Đề án phát triển cờ Lạc Việt · 2020. 8. 15. · Hiện tại, trong hai bộ môn cờ phố biến nhất thế giới, thì cờ vua Việt Nam đang được xếp

Đề án phát triển cờ Lạc Việt 2020

Tác giả cờ Lạc Việt – Nguyễn Tiến Thành Page 1

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

---*---

Hà Nội, ngày 11 tháng 11 năm 2020

ĐỀ ÁN

PHÁT TRIỂN CỜ LẠC VIỆT

Kính gửi:

- TỔNG CỤC THỂ DỤC THỂ THAO

- LIÊN ĐOÀN CỜ VUA VIỆT NAM

- LIÊN ĐOÀN CỜ TƯỚNG VIỆT NAM

Tôi là Nguyễn Tiến Thành, 40 tuổi, nguyên quán tại Ninh Bình. Hiện tôi đang tạm trú

phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Tôi là tác giả của bộ môn Cờ Lạc Việt, một

trò chơi trí tuệ đã được Cục Bản quyền Tác giả của quý Bộ cấp giấy chứng nhận quyền tác giả

trong giấy chứng nhận số 2216/2017/QTG, ký ngày 17 tháng 5 năm 2017.

Vì tình yêu quê hương đất nước, lòng tự tôn dân tộc, tự hào với những cuộc đấu tranh

dựng và giữ nước của ông cha, tôi thiết tha đề nghị với quý vị phát triển công cuộc phổ biến cờ

Lạc Việt ra cộng đồng, để người Việt Nam có một loại cờ riêng, đóng góp giá trị tinh hoa của

mình vào nền học thuật của nhân loại.

I. Sự phát triển của các bộ môn cờ ở Việt Nam

Việt Nam là thành viên của liên đoàn cờ vua quốc tế (FIDE). Làng cờ Việt Nam đã từng

đạt được nhiều thành tích ấn tượng như: Lê Quang Liêm đạt chức vô địch thế giới cờ chớp năm

2013, kỳ thủ Nguyễn Hoàng Lâm, Ngô Lan Hương đạt chức vô địch cờ tướng Châu Á năm 2011,

đội tuyển Việt Nam bảo vệ thành công chức vô địch đồng đội cờ chớp tại Asian Indoor Games

năm 2013, kỳ thủ Phạm Trần Gia Phúc vô địch U8 thế giới, đội tuyển cờ vây Việt Nam liên tục

giành hạng nhất toàn đoàn tại giải vô địch cờ vây Đông Nam Á từ 2014 đến 2017.

Người Việt Nam được cộng đồng quốc tế công nhận là thông minh, nhanh nhẹn và khéo

léo. Người Việt Nam nhìn chung là yêu và chơi tốt các môn thể thao trí tuệ nói chung, các bộ

môn cờ nói riêng. Đó là các môn như cờ vua, cờ tướng, cờ tướng úp, cờ vây... Các kỳ thủ của

chúng ta được xếp vào hàng khá của thế giới. Hiện tại, trong hai bộ môn cờ phố biến nhất thế

giới, thì cờ vua Việt Nam đang được xếp hạng thứ 38/180 quốc gia trên thế giới, cờ tướng thì các

kỳ thủ nữ Việt Nam đứng thứ nhì thế giới, đội tuyển cờ tướng nam thì luôn nằm trong tốp đầu

của thế giới.



II. Vì sao Việt Nam cần một loại cờ riêng?

Các nước trên thế giới, nhất là các nước xung quanh ta, phần lớn đều có một loại cờ riêng

cho đất nước mình, đó biểu tượng trí tuệ của đất nước, là đại diện cho làng cờ nước họ. Cụ thể,

tôi xin được thống kê ở bảng dưới đây:

Tượng kỳ – Trung Quốc

Cờ vua – gốc Ấn Độ

Cờ Janggi – Triều Tiên

Cờ Shogi – Nhật Bản



Cờ Sittuyin – Miễn Điện

Cờ Makruk – Thái Lan

Các bằng chứng khảo cổ cho thấy, các loại cờ trên phần lớn đều kế thừa từ một loại cờ cổ,

được người Ấn Độ sáng tạo ra vào thế kỷ thứ VII, tên là Chaturanga. Loại cờ này được truyền bá

sang nhiều nước, mỗi nơi người dân cải tiếng thành một loại cờ riêng cho phù hợp với văn hóa

nước họ. Mới đây nhất cờ tướng (tượng kỳ) của Trung Quốc đã có một biến thể mới gọi là cờ

tướng úp – mà hiện nay cả người Hong Kong và người Đài Loan đều nhận là do đất nước mình

sáng tạo ra. Cờ Sittuyin của Miễn Điện thực ra là một biến thể khai cuộc của cờ vua.

Người Việt Nam có những kỳ thủ có tên tuổi trên làng cờ thế giới như Lê Quang Liêm,

Nguyễn Ngọc Trường Sơn, Đào Thiên Hải… Nhưng đáng buồn là chúng ta chưa có một loại cờ

cho riêng mình xứng tầm thế giới. Đặc biệt là khi các nước xung quanh ta đều đã có một loại cờ

làm biểu tượng cho làng cờ nước mình, cũng là đại diện cho sự đóng góp trí tuệ của họ vào nền

học thuật thế giới, làm phong phú thêm kho tàng tri thức của nhân loại.

III. Những nguyên tắc khi sáng tạo ra một loại cờ

Cờ là trò chơi mô phỏng các cuộc chiến tranh thời trung cổ. Mỗi một loại quân của cờ đại

diện cho một loại quân binh chủng trên chiến trường. Hiện chúng ta có nhiều loại cờ khác nhau,

dĩ nhiên loại cờ nào mô phỏng được thực tế chiến trường tốt hơn, loại cờ đó hay hơn. Những

nguyên tắc khi sáng tạo một bộ môn cờ mới bao gồm:

1. Cờ phải mới ít nhất một trong ba yếu tố sau: bàn cờ, quân cờ mới và luật chơi.

2. Cờ mô phỏng cuộc sống, nên cờ càng giống cuộc sống (sát thực tế) càng hay.

3. Luật chơi không được mâu thuẫn, bất hợp lý, phi logic…

4. Khi chơi, các ván cờ phải kịch tính, hấp dẫn …

5. Cờ phải đảm bảo người chơi giỏi hơn sẽ giành chiến thắng.

6. Cờ phải có cả quân cận chiến (đánh gần) và quân viễn chiến (đánh xa).

7. Cờ phải nằm trong năng lực tư duy của người bình thường.



1. Quân cờ:

Quân cờ có nhiều loại các nhau, nhưng tựu chung có ba loại chính: 1. Quân tượng hình

(quân của cờ vua), 2. Quân được ghi bằng chữ lên mặt phẳng (quân của cờ tướng) và 3. Quân là

hình chiếu cạnh của quân tượng hình lên mặt phẳng (quân dùng để thi đấu biểu diễn và giảng dạy

của cờ vua).

Ưu điểm của quân cờ tướng là người chơi dễ quan sát, dễ ăn quân, nhưng nhược điểm là

khó nhớ, khó học nên cờ tướng ít được phụ nữ và trẻ em chơi. Ưu nhược điểm của quân của cờ

vua ngược với quân cờ tướng. Quân cờ Lạc Việt có ưu điểm của cả hai loại quân cờ này.

2. Bàn cờ:

Bàn cờ trên thế giới hiện có hai loại: 1. Bàn cờ cho quân di chuyển trong lòng ô (bàn cờ

vua) và 2. Bàn cờ cho quân di chuyển trên đường thẳng là cạnh các ô (bàn cờ tướng). Loại bàn cờ

thứ nhất thường có tô màu so le để tránh đi nhầm, nhất là các quân đi chéo.

Ưu điểm của bàn cờ vua là tránh được nhầm lẫn cho các quân đi chéo (tượng) và quân đi

dích dắc (mã), nhược điểm là làm công phu hơn, mất thời gian nhiều hơn. Ưu điểm của bàn cờ

tướng là dễ làm, nhưng nhược điểm là dễ bị nhầm khi đi quân, nhất là quân đi dích dắc như quân

mã.

3. Luật chơi:

Luật chơi là việc sáng tạo ra nước đi (di chuyển và ăn quân) cho các loại quân cờ. Cờ Lạc

Việt tận dụng lại quân xe, quân mã và quân vua của cờ vua, quân pháo của cờ tướng; sửa luật đi

của các quân sĩ (hậu), tượng, tốt.

Việc sáng tạo ra luật chơi cũng cần có nguyên tắc, đó là: nước đi của các quân phải là tới

hạn – hoặc lớn nhất hoặc nhỏ nhất. Tức nước đi của các quân cờ phải hoặc là dài nhất (tùy ý cho

đến khi bị chặn), hoặc là ngắn nhất (chỉ được một ô). Nguyên lý này rất quan trọng, vì nó không

gây ra sự thắc mắc.

Ví dụ, quân xe được đi thẳng và ngang tùy ý, quân tướng chỉ được đi một ô sang các ô

bên cạnh; quân sĩ được đi chéo tùy ý, quân tượng chỉ được đi chéo sang ô bên cạnh... Chúng đều

là các biên, giới hạn lớn nhất hoặc nhỏ nhất nên không gây thắc mắc. Còn nếu quy định quân xe

được đi thẳng hoặc ngang 3 ô, sẽ có người thắc mắc: sao lại là 3 mà không phải là 2 hoặc 4?

IV. Điểm hạn chế của các loại cờ hiện nay

Chiểu theo “Những nguyên tắc khi sáng tạo một loại cờ mới” bên trên, ta thấy các loại cờ

đang được chơi nhiều nhất ở nước ta hiện nay - đó là cờ tướng, cờ vua và cờ úp - có những điểm

hạn chế và không thực tế sau đây:

1. Cờ tướng:

- Bàn cờ:

Cờ tướng khi chơi, quân di chuyển trên các đường thẳng là viền các ô, các ô lại

cùng màu với nhau, nên người chơi có thể đi nhầm lẫn khi đi quân. Nhầm lẫn nhiều

nhất là con mã. Người chơi có thể vì căng thẳng quá mà đi nhầm, cũng có thể cố

tình đi nhầm, cả hai việc đó ta đều phải hạn chế.

- Quân cờ:



Quân cờ tướng là các ký tự chữ Hán khó học, khó nhớ nên phụ nữ và trẻ em khó

học để chơi, thành ra cờ tướng khó đến được với hai loại đối tượng này, nên khó mở

rộng ra toàn xã hội.

Không có quân đi chéo xa, nên thiếu phong phú trong loại quân và nước đi.

- Luật chơi:

Luật lộ mặt tướng - lấy ý tưởng từ việc các tướng giận dữ không nhìn thèm mặt

nhau, nhưng thực tế chiến trường, các tướng thường gặp gỡ thỏa hiệp hoặc đấu lý

với nhau trước khi quyết định đánh.

Luật tướng và sĩ không được ra khỏi cung. Lúc thế địch quá mạnh, tướng nguy khốn

rời bỏ cung là chuyện bình thường. Lịch sử Việt Nam và thế giới có nhiều lần vua

bên yếu rời khỏi kinh thành, về nơi hiểm yếu bảo toàn lực lượng, chờ cơ hội phản

công... Ba lần thắng quân Nguyên Mông, vua tôi nhà Trần đều rời bỏ kinh thành

Thăng Long, đợi cho địch yếu mới phản công rồi giành được thắng lợi sau cùng.

Tượng không được qua biên giới (sông). Ý tưởng về một loại quân không được qua

biên giới là một điều ngớ ngẩn. Quân tượng trong cờ tướng không đại diện cho lực

lượng tượng binh ngoài đời thực - vốn rất mạnh.

Luật cản mã. Kỵ binh (mã) là loại quân tập hợp của các kỵ sĩ, họ mạnh mẽ và cơ

động, trên chiến trường thời trung cổ ít khi loại quân này bị cản. Mã còn bị cản bởi

chính quân mình? Quân mình không biết tránh ra cho kỵ binh tiến thoái hay sao?

2. Cờ vua:

- Bàn cờ

Bàn cờ vua khoa học và hợp lý nên cờ Lạc Việt học theo loại bàn cờ này.

- Quân cờ

Quân cờ vua là các quân tượng hình, nên tầm nhìn của người chơi để bao quát thế

trận bị hạn chế hơn cờ tướng, động tác ăn quân khó hơn, khi chơi chớp nhoáng các

kỳ thủ thao tác nhanh các dễ bị đổ quân.

- Luật chơi

Luật cho quân hậu (vợ vua) quá mạnh. Xưa nay trong lịch sử, có rất ít nữ tướng văn

võ song toàn, khuynh loát được thế cuộc, mà chủ yếu vẫn là các tướng nam. Nên cờ

vua đặt "tên quân" và "luật chơi" cho quân hậu như thế là không đại diện cho thực tế

chiến trường cũng như cuộc sống.

Luật hết nước đi là hòa cờ. Thực tế trên chiến trường, hết lối đi, hết lối thoát thì phải

đầu hàng hoặc chịu chết. Đó là thua, không thể là hòa được.

Voi chạy nhanh hơn ngựa. Luật cho phép quân tượng - voi chậm chạp - lại di

chuyển nhanh hơn quân mã - ngựa rất nhanh - trong một nước đi cũng là không thực

tế. Trong một nước tượng có thể đi hết bàn cờ, còn mã cứ đi ba ô một.

3. Cờ tướng úp

Khoảng mười năm trở lại đây, ở Việt Nam bắt đầu phổ biến một loại cờ mới gọi là cờ

tướng úp (gọi tắt là cờ úp). Đây là một biến thể của cờ tướng, khi chơi cờ các quân (trừ quân

tướng) được úp xuống hoặc đậy lên. Việc xếp cờ ban đầu và nước đi ban đầu của các quân tuân

theo luật chơi của cờ tướng. Sau khi đi lần đầu tiên các quân được lật ngửa hoặc bỏ nắp đậy ra.

Từ vị trí đó, chúng được di chuyển theo đúng như nước đi của mình trên khắp bàn cờ. Vì là một

biến thể của cờ tướng, nên cờ úp mang trong mình những điểm hạn chế cố hữu của cờ tướng,

ngoài ra cờ úp cũng có những điểm hạn chế của riêng mình như sau:

- Luật chơi:



Luật lộ mặt tướng - lấy ý tưởng từ việc các tướng giận dữ không nhìn thèm mặt

nhau, nhưng thực tế chiến trường, các tướng thường gặp gỡ thỏa hiệp hoặc đấu lý

với nhau trước khi quyết định đánh.

Luật tướng không được ra khỏi cung. Lúc thế địch quá mạnh, tướng nguy khốn rời

bỏ cung để bảo toàn lực lượng, chờ cơ hội phản công sau là điều bình thường. Cổ

kim đông tây có nhiều điển tích ghi lại việc này.

Luật cản mã. Kỵ binh là loại quân tập hợp của các kỵ sĩ, họ mạnh mẽ và cơ động,

trên chiến trường thời trung cổ ít khi loại quân này bị cản. Mã còn bị cản bởi chính

quân mình? Quân mình không biết tránh ra cho kỵ binh tiến thoái hay sao?

Quân tượng đã được qua biên giới (sông) nhưng chỉ được đi cứng nhắc chéo hai ô

một lần, nên yếu cả ở tấn công và phòng thủ, không đại diện cho lực lượng tượng

binh – vốn rất mạnh – trong các cuộc chiến.

4. Các loại cờ do người Việt sáng tạo:

Ngoài các loại cở mà chúng ta học từ nước ngoài – đang được chơi phổ biến ở nước ta

hiện nay - như cờ vua, cờ tướng, cờ úp, cờ vây…; người Việt Nam còn sáng tạo ra một số loại cờ

cho riêng mình như cờ Tư Lệnh của đại tá nhà văn Nguyễn Quý Hải (Hà Nội), cờ Toán của ông

Vũ Văn Bảy (Bắc Ninh), cờ Thiên Nhiên của ông Đỗ Văn Ngôn (Hưng Yên), Cờ Ngũ Hành của

ông Nguyễn Văn Thiên (Hà Nội)… Tuy nhiên, các loại cờ này có các điểm yếu sau:

Không có tính kế thừa từ loại cờ cổ mà quân cờ và luật chơi đã trở thành phổ quát như các

quân tướng, sĩ, tượng, xe, pháo, mã, tốt. Quân pháo trong cờ tướng (Trung Quốc) cũng là một

loại quân mới, quân này không có trong cờ vua nên cho đến nay người châu Âu, châu Mỹ vẫn

không thích quân pháo. Vì không có tính kế thừa, nên những người đã chơi quen các loại cờ cũ sẽ

khó học chơi hơn. Chấp nhận một thứ mới một cách tương đối dễ hơn một thứ mới hoàn toàn.

Với cờ Tư Lệnh, thì trong năm nước thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc, đã

có đến bốn nước đã từng có chiến tranh với Việt Nam (Mỹ, Pháp, Anh và Trung Quốc) và họ đều

thua, liệu họ có học cờ Tư Lệnh của ta? Các cuộc chiến vệ quốc của nước ta, tuy anh dũng lẫm

liệt nhưng xét ở quy mô chiến tranh, vẫn chưa đạt tới tầm quốc tế (ở tầm tướng chưa đến tầm

soái), nên những nước lớn không dễ chấp nhận học một loại cờ mang phong cách quân đội của

nước ta.

Với cờ Ngũ Hành thì các loại quân đều đi như nhau – chỉ đi được một nước xung quanh

vị trí nó đang đứng – là không chia quân cờ thành các loại quân binh chủng khác nhau (sĩ, tượng,

xe, pháo, mã, tốt) nên không phong phú về nước đi, không có các loại quân khắc (kị dơ) nhau

như quân đi thẳng kị quân đi chéo, tướng tá đồng đều như binh tốt… Người chơi dễ có cảm giác,

tất cả các quân của cờ Ngũ Hành đều là tốt – vì chỉ đi được một ô trong mỗi lần đi.

V. Cờ Lạc Việt (gọi tắt là cờ Việt)

Nhận ra điểm hạn chế của các loại cờ đang phổ biến hiện nay, Thành Nguyễn đã kết hợp

những ưu điểm của chúng lại, tạo ra một loại cờ mới lấy tên là cờ Lạc Việt (gọi tắt là cờ Việt).

Cờ Việt có những đặc điểm như sau:

- Có quân cờ là các quân của cờ vua và cờ tướng ghép lại.

- Bàn cờ là sự mở rộng của bàn cờ vua (mỗi chiều lên 10x10 ô), các ô được chia làm hai màu

xen kẽ để tránh nhầm lẫn cho các quân đi chéo và đi dích dắc.



Bàn cờ, quân cờ và bố trí quân lúc khai cuộc

Có thể mượn quân cờ tướng để chơi cờ Việt

1. Giải thích từ ngữ:

- Bắt quân: là loại quân của đối phương ra khỏi bàn để đứng vào vị trí của nó.

- Biên giới: là đường thẳng đỏ đậm nằm giữa các ô của hàng 5 và hàng 6.

- Quân đã chết: quân đã bị loại ra khỏi bàn cờ.

- Phong: là động tác đổi quân tốt khi đi đến hàng cuối cùng bên phía đối phương lấy tùy ý

một trong những quân đã chết của bên mình.

2. Luật chơi của cờ Việt:

- Tướng đi như vua của cờ vua.

- Sĩ đi chéo như tượng của cờ vua, đi thẳng và ngang một ô.

- Tượng đi thẳng và ngang một hoặc hai ô, đi chéo một ô. Tượng không được nhảy qua đầu

quân đứng cạnh nó theo phương thẳng hoặc ngang.

- Xe đi như xe của cờ vua.

- Pháo đi như pháo của cờ tướng.

- Mã đi như mã của cờ vua (không bị cản).

- Tốt nước đầu được đi về phía trước một hoặc hai ô, nhưng không được ăn hai ô. Qua biên

giới (vạch đỏ) được đi thẳng hoặc ngang một ô. Trước khi qua biên giới, tốt không được đi

ngang, nhưng được ăn ngang một ô. Đi đến hàng cuối cùng bên phía đối phương, được

phong thành một trong các quân đã bị loại ra khỏi bàn cờ.

- Hết nước đi là hết cờ như cờ tướng.

- Không có luật lộ mặt tướng như cờ tướng.

- Trong một ván cờ, Tướng một lần được thí một quân của mình khi đang bị chiếu bí, không

còn nước nào để đi, cần ăn quân đó để đứng vào vị trí nó đang đứng. Nếu một trong các

quân của bên mình có thể ăn được quân đang chiếu bí Tướng, thì Tướng không được thí

quân.



3. Thi đấu biểu diễn cờ Lạc Việt

Cờ Lạc Việt đã được tác giả và người hỗ trợ sáng tạo thi đấu kiểm rất nhiều trước khi

công bố ra xã hội. Sau khi công bố, cờ đã được nhiều người chơi và họ đều có những phản hồi

tích cực. Luật chơi cờ không những không có điểm mâu thuẫn, bất hợp lý mà còn tạo được sự

kịch tính, hấp dẫn cho người chơi khi chơi.

Đầu năm 2017, tác giả cờ Việt có gửi thư giới thiệu lên Liên đoàn cờ Việt Nam và đã

được một Ủy viên Liên đoàn cờ Việt Nam, chủ nhiệm câu lạc bộ cờ Hồ Gươm - ông Lưu Đức

Hải quan tâm. Ông Hải đã mời tác giả đến thi đấu cờ Việt, để kiếm nghiệm thực tế, rồi sau đó đã

cho thi đấu biểu diễn tại câu lạc bộ do mình chủ nhiệm vào các sáng chủ nhật hàng tuần.

Địa điểm thi đấu là điểm sinh hoạt hàng tuần của câu lạc bộ cờ Hồ Gươm, đó là Trung

tâm thông tin văn hóa Hồ Gươm, số 2 Lê Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội – một trong những tiêu

điểm của phố cổ đi bộ Hà Nội – nơi có rất nhiều người Hà Nội, khách du lịch (trong và ngoài

nước) đến tham quan, vui chơi, ngắm cảnh vào mỗi dịp cuối tuần.

Ảnh thực tế cờ Việt: đồ họa, sản phẩm thương mại và thì đấu biểu diễn:

Ảnh thiết kế cờ Việt trên máy tính

Bàn cờ, quân cờ và cách bố trí của cờ Việt lúc

khai cuộc.

Bàn cờ Việt là sự mở rộng của bàn cờ vua lên

mỗi chiều thành 10x10 ô. Tổng là 100 ô chẵn.

Quân cờ Việt có ba loại quân mượn lại loại quân

treo của cờ vua là: xe, mã, tốt. Quân treo thường

dùng trong giảng dạy hoặc thi đấu biểu diễn.

Cờ Việt sản phẩm thương mại

Tác giả cờ Lạc Việt đã hoàn thiện việc thiết kế

giao diện quân cờ. Cờ Lạc Việt hiện đã có sản

phẩm thương mại.

Với các đặc điểm về bàn cờ và quân cờ của

mình, cờ Việt vừa giống cờ tướng, vừa giống

cờ vua. Bàn là bàn của cờ vua, nhưng quân là

quân của cờ tướng. Hình trên quân cờ thì lại là

hình của quân cờ treo cờ vua. Một số quân là

thiết kế của tác giả: tướng, sĩ, tượng, pháo.



Thi đấu cờ Việt tại clb cờ Hồ Gươm

Thời còn mượn quân của cờ tướng.



Thời còn dùng giao diện quân cờ cũ.


Thời còn mượn quân của cờ tướng.



Cờ Việt được thi đấu cùng với cờ vua trên bàn cờ treo tại clb cờ Hồ Gươm.

VI. Những ưu thế của cờ Việt:

1. Cờ Việt có cơ sở lý luận chặt chẽ

Cờ Việt có bàn cờ mới, có quân cờ mới và luật chơi mới. Cờ Việt tổng cộng bảy loại

quân, sử dụng lại bốn loại quân của hai loại cờ cũ (xe, mã, vua của cờ vua – pháo của cờ tướng),

nhưng cũng có ba loại quân (tượng, sĩ, tốt) được thay đổi cách đi cho sát với thực tế cuộc sống.

Luật chơi cờ Việt đã được hoàn thiện chặt chẽ, vừa tạo cho các loại quân thể hiện đúng

tinh thần của các quân binh chủng chúng đại diện trên bàn cờ, vừa tạo ra sự kịch tích và hấp dẫn

khi chơi cờ, đúng như sự kịch tính và hấp dẫn của các cuộc chiến ngoài cuộc sống, trên thực

địa… Lẽ tất nhiên, người chơi giỏi hơn - vị tướng dày dặn trận mạc, nhiều kinh nghiệm chiến

trường hơn - sẽ giành được chiến thắng.

Luật chơi được thay đổi cho gần với thực tế cuộc sống, nên mô phỏng cuộc sống tốt hơn.

Ưu nhược điểm của các quân trong cờ giống với ưu nhược điểm của các quân binh chủng mà

chúng đại diện ngoài cuộc sống. Người có sức mạnh thì thường dễ coi thường lý thuyết, ít mưu

mẹo và ngược lại những người yếu thì lại thường có nhiều mưu mẹo, khéo léo… Ông trời rất ít

cho ai đó được cả võ lẫn mưu.

Cụ thể trong cờ là quân xe tượng trưng cho võ tướng đi thẳng ngang sẽ ép được quân sĩ

tượng trưng cho mưu sĩ chỉ đi được chéo và thẳng ngang một ô. Ngược lại quân sĩ đi chéo dài (và

thẳng ngang một ô) lại đe dọa lại quân xe trên các đường chéo. Tướng võ sợ mưu, mưu sĩ lại có

sức khỏe yếu nên sợ sức mạnh của tướng võ là những điều rất thực tế trên chiến trường.

Không những tuân theo các nguyên tắc sáng tạo cờ bên trên, cờ Việt còn bổ sung một cơ

sở lý luận, cũng là một triết lý rất mới, rất riêng nhưng lại rất căn bản cho cờ để mô phỏng cuộc



sống được tốt hơn đó là: quân đi thẳng tượng trưng cho quan võ, quân đi chéo tượng trưng

cho quan văn, mưu sĩ, quân sư, cố vấn…

2. Cờ Việt có triết lý nhân sinh sâu sắc

Cờ Việt không những làm nổi bật truyền thống đánh giặc ngoại xâm giữ nước, mà còn

lồng ghép các triết lý nhân sinh, các câu chuyện văn hóa dân gian sâu sắc… Quân tượng (voi)

trong cờ Việt hình tượng rất chân thực điểm yếu và điểm mạnh của lực lượng tượng binh trên

chiến trường, đó là di chuyển chậm nhưng rất mạnh ở tầm gần. Tượng binh là một loại quân rất

quan trọng trong các cuộc chiến đánh đuổi giặc ngoại xâm của Việt Nam.

Con voi (tượng) trong cờ Việt là sự đại diện hoàn hảo của các con voi của Hai Bà Trưng,

Bà Triệu và Hưng Đạo Vương Trấn Quốc Tuấn trên bàn cờ. Khi chơi cờ Việt, người chơi sẽ thấy

quân tượng xứng đáng với sự đại diện ấy, hai quân tượng của cờ Việt rất mạnh ở tầm gần, công

thủ đều mạnh, mạnh nhất là khi đi cùng nhau. Nhưng vẫn có điểm yếu cố hữu của loài voi là di

chuyển chậm, nên người chơi phải tính toán kĩ khi chọn dùng tượng đẻ tấn công hay phòng thủ.

Đặc biệt, luật chơi số 10 của cờ Việt – luật thí quân – là luật chơi dựa trên một điển tích

rất nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam, đó là tích “Lê Lai cứu chúa” – Lê Lai đã đóng giả làm Lê

Lợi đánh xuống núi, khi toàn quân đang bị quân Minh bao vây, để đánh lừa quân Minh nhờ vậy

mà Lê Lợi thoát được hiểm nguy, về sau mở rộng cuộc khởi nghĩa rồi cuối cùng giành được

thắng lợi – sau khi đuổi thành công giặc Minh ra ngoài biên giới nước ta.

3. Cờ Việt tôn vinh trí thức (kẻ sĩ) trong xã hội

Cờ Việt nâng cao vị thế của quân Sĩ (quân Sĩ) trước kia là kẻ sĩ, bây giờ là trí thức, nhưng

cũng trả về điểm yếu cố hữu của nó đó là giới trí thức (nho sĩ) thường có sức khỏe yếu. Quân

(con) sĩ trong cờ Việt đứng cạnh con tướng, hình tượng là quân sư (thày vua) nhưng bị thu bớt

sức mạnh (đi thẳng và ngang) của quân hậu trong cờ vua chỉ còn lại một ô, cũng không còn là

con sĩ trong cờ tướng – vốn rất yếu khi chỉ đi chéo được một nước và không được ra khỏi cung.

Thật vậy, trí thức là những người có học, nhưng cái học của họ thiên về lý thuyết, sách vở

nên đa phần các trí thức (nho sinh) yếu hơn các võ tướng – những người vốn đã khỏe, lại còn

được học võ và luyện tập hàng ngày. Lịch sử ghi lại nhiều tích những kẻ sĩ có tài được vua trọng

dụng làm quan đến các chức như tham mưu, cố vấn, thậm chí là quân sư, tướng quốc... Khi đó họ

được cùng với vua lo việc chính sự hàng ngày.

Lịch sử Trung Quốc có Khương Tử Nha, Quản Trọng, Nhạc Nghị, Trương Lương, Hàn

Tín, Khổng Minh, Chu Du… Lịch sử Việt Nam có Lý Quốc Sư, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang

Khải, Trương Hán Siêu, Lý Thường Kiệt, Nguyễn Trãi, sau này là Võ Nguyên Giáp… Đó đều là

những vị tướng xuất chúng, danh tiếng lẫy lừng, trăm năm khó gặp, thế nhưng trong cờ tướng

quân sĩ không khác gì đám thái giám – hoạn quan – điều đó thật là không hợp lý.

Cờ Việt nâng cao lòng tự tôn, tự hào dân tộc, đất nước Việt Nam có riêng cho mình một

loại cờ. Điều này sẽ nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Ngoài ra, khi phân tích một

cách khách quan và khoa học, thì cờ Việt là sự kết tinh các ưu điểm của các loại cờ đang phổ biến

nhất thế giới hiện nay.



VII. Kế hoạch phổ biến cờ Việt ra cộng đồng:

1. Công tác quảng bá, giới thiệu:

Tác giả cờ Việt – Nguyễn Tiến Thành – rất mong nhận được sự hỗ trợ cho công tác quảng

bá, giới thiệu, tuyền truyền cờ Việt ra ngoài cộng đồng. Đó là kinh phí in ấn các panô, áp phích,

tờ rơi, biển báo… Và nhờ hai liên đoàn cờ vua và cờ tướng Việt Nam xin các cơ quan quản lý

cho được đặt ở những vị trí dễ được nhiều người nhìn thấy, để ngày càng có nhiều người hơn biết

đến cờ Việt – một bộ môn cờ do chính người Việt sáng tạo ra.

Tác giả cũng mong được các cơ quan chuyên trách tạo điều kiện, ủng hộ và tài trợ cho

những buổi giới thiệu cờ Việt ra cộng đồng, trước hết là những cá nhân và đơn vị trong hệ thống

của hai liên đoàn cờ vua Việt Nam và cờ tướng Việt Nam. Nếu có thế, tác giả cũng xin được cấp

kinh phí làm ứng dụng cờ trên hai nền tảng của hai hệ điều hành đang phổ biến nhất hiện nay là

Android và iOS, cùng với làm phần mềm trên nền tảng web cho máy tính xách tay và để bàn.

2. Công tác đào tạo

Tác giả cờ Việt – Nguyễn Tiến Thành – rất mong hai liên đoàn cờ vua và cờ tướng Việt

Nam xem xét đưa cờ Việt vào giảng dạy trong hệ thống các lớp học thuộc sự quản lý của mình.

Mong hai liên đoàn vận động các bàn ngành đoàn thể, các đơn vị tổ chức, cũng như các tỉnh

thành địa phương đưa vào giảng dạy bộ môn cờ Việt để môn cờ được phổ biến ra toàn quốc.

Ưu điểm của cờ Việt là sau khi chơi loại cờ này, quay lại chơi cờ vua và cờ tướng thấy rất

dễ. Các vận động viên sẽ đạt được nhiều thành tích cao hơn ở hai bộ môn này trên trường quốc

tế, làm vẻ vang cho nước nhà.

3. Sân chơi chuyên nghiệp

Về các giải đấu ở các lứa tuổi, tại các địa phương và ban ngành, đoàn thể…; tác giả cờ

Việt – Nguyễn Tiến Thành – cam kết không thu tiền bản quyền ở các giải đấu cờ Việt do hai liên

đoàn cờ vua Việt Nam và cờ tướng Việt Nam tổ chức.

Tác giả cờ Việt chỉ thu bản quyền ở các giải đấu do các cá nhân, đơn vị nằm ngoài hệ

thống của hai liên đoàn cờ vua Việt Nam và cờ tướng Việt Nam. Các cá nhân và đơn vị bên dưới,

bên trong hay trực thuộc hai liên đoàn cờ vua Việt Nam và cờ tướng Việt Nam muốn tổ chức thi

đấu cờ Việt, thì phải xin phép tác giả cờ Việt.

Người viết

Nguyễn Tiến Thành

(Điện thoại: 0903200725 – Email: [email protected])

Documents

Đề án phát triển cờ Lạc Việt · 2020. 8. 15. · Hiện tại, trong hai bộ môn cờ phố biến nhất thế giới, thì cờ vua Việt Nam đang được xếp