4
Доллар — 57,14 Евро — 61,72 Валютёйы аргъ Боныхъёд Хурыскаст — 5,54 Хурныгуылд — 18,18 Боны дёргъ — 12,24 Республикёйы гидрометцентр куыд хъусын кёны, афтёмёй абон, 25 мартъийы, нё уардзён. Уёлдёфы температурё республикёйы 9 — 14 градусы хъарм, Дзёуджыхъё- уы 10 — 12 градусы хъарм. КЁСУТ НОМЫРЫ: Цёйут, ёфсымёртау, радтём нё къухтё Абон кёрёдзимё, Иры лёппутё!.. ЦЁГАТ ИРЫСТОНЫ РЕСПУБЛИКОН АДЁМОН ГАЗЕТ РЕСПУБЛИКАНСКАЯ НАРОДНАЯ ГАЗЕТА СЕВЕРНОЙ ОСЕТИИ Газет цёуын райдыдта 1923 азы 14 мартъийы Издается с 14 марта 1923 года 2017 азы 25 мартъи тёргёйтты мёйы 25 бон, сабат 50 (24332) Аргъ 10 сомы К ЁЛУТОН СПОРТИВОН ФИДИУЁГ Ёвзонг каратисттё рамбылдтой ёвддёс хёрзиуёджы АУДЫНДЗИНАД Ёххуыс фёкёсинаг адёймёгтён Цёст цы уына, хъус цы хъуса, уыдон се ппёт дзуринаг не сты. Ёмбисонд Д Д з з ы ы р р д д ы ы ф ф а а р р н н Фембёлд Мёскуыйы Битарты Вячеслав, бю- джеты уавёр ёмё рес- публикёйы экономикёй- ён ёхца дих кёныны фа- дёттыл дзургёйё куыд бафиппайдта, афтёмёй ёппёт мадзёлттёй ар- хайынц хи хъалонты хъо- мыс фылдёр кёныныл. Фёлё уёддёр бюджеты кадавардзинад ёмё пад- дзахадон хёс бирё кёй у, уымё гёсгё 2017 азы бюджеты ёппёт хёстё сёххёст кёнынён ёхца ёвёрд не 'рцыд. Фарста ахсджиаг кёй у, уымё гёсгё дотациты хуызы ёнхъёлмё кёсынц фи- нансон ёххуысмё 5,9 миллиард соммё. Уый фёрцы бюджет ны- вылгонд ёрцёуид. Республикёйы Сёргълёууёг ма ёрха- тыдта Дмитрий Медве- девмё, цёмёй 2004 азы Беслёны фыдбёллёхы чи бахауд, уыцы адёмён цёрёнуётты фарста алыг кёныны хъуыддаджы бах- хуыс кёна. Абоны онг ма 200 адёймаджы базза- дысты, бартё сём ис, фёлё хыгъдмё нё ба- хаудысты. "Уыцы адёмы раз нырма стём хёс- джын, фёлё нё авна- лёнтё къуындёг кёй сты, уый тыххёй фарста нё бон алыг кёнын нёу", загъта Битары-фырт. Уёрёсейы Федерацийы Хицауады Сёрдар бахёс кодта бёрнон адёймёг- тён уыцы хъуыддагмё ногёй ёркёсын. Фембёлды бёстон ны- хас рауадис туристон- фёлладуадзён комплекс "Мамысон" дарддёр са- разыныл. Зындгонд куыд у, афтёмёй ма республи- кёйы Сёргълёууёг ацы фарстайыл дзырдта Цё- гат Кавказы федералон зылды социалон-экономи- кон рёзты фарстаты тых- хёй хицауадон къамисы ёмбырды 10 мартъийы Ессентукийы. Уым архайд- та Дмитрий Медведев дёр. Дарддёр ныхас цы- дис Цёгат Ирыстоны по- лупроводникты кремний ёмё уый бындурыл та микроэлектроникё ёмё хуры фёрцы энергети- кёйён ифтонггёрзтё уадзыны инвестицион проектыл. Фембёлды рёстёг ма ныхас цыдис, республи- кёйы дзёбёхгёнён ку- сёндёттё цы бирё хёстё дарынц, уыдон фи- дыны фётк раивыны фарстайыл. Уый фёрцы медицинон кусджытё афойнадыл исиккой сё мызд, дзёбёхгёнён хос- тё балхёнынён дёр къуылымпыдзинёдтё нал ёвзёрид. Фембёлды рёстёг республикёйы разамо- нёг куыд бафиппайдта, афтёмёй ахём Центр дзёуджыхъёуккаг авиа- спортивон клубы бынду- рыл куы фёзынид, уёд республикёйы бон уаид тыхы федералон структу- рётё ёмё ведомствоты заказтё ёххёст кёнын, уымёй дарддёр транс- портон бёллёхтё ма 'ру- адзыны бындурыл шо- фыртё цёттё кёнын. Иннё ахём Центр цёт- тё кёнид ёхсёг пара- шютистты, фадат уаид хёдтёхёгыл кусынён бартё райсынён ёмё тёхджыты училищемё бацёуыны агъоммё ца- вёрдёр бындуртё базо- нынён. Проект царды куы сырёзид, уёд ма фёзы- нид фадат дрэг-рейсинг, дрифт ёмё картингёй архайынён дёр, ёмё уёд Цёгат Ирыстонмё тренировкётё ёмё ерыстё кёнынмё цёуик- кой хуыздёр уёрёсейаг ёмё фёсарёйнаг спорт- сментё. Республикёйы Сёргъ- лёууёг ДОСААФ-ы сёр- дарён куыд загъта, аф- тёмёй фёстаг рёстёг Цёгат Ирыстоны ёвзонг лёппутён фадат нал ис Уёрёсейы Ёфсады хуыз- дёр хёстон хёйттём службёмё ацёуынён. Нёй уавёртё ахём службёмё бацёттё кё- ныны тыххёй сёрмагонд цёттёгёнён ахуыртён. Ахём Центр нём куы фёзынид, уёд фёсивё- дён хорз фадёттё фё- зынид. Уёрёсейы Хъахъ- хъёнынады министрады фёдзёхстмё гёсгё, Центры цёттё кёниккой парашютисттё ёмё ёхсджыты. Уымёй уёл- дай ма Центр ёххёст кёндзён ёфсёддон- патриотон хъомылады ахсджиаг куыст дёр. Ацы кусёг фембёлды рёстёг дыууё бёрнон адёймаджы баныхас код- той, ёмё ацы аз апрелы Александр Колмаков ссёудзён Цёгат Ирыстонмё, ёмё бёсто- нёй базонгё уыдзён дзёуджыхъёуккаг авиа- спортивон клубы матери- алон-техникон уавёри- мё. Дарддёр ныхасгё- нён уыдзён сёрмагонд Центр саразыныл. РЦИ-Аланийы Сёргълёууёджы ёмё РЦИ-Аланийы Хицауады пресс-службё Культурёйы зынаргъ кусджытё! Зёрдиаг арфё уын кёнын уё профессионалон боны фёдыл. Сымах стут, царды цыдёриддёр аив ёмё рёсугъддзинад ис, уый аразджытё ёмё хъахъхъёнджытё. Аивады архайджыты, музейтё ёмё библиотекёты кусджыты, аивадон скъолатё ёмё колледжты ахуыргёнджыты, аивадон коллективты архайджыты, Культурёйы хёдзёртты специалист- ты зёрдиаг ёмё удуёлдай куысты фёрцы нё республикёйы бамбырд, ёмбал кёмён нёй, ахём культурон бынтё. Махёй алчидёр цёмёй цёры, ёхсёнадон ёмё йёхи царды мидёг цёуыл тыхсы ёмё цёмё бёллы айдёнау алцыдёр фёзыны культурёйы. "Адёймаджы царды культурё у сёйраг- дёр хъуыды ёмё зынаргъдёр хёзна", зёгъгё, афтё чи загъ- та, уыцы хъуыстгонд академик Дмитрий Лихачевимё не сразы уёвын зын у. Не 'ппёт дёр стём сёрыстыр нё хёдбындур культурёйё! Ёппёт дунейыл дёр хъуыстгонд чи ссис, ахём нёмттёй Ирыстон рагёй-ёрёгмё дёр у хъёздыг. Нё уазёгуарзон рес- публикё алкёддёр разыны цёстуарзон фысым алыхуызон му- зыкалон ёмё театралон фестивальтён, равдыстытё ёмё спектакльтён. Афёдзёй-афёдзмё Ирыстоны цёрджытё ёмё йё уазджытён разыны гёнён, цёмёй фёхёстёгдёр уой аи- вады рёсугъд дунемё, ёмё уый сымах фёрцы. Зынаргъ ёмбёлттё! Ацы бёрёгбоны уын зёрдёбын арфё кёнын уё ёвёллайгё аивадон куысты ёмё профессионалон дёсныдзинады тыххёй, стёй йыл афтё ёнувыд кёй стут, уый тыххёй. Мё зёрдё уын зёгъы, цёмёй йё удцыренгёнёг кур- диатён кёрон макуы уа, ног ёнтыстытё, ёнёниздзинад ёмё фёрныгад! Алексей МАЧНЕВ, Республикё Цёгат Ирыстон-Аланийы Парламенты Сёрдар Республикё Цёгат Ирыстон-Аланийы культурёйы зынаргъ кусджытё! Арфё уын кёнын уё профессионалон бёрёгбоны фёдыл! Уёрёсейы Президенты Указёй 10 азы размё цы бёрёг- бон нысангонд ёрцыд, уый ёвдисён у, нё бёстёйы иумё- йагнацион удварны хёзнатё бахъахъхъёнынён йё цард чи снывонд кодта, уыцы адёмы фёллой ахсджиаг кёй у, уы- мён. Культурё ёмё ахуырадмё ёмхиц рёзгё фёлтёр хъомыл кёнын, кёстёртён нё удварны традицитё амонын, музыкё ёмё сын литературё уарзын кёнын ацы ёмё иннё бирё- вёрсыг хъуыддёгтыл зёрдиагёй кусынц музейты, библио- текёты, театртё ёмё культурёйы къабазы иннё кусёндёт- ты специалисттё. Абон уын бузныг зёгъын уё удуёлдай фёллойы, уё ва- зыгджын сфёлдыстадон куысты тыххёй. Сымах фёрцы нё республикёйы цёрджытён ис сё миддуне хъёздыгдёр кё- ныны фадат. Арфёйаг уё стём уё профессиноналон дысныдзинад ёмё рухстауён куыстёй. Не ппёт дёр хорз ёмбарём, культурё у граждайнаг ёхсёнады ёнтыстджын рёзт ёмё фёрныг фидёны бындур. Мё зёрдё уын зёгъы фидар ёнёниздзинад ёмё фёр- ныгад, алкёцы хъуыддёгты дёр ёнтыстджын ут! БИТАРТЫ Вячеслав, Республикё Цёгат Ирыстон-Аланийы Сёргълёууёг Ныхас республикёйы ахсджиагдёр фарстатыл РЦИ-Аланийы Сёргълёууёг БИТАРТЫ Вячеслав Мёскуыйы фембёлд Уёрёсейы Фе- дерацийы Хицауады Сёрдар Дмитрий МЕДВЕДЕВИМЁ. Ныхас рауади республи- кёйы социалон-экономикон рёзты хатдзёгтё ёмё фидёны нысантыл. Сёрмагонд центр саразыны фёндон РЦИ-Аланийы Сёргълёууёг БИТАРТЫ Вячеслав, Мёскуыйы кусёг балцы уёв- гёйё, фембёлд ДОСААФ-ы сёрдар, инё- лар-булкъон Александр КОЛМАКОВИ- МЁ. Ныхас рауад республикёйы спорты авиацион, парашютон, планерон, автомоби- лон хуызты центр саразыныл. АРФЁТЁ Культурёйы кусёджы боны фёдыл Цы бирёвёрсыг куыст кёнут, уый тыххёй уын стыр арфё кёнын. Бирё- национ республикё у Ирыстон ёмё сымах таут хёлардзинады нёмгуытё адёмы 'хсён. Уыцы ахаст- дзинёдтё азтимё хъуамё фидардёр кёной. Ме стыр хёсыл нымайын, алы адё- мыхаттён дёр аккаг уа- вёртё скёнын сё культу- рё ёмё традициты рай- рёзтён ёмё бахъахъхъё- нынён, — загъта Битарты Вячеслав. Фембёлды ма архайд- той РЦИ-Аланийы национ ахастдзинёдты министр Цуциты Аслан, Парламен- ты Сёрдары хёдивёг То- каты Людмилё, РЦИ-Ала- нийы Сёргълёууёджы ёмё Хицауады админи- страцийы разамонёг Че- лёхсаты Рустем, ёхсё- надон змёлд "Наша Осе- тия"-йы разамонёг Лёгку- ты Вячеслав, ёндёр бёр- нон кусджытё. Грекъёгты ёхсёнад "Прометей"-йы сёргъ- лёууёг Юрий Асланиди куыд загъта, афтёмёй грекъёгтён Ирыстон у сё райгуырён бёстё ныр би- рё азты. Кёддёриддёр се 'ххуысы хай бахёссынц, афтё уыд Беслёны фыд- бёллёхы рёстёг, Хуссар Ирыстоны хёсты фёстё, гуманитарон ёххуыс ар- выстой Украинёмё ёмё Хъырыммё дёр. Фидар бастдзинёдтё сын ис Гре- цийы паддзахадимё ёмё хорз ахъаз уаид республи- кёйы экономикёйён, уыр- дыгёй амалхъом адём се ргом Ирыстонмё куы раз- дахиккой, уый. Йё курдиат уыд, цёмёй республикёйы хицауиуёггёнёг орган- тём, партитём ёвзёрст цёуой грекъёгты ёмё ён- дёр адёмты 'хсёнёй дёр. Хорз уаид, Дзёуджы- хъёуы 5-ём гимнази ёмё Беслёны, Канидийы номыл скъолайы дыккаг фёса- рёйнаг ёвзагыл грекъаг куы банымаиккой, уый загъта Юрий Асланиди. Сомихёгты ёхсёнады сёргълёууёг Ася Сафро- ниди фехъусын кодта, Ирыстоны кёй цёры 16 мин сомихаджы. "Арф уи- дёгтё нын ис Иры зёххыл, уарзём ёмё йё нымайём нё райгуырён бёстёйыл”, загъта Ася ёмё фехъу- сын кодта йё курдиат. “Со- михаг уынджы 26-ём хёдзары раздёр уыд соми- хёгты скъола. 20-ём ёну- сы райдиан арёзт ёрцыд нё фыдёлты хъарутёй, нымад у культурон хёзна- йыл. Абон ис Мидхъуыд- дёгты министрады исбона- ды, заууатмё ёрцыдис бёстыхай, скълад дзы са- рёзтой. Архайём, цёмёй йё фёстёмё ёхсёнадён раттой, нёхи хъарутёй дзы саразиккам национ культу- рон центр, уый бындурыл та алайнаг-сомихаг хё- лардзинады музей." Муртуз Гюльмамедов ны- хас кодта азербайджайнаг ёхсёнады номёй. Ёхсыз- гонёй загъта, ирон адёми- мё сын цы ёнгом бастдзи- нёдтё ис, уый тыххёй. Йё ныхасмё гёсгё, 1860-ём азты ам ёрцардысты сё фыдёлтё. Уыцы ёнусы уы- дон сарёзтой скъола ёмё ныры планетарий. Йё бёстыхай заууатмё ёр- цыд, бирётё йыл сё цёст ёрёвёрдтой, фёлё азер- байджайнаг ёхсёнад куры, цёмёй дзы сараза национ центр ёмё дзы сё культу- рё рёсугъдёй ёвдиса. Фёнды сё, цёмёй Ирыс- тон ёмё Азербайджаны паддзахады 'хсён фёзына ног бастдзинёдтё ёмё цёттё сты ууыл бакусын- мё. Гуырдзиёгты ёхсёнады хистёр Роберт Циндели- ани загъта: “Абон Ирысто- ны цёры 10 мин гуырдзи- аджы. Бирё хионтё ёмё хёстёджытё ис не 'хсён, нё уидёгтё дёр фидар сты”. Йё курдиат уыд, цёмёй Церетелийы уынджы, 19- ём скъолайы кёрты цы ар- гъуан ис, уый бёстыхай ны- мад ёрцёуа Дзёуджыхъё- уы Алайнаг Епархийыл. Хорз уаид, раздёрау кон- цертон программётимё куы цёуиккой кёрёдзимё дыууё ёфсымёрон пад- дзахады. Битарты Вячеслав лём- бынёг байхъуыста се 'ппётмё дёр. Ёххуысёй зёрдё бавёрдта, хицён министрадтё ёмё ведом- ствотён бахёс кодта бёл- вырд хъуыддёгтё. ГУГКАТЫ Жаннё Ёмбырд Ёмбырд саразыны хъёп- пёрис равдыста РЦИ-Ала- нийы Хицауады Сёрдары хёдивёг Фадзайты Ёх- сарбег. Архайдтой дзы рес- публикёйы культурёйы ми- нистр Милдзыхты Руслан, УФ-йы Президенты ёх- хёстбарджын минёвары аппараты Цёгат-Кавказы федералон зылды Цёгат Ирыстоны федералон ин- спектор Андрей Бессонов, Арёзтад ёмё архитекту- рёйы министрады, Бынду- рон цалцёджы управленийы минёвёрттё ёмё Ёрёфы районы бынёттон хиуынаф- фёйады администрацийы сёргълёууёг Хамыхъоты Барис. Ёмбырды рёстёг йё ар- хайджытё фёбёлвырд код- той, йё фёзуат 800 квадра- тон метры кёмён у, проек- тон-сметон гёххёттытём гёсгё, уыцы бёстыхайы цавёр куыстытё арёзт ёр- цёудзён, уый. Бынтон аив- дзён бёстыхайён йе 'ддаг бакаст, цалцёггонд ёр- цёудзён йё цар, сценё, адём кём баддзысты, уыцы зал (ёдёппёт 200 бынаты), хъармгёнён системё, ёх- хёстгонд ёрцёудзысты ми- дёггаг куыстытё, ёвёрд ёрцёудзён ног хъармгё- нён. Ныхас цыд зынгсир- вёзтыты ныхмё ёдасдзи- нады ног системё сёвёры- ныл дёр. Фадзайты Ёхсарбег фё- бёлвырд кодта бындурон цалцёджы куыстытён сё райдайён ёмё сё кёрой- наг ёмгъуыдтё, ёмё ба- хёс кодта Арёзтад ёмё архитектурёйы министра- дён, цёмёй се 'рдыгёй куыстыты хёрзхъёддзинад- мё уа лёмбынёг цёстдард ёмё куыстытё ёххёстгонд цёуой се 'мгъуыдтём гёс- гё. Культурёйы министр Милдзыхты Руслан куыд ба- фиппайдта, афтёмёй куыстытё хъуамё райдайой майы фыццаг бонты ёмё фёуой ацы азы ноябрмё. Ныртёккё ныхас цёуы, куыстытё ёххёстгёнёг ор- ганизацийё ёвзёрст чи ёрцёудзён, ууыл. АБАЙТЫ Зёлинё Ёрёфы районёй Лескены уыдзён культурёйы ног артдзёст Лескены бынёттон Культурёйы хёдзар бындуро- нёй сцалцёг кёныны фёдыл хъёуы уыд уёрёхдёр- гонд ёмбырд. "2013-2020 азтём культурё ёмё туриз- мы райрёзты" Уёрёсейы Федерацийы паддзахадон программё ёххёст кёныны фёлгёты Республикё Цё- гат Ирыстон-Аланийы культурёйы къабазён баххуыс кёныны тыххёй федералон бюджетёй субсидиты хуы- зы цы ёхца радих кёндзысты, уымёй бындуронёй цалцёггонд ёрцёудзысты нё республикёйы 6 культу- рон-ирхёфсён кусёндоны, ёмё уыдонёй иу уыдзён, йё цёрджытё 2,5 мины кёмён сты, Лескены уыцы Культурёйы хёдзар. Ирыстон нё иумёйаг хёдзар Знон РЦИ-Аланийы Сёргълёууёг БИТАРТЫ Вячеслав фембёлд Ирыстоны цёрёг адёмыхёттыты ёхсёнадты минёвёртти- мё. Ивгъуыд мёй ахём фембёлд уыд ёхсёнад "Русь"-ы уёнгтимё. Ныр та зёрдёбын ныхас рауад сомихёгты, грекъёгты, азербайджай- нёгты ёмё гуырдзиёгты ёхсёнадты минёвёртти- мё. Къам систа КЪЁБЫСТЫ Харитон

Ирыстон нё иумёйаг хёдзарhttps://растдзинад.рф/wp-content/uploads/2017/03/ilovepdf_merged-31... · Доллар— 57,14 Евро— 61,72 Боныхъёд

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ирыстон нё иумёйаг хёдзарhttps://растдзинад.рф/wp-content/uploads/2017/03/ilovepdf_merged-31... · Доллар— 57,14 Евро— 61,72 Боныхъёд

Доллар — 57,14

Евро — 61,72Валютёйы аргъБоныхъёд Хурыскаст — 5,54

Хурныгуылд — 18,18Боны дёргъ — 12,24Республикёйы гидрометцентр куыд хъусын кёны, афтёмёй абон, 25 мартъийы, нё

уардзён. Уёлдёфы температурё республикёйы — 9 — 14 градусы хъарм, Дзёуджыхъё-уы — 10 — 12 градусы хъарм.

КЁСУТ НОМЫРЫ:

Цёйут, ёфсымёртау, радтём нё къухтёАбон кёрёдзимё, Иры лёппутё!..

ЦЁГАТ ИРЫСТОНЫ РЕСПУБЛИКОН АДЁМОН ГАЗЕТ РЕСПУБЛИКАНСКАЯ НАРОДНАЯ ГАЗЕТА СЕВЕРНОЙ ОСЕТИИ

Газет цёуын райдыдта 1923 азы 14 мартъийыИздается с 14 марта 1923 года

2017 азы 25 мартъи — тёргёйтты мёйы 25 бон, сабат

№№ 5500 ((2244333322)) Аргъ 10 сомы

К

ЁЛУТОНСПОРТИВОН ФИДИУЁГЁвзонг каратисттё рамбылдтой ёвддёс хёрзиуёджы

АУДЫНДЗИНАД

Ёххуыс фёкёсинаг адёймёгтён

Цёст цыуына, хъус цыхъуса, уыдонсе ‘ппётдзуринаг не

сты.

Ёмбисонд

ДДззыыррддыыффааррнн

Фембёлд Мёскуыйы

Битарты Вячеслав, бю-джеты уавёр ёмё рес-публикёйы экономикёй-ён ёхца дих кёныны фа-дёттыл дзургёйё куыдбафиппайдта, афтёмёйёппёт мадзёлттёй ар-хайынц хи хъалонты хъо-мыс фылдёр кёныныл.Фёлё уёддёр бюджетыкадавардзинад ёмё пад-дзахадон хёс бирё кёйу, уымё гёсгё 2017 азыбюджеты ёппёт хёстёсёххёст кёнынён ёхцаёвёрд не 'рцыд. Фарстаахсджиаг кёй у, уымёгёсгё дотациты хуызыёнхъёлмё кёсынц фи-нансон ёххуысмё 5,9миллиард соммё. Уыйфёрцы бюджет ны-вылгонд ёрцёуид. Р е с п у б л и к ё й ы

Сёргълёууёг ма ёрха-

тыдта Дмитрий Медве-девмё, цёмёй 2004 азыБеслёны фыдбёллёхычи бахауд, уыцы адёмёнцёрёнуётты фарста алыгкёныны хъуыддаджы бах-хуыс кёна. Абоны онг ма200 адёймаджы базза-дысты, бартё сём ис,фёлё хыгъдмё нё ба-хаудысты. "Уыцы адёмыраз нырма стём хёс-джын, фёлё нё авна-лёнтё къуындёг кёйсты, уый тыххёй фарстанё бон алыг кёнын нёу",— загъта Битары-фырт.Уёрёсейы ФедерацийыХицауады Сёрдар бахёскодта бёрнон адёймёг-тён уыцы хъуыддагмёногёй ёркёсын. Фембёлды бёстон ны-

хас рауадис туристон-фёлладуадзён комплекс

"Мамысон" дарддёр са-разыныл. Зындгонд куыду, афтёмёй ма республи-кёйы Сёргълёууёг ацыфарстайыл дзырдта Цё-гат Кавказы федералонзылды социалон-экономи-кон рёзты фарстаты тых-хёй хицауадон къамисыёмбырды 10 мартъийыЕссентукийы. Уым архайд-та Дмитрий Медведевдёр. Дарддёр ныхас цы-дис Цёгат Ирыстоны по-лупроводникты кремнийёмё уый бындурыл тамикроэлектроникё ёмёхуры фёрцы энергети-кёйён ифтонггёрзтёуадзыны инвестиционпроектыл. Фембёлды рёстёг ма

ныхас цыдис, республи-кёйы дзёбёхгёнён ку-сёндёттё цы бирёхёстё дарынц, уыдон фи-дыны фётк раивыныфарстайыл. Уый фёрцымедицинон кусджытёафойнадыл исиккой сёмызд, дзёбёхгёнён хос-тё балхёнынён дёркъуылымпыдзинёдтё налёвзёрид.

Фембёлды рёстёгреспубликёйы разамо-нёг куыд бафиппайдта,афтёмёй ахём Центрдзёуджыхъёуккаг авиа-спортивон клубы бынду-рыл куы фёзынид, уёдреспубликёйы бон уаидтыхы федералон структу-рётё ёмё ведомствотызаказтё ёххёст кёнын,уымёй дарддёр — транс-портон бёллёхтё ма 'ру-адзыны бындурыл шо-фыртё цёттё кёнын.Иннё ахём — Центр цёт-тё кёнид ёхсёг пара-шютистты, фадат уаидхёдтёхёгыл кусынёнбартё райсынён ёмётёхджыты училищемёбацёуыны агъоммё ца-вёрдёр бындуртё базо-

нынён. Проект царды куысырёзид, уёд ма фёзы-нид фадат дрэг-рейсинг,дрифт ёмё картингёйархайынён дёр, ёмёуёд Цёгат Ирыстонмётренировкётё ёмёерыстё кёнынмё цёуик-кой хуыздёр уёрёсейагёмё фёсарёйнаг спорт-сментё. Республикёйы Сёргъ-

лёууёг ДОСААФ-ы сёр-дарён куыд загъта, аф-тёмёй фёстаг рёстёгЦёгат Ирыстоны ёвзонглёппутён фадат нал исУёрёсейы Ёфсады хуыз-дёр хёстон хёйттёмслужбёмё ацёуынён.Нёй уавёртё ахёмслужбёмё бацёттё кё-ныны тыххёй сёрмагонд

цёттёгёнён ахуыртён.Ахём Центр нём куыфёзынид, уёд фёсивё-дён хорз фадёттё фё-зынид. Уёрёсейы Хъахъ-хъёнынады министрадыфёдзёхстмё гёсгё,Центры цёттё кёниккойпарашютисттё ёмёёхсджыты. Уымёй уёл-дай ма Центр ёххёсткёндзён ёфсёддон-патриотон хъомыладыахсджиаг куыст дёр. Ацы кусёг фембёлды

рёстёг дыууё бёрнонадёймаджы баныхас код-той, ёмё ацы аз апрелыАлександр Колмаковссёудзён ЦёгатИрыстонмё, ёмё бёсто-нёй базонгё уыдзёндзёуджыхъёуккаг авиа-спортивон клубы матери-алон-техникон уавёри-мё. Дарддёр ныхасгё-нён уыдзён сёрмагондЦентр саразыныл.

РЦИ-Аланийы Сёргълёууёджы

ёмё РЦИ-Аланийы Хицауады

пресс-службё

Культурёйы зынаргъ кусджытё! Зёрдиаг арфё уын кёнын уё профессионалон боны фёдыл.

Сымах стут, царды цыдёриддёр аив ёмё рёсугъддзинад ис,уый аразджытё ёмё хъахъхъёнджытё. Аивады архайджыты, музейтё ёмё библиотекёты кусджыты,

аивадон скъолатё ёмё колледжты ахуыргёнджыты, аивадонколлективты архайджыты, Культурёйы хёдзёртты специалист-ты зёрдиаг ёмё удуёлдай куысты фёрцы нё республикёйыбамбырд, ёмбал кёмён нёй, ахём культурон бынтё. Махёй алчидёр цёмёй цёры, ёхсёнадон ёмё йёхи царды

мидёг цёуыл тыхсы ёмё цёмё бёллы — айдёнау алцыдёрфёзыны культурёйы. "Адёймаджы царды культурё у сёйраг-дёр хъуыды ёмё зынаргъдёр хёзна", зёгъгё, афтё чи загъ-та, уыцы хъуыстгонд академик Дмитрий Лихачевимё не сразыуёвын зын у. Не 'ппёт дёр стём сёрыстыр нё хёдбындур культурёйё!

Ёппёт дунейыл дёр хъуыстгонд чи ссис, ахём нёмттёйИрыстон рагёй-ёрёгмё дёр у хъёздыг. Нё уазёгуарзон рес-публикё алкёддёр разыны цёстуарзон фысым алыхуызон му-зыкалон ёмё театралон фестивальтён, равдыстытё ёмёспектакльтён. Афёдзёй-афёдзмё Ирыстоны цёрджытё ёмёйё уазджытён разыны гёнён, цёмёй фёхёстёгдёр уой аи-вады рёсугъд дунемё, ёмё уый — сымах фёрцы. Зынаргъ ёмбёлттё! Ацы бёрёгбоны уын зёрдёбын арфё

кёнын уё ёвёллайгё аивадон куысты ёмё профессионалондёсныдзинады тыххёй, стёй йыл афтё ёнувыд кёй стут, уыйтыххёй. Мё зёрдё уын зёгъы, цёмёй йё удцыренгёнёг кур-диатён кёрон макуы уа, ног ёнтыстытё, ёнёниздзинад ёмёфёрныгад!

Алексей МАЧНЕВ, Республикё Цёгат Ирыстон-Аланийы Парламенты Сёрдар

Республикё Цёгат Ирыстон-Аланийы культурёйы зынаргъкусджытё! Арфё уын кёнын уё профессионалон бёрёгбоны фёдыл!Уёрёсейы Президенты Указёй 10 азы размё цы бёрёг-

бон нысангонд ёрцыд, уый ёвдисён у, нё бёстёйы иумё-йагнацион удварны хёзнатё бахъахъхъёнынён йё цард чиснывонд кодта, уыцы адёмы фёллой ахсджиаг кёй у, уы-мён.Культурё ёмё ахуырадмё ёмхиц рёзгё фёлтёр хъомыл

кёнын, кёстёртён нё удварны традицитё амонын, музыкёёмё сын литературё уарзын кёнын — ацы ёмё иннё бирё-вёрсыг хъуыддёгтыл зёрдиагёй кусынц музейты, библио-текёты, театртё ёмё культурёйы къабазы иннё кусёндёт-ты специалисттё. Абон уын бузныг зёгъын уё удуёлдай фёллойы, уё ва-

зыгджын сфёлдыстадон куысты тыххёй. Сымах фёрцы нёреспубликёйы цёрджытён ис сё миддуне хъёздыгдёр кё-ныны фадат.Арфёйаг уё стём уё профессиноналон дысныдзинад

ёмё рухстауён куыстёй. Не ‘ппёт дёр хорз ёмбарём,культурё у граждайнаг ёхсёнады ёнтыстджын рёзт ёмёфёрныг фидёны бындур. Мё зёрдё уын зёгъы фидар ёнёниздзинад ёмё фёр-

ныгад, алкёцы хъуыддёгты дёр ёнтыстджын ут!

БИТАРТЫ Вячеслав, Республикё Цёгат Ирыстон-Аланийы Сёргълёууёг

Ныхас республикёйы ахсджиагдёр фарстатыл

РЦИ-Аланийы Сёргълёууёг БИТАРТЫВячеслав Мёскуыйы фембёлд Уёрёсейы Фе-дерацийы Хицауады Сёрдар ДмитрийМЕДВЕДЕВИМЁ. Ныхас рауади республи-кёйы социалон-экономикон рёзты хатдзёгтёёмё фидёны нысантыл.

Сёрмагонд центр саразыны фёндон

РЦИ-Аланийы Сёргълёууёг БИТАРТЫВячеслав, Мёскуыйы кусёг балцы уёв-гёйё, фембёлд ДОСААФ-ы сёрдар, инё-лар-булкъон Александр КОЛМАКОВИ-МЁ. Ныхас рауад республикёйы спортыавиацион, парашютон, планерон, автомоби-лон хуызты центр саразыныл.

АРФЁТЁКультурёйы кусёджы боны фёдыл

— Цы бирёвёрсыг куысткёнут, уый тыххёй уынстыр арфё кёнын. Бирё-национ республикё уИрыстон ёмё сымах таутхёлардзинады нёмгуытёадёмы 'хсён. Уыцы ахаст-дзинёдтё азтимё хъуамёфидардёр кёной. Ме стырхёсыл нымайын, алы адё-мыхаттён дёр аккаг уа-вёртё скёнын сё культу-рё ёмё традициты рай-рёзтён ёмё бахъахъхъё-нынён, — загъта БитартыВячеслав. Фембёлды ма архайд-

той РЦИ-Аланийы национахастдзинёдты министрЦуциты Аслан, Парламен-ты Сёрдары хёдивёг То-каты Людмилё, РЦИ-Ала-нийы Сёргълёууёджыёмё Хицауады админи-страцийы разамонёг Че-

лёхсаты Рустем, ёхсё-надон змёлд "Наша Осе-тия"-йы разамонёг Лёгку-ты Вячеслав, ёндёр бёр-нон кусджытё. Грекъёгты ёхсёнад

"Прометей"-йы сёргъ-лёууёг Юрий Асланидикуыд загъта, афтёмёйгрекъёгтён Ирыстон у сёрайгуырён бёстё ныр би-рё азты. Кёддёриддёр се'ххуысы хай бахёссынц,афтё уыд Беслёны фыд-бёллёхы рёстёг, ХуссарИрыстоны хёсты фёстё,гуманитарон ёххуыс ар-выстой Украинёмё ёмёХъырыммё дёр. Фидарбастдзинёдтё сын ис Гре-цийы паддзахадимё ёмёхорз ахъаз уаид республи-кёйы экономикёйён, уыр-дыгёй амалхъом адём се

‘ргом Ирыстонмё куы раз-дахиккой, уый. Йё курдиатуыд, цёмёй республикёйыхицауиуёггёнёг орган-тём, партитём ёвзёрстцёуой грекъёгты ёмё ён-дёр адёмты 'хсёнёй дёр.

— Хорз уаид, Дзёуджы-хъёуы 5-ём гимнази ёмёБеслёны, Канидийы номылскъолайы дыккаг фёса-рёйнаг ёвзагыл грекъагкуы банымаиккой, уый —загъта Юрий Асланиди.Сомихёгты ёхсёнады

сёргълёууёг Ася Сафро-ниди фехъусын кодта,Ирыстоны кёй цёры 16мин сомихаджы. "Арф уи-дёгтё нын ис Иры зёххыл,уарзём ёмё йё нымайёмнё райгуырён бёстёйыл”,— загъта Ася ёмё фехъу-сын кодта йё курдиат. “Со-

михаг уынджы 26-ёмхёдзары раздёр уыд соми-хёгты скъола. 20-ём ёну-сы райдиан арёзт ёрцыднё фыдёлты хъарутёй,нымад у культурон хёзна-йыл. Абон ис Мидхъуыд-дёгты министрады исбона-ды, заууатмё ёрцыдисбёстыхай, скълад дзы са-рёзтой. Архайём, цёмёййё фёстёмё ёхсёнадёнраттой, нёхи хъарутёй дзысаразиккам национ культу-рон центр, уый бындурылта — алайнаг-сомихаг хё-лардзинады музей."Муртуз Гюльмамедов ны-

хас кодта азербайджайнагёхсёнады номёй. Ёхсыз-гонёй загъта, ирон адёми-мё сын цы ёнгом бастдзи-нёдтё ис, уый тыххёй. Йёныхасмё гёсгё, 1860-ём

азты ам ёрцардысты сёфыдёлтё. Уыцы ёнусы уы-дон сарёзтой скъола ёмёныры планетарий. Йёбёстыхай заууатмё ёр-цыд, бирётё йыл сё цёстёрёвёрдтой, фёлё азер-байджайнаг ёхсёнад куры,цёмёй дзы сараза национцентр ёмё дзы сё культу-рё рёсугъдёй ёвдиса.Фёнды сё, цёмёй Ирыс-тон ёмё Азербайджаныпаддзахады 'хсён фёзынаног бастдзинёдтё ёмёцёттё сты ууыл бакусын-мё.Гуырдзиёгты ёхсёнады

хистёр Роберт Циндели-ани загъта: “Абон Ирысто-ны цёры 10 мин гуырдзи-аджы. Бирё хионтё ёмёхёстёджытё ис не 'хсён,нё уидёгтё дёр фидарсты”. Йё курдиат уыд, цёмёй

Церетелийы уынджы, 19-ём скъолайы кёрты цы ар-гъуан ис, уый бёстыхай ны-мад ёрцёуа Дзёуджыхъё-уы Алайнаг Епархийыл.Хорз уаид, раздёрау кон-цертон программётимёкуы цёуиккой кёрёдзимёдыууё ёфсымёрон пад-дзахады.Битарты Вячеслав лём-

бынёг байхъуыста се'ппётмё дёр. Ёххуысёйзёрдё бавёрдта, хицёнминистрадтё ёмё ведом-ствотён бахёс кодта бёл-вырд хъуыддёгтё.

ГУГКАТЫ Жаннё

Ёмбырд

Ёмбырд саразыны хъёп-пёрис равдыста РЦИ-Ала-нийы Хицауады Сёрдарыхёдивёг Фадзайты Ёх-сарбег. Архайдтой дзы рес-публикёйы культурёйы ми-нистр Милдзыхты Руслан,УФ-йы Президенты ёх-хёстбарджын минёвары

аппараты Цёгат-Кавказыфедералон зылды ЦёгатИрыстоны федералон ин-спектор Андрей Бессонов,Арёзтад ёмё архитекту-рёйы министрады, Бынду-рон цалцёджы управленийыминёвёрттё ёмё Ёрёфырайоны бынёттон хиуынаф-

фёйады администрацийысёргълёууёг ХамыхъотыБарис. Ёмбырды рёстёг йё ар-

хайджытё фёбёлвырд код-той, йё фёзуат 800 квадра-тон метры кёмён у, проек-тон-сметон гёххёттытёмгёсгё, уыцы бёстыхайыцавёр куыстытё арёзт ёр-цёудзён, уый. Бынтон аив-дзён бёстыхайён йе 'ддагбакаст, цалцёггонд ёр-цёудзён йё цар, сценё,адём кём баддзысты, уыцызал (ёдёппёт 200 бынаты),хъармгёнён системё, ёх-хёстгонд ёрцёудзысты ми-дёггаг куыстытё, ёвёрдёрцёудзён ног хъармгё-нён. Ныхас цыд зынгсир-вёзтыты ныхмё ёдасдзи-нады ног системё сёвёры-ныл дёр.

Фадзайты Ёхсарбег фё-бёлвырд кодта бындуронцалцёджы куыстытён сёрайдайён ёмё сё кёрой-наг ёмгъуыдтё, ёмё ба-хёс кодта Арёзтад ёмёархитектурёйы министра-дён, цёмёй се 'рдыгёйкуыстыты хёрзхъёддзинад-мё уа лёмбынёг цёстдардёмё куыстытё ёххёстгондцёуой се 'мгъуыдтём гёс-гё. Культурёйы министр

Милдзыхты Руслан куыд ба-фиппайдта, афтёмёйкуыстытё хъуамё райдайоймайы фыццаг бонты ёмёфёуой ацы азы ноябрмё. Ныртёккё ныхас цёуы,

куыстытё ёххёстгёнёг ор-ганизацийё ёвзёрст чиёрцёудзён, ууыл.

АБАЙТЫ Зёлинё

Ёрёфы районёй

Лескены уыдзён культурёйы ног артдзёстЛескены бынёттон Культурёйы хёдзар бындуро-

нёй сцалцёг кёныны фёдыл хъёуы уыд уёрёхдёр-гонд ёмбырд. "2013-2020 азтём культурё ёмё туриз-мы райрёзты" Уёрёсейы Федерацийы паддзахадонпрограммё ёххёст кёныны фёлгёты Республикё Цё-гат Ирыстон-Аланийы культурёйы къабазён баххуыскёныны тыххёй федералон бюджетёй субсидиты хуы-зы цы ёхца радих кёндзысты, уымёй бындуронёйцалцёггонд ёрцёудзысты нё республикёйы 6 культу-рон-ирхёфсён кусёндоны, ёмё уыдонёй иу уыдзён,йё цёрджытё 2,5 мины кёмён сты, Лескены уыцыКультурёйы хёдзар.

Ирыстон — нё иумёйаг хёдзарЗнон РЦИ-Аланийы

СёргълёууёгБИТАРТЫ Вячеславфембёлд Ирыстоныцёрёг адёмыхёттытыёхсёнадты минёвёртти-мё. Ивгъуыд мёй ахёмфембёлд уыд ёхсёнад"Русь"-ы уёнгтимё. Нырта зёрдёбын ныхасрауад сомихёгты,грекъёгты, азербайджай-нёгты ёмё гуырдзиёгтыёхсёнадты минёвёртти-мё.

Къам систа КЪЁБЫСТЫ Харитон

Page 2: Ирыстон нё иумёйаг хёдзарhttps://растдзинад.рф/wp-content/uploads/2017/03/ilovepdf_merged-31... · Доллар— 57,14 Евро— 61,72 Боныхъёд

2 № 50 (24332) 2017 АЗЫ ТЁРГЁЙТТЫ МЁЙЫ 25 БОН

Зарёджы цин… Цы ма уа уымёй ёхсыз-гондёр ёмё зынаргъдёр удён ёмё зёр-дёйён! Уыцы рухс ёмё табуйаг ёнкъарёнйё царды бонты тырысайау кад ёмё ра-димё чи хаста, уый уыд Цёгат Ирыстоныадёмон поэт, Уёрёсейы ФедерацийыФысджыты цёдисы уёнг Чеджемты Ёхсар.Чи йё зыдта ёмё йын йё курдиатён аргъчи кодта, уыдон ёй хионхуызёй, уарзонёйхуыдтой "Нёхи Ёхсар". Ахёмтё та иугёйт-тё нё, фёлё сёдёгёйттё уыдысты.Ирыстоны, ёвёццёгён, ахём хёххонёмё быдираг хъёу нё баззад, Ёхсар кёмнё уыд, уымы цёрёг хистёртёй фыдёл-тыккон зарёг, кадёг, таурёгъ кёнё цагъдкёцёй нё ныффыста. Уыцы ёвёджиауыхёзнатё уёрёх дзыллётём хаста йё ра-диобакастытё "Хурзёрин", "Ёрхъуыды кё-нём, ёрымысём", "Къонайы хъарм", "Фы-дёлты фарн — Ирыстоны зёрдё" ёмёёндёрты.Цал ёмё цал хатты райхъуыст йё фёл-

мён хъёлёс радиойё, цал ёмё цал хаттыёрхаста адёмён циндзинад йё аив ирондзырдёй, йё хёдхуыз уацмыстёй. “Ёхсаррадиойё куы фёдзуры, уёд мё цыфёндыахсджиаг куыст дёр ныууадзын ёмё йёмлёмбынёг байхъусын", — ахём ныхёстёбирётёй фехъусён уыд. Ирыстонмё йёсыгъдёг уарзт Ёхсарён райдыдта йё рай-гуырён уёзёг Заманхъулёй. Ам ын алыдур, къуыбыр ёмё кёрдёджы хал дёр ад-джын ёмё зынаргъ уыд. Йё уёгъд рёс-тёг-иу хъёумё куы ныфтыд, йе 'мхъёук-кёгтимё-иу куы аныхас кодта, уёд ын-иууый йё удён уыд бёрёгбонау, стыр ёх-сызгон. Айрох-иу дзы сты царды сагъёстёёмё тыхстаг хъуыддёгтё. Ацы фёрныгхъёуёй рацыд зындгонд поэт, Фыдыбёс-тёйы Стыр хёсты ветеран Мыртазты Ба-рис. Йе сфёлдыстады тыххёй йын Ёхсарбирё радиобакастытё бацёттё кодта. Уё-дё йё райгуырён бонты Барисыл газет"Рёстдзинад"-мё аив уац ёнё бацёттёкёнгё никуы фёци. Ёмё куыд нё. Кёс-тёр хистёрён аргъ кёнын куы зона, рё-сугъд ёгъдау ын куы дётта, уёд ма уымёйхуыздёр цы уа.Ёхсар уыцы миниуджытёадёммё рёсугъдёй кёй хаста, уымёнёвдисён уыд дзёнёты бадинаг, ЦёгатИрыстоны культурёйы сгуыхт кусёг, Уёрё-сейы Федерацийы Фысджыты цёдисы уёнгХуытыгаты Хъазыбег.

— Чеджемты Ёхсаримё ёз рагёй зонгёуыдтён, — дзырдта нын Хъазыбег, — хёрз-ёрыгёттёй мах базонгё стём ЦёгатИрыстоны радиойы, ёмё не 'хсён уыдитынг хорз ахастдзинёдтё. Кёд уый мёнёйхистёр уыди, уёддёр зыдта алкёмён дёркад кёнын. Хистёрты ёхсён уыди хорзлёггадгёнёг кёстёр, кёстёрты ёхсён та— цёстуарзон, зёрдёхёлар хистёр. Ёмёйё мах дёр, ёвёццёгён, уымён уарзтам.Ёфсымёр загътон ёз уымёй. Ёмё цар-дыстём куыд дыууё хорз ёмгары. Фёлёхъысмёт йёхионтё кёны, Ёхсар куы ёр-рынчын, уёддёр ма, йё тыхтё ёмё гё-нёнтё цас амыдтой, уый бёрц фыста йёИрыстонён, йё адёмён. Ёз зонын, цаскуыста адёмон сфёлдыстады хёзнатё ба-биноныг ёмё бабёстон кёныныл, цалёмё цал рёсугъд зарёджы ныффыста, уы-донён нымёц дёр нёй. Ёхсар Ирыстоныразагъды лёгты ёхсён ахсы зынгё бынат.Ёмё рацёудзён бирё рёстёг, уёддёрёй нё адём хъуыды кёндзысты. Уымёнёмё ёцёг поэтён нёй мёлёт.Чеджемты Ёхсар ирон литературёмё

ёрбакъахдзёф кодта ивгъуыд ёнусы ёх-сайём азты. Фёлё ёмдзёвгётё фыссынрайдыдта, Заманхъулы астёуккаг скъолайыма куы ахуыр кодта, уёд. Ёрыгонёй йёуды ёмё зёрдёйы ёрфыты ссыгъд кур-диаты зынг, равзёрд уарзондзинад ёрдз-мё, райгуырён уёзёгмё, нё адёмы ёну-сон хёзнатём, ныййарёг мадмё. Йё зёр-дёйы бёркады ёвдисёнтё, прозаиконёмё поэтикон уацмысты ёмбырдгёндтё:"Стъалыты ёхсёрдзён", "Цом хурагур","Мё дунейы рухс" "Урс нымёт", "Дё ном","Царды мёсыг", "Ёртхурон", "Ирон за-рёг", "Чегем", "Ёрвдидинёг". .. Ацы чин-гуытёй сё алкёцы дёр хицён фёндагссардта адёмы зёрдёмё, бацагайдта сынсё зонд ёмё удтё.Чеджемты Ёхсаримё суанг йё студен-

тон азтёй хёларёй чи цард, уыдонёй иу угазет "Рёстдзинад"-ы хайады сёргълёу-уёг, Хетёгкаты Къостайы номыл паддза-хадон премийы лауреат, Уёрёсейы Феде-рацийы культурёйы сгуыхт кусёг, фыссёг,этнограф Цгъойты Хазби.

— Ёз Ёхсары базыдтон студентёй, куыдирон ёгъдауджын лёппу, зёрдёхёларёй.Цы ног ёмдзёвгётё-иу ныффыста, уыдондёр мын-иу арёх касти. Ёз ёфсадыфёстё Ирыстонмё куы ёрыздёхтён, уёдЁхсары ёрёййёфтон, йё литературонфёндагыл фидар къахдзёфтё чи кодта,ахём поэтёй. Ёмё нё дзырдаивады бирёкёй сарёзта, уый тыххёй фидарёй мёбон зёгъын у. Зёгъём, йё ёмдзёвгётылфыст зарджытё. Куы сё фехъусын, уёдзёрдёйыл цыдёр ёнахуыр цин сёмбёлы,ис сын ёндёр азёлд, сёхи ёндёвдададёймаджы ёнкъарёнты дунейыл. Дёснымузыкант музыкалон инструментёй дёсныкуыд фёцёгъды, раст афтё Ёхсары зар-джыты ныхёстё сё хъуыдытёй кёрё-дзийы мидёг сты ёнгом баст ёмё иттёгаив, нуарджын. Зёрдёмё дёр уымён хъа-рынц, алкёмён дёр сты уарзон. Афтёмём кёсы, Ёхсарён зарджытён ёмдзёв-гётё фыссыны хъуыддаджы цас бантыст,

уыйас ын литературёйы никёцы жанрыбантыст, — дзырдта нын Хазби — КёддёрЁхсар йёхёдёг дёр афтё загъта. Ёз, зё-гъы, мё бынат ссардтон ирон зарёджы аи-вады. Ёмё уый ёцёгёй дёр афтё у…Райгуырён бёстёйён ёмё ныййарёг

мадён иу цёсгом ёмё иу зёрдё ис. Нёйсын кёрёдзийё фёхицёнгёнён, нёдёрбалхёнён. Сывёллон дёр мады фёрцырацёуы царды уёрёх фёндагмё. Уый йынйё зёрдё фёхайджын кёны райгуырёнуёзёгыл аудыны ёмё адёмы уарзыныхъомысёй.

— Кёстёр хистёрыл куыд хъуамё аудаёмё узёла, уый Ирыстоны поэттёй Ёхса-ры хуызён ирдёй ёмё парахатёй ничиравдыста, — зёгъы Ёхсары хорз хёлар,ирон аивад ёмё культурёйён стыр аргъ-гёнёг, РЦИ-Аланийы Парламенты депутатУататы Зелим. — Хъыгагён, Ёхсары хуы-зён лёгтё бирё нёй. Ахём бон нё вёй-йы, ёмё йё кёд не 'рхъуыды кёнын, йёчингуытё йын кёд нё райсын тёрхёгёйёмё сём кёд не 'ркёсын. Йё ныхёстёдёр ын арёх ёрхъуыды кёнын. Дё ный-йарджыты куыд уарзай, дё зёхх куыдуарзай, уыцы ёнкъарёнтё йё зёрдёйёцыдысты кёддёриддар. Уый цыдёр ёнахуыр уарзтёй уарзта йё

Ирыстон, йё ирон адёмы. Иуахёмы йёафтё дёр бафарстон, зёгъын, Ёхсар,уыцы рёсугъд ёнкъарёнджын ёмдзёвгё-тё дё зёрдёйы куыд райгуырынц. Адёй-маг сё, зёгъын, куы фехъусы, уёд афтёфёхъуыды кёны, цыма комкоммё уымёхауынц. Ёмё мын афтё зёгъы: Зелим, аф-тё иу афон райхъал вёййын ёмё, дам,мыл уыцы хъуыдытё Хуыцау ныккалы. Афтёмём кёсы, цыма Ёхсары Дунесфёлдисёг,музё хъулон уарзт кодтой. Ёмё йын уы-мён афтё бирё ёнтысти сфёлдыстадонкуысты. Абон нын Ёхсар нё фаг кёны. Уыйбёрёг у нё аивадыл. Адём ёй бирё уарз-той ёмё уарзынц ныр дёр. Нё йё рох кё-нынц. Зёххы къорийыл кёмдёриддёрирон адём ис, уыдон ын йе 'мдзёвгётылфыст зарджытём хъусынц, аргъ сын кё-нынц зёрдиагёй. Цёмёй царды ма фёцу-дём, кёстёртё раст хъомылгонд цёуой,уый тыххёй нё хъёуы Ёхсары хуызёнлёгтё. Циндзинёдты дёр-иу арёх уыдтёнйемё. Ёмё-иу кёстёры кафгё куы федта,уёд ын-иу уыд тынг ёхсызгон. Ёмё мын-иу цинхуызёй афтё: "Кёс-ма, Зелим, чизагъта, нё фёсивёд нё бёззынц? Уёдёма сём акёс, акёс. Уыдон Ирыстоны ёцёгныфсытё сты!" Хорз, ёгъдауджын фёси-вёд-иу куы федта, уёд сём-иу бацыдаид,арфё сын ракодтаид, афтё кёрёдзийылёмё уе 'гъдауыл хёцут, зёгъгё, сын-иузагътаид. Суанг ма-иу фырцинёй йё цёс-тысыгтё ёркалдысты. Ахём цаутё уын-гёйё-иу Ёхсар сёрыстыр уыдис, бирё-иуёй нал хъуыди ракафынмё дёр. Ёхсари-мё иу фынгыл бадын дёр лёджы зёрдёй-ён тынг ёхсызгон уыд. Фыдёлтыккон цар-ды хабёрттё-иу кодта, таурёгътё дзырд-та. Фёсивёдён фёдзёхсын, цёмёйЁхсары уацмыстё арёхдёр кёсой, уыйИрыстонмё цы зёрдё дардта, йё адёмыкуыд уарзта, ууыл куыд ахуыр кёной, уыймё тынг фёнды.Поэт, композитор ёмё зарёггёнёг.

Ацы ёртё адёймаджы сфёлдыстадонтыгъдады фёрнджын зиу куы скёной, ёр-мёстдёр уёд райгуырынц зёрдёагайгёзарджытё ёмё аивадон уацмыстё.Чеджемты Ёхсар иузёрдионёй кёимёфёкуыста, уыцы композитортё ёмё фён-дырдзёгъдджытё, зарёггёнджытё бирёсты. Сё иу — РЦИ-Аланийы сгуыхт артист-кё, курдиатджын музыкант ёмё зарёггё-нёг Секъинаты Альбинё. Уый нын йёхистёр хёлары тыххёй афтё радзырдта:

— Лёгён йё фёллой адёмы зёрдёмёкуы хёццё кёна, уёд уый у уёларвёй ра-кургё хорзёх. Уыцы хорзёх ёмё амондёйхайджын уыд Ирыстоны адёмон поэт Че-джемты Ёхсар. Уый хуызён сфёлдыстадонкусджыты нёмттён рохгёнён нёй, лите-ратурёйы фыццаг къахдзёфтё чи кёны,уыцы фёсивёдён Ёхсары хуызён поэтхъуамё уа дёнцёг, куыд хъёуы фыссынсёрмагондёй зарёгён ёмдзёвгётё, уы-цы хъуыддаджы. Ёз мёхёдёг музыкёфыссын зарджытён. Ёмё алы ёмдзёвгёуымён нё бёззы. Зёгъём, Ёхсар мём-иуёмдзёвгё куы ёрбахаста, уёд-иу кёрё-дзийы афтё хорз бамбёрстам, ёмё-иу нёиумёйаг куыст фёрёстмё. Рауад-иу дзызарёг. Ёз ёй ёмбёрстон, зарёгён ём-дзёвгётё ёнцонтёй нё фыста, хъуыдис-иу ёй рёстёг, стёй йё хъуыдыта раргомкёныны тыххёй дзырдаивады хёзнадоныаккаг ныхёстё ссарын. Ёмё-иу сё бирё"хъизёмары" фёстё уёддёр ссардта.Мёнё нё иумёйаг зарёг "Мё фыд",зёгъгё, уымён мын цёмёй ёмдзёвгёныффыстаид, уымё ёз дыууё азы фен-хъёлмё кастён. Йё ахём сфёлдыстадонкуысты уаг ёвдисы, зарёджы ёмдзёвгё-тё-иу цалынмё йё зёрдёйы ёрфыты нёбахсыстаид, нё сё сёрттивын кодтаид,уёдмё сё композитормё не 'вдыста.Зындгонд ирон поэт Чеджемты Ёхсар

кёд цалдёр азы размё фёхъуыд не 'хсё-нёй, уёддёр йё рухс ном цёры йё аивзарджыты ёмё, лёггад кёнынёй кёмённё бафсёст, йё уыцы зынаргъ ёмё уар-зон Иры адёмы зёрдёты. Уымёй стырдёрхорзёх та поэты хъёугё дёр никуы кодта.Фидарёй зёгъён ис: йё зарджытёйссардта йё дзыллёйы зёрдё!

ГАСАНТЫ Валери

Номарён

Ирыстоны адёмон поэт Чеджемты Ёхсары райгуырдыл сёххёстуыдаид аа ззыы

Зарёджы цин йёцарды бонты

тырысайау хаста

88880000Сё арёхстдзинадён сын аргъ кодтой жюрийы уёнг-тё: фёсивёдон театр "Амыран"-ы аивадон разамонёг,фестиваль "Амыраны рухс"-ы оргкомитеты сёрдар,РЦИ-Аланийы адёмон артист Лазарты Таймураз; фё-сивёдон театр "Амыран"-ы директор, РЦИ-Аланийысгуыхт артист Сидахъаты Дзамболат; ЦИПУ-йы аивёд-ты факультеты хистёр ахуыргёнёг, зындгонд режиссерЦёлыккаты Земфирё; сывёллётты республиконтеатр "Саби"-йы режиссер, РЦИ-Аланийы аивёдтысгуыхт архайёг Саламты Наталья; Дзёуджыхъёуыбынёттон хиуынаффёйады администрацийы культу-рёйы управленийы сёргълёууёг, артист, хореографКокайты Алан. Ивгъуыд ёртыццёджы Фёсивёды галуаны уыд фестива-

лы уёлахиздзаутён кадгёнён изёр. Уым ирон аргъёут-тё зонынёй, нё фысджыты ёмё драматургты уац-мыстём гёсгё спектакльты хицён нывты сурёттёаразынёй, ёмдзёвгётё кёсынёй ноджыдёр ма иухатт сё курдиат равдыстой фестивалы уёлахиздзаутёёмё дипломанттё.

— Сымах стут Ирыстоны суинаг курдиатджын фёси-вёд. Нё аивады фарн сомбоны фёлтёртём сымаххёсдзыстут, — афтё райдыдта фестивалы архайджытёнёмё уёлахиздзаутён йё арфёйы ныхас РЦИ-АланийыХицауады Сёрдары хёдивёг Фадзайты Ёхсарбег, —ёмё уё ахуыргёнджытён, уё ныййарджытён зёгъынстыр бузныг, ахём курдиатджын фёсивёд кёй хъомылкёнынц, уый тыххёй.Жюрийы хатдзёгтём гёсгё номинаци "Драмон спек-

такль"-ы фыццаг къёпхёны дипломтё райстой Суада-джы Хуытыгаты Хъазыбеджы номыл Культурёйы хёдза-ры сывёллётты театр "Арвёрдын". Равдыстой Гуыц-мёзты Михалы пьесёмё гёсгё ёвёрд спектакль"Цёсгом" ёмё Дигорайы Культурёйы хёдзары фёси-вёдон театр "Сатирикон". Равдыстой Темыраты Дауытыпьесёмё гёсгё ёвёрд спектакль "Налат чындз". Но-минаци "Ирон аргъау"-ы фыццаг бынат бацахстой Бру-ты хъёуы Культурёйы хёдзары сывёллётты театр "Бон-вёрнон"-ы архайджытё. Равдыстой аргъау "Уызын йё-хицён мад куыд агуырдта"Номинаци "Фольклорон равдыст"-ы фыццаг бынат ба-

цахстой Дзёуджыхъёуы Хетёгкаты Къостайы номыл 13-ём астёуккаг скъолайы ахуырдзауты театры архайджы-тё, равдыстой фольклорон композици "Джеоргуыба"ёмё Алагиры фёндзём астёуккаг скъолайы театралонкъорд "Арвёрдын", равдыстой фольклорон композици"Табу уёд нё зёдтён ёмё дауджытён" ёмё Фарны-хъёуы Культурёйы хёдзары фёсивёдон театр, рав-дыстой композици "Мыдыкъус".Номинаци "Эстрадон сатирикон миниатюрё"-йы фыц-

цаг бынатмё рацыдысты Дзёуджыхъёуы Дзусаты Ибра-гимы номыл 46-ём астёуккаг скъолайы ахуырдзаутытеатралон къорд. Равдыстой Айларты Асёхмёты уацмысмёгёсгё ёвёрд сатирикон ныв "Дохтыртыл ахудём".Елхоты дыккёгём астёуккаг скъолайы ахуырдзауты

театр та номинаци "Литературон композици"-йы бацахстойфыццаг бынат. Равдыстой Гёдиаты Цомахъы прозаиконуацмыс "Дыууё дидинёджы"-мё гёсгё композици.Номинации "Аив дзырд"-ы фыццаг бынат бацахстой

Хъарман-Сындзыхъёуы Культурёйы хёдзары театрыминёвар Цёрёкты Ланё ёмё Кёрдзыныхъёуы ас-тёуккаг скъолайы ахуырдзау Хотаты Зёлинё. Алагирыёртыккёгём астёуккаг скъолайы ахуырдзауты театр"Хуры тынтё" фыццаг бынат бацахста номинаци "Сфёл-дыстадон фёлварён"-ы. Фестивалы дипломы аккаг та систы дёс архайёджы.

АНВАРАТЫ В.

Фестиваль

"Амыраны рухс"Нё республикёйы къорд боны цыд сывёл-

лётты ёмё фёсивёды театрты фестиваль"Амыраны рухс". Архайдтой дзы ёмё дзы сёкурдиат ёвдыстой Цёгат Ирыстоны хъёутыёмё Дзёуджыхъёуы астёуккаг скъолатыахуырдзаутё ёмё Культурёйы хёдзёрттысывёллётты театрты архайджытё. Фестивальсаразыны хъёппёрис равдыстой РЦИ-Ала-нийы фёсивёды хъуыддёгты комитет ёмёфёсивёдон театр "Амыран".

23 мартъийы, Елбызды-хъойы райгуырён бон, ацыскъолайы ёрцыди зёрдыл-даринаг ёхсызгон цау. Уы-цы бон фыййагдойнёгтыуазджытё уыдысты Ирысто-ны интеллигенцийы зынд-гонд минёвёрттё: Уёрё-сейы сгуыхт нывгёнёг, Хе-тёгкаты Къостайы номылпаддзахадон премийы лау-реат, скульптор ДзбойтыМихал, Уёрёсейы сгуыхтнывгёнёг Джыккайты Му-рат, РЦИ-Аланийы сгуыхтнывгёнджытё ЦёллагтыФатимё ёмё ЦъёхилтыСергей, Хетёгкаты Къос-тайы номыл паддзахадонпремийы лауреат, фыссёгАгънаты Гёстён, Уёрё-сейы культурёйы сгуыхт ку-сёг, ЦИПУ-йы ирон филоло-

гийы факультеты декан, фи-лологон наукёты кандидатХозиты Барис, поэт Хабё-ты Риммё, РЦИ-АланийыАхуырад ёмё наукёйы ми-нистрады хайады сёргъ-лёууёг Санаты Ритё, ацыкомёй рацёуёг Елбызды-хъойы номыл скъолайы раз-дёры ахуырдзаутё Дулатыхотё Соня, Фатимё ёмёсё хёрёфырттё...Уыйбёрц уазджыты ёр-

бацыд баст уыд ёхсызгонцауимё. Скъолайы агъуыс-ты уыцы бон ёвёрд ёрцыдБрытъиаты Елбыздыхъойыскульптурон фёлгонц. Йёскёнёг у Дзбойты Михал.Уый фыййагдойнёгтён,растдёр зёгъгёйё та, ёп-пёт Куырттатён дёр у Ми-халы лёвар.

Къорд азы размё ма Ми-халы конд скульптурёёвёрд ёрцыд, Куырттатыкомы нарёджы Елбыздыхъоныгёд кём у, уым. Елбыздыхъойы ног фёл-

гонц гом кёнгёйё, Михалзагъта: "Скъоладзау ма куыуыдтён, уёд мё ахуыргён-джыты фёрцы базонгё дёнЕлбыздыхъойы сфёлдыста-димё. Мён дисы ёфтыдтоййё арфхъуыдыджын пьесё-ты архайджытё. Елбызды-хъойы ном уёдёй фёстё-мё мёнён уыди рухс стъа-лыйау. Хъуамё йё ном, йесфёлдыстад нё рёзгёфёлтёр зоной ёмё йёхёссой дарддёр. Кёд уыцыхъуыддаджы мё ацы лёвардёр пайдайы хос уа, уёдмёхи амондджын хондзы-нён".Джыккайты Мурат цыбы-

рёй радзырдта, ДзбойтыМихал, куыд скульптор, цасхёрзты бацыд нё культурёёмё аивадён, уый тыххёй. Хозиты Барис фёсивё-

дён радзырдта Елбызды-хъойы сфёлдыстады стырахадындзинады тыххёй.Дзбойы-фырты абоны лё-варыл дзургёйё, уый ба-фиппайдта, Михалы сфёл-дыстады бындурён йё тыхнё ирон уидёгтёй кёй цё-уы ёмё йё ахадындзинадуымён зынаргъ кёй у, уый.Агънаты Гёстён загъта,

Дзбойты Михал ахём зы-наргъ лёвар фыццаг хатткёй нё кёны, уый: "МахМихалимё стём иухъёук-кёгтё, ахуыр кодтам Хъар-маны астёуккаг скъолайы.Цалдёр азы размё Михалнё скъолайён балёваркодта йёхи конд Къостайыскульптурон фёлгонц. Ёмёахём фёлгонц ныр Елбыз-дыхъойы номыл скъолайыдёр кёй лёудзён, уыйраст у. Мах, ирон адём,амондджын стём, Къостаёмё нём Елбыздыхъойыхуызён лёгтё кёй уыди,уымёй. Мах хъуамё уыдоныфарн дарддёр хёссём.Гъе, уыцы хъуыдыимё басту, абон Михалы руаджы цыцауён стём ёвдисён, уыйдёр". Михалён зёрдиаг арфё

ракодта Санаты Ритё:

"Стыр бузныг дын, Михал,дё зынаргъ лёвары тых-хёй. Ёз тёхуды кёнын ацыскъолайы ахуыргёнинёг-тём. Елбыздыхъойы сурётсын хъуамё сё зёрдётыгуырын кёна райгуырёнзёхх ёмё мадёлон ёвзаг-мё уарзондзинад".Ёмбырд амонёг, ирон

ёвзаджы ахуыргёнёг Куы-дзиаты Анжелё скульпту-рё байгом кёныны баррадта скъолайы ахуырдзауБрытъиаты Георгийён.Уый ёмбёрзён куы систа,ёмё йё бынёй нё уарзондраматурджы сурёт куы ра-зынд, уёд ёмбырды уёв-джытё сё тыхджын къух-ёмдзёгъдёй равдыстой сёцин.Уый фёстё скъолайы

клубы сценёйы скъоладзау-тё ёмё сё ахуыргёнджы-тё Елбыздыхъойы фыстуацмыстём гёсгё равдыс-той сё арёхстдзинад ёмёкурдиат. Поэт Хабёты Рим-мё бакаст, ацы цаумё Ел-быздыхъойы тыххёй цызёрдёмёхъаргё ёмдзёв-гё ныффыста, уый. Алагиры районы адми-

нистрацийы ахуырады ха-йады сёргълёууёг Хёдар-цаты Альбинё зёрдиагарфё ракодта Дзбойты Ми-халён йё стыр лёвары тых-хёй. Стыр бузныг загъта сёкадджын уазджытён ёмёсын зёрдё бавёрдта, або-ны рёсугъд бёрёгбон рохкёй нё уыдзён, ёмё Ел-быздыхъойы номхёссёгскъолайы ахуырдзаутё сёахуырёй дзуапп кёй рат-дзысты ацы лёварён.Скъолайы директор На-

талья Каменева уазджы-тён балёвар кодта йёхифыст чиныг.

БАСКАТЫ УырызмёгАвторы ист къамтё

Бёрёгбон Куырттаты комы

Елбыздыхъойы скульптуронфёлгонц — йё номыл скъолайыИрон драматургийы бындурёвёрёг, ирон лите-

ратурон ёвзаджы алёмёты дёсны БРЫТЪИАТЫЕлбыздыхъойы ном хёссы йё райгуырён Куырт-таты комы Фыййагдоны поселочы астёуккаг скъола.

Знон РЦИ-АланийыСёргълёууёг БитартыВячеславмё сё тыхстфарстатимё ёрбацыдыстыиуёндёс адёймаджы. Се'ппётимё дёр Битары-фырт ныхас кодта ирон ёв-загыл. Брциаты Георги кар-

дзыд лёг у, бирё азты фё-куыста Хъахъхъёдуры кол-хозы сёрдарёй, фёлё,пенсийы куы ацыд, уёддёрёнцад бадын йё сёрмё не'рхаста. Кёрдзыныхъёуысывёллётты спортивонскъолайы директорёй кусыёмё архайы Ирыстонёнёнёниз фёлтёры хъомы-ладыл. Битарты Вячеслав-мё Георги ёрбацыд, цё-мёй сын баххуыс кёнойспортивон ифтонггёрзтёй.Битары-фырт ын балёваркодта Хетёгкаты Къостайыдыууётомон чиныг. Спорти-вон скъолайы ис хъёбыс-хёсты, боксы, тхэквондойы,каратэйы ёмё, "ёмхёццёхъёбысхёст" кёй хонынц,ахём секцитё. Фёстаг сек-цийы чи архайы, уыцы чы-сыл спортсментён нёйхъёугё спортивон гёрзтё.

— Иугёр ардём ёрба-цыдтё, уёд дын, ёнёмёнг,баххуыс кёндзыстём. Ёзма студент уыдтён, уёдёйабонмё дё зонын. Хъуыс-тон дын дё намысджын

фёллойы тыххёй арфёйагныхёстё. Куыд кадджынхистёр ёмё фёлтёрд-джын хъёууонхёдзарадонкусёг, афтё мё дё уынаф-фётё абон ёхсызгонёйхъёуынц хъёууонхёдзара-ды фарста йё гаччы сёвё-рыны хъуыддаджы. Спорти-вон гёрзтыл ныхас кодтамКировы районы бынёттонхиуынаффёйады админист-рацийы сёргълёууёг Бати-аты Хъазыбегимё, ёмёнын зёрдё бавёрдта, кёйуын сё самал кёндзысты,уымёй. Хъуыддаг куы нёсрёвдз уа мыййаг, уёд уынсё мёхёдёг балхёндзы-нён, — загъта БитартыВячеслав. Ёхсёз сывёллоны мад

Каджаты Зёлинё иунё-гёй хъомыл кёны йё саби-ты. Цёры кёйдёр фатеры,ёмё йё цард тынг тыхстуавёрты бакодта. Рес-публикёйы Сёргълёууёг-мё ёрбацыд, цёмёй йынматериалон ёгъдауёй бах-хуыс кёна. Битары-фыртреспубликёйы Сёргълёу-уёджы ёмё Хицауады фон-дёй зёрдё бавёрдта, би-нонтён ёххуыс кёй уы-дзён, йёхи номёй та сынкомпьютер кёй балёваркёндзён.Гёбёраты Еленё

ацёргё сылгоймаг у, ёмё

йе 'вджид сты дыууёёнахъом сывёллоны. Ёвё-рёз бинонтё хъуагдзинёд-тё бирё ёййафынц, фёлёсё хёдзары тынг ёхсызго-нён хъёуы хъуг. Балхёнынта йё сё къух нё амоны. Республикёйы Сёргъ-

лёууёг ацы хъуыддаг ба-хёс кодта Хъёууон хёдза-рад ёмё хойраджы ми-нистрадён, йёхи номёй тасывёллёттён чырёг теле-фонтё балёвар кёндзён,баххуыс ма сын кёндзёнёндёр хъуыддёгтёй дёр. Ахсджиаг фарстатё

алыхуызон уыдысты. Куыдалы хатт, афтё та дзы нырдёр фехъусён уыдис цал-цёггёнинаг бёстыхёйттё,Мёскуы ёмё петербургагклиникётём ацёуынмёрынчынтён ёмё хъёууонхёдзарады куыстытё рай-дайынён баххуыс кёныныкурдиёттё. Ёппынфёстаг ёрбацыд

Кёркуысты Симё, фарастсывёллоны мад, ёнхъёл-мё кёсы дёсём хъёбул-мё. Сё цёрён уавёртёкъуындёг кёй сты, уыцыфарста сё тыхсын кёны.Битарты Вячеслав зёрдиагарфётё ракодта Симёйёнёмё йын загъта, Ирыстоныдемографион уавёрыл зёр-дёйё чи тыхсы, уыцыбинонтён кёддёриддёрёххуыс кёй кёндзён, уыйтыххёй. Уыцы ныхёстимёреспубликёйы Сёргълёу-уёг Кёркуысты Симёйёнрадта ног фатеры сертифи-кат ёмё дёгъёлтё.

САУТЁТЫ Тамилё

Аудындзинад

Ёххуыс фёкёсинагадёймёгтён

Зын сахат адёймагён баххуыс кёнын, ныфсён-цой йын фёлёууын, уыцы ёгъдау нын нё фыдёл-тёй баззад ёмё абон дёр сёфт нёу. Ёрвылбонцарды бирё ахсджиаг хъуыддёгтё ис, ёмё сёсёххёст кёнын бирётён сё къух ёмё сё уавёр-тё нё амонынц. Ахём рёстёг ёххуысмё искёмёбакъул кёнын худинаг нёу.

25 мартъийы йё райгуырён бон у курдиатджын разамо-нёг ёмё хёрзёгъдау адёймаг — УФ-йы посты бастдзи-нады РЦИ-Аланийы филиалы директор Дзайнухъты Хъазы-бег Науырызы фыртён. Уыцы цауы фёдыл ын зёрдиаг арфётё кёнынц посты

бастдзинады ёппёт кусджытё. Посты бастдзинады республикон ведомствойы нывыл

куыст ёмё фёрныгад ёнгом баст у Дзайнухъы-фыртыархайдимё — бастдзинады къабазы кусы 40 азёй фыл-дёр. Хъазыбег у, адёмы хорздзинадён чи кусы, уыцы ра-замонджытёй. Уый йё уёздан ныхас ёмё куыстхъомдзи-нады фёрцы йё алыварс ёрбангом кодта "Уёрёсейыпост"-ы республикон хайады коллектив. Алкёцы хъуыддаг-мё дёр бёстон ёмё лёмбынёг ёркёсы, йе ‘мкусджы-ты разёнгард кёны фёллойадон ёнтыстдзинёдтём. Нё зынаргъ Хъазыбег Науырызы фырт, дё юбилей махён дёр бёрёгбон у. Айс

нын нё зёрдиаг арфётё дё райгуырён боны фёдыл! Ёнёниздзинад, амонд ёмёфёрныгадёй хайджын у!

Федералон паддзахадон куыстуат "Уёрёсейы пост"-ы Цёгат Ирыстоны хайады кусджытё

Арфё Дзайнухъты Хъазыбегён

Page 3: Ирыстон нё иумёйаг хёдзарhttps://растдзинад.рф/wp-content/uploads/2017/03/ilovepdf_merged-31... · Доллар— 57,14 Евро— 61,72 Боныхъёд

3№ 50 (24332) 2017 АЗЫ ТЁРГЁЙТТЫ МЁЙЫ 25 БОН

ФАРС ЦЁТТЁ КЁНЫ ЦГЪОЙТЫ ХАЗБИ

Всеволод ёмё Мария-йён рантыст 12 сывёлло-ны, уымё гёсгё сё ра-хуыдтой Стыр бинонтё(Большое гнездо). Сёфырттёй иу, цытджынкъниаз Ярослав уыд Нов-городаг къниаз, стыр уы-рыссаг ёфсёддон раза-монёг, политикон архайёгёмё дипломат, адёмонхъёбатыр Александр Нев-скийы фыд. Невскийы фыды мад

алайнаг-ирон Марияйыхорзы кой ныхъхъёр ёп-пёт Уёрёсейыл дёр. Йёбирё цот бахъомыл кодтафыдыбёстёйён патриот-тёй. Марияйы йё хёрз-конд ёмё зёрдёхёлар-дзинады, йё мойимё кадёмё радимё кёй фё-цард, уый тыххёй йё йёамарды фёстё Уёрё-сейы чырыстон аргъуанбанымадта сыгъдёг удыл.Уый размё ма сыгъдёгудтыл банымадтой дыууёадёймаджы: Уырысён чы-рыстон дин чи райсын код-та, уый — Владимир Фыц-цаджы ёмё Киеваг ёхсинОльгёйы (чырыстон динрайста Константинополы).Мария уыд ёртыккаг, цып-

пёрём уыд йё фырт,фёндзём — йё фыртыфырт Александр Невский,ёхсёзём — Невскийыфырт Даниил.Александр Невскийы

байзёддаджы йё фыртАндрей III-ёй рацёугё иукъабазы фёстёдёр рай-гуырд номдзыд поэт, ге-ний А.С. Пушкин. Йё иннёфырт сыгъдёг уд Дании-лёй рацёугё къабазы тарайгуырд Пушкины цард-ёмбал Н.Н. Гончарова.Афтёмёй, лыстёг ахъуы-ды кёнгёйё А. Пушкиныёмё Н. Гончаровайыуёнгты хъазыд сё фы-дёлты мад — ирон сыл-гоймаг Марияйы тёвд тугдёр. Номдзыд поэт йёуацмыс "Путешествие вАрзрум"-ы ирон адёмытыххёй хуымётёджызёрдёрисгё нё фыста:"Осетинцы — самое бед-ное племя из народов,обитающих на Кавказе"ёмё ма йыл ёхсызгонёйбафтыдта: "Женщины ихпрекрасны". Уёдё адё-мон сфёлдыстады бынду-рыл цы уацмыстё ныф-фыста, уыдоны дёр цы-дёр хиондзинады тёваг

банкъары ирон чиныгкё-сёг. Бёрёг у, ирон адё-мон сфёлдыстадён дёрёцёгёлон кёй не сты сёархайджытё ёмё сёхъёбатырдзинадтё. Алы-хуызон адёмтём кёрё-дзийы цард, фёлтёрддзи-над, культурё ёмё аивадбазонынмё тырнындзинадсё ис. Хорз алкёмён дёрфёзминаг у, ёмё-иу са-быр изёрты Мария йёбирё цотён цы алайнаг-ирон аргъёуттё, таурёгъ-тё, кадджытё дзырдта,уыдон фёлтёрты сёртыПушкинмё дёр ёрхёццёуыдаиккой. А. Пушкины цард ёмё

сфёлдыстад иртасджытёзёгъынц, зёгъгё, Ирыс-тоны куы уыд, уёд маДзёуджыхъёуы цёрджы-тёй уёлдай фембёлдёрыдойнёгтё ёмёджызёйлёгтимё. Джызё-лы иу зианы йёхи цёстёйфедта ирон мардёвёры-ны ёгъдёуттё. Уый зон-гёйё, йё нывгёнёг П,Зарон сныв кодта иронНыхасы лёгтимё. Нывхуыйны "А. Пушкин иронхъёуы".

Ирон адём тынг рагон адёмсты. Уёрёсейы Федерацийы кё-мёндёриддёр хицён республикёис, ёвёццёгён, уыдонён сё ра-гондёр. Ирайнаг адёмыхёттытёйстём, ёмё нё рагисторийы рай-дайён ис, ёппёты фыццаг циви-лизаци кём фёзынд, уыцы дыууёцёугёдоны астёу зёххёй: цёу-гёдёттё Тигр ёмё Евфраты был-гёрёттёй. Уымыты та, историйёкуыд зонём, афтёмёй тынг ра-джы уыдис фидар паддзахёдтё:Шумер (нё азнымады размё ёр-тё минём азты), Вавилон (нёазнымады размё 19-6 ёнусты),Ассири (нё азнымады размё 14-9ёнусты), стёй рагон Иран (нёазнымады размё ёртё минёмазтёй 6 ёнусмё).Ацы бёстёты адёмтё бирё

хорз хъуыддёгты размё акъах-дзёф кодтой. Уёлдайдёр та —зёхгуысты ёмё астрономийы. Уы-цы дыууё зонынады кёрёдзийылёнгом баст сты. Зёхгуыстёйадёймаг цёрён хостё исы, ёмё

йё пайдатё цёмёй фылдёр уой,уый тыххёй хорз зонын хъёуы,кёд цы таугё у, хуыздёр тау,фылдёр тыллёг кёд ратдзён,уый. Ёппёт уыдёттё та баст стыафёдзы афонтимё, хур, мёйёмё стъалытимё. Уымё гёсгёацы паддзахёдты фёзындыстыафёдзы фыццаг къёлиндартё.Зёгъём, — рагон мыхуыры Египе-ты фондз мин азы размё афёдзадихтё кодтой 12 мёйыл. Алкёй-дёр дзы уыд 30 боны ёмё масём-иу афёдзы кёрон бафтыдтойфондз боны. Ёдёппёт та дзы уыд365 боны. Абон куыд у, афтё.Афёдзы къёлиндартё уыцы уа-

гыл арёзт цыдысты Ассирийы,Шумеры, Вавилоны ёмё рагонИраны. Уымёй сём афёдзы рай-дайён нымад цыд уалдзёджы-иубон ёмё ёхсёв ёмиас куы сис-ты, уёдёй. Ома, 21 мартъийы,ёмё сём афёдзы фыццаг мёйахста абоны мартъи-апрелы бон-тё, дыккаг мёй — апрель-майы,ёртыккаг — май-июны, цыппёрём

— июнь-июлы, фёндзём — июль-августы, ёхсёзём — август-сен-тябры, ёвдём — сентябрь-октя-бры, ёстём — октябрь-ноябры,фарёстём — ноябрь-декабры,дёсём — декабрь-январы, иуён-дёсём — январь-февралы ёмёдыууадёсём мёй — февраль-мартъийы бонтё.Уёлдёр куыд загътон, афтё-

мёй-иу рагон ирайнаг адёмтёмног аз райдыдта уалдзёджы, бонёмё ёхсёв-иу ёмиас куы систы,уёд. Мах, ирёттё, дёр стёмирайнаг адёмтёй. Уый бёрёг уне 'взагёй, нё дунеёмбарына-дёй, не 'гъдёуттё ёмё рагон ди-нёй. Ацы хъуыды алы бёстётыахуыргёндтё раджы сфидар код-той, ныр дызёрдыггаг нал у. Ёмёиннё ирайнаг адёмты царды ёгъ-дёуттё кёд пысылмон дины бынфесты, уёддёр сё рох нёу сёрагфыдёлты ног аз-иу кёд рай-дыдта, уый. Хонгё та йё кёнынцНоуруз. Ома, Ногбон. Махмё куыду, афтё. Мах нё дзурём Ног азыёхсёв, фёлё Ногбоны ёхсёв.Къостамё дёр ис ёмдзёвгётё"Ногбоны ёхсёв", "Ногбоны за-рёг". Ногбонёй райдайы ног аз.Афтё у ёппёт ирайнаг адём-

тём дёр ёмё йё сбёрёг кё-нынц 21 мартъийы. Уыимё уыцы

фётк айстой сё алыварс цёрёгпысылмон адёмтё дёр. Зёгъём,Астёуккаг Азийы ирайнаг таджи-кёгтимё Ногбон 21 мартъийысбёрёг кёнынц узбектё, казах-тё, киргизтё, туркментё ёмё ин-нётё. Ныр дёр та йё дыццёджы21 мартъийы кадджын ёмё рад-джынёй кёй сбёрёг кодтой, уыйёвдыстой Центрон телеуынынадыалы каналтёй. Ам Кавказы адём-тёй дёр нё фыдёлтё алантёмгёсгё Ногбон 21 мартъийы бё-рёг кодтой балхъартё, хъёрё-сейёгтё. Ёмё сё абон дёр рохнёу. Сё ахуыргёндтё, фысджы-тё, журналисттё йё афтё амо-нынц сё фыстыты.Мах, ирёттё, уыцы бон ёцёг

Ногбон кёй ралёууы, нё фы-дёлтё йё уёд кёй бёрёг код-той, уый рох кёнын райдыдтам.Уым дёр та фёразёй стём? Аф-тёмёй Ногбоны ёрцыд ёппётырастдёр нымад уёдмё цёуы.Уый у ёцёг ёрдзон Ногбон.Хъарм уазалыл куы фётых вёй-йы, рухс та — талынгыл, уыцыбон. Ёмё ёрдз йёхиуыл схёцы,бёстё базмёлы: цёрёгойё-зайёгойё. Алчи, алцы цот кё-нынмё, билцъ, тау уадзынмё,стёй дидинёг калынмё фёвёй-йы.

Пушкин ирон хъёуы

Уёрёсейы азфыстмё гёсгё Владимир Мономах йё фыртЮрий Долгорукийён 1107 азы ракуырдта алайнаг къниазы фыр-ты чызджы. Юрийы фырт Всеволод дёр бафёзмыдта йё фыдыёмё уый дёр цардёмбалён равзёрста алайнаг чызг Марияйы.Уый нё, фёлё ма йын йё хойы дёр бацамыдта Киеваг къниазСвятославы фырт Мстиславён.

Рагон ирон НогбонМё конд "Ирон къёлиндар"-мё алы хатт дёр бахёссын

"Рагон ирон Ногбон". Уый вёййы 21 мартъийы. Уымёйразмё Ногбон ног нымадёй сбёрёг кёнём 1 январы, стёйта — зёронд нымадёй 14 январы. Ёмё ма, дам, уёд "Ра-гон ирон Ногбон" та цы у? — арёх бафёрсынц.

Зондджын ёдылыйы зёрдёмё нё цёуы кёнёирон адёмён иу Семёй

Сем нёйРагон ирон зондджын лёг Санаты Сем Са-

нибайы комы фёцёйцыди, ёмё йыл иу лёгсёмбёлди.

— Дё фёндаг раст! — загъта йын Сем.Уый йём ёрбаздёхти ёмё йын, йё ар-

фёйён дзуапп радтыны бёсты, алывыд калынрайдыдта.Цёуынц иумё. Сем хъусы, иннё та алывыд

калы. Хъёумё куы баввахс сты, уёд Сем ныл-лёууыд ёмё ёлгъитёгён афтё зёгъы:

— Дё хорзёхёй, цасдёриддёр мё ёлгъи-тинаг дё, уый мё ам фелгъит, кённод хъёу-мё куы бахёццё уём, уёд дыл адём фёхуд-дзысты.

Сем Куырттаты комыИу заманы Сем фёцёйцыдис Куырттаты ко-

мы бёхыл. Фёндагыл баййёфта иу фистё-гёй цёуёг ацёргё лёджы. Сем, ёгъдаумёгёсгё, рахызти йё бёхёй ёмё зёронд лё-гён загъта: "Табуафси, хистёр дё ёмё сбадбёхыл".Зёронд лёг нё бакуымдта бёхыл бадын.

Сем дёр нал сбадти йё бёхыл ёмё афтё-мёй ныхёстёгёнгё цыдысты сё фёндагыл.Иуцасдёр куы ауадысты, уёд та Сем лё-

гён афтё зёгъы: ёри-ма уёд та дын дёлёдзёг аивон, зёгъгё. Ёмё та йын лёгзагъта: "Стыр бузныг, мё лёдзёг рог лёдзёгу, хус лёдзёг у, цёмё йё хъёуы ивын?" Цё-

уынц та дарддёр ёмё бахёццё сты Дзыв-гъисы хъёумё. Хъёуы уыдис зиан. Сем зё-ронд лёджы фёрсы: "Ацы зиан хъёуы зиан у,ёви комы зиан?" Лёг та йын загъта: "Зиан уёмё йё баныгёнын хъёуы, фёнды хъёуызиан уёд, фёнды комы, цы уёлдай у?"Цёуынц та дарддёр, уёдё цы уыдаид. Иу-

ахёмы бахёццё сты Лёцы хъёумё. Хъёуыуынгты фёцёуынц, лёг сёхирдём азилы,Сем дёр йемзылд кёны. Бахёццё сты лё-джы хёдзармё, ёмё йын лёг ёфсоны ныхасзагъта, уазёг мидёмё, зёгъгё. Фёлё Семнё бацыд.Лёг мидёмё йё хёдзармё куы бацыдис,

уёд йё чызгён афтё зёгъы:— Дёлё дуармё иу ёдылы уазёг, ёмё ма

йём акёс.— Цавёр ёдылы уазёг у уый та? — афарс-

та чызг.— Уёлё комы ёрбацёйцыдыстём ёмё

мын афтё зёгъы, ёри-ма дё лёдзёг дын аи-вон!

— Уый дын дё лёдзёг нё ивта, фёлё дындё дзабырты фёсал ивта, цёмёй дё къёх-тён ёнцондёр уыдаид.

— Уёд та Дзывгъисы хъёумё куы 'рбахёц-цё сты, уёд дзы зиан, ёмё мё афтё фёр-сы, ацы зиан хъёуы зиан у, ёви комы зиан?

— Уый дё уымён фарста, кёд хорз лёг уы-дис, уёд у комы зиан, кёд ёвзёр лёг уыдис,уёд та — хъёуы зиан.Уёд чызг Семмё рацыдис, кёрёдзийён

салам радтой. Барёг йё ехс ехсы хъёдмё йёёнгуылдзёй нылхъывта, ома, дам, афтё ён-гом цёрдзыстём. Уёд чызг йё дадалитё йёёнгуылдзёй сыздыхта, ома, дам, ирёд уыйбёрц бафидын хъёуы. Уёд Сем йё бёхыбарц ёртё дихы фёкодта, уый ас, дам, нё,фёлё мёнё уый бёрц. Ёмё афтёмёй чызгёмё лёппу бафидыдтой ёмё дзёбёхёй,

ёнгомёй, кёрёдзи ёмбаргёйё фёцар-дысты.

Семы дзуаппДыууё "уёздан" къуыдиппы Санаты Семы

"фелхыскъ" кёнынмё хъавыдысты ёмё йынкъуымы къёртамё ацамыдтой:

— Куыд растдёр уыдзён: "Дон мынрахёсс" ёви "Дон мын авёр?"

— Сымахыл дзы иу дёр нё бады.— Уёдё куыд?"Дон дарынмё нё аскъёр",— дзуапп сын

радта Сем.

Сырддонцъиуты ныхасИу сёрдыгон бон Санаты Сем фёцёйцы-

дис Куырттаты комы йё саргъы бёхыл.Хурбон уыдис ёмё сабыргай цыдис хъуы-дыгёнгё. Уалынмё арвыл мигъы къуыбёрттёфёзындис, ёмё бон ивын райдыдта. Сем йёцыд фётагъддёр кодта ёмё Лёцы хъёумёбахёццё. Уым цардис йё хорз ёрдхорд,ёмё, йё фенон, зёгъгё, йё бёхёй сё дуар-мё ёрхызт ёмё кёртмё бахызт.Кёрты астёу хурмё кёттагыл уыдис хур-

туан тыд. Кёрты ничи уыдис, ёмё сырддон-цъиутё хуртуаныл хёлоф кодтой. Уёд сырд-донцъиутёй иу иннёмё дзуры:

— Дё хёрын уал фёуадз, фёлтау нёмгуы-тё кёттагёй зёхмё кал, кённод ныртёккёхёдзары ёфсин рацёудзён ёмё хуртуанмидёмё бахёсдзён.Сем ныххудт. Уёдмё хёдзары ёфсин

кёртмё рахызтис. Семы куы ауыдта, уёд тынгбацин кодта ёмё йё фёрсы, уыцы зёрдиагхудт цёуыл кёныс, зёгъгё. Фёлё йын Семсырддонцъиуты сусёгдзинад не схъёр кодта.

Санаты Семы хабёрттё

Арцъиу — назв. птицы (рёвдзтёхаг маргъы мыггаг)Ацц — дикая утка, селезеньЁхсинёг — голубь, сказочнаяптица в фольклореЁхсыргур — пчелоед, щурБёлон — голубьБубупгёнёг — удодБулёмёргъ — соловейБурёфцёг — вид ласточкиБурдым — горихвосткаБурцъиу — иволгаБупп-бупп — удодГакк-гукк — кукушкаГёркъёраг — сорокаГоппой — жаворонокГугукгёнаг — кукушка Дёлдурой — назв. птицыДёлдзёргёс — пустельгаДиддутгёнаг — кукушкаДонзёххонтё — земноводныеДоныхъаз — лебедьДоныцъиу — кулик

Дудахъ — дрофаДурдзёргёс — беркутДыгоппон — удодДжигоцъиу — жаворонокДзёгъындзёг — сорокаДзуары цъиу — наз. птицыДзывылдар — трясогузкаДзылы — чиж, крапивникЗарагцъиу — жаворонокЗёрватыкк — ласточкаЗым — горная индейкаЗымыцъиу — синицаЗырнёг — журавльКёсагдзау — чайкаКёсаглас — цапляКъадз — аистКъёдза — вальдшнепКъёдзилой — горихвосткаКъёзза — тынг стём маргъ. Иулёппын схъомыл кёны, ёмё йынцалынмё тёхын базоны, уёдмёйё хёссы йё дзёмбыты.Къуырма бёлон — дикий голубь

Къуырмагарк — глухарьКъуырма зёрватыкк — берего-вая ласточкаМёга — бекасМёзда — назв. птицы (зёрватыч-чы ёнгёс маргъ)Мёлгъё — соловей Мёлхъ — павлинМитмитгёнаг — снегирьНёмыгхор — дроздНыгъуыли — жаворонокОлоли — филинОпп-оппа — удодСаттан — лебедьСаудзёргёс — ягнетникСаугарк — тетеревСаухалон — галка, воронСауцъиу — скворецСёц — тёхёг маргъ, уёрццёйкъаддёрСидахъ — сычСовахъ — сказочн. птица в на-родн. тв. Сындзуасёг — тетерев, фазан Сынт — воронСырддонцъиу — воробейСырххъуыр зёрватыкк — дере-венская ласточкаТути — попугайТъыфылцёргёс — беркутУари — соколУасёгой — кукушкаУёрцц — перепелка, перепелУрсхалон — воронаУрсхъуыр зёрватыкк — город-ская ласточка

Уыг — сова, филинФарны маргъ — сказочн. птицаФёзмёгой — попугай Халон — воронаХёдмёлхор — стервятникХёлынбыттыр — летучая мышьХёрыны цъиу — вид воробьяХёрдмёдзу — жаворонокХёфсхор — выпьХиуа — сойкаХой — маргъы мыггагХуыргарк — куропаткаХыдыр — назв. маленькой птичкиХъёддаг мёргътё — дичьХъёддаг карк — фазанХъёдкъуыр — дятелХъёза — назв. водяной птицыХъёдхой — дятелХъёрццыгъа — ястребХъёды мёга — вальдшнепХъёндзёргёс — орелХъугдёй — назв. птицыХърихъупп — журавльХъыргъы — назв хищной птицы,Ястреб — перепелятникЦёргёс — орел, беркутЦицыр — цесаркаЦъамта — праздник в честь пер-натыхЦъёхмёга — коростельЦъиах — грачЦъиу — птичка, птицаЦъиусур — коршунЧъима — стрижЧъырттым — поползень

Ирон ёвзаг ёмё литературёйы ахуыргёнджытён

Хъёддаг мёргъты ирон-уырыссаг цыбыр дзырдуатРёстёджы цыды гуылфёнты ирон ёвзаг дёр хъизёмёрттё ёв-

зары. Англисаг ёвзаг йё быны кёны бирё ёвзёгты. Уыдонимёуырыссаг ёвзаджы дёр. Бирё хъуыддёгты йыл тых кёны. Уёдёцы мёгуыры бонтё ёрвиты ирон ёвзаг, уый нёхи цёстёй уынём.Ууыл ёрмёст англисаг тых нёу, фёлё йё уырыссаг бынтон скастнё уадзы. Ирон адём хъёуа-нё хъёуа фылдёр дзурын райдыдтойуырыссагау кёнё хёццё-мёццё уырыссаг-иронау. Гъе уымё гёс-гё сё рох кёнынц бирё ирон дзырдтё, зайёгойты, цёрёгойтынёмттё. Гъе ууыл сагъёс кёнгёйё, мыхуыр кёнём ацы цыбырдзырдуат дёр. Чи ма йём бафтауа, йё фиппаинёгтё чи зёгъа, уы-донён сё цёрёнбон — бирё.

Дунейы фыццаг сылгоймаг-космонавт, Советон ЦёдисыХъёбатыр Валентинё Тереш-кова ёрёджы сбёрёг кодта йё80 азы юбилей. Уый фёдыл ынстыр кад скодтой ёрмёстУёрёсейы Федерацийы нё,фёлё фёсарёнты дёр. СуангАнглисы дёр. В. Терешковайы куыд кадджын

уазёг йё рёстёджы фёхуыд-той бёстёйы алы регионтём.Уыд Цёгат Ирыстоны дёр, 1966азы. Уёд уый архайдта Дзёу-джыхъёуы ногдзауты ёфсён-вёндаг байгом кёныны кадджынхъуыддёгты. Ёмё ёфсёнвён-даг рахуыдтой йё номыл. У го-рёт Дзёуджыхъёуы кадджынгражданин дёр.

1966 аз. Дунейы фыццаг сылгоймаг-космонавт Валентинё ТЕРЕШКОВАС. Орджоникидзейы чызг Этериимё Дзёуджыхъёуы скъоладзаутимё

Рагон къамтё дзурынц

Фыдёлты фёлмёмбёрзт истори

Page 4: Ирыстон нё иумёйаг хёдзарhttps://растдзинад.рф/wp-content/uploads/2017/03/ilovepdf_merged-31... · Доллар— 57,14 Евро— 61,72 Боныхъёд

Сёйрагредактор БИТАРТЫМаринё

Офсетон мыхуыр 1.88 мыхуырон сыфы. Газет цёуы къуыри фондз хатты.

Индекс 53901. Тираж 6200.Заказ № 328. Мыхуырмё

хъуамё фыст ёрцёуа — 18.00.мыхуырмё фыст ёрцыд — 18.00.

Email: [email protected]Сайт: www.растдзинад.рф

Газета выходит 5 раз в неделю“Растдзинад”(“Правда”)

УЧРЕДИТЕЛИ:Парламент РСО-А, Правительство РСО-А, ГБУ “Редакция республиканской народной

газеты “Растдзинад”.Газета зарегистрирована в Управлении Феде-ральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых ком-муникаций по РСО-Алания 30 марта 2012 г.

(ПИ № ТУ 15-00063)

Нё газетёй ист ёрмёгёй ёндёр мыхуырон рауагъды пайда-гонд куы цёуа, уёд хъуамё ёнёмёнг бёрёггонд уа, “Рёстдзинад”-ёй йё кёй рафыстой, уый.

Фыстёджытё, къухфыстытё, къамтё ёмё нывтён рецензинё дёттём, стёй сё автортём дёр фёстёмё не ‘рвитём.

Газеты цы ёрмёджытё рацёуа, уыдоныл бёрнондзинад хёс-сынц сё автортё.

Рекламё ёмё хъусынгёнинёгты тыххёй “Рёстдзинад”-ы ре-дакци йёхимё бёрнондзинад нё исы.

Сёйраг редактор — 25-96-27Сёйраг редакторы хёдивджытё — 25-94-37, 25-63-19Рауагъды дирекци — 25-94-37, 25-90-54ХАЙЁДТЁ:Культурёйы, фёсивёды ёмё спорты — 25-91-89, 25-99-33, 25-94-09, 25-96-31.Ёхсёнадон, политикон, социалон ёмё экономикон — 25-90-51, 25-91-80Бухгалтери — 25-94-19Къамисёг — 25-93-68Сайты редактор — 25-96-16РЕКЛАМЁ — 25-67-03, Корректортё — 25-93-36.

Редакци, рауагъдад ёмё типографийы адрис:

362015, РЦИ-Алани, г. Дзёуджыхъёу,

Къостайы проспект, 11.Мыхуыргонд цёуы акционеронёхсёнад “Осетия-поли-

графсервис”-ы

Газет уадзынцРЦИ-Аланийы Парламент,РЦИ-Аланийы Хицауад, паддзахадон кусёндон

“Республикон адёмон газет“Рёстдзинад”-ы редакци”.

Газеты регистрацион номыр(ПИ № ТУ 15-00063)

Спортивон фидиуёг

4 № 50 (24332) 2017 АЗЫ ТЁРГЁЙТТЫ МЁЙЫ 25 БОН

Ремонт холодильников

(бытовых и промышленных).

ТЕЛ.: 8-961-820-26-73.

уё хоны йё спектакльтём

25 мартъийы "Сётти ёмё Бётти"

26 мартъийы "Салд лёг"

Спектакльты райдайён 17 сахатыл

Билеттё балхёнён ис театры кассёйы.Зал ифтонг у синхронон тёлмацгёнён

аппаратурёйё.Уё фёрстытимё бадзурён ис

ацы телефонтёй:55-14-68; 25-17-37; 25-11-42.

Ист цёуынц коллективон курдиёттё.

Цёгат Ирыстоны Тёбёхсёуты Балойы номыл паддзахадон Ирон академион театр

Корректортё:1-аг фарсён —

Айларты Эмилия;2-аг фарсён —

Фёрниаты Мёдинё;3-аг фарсён —

Дзоцъиты Тамарё;4-ём фарсён — Гаглойты Наташё.

Номырён дзуапдёттёг редактор:

Касаты Батрадз.Номырён бёрнон: Ёлборты Алисё.

Гарантированное качество.Весь товар

сертифицированРаботаем с 8 до 21 часа.

угол ул. Маркова и Кирова, 74/23

(напротив гостиницы "Кадгарон",

район ж/д. вокзала). ТЕЛ.: 544-554, 94-11-15.

Возможны противопоказания, перед применением обязательно проконсультируйтесь со специалистом.

РЕКЛАМА

ААААППППТТТТЕЕЕЕККККАААА низких цен

С НАМИ ВЫГОДНО!

“К пеечка”“К пеечка”

БАЛЬЗАМИРОВАНИЕБАЛЬЗАМИРОВАНИЕтел умерших. Быстрый выезд по городу и республике.

Похоронные принадлежности. Перевозка тел. ТЕЛ.: 56-63-85; 8-918-822-81-80.

Работаем круглосуточно.

УВАЖАЕМЫЕ ПОДПИСЧИКИ!УФПС РСО-Алания — филиал ФГУП "Почта Рос-

сии" проводит досрочную подписку на 2-ое полуго-дие 2017 года. Подписка проводится на некоторыепопулярные центральные издания, на республикан-ские и районные газеты.Внимание! Подписные цены на республиканские и

районные газеты в досрочную подписку остались науровне подписных цен 1-го полугодия 2017 года. Обращаем Ваше внимание, что с 1 апреля подпис-

ные цены могут возрасти, поэтому, оформив подпискудо 31 марта, вы получаете возможность сэкономитьденьги.Ждем Вас в отделениях почтовой связи!

УФПС РСО-Алания — филиал ФГУП "Почта России"

РЕКЛАМЁ, ХЪУСЫНГЁНИНЁГТЁ

Услуги лечебногомассажа.

ТЕЛ.: 8-918-831-47-38; 25-44-36 (Люда).

ААррффёё

26 мартъийы нё ныййарёг мад Мёргъиты-Хетъеты МарйаУасилы чызгён уыдзён йё райгуырён бон. Нё мад Марйахёрзёрыгонёй баззад сидзёргёсёй ёртё ёнахъом сы-вёллонимё.Бирё фыдёбон ёмё зынтё арвыста. Уёд йё зынты

рёстёг йё фарсмё ёрбалёууыдысты нё дада Бецъа ёмёнё нанатё Нинё ёмё Катя, нё фыдыхотё Раисё, Разетёёмё Наташё сё цардёмбёлттимё, стёй мадыфсымёртё.Нё фёллойуарзаг мад разынд фидар зёрдёйы хи-цау, цалдёр раны куыста, сидзёр хуызёй нё ни-куы бауагъта, лёгъз ныхасёй нём дзырдта, фу-фу-гёнгёйё нё схаста.Йёхёдёг дёр сидзёргёсы ном кади-

мё фёхаста. Ёфсарм ёмё нё ёгъда-уыл сахуыр кодта, ахуырдзинад нын

радта. Ёмё ныр мах, йё сывёллёттё, ныллёг кувём нёсёртёй ёмё йын стыр бузныг, ныййарёг, зёгъём! Нё зынаргъ, нё уарзон ныййарёг, бирё азты ма нын

ёнёнизёй, ёнёмастёй фёцёр! Нё къона дёуёй ухъарм ёмё рухс, дё кёстёрты хуртёй ёфсёст у!

Бирё дё чи уарзы, уыцы бинонтё: Темо, Лянё, Зитё, дё ходыгъдтё

Разетё ёмё Наташё, стёй уыдоны цот

ММёёррггъъииттыы --ХХееттъъееттыы ММааррййааййёённ

Базмёлыд та абон Ирыс-тоны мёрддзыгой, йе 'ну-сон бынатмё цёуы Ирысто-ны уарзондёр, уёздандёрхъёбултёй иу — ГобатыХакъйассёйы фырт Виктор.Персайнаг стыр поэт Са-

ади фыста: "Зёххыл цыхёрзтё ис, уыдонёй адёй-магён йё амёлёты фёстёбаззайы ёрмёстдёр йёхорз ном, ёмё уый чи нёныууадзы йё фёстё, уы-мёй ёнамонддёр нёй".Ёвёдза, куыд зын фыссёну ёгъдауджын, кадджын,уарзон фыдыл ивгъуыд афо-ны. Знон дёр ма адджын ны-

хас кёимё кодтам, уый,царды рёсугъд фёндтёёмё пълантё аразгёйё,ахицён уазал зымёгон ёх-сёв йё цардёй. Уырнгёдёр нё нё кёны нё фыдыёнамонд хабар, мыггаджы,хъёубёсты, бинонты куы-рыхон хистёр ёмё уынаф-фёгёнёг, кёстёртёнзондамонёг ёмё растфёндагамонёг йё цоты цо-тён нал уыдзён, уый нёёфтыдта сагъёссагхъуыдытыл.Уёздандзинад, ёфсарм,

ёгъдау. Уыдон ёлхёнгё несты, уыдон фыдёлты лёварсты адёймагён, ёмё Вик-торён дёр фыдёлтёй баз-задысты йё туджы, йё уёз-

зау сёрызонды. Виктортынг бирё уарзта адёмимёхёларёй цёрын. Ууыл дзу-рёг у, газет "Дигорё"-йыкёй ныффыста, уыцы уац-хъуыд "Мё гъёубёсти кад-гин адём". Хъыгагён, йё-хёдёг нал федта газетыуыцы номыр.Адёймаг йёхи зонын-

хъом куы фёвёййы, уёдёййё царды фёстаг бонты онгдары хёс Хуыцауы ёмёадёмы раз. Алы хъуыдда-джы дёр уыд фёзминаг.Бирё азты дёргъы фё-куыста КРУ-йы ревизорёй,бирё арфёйы ныхёстёхъуыста нё фыд адёмёй.Схъомыл кодта фёллойуар-заг, ёгъдауджын фондзчызджы. Радта сын уёлдёрахуыргонддзинад. Уёд та нын фёдзёхсты-

тё куы бакодтаис, нё зонд-джын, уёздан фыд, дёфёстё нын дарддёр куыдцёргё уыдзён ёнё дё-уёй, уый. Мах ардыгёйфёстёмё хёлёг кёндзыс-тём, ахём схёссёг фыдйё уёлхъус кёмён ис, уы-донён амондджынёй бирёфёцёрёнт.Йё удварны хъёздыгдзи-

над, йё нёртон ёгъдау арфёвёрд уыдысты йё зонд-ахасты. Сывёллонёй фёс-тёмё дёр уыд ёгъдаудёт-тёг цины дёр ёмё зианы

дёр. Дзёгъёлы нё фёзё-гъынц, адёймаг йё адзалфёзоны, зёгъгё. Йё чыз-джытыл радыгай фёзылдёмё арфёйы ныхёстимёйё цоты цотёй рахицён.Хорз зыдта Виктор, уды

бёрзонддзинадён аргъкёй нёй! Йё фыд хёрз-ёрыгонёй ацыд рухс ду-нейё. Фыдыбёстёйы Стырхёстёй ёрыздёхт Уёлахи-зимё, ёнё къахёй, фёлёбирё нал фёцард тохвёл-лад хёстон. Сидзёрёй

ныууагъта йе 'хсёз сабийысё мад дёр, ёмё базза-дысты сё хистёр хо Азёйыёвджид. Азё йе 'фсымё-рёй ёртё мёйы раздёрахицён цардёй.Се 'ппёт дёр сё уды

фёллойё цардысты адёмы'хсён. Фёлё, цы загъдёуахъысмётён… Амонд ёмёфыдбылыз, дам, тагъд фё-кёнынц, ёз фёразёй уон,зёгъгё. Цёй диссаджы зёрдё

банцад йё куыстёй, цёйрухсы цырагъ ахуыссыд Го-баты хёдзары! Ныр абон кёд нырхён-

дёг нё хёдзар, кёд не'хсён нал дё, уёддёр дёфарн баззад дё дзёбёхкёстёртён. Мах дё никуыферох кёндзыстём, дёуарзон сурёт уайдзён нёцёстытыл. Хёлар ёмё дынбёззон уёд дзыллётыцёссыг, нё уарзон фыд.Дзёнёт дё хай.

Бинонты номёй ГУЫЛЁРТЫ-ГОБАТЫ

Бертё

ФЁРСЁРДЁМ: 1. Хёцёнгарз. 5. Стыр ба-зар. 9. Мил. 11. Сёры хай. 12. Мад 13. Къос-тайы радзырд "Дзёбидырдзуан"-ы архайёг.14. Стыр цёугёдон, денджыз. 15. Ёндах,хъуын, ёрду. 16. Кёрёф. 17. Къостайы уац-мыс. 20. Афёдзы райдайён. 23. Хуыйёджыдзаума. 26. Дау. 28. Егъау аив ёхсёнадонагъуыст. 32. Фидиуёг, уацхёссёг. 35. Тёлм,уаддзаг, къох. 36. Фыдыфыд, мады фыд. 37.Фыдбылызёй тас кём нёу, ахём бынат. 38.Ёнёсым, ёнёсыпп. 39. Фёлывд, мёнгард. 40.Хахуыр. 41.Уынджы хай. 43. Хёрынён бёзгёзайёгой. 44. Хох Астёуккаг Уралы.БЫНМЁ: 1. Фыдуаг лёппуйы цъиутё ма-

рён. 2. Гыццыл хъёддаг цёрёгой. 3. Химионэлемент. 4. Нымёц, бёрц. 5. Хёринаг фыцёнмигёнён. 6. Гёвзыкк. 7. Ёндыснёджы ёндёрном. 8. Сёрён, фёрёзджын. 10. Цалцёггё-нён агъуыст. 18. Австралийы сёйраг горёт.19. Ёхсёвыгон хъахъхъёнёг. 21. Ахорёныхуыз. 22. Гёрён, ёмбонд. 24. Хойраг. 25. Цёу-гёдон Томскы областы. 26. Уёлдёфон транс-порт. 27. Раст хахгёнён. 29. Хосгёрсты бынат.30. Горёт Японы. 31. Хъёддаг гагадыргъ. 33.Сакъадах Карскы денджызы. 34. Фёлмён,мётъёл, лёмёгъ. 41. Сыкъа. 42. Мадызёнёг.

Скодта йё ЧЕЛЁХСАТЫ Руслан

Дзырдбыд

Дзуаппытё 18 мартъийы мыхуыргонддзырдбыдён

ФЁРСЁРДЁМ: 1. Къуыпп. 4. Хёстёг. 7.Ирдгё. 9. Озер. 10. Иран. 11. Басылтё. 12.Игёр. 15. Къух. 17. Олимпиадё. 18. Дзуггёс.21. Хёрзуаг. 23. Ётхёлён. 26. Уёлхъёд. 29.Уёгъдибар. 31. Ёгад. 33. Дуне. 36. Фёлвёра.37. Теуа. 38. ... ахём... 39. Ёрдзё. 40. Уынгёг.41. Нёртон.БЫНМЁ: 1. Къози. 2. Улемё. 3. Пирамидё.

4. Хёлтъамё. 5. Тыргъ. 6. Гёнах. 8. Дзыпп. 13.Гёрзифтонг. 14. Ронг. 15. Кёрз. 16. Уазалгё-нён. 19. Гуыл. 20. Ссон. 21. Хъёу. 22. Рибл. 24.Ёнуд. 25. Ёргъёвёг. 27. Ёмбёрзён. 28.Хёрд. 30. Давид. 31. Ёфтау. 32. "Аууон". 34.Уёхст. 35. Ерман.

Конкурс инвестиционных проектовС 15 февраля по 15 апреля 2017 г. Министерство

промышленности и транспорта РСО-Алания прово-дит конкурс проектов, инвестиционных предложе-ний, идей "Лучший инвестиционный проект (пред-ложение, идея)".С информацией о конкурсе можно ознакомиться

на сайте: www. minpromrso. ru, или по тел:

(8-8672) 53-03-96.Материалы, представленные на конкурс,

являются объектом авторского права.

ХъусынгёнинагЁппётдунеон ёхсёнадон змёлд "Иры

Стыр Ныхас" хоны Ирыстоны хистёртычындзёхсёвты ёмё зианы ёгъдёуттылёрныхас кёнынмё. Уый тыххёй аразысёрмагонд ёмбырдтё.Ёмбырдтё цёудзысты алы майрёмбо-

ны дёр 11 сахатёй 14 сахатмё Дзёуджы-хъёуы Фрунзейы уынджы 24-ём хёдзары2-ём уёладзыджы.Бёлвырддёр хабёрттё базоныны тых-

хёй ёрбадзурён ис ахём телефонтёй: 53-57-87; 56-30-39.

Ёхсёнадон змёлд "Иры Стыр Ныхас"

Уважаемые граждане!Исполком Иристонского местного отделения Все-

российской политической партии "Единая Россия"ежедневно с 14 до 17 часов проводит прием граж-дан по адресу: ул. Ватутина, 17, здание Префекту-ры, 2 этаж, кабинет 218. Телефон приемной: 53-37-92.

ПРОДАЮТСЯмежкомнатные новые двери.Цены ниже рыночных.ТЕЛ.:

8-918-839-37-55.

Дёу мысгёйё цёрдзыстёмНомарён

Гобаты бинонтё бузныг зёгъынц, Гобаты Викторызианы бон сё фарсмё чи балёууыд, сё рис сын чифёрогдёр кодта, уыцы хиуёттён, сыхбёстён, ёр-цёуёг адёмён ёмё хъусын кёнынц, йё дыууис-сёдзём боны кёнд кёй уыдзён 27 мартъийы, къуы-рисёры, Заводы поселочы, Полтавайы уынджы17-ём хёдзары.

Срастгёнинаг"Рёстдзинад"-ы 23 мартъийы номыры ёртыккаг фарсыл

ёрмёг "Сланты Гаха"-имё рёдыдёй мыхуыргонд ёрцыдГахайы нё, фёлё Къарджиаты Батджерийы къам. Уый тых-хёй хатыр курём газеткёсджытёй.Ацы фарсыл ма ёрмёг "Ирон адёмон уадынгёрзтён

радтой ног цард"-ы Илаты Тимуры ныхасы "Гаха музыкалонаивады зёрингуырдёй уёлдай ма уыд профессионалонкъамисёг дёр" Гахайы бёсты кёсын хъёуы Барис.

Уыцы-иу рёстёг ма ацыран ерыс кодтой нё феде-ралон зылды гом турниры8-9 ёмё 10-11-аздзыдёвзонг каратисттё дёр.

Ирыстоны каратисттёКъодоты Николь ёмё То-майты Давид бацахстойфыццаг бынёттё. Николь фёуёлахиз 10-

11-аздзыд чызджытыерысты 36 килограммёйуёззаудёр уёзонты'хсён. Давид та тыхджын-дёр разындис 8-9-аздзыдлёппуты ерысты 32 кило-граммёй уёззаудёр уё-зы. Ёвзист майдантёй хор-

зёхджын систы: ВикторияБубликова (12-13-аздзыд,

+45 кг), Гусаты Алан (12-13-аздзыд, 40 кг), ЁгайтыНадя (12-13-аздзыд, 40кг), Хъараты Артур (12-13-аздзыд, 51 кг) ёмё Хё-бёлаты Лев (8-9-аздзыд+32 кг). Бронзё майдантёрамбылдтой: Гуссауты Ма-рат (8-9-аздзыд, 32 кг),Коцкиты Ланё (10-11-аз-дзыд,+36 кг), Дыгуры Ари-нё (11-12-аздзыд, +42 кг),Григорий Барсегян (10-11-аздзыд, +42 кг), ЦёллагтыМурат (10-11-аздзыд, +42кг), Давид Елошвили (8-9-

аздзыд, +27 кг), Хъодзас-ты Алан (10-11-аздзыд, 42кг), Багаты Алан (12-13-аз-дзыд, + 51 кг), ВладимирЛобас (12-13-аздзыд, +51кг).Нё каратистты тренер-

тё сты: Саухалты Алан,Хъараты Марат, ТомайтыАльберт, Гусаты Георги,Гуыцмёзты Георги, Хъоц-латы Алан ёмё СокатыРуслан.

Нё уацхёссёг

Ёвзонг каратисттё рамбылдтой ёвддёс хёрзиуёджы

Хъёрёсе-Черкестыреспубликёйы кара-тэйё цыдысты ЦёгатКавказы федералонзылды фыццаг бынатбацахсыныл ерыстёёрыгётты 'хсён (12-13-аздзыдтё).

Ёз афтё ёнхъёл дён,ёмё наркотиктё адёмёнцы фыдбылыз хёссынц,уый ныронг ёххёстёй нё-ма бамбёрстой. Бирётёхъуыды кёнынц, цыма уы-дон афтё тёссаг не сты,ёмё нёхи уёлёмхасёнсагъёстёй цёмён тыхсынкёнём, зёгъгё. Фёлёахсджиаг фарста абон аф-тё карзёй лёууы, ёмёнё фёдисхъёр кёнынхъёуы, цёмёй ёнёниз-дзинад хъахъхъёнынады,ахуырад ёмё наукёйы,социалон хъахъхъёнынадыоргантё ёмё хицауадонструктурётё сё тыхтёёрбамбырд кёной ёмёхъёддыхёй ёрлёууой ацысоциалон фёзынды ных-мё.Абон эксперттё ёмё

специалистты хъуыдымёгёсгё, наркоманты нымёцдунейы мидёг 2 милуанадёймагёй фёфылдёр.Ёмё уый, официалон ёгъ-дауёй регистрацигонд чиёрцыд, уыдон сты, йёхичи ёмбёхсы, уыдон та цы-мё уёд цас уыдзысты?!Хъуыддаг афтё у, ёмё

дохтыртё кёй фёдзёбёхкёнынц, ёрмёстдёр уы-доныл аразынц хыгъд,пъёлицёйы та фёныма-йынц барадхалджыты. Нар-команты нымёц фылдёркёны казиноты, дискоте-кёты, уарзондётты (при-тонты). Ахём адёймёг-тём ёнхъёлмё кёсынцёгёрон физикон ёмё мо-

ралон хъизёмёрттё кёнёрагагъоммёйы мёлётдёр. Абон мах ёргом ба-сёттын хъёуы, наркоман-тёй ёрмёстдёр хёрзчы-сыл кёй сдзёбёх вёййыкёронмё, ууыл. Уымёгёсгё ныртёккё махёнёппёты ахсджиагдёр хёсу наркотиктё парахат кё-ныны архайд бауромын.Наркотиктё канд хицён

ёмбёхст бынёттём нёхёццё кёнынц, фёлё мауёлдёр ахуыргёнёндёт-тё ёмё иумёйагахуыра-дон скъолатём дёр. Нырахъуыды кёнут ууыл, ёмёкёд иу наркоманафёдзмё наркотиктылсахуыр кодта 4-17 адёй-маджы, уёд 3-5 азмё цасуыдзысты. Уый банымайынта зын нё уыдзён. Зонынта хъёуы: абон мёлётёйтыхджындёр чи у, уыцы ни-зы амёттаг бавёййынцадёмы канд фёкёсинагфёлтёртё нё, фёлё мамёгуыртё ёмё, йё фа-дёттё хорз кёмён сты,уыдон дёр.Тёссаг ма у уымёй

дёр, ёмё наркотиктёсты, йё ёргътё фидар кё-мён лёууынц, иунёг ахёмтовар, ёмё рёстёгёй-рёстёгмё дёлёмё дёрёрхауынц. Фёсивёдыёнамонд холлагыл фёцалхкёныны тыххёй наркобиз-несы архайджытё райда-йёнты фыццаг дозётёфёдёттынц лёвар, цё-мёй сё базарад уёрёх-

дёр ёмё пайдаджындёркёна. Ёнахъом лёппу кё-нё чызджы ёрмёстдёр 2-3 хатты бадымын, басму-дын, укол скёныны йеддё-мё нё хъёуы, ёмё дын —цёттё наркоман.Ныр та йын лёвар ничи

ратдзён хъёлдзёггёнёнхоллаг, ёмё йём раздёрцы ёнахуыр ёнкъарёнтёсёвзёрд, уыдон ёй бар-ёнёбары домдзысты цы-фёнды аргъёй дёр нарко-тиктё ёлхёнын, ёмё уыйтыххёй та райдайы алы-хуызон мадзлттёй арха-йын, фылдёр хатт ёрлё-ууы суанг фыдракёндыфёндагыл дёр. Ай-гъай,наркотиктё парахат кё-нынц нё регионы дёр. Ацыфыдбылыз фылдёр хаттбаст вёййы стъигъыны,марыны, давыны ёмё ён-дёр уёззау фыдракёндти-мё. Уыимё, Уёрёсейыёмё, кёй зёгъын ёйхъёуы, махмё дёр нарко-манты ёмё наркотиктытыххёй закъонад бирёцёмёйдёрты ёххёстнёу. Зёгъём, наркома-нийё рынчынты дзёбёхкёныны куыст махмё,куыд ёмбёлы, афтёёвёрд нёу. Уымён ёмёнё бёстёйы реабилита-цион-реинтеграцион служ-бё кёй хонынц, уый нёй,йё саразынён фёрёзтёёмё фёлтёрддзинад кёйнё фаг кёнынц, уый аххо-сёй.Уымёй уёлдай хъуыддаг

афтё ёвёрд у, ёмё нар-команийё дзёбёх кёны-ны традицион мадзёлттёдёр рох кёнын райдыд-там, ёмё цёй тыххёй?Фёстаг азты финансонтыхст уавёр иудадзыгкарздёрёй-карздёр кёй

кёны, уый азарёй рес-публикёйы наркологонслужбёйы профессиона-лон гёнёнтёй дёр ёх-хёстёй пайдагонд нё цё-уы.Уёдё ацы тыхст уавё-

рёй цы хуызы ис фервё-зён? Фыццаджыдёр,ёрёхгёнын хъёуы нарко-мани парахат кёныныфёндёгтё. Ёмё уый тых-хёй та спайда кёнын хъё-уы ёхсёнады ёнёниз тых-тёй. Хъуамё ёмхуызонёйбамбарём, уавёр куыдкарз у, уый. Нё фёндтёцарды рауадзынён та хъё-уы ёмбёлгё закъонад,наркологонсистемёйон ор-ганизаци ёмё иудадзыгфинансон тугуадзёнтёкёнын ёмё реабилита-цион-реинтеграцион служ-бё саразын. Уёдё нарко-манийы ахёсты чи бахауд,уыцы граждёнтён тахъуамё лёвёрд цёуапсихологон ёххуыс.Мах зонём, фёсивёды

зонд чи зыгъуыммё кёныёмё се 'нёниздзинад,кёфхъуындарау, ёнауёр-донёй чи ёвдёрзы, уыцыхъылмайё ёнцонёй кёйнё фервёздзыстём, уый.Уымё гёсгё нё дарддёрйё ныхмё тох кёнын хъё-уы хъёддыхёй. Ахсджиагхъуыддаджы стыр ахадын-дзинад ис дзыллон хабар-хёссёг фёрёзтён дёр.Хъуамё уыдон парахатёйёвдисой, наркотиктё адё-мён цы фыдбылыз хёс-сынц, уый, ёмё тох кёнойёнёзакъонёй сё уёй кё-ныны ныхмё.

БИРЁГЪТЫАлыксандр,

дохтыр-нарколог

Хъылмайы ахёсты

Тох — наркомани ёмё наркотикты ёнёзакъон зилдухы ныхмё

Фёстаг азты нё республикёйы бирё мадзёлттёарёзт цёуы ёхсёнады ёргом ныры дуджы тёккёахсджиагдёр фарстатём раздахыны тыххёй. Уыдо-нёй иу у наркомани ёмё наркотикты ёнёзакъонзилдухы ныхмё тох.