استاد: جناب آقای دکتر اکرادی

دانشجو: علی اکبر رحیمی

در ایالت متحده نیاز روز افزون 1950طی دهه به پروار بندی در مقیاس وسیع وظهور نوعی سندرم جدید به نام رینوتراکئیت عفونی گاو

شد،کمی بعد یک هرپس ویروس را از مبتالیان به این بیماری جدا شده از گاوهای مبتال به بیماری

رینو تراکئیت عفونی فرج و واژن در ایاالت متحده شرقی نشان داد که این ویروسها با هم فرقی

گاو 1ندارند اکنون دریافته اند که هرپس ویروسوبیماریهای ناشی از ان در سراسر دنیا وجود

دارد.

نانومتر دارد 150ویرون غشاء دار هرپس ویروس ها قطری حدود دور بخش مرکزی که به شکل یک قرقره فیبری است DNAژنوم

گره خورده است و فیبر هایش به بخش داخلی کپسید اطراف ویریون متصل می باشد ،ماده گلبولی موسوم به تگومنت دور

هرپس ویروس شناخته 100کپسید را فرا گرفته ، تاکنون بیش از شده که همه ی انها درحشرات ،خزندگان ،دوزیستان و در واقع هر

گونهء مورد بررسی از پستاندارن وپرندگان مشاهده کرده اند. الاقل یکی از بیماریهای مهم هر دام به غیر از گوسفند ناشی از

هرپس ویروسها است .رینو تراکئیت عفونی گاو،یکی از این بیماری ها است.

-بتا 2-الفا هرپس ویرینه.1، تحت خانواده است . 3دارای -گاما هرپس ویرینه. که بیماری رینوتراکئیت 3هرپس ویروس

عفونی گاوان در زیر خانواده ی الفاهرپس ویرینه جای دارند.

، يك آلفا هرپس Bovine Herpes Virus-1عامل بيماري تورم عفوني بيني و ناي گاو، . تحت تيپ مي باشد3ويروس است. اين ويروس داراي

الف .BHV-1.1 يا ويروسهاي ) IBR-like ) كه مسبب فرم تنفسي بيماري است و سقط. جنين نيز ايجاد مي كند

BHV-1.2 . كه مسبب فرم تناسلي بيماري است ( IPVـlike)يا ويروسهاي BHV-1.2. بسقط جنين ايجاد نمي )b BHV-1.2مسبب سقط جنين و a BHV-1.2 داراي دو تحت تيپ

. كند مي باشد. نيز خوانده ميشود كه ايجاد آنسفاليت مي كند BHV-5 كه BHV-1.3 . ج

هرپس ويروس عامل تضعيف كننده سيستم ايمني بوده لذا زمينه را براي ايجاد عفونتهاي ثانويه فراهم مي نمايند .از خواص ديگر ويروس پنهان

و پايداري است كه با فراهم شدن شرايط مناسب فعال ( ( Latency شدنشده وتظاهر مي نمايد

در اروپا ، آسيا ، آمريكاي . اين بيماري در گاو گستره جهاني دارد شمالي ، آفريقا، استراليا و حتي در زالند نو مشاهده شده است . مطالعات

10سرم شناسي حاكي از آنست كه بر حسب وضعيت واكسيناسيون بين در صد گاوها سرم مثبت بوده اند. مشكل تنفسي در گله هاي گاو 50تا

گوشتي متداول تر است

منابع اصلي عفونت ترشحات بيني، ترشحات سرفه اي ، ترشحات دستگاه تناسلي، اسپرم ، مايعات و بافتهاي جنيني است . ويروس

- درجه سانتي گراد تا يك 196قادر است در اسپرم منجمد در برودت سال زنده بماند.انتقال بيماري از طريق تماس مستقيم و مقاربتي

(Veneral ) تنفسي ، )صورت مي گيرد. در صورت تماس با ترشحاتذرات . چشمي و دستگاه توليد مثل ( آلوده، بيماري انتقال مي يابد

هرپس ویروس شکننده اند و خارج ازبدن زنده نمی مانند . ویروس در اثر تماس نزدیک،مخصوصا تماسهای فیزیکی که سطوح اپیتلیال مرطوب در مجاورت یکدیگر قرار می گیرد مثل تماس جنسی ،لیسیدن یا نوازش نوزاد توسط مادر منتقل می

شود. در نقاط مختلف دامداری مثل محل پرورش گاو های پرواری ،زایشگاه واغل و همچنین درمرغداریها،عطسه بیماران وانتشار ائروسول ها از این طریق مهمترین

راه انتقال بیماری است. هرپس ویروس ها با ایجاد عفونتهای مخفی از نسلی تا نسل دیگر باقی می مانند ،وبه صورت دوره ای مجددا فعال شده وبه خارج دفع می

شوند اين بيماري عالوه بر گاو در بعضي از دامهاي ديگر نظير گوزن در

. انگلستان و كانادا نيزمشاهده شده است

،تورم مخاط بيني همراه با زخم هاي مشخص بيني، تورم ناي، تب، تورم ملتحمه، سرفه، ترشحات بينيتورم غالف قضيب، تورم واژن وفرج، فرم سيستميك حاد در گوساله هاي تازه متولد شده و يا سقط جنين

در این بیماری ریزش ترشحات از بینی ابتدا به صورت سروزی وسپس موکوسی چرکی . و آنسفاليت ميباشدمیباشد مخاطات بینی پرخون بوده وضایعاتی به سختی مشاهده میشود این ضایعات ابتدا به صورت نکروز پوستولر موضعی است،سپس پیشرفت کرده وبه مناطق بزرگی ازاولسر هموراژیک با غشإ دیفتریک کرم

رنگ تبدیل می شود.تنفس دام متعفن وبدبو است دیس پنه،تنفس ازراه دهان،افزایش ترشح بزاق وسرفه های برونشی عمیق در این حالت شایع است.ورم ملتحمه یک طرفه یا دو طرفه اغلب توآم با ریزش اشک،و

هم چنین گاهی اوقات در گاوهای بالغ گاستروانتریت عارض میشود این عارضه عالمت مهم بیماری در گوساله های نوزاد است واغلب موجب مرگ انها می شود

iئروسول های الوده عارض می بیماری تنفسی وورم ملتحمه در اثر انتقال اشود،الزم به ذکر است در بیماری دستگاه تناسلی ناشی از جفت گیری یا تلقیح مصنوعی است. در بدن دام انتشار ویروس از کانون اولیه عفونت

احتماال ازطریق ویرمی همراه سلول صورت می گیرد. عفونت مخغی مادام العمر همراه با دفع متناوب ویروس از عوارض شایع عفونت هرپس

گاو است. در بیماری تنفسی به ترتیب گانگلیون های اعصاب 1ویروس سه قلو وسیاتیک محل اختفإ ویروس می باشد تجویز کورتیکو استروئیدها

موجب تجدید فعالیت ویروس می شود،به همین دلیل در مراکز تلقیح مصنوعی از این امر جهت شناسایی وحذف گاوهای نر ناقل ویروس

استفاده می کنند در شکل تفسی وتناسلی بیماری ،ضایعات ابتدا به شکل کانونهای نکروزه سلول های اپیتلیال وتورم این سلول ظاهر می شود

معموال پاسخ التهابی شدیدی در محل ضایعه وجود دارد وگنجیدگی هرپس ویروسی تیپیک در هسته سلول ها واطراف محل نکروزه مشاهده می

گردد. کبد به صورت مزمن درگیر شده در اکثر بافتهای کانونهای نکروزه میکروسکوپی دیده می شود.

جدا سازي يا شناسايي ويروس: با استفاده از كشت RFLPsو PCRسلولي يا

)Serum- Neutralization)SN : راه تشخيص سرمي. و االيزا

: اهميت اقتصادي بيماريبيماري داراي اثرات زيانباري در دام هاي آلوده بشرح

زير مي باشد: سقط جنين، ناباروري در گاوهاي نر، كاهش توليد، مرگ ناشي از فرم تنفسي بيماري در

تمام سنين، مرگ ناشي از فرم بسيار كشنده بيماري در گوساله هاي جوان، هزينه درمان به علت عفونت

هاي ثانويه باكتريايي دستگاه تنفسي، عفونت پنهان در دامهاي مولد كه موجب بروز مشكالت و محدوديت در تجارت ملي، منطقه اي و بين المللي دام و اسپرم و

. ورود دام مولد به مراكز تلقيح مصنوعي مي گردد

در بعضی مواقع می توان برای درمان بیماریهایهرپس ویروسی از شیمی درمانی استفاده کرد. البته

این امر فقط در مورد حیوانات دست اموز وقیمتی صورت میگیرد .داروهای ضدهرپس ویروس ها مثل

دی اکسی یوردین )یدویوریدین(،سیتوزین 2یدو 5ارابینوزید واسیکلوگوانوزین)اسیکلوویر( نمایانگر

پیشرفت در زمینه تهیه مؤثر بربیماری های هرپس ویروسی انسان است. این داروها غیر از کاربرد احتمالی در درمان اولسر قرنیه ناشی از هرپس

گربه مورد استفاده دیگری در دامپزشکی 1ویروس ندارد

ريشه كنيدر بعضي از كشورها مانند دانمارك و

سوئيس با شناسايي و حذف دام سرم مثبت به صورت مرحله به مرحله به ريشه كني اقدام نموده اند . اين عمليات با آزمايش

هاي ساليانه دام هاي گله، حذف موارد مثبت و ممنوعيت تجارت دام هاي سرم

مثبت آغاز شده و در نهايت به ريشه كني ختم شده است

.

انجام اقدامات بيوسكيوريتي )امنيت . 1. حياتي( سختگيرانه در دامداري هاي صنعتي

محدوديت در خريد و فروش گاوهاي سرم . 2. به واحدهاي پاك از بيماري IBR مثبت

استفاده از واكسن كشته: با توجه به عدم . 3شناخت كامل آنتي ژن هاي شايع در فارم 4ها، زمان كوتاه ايمني زايي واكسن )مدت ماه( و تداخل واكسيناسيون در شناسايي

موارد مثبت سرمي، با اجراي اقدامات . یوریتیبيوسك

نشان داده است 1960مطالعه سير بيماري در انگلستان در دهه درصد گاوها سرم مثبت بوده اند. از اواسط تا 10كه كمتر از ميزان شيوع عفونت بطور قابل مالحظه اي 1970اواخر دهه

در صد از دامها و 35، 1986افزايش يافته است و تا قبل از سال . در صد گله ها مثبت بوده اند48

52 در صد گاوهاي نر و 96در استراليا در گله هاي گاو گوشتي تا در صد گاوهاي ماده سرم مثبت بوده است . در اسكاتلند و انگليس

1979و1978شديد طي سال هاي IBR مورد رخداد10شمالي در ، با 90 ، و حداكثر 10در گله هاي گوشتي و شيري حداقل

درصد داراي نشانه هاي باليني بيماري. طي مطالعه 50ميانگين نمونه سرم توسط آقاي 9968 از 1379 تا 1378اي در سال هاي

درصد آلودگي سرمي را نشان داد . 30دكتر گارگر مؤخر، نتايج همچنين نتيجه مطالعه در چند واحد گاوداري صنعتي تهران و

توسط سازمان دامپزشكي نشان دادكه 1380اصفهان در سال . درصد مي باشد95 تا 80دامنه آلودگي سرمي در اين واحدها

IBR در صد نشان مي دهد25/0را

بطور متوسط ميانگين سقط جنيندر ايران هرپس ويروس ي از بيماريناش

براي نخستين بار از 1352گاوي در سال تعدادي ماده گاو آبستن وارداتي از

انگلستان توسط دكتر حضرتي جدا شد. از آن سال تا كنون آلودگي به هرپس

ويروس گاوي بارها در بين گاوهاي نژاد خارجي گاوداري هاي اطراف تهران و

ساير استان ها مشاهده شده است

درصد 3 تا 1ميزان مرگ ومير بيماري بين گزارش شده است.كاهش شير درهر گاو

روز بوده 5 ليتر در روز به مدت 14مبتال در BHV-1 است.سقط جنين در عفونت با

هر مرحله آبستني مي تواند اتفاق بيفتد ولي غالبا¢ در سه ماهه آخر آبستني

تشخيص داده مي شود. ميزان سقط جنين از رخداد بيماري در يك گله شيري

درصد بوده 4/9 راسي در انگلستان 160است