ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ-ΣΩΜΑΤΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ:

Η Ιδέα της Δωρεάς Οργάνων και Ιστών καλό θα είναι να συνδεθεί με το ευρύτερο

πνεύμα του εθελοντισμού και να καθιερωθεί ως πράξη ανθρωπισμού και πολιτισμού

από όλους μας. Η δωρεά οργάνων αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για την

πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της μεταμόσχευσης, δηλαδή της εγχείρησης

κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα μεταφέρονται από ένα νεκρό ή ζωντανό

δότη σε έναν χρονίως πάσχοντα άνθρωπο με σκοπό την αποκατάσταση της

λειτουργιάς των οργάνων του.

Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) είναι ο επίσημος κρατικός φορέας

του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που διαμεσολαβεί, ελέγχει και

συντονίζει όλες τις σχετικές διαδικασίες από τη Δωρεά ως τη Μεταμόσχευση.

Δωρητής οργάνων είναι εκείνος που όντας στη ζωή δηλώνει ότι επιθυμεί να δωρίσει

τα όργανά του για μεταμόσχευση μετά το θάνατό του. Επίσης είναι εφικτό να δωρίσει

κανείς όντας στη ζωή συγκεκριμένα όργανα και κάτω από συγκεκριμένες

νομοθετικές, σωματικές και ψυχολογικές παραμέτρους . Δότης οργάνων είναι αυτός

που προσφέρει το μόσχευμα, ενώ λήπτης είναι αυτός που λαμβάνει το μόσχευμα. Τα

όργανα που μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί, η κάρδια, το ήπαρ, οι

πνεύμονες, το πάγκρεας και το τμήμα του λεπτού εντέρου. Η δωρεά οργάνων

πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ανθρώπους που νοσηλεύονται σε

μονάδες εντατικής θεραπείας και όχι από ανθρώπους που βρίσκονται σε κώμα ή σε

φυτική κατάσταση.

Για να έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα όργανα ενός δότη, πρέπει

οπωσδήποτε να του τα αφαιρέσουμε ενώ αυτός είναι ακόμα ζωντανός!!! Και για να

είμαστε απόλυτα σίγουροι πως δεν πρόκειται να ξυπνήσει, ο αναισθησιολόγος τον

υποβάλλει σε ολική νάρκωση, με σκοπό να διασφαλιστεί έτσι η ομαλή εξέλιξη της

επέμβασης!!

Η αποδοχή της καταλληλότητας ενός εγκεφαλικά νεκρού ως δότη οργάνων για

μεταμόσχευση βασίζεται καταρχήν στη βιολογική του κατάσταση, στην ηλικία και

ιδιαίτερα στην έλλειψη βεβαρημένου ιατρικού ιστορικού. Σε ότι αφορά το ηλικιακό

όριο του δότη, η αποδοχή ενός οργάνου προσδιορίζεται από τις ανάγκες του λήπτη

και τη βιολογική κατάσταση του κάθε οργάνου ξεχωριστά.. Τα γενικά κριτήρια

αποκλεισμού ενός δότη είναι:

1. Ενεργή βακτηριακή λοίμωξη.

2. Ιογενής ηπατίτιδα και ιογενής εγκεφαλίτιδα

3. Λοίμωξη από κυταρρομεγαλοϊο και από ιό του έρπητα

4. Ενεργή φυματίωση

5. Σύφιλη

6. Χρήση τοξικών ουσιών κατά το πρόσφατο παρελθόν.

7. Κακοήθη νοσήματα και χρόνια νοσήματα

TΡΟΠΟΙ ΔΩΡΕΑΣ ΟΡΓΑΝΩΝ

Η ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ 3 ΤΡΟΠΟΥΣ: 1. Δωρεά από

κλινικά νεκρούς ανθρώπους 2. Δωρεά οργάνων από ασθενείς των οποίων η

καρδιά έχει σταματήσει να λειτουργεί. 3. Δωρεά από άτομα που βρίσκονται εν

ζωή (συγγενικά ή συναισθηματικά συνδεδεμένα άτομα).

Είναι λογικό οποιοσδήποτε με ηλικία κάτω από 18 να μη θεωρείται

κατάλληλος για δωρητής.

ΛΗΨΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΑΠΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΝΕΚΡΟΥΣ ΔΟΤΕΣ

Ο χειρουργός ή οι διάφορες χειρουργικές ομάδες που θα κάνουν τις λήψεις οφείλουν

προτού ξεκινήσουν να ελέγξουν τα παρακάτω: • Βεβαίωση εγκεφαλικού θανάτου •

Συγκατάθεση για τη δωρεά • Διάγραμμα νοσηλείας στη ΜΕΘ • Ορολογικός έλεγχος •

Εργαστηριακές εξετάσεις

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ

Εγκεφαλικός θάνατος σημαίνει μη αναστρέψιμη βλάβη του εγκεφάλου, με

μόνιμη απώλεια όλων των λειτουργιών του εγκεφαλικού στελέχους. Έχει γίνει

αποδεκτό, ότι ο θάνατος του εγκεφάλου σημαίνει θάνατος του ατόμου,

δηλαδή, το βιολογικό τέλος κάθε ατόμου. Έτσι, άνθρωποι με εγκεφαλικό

θάνατο δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται θεραπευτικά ως ζώντες.

Οι ασθενείς που πιθανόν να εξελιχθούν σε δότες οργάνων, αναγνωρίζονται

συνήθως εντός των πρώτων 24ώρων από τη στιγμή της εισαγωγής τους στο

νοσοκομείο ή στη ΜΕΘ , από τη βαρύτητα της κατάστασης τους, την κλινική

τους εικόνα και το ιατρικό ιστορικό τους.

Η στρατηγική του συντονισμού σύμφωνα με στοιχεία του Συμβουλίου των

χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα βήματα

για τη δωρεά οργάνων και την πτωματική μεταμόσχευση: 1. Εντοπισμός του

εγκεφαλικά νεκρού δότη 2. Διευκρίνιση της καταλληλότητας του δότη 3.

Αντιμετώπιση – εντατική φροντίδα του δότη 4. Συναίνεση δωρεάς 5.

Συγκομιδή των οργάνων 6. Κατανομή των οργάνων

ΔΩΡΗΤΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΜΕ ΝΟΜΟ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

(Ν. 3984/2011)

Δωρητές οργάνων θα είναι όλοι Έλληνες σύμφωνα με το νέο νόμο 3984/2011

του Υπουργείου Υγείας για τη <<Δωρεά και Μεταμόσχευση Οργάνων και

άλλες διατάξεις>>. Όπως επισημαίνεται σε αυτό, <<η αφαίρεση ενός ή

περισσότερων οργάνων από ενήλικο θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται

εφόσον όσο ζούσε δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή του. Πρόκειται για

εικαζόμενη συναίνεση>>. Σύμφωνα με το νέο Νόμο, η δωρεά από ζώντες

δότες μπορεί να γίνεται σε συγγενείς μέχρι και τετάρτου βαθμού εξ αίματος

καθώς και μέχρι δεύτερου βαθμού για συγγενείς εξ αγχιστείας. Επίσης, ο

λήπτης θα μπορεί να λάβει μόσχευμα από ζώντα δότη με τον οποίο συνδέεται

με σύμφωνο συμβίωσης, αλλά ακόμα και από άτομο με το οποίο έχει

προσωπική σχέση και συνδέεται συναισθηματικά, ακόμα και αν δεν έχει

υπάρξει γάμος, αρραβώνας ή σύμφωνο συμβίωσης.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ένα δυσάρεστο γεγονός που συμβαίνει στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της

μεταμοσχευτικής δραστηριότητας στη χώρα μας είναι ότι η προσφορά οργάνων δεν

άλλαξε τα τελευταία 20 χρόνια.

Από διάφορες στατιστικές έρευνες προκύπτει ότι ο αριθμός των αξιοποιηθέντων

δοτών ανά εκατομμύριο πληθυσμού, «φέρνει» καλύτερη χώρα παγκοσμίως την

Ισπανία με 35 δότες, δεύτερη την Πορτογαλία με 31, και Τρίτη την Κροατία με 29

δότες. Η Ελλάδα δυστυχώς είναι στην 100 θέση με λιγότερο από 10 δότες ανά

εκατομμύριο πληθυσμού.

Οι περισσότεροι αναφερθέντες εγκεφαλικοί θάνατοι έγιναν το 2005 με 227

ανθρώπους ενώ οι περισσότεροι δότες ήταν το 2008 με 98.

Σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές το 2008 ήταν ιδιαίτερα «κερδοφόρα» χρονιά

και ειδικά σε σχέση με το 2007, αφού η αύξηση στις μεταμοσχεύσεις από εκλιπόντες

δότες στη χώρα μας άγγιξαν το 110%.

Σε αντίθεση με τη δωρεά οργάνων από πτωματικούς δότες, η δωρεά οργάνων από

ζώντες δότες παρουσιάζει μία σταδιακή μείωση από το 2001 έως το 2010. Το

ευχάριστο είναι ότι για το 2011 παρουσιάστηκε αύξηση στις μεταμοσχεύσεις νεφρών

από ζώντες δότες.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΟΜ ΓΙΑ ΤΟ 2011

Η προηγούμενη χρονιά έφυγε, έχοντας επιτευχθεί το ποσοστό του 7,3 δοτών ανά

εκατομμύριο πληθυσμού και τοποθετώντας τη χώρα μας σε μια αξιοπρεπέστερη

θέση στον Ευρωπαϊκό χάρτη.

Συγκεκριμένα, μέσα στο 2011 πραγματοποιήθηκαν 186 μεταμοσχεύσεις, από 79

αποβιώσαντες δότες, οι οποίες αναλυτικά έχουν ως εξής:

1) 137 μεταμοσχεύσεις νεφρού

2) 41 μεταμοσχεύσεις ήπατος

3) 6 μεταμοσχεύσεις καρδιάς

4) 1 διπλή μεταμόσχευση νεφρού – παγκρέατος

5) 1 διπλή μεταμόσχευση νεφρού – ήπατος

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Το θέμα της μετά θάνατο δωρεάς οργάνων σώματος, είναι αναμφίβολα

σύνθετο. Η προσωπική μας θεώρηση αυτού του φαινομένου, θα στηριχθεί

πάνω σε τρεις θεμελιακούς άξονες ανάλυσης και αξιολόγησης και

συγκεκριμένα :

1. Στον ψυχολογικό που είναι σχεδόν συνώνυμος με την υποκειμενική

αίσθηση του εαυτού μας, μια έννοια που συμπεριλαμβάνει, τόσο τα

μυελοσκελετικά δεδομένα της οντότητάς μας, όσο και τις ποικίλες

ψυχολογικές και κοινωνιολογικές παραμέτρους.

2. Στον κοινωνικό, που αναφέρεται στις λειτουργίες και τις μεθόδους της

κοινωνικοποίησης μέσα από την οποία σε κάθε άτομο μετουσιώνεται από

βιολογικό ον σε ανθρώπινη κοινωνική ύπαρξη.

3. Στον υπαρξιακό, που ταυτίζεται με την έννοια της ώριμης αντιμετώπισης

και αποδοχής του κύκλου « ζωής - θανάτου ». Ο θεμελιακός πυρήνας της

θέσης αυτής συνιστάται στην υπόθεση, ότι για να γίνει ένα άτομο « δωρητής »

χρειάζεται να έχει μια υγιή τοποθέτηση απέναντι στην έννοια και την

πραγματικότητα που αποκαλούμε ζωή.

Μέσα στα ψυχοκοινωνικά δεδομένα της ελλαδικής πραγματικότητας, όπως

αυτή διαμορφώθηκε κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες της ραγδαίας

αστικοβιομηχανικής εξέλιξης, τα άτομα λειτουργούν και διάκεινται αρνητικά

στην πράξη της μετά θάνατον δωρεάς του σώματός τους:

α) εξαιτίας των συναισθημάτων και κουλτουριστικών δεδομένων της

υποκειμενικής αίσθησης του εαυτού, που υποθέτει και σωματική αρτιμέλεια,

β) εξαιτίας κάποιας σύγκρισης μεταφυσικών προβληματισμών, που αφορούν

τη μεταθανάτια αρτιμέλεια κάθε ατόμου,

γ) εξαιτίας της έμφασης που το σύστημα θέτει σε αξίες, όπως την ατομική

επιβίωση και την εξάντληση του συναισθήματος της κοινότητας και του

αλτρουισμού μέσα στα στενά πλαίσια της πυρηνικής οικογένειας,

δ) εξαιτίας μιας διαχυτικής καχυποψίας απέναντι στο ιατρικό επάγγελμα και

στα γενικότερα θέματα Υγείας.

Φανταστείτε την πράξη της Δωρεάς Οργάνων σαν μια αλυσίδα: Ζωή -

Θάνατος - Ζωή!

Βιοηθικά προβλήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα εξής:

1)Πόσο ο εγκεφαλικός θάνατος είναι πράγματι θάνατος και όχι επινόημα που

υπηρετεί ποικίλες σκοπιμότητες και συμφέροντα; Όσον αφορά τη συναίνεση,

είναι πράγματι συναίνεση ή μήπως δόλιο κατασκεύασμα με σκοπό να βρεθούν

τα απαιτούμενα μοσχεύματα;

2)Τα κριτήρια που ισχύουν μέχρι στιγμής για τον εγκεφαλικό θάνατο είναι

επαρκή στον προσδιορισμό της μη αναστρέψιμης νεκρώσεως του εγκεφάλου;

Ή μήπως υπάρχει το ενδεχόμενο να διαπιστωθεί ο εγκεφαλικός θάνατος και η

άνθρωπος να ζει;

3)Μπορούν να τηρηθούν επακριβώς τα κριτήρια του εγκεφαλικού θανάτου;

Εξαιτίας συγκεκριμένων συνθηκών και ποικίλων παραγόντων όπως πίεση

χρόνου, τεχνικές δυσκολίες, έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού κ.λπ.

4)Αν κάποιος δεν έχει συναινέσει ρητά, μπορούν οι συγγενείς του να

υποκαταστήσουν τη βούλησή του ή δικαιούνται αυτοί να συναινέσουν αντί

αυτού; Γίνεται δηλαδή με κάποιον τρόπο να δεχτούμε τη συγγενική

συναίνεση;

5)Αν κάποιος είναι δότης και οι δικοί του για ποικίλους λόγους ηθικούς ή

συναισθηματικούς, αρνούνται τη δωρεά, ποιος πρέπει να εισακουστεί;

6)Όλη η εκστρατεία σχετικά με τις μεταμοσχεύσεις, που συνοδεύεται από

κηρύγματα αγάπης, αλληλεγγύης και προσφοράς στον συνάνθρωπο κατά

πόσο σκοπεύει στις μεταμοσχεύσεις και κατά πόσο στον ιερό σκοπό τους;

7)Γιατί τόσος λόγος για τις μεταμοσχεύσεις αφού ελάχιστοι είναι οι συμβατοί

δότες και το κόστος δυσπρόσιτο ;

8)Υπάρχουν συμφέροντα; Αν ναι, ποια είναι αυτά; Μπορούν να ελεγχθούν

κάτω από κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις και κατά πόσο μπορούν να

εφαρμοστούν;

9)Μπορούν να εξασφαλίσουν τα μεταμοσχευτικά κέντρα το μέγιστο της

επιβίωσης των μοσχευμάτων αλλά και των ασθενών;

10)Μπορεί κάθε πολίτης-δότης να προστατευτεί από διάφορες αυθαιρεσίες ή

άλλες εγκληματικές πράξεις, που παρουσιάζονται πολύ συχνά από τα ΜΜΕ;

11)Υπάρχει η δυνατότητα εξασφάλισης μοσχευμάτων για ασθενείς που τα

έχουν άμεσα ανάγκη, από νεογέννητα βρέφη που πάσχουν από συγγενείς

ανωμαλίες (π.χ. ανεγκεφαλία) και τα καθιστούν πρακτικά μη βιώσιμα;

12)Η ιδέα για επινόηση και κατασκευή τεχνητών οργάνων ή αυτή των ζωικών

μοσχευμάτων (ξενομεταμόσχευση) εγκυμονεί κινδύνους που θα έπρεπε πριν

να έχουμε προσδιορίσει ή ενδεχομένως να προλάβουμε το αποτέλεσμά τους;

13)Η έρευνα για την παρασκευή κλωνοποιημένων οργάνων, αλλά και η

διαδικασία παραγωγής τους, κατά πόσο συνοδεύονται από παράλληλη

καταστροφή ανθρώπινων ζώων σε εμβρυικό στάδιο; Υπάρχει η δυνατότητα η

παραγωγή οργάνων να μη συνδυάζεται με την καταστροφή της ανθρώπινης

εμβρυικής ζωής; Πώς τελικά επιτυγχάνεται ή θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτι

τέτοιο;

Η αρίθμηση των παραπάνω προβληματισμών θα μπορούσε να συνεχιστεί και

να επεκταθεί ακόμη περισσότερο.

Το υλικό αντλήθηκε από διαδικτυακούς ιστοτόπους.

Συγκεκριμένα, ευχαριστούμε τις ιστοσελίδες :

1. http://apeleytheros.wordpress.com/2011/04/02/dorea-organon-fovia/

2. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=323561

3. http://www.eleftheria.gr/index.asp?cat=52&aid=10592

4. http://www.san.gr/gr/arth_phsoc_orgdonation.htm

5. http://www.slideshare.net/akapaniaris/ss-11812661

6. http://www.protothema.gr/greece/article/?aid=253247

7. http://www.transplantation.gr/article_patients.asp?patient_id=&medicine_id=6

&category_id=&article_id=267

8. http://www.imlarisis.gr/index.php?dispatch=categories.view&category_id=80

2

Τι είναι μεταμόσχευση;

Η μεταμόσχευση είναι μία εγχείρηση κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα

μεταφέρονται από ένα νεκρό ή ζωντανό δότη σε έναν χρονίως πάσχοντα άνθρωπο με

σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας των οργάνων του. Η μεταμόσχευση, η

οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ού αιώνα

και έχει καθιερωθεί πλέον σήμερα ως μία θεραπευτική πρακτική, επιτρέπει την

αποκατάσταση των λειτουργιών του σώματος που είχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή χαθεί

και σε μερικές περιπτώσεις είχαν μερικώς υποκατασταθεί με μία μηχανικού τύπου

μέθοδο. Προϋπόθεση όμως για την εφαρμογή των μεταμοσχεύσεων είναι η προσφορά

οργάνων, ιστών ή κυττάρων μετά την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την

αποδοχή της ιδέας της δωρεάς οργάνων, ιστών και κυττάρων. Η δωρεά κυττάρων,

ιστών και οργάνων μετά θάνατον είναι ένα δώρο ζωής στον πάσχοντα συνάνθρωπο

και ένα μήνυμα ελπίδας, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης.

Ποια όργανα, ιστοί ή κύτταρα μπορούν να μεταμοσχευτούν;

Τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ,

οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Οι ιστοί και τα κύτταρα

που μπορούν σήμερα να μεταμοσχευτούν είναι δέρμα, επιδερμίδα, οστά, χόνδροι,

μύες, τένοντες, σύνδεσμοι, περιτονίες, αγγεία, βαλβίδες της καρδιάς, κερατοειδής

χιτώνας του οφθαλμού, σκληρός χιτώνας του οφθαλμού, εμβρυϊκή μεμβράνη, χόριο,

ενδοκρινείς ιστοί και ενδοκρινικά κύτταρα, νευρικά κύτταρα, αιμοποιητικά κύτταρα

κ.α. Οι τεχνικές συνεχώς βελτιώνονται και σύντομα θα είναι δυνατή η μεταμόσχευση

και άλλων οργάνων, ιστών και κυττάρων.

Ποιος μπορεί να γίνει μετά θάνατον δωρητής ιστών και οργάνων;

Οποιοσδήποτε άνδρας ή γυναίκα, κάθε ηλικίας, μπορεί να γίνει δωρητής μετά

θάνατον. Η αφαίρεση διενεργείται μετά την επέλευση του θανάτου, έστω και αν οι

λειτουργίες ορισμένων οργάνων διατηρούνται με τεχνητά μέσα, και εφόσον ο

δυνητικός δότης είχε εγγράφως συναινέσει σε αυτήν. Η αφαίρεση αποκλείεται αν είχε

εγγράφως εκφράσει την άρνησή του. Αν ο δυνητικός δότης δεν είχε εκφράσει τη

συναίνεσή του ή την άρνησή του, η αφαίρεση διενεργείται εφόσον δεν αντιτίθεται σε

αυτήν οι συγγενείς του.

Από ποια ηλικία και μέχρι ποια μπορούν τα όργανα να αφαιρεθούν;

Τα όρια ηλικίας που είχαν τεθεί παλαιότερα έχουν ξεπερασθεί από τις εξελίξεις της

ιατρικής. Για τη λειτουργική κατάσταση του οργάνου που πρόκειται να αφαιρεθεί και

να μεταμοσχευτεί, σημαντική είναι η βιολογική και όχι η χρονολογική ηλικία.

Μπορώ να δωρίσω κάποιο όργανο ενώ είμαι ακόμα στη ζωή;

ΝΑΙ, σε ιδιαίτερες περιπτώσεις μπορεί να δοθεί από ζώντα δότη ένα νεφρό σε έναν

συγγενή δευτέρου βαθμού εξ αίματος σε ευθεία ή πλάγια γραμμή (σύμφωνα με το

Νόμο 2737/99 περί μεταμοσχεύσεων) και αυτό διότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει

φυσιολογικά και με ένα μόνο νεφρό. Επίσης μπορεί να μεταμοσχευτεί μέρος του

ήπατος, μέρος του πνεύμονα ή του λεπτού εντέρου και αιμοποιητικά κύτταρα (ο

μυελός των οστών). Η αφαίρεση ιστών και οργάνων από ζώντα δότη επιτρέπεται

μόνον όταν πρόκειται να γίνει μεταμόσχευση στο σύζυγο του δότη ή σε συγγενή

μέχρι και το δεύτερο βαθμό εξ αίματος, σε ευθεία ή πλάγια γραμμή. Ο περιορισμός

δεν ισχύει στη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (μυελού των οστών).

Μπορώ να γίνω δωρητής αν έχω κάποιο πρόβλημα υγείας;

Η παρουσία κάποιου προβλήματος υγείας δεν αποτελεί πάντα αντένδειξη για να γίνει

κανείς δωρητής οργάνων. Η απόφαση για το αν τα όργανα είναι κατάλληλα για

μεταμόσχευση ή όχι λαμβάνεται μόνο από τον θεράποντα ιατρό.

Εξετάζεται αν ο δωρητής έχει κάποια μεταδιδόμενη ασθένεια;

ΝΑΙ. Πραγματοποιείται αιμοληψία σε όλους τους δυνητικούς δότες για να

αποκλειστούν μεταδιδόμενες ασθένειες όπως το ΗΙV (AIDS) και η ηπατίτιδα. Η

διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη και γνωστοποιείται στην οικογένεια του δότη.

Μπορώ να συμφωνήσω να δωρίσω κάποια όργανα και όχι κάποια άλλα;

ΝΑΙ, μπορείς να καθορίσεις εσύ ποια όργανα θέλεις να δωρίσεις. Η δήλωση δωρεάς

σου δίνει τη δυνατότητα να επισημάνεις τον ιστό, το όργανο ή τα όργανα που

επιθυμείς να δωρίσεις.

Ποιος θα πάρει τα όργανά μου αν γίνω δωρητής;

Η κατανομή των μοσχευμάτων στους υποψήφιους λήπτες του Εθνικού Μητρώου

διενεργείται αναλόγως με το όργανο που μεταμοσχεύεται και βάσει κριτηρίων όπως η

ομάδα αίματος, η ιστοσυμβατότητα, το ιατρικώς πιστοποιούμενο επείγον της

επέμβασης, ο χρόνος αναμονής, η ηλικία, το σωματικό βάρος, η εγγύτητα του τόπου

λήψης του μοσχεύματος προς τον τόπο μεταμόσχευσης. Ο Ε.Ο.Μ. υποχρεούται για

επείγοντα περιστατικά να δημιουργεί ειδικό κατάλογο υποψηφίων ληπτών οι οποίοι

έχουν προτεραιότητα στη λήψη μοσχεύματος. Αν τα κριτήρια είναι ισοδύναμα,

προηγούνται τα πρόσωπα που έχουν δηλώσει, πριν παρουσιασθεί γι' αυτά η ανάγκη

της μεταμόσχευσης, τη συναίνεσή τους για την αφαίρεση των οργάνων τους ύστερα

από το θάνατό τους.

Πώς οργανώνεται μία μεταμόσχευση;

Η κατανομή των μοσχευμάτων στους υποψήφιους λήπτες του Εθνικού Μητρώου

διενεργείται αναλόγως με το όργανο που μεταμοσχεύεται και βάσει κριτηρίων όπως η

ομάδα αίματος, η ιστοσυμβατότητα, το ιατρικώς πιστοποιούμενο επείγον της

επέμβασης, ο χρόνος αναμονής, η ηλικία, το σωματικό βάρος, η εγγύτητα του τόπου

λήψης του μοσχεύματος προς τον τόπο μεταμόσχευσης. Ο Ε.Ο.Μ. υποχρεούται για

επείγοντα περιστατικά να δημιουργεί ειδικό κατάλογο υποψηφίων ληπτών οι οποίοι

έχουν προτεραιότητα στη λήψη μοσχεύματος. Αν τα κριτήρια είναι ισοδύναμα,

προηγούνται τα πρόσωπα που έχουν δηλώσει, πριν παρουσιασθεί γι' αυτά η ανάγκη

της μεταμόσχευσης, τη συναίνεσή τους για την αφαίρεση των οργάνων τους ύστερα

από το θάνατό τους.

Πώς πιστοποιείται ο θάνατος;

Τρεις διαφορετικοί γιατροί, που δεν είναι μέλη της μεταμοσχευτικής ομάδας,

διενεργούν αυτόνομα μια σειρά από εξετάσεις, έτσι ώστε να βεβαιωθεί ότι ο ασθενής

έχει υποστεί "νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους". Τα κριτήρια είναι πολύ αυστηρά

και αποδεκτά από ιατρικής, νομικής και ηθικής πλευράς και στην Ελλάδα όπως

εξάλλου και στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Το εγκεφαλικό στέλεχος είναι το

τμήμα εκείνο του κεντρικού νευρικού συστήματος που συνδέει τα εγκεφαλικά

ημισφαίρια με τον νωτιαίο μυελό και στο οποίο εδράζουν, μεταξύ άλλων, τα κέντρα

της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος. Κατά συνέπεια νέκρωση του

εγκεφαλικού στελέχους συνεπάγεται μη αναστρέψιμη διακοπή της αυτόματης

αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος. Νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους

μπορεί να προκληθεί κατά τη διάρκεια κάποιου σοβαρού τροχαίου ατυχήματος που

επέφερε σημαντικής βαρύτητας εγκεφαλικά τραύματα ή συνεπεία ενός αγγειακού

εγκεφαλικού επεισοδίου.

Μπορούν να με κρατήσουν στη ζωή με μηχανήματα;

Ο ασθενής που έχει υποστεί νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους είναι νεκρός και

δεν μπορεί να επανέλθει στη ζωή. Τα μηχανήματα μπορούν απλά να διατηρήσουν την

κυκλοφορία του αίματος παρέχοντας τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των οργάνων,

ιστών και κυττάρων για μεταμόσχευση.

Θα με αφήσουν να πεθάνω επειδή ξέρουν ότι θέλω να γίνω δωρητής

οργάνων;

ΟΧΙ, γιατί η έναρξη της μεταμοσχευτικής διαδικασίας προϋποθέτει την πιστοποίηση

θανάτου. Η εκπαίδευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού βασίζεται στην

αρχή ότι "η δωρεά οργάνων έρχεται πάντα δεύτερη μετά τους βασικούς ιατρικούς

χειρισμούς. Προέχει η επιβίωση του ασθενή και όλες οι προσπάθειες εστιάζονται σε

αυτό".

Θα χρησιμοποιηθούν τα όργανα που αφαιρέθηκαν με σκοπό τη

μεταμόσχευση για ερευνητικούς σκοπούς;

ΟΧΙ. Σύμφωνα με το νόμο "περί μεταμοσχεύσεων" η αφαίρεση κυττάρων, ιστών και

οργάνων από άνθρωπο, ζώντα ή νεκρό, με σκοπό τη μεταμόσχευση σε άλλον

άνθρωπο, γίνεται μόνο για θεραπευτικούς σκοπούς.

Μαθαίνει ποτέ ο μεταμοσχευμένος ασθενής ποιος ήταν ο δότης;

ΟΧΙ. Η ταυτότητα του νεκρού δότη δεν αποκαλύπτεται στο λήπτη και στην

οικογένειά του. Δεν αποκαλύπτεται επίσης η ταυτότητα του λήπτη στην οικογένεια

του νεκρού δότη. Τα αρχεία των ληπτών περιέχουν "ευαίσθητα δεδομένα" που

προστατεύονται από το νόμο.

Γίνεται γνωστό ότι είμαι δωρητής οργάνων;

ΟΧΙ. Μόνο οι κοντινοί σας συγγενείς στους οποίους έχετε εμπιστευθεί την επιθυμία

σας γνωρίζουν την απόφασή σας. Όλα τα στοιχεία των δωρητών οργάνων

καταχωρούνται με ασφαλείς διαδικασίες στο Εθνικό Μητρώο Δωρητών Οργάνων που

είναι απόρρητο και προστατεύεται από το νόμο 2472/97.

Μπορούν οι άνθρωποι να αγοράσουν ή να πουλήσουν όργανα;

ΟΧΙ. Η αφαίρεση κυττάρων, ιστών και οργάνων με σκοπό τη μεταμόσχευση γίνεται

χωρίς οποιοδήποτε αντάλλαγμα. Κάθε συναλλαγή μεταξύ λήπτη, δότη και των

οικογενειών τους, καθώς και αυτών με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, απαγορεύεται

και τιμωρείται από το νόμο. Πρέπει να γίνει σαφές σε όλους ότι η δωρεά οργάνων

είναι μία ελεύθερη πράξη. Θα πρέπει να είναι απόλυτα σίγουρο ότι ο καθένας,

εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, μπορεί να λάβει μόσχευμα (ένα όργανο) και να

επανακτήσει την υγεία του και ότι δεν είναι εξαρτημένη η οικονομική κατάσταση του

λήπτη από τη δυνατότητα μεταμόσχευσης.

Μπορώ να κάνω δωρεά προς ορισμένο πρόσωπο;

ΟΧΙ. Η δωρεά ιστών και οργάνων για μετά το θάνατο του δότη δεν επιτρέπεται να

γίνεται προς ορισμένο λήπτη. Υπόδειξη του λήπτη από το δωρητή σώματος ή

οργάνων δεν λαμβάνεται υπόψη, αλλά ακολουθείται η καθορισμένη σειρά

προτεραιότητας.

Υπάρχουν θρησκευτικές αντιρρήσεις για τη μεταμόσχευση;

Οι περισσότερες θρησκείες όπως ο Χριστιανισμός, ο Βουδισμός, ο Ιουδαϊσμός κ. α.

έχουν θετική θέση απέναντι στις μεταμοσχεύσεις. Η Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία

αντικρίζει τις μεταμοσχεύσεις με ιδιαίτερη συμπάθεια και κατανόηση και θεωρεί ότι:

"η δωρεά οργάνων από εγκεφαλικά νεκρούς δότες καθώς και η νηφάλια και

συνειδητή απόφαση υγιούς ανθρώπου όπως προσφέρει κάποιο όργανό του εις

πάσχοντα συνάνθρωπο, ως πράξεις φιλαλληλίας και αγάπης, είναι σύμφωνοι με την

διδασκαλία και το φρόνημα της Εκκλησίας μας". Ωστόσο, αν κάποιος έχει

αμφιβολίες, μπορεί να το συζητήσει με τον πνευματικό του πατέρα.

Η αφαίρεση οργάνων, ιστών ή κυττάρων παραμορφώνει το σώμα;

ΟΧΙ. Η αφαίρεση κυττάρων, ιστών και οργάνων από νεκρό δότη γίνεται με τον

προσήκοντα σεβασμό στο σώμα του νεκρού, εκεί όπου βρίσκεται ο δότης και κάτω

από κατάλληλες συνθήκες. Η όλη διαδικασία διενεργείται με μεγάλη προσοχή από

χειρουργούς και εκπαιδευμένο προσωπικό, χωρίς να παραμορφώνει το σώμα, την

όψη ή τα χαρακτηριστικά.

Η οικογένεια του δότη πληρώνει το κόστος της μεταμόσχευσης;

ΟΧΙ. Κάθε δαπάνη απαραίτητη για την αφαίρεση, μεταφορά και συντήρηση

κυττάρων, ιστών και οργάνων από ζώντα ή νεκρό δότη με σκοπό τη μεταμόσχευση

βαρύνει τον ασφαλιστικό οργανισμό του λήπτη ή του υποψήφιου λήπτη. Αν αυτός

είναι οικονομικά αδύνατος και ανασφάλιστος, οι δαπάνες καλύπτονται από ειδική

πίστωση του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.Ο Ε.Ο.Μ. (Ε.Ο.Μ.) είναι Νομικό

Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με έδρα την Αθήνα το οποίο τελεί υπό την εποπτεία του

Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας. Σκοπός του Ε.Ο.Μ. είναι η υποβοήθηση του

Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας για τη χάραξη εθνικής πολιτικής στον τομέα των

μεταμοσχεύσεων. Ο Ε.Ο.Μ. μεταξύ άλλων:εισηγείται τους όρους, τις προϋποθέσεις

και τη διαδικασία των μεταμοσχεύσεων, καθώς και τον κώδικα δεοντολογίας για τη

λειτουργία των Μονάδων Μεταμοσχεύσεων και των Τραπεζών Ιστών προς

Μεταμόσχευση οργανώνει και συντονίζει σε τοπικό, κρατικό και διακρατικό επίπεδο

τη διακίνηση μοσχευμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο μυελός των οστών

καταγράφει τους δωρητές ιστών και οργάνων, δυνητικούς δότες και υποψήφιους

λήπτες οργάνων συνεργάζεται με αντίστοιχους οργανισμούς και μεταμοσχευτικά

κέντρα της αλλοδαπής για την προμήθεια και την ανταλλαγή μοσχευμάτων μεριμνά

για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ληπτών, των ζώντων δοτών και των

συγγενών των δοτών επιδιώκει με κάθε πρόσφορο τρόπο και ιδίως με την οργάνωση

κατάλληλης ενημέρωσης και πληροφόρησης του κοινού, την αύξηση του αριθμού

των προοριζόμενων για μεταμόσχευση οργάνων.

Τι είναι το Εθνικό Μητρώο Δωρητών Οργάνων;

Ο Ε.Ο.Μ. τηρεί μητρώα δωρητών κατά όργανο και ιστό καθώς και μητρώο εκείνων

από τους οποίους έχουν ληφθεί όργανα και ιστοί για μεταμόσχευση.

Τι είναι ο συντονιστής μεταμόσχευσης;

Είναι επαγγελματίας υγείας που έχει γνώση των θεμάτων της μεταμόσχευσης και

είναι υπεύθυνος για την οργάνωση όλων των διαδικασιών που αφορούν τις

επεμβάσεις δότη και λήπτη. Επιμελείται για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των

ληπτών και των οικογενειών των δοτών οργάνων, καθώς και για την παροχή σωστής

ιατρικής φροντίδας στους δότες και λήπτες οργάνων.

Ποιος ο λόγος της κάρτας δωρεάς οργάνων;

Μετά τη συμπλήρωση και αποστολή στον Ε.Ο.Μ. της "δήλωσης δωρεάς οργάνων", ο

δυνητικός δότης πρέπει να συμπληρώσει την "κάρτα δωρεάς οργάνων", την οποία

οφείλει να φέρει πάντοτε μαζί του. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνει τις διαδικασίες

για την υλοποίηση της επιθυμίας του.

Πώς μπορώ να πραγματοποιήσω την επιθυμία μου να γίνω δωρητής;

Εγγράφεσαι κατευθείαν στο Εθνικό Μητρώο Δωρητών Οργάνων αποστέλλοντας

στον Ε.Ο.Μ. τη "δήλωση δωρεάς οργάνων" Αναζητάς το έντυπο της "δήλωσης

δωρεάς οργάνων" από το ασφαλιστικό σου ταμείο, τις Υπηρεσίες Υγείας και τα

Ταχυδρομεία Συμπληρώνεις το έντυπο που θα διανέμεται σε κάθε απογραφή

πληθυσμού. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στο τηλέφωνο

του Ε.Ο.Μ. 1147 όλο το 24ωρο ή ακόμα για να σας αποστείλουμε ταχυδρομικά

έντυπο ενημερωτικό υλικό μαζί με μία δήλωση δωρεάς οργάνων. Το πιο σημαντικό,

βέβαια, είναι να έχει ενημερωθεί η οικογένειά σου για την απόφασή σου αυτή.

Μπορώ να αλλάξω γνώμη;

ΝΑΙ, μπορείς. Η συναίνεση ή η άρνηση για δωρεά οργάνων είναι πάντοτε ελεύθερα

ανακλητή. Απλά ενημερώνεις τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, ζητάς τη

διαγραφή σου από τη λίστα δωρητών και ακυρώνεις την κάρτα δωρητή.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ;

ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ

Η μεταμόσχευση είναι μία ιατρική πράξη κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή

κύτταρα μεταφέρονται από ένα νεκρό ή ζωντανό δότη σε ένα χρονίως πάσχοντα

άνθρωπο με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας των οργάνων του. Η

μεταμόσχευση, η οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής

του 20ού αιώνα και έχει καθιερωθεί πλέον σήμερα ως μια θεραπευτική πρακτική,

επιτρέπει την αποκατάσταση των λειτουργιών του σώματος που είχαν μέχρι εκείνη

την στιγμή χαθεί και σε μερικές περιπτώσεις είχαν μερικώς υποκατασταθεί με μια

μηχανικού τύπου μέθοδο. Προϋπόθεση όμως για την εφαρμογή των μεταμοσχεύσεων

είναι η προσφορά οργάνων, ιστών και κυττάρων. Η δωρεά κυττάρων, ιστών και

οργάνων μετά θάνατον είναι ένα δώρο ζωής στον πάσχοντα συνάνθρωπο και ένα

μήνυμα ελπίδας, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης.

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ :

Πολλοί συνάνθρωποί μας χάνονται κάθε χρόνο περιμένοντας ένα όργανο που θα

σώσει τη ζωή τους ή θα βελτιώσει την ποιότητα της!

Δυστυχώς όμως, η έλλειψη οργάνων για μεταμόσχευση, αποτελεί τον κύριο

περιοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη των μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας.

Για τον λόγο αυτό, όσο το δυνατόν περισσότεροι από μας πρέπει να κατανοήσουμε

την σημασία της δωρεάς οργάνων και να την κάνουμε πραγματικότητα,

συμπληρώνοντας την δήλωση δωρεάς.

ΠΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΣ ΟΡΓΑΝΩΝ

Είναι κατανοητό να θέλουμε να γνωρίζουμε πώς πραγματοποιείται η όλη διαδικασία,

πώς γίνεται ο χειρισμός των επιμέρους λεπτομερειών και ποιες είναι οι

προτεραιότητες σε έναν υποψήφιο δότη.

Η εκπαίδευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού βασίζεται στην αρχή ότι

“η δωρεά οργάνων πάντοτε έρχεται δεύτερη μετά τους βασικούς ιατρικούς

χειρισμούς. “Όσο υπάρχει και η ελάχιστη ελπίδα επιβίωσης, αφαίρεση οργάνων δε

γίνεται.” Όταν όμως ο θεράπων ιατρός διαγνώσει το θάνατο, προβαίνει από κοινού με

έναν αναισθησιολόγο και έναν νευρολόγο ή νευροχειρουργό στη σύνταξη του

σχετικού πιστοποιητικού θανάτου. Στην πιστοποίηση του θανάτου δε συμμετέχει

γιατρός που ανήκει στη μεταμοσχευτική ομάδα.

Στη συνέχεια ο θεράπων ιατρός, ενημερώνει άμεσα τις Υπηρεσίες του Εθνικού

Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) και σε συνεργασία με αυτές, ενημερώνει την

οικογένεια για το θάνατο καθώς και για τη δυνατότητα δωρεάς ιστών και οργάνων με

σκοπό τη μεταμόσχευση, προκειμένου να εκφράσουν τη συναίνεση ή την άρνησή

τους στην περίπτωση που ο δυνητικός δότης δεν είχε εγγράφως εν ζωή συναινέσει ή

αποκλείσει τη μεταμόσχευση.

Η αφαίρεση των οργάνων διενεργείται με την ίδια φροντίδα και με τον ίδιο σεβασμό

μιας οποιασδήποτε εγχείρησης.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ

(Ε.Ο.Μ.)

O E.O.M. έχει όραμά του να καταστήσει δυνατή τη διαθεσιμότητα οργάνων και

ιστών για κάθε Έλληνα ασθενή που έχει, ή, θα έχει ανάγκη στο μέλλον τη

μεταμόσχευση.

Αποστολή του Ε.Ο.Μ. είναι :

Η οργάνωση και η εύρυθμη λειτουργία ενός αποτελεσματικού και αξιόπιστου

μεταμοσχευτικού συστήματος στα πλαίσια του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Η διασφάλιση της δημόσιας εμπιστοσύνης.

Η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της ιατρονοσηλευτικής κοινότητας για

τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες της δωρεάς οργάνων καθώς και την

αναγκαιότατα, τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα της μεταμόσχευσης έναντι

άλλων θεραπειών υποκατάστασης.

Η αξιοποίηση του μέγιστου δυνατού αριθμού μοσχευμάτων προερχόμενων

από εκλιπόντες δότες.

Η αυτάρκεια των Ελληνικών δεξαμενών σε δοτές μυελού των οστών.

Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών με σκοπό τη μεταστροφή

των στάσεων και την άρση των προκαταλήψεων και των αμφιβολιών γύρω

από τα θέματα της Δωρεάς Ιστών και Οργάνων και των Μεταμοσχεύσεων.

Η δημιουργία εθνικής συνείδησης για την αξία της Δωρεάς Ιστών και

Οργάνων.

Η επίτευξη της ανάληψης από κάθε κοινωνικό και θεσμικό φορέα του ρόλου

που του αναλογεί ως προς την προώθηση της Ιδέας της Δωρεάς Ιστών και

Οργάνων.

Η παρακολούθηση όλων των πρόσφατων επιστημονικών εξελίξεων στον

τομέα της Δωρεάς Οργάνων κα των Μεταμοσχεύσεων.

Η ευθυγράμμιση της εθνικής πολιτικής στον τομέα των μεταμοσχεύσεων με

την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Η δωρεά οργάνων στον συνάνθρωπο

Υπόθεμα:Κοινωνική πλευρά και Ιατρική πλευρά

Δώρο ζωής η δωρεά οργάνων

Για ορισμένους συνανθρώπους μας, η κάθε μέρα που ξημερώνει, αποτελεί μια ακόμα

ημέρα αγωνίας μέχρι να βρεθεί το «δώρο ζωής» που περιμένουν. Ζουν και αναπνέουν

για την ανεύρεση ενός συμβατού δότη για τη μεταμόσχευση κάποιου ζωτικού

οργάνου, προκειμένου να χαρούν υγιείς την υπόλοιπη ζωή τους.

Σήμερα, η μεταμόσχευση αποτελεί τη μόνη θεραπευτική λύση για την τελικού

σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνεύμονα και την πιο αποτελεσματική λύση

για την τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια.

Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων, ο επίσημος κρατικός φορέας του

υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προσπαθεί να διαδώσει την «Ιδέα

της Δωρεάς Οργάνων», προκειμένου να γίνει γνωστή σε όλους τους Έλληνες η

ανάγκη για δωρεά οργάνων προς μεταμόσχευση. Άλλωστε είναι πολύ πιθανό να

χρειαστεί κάποιος κατά την διάρκεια της ζωής του ένα μεταμοσχευμένο όργανο.

Πιο συγκεκριμένα:

Ο Οργανισμός τονίζει πως η πιθανότητα να χρειαστούμε εμείς οι ίδιοι, κάποια στιγμή

της ζωής μας ένα μόσχευμα είναι πολύ μεγαλύτερη από την πιθανότητα να

δωρίσουμε τα όργανά μας μετά θάνατο και πως τα όργανα από πολλούς δυνητικούς

δότες (=ασθενείς που καταλήγουν -εγκεφαλικός θάνατος- ενώ βρίσκονται

διασωληνωμένοι σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, από τους οποίους μπορούν να

αφαιρεθούν όργανα προς μεταμόσχευση) δεν αξιοποιούνται προς μεταμόσχευση

επειδή δεν είχαν συζητήσει ποτέ εν ζωή με την οικογένειά τους τη θετική τους στάση

απέναντι στη δωρεά οργάνων.

Ο πρόεδρος του ΕΟΜ, καθηγητής κ. Αλκιβιάδης Κωστάκης σημειώνει πως: «Θα

πρέπει ο καθένας από εμάς να ζητήσει να ενημερωθεί προκειμένου να αρθούν τα

ταμπού και οι προκαταλήψεις μας ώστε να ευαισθητοποιηθούμε και να δείξουμε στην

πράξη, τη φιλευσπλαχνία και τον αλτρουισμό που μας χαρακτηρίζει σαν λαό».

Ανησυχητική η σύγκριση με την Ευρώπη για την Ελλάδα

Δυστυχώς, τα στοιχεία για τη χώρα μας δεν είναι τα επιθυμητά, καθώς βρισκόμαστε

στις τελευταίες θέσεις της λίστας μεταμοσχεύσεων των ευρωπαϊκών κρατών, με 8,1

δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 15

δότες/εκατομμύριο πληθυσμού.

Από το 2001 -όταν ξεκίνησε η λειτουργία του ΕΟΜ- η δωρεά έχει αυξηθεί μέχρι

σήμερα έως και 180% και οι πραγματοποιούμενες μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα

έχουν σημειώσει αύξηση έως και 120%.

Συνολικά, έχουν πραγματοποιηθεί 1.048 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, οι

οποίες προήλθαν από 458 δότες. Πιο αναλυτικά, 820 ασθενείς έλαβαν νεφρικό

μόσχευμα, 179 μεταμοσχεύτηκαν με ήπαρ, 46 με καρδιά, 3 με πνεύμονες, ενώ

επιπρόσθετα διενεργήθηκαν 524 μεταμοσχεύσεις νεφρού από ζώντες δότες σε α'

βαθμού συγγενείς τους.

Ο μέσος όρος ηλικίας των δοτών είναι 46 ετών, με μικρότερο δότη βρέφος 10 μηνών

και μεγαλύτερο άνδρα 80 ετών, ενώ σε επίπεδο ληπτών, ο μέσος όρος ηλικίας είναι

το 49 έτη.

Λίστα αναμονής

Η λίστα με τα άτομα που περιμένουν κάποιο μόσχευμα είναι καθημερινά μεταβλητή.

Ασθενείς εισέρχονται και εξέρχονται αυτής ανάλογα με την κατάστασή τους και ο

αριθμός μεταβάλλεται συνεχώς.

Αυτή την περίοδο, σε αναμονή για νεφρικό μόσχευμα βρίσκονται 886 ασθενείς, για

ηπατικό μόσχευμα 70 ασθενείς, για καρδιακό μόσχευμα 8 ασθενείς, ενώ 3 ασθενείς

περιμένουν κάποιο συμβατό πνεύμονα και 130 αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα.

Επιπλέον, υπάρχει και ένας αριθμός ασθενών -κυρίως παιδιατρικοί- που μεταβαίνουν

στο εξωτερικό προκειμένου να βρουν το κατάλληλο μόσχευμα

Τα μεταμοσχευτικά κέντρα της Ελλάδας

Στη χώρα μας υπάρχουν εξειδικευμένα μεταμοσχευτικά κέντρα ιστών και οργάνων.

Για μεταμοσχεύσεις νεφρού είναι: το Λαϊκό, ο Ευαγγελισμός, το Ιπποκράτειο

Θεσσαλονίκης και το Ρίο Πάτρας. Μεταμοσχεύσεις ήπατος γίνονται στο Λαϊκό και

στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, ενώ μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων

γίνονται στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο.

Όργανα που μπορούν να μεταμοσχευθούν

Τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ,

οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Ιστοί και κύτταρα που

μπορούν να μεταμοσχευτούν, είναι το δέρμα, τα οστά, οι χόνδροι, οι βαλβίδες της

καρδιάς, ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, αιμοποιητικά κύτταρα κ.α.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο νεφροί μεταμοσχεύονται σε δύο ασθενείς. Το ίδιο

συμβαίνει και με τους πνεύμονες, ενώ και το ήπαρ μπορεί να χωριστεί και να

μεταμοσχευθεί σε δύο διαφορετικούς λήπτες.

Από ιατρική άποψη το πιο συχνό είδος μεταμόσχευσης είναι η μεταμόσχευση

νεφρού. Μερικές φορές, το πάγκρεας μεταμοσχεύεται ταυτόχρονα με τον νεφρό σε

ορισμένα άτομα με ινσουλινο-εξαρτώμενο διαβήτη. Το πάγκρεας μπορεί επίσης να

μεταμοσχευθεί μόνο του.

Η μεταμόσχευση ήπατος και καρδιάς είναι επίσης μία διαδικασία ρουτίνας. Η

συνδυαστική μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων από τον ίδιο δότη επίσης

πραγματοποιείται σε μερικές περιπτώσεις, συνήθως σε ανθρώπους που πάσχουν από

κυστική ίνωση.

(Πίνακας μεταμοσχεύσιμων οργάνων στο τμήμα Ιατρικής)

Παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση για δωρεά

οργάνων για μεταμόσχευση.

Η μεταμόσχευση οργάνων μπορεί να σώσει ζωές ασθενών που παρουσιάζουν

ανεπάρκειες ζωτικών οργάνων.

Όμως το γεγονός ότι μόνο ένα χαμηλό ποσοστό των οικογενειών ατόμων που είναι

κατάλληλοι για δότες δίνουν τη συγκατάθεσή τους για δωρεά οργάνων, αποτελεί ένα

ουσιώδη περιοριστικό παράγοντα στην επιτυχία των μεταμοσχεύσεων.

Υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός ατόμων που περιμένουν όργανα για

μεταμόσχευση. Στις ΗΠΑ σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία υπάρχουν σήμερα 76.000

ασθενείς που αναμένουν για μεταμόσχευση. Πολλές χιλιάδες απ' αυτούς πιθανόν να

πεθάνουν διότι δεν γίνονται αρκετές δωρεές οργάνων.

Μια έρευνα που δημοσιεύεται στις 4 Ιουλίου 2001 στο ιατρικό περιοδικό "Journal of

the American Medical Association" που έγινε στο Οχάιο από το 1994 έως το 1999

στις οικογένειες 420 ατόμων που ήταν υποψήφιοι δότες, είχε σαν στόχο να βρει τι

ήταν εκείνο που επηρέαζε τους συγγενείς στο να επιτρέψουν τη λήψη οργάνων από

τα αγαπημένα τους πρόσωπα για σκοπούς μεταμόσχευσης.

Το συμπέρασμα της ενδιαφέρουσας αυτής έρευνας ήταν ότι οι παράγοντες που

επηρεάζουν καθοριστικά την απόφαση των οικογενειών είναι η διαφώτιση για το

θέμα και η επιθυμία του ασθενούς να είναι ή όχι δότης.

Οι γιατροί βρήκαν ότι οι οικογένειες στις οποίες είχε συζητηθεί και αναλυθεί το θέμα

της δωρεάς οργάνων πριν συμβεί το μοιραίο για το αγαπημένο τους πρόσωπο έδιναν

πιο εύκολα τη συγκατάθεσή τους για τη δωρεά.

Επίσης συμφωνούσαν συχνότερα να δώσουν όργανα για μεταμόσχευση, στις

περιπτώσεις που γνώριζαν εκ των προτέρων ότι το αγαπημένο τους πρόσωπο είχε

εκφράσει την επιθυμία να είναι δότης.

Τα όργανα τα οποία μπορούν να δωριθούν είναι πολλά και περιλαμβάνουν την

καρδία, τους νεφρούς, το συκώτι, το έντερο, τους πνεύμονες, και το πάγκρεας.

Επίσης ορισμένοι ιστοί όπως ο κερατοειδής χιτώνας, οι βαλβίδες της καρδίας και το

δέρμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεταμοσχεύσεις.

Τα άτομα τα οποία επιθυμούν να γίνουν δότες οργάνων και να

χαρίσουν ζωή σε άλλους σε περίπτωση που συμβεί κάτι το μοιραίο με

εγκεφαλικό θάνατο είναι καλά να γνωρίζουν και να κάνουν τα

ακόλουθα:

Πρέπει να πληροφορήσουν τους συγγενείς, τους φίλους και το γιατρό τους

ότι είναι η επιθυμία τους να είναι δότες οργάνων

Είναι καλά να συμπληρώσουν σχετικό έντυπο, να έχουν την κάρτα δότη μαζί

τους πάντοτε, στο πορτοφόλι, στο αυτοκίνητο μαζί με την άδεια οδηγού.

Επίσης να δώσουν αντίγραφα στον γιατρό τους, στην οικογένειά τους και στο

δικηγόρο τους

Πρέπει να μεριμνήσουν μαζί με το δικηγόρο τους να κάνουν τις σχετικές

νομικές διαδικασίες για το ποιος θα μπορεί ν' αποφασίζει γι' αυτούς σε

περίπτωση που μπορεί να συμβεί εγκεφαλικός θάνατος. Το άτομο αυτό μπορεί

να είναι ο ίδιος ο δικηγόρος τους ή ένας φίλος τους ή ένα άτομο από την

οικογένεια τους

Είναι καλό να ετοιμάσουν εκ των προτέρων ένα νομικό έγγραφο που να

περιγράφει με λεπτομέρεια τις επιθυμίες τους για θέματα που αφορούν την

φροντίδα και περίθαλψή τους σε περίπτωση που οι ίδιοι δεν θα μπορούν να

έχουν οποιαδήποτε επικοινωνία με το περιβάλλον

Είναι χρήσιμο τα άτομα τα οποία επιθυμούν να είναι δότες οργάνων

να γνωρίζουν τα ακόλουθα:

Το γεγονός ότι τεκμηριώνετε εκ των προτέρων την επιθυμία σας να είστε

δότες, αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επηρεάσει την περίθαλψη που

θα σας δοθεί σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού. Ο πρωταρχικός στόχος

είναι πρώτα απ' όλα να σωθεί η δική σας ζωή

Οι ασθενείς οι οποίοι θα δεχθούν τα δικά σας όργανα, θα επιλεγούν βάσει της

σοβαρότητας της ασθένειας τους, βάσει του χρόνου αναμονής που είχαν μέχρι

τώρα και βάσει άλλων ιατρικών δεδομένων. Η οικονομική δύναμη του

ασθενούς που θα επωφεληθεί και το πόσο διάσημος είναι δεν επηρεάζουν την

απόφαση της επιλογής

Δεν υπάρχουν όρια ηλικίας για να γίνει κάποιος δότης

Δεν υπάρχει οικονομική επιβάρυνση ούτε για σας ούτε για την οικογένειά σας

εάν αποφασίσετε να είστε δότης οργάνων

Οι περισσότερες θρησκείες συμφωνούν με την δωρεά οργάνων

Το σώμα σας δεν πρόκειται να υποστεί αλλαγές στη εμφάνισή του μετά από

τη λήψη οργάνων

(Οι σχέσεις των ιατρών και των ασθενών πρέπει να είναι αμοιβαίας εμπιστοσύνης)

H ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΝ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟ ΑΠΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ

ΑΠΟΨΗΣ Οι μεταμοσχεύσεις ιστών και οργάνων ανθρώπινης προέλευσης αποτελούν

ασφαλώς ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην ιστορία της ιατρικής.

Χιλιάδες άνθρωποι έχουν ξαναδεί το φως με μεταμόσχευση κερατοειδούς

χιτώνος και πολλοί άλλοι έχουν αποφύγει τον θάνατο χάρις στη μεταμόσχευση

νεφρών. Παράλληλα έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος και στις μεταμοσχεύσεις

καρδίας, ήπατος, πνευμόνων και παγκρέατος. Ή μεγάλη όμως πρόοδος που έχει

σημειωθεί στον τομέα αυτόν της παρεμβατικής ιατρικής και ή ακόμη

μεγαλύτερη που αναμένεται να σημειωθεί στο άμεσο μέλλον, επιβάλλουν την από

πάσης πλευράς οριοθέτηση της μεθόδου, ώστε να αποτραπούν καταχρήσεις της

και να παραμείνει μια ευεργετική για τον άνθρωπο εξέλιξη. Το θέμα, έκτος από

την ιατρική και νομική του όψη, έχει ασφαλώς και την θρησκευτική, γι' αυτό

και επιχειρούμε μια θεώρηση του και από την τελευταία, με βάση πάντοτε την

χριστιανική ηθική του Ευαγγελίου.

Είναι φυσικό πώς αν υπερνικηθεί ή αγνοία των πολλών πάνω στο θέμα και

ενθαρρυνθούν κατάλληλα οι υποψήφιοι δότες, οι μεταμοσχεύσεις μπορούν να λύσουν

μια σειρά από περίπλοκα προβλήματα και να χαρίσουν σε άλλως καταδικασμένους

ανθρώπους τη χαρά της ζωής.

Ωστόσο δεν λείπουν και εκείνοι πού στέκονται αρνητικά ή και με απλές επιφυλάξεις

εμπρός στο πρόβλημα, πράγμα που δείχνει ότι δεν έχει εξαντληθεί ο προβληματισμός

που συνδέεται με τις καθολικές διαστάσεις του ζητήματος. Και ικανός τέτοιος

προβληματισμός συνδέεται με την ηθική και θρησκευτική πλευρά του. Πρέπει από

την αρχή να τονίσουμε ότι ή χριστιανική ηθική δεν προσφέρει έναν κώδικα ηθικής,

πολύ δε περισσότερο έναν κώδικα ιατρικής δεοντολογίας, προσφέρει όμως ηθικά

κριτήρια αξιολόγησης των πράξεων του ανθρώπου.Σε σχέση με τις μεταμοσχεύσεις

δύο είναι τα θεμελιώδη κριτήρια πού προσδιορίζουν την πορεία πλεύσεως μας. Το

ένα είναι, ή εκτίμηση του ανθρώπου ως εικόνας του θεού - πράγμα πού σημαίνει ότι ο

άνθρωπος έχει μοναδική και ανεπανάληπτη αξία- και το δεύτερο είναι ή χωρίς όρους

και όρια αγάπη προς τον πλησίον, πού φθάνει μέχρι και της αγάπης αυτού του

εχθρού, Η αγάπη βέβαια αυτή δεν είναι ένας κοινωνικός αλτρουισμός, αλλά αποτελεί

αντανάκλαση της αγάπης του ίδιου τον θεού, πού έφθασε στο σημείο να στείλει στη

γη τον Υιό του για να θυσιασθεί υπέρ των φίλων του «Μείζονα ταύτης άγάπην ουδείς

έχει ίνα τις την ψυχήν αυτού θή υπέρ των φίλων αυτού» (Ίω. 15,13).Παλαιότερα οι

θεολόγοι αντίκριζαν το θέμα των μεταμοσχεύσεων στηριζόμενοι μόνο στην πρώτη

αρχή, στο πρώτο κριτήριο. Γι' αυτό και αντιμετώπιζαν τη μεταμόσχευση, τουλάχιστον

στις περιπτώσεις ζωντανών δοτών, ως αυτο-ακρωτηριασμό, κάτι πού φαινόταν πώς

αντίκειται στην ηθική. Σ' αυτό το επιχείρημα τους διευκόλυναν οι Ιεροί εκείνοι

Κανόνες της Εκκλησίας μας, όπως οι ΚΑ', ΚΓ και ΚΔ' των Αγίων Απόστολων, που

τιμωρούν με αφορισμό τον λαϊκό πού αυτο-ακρωτηριάζεται, τον εμποδίζουν δε από

το να γίνει κληρικός, τον δε κληρικό τον τιμωρούν με καθαίρεση. Δικαιολογώντας οι

Κανόνες τις αυστηρές αυτές κυρώσεις υπογραμμίζουν: «Αυτοφονευτής γαρ εστίν

εαυτού και της του Θεού δημιουργίας εχθρός» (Βλ. Ράλλη-Ποτλη: Σύνταγμα θείων

και ιερών κανόνων τ. Β' σ. 30). Τα ίδια περίπου προβλέπουν και άλλοι Ί. Κανόνες,

όπως π.χ. ο Α' της Α' Οικουμενικής και Π΄ της δευτέρας.Από την ορθή όμως

ερμηνεία των Κανόνων αυτών, πληροφορούμεθα ότι ο ακρωτηριασμός για τον όποιον

γίνεται εδώ λόγος είναι, ή εκτομή των γεννητικών οργάνων, δηλ. ο ευνουχισμός, που

ορισμένοι ζηλωτές χριστιανοί των πρώτων αιώνων επιχειρούσαν ως μέσο για

κατάχτηση της ηθικής καθαρότητας και τελειότητος. Ή Εκκλησία, και ορθός,

αντιτάχθηκε με σφοδρότητα στην ακραία ασκητική αυτή αντίληψη, ή οποία

συνιστούσε ουσιαστικά αναίρεση της δημιουργίας και της σοφίας του Θεού, την

εθεώρησε δε βαρεία κάκωση του σώματος, πού είναι ναός τον Αγίου Πνεύματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ιεροί κανόνες που αναφέραμε, ενώ τιμωρούν τον

ακρωτηριασμό αυτού του είδους, αφήνουν ατιμώρητη την ίδια πράξη, όταν αυτή

γίνεται για λόγους υγείας ή με χρήση βίας χωρίς τη θέληση του παθόντος. Σημειώνει

χαρακτηριστικά ο ερμηνευτής Ζωναράς στον Η' Κανόνα της Πρωτοδευτέρας : «Ει δε

τις περιπέση νοσήματι, εξ ου βιάζεται έκτιμηθηναι, τότε αφίησιν αυτόν ευνουχίζεσθαι

και ούτε τους χειρουργούντας, 0ύτε τούς επιτάσσοντας κολάζει. Ου γαρ ύβρις του

πλαστού τούτο εστίν, ούτε επιβουλή του πλάσματος, αλλά νόσου θεραπεία» (Βλ.

Ράλλη- Ποτλη, ενθ. άνωτ. σ. 677).

Από την ερμηνεία αυτή προκύπτουν οι έξης σκέψεις: Κατ' αρχήν ή Εκκλησία

αντιτάσσεται σε μια ειδική περίπτωση αυτο- ακρωτηριασμού πού ενέχει ύβριν προς

τον Δημιουργό και προέρχεται από λόγους κακώς νοουμένου ασκητισμού.

Διασταλτική ερμηνεία της απαγορεύσεως δεν ευσταθεί και είναι προφανής ο λόγος.

Οι κυρώσεις δεν μπορεί να εφαρμοσθούν ανάλογα για άλλες περιπτώσεις. Ο λόγος

της αυστηρότητος της Εκκλησίας οφείλεται στο ότι, όπως ελέχθη ήδη, η αφαίρεση

των γεννητικών οργάνων ενέχει προσβολή κατά του θεού, ό οποίος έδωσε στον

άνθρωπο τα όργανα αυτά. Ή εκτομή τους είναι έμπρακτη αποδοκιμασία του

Δημιουργού, δηλαδή ασέβεια. Με αλλά λόγια έχει το νόημα της διορθώσεως ενός

υποτιθέμενου λάθους του Θεού. Ποιος είσαι όμως τώρα συ που εκτέμνεις τα όργανα

αυτά θέλοντας να διδάξεις τον Θεό ότι δεν ήξερε τι έκανε;

Όμως, προκειμένου περί των

μεταμοσχεύσεων, το πράγμα διαφέρει

ουσιωδώς, διότι, ή εκούσια προσφορά ενός η

περισσοτέρων οργάνων δεν γίνεται από

ασέβεια προς τον Θεό ούτε πάλι το υπό

αφαίρεση όργανο κρίνεται περιττό ή

επιβλαβές για την ηθική συγκρότηση τον

ανθρώπου. Αντίθετα αναγνωρίζεται η

πολυτιμότητα και η μοναδικότητα του. Δεν

μπορεί άνθρωπος να κατασκευάσει τέτοια

όργανα και να υποκαταστήσει την φύση, γι' αυτό και αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει.

τα υπό του Θεού δοσμένα, ωθούμενος από ένα φίλτρο αγάπης προς τον συνάνθρωπο.

Είναι, επομένως σαφές ότι οι κανονικές απαγορεύσεις που αναφέραμε δεν

εφαρμόζονται στην περίπτωση πού εξετάζουμε.

Με βάση τα ανωτέρω, οι θεολόγοι. και οι ηθικολόγοι άρχισαν τελευταία να βλέπουν

την υπόθεση των μεταμοσχεύσεων όχι αποκλειστικά και μόνον σε σχέση με τον δότη,

αλλά και σε σχέση με τον λήπτη και τις ευεργετικές συνέπειες πού έχει αυτή για την

ζωή του. Έτσι, δεν θεωρείται, πια ή μεταμόσχευση ως ακρωτηριασμός που ηθικά

απαγορεύεται, αλλά ως πράξη αγάπης που συχνά εγγίζει την αυτοθυσία. Ή θεώρηση

αυτή συμπληρώνεται και από την ανάγκη η πράξη του δότη να είναι καρπός

ελεύθερης και ενσυνείδητης επιλογής. Τούτο σημαίνει ότι η πράξη του δεν θα πρέπει

να είναι, αποτέλεσμα οιασδήποτε μορφής εξαναγκασμού η αγνοίας, άλλα προϊόν

απόφασης πού στηρίζεται σε επίγνωση των συνεπειών της.

Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει ότι και ο γιατρός βλέπει τον άνθρωπο όχι μόνο

βιολογικά και επιστημονικά αλλά και σε αναφορά με όλες τις σχέσεις και τις

υποχρεώσεις του. Ό γιατρός έχει χρέος να εξηγήσει στον δότη όλες τις συνέπειες που

θα έχει ή προσφορά του τόσο για τον ίδιο, όσο και για την οικογένεια του.

Παράλληλα και ο λήπτης έχει υποχρέωση, εφόσον βρίσκεται σε κατάσταση

αυτοσυνειδησίας να σταθμίσει και εκείνος εάν θα πρέπει να δεχθεί την προσφορά,

όσο εκούσια και αν είναι και αυθόρμητη. Ένας πατέρας π. χ. είναι, αμφίβολο αν

πρέπει, να δεχθεί την προσφορά, του νεφρού του παιδιού του. Ο γιατρός έχει εδώ την

υποχρέωση να βοηθήσει με τις ειδικές γνώσεις του τόσο τον δότη όσο και τον δέκτη

στο να πάρουν την απόφαση τους με ευθύνη και συνείδηση.

Μερικοί εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν είναι ή δεν είναι ασεβής ή επέμβαση που

επιχειρείται με τις μεταμοσχεύσεις στα σχέδια του Θεού για τον άνθρωπο. Το

επιχείρημα είναι σχολαστικό και ανόητο. Ο Θεός επροίκισε τον άνθρωπο με νουν και

θέληση, ώστε να αντιμετωπίζει κάθε πρόβλημα στη ζωή του. Ο ίδιος έδωσε τους

γιατρούς και την επιστήμη προς ανακούφιση των πασχόντων. Δεν είναι επέμβαση στη

βουλή του Θεού η ανάπτυξη της Ιατρικής και ή σωτήρια των ανθρώπων από την

αρρώστια η τον θάνατο. Είναι, αντιθέτως, μέσα στο σχέδιο του Θεού η ανάπτυξη

πρωτοβουλιών από τον άνθρωπο και ή αξιοποίηση των δυνάμεων με τις όποιες τον

εφοδίασε ο Δημιουργός του. Το ότι έτσι έχει η αλήθεια μπορεί να αποδειχθεί και από

ένα απόσπασμα από την προς Γαλατάς επιστολή του Αποστόλου Παύλου πού, όσο κι

αν έχει συμβολικό χαρακτήρα, είναι ωστόσο σε στενή σχέση με την ουσία του

θέματος μας:

«Μαρτυρώ γαρ υμίν ότι εί δυνατόν τους οφθαλμούς υμών εξορύξαντες αν

εδώκατέ μοι» (Γαλ. 4, 15). Όπως είναι γνωστό, ο Απόστολος Παύλος υπέφερε από

μια σπάνια νόσο των οφθαλμών πού δεν την κατονομάζει. Έχοντας λοιπόν αυτό κατά

νουν και γνωρίζοντας την αγάπη που έτρεφαν προς το πρόσωπό του οι Γαλάτες, τους

γράφει: «Δίνω μαρτυρία εγώ για σας ότι, αν σας ζητούσα να μου προσφέρετε τα

μάτια σας για να τα χρησιμοποιήσω εγώ, θα τα βγάζατε και θα μου τα

προσφέρατε.» Στην εποχή του Παύλου δεν γίνονταν ασφαλώς μεταμοσχεύσεις, άλλα θα

μπορούσαμε να υποθέσουμε πώς αν γίνονταν ο Απόστολος θα τασσόταν υπέρ,

κρίνοντάς τες ως απόδειξη αγάπης η όποια «ου ζητεί τα εαυτής» (Α' Κορ. 13, 5).

Όταν ο ίδιος ο Απόστολος διδάσκει ότι όλοι οι χριστιανοί είμαστε «αλλήλων μέλη»

(Εφ. 4, 25) και όταν μας προτρέπει «διά της αγάπης δουλεύετε άλλήλοις» (Γαλ. 5, 13)

και όταν η προσφορά της ζωής μας ολόκληρης στον βωμό της πίστεως και της

πατρίδος καταξιώνεται και δικαιώνεται, τότε πως θα αρνηθούμε μια πράξη τόσο

ευγενική και ανιδιοτελή, όπως είναι η προσφορά του σώματος μας για να σωθεί ένας

συνάνθρωπος που μπορεί μάλιστα να μην μας είναι καν συγγενής;

Ή Καθολική Εκκλησία έχει οριοθετήσει τις βασικές αρχές πού πρέπει να διέπουν την

προσφορά οργάνων για μεταμοσχεύσεις. Όσον ο δωρητής ζει, ή αφαίρεση οργάνου

του επιτρέπεται μόνο στα δίδυμα όργανα (νεφρό, μάτι) και με την προϋπόθεση ότι το

άλλο είναι υγιές και θα συνεχίσει τη φυσιολογική του λειτουργία. Επίσης όταν

υπάρχει πραγματική και σοβαρή ανάγκη και η μεταμόσχευση είναι ο μοναδικός

τρόπος για την αντιμετώπιση της, καθώς και όταν υπάρχει σοβαρή βάσιμη

πιθανότητα για την επιτυχία της μεταμόσχευσης.

Όταν ο δωρητής είναι νεκρός, η προσφορά οργάνου του πρέπει, να γίνεται υπό

τις εξής προϋποθέσεις: Να υπάρχει, γραπτή συναίνεση πριν τον θάνατο, να

εξασφαλίζεται ο σεβασμός του ανθρώπινου σώματος ως ναού του Αγίου

Πνεύματος, να εξασφαλίζεται η αποφυγή κάθε είδους εκμετάλλευσης και να

αποφεύγεται έστω και ο πιθανός κίνδυνος ευθανασίας, διότι δεν είναι θεμιτό να

υπερασπίζεται η ζωή του ενός με την εξασθένηση η την αφαίρεση της ζωής του

άλλου.

Τέλος, ή Καθολική Εκκλησία τονίζει δύο ακόμη βασικές αρχές:

α) Το δικαίωμα στη ζωή και το δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα δεν έχουν

την ίδια προτεραιότητα. Προηγείται το δικαίωμα στη ζωή, και

β) 0ι μεταμοσχεύσεις ορισμένων οργάνων που μπορούν να αλλοιώσουν την

ψυχική ή βιολογική υπόσταση του προσώπου δεν επιτρέπονται.

Κλείνοντας την παράθεση των σκέψεων μας αυτών παρατηρούμε τα εξής:

1. Ή Χριστιανική Ηθική δεν αρνείται τοις μεταμοσχεύσεις ή την δωρεά

οργάνων, μάλλον τις θεωρεί εκδήλωση αγάπης προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο

και γι' αυτό κατ' αρχήν τις εγκρίνει και τις ευλογεί.

2. Ή αφαίρεση οργάνου η οργάνων από τον δότη επιβάλλεται να γίνεται με την

συνολική τον θεώρηση ως προσώπου και εικόνας Θεού. Το ίδιο πρέπει να

συμβαίνει και σε ότι άφορα στον λήπτη.

3. Ή Απόφαση του δότη να δώσει και του λήπτη να λάβει ένα όργανο πρέπει να

λαμβάνεται ψύχραιμα, υπεύθυνα και με πλήρη γνώση των συνεπειών της.

4. Τα κριτήρια επενέργειας μεταμόσχευσης πρέπει να είναι αντικειμενικά και.

απόλυτα ασφαλή. Στον νομοθέτη δε εναπόκειται η ευθύνη να τα ορίσει, ώστε να

αποκλεισθεί κάθε ενδεχόμενο κατάχρησης.

5. Η αγωγή της κοινής γνώμης πρέπει να απευθύνεται προς την αντίληψη ότι

ένας τρόπος αυτοπραγμάτωσης του ανθρώπου είναι η χρησιμοποίηση μετά

θάνατον οργάνων του σώματος του για τη σωτήρια κάποιου ή κάποιων

συνανθρώπων του. Πουθενά στη Γραφή δεν υπάρχει ως προϋπόθεση για την

ανάσταση των νεκρών η σωματική ακεραιότητα. Η εκστρατεία που έχει αρχίσει

για την ενημέρωση των ανθρώπων πάνω στην ανάγκη να πολλαπλασιασθούν οι

μετά θάνατον κυρίως δότες πρέπει να ενισχυθεί ώστε να αποδώσει σε καρπούς

που θα φέρουν ευεργετικά αποτελέσματα.

6. Σε περίπτωση πτωματικών αφαιρέσεων οργάνων πρέπει να πιστοποιείται με

κάθε βεβαιότητα ο θάνατος, να αποφεύγεται δε κάθε επίσπευση του ή

παραπλανητική βεβαίωση του, που συνιστά όχι μόνο ηθικό, αλλά και ποινικό

έγκλημα.

Η Εκκλησία της Ελλάδος κατόπιν ενδελεχούς μελέτης του θέματος και υποβολής

σχετικού υπομνήματος της αρμόδιας επί της Βιοηθικής Επιτροπής της,

διατείνεται ότι η πρώτη αρχή, από την οποία ξεκινά τον προβληματισμό της επί

των μεταμοσχεύσεων και της δωρεάς οργάνων είναι η φιλανθρωπία της. Το

γεγονός πως οι μεταμοσχεύσεις μεταμορφώνουν το δράμα του λήπτη σε ελπίδα

ζωής, η Εκκλησία το περιβάλλει με ιδιαίτερη συμπάθεια και σεβασμό. Γι' αυτό

και θα μπορούσε να τις ευλογήσει, με την προϋπόθεση ότι κατά τη

μεταμοσχευτική διαδικασία προστατεύεται η συνείδηση του δότη και δεν

παραβιάζονται οι πνευματικές αξίες. Το ότι ή Εκκλησία είναι πνευματική δεν

σημαίνει ότι δεν είναι και φιλάνθρωπη.

Η προσφορά υγιών οργάνων για μεταμοσχεύσεις αποτελεί σπουδαία συνεισφορά

στο βωμό της αγάπης προς τον συνάνθρωπο. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία

ως εκ του λόγου τούτου δεν μπορεί παρά να είναι ευνοϊκή απέναντι στην όλη

κίνηση που σημειώνεται τελευταία στη χώρα μας. Οι περισσότερες θρησκείες, όπως λ.χ. ο Χριστιανισμός, ο Βουδισμός, ο Ιουδαϊσμός

έχουν θετική θέση απέναντι στις μεταμοσχεύσεις. Η Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία

αντιμετωπίζει τις μεταμοσχεύσεις με ιδιαίτερη κατανόηση και θεωρεί ότι: «η δωρεά

οργάνων από εγκεφαλικώς νεκρούς δότας καθώς και η νηφάλια και συνειδητή

απόφασις υγιούς ανθρώπου όπως προσφέρει κάποιο όργανό του εις πάσχοντα

συνάνθρωπον, ως πράξεις φιλαλληλίας και αγάπης, είναι σύμφωνοι με την

διδασκαλίαν και το φρόνημα της Εκκλησίας μας».

Ωστόσο, αν κάποιος έχει αμφιβολίες, μπορεί να το συζητήσει με τον πνευματικό του

πατέρα

Δωρεά Οργάνων και η στάση της Εκκλησίας

Ο καινούριος νόμος για τη δωρεά οργάνων ψηφίστηκε στις 16 Ιουνίου 2011. Μια

διάταξη του νόμου αυτού που θα ισχύσει από το 2013 προκάλεσε αντιδράσεις από

τον ΕΟΜ και την Εκκλησία της Ελλάδος.

Σύμφωνα με τη διάταξη, όλοι οι ενήλικοι έλληνες πολίτες θεωρούνται εν δυνάμει

δωρητές οργάνων εφόσον δεν έχουν δηλώσει το αντίθετο κατά τη διάρκεια της ζωής

τους.

Ο ΕΟΜ έχει εκφράσει την αντίθεσή του στο νόμο για λόγους διαφορετικής τάξης.

Θεωρεί ότι η δωρεά οργάνων μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά, ενώ κάνει λόγο και για

«ορατό κίνδυνο εμπορευματοποίησης» από τη διεύρυνση του κύκλου των δοτών,

προκειμένου για ζώσες μεταμοσχεύσεις. Έτσι, δεν θα προχωρά στην καταγραφή

μοσχευμάτων από νεκρούς δότες, αν δεν υπάρχει η έγγραφη συναίνεση των

συγγενών.

Η Εκκλησία από την άλλη μεριά είναι χωρισμένη στην Επίσημη Εκκλησία της

Ελλάδος και στους Ορθόδοξους Παλαιοημερολογίτες, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται

«Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί».

Οι παλαιοημερολογίτες επισημαίνουν ότι οι μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών από

άνθρωπο σε άνθρωπο δεν είναι όλες ηθικά επιλήψιμες. Για παράδειγμα, όταν ένας

δότης δώσει ένα από τα διπλά ζωτικά όργανα ή κάποιον ιστό σε συμβατό λήπτη και

μετά τη μεταμόσχευση έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν και οι δύο, δεν υπάρχει

πρόβλημα. Το ηθικό πρόβλημα παρουσιάζεται κατ’ αυτούς στις μεταμοσχεύσεις από

πτωματικούς δότες.

Κάποιες άλλες ομάδες παλαιοημερολογιτών θεωρούν ότι υπάρχει ηθικό πρόβλημα

και στις περιπτώσεις ζωντανών δοτών.

Πιστεύουν ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει σε ένα

συγκεκριμένο νευρολογικό κριτήριο για να οριστεί ο βέβαιος θάνατος. Αλλά

χρησιμοποιούνται διαφορετικά σετ νευρολογικών κριτηρίων χωρίς να υπάρχει

παγκόσμια ομοφωνία. Έτσι πιστεύουν ότι είναι ηθικά ανεπίτρεπτο να επέλθει

ακρωτηριασμός που θα προκαλέσει αναπηρία ή και θάνατο, για να καθυστερήσει ο

θάνατος άλλων. Επίσης θεωρούν ότι αν κάποιος είναι εν ζωή και γίνει δωρητής

οργάνων, κάνει πολύ μεγάλη αμαρτία γιατί ο δότης στην πραγματικότητα δίνει τη

συγκατάθεσή του για την ευθανασία του ή ακόμα και την αυτοκτονία του(!) με τον

πιο επίσημο τρόπο.

Η Επίσημη Εκκλησία της Ελλάδος από την άλλη, ήταν πάντα πιο ελαστική στην

πολιτική δωρεάς οργάνων, ιδιαίτερα επί μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.

Οι θέσεις της εκκλησίας συνοπτικά είναι οι εξής:

-Για την Εκκλησία είναι ορθό κάποιο μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας να

αναζητήσει βοήθεια για να παρατείνει τη ζωή του και να εφαρμόσει ό,τι η ιατρική

υπαγορεύει. Ωστόσο και ο ίδιος και οι επιστήμονες πρέπει να ενεργούν με πλήρη

επίγνωση ότι η παράταση της ζωής είναι μια ακόμα ευκαιρία για περαιτέρω

πνευματική πρόοδο και για συμμετοχή στην εν Χριστώ Ζωή.

-Πρέπει να γίνεται σεβαστή η επιθυμία του κάθε ανθρώπου και οι επιλογές του.

Αποδεχόμαστε αυτόν που επιθυμεί να πάρει μόσχευμα, αλλά και αυτόν που για

πνευματικούς λόγους δεν θέλει να γίνει λήπτης. Επίσης αποδεχόμαστε αυτόν που

επιθυμεί να γίνει δωρητής αλλά κατανοούμε και αυτόν που έχει ενδοιασμούς ή

φόβους και αναστολές να δωρίσει τα ζωτικά του όργανα.

- Η Εκκλησία θέτει κι άλλα κριτήρια για τη δωρεά οργάνων πέρα από τον

προσδιορισμό του θανάτου. Η προσφορά οργάνων δεν πρέπει να συνδέεται με το

θάνατο, αλλά με την αυτοθυσία και την αγάπη. Πρέπει να επανεξεταστεί η ηθική των

μεταμοσχεύσεων από θεολογική σκοπιά και να μετατεθεί η βαρύτητα που δίνεται

στον προσδιορισμό και τα κριτήρια του εγκεφαλικού θανάτου σε άλλους παράγοντες,

όπως η αγάπη και η ελευθερία.

-Κάθε πράξη μεταμόσχευσης πρέπει να έχει κίνητρο την αγάπη, η οποία μπορεί να

είναι και θυσιαστική. Ωστόσο δεν πρέπει να παραβλέπεται και το ενδεχόμενο της

αλλοτρίωσης αυτής της αγάπης από εξωγενείς παράγοντες, ιδιοτελείς και

συναισθηματικούς. Όταν η αγάπη της προσφοράς δεν εξυπηρετεί τη σωτηρία του

ανθρώπου, τότε εκλείπουν οι πνευματικοί λόγοι της μεταμόσχευσης. Όπως σημειώνει

ο Παύλος: "και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω ουδέν

ωφελούμαι" (Αν δώσω το σώμα μου για να ικανοποιηθώ, ούτε αγάπη κερδίζω ούτε

ωφελούμαι τίποτα).

-Τέλος, διευκρινίζεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας δεν έχει λάβει επίσημη

θέση εν συνόλω για το ζήτημα των μεταμοσχεύσεων. Έτσι η μέχρι τώρα στάση της

δεν είναι ούτε προτρεπτική, ούτε αποτρεπτική αλλά επιτρεπτική.

Ο καθένας μας έχει μάλλον διαμορφώσει άποψη για τη δωρεά οργάνων και τις

μεταμοσχεύσεις. Θα μου επιτρέψετε τελειώνοντας να καταθέσω τη δική μου.

Εδώ και χρόνια ήξερα ότι κάποια στιγμή θα έδινα το νεφρό μου στο γιο μου. Δεν

μπορούσα να διανοηθώ ότι δεν θα ταιριάζει, ούτε ότι θα προκύψει κάποιο πρόβλημα

και δεν θα γίνω δωρήτρια. Την πίστη μου αυτή την βάσιζα στην αγάπη του Χριστού.

Ήξερα μέσα μου ότι δεν θα μου στερήσει αυτή την «ικανοποίηση». Αμέσως μετά,

έγινα και δωρήτρια οργάνων και ενημέρωσα όλη την οικογένειά μου για αυτή μου

την επιθυμία. Όποιος κι αν μου πει, ιερωμένος ή επιστήμονας, ότι αυτό που έκανα

ήταν λάθος, ή ότι η μετά θάνατον δωρεά οργάνων μου θα μου στερήσει την μετά

θάνατον ζωή στον Παράδεισο, δεν θα με πείσει. Ο Παράδεισος είναι εδώ, δίπλα στο

παιδί μου που είναι καλά, και παρόλα τα προβλήματα, ξέρω ότι η αγάπη του Χριστού

πάντα θα τον προστατεύει.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ

Ανθρωποι που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια υποβάλλονται στη

διαδικασία της αιμοκάθαρσης σ' ένα μηχάνημα τεχνητού νεφρού, 3-4 φορές

την εβδομάδα. Αυτή η Θεραπεία είναι πολύ δύσκολη και μόνο ένα μέρος της

νεφρικής λειτουργίας μπορεί να υποκαταστήσει. Η οικογενειακή και

κοινωνική ζωή αυτών των ανθρώπων βρίσκεται σε πλήρη αναστάτωση. Τα

παιδιά με νεφρική ανεπάρκεια έχουν διαταραχές στην ανάπτυξή τους και η

σχολική τους εκπαίδευση γίνεται προβληματική εξαιτίας της συχνής

νοσηλείας τους στο νοσοκομείο. Ασθενείς που δηλώνονται στη λίστα για ένα

μόσχευμα καρδιάς ή ήπατος είναι βαριά άρρωστοι και μπορούν να περιμένουν

μόνο για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Η μεταμόσχευση είναι συχνά η

μόνη ελπίδα για έναν καρδιοπαθή ή ηπατοπαθή ασθενή ή κάποιον με

καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια. Η μεταμόσχευση κερατοειδούς δίνει ξανά

το φως σε τυφλούς ασθενής. Και οι εγκαυματίες -που συχνά είναι παιδιά- θα

έχουν λιγότερους πόνους και μικρότερες παραμορφώσεις, εάν τους

εξασφαλισθεί ένα δερματικό μόσχευμα για τη θεραπεία τους.

ΔΩΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ-ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ.

Κάθε εγκεφαλικά νεκρός μπορεί να θεωρηθεί δότης οργάνων. Αυτό σημαίνει

οτι κύρια όργανα του μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μοσχεύματα για

ασθενής που δηλώνονται σε μια λίστα για μεταμόσχευση. Ο άρρωστος, ο

οποίος είναι εγκεφαλικά νεκρός, νοσηλεύεται ήδη σε μια μονάδα εντατικής

θεραπείας και είναι περιτριγυρισμένος από πολλά μηχανήματα. Τα

μηχανήματα αυτά βοηθάνε τα όργανα τροφοδοτώντας τα κύτταρα με οξυγόνο,

παρακολουθούν τη λειτουργία της καρδιάς, διατηρούν τη θερμοκρασία του

σώματος σταθερή στους 37°C, διατηρούν την αρτηριακή πίεση ώστε να

εξασφαλίζεται η ροή του αίματος στα όργανα, γίνεται υποστήριξη με

φάρμακα και παρακολούθηση των νεφρών και απομάκρυνση των άχρηστων

ουσιών από τον οργανισμό. Εάν ο ασθενής αποσυνδεθεί από τη μηχανική

υποστήριξη, όλα τα όργανα θα πάψουν να λειτουργούν.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ.

Η έκφραση εγκεφαλικός θάνατος σημαίνει ότι όταν ο εγκέφαλος είναι νεκρός

το άτομο είναι νεκρό. Η αυτόματη αναπνοή έχει σταματήσει και το

σταμάτημα της λειτουργίας και των άλλων οργάνων είναι θέμα χρόνου. Η

σύνδεση με τα μηχανήματα αυτά εξασφαλίζει μηχανικά την αναπνοή και

διατηρεί για διάστημα κάποιων ωρών ή ημερών τη λειτουργία των άλλων

οργάνων τα οποία παραμένοντας σε καλή κατάσταση μπορούν να

μεταμοσχευθούν σε άλλους ανθρώπους και να λειτουργήσουν φυσιολογικά

μέσα στο σώμα τους. Από κάθε άποψη, νομική, επιστημονική και ηθική ο

εγκεφαλικός θάνατος ισούται με το θάνατο του ανθρώπου.

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ.

Μόνο οι θεράποντες γιατροί μπορούν να πιστοποιήσουν τον εγκεφαλικό

θάνατο, βασιζόμενοι στις πιο σύγχρονες εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης. Η

διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου γίνεται από τρεις γιατρούς, διαφορετικών

ειδικοτήτων, οι οποίοι δεν έχουν σχέση με την ομάδα των χειρουργών που θα

αφαιρέσει τα όργανα ή με τη μεταμοσχευτική ομάδα. Η βεβαίωση του

εγκεφαλικού θανάτου υπογράφεται και από του τρεις ιατρούς μετά από

απόλυτη συμφωνία τους και αφού έχουν εξετάσει τον ασθενή σε 2

διαφορετικούς που απέχουν μεταξύ τους 8 ώρες.

ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΔΟΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ.

Όλοι μπορούν να είναι δυνητικοί δότες οργάνων. Εφόσον έχει διαγνωσθεί ο

εγκεφαλικός θάνατος, λαμβάνονται υπόψη το ιατρικό ιστορικό, η ηλικία, ο

τρόπος ζωής (κάπνισμα, χρήση αλκοόλ) και γίνεται πλήρης εργαστηριακός

έλεγχος (ιολογικός, μικροβιολογικός και εργαστηριακός) προκειμένου να

αποφασιστεί: Η δωρεά καρδιάς-πνευμόνων, ήπατος, νεφρών, κερατοειδών

χιτώνων, δέρματος, ιστών και άλλων ιστών. Δωρητές οργάνων μπορούν να

γίνουν οι άνθρωποι ηλικίας μέχρι 75 ετών.

Ο ΕΝ ΖΩΗ ΔΟΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ.

Σκέψου ότι: Εάν κάποιο άτομο της οικογένειας σου (συγγενής α' βαθμού)

είναι νεφροπαθής, υπάρχει η δυνατότητα να σωθεί εάν εσύ προσφέρεις τον

ένα σου νεφρό για μεταμόσχευση. Με αυτό το τρόπο, ο ασθενής μπορεί να

αποφύγει την ταλαιπωρία της αιμοκάθαρσης και τη πολύχρονη αναμονή για

μόσχευμα από εγκεφαλικά νεκρό δότη.Οι νεφρολόγοι λένε ότι τα

αποτελέσματα της μεταμόσχευσης από συγγενή δότη και μάλιστα από αδελφό

είναι καλύτερα γιατί η HLA συμβατότητα υπάρχει πολύ συχνά ανάμεσα στα

αδέλφια. Οι ομάδες του αίματος είναι συμβατές και αυτό είναι μια καλή

προϋπόθεση αλλά πρέπει να ελεγχθεί εάν και τα HLA αντιγόνα είναι

συμβατά. Αυτό σημαίνει αρκετές ιατρικές εξετάσεις οι οποίες δεν θα είναι

πάντα και τόσο ευχάριστες. Σκεφτείτε όμως ότι πραγματικά αξίζει τον κόπο

αφού έτσι σώζουμε Ζωή.

HLA

Πρόκειται για ένα σύστημα αντιγόνων, σα δείκτης (αριθμός) ταυτότητας, που

βρίσκεται πάνω στα λευκά αιμοσφαίρια, αλλά και στα περισσότερα κύτταρα

του οργανισμού και είναι ανάλογο με τις ομάδες αίματος που βρίσκονται

πάνω στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Οσο μεγαλύτερη είναι η ομοιότητα αυτών των

αριθμών του δότη και του δέκτη, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπάρχουν για

την επιτυχία της μεταμόσχευσης. Οι ομοιότητες αυτές είναι πολύ συχνές

ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας.

ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΔΟΤΗΣ ΝΕΦΡΟΥ ΝΑ ΖΗΣΕΙ ΜΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ

ΖΩΗ;

Ναι, μπορεί κάποιος να ζει φυσιολογικά με ένα μόνο νεφρό. Ο νεφρός που

παραμένει αναλαμβάνει και τη λειτουργία του νεφρού που έχει

μεταμοσχευθεί. Η δωρεά οργάνων από ζώντα δότη, επιτρέπεται μόνο μεταξύ

συγγενή πρώτου βαθμού. Τιμωρείται όποιος προσφέρετε να δώσει

μοσχεύματα από το σώμα του έναντι οποιουδήποτε ανταλλάγματος. Τα

όργανα δε πουλιούνται ούτε αγοράζονται. Πρόκειται για μία προσφορά και

είναι πάντοτε χωρίς χρήματα.

Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΔΩΡΗΤΗ ΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝ

ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΩΡΗΤΗ ΣΩΜΑΤΟΣ

Η δωρεά ιστών και οργάνων γίνεται από εγκεφαλικά νεκρό δότη για

θεραπευτικούς σκοπούς, ενώ στη δωρεά σώματος το σώμα προσφέρεται

ακέραιο για την εκπαίδευση των φοιτητών.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΔΟΤΗ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ

ΟΡΓΑΝΩΝ;

Το σώμα του δότη αντιμετωπίζεται με σεβασμό. Μετά την αφαίρεση των

οργάνων, παραδίδεται στους συγγενείς για τη διαδικασία της κηδείας.

ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΔΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΦΑΙΡΕΣΗ

ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΒΑΡΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ;

Οχι. Αφού γίνει η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου, όλα τα έξοδα της

διαδικασίας της μεταμόσχευσης καλύπτονται από το ταμείο ασφάλισης του

υποψήφιου για μεταμόσχευση.

ΜΠΟΡΕΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΔΟΤΗ ΝΑ ΜΑΘΕΙ ΠΟΙΟΣ ΠΗΡΕ

ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ Ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ;

Οχι. Η εμπειρία μας έδειξε ότι είναι λάθος η οικογένεια του δότη να γνωρίζει

τους ασθενείς που πήραν τα όργανα για να μη δημιουργούνται σχέσεις

εξάρτησης ανάμεσα στις δύο οικογένειες. Για αυτό και σύμφωνα με το νόμο

τηρείται η ανωνυμία μεταξύ των οικογενειών του δότη και του λήπτη.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ.

Η δωρεά οργάνων επιτρέπεται από τις περισσότερες θρησκείες, εφόσον αυτή

μπορεί να σώσει τη ζωή άλλων ανθρώπων.

Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ.

Κάθε ενήλικας που επιθυμεί να προσφέρει μετά το θάνατό του όργανα ή

ιστούς για θεραπευτικούς σκοπούς, μπορεί να δηλώσει αυτή την επιθυμία του

προφορικά στους συγγενείς του ή γραπτά με μία δήλωση δωρητή οργάνων

στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Με τον ίδιο τρόπο (γραπτή

δήλωση) μπορεί επίσης να εκφράσει την άρνησή του να προσφέρει ιστούς ή

όργανα μετά το θάνατό του. Η συναίνεση ή η άρνηση είναι πάντοτε ελεύθερα

ανακλητή. Σε περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου, όπου το άτομο δεν έχει

εκφράσει γραπτά τη συναίνεση ή την άρνησή του, η αφαίρεση οργάνων

γίνεται ΜΟΝΟ εφόσον δεν αντιτίθενται σε αυτήν οι συγγενείς του. Ο Ε. Ο. Μ

(Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων) αναλαμβάνει να καταγράψει στο

Εθνικό Μητρώο Δωρητών τους Έλληνες πολίτες που επιθυμούν να είναι

υποψήφιοι δωρητές, με τη λήψη των σχετικών δηλώσεων, οι οποίες

υποβάλλονται είτε απ'ευθείας στον Ε. Ο. Μ. είτε μέσω των ασφαλιστικών

ταμείων, των Δήμων, της γενικής απογραφής του πληθυσμού και των κατά

τόπους εθελοντικών συλλόγων που προωθούν την ιδέα της δωρεάς οργάνων.

Ο νόμος (Ν.2737/1999) ισχύει από τις 26 Αυγούστου 1999, όταν

δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως και περιέχει όλες τις

πληροφορίες που αφορούν τη δωρεά οργάνων σώματος για μεταμοσχεύσεις.

( http://www.seamytilinis.gr/htmls/bodyorgans.html )

Απίστευτο ιατρικό λάθος στη Δανία

Γιατροί βιάστηκαν να "πεθάνουν" μια 19χρονη. Η κοπέλα ξύπνησε ενώ ετοιμάζονταν

να της αφαιρέσουν τα όργανα . Έπεσε σε κώμα και συνήλθε λίγο πριν της

αφαιρέσουν τα ζωτικά όργανα! Οι γιατροί την θεωρούσαν κλινικά νεκρή μετά από

αυτοκινητιστικό ατύχημα. Αποτέλεσμα να πέσει σε κώμα και σύμφωνα με τους

θεράποντες ιατρούς ήταν απίθανο να συνέλθει.

Ο λόγος για την 19χρονη Carina Melchior, η οποία νοσηλευόταν διασωληνωμένη σε

κωματώδη κατάσταση στο νοσοκομείο Aarhus στη Δανία.

Σύμφωνα με την DailyMail, oι γιατροί μετά από αυτή την εξέλιξη έπεισαν την

οικογένεια ότι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι και τους πρότειναν να δωρίσουν τα

όργανά της.

Την ώρα που γιατροί προετοιμάζονταν για να της αφαιρέσουν τα όργανα, η 19χρονη

άνοιξε τα μάτια της και κούνησε τα πόδια της.

Σήμερα αναρρώνει σ ένα ειδικό κέντρο αποκατάστασης και μάλιστα μπορεί και

περπατάει, μιλάει και ιππεύει και το αγαπημένο της άλογο!

Οι γονείς του κοριτσιού, που στάθηκε την τελευταία στιγμή τυχερή και έζησε,

αποφάσισαν να μηνύσουν τους γιατρούς του νοσοκομείου και μάλιστα καταγγέλλουν

πως κάτι ύποπτο βρίσκεται πίσω από την απόφασή τους να δωρίσουν τα όργανα της

κόρης τους.

Όπως αναφέρει η DailyMail το παιδί τους νοσηλευόταν μόλις 3 ημέρες και οι γιατροί

βιάστηκαν να τους πείσουν πως δε θα ζήσει και έτσι η συνέχεια θα δοθεί στα

δικαστήρια.

O πατέρας της Kim δήλωσε στη Δανέζικη εφημερίδα Ekstra Bladet για τους

γιατρούς που την παρακολουθούσαν "Οι ληστές με τις λευκές μπλούζες την

εγκατέλειψαν πολύ γρήγορα γιατί ήθελαν ένα δωρητή οργάνων".

Η νεαρή είχε ατύχημα με το αυτοκίνητό τον περασμένο Οκτώβριο. Η περιπέτεια της

έγινε ντοκιμαντέρ με τίτλο "Το κορίτσι που δεν θα πεθάνει".

Η υπόθεση έχει προκαλέσει δημόσια συζήτηση στη Δανία. Όπως έγινε γνωστό το

υπουργείο υγείας καταρτίζει νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις δωρεές οργάνων.

Οι γιατροί στο νοσοκομείο του Aarhus ζήτησαν συγγνώμη και είπαν ότι έκαναν

λάθος.

(http://news247.gr/eidiseis/kosmos/news/ksupnhse_apo_kwma_ligo_prin_ths_afaires

oyn_ta_organa.1973807.html)

Νόμος περί δωρεάς οργάνων

Ο νέος νόμος περί δωρεάς οργάνων που ψηφίστηκε επί υπουργείας κ. Λοβέρδου

κάνει ουσιαστικά υποχρεωτική τη δωρεά οργάνων, αφού μόνο αν κάποιος δηλώσει

εγγράφως ότι δεν επιθυμεί να γίνει δωρητής οργάνων, θα εξαιρείται από τη

διαδικασία μακελέματος του σώματός του, το οποίο θα αποφασίζεται όχι από τον

Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, αλλά από το κάθε νοσοκομείο. Επιπλέον,

καταργείται κάθε έννοια ελεύθερης βούλησης, αφού θα πρέπει ο πολίτης να τρέξει να

δηλώσει ότι δε θέλει να γίνει δωρητής οργάνων, ώστε να αποφύγει τους κινδύνους

που περιέχει ο νόμος – όμως, πόσοι από τους Έλληνες πολίτες είναι σωστά

ενημερωμένοι, ή πόσοι θα έχουν τη δυνατότητα να το δηλώσουν; Επίσης, η δωρεά

οργάνων χάνει την ανθρώπινη ομορφιά της προσφοράς και γίνεται κάτι άχρωμο,

κάτι υποχρεωτικό, κάτι που σου επιβάλλει το κράτος σαν ένα ακόμη χαράτσι – εκτός

από τα λίγα λεφτά σου, τώρα θέλουν και τα όργανα του σώματός σου στα οποία

ελάχιστη δυνατότητα επιλογής σου αφήνουν.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:

Στον ιατρικό τομέα υπάρχουν αντιρρήσεις στον εγκεφαλικό θάνατο δηλαδή εάν

υφίσταται. Με αυτόν τον τρόπο η δωρεά οργάνων δεν είναι ασφαλής για τον δότη,

γιατί υπάρχει περίπτωση να επανέλθει κατά την διάρκεια της επέμβασης. Αφού

υπάρχει αυτήν η διαμάχη στον ιατρικό τομέα το νομοσχέδιο δεν είναι σωστό να

πραγματοποιηθεί. Σωστό λοιπόν για εμάς είναι να ενημερωνόμαστε πολύπλευρα για

το θέμα της δωρεάς οργάνων.