View
231
Download
7
Embed Size (px)
Citation preview
.
Fákeppni
Kafli 16
.
Ófullkomin samkeppni
Hugtakið ófullkomin samkeppni vísar til þeirra markaða þar sem hvorki ríkir
einokun né fullkomin samkeppni.
Ófullkomin samkeppni á einnig við markaði þar sem nokkrir
samkeppnisaðilar eru til staðar, sem hver
hefur dálítið einokunarvald.
.
Tegundir ófullkominnar samkeppni
Fákeppni Nokkrir seljendur sem bjóða svipaðar
vörur til sölu. Einkasölusamkeppni
Mörg fyrirtæki sem bjóða vörur sem svipar til hverrar annarra en eru samt ólíkar.
.
Ferns konar samkeppnisstaða
Einokun Fákeppni Einkasölu-
samkeppni
Fullkomin samkeppni
• kranavatn
• kapalkerfi
• Tenniskúlur
• Olía
• Bækur
• Bíóhús
•Hveiti
• Videóleigur
Fjöldi fyrirtækja
Vörutegundir
Mörg Ft.
Eitt Ft. Mörg
Ft. Ólíkar vörur
Einsleitar vörur
.
Fákeppni
Fáir seljendur bjóða einsleitar vörur Fyrirtækin hafa áhrif hvert á annað Samanlagt græða fyrirtækin mest á því að
stunda verðsamráð. Saman gætu þau hegðar sér eins og eitt
einokunarfyrirtæki og takmarkað framleiðsluna og farið fram á hærra verð.
.
Tvíkeppni (Duopoly)
Tvíkeppni er fákeppni með aðeins tveimur seljendum
.
A Duopoly Example: Demand Schedule for Water
Quantity Price Total Revenue0 $120 $ 0
10 110 1,10020 100 2,00030 90 2,70040 80 3,20050 70 3,50060 60 3,60070 50 3,50080 40 3,20090 30 2,700
100 20 2,000110 10 1,100120 0 0
.
Tvíkeppni
Ef fullkomin samkeppni ríkti, yrði verðinu þrýst niður þar til jaðarkostnaður er jafn 0:
P = MC = $0Q = 120 gallons
Ef einokun ríkti yrði markaðsverð og –magn hagrætt á þann hátt sem hámarkaði hagnað:
P = $60Q = 60 gallons
Þjóðhagslega hagkvæmt magn er 120 gallon, en einokarinn mun aðeins framleiða 60 gallon.
.
Ef tveir eru um hituna
Tvíkeppnisaðilarnir gætu komið sér saman um einokunarmagn.. Samráð (Collusion)
Þegar tvö fyrirtæki ákveða saman verð og magn á markaðinum.
Samtök (Cartel) Þegar tvö fyrirtæki taka höndum
saman og fylgja hverju öðru í takt.
.
Samkeppni, samráð og samtök
Jafnvel þó fákeppnisaðilar vildu bindast samtökum og þéna einokunarhagnað, er það yfirleitt ekki löglegt. Samkeppnislög hindra opinber samtök meðal fákeppnisaðila til þess að vernda almannaheill.
.
Jafnvægi í fákeppni
Ef hvert fákeppnisfyrirtæki ákveður framleiðsluna, hvert í sínu lagi til þess að
hámarka hagnað, þá munu þau framleiða meira magn en ef einokun væri til staðar, en minna en
ef fullkomin samkeppni ríkti.
Markaðsverðið verður einnig þarna á milli.
Hagnaður verður einnig þarna á á milli.
.
A Duopoly Example: Demand Schedule for Water
Quantity Price Total Revenue0 $120 $ 0
10 110 1,10020 100 2,00030 90 2,70040 80 3,20050 70 3,50060 60 3,60070 50 3,50080 40 3,20090 30 2,700
100 20 2,000110 10 1,100120 0 0
.
Hvernig fjöldi markaðsaðila hefur áhrif á útkomuna
Magnáhrifin : Vegna þess að verð er hærra en jaðarkostnaður, mun aukin sala auka hagnað.
Verðáhrifin : Aukin framleiðsla mun lækka verðið og hagnað af öllum seldum einingum.
Eftir því sem fjöldi seljenda vex mun markaður færast í átt til aukinnar samkeppni.
Verðið nálgast jaðarkostnað og framleitt magn nálgast það sem teljast þjóðhagslega hagkvæmt.
.
Markaðir með nokkra seljendur
Vegna þess hve seljendur eru fáir á fákeppnismörkuðum
skapast togstreita á milli langtíma verðsamráðs og skammtíma hagnaðar.
.
Leikjafræði og samvinna.
Leikjafræði er greining á strategískri ákvarðanatöku fólks við ýmsar aðstæður.Strategísk ákvörðun eru ákvarðanir sem teknar eru með hliðsjón af gerðum allra annarra, í sömu aðstöðu. Vegna þess hve fyrirtæki á fákeppnismarkaði eru fá, mun hvern fyrirtæki hugsa á strategískan hátt. Hvert fyrirtæki veit að hagnaður þess veltur ekki aðeins sinni eigin framleiðslu, heldur einnig framleiðslu allra hinna fyrirtækjanna á markaðinum.
.
Jafnvægi í fákeppni
Nash jafnvægi er sú staða þegar þeir aðilar sem að málum standa velja hver þann kost sem hentar þeim best, að gefnum ákvörðunum allra hinna.
.
Fangaleikurinn
Fangaleikurinn (The prisoners’ dilemma) skýrir þá erfiðleika sem
fylgja samvinnu.
Fólk eða fyrirtæki geta oft ekki unnið saman þrátt fyrir að samvinna ætti að
vera ábatasöm.
.
FangaleikurinnBonnie’s Decision
Confess Remain Silent
Confess
Remain Silent
Clyde’s Decision
Clyde gets 8 years
Bonnie gets 8 years
Bonnie gets 20 years
Bonnie gets 1 year
Bonnie goes free
Clyde gets20 years
Clyde gets 1 year
Clyde goes free
.
Fangaleikurinn
Ráðandi leikflétta (The dominant strategy) er besta leikfléttan sem hægt er að fylgja,
sama hvað aðrir gjöra.
Samvinna er erfið í framkvæmd vegna vegna þess að hún er oft í ekki samræmi
við hagsmuni einstakra leikmanna.
.
Fákeppni líkt við vandamál fangans
Iraq’s Decision
High Production
Low Production
High Production
Low Productio
n
Iran’s Decision
Iran gets $40 billion
Iraq gets $40 billion
Iraq gets $30 billion
Iraq gets$50 billion
Iraq gets $60 billion
Iran gets$30 billion
Iran gets $50 billion
Iran gets $60 billion
.
Fákeppni líkt við vandamál fangans
Eiginhagsmunir gera það erfitt fyrir fákeppnisfyrirtæki að viðhalda
samvinnu með lítilli framleiðslu, háu verði og einokunarhagnaði.
.
Vígbúnaðarkapphlaup
Decision of the United States (U.S.)Arm Disarm
Arm
Disarm
Decision of the Soviet Union
(USSR)
USSR at risk
U.S. at riskU.S. at risk and weak
U.S. safeU.S. safe and powerful
USSR at risk and weak
USSR safe
USSR safe and powerful
.
Auglýsingar
Marlboro’s Decision
Advertise Don’t Advertise
Advertise
Don’t Advertise
Camel’s Decision
Camel gets $3 billion profit
Marlboro gets $3
billion profit
Marlboro gets $2
billion profit
Marlboro gets $4
billion profit
Marlboro gets $5
billion profitCamel gets $2 billion profit
Camel gets $4 billion profit
Camel gets $5 billion profit
.
Sameiginlegar auðlindir
Exxon’s Decision
Drill Two Wells
Drill One Well
Drill Two Wells
Drill One Well
Arco’s Decision
Arco gets $4 million profit
Exxon gets $4 million
profit
Exxon gets $3 million
profit
Exxon gets $5 million
profit
Exxon gets $6 million
profitArco gets $3 million profit
Arco gets $5 million profit
Arco gets $6 million profit
.
En fólk vinnur stundum saman
Fyrirtæki sem hugsa um framtíðar-hagnað munu vinna saman í
endurteknum leikjum fremur en að svindla einum leik sem verður ekki
endurtekin.
.
Jack and Jill’s Oligopoly Game
Jack’s Decision
Sell 40 gallons
Sell 30 gallons
Sell 40 gallons
Sell 30 gallons
Jill’s Decision
Jill gets $1,600 profit
Jack gets $1,600
profit
Jack gets $1,500
profit
Jack gets $1,800 profit
Jack gets $2,000
profit
Jill gets $1,500 profit
Jill gets $1,800 profit
Jill gets $2,000 profit
.
Deilur um samkeppnislög
Samvinna á milli fákeppnisaðila er óæskileg vegna þess að hún leiðir til of lítillar framleiðslu og of hárrar verðlagningar.
Samkeppnislög eiga að koma í veg fyrir einokun á markaði.
Samkeppnislög geta þó stundum komið í veg fyrir viðskiptavenjur sem gætu annars verið jákvæðar: Verðleiðbeining (Resale price maintenance) Undirboð (Predatory pricing) Samþætting (Tying)
.
Fákeppnistilburðir
Verðleiðbeining gerist þegar framleiðendur eða heildsalar gefa smásölum fyrirmæli um verðlagningu til neytenda.
Undirboð gerist þegar stórt fyrirtæki lækkar verð á framleiðsluvörum sínum með því augnmiði að hrekja samkeppnisaðila af markaðinum.
Samþætting á við þegar fyrirtæki býður tvær (eða fleiri) framleiðslu-vörur sínar saman á einu verði,
fremur en að selja þær í sitthvoru lagi.
.
Summary
Oligopolists maximize their total profits by forming a cartel and acting like a monopolist.
If oligopolists make decisions about production levels individually, the result is a greater quantity and a lower price than under the monopoly outcome.
.
Summary
The prisoners’ dilemma shows that self-interest can prevent people from maintaining cooperation, even when cooperation is in their mutual self-interest.
The logic of the prisoners’ dilemma applies in many situations, including oligopolies.
.
Summary
Policymakers use the antitrust laws to prevent oligopolies from engaging in behavior that reduces competition.
.
Graphical Review
.
The Four Types of Market Structure
Monopoly Oligopoly Monopolistic
Competition
Perfect Competitio
n
• Tap water
• Cable TV
• Tennis balls
• Crude oil
• Novels
• Movies
• Wheat
• Milk
Number of Firms?
Type of Products?
Many firms
One firm Few
firms Differentiated products
Identical products
.
The Prisoners’ DilemmaBonnie’s Decision
Confess Remain Silent
Confess
Remain Silent
Clyde’s Decision
Clyde gets 8 years
Bonnie gets 8 years
Bonnie gets 20 years
Bonnie gets 1 year
Bonnie goes free
Clyde gets20 years
Clyde gets 1 year
Clyde goes free
.
Oligopolies as a Prisoners’ Dilemma
Iraq’s Decision
High Production
Low Production
High Production
Low Productio
n
Iran’s Decision
Iran gets $40 billion
Iraq gets $40 billion
Iraq gets $30 billion
Iraq gets$50 billion
Iraq gets $60 billion
Iran gets$30 billion
Iran gets $50 billion
Iran gets $60 billion
.
An Arms-Race Game
Decision of the United States (U.S.)Arm Disarm
Arm
Disarm
Decision of the Soviet Union
(USSR)
USSR at risk
U.S. at riskU.S. at risk and weak
U.S. safeU.S. safe and powerful
USSR at risk and weak
USSR safe
USSR safe and powerful
.
An Advertising Game
Marlboro’s Decision
Advertise Don’t Advertise
Advertise
Don’t Advertise
Camel’s Decision
Camel gets $3 billion profit
Marlboro gets $3
billion profit
Marlboro gets $2
billion profit
Marlboro gets $4
billion profit
Marlboro gets $5
billion profitCamel gets $2 billion profit
Camel gets $4 billion profit
Camel gets $5 billion profit
.
A Common-Resources Game
Exxon’s Decision
Drill Two Wells
Drill One Well
Drill Two Wells
Drill One Well
Arco’s Decision
Arco gets $4 million profit
Exxon gets $4 million
profit
Exxon gets $3 million
profit
Exxon gets $5 million
profit
Exxon gets $6 million
profitArco gets $3 million profit
Arco gets $5 million profit
Arco gets $6 million profit
.
Jack and Jill’s Oligopoly Game
Jack’s Decision
Sell 40 gallons
Sell 30 gallons
Sell 40 gallons
Sell 30 gallons
Jill’s Decision
Jill gets $1,600 profit
Jack gets $1,600
profit
Jack gets $1,500
profit
Jack gets $1,800 profit
Jack gets $2,000
profit
Jill gets $1,500 profit
Jill gets $1,800 profit
Jill gets $2,000 profit