การศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

โดย

นายบรรณวทย อนเสร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2554 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

โดย

นายบรรณวทย อนเสร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2554

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

A Study of Guide Line for Educational Media Center For Environmental

Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration

By

Bunwit Unseree

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

MASTER OF EDUCATION

Department of Educational Technology

Graduate School

SILPAKORN UNIVERSITY

2011

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ การศกษาแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ” เสนอโดย นายบรรณวทย อนเสร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ........................................................................

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

ÅÔÛÕöÛòÔÒõÖèõØãóæòã

èòÚØö...........ÿÕøîÚ.................... ß.é...........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ

อาจารย ดร.อนรทธ สตมน

คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ

.................................................... ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม) ............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.เอกนฤน บางทาไม) ............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.อนรทธ สตมน) ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

50257312 : สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คาสาคญ : แนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษา / ศนยสćอการศกษา / เทคโนโลยการศกษา / กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร บร รณ วท ย อ น เ ส ร : ก า ร ศ กษ า แนวท า งก า ร จด ตĈ ง ศ นย สć อ ก า ร ศ กษ าขอ ง สานกอนามย กรงเทพมหานคร. อาจารยทćปรกษาการคนควาอสระ : อ.ดร.อนรทธ สตมćน. 155 หนา.

การวจยครĈ งนĈ มวตถประสงค 1) เพćอศกษาสภาพปญหาและความตองการศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร และ 2) เพćอศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร กลมตวอยางทćใชในการวจยครĈ งนĈ ไดแก 1) กลมของพนกงานกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร จานวน 40 คน โดยการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) 2) กลมตวอยางทćใชในการศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา คอผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา โดยการสมตวอยางแบบเจาะจง เครćองมอทćใชในการวจยไดแก 1) แบบสอบถาม

เรćองการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของบคลากร กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2)

แบบสมภาษณแบบมโครงสราง เรćอง รปแบบในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 3)

แบบศกษาความคดเหนของผเชćยวชาญในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร การวเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลćย( )สวนเบćยงเบนมาตรฐาน(S.D.)

ผลการวจยพบวา 1) สภาพปญหาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ไดแก ดานการใชโสตทศนปกรณ คอ ยงไมมหนวยงานกลางทćรบผดชอบการใหบรการสćอและโสตทศนปกรณโดยตรง ดานการใชสćอและโสตทศนปกรณพบวา ไมทราบแหลงบรการสćอและโสตทศนปกรณภายนอกหนวยงาน ขาดผชวยเหลอในการผลตสćอคณภาพ ขาดงบประมาณในการจดหาสćอและโสตทศนปกรณและสćอและโสตทศนปกรณมจานวนจากดไมเพยงพอกบความตองการ ดานการใหบรการ ขาดแคลนเจาหนาทćใหบรการและขาดงานทćรบผดชอบการจดหาสćอและความตองการของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร มความตองการดานสćอและโสตทศนปกรณในระดบมาก( = 3.51, S.D. = 0.92) ดานการจดตĈงศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครพบวามความตองการจดตĈงศนยสćอการศกษาในระดบมาก( = 4.23, S.D. = 0.63) ดานความตองการกจกรรมของศนยสćอการศกษา ประกอบดวย การใหความร การแสดงนทรรศการ การจดประชมและกจกรรมสนทนาการตางๆและการจดตĈงศนยควรจดตĈงรวมกบหนวยงานใดหนวยงานหนć งในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2) ความคดเหนของผเชćยวชาญดานแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษามองคประกอบ 8 ประเดน ไดแก 2.1) นโยบายและเปาหมายในการจดตĈงศนยสćอการศกษา 2.2) บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษา 2.3) การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา 2.4) การจดรปแบบการนาเสนอสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษา 2.5) การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรทćจะนาเสนอภายในของศนยสćอการศกษา 2.6) การจดหนวยงานหรอองคกรภายในศนยสćอการศกษา 2.7) สถานทćตĈงของหนวยงาน 2.8) การดาเนนงานของหนวยและงบประมาณสนบสนนการดาเนนงาน และ 3) แนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร จากการประเมนโดยผเชćยวชาญมความคดเหนตอแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษาในระดบเหนดวยมาก ( = 4.08, S.D. = 0.60)

ภาควชาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2554

ลายมอชćอนกศกษา ..................................................... ลายมอชćออาจารยทćปรกษาการคนควาอสระ......................................

È

สำนกหอ

สมดกลาง

50257312 : MAJOR : EDUCATIONAL TECHNOLOGY

KEY WORDS : GUIDE LINE FOR EDUCATIONAL MEDIA CENTER MODEL/ EDUCATIONAL

MEDIA CENTER / EDUCATIONAL TECHNOLOGY / ENVIRONMENTAL

SANITAION DIVISION HEALTH DEPARTMENT BANGKOK METROPOLITAN ADMINISTRATION

BUNWIT UNSEREE : A STUDY OF GUIDE LINE FOR EDUCATIONAL MEDIA

CENTER MODEL FOR ENVIRONMENTAL SANITAION DIVISION HEALTH DEPARTMENT

BANGKOK METROPOLITAN ADMINISTRATION. INDEPENTDENT STUDY ADVISORS: ANIRUT

SATIMAN, Ed.D. 155 pp. The purposes of this research were to : 1) Study of problem and needs in educational media center for Environmental

Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration and 2) Study of guide line for Educational media center

of Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration. The sample group by purposive

sampling of this study is 40 of employees who are responsible in Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok

Metropolitan Administration and Educational media center experts . The research instruments used in this research were :1)

Questionnaire for survey of problem and needs of personal Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok

Metropolitan ,2) Structural interview forms for experts of study ducational media center 3) The questionnaire for experts study guide

line of media center for Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration.

The research result finds that 1) The problems of Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok

Metropolitan, The use of visual aids is no central agency responsible for providing audio-visual media. The use of audio-visual media

and found that do not know the source of audio-visual media and outside agencies. Lack of support in the production of quality media.

Budget shortfall in the supply of media and audio-visual and audio-visual media, and are not subject to sufficient demand. The service.

Staff shortages and lack of responsibility for providing the media Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok

Metropolitan. Demand of audiovisual media at high level ( = 3.51, S.D. = 0.92). The Environmental Sanitation Division Health

Department Bangkok Metropolitan need of media center at high level ( = 4.23, S.D. = 0.63). The activities of the educational needs of

the knowledge, Exhibition, Conferences and various activities. The center should be established with the Department Environmental

Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan 2) The experts, opinion were concluded in 8 aspects as 2.1) Follow

Policies and goals 2.2) Roles and functions 2.3) Model of services 2.4) Presentations model 2.5) Media content 2.6) Center

management of the center 2.7) Land of media center 2.8) Centers process and 3) The guide line of Educational media center for

Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration by expert evaluate at high level ( =

4.08, S.D. = 0.60)

Department of Educational Technology Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2011

Student,s signature………………………….……

Independent Study Advisors, signature .……..……….….….….

É

สำนกหอ

สมดกลาง

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนĈสาเรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบความกรณาจาก อาจารย ดร.

อนรทธ สตมćน ซć งเปนอาจารยทćปรกษาการคนควาอสระทćใหความชวยเหลอและใหคาแนะนาทćเปนประโยชนอยางยćงตอผวจย รวมทĈงรองศาสตราจารย สมหญง เจรญจตรกรรม ประธานกรรมการสอบการคนควาอสระและอาจารย ดร.เอกนฤน บางทาไม ผทรงคณวฒ ทćกรณาใหคาปรกษา คาแนะนา และขอเสนอแนะทćเปนประโยชนแกผวจย สงผลใหการคนควาอสระเลมนĈ ถกตองและสมบรณยćงขĈน ผวจยขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทกทานเปนอยางสง ขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม อาจารยสาธต จนทรวนจ และอาจารยวรวฒ มćนสขผล ทćกรณาเปนผเชćยวชาญตรวจสอบและแกไขเครćองมอในการวจยสาหรบการทาการคนควาอสระใหมความสมบรณยćงขĈน

ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตรจารย (พเศษ) ดร.เนตร หงสไกรเลศ นางอนจรา นยมธร และนายเกรยงศกดċ อจฉรยากร ทćกรณาเปนผเชćยวชาญในการศกษาแนวทางการจดตĈ งศนยสćอการศกษา ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตรจารยศรพงษ พยอมแยม ผศ.ดร.นพพล เผาสวสดċ และนายอภภ สทธภมมงคล ทćกรณาเปนผเชćยวชาญรบรองการศกษาแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษา ชวยใหการคนควาอสระมความสมบรณ ขอขอบคณ เพćอน ๆ พć ๆ และนอง ๆ เทคโนโลยการศกษาทกคนทćใหคาแนะนาและกาลงใจเสมอมา คณคาหรอประโยชนอนเกดจากการคนควาอสระเลมนĈ ผวจยขอนอมบชาแดพระคณบดา มารดา ครอาจารยทćอบรมสćงสอน แนะนาใหการสนบสนนและใหกาลงใจอยางดยćงเสมอมา

Ê

สำนกหอ

สมดกลาง

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................ ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................. ฉ

สารบญตาราง ........................................................................................................................ ญ

สารบญภาพ ........................................................................................................................... ฐ

บทท

1 บทนา ........................................................................................................................ 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ...................................................... 1

วตถประสงคของการวจย ............................................................................ 5

คาถามของการวจย ....................................................................................... 5

นยามศพทเฉพาะ ......................................................................................... 5 2 วรรณกรรมทเกยวของ ............................................................................................... 7

ศนยสอการศกษา ................................................................................................ 8

ความหมายศนยสอการศกษา ....................................................................... 8

ประเภทของศนยสอการศกษา ..................................................................... 11

คณคาของศนยสอการศกษา ......................................................................... 12

วธดาเนนงานศนยสอการศกษา ................................................................... 15

แนวทางการดาเนนงานศนยสอการศกษา .................................................... 17 กฎในการบรหารจดการศนยสอการศกษา ................................................... 19

โครงสรางของศนยสอการศกษา ................................................................. 21

รปแบบการบรหารงานศนยสอการศกษา ........................................................... 21

บคลากร (Personal)...................................................................................... 22

งานบรการและกจกรรมทเกยวของกบงานบรการ (Service)........................ 24

สถานทและสงอานวยความสะดวก (Physical Facilities) ................................... 28

การจดหาวสดอปกรณและสอการสอน .......................................................

Ë

28

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท หนา

งบประมาณ (Budgeting) .................................................................................... 29

ขอควรพจารณาเกยวกบงบประมาณ ............................................................ 30

แนวคดของสมาคมสอสารและเทคโนโลยการศกษาแหงสหรฐอเมรกา

(Association for Educational Communications and Technology

: AECT 1994) ..............................................................................................

30

โครงสรางของหนวยงาน .................................................................................... 34

โครงสรางของหนวยงานในกรงเทพมหานคร ............................................. 42

โครงสรางกองสขาภบาลสงแวดลอม .......................................................... 44

งานวจยทเกยวของ .............................................................................................. 54

งานวจยในประเทศ ...................................................................................... 54

งานวจยในตางประเทศ ................................................................................ 57

3 วธดาเนนการวจย ....................................................................................................... 62

ขนตอนท 1 การศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสอ

ของผบรหารและพนกงาน กองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ..................................................

62

ขนตอนท 2 การศกษาแนวทางในการจดตงศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ........

62

ขนตอนท 3 การศกษาความคดเหนของผเชćยวชาญในการจดตĈง ศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ..................................................

63

4 ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................................... 74

ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพปญหาและความตองการของ ศนยสćอการศกษาของสานกอนามย กรงเทพมหานคร ................

74

ตอนท 2 ศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ........

88

ตอนท 3 การศกษาความคดเหนของผเชยวชาญในการจดตĈง ศนยสćอการศกษาของสานกอนามย กรงเทพมหานคร ................

91

Ì

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท หนา

5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ........................................................ 95

สรปผลการวจย ................................................................................................... 96

อภปรายผล ......................................................................................................... 105

ขอเสนอแนะ ....................................................................................................... 109

ขอเสนอแนะทวไป ...................................................................................... 109

ขอเสนอแนะในการวจย ............................................................................... 109

บรรณานกรม ......................................................................................................................... 110

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชćอผตรวจเครćองมอวจย. .................................................... 115

ภาคผนวก ข แบบสอบถามสภาพปญหาและความตองการใชสćอ

และแบบสมภาษณแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ....

116

ภาคผนวก ค ผลจากการสมภาษณผเชยวชาญดานเทคโนโลย ...................... 143

ภาคผนวก ง ผลการรบรองการศกษาแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษา จากผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา .................................

152

ประวตผวจย .........................................................................................................................

.

155

Í

สำนกหอ

สมดกลาง

สารบญตาราง

ตารางทć หนา 1 จานวนรอยละกลมตวอยางของบคลากรกองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร จาแนกตาม อาย เพศ อายการทางาน และวฒการศกษา .................................................................

75

2 จานวนและรอยละของความรและประสบการณทางดานศนยสอการศกษา

หรอการจดแหลงเรยนร ............................................................................... 76

3 จานวนเวลา (ป) ของประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนย

สอการศกษาหรอการจดแหลงเรยนร ........................................................... 76

4 จานวนรอยละของประสบการณทางดานสอและโสตทศนปกรณ ...................... 77

5 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของความคดเหนทมตอสอและ

โสตทศนปกรณในการดาเนนงานดานสขาภบาลของกองสขาภบาล

สงแวดลอม ..................................................................................................

78

6 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของปญหาการดาเนนงานในการจด

กจกรรมการเรยนร การใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาล

สงแวดลอม ..................................................................................................

79

7 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของปญหาททานพบในการใชสอและ

โสตทศนปกรณประกอบการใหความรหรอการจดกจกรรม

การเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม ...........................................................

80

8 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของความตองการในการใชสอและ

โสตทศนปกรณตาง ๆ เพอประกอบการใหความรหรอการจดกจกรรม

การเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ

ในการดาเนนงานดานสขาภบาล ..................................................................

82

9 สอดานสขาภบาลสงแวดลอม ในเรองอะไร เพอประกอบการใหความร

หรอการจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม แกกลม

เปาหมายตาง ๆ ในการดาเนนงานดานสขาภบาลสงแวดลอม......................

Î

83

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć หนา

10 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ถามการจดตงศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

เพอใหบรการการจดการเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม ..........................

84

11 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของเหนดวยกบการจดพนทภายใน

สานกงานของศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ...................................................................

85

12 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของความคดเหนถามการจดตงศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร เพอใหบรการดานโสตทศนปกรณ ..................................

86

13 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานของความคดเหนงบประมาณของ

ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร ไดมาจากแหลงใด ............................................................

86

14 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน หากมการจดตงสานกงานศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร ควรจดสถานทตงของศนยฯ ควรจดตงอยใน

บรเวณใดทเหมาะสม ...................................................................................

87

15 ความจาเปนตองมศนยสอการศกษาเพอเปนศนยกลางของการใหบรการ

การผลต และจดหาโสตทศนปกรณตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน

หรอการสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมของผสอนหรอ

วทยากรในหนวยงานทเกยวของ ..................................................................

87

16 ความจาเปนของกลมตวอยางทคดวาสถานการณและสภาวะทมเหตของ

Ï

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć

โรคตดตออนรนแรงหรอตามฤดกาลตาง ๆ ทสาคญ และจาเปน

ตองมการใหความรทางดานการปองกน รกษาโรค ศนยสอการศกษา ทจะเปนศนยกลางของการใหบรการ การผลต และการจดหา

โสตทศนปกรณ รวมถงกจกรรมตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน

หรอการสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมของสขภาพ

ทเปนประโยชนดานสขภาพในหนวยงานทเกยวของใหทนกบ

เหตการณ .....................................................................................................

หนา

88

17 แสดงผลการรบรองแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร................................................

Ð

91

สำนกหอ

สมดกลาง

สารบญภาพ

ภาพทć หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................................ 6

2 โครงสรางของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน ............................................... 35

3 แสดงโครงสรางภายนอกของศนยสćอการศกษา ......................................................... 36

4 คณะทางานศนยสćอการศกษามหนาทćปฏบตงานตามโครงการ .................................. 38

5 โครงสรางบคลากรคณะทางานของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน ............... 39

6 โครงสรางการบรหารงานภายในศนยวทยบรการและนวตกรรม

ทางเทคโนโลยการศกษา สายงานดานมธยมศกษา ............................................. 40

7 โครงสรางการบรหารงานภายในศนยวทยบรการและนวตกรรม

ทางเทคโนโลยการศกษา สายงานดานมธยมศกษา ............................................. 41

8 โครงสรางศนยนวตกรรมและเทคโนโลย สานกการศกษากรงเทพมหานคร ............. 42

9 โครงสรางหนวยงานสงกดกรงเทพมหานคร ............................................................. 43

10 ความหมายและการเชćอมโยงพนธกจของงานสขาภบาลสćงแวดลอม ......................... 44

11 พฒนาการสมาตรฐานสากล 40 ป จากกองสขาภบาล สสานกงาน

สขาภบาลสćงแวดลอม ......................................................................................... 45

12 องคกรรบผดชอบงานการสขาภบาลสćงแวดลอม ....................................................... 46

13 แสดงขĈนตอนการสรางแบบสอบถามการศกษาสภาพปญหาและ

ความตองการในการใชสćอของผบรหารและพนกงาน

กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ................................

65

14 แสดงขĈนตอนการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง สาหรบนาไปใช

ในการเกบขอมล ................................................................................................. 67

15 แสดงขĈนตอนการสรางแบบสอบถามความคดเหนรบรองแนวทาง

ในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ...........................................................................

69

16 แสดงขĈนตอนการเกบรวบรวมขอมลการศกษาแนวทางในการจดตĈง

ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ................................................................................................

Ñ

71

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ในยคปจจบน เปนยคของเทคโนโลยดานการสćอสาร สารสนเทศ (Information Technology)

เทคโนโลยโทรคมนาคมและเทคโนโลยดานคอมพวเตอร มความเจรญกาวหนาและ มการเปลćยนแปลงอยางรวดเรว มความสามารถในการเชćอโยงเครอขาย ขอมล ขาวสารเขาดวยกน อาจกลาวไดวาโลกไดเขาสยคของขอมลขาวสาร ทćสามารถตดตอและเผยแพรขอมลไดอยางรวดเรว ทĈงนĈ เพราะมระบบโทรคมนาคมรปแบบตาง ๆ ทćสามารถนามาใชในทกวงการ สารสนเทศ ถอวาเปนปจจยสาคญสาหรบชวตมนษยทกคนในสงคม เมćอมการเปลćยนแปลงและพฒนาอยตลอดเวลา กตองมการพฒนาใหทนตอกระแสการเปลćยนแปลงเพćอใหเกดความเจรญกาวหนาตอองคกรและประเทศชาต ซć งการพฒนาทćสาคญนĈ นตองพฒนาทรพยากรมนษยใหมศกยภาพในการทางาน การใหการศกษาจงเปนกระบวนการทćสาคญในการพฒนาศกยภาพของมนษย จงตองมบคลากรทางการศกษาทćมความรความสามารถ มวสยทศนกวางไกล มแนวคดตลอดจนประสบการณ ในการใชเทคโนโลยเพćอชวยพฒนาการบรหาร มความรอบรในบทบาทหนาทć มความคดในการปรบปรงเปลćยนแปลงไปสกระบวนการแบบใหม ๆ มทกษะและเจตคตทćจะปฏบตงานทćรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพ ในสงคมยคแหงเทคโนโลยสารสนเทศ แหลงเกบขอมลและ การศกษาคนควา จงมไดจากดอยเพยงหองสมดเทานĈน แหลงความรภายในศนยสćอการศกษาภายในองคกร นอกจากใชในการจดเกบขอมลขององคกรแลว ยงมคอมพวเตอรและอนเตอรเนต ไดเขามามบทบาทเปนแหลงสารสนเทศทćไดรบการยอมรบวาทนเหตการณสะดวกรวดเรวทนสมยมากทćสดสามารถตอบสนองความตองการของมนษยทĈงในรปแบบภาพและเสยง การโตตอบสćอสาร เปนแหลงสารสนเทศทćมบทบาทตอการทางานอยางมาก

พนกงานทกคนสามารถเรยนรและพฒนาไดดวยตนเอง ดงนĈน การจดกระบวนการเรยนรยงตองสงเสรมพนกงานไดเรยนรไปพรอมกนจากสć อ และแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ ภายในศนยสćอการศกษาขององคกร การศกษาเปนเครćองมอสาคญ และเปนทćยอมรบกนทćวไปในปจจบนวา การศกษา จะชวยในการพฒนางานในดานตางๆของประเทศชาต เชน สงคม การเมอง วฒนธรรม โดยเฉพาะอยางยćงการพฒนาคน เพราะ “คน” เปนองคประกอบสาคญ ทćจะชวยพฒนาดานตาง ๆ ใหบรรลเปาหมาย

(รงราตร ทองทราย 2543 : 1) การศกษาจงมความสาคญและมบทบาทตอการพฒนาประเทศ ในการจดการศกษา จงมงเนนการพฒนาคนใหมความสมบรณทĈงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร คณธรรม ม

1

สำนกหอ

สมดกลาง

จ รยธรรมและวฒนธรรมในการดา รง ชว ต สามารถอย ร วมกบผ อć นไดอย า ง มความ สข

(กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ 2542 : 1) และสามารถปรบตวไดเทาทนกบ การเปลćยนแปลงทางเทคโนโลย ความกาวหนาทางวชาการ โดยเฉพาะเรćองการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพจะกอประโยชนคมคาแกการลงทนไมวาภาครฐหรอภาคเอกชน ในสวนงานตาง ๆ

ยอมมความจาเปนทćจะนาเทคโนโลยสารสนเทศเขามาเสรม มนษยจาเปนตองแลกเปลćยนขอมล ขาวสาร ความร ประสบการณซć งกนและกนเพćอใหเกดความรความเขาใจ (ชชวาล วงษประเสรฐ 2537 : 22)

เทคโนโลยสารสนเทศเปนทćยอมรบกนแลววาบคคลใดกตามมสารสนเทศทćมลกษณะดงนĈ คอ มความแมน (Accuracy) ความละเอยด (Precision) ความสมบรณ (Completeness) ความพอเพยง (Sufficiency)

ความเขาใจได (Understandability) ความตรงกน (Relevancy) ความสามารถตรวจสอบได

(Verifiability) ความคงเสนคงวา (Consistency) ความไมลาเอยง (Freedom from Bias) ความบอยในการใช (Frequency of Use) อาย (Age) ความทนเวลา (Timeliness) และความไมแนนอน (Uncertainly)

(วระ สภากจ 2539 : 6) ผใดทćสามารถเขาถงสารสนเทศไดกอน ถกตองแมนยา รวดเรว ผนĈนกจะไดเปรยบผอćน (สชาดา กระนนท 2541 : 1) สารสนเทศจงมความสาคญและเปนปจจยอยางมากในการดาเนนงานตางๆไมวาจะเปนภาครฐ เอกชนและทางการศกษาเนćองจากสามารถนาไปใชเพćอเพćมประสทธภาพทางการทางานใหมประสทธภาพมากยćงขĈน

กรงเทพมหานครมแผนยทธศาสตร ในการพฒนาศกยภาพเมองเพćอกาวหนากาวทน การแขงขนทางเศรษฐกจและเปนมหานครแหงการเรยนร โดยมประเดนยทธศาสตรการพฒนาการศกษานอกระบบ เปนการจดการศกษานอกระบบ เปนการจดการศกษานอกภาคบงคบ มงเนนการศกษาในสาขาอาชพเพćอนาไปประกอบกจการตาง ๆ ไดอยางถกตองตามหลกวชาการ เพćอให ผเขาศกษาสามารถนาไปพฒนางานหรอนาไปใชในชวตประจาวนอยางมประสทธภาพ โดยไมตองผานระเบยบแบบการศกษาภาคบงคบทćมวธการศกษาทćไมสอดคลองกบวถการประกอบอาชพของกลมเปาหมาย โดยมกลยทธหลก 2 กลยทธ ไดแก

สงเสรมและสนบสนนการพฒนาอาชพและการศกษาวชาชพและการศกษาวชาชพใหกบประชาชนในกรงเทพฯ เพćอใหประชาชนไดมโอกาสพฒนาความรและเทคนคตาง ๆ ทćเปลćยนแปลงไปตามยคสมยไดอยางเหมาะสม

พฒนาและสงเสรมสถานศกษาใหเปนศนยกลางการเรยนรดานอาชพของชมชน เพćอใหประชาชนมโอกาสเขาถงสถานศกษาในระยะใกล และมรปแบบการศกษาทćสอดคลองกบความตองการของชมชนและพĈนทć

2

สำนกหอ

สมดกลาง

ประเดนยทธศาสตรการพฒนาการศกษาตามอธยาศยและการเรยนรตลอดชวต เปน การจดการศกษานอกภาคบงคบเพćอใหประชาชนทกเพศทกวยไดมโอกาสศกษาในสาขาหรอประเดนทćตนเองมความตองการใชประกอบการดารงชวต โดยมกลยทธ ไดแก

1. สงเสรมแหลงการเรยนรทćมประสทธภาพครอบคลมทกเขตพĈนทćกรงเทพฯ ซć งเปนการกระจายบรการดานการเรยนรใหประชาชนสามารถเขาถงไดอยางสะดวก

2. สงเสรมการจดกจกรรมเพćอการศกษาตามอธยาศยและการเรยนรตลอดชวต เพćอตอบสนองความตองการทćหลากหลายตามกระแสสงคมพหนยม (แผนพฒนากรงเทพมหานคร ระยะ

12 ป 2552-2563 : 55)

สมบต สวรรณพทกษ (2534) ยงเหนวาสถานประกอบการสามารถใชเปนศนยการเรยนรเปนเครอขายทรพยากรความรซć งเปนแหลงในการบรการความรแกผทćสนใจศกษาเพćมเตม เพćอนาไปใชพฒนาปรบปรงคณภาพชวตใหสอดคลองกบหลกการเรยนรตลอดชวตซć งประกอบดวย การดาเนนงานจดประสบการณการเรยนรและใหผเรยนไดเขาถงแหลงความร และเรยนรไดดวยตนเองตามความสนใจและความสามารถทćแตกตางกน จากนโยบายการศกษาระดบชาตเปดโอกาสใหพฒนาคนใหมความรคคณธรรม ทาใหตองพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนใหสอดคลองกบการเปลćยนแปลงของสงคม การทćเทคโนโลยสารสนเทศมความกาวหนาอยางรวดเรวเอĈอตอการศกษาไดมาก กรงเทพมหานครมนโยบายให “กรงเทพมหานครเปนมหานครแหงการเรยนร” ใหประชาชนมแหลงเรยนรทćเขาถงงายเพćอสนบสนนการเรยนรตลอดชวต (แผนบรหารราชการกรงเทพมหานคร 2552-2555 : 15)

ปจจบนกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพหมานคร มหนาทćรบผดชอบเกćยวกบงานดานสขาภบาลตางๆแลวยงมหนาทć “สนบสนนและเผยแพรทางวชาการ การพฒนาบคลากร ประชาชนและผทćเกćยวของ รวมทĈงใหคาปรกษาและตอบขอหารอของสานกงานเขต เปนศนยสารสนเทศดานการสขาภบาลสćงแวดลอม การตดตามและประเมนผลความสาเรจของงาน การตรวจสอบสถานประกอบการตามทćไดรบมอบหมาย หรอตามทćสานกงานเขตขอความรวมมอ และปฏบตหนาทćทćเกćยวของ” ตามพนธกจของกองสขาภบาลสćงแวดลอม การใหบรการสนบสนนและเผยแพรทางวชาการในดานตาง ๆ ทĈงทางดานการสขาภบาล

ซć งผวจยไดมโอกาสปฏบตงานในตาแหนงเจาหนาทćบรหารงานทćวไปในกองสขาภบาลสć งแวดลอม พบวา การจดอบรมใหความรแกประชาชนและบคลากรตาง ๆ ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม มขอมลความรและสćอตาง ๆ ทćใชในการจดอบรมหลงจากทćมการจดการอบรมเสรจแลว ไมมการจดเกบบนทกขอมลความร และสćอตาง ๆ เพćอเกบเปนคลงขอมลของหนวยงานเพćอนามาใชเผยแพรตอสาธารณชนในสถานทćตาง ๆ หรอจดเกบเพćอทาเปนองคความรขององคกรทาใหขอมลและ

3

สำนกหอ

สมดกลาง

สćอบางสวนมการชารดหรอสญหาย และสรางความยากลาบากในการสบคนขอมลตาง ๆ เมćอตองการนามาใช แตเมćอพจารณาถงสภาพปญหาทćเกดขĈนจากการทางาน ในดานการนาเทคโนโลยการศกษามาใชในการจดอบรมและการเผยแพรความร พบวาการใชสćอของพนกงานเจาหนาทćในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครมปรมาณไมมากนก ผใช ไมทราบวามสćออะไร เนĈอหาสาระเปนอยางไร ทาใหสćอทćมอยไมไดถกนามาใช นบเปนการสญเปลาทางทรพยากร ไมมระบบสบคน

ในบางครĈ งผใชทราบวามสćอทćตองการแตเมćอถงเวลาทćตองการใชไมสามารถคนหามาใชได และขาดระบบในการเกบรกษาและซอมบารงสćอ จงมสćอและอปกรณเปนจานวนมากทćไมสามารถใชงานไดยาวนาน คมคา เพราะขาดการบารงรกษาและไมมระบบจดเกบ นอกจากปญหาดงกลาวแลวในดานการบรหารและการดาเนนงานเรć องสć อตาง ๆ ทćใชภายในกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ยงไมมการแยกปฏบตออกเปนสดสวนอยางเดนชดวาฝายใดทćใหบรการสć อตลอดจนวชาการ อนไดแก การใหความรในการเลอกและใชสć อในการอบรมและบรรยาย การประเมนผลสćอ การพฒนาสćอ การขาดบคลากรทางดานเทคโนโลยการศกษา เชน เจาหนาทćโสตทศนศกษา ชางภาพ ชางศลป ฯลฯ รวมถงการมสćอและโสตทศนปกรณไมเพยงพอตอความตองการ

การจดตĈงศนยสćอการศกษา จงมความเหมาะสมกบสภาพปญหาและความตองการดงกลาว

โดยพนกงานสามารถเลอกเรยนและหาขอมลไดอยางตอเนćองจากแหลงทรพยากรความร ทćองคกรจดไวอยางเปนระบบ เพćอนาไปใชตอบสนองความตองการในการปฏบตงานและพฒนาตนเองใหมคณคาเพćมขĈน ทćชวยสงเสรมใหพนกงานในสถานประกอบการไดมอสระในการเรยนรดวยตนเองตามอธยาศยและเหมาะสมกบความพรอมของพนกงานแตละคนทćแตกตางกน นอกจากนĈ ยงสามารถใชเปนศนยการเรยนรเพćอสนบสนนการฝกอบรมของพนกงาน

จากรปแบบทćสามารถใชสงเสรมสนบสนนใหพนกงานไดเรยนรเพćมเตมจากกจกรรมได

และสามารถใชเปนแหลงเกบขอมลความรและดแลรกษาสćอตาง ๆ ทćใชในการบรรยายและ การจดแสดงงานของกองสขาภบาลสćงแวดลอม ซć งจะทาใหคลงขอมลความรของกองสขาภบาลสćงแวดลอมเปนระบบสามารถเรยกใชงานไดงาย เพćมความสามารถในการสนบสนนและเผยแพรทางวชาการ และยงสงเสรมใหพนกงานสนใจการเรยนรเพćมเตมมากยćงขĈน ซć งองคกรตองเปน ผอานวยความสะดวกในการเรยนรใหสอดคลองกบความตองการและสภาพแวดลอมของพนกงานอยางแทจรงเพćอใหพนกงานเกดการพฒนาทĈงความร ทกษะ และทศนคตทćเหมาะสมใน การปฏบตงานไดตามความพรอมอยางตอเนćองและเหมาะสม

ดงนĈน เพćอเปนแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาวผวจย จงมความสนใจทćจะศกษาแนวทางการจดตĈ งแบบจาลองศนยสć อการศกษาของ กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย

4

สำนกหอ

สมดกลาง

กรงเทพมหานคร เพćอเปนประโยชนในการศกษาหาขอมลของพนกงานในองคกร บรการใชงานคอมพวเตอรแกพนกงานในองคกร เปนศนยสนบสนนและเผยแพรทางวชาการ ใหบรการจดเกบขอมลและเผยแพรขอมลขาวสารของกองสขาภบาลสćงแวดลอม เปนศนยฝกอบรมสมมนาและแหลงความร การศกษาคนควา และการใหบรการทางวชาการแกพนกงานภายในและภายนอกองคกร ใหเกดทกษะและประสบการณ และขอมลขาวสารทćจาเปนตองตดตามและพฒนาอยตลอดเวลา รวมทĈงใหบรการวชาการแกสงคมภายนอกอยางกวางขวาง อนจะสงผลตอการแกไขปญหา

วตถประสงคของการวจย

1. เพćอศกษาสภาพปญหาและความตองการของศนยสć อการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2. เพćอศกษาแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

คาถามของการวจย

1. สภาพความตองการในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครเปนอยางไร 2. แนวทางการจดตĈ งศนยสć อการศกษา กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครเปนรปแบบใด

นยามศพทเฉพาะ

1. ศนยสćอการศกษา หมายถง ศนยบรการกลางของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ในการดาเนนงานดานโสตทศนวสด โสตทศนปกรณ เทคโนโลย และขอมลสารสนเทศตางๆ โดยเฉพาะมการใหบรการสćอในการจดอบรมบรรยาย การจดเกบ บารง รกษา ซอมแซมสć อและอปกรณในการจดอบรมและบรรยาย การจดฝกอบรมวทยาการดานเทคโนโลยการศกษา การจดนทรรศการทางดานการใหความรการศกษา การใหคาแนะนา ปรกษา ตลอดจนการใหความชวยเหลอในดานการศกษาคนควา ขอมล และบรการการศกษาคนควาดวยตนเองจากสćอการเรยนการสอน นอกจากนĈ ยงเปนสถานทćวางแผนการผลตสćอทćใชในหนวยงาน การทดลองใชและตดตามผลการใชสćอดวย 2. แนวทาง หมายถง องคประกอบทćเหมาะสม ในการดาเนนการจดตĈงสćอการศกษา โดยหมายถง นโยบายและวตถประสงคของศนยฯ โครงสรางของศนยฯ รปแบบและหนาทćของศนยฯ

ระบบและประเภทการใหบรการของศนยฯ ประเภทของสćอทćใหบรการของศนยฯ สถานทćตĈงของ

5

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนย การจดพĈนทćใชสอยของศนยฯ วธการคดเลอกจดหาวสด อปกรณ และสćอการศกษาของศนยฯ

งบประมาณในการดาเนนการของศนยฯ การประชาสมพนธศนยฯ การประสานความรวมมอระหวางศนยเทคโนโลยการศกษา กบหนวยงานและสถาบนแหงอćน ๆ ของศนยเสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยทĈงหมดนĈนาเสนอในรปแบบของความเรยง และแผนภม

3. พนกงาน หมายถง บคลากรทćมหนาทćรบผดชอบงานภายในกองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร 4. ผบ รหาร หมาย ถง ผอ านวยการกองสขา ภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ซć งเปนบคลากรทćทาหนาทćหวหนาหนวยงาน อานวยการประสานงาน และควบคมงานในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

กรอบแนวคดในการวจย

รปแบบการบรหารศนยสćอการศกษา - บคลากร - งานบรการและกจกรรม

ทćเกćยวของกบงานบรการ - สถานทćและสćงอานวย ความสะดวก

- งบประมาณ

(วนดา (นćมเสมอ)

จงประสทธċ 2532 : 11)

มาตรฐานแหลงเรยนรในชมชน(AECT)

มาตรฐานทć 1 วตถประสงค

มาตรฐานทć 2 การบรหารและ

การจดการ มาตรฐานทć 3 ผปฏบตงาน

มาตรฐานทć 4 งบประมาณ

มาตรฐานทć 5 การบรการ มาตรฐานทć 6 การเกบรวบรวม

มาตรฐานทć 7 อปกรณหรอเครćองมออานวยความสะดวก

ศกษาขอมลพĈนฐานและความตองการจดศนยสćอการศกษาในองคกร

ขอบขายงานในกองสขาภบาลสćงแวดลอม

- แผนบรหารราชการกรงเทพมหานคร 2552-2555

- งานดานกฎหมายตาม พ.ร.บ.

การสาธารณสข พ.ศ. 2535

- งานตรวจภาคสนาม

- งานดานสารสนเทศ

- งานบรการ - ศนยเครćองมอ-อปกรณวทยาศาสตร - การจดอบรมสมมนา

แนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ภาพทć 1 กรอบแนวคดในการวจย

6

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรć อง การศกษาแบบจาลองศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร มแนวคดทฤษฎทćเกćยวของเพćอเปนพĈนฐานในการดาเนนการวจยดงหวขอตอไปนĈ 1. ศนยสćอการศกษา 1.1 ความหมายศนยสćอการศกษา 1.2 ประเภทของศนยสćอการศกษา 1.3 คณคาของศนยสćอการศกษา 1.4 วธดาเนนงานศนยสćอการศกษา 1.5 แนวทางการดาเนนงานศนยสćอการศกษา 1.6 กฎในการบรหารจดการศนยสćอการศกษา 1.7 โครงสรางของศนยสćอการศกษา 2. รปแบบการบรหารงานศนยสćอการศกษา 2.1 บคลากร (Personal)

2.2 งานบรการและกจกรรมทćเกćยวของกบงานบรการ (Service)

2.3 สถานทćและสćงอานวยความสะดวก (Physical Facilities)

2.4 งบประมาน (Budgeting)

2.5 แนวคดของสมาคมสć อสารและเทคโนโลยการศกษาแหงสหรฐอเมรกา (Association for Educational Communications and Technology : AECT 1994)

3. โครงสรางของหนวยงาน.

3.1 โครงสรางของหนวยงานในกรงเทพมหานคร 3.2 โครงสรางกองสขาภบาลสćงแวดลอม

4. งานวจยทćเกćยวของ 4.1 งานวจยในประเทศไทย 4.2 งานวจยในตางประเทศ

7

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนยสอการศกษา

ความหมายของศนยสอการศกษา ศนยสćอการศกษา มบทบาทสาคญตอการจดการศกษาทกระดบ เนćองจากศนยสćอการศกษา เปนการใหบรการดานเทคโนโลยแกขาราชการ คร อาจารย นกเรยน นกศกษา และบคลากรทćวไป

เพćอใหเกดการพฒนาการเรยนการสอนและการพฒนาตนเองใหมประสทธภาพตามนโยบายของแผนพฒนาการศกษาแหงชาต

ศนยสćอการศกษา เรยกชćอไดหลายชćอ เชน ศนยเทคโนโลยการศกษา ศนยสćอการสอน

ศนยวชาการ ศนยวทยบรการ ศนยการเรยนรดวยตนเอง ศนยบรการโสตทศนศกษา สานกเทคโนโลยการศกษา ศนยเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา ในภาษาองกฤษมกพบคาทćเกćยวของหลายคา เชน Learning Materials Center, Educational Service Center, Instructional Technology

Center, Educational Media Center, Audio-Visual Media Center, A Library and Audio-Visual Center

ซć งคาตาง ๆ เหลานĈ ไดถกนาไปใชยงสถานทćสถาบนตาง ๆ ตามความเหมาะสม มผใหความหมายของศนยเทคโนโลยไวดงนĈ อรพรรณ ประภาพนธ (2518 : 35) ไดรวบรวมชćอทćใชเรยกศนยเทคโนโลยการศกษาหรอศนยสćอการศกษา ทćแตกตางกนออกไปไวดงนĈ

1. ศนยวสดอปกรณการศกษา 2. ศนยบรการทางการศกษา 3. ศนยโสตทศนศกษา 4. ศนยโสตทศนปกรณ

5. ศนยเทคโนโลยทางการศกษา 6. ศนยบรการโสตทศนศกษา 7. ศนยเทคโนโลยและนวตกรรมทางการศกษา 8. ศนยสćอการสอน

9. ศนยวชาการ 10. ศนยวทยาการ 11. สานกเทคโนโลยทางการศกษา 12. สานกวทยบรการ

จากเอกสารภาษาองกฤษ มกจะมศพทใชตาง ๆ กน เชน

8

สำนกหอ

สมดกลาง

1. Learning Materials Center

2. Education Resources Center

3. Education Services Center

4. A Library and Audio – Visual Center

5. Audio – Visual Center

6. Instructional Materials Center

7. Instructional Services Center

8. Instructional Resources Center

9. Instructional Media Center

10. Instructional Technology Center

11. Educational Media Center

12. Audio Media Center

13. Educational Technology Center

สćอ หมายถง สć งตาง ๆ ทćนาความรไปสผเรยนหรอชองทางหรอเครćองมอทćชวยใหสารอาศยผาน อาจอยในรปของสćอสćงพมพ (Printed Media) หรอสćอไมตพมพ (Non-printed Media) กได สćอทćไมใชสćงพมพจะหมายถง วสด เครćองมออปกรณ และวธการทางโสตทศนศกษา รวมทĈงสćออเลกทรอนกส ซć งสามารถเรยกรวม ๆ วาโสตทศนปกรณ (Audiovisual Aids) คาวาโสตทศนปกรณในภาษาองกฤษมใชกนอยหลายคา เชน Non-printed Materials Audiovisual Materials Audiovisual

Media Non-printed Media เปนตน ซć งคาเหลานĈ สวนใหญมความหมายคลายคลงกนกลาวคอเปนสćอหรอวสดทćตองใชโดยผานประสาทสมผสทางหและตา

ศนยสć อ หมายถง หนวยงานทćจดสć งอานวยความสะดวก เพćอเพćมประสทธภาพของการศกษาหรอใหการสนบสนนสงเสรมการฝกอบรมเกćยวกบการผลตสćอการสอนหรอหนวยงานทćบรการจดสงและใหยมสćอ (เผชญ กจระการ 2533 : 2)

ศนยเทคโนโลยการศกษา หมายถง หนวยงานกลางทćตĈงขĈนเพćอใหบรการตาง ๆ ในดานสćอการเรยนการสอน ทĈงประเภทวสดโสตทศนปกรณ ตลอดจนการผลตสćอการสอน สนบสนนดานการฝกอบรม คร อาจารย และบคลากรทĈงของสถาบนการศกษา และหนวยงานอćน ๆ ทćตดตอใชบรการ เพćอพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยćงขĈน (เพญทพย พรหมเจรญ 2541 : 5)

ศนยเทคโนโลยการศกษา หมายถง สถานทćรวบรวมสćอการสอน ไดแก สćงพมพ สćอโสตทศนวสด สćอโสตทศนปกรณ สćออเลคทรอนคส และอปกรณทćจาเปนตอการศกษา โดยมการ

9

สำนกหอ

สมดกลาง

จดเกบ การจดทา การฝกอบรม และการบรการขอมลทางสารสนเทศ และวชาการอยางมระบบ เพćออานวยความสะดวกแกอาจารยผสอน ผเรยน และผทćตองการแสวงหาความร ความสามารถเขามาศกษาทĈง รายกลม รายบคคล เพćอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนการสอนของสถาบนการศกษานĈน ๆ

(ทววฒน วฒนกลเจรญ 2543 : 20)

ศนยสćอการสอน หมายถง ศนยของโสตทศนวสด (Audiovisual Materials) สćงพมพและเครćองมอตาง ๆ เปนสถานทćรวบรวมสćอการสอน เกบพสดและการใชนวตกรรมอćน ๆ รวมทĈงการใหบรการสć อไปสชĈ นเรยน หองปฏบตการในโรงเรยน ซć งไดมการจดการระเบยบสถานทćและผรวมงานเพćอสนองความตองการของผสอนและผเรยนตามจดหมายของการศกษา (องอาจ จระจนทน 2523 : 1-3)

ศนยสćอการสอน หมายถง องคกรทćประกอบไปดวยครผสอน นกวชาการ ผรวมงานดานตาง ๆ และอปกรณเครćองมอทćมารวมกนอยเพćอการผลต การจดหา การนาเสนอวสดทาง การศกษาและการขยายบรการในสวนทćเกćยวของกบหลกสตรการสอน (จรยา เหนยมเฉลย 2542 : 201-202)

ศนยสć อการศกษา หมายถง ศนยหรอหนวยงานทćใหบรการเกćยวกบวสด อปกรณ

ตลอดจนความเคลćอนไหว ความกาวหนาตาง ๆ เพćอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพยćงขĈน โดยเนนการจดศนย รวมทĈงสćอ สćงพมพ และโสตทศนวสดเขาดวยกน (วนดา (นćมเสมอ) จงประสทธċ ม.ป.ป. :

9)

ศนยสćอการศกษาเหลานĈ มหลกการดาเนนการทćคลายคลงกน คอ การสนบสนน การเรยนการสอนใหดาเนนไปอยางมประสทธภาพ แตจะแตกตางกนทćรายละเอยดของแตละศนยฯทćมวธการดาเนนงานเปนไปตามสภาพความพรอม สภาพแวดลอมของสถานศกษาและเปาหมายการดาเนนงานเปนของแตละหนวยงานซćงบางศนยฯอาจรวมอยกบหอสมดของสถาบนการศกษาใหบรการทĈ งสć งพมพและไมใชสć งพมพ (โสตทศนปกรณ ) แลวเรยกชćอสวนทć รบผดชอบบรการดานโสตทศนปกรณวาศนยโสตทศนศกษา หนวยโสตทศนศกษา ศนยโสตทศนปกรณหรอเรยกชćอเปนอยางอćนกไดโดยมการบรหารจดการและมระบบการจดการในลกษณะทćเปนหนวยงานเดยวกนแตแยกภารกจ ซć งบางศนยฯ จะแยกเปนเอกเทศหมายความวาจะแยกหนวยงานทćรบผดชอบบรการสćงพมพกบหนวยงานทćบรการทางโสตทศนปกรณออกจากกนโดยทćบคคลและภารกจกแยกออกจากกนเปนเอกเทศ โดยอาจมชćอเรยกเปนอยางอćนกไดซć งผบรหารภายในศนยฯขĈนตรงตอผบรหารระดบสงของสถานศกษาหรอขĈนตรงตอผบรหารระดบรองแลวแตกรณซć งในเอกสารไดนาเสนอมงเนนใหความรเกćยวกบศนยสćอการศกษาทćมลกษณะเปนเอกเทศทćใหบรการโสตทศนปกรณเปนสาคญและจะเรยกชćอหนวยงานทćบรการสćอการเรยนการสอนประเภทสćงไมตพมพหรอโสตทศนปกรณวาศนยสćอการศกษา

10

สำนกหอ

สมดกลาง

ดงนĈน จงกลาวโดยสรปไดวา ศนยสćอการศกษามฐานะเปนหนวยงานบรการอยางหนćงหรอเปนแหลงกลาง มวตถประสงคสาคญเพćอจดประสบการเรยนการสอนใหเกดประสทธภาพสงสดเปนแหลงกลางจดหา จดเกบรวบรวมสćอ ผลต บรการและใหคาปรกษาใหขอสนเทศเกćยวกบสćอการศกษาอยางครบวงจร รวมถงการพฒนาบคลากรและการใชนวตกรรมในการเรยนการสอน

การเรยนการสอนทćมประสทธภาพยอมขĈนอยกบองคประกอบหลายประการไดแกความรวมมอของฝายบรหารและฝายบรหารและฝายวชาการรวมทĈ งวธการทć เหมาะสมโดยจะตองนาโสตทศนปกรณเขามาใชในการเรยนการสอนการนาโสตทศนปกรณมาใชในปจจบนเปนสćงจาเปนเพราะชวยใหการเรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพและบรรลจดมงหมายของหลกสตร อยางไรกตามการเรยนการสอนจะบรรลผลสาเรจหรอไมกขĈนอยกบครเปนสาคญ แตปรากฏวาครสวนใหญยงขาดทกษะและประสบการณในการนาเอานวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษามาใชในกระบวนการเรยนการสอน ครสวนใหญจงยงคงใชวธการสอนแบบบรรยายหนาชĈน ดงนĈน จงจาเปนตองจดใหมหนวยงานหนć งขĈนในสถานศกษาเพćอใหความชวยเหลอครผสอนใหคาแนะนาเกćยวกบการผลตการใชโสตทศนปกรณตลอดจนเทคนควธการสอนแบบใหม ๆ หนวยงานนĈ กคอหนวยงานโสตทศนปกรณศกษาหรอศนยสćอการศกษานĈนเอง

ประเภทของศนยสอการศกษา ประเภทของศนยสćอการศกษาจาแนกได ดงนĈ 1. ศนยการศกษาภายในสถาบนการศกษา โดยศนยการศกษาประเภทนĈสถาบนการศกษา

ไดจดตĈงขĈนเพćอเปนศนยบรการสćอ บางทćเรยกวา Unified Media Center นอกจากนĈนยงใชเปนแหลงคนควาฝกผลตสćอทćเตรยมการสอน การบรการภายในศนยทćมบคลากรทćมความชานาญใหบรการเชน

1.1 หนวยโสตทศนศกษา โรงเรยน/ศนยการศกษาโรงเรยนจงหวด

1.2 หนวยบรการศกษาเพćอการศกษา มหาวทยาลย/ศนยการศกษานอกโรงเรยน

1.3 สานกเทคโนโลยทางการศกษามหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

1.4 หนวยบรการการศกษาทางไกล กศน.

ฯลฯ

2. ศนยสć อการศกษาสาหรบกลมโรงเรยน ศนยสć อการศกษาประเภทนĈ เปนลกษณะรวบรวมกลมของสถานศกษาขĈนมาทćโรงเรยนใดโรงเรยนหนćงทćเหนวาเหมาะสมและมศกยภาพสงทĈงในดานสćงอานวยความสะดวก โดยบคลากรภายในศนยอาจจะมาจากโรงเรยนภายในกลมหรอเปนบคลากรของโรงเรยนทćศนยสć อการศกษาตĈงอยกไดการจดศนยสć อการศกษาลกษณะนĈ จะเปนการ

11

สำนกหอ

สมดกลาง

ประหยดงบประมาณ ประหยด คาใชจาย นอกจากนĈ ยงสามารถยกมาตรฐานคณภาพทางการศกษาใหทดเทยมกนได

3. ศนยสćอสารการศกษาทćวไป ตĈงขĈนเพćอใหบรการสćอทางการศกษาทćวไป บางทเรยกวาศนยบรการกลาง (System Media Center) แตยงใหบรการแกบคคลภายนอกไดตามสมควร สรางความเขาใจเกćยวกบสćอทćวไป เชน

3.1 สถาบนเทคโนโลยแหงชาต เพćอใหบรการหนวยงานตาง ๆ อยางกวางขวาง ไมจากดเฉพาะผรบบรการในกระทรวงใด

3.2 ศนยเทคโนโลยทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ

3.3 ศนยเทคโนโลยทางการศกษาของคณะครศาสตร จฬาลงกรณ

3.4 สานกเทคโนโลยทางการศกษาของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

3.5 สานกเทคโนโลยทางการศกษาของของมหาวทยาลยรามคาแหง ฯลฯ

ศนยสćอการศกษา เปนหนวยงานทćมหนาทćใหบรการและสนบสนนการเรยนรเพćอใหเกดประสทธภาพสงสด เปนแหลงกลางในการจดหา จดเกบรวบรวมสćอ ผลตและใหบรการขอมลทางการศกษาและสćอสารสนเทศตางๆอยางครบวงจร รวมถงการพฒนาบคลากร เพćอเพćมความสามารถในการปฏบตงาน

ศนยสćอการศกษากองสขาภบาลสćงแวดลอม เปนศนยการศกษาทćวไป มหนาทćใหบรการและสนบสนนการเรยนรเพćอใหเกดประสทธภาพสงสด เปนแหลงกลางในการจดหา จดเกบรวบรวมสćอ

ผลตและใหบรการขอมลทางการศกษาและสćอสารสนเทศตาง ๆ อยางครบวงจร รวมถงการพฒนาบคลากร เพćอเพćมความสามรถในการปฏบตงาน

คณคาของศนยสอสารการศกษา นกเทคโนโลยทางการศกษาไดพยายามและกระตนใหสถาบนการศกษาตระหนกและเหนความสาคญ จดตĈ งศนยการศกษาขĈ นมาโดยมความคาดหมายวาศนยนĈ จะเปนทćรวมความคดและประสบการณทĈ งมวลในรปแบบของสćอ วสดอปกรณ เครć องมอ และเทคนคการเรยนการสอน

และเปนทćจดกจกรรมตาง ๆ ทางการเรยน ซć งสามารถสรปไดดงนĈ 1. ผสอนใชเปนแหลงความร เพćอการศกษาคนควาทćเปนประโยชนตอการเตรยม การสอน

2. ผเรยนใชเปนทćศกษาในรปแบบตาง ๆ ไดอยางอสระ

3. เปนสถานทćฝกอบรม สมมนา แนะนาวทยาการใหม ๆ

4. เปนแหลงความรของชมชนเปดโอกาสใชประโยชนเพćอการศกษาหาความรเพćมเตม

12

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนยสćอการศกษาเปนหนวยงานทćใหความรและประสบการณอยางกวางขวางเหมาะสมสาหรบเปนแหลงหาความรสาหรบครและนกเรยน/นกศกษา ผสนใจสามารถเขาไปศกษาในลกษณะการอาน การฟง การดและการปฏบต จะเหนไดวาศนยการศกษาเปนสถานทćอนทรงคณคาตอกระบวนการเรยนเปนอยางยćง

การดาเนนงานของศนยสćอการศกษาจะไดรบอทธพลจากสภาพแวดลอมหลายประการ ผเกćยวของตองใหความสาคญกบสภาพแวดลอมอยเสมอเพćอสงเสรมใหศนยสćอการศกษาดาเนนไปไดตามเปาหมายทćวางไว ไดแก

1. ผรบบรการ ไดแก นกเรยน นกศกษา ครอาจารย รวมถงประชาชน ผรบบรการเหลานĈมกคานงถงความสะดวกสบายเปนสาคญ ดงนĈน เจาหนาทćตองกระทาใหเกดความสะดวกสบายในแงบรการถาไมคานงถงองคประกอบนĈยอมเกดปญหาได

2. การบรหารจดการ ความตองการพĈนฐานในการดาเนนงานศนยสćอการศกษา คอตองมโครงสรางการบรหารชดเจน กจะสาเรจอยางงายดาย เพราะมองเหนภาพรวมระบบของงานชดเจน

3. บคลากรภายในศนย องคประกอบทćมอทธพลในการดาเนนศนยสć อการศกษา คอบคลากรทćปฏบตงานนĈนเองบคคลทćวไปมกเขาใจผดเสมอวาประสทธภาพของหนวยงานขĈนอยกบอปกรณอนทนสมยและงบทćไดเปนหลก นบวาเปนการเขาใจไมถกเพราะถาหนวยงานใดปราศจากบคลากรปฏบตงานทćมศกยภาพ ขาดความรความสามารถแลวทćกลาวมากไมสามารถใชไดเตมประสทธภาพไดบคลากรทćมศกยภาพสงในการปฏบตงานสามารถใหบรการสćอ การเรยนการสอน

เครćองมออปกรณ งบประมาณไดอยางมประสทธภาพคมทน (Cost-Effectiveness) ฉะนĈนผปฏบตงานจงมความสาคญ การศกษาสามารถพฒนาใหเปนแหลงการเรยนรทćสมบรณได

4. แผนและนโยบายของรฐ แผนและนโยบายของรฐบาลทćเกćยวของกบการศกษาจะมอทธพลตอการดาเนนงานของศนยสćอการศกษาเพราะผมบทบาทในการกาหนดแนวทางการศกษาระดบสงเปนกลมบคคลตดสนใจเรćองใดเรćองหนć ง การตดสนใจบางครĈ งสงผลมอทธพลตอ ศนยสćอการศกษาทćอยภายใตนโยบายของสถาบนการศกษาหรอแผนพฒนาการศกษาของทองถćน

5. สćงอานวยความสะดวก การจดสć งอานวยความสะดวกใหแกผปฏบตงานและผมาใชบรการวางแผนทćดอยางหนćงในการดาเนนงานเพราะจะชวยใหปฏบตงานทćดมากยćงขĈน ผมาใหบรการกสะดวกสบายสามารถใชศนยสćอการศกษาเปนแหลงคนควาโดยไมมอปสรรคใดขวางกĈนเปนสćงทćทกคนปรารถนา 6. การบรการและอปกรณเครćองมอ สมรรถภาพของเครćองมออปกรณและบคลากร มอทธพลโดยตรงตอการบรการ ซć งเปนดชนสาคญในการบอกกวาศนยสามารถแกปญหาได เชน

13

สำนกหอ

สมดกลาง

การผลตสćอการแนะนาในการใชเครć องมอ เปนตน ฉะนĈนผบรหารและผปฏบตงานควรวางแนวทาง การบรการและจดเตรยมอปกรณใหพรอมใชแรงงาน

7. งบประมาณ เปนองคประกอบทćสาคญอยางหนćง ดงนĈนแมวาภายในศนยสćอการศกษาจะมการบรหารจดการทćดมบคลากรทćศกยภาพสงเพยงใดกตามแตวาถาไมมงบประมาณมาสนบสนนการดาเนนงานกไมราบรćนนก

จากแนวคดดงกลาวสามารถนามาเปนแนวทางพĈนฐานเพćอประยกตในการดาเนนงานจดหนวยงานศนยสćอการศกษาไดเปนอยางด กลาวโดยสรปไดวาหลกเบĈองตนในการจดศนยสćอการศกษานĈนควรจะยดหลกทćสาคญ ดงนĈ 1. มการกาหนดวตถประสงคของศนยสćอการศกษาอยางชดเจนเพราะวตถประสงคจะมอทธพลตอความสาเรจ โดยวตถประสงคจะเปนสć งทćก าหนดมาตรฐานสาหรบการควบคมทćมประสทธภาพ

2. มการกาหนดสวนงานและแบงงานกนทา การทćบคคลเขารวมกนทางาน เพćอวตถประสงคอยางใดอยางหนć งจะตองมการพจารณาจากวตถประสงคนĈน ๆ และใครจะเปน ผทางานนĈน ๆ การกาหนดสวนงานและแบงงานกนทาจงชวยทาใหงานดาเนนไปอยางมประสทธภาพ

ไมสĈนเปลองเวลาและแรงงาน

3. มสายการบงคบบญชา สายการบงคบบญชาเปนสćงทćแสดงใหเหนถงความสมพนธ

สายการบงคบบญชาจะตองแสดงใหเหนชดเจน เพćอใหทกคนเขาใจอานาจหนาทćและความรบผดชอบ

สายการบงคบบญชาทćเหมาะสมควรจะตรงและสĈนเพราะจะชวยใหการดาเนนงานสะดวกรวดเรว

4. มการกาหนดชวงของการควบคม การทćผบงคบบญชาคนหนćงๆมความรบผดชอบตอผใตบงคบบญชาหรอหนวยงานจานวนมากนอยเพยงใดนĈนยงไมมกฎเกณฑตายตว แตถาตองรบผดชอบจานวนมากการควบคมกคงจะยงยากมากกวาจานวนนอย 5. มเอกภาพในการบงคบบญชา หมายถงอานาจการควบคมโดยมสทธขาดมาอยทćบคคลใดบคคลหนć ง โดยเฉพาะหนวยงานตาง ๆ จะตองระบใหชดเจนวาใครเปนผรบผดชอบ เพćอปองกนไมใหซĈ าซอนกน

6. มการกาหนดอานาจหนาทćและความรบผดชอบ เมćอมการกาหนดงานและแบงงานกนทา จาเปนจะตองระบอานาจหนาทćและความรบผดชอบไวใหชดเจนดวย เพćอบคลากรทกคน ในศนยสć อการศกษาจะไดปฏบตงานตามทćไดระบไวอยางถกตอง นอกจากนĈ ยงตองคานงถงระบบ การตดตอสćอสารทĈงภายในและภายนอกหนวยงาน ตลอดจนสภาพแวดลอมตาง ๆ ทćจะเขามามผลกระทบตอการดาเนนงานของหนวยงานอกดวย

14

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนยสćอการศกษา เปนหนวยงานทćใหความรและประสบการณเหมาะสมสาหรบเปนแหลงความรสาหรบผสนใจ การดาเนนงานของศนยสćอการศกษาตองใหความสาคญกบผรบบรการ การบรหารจดการ บคลากรภายในศนย แผนและนโยบายของรฐ สćงอานวยความสะดวก การบรการและอปกรณเครćองมอ งบประมาณ และตองมการกาหนดวตถประสงคของศนยอยางชดเจน เพćอใหศนยสćอการศกษาดาเนนไปไดตามวตถประสงค

วธดาเนนงานศนยสอการศกษา วธการดาเนนภายในศนยสćอการศกษาเพćอใหบรการเปนไปอยางมประสทธภาพเกดความ

เหมาะสม รปแบบการดาเนนงานมรปแบบตาง ๆ กนมการดาเนนงานอยางไรขĈนอยกบปรชญา นโยบาย แผนพฒนาและทศนคตของแตละหนวยงาน ซć งสามารถจาแนกวธการดาเนนงานศนยสćอการศกษาได ดงนĈ 1. แบบเฉพาะหองสมด (Centralization of Library Materials and Services Only) เปนการดาเนนงานศนยสćอการศกษาทćสถาบนการศกษาไดจดศนยสćอการศกษาบรการเฉพาะสćงพมพตาง ๆ

ในลกษณะเปนหองสมดไมใชสćงพมพ (Non-Printed Materials) ทćเปนสćอการสอนตาง ๆ จดซĈอดแลรกษาดวยตนเอง 2. แบบเฉพาะสćอโสตทศนปกรณ (Audiovisual Services หรอ Audiovisual Aids) เปนการดาเนนงานศนยสćอการศกษาทćเนนการใหบรการสćอประเภทวสดทćไมเปนสć งตพมพ ไดแก สćอโสตทศนปกรณประเภทตาง ๆ

3. แบบศนยบรการสćอสมบรณ (Centralization of Instructional Media Center Services)

เปนการดาเนนงานศนยสćอการศกษาทćสมบรณ คอ สามารถใหบรการสćอประเภทสćงพมพและสćอประเภทโสตทศนปกรณในศนยฯ เดยวกนโดยจะมคณะทางานและบคลากรทćมความชานาญงานเฉพาะสาขาชวยดาเนนงานใหเกดผลอยางเตมทć มการบรหารงานและระบบ การบรการเปนหนวยงานเดยวกน

การดาเนนงานศนยสćอการศกษาจะจดใหมบรการแบบใด ยอมขĈนอยกบภมหลงทćเหมาะสมของแตละสถาบนแลวจงคอยพฒนาเปลćยนแปลงวธการใหสะดวกดยćงขĈนเพćอใหผมาขอรบบรการไดรบประโยชนอยางจรงจงและมความพงพอใจ ในการดาเนนงานแตละวธมทĈงขอดและขอจากดจงเปนหนาทćของผบรหารสถานศกษาวาจะจดดาเนนงานแบบใดจงเหมาะสมกบสภาพความเปนจรงของหนวยงาน

แนวความคดในการจดรปแบบการบรหารงานศนยสć อการศกษามหลายรปแบบแตทćมแนวโนมความนยมสง คอ รปแบบการรวมบรการ (Integrated Media Programs) และทćมแนวโนมแบบการแยกบรการ (Separate Library and Educational Technology Programs) ทĈงสองแนวความคด

15

สำนกหอ

สมดกลาง

แตกตางกนและไดรบการสนบสนนจากนกการศกษาทĈงสอนแนวความคด ซć งแนวความคดใน การจดการจดรปแบบการบรหารแบบแยกบรการเปนแนวคดทćมมาแตดĈงเดมมนกการศกษาเปนจานวนมากยงใหการสนบสนนโดยใหเหตผลสรปไว ดงนĈ

1. ลกษณะธรรมชาตของสćอสćงพมพและสćอโสตทศนปกรณมความแตกตางกน

2. บคลากรทćรบผดชอบในแตละดานไดรบการฝกอบรมมาแตกตางกน

3. งานบรการสวนใหญทางโสตทศนปกรณเปนการบรการผใชหองเรยนและนอกสถานทćจาเปนตองใชบคลากรหลายแขนง สวนงานบรการของหองสมดเปนบรการทćไมซบซอน

4. สćอทĈงสองลกษณะตองการสถานทćเกบและการบารงรกษาทćตางกน

สวนทางฝายทćใหการสนบสนนการจดรปแบบการบรการทćรวมบรการมความเหนวาการจดการในแบบรวมนĈจะทาใหเกดผลดตอการพฒนาการศกษาโดยสวนรวม คอ

1. ทาใหวางแผนประสานงานมความเปนเอกภาพ

2. ทาใหประหยดคาใชจาย 3. ทาใหประหยดทรพยากรบคคล

4. ทาใหผรบบรการไดรบความสะดวก

แนวความคดในการรวมบรการสćอสć งพมพและโสตทศนปกรณเขาดวยกนไดเรćมจดในโรงเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษามากอน ทĈงนĈ เปนเพราะลกษณะวชาทćสอนในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาสามารถจดแบบบรณาการไดงาย วชาทćสอนเปนวชาพĈนฐานทćวไป ไมตองการแหลงวทยบรการทćเนนเฉพาะวชาการมากนก

ปรชญาการจดงานบรการสćอการเรยนการสอนปจจบนไดมาจากแนวทางความคดของนกการศกษานกวจยและนกปฏบตนยมหรอนกบรหารทćไดแสดงทศนะไวมากมายในทศนะของ นกการศกษาหลายทานไดมความเหนวา งานบรการสćงพมพกด งานบรการโสตทศนะจะมลกษณะงานทćคลายคลงกนจงควรจะรวมบรการและบรหารเปนหนวยงานเดยว เชน การจดบคลากร การจดงบประมาณและระบบการควบคมการบรการ แตมนกการศกษาบางทานทćมความเหนคดคานการจดรวบรวมบรการ สวนนกวจยทćทาการศกษาวจยเกćยวกบรปแบบและการบรการ สวนใหญเหนดวยกบการรวมบรการและยงไดเสนอแนะการจดบรการทćเหมาะสม ในทศนะของนกปฏบตกเชนกนไดใหการสนบสนนการรวมบรการแตบางทศนะกยงเหนวาควรแยกงานบรการบางสวนทćมลกษณะเฉพาะใหขĈนอยกบหนวยงานทางเทคโนโลยการศกษาซćงอาจเปนหนวยงานอสระก ๆ ได

16

สำนกหอ

สมดกลาง

แนวทางการดาเนนงานศนยสอการศกษา เวเบอร (Weber 1966 : 221) นกสงคมวทยาชาวเยอรมน ไดเสนอทฤษฏระบบราชการ

(Bureaucratic Model) ซć งเวเบอรเหนวาเปนองคการทćมประสทธภาพสงสดโดยทćการจดองคการหรอการจดหนวยงานตามแนวความคดของเวเบอรมอทธพลอยางกวางขวางจนเปนทćยอมรบของวงการทćวไปและนาไปกลาวอางองอยเสมอมดงนĈ 1. การแบงแยกงานถอหลกการความชานาญเฉพาะดาน วตถประสงคของการจดหนวยงานแบบนĈ มงใหไดผลงานสงสดจากการทางานเฉพาะอยางดวยฝมอและความชานาญ ดงนĈนบคลากรจะตองไดรบการฝกอบรมซĈ าแลวซĈ าอกเพćอใหเกดความเชćยวชาญจรง ๆ

2. การจดลาดบชĈนการบงคบบญชาใหลดหลćนกนลงไป มหวหนาของหนวยงานเปน

ผบงคบบญชาสงสดละกาหนดอานาจหนาทćของแตละระดบชĈนไวอยางชดเจน

3. การปฏบตงานตองอยภายใตระบบ ระเบยบ และกฎหมาย การทางาน ไมสามารถยดหยนไดตามลกษณะเฉพาะของงาน โดยเฉพาะอยางยćงหนวยงานของรฐจะตองยดถอและปฏบตตามระเบยบขอบงคบอยางเครงครด

4. การจดใหมการบนทกเกćยวกบการดาเนนงาน ระเบยบ ขอบงคบตางๆการวนจฉย การสćงการจะตองมการบนทกเปนลายลกษณอกษรเกบไวเปนหลกฐานสามารถตรวจสอบไดตลอดเวลาทćตองการ เมćอพจารณาระบบราชการตามแนวความคดแลวใหละเอยดลงไป

1. แลวจะเหนวามลกษณะตาง ๆ ทćสาคญดงตอไปนĈ การบรหารการมลกษณะเปน การกจทćตองปฏบตตอเนćองกนตลอดไปเพราะเปนหนวยงานของรฐทćขĈนตอประชาชนจะทา ๆ หยด ๆ ไมไดและขนาดหนวยงานเพćมขĈนทกท

2. ตองมการแบงหนาทćการงานออกเปนสดสวนอยางมเหตผลและสมพนธกน ทĈงหนาทćการงานและความรบผดชอบ

3. ตองมการจดลาดบชĈนบงคบบญชามาถอหลก ผอยฐานะสงกวามอานาจหนาทćความรบผดชอบสงกวาการดาเนนการใดตองปฏบตตามระเบยบแบบแผนตามอานาจหนาทćระเบยบขอบงคบและกฎหมายทćวางไวจะกระทานอกเหนอทćกาหนดไวไมได ไดแก การมอบอานาจหนาทćใหหนวยราชการตาง ๆ อานาจในการสćงการการใชบคคลทćมคณสมบตตามกฎเกณฑทćกาหนด

4. อานาจหนาทćความรบผดชอบเปนสวนหนćงของการบงคบบญชาการออกคาสćง ไมใชเปนเรćองสวนตวและการปฏบตตองเปนขĈนตอน

17

สำนกหอ

สมดกลาง

5. ตาแหนงหนาทćราชการเปนสćงซć งไมอาจซĈอขายไดหรอโอนสทธใหแกกนไดเพราะมใชทรพยสนสวนบคคล

6. การคดเลอกบคคลเขาดารงตาแหนงตองมการคดเลอกบคคลทćเหมาะสมเขาปฏบตงานโดยยดหลกความรความสามารถและตองมการฝกอบรมกอน

7. การดาเนนงานตองมแบบพธเปนทางการ ตองมหลกฐานเปนลายลกษณอกษรและมระเบยบปฏบตทćแนนอนเชćอถอได

นอกจากนĈ ลลา สนานเคราะห (2530 : 15-16) ไดกลาวหลกการจดหนวยงานในทานองเดยวกนไวดงนĈ 1. การจดหนวยงานตองมวตถประสงค นโยบาย และแผนงานในการดาเนนงานอยางชดเจน

2. ตองมศนยกลางในการอานวยการทćมสมรรถภาพ มความรบผดชอบและอานวยการโดยตรง

3. ตองระบหนาทćการงานและความรบผดชอบของสมาชกแตละคนใหชดเจน

4. ตองมระบบการทางานทćเหมาะสม และตองมเทคนคการควบคมงานประสานงานกบฝายอćนภายในหนวยงานเปนอยางด

5. ตองจดใหมระบบตดตอสćอสารทćด มหลกการในการสามารถสนองตอบตอภาวการณและสภาพแวดลอมทćเปลćยนแปลงไปอยางเหมาะสมสวน

ฉะนĈนจะเหนไดวาศนยสćอการศกษาจาเปนตองมการจดระบบและแนวทางใน การดาเนนงาน หลกการเตรยมการ การดาเนนงานการผลต/บรการ วธการดาเนนงานทćสาคญไดดงนĈ 1. เกćยวกบการวางแผน การบรหารจดการดาเนนงานศนยสćอการศกษาชวยใหบคลากรสามารถตดสนใจลวงหนาวาจะทาอะไร อยางไร ทćไหนเมćอไร นอกจากนĈการชวยใน การคาดการณ

เครćองมอ อปกรณ วสด การผลตและบรการไดตรงตามเปาหมาย

2. เกćยวกบการดาเนนงานการผลตและบรการ การบรหารจดการชวยใหการดาเนนงานการผลตและการใหบรการดาเนนไปอยางมประสทธภาพดวย การกาหนดขĈนตอน การผลตและการบรการ จดหาคน อปกรณการผลตการเผยแพร เปนตน

3. เกćยวกบการตดตามและการประเมนผล หลกการบรหารจดการชวยใหตรวจสอบความกาวหนาในการผลตและบรการ ดวยการกาหนดชวงเวลารายงานผล มปญหาและอปสรรคอยางไรจะไดปรบปรงไปตามเปาหมายไดทนท

18

สำนกหอ

สมดกลาง

การจดดาเนนงานศนยสćอการศกษาทćดยอมสงผลถงประสทธภาพของงานและผลตผล สรปไดดงนĈ 1. ตองมวตถประสงคนโยบายและแผนงานในการดาเนนงานอยางชดเจนจนสามารถทาใหรวมงานสามารถเขาถงจดประสงคไดเปนอยางด

2. ตองมศนยกลางในการอานวยการทćมสมรรถภาพ มความรบผดชอบและอานวยการโดยตรง เชน ศนยทćมหวหนาศนยเปนผรบผดชอบรวมทĈงมสายบงคบบญชาเปน ลาดบชĈน

3. ตองระบหนาทćการงานและความรบผดชอบของบคลากรแตละคนใหชดเจน มการแบงแยกหนาทćและการงานตามความเหมาะสมตรงกบความรความสามารถของแตละคน

4. ตองมระบบการปฏบตงานทćเหมาะสม มเทคนคการควบคมงานประสานงานภายในเปนอยางด

5. ตองจดใหมระบบตดตอสćอสารทćด มหลกการในการอานวยการและวนจฉยงาน อยางมระบบ

6. จดใหศนยการศกษาสามารถปรบตวได ใหสามารถสนองตอบตอภาวการณและสภาพแวดลอมทćเปลćยนแปลงไปอยางเหมาะสมโดยเฉพาะในเรćองทćเกćยวกบความตองการทćแตกตางของกลมผใชบรการซć งเปนสภาพแวดลอมทาใหศนยสćอการศกษาตองปรบปรงตลอดเวลา การปรบตวตองมตลอดไปจะทาใหศนยมความเจรญกาวหนา

กฎในการบรหารจดการศนยสอการศกษา การบรหารจดการศนยสć อการศกษาเปนเทคนควธการอยางหนć งทćตองใชความร

ความสามารถ เพćอใหเกดระเบยบวนยในหนวยงานและบรรลเปาหมายตามนโยบายในหนวยงานนĈน ๆ

ภญโญ สาธร (2521 : 5) ไดกลาวไววา การบรหารจดการเปนศลปะในการทาใหกจกรรมการตาง ๆ ไดรบการปฏบตจนเปนผลสาเรจ

พนส หนนาคนทร (25426 : 4) ไดใหคาจากดความของการบรหารงานไววาการบรหารงานเปนทćผบรหารใชอานาจทćมอยจดการดาเนนงานของสถาบนใหดาเนนไปสจดหมายทćตองการ กลาวโดนสรปการบรหารจดการศนยสćอการศกษาตองเกćยวของกบ

1. บคคลซćงถอเปนปจจยทćสาคญทćสดในการบรหาร

2. ทรพยากรเพćอใชในการบรหารซćงถอเปนองคประกอบพĈนฐาน

3. ลกษณะการดาเนนงานเปนกระบวนการ 4. การทางานรวมมอกนเพćอใหบรรลจดมงหมายรวมกน

5. การทางานรวมกนเปนหมคณะ

19

สำนกหอ

สมดกลาง

นกเทคโนโลยทางการศกษานอกจากจะมความรดานการเรยนการสอน กควรจะมความรดานการบรหารบคลากรทćเกćยวของทกระดบควรคานงถงกฎ 6 ประการ ดงนĈ (Banathy 1968, อางถงใน

ไชยยศ เรองสวรรณ 2526 : 13-14)

1. กฎการจดลาดบอยางเหมาะสม (Rule of Appropriate Sequence) เปนการจดองคประกอบภายในศนยใหมความเหมาะสม การแบงสายงาน ภารกจความรบผดชอบ ตองมการจดใหความสาคญเปนตามลาดบ

2. กฎความพอเพยง (Rule of Adequacy) ศนยสćอการศกษาตองระดมทรพยากรทćมอยมาใชเพćอใหการบรการสćอการเรยนการสอนมเพยงพอเพćอใหผเรยนเลอกรบบรการไดไมจากด

3. กฎของความสมพนธ (Rule of Relevance) ศนยสćอการศกษาตองจดกจกรรมหรอจดบรการใหมความสอดคลองกบความตองการของผใชในแตละวชาทćเปนอยในปจจบน

4. กฎของความเขากนได (Rule of Compatibility) การบรหาร การจดซĈอจดหา การพฒนาปรบปรงอะไรกตามในศนยสćอการศกษาโดยเฉพาะการนาเทคโนโลยมาใช

5. กฎของความเหมาะสมทćจะปฏบต (Rule of Practicality) กฎขอนĈ พจารณาเรćองระเบยบ วธการปฏบตขององคประกอบตางๆของศนยสćอการศกษาวามความสมพนธสอดคลองกนเพยงใด เชน ถาจดการเรยนการสอนทางไกลจะจดแนวปฏบตใหเหมาะสมไดอยางไรใหผเรยนใชแหลงการเรยนไดสะดวก เปนตน

6. กฎของความประหยด (Rule of Economy) หมายความวา ในการเลอกองคประกอบตาง ๆ

เพćอประกอบเปนแหลงการเรยนควรคานงถงการประหยดเนćองจากศนยตองลงทนสง เมćอเทยบกบสวนอćน ๆ ในสถานศกษา

ดงนĈน ผทćทาหนาทćผบรหารกคอบคคลทćควบคม อานวยการ และประสานงานใหกจกรรมบรรลวตถประสงค จะตองมองคประกอบสาคญสอดแทรกอยแตละขĈน คอ

1. การตดสนใจ ผบรหารตองมคณสมบตของการตดสนใจทćดทนกบเหตการณนโยบายของหนวยงาน

2. การแกปญหา ผบรหารตองมความสามารถในการแกปญหาทćเกดขĈนไดอยางด

3. มมนษยสมพนธ ผบรหารจะตองสรางแรงจงใจในการทางานใหแกผรวมงานเพćอใหงานบรรลวตถประสงค

4. การประชาสมพนธ เปนปจจยหนćงทćผลกดนหนวยงานมการบรหารงานกาวหนาไปสเปาหมายไดด เชน มการเสนอขาวสาร จดทาวารสาร เปนตน

20

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉะนĈนจะเหนไดวาถาหากสถาบนการศกษาใดเหนความสาคญของการมศนยสćอการศกษาอยางจรงจงแลวจะทาใหมผรบผดชอบในการบรการสćอการเรยนการสอนใหคาแนะนาตาง ๆ ตĈงแตการเลอก การผลต ตลอดจนการใชสćอในการสอนจะทาใหมแหลงกลางในการจดซĈอจดหาสćอมาไวบรการตลอดจนมงบประมาณเพćอการดาเนนงานกจการตาง ๆ ไดอยางสมบรณได

โครงสรางของศนยสอการศกษา ศนยสć อการศกษาในแตละหนวยงานยอมมลกษณะแตกตางกนออกไป ทĈ งนĈ ขĈ นอยกบวตถประสงค และนโยบายของหนวยงานแตละแหทćมการจดตĈงศนยสćอการศกษาโครงสราง การบรหารงานของศนยแตละศนยจงมรปแบบตาง ๆ กน และตองมความสมพนธกนในสายงาน การวางโครงสรางการทางานจงเปนสćงจาเปนอยางยćง เพราะทาใหเกดความชดเจนในหนาทćและขĈนตอนการปฏบตงาน เพćอใหการดาเนนงานไดสาเรจลลวงตามวตถประสงคและเปาหมายอยางมประสทธภาพ

การจดโครงสรางหนวยงาน มวตถประสงคเพćอใหการปฏบตงานสามารถดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพ เพราะโครงสรางหนวยงานจะแสดงใหเหนกจกรรมตาง ๆ และยงชวยใหเหนความสมพนธของหนวยงานในการจดโครงสรางหนวยงานดาเนนการไปตามลาดบได (เทćอน ทองแกว 2532 : 27) ดงนĈ 1. แบงงานออกเปนหนวยงานยอย ไดแก แผนกตาง ๆ

2. แบงหนวยงานใหญออกเปนหนวยงานยอย แลวจดระบบในหนวยงานยอยและ แบงงานกนทาใหเหมาะสม

3. มอบหมายอานาจหนาทć และจดใหมหนวยงานทćปรกษาเพćอปรบปรงงาน

4. ตรวจสอบโครงสรางทĈงหมด

รปแบบการบรหารงานศนยสอการศกษา

จะเหนไดวา โครงสรางของศนยสćอการศกษาของแตละหนวยงานจะมลกษณะทćแตกตางกนไปตามนโยบาย วตถประสงคของหนวยงาน และความตองการดานการเรยนการสอนของบคลากรกลมเปาหมายของหนวยงานนĈนๆ ซć งจะมงานหลกดงนĈ 1. งานผลตและจดหาสćอ โสตทศนปกรณ

2. งานซอมบารงรกษาสćอ โสตทศนปกรณ

3. งานใหบรการสćอโสตทศนปกรณ

4. งานฝกอบรม วจยและพฒนา 5. งานใหคาปรกษาและแนะนา

21

สำนกหอ

สมดกลาง

6. งานธรการ

ดงนĈน ในการศกษา “การบรหารและบรการงานสćอการสอน” จงอยในขอบขายงาน 4

ประการ (วนดา (นćมเสมอ) จงประสทธċ ม.ป.ป. : 11) คอ

1. บคลากร (Personal)

2. งานบรการและกจกรรมทćเกćยวของกบงานบรการ (Services)

3. สถานทćและสćงอานวยความสะดวก (Physical Facilities)

4. งบประมาณ (Budgeting)

บคลากร (Personal)

บคลากรเปนกลไกสาคญในการบรหารงานศนยสćอการศกษาทćจะใหบรรลตามนโยบายและวตถประสงคทćตĈงไว บคลากรทćเกćยวของกบงานดานเทคโนโลยการศกษาดานการบรหาร ทĈงทางตรงและทางออมจะตองมความรบผดชอบอยางมาก

ไชยยศ เรองสวรรณ (2526 : 43-44) ไดแบงกลมบคลากรเกćยวกบเทคโนโลยการศกษาออกเปน 2 กลม คอ

1. กลมชานาญทćวไปเกćยวกบสćอ (Media Generalist) ผชานาญกลมนĈ จะทาหนาทćหวหนา ผบรหาร ผอานวยการสćอ ผจดการ ผประสานงานเกćยวกบสćอ หรอเปนผชวยบรหารสถาบน เชน

ครใหญ อาจารยใหญ ผอานวยการ ผชวยฝายวชาการ 2. กลมเชćยวชาญ (Media Specialists) ผเชćยวชาญจะมลกษณะเฉพาะแบบมากกวา ผชานาญทćวไปเกćยวกบสćอ มพĈนฐานวชาชพตางกน มาทาหนาทćเฉพาะเกćยวกบสćอ เชน ศกษาทางดานโสตทศนศกษา ศกษาทางดานประชาสมพนธ เปนตน

สรชย สกขาบณฑต (2528 : 64 -66) ไดจาแนกบคลากรในศนยเทคโนโลยการศกษาออกเปน 2 ประเภท ดงนĈ 1. บคลากรหลก (Professional Staff) ไดแกบคลากรทćไดรบการฝกอบรมทางดานสćอการเรยนการสอนมาโดยตรง มประสบการณความร ความสารถเกćยวกบสćอการเรยนการสอนเปนทćยอมรบ

เชน สาขาเทคโนโลยคอมพวเตอร สาขาเทคโนโลยการศกษา และตองมพĈนฐานการศกษาเกćยวกบหลกสตรและการสอน บคลากรประเภทนĈ เรยกวา ผเชćยวชาญ

2. บคลากรเสรม (Supportive Staff or Paraprofessional Staff) ประกอบดวยบคคล 2

ประเภทคอ

2.1 เจาหนาทćเทคนค

22

สำนกหอ

สมดกลาง

2.2 เจาหนาทćชวยงานสćอ

บคลากรทćเกćยวของกบงานดานเทคโนโลยการศกษา มหนาทćรบผดชอบอยางมาก ไดแก

1. ผบรหารงานของสถาบนการศกษา ไดแก อธการบด ผอานวยการศนย ผอานวยการ อาจารยใหญ มหนาทćเกćยวของกบงานดานเทคโนโลยการศกษา ดงนĈ 1.1 เปนผนาและรบผดชอบการบรหารงานในสถาบน

1.2 เปนผนานโยบาย หรอโครงการงานดานเทคโนโลยการศกษา และสงเสรมมการประชมปรกษาหารอเกćยวกบดานเทคโนโลย ระหวาง ในสถาบนและคร อาจารย

1.3 เปนผพจารณาอนมตงบประมาณดานเทคโนโลยการศกษาของสถาบน

1.4 สงเสรม และจดหาการใชอปกรณการสอนใหเปนไปอยางทćวถง และสนบสนนใหคร อาจารยและบคลากรมโอกาสไดรบการศกษาอบรมใหมความรเกćยวกบดานเทคโนโลย 1.5 สงเสรมใหมการจดนทรรศการเกćยวกบอปกรณการสอนในสถาบนหรอรวมมอกบสถานบนอćน หรอหนวยงานอćน

2. หวหนาหนวยงานศนยเทคโนโลยการศกษา อาจเรยกวา ผอานวยการศนยเทคโนโลยการศกษา อยในตาแหนงหวหนาหนวยงาน มความสาคญมากในหนวยงาน การเลอกบคลากร จงตองพจารณาอยางรอบคอบเกćยวกบคณสมบต ดงนĈ 2.1 เปนผสาเรจการศกษาในระดบปรญญาตร หรอสงกวา สาหรบระดบอดมศกษาควรมความรเกćยวกบหลกสตรการบรหารการศกษา การนเทศการศกษา และจตวทยาการศกษา 2.2 มความรและประสบการณดานเทคโนโลย และมประสบการณการสอนในระดบการศกษาระดบหนćง 2.3 มประสบการณในการบรหารงาน และการจดหรอการปฏบตงานเกćยวกบสćอการศกษา หนาทćของหวหนาหนวยงาน ไดแก

1. การบรหาร ไดแก การเปนผเสนอแนะ การอบรมผ ชวยงาน เตรยมงบประมาณสćอการศกษา กาหนดเกณฑสาหรบวดผลงานของสćอการศกษาในสถาบน

2. การผลตอปกรณ จดใหมการควบคม และผลตวสดอปกรณตามความตองการและเตรยมคมอการใชอปกรณทćผลตขĈนเอง

23

สำนกหอ

สมดกลาง

3. การสงเสรมการใชสćอการเรยนการสอน เชน การใหคาแนะนา ออกแบบและควบคมการจาย รบคนวสดอปกรณและเครć องมอ จดหาขอมลขาวสารเกćยวกบวสดอปกรณและเครć องมอ

จดการเกćยวการวางระบบงานใหเรยบรอย และใหความรวมมอกบศนย หรอหนวยงานอćน ๆ

คณะกรรมการทćปรกษางานเทคโนโลยการศกษา อาจมผบรหารสงสด เปนประธานหวหนางานเทคโนโลยการศกษาเปนกรรมการและเลขานการ อาจมผ ชวยหวหนางานเทคโนโลยการศกษาเปนผชวยเลขานการกได คณะกรรมการเหลานĈ มหนาทćเกćยวกบ การวางแผน วางนโยบายและวางโครงการจดหาสćอการเรยนการสอน ตลอดจนชวยพจารณางบประมาณสćอการศกษา นอกจากนĈยงใหคาปรกษาหารอทćวไปเกćยวกบงานสćอการศกษาของสถาบน

งานบรการและกจกรรมทเกยวของกบงานบรการ (Services)

หนาทćของศนยสćอการศกษา มภารกจมากมายทćจะตองปฏบตพรอม ๆ กบการใหบรการ แตหนาทćหลกทćสาคญจะมลกษณะเหมอนกนคอ สนบสนนการเรยนการสอน และการฝกอบรม ซć งถอวาเปนกจกรรมทćตองทาควบคกนไปตามความจาเปน หรอความเหมาะสม เพćอใหสอดคลองกบปจจยตาง ๆ เพćอการสนบสนนการเรยนการสอนแก คร อาจารยและบคลากรในหนวยงาน ซć งมนกวชารและนกเทคโนโลยการศกษา ไดกลาวถงหนาทćของศนยเทคโนโลยการศกษาไวดงนĈ สมพร ชยเดชสรยะ (2524 : 37) กลาวถง หนาทćของศนยสćอการศกษาในดาน การบรการและกจกรรมดงนĈ 1. สารวจความตองการ และวสดอปกรณ เพćอจดซĈออปกรณแตละชนดใหประสทธภาพตรงกบความตองการ 2. ผลตสćอการสอนตามความตองการของผสอน หรอผลตเองในกรณทćหาซĈอไมได

3. เกบรวบรวมวสดอปกรณการศกษา หรอสćอการสอนอยางมระเบยบ และแยกเปนหมวดหม พรอมทćใหบรการในการยมได และควรจดระเบยบบรการยมใหมความสะดวกและรวดเรว

4. เกบบารงรกษา ซอมแซมเครćองมอตาง ๆ ใหอยในสภาพดอยเสมอ พรอมนาไปใชไดทกเมćอ

5. บรการใหคาปรกษา ประชาสมพนธ เกćยวกบอปกรณ และอปกรณโสตทศนปกรณ การจดอบรม การพมพเอกสารเผยแพร ศกษาคนควาวจย หรอวธการใหม ๆ เกćยวกบสćอการสอน

6. สรางความสมพนธอนดกบชมชน รวมมอกบหนวยราชการทćมสวนเกćยวของและประเมน

วชย นćมทรงธรรม (2530) ไดกลาวถงหนาทćของศนยสćอการศกษาในโรงเรยนระดบมธยมศกษาในกรงเทพมหานคร คอ

24

สำนกหอ

สมดกลาง

1. จดใหมบรการยมสćอการศกษา และโสตทศนปกรณ

2. การคดเลอก จดหา และใหคาปรกษาทางวชาการเกćยวกบการผลต

3. ดแล บารงรกษา ซอมแซมสćออปกรณ

วนดา จงประสทธċ (2532) ไดแบงหนาทćหลกของศนยเทคโนโลยการศกษาออกเปน 6

ประการคอ

1. การจดหาสćอการสอนเพćอบรการ 2. การบรการสćอการสอน

3. การบารงรกษาสćอการสอน

4. การประชาสมพนธ

5. การจดกจกรรมทางวชาการ 6. การประเมนผล

Kieffer (1965 : 100-102, อางถงใน ชชวาล พวงนอย 2540 : 10) และฉลองชย สรวฒนบรณ (2541

: 21-22) มความคดเหนทćสอดคลองกนวา หนาทćหลกของศนยเทคโนโลยการศกษาม 5

ประการ คอ

1. หนาทćในการใหขอสนเทศ (Informing) ไดแก การใหขอมลรายละเอยดตาง ๆ เกćยวกบโสตทศนปกรณ เทคนคการใช ความเคลćอนไหวใหม ๆ เกćยวกบโสตทศนปกรณ ความสะดวกและบรการตาง ๆ ทćศนยจดหาให การใหขอสนเทศควรจดทาอยางสมćาเสมอแกผมาขอใชบรการของศนย ซć งอาจมลกษณะเปนทางการหรอไมเปนทางการไดทĈ งสĈน เชน การปดประกาศ การจดแสดงนทรรศการ การสาธตวสดอปกรณใหม ๆ ขาวความกาวหนาทางเทคโนโลย การจดประชมเชงปฏบตการ การจดทาวารสารของศนย การพบปะสนทนากบคร อาจารย นกเรยน นกศกษา และผทćเกćยวของในสถาบน

2. หนาทćใหการศกษาและฝกอบรม (Education and Training) ซć งตองกระทาเปนประจา และถอวางานนĈ เปนสวนหนć งของกระบวนการในสถาบน ไมใชจดเปนครĈ งคราว ศนยฯตองจดการฝกอบรมใหผเกćยวของทĈงภายในและภายนอกสถาบน หวขอในการฝกอบรม สถานทć และเวลานĈนขĈนอยกบความตองการของผเขารบการอบรมและสภาพปญหาของหนวยงาน หรอสถาบนนĈนทćสมควรไดรบการแกไข การใหความรและอบรมดานเทคโนโลยการศกษานĈน จะชวยใหคณภาพการเรยนการสอนไดรบการปรบปรง เชน การฝกอบรมใชเครćองมอโสตทศนปกรณ และเทคโนโลยสมยใหม เพćอใหบคลากร คร อาจารย รจกสćอแตละชนดดยćงขĈน และมประสทธภาพในการเรยนการสอน

25

สำนกหอ

สมดกลาง

3. บรการจดหาสćอและสćงทćจาเปน (Supplying) ศนยเทคโนโลยการศกษาจะตองจด หาสćอ

สć งอานวยความสะดวก และสć งทćจาเปนแกคร อาจารย นกเรยน นกศกษา และบคลากรตามความตองการของผสอนและผเรยน ควรมระเบยบ ขอบเขตในการใหและการใชบรการ แตจะตองใหผรบบรการมćนใจวาไดรบความชวยเหลอ ไดตามเวลา และสถานทćทćตองการ 4. การผลตสćอการเรยนการสอน (Producing) การผลตสćอการสอนตาง ๆ เพćอสนบสนนการเรยนการสอน เมćอวสดอปกรณทćตองการไมมจาหนาย หรอตองการเทคนคพเศษในการจดทาหรอใหคาแนะนาการประยกตใชวสดราคาประหยด เพćอใหตรงกบวตถประสงคการเรยนการสอน

ขอบขายของการผลตขĈนอยกบวตถประสงคของหนวยงาน รวมทĈงงบประมาณของสถาบนนĈน

5. หนาทćในการใหความชวยเหลอ (Assisting) เพćอชวยใหคร อาจารย และบคลากร ไดรจกชวยตนเอง โดยใหคาแนะนา ใหรจกวเคราะหปญหาทางการเรยนการสอน ชวยแนะนาเทคนคและวธการตาง ๆ เพćอชวยแกปญหาในการเรยนการสอน ชวยจดหาเครćองมอสćอการสอน ตาง ๆ ชวยจดนทรรศการ เปนตน

Beswick (1972 : 16) กลาวถงหนาทćของศนยฯ ไวดงนĈ 1. จดหาสćงอานวยความสะดวก สาหรบงานดานการผลต และชวยสอนโดยเจาหนาทćและนกเรยนชวยงาน

2. ชวยในการเลอกสćอวสดการศกษารปแบบตาง ๆ จดหาสćอ สาหรบการศกษาเปนรายบคคล กลมยอย และความตองการทางวฒนธรรมอยางเหมาะสมทćสด

3. จดเกบสćอการศกษาสาหรบรายบคคล และรวมถงการจดเกบโสตทศนปกรณและสćอการศกษาไวใหบรการแกคร และนกเรยน

4. จดหมวดหม และดรรชนสćอการศกษา แนะนาแนวทางในการเตรยมงานการเรยนการสอน ในการใชศนยฯ และแนะนาสćงอานวยความสะดวกและการบรหารงานของศนยใหแกคร อาจารย และนกเรยน

5. การบรการใหยมสć อ อปกรณการศกษาอยางสะดวกและรวดเรวทć สดและตดตอประสานงานกบแหลงสćอการศกษาภายนอกโรงเรยน

6. เปนตวแทนรบผดชอบดแลรกษา และซอมแซมเครćองมอตาง ๆ

นอกจากนĈนแลวหนาทćศนยเทคโนโลยยงมหนาทćอก 5 ประการ (ฉลองชย 2541 : 22) คอ

1. หนาทćในการรายงาน (Reporting) ความกาวหนาของงาน ความตองการเพćอจะทาใหทราบถงสถานการณการดาเนนงานของศนยฯ ความตองการการชวยเหลอทางการเงนหรอในดานตาง ๆ อยางรวดเรว

26

สำนกหอ

สมดกลาง

2. หนาทćการใหขอเสนอแนะ (Recommending) ทางดานเทคโนโลยการศกษาและสćอการเรยนการสอนแกคร อาจารย นกเรยน นกศกษาเกćยวกบการเลอก การใชการผลตวสดอปกรณตาง ๆ

3. หนาทćในการใหความรวมมอ (Cooperating) ควรไดรบความรวมมอระหวางผบรหารและผปฏบตงานฝายตาง ๆ โปรแกรมทางเทคโนโลยการศกษา ไมวาจะเปนฝายบรการ ฝายผลต ฝายบรหารสถาบน และฝายเรยนการสอน

4. หนาทćในการทดลอง วจย ศกษาคนควา และพฒนาเทคโนโลยการศกษา (Research and

Developing) พฒนาศนยใหไดสćอ เทคนค วธการ ระบบการเรยนการสอน และระบบศนยเทคโนโลยการศกษาทćมประสทธภาพและประสทธผล

5. หนาทćในการประเมนผลงาน (Evaluating) ตองจดทาอยางตอเนćอง เพćอใหทราบถงประสทธภาพและประสทธผลของการดาเนนงานวา สามารถบรรลวตถประสงคหรอไม การประเมนผลจะชวยใหทราบถงปญหา ขอขดของ เพćอจะไดหาแนวทางแกไขการดาเนนงานของศนยฯ

ไปสเปาหมาย จากขอมลเบĈองตนเกćยวกบหนาทćของศนยเทคโนโลย พอจะสรปหนาทćของศนยฯ ไดวา 1. จดเกบรวบรวมโสตทศนปกรณตาง ๆ อยางมระบบ โดยแยกเปนหมวดหม 2. สารวจความตองการและจดซĈอโสตทศนปกรณทćมคณภาพ และเหมาะสมกบงาน

3. เปนแหลงผลตสćอการสอนและการใหบรการสćอการสอน

4. เปนแหลงซอมบารงรกษาวสดอปกรณ เครćองมอตาง ๆ ใหพรอมสาหรบการใชงาน

5. เปนแหลงจดฝกอบรมใหความรในดานการผลต การใชสćอการเรยนการสอนและการใชโสตทศนปกรณ และสćอใหม ๆ เพćอเพćมประสทธภาพการเรยนการสอน

6. เปนแหลงจดกจกรรม นทรรศการเผยแพรประชาสมพนธ ขาวสารตาง ๆ ทางดานเทคโนโลยการศกษา 7. เปนแหลงศกษาดวยตนเอง และใหคาปรกษาแนะนา ชวยเหลอดานการคนควาหาความรตาง ๆ แกผสนใจ

8. เปนแหลงวเคราะห วจย ทดสอบประสทธภาพสćอการสอนและการประเมนผล การใชสćอการสอน และดานเทคโนโลย

27

สำนกหอ

สมดกลาง

สถานทและสงอานวยความสะดวก (Physical Facilities)

ศนยสćอการศกษาควรตĈงอยในแหลงกลางของบรเวณสถาบนการศกษา เพćอสะดวกแก ผมาตดตอขอใชบรการ พĈนทćของศนยสćอการศกษาตองมขนาดใหญ และมพĈนทćมากพอสมควร ตลอดจนมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมนĈน ๆ

หลกการเลอกทćตĈงของศนยสćอการศกษา ไดแก

1. อยใกลชมชน ตดถนนใหญ มรถผานไป-มาสะดวกในการรบสงวสด และอปกรณ

ผใชบรการมาถงไดงาย และอยหางจากเสยงรบกวนทĈงหลาย 2. มบรเวณกวางขวาง สามารถขยายศนยสćอการศกษาตอไปไดในอนาคต

3. อยในทćสวยงาม อากาศด ไมควรปลกตนไมใหญ เพราะจะทาใหบงแสงสวาง และขดทางระบายอากาศ

4. ไมควรตĈงอยใกลชดอาคารอćน ๆ ทćสงกวามากเกนไป เพราะจะบงลม และแสงสวาง 5. ภายในอาคารสามารถตดตอถงกนไดสะดวก สรางดวยสćงทćทนทาน ราคาไมสง มากเกนไป และสวยงามนาด

การจดหาวสดอปกรณและสอการสอน

การจดหาวสดอปกรณและสćอการสอนในศนยเทคโนโลยการศกษา จาพวกวสด อปกรณ

จะมจานวนมากหรอนอยเพยงใดขĈนอยกบปรมาณของหนวยงานนĈน ๆ

ศรพงษ พยอมแยม (2533 : 15-16) ไดแยกสćอทางการศกษาไดดงนĈ สćอประเภทวสด (Audio-Visual Materials) เชน พวกสćอทćทาหนาทćเกบความรลกษณะภาพ

เสยง อกษรในรปแบบตางๆ ซć งสามารถใชเปนแหลงประสบการณ หรอศกษาไดอยางแทจรง แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1. วสดทćเสนอความรไดจากตวเอง เชน หนงสอเรยน ตารา ของจรง หนจาลอง แผนทć และปายโฆษณา 2. วสดทćตองอาศยสćอประเภทเครćองกลไกเปนตวนาเสนอความร เชน ฟลม ภาพยนตร แผนใส เทปบนทกเสยง และเทปบนทกภาพฯลฯ

ทววฒน วฒนกลเจรญ (2543 : 57) ไดสรป ศนยเทคโนโลยการศกษา ควรมวสด อปกรณ

และสćอการสอนเพćอการบรการ โดยแบงออกเปนดงนĈ 1. สćอการสอนประเภทสćอสć งพมพ ไดแก หนงสอ แบบเรยน ตารา เอกสารวารสาร นตยสาร และหนงสอพมพ ฯลฯ

28

สำนกหอ

สมดกลาง

2. สćอการสอนประเภทสćอกราฟก และภาพถาย ไดแก ภาพถาย แผนภม แผนสถต การตน

งานเขยน เครćองตดกระดาษ เครćองประดษฐตวอกษร กลองถายภาพนćง กลองถายภาพยนตร เครćองมอหองมด และไฟถายรป

3. สćอการสอนประเภทเสยง และโทรทศน เชน เครćองเลนแผนเสยง เครćองขยายเสยง ไมโครโฟน ลาโพง อปกรณ เครćองรบวทย เครćองรบโทรทศน และเครćองเลนเทปโทรทศน

4. สćอการสอนประเภทสćอฉาย ไดแก เครćองฉายสไลด เครćองฉายขามศรษะ เครćองฉายทบแสง เครćองดสไลด และเครćองฉายไมโคร (Micro projector)

5. สćอการสอนประเภทกจกรรม และวธการ (Activities) เปน Techniques หรอMethods

สามารถนามาใชในการจดกจกรรมภายในศนยเทคโนโลยการศกษา ไดแก การแสดงบทบาทสมมต การแสดงละคร การฝกอบรม และการฝกปฏบต

6. สćอการสอนประเภทสćออเลกทรอนกส ไดแก สćอประเภทซดรอม และมลตมเดย สćอประเภทไมโครคอมพวเตอร การสบคนขอมลทางอนเตอรเนต

นอกจากนĈ ยงรวมถงวสดอปกรณ เครćองมอทćใชสานกงาน ใชในการผลต และใชในงานบรการ เชน โตะ เกาอĈ ตเอกสาร ชĈนวางของ เครćองพมพดด ปากกา ดนสอ อปกรณทาความสะอาด

เครć องซอมบารง เครć องอ เลกทรอนกส เครć องมอการผลตงานกราฟก เครć องอดสา เนา เครćองประดษฐอกษร เครćองคอมพวเตอร และเครćองโทรศพท

งบประมาณ (Budgeting)

คาวา งบประมาณ ตามความหมายในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ .ศ. 2525 ไดใหความหมายไววา คอ บญชหรอจานวนเงนทćกาหนดไวเปนรายรบ รายจาย ในการจดทางบประมาณในแตละครĈ ง ผจดทางบประมาณจะตองพจารณาอยางรอบคอบ

ผจดทางบประมาณจะตองสารวจความตองการของศนยสćอการศกษาตลอดจนถงความตองการ โดยกระทาดงนĈ 1. สารวจความตองการในดานการบรการใหม ๆ โดยใชแบบสารวจหรอขอเสนอแนะบรการใหม ๆ จากผใชบรการ 2. สารวจสถานภาพ และสć งอานวยความสะดวก เครć องมอโสตทศนะตาง ๆ ทć มประจาการอย 3. พจารณาดจากแบบสอบถาม ขอเสนอแนะวาบรการไหนทćตองการมากทćสด และตองการรองลงมาตามลาดบ

29

สำนกหอ

สมดกลาง

4. จดทาตารางแสดงโครงการทćจะจดซĈอ

5. จดระเบยบสาหรบเครćองมอ และวสดเพćอกาหนดการจดหาในระยะยาว

ขอควรพจารณาเกยวกบงบประมาณ

หลกสาคญสาหรบการพจารณาเกćยวกบงบประมาณ ควรมดงนĈ 1. ศนยสćอการศกษาควรมฐานะทางการเงนทćพอเพยง และมćนคง ตลอดจน มงบประมาณทćไดรบเปนเอกเทศ

2. ควรมแผนทćแนนอนเพćอการบรการทćเพćมขĈน และการสนบสนนของชมชนตอโครงการศนย 3. งบประมาณควรไดรบการสนบสนนอยางเพยงพอ และไดรบความรวมมอจากงบประมาณสวนกลาง ทĈงดานการบรการของศนยตองเตรยมพรอมไว

4. เจาหนาทćของศนยควรจะตองรบผดชอบเปนพเศษ ตอการตรวจสอบในเรćอง การเลอกซĈอวสด อปกรณทกชนด

5. ศนยควรมนโยบายทćแนชดในสวนทćเกćยวของกบการกาหนด การไดมาและมลคาของงบประมาณ

งบประมาณทćจะสนบสนนการดาเนนงานของศนยสć อการศกษาสวนใหญจะไดมานĈน

จะตองมโครงการหรอแผนงานใชงบประมาณทĈงระยะสĈนและระยะยาว เพćอเกดประสทธภาพตอการพฒนาการศกษา และเทคโนโลยการศกษา

แนวคดของสมาคมสอสารและเทคโนโลยการศกษาแหงสหรฐอเมรกา (Association for Educational Communications and Technology : AECT 1994)

AECT ยอมาจาก ASSOCIATION FOR EDUCATIONAL COMMUNICATIONS AND

TECHNOLOGY เปนหนวยงานทćมประวตอนยาวนานในเรćอง การออกแบบสćอการสอน และการใชเทคโนโลยเพćอการศกษา การพฒนาสćอการเรยนการสอนของคร (ผผลตสćอ) Professional โดยในป 1971 ประธานใหญ คอ Robert Heinich ไดกาหนดหนาทćของ AECT ในสองประการคอ การแตงตĈงและการรบรอง ซć งไดรบการสนบสนนจาก Clarence Bergeson และ William Grady ไดมการออกมาตรฐานในการแตงตĈงในรปแบบหนงสอทćมชćอวา Basic Guidelines for Media and Technology

in Teacher Education (AECT 1971) จากนĈนกไดมการทาวจยมาโดยตลอด โดยทćตอมาในป 1974 ไดเกดงานวจยทćทาขĈนสามเรćองคอ The Accreditation and Certification Frame of Reference (Prigge

30

สำนกหอ

สมดกลาง

1974) The Guidelines for the Certification of Personnel in Educational Communications and

Technology (AECT 1974c) and the AECT Guidelines for Advanced Programs in Educational

Communications and Technology (AECT 1974a). อนเปนมาตรฐานหลกในยคนĈน อกทĈงมการรวมมอกบ NCATE (National Council for the Accreditation of Teacher Education) ไดมการจดรปแบบมาตรฐานใหม ใหคาแนะนาแนวทางสความเปนมออาชพเพćอการประดษฐสćอ ในป 1990 ทĈงสองกลม AECT และ NCATE ไดใหคาจากดความเกćยวกบผผลตสćอมออาชพ ขอบขายม 2 ระดบ คอ

1. ในระดบเบĈ องตน เตรยมเขา สความเปน Media Specialist ซć ง Media

Specialist ผเกćยวของในระดบรากหญา ในการออกแบบ สรางองคความรโดยอาศย ทฤษฎพĈนฐานของบลม

2. ในระดบ Advance Program สวน Advance Program ศกษาทฤษฎการวจยม การสงเคราะห วเคราะห การจดการขĈนสง สรางองคความรโดยอาศย ทฤษฎพĈนฐานของบลม

สมาคมสćอสารและเทคโนโลยการศกษาแหงสหรฐอเมรกา (AECT 1988) ไดเสนอมาตรฐานแหลง การเรยนร วาตองประกอบดวย 3 มาตรฐาน ไดแก

มาตรฐานทć 1 เกćยวกบสถาบน

มาตรฐานทć 2 การปฏบตงาน

มาตรฐานทć 3 การจดการ และสมาคมหองสมดแหงสหรฐอเมรกา และสมาคมสćอสารและเทคโนโลยการศกษาแหง

สหรฐอเมรกา (1994) ไดเสนอ มาตรฐานสาหรบแหลงการเรยนรในชมชน สถานศกษาหรอวทยาลย ควรประกอบดวย 7 มาตรฐาน ไดแก

มาตรฐานทć 1 วตถประสงค

มาตรฐานทć 2 การบรหารและการจดการ มาตรฐานทć 3 ผปฏบตงาน

มาตรฐานทć 4 งบประมาณ

มาตรฐานทć 5 การบรการ มาตรฐานทć 6 การเกบรวบรวม

มาตรฐานทć 7 อปกรณหรอเครćองมออานวยความสะดวก

จากการวจยดานการพฒนามาตรฐานและตวบงชĈทางดานเทคโนโลยการศกษาหรอ ทćเกćยวของ พบวา สวนใหญใชโครงสรางการบรหารของหนวยงานและขอบขายงานเทคโนโลยการศกษา เปนกรอบสาหรบการพฒนามาตรฐานและตวบงชĈ ดงนĈนการวจยครĈ งนĈ ทćมจดมงหมายเพćอพฒนาตวบงชĈ

31

สำนกหอ

สมดกลาง

กลางทćใช สาหรบประเมนคณภาพศนยเทคโนโลยการศกษาโดยเฉพาะ ดงนĈน กรอบสาหรบการพฒนาตวบงชĈ จงใชขอบขายเทคโนโลยการศกษาเปนตวกาหนด องคประกอบของการประเมน เพราะ

ขอบขายงานเทคโนโลยการศกษาสามารถแสดงรายละเอยดของภาระหนาทć การปฏบต งานของหนวยงานดานเทคโนโลยการศกษาไดอยางครอบคลม (พษณ ประจงการ 2550)

โดยขอบขายเทคโนโลยการศกษาของ (AECT 1988) ไดแบงขอบขายเทคโนโลยการศกษาตามทć Seels and Richey (1994) ไดศกษาไว ประกอบดวย 5 ขอบขายใหญ ไดแก การออกแบบ

(Design) การพฒนา (Development) การใช (Utilization) การจดการ (Management) และการประเมน

(Evaluation) ไดแก

1. การออกแบบ (Design) คอ กระบวนการในการกาหนดสภาพของการเรยนร 1.1 การออกแบบระบบการสอน (Instructional Systems Design) เปนวธการจดการทć

รวมขĈนตอนของการสอนประกอบดวย การวเคราะห (Analysis) คอ กระบวนการทćกาหนดวาตองการใหผเรยนไดรบอะไร เรยนในเนĈอหาอะไร การออกแบบ (Design) กระบวนการทćจะตองระบวาใหผเรยนเรยนอยางไร การพฒนา (Development) คอ กระบวนการสรางผลตสćอวสด การสอน การนาไปใช (Implementation) คอ การใชวสดและยทธศาสตรตาง ๆ ในการสอน และ การประเมน

(Evaluation) คอ กระบวนการในการประเมนการสอน

1.2 ออกแบบสาร (Message Design) เปนการวางแผน เปลćยนแปลงสารเนนทฤษฎการเรยนทćประยกตความรบนพĈนฐานของความสนใจ การรบร ความจา การออกแบบสารมจดประสงคเพćอการสćอความหมายกบผเรยน

1.3 กลยทธการสอน (Instructional Strategies) เนนทćการเลอก ลาดบเหตการณ และกจกรรมในบทเรยน ในทางปฏบตกลยทธการสอนมความสมพนธกบสถานการณการเรยน ผลของปฏสมพนธนĈสามารถอธบายไดโดยโมเดลการสอน การเลอกยทธศาสตรการสอนและโมเดลการสอนตองขĈนอยกบสถานการณการเรยน รวมถงลกษณะผเรยน ธรรมชาตของเนĈอหาวชา และจดประสงคของผเรยน

1.4 ลกษณะผเรยน (Learner Characteristics) คอลกษณะและประสบการณเดมของผเรยนทćจะมผลตอกระบวนการเรยน การสอน การเลอก และการใชยทธศาสตรการสอน

2. การพฒนา (Development) เปนกระบวนการของการเปลćยนการออกแบบประกอบดวย

2.1 เทคโนโลยสćงพมพ (Print Technologies) เปนการผลต หรอสงสาร สćอดานวสด

เชน หนงสอ โสตทศนวสดพĈนฐานประเภทภาพนćง ภาพถาย รวมถงสćอขอความ กราฟก วสดภาพ

32

สำนกหอ

สมดกลาง

สć งพมพ ทศนวสด สć งเหลานĈ เปนพĈนฐานของการพฒนา การใชสćอวสดการสอน อćน

ๆ

2.2 เทคโนโลยโสตทศนปกรณ (Audiovisual Technologies) เปนวธการใน การจดหา หรอสงถายสาร โดยใชเครćองมออปกรณ หรอเครćองมออเลกทรอนกสเพćอนาเสนอ สารตาง ๆ

ดวยเสยง และภาพ โสตทศนปกรณจะชวยแสดงสćงทćเปนธรรมชาตจรง ความคดทćเปนนามธรรม เพćอผสอนนาไปใชใหมปฏสมพนธกบผเรยน

2.3 เทคโนโลยคอมพวเตอร (Computer-based Technologies) เปนวธการใน การจดหา หรอสงถายสารโดยการใชไมโครโพรเซสเซอร เพćอรบและสงขอมลแบบดจตอล ประกอบดวย คอมพวเตอรชวยสอน คอมพวเตอรจดการสอน โทรคมนาคม การสćอสารทางอเลกทรอนกส การเขาถงและใชแหลงขอมลในเครอขาย

2.4 เทคโนโลยบรณาการ (Integrated Technologies) เปนวธการในการจดหา หรอสงถายขอมลกบสćอหลาย ๆ รปแบบภายใตการควบคมของคอมพวเตอร 3. การใช (Utilization) เปนการใชกระบวนการ และแหลงทรพยากรเพćอการเรยน การสอน ประกอบดวย

3.1 การใชสćอ (Media Utilization) เปนระบบของการใชสćอ แหลงทรพยากรเพćอ การเรยน โดยใชกระบวนการตามทćผานการออกแบบการสอน

3.2 การแพรกระจายนวตกรรม (Diffusion of Innovations) เปนกระบวนการสćอความหมาย รวมถงการวางยทธศาสตร หรอจดประสงคใหเกดการยอมรบนวตกรรม

3.3 วธการนาไปใช และการจดการ (Implementation and Institutionalization) เปนการใชสćอการสอนหรอยทธศาสตรในสถานการณจรงอยางตอเนćองและใชนวตกรรมการศกษาเปนประจาในองคการ

3.4 นโยบาย หลกการและกฎระเบยบขอบงคบ (Policies and Regulations) เปนกฎระเบยบ ขอบงคบของสงคมทćสงผลตอการแพรกระจาย และการใชเทคโนโลยการศกษา 4. การจดการ (Management) เปนการควบคมกระบวนการทางเทคโนโลยการศกษา ตลอดจนการวางแผน การจดการ การประสานงาน และการใหคาแนะนา ประกอบดวย

4.1 การจดการโครงการ (Project Management) เปนการวางแผน กากบ ควบคม การออกแบบ และพฒนาโครงการสอน

4.2 การจดการแหลงทรพยากร (Resource Management) เปนการวางแผน กากบ

ควบคมแหลงทรพยากร ทćชวยระบบและการบรการ

33

สำนกหอ

สมดกลาง

4.3 การจดการระบบสงถาย (Delivery System Management) เปนการวางแผน กากบ

ควบคมวธการซć งแพรกระจายสćอการสอนในองคการ รวมถงสćอ และวธการใชทćจะนา เสนอสารไปยงผเรยน

4.5 การจดการสารสนเทศ (Information Management) เปนการวางแผน กากบ ควบคม

การเกบ การสงถาย หรอกระบวนการของขอมลสารเพćอสนบสนนแหลงทรพยากร การเรยน

5. การประเมน (Evaluation) กระบวนการหาขอมลเพćอกาหนดความเหมาะสมของการเรยนการสอน ประกอบดวย 5.1 การวเคราะหปญหา (Problem Analysis) เปนการทาใหปญหาสĈนสด โดย การใชขอมลตางๆ และวธการทćจะชวยตดสนใจ

5.2 เกณฑการประเมน (Criterion-reference Measurement) เทคนคการใชเกณฑเพćอการประเมนการสอน หรอประเมนโครงการเทคโนโลยและสćอสารการศกษา

5.3 การประเมนความกาวหนา (Formative Evaluation) มการใชขอมลอยางเหมาะสมจากการประเมนความกาวหนาเพćอเปนฐานในการพฒนาตอไป

5.4 การประเมนผลสรป (Summative Evaluation) มการใชขอมลอยางเหมาะสมทćจะตดสนใจกบการดาเนนงานโปรแกรม หรอโครงการตอไป

โครงสรางของหนวยงาน

ศนยสć อการศกษากลมโรงเรยนเอกชน เปนแนวทางหนć งของการพฒนาการศกษาในโรงเรยนเอกชน โดยใชกลมโรงเรยนเอกชนเปนฐานในการจดตĈง ดาเนนการผลต และบรการ สćอการเรยนการสอน รวมทĈงการพฒนาบคลากร เพćอจดสภาพแวดลอมทเอĈออานวยสงเสรมและสนบสนนดานการจดกจกรรมการเรยนการสอน การบรหารและการนเทศใหกบโรงเรยนภายในกลมไดอยางเหมาะสมและตรงตามสภาพปญหาของแตละกลมโรงเรยน

34

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาพทć 2 โครงสรางของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

สานกงานคณะกรรมการการศกษา เอกชน

คณะกรรมการการ การศกษาเอกชน

จงหวด

กลมโรงเรยนเอกชน คณะกรรมการกลมโรงเรยนเอกชน

ศนยสćอการศกษากลมโรงเรยน เอกชน (ศสอ.)

คณะกรรมการบรหาร ศนยสćอการศกษา

ทćปรกษา

คณะทางานศนยสćอการศกษา

35

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาพทć 3 แสดงโครงสรางภายนอกของศนยสćอการศกษา

โครงสรางและระบบบรหารของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชนแบงออกเปน 2

สวนดงนĈ 1. โครงสรางภายนอก

2. โครงสรางภายใน

โครงสรางภายนอก ประกอบดวย 1. สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน โดยมคณะกรรมการการศกษาเอกชนควบคมดแลในระดบนโยบาย มเลขาธการเปนผบรหารและรบผดชอบ

2. สานกงานประสานงานระดบจงหวด ใหความรวมมอประสานงานในระดบจงหวด

3. กลมโรงเรยนเอกชนมหนาทćก ากบดแล บงคบบญชรการดาเนนงานของศนยสćอการศกษาใหเปนไปตามวตถประสงค

4. ศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

คณะกรรมการบรหาร ศนยสćอการศกษา

งานผลต/บรการ

ทćปรกษา

งานพฒนา

งานเลขานการ

คณะทางาน ศนยสćอการศกษา

ศนยสćอการศกษากลม โรงเรยนเอกชน (ศสอ.)

36

สำนกหอ

สมดกลาง

โครงสรางภายใน

จากแผนภมโครงสรางภายในของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชนมคณะกรรมการทćรบผดชอบโดยตรงอย 3 คณะ คอ

1. คณะกรรมการบรหารศนยสćอการศกษา 2. คณะทางานศนยสćอการศกษา 3. ทćปรกษา การแบงงานภายในศนยสćอการศกษา แบงออกเปน 3 งาน ดงนĈ 1. งานเลขานการคณะ

2. งานผลตและบรการ 3. งานพฒนา ขอบขายของงานภายในศนยสćอการศกษา ขอบขายและรายละเอยดของงานภายในศนยสćอการศกษา โดยสงเขปมดงนĈ 1. งานเลขานการคณะ มขอบขายและรายละเอยดของงานเกćยวกบงานธรการ งานประชาสมพนธ จดทาแผนปฏบตงานและประสานงานกบหนวยงานภายนอก

2. งานผลตและบรการ มขอบขายและรายละเอยดของานเกćยวกบ การผลตและ การจดหาสćอ จดเกบวสดและอปกรณ ดแลบารงรกษา ใหบรการและคาแนะนา รวบรวมสถตขอมล

3. งานพฒนา มขอบขายและรายละเอยดของงานเกćยวกบ การวจยและพฒนา การดาเนนงานของศนยสćอการศกษา สนบสนนใหความรเกćยวกบการผลตและการใชสćอการเรยนการสอน

นเทศ ตดตาม และประเมนผลการใชสćอการเรยนการสอน

หนาทćของคณะทางานศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

คณะทางานศนยสćอการศกษามหนาทćปฏบตงานตามโครงการ และแผนงานประจาปของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน โดยมลกษณะงานดงนĈ

37

สำนกหอ

สมดกลาง

คณะกรรมการบรหาร ศนยสćอการศกษา

ศนยสćอการศกษา กลมโรงเรยนเอกชน

ทćปรกษา

คณะทางาน ศนยสćอการศกษา

งานเลขานการ งานผลต/บรการ วจยและพฒนา

- ใหคาปรกษา - จดฝกอบรม - สนบสนนการใชสćอ - นเทศตดตามผล - วจยและพฒนา

- สารวจความตองการสćอ - ผลต/จดหาสćอ - จดเกบ/บารงรกษาสćอ - บรการ/ใหคาแนะนา - จดทาสถตขอมล

- ธรการ - ประชาสมพนธ - สารสนเทศ - แผนงานปฏบตงาน - ประสานงาน

ภาพทć 4 คณะทางานศนยสćอการศกษามหนาทćปฏบตงานตามโครงการ

1. งานเลขานการ มหนาทćปฏบตงานดานธรการ เชนงานสารบรรณ การเงน พสด ฯลฯ ประชาสมพนธงานของศนยสćอการศกษา กาหนดแผนการปฏบตงาน กาหนดวาระการประชม รายงานการประชม

ตดตอประสานงานกบหนวยงานภายนอก

2. งานผลตและบรการ มหนาทćปฏบตงานเกćยวกบ การสารวจความตองการใชสćอของครในกลมโรงเรยน ผลตและจดหาสćอการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการ ดแลบารงรกษาและจดเกบสćอการเรยนการสอนอยางมระบบ บรการใหคาแนะนาแกผทćมาขอใชบรการ และจดทาสถตขอมล

3. งานพฒนา

มหนาทćปฏบตงานเกćยวกบการวจยและพฒนาการดาเนนงานของศนยสćอการศกษา ใหคาปรกษาเกćยวกบการผลตและการใชสć อการเรยนการสอน ใหคาแนะนาเกćยวกบแหลงวทยาการ

38

สำนกหอ

สมดกลาง

พฒนาการเรยนการสอนโดยสนบสนนใหมการนานวตกรรมและเทคโนโลยการศกษามาใชจด การฝกอบรมใหกบครในกลมโรงเรยน นเทศ ตดตามและประเมนผล

หนาทćของทćปรกษาศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

ทćปรกษาศนยสć อการศกษามหนาทćใหคาปรกษาแนะนาแกคณะกรรมการบรหารและคณะทางานในกรณทćมปญหาเกดขĈนและไมสามารถแกไขปญหาเองได

อนć งสาหรบภาระหนาทćของงานพฒนานĈ ในทางปฏบตอาจมการดาเนนงานรวมกน โดยคณะทางานของศนยสćอการศกษา

- ประธานกลมโรงเรยน - หวหนาสานกงาน - ผบรหารโรงเรยนทćตĈง - กรรมการกลมโรงเรยน - เจาหนาทćประจาศนยสćอฯ ศนยสćอฯ

- หวหนาสานกงาน - ครในกลมโรงเรยน - นกเทคโนโลยการศกษา

ภาพทć 5 โครงสรางบคลากรคณะทางานของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

ขอพจารณาคณสมบตบคลากรศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

การจดหาบคลากรของศนยสćอการศกษา มขอควรพจารณา ดงนĈ หวหนาสานกงาน ควรมคณสมบต ดงนĈ 1. มลกษณะเปนผนา 2. มมนษยสมพนธทćด

3. มความสามารถในการทางาน

4. มความรบผดชอบสง 5. มประสบการณทางดานสćอการเรยนการสอน และฝกอบรม

6. มความสามารถในการแกปญหา เจาหนาทćประจาศนยสćอการศกษา ควรมคณสมบต ดงนĈ 1. มมนษยสมพนธด

2. มความสามารถและประสบการณดานสćอการเรยนการสอนหรองานหองสมด

คณะกรรมการบรหาร ศนยสćอการศกษา

คณะทางาน ศนยสćอการศกษา ทćปรกษา

39

สำนกหอ

สมดกลาง

3. มความรบผดชอบสง

ครในกลมโรงเรยนเอกชน

พจารณาคณสมบตตามความเหมาะสมของแตละกจกรรม

งบประมาณดาเนนการของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน

งบประมาณในการจดตĈงและการดาเนนการของศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชนแบงออกเปน 2 สวน ดงนĈ 1. การจดตĈงและการดาเนนงานภายในศนยสćอการศกษา กลมโรงเรยนเปนผสนบสนนงบประมาณและรายไดอกสวนหนćงไดจากคาบรการของศนยสćอการศกษา 2. การจดหาสćอตนแบบไวบรการ สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนเปนผใหการสนบสนนดานงบประมาณ

โครงสรางการบรหารงานภายในศนยวทยบรการและนวตกรรมทางเทคโนโลย การศกษา สายงานดานมธยมศกษา (กมล และนตยา 2540 : 87)

หวหนาศนย

ผชวยหวหนาศนยการผลต ผชวยหวหนาศนยดานการฝกอบรม

ฝายผลต ฝายอบรม ฝาย ฝายนเทศ ฝายบรหาร วสดอปกรณ การใช สนบสนน และบรหาร งานทćวไป

การศกษา นวตกรรม และบรการ งานวชาการ และ โสตทศนปกรณ ในโรงเรยน

เทคโนโลย

ฝายวจยและ ฝายวทย ฝายแผนงาน ฝายเผยแพรนวตกรรม

พฒนาดาน และ และประเมนผล และเทคโนโลยทาง นวตกรรมและ โทรทศน การศกษา เทคโนโลย

ภาพทć 6 โครงสรางการบรหารงานภายในศนยวทยบรการและนวตกรรมทางเทคโนโลย

40

สำนกหอ

สมดกลาง

การศกษาสายงานดานมธยมศกษา

ภารกจของศนยนวตกรรม และเทคโนโลย สานกการศกษากรงเทพมหานคร คอ ผลตและใหยม เพćอการเรยนการสอนทกกลมในระดบประถมศกษา การบรการสćอดงกลาวจะใหเฉพาะโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครเทานĈน

สานกการศกษากรงเทพมหานคร

ศนยนวตกรรมและเทคโนโลย

ธรการ ฝายสćอการสอน ฝายการพมพ

ภาพทć 7 โครงสรางการบรหารภายในศนยวทยบรการและนวตกรรมทางเทคโนโลยการศกษา สายงานดานมธยมศกษา

41

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนยเทคโนโลยทางการศกษา สานกงานเขตบางเขน กรงเทพมหานคร มโครงสราง การจดองคกรดงภาพ (ทรงชย ลมปพฤกษ 2532 : 24)

สานกงานเขตบางเขน

งานการศกษา

ศนยวชาการเขต

ศนยเทคโนโลยทางการศกษา

ธรการ ฝายบรการ คลง ฝายผลตเพอการศกษา - งานสารบรรณ การศกษา - งานเบกจาย - งานวทยโทรทศนเพćอ

- งานนเทศและพฒนา - บรการโสตทศนปกรณ - ควบคมบญช การศกษา - งานประชาสมพนธ พสด - งานถายภาพเพćอ

- งานการพมพเพćอ การศกษา การศกษา - งานกราฟก

- ดแลรกษาสถานทć

ภาพทć 8 โครงสรางศนยนวตกรรมและเทคโนโลย สานกการศกษากรงเทพมหานคร

โครงสรางของหนวยงานในกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานครตĈงอยในบรเวณภาคกลางตอนลางของประเทศไทย บรเวณละตจดทć 13.45

องศาเหนอ ลองจจด 100.28 องศาตะวนออก โดยเปนเมองหลวงของประเทศ มพĈนทćทĈงหมดประมาณ

1,568.7ตารางกโลเมตร ประชากร

กรงเทพมหานครมประชากรมากทćสดในประเทศไทย คอ 5.7 ลานคน

ขอมล ณ วนทć 30 ธนวาคม 2551

42

สำนกหอ

สมดกลาง

แหลงขอมล เวบไซตกรมการปกครอง http://www.dopa.go.th/stat/y_stat.html

ภาพทć 9 โครงสรางหนวยงานสงกดกรงเทพมหานคร

43

สำนกหอ

สมดกลาง

สานกอนามย มอานาจหนาทć รบผดชอบเกćยวกบการสงเสรม สนบสนน การจดบรการดานสงเสรม

คณภาพ การปองกนโรค และพฒนาพฤตกรรมอนามย การใหบรการดานการรกษาพยาบาล การสงเสรมสขภาพ อนามยและปองกนโรค การดาเนนการดานกฎหมายวาดวนการสาธารณะสขและกฎหมายทćเกćยวของ การวจยพฒนาความรและรปแบบการจดระบบบรการสาธารณะสขเพćอกาหนดมาตรฐานทางดานการสงเสรมสขภาพ การเผยแพรความรเทคโนโลยทางดานการสงเสรมการปองกนโรค ควบคมสćงแวดลอมและพฤตกรรมอนามยแกสวนราชการ กาหนดและประสานงานของสานกใหเปนไปตามนโยบายและแผนแมบทของกรงเทพมหานคร รวมมอและประสานงานกบองคกรทĈงหมดในการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค

โครงสรางกองสขาภบาลสงแวดลอม

ความหมายและขอบเขตของการสขาภบาลสงแวดลอม

การสขาภบาลสć งแวดลอมคอการปองกนและรกษาสภาพแวดลอมใหมความสะอาดปลอดภย ปลอดโรค ประชาชนมสขภาพดไมมโรคภย โดยการควบคมสćงแวดลอม เพćอการปองกนมใหคนไดรบเชĈอโรคทĈงโรคตดเชĈอหรอตดตอ (Communicable Diseases) และโรคไมตดตอ (Non

Communicable Diseases) และปองกนการสมผสกบสารเคมหรอวตถอนตราย

ภาพทć 10 ความหมายและการเชćอมโยงพนธกจของงานสขาภบาลสćงแวดลอม

44

สำนกหอ

สมดกลาง

กองอนามย สงแวดลอม

สานกงาน สขาภบาล สงแวดลอม

กองสขาภบาล สงแวดลอม

2510 2517 2548 2551

กองสขาภบาล

งานสขาภบาลสćงแวดลอม เปนพนธกจสาคญประการหนć งขององคการอนามยโลก (WHO)

และไดใหคาอธบายไววา การสขาภบาลสćงแวดลอม คอ การสงเสรมสขอนามย การปองกนโรคทćเกดจากเชĈอโรค และโรคทćมการเจบปวยอนเนćองมาจากปจจยดานสćงแวดลอม ซć งการสขาภบาลสćงแวดลอม คอการดแลสขลกษณะ สภาพบานเรอน สภาพแวดลอมในบาน นĈ าดćม การระบายนĈ า การกาจดของเสย สćงปฏกล นĈ าโสโครก ขยะ ฯลฯ พฤตกรรมทางสขาภบาล เชน สขวทยาสวนบคคล

ความสะอาดของบานเรอน ความสะอาดของชมชน ดงนĈน การสขาภบาลสćงแวดลอม จงเชćอมโยงกบสขภาพของคน มลพษสćงแวดลอม การควบคมพาหะนาโรค ความปลอดภยของอาหาร การสขาภบาลโรงงานทĈงทางดานการทองเทćยว การบรการ การเกษตร และ การจดการสารเคม และเชćอมตอกบสćงแวดลอมทางสงคม และวฒนธรรมในการทćจะปรบเปลćยนพฤตกรรมทางสขาภบาล สćงตาง ๆ ทćกลาวมานĈ จะตองมการบรหารจดการอยางจรงจงเพćอมงเนนทćจะทาใหเกดสćงแวดลอมสขภาวะด (Hygienic

Environment) ประชาชนมสขภาพทćดภายใตสภาวะแวดลอมและความเปนอยทćเหมาะสมกบการดารงชวตทćไมกอใหเกดโรค

กองสขาภบาลสćงแวดลอม

เปนสวนราชการทćรบผดชอบงานสขาภบาลสćงแวดลอม สงกดสานกอนามย ซć งถอเปนหนาทćหลกของสานก (หนวยงานฐานะเทยบเทากรม) มความเปนมาโดยสงเขปดงนĈ ยกฐานะเปนหนวยงานระดบกอง มชćอวา “กองสขาภบาล” เมćอป 2510 และเปลćยนชćอเปน “กองอนามยสćงแวดลอม” ในป 2517 และในเดอนมถนายน 2548 (มต ก.ก. ครĈ งทć 4/2548) โดยแยกฝายสขาภบาลอาหารไปจดตĈงเปนกองสขาภบาลอาหาร เนćองจากการจดการดานอาหารปลอดภย เปนงานนโยบายสาคญทĈงในระดบชาตและระดบทองถćน มภารกจกวางขวาง มความยงยากซบซอน ทĈงดานวชาการและการบรหารจดการ

ภาพทć 11 พฒนาการสมาตรฐานสากล 40 ป จากกองสขาภบาล สสานกงานสขาภบาลสćงแวดลอม

45

สำนกหอ

สมดกลาง

วสยทศน “พฒนาสขาภบาลสćงแวดลอมอยางย ćงยน เพćอเสรมสรางสขภาวะ และความปลอดภย ไดมาตรฐานสากล”

งานสขาภบาลสćงแวดลอมถอเปนงานทางสาธารณสข (Public Health) มงในเรćองของการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค ซć งเปนงานทćมความสาคญในระดบโลก โดยมองคการอนามยโลก

(WHO) เปนผรบผดชอบ มความสาคญในระดบประเทศและทองถćน ความมงมćนของกรงเทพมหานครในอนทćจะพฒนาใหเปนเมองนาอย (Healthy City) ยอมตองมการพฒนาการสขาภบาลสćงแวดลอม เปนเงćอนไขสาคญเรćองหนćง

ภาพทć 12 องคกรรบผดชอบงานการสขาภบาลสćงแวดลอม

การดาเนนงานดานการสขาภบาลสćงแวดลอม จาแนกออกเปน 2 ลกษณะ หรอประเภทงาน

ไดแก

1. เปนงานทćตองใชวชาการทĈงสาขาวทยาศาสตรสขาภบาลสćงแวดลอมโดยตรง และสาขาสงคมศาสตร (ซć งกลาวรายละเอยดในขอความหลากหลายของงาน)

46

สำนกหอ

สมดกลาง

2. เปนงานทćตองใชกฎหมายหลายฉบบ)

2.1 กฎหมายหลกไดแก

2.1.1 พ.ร.บ. การสาธารณสข พ.ศ.2535

2.1.2 ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรćอง กจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. 2544

2.1.3 ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรć อง การควบคมการเลĈ ยงหรอปลอยสตว พ.ศ.

2545

2.1.4 ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรćอง การควบคมการเลĈยงและปลอยสนข พ.ศ. 2548

2.1.5 กฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑ วธการ และมาตรการในการควบคมสถานประกอบกจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ.2545

2.2 กฎหมายรอง ไดแก

2.2.1 พ.ร.บ. สสานและฌาปนสถาน พ.ศ. 2528

2.2.2 พ.ร.บ. รกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535

2.2.3 พ.ร.บ. อาหาร พ.ศ. 2522 (เฉพาะสถานประกอบกจการผลตอาหาร หรอผลตภณฑอาหาร)

2.2.4 พ.ร.บ. คมครองสขภาพของผไมสบบหรć พ.ศ. 2535

2.3 กฎหมายทćเกćยวของกบการออกใบอนญาตประกอบกจการ ไดแก พ.ร.บ.วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 พ.ร.บ.ความรบผดชอบทางละเมดของแกเจาหนาทć พ.ศ. 2539 และ

พ.ร.บ. ขอมลขาวสาร พ.ศ. 2540

โครงสรางและอตรากาลง กองสขาภบาลสćงแวดลอม เปนหนวยงานกลางซć งมหนาทćรบผดชอบงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม ในเขตพĈนทćกรงเทพมหานครโดยรอบ และมฝายสćงแวดลอมและสขาภบาลของสานกงานเขต เปนหนวยงานรองรบการปฏบตภาคสนาม

1. โครงสราง สานกงานสขาภบาลสćงแวดลอมมอานาจหนาทćความรบผดชอบเกćยวกบ การ

สขาภบาลสćงแวดลอมในเขตพĈนทćกรงเทพมหานคร ไดแก งานดานสขาภบาลโรงงานและกจการ ทćเปนอนตรายตอสขภาพประเภทตาง ๆ การสขาภบาลควบคมการเลĈ ยงและปลอยสตว การสขาภบาลทćวไป และการอาชวอนามย การปองกน ควบคม เฝาระวง และการประเมนความเสćยง ในการแกไขปญหาจากสารเคม หรอวตถอนตรายในสถานประกอบกจการตามกฎหมายวาดวย การสาธารณสข และ

47

สำนกหอ

สมดกลาง

แหลงอนตรายทć มความเสć ยงสง การจดทาแผนงานและโครงการสขาภบาลสć งแวดลอมของกรงเทพมหานคร และปฏบตงานในฐานะหนวยงานกลางในการควบคม กากบ ดแล ประเมนผลสาเรจของงาน ในภาพรวมของกรงเทพมหานคร ศกษา วเคราะห วจยและกาหนดมาตรฐานเกćยวกบการสขาภบาลสćงแวดลอม การจดทาและปรบปรงแกไขกฎหมาย ขอบญญต ขอบงคบ ระเบยบ ประกาศ

ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข (ยกเวนการสขาภบาลอาหาร) และกฎหมายอćนทćเกćยวของ การสงเสรม สนบสนน และเผยแพรทางวชาการ พฒนาบคลากร การสงเสรมและพฒนาสขาภบาลสćงแวดลอมอยางย ćงยน สรางความตระหนกและปรบเปลćยนพฤตกรรมทćถกตองในกลมเปาหมายหลก

และประชาชนทćวไป รวมทĈงใหคาปรกษาและตอบ ขอหารอของสานกงานเขต ทĈงในเรćองวชาการและการบงคบใชกฎหมาย เปนศนยสารสนเทศดานสขาภบาลสć งแวดลอม การตรวจสอบสถานประกอบการหรอสถานทćอćนตามทćไดรบมอบหมาย หรอตามทćสานกงานเขต หรอหนวยงานทćเกćยวของขอความรวมมอและปฏบตหนาทćอćนทćเกćยวของ กองสขาภบาลสćงแวดลอมจดแบงหนาทćความรบผดชอบภายในกองเปนสวนงานยอย ดงนĈ

1.1 ฝายบรหารทćวไป

มหนาทć รบผดชอบเกćยวกบ งานสารบรรณและธรการทćวไป การงบประมาณ

การเงน การบญช การพสด งานดานเลขานการ ดานการประชม สมมนา การดแลสถานทć ยานพาหนะ

และปฏบตหนาทćอćนทćเกćยวของ 1.2 กลมงานสขาภบาลโรงงานและกจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ

มหนาทćความรบผดชอบเกćยวกบการสขาภบาลของสถานประกอบกจการทćกาหนดใหเปนกจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ ตามพระราชบญญตการสาธารณสข และกฎหมายเกćยวกบโรงงานอตสาหกรรม กฎหมายอาหารเกćยวกบสถานทćประกอบการ ผลตอาหาร นĈ าดćม นĈาแขง รวมทĈงการรบการถายโอนภารกจทćเปนไปตามกฎหมายวาดวยการกาหนดแผนและขĈนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถćน รวมทĈงการตรวจวนจฉยเหตเดอดรอนราคาญ และปฏบตหนาทćอćนทćเกćยวของ 1.3 กลมงานสขาภบาลทćวไป

มหนาทćความรบผดชอบเกćยวกบการสขาภบาลอาคารพกอาศยและอาคาร สาธารณะตาง ๆ การสขาภบาลของสสานและฌาปนสถาน การโฆษณาโดยใชเครćองขยายเสยงตามกฎหมายวาดวยการควบคมการโฆษณา การเฝาระวงคณภาพสćงแวดลอมภายในอาคารการคมครอง สขภาพของผไมสบบหรć การสขาภบาลทćวไปทćไมอยในหนาทćของกลมงานใด รวมทĈงการตรวจ

48

สำนกหอ

สมดกลาง

วนจฉยเหตเดอดรอนราคาญ เปนศนยสารสนเทศดานสขาภบาลสćงแวดลอม และเกบรกษา เครćองมอเครćองใชทางวทยาศาสตร และปฏบต หนาทćอćนทćเกćยวของ 1.4 กลมงานอาชวอนามย

มหนาทćรบผดชอบเกćยวกบงานดานอาชวอนามยและอบตเหตจากการทางาน โดยการควบคมดแลสćงแวดลอมในการทางานเพćอสขภาพ และความปลอดภยในการทางาน หรอประกอบอาชพ การจดทามาตรฐานดานอาชวอนามย พฒนาสงเสรมและใหความรเกćยวกบสขภาพอนามยในการทางานใหแกผประกอบอาชพ การจดทาแผนและโครงการดานอาชวอนามย และ เฝาระวงโรคจากการประกอบอาชพและปฏบตหนาทćอćนทćเกćยวของ

1.5 กลมงานควบคมการเลĈยงและปลอยสตว*

มหนาทćความรบผดชอบเกćยวกบการควบคมดานสขลกษณะของสถานประกอบกจการทćเกćยวกบการเลĈยงสตว การกาหนดมาตรฐานและหลกเกณฑเกćยวกบการเลĈยงและปลอยสตว เพćอการควบคมและปองกนอนตรายจากเชĈอโรคทćเกดจากสตวและควบคมโรคสตวสคน ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข รวมทĈงการควบคม หรอการตรวจใหคาแนะนาเกćยวกบ การสขาภบาลสถานทćเลĈยงสตวของประชาชนทćวไปทćอาจกอใหเกดเหตราคาญ และปฏบตหนาทćอćนทćเกćยวของ

สาหรบกลมงานนĈ ถอเปนงานใหมทćกองอนามยสćงแวดลอมเดมไมม ซć งไดรเรćม

เพćมงานนĈ จากการปรบปรงโครงสรางเปนกองสขาภบาลสćงแวดลอมเมćอป 2548 เปนระยะเตรยมการกอนปรบโครงสรางเปนสานกงานสขาภบาลสćงแวดลอม

1.6 กลมงานจดการสารเคมและวตถอนตรายในสถานประกอบการ มหนาทćรบผดชอบเกćยวกบการสงเสรม ควบคม และปองกนอนตรายจากสารเคม

และวตถอนตรายในสถานประกอบการ และสถานทćตาง ๆ จดทาแผนงานโครงการดานพฒนาระบบความปลอดภย และบรหารความเสćยงสขาภบาลสćงแวดลอม พฒนาระบบและมาตรฐานความปลอดภย ในสถานประกอบการ หรอกลมเสćยงอćนใหสามารถบรหารความเสćยงดวยตนเอง สนบสนน สงเสรมใหคาปรกษาดานวชาการใหแกเจาหนาทćผประกอบการดานความปลอดภยรวมทĈงจดตĈงเครอขายสถานประกอบการเพćอลดความเสćยงทćเกดขĈน พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศสถานประกอบการทćมความเสćยง สนบสนนงานบรการทćเกćยวของ เชน การจดชด การปฏบตการเคลćอนทćออกปฏบตการตรวจแนะนาสถานประกอบการใหมการควบคมและเฝาระวงและการออกหนวยเคลćอนทćฉกเฉนกรณการรćวไหลสารเคม เปนตน และปฏบตหนาทćอćนทćเกćยวของ

49

สำนกหอ

สมดกลาง

2. อตรากาลง สานกงานสขาภบาลสćงแวดลอม มจานวนบคลากรรวมทĈงหมด 41 คน ผอานวยการสานกงาน นกวชาการสขาภบาล ระดบ 9 1 คน

2.1 ฝายบรหารงานทćวไป จานวน 8 คน ประกอบดวย เจาหนาทćบรหารงานทćวไป 6 หรอ 7 ว (หวหนาฝาย) 1 คน

เจาหนาทćบรหารงานทćวไป 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 1 คน

เจาพนกงานธรการ 2-4 หรอ 6 2 คน

เจาพนกงานการเงนและบญช 2-4 หรอ 5 หรอ 6 1 คน

เจาพนกงานพสด 2-4 หรอ 5 หรอ 6 2 คน

เจาหนาทćบนทกขอมล 1-3 หรอ 4 หรอ 5 1 คน

2.2 กลมงานสขาภบาลโรงงานและกจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ จานวน 8 คน

ประกอบดวย นกวชาการสขาภบาล 7 หรอ 8ว (ดานบรการทางวชาการ) 1 คน

นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 7 คน

(ดานบรการทางวชาการ) 3. กลมงานสขาภบาลควบคมการเลĈยงและปลอยสตว จานวน 5 คน ประกอบดวย

นกวชาการสขาภบาล 7 หรอ 8ว (ดานบรการทางวชาการ) 1 คน

นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 4 คน

(ดานบรการทางวชาการ) 4. กลมงานสขาภบาลทćวไป จานวน 7 คน ประกอบดวย นกวชาการสขาภบาล 7 หรอ 8ว (ดานบรการทางวชาการ) 1 คน

นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 5 คน

(ดานบรการทางวชาการ) นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 1 คน

(ปจจบนเปนตาแหนง เจาหนาทćอนามย)

5. กลมงานอาชวอนามย จานวน 6 คน ประกอบดวย นกวชาการสขาภบาล 7 หรอ 8ว (ดานบรการทางวชาการ) 1 คน

นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 5 คน

(ดานบรการทางวชาการ)

50

สำนกหอ

สมดกลาง

6. กลมงานจดการสารเคมและวตถอนตรายในสถานประกอบการ จานวน 6 คน

ประกอบดวย นกวชาการสขาภบาล 7 หรอ 8ว (ดานบรการทางวชาการ) 1 คน

นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 2 คน

(ดานบรการทางวชาการ) นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 1 คน

(ดานบรการทางวชาการ) (ปจจบนเปน จนท.อนามย) นกวชาการสขาภบาล 3-5 หรอ 6ว หรอ 7ว 2 คน

(ปจจบนเปนนกวชาการสงเสรมสขภาพ ซć งวางอย 2 ตาแหนง) ความหลากหลายของงาน (พจารณาตามพนธกจทćรบผดชอบ)

งานสขาภบาลสćงแวดลอม หากจะพจารณาลกษณะงานทćตองปฏบตตามขอบเขตอานาจหนาทćความรบผดชอบแลว จะเหนไดวาเปนงานทćมความหลากหลายดงนĈ 1. ความหลากหลายในมตของการประกอบอาชพ หนาทćความรบผดชอบหลกของกองสขาภบาลสćงแวดลอมกคอ อานาจหนาทćตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 ไดแก

1.1 กจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ (หมวด 7) ซć งจะมประเภทของการประกอบกจการแยกไดถง 13 กลมกจการ รวม 132 ประเภท ไดแก

1.1.1 กจการทćเกćยวกบการเลĈยงสตว (3 ประเภท)

1.1.2 กจการทćเกćยวกบสตวและผลตภณฑ (8 ประเภท)

1.1.3 กจการทćเกćยวกบอาหาร เครćองดćม นĈาดćม (26 ประเภท)

1.1.4 กจการทćเกćยวกบยา เวชภณฑ อปกรณการแพทย เครćองสาอาง ผลตภณฑชาระลาง (5 ประเภท)

1.1.5 กจการทćเกćยวกบการเกษตร (9 ประเภท)

1.1.6 กจการทćเกćยวกบโลหะหรอแร (6 ประเภท)

1.1.7 กจการทćเกćยวกบยานยนต เครćองจกรหรอเครćองกล (7 ประเภท)

1.1.8 กจการทćเกćยวกบไม (8 ประเภท)

1.1.9 กจการทćเกćยวกบการบรการ (13 ประเภท)

1.1.10 กจการทćเกćยวกบสćงทอ (8 ประเภท)

1.1.11 กจการทćเกćยวกบหน ดน ทราย ซเมนต หรอวตถทćคลายคลง (11 ประเภท)

51

สำนกหอ

สมดกลาง

1.1.12 กจการทćเกćยวกบปโตรเลยม ถานหน สารเคม (17 ประเภท)

1.1.13 กจการอćน ๆ (8 ประเภท)

ดจากกจการตาง ๆ ทĈ ง 132 ประเภท จะเหนไดวามความหลากหลายประเภท

หลายอาชพ อาทเชน กจการเสรมสวยหรอแตงผม การผลต การบรรจ การสะสม การขนสงกรด ดาง สารออกซไดซ หรอสารตวทาลาย การประกอบกจการโรงมหรสพ การผลตลกชĈนดวยเครćองจกร การประกอบกจการสนามกอลฟ หรอสนามฝกซอมกอลฟ เปนตน

1.2 สขลกษณะของอาคาร (หมวด 4)

1.3 เหตราคาญ (หมวด 5)

1.4 การควบคมการเลĈยงสตว หรอปลอยสตว (หมวด 6)

จะเหนไดวางานทćรบผดชอบตามกฎหมายดงกลาวขางตนเปนงานหลากหลายประเภท

และหลากหลายอาชพ

2. ความหลากหลายในมตขององคความรลกษณะของการปฏบตงานทćตองใชความรทางวชาการหลากหลายสาขา เพราะวทยาศาสตรสขาภบาลสćงแวดลอม ถอเปนวทยาศาสตรประยกตทćบรณาการองคความรหลายแขนง อาทเชน จลชววทยา ไวรสวทยา พษวทยา ชววทยา เคม ฟสกส สถต

เปนตน นอกจากนĈ ในภาคปฏบตงานภาคสนามยงตองใชความรทางสงคมศาสตร เชน สงคมวทยา จตวทยา เปนตน เพราะเปนเรćองของการสรางจตสานก การเปลćยนแปลงพฤตกรรมของมนษย การใชยทธศาสตร การมสวนรวมของประชาชน และในบางกรณโดยเฉพาะอยางยćงในเรćองของการรองเรยนเหตราคาญ หรอการกอมลพษจากสถานประกอบการ กองสขาภบาลสćงแวดลอมจะตองทาหนาทćไกลเกลćยลดความขดแยงระหวางเอกชนกบเอกชนหรอระหวางผประกอบการกบประชาชน

3. ความหลากหลายในการปฏบตหนาทć 3.1 กองสขาภบาลสćงแวดลอมมทĈงลกษณะงานทćปรกษา (Staff Function) ไดแก

3.1.1 งานแผนและโครงการ ซć งจะรบผดชอบตĈงแตการกาหนดแผนหรอโครงการ การบรหารแผนทćมอบใหสานกงานเขตดาเนนการ โดยกองสขาภบาลสćงแวดลอมจะเปนหนวยงานกลางในการบรหารแผนและโครงการนĈน ๆ

3.1.2 การใหคาปรกษาแนะนา หรอตอบขอหารอ ในปญหาตาง ๆ อนเนćองมาจากการปฏบตหนาทćของฝายสćงแวดลอมและสขาภบาลของสานกงานเขต

3.1.3 การตรวจเยćยมและนเทศนงานโครงการตาง ๆ

เปนศนยเครćองมอ - อปกรณวทยาศาสตร หรอการสนบสนน ตรวจสอบ

การจดอบรม สมมนา

52

สำนกหอ

สมดกลาง

การจดทาคมอการปฏบตงานของเจาหนาทć การจดทาสćอประชาสมพนธ

3.2 งานตรวจภาคสนาม (Line-Function)

3.2.1 การตรวจงานทćตองใชความรของนกวชาการทćมประสบการณ หรอตองใชเครćองมอวทยาศาสตร ในรายทćสานกงานเขตขอความรวมมอ

3.2.2 การตรวจและนเทศเพćอตดตามและประเมนผลของโครงการตาง ๆ

3.2.3 การตรวจตามนโยบายและสถานการณ เชน การตรวจวดผลกระทบของเสยงในสถานบรการ การตรวจวดผลกระทบของเสยงจากสนามบนในสนามบน การตรวจ สถานประกอบการฆาสตวปกในชวงเทศกาลตรษจน การตรวจรานขายของเกา การตรวจสวนสนก การตรวจสถานทćผลตและจาหนายดอกไมเพลง พล ในเทศกาลลอยกระทง เปนตน

3.2.4 การตรวจสถานประกอบการบางประเภททćหนวยงานอćนขอความรวมมอ ในการตรวจใหคารบรองดานสขลกษณะกอนออกใบอนญาตตามกฎหมายทćเกćยวของ เชน การตรวจโรงแรม ตาม พ.ร.บ.โรงแรม พ.ศ. 2547 การตรวจโรงภาพยนตรตาม พ.ร.บ.ควบคมอาคาร พ.ศ. 2522

เปนตน

4. งานดานสารสนเทศ

ซć งกองสขาภบาลสćงแวดลอม จะเปนศนยสารสนเทศ ซć งจะรบผดชอบบรหารจดการใหมระบบสารสนเทศ ทĈ งเพćอการบรหาร และเพćอประชาชน อางถงตามพนธกจของกองสขาภบาลสćงแวดลอม การตดตามและประเมนผลความสาเรจของงาน การตรวจสอบสถานประกอบการตามทćไดรบมอบหมาย หรอตามทćสานกงานเขตขอความรวมมอ และปฏบตหนาทćทćเกćยวของ ทćมหนาทćรบผดชอบเกćยวกบงานดานสขาภบาลตางๆแลวยงมหนาทć สนบสนนและเผยแพรทางวชาการ การพฒนาบคลากร ประชาชนและผทćเกćยวของ รวมทĈงใหคาปรกษาและตอบขอหารอของสานกงานเขต

เปนศนยสารสนเทศดานการสขาภบาลสćงแวดลอมโดยการจดทาสćอประชาสมพนธในรปแบบตาง ๆ

เชน สćงพมพ สćอ Electronic ผานระบบ Web Site และหนาทćตาง ๆทćมสวนเกćยวของกบงานดานสารสนเทศไดกลาวถงอยใน ความหลากหลายในการปฏบตหนาทć ขอ 3.1

5. งานดานกฎหมาย มกฎหมายหลกทćกองสขาภบาลสćงแวดลอมรบผดชอบ ไดแก พ.ร.บ.

การสาธารณสข พ.ศ. 2535 ซć งมลกษณะงานทćปฏบต ไดแก

5.1 การพฒนาแกไข ปรบปรงขอบญญตกรงเทพมหานคร ทćออกตาม พ.ร.บ. การสาธารณสขและการพจารณาออกหลกเกณฑตามทćขอบญญตทćก าหนดใหกรงเทพมหานครออกหลกเกณฑเกćยวกบสขลกษณะไว ซć งยงมอยมากทćจะตองเรงรดดาเนนการ โดยเฉพาะอยางยćงตาม

53

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรć อง กจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. 2544 ขอ 7 ตองกาหนดหลกเกณฑในเรć องของคณภาพนĈ าเสยและกากของเสย เรć องของเหตเดอดรอนราคาญ แสงสวาง การระบายอากาศ เปนตน

5.2 การจดอบรมใหความรดานกฎหมายแกเจาหนาทćอยางสมćาเสมอ

5.3 การใหคาปรกษา แนะนา และตอบขอหารอในกรณทćสานกงานเขตมปญหา ในการใชหรอบงคบใชกฎหมายดงกลาว

5.4 การบงคบใชกฎหมายในการตรวจภาคสนามดงกลาวแลวในขอ 3.2 ของหวขอความหลากหลายของงาน ผอานวยการกองสขาภบาลสćงแวดลอม และหรอเจาหนาทćของกองสขาภบาลสćงแวดลอมทćไดรบแตงตĈงเปนพนกงานเจาหนาทćตามกฎหมายหลายฉบบ ไดแก

6. การสงเสรมใหมกลมเครอขายตามอาชพ หรอประเภทกจการ เพćอจะใหมตวแทนภาคประชาชนมารวมในการแกไขปญหาภายใตยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชน ซć งจะตองนาไปประยกตกบโครงการตาง ๆ ของกองใหเกดผลอยางเปนรปธรรม เพćอตอบสนองนโยบายของ ผวาราชการกรงเทพมหานครคนปจจบน ทćประกาศไวเปนสญญาประชาคม

7. งานประชม

งานประชมตาง ๆ ทćกองสขาภบาลสćงแวดลอมตองรบผดชอบในฐานะเลขานการ (การนดหมาย การดาเนนการประชม และจดทารายงานการประชม) ไดแก

7.1 การประชมคณะกรรมการพจารณาการดาเนนงานของเจาพนกงานสาธารณสข ซć งกาหนดใหมการประชมทกเดอน โดยมรองผวาราชการกรงเทพมหานครเปนประธาน

7.2 การประชมคณะกรรมการพจารณาแนวทางการปฏบตตามกฎหมายวาดวย การสาธารณสขในเขตกรงเทพมหานคร คาสćง กทม.ทć 1765/2550 ลงวนทć 18 พฤษภาคม 2550

7.3 การประชมคณะกรรมการพจารณายกรางขอบญญต ระเบยบ ประกาศ คาสćง และเงćอนไขตาง ๆ เพćอบงคบการใหเปนไปตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 ตามคาสćง กทม.

ทć 189/2550 ลงวนทć 28 พฤษภาคม 2550

54

สำนกหอ

สมดกลาง

งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศไทย

การศกษาคนควางานวจยในประเทศไทยทć เกć ยวของกบศนยสć อการศกษาพบวามผทาการวจยโครงการจดตĈงศนยสćอการศกษา ในหนวยงานตาง ๆ ไวมากมาย พอสรปไดดงนĈ ทรงชย ลมปพฤกษ (2532) ไดทาการวจยเรć อง “โครงการจดตĈ งศนยเทคโนโลยทางการศกษาของสานกงานเขตบางเขน กรงเทพมหานคร” โดยมจดมงหมายเพćอตองการทราบสถานภาพของงานเทคโนโลยทางการศกษาในโรงเรยนตางๆจานวน 31 โรงเรยน ซć งไดผลการวจยสรปไดดงนĈ ผบรหารโรงเรยน อาจารยผสอน และครโสตทศนศกษาเหนดวยวา ควรสนบสนนการจดตĈงศนยเทคโนโลยทางการศกษาของสานกงานเขตบางเขนขĈน เพราะงานเทคโนโลยทางการศกษามประโยชนมาก และทาใหประหยดเวลาในการสอน ทาใหผเรยนสนใจบทเรยนและสามารถเขาใจดขĈน

อาจารยผสอนสวนใหญใชสć อการสอนจากการผลตดวยตนเอง ซć งปญหาเกćยวกบการบรการงานเทคโนโลยทางการศกษา คอการขาดงบประมาณในการดาเนนงานสćอการสอน สถานทćเฉพาะสาหรบหนวยงานสćอการสอน และครในโรงเรยนบางสวนไมใชสćอประกอบการสอน

นพรตน ชไสว (2533 : 90-91) ไดทาการวจยเรćอง “โครงการจดตĈงศนยสćอทางการศกษา”

ผลการวจยสรปไดวา คร- อาจารย ประสบปญหาในการใชโสตทศนอปกรณ เชน การขาดงบประมาณในการจดหาโสตทศนปกรณมจานวนจากด เจาหนาทćรบผดชอบมไมเพยงพอและมความคดเหนวาสถานทćจดตĈงศนยสćอทางการศกษาควรเปนหนวยงานเอกเทศและอยในความดแลของผชวยผอานวยการฝายบรหาร สมเกยรต ปรดาวรรณ (2541 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรćอง รปแบบศนยเทคโนโลย การพฒนาขาราชการทćเหมาะสม ของสานกงาน ก.พ.ผลการวจยสรปไดวา ศนยเทคโนโลยการพฒนาขาราชการ ของสานกงาน ก.พ. ควรเปนหนวยงานอยใตสงกดของสถาบนพฒนาขาราชการพลเรอนเชนในปจจบน แตควรแบงองคกรออกเปน 3 กลม คอ กลมนวตกรรม และประยกตใชเทคโนโลย กลมออกแบบ และพฒนาสćอ และกลมผลตเผยแพรและบรการสćอ มหองประชม/ฝกอบรม/สมมนา ขนาดตาง ๆ ไวบรการ รวมทĈงมพĈนทćสาหรบการศกษาดวยตนเอง โดยมผบรหาร และบคลากรของศนยเทคโนโลยการพฒนาขาราชการ เปนผทćมความร และมประสบการณทางดานเทคโนโลยทางการศกษา ดานการใหบรการ ศนยเทคโนโลยการพฒนาขาราชการ

เนนการใหบรการทćรวดเรวและมประสทธภาพ มประสทธผล สามารถผลตสć อใหครอบคลมทกเนĈอหาวชา และควรมการสารวจความตองการของวทยากร หรอผใชกอนดาเนนการผลต ศนย

55

สำนกหอ

สมดกลาง

เทคโนโลยการพฒนาขาราชการ ควรไดรบเงนงบประมาณสาหรบจดซĈอโสตทศนปกรณทćทนสมยมาใหบรการเปนประจาป

รงราตร ทองทราย (2543 : 227-228) ไดทาการวจยเรćอง “การศกษารปแบบในการจดตĈงศนยเทคโนโลยทางการศกษา สาหรบมหาวทยาลยมหดล” ผลการวจยสรปไดดงนĈ สถานทćตĈงศนยเทคโนโลยทางการศกษา ควรอยตดถนนใหญเพćอความสะดวกโดย การจดพĈนทćศนยเทคโนโลยการศกษา ควรมเนĈอทćประมาณ 12,090-21,749 ตารางฟต ประกอบดวยพĈนทćสวนอćน ๆ ทćจาเปนสาหรบศนยเทคโนโลยทางการศกษา การบรหารงานและการดาเนนงานของศนยเทคโนโลยทางการศกษา ควรอยภายใตการกากบดแลของรองอธการบดฝายวชาการ มงานทćอยภายใตโครงสรางการทางานของศนย 5 ฝาย คอ สานกงานเลขานการ ฝายผลต ฝายบรการ ฝายเทคนค

และฝายสงเสรม และพฒนา มรปแบบการบรหารศนยเทคโนโลยทางการศกษา 7 ประการ คอ

การวางแผน การจดองคการ การจดบคลากร การอานวยการสćงการ การประสานงาน การรายงานและประชาสมพนธ และการจดงบประมาณ

สรยพร ทวมทอง (2544 : ง) ไดทาการวจยเรćอง “การนาเสนอรปแบบศนยสćอการศกษา ในโรงเรยนสอนคนตาบอด” ผลการวจยสรปไดดงนĈ การจดพĈนทćภายในศนยสćออยกลางของอาคารเรยน มการจดพĈนทćภายในศนยสćอ แบงออกเปน 3 สวน คอ พĈนทćสาหรบใหบรการ พĈนทćสาหรบการจดผลต และปฏบตงานของเจาหนาทćพĈนทćสาหรบการเรยนร มการจดบรการสćอ อปกรณการสอนใหกบคร และนกเรยน เปนหลก มบคลากรเฉพาะทาง ปฏบตหนาทćประจาภายในศนยสćอ ทćตĈงของศนยควรอยในบรเวณทćเปนศนยกลางของอาคารเรยน บรการผลตสćอ บรการยม-คน ใหคาแนะนา บรการพĈนทćปฏบต การสćอ และจดนทรรศการ ประชาสมพนธ บคลากร มฝายบรหาร ฝายบรการ และฝายผลต มอปกรณในการผลตสćอ และสćอการเรยนการสอน การจดพĈนทćภายในสาหรบบรการยม – คน ใหคาแนะนาปรกษา จดเกบสćออปกรณ การผลตหนงสอเสยง หนงสอเบรลล หองคอมพวเตอร หองประชมบรเวณจดแสดงนทรรศการ และประชาสมพนธ

ดารณ ยอดโพธċ (2545) ไดทาการวจยเรćอง “การศกษารปแบบในการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษาโรงเรยนพระนารายณ” ผลการวจยพบวา ดานสภาพการใชสćอการสอนชองผบรหารครผสอนมในระดบปานกลาง สćอการสอนทćใชสวนใหญไดแก เอกสาร ตารา หนงสออานประกอบ ดานปญหาของครผสอนพบวา ครผสอนขาดความรและทกษะการใชการผลตสćอการสอนขาดความมćนในใชสćอการสอน ขาดผเชćยวชาญใหคาปรกษาและการฝกอบรมการใชการผลตสćอการสอน ดานสถานทćพบวา สภาพหองเรยนไมเพยงพอและไมเอĈออานวยตอการใชการผลตสćอ การสอน ดานความตองการสćอการ

56

สำนกหอ

สมดกลาง

สอนพบวา ครผสอนมความตองการสćอการสอนทกประเภทในระดบมาก โดยเฉพาะสćออเลคทรอนกสสćอมลตมเดย คอมพวเตอร อนเทอรเนต โทรทศน และสćอการสอนประเภทกจกรรมวธการพบวา ครผสอนตองการใชการฝกปฏบต การสาธต การจดนทรรศการ การศกษานอกสถานทć และการสอนแบบโครงงาน การประเมนรปแบบศนยเทคโนโลยการศกษาโรงเรยนพระนารายณ จงหวดลพบร จากผบรหาร ครผสอน โรงเรยนพระนารายณพบวา รปแบบศนยเทคโนโลยการศกษา ทćไดเหมาะสมในระดบ “มาก” และสามารถนาไปใชปฏบต ไดจรง ศลพร วงศภาณวฒน (2545) ไดทาการวจยเรć อง “การศกษารปแบบในการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษา โรงเรยนทามวงราษฎรบารง จงหวดกาญจนบร” มวตถประสงคเพćอศกษาสภาพปญหาและความตองการสćอการสอนของครผสอนในโรงเรยนทามวงราษฎรบารง จงหวดกาญจนบร เพćอศกษารปแบบการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษา ผลการวจยสรปไดวา การศกษารปแบบการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษาโรงเรยนทามวงราษฎรบารง จงหวดกาญจนบร จากสรปรปแบบของศนยทćได 8 ประเดน ดงนĈ 1. วสยทศน พนธกจของศนยสćอการศกษา 2. รปแบบและภารกจศนยสćอการศกษา 3. โครงสรางการบรหารองคกรและภาระงาน

4. บคลากรทćดาเนนงาน

5. สถานทćตĈงและพĈนทćการใชงาน

6. การจดหาวสดอปกรณและสćอการสอน

7. สćงแหลงงบประมาณทćใชในการดาเนนงาน

8. การประชาสมพนธและการประสานความรวมมอระหวางศนยเทคโนโลยการศกษากบสถาบนอćน ๆ

จากการศกษางานวจยในประเทศไทยพบวา โรงเรยนและหนวยงานตาง ๆ มความตองการใหมการจดศนยสćอการศกษา เพราะเหนถงความสาคญและความมประโยชนในการชวยพฒนาความรและสรางเสรมประสบการณแกผใช ซć งในการจดศนยสćอการศกษาควรมงเนนทć การบรการของศนยสćอการศกษา การบรหารศนยสćอการศกษา การจดหาหรอผลตสćอ การศกษาสภาพปจจบน และแกไขปญหาของศนยเทคโนโลยการศกษาทćควรไดรบการปรบปรง แกไข เพćอใหเกดผลดตอการใชงาน

งานวจยตางประเทศ

National Education Association (1955 : 111-112) ไดดาเนนการวจยเกćยวกบความคดเหนดานโสตทศนศกษาและศนยสćอการศกษาทćใหบรการแกอาจารยทćสอนอยในโรงเรยน ตาง ๆ พบวา

57

สำนกหอ

สมดกลาง

การใหบรการของศนยฯควรเปนแบบใหเปลา โดยใหบรการในเรćองการใหคาแนะนาเกćยวกบการใชโสตทศนปกรณแกอาจารย แจงใหครทราบจานวนโสตทศนปกรณทćมอยเดมและ จะสćงใหม จดหาเครćองมอโสตทศนปกรณ ใหบรการยมคน ซอมแซมโสตทศนปกรณ ฝกอบรมเจาหนาทć คร ใหรจกการใชเครćองมอโสตทศนศกษา อบรมครและนกเรยนในเรćองการผลตอปกรณงายๆการเปนคณะกรรมการจดรางหลกสตรในดานวสดการสอน กาใหบรการถายรปในกจกรรมสาคญ การผลตรายการวทยและงานประชาสมพนธ งานวจยดานโสตทศนศกษา การใหความชวยเหลอครเมćอนานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานทć อรคสน (Erickson 1959 : 8) ไดใหแนวการวางโครงการหนวยงานโสตทศนศกษาไว ดงนĈ 1. การจดตĈงหนวยโสตทศนศกษาเพćออานวยความสะดวกในการใชเครćองมอ และวสดการสอน การดาเนนการตาง ๆ ตองใหศนยฯ ซć งเปนหนวยกลางเปนผดาเนนการทĈงสĈน

2. ผดาเนนการบรหารงานโสตทศนศกษาตองรบผดชอบในการจดตĈงคณะผรวมงานของศนยโสตทศนศกษา ประกอบดวยผอานวยการซć งมความสามารถ และคณสมบตพอทćจะดาเนนงานใหบรการทćวมหาวทยาลย เปนหวหนาศนยโสตทศนศกษา 3. หนาทćของหวหนาหรอผอานวยการศนยโสตทศนศกษา 3.1 ใหคาแนะนา และกาหนดนโยบายในการบรหารงาน

3.2 วางโครงการระยะยาวเกćยวกบการจดหาเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษาของศนยฯ

3.3 วางมาตรการในการใชเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษา 3.4 ดาเนนการอบรมครประจาการ 3.5 ดารงสมพนธภาพกบผนเทศก ครใหญ และกรรมการรางหลกสตร 3.6 จดทางบประมาณเปนโครงการระยะยาว

3.7 จดดาเนนงานประชาสมพนธ

3.8 ประเมนผลงานบรหารงานอยเนองนตย 4. ดานการเงน

4.1 คาใชจายในการบรหารงานโสตทศนศกษาใหเปนสวนหนć งของโครงการสอนทĈงหมด

4.2 รบผดชอบในการใชจาย 4.3 ขอความสนบสนนดานการเงนจากสมาคมการศกษา 4.4 คดคาใชจายตอหวของนกเรยนทĈงหมด

58

สำนกหอ

สมดกลาง

4.5 หาคาถวเฉลćยปานกลางของการใชจายในรอบ 10 ปทćผานมา มารกาเรส (Margales 1969 : 125-126) ไดทาการวจยเกćยวกบทศนคตตอการใชสćอการศกษา (Educational Media) ทćทางมหาวทยาลยจดมาบรการแกอาจารยในคณะตาง ๆ ไดใชประกอบการสอน ผลการวจยพบวา การใชเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษาของคณาจารยมนอย สรปสาเหตทćสาคญเพราะ

1. วสดอปกรณโสตทศนศกษาทćมอยไมครอบคลมเนĈอหาทćสาคญทĈงหมด

2. เสยเวลาในการเตรยมตว และคดเลอกวสดโสตทศนศกษา 3. คณาจารยสวนใหญไมมความรหรอไดรบการฝกอบรมการใชเครćองมอโสตทศนศกษา 4. ขาดหองเรยนทćเหมาะสมสาหรบใชเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษา 5. วสดโสตทศนศกษาทćนามาบรการสวนมากมกจะเกา ชารด ลาสมย 6. ไมไดรบเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษาตามทćตองการใช

7. มงบประมาณใหนอย 8. รปรางหนาตาของเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษาไมดงดดใหอยากใช

9. ภาควชาไมสนบสนนในการใชเครćองมอ และวสดโสตทศนศกษา อารเตอรบรć (Arterbury 1972 : A) ไดศกษาผลการใชบรการสćอการสอน ซć งจดบรการโดยศนยบรการการศกษาประจาทองถćนในรฐเทกซส พบวา 1. ยćงบรการแกครนานเทาใด ครทćใชบรการโสตทศนปกรณกมมากขĈนเทานĈน

2. ครทćสอนวชาเฉพาะ และครชĈนประถมศกษา ใชบรการของศนยมากกวา ครชĈนมธยมศกษา และระดบอดมศกษา 3. ครสงคมศกษามแนวโนมวาเปนผใชบรการบอยครĈ งทćสด ขณะทćครสอนคณตศาสตรมแนวโนมการใชนอยทćสด

4. ครทćไดรบการฝกอบรมการใชโสตทศนปกรณ จะใชโสตทศนปกรณประกอบ การสอนมากกวาครทćไมไดรบการฝกอบรม

5. การใหบรการทćลาชาทĈงการใหยม และรบสงคน เปนอปสรรคตอการใชบรการของศนยสćอการศกษา 6. ครจานวนมากไมทราบถงการใหบรการของศนยสćอการศกษา 7. สภาพของหองเรยนไมเอĈออานวยตอการใชโสตทศนปกรณ

8. ครจานวนมากไมไดใชบรการของศนยสćอการศกษา

59

สำนกหอ

สมดกลาง

ฮวย (Huey 1985 : 3263-A) ไดอธบายถงสถานภาพ และสภาพธรรมชาตของศนยสćอฯ ในวทยาลยเอกชนขนาดเลก และศนยสćอฯ ในมหาวทยาลยทćมความแตกตางกน เพćอใหเขาใจไดอยางชดเจน จงจาแนกคาถามการวจยซć งพฒนาขĈนใหมเปน 7 ประเภท ไดแก ศนยสćอฯบคลากร งานบรการ เครćองมอ งบประมาณ สภาพปญหาปจจบน และเครćองฉายในอนาคต โดยเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามทćพฒนาขĈน ใหผบรหารศนยสćอฯ จากสถาบนการศกษาเปนกลมตวอยาง ผลการวจยพบวา 1 ใน 6 วทยาลยของสหรฐอเมรกากาลงประสบปญหา และจากการวเคราะหขอมลพบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญในเรćองขนาดของสถาบน สถาบนขนาดใหญจะมจานวนนกศกษามาใชบรการในศนยมากกวา และมงบประมาณทางดานสćอสงกวาสาหรบปญหาเรงดวน ทćตองรบดาเนนการคอความตองการดานงบประมาณ บคลากร และเวลาในทานองเดยวกน มงานวจยเปรยบเทยบสถานภาพศนยสćอฯ ระดบมหาวทยาลยในประเทศจอรแดนและสหรฐอเมรกา (Almefleh 1986 : 3004-

A) ซć งไดประเมนสถานภาพของโปรแกรมบรการสćอการสอนในศนยเทคโนโลยการศกษา ของมหาวทยาลยในจอรแดน และศนยพฒนา และวจยการศกษาของมหาวทยาลย Yarmuk ในจอรแดน ซć งเปนประเทศทćกาลงพฒนาเปรยบเทยบกบศนยโสตทศนศกษา ของมหาวทยาลย Oklahoma State

ประเทศสหรฐอเมรกา ซć งเปนประเทศทćพฒนาแลว โดยศกษาคนหาคาตอบทćเกćยวกบคณภาพของโปรแกรมสćอทćสมาชกยอมรบ ความพอใจในโปรแกรมสćอ และความแตกตางระหวางศนยฯ ทĈง 3 แหงดงกลาว โดยทาการศกษากบสมาชกของศนยสćอฯ ทĈง 3 แหงรวมเปนจานวน 57 คน สวนเครćองมอทćใชในการศกษาม แบบสอบถาม แบบประเมนผล และแบบวดความพงพอใจ และแบบสมภาษณ ผลสรปไดดงนĈ โปรแกรมสćอของมหาวทยาลย Oklahoma State และมหาวทยาลย Yarmuk ไดรบการยอมรบวาไมแตกตางกนมากเกนไป สาหรบโปรแกรมสćอของมหาวทยาลย Oklahoma State ยอมรบวาดเดนทćสดเมćอเปรยบเทยบกนทĈง 3 แหง เพราะมการใหบรการอยางเตมทćมากทćสด สาหรบโปรแกรมศนยสćอฯ

ของมหาวทยาลยจอรแดนยงออนกวาทćอćน ๆ เพราะมงานบรการทćดอยกวาทćอćนถง 6 ดาน ศนยโสตฯ

ของมหาวทยาลย Oklahoma State ไดตĈงงบประมาณสาหรบงานบรการไวถง 62.6% สวนศนยฯ ของมหาวทยาลยจอรแดนไมมรายไดเนćองจากไมไดเรยกเกบคาบรการใด ๆ จากผใชบรการของศนยฯ เลย Yang (1986 : 3328-A) ไดศกษาการประเมนความตองการของศนยสćอการสอนมหาวทยาลยกรงโซลเกćยวกบวธระบบทćใชในโครงการสćอและการพฒนาสćอ (A Needs Assessment of

the Instructional Media Center at Seoul National University : A System Approach for a Unified

Media Program and Development ) โดยมจดประสงคเพćอสารวจสćงทćมอย การใชสćอและการพฒนาสćอในอนาคต เพćอเปนแนวทางในการสนบสนนโครงการสćอการสอนของมหาวทยาลยนานาชาต กรงโซล

พบวา ไมมแผนเฉพาะในการพฒนาสćอการสอนในอนาคต ไมมสćงอานวยความสะดวกทćทนสมยภายใน

60

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนย สćอการสอนทćมอยสวนมากจะใชสาหรบประกอบการสอนโดยวธการบรรยาย เชน กระดานดา ผามานทบ สćอทćใชกนมากในหองเรยน คอ กระดานดา สćอทćตองการมากทćสด เครćองฉายสไลด เครćองฉายแผนใส หองเรยนขนาด 1-50 คน และสć งแวดลอมทćควรจดใหมคอ การระบายอากาศทć ด

เครćองปรบอากาศ การควบคมแสง จากการศกษางานวจยตางประเทศจะเหนไดวา เทคนคและวธการในรปแบบสćอ การสอน มความจาเปนตอการศกษา อาจารยตองมความชานาญ และศกษาสćอการเรยนการสอนใหม ๆ อยเสมอ เขามาใชในการศกษา มการจดฝกอบรม พฒนาความรและทกษะการใช การผลตสćอการสอนใหมประสทธภาพมากขĈน และเพćมประสบการณความชานาญดานเทคโนโลยการศกษาใหกบคร-อาจารยดวย

61

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การศกษาวจยครĈ งนĈ เปนการวจยเชงสารวจ (Survey Research) ทćมวตถประสงคเพćอศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษาในหนวยงานโดยไดนาเอาหลกการเบĈอตนซć งไดเสนอแนวทางในการวจยและพฒนาระบบวาตองใชเหตผลทางทฤษฎมาอางองในการพฒนา เพćอเปนตนแบบทćสามารถนาไปเปนแนวดาเนนการไดตามจดมงหมายนĈน ผวจยไดลาดบขĈนตอนของ การวจยออกเปน

3 ขĈนตอน ดงนĈ

ขนตอนท 1 การศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสอของผบรหารและพนกงาน กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางทćใชในการสอบถามสภาพปญหาและความตองการใน การใชสćอของผบรหารและพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม จานวนประชากรมทĈงสĈน 74 คน

การเลอกกลมตวอยาง ไดกาหนดเกณฑในการเลอกดงนĈ กลมของพนกงานทćมหนาทćรบผดชองงานภายในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร รวมถงผบรหารกองสขาภบาลสćงแวดลอม ใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง ตองการใชสćอของพนกงานและผบรหารพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ขนตอนท 2 การศกษาแนวทางในการจดตงศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ ผเชćยวชาญดานศนยเทคโนโลยการศกษา ไดแก หวหนาศนยเทคโนโลยการศกษา หรอหวหนางานโสต หรอหวหนาศนยวทยบรการทćมประสบการณ อยางนอย 5 ป จานวน 3

ทาน

การเลอกกลมตวอยาง ไดกาหนดเกณฑในการเลอกดงนĈ

ผเชćยวชาญดานศนยเทคโนโลยการศกษา คอหวหนาศนยเทคโนโลยการศกษา หรอหวหนางานโสต หรอหวหนาศนยวทยบรการทćมประสบการณ อยางนอย 5 ป ทาการเลอกแบบเจาะจง

62

สำนกหอ

สมดกลาง

(Purposive Sampling) จานวน 3ทาน เพćอใชเปนกลมตวอยางในการศกษาแนวทางใน การจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ขนตอนท 3 การศกษาความคดเหนของผเชยวชาญในการจดตงศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ ผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาจานวน 3 ทาน เพćอใชใน การประเมนแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษากองสขาภบาลสćงแวดลอม

การเลอกกลมตวอยาง กลมของผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน ทาการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เพćอใชเปนกลมตวอยางในประเมนแนวทางใน การจดตĈงศนยสćอการศกษากองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

เครองมอทใชในการวจย

1. แบบสอบถาม เรćองการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของบคลากรไดแก ผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

2. แบบสมภาษณแบบมโครงสราง เรćอง รปแบบในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3. แบบประเมนรบรองแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

การสรางเครองมอวจยและการหาประสทธภาพ

1. แบบสอบถาม เรćองการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

1.1 การสรางแบบสอบถามความคดเหนของกลมตวอยางทćมตอสภาพปญหา และความตองการดานสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร จากการศกษาเอกสารและงานวจยทćเกćยวของ แบงออกเปน 4 ประเดน ดงนĈ 1.1.1 สภาพของสć อการศกษาในกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานคร 1.1.2 ปญหาการใชสć อการศกษาของผบรหาร และเจาหนาทćในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

63

สำนกหอ

สมดกลาง

1.1.3 ความตองการสćอการศกษาของผบรหาร และเจาหนาทćในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 1.1.4 ความคดเหนและขอเสนอแนะของผบรหาร เจาหนาทćในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 1.2 เสนอแบบสอบถามใหอาจารยทć ป รกษาตรวจสอบ และปรบปรงแกไขแบบสอบถามตามขอเสนอแนะ

1.3 นาแบบสอบถามใหผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาดานวดและประเมนผล

จานวน 3 ทาน

1.4 ตรวจสอบหาคาความตรงของเนĈอหา (Content Validity) รปแบบภาษาโดย คาดชนความสอดคลอง (IOC : Index of Item Objective Congruence) เทากบ 1 และ นาขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข

1.5 นาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขขอเสนอแนะ เพćอสรางเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณ และดาเนนการเกบขอมลตอไป

64

สำนกหอ

สมดกลาง

เรćมตน

ศกษารวบรวม ขอมลจากเอกสาร ตารา งานวจยทćเกćยวของ

สรางแบบสอบถามและปรกษาอาจารยทćปรกษา

นาแบบทดสอบไปใหผเชćยวชาญตรวจสอบ จานวน 3 ทาน

ไมผาน

ปรบปรง ตรวจสอบความเหมาะสมของเนĈอหา

ผาน

แบบสอบถามฉบบสมบรณ

นาไปดาเนนการเกบขอมลระยะทć 1

ภาพทć 13 แสดงขĈนตอนการสรางแบบสอบถามการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใช

สćอของผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร

65

สำนกหอ

สมดกลาง

2. แบบสมภาษณแบบมโครงสราง การศกษารปแบบศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอมมขĈนตอนใน

การสรางเครćองมอดงนĈ 2.1 นาขอมลทćไดจากแบบสอบถามในระยะทć 1 มาวเคราะหขอมลทางสถตโดยคานวณความถć รอยละ คาสวนเบćยงเบนมาตรฐาน โดยนาขอมลทćมสถตสงทćสด 3 อนดบแรกของแบบสอบถาม มาใชเปนขอมลสาหรบผเชćยวชาญเพćอใชเปนแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

2.2 ศกษารายละเอยดเทคนคการตĈงคาถาม และวธการสมภาษณแบบมโครงสราง จากเอกสาร ตาราอนเทอรเนต งานวจยทćเกćยวของ และศกษานโยบายขอมล ทรพยากรดาน โสตทศนศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ดานบคลากร อาคารสถานทć งบประมาณ วสดอปกรณ เพćอใชเปนขอมลพจารณา

2.3 นาขอมลเบĈองตนทćไดจากแบบสอบถามระยะทć 1 มากาหนดหวขอสมภาษณสาหรบใชเปนเครćองมอในการสมภาษณแบบมโครงสราง 2.4 นาแบบคาถามการสมภาษณแบบมโครงสราง ฉบบรางไปปรกษาอาจารยทćปรกษา เพćอขอคาแนะนา แกไขขอมล และนาไปใหผเชćยวชาญตรวจสอบความเหมาะสมของคาถาม จานวน 3

ทาน เพćอหาคาความตรงของเนĈอหา (Content Validity) รปแบบภาษาโดยคาดชนความสอดคลอง (IOC :

Index of Item Objective Congruence)เทากบ1 และนาขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข

2.5 นาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขขอเสนอแนะ เพćอสรางเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณ และดาเนนการเกบขอมลตอไป

66

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอมลเบĈองตนจากการสรปผลการสอบถามในระยะทć 1

ศกษาวธการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง

สรางแบบสมภาษณแบบมโครงสรางฉบบราง

ปรบปรง นาแบบการสมภาษณเสนออาจารยทćปรกษา

ตรวจสอบและปรบปรงแกไข

นาไปตรวจสอบคา IOC ของคาถามโดยผเชćยวชาญ จานวน 3 ทาน

แบบการสมภาษณแบบมโครงสรางทćสมบรณ

พรอมนาไปสมภาษณตอไป

ภาพทć 14 แสดงขĈนตอนการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง สาหรบนาไปใชในการเกบ

ขอมล

67

สำนกหอ

สมดกลาง

3. การสรางแบบประเมนรบรองแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษากองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3.1 นาขอมลความคดเหนของผเชćยวชาญดานสćอและเทคโนโลยการศกษา ทćมความคดเหนเหมอนหรอคลายกน มาวเคราะหดานเนĈอหาจากการสมภาษณ

3.2 สรางแบบสอบถามความคดเหนเพćอประเมนรปแบบในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครโดยมประเดนคาถามตามทć (วนดา (นćมเสมอ)

จงประสทธċ ม.ป.ป. : 11) ไดศกษาไว 4 ประเดน คอ

3.2.1 บคลากร 3.2.2 งานบรการและกจกรรมทćเกćยวของกบงานบรการ 3.3.3 สถานทćและสćงอานวยความสะดวก

3.3.4 งบประมาน

3.3 เสนอแบบรบรองแนวทางใหอาจารยทćปรกษาตรวจสอบความเหมาะสมของคาถามและนาไป หาคาความตรงของเนĈอหา (Content Validity) รปแบบภาษาโดยคาดชนความสอดคลอง (IOC : Index of Item Objective Congruence) เทากบ 1 โดยผเชćยวชาญดานการวดและประเมนผล จานวน 3 ทาน และนาขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข

3.4 ไดแบบสอบถามความคดเหนเกćยวกบการแบบรบรองแนวทางการจดตĈ งศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 3.5 นาแบบสอบถามไปเกบขอมลเพćอรบรองแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษากบผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน

68

สำนกหอ

สมดกลาง

นาขอมลความคดเปนของผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ทćมความคดเหนเหมอนกนหรอคลายกน

มากาหนดแนวทางในการจดตĈง ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

สรางแบบสอบถามความคดเหนเพćอรบรองแนวทางการจดตĈง ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ปรบปรง ตรวจสอบแบบสอบถามโดยอาจารยทćปรกษา และตรวจสอบความเหมาะสมของเนĈอหา IOC

โดยผเชćยวชาญดานการวดและประเมนผล ไมผาน

ผาน

แบบสอบถามความคดเหนเกćยวกบการรบรองแนวทางการจดตĈง

ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

นาแบบสอบถามไปเกบขอมลเพćอรบรองแนวทางจดตĈงศนยสćอการศกษากบ

ผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน

ปรบตามขอเสนอแนะ

แนวทางทćเหมาะสมในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทมหานคร

69

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาพทć 15 แสดงขĈนตอนการสรางแบบสอบถามความคดเหนรบรองแนวทางในการจดตĈง ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร การดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยมรายละเอยดดงนĈ ระยะทć 1 การศกษาความคดเหนเกćยวกบสภาพ ปญหา ความตองการใชสćอการสอนของผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ผวจยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ขอความอนเคราะหความรวมมอผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ไดทาการตอบแบบสอบถาม โดยกาหนดนดหมายวนเวลาในการสงแบบสอบถาม ซć งผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ระยะทć 2 การศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ผวจยใชเทคนคกระบวนการสมภาษณ แบบมโครงสรางในการรวบรวมขอมล ทĈงหมดจานวน 1 รอบ ดาเนนตามขĈนตอน ดงนĈ

1. ผวจยและอาจารยทćปรกษา คดเลอกผเชćยวชาญ ทćมคณสมบตตาม เกณฑทćกาหนด

จานวน 3 ทาน

2. ผวจยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร เพćอขอความอนเคราะหจากผเชćยวชาญ ในการขอสมภาษณ การใหความคดเหนการเสนอแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครโดยผวจยนาหนงสอไปตดตอกบผเชćยวชาญดวยตนเอง และมอบเอกสารขอมลเบĈองตนของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครกบผเชćยวชาญไดศกษาทาความเขาใจกอนการสมภาษณ โดย นดหมายวนเวลาสถานทćในการสมภาษณกอนลวงหนา 3. ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณผเชćยวชาญตามวน เวลาทćกาหนดนดหมาย 4. นาขอมลทćไดจากการสมภาษณผเชćยวชาญมาถอดเทปเสยงเปนความเรยง นามาศกษาวเคราะหและสงเคราะหผลเสนอในรปตารางและความเรยง เพćอใชในการกาหนดแนวทาง การจดตĈงของศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ระยะทć 3 การรบรองแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

70

สำนกหอ

สมดกลาง

ผวจยนาแบบการรบรองแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ใหประชากรตวอยาง คอ ผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน ไดประเมนแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร และนาขอมลมาวเคราะหผลเพćอนาเสนอแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

การศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยนาขอมลเบĈองตนจากการสรปผลการสอบถามในระยะทć 1

มากาหนดหวขอสมภาษณสาหรบใชเปนเครćองมอในการสมภาษณแบบมโครงสราง

นาขอมลความคดเปนของผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ทćมความคดเหนเหมอนกนหรอคลายกน

มากาหนดแนวทางในการจดตĈง ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

การรบรองแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยการสอบถามความคดเหนเกćยวกบแนวทางการจดตĈง ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

เพćอจดตĈงศนยสćอการศกษากบผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน

เสนอผลการวเคราะหขอมลรปแบบทćเหมาะสมแนวทางในการจดตĈงแบบจาลองศนยสćอการศกษากองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครในรปของตารางความเรยง ศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

71

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาพทć 16 แสดงขĈนตอนการเกบรวบรวมขอมลการศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร การวเคราะหขอมล

การประมวลผลขอมลและการวเคราะหขอมล ผวจยมวธดาเนนงานดงนĈ 1. ขอมลทćไดจากแบบสอบถามการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอ

ตอนทć 1 เกćยวกบขอมลพĈนฐานของกลมตวอยางวเคราะหโดยการแจกแจงความถć (f) และหาคา รอยละ

(Percentage)

2. ขอมลทćไดจากแบบสอบถามการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอ

ตอนทć 2 เกćยวกบระดบความคดเหนของกลมตวอยางทćมตอสภาพปญหา และความตองการดานสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร วเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลćย ( ) สวนเบćยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยใชโปรแกรมคานวณทางสถต แลวนาขอมลมาวเคราะหความหมายตามเกณฑ Best (1981 : 182) John Best มาตราสวนประมาณคาแบบ Retting Scale

ตามเกณฑดงนĈ 4.50 - 5.00 หมายถง มากทćสด

3.50 - 4.49 หมายถง มาก

2.50 - 3.49 หมายถง ปานกลาง 1.50 - 2.49 หมายถง นอย 1.00 - 1.49 หมายถง นอยทćสด

3. ขอมลทćไดจากแบบสอบถามการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอ

ตอนทć 3 ซć งเปนขอคาถามปลายเปดผวจยใชวธการวเคราะหเนĈอหา (Content Analysis) โดย การแจกแจงความถć และเรยงลาดบความสาคญจากขอเสนอแนะทćมผเสนอแนะมากทćสด ไปถง นอยทćสด

4. ระยะทć 2 การศกษาแบบจาลองศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เปนการศกษารวบรวมขอมลโดยการสมภาษณความคดเหนของผเชćยวชาญดานศนยเทคโนโลยการศกษา แลวนามาศกษาสรางตารางวเคราะหและสงเคราะหผล โดยนาความคดเหนทćเหมอนกนหรอคลายกน ไมตćากวารอยละ 50 มากาหนดแนวทางในการจดตĈงแบบจาลองศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

72

สำนกหอ

สมดกลาง

5. เสนอผลการวเคราะหขอมลรปแบบทćเหมาะสมแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษากองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครในรปของตารางและ ความเรยง

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. การหาคาความเทćยงตรง โดยนาแบบสอบถาม ทćผวจยสรางขĈน ไปตรวจสอบความเทćยงตรงตามเนĈอหาจากผเชćยวชาญ หาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

โดยใชสตร IOC = NR

เมćอ IOC หมายถง คาดชนความสอดคลอง (Index of congruence)

R หมายถง ความคดเหนของผเชćยวชาญ โดยทćคา +1 หมายถง ขอคาถามสามารถนาไปวดไดอยางแนนอน คา 0 หมายถง ไมแนใจวาจะวดได และ -1 หมายถง ขอคาถาม ไมสามารถนาไปวดไดอยางแนนอน

N หมายถง จานวนผเชćยวชาญ

2. คาเฉลćย (Mean หรอ ) คาคานวณทćไดจากการหาผลรวมของขอมล (บญชม ศรสะอาด 2545 : 19)

สตร = Nx

เมćอ แทน คะแนนเฉลćย

x แทน ผลรวมของคะแนนทĈงหมด

N แทน จานวนนกเรยน

3. การวดการกระจาย สวนเบćยงเบนมาตรฐาน (S.D.) (บญชม ศรสะอาด 2543 : 19)

สตร S.D. = 2

XX

N-1

เมćอ S.D. แทน สวนเบćยงเบนมาตรฐาน

แทน ผลรวมของคะแนนทĈงหมด

73

สำนกหอ

สมดกลาง

X แทน คะแนนของนกเรยนแตละคน

แทน คาคะแนนเฉลćยของนกเรยนภายในกลม

N แทน จานวนนกเรยนทĈงหมด

74

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยนĈ เปนการศกษาแนวทางในการจดตĈ งศนยสć อการศกษา ของสานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยแบงการวจยออกเปน 3 ตอน ตามขอบเขตวตถประสงคของการวจยทćกาหนดไวและนาเสนอผลการวเคราะหขอมลดงนĈ ตอนทć 1 ผลการศกษาสภาพปญหาและความตองการของศนยสćอการศกษาของสานกอนามย กรงเทพมหานคร ตอนทć 2 ศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ตอนท 3 การศกษาความคดเหนของผเชยวชาญในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของสานกอนามย กรงเทพมหานคร ผลการวเคราะหขอมล การวจยนĈ เปนการศกษาแนวทางในการจดตĈ งศนยสć อการศกษา ของ กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยแบงการวจยออกเปน 3 ขĈนตอนตามขอบเขตวตถประสงคของการวจยทćกาหนดไวและนาเสนอการวเคราะหขอมลดงนĈ

ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพปญหาและความตองการของศนยสอการศกษาของ สานกอนามย กรงเทพมหานคร

การศกษาสภาพการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของผบรหารและพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยเกบขอมลจากเจาหนาทć ทćปฏบตงานภายในกองสขาภบาลสćงแวดลอม วเคราะหโดยแจกแจงความถćของกลมตวอยางทćตอบแบบสอบถาม จานวน 40 คน

ผลการศกษาสภาพการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของผบรหารและพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 75

สำนกหอ

สมดกลาง

สวนทć 1 ขอมลเกćยวกบผตอบ

ตารางทć 1 จานวนรอยละกลมตวอยางของบคลากรกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร จาแนกตาม อาย เพศ อายการทางาน และวฒการศกษา

ลกษณะสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ

เพศ

ชาย หญง

10

30

25

75

อาย 20-24 ป

25-29 ป

30-34 ป

35 ปขĈนไป

4

16

6

14

10

40

15

35

อายการทางาน

นอยกวา 5 ป

5 - 10 ป

10 - 14 ป

15 – 19 ป

มากกวา 20 ป

25

7

2

3

3

62.5

17.5

5

7.5

7.5

ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวช./ปวส.

ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร อćน ๆ

2

34

4

-

5

85

10

-

รวม 40 100

จากตารางทć 1 บคลากรกองสขาภบาลสćงแวดลอมทĈงหมด 40 คน เปนชาย 10 คน คด

เปนรอยละ 25 และเพศหญง 30 คน คดเปนรอยละ 75 อาย 25-29ป จานวน 16 คน คดเปน รอยละ

40 และอายมากกวา 35 ปขĈนไป จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 35 รองลงมาคออาย 30-34 ป จานวน6

คน คดเปนรอยละ 15 ตามลาดบอายการทางานของกลมตวอยาง นอยกวา 5ป จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 62.5 รองลงมา 5-10ป จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 17.5 มากกวา 20 ป จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 7.5 และ 15-19 ป จานวน 3 ทาน คดเปนรอยละ 7.5 ตามลาดบ ระดบการศกษาของกลมตวอยาง

76

สำนกหอ

สมดกลาง

ปรญญาตร จานวน 34 คน คดเปนรอยละ 85 และสงกวาปรญญาตร จานวน 4 คนคดเปนรอยละ 10 และระดบอนปรญญา จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 5 ตามลาดบ ขอมลเกćยวกบความคดเหนเกćยวกบศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ตารางทć 2 จานวนและรอยละของความรและประสบการณทางดานศนยสćอการศกษาหรอ การจดแหลงเรยนร

(n = 40)

ความรและประสบการณ จานวน (คน) รอยละ

เคยศกษาในสถาบนการศกษา 5 12.5 เคยไดรบการฝกอบรม/ศกษาดงานดานนĈ 3 7.5 เคยศกษาคนควาจากตาราและเอกสารตาง ๆ ดวยตนเอง 3 7.5 เคยไดรบคาแนะนาจากผรบผดชอบของสานกอนามย 3 7.5 เคยเรยนรจากประสบการณการดาเนนการดวยตนเอง 6 15 ไมเคยมความรและประสบการณทางดานศนยสćอการศกษา 20 50

จากตารางทć 2 ความรและประสบการณของกลมตวอยางทćไดรบความรและประสบการณ

ทางดานศนยสćอการศกษาสามารถจดลาดบมาไดดงนĈ คอ อนดบแรกกลมตวอยางทć ไมเคยมความรและประสบการณทางดานศนยสćอการศกษา จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 50 รองลงมาคอการทćตวอยางนĈนเคยเรยนรจากประสบการณการดาเนนการดวยตวเอง จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 15 รองลงมาคอ การทćกลมตวอยางเคยศกษาในสถาบนการศกษา จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 12.5 รองลงมามจานวนเทากน 3 ประเภท ประเภท 3 คน คอ เคยไดรบการฝกอบรม/ศกษาดงานดานนĈ เคยศกษาคนควาจากตาราและเอกสารตาง ๆ ดวยตนเอง และเคยไดรบคาแนะนาจากผรบผดชอบของสานกอนามย คดเปนรอยละ 7.5 ของแตละประเภท

ตารางทć 3 จานวนเวลา (ป) ของประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสćอการศกษาหรอ

การจดแหลงเรยนร (n = 40)

ประสบการณ จานวน (คน) รอยละ

1 - 2 ป 17 42.5

3 - 4 ป - -

77

สำนกหอ

สมดกลาง

5 - 6 ป 3 7.5

ตารางทć 3 (ตอ) ประสบการณ จานวน (คน) รอยละ

7 - 8 ป - -

มากกวา 8 ป - - ไมมประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนย 20 50

จากตารางทć 3 ประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสć อการศกษาหรอจดแหลง

เรยนรสามารถจาแนกเปนลาดบไดดงนĈ กลมตวอยางทćมประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสć อการศกษามากทćสดคอ 5-6 ป จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 7.5 และจานวนกลมตวอยางทć มประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสćอการศกษามากทćสดคอ 1-2 ป จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 42.5

ตารางทć 4 จานวนรอยละของประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณ

(n = 40)

ประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณ จานวน (คน) รอยละ

เคยศกษาในสถาบนการศกษา 11 27.5 เคยไดรบการฝกอบรม/ดงาน 4 10

เคยศกษาคนควาจากตาราและเอกสารตางๆดวยตนเอง 8 20 เคยไดรบคาแนะนาเกćยวกบการใชสćอและโสตทศนปกรณตาง ๆ 15 37.5 ไดความรจากการสงเกตเจาหนาทćอćนใช 10 25 เคยใชสćอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรตนเอง 9 22.5 ไมเคยมความรและประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณ 12 30 อćน ๆ (โปรดระบ) - -

จากตารางทć 4 ประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณของกลมตวอยางนĈน กลม

ตวอยางสวนใหญเคยไดรบคาแนะนาเกćยวกบการใชสćอและโสตทศนปกรณตาง ๆ จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 37.5 รองลงมาคอ ไมเคยมความรและประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณ จานวน

12 คน คดเปนรอยละ 30 และรองลงมาคอ เคยศกษาในสถาบนการศกษาจานวน 11 คน คดเปนรอยละ

27.5

78

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 5 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของความคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

ในการดาเนนงานดานสขาภบาลของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

(n = 40)

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบ

ความคดเหน

1. สćอและโสตทศนปกรณมสวนชวยสรางบรรยากาศใน

การเรยนรมากขĈน เชน มภาพและ เสยงประกอบ

4.40 0.54 เหนดวยมาก

2. สćอและโสตทศนปกรณชวยทาใหผเรยนในกลมเปาหมายตาง ๆ

เกดความสนใจ และตองการ เขารวมในกจกรรมการใหความร ดานสขาภบาล

4.25 0.54 เหนดวยมาก

3. สćอและโสตทศนปกรณชวยทาให ระยะเวลาของผเรยนเกดการรบรนานขĈน

4.05 0.55 เหนดวยมาก

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบ

ความคดเหน

4. สćอและโสตทศนปกรณชวยในการฝกอบรมงานดานสขภาพแกผสอนหรอวทยากรในการถายทอดใหเขาใจและมประสทธภาพมากขĈน

4.22 0.61 เหนดวยมาก

5. การใชสćอทćเหมาะสมในการดาเนนงานดานสขภาพทาใหผล

การรบรเรยนรของกลมเปาหมายนĈน ๆ มประสทธภาพดขĈน

4.17 0.59 เหนดวยมาก

จากตารางทć 5 แสดงใหเหนวาความคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณใน การดาเนนงานดานสขาภบาลของกองสขาภบาลสćงแวดลอมโดยมความคดเหนในระดบเหนดวยอยางยćง 3

อนดบแรก คอ มสวนชวยสรางบรรยากาศในการเรยนรมากขĈน ( = 4.40, S.D. = 0.54) ทาใหผเรยนในกลมเปาหมายตาง ๆ เกดความสนใจ และตองการ เขารวมในกจกรรมการใหความรดานสขาภบาล (

= 4.25, S.D. = 0.54) และชวยในการฝกอบรมงานดานสขภาพแกผสอนหรอวทยากรในการถายทอดใหเขาใจและมประสทธภาพมากขĈน ( = 4.22, S.D. = 0.61)

79

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 6 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของปญหาการดาเนนงานในการจดกจกรรม การเรยนร การใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสćงแวดลอม

(n = 40)

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบ

ความคดเหน

1. ไมมการวางแผนในการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอมของหนวยงานอยางรดกม

3.12 0.82 เหนดวยปานกลาง

2. ไมมการวางโครงการและวตถประสงคเพćอการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอมไวอยางแนนอน

2.75 1.03 เหนดวยปานกลาง

3. ขาดการสนบสนนเชงนโยบายจากผบรหารในการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม

3.05 1.03 เหนดวยปานกลาง

4. ขาดงบประมาณในการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม 3.50 0.98 เหนดวยมาก

5. ขาดผมความรในการผลตและการใชสćอและโสตทศนปกรณดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม

3.70 0.93 เหนดวยมาก

6. เจาหนาทćไมมความรและทกษะ ในการจดกจกรรมการเรยนร ดานสขาภบาลสćงแวดลอม

3.17 1.00 เหนดวยปานกลาง

7. เจาหนาทćในหนวยงานไมใหความสาคญในการใชสćอและโสตทศนปกรณมาใชประกอบในการใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสćงแวดลอมหรอการใหความรดานสขอนามยเทาทćควร

3.22 0.94 เหนดวยปานกลาง

จากตารางทć 6 ลาดบของปญหาการดาเนนงานในการจดกจกรรมการเรยนร การใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสćงแวดลอม มสดสวนของกลมตวอยางทćเลอกตอ กลมตวอยางทĈงหมดมา 3 อนดบแรก ไดแก ขาดผมความรในการผลตและการใชสćอและโสตทศนปกรณดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 3.70, S.D. = 0.93) รองลงมาคอ ขาดงบประมาณในการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 3.50, S.D. = 0.97) และเจาหนาทć ในหนวยงานไมใหความสาคญในการใชสć อและโสตทศนปกรณมาใชประกอบในการใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสćงแวดลอมหรอการใหความรดานสขอนามยเทาทćควร ( = 3.22, S.D. = 0.94)

80

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 7 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของปญหาทćทานพบในการใชสćอและ

โสตทศนปกรณประกอบการใหความรหรอการจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาล

สćงแวดลอม

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบ

ความคดเหน

1. การจดหา 1.1 ไมทราบวาหนวยงานมบรการสćอและโสตทศนปกรณอะไรบาง

3.40

1.00

เหนดวยปานกลาง

1.2 ไมทราบแหลงบรการสćอและโสตทศนปกรณภายนอกหนวยงาน

3.60 0.84 เหนดวยมาก

1.3.ขาดผชวยเหลอในการผลตสćอสขภาพ 3.87 0.91 เหนดวยมาก

1.4 ขาดงบประมาณในการจดหาสćอและโสตทศนปกรณ 3.70 0.79 เหนดวยมาก

2. การใช

2.1 ขาดวสดและอปกรณทćสอดคลองกบเนĈอหา

3.32

0.79

เหนดวยปานกลาง 2.2 โสตทศนปกรณทćมอยชารดใชการไมได หรอการใช

การไมดเทาทćควร 3.42 0.78 เหนดวยปานกลาง

2.3 ไมกลาใชโสตทศนปกรณ เพราะเกรงวาจะชารดเสยหาย 2.87 0.88 เหนดวยปานกลาง 2.4 การใชสćอและโสตทศนปกรณ มความยงยาก 2.92 0.79 เหนดวยปานกลาง 2.5ไมมความถนดหรอความรในการใชสćอและโสตทศนปกรณทćตองการ

3.35 0.83 เหนดวยปานกลาง

2.6 ใชสćอและโสตทศนปกรณแลวมผลทาใหสอนเนĈอหาไดนอย

2.75 0.83 เหนดวยปานกลาง

2.7 สćอและโสตทศนปกรณมจานวนจากดไมเพยงพอกบความตองการ

3.42 0.74 เหนดวยมาก

2.8 สถานทćทćจะใหความรจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาล

สćงแวดลอมขาดสćงอานวยความสะดวก ตอการใชสćอ และ

โสตทศนปกรณ ทาใหมปญหาเกćยวกบการตดตĈงอปกรณ ไฟฟา การควบคมเสยงและแสงสวาง

3.35 0.73 เหนดวยปานกลาง

81

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 7 (ตอ)

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบ

ความคดเหน

2.9 ผบรหารใหการสนบสนนนอยในการใชสćอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรจดกจกรรมการเรยนรงดานสขาภบาลสćงแวดลอม

3.20 0.75 เหนดวยปานกลาง

3. การใหบรการ 3.1 ขาดแคลนเจาหนาทćใหบรการสćอและโสตทศนปกรณ

4.0

0.81

เหนดวยมาก

3.2 เจาหนาทćผใหบรการมจานวนไมเพยงพอ 3.85 0.86 เหนดวยมาก

3.3 ไมไดรบความสะดวกในการตดตอขอยมสćอและโสตทศนปกรณ

3.32 0.76 เหนดวยปานกลาง

3.4 ไมเปดโอกาสใหเสนอความคดเหนในการใหบรการ 3.25 0.86 เหนดวยปานกลาง 3.5 ไมมการจดใหบรการสćอ 3.50 0.81 เหนดวยมาก

จากตารางทć 7 พบวาปนหาในการใชสćอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรหรอ

การจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสćงแวดลอม จาแนกตามลาดบปญหาจากกลมตวอยางทĈงหมด 3

อนดบแรก ไดแก

ดานการจดหา อนดบแรกขาดผชวยเหลอในการผลตสćอสขภาพ ( = 3.87, S.D. = 0.91)

รองลงมาคอ ขาดงบประมาณในการจดหาสćอและโสตทศนปกรณ ( = 3.70, S.D. = 0.79) และไมทราบแหลงบรการสćอและโสตทศนปกรณภายนอกหนวยงาน ( = 3.60, S.D. = 0.84)

ดานการใชโสตทศนปกรณทćมอยชารดใชการไมได หรอการใชการไมดเทาทćควร ( =

3.42, S.D. = 0.78) และสćอและโสตทศนปกรณมจานวนจากดไมเพยงพอกบความตองการ ( = 3.42,

S.D. = 0.74) รองลงมาคอ ไมมความถนดหรอความรในการใชสćอและโสตทศนปกรณ ทćตองการ ( =

3.35, S.D. = 0.74) และสถานทćทćจะใหความรจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาล สćงแวดลอมขาดสćงอานวยความสะดวกตอการใชสćอ และ โสตทศนปกรณ ทาใหมปญหาเกćยวกบการตดตĈงอปกรณ ไฟฟา การควบคมเสยงและแสงสวาง ( = 3.35, S.D. = 0.73)

ดานการใหบรการ อนดบแรกขาดแคลนเจาหนาทćใหบรการสćอและโสตทศนปกรณ ( =

4.00, S.D. = 0.81) รองลงมาคอเจาหนาทćผใหบรการมจานวนไมเพยงพอ ( = 3.85, S.D. = 0.86) และ

ไมมการจดใหบรการสćอ ( = 3.50, S.D. = 0.81)

82

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 8 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของความตองการในการใชสćอและโสตทศนปกรณ

ตาง ๆ เพćอประกอบการใหความรหรอการจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาล

สćงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ ในการดาเนนงานดานสขาภบาล

(n = 40)

รายการ S.D. ระดบความคดเหน

1. แผนภาพ แผนภม แผนสถต 2.95 0.87 เหนดวยปานกลาง 2. ภาพพลก 2.72 0.87 เหนดวยปานกลาง 3. ชดนทรรศการ 3.70 0.85 เหนดวยมาก

4. โปสเตอร 4.05 0.90 เหนดวยมาก

5. แผนพบ 4.17 0.81 เหนดวยมาก

6. หนงสอ 3.80 0.72 เหนดวยมาก

7. หนจาลอง 2.90 1.03 เหนดวยปานกลาง 8. ของจรง ของตวอยาง 3.32 1.11 เหนดวยปานกลาง 9. ปายนเทศหรอบอรดความรสขภาพ 3.80 0.72 เหนดวยมาก

10. ชดการสอน 3.27 0.87 เหนดวยปานกลาง 11. บทเรยนสาเรจรป 3.05 1.10 เหนดวยปานกลาง 12. วดทศน 3.45 0.93 เหนดวยปานกลาง 13. เครćองฉาย LCD 3.87 0.85 เหนดวยมาก

14. เครćองฉายภาพทบแสง (visualize) 2.90 1.12 เหนดวยปานกลาง 15. เครćองเลน CD VCD DVD 3.80 0.85 เหนดวยมาก

16. เครćองรบโทรทศน 3.42 0.95 เหนดวยปานกลาง 17. เครćองรบวทย 2.97 1.12 เหนดวยปานกลาง 18. เครćองขยายเสยง ไมโครโฟนและลาโพง 3.70 0.99 เหนดวยมาก

19. ชดคอมพวเตอร 4.40 0.95 เหนดวยมาก

20. ชดมลตมเดย 4.00 0.87 เหนดวยมาก

จากตารางทć 8 ความตองการในการใชสćอและโสตทศนปกรณตาง ๆ เพćอประกอบการใหความรหรอการจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสć งแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆใน การดาเนนงานดานสขาภบาล จากกลมตวอยางทćเลอกตอกลมตวอยางทĈงหมดมากทćสด 3 อนดบแรก ไดแก

ชดคอมพวเตอร ( = 4.40, S.D. = 0.95) รองลงมาคอชดมลตมเดย ( = 4.00, S.D. = 0.95) และแผน

83

สำนกหอ

สมดกลาง

พบ ( = 4.17, S.D. = 0.81) ตามลาดบสวนทćกลมตวอยางไดเลอกนอยทćสดคอ ภาพพลก หนจาลอง และเครćองฉายทบแสง ตารางทć 9 สćอดานสขาภบาลสćงแวดลอม ในเรćองอะไร เพćอประกอบการใหความรหรอการจด

กจกรรมเรยนรดานสขาภบาลสćงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ ในการดาเนนงาน

ดานสขาภบาลสćงแวดลอม

รายการ รอยละ

1. แผนปองกนอบตภยจากสารเคมในสถานประกอบการ 12.5

2. การสขาภบาลสถานทćและอาคาร 10

3. กจการทćเปนอนตรายตอสขภาพ 25

4. การสขาภบาลสตวเลĈยงและปลอยสตว 2.5

5. ความปลอดภยจากสารเคมและสภาวะแวดลอมจากการทางาน 37.5

6. ไขหวดนก 5

7. ความรเกćยวกบกฎหมายสาธารณสข 7.5

8. อćน ๆ -

จากตารางทć 9 เนĈอหาของสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอมทćกลมตวอยางตองการเพćอนามาใชในการใหความรหรอจดกจกรรมเรยนรดานสć งแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ ใน การดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม 3 อนดบแรกทćเนĈอหาของสćอดานสขาภบาลสć งแวดลอม ทćตองการมากทćสด ซć งอนดบแรกไดแก ความปลอดภยจากสารเคมและสภาวะแวดลอมจาก การทางาน คดเปนรอยละ 37.5 รองลงมาคอ กจการทćเปนอนตราบตอสขภาพ คดเปนรอยละ 25 และอนดบสดทายคอแผนปองกนอบตภยจากสารเคมในสถานประกอบการ คดเปนรอยละ 12.5

84

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 10 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐาน ถามการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาล

สćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครเพćอใหบรการการจดการเรยนร ดานสขาภบาลสćงแวดลอม

(n=40)

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบความคดเหน

1. จดหาและผลตสćอทćมความเหมาะสมกบกลมเปาหมาย 4.62 0.49 เหนดวยมากทćสด

2. มเจาหนาทćอานวยความสะดวกในการใชสćอและ

โสตทศนปกรณประกอบการดาเนนงาน

4.45 0.59 เหนดวยมาก

3. ใหคาแนะนาและมคมอชวยเหลอเกćยวกบการใชสćอและ

โสตทศนปกรณในงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม

แตละชนดของศนยฯ แกเจาหนาทć

4.27 0.67 เหนดวยมาก

4. จดทาบญชรายชćอสćอและโสตทศนปกรณตาง ๆ ของ ศนยฯ ไวใหเจาหนาทćหรอวทยากรพจารณายมใชตาม

ความตองการ

4.17 0.71 เหนดวยมาก

5. ใหคาปรกษาเกćยวกบการใชสćอและโสตทศนปกรณ 4.15 0.69 เหนดวยมาก

6. วางระเบยบการยมและการใชสćอและโสตทศนปกรณ

ของศนยฯ เพćออานวยความสะดวกแกผใชบรการ 4.12 0.82 เหนดวยมาก

7. จดระบบและใหบรการฐานขอมลดานสขาภบาล

สćงแวดลอม

4.30 0.60 เหนดวยมาก

8. จดฝกอบรมแกเจาหนาทćเกćยวกบการผลตและการใชสćอ/

โสตทศนปกรณใหอยในสภาพพรอมใชงาน

4.22 0.57 เหนดวยมาก

9. ตดตอประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ ในการผลตและ

ใหบรการเกćยวกบสćอทศนปกรณเพćอประกอบการ ดาเนนงานดานสขาภบาล

4.05 0.67 เหนดวยมาก

10. บารงรกษา ซอมแซมโสตทศนปกรณใหอยในสภาพ

พรอมใชงาน

4.35 0.66 เหนดวยมาก

11. วจยและพฒนาสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอมเพćอให

เหมาะสมกบทองถćนและกลมเปาหมาย 4.02 0.57 เหนดวยมาก

12. สนบสนนกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาล

สćงแวดลอมแกพĈนทćตาง ๆ ตามความตองการของ กลมเปาหมายตามสถานการณ

4.05 0.59 เหนดวยมาก

85

สำนกหอ

สมดกลาง

จากตารางทć 10 ความคดเหนของกลมตวอยางเกćยวกบกจกรรมของศนยหากมการจดตĈงศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครเพćอใหบรการ การจดการเรยนรดานสขาภบาลสćงแวดลอม เหนดวย 3 อนดบแรก ไดแก จดหาและผลตสćอทćมความเหมาะสมกบกลมเปาหมาย ( = 4.62, S.D. = 0.49) รองลงมาคอ มเจาหนาทćอานวยความสะดวกในการใชสćอและโสตทศนปกรณประกอบการดาเนนงาน ( = 4.45, S.D. = 0.59) และบารงรกษา ซอมแซมโสตทศนปกรณใหอยในสภาพพรอมใชงาน ( = 4.35, S.D. = 0.66)

ตาราทć 11 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของเหนดวยกบการจดพĈนทćภายในสานกงานของ ศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

(n = 40) ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบความคดเหน

1. สวนสาหรบการตอนรบ-ตดตอ และจดแสดงผลงาน 3.95 0.67 เหนดวยอยางยćง

2. สวนทćใชในการผลตโสตทศนปกรณดานสขาภบาลสćงแวดลอม 4.27 0.75 เหนดวยอยางยćง 3. สวนทćใชในการซอมบารงโสตทศนปกรณ 4.22 0.89 เหนดวยอยางยćง 4. สวนสาหรบเกบรกษาวสดและอปกรณตางๆ 4.42 0.67 เหนดวยอยางยćง 5. สวนทćใชเปนหองในการทดลองใชสćอ 3.75 0.66 เหนดวยอยางยćง 6. สวนทćใชเปนหองทางานของเจาหนาทć 3.80 0.56 เหนดวยอยางยćง 7. สวนทćใชเปนหองในการนาเสนอและประชม 3.95 0.71 เหนดวยอยางยćง 8. สวนทćใชในการวจย และพฒนาสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอม 3.75 0.66 เหนดวยอยางยćง

จากตารางทć 11 ความคดเหนในการจดพĈนทćในสานกงานของของศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร จากกลมตวอยางไดแสดงความคดเหนดวยมากทćสด 3 อนดบ ไดแก สวนสาหรบเกบรกษาวสดและอปกรณตาง ๆ ( = 4.42, S.D. = 0.67) สวนทćใชในการผลตโสตทศนปกรณดานสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 4.27, S.D. = 0.75) และ สวนทćใชในการซอมบารงโสตทศนปกรณ ( = 4.22, S.D. = 0.89)

86

สำนกหอ

สมดกลาง

ตาราทć 12 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของความคดเหน ถามการจดตĈงศนยสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เพćอใหบรการดาน โสตทศนปกรณ

(n = 40)

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณการดาเนนงาน S.D. ระดบความคดเหน

1. การใหความร การบรรยาย/ การสาธต/การอภปราย/การนาเสนอตาง ๆ

4.55 0.55 เหนดวยมากทćสด

2. การแสดงนทรรศการ 4.12 0.60 เหนดวยมาก

3. กจกรรมสนทนาการตาง ๆ 3.87 0.68 เหนดวยมาก

4. จดการประชม 4.05 0.67 เหนดวยมาก

จากตารางทć 12 ความคดเหนของกลมตวอยางเกćยวกบกจกรรมของศนยถามการจดตĈงศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เหนดวย 3 อนดบไดแก

การใหความร(การบรรยาย/ การสาธต/การอภปราย/การนาเสนอตาง ๆ ( = 4.55, S.D. = 0.55)

รองลงมาการแสดงนทรรศการ ( = 4.12, S.D. = 0.60) และจดการประชม ( = 4.05, S.D. = 0.67)

ตาราทć 13 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานของความคดเหนงบประมาณของศนยสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรไดมาจากแหลงใด

(n = 40)

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ การดาเนนงาน

S.D. ระดบความคดเหน

1. งบประมาณประจาป 4.57 0.59 เหนดวยมากทćสด

2. ความชวยเหลอจากมลนธ หรอ องคกรตาง ๆ 3.50 0.75 เหนดวยมาก 3. เงนบรจาคจากเอกชนและหางรานตาง ๆ 3.30 0.68 เหนดวยปานกลาง 4. เงนรายไดพเศษจากการจดกจกรรม 3.52 0.67 เหนดวยมาก

จากตารางทć 13 แสดงใหเหนวากลมตวอยางแสดงความเหนดวยวาเงนงบประมาณ ของศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครนĈนสงสดอนดบแรก

คอ การเหนดวยกบจากงบประมาณประจาป ( = 4.57, S.D. = 0.59) และจาก เงนบรจาคจากเอกชนและหางรานตาง ๆ ( = 3.50, S.D. = 0.75)

87

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 14 แสดงคาเฉลćย คาเบćยงเบนมาตรฐานหากมการจดตĈงสานกงานศนยสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรจดสถานทćตĈงของ ศนยฯ ควรจดตĈงอยในบรเวณใดทćเหมาะสม

ขอคดเหนทćมตอสćอและโสตทศนปกรณ

การดาเนนงาน S.D. ระดบความคดเหน

1. ควรจดตĈงรวมอยกบหนวยงานใดหนวยงานหนćงในกองสขาภบาลสćงแวดลอม

3.92 1.16 เหนดวยมาก

2. ควรแยกออกมาเปนหนวยงานอสระ แตใหอยในทćทćศนยกลางซćงสะดวกในการตดตอของหนวยงานทćเกćยวของ

3.62 0.89 เหนดวยมาก

จากตารางทć 14 แสดงความคดเหนของกลมตวอยางในเรćองของสถานทćทćควรตĈงของศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครสรปไดวาเหนดวยกบการรวมอยกบหนวยงานใดหนวยงานหนćงในกองสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 3.92, S.D. = 1.16) และควรแยกออกมาเปนหนวยงานอสระ แตใหอยในทćทćศนยกลางซć งสะดวกในการตดตอของหนวยงานทćเกćยวของ ( = 3.62, S.D. = 0.89)

ตาราทć 15 ความจาเปนตองมศนยสćอการศกษาเพćอเปนศนยกลางของการใหบรการ การผลต และ

จดหาโสตทศนปกรณตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน หรอการสงเสรมดาน

สขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของผสอนหรอวทยากรในหนวยงานทćเกćยวของ

ความจาเปน เลอก ไมเลอก รวม (%) 1. จาเปนมากทćสด 14 (35%) 26 (65%) 40 (100) 2. จาเปนมาก 15 (37.5%) 25 (62.5%) 40 (100) 3. จาเปนปานกลาง 11 (27.77%) 29 (72.23%) 40 (100)

จากตารางทć 15 จานวนและรอยละของกลมตวอยางทćคดวาศนยสćอการศกษาเปนศนยกลางของการใหบรการการผลตและจดหาโสตทศนปกรณสาหรบใชประกอบการสอน หรอการสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของผสอนหรอวทยากรในหนวยงาน ทćเกćยวของจาเปนมาก จานวน 15 คน คดเปน 37.5%

88

สำนกหอ

สมดกลาง

ตาราทć 16 ความจาเปนของกลมตวอยางทćคดวาสถานการณและสภาวะทćมเหตของโรคตดตอ

อนรนแรงหรอตามฤดกาลตาง ๆ ทćสาคญ และจาเปนตองมการใหความรทางดาน

การปองกน รกษาโรค ศนยสćอการศกษาทćจะเปนศนยกลางของการใหบรการ การผลต

และการจดหาโสตทศนปกรณ รวมถงกจกรรมตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน หรอ

การสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ทćเปนประโยชนดานสขภาพ

ในหนวยงานทćเกćยวของใหทนกบเหตการณ

ความจาเปน เลอก ไมเลอก รวม (%) 1. จาเปนมากทćสด 19 (47.5%) 21 (52.5%) 40 (100) 2. จาเปนมาก 18 (45%) 22 (55%) 40 (100) 3. จาเปนปานกลาง 3 (7.5%) 37 (92.5%) 40 (100)

จากตารางทć 16 จานวนและรอยละของกลมตวอยางทćคดวาความจาเปนของ กลมตวอยางทćคดวาสถานการณและสภาวะทćมเหตของโรคตดตออนรนแรงหรอตามฤดกาลตาง ๆ ทćสาคญและจาเปนตองมการใหความรทางดานการปองกน รกษาโรค ศนยสćอการศกษาทćจะเปนศนยกลางของการใหบรการ การผลต และการจดหาโสตทศนปกรณ รวมถงกจกรรมตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน หรอการสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ทćเปนประโยชนดานสขภาพในหนวยงานทćเกćยวของใหทนกบเหตการณมากทćสด จานวน 19 คน คดเปน 47.5 %

ตอนท 2 ศกษาแนวทางในการจดตงศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

จากการวเคราะหขอมลทćไดจากการสมภาษณผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ขอนาเสนอขอมลดงนĈ แนวทางการจดตĈ งศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ประกอบดวย

1. นโยบายและเปาหมายในการจดตĈงศนยสćอการศกษา นโยบายของศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เปนศนยรวมสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอม และเปนศนยกลางในการแลกเปลćยน

89

สำนกหอ

สมดกลาง

เชćอมโยงสćอการศกษาในรปแบบสารสนเทศทćสามารถใชงานไดสะดวก ผใชสามารถเขาถงขอมลไดงาย เปนศนยผลตสćอของสานกงานโดยผานกระบวนการวจยเพćอใหตรงกบกลมเปาหมายทćตองการ เปาหมายของศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร คอ สามารถกระจายขอมลใหกบกลมเปาหมายไดอยางทćวถง เชน กลม สถานประกอบการและประชาชน กลมอาคารสาธารณะ อาคารเอกชน วดและโรงเรยนโดยใหกลมเปาหมายหรอผทćเกćยวของไดรบทราบสćอวชาการ ขอมลระวงทางดานสขภาพ ขอมล การเปลćยนแปลง และการเตอนภย 2. บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษา บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครแบงเปน 3 ดาน ไดแก 1) ดานบรหาร ศนยสćอการศกษาฯเปนศนยกลางในการรวบรวมสćอ ผบรหาร ของศนยสćอการศกษาฯควรเปนผมประสบการณตรงเคยบรหารศนยสćอมากอน สามารถวเคราะหและใชการตดสนใจในทศทางด 2) ดานบรการ สćอทćอยในศนยสćอการศกษาฯตองเปนสćอทćมความถกตองทางดานวชาการ สามารถสćอสารไดเหมาะสมกบกลมเปาหมาย การกระจายขอมลสามารถกระจายขอมลไดรวดเรวทนสมยตอการเปลćยนแปลง และสามารถใหบรการภายในและภายนอกหนวยงานโดยผานระบบออนไลน และ 3) ดาน การประเมนผล ศนยสćอการศกษาฯควรมแบบประเมนกลางของทกสćอทćเกćยวของ สามารถประเมนผลความตองการประสทธผลของสćอและรปแบบได และสามารถรบฟงขอเสนอแนะ การปรบปรงสćอได

3. การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา ในภาวะปกต ศนยสćอการศกษาใหบรการภายใน ผลตและบรการเกćยวกบสćอในรปแบบเอกสารวชาการ(คมอ แผนพบ โปสเตอร อบค)

และใหบรการรปแบบออนไลน ในภาวะวกฤต ศนยสć อการศกษาฯ ตองเปนผนาในการใหความชวยเหลอและความร เปนตวประสานงานหลกกบผเกćยวของ มการแจงเตอน โดยการสง SMS อเมล ใหผรบสćอโดยตรงเชน เกดมหาอทกภยไดสงแผนปองกนนĈ าทวมไปยงสถานทćเกดเหตโดยตรง โดยผานSMS อเมล โทรสาร วทยหรอโทรทศน 4. การจดรปแบบการนาเสนอสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษา ศนยสćอการศกษาฯควรมรปแบบการนาเสนอสćอการเรยนร ในรปแบบการสćอสารสองทาง (Two – ways with Interactive) และการศกษาดวยตนเอง (Self Study) และเจาะจง ตามแตละกลมเปาหมาย เชน ประชาชน ใชโทรทศนและจดหมายสงตรงถงบาน กลมสถานประกอบการ ใชแผนพบและหนงสอ กลมนกวชาการ e-mail, PDF และ e-book

90

สำนกหอ

สมดกลาง

5. การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรทćจะนาเสนอภายในของศนยสćอการศกษา เนĈอหาของสćอการเรยนรประกอบไปดวย 1) สćอทćผลตขĈนเอง 2) สćอทćประสานกบเครอขายและนามาใหบรการทćศนย และ 3) สćอทćทนสมยจากตางประเทศทćเนĈอหาเกćยวของกบศนย การจดเนĈอหาของศนยสćอการศกษาฯอาจแบงเนĈอหาออกเปนแลวแตกลมเชน กลมประชาชน : จะมเนĈอหาเกćยวกบผลกระทบทćเกดขĈน ขอควรระวงและการปฏบต กลมนกวชาการ : จะมเนĈอหาเกćยวกบแนวทางการดาเนนงาน และขอสรปทćเปนประโยชน

6. การจดหนวยงานหรอองคกรภายในศนยสćอการศกษา ศนยสćอการศกษาฯควรประกอบดวยบคลากรเพćอบรหารงานดงนĈ

6.1 ผอานวยการศนยสćอ

6.2 รองผอานวยการฝายวจย

6.3 รองผอานวยการฝายวชาการ

6.4 รองวชาการฝายบรการ

ฝายบรการ ประกอบดวย

นกสขศกษา ชางศลป และผลตสćอมเดย

นกสารสนเทศ และดแลระบบสารสนเทศ

นกประชาสมพนธ แบะดเรćองการเขยนขาวและชองทางการประชาสมพนธ

7. สถานทćตĈงของหนวยงาน

ศนยสć อการศกษาฯควรตĈ งอยภายในหนวยงานทć ถกออกแบบเปนสดสวนตามอตรากาลงของบคลากร ความมประสทธภาพควรวางแผนรวมกนในสานกงานหาความเหมาะสม มเกณฑในการกาหนดทาเลทćตĈงศนย ดงนĈ 1) มพĈนทćในการใหบรการ 2) ประชาชนสามารถเขามาใชบรการได 3) ความสะดวกในการเคลćอนยายอปกรณในการใหบรการ 4) มพĈนทćสวนกลางเพćอ การเรยนรรวมกน และ 5) มสถานทćเกบอปกรณ

พĈนทćตาง ๆ ภายในศนยสćอการศกษาควรประกอบดวย

7.1 ดานการจดการ ประกอบดวย สวนตอนรบดานหนา ลานกวางเอนกประสงคเพćอจดแสดงผลงานและนทรรศการ และสวนการบรการและฝายผลต

7.2 สวนการเรยนรดวยตนเอง ประกอบดวย สć อการเรยนรประเภทตาง ๆ ระบบสารสนเทศในการหาขอมล E-learning ภายในการจดบรรยากาศสบายๆเพćอชวยใหผใชมการเรยนรทćดขĈน

91

สำนกหอ

สมดกลาง

8. การดาเนนงานของหนวยและงบประมาณสนบสนนการดาเนนงาน

ควรมงบประมาณเพćอสนบสนนศนยสćอการศกษาฯ เพราะศนยยงไมสามารถมรายไดเพćอดแลตวเองได โดยขอสนบสนนจากสานกอนามย ซć งในกรณทćไมไดรบการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ทางศนยสć อการศกษาฯจะตองขอรบการสนบสนนสćอประเภทเดยวกนจากสวนราชการภายนอกได เชน กระทรวงสาธารณะสข การะทรวงมหาดไทย สสส.หรอองคกรระหวางประเทศ

ตอนท 3 การศกษาความคดเหนของผเชยวชาญในการจดตงศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

โดยผเชćยวชาญประเมนความคดเหนแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยใชแบบรบรอง ผเชćยวชาญ ดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน การวเคราะหขอมลจากแบบประเมนรบรองแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร สรปไดตามตารางทć 17 ดงนĈ

ตารางทć 17 แสดงผลความคดเหนของผเชćยวชาญในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาล

สćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ลาดบ ระดบความคดเหน ระดบ

ทć หวขอ ทานทć 1

ทานทć 2

ทานทć 3

S.D. ความคดเหน

ลาดบทć

1 นโยบายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมสานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4 4 4.33

0.57 เหนดวยมาก

1

2 เปาหมายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 3

4 4.00 1 เหนดวยมาก

8

3 บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5

3

3

3.66

1.15

เหนดวยมาก

10

92

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 17 (ตอ) ลาดบ ระดบความคดเหน ระดบ

ทć หวขอ ทานทć 1

ทานทć 2

ทานทć 3

S.D. ความคดเหน

ลาดบทć

4 การจดรปแบบการใหบรการของ ศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4

4 4.33

0.57

เหนดวยมาก

1

5 การจดรปแบบการนาเสนอศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4

4

4.33

0.57

เหนดวยมาก

1

6

การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

4 4 5 4.33

0.57

เหนดวยมาก

1

7 การกาหนดคณสมบตของบคลากรของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 3 4 4.00 1 เหนดวยมาก

8

8 พĈนทćตาง ๆ ภายใน ของ ศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5

3

3 3.66

1.15

เหนดวยมาก

10

9 สถานทćตĈงของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4 4 4.33 0.57 เหนดวยมาก

1

10 การจดสภาพแวดลอมของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4 4 4.33 0.57 เหนดวยมาก

1

93

สำนกหอ

สมดกลาง

ตารางทć 17 (ตอ) ทć หวขอ ทานทć

1

ทานทć 2

ทานทć 3

S.D. ความคดเหน

ลาดบทć

11 งบประมาณเพćอสนบสนน

การดาเนนงานของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมฯ

5 4 4 4.33 0.57 เหนดวยมาก

1

12 ภาพรวมของรางตนแบบจาลองของศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3 3 4 3.33

0.57

เหนดวยปานกลาง

12

เฉลćยรวม 4.75 3.58 3.91 4.08 0.60 เหนดวยมาก

จากตารางทć 17 ในการศกษาพบวา คาเฉลćยโดยภาพรวมของผเชćยวชาญในการจดตĈงศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร อยในระดบเหนดวยมาก (

= 4.08, S.D. = 0.60) เมćอพจารณาเปนรายขอ อยในระดบเหนดวยมากลาดบทć 1 ไดแก นโยบายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดรปแบบการนาเสนอศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( =

4.33, S.D. = 0.57) สถานทćตĈงของศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดสภาพแวดลอมของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) งบประมาณเพćอสนบสนนการดาเนนงานของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมฯ ( = 4.33, S.D. = 0.57) อยในระดบเหนดวยมากลาดบทć 8 ไดแก เปาหมายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.00, S.D. = 1) การกาหนดคณสมบตของบคลากรของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.00, S.D.

= 1) อยในระดบเหนดวยมากลาดบทć 10 ไดแก บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 3.66, S.D. = 1) พĈนทćตาง ๆ ภายในของ

94

สำนกหอ

สมดกลาง

ศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 3.66, S.D. = 1)

อยในระดบเหนดวยมากลาดบทć 12 ไดแก ภาพรวมของรางตนแบบจาลองของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 3.33, S.D. = 0.57)

95

สำนกหอ

สมดกลาง

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยนĈ เปนการวจยเพćอศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

วตถประสงคของการวจย

1. เพćอศกษาสภาพปญหาและความตองการศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2. เพćอศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลนĈน ผวจยแบงออกเปน 3 ตอนดงนĈ ตอนทć 1 ผลการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของผบรหารและพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ตอนทć 2 ผลการศกษาแนวทางในการจดตĈ งศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ตอนทć 3 ผลการการศกษาความคดเหนของผเชćยวชาญในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

เครองมอทใชในการวจย

เครćองมอทćใชในการวจยในครĈ งนĈ ประกอบดวย

1. แบบสอบถาม เรćองการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของบคลากรไดแก ผบรหาร และพนกงาน กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

2. แบบสมภาษณแบบมโครงสราง เรćอง รปแบบในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3. แบบสอบถามความคดเหนในการจดตĈงศนยสćอการศกษา กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

96

สำนกหอ

สมดกลาง

สรปผลการวจย

การวจยเรćอง การศกษาแนวทางในการจดตĈงศนยสćอการเรยนร กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ผวจยไดแนวทางการศกษาดงนĈ ผลการวจยขอมล

1. สภาพปญหาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ไดแก ดานการใชโสตทศนปกรณ คอ ยงไมมหนวยงานกลางทćรบผดชอบการใหบรการสćอและโสตทศนปกรณโดยตรง ดานการใชสć อและโสตทศนปกรณพบวา ไมทราบแหลงบรการสćอและโสตทศนปกรณภายนอกหนวยงาน ขาดผชวยเหลอในการผลตสć อคณภาพ ขาดงบประมาณในการจดหาสć อและโสตทศนปกรณและสć อและโสตทศนปกรณมจานวนจากดไมเพยงพอกบความตองการ ดานการใหบรการ ขาดแคลนเจาหนาทćใหบรการและขาดงานทćรบผดชอบการจดหาสćอและความตองการของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร มความตองการดานสćอและโสตทศนปกรณในระดบมาก( = 3.51, S.D. = 0.92) ดานการจดตĈงศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานครพบวามความตองการจดตĈงศนยสćอการศกษาในระดบมาก( = 4.23,

S.D. = 0.63)ดานความตองการกจกรรมของศนยสćอการศกษา ประกอบดวย การใหความร การแสดงนทรรศการ การจดประชมและกจกรรมสนทนาการตางๆและการจดตĈงศนยควรจดตĈงรวมกบหนวยงานใดหนวยงานหนćงในกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ตามวตถประสงคการศกษาสภาพปญหาและความตองการในการใชสćอของผบรหารและพนกงาน จากบคลากรกองสขาภบาลสćงแวดลอม 40 คน เปนชาย 10 คน คดเปน รอยละ 25 และเพศหญง 30 คน คดเปนรอยละ 75 อาย 25-29 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 40 และอายมากกวา 35 ปขĈนไป จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 35 รองลงมาคอ อาย 30-34 ป จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 15

ตามลาดบ อายการทางานของกลมตวอยางนอยกวา 5ป จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 62.5 รองลงมา 5-10 ป จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 17.5 มากกวา 20 ป จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 7.5 และอาย 15-19

ป จานวน 3 ทาน คดเปนรอยละ 7.5 ตามลาดบ ระดบการศกษาของกลมตวอยาง ปรญญาตร 34 คน คดเปนรอยละ 85 และสงกวาปรญญาตร 4 คน คดเปนรอยละ 10 และระดบอนปรญญา 2 คน คดเปนรอยละ 5 ตามลาดบ ความรและประสบการณของ กลมตวอยางทćไดรบความรและประสบการณทางดานศนยสćอการศกษา 3 อนดบแรก สวนมาก กลมตวอยางทćไมเคยมความรและประสบการณทางดานศนยสćอการศกษา จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 50 รองลงมาคอ การทćตวอยางนĈนเคยเรยนร

97

สำนกหอ

สมดกลาง

จากประสบการณการดาเนนการดวยตวเอง จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 15 รองลงมาคอ การทćกลมตวอยางเคยศกษาในสถาบนการศกษา จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 12.5 ตามลาดบ

ประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสćอการศกษาหรอจดแหลงเรยนรสามารถจาแนกเปน3ลาดบแรกไดดงนĈ กลมตวอยางทć มประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสć อการศกษามากทćสด คอ 5-6 ป จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 7.5 และจานวนกลมตวอยางทć มประสบการณในการปฏบตงานทางดานศนยสćอการศกษา 1-2 ป จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 42.5

ประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณของกลมตวอยางนĈนกลมตวอยางสวนใหญเคยไดรบคาแนะนาเกćยวกบการใชสćอและโสตทศนปกรณตาง ๆ จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 37.5 รองลงมาคอไมเคยมความรและประสบการณทางดานสćอและโสตทศนปกรณ จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 30

และรองลงมาคอ เคยศกษาในสถาบนการศกษา จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 27.5

ขอมลเกćยวกบความคดเหนทćมตอสć อและโสตทศนปกรณในการดาเนนงานดานสขาภบาลของกองสขาภบาลสćงแวดลอมโดยมความคดเหนในระดบเหนดวยอยางยćง 3 อนดบ ลาดบทć 1 คอ มสวนชวยสรางบรรยากาศในการเรยนรมากขĈน ( = 4.40, S.D. = 0.54) ลาดบทć 2 คอ ทาใหผเรยนในกลมเปาหมายตาง ๆ เกดความสนใจและตองการเขารวมในกจกรรมการใหความรดานสขาภบาล ( = 4.25, S.D. = 0.54) และลาดบทć 3 คอ ชวยในการฝกอบรมงานดานสขภาพแกผสอนหรอวทยากรในการถายทอดใหเขาใจและมประสทธภาพมากขĈน ( = 4.22, S.D. = 0.61)

ดานปญหาการดาเนนงานในการจดกจกรรมการเรยนร การใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสćงแวดลอม มสดสวนของกลมตวอยางทćเลอกตอกลมตวอยางทĈงหมดมา 3

อนดบ ลาดบทć 1 คอ ขาดผมความรในการผลตและการใชสćอและโสตทศนปกรณดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 3.70, S.D. = 0.93) ลาดบทć 2 คอ ขาดงบประมาณในการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 3.50, S.D. = 0.97) และลาดบทć 3 คอ เจาหนาทćในหนวยงานไมใหความสาคญในการใชสćอและโสตทศนปกรณมาใชประกอบในการใหความรหรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสćงแวดลอมหรอการใหความรดานสขอนามยเทาทćควร ( = 3.22, S.D. = 0.94)

ขอมลทางดานปนหาในการใชสćอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรหรอ

การจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสćงแวดลอม จาแนกตามลาดบปญหาจากกลมตวอยางทĈงหมด 3

อนดบแรก ไดแก

ดานการจดหา ลาดบทć 1 คอ ขาดผชวยเหลอในการผลตสćอสขภาพ ( = 3.87, S.D. =

0.91) ลาดบทć 2 คอ ขาดงบประมาณในการจดหาสćอและโสตทศนปกรณ ( = 3.70, S.D. = 0.79) และลาดบทć 3 คอไมทราบแหลงบรการสćอและโสตทศนปกรณภายนอกหนวยงาน ( =3.60, S.D. = 0.84)

98

สำนกหอ

สมดกลาง

ดานการใช ลาดบทć 1 คอ โสตทศนปกรณทćมอยชารดใชการไมได หรอการใช การไมดเทาทćควร ( = 3.42, S.D. = 0.78) ลาดบทć 2 คอ สćอและโสตทศนปกรณมจานวนจากด ไมเพยงพอกบความตองการ ( = 3.42, S.D. = 0.74) ลาดบทć 3 คอ ไมมความถนดหรอความรในการใชสćอและโสตทศนปกรณทćตองการ ( = 3.35, S.D. = 0.74) และสถานทćทćจะใหความรจดกจกรรม การเรยนรดานสขาภบาล สć งแวดลอมขาดสć งอานวยความสะดวก ตอการใชสćอ และ โสตทศนปกรณ ทาใหมปญหาเกćยวกบการตดตĈงอปกรณ ไฟฟา การควบคมเสยงและแสงสวาง ( = 3.35, S.D. = 0.73)

การใหบรการ ลาดบทć 1 คอ ขาดแคลนเจาหนาทćใหบรการสćอและโสตทศนปกรณ (

= 4.00, S.D. = 0.81) ลาดบทć 2 คอ เจาหนาทćผใหบรการมจานวนไมเพยงพอ ( = 3.85, S.D. = 0.86)

และลาดบทć 3 คอ ไมมการจดใหบรการสćอ ( = 3.50, S.D. = 0.81)

ขอมลเกćยวกบความตองการในการใชสćอและโสตทศนปกรณตาง ๆ เพćอประกอบ

การใหความรหรอการจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสćงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ ในการดาเนนงานดานสขาภบาล จากกลมตวอยางทćเลอกตอกลมตวอยางทĈงหมดมากทćสด 3 อนดบ ลาดบทć 1

คอ ชดคอมพวเตอร ( = 4.40, S.D. = 0.95) ลาดบทć 2 คอ ชดมลตมเดย ( = 4.00, S.D. = 0.95) และลาดบทć 3 คอ แผนพบ ( = 4.17, S.D. = 0.81) ตามลาดบ

ดานเนĈอหาของสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอมทćกลมตวอยางตองการเพćอนามาใช ในการใหความรหรอจดกจกรรมเรยนรดานสćงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆในการดาเนนงานดานสขาภบาลสćงแวดลอม 3 อนดบแรก ทćเนĈอหาของสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอมทćตองการ มากทćสด

ลาดบทć 1 คอ ความปลอดภยจากสารเคมและสภาวะแวดลอมจากการทางาน คดเปน รอยละ 37.5

ลาดบทć 2 คอ กจการทćเปนอนตราบตอสขภาพ คดเปนรอยละ 25 และลาดบทć 3 คอแผนปองกนอบตภยจากสารเคมในสถานประกอบการ คดเปนรอยละ 12.5

ความคด เ หนของก ลมตวอยา ง เ กć ย วกบ กจกรรมของ ศนยหาก มการจดตĈ ง ศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เพćอใหบรการ การจดการเรยนรดานสขาภบาลสćงแวดลอม เหนดวย 3 ลาดบ ลาดบทć 1 คอ จดหาและผลตสćอทćมความเหมาะสมกบกลมเปาหมาย ( =4.62, S.D. = 0.49) ลาดบทć 2 คอ มเจาหนาทćอานวยความสะดวกในการใชสćอและโสตทศนปกรณประกอบการดาเนนงาน ( = 4.45, S.D. = 0.59) และลาดบทć 3 คอ

บารงรกษา ซอมแซมโสตทศนปกรณใหอยในสภาพพรอมใชงาน ( = 4.35, S.D. = 0.66)

ในการจดพĈนทćในสานกงานของของศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร จากกลมตวอยางไดแสดงความคดเหนดวยมากทćสด 3 อนดบ ลาดบทć 1 คอ สวนสาหรบเกบรกษาวสดและอปกรณตางๆ ( = 4.42, S.D. = 0.67) ลาดบทć 2 คอ สวนทćใช

99

สำนกหอ

สมดกลาง

ในการผลตโสตทศนปกรณดานสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 4.27, S.D. = 0.75) และลาดบทć 3 คอ สวนทćใชในการซอมบารงโสตทศนปกรณ ( = 4.22, S.D. = 0.89)

ความคดเหนของกลมตวอยางเกćยวกบกจกรรมของศนยถามการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เหนดวย 3 อนดบ ลาดบทć 1 คอ การใหความร (การบรรยาย/การสาธต/การอภปราย/การนาเสนอตาง ๆ ( = 4.55, S.D. = 0.55) ลาดบทć 2 คอ

การแสดงนทรรศการ ( = 4.12, S.D. = 0.60) และลาดบทć 3 คอ จดการประชม ( = 4.05,

S.D. = 0.67)

กลมตวอยางคดวาศนยสćอการศกษาเปนศนยกลางของการใหบรการการผลตและจดหาโสตทศนปกรณสาหรบใชประกอบการสอน หรอการสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของผสอนหรอวทยากรในหนวยงานทćเกćยวของจาเปนมาก จานวน 15 คน คดเปนรอยละ

37.5 และกลมตวอยางทćคดวาความจาเปนของกลมตวอยางทćคดวาสถานการณและสภาวะทćมเหตของโรคตดตออนรนแรงหรอตามฤดกาลตาง ๆ ทćสาคญและจาเปนตองมการใหความรทางดานการปองกน

รกษาโรค ศนยสć อการศกษาทćจะเปนศนยกลางของการใหบรการ การผลต และการจดหาโสตทศนปกรณ รวมถงกจกรรมตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน หรอการสงเสรม ดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ทćเปนประโยชนดานสขภาพในหนวยงานทćเกćยวของใหทนกบเหตการณมากทćสด จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 47.5

สถานทćตĈ งความคดเหนของกลมตวอยางในเรć องของสถานทć ทćควรตĈ งของศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครสรปไดวาเหนดวยกบการรวมอยกบหนวยงานใดหนวยงานหนćงในกองสขาภบาลสćงแวดลอม ( = 3.92, S.D. = 1.16) และควรแยกออกมาเปนหนวยงานอสระ แตใหอยในทćทćศนยกลางซć งสะดวกในการตดตอของหนวยงานทćเกćยวของ ( = 3.62, S.D. = 0.89)

2. การศกษาความคดเหนของผเชćยวชาญดานศนยสćอและเทคโนโลยการศกษาเกćยวกบแนวทางการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครจากการวเคราะหขอมลทćไดจากการสมภาษณผเชćยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาไดผลในการกาหนดประเดนของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 8 ประเดน

ดงนĈ 2.1 นโยบายและเปาหมายในการจดตĈงศนยสćอการศกษา

นโยบายของศนยสć อการศกษา ของ กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เปนศนยรวมสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอม และเปนศนยกลางในการแลกเปลćยน

100

สำนกหอ

สมดกลาง

เชćอมโยงสćอการศกษาในรปแบบสารสนเทศทćสามารถใชงานไดสะดวก ผใชสามารถเขาถงขอมลไดงาย เปนศนยผลตสćอของสานกงานโดยผานกระบวนการวจยเพćอใหตรงกบกลมเปาหมายทćตองการ เปาหมายของศนยสć อการศกษา ของ กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร คอ สามารถกระจายขอมลใหกบกลมเปาหมายไดอยางทćวถงเชนกลมสถานประกอบการและประชาชน กลมอาคารสาธารณะ อาคารเอกชน วดและโรงเรยนโดยใหกลมเปาหมายหรอผทćเกćยวของไดรบทราบสćอวชาการ ขอมลระวงทางดานสขภาพ ขอมล การเปลćยนแปลง และการเตอนภย 2.2 บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษา บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครแบงเปน 3 ดาน ไดแก 1) ดานบรหาร ศนยสćอการศกษาฯ เปนศนยกลางในการรวบรวมสćอ ผบรหาร ของศนยสćอการศกษาฯควรเปนผมประสบการณตรงเคยบรหารศนยสćอมากอน

สามารถวเคราะหและใชการตดสนใจในทศทางด 2) ดานบรการ สćอทćอยในศนยสćอการศกษาฯตองเปนสćอทćมความถกตองทางดานวชาการ สามารถสćอสารไดเหมาะสมกบกลมเปาหมาย การกระจายขอมลสามารถกระจายขอมลไดรวดเรวทนสมยตอการเปลćยนแปลง และสามารถใหบรการภายในและภายนอกหนวยงานโดยผานระบบออนไลน และ 3) ดาน การประเมนผล ศนยสćอการศกษาฯควรมแบบประเมนกลางของทกสćอทćเกćยวของ สามารถประเมนผลความตองการประสทธผลของสćอและรปแบบได และสามารถรบฟงขอเสนอแนะ การปรบปรงสćอได

2.3 การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา ในภาวะปกต ศนยสćอการศกษาใหบรการภายใน ผลตและบรการเกćยวกบสćอในรปแบบเอกสารวชาการ (คมอ แผนพบ โปสเตอร อบค)

และใหบรการรปแบบออนไลน ในภาวะวกฤต ศนยสć อการศกษาฯ ตองเปนผนา ในการใหความชวยเหลอและความร เปนตวประสานงานหลกกบผเกćยวของ มการแจงเตอน โดยการสง SMS อเมล ใหผรบสćอโดยตรงเชน เกดมหาอทกภยไดสงแผนปองกนนĈ าทวมไปยงสถานทćเกดเหตโดยตรง โดยผาน

SMS อเมล โทรสาร วทยหรอโทรทศน 2.4 การจดรปแบบการนาเสนอสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษา ศนยสćอการศกษาฯควรมรปแบบการนาเสนอสćอการเรยนร ในรปแบบ การสćอสารสองทาง (Two-ways with Interactive) และการศกษาดวยตนเอง (Self Study) และเจาะจงตามแตละกลมเปาหมาย เชน ประชาชน ใชโทรทศนและจดหมายสงตรงถงบาน กลมสถานประกอบการ ใชแผนพบและหนงสอ กลมนกวชาการ e-mail, PDF และ e-book

101

สำนกหอ

สมดกลาง

2.5 การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรทćจะนาเสนอภายในของศนยสćอการศกษา เนĈอหาของสćอการเรยนรประกอบไปดวย 1) สćอทćผลตขĈนเอง 2) สćอทćประสานกบเครอขายและนามาใหบรการทćศนย และ 3) สćอทćทนสมยจากตางประเทศทćเนĈอหาเกćยวของกบศนย การจดเนĈอหาของศนยสćอการศกษาฯอาจแบงเนĈอหาออกเปนแลวแตกลมเชน กลมประชาชน : จะมเนĈอหาเกćยวกบผลกระทบทćเกดขĈน ขอควรระวงและการปฏบต กลมนกวชาการ : จะมเนĈอหาเกćยวกบแนวทางการดาเนนงาน และขอสรปทćเปนประโยชน

2.6 การจดหนวยงานหรอองคกรภายในศนยสćอการศกษา ศนยสćอการศกษาฯ ควรประกอบดวยบคลากรเพćอบรหารงานดงนĈ

2.6.1 ผอานวยการศนยสćอ

2.6.2 รองผอานวยการฝายวจย

2.6.3 รองผอานวยการฝายวชาการ 2.6.4 รองวชาการฝายบรการ

ฝายบรการ ประกอบดวย

นกสขศกษา ชางศลป ผลตสćอมเดย

นกสารสนเทศ ดแลระบบสารสนเทศ

นกประชาสมพนธ ดเรćองการเขยนขาวและชองทางการประชาสมพนธ

2.7 สถานทćตĈงของหนวยงาน

ศนยสć อการศกษาฯควรตĈงอยภายในหนวยงานทćถกออกแบบเปนสดสวนตามอตรากาลงของบคลากร ความมประสทธภาพควรวางแผนรวมกนในสานกงานหาความเหมาะสม มเกณฑในการกาหนดทาเลทćตĈงศนย ดงนĈ 1 )มพĈนทćในการใหบรการ 2) ประชาชนสามารถเขามาใชบรการได 3) ความสะดวกในการเคลćอนยายอปกรณในการใหบรการ 4) มพĈนทćสวนกลางเพćอ การเรยนรรวมกน และ 5) มสถานทćเกบอปกรณ

พĈนทćตาง ๆ ภายในศนยสćอการศกษาควรประกอบดวย

2.7.1 ดานการจดการ ประกอบดวย สวนตอนรบดานหนา ลานกวางเอนกประสงคเพćอจดแสดงผลงานและนทรรศการ และสวนการบรการและฝายผลต

2.7.2 สวนการเรยนรดวยตนเอง ประกอบดวย สćอการเรยนรประเภทตาง ๆ ระบบสารสนเทศในการหาขอมล E-learning ภายในการจดบรรยากาศสบายๆเพćอชวยใหผใชม การเรยนรทćดขĈน

2.8 การดาเนนงานของหนวยและงบประมาณสนบสนนการดาเนนงาน

102

สำนกหอ

สมดกลาง

ควรมงบประมาณเพćอสนบสนนศนยสćอการศกษาฯ เพราะศนยยงไมสามารถมรายไดเพćอดแลตวเองได โดยขอสนบสนนจากสานกอนามย ซć งในกรณทćไมไดรบการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ทางศนยสćอการศกษาฯจะตองขอรบการสนบสนนสćอประเภทเดยวกนจากสวนราชการภายนอกได เชน กระทรวงสาธารณะสข การะทรวงมหาดไทย สสส.หรอองคกรระหวางประเทศ

3. การศกษาความคดเหนของผ เชć ยวชาญในการจดตĈ ง ศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ในการศกษาพบวา คาเฉลćยโดยภาพรวมของผเชćยวชาญในการจดตĈงศนยสćอการศกษา ของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร อยในระดบเหนดวยมาก ( = 4.08,

S.D. = 0.60) เมćอพจารณาเปนรายขอ อยในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 1 ไดแก นโยบายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมสานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57)

การจดรปแบบการใหบรการของศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดรปแบบการนาเสนอศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( =

4.33, S.D. = 0.57) สถานทćตĈงของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) การจดสภาพแวดลอมของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.33, S.D. = 0.57) งบประมาณเพćอสนบสนนการดาเนนงานของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมฯ ( = 4.33, S.D. =

0.57) อยในระดบเหนดวยมากลาดบทć 8 ไดแก เปาหมายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.00, S.D. = 1) การกาหนดคณสมบตของบคลากรของ ศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 4.00, S.D.

= 1) อยในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 10 ไดแก บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 3.66, S.D. = 1) พĈนทćตาง ๆ ภายในของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 3.66, S.D. = 1)

) อยในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 12 ไดแก ภาพรวมของรางตนแบบจาลองของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ( = 3.33, S.D. = 0.57)

103

สำนกหอ

สมดกลาง

อภปรายผล

จากสรปผลการวจยการศกษาแบบจาลองศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ผวจยขอนาเสนอประเดนสาคญในการอภปรายดงนĈ 1. ผลการศกษาความตองการศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมฯ พบวาพนกงานมความตองการศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมฯเปนจานวนมาก ตรงกบ(วระ

สภากจ 2539 : 6) ผใดทćสามารถเขาถงสารสนเทศไดกอน ถกตองแมนยา รวดเรว ผนĈนกจะไดเปรยบผอćน (สชาดา กระนนท 2541 : 1) สารสนเทศจงมความสาคญและเปนปจจยอยางมาก ในการดาเนนงานตาง ๆ ไมวาจะเปนภาครฐ เอกชนและทางการศกษาเนćองจากสามารถนาไปใช เพćอเพćมประสทธภาพทางการทางานใหมประสทธภาพมากยćงขĈน นอกจากนĈแลวศนยสćอการศกษาสามารถใชเครอขายตาง ๆ รวมกบหนวยงานทćเกćยวของ เพćอจดกจกรรมการเรยนรใหแกสมาชก เพćอรวมกนพฒนาบคลากร สถานทćทćเหมาะสมของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม คอ อยกบหนวยงานใดหนวยงานหนć งภายในกองสขาภบาลสćงแวดลอม เนćองจากทćตĈงของกองสขาภบาลสćงแวดลอมนĈนมćความเหมาะสมในหลายดาน สอดคลองกบผลการวจยของหลกการเลอกทćตĈงอาคารสถานทć (กรมสามญศกษา 2523 : 61-62) ควรยดหลกดงนĈอยใกลชมชน ตดถนนใหญ มรถผานไปมาสะดวก ในการรบสงวสดและอปกรณตĈงอยในทćซć งผใชบรการตดตอไดงายไมควรตĈงอยในทćทćมการจราจรคบคćงและควรอยหางจากเสยงรบกวนและการศกษาของ บปผวรรณ กองมณ (2541 : 67) ทćพบวาความสะดวกในการเดนทางจดเปนปจจยดานสถานบรการทćมผลตอ การตดสนใจ การจดบรรยากาศทćผอนคลายและเอĈอตอการเรยนร ตรงกบทฤษฎการเรยนรของ รอเจอร (Cobb 1994) ในเรćองแนวคดเกćยวกบการเรยนรคอมนษยสามารถพฒนาตนเองไดดหากอยในสภาวะทćผอนคลายและเปนอสระและสćงทćชกนาการเรยนรไปสการปฏบตคอกจกรรมทćมของศนยไดแกการใหความร การแสดงนทรรศการและสนทนาการ มการจดหาและผลตสćอทćมความเหมาะสมกบผใชงานตรงกบกลมเปาหมายตรงกบผลงานของสมบรณ สงวนญาต (2534 : ดวงมาลย สมมาวภาวกล และคณะ 2550: 46) ไดกลาวถงงานบรการของศนยสć อการศกษาทćตองปฏบตทĈ งหมด 9 หนาทćดงตอไปนĈ คอ 1) เปนแหลงจดหาและรวบรวมสćอการสอนทćจาเปนตองใช และ 2) บรการสćอการสอนแกครผสอน อาจารย และผเรยน3เปนแหลงควบคมและรกษาสćอ การสอนใหอยในสภาพทćใชงานไดตลอดเวลา4เปนแหลงใหคาปรกษาแนะนาในการเลอก การผลต การใชสćอราคาถกเปนแหลงอบรม การใชเครćองมอทางโสตทศนศกษาประเภทตาง ๆ ใหแก เจาหนาทćคร อาจารย และผสนใจ เปนแหลงจดบรการสćอและเยแพรขาวสารทางดานเทคโนโลยใหม ๆ แกครผสอน บรการเครćองมอและอานวยความสะดวกในการจดกจกรรมให

104

สำนกหอ

สมดกลาง

คาปรกษาแนะนาแกผบรหารและฝายวชาการเพćอกาหนดงบประมาณและวางแผนพฒนาดานสćอการสอนใหสอดคลองกบความกาวหนา 2. ผลการศกษาความคดเหนของผ เ ชć ยวชาญเกć ยวกบแนวทางในการจดตĈ งศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ไดแก

2.1 นโยบายและเปาหมาย ประกอบดวยเปนศนยกลางในการแลกเปลćยนเชćอมโยงสćอสารในรปแบบสารสนเทศทćสามารถใชงานไดสะดวก เขาถงขอมลไดงายและเปนศนยผลตสćอของสานกงานโดยผานกระบวนการวจยเพćอใหตรงกบกลมเปาหมายทćตองการและเปนศนยรวมสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอมสามารถกระจายขอมลใหกลมเปาหมายไดอยางทćวถงซć งสอดคลองกบแนวคดของไพบลย สบสาย (2531 : 79) และนยนา นรารกษ (2538 : 45) ทćกลาววาเพćอเปนแหลงสนบสนนการเรยนการสอนเปนแหลงรวบรวมสćอการสอนประเภทตาง ๆ เปนสถานทćฝกอบรม การผลตการใชและนาเสนอสćอการสอน เปนแหลงรวบรวมความรและเปนแหลงคนควา ในการนาผลการวจยนĈ ไปใชประโยชนของศนยสćอการศกษาขĈนอยกบภาระงานและหนาทćการบรการของศนย หากมการจดการบรการทćหลากหลายและเกดประโยชนสงสดเทาทćสามารถจดบรการได ทĈงนĈ ขĈนอยกบผบรหารของศนยจะใหความสาคญกบการดาเนนงานมากนอยเพยงใด

2.2 ดานบทบาทหนาทćของศนยสćอการศกษานĈนจากผลการวจยบทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษา ของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย 3 ดาน ไดแก 1) ดานบรหาร ศนยสćอการศกษาฯเปนศนยกลางในการรวบรวมสćอ 2) ดานบรการ สćอทćอยในศนยสćอการศกษาฯตองเปนสćอทćมความถกตองทางดานวชาการ สามารถสćอสารไดเหมาะสมกบกลมเปาหมาย การกระจายขอมลสามารถกระจายขอมลไดรวดเรวทนสมยตอการเปลćยนแปลง และสามารถใหบรการภายในและภายนอกหนวยงานโดยผานระบบออนไลน และ 3) ดานการประเมนผล ศนยสćอการศกษาฯมแบบประเมนกลางของทกสćอทćเกćยวของ สามารถประเมนผลความตองการประสทธผลของสćอและรปแบบได และสามารถรบฟงขอเสนอแนะการปรบปรงสćอไดมความสอดคลองกบงานวจยของ วนดา (นćมเสมอ) จงประสทธċ (2532) สธรรม บวทอง (2538) นยนา นรารกษ (2539) วชนา ปาณปณณง (2540)

ทćกลาววาศนยวทยบรการควรมการจดหาและผลต สćอการเรยนการสอนทกประเภทเพćอใหบรการแกระบบการเรยนการสอน เกบรวบรวมโสตทศนปกรณตาง ๆ โดยแยกออกเปนหมวดหมผลตอปกรณการสอนตามความตองการจดบรการใหยมและใชอปกรณ บารงรกษาและซอมแซมโสตทศนปกรณใหคาปรกษาชวยเหลอในการเลอกสć อการสอนใหเหมาะสมกบระบบการเรยนการสอนแบบตาง ๆ

ประสานงานกบสถาบนภายนอกเพćอจดหาสćอการสอนตาง ๆ ใหเพยงพอแกความตองการ ศกษาวจย

105

สำนกหอ

สมดกลาง

การสอนเพćอพฒนาระบบ การเรยนการสอน การใหบรการเพćอการศกษาหาความรเปนรายบคคล เปนตน

2.3 ดานการจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา

การจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา ในภาวะปกต ศนยสćอการศกษาใหบรการภายใน ผลตและบรการเกćยวกบสćอในรปแบบเอกสารวชาการ (คมอ แผนพบ โปสเตอร อบค)

และใหบรการรปแบบออนไลน ในภาวะวกฤต ศนยสć อการศกษาฯ ตองเปนผนา ในการใหความชวยเหลอและความร เปนตวประสานงานหลกกบผเกćยวของ มการแจงเตอน โดยการสง SMS อเมล ใหผรบสćอโดยตรงเชน เกดมหาอทกภยไดสงแผนปองกนนĈ าทวมไปยงสถานทćเกดเหตโดยตรง โดยผานSMS อเมล โทรสาร วทยหรอโทรทศน 2.4 ดานการจดรปแบบการนาเสนอดานสćอการเรยนรของศนยสćอการศกษา ศนยสćอการศกษาฯควรมรปแบบการนาเสนอสćอการเรยนร ในรปแบบ การสćอสารสองทาง (Two-ways with Interactive) และการศกษาดวยตนเอง (Self Study) และเจาะจงตามแตละกลมเปาหมาย เชน ประชาชน ใชโทรทศนและจดหมายสงตรงถงบาน กลมสถานประกอบการ ใชแผนพบและหนงสอ กลมนกวชาการ e-mail, PDF และ e-book

2.5 การจดเนĈอหาของสćอการเรยนรทćจะนาเสนอภายในของศนยสćอการศกษา เนĈอหาของสćอการเรยนรประกอบไปดวย1) สćอทćผลตขĈนเอง 2) สćอทćประสานกบเครอขายและนามาใหบรการทćศนย 3)สćอทćทนสมยจากตางประเทศทćเนĈอหาเกćยวของกบศนย การจดเนĈอหาของศนยสćอการศกษาฯอาจแบงเนĈอหาออกเปนแลวแตกลมเชน กลมประชาชน : จะมเนĈอหาเกćยวกบผลกระทบทćเกดขĈน ขอควรระวงและการปฏบต กลมนกวชาการ : จะมเนĈอหาเกćยวกบแนวทางการดาเนนงาน และขอสรปทćเปนประโยชน

2.6 การจดหนวยงานหรอองคกรภายในศนยสćอการศกษา จากการศกษาพบวา ผอานวยการศนยสćอ มบทบาทหนาทćในการบรหารจดการศนยสć อการศกษาทĈ งหมด การกาหนดนโยบาย วางแผนควบคมกากบ และบรหารจดการภายในศนย ประเมนผลการดาเนนงานรวมทĈงแกไขปญหาในการดาเนนงาน และประกอบไปดวย ผชวย รองผอานวยการดานตาง ๆ ไดแก รองผอานวยการฝายบรหาร รองผอานวยการฝายวชาการ รองผอานวยการฝายวจย ฝายธรการ และฝายบรการ ซć งประกอบดวย นกสขศกษา ชางศลป นกสารสนเทศ และนกประชาสมพนธ

106

สำนกหอ

สมดกลาง

ซć งการนาผลการศกษานĈ ไปใชปฏบตนĈนอาจประสบปญหาในดานงบประมาณการจางงานและปญหาในเรćองของขนาดองคกรทćมบคลากรจานวนมากเกนไป ซć งทางแกไขทางหนćงคอการฝกอบรมเจาหนาทćหรอบคลากรใหเปนบคลากรทćสามารถทาหนาทćตาง ๆ ได ซć งบคลากรคนหนć งสามารถทางานไดหลายหนาทćจะเปนการทาใหองคกรมขนาดเลกลง

2.7 สถานทćตĈงของหนวยงาน

ศนยสć อการศกษาฯควรตĈงอยภายในหนวยงานทćถกออกแบบเปนสดสวนตามอตรากาลงของบคลากร ความมประสทธภาพควรวางแผนรวมกนในสานกงานหาความเหมาะสม มเกณฑในการกาหนดทาเลทćตĈงศนยดงนĈ 1) มพĈนทćในการใหบรการ 2) ประชาชนสามารถเขามาใชบรการได 3) ความสะดวกในการเคลćอนยายอปกรณในการใหบรการ 4) มพĈนทćสวนกลาง เพćอการเรยนรรวมกน และ 5) มสถานทćเกบอปกรณพĈนทćตางๆภายในศนยสćอการศกษา ควรประกอบดวย 1) สวนการจดการ ประกอบไปดวย สวนตอนรบ มหนาทćสาหรบใหบรการตอนรบผใชบรการและตดตอสอบถาม พรอมใหบรการยม-คน สวนลานกวางเอนกประสงคเพćอจดแสดงงานและนทรรศการ และสวนบรการและฝายผลต 2) สวนการเรยนรดวยตนเอง ประกอบไปดวยสćอประเภทตาง ๆ ทćเอĈอตอการศกษา คนควาความรดวยตนเอง สćอ ICT ประเภท สćอ E-Learningและสćอเทคโนโลยตาง ๆ ภายในบรรยากาศสบายๆผใชบรการรสกผอนคลาย สอดคลองกบงานวจยของไชยยศ

เรองสวรรณ (2526) วนดา จงประสทธċ (2532) ทćกลาววาพĈนทćใชสอของศนยวทยบรการควรมพĈนทćสาหรบการดาเนนงานของบคลากรของศนย พĈนทćสาหรบการศกษารายบคคล พĈนทćสาหรบการใหบรการและตรวจเชคสćอโสตทศนปกรณ โสตทศนวสด พĈนทćสาหรบการเกบสćอและโสตทศนปกรณ

พĈนทćสาหรบการซอมบารง พĈนทćสาหรบการผลตสćอและเครćองมอในการผลต พĈนทćสาหรบการตดตอหรอประชาสมพนธ พĈนทćสาหรบการจดแสดงนทรรศการและปายนเทศ พĈนทćสาหรบการคนควาและสบคนขอมลดวยระบบคอมพวเตอร พĈนทćสาหรบการศกษาสćอมลตมเดย พĈนทćสาหรบเกบวสดอปกรณชารดหรอใชงานไมได

2.8 การดาเนนงานของหนวยและงบประมาณสนบสนนการดาเนนงาน

ควรมงบประมาณเพćอสนบสนนศนยสćอการศกษาฯ เพราะศนยยงไมสามารถมรายไดเพćอดแลตวเองได โดยขอสนบสนนจากสานกอนามย ซć งในกรณทćไมไดรบการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ทางศนยสćอการศกษาฯจะตองขอรบการสนบสนนสćอประเภทเดยวกนจากสวนราชการภายนอกได เชน กระทรวงสาธารณะสข การะทรวงมหาดไทย สสส. หรอองคกรระหวางประเทศ

107

สำนกหอ

สมดกลาง

3. แนวทางในการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานคร ในการทาวจยครĈ งนĈ ผวจยไดจดทาอยางเปนระบบมขĈนตอน โดยแบง การวจยออกเปน 3 ขĈนตอน ตามวตถประสงคและผ วจ ยสามารถเกบรวบรวมรายละเอยดของขอมลแบบสอบถามสภาพปญหาจากพนกงานในหนวยงานและทาการสมภาษณผเชćยวชาญ ดานเทคโนโลยการศกษา ครบตามจานวนทćไดศกษา ผลการตรวจสอบรบรองคณภาพแนวทางในการจดตĈงศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานครโดยผทรงคณวฒ

ผทาวจยไดนาผลจากการวเคราะหจากแบบสอบถามขĈนตอนทć1และขอคดเหนจากแบบสมภาษณของผเชćยวชาญทĈง 3 ทาน ไดแนะนาตามขĈนตอนทć 2 จากนĈนไดนาผลจากขĈนตอนทć 1 และขĈนตอนทć 2 มาทาแบบศกษาความคดเหนในการจดตĈงของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานครโดยผทรงคณวฒทĈ ง3ทานไดรบรองเหนดวยกบแนวทางในการจดตĈ งทćผวจ ยไดทาการศกษาและนาเสนอในระดบความคดเหน เหนดวยมาก (ในการจดตĈงศนยสćอการศกษา ในการจดตĈงศนยสćอการศกษา ( = 4.08, S.D. = 0.06) ขอคดเหนทćอยในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 1 ไดแก

นโยบายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอมสานกอนามย กรงเทพมหานคร มนโยบายและเปาหมายเปนศนยกลางในการแลกเปลćยนเชćอมโยงสćอสารในรปแบบสารสนเทศทćสามารถใชงานไดสะดวกและเปนศนยผลตสćอทćมคณภาพโดยผานการวจยเพćอใหตรงกบกลมเปาหมายและเปนศนยรวมสćอดานสขาภบาลสćงแวดลอม สอดคลองกบแนวคดของ สมเกยรต ปรดาวรรณ (2541) ทćกลาววาศนยเทคโนโลยการศกษาสามารถผลตสćอใหครอบคลมทกเนĈอหาวชาและควรมการสารวจความตองการของวทยากรหรอผใชกอนดาเนน การผลตดานการจดรปแบบการใหบรการของศนยสćอการศกษา ในภาวะปกตศนยสćอการศกษาจะใหบรการผลตและใหบรการเกćยวกบสćอในรปแบบเอกสารวชาการ(คมอ แผนพบ โปสเตอร อบค)และใหบรการแบบออนไลน และในภาวะวกฤตศนยสć อการศกษาฯจะเปนผนาในการใหความชวยเหลอและใหความร เปนตวประสานงานหลกกบผเกćยวของ,การจดรปแบบการนาเสนอศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เปนรปแบบการศกษาสองทาง (Two-ways with Interactive) และการศกษาดวยตนเอง (Self Study) และเจาะจงตามแตละกลมเปาหมายม,การจดเนĈอหาของสć อการเรยนรของ ศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ประกอบไปดวย 1) สćอทćผลตขĈนเอง2) สćอทćประสานกบเครอขาย และ 3)สćอทćทนสมยจากตางประเทศทćเนĈอหาเกćยวของกบศนย จะจดเนĈอหา แบงออกเปนแลวแตกลม เชน กลมประชาชน กลมนกวชาการ) สถานทćตĈงของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร จะตĈงอยภายในหนวยงานทćถกออกแบบมาเปนสดสวน มพĈนทćสวนกลางในการทากจกรรม ประชาชนสามารถเขามาใช

108

สำนกหอ

สมดกลาง

บรการได มความสะดวกในการขนยายอปกรณในการใหบรการ สอดคลองกบแนวคดของ รงราตร ทองทราย (2543) ทćกลาววา สถานทćตĈงศนยเทคโนโลยการศกษา ควรอยตดถนนใหญเพćอความสะดวก

การจดสภาพแวดลอมของศนยสć อการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร พĈนทć ตาง ๆ ภายในศนยสć อของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครประกอบดวย สวนการจดการประกอบไปดวย สวนตอนรบ มหนาทćใหบรการตอนรบผใชบรการและตดตอสอบถามพรอมใหบรการยมคน และสวนการเรยนรดวยตนเอง ประกอบไปดวยสćอ ICT ประเภท E-Learning และสćอเทคโนโลยตาง ๆ ภายในบรรยากาศสบาย ๆ ใหผใชบรการรสกผอนคลาย งบประมาณเพćอสนบสนนการดาเนนงานของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม ควรมงบประมาณเพćอสนบสนนศนยสć อการศกษาฯไมไดรบการจดสรรงบประมาณเพยงพอ ทางศนยฯจะตองขอรบการสนบสนนสćอประเภทเดยวกนจากสวนราชการภายนอก ในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 8 ไดแก เปาหมายของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร คอ สามารถกระจายขอมลใหกบกลมเปาหมายไดอยางทćวถงโดยกลมเปาหมายหรอผเกćยวของไดรบทราบสćอวชาการ ขอมลการเปลćยนแปลงและการเตอนภย), การกาหนดคณสมบตของบคลากรของ ศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 10 ไดแก บทบาทและหนาทćของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร แบงเปน 3 ดาน ไดแก ดานบรหาร ผบรหารของศนยสćอการศกษาฯควรเปนผมประสบการณตรงเคยบรหารศนยสćอมากอนสามารถวเคราะหและใชการตดสนใจในทศทางด ดานบรการ สćอทćอยภายในศนยสćอฯ ตองเปนสćอทćมความถกตองทางดานวชาการ สามารถสćอสารไดเหมาะสมกบกลมเปาหมายสามารถใหบรการภายในและภายนอกไดผานระบบออนไลน ดานการประเมนผล ศนยสćอการศกษาฯมแบบประเมนกลางของทกสćอทćเกćยวของ สามารถประเมนผลความตองการประสทธผลของสćอและรปแบบได ดานพĈนทćตาง ๆ ภายในของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ดานพĈนทćตาง ๆ ภายในศนยฯประกอบดวยสวนตอนรบดานหนา ลานกวาง เอนกประสงคเพćอจดแสดงผลงานและนทรรศการ และสวนบรการฝายผลต แลสวนการเรยนรดวยตนเองประกอบดวยสćอการเรยนรตาง ๆ

ระบบสารสนเทศในการหาขอมล และในระดบเหนดวยมาก ลาดบทć 12 ไดแก ภาพรวมของรางตนแบบจาลองของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมความคดเหนในการจดตĈงของศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานครโดยผทรงคณวฒ ทĈง 3 ทาน ไดรบรองเหนดวยกบแนวทางในการจดตĈงทćผวจย

109

สำนกหอ

สมดกลาง

ไดทาการศกษาและนาเสนอในระดบความคดเหน เหนดวยมาก ( = 4.08, S.D. = 0.06) และมขอเสนอแนะเพćมเตมดงนĈ

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทวไป

1. ผบรหารควรนาขอมลจากการวจยนĈ ไปใชเปนแนวทางในการกาหนดนโยบายดานโสตทศนศกษาและสนบสนนการจดตĈงศนยสćอการศกษาของกองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานครเพćอใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน

2. กองสขาภบาลสć งแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรเรงในการพฒนาบคลากรทางดานโสตทศนศกษาเพćอเขามารองรบภารกจและหนาทćของศนยสćอการศกษาของ กองสขาภบาลสćงแวดลอม สานกอนามยกรงเทพมหานคร

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาเรć องการสรางแบบจาลองศนยสćอการศกษาเพćมเตม เพćอใหสามารถรองรบกบความตองการของกลมเปาหมายไดอยางเพยงพอ

2. ควรมการพฒนาระบบการใหบรการและการจดการศนยสćอการศกษาเพćมเตม

110

สำนกหอ

สมดกลาง

บรรณานกรม

ภาษาไทย

กรมการศกษานอกโรงเรยน. ศนยเทคโนโลยการศกษา. เอกสารความรเรćองความหมายของคา เกćยวกบกบแผนงานโครงการ. กรงเทพมหานคร : กราฟโทร, 2545.

กรมวชาการ. คมอพฒนาสćอการเรยนร. กรงเทพมหานคร : ศนยพฒนาหนงสอ กระทรวง ศกษาธการ, 2542.

กระทรวงศกษาธการ. คมอศนยสćอการศกษากลมโรงเรยนเอกชน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2532.

กาญจนา โชคเหรยสขชย. “โครงการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาเทคโนโลย การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2536.

จรยา เหนยนเฉลย. เทคโนโลยการศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพสหมตรออฟเซท, 2535.

ชชวาล พวงนอย. “สภาพปญหาและความตองการใชสćอการสอนในศนยวทยาการ โครงการ

สงเสรมศกยภาพ : โรงเรยนนารองของโรงเรยนประถมศกษา สงกด

กรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย เกษตรศาสตร, 2543.

ชยยงค พรหมวงศ. เทคโนโลยและสćอสารการศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมชน

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2523.

ไชยยศ เรองสวรรณ. การบรหารสćอและเทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : สานกพมพ

วฒนาพานช, 2526.

ดารณ ยอดโพธċ . “การศกษารปแบบในการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษาโรงเรยนพระนารายณ

จงหวดลพบร.” วทยานพนปรญญามหาบณฑต ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2545.

ทรงชย ลมปพฤกษ. “โครงการจดตĈงศนยเทคโนโลยทางการศกษา ของสานกงานเขตบางเขน

กรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2532.

ทววฒน วฒนกลเจรญ. “การนาเสนอรปแบบศนยวทยบรการสาหรบศนยศกษาพระพทธศาสนา วนอาทตย.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาโสตทศนศกษา

111

สำนกหอ

สมดกลาง

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543.

นพรตน ชไสว. “โครงการจดตĈงศนยสćอทางการศกษา สาหรบโรงเรยนราชวนต บางแกว.”

ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (เทคโนโลยการศกษา) บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2533.

บญเหลอ ทองเอćยม และสขสวสดċ ภาษต. การบรหารและการนเทศงานโสตทศนศกษา. พมพครĈ งทć 5. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2531.

พษณ ประจงการ. “การพฒนาตวบงชĈปฏบตงานของศนยเทคโนโลยการศกษาใน

สถาบนอดมศกษา.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา โสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

เพญทพย พรหมเจรญ. “รปแบบการบรการศนยเทคโนโลยทางการศกษาของวทยาลย อาชวศกษา.”

วทยานพนธปรญญาครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาชาวชาการบรหาร

อาชวศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง, 2541.

รงราตร ทองทราย. “การศกษารปแบบในการจดตĈงศนยเทคโนโลยทางการศกษาสาหรบ

มหาวทยาลยมหดล.” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2543.

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครĈ งทć 3. กรงเทพมหานคร : สานกพมพอกษรเจรญทศน, 2525.

วนดา จงประสทธċ . การบรหารและการบรการงานโสตทศนศกษา. นครปฐม : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2532.

วชนา ปาณปณณง. “การนาเสนอรปแบบเชงแนวความคดศนยวทยาบรการสาธารณะสาหรบ

กรงเทพมหานคร.” วทยานพนปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาโสตทศนศกษา ภาควชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541.

วชย นćมทรงธรรม. “แบบเสนอแนะการจดตĈงศนยวทยบรการจากหองสมดโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรบณฑต สาขาวชา โสตทศนศกษา ภาควชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2530.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบทć 7

(พ.ศ. 2535-2539). กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2535.

สรชย สกขาบณฑต. การบรหารโครงการวทยบรการ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพสถาบน

เทคโนโลยพระจอมเกลา พระนครเหนอ, 2528.

112

สำนกหอ

สมดกลาง

ศรพงษ พยอมแยม. การเลอกและการใชสćอการสอน. กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร, 2533.

ศลพร วงศภาณวฒน. “การศกษารปแบบในการจดตĈงศนยเทคโนโลยการศกษา โรงเรยนทามวง ราษฎบารง จงหวดกาญจนบร.” สารนพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2545 .

สมเกยรต ปรดาวรร. “รปแบบศนยเทคโนโลยการพฒนาขาราชการทćเหมาะสมของสานกงาน

ก.พ.” ปรญญานพนธการศกษาศาสตรมหาบณฑต (เทคโนโลยทางการศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2540

สรยพร ทวมทอง. “การนาเสนอรปแบบศนยสćอการศกษาในโรงเรยนสอนคนตาบอด.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2544.

สานกยทธและประเมนผล กรงเทพมหานคร. แผนพฒนากรงเทพมหานคร ระยะ 12 ป

(พ.ศ. 2552-2563). กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2552.

องอาจ จยะจนทน. การจดบรการสćอการสอน. กรงเทพมหานคร : ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2542.

ภาษาตางประเทศ Arterbury, Elvis Hug. “Teacher Utilization of Media Service Provided by the Regional Education

Service Centers in Texas.” Ph.D. Dissertation. Texas : The University of Texas at

Austin, 1979.

Besweick, N.W. School Resource Center. Great Britain : Richard Cily . (The Chavcer Press)

LTD., 1972.

De Kieffer, R.E. Audio Visua Instruction. New York : The Center for Applied Research in

Education, Inc., 1965

Erickson, C.W.H. Administering Instructional Media Programs. New York : R.R. Bewker

Company, 1970.

Huey, Darwin W. “A Comparative Study of the Status of Audio Visual Services/Media Center at

Small Private Liberal Arts Colleges and Universities.” Dissertation Abstracts

International 46, 11 (May 1985) : 3263-A.

113

สำนกหอ

สมดกลาง

Margales, Richard Allen. “A Study of media Use, Attitude and Barriers as Measurement,

Evaluating The Influence of Extra Media Support Service Faculty Teaching in

Classroom.” Doctoral Dissertation. Michigan : State University, 1969.

Purvis, C. “The Bibb Country IMC.” Audio Visual Instruction 14 (September 1969) : 7.

Taylor, K.l. “Instructional Materials Center.” In Instructional Materials Center Selected

Reading’ 22-27. The United States of America : Burgess Publishing Company, 1973.

Yang, Kwang Ja. “A Needs Assessment of the Instructional Media Program and Development.”

Dissertation Abstracts International 46, 11 (May 986) : 3328-A

114

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา

115

สำนกหอ

สมดกลาง

รายชอผตรวจเครองมอวจย

............................ ผเชยวชาญแบบประเมนความสอดคลอง(IOC)ของแบบสอบถาม 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม อาจารยประจาภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 2. อาจารยสาธต จนทรวนจ อาจารยประจาภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 3. อาจายวรวธ มนสขผล อาจารยประจาภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

ผเชยวชาญดานศนยสอและเทคโนโลยการศกษาในการศกษาตนแบบจาลองศนยสอการศกษา(สมภาษณแบบมโครงสราง) 1. ผชวยศาสตราจารย (พเศษ) ดร.เนตร หงสไกรเลศ ผชวยผอานวยการสถาบนพฒนาการสาธารณสขอาเซยน มหาวทยาลยมหดล 2. นางอนจรา นยมธร ผอานวยการกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 3. คณเกรยงศกด อจฉรยากร นกจดการความร สานกงานอทยานการเรยนร

ผเชยวชาญดานและเทคโนโลยเทคโนโลยการศกษาประเมนความคดเหนตอแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา 1. รองศาสตราจารยศรพงศ พยอมแยม อาจารยพเศษประจาภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.นพพล เผาสวสด สถานเทคโลยการศกษาแพทยศาสตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล 3. นายอภภ สทธภมมงคล หวหนาฝายเทคโนโลยการศกษา หอสมดระฆงความร มหาวทยาลยมหดล

116

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก ข

แบบสอบถามสภาพปญหาและความตองการใชสอ และแบบสมภาษณแนวทางในการจดตงศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

117

สำนกหอ

สมดกลาง

แบบสอบถามงานวจย ……………….

หวขอการวจย เรอง “การศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร” “A Study of Guide Line for Educational Media Center For Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration”

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสภาพปญหาและความตองการศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร

ผวจย นายบรรณวทย อนเสร นกศกษาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร

ขอชแจง 1. แบบสอบถามนสรางขนเพอสารวจความคดเหน ในการศกษาแบบจาลองศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2. แบบสอบถามมทงหมด 15 หนาแบงออกเปน 2 สวน คอ

สวนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ความคดเหนเกยวกบศนยสอการศกษาของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3. คาความคดเหนทกาหนดในแบบประเมน มความหมายดงน 5 หมายถง เหมาะสมอยางยง 4 หมายถง เหมาะสม

118

สำนกหอ

สมดกลาง

3 หมายถง ไมแนใจ 2 หมายถง ไมเหมาะสม 1 หมายถง ไมเหมาะสมอยางยง

4. กรณาทาเครองหมาย ทชอง หนาตวเลอกททานเลอกขอมลจากการตอบแบบสอบถามครงนจะไมมผลเสยตอผ ตอบใดๆ จงขอใหผ ตอบแบบสอบถามโปรดชแจงแกแบบสอบถามตามความเปนจรงและคาตอบของผตอบแบบสอบถามจะเปนประโยชนอยางยง

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบผตอบ คาชแจงในการกรอกแบบสอบถาม โปรดขดเครองหมาย √ หรอกรอกขอความตามความเปนจรง ลงในชองวางทเวนไว 1. ขอสนเทศทวไป 1.1 เพศ □ ชาย □ หญง 1.2 อาย ......... ป 1.3 วฒการศกษาสงสด ........................................ 1.4 ตาแหนงในดานปฏบตงานในปจจบน ........................................ 1.5 อายราชการ ......... ป

ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบศนยสอการศกษาของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2. ความรและประสบการณทางดานศนยสอการศกษาหรอการจดแหลงการเรยนร □ เคยศกษาในสถาบนการศกษา □ เคยไดรบการฝกอบรม/ศกษาดงานดานน □ เคยศกษาคนควาจากตาราและเอกสารตาง ๆ ดวยตนเอง □ เคยไดรบคาแนะนาจากผรบผดชอบของสานกอนามย □ เคยเรยนรจากประสบการณการดาเนนการดวยตนเอง □ ไมเคยมความรและประสบการณทางดานศนยสอการศกษา (หากตอบขอนไมตองง ตอบขอ 3) □ อน ๆ (โปรดระบ)

3. ทานมประสบการณการปฏบตงานทางดานศนยสอการศกษาหรอการจดแหลงการเรยนร □ 1-2 ป

119

สำนกหอ

สมดกลาง

□ 3-4 ป □ 5-6 ป □ 7-8 ป □ มากกวา 8 ป

4. ประสบการณทางดานสอและโสตทศนปกรณ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) □ เคยศกษาในสถาบนการศกษา □ เคยไดรบการฝกอบรม/ดงาน □ เคยศกษาคนควาจากตาราและเอกสารตางๆดวยตนเอง □ เคยไดรบคาแนะนาเกยวกบการใชสอและโสตทศนปกรณตาง ๆ □ ไดความรจากการสงเกตเจาหนาทอนใช □ เคยใชสอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรตนเอง □ ไมเคยมความรและประสบการณทางดานสอและโสตทศนปกรณ □ อน ๆ (โปรดระบ) 5. ความคดเหนตอสอและโสตทศนอปกรณในการดาเนนงานดานสขาภบาลของกองสขาภบาล สงแวดลอม

ขอคดเหน

(5) เหมาะสม

อยางยง

(4) เหมาะสม

(3) ไม

แนใจ

(2) ไม

เหมาะสม

(1) ไม

เหมาะสม อยางยง

5.1 สอและโสตทศนปกรณมสวนชวยสราง บรรยากาศในการเรยนรมากขน เชน มภาพและ เสยงประกอบ

5.2 สอและโสตทศนปกรณชวย ทาใหผเรยนในกลมเปาหมายตาง ๆ เกดความสนใจ และตองการ เขารวมในกจกรรมการใหความรดาน

สขาภบาล

5.3 สอและโสตทศนปกรณชวย

120

สำนกหอ

สมดกลาง

ทาใหระยะเวลาของผเรยนเกด การรบรนานขน

ขอคดเหน

(5) เหมาะสม

อยางยง

(4) เหมาะสม

(3) ไม

แนใจ

(2) ไม

เหมาะสม

(1) ไม

เหมาะสม อยางยง

5.4 สอและโสตทศนปกรณชวย ในการฝกอบรมงานดานสขภาพแก

ผสอนหรอวทยากรในการถายทอด

ใหเขาใจและมประสทธภาพมากขน

5.5 การใชสอทเหมาะสมใน การดาเนนงานดานสขภาพทาให ผลการรบรเรยนรของกลมเปาหมาย

นน ๆ มประสทธภาพดขน

6. ปญหาการดาเนนงานในการจดกจกรรมการเรยนร การใหความรหรอการจดกจกรรม ดานสขาภบาลสงแวดลอม

ปญหาและอปสรรค

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 6.1 ไมมการวางแผนในการดาเนนงานดานสขาภบาลสงแวดลอมของหนวยงานอยางรดกม

6.2 ไมมการวางโครงการและวตถประสงคเพอ การดาเนนงานดานสขาภบาลสงแวดลอมไว อยางแนนอน

6.3 ขาดการสนบสนนเชงนโยบายจากผบรหารใน การดาเนนงานดานสขาภบาลสงแวดลอม

121

สำนกหอ

สมดกลาง

6.4 ขาดงบประมาณในการดาเนนงานดานสขาภบาลสงแวดลอม

6.5 ขาดผมความรในการผลตและการใชสอและโสตทศนปกรณดาเนนงานดานสขาภบาลสงแวดลอม

ปญหาและอปสรรค (5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 6.6 เจาหนาทไมมความรและทกษะ ในการจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม

6.7 เจาหนาทในหนวยงานไมใหความสาคญในการใชสอและโสตทศนปกรณมาใชประกอบในการใหความร

หรอการจดกจกรรมดานสขาภบาลสงแวดลอมหรอ การใหความรดานสขอนามยเทาทควร

6.8 อน ๆ (โปรดระบ )..................................................... ......................................................................................... .........................................................................................

7. ปญหาททานพบในการใชสอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรหรอการจดกจกรรม การเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม

ปญหาและอปสรรค

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 7.1 การจดหา 7.1.1 ไมทราบวาหนวยงานมบรการสอและโสตทศนปกรณอะไรบาง

7.1.2 ไมทราบแหลงบรการสอและโสตทศนปกรณภายนอกหนวยงาน

122

สำนกหอ

สมดกลาง

7.1.3 ขาดผชวยเหลอในการผลตสอสขภาพ

7.1.4 ขาดงบประมาณในการจดหาสอและโสตทศนปกรณ

7.2 การใช 7.2.1 ขาดวสดและอปกรณทสอดคลองกบเนอหา

ปญหาและอปสรรค (5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 7.2.2 โสตทศนปกรณทมอยชารดใชการไมได หรอการใชการไมดเทาทควร

7.2.3 ไมกลาใชโสตทศนปกรณ เพราะเกรงวา จะชารดเสยหาย

7.2.4 การใชสอและโสตทศนปกรณ มความยงยาก

7.2.5 ไมมความถนดหรอความรในการใชสอและโสตทศนปกรณทตองการ

7.2.6 ใชสอและโสตทศนปกรณแลวมผลทาใหสอนเนอหาไดนอย

7.2.7 สอและโสตทศนปกรณมจานวนจากด ไมเพยงพอกบความตองการ

7.2.8 สถานททจะใหความรจดกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาล สงแวดลอมขาดสงอานวยความสะดวก ตอการใชสอและโสตทศนปกรณ ทาใหมปญหาเกยวกบการตดตงอปกรณ ไฟฟา การควบคมเสยงและแสงสวาง

7.2.9 ผบรหารใหการสนบสนนนอยในการใชสอและโสตทศนปกรณประกอบการใหความรจดกจกรรม

การเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม

123

สำนกหอ

สมดกลาง

7.3 การใหบรการ 7.3.1 ขาดแคลนเจาหนาทใหบรการสอและโสตทศนปกรณ

7.3.2 เจาหนาทผใหบรการมจานวนไมเพยงพอ 7.3.3 ไมไดรบความสะดวกในการตดตอขอยมสอและโสตทศนปกรณ

ปญหาและอปสรรค

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 7.3.4 ไมเปดโอกาสใหเสนอความคดเหนใน การใหบรการ

7.3.5 ไมมการจดใหบรการสอ 7.4 อน ๆ (โปรดระบ)…………………………………. ……………………………………………….………… …………………………….…………………………… ........................................................................................

8. ความตองการในการใชสอและโสตทศนปกรณตางๆเพอประกอบการใหความรหรอการจด กจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ ในการดาเนนงานดาน สขาภบาล

รายการ

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 1. แผนภาพ แผนภม แผนสถต 2. ภาพพลก 3. ชดนทรรศการ 4. โปสเตอร

124

สำนกหอ

สมดกลาง

5. แผนพบ 6. หนงสอ 7. หนจาลอง 8. ของจรง ของตวอยาง 9. ปายนเทศหรอบอรดความรสขภาพ 10. ชดการสอน 11. บทเรยนสาเรจรป 12. วดทศน

รายการ

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 13. เครองฉาย LCD 14. เครองฉายภาพทบแสง (visualize) 15. เครองเลน CD VCD DVD 16. เครองรบโทรทศน 17. เครองรบวทย 18. เครองขยายเสยง ไมโครโฟนและลาโพง 19. ชดคอมพวเตอร 20. ชดมลตมเดย 21. อน ๆ (โปรดระบ)………………………………… ……………………………………..…………………. ……………………………………………………..….

9. ทานตองการสอดานสขาภบาลสงแวดลอม ในเรองอะไร เพอประกอบการใหความรหรอการจด กจกรรมเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม แกกลมเปาหมายตาง ๆ ในการดาเนนงานดาน สขาภบาลสงแวดลอม (เลอกลาดบความตองการ โดยให1 เปนความตองการมากสดและ เรยงตามลาดบความสาคญรองลงมาตามลาดบ)

125

สำนกหอ

สมดกลาง

รายการ

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 1. แผนปองกนอบตภยจากสารเคมในสถานประกอบการ

2. การสขาภบาลสถานทและอาคาร 3. กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ 4. การสขาภบาลสตวเลยงและปลอยสตว 5. ความปลอดภยจากสารเคมและ สภาวะแวดลอมจากการทางาน

126

สำนกหอ

สมดกลาง

รายการ

(5) มาก

ทสด

(4) มาก

(3) ปาน

กลาง

(2) นอย

(1) นอย

ทสด 6. ไขหวดนก 7. ความรเกยวกบกฎหมายสาธารณสข 8. อน ๆ (โปรดระบ)................................. ……………………………………..……. ……………………………………..…….

10. ถามการจดตงศนยสอการศกษาของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เพอใหบรการ การจดการเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอม ทานเหนดวยกบกจกรรมของศนยฯ ตามรายการทกาหนดใหตอไปนเพยงใด

รายการ

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 1. จดหาและผลตสอทมความเหมาะสมกบกลมเปาหมายซงมอย

หลากหลาย ทงนเพอใหเจาหนาทสามารถนาไปใชประกอบการให

ความรหรอจดกจกรรมการเรยนร ดานสขาภบาลสงแวดลอมไดอยางม

ประสทธภาพ

2. มเจาหนาทอานวยความสะดวกในการใชสอและโสตทศนปกรณ

ประกอบการดาเนนงานดานสขาภบาล

สงแวดลอมแกผสอนหรอวทยากร

127

สำนกหอ

สมดกลาง

รายการ

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 3. ใหคาแนะนาและมคมอชวยเหลอเกยวกบการใชสอและโสตทศนปกรณ

ในงานดานสขาภบาลสงแวดลอม แตละชนดของศนยฯแกเจาหนาท

4. จดทาบญชรายชอสอและโสตทศนปกรณตาง ๆ ของศนยฯ ไวใหเจาหนาทหรอวทยากรพจารณา

ยมใชตามความตองการ

5. ใหคาปรกษาเกยวกบการใชสอและโสตทศนปกรณ

6. วางระเบยบการยมและการใชสอและโสตทศนปกรณของศนยฯ เพออานวยความสะดวกแกผใชบรการ

7. จดระบบและใหบรการฐานขอมลดานสขาภบาลสงแวดลอม

8. จดฝกอบรมแกเจาหนาทเกยวกบการผลตและการใชสอ/ โสตทศนปกรณใหอยในสภาพ พรอมใชงาน

9. ตดตอประสานงานกบหนวยงานตาง ๆในการผลตและใหบรการเกยวกบสอทศนปกรณเพอ

ประกอบการดาเนนงานดานสขาภบาล

128

สำนกหอ

สมดกลาง

รายการ (5)

เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 10. บารงรกษา ซอมแซมโสตทศนปกรณใหอยในสภาพ พรอมใชงาน

11. วจยและพฒนาสอดานสขาภบาลสงแวดลอมเพอใหเหมะสมกบทองถน

และกลมเปาหมาย

12. สนบสนนกจกรรมการเรยนรดานสขาภบาลสงแวดลอมแกพนทตาง ๆตามความตองการของกลมเปาหมาย

ตามสถานการณ

11. ทานเหนดวยกบการจดพนทภายในสานกงานของศนยสอการศกษาของ กองสขาภบาล สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ตามรายการทกาหนดตอไปนเพยงใด

รายการ

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 1. สวนสาหรบการตอนรบ-ตดตอ และจดแสดงผลงาน

2. สวนทใชในการผลตโสตทศนปกรณดานสขาภบาล

สงแวดลอม

3. สวนทใชวนการซอมบารงโสตทศนปกรณ

4. สวนสาหรบเกบรกษาวสดและอปกรณตาง ๆ

129

สำนกหอ

สมดกลาง

รายการ (5)

เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 5. สวนทใชเปนหองในการทดลองใชสอ

6. สวนทใชเปนหองทางานของเจาหนาท

7. สวนทใชเปนหองในการนาเสนอและประชม

8. สวนทใชในการวจย และพฒนาสอดานสขาภบาลสงแวดลอม

9. อน ๆ (โปรดระบ)………………... ………………………………………. ……………………………………….

12. ถามการจดตงศนยสอการศกษาของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร เพอใหบรการดานโสตทศนปกรณ ทานเหนดวยกบกจกรรมของศนยฯหรอรายการ ทจดให ตอไปนเพยงใด

รายการ

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 1. การใหความร การบรรยาย การสาธต การอภปราย การนาเสนอตาง ๆ

130

สำนกหอ

สมดกลาง

รายการ

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 2. การแสดงนทรรศการ 3. กจกรรมสนทนาการตาง ๆ 4. จดการประชม 5. อน ๆ (โปรดระบ)........................... ............................................................ ............................................................

13. งบประมาณของศนยสอการศกษา ของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครควรไดมาจากแหลงใด

รายการ

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 1. งบประมาณประจาป 2. ความชวยเหลอจากมลนธ หรอ องคกรตาง ๆ

3. เงนบรจาคจากเอกชนและหางรานตาง ๆ

4. เงนรายไดพเศษจากการจดกจกรรม 5. อน ๆ (โปรดระบ)........................... ............................................................ ............................................................

131

สำนกหอ

สมดกลาง

14. หากมการจดตงสานกงานศนยสอการศกษา ของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครควร สถานทตงของศนยฯควรจดตงอยในบรเวณใด ทเหมาะสม

สถานทตงศนย

(5) เหนดวย

อยางยง

(4) เหนดวย

(3) ไมแนใจ

(2) ไมเหน

ดวย

(1) ไมเหนดวย

อยางยง 1. ควรจดตงรวมอยกบหนวยงานใดหนวยงานหนงในกองสขาภบาล

สงแวดลอม

2. ควรแยกออกมาเปนหนวยงานอสระ แตใหอยในททศนยกลาง ซงสะดวกในการตดตอของหนวยงาน

ทเกยวของ

3. อน ๆ (โปรดระบ)........................... ............................................................ ............................................................

15. ทานคดวาในการดาเนนงานดานสขาภบาลจาเปนตองมศนยสอการศกษาเพอเปนศนยกลางของ การใหบรการ การผลต และจดหาโสตทศนปกรณตางๆ สาหรบใชประกอบการสอน หรอ การสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของผสอนหรอวทยากรในหนวยงาน ทเกยวของเพยงใด จาเปนมากทสด (5) จาเปนมาก (4) จาเปนปานกลาง (3) จาเปนนอย (2) จาเปนนอยทสด (1)

132

สำนกหอ

สมดกลาง

16. ทานคดวาในสถานการณและสภาวะทมเหตของโรคตดตออนรนแรงหรอตามฤดกาลตาง ๆ ทสาคญ และจาเปนตองมการใหความรทางดานการปองกน รกษาโรค ศนยสอการศกษาทจะ เปนศนยกลางของการใหบรการ การผลต และการจดหาโสตทศนปกรณ รวมถงกจกรรมตาง ๆ สาหรบใชประกอบการสอน หรอการสงเสรมดานสขอนามยและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ทเปนประโยชนดานสขภาพในหนวยงานทเกยวของใหทนกบเหตการณเพยงใด จาเปนมากทสด (5) จาเปนมาก (4) จาเปนปานกลาง (3) จาเปนนอย (2) จาเปนนอยทสด (1) 17. ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอขอบคณทกรณาสละเวลาตอบแบบสอบถามงานวจยในครงน นายบรรณวทย อนเสร (ผวจย)

นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

133

สำนกหอ

สมดกลาง

แบบสมภาษณผเชยวชาญ ……………………

หวขอการวจย เรอง “การศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร” “A Study of Guide Line for Educational Media Center For Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration”

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสภาพปญหาและความตองการศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม

สานก อนามย กรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร

ผวจย นายบรรณวทย อนเสร นกศกษาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร

ขอชแจง 1. แบบสมภาษณนจะใชเปนแนวทางในการศกษาแบบจาลองศนยสอการศกษา ของกอง

สขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 2. แบบสอบถามมทงหมด 9 หนาแบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ความคดเหนเกยวกบศนยสอการศกษาของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

สวนท 1 ขอมลสวนตว 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. วฒการศกษา ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร 3. สาขาวชาทจบการศกษา…………………………………

134

สำนกหอ

สมดกลาง

4. ประสบการณการทางาน………….ป 5. หนวยงานทสงกด……………………………………………………

สวนท 2 การศกษาแบบจาลองศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร มประเดนการสมภาษณ 11 ประเดนโดยมลาดบการนาเสนอขอมลดงน

1. นโยบายและเปาหมาย 2. บทบาทและหนาท 3. การจดรปแบบการใหบรการ 4. การจดรปแบบการนาเสนอ 5. การจดเนอหาของสอการเรยนรทจะนาเสนอ 6. การจดหนวยงานหรอองคกร 7. พนทตาง ๆ ภายในศนย 8. สถานทตงของหนวยงาน 9. การจดสภาพแวดลอมของหนวยงาน 10. การดาเนนงานของหนวยงานหรอองคกร 11. ความคดเหนอน ๆ ศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมแนวนโยบายและเปาหมายอยางไร ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 1. ทานคดวาศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรม เปาหมายในการดาเนนงาน อยางไรบาง ………………………………………………………………….…...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

135

สำนกหอ

สมดกลาง

2. บทบาทและหนาทของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ซงจะเปนประโยชนและเอออานวยตอการดาเนนงานดานสขภาพโดยเฉพาะในการดาเนนงานดานการจดการเรยนร จะตองคานงถงความเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

ศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมบทบาทและหนาทอยางไรบาง (ดานบรหาร ดานบรการ ดานการประเมนผล ดานการวจย) ………………………………………………………………….…................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. การจดรปแบบการใหบรการศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร 3.1 ในภาวะปกตศนยสอการศกษาควรมรปแบบการใหบรการอยางไร ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3.2 ในภาวะวกฤต (เชน เกดโรคระบาด อทกภย ฯ ลฯ) ศนยสอการศกษาควรมรปแบบ การใหบรการอะไร ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. การจดรปแบบการนาเสนอดานสอการเรยนรของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรเปนอยางไร ………………………………………………………………….…..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

136

สำนกหอ

สมดกลาง

4.1 ในภาวะปกตศนยสอการศกษา ควรมการจดรปแบบการนาเสนอดานสอการเรยนร ………………………………………………………………….….................................................................................................................................................................................................................………………………………………………………………….….................................................... 4.2 ในภาวะวกฤตศนยสอการศกษา ควรมการจดรปแบบการนาเสนอดานสอการเรยนร ………………………………………………………………….….............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. การจดเนอหาของสอการเรยนรทจะนาเสนอภายในของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาล สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรประกอบไปดวยอะไรบาง ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5.1 ทานคดวาในภาวะปกตศนยสอการศกษาควรมการจดเนอหาของสอการเรยนรอยางไร ………………………………………………………………….….............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5.2 ในภาวะวกฤตศนยสอการศกษาควรมการจดเนอหาของสอการเรยนรอยางไร ………………………………………………………………….….............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. การจดหนวยงานหรอองคกรจาเปนตองมการกาหนดคณสมบตของบคลากรทบรรจเขาไปใน

หนวยงานยอยทาหนาทตาง ๆ เพอจดระบบและบรหารงานแตละหนวยใหสามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพ 6. บคลากรของศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรประกอบดวยอะไรบาง

137

สำนกหอ

สมดกลาง

………………………………………………………………….….............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 7. ทานคดวาพนทตาง ๆ ภายในศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรประกอบดวยสวนใดบาง? (เชน ควรมสวนสาหรบการตอนรบ และจดแสดงผลงาน เปนสวนตอนรบผมาตดตอรบบรการ และสาหรบจดแสดงผลงาน เปนตน) ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... พนทตาง ๆ ภายในศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรประกอบดวยอะไรบาง ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 8. สถานทตงของหนวยงาน ควรคานงถงความเหมาะสม และความจาเปนในดานตาง ๆ ซงตอง พจารณา อยางรอบคอบ ทงนเพอใหการบรหาร การบรการ การตดตอ ประสาน งานระหวาง หนวยงานทเกยวของ เปนไปอยางมประสทธภาพ 8.1 ศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรจดตงในสถานทใด ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 8.2 ควรมเกณฑอยางไรในการกาหนดทาเลทตงศนยฯ ………………………………………………………………….….............................................................................................................................................................................................................................

138

สำนกหอ

สมดกลาง

...................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................... 9. การจดสภาพแวดลอมของหนวยงาน เปนภาวะทอยรอบตวของบคลากรในหนวยงาน และ ผเกยวของ ซงมผลตอประสทธภาพการดาเนนงานของหนวยงาน 9.1 ลกษณะสภาพแวดลอมภายในอาคารทาการของศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรคานงถงสภาพงานเปนหลกหรอลกษณะ

สภาพแวดลอมเปนหลกและเพราะเหตใด ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 9.2 ลกษณะสภาพแวดลอมของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมลกษณะอยางไร ………………………………………………………………….…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 10. การดาเนนงานของหนวยงานหรอองคกรจาเปนตองมงบประมาณเพอสนบสนนการดาเนนงาน ใหสามารถดาเนนไปไดตามโครงการทวางไวหรอไม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10.1 งบประมาณของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

139

สำนกหอ

สมดกลาง

10.2 กรณทศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ไมไดรบการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ทานคดวา ควรจะมวธการหาเงนรายไดหรอเงนชวยเหลอดวยวธการใด ………………………………………………………………….…................................................................................................................................................................................................................. 11. ความคดเหนอน ๆ ถาทานมความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ เกยวกบ “แบบจาลอง ศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร” ………………………………………………………………….…..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบคณทกรณาสละเวลาตอบแบบสอบถามงานวจยในครงน นายบรรณวทย อนเสร (ผวจย)

นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

140

สำนกหอ

สมดกลาง

แบบศกษาความคดเหนของผเชยวชาญในการจดตงศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร โดยผเชยวชาญทางเทคโนโลย

แบบศกษาความคดเหน การศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม

สานกอนามย กรงเทพมหานคร (A Study of Guide Line for Educational Media Center For Environmental

Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration)

คาชแจง แบบประเมนนเปนสวนหนงของการศกษาคนควาอสระตามหลกสตรปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑต ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร

การศกษาคนควาอสระเรอง การศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษาของกอง สขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

(A Study of Guide Line for Educational Media Center For Environmental Sanitation Division Health Department Bangkok Metropolitan Administration

วตถประสงค ในการวจยเพอศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ชอผตอบแบบสอบถาม...................................................................................................... หนวยงานทสงกด............................................................................................................ คาชแจง 1. แบบประเมนชดน เปนการเกบรวบรวมความคดเหนของกลมผเชยวชาญทางดานตาง ๆ

เ กยวกบแนวทางการจดต ง ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย

กรงเทพมหานคร ทงนเพอทาการประเมนความคดเหนของกลมผเชยวชาญ เพอความเชอมนในระดบ

หนง และเพอการปรบปรงใหได ตนแบบทมความสมบรณยงขน

2. แบบประเมนชดน แบงเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 ความคดเหนเกยวกบรายละเอยดของตนแบบ ตอนท 2 ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ

141

สำนกหอ

สมดกลาง

3. คาความคดเหนทกาหนดในแบบประเมน มความหมายดงน 5 หมายถง เหนดวยอยางยง 4 หมายถง เหนดวย 3 หมายถง ไมแนใจ 2 หมายถง ไมเหนดวย 1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง

4. โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหนในตอนท 1 หากทานมความคดเหนหรอขอเสนอแนะอน ๆ กรณาเขยนในตอนท 2

ตอนท 1 แบบประเมนตนแบบชนงาน “แบบจาลองศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล สงแวดลอมฯ” คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหน

ลาดบ ท ขอความ

ระดบความคดเหน ความคดเหนหรอ ขอเสนอแนะอน ๆ ในแตละประเดน

5 4 3 2 1

1 นโยบายของศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอมสานกอนามย กรงเทพมหานคร

2 เปาหมายของศนยสอการศกษาของกอง

สขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3 บทบาทและหนาทของศนยสอการศกษาของกอง

สขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

4 การจดรปแบบการใหบรการของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

142

สำนกหอ

สมดกลาง

ลาดบ ท ขอความ

ระดบความคดเหน ความคดเหนหรอ ขอเสนอแนะอน ๆ ในแตละประเดน

5 4 3 2 1

5 การจดรปแบบการนาเสนอศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

6

การจดเนอหาของสอการเรยนรของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

7 การกาหนดคณสมบตของบคลากรของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

8 พนทตาง ๆ ภายใน ของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

9 สถานทตงของศนยสอการศกษาของกอง

สขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

10 การจดสภาพแวดลอมของศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

11 งบประมาณเพอสนบสนนการดาเนนงานของ

ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม

ฯ

12 ภาพรวมของรางตนแบบจาลองของศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

143

สำนกหอ

สมดกลาง

ตอนท 2 ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ เกยวกบตนแบบ ............................................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ………………………………………….. (..............................................................) ผประเมน

144

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก ค

ผลจากการสมภาษณผเชยวชาญดานเทคโนโลย

145

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 1. นโยบายและเปาหมายในการจดตงศนยสอการศกษา ของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมนโยบายและ

เปาเหมายอยางไร

สรป

เปนศนยกลางในการแลเปลยนเชยมโยงสอการศกษาในรปแบบสารสนเทศทสามารถ

ใชงานไดสะดวก เขาถงขอมลไดงาย เปนศนยผลตสอของสานกงานโดยผาน

กระบวนการวจยเพอใหตรงกบกลมเปาหมายท

ตองการ เปนศนยรวมสอดานสขาภบาลสงแวดลอม เปาหมาย – กระจายขอมลใหกลมเปาหมายไดอยางทวถง เชนกลมสถานประกอบการและประชาชน อาคารสาธารณะ อาคารเอกชน วด โรงเรยน

ทานคดวาศนยสอการศกษา ของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมเปาหมายในการ

ดาเนนงานอยางไร ใหกลมเปาหมายหรอผทเกยวของไดรบทราบ

สอวชาการขอมลการเปลยนแปลง และการเตอนภยขอระวงทางดานสขภาพ

146

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 2. บทบาทและหนาทของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมบทบาทและหนาทอยางไร

ศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมบทบาทและหนาทดงน ดานบรหาร เปนศนยกลางในการรวบรวมสอ และเปนผมประสบการณตรงเคยบรหารศนย

สอมากอน สามารถวเคราะหและใชการตดสนใจในทศทางดเปนตน ดานบรการ เปนสอทมความถกตองทางดานวชาการ สอสารไดเหมาะสมกบกลมเปาหมายกระจายขอมลไดรวดเรวทนสมยตอการ

เปลยนแปลง และสามารถใหบรการภายในหนวยงานและนอกหนวยงานผานระบบ

ออนไลน ดานการประเมนผล ควรมแบบประเมนกลางของทกสอทเกยวของ สามารถประเมนผลความตองการ ประสทธผลของสอและรปแบบได สามารถรบฟงขอเสนอแนะการปรบปรงสอ

3. การจดรปแบบการใหบรการของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3.1 ในภาวะปกตศนยสอการศกษาควรมรปแบบการใหบรการอยางไร - บรการออนไลน - บรการภายใน ผลตและบรการเกยวกบสอในรปแบบเอกสารวชาการ(คมอ แผนพบโปสเตอร e-book )

147

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 3.2 ในภาวะวกฤต

- ตองเปนผนาในการใหความชวยเหลอและความร - ตองเปนตวประสานหลกกบผเกยวของ - การแจงเตอนโดยการสง SMS , E-Mail ใหผรบสอโดยตรง เชน เกดมหาอทกภยไดสงแผนปองกนนาทวมไปยงสถานทเกดเหต

โดยตรงโดยผาน SMS, E-Mail ,โทรสาร, วทย,โทรทศน

4. การจดรปแบบการนาเสนอดานสอ การเรยนรของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

4.1 ในภาวะปกตศนยสอการศกษา ควรม การจดรปแบบการนาเสนอดานสอการเรยนร - Two – ways with interactive - Self study และเจาะจงตามแตละกลมเปาหมาย ประชาชน : โทรทศนและจดหมายสงตรงถงบาน กลมสถานประกอบการ : แผนพบ หนงสอ กลมนกวชาการ : E-Mail, PDF, E-Book,บทความสรป 4.2 ในภาวะวกฤตศนยสอการศกษา ควรมการจดรปแบบการนาเสนอดานสอการเรยนร - นาเสนอแบบ Online และประสานกบสอมวลชน - ใชสอออนไลน Facebook Twitter E-mail, กระจายตามรถแทกซ สอวทยโทรทศน แจกตามกลมพนทเปาหมายทเหมาะสม เชน ตลาด โรงเรยน สถานขนสง

148

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 5. การจดเนอหาของสอการเรยนรทจะนาเสนอภายในของศนยสอการศกษาของกอง

สขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครควรประกอบไปดวย

อะไรบาง

- ประกอบไปดวยสอทผลตขนเอง - สอทประสานกบเครอขายและนามาใหบรการทศนย - สอททนสมยจากตางประเทศทเกยวของกบเนอหาของศนย อาจแบงเนอหาเปนแลวแตกลม เชน

ประชาชน : ผลกระทบทเกดขน ขอควรระวงและการปฏบต นกวชาการ : แนวทางการดาเนนงาน สถานการณปญหา ผลการดาเนนงาน ขอสรปทเปนประโยชน 5.1 ทานคดวาในภาวะปกตศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครควรมการจดเนอหาของการ

เรยนรอยางไร- ดบรบทพนทรอบขาง หากจาเปนควรหาความตองการของกลมเปาหมาย ในกรณทกลมเปาหมายมความหลากหลายควร

จดการอยางเปนสดสวน และสรปสถานการณปจจบน กาหนดทศทางการดาเนนงานและแนวปฏบต 5.2 ในภาวะวกฤตศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานครควรมการจดเนอหาของการ

เรยนรอยางไร- ตามสภาวะ ซงศนยควรมผบรหารทมวสยทศนทดควรมองสภาพรอบ

ดาน และมแผนเตรยมพรอม โดยทาแผนการจดการความเสยงควบคกบการวางแผนเชง

พฒนาดานอนๆ

149

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 6. การจดหนวยงานหรอองคกรจาเปนตองม

การกาหนดคณสมบตของบคลากรทบรรจเขา

ไปในหนวยงานยอยทาหนา ท ตาง ๆ เพอจดระบบและบรหารงานแตละหนวยให

สามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพ

บคลากรของศนยสอควรประกอบดวย 1. ผอานวยการศนยสอ 1.1 รองผอานวยการฝายบรหาร ประกอบไปดวย - ฝายธรการ - ฝายบรการ ประกอบดวย 1. นกสขศกษา , ชางศลป : ผลต สอมเดย 2. นกสารสนเทศ ดแลระบบสารสนเทศ 3. นกประชาสมพนธ ดเรองการเขยนขาว ชองทางการตดตอสอมวลชน

1.2 รองผอานวยการฝายวชาการ 1.3 รองผอานวยการฝายวจย

7. ทานคดวาพนทตาง ๆ ภายในศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรประกอบดวยสวนใดบาง?

การจดการ สวนตอนรบ ลานกวางเอนกประสงค เพอจดแสดงผลงาน และนทรรศการ สวนบรการและฝายผลต Self Study ประกอบไปดวยสอประเภทตาง ๆ บรรยากาศสบาย ๆ ICT สอ E-Learning

150

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 8. สถานทตงของหนวยงาน ควรคานงถงความเหมาะสม และความจาเปนในดานตาง ๆ ซงตองพจารณา อยางรอบคอบ ทงนเพอใหการบรหาร การบรการ การตดตอ ประสาน งานระหวางหนวยงานทเกยวของ เปนไปอยางมประสทธภาพ

8.1 ศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรจดตงในสถานทใด - ควรตงอยภายในสานกอนามยทถกออกแบบเปนสดสวนตามอตรากาลงของ

บคลากร - ความมประสทธภาพควรวางแผนรวมกนในสานกงานหาความเหมาะสม สงสาคญคอทกสวนตองยอมรบซงกนและกน 8.2 ควรมเกณฑอยางไรในการกาหนดทาเลทตงศนย - มพนทในการใหบรการ - ประชาชนสามารถขามารบบรการได - ความสะดวกในการเคลอนยายอปกรณในการใหบรการ - มพนทสวนกลางเพอการเรยนรรวมกน - มสถานทเกบอปกรณ

9. การจดสภาพแวดลอมของหนวยงาน เปนภาวะทอยรอบตวของบคลากรในหนวยงาน และผเกยวของ ซงมผลตอประสทธภาพการดาเนนงานของหนวยงาน

9.1 ลกษณะสภาพแวดลอมภายในอาคารทาการของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรคานงถงสภาพงานเปนหลกหรอลกษณะ

สภาพแวดลอมเปนหลกและเพราะเหตใด - ควรคานงถงทง 2 สวน สวนสภาพงาน เพอความคลองตว สวนสภาพแวดลอม เพอลดความเครยด

151

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 9.2 ลกษณะสภาพแวดลอมของศนย

สอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร ควรมลกษณะอยางไร - มพนทในการจดสถานททเอออานวยในการใหบรการ - มเครองมอและอปกรณในการนาเสนอสอ - ประกอบดวยพนทสเขยว - ใหบรรยากาศรสกวาปลอดภย - สอสามารถใหยมได

10. การดาเนนงานของหนวยงานหรอองคกรจาเปนตองมงบประมาณเพอสนบสนนการ

ดา เ นนงานใหสามารถดา เ นนไปไดตาม

โครงการทวางไวหรอไม

- มความจาเปนมาก เพราะศนยยงไมสามารถมรายไดเพอดแลตวเองได ควรมงบประมาณสนบสนนในการดาเนนงานเพราะงบประมาณ

จะเปนสงทบอกวา องคกรสามารถจกทรพยากรสนบสนนใหกบหนวยทรบบรการ

ไดครอบคลมมากนอยเพยงใด 10.1 งบประมาณของศนยสอการศกษา ของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร - เขยนแผนการดาเนนงานทชดเจน ขอจากสานกอนามย

152

สำนกหอ

สมดกลาง

ขอคาถาม ขอยอย 10.2 กร ณ ท ศนย ส อก าร ศกษา ของกอง

ส ข า ภ บ า ล ส ง แ ว ด ลอ ม ส า น ก อน า ม ย ก รง เทพมหานคร ไ มได รบการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ทานคดวา ควรจะมวธการหาเงนรายไดหรอเงนชวยเหลอดวย

วธการใด - ในกรณสอไมเพยงพอจะขอรบการสนบสนนสอประเภทเดยวกนกบสวนราชการ

นอกได เชน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงมหาดไทย หรอองคกรระหวางประเทศ และ สสส.

11. ขอคดเหนเพมเตม - ควรผลกดนใหเกดใหไดโดยเรมจากขนาดเลก คนนอย คอยๆขยายไป ใหเหมาะสมกบทรพยากรทม และตองหารปแบบการนาเสนอใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย เพราะมกลมเปาหมายทหลากหลายความตองการ

ตางกน และสอมรปแบบทเขาใจงาย

153

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก ง

ผลการรบรองการศกษาแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา

จากผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา

154

สำนกหอ

สมดกลาง

ผลการรบรองแนวทางการจดตงศนยสอการศกษา ของ กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

ลาดบ ระดบความคดเหน ระดบ

ท หวขอ ทานท 1

ทานท 2

ทานท 3

S.D. ความ

คดเหน 1 นโยบายของศนยสอการศกษาของกอง

สขาภบาลสงแวดลอมสานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4 4 4.33

0.57 เหนดวย

มาก

2 เปาหมายของศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 3

4 4.00 1 เหนดวย

มาก

3 บทบาทและหนาทของศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5

3

3

3.66

1.15

เหนดวย

มาก

4 การจดรปแบบการใหบรการของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4

4 4.33

0.57

เหนดวย

มาก

5 การจดรปแบบการนาเสนอศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4

4

4.33

0.57

เหนดวย

มาก

6

การจดเนอหาของสอการเรยนรของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

4 4 5 4.33

0.57

เหนดวย

มาก

7 การกาหนดคณสมบตของบคลากรของ ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 3 4 4 1 เหนดวย

มาก

155

สำนกหอ

สมดกลาง

ลาดบ ระดบความคดเหน ระดบ

ท หวขอ ทานท 1

ทานท 2

ทานท 3

S.D. ความ

คดเหน 8 พนทตาง ๆ ภายใน ของ

ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5

3

3 3.66

1.15

เหนดวย

มาก

9 สถานทตงของศนยสอการศกษาของ

กองสขาภบาลสงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4 4 4.33 0.57 เหนดวย

มาก

10 การจดสภาพแวดลอมของศนย

สอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

5 4 4 4.33 0.57 เหนดวย

มาก

11 งบประมาณเพอสนบสนน การดาเนนงานของศนยสอการศกษา

ของกองสขาภบาลสงแวดลอมฯ

5 4 4 4.33 0.57 เหนดวย

มาก

12 ภาพรวมของรางตนแบบจาลองของ

ศนยสอการศกษาของกองสขาภบาล

สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

3 3 4 3.33

0.57

เหนดวย

ปาน

กลาง

156

สำนกหอ

สมดกลาง

ประวตผวจย

ชอ - สกล นายบรรณวทย อนเสร ทอย 55/3 หม 7 แขวงบางขนเทยน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร 10150

ททางาน โรงพญาบาลพญาไท 2 จงหวดกรงเทพมหานคร ประวตการศกษา พ.ศ. 2549 สาเรจการศกษาศลปศาสตรบณฑต สาขาการจดการธรกจทวไป คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศ จงหวดเพชรบร พ.ศ. 2550 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร อาเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ประวตการทางาน พ.ศ. 2550-2551 นกจดรายการวทย @Centerpoint Radio

พ.ศ. 2551-2553 เจาหนาทบรหารงานทวไป ชางภาพและออกแบบกราฟก กองสขาภบาล สงแวดลอม สานกอนามย กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2553-2554 ชางภาพและออกแบบกราฟก บรษท เชส เอนเตอรไพรส จากด พ.ศ. 2554-ปจจบน เจาหนาทสอสารการตลาด โรงพญาบาลพญาไท 2

157

สำนกหอ

สมดกลาง