15
Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Β΄ Λυκείου Θεματική ενότητα: Ξενοφώντος, Συμπόσιον 4.29 4.31 Τίτλος: «Συμποσιο-λογώντας» ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Θεσσαλονίκη 2014

ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες,

σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία

Β΄ Λυκείου

Θεματική ενότητα:

Ξενοφώντος, Συμπόσιον 4.29 – 4.31

Τίτλος:

«Συμποσιο-λογώντας»

ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2014

Page 2: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 2 από 15

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και

δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και

Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες

προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η

οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς

πόρους.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με

συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη.

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ

Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας αρχαίας ελληνικής γλώσσας δευτεροβάθμιας: Λάμπρος Πόλκας, Κοσμάς Τουλούμης

ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

http://www.greeklanguage.gr

Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310 459101, Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

Page 3: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 3 από 15

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Συμποσιο-λογώντας

Δημιουργός

Μαγδαληνή Πρεβεζάνου

Διδακτικό αντικείμενο

Αρχαία Ελληνική Θεματογραφία

(Προτεινόμενη) Τάξη

Β΄ Λυκείου

Χρονολογία

Αύγουστος 2014

Διδακτική / θεματική ενότητα

Ξενοφώντος, Συμπόσιον 4.29 – 4.31

Διαθεματικό

Όχι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα

Χρονική διάρκεια

6 διδακτικές ώρες

Χώρος

Ι. Φυσικός χώρος:

Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο πληροφορικής.

ΙΙ. Εικονικός χώρος: Google Drive.

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Το σενάριο απαιτεί οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν τα

χαρακτηριστικά γνωρίσματα της συμποσιακής λογοτεχνίας αναγνωρίζοντας στοιχεία

αφηγηματικών τεχνικών και τρόπων γλωσσικής εκφοράς των νοημάτων. Επίσης,

Page 4: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 4 από 15

απαιτείται για την υλοποίηση ο χειρισμός των προγραμμάτων παρουσίασης,

σχεδίασης διαγραμμάτων ή προγράμματος δημιουργίας παζλ.

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο αποτελεί πρόταση διδασκαλίας.

Το σενάριο στηρίζεται

Το σενάριο αντλεί

_

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ / ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το σενάριο αποτελείται από δύο φύλλα εργασίας: το 1ο αποτυπώνει μέσα από

δραστηριότητες την εικόνα των συμποσίων αλλά και τις εκφραστικές τεχνικές, τα

θέματα, τις λεκτικές ή συντακτικές επιλογές των συγγραφέων, όπως ο Ξενοφώντας ή

ο Πλάτωνας, για να αποδώσει παραστατικά τα πρόσωπα που συμμετέχουν στο

συμπόσιο και τα θέματα που συζητάνε. Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει και ένα θέμα-

στόχο για την επεξεργασία του αγνώστου κειμένου: η 1η ομάδα αναζητά τα

εξωκειμενικά στοιχεία που συνδέονται με το πολιτισμικό πλαίσιο που απεικονίζει τα

συμπόσια αλλά τα εσωκειμενικά στοιχεία, όπως ο αφηγητής, οι εκφραστικοί τρόποι

και το θέμα. Η 2η ομάδα ασχολείται με το ζήτημα της προσωπικής ή απρόσωπης

σύνταξης νοηματοδοτώντας την, η 3η ομάδα ασχολείται με το θέμα του πλούτου και

της φτώχειας συνδέοντας το με το συντακτικό θέμα της σύγκρισης, του β΄ όρου

σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη συζήτηση με την ενημέρωση και τη

μετάφραση. Το 2ο φύλλο εργασίας εμπλέκει την ολομέλεια σε αξιολόγηση: κάθε

ομάδα έχει ένα βασικό ζητούμενο από τις δραστηριότητες. Με την αξιολόγηση όλοι

οι μαθητές έχουν γίνει κοινωνοί των νοημάτων που επεξεργάστηκε η κάθε ομάδα.

Page 5: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 5 από 15

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Το σενάριο βασίζεται στην αρχή της ετεροδιδασκαλίας και της σύνδεσης του

αρχαιοελληνικού πλαισίου αναφοράς με ειδικά επιμέρους νοήματα. Η ενασχόληση

των ομάδων στηρίζεται στην παρατήρηση δεδομένων και στη σύνδεση

εξωκειμενικών στοιχείων με εσωκειμενικά. Η ανακαλυπτική μάθηση οδηγεί τους

μαθητές σε συνειδητοποίηση των θεωρητικών ζητημάτων του συντακτικού. Η

παρατήρηση συνδέει την εμπειρία με τη γνώση και οι μαθητές επικοινωνούν μέσα

από αυθεντικό εν μέρει αλλά και από σύγχρονο υλικό με την αρχαιοελληνική

παράδοση του λόγου και της εικόνας.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ - ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις πρότυπα, στάσεις ζωής

Οι μαθητές / μαθήτριες επιδιώκεται:

• να εκτιμούν τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό συνδέοντας τον αρχαιοελληνικό

λόγο και τα κείμενα με τα δημιουργικά έργα τέχνης.

• να συνομιλούν με την αρχαιότητα εκφράζοντας σύγχρονες απόψεις.

• να κατανοούν τη συγγραφική τέχνη και τεχνική.

• να συγκρίνουν την παραδοσιακή αφήγηση με την κινηματογραφική αφήγηση

και απόδοση.

Γνώσεις για τη γλώσσα

Οι μαθητές / μαθήτριες επιδιώκεται:

• να συνειδητοποιούν εκφραστικούς ή γλωσσικούς τρόπους που είναι φορείς

νοημάτων.

• να δημιουργούν και να μεταπλάθουν ένα κείμενο σε άλλα είδη κειμένων.

• να συσχετίζουν συντακτικές λειτουργίες του αρχαιοελληνικού λόγου με τον

νεοελληνικό λόγο και να αντιλαμβάνονται τη μετάφραση.

Page 6: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 6 από 15

Γραμματισμοί

Οι μαθητές / μαθήτριες επιδιώκεται:

• να αναπαριστούν με κινήσεις και να επενδύουν με μουσική ένα κείμενο.

• να δημιουργούν μεταφραστικά ισοδύναμα σύνολα της νέας ελληνικής σε

αντιστοίχιση με την αρχαία ελληνική γλώσσα.

• να αναζητούν λέξεις-θεματικά κέντρα και με βάση αυτές να οδηγούνται στην

παραγωγή λόγου.

• να ετοιμάζουν φύλλα εργασίας προκειμένου να εμπλέξουν τους συμμαθητές

τους στη θεώρηση του υλικού τους.

• να αναζητούν γλωσσικούς δείκτες και να τους συνδέουν με τα κειμενικά είδη.

• να απαντούν σχολιάζοντας με σύγχρονους δικούς τους τρόπους στα κείμενα

της αρχαιότητας.

• να φτιάχνουν προσκλήσεις για ένα συμπόσιο σημερινής μορφής.

Διδακτικές πρακτικές

Οι διδακτικές πρακτικές με τις οποίες θα έρθουν αντιμέτωποι οι μαθητές και οι

μαθήτριες στο συγκεκριμένο σενάριο έχουν ως στόχο να:

Ενισχύσουν τη θετική τους αντίληψη για τις ενεργητικές τεχνικές μάθησης

και δημιουργικής έκφρασης καθώς και για τις συνεργατικές μεθόδους.

Αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα όσον αφορά τη συλλογή και

επεξεργασία του υλικού που είναι χρήσιμο για το έργο τους.

Επικοινωνούν διαλεκτικά με το αρχαίο κείμενο, τα πρόσωπα και τις

συνθήκες, αναβιώνοντας και αναπαριστώντας μέσω της μίμησης ως ένα

βαθμό το συμπόσιο.

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Πηγή έμπνευσης και αφετηρία του σεναρίου αποτέλεσε η επικαιρότητα με τις

αρχαιολογικές ανασκαφές στην Αμφίπολη με βάση την οποία ήρθε στο φως και η

Page 7: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 7 από 15

σταδιακή δουλειά του αρχαιολόγου, ο οποίος οδηγείται από τα ευρήματα στην

ιστορία και στα κείμενα, προκειμένου να ταυτοποιήσει πρόσωπα και εποχές. Με τη

θεματογραφία προβάλλονται στον μαθητή σπαράγματα κειμένων από τα οποία

καλείται να αναζητήσει το νόημα και να τα μεταφράσει σωστά. Αλλά ο διδάσκων

οφείλει να εντάξει το απόσπασμα σε ένα πλαίσιο προκειμένου ο μαθητής να μην

οδηγείται σε εφαρμογή στείρων γραμματικών και συντακτικών κανόνων, πράγμα το

οποίο γίνεται μέσα από μεικτές δραστηριότητες που συνδέουν το νόημα με τους

εκφραστικούς τρόπους, το γενικό, ιστορικό και επικοινωνιακό πλαίσιο με το ειδικό

θέμα του αποσπάσματος. Ο μαθητής με αφορμή τη θεματογραφία έχει την ευκαιρία

να προσεγγίζει και να μαθαίνει διάφορα κειμενικά είδη, να απαντά στα κείμενα και

να τα σχολιάζει.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Το σενάριο συνδέεται με τη στοχοθεσία των αναλυτικών προγραμμάτων, καθώς το

άγνωστο κείμενο - απόσπασμα εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο που

νοηματοδοτείται τόσο σε επίπεδο κειμενικό όσο και σε εξωκειμενικό. Επίσης, οι

μαθητές εξοικειώνονται με γραμματικοσυντακτικές δομές ή φαινόμενα που

αποτελούν υλικό προς μάθηση, όπως η απρόσωπη σύνταξη και ο β΄ όρος σύγκρισης.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Στο σενάριο αυτό οι ΤΠΕ λειτουργούν επικοινωνιακά ως αφορμή εκκίνησης της

διαδικασίας γνωριμίας με οπτικό υλικό που αφορά εξωκειμενικά στοιχεία. Επίσης οι

ΤΠΕ συμβάλουν στην προβολή και διαμόρφωση του υλικού τους αλλά και στην

δημιουργία συμμετοχικού κλίματος, έρευνας και διάθεσης παιγνιδιού.

Κείμενα

Κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων

Ξενοφώντας, Συμπόσιο 4.29–4.31 [Στο Xenophontis opera omnia. Ι–V. E.C.

Marchant, εκδ. 1900–21. 2η έκδ. Οξφόρδη: Clarendon Press. Ανατ. 1961–71].

[Perseus Digital Library]. [Μτφρ. Α. Σιδέρη. 2000. Ξενοφών. Συμπόσιον, Απολογία

Page 8: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 8 από 15

Σωκράτους. Εισαγωγικά κείμενα L. Strauss. Αθήνα: Άγρα]. [Μτφρ. Α. Ν.

Διαμαντόπουλος. [1937] 1975. Ξενοφώντος Συμπόσιον. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή,

μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος]. [Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα].

Πλάτωνα, Συμπόσιον 172 [Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, Στάθης Παπακωνσταντίνου].

Υποστηρικτικό / εκπαιδευτικό υλικό

Ταινίες/ Ντοκιμαντέρ

Πλάτωνος Συμπόσιον ή Περί Έρωτος [πηγή: YouTube: Ιταλογαλλική ταινία

βασισμένη στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. 1989. Τίπλος: Le Banquet. Σκηνοθεσία:

Marco Ferreri. Σενάριο: Marco Ferreri. Μουσική: Didier Vasseur. Ηθοποιοί: Lucas

Belvaux, Irene Papas].

Ιστοσελίδες

Pixlr [Ελεύθερη Εφαρμογή επεξεργασίας εικόνων].

Wikidata [Ανοικτή και συνεργατική βάση δεδομένων].

Διδακτική πορεία / στάδια / φάσεις

1η Φάση: 4 ώρες στο εργαστήριο πληροφορικής

Στην αρχή, ο διδάσκων μεταφέρει στους υπολογιστές το κείμενο που προορίζεται για

επεξεργασία και το 1ο φύλλο εργασίας και αφού προτρέψει τους μαθητές να τα

μελετήσουν τους αφήνει να επιλέξουν την ομάδα τους.

Η 1η ομάδα, «Οι Συμποσιογράφοι», αναμένεται να πληροφορήσουν για όλα τα

σχετικά στοιχεία με τα συμπόσια των Αρχαίων, να παρουσιάσει και με εικόνα και με

λόγο τα χαρακτηριστικά των συμποσίων, εντάσσοντας το μικρό απόσπασμα στο

γενικότερο έργο, να αποδώσουν μέσα από δύο συγγραφείς τις εκφράσεις, τις τακτικές

συμπεριφορές στα συμπόσια, τις συνήθειες, τα πρόσωπα –ρόλοι στα συμπόσια, τις

τεχνικές των συγγραφέων που γράφουν για τα συμπόσια.

Η 2η ομάδα, Οι Συμπότες δοκούσιν», αναμένεται να εντοπίσει και να διακρίνει

την προσωπική από την απρόσωπη σύνταξη και να διατυπώσει συνομιλώντας με τα

Page 9: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 9 από 15

πρόσωπα δικές της απόψεις χρησιμοποιώντας τη νεοελληνική προσωπική ή

απρόσωπη σύνταξη.

Η 3η ομάδα, «Οι Συμπότες συνδιαλέγονται», αναμένεται να εντοπίσει

συντακτικές ή λεκτικές εκφορές του φόβου για τον πλούτο αποκαλύπτοντας

δευτερεύουσες ενδοιαστικές προτάσεις ή να αποκαλύψει τις εκφορές που είναι

σχετικές με τον β΄ όρο σύγκρισης καθώς και να μετατρέψει το κείμενο σε διάλογο.

Αναπαριστώντας μια μορφή συζήτησης συζητούν μέσα από ηλεκτρονικά μέσα/

τρόπους τις μορφές ψυχαγωγίας συγκρίνοντας την σημερινή ψυχαγωγία με τα

αρχαιοελληνικά συμπόσια.

Η 4η ομάδα, οι «Συμποσιαστές», θα κλείσουν και το σενάριο με το να

αναζητήσουν το τέλος της συζήτησης. Αναζητούν μέσα από το κείμενο ειδικό

θεματικό λεξιλόγιο σχετικό με τη φτώχεια και τον πλούτο και από αυτές τις λέξεις με

τις παραγωγές τους θα δημιουργήσουν ένα ομόθεμο σατιρικό ποίημα. Στο τέλος θα

ηχογραφηθεί και η μετάφραση.

2η Φάση: 2 ώρες στο εργαστήριο πληροφορικής

Η κάθε ομάδα την πρώτη ώρα θα παρουσιάσει το έργο της. Μετά από αυτό ο

καθηγητής δίνει το 2ο φύλλο που αποτελεί και αξιολόγηση της κάθε ομάδας -σε

μορφή κουίζ ή παιχνιδιού- προς την ολομέλεια, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά

πόσο κατακτήθηκε η ύλη.

Page 10: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 10 από 15

ΣΤ. ΦΥΛΛΟ /Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1ο Φύλλο εργασίας

1η ομάδα: Οι Συμποσιογράφοι

1. Να διαβάσετε τα κείμενα του Ξενοφώντα και του Πλάτωνα και να αποδώσετε

στοιχεία από τη σκηνή του συμποσίου (χώρος, πρόσωπα, συνήθειες). Ποιες συνθήκες

συνδέονται με την πραγματοποίηση συμποσίων; Ποια ήταν η ταυτότητα αυτών που

συμμετείχαν στα συμπόσια; Ποιοι ήταν οι ρόλοι τους; Τι συνήθιζαν να κάνουν; Ποια

ήταν η συμμετοχή των γυναικών; Ποια ήταν η χρησιμότητα και η αξία τους; Ποιος

είναι το επίκεντρο της συντροφιάς; Να φτιάξετε ένα ηλεκτρονικό λήμμα που να

περιέχει θεματικά αυτά τα στοιχεία στο Wikidata.

2. Για ποια θέματα μιλάνε; Πώς συμπεριφέρονται; (τρόπος συνομιλίας,

συμπεριφορές). Πώς τις παρουσιάζει ο κάθε συγγραφέας (Ξενοφών, Πλάτωνας). Να

καταγράψετε αφηγηματικούς τρόπους.

3. Να συσχετίσετε τα κείμενα με ανάγλυφες παραστάσεις συμποσίου που θα

αναζητήσετε στο διαδίκτυο και να καταγράψετε τις αναλογίες. Να σχεδιάσετε ένα

διάγραμμα που αποτυπώνει τον τρόπο που κάθονταν οι συμπότες.

4. Παρακολουθήστε την ταινία: και καταγράψτε ποια σημεία σχετικά με το συμπόσιο

έχουν καταγραφεί και αξιοποιηθεί, για να προβληθεί η ιεροτελεστία και οι συνήθειες

γύρω από το συμπόσιο. Πώς κινούνται ή κάθονται τα πρόσωπα; Συμπληρώστε έναν

παρόμοιο πίνακα:

Τόπος Πρόσωπα-

συνδιαλεγόμενοι

Θέση τους

στο χώρο

Θέματα Περιγραφή

χώρου

Κυρίαρχα

πρόσωπα

Page 11: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 11 από 15

2η ομάδα Οι Συμπότες δοκούσιν…

1. Ποια θέματα απασχολούν στο παρόν απόσπασμα τους συμπότες; Με ποια αφορμή

οδηγήθηκαν σε αυτό το θέμα;

2. Να γράψετε σε έναν πίνακα του Word μια στήλη με ρήματα που είναι προσωπικά

(όταν μιλά ο Καλλίας) και μια με ρήματα απρόσωπα. Τι επιτυγχάνεται με την

διαφορετική αυτή συντακτική επιλογή;

3. Στη συζήτηση ανάμεσα στον Καλλία και στον Χαρμίδη ποια προσωπική άποψη θα

διατυπώνατε σχετικά με το θέμα του πλούτου και πώς θα την τεκμηριώνατε; (να

χρησιμοποιήσετε προσωπική και απρόσωπη σύνταξη, όταν δίνετε συμβουλές). Να

γίνει διαμοιρασμός των απόψεων σας στο Google Drive/ docs.

4. Να γράψετε σε μια στήλη του Word όλα τα απρόσωπα ρήματα που εμφανίζονται

στο παραπάνω κείμενο. Να τα μεταφράσετε και να βρείτε τα ομόρριζα ουσιαστικά

που παράγονται από αυτά τα ρήματα. Να γράψετε έναν κατάλογο απρόσωπων

ρημάτων και να εξηγήσετε τι επιτυγχάνεται σε επίπεδο επικοινωνιακής

αποτελεσματικότητας.

5. Αφού συμβουλευτείτε σχετικά ηλεκτρονικά συντακτικά, όπως της Πύλης για την

Ελληνική Γλώσσα, να οργανώσετε σε μορφή διαγράμματος τη σύνταξη των

απρόσωπων ρημάτων που εμφανίζονται εδώ. Για το διάγραμμα να χρησιμοποιήσετε

τη σχεδίαση του Word.

3η ομάδα Οι Συμπότες συνδιαλέγονται…

1. Να γράψετε τα αρνητικά που προκύπτουν από τον πλούτο. Ποιες φοβίες

διατυπώνονται από τον Καλλία για την κατοχή πλούτου. Με ποιες συντακτικές ή

λεξικές επιλογές πραγματοποιείται αυτό;. Να δημιουργήσετε έναν πίνακα με τις

αρχαιοελληνικές εκφορές και τις συντακτικές ή λεκτικές επιλογές, όπως το

παράδειγμα.

Page 12: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 12 από 15

2. Όταν γίνεται η σύγκριση και αποδεικνύεται η υπεροχή του πλούτου με ποιον

συντακτικό τρόπο το επιτυγχάνει. Πώς εκφέρεται και πώς μεταφράζεται;

3. Να γράψετε σε διαλογική μορφή το παραπάνω κείμενο α) στην αρχαιοελληνική

μορφή β) στη νεοελληνική εκδοχή (μέσα από ελεύθερη δική σας μετάφραση). Να

συμβουλευτείτε ως βοήθημα τις μεταφράσεις από την Πύλη της Ελληνικής Γλώσσας.

4. Συζητήστε στο Google Drive/docs για τις μορφές ψυχαγωγίας. Πόσο απέχει η

σημερινή ψυχαγωγία από τα συμπόσια των αρχαίων.

4η ομάδα Οι Συμποσιαστές

1. Να παρουσιάσετε το τέλος της συζήτησης αυτής, αφού συμβουλευτείτε και

ενημερωθείτε για το περιεχόμενο του έργου και της ενότητας.

2. Να συγκεντρώσετε ένα θεματικό λεξιλόγιο σχετικό με τον πλούτο ή τη φτώχεια,

όπως το αντλείτε από το παραπάνω κείμενο, κάνοντας στήλες με ρήματα, ουσιαστικά

και επίθετα. Στη συνέχεια, να σχηματίσετε νεοελληνικές λέξεις και από αυτές να

δημιουργήσετε ένα σατιρικό ποίημα.

3. Να δημιουργήσετε μία πρόσκληση στο Word για την παρουσία των συμμαθητών

σας σε ένα συμπόσιο με θέμα τον πλούτο ή τη φτώχεια.

4. Να γράψετε σε Power Point το αρχαίο κείμενο και την αντίστοιχη μετάφραση που

θα προσπαθήσετε να κάνετε. Στη συνέχεια, να ηχογραφήσετε τη φωνή σας, όταν θα

εκφωνεί το κείμενο και την αντίστοιχη μετάφραση.

Page 13: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 13 από 15

2ο Φύλλο εργασίας

Αξιολόγηση

Η 1η ομάδα προς την ολομέλεια:

1. Αποκαλύψτε την εικόνα. Κατεβάστε τη δωρεάν εφαρμογή του Pixlr και

δημιουργήστε ένα παζλ ή παραλλάξτε μια εικόνα από συμπόσιο καλύπτοντας μερικά

μέρη της. Να ζητήσετε από τους συμμαθητές σας να την αποκαλύψουν ονομάζοντας

σημεία από την εικόνα συμποσίων.

H 2η ομάδα προς την ολομέλεια:

1. Να σημειώσετε με χρωματιστό μαρκαδόρο τα απρόσωπα ρήματα του κειμένου και

με άλλο χρώμα τα υποκείμενά τους.

Η 3η ομάδα προς την ολομέλεια:

1. Να εντοπίσετε προτάσεις από το κείμενο όπου αποδεικνύεται η υπεροχή του

πλούτου. Να φτιάξετε με το ίδιο θέμα δικές σας προτάσεις στη νέα ελληνική.

Η 4η ομάδα προς την ολομέλεια:

Παντομίμα: Να αναπαραστήσετε με ήχο και λόγο ένα αρχαϊκό συμπόσιο.

Page 14: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 14 από 15

Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Το σενάριο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολιτιστικό πρόγραμμα ή project με το

οποίο οι μαθητές θα αναβίωναν τα αρχαία συμπόσια μέσα από δραματοποιήσεις

αποσπασμάτων του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα δημιουργώντας λεξιλόγιο

συμποσίου, με γεύσεις αρχαίων.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Το σενάριο είναι σχετικά απλό για τους μαθητές. Η μόνη δυσκολία που μπορεί να

συναντήσουν είναι η δημιουργία ασκήσεων με λογισμικά.

Page 15: ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/prevezanou_symposio.pdf · σύγκρισης, και η 4η ομάδα κλείνει τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες B΄ Λυκείου «Συμποσιο-λογώντας»

Σελίδα 15 από 15

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κουτσογιάννης, Δ. 2012. «Ο ρόμβος της γλωσσικής εκπαίδευσης». Στο Μελέτες για

την ελληνική γλώσσα. Πρακτικά της 32ης

Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας

Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη: ΙΝΣ (Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη), 208-222.

http://ins.web.auth.gr/images/MEG_PLIRI/MEG_32_208_222.pdf

Συκουτρή, Ι. 1992. Πλάτωνος, Συμπόσιον. Ακαδημία Αθηνών. Ελληνική Βιβλιοθήκη.

Τζαρτζάνου, Α. 1966. Συντακτικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης. Αθήνα: ΟΕΔΒ.

Τσιότρας, Β. 2008. Η αρχαία ελληνική θεματογραφία στο Λύκειο. Συμβολή στη

διδακτική του «αδίδακτου» κειμένου. Αθήνα: «Τυπωθήτω» - Γ. Δαρδανός.

[20/08/2014]