Εκπαιδευτήρια Ν. Μπακογιάννη – Λάρισαekpmpakogianni.gr/wp-content/uploads/2013/04/PROJ… · Web viewΘα θέλαμε να αφήσουμε μέσα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΣΤΙΣΜΟΣ Σελίδα 1

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Ν. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ:

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ

ΣΗΜΕΡΑ


ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΓΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΔΑΣΤΑΜΑΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΚΟΤΣIΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ

ΚΟΡΚΙΖΟΓΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΚΟΥΤΣΙΝΑΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ

ΛΑΚΟΓΛΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗΣ

ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΕΤΗ

ΜΠΡΕΤΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ

ΝΤΙΟΥΔΗΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ

ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ ΜΑΡΙΑ

ΠΑΠΟΥΤΣΟΓΛΟΥ ΝΙΚΗ

ΤΣΑΚΙΡΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΤΣΙΤΣΑΝΟΥΔΗ ΑΝΔΡΕΑΝΑ

ΧΑΤΖΗΣΤΕΡΓΙΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΝΙΗΛ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΛΑΡΙΣΑ 2013


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Πρόλογος...............................................................................................52. Εισαγωγή...............................................................................................63. Ιστορική αναδρομή................................................................................83.1. Αποικιοκρατία................................................................................83.2. Το αίσθημα της υπεροχής των αρχαίων Ελλήνων.........................93.3. Η εικόνα των μαύρων στην αρχαιότητα και το μεσαίωνα............103.4. Η εικόνα των γυναικών στην αρχαιότητα.....................................104. Αιτίες.....................................................................................................115. Μορφές ρατσισμού................................................................................126. Συνέπειες................................................................................................127. Εισαγωγή στον κοινωνικό ρατσισμό......................................................138. Άτομα με αναπηρία................................................................................149. Έγκλειστα άτομα....................................................................................1810. Ναρκομανείς..........................................................................................2111. Μετανάστες............................................................................................2312. Παχύσαρκα άτομα..................................................................................2913. Άτομα με AIDS......................................................................................3014. Άτομα με σύνδρομο Down.....................................................................3315. Γυναίκες.................................................................................................3416. Ομοφυλόφιλοι........................................................................................3617. Τσιγγανόπουλα.......................................................................................3818. Πομάκοι..................................................................................................4119. Επίλογος.................................................................................................4220. Ευχαριστίες.............................................................................................4421. Οι δράσεις της ομάδας............................................................................4522. Βιβλιογραφία...........................................................................................47


ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Ρατσισμός...η έννοια του να θεωρείς κατώτερό σου όποιον διαφέρει από σένα...η

έννοια του να μη σέβεσαι την καταγωγή, τη θρησκεία ,το φύλο, ακόμα και την

εμφάνιση του άλλου...η έννοια του να μην κατανοείς τη νοοτροπία του συνανθρώπου

σου και να τον κατηγορείς γι' αυτό που είναι...Αναρωτηθήκατε ποτέ πως είναι να ζεις

καταστάσεις που να σε κάνουν να αισθάνεσαι θύμα..; να νιώθεις θλιμμένος και

ισοπεδωμένος μέσα στο ίδιο σου το σπίτι, την οικογένειά σου, το σχολείο ακόμα και το

δρόμο...να υποφέρεις για το χρώμα του δέρματός σου...τη φτώχεια...την οικογενειακή

σου κατάσταση...την εξαθλίωση που επικρατεί στον κόσμο που κάποτε ήταν δικός σου

και τώρα σου τον έκλεψαν...έναν κόσμο γεμάτο όνειρα ,ελπίδα, ειρήνη, αξίες που

χάθηκαν μαζί με σένα...τον εαυτό σου...τον άλλο σου εαυτό...τον αγνό...και αυτό που

έμεινε δεν είναι τίποτα άλλο παρά φόβος..! Φόβος που σε κάνει να μη μπορείς να

ανοίξεις τα μάτια σου στην αδικία και στη διαφθορά...σα να είσαι τυφλός μέσα στην

κόλαση...Τι τα προκαλεί όλα αυτά.. ;Η αδιαλλαξία...οι διακρίσεις που σου απαγορεύουν

να διεκδικήσεις τη θέση που δικαιούσαι μέσα στον κόσμο...Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ!


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο ρατσισμός είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο με μεγάλη ιστορία που αναβιώνει

ακόμα και στην εποχή μας. Πρόκειται για μια θεωρία που χωρίζει τους ανθρώπους σε

ανώτερους και κατώτερους και πιστεύει ότι προορισμός των πρώτων είναι να

κυριαρχήσουν πάνω στους άλλους με τη χρήση βίας σωματικής, ψυχολογικής, λεκτικής

με απώτερο σκοπό την περιθωριοποίηση των αδύναμων.

Σήμερα έχουν χρησιμοποιηθεί πολλά επιχειρήματα,, για να διευρυνθεί ο φυλετικός

ρατσισμός και να αποκτήσει θεσμοποιημένες μορφές κοινωνικών διακρίσεων.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η εμφάνιση νέων μορφών ρατσιστικής συμπεριφοράς

όπως για παράδειγμα η εχθρότητα απέναντι στους πολιτικούς και οικονομικούς

μετανάστες, ο ρατσισμός σε βάρος εθνικών, θρησκευτικών και γλωσσικών

μειονοτήτων, ο κοινωνικός ρατσισμός σε βάρος ατόμων με αναπηρία, πρώην

τοξικομανών, ασθενών με Aids, ομοφυλόφιλων, αποφυλακισμένων, ο σεξιστικός

ρατσισμός απέναντι στις γυναίκες και τέλος οι διακρίσεις δημοσίων – κρατικών

υπηρεσιών σε βάρος μειονοτικών ομάδων και ατόμων πχ. Ρομά. Αξίζει να αναφέρουμε

την εμφάνιση και καθιέρωση πολιτικών κομμάτων με πολιτικά προγράμματα και

ομιλίες που εστιάζουν σε φυλετικές, εχθρικές και σεξιστικές αντιλήψεις κατά

μειονοτικών ομάδων.

Ο ρατσισμός ως κοινωνική συμπεριφορά και πρακτική διαμορφώνεται και εμφανίζεται

με βάση τους σκοπούς που καλείται να υπηρετήσει. Η συμπεριφορά του ρατσιστή

καθορίζεται από προκαταλήψεις και στερεότυπα, έτσι ώστε να προσλαμβάνει την

κοινωνική πραγματικότητα λαθεμένα και μονόπλευρα.

Οι συνέπειες του ρατσισμού είναι πολλές και διαφορετικές τόσο για το άτομο, όσο και

για την κοινωνία: βία, εχθρότητα, πόλεμοι, γενοκτονίες, φυλακίσεις, κοινωνικός


αποκλεισμός από σημαντικούς τομείς της ζωής, μέχρι και εξολόθρευση του “Άλλου”.

Οι φωνές κατά του ρατσισμού είναι επίσης πολλές. Ας «ακούσουμε», λοιπόν, μερικές

από αυτές και ας μη ¨ξεχνάμε¨ ρατσιστής δε γεννιέσαι, ρατσιστής γίνεσαι…»

Ας θυμηθούμε ακόμη τα λόγια του Νέλσον Μαντέλα από το βιβλίο του «Long Way to

Freedom» :

« Κανείς δε γεννήθηκε προγραμματισμένος να μισεί έναν άλλο άνθρωπο βάση του

χρώματος, της εθνικότητας ή της θρησκείας. Οι άνθρωποι διδάχθηκαν να μισούν κι

αφού έμαθαν να μισούν, μπορεί να μάθουν ν’ αγαπούν. Γιατί η αγάπη είναι πιο εύκολο

να κατακλύσει την ανθρώπινη καρδιά από το μίσος…»

Ο Κέβιν – Πρίνς Μπόατενγκ, παιδί της Αφρικής, ποδοσφαιριστής της Μίλαν που

αντιμετώπισε το ρατσισμό και το φυλετικό μίσος στα γήπεδα της Ευρώπης, είπε στο

πολύχρωμο, πολυφυλετικό ακροατήριο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών:

«Ο ρατσισμός είναι ελονοσία. Αν τον αγνοήσεις θα θεριέψει. Δεν υπάρχει εμβόλιο για

το ρατσισμό, ούτε αντιβιοτικά, ικανά για να τον θεραπεύσουν»…

Πόσοι, άραγε, τον άκουσαν στ’ αλήθεια;

Μήπως είναι ώρα «Εμείς» να τον θεραπεύσουμε;


Ιστορική αναδρομή:

Η αρχαιότερη μορφή πρωτογενούς ρατσισμού στην ιστορία της ανθρωπότητας

είναι οι διακρίσεις σε βάρος των μιαρών στο ινδικό σύστημα της κάστας θεωρούνται

κατά κοινή ομολογία. Γύρω στο 1500 π.Χ. ο λαός των Αρίων «σιταρόχρωμοι» όπως

αυτοαποκαλούνταν λόγω του λευκού χρώματος του δέρματος και των ξανθών μαλλιών

τους, εισέβαλε στις βορειοδυτικές περιοχές των Ινδιών και αφού καθυπόταξε τον ντόπιο

πληθυσμό επέβαλλε ένα ιδιαίτερα αυστηρό ιεραρχικό σύστημα κοινωνικής

διαστρωμάτωσης το σύστημα της κάστας.

Κοινωνική διαστρωμάτωση στην Ινδική κοινωνία

1) Κάστα των βραχμάνων (Ιερείς: η ανώτατη θέση και εκπρόσωποι του θεού στη

Γη)

2) Ξατρίγια (Πολεμιστές)

3) Βασίγια (Ελεύθεροι αγρότες και έμποροι)

4) Σούντρα (Υπηρέτες)

5) “pariah” μιαροί (untouchables)

Μιαροί: Ζούσαν σε περιφραγμένους χώρους και παρυφές χωριών ασχολούνταν με

ρυπαρές εργασίες ακόμη και ο ίσκιος τους αποτελούσε μίασμα. Ήταν καταδικασμένοι

να ζουν κάτω από συνθήκες πλήρους κοινωνικού αποκλεισμού.

Αποικιοκρατία:

Η'' φυλή'' ή ''ράτσα'' (raza,raca,race,Rasse) αποτελεί έννοια κλειδί του ευρωπαϊκού ''

φυλετισμού '' ή ''ρατσισμού'' τόσο που η σημασιολογική ρευστότητα των όρων αυτών

αγγίζει συχνά τα όρια της ιδεολογικής σύγχυσης , αφού τα περιεχόμενα που τους

αποδίδονται καθορίζονται συνήθως από τις εκάστοτε ιδεολογικές σκοπιμότητες.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η εμφάνιση της φυλετικής ιδέας στον ευρωπαϊκό χώρο


τοποθετείται στις αρχές του 16ου αιώνα και συμπίπτει με την ανακάλυψη του Νέου

Κόσμου. Την εποχή εκείνη οι ευρωπαίοι κατακτητές υποστήριζαν την ιδέα της

''ανωτερότητας'' τους προκειμένου να δικαιολογήσουν την εκμετάλλευση των

ιθαγενών καθώς και του φυσικού πλούτου του τόπου τους. Ωστόσο από τα τέλη του

17ου αιώνα επιστήμονες αρχίζουν να ταξινομούν το ανθρώπινο γένος με βάση την

έννοια της '' φυλής'', διακρίνοντας μέχρι και 40 διαφορετικές φυλές. Έτσι με την

αποδοχή της έννοιας της φυλής το δόγμα της φυλετικής ανισότητας που επικράτησε

βρήκε την πιο ακραία μορφή της εκδήλωσής του με το ''ολοκαύτωμα''. Για ενάμιση

περίπου αιώνα δεν υπάρχει ένας γενικά αποδεκτός ορισμός της έννοιας ''φυλής'' , σε

γενικές γραμμές αντίθετα με τον επιστημονικό σοσιαλισμό που ερμηνεύει της ιστορία

της ανθρωπότητας ως αποτέλεσμα των ταξικών αγώνων, για τη φυλετική θεωρία

κινητήρια δύναμη της εξέλιξης της ιστορίας είναι ο φυλετικός ανταγωνισμός.

Το αίσθημα της υπεροχής των Αρχαίων Ελλήνων:

Ως γνωστόν οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν βάρβαρους όλους τους μη Έλληνες

(«πας μη Έλλην βάρβαρος»). Η έννοια του βαρβάρου εμφανίστηκε στην Ελλάδα τον 5ο

αι. π .Χ. έχει δε τις καταβολές της στην τραυματική εμπειρία των περσικών πολέμων

(490-478) που ισοπέδωσαν τη χώρα. Το γεγονός αυτό επέδρασε καταλυτικά στη

συνείδηση των Ελλήνων εντείνοντας το αίσθημα της πολιτιστικής τους υπεροχής. Η

πολιτιστική απόρριψη των ξένων ήταν ακόμα ιδιαίτερα διαδεδομένη ανάμεσα στους

διανοούμενους της εποχής. Οι βάρβαροι θεωρούνταν δουλοπρεπείς και πολιτιστικά

κατώτεροι. Οι απόψεις αυτές όμως δεν αφορούν όλους τους έλληνες διανοούμενους. Ο

Ηρόδοτος συγκεκριμένα εκθειάζει τις ικανότητες των ξένων (Αιγύπτιοι, πέρσες)

αντιπαραβάλλοντας τα μειονεκτήματα των Ελλήνων.

Ακόμη, αξιοσημείωτο είναι ότι στην Σπάρτη τα ανάπηρα ή καχεκτικά παιδιά ρίχνονταν

στον Καιάδα, διότι δε μπορούσαν να είναι χρήσιμα στο στρατό.


Η Εικόνα των μαύρων στην Αρχαιότητα και το Μεσαίωνα:

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές οι κοινωνικές προκαταλήψεις σε βάρος των μαύρων

ήταν άγνωστες. Γενικά οι μαύροι συμβίωναν αρμονικά με τους ανοιχτόχρωμους λαούς

για χιλιάδες χρόνια. Μάλιστα φημίζονταν για τις πολεμικές τους αρετές.

Ακόμη Έλληνες και Ρωμαίοι δεν ανέπτυξαν θεωρίες σχετικά την υπεροχή της λευκής

φυλής. Πίστευαν ότι το χρώμα τους οφείλονταν στις κλιματικές συνθήκες. Αν και το

μαύρο χρώμα ήταν συνυφασμένο με το βασίλειο των νεκρών, αυτό δεν επηρέασε τη

στάση τους απέναντι στους μαύρους. Ιδιαίτερα έντονη ήταν και η καλλιτεχνική

παρουσία των μαύρων στην αρχαιότητα. Ιδιαίτερη περίπτωση κοινωνικής καταξίωσης

μαύρου ήταν αυτή του Σεπτίμιου Σεβήρου (146-211) ο οποίος κατόρθωσε να γίνει

ρωμαίος αυτοκράτορας (193-211). Όπως στην αρχαιότητα έτσι και στο μεσαίωνα δεν

υπήρχαν προλήψεις σε βάρος των μαύρων. Μονάχα στις αραβοϊσλαμικές κοινωνίες

ήταν αρνητική η εικόνα των μαύρων, ιδιαίτερα σε σχέση με τους άπιστους μαύρους

(απιστοι στο ισλαμ). Το μαύρο χρώμα άρχισε να λειτουργεί σαν δείγμα κατωτερότητας

από τη στιγμή που οι άραβες το συνέδεσαν στη συνείδησή τους με την ιδιότητα του

μαύρου δούλου. Οι Άραβες όπως και οι ευρωπαίοι αποικιοκράτες του 7ου αι. μ. Χ.

εισήγαγαν μαύρους από την ανατολική Αφρική για να τους χρησιμοποιήσουν ως

δούλους. Η παρουσία των μαύρων δούλων ήταν έντονη στις φυτείες ζαχαροκάλαμου

της Μεσοποταμίας μετά την κατάκτηση της από τους Μουσουλμάνους Άραβες.

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ:

Ιδιαίτερα έντονες ρατσιστικές τάσεις έναντι στο γυναικείο φύλο εμφανίζονται ήδη από

την αρχαιότητα στην χώρα μας. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τη γυναίκα στην αρχαία

Ελλάδα και όχι μόνο στην αθηναϊκή δημοκρατία, η κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε

ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει ,διότι ένα θηλυκό μέλος σε μια


οικογένεια θεωρούνταν επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο. Επίσης , σε ένα σπίτι ενός

Αθηναίου πολίτη το μικρό κορίτσι μεγάλωνε με την φροντίδα μιας τροφού και

περνούσε τον περισσότερο χρόνο του στα γυναικεία διαμερίσματα ,ενώ ιδιαίτερη

εκπαίδευση , μόρφωση και καλλιέργεια ενός κοριτσιού ήταν η υφαντική και να γίνει

καλή μητέρα για να μεγαλώσει τα παιδιά σωστά.

Το σύστημα στην κλασική Αθήνα ήταν η εξασφάλιση της κληρονομιάς , ενώ η γυναίκα

δια βίου δεν είχε καμία απολύτως εξουσία ούτε καν στην ίδια της την ύπαρξη .Σε

περίπτωση που πέθαινε ο πατέρας ενός κοριτσιού χωρίς κάποιο αρσενικό απόγονο τότε

ήταν αναγκασμένη να παντρευτεί τον αδερφό του πατέρα της ,ο οποίος θα εξασφάλιζε

την αρρενογραμμική διαδοχή και αν ήταν παντρεμένη τότε θα έπρεπε να χωρίσει και

τον άντρα της .Εφόσον επιτρεπόταν να ζήσει ένα κορίτσι και να ανατραφεί, η θέση της

αθηναίας κόρης ήταν μέσα στο σπίτι της .Με λίγα λόγια η γυναίκα στον αρχαίο

ελληνικό κόσμο έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη υγιής , προκειμένου να συμβιβάζεται

με τα πρότυπα μιας ανδροκρατικής κοινωνίας .

Ο Μεσαίωνας δεν αναγνώριζε στη γυναίκα θέση πολύ καλύτερη απ' ότι οι περισσότερες

περίοδοι. Η γυναίκα στον μεσαίωνα θεωρείται όργανο του σατανά ,μάγισσα και σκεύος

ηδονής .Η γυναίκα δεν ήταν ανεξάρτητη. Σε όλη τη ζωή της βρισκόταν κάτω από την

εποπτεία του άνδρα. Συχνά επαναλαμβάνεται ότι το γυναικείο φύλο πρέπει να

θεωρείται σαν αντικείμενο που υπόκειται στη βία. Οι διάφορες διατάξεις και οι

συνθήκες που επικρατούσαν στον μεσαίωνα δείχνουν καθαρά ότι οι σχέσεις ανάμεσα

στα δύο φύλα δεν ήταν μόνο σχέσεις βίας ,αλλά προπάντων σχέσεις εξουσίας .Κατά τη

διάρκεια του Μεσαίωνα πολλές γυναίκες βασανίστηκαν και κάηκαν στην πυρά από την

Ιερά εξέταση καθώς θεωρήθηκε ότι εμφορούνταν από τη

διδασκαλία του διαβόλου και τις υποπτεύονταν ως μάγισσες.

Ποιές είναι οι αιτίες του Ρατσισμού;

Οι λόγοι γέννησης του φαινομένου του ρατσισμού είναι πολλοί. Ενδεικτικά μπορούμε

να αναφέρουμε:

• Οικονομικοί λόγοι ( π.χ. Εκμετάλλευση αλλοδαπών, που αποτελούν φθηνά

εργατικά χέρια)


• Έλλειψη παιδείας ( οι απαίδευτοι γίνονται εύκολα θύματα προπαγάνδας. Δεν

μπορούν να κρίνουν. Οι επιτήδειοι μπορούν να καλλιεργήσουν στους ανθρώπους

αισθήματα κατωτερότητας ή να τους φανατίσουν εναντίον άλλων ομάδων.

• Οικονομικά και πολιτικά προβλήματα μιας κοινωνίας. ( Η βία, η

εγκληματικότητα, η ανεργία δημιουργούν ένταση η οποία εκτονώνεται πάνω στους

ξένους που γίνονται τα εξιλαστήρια θύματα.)

• Επιθυμία ατόμων και λαών για απόκτηση δύναμης και εξουσίας. Συμφέροντα

οικονομικά, εδαφικά, κοινωνικά, πολιτικά.

• Βαθμός επιρροής των θρησκευτικών δοξασιών.

• Ηθική εξαχρείωση. Οι άνθρωποι υιοθετούν ρατσιστικές αντιλήψεις

προκειμένου να εκμεταλλευτούν τον συνάνθρωπό τους.

• Κοινωνική διαστρωμάτωση. Ανισότητα στην παροχή ευκαιριών. Η κοινωνική

ισότητα είναι περισσότερο θεωρία παρά πρακτική.

• Προκαταλήψεις που δημιουργούνται από την οικογένεια, την παράδοση, από το

περιεχόμενο των σπουδών του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

• Εθνικιστικά αίτια ( Οι μικροί λαοί φοβούνται την αφομοίωσή τους από τους

μεγάλους και ισχυρούς και χρησιμοποιούν τον εθνικισμό ως ασπίδα διασφάλισης της

ταυτότητας).

Μορφές ρατσισμού:

1. Φυλετικός ρατσισμός ή Εθνικιστικός ρατσισμός (Εθνικισμός, Σωβινισμός)

2. Θρησκευτικός ρατσισμός

3. Κοινωνικός ρατσισμός

4. Ρατσισμός ανάμεσα στα είδη (σπησισμός)

5. Πνευματικός ρατσισμός

Συνέπειες ρατσισμού :


1. Ανισότητες στην εκπαίδευση – εύκολη η χειραγώγηση των θυμάτων του

ρατσισμού.

2. Εκμετάλλευση, παραβιάσεις, σκανδαλώδεις ενέργειες, υποκρισία.

3. Βία – εγκληματικότητα,

4. Απουσία υγιούς δημοκρατίας λόγω έλλειψης ίσων ευκαιριών για διάλογο,

συμμετοχή στα κοινά και πολυφωνία.

5. Ανασφάλεια – άγχος (για τα θύματα του ρατσισμού).

6. Εθνικισμός – πυροδότηση πολέμων και συγκρούσεων.

7. Δε συμβάλλουν όλοι στο βαθμό που θα μπορούσαν στην οικονομική ανάπτυξη

της χώρας. Η κοινωνία δεν αξιοποιεί εξολοκλήρου το δημιουργικό της δυναμικό.

8. Απουσία συνεργασίας, αλληλεγγύης και κοινωνικοπολιτικής συνείδησης -

έλλειψη ανθρωπισμού.

9. Διεύρυνση χάσματος μεταξύ αναπτυγμένων χωρών και μη («κοινωνία δύο

τρίτων»),

10. Μειονότητες που ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης κ.λπ.

Εισαγωγή στον Κοινωνικό Ρατσισμό και Δράσεις

Ο κοινωνικός ρατσισμός δηλαδή η εχθρική συμπεριφορά, στρέφεται εναντίον

ανίσχυρων και αδύνατων κοινωνικών ομάδων, που διαφέρουν από τους άλλους

συνανθρώπους τους ως προς τον τρόπο ζωής, ως προς το θρήσκευμα, τις αντιλήψεις

τους, τις ερωτικές επιλογές τους, το φύλο τους. Τέτοιες ομάδες είναι οι άνθρωποι με

ειδικές ανάγκες, οι ναρκομανείς, οι άνεργοι, οι μετανάστες, οι φυλακισμένοι, οι

τσιγγάνοι, οι γυναίκες και διάφορα άλλα περιθωριοποιημένα άτομα.


Το φαινόμενο αυτό είναι πανάρχαιο και παρουσιάστηκε στην αρχαιότητα όπου ανθούσε

το δουλεμπόριο, στα νεότερα χρόνια την εποχή των ανακαλύψεων νέων χωρών και της

αποικιοκρατίας όπου οι λευκοί πολιτισμένοι εξόντωσαν τους απολίτιστους

<<ιθαγενείς>> και συνεχίστηκε με τον πιο απάνθρωπο τρόπο την εποχή του φασισμού

και του ναζισμού στην Ευρώπη. Αλλά και η εποχή μας δεν υστερεί σε ρατσιστική

βαρβαρότητα, αφού σύμφωνα με δημοσιεύματα, στην Ινδία σκοτώνουν τα κορίτσια

πριν μεγαλώσουν, γιατί θεωρούνται μεγάλο οικονομικό βάρος για την οικογένεια, που

πρέπει να καταβάλει μεγάλη προίκα για να τα παντρέψει.

Μια ευάλωτη και ευπαθής κοινωνική κατηγορία που υφίσταται ιδιαίτερα και

καθημερινά τις συνέπειες του ρατσισμού, είναι οι μετανάστες που γίνονται αντικείμενα

εκμετάλλευσης από τους εργοδότες και αντιμετωπίζονται ως μεγάλη απειλή για την

χώρα και τους φορτώνουν όλα τα προβλήματα που υπάρχουν.

Ο Κοινωνικός Ρατσισμός στην Ελλάδα συνήθως αφορά:

Άτομα με αναπηρία

Τα άτομα που παρουσιάζουν προβλήματα στα κάτω άκρα τους διευκολύνονται στην

κίνησή τους με τη χρήση αναπηρικής καρέκλας, μπαστουνιών ή άλλων βοηθημάτων. Η

χρήση αναπηρικής καρέκλας απαιτεί έναν μεγάλο ελεύθερο χώρο για την άνετη κίνηση

του ατόμου που τη χρησιμοποιεί. Τα άτομα αυτά είναι σε θέση να επικοινωνήσουν με

άλλους ανθρώπους χρησιμοποιώντας το τηλέφωνο, δυσκολεύονται όμως στην

προσπέλαση της συσκευής (π.χ. μπορεί αυτή να βρίσκεται πολύ ψηλά ή σε χώρους που

είναι αδύνατο να μεταβεί το άτομο με την αναπηρική καρέκλα του λόγω ύπαρξης

σκαλιών ή άλλων εμποδίων, κ.τ.λ.).

Τα άτομα με προβλήματα στα άνω άκρα έχουν ελαττωμένη δύναμη και μειωμένο

έλεγχο της κίνησης των άνω άκρων τους, γεγονός που ελαττώνει την ικανότητα τους να

μετακινούν, να πιέζουν ή να γυρίζουν αντικείμενα και τα υποχρεώνει να χρησιμοποιούν


εναλλακτικές μεθόδους και βοηθητικές συσκευές για την επίτευξη τέτοιων ενεργειών,

όπως για παράδειγμα μια ειδική ράβδο που χρησιμοποιείται με το στόμα. Η τέτοιου

είδους αναπηρία, χωρίς να αποκλείει την επικοινωνία με ομιλία, συνεπάγεται

δυσκολίες στη χρήση ενός μεγάλου μέρους του τεχνικού και μη τεχνικού εξοπλισμού.

Για παράδειγμα, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα πλήκτρα του τηλεφώνου και τα

πληκτρολόγια των γραφομηχανών ή των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Τα άτομα αυτά αρχικά πρέπει να συμφιλιωθούν με την ιδιαιτερότητά τους. Αυτό

γίνεται με ψυχολογική υποστήριξη, εμψύχωση από το περιβάλλον τους (οικογενειακό

και κοινωνικό) αλλά και από εξειδικευμένους θεραπευτές, ανάλογα με το πρόβλημα

που αντιμετωπίζουν.

Η ανεξαρτησία είναι πολύ σημαντική για αυτό το λόγο οι θεραπευτές προσπαθούν σε

πρώτη φάση να βγάλουν αυτούς τους ανθρώπους έξω από το σπίτι και ύστερα να τους

κεντρίσουν το ενδιαφέρον με πράγματα και δράσεις με τα οποία θα μπορούσαν να

ασχοληθούν. Η πολιτεία βέβαια φέρει μεγάλες ευθύνες και πρέπει να δημιουργήσει τις

προϋποθέσεις, ώστε αυτά τα άτομα να μπορούν να είναι απόλυτα ενταγμένα στην

κοινωνία, να μην αισθάνονται κατώτερα, να μπορούν να εργάζονται, όταν αυτό είναι

δυνατό και να απολαμβάνουν τη ζωή όπως κι οι υπόλοιποι άνθρωποι.

Οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα, για

παράδειγμα, αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες

στις μετακινήσεις τους αφού δεν υπάρχουν οι

κατάλληλες υποδομές ούτε στους δρόμους,

ούτε στα μέσα μεταφοράς, ούτε στις δημόσιες

υπηρεσίες, ούτε στα σχολεία.

Τα άτομα αυτά αισθάνονται ανεπαρκή και

βιώνουν αρνητικά συναισθήματα αφού πολλές φορές, ακόμα κι αν προσπαθούν, δεν

μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν όχι λόγω της αναπηρίας τους αλλά λόγω της έλλειψης

υποδομών και προϋποθέσεων. Από την άλλη πλευρά αισθάνονται ακόμα πιο άσχημα

όταν αντί της ίσης μεταχείρισης που δικαιούνται εισπράττουν το λοξό βλέμμα, το

υποτιμητικό χαμόγελο, την ολοκληρωτική αδιαφορία.


Είναι το λιγότερο ντροπή να υποτίθεται ότι ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία και

κράτος και πολίτες να συμπεριφερόμαστε μ’ αυτόν τον τρόπο. Οι άνθρωποι με

ιδιαιτερότητες είναι σαν όλους τους υπόλοιπους και δεν έχουν ανάγκη τον οίκτο αλλά

την ίση μεταχείριση.

Οι συμπολίτες μας με αναπηρία δεν παύουν να αποτελούν φορείς προσωπικής

ελευθερίας, αξιοπρέπειας και δημιουργικότητας. Το κράτος είναι, κατά το Σύνταγμα,

υποχρεωμένο να μεριμνά για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη εις

βάρος τους και να λαμβάνει θετικά μέτρα για την προώθηση της πραγματικής ισότητας.

Η αποτελεσματικότητα των σχετικών δημόσιων πολιτικών αποτελεί κριτήριο

αξιολόγησης της επάρκειας της δημόσιας διοίκησης και της πολιτικής τάξης, που

συνήθως θυμάται την αναπηρική κοινότητα είτε «επετειακά», την 3η Δεκεμβρίου, είτε

προεκλογικά.

Τα άτομα με αναπηρία έχουν μεν ειδικές

ανάγκες, όμως διαθέτουν ασφαλώς και ειδικές

ικανότητες, τις οποίες αναπτύσσουν, με

αξιοθαύμαστο τρόπο, ως μηχανισμούς

αναπλήρωσης έναντι των πεδίων όπου

υστερούν. Τα άτομα με αναπηρία δεν είναι

ούτε κοινωνικοί παραβάτες, ούτε απόβλητοι,

αλλά άνθρωποι που αποκλίνουν από έναν ιδεατό τύπο «μέσου ανθρώπου», ο οποίος

στην πραγματικότητα δεν υφίσταται.

Σύμφωνα με το αρ. 32 του Ν. 1566/85 ως άτομα με ειδικές ανάγκες θεωρούνται όσοι «

πάσχουν από ειδικές ανεπάρκειες ή δυσλειτουργίες οφειλόμενες σε φυσικούς,

διανοητικούς ή κοινωνικούς παράγοντες, σε τέτοιο βαθμό, που είναι πολύ δύσκολο γι’

αυτούς να συμμετάσχουν στη γενική και επαγγελματική κατάρτιση, να εξεύρουν

εργασία ή να έχουν πλήρη συμμετοχή στην κοινωνία».

Επίσης στο αρ. 1 της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Αναπήρων Ατόμων, η οποία

προκηρύχθηκε με την απόφαση 3447/9.12.1975 της Γενικής Συνέλευσης των

Ηνωμένων Εθνών ορίζεται ότι: «ο όρος

“ανάπηρο άτομο” σημαίνει κάθε άτομο ανίκανο


να επιβεβαιώσει από μόνο του, ολικά ή μερικά, τις αναγκαιότητες για μία κανονική

ατομική και κοινωνική ζωή, εξαιτίας μειωμένων σωματικών ή πνευματικών ιδιοτήτων,

που έχει εκ γενετής ή όχι». Το αρ. 1 της Σύμβασης για την εξάλειψη κάθε μορφής

διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW 1979), προβλέπει ότι “ως διάκριση κατά των

γυναικών” νοείται «κάθε διάκριση, εξαίρεση ή περιορισμός, που βασίζεται στο φύλο

και που έχει αποτέλεσμα ή σκοπό την μείωση ή την εξουδετέρωση της αναγνώρισης,

απόλαυσης ή άσκησης από τις γυναίκες, ανεξάρτητα από την οικογενειακή τους

κατάσταση, επί ίσοις όροις με τους άνδρες, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των

θεμελιωδών ελευθεριών στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, μορφωτικό ή σε

οποιονδήποτε άλλο τομέα».

Οι γυναίκες – άτομα με αναπηρίες αποτελούν μία ειδική κατηγορία πληθυσμού, που

εμφανίζει ιδιαιτερότητες, οφειλόμενες στη βιολογική διαφοροποίησή τους από τους

άνδρες, συνοδευόμενες, στην περίπτωση των γυναικών με αναπηρίες, και από ιδιαίτερες

δυσλειτουργίες και ανεπάρκειες, που τις οδηγούν, δυστυχώς, στην αντιμετώπισή τους

σαν ανίσχυρα και μειωμένων ικανοτήτων τμήματα ενός δεδομένου πληθυσμού. Κατ’

αποτέλεσμα υφίστανται πλήθος περιορισμών και στερήσεων σε ποικίλους τομείς της

κοινωνικής, οικονομικής και επαγγελματικής τους ζωής, που τους επιβάλει τον

εγκλωβισμό σε μία κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού και μάλιστα διττού, αφενός

μεν λόγω του φύλου τους, αφετέρου λόγω των αναπηριών τους.

Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται μία περιγραφή του σύνθετου αποκλεισμού, που

υφίσταται η συγκεκριμένη αυτή κατηγορία ατόμων, ο οποίος εμποδίζει την πλήρη

κοινωνική τους ένταξη και ενσωμάτωση ως ισότιμα και αυτόνομα μέλη και περιορίζει

την ολοκληρωτική απόλαυση των ανθρώπινων και κοινωνικών δικαιωμάτων τους.

Επισημαίνονται οι αρνητικές επιπτώσεις, που η κατάσταση αυτή προκαλεί στην

ελευθερία και τη δίκαιη μεταχείριση αλλά και εν γένει στον τρόπο ζωής και το ηθικό

των γυναικών αυτών. Επιπλέον παρουσιάζονται τα μέτρα, που λαμβάνονται, για την

καταπολέμηση του φαινομένου αυτού σε εθνικό επίπεδο, με παράλληλες αναφορές και

στο κοινοτικό και διεθνές πεδίο.

Ιδιαίτερης βαρύτητας για την εξάλειψη του φαινομένου του κοινωνικού αποκλεισμού

είναι η θετική στάση τόσο του ίδιου του ατόμου, όσο και του κοινωνικού συνόλου

απέναντι στην ιδιαιτερότητά του. Η προκατάληψη, οι φόβοι για το δυσβάσταχτο κόστος

φροντίδας του (οικονομικό – κοινωνικό – ψυχολογικό), σε συνδυασμό με τη δεδομένη


έλλειψη υποστηρικτικών δομών επιφέρουν αρνητικά αποτελέσματα στην προσπάθεια

αυτο-ολοκλήρωσης των γυναικών με αναπηρίες. Τα άτομα με αναπηρία μάς διδάσκουν

τη σημασία και την αξία της διαφορετικότητας σε κάποιες από τις πιο σκληρές

εκφάνσεις της. Ο αποκλεισμός τους από την κοινωνική ζωή είναι ένδειξη πολιτισμικής

υπανάπτυξης. Η ελλιπής εφαρμογή των δικαιωμάτων τους στην πράξη αποδεικνύει τα

κενά του θεσμικού πλαισίου και του διοικητικού συστήματος, αλλά και τις επικίνδυνες

ρωγμές στη λειτουργία της πολιτείας ως κοινωνικού κράτους δικαίου. Σε τελική

ανάλυση, τεράστια σημασία για την κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία

έχει η αποκατάσταση του κοινωνικού τους κύρους και η αναγνώριση του ρόλου τους

στην οργανωμένη κοινωνική συμβίωση

Έγκλειστα άτομα

Ο ρατσισμός προς τους φυλακισμένους εντάσσεται στον κοινωνικό ρατσισμό. Δηλαδή

στον ρατσισμό προς συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Είναι γεγονός, ότι οι πρώην

φυλακισμένοι όταν επιστρέφουν στην κοινωνία είναι πολύ δύσκολο να επανενταχθούν.

Είτε αυτό έχει να κάνει με την εύρεση εργασίας είτε με την ανάπτυξη κοινωνικών

σχέσεων. Από τη στιγμή που κάποιος συνάνθρωπός τους ενημερώνεται ότι πρόκειται

για άτομο που εξέτισε ποινή στη φυλακή και μάλιστα για ατιμωτικό αδίκημα (π.χ

κλοπή, ναρκωτικά, βιασμός), η στάση του αλλάζει και είναι πιο δύσπιστος απέναντί

του καθώς η εμπιστοσύνη του σε αυτόν χάνεται αμέσως. Πολλές φορές, ακόμα και

συγγενείς τους δεν δέχονται να έχουν σχέσεις μαζί τους και τους αποφεύγουν. Το

φαινόμενο αυτό ισχύει σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις και δυστυχώς συνεχίζει να

υπάρχει. Αρκετά είναι τα παραδείγματα που το επαληθεύουν και ισχύουν τόσο στη

χώρα μας όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Έπειτα από επίσκεψη της ομάδας μας στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας

Λάρισας(Σ.Δ.Ε) για την σύνθεση της ερευνητικής εργασίας με τίτλο «Μορφές

Ρατσισμού στην Ελλάδα» και έπειτα από συνέντευξη και διάλογο ανάμεσα στους

μαθητές και σε ομάδα φυλακισμένων, εξήχθησαν τα παρακάτω συμπεράσματα:

Οι ερωτήσεις που τέθηκαν στους φυλακισμένους, με παρευρισκόμενους τους

καθηγητές τους στο ΣΔΕ καθώς και παρουσία του διευθυντή του σχολείου, ήταν της

μορφής «Πώς βλέπετε το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας; Απλά ως μέσο μείωσης της

ποινής σας ή όντως ως μια δεύτερη ευκαιρία; Σας ωφελεί η παρακολούθηση των


μαθημάτων;» ή «Πώς σας αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί σας όταν έχετε

αποφυλακιστεί;»

Οι απαντήσεις των μαθητών του ΣΔΕ ήταν πως πραγματικά αυτό που τους δινόταν

ήταν μια ευκαιρία με το πρόγραμμα αυτό. Αποκόμιζαν πολλά, και οι σχέσεις με τους

καθηγητές τους ήταν πολύ καλές. Όσον αφορά τη συμπεριφορά που είχαν οι

συνάνθρωποί τους προς αυτούς, είχαν πολλά να πουν. Πρώτα από όλα τόνισαν ότι η

εύρεση εργασίας μετά την αποφυλάκιση είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία καθώς δεν

υπάρχει εμπιστοσύνη από τους εργοδότες. Σπάνια τα παραδείγματα όπου κάποιος

πρώην κρατούμενος βρήκε ένα σταθερό επάγγελμα. Επίσης ανέφεραν κατηγορηματικά

ότι δεν υπάρχει σωφρονισμός αλλά τιμωρία. Οι ποινές είναι σκληρές και πολύχρονες.

Πολλοί από τους ερωτηθέντες ανέφεραν ότι μετά από τέτοια τιμωρία οι κρατούμενοι

που αποφυλακίζονται βγαίνουν οργισμένοι με την δικαιοσύνη και υπάρχει μεγάλη

πιθανότητα να διαπράξουν ξανά κάποιο έγκλημα. Ακόμα, προς μεγάλη έκπληξη των

παρευρισκομένων, ειπώθηκε ότι υπάρχει τόση αδικία στην κοινωνία που όταν γίνει

κάποιο έγκλημα σχετικό με αυτό που είχαν διαπράξει οι ίδιοι, θεωρούνται αμέσως

ύποπτοι και οδηγούνται στις Ανακριτικές Αρχές. Τέλος, ένα γεγονός που πραγματικά

συγκλόνισε τους μαθητές, ήταν το ότι, όπως μας είπε ένας κρατούμενος, οι συμμαθητές

του γιου του τον περιγελούσαν λέγοντάς του ότι ο πατέρας του ήταν στη φυλακή, με

αποτέλεσμα να αναγκαστεί να αλλάξει σχολείο. Αυτό το φαινόμενο μας δείχνει ότι ο

ρατσισμός περνάει πολύ εύκολα και στα παιδιά, κάτι που είναι ό,τι χειρότερο.

Τα τελευταία 30 χρόνια λειτουργεί ο Σύλλογος Συμπαραστάσεως Κρατουμένων "Ο Ονήσιμος" που ιδρύθηκε το 1982 με αριθμό Απόφασης 269/1982 του Πρωτοδικείου Αθηνών, με σκοπό να βοηθήσει υλικά και ηθικά τους άπορους φυλακισμένους, αποφυλακισμένους και τις οικογένειές τους. Είναι Σωματείο Αναγνωρισμένο ως Ειδικώς Φιλανθρωπικό (ΦΕΚ 883/τ.Β/4-12-1989.

Φροντίζει για την κάλυψη των αναγκών των κρατουμένων, των οικογενειών τους. Σε συνεργασία με κοινωνικούς λειτουργούς φροντίζει για την αποφυλάκιση ατόμων με αυστηρά κριτήρια (άποροι, όχι υπότροποι, οικογενειάρχες, άριστη διαγωγή κατά τη περίοδο κράτησης).


Μην ξεχνάμε, όσο λιγότερο μένει κάποιος στη φυλακή τόσο καλύτερα για αυτόν. Παράλληλα παρέχεται δωρεάν νομική κάλυψη σε άπορους φυλακισμένους και καταβολή των δικαστικών τους εξόδων. Ο Σύλλογος ενισχύει οικονομικά το φιλόπτωχο Ταμείο των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Καταστημάτων Κράτησης, ώστε να βοηθούνται οι άποροι κρατούμενοι. Με ενέργειες του Συλλόγου έχουν ιδρυθεί βιβλιοθήκες, οι οποίες συνεχώς εμπλουτίζονται σε όλα σχεδόν τα Καταστήματα Κράτησης της χώρας.

«Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αποφυλακισμένος είναι πολλά: Αποδομημένη προσωπικότητα και έλλειψη αυτοπεποίθησης, κοινωνική απομόνωση και επιφυλακτικότητα, πιθανή μειωμένη διάθεση απασχόλησης, «ιδρυματισμός» ιδίως μετά από μακροχρόνια κράτηση, έλλειψη πειθαρχίας και επιθετικότητα. Όπως είναι φυσικό όλα αυτά αντανακλώνται και στην αγορά εργασίας με αποτέλεσμα τη δύσκολη έως αδύνατη πολλές φορές επανένταξη του αποφυλακισμένου».

«Πιστεύω ότι δεν αρκεί μόνο να επισκεπτόμαστε τους φυλακισμένους. Το πρόβλημα μας ως κοινωνία είναι να μην γεμίζουν οι φυλακές...», αναφέρει ο Πρόεδρος του Συλλόγου, κ. Γιάννης Παπασαραντόπουλος.

Ας κλείσουμε με το μήνυμα του Συλλόγου:

«Στην κοινωνία της απόγνωσης και του φόβου ας φερθούμε ανθρώπινα και ζεστά σε ανθρώπους που "πλήρωσαν" και θέλουν να ενταχθούν και πάλι στην κοινωνία.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα των Αποφυλακισμένων είναι η εύρεση εργασίας.

Κάνουμε έκκληση. Πολεμήστε την προκατάληψη. Προσλάβετε αποφυλακισμένους.

Θέλουν να δουλέψουν, θέλουν να κάνουν μια καινούρια αρχή.

Αυτή θα είναι μια γενναία πράξη, μεγαλύτερη από οποιοδήποτε άλλο βοήθημα»

Από την επίσκεψή μας στο σχολείο

δεύτερης ευκαιρίας στις φυλακές

Ναρκομανείς


Τα ναρκωτικά είναι μια λέξη που παραπέμπει σε μια σειρά γεγονότων και καταστάσεων

που είναι ταυτόχρονα αίτια και αποτέλεσμα μιας γενικευμένης κοινωνικοοικονομικής

κρίσης.

Ο κοινωνικός ρατσισμός απέναντι σε ναρκομανείς.

Οι χρήστες ναρκωτικών αντιμετωπίζουν ένα είδος

ρατσισμού, κοιμούνται σε παγκάκια και σε

πεζοδρόμια. Δεν μπορούν να ζήσουν

φυσιολογικά, κλέβουν, πωλούν το ίδιο τους το

κορμί για να εξασφαλίσουν τη δόση τους ,

χρησιμοποιούν τις ίδιες σύρριγγες μέ αποτέλεσμα

να πάσχουν και απο επικίνδυνες ασθένειες

( ηπατίτιδα, Αids ),κακοποιούν τα παιδιά τους ή τα

εγκαταλείπουν. Είναι διωγμένοι απο όλους οικογένεια, συγγενείς, φίλους , κοινωνικό

σύνολο. Όλοι τους αποφεύγουν, όλοι τους φωνάζουν. Δεν υπάρχει συμπαράσταση και

διέξοδος αφού και η ένταξη τους σε ένα κέντρο απεξάρτησης μοιάζει με μακρινό και

άπιαστο όνειρο. Στην Ελλάδα του σήμερα, της κρίσης, τα Κέντρα Απεξάρτησης

ψυχορραγούν και υπολειτουργούν αφού δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για να

στηρίξουν τα προγράμματα και το δύσκολο έργο των λειτουργών, οι οποίοι αρκετές

φορές δουλεύουν εθελοντικά.

Όταν πλέον το άτομο καταφέρει να βρει τον εαυτό του και να αποτοξινωθεί, αρχίζει

ένας νέος γολγοθάς, αυτός της ανεύρεσης δουλειάς. Το βαρύ φορτίο της ιστορίας των

ναρκωτικών που κουβαλά, σε συνδυασμό με την έντονη ανεργία που βιώνει η Ελλάδα,

καθιστούν την επαγγελματική αποκατάσταση του πρώην εξαρτημένου ατόμου

κακόβουλο ανέκδοτο. Ελάχιστοι επαγγελματίες προσφέρουν θέσεις εργασίας σε πρώην

τοξικομανείς , γιατί φοβούνται ότι θα εμπλακούν σε “άσχημες” καταστάσεις και

επιπλέον νιώθουν ανασφάλεια να εργάζεται κοντά τους ένα τέτοιο άτομο .

Κι όμως πρέπει να ενδιαφερθούμε και εμείς για αυτά τα άτομα, να τα βοηθήσουμε να

ξεπεράσουν τα προβλήματά τους και να επανενταχθούν στην κοινωνία. Ένα πρώτο

βήμα έκανε η ομάδα μας όταν κάλεσε στο σχολείο λειτουργούς από το Κέντρο

Απεξάρτησης “Έξοδος”, προκειμένου να ενημερωθεί για τη ζωή των εξαρτημένων

ατόμων, τον κοινωνικό ρατσισμό που βιώνουν καθώς και να μάθει για τους κινδύνους


που κρύβουν διαφορετικές μορφές εξαρτήσεων ( ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλκοόλ,

φαγητό ).

Από τη επίσκεψη

συμβούλων του “ΟΚΑΝΑ”

στο σχολείο μας

Μετανάστες

Το φαινόμενο της μετανάστευσης

επηρεάζει παγκοσμίως όλες τις χώρες του πλανήτη, οι οποίες πλέον είναι ταυτόχρονα

χώρες αποστολής, χώρες υποδοχής και χώρες διέλευσης μεταναστών.

Σύμφωνα με πρόσφατες αναλύσεις των δεδομένων των μεταναστευτικών κινήσεων

στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο, περίπου 214 εκατομμύρια ανθρώπων ζουν

παγκοσμίως εκτός των συνόρων της χώρας καταγωγής τους, αναζητώντας ένα επαρκές

επίπεδο διαβίωσης.

Όσον αφορά στην Ε.Ε., τα σχετικά στοιχεία για το 2010 αναφέρουν ότι σε σύνολο 501

εκατομμυρίων πληθυσμού, περίπου 32,4 εκατομμύρια είναι μετανάστες (6,5% του

συνολικού πληθυσμού) και περίπου 20,1 εκατομμύρια προέρχονται από τρίτες εκτός

Ε.Ε. χώρες (4% του συνολικού πληθυσμού).


Σε σχέση με την Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατη καταμέτρηση του Υπουργείου

Εσωτερικών (9/2011), οι νόμιμοι μετανάστες ανέρχονται στους 621.178, ενώ ο αριθμός

των παράνομων μεταναστών «εκτιμάται ότι ανέρχεται στους 450.000 περίπου το 2011».

Όσον αφορά στην Ελλάδα σύμφωνα και από τα αποτελέσματα της Ευρωπαϊκής

Κοινωνικής Έρευνας , για το έτος 2009 η ελληνική κοινωνία εμφανίζει ιδιαίτερα

υψηλά ποσοστά απόρριψης των ξένων.

Ειδικότερα, οι πολίτες της Ελλάδας πιστεύουν ότι πρέπει να επιτρέπεται μόνο σε λίγους

μετανάστες (46,6%) ή σε κανέναν (13,5%) η είσοδος και παραμονή στη χώρα, ακόμη

και όταν αυτοί ανήκουν στην ίδια φυλή ή είναι Έλληνες του εξωτερικού. Επιπλέον,

οκτώ στους δέκα (83%) Έλληνες δεν αποδέχονται την είσοδο και παραμονή στη χώρα

μεταναστών, όταν αυτοί προέρχονται από διαφορετική φυλή ή εθνική ομάδα. Το

ποσοστό απόρριψης των μεταναστών (83%) συνολικά, από το οποίο το (54,5%) ζητά να

επιτρέπεται σε λίγους η είσοδος ενώ το (28,5%) να μην επιτρέπεται σε κανέναν) είναι

αισθητά υψηλότερο (σχεδόν διπλάσιο) από το

αντίστοιχο ποσοστό του συνόλου των

ευρωπαϊκών χωρών (48,4%), ενώ σε ανάλογα

υψηλά επίπεδα διαμορφώνονται οι απορριπτικές

στάσεις των Ελλήνων τόσο το 2003 (82,7%),

όσο και το 2005 (79,8%).

Οι δείκτες απόρριψης των μεταναστών

αυξάνουν ακόμη περισσότερο, όταν αυτοί

προέρχονται από φτωχότερες χώρες. Η μεγάλη πλειονότητα (83,8%) των Ελλήνων

πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να επιτρέπει μόνο σε λίγους (49,6%) ή σε κανέναν

(34,2%) φτωχό μετανάστη την είσοδο και παραμονή στη χώρα.

Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με τα αντίστοιχα των προηγούμενων γύρων της ΕΚΕ,

διαπιστώνεται ότι σε ανάλογα υψηλά επίπεδα διαμορφώνονται οι απορριπτικές στάσεις

των Ελλήνων τόσο το 2003 (82,6%), όσο και το 2005 (79,8%).

Επίσης, ένας στους δύο Έλληνες (51,7%) δηλώνει ότι η παρουσία των ξένων κάνει

κακό στην οικονομία της χώρας. Και σε αυτή την περίπτωση το ελληνικό ποσοστό

ανασφάλειας σε σχέση με την επίδραση των ξένων στην εθνική οικονομία είναι

υψηλότερο του μέσου ευρωπαϊκού, το οποίο περιορίζεται στο 26,2%. Από τη σύγκριση


των αποτελεσμάτων του 2009 με αυτά των προηγούμενων γύρων της ΕΚΕ

διαπιστώνεται ότι τα ελληνικά ποσοστά διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα τόσο το

2003 (48,4%) όσο και το 2005 (47,6%).

Επιπροσθέτως, ένας στους δύο Έλληνες (50,4%) αισθάνεται ότι η πολιτιστική ζωή

(συνοχή και ομοιογένεια) της χώρας «απειλείται» από τους μετανάστες, δηλώνοντας ότι

υποβαθμίζεται από ανθρώπους που έρχονται να ζήσουν στην Ελλάδα. Και σε αυτή την

περίπτωση το ελληνικό ποσοστό ανασφάλειας είναι υψηλότερο (διπλάσιο) του μέσου

ευρωπαϊκού, το οποίο περιορίζεται στο (21%).

Επιπλέον, οι πολίτες της Ελλάδας, σε αντίθεση με τους περισσότερους Ευρωπαίους

πολίτες, εκτιμούν σε ποσοστό 53,5% ότι η άφιξη μεταναστών στη χώρα την κάνει

χειρότερο μέρος για να ζει κανείς. Και σε αυτήν την περίπτωση το ελληνικό ποσοστό

ανασφάλειας είναι υψηλότερο του μέσου ευρωπαϊκού, το οποίο περιορίζεται

στο 24,9%. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών

Ερευνών για το 2009 με αντίστοιχα προηγούμενων γύρων, διαπιστώνεται ότι τα

ελληνικά ποσοστά ανασφάλειας διαμορφώνονται –με αυξητικές τάσεις– σε υψηλά

επίπεδα, τόσο το 2003 (49,4%) όσο και το 2005 (52,9%), ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά

των ευρωπαϊκών χωρών διαμορφώνονται σε αισθητά χαμηλότερα επίπεδα (24,1%) το

2003 και (27%) το 2005.

Οι μετανάστες και στη χώρα μας και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές κοινωνίες θεωρούνται

από πολλούς οι κύριοι υπαίτιοι και της αυξανόμενης ανεργίας και της ανερχόμενης

εγκληματικότητας. Στην Ελλάδα από τον Οκτώβρη του 2011 έως και τον Δεκέμβρη

του 2012, έχουν καταγραφεί περισσότερα από 200 περιστατικά βίαιης και ρατσιστικής

συμπεριφοράς απέναντι στους μετανάστες. Το χειρότερο είναι η ατιμωρησία, αφού οι

μετανάστες λόγω φόβου δεν αποκαλύπτουν τι τους έχει συμβεί.

Όπως αποτυπώνεται στα παραπάνω ευρήματα, η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών

θεωρεί ότι η είσοδος και η παρουσία των μεταναστών στη χώρα αποτελεί μια συνεχή

«απειλή» για τους πολίτες και την ποιότητα ζωής στην Ελλάδα. Η ραγδαία αύξηση του

αριθμού των μεταναστών στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια, έχει ενεργοποιήσει

αμυντικούς ανακλαστικούς μηχανισμούς, οι οποίοι σχετίζονται με τη συγκρότηση της

εθνικής ταυτότητας και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας, ενώ η

όξυνση των εσωτερικών πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων, που συνδέονται


κυρίως με την οικονομία και την αγορά εργασίας, έχουν δημιουργήσει μια γενική

αίσθηση φόβου, ανασφάλειας και προσωπικής ή συλλογικής απειλής από τους

μετανάστες.

Η πρόσφατη πιλοτική μελέτη της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

προσπάθησε να αποτυπώσει την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των μεταναστών

σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό της Ε.Ε. και να δημιουργήσει Κοινούς Δείκτες

Ένταξης στους βασικούς τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της κοινωνικής

ενσωμάτωσης και της ενεργού άσκησης της ιδιότητας του πολίτη. Στους τομείς αυτούς,

οι δείκτες που εξετάζονται καταγράφουν σημαντικά ελλείμματα εργασιακής,

εκπαιδευτικής, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ένταξης των μεταναστών, τα

οποία μάλιστα διευρύνονται όταν πρόκειται για γυναίκες μετανάστριες ή για

μετανάστες μεγαλύτερης ηλικίας.

Ανάμεσα στα πιο σημαντικά ευρήματα της μελέτης αναφέρουμε ενδεικτικά:

τα ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ανεργίας του μεταναστευτικού πληθυσμού (16%) σε σύγκριση με το συνολικό πληθυσμό της Ε.Ε. (9%),και τη χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας των γυναικών μεταναστριών ηλικίας 25-54 ετών (14% χαμηλότερη συγκριτικά με το σύνολο των γυναικών της ίδιας ηλικιακής ομάδας), τη διαφορά στα ποσοστά αυτοαπασχολούμενων μεταναστών και συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε., κυρίως στα κράτη μέλη του Νότου και την Ιρλανδία, με το μεγαλύτερο χάσμα (19%) να καταγράφεται στην Ελλάδα,

το εκπαιδευτικό και μορφωτικό έλλειμμα των μεταναστών (π.χ. το εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ μεταναστών και συνολικού πληθυσμού της ηλικιακής ομάδας 25- 54 ετών ανέρχεται στην Ελλάδα στις 11 μονάδες),

τις εξαιρετικά χαμηλές σχολικές επιδόσεις και τα πολύ υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής των μεταναστών (στην Ε.Ε. η διαφορά κυμαίνεται στο 12%, ενώ στην Ιταλία και στην Ελλάδα υπερβαίνει το 25% ),

τα υψηλά ποσοστά των μεταναστών που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (σε πέντε χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, το ποσοστό είναι τουλάχιστον 15% υψηλότερο του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε.),

το εκπαιδευτικό και μορφωτικό έλλειμμα των μεταναστών τις εξαιρετικά χαμηλές σχολικές επιδόσεις και τα πολύ υψηλά ποσοστά σχολικής

διαρροής των μεταναστών τα υψηλά ποσοστά των μεταναστών που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή

κοινωνικού αποκλεισμού το μικρό αριθμό μεταναστών που απέκτησαν την ιθαγένεια του κράτους

υποδοχής και, τέλος, το μικρό αριθμό αδειών μακράς διαμονής, που όσον αφορά στην Ελλάδα είναι

μηδενικός.


Αναμφισβήτητα, λοιπόν, διαπιστώνεται από τα ευρήματα της παραπάνω μελέτης

που αφορά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική συμμετοχή των μεταναστών στις

κοινωνίες υποδοχής, η ύπαρξη έντονων ανισοτήτων και χασμάτων μεταξύ του

μεταναστευτικού και του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε.

Ως βασικά εμπόδια στην ένταξη των μεταναστών θεωρούνται, αφενός, από το ευρύ

κοινό η έλλειψη επιθυμίας εκ μέρους των μεταναστών να ενταχθούν και η

συνεπαγόμενη απομόνωσή τους στα όρια των εθνικών «γκέτο» που δημιουργούνται, σε

συνδυασμό με την έλλειψη γνώσης της γλώσσας της χώρας υποδοχής, αφετέρου, από

τους μετανάστες η έλλειψη γλωσσικών δεξιοτήτων, οι πολιτισμικές και θρησκευτικές

διαφορές, τα στερεότυπα, οι κοινωνικές διακρίσεις.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας για τη γυναικεία

μετανάστευση στην Ελλάδα, διαπιστώνονται σημαντικά ελλείμματα στους βασικούς

τομείς της νομοθεσίας, της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της υγείας, της

στέγασης και της δικαιοσύνης, τα οποία συχνά ανάγονται σε άμεσες ή έμμεσες

διακρίσεις λόγω εθνικής καταγωγής και δυσχεραίνουν ή απομακρύνουν την

κοινωνική ένταξη των μεταναστών/στριών.

Υπάρχει σοβαρό ζήτημα ρατσιστικής συμπεριφοράς των εργαζόμενων σε δημόσιους

φορείς απέναντι σε μετανάστες. Γι’ αυτές τις συμπεριφορές όμως ευθύνεται το κράτος

γιατί δρα πρόχειρα και χωρίς σχεδιασμό, με αποτέλεσμα να φορτώνει υπερβολικό όγκο

εργασίας σε υποστελεχωμένες υπηρεσίες, δεν εκπαιδεύει, δεν ενημερώνει, δεν

ευαισθητοποιεί τους υπαλλήλους που έρχονται σε επαφή με μετανάστες/στριες και δεν

βοηθά στην επίλυση του προβλήματος επικοινωνίας με ανθρώπους που δεν γνωρίζουν

επαρκώς την ελληνική γλώσσα».

Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα διαπιστώνει διακριτική μεταχείριση των

μεταναστών/στριών ως προς:

την κατοχύρωση του δικαιώματος νόμιμης διαμονής και εργασίας στη χώρα.

την πρόσβαση στην απασχόληση με συνθήκες εργασιακής αξιοπρέπειας και

ισότητας.

Ειδικότερα, τίθενται ζητήματα ως προς το

σεβασμό των εργασιακών


δικαιωμάτων των μεταναστών, τις συνθήκες και τους όρους εργασίας, το ύψος των

αμοιβών, την έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης, τη μη αναγνώριση των ακαδημαϊκών

προσόντων και επαγγελματικών δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί στη χώρα

προέλευσης και την απουσία αποτελεσματικών ελεγκτικών μηχανισμών για την

εφαρμογή της εργασιακής νομοθεσίας· του μεταναστευτικού πληθυσμού

την πρόσβαση στη δημοκρατική διαδικασία και τη δυνατότητα εμπλοκής των

μεταναστών στη διαμόρφωση των δημόσιων πολιτικών που τους αφορούν.

την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική πρόνοια.

την πρόσβαση στη στέγαση με συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης, τη φυλετική

απομόνωση των μεταναστών σε υποβαθμισμένες γειτονιές με μεγάλη

συγκέντρωση φτώχειας και τη δημιουργία εθνικών γκέτο που εμποδίζουν τη

συνύπαρξη διαφορετικών ομάδων πληθυσμού και ενέχουν τους κινδύνους της

αντικοινωνικής συμπεριφοράς, της εγκληματικότητας, της φυλετικής βίας και

του οργανωμένου ρατσιστικού εγκλήματος. Επίσης, επισημαίνεται η

υπερσυγκέντρωση του μεταναστευτικού πληθυσμού σε αστικές κυρίως περιοχές

της χώρας, εξαιτίας της αδυναμίας της δημόσιας διοίκησης να ελέγξει και να

διαχειριστεί την παράνομη μετανάστευση.

την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και το σωφρονιστικό σύστημα. Όπως

επισημαίνεται, το δικαστικό σύστημα κρίνεται ως πολύπλοκο και

αναποτελεσματικό (π.χ. υπερβολική καθυστέρηση στην απονομή ποινικής

δικαιοσύνης, δυσχέρεια πρόσβασης στη δικαστική προστασία, κ.ά.), ενώ οι

δικαστικοί λειτουργοί συχνά εμφανίζονται ως μη ενήμεροι για τα

μεταναστευτικά ζητήματα και μη δεκτικοί των αιτημάτων του μεταναστευτικού

πληθυσμού.

την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες και την απαξιωτική συμπεριφορά των

δημοσίων λειτουργών.

θα πρέπει να είναι απόλυτα κατανοητό ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των

μεταναστών και η σταδιακή ενσωμάτωσή τους συνεισφέρει στην οικονομική και

κοινωνική ανάπτυξη. Πρώτον, σε περίπτωση που πλατιά στρώματα μεταναστευτικών

πληθυσμών παραμένουν περιθωριοποιημένα για μεγάλο χρονικό διάστημα,


δημιουργούνται ιδιαίτερα αρνητικές συνθήκες για τις χώρες στις οποίες διαμένουν,

δυσκολεύοντας την όποια πολιτική διαχείριση σε εθνικό επίπεδο.

Δεύτερον, τα βασικά δικαιώματα των μεταναστών (ανεξάρτητα από το εάν είναι

νόμιμοι ή παράνομοι) προστατεύονται από τη διεθνή νομοθεσία.

Τρίτον, θα ήταν πολύ καλύτερα αν άλλαζε εντελώς η φιλοσοφία της «αντιμετώπισης»

του μεταναστευτικού θέματος. θα μπορούσαμε να την αντικαταστήσουμε με τη λογική

της παγκόσμιας κινητικότητας

ανθρώπων, κεφαλαίου και

εμπορικών συναλλαγών.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι

μετανάστες, οι πρόσφυγες και

οι αλλοδαποί είναι «άνθρωποι»

σαν και εμάς και δεν υπάρχει

καμία μεγάλη διαφορά μεταξύ

μας . Για αυτό θα πρέπει να

ευαισθητοποιηθούμε και να δραστηριοποιηθούμε για τα δικαιώματά τους. Θα

πρέπει να μάθουμε να ζούμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, χωρίς περιθώρια και διακρίσεις.

Παχύσαρκα άτομα

Η λέξη ρατσισμός, παραπέμπει τη σκέψη μας σε διακρίσεις που αφορούν στη

φυλή, το χρώμα του δέρματος, τη γλώσσα, τη θρησκεία....Πέρα όμως από όλα αυτά τα

προφανή για όλους, υπάρχει μια μορφή ρατσισμού, που τις περισσότερες φορές δε

γίνεται αντιληπτή: Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΛΟΓΩ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ....

Αναλογιστείτε, πόσες φορές ακούσατε συγγενείς και φίλου ς να σας παραθέτουν

αρνητικά σχόλια που αφορούσαν την εμφάνισή τους...;Σκεφτείτε πόσο όλα αυτά

επηρέασαν τη διάθεσή τους και πόσο ενίσχυσαν την ανασφάλειά τους...!

Ανάμεσα στους ανθρώπους που υφίστανται

αυτή τη μορφή των κοινωνικών διακρίσεων

ανήκουν και όσοι αντιμετωπίζουν ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΣΤΙΣΜΟΣ

Σελίδα 28

προβλήματα σωματικού βάρους. Πληθώρα ερευνών παρουσίασαν ότι στην παιδική

ηλικία τα φαινόμενα ρατσιστικής αντιμετώπισης από συνομηλίκους είναι ιδιαίτερα

έντονα σε παιδιά ηλικίας 10-11 ετών. Αυτό το πρόβλημα κάνει την εμφάνισή του λόγω

της προκατάληψης από την οποία κατατρίχονται τα ελληνόπουλα. Επιπλέον, μια

έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο της

Μινεσότα αποκάλυψε πως οι έφηβοι, οι οποίοι αντιμετώπιζαν αρνητικά σχόλια για το

σώμα τους, απογοητεύονταν περισσότερο φτάνοντας σε σημείο να αυτοκτονούν.

Είναι άξιο συζήτησης το γεγονός ότι για να γίνει κάποιος αρεστός και επιτυχημένος στη

σημερινή εποχή θα πρέπει να διατηρεί μια αδύνατη σιλουέτα...!! Αυτά τα πρότυπα, τα

οποία έχουμε ως κοινωνία άκριτα υιοθετήσει από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

βλάπτουν σοβαρά τους νέους και πολλές φορές η συμπεριφορά τους και η ψυχολογία

τους διαστρεβλώνεται. Η κατάθλιψη και η χαμηλά αυτοεκτίμηση είναι μερικές από τις

επιπτώσεις της κοινωνικής συμπεριφοράς απέναντι στους υπέρβαρους συνανθρώπους

μας. Μάλιστα, οι ρατσιστικές διακρίσεις παρατηρούνται ακόμα και μέσα στην

οικογένεια, το σχολείο και φυσικά στον εργασιακό χώρο.

Ευτυχώς για όλους μας, η ευτυχία είναι προσωπική και ανεξάρτητη από το σωματικό

βάρος. Το γεγονός ότι ένας άνθρωπος έχει ένα καλλίγραμμο σώμα, μία εντυπωσιακή

εμφάνιση και μια επιτυχημένη θέση εργασίας δεν εξασφαλίζει την ευτυχία του.

Πιθανώς να έχει αποκτήσει πολλά από τα παραπάνω και ταυτόχρονα η δυστυχία που

τον περιβάλλει να είναι εξαιρετικά μεγάλη.

Συμπερασματικά θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η ψυχική ομορφιά είναι

σημαντικότερη από τον εξωτερική διότι η ψυχική ομορφιά είναι αυτή που αποκαλύπτει

την ταυτότητά μας.


Άτομα με Α IDS

Οι επιπτώσεις στο κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο είναι πολλές και διαφορετικού χαρακτήρα. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τον πανικό της επιδημίας, τον κίνδυνο απομόνωσης και στιγματισμού των ευπαθών

κοινωνικών ομάδων, τη δημιουργία νέων ορίων στις ανθρώπινες ανταλλαγές και επικοινωνίες.Ο κοινωνικός αποκλεισμός στην περίπτωση της λοίμωξης και νόσου HIV συνδέεται άμεσα με τις εξής δύο έννοιες:

α. την ανισότητα στην περίθαλψη καιβ. την άρνηση προσφοράς υπηρεσιών.

Και οι δύο παραπάνω έννοιες έχουν πολλαπλές ηθικές και δεοντολογικές προεκτάσεις :

α. Ανισότητα:

Tο κράτος πρέπει να εξασφαλίσει υπηρεσίες που θα καλύπτουν τις βασικές κοινωνικές ανάγκες. Στην περίπτωση της ασθένειας του AIDS, επειδή το κόστος είναι υψηλό, εάν δεν παρέμβει το κράτος για την κάλυψη της νοσοκομειακής και φαρμακευτικής περίθαλψης υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν επικίνδυνες για την κοινωνία ανισότητες αφού όσοι ασθενείς δεν θα μπορούν να καταβάλουν το αυξημένο κόστος της θεραπείας, θα αποκλείονται από το υγειονομικό σύστημα. Πολύ σωστά λοιπόν παρεμβαίνει το κράτος και προσφέρει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη χωρίς την οικονομική επιβάρυνση των φορέων και των ασθενών. Η ανισότητα στους ασθενείς του AIDS εκδηλώνεται με την επιφύλαξη στην επαφή και φροντίδα του ασθενή από το προσωπικό υγείας. αντιμετωπισθούν άμεσα προκειμένου να στηριχθεί η δομή της κοινωνίας. Καθίσταται επιτακτική λοιπόν η ανάγκη αφενός κατάλληλης οργάνωσης της φροντίδας ασθενών με λοίμωξη HIV και αφετέρου ορθολογικής κατανομής των υφισταμένων πόρων, σύμφωνα με τις ανάγκες των ασθενών καθώς και με το παραγόμενο έργο από τις υπηρεσίες υγείας. Επιπλέον, θα πρέπει να εξευρεθούν τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι να μπορούν να εξερευνήσουν μια σειρά από ασφαλείς, ακίνδυνες, σεξουαλικές επιλογές διατηρώντας παράλληλα την ευθύνη τους υγείας των άλλων.

β. 'Άρνηση:


Εκτός όμως από τις επιφυλάξεις του προσωπικού υγείας υπάρχουν και περιπτώσεις άρνησης και αποκλεισμού των ασθενών του AIDS από κάποιες βασικές υπηρεσίες υγείας. Η άρνηση παροχής νοσηλευτικών ή ιατρικών υπηρεσιών αφορά στην καθαριότητα του ασθενή καθώς και την ιατρική φροντίδα (π.χ. χορήγηση οξυγόνου). Η στάση αυτή του προσωπικού αποδίδεται στο φόβο μετάδοσης του ιού και αποδεικνύει την ελλιπή ενημέρωσή του. Για την ουσιαστική καταπολέμηση του φαινόμενου του κοινωνικού αποκλεισμού στα νοσοκομεία απαιτείται η συνεχής εκπαίδευση και η ενημέρωση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. "Η έννοια του κοινωνικού αποκλεισμού και οι ανισότητες στην πρόσβαση για υγειονομική φροντίδα δημιουργούν την ανάγκη για περαιτέρω κοινωνική έρευνα που αφορά στην κοινωνική κάλυψη, στη φροντίδα και στην παροχή κοινωνικών και νοσοκομειακών υπηρεσιών πριν και μετά τη νοσηλεία. Το πρόβλημα όμως φαίνεται ότι εξακολουθεί να είναι έντονο στον τομέα της παροχής υπηρεσιών. Τόσο οι γιατροί και οι νοσηλευτές όσο και η κοινωνία στο σύνολό της, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι υποβάλλοντας τα άτομα με AIDS σε οποιοδήποτε είδους κοινωνικές διακρίσεις, ακολουθούν πρακτικές υψηλού κινδύνου όσον αφορά την εξάπλωση του ιού και αθετούν υφιστάμενες ηθικές ή νομικές υποχρεώσεις προς τους συνανθρώπους τους. Οι ηθικές αξίες της κοινωνίας μας και οι αρχές δικαίου επιβάλλουν την προάσπιση των ατομικών δικαιωμάτων κάθε πολίτη. Οι προσπάθειες της πολιτείας για τη συνδρομή των ατόμων που πάσχουν από AIDS και για τη συνεχή ενημέρωση όλων, πρέπει να παραμένουν αμείωτες με κύριο στόχο την προάσπιση των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των ασθενών με AIDS.Είναι ευνόητο ότι μια επιδημία αυτής της έκτασης επηρεάζει σημαντικά τις ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές αφού συντελεί στη μεταβολή των κοινωνικών δεσμών και διαφοροποιεί τις μορφές αλληλεγγύης και αποκλεισμού. Ταυτόχρονα, προκαλεί οδυνηρές ψυχοσωματικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στα άτομα τα οποία έχουν προσβληθεί από τον ιό. Από το εύρος και την ένταση των επιπτώσεων δεν είναι φυσικά δυνατόν να μην επηρεαστεί και το οικογενειακό, φιλικό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον των οροθετικών ατόμων.

Η εξάπλωση της επιδημίας της λοίμωξης και νόσου HIV επέφερε κοινωνικές αντιδράσεις όμοιες με αυτές που εμφανίστηκαν στις μεγάλες επιδημίες του περασμένου αιώναΤο κοινωνικό σύνολο αντιδρά προς τους πάσχοντες από ΑΙDS με αμηχανία, με ασυνήθη φόβο, με μαζική υστερία και με πανικό. Στις αντιδράσεις αυτές πρέπει να προστεθούν ο διαχωρισμός, η απομόνωση, η περιθωριοποίηση, η απόρριψη, ο ρατσισμός και η αποξένωση των ασθενών του AIDS από το κοινωνικό σύνολο, αρκετές φορές δε και από το στενότερο οικογενειακό τους περίγυρο, λόγω των αισθημάτων

εντροπής και ενοχής. Το κοινωνικό απαρτχάιντ και ο κοινωνικός στιγματισμός των


φορέων του AIDS έγιναν αφορμή να αποκλεισθούν από την εργασία τους, από το σχολείο, από τις ασφαλιστικές εταιρείες, από τις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής περίθαλψης και από άλλες κοινωνικές παροχές. Προβλήματα και σύγκρουση δημιουργούν η διασφάλιση των ελευθεριών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων των πασχόντων από AIDS, η προστασία του κοινωνικού συνόλου, το ιατρικό απόρρητο, ο υποχρεωτικός μαζικός έλεγχος φορέων του ιού και ομάδων υψηλού κινδύνου, η έκδοση πιστοποιητικών υγείας για διορισμό, ασφάλιση, γάμο και άλλα.Επιπροσθέτως, με τις κοινωνικές επιπτώσεις οι ασθενείς του AIDS και οι φορείς του HIV, βιώνουν και τις ψυχολογικές-συναισθηματικές επιπτώσεις όπως: ο φόβος, η δύσπνοια, η ανησυχία, η επιφυλακτικότητα, η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, η άρνηση, είναι οι πρώτες αντιδράσεις στο αρχικό στάδιο. Ακολουθούνται από έντονο άγχος, από οργή, από συναισθήματα λύπης, μελαγχολίας, ανικανότητας, αναξιότητας, ενοχής και από καταθλιπτικά φαινόμενα. Επίσης, παρουσιάζονται συμπτώματα συγχύσεως, καταπτώσεως, απελπισίας και διάσπαση προσωπικότητας.Πολύ συχνά η νόσος HIV συνοδεύεται από την αποκάλυψη μιας ταυτότητας που το άτομο πιθανόν δεν επιθυμούσε να γίνει γνωστή τόσο στο οικογενειακό όσο και στο κοινωνικό του περιβάλλον. Γι' αυτό, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο ο ασθενής να προσπαθεί να κρύψει τη διάγνωση από την οικογένειά του.

Άτομα με Σύνδρομο Down

O επαγγελματισμός και η ανθρωπιά αφορούν στο

σύνολο της κοινότητας των παιδαγωγών, αλλά το

υπερμυωπικό ρατσιστικό και παράλογο κράτος στη

Λάρισα δείχνει τα δόντια του στα λίγο διαφορετικά

παιδιά .Μετά την άρνηση σε παιδάκι με Down να

παρελάσει ,πάμπολλες καταγγελίες από γονείς

γίνονται για άρνηση των δημόσιων παιδικών

σταθμών και δημοτικών να δεχτούν την εγγραφή

τους στις υποτιθέμενες "κανονικές" τάξεις ,ενώ οι δάσκαλοι τα δέχονται .Οι γονείς που

αναγκάζονται να τα πάνε σε ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς είναι έξαλλοι και με το

δίκιο τους και έχουν με το μέρος τους το σύνολο των δασκάλων .Συγκεκριμένα,

δημοτικός σταθμός αρνήθηκε δύο φορές να εγγράψει παιδάκι με σύνδρομο Down το

οποίο πρόκειται για ένα πολύ έξυπνο παιδί με χιούμορ και γεμάτο ζωντάνια όπως


επισημαίνουν οι φίλοι και οι γνωστοί του. Στην πρώτη δημοτικού πάλι του το

ξαναρνήθηκαν οι αρχές του ρατσιστικού σχολείου ενώ η δασκάλα δεν είχε κανένα

πρόβλημα να το δεχτεί και συμφωνούσε με τους γονείς να γραφτεί το παιδί στην τάξη

της.

Εξάλλου μπορεί στο 33ο δημοτικό σχολείο

Λάρισας ο γυμναστής να παρέλασε χέρι-χέρι

με τον μικρό μαθητή που είχε πρόβλημα, οι

δάσκαλοι όμως του 25ου δημοτικού

σχολείου αρνήθηκαν σε παιδί με σύνδρομο

Down να παρελάσει .Ο διευθυντής και ο

γυμναστής ανακοίνωσαν ότι δεν θα πάρει

μέρος στην παρέλαση και δεν συγκινήθηκαν ούτε όταν το παιδί άρχισε να

κλαίει .Ζήτησαν λοιπόν από τους γονείς χαρτί από γιατρό ότι το παιδί μπορεί να

παρελάσει, δηλαδή χαρτί ότι το παιδί μπορεί να περπατήσει σε μια ευθεία .Οι γονείς

εξήγησαν στους εκπαιδευτικούς πως αφού ο γυμναστής θα είναι δίπλα στα παιδιά δεν

υπάρχει πρόβλημα .Ωστόσο οι ίδιοι ήταν ανένδοτοι και αφού δεν είχαν άλλη

δικαιολογία να βρουν ,σύμφωνα με πληροφορίες είπαν χαρακτηριστικά: "Η συγκίνηση

που θα παρελάσει θα είναι μεγάλη , για αυτό και δεν είναι σωστό να λάβει μέρος".

Γυναίκες

Παρόλο που με την πάροδο των αιώνων η γυναίκα διεκδίκησε πληθώρα δικαιωμάτων

στην κοινωνία, ακόμη και σήμερα επικρατούν ρατσιστικές απόψεις σε βάρος των

γυναικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι μέχρι τώρα στη χώρα

μας δεν έχει δωθεί σε γυναίκα το αξίωμα του στρατηγού ή αποκλείονται από την πλήρη

συμμετοχή τους στον οικονομικό και κοινωνικό τρόπο ζωής, που απολαμβάνουν οι

πολλοί. Κατ΄ επέκταση δημιουργείται ζήτημα προσδιορισμού της γυναικείας

ταυτότητας, που χαρακτηρίζει την κοινωνική της ένταξη και τη συμμετοχή της στα

κοινωνικά δικαιώματα. Τυχαίνει οι γυναίκες να ανήκουν, σε μεγαλύτερο ποσοστό από

ότι οι άνδρες, στα πιο εξασθενημένα, εξαρτώμενα και ανίσχυρα τμήματα ενός

δεδομένου πληθυσμού.Στο σύνταγμα αναφέρεται ότι: «Έλληνες και Ελληνίδες έχουν ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΣΤΙΣΜΟΣ

Σελίδα 33

ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις». Η διάταξη αυτή, καθιερώθηκε για πρώτη φορά στο

Σύνταγμα του 1975, υπό την επίδραση του Διεθνούς Έτους της Γυναίκας και κατόπιν

πιέσεων των γυναικείων οργανώσεων, που είχαν επιτύχει ήδη και άλλα σημαντικά

βήματα προς την κατεύθυνση της ισότητας των δύο φύλων.Όμως, οι γυναίκες

εξακολουθούν να προσδιορίζονται από δύο κυρίως παράγοντες: α) τη βιολογική τους

ιδιαιτερότητα, δηλαδή την ικανότητα αναπαραγωγής και β) το διαφορετικά δομημένο

κοινωνικό καθεστώς και τον κατά φύλα καταμερισμό της εργασίας τόσο στον ιδιωτικό,

όσο και στον δημόσιο χώρο. Αυτή η διαφορετικότητα, όπως δομήθηκε, αποτέλεσε πηγή

διακρίσεων, που συντήρησε την ιδεολογία της κατωτερότητας του γυναικείου φύλου

και λειτούργησε εντέλει ως ανισότητα. Το φαινόμενο αυτό χρειάζεται να ανατραπεί,

προκειμένου να επιτευχθεί η ποθητή ουσιαστική ισότητα. Με την πλήρη αναγνώριση

του σταθερού και αμεταβλήτου παράγοντα της βιολογικής ιδιαιτερότητας του

γυναικείου φύλου θα πρέπει να αναμορφωθεί το κοινωνικό καθεστώς, με τρόπο, ώστε

οι διαφορετικές ταυτότητες, αξίες και επιλογές ζωής των γυναικών να μη λειτουργούν

ως πηγή διακρίσεων εις βάρος τους. Θα οδηγήσει στην αναγνώριση τους ως ισότιμα

αυτόνομα υποκείμενα, με διαφορετικές εμπειρίες και ανάγκες, που δικαιούνται να ζουν

με αξιοπρέπεια. Η ελευθερία και η δικαιοσύνη προϋποθέτουν την ανοχή, την ισότητα

και τον αλληλοσεβασμό της διαφορετικότητας.Το Σύνταγμα ορίζει επίσης ότι: «καθένας

έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην

κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας…». Η προσωπικότητα του

ανθρώπου συντίθεται από την σωματική, ψυχική, πνευματική, ηθική και κοινωνική του

υπόσταση, από την οποία απορρέουν συγκεκριμένα έννομα αγαθά, όπως η σωματική

ελευθερία και ακεραιότητα, η υγεία, η τιμή, η ιδιωτική ζωή, το δικαίωμα της

αυτοδιάθεσης και της δυνατότητας να εξουσιάζει καθένας το σώμα του / της και να το

χρησιμοποιεί όπως θέλει, δικαιώματα, τα οποία πρέπει να ασκεί και να αναπτύσσει

ελεύθερα. Υποχρέωση συνεπώς της πολιτείας, είναι η παροχή των αναγκαίων μέσων για

την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του καθενός και η μη παρεμπόδιση της

άσκησης των δικαιωμάτων, που τη συνθέτουν, και εξατομικεύουν ένα συγκεκριμένο

πρόσωπο ή κατηγορία προσώπων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Ωστόσο σε κάποιες άλλες χώρες εκτός της δικιάς μας πραγματοποιούνται και ακραίες συμπεριφορές που γεννιούνται μέσα από τις προκαταλήψεις έναντι του γυναικείου


φύλου.Παράδειγμα αποτελεί το παρακάτω: γυναίκα να σκοτώνεται από τον αδερφό ή απο τον πατέρα της επειδή την είδαν ν μιλά σε έναν άνδρα.

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΙ

Αυτό που είμαστε πραγματικά, αυτό που μας χαρακτηρίζει σαν ανθρώπους δεν είναι οι

σεξουαλικές μας προτιμήσεις. Είναι η συμπεριφορά μας και ο τρόπος που

αντιμετωπίζουμε τους γύρω μας. Είναι ο σεβασμός στην ελευθερία του καθενός από τη

στιγμή που δεν καταπατά τη δικιά μας ελευθερία, ακόμα και όταν δεν συμφωνούν οι

αντιλήψεις μας. Ο ρατσισμός και ειδικά ο

ρατσισμός προς τους ομοφυλόφιλους ,πάει

πάντα πακέτο με την μικροπρέπεια.

Η Ελληνική κοινωνία ,παρόλο που έχει κάνει

κάποια μικρά βήματα ως προς την αποδοχή

ανθρώπων με διαφορετικές σεξουαλικές

προτιμήσεις ,δεν παύει να θεωρεί αξιόποινη τη συμπεριφορά τους. Κυρίως λόγω

άγνοιας. Σαφώς υπάρχουν και σήμερα πολλοί οι οποίοι πιστεύουν πως να χλευάσουν

έναν άνθρωπο που δηλώνει ομοφυλόφιλος ,προβάλλουν μια ανωτερότητα ,μια

ανδροπρέπεια ,μα συντηρούν αυτήν την παλιά κατάσταση ,που δεν συναινεί στην

πρόοδο του μυαλού .Είναι δύσκολο για τη χώρα μας να ξεπεράσει τα ταμπού και τη

νοοτροπία του φόβου για το διαφορετικό .Ενώ παλαιότερα η ομοφυλοφιλία ήταν κάτι

βιολογικό ,σήμερα είναι και μια τάση .Εκτός από όσους είναι ομοφυλόφιλοι βιολογικώς

,υπάρχουν και πολλοί άλλοι που "γίνονται" ομοφυλόφιλοι ακολουθώντας αυτήν την

τάση .Η ομοφυλοφιλία προωθείται τη σημερινή εποχή. Πολλά παιδιά πριν ακόμη

εξερευνήσουν τη σεξουαλικότητά τους δέχονται πολλούς εξωγενείς βομβαρδισμούς ,οι

οποίοι προωθούν την ομοφυλοφιλία κυρίως μέσω των ΜΜΕ.

Οι διακρίσεις κατά των ομοφυλοφίλων ανδρών και γυναικών διαποτίζουν βαθιά εδώ και

χρόνια την κουλτούρα μας, μαζί με τα άλλα είδη ρατσισμού .Στη δουλειά ,στο


σχολείο ,την αντιμετώπιση από τον κρατικό μηχανισμό ,κυρίως από την αστυνομία και

τον ανδροκρατικό στρατό .Οι συνέπειες είναι:

28% των ομοφυλοφίλων εγκαταλείπουν τη βασική εκπαίδευση γιατί δεν

αισθάνονται καμιά ασφάλεια για τη ζωή τους μέσα στο σχολείο

80% των ομοφυλοφίλων θυμάτων βίας δεν την καταγγέλλουν από φόβο

αποκάλυψής τους

85% των εκπαιδευτικών αρνούνται

να συζητήσουν για θέματα

ομοφυλοφιλίας ,τα ομοφυλόφιλα παιδιά

έχουν περισσότερες

πιθανότητες να αυτοκτονήσουν

14% των λεσβιών δεν αμείβεται ανάλογα με

τα προσόντα του γιατί έγινε γνωστή η

ταυτότητά τους.

ΤΣΙΓΓΑΝΟΠΟΥΛΑ

Χιλιάδες τσιγγανόπουλα που ζουν στη χώρα μας αντιμετωπίζουν συνεχώς απειλές ή

διακρίσεις που γίνονται σε βάρος τους , όπως : βία, εκμετάλλευση στην εργασία,

προσβολές , διακρίσεις στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην κατοικία, στην κοινωνική

ασφάλιση. Οι προσπάθειες για την διασφάλιση και την προστασία των δικαιωμάτων

τους είναι ελάχιστες.

Υπάρχουν πολλά φαινόμενα κοινωνικού ρατσισμού – αποκλεισμού των

τσιγγανόπουλων. Πρόσφατα ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του 7ου και 10ου

Δημοτικού Σχολείου Χαλανδρίου αποφάσισε να μη γίνονται δεκτά τα παιδιά Ρομά στα

σχολεία αυτά.

Αυτή είναι η δήλωση ενός τσιγγανόπουλου από τον Ασπρόπυργο όπου υπήρξαν

φαινόμενα κοινωνικού ρατσισμού σε βάρος των τσιγγάνων : « Θέλω να πάω σχολείο,


αλλά δε με αφήνουν. Στο σχολείο που πηγαίνουν

τα άλλα παιδιά δεν μπορώ να πάω , ενώ το δικό

μας είναι ακόμη καμένο……»

Από έρευνα που έγινε σε Ελληνικά σχολεία με

θέμα «Η στάση των παιδιών απέναντι στο

διαφορετικό έθνος, χρώμα θρήσκευμα»

διαπιστώθηκαν τα εξής:

Α) Το 63% των μαθητών ηλικίας 10 -12 ετών δε θα ήθελε τσιγγανόπουλα για

συμμαθητές

Β) Το 64% των δε θα προτιμούσε να καθίσει στο ίδιο θρανίο με παιδιά που έχουν

μελαψό χρώμα – χρώμα που παραπέμπει στους Τσιγγάνους

Γ)Το μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο των γονέων των μαθητών δεν παίζει κανέναν

ρόλο στην αποδοχή ή την απόρριψη των Τσιγγανόπουλων( πάνω από 60% η απόρριψη

και από αποφοίτους του Δημοτικού και ΑΕΙ).

Τα τσιγγανόπουλα είναι παιδιά και όπως όλα τα παιδιά του κόσμου δικαιούνται

προστασία των δικαιωμάτων τους. Όμως εξακολουθούν να είναι ακόμη και σήμερα στα

πρώτα θύματα παραβιάσεων των δικαιωμάτων των παιδιών.

Σε κάθε παιδί αναγνωρίζεται το δικαίωμα προστασίας από την οικονομική

εκμετάλλευση και την επικίνδυνη εργασία και όμως χιλιάδες τσιγγανόπουλα δεν

απολαμβάνουν αυτό το δικαίωμα.

Από την ηλικία των πέντε και έξι χρόνων βγαίνουν στον δρόμο για να καθαρίσουν

τζάμια ή για λόγους επαιτείας. Η φτώχεια είναι ο κυριότερος λόγος που σπρώχνει

χιλιάδες οικογένειες Τσιγγάνων να ωθούν τα παιδιά σε διάφορες εργασίες, σε συνθήκες

άκρως επικίνδυνες και ακατάλληλες, καθώς και στη ζητιανιά για να συμπληρώσουν τα

λιγοστά τους εισοδήματά. Πραγματοποιείται ένα έγκλημα, μια αδιαφορία καθολική και

μια εκμετάλλευση της εργασίας των τσιγγανόπουλων ακόμη και από το κράτος. Τα

μέτρα αστυνομικού χαρακτήρα με την επιβολή ποινών ή άλλων κυρώσεων

επιδεινώνουν το κοινωνικό φαινόμενο. Αυτό που είναι αναγκαίο είναι η θέσπιση

οικονομικών, εκπαιδευτικών μέτρων και επαγγελματικής ένταξης.


Σε κάθε παιδί αναγνωρίζεται το δικαίωμα στην υγεία, τη στέγαση και τη κοινωνική

ασφάλιση και όμως τα τσιγγανόπουλα δεν απολαμβάνουν αυτό το δικαίωμα. Η

προληπτική ιατρική είναι σχεδόν απούσα στις διάφορες κοινότητες των τσιγγάνων. Η

ηπατίτιδα Β θερίζει τους Ρομά. Το βρογχικό άσθμα και οι καρδιοπάθειες προκαλούν

χρόνια προβλήματα σε βρέφη και παιδιά..

Οι συνθήκες κατοικίας των Τσιγγάνων άθλιες… ζουν σε τσαντίρια και σε παράγκες από

χαρτόνι και νάιλον χωρίς φώς, χωρίς νερό, χωρίς τουαλέτες, χωρίς σχολεία χωρίς

δρόμους.

Σε κάθε παιδί αναγνωρίζεται το δικαίωμα σε όνομα, ιθαγένεια, ταυτότητα και όμως

χιλιάδες τσιγγανόπουλα δεν απολαμβάνουν αυτό το δικαίωμα. Πολλά τσιγγανόπουλα

μαζί με τους γονείς τους είναι χωρίς ιθαγένεια δηλαδή χωρίς υπηκοότητα, πράγμα που

σημαίνει ότι δεν είναι γραμμένα σε κανένα μητρώο δήμου ή κοινότητας. Αυτό έχει ως

αποτέλεσμα να αναγνωρίζονται ως αλλοδαποί με ακαθόριστη υπηκοότητα και αυτό

οδηγεί στα εξής:

Α. να μη μπορούν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό

Β. να μην παίρνουν επιδόματα για τα παιδιά ενώ συνήθως είναι πολύτεκνοι

Γ. να μην έχουν κοινωνική ασφάλιση

Δ. να μην τους δίνουν επίσημα έγγραφα οι αρχές και η Τοπική Αυτοδιοίκηση

Ε. να μην ψηφίζουν, ούτε να ψηφίζονται δηλαδή να μην έχουν πολιτικά δικαιώματα.

Όμως το δικαίωμα στην ιθαγένεια είναι απαραίτητο για την πνευματική υλική

υπόσταση του ατόμου καθώς είναι η επιβεβαίωση της ταυτότητας του η αίσθηση ότι

ανήκει κάπου.

Προκειμένου να ξεπεραστούν οι προκαταλήψεις, τα στερεότυπα, οι διακρίσεις, το μίσος

σε βάρος των τσιγγανόπουλων θα πρέπει να έρθει σε επαφή η κοινωνία με την ιστορία,

την κουλτούρα της τσιγγάνικης κοινωνίας αλλά και να ενημερωθεί για την προσφορά

της επίδρασής της στον ελληνικό πολιτισμό.



ΓΗΓΕΝΕΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ - ΠΟΜΑΚΟΙ

Στις υπώρειες της σημερινής Ροδόπης, τόσο

από την πλευρά της Βουλγαρίας όσο κα της

Ελλάδος ζει μία παρεξηγημένη, όσο και

υπερήφανη φυλή οι Πομάκοι. Πρόκειται για

ένα γηγενές φύλο εγκατεστημένο εκεί από την

αυγή της Ιστορίας γι’ αυτό και ονομάζονται

Ροδοπαΐοι.

Οι Πομάκοι διακρίνονται για τρεις μοναδικές ιδιομορφίες, α) Κατοικούν στο βουνό της

Ροδόπης από αρχαιότατης εποχής, β) Είναι σχεδόν όλοι τους σήμερα Μουσουλμάνοι

Σουνίτες και γ) έχουν ιδιαίτερη γλώσσα τα Πομάκικα.

Αυτές οι ιδιομορφίες έχουν δημιουργήσει ένα μπέρδεμα στο μυαλό των απλοϊκών

Πομάκων οι όποιοι δεν μπορούν να καταλάβουν πώς είναι δυνατόν να είναι

Μουσουλμάνοι χωρίς ν είναι Τούρκοι, πώς ή θρησκεία και ή γλώσσα τούς χωρίζει από

τούς Έλληνες, αφού είναι αυτόχθονες Ροδοπαίοι. Ό ισλαμισμός είναι το μόνο κοινό

σημείο πού συνδέει τούς Πομάκους με τούς Τούρκους.

Επειδή στην γλώσσα των Πομάκων ή λέξη «Πομάγκαμ» σημαίνει βοηθώ, μερικοί

Ροδοπαίοι ισχυρίζονται ότι, αυτό το ρήμα αποτελεί την ρίζα του ονόματος τους, επειδή

βοήθησαν τούς Τούρκους στον πόλεμο εναντίον των Βουλγάρων .Το γεγονός αυτό

αποτελεί ιδιαίτερο ρατσιστικό στοιχείο αφού ή πραγματική καταγωγή της ονομασίας

Πομάκος δεν έχει ακόμα εξακριβωθεί. Το πιο πιθανόν είναι να προέρχεται από το

όνομα της Θρακικής πόλης Πόμα ή να είναι παραφθορά της λέξεως απόμαχος δηλαδή

να προέρχεται από τούς Απόμαχους στρατιώτες

του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ή Ιδιόμορφη κατάσταση των Ροδοπαίων

(Πομάκων), όπως εξηγήσαμε, δημιουργήθηκε

εξαιτίας των περιπετειών του γένους των

Ελλήνων κατά την διάρκεια της Ιστορίας του.

Δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι φταίνε οι ‘ίδιοι γι’ αυτό. Δεν φταίνε για το ότι οι


φωστήρες της πολιτικής τούς στέλνουν σε σχολεία όπου ομιλείται μόνο Τούρκικη

γλώσσα.

Η Ελληνική πολιτεία πρέπει να δείξει όλη της την αγάπη, το ενδιαφέρον και την στοργή

προς τούς μουσουλμάνους Ελληνοθράκες. “Όχι μόνον δεν πρέπει να τούς θεωρούμε

πολίτες Β’ κατηγορίας, αλλά ισότιμους με τούς υπόλοιπους Έλληνες και μάλιστα

χαϊδεμένα παιδιά των Ελλήνων.


ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω φτάνουμε στο συμπέρασμα πως ο ρατσισμός είναι ένα

από τα συνηθέστερα φαινόμενα που συναντώνται στην εποχή μας, του οποίου οι

συνέπειες είναι διάχυτες σε όλο το κοινωνικό φάσμα. Δουλεύοντας πάνω στο θέμα του

κοινωνικού ρατσισμού κατανοήσαμε πλήρως την αξία της διαφορετικότητας και τη

σημασία της απόρριψής της. Συναντήσαμε πολλούς κοινωνικά αποκλεισμένους

ανθρώπους, οι οποίοι βίωσαν στο πετσί τους τις συνέπειες του κοινωνικού ρατσισμού,

οι μαρτυρίες των οποίων αναφέρθηκαν παραπάνω. Πρέπει λοιπόν να έχουμε ως πρώτο

μέλημά μας την αποδοχή των συνανθρώπων μας όπως ακριβώς είναι και να

προσπαθούμε να τους εντάξουμε στο κοινωνικό σύνολο.

<<Το μέλλον ανήκει σ' αυτούς που πιστεύουν στην ύπαρξη της

προσωπικότητάς τους>>.


Θα θέλαμε να αφήσουμε μέσα απο αυτή την εργασία και το δικό μας βίωμα που το “κλείσαμε” σε μια φράση;

“Πρόσεχε τι κάνεις, πρόσεχε τι λες ,πρόσεχε τη 7η απο τις 10 εντολές” Ανδρεάνα

“Σκέψου πριν κρίνεις, τα λόγια πονάνε” Αγγελική

“ Νιώσε πριν να κρίνεις ” Αθανασία

“ Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι” Δήμητρα

“ Άνοιξε τα μάτια σου και κοίτα πιο βαθιά” Νότης

“ Σκέψου πριν μιλήσεις” Δανιήλ

“ Πάνω απ΄ όλα άνθρωπος” Νίκος

“Ρατσισμός ίσον απανθρωπισμός” Κωνσταντίνος

“ Όχι στις διακρίσεις” Ισίδωρος

“Σεβασμός στον άνθρωπο” Τριαντάφυλλος

“ Δείξε επιτέλους τον ανθρώπινο εαυτό σου “ Μαρία

“Όλοι μαζί μπορούμε...να αλλάξουμε!” Γιώργος

“Συμπόνοια και ανθρωπία με πλημμύρισαν” Νίκη

“Ρατσισμός αγκάθι στην κοινωνία” Παντελής

“Η διαφορετικότητα είναι ομορφιά” Κωνσταντίνα

“Ζήσε μαζί μας, ζήσε διαφορετικά” Αρετή


ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Θα θέλαμε ιδιαίτερα να ευχαριστήσουμε όλους όσους μας βοήθησαν για να πραγματοποιηθεί το project και συγκεκριμένα :

Την κ. Τζένη Βαζούρα, που δέχτηκε να έρθει κοντά μας και να μας μιλήσει για τη ζωή των ατόμων με αναπηρία.

Τις κ. Καλαρά Δέσποινα (Κοινωνική Ανθρωπολόγο) και Μουσιάρη Αθηνά ( Κοινωνιολόγο) , που μας ενημέρωσαν για τις εξαρτήσεις (από το αλκοόλ, το διαδίκτυο), τη ζωή των εξαρτημένων ατόμων, το ρατσισμό που αντιμετωπίζουν και τον αγώνα που κάνουν για να απεξαρτηθούν μέσα από τα προγράμματα του Κέντρου Απεξάρτησης «Έξοδος».

Τον κ. Βαλασσόπουλο Άρη Διευθυντή του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών Λάρισας, που μας βοήθησε να πραγματοποιήσουμε την επίσκεψή μας.

Τους μαθητές του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών Λάρισας, που δέχτηκαν να μιλήσουν μαζί μας και να απαντήσουν σε όλα μας τα ερωτήματα.

Το Σχολικό Σύμβουλο κ. Ρίζο Κωνσταντίνο και τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λάρισας, που ενέκριναν τη μετακίνησή μας στις Φυλακές.

Την κ. Παπαγιάννη Μαρία ( συγγραφέα ) που μέσα από το εξαιρετικό βιβλίο της « Το δέντρο το Μονάχο» , γνωρίσαμε, αγαπήσαμε την ηρωίδα της, τη Βιολέτα και προβληματιστήκαμε για τα άτομα που ζουν στο περιθώριο.

Τέλος θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον ιδιοκτήτη των Εκπαιδευτηρίων κ. Μπακογιάννη Νίκο , το Διευθυντή του Λυκείου κ. Πίττη Κωνσταντίνο και τη Διευθύντρια του Γυμνασίου κ. Κουκουλά Ευαγγελία ,αλλα και την κ. Παπαδημητρίου Γεωργία για την ενθάρυνση και την υποστήριξη που μας παρείχαν.

Η ομάδα του project


Οι Δράσεις της ομάδας μας

Ήταν στην αρχή της σχολικής χρονιάς,, όταν μας κάλεσαν οι καθηγητές μας στο αμφιθέατρο του σχολείου, για να μας μιλήσουν για τα project. Δεκαέξι παιδιά διαλέξαμε ως θέμα τον «Κοινωνικό Ρατσισμό».

Στην πρώτη μας συνάντηση, ακούστηκαν πολλές ιδέες, συζητήσαμε, διαφωνήσαμε ,συμφωνήσαμε και τελικά το ταξίδι μας ξεκίνησε.

Αναζητώντας πληροφορίες από διάφορες πηγές για το θέμα μας και προσπαθώντας να εμβαθύνουμε σε αυτό, καλέσαμε την κ. Τζένη Βαζούρα, να συζητήσει μαζί μας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα άτομο με κινητικά προβλήματα. Βιώνοντας η ίδια το πρόβλημα, μας έδωσε πολλές πληροφορίες, μας μετέδωσε την αισιοδοξία της και μας έδωσε πραγματικά ένα μάθημα ζωής.

Προκειμένου να αντλήσουμε υλικό, καθώς οι δυσκολίες ανεύρεσης πληροφοριών για τον κοινωνικό ρατσισμό που αντιμετωπίζουν οι πρώην έγκλειστοι στις φυλακές ήταν πολλές, αποφασίσαμε να επισκεφθούμε το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών Λάρισας. Η επίσκεψη μας στις φυλακές ήταν για όλους μια εμπειρία ζωής. Για πρώτη φορά στο Πανελλήνιο συναντήθηκαν μαθητές από τόσο διαφορετικούς χώρους, χάρη στην πολύτιμη βοήθεια του κ. Βαλασσόπουλου Άρη, διευθυντή του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών Λάρισας Μέσα σε λίγη ώρα γίναμε μια παρέα, συνομιλήσαμε με τους έγκλειστους μαθητές και αξιοποιήσαμε τα βιώματά τους στην εργασία μας.

Αποφασίσαμε να μην ασχοληθούμε μόνο με το θεωρητικό κομμάτι, αλλά να δράσουμε πραγματικά. Η ομάδα μας κατάφερε να ενεργοποιήσει όλο το σχολείο Λύκειο – Γυμνάσιο, Γονείς – Μαθητές – Καθηγητές και να συγκεντρώσει ρούχα και είδη καθημερινής ανάγκης για τους έγκλειστους στις φυλακές, με την ελπίδα ότι βελτίωσε έστω και ελάχιστα τη ζωή τους.

To επόμενο βήμα μας ήταν να καλέσουμε Συμβούλους και συγκεκριμένα τις κ. Καλαρά Δέσποινα και Μουσιάρη Αθηνά από την Θεραπευτική Κοινότητα «Έξοδο», προκειμένου να ενημερωθούμε για τη ζωή των τοξικομανών καθώς και τον κοινωνικό ρατσισμό που αντιμετωπίζουν. Μάλιστα οι ταινίες με θέμα το ρατσισμό που μας πρόβαλαν, αποτέλεσαν το κίνητρο για να δημιουργήσουμε τη δική μας ταινία.

Ενώ συγκεντρώναμε υλικό για την εργασία, παρακολουθήσαμε ταινίες με θέμα το ρατσισμό όπως την ταινία «Goodbye Bafana», με θέμα το Απαρχάιντ της Ν. Αφρικής, την ταινία « My name is Sam » με θέμα τα άτομα με αυτισμό. Στη συνέχεια διαβάσαμε και επεξεργαστήκαμε νοηματικά το βιβλίο της κ. Παπαγιάννη Μαρίας « Το δέντρο το Μονάχο», που αναφέρεται στα παρεξηγημένα άτομα που ζουν στο περιθώριο λόγω της διαφορετικότητάς τους.

Η συγγραφέας μας έδωσε την ευκαιρία με το εξαιρετικό της μυθιστόρημα να


προσεγγίσουμε το θέμα μας και με τη βοήθεια της λογοτεχνίας. Με το συγγραφικό της ταλέντο μας παρουσίασε μια ηρωίδα, τη Βιολέτα, που αν και μυθιστορηματικός χαρακτήρας, μας έκανε να τον νιώσουμε δικό μας άνθρωπο και να αντιληφθούμε καλύτερα τις δυσκολίες που βιώνουν τα θύματα του ρατσισμού.

Αρχίσαμε να γράφουμε την εργασία και παράλληλα γεννήθηκε η ιδέα για το σενάριο της ταινίας. Μοιράσαμε ρόλους, βρήκαμε τοποθεσία και το γύρισμα ξεκίνησε. Πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους. Ενθουσιασμός, γέλια, φωνές, χειροκροτήματα, απρόοπτα και αγωνία για το αποτέλεσμα. Άραγε τα καταφέραμε ; Περάσαμε το μήνυμα που θέλαμε;

Εσείς θα το κρίνετε…..

Η ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ PROJECT


Βιβλιογραφία

Πηγές : www . synigoros . gr ,

Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Ένταξη Μεταναστών: Αντιλήψεις, Πολιτική,

Πρακτικές,

Ν. Μουζέλης. Ποιος φοβάται τους μετανάστες; Άρθρο σε Κυριακάτικη εφημερίδα

Αισχύλος, Ευριπίδης, Πλάτωνας, Αριστοτέλης

http://www.iefimerida.gr/node/44748#ixzz27JlwFbsa

Πηγή: ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Google

Πηγή: ΑΡΘΡΑ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Down

http://freemaryamandmarzieh.agazilos.org/2009/09/02/be-a-muslim-again-or-die/comment-page-1/#comment-304

http://www.facetofaceintercultural.com.au/wp-content/uploads/2008/09/fatima-al-mutairis-poem.pdf

http://www.jordantimes.com/?news=15831

http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,25918222-5012764,00.html

http://www.foxnews.com/story/0,2933,355340,00.html?loomia_ow=t0:s0:a16:g12:r1:c0.360163:b25964566:z10

Ζήσης Παπαδημητρίου : << Ο Ευρωπαϊκός και φυλετικός ρατσισμός (προϊστορία του ρατσισμού) >>

http://www.foxnews.com/story/0,2933,355340,00.html?loomia_ow=t0:s0:a16:g12:r1:c0.360163:b25964566:z10http://www.foxnews.com/story/0,2933,355340,00.html?loomia_ow=t0:s0:a16:g12:r1:c0.360163:b25964566:z10Πηγή: Ξενοφοβικοί και κοινωνικοί ρατσιστές, οι Έλληνες;


http://www.synigoros.gr/







http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,25918222-5012764,00.html

http://www.jordantimes.com/?news=15831





http://www.iefimerida.gr/node/44748#ixzz27JlwFbsa





Documents

Εκπαιδευτήρια Ν. Μπακογιάννη – Λάρισαekpmpakogianni.gr/wp-content/uploads/2013/04/PROJ… · Web viewΘα θέλαμε να αφήσουμε μέσα