ˆˇˇ˘ ˜ ˇ ˛˜˝ ˘ ˆ 3.1 .. 2562–2564 · 2019. 6. 25. · 3 พ.ศ. 2560-2564 เป็นแผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562–2564

ปรบปรงจากแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2560-2564

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. (2562-2564)

พมพครงท 1 : ตลาคม 2561 จ�านวน 530 เลม

จดพมพโดย : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) 88/40 หมท 4 อาคารเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 84 พรรษา สาธารณสขซอย 6 ถนนตวานนท ต�าบลตลาดขวญ อ�าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

ISBN : 978-616-7951-41-6

ทปรกษา นายแพทยสรเชษฐ สถตนรามย พนเอก นายแพทยสรจต สนทรธรรม รองศาสตราจารย ดร.ศรอร สนธ เรออากาศเอก นายแพทยอจฉรยะ แพงมา นายแพทยไพโรจน บญศรค�าชย นายแพทยสญชย ชาสมบต นางสาวกมลทพย แซเลา

บรรณาธการ นางสาวอรา สวรรณรกษกองบรรณาธการ นายศรชย นมมา นางสาวเพญรง บญรกษ นางสนสา สวรรณรกษ นางสาวขนษฐา ภสมงคณ นายพเชษฐ หนองชาง นางสาวณญาดา เผอกข�า นางสาวสพตรา กาญจนลออ

ออกแบบและพมพท : บรษท อลทเมท พรนตง จ�ากด Email: [email protected]

ค�าน�า

แผนหลกการแพทยฉกเฉนจดท�าขนภายใตอ�านาจหนาทของสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) ทระบไวในพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 มาตรา 15 (1) ใหสถาบนมอ�านาจหนาทจดท�าแผนหลกเกยวกบการแพทยฉกเฉนเสนอตอคณะกรรมการ การแพทยฉกเฉน (กพฉ.) โดยใหแผนหลกสอดคลองกบสถานการณและบรบทตางๆ ทสงผลกระทบตอการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน หลงมพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 และสพฉ.เปนแกนหลกในการจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนมาแลว 3 ฉบบ คอ แผนหลก ฉบบท 1 (2553-2555), แผนหลก ฉบบท 2 (2556-2559) และแผนหลก ฉบบท 3 ( 2560-2564)

จากสถานการณและปจจยทงภายนอกและภายในประเทศทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลกระทบสงตอการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน ประกอบดวย ยทธศาสตรชาต 20 ป แผนการปฏรปประเทศ ซงมการปฏรปดานสาธารณสข ประเดนระบบการแพทยฉกเฉนทก�าหนดไวในแผน ผลการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนทผาน พบวาการอภบาลระบบยงไม สอดรบกบองคกรรฐทงระบบอยางเพยงพอ เพอการพฒนาอยางเสรมพลง ใหมอตราความกาวหนาของระบบบรการใหทนตอปญหาและความตองการบรการทเพมขนจากปจจยอนๆ เชน ผสงอาย ผเปราะบาง พนทเฉพาะ และพฒนาไดชากวาความตองการการดแลเมอเจบปวยฉกเฉนวกฤต การขบเคลอนการพฒนาบนฐานความรเชงประจกษยงไมเพยงพอ ระบบการเงนการคลงยงไมสามารถสนบสนนสงเสรมใหพนทหางไกลและเขาไมถงระบบไดอยางเพยงพอ ดงนน กพฉ.จงเหนชอบใหมการทบทวนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2560-2564 เปนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564 เพอทบทวนวสยทศน พนธกจ เปาหมาย และยทธศาสตร 5 ขอ ใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน ทศทางการพฒนาของประเทศในอนาคต

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564 จงไดด�าเนนการทบทวนและปรบปรงใหสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ และแกชองวางในประเดนตาง ๆ โดยจดกระบวนการใหสวนรวมของภาคทกภาคสวน จนใหเปนทยอมรบ โดยทกภาคสวนทเกยวของสามารถน�าไปปฏบตไดอยางเปนรปธรรม เพอใหบรรลเปาหมายเกดผลสมฤทธรวมกน โดยมเปาหมาย ดงน 1) ลดการเสยชวตจากการเจบปวยฉกเฉน และ 2) ลดความพการจากภาวะฉกเฉน มยทธศาสตรในการขบเคลอน 5 ยทธศาสตร คอ 1) พฒนามาตรฐานการแพทยฉกเฉน 2) พฒนาระบบบรหารจดการผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน 3) พฒนากลไกการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน 4) พฒนาศกยภาพและการม สวนรวมของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ และ 5) การสอสารสาธารณะในระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน โดยมงหวงใหผปวยฉกเฉนไดรบการปฏบตการฉกเฉนทไดมาตรฐานและมประสทธผล อยางทวถงและเทาเทยม

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ตลาคม 2561

ยทธศาสตรท 1 พฒนามาตรฐานการแพทยฉกเฉน

หนา 30


สารบญ

ปรบปรงจากแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2560-2564

ยทธศาสตรท 2พฒนาระบบบรหารจดการผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน

หนา 40

ยทธศาสตรท 3 พฒนากลไกการอภบาล ระบบการแพทยฉกเฉน

หนา 48

ยทธศาสตรท 4พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ

หนา 57

ยทธศาสตรท 5 การสอสารสาธารณะในระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน

หนา 63

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท 3.1 พ.ศ 2562-2564

ปรบปรงจากแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ 2560-2564

ผานกพฉ. เมอวนท 17 ตลาคม 2561

ยทธศาสตรดานสาธารณสข 20 ป�

ปฏรปประเทศดานสาธารณสข /ระบบการแพทยฉกเฉน

การแพทยฉกเฉนในอดมคต /ขอเสนอของภาคเครอขาย

ผลการดาเนนงานตามแผนหลก /สถานการณระบบการแพทยฉกเฉน

SDG : หลกประกนการเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน

รฐธรรมนญ 2560

นโยบายรฐบาล

Thailand 4.0

ยทธศาสตรชาต 20 ป� / แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท� 12

VisionMissionStrategy

ResourcesCompetences

ProcessesProducts and services

Demand Suppliers

DistributionChannels

StrategicPartners

Competitors Proposition

SocialDevelopments

TechnologicalDevelopments

EnvironmentalDevelopments

PoliticalDevelopments

EconomicalDevelopments

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562 – 2564 7

2

1

4

1, 15 ม.ย. 61 3ประชมผทรงคณวฒ/คณะอนกรรมการ

การแพทยฉกเฉนใหขอเสนอแนะตอรางแผนหลกฯ Focus ในแตละยทธศาสตร

18 เม.ย. 61กพฉ. เหนชอบแผนข�นตอน/ระยะเวลา

การทบทวนแผนหลกฯ และมอบคณะอนกรรมการยทธศาสตร

การแพทยฉกเฉนเป�นแกนหลก เม.ย. - ม.ย. 61สพฉ. ประชมเตรยมการวเคราะหป�จจยและสถานการณท�สาคญ เพ�อจดทารางแผนหลกฯ ฉบบท� 3.1 พ.ศ. 2562-2564

18, 20 ม.ย. 61ประชมรวมกสธ. และ สพฉ. เพ�อบรณาการแผนรวมกน โดยใหสอดคลองกบการปฏรประบบการแพทยฉกเฉน

5

6

7

8

27 ม.ย. 61รบฟ�งความคดเหนของผบรหาร ผทรงคณวฒผปฏบต ท�งสวนกลางและพ�นท� > 200 คน เพ�อใหขอเสนอแนะตอรางแผนหลกฯ ฉบบท� 3.18, 13 กค. 61

ประชมคกก. ทบทวนแผนหลกฯเพ�อนาขอเสนอแนะจากการรบฟ�งความเหน

มาปรบปรงรางแผนหลกฯ ใหมความสมบรณครบถวน

23 ม.ย. 61ประชมคกก. ทบทวนแผนหลกฯ

(ภายใตคณะอนกรรมการการแพทยฉกเฉน)โดยนาขอเสนอแนะจากขอ 4 มาปรบปรง

รางแผนหลกฯ ฉบบท� 3.1

17 ก.ค., 17 ต.ค. 61กพฉ. พจารณาและเหนชอบแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท� 3.1 พ.ศ. 2562-2564

ขนตอนในการทบทวนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562 – 25648

หลกการและเหตผล

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564 ไดทบทวน ปรบปรงจากแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ 2560-2564 โดยมการวเคราะหเงอนไขจากสถานการณภายใตกระแสโลกในปจจบนจนถงแนวโนมความทาทายในอนาคต สถานการณและบรบทของสงคมไทยทมความเกยวของกบ ระบบการแพทยฉกเฉน โดยแผนหลกมความสอดคลองและเชอมโยงสเปาหมายการพฒนาท ยงยนขององคการสหประชาชาต (Sustainable Development Goals: SDGs) รวมทงเปนไปตามแนวทางของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ยทธศาสตรชาต 20 ป นโยบายรฐบาล นโยบายประเทศไทย 4.0 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 แผนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสข การปฏรประบบการแพทยฉกเฉน และแผนยทธศาสตรทเกยวของกบการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล การบรการในหองฉกเฉน การสงตอ ผปวยฉกเฉน และการจดการสาธารณภยดานการแพทยและสาธารณสข ซงแผนหลกฉบบน เปนกรอบแนวคดในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนระยะปานกลาง ทมงเนน เพอใหบรรลเปาหมายสงสดทตองการ “ลดการเสยชวตและความพการจากการเจบปวย ฉกเฉน”



เมอวเคราะหสถานการณทเปนปจจยหลกภายนอกทสงผลกระทบตอ ระบบการแพทยฉกเฉน มปจจยส�าคญ ดงน ดานสงคมประเทศไทยก�าลงเปน สงคมผสงอายอยางสมบรณ (Aged Society) จากสถตประเทศไทยเรมเขาส สงคมผสงอาย (Ageing Society) เนองจากสดสวนประชากรกลมผสงอายไดเพมขน อยางรวดเรว จาก 16.5% ในป 2559 เปน 20% ในป 2564 และมแนวโนมจะเพมสงขน

โดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 4 ศกดศรความเปน มนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครอง มาตรา 47 บคคลยอมมสทธไดรบบรการสาธารณสขของรฐ และมาตรา 56 รฐตองจดหรอ ด�าเนนการใหมสาธารณปโภคขนพนฐานทจ�าเปนตอการด�ารงชวตของประชาชน อยางทวถงตามหลกการพฒนาอยางยงยน ซงการแพทยฉกเฉนเปนความจ�าเปน พนฐานทรฐตองจดบรการใหกบประชาชน

แผนหลก /

SERVICE PLAN /

ยทธศาสตรท

�เก�ยวของ

ปฏรป

ดานสาธ

ารณสข /

ระบบ EMS

IDEAL EMS

EMS SITUATION

ในการทบทวนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

CONCEPTUAL FRAMEWORK

ปจจยภายนอกทสงผลกระทบระบบการแพทยฉกเฉน


ปจจยภายนอกในอนาคต : Future Situation

สดสวนความรอบรและเขาถง EMS ตา

งบประมาณท

ไดรบจากดสถานการณ

การเมอง (+, -)ไทยมความเสยง

ปานกลางวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยกาวหนา(+, -)

สงคมผสงอาย จาก 16.5 % (59) เป�น 32 % (75)

ความเป�นสงคมเมองความเหล�อมล�า

ขยายตวเศรษฐกจต�า

ประเทศท�ตดกบดกรายไดปานกลาง

รายไดประเทศคงท�

เสถยรภาพทางการเมอง

ป�ญหาเขตแดนกบประเทศเพ�อนบาน

ความขดแยงระหวางกลมประชากร

การเปล�ยนแปลงสภาพภมอากาศ

มความรนแรงมากข�น

ความกาวหนาวทยาศาสตร

และเทคโนโลยอยางกาวกระโดด

การแขงขนรนแรงข�น

ท�มา : แผนยทธศาสตรชาต 20 ป� สศช.

เปน 32.2% ในป 2575 มผสงอายทตองอยตามล�าพง เจบปวยดวยโรคเรอรง เพมมากขน จงมความเสยงเกดการเจบปวยฉกเฉนเพมสงขน ดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ คาดวาจะมความรนแรงมากขน ทงความถและขอบเขตท กวางขวางมากขน ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย มความกาวหนาอยางกาวกระโดด ความเปลยนแปลงจากโลกาภวตนและความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทไดรบการพฒนาอยางกาวกระโดดจะกอใหเกดนวตกรรมอยางพลกผน ท�าใหการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนมโอกาสไดน�ามาใชใหมประสทธผลมากขน ในขณะเดยวกนประชาชนสามารถตดตอสอสาร และเขาถงขอมลตางๆ เพมขน และมความคาดหวงตอระบบบรการทเปลยนไป ความกาวหนาของเทคโนโลย จงอาจเปนไดทงเชงบวกและเชงลบ


การปฏรปประเทศ มขอเสนอในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน ไดแก ขอเสนอในการปฏรปประเทศของคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสขและสงแวดลอม สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ เรอง “ระบบ การแพทยฉกเฉนชวงกอนถงโรงพยาบาล” ทเสนอการปฏรป 2 เรอง คอ 1) ระบบการรบแจงเหตฉกเฉน 2) การปฏบตการฉกเฉนนอกโรงพยาบาล

จนทายทสดมการแตงตงคณะกรรมการปฏรปดานสาธารณสขและไดเสนอแผนปฏรปดานสาธารณสข ซงมการปฏรประบบการแพทยฉกเฉนเปน 1 ใน 10 เรอง และแผนดงกลาวไ ดผ านความเหนชอบของคณะรฐมนตรและประกาศ ในราชกจจานเบกษามผลบงคบใชแลว โดยมเปาหมายให “ทกคนบนแผนดนไทย เขาถงและไดรบบรการระบบการแพทยฉกเฉนอยางเทาเทยม ทวถง ทนเวลา และ มมาตรฐาน” มกจกรรมในการปฏรป 3 เรอง คอ 1) โครงสรางบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉน 2) ระบบบรการการแพทยฉกเฉน 3) ก�าลงคนดานการแพทยฉกเฉน

นอกจากยงมขอเสนอของคณะกรรมการการแพทยฉกเฉนและคณะอนกรรมการเกยวกบ “ขอเสนอในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนกบการปฏรป” 6 เรอง รวมทงมยทธศาสตรและแผนพฒนาทเกยวของหลายแผน เชน แผนยทธศาสตรระบบการแพทยฉกเฉนและระบบสงตอกระทรวงสาธารณสข ป 2560-2580 แผนพฒนาระบบบรการสขภาพ พ.ศ. 2561-2565 และยทธศาสตรชาต ดานการสรางระบบการจดการภาวะฉกเฉนทางการแพทยและการสาธารณสขแบบบรณาการ ป 2560-2564 จากวเคราะหประเดนตาง ๆ แลว พบวา วสยทศน ของแผน/ยทธศาสตรทเกยวของสวนใหญมความสอดคลองกน ทตองการให “ทกคนเขาถงระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐาน มคณภาพ อยางทวถง และ เทาเทยม” โดยมเปาประสงค “ตองการลดเสยชวตและพการของผปวยฉกเฉน” สวนยทธศาตร/กลวธ/มาตรการ อาจจะมจดเนนในการขบเคลอนทแตกตางกนบาง


ปฏรปประเทศดานสาธารณสข/ระบบการแพทยฉกเฉน

เปาหมายทกคนบนแผนดนไทยเขาถงและไดรบบรการระบบการแพทยฉกเฉนอยางเทาเทยม ท�วถง ทนเวลา และมมาตรฐาน

โครงสรางบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉน มเปาหมาย

ทบทวนบทบาทหนาท�ของหนวยงานท�เก�ยวของมคณะกรรมการนโยบายระบบการแพทยฉกเฉนระดบชาต/เขตมระบบสารสนเทศ (NECIS)สามกองทนสขภาพหลกกาหนดชดสทธประโยชนและวธการชดเชยบรการมกองทนการแพทยฉกเฉนระดบเขต

ดานสาธารณสข1) ระบบบรหารจดการดานสขภาพ2) ระบบเทคโนโลยและสารสนเทศ สขภาพ

ดานสาธารณสข3) กาลงคนสขภาพ

กาลงคนดานการแพทยฉกเฉน มเปาหมาย กระทรวงสาธารณสขและสถาบนผลตบคลากรทางการแพทยสาธารณสขท�งหมดมแผนลงทนเชงบรณาการผลตและธารงรกษาบคลากรดานการแพทยฉกเฉนใหเพยงพอแกความตองการในระยะ 10 ป�

ระบบบรการการแพทยฉกเฉน มเปาหมายมศนยรบแจงเหตฉกเฉน (ทกกรณ) ท�มมาตรฐาน โดยดาเนนงานภายใตองคกรปกครองสวนทองถ�น และแยกศนยส�งการและอานวยการดานการแพทยและสาธารณสขท�มมาตรฐาน อยใตกระทรวงสาธารณสขสนบสนนการพฒนาบรการนอกเวลาสาหรบผป�วยไมฉกเฉนมโครงสรางและกลไกการประสานงานดานการแพทยและสาธารณสขระดบประเทศ/เขต/จงหวดมหนวยปฏบตการฉกเฉนดานการแพทยและสาธารณสขท�มมาตรฐาน

11

12

13


สถานการณการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนของประเทศไทย จากสถตผปวย ทใชบรการหองฉกเฉนป 2544 ประมาณ 12 ลานครง โดยเปนผปวยฉกเฉนประมาณรอยละ 30 หรอ 4 ลานครง1 คาดประมาณวาผปวยฉกเฉนเสยชวตนอกโรงพยาบาล ปละประมาณ 60,000 คน หากประเทศไทยมระบบการแพทยฉกเฉนทมประสทธภาพจะสามารถชวยรกษาชวตผเจบปวยฉกเฉนดงกลาวไดถงประมาณรอยละ 15–20 หรอประมาณปละ 9,000–12,000 คน2 ส�าหรบอตราการเสยชวตของผปวยฉกเฉนกอนถงโรงพยาบาลเฉพาะทใชบรการระบบการแพทยฉกเฉน ป 2555-2560 จากฐานขอมลระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน (ซงเปนขอมลการเสยชวต ของผปวยฉกเฉนสวนหนงเทานน) พบวา มแนวโนมผเสยชวตนอกโรงพยาบาล ทใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนเพมขน จากจ�านวน 7,776 คน (ป 2555) หรอ คดเปนอตราเสยชวต 12.06 ตอประชากรแสนคน3 เพมเปนจ�านวน 13,580 คน (ป 2560) หรอคดเปนอตราเสยชวต 20.52 ตอประชากรแสนคน สวนใหญ เปนการเสยชวตกอนชดปฏบตการไปถงจดเกดเหต มอตรา 9.86-14.93 ตอประชากร แสนคน รองลงมาเปนรกษาแลว เสยชวต ณ จดเกดเหต มอตรา 1.41-4.78 ตอประชากรแสนคน เมอวเคราะหการเสยชวตนอกโรงพยาบาล แบงตามกลมเจบปวยฉกเฉน กบกลมบาดเจบ พบวา สวนใหญเปนการเสยชวตของกลมเจบปวยฉกเฉน (Non Trauma) และมแนวโนมเพมขน จากอตรา 6.56 ตอประชากรแสนคน (ป 2555) เปนอตรา 13.55 ตอประชากรแสนคน (ป 2560) สวนใหญการเสยชวต เปนการปฏบตการฉกเฉนทใชระยะเวลาตงแตรบแจงเหตจนชดปฏบตการไปถง จดเกดเหตมากกวา 8 นาท

1 รายงานการส�ารวจของศนยอบตเหตและวกฤตบ�าบด โรงพยาบาลขอนแกน ป 2544

2 สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต, 2551

3 อตราการเสยชวตผปวยฉกเฉนกอนถงโรงพยาบาลทใชบรการระบบการแพทยฉกเฉน เปนขอมลเฉพาะในฐานขอมลระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉนทสพฉ.บรหารจดการ ซงเปนขอมลการเสยชวตนอกโรงพยาบาลเพยงสวนหนงเทานน พบวา ผใชบรการทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉน จ�านวน 100,000 คน เสยชวตกอนถงโรงพยาบาล 12.06 คน ในป 2555 และเพมสงขนเปนวน 20.52 คน ในป 2560 โดยผปวยฉกเฉนวกฤตทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนยงมสดสวนต�า เพยงรอยละ 19


ส�าหรบรายงานการเสยชวตกอนถงโรงพยาบาลในกลมโรคฉกเฉนตาง ๆ อนไดแก รายงานสถานการณการบาดเจบและเสยชวตจากอบตเหตจราจร ระหวางป 2548-2553 (Severe Injuries due to Transport Accident, 2005-2010)4 พบอตราปวยตายรอยละ 6.25 โดยเปนการเสยชวตกอนถงโรงพยาบาล รอยละ 21 และเสยชวตในหองฉกเฉน รอยละ 9 นอกจากนมการศกษาแนวโนมการเสยชวต ของผปวยโรคหวใจและหลอดเลอดของประเทศเกาหล พบวา ผปวยโรคกลามเนอหวใจตายเฉยบพลนเสยชวตกอนมาถงโรงพยาบาล รอยละ 30-405 สอดคลองกบการศกษาแนวโนมการเสยชวตของผปวยโรคหลอดเลอดหวใจนอกโรงพยาบาล ของประเทศสวเดน ระหวางป 2534-2549 รอยละ 28-306 ในขณะทรายงาน การศกษาผเสยชวตกอนมาถงโรงพยาบาลของผปวยโรคกลามเนอหวใจตาย ในสหรฐอเมรกา ของ Fauci, A.S พบวา ผปวยโรคกลามเนอหวใจตายเสยชวต กอนมาถงโรงพยาบาล รอยละ 507 สวนรายงานขอมลการเสยชวตกอนผปวย โรคหลอดเลอดหวใจกอนมาถงโรงพยาบาล ประเทศไทยยงไมมการศกษาทชดเจน แตมการคาดวามการเสยชวตในโรคดงกลาวกอนถงโรงพยาบาล รอยละ 15-208

อตราปวยตาย (Case Fatality Rate) ในกลมโรคทมภาวะฉกเฉน ซงเปนการเสยชวตในโรงพยาบาล จากฐานขอมลของกระทรวงสาธารณสข เชน หลอดเลอดหวใจ หลอดเลอดสมอง บาดเจบจากอบตเหตจราจรตอประชากร แสนคน โดยเปรยบเทยบ ป 2552 กบ ป 2559 พบวา มแนวโนมเพมขน ดงน โรคหลอดเลอดสมอง จากอตรา 21.0 ตอประชากรแสนคน เพมเปนอตรา 48.7 ตอประชากรแสนคน โรคหวใจขาดเลอด จากอตรา 20.7 ตอประชากรแสนคน เพมเปนอตรา 32.3 ตอประชากรแสน อบตเหตจราจร จากอตรา 15.0 ตอประชากรแสนคน เพมเปนอตรา 23.8 ตอประชากรแสนคน9 ในขณะทองคการอนามยโลก

4 Thailand’s Report Situation of Severe Injuries Year 2005-2010 Data from Injury Surveillance (IS), Thailand Supported by World Health Organization

5 Mortality Trends of Cardiovascular Disease in Korea; Big Challenges in Ischemic Heart Disease, Hyun Kuk Kim, MD and Youngkeun Ahn, MD, Chonnam National University Hospital, Gwangju, Korea, Korean Circulation Journal 2015

6 Trends in Out-of-Hospital Deaths Due to Coronary Heart Disease in Sweden (1991 to 2006) Kerstin Dudas, PhD; Georg Lappas, BSc; Simon Stewart, PhD; Annika Rosengren, MD, PhD

7 รายงานการศกษาของ Fauci, A.S, etal (2008) Harrison’s international medicine 17th ed.

8 อภชาต สคนธสรรพ. แนวทางการรกษา Acute ST-Elevation Myocardial Infarction.ใน : อภชาต สคนธสรรพ บรรณาธการ. Practice Guidelines in Cardiology. เชยงใหม: ทรค ธงค, 2552.

9 เปนขอมลการเสยชวตจากการปวยตายในกลมโรคฉกเฉนในโรงพยาบาล จากฐานขอมลของกระทรวงสาธารณสข (สถตสาธารณสข, 2559)


ไดรวบรวมขอมลการเสยชวตจากหลายแหลงขอมลส�าคญ เชน จากต�ารวจจราจร หนวยงานสาธารณสข โดยอางองมาตรฐานสากล พบวา อตราการเสยชวตจากอบตเหตจราจรของประเทศไทยป 2559 มอตรา 36.2 รายตอประชากรแสนคน ซงเปนอนดบท 2 ของโลก

กระทรวงสาธารณสขใหความส�าคญในการลดอตราเสยชวตในกลมโรคฉกเฉน จงไดก�าหนดเปาหมายในการพฒนาระบบบรการสขภาพอยางตอเนอง โดยปงบประมาณ 2560 มเปาหมายลดอตราเสยชวตโรคหลอดเลอดสมอง (I60-I69) ในโรงพยาบาล (เปาหมาย < รอยละ 7) จากรายงานการตรวจราชการ พบวา มเพยง 3 เขตทด�าเนนการไดตามเปาหมาย คอ เขต 8 อตราเสยชวต ในโรงพยาบาลรอยละ 3.96, เขต 7 รอยละ 4.73 และเขต 10 รอยละ 5.60 สวนเปาหมายลดอตราการเสยชวตของโรคหลอดเลอดหวใจภาพรวมของประเทศ ไมเกนอตรา 28 ตอแสนประชากร และลดอตราการเสยชวตในโรงพยาบาลภาพรวม ไมเกนรอยละ 10 รายงานผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ป 2560 พบวา อตราการเสยชวตจากโรคหลอดเลอดหวใจภาพรวมของประเทศ ด�าเนนการได ในอตรา 26.55 ตอแสนประชากร แตยงมบางเขตสขภาพทมอตราเสยชวต สงกวาเปาหมาย สวนการเสยชวตในโรงพยาบาลภาพรวมประเทศสงกวาเปาหมาย (รอยละ 10.12)10 ส�าหรบอตราเสยชวตจากการบาดเจบ 19 สาเหต (Trauma) กระทรวงสาธารณสขก�าหนดเปาหมาย ป 2560 อตราเสยชวตจากการบาดเจบ ทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล ทมคา Ps Score มากกวาหรอเทากบ 0.75 แลวเสยชวต นอยกวารอยละ 1.0

ส�าหรบสถตผพการทขนทะเบยนและยงมชวต จากฐานขอมลทะเบยนกลาง คนพการ ป 2561 จ�านวนสะสม 1.92 ลานคน โดยสาเหตความพการเกดจาก 1) ภาวะความเจบปวยและโรคตาง ๆ ในภายหลง 2) จากโรคความดนโลหตสง/หลอดเลอดหวใจตบ/ขอสนหลงอกเสบ/ โรคตดเชอ/เบาหวาน/ลมชก รอยละ 31.82 3) อบตเหต รอยละ 13.95 ทงนยงมขอมลทแพทยไมระบสาเหตความพการสงถงรอยละ 33.9511

10 สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ประจ�าปงบประมาณ พ.ศ. 2560

11 รายงานสถานการณคนพการในประเทศไทย 2561 กรมสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย


การศกษาแนวโนมการเสยชวตของผป�วยโรคหวใจและหลอดเลอดของเกาหลใต

มผเสยชวตกอนมาถงโรงพยาบาล...

แนวโนมอตราการเสยชวต นอกรพ.

ขอมลผปวยทมาใชบรการการแพทยฉกเฉน (ITEMS) มแนวโนมอตราการเสยชวตของผปวยฉกเฉนกอนถงรพ.ตอประชากรแสนคนเพมขน

EMS Situation: ผลลพธ

30-40%Korean Circulation Journal 2015

ผบาดเจบเสยชวตจากอบตเหตจราจรในไทยระหวางป� 2548-2553 พบอตราป�วยตายรอยละ 6.25 ในสวนน�เป�นการเสยชวตกอนถงโรงพยาบาล...

21%

12.06 20.52

ฐานขอมล IS, สนบสนนโดย WHO

การศกษาแนวโนมการเสยชวตของผป�วยโรคหลอดเลอดหวใจนอกโรงพยาบาลของประเทศสวเดน ป� 2534-2549...

28-30%Kerstin Dudas

รายงานศกษาในสหรฐอเมรกาผป�วยโรคกลามเน�อหวใจตาย

เสยชวตกอนมาถงโรงพยาบาล...

50%Fauci, A.S, 2008

ประเทศไทยยงไมมการศกษาท�ชดเจนแตคาดการณวา เสยชวตดวยโรคหลอดเลอดหวใจ

กอนถงโรงพยาบาล

15-20%อภชาต สคนธสรรพ, 2552ผ

ลลพธร

ะบบก

ารแพ

ทยฉก

เฉน

ผปวยฉกเฉนเสยชวตนอกรพ. ประมาณ

60,000 คน/ป

เพ�มจาก (ป� 2555)เป�น (ป� 2560)

- สวนใหญเป�นผป�วย non trauma

70% และเสยชวต ณ จดเกดเหตกอนชดไปถง

แนวโนมโอตราเสยชวต ในรพ. ตอประชากรแสนคนเพมขน ป 52-59 (สถตสธ.59)

ความพการ

ความพงพอใจของผใชบรการตอระบบการแพทยฉกเฉน


ผลลพ

ธระบบการแพทยฉกเฉน

โรคหลอดเลอดสมอง

ผลการสารวจความพงพอใจของผใชบรการการแพทยฉกเฉนระหวางป� 2554-2560 พบวา

21.0 48.7เพ�มจาก เป�น

โรคหวใจขาดเลอด


อบตเหตจราจร

15.0 23.8*เพ�มจาก

*แตขอมลการตายจาก อบตเหตจราจร 3 ฐาน ป� 59 เป�น อตรา 36.2 ตอประชากรแสนคน

เป�น

สาเหตความพการท�มาจากการเจบป�วยและอบตเหต 45.7%

ผลสารวจของสานกงานสถตแหงชาต 60

พการจากการเจบป�วย

31.8%

พการจากอบตเหต13.9%

*หมายเหต ผพการสะสม 1.9 ลานคน (ป� 2561)

ผใชบรการมความพงพอใจมากกวา 85%



การศกษาแนวโนมการเสยชวตของผป�วยโรคหวใจและหลอดเลอดของเกาหลใต

มผเสยชวตกอนมาถงโรงพยาบาล...

แนวโนมอตราการเสยชวต นอกรพ.

ขอมลผปวยทมาใชบรการการแพทยฉกเฉน (ITEMS) มแนวโนมอตราการเสยชวตของผปวยฉกเฉนกอนถงรพ.ตอประชากรแสนคนเพมขน


30-40%Korean Circulation Journal 2015

ผบาดเจบเสยชวตจากอบตเหตจราจรในไทยระหวางป� 2548-2553 พบอตราป�วยตายรอยละ 6.25 ในสวนน�เป�นการเสยชวตกอนถงโรงพยาบาล...

21%

12.06 20.52

ฐานขอมล IS, สนบสนนโดย WHO

การศกษาแนวโนมการเสยชวตของผป�วยโรคหลอดเลอดหวใจนอกโรงพยาบาลของประเทศสวเดน ป� 2534-2549...

28-30%Kerstin Dudas

รายงานศกษาในสหรฐอเมรกาผป�วยโรคกลามเน�อหวใจตาย

เสยชวตกอนมาถงโรงพยาบาล...

50%Fauci, A.S, 2008

ประเทศไทยยงไมมการศกษาท�ชดเจนแตคาดการณวา เสยชวตดวยโรคหลอดเลอดหวใจ

กอนถงโรงพยาบาล

15-20%อภชาต สคนธสรรพ, 2552ผ

ลลพธร

ะบบก

ารแพ

ทยฉก

เฉน

ผปวยฉกเฉนเสยชวตนอกรพ. ประมาณ

60,000 คน/ป

เพ�มจาก (ป� 2555)เป�น (ป� 2560)

- สวนใหญเป�นผป�วย non trauma

70% และเสยชวต ณ จดเกดเหตกอนชดไปถง

แนวโนมโอตราเสยชวต ในรพ. ตอประชากรแสนคนเพมขน ป 52-59 (สถตสธ.59)

ความพการ

ความพงพอใจของผใชบรการตอระบบการแพทยฉกเฉน

EMS Situation: ผลลพธผลลพ

ธระบบการแพทยฉกเฉน

โรคหลอดเลอดสมอง

ผลการสารวจความพงพอใจของผใชบรการการแพทยฉกเฉนระหวางป� 2554-2560 พบวา


โรคหวใจขาดเลอด


อบตเหตจราจร

15.0 23.8*เพ�มจาก

*แตขอมลการตายจาก อบตเหตจราจร 3 ฐาน ป� 59 เป�น อตรา 36.2 ตอประชากรแสนคน

เป�น

สาเหตความพการท�มาจากการเจบป�วยและอบตเหต 45.7%

ผลสารวจของสานกงานสถตแหงชาต 60

พการจากการเจบป�วย

31.8%

พการจากอบตเหต13.9%

*หมายเหต ผพการสะสม 1.9 ลานคน (ป� 2561)

ผใชบรการมความพงพอใจมากกวา 85%



สถานการณการเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน จากฐานขอมลระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน มแนวโนมเพมมากขน โดยมการรบแจงเหตและสงการ ป 2558 จ�านวน 1,362,030 ราย หรอคดเปนอตรา 2,094.55 ตอประชากรแสนคน ป 2559 จ�านวน 1,488,815 ราย หรอคดเปนอตรา 2,290.01 ตอประชากรแสนคน ป 2560 จ�านวน 1,568,952 ราย หรอคดเปนอตรา 2,406.19 ตอประชากรแสนคน อยางไรกตามยงมความเหลอมล�าในการเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน ของผปวยฉกเฉนในแตละพนท โดยคาเฉลยอตราการเขาถงบรการของผปวยฉกเฉน ตอประชากรแสนคน ป 2560 เทากบ 2,324.57, SD= 1,047 ซงขอมลมการกระจาย สงมาก แสดงใหเหนวามความเหลอมล�าในการเขาถงบรการสงมาก โดยจงหวดท ผปวยฉกเฉนเขาถงบรการสงสด คอ จงหวดขอนแกน เทากบอตรา 5,724.59 ตอประชากรแสนคน สวนจงหวดทผปวยฉกเฉนเขาถงบรการต�าสด คอ กรงเทพมหานคร เทากบ 726.54 ตอประชากรแสนคน นอกจากน เมอวเคราะหความเหลอมล�า ในการเขาถงบรการในกลมทใชบรการการแพทยฉกเฉนระหวางเขตอ�าเภอเมอง กบนอกเขตอ�าเภอเมอง ป 2561 (9 เดอน) พบวา การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน ของผปวยฉกเฉนในเขตอ�าเภอเมอง รอยละ 40 แตเมอเปรยบเทยบสดสวน การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนตอผปวยฉกเฉนทมารบบรการหองฉกเฉน โดยเฉพาะผปวยฉกเฉนวกฤตยงมสดสวนทต�ามาก โดยผลการศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอการใชบรการการแพทยฉกเฉน พบวา สดสวนผปวยฉกเฉนวกฤตทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนตอผปวยฉกเฉนวกฤตทหองฉกเฉน มรอยละ 1912 สอดคลองกบขอมลผลการด�าเนนงานทจงหวดรายงานระหวางป 2557-2560 อยระหวาง รอยละ 14-19 สงผลใหผปวยฉกเฉนวกฤตมโอกาสเสยงตอ การเสยชวตนอกโรงพยาบาลสง แมวาการใชบรการยงมสดสวนต�า แตในกลม ทใชบรการมความพงพอใจตอบรการในอตราทสง โดยผลการส�ารวจความพงพอใจ ของผใชบรการการแพทยฉกเฉน ระหวางป 2554-2560 พบวา ผใชบรการ มความพงพอใจมากกวารอยละ 85

12 กตตพงศ พลเสน, พรทพย วชรดลก, ธระ ศรสมด และณฐวฒ ค�านวณฤกษ. สถานการณและปจจยทสงผลตอ การใชบรการการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนทเขารบบรการแผนกอบตเหตและฉกเฉนในประเทศไทย. สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต กระทรวงสาธารณสข. 2558 11% 16.5%

เพ�มข�นตอเน�องจาก (ป� 2555)

เป�น (ป� 2560) 60%

การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉนเปรยบเทยบระหวางเขตในอาเภอเมองกบอาเภออนๆ ป 2561 (9 เดอน) พบวา

การเขาถงบรการของผป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคน ป� 2560

คาเฉล�ย 2,324.57 SD = 1,047 จงหวดเขาถงบรการ สงสด คอ ขอนแกน 5,724.59 จงหวดเขาถงบรการ ต�าสด คอ กทม. 726.54

EMS Situation: การเขาถงบรการและการบรหารกองทน

1.แนวโนมสดสวนผป�วยฉกเฉนวกฤตท�ลาเลยงผานระบบ EMS ตอประชากรแสนคน

ป� 58-60 เพ�มข�น จาก 230.20 ราย เป�น 358.36 ราย

การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน ในเขตอาเภอเมอง รอยละ 40 สวนท�เหลอเป�นการเขาถงบรการนอกเขตอาเภอเมอง

การบรหารกองทนการแพทยฉกเฉน วเคราะหการจายเงนชดเชยปฏบตการ ตามระดบความฉกเฉน (ER Triage)

แนวโนมการจายเงนสาหรบผป�วยฉกเฉนวกฤต

ของการจายชดเชยปฏบตการสวนใหญเป�นการจายสาหรบผป�วยฉกเฉนเรงดวน

2.แนวโนมผป�วยฉกเฉนวกฤตท�มาดวยระบบ EMS ตอผป�วยฉกเฉนวกฤตท� ER

ป� 57-60 เพ�มข�น 14-19% และป� 61 = 26% (9 เดอน)3.เขาถ

งบรก

ารกา

รจดก

ารกอ

งทน

หมายเหต รายงานไมครบถวนทกจงหวด


11% 16.5%เพ�มข�นตอเน�องจาก (ป� 2555)

เป�น (ป� 2560) 60%

การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉนเปรยบเทยบระหวางเขตในอาเภอเมองกบอาเภออนๆ ป 2561 (9 เดอน) พบวา

การเขาถงบรการของผป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคน ป� 2560

คาเฉล�ย 2,324.57 SD = 1,047 จงหวดเขาถงบรการ สงสด คอ ขอนแกน 5,724.59 จงหวดเขาถงบรการ ต�าสด คอ กทม. 726.54

EMS Situation: การเขาถงบรการและการบรหารกองทน

1.แนวโนมสดสวนผป�วยฉกเฉนวกฤตท�ลาเลยงผานระบบ EMS ตอประชากรแสนคน

ป� 58-60 เพ�มข�น จาก 230.20 ราย เป�น 358.36 ราย

การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน ในเขตอาเภอเมอง รอยละ 40 สวนท�เหลอเป�นการเขาถงบรการนอกเขตอาเภอเมอง

การบรหารกองทนการแพทยฉกเฉน วเคราะหการจายเงนชดเชยปฏบตการ ตามระดบความฉกเฉน (ER Triage)

แนวโนมการจายเงนสาหรบผป�วยฉกเฉนวกฤต

ของการจายชดเชยปฏบตการสวนใหญเป�นการจายสาหรบผป�วยฉกเฉนเรงดวน

2.แนวโนมผป�วยฉกเฉนวกฤตท�มาดวยระบบ EMS ตอผป�วยฉกเฉนวกฤตท� ER

ป� 57-60 เพ�มข�น 14-19% และป� 61 = 26% (9 เดอน)3.เขาถ

งบรก

ารกา

รจดก

ารกอ

งทน

หมายเหต รายงานไมครบถวนทกจงหวด



การรบแจงเหต 5.1-5.9 ลานคร�ง/ป� เป�นการรบแจงเหตการแพทยฉกเฉน รอยละ 24 ของการรบแจงท�งหมด โดยแนวโนมอตราการแจงเหตการแพทยฉกเฉนตอประชากรแสนคน

เพ�มข�น จาก 2,094.5 (ป� 58) เป�น 2,406.2 (ป� 60)1.

การคดแยกระดบฉกเฉนวกฤตต�ากวาความเป�นจรง เปรยบเทยบหองฉกเฉน

กบศนยส�งการ (Under Triage) ป� 58-61 อยระหวาง 40%-42% (เกณฑมาตรฐานไมเกน 5%)2.ความสอดคลองการส�งการระดบความฉกเฉนวกฤตกบชด ALS

ป� 58-61 รอยละ 70 โดยกลม Non Trauma ส�งการสอดคลองสงกวากลม Trauma 3.Response Time ต�งแตรบแจงเหตจนชดปฏบตการไปถงจดเกดเหต

ในผป�วยฉกเฉนวกฤต (เกณฑ 8 นาท) อยระหวาง 43-46%1.คณภาพการดแลผป�วยฉกเฉน เฉพาะท�ใชบรการ EMS ป� 2559

2. 2.1 การดแลทางเดนหายใจท�ทาเหมาะสม รอยละ 94.882.2 การหามเลอดท�ทาเหมาะสม รอยละ 94.712.3 การดามกระดกท�ทาเหมาะสม รอยละ 91.392.4 การใหสารน�าท�ทาเหมาะสม รอยละ 96.25

คณภาพ

การปฏบตงานของศนยฯคณ

ภาพการปฏบตการฉกเฉนของหนวย

EMS Situation: คณภาพปฏบตการของหนวยปฏบตการ



การรบแจงเหต 5.1-5.9 ลานคร�ง/ป� เป�นการรบแจงเหตการแพทยฉกเฉน รอยละ 24 ของการรบแจงท�งหมด โดยแนวโนมอตราการแจงเหตการแพทยฉกเฉนตอประชากรแสนคน

เพ�มข�น จาก 2,094.5 (ป� 58) เป�น 2,406.2 (ป� 60)1.

การคดแยกระดบฉกเฉนวกฤตต�ากวาความเป�นจรง เปรยบเทยบหองฉกเฉน

กบศนยส�งการ (Under Triage) ป� 58-61 อยระหวาง 40%-42% (เกณฑมาตรฐานไมเกน 5%)2.ความสอดคลองการส�งการระดบความฉกเฉนวกฤตกบชด ALS

ป� 58-61 รอยละ 70 โดยกลม Non Trauma ส�งการสอดคลองสงกวากลม Trauma 3.Response Time ต�งแตรบแจงเหตจนชดปฏบตการไปถงจดเกดเหต

ในผป�วยฉกเฉนวกฤต (เกณฑ 8 นาท) อยระหวาง 43-46%1.คณภาพการดแลผป�วยฉกเฉน เฉพาะท�ใชบรการ EMS ป� 2559

2. 2.1 การดแลทางเดนหายใจท�ทาเหมาะสม รอยละ 94.882.2 การหามเลอดท�ทาเหมาะสม รอยละ 94.712.3 การดามกระดกท�ทาเหมาะสม รอยละ 91.392.4 การใหสารน�าท�ทาเหมาะสม รอยละ 96.25

คณภาพ

การปฏบตงานของศนยฯคณ

ภาพการปฏบตการฉกเฉนของหนวย

EMS Situation: คณภาพปฏบตการของหนวยปฏบตการ

ดวยเหตน จงมความจ�าเปนทจะตองทบทวนแผนหลกการแพทยฉกเฉน แหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2560-2564 ใหสอดคลองปจจยและสถานการณตาง ๆ ทเขามากระทบ เพอใหเปนแผนยทธศาสตรทก�าหนดทศทางการพฒนาระบบ การแพทยฉกเฉนของประเทศไทยในระยะยาว คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน จงอาศยอ�านาจหนาทตามมาตรา 15 (1) แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 ใหทบทวนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 เพอแกชองวาง ในประเดนตาง ๆ ดงน

1) การขบเคลอนบนฐานความรเชงประจกษ (evidence based) ยงไมเพยงพอตอการพฒนาอยางตอเนองและยงยน

2) กลไกดานการแพทยฉกเฉนทเปนหวใจหลก ตามมาตรา 28, 29, 30, 31 และ 32 ยงไมสามารถ engage เขาไปในหวงโซทกขนตอนของระบบ การแพทยฉกเฉนไดเพยงพอ จนสามารถลดอตราเสยชวตไดตามเจตนารมย ของพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน

3) ระบบการเงนการคลงยงไมสามารถสนบสนนสงเสรมใหพนทหางไกลและเขาไมถงระบบไดอยางเพยงพอ รวมทงพฒนาไดชากวาความตองการในการดแลเมอมการเจบปวยฉกเฉนวกฤตในพนทดอยโอกาส

4) การอภบาลระบบยงไมสอดรบกบองคกรรฐทงระบบอยางเพยงพอ เพอการพฒนาอยางเสรมพลง (synergist) ใหมอตราความกาวหนา ของระบบบรการใหทนตอปญหาและความตองการบรการทเพมขนจากปจจยอนๆ เชน ผสงอาย ผเปราะบาง พนทเฉพาะ


แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564ผานกพฉ. วนท 17 ตลาคม 61

ผป�วยฉกเฉนไดรบปฏบตการฉกเฉนท�ไดมาตรฐานและมประสทธผล

อยางท�วถงและเทาเทยม

ผป�วยฉกเฉนไดรบปฏบตการฉกเฉนต�งแตรบรการเจบป�วยฉกเฉนจนถงเร�มไดรบการบาบดเจาะจงหรอพนภาวะฉกเฉน โดยพฒนาหวงโซปฏบตการท�งในและนอกสถานพยาบาลใหไดมาตรฐานและมประสทธผลอยางท�วถงและเทาเทยมโดยทกภาคสวนมบทบาท

MISSIONVISION

ปรบปรงจากแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ 2560-2564

ดงนน เพอมงเนนใหผปวยฉกเฉนไดรบการคมครองสทธในการเขาถง การแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐาน มประสทธผล อยางทวถง เทาเทยม อยางทนทวงท ท งในภาวะปกตและสาธารณภย โดยใหความส�าคญกบการพฒนาระบบ การแพทยฉกเฉนบนฐานความร บรณาการการท�างานรวมกนของทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคประชาสงคม จงน�ามาสการปรบปรงแผนหลกการแพทยฉกเฉน แหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564 เปนแผนยทธศาสตรฉบบเดยวของประเทศ ทก�าหนดทศทางการขบเคลอนระบบการแพทยฉกเฉน โดยปรบปรงวสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาหมาย ยทธศาสตร ใหสอดคลองกบสถานการณ โดยมรายละเอยดดงน


ยทธศาสตร

1. พฒนามาตรฐาน13 การแพทยฉกเฉน 2. พฒนาระบบบรหารจดการผปฏบตการ14 ในระบบการแพทยฉกเฉน 3. พฒนากลไกการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน 4. พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ 5. การสอสารสาธารณะในระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน

13 มาตรฐาน คอ สงทถอเอาเปนเกณฑทรบรองกนทวไป เชน เวลามาตรฐานกรนช, สงทถอเอาเปนเกณฑส�าหรบ เทยบก�าหนด ทงในดานปรมาณและคณภาพ เชน มาตรฐานอตสาหกรรม แมค�าของ “มาตรฐาน” คอ มาตร 1 มาตร- 1 อางองจากพจนานกรมฉบบราชบญฑตยสถาน พ.ศ. 2554 ดงนน ความหมายของมาตรฐานไดรวมถง เรองคณภาพไวแลวดงกลาวขางตน มาตรฐานการแพทยฉกเฉน หมายถง มาตรฐานทครอบคลมตงแต การปฏบตการฉกเฉน การศกษา การฝกอบรม การคนควา และการวจยเกยวกบการประเมน การจดการ การบ�าบดรกษาผปวยฉกเฉน และการปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉน

14 ผปฏบตการ หมายถง ผปฏบตการตามทกฎหมายวาดวยการแพทยฉกเฉนก�าหนด ทงทเปนผประกอบวชาชพดานการแพทยและการสาธารณสขและไมเปนผประกอบวชาชพดานการแพทยและการสาธารณสข

1. ลดการเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉน2. ลดความพการจากภาวะฉกเฉน

1. ลดอตราเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคน 1.1 ลดอตราเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคน ของผป�วยฉกเฉนกอนรบไวในรพ. 1.2 ลดอตราเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคน ของผป�วยฉกเฉนท�รบไวในรพ.

2. ลดอตราป�วยตาย (Case Fatality Rate) ในกลมโรคท�มภาวะ ฉกเฉน ไดแก การบาดเจบ โรคหลอดเลอดหวใจเฉยบพลน โรคหลอดเลอดสมองเฉยบพลน และการเป�นพษ

ULTIMATEGOALS

SPECIFICGOALS

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564


วตถประสงครายยทธศาสตร

ยทธศาสตรท 1 พฒนามาตรฐานการแพทยฉกเฉน 1. เพอพฒนามาตรฐานตามหวงโซการแพทยฉกเฉนครอบคลมตงแต

การรบรการเจบปวยฉกเฉนจนไดรบบ�าบดเจาะจงหรอพนภาวะฉกเฉน 2. เพอใหการจดบรการการแพทยฉกเฉนไดมาตรฐาน ทก�าหนดตลอดหวงโซ

การแพทยฉกเฉนใหครอบคลมทกพนท15 3. เพอสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยการสอสารและสารสนเทศดจทล

ในระบบการแพทยฉกเฉน

ยทธศาสตรท 2 พฒนาระบบบรหารจดการผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน 1. เพอผลต ธ�ารงรกษาและพฒนาขดความสามารถผปฏบตการดานการแพทย

และการสาธารณสขใหเพยงพอทงทเปนผประกอบวชาชพและไมเปน ผประกอบวชาชพดานการแพทยและการสาธารณสข

2. เพอกระจายผปฏบตการทงในหนวยปฏบตการ สถานพยาบาล ใหมสดสวนทเหมาะสม ครอบคลมทกพนท

ยทธศาสตร ท 3 พฒนากลไกการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน 1. เพอทบทวนโครงสราง กลไกการจดการ และอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน

ใหสอดรบแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข ประเดนระบบการแพทยฉกเฉน16

2. เพอพฒนาระเบยบ ขอบงคบและกฎหมายตาง ๆ ใหสนบสนนการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนไดอยางเพยงพอและมการบงคบใชไดอยาง เหมาะสม

3. เพอพฒนาระบบการเงนการคลงใหมงบประมาณเพยงพอตอการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนอยางเหมาะสมและยงยน

4. เพอสนบสนนใหเกดการบรหารจดการความรและงานวจยทน�าไปสการใชประโยชนในทางปฏบตไดอยางเปนรปธรรม

15 พนท หมายถง พนทปกต และพนทหรอภมประเทศทไมมผปฏบตการ หนวยปฏบตการหรอสถานพยาบาลใหเพยงพอ (ตามมาตรา 33 แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551) หรอพนทหางไกล ธรกนดาร หรอพนทพเศษ เชน ชายแดน ทะเล อทธยาน เขตสขภาพพเศษ

16 แผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข ตามประกาศส�านกนายกรฐมนตร เรอง การประกาศแผนการปฏรปประเทศ เลม 135 ตอนท 24 ก ราชกจจานเบกษา 6 เมษายน 2561


ยทธศาสตรท 4 พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขายทงใน และตางประเทศ 1. เพอใหเกดความรวมมอของหนวยงานภาครฐทกระดบและภาคประชาสงคม17

ในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน 2. เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนบรณาการรวมเครอขายอนในการด�าเนนงาน

และบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในพนทไดอยางมคณภาพ ครอบคลมทกพนททงพนทปกตและพนทพเศษ

3. เพอใหเกดความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทงในและตางประเทศ ในการสนบสนนการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน ทงในภาวะปกตและสาธารณภย

ยทธศาสตรท 5 การสอสารสาธารณะในระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน 1. เพอใหประชาชนกลมเสยง18 ตอการเจบปวยฉกเฉนและครอบครว

มความตระหนกรในภาวะฉกเฉน ขอความชวยเหลอและชวยเหลอ เบองตนเมอเกดการเจบปวยฉกเฉน

2. เพอจดระบบสนบสนน19 และประสานงานกบหนวยงานทเกยวของใหประชาชนกลมเสยงสามารถเขาถงบรการเหมาะสมและรวดเรว

3. เพอใหมการจดการระดบชมชน20 เขมแขงและปลอดภยเกยวกบการแพทยฉกเฉน

17 ภาคประชาสงคม หมายถง ชมชน องคกรวชาการ องคกรวชาชพทเกยวของ หนวยงานธรกจทแสวงหาก�าไรและ ไมแสวงหาก�าไร มลนธ

18 ประชาชนกลมเสยง หมายถง กลมเสยงโรคเรอรง (เบาหวาน ความดน หวใจ) มความตระหนกร และครอบครว ชวยเหลอเบองตนและรองขอความชวยเหลอเมอเกดเหตเจบปวยฉกเฉน กลมเปราะบาง กลมเสยงตอการเกดอบตเหต

19 ระบบสนบสนน หมายถง หลกสตรทเหมาะสม การสอสารสาธารณะ เครองมอในการชวยเหลอเบองตน เชน เครอง AED

20 ชมชน คอ หมชน, กลมคนทอยรวมกนเปนสงคมขนาดเลก อาศยอยในอาณาบรเวณเดยวกนและมผลประโยชนรวมกน, ททมคนอาศยอยมาก ตางจงหวดประเมนการจดการชมชนทเขมแขงและปลอดภยดานการแพทยฉกเฉนระดบต�าบล สวนกรงเทพมหานคร หรอชมชนเมองจะตองพจารณาการวดทเหมาะสม


S T R A T E G Y

SPECIFICGOALS

ULTIMATEGOALS

แผนภมท 1 ความเชอมโยงแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564

VISION

MISSION

“ผป�วยฉกเฉนไดรบปฏบตการฉกเฉนท�

ไดมาตรฐานและมประสทธผลอยางท�วถงและเทาเทยม”

ผป�วยฉกเฉนไดรบปฏบตการฉกเฉนต�งแตรบรการเจบป�วยฉกเฉนจนถงเร�มไดรบการบาบดเจาะจง

หรอพนภาวะฉกเฉน โดยพฒนาหวงโซปฏบตการท�งในและนอกสถานพยาบาลใหไดมาตรฐานและมประสทธผลอยางท�วถง

และเทาทยมโดยทกภาคสวนมบทบาท

1. ลดอตราเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคน1.1 ลดอตราเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคนของผป�วยฉกเฉนกอนรบไวในรพ.1.2 ลดอตราเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉนตอประชากรแสนคนของผป�วยฉกเฉนท�รบไวในรพ.

2. ลดอตราป�วยตาย (Case Fatality Rate) ในกลมโรคท�มภาวะฉกเฉน (การบาดเจบ โรคหลอดเลอดหวใจเฉยบพลน โรคหลอดเลอดสมองเฉยบพลน และการเป�นพษ)

1. ลดการเสยชวตจากการเจบป�วยฉกเฉน 2. ลดความพการจากภาวะฉกเฉน

พฒนามาตรฐานการแพทยฉกเฉน

พฒนาระบบบรหารจดการ

ผปฏบตการในระบบ

การแพทยฉกเฉน

พฒนากลไกการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน

พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขาย

ท�งในและตางประเทศ

การส�อสารสาธารณะใน

ระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน

1 2 3 4 5



พฒนาระบบบรหารจดการ

ผปฏบตการในระบบ



พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขาย

ท�งในและตางประเทศ

การส�อสารสาธารณะใน

ระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน

S T R A T E G Y

O B J E C T I V E

1 2 3 4 5

____________ 1 _____________

เพ�อพฒนามาตรฐานตามหวงโซการแพทย

ฉกเฉนครอบคลมต�งแตการรบร

การเจบป�วยฉกเฉนจนไดรบบาบดเจาะจงหรอพนภาวะฉกเฉน

____________ 2 _____________

เพ�อใหการจดบรการการแพทยฉกเฉนไดมาตรฐานท�กาหนด

ตลอดหวงโซการแพทยฉกเฉนใหครอบคลม

ทกพ�นท� ____________ 3 _____________

เพ�อสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลย

การส�อสารและสารสนเทศดจทล

ในระบบการแพทยฉกเฉน

____________ 1 _____________

เพ�อทบทวนโครงสราง กลไกการจดการ และ

อภบาลระบบการแพทยฉกเฉนใหสอดรบ

แผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข ประเดนระบบการแพทยฉกเฉน____________ 2 _____________

เพ�อพฒนา ระเบยบ, ขอบงคบและ

กฎหมายตางๆ ใหสนบสนนการพฒนา

ระบบการแพทยฉกเฉนไดอยางเพยงพอและ

มการบงคบใชไดอยางเหมาะสม

____________ 3 _____________

เพ�อพฒนาระบบการเงนการคลงใหมงบประมาณเพยงพอตอการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน

อยางเหมาะสมและย�งยน____________ 4 _____________

เพ�อสนบสนนใหเกดการบรหารจดการ

ความรและงานวจยท�นาไปสการใชประโยชนในทางปฏบตไดอยาง

เป�นรปธรรม

____________ 1 _____________

เพ�อใหเกดความรวมมอของหนวยงานภาครฐ

ทกระดบและภาคประชาสงคม ในการพฒนา

ระบบการแพทยฉกเฉน____________ 2 _____________

เพ�อใหองคกรปกครองสวนทองถ�นบรณาการ

รวมเครอขายอ�นในการดาเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนใน

พ�นท�ไดอยางมคณภาพ ครอบคลมทกพ�นท�ท�งพ�นท�ปกตและ

พ�นท�พเศษ ____________ 3 _____________

เพ�อใหเกดความรวมมอกบหนวยงานท�เก�ยวของท�งในและตางประเทศ

ในการสนบสนนการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน

ท�งในภาวะปกตและสาธารณภย

____________ 1 _____________

เพ�อใหประชาชนกลมเส�ยงตอการเจบป�วยฉกเฉนและครอบครว

มความตระหนกรในภาวะฉกเฉน

ขอความชวยเหลอและชวยเหลอเบ�องตนเม�อ

เกดการเจบป�วยฉกเฉน ____________ 2 _____________

เพ�อจดระบบสนบสนนและประสานงานกบหนวยงานท�เก�ยวของใหประชาชนกลมเส�ยงสามารถเขาถงบรการเหมาะสมและรวดเรว

____________ 3 _____________

เพ�อใหมการจดการระดบชมชนเขมแขง

และปลอดภยเก�ยวกบการแพทยฉกเฉน

____________ 1 _____________

เพ�อผลต ธารงรกษาและพฒนา

ขดความสามารถผปฏบตการใหเพยงพอ

ท�งท�เป�นผประกอบวชาชพและไมเป�นผประกอบวชาชพ

ดานการแพทยและการสาธารณสข

____________ 2 _____________

เพ�อกระจายผปฏบตการท�งในหนวยปฏบตการ

สถานพยาบาล ใหมสดสวนท�เหมาะสม

ครอบคลมทกพ�นท�

แผนภมท 2 แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564


ยทธศาสตรตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท 3.1 พ.ศ. 2562-2564

ปรบและขยบทศทางเพอการพฒนาระยะยาว

แกชองวางในประเดนตางๆ

การขบเคล�อนบนฐานความร evidence based ยงไมเพยงพอตอ สพฉ. และภาคเครอขายยงไมสามารถเป�นองคกรพฒนาบนฐานความร (learning organization) เพ�อการพฒนาอยางตอเน�องและย�งยน

กลไกดานการแพทยฉกเฉนท�เป�นหวใจหลกตามมาตรา 28, 29, 30, 31 และ 32 ยงไมสามารถ engage เขาไปในหวงโซทกข�นตอนของระบบการแพทยฉกเฉนไดเพยงพอ จนสามารถลดอตราเสยชวตไดตามเจตนารมยของพรบ.การแพทยฉกเฉน

ระบบการเงนการคลงยงไมสามารถสนบสนนสงเสรมใหพ�นท�หางไกลและเขาไมถงระบบไดอยางเพยงพอ รวมท�งพฒนาไดชากวาความตองการการดแลเม�อเจบป�วยฉกเฉนวกฤตในพ�นท�ดอยโอกาส

การอภบาลระบบยงไมสอดรบกบองคกรรฐท�งระบบอยางเพยงพอ เพ�อการพฒนาอยางเสรมพลง (synergist) ใหมอตราความกาวหนาของระบบบรการใหทนตอป�ญหาและความตองการบรการท�เพ�มข�นจากป�จจยอ�นๆ เชน ผสงอาย ผเปราะบาง พ�นท�เฉพาะ


สรปสาระสาคญจากการรบฟงความคดเหนตอรางแผนหลกฯ ทกชองทาง

(จดประชมรบฟงความเหน 3 ครง, ประชมหารอ, ผานwebsite และgoogle doc)

ตองการให จดทาเป�นแผนยทธศาสตรดานการแพทยฉกเฉนฉบบเดยวของประเทศ เพ�อกาหนดทศทางการพฒนา โดยทกภาคสวนแบงหนาท�ในการรวมกนขบเคล�อนใหบรรลเป�าหมาย และสอดรบกบการปฏรปประเทศ

ทศทางการดาเนนงานในอนาคต องคกรปกครองสวนทองถ�นจะรวมกบเครอขายในพ�นท� และมบทบาทเป�นผดาเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในระดบทองถ�นหรอพ�นท� จงจาเป�นตองพฒนาใหองคกรปกครองสวนทองถ�นมความพรอมในการรบถายโอนภารกจ ในการเป�นผดาเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในระดบทองถ�นหรอพ�นท�ใหไดตามมาตรฐาน ท�งการจดต�งศนยรบแจงเหตฉกเฉน (ทกกรณ)/การอานวยการดานการแพทย และการเพ�มหนวยปฏบตการใหครอบคลมพ�นท�โดยการสนบสนนของหนวยงานท�งสวนกลาง/พ�นท�

การประสานความรวมมอและเป�นหนสวนในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนและสาธารณสข ท�งในพฒนาหนวยปฏบตการ/สถานพยาบาล การผลต/พฒนาผปฏบตการ การส�อสารสาธารณะ รวมท�งทบทวนบทบาทหนาท�หนวยงานท�เก�ยวของในการอภบาลระบบ เพ�อคมครองสทธผป�วยฉกเฉนใหไดรบการปฏบตการฉกเฉนท�ไดมาตรฐาน อยางท�วถง และเทาเทยม

1

2

3

ยทธศาสตรท 1พฒนามาตรฐานการแพทยฉกเฉน


การเจบปวยฉกเฉนเปนสาเหตการตายในล�าดบตน ๆ ของประเทศไทย ซงภาวะฉกเฉนวกฤตของแตละบคคล หากไมไดรบการแกไขอยางเหมาะสม ทนทวงท อาจจะท�าใหเกดการสญเสยชวต หรอ เกดความบกพรองในการท�างานของอวยวะส�าคญ รวมทงท�าใหการบาดเจบหรออาการปวยรนแรงขนโดยไมสมควร หรอการตายกอนถงวยอนสมควร หลงการมพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนของประเทศไทยมความกาวหนาอยางตอเนอง สวนหนงเกดจากการพฒนาโครงสรางพนฐาน ทงหนวยปฏบตการ สถานพยาบาลและผปฏบ ตการใหไดมาตรฐาน การแพทยฉกเฉน เพอใหการปฏบ ตการฉกเฉน ท ไ ดมาตรฐานและสนบสนนการเข า ถงบรการ เปนการคมครองความปลอดภยของผปวยฉกเฉน

การเขาถงบรการของผปวยฉกเฉน เรมนบตงแต มการแจง เห ตผ าน ศน ยรบแจง เห ตและส งการ โดยรายงานการรบแจงเหตและสงการในระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน พบวา จ�านวนผปวยฉกเฉน ทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนมแนวโนมเพมขนทกป โดยป 2558 ผใชบรการจ�านวน 1,362,030 ราย หรอเปน 2,094.55 รายตอประชากรแสนคน ป 2559 ผใชบรการจ�านวน 1,488,815 ราย หรอเปน 2,290.01 รายตอประชากรแสนคน และป 2560 ผใชบรการจ�านวน 1,568,952 ราย หรอเปน 2,406.19 รายตอประชากร



แสนคน โดยแนวโนมสดสวนผปวยฉกเฉนวกฤตตอประชากรแสนคนเพมขน จาก 230.2 ในป 2558 เปน 358.4 ในป 2560 อยางไรกตามคณภาพการปฏบตงานของ ศนยรบแจงเหตและสงการ ยงมการคดแยกระดบความฉกเฉนทต�ากวาระดบ ความฉกเฉนจรงของผปวย (Under Triage) เปนการเปรยบเทยบการคดแยก ระดบความฉกเฉนระหวางหองฉกเฉนกบศนยรบแจงเหตและสงการ โดยพจารณาจากผปวยฉกเฉนทไดรบการคดแยกเปนระดบฉกเฉนวกฤตทหองฉกเฉน แลวยอนกลบมาด การคดแยกระดบความฉกเฉนทศนยรบแจงเหตและสงการไมเปนฉกเฉนวกฤต พบวา การคดแยกระดบความฉกเฉน ม Under Triage ป 2558-2561 อยระหวางรอยละ 40-42 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐานของตางประเทศทก�าหนดใหไมเกนรอยละ 521 ซงอาจท�าใหสงการชดปฏบตการไมสอดคลองกบระดบความฉกเฉน สงผลใหผปวยไดรบการ ชวยเหลอไมเหมาะสม และมโอกาสเสยชวตและพการ ดงแผนภมท 3

นอกจากน ยงพจารณาคณภาพการปฏบตงานของศนยรบแจงเหตและสงการ จากความสอดคลองในการสงการชดปฏบตการฉกเฉน โดยความสอดคลอง ในการสงการชดปฏบตการฉกเฉนระดบสงกบระดบความฉกเฉนวกฤตในกลมปวยฉกเฉน (Non-Trauma) มการสงการสอดคลองสงกวากลมบาดเจบ (Trauma) ดงแผนภมท 4

21 Building the evidence base in pre hospital urgent and emergency care A review of research evidence and priorities for future research by the University of Sheffield Medical Care Research Unit, A review of research evidence and priorities for future research by the University of Sheffield Medical Care Research Unit

แผนภมท 3 รอยละการคดแยก under triage ระหวางหองฉกเฉนกบศนยรบแจงและสงการ 2558-2561


คณภาพการปฏบตการฉกเฉนของหนวยปฏบตการ โดยพจารณาจากขอมลฐานระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน คอ ระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแต รบแจงจนชดปฏบตการถงจดเกดเหต (Response times) จ�าแนกตามระดบ ความฉกเฉน ป 2558-2561 พบวา ระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจง จนชดปฏบตการถงจดเกดเหต ในกลมผปวยฉกเฉนวกฤต ด�าเนนการไดตามเกณฑ ภายใน 8 นาท อยระหวาง 43-46% ดงแผนภมท 5

แผนภมท 4 รอยละความสอดคลองในการสงการระดบความฉกเฉนวกฤตกบชดปฏบตการฉกเฉนระดบสง

แผนภมท 4 รอยละความสอดคลองในการส งการระดบความฉกเฉนวกฤตกบชดปฏบตการฉกเฉนระดบสง

76.18 62.85

73.69 61.41

73.78 62.49

74.55 65.81

7.56

13.78 8.01

14.29

7.91 13.43

7.48 10.42

16.25 23.36 18.30 24.29 18.30 24.07 17.98 23.77

010

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Non Trauma Trauma Non Trauma Trauma Non Trauma Trauma Non Trauma Trauma

2558 2559 2560 2561

ALS BLS FR ไมระบ

แผนภมท 5 ระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจงจนชดปฏบตการถงจดเกดเหตตามเกณฑทก าหนด

บรรมยปทมธานประจวบครขนธปราจนบรปตตาน

พะเยาพงงาพทลงพจตรพษณโลก

46.72

91.41 98.64

46.36

91.37 98.72

44.63

แดง (Response

Time 8 min)

เหลอง (Response

Time 15 min)

เขยว (Response

Time 30 min)

แดง (Response

Time 8 min)


Time 15 min)


Time 30 min)

แดง (Response

Time 8 min)

2558 2559

แผนภมท 5 ระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจงจนชดปฏบตการถงจดเกดเหตตามเกณฑทก าหนด

บรรมยปทมธานประจวบครขนธปราจนบรปตตาน

พะเยาพงงาพทลงพจตรพษณโลก

90.78 98.67

43.94

90.41 98.40

Response min)


Time 15 min)


Time 30 min)

แดง (Response

Time 8 min)


Time 15 min)


Time 30 min)

2560 2561

แผนภมท 5 ระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจงจนชดปฏบตการถงจดเกดเหตตามเกณฑทก�าหนด


เมอวเคราะหความสอดคลองในการสงการชดปฏบตการฉกเฉนระดบสงกบระดบความฉกเฉนวกฤต จ�าแนกตามประเภทผปวยและระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจงจนชดปฏบตการถงจดเกดเหต พบวา กลมเจบปวยฉกเฉน (Non Trauma) สงการไดสอดคลองสงกวากลมบาดเจบ (Trauma) แตกลมเจบปวยฉกเฉนใชระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจงจนชดปฏบตการถงจดเกดเหต เกน 8 นาท มากกวากลมบาดเจบ (Trauma) ดงแผนภมท 6

เมอวเคราะหการเขาถงบรการของผปวยฉกเฉนวกฤต พบวา สดสวน ผปวยฉกเฉนวกฤตทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนตอผปวยฉกเฉนวกฤต ทหองฉกเฉน รอยละ 1922 จะเหนไดวา การเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน ยงมสดสวนทต�า ในขณะทสถตผรบบรการทหองอบตเหตฉกเฉน ป 2559 ประมาณ 35 ลานครง สวนใหญเปนผปวยไมฉกเฉนรอยละ 60 และมาโรงพยาบาลเอง ท�าใหหองฉกเฉนเกดความแออดไมสามารถรองรบการดแลผปวยฉกเฉน ใหมคณภาพได ซงเปนเหตผลสวนหนงทจ�าเปนตองมการปฏรประบบการแพทยฉกเฉน

22 การศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอการใชบรการการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนทเขารบบรการแผนกอบตเหตและฉกเฉนในประเทศไทย ป 2559

Phone Triage

Sum of จ ำนวนผปวย

ALSALSเกน 8 นำทALSภำยใน 8 นำทBLSBLSเกน 8 นำทBLSภำยใน 8 นำทFRFRเกน 8 นำทFRภำยใน 8 นำท

Phone Triage

Sum of จ ำนวนผปวย2558 2558 Total 2559 2559 Total 2560 2560 Total 2561 2561 Total Grand Total

Row Labels Non Trauma Trauma Non Trauma Trauma Non Trauma Trauma Non Trauma TraumaALS 108,102 32,647 140,749 122,358 36,126 158,484 138,642 38,896 177,538 100,935 27,279 128,214 963,385 เกน 8 นำท 71,606 18,306 89,912 82,597 20,576 103,173 95,356 22,718 118,074 68,755 15,967 84,722 606,306 ภำยใน 8 นำท 36,496 14,341 50,837 39,761 15,550 55,311 43,286 16,178 59,464 32,180 11,312 43,492 357,079 BLS 7,151 4,779 11,930 8,558 4,624 13,182 9,265 4,394 13,659 6,312 3,212 9,524 82,454 เกน 8 นำท 2,797 2,105 4,902 3,330 1,707 5,037 3,913 1,617 5,530 2,752 1,284 4,036 32,285 ภำยใน 8 นำท 4,354 2,674 7,028 5,228 2,917 8,145 5,352 2,777 8,129 3,560 1,928 5,488 50,169 FR 15,323 8,728 24,051 20,343 10,408 30,751 21,456 10,426 31,882 15,322 6,853 22,175 187,445 เกน 8 นำท 4,601 2,780 7,381 6,099 3,336 9,435 6,981 3,458 10,439 5,561 2,475 8,036 57,970 ภำยใน 8 นำท 10,722 5,948 16,670 14,244 7,072 21,316 14,475 6,968 21,443 9,761 4,378 14,139 129,475

130,576 46,154 176,730 151,259 51,158 202,417 169,363 53,716 223,079 122,569 37,344 159,913 ILS 1,645 423 2,068 1,648 473 2,121 1,443 374 1,817 842 242 1,084 15,472 เกน 8 นำท 1,085 233 1,318 1,071 233 1,304 969 200 1,169 547 132 679 9,582 ภำยใน 8 นำท 560 190 750 577 240 817 474 174 648 295 110 405 5,890 ไมระบ 36 16 52 25 8 33 7 2 9 7 7 273 เกน 8 นำท 16 6 22 17 5 22 6 2 8 6 6 170 ภำยใน 8 นำท 20 10 30 8 3 11 1 1 1 1 103 Grand Total 132,257 46,593 178,850 152,932 51,639 204,571 170,813 54,092 224,905 123,418 37,586 161,004 1,249,029

2558 2558 2558 Total 2559 2559 2559 Total 2560 2560 Total 2561 2561 Total Grand Totalประเภท Non Trauma 58 Non Trauma 59Non Trauma 60Non Trauma 61 Trauma 58 Trauma 59 Trauma 60 Trauma 61ALS เกน 8 นำท 54% 54% 56% 56% 39% 40% 42% 42% 50% 50% 52% 53% 49%ALS ภำยใน 8 นำท 28% 26% 25% 26% 31% 30% 30% 30% 28% 27% 26% 27% 29%BLS เกน 8 นำท 2% 2% 2% 2% 5% 3% 3% 3% 3% 2% 2% 3% 3%BLS ภำยใน 8 นำท 3% 3% 3% 3% 6% 6% 5% 5% 4% 4% 4% 3% 4%FR เกน 8 นำท 3% 4% 4% 5% 6% 6% 6% 7% 4% 5% 5% 5% 5%FR ภำยใน 8 นำท 8% 9% 8% 8% 13% 14% 13% 12% 9% 10% 10% 9% 10%ALS 82% 80% 81% 82% 70% 70% 72% 73% 79% 77% 79% 80% 77%ILS 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1%BLS 5% 6% 5% 5% 10% 9% 8% 9% 7% 6% 6% 6% 7%FR 12% 13% 13% 12% 19% 20% 19% 18% 13% 15% 14% 14% 15%เกน 8 นำท 1% 1% 1% 0% 1% 0% 0% 0% 1% 1% 1% 0% 1%ภำยใน 8 นำท 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%ไมระบ 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%เกน 8 นำท 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%ภำยใน 8 นำท 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%Grand Total 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

แผนภมท 6 ควำมสอดคลองกำรสงกำรชดปฏบตกำรฉกเฉนระดบสงกบระดบควำมฉกเฉนวกฤต จำแนกตำมประเภทผปวยและระยะเวลำในกำรปฏบตกำรฉกเฉนตงแตรบแจงจนชดปฏบตกำรถงจดเกดเหต

เกน 8 นาท ภายใน 8 นาท เกน 8 นาท

ภายใน 8 นาท เกน 8 นาท ภายใน 8 นาท

แผนภมท 6 ความสอดคลองการสงการชดปฏบตการฉกเฉนระดบสงกบระดบความฉกเฉนวกฤต จ�าแนกตามประเภทผปวยและระยะเวลาในการปฏบตการฉกเฉนตงแตรบแจง

จนชดปฏบตการถงจดเกดเหต


แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2560-2564 ใน ยทธศาสตรท 1 มบางเรองทเปนเปาหมายในแผนปฏรประบบการแพทยฉกเฉนยงไมได ถกก�าหนดไวในแผนหลกฉบบเดม ไดแก ม ศนยรบแจงเหตฉกเฉน (ทกกรณ) ทมมาตรฐานโดยด� า เนนงานภายใตองคกรปกครองสวนทอง ถน และแยก ศนยสงการและอ�านวยการดานการแพทยและสาธารณสขทมมาตรฐานอยใตการด�าเนนงานของกระทรวงสาธารณสข รวมทงการเรงรดและผลกดนใหมจดตงศนยรบแจงเหตฉกเฉนเลขหมายเดยว การสนบสนนการพฒนาบรการนอกเวลาส�าหรบผปวยไมฉกเฉนไดใชบรการ เพอลดความแออดในหองฉกเฉน การมระบบสารสนเทศส�าหรบสนบสนนการพฒนาคณภาพระบบการแพทยฉกเฉนทบรณาการขอมลดานการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล การบรการในหองฉกเฉน การสงตอผปวยและการจดการสาธารณภยดานการแพทยและสาธารณสข จงจ�าเปนตองน�ามาพจารณาเพอบรณาการการท�างานของหนวยงานตาง ๆ ใหเปนไปในทศทางทสอดคลองกน

จากขอมลขางตน สะทอนใหเหนโอกาสการพฒนามาตรฐานและคณภาพระบบการแพทยฉกเฉนทจ�าเปนตองเรงรดด�าเนนการใหสามารถดแลผปวยฉกเฉน ใหมประสทธผล ปลอดภย ทวถง เทาเทยม ทนเวลา ตงแตการรบรภาวะฉกเฉน รบแจงเหตและการสงการ การปฏบตฉกเฉนกอนถงโรงพยาบาล การดแลผปวยฉกเฉน ในโรงพยาบาล การสงตอผปวยฉกเฉนใหไดรบการดแลจนพนภาวะฉกเฉน (definitive care) การจดการภาวะฉกเฉนทางการแพทยและสาธารณสข ในสถานการณสาธารณภย นอกจากนยงมความจ�าเปนตองใหค�านงถงคณภาพ การปฏบตการรายโรคทมอบตการณสง เชน โรคหลอดเลอดสมอง (Stroke) โรคหลอดเลอดหวใจ (STEMI) การบาดเจบ (Trauma) รวมทงการพฒนามาตรฐานการแพทยฉกเฉนทมความตอเนองและยงยน เพอเปนการคมครองสทธผปวยฉกเฉนใหสอดคลองกบเจตนารมณของพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551

เพอมงสเปาหมายหรอผลอนพงประสงคและผลสมฤทธดานการแพทยฉกเฉนของแผนปฏรปสาธารณสข อนไดแก


1) มศนยรบแจงเหตฉกเฉน (ทกกรณ) ทมมาตรฐาน โดยด�าเนนงานภายใตองคกรปกครองสวนทองถน และม ศนย สงการและอ�านวยการดานการแพทยและสาธารณสขทมมาตรฐานอยใตการด�าเนนงานของกระทรวงสาธารณสข ดงนนภารกจของแผนหลกการแพทยฉก เ ฉ น ฉ บ บ น จ ง ต อ ง พ ฒ น า ให อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถน มความพรอมในการรบถายโอนภารกจในการเปนผด�าเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในระดบทองถนหรอพนทใหไดตามมาตรฐาน

2) เพอคมครองใหผปวยฉกเฉนไดรบการปฏบตการฉกเฉนอยางไดมาตรฐานและมประสทธผลทหองฉกเฉน โดยหนวยงานตนสงกดตองสนบสนน การพฒนาบรการนอกเวลาส�าหรบผปวยไมฉกเฉนเพอลดความแออด ในหองฉกเฉนโรงพยาบาลรฐบาล รวมทงจดใหมมาตรการอน ๆ

3) มโครงสรางและกลไกการประสานงานดานการแพทยและสาธารณสขในภาวะโรค/ภยสขภาพระดบประเทศ ระดบเขตและระดบจงหวด และ มหนวยปฏบตการฉกเฉนดานการแพทยและสาธารณสขทมมาตรฐาน โดยเฉพาะมชดปฏบตการทมขดความสามารถในการชวยชวตขนวกฤต23 ณ จดเกดเหต โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนมโครงสรางและกลไก ดงกลาวในการด�าเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉน ในระดบทองถนหรอพนทรวมกบภาคประชาสงคมใหไดตามมาตรฐาน

4) มระบบสารสนเทศส�าหรบสนบสนนการพฒนาคณภาพระบบการแพทยฉกเฉนทบรณาการขอมลดานการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล การบรการในหองฉกเฉน การสงตอผปวยและการจดการสาธารณภย ดานการแพทยและสาธารณสข (National Emergency Care Information System) รวมทงเพอคม

23 ชดปฏบตการทมขดความสามารถในการชวยชวตขนวกฤต (เทยบเทาระดบ 2 ของ US ขนไป)



วตถประสงค

ยทธศาสตรท 1

1. เพ�อพฒนามาตรฐานตามหวงโซการแพทยฉกเฉน ครอบคลมต�งแตการรบรการเจบป�วยฉกเฉน จนไดรบบาบดเจาะจงหรอพนภาวะฉกเฉน 2. เพ�อใหการจดบรการการแพทยฉกเฉน ไดมาตรฐานท�กาหนดตลอดหวงโซการแพทย ฉกเฉนใหครอบคลมทกพ�นท� 3. เพ�อสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลย การส�อสารและสารสนเทศดจทลในระบบ การแพทยฉกเฉน

ตวช� วด1. จานวนจงหวดท�มระบบอานวยการทาง การแพทยฉกเฉน2. จานวนจงหวดท�มการดาเนนงานและบรหาร จดการระบบการแพทยฉกเฉนโดย อบจ. และ กรงเทพมหานคร ตามเกณฑท�กาหนด3. จานวนจงหวดท�มการคดแยกระดบความฉกเฉน ท�ต�ากวาระดบความฉกเฉนจรงของผป�วย (Under Triage) ไมเกนรอยละ 15 และการคดแยก ระดบความฉกเฉนท�สงกวาระดบความฉกเฉนจรง ของผป�วย (Over Triage) ไมเกนรอยละ 304. จานวนจงหวดท�มผป�วยฉกเฉนวกฤตท�ไดรบ การนาสงโดยชดปฏบตการฉกเฉนระดบสง (ALS) เกนกวา 200 ตอประชากรแสนคน5. รอยละผ ป� วยฉก เ ฉนวกฤตท� เร�ม ไ ดรบ การปฏบตการฉกเฉนภายใน 8 นาท6. อตราการตอบสนองตอขอรองเรยนสาหรบ ผป�วยฉกเฉนตามนโยบายเจบป�วยฉกเฉน วกฤตมสทธทกท�7. จานวนจงหวดท�มการใช TEMSA ในการประเมน มาตรฐานและคณภาพการปฏบตการฉกเฉน ดวยตนเอง เพ�อหาโอกาสพฒนาตนเอง 8. รอยละของผป�วย STEMI & Stroke ท�ไดรบแจง ผาน 1669 และไดรบยาละลายล�มเลอด หรอ ไดรบ PCI 9. รอยละของผป�วยฉกเฉน Level 1, Level 2 และ Level 3 ไดรบการดแลตามเวลาท�กาหนด 10. จานวนจงหวดมระบบการบนทกขอมลแบบ Real time ภายใน 15 นาท ในการปฏบตการ ฉกเฉนต�งแตการรบแจง ถง สงผป�วยไปยง สถานพยาบาลปลายทาง และการบนทกขอมล การปฏบตการ (ITEMS) แลวเสรจภายใน 8 ช�วโมง

เป� าหมาย1. มมาตรฐาน หลกเกณฑและวธปฏบตตลอด หวงโซการแพทยฉกเฉนครอบคลมต�งแต การรบรการเจบป�วยฉกเฉนจนไดรบบาบด เจาะจงหรอพนภาวะฉกเฉน2. องคกรปกครองสวนทองถ�นขนาดใหญมศนย รบแจงและจายงานในภาวะฉกเฉนท�ไดมาตรฐาน โดยมกระทรวงสาธารณสขเป�นหลกในการพฒนา ระบบการอานวยการทางการแพทยและ สาธารณสข รวมท�งใหคาส�งการแพทย3. มหนวยปฏบตการและสถานพยาบาลท�ปฏบตการ ฉกเฉนอยางมประสทธผลและไดมาตรฐาน อยางท�วถง4. ผป�วยไมฉกเฉนไมเป�นภาระรบผดชอบของ งานการแพทยฉกเฉน โดยจดใหมบรการ นอกเวลาสาหรบผป�วยไมฉกเฉน5. มมาตรการคมครองสทธผป�วยฉกเฉนและ ผปฏบตการ6. มระบบสารสนเทศการบรบาลผป�วยฉกเฉน แหงชาต รวมท�งการส�อสาร สาหรบการประสานงาน การปฏบตงาน และพฒนาคณภาพระบบ การแพทยฉกเฉน


กรอบกลวธ หรอวธการ

1) จดท�ามาตรฐาน หลกเกณฑและวธปฏบตตลอดหวงโซบรการครอบคลมทกมต1. การวเคราะหสวนขาดของมาตรฐาน หลกเกณฑและวธปฏบตตลอด

หวงโซบรการทกมตทยงไมไดพฒนาและจดล�าดบความส�าคญ2. จดท�ามาตรฐาน หลกเกณฑและวธปฏบตตลอดหวงโซบรการ

ทกมตใหครบถวน โดยความรวมมอของทกภาคสวนทเกยวของเปนมาตรฐานเดยวของประเทศ

3. เผยแพรและสนบสนนการน�าไปใช รวมทงการก�ากบ ตดตาม เพอปรบปรงมาตรฐาน หลกเกณฑใหเหมาะสม

2) ศนยรบแจงเหตฉกเฉนทมมาตรฐานโดยด�าเนนงานภายใตองคกรปกครองสวนทองถน และแยกศนยสงการและอ�านวยการดานการแพทยและสาธารณสขทมมาตรฐาน อยใตการด�าเนนงานของกระทรวงสาธารณสข24 1. ศกษาหาขอสรป แนวทางในการแยกศนยสงการและอ�านวยการ

ดานการแพทยและสาธารณสข2. การรบฟงความคดเหนหนวยงานภายใน/นอก กระทรวงสาธารณสข

ทงภาครฐ และเอกชน มลนธ3. การสอสาร ประชาสมพนธ ประชาชน หนวยงานทงภายใน/ภายนอก

กระทรวงสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ4. พฒนาเทคโนโลยการสอสารศนยสงการและอ�านวยการดานการแพทย

และสาธารณสข5. ด�าเนนการตามแผนงานทก�าหนด และตดตาม ก�ากบความกาวหนา 6. รวมขบเคลอนใหมการด�าเนนการหมายเลขฉกเฉนเบอรเดยวของ

ประเทศ และสนบสนนการจดตงศนยรบแจงเหตหมายเลขฉกเฉน เบอรเดยวในระดบจงหวด

7. สงเสรมและสนบสนนใหมการพฒนาสมรรถนะของผปฏบตการทปฏบตงานของศนยรบแจงเหต และศนยสงการและอ�านวยการดานการแพทย

24 การด�าเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในพนทโดยองคกรปกครองสวนทองถน ใหค�านงถงความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถน หากมความพรอมในการรบถายโอนภารกจดานการแพทยฉกเฉนทงการบรหารจดการระบบและจดบรการใหครอบคลมทกพนทในจงหวด ควรมแผน ขนตอน ระยะเวลา การสนบสนนจากทกฝายทงในสวนกลางและระดบพนท เพอใหสามารถด�าเนนการไดตามมาตรฐาน


8. สนบสนนการปฏบตงานทมมาตรฐาน ทงความพรอมของสถานท อปกรณ เทคโนโลยการสอสารและสารสนเทศในการปฏบตงาน

9. การพฒนาระบบการสงการและอ�านวยการมการใหค�าปรกษาทางการแพทย และใหน�าสงผปวยฉกเฉนไปโรงพยาบาลทมศกยภาพในการรกษา เพอไมใหเกดปญหาการเขาถงบรการไมทนทวงท (delay treatment)

3) สนบสนนการพฒนาบรการนอกเวลาส�าหรบผปวยไมฉกเฉนเพอลดความแออดในหองฉกเฉนโรงพยาบาลรฐบาล1. ศกษา การบรการ และแนวทางการลดผปวยไมฉกเฉนมาใชบรการ

หองฉกเฉน2. สนบสนนการพฒนาบรการนอกเวลา3. มแผนลงทนดานเครองมออาคารสถานทเพอพฒนาหองฉกเฉนคณภาพ4. ด�าเนนการตามแผนงานทก�าหนด และตดตาม ก�ากบความกาวหนา

การด�าเนนงาน 4) มหนวยปฏบตการฉกเฉนดานการแพทยและสาธารณสข สถานพยาบาล

และการปฏบตการฉกเฉนทมมาตรฐาน1. สนบสนน เผยแพรมาตรฐาน หลกเกณฑ เกณฑ และวธการปฏบตการ

ฉกเฉน เพอน�าไปสการปฏบต2. สงเสรมสนบสนนและพฒนาขดความสามารถในการปฏบตการ

ฉกเฉนของหนวยงานภาคเครอขาย เพอใหผปวยฉกเฉนวกฤต ไดรบการปฏบตการฉกเฉนอยางทนทวงทและไดมาตรฐาน

3. สนบสนนใหหนวยปฏบตการ สถานพยาบาลมการตรวจประเมนตามเกณฑคณภาพทก�าหนดในทกหวงโซคณภาพ และวางแผนยกระดบคณภาพหนวยปฏบตการ สถานพยาบาล

4. สนบสนนใหองคปกครองสวนทองถนรวมกบภาคเครอขายในพนท เพมหนวยปฏบตการฉกเฉนระดบสง และก�าหนดจดจอดชดปฏบตการระดบสง (ALS) ทสามารถเขาถงผปวยฉกเฉนวกฤต ณ จดเกดเหต ไดภายใน 8 นาท

5. สนบสนนใหมชดปฏบตการฉกเฉนสมรรถนะสง (Super Advance Life Support) โดยมสมรรถนะในการชวยชวตผปวยฉกเฉนวกฤตนอกโรงพยาบาล (ผปฏบตการ รถพรอมยา เวชภณฑและอปกรณ ทเหมาะสม)


5) มการคมครองสทธผปวยฉกเฉนวกฤตใหไดรบการรกษาทไดมาตรฐานอยางเทาเทยม1. ประชมรวมกบภาคเครอขายโรงพยาบาลรฐและเอกชน เพอชแจง

แนวทางการด�าเนนงานตามตามนโยบายรฐบาล “ฉกเฉนวกฤต มสทธทกท”

2. สนบสนนใหโรงพยาบาลเอกชนและโรงพยาบาลรฐด�าเนนการโครงการ3. ก�ากบและตดตามประเมนผล ทงในการปฏบต และเชงระบบ

6) มระบบสารสนเทศส�าหรบการพฒนาคณภาพระบบการแพทยฉกเฉนทบรณาการขอมลดานการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล การบรการ ในหองฉกเฉน การสงตอผปวยและการจดการสาธารณภยดานการแพทย 1. จดตงกลไกการพฒนาระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉนรวมกบ

กลไกการพฒนาระบบสารสนเทศแหงชาต2. ศกษาและทบทวนขอมลและสารสนเทศในระบบการแพทยฉกเฉน3. จดท�าแผนการลงทนพฒนาระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน4. ด�าเนนการพฒนาระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน และตดตาม

ผลการด�าเนนงาน

5. หนวยงานหลก / หนวยงานสนบสนน

หนวยงานหลก หนวยงานสนบสนน

- ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข- กรมการแพทย - กรมสงเสรมปกครองทองถน- โรงพยาบาลภาครฐและเอกชน - ส�านกงานสาธารณสขจงหวด- องคกรปกครองสวนทองถน- องคกรภาคเอกชนทไมแสวงหาก�าไร- สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

- กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงกลาโหม - กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร - คณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต - ส�านกงานต�ารวจแหงชาต - ส�านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด - หนวยงานอน ๆ ทเกยวของ

ยทธศาสตรท 2พฒนาระบบบรหารจดการผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน


การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐาน เพอใหผปวยฉกเฉนเขาถงบรการการแพทยฉกเฉน ไดมากขน รวมทงคณภาพการดแลรกษาเบองตน ในผปวยฉกเฉนทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉน กมความจ�าเปนทจะตองไดรบการดแล โดยผปฏบตการ ทมความรและทกษะในการดแลผปวยฉกเฉนท ไดมาตรฐานกบระดบความรนแรงของการเจบปวยฉกเฉนและทนเวลา เพอใหผปวยฉกเฉนมอตราการ รอดชวตทสงขน จงจ�าเปนจะตองมการผลตและพฒนา ผปฏบตการทสอดคลองกบความตองการของระบบ ทงนเพอใหผปฏบตการมขดความสามารถในการปฏบตการ ฉกเฉนเพอคมครองความปลอดภยของผปวยฉกเฉนตามมาตรา 28 และ 29 แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 นน คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน (กพฉ.) มอ�านาจหนาทตามมาตรา 11 (6) ในการออก ขอบงคบเกยวกบการรบรององคกรและหลกสตรการศกษาและฝกอบรมผปฏบตการ และการให ประกาศนยบตรหรอ เครองหมายวทยฐานะแก ผผานการศกษาหรอฝกอบรม และสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) มอ�านาจหนาทตามมาตรา 15 (5) ในการจดใหมการศกษาฝกอบรมการปฏบตการปฏบตหนาทเกยวกบการแพทยฉกเฉน



แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตทงสองฉบบทผานมา ไดใหความส�าคญ กบการพฒนาผปฏบตการอยางตอเนอง โดยแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2553-2555) ไดก�าหนดยทธศาสตรการสงเสรมศกยภาพของผปฏบตการ โดยการมสวนรวมของภาคตางๆ ในการพฒนา สวนแผนหลกการแพทยฉกเฉน แหงชาตฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2559) ไดก�าหนดเปาหมายใหมองคกรและหลกสตรการศกษาหรอฝกอบรมทมขดความสามารถผลตและพฒนาคณภาพผปฏบตการ อยางเพยงพอ ท�าใหผปฏบตการมการพฒนาอยางตอเนองมาเปนล�าดบ พรอมทง การพฒนาหนวยปฏบตการฉกเฉน หองอบตเหตฉกเฉน และระบบสงตอควบคกนไป ผปฏบตการทเปนแพทยและพยาบาลจะอยภายใตการก�ากบดแลของสภาวชาชพ สวนผปฏบตการทอยภายใตการก�ากบดแลของคณะอนกรรมการรบรององคกรและหลกสตรการศกษาหรอฝกอบรมผปฏบตการ และการใหประกาศนยบตร หรอเครองหมายวทยฐานะแกผผานการศกษาหรอฝกอบรม (อศป.) ซงปฏบตหนาท คณะกรรมการวชาชพและมอ�านาจหนาทตามพระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 โดยอนโลม ทงน กพฉ. ไดประกาศเรองการใหประกาศนยบตรและ การปฏบตการฉกเฉนของผปฏบตการ พ.ศ. 2554 ซงก�าหนดประเภทและระดบ ของประกาศนยบตรผปฏบตการใหม 2 ประเภทและ 9 ระดบ ทงนผปฏบตการ ตองไดรบปรญญา ประกาศนยบตร หรอผานการฝกอบรมจากองคกรท อศป. รบรอง และสอบผานการประเมนและสอบท อศป.ก�าหนด จงจะมสทธไดรบประกาศนยบตรผปฏบตการ

การปฏบตการฉกเฉนในชวงแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 2 ซงมเปาหมายใหมระบบปฏบตการฉกเฉนทไดมาตรฐานเพอใหบรการแกผปวยฉกเฉนไดอยางมคณภาพและประสทธภาพนน จากการประเมนผลเมอสนสดแผน พบวา การชวยเหลอผปวยฉกเฉนททนเวลาและเขาถงอยางครอบคลมมแนวโนมดขน แตการแจงเหตเจบปวยฉกเฉนผานหมายเลข 1669 และการชวยเหลอผปวยฉกเฉนใหสอดคลองแนวปฏบตในการดแลรกษาแบบทางดวน (Fast track) ยงไมบรรล เปาหมาย สะทอนใหเหนวายงตองเนนการปรบปรง จงจ�าเปนตองพฒนา หนวยปฏบตการ/ชดปฏบตการใหไดมาตรฐานและครอบคลมมากยงขน ดงนน จงมความจ�าเปนตองพฒนาสมรรถนะของผปฏบตการ และสถาบนการศกษาหรอ ฝกอบรมดานการแพทยฉกเฉนใหเพมมากขน เพอการพฒนาหนวยปฏบตการ/ ชดปฏบตการใหไดทงคณภาพและปรมาณท เพยงพอสอดคลองกบนโยบาย ความตองการและบรบทของพนท


การด�าเนนการพฒนาผปฏบตการในชวงแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 สพฉ. รวมกบภาคเครอขายพฒนาผปฏบตการใหมขดความสามารถทงในดานความร ทกษะและเจตคตใหสามารถชวยเหลอและคมครองความปลอดภยของผปวยฉกเฉน ไดอยางมคณภาพและประสทธภาพ สอดคลองกบแผนแมบทก�าลงคนในระบบ การแพทยฉกเฉน 20 ป (พ.ศ.2558-2577) ท กพฉ. เหนชอบ และแผนผลต และพฒนาบคลากรในระบบการแพทยฉกเฉน 5 ป (2558-2562) ทอศป. เหนชอบ ส�าหรบทศทางในการด�าเนนงานเพอการพฒนาผปฏบตการใหมความสอดคลองกบแผนแมบทดงกลาว ไดมการรบรององคกรการศกษาและฝกอบรม เพอใหมองคกร ทมคณภาพ และสามารถผลตผปฏบตการทมคณภาพ ในปรมาณทเพยงพอกบ ความตองการของระบบการแพทยฉกเฉนตอไป และสามารถคงอยในระบบไดอยางมความสข รวมทงมความกาวหนาในอาชพ สามารถมคณภาพชวตทดตามศกยภาพ

การรบรององคกรการศกษาและฝกอบรม และผปฏบตการทไดรบการรบรองจาก อศป. มดงน 1. จ�านวนองคกรทด�าเนนการหลกสตรผปฏบตการแพทย

1.1) หลกสตรปรญญาตร สาขาปฏบตการฉกเฉนการแพทย จ�านวน 4 แหง1.2) หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง สาขาปฏบตการฉกเฉนการแพทย จ�านวน 6 แหง1.3) หลกสตรปฏบตการแพทยขนพนฐานและชวยปฏบตการแพทยขนสง จ�านวน 280 แหง1.4) หลกสตรปฐมพยาบาลและชวยปฏบตการแพทยขนพนฐาน จ�านวน 48 แหง

ส�าหรบจ�านวนองคกรทด�าเนนการหลกสตรชวยอ�านวยการ มจ�านวน 8 แหง นอกจากนยงมองคกรทไดรบการรบรองจากสภาวชาชพทสามารถผลตผปฏบตการ โดยเฉพาะผปฏบตการทสามารถท�าการปฏบตการแพทยระดบสงเพอใหการชวยเหลอผปวยวกฤตฉกเฉนได ไดแก แพทยเวชศาสตรฉกเฉน และพยาบาลวชาชพ ซงปจจบนมสถาบนทสามารถผลตแพทยเวชศาสตรฉกเฉน จ�านวน 25 แหง และสถาบนทสามารถผลตพยาบาลเวชปฏบตฉกเฉนทไดรบการรบรองจากสภาการพยาบาลมจ�านวน 5 แหง


ผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน นบตงแตสนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 1 เปนตนมาจนถงปจจบน มแผนการผลตผปฏบตการ เพอใหสามารถรองรบการดแลผปวยฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ ซงปจจบนอยในชวงระยะเวลาของการเปลยนผานของการพฒนา โดยเปาหมายใหมผปฏบตการทมคณภาพสามารถใหการดแลผปวยฉกเฉนไดตามมาตรฐาน และมอ�านาจหนาทในการปฏบตการฉกเฉนตามท กพฉ. ก�าหนด โดยตองไดรบประกาศนยบตรปฏบตการฉกเฉน โดยมขอมลจ�านวนผปฏบตการ ดงน

2. จ�านวนผปฏบตการ

ตารางท 1 จ�านวนผปฏบตการในระบบสารสนเทศการแพทยฉกเฉน (ITEMS) ทมประกาศนยบตรและผประกอบวชาชพ

ประเภทปฏบตการแพทย ประเภทปฏบตการอ�านวยการ ผประกอบวชาชพ

ระดบ จ�านวน (คน) ระดบ จ�านวน (คน) ระดบ จ�านวน (คน)

นฉพ. 163 พอป. 134 แพทย 1,779

จฉพ. 1,907 ผกป. 17 พยาบาล 20,274

พฉพ. 3,851 ผจป. 57 ENP

อฉพ. 35,723 ผปป.

พรจ.

แหลงขอมล : ระบบสารสนเทศดานการแพทยฉกเฉน (ITEM) ณ วนท 30 เมษายน 2561)

ตารางท 2 จ�านวนผทไดรบอนมตประกาศนยบตรจาก อศป.

ปงบ ประมาณ

ประเภทปฏบตการแพทย ประเภทปฏบตการอ�านวยการ

นฉพ. จฉพ. พฉพ. อฉพ. พอป.(ทยนขอประกาศ)

ผกป. ผจป. ผปป. พรจ.

2558 27 1,759 2,696 28,151 94 - - - -

2559 84 121 921 13,698 9 - - - -

2560 145 757 2,268 5,779 2 19 105 29 3

แหลงขอมล : ระบบสารสนเทศก�าลงคน สพฉ.


เขมมงเพอบรรลผลอนพงประสงคและผลสมฤทธ ในการผลตและพฒนา ผปฏบตการการแพทยฉกเฉน 1. ประสานงานเพอใหเกดสถาบนผลต และมแผนการลงทนผลตผปฏบตการ

ฉกเฉนประเภทวชาชพและไมใชวชาชพดานการแพทยและสาธารณสขใหมจ�านวนเพยงพอ และพฒนาขดความสามารถผปฏบตการฉกเฉนทไดมาตรฐาน

2. สนบสนนใหมการกระจายผปฏบตการฉกเฉนทมจ�านวนเพยงพอ เหมาะสมครอบคลมทกพนท รวมทงมการท�าแผนทภมศาสตร (GIS) ของผปฏบตการ ฉกเฉนทกพนท เพอใหเกดความตอเนองในการกระจายก�าลงคนทเพยงพอ

3. วางแผนความกาวหนาในผปฏบตการฉกเฉนและมการจดระบบความปลอดภยในการปฏบตการ รวมทงการจดสวสดการในการปฏบตงานทมความเสยงสง


พฒนาระบบบรหารจดการผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน



1. เพ�อผลต ธารงรกษาและพฒนาขดความสามารถ

ผปฏบตการใหเพยงพอ ท�งท�เป�นผประกอบ

วชาชพและไมเป�นผประกอบวชาชพดานการแพทย

และการสาธารณสข

2. เพ�อกระจายผปฏบตการท�งในหนวยปฏบตการ

สถานพยาบาล ใหมสดสวนท�เหมาะสม ครอบคลม

ทกพ�นท�

ตวช� วด1. ระดบความสาเรจในการผลตบคลากรท�เพยงพอ

โดยเฉพาะสาหรบผป�วยฉกเฉนวกฤต

2. ระดบความสาเรจในการสงเสรมสนบสนน

การธารงรกษาบคลากรในระบบการแพทยฉกเฉน

3. ระดบความสาเรจในการฝ�กอบรมเพ�มพนความร

และทกษะบคลากรในระบบการแพทยฉกเฉน

ท�งในความเช�ยวชาญเฉพาะหรอพ�นท�เฉพาะ เชน

ชายแดน เขตเศรษฐกจพเศษ เขตสขภาพพเศษ

เป� าหมาย1. มองคกรการศกษาหรอฝ�กอบรมท�ไดมาตรฐานและเพยงพอ ดวยความรวมมอของกระทรวงสาธารณสข

สถาบนผลตผปฏบตการ ท�งผประกอบวชาชพดานการแพทยและการสาธารณสข และไมเป�น

ผประกอบวชาชพดานการแพทยและการสาธารณสข

2. มแผนลงทนเชงบรณาการในการผลตและพฒนาผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉนใหมปรมาณและ

คณภาพเพยงพอท�สอดคลองกบนโยบายความตองการและบรบทของพ�นท� (โดยเฉพาะผป�วยฉกเฉนวกฤต)

3. มการสงเสรมสนบสนน ธารงรกษาผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉนมความกาวหนาในสายงาน/

คณภาพชวตท�ด

4. มการฝ�กอบรมเพ�มพนความรและทกษะแกผปฏบตการในระบบการแพทยฉกเฉน ท�งในความเช�ยวชาญเฉพาะ

หรอพ�นท�เฉพาะ เชน ชายแดน เขตเศรษฐกจพเศษ เขตสขภาพพเศษ



1) แผนผลตและธ�ารงรกษาผปฏบตการดานการแพทยฉกเฉนใหเพยงพอแกความตองการในระยะ 10 ป1. ศกษา ทบทวนความตองการผปฏบตการดานการแพทยฉกเฉน

ในระยะ 10 ป2. จดท�าแผนผลตและธ�ารงรกษาผปฏบตการดานการแพทยฉกเฉน

ในระยะ 10 ป โดยการมสวนรวมของทกภาคสวนอยางเปนเอกภาพ 2) ผลตผปฏบตการใหมปรมาณและคณภาพเพยงพอในการคมครองผปวยฉกเฉน

1. ด�าเนนการรวมกบหนวยงานทเกยวของในการก�าหนดโครงสราง อ�านาจหนาท ขอบเขต ความรบผดชอบและขอจ�ากดของผปฏบตการ และบทบาทหนาทของบคลากรในระบบการแพทยฉกเฉน

2. ด�าเนนการรวมกบหนวยงานทเกยวของในการก�าหนดวธการและเกณฑเกยวกบการศกษาและฝกอบรมบคลากร และการใหประกาศนยบตรผปฏบตการ

3. สนบสนนสงเสรมการพฒนาองคกรการศกษาและฝกอบรมบคลากร4. ก�ากบ ตดตามประเมนผลหลกสตรตาง ๆ เพอน�ามาปรบปรงหลกสตร

และระยะเวลาในการฝกอบรมใหเหมาะสม

3) สนบสนนสงเสรมและรวมด�าเนนการธ�ารงรกษาผปฏบตการ เพอคณภาพการปฏบตงานและธ�ารงรกษาผปฏบตการใหคงอยในระบบ1. สงเสรมและสนบสนนใหมการก�าหนดโครงสรางและกรอบอตราก�าลง

ผปฏบตการฉกเฉนขององคกรปกครองสวนทองถน ทงทปฏบตงานในศนยรบแจงเหตและหนวยปฏบตการฉกเฉน

2. ผลกดนใหมการก�าหนดโครงสรางและกรอบอตราก�าลงของศนยสงการและอ�านวยการทางการแพทย


4) สนบสนนสงเสรมการฝกอบรมเพมพนความรและทกษะผปฏบตการ รวมกบสภา/สมาคมวชาชพหรอหนวยงานทเกยวของ1. ศกษาและออกแบบหลกสตรทเหมาะสมสอดคลองกบบรบทของพนท

เพอเปนการเพมศกยภาพของผปฏบตการและคณภาพของการปฏบตการฉกเฉนทดขน

2. สนบสนนการพฒนาในหลกสตรตามบรบทของพนท3. ก�ากบ ตดตามประเมนผลหลกสตร ตาง ๆ เพอน�ามาปรบปรงหลกสตร

และระยะเวลาในการฝกอบรมใหเหมาะสม

หนวยงานหลก / หนวยงานสนบสนน


- สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต- กระทรวงสาธารณสข- กระทรวงศกษาธการ- องคกรการศกษาและฝกอบรม- วทยาลยแพทยฉกเฉนแหงประเทศไทย- สภาการพยาบาล - สมาคมเวชศาสตรฉกเฉนแหงประเทศไทย - สมาคมพยาบาลฉกเฉนแหงประเทศไทย

- กระทรวงมหาดไทย- กระทรวงกลาโหม- องคกรปกครองสวนทองถน- ส�านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (กพ.)- ส�านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา, ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา- หนวยงานทเกยวของ เชน สภากาชาดไทย องคกร การศกษาและฝกอบรมในตางประเทศ- องคกรภาคเอกชนทไมแสวงหาก�าไรทด�าเนนการ ดานการแพทยฉกเฉน- องคกรวชาชพทเกยวของ

ยทธศาสตรท 3พฒนากลไกการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน


ระบบการแพทยฉกเฉน (Emergency Medical Services) เปนสวนหนงของการจดบรการสขภาพ เพอใหประชาชนเขาถงบรการสขภาพทจ�าเปนและเรงดวน ไดอยางทนถวงทและปลอดภย ถอเปนสทธและบรการขนพนฐานทประชาชนทกคนพงไดรบอยางทวถงและ เทาเทยมกน และตามเจตนารมณ พรบ. การแพทยฉกเฉน แหงชาต พ.ศ. 2551 ไดมการก�าหนดโครงสรางและกลไกการบรหารจดการทเปนรปธรรม คอ มคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน (กพฉ.) ท�าหนาทก�าหนดนโยบายและทศทางการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนระดบชาต มคณะอนกรรมการดานตาง ๆ ท�าหนาทพจารณากลนกรอง เสนอความเหนตอ กพฉ. และมสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) ท�าหนาทเปนฝายเลขานการและบรหารจดการ เพอท�าหนาทสงเสรมและสนบสนน ใหการปฏบตการฉกเฉนทมคณภาพไดมาตรฐาน โดยครอบคลมทกพนทอยางทวถง

ระบบการแพทยฉกเฉนของไทยยงคงมลกษณะ การบรหารจดการแบบรวมศนยและมการกระจาย อ�านาจบางสวนของการจดการไปยงหนวยงานกระทรวงสาธารณสขในสวนภมภาค คอ ส�านกงานสาธารณสขจงหวด และองคการบรหารสวนจงหวด มโครงสราง การอภบาลระบบ เปน 3 ระดบ คอ สวนกลาง สวนภมภาค และระดบทองถน อยางไรกตามการอภบาลในระบบ



การแพทยฉกเฉนยงเกดชองวางในดานความเปนเอกภาพเชงนโยบาย ขาดการก�าหนดเปาหมายรวมกน ขาดความรวมมอและประสานงานเทาทควร ขาดการเสรมสราง ระบบการจดการดานการเงนการคลงตลอดจนกลไกตาง ๆ ทตงขนตามกฎหมาย ยงไมตอบสนองและมประสทธภาพ

ประเทศไทยอยระหวางชวงของการปฏรปประเทศใหมความมนคง มงคง ยงยน มการจดท�าแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข ซงระบบการแพทยฉกเฉน เปนหนงเรองในประเดนปฏรป ดงนน หากระบบการแพทยฉกเฉนจะท�าใหเกด ความมนคง มงคง ยงยน จงเหนสมควรใหความส�าคญกบการสรางระบบและกลไก การบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนใหเกดความเปนเอกภาพและมประสทธภาพ รวมถงการแสวงหาความรวมมอและการรวมทนจากภาคสวนตาง ๆ เชน มระบบ การจดการการเงนการคลงดานการแพทยฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ การสรางกลไกการบรณาการแผนงาน โครงการ กจกรรม และการใชทรพยากร รวมกนระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชน รวมถงองคกรตาง ๆ ในระดบทองถน การสนบสนนการวจยดานการแพทยฉกเฉนทเปนปญหาส�าคญของประเทศใหสามารถน�าผลการวจยและนวตกรรมมาใชในการพฒนางานดานการแพทยฉกเฉน และ การทบทวนกฎหมายทเกยวของทงทางตรงและทางออมใหมความทนสมย สอดคลองกบสถานการณปจจบน หรอจดท�ากฎหมายฉบบใหมรองรบเชงนโยบายบรหารจดการและการปฏบตการ

ดานโครงสราง กลไกการจดการและการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน โครงสรางการบรหารระบบ การแพทยฉกเฉนของประเทศ ประเทศไทย มหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล การบรการในหองฉกเฉน การสงตอ ผ ป ว ย แ ล ะ ก า ร จ ด ก า ร ส า ธ า ร ณ ภ ย ดานการแพทย หลายหนวยงานในระดบ สวนกลาง ไดแก ส�านกงานปลดกระทรวง สาธารณสข กรมการแพทย กรมควบคมโรค

และมสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตท�าหนาทบรหารจดการระบบ โดยมคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน เปนผก�าหนด นโยบายและทศทางการพฒนา อยางไรกตามแตละหนวยงานกจะมแผนและยทธศาสตรในการด�าเนนงานตามบทบาทภารกจ ซงมหลายสวนทซ�าซอน ขาด การบรณาการ ท�าใหการขบเคลอนการพฒนา ระบบการแพทยฉกเฉนไมเปนเอกภาพ สงกระทบตอผลสมฤทธของแผนยทธศาสตร และความเปนเอกภาพในการประสาน


ความรวมมอกบหนวยงานอน ๆ นอกระบบ สขภาพ รวมทงยงสงผลกระทบตอหนวยงาน ในระดบภมภาค/พนททมความสบสน ในทศทางการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน ของประเทศ จงมความจ�าเปนทจะตอง ทบทวนบทหนาทของหนวยงานทเกยวของ และจดท�าโครงสราง กลไกการจดการ ใหการท�างานมทศทางการพฒนาท สอดคลองและเชอมโยงกน เพอการอภบาล ระบบการแพทยฉกเฉนใหเปนเอกภาพ

ดานกฎหมาย สถานการณการเปลยนแปลงทงจากปจจยภายนอก ปจจยภายใน การพฒนาระบบการแพทยฉก เ ฉน ไมเพยงแตจดบรการ สงเสรม สนบสนน พฒนาระบบใหไดมาตรฐานเทา นน ยง ตองหนกลบมาทบทวนกฎหมาย ท เ กยวของทงทางตรงและทางออม ใ ห ม ค ว า ม ท น ส ม ย ส อ ด ค ล อ ง ก บ สถานการณปจ จบน ท ผ านมาไ ดม ก า ร จ ด ท� า ร ะ เบ ย บ ข อ บ ง ค บ แ ล ะ กฎหมายตางๆ ตามพระราชบญญ ต การแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 มความกาวหนา พอสมควร อยางไรกตามยงมขอบงคบและกฎหมายส�าคญอกหลายฉบบทจ�าเปนในการปฏบตการและการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉนในอนทจะท�าใหบรรลผลตามเจตนารมณของพระราชบญญต อาทเชน ประกาศคณะกรรมการการแพทย ฉกเฉน เรองหนวยปฏบตการฉกเฉนการแพทย ทสงเสรมใหมการก�าหนดมาตรฐาน

หลกเกณฑและวธปฏบตเกยวกบการแพทย ฉกเฉน ระเบยบคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน วาดวยการบรหารจดการขายวทยโทรคมนาคมในการปฏบตการฉกเฉน พ.ศ.2558 ทจดใหมระบบสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ เพอประโยชน ในการประสานงานและการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน เปนตน นอกจากนมกฎหมายอน ๆ ทสงผลตอท ศ ท า ง ก า ร พ ฒ น า ร ะ บ บ การแพทยฉกเฉน ตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 หมวด 16 ก�าหนดใหด�าเนนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสข โดยระบบการแพทยฉกเฉน เปน 1 ใน 10 เรองทจะตองปฏรป รวมทง ยงมพระราชบญญตและกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ จ�าเปนตองศกษวเคราะห พจารณาผลกระทบทเกดขน ทงในสวนของ การสนบสนนการพฒนาและการตอง ถอปฏบตหลงกฎหมายมผลบงคบใชแลว

ดานการเงนการคลง กองทนการแพทยฉกเฉนได รบงบประมาณจากรฐบาลเปนหลก เพอเปนคาใชจายในการสนบสนนการปฏบตงาน ดานการแพทยฉกเฉน รวมทงอดหนนหรอ เปนคาชดเชยปฏบตการดานการแพทย ฉกเฉน ในสวนของคาชดเชยปฏบตการถกจดสรรภายใตวธการของราคาและปรมาณ (Price and Quantity approach: PQ approach) ซงมไดมการใชขอมล ททนสมย กลาวคอ ใชอตราราคาคงท


มาตงแตป 2553-2562 สงผลใหอตรา คาชดเชยทไดรบจากรฐบาล และอตราจายคาชดเชยใหแกหนวยปฏบตการ ไมสะทอนตนทนทแทจรง ขณะเดยวกน จ�านวนชดปฏบตการระดบตางๆ และจ�านวนการน�าสงผปวยฉกเฉน มแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ซงสงผลตอสภาพคลองของงบประมาณกองทนการแพทย ฉกเฉน และอาจสงผลตอระดบความเชอมน ของหนวยปฏบตการเรองเงนชดเชย ทจะไดรบ นอกจากนน เงนกองทนการแพทย ฉกเฉน มไดถกน�าไปใชเฉพาะคาชดเชย ปฏบตการ Pre-hospital care เทานน

ย ง ถ ก น� า ไ ป ใ ช เพ อ เป น ค า ช ด เช ย ในสวนของ Inter-hospital กรณท ผปวยยงไมพนภาวะวกฤต และกรณใช ยานพาหนะพเศษทางน�า ทางอากาศยาน เนองจาก 3 กองทนสขภาพมการจดชดสทธประโยชนเรองการน�าสง/สงตอ ทแตกตางกน ทงในเรองของพาหนะการน�าสง รวมถงวธการและอตรา การจายเงน กรณทแตละระบบหลกประกน ไมคมครอง หากผมสทธหรอผประกนตน จ�าเปนตองใช ซงสถานพยาบาลตองรองขอผานระบบการแพทยฉกเฉน (หมายเลข 1669) ซง สพฉ. จะเปนผจาย ชดเชยคาบรการนแทน เพอเปนการคมครอง สทธผปวยฉกเฉน

แผนภมท 7 แนวโนมการปฏบตการฉกเฉนทางบก จ�าแนกตามชดปฏบตการระดบตาง ๆ


จ า ก ส ถ า น ก า ร ณ แน ว โ น ม การใชบรการการแพทยฉกเฉน เมอพจารณา ดแนวโนมแลว การใชบรการชดปฏบตการ เบองตน (First Responder) สงขนเรอยๆ ขณะทชดปฏบตการระดบสง (Advance Life Support) ชดปฏบตการพนฐาน (Basic Life Support) มบรการคอนขาง คงท จากขอมลดงกลาวท�าใหเกดความกงวล เกยวกบงบกองทนการแพทยฉกเฉน ซงคาดวาในอนาคตกองทนการแพทยฉกเฉนอาจจะประสบปญหาเกยวกบความยงยนทางการเงนการคลงทจะสนบสนนการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน ดงนนควรมระบบการจดการ การเงนการคลงในการคมครองสทธ การเขา ถงบรการการแพทยฉกเฉน ทเหมาะสมและยงยน

ดานวจยและพฒนาวชาการ การจดบรการการแพทยฉกเฉน ทผานมา พบปญหาหลายดานทงเกยวของกบนโยบายระดบชาต การประสาน รวมทงพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล ในโรงพยาบาล และระหวางโรงพยาบาลนอกจากนนยงพบวาผปวยฉกเฉนสวนใหญเขาไมถงบรการหรอไมไดใชบรการการแพทยฉกเฉน มประชาชนจ�านวนมากไมรจก 1669 และสบสนกบ เลขหมายฉกเฉนทมมากในประเทศไทย ซงปญหาอปสรรคตาง ๆ เหลาน เปนไปตาม ขอเสนอของปฏรปและขบเคลอนการพฒนา ระบบการแพทยฉกเฉนชวงกอนถงโรงพยาบาล

ของสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ (สปท.) เมอวเคราะหผลงานวจยและองคความร ดานการแพทยฉกเฉน มความทาทาย ทงทเกดจากระดบนโยบาย ระดบหนวยงาน จนถงระดบประชาชน ซงมหลายประเดนทตองอาศยการพฒนาองคความรทงท เกดจากการวจยและนวตกรรม รวมทง การบรหารจดการความร น�ามาพฒนา ระบบทงเชงนโยบายและการปฏบตงาน ในพนท นอกจากนน จากการบรหารจดการ องคความร การวเคราะหและสงเคราะหงานวจยดานการแพทยฉกเฉนทผานมา พบวา ผลงานวจยยงไมครอบคลมและไมเพยงพอตอการน�าไปใชประโยชน เนองจากมขอจ�ากดทงนกวจยและการสราง เครอขาย ปญหาการสะสมและสรางฐาน องคความ ร ด านการแพทยฉก เ ฉน ทตองพฒนาอยางตอเนอง และปญหาการสนบสนนงบประมาณวจย รวมทงการสรางองคความรทยงมนอยมากเมอเทยบกบงบประมาณด�าเนนการดานอนๆ การทผปวยฉกเฉนจะไดรบ การคมครองสทธในการเขาถงบรการ การแพทยฉกเฉนอยางทวถง เทาเทยม มคณภาพมาตรฐานไดนน สวนส�าคญ ประการหนงคอ การใชองคความร ทงทเกดจากการวจย การบรหารจดการ ความร การพฒนานวตกรรมตาง ๆ เพอหนน เสรมหรอสนบสนนในการอภบาลระบบตามเจตนารมณของพระราชบญญต การแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 ตอไป


ตวช� วด




1. เพ�อทบทวนโครงสราง กลไกการจดการ และอภบาล

ระบบการแพทยฉกเฉนใหสอดรบแผนปฏรปประเทศ

ดานสาธารณสขประเดนระบบการแพทยฉกเฉน

2. เพ�อพฒนา ระเบยบ,ขอบงคบและกฎหมายตางๆ ใหสนบสนน

การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนไดอยางเพยงพอและ

มการบงคบใชไดอยางเหมาะสม

3. เพ�อพฒนาระบบการเงนการคลงใหมงบประมาณเพยงพอ

ตอการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนอยางเหมาะสม

และย�งยน

4. เพ�อสนบสนนใหเกดการบรหารจดการความรและงานวจย

ท�นาไปสการใชประโยชนในทางปฏบตไดอยางเป�นรปธรรม

เป� าหมาย1. มการทบทวนโครงสราง กลไกการจดการ และอภบาล

ระบบการแพทยฉกเฉน

2. มระเบยบ ขอบงคบและกฎหมายตางๆ ท�จาเป�นในการพฒนา

ระบบการแพทยฉกเฉนครบถวนและมแนวทางปฏบต

ในการบงคบใชท�เหมาะสม

3. กองทนการแพทยฉกเฉน และสามกองทนสขภาพหลก

กาหนดชดสทธประโยชนดานการแพทยฉกเฉน และวธการ

ชดเชยบรการตามชดสทธประโยชนน�น เพ�อใหเกดการพฒนา

บรการการแพทยฉกเฉนอยางมคณภาพ ท�วถงและย�งยน

4. มผลงานวจยและนวตกรรม องคความร การจดการ

ความรและบรหารฐานความร รวมท�งคลงความร เพ�อพฒนา


2.6 การบรหารทรพยากรบคคล 2.7 การเบกจายเงนตามแผนการเบกจายท�ไดรบอนมต 2.8 การรายงานทางการเงน 2.9 การดาเนนการตามแผนพฒนาระบบการจายเงน และ การรบเงนของทนหมนเวยนผานระบบอเลกทรอนกส 2.10 การจดทารายงานว เคราะหผ ใชบรการหลกและ ผ มสวนไดสวนเสยท�งทางตรงและทางออมของ ทนหมนเวยน

1. มการทบทวนโครงสราง กลไกการจดการ และอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน

2. การบรหารพฒนาทนหมนเวยนใหมประสทธภาพ

3. จานวนการนาประกาศมาตรา 29 วรรคหน�งมาใชบงคบ และมการดาเนนการตามมาตรา 29 วรรคสอง สาม ส� และ

มาตรา 30 31 32 37 38 39 อยางนอยเร�องละ 1 คร�ง จนสาเรจลงโทษเสรจส�น

4. ประสทธภาพการบรหารคาชดเชยปฏบตการฉกเฉนสาหรบผป�วยฉกเฉนวกฤต

5. ระดบความสาเรจของการจดต�งกองทนการแพทยฉกเฉนระดบทองถ�น/มการจายเงนเพ�อสงเสรมใหม matching grant มากข�น

ในพ�นท�ท�หางไกลและพ�นท�ท�เขาไมถงบรการ

6. จานวนองคความรหรอนวตกรรมท�ไดจากงานวจยและกระบวนการทางวชาการเพ�อหนนเสรมภารกจตามแผนหลก

การแพทยฉกเฉนแหงชาต และภารกจสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

7. ระดบความสาเรจในการพฒนาผลงานวจย เพ�อใหไดองคความรเร�องการแพทยฉกเฉนท�เหมาะสมกบประเทศไทย ภายใน 2564

รวมท�งการจดการความร บรหารฐานความร และจดใหมคลงความร เพ�อนามาใชในการกาหนดนโยบาย/บรหาร และปรบปรงบรการ

2.1 การบรหารความเส�ยงและการควบคมภายใน 2.2 ระดบความสาเรจในการพฒนามาตรฐานระบบ คณภาพการบรหารงานคณภาพเพ�อเพ�มประสทธภาพ ในการดาเนนงาน ISO 9001 : 2015 2.3 การตรวจสอบภายใน 2.4 การบรหารจดการสารสนเทศดจทล 2.5 ระดบความสาเรจในการพฒนาระบบสารสนเทศ การแพทยฉกเฉน (ITEMS)



ดานโครงสรางการบรหารจดการและอภบาลระบบ 1) ทบทวนบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบระบบการแพทยฉกเฉน

1. ศกษาหาขอสรปและทบทวนบทบาทหนวยงานทเกยวของ2. การรบฟงความคดเหนหนวยงานภายใน/นอก กระทรวงสาธารณสข

ทงภาครฐ และเอกชน มลนธ 3. การสอสาร ประชาสมพนธประชาชน หนวยงานทงภายใน/ภายนอกกระทรวงสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ

2) มคณะกรรมการนโยบายระบบการแพทยฉกเฉนระดบชาตและระดบเขต (National and Regional ECS Board)1. ศกษาและออกแบบการจดตงคณะกรรมการนโยบายระบบการแพทย

ฉกเฉนระดบชาตและระดบเขต (National and Regional ECS Board) เพอใหสอดคลองกบสถานการณปจจบนและแนวโนมในอนาคต

2. จดตงคณะกรรมการนโยบายระบบการแพทยฉกเฉนระดบชาตและระดบเขต

3) มโครงสรางและกลไกการประสานงานดานการแพทยและสาธารณสขในภาวะโรค/ภยสขภาพระดบประเทศ ระดบเขตและระดบจงหวด1. ศกษาและทบทวนกลไกประสานงานระหวางหนวยงานภายในกระทรวง

สาธารณสขและภายนอกกระทรวงสาธารณสข2. พฒนากลไกการประสานงานดานการแพทยและสาธารณสข3. พฒนาศกยภาพหนวยปฏบตการฉกเฉนดานแพทยและสาธารณสข

ใหมมาตรฐาน4. ลงทนสนบสนนโลจสตกสใหหนวยปฏบตการฉกเฉนดานแพทยและ

สาธารณสข5. ด�าเนนการตามแผนงานทก�าหนด และ ตดตาม ก�ากบความกาวหนา

การด�าเนนงาน

ดานกฎหมาย 1. วเคราะหและจดท�าแผนในการพฒนา ปรบปรง ระเบยบ ขอบงคบและ

กฎหมายตาง ๆ ใหสามารถสนบสนนระบบการแพทยฉกเฉนไดอยาง เพยงพอและมการบงคบใชไดอยางเหมาะสม


2. ประสานความรวมมอกบทกภาคสวนเพอด�าเนนการตามแผนทก�าหนด 3. มมาตรการในการคมครองผปฏบตการในขณะปฏบตงาน เหมอนปฏบตงาน

ในฐานะเจาหนาทของรฐ

ดานการเงนการคลง 1) กองทนระบบการแพทยฉกเฉนระดบเขต

1. ศกษาแนวทางการจดตงกองทนการแพทยฉกเฉนระดบเขต หากไมสามารถจดตงไดอาจจะพจารณาแนวทางในการแกไข พรบ. การแพทยฉกเฉน เพอจดตงกองทนการแพทยฉกเฉนระดบเขต

2. การรบฟงความคดเหนหนวยงานภายใน/นอก กระทรวงสาธารณสข ทงภาครฐ และเอกชน มลนธ

3. การสอสาร ประชาสมพนธประชาชน หนวยงานทงภายใน/ภายนอกกระทรวงสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ

4. ด�าเนนการจดตงกองทนการแพทยฉกเฉนระดบเขต 2) กองทนการแพทยฉกเฉนและสามกองทนสขภาพหลกก�าหนดชดสทธประโยชน

ดานการแพทยฉกเฉน และวธการชดเชยบรการตามชดสทธประโยชน1. ศกษาขอมลและทบทวนชดสทธประโยชนดานการแพทยฉกเฉนของ

กองทนตางๆ2. พฒนากลไกการจายเงนตามคณภาพการรกษาพยาบาลฉกเฉน

(Value-Based Payment) 3) ระบบการจดการการคลงและการเงนในการคมครองสทธผปวยฉกเฉน

1. ประสานหนวยงานทเกยวของเพอพจารณาปรบปรงแกไขกฎ ระเบยบตางๆเพอใหสามารถสนบสนนงบในการใหบรการและการพฒนาระบบ การแพทยฉกเฉนไดอยางตอเนอง

2. ผลกดนใหไดรบเงนชดเชยคาปฏบตการจากรฐบาลสะทอนตนทนทแทจรงครอบคลมรายการทจ�าเปน เพอเพมคณภาพของการใหบรการกอนถงโรงพยาบาล

3. ประสานหารอแตละกองทนเรองวธการจาย ขอบเขตการจายเงนชดเชยในระบบการแพทยฉกเฉน เพอลดความซ�าซอน และประหยดงบประมาณภาครฐ


4. จดท�าแนวทางการรบภาระคาใชจายรวมกนทงหนวยงานภาครฐ เอกชน อปท. ทค�านงถงความเปนธรรมและการเขาถงบรการการแพทย

ดานวจยและพฒนาวชาการ 1. วเคราะหชองวางระบบการแพทยฉกเฉนทตองการสนบสนนขอมลจาก

งานวจย/บรหารจดการความร เพอก�าหนดกรอบทศทางใหสอดคลองและเชอมโยงกบนโยบายประเทศ

2. ด�าเนนงานวจยอยางเปนระบบ ถกตองตามหลกวชาการ ครอบคลมประเดนนโยบายเรงดวนของสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตทเชอมโยง กบทศทางนโยบายระดบชาต โดยมการบรหารจดการงานวจยทมประสทธภาพ

3. บรหารจดการความรตามขนตอนเพอใหเกด Right Knowledge, Right People, Right Time

4. การผลกดนใหมการเผยแพรเพอใชองคความร ผลงานวจย ผลงานวชาการ และนวตกรรม ในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนผานชองทางตาง ๆ



- สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต- ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข- กรมการแพทย- โรงพยาบาลภาครฐและเอกชน ทกระดบ- ส�านกงานสาธารณสขจงหวด- องคกรปกครองสวนทองถน- องคกรภาคเอกชนทไมแสวงหาก�าไร- สถาบนวจยและพฒนาระบบสาธารณสข

- กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร- กระทรวงมหาดไทย / กรมสงเสรมการปกครองทองถน- กระทรวงการคลง / กรมบญชกลาง- ส�านกงบประมาณ- กระทรวงยตธรรม / ส�านกงานอยการสงสด- ส�านกงานตรวจเงนแผนดน- กระทรวงกลาโหม- กระทรวงศกษาธการ

ยทธศาสตรท 4พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ


ระบบการแพทยฉก เ ฉนในประเทศไทย ไดมการพฒนาอยางตอเนอง หลงจากมพระราชบญญต การแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 เปนตนมา ซงไดรบ ความรวมมอจากหนวยงานภาคเครอขายตาง ๆ ทงจาก ในประเทศและตางประเทศ โดยการพฒนาศกยภาพและ การมสวนรวมของภาคตาง ๆ ไดแก องคกรปกครอง สวนทองถนมบทบาทและมสวนรวมในการด�าเนนงาน ดานการแพทยฉกเฉนเพมมากขน ตามเจตนารมยของ พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. 2551 ในมาตรา 33 วรรค 2 โดยการจดตงหนวยปฏบตการฉกเฉนท ด�าเนนการโดยองคกรปกครองสวนทองถนและ ขนทะเบยนหนวยปฏบตการ ในป 2560 คดเปน รอยละ 73 ขององคกรปกครองสวนทองถนทงหมด แตปฏบตงานจรงเพยงรอยละ 89 ของหนวยปฏบตการ ท ขนทะเบยน สวนหนวยปฏบตการในพนท พเศษ ทเขาถงยากหรอพนทเฉพาะ มการจดหนวยปฎบตการ ทางอากาศยานและทางน�าในหลายพนท และมหนวย ปฏบตการในพนทอทยานแหงชาตทพยายามจะจดตง ใหครอบคลมในทกเขตพนททวประเทศ อยางไรกตาม ยงมพนทพเศษอน ๆ อกหลายสวนทจ�าเปนตองม หนวยปฏบตการทเหมาะกบบรบทของพนท เชน พนทอตสาหกรรม พนททองเทยว พนทชายแดน พนทเขตสขภาพพเศษ พนทเขตเศรษฐกจ



การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนในโรงพยาบาล (In-hospital care) ใน แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 1-2 มการประสานความรวมมอในการ ด�าเนนงานไมมากนกทงโรงพยาบาลภาครฐและภาคเอกชน ส�าหรบในแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 3 และนโยบายรฐบาลในเรอง “เจบปวยฉกเฉนวกฤต มสทธทกท” ท�าใหมการประสานความรวมมอกบโรงพยาบาลเอกชนและรฐในการดแลรกษา ผปวยฉกเฉนวกฤตภายใน 72 ชวโมงแรก เปนการคมสทธผปวยฉกเฉน

การพฒนาระบบการสงตอผปวยฉกเฉนทยงไมพนภาวะวกฤตระหวาง โรงพยาบาล (Inter –hospital care) การด�าเนนงานทผานมามการก�าหนดแนวปฏบต ในการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางโรงพยาบาล ตงแตมาตรฐานรถปฏบตการ พรอมอปกรณ ยา เวชภณฑ บคลากรทเหมาะสมกบระดบความฉกเฉนของผปวย

การด�าเนนงานทผานมาในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนเพอรองรบสถานการณเกดภยพบต ไดรบความรวมมอจากองคกร หนวยงานทกภาคสวน ทงในและ ตางประเทศ แตยงคงไมเพยงพอเนองจากประเทศในกลมอาเซยน มระบบการแพทยฉกเฉนทมระดบคณภาพและมาตรฐานทแตกตางกน จ�าเปนจะตองมการสงเสรม พฒนาและมการประสานความรวมมอใหทกประเทศในอาเซยนมการพฒนาระบบ การแพทยฉกเฉนทมมาตรฐานทใกลเคยงกน ซงจะสงผลใหประชาชนทงคนไทยและตางชาตไดรบการดแลดานการแพทยฉกเฉนทดในทกพนทและทกประเทศกลมอาเซยน ซงการด�าเนนดงกลาวจ�าเปนตองไดรบความรวมมอจากหนวยงานทกภาคสวน ทงจากในประเทศและตางประเทศอกมาก

เพอใหสอดคลองการปฏรปประเทศดานสาธารณสข ปฏรประบบการแพทย ฉกเฉน ซงก�าหนดมการจดตงศนยรบแจงเหตฉกเฉน (ทกกรณ) ทมมาตรฐาน โดยด�าเนนงานภายใตองคกรปกครองสวนทองถน และแยกศนยสงการและ อ�านวยการดานการแพทยและสาธารณสขทมมาตรฐาน อยใตการด�าเนนงานของกระทรวงสาธารณสข ในปจจบนมองคการบรหารสวนจงหวดและกรงเทพมหานคร จดตงศนยรบแจงเหตและจายงาน และ/หรอระบบอ�านวยการทางการแพทย ด�าเนนการแลว จ�านวน 7 แหง นอกจากนขอเสนอของสภาขบเคลอนการปฏรประเทศ ใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนผด�าเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนใหครอบคลมพนท โดยการเพมบรการการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาล ใหครอบคลมทกพนท โดยเปนโอกาสทองคกรปกครองสวนทองถนจะด�าเนนงาน


พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนไดโดยไมตองกงวลในเรองบทบาทหนาทและภารกจ เนองจากคณะกรรมการกระจายอ�านาจไดวนจฉยวา “งานการแพทยฉกเฉน” เปนภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน และมความกาวหนาในการการพฒนาเครอขายองคกรปกครองสวนทองถน เชน มคณะท�างานรวมกนระดบนโยบาย ของหนวยงานตาง ๆ (กรมสงเสรมการปกครองทองถน ส�านกงานกระจายอ�านาจอ�านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ส�านกงานตรวจเงนแผนดน สถาบน การแพทยฉกเฉนแหงชาตฯ) มการจดประชมวชาการองคกรปกครองสวนทองถน ระดบชาตทกป โดยองคการบรหารสวนจงหวดเปนเจาภาพหลก เพอขบเคลอนงาน การแพทยฉกเฉนในองคกรปกครองสวนทองถน

ในสวนเครอขายอน ๆ เชน เครอขายองคกรเอกชนทไมแสวงก�าไร 400 กวาแหง มขบเคลอนงานมการประชมอยางเนองเพอพฒนางานในสวนทเกยวของ เครอขายภาคประชาชน จ�านวน 87 องคกร รวมกนขบเคลอนการรบรตระหนกและการปองกนของประชาชน

ดงนนในการพฒนาศกยภาพและการมสวนรวมดานการแพทยฉกเฉนของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ ซงประกอบดวยการปฏบตการฉกเฉน การศกษา การฝกอบรม การคนควา และการวจย เกยวกบการประเมน การจดการ การบ�าบดรกษาผปวยฉกเฉน และการปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉนใหประสบความส�าเรจ ตองด�าเนนการเพอใหเกดความรวมมอทยงยนของภาครฐและเอกชนทงในและ ตางประเทศ ในการขบเคลอนการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน และเพอเพม ขดความสามารถและการมสวนรวมของหนวยจดการในจงหวด ทองถนและชมชน จนสามารถจดการการแพทยฉกเฉนในพนทไดอยางมคณภาพ โดยใชแนวคด การสาธารณสขมลฐาน (Primary Health Care) หรอการมสวนรวมของชมชน (Community Participation) แนวคดการกระจายอ�านาจ (Decentralization) และแนวคดการประกนสขภาพแหงชาตหรอแนวคดรฐสวสดการ (Social Welfare) รวมถงการวางระบบการประสานความรวมมอในการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน ทดกบหนวยงานองคกรทงในและตางประเทศ


พฒนาศกยภาพและการมสวนรวมของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ


วตถประสงค1. เพ�อใหเกดความรวมมอของหนวยงานภาครฐ ทกระดบและภาคประชาสงคม ในการพฒนา ระบบการแพทยฉกเฉน2. เพ�อใหองคกรปกครองสวนทองถ�นบรณาการ รวมเครอขายอ�นในการดาเนนงานและบรหาร จดการระบบการแพทยฉกเฉนในพ�นท� ไดอยาง มคณภาพ ครอบคลมทกพ�นท�ท�งพ�นท�ปกต และพ�นท�พเศษ 3. เพ�อใหเกดความรวมมอกบหนวยงานท�เก�ยวของ ท�งในและตางประเทศ ในการสนบสนนการพฒนา ระบบการแพทยฉกเฉน ท�งในภาวะปกตและ สาธารณภย

ตวช� วด1. จานวนศนยรบแจงเหตและจายงานการแพทย ฉกเฉนและการอานวยการทางการแพทย ระดบจงหวดภายใตการดาเนนงานและ บรหารจดการขององคการบรหารสวนจงหวด/ กรงเทพมหานคร 2. จานวนจงหวดท�องคกรปกครองสวนทองถ�น ขนาดใหญมศนยรบแจงและจายงานตาม เกณฑวธ (Protocol) ท�แพทยอานวยการ กาหนด 3. ระดบความสาเรจในการเป�นผนาความรวมมอ ระดบประเทศดานการแพทยฉกเฉนกบ ประชาคมอาเซยนและนานาชาต

เป� าหมาย1. ศนยรบแจงเหตฉกเฉน (ทกกรณ) ท�มมาตรฐาน โดยดาเนนงานภายใตองคกรปกครองสวนทองถ�น และมศนยส�งการ และอานวยการดานการแพทยและสาธารณสขท�มมาตรฐานอยใตการดาเนนงาน ของกระทรวงสาธารณสข 2. มระบบการจดการ เพ�อสนบสนนการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนกบหนวยงานภาครฐ องคกร ปกครองสวนทองถ�น องคกรภาคเอกชนท�ไมแสวงหากาไรและหนวยงานภาคเอกชนท�มประสทธภาพ3. มการดาเนนงานและบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนโดยองคกรปกครองสวนทองถ�นรวมกบ ภาคเครอขายใหครอบคลมทกพ�นท� ท�งพ�นท�ปกตและพ�นท�พเศษ4. มระบบประสานงานและประสานความรวมมอ เพ�อสนบสนนระบบการแพทยฉกเฉนกบหนวยงาน ท�เก�ยวของท�งในและตางประเทศ ท�งภาวะปกตและสาธารณภยท�มประสทธผล



1. ก�าหนดมาตรการสนบสนนทางการเงน มาตรการทางกฎหมายและสนบสนนสนบสนนระบบการสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ ในดานการปองกน ภาวะฉกเฉน การแจงเหตฉกเฉน และการเขาถงบรการไดอยาง มประสทธภาพ โดยค�านงถงประเภทของกลมผปวย ประเภทของ กลมอาการฉกเฉน รวมถงผปวยฉกเฉนในเขตพนทหรอภมประเทศท ไมมผปฏบตการ หนวยปฏบตการ หรอสถานพยาบาลเพยงพอ

2. สงเสรมสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนผด�าเนนงานและบรหารบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในระดบทองถนและพนท โดยให องคการบรหารสวนจงหวด/กรงเทพมหานคร เปนหนวยงานหลก ในการบรหารจดการการแพทยฉกเฉนในระดบจงหวด โดยใหมระบบบรการ การแพทยฉกเฉนอยางมสวนรวมของภาคเครอขาย เพอใหการปฏบตการ ฉกเฉนเขาถงผปวยฉกเฉน ณ จดเกดเหตไดตามมาตราฐานทก�าหนด

3. มมาตรการทางกฎหมาย มาตรการสนบสนนทางการเงน และสนบสนนระบบการสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ เพอใหองคกรปกครองสวนทองถน สามารถด�าเนนการและบรหารจดการการแพทยฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ โดยใหเปนภารกจบรการสาธารณะทตองใหบรการแกประชาชน

4. ผลกดนใหองคกรภาคเครอขายทกภาคสวนมสวนรวมในการพฒนาการแพทยฉกเฉนทงในระดบจงหวดและระดบประเทศ ในดานการปฏบตการ ฉกเฉน การศกษา การฝกอบรม การคนควา และการวจยเกยวกบการประเมน การจดการ การบ�าบดรกษาผปวยฉกเฉน และการปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉนใหประสบความส�าเรจ

5. สงเสรมสนบสนนและพฒนาขดความสามารถของส�านกงานสาธารณสขจงหวด สถานพยาบาล หนวยปฏบตการ และภาคเครอขายทเกยวของ เพอใหผปวยฉกเฉนไดรบการคมครองสทธอยางทวถงและไดมาตรฐาน

6. สงเสรมสนบสนนใหมการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนในระดบอาเซยนและนานาชาต โดยการมสวนรวม การแลกเปลยนเรยนร และการประสานความรวมมอกบองคกร หนวยงานระหวางประเทศ

7. สงเสรมสนบสนนและพฒนาระบบการประสานงานเพอสนบสนนปฏบตการการแพทยฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงในและ ตางประเทศ ในกรณภยพบตหรอสาธารณภย




- สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต- กระทรวงสาธารณสข- กระทรวงมหาดไทย- องคกรปกครองสวนทองถน

- กระทรวงศกษาธการ- กระทรวงกลาโหม- กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม- กระทรวงแรงงาน - กระทรวงการตางประเทศ- กระทรวงการคลง- ทบวงมหาวทยาลย- องคกรภาคเอกชนทไมแสวงหาก�าไร- บรษทกลางฯ- บรษทเอกชน

ยทธศาสตรท 5การสอสารสาธารณะ

ในระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน


การคมครองสทธผปวยฉกเฉนใหเขาถงระบบการแพทยฉกเฉนอยางทวถง เทาเทยม มคณภาพมาตรฐาน โดยไดรบการชวยเหลอและรกษาพยาบาลทมประสทธภาพและทนทวงท ภารกจหนงทส�าคญ นอกเหนอจากการจดใหมระบบปฏบตการฉกเฉนท ไดมาตรฐานมคณภาพแลว การสอสารและประชาสมพนธ ประชาชนทวไป กลมเสยง ผปวยฉกเฉน และผปฏบตการใหมความรอบรดานการแพทยฉกเฉน เชน ภาวะ ฉกเฉนโรค ถงการดแลปฐมพยาบาลตนเองและผอน รวมถงการรองขอความชวยเหลอ และการเขาถง บรการทเหมาะสมอยางครอบคลม ทวถงและทนทวงท เพอปองกน บรรเทาความรนแรงและความเสยหาย แกชวตและเศรษฐฐานะของผปวยฉกเฉนและครอบครว

สถานการณการเขาถงบรการของผปวยฉกเฉนวกฤต พบวา สดสวนผปวยฉกเฉนวกฤตทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนตอผปวยฉกเฉนวกฤตทหองฉกเฉน รอยละ 19 จะเหนไดวาการเขาถงบรการการแพทยฉกเฉนยงมสดสวนทต�า โดยมการศกษาสนบสนน คอ



1) ผลส�ารวจการรกษาพยาบาลของประชาชนผปวยฉกเฉนทวประเทศ พบวา ผปวยรอยละ 75.7 มารบบรการดวยตนเองโดยไมผานระบบบรการ การแพทยฉกเฉน (เอแบค-เคเอสซอนเตอรเนตโพล, 2553)

2) การศกษาการใชบรการการแพทยฉกเฉนของประชาชนเชยงใหม พบวา ประชาชนไมเลอกใชบรการเมอเกด เจบปวยฉกเฉนหรออบตเหตถงรอยละ 62.74 (ณชชา หาญสทธเวชกลและคณะ, 2555)

3) การศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอการไมใชบรการการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนทเขารบบรการแผนกอบตเหตฉกเฉนในประเทศไทย มผปวยฉกเฉนวกฤต สวนใหญยงมารบบรการทแผนกอบตเหตและฉกเฉนดวยตนเองหรอวธอน รอยละ 80.9 (กตตพงศ พลเสนและคณะ, 2559)

สอดคลองกบสถตผรบบรการทหองอบตเหตฉกเฉน ป 2559 ประมาณ 35 ลานครง สวนใหญเปนผปวยไมฉกเฉนรอยละ 60 ท�าใหหองฉกเฉนเกดความแออดไมสามารถรองรบการดแลผปวยฉกเฉนใหมคณภาพได

เหตผลทประชาชนยงไมเขาถงบรการ เนองจากเหนวามาดวยรถสวนตวสะดวกกวา(รอยละ76.0) ไมอยากเสยเวลารอรถพยาบาลฉกเฉนอาจมาชา(รอยละ31.0) เปนชวงภาวะคบขนตกใจไมไดนกถงรถพยาบาลฉกเฉน(รอยละ28.9) รสกวาอาการบาดเจบ/เจบปวยเลกนอย(รอยละ19.9) เปนเพราะไมรจกการแจงรถพยาบาลฉกเฉนผาน1669(รอยละ19.2)

แสดงใหเหนวาประชาชนยงไมเขาใจภาวะเจบปวยฉกเฉน นอกจากน ขาดความร ทกษะในการปฐมพยาบาล และการชวยชวตขนพนฐาน โดยผปวย ทหวใจหยดเตนนนอกโรงพยาบาลสวนใหญมกจะเสยชวตกอนถงโรงพยาบาล ดงนน การปฏรประบบความรและความสามารถเรองการปฐมพยาบาลและ การฟ นคนชพเบองตนของประชาชน เพอใหประชาชนเขาใจภาวะเจบปวยฉกเฉน มความร มทกษะในการปฐมพยาบาล และการชวยฟ นคนชพขนพนฐาน ซงมผลตอ การชวยเหลอผปวยในภาวะฉกเฉนชวงกอนถงโรงพยาบาลเปนอยางมาก เพราะ จะสามารถชวยชวตไดและสามารถแจงเหตฉกเฉนไดทนเวลาและถกชองทาง ซงสามารถด�าเนนการไดโดยการเพมพนความรของประชาชนในการปฐมพยาบาล และการชวยฟ นคนชพ (First Aid & Resuscitation)


ผลการส�ารวจการรบรและความเขาใจของประชาชนเกยวกบการใชบรการแพทยฉกเฉน ป 2560 มหาวทยาลยหอการคาไทย พบวา ประชาชนทราบเบอร 1669 ใชเมอเกดอบตเหต/เจบปวยฉกเฉนถงรอยะ 84.3 ประชาชนสวนใหญ รบรถงประเดน “อบตเหตฉกเฉน” มากกวา “เจบปวยฉกเฉนวกฤต” “เจบปวยฉกเฉน” จงเปนแนวทางทส�าคญในการจดท�าเนอหา (message) เพอการสอสารสรางการรบรและน�ามา สรางสรรคเปน key message หลกในแผนการสอสาร ทงในระยะสน และระยะยาว

นอกจากน การสอสารจ�าเปนด�าเนนการใหสอดคลองกบกลมเปาหมาย โดยเฉพาะกลมเสยง/กลมเปราะบาง ซงเปนกลมทมโอกาสเกดภาวะฉกเฉนสงกวา กลมอน โดยกลมเสยง ไดแก ผสงอาย ป 2560 มถงรอยละ 17 และคาดการณป 2564 เพมเปนรอยละ 20 ผปวยเบาหวานทงรายใหมและรายเกา 5,017 คนตอประชากร แสนคน ผปวยความดนโลหตสง 10,692 คนตอประชากรแสนคน โดยผปวยเบาหวานและผปวยความดนโลหตสงมโอกาสเปนโรคหลอดเลอดหวใจและสมองถง รอยละ 82 นอกจากนกลมเสยงทมโอกาสไดรบบาดเจบจากอบตเหตจราจร คอ กลมผใชรถจกรยานยนต ผใชรถใชถนน รวมทงกลมเปราะบาง เชน ผพการ ผปวยจตเวช กเปนกลมเสยงสงทจะเกดภาวะฉกเฉนสงเชนกน

จงจ�าเปนตองมการด�าเนนงานยทธศาสตรในดานการสอสารและประชาสมพนธไปยงประชาชน กลมเสยง กลมเปราะบาง ผานกระบวนการสอสารสาธารณะ โดยพฒนาเนอหาการประชาสมพนธ ในรปแบบเขาใจงาย สน กระชบ ทนสมย ทสามารถเผยแพรทางชองทางสอสงคมออนไลนตาง ๆ เพอความประหยดและเกดประสทธภาพสงสด สามารถท�าใหประชาชนปรบเปลยนพฤตกรรมการปองกน ตนเองได เพมความรความเขาใจภาวะฉกเฉนของโรคในกลมผปวยโรคเรอรง การดแลปฐมพยาบาลตนเองและผอน รวมถงการรองขอความชวยเหลอ การปองกนดแลตนเองและผอน การปฐมพยาบาลและชวยฟนคนชพเบองตนไดเหมาะสม นอกจากนยงจ�าเปนตองสอสารใหประชาชนมความตระหนกร ภาวะเจบปวยทไมฉกเฉน เพอลดการใชหองฉกเฉนทไมเหมาะสมและไมท�าใหหองฉกเฉนแออด สามารถรองรบการดแลผปวยฉกเฉนไดอยางมคณภาพ


การสอสารสาธารณะในระบบการแพทยฉกเฉนสประชาชน


วตถประสงค1. เพ�อใหประชาชนกลมเส�ยงตอการเจบป�วยฉกเฉน

และครอบครว มความตระหนกรในภาวะฉกเฉน

ขอความชวยเหลอและชวยเหลอเบ�องตน

เม�อเกดการเจบป�วยฉกเฉน

2. เพ�อจดระบบสนบสนนและประสานงานกบ

หนวยงานท�เก�ยวของ ใหประชาชนกลมเส�ยง

สามารถเขาถงบรการเหมาะสมและรวดเรว

3. เพ�อใหมการจดการระดบชมชนเขมแขงและ

ปลอดภยเก�ยวกบการแพทยฉกเฉน

ตวช� วด1. รอยละความพงพอใจของผใชบรการตอ

ระบบการแพทยฉกเฉน

2. รอยละของประชาชนกลมเป�าหมายมความร

เบ�องตนและสามารถดแลตนเองและชวยเหลอ

ผอ�นเม�อเกดการเจบป�วยฉกเฉนไดอยาง

ถกตอง รวมท�งสามารถขอความชวยเหลอ

และอานวยความสะดวกตอการใหบรการ


3. ดชนการรบรและเช�อม�นของประชาชน /

นกทองเท�ยว / นกลงทนท� ม ตอระบบ

การแพทยฉกเฉนของประเทศ

4. รอยละตาบลท�วประเทศท�มการจดการ

ชมชนและปลอดภยเขมแขงไดมาตรฐาน

การแพทยฉกเฉนเชงพ�นท�

เป� าหมาย1. ประชาชนกลมเส�ยงตอการเจบป�วยฉกเฉน

และครอบครวมความตระหนกรในภาวะฉกเฉน

ขอความชวยเหลอและชวยเหลอเบ�องตน

เม�อเกดการเจบป�วยฉกเฉน

2. มระบบสนบสนนและประสานงานกบหนวยงาน

ท�เก�ยวของ ใหประชาชนกลมเส�ยงสามารถ

เขาถงบรการเหมาะสมและรวดเรว

3. มการจดการระดบชมชนเขมแขงและปลอดภย

เก�ยวกบการแพทยฉกเฉน


กรอบกลวธ หรอวธท�างาน

1. มการจดท�าแผนการสรางความรอบร/ตระหนกร เพอสรางการรบรเกยวกบการแพทยฉกเฉนในประชาชนกลมเปาหมาย

2. จดท�าฐานขอมลประชาชนกลมเปาหมายและเครอขายทเกยวของ (ระบบ digital platform)

3. ผลตเนอหาความรพนฐานเกยวกบการบรการเพอเผยแพรผานสอสาธารณะชองทางตาง ๆ และพฒนาหลกสตรความรพนฐานการบรการการแพทยฉกเฉนส�าหรบประชาชนกลมเปาหมายตาง ๆ 3.1 หลกสตรส�าหรบเดกนกเรยนทกระดบ ปลกฝงและสรางคนรนใหม

จากเดก ๆ ใหมความรและความรบผดชอบดานการแพทยฉกเฉน3.2 หลกสตรส�าหรบกลมประชาชน ผใหญ เสนอใหอปท. เตรยมความพรอม

คนในพนททงในระดบครอบครว/ชมชน ควรมหลกสตรภาคบงคบ ใหคนในครอบครว/ชมชนทราบอาการทมภาวะเสยงโรคหลอดเลอดสมองแตก หลอดเลอดหวใจเฉยบพลน เพอชวยเหลอเบองตน/รองขอความชวยเหลอและเขาถงบรการภายในระยะเวลาทเหมาะสมอยางทนทวงท

3.3 หลกสตรส�าหรบบคลากรสาธารณสข โดยเฉพาะรพสต. ตองมขอมลกลมเปาหมายทม CVD Risk และแผนทตงบานกลมเสยง โดยตองใหความรผปวยและญาต ใหรจกภาวะฉกเฉน เพอวางแผนชวยเหลอตนเอง/ครอบครวไดเหมาะสม เมอเกดภาวะฉกเฉน

3.4 หลกสตรทตองสอสารใหประชาชนมความรอบร ตระหนกและรบรทงสทธและหนาท เพอปฏบตตนไดเหมาะสมทงใน “ภาวะฉกเฉนและไมฉกเฉน”

3.5 มเนอหาทสอดคลองกลมเปาหมายเสยง เชน หลอดเลอดสมอง หลอดเลอดหวใจ กลมโรคเรอรงทมความเสยง กลมเปราะบาง กลมพนทเฉพาะ

4. ใหมศนยหรอหนวยทรบผดชอบอยางเปนทางการ (official) เพอจดท�าและเผยแพรความรในแตละประเดนทประชาชนกลมเปาหมายเขาใจงาย ในลกษณะ one page /week และมการก�ากบและตดตามอยางตอเนอง

5. สงเสรมและสนบสนนดวยการประชาสมพนธ หรอวธการใดวธการหนงใหประชาชนกลมเปาหมายและครวเรอนเขาถงองคความรสาธารณะ


ในการปองกน ตระหนกร เตรยมพรอม สามารถใหการปฐมพยาบาล ชวยฟ นคนชพ (CPR) เบองตนและแจงเหตฉกเฉนไดเหมาะสม 5.1 สรางเครอขายสอมวลชนเพอกระจายความรพนฐานเกยวกบ

การบรการการแพทยฉกเฉน5.2 จดอบรมความรพนฐานเกยวกบการบรการการแพทยฉกเฉน

(การปฐมพยาบาลเบองตน การชวยฟนคนชพ การใช AED) โดยเฉพาะกลมเสยง

5.3 สนบสนนใหอาสาสมครกลมตาง ๆ (อสม. อสค. อปพร. ประชารฐ) เปนเครอขายในการสอสารใหกบประชาชนกลมเปาหมาย มความรอบร และรบรภาวะฉกเฉน /ชวยเหลอตนเองและรองขอความชวยเหลอ ไดเหมาะสมอยางทนทวงท

5.4 ผลกดนใหหลกสตรส�าหรบกลมเปาหมายตาง ๆ บรรจในการศกษา/ฝกอบรม/เรยนรจากแหลงขอมลทนาเชอถอ (official) และเชอมโยงองคความรไปยงฐานขอมลประชาชนกลมเปาหมาย เพอใหสามารถวางแผนจดการดแลตนเองไดเหมาะสม

6. สอสารท�าความเขาใจเพอใหหนวยบรการกบประชาชนเขาใจและไววางใจตอกน สรางความมนใจ จะลดการรองทกขรองเรยน สาระส�าคญท ควรสอสาร คอ 1) การประเมนคดแยกระดบความฉกเฉนและการจดล�าดบความเรงดวน

ในการรกษา 2) ภาวะไมฉกเฉน ทไมควรมาใชบรการ เพอลดความแออดและใหหองฉกเฉน

มคณภาพรองรบผปวยฉกเฉน 7. จดการสอสารความรดานการแพทยฉกเฉนในหมบาน/ต�าบลทวประเทศ

ใหมการจดการชมชนและปลอดภยเขมแขงไดมาตรฐานการแพทยฉกเฉนเชงพนท 7.1 สนบสนนใหประชาชนไดมสวนรวมในการพฒนาโดยน�าองคความร

ดานการแพทยฉกเฉนมาประยกตใชใหสอดคลองกบบรบทของพนท7.2 เชอมโยงเครอขายชมชนจดการตนเองเขมแขง เพอใหมการแลกเปลยน

เรยนร/พฒนาตอยอดและขยายไปยงพนทตาง ๆ ทวประเทศ7.3 ประสาน/สนบสนนใหมโครงสรางพนฐานดานเครอขายโทรคมนาคม

ใหสามารถใชงานไดครอบคลมทกพนทโดยเฉพาะจดอบสญญาณโทรศพท ใหสามารถแจงเหตในทนทวงท


7.4 ก�ากบตดตามและประเมนผลการด�าเนนกจกรรม โดยมการจดตงสถาบนหรอมหนวยงานในการก�าหนดมาตรฐานชมชนเขมแขงปลอดภย และมการก�ากบดแลประเมนผลชมชนจดการตนเอง เขมแขงและปลอดภย

8. มระบบการจดการศนยรบแจงเหตและสงการทไดมาตรฐาน โดยใชระบบการจดการความร (Knowledge Management)

9. ก�ากบตดตามและประเมนผลการด�าเนนกจกรรม



- สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต- กระทรวงสาธารณสข - กระทรวงศกษาธการ- องคกรปกครองสวนทองถน- สภานตบญญต

- กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย- กรมประชาสมพนธ- ราชวทยาลย- สมาคมวชาชพ- กรมประชาสมพนธ- สอมวลชน


บรรณานกรม

กตตพงศ พลเสน, พรทพย วชรดลก, ธระ ศรสมด และณฐวฒ ค�านวณฤกษ. สถานการณและปจจย ทสงผลตอการใชบรการการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนทเขารบบรการแผนกอบตเหตและ ฉกเฉนในประเทศไทย. สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต กระทรวงสาธารณสข. 2558

กองยทธศาสตรและแผนงาน ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข Health at a Glance Thailand 2017 website: http://bps.moph.go.th

กองยทธศาสตรและแผนงาน ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข สถตสาธารณสข พ.ศ. 2559 ISSN 0857-3093

กรมสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ สถตขอมลคนพการทมบตรประจ�าตวคนพการจ�าแนกตามภมภาค และเพศ ตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2537 ถงวนท 31 มนาคม 2561

ประกาศส�านกนายกรฐมนตร เรอง การประกาศแผนการปฏรปประเทศ หนา 1 เลม 135 ตอนท 24 ก ราชกจจานเบกษา 6 เมษายน 2561

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกไทย พ.ศ. 2560 หนา 1 เลม 134 ตอนท 40 ก ราชกจจานเบกษา 6 เมษายน 2560

รายงานของคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานสาธารณสขและสงแวดลอม สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ เรอง “การจดตงคณะกรรมการนโยบายสขภาพแหงชาต” ส�านกกรรมาธการ 3 ส�านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ปฏบตหนาทส�านกงานเลขาธการสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

รายงานสภาปฏรปแหงชาต วาระปฏรปท 22 : การปฏรประบบบรการสขภาพ เลขประจ�าหนงสอ ISBN : 978-616-399-039-6 ปทพมพ สงหาคม 2558 จ�านวนหนา 326 หนา จ�านวนพมพ 2,000 เลม จดท�าโดย ส�านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ปฏบตหนาทส�านกงานเลขาธการ สภาปฏรปแหงชาต ถนนอทองใน เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300 พมพท ส�านกการพมพ ส�านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนประดพทธ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400

รายงานการศกษาของ Fauci, A.S, etal (2008) Harrison’s international medicine 17th ed.

รายงานสถานการณคนพการในประเทศไทย 2561 กรมสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต รายงานสถานการณระบบการแพทยฉกเฉน 2555-2560

ส�านกงานสภาพฒนาเศรษฐกจกจและสงคมแหงชาต ราง ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป พ.ศ. 2560-2579 ฉบบวนท 24 สงหาคม 2561 ดาวนโหลดเอกสารไดท :www.nesdb.go.th


ส�านกงานสภาพฒนาเศรษฐกจกจและสงคมแหงชาต รางยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2561 – 2580 เอกสารประกอบการประชมประจ�าป 2561 ของ สศช. ฉบบเดอนกนยายน 2561 ดาวนโหลดเอกสารไดท :www.nesdb.go.th

ส�านกตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสขสรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ประจ�าปงบประมาณ พ.ศ. 2560 นนทบร

อภชาต สคนธสรรพ. แนวทางการรกษา Acute ST-Elevation Myocardial Infarction.ใน : อภชาต สคนธสรรพ บรรณาธการ. Practice Guidelines in Cardiology.เชยงใหม: ทรค ธงค, 2552.

Global Status Report On Road Safety 2018 World Health Organization www.who.int

Mortality Trends of Cardiovascular Disease in Korea; Big Challenges in Ischemic Heart Disease, Hyun Kuk Kim, MD and Youngkeun Ahn, MD, Chonnam National University Hospital, Gwangju, Korea , Korean Circulation Journal 2015

Siriwan Santijiarakul Thailand’s Report on Situation of Severe Injuries 2005-2010 Data from Injury Surveillance (IS), Thailand

Trends in Out-of-Hospital Deaths Due to Coronary Heart Disease in Sweden (1991 to 2006) Kerstin Dudas, PhD; Georg Lappas, BSc; Simon Stewart, PhD; Annika Rosengren, MD, PhD

Documents

ˆˇˇ˘ ˜ ˇ ˛˜˝ ˘ ˆ 3.1 .. 2562–2564 · 2019. 6. 25. · 3 พ.ศ. 2560-2564 เป็นแผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ