مقاماز ی ر ی ره آ جاای اهللا خا ضای زی باره

وز ه ا ف، آسان رد و ود د وع و یار ی با ل ار ره و وسا و ر و ما ھا ا ای یا د جای د ن . ر ن، اید ؤ دم و کار ت ا ون ا و ت ر ای کارز . فا

وز را ر د ی ی ر گ و کارز ن ید اما یک ا ا ن . ما ی ا ر و اکارزت ود ما ت؛ … زیان ما

ی ( الب ی ا ی عا ور ضای ر با ا ق دید ا )٨١ سال ا

مقاالتهچكيد ملي هشتمين همايش

هاي علميه و آموزش و پرورش حوزهدفتر همكاري :فضاي مجازي ،تربيت اسالمي ها و راهكارها چالش

پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

1393سال

وزارت آموزش و پرورش پرورش و آموزشمطالعات پژوهشگاه

هشتمين همايش علمي چكيدة مقاالت هاي علميه و آموزش و پرورش دفتر همكاري حوزه

ها و راهكارها ها، چالش فرصت :فضاي مجازيتربيت اسالمي،

دكترمجيد قدمي: ناظر ، دكترمعصومه صمديكريمي دكتر فرهاددكترمجيد قدمي، : علميانويراستار

دكتر حيدر قمري: ويراستار ادبي مهرانگيز كردي:آرا صفحهچين و حروف

اكتسابي :طراحي جلد 1000: تيراژ

1393: سال نشر

پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش: ناشر

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

1

: هبرگزار كنند و آموزش و پرورش هاي علميه حوزهيدفتر همكار

: مشاركت كنندگان

پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش جامعه المصطفي العالميه

حوزه علميه قم دفتر تبليغات اسالمي مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسالمي

راديو معارف ريزي آموزشي سازمان پژوهش و برنامه

: همايشةكميته برگزاركنند االسالم و المسلمين مجتبي ملكي حجه: دبير همايش

دكتر مجيد قدمي: رئيس كميته علمي همايش دكترحميدرضا كفاش: رئيس كميته اجرايي همايش

: گذاري همايش راي سياستشو

مجتبي ملكياالسالم و المسلمين حجه االسالم و المسلمين عباس رفعتي حجه م و المسلمين صادق گلزارياالسال حجه االسالم و المسلمين محمد تقي قندي حجه

دكتر مجيد قدمي دكترحميدرضا كفاش دكتر فرهاد كريمي

معلميينها

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

2

: علمي همايشهاعضاي كميت دكتر بهرام محمديان لسالم والمسلمين ا حجه مجتبي ملكيالسالم والمسلمين حجه

دكتر مجيد قدمي زاده دكتر عليرضا صادق

دكتر سيد مهدي سجادي دكتر جميله علم الهدي

مهدي نويد مهندس دكتر مرتضي منطقي

مجتبي ارجمند السالم والمسلمين حجه )دبير كميته علمي (دكتر فرهاد كريمي دكتر حيدر توراني

دكتر عليرضا قبادي دكتر معصومه صمدي دكتر عبداهللا انصاري

دكتر مهدي دستجردي دكتر ابوالقاسم عيسي مراد

محسن باهومهندس عالءالدين كياالشكي

:دبيرخانه كميته علمي همايش

عبرت اهللا وحداني جواد توكلي

مهرانگيز كردي دجرديلومريم باقري و

اكبرنياشيرين نصيريغالمحسين رضا جعفري

نسب امينيعاليه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

3

كميته اجرايي همايش دكترحميدرضا كفاش: رئيس كميته اجرايي

هاني معلمي: قائم مقام كميته اجرايي

: كميته اجرايي ستاداعضاي علي رمضاني

عليرضا هاشمي رجاء اسماعيل بحري زاده سيدحميد ميرشمسي

رنجبر... ا يببح محمدرضا غالمي ) كل آموزش و پرورش استان قم و رئيس كميته اجرايي استانمدير( محميدرضا دژاكا

)معاون توسعه مديريت و پشتيباني و عضو كميته اجرايي استان(حميدرضا سوري )معاون پرورشي استان قم، مسئول كميته فرهنگي و عضو كميته اجرايي استان(اي ناصر حمزه

)عضو كميته اجرايي استان(مصطفي رحمتي داوران مقاالتهيأت /محسن، باهومهندس /عبداهللا، انصاريدكتر /السالم والمسلمين مجتبي حجه، ارجمند/ قدسي، احقردكتر /محمد، حسنيدكتر /حيدر، تورانيدكتر /مسلم، الدين پرتوعيندكتر /بهنام، بهراددكتر /عابد، بدرياندكتر

/مهدي، دستجرديدكتر /ايرج، خلق خوش /عبدالعظيم، يميحكدكتر /سيدمحمدحسين، حسيني /احمد، رمضاني واسوكالييدكتر /عبدالحميد، رضويدكتر /منيره، رضاييدكتر /ويدا، رحيمي نژاددكتر / دكترسپنجي، عبدالرضا/نادر ،سلسبيليدكتر /سيد مهدي، سجاديدكتر /مژگان، رمضانيدكتر /معصومه، صمديدكتر /السادات اشراف، شكرباغانيدكتر /ازهر، شعبانيدكتر /مهدي، زاده شريعتدكتر

جعفر ، فريماني /مژگان، فرهبد /سهيال، آزاد غالمدكتر /ابوالقاسم، عيسي مراددكتر /آتيه، عبدمواليي /حيدر، قمريدكتر /عليرضا، قباديدكتر /كيومرث، فالحيدكتر /منوچهر، فضلي خانيدكتر /افقهي /رضا، متقياني /عالءالدين، كيا الشكي /فرهاد، كريميدكتر /عبدالعظيم ،كريميدكتر /مسعود، كبيريدكتر /اصغر، ميناييدكتر / زهرا،مهرباندكتر /، مرتضي منطقيدكتر /محمد، محمدي /...نعمت ا، متيندكتر شهناز، هاشميدكتر /احد، نويديدكتر /شمسي، ناميدكتر

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

4

طاطات ت

16.............................................................................................................باچهيد

و چگونگي تحقق اهداف ي در ارتباطات مجازدهايها و تهد ها، چالش فرصت 19....................................................................ي مجازيفضادر ي اسالمتيترب

ابراهيمي، نبي اله

ي مــذهبيريــ اطالعــات و ارتباطــات بــر جهــت گي آمــوزش فنــاورريتــأث 20..........................................................................آموزان دوره متوسطه دانش

ياحقر، قدس

ني نـو يها وهيجوانان و ش ) ي مجاز يسبك زندگ (" دوم يزندگ" بر يملتأ 21................رانيا دروني روحانيني ديها وبالگيمطالعه مورد :ني دغيتبل

، معظمهيكلي تي، صالح و صابرياصغر

نيدر بـ ي رضـو ي شـناخت سـبك زنـدگ رامـون ي پ ي آموزشـ ي سنج ازين 22....................................................................................ي مجازيكاربران فضا

، مولوديدگلي بانياعظم

كـاربر و يرستانيدختر دبآموزان در دانشي رشد مهارت اجتماعسهيمقا 23........................................شهر تهران) 1392 -93سال ( نترنتيا كاربرريغ

ژهي ، منري، اعظم و ارباب سيريام

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

5

ي سخت افزاري و نرم افزاري فناوري اطالعات و ارتباطـات در يبهبود كارآ 24................راستاي استفاده از فرصتهاي فضاي مجازي براي تربيت اسالمي

انصاري، عبداهللا

و عملكـرد ي اجتمـاع -ي روان يها بي به تلفن همراه بر آس ي وابستگ ريتاث 26..................................................................................آموزان دانشيليتحص

رباب،ي؛ فرجعقوبي ،ي طاهر؛ پناه،ياصالن

ي اطالعات و ارتباطـات بـرا ي و فناور ي مجاز ياي دن يها ها و فرصت چالش 27......................................................................ي اخالقتي و تربيني دتيترب

ونسي، يدئيبل

28............................يزندگبرسبكيمجازيفضايامدهايپاثرات ونييتب

دري حدي، سي و قائم مقاممي، مري؛ آصفهيرض ،انيرمرادي؛ پني ، ام البنانيبهرام

29.ها خانوادهيني دتي و تربي مجازي فضاي منفراتي تاثني رابطه بيبررس

پاداشيان فرد، عزيزه و جهاني، احمد

30.زا آسيب/ ، باورها و رفتارهاي سالمت بخشي، سبك زندگي مجازيفضا

، مسلمنيالد نيپرتوع

ــأث ــاهش امن ريت ــر ك ــراه ب ــن هم ــتفاده از تلف ــ اس ــاعتي ــط ي اجتم توس 32...............................................92 در سال ليشهر اردب آموزان دختر دانش

ي و پردل، هاداوشي س ،يپورطهماسب

آن در ياجتمـاع - ي روانـ يامـدها ينـت و پ نتري ا رابطه استفاده از يبررس 33.....................................................................آموزان دبيرستاني دانش بين

، قادر و جوادي، مهنازپيراسته نيا

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

6

34...................................................................نتنتري در اي اخالق مجازگاهيجا

هي ، سمي، رضا و شعبانيتاج آ باد

آموزان دانش ي و اجتماع يني د يها آن در بهبود رفتار ري و تاث ونيزيتلو 35..................................................................................................ييدوره ابتدا

يتاجور، آذر و پردل، هاد

و ميظـام تعلـ در ن آمـوزان امكان استفاده از تلفن همراه توسط دانش ايآ 37......................................................................................... وجود دارد؟تيترب

تاجور، آذر و سلوت، فرحناز

38.....آموز نوجوانان دانشني در بي مجازينترنت و كار در فضايا به ادياعت

، داوود و مهبد، الهامييتقوا

با وزارت آموزش و پرورش در هي علم يها تعامالت حوزه يتبيين چگونگ 39..........................................ي اسالمتي براي تربي مجازي از فضايريگ بهره

محمدرضا، تمسكي

تيـ ترب ي بـر داللـت هـا ي مدارس مبتنـ كيسنجش سطح اعتماد الكترون 41...........................................................................................................ياسالم

زاده، فاطمهني و حسومرثي، كي؛ فتحدري، حيتوران

در مدارس متوسطه شهر قمي مجازي و كاربرد فاوا و فضايي آشنازانيم

43.............................................................................ي اسالمتي بر تربديبا تأك

ي و محمدزاده ، مصطفدي، حمساري انيجعفر

44................................................تبيين اثرات فضاي مجازي بر سبك زندگي

جاللي، غالمرضا

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

7

45................ي معرفت شناختيلي تحلني عي سازي مجاز، مجازي سازينيع

ييحي، يريجهانگ

رد رايانـه اي از روي عملكـ –پيش بيني اعتياد بـه بـازي هـاي ويـدئويي 46...........آموزان در دانش) و ابعاد آن(و پرخاشگري ) و ابعاد آن(خانواده

علي محمد و منطقي، مرتضي حاج خدادادي، داوود؛ نظري،

47.....................................................................ي مجازير فضاد ي اسالمتيترب

، فاطمهيحسن

تربيـت فرصتها، چالشها و كاركردهـاي فـضاي مجـازي در سـاحت يبررس 48.............................................................................اعتقادي، عبادي و اخالقي

، محمدي، رضا و شمسهي پور اصل لسكوكالنيحس

ي مجـاز ي فـضا در ي اسالم تي ترب ي زا بي آس ي عوامل اصل ي عامل ليتحل 50....................................... متوسطه دومينترنتيا كاربراندگاهي از دنترنتيا

، زهرهيعي و شفدي سعدي، سينيحس

51...................................................اي راهبرد تربيت فعاالنه ديني سواد رسانه

حسيني، سيد بشير

ني اثــرات و پيامــدهاي اســتفاده نامناســب از تلفــن همــراه دربــيبررســ 52...................................................................................آموزان متوسطه دانش

، احمدي و اكبري، هاديرآباديخ

53يتي در نظام تربكيزوماتي ري مجازي ومتكثرفضاالي س تي هويها چالش

داي ، ويفي و شرالي، سهييلو، غالمرضا؛ موالخضر

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

8

يريپـذ جامعـه نـد ي مؤثر بـر فرا ي نهاد يها وعامل ي مذهب يبنديرابطه پا 55.................................ي گروهيها برنقش خانواده و رسانهديبا تاك يمذهب

فاطمهدهيخوش كالم، س

56.............................يدار نيبر د) نترنتيا ماهواره و (دي جديها رسانهريتأث

پور، بهمنيدي، بتول و سعيدررود

57......................بررسي تأثير فضاي مجازي و اينترنت بر آموزش و پرورش

لوفريدست موزه، ن

59............................تبيين اثرات و پيامدهاي فضاي مجازي بر سبك زندگي

پور، عذراي و عرفاني، علي، كاظم؛ آقامحمدي بارانيذوق

يهـا بي جامعـه در مقابـل آسـ تي جهـت مـصون ي قرآنـ يارائه راهكارهـا 60.............) قشر جوان و نوجوانيدائز بي بر آسديبا تاك( ي جمعيها رسانه

الساداتميمر، يرقادريم سمانه و،يزازان ؛ايناددادپور، ، اسحاق؛ يرحمان

62...........ن همراه در حوزه آموزش و پرورشتبيين اثرات و پيامدهاي تلف

قلعه، آرزونگهي زاده ميرح

ــه ــي ديســاز برنام ــراين ــ كودكــان از دي ب ــ نظردگاهي ــ تربهي ــتي ي عقالن 63.......................................................................................................گرا رتيبص

رضاي، عليميرح

64............................تبيين اثرات و پيامدهاي فضاي مجازي بر سبك زندگي

مي، مري و رضائني، امي رضائ؛، رودابهيرضائ

آموزان شهر دانش ي اجتماع -يلي تحص رشدنترنت بر يا ي اثر بخش زانيم 65...........................................................................................................آبدانان

، فرزانهي و رضائميمر ،ي؛ رضائني، امي رضائ؛، رودابهيرضائ

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

9

67................ي غربي در مقابل دمكراسينيد يساالر مردميتيگسترش ترب

، حامدييرضا

68...............................ي اسالمتي نظام تربي فرا رويها فرصت: فضاي مجازي

رهيمن، ييرضا

ــ ــ يبررس ــه ب ــبكهني رابط ــا ش ــاعيه ــضاي اجتم ــازي در ف و ســبك ي مج 70....................................................................................ي اسالميرانيا يزندگ

عفتدهي، سيرضو

71........................... مطالعاتي برخجيمرور نتا: دوم؛ جوانان، خانوادهيزندگ

رضوي، عبدالحميد

تربيـت در سـاحت ي مجـاز ي فضا يها و كاركردها ها، چالش تبيين فرصت 73.............................................................................ي و اخالقي، عبادياعتقاد

رمضاني، مژگان

دانــشĤموزان دوره ينـ ي و دي فرهنگـ تيـ نترنـت بـر هو يا ري تـأث يبررسـ 74...........................................................................................................متوسطه

جمالدي اقدم، سيني و حسالي، ژيزارع اكبر

تيــنترنــت بــر تربيا بــري مبتنــيهــا ي فنــاورگــاهي نقــش و جايبررســ 75............................................................... شهروندانياسيس) يريپذ جامعه(

هيهان، ي ملكي رسول و دودمان ،يزوارق

ي بـر فـضا ي مبتنـ يهـا ي و باز ي ورزشـ يتهـا ي اثـر شـركت در فعال سهيمقا 77.......................................................آموزان دانشيرشد اجتماع بريمجاز

سامي، سعدي

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

10

حي صــحي بهــره منــدي بــرايا ســواد رســانهي و راهكارهــاگــاهي جانيــيتب يهـا بـر آمـوزه ي، مبتني مجازي و فضا ني نو يها آموزان از رسانه دانش 78...........................................................................................................ياسالم

، سمانهياني عبدالرضا و خودچري، اميسپنج

ي بـر سـبك زنـدگ ي مجـاز ي و فضا يا ماهواره يها ات شبكه ري تأث نييتب 80.............................................................................................يراني ا-ياسالم

، سمانهياني خودچ عبدالرضا وري، اميسپنج

چـالش و : هـاي تربيـت دينـي فضاي مجازي و نو مفهوم پردازي در مولفه 82.............................................هاي تربيتي ضرورتي مغفول در سياستگذاري

سجادي، سيد مهدي

اسالمي -مفهوم شناسي فضاي مجازي و استفاده از آن در ابعاد تربيتي 84.........................................................................................آموزش و پرورش

سعادت، مهرناز

85................................تحليل روان شناختي زورگيري سايبري در نوجوانان

ليسعدي پور، اسماع

86........تي و تربمي تعلندي بر فراينترنتيا ي اجتماعيها شبكهري تأثيبررس

ي، مهدانين و رجببهم، پوريديسع

دگاهيــ جوانــان از دي در ســبك زنــدگي مجــازيهــا شــبكهري تــأثيبررســ 87......................................................... نور واحد اهراميدانشگاه پ انيدانشجو

مي، مري و صفرني، نسري قادر؛ مظاهرسلمان پور،

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

11

88.........اني دانشجوي زندگتيفي و كي گروهي رابطه مصرف رسانههايبررس

ي، مهدي و محمدنهي، سكيمانيسل

كـاربران نيمطالعـه در بـ ( ي اجتمـاع يگـانگ ينترنـت بـر ب يا ري تـأث يبررس 89..................................................................) شهرستان شاهروديها نت يكاف

، بهارهي و محمدميشاملو، ابراه

هاي علميه در نظريه پـردازي تربيـت اسـالمي و فـضاي تبيين نقش حوزه 90.............................................................................................................مجازي

شعباني، زهرا

91..............................ي اسالمتي در تربيداري و شنيداري ديها نقش رسانه

، فاطمهيصابر

ي مجــازي نــو و فــضايهــا ي فنــاوريتــي اثــرات و پيامــدهاي تربيبررســ 92.........................»ي بر سبك زندگي مجازي فضايامدهاي اثرات و پنييتب«

، شهپري، زهرا و حمله داريصالح

در سند )ي جهان يشبكه تارنما (دي جد يها ي رسانه و فناور تي ظرف گاهيجا 93............................................................... آموزش و پرورشنياديتحول بن

صمدي ، معصومه

بـا ي اسـالم تي و ترب ميمواجهه خردورزانه نظام تعل : يپرورش تفكر انتقاد 95...........................................................................................دي جديها يفناور

صمدي ، معصومه

96.........................................»ي اسالمتي با تربي مجازي نسبت فضانييتب«

ميمر، زادهيعباد

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

12

97........................................ها و راهكارها چالش: هويت ديني و فضاي مجازي

عبدمواليي، آتيه

ياربر شـبكه اجتمـاع كـ ي جوانان قم ي سبك زندگ يدارشناختي پد ليتحل 99......................................................................................................بوك سيف

، سيد احمديرديوكالي، صمد و ميرمحمدتباپور يعدل

101.............................ي بر سبك زندگي مجازي فضايامدهاي اثرات وپنييتب

علم آموز، بهروز

102.......هاي فضاي مجازي چالشهاي اخالق اسالمي و تربيت معنوي، فرصت

فالحي، كيومرث

103يرستانيآموزان دب دانشيريپذ جامعهيندهاي بر فراي مجازي فضاريتأث

اعظم،ي و مهررضاي، عليقباد

105...........آموز در زندگي نوجوانان دانشها و مشكالت آسيب: زندگي دوم

قدمي، مجيد و خسرو جردي، زهرا

106..........................ي اسالمتي در تربي مجازيضرورت استفاده برابر از فضا

قمري، حيدر

و يالملل ني اصول و قواعد آن از منظر اسالم و مقررات ب ،يبرياخالق سا 107.............................................................................................................يداخل

هي، رقيقهرمان

آموزان دانشدگاهينترنت، ماهواره وتلفن همراه با ديا ي رابطه يبررس 109................................................................................ي جنسيدر باره رفتارها

، محبوبهيدري حدليقو

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

13

در توسـعه سـبك ي مجـاز ي از فـضا نـه ي به ي بهره بـردار ي چگونگ يبررس 110............................................................................... در جامعهي اسالميزندگ

، جعفريميكر

شـناختي فـضاي مجـازي و نقـش آن در تربيـت اهي بـه مبـاني روان نگ 111...........................................................................................................اسالمي

، پروانهي و شادمانفرهاد، كريمي

ي آموزان از امكانات فضا نقش مدارس ابتدايي در استفاده صحيح دانش 113.............................................................................................................مجازي

ي زاده، كبرميكر

114......................................بررسي اثرات منفي فضاي مجازي در نظام تربيتي

لطيفي، علي

115................................................ هاي كاربري از فضاي مجازي در ايران چالش

، مرتضي منطقي

مـردم در تيـ بـر فرهنـگ و هو ي مجـاز ي فـضا ري تـأث يكيتي ژئوپل ليتحل 116..................................................................................نالي غرب گيروستاها

يعقوبي، سامره و شعباني، آيهرضا؛ي، عليمحراب

117...................................ي مجازي در فضاي اسالمتي تربيچالشها و راهكارها

دالهي، ي و خرم آبادروسي ، سيمرسل

يرانـ ي ا ي اسـالم ي سـبك زنـدگ تيـ بـر تقو ي مجـاز ي نقش فـضا يبررس 118........................................................................ مصرفي براصالح الگويمبتن

مقتدايي، ليال

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

14

يا مادرانه و كنتـرل مـصرف مـاهواره ي اسالم -يراني ا يتي ترب يها نقش 119.........................................................................................................نوجوانان

، فاطمهي كاظم طهرانيحاج و يمنتظر قائم، مهد

120............................. جنگ نرمطي در شراياسالم تي تربي رسانه ايراهكارها

، محسنيموحد

تيـ درسـاحت ترب ي مجـاز ي فـضا ي فرصـتها، چالـشها و كاركردهـا نييتب 121........................................................................................ي و اجتماعياسيس

احترام، ي وردنجانيمولو

122.......................ي مجازي بر فضادي با تاكعوامل مرتبط با هويت خانوادگي

مومني، حسن

123.......................................................ي در كانون ارتباطات جهانيني دتيترب

اكرم،ي عصمت؛ مومن،يمومن

يريپـذ در حـوزه آمـوزش و جامعـه نترنـت ي ا يامـدها ي اثرات و پ نييتب 124.................................................................................................آموزان دانش

مهري، زهرا

125..................................فضاي مجازي، تهديد يا فرصتي براي تعليم و تربيت

نامي ، شمسي

127................................................................. همراه بر جوانانبررسي اثر تلفن

، آمنهياري، بهاره و بختيرينص

128..........ها و راهكارها بي بر خانواده؛ آسي مجازي فضاي بر آثار اخالقيتامل

مي، ابراهانياوري و برزي، فري ارفعيقيصد ، محمد؛ي نجف آبادينورمحمد

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

15

130.. آن در آموزش و پرورشيتي وابعاد تربي مجازي فضايمفهوم شناس

، فاطمهي پور دهكردينور

131 نوجواناني و تعامالت اجتماعي مجازي استفاده از فضاني رابطه بيبررس

، شهنازيهاشم

133..... آموزش و پرورشي تلفن همراه در حوزه يامدهاي اثرات و پنييتب

، فاطمهيوردخاني

134....................ي مجازي در فضاي اسالمتي تربقي تعمي راهكارهاييشناسا

ي، كبريوردخاني

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

16

با باد دساز هدايت افراد در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، تربيت به عنوان فرايند زمينه

جامعه به سوي تكوين و تعالي پيوسته خويش، براي شكوفايي فطرت و رشد همه جانبه و متعادل آموزان با كسب در اين فرايند دانش. اهللا تعريف شده است ر مسير قرب الياستعدادهاي طبيعي د

براساس انتخاب و عمل براي بهبود مداوم آن، هاي الزم، جهت درك موقعيت خود و شايستگي. شوند التزام آگاهانه و آزادانه نظام معيار، براي تحقق مراتب حيات طيبه در همه ابعاد آماده مي

پذيرد كه يكي از آنها محيط پيرامون د تربيت از عوامل متعددي تاثير ميبديهي است فراين .آموزش و تربيت است

هاي العاده فناوري يكي از مهمترين رويدادهاي غيرقابل انكار دهه اخير، گسترش فوق فضاي مجازي با. هاي فرهنگي و تربيتي است اطالعات و ارتباطات و فضاي مجازي در عرصه

ها و ماهيت خاص آن فرايند تعليم و تربيت را به طور جدي تحت تاثير خود قرار توجه به ويژگي . داده است

هاي عصر جهاني شدن ارتباطات و اطالعات است و عالوه فضاي مجازي يكي از فراوردهافزار تاثير قرار داده، بر محتوي و نرمبر اينكه ماهيت فني و سخت افزاري تعليم و تربيت را تحت

.م و تربيت نيز تاثير گذاشته استتعليعنوان گيري از آن به وردار است كه بهرههاي منحصر به فردي برخ فضاي مجازي از ويژگيتوان به همزماني، فراگيري، تعاملي بودن، ها مي از اين ويژگي. كند يك رسانه را بسيار جذاب مي

اطالعات و برقراري ارتباط، تنوع سرعت باال فراواني، تنوع و گستردگي مخاطبان، سهولت انتقالو جذابيت اطالعات، قابليت تكثير تصاعدي اطالعات، تعاملي بودن و امكان برقراري ارتباطات دو

هايي كه براي آنها برشمرديم هاي نوين و فضاي مجازي باتوجه به ويژگي رسانه. سويه اشاره كردهاي نحوه پوشش و نحوه درك ما در عرصهنوع رفتار، گفتار،. گذارند بر نوع زندگي ما تاثير مي

هاي دين مبين در آموزه. پذيرند جزء مواردي هستند كه از فضاي مجازي تاثير مي…اجتماعي واسالم آمده است كه خداوند به پيامبران ماموريت داده به زبان آن قوم سخن گويند و ماموريت

، فناوريهاي رايج در هر عصر و در عصر ما ها طبعاً يكي از مصاديق زبان قوم. خود را ابالغ كنندهاي ديني و آيين هاي فضاي مجازي، پيام اگر بتوانيم در چارچوب ويژگي. فضاي مجازي است

.تربيت و سبك زندگي اسالمي را منتقل كنيم توفيق بيشتري به دست خواهيم آورد

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

17

يت اسالمي هايي براي گسترش و تعميق تعليم و ترب فضاي مجازي در عين اينكه فرصتدرصورتي كه براي استفاده مطلوب از فضاي . كند، داراي وجوه تهديد نيز هست فراهم مي

برداري از آن، مجازي، برنامه و روش خاص خود را داشته باشيم، فرصت است و اگر براي بهرههاي آن را نشناسيم و روش مناسب فرهنگ خودمان براي فاقد برنامه باشيم و ماهيت و ويژگي

.رود ي سازي آن را نداشته باشيم تهديد به شمار ميبومهاي آن در مسير گيري از ظرفيت ناگفته پيداست كه مواجهه موثر با فضاي مجازي و بهره

ها در هاي آن و استفاده هوشمندانه از آن ويژگي تربيت اسالمي، مستلزم شناخت ويژگي .هاي تربيتي است برنامه

ها، زي در فرايند تعليم و تربيت اسالمي، بررسي فرصتباتوجه به اهميت نقش فضاي مجاها و راهكارهاي فراروي نظام تربيت اسالمي در عصر فضاي مجازي، در دستوركار چالش

هاي علميه آموزش و پرورش قرارگرفته است و هاي حوزه هشتمين همايش ساالنه دفتر همكاري :باشد نايل گردد زير مياميد است همايش بتواند به اهداف خود كه شامل موارد

هاي تربيت اسالمي در فضاي مجازي ها و ديدگاه شناخت نظريه .1 هاي فراروي تربيت اسالمي در تعامل با فضاي مجازي ها و چالش تبيين فرصت .2

هاي نو و فضاي مجازي تبيين اثرات و پيامدهاي تربيتي فناوري .3

ضاي مجازيتبيين راهكارهاي توسعه و تعميق تربيت اسالمي از طريق ف .4

گيري از هاي علميه با وزارت آموزش و پرورش در بهره تبيين چگونگي تعامالت حوزه .5 فضاي مجازي براي تربيت اسالمي

بدون شك برگزاري اين همايش علمي، بدون پشتكار و تالش صميمي جمع كثيري از هاي اعضاء شدر اينجا جا دارد از زحمات و تال. شد انديشوران و صاحبنظران ارجمند ميسر نمي

محترم كميته سياستگذاري همايش، كه با ارائه نظرات مدبرانه در جهت ارتقاء كيفيت همايش نيز الزم است از همه بزرگواران، معلمان، همكاران . گامهاي موثري برداشتند، سپاسگزاري شود

حوزه تربيت در كه با تهيه و تدوين و ارسال مقاله و طالب علوم ديني استادان ارجمند،فرهنگيهاي علميه و آموزش و حوزه اسالمي و فضاي مجازي، از هشتمين همايش ساالنه دفتر همكاري

از سوي ديگر الزم است از رئيس محترم كميته . پرورش استقبال كردند صميمانه تشكر كنمعلمي همايش و رئيس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، جناب آقاي دكتر قدمي صميمانه

كنم كه با بسيج امكانات پژوهشگاه و مديريت جهادي، امور مربوط به كميته علمي زاري سپاسگنيز الزم است . امكان برگزاري مطلوب همايش را فراهم نمودندرا به نحو شايسته سامان دادند و

معاون محترم هاي رئيس محترم كميته اجرايي همايش، جناب آقاي دكتر كفاش، از تالش

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

18

اعضاء محترم كميته . ي وزارت متبوع و همكاران ايشان تقدير و تشكر كنمپرورشي و فرهنگپژوهشكده ي و همكاران ايشان درميه كميته علمي، آقاي دكترفرهاد كرعلمي همايش، دبيرخان

ريزي و تعليم و تربيت نيز شايسته سپاسگزاري صميمانه هستند كه در فرصت محدود برنامهقت پيگير مديريت امور اجرايي همايش بودند و با وسواس علمي برگزاري همايش، به طور تمام و

. و دقت نظر، همه مقاالت واصله را داوري و اعالم نظر نمودند

هاي همه اين عزيزان مورد رضايت خداوند متعال قرارگيرد و اين اميدوارم كه تالشيت برداشته باشد همايش توانسته باشد گامي در جهت فرهنگ سازي و اعتالي نظام تعليم و ترب

و در سالي كه از سوي مقام معظم رهبري به عنوان سال شكوفايي اقتصاد از طريق فرهنگ، عزم برداري فكورانه از امكانات فضاي مجازي هاي بهره ملي و مديريت جهادي نامگذاري شده، زمينه

.در جهت توسعه و تعميق تربيت اسالمي را فراهم نموده باشد

مجتبي ملكي هاي علميه و آموزش و پرورش دفتر همكاري حوزهدبير

همايش تربيت اسالمي فضاي مجازي و دبير

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

19

ش تت ش، چا ی ، چا ال ف ا د ق ا ی و جازی و باطات ھدید ار سن و ا یچ ال ف ا د ق ا ی و جازی و باطات ھدید ار سن و ا چجازی جازی ضای ضای

نبي اله، 1ابراهيمي

چكيدهآسـيب ، الهـاي ارتبـاطي بررسـي كان ، اين مقاله در پي روشن كردن مفهوم ارتبـاط

مزايا و معايب ارتباطات مجازي و ارائه راه كارهـايي در ايـن ، شناسي و بررسي تهديدات اطالعات مورد نياز از طريق رجوع به منابع مرتبط و تحليل و تفسير مطالب .زمينه است

ي احاطـه شـده و انسان امروز توسـط ارتباطـات نـامري بدون ترديد . به دست آمده است دهـد و بـه انساني از دست مـي فاعل و موضوععنوان روز واقعيت فيزيكي خود را به روزبهشده در پشت خطوط و امواج الكترونيكي و پرتوهـاي نـوري تبـديل ناپيدا و پنهان شيءاطالعاتي پايان ناپذير هم اين بزرگراه.گذارد جا مي كه گاه تنها صدايي از خود به شود مي

آنجايي از. باشدها واند تهديدي براي آن ت ميست و هم ها فرهنگ و ها فرصتي براي تمدن ن ي ابا سرعت غير قابل وصفي در حال پيشرفت است و، آوري اطالعات و ارتباطات كه فن ات ملموسـي خواهـد تـأثير گيري و نـوع روابـط انـساني بر چگونگي شكل امسلم، جريانوتهديـدها در ارتباطـات مجـازي ها چالشها، شايسته و بايسته است كه فرصت ، گذاشت

ي روابط فردي از طريـق مجـازي كـه گير شكلمورد بررسي وكنكاش قرار گيرد تا نحوه تـوان هنـوز بـه طـور مي هرچند شايد ن ،امروزه فراگير و معمولي شده است تبيين گردد

. بيني كرد كه چه تغييراتي در آينده رخ خواهد داد پيش قطع و يقين ،هـا فرصـت ، مزايـا ،ها آسيب ، فضاي مجازي ، ارتباط مجازي ،تباطاتار :هاي كليدي واژه

.تربيت اسالمي

دبير رياضي مدارس شهرستان كاشمر -1

nollaha@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

20

ر رتأ تتأ باطات العات و ار ناوری ا وزش تط آ باطات العات و ار ناوری ا وزش ش ط آ ی د ذ ار شی ی د ذ ار ه ی و ن دوره وز هاآ و ن دوره وز اآ قدسي ،1احقر

چكيدهرساني در ن يكي از مهم ترين محورهاي اطالع فناوري اطالعات و ارتباطات به عنوا

ي به وجود آورده سياسي و زمان ، فضايي بدون مرزهاي جغرافيايي ، العاتي امروز جامعه اط ، ي مكـاني ميـان اقـوام و ملـل مختلـف ها با از ميان برداشتن فاصله ، شبكه جهاني . استبازيابي و اشاعه اطالعات را دستخوش تغيير و تحـول ، ذخيره، ي سنتي گردآوري ها شيوه، اخالقي، را براي پيشرفت سطح تعامالت اجتماعي و دستاوردهاي نويني ها فرصت، كرده

تأثيرن پژوهش تعيين اي هدف . به وجود آورده است ، مذهبي و فرهنگي در سراسر جهان متوسـطه ةزان دور آمو دانشآموزش فناوري اطالعات و ارتباطات بر جهت گيري مذهبي

. شـهر تهـران بـود زان دختر دوره متوسطه آمو دانشجامعه مورد مطالعه . شهر تهران بود ابـزار . يـري تـصادفي سـاده انتخـاب شـد گ نمونـه زي با استفاده از روش آمو دانشنمونه كـه ايـن گيـري مـذهبي آلپـورت و فگـين بـود آوري اطالعـات پرسـشنامه جهـت جمع

گيري مـذهبي دروني و جهت ، گيري مذهبي سؤال در دو بعد جهت 21پرسشنامه داراي روش آموزش به اين صورت بـود كـه . عات و ارتباطات بود بيروني و آموزش فناوري اطال

اين پژوهش نيمه آزمايشي از . جلسه هر جلسه دو ساعت انجام پذيرفت 12طي آموزش از آمار توصيفي و ها جهت تحليل داده . پس آزمون با گروه كنترل بود -نوع پيش آزمون نتايج پژوهش نشان . ه شد استفاد) همبسته tآزمون كوواريانس و آزمون (آمار استنباطي

زان اثر افزايشي آمو دانشگيري مذهبي آموزش فناوري اطالعات و ارتباطات در جهت دادو در طول زمان از پايداري مناسبي برخوردار است مقايسه ميانگين نمرات مبين آن دارد

دار بـاالتر از ميـانگين زان بـه طـور معنـي آمـو دانشگيري مذهبي دروني است كه جهت . زان استآمو دانشگيري مذهبي بيروني رات جهتنم

گيري جهت، گيري مذهبي دروني جهت، فناوري اطالعات و ارتباطات :هاي كليدي واژه

. مذهبي بيروني

آموزش و پرورشپژوهشگاه مطالعات ) دانشيار( علمي هيأت عضو -1

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

21

ی أأتت ی م ی دوم""م د ی دومز د جازی"("(ز ی د جازیبک ز ی د وه) ) بک ز ن و وهاو ن و ن او غ د ن و نبی غ د ن و : : بی الگه ه طاطا الگبوردی و ی بوردی و یی د ون ی د ون روحا اناناا روحا

معظمه، صابري تيلكي وصالح ،غرياص

چكيدههاي نـوين هدف از انجام اين مطالعه بررسي سبك زندگي مجازي جوانان و شيوه

از روش و از نـوع تحقيقـات توصـيفي و اكتـشافي اسـت اين مطالعه . تبليغ ديني است و معيارهاي تعاملي بـودن (برقراري ارتباط با مخاطب ي ها تحليل محتوا و از منظر شيوه

ران پرداختـه ايـ روحـانيون در برخـي ي ديني ها به تحليل و ارزيابي وبالگ ) ويژه نگاري هـا از انتخاب وبالگ . است انجام شده گيري با روش گلوله برفي تار عنكبوتي نمونه. است

نويـسندگان آن كـه بـوده پراسي بالگ و ميهن بالگ ، بالگفا، بالگ اسكاي شركتچهار هـاي نـشان داد بخـش پيونـدها در وبـالگ نتايج تحقيـق . اند دهبوديني علوم هاي طلبه

هايي اسـت مقصد لينك ،هاي ديني روحانيون ديگر وبالگ. بررسي شده بسيار فعال است مخـاطبين روحـانيون نـسبت بـه سـليقة . اند هاي خود قرار داده كه روحانيون در وبالگ

هاي جالب ديگـري ز روش برخي از روحانيون ا . دهند خويش حساسيت دارند و پاسخ مي هـاي گ وبـال ،كننـد جهت برقـراري ارتبـاط اسـتفاده مـي اندازي سامانه پيامكي راه نظير

.دارنـد قـرار نحوه به كارگيري ابزارهاي ارتباطي در وضعيت مناسـبي لحاظ روحانيون از بـا روش و هاي تبليغ ديني در فضاي مجازي شيوه برقراري ارتباط است لفهمؤترين مهم . شود قانه انجام ميخال

.زندگي دوم، مجازي سبك زندگي، تبليغ دين، روحانيون، وبالگ :هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

22

وی ی ر د بک ز ت نا ون را ی وز ی آ ویپیاز ی ر د بک ز ت نا ون را ی وز ی آ پیاز جازی ضای ن جازیا کار ضای ن ا کار

مولود، 1اعظميان بيدگلي

چكيدهـ اين مطالعه هدف دگي بررسي ميزان شناخت كاربران فضاي مجـازي از سـبك زن

تعيين نقش متوليان ، ا و راهكارهاي اجرايي هارايه پيشنهاد وضع مطلوب، بررسي ، رضوي تقويت و گسترش فرهنگ رضوي درميـان كـاربران فـضاي مجـازي و امور دراين زمينه

.استنيـاز سـنجي آموزشـي پيرامـون بـه اين پژوهش كه به روش ميداني انجـام شـده

تعيـين جهـت و پـردازد مي فضاي مجازي شناخت سبك زندگي رضوي در بين كاربران ، كاليـن ي براسـاس الگـو .الين استفاده شده است ك نيازهاي آموزشي مورد نياز از الگوي

مـورد اسـاس اينشناسايي وضع موجود و وضع مطلوب و تعيين نيازهـاي آموزشـي بـر كاربران فضاي مجازي است كه بين گروه سـني شامل جامعه آماري . گيرد توجه قرار مي

تصادفي به صورتعنوان حجم نمونه ه نفر از آنها ب 120 تعداد و سال قرار داشتند 55-15نتيجـه حاصـل از نظـر سـنجي .نـد دادلي جواب سؤا 13 كه به پرسشنامه ندانتخاب شد

)ع( سيره و سـخنان امـام رضـا ة اطالعات كافي در زمين ي مجاز كاربران فضاي نشان داد و نداشته اطالعاتي نيز السالم ك زندگي امام رضا عليه ر زمينه سب دآنان همچنين .ندارند

ن زمينـه فعاليـت قابـل ايـ سـازمانهاي متـولي در ،ناي عالوه بر.مطالعه زيادي هم ندارند . اند انجام ندادهتوجهي

، سـبك زنـدگي رضـوي ، موزشـي آنياز سنجي ، امام رضا عليه السالم :هاي كليدي واژه .كاربران فضاي مجازي

دانشجوي فوق ليسانس دانشگاه اديان و مذاهب قم و پژوهشگر آموزش و پرورش شهرستان آران -1 Molod_a55@yahoo.com بيدگل و

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

23

ه ر ه رقا ی قا ما ھارت ا ی د ما ھارت ا شد شاد و اد وآ نآ ناز ر کار از ی کار و تا ر ر د ر کارد ی کار و تا ر ر د ر ر اا د انان ) ) ١٣٩٢١٣٩٢ --٩٣٩٣سال سال ( (

منيژه، 2رباب سيرا و اعظم ،1اميري

چكيده زان آمـو دانـش نترنت بر رشد اجتماعي اي استفاده از تأثير هدف اين مطالعه بررسي

بين ، رابطه وجود مشخص شود در صورت در اين مطالعه تالش شده است . استنوجوان گذاري در چه جهتي اسـت و چـه تأثيرآموزان و استفاده از اينترنت رشد اجتماعي دانش

پاسخ به سـؤاالت منظور به . روش مطالعه توصيفي است .توان ارائه داد راهكارهايي را مي ل بـا سـا 15 - 18 سـني زان دختـر در محـدوده آمـو دانشنفر از 328تعداد پژوهشي،

بـه دو گـروه كـاربر و غيـر كـاربر و ندبرداري تصادفي انتخاب شد استفاده از روش نمونه از پرسـشنامه مهـارت اجتمـاعي براي جمع آوري اطالعات مورد نيـاز بـه . ندتقسيم شد

و آزمـون ) گروه مستقل ( t از آزمون ها و براي تجزيه تحليل داده ) 1990(گرشام و اليوت اجتمـاعي كـه بـين ميـزان رشـد مهـارت دادنتـايج نـشان . خي دو استفاده شده است

. تفاوت معنادار وجود ندارد اينترنت آموزان كاربر و غيركاربر دانش نترنتاي كاربر، نوجوان، مهارت اجتماعي:هاي كليدي واژه

مشاور مدارس شهر تهران، دانشگاه آزاد تهران مركز، كارشناس ارشد روان شناسي تربيتي - 1

14@gmail.com azamiri .مدير مدارس شهر تهران، دانشگاه آزاد، كارشناس مديريت آموزشي - 2

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

24

فاده از ود کارآود کارآ تای ا باطات ر العات و ار ناوری ا ری م ا ری و ت ا ای ط ا فاده از ا تای ا باطات ر العات و ار ناوری ا ری م ا ری و ت ا ای ط ا ای ال ی ا جازی ضای سھای یا ال ی ا جازی ضای سھای ا

عبداهللا، 1انصاري

چكيده ــسير تربيــت ــضاي مجــازي در م ــوارض ف ــدي از فرصــتها و تخفيــف ع ــره من به

تـأمين شـرايط و نـرم افـزاري و نيـز ةيازمند اتخاذ راهبـردي رهگـشا در حـوز ن مياسالقاله بـا معرفـي اين م . سخت افزاري است ةدر حوز سازي كليه امكانات و منابع مالي فعال

چالشهاي فراروي وزارت آموزش و پرورش براي تحقق مأموريت خـود در زمينـه تربيـت ند تا راهكارهـايي ك ميتالش ، فناوري اطالعات و ارتباطات اسالمي از طريق به كارگيري

در اين مطالعه بـراي پاسـخگويي بـه . را براي بر طرف ساختن نقاط ضعف پيشنهاد كند جامعـه آمـاري ايـن پـژوهش .استوش تحليل محتوا استفاده شده سؤاالت پژوهش از ر

اي از مـستندات و گزارشـهايي كـه بـه دليـل نزديكـي از مجموعه برگزيـده است عبارتها با استفاده از زيرمالك ) تمام جامعه آماري (محتوي با موضوع مطالعه انتخاب و همگي

باشـد كـه كنتـرل فهرسـت مـي ابزار اين پژوهش نمون برگ . اند و نشانگرها بررسي شده و پايايي آن براسـاس الگـوي پايـايي اسـكات عناوينطريق تحليل محتواي از آنروايي

اهـم . شـد اسـتفاده هـاي آمـار توصـيفي روش از براي تجزيه و تحليل اطالعات برآورد و رويكـرد آمـوزش و : افزاري و سخت افزاري عبارتنـد از ي نرم ها به ترتيب از جنبه ها يافته

مـدارس بايـد يكـي از رويكردهـاي رورش براي كاربرد رايانه در مدرسه مـبهم اسـت و پهاي تفكر و غنا بخشيدن به براي پرورش مهارت ، رايانه به عنوان ماشين تدريس گانه سه

آمـوزان بـه دانـش سـازي ابزاري براي آمـاده آموز و آموزش و برانگيزاننده خالقيت دانش

Abd_ansari@yahoo.com پژوهشكده تعليم و تربيت استاديار - 1

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

25

بودجـه نگهـداري و . كار يا تركيبي از اين سه را برگزينند منظور كاربرد رايانه در محيط . شـوند مدارس به قبرستان رايانه تبديل مـي ، اي دارد و بدون نگهداري تعمير نقش عمده

همچنين الزم است تا . د شو ها بايد حل مسايل پشتيباني و مالي نگهداري رايانه ، بنابراينافزارهاي آموزشي خودداري دن حداقلي از نرم ها به مدرسه بدون همراه كر از ارسال رايانه

بر ضرورت برنامه بازآموزي كامل و نبود آمادگي معلمان نيز مشكل مهمي است كه . كردعالوه الزم اسـت بالفاصـله بعـد از به. ندك مي كار با رايانه داللت ةجدي معلمان در زمين

گـر بـراي كـاركردن بـا ا همچنين. مطمئن شد ها از به كارگرفته شدن سريع رايانه نصبو احتمال بـروز مـشكالت دسـت و باشد به آموزش بلند مدت و زمان طوالني نياز رايانه

معلمان ، با نيازهاي برنامه درسي تطبيق نكند رايانهپاگير در ميان باشد و اگر استفاده از .بايد براي انگيزش معلمان تدبير كرد آن را به كار نخواهند گرفت و بنابراين

رويكـرد نـرم ، چالشهاي فضاي مجـازي ، فناوري اطالعات و ارتباطات : هاي كليدي هواژ

.و سخت افزاري افزاري

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

26

ی رر ت و یا ت و ه آ ا ن ا ھ ه آت ن ا ھ ی ت یای رو ش--ای رو ی د د ی و ما ا ا ی شعمل ی د د ی و ما ا ا ی ن عمل وز ناآ وز اآ

فرجي، رباب؛ پناهي، يعقوب؛اصالني، طاهر

چكيدههـاي وابستگي به تلفن همراه بر افزايش آسيبپژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير

روش پـژوهش . آمـوزان انجـام شـده اسـت اجتماعي و عملكرد تحـصيلي دانـش -روانيآموز مقطـع متوسـطه بـود كـه بـه روش دانش 440نمونه پژوهش شامل . توصيفي است

آوري و بـراي ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع داده. اي انتخاب شدند خوشههـا نتـايج تحليـل داده . استفاده شد ها از ضريب همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل داده

درصد بـراي بلوتـوث 10 درصد براي ارسال و دريافت پيام كوتاه، 1/31دهد كه نشان مي نتايج ضريب همبستگي پيرسـون نـشان داد كـه بـين . نمايند از تلفن همراه استفاده مي

خير در انجام تكاليف درسي، عدم رعايت مقـررات مدرسـه، وابستگي به تلفن همراه با تا در بعد مثبـت اسـتفاده از تلفـن . داردوجود افزايش ارتباط ناسالم و احساس گناه رابطه

استفاده مفرط از تلفن همراه .همراه موجب تسهيل ارتباط فرزندان با خانواده شده است . ايجاد نمايدتواند اثرات مخرب روحي و فرهنگي در طوالني مدت مي

. اجتماعي، عملكرد تحصيلي- وابستگي به تلفن همراه، آسيب رواني:هاي كليديواژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

27

ش شچا ت چا ت و ی و ی د باطات العات و ار ناوری ا جازی و یای ای د یط ی د باطات العات و ار ناوری ا جازی و یای ای د و و طی ال یخ ا ال خ ا

، يونس1بليدئي

چكيدهرتباطـات در ابعـاد با توجـه بـه نفـوذ و نقـش انكـار ناپـذير فنـاوري اطالعـات و ا

اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي انسان قـرن بيـست و يكـم، و همچنـين اثـرات مثبت و منفي فراوان آن بر تربيت نسل جديد از يك سو، و اهميت و ضرورت تعليم و

هاي اصـيل اسـالمي كـه اي بر مبناي ارزش تربيت صحيح ، جهت ساختن فرد و جامعه كنـد كـه و آخرت خويش را كسب كند، از سـوي ديگـر، ايجـاب مـي بتواند سعادت دنيا

هاي مجازي در زمينـه تربيـت دينـي و ها و فرصت هاي جامعي در زمينه چالش پژوهشهاي نوين در حوزه دين و اخالقي صورت گيرد تا ضمن روشن نمودن جايگاه اين فناوري

قي، رابطه آن دو را مشخص اخالق و با تبيين حالل و حرام ديني و بايد و نبايدهاي اخال اند كه بخشي از مهمتـرين ها نشان داده بررسي. است يروش پژوهش مروري تحليل . كند

هاي نوين تكنولوژيكي در رابطـه بـا تربيـت دينـي و تربيـت اخالقـي هاي فناوري چالش الگـو هـاي -فـساد جنـسي و تـرويج فحـشا -انزوا و كاهش روابـط اجتمـاعي : عبارتند از بحـران هويـت و يهاي خطرناك اينترنتـ يابي نجار شكني اجتماعي، دوست ه -نادرست

، كاهش تاثير تربيتي والدين بر فرزنـدان، اعتيـاد يگراي ترويج فرهنگ غرب، ترويج خرافه به اينترنت و بازماندن از رشـد علمـي و معنـوي، تـوهين بـه مقدسـات و تـرويج عقايـد

هاي به عمل آمـده حـاكي از همينطور بررسي . نادرست و غيراخالقي، افترا و آزار و اذيت دهـد هايي كه فضاي مجازي فراروي تعليم و تربيت اسالمي قرار مي اين است كه فرصت

هـاي مختلـف علـوم، گـسترش نفـوذ ترين اساتيد حـوزه دسترسي به مجرب : عبارتند از تربيت ديني، در دسترس بودن الگوهاي شايسته ديني و اخـالق، كـاهش فقـر از طريـق

تقويـت روابـط و گسترش آموزش و يادگيري، معرفي و انتقال محتوي دينـي و اخالقـي .فرهنگي

.ها ، تربيت ديني ها، چالش فرصت:هاي كليدي واژه

1 - yunes54@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

28

ات و ات وا ی ا د یایپ د ی بکبک جازیجازی ضایضای ایپ د یز د ز ،2پيرمراديان ؛ام البنين 1،بهراميان

سيد حيدر، قائم مقامي و مريم ،3آصفي؛ رضيه

چكيده شـاهد تغييراتـي در سـبك زنـدگي جوانـان ،امروزه با رشد فنـاوري و تكنولـوژي

ي هـا گذاري گذاران نظام اجتماعي در سياست سياست الزم است به همين دليل . هستيم هـا ي بهينه تهديد ها گذاري تربيتي خود مراقبت الزم را داشته باشند و بتوانند با سياست

مـدون و صـحيح در اي البته اين امر مستلزم داشـتن برنامـه .را به فرصت تبديل نمايند هـدف از ايـن .اسـت نترنـت جاي اي بهيي براي استفاده ها براي يافتن جايگزين ها خانواده

روش . زان است آمو دانشپيامدهاي فضاي مجازي بر سبك زندگي پژوهش بررسي اثرات ه شهر سـميرم كـه كـاربر سال26 تا 14 جوانان آن آماري ة جامع واين پژوهش توصيفي

ي هـا داده .ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق سـاخته اسـت . باشد مي، اند اينترنت بوده روش توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قـرار حاصله از اين مطالعه با استفاده از

نترنت بـر كـاهش روابـط گـرم اي ي به عمل آمده حاكي از اين است كه ها بررسي. گرفتجـاد اخـتالل در انجـام اي منجـر بـه و اختالل در انجام امور اثر گـذار اسـت وانوادگي خ

. دوش ميكارهاي روزانه اثرات و پيامدها ، سبك زندگي، فضاي مجازي: هاي كليدي واژه

، مشاور آموزش وپرورش شهرستان سميرم، كارشناس ارشد - 1

bahramian.elham@yahoo.com ،دبير آموزش وپرورش شهرستان سميرم، يريز برنامهكارشناسي ارشد مديريت و - 2

rpirmoradian@yahoo.com .مشاورآموزش وپرورش شهرستان سميرم، مشاوره كارشناس - 3

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

29

ده و ی خا جازی و د ضای ی رات ه ی ر ار دها و ی خا جازی و د ضای ی رات ه ی ر ار ا

د، عزيزه و جهاني، احم1پاداشيان فرد

چكيدههـا در اين پژوهش رابطه بين تاثيرات منفي فضاي مجازي و تربيت ديني خـانواده

در تاثيرپـذيري منفـي -1 :فرضـيه هـاي پـژوهش عبـارت بودنـد از . شده است بررسيهـايي كـه دارند با خانواده هايي كه والدين ديندار فرزندان از فضاهاي مجازي در خانواده

بين ميزان محبت والدين به فرزندان خود و -2 .اوت وجود دارد والدين ديندار ندارند، تف ــود دارد ــه وجـ ــازي رابطـ ــضاهاي مجـ ــدان از فـ ــي فرزنـ ــذيري منفـ ــدم تاثيرپـ .عـ

هايي كه والدين بر نمـاز در تاثيرپذيري منفي فرزندان از فضاهاي مجازي در خانواده -3 قـت تاكيـد ندارنـد تفـاوت هايي كه والدين بر نماز سـر و سر وقت تاكيد دارند با خانواده

بين ميزان همراهي والدين با فرزندانشان در انجام فـرائض دينـي و عـدم -4 .وجود دارد جامعـه مـورد مطالعـه . تاثيرپذيري منفي فرزندان از فضاهاي مجازي رابطـه وجـود دارد

ه نفر از والدين به عنوان نمون 100خانواده هاي ساكن شهر اردبيل بودند كه از ميان آنها ابزار جمع آوري اطالعات پرسشنامه محقق ساخته بـود، بـراي .مطالعاتي انتخاب شدند

مـستقل و ضـريب همبـستگي پيرسـون t-testهـاي آمـاري ها از آزمـون آزمون فرضيه .داري فرضيات حكايت نمودند نتايج پژوهش همگي از معني. استفاده كرديم

. اثرات منفي فضاي مجازي ، تربيت ديني ،:هاي كليدي واژه

دانشجوي كارشناسي ارشد - 1

Azpdf443@gmail.com Ahmad 0 jahani 2010 @yahoo0co

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

30

جازی جازیضای ی، ، ضای د یبک ز د ش، ، بک ز ت ال ی تار شس باور و ر ت ال ی تار ازاز آآ/ / س باور و ر مسلم، 1الدين عين پرتو

چكيده هـاي هـا و شـيوه سـليقه ، باورها، ها ارزش، ها اي از نگرش زندگي به مجموعه سبك

چنـان مردم با سبك زنـدگي آن فرهنگرابطة . شود رفتار در بارة هر موضوعي اطالق مي هـاي تـشكيل مقوم، نظام هويتي افراد ، و به تبع آن ، وثيق است كه نظام فرهنگي جامعه

سبك زندگي فردي باورهـا و رفتارهـايي را . دهندة روش زندگي افراد آن جامعه هستند هـا و ت منجر به ايجاد يا تقويت عوامل خطرزاي بعضي بيمـاري شامل شود كه ممكن اس

و يا ممكن است مشتمل بر رفتارهايي باشد كه از عوامل محافظت كننده ، ها شود آسيبهاي اساسي سبك زنـدگي هدف مقالة حاضر تبيين مؤلفه . و ارتقاء بخش سالمت هستند

سـبك بـر فـضاي مجـازي هاي بررسي تـأثيرات و پيامـد ، و نيز ، ها بر سالمت و تأثير آن ، با استفاده از روش مـروري و بررسـي ادبيـات و اسـناد مربوطـه . و سالمت است زندگيهـاي اساسـي سـبك رسد كـه مؤلفـه به نظر مي . ها مورد وارسي قرار گرفته است پرسش

: زندگي در جامعة ايراني بر اساس چهار مؤلفة بنيادي نظام فرهنگـي جامعـه كـه شـامل سنت فلسفي يوناني و -سنت عقلي اخذ شده از نظام فكري ، اسالمي سنت، ايراني سنت

. بنـدي اسـت قابل تعريف و طبقـه ، يا نوگرايي اخذ شده از غرب در دورة معاصر تجددي سـاخت و اسـتقرار نظـام هـويتي ، آيي نكتة حائز اهميت در اين زمينه آن است كه پديد

ي سازگار و سـالمت بخـش از شـروط و نيز سبك زندگ ، توحيد يافته و همگون ، متعادلپديـدآيي و تحـول چنـين هويـت و سـبك . آيد الزم تأمين و حفظ سالمت به شمار مي

هـاي سـازمان يافتـه و پويـاي سـنت ، سازي سـازوار مستلزم تلفيق و يكپارچه ، اي زندگي

هيأت علمي پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش عضو- 1

mparto2020@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

31

سـبك زنـدگي برخاسـته از نظـام ، در غير اين صـورت . چهارگانة نيرومند فرهنگي است و سـاخت نيافتـه سرچـشمة ، نـاهمگون ، متعـارض ، ويتي از هـم گـسيخته فرهنگي و هـ

تأثيرات متقابل فـضاي مجـازي بـر .شود ها و مشكالت سالمت مي ها و آسيب ناسازگاريتواند فضاي مجازي مي . تواند ابعاد مثبت و منفي داشته باشد و سالمت مي سبك زندگي

محـور و -رش رويكردهاي اجتمـاع كارگيري و گست ه بستر و ابزار قدرتمندي در زمينة ب و نيز حفـظ و ، ها گانه پيشگيري از بيماري مبتني بر دانش و آگاهي در زمينة سطوح سه

تـوان بـه توليـد يـا اجـراي با استفاده از فـضاي مجـازي مـي . سالمت فراهم كند يارتقا -وانيتوانمند سازي ر ، اي مبتني بر اصالح سبك زندگي و نظام باورها هاي مداخله برنامه

از . مراقبتي و ارائة خـدمات متنـوع سـالمت بـه افـراد پرداخـت -ارتقاي خود ، اجتماعيتوان بـه كـاهش عوامـل خطرسـاز و هايي مي خدمات و پيامدهاي گسترش چنين برنامه

و ، عوامل حفاظت كننده و الگوي رفتارهاي سـالمت بخـش ة و تقويت و توسع ، ها بيماريو ، بر اساس ميزان استفاده از فضاي مجـازي . اره كرد سطح سالمت اش يارتقا، در نتيجه

رساني فضاي مجازي بـر سـبك امكان آسيب ، نيز نوع محتوا و اطالعات ارائه شده در آن سبك ط تعاملي فضاي مجازي با تباالبته ار . سالمت جامعه و افراد آن وجود دارد ، زندگي . و سالمت افراد جامعه نيز قابل تأمل استزندگي

زا آسيب/ رفتارهاي سالمت بخش، سبك زندگي، فضاي مجازي :ي كليديها واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

32

ر رتأ ه تأ ن فاده از اا ھ هت ن فاده از اا ھ ط ت و ی ما ش ا ا ط کا و ی ما ش ا ا ش کا شاد و اد وآ ر آ ن د ر از ن د ازل سال ل سال ارد ٩٢٩٢ ارد

دي، هاپردل و سياوش ، 1پورطهماسبي

چكيده تلفن همـراه . ستندگذار در امنيت اجتماعي كشورها ه تأثير يكي از عوامل ها رسانه

، كنـد درسـت ها افراد و خانواده براي مجازي هاي قادر است هويت شتابان فرآيند در يك ، تربيتـي ، خـانوادگي لائمـس ، هـا بحـران ، نتيجـه شـود و در ملـي هويت تخريب موجب

در كنـار وضـعيت ايـن . گـردد تـشديد شـدن در فرآيند جهـاني خواهي و هويت فرهنگيسـاز كـاهش امنيـت احتمـاعي و مبادالت زمينه مراودات سطح و افزايش كرد توسعه روي بـين اسـتفاده از تلفـن بررسي اين موضوع است كـه آيـا پژوهش حاضر در پي .شود مي

كـاهش ، و هنجارهـا ها تغيير ارزش، زانآمو دانشافت تحصيلي با متغيرهايي نظير همراه دريافت اطالعات غير مفيد و غير اخالقي و گرايش به ،برقراري ارتباط عاطفي با خانواده

با اسـتفاده از پرسـشنامه محقـق سـاخته اطالعات مورد نياز . وجود دارد رابطه مدگرايي آمـوزان دختـر سـال سـوم حجم نمونه شامل سيصد نفـر از دانـش . گردآوري شده است

مراه موجـب افـت تلفن ه ، زان دختر آمو دانشبه اعتقاد . متوسطه شهرستان اردبيل است جـاد ارزشـهاي اي زان اعتقاد داشتند تلفن همراه باعث آمو دانشنيمي از . ودش ميتحصيلي

زان معتقدنـد تلفـن همـراه باعـث كـاهش آمـو دانـش درصـد 50بيش از . ودش ميمنفي براي گذراندن اوقات بيشتر آنان. يشان شده استها برقراري ارتباط عاطفي آنها با خانواده

، براي اكثريت پاسخ دهندگان . نندك ميئل غير مفيد از تلفن همراه استفاده فراغت و مسا . داردمدل و مد بودن گوشي تلفن همراهشان اهميت بسيار زيادي ، مارك

. آسيب شناسي، زانآمو ، دانشامنيت اجتماعي، تلفن همراه:ها كليد واژه

.زش و پرورش استان همداندبير آمو - 1

tahmasbesiavash@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

33

ه ی ر هار ی ر فاده ار فاده ا ر ازاز ا ر ا ی ا ی رو د ی او ایپ ی رو د ما--او ایپ ماا ن ا ن آی آی ش شاد و اد وآ نآ ناز یاز تا ر ی د تا ر د

مهناز، 2جوادي و قادر ، 1اپيراسته ني

چكيده -نـت و پيامـدهاي روانـي اينتر از اسـتفاده ةبررسي رابطـ ، ن پژوهش اي هدف اصلي

نمونـه . شدبا مي تهران 16 ةزان دبيرستاني آموزش و پرورش منطق آمو دانشاجتماعي در و اي كـه بـه صـورت خوشـه شـد با مـي ع متوسطه مقط زآمو دانش 1296 شامل پژوهش

بهآزمون وابستگي ، پرسشنامه جمعيت شناختي مقياسپنجو به ، تصادفي انتخاب شدندو آزمـون افـسردگي بـك ، )1965(آزمون عزت نفس رزنبـرگ ، )1998، يانگ(نت اينتر

، ون همبستگي پيرس از ضريب ها به منظور تحليل داده .پاسخ دادند آزمون اضطراب كتل 114، نمونـه آمـاري 1296 ميـان از . اسـتفاده شـد مـون خـي دو زآزمون تي تـست و آ

.نت شـناخته شـدند اينتر به وابسته در آزمون يانگ 100 تا 70ز با كسب نمره آمو دانشاضطراب و افت ، عزت نفس، نت با افسردگي اينتر به وابستگينتايج تحقيق نشان داد بين

، بدين معني كه افسردگي شديد و عزت نفس پـايين . دارد وجود معنادار ة رابط تحصيلينت نـسبت بـه كـاربران اينتر به وابستهزان آمو دانش در اضطراب متوسط و افت تحصيلي

زان آمو دانشنت باعث افت تحصيلي در اينتر بهاز آنجا كه وابستگي . استمعمولي بيشتر در ،يـشان شـده اسـت ها وادهو كاهش برقراري روابط عاطفي نوجوانان با دوسـتان و خـان

. جاد نمايداي اجتماعي-واند اثرات مخرب روانيت ميطوالني مدت .افت تحصيلي، اضطراب، عزت نفس، افسردگي، وابسته به اينترنت:ي كليديها واژه

ي اجتماعيها كارشناس سالمت و پيشگيري از آسيب - 1

2 - m.javadi107@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

34

جازی الق گاه ا جازی خجا الق گاه ا رخجا ر ا ا هيسم، 2يشعبان و رضا ،1تاج آ بادي

چكيده و اطالعـات فنـاوري حـوزه در اخالق فلسفه تبيين جايگاه مقاله ناي هدف از ارائه

تحـوالت اطالعـات فناوري كه آنجا از. شدبا ميي اطالعات جامعه در آن چالشهاي بررسي و جديـد اخالقـي مـشكالت ، اسـت آورده پديـد را شـگرفي و وسيع اجتماعي - سياسي نه اطالعات فناوري. است رسيدگي نيازمند كه شده ايجاد حوزه اين در فردي به منحصر

داده تغييـر نيز را آنها از ما تلقي بلكه، ذاردگ مي تاثير ما روزمره اقدامات و افعال در تنها خـاص كـاربرد سياسـي فلـسفه و اخـالق فلـسفه حـوزه در هكـ ميمفاهي از برخي. است هب وانت مي جمله آن از كه اند شده چالشهايي دچار اطالعات فناوري پيشرفت با اند داشته اخالقـي مـسووليت و اساسـي يها آزادي، قدرت توزيع، خصوصي حريم، مالكيت مفهوم در اخـالق بررسـي مقولـه ، جامعه اطالعاتي رد ن مقاله راجع به اخالق اي در. كرد اشاره و اطالعات يفناور در اخالق، اطالعات فناوري و خصوصي حريم، اطالعات فناوري حوزه

در محـيط هـرزه نگـاري ، ياخـالق در فـضاي سـايبر ، ارتباطـات اخالق يشناس بيآس . ودش مي بحث …و مجازي مزاحمت، نترنتاي

.اخالق مجازي، اطالعاتي جامعه، اي حرفه اخالق ،اطالعات اخالق :هاي كليدي واژه

كارشناس ارشد كتابداري و اطالع رساني مر كز آموزش عالي شهيد بابايي اراك -1

tajabadireza@yahoo.com

ي اراك وكارمنـد دادگـستر يانشگاه آزاد اسـالم د مي ارشد رشته حقوق عمو ي كارشناس يدانشجو -2

ياستان مركزshabaniso1360@gmail.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

35

ش ی د ما ی و ا ی د تار ود ر ن ر ون و او آ شت ی د ما ی و ا ی د تار ود ر ن ر ون و او آ ی ت تد ن دوره ا وز اآ یا تد ن دوره ا وز اآ ا

هادي و پردل، آذر،1تاجور

چكيدهتلويزيون به دليل داشتن ابعاد بسيار پر نفوذ تصويري در الگوهاي ارتباطي جايگـاه

تواند اي دارد و به دليل نقش پر رنگ فرهنگ شفاهي در زندگي مردم اين رسانه مي ويژهها مهم ارزيابي شود و تعامل آن با نظام تربيتي، در جهـت الگـودهي بيش از ساير رسانه

در مقاله حاضر تالش بر اين . تواند بسيار موثر باشد اعي و ديني و بهبود آن مي رفتاراجتمشـي تلويزيـون در انتقادي با نگاهي به نقش آموز –است كه با استفاده از روش تحليلي

ير آن در تربيت ديني كودكان پرداخته شود و در ادامـه، نقـش آن جامعه و بخصوص تاث آموزان و تعامـل آن بـا آمـوزش و پـرورش مـورد دانش در بهبود رفتار ديني و اجتماعي

در ايـران هاي به عمل آمده حاكي از اين است كـه تلويزيـون بررسي. بررسي قرار گيرد

معنـاي . اسـت تعريف شده بزرگ يمدرس نقش ايفاي و سازي انسان هدف با كالن سطح

آگـاهي خـود اعتقـادات بـه نسبت كه ديني است انسان رشد مقاله، اين در سازي انسان

آگـاهي و شور نوعي دين به معتقدين تلويزيون براي .كند عمل مي بدانها و داشته كامل

امروزه با توجه به چالشها و تغييرات وسيعي كه در جوامع بـشري . كند مذهبي ايجاد مي كـارايي برخـي نهادهـا دهـد، هاي فرهنگي، اجتماعي و بخصوص ديني روي مي در حوزه

ست داده و بايد با توجه به تغييـرات اجتمـاعي، فرهنگـي، سياسـي، مطلوب خود را از د هـاي جديـد بـراي رسـانه . در ساختار آنها تجديد نظـر شـود اقتصادي و فناورانه جديد،

گيري موثر از اين فرصتها و نهادهاي ديني و دولتها امكاناتي فراهم كرده است كه با بهره

كارشناس ارشد مديريت- 1

TAJVARAZAR@YAHOO.COM

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

36

تلويزيـون بـه دليـل . زاره جديد بنـا نهـاد هاي موجود بتوان ساختاري در خور ه پتانسيلتاثير بسيار زيادي كه در الگودهي و تاثيرات اجتماعي كه بر شهروندان و كودكان دارد و همچنين نقش تعليم و تربيتي كه اين رسانه در جامعه دارد نه تنها بايـد از آنچـه مـضر

براين اسـاس . برداردحال جامعه است دوري كند بلكه بايد در تاثير مثبت در جامعه گام استفاده از تلويزيون به دليل تاثير بسيار زياد وخصوصيات و جذابيتي كه براي كودكان با

با همه اهميتي كه تلويزيـون در . توجه به نيازهايشان دارند در امر آموزش گريزي نيست امر آموزش رسمي و غير رسمي دارد، در كشور ما هنوز استفاده مناسب و قابل تـوجهي

رو الزم است بـا از اين . اي انجام نگرفته است ز اين رسانه موثر در مقايسه با نظام مدرسه اتحقيقاتي در اين زمينه تعامل هدفمند تلويزيون با آموزش و پرورش بويژه در امر تربيت

دهي مناسب و بموقع از ديني و اجتماعي كردن كودكان مورد توجه قرار گيرد تا با جهت هايي كه آموزش و پرورش در جهت امـر تربيـت دينـي و گذاري سرمايه طريق تلويزيون،

. آموزان به عمل آورده است هدر نرود آموزش و اجتماعي كردن دانش .بهبود آموزش و پرورش، رفتار اجتماعي، تلويزيون، :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

37

ه ن فاده از کان ا اآیا ا ھ هت ن فاده از کان ا اآیا ا ھ ط ت ط و شو شاد و اد وآ ن آ ن از ازم و ظام م و ع ظام رد؟ع ود د رد؟ا و ود د ا و

فرحناز، 2سلوت و آذر ، 1تاجور

چكيده زان در آمو دانشتوسط امكان استفاده از تلفن همراه هدف از مطالعة حاضر بررسي

هـاي ايـن يافته. اي و اسنادي است روش پژوهش نيز كتابخانه . است تي و ترب مينظام تعل نظام آمـوزش و ، ر مدارس مناسب از تلفن همراه د گيري براي بهره دهد مطالعه نشان مي

ايجاد كند و بهتر است بـا توجـه بـه آشتيبايد بين تكنولوژي و فرهنگ مدارس پرورش .تكنولـوژي بخـشي از فرهنـگ اسـت . فرهنگ را تكنولوژيك كنيم ،تغييرات عصر حاضر

الن و اولياي آينده نگر را بر ؤومس، تر ظاهر شدن تلفن همراه تعميق و پرطنين ، گسترشهاي اوالً به رفع تعارض، هاي پيش رو را از دست نداده د كه فرصت طاليي سال دار آن مي

اجتماعي جوامع خويش دست يابند و ثانياً با پذيرش اين واقعيت كه اوليـاي –فرهنگي بلكه غالباً بايد بين بد و بدتر دسـت ، در انتخاب بين خوب و بد مخير نبوده ، امور جوامع

گرايانه كه با شرايط فعلي جامعـه سـازگار نهادن رويكرد آرمان به انتخاب بزنند و با كنار عالوه مـسؤوالن به. برگزينند، گرايانه را با موفقيتي هر چند نسبي رويكرد مداخله ، نيست

.سازي الزم بزنند امور بايد دست به فرهنگ .ها چالش، راه كارها، شناسي آسيب، زانآمو ، دانشتلفن همراه: هاي كليد واژه

دبيـر آمـوزش و پـرورش شهرسـتان بيلـه وزشي و مدرس دانـشگاه، كارشناس ارشد مديريت آم - 1

رسواtajvarazar@yahoo.com

رسوادبير آموزش و پرورش شهرستان بيله - 2

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

38

ی یا ن اا اد اد ا و و جازی ضای ن ار و کار و و جازی ضای شار و کار شاد و اد وآ ززآ

الهام، مهبد و داوود ، ييتقوا

چكيده نـت و كـار در فـضاي مجـازي در بـين اينتر بـه اعتياد هدف از اين مطالعه بررسي

ـ . دراين مطالعه از روش ميداني استفاده شـد . است زآمو دانشنوجوانان آوري مـع اي ج رب جـدول ازنمونـه آمـاري انتخاب براي. استفاده شد پرسشنامه محقق ساخته اطالعات از

) درصد دختر53، درصد پسر47( ساله 16 تا 12ز آمو دانش 152استفاده شد و مورگان ساعت در 19بيش از استفاده نت به معناي اينتر بهنتايج نشان داد اعتياد . ندانتخاب شد

38 كسي اسـت كـه حـداقل معتاد به اينترنتقدند برخي نيز معت.نت است اينتر ازهفته اغلـب . ندك مينت اينتر ازقت خود را صرف استفاده و ساعت در روز 8ساعت در هفته يا

و عـادات هـا فعاليت ،دوستان، خود را از خانواده ، هستندنت اينترافرادي كه دچار اعتياد بـه همـين خـاطر تـالش . اند جدا نموده ، دندبر مي لذت ها ن از آن اي اجتماعي كه بيش از

زنـد اسـتراتژي رو مـي عشق ها خانواده و كساني كه به آن ، براي ارتباط دوباره با دوستان ي اجتمـاعي تـازه و هـا جـاد موقعيـت اي ن موضـوع همچنـين باعـث اي .ثري است ؤبسيار م .رددگ ميي جديد ها تجربه

.زآمو ، دانشنترنتاي ،اعتياد، فضاي مجازي :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

39

وزه الت عا ی و م ن وزهچ الت عا ی و م ن ه چ وزش و رپورش ه با وزارت آ هعلی وزش و رپورش ه با وزارت آ ضای علی ضای یر از یر از ی ال ی ا سجازی یا ال ی ا سجازی ا

محمدرضا، 1تمسكي

چكيده حـوزه علميـه و آمـوزش و : يابي به پاسخ اين سؤاالت اسـت هدف اين مقاله دست

فرصتهايي دارنـد تـا ها و پرورش در راستاي تربيت اسالمي در فضاي مجازي چه توانايي در اختيار هم بگذارند؟ در همين زمينه از چه ضعفهايي رنـج مـي برنـد كـه آنهـا را بـه

كند كه به كمك هم بايد با آنها كند و چه عواملي هر دو را تهديد مي يكديگر نيازمند مي مقابله نمايند؟ براي گردآوري اطالعات مورد نياز در اين مقاله به بررسي قـرآن مجيـد و

از جملـه . رجوع و به و تفسير و تحليل مطالب پرداخته شده اسـت منابع و كتب اسالمي بيان، دسترسي به تربيت اسالمي در و توان از تسلط بر منطق، معاني ميهاي حوزه قوت توانايي مباحثه و گفتگو در سه سطح خطابه، جدل و برهان، فن بيان و سـخنوري قرآن،

و غلبه بينش دينـي ) …ميل، وبالگ، سايت، فيس بوك و چت روم، اي (در دنياي مجازي : كـار كنـد زيـر بيـشتر يمحورهـا رسد الزم است حوزه در به نظر مي در مقابل . نام برد

هـاي نـوين تـدريس، شناسي كودك و نوجـوان، مـديريت كـالس و روش با روان ييشناآموزش و پـرورش، ها براي آ از جمله تهديد .هاي تحقيق راهنمايي و مشاوره علمي و روش فرهنـگ پـوچگرايي، لـذتگرايي، سـودگرايي، (سـازي نيآماده نبودن در مواجهه بـا جهـا

؛ دو قطبي شـدن )ها هاي نوظهور، سرمايه داري جهاني و استثمار و استحمار ملت عرفانآموزش و حاكميت سرمايه بر علم نگرش منفي فرهنگيان نسبت بـه برخـي امـور، قابـل

رش در دنياي واقعـي مرتفـع نـشده و فرهنگيـان، اهـالي حـوزه را تا اين نگ . اشاره است

حوزه3سطح /كارشناسي ارشد مشاوره/بازنشسته تربيت معلم - 1

mrtamasoki@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

40

؛ طبيعي است كه در دنياي مجازي تعامل مورد انتظار صورت ميهمانان ناخوانده بپندارند يكـي از فرصـتهايي كـه آمـوزش و پـرورش در اختيـار دارد، دانـشگاه نخواهد گرفـت و

تجـارب از د با سابقه تربيـت معلـم از اساتي تواند با استفاده مي باشد؛ حوزه فرهنگيان مي . آنها استفاده كندارزشمند

هاي علميه، وزارت آموزش و پـرورش، فـضاي مجـازي، تربيـت حوزه :هاي كليدي واژه

.اسالمي

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

41

ی ال ی ا ی دال رس د یک رو ماد ا ح ا سش ا یل ال ی ا ی دال رس د یک رو ماد ا ح ا سش ا ل

، فاطمه3، كيومرث و حسين زاده2 فتحي؛، حيدر1توراني

كيدهچاي بـه مراتـب امروزه فناوري اطالعات در مقايسه با وسائل ارتبـاط جمعـي، دامنـه

اي را در زمينـه امـور بينـي و دورنمـاي تـازه تر دارد و امكاناتي براي تغيير و پيش وسيعمفهوم اعتمـاد . كند اقتصادي، آموزشي، فرهنگي، و اجتماعي و حتي نحوه تفكر ارايه مي

اعتمـاد .هـا وجـود داشـته اسـت و آغـاز تعـامالت ميـان انـسان از بدو پيدايش بـشريت گيري فـضاي مجـازي بـه وجـود الكترونيكي هم نوعي از اعتماد است كه امروزه با شكل

اعتمـاد الكترونيـك . گـردد آمده است و با افزايش روزافزون اين فضاها داراي اهميت مي به طور داوطلبانه و اختيـاري، دهد كنندگان اجازه مي عبارت است از باوري كه به مصرف

. پـذير باشـند هاي فروشنده اينترنتي، در برابر وي آسيب پس از مالحظه و بررسي ويژگي شاخص اصلي كه داراي بيـشترين اهميـت در ايجـاد 16بر اساس مطالعات انجام گرفته

هـر باشند با ذكر اولويت آنها و با استفاده ازتعيين ميـزان اهميـت اعتماد الكترونيك مي در اين ميان چهار شاخص داراي وضعيت عملكردي چندان بدي در .عامل مشخص شد

يكـي از داليـل در . باشـند نمـي ) دبيرستانهاي منطقه يـك تهـران (جامعه مورد مطالعه اولويت قرار نگرفتن شاخص هاي فوق وجود جو اعتماد در سايه فرهنگ ديني و اسالمي

بـه عبـارتي ديگـر اعتقـادات دينـي . شده است در دبيرستان هاي منطقه تشخيص داده معلمان و پايبندي آنان به رعايت مسائل شرعي موجب اين اعتمـاد شـده اسـت، كـه در

اعتماد افراد به ارتباطات و تعـامالت ) اسالمي -فرهنگ ديني (صورت اشاعه اين فرهنگ

علمي پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و دانشگاه آزاد اسالمي تهران جنوب هيأت عضو - 1 آزاد اسالمي تهران جنوب علمي دانشگاههيأتعضو - 2

كارشناس ارشد مديريت آموزشي - 3

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

42

ه اسـت اصلي معرفي گرديد راهبرد 14در نهايت . زي افزايش خواهد يافت ادر فضاي مج :انـــد زيـــر داراي بيـــشترين اثرگـــذاري بـــودهراهبـــردكـــه از ايـــن ميـــان ، ســـه

ايجاد كانالهـاي ارتبـاطي بـاز و -2 ايجاد فرهنگ مشاركت و تسهيم دانش با كاربران -1هـاي ايـن داللـت . ايجاد فضاي سازماني سالم و حمايتگر از كـاربران -3 افقي با كاربران

. بحث قرار گرفته استها در تربيت اسالمي مورد يافته

.هاي تربيت اسالمي سطح اعتماد الكترونيك، مدارس، داللت:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

43

جازی ضای و و د ی و کار نا جازی ازان آ ضای و و د ی و کار نا م ازان آ ه و رس ماد ه و رس ادی ال ید ا یس با تأ ال ید ا س با تأ مصطفي، 2محمدزاده و حميد ، 1جعفريان يسار

چكيده معلمان دوره متوسطه شهر قم تا چـه امر است كه اين هدف از اين مطالعه بررسي

ن مطالعه بـر تربيـت اي تأكيد. گيرند حد از فاوا و فضاي مجازي در تدريس خود بهره مي .گيري از فاوا و فضاي مجازي اسـت گونه آموزش با رويكرد اسالمي اما با بهره هر، اسالمي

معلمـان دوره ، آماري پژوهشجامعه. پيمايشي است ـ توصيفييك مطالعه اين پژوهش به صورت تصادفي انتخـاب است كه نفر از معلمان 180متوسطه شهر قم و نمونه آماري

كـه ، سـؤال 16اي اسـت بـا نامه محقـق سـاخته پرسش، آوري اطالعات ابزار جمع . شدندميزان آشنايي با فاوا و فضاي مجازي در مدارس و ميزان كاربرد آن را مورد ارزيابي قـرار

، ادبيـات ، فيزيـك ، رايانـه ، ن مطالعـه در رشـته علـوم اجتمـاعي اي بيشتر معلمان . داد مي 2/7حدود ، معلمان براي تدريس و مسائل مربوط به آن . نمايند رياضي و هنر تدريس مي

بيـشترين . كننـد درصد از فضاي كالس مجازي كه در مدارس موجود است استفاده مـي كمتـرين آشـنايي . هاي ورد و پاورپوينـت اسـت مؤلفهدر ، آشنايي معلمان در بخش فاوا

بـا ، معلمان بر اساس ميانگين بـه دسـت آمـده . معلمان هم با مؤلفه فضاي مجازي است 50زيـر (مـي آشـنايي نـسبتاٌ ك ، مفهوم كلي فاوا و همچنين مفهوم كلي فضاي مجـازي

وا در تربيـت ملعمـان از فـا . درصـد اسـت 50در واقع آشنايي معلمان زير . ارندد ) درصدگيرند اما فضاي مجازي آمـاده و مناسـب بـراي تربيـت اسـالمي وجـود اسالمي بهره مي

.ندارد .معلمان دوره متوسطه شهر قم، تربيت اسالمي، فضاي مجازي، فاوا: هاي كليدي واژه

انشگاه فرهنگيان قمد مي علهيأتعضو ، دانشجوي دكتري فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه آزاد اراك - 1

jafarian2537@gmail.com مـدرس دانـشگاه فرهنگيـان . دانشجوي دكتري فلسفه تعليم و تربيـت دانـشگاه آزاد اسـالمي اراك - 2

بيرجندMostafa_mohammadzadeh_52@gmail.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

44

ی د بک ز جازی ضای ات ی ا د بک ز جازی ضای ات ا ، غالمرضاجاللي

چكيده تاثير فضاي مجـازي بـر سـبك زنـدگي و مـرور هدف از انجام اين پژوهش بررسي

اسـنادي –اين پژوهش از نوع تحليلي . و راهكارهاي موجود در اين زمينه است ها چالش كه از طريق مرور و بررسي مطالعات انجام شده اثـرات شدهاست و در اين بررسي تالش اصـله ي ح هـا بررسـي .ي مورد بررسي و مطالعه قـرار گيـرد فضاي مجازي بر سبك زندگ

جـاد اي سـريع جوامـع ةهايي كه در پـي توسـع ترين چالش از مهم حاكي از اين است كه ن ايـ در. مد نظر با ابزار و دستاوردهاي توسـعه اسـت ةتضادهاي فرهنگي جامع ، شود مي

تـري نمايـان ن تضادها به شـكل برجـسته اي ،بديهي است با سرعت گرفتن توسعه ، ميانيـان موجود در اين زمينه بيانگر اين واقعيـت هـستند كـه م رو آمارهاي از اين .شوند مي

ارتباط مستقيمي وجود ، نترنتي و سبك زندگي جوانان اي ي اجتماعي ها عضويت در شبكه نترنتـي اي ي اجتمـاعي ها درصد زنان معتقدند كه شبكه 3/41 درصد مردان و 6/30. دارد

5/49همچنـين . باشـد مـؤثر توانسته است به ميزان بااليي در نوع ادبيات افـراد جامعـه ي اجتمـاعي ها ن باور هستند كه عضويت در شبكه اي درصد مردان بر 4/41درصد زنان و

مـؤثر نترنتي در مقادير متوسط به باال توانسته است بر سبك پوشـش آنهـا در جامعـه اي ي هـا پيـشگيري و كـاهش آسـيب ، برنامه ريـزي بـراي شناسـايي ، به همين دليل .باشد

ي هـا ي مرتبط بـا فنـاوري ها آسيب، ي نوظهور ها آسيب. مايدن ميم و ضروري نوظهور الز تلفن همراه و ، ي رايانه اي ها بازي، ي ناشي از استفاده از ماهواره ها جديد است كه آسيب

. وانند در اين مجموعه قرار گيردت مياينترنت

. ها پيامد، اثرات، سبك زندگي، فضاي مجازي :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

45

جازی سی س جازازی ی، ، ازی نا ی ن یجازی سازی یح نا ی ن یجازی سازی ح يحيي، 1جهانگيري

چكيده ي معرفــت شناســي هــا تفــاوت: الت اســتســؤا ايــن بــههــدف ايــن مقالــه پاســخهـاي ي صدق و كذب در جهان اسالم چيست؟ آسـيب ها پراگماتيستي در غرب و تئوري

ور كـدام اسـت؟ سازي مجاز و مجازي سازي عين بر اساس دو مكتـب مـذك عيني فراينداطالعات مورد نياز در اين مقاله از طريق رجوع به منابع مرتبط و تحليل و تفسير مطالب

ي فلسفي ها ترين نظريه آور نيست كه ادعا شود ذهني براي آشنا شگفت . كسب شده است ، ي مـدرن هـا هم چنان كه فرآورده ، اند در راستاي كاربردي شدن تئوريزه شده ، در غرب

فـضاي مجـازي بـيش از آنكـه . ي معرفتي و البته متكي بر آنهاست ها دهاي نيبرونداد عي جاي آنكه بـا آن ه ب، و كاربر . ندك ميخود را به حيات واقعي شبيه تر ، شدبا مي زيست دو

نـد ك ميروز به روز به مثابه يك واقعيت عيني معامله ، بسان يك امر مجازي مواجه شود ي پنـداري هـم هـا ي رفتاري كـه حتـي منـشا خـبط ها هن تعامل نه تنها خاستگاه بز اي و

نظيرتـر و از هـا خود را بـه واقعيـت ها مجاز، عجيب آنكه هر روز به مدد فناوري . ودش مين تغييـر و تبـديل را كـه شـايد حتـي ايـ راز. يرندگ مي رنگ مجاز ها سوي ديگر واقعيت

رهيافـت . ستجو كرد بايد در مباني معرفت شناسانه غرب ج ، اكنون در سرآغازش هستيم خوب يـا ، شناسي اسالمي سبب شد تا به جاي صدق و كذب در معرفت ، گراي غرب عمل

، ديگر هر آنچـه جـذاب بـود ، ن نوع شناختاي با قلمرو افزايي . معيار قرار گيرند ، بد بودن امـا در . اش مجاز بود هستية از واقعيت نداشت و هماي حتي اگر بهره ،ارزشمندتر گشت

در حيـات انـساني يهيچ چيزي توان نقـش آفرينـ ، جز واقعيت ، اسي اسالمي شن معرفتشناسـي غـرب و اسـالمي بـه نگـاه متفـاوت معرفـت . ندارد هر چند خوب و جذاب باشد

. ازدس مير تموثر تكليف ما را در چگونگي مواجهه با جهان مجازي روشن، واقعيت و مجاز .زندگي دوم، فضاي مجازي ،اسالم، معرفت شناسي، واقعيت:هاي كليدي واژه

اديان و مذاهب المللي مطالعات اسالمي؛ دانشجوي دكتري، دانشگاه سطح چهار، موسسه بين- 1

y.jahangiri@urd.ac.ir

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

46

یاد یاد شیپ ا ی شیپ ا و ی وید ی بازی و ی وید ده ––بازی و د خا یا ای از روی ا ر ده عملا و د خا یا ای از روی ا ر ن((عملا عاد نآو ا عاد ی ) ) آو ا ی شو رپخا شو رپخان(( عاد نآو ا عاد ش) ) آو ا شا د ن ا د وز ن اآ وز اآ

نظري، ؛، داوود1يدحاج خدادا

علي محمد و منطقي، مرتضي

چكيده ، ايفاي حل مشكل، ارتباط (ه هدف پژوهش حاضر بررسي سهم ابعاد عملكرد خانواد

و ابعاد پرخاشگري ) نقش، همراهي عاطفي، آميزش عاطفي، كنترل رفتار و عملكرد كلي هـاي ويـدئويي در پـيش بينـي اعتيـاد بـه بـازي ) كالمي، فيزيكـي، خـشم و خـصومت (

آموز با دانش 302 به همين منظور ،روش پژوهش توصيفي است .آموزان بوده است دانشبـراي تجزيـه و .اي انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتـه انـد يري چند مرحله گ روش نمونه

نتايج . رگرسيون همزمان استفاده شد آماري از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل تحليلحل مـشكل، (دار بين عملكرد خانواده در همه ابعاد به دست آمده بيانگر همبستگي معنا

بـا ) زش عاطفي، كنترل رفتار و عملكـرد كلـي ارتباط، ايفاي نقش، همراهي عاطفي، آمي ) همــه ابعــاد(هــاي ويــدئويي و نيــز همبــستگي معنــا دار پرخاشــگري اعتيــاد بــه بــازي

نتايج رگرسيون نشان داد كه از بين .هاي ويدئويي آنان بود آموزان با اعتياد به بازي دانشالمي از ابعاد سه متغير خشم ، پرخاشگري فيزيكي و پرخاشگري ك ،متغيرهاي پيش بين

هـاي انـد اعتيـاد بـه بـازي توانـسته ) از ابعاد عملكرد خانواده (پرخاشگري و ايفاي نقش هاي ويدئويي توسط مدل از اعتياد به بازي ./ 29به طور كلي . بيني كنند ويدئويي را پيش

.شود تبيين مي . يهاي ويدئويي، عملكرد خانواده و پرخاشگر اعتياد به بازي:هاي كليدي واژه

1 - dhkhodadadi@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

47

ال الس ا جازی ییس ا ضای جازی ضای فاطمه، 1حسني

چكيده كـه مهـم هن نكته پرداخته شـد اي بهبيان چالشها و و راهكارها ضمن ن مقاله اي در

يابي و عبور موفق مقوله هويت ويژه امروزه ه ب ترين نياز نسل جوان در هر عصري و نسلي گـويي در اين راستا پاسخ . تخود اس ديني از بحران هويت و كسب هويت واقعي و اصيل

آيا تربيت فقط چهره به چهره و در دنياي واقعي است : ها جنبة حياتي دارد به اين سؤال ساز و كارهاي تربيت وان به مقوله تربيت پرداخت؟ت مين كه در فضاي مجازي هم اي و يا

چـه بـا ر فضاي مجـازي د اسالميتربيت براي وصول به ديني در فضاي مجازي چيست؟ هـا نـشان بررسـي .شدبا مي اي كتابخانه، روش تحقيق مواجه هستيم؟ معايب و مشكالتي

بـروز بـسياري از و نت امري اجتناب ناپـذير اسـت اينتر بهن عصر اتصال اي دراند كه دادههـاي روانـي هـا و آسـيب به تشديد ناهنجاري در فضاي مجازي مفاسد در جامعه كنوني

فـضاي بربا مديريت خويش است كه ها فرهنگي و خانواده و بر مسئولين دامن زده است و ارائه و عملي نمودن نترنت اي مديريت و نظارت بر شبكه چرا كه .اطالعات نظارت كنند

تربيتـي ، فني و تخصصي ، اعم از حضوري در اشاعه و تعميق تربيت ديني ي متعدد ها راه .ي الزم را دريافت كنندها اورهوانند مشت مياستفاده كنندگان بويژه جوانان و ارشادي

.راهكارها. فضاي مجازي، تربيت اسالمي، چالشها: كليد واژه

دانشگاه حكيم سبزواري سبزوار، دانشجوي كارشناسي ارشد علوم قرآن وحديث - 1

Hasani_h79@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

48

ی یر ھا، ، ھاھا ر ھاچا ی وو چا د یکار د ت جازیجازی ضایضای کار تسا سادی دیا ی وو بادیبادی، ، ا ال یخا ال خا

، محمد 2شمسي و رضا، 1حسين پور اصل لسكوكاليه

چكيده ؛يمجـاز ي فـضا ةحـوز ي اساسـ ي هـا چالشي بررس : عبارتند از قيتحقاين اهداف

در هياول ازاند چشمي بررس ؛يمجازي فضا مسائل درحل نفوذي ذ و ليدخ مراكز شناختروش . يمجـاز تيـ امن ةحـوز در مطلـوب ازاند چشمي بررس و موجود؛ روند ادامه صورت

اتتغييـر دليـل به. و اطالعات مورد نظر از منابع داخلي است ها تحقيق جمع آوري داده يتعداد يبرا ينوجوان دوران، امروز جوامع و پرشتاب سريع ياجتماع و يفرهنگ، فناورانه

يبسيار و پاية است همراه ياجتماع و يروان، يجسم فراوان مشكالت بروز نوجوانان با از گذاشـته آنـان در دوره ايـن در از آن يناشـ ياجتمـاع يآسـيبها و پرخطر يرفتارها از

وانـد ت مـي نيـز فرزندانـشان به والدين كافيةتوج عدم .)8ص، 1390، طباطبايي(ودش مي چـالش بـه توجـه با، همچنين. باشد ييها شبكه چنين به آنها آوردن روي داليل از يكي

كه سدر مي نظر به جنسيتي جداسازي يها برنامه تدوين و جنس دو بين روابط پيرامون چنـين ايجـاد جهـت فـضا ينتـر محرمانـه حال عين در و ترين دسترس در، ترين آسان فضاي و اينترنت ةالعاد فوق مزاياي .است مجازي ي اجتماعي ها شبكه و اينترنت، اي رابطه

ةتوسـع بـراي مناسـب ابزاري حاضر اينترنت حال در زيرا، كرد انكار وانت مين را مجازيشـود اسـتفاده درست از آن كه آن شرط به دشو مي محسوب بشري يها يشهاند و افكار

دچـار تـا باشـند داشـته اختيار در كافي اطالعات مجازي دنياي به ورود براي بايد فرادا هوشـياري لـزوم و مجـازي فـضاي در سـالم ارتباطات .نشوند و اجتماعي مالي مشكالت

)نويسنده مسئول( دانشجوي كارشناسي ارشد مديريت بازرگاني - 1

reza.hosseinpour99@yahoo.com فقه و مباني حقوق اسالميكارشناس ارشد - 2

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

49

.دارد قرار اولويت نخست درجة در فضاي سايبري تهديدات به نسبت ها خانواده و جوانان هـم از جلـوگيري بـراي و باشد مي مهم بسيار ةتوج و اجتماعي يها آسيب از پيشگيري آگـاه و باشند دنيا مسلط روز يها فناوري به حدودي تا بايد والدين، ها خانواده پاشيدگي

نـگ يلتري ف .آنهاست فكر طرز در تغيير ايجاد معناي به فرزندان رفتار در تغيير كه باشند نايـ از اي حرفـه كاربران داده نشان هبتجر، است بريسا يفضا برابر در يانفعال راهبرد كي

. نندك مي عبور يراحت بهعمان

.تلفن همراهاي، بازي رايانه، نترنتاي ،ماهواره، تربيت اسالمي :هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

50

ل ل ح یح ال ی ا ی آ ز ل ا و ی صعا سم ا یا ال ی ا ی آ ز ل ا و ی صعا سم ا جازی ا ضای جازی ضای ر را از دیدگاه از دیدگاهان ناکار ه دوماا اکار و ی ه دومر و ی ر

زهره، شفيعي و سيد سعيد ،حسيني

چكيده ر فـضاي د ميزاي تربيـت اسـال تحليل عاملي عوامل اصلي آسيب هدف اين نوشتار،

اسـنادي روش پـژوهش . نترنتي متوسـطه دوم اسـت اي نترنت از ديدگاه كاربران اي مجازي گـردآوري شـده و پرسشنامه نظرسنجي اي است و اطالعات با استفاده از منابع كتابخانه

يـري تـصادفي سـاده گـزينش گ نمونـه نفر هستند كـه بـا روش 220حجم نمونه . استمـوارد زيـر نـت شـامل در اينتر ميزاي تربيت اسال نتايج نشان داد عوامل آسيب . اند شدهترويج موضوعات ، ي غربي در خانواده ها تبليغ ارزش ، سست كردن بنياد خانواده : باشد مي

تأكيد بر هويت ملـي ، جاد بدبيني به اصول اسالمي اي، ارضاي نامشروع غرايز ، غير اخالقي عامل ترويج فساد اخالقي و دوري از وحدت ملي با بيشترين …جاي هويت ديني و ه ب

درصد واريانس مقدار ويـژه مهمتـرين و اولـين عامـل 23/39بارهاي عاملي و اختصاص . بـوده اسـت هطمتوسـ دوم نـت از ديـدگاه كـاربران در اينتر ميجاد چالش تربيت اسال اي

بحـران ، درصد مقدار واريانس ويـژه 13/28 با ي غربي ها تبليغ ارزش هاي عاملهمچنين جاد بدبيني بـه اي تبليغ از الگوي زندگي غربي و ، درصد مقدار واريانس ويژه 8/46 با هويت

سـوم و چهـارم ، به ترتيب عوامل دوم ،درصد مقدار واريانس ويژه 7/01 با الگوي اسالمي در ميزاي تربيت اسـال عوامل آسيب . اند نت بوده اينتر در مياسال براي تربيت چالش ساز

، ترويج فساد اخالقي و دوري از وحدت ملـي : دسته تقسيم كرد 4وان به ت مينت را اينترجاد بدبيني به الگوي اي تبليغ الگوي زندگي غربي و، بحران هويت ، ي غربي ها تبليغ ارزش

. ها براي تربيت اسالمي بحث شده است اين يافتههاي داللت. زندگياسالمي .نترنتاي ، فضاي مجازي، تربيت اسالمي:ي كليديها واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

51

د د او رد رسارسااو رد اای ر یاای ر عاال د ی عاال د سيد بشير، 1حسيني

چكيده سـوگيرانه در » بازنمـايي «هـا در ست تا با تبيين نقـش رسـانه ا مقاله حاضر بر آن

اي را به مثابه يك رسانهسواد مفهوم ، »ديگري«زدايي از هويتو » خود«زايي براي هويتگذارانـه راهبرد فعاالنه تربيت ديني و استحكام هويت ايراني ذكر كرده و اصول سياسـت

گذاري در كشورهاي توسعه يافته و در حال را احصا كند و با مالحظه تفاوت سياست آن .اشـاره كنـد ، اي رسـانه سـواد با محوريت به دو مدل هويتي ، از باب اثبات امكان ، توسعه

در مقالـه ، اي اي با رويكرد فعاالنه تربيت ديني رسانه رسانهسواد گزينش ادبيات مفهومي باورهـاي ، حاضر معطوف به هدف تبيين وجهه راهبردي آن در استحكام ارزشهاي ديني

سـازي قياسـي فرضيه به، ابتدائاً و در حد ايجاز ، رواخالقي و هويت ايراني است؛ از همين اي در معناي تربيت رسانهسواد ابداعي پرداخته و سپس به حد ضرورت به ادبيات -بومي

هـا نـشان بررسـي .اشاره خواهـد شـد ، گذارانه بين المللي فعاالنه ديني و تجارب سياست اي از منظـر هـويتي و تربيـت دينـي و باورهـاي رسـانه سواد دهد اهميت و ضرورت مي

ركن ، چرا كه اوالً دوران كودكي؛يان كودكان و نوجوانان بسيار بيشتر است در م ، اخالقين يتر يكودكان و نوجوانان كه اصل بخشي در نهاد انساني است؛ ثانياً پذيري و هويت جامعه

پـردازش و ، انتخـاب ، نشي در گـز يقـدرت چنـدان ، شوند يها محسوب م مخاطبان رسانه ينظـارت متمركـز بـرا ثالثـاً و ؛ نداشتهيافتي دررِل درست اطالعات و اخبا يه و تحل يتجز

روست كه كوتاهي در آموزش از اين . شود ميتر روز به روز سخت ، ها رسانه دهِ برون كنترلِآنهـا نـسبت بـه اَشـكال مختلـف نه تنها به كاهش آگاهي ، اي براي كودكان رسانهسواد

عـدم سبب شود، بلكه نجر مي م ييايت و پو يدن به مرحله خالق ي و رس يا رسانه يها اميپ. خواهـد شـد ، در دوران كـودكي ديني و تربيت اسالمي صحيحِ هويت گيريِ شكل تحققِ

)1387، طاهريان(، فـضاي مجـازي ، تربيـت اسـالمي ، هويـت دينـي ، اي رسـانه سـواد :هاي كليـدي واژه

.گذاري سياست

.ايران ميه صدا و سيماي جمهوري اسالگا ارتباطات دانشدهدانشك ميهيأت علعضو - 1

saiedbashir@gmail.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

52

ه ن ب از نا فاده ی ا د ات و ایپ ی ا ار ھ ه ت ن ب از نا فاده ی ا د ات و ایپ ی ا ار ھ شت شا د ه ا د و ن وز هاآ و ن وز اآ ، احمد2، هادي و اكبري1خيرآبادي

چكيدههـاي بـشركاربردهاي گـسترده و متنـوعي تلفن همراه به عنـوان يكـي از فنـاوري

اما اين فنـاوري در كنـار تـاثيرات مثبـت و مفيـد آن، برخـي . هاي مختلف دارد درحوزهبنـدوباري، رنـگ اني، بـي پيامدهاي نامناسب اجتماعي و رواني نيـز دارد ماننـد اعتيـادرو

هاي اسالمي،كاهش تعامالت اجتماعي، ايجاد روابـط غيراخالقـي و ناسـالم، باختن ارزش روش . بـه خطـر افتـادن امنيـت شخـصي و هاي غيراخالقـي نشر عكس و فيلم و پيامك

آمـوزان مقطـع متوسـطه جامعه مورد مطالعه اين پژوهش دانش . پژوهش توصيفي است با اسـتفاده از ضـريب ها داده آموز مورد مطالعه قرار گرفتند و انش د 220است كه تعداد

آموزان از تلفـن ها نشان داد كه دانش يافته. همبستگي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند همراه براي برقراري ارتباط با دوستان و ازامكانات جـانبي آن بيـشتر بـراي سـرگرمي و

اولويت اول كاربري تلفن همراه در جامعـه آمـاري توزيع فراواني . كنند تفنن استفاده مي درصـد اسـتفاده از 13,6 درصد براي گوش دادن به موسـيقي ، 5,9 :باشد بدين شرح مي

درصـد بـراي 34,1 درصد بـراي مكالمـه و 31 درصد استفاده از اينترنت، 15,4بلوتوث ، هـا اكثر بلوتـوث . باشد ها طنز مي محتواي بيشتر پيامك. باشد ارسال و دريافت پيامك مي

نتـايج ضـريب .گيـرد براي مبادله موسـيقي و عكـس و فـيلم مـورد اسـتفاده قـرار مـي همبستگي پيرسون نشان داد كه بين وابستگي به تلفن همراه با افزايش ارتباط ناسالم و

.افت تحصيلي، رابطه وجود دارد .تلفن همراه، اثرات و پيامدها، استفاده نامناسب: هاي كليدي واژه

دانشجوي كارشناسي ارشد مشاوره ، نويسنده مسئول - 1

Hadi.kheirabadi@gmail.com ر دانشگاه آزاد اسالمياستاديا - 2

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

53

ش شچا و چا وی ضای یالیال ی ر ضایتو ر یک تو وما یکجازی ر وما ی جازی ر یظام ظام

ويدا، 3شريفي و سهيال ،2مواليي ؛غالمرضا، 1خضرلو

چكيده نظامهاي تربيتي را تهديـد » چالش«قالب و آسيبهايي كه امروزه در موانع، تعارض

ارتباطـات قـالب ان .هنـد د مـي خود را نشان و ساختاري متمايز فني در دوگونه نند ك مي ذهنيت، جديد هويت و مراجع منابع آمدن و فراهم و زمان مكان در مفاهيم جاد تحولاي با

محـيط مجـازي در يادگيري. سازد مي جديد ناپايدار و سيال را در جهان انسان و هويت ريـزوم همچـون وانـد ت مي اينترنت. است فضاي ريزوماتيك از مناسب اي نمونه نترنتياي و

بـدين جهـت . اسـت حاكم نيز يادگيري مجازي بر ريزوم بر حاكم اصول و ندك ميعمل مجـازي فضاي با، …انضباط و، مراتب سلسله، بازنمايي اصول بر نظامهاي تربيتي مبتني

پـس از ، تحليلـي -ن مقالـه بـه روش توصـيفي ايـ .چالش اساسي هستند در ريزوماتيكـ ، ي اصـلي موضـوع هـا توصيف متغيـر مجـازي متكثرفـضاي و سـيال ه تبيـين هويـت ب

در تكثرگرايـي رويـه انتخـاب با فضاي مجازي .تربيتي پرداخته است درنظام ريزوماتيك .اسـت نمـوده كمك مقوالت ناي شده تثبيت موقعيت تضعيف به ،فرهنگ و تربيت حوزه

وانـد رهنمودهـاي ت مـي كـه حـال درعين دلوزي فضاي ريزوماتيك و ريزوماتيك رويكرد توجـه عـدم كه ندك مي تكيه اصولي بر باشد داشته به همراه تربيت و تعليم براي مثبتي تربيت و نظام تربيتي بطور اعم و تعليم بر ناپذير پيامدهاي جبران واندت مي آنها به دقيق

و افقـي ارتبـاط و تكثرعرضـي بر تأكيد با ريزوماتيك فضاي. واردسازد ديني بطور اخص

) اصفهانيمراكزآموزش عال آموزش وپرورش و( مدرس و مشاور - 1

gkhezrlo@gmail.com اصفهان) 1(اربردي فرهنگ وهنرك ميمدرس ومعاون آموزشي وپژوهشي دانشگاه جامع عل - 2

molaiy74@yahoo.com ي درسي ريز برنامهكارشناس ارشد - 3

Vsharifi@ahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

54

جزم فلسفه يك به عنوان را انضباط و نظماز يتمركزگراي، مراتب سلهنفي سل و ها تفاوت يهـا سياسـت و تبـديل شـده گـسيخته امر يك به تربيت و تعليم، ندك مي تلقي گرايانه يها چالش . است شده تكه تكه، تفاوت و ناهمساني بر او به تأكيد توجه با تربيت و تعليم

فـضا و رويكـرد نايـ بـر مبتنـي تربيتي ظامن و ريزوماتيك فضاي در ديني تربيت اساسي .شوند تربيت آن اساس بر افراد ساير تا بدهد ارائه آل دهاي انسان از الگوئي واندت نمي

نظام، مدرنيسم پست، ريزوماتيك فضاي، مجازي فضاي، سيال هويت :ي كليدي ها واژه

تربيتي

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

55

لههارار ی وعا ذ ی ل پا ی وعا ذ ی ھادی پا ھادیی ند ؤؤ ی ند ا یپذپذ ههجاجاا ذ یی ذ ی ده و رسا و ش خا ید ده و رساابا و ش خا ید ی ابا و یی و ی

، سيده فاطمهخوش كالم

چكيده ،خـانواده ( مؤثر ي نهاديها وعامل مذهبي پايبندي ةپژوهش بررسي رابطاين هدف

عه توصـيفي از روش مطال.است مذهبي پذيري برفرايندجامعه) … راديو، مدرسه،دوستانشد كه از اين تعـداد آماري دانشجويان دانشگاه را شامل مي جامعه . نوع همبستگي است

در پژوهش از روش همبستگي براي .العه انتخاب شدندط نفر به عنوان نمونه جهت م384 ، تلويزيـون ، نتايج نشان داد بين عوامل خـانواده .ها استفاده شد ير بين متغ ةبررسي رابط

پـذيري مـذهبي همبـستگي مثبـت و اي و اينترنـت بـا جامعـه ندرسانهچهاي نرم افزار بين جامعه پذيري مـذهبي و پـاي بنـدي مـذهبي ةهمچنين رابط .معناداري وجود دارد

ويژه با ابعاد اعتقادي عاطفي پيامدي و مناسكي مثبت و معنادار است هب .ي گروهيها رسانه، خانواده، پايبندي مذهبي، ي دينيپذير جامعه :هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

56

ر رتأ دید رسا رساتأ دید ی ره و((ی و ره واما و ن ) ) رراا اما ند ر د راد ییاد بهمن، 2سعيدي پور و بتول ، 1دررودي

چكيده ي هـا رسـانه تأثيري و دار دينآثار وابعاد , يدار دينن مقاله بررسي مفهوم اي هدف

تحليلي بـا اسـتفاده از منـابع چـاپي و -روش پژوهش اسنادي . داري است جديد بر دين استارك كه داراي پنج بعد وكالركي مدل دار دينطه با ابعاد درراب. شدبا ميالكترونيكي

از پيـروي ن پژوهش بيانگر آن است كـه اي يها يافته .است مورد بررسي قرارگرفته است ذارد گ مي درزندگي اثر افراد نوع عملكرد و روحيات برو اجتماعي زندگي فردي و بر دين

مـذهب بـه . شود مي افراد همكاري در برانگيختن انسجام اجتماعي وتقويت حس و باعث همچنين افـزايش وعنوان يك نيروي مؤثر در كاهش فشارهاي رواني و گرايش به فساد

ي هـا آوري فـن بـا توجـه بـه گـسترش روزافـزون . بيان شده است رضايتمندي از زندگي ننـد ك مـي به جامعه تحميـل كه آنها و هنجارهاي خاصي ها ارزش و ارتباطي و اطالعاتي

، وابستگي مخاطبين به سـريالها . قرار گرفته است مورد بررسي ها آوري ن فن اي مدهايپيانحوه نگرش مخاطبين به اعتقـادات مـذهبي و ، ي سريال ها پنداري با شخصيت ات ذ هم

نترنت هم اي .شدبا ميديني و تغيير مفهوم سبك زندگي ازجمله پيامدهاي منفي ماهواره ، جتماعياكاهش مسئوليت ، هويت امكان تغيير ، شناختگينا مانند ييها كه داراي ويژگي

درساحت معرفتي باعث تغيير واندت مي ،شدبا ميفرهنگي و سياسي، مرزهاي مكاني نبود .اعتقادي كاربران شود و

.ي جديدها رسانه، يدار دينابعاد ، يدار دين: هاي كليدي واژه

ي درسـي ريـز برنامـه رشـته ، مركز تهـران جنـوب ، دانشگاه پيام نور ، دانشجوي كارشناسي ارشد - 1 )معلم پايه اول ابتدايي دبستان منتظريان نيشابور(

bahman_saeidipour@yahoo.com 2 - استاديارعلوم تربيتي دانشگاه پيام نور batooldarroudi@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

57

وزش و رپور ر آ جازی و ا ضای ر ی تأ وزش و رپورر ر آ جازی و ا ضای ر ی تأ ششر

نيلوفر، دست موزه

چكيده آيا فضاي مجازي و اينترنت در : يابي به پاسخ اين سؤاالت است هدف اين مطالعه دست

هاي جهاني توانند به شبكه آموزان ما مي يا دانشآ آموزش و پرورش جايگاهي دارند؟هاي مثبت تحصيلي از آنها هاي اجتماعي و فرصت متصل باشند ولي فقط در زمينه

آيا آموزان از اينترنت چيست؟ نقش معلم در استفاده صحيح دانش ه نمايند؟استفادمورد اطالعات آموزان كمك كند؟ تواند به تنوع و گستردگي اطالعات دانش نترنت مياي

معلمان . 1:نشان داد نتايج. به دست آمده است اسنادي-روش تحليلي با استفاده از نيازوانند ت ميبهترين افرادي هستند كه ، زانآمو دانشا به جهت نزديكي و صميميت بيشتر ب

. و امكانات جديد را ارزيابي كنند و از مضرات آن جلوگيري كنندها واقعي فناوريتأثيرواند براي كودكان مفيد و در عين حال ت مي است كه همزمان پديده دو وجهينترنت اي .2

تعدد آموزشي است و در زمينه ي مها داراي سايت رو كه مفيد از آن .بسيار مضر باشدنترنت و در كل اي ناي عالوه بر. فا كنداي ي براي كودكانمؤثرنقش واندت ميآموزشي

امروزه پايه و مبناي ورود به مدرسه و دانشگاه و در سنين اي، استفاده از فناوري رايانه موارد از جمله اي پارهنترنتي نيز با رعايتاي يها بازي. 3.بازار كار قرار گرفته است، باالتر

واند از مضرات ت ، ميي خشونت بار توسط كودكان و نظارت والدينها پرهيز از انجام بازيي ها ورود كودكان به سايتنت اينتر ازاستفاده يكي از مهمترين مضرات. 4 .آن بكاهد

كان و به كودها نگونه سايتاي صدمات بهداشت رواني از طريق. واند باشدت ميغيراخالقي رفتارهاي ضد ، اعتياد، خشونت، جاد مسائلي مانند انحرافات جنسياي نوجوانان به ويژه

سست شدن مباني خانواده و اشاعه جرم و جنايت در بسياري موارد جبران ، اجتماعينترنت و فضاي مجازي بايد اي .نترنت بيشتر از مضرات آن استاي فوايد. 5 .ناپذير است

آموزان ما بتوانند عالوه بر اينكه به زش و پرورش پيدا كند تا دانشجايگاه خود را در آمو

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

58

هاي اجتماعي و تحصيلي نيز از آن استفاده در زمينه، هاي جهاني متصل هستند شبكه .آموزان كمك كند تواند به تنوع و گستردگي اطالعات دانش نترنت مياي .6.نمايند

اينترنت و در ايجاد نگرش مثبت نسبت آموزان از نقش معلم در استفاده صحيح دانش. 7بنابراين اينترنت نيز مانند هر پديده جديد . به آن بسيار كليدي و حياتي خواهد بود

گردابها و ، سازي دارد يعني بايد روش صحيح استفاده از آن ديگري نياز به فرهنگ .صدمات آن براي همه روشن شود

.آموزش و پرورش، مجازيفضاي ، نترنتاي ،ارتباطات :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

59

ی د بک ز جازی ضای ی د ات و ایپ ی ا د بک ز جازی ضای ی د ات و ایپ ا

عذرا، عرفاني پور و علي، قامحمديآ ؛كاظم، ذوقي باراني

چكيده تبيين اثرات و پيامدهاي فضاي مجازي بـر سـبك زنـدگي هدف از مطالعه حاضر،

و بـا اسـتفاده از منـابع تحليلـي –از نوع كاربردي و به روش توصيفي اين مطالعه . استگزارشـات و مـشاهدات ميـداني و ، مقاالت ،نترنتياي و اسنادي است و منابع اي كتابخانهافزايش گرايش به فضاي مجازي نتايج نشان داد . شده است بررسين موضوع اي مرتبط با

ي دينـي در دوران كـودكي را دوچنـدان هـا نياز به تقويت باورهـا و ارزش ، از سنين كم .شـد با ميي شخصيتي انسان در سنين كودكي را دارا گير شكلند و سهم زيادي در ك مي

نترنتي توانسته است به ميزان بااليي در نوع ادبيات افراد اي هاي اجتماعي شبكهبه عالوه، شان در ايـ هاي اجتمـاعي معتقدنـد ميـان عـضويت اكثر اعضاي شبكه .جامعه مؤثر باشد

ي هـاي مجـازي رابطـه و سـبك زنـدگي اعـضاي شـبكه نترنتـي اي هـاي اجتمـاعي شبكه .چشمگيري وجود دارد

.نترنتاي ،خانواده، فضاي مجازي، بك زندگي :هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

60

ل آ قا ه و جا ت ی آ ی کار اار ر ل آا قا ه و جا ت ی آ ی کار اار ر ی ی رسای رسا ا یی ی ن ید آید آ بابا(( و و ن و و ر ی ازد ا نا و و ن و و ر ی ازد ا ))ا

و سمانه ،3زازاني ؛ناديا ،2دپوردا ؛ 1اسحاق، رحماني

مريم السادات، 4ميرقادري

چكيده هـاي قرآن اين كتاب آسماني و اين گوهر ناب الهي همـواره در طوفـان ناماليمـت

اي روزگار دلخوشي را سبب گشته و هر كه از اين عقـد فريـد دوري جـسته بـه زنـدگي ) إن لـه معيـشه ضـنكا و من أعرض عن ذكري فـ ( .فالكت بار و سخت دچار گشته است

قرآن نه تنها كتاب دين بلكه كتابي ره گشاست و شفاي دردها، هر چه باشـد را بايـد در و به ميـان آمـده …، اينترنت، و بازيهاي ويديوئي و در اين روزگار كه ماهواره .آن جست

و شـود گرفتـار مـي اجتمـاعي –ي ناسـالم مـشكالت زيـستي و روانـي هاكاربرد ثرادر ايـن مـسأله در .گـردد ه و غافل روز به روز از ارزش هاي اصيل اسالمي دور مـي ناخواست

تـر خواهـد گيري است حـساس شان در شرف شكل مورد نوجوانان و جوانان كه شخصيت كـه هـا، هـا و مـضرات موجـود در رسـانه اين مقاله در نظر دارد با توجه بـه آسـيب .بود

بر اين .و راهكارهائي ارائه دهد آن پناه برد به دامان قر ،شود شبيخون فرهنگي ناميده مي فـظ تعـادل زيـستي و ح: پيـشگيري عبارتنـد از راهكارهاي پيشنهادي در بخـش اساس

فـضائي ايمـن ايجـاد بـستري مناسـب و ،)اعدلوا هو أقرب للتقوي (جسمي بر اساس آيه ،) من حولـك لو كنت فظا غليظ القلب النفضوا( و )قوالله قوال لينا(براي جوانان بر اساس

esrahmani@yahoo.comاستاد يار دانشگاه شيراز بخش زبان و ادبيات عربي - 1 دانشجوي كارشناسي ارشد زبا ن و ادبيات عربي دانشگاه شيراز - 2 دانشجوي كارشناسي ارشد زبا ن و ادبيات عربي دانشگاه شيراز - 3 دانشگاه شيرازدانشجوي كارشناسي ارشد زبان و ادبيات عربي - 4

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

61

،)ملـه العلـ ال تقـف مـاليس (هـا براسـاس اهميت علم و آگاهي در پيـشگيري از آسـيب ،)التهكلـه ال تلقـوا بأيـديكم إلـي (هاي فيزيكي زيستي براساس آيه گيري از آسيب پيش

لـذين يـستمعون وا(هاي مورد استفاده بـر اسـاس استفاده از برتر گزيني وگزينش برنامه ، اهتمام به اطرافيان وجامعه بر اساس داسـتان موسـي پيـامبر و )يتبعون أحسنه القول و

زدائي است راهكارهـاي زيـر پيـشنهاد شـده در بخش دوم كه بخش آسيب .اسرائيل بنياجتنـاب از ،)وشـاورهم فـي األمـر (ةمشورت كردن با متخصصان امر بر اساس آيـ : است

اي كوركورانه كـه افـراد در اثـر لب اراده از جوانان؛ پرهيز از تقليده س اجبار و زورگويي و .اند بدان دچار شده …ماهواره و هاي ويدئويي، مشاهده بر نامه

.زدايي ها، آسيب هاي جمعي ، آسيب قرآن كريم، رسانه:ي كليديها واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

62

وزش و رپورش وزه آ ه ن ی د ات و ایپ ا ا ھ وزش و رپورشت وزه آ ه ن ی د ات و ایپ ا ا ھ ت آرزو، 1رحيم زاده ينگه قلعه

چكيده حقيق حاضر تبيين اثرات و پيامدهاي تلفن همراه در حوزه آموزش و ت هدف اصلي

توصـيفي و رويكـرد جامعـه ، تحليـل محتـوا ، اي تحقيق با روش كتابخانـه .است پرورش .پـردازد شناختي به تبيين اثرات و پيامدهاي تلفن همراه در حوزه آموزش و پرورش مـي

يـادگيري بـر ميـزان همـراه تلفـن طريق از دهد آموزش هاي اين مطالعه نشان مي يافتهآمـوزش بـه بـه نـسبت همـراه تلفن طريق از چنين آموزش هم. است آموزان مؤثر دانش

ن امـر بـا ايـ .داردتـأثير يادگيري بر بيشتري ميزان به، سخنراني روشهاي سنتي از جمله) 1384(همكـاران و كريمـي و) 2008( همكـاران و كوناتا مك، )2009( مطالعات وانگ

نتـايج بـه تـوان مـي انجام شد مطالعاتي كه تأييد در همچنين.دارد همخواني و مطابقت نـشان كـه كرد اشاره نيز) 2007( همكاران و كومر، )2008( همكاران و رتنلها پژوهش

تحليل و تجزيه.دارد همراه به را مطلوبي و مثبت نتايج، يادگيري در كاربرد موبايل دادند

زانآمـو دانشكه داد نشان اجتماعي تعامالت بعد از، همراه تلفن كاربرد در مورد مطالعه

دسترسـي ، اطالعات وجوي از قبيل جست(اجتماعي ت تعامال جاداي براي ه همرا تلفن از

در ديگـران با ارتباط و، موسيقي هاي فايل تبادل، پيام فرستادن، اجتماعي هاي شبكه به

در .كنند مي استفاده كامل صورت به)تصاوير گذاشتن اشتراك به، پروژه يك حين انجام

همـراه تلفـن تكنولـوژي گرفت اسـتفاده درسـت از نتيجه توان مي كلي يك جمع بندي، ي اجتمـاعي هـا كـاهش هزينـه ، جوان نسل در آموزش كيفيت ارتقاي بر عالوه تواند مي

آموزش و در نهايت استفاده در عدالت توسعه، كشور نقاط همه در آموزش فراگير توسعه

.آورد ارمغان به خود با را زمان از بهينه يهـا آوري فـن ، سـرگرمي و تفـريح ، همراه تلفن، يادگيري و آموزش:هاي كليدي واژه .نوين

،قتليش عليا، بجنورد، پرورش خراسان شمالي دبيرآموزش و، كارشناس ارشد مديريت آموزشي -1

Arezoorahimzadh@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

63

ودکان ی ی ودکاناسازی د ی ی رت اسازی د ی ال رتق از دیدگاه ی ال اا ق از دیدگاه عليرضا، 1رحيمي

چكيده پيونـد ، ا براي تبليغ و تربيـت دينـي هگيري از رسانه باوران براي بهره ي دين انگيزه

ياددهي و رسانه از سويي ديگـر /انكارناپذيري را ميان دين و رسانه از يك سو و يادگيري تبليـغ و تربيـت دينـي از ، ي نظـري پيوندي كه دست كـم در حـوزه . برقرار نموده است

حقيقت كـه ناي بر اساس ، امكان مذكور . پذير نموده است طريق رسانه را معنادار و امكان استوار گرديده است ، گرددبر بيننده مي ) يادگيري(گذاري پايدار تأثيررسانه اغلب موجب

اي را منطقـا تربيـت رسـانه ، )ايامكان تحقق يادگيري رسـانه ( و پذيرش حقيقت مذكور مياقـدا ، سازي تلويزيوني بـراي كودكـان البته بدان شرط كه برنامه .نمايدپذير مي امكان

جـاد سـازوكارهاي مـرتبط بـا دانـش اي قي شود و توجه به مباحث پداگوژيك و ربيتي تل ت در چنـين وضـعيتي . هاي نافع در مخاطبان گـردد جاد يادگيري اي تربيت موجب و تعليم

بـراي دهد بررسي نشان مي .سخن گفتن از تربيت ديني از طريق رسانه نيز گزاف نيست و نقش برنامه ساز كـودك و بـه رسـميت شناسايي جايگاه ، تربيت ديني از طريق رسانه

همزمـان غمـوض . ضروري است "چونان يك مربي برنامه ساز كودك " ةشناختن استعار -و نظريـه ) هـا (كه حاصل نبـود ديـدگاه - "برنامه سازي كودك با رويكرد ديني "معناي

) سـازي دينـي بـراي كودكـان برنامـه ("ايتربيت ديني رسـانه " ةاساسي در زمين ) هايي(بـه جـاي ، هنجاري ةصرفا از طريق دستيابي به يك نظري ، ناي .بايد برطرف گردد -است

تربيـت " .پـذير اسـت سازي ديني امكان هاي شخصي و متشتّت در برنامه تكيه بر ديدگاه بـراي . باشـد " عقالنـي ةرسـان " بايـد " تربيتي ةرسان" و "تربيت عقالني " بايد "ايرسانه

تيـ ترب ةنـ ي بـصيرت در زم يهبر اساس نظريـ ديبا، ي عقالن ة به رسان يابيسترسيدن و د سـازي برنامه، اي زيرا همانند آموزش مدرسه ،گذاري انجام شود اي سياست رسانه ياسالم

.اي براي يادگيري نافع استكودكان نيز نيازمند نقشه

، ي عقالني رسانه، ي تربيتي رسانهاي، تربيت رسانه اي، يادگيري رسانه :هاي كليدي واژه .گرا نظريه تربيت عقالني بصيرت، صيرتب

البالغه المللي نهج بنياد بين عضو هيأت علمي-1

Rahimi48@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

64

ی د بک ز جازی ضای ی د ات و ایپ ی ا د بک ز جازی ضای ی د ات و ایپ ا مريم، 3رضائي و امين ،2رضائي ؛رودابه ،1رضائي

چكيده بررسي رابطه فضاي مجازي : يابي به اين اهداف هستيم مطالعه در پي دست ن اي در

ات تـأثير بررسـي ، سبك زندگي ات مثبت فضاي مجازي بر تأثيربررسي ، و سبك زندگي بيان راهكارهايي براي جلـوگيري از اثـرات منفـي ، منفي فضاي مجازي بر سبك زندگي

روش از، شـد با مـي كـاربردي نـوع از كـه مقالـه ايـن در .فضاي مجازي بر سبك زندگي نفـوذ اي گونـه به ما امروز دنياي در نترنتاي و مجازي فضاي .است شده استفاده تحليلي

متعددي يها آسيب فضا همين اما، كرد تصور را آن بدون زندگي وانت نمي كه است كرده

و زندگي سبك تغييرها، آسيب ناي ترين اصلي از يكي كه است داشته دنبال به خود با را جـوان دختـران و بانوان ميان در حيا و حجاب همچون ييها ارزش و باورها مرز شكستن در تغييـر بـا و باشـند بعـد نـسلهاي ةپرورش دهند و مولد است قرار كه قشري ماست؛

مجـازي فـضاي حاكمـان و غـرب .كرد استحاله را رانياي نسل هويت وانت ، ميهويتشان

.دارند گسترده يريز ، برنامههدفي چنين به نيل براي .پيامدهاي منفي، اثرات مثبت، زندگي سبك، مجازي فضاي :هاي كليدي واژه

وزه و دانشگاه مدرس ح- تفسير علوم قرآن تربيت مدرس قم-)كارشناسي ارشد (3سطح - 1

rezaee_218@yahoo.com مدرس دانشگاه -علوم و تحقيقات البرزخته كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد اسالمي واحد آمو دانش - 2

آزاد اسالميrezaee149@yahoo.com

مدرس دانشگاه- و بلوچستاني شهري دانشگاه سيستانريز برنامهدكتري دانشجوي - 3m.rezaee842@gmail.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

65

ی یزان ا یاا زان ا د ییر ر د ی --یر ر ما ی ا ما ش ا شا د و ا د وآ نآ د ن آ از نا د ن آ از ا

، 3رضائي؛ امين ،2رضائي ؛رودابه ،1رضائي فرزانه، 4رضائي و مريم

چكيده ــژوهش، ينا كلي فهد شدر يمينهز در ينترنتا ثربخشيا انميز سيربرپــــــــ

رمنظو هب دهستفاا ردمو اربزا هشوپژ ينا در .ميباشد زانموآنشدا جتماعيا و صيليـتح ةكلي،تحقيق ينا در ريماآ ةجامع .ستا دهبو، پرســـــــــــــشنامه تطالعاا آوريجمع

ــشگاهي، پــــيش و مسولسا زانموآنشدا شهر نشگاهيداپيش كزامر و هانبيرستاددانــز آمـو نفر از اين دانش 163ن پژوهش اي نمونه آماري در . است نفر 604، مجموعا آبدانان

از دهستفاا با، تطالعاا آوريجمع. شـند با مـي دختـر 113 پسر و 50كه شامل شدبا ميكه بر اساس اصول روان سنجي تهيه و روايي و پايايي آن مورد ساخته محقق ةپرسشنام

در ساخته محقق ةبست الؤـس 20 وياـح پرسشنامه. تـساشده ماـنج ا هتائيد قرار گرفت .ميباشد زانوــــمآشــــندا جتماعيا -تحصيلي شدر بر ينترنتا ثربخشيا انميز ةمينز

ز روش توصـيفي و اسـتنباطي موردتجزيـه و تحليـل قـرار اي حاصله با اسـتفاده ها دادهزان كـاربر آمو دانشي به عمل آمده حاكي از اين است كه بر اساس نظر ها بررسي . گرفت

مدرس حوزه و دانشگاه- تفسير علوم قرآن تربيت مدرس قم-)كارشناسي ارشد (3سطح - 1

rezaee_218@yahoo.com مدرس دانشگاه -علوم و تحقيقات البرزخته كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد اسالمي واحد آمو دانش - 2

آزاد اسالميrezaee149@yahoo.com

مدرس دانشگاه- و بلوچستانري دانشگاه سيستاني شهريز برنامهدكتري دانشجوي - 3m.rezaee842@gmail.com

دانشجوي كارشناسي ارشد فيزيولوژي پزشكي دانشگاه اروميه - 4farzanehrezaee2012@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

66

عـالوه .دميشو صيلي ـتحپيشرفت يشازـفا بـموج، طـمتوس روـطاينترنت به ، اينترنت. دشـو مـي جتماعيا شدر يشافزا باعث ينترنتا زان اسـتفاده از آمو دانشبه اعتقاد آن، بر

خـود از اينترنـت اعـالم ي مورد مطالعه در مورد ميزان كاربري ها نهايتا اين كه آزمودني استفاده ينترنتا از، تحقيقاتي تموضوعا و عمدتا در زمينه كم ارمقد بهها كه آناند نموده . كنند مي

.زانآمو ، دانشنترنتاي ،رشد اجتماعي، تحصيليپيشرفت، اثر بخشي: كليديهاي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

67

دم ی دمرش ی ی رش ی ل د قا ی اساالری د یم ی ل د قا ی اساالری د م حامد، 1رضايي

چكيده ساالري ديني را با تبليغات كه مباني معرفتي در مردم هدف اين است ن مقاله اي در

پرسش. در مقابل دمكراسي غربي قرار دهيم سياسي در فضاي مجازي و دوران ارتباطات تـوان بـا تبليغـات سياسـي و ابـزار ارتبـاطي در چگونه مي : ن است كه اي ن مقاله اي ما در

ن اي بديل مناسبي براي دمكراسي غربي قرار داد؟ ما در ساالري ديني مردم فضاي مجازي سـاالري دينـي و مدمـر ، دئولوژي غالـب يعنـي ايـ شناسي دو معرفت ةمقاله به دنبال ارائ

در تبليغـات بـراي كه امكاناتي و غربي دمكراسي با غرب دنياي. دمكراسي غربي هستيم بـه توجه با. باشد مردم اكثريت بين در غالب ي دهاي است توانسته، دارد اي رسانه فضاهاي

اي يـشه اند عنـوان بـه را دينـي ساالري مردم توان مي مختلف هاي رسانه در تبليغات تأثير در منطقـي و درسـت ريـزي برنامه با كار ناي .داد قرار جهان در غربي دمكراسي ايگزينج

در. شـد خواهـد انجـام غربـي دمكراسي مقابل در جذاب تبليغات توسط اي رسانه دنياي قالـب در و سـاده و واضـح بـصورت دهاي آن معرفتي مباني بايد دئولوژياي يك شناساندن دينـي ساالري مردم لذا. شود بيان مجازي فضاي جمله از مختلف هاي رسانه در تبليغات

بـصورت غربـي دمكراسـي شناسـي معرفت برابر در آن شناسي معرفت تعريف به بايد نيز .شود تبليغ، ها رسانه در و عرضه بديل

.رسانه، تبليغات سياسي، ساالري ديني مردم، دمكراسي ليبرال: هاي كليدي واژه

علوم سياسي دانشگاه مازندران ارشد كارشناسيدانشجوي - 1

HamedRezaei89@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

68

جازی جازیضای ی اا یی تت: : ضای ال ظام ا ی س روی ال ظام ا س روی منيره، 1رضايي

چكيده ي گير شكلاطالعاتي و ، ي ارتباطي ها ي عصر جديد گسترش تكنولوژي ها از ويژگي

جهـاني "ازد سـ مي متمايز ها آن چه فضاي مجازي را از ديگر رسانه . فضاي مجازي است عات را به دسـت وان تازه ترين اطالت مين فضا در هر نقطه از جهان اي در. آن است "بودن از گسترش روز افزون قلمرو فضاي مجازي اند مرزهاي جغرافيايي تا كنون نتوانسته .آورد

در .و سدبندي در برابر آن بس دشوار و گاه ممتنع اسـت هر نوع پااليش. دنجلوگيري كن به هـر نـوع ، ن فضا اي در. فضاي مجازي آزادي اطالعات به معناي حقيقي آن برقرار است

ي حـاكم بـر ديگـر هـا فارغ از محدوديت ، اعم از فرهنگي و سياسي و اقتصادي ، اطالعاتغيـر ، نمـادي بـودن ، ن هزاره اي در ي فضاي مجازي ها از ويژگي . دسترسي هست ها رسانه

، پيونـد و نـاهمگني ، ن فـضا ايـ اصول حـاكم بـر .رسمي بودن و ساختاربندي نشدن است ن است كه با توجه اي لي كه مطرح است اسؤ. برداري است معني زدايي و نقشه ، گانگيچندن فـضا چـه ايـ ي تربيتـي رسـمي و غيـر رسـمي هـا فضا ي مجازي بر نظام حاكميتبه

نـوع ن پـژوهش كيفـي از ايـ روش؟هـد د مـي يي را فرا روي تربيت اسالمي قرار ها فرصت هـا داده، تحليلي بوده و تالش محقق بر آن است تا با سير در منابع مطالعاتي –توصيفي تـا در نمـوده رو را بررسي و تفـسير ي فرا ها با نگاهي تحليلي فرصت آوري كند و را جمع

الت سـؤا بـر اسـاس هـا الزم به ذكر است كه تحليل داده . شوندگيري تعليم و تربيت پي ن اسـت كـه فـضاي ايـ ي به عمل آمده حـاكي از ها بررسي. پژوهش صورت گرفته است

بـه ويـژه تربيـت يي را فـراروي نظـام تربيـت ها خود فرصت ي خاص ها با ويژگي مجازيي هـا وان بـه در اختيـار قـرار دادن ظرفيـت ت مي ها ن فرصت اي از هدكهد مياسالمي قرار

، فراهم نمودن امكـان مـشاركت بيـشتر فراگيـران در امـر تربيـت ، فرامادي و فرافيزيكي

گاه مطالعات آموزش و پرورش علمي پژوهشهيأت عضو - 1

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

69

آموزش ، گيري ديني ارتباط رساني و اطالع، ي تربيت اسالمي ها پذير كردن آموزه دسترسي دروني انساني ها تقويت انگيزش ، هويت سازي ديني ، تجربه سازي ديني و تبليغ ديني

از ايـن رو بـر . اشـاره كـرد ي دينـي هـا آموزه قويت ماندگاري ت ، ميمرتبط با تربيت اسال ة زمينـ ،ي آگاهانـه ها گذاري گذاران حوزه تربيت و حوزه دين است كه با سياست سياست

يـابي بـه بتواند در جهت دسـت را فراهم نمايند تا تربيت اسالمي ها فرصت ري از گي هرهب . تربيت به موفقيت الزم دست يابد اهداف خود در زمينه

.ها فرصت، فضاي مجازي، تربيت اسالمي:هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

70

ه ه ی ر بر ها ه ی ر بر ی ا د بک ز جازی و ضای ی ما یی ا د بک ز جازی و ضای ی ما الاا ی ا ی ا السا ی ا ییسا

سيده عفت، رضوي

چكيده ي اجتمـاعي در فـضاي هـا اسـتفاده از شـبكه بين ةهدف اين پژوهش بررسي رابط

موسـيقي ونوع نگاه به ازدواج ، سبك و سليقه غذايي افراد ، مجازي با سبك زندگي افراد نفـر 150 تحقيق شامل دانشجويان پيام نور بود كه از اين تعداد ةجامع .بوددلخواه افراد

در اين پـژوهش از روش تحقيـق پيمايـشي و همبـستگي . عنوان نمونه انتخاب شدند بهنتايج نشان داد كه هرچـه . استفاده شدها بين آنةآوري نظرات و بررسي رابط براي جمع

سبك زندگي،مند شوند ي اجتماعي موجود در فضاي مجازي بهرهها افراد بيشتر از شبكه ي اجتمـاعي هـا ت سبك زندگي ترويج شده در شبكه در معرض تغيير در جه آنها بيشتر

ردند ساليق و سبك مصرف ك مي استفاده ها ن شبكه اي افرادي كه بيشتر از . يردگ ميقرار شان به موسيقي و نوع نگاهـشان بـه ازدواج و روابـط جنـسي نيـز نوع عالقه ، شان غذايي

ي اجتمـاعي در هـا كهن شـب ايـ حاكي از آن است كـه ها يافتهة هم. يافت بيشتر تغيير مي بايد مـسئوالن و هديدي جدي هستند ت ميراني و اسالاي شرايط فعلي براي سبك زندگي

وان تـ مـي كـه اي البته شايد يكي از كارهاي ريـشه . جدي بينديشند اي در قبال آن چاره هـا ن شـبكه اي يعني در داخل. استها ن نوع شبكه اي انجام داد تالش براي تغيير محتوي

.حضور داشته باشد ميراني اسالاي ايد گفتمان ترويج سبك زندگينيز ب .ي اجتماعي و هويت مجازيها شبكهها رسانه،سبك زندگي ايراني:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

71

ی دوم د ی دومز د ن؛؛ز و نا و ده، ، ا و دهاخا و عات::اخا طا ی ج تا ور عات طا ی ج تا ور عبدالحميد، 1رضوي

چكيده در دسترسـي اسـت كـه بـه ت ها و مقـاال مرور نتايج پژوهش اين مطالعه، هدف از

ن سـؤال مربوطنـد كـه ايـ نحوي در زمينه زندگي دوم انجام شده و بـه پاسـخگويي بـه نـت و ورود بـه دنيـاي مجـازي بـر اينتر از اسـتفاده تأثيرها به چه ميزان مويد پژوهش"

نت و اينتر ازر زمينه استفاده د. تاسه روش تحقيق مروري بود "؟ زندگي روزمره هستند ولـي دسترسـي بـه كليـه .تدر فضاي مجازي تحقيقات زيادي انجـام شـده اسـ حضور

؛ بـراي نويـسنده ممكـن نبـود ، به علت نبود بانك اطالعـات معتبـر ه تحقيقات انجام شد تحقيـق . باشـد مـي و مقاالت در دسترس ت دامنه نتايج تنها دربرگيرنده تحقيقا بنابراين

ـ "ي ها مؤلفه يكي از موضوعات يا درباره "زنـدگي دوم "و "دنيـاي مجـازي "، "تاينترنبنـابراين جامعـه . نجام شده باشد ا )1390 تا 1370( سال گذشته 20تحقيق در باشد و

ي كارشناسـ يهـا نامـه پايان ، و انگليسي فارسي پژوهشي يها آماري اين تحقيق گزارش ي هـا است كـه طـي سـال ت نترناي باره فضاي مجازي و ده در ارشد و مقاالت به دست آم

ي اطالعاتي داخلي ها گاهيپاو در ه در كشور و يا خارج از كشور انجام شد1390 تا 1370اينترنت يك فرصـت اسـت كـه اگـر بـا نتايج نشان داد .اند بودهو يا خارجي در دسترس

بـازداري ، اشـناختگي ن. دآن استفاده نشود به يك تهديد تبديل خواهد ش ز آموزش الزم ا ـ ، گريـزي ديابي ناپذيري و مجـازات ر، گري عرضه خود، زدايي ر تعـامالت بـين افـراد در ب

ـ ، انـد نـت اسـتفاده نمـوده اينتر ازكساني كه بيشتر . دارد تأثيرمحيط مجازي سبت بـه نر نگرتـ ي اجتماعي نسبي ها نسبت به هنجار ، اند كردهنت استفاده اينتر ازكساني كه كمتر

ـ داري ميـان هويـت تـاريخي هستند و تفاوت معنـي وابـسته بـه چـت بـا زانآمـو شدانز ديدگاه ساختار شكنانه خواننده در ا .شود ينم غير وابسته به چت مشاهده زانآمو دانش

فـا اي مـراه بـا نويـسنده ه، مـتن ليـ تأوي را در خـوانش و مؤثرنوشتار الكترونيكي نقش

عضو هيأت علمي پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش- 1

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

72

كيفيت در كميت و تأثير، نزواي اجتماعي ا، افسردگي ،شناسي اما از ديدگاه روان ،دكن يم پيامـدهاي نـامطلوب ، از جملـه كـاهش تعـامالت اجتمـاعي و چگونگي ارتباط با والدين

، خالص شدن از احساس كـسالت و مـالل در حالي كه .نت است اينتر از افراطي ةاستفاد ازي نيز از مزاياي استفاده افسردگضطراب يا ا، نهاييت، ناهگ، هايي از احساس درماندگي ر

.دآن در نظر گرفته شوز ي كه ميزان و نوع استفاده ا به شرط،نت استاينتر

.فضاي مجازي، نترنتاي ،خانواده، دوم زندگي :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

73

ت ت ش ش، چا جازی ، چا ضای ی د جازی و کار ضای ی د و کارت ت سا ی سا ال بادی و ا دی، یخ ا ال بادی و ا دی، خ ا

مژگان، 1رمضاني

چكيده كاركردهاي فضاي مجازي در ساحتها و چالش، ها ن فرصتتبييهدف اين مطالعه

جاد اي تربيت عبادي شامل پرورش بعد مفهومي و . است عبادي و اخالقي ، اعتقادي بيتترنترنت مسلط ترين اي با برتري رسانه اي ران فرهنگ رسانه اي در. زمينه ارتباطي با خدا است

يي در هـا يدر فضاي نهادهاي مجازي غربي ريل گذار . گذار در جامعه است تأثيرفرهنگ بـراي ي سـاختار ،مـثال در فـيس بـوك ، جاد شده است اي و محتواها هاكاربرد، ها ساختار

نيـاز كـاربران بـه فضاي مجازي . روابط دوستي و توسعه دوستي با ناآشنايان فراهم است دو رو دارد و آن ،ن فضاي يـادگيري آسـان و در دسـترس اي اما. هدد مي پاسخ رادانستن

بـه ، ذاردگـ مـي ن رسانه بر باورهاي ارزشي افراد برجـا اي كه استفاده از مخربي است تأثير. يـرد گ مـي قـرار در معرض تخريـب ي ديني نيز با سهولت بيشتري ها ن دليل آموزه يمه

ي واقعيت را ندارند و تنها يك بعد از واقعيت جانبه بازنمايي همه هيچ گاه قدرت ها رسانههـاي حـاكم بـر ارزش، دئولوژي رسـانه اي ، تابع برنامه ها بازنمايياين . كنند را بازنمايي مي

رغــم علــيدرفــضاي مجــازي. اســترســانه و تــابع وابــستگي حزبــي و گروهــي رســانهكننـده و در عـين حـال تـشويق ، الگوسـاز ، ي بازنمايي دارد هايي كه در عرصه محدوديت

و ر بـ م خ امكـان تـراك ، مجازي يها محيطدر .استي سبك زندگي كننده محيط كنترل براي كاربران مهيا شده است اما اگـر ايـن ظرفيـت در امكان توليد عمل صالح همچنين

، عتقـادي ا تربيـت با ارزشهايي كه ريشه در سيره پيامبر داشته و به منظور زمان مناسب و توسط افرادي كه كه از زالل چشمه جوشان اسالم نـاب و انجام نشود عبادي و اخالقي

به ي اسالمي و ايراني ها ارزش المي و مصاديق ننوشيده باشند و يا با ي تربيت اس ها آموزه .ها آن را پر خواهد كرد شر و شرارت، خير پر نشود و به عبارتي با نظام ارزشي فراگير

تربيت عبادي و اخالقي، تربيت اعتقادي، فضاي مجازي:هاي كليدي واژه

)پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ( علمي پژوهشكده كودكان استثناييهيأت عضو -1

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

74

ی ی ر رر رتأ شاا تأ ی د ی و د و شار ی د ی و د و نار وز ناآ وز ه اآ و ه دوره و دوره

، سيد جمال2حسيني اقدم و ژيال، 1زارع اكبري

چكيده فرهنگـي و هويـت بر نترنتاي اتتأثير به نسبت وآگاهي شناخت اين مطالعه هدف

شناخت وآگاهي نسبت بـه : عبارتند از اهداف فرعي اين مطالعه . است زانآمو دانشديني در. زانآمـو دانـش ي و دينـي مذهب اعتقادات ،اخالقياتنترنت بر آداب و رسوم اي اتتأثير

بـراي اسنادي از روش . استفاده شده است "پيمايشي" و "اسنادي" از روش ، ن تحقيق ايخـارجي رانـي و اي نظران صاحب يها ديدگاه انتقادي بررسي و نظري مباني بندي صورت. سـتفاده شـده اسـت ا، هويت نوجواناننترنت بر اي ي نوين و به ويژهها ي تكنولوژي در باره

پيمـايش اسـتفاده از روش، ي تحقيقها در بخش تجربي تحقيق نيز جهت آزمون فرضيه نفـر از 95ايـن مطالعـه بـر روي . بـوده اسـت "پرسـشنامه "ها، ابزار گردآوري داده . شد

زان دختر پايه اول و دوم و سوم متوسطه هنرستان دكتـر اكبريـه شـهر تبريـز آمو دانشدر تعامل بـا فـضاي و ديني فرهنگي حاكي از آن است كه هويت ها فتهيا. انجام پذيرفت

شود و با افزايش ميزان مصرف و دسترسي بـه اينترنـت از برجـستگي سايبر تضعيف مي . دشو مي كاسته زانآمو دانش نزد و دينيفرهنگيهويت

هويت ديني ، هويت فرهنگي، اينترنت:هاي كليدي واژه

تبريز5ناحيه ، دبير هنرستان دخترانه دكتر اكبريه - 1

jila.zarea@gmail.com استان آذربايجان شرقي، رئيس جمعيت هالل احمر شهرستان مرند - 2

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

75

گاه ش و جا ی گاه ر ش و جا ی ی ناوریناوریر ی ی ه(( ر ر اا ی هجا ی جا یپذ ن ) ) پذ د و ی ن ایا د و ی ایا نيهها، 2دودماني ملكي و رسول ،1زوارقي

چكيده نترنـت در اي ي مبتنـي بـر هـا ن پژوهش بررسي نقش و جايگـاه فنـاوري اي ز هدف ا

ي سياسي يا به عبارت بهتر تربيت سياسي شـهروندان بـا تاكيـد بـر آمـوزش پذير جامعهنوجوانـان و سـاير بزرگـساالن ، ي سياسـي بـه كودكـان هـا رمستقيم مـسائل و ارزش غي بوده و نويسندگان با پيمايش در متـون و طبـق پـيش اي كتابخانه مطالعه اين .شدبا مي

ي و تربيـت پذير جامعهي مرتبط با مقوله ها مفاهيم و نمونه ، ن زمينه اي ي خود در ها فرض و مسائل گردآوري نموده و سعي بـر ها اكيد بر ويژگي سياسي را از اقصي نقاط جهان با ت

ي مبتنـي بـر هـا رانيان با استفاده از فنـاوري اي آن داشتند به الگويي براي تربيت سياسي پذيري سياسي به عنوان يكـي از انـواع جامعهدهد ها نشان مي يافته .نترنت دست يابند اي

ت سياسـي شـهروندان در هـر ي هويت و تربيـ گير شكلنقشي اساسي در ، پذيري جامعهن مسأله در بين شهروندان از اي كند و امروزه به خاطر ضرورت و اهميت فا مي اي اي جامعه

اي و سياسـي رسـانه ، گـذاري فرهنگـي ها در مسائل مربوط بـه سياسـت باالترين اولويت هـاي مبتنـي بـر نترنـت و رسـانه اي ن مهم به ويژه بـا ظهـور اي پرداخت به . برخوردار است

نتـايج مفـاهيم و . هاي اطالعاتي و ارتباطي ضرورتي بـيش از پـيش يافتـه اسـت فناوري، اي دو پهلـو ي بررسي شده در سطح جهان نشانگر آن است كه تـاريخ بـه گونـه ها نمونه

.ي در حال ظهـور جوامـع مختلـف اسـت ها گريز و مركزگراي فناوري مركز تأثيرنشانگر نترنـت اي ي مبتني بـر ها ن اساس فناوري اي بر. ا نيست ن روند تاريخي جد اي نترنت نيز از اي

ران اي وانند فرصت و تهديدي جدي براي تربيت سياسي شهروندان جمهوري اسالمي ت مي

تبريزاستاديار گروه علم اطالعات و دانش شناسي دانشگاه - 1Zavaraqi@tabrizu.ac.ir

تبريز2و دبير آموزش و پرورش ناحيه ، كارشناس ارشد مديريت دولتي - 2h.doodmani@gmail.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

76

اصلي ترين چالشي است كه بايد مـورد ها به تهديد ها ن فرصت اي محسوب شوند و تبديل ـ . قـرار گيـرد ي فرهنگ و فـضاي مجـازي ها توجه سياستگذاران حوزه ه عبـارت ديگـر ب

شـكاف ، وانند سبب ساز افزايش وابستگي فناورانـه ت مينترنتي اي يها همچنان كه فناوري ي اطالعاتي و يكنواخت و يكدست سـازي فرهنـگ جهـاني و اسـتحاله فرهنگـي فزاينده

وانند در خدمت تقويت فرهنگ ملـي و صـدور آن بـه ت ميشوند با سياستگذاري مناسب .قرار گيرند. ..تقويت زبان ملي و، ي مجازيها سازياسطوره، ديگر نقاط جهان

هـاي مبتنـي نقـش فنـاوري ، پـذيري سياسـي جامعـه ، پـذيري جامعه :هاي كليدي واژه

پذيري سياسي نترنت در جامعهاي بر

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

77

جازی ضای ی ھای ی و باز ھای ورز عا ر ه ا جازی قا ضای ی ھای ی و باز ھای ورز عا ر ه ا قاد در ی ر ما ی ا ما ش ا شاد و اد وآ ن آ ن از از

عديس، 1سامي

چكيده مقايسه اثر شركت در فعاليتهاي ورزشي و بازيهاي مبتنـي ، هدف از پژوهش حاضر

ن تحقيـق شـامل ايـ جامعـه آمـاري . زان بـود آمو دانشبر فضاي مجازي بر بعد اجتماعي . بود) سال 5/13با ميانگين ( مقطع راهنمايي شهرستان مريوان زان پسر آمو دانش ميتما

نفـر 150 نفـر ورزشـكار 150( بصورت هدفدار انتخاب شـدند نفر 300كه از ميان آنان اجتمـاعي رشـد مقيـاس بـه منظـور جمـع آوري اطالعـات از . )اي بازيكن بازيهاي رايانه

مـستقل در سـطح t از آزمـون ها براي تجزيه و تحليل آماري داده . استفاده شد تزمن اي و پـژوهش در ارتبـاط بـا نايـ يهـا در مجموع يافتـه .استفاده شد ) p<%5( معني داري

آنهـا بـر رشـد تـأثير و شـركت در فعاليتهـاي ورزشـي و اي پرداختن به بازيهـاي رايانـه زان مقطع راهنمايي مورد پژوهش انتخاب شده آمو دانشزان كه ازبين آمو دانشاجتماعي

هد كه گروه ورزش از رشد اجتماعي باالتري نسبت بـه گـروه بازيهـاي د مينشان ، بودند . برخوردارنديا رايانه

، فعاليتهـاي ورزشـي ، راهنمـايي دورة زانآمـو ، دانـش اجتمـاعي رشد :هاي كليدي واژه

اي بازيهاي رايانه

ستان مريواندبير ورزش شهر - 1

tabough@yahoo.com09188741326

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

78

ی کار گاه و ر ی ا جا کار گاه و ر د ا جا د او ح ایای رسارسااو ندی ه ی ح ا ندی ه ی شا شاد و اد وآ ن از رساآ ن از رسااز ن و از و ن و ی و ی جازی جازیضای وزه، ، ضای وزهی آ ی ی آ ال یسی ا ال سی ا

سمانه، 2خودچياني و ضاامير عبدالر ،1سپنجي

چكيدههمانگونه كه در هر دوره اي براي بهره مندي از امكانات آن عصر، نياز به دانش يـا

ي هـا سواد خاصي وجود داشته و دارد، با اختراع و گـسترش بهـره منـدي از تكنولـوژي اشـتن ي مبتني بر فضاي مجازي و اينترنت، د ها و رسانه ها جديد ارتباطي، بويژه ماهواره

ضـمن . ضروري به نظر مي رسدها اي در هر سني براي استفاده از اين فناوري سواد رسانه ي گوناگون داخلي و بين المللي، همچنـين مـشاهدات ميـداني ها آنكه با توجه به بررسي

ي كاربر فضاي مجـازي و ها انجام شده،دانش آموزان نوجوان و جوان، از اصلي ترين گروه هاي الزم بـراي بهـره در بسياري از موارد، آموزشآيند؛در حالي كه اينترنت به شمار مي

ايـن دانـش آمـوزان و عـالوه بـر . را نديـده انـد ها و فناوري ها مندي صحيح از اين رسانه ي شناختي و سني خاص خود، توانـايي، قـدرت گزينـشگري، ها نوجوانان به دليل ويژگي

ي نوين و فـضاي مجـازي را نيـز ها انهپردازش و تجزيه و تحليل اطالعات دريافتي از رس بـه در اين مقاله با مروري بر تاريخچه مقوله سواد رسـانه اي و اهميـت آن، . كمتر دارند

آمـوزان از و ابعـاد اينگونـه از سـواد بـراي بهـره منـدي صـحيح دانـش هـا تبيين ويژگي ديشمندانه و در پايان نيز راهكارهايي براي آموزش ان . ي نوين نپرداخته مي شود ها رسانه

بـا عنايـت بـه .آموزان ارائه شـده اسـت به دانش اي مبتني بر تعقل و بصيرت سواد رسانه

استاديار پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي -1aasepanjy@ihcs.ac.ir

ي و مطالعات فرهنگي پژوهشگر و كارشناس ارشد پژوهشگاه علوم انسان-2s.khodchiyani@ihcs.ac.ir

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

79

نيز ها اي است و يافته ي خاص موضوع، روش اصلي در اين مقاله، شيوه كتابخانه ها ويژگي هـا اي از ديـدگاه اي به عنوان مجموعه ست كه در مقاله حاضر، سواد رسانه حاكي از اين ا

مي پردازد، به نحوي كـه ها د كه به توانمندسازي مخاطبان در مواجهه با رسانه تعريف ش . و از حالت انفعالي و مصرفي خـارج شـوند را تفسير كنند ها مخاطبان بتوانند معني پيام

زيرا هيچ كسي با سـواد . اي نيازمند ارتقا و تالش مخاطبان است ضمن آنكه، سواد رسانه اي يـك فرآينـد طـوالني وختن دانش و از جمله، سواد رسانه شود و فرايند آم متولد نمي

نظـر سـواد رسد، حتي افـراد داراي تحـصيالت بـاالتر نيـز از است كه هرگزبه پايان نمي ان در هر زمـاني تو ميكه اي از جمله مهارتهايي است سواد رسانه . اي كامل نيستند رسانه

ت يك پيوستار، قابـل ارتقـا و روزآمـد متناسب با فناوريهاي موجود آنرا ارتقا داد و بصور .كردن است

ي نــوين، فــضاي مجــازي، اينترنــت، هــا ســواد رســانه اي، رســانه: هــاي كليــدي واژه .آموزان، تربيت اسالمي دانش

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

80

ر رتأ هتأ هبات ره بات و رهای ما و یایای ای ما ال ی ا د بک ز جازی ضای یس و ال ی ا د بک ز جازی ضای ییاااا --س و هسمان، 2خودچياني و امير عبدالرضا ،1سپنجي

چكيده تـرين نمودهـاي آن اي همراه با آن، كه اصـلي ي رسانه ها جهاني شدن و فناوري

اي است،اَشكال جديدي از مصرف و سـبك ي پخش مستقيم ماهواره ها اينترنت وشبكه -آموزان كه حساس تـرين و آسـيب مخاطبان و بويژه دانش . اند زندگي را بوجود آورده

هستند، در هر كشوري متناسب با نيازهـا و ها سانهپذيرترين قشر در برابر محتواهاي ر شوند و اين امر به تثبيت و تقويـت ي موجود بهره مند مي ها نوع فرهنگ خود از رسانه

يي نظير ها با وجود رسانه . انجامد نمودهاي مختلفي ازسبك زندگي و حتي فرهنگ مي با آنچه در فرهنگ هر يي متفاوت ها ي اينترنتي، پيام ها بسايتاي و و ي ماهواره ها شبكه

بر اين اساس در مقاله .گيرد كشور موجود است، در اختيار مخاطبان و كاربران قرار مي ي انتقـادي در حـوزه هـا حاضر، با توجه به نظريات جهـاني شـدن فرهنگـي و ديـدگاه

اي، فرهنگ توده و صنعت فرهنگي، بـه ويـژه مكتـب فرانكفـورت، بـه ارتباطات رسانه ي مـاهواره اي فارسـي زبـان هـا اي ارائه شـده از جانـب شـبكه رسانه يها تحليل پيام

ي هـا ي شـبكه هـا اين مبنا، ابتدا با بررسي اصـلي تـرين برنامـه بر .پرداخته شده است بررسي ها ماهواره اي فارسي زبان، الگوهاي ارائه شده براي سبك زندگي در اين شبكه

ي هـا ايـران، پيـشنهادها و شـيوه شده، سپس با تطبيق اين الگوها با جامعـه اسـالمي روش تحقيـق . ي احتمالي مورد بحث و بررسي قرار گرفته اسـت ها پيشگيري از آسيب

اي فارسـي ي مـاهواره ها ي شبكه ها با رويكرد تحليلي و انتقادي، برنامه كيفي است كه ي اينترنتي با رويكرد ترويج سبك زنـدگي غربـي مـورد بررسـي قـرار ها زبان و سايت

استاديار پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي -1

aasepanjy@ihcs.ac.ir پژوهشگر و كارشناس ارشد پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي-2

s.khodchiyani@ihcs.ac.ir

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

81

تـرويج نحـوه پوشـش : ي فوق عبارتنـد از ها بدست آمده از بررسي ي ها يافته .ندا گرفتهبسترسازي براي بلوغ جنسي گري، عرف اسالمي و ايراني،آموزش عشوه خارج از شرع و

زودرس كودكان و نوجوانان ،ترويج دوستي با جنس مخـالف ،عـادي سـازي تعـامالت ي در محافـل خـانوادگي و از جانـب ترويج صرف مشروبات الكل نامشروع با غير محارم،

،تـرويج رفتارهـاي ي عـشقي هـا و چنـد ضـلعي هـا و مربـع ها ترويج مثلث مسلمانان،مطرح كردن مـسايل فـوق ترويج تمايالت همجنس گرايانه، آميز بين همسران، خيانت

ي ساخته شده ها به ويژه در سريال (ي مسلمان با اسامي اسالمي و ايراني ها در خانواده نيازهاي كاذب از مسير تبليغات كاالهـاي مـصرفي مـضر بـراي ايجاد ور تركيه، در كش

اند باعث ايجاد انحـراف تو ميتمامي موارد فوق كه ذكرشان رفت، سالمت روح و جسم و آمـوزان، اعـم از كودكـان اي دانـش در فرايند تعلـيم و تربيـت خـانوادگي و مدرسـه و هـا ت و شـايد انحرافـاتي در مولفـه نوجوانان شود و در نتيجـه باعـث ايجـاد تغييـرا

در نتيجه، الزم است كه نظام . ي مرتبط با سبك زندگي اسالمي و ايراني گردد ها آموزه، معلمين و آموزش و پرورش نسبت به شناخت چنـين رويكردهـاي ها تربيتي، خانواده

ايـن اي اقدام نمايند و با آگاهي از عواقب ايـن مـوارد، رويكـردي پيـشگيرانه در رسانه .خصوص داشته باشند

زندگي، جريان فرهنگي، جهاني شدن فرهنگ، اي، ي ماهواره ها شبكه :هاي كليدي واژه

.فرهنگ توده

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

82

ه و زی وم رپد و جازی و هاضای و زی وم رپد و جازی و ی اضای یی د ول ::ی د ی رور ش و ول چا ی رور ش و چات تیا ری یا ریاذ ی اذ یی ی

سيد مهدي، 1سجادي

چكيده كنيم ، همانگونه نيـز ابـزار آنگونه اي كه فكر مي "د كه اساسا اي بر اين باورن عدهآنگونه كه ابزار مي سازيم ، همانگونـه "اي ديگر بر اين باورند كه عده ."كنيم توليد مي

تابنـد و بـر دسته سومي نيز هستند كه دو ديدگاه فوق را بر نمـي و "نيز فكر مي كنيم وان همگرايـي و سـازواري بوجـود آورد بـه اين باورند كه بين اين دو نوع ديدگاه مي ت

فرض كه فناوري اگر اين پيش . نحوي كه فناوري و فكر همسو با هم در جريان باشند ، را بپذيريم بنابراين بايد )ديدگاه دسته دوم (زاينده تفكر و دانش مختص به خود است

يـادي ايفـا بپذيريم كه اوال فناوري در ايجاد و تحول در معني و مفهوم دانش نقش بن ثالثا بايد به منظور كنـار .ثانيا فناوري مجازي در آينده غير قابل كنترل است .كند مي

هـاي ات غير قابل اجتناب فناوري و فضاي مجازي، در مولفـه ئآمدن با بعضي از اقتضا تربيت ديني اعم از مفاهيم، تعاريف، حدود و ثغور، دانش ديني، رفتـار و عمـل دينـي

رابعا بجاي منفي ديدن اثـرات هـر . اجتهادي متساهل صورت گيرد نومفهوم پردازي چند ظاهرا چالشي و غير قابـل اجتنـاب فنـاوري، آن را فرصـتي مثبـت بـراي ارائـه

اين مقاله در پي تبيين نـوع دوم . هاي تربيت ديني بدانيم هاي نو از دين و مولفه تلقيها حاكي يافته. پذيرش آن است بين فناوري و تربيت ديني و الزامات منطقي مناسبت

هـاي رسد با توجه به پذيرش اصل اساسي تحول در فناوري از اين است كه به نظر مي يي با اقتضائات اطالعاتي و ارتباطاتي و به تبع آن خلق فضاي مجازي مشتمل بر فضاها

متني و تاثير اين فضا بر تحول در معنـي و مفهـوم دانـش و گـذار از ريزوماتيكي و ابر

انشيار فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه تربيت مدرسد -1

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

83

و بـا توجـه بـه اجتنـاب هاي سنتي به دانش ديني به سمت تلقي هاي نو از آن، تلقيهاي نوين و عدم توان كنترل واقعي آن توسط عامالن ناپذير بودن رشد شتابان فناوري

تربيتي، مطلـوب تـرين گزينـه پـيش روي سياسـتگذاران و كنـشگران تربيـت دينـي الت به نحو منطقي و عالمانه است و در در جامعه ما همسو شدن با اين تحو ) اسالمي(

نـو مفهـوم ) اسـالمي (اين راستا مهمترين رسالت عامالن و نظريه پردازان تربيت ديني پردازي مولفه هاي اساسي تربيت ديني از جمله در خـصوص دانـش و رفتـار و عمـل

به عبارتي ديگر بايد با تجديد نظـر در معنـي و مفهـوم . هاي آن است ديني و ويژگي هاي نو و بديع از مفاهيم ناظر بر تربيت ديني، بايد هاي تربيت ديني و ارائه تلقي ولفهم

بتوانيم ضمن همراهي منطقي و معقول با فناوري و فضاهاي فناورانه، به ترميم چهـره مهمترين اصل در ايـن نـو مفهـوم پـردازي پرهيـز از . نظام تربيت ديني نيز نايل آييم

عـدم نفـي فنـاوري و (كار آميز در برابر پيشرفت هاي فناوري هاي ناشيانه و ان تممقاوهاي جزم انديشانه سنتي و خطي نـسبت بـه و گريز از تلقي از يك سو ) اقتضائات آن

مفاهيمي چون دين، معارف ديني، تربيت، تربيت ديني، روشهاي تربيت دينـي، نقـش هاي رفتار و عمل ييادگيرنده، نقش معلم، نقش مولف، نقش متن، نقش خواننده، ويژگ

و در نتيجه ايجاد فضاي مشتمل بر تقويت مهـارت تفـسير و خلـق معنـا ... فرد ديندار در توسط يادگيرنده و كاهش نقش مولف و متن در تربيت ديني و تقويت خيال ورزي

رسد با پذيرش پيشفرض به هر حال به نظر مي . ها و معارف ديني است خصوص آموزه ، و بـا توجـه بـه غلبـه و )زاينده فكر و دانش مختص به خود است فناوري (اصلي مقاله

قدرت نفوذ مهار نشدني فضاهاي مجازي بر فرايندهاي تربيتي و پيامدهاي گريز ناپذير آنها، نومفهوم پردازي اجتهادي متساهل چه در حوزه مباحث مربوط به دانش دينـي و

.روري محسوب مي شودچه مربوط به رفتار و مظاهر عمل ديني، امري الزم و ض

فناوري، چالش، تربيت ديني، نو مفهوم پردازي، فضاي مجازي :هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

84

جازی و ضای ی نا جازی ووم ضای ی نا ن وم فاده از ن آ ا فاده از یآ ا عاد ی ا عاد ی-- ا ال یس ا ال وزش و رپورشس ا وزش و رپورش آ آ مهرناز، 1سعادت

چكيده عـاد بررسي مفهوم شناسي فضاي مجـازي و اسـتفاده از آن در اب هدف اين مطالعه

و با ، توصيفي-در اين مقاله با روش تحليلي .باشد اسالمي آموزش و پرورش مي-تربيتيدر صدد بررسي و تبيين ابعاد گوناگون فضاي مجازي و تربيـت روش اسنادي استفاده از

سازي تربيت در فضاي مجازي و نقش آن از حوزه تربيت اسالمي و روانشناختي به مفهوممهمتـر از معنـاي انـد كـه هـا نـشان داده بررسي. است شده رداختهپبعنوان ابزاري مهم

و مفهوم اطالعـات عـالوه ، درك و تبيين مفهوم فناوري اطالعات است ، فنĤوري اطالعات . آموزشـي را در بـر دارد ، اجتمـاعي ، هاي فرهنگي مولفه، تكنيكي و مهارتي ، بر ابعاد فني

هاي كـاركردي در ري باعث ايجاد مولفههاي فرهنگي و آموزشي فنĤو تلقي انسان از جنبه در نتيجـه . حيات آموزشي و برنامه ريزي صحيح براي استفاده بهينه از آن خواهـد شـد

فنĤوري فضاي مجازي نه تنها بعنوان يك سخت افزار بلكه بعنوان يـك نـرم افـزار عمـل طـالع يـاز بـه تبليـغ و ا ن ميحفظ و احياي اعتقادات و تربيـت اسـال . خواهد كرد كرده و

از طرفي فرهنـگ سـازي بـراي . رساني دارد كه ميتوان از اين فنĤوري كمال بهره را برد هـاي آمـوزش و س برنامـه أًردر هاي نوين را بايـد وري بيشتر از فنĤوري رويارويي و بهره

پرورش قرار داد و فرهنگ درست استفاده كردن از امكانات فضاي مجازي را به نوجوان و .كودكان آموزش داد

آموزش و پرورش، تربيت اسالمي، فضاي مجازي: هاي كليدي واژه

پژوهشگاه مطالعـات -دكتري روانشناسي باليني، كارشناس پژوهشي پژوهشكده كودكان استثنايي - 1

آموزش و پرورشSaadatm2000@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

85

ی زور نا ن ال رو ی زورح نا ن ال رو نح و و ر ار سا ی نی و و ر ار سا ی ی اسماعيل، 1سعدي پور

چكيده از .يـري سـايبري در نوجوانـان اسـت گشناختي زور تحليل روان هدف اين مطالعه

جتماعي نقش مهمي ي اجتماعي در سطوح فردي و ا ها شبكه، جاري اجتماعي ديدگاه هن زيرا تهديدي خطرناك براي يك محـيط ، زورگويي يك مسئله اجتماعي مهم است . دارند

عوارض سنگيني در افراد قربـاني تـشخيص . رددگ ميآموزشي حمايتگر و پذيرا محسوب ، افـسردگي ، فرار از خانـه ، اختالالت خوردن ، كه از جمله آنها اقدام به خودكشي اند، داده

روش ايـن مطالعـه مـروري . سه و رفتارهاي پرخاشگرانه در بزرگسالي است اخراج از مدر زورگويان سايبري متجـاوزاني هـستند كـه بـه : اند كه ها نشان داده بررسي. تحليلي است

زورگـويي . كننـد عمـل مـي دنبال لذت آشكار يا ضمني از طريق بدرفتاري با ساير افراد ود ر مـي انتظـار . آزار دهنده مكرر است شامل رفتارهاي ) همان زورگويي سنتي (سايبري

متجاوز و قرباني از نظر قدرت با هم تفاوت داشته باشند و در مورد فضاي الكترونيك اين ي هـا امـروزه بررسـي شـبكه . كـامپيوتري ديـده شـود سواد واند همچنين در ت ميتفاوت

ي آناليـن و هـا اجتماعي نوجوانان مستلزم مطالعه الگوهاي استفاده از اينترنـت و شـبكه ي هـا تاالرهـا و اتـاق : ي اجتماعي اينترنت ماننـد ها انتخاب كاربري .چهره به چهره است

جتماعي بستگي به اين دارد كه كـدام ي شبكه ا ها پيام فوري و وب سايت ، ايميل، گفتگوفعاليت . گيردگروه همتايان مورد استفاده قرار به وسيله ساير اعضاء ها يك از اين كاربري

در ارتباطات آنالين مستلزم اين است كه ساير اعضا نيز از اينترنت بـه منظـور يك عضو هاي بررسي به عمل آمـده در تربيـت در متن مقاله داللت .نداهداف ارتباطي استفاده كن

.اسالمي مورد بحث قرار گرفته است

تحليل روان شناختي ، جوانان، زورگيري سايبري: هاي كليدي واژه

علمي دانشگاه عالمه طباطباييهيأت عضو- 1

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

86

ی ی ر رر رتأ ه تأ هب ی ب ما یی ا ما یاا ی ا یر م و ر ند ع م و ا ند ع ا مهدي، 2رجبيان و بهمن ، 1سعيدي پور

چكيده هـاي نترنتي بـر مولفـه اي هاي اجتماعي شبكه تأثيرن پژوهش بررسي اي هدف اصلي

ن هدف كلي در اي . است ي مشهد ها آموزان دبيرستان مختلف فرايند تعليم و تربيت دانش نترنتي بر اي هاي اجتماعي شبكه تأثيربررسي -1 :شده است زير دنبال قالب اهداف جزئي ــصيلي ــه تح ــاعي، ،مولف ــانوادگي، اجتم ــاديخ ــادي -اعتق ــش و عب ــي دان ــوزان روان آم

هـاي نترنتي بر مولفه اي هاي اجتماعي شبكه تأثيربررسي تفاوت -2 .ي مشهد ها دبيرستان از تحقيـق ايـن روش .ه تحصيلي پايه تحصيلي و رشت ، تعليم و تربيت بر اساس جنسيت

ي هـا در رشـته تحـصيل مـشغول بـه زان آمـو دانشاز ميان كه در آن است نوع توصيفي روش نفــر بعنــوان نمونــه بــا اســتفاده از200تعــداد ، مــشهد يهــا مختلــف دبيرســتان

محقـق سـاخته پرسـشنامه ها ابزار جمع آوري داده . ند انتخاب شد اي خوشهيري گ نمونهنترنتي بر فرايند تعلـيم و تربيـت در پـنج اي هاي اجتماعي شبكه تأثير آن باشد كه در مي

تحصيلي و بعد رواني مـورد ، عبادي –عوامل اعتقادي ، اجتماعي، مولفه روابط خانوادگي باطي مـورد تجزيـه و ن با استفاده از آمـار توصـيفي و اسـت ها داده. اند گرفتهسنجش قرار

درصـد 61، ن تحقيـق ايـ در كننـده شركت نمونةفر ن 200 مياناز . ندتحليل قرار گرفت تحـصيل در حـال رشـته علـوم انـساني در ) درصـد 37( پاسـخ دهنـدگان اكثـر و مذكرنترنتـي بـر اي هـاي اجتمـاعي منفي استفاده از شـبكه تأثيرنتايج تحقيق بيانگر .باشند مي

هـاي منفي شـبكه تأثيرزان مبني بر آمو دانشميان نظر . باشند فرايند تعليم و تربيت مي ي تحـصيلي تفـاوت پايه تحصيلي و رشته ، اجتماعي بر فرايند تعليم و تربيت با جنسيت

.ه استمعناداري مشاهده نگرديد زانآمو ، دانشتعليم و تربيت، نترنتياي هاي اجتماعي شبكه :هاي كليدي واژه

وه علوم تربيتي دانشگاه پيام نوراستاديار گر، بهمن سعيدي پور - 1

bahman_saeidipour@yahoo.com 2 - ) مربـي ، ي آموزش از دور دانشگاه پيام نور تهران ريز برنامه دانشجوي دكتري )نويسنده مسئول اي سازمان آموزش فني و حرفه

mahdirajabian2008@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

87

ی یر ر ر رتأ ه تأ هب ی بکبک جازیجازی یی ب د یز د ن ز ناو ویا دیدگاهدیدگاه ازاز او ویااد نناده هاد د ورور ایپمایپم اد داو اا او

مريم، صفري و نسرين ، مظاهري ؛قادر، سلمان پور

چكيده از جوانـان زنـدگي سـبك در مجـازي يهـا شـبكه تأثير بررسيهدف اين مطالعه

بـه لحـاظ ايـن تحقيـق . است 92اهر در سال واحد نور پيام دانشجويان دانشگاه ديدگاهمايشي اجـرا گرديـده پي –كه به صورت توصيفي شد با ميهدف جزو تحقيقات كاربردي

روش بـا . دانـشجوي دختـر اسـت 1030دانشجوي پسر و 826شامل جامعه كل . استجمـع آوري . ندانتخـاب شـد بـه عنـوان نمونـه پژوهـشي نفر 100 ي تصادف يريگ نمونه

هـا نـشان يافتـه . صـورت گرفتـه اسـت اطالعات با استفاده از پرسشنامه محقق سـاخته ، اجتمــاعي، هــاي اجتمــاعي و ســالمت جــسماني ميــان عــضويت در شــبكهدهــد مــي

بـه بيـشتر توجـه .ي معناداري وجود دارد ورزش و تندرستي رابطه، معنوي، روانشناختي برگـزاري ، سـيما و صـدا يهـا برنامـه تهيـه در جـوان قـشر ويـژه بـه مخاطبـان ساليق اجتمـاعي يهـا شـبكه تأثير با رابطه در دانشجويان و اساتيد حضور با ميعل يها نشست به با وانندت مي ديني مراكز .هاي ديگر اين پژوهش است از يافته ،زندگي سبك بر مجازي

گسترش و كنند كمك ديني امور به جوانان جذب به خود يها آموزه كردن جذاب و روز . الزم استورزشي و تفريحي اماكن بيشتر چه هر

پيام نور اهر/ جوانان/ ك زندگيسب/ ي مجازيها شبكه:هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

88

رف رسا ه ی ر رف رساار ه ی ر ویان ار ی د د ت ز ی و و ویان ای ی د د ت ز ی و و ای

مهدي، 2محمدي و سكينه ، 1سليماني

چكيده و رابطـه آن بـا كيفيـت زنـدگي مطالعه نـوع مـصرف رسـانه ، هدف تحقيق حاضر

ه وسيله پرسـشنامه از نوع پيمايش بوده و اطالعات ب ، روش اين مطالعه . دانشجويان است دانشجويان موسسه آموزش عالي سبز آمل است كه ، جمعيت تحقيق . جمع آوري گرديد

يري طبقـه بنـدي انتخـاب و مـورد مطالعـه قـرار گ نمونه نفر از آنان به روش 100تعداداي ميـزان در بخـش متغيرهـاي زمينـه ، هـد كـه د مـي ي تحقيق نـشان ها يافته. گرفتند

اقتصادي خانواده و ميزان در آمد رابطه معنـي –يگاه اجتماعي پا، تحصيالت پدر و مادر اما بين . دارد دار در جهت مثبت و سن رابطه معني دار در جهت منفي با كيفيت زندگي

هـاي در بخـش رسـانه ، همچنـين . جنسيت وكيفيت زندگي تفاوت معنادار وجود نـدارد هـا شته و ارتباط ساير رسانه جمعي نيز فقط تماشاي تلويزيون با كيفيت زندگي رابطه دا

.با كيفيت زندگي تأييد نشده است

. اقتصادي–پايگاه اجتماعي ، دانشجويان، رسانه، كيفيت زندگي:هاي كليدي واژه

اسي دانشگاه عالمه طباطباييكارشناسي ارشد جامعه شن - 1

soleimani.s65@gmail.com استاديار گروه علوم اجتماعي دانشگاه مازندران - 2

mohammadi.amoli@gmail.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

89

ی یر ر ر رتأ ی رراا تأ نگا Aی نگا A ی ما یا ما اه(( هطا ن طا ناکار ی اکار یکا ود تانتان یی کا ودشا ))شا

بهاره ، 2محمدي و ابراهيم ،1شاملو

چكيده ، نـت اينتر از كـاربران اسـتفاده نـوع و اسـتفاده ميـزان تبيـين پي در پژوهش اين

و اجتمـاعي بيگانگي ابعاد بندي اولويت و اجتماعي بيگانگي حسب بر كاربران بندي دسته مطالعـه يـك حاضـر مطالعة .است بوده نت اينتر از استفاده با رابطه در آن اهميت ميزان

در شـاهرود شهرسـتان نترنتاي كاربران كليه شامل پژوهش ماريآ جامعة. است پيمايشي نفـر 10500 شامل شهرستان هاي نت كافي متصديان اظهارات بنابر كه باشد مي 92 سال صـورت بـه ، نمونـه حجـم عنـوان به نفر 200 تعداد كوكران فرمول طريق از. باشند مي

ليكرت طيف بر مبتني ساخته محقق پرسشنامه، يريگ ازهاند ابزار. شدند انتخاب تصادفيدهـد هاي اين مطالعه نشان مي يافته. گرفت قرار آزمون مورد آن پايايي و روايي كه بوده

اي رابطـه اجتمـاعي بيگانگي و روز شبانه طول در نت اينتر از استفاده زمان مدت كه بين ارتباط جاريهن بي و نت اينتر از استفاده نوع بين همچنين، دارد وجود معكوس و معنادار

از اسـتفاده زمـان مـدت كه پذيرفته شد فرض ناي حال عين در و دارد وجود معناداري .دارد اجتماعي انزواي در يمؤثر نقش روز شبانه طول در نترنتاي

اجتماعي بيگانگي، اجتماعي انزواي، هنجاري بي، نترنتاي :هاي كليدي واژه

نويسنده مسئول .كارشناسي ارشد - 1 شناسي باليني دانشجوي كارشناسي ارشد روان - 2

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

90

وزه ش وزه ش ه رپد ای ه رپدعل ای جازیعل ضای ی و ال جازیسزی ا ضای ی و ال سزی ا زهرا، 1شعباني

چكيده و ي علميه در نظريه پردازي تربيت اسـالمي ها ن مقاله تبيين نقش حوزه اي هدف از

جـاد اي فرهنگي و علمي و ، توليد علوم انساني مستلزم انقالب سياسي . فضاي مجازي است يـشمندان اند رد ميهاي علم ديني است و شرط كـافي رشـد يـافتگي هويـت اسـال شبكه

فرهنگ مادي غالب ، بر هاي معاصر جنگ فرهنگي ها و بحران مسلمان است كه با چالش ـ ميعلوم انساني اسال .تر گردد شنرو مين طريق راه تفاهم فلسفه اسال اي تا از ، آيد اظر بـه ن

ي عبوديت بـا خـدا بـه صـورت سـيال و پويـا اسـت كـه حقيقت وجودي انسان و رابطه : باورهاي مبدا و معـاد در جريـان ارتبـاط چهارگانـه با ميوم انساني اسال هاي عل طرحواره

روح كه گوهر فرامادي است با . دهد خلقت و جامعه را شكل مي ، خويشتن، ارتباط با خدا ها به وديعت نهاده است به خداگونه شـدن يـا گفتار كه در انسان و اراده، سه صفت عقل

منطقـه تقريبـي ، انگارانـه هـاي غايـت ساس نظريه برا. كندتحقق انسانيت افراد كمك مي شود و تبيين يـافتگي مفـاهيم رشدي در مفاهيم اخالقي به صورت حداكثري حاصل مي

جـاد اي پـردازي اسـالمي فرصـتي نظريه .گرايانه قابليت تفسير دارد تحولي به صورت كمال هـاي تفاوت كندكه تامالت دانشمندان از محدوده اختالفات سطحي روبنايي به سوي مي

ي علميه در توليد نظريه و نظريه پردازي نقش مهم و قابل تـوجهي ها حوزه. مبنايي برود .نندك ميايفا

اند زمان و مكان تغيير ماهيت داده اند در فضاي مجازي كه ساختارها متفاوت شده ي مختلف سنتي ها اجتماعي و اقتصادي متفاوت از شبكه ، ي مختلف اطالعاتي ها و شبكه

ي علميه بـا شـناخت ها ي علميه تعيين كننده است و حوزه ها نقش حوزه اند فتهرل گ شكواننـد در بخـش ت مـي ي ايـن فـضا ها عميق اين فضا و آشنايي كامل با تهديدها و فرصت

. هاي اين فضا را به فرصت تبديل نماينددنظريه پردازي ايفاي نقش كنند و تهديهويـت اسـالمي و فـضاي ، لوم انساني اسـالمي ع، علوم انساني معاصر :هاي كليدي واژه

مجازي

پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش- علمي پژوهشكده تعليم و تربيتهيأت عضو - 1

Shabanied@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

91

اری رسارسا شش ری و اریای دید ری و ی ای دید ال یس ا ال س ا

فاطمه، صابري

چكيده در تربيـت اسـالمي ي ديداري و شـنيداري ها رسانه نقشهدف اين مطالعه بررسي

هـا نـشان بررسـي .اسـتفاده شـده اسـت تحليلي – در اين مطالعه از روش مروري .استعنـوان بـه در كنـار خـانواده و مدرسـه هـا رسانه از وان ت ميدر جامعه امروز دهد كه مي

وان از تـ نمـي مربيان فعال نام برد و با همه تهديدات و خطرات احتمالي موجود در آنهـا آگاهي و با تا ها بود آنمتوجه خطرات بايد و همواره غافل شد يشان ها و فرصت ها ويژگي

در گـام اي رسانه و باال بردن سطح كيفي و كمي محصوالت رسانه دقت در ابعاد مختلف و در بخـشند غرب نجات اي اول جامعه اسالمي را از وابستگي شديد به محصوالت رسانه

ي اي در حـوزه خطـرات رسـانه . در حوزه تربيت اسالمي از آنها استفاده كرد ي بعد ها گام است … و ز دست رفتن هويت جامعه ا ،ارتباط فرد با جامعه شامل ترويج مصرف گرايي

الزم رو ايـن از. اجتماعي و سياسـي قـرار گيـرد ورزانكه الزم است مورد توجه سياست با كسب آگاهي و شـناخت از رسـانه در جهـت نهادينـه كـردن تربيـت اسـالمي و است

و با علم و عمـل زمزمـه نهاد آماده ظهور را بنيان اي و جامعه برداريفرهنگ ديني بهره اللهم عجل لوليـك الفـرج والعافيـه و النـصرو اجعلنـا مـن خيـر انـصاره و اعوانـه و :كرد

. المستشهدين بين يديه

تلويزيون و جهان بيني اسالمي ، رسانه، رسانه، تربيت اسالمي :هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

92

ناوری ی ی د ات و ایپ ی ا ناوریر ی ی د ات و ایپ ی ا جازی ر ضای و و جازیی ضای و و ی ی «« د ات و ایپ ی ا د ات و ایپ ی ا د بک ز جازی یضای د بک ز جازی »»ضای

شهپر، 2حمله داري و زهرا ،1صالحي

چكيده هدف اصلي اين مطالعه بررسي اثرات و پيامدهاي فضاي مجازي بر سـبك زنـدگي

توجه جامعه مورد متغيرن دو اي در حال حاضر رابطه بين . كاربران در فضاي مجازي است زم است پژوهشگران كـشور مـا نيـز شناسان و دانشمندن علوم ارتباطات قرار گرفته و ال

چـرا كـه مـشخص شـدن اثـرات و پيامـدهاي ، ن حوزه مطالعات دقيقي انجام دهند اي درفضاي مجازي بر سبك زندگي كاربران در فضاي مجازي مـستلزم بررسـي همـه جانبـه

كه تالش شده است است اي كتابخانهاين مطالعه از نوع . موضوع توسط كارشناسان است . انتقادي منابع موجود اين موضـوع مـورد بررسـي عميـق قـرار گيـرد –يلي با مرور تحل

و فـردي ( افـراد زنـدگي مختلـف ابعـاد در اجتماعي يها شبكه: ها نشان داد كه بررسي بـر جوامـع و هـم و تغيير سبك زنـدگي افـراد دهي شكل در هم گذارندتأثير) اجتماعي

ي استحاله كـردن جامعـه تغييـر در ها اريكي از راهك ، در جنگ نرم بنابراين . گذارندتأثير هـا هجمه به منش و روش زندگي افراد و سوق دادن آن . باشد سبك زندگي افراد آن مي

جـاد تحـولي اساسـي در اي موجـب ، از سبك زندگي عادي و سنتي خود به مدل مد نظـر . شود اعتقادات قلبي و ذهني انسان عام جامعه مي

. اعتقادات، عقايد، جامعه، سبك زندگي، پيامدها، ثراتا، فضاي مجازي: هاي كليدي واژه

p.hamledari@yahoo.com -فوق ديپلم آموزش ابتدايي - 1 -يليسانس آموزش ابتداي - 2

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

93

ت رسا گاه ت رساجا گاه ناوری جا ناوریو دید و دید ی ی ((ی ھا مای ر ه ی ب ھا مای ر ه ) ) بوزش و رپورش ن آ یاد ول ند وزش و رپورش ن آ یاد ول ند

معصومه، 1 صمدي

چكيده ، در سند تحول بنيادين آموزش و پـرورش ) 1390(شوراي عالي آموزش و پرورش

ه ساز هدايت افراد جامعه به سوي تكوين و تعالي پيوسته ي هويت تربيت را جريان زمين براي شكوفايي فطرت و رشد همه جانبه و متعادل استعدادهاي طبيعي در مسير ، خويش

ي الزم هـا ن جريان متربيان با كسب شايـستگي اي قرب الي اهللا تعريف كرده است كه طي ر اساس انتخاب و التزام آگاهانه ب، جهت درك موقعيت خود و عمل براي بهبود مداوم آن

.وندشـ مـي ي ابعاد آمـاده ت طيبه در همه براي تحقق مراتب حيا ، ي نظام معيار و آزادانه ي ديني و توحيدي ها متناسب با ارزش ، اسالمي را تربيت يادگيرندگان ن تعريف تربيت اي

سـند يـا در آن اسـت كـه ايـ الي كه مطرح اسـت سؤ. كرده است و مقتضيات روز معرفي شـبكه (هاي جديـد و فناوري يي براي رسانه ها رفيتظ، تحول بنيادين آموزش و پرورش

روش پژوهش كيفي اين سؤال از بهبراي پاسخگويي تعريف شده است؟ ) تارنماي جهاني تحليلـي روش كيفي روش يها مجموعه زير از يكي. روش تحليلي استفاده شده استو

.دهدبه دست موضوع يك از روشني و واضح ا شرحت است آن پي در تحليلي شيوه. است از اي مجموعه شناخت و فهم تحليلي يها پژوهش هدف )1991(به تعبير كومبز و دانيل

را مـسائلي و بيـان را آن مقاصـدي حـسب بـر كه است مفهومي ساختارهاي يا مفاهيم

استفاده نيز ديشيوه اسنا از پژوهش اين در اين بر عالوه. مايدن مي حل و تنظيم، تدوين

كـه از اسـناد نشان داد كـه در مبـاني نظـري سـندتحول بنيـادين ها بررسي .است شده

ت علمي پژوهشكده تعليم و تربيتأعضو هي - 1

Fsamadi30@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

94

ي ها وند به رسانه و فناوري ش ميپشتيبان سند تحول بنيادين آموزش و پرورش محسوب گـذار بـر تأثيربـه عنـوان يكـي از عوامـل قدرتمنـد و ) شبكه تـار نمـاي جهـاني (جديد ي ها ن موضوع پرداخته شده كه سياست اي سته شده است و به ي اجتماعي نگري ها جريان

ي نهاد رسانه و ها باشد كه از ظرفيتاي ربيت بايد به گونه ت ميحاكم بر نهاد رسمي و عمو در توسـعه و تقويـت تجـارب تربيتـي ) مانند شبكه تارنمـاي جهـاني (ي جديد ها فناوري

ي جديـد هـا ر برخورد با فناوري د مين رو نظام تربيت رسمي و عمو اي از. ري شود گي بهرهتا بتواند مربيان يشانه و هوشمندانه را در پيش گيرد اند مواجهه فعال و مثبت بايد رويكرد . سازي نسبت به تهديدات رسانه آماده سازد مصونرا در جهت

شبكه تار نماي جهاني ، سند تحول بنياديناي، تربيت رسانه:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

95

ال::دیدیفرپورش افرپورش ا م و ا ظام دورز ه و س ع ا الا م و ا ظام دورز ه و س ع ا ناوریبابا ییا ناوری دیددیدی ی معصومه، 1صمدي

چكيده ي اطالعات و ارتباطـات ها ظهور فناوري ، از رخدادهاي مهم و قابل توجه قرن اخير

اجتماعي و به ويژه فرهنگي و ، اقتصادي، ي مختلف سياسيها نو و حاكميت آن در عرصه فناوري اطالعات و ارتباطـات در . گذاري آن در فرايند تربيت است تأثيرگستره و نفوذ و

هـا، و فـرا زبـان هـا جاد ابرمتناي ي اطالعاتي و ها و شبكه ها عصر حاضر با تاسيس شاهراه از زنـدگي را اي را متحول نموده و معناي تازه زندگي و نظام تربيتي به ويژه تربيت ديني

ن است كه نظام آموزش و پرورش ديني چگونـه اي رح است الي كه مط سؤ. اند آوردهپديد ، كيفـي ؟ براي دست يابي به اهداف پـژوهش از روش نو مواجهه كند يها آوري با فن بايد

اسـتفاده نيـز شيوه اسـنادي از پژوهش اين در اين بر عالوه. تحليلي استفاده شده استم آموزش و پـرورش بـراي ن است كه نظااي ي به عمل آمده حاكي ازها بررسي .است شده

ي خود بازانديـشي ها ي نو الزم است در اهداف و ماموريت ها مواجهه خردورزانه با فناوري تفكـر نقـاد . ي آموزشي خود قرار دهد ها نمايد و پرورش تفكر نقاد را محور سياستگذاري

وابسته به استقالل فردي و قضاوت مستدل در فكر و عمل است و انسان را ازپذيرش بي بـا رويييـابي صـحيح و رويـا باعـث ارزش تفكر انتقادي . اردد ميون و چراي دانش باز چ

ي متربيـان در هـا اين تفكر زمينـه رشـد توانمنـدي .استي گوناگون و متغير ها موقعيتآوري را گيري و توسعه نتايج تجارب متراكم بشري د ر عرصه علـم و فـن شناخت و بهره

ازد تـا بـا تغييـرات و سـ مييري نه تنها متربيان را قادر گ اين جهت . مايدن ميامكان پذبر يش هـا نده با كسب دانش و بينش ارزش مدارنسبت به جهان هستي و پديـده آي تحوالت

ي الزم را در متربيـان بـراي ها ظرفيت ،سازي بلكه با توجه به رويكرد مصون مواجه شوند . ندك ميبرخورد سازنده فراهم

ي نو ها فناوري، مواجهه خردورزانه، تقادي تفكر ان:هاي كليدي واژه

)پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش (ت علمي پژوهشكده تعليم و تربيتأعضو هي - 1

Fsamadi30@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

96

ی« « ال جازی با ا ضای یس ال جازی با ا ضای »»س مريم، 1عبادي زاده

چكيده خي جديد هستند و ابعـاد و بر . لوازم و اسباب در خدمت بشر انواع گوناگوني دارند

ن يـ ا از، هـاي پيـشين شباهت به تكنولوژي تكنولوژي رايانه بي . خصوصيات متفاوتي دارند تواند تكنولوژي رايانه مي . بندي شود تواند براي كاركردهاي مختلف صورت است و مي نوع

ن علـم جديـد بـا ايـ تركيب. انساني به وجود آورد ) عمل(هاي جديدي براي كنش امكان مانند تعليم و تربيت كه همواره در طول تاريخ وجود داشته و با اهميـت بـوده اي مسئلههدف اين مطالعه تبيين نسبت . باشد ين حال زيبا و جذاب مي كاري سخت و در ع ، است

هـا بررسـي . تحليلي اسـت – مروري روش مطالعه . فضاي مجازي با تربيت اسالمي است ضـرورت ، گسترش فضاهاي مجازي و گـسترش كـاربران و مخاطبـان دهند كه نشان مي

اقـداماتي ، هـا ن فعاليت اي بخشي از .ندك مي بجااي را بيش از پيش فناورين اي استفاده از مربـوط هـاي مردمـي هـا و انگيـزه حاكميتي و زير ساختي است و بخشي ديگر بـه اراده

شـود باعـث مـي اطمينـان باشـد ها مناسـب و مـستحكم و قابـل اگر زيرساخت. شود مينـده تـرويج اسـالم از ي آ و بـه ايجـاد اندازي بلندمدت براي سبك زنـدگي اسـالمي چشمهـاي انتشار به موقـع و بجـايِ محتوا ، توليد محتواي مناسب . بود يدوارن بستر ام اي طريق

باعـث خواهـد شـد تـا بتـوان تعـداد تعليم و تربيتي بر مبناي اسالم در فضاي مجـازي تبليـغ تعـاليم .ن ديـن آسـماني كـرد ايـ شماري را مخاطب قرار داد و آنان را جـذب بي

همواره از آن اطالع داشـت تـا مبـادا هايي دارد كه بايد ظرافت مجازي فضاي رد مياسال .همراه داشته باشد بهنتيجه معكوس

.اخالق، اسالم، تربيت اسالمي، نترنتاي ، فضاي مجازي:هاي كليدي واژه

.طلبه سطح دو حوزه علميه - 1

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

97

جازی ضای ی و جازیو د ضای ی و ش: : و د شچا کار چا کارا و ر ا و ر آتيه، 1عبدمواليي

چكيده

ي هـا تباطي دگرگـوني ار-ي نوين اطالعاتي ها پديده جهاني شدن از طريق فناوري توان از تغييـر مي ها عميقي را در زندگي بشر به وجود آورده است،از جمله اين دگرگوني

به ويژه هويت ها و يا به عبارتي تحت تاثير قرار دادن هويت انسانها انسان متقابل كنش و احساس تعلق فرد نسبت به عـضويت ها هويت ديني شناخت ارزش. نام برد ها ديني آن

و تهديدهاي فضاي ها هدف اين مطالعه، بررسي چالش.ر يك اجتماع ديني خاص استد و شناسايي راهكارهاي مناسب براي مديريت ايـن ها مجازي در زمينه هويت ديني انسان

الت مطروحه از روش تحليلي سؤاجهت بررسي ادبيات پژوهش و پاسخ به . ستها چالش ين بوده است كه بـا مـرور تحليلـي و انتقـادي اسنادي استفاده شده است و تالش بر ا –

ي به عمل ها بررسي .الت مورد نظر استخراج گردد سؤا نسبت به مطالعه انجام شده پاسخ ، باورها و ها نگرش ي موجود تعارض و ناسازگاري در ها آمده حاكي از اين است كه چالش

ان مدت و بلند مـدت تواند در مي است به گونه اي كه اين روند مي ي ديني افراد ها ارزشهاي ارزشي، نگرشي، موجب به حاشيه رفتن منابع سنتي گذشته، توليد تضادها و تعارض

بندي بين عناصر اسـالميِ، ايرانـي و غربـي و در نهايـت تـضعيف نيروهـا، هويتي و قطب راهكارهاي مواجهه با از اين رو .ي ديني و اعتقادي شود ها عناصر، نمادها، شعائر و ارزش

و افزايش تحرك و تـالش ها فرصتها، شناخت ژرف چالش : ها عبارت است از الشاين چ جامعـه ايـران بـه ،بايسته و شايسته با فضاي مجازي در مواجهه در تبيين انديشه ديني

هـاي بر بحران هويت دوره صـنعتي، بحران امروزه عالوه » گذار«لحاظ قرارداشتن در دوره

پژوهـشگاه مطالعـات (كارشناس پژوهشي گروه تعليم و تربيت اسالمي پژوهشكده تعليم و تربيـت - 1 )آموزش و پرورش

Molaei23@Yahoo.Com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

98

توجه به رشد همچنين با .كندي را نيز تجربه مي صنعتي و فضاي مجاز هويتي دوره پسا سـاز جديـد بـا توجـه بـه فـضاي ريزي براي منابع هويت ، برنامه ي دنياي مجازي فزاينده

اسـتفاده از دنيـاي .هاي اجتماعي، فرهنگي و سياسي الزامي است ريزيمجازي در برنامه باشـد، و منطقـي مجازي براي تقويت هويت ديني بايد داراي برنامه مـشخص، هدفمنـد

ي ديني خواه در حكم وظيفه ديني يا رسالت ملي مستلزم اتخاذ راهبردي ها حفظ ارزش جامعـه چنين معقول و كارآمد در مواجهه با فضاي مجازي است، فرايند تربيت ديني در

ي صورت گرفته در فضاي مجـازي پـيش رود تـا ها بايد همگام و متناسب با پيشرفت اي نـوآوري در ايـن امـر بـازنگري، تجديـدنظر و .از مخاطبان خود باشـد بتواند جوابگوي ني

.نمايد ي تربيت ديني را ضروري ميها و روشها شيوه

. و راهكارهاها هويت ديني، فضاي مجازي، چالش:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

99

ن و ی د بک ز ی نا ر ال پدید ا ن ح و ی د بک ز ی نا ر ال پدید ا سکک ییح ی ما ه ا سبار ی ما ه ا وکوک بار سيد احمد، 2 ميرمحمدتبارديوكالييو صمد ، 1پور عدلي

چكيده كه اند شده بسياري تغييرات دستخوش انسانيوامعج، ارتباطات پيشرفت با امروزه

بر هاي نوين رسانه. دهد طور خاص در عرصه فرهنگ و زندگي روزمره نشان مي خود را به

رسـد امـروزه نظر مي به. گذارند مي جامعه تاثير در عمومي هاي سليقه و زندگي هايشيوهانـد و ر سبك زندگي جوانان شدهمنجر به تغييراتي د ، اي اجتماعي اينترنتي ه رشد شبكه

هدف اين مطالعه تحليل پديـدار .اند تأثير قرار داده هاي روزمره آنان را تحت همه فعاليت از ايـن رو . بـوك اسـت شناختي سبك زندگي جوانان قمي كاربر شبكه اجتمـاعي فـيس

ت تحليـل پديدارشـناختي تغييـرا : باشـد مورد توجه مـي االتؤيابي به پاسخ اين س دستبـوك اجتماعي فـيس واسطه معرفي و رواج شبكه ايجاد شده در سبك زندگي جوانان به

بوك و نوع سبك زندگي كـاربران آن بـا چيست؟ حضور جوانان در شبكه اجتماعي فيس شيوه محاوره ، شان در زمينه نمادهاي فرهنگي نظير اوقات فراغت اي هاي محوريت انتخاب

جاد شرايط براي برقراري ارتباط بـا جـنس مخـالف و اي ،نحوه پوشش افراد ، و سبك بيان غيره چگونه است؟ پژوهش حاضر به علت ناشناس بودن كـاربران و نوپـايي پـژوهش در

گيـري از رويكـرد هاي اجتماعي مجازي بـا اسـتفاده از روش كيفـي و بهـره حوزه شبكه عميـق و هـا از تكنيـك مـصاحبه براي گردآوري داده . پديدارشناسي صورت گرفته است

29 تـا 18 مـي نفر از جوانـان ق 20در مجموع . نيمه ساختاريافته بهره گرفته شده است ن شـبكه را اي بوك كه حداقل دو سال تجربه حضور در و كاربر شبكه اجتماعي فيس هسال

عنوان جمعيت آماري انتخاب و مـورد مـصاحبه گيري هدفمند به براساس نمونه ، داشتند

شناسي دانشگاه اصفهان كارشناس ارشد جامعه - 1

Samadadlipour@gmail.com دانشگاه مازندران، ارشد پژوهشگري علوم اجتماعي كارشناس - 2

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

100

بوك منجر به حاكي از آن است كه شبكه اجتماعي فيس اي پژوهش ه يافته .قرار گرفتند توجه و گـرايش بـه ، هايي چون اوقات فراغت تغييراتي در سبك زندگي جوانان در زمينه

جاد شـرايط بـراي برقـراري ارتبـاط بـا اي ،شيوه محاوره و سبك بيان ، نحوه پوشش ، بدن . جهاني شده استهاي روز در نگرش به فضاي جنس مخالف و كسب توانمندي

تحليـل ، سـبك زنـدگي ، بـوك فـيس ، هـاي اجتمـاعي مجـازي شبكه :هاي كليدي واژه

پديدارشناختي

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

101

ی د بک ز جازی ضای ی د ات وایپ ی ا د بک ز جازی ضای ی د ات وایپ ا بهروز، 1علم آموز

چكيده اقتـصادي و حقـوقي فـضاي ، سياسي، اجتماعيابعاد هدف اين مقاله بررسي اثرات

در ايـن پـژوهش از روش تحقيـق كيفـي . محـيط كـاربر اسـت زندگيمجازي بر سبك ان داد تبليغات در فـضاي مجـازي نش ها نتايج بررسي . استفاده شد )اي كتابخانه(اسنادي

ي تـرويج هـا و شيوهها د آنان به انتخاب سبكشو ميتر بر كودكان تاثير دارد و باعث بيش ناسالم بزرگترين مـانع در يـك فضاي مجازي ،در مورد نوجوانان . شده گرايش پيدا كنند

15بـيش از ، اندازي سيستم ديجيتـال پخـش صداوسيما با راه . سازي هويت است پارچهاين قابليـت را دارد كـه بـا ورزش و بازار ، كارتون، آموزش، هاي مستند شبكه را در حوزه

ي دينـي هـا ي متنوع سبك زندگي كودكان و نوجوانان را در جهـت آمـوزه ها خلق برنامه . وق دهدس

، رفتار، فضاي مجازي، فناوري، سبك زندگي :هاي كليدي واژه

1 - behruzelmamuz@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

102

وی وی ش تت، ، ی و چا ال الق ا سی ا شخ ی و چا ال الق ا سی ا جازی خ ضای جازیی ضای ی كيومرث، 1فالحي

چكيده ي متخلق بـه اخـالق ها هدف از تربيت معنوي در نظام ارزشي اسالم، تربيت انسان

ي اخالقـي هـا ي الهـي و آمـوزه ها م با آرمان اسالمي است تا انسان آرماني مورد نظر اسال اُنس گيرد و در زندگي به كار بندد و بدين ترتيب به ها و آموزه ها آشنا شود، با اين آرمان

يي دارد كـه هـا و بايد و نبايد ها اخالق اسالمي مؤلفه . سعادت دنيوي و اخروي دست يابد ي هـا اي امروز روبـرو شـدن ارزش در دني . ي تربيت معنوي است ها از الزام ها هريك از آن

ي اخالقـي و امـت ي جامعـه هـا معنوي و اخالق اسالمي با فـضاهاي مجـازي از دغدغـه سرعت، جـذابيت، در .ي خاص خود را دارند ها فضاهاي مجازي نيز ويژگي . اسالمي است

از ديگـر سـو خطـر دشـواري . ستها دسترس بودن، به روز بودن از جمله نقاط قوت آن ي جسمي و رواني ناشي از ها ي اخالقي، اجتماعي، خستگي ها ضاها در زمينه كنترل اين ف

. ي اخالقي را به چالش فرا مي خواند ها ي سنتي و جامعه ها كار در فضاي مجازي، تربيت براي رويارويي با اين فضا، گام نخست، آموزش و پيشگيري است، اخالق اسالمي بايستي

انـسان آگـاه و تربيـت شـده در هـر . تربيت شـود در جامعه نهادينه شود و انسان متخلق پـس از آن بايـستي گـامي فراتـر نهـاد، .فضايي زير چتر حمايت باورهاي خـويش اسـت

ها ابزارهاي دنياي مجازي مي بايست به خوبي شناخته شوند تا بتوان با شناسايي ويژگي در . مي بهره گرفت به اخالق اسال ها براي متخلق ساختن انسان ها توانايي آن و استفاده از

تواند در خدمت اخالق و تربيت معنـوي قـرار ي صورت فضاي مجازي و امكانات آن م اين .گيرد

ها ، چالشها ، فرصتفضاي مجازي، اخالق اسالمي، تربيت معنوي:هاي كليدي واژه

)پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش (عضو هيات علمي پژوهشكده تعليم و تربيت - 1

kewmarsf@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

103

ر رتأ ی تأ ند جازی ضای ی ا ند جازی ضای ها هجا شی ی پذپذ جا شاد و اد وآ یآ تا ر ن د یاز تا ر ن د از

ري، اعظم و مه، عليرضا1قبادي

چكيده ي پـذير جامعـه فـضاي مجـازي بـر فراينـدهاي تـأثير هدف ايـن مطالعـه بررسـي

سـؤاالتي كـه در ايـن پـژوهش مطـرح اسـت . زان دبيرستاني شهر تهران است آمو دانش : عبارت است از

نت رابطه وجود دارد؟ اينتر ازي پذيري آنان تأثيرزان و ميزان آمو دانشبين سن ) 1

نت رابطه وجود دارد؟ اينتر از پذيري آنان تأثيرزان و آمو دانشربري بين ميزان كا) 2

نـت رابطـه اينتر ازي پذيري آنهـا تأثيرزان با زبان انگليسي و آمو دانشبين آشنايي ) 3 وجود دارد؟

پذيري آنها رابطه وجود دارد؟تأثيرو بين تحصيالت والدين پاسخگويان) 4

و پرورش ديني چيست؟كاركرد فضاي مجازي براي آموزش ) 5بـراي گـردآوري . از نوع اكتشافي و روش انجـام آن پيمـايش اسـت روش پژوهش

4219جامعـه آمـاري . ي پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است ها دادهحجم نمونـه بـا اسـتفاده از . زان مدارس دولتي مقطع متوسطه اول و دوم است آمو دانش

اي يـري طبقـه گ نمونه نفر انتخاب و سپس بصورت 380عداديري كوكران ت گ نمونهفرمول بدين صورت كه با توجه به تعداد جمعيـت مـدارس واقـع در دو ، متناسب با حجم نمونه

نترنت در ميان اي قدرت نفوذي كهنتايج نشان داد . زان توزيع گرديد آمو دانشمنطقه بين گذاري آن را بر زندگي اجتماعي يرتأث، داردجوانان بويژه نوجوانان و اقشار مختلف جامعه

، ي اجتمـاعي شـود هـا ي جنـبش گير شكلواند موجب ت مي كه اي پديده. هدد ميافزايش ، شـدن نوجوانـان و جوانـان بايد به اثر آن بر اجتمـاعي و راه يافته ها امروز به اغلب خانه

استاديار دانشگاه خوارزمي- 1

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

104

ـ اي ن موضـوع معتقدنـد كـه اسـتفاده از اي زان به آمو دانشاكثر .توجه داشت ت باعـث نترنن ايـ ن فضا دارد؛اي پذيري آنان ازتأثيرن حكايت از اي ود وش مييادگيري زبانهاي مختلف

در نترنـت اي همچون اذعـان بـه نقـش ييها مولفه نترنت در اي زان از آمو دانشپذيري تأثيرآشـنايي بـا اينترنت، تبادل افكار و فرهنگ در ، آشنايي با فرهنگ و سنن جوامع مختلف

ي رفتـاري از نـسلي بـه ها نترنت و انتقال شيوه اي و عواطف افراد مختلف از طريق ها زبانزان آمو دانشهر چه سن و استفاده .ديگر مشاهده شد به جامعه اي نسل ديگر و از جامعه

ي آنها كمتـر بـه پذير جامعهود و روند ش ميتر د كاربري آنها عقالني و منطقيرو ميباالتر ن نتيجـه در متغيـر ايـ ودشـ مـي هنجارهـاي جامعـه كـشيده وسمت انحراف از ارزشها

زان بـدليل نـوع نظـارت والـدين بـر آمـو دانـش پذيري تأثيرباالبودن تحصيالت والدين و و زان به زبان انگليسيآمو دانشآشنايي .نترنت نيز مشاهده شد اي زان ازآمو دانشاستفاده

جب پويايي كـنش متقابـل اجتمـاعي مو، ندك ميفا اي نترنت در يادگيري زبان اي نقشي كه ي مختلـف هـا و مليـت ها زان و افراد حاضر در جامعه مجازي كه از فرهنگ آمو دانشبين

.ودش ميهستند نوجوان، يپذير جامعه، نترنتاي ، فضاي مجازي:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

105

ی دوم د ی دومز د الت آآ: : ز الت کو ش کو ن د و و ی د ا ز شا ن د و و ی د ا ز وز ا وز آ آ جردي، زهرا و خسرو 1، مجيدقدمي

چكيده كاربر اينترنت در جهان وجود دارد كه بخش جـدايي ناپـذيري از ها ميليونامروزه

اينترنت انقالبي بر پا كرده است كه نـه تنهـا در تجـارت بلكـه در . اجتماع ما شده است اين تكنولـوژي . تأثيرات چشمگيري برجاي گذارده است ارتباطات و رفتار بين فردي نيز

شـغل و ، جـستجو ،ر در مسير اجتمـاعي شـدن، مطالعـه، كـاركردن، خريـد موجب تغيي با توجه به استفاده گسترده از فناوري اطالعات و سود . گذراندن اوقات فراغت شده است

هـاي و زيان آن براي خانواده و نوجوان الزم است ابعاد آن را بهتر بشناسيم تـا از آسـيب رو از ايـن . معه و خانواده بيشتر اشاعه دهيم آن پيشگيري كنيم و سودمندي آن را در جا

ويـژه بـراي ، بـه ور استفاده بـيش از حـد از اينترنـت آ ها و اثرات زيان در اين مقاله آسيب روش تحليلـي براي انجام اين مطالعـه از . است گرفتهنوجوانان مورد بحث و بررسي قرار

ي از كـشور در زمينـه هـاي پـژوهش داخـل و خـارج استفاده از آخرين يافته اسنادي با هـا، زمينـه شـناخت و آگـاهي از انـواع آسـيب . شده است گرفته بهرهموضوع مورد بحث

سازي استفاده مناسب از اينترنت را براي نوجوانـان و خـانواده فـراهم گيري و بستر پيشاسـب بـراي خـانواده و عيني بـه عنـوان راهكارهـاي من هاي در اين ميان نمونه . آورد مي

به عنوان والدين ، مسئوالن آموزشي و دولتي با اولـين تجربـه . رح شده است نوجوان مط بنابراين الزم است از اثـرات . رو هستيم روبه توسط نوجوانان مشكالت استفاده از اينترنت

هـاي ها آگاه شويم تا چاره جـويي شناختي آن آن بر رفتار نوجوان، بهزيستي و رشد روان .الزم را انجام دهيم

. اينترنت، زندگي دوم، دنياي مجازي، نوجوانان، خانواده: هاي كليدي واژه

علمي پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورشهيأت عضو -1

m_ghadami@gmail.com Khosrojerdi.zahra@ yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

106

فاد فادرورت ا یه ه رورت ا ال جازی ا ضای س از یا ال جازی ا ضای س از ا ، حيدر1قمري

چكيدهاين مقاله در پي آن است كه به پاسخ اين پرسش دست يابد كه برابري استفاده از

ر سخن، نبود ايـن فرصـت، چـه به ديگ . فضاي مجازي چه تأثيري بر تربيت اسالمي دارد گروهي بر آنند كه فضاي مجازي بنياد تربيت و اخالق ديني را . پيامدهايي به دنبال دارد

كند؛ گروهـي به سبب امكانِ كم كنترل آن و حجم فزايندة اطالعات نامناسب مختل مي -هاي بشري امكان استفادة دوگانـه نيز معتقدند كه فضاي مجازي چونان ديگر برساخته

يك از ايـن دو را دارد و بر كاربران و متوليان است كه دست به انتخاب كدام -بد يا خوب اي و منـابع ديجيتـالي صـورت گرفتـه و اين مطالعه با اسـتفاده از اسـنادكتابخانه . بزنند

هاي مطالعه نشان يافته.نويسنده با روش كيفي به جستجو پيرامون موضوع پرداخته است ابزاري كارآمد براي تأثيرگذاري بر اخالق، تربيت و رفتار فـردي و دهد فضاي مجازي مي

اجتماعي است و نبود برابري در استفادة از آن موجـب شـكاف در زمينـة برخـورداري از دسترسي ،چرا كه برخورداران از اين پديدة نوظهور . تربيت اسالمي در جامعه خواهد شد

ين زمان ممكن را خواهند داشت و ذهـن و تر به باالترين حجم اطالعات تربيتي در كوتاه برانگيز اين اطالعـات پختگـي و بيـنش الزم را بـه دسـت انديشة آنان در آوردگاه چالش

در عوض، محرومان از آن ممكن است در دايرة تنگ كمبود يا نبود اطالعات به . آورد مي .اين پديده ممكن است به شكاف اجتماعي منجر شود. سر برند

. برابري، تربيت اسالمي، فضاي مجازي:يديهاي كل واژه

پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش -دكتراي زبان و ادبيات فارسي - 1

heydarq@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

107

ت ر الم و ن از ا د و ول و ، ا ر الق سا اا سا آخ ت ی ر الم و ن از ا د و ول و ، ا ر الق سا اا سا آخ ی ی ی و د اخا یلمل ی و د اخا لمل ، رقيه1قهرماني

چكيده. اخالق فناوري اطالعات يا اخالق سـايبري اسـت ،يكي از مصاديق اخالق كاربردي

در تخـصص و آشنايي به نآ درباره بحث كه است اي رشته ميان موضوع سايبري اخالق وابـستگي فنـاوري و سـريع پيشرفت با .است نيازمند اطالعات وفناوري اخالق حوزه دو

اخـالق حـوزه در يمـشكالت و مسائل ،ارتباطي و اطالعاتي فناوريهاي از استفاده به افراد .است آورده بوجود اطالعات فضاي در را ناهنجاريهايي كه است داده رخ اطالعات فناوري اطالعــات، ودســتكاري جعــل ويروســها، مجــاز، غيــر نفــوذ ، هــك چــون جرايمــي آمــار

فناوري حوزه در اخالق بررسي اهميت دهنده نشان مشابه وموارد اي رايانه هاي مزاحمت مفهوم اخالق بررسينوشتار حاضر در مقام آن است كه ضمن . است وارتباطات اطالعات به بيان اصول وقواعد آن از منظر اسـالم و ،ليلي با استفاده از روش مروري و تح سايبري

هاي به عمل آمـده حـاكي از ايـن اسـت كـه بررسي. المللي وداخلي بپردازد مقررات بين اخـالق نـه . مورد توجه قرار گرفته اسـت هيكي از مباحثي است كه امروز اخالق سايبري

ه به رشد وگـسترش اي هم با توج تنها در محيط فيزيكي بلكه در محيط مجازي و رايانه اخـالق . آثار مخرب آن نسبت به فضاي واقعي بايد بيشتر مـورد توجـه قـرار گيـرد آن و

غالب تخلفـات و .اي است در واقع استانداردهاي رفتار در محيط مجازي و رايانه سايبريفنـاوري . قواعـد اخالقـي اسـت اي ناشي از عدم رعايـت اصـول و هاي محيط رايانه نقض

تـوان از قواعـد و است ولي اصول اخالقي آن را مـي نوينيم اينكه بحث اطالعات عليرغ اهميت مساله اخالق در محـيط اينعالوه بر . مقررات كلي اسالم استنباط و بدست آورد

جمله؛ از. المللي توجهات خاصي به آن شده است مذكور تاحدي است كه در عرصه بين و » تعهـد تـونس «و»طـرح اقـدام «و» ياعالميه اصول و ايجاد ساخت جامعـه اطالعـات «

آموزش وپرورش شهرستان مراغه- آموزش ابتدايي مدرسه فتح پهرآباد معاون- 1

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

108

عـالوه . كه براي راهبرد كشورها پيش بيني شده است ...و» اصول براي جامعه اطالعاتي «رسد اصول بنيادين اخـالق سـايبري بـه ويـژه در برآن درحقوق داخلي ايران به نظر مي

هاي مقام معظم رهبري پيش بيني شده است كه رعايت اصـول وقواعـد فـوق در ابالغيه . باشد واقع نوعي پيشگيري اجتماعي از وقوع تخلفات در محيط مذكور مي

.اي، اخالق فناوري اطالعات، اخالق سايبري اخالق، اخالق رايانه:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

109

ه ی ی ر ه ی ار ی ر ره، ، رراا ار و رهاما و ه اما ن او ھ هت ن او ھ ش دیدگاه دیدگاه با با ت شاد و اد وآ نآ ناز یاز ی تار ی باره ر ی تار باره ر همحبوب، 1قويدل حيدري

چكيده در بـاره زاهـداني 14-16 نوجوانـان ديـدگاه بررسـي هدف از انجـام ايـن مطالعـه

روش ايـن پـژوهش .است تلفن همراه و ماهواره، نترنتاي باو رابطه آن رفتارهاي جنسي شهر زاهدان است كـه ساله 16 تا 14جامعه آماري اين مطالعه نوجوانان . توصيفي است بـه روش تـصادفي خوشـه اي ) پـسر 195 دختر 165(جوان نو 368تعداد از اين جامعه

ي هـا رفتـار در باره هي محقق ساخت ها استفاده از پرسشنامه ي آنان با ها انتخاب و ديدگاه . مورد مطالعـه قـرار گرفـت ) ماهواره و تلفن همراه، اينترنت(ي ارتباطيها جنسي و رسانه

. قرار گرفـت تحليل مورد spssآماري استفاده از برنامه با ي حاصل از اين مطالعه ها دادهي مـستقيم و رابطـه ي مـذكور هـا رسـانه استفاده نامناسـب از دهد كه مي نشان ها يافته يآمـار نتـايج آزمـون . داردرفتارهاي جنـسي آموزان در باره ديدگاه دانش داري با معني

. ارد دتأثيرنشان داد ماهواره و تلفن همراه در گرايش نوجوانان به رفتار جنسي

زانآمو دانش رفتارهاي جنسي، تلفن همراه، ماهواره، نترنتاي :هاي كليدي واژه

مشاور ، روانشناسي تربيتيارشد كارشناس - 1

heydari4938@gmail.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

110

ه ی جا ال ی ا د بک ز ه و جازی ضای ه از ری د ه ی و ی سنر ا هچ ی جا ال ی ا د بک ز ه و جازی ضای ه از ری د ه ی و ی سنر ا چ جعفر، 1كريمي

چكيده ) قوت و نقاط ضعفنقاط(سايي و بررسي عوامل مؤثر دروني هدف اين پژوهش شنا

بر ميزان توسعه بهينه اسـالم از طريـق ) ها و تهديدها فرصت(گذار بيروني تأثيرل و عوام كليـه جامعـه آمـاري شـامل .ابزارهاي نوين فضاي مجازي در بين جوانان در كشور بـود

نفـر بـه عنـوان 196 اساتيد دانشگاهي و حوزوي سطح شهر نائين بود كه از ايـن تعـداد ابتـدا بـا . روش پيمايشي و همبستگي استفاده شد در اين پژوهش از .نمونه انتخاب شدند

شناسايي و سپس با و نقاط ضعف ها فرصت ،ها تهديد ، نقا ط قوت SWOTروش تحليل توجه و منويـات خـاص جهـت نتايج نشان داد .روش همبستگي نقش آنان بررسي شد

، وتقـ اي مجازي در جايگاه نخـست نقـاط ضگسترش سبك زندگي در كشور از طريق ف توجه بـه مـسائل روز ،ها در جايگاه نخست ضعف كار فرهنگي اساسي در اين زمينه عدم

سبك زندگي اسالم با ابزارهـاي نـوين بـه خـصوص در امـر جوانـان و اسـتخراج آنهـا و ريـزي ي موجود و نداشتن برنامه ها انديشيدن تدبيري در اين زمينه در مرتبه اول فرصت

ي جـذاب دشـمنان بـراي جوانـان از طريـق هـا امهراهبردي، جذاب و رقابتي در برابر برن كـه در ايـن يمهم ترين راهبردهـاي . فضاي مجازي در جايگاه نخست تهديدها قرار دارد

ي و ساختاري اساسي جهت بهره ريز برنامهايجاد : پيشنهاد شده است عبارتند از پژوهشور شـاداب برداري بهينه از منويات خاص اسالم از طريق فضاي مجازي در راستاي حـض

تالش اساسي محلي و ملي در راستاي تبيين مسائل اساسـي ، يجوانان در مباحث اسالم به روز در متن مدارك و مستندات اسالم با ابزارهاي نوين و ارائه و تدوين آن در جامعـه

ي نوين جهت مبـارزه ها ري از رسانه گي بهرهو تدوين يك سند چشم انداز محلي و ملي و . دشمنان عليه مباحث فرهنگي اسالمبا تهاجم فرهنگي

.SWOT، راهبرداسالم، جوان، فرهنگ، تهاجم، فضاي مجازي، : هاي كليدي واژه

1-Jkarimi15@ yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

111

ن ی رو با ی ناگا ی رو با ی ی اگا ال ن ا ش جازی و ضای ی نا س یآ ال ن ا ش جازی و ضای ی نا س آ ، پروانه2 و شادمانيفرهاد، 1كريمي

چكيده ن مـستلزم شـناخت آمـوزا تربيـت دانـش شناخت نقش فضاي مجازي در تعلـيم و

فـضاي مجـازي . شناسـي اسـت ويژه از نظرگـاه روان ها و ماهيت فضاي مجازي به ويژگيهـاي ارتبـاط از راه شبكه گسترده و جهاني ساختارهاي كالن فناوري اطالعات و شـبكه

انـد و از طريـق دور هستند كه بـا اسـتفاده از پيونـدهاي متقابـل بـه هـم مربـوط شـده مبتنـي بـر هـاي شـبكه فضاي مجـازي معـرف . شوند پردازش ميهاي كامپيوتري سامانهافراد از طريق . رود و واقعيت مجازي است و نام متعارفي براي اينترنت به شمار مي رايانه،

توانند با ديگران ارتباط برقراركننـد، كاركننـد، رسـانه هنـري بـسازند، فضاي مجازي مي هـاي ها شركت كنند و انديـشه در كنفرانس بخوانند، آموزش ببينند، بازي كنند، روزنامه

شـبكه شناسي، فضاي مجـازي را برهمين اساس در روان . خود را با ديگران مبادله كنند تواند نظرات خود را به ديگران انتقال دهد و كاربر فضاي مجازي مي . نامند نيز مي ها ذهن

هـاي ذهن فرد انديـشه به بياني ديگر . توسعه دهد نظرات ديگران را دريافت كند و آن را توسعه فضاي مجازي، در شبكه . كند شود و آن را مبادله مي خود را با ديگران شريك مي

بـراين ) 2007(سـولر ).2011زيوكـو، (گيرد معاني و مفاهيم از طريق گفتگو صورت مي كنـد يـا پيـامي كـه ب را مرور مـي باور است كه وقتي فردي پيام الكترونيك يا صفحه و

كند كـه ذهـن او بيند، واقعاً احساس مي خط توسط فرد ديگر نوشته شده را مي طور بر بههـا تعامـل در شـبكه ذهـن . به ذهن ديگري متصل شده يا حتي با آن تركيب شده است

پرورشاستاديار پژوهش و عضو هيات علمي پژوهشگاه مطالعات آموزش و - 1

fkarimi.@Rie.ir كارشناس تعليم و تربيت و مدير مراكز آموزشي- 2

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

112

بر اين باور است كه شناخت در فضاي مجازي، ) 2008(باراك. دهد روي مي ،ها بين ذهن . افتد بين افراد اتفاق ميفعاليت هماهنگي است كه

شـناختي هدف از تدوين اين مقاله بررسي مفهوم فضاي مجازي و مرور مباني روان به اين منظور پـس از مـرور و . هاي حاصله در تربيت اسالمي است آن و استخراج داللت

هاي انجام شده در خصوص موضوع و تـدوين مبـاني نگري نتايج مطالعات و بررسي باهم استنتاجي، مهمترين تلويحـات - استفاده از روش تحليلي شناختي فضاي مجازي، با روان

مهمترين نتايج اين مطالعه بـه ايـن شـرح . براي تربيت اسالمي شناسايي و فهرست شد دهـد و هاي شناختي و عاطفي آدمي را گسترش مي فضاي مجازي دامنه توانايي : هستند

د كـه از ايـن جملـه دهـ هاي قابل توجهي فراروي كاربر خود قرار مـي از اين نظر فرصت انعطاف پـذيري، نامحـدود شـدن فـضا و حـذف فاصـله : توان به موارد زير اشاره كرد مي

گسترش دامنه و سطح تعامالت با ديگران، امكان ارتباط گسترده جغرافيايي و در نتيجه همزمــان بــا انبــوهي از مخاطبــان، ســرعت بــاال در تبــادل اطالعــات و ارتباطــات، عــدم

عات ارائه شده، توانمندسازي كاربران و كمك به آنها در بهـره گيـري محدوديت در اطال بيشتر از توانمنديهايشان و ارائه فرصت برابر به همه كـاربران صـرفنظر از نـژاد، جـنس،

فضاي مجازي داراي ابعاد منفي نيز هست كه مهمترين آنها ...طبقه اجتماعي، قوميت و و جذب اطالعات بدون فيلتر شدن آنها، احساس دريافت : به اختصار از اين قبيل هستند

ناكامي و فشار رواني بر اثر مواجهه با ابعـادفني فـضاي مجـازي، تاثيرگـذاري بـر هويـت هـاي كاربران به ويژه نوجوانـان، گـسترش غمگينـي و تنهـايي در بـين كـاربران شـبكه

شوند، مواجه ميبه ويژه وقتي با تصوير شاد كاربران ديگر ) فيس بوك و توئيتر (اجتماعي بران، تقويت رفتارهـاي پرخاشـگرانه كـه رقرارگرفتن در معرض سوءرفتار كالمي ساير كا

ناگفتـه . اعتياد به فضاي مجازي و باشد ناشي از عدم بازداري رفتاري و ناشناس بودن مي هاي مهمي براي تربيت اسالمي در پيداست كه ابعاد مثبت و منفي فضاي مجازي داللت

.در اصل مقاله به آنها اشاره شده استبردارد كه

شناختي هويت، تربيت اسالمي فضاي مجازي، مباني روان:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

113

ش ح د فاده ی ا تد رس ا د اش ا شا ح د فاده ی ا تد رس ا د اش ا جازی ا ضای ت کا ن از ا وز جازی اآ ضای ت کا ن از ا وز اآ ، كبري1كريم زاده

چكيدهل تكنولـوژي در حـا ، فرصـت ،كنـيم عـصر سـرعت عصري كه در آن زنـدگي مـي

هـا ارتباطـات پيچيـده انـساني و ناپايـداري روابـط انـسان ، پيشرفت و انفجـار اطالعـات بروز تحـوالت گـسترده . وتغييرات شتابان اجتماعي؛ فرهنگي، خانوادگي و محيطي است

هاي متفاوت بشري از جمله آموزش اي كه در عرصه در زمينه ارتباطات و تغييرات عمده توجـه بـه سـرمايه ضـرورت . نمايد مسئله را روشن مي اختن به بوجود آمده اهميت پرد

باشند نياز بـه تربيـت اسـالمي بـاروش و فنـون آموزان مي انساني كه نمود بارز آن دانش هـاي بـه عمـل بررسـي . اسنادي است –روش مطالعه تحليلي . نمايد الزامي مي را جديد

ي نيـاز دارد كـه بـا ا آمده حاكي از آن است كه امروزه نظام آموزشي كـشور بـه مدرسـه ورود . آوري اطالعات و ارتباطات، امكان يادگيري پيوسته را فراهم نمايد گيري از فن بهره

. به اين عرصه به نوع جديدي از آموزش نياز دارد كه با آموزش سنتي ما سازگاري نـدارد كـسب اي و مقتدر بوده تا با دراين عصر نيازمند تربيت و پرورش فرزنداني توانمند؛ حرفه

هاي الزم؛ نحوه زندگي و شيوه زيستن؛ خوب زيستن؛ باهم زيستن ورويـارويي بـا مهارتهاي متفـاوت مسائل ومشكالت زندگي را فرا گرفته و توان مقابله با امواج متالطم آسيب

رو الزم است باتوجه بـه رويكـرد اسـالمي سـند تحـول بنيـادين از اين . را داشته باشند هـاي علميـه و هاي علمي و تلفيق انديشه حوزه هره مندي از يافته آموزش و پرورش؛ با ب

آمـوزان دوره ها و با اتكا به معارف قرآني به باز توليد محتواهاي مورد نياز دانـش دانشگاه .هاي اين گروه سني پرداخت ابتدايي با ويژگي

. مدارس ابتدايي، فضاي مجازي، استفاده صحيح :هاي كليدي واژه

1 - kkvs2009@yahoo.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

114

ات ی ا اتر ی ا ی ر ظام جازی ضای ی ی ظام جازی ضای ی علي، 1لطيفي

چكيده اين پژوهش استخراج اثرات منفي فضاي مجازي بر نظام تربيتـي در معنـاي هدف

سعي شده با مرور نظام دار اسناد و تحليلي است -پژوهش از نوع مروري . عام كلمه است . بررسـي قـرار گيـرد الت مورد نظر استخراج و مـورد سؤاانجام شده در اين زمينه پاسخ

يي هـا ي به عمل آمده حاكي از اين است نظام تعليم و تربيت اسالمي با چالش ها بررسييجـاد ا، ي مروج وهابيت ها وب سايت شيوع : عبارت است از ها مواجه است كه اين چالش

، ي دروغـين هـا ترويج خرافه گرايي و عرفان ،ي آنها شكاف ميان انقالب اسالمي و آرمان گـرايش بـه ، جـدايي از فرهنـگ مهـدويت و انتظـار ، ي از فرهنـگ صـهيونيزم پذيرتأثير

و اشـاعه فرهنـگ فـساد و هـا سست كردن بنيان خـانواده ،پورنوگرافي و مسايل جنسي تـرويج فرهنـگ غربـي و ايجـاد ، لدين از وا فرزندان پذيري تأثيركاهش ، فحشا در جامعه

بـه اينترنـت و بازمانـدن از رشـد عتياد، ا تشويق به هنجارشكني اجتماعي ، بحران هويت جهان مجازي را بايد بر اين اساس .ي خطرناك اينترنتيها دوست يابي وعلمي و جسمي

جدي گرفت و به عنـوان يـك جهـان جديـد بـه مـوازات جهـان فيزيكـي قـديم كـه از بايد مورد توجه ، گي جهان اعداد برخوردار است اي به گسترده ي بسيار گسترده ها قابليت

. گيردقرار

فضاي مجازي، تربيت اسالمي، اثرات منفي :هاي كليدي واژه

پيـام نـور -)تعليم وتربيت اسـالمي (دانشجوي كارشناسي ارشد تاريخ وفلسفه آموزش وپرورش - 1

دبير علوم تجربي–همدان ali781@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

115

ش شچا ان چا جازی ا ضای ی از انی کار جازی ا ضای ی از ی کار ، مرتضي 1منطقي

چكيده در ايـن . مقاله حاضر به چالشهاي كاربري از فضاي مجازي در ايران پرداخته اسـت

يد ارتباطي، از تجربـه آوريهاي جد مقاله، نخست با بررسي تجربه بشري در برخورد با فن متفاوت ايران در اين زمينه ياد شده است، به اين معنا كه در برابـر تـالش انديـشمندان

آوريهـا، هـاي فـن بشري براي بسترسازي فرهنگي براي كاهش تهديدها و افزايش فرصت آوريهاي ارتباطي پيـشرفته، اولياي فرهنگي ايران بدون توجه به مقوله تحميلي بودن فن

مسكوت ماندن نـسبي مـسايل . اند آوريها برخورد كرده با رويكرد سلبي با اين فن "اعمدتبررسي واقعيتهـاي ايـران داللـت بـر آن . جوانان، مقوله مورد توجه بعدي مقاله مي باشد

آوريهاي ارتباطي پيشرفته رخ دارد كه از سويي تحوالت پياپي و سريعي كه در عرصه فن اي كه در جامعه جوان ايران به وقوع پيوسـته و ت گسترده دهد و از سوي ديگر تحوال ميآوريهاي ارتباطي جديد و مسايل جوانـان پيوندد، در جريان مسكوت ماندن مقوله فن مي

خاصه اقشار جوان جامعـه كـه (اي در سطح جامعه هاي گسترده در جامعه، موجد آسيب گرديده است، حـال آن كـه ) روند ترين كاربران فضاي مجازي در ايران به شمار مي عمدهآوريهـاي ارتبـاطي توان با استفاده از تجربه بشري و تغيير رويكرد مبتني بر نفي فـن مي

پيشرفته و پذيرش رويكرد مداخله گرايانه، با اتخاذ تمهيدهاي مناسب، همزمان با كاهش مقالـه بـا ارايـه راهكارهـاي . تهديد فضاي مجازي بـه افـزايش فرصـتهاي آن دسـت زد

جهـت اوليـاي (و خردنگـر ) كـشور بـراي اوليـاي آمـوزش عمـومي (نگر، ميان برد نكال .به كار خود پايان داده است) آموزان دانش

آوري، فضاي مجازي، بازيهـاي ويـديويي، تلفـن همـراه، اينترنـت، فن :هاي كليدي واژه

.آموز ماهواره، دانش

. دانشيار دانشگاه خوارزمي-1

Mantegi_ morteza@yahoo.com 

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

116

ی و یل ژ پ ی ح و یل ژ پ رح رتأ وتأ گ و جازی ضای و گ و جازی ضای الن ب ی تا دم رو النی ب ی تا دم رو ی

آيه، شعباني و سامره ،يعقوبي عليرضا؛، محرابي

چكيده فضاي مجازي بر فرهنگ و هويت مردم تأثيرتحليل ژئوپليتيكي هدف اين مطالعه

امـروزه . به معناي سياست جغرافيـايي اسـت ژئوپلتيك. در روستاهاي غرب گيالن است انـد بـه تو مـي و مهمترين ابزارهايي كه قرار گرفتهمورد توجه اطالعات تيكمفهوم ژئوپل

شد كه روز به روز گسترده تـر با ميتبادل اطالعات كمك نمايد استفاده از فضاي مجازي هم زمان بخش دولتي، خصوصي، مردم عادي، خالفكـاران به طور وند ش ميتر و پيشرفته

آنهـا ها آوري فنبكارگيري اين ي الزم از آن بهره ببرند و ها توانند با داشتن دانش مي... ودهـد كـه نشان مي ها بررسي .سازد و امكانات ديگر قدرتمند مي ها را در كنار ساير زمينه

جواني جمعيت، ضـعف در سـخت افـزار و :به اين قرار است جايگاه ايران در فضاي سايبر شـدن مـشغول :شامل معضالت اينترنت . فقدان برنامه و نرم افزارها، ضعف امنيت شبكه

ات تـأثير . آزاد، ابعاد امنيتي اطالعـات، ابعـاد اجتمـاعي، سياسـي و فرهنگـي اسـت فكرتحـت را هـا ي اجتمـاعي خـانواده ها ، ارزش ها وسايل ارتباط جمعي در خانواده وت ناينتر تـأثير . و موجب شده شاهد تغييراتي در رفتار و گفتمان نسل جوان باشيم داد قرار تأثير

يكـي از مـردم ي حـاكم بـر هـا تغيير باورها و ارزش و اي مذهبي فضاي مجازي بر باوره ي هـا و برنامـه هـا از آنجا كه بسياري از باورهـا و ارزش . ترين اهداف جنگ نرم است مهم

فرهنگي، اجتماعي، سياسي، حقوقي و اقتصادي مردم ايران نيز متأثر از باورهاي ديني و ن هدف دشمنان در فـضاي مجـازي، به همين دليل كليدي تري. ي اسالمي است ها ارزش

تخريب مباني اخالقي و اجتمـاعي مـردم در . ي آن استها حمله به اسالم شيعي و آموزه مـاهواره و . فضاي مجازي باعث شده هزاران سايت در سطح گـسترده اي تـرويج دهنـد

فرصتهاي الزم براي رشـد . اينترنت با ماهيت خاصي كه دارند باعث رشد فردگرايي شده . ندبر ميي مقوي و با ثبات را از بين ها هويت .ژئوپليتيك، فضاي مجازي، فرهنگ، هويت، روستا :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

117

ی کار ھا و ر ی اچا کار ھا و ر جازیاچا ضای ی ال جازیس ا ضای ی ال س ا ، يداله2خرم آبادي و سيروس ، 1مرسلي

چكيده فرهنگ وتربيـت اسـالمي در فـضاي مجـازي، بررسي: ين مقاله عبارتند از اهداف ا

ايـن . مي ابـزار مهـم تربيـت اسـال به عنوان اينترنت و بررسي ديدات اينترنت، فوايد و ته حاكي از اين است كه ها يافته. صورت گرفته است اسنادي اي و تحقيق به روش كتابخانه

هـا و هنجارهـا و پـر كـردن اوقـات تقـال ارزش پذيري و ان ، عاملي مؤثر در فرهنگ رسانهگيرنـد و هاي تعامالت خانوادگي را از اعضاي خـانواده مـي ها، فرصت رسانه. فراغت است

اختالل در روابط والدين با فرزندان و (برند مي فضاي خانواده را به سوي فردگرايي پيش اسـتفاده از آن بـدون در صـورتي كـه ، در عين جذابيت ، اينترنت). روابط همسران با هم

ران بـه دنبـال بعصبي، اخالقـي را بـراي كـار ، هاي رواني مالحظات و برنامه باشد، آسيب بازمانـدگان از ) از راه دور ( ي رسـمي هـا اي براي آموزش اينترنت، وسيله .خواهد داشت

اي با توجه به گستره و نفوذ جهاني و استفاده از كيفيت ي ماهواره ها رسانه .استتحصيل و هنجارهـا و هـا عـاملي مـؤثرتر در انتقـال ارزش ، هاي تـصويري برتر فناورانه و جذابيت

گسست هاي جديد موجب بي حد و حصر از رسانه گسترش استفادة . فرهنگ غربي است ي دينـي و ملـي و ميـراث فرهنگـي جامعـة ايرانـي هـا زدايـي از ارزشِ فرهنگي و تقدس

.شود مي

مشكالت فرهنگي – فضاي مجازي –تربيت اسالمي – اينترنت :هاي كليدي واژه

اس ارشد تعليم وتربيت دانشجوي كارشن - 1 استاديار دانشگاه پيام نور همدان - 2

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

118

الح ی ی ا ی ا ال ی ا د بک ز و جازی ضای ش ی صر الح اس ی ی ا ی ا ال ی ا د بک ز و جازی ضای ش ی صر رفاس وی رفلا وی لا ليال، مقتدايي

چكيده در فرهنگ سازي و اطالع رساني فضاي مجازيبررسي نقش مقاله از نگارشهدف

ف از ديـدگاه دانـشجويان دانـشگاه اصالح الگوي مصر سبك زندگي مبتني بر نظارت بر واصالح الگـوي مـصرف بـه معنـاي نهادينـه .بوده است 92-93اصفهان درسال تحصيلي

سـبك هـاي كردن روش صحيح استفاده از منابع كشور است كه سبب ارتقـاي شـاخص چنانچـه بتـوان .اي براي گـسترش عـدالت اسـت ها شده و زمينه زندگي و كاهش هزينه

بـا در بستر آموزش و آگاه سازي و ي فكري و رفتاري افراد جامعه را يهاتواناي ها و مهارتسـبك زنـدگي و اصالح كـرد ارتقـاي در فضاي مجازي ي تبليغاتي روشها كمك فنون و

روش بررسي از نوع توصـيفي .سطح فرهنگ مصرف و اصالح آن نتيجه بخش خواهد بود دانـشگاه اصـفهان بـالغ بـر جامعه آمـاري پـژوهش كليـه دانـشجويان . و پيمايشي است

نفـر از آنـان از طريـق 374د بـود كـه تعـدا 1392-93 نفر در سـال تحـصيلي 14335ابزار .انتخاب شدند و از طريق فرمول كوكران گيري متناسب با حجم جامعه آماري نمونهپايـايي . گويـه بـوده اسـت 25آوري اطالعـات، پرسـشنامه محقـق سـاخته شـامل جمع

ها تحليل دادهبراي. برآورد شد)α= 85/0(ضريب آلفاي كرونباخ ده از استفاپرسشنامه با فـضاي نتايج نـشان داد كـه .استفاده شد رگرسيون چند متغيري تحليل از روش آماري

سـازي و نظـارت در مولفـه توانسته است از بين سه مولفه اطالع رساني، فرهنگ مجازين بيشتري بدست آورد، كه ايـن نكتـه اين دانشگاه ميانگي سازي بين دانشجويان فرهنگ

اصـالح الگـوي بر سـبك زنـدگي مبتنـي بـر گذاري بيشتر اين مولفه تأثيرنشان دهنده هـاي پـژوهش نـشان داده اسـت كـه بـين رشـته تحـصيلي از طرفي يافته . مصرف است

رابطه در سبك زندگي درخصوص اصالح الگوي مصرف فضاي مجازي دانشجويان ونقش . باشد مي معنادار 05/0 سطح درحاصله Fمقدار رد ومعناداري وجود دا

لگوي مصرفايراني، اصالح ا -سبك زندگي اسالمي، فضاي مجازي:هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

119

ی شش ا ی ا یی ا ی ا ره--ی و رف ما رل ا و ی ما ال ا ا رهس و رف ما رل ا و ی ما ال ا ا ن س و و ناای و و اای ، فاطمه2حاجي كاظم طهراني و مهدي ،1منتظر قائم

چكيده هـاي م، حوزه ارتباطات و تكنولوژي وابسته به آن نيز مانند بسياري از حـوزه در قرن بيست

چنـين وضـعي سـبب شـده كـه در . اي شـده اسـت ديگر، دستخوش تغيير و تحوالت گـسترده هـاي و دانـشمندان، همـه جـا از انفجـار اطالعـات، انقـالب تكنولـوژي محققانهاي اخير سال

سخن به ميان آورند و عصر جديـد را بـا ايـن الكترونيكهاي ارتباطي، عصر رايانه يا عصر رسانههاي هاي عصر اطالعات و تكنولوژي در اين مقاله پس از شرح خالصه ويژگي . تعابير تعريف كنند

ها، با تاكيد بر نقـش تربيتـي مـادر و تغييـر آن طـي نوين ارتباطي و كاركردهاي اين تكنولوژي اي مـادران در عواملي چون باورهاي ديني و سواد رسـانه تأثيرشدن، به فرايند مدرنيته و جهاني

. اي نوجوانان پرداخته شـده اسـت هاي نظارتي بر مصرف ماهواره انتخاب الگوهاي تربيتي و شيوه مادر كه فرزند نوجـوان دارنـد و بـا روش گلولـه برفـي 15نتايج نظري توسط مصاحبه عميق با

اي در انتخـاب الگـوي دهد كه نقش سـواد رسـانه مي ها نشان يافته. اند، آزموده شد انتخاب شده گـذارترين تأثيرتـرين و اي نوجوانان، يكـي از مهـم تربيتي و نظارتي براي كنترل مصرف ماهواره

اي فرزنـدان هاي انتخـابي مـادران بـراي كنتـرل مـصرف مـاهواره با توجه به روش . عوامل است نتيجـه ) مـسئوالنه (د و الگوي تربيتي اسـالمي نوجوانشان و تطبيق آن با الگوهاي تربيتي بامرين

اي مادر طبق الگوي مقتدرانه، بـر مـصرف مـاهواره 3 مادر مشاركت كننده، 15گيريم كه از ميرسـد بـه نظـر مـي .نوجوانان نظارت دارند كه نزديك ترين الگو به مدل تربيتـي اسـالمي اسـت

داني در نظـارت و تربيـت فرزنـد چنـ تـأثير تغييرات در نقش مادرانگي طي فرايند جهاني شدن اي نقـشي مهمتـر در نظـارت و كنتـرل اصـولي بـر مـصرف آموزش سواد رسـانه تأثيرنداشته و نفـر 15امـا مغفـول مانـدن الگـوي تربيتـي اسـالمي در بـين . اي فرزندان داشته اسـت ماهواره

ي نگـران تنها مادري كه بـه لحـاظ مـذهب . مشاركت كننده در اين پژوهش نيز قابل توجه است ان تـو ميبه طور كلي . تربيت فرزندان خود بود از روش استبدادي براي نظارت استفاده كرده بود

اي بـاالتري برخوردارنـد، از روش نتيجه گرفت كه مادراني كـه بـه طـور نـسبي از سـواد رسـانه هـاي روشاي برخوردار نيستند، بيـشتر از مقتدرانه استفاده كرده اند و مادراني كه از سوادرسانه

. كنندمقتدراته يا مسامحه كارانه و يا آسان گيرانه استفاده مي اي، ماهواره، نقش مادرانگي، الگوهاي تربيتي، نظارترسانهسواد : هاي كليدي واژه

علمي گروه ارتباطات دانشگاه تهران هيأتعضو - 1

كارشناسي ارشد ارتباطاتدانشجوي 2-

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

120

م گ ط را ی ال ی رسا ای ا کار سر ما گ ط را ی ال ی رسا ای ا کار سر ا

محسن، 1موحدي

چكيده اي تربيـت اسـالمي در شـرايط راهكارهاي رسـانه «ي تحقيق حاضر با هدف بررس

از آن جايي كه اين مطالعه متمركز بر تحليـل نقـاط قـوت، .انجام شده است »جنگ نرمهاي موجود و تهديدات پيش رو تربيت اسالمي در شرايط جنگ نـرم نقاط ضعف، فرصت اهميت موضوع با توجه به نقـش كليـدي . استفاده شده است ) swot(بوده است از روش

هـاي اسـالمي و فرآيند جنگ نرم و كاربرد آنها از سوي دشمن بر ضد آمـوزه ها در رسانهترين راهكارهـاي مقابلـه بـا ايـن جنـگ نيز اهميت تربيت اسالمي به عنوان يكي از مهم

يكـي هاي به عمل آمده حاكي از اين است كه بررسي. شدبا مينابرابر و ناپيدا، قابل درك كنـيم كـه هـر كـشوري مـا در دنيـايي زنـدگي مـي . است از ابزارهاي جنگ نرم، رسانه

جلـوتر بقيهتري به اخبار و اطالعات براي شهروندان خود فراهم كند، از دسترسي سريع توان گفت كه حفظ و گسترش قدرت استكباري نظام سلطه اكنون به جرأت مي . افتد مي

ي از مهم تـرين ت و يك يشان در اين دنياي ديجيتال وابسته اس ها به حضور و ظهور رسانه مقابله با جنگ نرم دشمن در راستاي هاي اسالمي، راهبردگذاري در زمينه وظايف رسانه

تربيت در اسالم داراي راه شود كه مهم از آنجا ناشي مي اين وظيفه . تربيت اسالمي است به همين منظور در قرآن و سنت براي انسان، يك برنامـه . و رسم منسجم و كاملي است

انسان براي بهره بـردن از آن برنامـه . دار طراحي شده است الً منسجم و نظام زندگي كام كامل، سالم و همه جانبه بايد تحت يك تربيت صحيح و فراگير به نحوي كه تمام طـول

الزم به ذكر اسـت كـه . قرار گيرد اش را در بر گيرد، عمر او و همه جوانب و ابعاد انساني انند دو نقـش مهـم در تحقـق تربيـت اسـالمي و در تو يمي كار خود ها در حيطه رسانه

اوال ترجيح تربيت اسالمى به عنوان رسالت براى مواجهه : نمايندسطح كالن جامعه، ايفا با عوامل تهديدكننده جهان اسالم در زمان حاضر و پاسخ به نيازها و اقتضائات آينده آن،

.تحقق اين نوع تربيت مي باشد جزئيات و تصميمات تخصصى براى ارائهثانيا تدوين و رسانه، تربيت، تربيت اسالمي، جنگ نرم :هاي كليدي واژه

كارشناس ارشد علوم تربيتي و مدرس مراكز تربيت معلم استان اصفهان - 1

m_movahedi2007@yahoo.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

121

ھا ھا ھا ،، ھا چا ی وو چا ما ی و ا یا ت سا جازی ضای ی د یکار ما ی و ا یا ت سا جازی ضای ی د کار احترام، 1مولوي وردنجاني

چكيده ات آن بـر تـأثير مجـازي و هـاي فـضاي هدف اين مقاله بررسي مهمتـرين آسـيب

تهديـدات اينترنتـي در ابعـاد اجتمـاعي، راهكارهايي جهت مقابله و كـاهش ها و هخانواددر اين پژوهش از روش تحقيق كيفي اسنادي براي مرور منظم .استفرهنگي، آموزشي

اسـناد و منـابع شـامل جامعه آمـاري .ه است استفاده شد ها اطالعات و سازمان دهي آن ي هـا كـه شـبكه ه اسـت نظام دار نشان داد ي ها يبررسنتايج بوده و معتبراسناد و منابع

ابعاد اقتصادي و اجتمـاعي و بردهي به هويت نقش دارند بلكه اجتماعي نه تنها در شكل افراد بايد براي ورود به دنياي مجازي اطالعات كـافي در . گذارندتأثيرسياسي جوامع هم

هـا لـذا، چنانچـه خـانواده . اختيار داشته باشند تا دچار مشكالت مالي و اجتماعي نشوند ي جديد فناوري خود آگاهي و شناخت كافي و الزم را داشته باشند، از ها نسبت به شيوه

.آيد انجام بسياري از جرايم و ارتباطات پنهاني فرزندان جلوگيري به عمل مي

ات تـأثير آسيب اجتماعي، خانواده، فضاي مجـازي، روابـط اجتمـاعي، : هاي كليدي واژه تربيت ديني ،اجتماعي

ني حقوق اسالميفوق ليسانس فقه ومبا - 1

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

122

ط ل طاو ل ی""با با او د و یاو خا د و ""او خا جازی ضای ید جازی با ضای ید با حسن، مومني

چكيده آمـوزان مقطـع بـر هويـت خـانوادگي دانـش مـؤثر بررسي عوامـل اين مقاله هدف

پيمايشي است روش پژوهش . است با تأكيد بر فضاي مجازي متوسطه شهرستان دهلران حجـم نمونـه . آوري شـده اسـت رسشنامه محقق ساخته جمـع و اطالعات با استفاده از پ

گيري تـصادفي آموز مقطع متوسطه شهرستان دهلران است كه با روش نمونه دانش 345آمـوزان ها توسط دانش هرچه استفاده از رسانه . 1: دهد ها نشان مي يافته. اند گزينش شده

يكي از عوامـل . 2 . است بيشتر شده است ميزان نمره هويت خانوادگي آنان كاهش يافته ها است كـه اثـرات قابـل گذار در كاهش هويت خانوادگي، حضور و رواج رسانه تأثيرمهم

بخـش . 3 .ها به جا گذاشته اسـت اي بر روي نوع روابط، تعلق و تعهدات خانواده مالحظه پايگـاه . 4 .شعاع اين وسايل قرار گرفته اسـت ال يادي از تضعيف هويت خانوادگي تحتز

گيري متغير بر شكلمؤثرعوامل . 5. استمرتبط خانوادگي هويت با اجتماعي -ادياقتصرضايت از خود با هر سه مولفه هويت اجتماعي، هويت ملي، دينـي و هويـت خـانوادگي

هرچه افراد از مقبوليت بيشتري برخـوردار باشـند، داراي . 6 .داراي رابطه معناداري است ، اگر افراد در خانواده خـود از جايگـاه و پـذيرش سطح هويت خانوادگي بيشتري هستند

اجتماعي مطلوبي برخوردار باشند به خانواده خود تعلـق و وابـستگي بيـشتري خواهنـد . داشت

هـا، مقبوليـت هـا، درونـي كـردن ارزش هويـت خـانوادگي، رسـانه : اه هاي كليدي واژه

اجتماعي

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

123

ی ھا باطات ون ار ی کا ی د ھا باطات ون ار ی کا د اكرم مومني،مومني، عصمت؛

چكيده ي مدرن ارتباطي به ويژه ها ق شبكهي از طرها بررسي انتقال ارزشهدف اين مطالعه

و انعطاف پذيري در همگرايي ها كه با ايجاد زمينه حضور براي ساير رسانه است اينترنتسـؤاالت پـژوهش . نمايدي نقشاند در اشاعه پايدارگرايي تربيت ديني ايفا تو مي ها رسانه

ي تـأثير فرصت است يا تهديد؟ و اينكه چه ها اني شدن رسانه هآيا ج : اين قرار هستند بهپاسـخ ايـن سـؤاالت از روش براي دسـتيابي بـه در تقويت و تضعيف تربيت ديني دارد؟

از طرفـي بايـد مراقـب دهد بررسي نتايج مطالعه نشان مي . تحليلي اسنادي استفاده شد دين مبين اسالم دسـتخوش تغييـر زمان، اصول اخالقي به بهانه مقتضيات بود كه مبادا

قرار گيرد و از طرف ديگر نبايد در جمود و جزميت گرفتار شويم و ورود بـه ايـن عرصـه . ستها آن درك رسانهالزمه مهم از معرفت را كنار گذاريم كه

ها ارتباطات جهاني، تربيت ديني، رسانه:هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

124

د ات و ایپ د ا ات و ایپ وزش و ا وزه آ ر وزش و ی ا وزه آ ر هی ا هجا شی ی پذپذ جا شاد نآآ اد ناوز اوز زهرا، 1مهري

چكيده ي هـا در كنش متقابلي كه ميان تكنولوژي هدف اين پژوهش اين است كه دريابيم

تري ايفـا مـؤثر ارتباطي جديد و كاربران فضاي مجـازي وجـود دارد كـدام رسـانه نقـش بران در جريان اجتماعي شدن خود از د؟ پرسش اساسي ما نيز اين است كه آيا كار كن مي

چگونه بر فضاي كـاركردي، رفتـاري، ادراكـي و امرپذيرند و اين مي تأثيرفضاي مجازي نـوع پـژوهش كمـي، كيفـي و ابـزار گـذارد؟ روند آموزشي و جامعه پذيري آنها تاثير مي

بـا انتخـاب فـضاي مجـازي اينترنتـي بـه عنـوان . پرسش نامه اسـت اطالعات گردآوري و 3 سال مناطق 13-18وزان مقطع سني آم دانشي نوين ارتباطي، ها اي از فناوري مونهن

تـا نقـش فـضاي مجـازي در رونـد به عنوان نمونـه پـژوهش انتخـاب شـدند تهران 18. مـورد بررسـي قـرار گيـرد وزان دو منطقـه برخـوردار و محـروم آمـ دانـش پذيري جامعه

به تا گرفت وزان با فضاي مجازي مدنظر قرار آم دانشهمچنين در اين مطالعه نوع ارتباط وزان آمـ دانـش ي پـذير جامعـه كه آيا فضاي مجازي در فرايند .اين سؤال پاسخ داده شود

ي دارد يـا خيـر؟ نتـايج بدسـت آمـده نيـز حـاكي از آن اسـت كـه فرآينـد مـؤثر نقش داف مـورد تر به اهـ تر و نزديك پويافضاي مجازي، مند از وزان بهره آم دانشي پذير جامعه

.مند وزان غير بهرهآم دانشنظر است تا

ي، نوجوانپذير جامعهفضاي مجازي، اينترنت، : هاي كليدي واژه

كارشناس ارشد ارتباطات و پژوهشگر - 1

Zmehri 1988@gmail.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

125

م و ی ی ھدید یا ، جازی عضای م و ا ی ی ھدید یا ، جازی عضای ا شمسي، 1نامي

چكيده فضاي مجازي براي تعليم و تربيت هدف اين مطالعه آگاهي از اين موضوع است كه

برداري كرد و اگـر تهديـد هديد؟ اگر فرصت است چگونه بايد از آن بهره فرصت است يا ت از روش ، هـا پرسـش گـويي بـه بـراي پاسـخ توان از آن پيشگيري كرد؟ است چگونه مي

انـسان در جريـان دهنـد كـه نشان مـي ها بررسي . تحليلي استفاده شده است –مروري شخـصيتي منحـصر بـه ، و هنجارها ها ارزش اجتماعي شدن از طريق رويارويي با باورها،

دامنه تـأثير . نسل امروزي با فضايي مجازي به گستردگي جهان مواجه است . يابد فرد مي گويي به نيازهاي گوناگون افراد گيري و نفوذ آن و پاسخ اين فضا با توجه به سرعت شكل

اين فضا . ستبسيار زياد ا - به ويژه به دور از چشم ناظران، ارزشيابان و صاحبان قدرت -تواند هم فرصت و هم تهديد براي تربيت بسته به نوع هدف، محتوا و روش انتقال آن مي

فضاي مجازي فرصت است، زيرا با توجـه بـه جـاذب بـودن آن، بـيش از تعلـيم و . باشدتواند به تربيت افراد فرهيخته كمك كند، اما تهديـد هـم هـست، زيـرا تربيت سنتي مي

هاي غير تربيتي به منظور برآوردن اهداف غيـر ا با استفاده از روش محتواي غير تربيتي ر محـدود كـردن دسترسـي . كنـد به افراد منتقل مي - چه عامدانه و چه ناآگاهانه -تربيتي

اما گذشته از سهولت رفع موانـع دسترسـي، . كارهاي پيشگيري باشد تواند يكي از راه ميتواند هيچ نيروي مادي نمي . تعليم و تربيت است اساساً انجام اين امر منافي با معيارهاي

تنها مانع، قدرتمند كردن قوه شناختي و . مانع شكستن مرزها توسط فضاي مجازي باشد اين امر مشروط به آگاه كردن افراد از هدف و مجهز كـردن آنهـا بـه . معنوي انسان است

هـا و تحـرك درونـي معيارهاي الزم براي محك زدن جريان يادگيري و تكيه بـر انگيـزه

. آموزش و پرورشت علمي پژوهشگاه مطالعاتهيأعضو - 1

shamsinami@gmail.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

126

هر چه افراد رشيدتر باشند، رعايت موارد مذكور در مورد آنها ضرورت بيـشتري . آنهاستتر، هرچند عدم استفاده از تشويق، پاداش يا حتـي هاي سني پايين در مورد رده . يابد مي

با اين حال، تا آنجا كه ممكن اسـت اسـتفاده از شود، شرطي كردن، آرماني محسوب مي و برانگيزاننـده شدن از موضـوع كه مستلزم آگاه -هاي دروني ي مبتني بر انگيزه ها روش

-هاي ديگران و در نظـر گـرفتن رنـج يـا شـادي آنهاسـت كنجكاوي و توجه به استدالل تواند مقدمات قدم گذاشتن آنها در جريـان فرهيختگـي و آشـنا اين امر مي . مرجح است

ضـرورت زنـدگي در : گيـري نتيجه. هم كندشدن با فرهنگ و شكل مطلوب زندگي را فرا ايـن فـضا فرصـتي مغتـنم بـراي . شود ناپذيرتر مي فضاي مجازي لحظه به لحظه اجتناب

.اما رسيدن به اين خير، مـستلزم پرهيـز از شـر مـوازي بـا آن اسـت . تربيت انسان است و نفـوذ تنبيـه، تهديـد، شستـشوي مغـزي، عـادت، ممانعت از اين شر به ضرب تلقـين،

و هر بازدارنده بيروني ديگر شرطي كردن، محروم كردن هيمنه، تحميل، پاداش، تشويق، دستيابي به اين خير، مستلزم دانا و توانا كردن افراد از طريـق تربيـت . پذير نيست امكان

هـاي معنـوي و هاي مبتني بر آگاهي، اراده و انگيـزه قوه شناختي آنها با استفاده از روش .دروني آنهاست

تهديد-تعليم و تربيت، فرصت فضاي مجازي، :هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

127

ن و ه ن ی ا ار ا ھ ن ت و ه ن ی ا ار ا ھ ت آمنه، بختياريوبهاره ، نصيري

چكيده الت استفاده مفرط از تلفـن همـراه در ميـان اعـضاي ضبررسي مع هدف اين مقاله

ـ فرضيه .خانواده به ويژه جوانان و نوجوانان است :ه ايـن شـرح اسـت هاي اين پـژوهش بميان استفاده از . 2. ي انساني رابطه وجود دارد ها ميان استفاده از تلفن همراه و ارزش . 1

ان اسـتفاده از تلفـن همـراه و ميـ . 3. تلفن همراه و تعامالت اجتماعي رابطه وجـود دارد فـردي و سـالمت بـه مخـاطره افتـادن گرايي، به مخاطره افتـادن ادبيـات ملـي، مصرف

حقـق پرسشنامه م اطالعات آوري ابزار جمع .و سطحي نگري رابطه وجود دارد جتماعي اگيـري نمونـه و براي تعيين حجم نمونه از روش است و روش آن پيمايشي است ساخته

شـهر سـاكنان از به نسبت مساوي نفر زن و مرد 200 حجم نمونه . استفاده شد تصادفي هاي پژوهش حاكي از آن اسـت يافته .شدبا مي سال به باال 15ي سني ها در گروه . تهران

تلفن همراه اين ابزار چند رسانه اي مرزهاي جديدي را در ارتباطات اجتمـاعي و فـردي ي مثبت ايـن ها به وجود آورده است كه هدايت و كنترل كاربردها و برجسته كردن نقش

. دوشـ مـي ي و فرهنگ سازي مطلوب، يـك ضـرورت محـسوب ريز برنامه با ابزار ارتباطي ه و برخـورد اده به جـا از تلفـن همـراه در جامعـ بستر سازي مناسب فرهنگي براي استف

قل رسـاندن مـضرات و اعملي و آگاهانه با دست آوردهاي نوين علمي به ويژه در به حـد فرهنگ سازي و اطالع رساني شـفاف . خطرات ناشي از آن در جامعه بسيار اثرگذار است

ري گسترده از ديـدگاه گي بهرهبلكه اي مديران، ه سليقه و منطبق بر خطوط قرمز واقعي ن . كارشناسي صاحب نظران علوم ارتباطات، ضرورت امروز جامعه است

تلفن همراه، جوانان، نوجوانان:هاي كليدي واژه

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

128

ده؛ آ و جازی خا ضای ی ال ر ا ای آ ده؛ آخم و جازی خا ضای ی ال ر ا ای آ کار خم کارا و ر ا و ر

؛محمد ،1نورمحمدي نجف آبادي ابراهيم، 3ياوريان و فريبرز ،2ي ارفعيصديق

چكيده ، هـا ي اخالقي اينترنـت بـر خـانواده ها بررسي و ارزيابي آسيب اين پژوهش هدف

بررسي آثار و پيامدهاي منفي اينترنت در رابطه با آداب و اخالق زندگي خانوادگي و ارائه ترنتـي بـر آداب و فـضاي مجـازي اين تـأثير راهكارهايي جهت مقابله با پيامدهاي منفي

اسنادي و جستجو -اطالعات اين پژوهش با روش تحليلي .اخالق زندگي خانوادگي است : نـشان مـي دهـد كـه هـا يافتـه . ردآوري شده است گ مي و منابع اطالعات عل ها در پايگاه

گسترش فضاهاي مجازي، آثار مثبت و منفي در زندگي خانوادگي كاربران ايجـاد كـرده شد؛ همچنـين از جملـه با ميمدهاي مثبت، تسهيل و تسريع ارتباطات از جمله پيا . است

، بازداري زدايي، اعتياد به اينترنـت، بحـران هويـت و ها ي اخالقي تعارض ارزش ها آسيب، انحرافات اخالقي و جنسي، افسردگي و ها اختالل در شكل گيري شخصيت، شكاف نسل

ي افراد، از هـم پاشـيدگي بنيـان انزواي فردي و اجتماعي، به خطر افتادن حريم خصوص اهش نقش خانواده به عنوان مرجع، كاهش ارتباط والـدين بـا فرزنـد، از بـين خانواده، ك

بسياري از والدين فرصت، امكـان . است بين فرزندان و والدين روابط اخالقي رفتن حريم ايـن امـر اند و و يا توان كافي براي شناخت اين فضا و كاربردهاي آن را به دست نياورده

موجب شده است كه يك فضاي محرمانه در داخل خانه براي نوجوانان و جوانـان ايجـاد

.كارشناس ارشد روانشناسي تربيتي و مشاور تحصيلي آموزش و پرورش - 1

mnornajafabadi@yahoo.com .دكتري روانشناسي عمومي و استاديار گروه روانشناسي دانشگاه كاشان - 2 . آبادكارشناس مشاوره خانواده و مشاور تحصيلي آموزش و پرورش شهرستان نجف - 3

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

129

ي مختلـف دسترسـي يافتـه و بعـضا بـه دليـل ها شود و آنها بدون ناظر بيروني به سايت ي خود، متـاثر ازفـضاهاي ناسـالم موجـود در ها ي سني، شخصيتي و كنجكاوي ها ويژگي

ا خانواده براي ورود به دنياي مجازي بايد اطالعات كافي را اينترنت گردند؛ در نتيجه اعض نيز بايد در اين راستا، ارتباطات ها خانواده. در اختيار داشته باشند تا دچار مشكلي نشوند

سالم در فضاي مجازي و لـزوم هـشياري جوانـان و سـاير اعـضاي خـانواده، نـسبت بـه دگي خانوادگي در درجه نخست اولويت تهديدات مجازي را در رابطه با آداب و اخالق زن

. قراردهند

ي اخالقـي، راهكارهـا، نوجوانـان و هـا فضاي مجازي، خانواده، آسـيب :هاي كليدي واژه جوانان

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

130

ن ی عاد جازی و ضای ی نا آوم ن ا ی عاد جازی و ضای ی نا آوم وزش و ا وزش و آ رپورشرپورش آ فاطمه، 1هكرديد نوري پور

چكيده بررسي ابعاد تربيتي فضاي مجازي وفضاي مجازي مفهوم تشريحهدف اين مطالعهــرورش ــوزش وپ ــيدر آم ــا .باشــد م ــن منظــور ب ــه اي ــه، ب ــشاهده، مطالع ــصاحبه و م م

فرضـيات تأييدبراي و فرضياتي را طراحي نموده، يي كه بدست آمده است، ها نظرخواهيجامعه آماري اين تحقيـق .اي ليكرت طراحي شد گزينه 5اي براساس مقياس پرسشنامه

آموزش وپـرورش نـواحي «دبيرستانهاي دخترانه وپسرانة كه ية همكاران شاغل كلشامل بـين از تصادفي ساده و برداري نمونه روش استفاده از با .اند شهركرد بوده شهرستان 2و1

نفـر زن و 100( و تعداد همكاران مورد نيـاز چند مدرسه آموزش وپرورش، 2 و 1نواحي ها نـشان يافته .ران محترم آن مدارس تكميل شد پرسشنامه توسط همكا انتخاب و )مردسياسـي رابطـه ، اجتمـاعي ، اعتقـادي ، ي اخالقـي ها آسيب و دهد بين فضاي مجازي مي

گذاري آن در تأثير، است دهش درزندگي واقعي انسان وارد امروزه كه اينترنت .وجود دارد ت دارا بـودن بـه علـ توانـسته ي مختلف زندگي، روزبه روز در حال افزايش است ها بخش سرگرمي و تفريحي، ظرفيت بـاالي ،ي خاصي مانند دسترسي به فضاي مجازي ها ويژگي

ي متني، ها ي عظيم و غني رسانهها نگهداري اطالعات، قابليت استفاده گسترده از بايگانيزدايي، چند رسانه اي بودن، جمع زدايـي، عـدم مل دوسويه، تمركز صوتي و تصويري، تعا

را بيـشتر نوجوان وجوانان و سرعت دسترسي به اطالعات بدون كنترل، پايبندي به زمان لـذا . ي نوين را در خود جاي دهد ها همه رسانه وي ديگر به خود جلب نموده ها از رسانه

. استضروري الزم وي تربيتي اين ابزار ها مباني تربيت اسالمي و توجه به چالش

بعاد تربيتيفضاي مجازي، مفهوم شناسي، ا :هاي كليدي واژه

.كارشناس امورتربيتي - 1

fn1392@gmail.com

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

131

ن و و ی ما الت ا عا جازی و ضای فاده از ه ا ی ر ار نما و و ی ما الت ا عا جازی و ضای فاده از ه ا ی ر ار ما شهناز، 1شميها

چكيده بررسي رابطه بين استفاده از فضاي مجازي و تعامالت اجتمـاعي هدف اين مطالعه

الگوهاي رفتار اجتماعي بـين نوجوانـان -1: عبارتند از فرضيات پژوهشي . است نوجوانان نوع رابطـه -2 .داري وجود دارد اعي مجازي و غيركاربر تفاوت معنا هاي اجتم كاربر شبكه يمعنـادار تفـاوت ركاربريغ و يمجاز يهاي اجتماع شبكه كاربر نوجوانان نيببا دوستان

و يمجـاز يهـاي اجتمـاع شـبكه كاربر نوجوانان نوع رفتار با خانواده بين -3 .دارد وجود پـس (يا سهيـ مقا-يعلـ روش پـژوهش از نـوع .دارد وجـود يدارمعنـا تفاوت ركاربريغ اسـتفاده مـورد يرفتـار يالگو كي ياحتمال يها علت بررسي هدف با كه است)يداديرو

بـا هـستند نظـر مـورد رفتـار يدارا كـه ييهـا يآزمـودن منظـور نيبـد . رديـ گ مـي قرارجامعـه آمـاري .وندشـ مـي سهيمقا ود،ش مين مشاهده آنها در رفتار نيا كه ييها يآزمودن

-91 دوره متوسطه و پيش دانشگاهي شهر تهـران در سـال انوزآم دانش ازعبارت است . انتخـاب گرديـد نفـر 398اي معـادل بـا است كه با استفاده از فرمول كوكران نمونه 90

ي ها نوجوانان كاربر شبكه (اطالعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته براي دو گروه هـاي شـبكه -1 ها حاكي از آن اسـت كـه يافته . است گردآوري شده )ركاربرمجازي و غي

ليتما جوانان و نوجوانان ژهيبو و افراد كه ييها گروه يبرا ينيگزيجا به يمجاز ياجتماع درصد بين 5تفاوت معني داري در سطح -2 .اند شده ليتبد دارند را آنها در تيعضو به

ايت الگوهاي ارتباطي ميـان پـسرها و دخترهـاي رعايت زمان، رعايت شخصي افراد و رع تفـاوت -3. آشنا شده در بين كاربران و غيركاربران فضاي مجازي به وجود آمـده اسـت

در بــين افــرادي كــه از مجــازي معنــي داري ميــان انتخــاب دوســتان از طريــق فــضاي

پژوهـشگاه ( آموزشـي علمي پژوهشكده برنامه درسـي و نـوآوري هيأتعضو اديار پژوهشي، است -1

)مطالعات آموزش و پرورش

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

132

اري ند در سـطح معنـاد كن ميند و افرادي كه استفاده ن كن ميي مجازي استفاده ها شبكهوجود دارد، وليكن در خصوص تغييرات رفتاري نوجوانان با والـدين، رضـايت آنهـا از % 5

گيري تفاوت معناداري بـين دو گـروه كـاربر و ي خانوادگي، نقش والدين در تصميم زندگ ارتباط اعضاي خـانواده درتفاوت معناداري -3. ي مجازي وجود ندارد ها غير كاربر شبكه

نـد، كن مـي ند و افرادي كه اسـتفاده ن كن ميي مجازي استفاده ها هبين افرادي كه از شبك والـدين سـعي كننـد فـضاي جامعـه و : شـده اسـت پيـشنهاد -4. مشاهده شـده اسـت

. با نوجوانان با توجه به نيازهايشان بهبود بخشنداشان را ارتباطي

فضاي مجازي، تعامالت اجتماعي، نوجوانان: هاي كليدي واژه

:چكيده مقاالت همايش تربيت اسالمي، فضاي مجازي ها و راهكارها چالش

133

ات ات ا ه ا ن ی د ا و ایپ ھ ه ت ن ی د ا و ایپ ھ وزه ت وزه وزش و رپورش وزش و رپورشآ آ فاطمه، 1يوردخاني

چكيده هدف از ارائه اين مقاله تبيين اثرات و پيامدهاي تلفن همراه در امر تعليم و تربيت

تبيـين پيامـدها، كه دهد ميها نشان بررسي. روش مطالعه مروري و اسنادي است . استتواند ضمن گرايش بـه اهـداف مي مراه نيست بلكه ترسيم خام مشكالت ناشي از تلفن ه

از جملـه اطـالع گيريهاي آموزش و پـرورش يها و تصميم ريز ، برنامه نگريها در آتيه خاص، راهگـشا، بـراي پاسـخگويي بـه سـؤاالت ياين تبيينها . مؤثر واقع شود ، رساني به جامعه

آوريهاي جديـد برد فن چگونگي كار -1 :شدبا مي مكرر اولياي خانه و مدرسه به شرح زير حـد قرابـت ايـن -3 مدت زمان استفاده از ايـن ابزارهـا -2 آموزان توسط دانش ارتباطي

ناشـي از اثـرات جـسمي -4 وسايل و دستگاههاي ارتباطي با بدن افراد، از بعد فيزيكـي اثـرات -6 حاصـل از اسـتفاده ي تلفـن همـراه اثـرات روانـي -5 بكارگيري تلفن همراه

ممنوعيـت بكـارگيري تلفـن همـراه، در ضرورت استفاده و يـا -7 ي از آن اجتماعي ناش هـاي دينـي جايگاه آموزه -9سن مناسب براي استفاده از تلفن همراه -8 فضاي مدرسه

هـا و ارائـه مقاله با جمـع بنـدي يافتـه . آوريهاي نوين فن در مقابله با مشكالت حاصل از .راهكارهاي مناسب پايان يافته است

اثرات، تلفن همراه، حوزه ،آموزش و پرورش،تبيين :هاي كليدي واژه

خـانواده مـدرس آمـوزش كارشناس ارشد علوم تربيتي، مشاور دبيرستان آفتـاب و طـرح شـاهد، - 1

شهرستان گرمسارfatemehyoordkhani1977@gmail.com

:تربيت اسالمي، فضاي مجازي چكيده مقاالت همايش ها و راهكارها چالش

134

جازی ضای ی ال ق ا ی کار ی ر سناسا ع جازیا ضای ی ال ق ا ی کار ی ر سناسا ع ا كبري، 1يوردخاني

چكيده هدف اين پژوهش بررسي راهكارهاي تعميـق تربيـت اسـالمي در فـضاي مجـازي

ه در ايـن زمينـه روش مطالعه مرور و بررسي تحليلي و انتقادي مطالعات انجام شد .استكـه اقـدامات ملـي و دهد ها نشان مي نتايج بررسي .الت پژوهش است سؤابراي پاسخ به

.دني به وجود آمده ندار ها بين المللي كارآيي الزم براي كاهش يا از بين بردن ناهنجاري تـر، فـضاي بـه صـورت مـشخص توانـد است كه ميراهبرد فردي ـ اخالقي ، مؤثرراهكار با اسـتفاده با اين حساب، راهبرد اخالقي . نه را به محيطي امن تبديل كند زاي رسا آسيب

سازي اخالق كاربردي با محوريت دستورات ديني اهميـت خاصـي از راهكارهاي نهادينه و درماني بر بخشد كاربران را تحكيم مييي استدالل اخالقها پشتوانه ،اخالق ديني. دارد

همچنين، ديـن و تربيـت . است محيط مجازي ضعف و سستي استدالل اخالقي است در اسالمي، دستاوردهاي ارزشمندي براي تقويت رفتار اخالقي افراد به همراه دارد و مرجـع

كارآمـد اجـراي ضـمانت و اخـالق دينـي اسـت اطمينان بخش صـدور احكـام اخالقـي ،خالقيـ ا شرط مكمل راهبرد فردي .دهد قرار مي كاربران در اختياررفتارهاي اخالقي را

پذيري ديني، تقويت روحيه خود ديگرپنداري، آشناسازي با پيامـد منطقـي رفتـار جامعه در افـراد جامعـه بـه عنـوان بـستر سازي امر به معروف و نهي از منكر ينهكاربران و نهاد

. استگران محيط مجازي امنيت رفتاري تعاملاخالق رسانه و اخالق اخالق ديني، تربيت اسالمي، فضاي مجازي، :هاي كليدي واژه ربران فضاي مجازيكا

گرمسار هرستان ش مي دبير رياضي دبيرستان انقالب اسال.كارشناس ارشد جامعه شناسي - 1

yord _1352@yahoo.com