар за вработување Локација

Назив на обуката

Оценка од работодавачот на кандидатите кои завршиле обука кај спроведувач на обука

р. бр Име и презиме Оценка од работодавачот за кандидатите

123

.

за вештините стекнати од

обуката пред доаѓањето кај работодавачот

од обуката кај работодавачот

за ставот на кандидатите кон работата

за пројавениот интерес на

кандидатите да се здобијат со

повеќе вештини и / или

да научат повеќе

за способноста

на кандидатите

да се прилагодат

кон условите на работа

за вештините стекнати кај

работодавачот за време на практичниот

дел од обуката

5 3 1 5 3 1 5 3 1 5 3 1 5 3 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15

Дата

-Формат на Записник од набљудување

Мерка ____ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудотЗаписник

од извршеното набљудување на текот на проверката и вреднувањето на знаењата на кандидатите кои успешно ја завршија обуката

за

(наведете назив на обуката)

124

Набљудувањето се извршува кај: ____________________________________(наведете назив на изведувачот на

обуката)Град:_______________________

Дата на набљудувањето: _________________________________________

Време на набљудувањето: _________________________________________

1. Проверката се реализира во просториите на изведувачот на обуката во работилниците / лабораториите на училиштето.

2. Проверката се реализира кај работодавач, на работно место, опремено со материјали и документација за изведба на задачите.

(да се заокружи 1 или 2)

3. На проверката присуствуваа ______ кандидати.

4. На проверка на знаењата не присуствуваа:

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Набљудувач: ___________________________________________________

Центар за вработување: ______________________

Потпис:____________________

3.3в ОБУКА ЗА ЗАДОВОЛУВАЊЕ НА ПОБАРУВАНИТЕ ЗАНИМАЊА НА ПАЗАРОТ НА ТРУДОТ (за лица со инвалидитет)

Цел

Целта на програмата е да се зголеми вработливоста на невработените лица со инвалидитет кои се работоспособни, преку стекнување знаења и вештини за занимања барани на пазарот на трудот.

Програмата за обука ја спроведуваат спроведувачи на обука кои имаат верификувани посебни програми за обука од страна на ЦОВ и МОН.

125

Програма за обука ќе се реализира во период од четири месеци кај верификувани спроведувачи на обука, при што еден месец ќе се изведува во реални услови кај работодавач. По завршување на обуката и проверката на стекнатите знаења и вештини учесниците ќе добијат соодветна потврда за стекнатите знаења, која ќе биде внесена во индивидуалното досие на евидентираното невработено лице. На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош, а на примателите на паричен надоместок ќе им мирува правото до завршување на обуката.

Надлежни институции за имплементација АВРМ, МТСП, МОН, ЦОВ и Здруженија и сојузи на инвалидни лица.


Обуката ќе овозможи стекнување вештини и знаења за занимања барани на пазарот на трудот, утврдени од повеќе извори (податоци за локалниот пазар на труд, анализа на потребите од вештини на пазарот на трудот, анкета спроведена од страна на организацијата на работодавачи, стопанските комори и локалната власт). Обуките ќе се реализираат доколку се обезбеди доволен број на заинтересирани кандидати.Критериумот за учество во обуката за секое од занимањата, од аспект на потребното претходно образовно ниво, ќе биде дефиниран со програмите за обука.

Спроведувачите на обука ќе добијат максимум 30.000,00 денари паричен надомест по обучено лице и 7.500,00 денари месечен надоместок по лице кое редовно ја посетува обуката за сместување во ученичките домови.30

Лицата вклучени во обуките ќе добијат месечен надомест од 6.200,00 денари, со вклучен персонален данок на доходи осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување. Право на учество имаат евидентирани невработени лица со инвалидитет, кои се работоспособни.

Обуката ќе се реализира во период од 3 месеци во просториите на провајдерот. По завршување на обуката, кандидатите ќе изведуваат практична работа во реални услови кај работодавачи во времетраење од 1 месец а доколку Спроведувач на обуката е работодавач за занимањето за кое се спроведува обуката, практичната работа може да се изведува кај истиот.По завршување на периодот планиран за практична работа, лицата треба да добијат потврда за реализирана практична работа кај работодавач.По завршената обука и положен испит, невработеното лице ќе се стекне со соодветен документ за реализираната обука, кој ќе биде внесен во индивидуалното досие на евидентираното невработено лице.


Реализацијата на Мерката - Обука за задоволување на побаруваните занимања на пазарот на трудот (за лица со инвалидитет) од Оперативниот план ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа:

30 Ова ќе се применува, доколку спроведувач на обука биде средно училиште за лица со посебни потреби, кое има ученички дом.

126

I. Подготвителни активности за отпочнување на обуките II. Реализација на обуките и проверка и вреднување на стекнатите знаења



Чекор 1. Изработка на оперативни упатства(Време на постапување: 5 работни дена)

Оперативните упатства детално ќе го опишат администрирањето на мерката, потребната документација, работниот план и надлежностите на инволвираните институции.

Чекор 2. Промоција на програмата(Време на постапување: континуирано)

Промотивните активности поврзани со оваа мерка е фокусирана на лица со инвалидидтет кои се работоспособни. Планираните активности ќе се имплементираат во правец на зголемување на нивото на информираност за бенефитите од конкретната мерка на сите инволвирани страни, како и промовирање на можностите за искористување на стекнатото знаење и искуство во иднина.

Чекор 3. Номинирање на членови на Работна група (РГ)(Време на постапување: 5 работни дена)

Секоја институција, вклучена во спроведувањето на мерката треба да номинира член на РГ, како и негов заменик.

Чекор 4. Објавување на јавен оглас до невработени лица со инвалидитет, селекција на институции /установи и кандидати и склучување на договори

а) Јавен оглас до невработени лица (Време на постапување: 4-5 месеци)

АВРМ го објавува јавениот оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик). Јавниот оглас треба да биде објавен на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk) и огласните табли во центрите за вработување, како и на други соодветни места низ институциите на локално ниво (општини, ЦСР и др. фреквентни места).

Напомена: Јавниот оглас е во прилог на упатствата.

б) Селекција на кандидатите

РГ донесува предлог критериуми за селекција, согласно пројавениот интерес на кандидатите, а надлежните ЦВ вршат селекција на кандидатите согласно претходно изготвени критериуми од страна на РГ, а усвоени од страна на Комисија за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување. По извршената селекција, ЦВ ги информираат кандидатите од верификуваната листа кои може да

127



продолжат понатаму со процесот на обука, како и селектираните Споведувачи на обука.

Напомена: критериумите за селекција на обуки, ќе зависат од број на пријавени спроведувачи на обука во ЦОВ и број на пријавени лица на Јавниот оглас во АВРМ.


АВРМ- центри за вработување, ЦОВ и изведувачите на обуката потпишуваат договор за реализација на процесот на обуки во кој се наведуваат правата и обврските на секоја од страните кои учествуваат во овој процес. АВРМ- центри за вработување потпишуваат договор со селектираните кандидати.

Напомена: договорите се креирани во апликацијата на мерката во системот на АВРМ.Напомена: Образецот Пријавата и Изјавата за согласност, и образецот - Изјава за одбивање/ прекинување на обуката, претставуваат досие кое носи единствен архивски број.


Доколку за време на обуката кандидатот заснова работен однос, истиот може да продолжи со започнатата обука и ако ги исполни условите, да полага и добие соодветен документ за завршена обука. На кандидатот кој ќе заснова работен однос во тек на обуката а е редовен, не му следува исплата на паричен надомест од денот на засновање на работниот однос, а на Спроведувачот на обука му следува паричен надоместок.


Чекор 5. Реализација на обуката(Време на постапување: 4 месеци)

Обуката ќе се реализира во период од 3 месеци. По завршување на обуката, кандидатите ќе изведуваат практична работа во реални услови кај работодавачи во траење од 1 месец, за што спроведувачите на обука склучуваат договор со работодавачот. Спроведувачите на обука, најдоцна до 5-ти наредниот месец, доставуваат месечен извештај за редовност на кандидатите до ЦВ, врз основа на кои се врши исплата на предвидените средства за редовните кандидатите и за спроведувачите на обука. Редовен кандидат е лице кое има минимум 70% посетенот на обуките на месечно ниво. На кандидатите кои не го исплонуваат условот за редовност на месечно ниво, им се прекинува договорот со дата на последниот ден од предходниот месец и немаат право понатаму да ја посетуваат обуката и да полагаат.АВРМ преку ЦВ врши исплата на средства за спроведувачите и кандидатите најдоцна до 15-ти во наредниот месец, врз основа на

128

месечениот извештај за редовност кој спроведувачот на обука го доставува до недлежниот ЦВ, а надлежниот ЦВ го скенира и го прикачува во електронскиот систем на АВРМ за оваа мерка. Врз основа на овие извештаи координаторот на мерката од Одделението за активни мерки при централната служба на АВРМ, доставува Барање до Секторот за сметководствени работи, врз основа на кое се врши исплата на средства до надлежните ЦВ. Надлежниот ЦВ врши исплата на средства на кандидатите и на спроведувачите на обука.

За време на обуките секој месец се врши мониторинг на спроведување на обуките од страна на вработените во надлежниот ЦВ (до 15-ти во месецот), за што се пополнува Записник а истиот скениран по меил се доставува на координаторот на мерката во централна служба на АВРМ (до 20-ти во месецот). Напомена: Форматот на записниците за увид кај спроведувач на обука и кај работодавач, со прилог Табели се приложени кон упатствата.

Чекор 6. Проверување на стекнатите знаења на кандидатите вклучени во обуката(Време на постапување: 15 дена по завршување на обуката)

По завршувањето на обуките, најдоцна 15 дена од завршување на обуката, кандидатите кои го исполнуваат условот за минимум 70% учество на предвидените часови обука и прикаже добиена потврда за реализирана практична обука во реални услови, полага испит за проверка и вреднување на стекнатите знаења и вештини пред Комисија. На полагањето се пополнува Записник од набљудување од страна вработените од надлежниот ЦВ, кој скениран се доставува по електронски пат на координаторот на мерката во централна служба 1 ден по полагањето.Напомена: Форматот на записникот за набљудување е приложен кон упатствата.

По завршување на полагањето, Спроведувачот на обука треба да достави Финален извештај до надлежниот ЦВ, со податоци за успехот на кандидатите во рок од 1 ден.

Чекор 7. Издавање на сертификат/ уверение (Време на постапување: 7 дена по полагањето)


По завршувањето на целокупниот процес на обука, ЦВ вршат ажурирање на податоците на кандидатите кои успешно ја поминале обуката и / или положиле во аликацијата во системот, како и во Индивидуалниот план.

ПРИЛОЗИ


129

Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, за активната мерка Обука за задоволување на побаруваните занимања на пазарот на труд (за лица со инвалидитет), Агенција за вработување на Република Македонија, на ден ____________ година, објавува


заинтересирани невработени за лица со инвалидитет

1. Се повикуваат невработените лица со инвалидитет кои се работоспособни, со завршено најмалку основно / средно образование кои се заинтересирани за оспособување преку стекнување на знаења и вештини за побарувани занимања на пазарот на трудот, да се пријават најдоцна до ____________ година во Работните клубови на центрите за вработување.

2. Обуките ќе се спроведуваат од страна на верификувани спроведувачи на обука кои имаат верификувани посебни програми за обука за лица со инвалидитет. Обуките се однесуваат на следните занимања и вештини31:

3. Заинтересираните невработени лица при пополнување на Пријавата во надлежниот Центар за вработување треба да донесат Наод, оценка и мислење за вид и степен на попреченост, каде е наведен степен на попреченост, односно процент на оштетување, и тоа:

-за лица до 26 години Наод, оценка и мислење за вид и степен на попреченост, каде е наведен степен на попреченост, односно процент на оштетување издаден од Меѓуопштинскиот центар за социјални работи;-за лица над 26 години Наод, оценка и мислење за вид и степен на попреченост, каде е наведен степен на попреченост, односно процент на оштетување издаден од Комисија при Фондот за пензиско и инвалидско осигурување на РМ.

4. Обуката ќе се реализира во период од 3 месеци, а по завршување на обуката, лицата ќе изведуваат практична работа во реални услови кај работодавачи во времетраење од 1 месец.

5. Невработените лица вклучени во обуките ќе добијат месечен надомест од __________ денари, со вклучен персонален данок на доход и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување.

6. Невработените лица кои ќе ја завршат обуката, практичната работа и успешно ќе го положат предвидениот испит, ќе се стекнат со сертификат издаден од верификуваните спроведувачи на обука.

31 Ова ќе се определи пред објавување на Јавниот оглас, врз основа на предходно изготвени анализи од повеќе институции.

130

7. На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.

8. Условите, правата и обврските ќе бидат уредени со склучување на договор помеѓу Агенцијата за вработување на Република Македонија и селектираните кандидати.

9. Обуките ќе се спроведат доколку има доволен број на пријавени кандидати.

10.Во обуките не може да учествуваат лица кои предходно биле вклучени во оваа мерка.

Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30 Центри за вработување каде лицата се евидентирани како невработени, контакт телефон 02/3298-297 и веб страната www.avrm.gov.mk.

Агенција за вработување на Република

Македонија

-Изјава за согласност

Изјава за согласност за учество во мерката ___ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот ОП ______


___________________________

Изјава



• Редовно да ја посетувам теоретскиот и практичниот дел од обуката;• Во случај на спреченост, во рок од 24 часа да го известам (одговорното лице) од обучувачот / работодавачот за причината поради која отсуствував и по доаѓањето да донесам документ за оправдување, а

131


ако спреченоста е поради болест, истото да го оправдам со боледување издадено од лекар;• Да бидам дисциплиниран и да го почитувам пропишаниот ред на обучувачот и работната средина кај работодавачот;• Да го чувам имотот на обучувачот и имотот на работодавачот, средствата за обука и совесно да ракувам со материјалите што се ставаат на располагање;• Во случај да направам штета кај обучувачот за време на обуката или кај работодавачот, поради несовесно однесување или крајно невнимание, истата да ја надоместам;• Доколку самоволно ја напуштам обуката, нема да бидам вклучен во друга обука од страна на Агенција за вработување на Република Македонија.



-Изјава за одбивање / прекинување







Образложение:__________________________________________________________________


Образложение: 132

__________________________________________________________________



Во _________________________ __________________ (невработено лице)

-Формат на Месечен извештај за исплата

Мерка ____ ОП _____ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот

Спроведувач на обука

ДоАгенција за вработување наРепублика МакедонијаЦентар за вработување___________________________

Месечен извештај за исплата

од спроведувачи на обука за занимања побарувани на пазарот на трудот

За месец ____________ 20___ година

Назив на обуката Број на кандидати

133

Во _____________Дата ____________

ПрилогМесечен извештај за редовност за месец ______________ 20___ година

Одговорно лице Директор

-Формат на Месечен извештај за редовност

Мерка _____ ОП ______ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот

Спроведувач на обукаНазив на обуката

Месечен извештај за редовност на кандидати за месец __________ 20___ година

р.бр. Име Презиме

Планиран број на часови (месечно)

Реализиран број на часови на кандидатот

(месечно)

% на редовнос

т

Дата на прекин

(доколку лицето се откажало)

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13

134

14 15 16 17 18 19 20

НАПОМЕНА - за редовен кандидат се смета лице кое има мин.70% редовност во месецот

Во ____________ Одговорно лицеДата __________

Директор

-Формат на записник од увид кај спроведувач на обука

ЗАПИСНИК ОД УВИД НАПРАВЕН КАЈ СПРОВЕДУВАЧОТ ОД СТРАНА НА ЦВАгенција за вработување на Република Македонија



Однос на кандидатите кон обуката 7. Редовност на кандидатите:


8. Ажурирање на редовноста на кандидатите од страна на спроведувачот е:


9. Напредок (оценка) на кандидатите за време на обуката:9.1Мислење од кандидатите



135

Образложение _________________________________________________9.3 Мислење од центарот за вработување од аспект на состојбата за

време на увидот:o Интерес за обука високо средно нискоo Способност за прилагодување кон променливи услови на



Образложение _________________________________________________Напомена: податоците за 3.1, 3.2 и 3.3 се внесуваат според пополнета табела во прилог (табела 1).Дата ___________ 20 __ година За центар за вработувањеВо _________________________ _______________________

-Формат на табела прилог на Записникот

Записник од увид кај спроведувачот на обуката

Центар за вработување Локација Назив на обуката

Оценка на напредокот на кандидатите за време на обуката

р. бр. Име и презиме

Оценка на кандидатите

Оценка на обучувачите Оценка од ЦВ

5 3 1 5 3 1 5 3 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13

136

14 15

Пополнуваат кандидатите Пополнува обучувачот Пополнува ЦВ

Дата

- Формат на Записник од увид кај работодавач

ЗАПИСНИК ОД УВИД НАПРАВЕН КАЈ РАБОТОДАВАЧ ОД СТРАНА НА ЦВАгенција за вработување на Република Македонија

Центар за вработување _______________________Локација ___________________________________________________________________

(назив на работодавач)Назив на обуката _____________________________________________________Година во која е реализирана обуката _____Однос на кандидатите кон работата / обуката:

10. Редовност на кандидатите:o Задоволителна ________ лицаo Незадоволителна ______ лицаОбразложение ______________________________________________ (за задоволителна се смета мин.70% посетеност - месечно)

11. Ажурирање на редовноста на кандидатите: o Задоволителнаo НезадоволителнаОбразложение ______________________________________________

12. Оценка од работодавачот за кандидатите:12.1 за вештините стекнати од обуката пред доаѓањето кај

работодавачот:o Одлични кај ___ лицаo Задоволителни кај ______ лицаo Незадоволителни кај ____ лица

Образложение ___________________________________________3.2 за ставот на кандидатите кон работата:


Образложение ___________________________________________3.3 за пројавениот интерес на кандидатите да се здобијат со повеќе вештини и / или да научат повеќе:


Образложение ___________________________________________3.4 за способноста на кандидатите да се прилагодат кон условите на работа

o Одлична кај ___ лицаo Задоволителна кај ______ лицаo Незадоволителна кај ____ лица

Образложение ___________________________________________3.5 За вештините стекнати кај работодавачот за време на практичниот дел од обуката:

137


Образложение ___________________________________________Напомена: податоците за 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 и 3.5 се внесуваат според пополнета табела во прилог (табела 1).Дата ___________ 20 __ година За центар за вработувањеВо _________________________ __________________________

-Фромат на табела прилог на Записникот

Записник од увид кај работодавачот каде се спроведува обуката

Центар за вработување Локација

Назив на обуката

Оценка од работодавачот на кандидатите кои завршиле обука кај спроведувач на обука

р. бр.

Име и презиме

Оценка од работодавачот за кандидатите

за вештините стекнати од

обуката пред доаѓањето кај работодавачот

од обуката кај работодавачот

за ставот на кандидатите кон работата

за пројавениот интерес на

кандидатите да се здобијат со

повеќе вештини и / или

да научат повеќе

за способноста

на кандидатите

да се прилагодат

кон условите на работа

за вештините стекнати кај

работодавачот за време на практичниот

дел од обуката

5 3 1 5 3 1 5 3 1 5 3 1 5 3 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9

138

10 11 12 13 14 15

Дата

-Формат на Записник од набљудување

Мерка ____ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудотЗаписник

од извршеното набљудување на текот на проверката и вреднувањето на знаењата на кандидатите кои успешно ја завршија обуката

за



обуката)Град:_______________________



1.Проверката се реализира во просториите на изведувачот на обуката во работилниците / лабораториите на училиштето.

2.Проверката се реализира кај работодавач, на работно место, опремено со материјали и документација за изведба на задачите. (да се заокружи 1 или 2)



___________________________________________

139

_________________________________________________________________________________________________________________________________

Набљудувач: ___________________________________________________

Центар за вработување: ______________________

Потпис:____________________

3.4 ОБУКА ЗА НАПРЕДНИ ИТ – ВЕШТИНИ

Цел

Мерката има за цел да се надградат вештините на евидентирани активни баратели на работа во областа на информатичката технологија со цел да се зголеми нивната конкурентност и можноста за подобар пласман на пазарот на трудотСе работи за спроведување на обука за стекнување со напредни информатичко-технолошки вештини од страна на авторизиран обучувачки центар, која води до сертификат признат на национално и на меѓународно ниво


Програмите за обука за напредни ИТ вештини ќе бидат насочени кон надградбата на вештините од областа на информатички технологии на евидентираните невработени лица со завршено средно или високо образование. Програмата за обука ќе ги вклучи следниве програмски пакети:

Java SE8 Programmer – пакетот се состои од две обуки и еден испит: Обука: Java SE 8 Fundamentals Обука: Java SE 8 Programming Испит: 1Z0-808 OCA, Java SE 8 Programmer Опис на пакетот: Пакетот обуки ќе ве запознаат со објектно-

ориентираното програмирање користејќи го Java како програмски јазик. Низ практични вежби учесниците ќе почнат да градат вештнини како Јава програмери. Дополнително учејќи ги главните функционалност, можности на Јава програмскиот јазик, изучувајќи ги Апликациските програмски интерфејси за дизајн на објектно- ориентирани апликации со Java SE8.

Тестери за квалитет на софтвер - ISTQB Тester - пакетот би вклучил 2 обуки со полагање на 2 испити: Обука: ISTQB Foundation Испит: ISTQB Foundation Обука: ISTQB Agile Tester Испит: ISTQB Agile Tester

140

Опис на пакетот: Овој пакет е наменет за сите поединци кои сакаат да навлезат во принципите на тестирањето како подршка на процесот на развој на апликации. Учесниците на оваа обука ќе се запознаат со основите на динамичките и статичките техники за тестирање на софтверските решенија како и со процесот на планирање на тестирањето и алатките кои се користат за таа намена. Кусот е наменет за сите оние поединци кои сакаат да се стекнат со практични знаења за концептот на теситање на едно софтверско решение. Ова ги вклучува тест аналитичарите, тест инженерите, user acceptance тестери однсоно сите оние кои сакаат да се пронајдат во некоја од овие улоги.

Дополнително, со мерката ќе бидат опфатени и програмски пакети кои се сметаат за најкористени и побарувани на пазарот на трудот, согласно мислењето на Министерството за информатичко општество, а врз основа на извршена консултација со МАСИТ, Сојузот на стопански комори на Македонија и Стопанската комора на Македонија.Обуките ќе се реализираат во Скопскиот и во други региони во зависност од пројавениот интерес на евидентираните невработени лица за учество во мерката и обезбедените услови за обука, што значи дека обуките ќе се спроведуваат во секој регион каде има минимум 10 (десет) пријавени и успешно положени кандидати во процесот на прелиминарна селекцијаПраво на учество во мерката имаат евидентирани невработени лица со завршено средно или високо образование. Изборот на невработените лица - кандидати за обука е дел од обврската на авторизираниот обучувачки центар, кој треба да направи претходна проверка на соодветните ИТ вештини на кандидатот. Обуките ќе се реализираат во период од 3 до 6 месеци, од денот на формирање на конечните ранг листи, врз основа на понудениот план за реализација на активности од страна на авторизираниот обучувачки центар, а лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата добиваат уверение за посетувана обука и ваучер за завршен/ни испит/и за стекнување со меѓународен сертификат. За време на обуката авторизираниот обучувачки центар подготвува месечни извештаи за редовноста на кандидатите. Полагањето на завршниот/те испит/и за програмските пакети треба да се реализира во рок од три месеци од завршување на обуките, по кој рок, кандидатите кои не го поминале завршниот испит, имаат право во дополнителен рок од три месеци, повторно да го полагаат на свој трошок.Лицата кои биле корисници на оваа мерка во претходните години, не може повторно да бидат вклучени во обуката.На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.


Реализацијата на мерката ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа: 1. Подготвителни активности за отпочнување на обуките2. Реализација на обуките, издавање на уверение и полагање на испит

Спроведувањето на фазите ќе се одвива преку следните чекори

141

ФАЗА 1. Подготвителни активности за отпочнување на обуките

Чекор 1 – Номинирање на членови во Евалуациона комисија што ги дефинира условите за учество на ИТ обучувачки центри

За спроведување на мерката преку ИПА програмата, АВРМ доставува барање до сите институции вклучени во спроведувањето на мерката за формирање на Евалуациона Комисија. Оваа комисија е составена од претставници согласно Договорот за Грант.

Секоја институција, номинира член, како и негов заменик.

Чекор 2 – Распишување на јавен оглас за лиценцирани ИТ обучувачки центри и нивна селекција(Време на постапуање 20 работни дена )

Изборот на обучувачки центри за програмските пакети кои ќе се имплементираат преку буџетот на АВРМ ќе се спроведе согласно Законот за јавни набавки, додека за програмските пакети кои ќе се имплементираат преку буџетот на ИПА (трет директен грант кон АВРМ), согласно ИПА правилата за набавка. АВРМ распишува јавен оглас за избор на лиценцирани ИТ обучувачки центри, а Евалуациона комисија врши нивна селекција.

Чекор 3 – Објавување на јавен оглас до невработените лица, утврдување на листа на кандидати и нивно упатување кон изведувачите на обука за тестирање(Време на постапување: минимум 15 работни дена)

АВРМ објавува јавен оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до евидентираните невработени лица активни баратели на работа со најмалку завршено средно или високо образование, да се пријават во надлежните центри за вработување.

Јавниот оглас треба да биде објавен на веб страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk) и МТСП (www.mtsp.gov.mk), како и на огласните табли во Центрите за вработување.По завршување на Јавниот оглас, АВРМ доставува листа на кандидати кои аплицирале и врши нивно упатување кон изведувачите на обука за нивно тестирање. Доколку Јавниот оглас е отворен, АВРМ прави пресек на одредено време, односно вади списоци на дотогаш пријавени кандидати и врши нивно упатување кон изведувачите на обука за тестирање. Оваа постапка се повторува се додека не се пополни предвидениот број на кандидати согласно оваа мерка.

Чекор 4 – Селекција на кандидати(Време на постапување: 5 работни дена)

Избраните обучувачки центри спроведуваат тестирање на ИТ знаењата на невработените кандидати, врз основа на што се прави ранг листа на лица кои ќе бидат вклучени во обуките. Комисијата за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување, врши одобрување на ранг листата, и со најдобро рангираните кандидати се потпишува договор за следење на обуката.

142



ФАЗА 2. Реализација на обуките, издавање на уверение и полагање на испит

Чекор 5 – Реализација на обуките(Време на постапување: 3-6 месеци)

АВРМ потпишува договор со изведувачите на обуката. Исто така, АВРМ потпишува договор со селектираните кандидати што ќе посетуваат обука.

Обуката ќе се реализира во период од 3 до 6 месеци, врз основа на постигнатиот договор со избраните обучувачки центри и предвидениот план за реализација на обуките. За време на обуката авторизираниот обучувачки центар подготвува месечни извештаи за редовноста на кандидатите и ги доставуваат до АВРМ. МИОА и АВРМ вршат мониторинг на обуките.

Чекор 6 – Издавање на сертификат(Време на постапување: минимум 10 работни дена)

По успешно завршената обука, невработеното лице ќе добие уверение за завршена обука/меѓународен сертификат од испитниот центар од изведувачите на обуките.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, за активната мерка - Обука за напредни ИТ вештини, Агенцијата за вработување на Република Македонија, на ден _______2017 година, објавува

Ј А В Е Н О Г Л А С до

заинтересираните невработени лица за учество во бесплатните обуки за напредни ИТ вештини

Се повикуваат евидентираните невработени лица - активни баратели на работа, со завршено средно или високо образование, кои се заинтересирани за стекнување вештини од областа на информатиката, да се пријават во работниот клуб во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија, каде се евидентирани како невработени лица.Лицата кои биле вклучени во оваа мерка во претходните години, не може да бидат вклучени во обуката.

Обуките ќе се реализираат во Скопскиот и во други региони во зависност од пројавениот интерес на евидентираните невработени лица за

143

учество во мерката и обезбедените услови за обука, во период од 3 до 6 месеци, за следниве програмски пакети:

Обуките ќе се изведуваат врз основа на понудениот план за реализација на активности од страна на авторизиран обучувачки центар, а лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата ќе добијат уверение за посетувана обука и полагаат завршен испит за стекнување со меѓународен сертификат. Полагањето на завршниот испит за програмските пакети треба да се реализира во рок од три месеци од завршување на обуките.Предвидено е со обуките да се опфатат _____ лица, а огласот ќе биде отворен се до целосно пополнување на предвидениот број на кандидати согласно оваа мерка.Невработените лица кои се заинтересирани за учество во обуката можат да ги добијат сите потребни дополнителни информации во работниот клуб во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонијa.На корисниците на социјална парична помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.Сите заинтересирани кандидати кои ќе поднесат пријава за учество, ќе полагаат квалификационен испит.

Изборот на кандидатите кои ќе учествуваат во обуките ќе се врши исклучиво од листата на најдобро рангирани кандидати од квалификациониот испит.

Доколку има поголем број на кандидати со освоен ист број на бодови, предност при изборот ќе имаат кандидатите кои први поднеле пријава за учество.

Доколку од лицата кои се избрани за учество во обуките се формира група од минимум 10 лица од ист регион, обуката ќе се спроведува во тој регион.


3.5 ОБУКА ЗА ВОЗАЧИ ЗА Ц, Д И Е КАТЕГОРИЈА

Цел

Зголемување на вработливоста на евидентираните невработените лица преку стекнување на вештини согласно побарувањата во сообраќајната струка и искажаните потреби за работна сила во оваа стопанска гранка и нивно вработување.


144

Обуките ќе бидат насочени кон занимања кои се побарувани на пазарот на трудот во сообраќаната струка т.е. ќе бидат насочени кон задоволување на потребите од возачи со положен возачки испит за категорија „Ц“, ,,Д” и „Е“ кај работодавачи пријавени на јавен оглас. Обуките ќе се спроведуваат од страна на селектирани лиценцирани автошколи, а по завршувањето на обуката (теоретски и практичен дел), успешните кандидати ќе полагаат за возачки испит за категорија „Ц“, ,,Д” или ,,Е“ во испитни центри лиценцирани за организирање и спроведување на возачки испит за оваа категорија.

Критериумите за учество на невработени лица во обуката се следни:- лицата заинтересирани за учество во обуката да се од евиденцијата

на активни баратели на работа во АВРМ - лицата кои ќе се вклучат во обуката за „Ц“ категорија да имаат

претходно добиена (минимум 2 години) и важечка дозвола за категорија „Б“; додека

- лицата кои ќе се вклучат во обуката за „Д“ категорија да имаат претходно добиена (минимум 2 години) и важечка дозвола за категорија „Ц“

- лицата кои ќе се вклучат во обуката за „Е“ категорија да имаат претходно добиена (минимум 2 години) и важечка дозвола за категорија „Ц“

Обуката ќе трае максимум еден месец.

По завршената обука и положен испит, невработеното лице ќе се стекне со потврда за издавање на возачка дозвола за категорија „Ц“, ,,Д,” или „Е“, податок што ќе биде внесен во индивидуалното досие на евидентираното невработено лице.

Лицата кои во период од 3 месеци по положен испит ќе се стекнат со возачка дозвола за категорија „Ц“, ,,Д,” или „Е“, ќе имаат можност да се вработат кај некои од заинтересираните работодавачи.


Реализацијата на Мерката - Обука за возачи за Ц, Д и Е категорија од Оперативниот план ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа:







145

Чекор 2. Промоција на програмата(Време на постапување: 15 дена)


Чекор 3. Објавување на тендер за избор на обучувач(Време на постапување: 30 дена )

Агенцијата за вработување објавува Јавен повик – тендер до лиценцирани авто школи за изкажување на интерес за учество во обуката за возачи за Ц и Е категорија. АВРМ потпишува договор со избраниот обучувач.

Чекор 4. Објавување на јавен оглас до невработени лица, селекција на кандидатите, склучување на договори и упатување кон спроведувачот на обуката

а) Јавен оглас до невработени лица (Време на постапување: до пополнување на бројот)

АВРМ објавува јавен оглас за евидентирани невработени лица – активни баратели на работа. Исто така, лицата треба да ги исполнуваат и слединте критериуми:

Критериумите за учество на невработени лица во обуката се следни:- лицата заинтересирани за учество во обуката да се од евиденцијата

на активни баратели на работа во АВРМ - лицата кои ќе се вклучат во обуката за „Ц“ категорија да имаат

претходно добиена (минимум 2 години) и важечка дозвола за категорија „Б“; додека

- лицата кои ќе се вклучат во обуката за „Д“ категорија да имаат претходно добиена (минимум 2 години) и важечка дозвола за категорија „Е“

- лицата кои ќе се вклучат во обуката за „Е“ категорија да имаат претходно добиена (минимум 2 години) и важечка дозвола за категорија „Ц“

Во однос на невработените лица мора да имаат валидна возачка дозвола издадена за нашата земја т.е. лицата со возачка дозвола издадена во земји со кои нашата држава има договор за реципроцитет имаат право на управување на возила во државата, но не и на стекнување друга категорија на возачка дозвола.

Во однос на критериумите кои се потребни за учество / селекција на невработените лица, истите да немаат забрана за управување со моторно возило од возачката категорија „Б“ ; „Ц“ односно „ Е“.

б) Селекција на кандидатите (Време на постапување: 5 работни дена)

146

АВРМ – ЦВ вршат селекција на пријавените кандидати согласно дадените критериуми, предходно усвоени од страна на Комисија за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување. ЦВ ги информираат селектираните кандидати, кои може да продолжат понатаму со процесот на обука.Белешка: доколку се пријават повеќе од предвидениот број на кандидати кој што ќе ги исполнуваат дадените критериуми, предност ќе имаат кандидатите кој први се пријавиле.

в) Склучување договори и упатување кон изведувачите на обука (Време на постапување: 5 работни дена)

АВРМ- центри за вработување потпишуваат договор со селектираните кандидати, по што кандидатите се упатуваат на обука.

Доколку при потпишување на договорите има откажување на кандидати, веднаш ќе се врши нивна замена од кандидатите на резервната листа.

Доколку за време на обуката кандидатот заснова работен однос, истиот може да продолжи со започнатата обука и ако ги исполни условите и да полага и добие соодветен документ за завршена обука.

Фаза II. Реализација на обуките и полагање на возачки испит

Чекор 5. Реализација на обуката

(Време на постапување: 30 дена)

Обуката ќе се реализира согласно Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата. Кандидатите треба да се редовни односно да се присутни 100% на деновите / часовите од обуката.

Чекор 6. Полагање на возачки испит

(Време на постапување: 30 дена )

Кандидатите кои успешно ќе ја завршат обуката согласно Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата.

Полагање возачки испит за кандидат за возач за Ц, Д и Е категорија ќе ги организираат и спроведуваат овластените испитни центри во испитниот центар согласно Програмата за полагање на возачки испит за управување со моторно возило.

Чекор 6. Издавање на возачка дозвола

(Време на постапување: 30 дена)

147

На кандидатот за возач кој го положил возачкиот испит, испитниот центар му издава уверение за положен возачки испит.

Доколку кандидатот не го положи испитот првиот пат, може да полага повторно но ќе треба сам да ги покрие трошоците за полагање на возачки испит.

По завршувањето на целокупниот процес на обука, ЦВ вршат ажурирање на податоците на кандидатите кои успешно ја поминале обуката и / или положиле во софтверската програма како и во Индивидуалниот план.

3.6 ОБУКА ЗА СТЕКНУВАЊЕ НА ВЕШТИНИ ОД СТАРИ ЗАНАЕТИ

Цел

Целта на програмата е да се поттикнат невработените лица за стекнување со вештини од традиционални стари занаети, преку финансиска помош во обуки.

Програмата за обука ќе се спроведува од страна на Занаетчиските комори.

Надлежни институции за имплементација: АВРМ, МТСП, Занаетчиски комори


Обуката ќе овозможи стекнување на вештини и знаења од стари занаети.

Спроведувачите на обука зависно од занаетот и времетраењето на обуката која може да биде од 3-6 месеци, ќе добијат од 30.000,00 до 50.000,00 денари паричен надомест по обучено лице. Лицата вклучени во обуките ќе добијат месечен надомест од 6.200,00 денари (со вклучен персонален данок на доход и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување).

Во првата фаза невработените лица ќе бидат поддржани со обука, која ќе трае од 2 – 6 месеци, зависно од занаетот.По завршување на обуката, лицата ќе имаат можност да регистрираат бизнис и бидат поддржани преку вклучување во 1.1 Програмата Самовработување. Невработените лица кои ќе ја завршат обуката (теоретскиот и практичниот дел) и успешно ќе го положат завршниот испит ќе се стекнат со сертификат за стекнати вештини и компетенции издаден од занаетчиските комори.

148


Реализацијата на Мерката - Обука за стекнување вештини од стари занаети од Оперативниот план ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа: III. Подготвителни активности за отпочнување на обукитеIV. Реализација на обуките и проверка и вреднување на стекнатите

знаења




Оперативните упатства детално ќе го опишат администрирањето на мерката, потребната документација, работниот план и надлежностите на инволвираните институции

Чекор 2. Промоција на програмата(Време на постапување: континуирано )

Планираните активности ќе се имплементираат во правец на зголемување на нивото на информираност за бенефитите од конкретната мерка на сите инволвирана страни, како и промовирање на можностите за искористување на стекнатото знаење и искуство во иднина.

Чекор 3. Објавување на јавен оглас за пријавување на обучувачи ( вршители на занаетчиска дејност)(Време на постапување: 15 дена )Занаетчиска комора објавува јавен оглас за пријавување на обучувачи (вршители на занаетчиска дејност).

Чекор 4. Објавување на јавен оглас до невработени лица, селекција на кандидатите, нивна верификација, склучување на договор и упатување кон спроведувачите на обуката

а) Јавен оглас до невработени лица (Време на постапување: 15 дена)

АВРМ објавува јавен оглас за евидентирани невработени лица – активни баратели на работа, (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик). Јавниот оглас треба да биде објавен на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), огласните табли во центрите за вработување, како и на други соодветни места низ институциите на локално ниво (општини, занаетчиски комори и др. фреквентни места). Вработените во ЦВ ќе ги внесат информациите од Пријавите за невработените лица директно во базата на податоци на АВРМ. Во пријавата, треба да биде наведено за која обука аплицира лицето. По

149



зачувување на внесените податоци, од базата на податоци автоматски се генерира архивски број. Овој архивски број е единствен за секоја пријава. Одговорното лице од ЦВ треба да го запише истиот архивски број генериран од софтверот во својата книга на записи (архивска книга) и исто така да го запише истиот архивски број, во Изјавата за согласност за учество. Истиот архивски број се запишува и на изјавата за одбивање/прекинување на обуката.

б) Селекција на кандидатите и верификација на конечните листи

ТРГ врши селекција на занимањата и спроведувачите на обука, согласно пројавениот интерес на спроведувачите и невработените лица, а надлежните ЦВ вршат селекција на кандидатите согласно претходно изготвени критериуми од страна на ТРГ, а усвоени од страна на Комисија за селекција на учесници во активни програми и мерки за вработување. По извршената селекција, ТРГ ја проверува и верификува листата на кандидати и ја доставува до АВРМ за понатамошно проследување до ЦВ. Потоа, ЦВ ги информираат кандидатите од верификуваната листа кои може да продолжат понатаму со процесот на обука.


АВРМ- центри за вработување и Занаетчиска комора потпишуваат договор за реализација на процесот на обуки во кој се наведуваат правата и обврските на секоја од страните кои учествуваат во овој процес. АВРМ- центри за вработување потпишуваат договор со селектираните кандидати.


Доколку за време на обуката кандидатот заснова работен однос, истиот може да продолжи со започнатата обука и ако ги исполни условите и да полага и добие соодветен документ за завршена обука


Чекор 5. Реализација на обуката(Време на постапување: период од 2 до 6 месеци )

Обуката ќе се реализира во период од 2 до 6 месеци..

Спроведувачите на обука, најдоцна до 5-ти наредниот месец, доставуваат месечен извештај за редовност на кандидатите до ЦВ, врз основа на кои се врши исплата на предвидените средства за редовните кандидати и за спроведувачите на обука. Редовен кандидат е лице кое има минимум 70% посетенот на обуките на месечно ниво. На кандидатите кои не го исплонуваат условот за редовност на месечно ниво, им се прекинува договорот со дата на последниот ден од предходниот месец и немаат право понатаму да ја посетуваат обуката и да полагаат.АВРМ преку ЦВ врши исплата на средства за спроведувачите и лицата најдоцна до 15-ти во наредниот месец.

150

АВРМ преку ЦВ врши исплата на средства за спроведувачите и кандидатите најдоцна до 15-ти во наредниот месец, врз основа на месечениот извештај за редовност кој спроведувачот на обука го доставува до недлежниот ЦВ, а надлежниот ЦВ го скенира и го прикачува во електронскиот систем на АВРМ за оваа мерка. Врз основа на овие извештаи координаторот на мерката од Одделението за активни мерки при централната служба на АВРМ, доставува Барање до Секторот за сметководствени работи, врз основа на кое се врши исплата на средства до надлежните ЦВ. Надлежниот ЦВ врши исплата на средства на кандидатите и спроведувачите на обука.

За време на обуките се врши посета/мониторинг од страна на вработени во ЦВ (до 15-ти во месецот), кој се доставува до АВРМ (до 20-ти во месецот).

Чекор 6. Проверување на стекнатите знаења на кандидатите вклучени во обуката(Време на постапување: 30 дена)

По завршувањето на обуките, секој од кандидатите кои го исполнуваат условот за минимум 70% учество на предвидените часови обука и прикаже добиена потврда за реализирана практична обука во реални услови, најдоцна 15 дена од завршување на обуката полага испит за проверка и вреднување на стекнатите знаења и вештини пред Комисиите.

Чекор 9. Издавање на сертификат/ уверение (Време на постапување: 30 дена)


По завршувањето на целокупниот процес на обука, ЦВ вршат ажурирање на податоците на кандидатите кои успешно ја поминале обуката и / или положиле во софтверската програма како и во Индивидуалниот план.

ПРИЛОЗИ

Изјава за согласност за учество во мерката ___ Обука за побарувани занимања


___________________________

Изјава

151



• Редовно да ја посетувам теоретскиот и практичниот дел од обуката;• Во случај на спреченост, во рок од 24 часа да го известам (одговорното лице) од обучувачот / работодавачот за причината поради која отсуствував и по доаѓањето да донесам документ за оправдување, а ако спреченоста е поради болест, истото да го оправдам со боледување издадено од лекар;• Да бидам дисциплиниран и да го почитувам пропишаниот ред на обучувачот и работната средина кај работодавачот;• Да го чувам имотот на обучувачот и имотот на работодавачот, средствата за обука и совесно да ракувам со материјалите што се ставаат на располагање;• Во случај да направам штета кај обучувачот за време на обуката или кај работодавачот, поради несовесно однесување или крајно невнимание, истата да ја надоместам;• Доколку самоволно ја напуштам обуката, нема да бидам вклучен во друга обука од страна на Агенција за вработување на Република Македонија.







152



Образложение:__________________________________________________________________


Образложение: __________________________________________________________________



Во _________________________ __________________ (невработено лице)

Информативен лист за невработените лица

ОБУКА ЗА ЗАДОВОЛУВАЊЕ НА ПОБАРУВАНИТЕ ЗАНИМАЊА НА ПАЗАРОТ НА ТРУДОТ

Обуките за задоволување на побаруваните занимања на пазарот на труд кај верификувани спроведувачи на обука, се однесуваат на занимања кои ќе произлезат од Анализата на потреби од вештини подготвена од Агенцијата за вработување, анализи за побаруваните занимања спроведени на локално ниво, истражувања на организацијата на работодавачи, стопанските комори и информации од центрите за вработување и локалната самоуправа.Обуките ќе се реализираат во период 2 до 6 месеци, зависно од занимањето што се изучува По завршената обука и положен испит, невработеното лице ќе се стекне со документ за оспособеност за занимањето / вештината.

Што добиваат лицата вклучени во „Обука за стекнување на вештини од стари занаети“:

153

• Лицата кои ќе бидат вклучени во обуката за деновите на обука ќе им се обезбеди месечен надомест во вкупен износ од 6,200,00 денари за покривање на трошоците за храна и превоз со вклучен персонален данок на доход и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување;• Сертификат за оспособеност;

Обврски на лицата вклучени во „Обука за стекнување на вештини од стари занаети“:

• Потпишување на Изјава за согласност за учество во „Обука за стекнување на вештини од стари занаети“• Редовна посета на наставата и практичниот дел од обуката;• Во случај на спреченост да присуствува на обука, во рок од 24 часа да го извести одговорното лице од спроведувачот на обука за причината поради која отсуствува и по доаѓањето кандидатот да донесе документ за оправдување, а ако спреченоста да присуствува на обука поради болест, истото да го оправдаат со боледување издадено од лекар специјалист;• Дисциплиниран однос и почитување на пропишаниот ред кај спроведувачот на обука и работната средина кај работодавачот;• Чување на имотот кај спроведувачот на обуката и имотот на работодавачот, средствата за обука и совесно ракување со материјалите што се ставаат на располагање и• Во случај на штета направена кај спроведувачот на обуката или кај работодавачот за време на обуката, поради несовесно однесување или крајно невнимание, истата да се надомести.

Мерка ____ Обука за побарувани занимања на пазарот на трудот

Записникод извршеното набљудување на текот на проверката и вреднувањето на

знаењата на кандидатите кои успешно ја завршија обукатаза



обуката)Град:_______________________



1. Проверката се реализира во просториите на изведувачот на обуката во работилниците / лабораториите на училиштето.

2. Проверката се реализира кај работодавач, на работно место, опремено со материјали и документација за изведба на задачите.

154

(да се заокружи 1 или 2)



____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Набљудувач: ___________________________________________________

Центар за вработување: _____________________Потпис:

____________________

ЗАПИСНИК ОД УВИД НАПРАВЕН КАЈ СПРОВЕДУВАЧОТ ОД СТРАНА НА ЦВ




Однос на кандидатите кон обуката 13.Редовност на кандидатите:


14.Ажурирање на редовноста на кандидатите од страна на спроведувачот е:


15.Напредок (оценка) на кандидатите за време на обуката:15.1 Мислење од кандидатите



Образложение _________________________________________________

155

15.3 Мислење од центарот за вработување од аспект на состојбата за време на увидот:

o Интерес за обука високо средно нискоo Способност за прилагодување кон променливи услови на



Образложение _________________________________________________Напомена: податоците за 3.1, 3.2 и 3.3 се внесуваат според пополнета табела во прилог (табела 1).

Дата ___________ 20 __ година За центар за вработувањеВо _________________________ __________________________

3.7б ПРАКТИКАНТСТВО 2

Целта на оваа програма е превентивно делување кај младите невработени лица заради зголемување на нивната вработливост со што ќе им се овозможи подготвени да се вклучат на пазарот на трудот.Поддршката за стекнување на одредени знаења и вештини кај работодавач од приватен сектор ќе се обезбеди за лица со средно и високо образование, постдипломците и други евидентирани невработени лица до 29 -годишна возраст кои немаат работно искуство согласно со последното ниво или профил на образование. Во 2017 година за програма е планирано да се опафатат 500 невработени млади лица од евиденцијата на АВРМ на активни баратели на работа32

Генерални информации за мерката Практична работа (практикантство)

Со оваа програма се планира да бидат опфатени млади невработени лица до 29- годишна возраст, лицата со средно и високо образование и постдипломците за период од 3 до 6 месеци. Оваа Програма едно невработеното младо лице може да ја користи само еднаш. Лицата кои учествувале во Програмата за практиканство согласно со оперативните планови за активни програми и мерки за вработување во предходните години немаат право на учество во оваа Програма.

При утврдување на бројот на практикантите кај работодавачите, ќе се имаат во предвид следниве правила и процедури:

32 Доколку работодавачот вработи лица по завршување на практичната работа, му следат бенефииците согласно Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност (детално образложено во мерката 2.4 Субвенционирано вработување за невработени лица – Проектот „Македонија вработува“)

156

Договорот за практична работа меѓу работодавачот, практикантот и Агенцијата за вработување на Република Македонија се склучува на минимум 3 месеци до максимум од 6 месеци;

Образованието на практикантот треба да е соодветно на описот на работното место за кое се ангажира;

По завршувањето на праксата, практикантот и работодавачот се должни да пополнат Образец за оценка на практикантската работа.

Работодавачот каде се спроведува практичната работа е должен да:

обезбеди услови за вршење на практикантската работа согласно со договорот,

обезбеди осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување;

обезбеди ментор кој ќе ја спроведува обуката; му наложи на менторот континуирано да се грижи за практикантите

и нивните активности и соодветно да ги насочува, поттикнува и оценува;

обезбеди материјали и средства за вршење на практикантската работа;

обезбеди тајност на податоците и заштита на приватноста; обезбеди други услови за кои меѓусебно тие се договориле и работодавачот ако има потреба може да му обезбеди финансиски

надоместок на практикантот до 6.200 денари на месечна основа со вклучен персонален данок на доход.


Имплементацијата на мерката Практиканство во 2017 година, ќе се одвива во две фази, и тоа:

I. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на учесници;II. Интервју со кандидатите и посредување меѓу кандидатите и

работодавачите, избор на кандидати и потпишување на договор за ангажирање на невработенито лице како практикант


ФАЗА I. Јавен оглас, пријавување, аплицирање и селекција на учесници

Чекор 1. Промоција на програмата (Време на постапување: 10 дена)

Земајќи ја во предвид спецификата на оваа мерка, комуникацискиот приод на оваа мерка ќе биде иновативен и динамичен. Предвидените активности главно ќе се концентрираат на младата популација, ќе зборуваат „со нивниот јазик“ и директно ќе се обидат да влијаат на одлуките донесувани од младите. Како главни промотори на оваа мерка ќе бидат искористени млади луѓе коишто претходно биле вклучени во оваа мерка.

157

Чекор 2. Распишување на јавен оглас и прием на апликации(Време на постапување: 1 ден)

a) Јавен огласАВРМ објавува оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до заинтересирани работодавачи и заинтересирани евидентирани невработени лица- активни баратели на работа за аплицирање во Програмата практична работа (практиканство) . Јавниот оглас треба да биде објавен и на web страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), огласните табли во центрите за вработување.

b) Пријавување на заинтересирани работодавачи и невработени лицаc) (Време на постапување: контуинирано до крајот на годината)

Сите работодавачи кои ќе пројават интерес за учество во мерката за времетраење на огласот треба да се пријават со поднесување на пријава. Невработените лица со статус активни баратели на работа, треба да се пријават со поднесување на пријава, во надлежниот Центар за вработување.

Секое пријавување се регистрира во софтверска програма на АВРМ, при што се врши проверка дали податоците од базата на евиденција се ажурирани (адреса, телефон, електронска пошта и сл.). Оваа Пријава ќе се испечати, потпише и архивира на денот на пополнување на Пријавата за работодавач и Пријавата за невработено лице.

Чекор 3. Посредување меѓу кандидатите и работодавачите

Доколку на јавниот оглас не се пријават невработени лица според бараниот профил од страна на работодавачот, центрите за вработување се должни да извршат посредување за задоволување на искажаните потреби на работодавачот, од евиденцијата на невработени лица- активни баратели на работа на АВРМ .

Чекор 5. Избор од страна на работодавачите

Селектираните кандидати од страна на АВРМ- ЦВ се упатуваат кај селектираните работодавачи, кои по извршено интервју со упатените кандидати, врши избор и го известува Центарот за вработување за изборот со потпишана согласност од страна на невработеното лице.

Чекор 6. Потпишување на договор меѓу центрите за вработување, работодавачите и кандидатите

Центрите за вработување, работодавачите и кандидатите потпишуваат договор за ангажирање на невработените лица како практиканти за период од 3-6 месеци. По завршувањето на практичната работа, работодавачите доставуваат извештај до центарот за вработување, а на практикантот му издава потврда за завршена практична работа со опис на работните задачи кои лицето ги извршувало.

158



Чекор 7. Покривање на трошоците

Работодавачот каде се спроведува практичната работа е должен да обезбеди осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување; обезбеди материјали и средства за вршење на практикантската работа и работодавачот ако има потреба може да му обезбеди финансиски надоместок на практикантот до 6.200 денари на месечна основа со вклучен персонален данок на доход.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за активните програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден _________________ година, објавува

Ј А В Е Н П О В И Кдо работодавачите и невработените млади лица до 29

години за вклучување во меркатаПрактиканство 2

Сите работодавачи од приватниот сектор, заинтересирани да им овозможат на младите лица на возраст до 29 години да се стекнат со практични знаења и вештини како практиканти, за период од 3 до 6 месеци, се повикуваат да земат учество во проектот, да поднесат пријава во работните клубови во центрите за вработување на АВРМ.

o Опис на практиканството

Целта на оваа програма е превентивно делување кај младите невработени лица заради зголемување на нивната вработливост со што ќе им се овозможи подготвени да се вклучат на пазарот на трудот. Поддршката за стекнување на одредени знаења и вештини кај работодавач од приватниот сектор ќе се обезбеди за лица со средно и високо образование, постдипломците и други евидентирани невработени лица до 29 -годишна возраст кои немаат работно искуство согласно со последното ниво или профил на образование.

o Услови и критериуми

Со оваа програма се планира да бидат опфатени млади невработени лица до 29 - годишна возраст, лицата со средно и високо образование и постдипломците за период од 3 до 6 месеци. Оваа Програма едно невработеното младо лице може да ја користи само еднаш. Лицата кои учествувале во Програмата за практиканство согласно со оперативните планови за активни

159

програми и мерки за вработување во предходните години немаат право на учество во оваа Програма.

При утврдување на бројот на практикантите кај работодавачите, ќе се имаат во предвид следниве правила и процедури:

Договорот за практична работа меѓу работодавачот, практикантот и Агенцијата за вработување на Република Македонија се склучува на минимум 3 месеци до максимум од 6 месеци;

Образованието на практикантот треба да е соодветно на описот на работното место за кое се ангажира;

По завршувањето на праксата, практикантот и работодавачот се должни да пополнат Образец за оценка на практикантската работа.

Работодавачот каде се спроведува практичната работа е должен да:

обезбеди услови за вршење на практикантската работа согласно со договорот,

обезбеди осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување;

обезбеди ментор кој ќе ја спроведува обуката; му наложи на менторот континуирано да се грижи за

практикантите и нивните активности и соодветно да ги насочува, поттикнува и оценува;

обезбеди материјали и средства за вршење на практикантската работа;

обезбеди тајност на податоците и заштита на приватноста; обезбеди други услови за кои меѓусебно тие се договориле и работодавачот ако има потреба може да му обезбеди

финансиски надоместок на практикантот до 6.200 денари на месечна основа со вклучен персонален данок на доход.

o Постапка за аплицирање Заинтересираните работодавачи и невработените лица пријави можат да поднесат во работните клубови во центрите за вработување на АВРМ, секој работен ден од 8:30 до 16:30 часот.

Поконкретните услови, права и обврски ќе бидат уредени со склучување на договор помеѓу Агенцијата за вработување на РМ, работодавачите и невработените лица.

Јавниот повик исто така е објавен и на следните веб страни:

Агенција за вработување на Рпублика Македонија (АВРМ) www.avrm.gov.mk;

Министерство за труд и социјална политика (МТСП) www.mtsp.gov.mk;

АГЕНЦИЈА ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НАРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

160



3.8a ОБУКА ЗА ОСНОВНИ ВЕШТИНИ (СТРАНСКИ ЈАЗИЦИ)

Цел

Целта на оваа мерка е невработените лица, особено возрасната група на лица до 29 години, да се здобијат со знаење на странски јазици, заради зголемување на нивната вработливост и конкурентност на пазарот на трудот.Спроведувањето на обуките за странски јазици ќе бидат насочени кон курсевите (степените) кои ги покриваат нивоата на Европската јазична рамка на Советот на Европа, за еден од трите најчесто користени јазици на Европската Унија (англиски, француски, германски)


Обуките ќе се реализираат во Скопскиот и во други региони во зависност од пројавениот интерес на таргетираната категорија на евидентирани невработени лица за учество во програмата.Услов за одржување на обуките во одреден регион е да има минимум 10 (десет) кандидати за посетување на настава на определен степен, кои го поминале еднофазниот односно двофазниот процес на селекција. Кандидатите заинтересирани за почетното ниво (А1.1 прв степен) ја поминуваат само административната селекција на Агенцијата за вработување на Република Македонија, додека кандидатите заинтересирани за повисоките степени на јазичната рамка ќе бидат дополнително тестирани од страна на обучувачкиот центар за проверка на знаењето.По конечното формирање на ранг листите обучувачкиот центар е должен во соодветниот регион да обезбеди соодветно опремени капацитети со наставно-научни помагала за изведување на наставата и да ангажира соодветно квалификуван наставен кадар. Право на учество во програмата имаат невработени лица од евиденцијата на АВРМ на активни баратели на работа со завршено минимум средно образование.Планираниот опфат на кандидати е 1000 лица, а временската рамка за спроведување на обуките е максимум 8 месеци од денот на склучување на договорот за јавна набавка. Обучувачкиот центар треба да понуди начин и динамика за изведување на обуките, при што бројот на одржани часови по степен треба да биде 30, а времетраењето на еден час да изнесува 90 минути.Лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата полагаат завршен испит и добиваат уверение за успешно совладани тематски единици од определен степен. За да се добие уверение потребно е да се присуствува на најмалку 60% од часовите. Обучувачкиот центар има обрска да подготви финален извештај по група за посетување на настава на определен степен кој ќе вклучи основни информации за содржината на обуката, динамика по која се одвивала обуката, листа на слушатели и листа за редовност на слушателите.На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.


161

Реализацијата на мерката ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа: 1.Подготвителни активности за отпочнување на обуките2.Реализација на обуките, издавање на уверение и полагање на испит



Чекор 1 – Распишување на јавен оглас за обучувачки центри и нивна селекција(Време на постапуање 20 работни дена)

Изборот на обучувачки центри ќе се спроведе согласно Законот за јавни набавки. АВРМ распишува јавен оглас за избор на обучувачки центри, а Евалуациона комисија врши нивна селекција.

Чекор 2 – Објавување на јавен оглас до невработените лица, утврдување на листа на кандидати, селекција и нивно упатување кон изведувачите на обука (Време на постапување: до пополнување на предвидениот број на кандидати)

АВРМ објавува јавен оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до евидентираните невработени лица активни баратели на работа со најмалку завршено средно и високо образование, да се пријават во надлежните центри за вработување.Јавниот оглас треба да биде објавен на веб страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), како и на огласните табли во Центрите за вработување.Комисијата за селекција на учесници во активните програми и мерки за вработување, врши селекција на кандидатите кои аплицирале. Кандидатите се упатуваат кон изведувачите на обука (кандидатите заинтересирани за почетното ниво (А1.1 прв степен) ја поминуваат само селекцијата на Комисијата за селекција на учесници во активните програми и мерки за вработување, додека кандидатите заинтересирани за повисоките степени на јазичната рамка ќе бидат дополнително тестирани од страна на обучувачкиот центар за проверка на знаењето).

ФАЗА 2. Реализација на обуките, полагање на испит и издавање на уверение

Чекор 3 – Реализација на обуките (Време на постапување: до 30 работни дена)

АВРМ потпишува договор со изведувачите на обуката. Исто така, АВРМ потпишува договор со селектираните кандидати што ќе посетуваат обука.

Обуките ќе се изведуваат согласно начинот и динамиката за изведување на обуките предложени од обучувачкиот центар, а лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата полагаат завршен испит и

162



добиваат уверение за успешно совладани тематски единици од определен степен.

Чекор 4 – Издавање на уверение (Време на постапување: по завршување на обуките)

По успешно завршената обука, невработеното лице ќе добие уверение за завршена обука од изведувачите на обуките. Обучувачкиот центар има обрска да подготви финален извештај по група за посетување на настава во определена апликација кој ќе вклучи основни информации за содржината на обуката, динамика по која се одвивала обуката, листа на слушатели и листа за редовност на слушателите, врз основа на кои се врши исплата на финансиските средства на обучувачкиот центар.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, за активната мерка - Обука за основни вештини (странски јазици), Агенцијата за вработување на Република Македонија, на ден _______2017 година, објавува


заинтересираните невработени лица за учество во бесплатните обуки за странски јазици

Се повикуваат евидентираните невработени лица - активни баратели на работа, со завршено минимум средно образование, кои се заинтересирани да се здобијат со знаење на странски јазици, да се пријават во работниот клуб во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија, каде се евидентирани како невработени лица.Обуките за странски јазици ќе бидат насочени кон курсевите (степените) кои ги покриваат нивоата на Европската јазична рамка на Советот на Европа, за еден од трите најчесто користени јазици на Европската Унија (англиски, француски, германски).Обуките ќе се реализираат во Скопскиот и во други региони во зависност од пројавениот интерес на евидентираните невработени млади лица за учество во програмата.Услов за одржување на обуките во одреден регион е да има минимум 10 (десет) кандидати за посетување на настава на определен степен, кои го поминале еднофазниот односно двофазниот процес на селекција. Кандидатите заинтересирани за почетното ниво (А1.1 прв степен) ја поминуваат само административната селекција на Агенцијата за вработување на Република Македонија, додека кандидатите заинтересирани за повисоките степени на јазичната рамка ќе бидат дополнително тестирани од страна на обучувачкиот центар за проверка на знаењето.Обуките ќе се изведуваат согласно начинот и динамиката за изведување на обуките предложени од обучувачкиот центар, а лицата кои редовно

163

посетувале обука по завршување на истата полагаат завршен испит и добиваат уверение за успешно совладани тематски единици од определен степен. За да се добие уверение потребно е да се присуствува на најмалку 60% од часовите. При селекција на кандидатите, предност ќе имаат младите лица до 29 години, а огласот ќе биде отворен се до целосно пополнување на предвидениот број на кандидати согласно оваа мерка.Невработените лица кои се заинтересирани за учество во обуката можат да ги добијат сите потребни дополнителни информации во работниот клуб во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонијa.


3.8б ОБУКА ЗА ОСНОВНИ ВЕШТИНИ (КОМПЈУТЕРИ)

Цел

Целта на обуките е невработени лица, особено возрасната група на лица до 29 години, да се здобијат со основни компјутерски вештини односно дигитална писменост, заради зголемување на нивната вработливост и конкурентност на пазарот на трудотСпроведувањето на обуките за основни компјутерски вештини ќе бидат насочени кон клучните апликации кои ги покриваат вештините за обработка на текстови (MS Word), вештините за работа со табели и пресметки (MS Excel), вештините за работа со програми за презентација (MS Power Point), вештините за работа со дата бази на податоци (MS Access) и вештините за работа на интернет и електронска пошта (Internet и MS Outlook)


Обуките ќе се реализираат во Скопскиот и во други региони во зависност од пројавениот интерес на таргетираната категорија на евидентирани невработени лица за учество во програмата.Услов за одржување на обуките во одреден регион е да има минимум 10 (десет) кандидати за посетување на настава во определена апликација кои ја поминале административната селекција на Агенцијата за вработување на Република Македонија.По конечното формирање на ранг листите обучувачкиот центар е должен во соодветниот регион да обезбеди соодветно опремени капацитети со хардверска и софтверска конфигурација за имплементација на обуките и да ангажира соодветно квалификуван наставен кадар. Право на учество во програмата имаат невработени лица од евиденцијата на АВРМ на активни баратели на работа со завршено минимум средно образование.Планираниот опфат на кандидати е 1000 лица, а временската рамка за спроведување на обуките е максимум 8 месеци од денот на склучување на договорот за јавна набавка. Обучувачкиот центар треба да понуди начин и динамика за изведување на обуките, при што бројот на одржани часови по

164

апликација треба да биде 30, а времетраењето на еден час да изнесува 45 минути.Лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата полагаат завршен испит и добиваат уверение за успешно совладани тематски единици во определена апликација. За да се добие уверение потребно е да се присуствува на најмалку 60% од часовите. Обучувачкиот центар има обрска да подготви финален извештај по група за посетување на настава во определена апликација кој ќе вклучи основни информации за содржината на обуката, динамика по која се одвивала обуката, листа на слушатели и листа за редовност на слушателите.На корисниците на социјална помош за времетраење на обуката ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.


Реализацијата на мерката ќе се спроведува низ две главни фази, и тоа: 3. Подготвителни активности за отпочнување на обуките4. Реализација на обуките, издавање на уверение и полагање на испит



Чекор 1 – Распишување на јавен оглас за обучувачки центри и нивна селекција(Време на постапуање: 20 работни дена)

Изборот на обучувачки центри ќе се спроведе согласно Законот за јавни набавки. АВРМ распишува јавен оглас за избор на обучувачки центри, а Евалуациона комисија врши нивна селекција.

Чекор 2 – Објавување на јавен оглас до невработените лица, утврдување на листа на кандидати, селекција и нивно упатување кон изведувачите на обука (Време на постапување: до пополнување на предвидениот број на кандидати)

АВРМ објавува јавен оглас (во најмалку 2 дневни весници, од кои еден на албански јазик) до евидентираните невработени лица активни баратели на работа со најмалку завршено средно и високо образование, да се пријават во надлежните центри за вработување.Јавниот оглас (прилог 1) треба да биде објавен на веб страната на АВРМ (www.avrm.gov.mk), МТСП (www.mtsp.gov.mk), како и на огласните табли во Центрите за вработување.Комисијата за селекција на учесници во активните програми и мерки за вработување, врши селекција на кандидатите кои аплицирале, по што се упатуваат кон изведувачите на обука.

ФАЗА 2. Реализација на обуките, полагање на испит и издавање на уверение

Чекор 3 – Реализација на обуките(Време на постапување: до 30 работни дена)

165



АВРМ потпишува договор со изведувачите на обуката. Исто така, АВРМ потпишува договор со селектираните кандидати што ќе посетуваат обука.Обуките ќе се изведуваат согласно начинот и динамиката за изведување на обуките предложени од обучувачкиот центар, а лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата полагаат завршен испит и добиваат уверение за успешно совладани тематски единици во определена апликација.

Чекор 4 – Издавање на уверение(Време на постапување: по завршување на обуките)

По успешно завршената обука, невработеното лице ќе добие уверение за завршена обука од изведувачите на обуките. Обучувачкиот центар има обрска да подготви финален извештај по група за посетување на настава во определена апликација кој ќе вклучи основни информации за содржината на обуката, динамика по која се одвивала обуката, листа на слушатели и листа за редовност на слушателите, врз основа на кои се врши исплата на финансиските средства на обучувачкиот центар.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, за активната мерка - Обука за основни вештини (компјутери), Агенцијата за вработување на Република Македонија, на ден _______2017 година, објавува


заинтересираните невработени лица за учество во бесплатните обуки за основни компјутерски вештини

Се повикуваат евидентираните невработени лица - активни баратели на работа, со завршено минимум средно образование, кои се заинтересирани да се здобијат со знаење за основни компјутерски вештини односно дигитална писменост, да се пријават во работниот клуб во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија, каде се евидентирани како невработени лица.

Обуките за основни компјутерски вештини ќе бидат насочени кон клучните апликации кои ги покриваат:

вештините за обработка на текстови (MS Word),

вештините за работа со табели и пресметки (MS Excel),

вештините за работа со програми за презентација (MS Power Point),

вештините за работа со дата бази на податоци (MS Access) и166

вештините за работа на интернет и електронска пошта (Internet и MS Outlook).

Обуките ќе се реализираат во Скопскиот и во други региони во зависност од пројавениот интерес на евидентираните невработени млади лица за учество во програмата.Услов за одржување на обуките во одреден регион е да има минимум 10 (десет) кандидати за посетување на настава во определена апликација кои ја поминале административната селекција на Агенцијата за вработување на Република Македонија.Обуките ќе се изведуваат согласно начинот и динамиката за изведување на обуките предложени од обучувачкиот центар, а лицата кои редовно посетувале обука по завршување на истата полагаат завршен испит и добиваат уверение за успешно совладани тематски единици во определена апликација. За да се добие уверение потребно е да се присуствува на најмалку 60% од часовите. При селекција на кандидатите, предност ќе имаат младите лица до 29 години, а огласот ќе биде отворен се до целосно пополнување на предвидениот број на кандидати согласно оваа мерка.Невработените лица кои се заинтересирани за учество во обуката можат да ги добијат сите потребни дополнителни информации во работниот клуб во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија.


4.ОПШТИНСКО КОРИСНА РАБОТА

Цел

Целта на оваа програма е да обезбеди социјална вклученост на потешко вработливи лица заради стекнување на одредени вештини и нивно постепено вклучување на пазар на труд. Програмата ќе се реализира преку работно ангажирање на 150 евидентирани невработени лица кои активно бараат работа со скратено работно време во извршување услуги согласно потребите на граѓаните од локалната заедница.

Програмата Општинско – корисна работа има конкретни задачи и цели:

Да им помогне и да обезбеди социјална вклученост на лицата кои потешко се вклучуваат на пазарот на трудот преку работно ангажирање со скратено работно време заради стекнување на одредени вештини и нивно постепено вклучување на пазар на труд.

Да ја зголеми понудата на социјалните услуги согласно потребите на населението во надлежност на локалната самоуправа

167

Да им помогне на жителите на територијата на локалната самоуправа, преку обезбедување на услуги од социјални сфера.

Програмата е насочена кон 3 целни групи и тоа: (1) локалните самоуправи и/или институции на општината во чија надлежност се дејностите кои се предвидени со програмата; (2) невработени лица од евиденцијата на АВРМ кои потешко се вклучуваат на пазарот на трудот, а кои ќе бидат времено ангажирани за обезбедување на услугите предвидени со програмата; и (3) крајни корисници на услугите превидени со програмата од локалната заедница. Програмата ја води Работно тело составено од претставници на одговорни субјекти за имплементација од МТСП, АВРМ и УНДП.


Оваа програма е насочена кон невработените лица евидентирани во регистарот на Агенцијата за вработување кои им припаѓаат на ранливите групи на население, вклучувајќи ги и корисниците на социјална помош. Во период од шест месеци, невработените лица ќе бидат ангажирани со скратено работно време (20 работни часа неделно). Лицата кои ќе бидат ангажирани преку оваа програма, ќе обезбедуваат услуги за потребите на граѓаните од локалната заедница, истовремено стекнувајќи работно искуство и професионални вештини кои во иднина ќе ја зголемат нивната вработливост.Месечниот надомест ќе изнесува 6.200,00 денари за лице, што вклучува персонален данок на доход и осигурување од случај на несреќа при работа и професионално заболување. Корисниците на социјална помош за времетраење на работниот ангажман ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.Лицата кои веќе еднаш биле вклучени во оваа програма немаат можност повторно да се вклучат во истата.За 50 лица ангажирани во активности насочени кон поддршка на ранливи групи на граѓани ќе биде овозможена и обука за доставување на стручни услуги, согласно искажаните потреби.


Реализацијата на програмата ќе се спроведува низ 4 главни фази, и тоа:1. Промоција на програмата Општинско- корисна работа и поддршка во

дизајнирање на предлог проектот2. Пријавување на предлог проекти за Општинско- корисна работа3. Пријавување, селекција и обука на крајните корисници и невработените

лица 4. Мониторинг и известување за проектот

Спроведувањето на фазите, ќе се одвива преку следните чекори:

Фаза I. Промоција на програмата и поддршка во дизајнирањето на предлог проект

Чекор 1. Повик за учество и информативни средби (Време на постапување: 35 работни денови)

УНДП во соработка со ЗЕЛС испраќа допис до ЕЛС и Градот Скопје и локалните институции кои се заинтересирани да реализираат активности

168

согласно програмата Општинско -корисна работа. Дописот содржи информација и за интерактивната веб алатка „Моја општина” која заинтересираните општини може да ја користат, како и информации за работилниците на кои ЕЛС и Градот Скопје и локалните институции можат подетално да се запознаат со моделот на креирање на услуги насочени кон крајните корисници, поточно моделот на Десигн Тхиникинг, кој е подготвен во одделот за социјлани иновации „ИДЕО” при универзитетот Станфорд. Со рпимената на овој модел би се придонело за посоодветно дефинирање на проекти поврзани со ОКР. Општините се охрабруваат да ја користат интерактивната веб алатка „Моја општина” најмалку 1 месец или 20 работни денови, и со резултати од алатката да присуствуваат на некоја од инфо работилниците.УНДП ќе организира работилници со претставниците на ЕЛС и Градот Скопје и локалните институции за времетраењето на повикот за учество со цел запознавање на општините и локалните институции со целите на програмата и идентификување на потребите на локално и регионално ниво, дефинирање на максималниот број на невработени лица кои може да се опфатат и кои може работно да се ангажираат (максималниот број на лица кои може да се поддржат на ниво на предлог проект е 15 лица). Работилниците не се задолжителни.

Фаза II. Пријавување на предлог - проекти за општинско - корисна работа

Чекор 2. Подготовка и поднесување на програма за општинско – корисна работа (Време на постапување: 45 работни денови)

Во наведениот период во повикот, ЕЛС и Градот Скопје, формираат општински комисии на проектот, во чии рамки се подготвува програма со активности. Општинската комисија на проектот се формира во процесот на формулирање на предлог програмата за ОКР и сите членови активно учествуваат во изработката на предлог програмата за ОКР.Општинската Комисија на проектот се состои од задолжителни членови и тоа: претставник на општината; претставник на соодветниот Центар за вработување и претставник на соодветниот Меѓуопштински центар за социјална работа. Во работата на општинска Комисијата на проектот може да учествуваат и претставници на останатите партнер институции Програмата со активности потребно е да содржи информации за крајните корисници на програмата, кои се потребите на крајните корисниците врз основа на што ќе се дефинираат работните задачи и дали е извршена анализа/ истражување на потенцијалните корисници за проценка на нивните потреби и спремноста за учество во програмата. Воедно, програмата треба да содржи информација и за направената анализа на профилот на невработени лица во општината согласно предвидените целни групи на невработени лица кои се планира да се опфатат со програмата. Анализата со податоците за целната група невработени лица кои се планира да се вклучат во програмата, како и информацијата за крајните корисници се доставува заедно со Апликациониот формулар Програмите за ОКР од страна на ЕЛС и Градот Скопје се доставуваат до УНДП – Креирање можности за работа за сите, до предвидениот датум во повикот за учество.Во предвидениот рок за подготовка на предлог проекти за Општинско -корисна работа заинтересираните ЕЛС и Градот Скопје и локалните

169

институции ќе се посетуваат од страна на мониторинг координаторите за да се обезбеди повисок квалитет на предлозите.Додека повикот е сеуште отворен, на барање на одделни ЕЛС и Градот Скопје и локалните институции предвидени се и работни состаноци со цел добивање дополнителна помош, поставување и одговарање на прашања и поддршка за дизајнирање на предлог програмите и подготовка на потребните документи за поднесување на предлог програма.

Чекор 3 – Евалуација и селекција на програмата за општинско – корисна работа(Време на постапување: 10 работни денови)

Согласно воспоставените критериуми за селекција, ќе се изврши избор на најквалитетните апликации доставени од страна на ЕЛС и Градот Скопје. Селекцијата ја спроведува Работното тело, составено од претставници на МТСП, АВРМ и УНДП.По спроведената селекција се испраќа известување до ЕЛС и Градот Скопје за резултатите од селекција на предлог програмите за ОКР.

Чекор 4 – Потпишување на договор(Време на постапување: 10 работни денови)

По објавување на резултатите од спроведениот избор на најсоодветни и најодржливи проекти за ОКР доставени од страна на ЕЛС и градот Скопје се пристапува кон потпишување на договорот за исплата на предвидениот износ на средства помеѓу ЕЛС и градот Скопје, АВРМ и УНДП. Овој договор го подготвува УНДП според правилата на организацијата. Во истиот се опишуваат правата и обврските на УНДП, АВРМ и ЕЛС и градот Скопје како и висината на финансискиот и не- финансискиот придонес за реализација на активностите.Договорот се потпишува во три примерока, на македонски и англиски јазик, по еден за договорните страни. Копија од договорот се доставува до соодветниот Центар за вработување и Меѓуопштинскиот центар за социјална работа.По потпишувањето на договорите, се организира средба со општините чии програми за ОКР се селектирани, а на која општините се информираат подетално за активностите и процесот на реализација на програмата ОКР.

Фаза III. Пријавување, селекција и обука на крајни корисници и невработените лица

Чекор 5 – Промоција, пријавување, селекција на крајните корисници на услугите(Време на постапување: 10 работни денови)

Согласно добиените упатства од страна на Работното тело во општините чии програми за ОКР се селектирани за поддршка, Општинската комисија на проектот (ОКП) пристапува кон реализација на активностите предвидени со Планот за промоција на активностите кои се опфатени со програмата за ОКР. Имплементација на проектот на општинско ниво започнува со информативни средби на општините со центрите за вработување, меѓуопштинските центри за социјална работа, ромски информативни центри (РИЦ), невладините организации (НВОи) и др., со цел организирање на настани/ средби за поголема информираност на локалното население и ранливите групи во врска со одобрената програма

170

за ОКР. Во таа насока, планот за промоција може да опфати настапи во медиуми, средби по месните заедници во општината, средби со НВОи итн.

Воедно, Општинската комисија на проектот подготвува информација, која ја објавува на видни места во општината и ја огласува во локалните медиуми, со детали околу начинот на пријавување на заинтересираните крајни корисници на услугите опфатени со програмата за ОКР на општината, условите за добивање на услугите, начинот на кој ќе се реализира селекцијата на крајните корисници и невработените лица итн.

За сите преземени активности во оваа фаза Општинскиот проектен координатор се координира со Работното тело.

Чекор 6 – Подготовка и објавување на оглас за невработени лица, искажување на интерес од невработените лица и селекција на пријавените лица


По добивањето на упатства од страна на Работното тело, Општинската комисија на проектот подготвува оглас за работно ангажирање на невработени лица (активни баратели на работа, евидентирани во ЦВ најмалку еден ден пред објавување на огласот). Програмите за Општинско- корисна работа како и огласот до невработените лица, општините не треба да ги ограничуваат само на една одредена група невработени лица од ранливите категории, туку тие треба да бидат отворени за сите невработени лица од тие категории.

Огласот се објавува на огласната табла на Центарот за вработување, Меѓуопштинскиот центар за социјална работа, во општината и на други соодветни места по потреба (месни канцеларии, канцеларии на ЛЕР, РИЦ, НВО и др.). Меѓуопштинските центри за социјална работа имаат задача да ги анимираат невработените лица од ранливите категории за пројавување интерес во програмата.

Времетраењето на јавниот оглас (ПРИЛОГ 1) е 10 работни денови.

За време на јавниот оглас се организираат средби/ разговори помеѓу заинтересираните невработени лица и претставниците на центрите за вработување и/или меѓуопштинските центри за социјална работа.

Сите заинтересираните невработени лица кои ќе пројават интерес за учество во програмата ОКР ќе добијат и Информативен лист кој ги содржи сите потребни информации за Програмата.

Пријавувањето на невработени лица ќе се реализира во центрите и/или канцелариите за вработување во селектираните ЕЛС и Градот Скопје. Заинтересираното невработено лице пополнува Пријава за учество во програмата за ОКР (ПРИЛОГ 2) и Изјава за согласност (ПРИЛОГ 3) од невработеното лице. При пријавувањето за учество во програмата за ОКР и за да се олесни селекцијата на кандидати, заинтересираните невработени лица, детално се информираат за работните задачи кои треба да ги извршуваат и крајните корисници со кои треба да соработуваат.

Доколку се случи да се откаже лице вклучено во Програмата истото може да биде заменето од друго лице кое одговора на профилот потребен за

171

реализација на предвидените активности, ги има потребните квалификации и/или компетенции и кое се наоѓа во евиденцијата на АВРМ на активни баратели на работа.

Доколку нема лице од тој профил пријавено за времетраењето на јавниот оглас АВРМ-ЦВ врши посредување од евиденцијата на невработени лица на АВРМ при што приоритет ќе имаат лицата наведени како целна група во апликацијата на селектираните ЕЛС и Градот Скопје.По утврдување на квалификациите, вештините, знаењата и подготвеноста за работа на сите невработени лица кои искажале интерес за учество во програмата се пристапува кон изготвување на листа на најсоодветни кандидати. Првичниот избор го прави општинската Комисијата на проектот во тесна соработка со локалната самоуправа. Информација за реализираниот процес на пријавување и селекција на невработените лица, вклучително и критериумите за селекција на невработените лица се испраќа до Работното тело задолжено за имплементација на оваа програма. По проверка на исправноста на превземениот процес, општината ја носи конечната одлука за избор.

По завршениот избор, општината пристапува кон склучување на договор за работно ангажирање на избраните лица со скратено работно време од 20 часа седмично и обезбедување на финансиски неповратни средства. Месечниот износ за ангажманот изнесува 6,200.00 денари за лице со вклучен персонален данок на доход и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување. Договорот се склучува помеѓу општината и избраните невработени лица кои потпишува договор за работно ангажирање. Список со избраните лица се доставува до УНДП со копија од договорите склучени помеѓу општината и невработените лица и копија од решението за избор на лица. Копија од договорите се доставува и до ЦВ и ЦСР.По завршувањето на договорот и работното ангажирање на избраните невработени лица, општината им доделува потврда на сите невработени лица во која се наведува периодот на ангажман и обврските кои ангажманот ги опфаќал. Оваа потврда се врачува во рок од 10 дена по завршувањето на работниот ангажман. Лицата по добивањето на потврдата се советуваат да се упатат во соодветниот надлежен центар за вработување за внесување на новите информации во нивното лично досие.

Чекор 7 - Обука на избраните лица(Време на постапување: 10 работни денови)

Откако ќе бидат селектирани невработените лица во зависност од дефинираниот ангажман во програмата за ОКР се врши воведна обука на сите селектирани лицата во работните задачи и/или запознавање со крајните корисници. При тоа сите засегнати страни (невработени лица и крајни корисници) се запознаваат со своите права и обврски и воспоставуваат привичен контакт.Доколку за време на воведната обука, селектирано лице одлучи да се откаже од реализацијата на предвидените работни задачи т.е. се откаже од работниот ангажман истото може да биде заменето од друго лице кое одговора на профилот потребен за реализација на предвидените активности, ги има потребните квалификации и/или компетенции и кое се наоѓа во евиденцијата на АВРМ на активни баратели на работа и

172

резервната листа на лица пријавени за време на огласот до невработени лица.

Доколку нема лице од тој профил пријавено за времетраењето на јавниот оглас АВРМ-ЦВ врши посредување од евиденцијата на невработени лица на АВРМ при што приоритет ќе имаат лицата наведени како целна група во апликацијата на селектираните ЕЛС и Градот Скопје.

Исто така, при реализацијата на програмата ОКР во 2017 ќе се спроведува обука за стекнување соодветен признат документ (сертификат/ уверение признат од релевантните институции) за стекнати вештини/ компетенции за занимања дефицитарни во социјалната сфера, кои може но не се ограничуваат на следните занимања: негувател на стари лица, негувател на деца со посебни потреби во домашни услови, негувател на лица со посебни потреби во домашни услови и слично. Обуките ќе се реализираа во заинтересирани и селектирани општини чии програми за ОКР ги исполнуваат критериумите утврдени за тоа. Обуката ќе се реализира во период од 4 месеци, за времетраење на работниот ангажман, а невработените лица може да учествуваат на обуката на доброволна основа. Обуката ќе се реализира по завршувањето на дневниот работен ангажман, согласно динамиката утврдена заедно со спроведувачот на обука.

Чекор 8. Исплатата на месечниот надоместок(Време на постапување: месечно, 6 месеци)

Врз основа на договорот склучен помеѓу општината, АВРМ и УНДП, УНДП ќе врши редовна месечна исплата за период од 6 месеци, колку трае ангажманот на лицата во оваа програма. Месечниот надоместок, ќе се исплати по претходно доставено барање за исплата за бројот на лицата за кои треба да се обезбеди месечен надоместок. Исплатата се реализира врз основа на доставено барање од страна на општината за потребните средства и по реализирана проверка во АВРМ за статусот на ангажираните лица. Лица ангажирани во програмата за времетраењето на реализацијата треба редовно да се пријавуваат во надлежните ЦВ.Барањето се доставува во рок од 5 работни дена по истекот на месецот за кој се побаруваат средствата. Оваа активност се повторува секој месец. Барањето се доставува од страна на Општинскиот проектен координатор до УНДП.Исплата на средства на лицата се врши на месечна основа веднаш по добивањето на средствата од страна на општината. Општинскиот проектен координатор е одговорен за овој чекор при што ги има во предвид присуството на лицата и исполнувањето на работните обврски.По извршената исплата заедно со барањето за следната исплата Општинскиот проектен координатор до УНДП доставува и копија- доказ за исплатените средства и листа за присуство на лицата во месецот за кој се врши исплатата.

Фаза IV. Мониторинг и известување за проектот

Чекор 9 – Мониторинг(Време на постапување: континуирано и до 10 дена по завршувањето на проектните активности за општинско – корисна работа)

173

Општинскиот проектен координатор (ОПК) го следи проектот и активностите на редовна основа. Во овие активности, ОПК активно го вклучува претставникот на центарот за вработување и меѓуопштинскиот центар за социјални работи, а во некои случаи и претставник од РИЦ-овите, НВОи, членовите на општинската Комисија на проектот и слично.Во мониторинг активностите учествуваа и УНДП кој врши следење на реализацијата на проектот и ефектите од истиот на локално ниво, во тесна комуникација со Општинскиот проектен координатор и претставникот на Центарот за вработување и Меѓуопштинскиот центар за социјални работи.

Чекор 10 – Известување (Време на постапување: месечно)

Месечни извештаи

Општинскиот проектен координатор подготвува месечни извештаи за напредокот на проектот. Во месечниот извештај се опфатени сите аспекти на реализацијата на проектот вклучувајќи ги и отстапувањата и појавените проблеми. Месечниот извештај се доставува заедно со барањето на исплата во рок од 5 дена по истекот на периодот од интерес.Месечните извештаите од страна на општината се испраќаат во електронска верзија до УНДП, а копија од извештаите се доставува до соодветниот Центар за вработување и М еѓуопштинскиот центар за социјални работи.

Финален извештај

По завршетокот на програмата во рок од 10 дена Општинскиот проектен координатор изготвува Финален извештај.Извештаите од страна на општината се испраќаат во електронска и/или печатена верзија до УНДП, а копија од извештаите се доставува и до Центарот за вработување и Меѓуопштинскиот центар за социјални работи.

ПРИЛОЗИ


Врз основа на Договорот за соработка помеѓу Агенцијата за вработување на РМ (АВРМ), Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП) и општина ----------------, Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година, Програмата Општинско – корисна работа, општина ---------------- и Агенцијата за вработување на Република Македонија на ден ----------------година објавуваат:

Ј А В Е Н О Г Л А Сдо

евидентирани невработени лица за вклучување во 174

Лого на општината???

Програмата Општинско - корисна работа

Се повикуваат сите евидентираните невработени лица кои се заинтересирани да се вклучат во програмата Општинско-корисна работа, проект “Наслов на општинскиот проект” за работно ангажирање со скратено работно време за период од 6 (шест) месеци заради стекнување на вештини и постепено вклучување на пазарот на труд, да се пријават во Агенција за вработување- Центар за вработување __________.Евидентираните невработени лица кои ќе бидат вклучени во Програмата „Општинско-корисна работа” ќе бидат работно ангажирани со скратено работно време со 20 (дваесет) работни часови неделно, при што за време на работниот ангажман од 6 (шест) месеци статусот на невработените лица останува непроменет, а на невработените лица-корисници на социјална помош за времетраење на работниот ангажман ќе им биде активно правото на користење на социјална помош.За кандидатите кои ќе бидат избрани и вклучени во Програмата Општинско-корисна работа се предвидува паричен надоместок во висина од 6.200,00 денари, што вклучува персонален данок на доход и осигурување од случај на несреќа при работа и професионално заболување.Евидентираните невработени лица кои ќе се пријават за учество во Програмата Општинско-корисна работа треба да припаѓаат на една од следните целни групи невработени лица:---Работните позиции кои се опфатени со овој оглас се однесуваат на ангажирање на:

---

Заинтресираните невработени лица Пријави за учество во Програмата „Општинско-корисна работа” можат да подигнат и поднесат во Агенција за вработување- Центар за вработување ___________ во периодот од ___________година до ______________ година.Поконкретните услови, права и обврски ќе бидат уредени со склучување на Договор помеѓу општина --------------- и избраните кандидати.Детални информации за Програмата „Општинско-корисна работа” можат да се добијат во општина ___________ кај лицето _________________, Општински координатор за Програмата „Општинско-корисна работа”, Агенција за вработување- Центар за вработување _____________ кај лицето ______________ , Центар за социјлна работа ______________ кај лицето __________________ .

Пријава за учество во програмата Општинско- корисна работа и изјава за согласност од невработено лице

ПРИЈАВА

I- Општи информации за пријавата

1.1. ___________________________________________________175

име, татково име и презиме

1.2. ЕМБГ ___________________________1.2.1. Од Општина ________________________ со постојано место на

живеење на адреса ______________________________ во град (место) __________________

1.3. Тел______________ моб.____________________1.4. Е-маил адреса __________________________________________1.5. Регион ________________________________________________

1

Означете целна група на која припаѓате:

млади лица до 29 години со ниски квалификации

жртви на семејно насилство

деца без родители и родителска грижа

бездомни лица

поранешни корисници на дрога

родители на деца на улица

самохрани родители

Роми

осудени лица по отпуштање од казнено поправна установа

невработени лица евидентирани во АВРМ најмалку 1 година

млади невработени лица евидентирани во АВРМ најмалку 6 месеци

родители на деца со пречки во развојот

родители на 3 и повеќе деца

2. Степен на образование

Нема образование Стручни студии од 60 до 120 кредити

Основно нижоПрв циклус на студии: универзитетски 180, стручни 180

Основно образование Прв циклус на студии: универзитетски 240,

176

стручни 240

Средно насочено Втор циклус на студии: специјалистички студии

Средно образованиеВтор циклус на студии: магистерски академски студии

Стручно образование поврзано со првиот циклус на студии до 60 ЕКТС

Трет циклус на студии: докторски студии

3. Занимање _________________________________________________

4. Квалификации

НЕКВАЛИФИКУВАН - НКВ

НИЖО СТРУЧ.ОБРАЗОВ.- НСО

ПОЛУКВАЛИФИКУВАН - ПКВ СРЕДНО СТРУЧ. ОБРАЗОВ.- ССО

КВАЛИФИКУВАН - КВ ВИШО СТРУЧ. ОБРАЗОВ.- ВШО

ВИСОКОКВАЛИФИКУВАН - ВКВ

ВИСОКО СТРУЧ. ОБРАЗ.- ВСО

5. Пол: Машки Женски

6. Етничка припадност

177

Македонец

Албанец

Ром

Влав

Турчин

Србин

Бошњак

Друго

7. Како дознавте за Програмата? Преку оглас во дневните весници

Преку оглас на телевизија

Преку веб- страницата на Агенцијата за вработување

Од огласната табла во Центарот за вработување

Вработените во Центарот за вработување ме информираа

Вработените во Меѓуопштинскиот центар за социјална работа ме информираа

Вработените во Работниот клуб ме информираа

Ме информираа од приватната агенција за вработување

Дознав од пријатели/роднини

Дознав од претходни учесници во програмата

На друг начин (наведете) _______________________

Кандидатот е согласен неговите лични податоци да бидат користени заради водење на потребните евиденции согласно со Законот за заштита на личните податоци.

Бр. ________________ ПОТПИС

Центар за вработување:___________ ____________________

(невработено лице) Датум: ___________2017

Изјава за согласност

178

Се согласувам да бидам вклучен во активностите предвидени со програмата Општинско -корисна работа, информиран сум и ги и прифаќам правата и обврските кој произлегуваат од договорот склучен помеѓу општината, АВРМ и Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП).


Редовно да се јавувам на работното место за кое сум работно ангажиран со скратено работно време во период од 6 месеци за што ќе ми се исплаќаат по 6.200,00 денари месечно, за 20 работни часа неделно со вклучени персонален данок на доход и осигурување во случај на несреќа при работа и професионално заболување;

Редовно да се пријавувам во центарот за вработување каде сум евидентиран како невработено лице;

Во случај на спреченост, во рок од 24 часа да го известам одговорното лице за причината поради која отсуствував и по доаѓањето да донесам документ за оправдување, а ако спреченоста е поради болест, истото да го оправдам со боледување издадено од лекар;

Да бидам дисциплиниран и да го почитувам пропишаниот ред на работното место и работната средина и да работам согласно дадените задачи и насоки од одговорното лице;

Да го чувам имотот, средствата за работа и совесно да ракувам со материјалите и имотот што се ставаат на располагање;

Во случај да направам штета, поради несовесно однесување или крајно невнимание, истата да ја надоместам.

Датум ___________ 2017 година Изјавил,

Во_________________________ ________________

6. УСЛУГИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ

179

6.1 ПОМОШ ПРИ БАРАЊЕ НА РАБОТА

Цел

Целта на услугата е невработените лица да стекнат вештини за ефикасно барање на работа и вработување.

Генерални информации за услугата

Помош за ефикасно барање на работа опфаќа обезбедување информации за пазарот на трудот (информации за потребни занимања, слободни работни места и услови за работа), помош при изработка на CV, советување за вработување и подготовка на Индивидуален план за вработување.Целна група се невработени лица од евиденција на АВРМ.

Услугата ќе се реализира согласно насоките од :1. Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност 2. Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република

Македонија за 2017 година3. Упатство за начинот на работа и постапување на Агенцијата за

вработување на Република Македонија - АВРМ4. Упатство за работа со невработени лица 02-1094 од 16.10.2013– АВРМ 5. ”Методолoгија за работа на центрите за вработување” (изработена во

рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”)

6. ”Составување индивидуални планови за вработување наменети за лица под ризик: упатства и алатки” – АВРМ (алатката е подготвена со техничка поддршка од Меѓународната организација на трудот (МОТ)

7. Укажувањето до центрите за вработување (Централна служба на АВРМ, допис број 03-1098/23 од 07.12.2015 година)

8. Укажувањето до центрите за вработување (Централна служба на АВРМ, допис број 03-544/1 од 29.03.2016 година)

Реализација

Реализацијата на услугата Помош при барање на работа ќе се одвива низ следните фази:

I Фаза: Активности за подготовка на реализација на услугата

II Фаза: Реализација на услугата

III фаза: Мониторинг на реализацијата на услугата


180

Чекор 1 – Изработка на Оперативни упатства

Оперативните упатства детално ќе ги опишат релизацијата на услугата, администрирањето на услугата, потребната документација и следењето на ефектите односно мониторинг на спроведувањето и ефектите од услугата.

Чекор 2 – Промоција на услугатаСо цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на услугите, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување, преку сите организирани форми за групни средби со невработените лица и работодавачите и со користење на други промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, невработените лица и работодавачите ќе се запознаат со критериумите за учество, активностите, начинот на вклучување и ефектите од користењето на услугата.


Услугата помош при барање на работа е комплексна и составена од повеќе различни услуги/активности кои се применуваат со невработените лица во зависност од нивните лични капацитети како способности, вештини, образование, степен на вработливост и др. и во зависност од проценката на нивните потреби. Овие услуги треба да им обезбедат помош и поддршка на невработените лица во процесот на барање работа. Невработените лица од евиденцијата на баратели на работа на АВРМ, ќе добијат информации за состојбите и барањата на пазарот на трудот, помош и зајакнување на вештините на невработените лица за успешно претставување на пазарот на трудот, помош во изработка на CV, советување за вработување и претставување при интервју за вработување кај работодавачите.

Концептот на индивидуален приод во работењето со невработените лица согласно со нивните потреби, можности и капацитети ќе се зајкне преку профилирање на невработените лица. Ќе се вршат интервјуа со кои ќе се добијат сите потребни податоци за лицата, кои се важни за вработување Исто така, ќе се врши профилирање на невработените лица и врз основа на утврдениот степен на нивната вработливост ќе се изработуваат соодветни Индивидуални планови за вработување (ИПВ). За лицата кои се директно вработливи или со умерени тешкотии при вработувањето ќе се изработува ИПВ за такви категории на невработени. За лицата кои се соочуваат со значителни тешкотии при вработувањето ќе се изработува посебна форма на ИПВ за тешко вработливи лица. Подготовката на ИПВ треба да им помогне на невработените лица низ процес на советување да добијат дополнителна поддршка за планирање и преземање соодветни активности за активно барање работа, вклучување во активни мерки и услуги за вработување и др., за да ги подобрат своите можности за вработување.

181

Услугите за поддршка при барањето на работа ќе се реализираат во работните клубови на центрите за вработување.

Очекувани ефекти од преземените активности во рамките на услугата Помош при барање на работа е да се зајакнат капацитетите на невработените лица, преку подигање на свесноста за потребата од активно планирање и вклучување во процесот на барање работа и зголемување на нивната информираност и мотивација. Успешноста на услугата ќе се мери преку следење на бројот на вклучените невработени лица во активностите, како и статусот на вработеност по добивањето на услугата.


Центрите за вработување преку одговорните лица за реализација на услугата треба точно, целосно, редовно и навремено да ги евидентираат сите потребни податоци во електронскиот систем на АВРМ. Исто така, центрите за вработување треба да воспостават систем на редовно следење и точно, целосно и навремено известување за процесите/активностите во рамките на услугата и за ефектите од реализираните активности, според барањата од Централната служба на АВРМ.Активностите за мониторинг на услугата се детално прикажани во Акцискиот планот за мониторинг на услугите за вработување, даден во прилог на Оперативните упатства.

6.3 МОТИВАЦИСКИ ОБУКИ

Цел

Да се зголеми мотивираноста и самодовербата кај невработените лица активно да бараат работа и да се обезбедат совети и насоки при користење на услугите достапни во АВРМ.


Мотивациските обуки треба да допринесат да се зголеми мотивираноста на невработените лица активно да бараат работа. Обуките треба да допринесат да се зајакне самодовербата на невработените лица, преку зголемување на нивната информираност и едукација за техниките за барање работа. Во текот на обуките невработените лица ќе се запознаваат со активните програми и мерки за вработување и услугите кои можат да ги добијат од АВРМ и ќе бидат мотивирани за користење на истите.

182

Во мотивациските обуки ќе се вклучат млади невработени лица на возраст до 29 години (со предност на лицата со ниски квалификации) и долгорочно невработени лица од евиденцијата на невработени лица на АВРМ.

Услугата ќе се реализира согласно:1. Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република

Македонија за 2017 година и2. ”Методологија за работа на центрите за вработување” (изработен во

рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”)


Реализацијата на услугата Мотивациски обуки ќе се одвива низ следните фази:


II Фаза: Реализација на услугата III фаза: Мониторинг на реализацијата на услугата




Чекор 2 – Промоција на услугата

Со цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на услугата, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување, преку сите организирани форми за групни средби со невработените лица и со користење на други промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, невработените лица ќе се запознаат со критериумите за учество, активностите, начинот на вклучување и ефектите од користењето на услугата.

III Фаза: Реализација на услугата

Мотивирањето на невработените лица во процесот на барање на работа ќе се реализира преку индивидуално советување и обука (врз основа

183

на проценка и утврдена потреба од индивидуален приод во работењето со невработеното лице), како и преку групни мотивациски обуки низ работилници.

Организација на мотивациските обуки:

- Мотивациските обуки ќе се реализираат во сите центри за вработување според планот за реализација на мотивациските обуки во АВРМ, за 2017 година.

- Бројот на обуките што ќе ги реализираат центрите за вработување ќе биде прилагоден на бројот на невработените лица од евиденција на невработени лица што ги опфаќа центарот за вработување.

- Секој центар за вработување ќе биде задолжен да одржи најмалку 3 мотивациски обуки месечно, со тенденција на зголемување на бројот на обуките и вклучените лица, во зависност од бројот на евидентираните лица, интересот и потребите на невработените лица и условите и големината на центарот за вработување.

- Учесниците во обуките ќе бидат невработени лица од евиденцијата на невработени лица на АВРМ.

- Учесниците ќе бидат вклучени во обуките врз основа на искажаниот интерес за учество од страна на невработените лица, врз основа на советувањето и препораките од Индивидуалниот план за вработување на лицето и др.

- За информирање и повикување на учесниците ќе се користат писмени известувања, телефонски контакти, СМС пораки, информации на Веб порталот на АВРМ и др.

- Обуките ќе се реализираат во групи според следните категории на невработени лица: групи со млади невработени лица, со долгорочно невработени лица, како и групи со невработени лица кои не припаѓаат на наведените категории но искажале потреба и интерес за учество.

- Големината на групите за обука ќе се определува според условите во центарот за вработување (од 10 до 25 учесници во група)

- Обуките ќе се реализираат според Програмата за реализација на мотивациски обуки.

- Обуките ќе се реализираат во работните клубови од страна на вработените во центрите за вработување.

Очекувани ефекти од реализацијата на овие обуки се зголемена информираност, интерес и мотивација за вклучување во активните мерки за вработување и услугите на АВРМ, како и во други активности за активно барање работа. Со оглед на тоа што ефектите од обуките се долгорочни, истите ќе допринесат кон зајакнување на мотивацијата на невработените лица за понатамошен развој на нивните вештини за вработување.

184

Постигнатите резултати ќе се следат преку бројот на учесниците во мотивациските обуки и статусот на вработеност на лицата.


Центрите за вработување преку одговорните лица за реализација на услугата треба точно, целосно, редовно и навремено да ги евидентираат сите потребни податоци во електронскиот систем на АВРМ. Исто така, центрите за вработување треба да воспостават систем на редовно следење и точно, целосно и навремено известување за процесите/активностите во рамките на услугата и за ефектите од реализираните активности, според барањата од Централната служба на АВРМ.Активностите за мониторинг на услугата се детално прикажани во Акцискиот план за мониторинг на услугите за вработување, даден во прилог на Оперативните упатства.

6.4 ПОСРЕДУВАЊЕ ПРИ ВРАБОТУВАЊЕ

Цел

Да се олесни поврзувањето на понудата и побарувачката на работна сила


АВРМ дава услуги за посредување при вработување со цел да ги задоволи потребите на работодавачите, преку идентификување и упатување на соодветни кандидати за слободните работни места. Оваа услуга не ја вклучува државната и јавната администрација и го опфаќа посредувањето при вработувањето само за работодавачите од приватниот сектор.

Услугата ќе се реализира согласно:3. Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност 4. Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република

Македонија за 2017 година5. Упатството за посредување при вработување и Дополнувањата и

Измените на упатството за посредување при вработување од 10.01.2014 год. – АВРМ

6. Упатство за начинот на работа и постапување на Агенцијата за вработување на Република Македонија - АВРМ

185

7. ”Методологија за работа на центрите за вработување” (изработена во рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”)


Реализацијата на услугата Посредување при вработување ќе се одвива низ следните фази:







Со цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на услугата, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување, преку сите организирани форми за групни средби со раљботодавачите и со користење на други промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, работодавачите и невработените лица ќе се запознаат со критериумите за учество, активностите, начинот на вклучување и ефектите од користењето на услугата.


Овој процес ги зема предвид барањата и очекувањата на работодавачите и има за цел полесно поврзување на понудата и побарувачката на работна сила.

Посредувањето при вработување го врши Центарот за вработување на подрачјето каде се наоѓа седиштето на работодавачот. Центарот за вработување го спроведува посредувањето по добивање на Барање за посредување од страна на работодавачот. Оваа услуга опфаќа советување и помош на работодавачите преку пребарување на кандидати за слободни работни места од евиденцијата на невработени лица, спроведување на пред-селекција, упатување кај работодавачот на интервју за вработување и

186

др. Процесот на посредување при вработување по едно барање треба да биде завршен најдоцна за 35 дена од денот на поднесување на истото.

Посредувањето при вработување се спроведува во сите центри за вработување. Процесот за посредување при вработување се спроведува според насоките од Упатството за посредување при вработување од Агенцијата за вработување на Република Македонија.

Ефектите од посредувањето при вработување се зголемен број на вработувања на невработените лица и задоволување на потребите на работодавачите со квалитетна работна сила, според нивните потреби и барања. Успешната реализација на посредувањето ќе ја зајакнува соработката со работодавачите и зголемен број на нови вработувања. Ефектите ќе се следат преку бројот на доставените барања за посредување при вработување од работодавачите до АВРМ, бројот на бараните работници, бројот на позитивно решените барања за посредување при вработување, бројот на вработени невработени лица преку посредувањето на АВРМ и др.


Центрите за вработување преку одговорните лица за реализација на услугата треба точно, целосно, редовно и навремено според Упатството да ги евидентираат сите потребни податоци во електронскиот систем на АВРМ. Исто така, центрите за вработување треба да воспостават систем на редовно следење и точно, целосно и навремено известување за процесите/активностите во рамките на услугата и за ефектите од реализираните активности, според барањата од Централната служба на АВРМ.Активностите за мониторинг на услугата се детално прикажани во Акцискиот планот за мониторинг на услугите за вработување, даден во прилог на Оперативните упатства.

6.5 УСЛУГИ ЗА РАБОТОДАВАЧИТЕ

Цел

На работодавачите да им се понудат квалитетни услуги за задоволување на нивните потреби од работна сила.


187

Услугите за работодавачите опфаќаат навремено информирање и советување за услугите, програмите и мерките за вработување кои ги спроведува АВРМ, континуирано известување и информирање на работодавачите за сите тековни активности и услуги кои можат да ги користат, доставување информации за пазарот на трудот, појаснување на правната регулатива, задоволување на потребите од квалитетна работна сила и др.

Услугата ќе се реализира согласно:8. Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност 9. Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република

Македонија за 2017 година10. Упатство за работа со работодавачи бр. 02-1094 од 16.10.2013 год. –

АВРМ 11. Упатство за начинот на работа и постапување на Агенцијата за

вработување на Република Македонија - АВРМ12. ”Методологија за работа на центрите за вработување” (изработена

во рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”)


Реализацијата на услугата Услуги за работодавачите ќе се одвива низ следните фази:







Со цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на услугите, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување, преку сите организирани форми за групни средби со работодавачите и со користење на други

188

промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, работодавачите ќе се запознаат со критериумите за учество, активностите, начинот на вклучување и ефектите од користењето на услугата.


Услугите за работодавачите имаат за цел на работодавачите да им обезбедат ефикасен пристап до квалитетна работна сила.

Услугите за работодавачите опфаќаат:- Континуирано и навремено информирање и советување за услугите

програмите и мерките за вработување кои ги спроведува АВРМ

- Континуирано и навремено информирање и советување за начинот на користењето на поволностите за работодавачите при вработувањето на невработените лица

- Континуирано известување и информирање на работодавачите за сите тековни активности и услуги кои можат да ги користат од АВРМ, преку печатени и електронски медиуми и сл.

- Советување за вработување на невработените лица преку посредување при вработување

- Информирање за состојбите на пазарот на трудот

- Појаснување на правната регулатива во врска со потребите и услугите за работодавачите

- Организирање на заеднички настани со работодавачите за унапредување на соработката со АВРМ и за задоволување на нивните потреби и др.

Соработката со работодавачите ќе се реализира преку посети кај работодавачите и низ средби во центрите за вработување. Исто така, работодавачите ќе ги користат он-лајн услугите на АВРМ. Подобра информираност за услугите за работодавачите ќе се обезбедува и преку Веб порталот на АВРМ и Порталот со мобилна апликација ПРВ.мк. Со работодавачите ќе се организираат заеднички активности како што се: Саеми за вработување, Форуми за работодавачи и други заеднички активности кои имаат за цел да се согледаат потребите на работодавачите во врска со вработувањето и постојано да се создаваат услови за задоволување на нивните потреби од работна сила.

Ефектите од активностите во рамките на оваа услуга ќе се следат преку бројот и видот на одржаните посети и средби со работодавачите, нивната информираност и интересот за користење на услугите и активните програми и мерки за вработување кои ги спроведува АВРМ, учеството во

189

Форумите за работодавачите и Саемите за вработување, како и во другите настани и активности кои ќе бидат организирани за да им се олесни пристапот и користењето на услугите на АВРМ.



6.6 ПОДГОТОВКА ЗА ВРАБОТУВАЊЕ И ЗА РАБОТА

Цел

Младите невработени лица да усвојат знаења и да развијат вештини што се бараат на пазарот на трудот како подготовка за вработување и за работа, за да им се овозможи полесна и побрза интеграција на пазарот на трудот.


Подготовката за вработување и за работа ќе се реализира преку обуки за млади лица за усвојување на знаења и вештини за барање работа, вработување и задржување на работното место.

Обуките ќе се реализираат според програмата за обука на млади лица за подготовка за вработување и за работа, изработена во рамките на активностите на УСАИД проектот ”Младинска мрежа за стекнување вештини за вработување – ЈЕС Мрежа” во соработка со АВРМ.

Целна група се млади лица на возраст од 18-29 години, кои бараат работа и лица со попреченост и се на евиденција на невработени лица на АВРМ.

Услугата ќе се реализира согласно:

-Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност; -Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република Македонија за 2017 година;

190

-Програмите и прирачниците кои се изработени во рамките на активностите на УСАИД проектот ”Младинска мрежа за стекнување вештини за вработување – ЈЕС Мрежа” во соработка со АВРМ.

Програма ”Подготовка за вработување и за работа” Прирачник ”Подготовка за вработување и за работа” Програма ”Подготовка за вработување и за работа - прилагодена за

инклузивни групи ” Прирачник ”Подготовка за вработување и за работа - прилагодено за

инклузивни групи ” Програма ”Учење преку работа” Прирачник ”Учење преку работа - практикантство”


Реализацијата на услугата Подготовка за вработување и за работа ќе се одвива низ следните фази:









191

Во рамките на услугата Подготовка за вработување и за работа ќе се реализираат обуките според следните насоки:

- Обуките ќе се реализираат во сите центри за вработување според планот за реализација на обуки од услугата Подготовка за вработување и за работа во АВРМ, за 2017 година.

- Бројот на обуките што ќе ги реализираат центрите за вработување ќе биде прилагоден на бројот на невработените лица од евиденција на невработени лица што ги опфаќа центарот за вработување.

- Секој центар за вработување ќе биде задолжен да одржи најмалку 1 обука месечно, со тенденција на зголемување на бројот на обуките и вклучените лица, во зависност од бројот на евидентираните лица, интересот и потребите на невработените лица и условите и големината на центарот за вработување.

- Учесниците во обуките ќе бидат невработени лица од евиденцијата на невработени лица на АВРМ.

- Учесниците ќе бидат информирани и вклучувани во обуките преку писмени известувања на информативните табли во центрите за вработување, повикување на лица од центрите за вработување, вклучување на невработените лица врз основа на нивниот искажан интерес и со вкучување на лица на кои обуките ќе им бидат препорачани во рамките на нивните Индивидуални планови за вработување како и низ советувањето, како дел од услугите за поддршка и др.


- Услугата ќе се реализира преку спроведување на обуки на невработени лица според програмата “Подготовка за вработување и за работа” составена од следните модули: Воведен модул; Личен развој; Вештини за барање работа; Комуникациски вештини; Соодветно однесување на работното место; Тимска работа и лидерство; Безбедност, права и обврски на работа и Финансиски вештини.

- Во текот на обуките ќе се обработуваат и содржините од изработените програми “Учење преку работа“ а невработените лица ќе добиваат и дополнителни обуки за презентациски вештини.

- Траењето на обуките е задолжително 25 часа (час – 45 минути) и се реализираат во период од 5 дена. Доколку постои потреба заради условите во центарот за вработување или потребите на невработените лица кои учествуваат во обуките, програмата на обуките може да се прилагоди и организира во рок од 4 дена, со целосната реализација на програмата во траење од 25 часа.

192

- Обуките ќе се реализираат низ работилници со користење на методи кои им се блиски на младите и се ефикасни за едукација и усвојување на нови вештини на интерактивен начин.

- Обуките ќе се реализираат во групи.

- Големината на групите за обука ќе се определува според условите во центарот за вработување (од 10 до 25 учесници во група)

- Групната работа во текот на обуките треба да биде организирана на начин да допринесе за учење преку размена на искуства кои се однесуваат на успешно снаоѓање на пазарот на трудот и развивање на успешна комуникација помеѓу учесниците, како и помеѓу учесниците со вработените од АВРМ, како предуслов за понатамошна успешна меѓусебна соработка во процесот на активно барање на работа.

- Во текот на обуката треба да бидат повикувани и работодавачи кои треба да се вклучат во делот од програмата што се однесува на развој на вештини за успешно интервју и претставување пред работодавачите.

- Одговорното лице за обуките/предавачот води евиденција за редовноста на учесниците, со тоа што учесниците во обуката се потпишуваат во список за редовност.

- По завршувањето на обуките учесниците, невработените лица добиваат соодветен сертификат за учество во обуката, од АВРМ – Центарот за вработување. Сертификатот го добиваат лицата кои успешно учествувале во најмалку 50% од модулите од обуките.

- Обуките ќе се реализираат во работните клубови од страна на вработените во центрите за вработување.

Очекувани резултати се овие обуки да допринесат за вклучување на невработени млади лица кои ќе бидат обучени според програмата “Подготовка за вработување и за работа”. Обуките ќе допринесат за нивно активирање во процесот на активно барање на работа, зголемена мотивација за вклучување во мерките и услугите за вработување, развиени вештини за успешна интеграција на пазарот на трудот и др. Со оглед на тоа што ефектите од обуките се долгорочни, се очекува истите да допринесат кон зголемување на бројот на нови вработувања и зајакнување на вработливоста на младите што ќе им користи во понатамошните активности за вработување. Успешноста на реализацијата на оваа услуга ќе се утврдува преку следните индикатори: број на вклучени млади лица во обуките и статус на вработеност на учесниците.


193


6.7 ОБУКА ЗА ЖИВОТНИ ВЕШТИНИ И МОТИВАЦИЈА

ЦелНевработените лица и корисниците на социјална парична помош да развијат вештини што се бараат на пазарот на трудот како подготовка за вработување и за работа, за да им се овозможи полесна и побрза интеграција на пазарот на трудот.


Услугата ќе се реализира преку обука за животни вештини и мотивација на невработени лица, евидентирани во АВРМ како активни баратели на работа и корисниците на социјална парична помош.

Целна група се 2000 невработени лица евидентирани во АВРМ како активни баратели на работа, од кои 1000 лица корисници на социјална парична помош.

Обуките за невработените лица и корисниците на социјална парична помош, ќе им овозможат на лицата да се мотивираат и оспособат активно да се вклучат во процесот на барање на работа. Исто така, ќе допринесат да се развијат вештини и знаења кои им се потребни при барање на работа: вештини за личен развој, вештини за барање работа, комуникациски вештини, прилагодување и управување со промени, решавање на проблеми, соодветно однесување на работното место, тимска работа, работна етика и др.

Обуките ќе се реализираат од вработените во Центрите за вработување и Центрите за социјална работа, кои претходно ќе бидат обучени од приватна куќа/обучувач, ангажирана по пат на јавна набавка од страна на АВРМ.


9. Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност

194

10. Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република Македонија за 2017 година

11. Програмите и материјалите кои ќе бидат изработени од приватната куќа/обучувач за реализација на обуките за животни вештини и мотивација: Програма за обука на обучувачите од Центрите за вработување и од

Центрите за социјална работа Програма за обука на невработените лица и корисниците на

социјална парична помош


Реализацијата на услугата Обука за животни вештини и мотивација, ќе се одвива низ следните фази:

I Фаза: Активности за подготовка на реализација на услугатаII Фаза: Реализација на услугата III фаза: Мониторинг на реализацијата на услугата





Со цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на услугата, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување и центрите за социјална работа, преку сите организирани форми за групни средби со невработените лица и корисниците на социјална парична помош, како и со користење на други промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, корисниците ќе се запознаат со критериумите за учество, активностите, начинот на вклучување и ефектите од користењето на услугата.


Во рамките на услугата Обука за животни вештини и мотивација ќе се реализираат обуките според следните насоки:

195

- АВРМ ќе спроведе постапка за јавна набавка за избор на приватна куќа/обучувач за обука на обучувачи кои ќе бидат вработените од центрите за вработување и центрите за социјална работа.

- По спроведувањето на постапката за јавна набавка ќе бидат организирани и реализирани обуки за обучувачи. Програмата за обука на обучувачи, како и потребните материјали за обука ќе бидат изработени од страна на ангажираната приватна куќа/обучувач.

- Целна група на овие обуки за обучувачи се 600 лица кои се вработени во центрите за вработување и центрите за социјална работа., а кои ќе ги спроведуваат обуките за животни вештини и мотивација со невработените лица.

- Обуките за обучувачи ќе се реализираат во 30 групи со по 20 учесници, во траење од по два дена за секоја од групите.

- По завршувањето на обуките, учесниците ќе добијат сертификат за обучувач за обуки за животни вештини и мотивација.

- Невработените лица и корисниците на социјална парична помош ќе бидат информирани и вклучувани во обуките преку писмени известувања на информативните табли во центрите за вработување и во центрите за социјална работа, повикување на лица, вклучување на невработени лица врз основа на нивниот искажан интерес и со вклучување на лица на кои обуките ќе им бидат препорачани во рамките на нивните Индивидуални планови за вработување и низ советување, како дел од услугите за поддршка и др.


- Центрите за вработување во соработка со центрите за социјална работа (за корисниците на социјална парична помош) ќе извршат селекција на невработените лица и на лицата, корисници на социјална парична помош.

- Селекцијата на учесниците во обуките ќе се врши според следните критериуми за учество:

Долгорочно невработени лица, евидентирани во АВРМ како активни баратели на работа повеќе од една година

Долгорочно невработени млади лица на возраст до 29 години, евидентирани во АВРМ како активни баратели на работа повеќе од шест месеци

Невработени лица евидентирани во АВРМ како активни баратели на работа кои припаѓаат на ранливи категории на невработени лица: невработени лица со ниски квалификации, самохрани родители, Роми, жртви на семејно насилство, деца без родители и родителска грижа, родители на деца со пречки во развојот и др.

196

Невработени лица, корисници на социјална парична помош.

- По извршената селекција обучувачите ќе формираат 100 групи за обуки на невработените лица. Составот на групите ќе се определува според категориите на невработени лица кои ќе бидат опфатени со обуките.

- Бројот на учесниците во групата за обука ќе изнесува 20 лица.

- Обуките ќе бидат еднодневни и ќе се реализираат во центрите за вработување или во други соодветни простории.

- Обуката ќе се реализира според програмата за обуки за животни вештини и мотивација која ќе биде изработена од приватната куќа/обучувач. Исто така таа ќе ги потготви материјалите за обука за невработените лица.

- Со обуката ќе бидат опфатени содржини со кои ќе се развиваат различни вештини потребни при вработувањето и ќе се мотивираат невработените лица. Обуките треба да овозможат и помош и поддршка на различни категории на невработени лица за активно вклучување во процесот на барање работа.

- Обуките ќе се реализираат низ работилници со користење на методи кои се прилагодени и ефикасни за работа со целните групи на невработените лица и корисниците на социјална парична помош.

- Одговорното лице за обуките/обучувачот на невработените лица ќе води евиденција за редовноста на учесниците, со тоа што учесниците во обуката ќе се потпишуваат во список за редовност.

- По завршувањето на обуките учесниците, невработените лица ќе добијаат сертификат за учество во обуката.

Очекувани резултати се преку овие обуки невработените лица да бидат поттикнати и охрабрени да учествуваат во активните програми, мерки и други услуги за вработување, како и преку развојот на нивните знаења и вештини да се зајакне нивната вработливост што ќе ги зголеми нивните можности за вработување и задржување на работното место.

Успешноста на реализацијата на оваа услуга ќе се утврдува преку следните индикатори: број на вклучени лица во обуките и статус на вработеност на учесниците во обуките (невработени лица и корисници на социјална парична помиош) во периодот по завршувањето на обуките.


197


6.8 ПРОФЕСИОНАЛНА ОРИЕНТАЦИЈА И КАРИЕРНО СОВЕТУВАЊЕ

Цел

Невработените лица кои бараат работа, да се стекнат со вештини за истражување на можностите за кариера, вештини за барање работа и планирање на сопствениот кариерен развој


Услугата Професионалната ориентација и кариерното советување ќе се реализира преку индивидуални и групни советувања на невработените лица, активности за информирање, помош и поддршка при планирањето и управувањето на кариерниот развој, изработка на кариерни планови, помош при изборот на занимање согласно знаењата, интересите и другите карактеристики на личноста, проценка на сопствените вештини потребни за успешна интеграција на пазарот на трудот и др.

Услугата ќе биде насочена кон невработени лица и кон млади лица на возраст од 18-29 години, кои бараат работа и се на евиденција на невработени лица на АВРМ.


-Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност -Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република Македонија за 2017 година,-”Методологија за работа на центрите за вработување” (изработена во рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”),

198

-”Насоки за понатамошен развој на професионалната ориентација во Агенцијата за вработување” (изработени материјали со упатства во рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”),-Програмата и прирачниците кои се изработени во рамките на активностите на УСАИД проектот ”Младинска мрежа за стекнување вештини за вработување – ЈЕС Мрежа” во соработка со АВРМ:

Програма и прирачник за обука на советници за кариера во АВРМ Прирачник ”Водич за советници за кариера во АВРМ” Батерија инструменти за професионална ориентација (БИПО) Прирачник ”Батерија инструменти за професионална ориентација

(БИПО)”


Реализацијата на услугата Професионална ориентација и кариерно советување ќе се одвива низ следните фази:









199

Во рамките на услугата Професионалната ориентација и кариерно советување се реализираат повеќе различни активности кои на невработените лица треба да им овозможат и помогнат да се стекнат со вештини за истражување на можностите за кариера, вештини за барање работа и планирање на сопствениот кариерен развој. Исто така, овие услуги треба да им помогнат да ги зајакнат вештините за планирање и управување со сопствената кариера, помош при изборот на занимање и при вработување, како дополнителна помош и поддршка на лицата при усогласувањето на потенцијалите на кандидатите за вработување (знаења, вештини и други карактеристики на личноста.) со реалните состојби и потреби на пазарот на трудот. Услугата ќе се реализира во сите центри за вработување преку следните активности:

- Давање информации (индивидуално или групно со користење на материјали во печатена или електронска форма)

- Работилници за групно кариерно советување

- Користење на алатки за самопомош кои треба да им помогнат на корисниците да донесуваат одлуки и да стекнуваат вештини за управување со сопствениот кариерен развој

- Примена на алатки и техники за проценка (пр. Батеријатa на инструменти за професионална ориентација) за испитување на лични карактеристики кои се потребни за вработување и други техники кои ќе им овозможат на невработените лица да направат проценка и да ги осознаат сопствените капацитети за вработување и потреби од понатамошен развој.

- Индивидуално кариерно советување и изработка на кариерни планови и др.

- Учесниците во услугата ќе бидат информирани и вклучувани во активностите за Професионална ориентација и кариерно советување преку писмени известувања на информативните табли во центрите за вработување, повикување на лица од центрите за вработување преку телефонски контакти, СМС пораки, вклучување на невработените лица врз основа на нивниот искажан интерес и со вклучување на лица на кои обуките ќе им бидат препорачани во рамките на нивните Индивидуални планови за вработување како и низ советувањето, како дел од услугите за поддршка при вработувањето и др.

Успешната реализација на оваа услуга ќе обезбеди зголемен интерес и учество на невработените лица кои ќе развијат вештини и способности за самопроценка и проценка на можностите за вработување, зголемена информираност на лицата, развој на вештини за планирање и реализација на активности за барање работа и планирање на сопствениот кариерен развој. Услугата треба да овозможи и мотивирање на лицата и развој на

200

способности и вештини за успешно интегрирање на пазарот на трудот и вработување. Постигнатите резултати ќе се следат преку бројот на учесниците во активностите од оваа услуга и статусот на вработеност во периодот по добивањето на услугата.


Центрите за вработување преку одговорните лица за реализација на услугата треба точно, целосно, редовно и навремено да ги евидентираат сите потребни податоци во електронскиот систем на АВРМ. Исто така, центрите за вработување треба да воспостават систем на редовно следење и точно, целосно и навремено известување за процесите/активностите во рамките на услугата и за ефектите од реализираните активности, според барањата од Централната служба на АВРМ.

Активностите за мониторинг на услугата се детално прикажани во Акцискиот план за мониторинг на услугите за вработување, даден во прилог на Оперативните упатства.

6.9 УСЛУГИ ЗА АКТИВИРАЊЕ НА ПОЕДИНЦИТЕ ИЗЛОЖЕНИ НА РИЗИК ОД СОЦИЈАЛНО ИСКЛУЧУВАЊЕ 33

Цел

Целта на услугата е да се зголеми пристапот и учеството на лицата изложени на ризик од социјално исклучување до услугите и програмите за вработување достапни во Агенцијата за вработување.


Преку активности на терен ќе бидат ангажирани, ментори и тренери во идентификување на невработени лица кои покажуваат интерес да се вклучат на пазарот на труд, нивно анимирање, мотивирање, промоција на можностите за вработување и дополнителна обука, вработување, самовработување, поддршка на кандидатите после вработувањето или регистрирањето на сопствен бизнис и следење на успешноста на кандидите.

Услугите ќе бидат насочени кон сите невработени Роми и лица под ризик од социјална исклученост. Невработените лица ќе имаат пристап до тимот на тренери и ментори, кои ќе бидат ангажирани во локалните заедници да ги мотивираат и редовно информираат за можностите за вработувања или за подобрување на професионалните капацитети, што се нудат во

33 Роми, приматели на социјална парична помош, долгорочно невработени лица, деца без родители и родителска грижа, жртви на семејно насилство, самохрани родители и други.

201

локалната заедница или преку националните програми и мерки за вработување. Оваа услуга првенствено ќе се насочи кон корисниците на социјална помош, долгорочно невработените и другите групи кои се соочуваат со конкретни пречки за влез на пазарот на трудот, пред да се упатат во активните програми на пазарот на трудот.


Услугите на тренерите и менторите во насока на активирање на поединците изложени на ризик од социјално исклучување се состојат од следниве 3 чекори:

1. Промоција на можностите за вработување и дополнителна обука или можностите за комплетирање на образованието што се нудат преку системот на неформално образование,

2. Поддршка за вработување, самовработување или подобрување на професионалните капацитети и положбата на пазарот на трудот,

3. Следење на активностите предвидени со Програмата.

Чекор 1. Промоција на можностите за вработување и дополнителна обука

Со цел зголемување на заинтересираноста и популарноста на програмите за вработување тренерите ќе се остварат непосредна комуникација со граѓаните на терен – преку директни средби, преку средби во Центрите за вработување, Центрите за социјална работа, средби во просториите на Ромски и други невладини организации, средби во просториите на општините, преку средби во Центрите за менторство при Ромските информативни центри и слично.

Центрите за менторство ќе ги користат човечките, просторните и финансиските ресурси на Ромските Информативни Центри во 12 општини34, со тоа што нивната работа ќе биде дополнета со тренерите, менторите како и активна вклученост на претставници од Центарот за вработување со презентации на програмите за вработување, условите, критериумите и можностите кои ги нудат истите, како и методологијата за пристап кон кандидатите согласно спецификите на наведените програми и претставници на ЦСР во насока на информирање на заинтересираните кандидати за како влезот во програмата за вработување како ќе се одрази на нивните права за одредена социјална помош или услуга која лицето ја користи во времето кога пројавува интерес за програмата. Центрите за менторство редовно ќе комуницираат со претставниците на локалната самоуправа, координатори за еднакви можности при локалните 34 Скопје (Шуто Оризари и Чаир (Топаана), Битола, Прилеп, Куманово, Тетово, Гостивар, Делчево, Берово, Штип, Кочани и Виница

202

самоуправи, центри за социјална работа, невладините организации и сите останати заинтересирани субјекти со цел координирано пренесување на информацијата за Програмите до сите потенцијални учесници.

Промотивните активности ќе се реализираат на локално ниво во користејќи ги сите видови на медиуми: изработка на постери, летоци, брошури, ТВ, радио, поставување информации на web страни итн. Посебен фокус ќе се даде на користењето на социјалните мрежи за промовирање на програмите за вработување помеѓу младите (со поддршка на Инфо клубовите).

Чекор 2. Вработување, самовработување или подобрување на професионалните капацитети и положбата на пазарот на трудот35

Следната фаза од услугите за лицата изложени на ризик од социјално исклучување се однесува на аплицирањето во некоја од постоечките мерки за вработување во Оперативниот План на Владата на Република Македонија за 2017 година, како и во други програми за вработување на Владата на Република Македонија, како и поддршка за вработување во приватниот сектор со посредување на АВРМ. Во зависност од анализата на професионалните можности на заинтересираните кандидати истите со поддршка на менторот одлучуваат во која од можните мерки за вработување ќе аплицираат.

Од овој момент натака заинтересираните апликанти со менторите одат во соодветните ЦВ на АВРМ и пристапуваат кон формално аплицирање во одредена мерка со пополнување на Пријавата за пројавен интерес. Во зависност од мерката за која аплицирало лицето ќе следат фазите одредени во ОП на Владата и соодветните оперативни упатства за секоја од мерките – до конечно вработување, самовработување на лицето или зајакнување на неговите професионални вештини со цел подобрување на неговата положба на пазарот на трудот. За сето ова време, како и по влезот во мерката, менторот му стои на располагање на кандидатот со своите совети, насоки, мислење и слично.

Чекор 3. Следење на активностите предвидени со Програмата

Следењето на активностите предвидени со Програмата ќе се одвиваат на следниве нивоа:

1. Подготвителна фаза (пред пополнување на Пријава за влез во одредена мерка)

Секојдневното следење на активностите на терен од страна на Тренерите и информирање на УНДП и партнерите. Тренерот за својата работа редовно го известува претставникот на УНДП одговорен за спроведување на

35 аплицирање и комплетирање на одредена мерка за вработување од ОП 2017 или друга програма за вработување на Владата на РМ или вработување во приватен сектор со поддршка на тренерите и менторите а со посредување на АВРМ

203

Услугата 6.7. а тој пак ги известува месечно претставниците на МТСП и АВРМ за теренските работи и интересот на кандидатите за можностите за вработување.

За работата на Центарот за менторство секојдневното следење на активностите ги спроведува Менторот во координација со претставникот на РИЦ. Ќе се изработуваат сумирани месечни извештаи за бројот на услужени апликанти до УНДП.

2. Активна фаза (по влез во одредена мерка)

Во оваа фаза се применуваат насоките за следење на кандидатите кои се веќе детално дефинирани во Оперативните Упатства за мерките и во ОП на Владата на РМ.

Покрај ова редовно следење, менторот кој ќе продолжи со своите услуги на кандидатите влезени во одредена мерка, ќе го известува УНДП редовно на неделна основа, и сумарно на месечна основа за превземените активности и статусот на секој кандидат како и за увидените предизвици, предлози за нивно надминување, увидените дополнителни потреби на завршените кандидати, и друго.

Активностите за мониторинг на услугата во АВРМ во соработка со УНДП се детално прикажани во Акицискиот план за мониторинг на услугите за вработување, даден во прилог на Оперативните упатства.

6.10 ЕДУКАЦИЈА ЗА КОРИСТЕЊЕ НА ОН-ЛАЈН УСЛУГИТЕ НА АВРМ

Цел

Целта на услугата Едукација за користење на он-лајн услугите на АВРМ е да се подобри пристапот и да се зајакне користењето на он-лајн услугите на АВРМ


Со оваа услуга ќе се едуцираат корисниците на услугите на АВРМ кои вршат услуги за други клиенти, како подобро да ги користат он--лине услугите преку он-лајн системот на АВРМ.

Едукацијата ќе ја вршат вработени во АВРМ преку различни форми на соработка со невработените лица и рботодавачите, а одредени активности може да ги реализира и во соработка со претставници на Стопански комори, Комори на сметководители и Организации на работодавачи и др.

Услугата ќе се реализира согласно:-Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност

204

-Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република Македонија за 2017 година-Укажувањето до центрите за вработување (Централна служба на АВРМ, допис број 03-493/1 од 22.03.2016 година)-Упатство за користење на електронскиот систем е-Работа на Агенцијата за вработување, за работодавачи од приватниот сектор (февруари 2016 година)


Реализацијата на услугата Едукација за користење на он-лајн услугите на АВРМ ќе се одвива низ следните фази:








Со цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на услугите, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување, преку сите организирани форми за групни средби со невработените лица и работодавачите, како и со користење на други промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, корисниците на услугата ќе се запознаат со активностите, начинот на користењето и ефектите од користењето на услугата.


Едукација за користење на он-лине услугите на АВРМ, ќе се реализира преку електронски медиумски настапи на вработени лица од АВРМ/центри за вработување на кои ќе се врши детално објаснување на лицата и правните субјекти за сите он-лајн услуги кои можат да ги добијат од АВРМ.Он-лајн услугите, АВРМ ќе ги промовира во соработка со претставници од Стопанските комори, комори на сметководители, организации на

205

работодавачи, преку директни посети, како и преку следните активности на центрите за вработување:

- Организирање на Форуми со работодавачи на кои детално ќе се опишат и појаснат можностите и поволностите од користењето на овие услуги.

- Групни средби со корисниците на услугите на АВРМ, со едукација и промоција на он-лајн услугите во центрите за вработување.

- Организирање на Инфо-средби со невработени лица во чија редовна програма ќе се вгради промоција и едукација за користењето на овој вид услуги.

- Организирање на медиумски настапи на електронски медиуми, спотови, реклами и др. во врска со промоција и едукација за користење на овој вид услуги на АВРМ

- Организација на обуки за правни субјекти за користењето на овој вид услуги.

Очекувани ефекти од реализацијата на оваа услуга се зголемена свесност кај корисниците на услугите на АВРМ, за поволностите кои се обезбедуваат со користењето на он-лајн услугите. Исто така работодавачите, невработените лица и другите корисници ќе бидат подобро информирани и едуцирани за начинот на нивното користење со што ќе се зголеми и нивната мотивација за користење на истите. Ефектите ќе се следат преку бројот на спроведените промотивни и едукативни активности како и преку бројот на корисниците на он-лајн услугите на АВРМ.




206

6.11 САЕМИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ

Цел

Целта на услугата е преку одржување на Саемите за вработување да им се овозможи на работодавачите обезбедување на работна сила согласно нивните потреби, како и да се создадат можности за успешно претставување на пазарот на трудот и вработување за невработените лица.


АВРМ ќе организира Саеми за вработување на кои работодавачите и невработените лица ќе имаат можност да се претстават и да остварат контакти за да се создадат услови за вработување на невработените лица, односно да се олесни нивната интеграција на пазарот на трудот.

Услугата ќе се реализира согласно:-Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност, -Програмата за работа на Агенцијата за вработување на Република Македонија за 2017 година,-”Методологија за работа на центрите за вработување” (изработена во рамките на проектот ”Понатамошна модернизација на Агенцијата за вработување”).


Реализацијата на саемите за вработување ќе се одвива низ следните фази:I Фаза: Активности за подготовка на реализација на услугата




Чекор 1 – Изработка на Оперативни упатстваОперативните упатства детално ќе ги опишат релизацијата на

услугата, администрирањето на услугата, потребната документација и следењето на ефектите односно мониторинг на спроведувањето и ефектите од услугата.

Чекор 2 – Промоција на услугатаСо цел да се зголеми информираноста на потенцијалните корисници на

услугите, во насока на нивно поголемо вклучување и постигнување на

207

планираните цели на услугата, ќе се преземат активности за промоција на услугата преку користење на печатени и електронски медиуми, писмени и усни известувања во центрите за вработување, преку сите организирани форми за групни средби со невработените лица и работодавачите, како и со користење на други промотивни активности. Во рамките на промоцијата на услугата, корисниците на услугата ќе се запознаат со активностите, начинот на користењето и ефектите од користењето на услугата.


АВРМ во 2017 година ќе организира вкупно 7 Саеми за вработување во следните градови Скопје (2), Штип (1), Струмица (1), Кавадарци (1), Битола (1) и Тетово (1) според следните насоки:

1. АВРМ ќе спроведе постапка за јавна набавка на услуги за oбезбедување на логистичка поддршка за реализација на Саеми за вработување надополнети со Форуми за работодавачи и Инфо средби со млади лица.

2. Организацијата на Саемите за вработување ќе им се овозможи на работодавачите обезбедување на квалитетна работна сила согласно нивните потреби.

3. Во текот на Саемите, работодавачите ќе имаат можност на поставените штандови да ги презентираат својата дејност, производите, услугите и сите други аспекти од нивното работење пред сите присутни (невработени лица, други работодавачи, институции, провајдери на обука и сл.).

4. Работодавачите ќе имаа можност и да остварат контакти со голем број на невработени лица - потенцијални работници, да ги интервјуираат и да добијат нивни биографии (CV).

5. Невработените лица ќе имаат имаат можност да остварат директен контакт со работодавачите и да се запознаат со можностите за вработување или обука и практиканство, да се претстават пред работодавачите, да закажат интервју, остават работна биографија (CV) и мотивационо писмо.

6. Невработените лица ќе имаат можност и да добијат информации за побаруваните занимања и воопшто за состојбите на пазарот на трудот, како и да добијат информации за услугите и активните програми и мерки за вработување во кои можат да се вклучат преку АВРМ.

7. Една од можностите на Саемите е и преку директни контакти со компаниите, учениците од завршните одделенија од основните и средните училишта да се запознаат со различни занимања и со тоа да се влијае на нивно професионално ориентирање кон одредени занимања преку примери на успешни бизниси и работодавачи.

208

8. Во рамките на овие саемски манифестации ќе бидат организирани и Форуми со работодавачи. На истите преку дискусии и примена на прашалници ќе се испитуваат мислењето на работодавачите за состојбите на пазарот на трудот, услугите и активните мерки кои ги добиваат од АВРМ, како и за проблемите со кои се соочуваат при обезбедувањето на работна сила и сл., со цел да се планираат активности со кои ќе се допринесе за нивно успешно надминување.

9. Како дел од активностите ќе бидат организирани и Инфо средби со млади невработени лица, на кои ќе добијат информации за активните мерки и услугите за вработување кои ги спроведува АВРМ и други информации. Исто така, ќе се мотивираат и ќе им се овозможи дополнителна поддршка во процесот на активно барање на работа.

10.Покрај планираните на Саемите за вработување, ќе бидат организирани Форуми за работодавачи и Инфо средби за млади и во други градови, односно вкупно ќе бидат организирани по 30 Форуми и 30 Инфо средби за млади.

Од реализацијата на Саемите за вработување се очекуваат долгорочни ефекти како што се зголемен интерес кај работодавачите за отварање на нови работни места, вклучување на поголем број работодавачи и невработени лица во активните програми и мерки за вработување и понатамошно зголемување на вработувањето на невработените лица. АВРМ преку директна комуникација со работодавачите ќе воспостави систем на континуирано следење на ефектите од спроведените активности (број на реализирани унтервјуа за вработување со невработени лица од учесниците на Саемите, број на планирани вработувања, број на вработени лица и др.)




209

7. АНКЕТА ЗА ПОТРЕБАТА ОД ВЕШТИНИ НА ПАЗАРОТ НА ТРУДОТ

Во Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2017 година е предвидена мерка ‘’Анкета за потреба од вештини на пазарот на трудот”.

I. Содржина за јавноста

Цел

Цел на aнкетното истражување за потребa од вештини на пазарот на трудот е да се обезбедат одредени краткорочни показатели за очекувањата на работодавачите во однос на новите вработувања и

210

потребите од вештини со кои треба да располагаат лицата, како истите би можеле да бидат конкурентни на пазарот на трудот.

Истражувањето ќе биде насочено кон добивање на информации од работодавачите од приватниот сектор со 7 и повеќе вработени за:

Потребите од нови вработувања во наредните 6 до 12 месеци; Потребите од занимања на планираните нови вработувања и Потребите од вештини со кои треба да располагаат кандидатите за

планираните нови вработувања.Резултатите добиени од анкетното истражување треба да претставуваат основа за креирање на активни програми и мерки за подготовка за вработување, кои имаат за цел да ги подигнат вештините на невработените лица заради зголемување на нивната конкурентност на пазарот на трудот и да придонесат во создавање на услови за подобро функционирање на истиот, преку вкрстување на понудата и побарувачката од соодветно квалификувана работна сила. Воедно, добиени резултати треба да послужат во образовниот систем при конципирање на уписните политики и при креирање на нови образовни програми за занимања усогласени со потребите на пазарот на трудот.

Опис

Примерокот за истражување треба да брои најмалку 3000 работодавачи од територијата на Република Македонија и треба да ги вклучи сите средни работодавачи (со број на вработени од 50 до 249), сите големи работодавачи (со број на вработени од 250 и повеќе) и работодавачите со број на вработени од 7 до 49, селектирани по случаен избор, до исполнување на планираниот опфат.

Имајќи ја предвид целта на истражувањето, примерокот треба да е стратифициран според региони и по сектори на дејност на работодавачот.

Истражувањето го спроведува надворешна истражувачка куќа избрана по пат на јавна набавка, според методот на теренска и/или телефонска анкета. Прибирањето на информации од работодавачите ќе се врши врз основа на однапред подготвен прашалник од страна на Агенцијата за вработување на Република Македонија и истражувачката куќа.

При стратифицирање на примерокот и спроведување на истражувањето треба да се применат следните класификации/номенлатура:

o Национална класификација на дејностите - НКД Рев 2, Рев 1 и стара верзија

o Национална класификација на занимањата 2015, усогласена со Меѓународната класификација на занимања ISCO-08

o Номенклатура на територијални единици за статистика - НТЕС, 2013

211

Класификацииите кои ќе се применуваат во истражувањето, истражувачката куќа треба да ги преземе од Агенцијата за вработување на Република Македонија.

II.Процедури на реализација

Фаза 1: Избор на надворешна истражувачка куќа

Изборот на надворешна истражувачка куќа за спроведување на анкетата ќе се спроведе согласно Законот за јавни набавки.

Фаза 2: Реализација на анкетното истражување

Истражувачката куќа има обврска:

1. Да изготви стратифициран примерок за анкетирање, по преземање на податоците од електронската база за работодавачи на Агенцијата за вработување на Република Македонија36.

2. Да го спроведе анкетното истражување, врз основа на однапред подготвен прашалник

3. Да направи внес и компјутерска обработка на податоците од истражувањето во апликативен софтвер по сопствен избор, при што треба да бидат запазени општите поими од долунаведените шифрарници/ номенклатури/ класификации/ категоризации, со цел добиените резултати да бидат компатибилни со претходно спроведените анкетни истражувања од страна на Агенцијата за вработување на Република Македонија

Интерен шифрарник на Агенцијата за вработување на Република Македонија (надлежен центар за вработување каде е регистриран работодавачот)

Номенклатура на територијални единици за статистика (регион)

Национална класификација на дејностите (дејност на работодавачот)

Национална класификација на занимањата Категоризација на работодавачите според големина (мали од

7-49 вработени, средни од 50-249 вработени и големи со 250 и повеќе вработени)

36 Користењето на податоците од електронската база на податоци за работодавачи ќе биде согласно постојната правна регулатива.

212

Податоците и информациите од апликативниот софтвер треба да се испорачаат на Агенцијата за вработување на Република Македонија во MS Excel или MS Access формат.

4. Да направи кростабулации на добиените резултати по сите прашања од прашалникот, на ниво на Центар за вработување, на ниво на Регион и на ниво на Република Македонија

5. Да подготви финален извештај со анализа на податоците, интерпретација на резултатите од истражувањето (вклучувајќи табеларни и графички прикази) и заклучни согледувања, со посебен осврт на искажаните потреби од занимања на планираните нови вработувања и тоа според големина на работодавач на локало ниво (Центар за вработување), регионално ниво (региони според НТЕС) и национално ниво (Република Македонија).Финалниот извештај треба да се предаде во печатена и електронска форма (CD) на Агенцијата за вработување на Република Македонија.

Фаза 3: Дисеминација на резултатите од спроведеното истражување и објавување на веб страната на Агенцијата за вработување.

Резултатите од спроведеното истражување за потребата од вештини на пазарот на трудот, Агенцијата за вработување ќе ги користи при креирање на активни програми и мерки за вработување. Истите ќе ги објави на својата веб страна и ќе ги достави до сите институции кои ќе пројават интерес за ова истражување.

III.Ревизорска трага

Финален извештај од спроведената анкета за потребата од вештини на пазарот на трудот.

213

ПРОЕКТ ЗА САМОВРАБОТУВАЊЕ СО КРЕДИТИРАЊЕ

И

ПРОЕКТ ЗА КРЕДИТИРАЊЕ НА ПРАВНИ СУБЈЕКТИ (МИКРО И МАЛИ ПРЕТПРИЈАТИЈА) ЗА ОТВОРАЊЕ НА НОВИ РАБОТНИ МЕСТА

214

ПРОЕКТ ЗА САМОВРАБОТУВАЊЕ СО КРЕДИТИРАЊЕ И ПРОЕКТ ЗА САМОВРАБОТУВАЊЕ СО КРЕДИТИРАЊЕ НА МЛАДИ ЛИЦА ДО 29 ГОДИНИ

Проектот за Самовработување со кредитирање е Проект на Владата на Република Македонија кој Агенцијата за вработување на Република Македонија од 2008 година во континуитет го спроведува со цел намалување на невработеноста со отворање на нови бизниси или формализирање на постоечките бизниси. Со цел да се овозможи поголемо учество и опфат на поголем број млади невработени лица до 29 години, во 2014 година се започна со имплементација на Проектот за самовработување со кредитирање на млади лица до 29 години, кој се спроведува под малку поразлични услови, во смисла поголем износ на кредитни средства и поголем рок на враќање на кредитните средства.

Главните чекори на проектниот циклус се следните:

Чекор 1 - Јавен оглас и промоција за пријавување на невработените лица

Невработените лица за Проектите се информираат преку јавен оглас во дневните весници, од кои еден од весниците што се издаваат на јазикот што го зборуваат најмалку 20% од граѓаните кои зборуваат службен јазик различен од македонскиот јазик, на веб страната на АВРМ, МТСП како и со огласување во просториите на Центарот за вработување на огласна табла или друго видно место.Потребните информации за условите за кредитирање, начинот на доделување на кредити и потребната документација се достапни во Центрите за вработување на Агенцијата за вработување на Република Македонија. Барањата за добивање кредити се поднесуваат до Центрите за вработување, каде се врши прием на сите Барања за доделување на кредит и проверка на комплетноста и валидноста на доставената документација. Центарот за вработување барањата ги внесува во централната база на податоци, при што секое барање добива единствен архивски број.

При информирањето на заинтересираните невработени лица, одговорните лица се должни да се раководат од Оперативните насоки на Проектот и упатствата од Централната служба при АВРМ.

215

(Временски рок 10 работни дена)

Чекор 2 - Прием на барањата за кредит и првична селекција Заинтересираните кандидати ќе добијат обрасци кои треба да ги пополнат, и тоа:

Образец – Барање за доделување на кредит

Заинтересираните невработени лица кои ќе се јават на Јавниот оглас и сакаат да се вклучат во Проектот за самовработување со кредитирање или Проектот за самовработување со кредитирање на млади лица до 29 години, пополнуваат образец "Барање Б/1", "Барање Б/2" или Барање Б/3 во зависност од проектот во кој ќе учествуваат и бараниот износ на кредит. Центарот за вработување е должен да ги прими сите поднесени барања. Од невработените лица кои ќе пополнат образец "Барање", Центарот за вработување врз основа на евиденцијата на невработени лица, врши првична селекција врз основа на нивната припадност на целнa групa.

Образец - Мини бизнис план

Овој документ е составен од Агенцијата за поддршка на претприемништвото на РМ (АППРМ) и се доделува на секој заинтересиран кандидат во кој невработеното лице ја опишува и објаснува бизнис идејата. Овој документ е основа за оценка и селекција на кандидатите.

(Додека трае јавниот оглас – 10 работни дена)

Чекор 3 – Оценување на мини бизнис планот од страна на Комисијата при Центарот за вработување и доставување на барањата и Преглед со мислење до АППРМКомисијата при Центарот за вработување врши увид на местото во кое кредитобарателот планира да ја врши дејноста, (задолжително прави фотографија) и пополнува Извештај за оправданоста на барањето за доделување на кредит со мислење за неговата прифатливост врз основа на извршениот увид.

Во максималниот број бодови (100 бодови) кој може да го освои еден мини бизнис план, Комисијата при Центарот за вработување (КЦВ) учествува со најмногу 45 бодови, односно го оценува сопственото вложување, бројот на вработувања, работното искуство на барателот во соодветната дејност, степен на образование и усовршување, условите за производство и дава бодови за општиот впечаток за кандидатот, согласно со Табелата со критериуми за оценка на мини бизнис план. Центарот за вработување бодовите ги внесува во централна база на податоци.

Сите барања (освен оние во кои кредитобарателите не ги исполнуваат критериумите за припадност на целна група) заедно со мини бизнис плановите и Извештаите на Комисијата при ЦВ за оправданоста на барањето за доделување на кредит се доставуваат од Центрите за вработување преку Централната служба на АВРМ до АППРМ. Централната

216

служба на АВРМ до АППРМ доставува и Преглед на поднесените барања со бодови и мислење од КЦВ од централната база на податоци.

(Временски рок - максимум 10 работни дена)

Чекор 4 - Оценување на мини бизнис планот од страна на АППРМ и изработка на преглед со бодови и мислење од АППРМ

Во вкупниот број бодови кој може да го освои мини бизнис планот, АППРМ учествува со најмногу 55 бодови, односно го оценува мини бизнис планот во делот кој се однесува на опис на производот односно услугата, опис на процесот на производството, пазарот на продажба и пазарот на набавка, како и профитабилноста согласно со Табелата со критериуми за оценка на мини бизнис план.

АППРМ изработува преглед со бодови и мислење од АППРМ кој заедно со целокупната документација (барање, мини бизнис план и Извештај од Комисијата при ЦВ) ја доставува односно враќа до Централната служба на АВРМ која бодовите од АППРМ ги внесува во централна база на податоци.

(Временски рок – максимум 10 работни дена)

Чекор 5 – Изработка на предлог ранг-листа

Централната служба на АВРМ изготвува предлог ранг листа на кандидати земајќи ги во предвид оценките на КЦВ и на АППРМ како збир и истата ја доставува до Управниот одбор на Проектот.

(Временски рок – 1 работен ден)

Чекор 6 - Донесување на одлуки на Управниот одбор на Проектот и утврдување на конечна ранг листа на избрани кандидати за самовработување

Управниот одбор врши селекција на кандидати од предложената ранг листа и ја утрдува конечната ранг листа на кандидати кои ќе продолжат со понатамошни активности пред деловните банки за обезбедување на кредитот.Одлуките од Управниот одбор во централната база на податоци ги внесува Централната служба на АВРМ.

(Временски рок – 1 работен ден)

Чекор 7 – Склучување на договор помеѓу АВРМ и невработеното лице

217

АВРМ – Центарот за вработување склучува договор за кредит со невработеното лице на кое му е одобрен кредитот од страна на Управниот одбор на проектот, и по еден оригинален примерок од договорот доставува до Централната служба на АВРМ. Договорот за кредит е креиран во аликацијата на мерката во централната база на податоци.

(Временски рок – 5 работни дена)

Чекор 8 – Доставување на прегледи на одобрени барања за кредит до деловните банки за доделување на кредитЦентралната служба на АВРМ до деловните банки доставува прегледи на одобрени барања за кредит со лицата со кои АВРМ - Центарот за вработување има склучено договор за кредит.

(Временски рок – 5 работни дена)

Чекор 9 – Одобрување на гаранцијата за поврат на кредитните средства од страна на деловните банки

Деловните банки врз основа на доствените прегледи ги повикуваат кандидатите со кои АВРМ има склучено договор за кредит, да ги достават сите потребни документи до деловните банки:

гаранција за поврат на средства во вид на хипотека на недвижност во еднократен износ од одобрениот кредит; или

сопствена меница авалирана од најмалку еден авалист за кој правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула; или

рачен залог во сооднос 1:2 во однос на одобрениот кредит; и останати документи посочени од деловните банки кои се потребни

кредитобарателите да ги достават до нив при подигнување на кредитот.

Чекор 10 – Регистрирање на бизнисите и вработувањата

Лицата на кои им е одобрена гаранцијата за обезбедување на кредитот од страна на деловната банка ќе пристапат кон регистрирање на трговско друштво/правен субјект во Централниот регистар, како и реализирање на вработувањата за кои им се одобрени средства од страна на Управниот одбор на Проектот.

(Временски рок – 5 работни дена од одобрувањето на обезбедувањето на кредитните средства од страна на деловната банка)

218

Чекор 11 – Склучување на договор меѓу деловните банки и крајните корисници

Откако невработените лица ќе регистрираат правен субјект и ќе се вработат пристапуваат кон склучување на договор со деловните банки.

Прв начин за обезбедување на кредитот е потпишување на договор за хипотека на недвижност како гаранција на кредитот. Вредноста на имотот кој ќе служи како обезбедување треба да биде во износ на кредитот при што негова проценка ќе вршат банките или овластени проценители од банките согласно нивните интерни процедури.

Втор начин за обезбедување на кредитот е со сопствена меница авалирана од најмалку еден авалист за кој правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула.

Трет начин за обезбедување на кредитот е преку рачен залог на подвижни предмети во однос 1:2.

Корисниците ќе треба да извршат поврат на одобрениот кредит во согласност со амортизациониот план.

Доколку кредитокорисникот има претходен долг до 30.000 денари над 60 дена може да му се овозможи рефинансирање на долгот односно заостанатиот долг да се покрие со кредитот од Проектот за Самовработување со кредитирање, а остатокот да се префрли на сметка на корисникот на кредитот.

Чекор 12 – Трансфер на средствата од проектот од МБПР до деловните банки

Mакедонска банка за поддршка на развојот ги префрла средствата до деловните банки по доставено барање од нивна страна.(Временски рок – 2 работни дена)

Чекор 13 – Исплата на одобрениот кредит

Деловните банки вршат исплата на кредитот на крајните корисници само доколку ги исполнат сите претходно споменати обврски. Сите исплати мора да се вршат преку денарски банковни дознаки.

(Временски рок – 70 дена од денот на склучување на договорот помеѓу АВРМ – Центар за вработување и невработеното лице)

Чекор 14 – Доставување на Квартални извештаи од деловните банки

219

Деловните банки преку МБПР до Централната служба на АВРМ, доставуваат тромесечни извештаи за искористеноста на средствата наменети за Проектот за Самовработување со кредитирање и Проектот за Самовработување со кредитирање на млади лица до 29 години.

Централната служба на АВРМ ги доставува Кварталните извештаи до Центрите за вработување. Комисиите при Центрите за вработување ќе треба да ги посетат кредитокорисниците кои се ризични односно лицата кои не ги имаат исполнето обврските кои произлегуваат од Договорот за кредит во смисла редовна уплата на доспеаните ануитети. Целта на посетата е да им се укаже на кредитокорисниците редовно да ги подмируваат доспеаните обврски за да не се доведат во состојба против нив да се покрене постапка за присилна наплата на кредитот од страна на деловните банки, бидејќи со присилната наплата лицата ќе бидат изложени на дополнителни трошоци кои ќе треба сами да ги подмират (трошоци за адвокат, извршител, нотарски трошоци итн), кои би се направиле доколку биде покрената постапка за присилна наплата.

Чекор 15 – Мониторинг на Проектот

Комисиите при Центрите за вработување треба редовно да вршат контрола на наменско користење на средствата и бројот на вработените лица за кој се подигнати кредитни средства од деловните банки и враќањето на кредитните средства и да соработуваат со Комисијата за надзор и контрола на Проектот со цел олеснување на протокот на информации.

Комисијата за надзор и контрола има задача да врши мониторинг, контрола и надзор над наменската употреба на одобрените кредитни средства и е должна за преземените активности да го информира директорот на Агенцијата за вработување на РМ и Управниот Одбор на Проектот.

ПРИЛОЗИ:


Владата на Република Македонија преку Агенцијата за вработување на Република Македонија од 2008 година успешно ја спроведува активната политика/мерка – Проект за самовработување со кредитирање, со кој на корисниците на кредити им се овозможи да започнат сопствен бизнис во областа на земјоделството, трговијата, преработувачката индустрија, градежништвото, услужните дејности итн.Врз основа на постигнатите позитивни резултати и заради големиот интерес од невработените лица, Владата на РМ ги продолжува активностите за континуирано спроведување на оваа активна мерка.За сите оние кои сакаат да започнат сопствен бизнис и да бидат дел од овој проект на Владата на РМ, ги известуваме дека Агенцијата за вработување на РМ, објавува:

220

Ј А В Е Н О Г Л А Сдо невработените лица

Барање за кредит може да достават сите евидентирани невработени лица без оглед на времетраењето на невработеноста, односно лица со статус (200) невработени лица активни баратели на работа кои се на евиденција 1 ден пред објавување на јавниот оглас.Условите под кои може да се добијат кредитните средства се следните:-За дејности од помал обем за секое новоотворено работно место по 3.000 евра, при што ќе се финансираат проекти со најмногу 3 работни места, односно до 9.000 евра;-За дејности од поголем обем за кредитобарателот по 5.000 евра, а за секое новоотворено работно место по 3.000 евра, при што ќе се финансираат проекти со најмногу 5 работни места, односно до 17.000 евра;-Рок на враќање на средствата е 3 години со вклучен грејс период од 1 година за кредит до 9.000 евра, односно 5 години со вклучен грејс период од 1 година за кредит над 9.000 евра;-Каматна стапка од 1% на годишно ниво;-Сопствено учество од корисникот на кредитот од најмалку 25% од износот на бараниот кредит (во вид на опрема, предмети и/или пари);-Гаранција за поврат на средствата со хипотека во однос 1:1 со одобрениот кредит, или сопствена меница авалирана од најмалку еден авалист за кој правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула или рачен залог во однос 1:2 во износ на одобрениот кредит;

-Дополнителни стимулативни средства до 1.000 евра за лица кои се невработени по основ на технолошки вишок, стечај или ликвидација што имаат користено паричен надоместок најмалку 6 месеци и се невработени повеќе од 3 години.

Заинтересираните невработени лица барање за кредит можат да поднесат во период од _______ година до _________ година, во работните клубови на 30-те Центри за вработување на Република Македонија.Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30 -те Центри за вработување на Република Македонија, контакт центарот 02/3138-434 и web страната www.avrm.gov.mk.


Јавен оглас за млади лица до 29 години

Владата на Република Македонија преку Агенцијата за вработување на Република Македонија од 2008 година успешно ја спроведува активната политика/мерка – Проект за самовработување со кредитирање, со кој на корисниците на кредити им се овозможи да започнат сопствен бизнис во областа на земјоделството, трговијата, преработувачката индустрија, градежништвото, услужните дејности итн.

221


Врз основа на постигнатите позитивни резултати и заради големиот интерес од невработените лица, Владата на РМ ги продолжува активностите за континуирано спроведување на оваа активна мерка.За сите оние кои сакаат да започнат сопствен бизнис и да бидат дел од овој проект на Владата на РМ, ги известуваме дека Агенцијата за вработување на РМ, објавува:

Ј А В Е Н О Г Л А Сдо невработените млади лица до 29 години

Барање за кредит може да достават евидентирани невработени млади лица до 29 години без оглед на времетраењето на невработеноста, односно лица со статус (200) невработени лица активни баратели на работа кои се на евиденција 1 ден пред објавување на јавниот оглас.Условите под кои може да се добијат кредитните средства се следните:- за кредитобарателот по 7.000 евра, а за секое новоотворено работно место дополнителни 1.000 евра на основниот износ од 3.000 евра, при што ќе се финансираат проекти со најмногу 5 работни места, односно до 23.000 евра;-Рок на враќање на средствата е 7 години (84 месеци) односно период на отплата 66 месеци (5,5 години) и грејс период од 18 месеци (1,5 години);-Каматна стапка од 1% на годишно ниво;-Сопствено учество од корисникот на кредитот од најмалку 25% од износот на бараниот кредит (во вид на опрема, предмети и/или пари);-Гаранција за поврат на средствата со хипотека во однос 1:1 со одобрениот кредит, или сопствена меница авалирана од најмалку еден авалист за кој правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула или рачен залог во однос 1:2 во износ на одобрениот кредит.

Заинтересираните невработени лица барање за кредит можат да поднесат во период од ________ година до _________ година, во работните клубови на 30-те Центри за вработување на Република Македонија.Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30 -те Центри за вработување на Република Македонија, контакт центарот 02/3138-434 и web страната www.avrm.gov.mk.


Мини бизнис план

МИНИ БИЗНИС-ПЛАН

за учество во Проект за самовработување со кредитирање

_______________________________________________________________________

ПРОЕКТ МЕНАЏЕР

_______________________________________________________________________

ДЕЛОВНА БАНКА

222


_______________________________________________________________________

СОДРЖИНА

Вовед

1 Пресметковна вредност и извори на финансирање2. Вработувања3. Локација4. Производ5. Пазар6. Спецификација на основните средства7. Релевантни економски показатели

Вовед

Инвеститорот накратко ја објаснува бизнис-идејата, целите на бизнисот и основните предуслови кои ги поседува за нејзина реализација.

1. ПРЕСМЕТКОВНА ВРЕДНОСТ И ИЗВОРИ НА ФИНАНСИРАЊЕ

Инвеститорот ја пополнува следната табела:

ЕВРА %

ПРЕСМЕТКОВНА ВРЕДНОСТ 100

КРЕДИТНИ СРЕДСТВА

СОПСТВЕНО ВЛОЖУВАЊЕ

Структура на вложувањата

Инвеститорот прикажува на што се однесува сопственото вложување и за што ќе се користат средствата од кредитот.

Услови на кредитирањето

Рокот за враќање на средствата е 3 години со вклучен грејс период од 1 година за кредит до 9.000 евра, односно 5 години со вклучен грејс период од 1 година за кредит над 9.000 евра.

223

2. ВРАБОТУВАЊАЦел на поглавието е претставување на инвеститорот, односно лицето кое ќе раководи со реализацијата на бизнис-планот.

СОДРЖИНА

податоци за инвеститорот податоци за другите вработени

Податоци за инвеститорот

Инвеститорот ги презентира и коментира следните податоци:

- биографија- уверение за стручната подготовка, односно квалификации- досегашно работно искуство, награди, признанија, усовршувања,

специјализации и сл.- што го препорачува за реализација на бизнис-планот.

Истите податоци инвеститорот е должен да ги достави и за другите вработени.

3. ЛОКАЦИЈА

Цел на поглавието е презентирање на локацијата, односно објектот каде се планира да се реализира бизнис-планот.

Содржина:

адреса на објектот односно земјиштето инфраструктурна содржина податоци за земјиштето, односно објектот (површина, старост,

квалитет) информации во врска со квалитетот на хипотеката.

4. ПРОИЗВОД

Цел на поглавието е презентирање на производот, односно услугата што ќе се произведува (врши) со реализација на бизнис-планот.

Содржина:

опис на производот (производниот асортиман и количина) односно услуга

услови за производство опис на производниот процес

5. ПАЗАР НА ПРОДАЖБА И НАБАВКА

224

Цел на поглавието е согледување на условите кои владеат на пазарот на продажба и пазарот на набавка, така што ова поглавие треба да содржи две целини.

СОДРЖИНА:

A. Пазар на продажба (анализа на постојните производители, конкурентни предности од аспект на цена и квалитет, канал на продажба, ризик и сл.)

B. Пазар на набавка (потенцијални добавувачи, нивната одалеченост, сигурност на испорака, цени и сл.)

6. СПЕЦИФИКАЦИЈА НА ОСНОВНИТЕ СРЕДСТВА

Цел на поглавието е презентација на основните средства чија набавка е предвидена за реализација на бизнис-планот

СОДРЖИНА:

А. Опрема

Б. Градежен објект

Инвеститорот ги наведува основните средства со нивните карактеристики, капацитет и вредности.

Слична анализа се прави за средствата од аспект на дејности и карактеристики.

7. РЕЛЕВАНТНИ ЕКОНОМСКИ ПОКАЗАТЕЛИ

I.

ВИД НА ПРОИЗВОД ЕДИНИЦИ МЕРКИ

ГОДИШЕН ОБЕМ НА ПРОИЗВОДСТВО

ПРОДАЖНА ЦЕНА

БРУТО ПЛАНИРАНА

ПРОИЗВОДНА ВРЕДНОСТ

1 2 3 4 5 (3Х4)

225

В К У П Н О :

II. ВКУПЕН РАСХОД ПО СТРУКТУРА (РЕПРОМАТЕРИЈАЛИ, РАБОТНА СИЛА, АНУИТЕТИ, ОСТАНАТИ ТРОШОЦИ)

Р.Б. ВИДОВИ РАСХОДИ ИЗНОС (ГОДИШНО)

1. Трошоци за репроматеријали

2. Плати

3. Лични исплати (аванси и сл.)

4. Осигурување

5. Закупнина

6. Струја, телефон и сл.

7. Одржување

8. Професионални услуги

9. Промоција/реклама

10. Останати трошоци

11. Трошок за камата на кредитот

12. Трошок за главница на кредитот (од втората година)

13.

14.

Се:

III ДОБИВКА (I- II) __________________________

Динамика на реализација на бизнис-планот: __________________________ .

КРЕДИТОБАРАТЕЛ

_________________________

Мини бизнис план за млади лица до 29 години

МИНИ БИЗНИС-ПЛАН226

за учество во Проект за самовработување со кредитирање

_______________________________________________________________________

ПРОЕКТ МЕНАЏЕР

_______________________________________________________________________

ДЕЛОВНА БАНКА

_______________________________________________________________________

СОДРЖИНА

Вовед

1 Пресметковна вредност и извори на финансирање8. Вработувања9. Локација10.Производ11.Пазар12.Спецификација на основните средства13.Релевантни економски показатели

Вовед

Инвеститорот накратко ја објаснува бизнис-идејата, целите на бизнисот и основните предуслови кои ги поседува за нејзина реализација.

1. ПРЕСМЕТКОВНА ВРЕДНОСТ И ИЗВОРИ НА ФИНАНСИРАЊЕ Инвеститорот ја пополнува следната табела:

ЕВРА %

ПРЕСМЕТКОВНА ВРЕДНОСТ 100



Структура на вложувањата

Инвеститорот прикажува на што се однесува сопственото вложување и за што ќе се користат средствата од кредитот.

Услови на кредитирањето

227

Рок на враќање на средствата е 7 години (84 месеци) односно период на отплата 66 месеци (5,5 години) и грејс период од 18 месеци (1,5 години).

2. ВРАБОТУВАЊА

Цел на поглавието е претставување на инвеститорот, односно лицето кое ќе раководи со реализацијата на бизнис-планот.

СОДРЖИНА

податоци за инвеститорот податоци за другите вработени

Податоци за инвеститорот

Инвеститорот ги презентира и коментира следните податоци:

- биографија- уверение за стручната подготовка, односно квалификации- досегашно работно искуство, награди, признанија, усовршувања,

специјализации и сл.- што го препорачува за реализација на бизнис-планот.

Истите податоци инвеститорот е должен да ги достави и за другите вработени.

3. ЛОКАЦИЈА

Цел на поглавието е презентирање на локацијата, односно објектот каде се планира да се реализира бизнис-планот.

Содржина:

адреса на објектот односно земјиштето инфраструктурна содржина податоци за земјиштето, односно објектот (површина, старост,

квалитет) информации во врска со квалитетот на хипотеката.

4. ПРОИЗВОД

Цел на поглавието е презентирање на производот, односно услугата што ќе се произведува (врши) со реализација на бизнис-планот.

Содржина:

опис на производот (производниот асортиман и количина) односно услуга

услови за производство

228

опис на производниот процес

5. ПАЗАР НА ПРОДАЖБА И НАБАВКА

Цел на поглавието е согледување на условите кои владеат на пазарот на продажба и пазарот на набавка, така што ова поглавие треба да содржи две целини.

СОДРЖИНА:

A. Пазар на продажба (анализа на постојните производители, конкурентни предности од аспект на цена и квалитет, канал на продажба, ризик и сл.)B. Пазар на набавка (потенцијални добавувачи, нивната одалеченост, сигурност на испорака, цени и сл.)

6. СПЕЦИФИКАЦИЈА НА ОСНОВНИТЕ СРЕДСТВА

Цел на поглавието е презентација на основните средства чија набавка е предвидена за реализација на бизнис-планот

СОДРЖИНА:

А. Опрема

Б. Градежен објект

Инвеститорот ги наведува основните средства со нивните карактеристики, капацитет и вредности.

Слична анализа се прави за средствата од аспект на дејности и карактеристики.

7. РЕЛЕВАНТНИ ЕКОНОМСКИ ПОКАЗАТЕЛИ I

ВИД НА ПРОИЗВОД ЕДИНИЦИ МЕРКИ

ГОДИШЕН ОБЕМ НА ПРОИЗВОДСТВО

ПРОДАЖНА ЦЕНА

БРУТО ПЛАНИРАНА

ПРОИЗВОДНА ВРЕДНОСТ

1 2 3 4 5 (3Х4)

В К У П Н О :

229

II ВКУПЕН РАСХОД ПО СТРУКТУРА (РЕПРОМАТЕРИЈАЛИ, РАБОТНА СИЛА, АНУИТЕТИ, ОСТАНАТИ ТРОШОЦИ)

Р.Б. ВИДОВИ РАСХОДИ ИЗНОС (ГОДИШНО)

1. Трошоци за репроматеријали

2. Плати

3. Лични исплати (аванси и сл.)

4. Осигурување

5. Закупнина

6. Струја, телефон и сл.

7. Одржување

8. Професионални услуги

9. Промоција/реклама

10. Останати трошоци

11. Трошок за камата на кредитот

12. Трошок за главница на кредитот (од втората година)

13.

14.

Се:

III ДОБИВКА (I- II) __________________________

Динамика на реализација на бизнис-планот: __________________________ .

КРЕДИТОБАРАТЕЛ

_________________________

Табела со критериуми за оценка на мини бизнис план

КРИТЕРИУМИМаксимум поени

90ОБЈАСНУВАЊЕ Одговорни за

оценување Оцена

230

1. СОПСТВЕНО ВЛОЖУВАЊЕ

Учество до 25%

Учество од 26% до 50%

Учество од 51% до 75%

Учество над 76%

10

4

6

8

10

Се оценува учеството на сопственото вложување во однос на вкупната инвестиција (кредит плус сопствено вложување). Поголемо сопствено вложување носи повеќе бодови и обратно. Сопственото вложување може да биде изразено во:

готови пари, опрема, градежен објект, земјиште, основно стадо, садници и друго__________

Центар за вработување

2. ВРАБОТУВАЊЕ 20

(2.1, 2.2. и 2.3)

2.1 Број на вработувања

Самовработување

Плус 1 вработување




10

2

4

6

8

10

Оценката се врши во зависност од типот на бизнисот и предвидените дополнителни вработувања во фирмата во однос на земениот кредит


2.2 Искуство

Нема искуство во дејноста

Има искуство во дејноста

5

1

При оценувањето на искуството треба да се даде акцент на искуството во водење бизнис, искуство во дејноста, искуство во производство и


231

(од 1 до 3 години)

Има искуство во дејноста

(од 3 до 5 година)

Има искуство во дејноста (над 5 години)

2

3

5

продажба.

2.3 Образование (знаење)

Високо образование

Вишо образование

Средно образование

Основно образование

Усовршување

5

4

3

2

1

1

Образованието се оценува од гледна точка на теориско и техничко познавање на работата со која планира да се занимава, стекнато низ образовните системи и дополнителни усовршувања преку семинари, тренинзи, обуки, специјализации и слично.


3.

ПРОИЗВОД/ УСЛУГА

20 Добро опишан производ се оценува со максимум 20 поени.

Доколку учесникот нема добар опис и нема доволно познавање на производот/ услугата која сака да ја продава, условите за производство и производниот процес, тогаш се оценува со помалку поени.

232

3.1 Услови за производство

5 За добри услови за производство (одвоен производен дел, инфраструктура, квалитетна опрема) се добиваат до 5 поени,за помалку добри од 2 до 4 и без услови 1 поен.


3.2 Опис на производ 8 За многу добар опис на производот се добиваат од 6 до 8 поени,за помалку добар од 3 до 5, за слаб 2 поени и без опис 1 поен. Под опис на производот се подразбира: изглед, форма, големина, состав, опаковка, намена на производот, асортиман, количина.

Агенција за поддршка на

претприемништвото на Република


3.3 Опис на процес на производство

7 За многу добар опис на технолошкиот процес и фазите на производство се добиваат од 5 до 7 поена, за помалку добар од 3 до 4 поена, делумен опис 2 поена и 1 доколку нема опис.




4. ПАЗАР 25

4.1 Пазар на продажба

15 Доколку учесникот има многу добро познавање на пазарот на продажба на кој делува (купувачи, конкуренција, начин на продажба, канали на продажба) тогаш се оценува од 11 до 15 поени, делумно познавање 6 до 10




233

поени, слабо од 2 до 5 и нема познавање со 1 поен.

4.2 Пазар на набавка 10 Доколку учесникот има многу добро познавање на пазарот на набавка (добавувачи, канали на набавка, сигурност) тогаш се оценува од 6 до 10 поени, слабо познавање од 2 до 5 поени и нема познавање со 1 поен.




5. ПРОФИТАБИЛНОСТ

Над 30%

Од 21% до 30%

Од 11% до 20%

До 10%

Загуба

15

15

10

8

5

1

Доколку профитабилноста е повисока се добива повисока оценка и обратно. (Очекуваната добивка во однос на вкупно планираниот приход)




Забелешка: Оценка по критериумите носи максимум 90 поена на кои ќе се додадат и дополнителни (максимум) 10 од страна на центрите за вработување како општ впечаток за кандидатот.

Точките под ред број 1 (десет поена), 2 (дваесет поена), 3.1 (пет поена) и општиот впечаток за кандидатот (10 поени) ги оценува само ЦВ (максимум 45 поени), а останатите ги оценува АППРМ (максимум 55 поени).

Извештај на Комисијата при Центарот за вработување за оправданоста на барањето за доделување на кредит

ИЗВЕШТАЈ

234

НА КОМИСИЈАТА ПРИ ЦЕНТАРОТ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ_________________________ЗА ОПРАВДАНОСТА НА БАРАЊЕТО ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ НА КРЕДИТ СО ПРОЕКТОТ ЗА САМОВРАБОТУВАЊЕ СО КРЕДИТИРАЊЕ

1. ПОДАТОЦИ ЗА ИНВЕСТИЦИЈАТА НА ПОДНОСИТЕЛОТ НА БАРАЊЕТО

1.1. Назив на инвестиционото барање _________________________________________

__________________________________________________________________________

1.2. Инвеститор ____________________________________________________________

1.3. Општина ______________________________________________________________

1.4. Место на реализацијата на проектот _______________________________________

1.5. Временски период за реализација на инвестицијата __________________________

1.6. Број на работници кои се вработуваат со реализација на кредитот _____________

2. СТРУКТУРА НА ВЛОЖУВАЊЕТО

2.1.Градежни објекти _______________________________________________________

__________________________________________________________________________

2.2. Опрема / стадо / садници ________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. ОЦЕНКА НА РЕАЛНОСТА НА ПРЕСМЕТКОВНАТА ВРЕДНОСТ НА БИЗНИС ИДЕЈАТА

ИЗРАЗЕНА ВО БАРАЊЕТО (посебен осврт на реалноста на показателите што се

однесуваат на сопствено учество)

ЕВРА

%

ПРЕСМЕТКОВНА ВРЕДНОСТ 100,00



КОМЕНТАР: __________________________________________________________235

4. ОПШТИ ОДРЕДБИ

4.1. Барањето е формално пополнето ДА НЕ

4.2. Приложени се целосните докази ДА НЕ

4.3. Користените параметри и цените се реални ДА НЕ

5. ЗАКЛУЧНА ОЦЕНКА

5.1. Од аспект на стручната оспособеност на подносителот на барањето и лицето кое сака да се вработи

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5.2. Од аспект на оправданоста - реалноста на поднесеното барање (односно

презентираната бизнис идеја)

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

5.3. Барањето е целосно прифатливо

ДА НЕ

НАПОМЕНА: ____________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

ПОДНОСИТЕЛ НА БАРАЊЕТО: КОМИСИЈА: ____________________________ 1. _________________________

Адреса: _____________________ 2. ___________________________

236

Телефон: ____________________ 3. ___________________________

Во ______________________на ден ________________

Изјава за судир на интереси

ИЗЈАВА ЗА СУДИР НА ИНТЕРЕСИ

ПОДНЕСЕНА ОД ПРЕТСЕДАТЕЛОТ И ЧЛЕНОВИТЕ НА КОМИСИЈАТА ЗА ЕВАЛУАЦИЈА НА АПЛИКАЦИЈА ЗА ДОБИВАЊЕ НА КРЕДИТ ЗА

САМОВРАБОТУВАЊЕ

Целта на оваа изјава е да се обезбеди спречување на злоупотребата на доверените јавни овластувања на претседателот и членовите на Комисиите при центрите за вработување, за остварување на лични или користољубиви цели и да се обезбеди спречување на можноста нивниот приватен интерес да дојде во судир со јавниот интерес при реализацијата на Проектот за самовработување со кредитирање.

Со оваа изјава ќе се информира Агенцијата за вработување на Република Македонија за потенцијалните судири на интереси што може да постојат при евалуацијата на апликациите за добивање на кредити за самовработување.

Судир на интереси во смисла на Законот за спречување на судир за интереси подразбира состојба кога приватниот интерес на службеното лице е во спротивност со јавниот интерес или кога приватниот интерес влијае или може да влијае врз неговата непристрасност при вршењето на работите од јавен интерес, а кои се поврзани со евалуација на кредитите за самовработување во рамки на Проектот за самовработување со кредитирање.

Да се пополни од Комисијата во рамки на Проектот за самовработување со кредитирање:

1. Претседател на Комисијата

Јас,____________________________,Претседател на Комисијата при Центарот за вработување______________________изјавувам дека немам никаква поврзаност со лицето ___________________________ кое на ______________ (датум)

237

аплицираше за добивање на кредит за самовработување во висина од __________ (износ). Оваа изјава ја давам за да потврдам дека не постои судир на интереси во смисла на одредбите од Законот за спречување судир на интереси Службен весник број 128/2009 и 6/2012.

Своерачен потпис: ___________________________ Потпишано на ____________ (датум)

2. Член на Комисијата

Јас, ___________________________, член на Комисијата при Центарот за вработување ____________________________, изјавувам дека немам никаква поврзаност со лицето ___________________________ кое на ______________ (датум) аплицираше за добивање на кредит за самовработување во висина од __________ (износ). Оваа изјава ја давам за да потврдам дека не постои судир на интереси во смисла на одредбите од Законот за спречување судир на интереси Службен весник број 128/2009 и 6/2012.


3. Член на Комисијата

Јас, __________________________, член на Комисијата при Центарот за вработување ________________________ изјавувам дека немам никаква поврзаност со лицето ___________________________ кое на ______________ (датум) аплицираше за добивање на кредит за самовработување во висина од __________ (износ). Оваа изјава ја давам за да потврдам дека не постои судир на интереси во смисла на одредбите од Законот за спречување судир на интереси Службен весник број 128/2009 и 6/2012.


Важно

238

Доколку, Претседателот или членот на Комисијата има судир на интереси согласно одредбите од Законот за спречување на судир на интереси, не треба да ја потпише оваа изјава. Во тој случај се пополнува Изјавата за изземање од евалуација на апликација за добивање на кредит за самовработување за која постои судир на интереси.

Записник за извршена контрола и надзор на инвестициите и наменското искористување на средствата

ЗАПИСНИК бр. _____________

за извршена контрола и надзор на инвестициите и наменското искористување на средствата одобрени по Проект за самовработување со кредитирање

1. ПОДАТОЦИ ЗА КРЕДИТОКОРИСНИКОТ И БИЗНИС ИДЕАТА

1.1 Име и презиме __________________________________ЕМБГ _______________1.2 Архивски број на барање _________________________ Датум _______________1.3 Име на бизнис идеата _________________________________________________

____________________________________________________________________

1.4 Место на реализација ____________________Општина _____________________1.5 Број и датум на Договорот со АВРМ - ЦВ _____________________ __________1.6 Износ на одобрен кредит (евра) _______________________________________1.7 Број на лица кои треба да ги вработи ____________________________________1.8 Назив на правниот субјект _____________________________________________1.9 Број и датум на решението _______________________ ___________________1.10 Почеток на работата _________________________________________________1.11 Дејност на правниот субјект и шифра ___________________________________

____________________________________________________________________

1.12 Извршена промена на дејност а) да б) не Нова дејност/шифра:__________________________________________________

1.13 Моментален број на вработени работници ________________________________

1.14 Моментална состојба на правниот субјект Активен а) да

б) не Поднесена завршна сметка а) да

б) не1.15 Датум на почеток на исплата на прва рата според потпишан договор

_________1.16 Редовност на исплата на рати од кредитот а) да б) не в) не

започналНапомена: Податоците се внесуваат према увид во приложената документација од

кредитокорисникот239

2. СТРУКТУРА НА ИНВЕСТИЦИЈАТА ОД КРЕДИТОКОРИСНИКОТ ПРЕД ДОДЕЛУВАЊЕ НА КРЕДИТНИТЕ СРЕДСТВА

2.1 Градежен објект ______________________________________________________

________________________________________________________________________

2.2 Опрема ______________________________________________________________

________________________________________________________________________

3. СОСТОЈБА НА ИНВЕСТИЦИЈАТА ОД ДОДЕЛЕНИТЕ КРЕДИТНИ СРЕДСТВА НА ДЕНОТ НА ИЗВРШУВАЊЕ НА КОНТРОЛАТА

Вредноста на инвестицијата: а) намалена б) непроменета в) зголемена

3.1 Градежен објект ______________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

3.2 Опрема ______________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

4. ЗАБЕЛЕШКА

4.1 Отстапување од планираната инвестиција во бизнисот (ако е извршена промена на бизнис идеата наведена во бизнис планот)

а) да б) не

Образложение: ________________________________________________________________

________________________________________________________________________

4.2 Проблеми околу реализација на инвестицијата и бизнисот

а) да б) не

Образложение: ________________________________________________________________240

________________________________________________________________________

5. МИСЛЕЊЕ НА КОМИСИЈАТА ВО ВРСКА СО РЕАЛИЗАЦИЈАТА НА БИЗНИСОТ

а) успешен бизнис б) неуспешен бизнис в) неизвесен бизнис

Образложение: ________________________________________________________________

________________________________________________________________________

КРЕДИТОКОРИСНИК КОМИСИЈА

_______________________________________ 1. _______________________________

Адреса: ________________________________ 2. _______________________________

Телефон: ______________________________ 3. _______________________________

Во ________________ на ден _______________

ПРОЕКТ ЗА КРЕДИТИРАЊЕ НА ПРАВНИ СУБЈЕКТИ (МИКРО И МАЛИ ПРЕТПРИЈАТИЈА) ЗА ОТВОРАЊЕ НА НОВИ РАБОТНИ МЕСТА И ПРОЕКТ КРЕДИТИРАЊЕ НА ПРАВНИ СУБЈЕКТИ (МИКРО И МАЛИ ПРЕТПРИЈАТИЈА) ЗА ОТВОРАЊЕ НА НОВИ РАБОТНИ МЕСТА ЗА ЛИЦА ДО 29 ГОДИШНА ВОЗРАСТ

Проектот Кредитирање на правни субјекти (микро и мали претприатија е Проект на Владата на Република Македонија кој Агенцијата за вработување на РЕепублика Македонија од 2013 година во континуитет го спроведува со цел намалување на неврааботеноста со отворање на нови бизниси или формализирање на постоечките бизниси .

Главните чекори на проектниот циклус се следните:

Чекор 1 - Јавен оглас и промоција за пријавување на правни субјекти (микро и мали претпријатија) и невработени лица(Време на постапување: континуирано, во текот на годината)

241

Правните субјекти и невработените лица за Проектот се информираат преку јавен оглас во дневните весници, од кои еден од весниците што се издаваат на јазикот што го зборуваат најмалку 20% од граѓаните кои зборуваат службен јазик различен од македонскиот јазик, на веб страната на АВРМ како и со огласување во просториите на Центрите за вработување на огласна табла или друго видно место.Потребните информации за условите за кредитирање, начинот на доделување на кредити и потребната документација се достапни во Центрите за вработување на АВРМ. Барањата за добивање кредити се поднесуваат до Центрите за вработување, каде се врши прием на сите Барања за доделувања на кредит и проверка на комплетноста и валидноста на доставената документација .При информирањето на заинтересираните правни субјекти и невработени лица, одговорните лица се должни да се раководат од Оперативните насоки на Проектот и упатствата од Централната служба при АВРМ.

Чекор 2 - Прием на барањата за кредит, првична селекција Време на постапување: според времетраењето на Јавниот оглас кој обично трае до 10 работни дена .

Заинтересираните правни субјекти и невработените лица пополнуваат образец Пријава за учество во Проектот. Пријавите се поднесуваат до Центрите за вработување, каде се врши прием на сите Пријави и проверка на комплетноста и валидноста на доставената документација. Правниот субјект при пријавувањето должен е да има позитивни финансиски резултати искажани во годишната пресметка за 2014 година ( Годишна пресметка).Заинтересираните правни субјекти треба да ги исполнуваат следните услови и критериуми за аплицирање:

− да е правен субјект (микро или мало претпријатие); − да е регистриран најмалку 1 година пред денот на објавување на

јавниот оглаc;− да има најмалку 1 вработено лице минимум 3 месеци; и− да не го намалил бројот на вработените во последните 6 месеци.

Од правните субјекти кои ќе пополнат Пријава, Центарот за вработување врз основа на евиденцијата и доставената документација од страна на правниот субјект, врши првична селекција врз основа на основните критериуми за учество во Проектот.Центарот за вработување Пријавите кои ги исполнуваат основните критериуми ги внесува во централна база на податоци.

Чекор 3 - Барање податоци од Управа за јавни приходи и Централен регистар на Република Македонија (Време на постапување: два работни дена по завршување на апликативниот период)

242

По завршувањето на Јавниот оглас, одговорното лице за проектот од секторот за активни мерки и услуги за вработување , изготвува список на правни субјекти и истиот го доставува до УЈП и ЦР на РМ. УЈП до АВРМ доставува податоци за правните субјекти кои не должат и на тие кои што имаат обврски кон нив по разни основи. Исто така ЦР на РМ доставува список на правни субјекти кои работеле со добивка или загуба во фискалната 2015 година.

Чекор 4 - Донесување на одлуки на Управниот одбор на Проектот за избраните правни субјекти(Време на постапување: 5 работни дена по доставување на информациите од ЦРМ и УЈП)

Управниот одбор ги разгледува доставените списоци од службитее на АВРМ, и донесува одлуки кои правни субјекти кои ќе продолжат со понатамошни активности пред деловните банки за обезбедување на кредитот.

Одлуките од Управниот одбор во централната база ги внесува Централната служба на АВРМ.

Чекор 5 – Посредување за вработување

Откако правните субјекти ќе бидат известени за нивниот статус, односно нивната понатамошна вклученост, истите се должни да се јават во најкус можен рок во центарот за вработување за да започне посредувањето за вработување меѓу правните субјекти и невработените лица кои поднеле Пријава по објавениот јавен оглас. Врз основа на доставените Пријави, Центрите за вработување ќе понудат соодветни профили од невработените лица кои се пријавени по објавениот јавен оглас. Доколку правните субјекти по извршеното поврзување со невработените лица кои имаат доставено пријава по објавениот јавен оглас не успеат да ја задоволат својата потреба од работник со соодветен профил, Центарот за вработување ќе пристапи кон посредување со пребарување заради наоѓање на невработени лица од евиденцијата на Агенцијата за вработување на РМ.Изборот за вработување на невработеното лице го врши правниот субјект. Доколку правниот субјект не е задоволен од понудените профили од страна на Центарот за вработување има право да се повлече од понатамошниот процес.

Чекор 6 – Склучување на договор помеѓу АВРМ и правниот субјект

АВРМ – Центарот за вработување склучува договор за кредит со правниот субјект на кој му е одобрен кредитот од страна на Управниот одбор на Проектот.

243

Чекор 7 – Доставување на прегледи на одобрени барања за кредит до деловните банки за доделување на кредит

Централната служба на АВРМ до деловните банки доставува прегледи на одобрени барања за кредит со лицата со кои АВРМ има склучено договор за кредит.

Чекор 8 – Одобрување на гаранцијата за поврат на кредитните средства од страна на деловните банкиДеловните банки ги повикуваат правните субјекти со кои АВРМ има склучено договор за кредит, за да истите се определат за начинот на обезбедување на кредитот и да ги достават сите потребни документи до деловните банки.

Чекор 9 – Регистрирање на вработувањата

Правните субјекти на кои им е одобрена гаранцијата за обезбедување на кредитот од страна на деловната банка во рок од 5 дена ќе пристапат кон склучување на договор за вработување и регистрирање на вработувањата (М1/М2) со избраните невработени лица.

Чекор 10 – Склучување на договор меѓу деловните банки и крајните корисници

Откако правениот субјект ќе склучи договор за вработување и ќе се изврши регистрирање на вработувањето (М1/М2) се склучува договор меѓу деловната банка и правниот субјект.Прв начин за обезбедување на кредитот е потпишување на договор за хипотека на недвижност како гаранција на кредитот. Вредноста на имотот кој ќе служи како обезбедување треба да биде во износ на кредитот при што негова проценка ќе вршат банките или овластени проценители од банките согласно нивните интерни процедури. Втор начин за обезбедување на кредитот е преку сопствена меница авалирана од најмалку 1 авалист за која правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула. Корисниците ќе треба да извршат поврат на одобрениот кредит во согласност со амортизациониот план.Трет начин за обезбедување на кредитот е преку рачен залог на подвижни предмети во однос 1:2.Четврт начин за обезбедување на кредитот е со банкарска гаранција.

Чекор 11 – Трансфер на средствата од проектот од МБПР до деловните банки

Mакедонска банка за поддршка на развојот ги префрла средствата до деловните банки по доставено барање од нивна страна.

Чекор 12 – Исплата на одобрениот кредит 244

Деловните банки вршат исплата на кредитот на крајните корисници само доколку ги исполнат сите претходно споменати обврски. Сите исплати мора да се вршат преку денарски банковни дознаки.

(Временски рок - 70 дена од денот на склучување на договорот помеѓу АВРМ – Центар за вработување и правниот субјект.

Чекор 13 – Мониторинг на проектот

Комисиите при Центрите за вработување треба редовно да вршат контрола на наменско користење на средствата и бројот на вработените лица за кој се подигнати кредитни средства од деловните банки и враќањето на кредитните средства и да соработуваат со Комисијата за надзор и контрола на Проектот со цел олеснување на протокот на информации.

Комисијата за надзор и контрола има задача да врши мониторинг, контрола и надзор над наменската употреба на одобрените кредитни средства и е должна за преземените активности да го информира директорот на Агенцијата за вработување на РМ и Управниот Одбор на Проектот.

ПРИЛОЗИ


Владата на Република Македонија преку Агенцијата за вработување на Република Македонија од 2012 година започна со реализација на Проектот кредитирање на правни субјекти (микро и мали претпријатија) за отворање на нови работни места. За таа цел, ги известуваме правните субјекти кои сакаат да го прошират и развијат сопствениот бизнис како и невработените лица кои сакаат да го решат своето вработување, а со тоа да бидат дел од овој Проект на Владата на РМ, Агенцијата за вработување на Република Македонија, објавува:

Ј А В Е Н О Г Л АС

Пријава може да достави правен субјект (микро и мало претпријатие) кој е регистриран најмалку 1 година, кој има најмалку 1 вработено лице минимум 3 месеци пред денот на објавување на јавниот оглас, и кој воедно не го намалил бројот на вработените во последните 6 месеци.Пријава за учество во овој Проект може да достави и невработено лице кое е евидентирано во Агенцијата за вработување на РМ како лице кое активно бара работа (лице со статус 200) најмалку 1 ден пред објавување на Јавниот оглас, и не бил во работен однос најмалку 3 месеци до денот на објавувањето на јавниот оглас.

245

Кредитот ќе изнесува 3.000 евра во денарска противвредност по едно новоотворено работно место со максимален износ до 9.000 евра за вработување на 3 невработени лица. Правниот субјект кој ќе вработи невработено лице со полно работно време, има обврска да го задржи на работа најмалку 36 месеци од денот на засновање на работниот однос. Доколку дојде до прекин на работниот однос по било кој основ, работодавачот е должен на негово место да вработи друго невработено лице со полно работно време од евиденцијата на Агенцијата за вработување, во спротивно треба предвремено да го врати кредитот во целост.

Условите под кои може да се добијат кредитните средства се следните:

Рок на враќање на средствата е 2 години. Грејс период од 1 година. Каматна стапка од 1% на годишно ниво. Гаранција за поврат на средствата со хипотека во однос 1:1 со

одобрениот кредит, или сопствена меница авалирана од најмалку еден авалист за која правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула или рачен залог во однос 1:2 во износ на одобрениот кредит или банкарска гаранција.

Правниот субјект при пријавувањето должен е да:

- е регистриран најмалку 1 година до денот на објавување на јавниот оглас

- на денот на пријавувањето не е во стечајна постапка и ликвидација , - ги има измирено сите даноци и придонеси; - има остварено добивка во претходната фискална година.

Доколку, правните субјекти по извршеното поврзување со невработените лица кои имаат доставено пријава по објавениот јавен оглас не успеат да ја задоволат својата потреба од работник со соодветен профил, Центарот за вработување ќе пристапи кон посредување со пребарување заради наоѓање на невработени лица од евиденцијата на Агенцијата за вработување на РМ.Заинтересираните правни субјекти и невработени лица, Пријави можат да поднесат во период од ________ година до ___________ година, во работните клубови на 30-те Центри за вработување во Република Македонија. Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30-те Центри за вработување во Република Македонија, контакт центарот 02-3138-434 и веб страната www.avrm.gov.mk



246


Јавен оглас за кредитирање на правни субјекти (микро и мали претпријатија) за отворање на нови работни места за млади лица до 29 годишна возраст

Владата на Република Македонија преку Агенцијата за вработување на Република Македонија од 2012 година започна со реализација на Проектот кредитирање на правни субјекти (микро и мали претпријатија) за отворање на нови работни места за млади лица до 29 годишна возраст. За таа цел, ги известуваме правните субјекти кои сакаат да го прошират и развијат сопствениот бизнис, како и невработените млади лица до 29 годишна возраст кои сакаат да го решат своето вработување, а со тоа да бидат дел од овој Проект на Владата на РМ, Агенцијата за вработување на Република Македонија, објавува:

Ј А В Е Н О Г Л АС

Пријава може да достави правен субјект (микро и мало претпријатие) кој е регистриран најмалку 1 година, кој има најмалку 1 вработено лице минимум 3 месеци пред денот на објавување на јавниот оглас, и кој воедно не го намалил бројот на вработените во последните 6 месеци.Пријава за учество во овој Проект може да достави и невработено младо лице до 29 годишна возраст кое е евидентирано во Агенцијата за вработување на РМ како лице кое активно бара работа (лице со статус 200) најмалку 1 ден пред објавување на Јавниот оглас, и не бил во работен однос најмалку 3 месеци до денот на објавувањето на јавниот оглас.Кредитот ќе изнесува 4.000 евра во денарска противвредност по едно новоотворено работно место со максимален износ до 12.000 евра за вработување на 3 невработени млади лица до 29 годишна возраст. Правниот субјект кој ќе вработи невработено младо лице до 29 годишна возраст со полно работно време, има обврска да го задржи на работа најмалку 36 месеци од денот на засновање на работниот однос. Доколку дојде до прекин на работниот однос по било кој основ, работодавачот е должен на негово место да вработи друго невработено лице со полно работно време од евиденцијата на Агенцијата за вработување, во спротивно треба предвремено да го врати кредитот во целост.

Условите под кои може да се добијат кредитните средства се следните:

Рок на враќање на средствата е 2 години. Грејс период од 1 година. Каматна стапка од 1% на годишно ниво. Гаранција за поврат на средствата со хипотека во однос 1:1 со

одобрениот кредит, или сопствена меница авалирана од најмалку еден авалист за која правата и обврските по однос на истата се уредени со менична изјава дадена во форма на нотарски акт и со извршна клаузула или рачен залог во однос 1:2 во износ на одобрениот кредит или банкарска гаранција.

Правниот субјект при пријавувањето должен е да:

247

- е регистриран најмалку 1 година до денот на објавување на јавниот оглас

- на денот на пријавувањето не е во стечајна постапка и ликвидација , - ги има измирено сите даноци и придонеси; - има остварено добивка во претходната фискална година .

Доколку, правните субјекти по извршеното поврзување со невработените млади лица до 29 годишна возраст кои имаат доставено пријава по објавениот јавен оглас не успеат да ја задоволат својата потреба од работник со соодветен профил, Центарот за вработување ќе пристапи кон посредување со пребарување заради наоѓање на невработени лица од евиденцијата на Агенцијата за вработување на РМ.Заинтересираните правни субјекти и невработени лица, Пријави можат да поднесат во период од __________ година до __________ година, во работните клубови на 30-те Центри за вработување во Република Македонија. Детални информации можат да се добијат во работните клубови на 30-те Центри за вработување во Република Македонија, контакт центарот 02-3138-434 и веб страната www.avrm.gov.mk



248


Documents

Оперативни упатства 2017/operati… · Web viewОПЕРАТИВНИ УПАТСТВА. за активни програми и мерки за вработување