អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 1 | 13

ក្ដា រចុចខ្មែរអង្គរ មាតិកា

សេចក្ាីស ា្ើម ............................................................................................................................................... 2

ស្េទាប់នីមួយៗននក្ដា រចុចខ្មែរអង្គ .............................................................................................................. 2

ស្េទាប់នីមួយៗស ីខ្ែេថប –វីននូសេ/៍ម៉ា ក្អសសអេ ............................................................................... 2

ស្េទាប់នីមួយៗស ីឧបក្រណថ៍ាច់វ(touch) –ខ្អ៊ែនស្ូយ /អាយអសសអេ ............................................... 3

តួអក្សរខ្មែរតាមក្ក្ុម និង ក្ាប់ចុចសក្មាប់ខ្ែសថប ......................................................................................... 6

ព្យញ្ជនៈ ................................................................................................................................................. 6

ក្សៈនិសស័យ ............................................................................................................................................ 6

សញ្ញា .................................................................................................................................................... 7

ក្សៈពព្ញតួ ............................................................................................................................................. 7

វណ្ណយុតត ................................................................................................................................................. 7

មណ្ឌ សញ្ញា ខ្មែរ ......................................................................................................................................... 7

មណ្ឌ សញ្ញា ឡាតាាំង ................................................................................................................................... 7

សញ្ញា រូបិយបណ្ណ ...................................................................................................................................... 8

ពេមខ្មែរ ................................................................................................................................................. 8

ពេមអតតៈ ............................................................................................................................................... 8

ពេមកាេបរិពចេទចនទគតិខ្មែរ ...................................................................................................................... 8

តួអក្សរហួសសម័យ(ខ្េងពក្បើ) ................................................................................................................... 9

តួអក្សរពក្បើក្នុងភាសាជនជាតិព ើមភាគតិច ................................................................................................... 9

ការភាជ ប់ និង ំណ្ក្ឃ្លា .......................................................................................................................... 9

ការវាយអក្សរខ្មែរ ....................................................................................................................................... 10

សវយ័ខ្ក្តក្មូវពោយាែ នការរំខាន ............................................................................................................. 10

ពជើង + ក្សៈ ................................................................................................................................... 10

ពជើង + ក្រ [U+17D2] [U+179A] ........................................................................................... 10

ពជើង + វណ្ណយុតតបដូរមូេពេទ + ក្សៈ ................................................................................................. 11

វណ្ណយុតតបដូរមូេពេទ + ក្សៈ ............................................................................................................... 11

ក្សៈមាននិគហិត [U+17C6] .......................................................................................................... 11

ក្សៈ ពរ [U+17C4] និងក្សៈ ពរើ [U+17BE] ............................................................................ 11

ពជើងពមើេពៅ ូចាន ........................................................................................................................... 11

ការបងវិេក្សៈ ....................................................................................................................................... 11

បក្មាម/សាំពេងក្ព្មាន .......................................................................................................................... 12

តួអក្សរវាយក្ចេាំ .................................................................................................................................... 12

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 2 | 13

សេចក្ាីស្ាើម ឯក្សារពនេះក្តូវបាន ក្ក្សង់និងសក្មួេមក្ព្ើ៣ក្បេព្៖ «រពបៀបវាយយូនើក្ូ ខ្មែរ» «យូនើក្ូ សតង់ោ ក្ាំខ្ណ្១០.០.០» និង អតថបទក្សាវក្ជាវខ្ េក្ក្ុមការងារឃើខ្មនបានសរពសរនិងព្វើបទបងាា ញពៅសននិសិទធអាសុើសដើព្ើក្បព្័នធព្័ត៌មានពៅឆ្ន ាំ២០១៧ពក្កាមចាំណ្ងពជើងថា «ភាព្ងាយរងពក្ាេះពោយការខ្រនពែើរក្នុងការពក្បើក្បាសយ់ូនើក្ូ ខ្មែរ»។ ការខ្ក្ក្ុនបខ្នថមព្វើពេើងពោយក្ក្ុមការងារឃើខ្មន។ ក្សទាប់១ក្តូវបានបខ្នថមពេើក្មែវិ្ើសក្មាប់ខ្ែសថបនិងឧបក្រណ្ថ៍ាច់ព ើមបើោក្់ពេមខ្មែរបុរាណ្ខ្ េពក្បើសក្មាប់ការទសសទាយនិងការបរិពចេទចនទគតិ។

ស្េទាប់នមីួយៗននក្ដា រចចុខ្មែរអង្គ ស្េទាប់នីមួយៗស ីខ្ែេថប –វីនន សូេ/៍ម៉ា ក្អសសអេ

ក្សទាប់ព ើម

ក្សទាប់ពព្េចុចបដូរ (Shift)

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 3 | 13

ក្សទាប់ពព្េចុចឆ្ា សស់ាដ ាំ (AltGr)

ក្សទាប់ពព្េចុចឆ្ា សស់ាដ ាំ(AltGr)និងបដូរ(Shift)ក្ព្មាន

ស្េទាប់នីមួយៗស ីឧបក្រណថ៍ាច់វ(touch) –ខ្អ៊ែនស្ូយ /អាយអសសអេ ាែ នក្ាប់ចុចបដូរក្សទាប់(Shift key) ពហើយាែ នក្ាប់ចុចោក្់ពជើងពទ។ ខ្បាក្ណាស ់ខ្មនពទ? ក្បខ្ហេពហើយ ខ្តតាមព្ិតពៅ ពយើងព្ិបាក្ចុចក្ាប់ចុចបដូរក្សទាប់ណាសព់ព្េពក្បើដ មាា ង។ ក្ាប់ចុចពសសងពទៀតបងកប់ពៅក្នុងក្ាប់ចុចនើមួយៗ ពបើចុចឱ្យយូរ(ក្បខ្ហេ១វិនាទើ) ពយើងនឹងពឃើញក្ាប់ចុចពក្ចើនពទៀតពេចពេើង។ ឧទាហរណ្ ៍ព ើមបើបានពជើង “ក្រ” “ឬ” ឬ “ឫ” ពយើងក្តូវចុចក្ាប់ចុច “រ” ឱ្យជាប់ ពហើយពរើសយក្ក្ាប់ចុច “ក្រ” ខ្ េសុសពេើង។ ពយើងក្បខ្ហេជាចាំណាាំបានថាពៅពេើកាដ រចុចខ្មែរអងគរសក្មាប់ខ្ែសថប តួអក្សរទាាំង៤ពនេះសុទធខ្តសថតិពៅពេើក្ាប់ចុច “R” ពហតុ ូពចនេះពហើយបានជាពគយក្វាមក្ោក្់ពេើក្ាប់ចុចពនេះពោយបងកប់ក្នុងមុមងារេងពក្បស (long press)។

ពព្េពក្បើកាដ រចុចខ្បបថាច់ ពយើងគបបើ ឹងព្ើទើតាាំងដនក្ាប់ចុចនើមួយៗ។ ក្បខ្ហេក្តូវការពព្េមាេះព ើមបើឱ្យសុាាំនឹងការពក្បើក្បាសខ់្បបពនេះ ខ្តវានឹងងាយពៅៗ ពព្េខ្ េពយើងពក្បើវាយូរបនតិច ពហើយវានឹងងាយជាងការចុចពេើ “Shift” ព ើមបើបដូរពៅក្សទាប់មួយពទៀតរាេព់ព្េព ើមបើរក្ពមើេក្ាប់ចុចពសសងពទៀត ូចាន ខ្ រពយើងមិនបាច់ចុចពេើ “រ ” រាេព់េើក្ព ើមបើោក្់ពជើងពទ។

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 4 | 13

ស្រទាប់ដ ើម

ស្រទាប់ដេខ (១២៣)

ស្រទាប់ដេខអត្តៈ និង ការបរិដឆេទឆនទគត្ិខ្ខែរ (᧠᧡᧢)

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 5 | 13

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 6 | 13

ត្ួអក្សរខ្ខែរតាមស្កុ្ម និង ស្ាប់ឆុឆរស្ាប់ខ្ែរថប

ព្យញ្ជនៈ ព្យញ្ជនៈ ស្ាប់ឆុឆ ព្យញ្ជនៈ ស្ាប់ឆុឆ ក្ [U+1780] K ថ [U+1790] F ម [U+1781] X ទ [U+1791] Shift T គ [U+1782] Shift K ្ [U+1792] Shift F ឃ [U+1783] Shift X ន [U+1793] N ង [U+1784] G ប [U+1794] B ច [U+1785] C ស [U+1795] P ឆ [U+1786] Q ព្ [U+1796] Shift B ជ [U+1787] Shift C េ [U+1797] Shift P ឈ [U+1788] Shift Q ម [U+1798] M ញ [U+1789] Shift J យ [U+1799] Y [U+178A] D រ [U+179A] R ឋ [U+178B] Z េ [U+179B] L ែ [U+178C] Shift D វ [U+179C] V ឍ [U+178D] Shift Z ស [U+179F] S ណ្ [U+178E] Shift N ហ [U+17A0] H ត [U+178F] T េ [U+17A1] L អ [U+17A2] Shift G

ស្រៈនិរស័យ

ស្រៈនិរស័យ ស្ាប់ឆុឆ ស្រៈនិរស័យ ស្ាប់ឆុឆ រ [U+17B6] A ពរៀ [U+17C0] [ រិ [U+17B7] I ពរ [U+17C1] E រើ [U+17B8] Shift I ខ្រ [U+17C2] Shift E រឹ [U+17B9] W ដរ [U+17C3] Shift S រ [U+17BA] Shift W ពរ [U+17C4] O រុ [U+17BB] O ពរ [U+17C5] Shift O រូ [U+17BC] Shift O រុរាំ [U+17BB][U+17C6] , រួ [U+17BD] Shift Y រ រាំ [U+17B6][U+17C6] Shift A ពរើ [U+17BE] ; រុរេះ [U+17BB][U+17C7] Shift , ពរ [U+17BF] Shift [ ពររេះ [U+17C1][U+17C7] Shift V ពរ រេះ [U+17C4][U+17C7] Shift ;

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 7 | 13

រញ្ញា រញ្ញា ស្ាប់ឆុឆ រាំ [U+17C6] Shift M រេះ [U+17C7] Shift H រៈ [U+17C8]1 AltGr ’

ស្រៈដព្ញត្ួ ស្រៈដព្ញត្ួ ស្ាប់ឆុឆ ស្រៈដព្ញត្ួ ស្ាប់ឆុឆ ឥ [U+17A5] - ឭ [U+17AD] Shift \ ឦ [U+17A6] AltGr I ឮ [U+17AE] \ ឧ [U+17A7] Shift ] ឯ [U+17AF] AltGr E ឩ [U+17A9] AltGr [ ឰ [U+17B0] AltGr P ឪ [U+17AA] ] ឱ [U+17B1] AltGr O ឫ [U+17AB] AltGr R ឲ [U+17B2] = ឬ [U+17AC] Shift R ឳ [U+17B3] AltGr ]

វណ្ណយុត្ត វណ្ណយុត្ត ស្ាប់ឆុឆ វណ្ណយុត្ត ស្ាប់ឆុឆ រ [U+17C9] Shift ’ រ [U+17CF] Shift 8 រ [U+17CA] / រ័ [U+17D0] Shift 7 រ់ [U+17CB] ’ រ [U+17CE] AltGr = រ៌ [U+17CC] Shift - ៓ [U+17D3] AltGr M រ៍ [U+17CD] Shift 6 រ [U+17D2] J

ខណ្ឌ រញ្ញា ខ្ខែរ

ខណ្ឌ រញ្ញា ខ្ខែរ ស្ាប់ឆុឆ ខណ្ឌ រញ្ញា ខ្ខែរ ស្ាប់ឆុឆ ។ [U+17D4] . ៙ [U+17D9] AltGr 6 ៕ [U+17D5] Shift . ៚ [U+17DA] AltGr 7 ៖ [U+17D6] AltGr ; ៗ [U+17D7] Shift 2

ខណ្ឌ រញ្ញា ឡាតាាំង

ខណ្ឌ រញ្ញា ឡាតាាំង ស្ាប់ឆុឆ ខណ្ឌ រញ្ញា ឡាតាាំង ស្ាប់ឆុឆ

! [U+0021] Shift 1 « [U+00AB] ` ? [U+003F] Shift ? » [U+00BB] Shift `

1 តាមពិ្ត វាមិនខ្មនជាក្សៈពទ ខ្តវាមានតួនាទើក្សព ៀងក្សៈ។ ជួនកាេពគចាត់ទុក្ថាវាជាវណ្ណយុតត។

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 8 | 13

“ [U+0022] Shift 3 - [U+002D] AltGr S

. [U+002E] AltGr . : [U+003A] AltGr G

, [U+002C] AltGr , ‘ [U+2018] AltGr H

; [U+003B] AltGr N ’ [U+2019] AltGr J # [U+0023] AltGr C & [U+0026] AltGr V

រញ្ញា រូបិយបណ្ណ ៛ [U+17DB] Shift 4

ដេខខ្ខែរ ដេខខ្ខែរ ស្ាប់ឆុឆ ដេខខ្ខែរ ស្ាប់ឆុឆ

១ [U+17E1] 1 ៦ [U+17E6] 6

២ [U+17E2] 2 ៧ [U+17E7] 7

៣ [U+17E3] 3 ៨ [U+17E8] 8

៤ [U+17E4] 4 ៩ [U+17E9] 9

៥ [U+17E5] 5 ០ [U+17E0] 0

ដេខអត្តៈ ដេខអត្តៈ ស្ាប់ឆុឆ ដេខអត្តៈ ស្ាប់ឆុឆ ៱ [U+17F1] AltGr Shift 1 ៶ [U+17F6] AltGr Shift 6 ៲ [U+17F2] AltGr Shift 2 ៷ [U+17F7] AltGr Shift 7 ៳ [U+17F3] AltGr Shift 3 ៸ [U+17F8] AltGr Shift 8 ៴ [U+17F4] AltGr Shift 4 ៹ [U+17F9] AltGr Shift 9 ៵ [U+17F5] AltGr Shift 5 ៰ [U+17F0] AltGr Shift 0

ពេមកាេបរិពចេទចនទគតិខ្មែរ ដេខកាេបរិដឆេទឆនទគត្ិ ស្ាប់ឆុឆ ដេខកាេបរិដឆេទឆនទគត្ិ ស្ាប់ឆុឆ ᧠ [U+19E0] AltGr Shift Q ᧰ [U+19F0] AltGr Shift G ᧡ [U+19E1] AltGr Shift W ᧱ [U+19F1] AltGr Shift H ᧢ [U+19E2] AltGr Shift E ᧲ [U+19F2] AltGr Shift J ᧣ [U+19E3] AltGr Shift R ᧳ [U+19F3] AltGr Shift K ᧤ [U+19E4] AltGr Shift T ᧴ [U+19F4] AltGr Shift L ᧥ [U+19E5] AltGr Shift Y ᧵ [U+19F5] AltGr Shift ; ᧦ [U+19E6] AltGr Shift U ᧶ [U+19F6] AltGr Shift ’ ᧧ [U+19E7] AltGr Shift I ᧷ [U+19F7] AltGr Shift Z

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 9 | 13

ដេខកាេបរិដឆេទឆនទគត្ិ ស្ាប់ឆុឆ ដេខកាេបរិដឆេទឆនទគត្ិ ស្ាប់ឆុឆ ᧨ [U+19E8] AltGr Shift O ᧸ [U+19F8] AltGr Shift X ᧩ [U+19E9] AltGr Shift P ᧹ [U+19F9] AltGr Shift C ᧪ [U+19EA] AltGr Shift [ ᧺ [U+19FA] AltGr Shift V ᧫ [U+19EB] AltGr Shift ] ᧻ [U+19FB] AltGr Shift B ᧬ [U+19EC] AltGr Shift A ᧼ [U+19FC] AltGr Shift N ᧭ [U+19ED] AltGr Shift S ᧽ [U+19FD] AltGr Shift M ᧮ [U+19EE] AltGr Shift D ᧾ [U+19FE] AltGr Shift , ᧯ [U+19EF] AltGr Shift F ᧿ [U+19FF] AltGr Shift .

តួអក្សរហួសសម័យ(ខ្េងពក្បើ) ត្ួអក្សរ ស្ាប់ឆុឆ ៘ [U+17D8] AltGr L ឨ [U+17A8] AltGr T ៜ [U+17DC] AltGr Q រ 2 [U+17D1] AltGr 3 ៓ [U+17D3] AltGr M

តួអក្សរពក្បើក្នុងភាសាជនជាតិព ើមភាគតិច

ត្ួអក្សរ ស្ាប់ឆុឆ ឝ [U+179D] AltGr K ឞ [U+179E] AltGr B រ [U+17DD] AltGr W

ការភាជ ប់ និង ំណ្ក្ឃ្លា ដ ែ្ ោះស្ាប់ឆុឆ ស្ាប់ឆុឆ ចពនាា េះពមើេមិនពឃើញ មិនភាជ ប់ (Zero-width non-joiner) [U+200C] Ctrl + Alt + 1 ចពនាា េះពមើេមិនពឃើញ ភាជ ប់ (Zero-width joiner) [U+200D] Ctrl + Alt + ‘ ចពនាា េះពមើេមិនពឃើញ (Zero-width space) [U+200B] Spacebar ំណ្ក្ឃ្លា (White space) [U+0020] Shift + Spacebar ាែ ន ំណ្ក្ឃ្លា (No break space) [U+00A0] Ctrl + Alt + Spacebar

2 សូមកុ្ាំក្ចេាំតួអក្សរពនេះនឹងក្តើសព្ទ រ [U+17CA]។

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 10 | 13

ការវាយអក្សរខ្ខែរ កាដ រចុចខ្មែរអងគរតពក្មៀបក្ាប់ចុចតាមកាដ រចុចខ្មែរដណ្ោ(Khmer NiDA) ពហើយក្ បានព្វើការខ្ក្សក្មួេបខ្នថមពទៀត។ េក្ាណ្ៈព្ិពសសពសសងៗបានោក្់បញ្ចូេព ើមបើជួយសក្មួេ េក់ារវាយអក្សរខ្មែរ (ឧទា. កាត់បនថយការវាយខ្ េមានេាំោប់េាំពោយតួអក្សរមិនក្ុងសង់សុើសាន )។ មិនថាអនក្វាយអក្សរខ្បបណាពទព ើមបើឱ្យពចញជាពាក្យ កាដ រចុចពនេះនឹងព្វើឱ្យពាក្យពនាេះក្តឹមក្តូវតាមេាំោប់េាំពោយខ្ េបានក្ាំណ្ត់រួចជាពក្សច។ សូមចាំណាាំសងខ្ រថាការសវ័យខ្ក្សក្មួេពនេះមានក្បសិទធភាព្ចាំពពាេះខ្តក្រណ្ើខ្ េបានបញ្ចូេក្នុងកាដ រចុចពនេះប ុពណាណ េះ។ សូមចុចទើពនេះព ើមបើពបើក្ពមើេការខ្ណ្នាាំព្ើរពបៀប ំពេើងកាដ រចុចខ្មែរអងគរ។

រពបៀបពក្បើក្បាសក់ាដ រចុចខ្មែរអងគរគ មិនមុសព្ើរពបៀបពក្បើក្បាសក់ាដ រចុចពសសងៗពទៀតខ្ េពក្បើការតពក្មៀបក្ាប់ចុចតាមខ្មែរដណ្ោពនាេះពេើយ។ អនក្អាចវាយពាក្យ១តាមេាំោប់េាំពោយដនការក្បក្ប មិនខ្មនតាមរពបៀបខ្ េវាបងាា ញឱ្យពយើងពឃើញពទ ជាព្ិពសសពព្េក្សៈសថិនពៅខាងពឆវងព្យញ្ជនៈ។ ព ើមបើវាយពាក្យ “ខ្ត” ពយើងក្តូវវាយព្យញ្ជនៈមុនពហើយពទើបវាក្សៈ (បានន័យថា វាយក្ាប់ចុច “T” បនាទ ប់មក្ “Shift E”)។

េាំោប់េាំពោយដនតួអក្សរគ ៖

ព្យព្ជនៈ+ដ ើងព្យញ្ជនៈ+វណ្ណយុត្តបដូរមូេដេទ+ស្រៈ+វណ្ណយុត្ត

រវ័យខ្ក្ត្ស្មវូដោយាែ នការរំខាន

កាដ រចុចខ្មែរអងគរនឹងខ្ក្តក្មូវពោយសវយ័ក្បវតតិនូវក្ាំហុសដនការវាយអក្សរខ្មែរចាំនួន៨ក្រណ្ើ។ ក្រណ្ើទាាំងពនេះសុទធខ្តមិនអាចពមើេពឃើញនឹងខ្េនក្ទពទ ពហើយក្មែវិ្ើបងាា ញអក្សរពេើពអក្ក្ង់(rendering engine)នឹងមិនបងាា ញឱ្យពយើងពឃើញនូវក្ាំហុសទាាំងពនាេះពៅពេើពអក្ក្ង់ពទ។ ការសវ័យខ្ក្តក្មូវពនេះក្បក្ព្ឹតតិពៅពោយព្វើការតពក្មៀងតួអក្សរពេើងវិញឬក្ បដូរតួអក្សរខ្ េមុសពៅជាតួអក្សរមួយពទៀតខ្ េក្តឹមក្តូវព្ិតក្បាក្ ក្នុងមួយប ក្ព្ិចខ្េនក្។

ដ ើង + ស្រៈ ពព្េពជើងនិងក្សៈពៅជិតាន ក្សៈក្តូវពៅបនាទ ប់ព្ើពជើង។ ឧទាហរណ្ ៍“ខ្មែរ” និង “ខ្មែរ” ពមើេពៅ ូចាន ពបេះបិទ ប ុខ្នតការវាយបញ្ចូេរបសវ់ាមិន ូចាន ពទ។

1. ខ្មែរ = ម រែ ខ្រ រ (ក្តូវ)

2. ខ្មែរ = ម ខ្រ រែ រ (មុស)

ពោយសាររូបមនតអាក្ស័យពេើបរិបទ កាដ រចុចខ្មែរអងគរអាចខ្ក្ក្ាំហុស ូចមានក្នុងពាក្យទើ២ឱ្យពចញមក្មានេាំោប់េាំពោយ ូចក្នុងពាក្យទើ១។

ដ ើង + ស្រ [U+17D2] [U+179A] ពោយខ្សែក្ពេើក្បួនដនការក្បក្ប ពបើមានពជើង២ពៅបនតបនាទ ប់ាន ពហើយពជើង១ក្នុងចាំពណាមពជើងទាាំង២ជា ក្រ

[U+17D2][U+179A] ពនាេះពជើង ក្រ [U+17D2][U+179A] ក្តូវពៅបនាទ ប់ព្ើពជើង១ពទៀត។

• ក្ក្ញ្ជឹេ = ក្ ញ រជ ក្រ រឹ េ (ក្តូវ) • ក្ក្ញ្ជឹេ = ក្ ញ ក្រ រជ រឹ េ (មុស)

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 11 | 13

ូចពឃើញក្សាប់ពហើយថា េាំោប់េាំពោយដនពជើងក្នុងពាក្យទាាំង២មិន ូចាន ពទ ខ្តពាក្យខ្ េបងាា ញពេើពអក្ក្ង់គ ូចានខ្តមដង។ អញ្ចឹង មិនមុសព្ើក្រណ្ើខាងពេើៗពទ កាដ រចុចខ្មែរអងគរអាចបដូរេាំោប់េាំពោយដនពជើងទាាំង២ពនេះពោយសវយ័ក្បវតតិ។ ជាេទធសេ ពយើងនឹងបានពាក្យខ្ េពមើេពៅ ូចាន និងមានេាំពោយេាំពោយក្ុងសង់សុើសាន ខ្ថមពទៀតសង។

ដ ើង + វណ្ណយុត្តបដូរមូេដេទ + ស្រៈ ពនេះជាក្រណ្ើខ្ េេាំោប់េាំពោយតួអក្សរមិនក្បាក្ ក្បជាក្នុងយូនើក្ូ សតង់ោ។ យូនើក្ូ សតង់ោជំនាន់៤.០និងពេើសព្ើពនេះឱ្យោក្់វណ្ណយុតតបដូរមូេពេទពៅចពនាា េះរវាងព្យញ្ជនៈនិងពជើង ប ុខ្នតយូនើក្ូ សតង់ោ៣.០ឱ្យោក្់បនាទ ប់ព្ើពជើង។ កាដ រចុចខ្មែរអងគរយេក់្សបនឹងយូនើក្ូ សតង់ោ៣.០ ពហើយយក្េាំោប់េាំពោយពនាេះមក្ព្វើជាបទោា ន។ ពបើពគវាយវណ្ណយុតតបដូរមូេពេទមុនោក្់ពជើង ពនាេះេាំោប់េាំពោយពនេះនឹងក្តូវបានបដូរពោយាែ នការរំខាន។

ម រ រយ រ ង ម រយ រ រ ង

វណ្ណយុត្តបដូរមូេដេទ + ស្រៈ វណ្ណយុតតបដូរមូេពេទគួរខ្តវាយមុនក្សៈ។ (សូមពមើេចាំណ្ុចខាងពេើ

ស្រៈាននិគហិត្ [U+17C6] យូនើក្ូ សតង់ោចាត់ទុក្និគហិតជាសញ្ញា ពទាេះបើជាវាមានតួនាទើក្សព ៀងក្សៈនិសស័យក្ ពោយ។ ពគពក្ចើសសវំាជាមួយក្សៈនិសស័យ ឧទា. រុ[U+17BB] រ [U+17B6] ពហើយវាក្តូវពៅទើតាាំងបនាទ ប់ព្ើក្សៈទាាំងពនេះ។

ក្ រាំ រុ ក្ រុ រាំ ក្ រាំ រ ក្ រ រាំ

ស្រៈ ដរ [U+17C4] និងស្រៈ ដរ [U+17BE] ពគអាចក្ចេាំវាយក្សៈទាាំង២ពនេះពោយសសំក្សៈ រ [U+17B6] និងក្សៈ ពរ[U+17C1] ពហើយក្សៈ ពរ[U+17C1] និង ក្សៈ រើ[U+17B8]។ ពបើពគវាយសសាំន ខ្បបពនេះ កាដ រចុចខ្មែរអងគរនឹងបដូរបនសំពនាេះពៅជា ពរ [U+17C4] និង ពរើ[U+17BE] ខ្ េជាក្សៈក្តឹមក្តូវព្ិតក្បាក្ ។

ដ ើងដម េដៅ ូឆាា ពជើង២ពមើេពៅ ូចាន ពបេះបិទ ខ្តតាមព្ិតមានពេមក្ូ យូនើក្ូ មុសាន (រដ[U+17D2][U+178A] and រត[U+17D2][U+178F])។ តាមរូបមនតការក្បក្បពជើងទើ១ក្តូវោក្់បនាទ ប់ ណ្[U+178E] ពហើយទើ២ក្តូវោក្់បនាទ ប់ ន[U+1793]។

ការបងវេិស្រៈ ពយើងមិនអាចោក្់ក្សៈ២បនតបនាទ ប់ាន បានពទ ពបើវាយក្សៈ១ពហើយវាយក្សៈ១ពទៀត ក្សៈខ្ េពទើបនឹងវាយពនាេះនឹងជំនួសក្សៈខ្ េវាយមុន។ ឧទាហរណ្ ៍ពបើពយើងបានវាយក្សៈ រ [U+17B6] រួចពហើយវាយក្សៈ ខ្រ[U+17C2] ពនាេះក្សៈ ខ្រ[U+17C2] នឹងជំនួសក្សៈ រ [U+17B6]។

ឆាំណាំ៖

ការបងវិេក្សៈនឹងមិនពក្ើតពេើងពទក្នុងក្រណ្ើខាងពក្កាម៖

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 12 | 13

• ពបើក្សៈទើ១ជាក្សៈ ពរ[U+17C1] ក្សៈទើ២ជាក្សៈ រើ[U+17B8] ពនាេះេទធសេគ ក្សៈ ពរើ[U+17BE] មិនខ្មនក្សៈ រើ[U+17B8] ពទ។

• ពបើក្សៈទើ១ជាក្សៈ ពរ[U+17C1] ពហើយក្សៈទើ២ជា រ [U+17B8] ឬបញ្ញច សមក្វិញ ពនាេះេទធសេគ ជាក្សៈ ពរ [U+17C4] ពក្ពាេះថាការបងវិេមិនពក្ើតពេើងពទក្នុងក្រណ្ើពនេះ។

• ពបើក្សៈទើ១ជាក្សៈពេើ3 ពហើយក្សៈទើ២ជាក្សៈ រុ[U+17BB] ឬបក្ញ្ញច សមក្វិញ ពនាេះការបងវិេមិនពក្ើតពេើងពទ ពហើយេទធសេគ ជាវណ្ណយុតតបដូរមូេពេទខ្ េសុើនឹងបរិបទ។ ឧទាហរណ្ថ៍ា ពគវា “ស រើ រុ” ឬ “ស រុ រើ” ពនាេះវានឹងសវ័យខ្ក្តក្មូវពៅជា “សុើ (ស រ រើ)” ចាំខ្ណ្ក្ឯ “ម រើ រុ” ឬ “ម រុ រើ” នឹងកាា យពៅជា “មុើ (ម រ រើ)”។

• ពព្េោក្់ រុ [U+17BB] បនាទ ប់ព្ើ រ រាំ ពនាេះក្សៈ រុ នឹងបដូរពៅជាវណ្ណយុតតបដូរមូេពេទ ពហើយោក្់ពៅព្ើខាងមុមក្សៈ រ រាំ។ ឧទាហរណ្៖៍

o សាាំ + រុ សុាាំ (ស រ រ រាំ) ពហើយ

o មាាំ + រុ មុាាំ (ម រ រ រាំ)។

• ពព្េោក្់ក្សៈ រ ឬក្សៈ រុ បនាទ ប់ព្ើក្សៈ រាំ ពនាេះទើតាាំងក្តូវបដូរក្ចាសមក្វិញ។ ឧទាហរណ្៖៍ o ក្ + រាំ + រុ ក្ុាំ (ក្ រុ រាំ) ពហើយ

o ក្ + រាំ + រ កាាំ (ក្ រ រាំ)។

o

បស្ាម/រាំដេងស្ព្ាន • មិនអនុញ្ញា តឱ្យោក្់ក្សៈ២ោក្់បនតបនាទ ប់ាន ពៅក្នុងព្ាងគខ្ត១។ • មិនអនុញ្ញា តោក្់បនតក្់បនាទ ប់ព្ើក្សៈ វណ្ណយុតត ូចក្សៈ4 វណ្ណយុតតបដូរមូេពេទ ឬ ក្ ពជើងពេើយ។ • មិនអនុញ្ញា តឱ្យោក្់សញ្ញា ោក្់ពជើង (រ ) ២បនតបនាទ ប់ាន ។ • មិនអនុញ្ញា តឱ្យោក្់វណ្ណយុតតបដូរមូេពេទ២បនតបនាទ ប់ាន ។

ត្ួអក្សរវាយស្ឆេាំ េ.រ. ដគស្ឆេាំវាយ … ស្ត្ូវរវត័្ខ្ក្ត្ស្មូវជា… ១ ទប (ទ រប) េ ២ បញ (ប រញ) ឫ ៣ ឫុ (ប រញ រុ) ឬ ៤ ឭ (ឭ រ ) ញ ៥ ឮ (ឮ រ ) ញ ៦ ព្ញ (ព្ រញ) ឭ ៧ ឭុ (ព្ រញ រុ) ឮ ៨ ព្ា (ព្ រា) ឰ ៩ ឧិ (ឧ រិ) ឱ

3 ពគចាត់ទុក្ក្សៈ រ[ិU+17B7] រើ[U+17B8] រ[ឹU+17B9] រ [U+17BA] ពរើ[U+17BE] និង រ រាំ[U+17B6][U+17C6] ជាក្សៈពេើ។

4 តួអក្សរទាាំងពនេះ(រាំ[U+17C6] រេះ[U+17C7] និង រៈ[U+17C8])មានតួនាទើក្សព ៀងក្សៈ ។

អភិវឌ្ឍដោយក្រមុការងារឃីមមន ទពំ័រ 13 | 13

១០ ឧរ៌ (ឧ រ៌) ឱ ១១ ឧ៍ (ឧ រ៍) ឱ ១២ ធ ( រធ) ា ១៣ ទា (ទ រា) ទធ