Upload
hanhi
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
คมอกจกรรม Kaizen
ผลตโดยคณะกรรมการสงเสรมกจกรรมไคเซน คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม
ส�าหรบคณาจารยและบคลากรคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม
"การด�ารงชวตทดจะตองปรบปรงตวตลอดเวลา
การปรบปรงตวจะตองมความเพยรและความอดทนเปนทตง
ถาคนเราไมหมนเพยร ไมมความอดทน กอาจจะทอใจไปโดยงาย
เมอทอใจไปแลว ไมมทางทจะมชวตเจรญรงเรองแนๆ"
พระราชด�ารสของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช
(พระราชทานแกครและนกเรยน โรงเรยนจตรลดา ๒๗ มนาคม ๒๕๓๓)
เรยบเรยงโดย ผศ.ดร. อดศกด ธรานพฒนาทปรกษา ดร. กอบกจ อสรชววฒนพมพครงท 1กรกฎาคม 2560จ�านวน 150 เลม
พสจนอกษร รชนกร สนทรเมอง ออกแบบรปเลม จฑามาศ สธ
คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม239 ถ. หวยแกว ต. สเทพ อ. เมองเชยงใหมจ. เชยงใหม 50200โทร 0 5394 2116 โทรสาร 0 5389 2201http://www.ba.cmu.ac.th/th/accba-kaizen/**ส�ำหรบเผยแพรในองคกรเทำนน
ไคเซนทกคนทกท
ทกเวลา
ค�ำน�ำ
ไคเซน(Kaizen) เปนการปรบปรงอยางตอเนอง เกยวของกบทกคนในองคกร โดยพนกงานทกคนมสวนรวมและชวยกนด�าเนนการเพอปรบปรงองคกรอยางยงยน คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม เหนความส�าคญของการปรบปรงและพฒนาอยางตอเนอง จงจดใหมกจกรรมขอเสนอแนะไคเซน เพอน�าไปสการปรบปรงงานและคณภาพชวตการท�างานของบคลากรอยางตอเนอง ในทกหนวยงานภายในองคกร โดยมงหวงใหการปรบปรงอยางตอเนองเปนวฒนธรรมทดขององคกร บคลากรของคณะบรหารธรกจ จะท�า ไคเซน ทกคน ทกท ทกเวลา ค มอกจกรรมไคเซนเลมนจดท�าโดยคณะกรรมการสงเสรมกจกรรมไคเซน คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม ส�าหรบใหอาจารยและบคลากรทกคนไดศกษาอางองในการท�าระบบขอเสนอแนะ ไคเซน (Kaizen Suggestion System) โดยไดรวบรวมความรทไดจากการอบรมและประสบการณ น�ามาสรปใหสามารถศกษาไดดวยตนเองแบบงาย ๆ
คณะกรรมการสงเสรมกจกรรมไคเซนหวงวา คมอกจกรรมไคเซนเลมน จะเปนประโยชนตอองคกรเพอใหการปรบปรงอยางตอเนองอย กบองคกรของเราอยางยงยน ตลอดไป
คณะกรรมการสงเสรมกจกรรมไคเซน คณะบรหารธรกจ
มหาวทยาลยเชยงใหม
สำรบญ
• ประวตไคเซน
• วตถประสงคและเปาหมาย
• นยามไคเซน
• เหตผลทตองท�าไคเซน
• โครงสรางคณะกรรมการไคเซน
• เคลดลบไคเซน
• ขนตอนการท�าไคเซน
• ประเภทของปญหา
• ระบบขอเสนอแนะ
• ขอบขายของขอเสนอแนะ
• แนวคดทไมสามารถลงทะเบยนขอเสนอแนะ
• ตวอยางขอเสนอแนะทรบพจารณา
• ตวอยางขอเสนอแนะไคเซน
• วธการเขยนขอเสนอแนะ
• เกณฑการใหคะแนน
• หนาทของหวหนางานตอกจกรรมไคเซน
8
9
10
11
14
15
16
17
19
23
24
25
26
29
32
35
คมอกจกรรม Kaizen6
“ไมเปนไรหรอกแคหนวยงานเดยว”“ยาก”“เบอ”“เหนอย”“ไรสาระ ไมมอะไรจะท�าแลวเหรอ”“หนวยงานนน… ยงไมเหนสงขอเสนอแนะเลย”“งานประจ�ากเยอะอยแลว”“ไมใชหนาทฉน”“ไมเปนไร”“หวหนางานยงไมท�าเลย”“สงไปกไมไดรางวลหรอก”
ถาเราเพกเฉยไมท�าไคเซน
อนาคตตอไปจะเปนอยางไร!
คมอกจกรรม Kaizen 7
คมอกจกรรม Kaizen8
ประวตไคเซน
ไคเซนคอปรชญาทางธรกจของชาวญปนในการปรบปรงอยางตอเนองเกยวกบการปฏบตงานและประสทธภาพของบคคล องคกรตาง ๆ ในประเทศญปนไดน�าแนวคดของไคเซนมาใชในการพฒนาและปรบปรงงาน ท�าใหประเทศทเคยแพสงครามกลบมาฟ นฟขนมาอย ในระดบ แนวหนาของโลกได ไคเซน เปนภาษาญปนทมความหมายถงการปรบปรงอยางตอเนองตลอดไป มาจากค�าวา ไค (Kai) คอการเปลยนแปลง และ เซน (Zen) หมายถงด
นโยบำยไคเซน
กจกรรม Kaizen Suggestion เปนกจกรรมทมงสงเสรมใหบคลากรทกระดบ ไดเขามามสวนรวมในการบรหารพฒนาองคกรอยางตอเนอง เพอเปดโอกาสใหบคลากรไดน�าเสนอปญหาพรอมแนวทางในการปรบปรงพฒนา โดยขอเสนอแนะจะตองเปนขอเสนอทเปนประโยชนตอการพฒนาองคกรทงในสวนยอยและสวนรวม
คมอกจกรรม Kaizen8
คมอกจกรรม Kaizen 9
วตถประสงค ระบบขอเสนอแนะเปนกจกรรมทสนบสนนใหบคคลากรทปฏบตงานไดแสดงความคดรเรมสรางสรรค โดยเนนทพนกงานในองคกร เพราะเชอวาผทปฏบตงานยอมรปญหาตาง ๆ ไดดกวาบคคลภายนอก ระบบขอเสนอแนะ จงมวตถประสงคเพอ 1. เพอสงเสรมใหพนกงานมจตส�านกในเรองของการท�างานและแสดงความคดรเรมสรางสรรคในการพฒนาองคกร 2. เพอกอใหเกดขวญและก�าลงใจและความพงพอใจในการปฏบตงาน โดยใชพนกงานฝายตาง ๆ มสวนรวมในการปรบปรงงาน 3. เพอยกระดบงานและวธการท�างานแบบใหม อนกอใหเกดคณภาพในงาน 4. เพอเสรมสรางใหองคกรไดมการพฒนาและปรบปรงไดอยางตอเนองและอยางเปนระบบ
เปำหมำยป2560
• จ�านวนขอเสนอแนะ (Kaizen Suggestion) ไมนอยกวา 60 ขอเสนอแนะ/รอบกจกรรม (โดย บคลากรของ ภาควชา ส�านกงานเลขานการ หนวยงาน ศนย โครงการ สามารถสงขอเสนอแนะไดมากกวา 1 โครงการ)
คมอกจกรรม Kaizen 9
คมอกจกรรม Kaizen10
นยามไคเซน
ของคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม
“ไคเซน (Kaizen)”ของ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม หมายถง การปรบปรง อย างต อ เน อง (Cont inuous Improvement) โดยใชระบบกจกรรมขอเสนอแนะ เพอน�าองคกรไปสสงทดกวาเดม (Change for Better) การปรบปรงอยางตอเนอง เปนหนาทของทกคน ทจะตองท�าทกกระบวนการท�างาน และจะตองปรบปรงตลอดเวลา (ทกคน ทกท ทกเวลา)
Kaizenคออะไร
• Kaizen (ไคเซน) หมายถง การปรบปรงอยางตอเนอง ในเรองทเกยวของกบทกคน • การปรบปรง (Improvement) เปนหนาทของทกคน (Every Level) เปนแนวคดทมงเกยวกบกระบวนการท�างาน (Every Process) และจะปรบปรงตลอดเวลา (Every Time) • ชาวญปนมค�ากลาวทวา “ไมมสกวนเดยวทจะผานไป โดยไมมการปรบปรงสวนใดในองคกร”
เหตผลทตองท�ำตองท�ำไคเซน
เพราะโลกเปลยนแปลง คแขงพฒนา ลกคาตองการ ท�างานลาชา พฒนาทกษะและคณภาพชวต o โลกเขาสยคเทคโนโลยดจทล หากยงท�างานแบบเดม ๆ โดยไมปรบปรง จะแขงขนสคแขงไมได o เพอพฒนาองคกรใหทดเทยมกบคแขง ไคเซนเปนเครองมอหนงทจะชวยตอบโจทย Innovation, Impact, Engagement ตามมาตรฐานประกนคณภาพระดบนานาชาต AACSB o เพอใหเปนไปตามระบบประกนคณภาพการศกษาระดบนานาชาต ABEST21 ทคณะจะตองแสดงใหเหนถงการปรบปรงการด�าเนนงานอยางตอเนอง o นกศกษาและผรบบรการตองการกระบวนการท�างานทมคณภาพ และรวดเรว o เพอพฒนาทกษะในการปรบปรงงาน และพฒนาคณภาพชวตในการท�างานของพนกงาน
คมอกจกรรม Kaizen 11
คมอกจกรรม Kaizen12
ประโยชนของกำรท�ำไคเซน
• สนบสนนใหเกด “การใชความคด” ไมใช “การตรากตร�าท�างาน” • มงทจะลดเลกภาระทไมจ�าเปน หรอเปลยนไปใชวธอนทเหมาะสมกวา • ท�าเพอความสะดวกสะบายในการท�างานของตนเอง
ไคเซนชวยใหเราท�างาน … • นอยลง สะดวกสะบายมากขน • งายขน ไมล�าบากเหมอนกอน • ผดพลาดนอยลง ไมหงดหงดเหมอนกอน • ปลอดภยยงขน ไมมความเสยงภยใด ๆ • มประสทธภาพและประสทธผล รสกภมใจในคณคาของตนเอง
เราท�าไคเซนเพอใคร
สดทาย งานทตนเองท�านนกคองานทท�าใหกบองคกร
คมอกจกรรม Kaizen 13
คมอกจกรรม Kaizen14
โครงสรำงคณะกรรมกำรไคเซน• คณะกรรมการไคเซน ของคณะบรหารธรกจ ม 2 ชด คณะกรรมการด�าเนนงานและตดสนรางวล หนาทและความรบผดชอบ • ก�าหนดขอบขายของขอเสนอแนะ • ลงทะเบยนขอเสนอแนะ • ประเมนขอเสนอแนะและก�าหนดหลกเกณฑการจายรางวล • ประเมนผลของระบบขอเสนอแนะ คณะกรรมการสงเสรมกจกรรมและประสานงานหนาทและความรบผดชอบ • วางแผนการสงเสรมไคเซน • จดท�าสอประชาสมพนธไคเซน • จดกจกรรมประชาสมพนธไคเซน • จงใจและกระตนใหบคลากรรวมเขยนขอเสนอแนะไคเซน
คมอกจกรรม Kaizen 15
เคลบลบไคเซน • ไคเซนถอเปนวฒนธรรมองคกรอยางหนง ทจะตองท�าอยางตอเนองและสม�าเสมอ • ไคเซนเปนสงทเราทกคนท�าอยในชวตประจ�าวนอยแลว เพยงแตเปนการน�าสงทเคยปฏบตมาด�าเนนการอยางจรงจงและมหลกการมากขน • ไคเซนจะตองท�าใหการท�างานงายขนและมตนทนลดลง หากท�าแลวกอใหเกดความยงยาก จะไมถอวาเปนไคเซน • ไคเซนจะเนนคนทคนเคยกบงาน และท�าเพอตวเอง (กอน) • ไคเซนเปนสงทใคร ๆ กท�าได
ไคเซน
ควำมแตกตำงระหวำง
QCCVS
• ไคเซนท�าไดคนเดยว แต QCC ตองม 3-10 คน • ไคเซนท�าไดในระยะเวลาสน แต QCC มระยะเวลานานกวา • ไคเซนเนนการแกไขทมแนวทางแกไขอยแลว แต QCC เนนการแกไขปญหาทยงไมรสาเหต ไมรแนวทางแกไข
คมอกจกรรม Kaizen16
ขนตอนกำรท�ำไคเซน 1. คนหาจดทเปนปญหาโดยการสงเกต 2. ส�ารวจสภาพสถานการณจรงของปญหาในปจจบน 3. คดคนหาความคดตาง ๆ ใหมากทสดในการแกปญหา 4. คดเลอกแนวคดแลวสรางวธการทเปนรปธรรม 5. ปฏบตตามวธการทไดเสนอแนะไว และตดตามตรวจสอบ การปรบปรง 6. แสดงผลทไดจากการปรบปรง หรอผลทไดรบจากการปฏบต จรง
จดเรมตนในกำรปรบปรงมำจำกปญหำ
• ปญหา คอ สถานการณหนง ๆ ทเขามา แลวเราอดอด ไมสบายใจ ไมชอบ
• เราเรยนรสาเหตของปญหา เพอปรบปรง แกไขสถานการณใหรสกเบาสบาย แลวสถานการณนนกผานไป
• ไคเซน มไวเพอแกสถานการณหนง ๆ ทเราไมชอบ
คมอกจกรรม Kaizen 17
Big Q : QCDSMPEE o คณภาพ (Quality) o ตนทน (Cost) o การสงมอบ (Delivery) o ความปลอดภย (Safety) o ขวญก�าลงใจ (Moral) o ผลตภาพ (Productivity) o สงแวดลอม (Environment) o จรยธรรม (Ethic)
ประเภทของปญหำ
คมอกจกรรม Kaizen18
ตวอยำงกจกรรมทปรบปรงไดดวยไคเซน• การปรบปรงความปลอดภย สรางสภาพแวดลอมทด• การปรบปรงเครองจกร อปกรณ เครองมอตาง ๆ • การปรบปรงวธการท�างาน ขนตอนการท�างาน• การปรบปรงการเคลอนยายวสด เอกสารตาง ๆ• การปรบปรงบรการตอนกศกษา หรอบรการลกคาภายใน• การประหยดพลงงาน วสด เครองใชส�านกงาน• การปรบปรงรปแบบของเอกสาร• การปรบปรงการสอสาร การประสานงาน• การปรบปรงเพอลดความเสยง หรอความผดพลาดของงาน • การคดคนบรการรปแบบใหม ๆ กระบวนการท�างานใหม ๆ
เรองเลกๆกเปนปญหำแตถำปรบปรงไดกเปนไคเซนแลว• ท�าอยางไรจะลดขอผดพลาดในการบนทกบญช• ท�าอยางไรจะสงจดหมายอยางมประสทธภาพทสด• ท�าอยางไรจงจะจดจ�าชอนกศกษาได• ท�าอยางไรทจะประหยดเครองเขยน• ท�าอยางไรจงจะลดการท�างานลวงเวลา• ท�าอยางไรจงจะท�างานใหงายกวาน• ท�าอยางไรงานนจงจะไมนาเบอ / ไมผดพลาด• ท�าอยางไรพนหองจงไมสกปรก• ท�าอยางไรจงจะสรางบรรยากาศทดในการท�างาน • ฯลฯ
คมอกจกรรม Kaizen 19
• เปนระบบทรวบรวมความคด หรอ ขอเสนอแนะจ�านวนมากของพนกงานทกระดบ มาปรบปรงและพฒนาองคกรในทกดานอยางตอเนอง • เปนระบบทสนบสนนและเปดโอกาสใหผปฏบตงานในองคกรไดแสดงความคดรเรมสรางสรรค เพราะเชอวาผปฏบตงานยอมรปญหาตาง ๆ ไดดกวาบคคลภายนอก • บคลากรเปนผคนหาปญหา เขยนขอเสนอแนะวธการแกไขปรบปรง เสนอใหฝายบรหารทรบผดชอบ • ขอเสนอแนะจะตองมประโยชนตอการปรบปรงคณภาพ ทงตอสวนยอยและสวนรวมขององคกร • พนกงานจะไดรบรางวลตอบแทนทกขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอองคกร
ระบบขอเสนอแนะ(SuggestionSystem:SS)
ขอดของระบบขอเสนอแนะ • สงเสรมใหพนกงานมความคดรเรมสรางสรรคในการท�างาน • กอใหเกดขวญและก�าลงใจและความพงพอใจในการท�างาน • ยกระดบงานและวธท�างาน ท�าใหเกดคณภาพในงาน • องคกรไดมการพฒนาและปรบปรงอยางตอเนองและอยางเปนระบบ
จดเรมตนของกำรท�ำไคเซน คอ การเปลยนความเชอและทศนคต และสรางแนวคดในการปรบปรงงาน
ควำมเชอดำนลบ(LimitingBeliefs) • คอ พนธนาการทางความคด เกดจากแตละเหตการณรวมเขามาเปนประสบการณของบคคลนน ซงจะสงผลตอพฤตกรรม และ ขดขวางการกาวไปขางหนาดวยความเขมแขงและมพลง • เชน ความเชอวา “ตวเองไมดพอ ท�าอะไรกไมส�าเรจ” • ความเชอวา “ท�าดไป กไมมใครเหน” • ความเชอวา “งานเดมออกแบบไวดอยแลว ไมมอะไรจะตองปรบปรง” เปนตน เรามความเชออะไร ทไมเปนประโยชนกบเรา หรอจ�ากดตวเราไว?
คมอกจกรรม Kaizen20
คมอกจกรรม Kaizen 21
ควำมเชอดำนบวก • ความเชอดานบวก จะผลกดนใหเรากาวไปขางหนา • ตวอยางความเชอ ดานบวก เชน “เชอในความกาวหนาและความสามารถของมนษย” • เชอวา “คนเราสามารถพฒนาได” • เชอวา “ท�าด ยอมไดด ท�าชว ยอมไดชว” • เชอวา “เราสามารถท�าวนนใหดกวาเมอวานน และพรงนจะตองดกวาวนน”
ตวอยำงของกำรปรบเปลยนทศนคต/แนวคด • เดม : ปญหา กรอคนอนมาแก • ใหม : ปญหา กแคสถานการณหนง ซงแตกตางจากทคาดหวงไว เปนผลใหอารมณขนมว เมอแกไขแลว กจะผานไป และท�าใหเราเบาสบาย
คมอกจกรรม Kaizen22
อยายดตดกบความคดเดม ๆ ใหลอง…
• เลก สงทเปนความสญเปลา ทระบไมไดวา “ท�าไปแลวไดอะไร” • ลด คน เวลา รปแบบ ขอยกเวน • เปลยน วธการท�างาน เปลยนปจจยน�าเขา เปลยนจากสงเดม
"ไอเดยด แตไมมงบประมาณ" "ไอเดยด แตมปญหาทางเทคนค" "ไอเดยด แตไมมบคลากร"
ไอเดยทไมสามารถน�าไปปฏบตไดคอไอเดยทไมด
แนวคดเลก-ลด-เปลยนเพอกำรปรบปรงงำน
ไอเดยทดตองน�ำมำปฏบตได
ระบบขอเสนอแนะแบบไคเซน(KaizenSuggestionSystem)
• ขอเสนอแนะ คอ บตรแหงความสข มทกขใหเขยน • ใครทกข คนนนเขยน • แกทกขดวยตวเราเอง• ถาอยากมความสข ใหแกไข • กาวขามความเชอดานลบ ไปสความเชอดานบวก ทงตอตนเองและตอ ผอน (+,+)
ขอบขำยของขอเสนอแนะ • การปรบปรงงาน การลดขนตอน และการลดความยงยากของพนกงาน • การประหยดพลงงาน วสด และทรพยากร • การปรบปรงอนามยและสภาพแวดลอมการท�างาน • การปรบปรงอปกรณและขนตอนการท�างาน • การปรบปรงคณภาพการบรการ • แนวความคดเกยวกบสนคาหรอบรการใหม • การบรการลกคาและความสมพนธของลกคา • ความเสยงและความปลอดภย
ขอเสนอแนะจะตองไมขดตอนโยบายขององคกร
คมอกจกรรม Kaizen 23
คมอกจกรรม Kaizen24
• เปนเรองทเกยวของกบนโยบาย ระเบยบ สทธในการจดการ • เปนเรองทเขยนต�าหนบคคลอนเปนการสวนตว ไมเกยวของกบงาน • เปนขอเสนอแนะทเปนเพยงความคด ไมมการชแจงแนวทางปฏบต หรอไมสามารถน�าไปปฏบตไดจรง • เปนขอเสนอแนะทเสนอซอเครองจกรใหมรวมถงการกอสรางอาหารใหมและเพมจ�านวนคน ยกเวนมเหตผลอนสมควร • เปนกจกรรมทตองเกยวของกบบคคลหรอหนวยงานภายนอก • เปนสงทหนวยงานก�าลงด�าเนนการ หรอด�าเนนการเสรจสนไปแลว • เปนกจกรรมทมผเคยเสนอ และไดด�าเนนการไปแลว (ยกเวนแตมจดเพมเตมทดกวาเดม) • เปนแนวคดทสมควรตองปฏบตอยแลว อาท การแกไขสงทช�ารดหรอเสยหาย • เปนกจกรรมทตองใชระยะเวลานานจงจะเหนผลไดชด • เปนแนวคดทเคยเสนอมาและไมไดรบการพจารณาเพอปฏบต
แนวคดทไมสำมำรถลงทะเบยนขอเสนอแนะ
คมอกจกรรม Kaizen 25
ตวอยำงขอเสนอแนะทรบพจำรณำ
ขอเสนอแนะเพอลดเวลาการปฏบตงานของพนกงาน ขอเสนอแนะเพอ
ปรบปรงวธการปฏบตงานของพนกงาน
ขอเสนอแนะเกยวกบการประหยดก�าลงคน
วสด และคาใชจายตาง ๆ ภายในองคกร
ขอเสนอแนะเพอการปรบปรงการใชงานอปกรณตาง ๆ
ขอเสนอแนะเกยวกบการปรบปรงสภาพการท�างานดานความ
ปลอดภย และสงแวดลอม
ขอเสนอแนะเกยวกบการปรบปรงคณภาพของการใหบรการ
ขอเสนอแนะอน ๆ ทเปนประโยชนในการปฏบตงานขององคกร
ขอเสนอแนะในการลดขนตอนการปฏบตงาน
คมอกจกรรม Kaizen26
ตวอยำงขอเสนอแนะไคเซน
Vol.4 No.43 April 2010 59
ตารางท 1
ปญหา (กอนไคเซน) => มมมอง รายละเอยดไคเซน => ลงมอแลว (หลงไคเซน)
ดำเนนการ แลว
ยงไมได ดำเนนการ แลว
รายละเอยดไคเซน => ความคด
ในใบลาหยดประจำปมรหสประจำตวพนกงานเขยนอย แตในใบลาหยดชดเชยไมม ทำใหเวลาบนทกวนลาหยดประจำปใน Excel ตองตรวจสอบรหสประจำตวพนกงานทกครง
สรางพนทสำหรบกรอกรหสประจำตวพนกงานในใบลาหยดชดเชยดวย
มรหสประจำตวพนกงานในใบลาหยดชดเชยแลว ทำใหไมเสยเวลาตรวจสอบอก
เรอง (หวขอไคเซน) ประเภทไคเซน
1) สงเสรมประสทธภาพงานธรการ ประสทธภาพในการทำงาน 2) ลดการใชแรงงาน พลงงาน วสด พสด คาใชจาย เปนตน 3) ไคเซนเครองจกร เครองอำนวยความสะดวก อปกรณ เปนตน 4) ไคเซนการรกษาความปลอดภย การบำรงรกษา เปนตน 5) เพมผลตภาพและลดตนทนการผลต 6) ไคเซนความปลอดภย ชวอนามย สภาพแวดลอมในททำงาน 7) ใชสนคาตำกวามาตรฐาน สนคาเสย ซำ 8) ปองกนการทำงานผดพลาด 9) สนบสนนการขาย พฒนาบรการ 10) เพมระเบยบวนย เพมกำลงใจ 11) อน ๆ (....................)
หมายเลขประเภท ไคเซนใบลาหยดชดเชย
ประสทธผลแบบรปธรรม แบบนามธรรม
เขยนอธบายใหเขาใจงายดวยภาพเทาททำได
ในการทำงานและในททำงานของตนเอง KAIZEN รายงาน (ดำเนนการแลว) ✓
✓
✓
คำปรกษา (ยงไมไดดำเนนการ)
ยงยาก = เสยแรงและเวลา
ผลเปนตวเงน (จำนวนเงน) การพฒนาความสามารถ การพฒนาบคลากร (เงนสนบสนน)
มประโยชน
ดำเนนการจรง
คำแนะนำ การชวยเหลอ (OJT โดยหวหนางาน)
คำแนะนำ คำชแนะ (OJT โดยหวหนางาน)
● ไดรบ 500 เยน ซงมผผลกดนเปนคนตดสนเนอหาไคเซนและผเขยนไคเซน ● ไคเซนทมคะแนนมากวา 41 คะแนน จะใชเกณฑประเมนของตารางท 2 ตดสนวาจะไดรบ 1,000เยน หรอไดเขารอบถดไป
ความคด
มมมอง - - -
มากกวา 41 คะแนน
100 เยน นอยกวา 16 คะแนน
300 เยน 16 – 25 คะแนน
500 เยน 26 – 40 คะแนน
1,000 เยน หรอ ไดเขารอบถดไป
● เงนสนบสนนรายงานของกลม คอ จำนวนเงน x จำนวนคนในกลม แตสมาชกในกลมตองไมเกน 8 คน
300 เยน 16 – 25 คะแนน
500 เยน 26 – 40 คะแนน
มประโยชนด มประโยชนดมาก
สงตอบแทน (รางวลดเดน รางวลพเศษ) คำแนะนำ คำตอบ ขอคดเหน เสนอใหเขารอบถดไป
ระยะเวลาทลดลง ........................พนเยน/ป .........................ชวโมง/ป
คณโอคาดะ ผผลกดนของสงกด
(ประสทธผลจรง ประสทธผลทคาดหวง)
ทำไวลวงหนา
ทำใหตายตว
ใชกลยทธ ทำไวลวงหนา ทำใหตายตว กบ สงทตองทำบอย ๆเปนไคเซนทดมากครบ
หวงวาจะมไคเซนทใชกลยทธออกมาอกนะครบ
ทำใหการจดการงานธรการงายดวยการทำใหตายตว
คมอกจกรรม Kaizen 27
ตวอยำงขอเสนอแนะไคเซน
Creative & Idea 60 Creative & Idea 60
ตารางท 1
ปญหา (กอนไคเซน) => มมมอง รายละเอยดไคเซน => ลงมอแลว (หลงไคเซน)
ดำเนนการ แลว
ยงไมได ดำเนนการ แลว
เมาสททกคนใชเปนแบบใหมซงมแสงสแดงลอดออกมา รสกหงดหงดทตองกระพรบตาบอย ๆ ซงมผลใหทำงานยากเลกนอย
ตดซองจดหมายทใชแลว (สนำตาล) แลวใช กาวสองหนาตดบน
ทรองเมาส ใช ซองจดหมายทใชแลว
ไมมคาใชจาย!
แสงสแดงไมลอดออกมา ประสทธภาพในการทำงานเพมขน!! ไมรสกหงดหงด! ไคเซน!! ทกคนพอใจมาก!!
เรอง (หวขอไคเซน) ประเภทไคเซน
1) สงเสรมประสทธภาพงานธรการ ประสทธภาพในการทำงาน 2) ลดการใชแรงงาน พลงงาน วสด พสด คาใชจาย เปนตน 3) ไคเซนเครองจกร เครองอำนวยความสะดวก อปกรณ เปนตน 4) ไคเซนการรกษาความปลอดภย การบำรงรกษา เปนตน 5) เพมผลตภาพและลดตนทนการผลต 6) ไคเซนความปลอดภย ชวอนามย สภาพแวดลอมในททำงาน 7) ใชสนคาตำกวามาตรฐาน สนคาเสย ซำ 8) ปองกนการทำงานผดพลาด 9) สนบสนนการขาย พฒนาบรการ 10) เพมระเบยบวนย เพมกำลงใจ 11) อน ๆ (....................)
หมายเลขประเภท ทำใหไมตองกระพรบตาบอย ๆ ไมกระสบกระสาย ประสทธภาพในการทำงานเพมขน!!
เพมประสทธภาพทางธรการและประสทธภาพในการทำงาน ปองกนการทำงานพลาด
ประสทธผลแบบรปธรรม แบบนามธรรม
เขยนอธบายใหเขาใจงายดวยภาพเทาททำได
ในการทำงานและในททำงานของตนเอง KAIZEN รายงาน (ดำเนนการแลว) ✓
✓
✓
คำปรกษา (ยงไมไดดำเนนการ)
วบวาบ
วบวาบ
วบวาบ
ประยกตใช
เปลยนสทรองเมาส
ผลเปนตวเงน (จำนวนเงน) การพฒนาความสามารถ การพฒนาบคลากร (เงนสนบสนน)
มประโยชน
ดำเนนการจรง
คำแนะนำ การชวยเหลอ (OJT โดยหวหนางาน)
คำแนะนำ คำชแนะ (OJT โดยหวหนางาน)
● ไดรบ 500 เยน ซงมผผลกดนเปนคนตดสนเนอหาไคเซนและผเขยนไคเซน ● ไคเซนทมคะแนนมากวา 41 คะแนน จะใชเกณฑประเมนของตารางท 2 ตดสนวาจะไดรบ 1,000เยน หรอไดเขารอบถดไป
ความคด
มมมอง - - -
มากกวา 41 คะแนน
100 เยน นอยกวา 16 คะแนน
300 เยน 16 – 25 คะแนน
500 เยน 26 – 40 คะแนน
1,000 เยน หรอ ไดเขารอบถดไป
● เงนสนบสนนรายงานของกลม คอ จำนวนเงน x จำนวนคนในกลม แตสมาชกในกลมตองไมเกน 8 คน
300 เยน 16 – 25 คะแนน
500 เยน 26 – 40 คะแนน
มประโยชนด มประโยชนดมาก
สงตอบแทน (รางวลดเดน รางวลพเศษ) คำแนะนำ คำตอบ ขอคดเหน เสนอใหเขารอบถดไป
ระยะเวลาทลดลง ........................พนเยน/ป .........................ชวโมง/ป
ไคเซนสภาพแวดลอมทมผลตอสขภาพของพนกงาน
คณฮโรช ผผลกดนของสงกด
(ประสทธผลจรง ประสทธผลทคาดหวง)
คดวาเพมประสทธภาพในการทำงานได ขอบคณสำหรบไคเซนครบ
รายละเอยดไคเซน =>ความคด
ทำใหไมกระสบกระสายดวยการเปลยนส
คมอกจกรรม Kaizen28
ตวอยำงขอเสนอแนะไคเซน
Vol.4 No.43 April 2010 61
ตารางท 1
ปญหา (กอนไคเซน) => มมมอง รายละเอยดไคเซน => ลงมอแลว (หลงไคเซน)
ดำเนนการ แลว
ยงไมได ดำเนนการ แลว
รายละเอยดไคเซน =>ความคด
ตอนตดตอเรองการกรอกใบสมครใชวธบอกดวยปากเปลา ทำใหตองบอกวธกรอกทางโทรศพทบอย ๆ
ทำตวอยางวธกรอกลงในสำเนาใบสมคร กอนแจกจาย
ทำไวลวงหนา ทำใหเขาใจ ทำเปนตวอยาง
เขาใจวธกรอกไดงายขนกวาเมอกอน ลดการสอบถามได
เรอง (หวขอไคเซน) ประเภทไคเซน
1) สงเสรมประสทธภาพงานธรการ ประสทธภาพในการทำงาน 2) ลดการใชแรงงาน พลงงาน วสด พสด คาใชจาย เปนตน 3) ไคเซนเครองจกร เครองอำนวยความสะดวก อปกรณ เปนตน 4) ไคเซนการรกษาความปลอดภย การบำรงรกษา เปนตน 5) เพมผลตภาพและลดตนทนการผลต 6) ไคเซนความปลอดภย ชวอนามย สภาพแวดลอมในททำงาน 7) ใชสนคาตำกวามาตรฐาน สนคาเสย ซำ 8) ปองกนการทำงานผดพลาด 9) สนบสนนการขาย พฒนาบรการ 10) เพมระเบยบวนย เพมกำลงใจ 11) อน ๆ (....................)
หมายเลขประเภท ตวอยางการกรอกใบสมคร
สงเสรมประสทธภาพทางธรการและประสทธภาพในการทำงาน
ประสทธผลแบบรปธรรม แบบนามธรรม
เขยนอธบายใหเขาใจงายดวยภาพเทาททำได
ในการทำงานและในททำงานของตนเอง KAIZEN รายงาน (ดำเนนการแลว) ✓
✓
✓
คำปรกษา (ยงไมไดดำเนนการ)
สรปคอตองอธบายซำ ๆ บอย ๆ ยงยากไมมประสทธภาพ ตดตอสอบถามลำบาก
ผลเปนตวเงน (จำนวนเงน) การพฒนาความสามารถ การพฒนาบคลากร (เงนสนบสนน)
มประโยชน
ดำเนนการจรง
คำแนะนำ การชวยเหลอ (OJT โดยหวหนางาน)
คำแนะนำ คำชแนะ (OJT โดยหวหนางาน)
● ไดรบ 500 เยน ซงมผผลกดนเปนคนตดสนเนอหาไคเซนและผเขยนไคเซน ● ไคเซนทมคะแนนมากวา 41 คะแนน จะใชเกณฑประเมนของตารางท 2 ตดสนวาจะไดรบ 1,000เยน หรอไดเขารอบถดไป
ความคด
มมมอง - - -
มากกวา 41 คะแนน
100 เยน นอยกวา 16 คะแนน
300 เยน 16 – 25 คะแนน
500 เยน 26 – 40 คะแนน
1,000 เยน หรอ ไดเขารอบถดไป
● เงนสนบสนนรายงานของกลม คอ จำนวนเงน x จำนวนคนในกลม แตสมาชกในกลมตองไมเกน 8 คน
300 เยน 16 – 25 คะแนน
500 เยน 26 – 40 คะแนน
มประโยชนด มประโยชนดมาก
สงตอบแทน (รางวลดเดน รางวลพเศษ) คำแนะนำ คำตอบ ขอคดเหน เสนอใหเขารอบถดไป
ระยะเวลาทลดลง ........................พนเยน/ป .........................ชวโมง/ป
ผผลกดนของสงกด
(ประสทธผลจรง ประสทธผลทคาดหวง)
การแจงขาวสารอยางชดเจนแกลกคา ถอเปนกลยทธทดครบ
*เอกสารบางสวนดดแปลงจากกองบรรณาธการ
ทำใหเขาใจงายดวยตวอยางสนคา
คมอกจกรรม Kaizen 29
วธกำรเขยนขอเสนอแนะใหใชแบบฟอรมแจงขอเสนอแนะตามทคณะกรรมการก�าหนด ซงในแบบฟอรมจะประกอบดวยหวขอทจ�าเปนตอการประเมนดงน • ปญหาทพบ / สภาพกอนการปรบปรง • รายละเอยดการปรบปรงพฒนา (หรอ “สาระของการปรบปรง”) • ประโยชนทไดรบ
วธเขยนปญหำและสภำพกอนกำรปรบปรง 1. จะตองเปนปญหาเกยวกบงาน ไมใชปญหาสวนตว 2. อธบายปญหาใหชดเจน 2.1 ใชรปชวย 2.2 ใชตวเลข (เชน เวลาทสญเสย เวลาทรอคอย จ�านวนครงของการไมไดตามแผน รอยละความพงพอใจทต�ากวาเกณฑ) 3. ระบสาเหตทแทจรงของปญหา
คมอกจกรรม Kaizen30
วธเขยนรำยละเอยดกำรปรบปรง/พฒนำ
1) ระบวธแกปญหาอยางเปนรปธรรม o ตวอยางทไมเหมาะสม “ทางเดนแคบ - ท�าใหกวางขน” o ตวอยางทเปนรปธรรมยงขน “ทางเดนแคบ - ท�าใหกวางขนโดยการจดผงทางเดน จดวางสงของตาง ๆ ใหเปนระเบยบ และท�าปายบอกทาง
2) เปรยบเทยบก อนและหลงการปรบปรง : แสดงให เข า ใจได ง ายทสดว า ได ปรบปรงทใด อยางไรบาง นยมเขยนภาพแสดงการเปรยบเทยบระหวางกอนและหลงการปรบปรง3) กระบวนการด�าเนนการปรบปรง : สรปว าป รบปรงอะ ไร อย าง ไร กอใหเกดประสทธผลเชนไร ควรแสดงดวยภาพ
คมอกจกรรม Kaizen 31
วธเขยนประโยชนทไดรบ
การบาดเจบจากการท�างานลดลง(พนกงานขาดงานจากอบตเหตลดลง)
ไมไดยนเสยงบนจากนกศกษาอกเลย(ขอรองเรยนเปนศนย)
การบรการดขนไมตองใหลกคาคอยอก(ลดเวลารอคอย)
ระบประสทธผลในหลาย ๆ ดาน ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม
ปลอดภยขน ไมเกดการตกหลนอก(จ�านวนอบตเหตลดลง)
คมอกจกรรม Kaizen 31
คมอกจกรรม Kaizen34
ชองทำงกำรรบขอเสนอแนะ
คณกงกาญจน แสงอาทตย เลขานการคณบด คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม
กำรสงเสรมขอเสนอแนะ
• มการจดตงคณะกรรมการสงเสรมกจกรรมไคเซน เพอใหความร และขาวสารเกยวกบระบบขอเสนอแนะผานสอตาง ๆ ขององคกร • หวหนางานมบทบาทส�าคญมากทจะท�าใหผ ใตบงคบบญชาของตน เกดความสนใจและสงขอเสนอแนะการปรบปรง • การสงเสรมในระยะแรกจะเนนปรมาณส�าคญกวาคณภาพ
คมอกจกรรม Kaizen 35
หนำทของหวหนำงำนตอกจกรรมไคเซน
• เปนผน�าในการด�าเนนกจกรรมไคเซน • ก�าหนดใหมการประชมสมาชกโดยสม�าเสมอ อยางนอยเดอนละ 1 ครง • ใหค�าแนะน�าในการเขยนขอเสนอแนะของสมาชก • กระตน สงเสรม ใหสมาชกรวมกนเขยนขอเสนอแนะสงอยางตอเนอง • ตดตาม ดแล ใหสมาชกด�าเนนการปรบปรง • ตองเปนตวอยางทดในการด�าเนนกจกรรมไคเซน
ตนไมของหวหนำงำน
• เปนเทคนคหนงทชวยเสรมสรางบรรยากาศและสงเสรมการสงขอเสนอแนะ ทก ๆ ขอเสนอแนะทสงใหแกคณะกรรมการ จะไดรบใบไมเพอน�าไปตดทตนไมของหวหนางาน (และหวหนาภาควชา) หนวยงานใดสงขอเสนอแนะมาก ตนไมแหงความสขกจะเบงบานออกใบสวยงาม
คมอกจกรรม Kaizen36
กำรประเมนผลระบบขอเสนอแนะ
คณะกรรมการด�าเนนงานและพจารณาขอเสนอแนะ จะวดผลจาก • จ�านวนขอเสนอแนะทไดรบเฉลยตอคนตอป • สดสวนประเภทของเนอหาของขอเสนอแนะ เพอน�าไปสงเสรมการเสนอขอเสนอแนะในประเภททไมไดรบความสนใจ • รอยละของขอเสนอแนะทน�าไปปฏบตไดจรง • แนวโนมการเพมขนของจ�านวนขอเสนอแนะ • ผลประโยชนทคาดวาองคกรจะไดรบ ฯลฯ
คมอกจกรรม Kaizen 37
คมอกจกรรม Kaizen38
Kaizen Awareness
4 อยา 1 ยอม เพอการเพมผลผลต
1. อยาเปนคนดอ2. อยาเปนกบอยในกะลา3. อยาเปนน�าชาลนถวย4. อยาเจบปวยแลวไมยอมรกษา
ยอมรบการเปลยนแปลงและปรบปรงอยางตอเนองเพอการเพมผลผลตและคณภาพชวตในการท�างาน
คมอกจกรรม Kaizen40
บรรณำนกรม
กอบกจ อสรชววฒน. (2560). กจกรรม Kaizen Suggestion. ใน เอกสารประกอบ การสมมนา เรอง การพฒนาองคกรอยางตอเนองดวย Kaizen และการตรวจ ตดตามภายใน (Internal Audit) (6 กรกฎาคม). เชยงใหม: คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม.ไคเซนในธรกจบรการ. (2555). แปลจาก Zukai Yoku wakaru Hiseizogyo mo Toyota Seisan Hoshiki. แปลโดย ประยร เชยววฒนา. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).ณรงเวทย วจนพานช. (2541). การทดลองน�ากจกรรมขอเสนอแนะมาใชในองคกร : ศกษาเฉพาะกรณฝายขายสาย 3 บรษทพนาเฮาส จ�ากด. (วทยานพนธมหาบณฑต คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร).โตโย, โตโยซาวา. (ม.ป.ป.). กจกรรมขอเสนอแนะเพอการปรบปรงจดบกพรองและยกระดบ คณภาพงาน. แปลโดย ลดดาวล มงมงคลรตน. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).เธยรชย พนธคง. (2557). ไคเซน (Kaizen) ทกคนท�าได ท�างาย ท�าเลย. สงขลา: มหาวทยาลยหาดใหญ.นภสสวงศ โอสถศลป และวรโชค ไชยวงศ. (2547). เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบต การเทคนคการวเคราะหงานและปรบปรงกระบวนงานกบ Kaizen Suggestions ส�าหรบเจาหนาท และบคลากรผปฏบตการหนวยงานภายใน จฬาลงกรณมหาวทยาลย (30-31 กรกฎาคม). กรงเทพฯ: หนวยวจย และบรการวศวกรรมคณภาพ ภาควชาวศวรรมอสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ยาสฮโกะ, โยชอารา. (2555). เพมประสทธภาพการท�างานดวยไคเซน (พมพครงท 9). แปลจาก SHIGOTO GA DONDON UMAKU IKU “KAIZEN” NO KYOKASHO. แปลและเรยบเรยงโดย สลภส เครอกาญจนา. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).
คมอกจกรรม Kaizen 41
บรรณำนกรม
สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (2558). บทบาทคณะท�างานกจกรรม Kaizen Suggestion / SGA จากการเรมตนสความส�าเรจอยางยงยน. ใน เอกสารประกอบการสมมนา Technology Promotion Association (Thailand-Japan) (6 กรกฎาคม). กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (ม.ป.ป.). ไคเซนเพอการปรบปรงงาน. กรงเทพฯ: สถาบน เพมผลผลตแหงชาต.สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). (2544). เอกสารสมมนา เรองกจกรรม ขอเสนอแนะ (ไคเซน) เพอการพฒนาอยางตอเนองสความเปนเลศ (31 มกราคม - 1 กมภาพนธ). กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). (2553). Welcome ตวอยางไคเซน บรษทโอกนาวากาซ จ�ากด. Creative & idea Kaizen, 4(43), 58-61.