درد باﺮﻄﺿا نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﺳرﺎﻓ …research.shahed.ac.ir/WSR/SiteData/PaperFiles/31267...درد باﺮﻄﺿا نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ سﺎﯿﻘﻣ

Applied Psychological Research Quarterly هاي کاربردي روانشناختینامه پژوهشفصل

148-125, )1(5 ,1393 2014, 5(1), 125-148

ساختار عاملی و ویژگی هاي روانسنجی نسخه فارسی مقیاس نشانگان اضطراب درد

Factorial structure and psychometric properties of The Pain Anxiety Symptoms Scale (PASS-20)

Mohsen Paknejad * محسن پاك نژاد

Ali Asghari **محمدعلی اصغري مقدم

Abase Rahiminezhad *** عباس رحیمی نژاد

Reza Rostami *** رضا رستمی

Arman Taheri ****آرمان طاهري

چکیده

براي سنجش ترس و PASS-20 مقیاس نشانگان اضطراب درداضطراب افراد مبتال به انواع درد مزمن توسط مک کراکن و دیهینگرا

این مقیاس نسخه کوتاه از نسخه چهل . منتشر شده است) 2002(هدف از مطالعه حاضر وارسی . است 1992توسعه یافته در سال سوالی

ور مقیاس به این منظ. و نیز رواسازي آن بودساختار عاملی مقیاس PASS-20 به همراه مقیاس هايDASS-21 ترس از حرکت ،

نفر 310تمپا، فاجعه آمیزي درد، خودکارآمدي درد و رفتار درد در بین یک واحد تولیدي بزرگ پس از یک هفته از کارگران سانحه دیده شغلی

نتایج تحلیل عاملی اکتشافی . از سانحه شغلی اجرا شد) بطور متوسط( 30/55مولفه هاي اصلی با چرخش متمایل ساختار سه عاملی را با

اجتناب، -عامل ها به ترتیب فرار. درصد از تبیین واریانس آشکار کردلیل عاملی تائیدي شاخص تح. ترس از درد و نشانگان جسمی نامیده شد

هاي نیکویی برازش مناسب تري براي ساختار سه عاملی در مقابل روایی . ساختار چهار عاملی نسخه اصلی و ساختار تک عاملی نشان داد

همگرا مقیاس با مقیاس هاي افسردگی و اضطراب، ترس از حرکت، ر بود سی وار. فاجعه آمیزي درد و رفتار درد از نظري آماري معنی دا

روایی واگراي مقیاس با خودکارآمدي درد نشانگر همبستگی منفی معنی مناسبی براي روانسنجی در مجموع مقیاس داراي خصوصیات . داري بود

سنجش اضطراب درد با اهداف درمانی و پژوهشی در بین افراد جامعه .ایرانی می باشد

PASS-20اضطراب درد، درد مزمن، مقیاس :هاي کلیديواژه

یل عاملی و کارگران سانحه دیده شغلیتحل

Abstract The Pain Anxiety Symptoms Scale (PASS-20) has

been developed as a general measure of anxiety and

fear in individuals with various chronic pain disorders

by McCracken and Dhingra (2002). Short-Form scale

of PASS-20 has been extracted from 40 items of DASS

which published in 1992. This study aimed to (1) to

examine the factor structure of a Persian language

version of the PASS-20 (IRPASS-20); (2) to examine

reliability and construct validity of the IRPASS-20.

With regard this objective, Persian version of PASS-20

along with The Tampa scale for Kinesiophobia TSK

scale, pain catastrophizing scale (PCS), depression and

anxiety scales of DASS-21, pain self-efficacy beliefs

and pain behavior questionnaire administrated amongst

310 injured worker at a big industrial company. A

result of exploratory factor analysis with maximum

likelihood extraction method and oblimin rotation has

been showed a three factorial solation with 55.3

percentage of variance. Confirmatory factor analyses

showed that all the three-factor solutions tested met the

minimum acceptable fit criterion. The results of

correlation analysis among PASS-20 and its subscales

TSK scale, PCS, scales of DASS-21, pain self-efficacy

beliefs and pain behavior questionnaire support both

the convergent and divergent validity. The findings

provide preliminary support for the reliability and

validity of the IRPASS-20.

Keywords: Pain-related anxiety, PASS-20, Chronic

Pain, factor analysis and injured worker

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ut.ac.ir.@paknja :email دکتري روانشناسی سالمت دانشگاه تهران*

دانشگاه شاهد عضو هیات علمی**

دانشگاه تهران عضو هیات علمی***

دانشگاه علوم پزشکی تهراناستادیار ****

Accepted:13 Mar 2014 Received 22/12/92: پذیرش 16/1/92: دریافت : 5 Apr 2013

بنجم، سال 1ی، شماره پژوهش - یعلم روانشناختی، کاربردي هايپژوهش نامهفصل

126

مقدمه

اما اکنون مشخص . درد بخش جدایی ناپذیري از زندگی بوده و کارکرد محافطتی مهمی را به عهده داردعصبی مرکزي و پیرامونی را از طریق می تواند نظام شده است که درد غیر قابل کنترل و مستمر

1فرایندهاي شکل پذیري عصبی ).2001ترك و ملزك، ( و حساسیت زایی پیرامونی و مرکزي تغییر دهد

درد مزمن دردي است که هر روز به .درد مزمن خود به عنوان یک بیماري مطرح می شود ،بنابر ایناز سوي ). 2001بالیت و همکاران، (باشد مدت سه ماه یا بیشتر در طول شش ماه قبلی تجربه شده

پژوهش در حوزه اختالالت اضطرابی تائید کرده است که پرهیز از محرك هاي برانگیزاننده ترس ،دیگراضطراب ). 2004رلفز، مک کراکن، پیترز، کرومبز، بروکلین و فالین، (موجب تداوم اضطراب می شود

ثل ضربان قلب شدید، برافروختگی، تنش عضالنی، حالت هیجانی است که با عالئم فیزیولوژیکی منیز عالئم هیجانی و شناختی همانند تشویش، از دست دادن تعریق، حالت تهوع، سرگیجه و سردرد و

اضطراب هنگامی مرضی تلقی می شود که . تمرکز، وحشت زدگی و تحریک پذیري مشخص می گرددنجم راهنماي تشخیصی و آماري اختالالت ، ویرایش پDSM-5(در عملکرد فرد اختالل ایجاد کند

اضطراب و ترس مرتبط با درد هرچند به صورت مترادف به معناي ترس از درد به کار می). 2013روانی،

. این دو مفهوم از نظر معنایی با هم تفاوت زیادي دارد ،حال با این). 2009چارلتون و اسموندسون ، (رود

بارلوو (شده است آینده محور مدت زمان زیادي است که مشخص تمایز اصلی بین ترس فعلی و اضطرابتمایز بین . اما فراهم کردن کاربردهاي بالینی و نطري آن تاحدودي تازگی دارد ،)2002همکاران،

بر . اضطراب درد و ترس مرتبط با درد به صورت موازي با اختالالت اضطرابی در نظر گرفته شده استرد به عنوان حالت هیجانی زمان حال حاضر که با یک تحریک درد آور عینی ترس مرتبط با د ،این اساس

در حالی که اضطراب درد به . مفهوم سازي شده است ،پیوند دارد) براي مثال ترس از ترزیق آمپول(احتمال (عنوان حالت هیجانی فراگیر و آینده محوري توصیف شده است که با یک محرك دردآور عینی

ر گرفتن با در نظ) 1987(فیلیپ ). 2009چارلتون و اسماندسون، (قرین نیست ) ریقتجربه درد از تزرفتارهاي اجتنابی در درد مزمن پیشنهاد داد که افراد مبتال به درد مزمن ممکن است یاد بگیرند که از

مل مفهوم رفتار اجتنابی به عنوان یک عا. محرك هاي مرتبط با آغاز یا تشدید کننده درد اجتناب کننداین مدل تبیین می کند که چرا برخی از . اجتناب تعریف شده است –اصلی در مدل شناختی رفتاري ترس

در این مدل فرض شده . بیماران مبتال به درد حاد، تبدیل به درد مزمن مستمري می گردد و برخی نهم درد ایفا می کند است که ترس مرتبط با اجتناب از حرکت یا هر نوع فعالیتی، نقش اساسی را در تداو

اجتناب داراي سازوکار رفتاري است که در آن ترس از –مدل ترس ). 1983التم، اسالده، ترپ و بنتلی، (

1 neuroplasticity

ن اضطراب دردمقیاس نشانگا ساختار عاملی و ویژگی هاي روانسنجی نسخه فارسی

127

فالین، کوله اسنیجدرز، بوئرن و ون ( حرکت و آسیب جسمی مجدد در استمرار درد مزمن مشارکت دارد برخی . متاثر از آسیب جسمی آغاز می شودمدل با مرحله درد حاد ). 2000؛ فالین و لینتون، 1995ایک،

از افراد مبتال به درد حاد ممکن است درد را به عنوان یک تهدید تعبیر کنند، در این صورت احتماال تفکر در نتیجه این فرایندها . فاجعه آمیزي فعال شده و منجر به اضطراب درد مرتبط با فعالیت می گردد

. درد و رفتار اجتنابی با شدت و فراوانی بیشتري بروز پیدا می کندحساسیت بیش از حد به احساسات بدن،

مطالعات از نقش اصلی اضطراب درد . بنابر این چرخه الگوي مزمن ناتوانی و عدم فعالیت استمرار می یابدطبی و شدت درد -در ایجاد ناتوانی افراد مبتال به درد حاد و مزمن حتی با کنترل متغییرهاي زیستی

). 2007لی یو و همکاران، ( کنند حمایت می

تردیدي نیست. شناخت و سنجش اضطراب درد مبنایی را نیز براي درمان درد مزمن فراهم می آورد

با وجود انواع مختلف آن یکی از کارآمدترین رویکرد هاي درمانی اضطراب 1که برنامه درمانی رویاروییشواهد پژوهشی نشان داده است که برنامه ).2006باخ، ریچارد و التر(نزد روانشناسان بالینی است

درمانی رویارویی ترس مزتبط با درد، تفکر فاجعه آمیزي و ناتوانی را در بیماران مبتال به درد کمر مزمن اکنون با توجه به روشن شدن اهمیت اضطراب درد در ). 2008وددز و اسموندسن، ,(کاهش داده است

قیق این سازه درد مزمن و نیز نقش بالفصل آن در درمان درد مزمن، سنجش دایجاد و تداوم ناتوانی و 2پرسشنامه هاي خودسنجی. برجسته تر می گردد

یکی از روش هاي اساسی کسب اطالعات در باره اگرچه بسیاري از پژوهشگران ). 2004رلفز و همکاران، (اضطراب درد بیماران مبتال به درد مزمن است

مبتنی بر خود سنجی را مورد تردید قرار داده اند و تالش کرده اند تا براي سنجش اعتبار مقیاس هايدرد و ناتوانی همراه با آن از مالك هاي عینی استفاده کنند، اما پژوهش هاي انجام شده هماهنگی باالیی را میان نتایج مقیاس هاي خود سنجی و درجه بندي انجام شده توسط متخصصان بالینی از همان

). 1390اصغري مقدم، (صوصیات و رفتارهایی که بیمار آنها را درجه بندي کرده است، نشان داده است خ

3تاکنون چندین مقیاس مبتنی بر خودسنجی از جمله پرسشنامه ترس از درد )FPI ( مک نیل و همکاران

و ) 1989(اران ، خرده مقیاس ترس مرتبط با درد پرسشنامه راهبردهاي مقابله با درد گیل و همک)1986(4شاخص حساسیت به درد

PSI یکی از محدویت هاي مقیاس هاي . منتشر شده است) 1992(گراس. پیش گفته آن است که فقط یکی از اجزاي پاسخ هاي کنشی اضطراب درد را اندازه گیري می کنند

پاسخ هااین . شواهد پیشنهاد می کند که اضطراب و ترس از درد حداقل داراي سه جزء پاسخی است

1 exp osure therapy

2 self-report 3 Fear of Pain Inventory (FPI) 4 pain Sensitivity Index


128

همانند از ) شناخت(مثل تپش قلب، تهوع و سرگیجه، تجربه ذهنی عبارتند از تغییرات زیست شناختیدست دادن تمرکز، اشتغال ذهنی دائم با موضوع درد و گوش به زنگ بودن و سومین پاسخ رفتارهاي

و مصرف دارو است اجتنابی از قبیل پرهیز از انجام فعالیت مرتبط با درد، دراز کشیدن و خوابیدن ) 1992(مک کراکن، زایفرت و گراس ). 1981؛ هاگ دال،1974؛ راچمن و هاگ سون، 1968النگ، (

را با هدف سنجش اضطراب کلی در بین افراد مبتال به انواع ) PASS( 1مقیاس نشانگان اضطراب دردبطور منطقی و بر این مقیاس داراي چهل سوال است که سوال ها. اختالالت درد مزمن منتشر کردند

مقیاس داراي . انتخاب شده است) 1968(ترس النک ) شناختی، زیستی و حرکتی(اساس مدل سه بعدي 2ترس از درد) 1چهار خرده مقیاس است

)FP ( که افکار فراخوان ترس مرتبط با تجربه درد و یا نتایجداراي سواالتی است که نشانگان اضظراب شناختی ) 2. منفی مورد انتظار درد را اندازه گیري می کند

نشانگان زیستی ) 3. شناختی مرتبط با تجربه درد از قبیل افکار مغشوش و تمرکز مختل را می سنجد) 4. سومین خرده مقیاس است که برانگیختگی زیست شناختی همراه با تجربه درد را ارزیابی می کند

. اري آشکار به تجربه درد را ارزیابی می کنداجتناب است که پاسخ هاي رفت -چهارمین خرده مقیاس فرار

سوال حذف 22سوال انتخاب و 40سوال بوده است، که در پایان 62شامل PASSنسخه اولیه مقیاس سواالت به دالیلی مثل چولگی بیش از حد و ضرایب ). 1992مک کراکن و همکاران، ( شده است

خرده مقیاسی که براي آن تهیه شده بود حذف همبستگی باالي سوال با خرده مقیاس هاي دیگر به جزبا مقیاس هاي سیاهه PASSیافته هاي مطالعه اول همبستگی مناسبی بین اضطراب درد. شده است

، پرسشنامه راهبردهاي )1978و همکاران، 3شوارتز(افسردگی بک، پرسشنامه اضطراب شناختی و جسمی کرنز (، سیاهه چند بعدي درد )1975ملزك، (د مک گیل ، پرسشنامه در)1983روزنشتایل و کیف، (مقابله

) 1970(و مقیاس اضطراب اشپیلبرگر و همکاران ) 1984پوالرد، (، شاخص ناتوانی درد )1985و همکاران،

مک . بیمار سرپایی مراجعه کننده به یک مرکز بین رشته اي کنترل درد نشان می دهد 104در بین 43ر پژوهش بعدي دریافتند که خرده مقیاس هاي اضطراب درد د) 1993الف(کراکن، گراس و سورج

به صورتی که بیمارانی که نمره . بیمار مبتال به درد مزمن زانو و کمر پیش بینی کننده مناسبی استداشتند در مقایسه با بیماران واجد نمره پائین در معاینه بالینی و تجربه درد آستانه PASSباالیی در

مناسب آن در روانسنجی با توجه خصوصیات PASSپس از انتشار مقیاس . داشتندتحمل درد پائینی رولفز و همکاران، (این مقیاس به زبان غیرانگلیسی از جمله آلمانی . مطالعات متعددي به کار رفته است

1 Pain Anxiety Symptoms Scale (PASS) 2 fear of pain 3 Schwartz


129

ترجمه ) 2012ونگ، مک کراکن و فیلدینگ، (و چینی ) 2010چو، لی و مک کراکن، (کره اي ) 2004 .شده است

بر اساس مفاهیم و دیدگاه PASSهر چند خرده مقیاس هاي چهارگانه مقیاس در نسخه اولیه این ) 1993ب،(منطقی تعریف و تشکیل شد، با این وجود مک کراکن، گراس، هکزوم و سمن چاك

ن این تحلیل در بی. مقیاس را با روش مولفه هاي اصلی و چرخش متمایل تحلیل عاملی اکتشافی کردندیافته هاي تحلیل عاملی فوق ساختار چهار عاملی نظري . بیمار مبتال به درد مزمن انجام شده است 180از محدودیت هاي تحلیل عاملی مطالعه مک کراکن و . درصد تبیین واریانس مورد تائید قرار داد 49را با

ه امروز، محققان تا ب. فقدان گزارش شیوه تعیین چهار عامل استخراجی است) 1993ب،(همکاران را در جمیعت بالینی و غیر بالینی با روش تحلیل PASSبسیاري کوشیده اند ساختار عاملی مقیاس

. عاملی تائیدي و اکتشافی مطالعه کنند که در اینجا به اختصار به یافته هاي آن اشاره می گردد

224در بین PASSت مقیاس تحلیل عاملی تائیدي را بر روي سواال) 1994(اوسمان و همکاران

این تحلیل شاخص هاي نیکویی برازش مناسبی . نفر گروه نمونه غیر بالینی از اعضاي جامعه اجرا کردنددر یک مطالعه دیگري الرسن، تیلور و . گزارش می کند PASSبراي ساختار عاملی چهار گانه مقیاس

ا چرخش متمایل را بر روي داده هاي تحلیل عاملی اکتشافی مولفه هاي اصلی ب) 1997(آسموندسون این محققین براي تعیین تعداد عوامل . نفر از بیماران مبتال به درد مزمن اجرا کردند 259بدست آمده از

تحلیل موازي را بکار برده اند، تحلیل موازي به عنوان یکی از روش هاي دقیق براي تعیین تعداد عوامل بر این اساس الرسن و همکاران ساختار ). 1986ک و ولیزر، زیوی(در تحلیل عاملی معرفی شده است

درصد تبیین واریانس گزارش و تائید کرده اند که عالوه بر چهار عامل اصلی، 44عاملی پنج عاملی را با . عامل پنجم به عنوان راهبرد مقابله نام گذاري شده است

در طول یک PASS-40 وهشی و بالینیبا توجه به کاربردهاي پژ) 2002(مک کراکن و دیهینکرا دهه از زمان انتشار آن به منظور کاهش طول مقیاس و نیز صرفه جویی در زمان تکمیل آن نسخه کوتاه

انتخاب بیست سوال بر اساس ضریب . تهیه و منتشر کرده اند PASS-20سوالی را با عنوان 20نفري بیماران 282آن در بین گروه نمونه همبستگی باالي سواالت با نمره کل خرده مقیاس متعلق به

داراي ضرایب همسانی درونی قوي، و PASS-20نسخه کوتاه . مبتال به درد مزمن صورت گرفته استبا مقیاس افسردگی بک و PASS-20خرده مقیاس هاي . روایی سازه اي و پیش بین مناسب است

ایی دارد که نشانگر روایی مالکی ناتوانی جسمی و روان شناختی ضریب همبستگی مناسب و قوي . همزمان مناسب مقیاس است

بیمار 398را در بین سه گروه نمونه متفاوت شامل PASSمقیاس ) 2004(رولفز و همکاران بیمار مبتال به درد مزمن 384بیمار مبتال به درد مزمن کمر اطریشی و 228آلمانی مبتال به فیبرومیالژي،


130

PASSنسخه کامل و کوتاه مقیاس روانسنجی هدف مطالعه بررسی خصوصیات . دندآمریکایی اجرا کر

شاخص هاي نیکویی برازش مناسبی را براي ساختار چهار PASS-20تحلیل عاملی تائیدي . بودهمچنین روایی مالکی همزمان همگراي خرده مقیاس هاي . عاملی در برابر ساختار تک عاملی نشان داد

PASS-20 ضرایب . رس از حرکت و فاجعه آمیزي درد همبستگی مثبت قوي را نشان دادبا مقیاس ت . گزارش شده است PASS-20همسانی درونی کرونباخ قابل قبولی نیز براي خرده مقیاس ها

به زبان کره اي را در بین PASS-20نسخه ) 2010(در پژوهش دیگري چو، لی و مک کراکن تحلیل عاملی اکتشافی با روش بیشنه سازي احتمال و چرخش . اجرا کردند بیمار مبتال به درد مزمن 166

5/62متمایل، ساختار سه عاملی با نام هاي تفکر ترس انگیز، پاسخ هاي زیست شناختی و اجتناب را که

در عامل تفکر 18و 16، 14، 1، 9، 13، 19، 2سواالت . درصد از واریانس تبیین می کرد آشکار ساختدر عامل اجتناب قرار 5و 17، 10، 20، 3، 11، 6در پاسخ هاي زیستی و 8و 7، 15، 4، 12، ترس انگیز

تحلیل عاملی تائیدي شاخص هاي نیکویی برازش مناسبی را براي ساختار سه عاملی در مقابل . گرفتندهمبستگی PASS-20روایی همگرا خرده مقیاس هاي . ساختار چهار عاملی و تک عاملی نشان داد

علیرغم نتایج و یافته هاي مناسب در . ثبت قوي را بین اضطراب درد با شدت درد و افسردگی نشان دادمدر مطالعه دیگري . مطالعه فوق ، حجم گروه نمونه براي تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدي پائین است

مبتال به بیمار 223به زبان چینی را در بین PASS-20نسخه ) 2012(ونگ، مک کراکن و فیدینگ عضالنی اجرا کردند یافته هاي تحلیل عاملی تائیدي شاخص هاي نیکویی برازش -درد هاي اسکلتی

مناسب تري را براي ساختار سه عاملی در مقابل چهار عاملی نشان داده و ضرایب همبستگی بین خرده 1با مقیاس هاي شدت درد، مقیاس هاي اضطراب و افسردگی PASS-20مقیاس هاي

HADS و .ترس از حرکت تمپا قوي و مثبت بود

داراي خصوصیات PASS مجموع یافته هاي پژوهشی فوق، بیانگر آن است که مقیاس با اینحال در مطالعات متعدد که خالصه آن در سطور فوق مرور شد، این مقیاس . مناسبی استروانسنجی

بنابر این . شرقی نشان داده است ساختار عاملی متفاوتی در کشورهاي غربی نسبت به کشور هاياین مقیاس به زبان فارسی ترجمه . و ساختار عاملی آن وارسی شودروانسنجی ضروري است خصوصیات

اما در پژوهش . بکار رفته است) 1391؛ داودي و همکاران، 1387خطیبی و همکاران، (و در دو پژوهش این مقاله در . گزارش شده است PASS-20هاي فوق فقط ضریب همسانی درونی کرونباخ مقیاس

وارسی نماید سپس پایایی و PASS-20نظر دارد ابتدا ساختار عاملی مقیاس کوتاه اضطراب درد . ضریب ثبات بازآزمایی آن را بررسی و در نهایت روایی سازه اي همگرا و واگراي آن را مطالعه نماید

1 Hospital Anxiety and Depression Scale(HADS)


131

روش

جامعه آماري و نمونه مورد مطالعه

تا 1391پژوهش همه کارگران سانحه دیده ایران خودرو در فاصله زمانی ابتداي بهمن ماه جامعه آماري بر اساس گزارش اداره پیشگیري، درمان و سالمت ایران خودرو در سه . می باشد 1392پایان شهریورماه

که از نفرکارگر سانحه دیده به درمانگاه مراجعه می کنند 40نوبت کار شبانه روزي شرکت بطور متوسط گروه نمونه پژوهش . نفر به بیمارستان اعزام و مابقی به صورت سرپایی درمان می شوند 3تا 2این تعداد

نفر از کارگران سانحه دیده ایران خودرو هستند که در فاصله زمانی فوق دچار سانحه شده و 310گاه اداره پیشگیري، وضعیت آسیب دیدگی آنها به صورتی بوده است که بر اساس تشخیص پزشک درمان

این سانحه . درمان و سالمت ایران خودرو نیاز به اعزام براي بیمارستان براي معاینات بالینی دقیق تر دارددیده گان بطور متوسط هفت روز پس از سانحه در درمانگاه پیشگیري، درمان و سالمت ایران خودرو

صیات جمعیت شناختی گروه نمونه در خصو. مصاحبه و پرسشنامه هاي پژوهش را تکمیل کرده اند . قسمت نتایج ارائه شده است

ابزار

این مقیاس توسط مک کراکن و همکاران ):PASS-20( 1مقیاس نشانگان اضطراب درداین . عبارت خودگزارش دهی در مورد سنجش اضطراب مرتبط با درد دارد 20منتشر شده که ) 2002(

فرار، ترس از درد و نشانگان فیزیولوژیک –رفتار اجتناب پرسشنامه چهار مولفه اضطراب شناختی، پاسخ دهی و نمره گذاري عبارات بر اساس یک طیف لیکرت شش . اضطراب را اندازه گیري می کند

مطالعات ضریب آلفاي کرونباخ خوب و نیز اعتبار سازه اي و . است) 5(تا همیشه ) 0(درجه از هرگز این مقیاس . الینی و غیر بالینی مبتال به درد مزمن را نشان داده استمالکی در بین اعضاي گروه نمونه ب

خصوصیات روانسنجی مقیاس . بر اساس اصول ترجمه و باز ترجمه به فارسی برگردانده شده استPASS-20 موضوع مقاله حاضر است.

. پرسش است 42پرسشنامه درد مزمن در برگیرنده :)1376(پرسشنامه درد مزمن اصغري مقدم

نقش عواملی چون شدت درد، محل درد، استمرار درد، پرسش ها با هدف مورد یابی درد مزمن و تعیینسابقه درد و میزان مراجعه بیمار به مراکز درمانی و استفاده از امکانات بهداشتی و ناتوانی مرتبط با درد،

درد مزمن بطور گسترده به کار مبتال به پرسشنامه در بین جمعیت ایرانی این. درمانی، طراّحی شده است ).1390دم، اصغري مق(گرفته شده و کارآمدي آن تائید شده است

1 . pain anxiety symptoms scale (PASS-20)


132

عبارت است که 24این پرسشنامه داراي ): 1983(پرسشنامه ناتوانی جسمی، رولند و موریس در این پرسشنامه دامنه وسیعی از فعالیت هاي روزانه که . میزان ناتوانی جسمی را اندازه گیري می کند

پاسخ هر عبارت به صورت بلی و خیر . نتیجه دردکمر مختل شده است را مورد سنجش قرار می دهد 24حداقل نمره در این پرسشنامه صفر و حداکثر آن . است و هر پاسخ بلی یک امتیاز محاسبه می شود

, M=8/3(با میانگین نمره و انحراف معیار ناتوانی جسمی در بین مبتالیان به درد مزمن برابر . است

SD=5/83 (پایایی و روایی این پرسشنامه در مطالعه اصغري . بوده است)در ایران به تائید ) 2011و نیز پایایی با روش بازآزمون آن با 88/0در این مطالعه ضریب پایایی درونی پرسشنامه . رسیده است

مبستگی مثبت معنا دار با همچنین روایی همگرا آن با ضریب ه. گزارش شده است 90/0روز 36فاصله . شدت درد و افسردگی مورد تائید قرار گرفته است

1مقیاس فاجعه آمیز کردن درد )PCS () عبارت 13این مقیاس با ):1995سالیوان و همکاران

گستره افکار و رفتارهاي فاجعه آفرین بیماران را به هنگام مواجهه با درد ارزیابی می کند و متشکل از سه این پرسشنامه در روانسنجی خصوصیات . اس نشخوار ذهنی، اغراق آمیزي و نا امیدي استزیر مقی

رئیس سادات، صادقی و منتظري (بیماران ایرانی مبتال به درد مزمن انجام و مورد تائید قرار گرفته است 2013 .(

این :)2005لوي باند و همکاران، ()DASS(پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس در این مطالعه از فرم کوتاه آن . است) سئوالی 21(و کوتاه ) سئوالی 42(شنامه داراي دو نسخه بلند پرس

) افسردگی، اضطراب و استرس(عبارت مرتبط با عالئم عواطف منفی 21نسخه کوتاه از . استفاده شد

قدان ، ف2عبارت است که خلق ناشاد 7خرده مقیاس افسردگی این مقیاس شامل . تشکیل شده است، عدم لذت بردن 5، فقدان عالقه براي درگیري در امور4، بی ارزش بودن زندگی3اعتماد به نفس، ناامیدي

6از زندگی7و فقدان انرژي و قدرت

227این پرسشنامه در مطالعه با روانسنجی ویژگی هاي . را می سنجد

). 1389ن، پاك نژاد و ساعد، اصغري مقدم، محرابیا(بیمار ایرانی مبتال به درد مزمن تائید شده است

1بر پایه مفهومی که بندورا: )1989، نیکوالس، (PSEQ 8پرسشنامه خودکارآمدي درد

وي این نظریه را مطرح کرده است که انتظار . از خودکارآمدي مطرح کرده است، قرار دارد) 1977(

2- dysforia 3- Hopelessness 4- Devaluation of life 5- Lock of Interest / involvement

6 - anhedonia 7- inertia 8 pain self-efficacy questionnaire


133

2کارآمدي. ، ص1977بندورا، (خوشایند است تعیین کننده میزان مقاومت افراد در برابر موانع و تجربیات نا

هر عبارت، میزان ارزیابی بیمار از توانائیش را .عبارت است 10پرسشنامه خودکارآمدي درد داراي ).194) 6صفر تا (بخشی 7براي انجام گروهی از فعالیت ها، علیرغم وجود درد بر اساس یک مقیاس لیکرت

نمرات باالتر بیانگر . متغیر است 60قیاس بین صفر تا بنابراین، نمرات این م. مورد پرسش قرار می دهدبا استفاده از نمونه هاي ایرانی PSEQاعتبار و پایایی نسخه فارسی .خودکار آمدي بیشتر خواهد بود ). 2009اصغري و نیکوالس، (و تائید قرار گرفته است ,مبتال به درد مزمن مورد بررسی

) 1991میلر و همکاران،( :(TSK) 4تمپا توسط مقیاس ترس از حرکت 3ترس از حرکت

عبارت است و هر یک از عبارات آن براساس یک مقیاس لیکرت چهار 17داراي TSK. سنجیده شدویژگی هاي روانسنجی نسخه فارسی . نمره گذاري می شود) از کامال موافقم تا کامال مخالفم(گزینه اي

TSK 1393رحمتی و همکارن، (ررسی قرار گرفته است با بیماران ایرانی مبتال به درد مزمن مورد ب.(

منتشر شده است که فعالیت هاي را ) 1981(این پرسشنامه توسط زارکوفسکا : 5پرسشنامه رفتار دردعبارت است که سه 49این پرسشنامه حاوي . در برمی گیرد که افراد مبتال به درد آن را انجام می دهند

. را می سنجد) عبارت 9(و کمک خواهی ) عبارت 10(شکایات جسمانی )عبارت 30(مولفه رفتار اجتنابی

نمره بیشتر بیانگر رفتارهاي درد بیشتر . است) 0(و خیر ) امتیاز 1(پاسخگویی به پرسشنامه به صورت بلی ترجمه و روایی ) 1380(این آزمون در ایران توسط پوالدي ریشهري و همکاران . از طرف آزمودنی است

. یب پایایی مناسبی براي آن گزارش شده استهمزمان وضرا

نتایج

درصد از آنها داراي 5/79درصد متاهل، 93درصد مرد، 4/99اعضاي گروه نمونه پژوهش حاضر 4/27درصد قراردادي تمام وقت و 6/71درصد فوق دیپلم و از نظر استخدامی 4/10تحصیالت دیپلم و

سال که داراي 07/5سال با انحراف معیار 89/34انحه دیده میانگین سن کارگران س. درصد رسمی بودند . سال بودند 75/11میانگین سابقه کار

درصد از کارگران در اثر انجام فعالیت هاي تکراري، 9/22مهمترین دلیل صدمه دیدگی به ترتیب، درصد در حین بلند 6/11درصد برخورد با اشیا در حال سقوط و 5/16درصد در اثر سقوط از بلندي، 4/17

از نظر محل . درصد نیز به دلیل افتادن به زمین بوده است 2/5درصد پیچ خوردن پا و 2/5کردن اشیا،

1 Bandura 2 Efficacy expectation

3 Fear of movement 4 The Tampa scale for Kinesiophobia (TSK) 5 . pain behavior questionnaire


134

درصد آنها از ناحیه دست و پا دچار سانحه شده و اکثر آنها نیز به پزشک عمومی 5/71آسیب دیدگی . براي معالجه مراجعه کرده بودند) درصد 7/51(

صوصیات جمعیت شناختی کارگران سانحه دیدهخ. 1جدول

درصد فروانی

جنسیت

%99.4 308 مرد

%6. 2 زن

%100.0 310 جمع

تاهل

%6.7 20 مجرد

%93.0 277 متاهل

%3. 1 جدا شده

%100.0 298 جمع

تحصیالت

%4.6 14 راهنمایی

%79.5 245 دیپلم

%10.4 32 فوق دیپلم

%5.5 17 ترلیسانس و باال

%100.0 308 جمع

استخدام

%1.0 3 پیمانی

%71.6 217 قراردادي

%27.4 83 رسمی

%100.0 303 جمع

Mean (SD) N

310 (5.07) 34.89 سن

309 (4.56) 11.75 سابقه کار


135

فراوانی و درصد دالیل سانحه دیدگی و محل آسیب دیدگی . 2جدول

درصد فراوانی

نحوه صدمه دیدگی

%16.5 51 سقوط از بلندي

%11.6 36 حین بلند کردن اشیاء

%17.4 54 برخورد با اشیاء در حال سقوط

%6.8 21 حین هل دادن اشیاء

%22.9 71 صدمه در اثر فعالیت هاي تکراري

%2.9 9 گیر کردن دست بین دو قطعه

%5.2 16 پیچ خوردگی زانو یا مچ پا

%5.2 16 به زمین خوردن

3. 1 گرفتگی عضالنی %

%4.5 14 برخورد با اشیاتیز و برنده

%1.0 3 تصادف خودرو

%1.3 4 حادثه ورزشی

6. 2 برخورد شدید فرد دیگر %

2.3 7 نامشخص

%100.0 310 جمع

محل هاي آسیب

%11.7 35 سر

%4.0 12 گردن

%1.7 5 شانه

%1.3 4 سینه

%1.3 4 شکم

%6.0 18 پشت و کمر

%2.3 7 لگن

%71.5 213 دست و پا

%100.0 298 جمع


136

درصد فراوانی

اقدامات درمانی

%51.7 139 مراجعه به پزشک عمومی

%10.4 28 فیزیوتراپی

%21.2 57 مصرف دارو

%3.3 9 درمان سنتی

%13.4 36 مراجعه به پزشک متخصص

%100.0 269 جمع

اقدامات تشخیصی

%47.9 91 رادیوگرافی

لوگراممی 8 4.2%

%8.5 16 اسکن استخوان

MRI 6 3.2%

%36.3 69 سایر

%100.0 190 جمع

و میزان ناتوانی جسمی واجد 36/4شدت درد در بین کارگران داراي میانگین 3بر اساس گزارش جدول دیگر خرده در بین متغییر رفتار درد رفتار اجتنابی داراي میانگین باالتري نسبت به . است 85/7میانگین

. مقیاس می باشد


137

میانگین و انحراف معیار شدت درد، ناتوانی جسمی، افسردگی و اضطراب، ترس از حرکت، . 3جدول تفکر فاجعه آمیزي، خودکارآمدي و رفتار درد دربین کارگران سانحه دیده

N=310 دامنه ممکن نمره

)انحراف معیار(میانگین حداکثر حداقل

10 0 (2.82) 4.36 شدت درد

24 0 (6.19) 7.85 ناتوانی جسمی

20 0 (4.52) 3.60 افسردگی

62 17.00 (10.12) 37.14 )سوالی 17(ترس از حرکت تمپا

51 0 (12.82) 16.44 تفکر فاجعه آمیزي

60 0 (16.65) 39.57 خودکارآمدي درد

80 0 (17.60) 21.60 اضطراب درد

(4.87) 4.71 ترس از درد0 20

(5.55) 6.79 اضطراب شناختی0 20

اجتناب -فرار 7.80 (4.99) 0 20

(3.99) 3.21 نشانگان جسمی0 20

10 0 (2.48) 5.40 رفتار درد

30 0 (8.29) 14.24 رفتار اجتنابی

9 0 (1.86) 4.35 جستجوي توجه

48 0 (7.71) 17.37 روان نژند گرایی

دردساختار عاملی مقیاس اضطراب

در . از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدي مورد بررسی قرار گرفت PASS-20ساختار عاملی تحلیل عامل اکتشافی جهت استخراج عوامل از روش تحلیل مولفه هاي اصلی استفاده شد، چرخش

1مناسب با توجه به توصیه تباچینگ2و فیدل

است زیرا ضرایب ) اوبلیمن(چرخش متمایل ) 1996( است که از میزان ) 76/0(و عامل دوم و سوم ) 68/0(اول و سوم ) 77/0(ستگی بین عامل اول و دوم همب

1Tabachnick 2Fidell


138

نتایج این تحلیل منجر . بیشتر است) 33/0یعنی (ضریب همبستگی پیشنهاد شده توسط تباچینگ و فیدل مه از روش براي تعیین تعداد عوامل پرسشنا. به استخراج سه عامل با ارزش ویژه بزرگ تر از یک شد

) 1965(و تحلیل موازي هورن ) 1966(، نمودار اسکري کتل )1960(هاي ارزش ویژه باالتر از یک کیسر

اما از . نتایج تحلیل موازي و نمودار کتل ساختار تک عاملی را براي مقیاس پیشنهاد کردند. استفاده شدر سنجش، طرح ریزي و پی در موقعیت هاي بالینی د PASS-20آنجایی که وجود خرده مقیاس هاي پژوهشگران تصمیم گرفتند که بر اساس مالك ارزش ویژه باالتر . گیري برنامه درمانی بیشتر موثر است

4همان گونه که در جدول . برگزینند PASS-20از یک، ساختار سه عاملی را به عنوان ساختار عاملی

از واریانس مجموع عبارات را تببین می درصد 25/47عبارت است و 9مشاهده می شود عامل اول داراي درصد 66/4عبارت است و 5عامل دوم داراي . اجتناب نامیده شد- با توجه به محتواي عبارات فرار. کند

از واریانس مجموع عبارات را تبیین کرده است، که با توجه به محتواي عبارات این عامل نیز ترس از درد درصدي به میزان درصد تبیینی 66/3ارت است موجب افزایش عب 6نام گرفت و عامل سوم که داراي

.واریانس شده است، با توجه به عبارات این عامل نشانگان جسمی نام گرفت


139

PASS-20تحلیل عاملی با ساختار سه عاملی و ساختار چهار عاملی مقیاس . 4جدول

سواالت ساختار چهار عاملی ساختار سه عاملی

1 2 3 h2 1 2 3 4 h2

pass.6 (EA)1 87/0 10/0 - 11/0 - 53/0 33/0 04/0 - 13/0 - 60/0 58/0

pass.17 (CA) 79/0 07/0 - 12/0 67/0 87/0 12/0 - 09/0 05/0 77/0

pass.5 (CA) 75/0 14/0 - 17/0 59/0 73/0 13/0 - 10/0 14/0 63/0

pass.20(EA) 73/0 04/0 - 17/0 - 35/0 22/0 05/0 - 12/0 - 58/0 42/0

pass.11(EA) 70/0 01/0 03/0 54/0 01/0 07/0 01/0 76/0 67/0

pass.10 (CA) 69/0 17/0 03/0 - 65/0 31/0 24/0 06/0 - 39/0 66/0

pass.14 (CA) 69/0 21/0 06/0 - 67/0 68/0 24/0 10/0 06/0 73/0

pass.13 (FP) 63/0 0 15/0 55/0 66/0 08/0 - 14/0 15/0 64/0

pass.19 (CA) 56/0 39/0 07/0 73/0 63/0 46/0 12/0 - 07/0 - 9/07

pass.1 (FP) 12/0 92/0 08/0 - 61/0 01/0 89/0 07/0 - 12/0 - 61/0

pass.2 (FP) 07/0 90/0 01/0 - 71/0 07/0 - 88/0 02/0 - 03/0 70/0

pass.9 (FP) 08/0 58/0 15/0 57/0 21/0 - 68/0 08/0 30/0 67/0

pass.16 (FP) 15/0 46/0 16/0 50/0 30/0 50/0 12/0 09/0 - 58/0

pass.18 (PA) 34/0 39/0 11/0 59/0 33/0 48/0 07/0 02/0 - 63/0

pass.12 (PA) 15/0 - 10/- 94/0 61/0 10/0 06/0 - 93/0 19/0 - 74/0

pass.15 (PA) 10/0 - 03/0 74/0 48/0 02/0 - 01/0 - 75/0 03/0 56/0

pass.7 (PA) 08/0 13/0 58/0 55/0 03/0 30/0 46/0 13/0 57/0

pass.3 (EA) 17/0 05/0 43/0 36/0 21/0 06/0 31/0 11/0 35/0

pass.8 (EA) 33/0 03/0 - 34/0 34/0 03/0 - 03/0 - 31/0 44/0 38/0

pass.4 (PA) 19/0 19/0 33/0 42/0 12/0 31/0 22/0 13/0 45/0

2.46 3.71 5.24 49.72 39/3 66/4 25/47 درصد وایارنس


140

اجتناب؛ -فرار (EA). نسخه اصلی است pass-20عالئم اختصاري مقابل هر ماده سوال نشان دهنده تعلق داشتن آن ماده به خرده مقیاس در -1 (CA) اضطراب شناختی؛(FP) ترس از درد و(PA) نشانگان جسمی .h2 میزان اشتراك با عامل

ج عوامل باالي ارزش ویژه یک ، تعداد استخراج عوامل عدد چهار در مرحله بعدي به جاي مالك استخرابار عاملی تیره شده در جدول بیانگر آن . گزارش شده است 4نتایج ابن تحلیل نیز در جدول . تعیین شد

در خرده مقیاس اضطزاب شناختی داراي بارعاملی معنی داري 19و 14، 5،13، 17است که سواالت از 13سوال از نسخه اصلی در مقیاس خود داراي بار عاملی هستند، اما سوال بدین معنی چهار . هستند

خرده مقیاس ترس از درد نسخه اصلی بر روي خرده مقیاس اضطراب درد بارعاملی معنی دار دارد و . اجتناب منتقل شده است-از خرده مقیاس اضطراب شناختی نسخه اصلی به خرده مقیاس فرار 10سوال

در خرده مقیاس ترس از درد داراي بار عاملی هستند که در این عامل هم 4و 18، 16، 9 ،1،2سواالت از خرده مقیاس نشانگان جسمی 4و 18چهار ماده سوال در خرده مقیاس اصلی قرار گرفته و سواالت

باردر خرده مقیاس نشانگان جسمی داراي 3و 7، 15، 12سواالت . دراین خرده مقیاس قرار گرفته است

اجتناب به این -از خرده مقیاس فرار 3عاملی می باشند که سه سوال از خرده مقیاس اصلی بوده و سوال در خرده مقیاس ترس از درد داراي 8و 10، 11، 20، 6و در نهایت سواالت . عامل جابجا شده است

از عامل 10وال بارعاملی معنی دار هستند که در این عامل هم چهار سوال نسخه اصلی حفظ شده و سبه منظور مقایسه بین ساختار عاملی سه عاملی بدست . شده است اضطراب شناختی به این عامل جابجا

آمده از تحلیل عاملی اکتشافی این مطالعه با ساختار چهار عاملی مطالعه اصلی تحلیل عاملی تائیدي مدل تک pass-20لی مقیاس همچنین براي ارائه تصویري روشن از وجود ساختار چند عام. انجام شد

.آمده است 5نتایج شاخص هاي نیکویی برازش در جدول . عاملی نیز در تحلیل عاملی تائیدي وارد شد

تحلیل عاملی تائیدي مدل هاي تک عاملی، سه عاملی و چهار عاملی. 5جدول

χ2 df χ2 / df RMSEA (90% CI) CFI NNFI ECVI AIC BIC مدل ها

84/750 80/741 40/2 86/0 89/0 09/0) 09/0 – 10/0( 68/3 168 80/617 تک عاملی

12/547 49/537 74/1 90/0 94/0 07/0) 06/0– 08/0( 47/2 164 49/405 سه عاملی

79/660 87/650 11/2 88/0 91/0 08/0) 08/0– 09/0( 18/3 162 87/514 چهار عاملی

RMSEA root-mean-square error of approximation, CFI comparative fit index, NNFI

non normed fit index, ECVI expected cross-validation index, AIC Akaike

information criterion, BIC Bayesian information criterion

نیکوترین شاخص براي NNFIو χ2 / df ،RMSE ،CFIبر اساس شاخص هاي نیکویی برازش و CFI=0/94؛ RMSE= 0/07رش شده است براي این مدل مدل سه عاملی گزا


141

NNFI=0/94 مقایسه شاخص هاي نیکویی برازش بین مدل هاي نیز بیانگر آن است که . استاست و نسبت به مدل تک عاملی و چهار عاملی کوچک ECVI= 1/14 ،AIC=531/49شاخص

ساختار سه pass-20ي مقیاستر بوده و نشان دهنده آن است که مناسب ترین مدل ساختاري برا . عاملی است

روایی همگرا و واگرا

مناسب براي روانسنجی از پرسشنامه هایی با مشخصات pass-20با هدف بررسی روایی مالکی ضریب همبستگی بین خرده . جامعه، که گزارش آن در بخش ابزار پژوهش ارائه شد، استفاده گردید

، ترس از حرکت تمپا، تفکر فاجعه آمیزي ، DASS-21با مقیاس هاي pass-20مقیاس هاي .)یوستپ( منعکس است 6خودکارآمدي درد مزمن و رفتار درد زارکوفسکی محاسبه و نتایج آن در جدول

نشان می دهد که خرده مقیاس هاي اضطراب درد با خرده مقیاس 6بررسی ضرایب همبستگی جدول کر فاجعه آمیز و رفتار درد داراي ضریب همبستگی مثبت هاي افسردگی، اضطراب، ترس از حرکت، تف

در حالیکه با خودکارآمدي درد مزمن داراي ضریب همبستگی منفی معنیدار می . باال و معنی داري استبنابر این نتایج فوق بیانگر روایی مالکی مناسبی براي خرده مقیاس اضطراب درد بوده و نشان می . باشد

. ایر سازه هاي درد مزمن داراي پیوند معنی دار و چشمگیر استدهد که اضطراب درد با س

PASS-20پایایی مقیاس

براساس محاسبه ضریب پایایی بازآزمایی و ضریب آلفاي کرونباخ محاسبه PASS-20پایایی مقیاس نفز از اعضاي گروه نمونه کارگران سانحه دیده پس از سه ماه 176مقیاس اضطراب درد در بین . گردید

نتایج ضریب همبستگی گشتاوري پیرسون بین اجراي اول خرده مقیاس . ز زمان سانحه دیدگی اجرا شدا r(، خرده مقیاس ترس از درد )r (176) =0/57, p<0/01(اجتناب و اجراي دوم -نسخه ایرانی فرار

(176) =0/52, p<0/01 ( و خرده مقیاس نشانگان جسمی)r (176) =0/48, p<0/01 (بود .

ضرایب . است PASS-20ضرایب بازآزمایی نشان دهنده پایایی مناسبی براي خرده مقیاس مقادیر ؛ )= 0/91(اجتناب -براي خرده مقیاس فرار PASS-20همسانی دورنی آلفاي کرونباخ مقیاس

مقادیر ضرایب . است) = 0/81(و براي نشانگان جسمی ) = 0/87(خرده مقیاس ترس از درد ) است 70/0که برابر با ) 1994(حداقل ضریب آلفاي کرونباخ نانالی و برنشتاین همسانی درونی فوق از

. باالتر است


142

بحث و نتیجه گیري

در بین PASS-20مقیاس اضطراب درد روانسنجی مقاله حاضر به وارسی ساختار عاملی و خصوصیات شده و احساس درد داشتند، کارگران سانحه دیده ایران خودرو که در نواحی مختلف بدن دچار سانحه

ساله و اکثرا داراي 35کارگران عضو گروه نمونه اکثرا مرد، متاهل بطور میانگین تقریبا . پرداخت 12همه کارگران تمام وقت به کار اشتغال داشته و میانگین سابقه کار آنها تقریبا . تحصیالت دیپلم بودند

میانگین شدت درد آنها در . و پا دچار سانحه شده بودنداکثر اعضاي گروه نمونه از ناحیه دست . سال بود PASS-20بررسی ساختار عاملی مقیاس . بود 36/4و میانگین شدت درد بطور کلی 4هنگام مصاحبه

در بین کارگران سانحه دیده با ویژگی فوق و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متمایل . اجتناب نام گرفت–ماده سوال فرار 9عامل اول با . سه عاملی است آشکار کرد که مقیاس داري ساخنار

ماده سوال ترس از درد و سومین آن با شش ماده سوال نشانگان جسمی نام گزاري 5دومین عامل با تحلیل عاملی تائیدي نیز نشان داد که ساختار سه عاملی نسبت به تک عاملی و چهار عاملی نسخه . شد

این یافته با یافته پژوهش هاي انجام شده در . هاي نیکویی برازش مناسب می باشداصلی داراي شاخص هماهنگ ) 2012(و ونگ، مک کراکن و فیدینگ ) 2010(کشورهاي شرقی مانند چو، لی و مک کراکن

همسو نیست زیرا این پژوهش شاخص هاي نیکویی ) 2004(اما با یافته پژوهش رولفز و همکاران . استاین تفاوت از آنجا که تجربه و پاسخ به . ی را براي ساختار چهار عاملی را گزارش کرده استبرازش مناسب

براي مثال پژوهش ها نشان داد ه اند که در . درد در فرهنگ هاي مختلف همگون نیست اهمیت دارد( رد فرهنگ آسیا نسبت به فرهنگ اروپا و آمریکا تمایل به حداقل رساندن اظهار آشکار درد وجود دا

این احتماال به این ). 1990و برنا، ساندرز و موتویاما، 2000؛ نایاك، شیفیلد، ایشون و لوین، 2005هبورا، دلیل است که در فرهنگ شرقی تحمل درد و سرکوب آن و نیز عواطف همراه آن مثل افسردگی و

. اضطراب ارزشمند تلقی می شود

نشان داد اضطراب درد با متغییرهاي افسردگی PASS-20وارسی اعتبار همگرا و واگري مقیاس ، ترس از حرکت تمپا، تفکر فاجعه آمیز و خرده مقیاس هاي رفتار درد DASS-21و اضطراب

به این معنی . زارکوفسکی شامل رفتار اجتنابی، رفتار درد و توجه طلبی همبستگی مثبت قوي وجود داردرد باالیی دارند داراي نمره افسردگی، اضطراب، ترس از که کارگرانی سانحه دیده اي که اضطراب د

مشاهده همبستگی . حرکت، تفکر فاجعه آمیز، رفتار اجتنابی، رفتار درد و رفتار توجه طلبی باال نیز هستندبا PASS-20از سوي دیگر اضطراب درد . بین چند سازه همسو به عنوان اعتبار همگرا مطرح می شود

این بدان معناست که کارگران سانحه دیده با . همبستگی منفی معنی بودخودکارآمدي درد داراي مشاهده همسنگی منفی بین خصوصیاتی . اضطراب درد باالیی داراي خودکارمدي درد پائین تري هستند

مجموعه . که انتظار می رود رابطه معکوسی بین آنها وجود داشته باشد نشانگر اعتبار واگراي آن ابزار است


143

اي رابطه مثبت اضطراب درد با سازه هاي افسردگی، اضطراب، ترس از حرکت تمپا، تفکر فاجعه یافته ه، مک کراکن، گراس، هکزوم )1992(آمیز و رفتار درد در پژوهش هاي قبلی مک کراکن، زایفرت و گراس

، مک کراکن و)1997(، الرسن، تیلور و آسموندسون )1994(، اوسمان و همکاران)b1993(و سمن چاك

و ونگ، مک کراکن و ) 2010(، چو، لی و مک کراکن )2004(، رولفز و همکاران )2002(دیهینکرا ولی . بنابر این یافته فوق همسو با گزارش هاي فوق است. نیز وارسی و گزارش شده بود) 2012(فیدینگ

ایرانی جنبه متمایز پژوهش حاضر مشاهده و گزارش همبستگی واگر است که نشانگر نقطه قوت نسخه . است PASS-20مقیاس

. نیز با ضریب بازآزمایی و ضریب همسانی درونی کرونباخ وارسی شد PASS-20پایایی مقیاس

. ضریب ثبات بدست آمده از بازآزمایی با فاصله زمانی حداقل سه ماه نشانگر تبات نمره متوسطی بود

ه دلیل فاصله زمانی زیاد بین اجراي می تواند ب PASS-20متوسط بودن مقدار ثبات سنجش مقیاس فراوان ترین فاصله زمانی بین دو اجرا و در عین حال مناسب ترین فاصله زمانی . اول و دوم باشد

مارکس و . ( بخصوص براي ابزار اندازه گیري وضعیت سالمت افراد دو هفته پیشنهاد شده است، حافظه و تکرار پاسخ را زیاد می کند، و چون فاصله کمتر از آن احتمال یادگیري). 2003همکاران،

فاصله زماننی زیاد نیز موضوع احتمال تغییر در وضعیت سالمتی فرد یا سازه مورد سنجش را زیاد می در کنار ضریب بازآزمایی ضریب همسانی درونی کرونباخ خرده مقیاس ها اضطراب درد در حد خیلی .. کند

. خوبی بود

ابزار روا PASS-20مناسب نسخه فارسی مقیاس اضطراب درد وانسنجی ردر مجموع خصوصیات با اینحال این موضوع را نباید . و پایایی را براي مقاصد درمانی و نیز پژوهشی در حوزه درد فراهم می آورد

از نظر دور داشت که در تعمیم نتایج مشاهده شده باید جانب احتیاط را داشت زیرا گروه نمونه مطالعه فقط از یک واحد تولیدي صنعتی بزرگ انتخاب شده بود و همه کارگران مورد مطالعه در مرحله حاضر

. درد حاد قرار داشتند


144

منابع

مقیاس هاي روانسنجی خصوصیات ). 1389(ساعد، فواد .محسن پاك نژاد، .نرگس محرابیان، .علیمحمد اصغري مقدم،، شماره 40دوره ، مجله روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران .افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران درد مزمن

42تا 12از ص . 1

انتشارات رشد. درد و سنجش آن). 1390(اصغري مقدم، محمدعلی

دهمین همایش سالیانه انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران، . هزینه هاي بیماري درد مزمن ).1389(اصغري، محمدعلی ن المللی رایزن، اردیبهشت ماهبی مرکز همایش هاي

میزان هاي شیوع درد مزمن مستمر و عود کننده در میان کارکنان یک واحد صنعتی بزرگ در ). 1383(اصغري، محمدعلی 14-1، صص 4، جلد مجله دانشور رفتار. تهران و بررسی تاثیر درد بر زندگی روزانه و فعالیت اجتماعی آنها

بررسی اثربخشی روش هاي ). 1380(محرابی زاده هنرمند، مهناز .شکرکن، حسین .ریان، بهمننجا. پوالدي ریشهري،کرم اهللامجله علوم تربیتی . بیران مرد دبیرستان هاي شهر اهوازدر دتن آرامی و رفتاري در بهبود کمردرد مزمن درمان شناختی،

72-49ص : 2و 1شتم، شماره و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال ه

ابراهیمی .مریم ،قسامی .زهرا ،رحمتی .محسن ،پاك نژاد .محمدرضا ،شعیري .اصغري مقدم محمدعلی .نرجس ،رحمتیویژگی هاي روان سنجی مقیاس ترس از حرکت تمپا . )1393( حسین ،نایب آقایی .نادر ،معروفی .اسماعیل ،تکامچانی

)TAMPA (از صفحه .2، شماره 13دوره ، 1393فروردین و اردیبهشت : پایش. ندر بیماران ایرانی مبتال به درد مزم . 210تا صفحه 197

رابطه فاجعه سازي درد، ). 1391(، مظفري پورسی سخت، الهام و نرگسی، فریده و موال، کرم ...زرگر، یدا داودي، ایران،. نی عملکردي در بیماران روماتیسمیاضطراب درد، روان رنجورخویی، حمایت اجتماعی و راهبردهاي مقابله با ناتوا

.73-59):1(1 .1391بهار ،روانشناسی سالمت

Reference Asghari A. (2011). Psychometric properties of a modified version of the Roland-

Morris disability questionnaire (M-RMDQ). Archives of Iranian Medicine, 14

(5): 327-331. Asghari, A., & Nicholas, M. K. (2009). An investigation of pain self-efficacy beliefs

in Iranian chronic pain patients: A preliminary validation of a translated English-language scale. Pain Medicine, .10, 4.

Barlow JH, Cullen LA, Rowe IF. (2002). Educational preferences, psychological well-being and self-efficacy among people with rheumatoid arthritis. Patient

Educ Couns. Jan; 46(1):11-9. Brena SF, Sanders SH, Motoyama H. (1990). American and Japanese chronic low

back pain patients: cross-cultural similarities and differences. Clin J Pain.;

6:118–24.

Blyth FM, March LM, Brnabic AJM, Jorm LR, Williamso M, Cousins MJ. (2001).

chronic pain in Australia: a prevalence study. Pain; 89:127-134.


145

Carleton RN, Asmundson GJ. (2009). the multidimensionality of fear of pain:

construct independence for the fear of Pain Questionnaire-Short Form and the

Pain Anxiety Symptoms Scale-20. J Pain; Jan; 10(1):29-37. Cattell, R. B. (1966). The scree test for the number of factors. Multivariate

Behavioral Research, 1, 245-276. Cho S, Lee S-M, McCracken LM, Moon D-E, Heiby EM, (2010). Psychometric

properties of a Korean version of the pain anxiety symptoms scale-20 in chronic

pain patients. Int J Behav Med;17: 108e117.

Gil, K.M., Abrams, M.R., Phillips, G. and Keefe, F.J., (1989). Sickle cell disease

pain: Relation of coping strategies to adjustment, J. Consult. Clin. Psychol., 57 725–731.

Gross, P.R., (1992).Is pain sensitivity associated with dental avoidance?, Behav. Res. Ther., 30 7–13.

Hobara M. (2005). Beliefs about appropriate pain behavior: cross-cultural and sex differences between Japanese and Euro-Americans. Eur J Pain. 2005; 9:389–93.

Horn, J. L. (1965). A rationale and test for the number of factors in factor analysis. Psychometrika, 30, 179-185.

Hugdahl, K., (1981). The three-system model of fear and emotion: an examination, Behav. Res. Ther., 19 75–85.

Kaiser, H.F. (1960). The application of electronic computers to factor analysis. Educational and Psychological Measurement, 20, 141-151

Lang, P.J., (1968). Fear reduction and fear behavior problems in treating a

construct. In: J.M. Shtien (Ed.), Research in Psychotherapy, Vol. 3, American

Psychological Association, Washington, , pp. 96–102. Larsen, D. K., Taylor, S., and Asmundson, G. J. G. (1997). Exploratory factor

analysis of the Pain Anxiety Symptoms Scale in patients with chronic pain complaints. Pain 69: 27–34.

Leeuw, M., Goossens, M. E. J. B., Linton, S. J., Crombez, G., Boersma, K., &

Vlaeyen, J. W. S. (2007). The fear-avoidance model of musculoskeletal pain:

Current state of scientific evidence. Journal of Behavioral Medicine, .30(1), pp. Lethem, J., Slade, P. D., Troup, J. D. G., and Bentley, G. (1983). Outline of a fear-

avoidancemodel of exaggerated pain perceptions. Behav. Res. Ther. 21: 401–408.

Marx, R.G. et al. (2003) A comparison of two time intervals for test-retest reliability of health status instruments. Journal of Clinical Epidemiology 56 (2003) 730–

735. McCracken, L. M. (1997). “Attention” to pain in persons with chronic pain: A

behavior approach. Behav. Ther. 28: 271–284. McCracken, L. M., and Dhingra, L. (2002). A short version of the Pain Anxiety

Symptoms Scale (PASS-20): Preliminary development and validity. Pain Res. Manage. 7: 45–50.


146

McCracken, L. M., Gross, R. T., Aikens, J., and Carnrike, C. L. M. (1996). The

assessment ofanxiety and fear in persons with chronic pain: A comparison of

instruments. Behav. Res.Ther. 34(11/12): 927–933. McCracken, L. M., Gross, R. T., Hexum, C. L., and Semenchuck, E. M. (1993).

Factor structure and temporal stability of the pain anxiety symptoms scale. Paper presented at the Annual Convention for the Society of Behavioral Medicine, San

Francisco.

McCracken, L. M., Zayfert, C., and Gross, R. T. (1992). The Pain Anxiety

Symptoms Scale: Development and validation of a scale to measure fear of pain.

Pain 50: 67–73. McNeil, D.W., Rainwater, A.J. and Aljazireh, L., (1986). Development of a

methodology to measure fear of pain, Paper presented at the annual meeting of the Association for Advancement of Behavior Therapy, Chicago.

Melzack, R. (1975). The McGill Pain Questionnaire: Major properties and scoring methods. Pain 1: 277–299.

Miller,R. P.,Kori, S. H., and Todd,D.D. (1991). The Tampa Scale, Unpublished Report, Tampa, FL.

Nayak S, Shiflett SC, Eshun S, Levine FM. (2000). Culture and gender effects in pain beliefs and the prediction of pain tolerance. Cross Cult Res. 34:135–51.

Osman, A., Barrios, F. X., Osman, J. R., Schneekloth, R., and Troutman, J. A. (1994). The Pain Anxiety Symptoms Scale: Psychometric properties in a

community sample. J. Behav. Med.17: 511–522.

Philips, H. C. (1987). Avoidance behaviour and its role in sustaining chronic pain.

Behav. Res.Ther. 25: 273–279. Rachman, S., & Hodgson, R. (1974). Synchrony and desynchrony in fear and

avoidance. Behaviour Research and Therapy, 12, 311 -318. Raeissadat Seyed Ahmad, Sadeghi Shahram, Montazeri Ali (2013). Validation of the

Pain Catastrophizing Scale (PCS) in Iran. J. Basic Appl. Sci. Res. 3(9): 376-380.

Richard,David and Lauterbach, Dean. (2006). Handbook of Exposure Therapies.

Academic Press, 464 PP. Roelofs J, McCracken L, Peters ML, et al. Psychometric evaluation of the Pain

Anxiety Symptoms Scale (PASS) in chronic pain patients. J Behav Med 2004; 27:167-183.

Schwartz, G. E., Davidson, R. J., and Goleman, D. J. (1978). Patterning of cognitive and somatic processes in the self-regulation of anxiety: Effects of meditations

versus exercise. Psychosom. Med. 40: 321–328. Sullivan, M. J. L., Bishop, S. R., and Pivik, J. (1995). The Pain Catastrophizing

Scale: Development and validation. Psychol. Assess. 7: 524–532. Tabachnick BG, Fidell LS. (1996). Using multivariate statistics. (3rd Edition,

Harper and Row: New York, NY.


147

Turk, D. and Melzack R. (2001). Handbook of Pain Assessment. Guilford Press -

760 pages.

Van Damme, S., Crombez, G., Bijtebier, P., Goubert, L., and Van Houdenhove, B. (2002). A confirmatory factor analysis of the Pain Catastrophizing Scale:

Invariant factor structure across clinical and non-clinical populations. Pain 96: 319–324.

Vlaeyen, J. W. S., and Linton, S. J. (2000). Fear-avoidance and its onsequences in

chronic musculoskeletal pain: A state of the art. Pain 85: 317–332.

Vlaeyen, J. W. S., De Jong, J. R., Geilen, M., Heuts, P. H. T. G., and Van

Breukelen, G. (2001). Graded exposure in vivo in the treatment of pain-related fear. A replicated single-case experimental design in four patients with chronic

low back pain. Behav. Res. Ther. 39: 151–166. Vlaeyen, J. W. S., De Jong, J. R., Geilen, M., Heuts, P. H. T. G., and Van

Breukelen, G. (2002). The treatment of fear of movement/(re)injury in chronic low back pain: Further evidence on the effectiveness of exposure in vivo. Clin. J.

Pain 18(4): 251–261. Vlaeyen, J. W. S., Kole-Snijders, A. M. J., Boeren, R. G. B., and Van Eek, H.

(1995a). Fear of movement/ (re)injury in chronic low back pain and its relation to behavioral performance. Pain 62: 363–372.

Vlaeyen, J. W. S., Kole-Snijders, A. M. J., Rotteveel, A., Ruesink, R., and Heuts P. H. T. G. (1995b). The role of fear of movement/(re)injury in pain disability. J.

Occup. Rehab. 5: 235–252.

Waddell, G., Newton, M., Henderson, I., Somerville, D., and Main, C. J. (1993). A

Fear-Avoidance Beliefs Questionnaire (FABQ) and the role of fear-avoidance beliefs in chronic low back pain and disability. Pain 52: 157–168.

Zwick, W. R., and Velicer, W. F. (1986). Comparison of five rules for determining the number of components to retain. Psychol. Bull. 99: 432–442.

Zarkowska A. W. (1981) the relationship between subjective and behaviourai

aspects of pain in people suffering from lower back pain. M.Phil. Univ. of

London.

Documents

درد باﺮﻄﺿا نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﺳرﺎﻓ …research.shahed.ac.ir/WSR/SiteData/PaperFiles/31267...درد باﺮﻄﺿا نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ سﺎﯿﻘﻣ