ПРЕДЛОГ ПРОЕКТ - old.fzf.ukim.edu.mkold.fzf.ukim.edu.mk/files/00000andrej/Istorija_na_umet_i_arheologija_III_ciklus_2014.pdf · РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА УНИВЕРЗИТЕТ "СВ.

КИРИЛ И МЕТОДИЈ"-СКОПЈЕ

ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ

ПРЕДЛОГ - ПРОЕКТ

ЗА ПОВТОРНА АКРЕДИТАЦИЈА НА ТРИГОДИШНА (180 КРЕДИТИ)

СТУДИСКА ПРОГРАМА НА III ЦИКЛУС - ДОКТОРСКИ СТУДИИ

ОД ПОДРАЧЈЕТО НА ХУМАНИСТИЧКИТЕ НАУКИ ОД ПОЛЕТО НА

ИСТОРИЈА НА УМЕТНОСТА И АРХЕОЛОГИЈА

НА ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ

Скопје,

февруари 2014 година

1. ВОВЕД

Студиската програма за докторски студии од областа на историјата на уметноста и

археологијата е насочена кон едукација на професионални кадри чии вештини треба да се

манифестираат во сферата на научните истражувања на културното наследство. Оваа студиска

програма се базира на интердисциплинарни научни истражувања и компетенции потребни за

развој на креативните, уметничките и естетските хоризонти на општеството.

Во согласност со болоњските принципи за високото образование и Законот за високото

образование во Република Македонија, Институтот за историја на уметноста и археологија при

Филозофскиот факултет го подготви овој Предлог – елаборат за организирање трет циклус -

докторски студии, кој ќе се реализира низ академска студиска програма сочинета од курсеви

кои се однесуваат на 1. развојот на материјалната и духовната култура (археологија) и 2.

развојот на уметничкото творештво и естетските вредности на човештвото (историја на

уметноста).

2. НАЗИВ НА ПРЕДЛАГАЧOT

Студиската програма ја предлагаат Филозофскиот факултет, Скопје – Институтот за

историја на уметноста и археологија. Предлагачите се единици на Универзитетот „Св

Кирил и Методиј" Скопје кои и ќе ја реализираат понудената програма.

2. НАЗИВ НА СТУДИСКАТА ПРОГРАМА

Називот на студиската програма која се предлага е: студиска програма за докторски

студии од подрачјето на хуманистичките науки од полето историја на уметноста и

археологија.

3.ТРАЕЊЕ НА СТУДИИТЕ

Докторските студии кои се предлагаат ќе се реализираат низ три студиски години.

Во текот на студиите, кандидатите, полагаат испити за стекнување на општите и

специфични методолошки компетенции во школата за докторски студии кои ќе бидат во

функција на потесната специјалност на кандидатот-докторандот.

4. УСЛОВИ ЗА ЗАПИШУВАЊЕ НА СТУДИИТЕ

Студиите ќе бидат отворени за сите магистри по историја на уметноста и археологија.

Доколку на докторските студии се пријават кандидати кои имаат завршено магистерски

студии од друго научно поле од подрачјето на општествените науки, нивните пријави ќе

се разгледуваат поединечно и за дополнителните обврски ќе одлучува Советот на

докторски студии на студиската програма.

1

4.1. Критериуми за упис

Кандидатите кои ќе се запишат на докторските студии треба да имаат стекнато

магистерска титула. Предност при уписот ќе имаат кандидатите со повисок постигнат

успех, како и кандидатите со повисоки научни достигнувања во областа на Историјата на

уметноста и археологијата. Притоа, во предвид ќе бидат земени следните елементи:

објавени трудови;

учества во научно-истражувачки проекти

учество на стручни и научни собири, конференции и сл.

5. НАЗИВ КОЈ СЕ СТЕКНУВА СО ЗАВРШУВАЊЕ НА СТУДИИТЕ

По завршување на докторските студии од подрачјето на хуманистички науки-Историја на

уметноста и археологија, кандидатот се стекнува со академско звање доктор по

хуманистички науки од полето историја на уметноста и археологија и

додаток на диплома од потесната област (историја на уметноста или

археологија.

6. ЈАЗИК НА КОЈ СЕ ИЗВЕДУВА НАСТАВАТА

Согласно член 99 став 4 од Законот за високо образование на Република Македонија

задолжителните и изборните наставни предмети содржат и „прозорци за мобилност”,

односно наставните предмети може да се изведуваат и на англиски јазик. Наставата и

научноистражувачката работа, односно полагањето на испитите и одбраната на

докторскиот труд може да се изведува и на англиски јазик.

Дополнителни информации поврзани со докторските студии може да се добијат на

следните линкови

www.fzf.ukim.edu.mk

http://www.ukim.edu.mk/mk_content.php?meni=8&glavno=8

2

http://www.fzf.ukim.edu.mk/

http://www.ukim.edu.mk/mk_content.php?meni=8&glavno=8

СТУДИСКА ПРОГРАМА

ЗА ТРЕТ ЦИКЛУС - ДОКТОРСКИ СТУДИИ ОД

ПОДРАЧЈЕТО НА ХУМАНИСТИЧКИТЕ

НАУКИ ОД ПОЛЕТО ИСТОРИЈА НА

УМЕТНОСТА И АРХЕОЛОГИЈА

22

СТРУКТУРА НА СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ЗА ДОКТОРСКИ СТУДИИ ОД ПОЛЕТО ИСТОРИЈА НА УМЕТНОСТА И АРХЕОЛОГИЈА семестар активност по семестар кредити семестар активност по семестар кредити семестар активност по семестар кредити

прв

семестар 1.Научно-истражувачка етика со

примена и примери во подрачјето

(задолжителен предмет)

4 втор

семестар 1. Изборен предмет од полето,

областа и од потесната област

на истражување (Листа бр. 3)

6 трет

семестар Истражување

(подготовка и поднесување на

пријавата за темата за

докторската дисертација)

28

2. Методологија на

научноистражувачката работа со

примена и примери во подрачјето

(Листа бр. 1)

4 2. Изборен предмет од полето,

областа и од потесната област

на истражување (Листа бр. 3)

6

3. Изборен предмет од листата на

други предмети од обуката за

истражување (Листа бр. 2)

4 Докторски семинар 2

4. Задолжителен предмет од полето,

областа и од потесната област на

истражување (модул)

6 Годишна конференција со

презентација 2

5. Задолжителен предмет од полето,


истражување (модул)

6 Истражување

(за подготовка на темата за

докторска дисертација)

14

6. Изборен предмет од полето,


истражување (Листа бр. 3)

6 Докторски семинар со

поднесување труд за рецензија

2

ВКУПНО 30 ВКУПНО 30 ВКУПНО 30 семестар активност по семестар кредити семестар активност по семестар кредити семестар активност по семестар кредити

четврт

семестар Истражување и објавување

резултати 25 петти

семестар Истражување и објавување

резултати 28 шести

семестар Истражување и пишување на

тезата 25

Годишна конференција со

презентација на рецензираниот труд

од трет семестар

2 докторски семинар со

поднесување труд за рецензија

2 Годишна конференција со

презентација на рецензираниот

труд од петти семестар

2

Работилница за истражувачка

практика 3 Работилница за истражувачка

практика 3

ВКУПНО 30 ВКУПНО 30 ВКУПНО 30

23

Научноистражувачка етика

КОД ПРЕДМЕТ Реализатор/и на наставата кредити часови

ФЗФ2 Научно-истражувачка етика

(општ дел за сите студиски програми на трет

циклус студии)

30% општ дел

Проф. д-р Кирил Темков

4

30 Научноистражувачка етика со примена и

примери во подрачјето на хуманистичките

науки (задолжителен предмет од Школата за

докторски студии

70% посебен дел

Проф. д-р Елизабета Димитрова,

Проф. д-р Драги Митревски

Листа бр. 1 (Студентот избира еден предмет)

КОД ПРЕДМЕТ Реализатор/и на наставата кредити часови

ФЗФ4 Методологија на научноистражувачката работа

(општ дел за сите студиски програми на трет

циклус студии)

30% општ дел

Проф. д-р Виолета Панзова

4 30 Методологија на научноистражувачката работа

со примена и примери во подрачјето на

хуманистичките науки

(во полето филозофија)

70% посебен дел

Проф. д-р Драги Митревски

Проф. д-р Снежана Филипова

Листа бр. 2 (студентот избира еден предмет) Листа на други предмети од обуката за истражување „Листа на УКИМ“

КОД Назив на предметната програма Реализатор/и на наставата кредити часови

ФЗФ7 Европска визуелна култура Проф. д-р Татјана Филиповска

Доц. д-р Дафина Герасимовска 4 30

ФЗФ8 Античка материјална култура Доц. д-р Марјан Јованов

Доц. д-р Антонио Јакимовски 4 30

24

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ПРЕДМЕТИ ОД ПОЛЕТО НА ИСТРАЖУВАЊЕ


ИУА1 Управување со културните ресурси во РМ Проф. д-р Драги Митревски Проф. д-р Елизабета Димитрова

6 30

ИУА2 Цивилизациски дострели на македонскиот културен

круг

Доц. д-р Марјан Јованов Доц. д-р Антонио Јакимовски Доц. д-р Дафина Герасимовска

6 30

ЛИСТА БР. 3: Изборен предмет од полето, областа и од потесната област на истражување

(студентот избира три предмети, еден во прв семестар и два во втор семестар)


ИУА3 Предисториски населби и некрополи Проф. д-р Драги Митревски 6 30

ИУА4 Палеобалкански племиња и народи Проф. д-р Драги Митревски


ИУА5 Културата на пајонските и македонски заедници Проф. д-р Драги Митревски


ИУА6 Митови, религии и култови во антиката Проф. д-р Вера Битракова Грозданова 6 30

ИУА7 Материјална култура и археолошки контекст на

средновековна Македонија

Проф. д-р Елица Манева 6 30

ИУА8 Секојдневен живот во Средновековна Македонија Проф. д-р Елица Манева

Проф. д-р Елизабета Димитрова

Проф. д-р Сашо Коруновски

6

30

ИУА9 Средновековно градителство во Македонија:

архитектонски концепти и културен идентитет

Проф. д-р Сашо Коруновски 6 30

ИУА10 Христијанска иконографија: од криптопериодот

до крајот на средновековната епоха


6 30

ИУА11 Контекстуализација на македонската

средновековна уметност: уметничкото творештво

и културниот идентитет


Проф. д-р Сашо Коруновски 6

30

ИУА12 Сликарството и сценските уметности во

европскиот нов век

Проф. д-р Татјана Филиповска 6 30

ИУА13 Идеологијата и ангажираноста во европската

нововековна уметност

Проф. д-р Татјана Филиповска

Проф. д-р Сашо Коруновски 6 30

25

ИУА14 Венецијанското сликарство на 18 век Проф. д-р Татјана Филиповска 6 30

ИУА15 Нови движења во македонската ликовна уметност Проф. д-р Владимир Величковски 6 30

ИУА16 Идеологијата и аспектите на ангажираност во

современата уметност

Проф. д-р Владимир Величковски 6 30

ИУА17 Видови ликовна критика Проф. д-р Владимир Величковски 6 30

ИУА18 Источни и западни влијанија врз архитектурата

во античките градови во Македонија

Доц. д-р Дафина Герасимовска 6 30

ИУА19 Социолошки аспекти на современата македонска

уметност

Проф. д-р Антоанела Петковска 6 30

ИУА20 Остави на монети од предсловенско време,

поврзани со историски настани

Проф. д-р Иван Микулчиќ 6 30

ИУА21 Социо-економски прилики и монетарни системи

во средновековна Европа

Проф. д-р Бобан Петровски 6 30

ИУА22 Држави и цркви во средниот век Проф. д-р Бобан Петровски

Проф. д-р Александар Атанасовски 6

30

ИУА23 Раноантички населби и некрополи Доц. д-р Марјан Јованов 6 30

ИУА24 Раноантичка материјална култура Доц. д-р Марјан Јованов 6 30

ИУА25 Христијанска фунерарна археологија Проф. д-р Елица Манева 6 30

26

ПРИЛОГ БР. 5

ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ

27

ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ

ПРЕДМЕТИ ОД ОБУКАТА ЗА ИСТРАЖУВАЊЕ

Предметна програма од трет циклус на студии

1. Наслов на наставниот предмет Научно-истражувачка етика (општ дел за

сите студиски програми на трет циклус

студии)

2. Код ФЗФ1

3. Студиска програма Школа за докторски студии

(Обука за истражување)

4. Организатор на студиската програма

(единица, односно институт, катедра, оддел)

Филозофски факултет

5. Степен (прв, втор, трет) трет

6. Академска година/семестар прв 7. Број на

ЕКТС

кредити

4

8. Наставник проф. д-р Кирил Темков

9. Предуслови за запишување на предметот нема

10. Цели на предметната програма (компетенции): Запознавање со новите струења во општата

етика и во етиката на науката, посебно во биоетиката. Упатување на докторските кандидати

на новите етички барања пред науката, основите на практичната етика и прашањата на

моралните кодекси на научно-истражувачката дејност.

11. Содржина на предметната програма: - Етиката денес и новите етички тенденции и концепции - Универзална етика на човештвото и биоетика - Етиката на науката во новите визии на хуманизмот, одговорноста на научниците,

улогата на научниците во заштитата на Природата и човештвото и општествените форми на етичка регулација и етички комитети

12. Методи на учење: предавања со дискусии

13. Вкупен расположлив фонд на време 36

14. Распределба на расположивото време

15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања – теоретска

настава

9

16. 16.1 Самостојни задачи

16.2 Домашно учење 25

17. Начин на оценување

17.1 Тест 20 бодови

17.3 Активност и учество 10 бодови

18. Критериуми за оценување

(положил / неположил)

до 15 бода неположил

од 16 до 30 бода положил

19. Услов за потпис и полагање на завршен

испит

редовна посета на наставата

20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик

21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоњвалуација

22. Литература

22.1 Задолжителна литература

Р.

бр.

Автор Наслов Издавач Година

28

1. Кирил Темков Етиката денес Филозофски

факултет

1999

2. Кирил Темков Етика на културата Филозофски

факултет

2009

3. Кирил Темков Етиката во современата

наука

Универзитет

„Св. Кирил и

Методиј“,

2007

4. Кирил Темков Професионална етика Филозофски

факултет

2011

5. Hans Lenk Zwischen Wissenschaft und

Ethik

1992

6. Evandro Agazzio Le bien, le mal et la science,

Les dimensions éthiques de

l’entreprise techno-

sientifique

1996

22.2 Дополнителна литература

Р.

бр.

Автор Наслов Издавач Година

1. Daryl Koehn The Ground of Professional

Ethics

1994

2. Michael Davis Ethics and the University 1999

3. Guy Durand Introduction générale à la

bioéthique. Histoire,

concepts et outils,

2005

4. Iva Rincic Bioetika i odgovornost u

genetici

2007

5. R. Craig - C.

Middleton -

Laurence

O’Connell

Eticki komiteti 1998

6. Георги Ангелов Етика и оценка в научната

дејност, Стратегии на

образователната и научната

политика

2003

29


1. Наслов на наставниот предмет Научноистражувачка етика со примена и

примери во подрачјето на

хуманистичките науки (историја на

уметноста и археологија)

2. Код ФЗФ2

3. Студиска програма Школа за докторски студии (Обука за истражување)


(единица, односно институт, катедра,

оддел)

Институт за историја на уметноста и

археологија


6. Академска година/семестар прв Број на

ЕКТС

кредити

4

8. Наставник Проф. Д-р Елизабета Димитрова и

Проф. Д-р Драги Митревски (70%)

9. Предуслови за запишување на

предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Курсот треба да формира база за

разбирање и примена на специфичните етички елементи кои водат конс совесно,

професионално, одговорно и непристрасно итражување, анализа, грижа, заштита и

презентација на културното наследство во домените на движното, недвижното и

духовното наследство, како и во сферите на неговиот менџмент и

институционализација.

11. Содржина на предметната програма: Современи етички концепции, Етиката во

науката во новите визии на хуманизмот. Етички релации меѓу научниците. Етиката

и дефиницијата на културната сопственост. Улогата на етичките кодови. Заш6тита

на културното наследство-форми, методи, инструменти, легислатива. Културното

наследство и националниот суверенитет. Примена на конвенциите за културна

сопственост на UNESCO. Музеите и културното наследство-форми и механизми на

институционалната етика. Меѓународна контрола врз трговијата со уметнички дела,

Пробелмот на репатријација. Проблеми на интелектуалната сопственост во археолошките

истражувања Археотуризам. Културното наследство и одржливиот развој.

12. Методи на учење: Интерактивна настава, студии на случај, дискусии, проектни

активности, индивидуална работа.

13. Вкупен расположлив фонд на време 120 часови


15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања –

теоретска

настава

30 часови

16. Други форми на активности 16.1 Проектни

задачи

часови

16.2 Самостојни

задачи

45 часови

16.3 Домашно 45 часови

30

учење


17.1 Тестови 60 бодови

17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и

усна)

20 бодови


18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F)

од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е)

од 61 до70 бода 7 (седум) (D)

од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)

од 81 до 90 бода 9 (девет) (В)

од 91 до 100 бода 10 (десет) (А)


испит



21. Метод на следење на квалитетот на

наставата

евалуација и самоeвалуација



Р. бр. Автор Наслов Издавач Година

1. Chris Scarre and

Geoffrey Scarre

(Ed.)

The Ethics of

Archaeology.

Philosophical

Perspectives on

Archaeological Practice

Cambridge

University

Press

2006

2. Karen D. Vitelli

and C. Colwell-

Chanthaphanh

Arcaheological Ethics AltaMira

Press

2006

3. Phyllis Manch

Messenger (Ed.)

The Ethics of Collecting

Cultural Property

University

of New

Mexico

Press

1999

31


1. Наслов на наставниот предмет Методологија на научноистражувачката

работа (општ дел)

2. Код ФЗФ4

3. Студиска програма Школа за докторски студии

(Обука за истражување)



оддел)

Институт за филозофија



ЕКТС

кредити

4

8. Наставник Проф. д-р Виолета Панзова


предметот

нема

10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на темелни познавања

од сферата на научната методологија и оспособување на студентите за практична

примена на општите научни методи и постапки во иницирање, планирање и

реализирање на самостојни научни истражувања односно создавање на сопствени

научни дела.

11. Содржина на предметната програма:

1. Предметот и методот на науката: општа, посебни и специјални методологии;

2. Општа постапка на научното истражување : истражувачки проблем, предмет на

истражување, хипотези, релевантни факти, верификација на хипотезите, решение на

проблемот;

3. Општи научни методи:

3.1. Методи за формирање и објаснување на научните поимите: анализа, синтеза,

апстракција, конкретизација, генерализација, дефиниција, делба и класификација;

3.2. Методи за засновување и докажување на научните искази: посматрање,

експеримент, броење и мерење, статистички методи, индукција, дедукција;

12. Методи на учење:




теоретска

настава

9 часови


задачи

часови


задачи

27 часови

16.3 Домашно

учење

4 часови


32

17.1 Тестови бодови


усна)

бодови

17.3 Активност и учество бодови








испит




наставата

евалуација и самоевалуација




1. Cohen, M. and E.

Nagel

An Introduction to

Logic and Scientific

Method. Sec.ed.

(или соодветен

превод)

Indianopolis:

Hackett Pub.

Co.

1993

2. Booth, C. W., G.

G. Colomb and J.

Williams

The Craft of Research Chicago: The

Univ. of

Chicago Press.

1995

3. Панзова, В. Логика - општа

теорија на

рационалноста

Скопје:

Филозоф-ски

факултет

2000



1. Popper, K. The Logic of Scientific

Discovery

(или соодветен

превод)

Routledge 2005

2. Wright, G. H., von

On Explanation and

Understanding

или превод

Wes. Univ:

Wiley

2009

3. Панзова, В. Науката како занает Скопје:

Филозоф-ски

факултет

2003

33

Предметна програма од трет циклус на судии

1. Наслов на наставниот предмет Mетодологија на научноистражувачката

работа со примена и примери во

подрачјето на хуманистичките науки

(историја на уметноста и археологија)

2. Код ФЗФ4

3. Студиска програма Историја на уметноста и археологија



оддел)



5. Степен (прв, втор, трет)

6. Академска година/семестар прв Број на

ЕКТС

кредити

4

8. Наставник Проф. Д-р Драги Митревски

Проф. Д-р Снежана Филипова (70%)


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Обезбедување продлабочени

информации за карактерот, целите и задачите на научноистражувачката работа кај

хуманистичките дисциплини, со изградба и примена на критички однос кон

постоечките научни методи и принципи. Запознавање со терминологијата, историјата и

развојот на научните методи на историјата на уметноста и археологијата и нивната

примена. Упатување на изворите и начините на пребарување и прибирање на граѓа.

Оспособување за истражување и пишување.

11. Содржина на предметната програма: Значењето на културните, хронолошки,

антрополошки и историски вредности. Интердисциплинарност во научноистражувачката

работа. Откривање, собирање и систематизирање на научниот материјал. Документирање и

анализа на научниот материјал. Експериментот во научната работа. Методи и начини на

толкување на резултатите од научноистражувачката работа во археологијата, историјата на

уметноста, културната антропологија и други сродни научни дисциплини. Критичко

проучување на методите на Историјата на уметноста, од формализмот, иконологијата и

биографскиот метод, до семиотиката, поструктурализмот, социолошкиот,

психоаналитичкиот метод, феминистичката критика на Историјата на уметноста.

Nau~na situacija, kombinacija na nau~en problem i neposreden na~in na negovo re{avawe. Korelacii me|u nau~nite situacii i metodologiјата na naukata. Empiriski istraùvawa, induktivizmot, analiza, sistematski i kriti~ki pristap. Teoretskite istraùvawa i deduktivna, hipoteti~ko deduktivna sinteza, istoriska, dijalekti~ka sinteza, i sistematski i kriti~ki pristap. Fazi na nau~no istraùvawe. Empiriska opservacija, generalizacija, eksperiment. Teoriski programi, teoriska shema, teoriska hipoteza i fundamentalna teorija. Razlikata me|u glavnite i pomalku ~estite ikonografski tipovi. Иконолошки дилеми.

Фundamentalni tendencii na stilot i precizna priroda na problemot na temata. Dlabokite idei na likovnata pretstava. Formalisti~kata istorija na umetnost.

Emotivniot element i неговото zna~ewe vo umetnosta. Аktiviraњe на steкнатите znaења i ниvнa praktiчna primena во raботата, stimulacija на samostојна teoriskа

работа, kaкo i podrшka на kritiчko miслење и sоraботка.



34




теоретска

настава

21 часови


задачи

часови


задачи

20 часови

16.3 Домашно

учење

39 часови




усна)

20 бодови









испит




наставата


22.

Литература



1. Renfrew C.

Bahm P. Arcaheology: Theories,

Methods and Practice

Cambridge

University

Press

2006

2. Coles J. Experimental

Archaeology

Academic

Press

London

1979

3. Vernon Hyde Minor Art History`s History Prentice Hall,

New York

2000

4. Frazier, Nancy The Penguin concise

dictionary of art history

New York:

Penguin

Reference,

1999

5. Adams, Laurie,. New

York The methodologies of art:

an introduction

NY: Icon

Editions,

1996

35

6. Nelson, Robert &

Shiff, Richard,

Critical terms for art

history.

Chicago:

University of

Chicago

Press

1996

22.2

Р. бр.

1. Митревски Д, Археологија. Основни

принципи и методи

Филозофски

факултет,

Скопје

2009

2. Hodder I. Theory and Practice in

Archaeology Routladge,

London

1992

3. Anne dÀlleva How to write Art History Laurence

King, London

2010

4. E. H. Gombrich,

The essential Gombrich

: selected writings on

art and culture

Phaidon

Press

1996

ПРЕДМЕТНИ ПРПГРАМИ ПД ЗАДПЛЖИТЕЛНИ ПРЕДМЕТИ ПД ППЛЕТП НА ИСТРАЖУВАОЕ

36

http://www.librarything.com/author/gombricheh

Предметна програма од трет циклус на судии

1. Наслов на наставниот предмет Управување со културните ресурси во РМ

2. Код ИУА1




оддел)





ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. Д-р Елизабета Димитрова и

Проф. Д-р Драги Митревски


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се стекнат продлабочени

сознанија за начините, методите и активностите на дизајнирање, планирање,

организација, координација, имплементација и евалуација на управувањето со

културното наследство во сферите на неговата: музејска преезентација,

презервација, популаризација, афирмација, едукација, утилизација и улога во

создавањето на националните, регионалните, глобалните и универзалните стратегии

во културата.

11. Содржина на предметната програма: Дефиниција на поимот на раководењето со

културните ресурси: културни политики, стратешки планирања, системска заштита.

Дизајн, планирање и имплементација на едукативни и оперативни форми за

анализа, валоризација и афирмација на културното наследство. Улогата на

меѓународните институции и организации во заштитата на историските споменици,

археолошкото наследство и ликовното творештво. Раководење на теренски

истражувачки процедури, современо галериско работење и утилизација на

креативните индустрии за обезбедување одржлив развој во културата. Планирање и

организација на културниот туризам. Дизајнирање, организација и реализација на

макропроекти во сферата на управувањето со културното наследство.






теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови

37




усна)

20 бодови









испит




наставата





1. W. J. H. Willems Managing

Archaeological

Heritage Resources in

Europe, in: Cultural

Heritage Management.

A Global Perspective

University of

Florida,

Tampa

2006

2. G. Aplin Heritage Identification,

Conservation and

Management

Oxford

University

Press,

Oxford

2002

3. G. Richards (Ed.) Cultural Attractions and European Tourism

Cabi

Publishing,

New York

2001

22.2

Р. бр.

1. Р. Пикард Европско културно

наследство- преглед на

уредби и активности

УЗКН,

Скопје

2008

2. M. Shackley (Ed.) Visitor Management:

Case Studies From World

Heritage Sites

Burlington 1998


1. Наслов на наставниот предмет Цивилизациски дострели на

38

македонскиот културен круг

2. Код ИУА2




оддел)





ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Доц. Д-р Марјан Јованов

Доц. Д-р Антонио Јакимовски

Доц. Д-р Дафина Герасимовска


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Курсот треба да создаде концепт за

истражување на развојот на цивилизациските текови на македонската територија во

хронолошкиот распон од неолитската епоха до периодот на преродбата и да овозможи

културолошка анализа на категоријалните одредби на секоја временска етапа поодделно.

11. Содржина на предметната програма: Хронолошка дисперзија на цивилизациските

референци: праисториски култни наоѓалишта, античка културна карта, средновековен

историско-уметнички хабитус, преродбенските творечки авторитети. Неолитскиот

културен супстрат, културниот идентитет на Пајонското кралство, „Македонската

империја„ и глобалниот културен код, Macedonia Paleocristiana, Климентовиот творечки

патронат, византиско-словенската креативна кохабитација, „Македонската ренесанса„ во 19

век.






теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови



39







испит




наставата





1. Д. Митревски Праисторија на Република

Македонија, Македонија.

Милениумски културно

историски факти

Медиа Принт

Македонија

2013

2. Група автори Антички период во

Македонија. Македонија.





2013

3. Е. Димитрова

С. Коруновски

С. Грандаковска

Средновековна

Македонија. Култура и

уметност, Македонија.




Македонија 2013

22.2


1.

2.

40

Предметни прпграми за избпрните предмети пд пплетп, пбласта и пд

пптесната пбласт на истражуваое


1. Наслов на наставниот предмет Предисториски населби и некрополи

2. Код ИУА3




оддел)

Историја на уметноста и археологија


6. Академска година/семестар прв или

втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. д-р Драги Митревски


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции):

Продлабочување и заокружување на знаењата за културните, хронолошки, антрополошки и

историски вредности на населбите и некрополите во праисторијата на Балканот.

11. Содржина на предметната програма: Населбински живот и погребување во неолитот на Балкан

Типови и развиток на населби и некрополи од металните времиња на Балканот

Материјална култура од енеолитот и бронзеното доба во Македонија

Културни релации ви бронзеното доба на Балканот

Културата на железното време во Македонија

Погребувањњето и некрополите низ протоисторијата на Балканот

Почетоците на урбанизацијата на Балканот и Македонија





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови



41


усна)

20 бодови









испит




наставата


22. Литература а) Основна литература

Праисторија Југословенских земаља, Кн.1-5,Сарајево

Hansel B i dr.Kastanas, PAS Band 1-7, Berlin 1987

Milonas G. Mycenae and the Mycenaen Age, New Jersey 1966

Mountjoy P.A. Mycenaean Decorated Pottery, A Gade to identification, SIMA 1973, 1986

Митревски Д. Протоисториски заедници, Скопје 1997

б) Дополнителна литература

Поедини статии во стручни списанија од балканските археролошки центри





1.

2.

3.

42


1. Наслов на наставниот предмет Палеобалканските народи и племиња

2. Код ИУА4




оддел)

Институт за Историја на уметноста и




втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. д-р Драги Митревски

Доц. д-р Антонио Јакимовски


предметот


Продлабочување и заокружување на знаењата за културните и историски белези на првите

етнички формирани заедници на Балканот како: Илири, Трачани, Трибали, Дарданци,

Пајонци, Македонци.

11. Содржина на предметната програма: Културата на Трибалите и нивниот однос со соседите

Културните и хронолошки вредности на Дарданските заедници

Илирска култура, белези и развиток

Културата на пајоински-македонските заедниците на железното време

Односот на македонските со истовремените илирски, тракиски и хеленски заедници





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови



43







испит




наставата



Папазоглу Ф. Централно балканска племена, CBI XXX, Сарајево 1962

Петова Е. Бриги, Скопје 1998

Петрова Е. Пајонските племиња и пајонското кралство, Скопје 1991

Праисторија Југословенских земаља, Кн.1-5,Сарајево






1.

2.

3.



1.

2.

3.

44


1. Наслов на наставниот предмет Културата на пајонските и македонски

заедници

2. Код ИУА5




оддел)

Историја на уметноста и археологија



втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф.д-р Драги Митревски

Доц. д-р Антонио Јакимовски


предметот


Продлабочување и заокружување на знаењата за културните белези, уметноста, религијата

на пајонските и македонски заедници пред формирањето на античка Македонија.

11. Содржина на предметната програма: Населбински живот и погребувањто на територијата на Македонија во текот железното

време

Типови и развиток на материјалната култура на железното време во Македонија

Манифестации на пајонска протоисториска култура

Пајонска уметност и религија, преку археолошките наоди

Подемот на племенската аристократија

Рана Македонија преку археолошките наоди





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови



45


усна)

20 бодови









испит




наставата




Петрова Е. Пајонските племиња и пајонското кралство, Скопје 1991

Grupa Avtori, Praistorija Jugoslovenskih zemalja, Kn.5,Sarajevo 1987 Hammond N.G.L. History of Macedonia I, Oxford 1972 б) Дополнителна литература




1.

2.

3.



1.

2.

3.

46


1. Наслов на наставниот предмет Митови, религии и култови во

антиката

2. Код ИУА6

3. Студиска програма Историја на уметност и археологија



оддел)

Институт за историја на уметност и

археологија, ФЗФ – Скопје

5. Степен (прв, втор, трет) Трет


втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Академик Вера Битракова-Грозданова


предметот


Изучување на митолошко-религиските системи во античките култури со посебен

акцент на оние присутни на Балканот и во Македонија. Стекнување вештини за

идентификација, компарирање и толкување на култовите во рамките на

археолошката граѓа како и уметничко вреднување и дефинирање на ателјеата за

изведување на тие дела.


Хеленско-римски пантеон. Источни влијанија врз хеленската религија. Митологија

и религија на античките Македонци, Пајонци, Илири и Тракијци. Ориентални

божества и нивните култови (Кибела, Артемида Ефеска, Деа Сирија и др.).

Мистички и мистериски култови. Мигрирачки митови и ритуали. Египетски

верувања. Храмови, светилишта и други култни објекти. Античките кулови и

погребните традиции. Организација на свештенството и религиски здруженија.

Религиска иконографија. Религиските феномени во времето на Римската Империја.

Влијанието на античките култови врз христијанството. Влијание на христијанството

врз политеистичките системи во доцната антика.





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови


47



усна)

20 бодови









испит




наставата





1. В. Битракова

Грозданова

Религија и Уметност

во антиката во


Македонск

а

цивилизац

ија

1999

2. M. P. Nilsson,

trans. F. J. Fielden,

A History of Greek

Religion

Oxford 1963

3. Маргарита Тачева, Источните култове в Долна Мизија и Тракија,

Софија 1982



1. W. Burkert Greek Religion, Archaic and

Classical

Harvard

University

Press

1977

2. Религиите и Религиските

Аспекти на Материјаната

и Духовна Култура на

Почвата

на Република Македонија,

Прилози за

истражувањето на

историјата на културата

на

почвата на Македонија,

Книга 4

МАНУ 1996

3. M. J.

Vermaseren

Cybele and Attis, the Myth

and the Cult

London 1977

48


1. Наслов на наставниот предмет Материјална култура и археолошки

контекст на средновековна Македонија

2. Код ИУА7




оддел)


археологија, Филозофски факултет

Скопје



втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. д-р Елица Манева


предметот


Курсот треба да ја прикаже глобалната претстава на средните векови во Македонија во

контекст на историските, економските, културните и духовните прилики. Во интеракцијата

на наведените состојби се осознава и материјалната култура од наведеното време. Негова

главна цел е да се согледа археолошкиот контекст и одразот на идеолошкото и уметничко

влијание врз зачуваните материјални остатоци.

11. Содржина на предметната програма: Периодот од IV-VI век е времето кога тече процесот на медиевализација на општеството.

Истовремено се случува одумирањето на антиката, христијанизација, но и големи

демографски турбуленции што ги предизвикува т.н. Преселба на народите. Материјалните

остатоци од ова време носат одделни обележја од археологијата на Хуните, Германите,

(Остроготите), Аварите и конечно од Словенското присуство во рано средновековниот

период. Почнувајќи од Х век познати се имињата и убикацијата на повеќе средновековни

градови, патни правци и некрополи, како и голем број на движни наоди: керамика, монети,

накит, потоа алатки, оружје, утилитарни предмети, култни реквизити итн. Оваа состојба се

следи и во периодот XIII-XIV век со тоа што социјалната диференцијација на населението

соодветствува со материјални остатоци коишто покажуваат изразита подвоеност: големо

сиромаштво и исклучителен раскош. Ова второво особено е забележливо во неколкуте

откриени, закопани депоа со скапоцености од XIV век. Во Турското средновековие (XV-

XVIII век) може археолошки да се следи сликата за христијанското население преку

зачуваниот континуитет на употреба на средновековните некрополи. Во нив, откриени се

монети, накит, керамика, оружје, алатки, секојдневни утилитарни и култни предмети и сл.

Некои од овие наоди ги носат карактеристиките на новодојдената османлиска култура, но

има и такви коишто ги зачувале континуитетите на средновековните традиции.

49





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови









испит




наставата





1. Бабиќ, Б., Материјалната култура на Македпнските Слпвени вп светлината на археплпшките искппуваоа на Маркпви Кули – Варпш – Прилеп

ЈНУ

Институт

за

старословн

ска култура

- Прилеп

1986

50

2. Манева, Е., Ранпсреднпвекпвна материјална култура вп Македпнија, Mileniumski kulturno-istoriski fakti

Media Print, Skopje

2013

3. Манева, Е., Археплпгијата на Македпнија вп турскптп среднпвекпвие (XV-XVIII век), Mileniumski kulturno-istoriski fakti

Media Print, Skopje

2013



1. ed by D. Buckton Byzantium, Treasures of Byzantine Are and Culture

London 1994.

2. ed. H. Evans Byzantium, Faith and Power (1261-1557)

The Metropolitan Museum of Art

New York, 2004

3. Павлпвска, Е., Хаџиманева, М., Христпвска, К.,

Парите и паричните системи вп Македпнија,

НБРМ Скппје

2012

51


1. Наслов на наставниот предмет Секојдневен живот во среднoвековна


2. Код ИУА8




оддел)



Скопје



втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6



Проф. д-р Сашо Коруновски


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Постпроцесната методологија на истражување на полето на археологијата, историјата на

ликовните уметности и архитектурата настојува, покрај другото да пријде со

интердисциплинарен пристап во решавањето на што посеопфатна реконструкција на

материјалната и духовната култура на едно време. Покрај општествено-економските

состојби при проучувањата се земаат предвид и сите други чинители од географските па сè

до индивидуалните кои доведуваат до одредени појави и културни манифестации. Со тоа

на предметите и појавите им се открива не само нивната форма туку и функцијата и

подлабоката суштинска определба. Со проучувањето на севкупниот контекст на

материјалните остатоци, архитектонското и ликовното творештво, дополнето со

пишуваните извори и етнографската граѓа на виделина излегува и претставата за

динамиката на секојдневието на средновековниот човек

11. Содржина на предметната програма: За да се долови секојдневието на средновековниот начин на живот се обработуваат

неколку тематски целини. Аналитички се приоѓа кон проблематиката во архитектурата,

градежните форми, техники и опуси. Се иницираат истражувањата на владетелски и

аристократски дворци, резиденцијални комплекси и други јавни, монументални градби и

нивната инфраструктура. Притоа се согледува и организацијата на домувањето, па дури и

улогата на жената во рамките на домот, но и пошироко. Христијанските, сакрални градби

се прикажуваат од аспект на средновековната духовност, писменост и на монашкиот живот.

Фреско живописот, како и иконописот, минијатурата и графитите се објаснуваат во

функција на ликовни извори кои илустрираат безброј детали оd реалниот живот.

52

Керамиката како најмасовен археолошки наод се третира и во функција на исхраната на

сите слоеви во општеството, во навиката на консумирање на течности, во подготвувањето и

чувањето на храната. Бројните нумизматички наоди освен по својата номинална вредност

се прикажуваат и како фактор на моќ, на проток на стоки, луѓе и економски и културни

влијанија, како украс, амајлија или гробен дар. Накитот и китењето имаат инсигниски,

престижни, естетски, свадбени, амулетски, мемориски, хералдички, сфрагистички,

професионални, полови, старосни и уште неколку други значења. За познавање на

средновековното секојдневие треба да се осознаат и семејните вредности, домашниот и

јавниот живот, табуата, моралот, обичаите и суеверието и научните достигања, особено

медицината, болестите и начинот на исцелување и лечбените методи се дел од наведените

истражувања. Погребиштата и соодветните ритуси и обичаи зборуваат за животот на една

популација на еден особен начин. Проучувањето на повеќе сегменти од секојдневниот

живот во средните векови нудат основа за развиток на експерименталната и

реконструктивна археологија.





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови









испит


53



наставата





1. Димитрпва, Е., Кпрунпвски, С.,

Византиска Македпнија

Jaca Book,

Milano

2006

2. Е. Димитрова,

С. Коруновски,


Средновековна Македо-

нија. Култура и умет-

ност во Македонија:

Милениумски културно-


Медиа

Принт,

Скопје

2013

3. Марјанпвић-Душанић, С., Ппппвић, Д.,

Приватни живпт у српским земљама средоег века,

Бепград 2004



1. Маткпвски, А., Македпнија вп делата на странските патпписци, 1371-1777,

Скппје 1995

2. Манева, Е., Среднпвекпвен накит пд Македпнија,

РЗЗСК, Скппје,

1992

3.

54


1. Наслов на наставниот предмет Средновековно градителство во

Македонија: архитектонски концепти и

културен идентитет

2. Код ИУА9


4. Организатор на студиската програма (единица,

односно институт, катедра, оддел)




6. Академска година/семестар прв или втор 7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. д-р Сашо Коруновски

9. Предуслови за запишување на предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Курсот треба да ги анализира и истражи

средновековните архитектонски концепти реализирани на територијата на Македонија, да

воспостави формални и компаративни врски меѓу локалните решенија и градителските

матрици во византиските културни метрополи и да го проучи концептот на престолничкото

наспроти провинциското, со сите негови импликации врз развојот на македонската

средновековна архитектура. На тој начин студентите ќе стекнат знаења и компетенции

подлабоко да го истражуваат историскиот наспроти културниот идентитет изразен во

архитектурата

11. Содржина на предметната програма: Формирање на архитектонските матрици во

Светиклиментовата епоха и нивната генеза. Базиликата како етатистички концепт во

Самуиловото царство. Развој на крстообразните архитектонски решенија во XI век.

Трансферот на петкуполните градителски констелации на македонската територија XII-XIV

век. Македонските средновековни мавзолеи. Социо-економскиот фактор и развојот на

градителските модели: од еднокорабен храм до „кластер црква”.

12. Методи на учење: Интерактивна настава, студии на случај, дискусии, проектни активности,

индивидуална работа.




теоретска настава

30 часови

15.2

16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи часови

16.2 Самостојни задачи 75 часови

16.3 Домашно учење 75 часови



17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 20 бодови




од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)


55



19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата


21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација




1. Димитрова Е.,

С.Коруновски,

С.Грандаковска

Средновековна

Македонија. Култура и

уметност; во:

Македонија.

Милениумски

културно-историски

факти.

Скопје: Медиа

принт,

2013

2. Коруновски С.,

Е.Димитрова, Византиска

Македонија, Историја

на уметноста од IX до

XV век

Jaca Book

Milano

2006

3. R.Oustehout Master Builders of

Byzantium

Princeton

University Press

1999



1. S. Curcic Architecture in the

Byzantine Sphere of

Influence Arround the

Middle of the Fourteenth

Century, in: Дечани и

византијска уметност

средином XIV века

Филозофски

факултет,

Београд

1989

2. Johnson M.,

R.Ousterhout,

A.Papalexandrou

(editors)

Approaches to

Byzantine Architecture

and its Decoration

Ashgate

Publishing

2012

3.

56

1. Наслов на наставниот предмет Христијанска иконографија: од

криптопериодот до крајот на

средновековната епоха

2. Код ИУА10




оддел)





втор

Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. д-р Елизабета Димитрова


10. Цели на предметната програма (компетенции): Предметот треба да воспостави методи

за продлабочено проучување на христијанската иконографија од самите нејзини почетоци сé

до крајот на средновековното ликовно творештво, преку програмско-иконографска и

културолошка анализа на ремек-делата и ексклузивните археолошки наоди од овој период.

Со изборот на наведениот предмет кандидатите ќе ги продлабочат своите сознанија за

иконографските особености, специфики и модулации на културното наследство од

доцноантичката и средновековната епоха.

11. Содржина на предметната програма: Социо-историски и религиозно-црковни обележја на

ранохристијанската епоха. Мозаични павименти, фрескоансамбли, декоративна скулптура:

концепт и контекст; програмски матрици, иконографски аранжмани, ликовни димензии,

симболошко значење. Византиското монументално и штафелајно сликарство: концепција,

сиже, програмска конфигурација, иконографски модулации, ликовни одлики, значење,

рефлексија на религиозната догма и на алтернативните христијански учења. Културната мапа

на Macedonia Paleochristiana – идеи, елементи, развој, културолошко значење, Византиска

Македонија во контекст на развојот на средновековната европска ликовна култура.






теоретска

настава

30 часови


задачи

Часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови





57













1. Е. Димитрова Ремек-дела на ранохри-

стијанската уметност во

Македонија: Милениумски

културно-историски факти

Медиа Принт,

Скопје

2013




Средновековна Македони-

ја, Култура и умет ност во

Македонија: Милениумски

културно-историски факти


Скопје 2013

3. W. T. Woodfin The Embodied Icon. Oxford

Studies in Byzantium

Oxford

University Press 2012



1. S. E. J. Gerstel Monumental Painting and

Eucharistic Sacrifice in the

Byzantine Sanctuary: the

Example of Macedonia

New York

University

1993

2. Е. Димитрова Најстарите христијански

симболи

Македонска

цивилизација,

Скопје

1995

3. A. E. Ferguson

(Ed.)

Encyclopedia of Early

Christianity

Garland

Reference

Library of the

Humanities

1999

58

1. Наслов на наставниот предмет Контекстуализација на македонската

средновековна уметност: уметничкото

творештво и културниот идентитет

2. Код ИУА11


4. Организатор на студиската програма (единица,

односно институт, катедра, оддел) Институт за историја на уметноста и




втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф. д-р Елизабета Димитрова

Проф. д-р Сашо Коруноски


10. Цели на предметната програма (компетенции): Курсот треба да создаде база за

истражување на културните стратуми на ликовното творештво манифестирани во содржините

на националниот културен трезор, Неговата главна цел е да покаже што може да се добие, а

што да се изгуби со апликацијата на поимите “национална култура” и “национален културен

идентитет” во истражувањето на македонскиот Среден век. Со изборот на наведениот предмет

кандидатите ќе ги продлабочат своите сознанија за историскиот, социјален, културен и естетски

контекст на културното наследство создадено во средновековна Македонија.

11. Содржина на предметната програма: Анализа на економските, социјалните и културните

промени, рефлектирани во креативните одговори на творешвото од македонската територија

версус независниот тек на средновековната политичка историја. Структурална идентификација

на програмско-иконографските модели во сликаните ансамбли од IX-X век. Социјална

манифестација на историско-идеолошките феномени во ликовното творештво од XI-XII век.

Културна афирмација на програмските модели и социо-политичкиот концепт на сликаните

аранжмани од XIII-XV век. Ктиторите и културно-уметничкиот идентитет на македонскиот

народ во средновековната епоха.







30 часови








59
















Средновековна Македо-

нија. Култура и умет- ност

во Македонија:

Милениумски културно-



Скопје

2013

2. С. Коруновски,

Е. Димитрова Византиска Македони ја,

Историја на умет носта од

IX до XV век

Jaca Book,

Milano

2006

3. A.J. Wharton Art of Empire. Painting and

Architecture of the Byzantine

Periphery: A Comparative

Study of Four Provinces

University

Park and

London

1988



1. H. Maguire The Icons of Their Bodies.

Saints and Their Images in

Byzantium

Princeton

University

Press

1996

2. E. Dimitrova The Portal to Heaven.

Reaching the Gates of

Immortality, Niš and

Byzantium Collection of

Scientific Works V

University of

Niš

2007

60


1. Наслов на наставниот предмет Сликарството и сценските уметности во

европскиот нов век

2. Код ИУА12

3. Студиска програма Институт за историја на уметноста и




оддел)




6. Академска година/семестар прв или втор 7. Број на ЕКТС

кредити

8. Наставник Проф. д-р Татјана Филиповска


10. Предметот е осмислен да ги упати кандидатите докторанти во повеќеслојната врска

меѓу сликарството и сценските уметности, особено театарот, во времето на новиот век.

Првата спона меѓу нив е разгледана на ниво на сценографијата, тргнувајќи од

ренесансните перспективни сценски решенија до раскошните барокни

тродимензионални поставки и архитектонски илузионистички претстави. Еднакво е

актуелно претставувањето на „театарски” сижеа во сликарските остварувања на

епохата, што сведочи за преплетувањето на уметностите.

11. Содржина на предметната програма: Ренесансните архитекти како осмислувачи на

сликарскиот и сценски простор. Себастијано Серлио и перспективата во ренесансната

сценографија. Класичната архитектура на Андреа Паладио како основа за

архитектонската позадина на сликите на Паоло Веронезе. Жак Кало и импровизираниот

перформанс на актерите на Комедија дел арте. Семејството Бибиена – најпрестижни

сценографи на Сеиченто. Венецијанските ведутисти како сценографи. Венецијанската

хроника во театарско – сликарската врска меѓу сликарот Пјетро Лонги и комедиографот

Карло Голдони. Таткото и синот Тјеполо (Џан Батоста и Џан Тјеполо) како илустратори

на класичната сцена (трагедијата) и Комедијата дел арте. Вилијам Хогарт и англиската

театарска сцена. Антоан Вато во доменот на сценските уметности.






30 часови





61















Р. бр. Автор Наслов Издавач

1. D. Rosand Painting in Sixteenth - Century

Venice, Titian, Veronese,

Tintoretto

Cambridge

University

Press

2. Изложбен каталог AA.VV, Architettura e Utopia

nella Venezia del Cinquecento,

Венеција

3. R. Longhi, R.

Bacchelli

Teatro e immagini dell settecento

italiano

Торино

4. A. Nicoll Lo spacio scenico Рим

5. Cibotto, G. A., F.

Pedrocco

Carlo Goldoni, Il Teatro illustrato

nelle edizioni del Settecento

Венеција

6. G. Cavallini La Dimensione civile e sociale del

quotidiano nel teatro comico di

Carli Goldoni

Рим

7. E. Povoledo ”La scenografia architettonica del

Settecento a Venezia”

во Arte Veneta

(1951), 126.

8. Т. Филиповска Комедијата во венецијанското

сликарство на 18 век

Скопје


цивилизација

9. Т. Филиповска Празничната сцена во

венецијанското сликарство на

18 век

Скопје


цивилизација


62

Р. бр. Автор Наслов Издавач

1. L. Urban „Teatri e „Teatri del

Mondo‟ nella Venezia

del Cinquecento”

во Arte Veneta XX, 1966, 137

– 46.

2. Изложбен

каталог AA.VV

The Glory of Venice Лондон

3. M. Muraro „Vittore Carpaccio o il

teatro in pittura”

in AA.VV, Studi sul teatro

veneto fra Rinascimento ed eta

`barocca, 7-19, Фиренца

4. E. Pavoledo ”Tendenze della

scenografia veneziana

del Seicento in

rapporto agli altri

centri dellÌtalia

Settentrionale”

во Venezia e lÈuropa, atti

dell Congresso Internationale

di Storia dellÀrte, 329-333,

Венеција

5. PadoanT. Pignatti LÒpera completa di

Pietro Longhi

Милано

6. A. Mariuz G. D. Tiepolo Венеција

7. Predgovor, izbor i

prevod V.

Machiedo

Komedija dellÀrte,

Antologija

Загреб

63


1. Наслов на наставниот предмет Идеологијата и ангажираноста во

европската нововековна уметност

2. Код ИУА13

3. Студиска програма Институт за историја на уметноста и




оддел)





втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6


Проф. д-р Сашо Коруноски


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Целта на предметот е поопсежно и

подетално да ги запознае докторантите со општествениот ангажман на ликовните

творци и архитекти во ерата на новиот век, манифестиран во нивните остварувања.

Всушност, неговата содржина има за цел да допре и да ги открие мотивите и

резултатите од изразената општествена чувствителност на одредени автори, кои

повеќе или помалку отворено се произнеле, не само за општествените, туку и за

историско – политичките прилики во кои создавале. Врвните мајстори на секоја

епоха, ангажирани од нејзините званични авторитети, воедно ја манифестираат

водечката идеологија, како преку сакралната, така и преку профаната уметност.

11. Содржина на предметната програма: Ренесансната уметност како рефлексија на

општеството и начинот на живот на високите слоеви. Религијата во функција на

профаното. Елитизмот во ликот на академската уметност во Ватикан. Бош и Бројгел

во пресметка со ирационалното, лудилото, празноверието, како остатоци од

средновековието. Идеологијата во уметноста на Контрареформацијата.

Критицизмот на Просветителството: иронијата на Лонги и дидактиката на Гре до

сатирата на Хогарт. Политичката пропаганда во венецијанското званично

сликарство од 16 до крајот на 18 век. Критичкиот дух на Франциско Гоја. Жак Луј

Давид и револуционерната пропаганда. Политичкиот став и карикатурата на Оноре

Домије. Односот на Едвард Мане кон ерозијата на Париското општество.





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови

64


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови









испит




наставата





1. A. Hauser Sociolgija Umjetnosti,

1 i 2

Загреб 1986

2. G. Kester ”Conversation Pieces:

The Role of Dialogue in

Socially - Engagd Art”

in Theory in

Contemporary Art

Since 1985, ed. By

Zoya Kucor and Simon

Leung,

Blackwell 2005

3. W. Bosing Bosch - The Complete

painting

Taschen 2010

4. R. M. Hagen, R.

Hagen

Brugel: The Complete

painting

Taschen

Basic Art

Series

2000

5. R. Hughes Goya Alfred

Knopf

2003

65

6. W. Reva Goya and The Satirical

Print in England and

On The Continent, 1730

To 1850

David R.

Publ Inc

7. Pietro Longhi, Gabriel

Bella: Scene di vita

veneziana

izd.

Bompiani

1995

8. The Bite of the Print,

Satire and Irony in

Woodcuts, Engravings,

Etchings, Lithographs

and Serigraphs

New York 1963

9. M. Levey Rococo to revolution Thames and

Hudson,

London

1966

10. Mr. Bruce

Laughton

Honore Daumier Yale

University

Press

1996

11. F. Pedrocco Visions of Venice,

Paintings of 18th

Century

London*Ne

w York

2002


венецијанското


Македонск

а

цивилизац

ија, Скопје

2009



1. Los Caprichos, by

Francisco Goya

izd. Dover 1969

2. The Disasters of War,

by Francisco Goya

Dover

Books on

Fine Arts

1967

3. Great Goya Etchings:

The Proverbs, The

Tauromaquia and The

Bulls of Bordeaux

Dover

Books on

Fine Arts

2006

4. M. Crask William Hogart Princeton

University

Press

2001

5. E. Baker Greuze and the

Painting of Sentiment,

Greuze and the

Painting of Sentiment

Cambridge

University

Press

2005

6. W. Roberts Jacques - Louis David,

Revolutionary Artist:

Art, Politics, And The

University

of North

Carolina

1992

66

French Revolution Press

7. W. Roberts Jacques - louis David

and Jean - Louis

Prieur, Revolutionary

Artists: The Public, The

Populace And Images

of the French

Revolution

State

University

of New

York Press

1999

67


1. Наслов на наставниот предмет Венецијанското сликарство на 18 век

2. Код ИУА14

3. Студиска програма Институт за историја на уметноста



оддел)

Институт за историја на уметноста



втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6



предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Целта на предметот е да се

претстави една од најрепрезентативните сликарски целини на европскиот

континент во новиот век, а тоа е венецијанското сликарство на 18 век, кое

балансира меѓу рококо продукцијата и просветителскиот амбиент на столетието.

Колку што прима импулси од француската уметност, толку и самото венецијанско

сликарство го оформува европскиот вкус во Сетеченто. Неговите најзначајни

претставници, делата и влијанието на венецијанските сликари и нивните врски со

мецените и дилерите на уметнички слики, е исто така цел на оваа предметна

програма.

11. Содржина на предметната програма: Ричи, Амигони, Пелегрини и миграцијата на

венецијанските рококо сликари во Париз и Лондон. Розалба Кариера и помодноста

на пастелниот портрет. Тјеполо- виртуозот на венецијанскиот декоративен рококо и

неговиот престој на европските дворови. Каналето и подемот на ведутизмот како

сликарски жанр. Големата Тура и популаризацијата на ведутата во Англија.

Венецијанските празнувања како магнет за сликарите, туристите и колекционерите.

Франческо Гварди - званичните државни сликарски нарачки поврзани со значајни

посети и дипломатски активности на Републиката како репер за државниот имиџ и

моќ. Пјетро Лонги како автор на сликарската хроника на Венеција која е на својот

залез.





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови

68




усна)

20 бодови









испит




наставата





1. M. Levey Painting in Eighteenth

Century Venice

Yale

University

Press, III

ed.

1994

2. B. Aikema, B.

Bekker

Painters of Venice, The

Story of the Venetian

Veduta, izl. katalog

Amsterdam

&Hague

1990

3. W. G. Constable Canaletto, vol.II Oxford 1962

4. W. L. Barcham Giambattista Tiepolo Thames and

Hudson

1992

5. PadoanT. Pignatti LÒpera completa di

Pietro Longhi

Милано 1974



1. Изложбен каталог

AA.VV

The Glory of Venice Лондон 1994




Скопје

Македонск

а

цивилизац

ија

2009

69

3. Т. Филиповска Комедијата во



Скопје

Македонск

а

цивилизац

ија

2004

4. A. Mariuz G. D. Tiepolo Венеција 1971

70


1. Наслов на наставниот предмет НОВИ ДВИЖЕЊА ВО МАКЕДОНСКАТА

ЛИКОВНА УМЕТНОСТ

2. Код ИУА15




оддел)

Институт на историја на уметноста и




втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Проф.д-р Владимир Величковски


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции):Целта на ова проучување и

истражување се состои во обидот да се поврзат,но и разликуваат одделните појави

и примери кои ќе бидат пресудни за раздвижување и творечко отворање на

македонската уметност

11. Содржина на предметната програма: Предметот ги содржи првите појави на

“Новата уметничка практика“ во Македонија почнувајќи од раните седумдесетти

години на 20 век кога беа изведени колористички интервенции во природен и урбан

амбиент,како и првите перформанси во галериски простор и “под отворено небо“

надвор од градот Скопје.Во тој пионерски период во аулата на Филозофскиот

факултет беа изнесени пластичните интервенции од хартија и селотејп.Во 80-тите

години се формира асоцијацијата на млади творци УСТА,потоа Протозеро и Зеро

групата со чија активност беа отворени вратите на постмодернизмот во

македонската уметност.Креативниот набој и достигнувањата на младите уметници

ќе влијаат на натамошните процеси во развојот на разновидните нови појави

задржувајќи ги притоа врските со светот и своите автентични белези.





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови



71


усна)

20 бодови









испит




наставата





1. Владимир

Величковски

Ликовен

меѓупростор,Нови

тенденции во

македонската ликовна

уметност

Млад

борец,

Скопје

1986

2. Небојша Вилиќ States of Changes(?) Феникс,

Скопје

1994

3. Соња Абаџиева

Димитрова

Идеја-тека,Избор

документи за

концептуалистичкиот

дискурс во

македонската

уметност

Скопје 2003

4. Владимир

Величковски

Нови појави во

македонската

уметност,

Центар за

визуелни

уметности,

Скопје

2006

72

5. “ЗЕРО“,ретроспек

тивна изложба

1984-

2009,Национална

галерија на

Македонија(Мала

станица),

Во каталогот се

објавени следните

текстови:

-Владимир

Величковски,Портрет

на една младост;

-Сузана

Милевска,партиципац

ијата,хиерархиите и

хаосот во

дејствувањето на

групата “Зеро“.

Скопје,дек

ември

2009



1. Во консултации

со кандидатот

2.

3.

73


1. Наслов на наставниот предмет ИДЕОЛОГИЈАТА И АСПЕКТИТЕ НА

АНГАЖИРАНОСТ ВО СОВРЕМЕНАТА

УМЕТНОСТ

2. Код ИУА16




оддел)





втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6



предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции):Станува збор за актуелна уметност

со богата традиција која влијае на човековата свест за уметноста и општеството во

кое живее.

11. Содржина на предметната програма: Ангажираната уметност е уметничка практика

чија задача и смисла се состои во спротивставувањето на замислите за автономија

на уметноста,што значи дека естетските и уметнички критериуми на уметничката

работа се соочени со политички или етички барања.

Меѓутоа,во модерната уметност перманентно се спротивставуваат ориентации кои

се залагаат за ангажирана уметност,како и оние кои се залагаат за автономија на

уметноста почнувајќи од движењата во уметноста на 19 век.Во текот на 20 век се

издвојуваат четири специфични приоди во ангажираната

уметност:1.левичарски;2.десничарски;3.индивидуалистичко-

анархистички;4.теоретско-критички приод.

Критичките модели на уметничката работа биле развивани во

дадаизмот,надреализмот,неодадата,флуксус,концептуална и семиотичка

уметност.Посебно значење се дава на Руската/Советската авангарда,нацистичката

уметност,“Новата објективност“ во германскиот експресионизам,во текот на

Втората светска војна,посебно по 1945 година,потоа за време и по настаните во

1968 година се до некои појави во рецентната уметничка практика.Уметноста и кога

е фигуративна и кога е апстрактна ги трансформирала сопствените структури

вклучувајќи се во конкретниот револуционерен процес или да проговори критички

и сеопфатно за творечките искажувања за уметничката или радикална

политика,идеолошките и социјални појави во Западна Европа,САД,Африканските

земји итн.





теоретска

настава

30 часови

74


задачи

Часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови









испит




наставата



Задолжителна литература


1. G.C.Argan Studije o modernoj

umetnosti

(tekstot:Odnos moderne

umetnosti prema

političkim

ideologijama;

Nolit,

Beograd

1982

2. Mikel Difren Umjetnost I politika Svjetlost,

Sarajevo

1982

3. Andrej Mitrović Angažovano i

lepo,1914-1945

Narodna

knjiga,

Beograd

1983

4. Vera Horvat

Pintarić

Od kiča do vječnosti Zagreb 1979

5. Lidija Merenik Ideološki modeli;

Srpsko slikarstvo 1945-

1968

Beopolis,Re

mont,

Beograd

2001

75

6. Grupa avtori Art et

contestation,Temoins et

temoignages,La

connaissance S.A.,

Bruxelles 1968

7. David A.Siqueiros L'art et la

revolution,Editions

sociales,

Paris 1973

8. M.Devade Beleške o ideološko-

političkoj situaciji u

slikarstvu,Idje br.6

Beograd 1979

9. C.Harrison,P.Wood

,

Art in Theory 1900-

1990,An Antology of

Changing Ideas,Basil

Blackwell

Oxford,UK,

Cambridge,

USA

1993

10. A.Erjavec Ideologija in umetnost

modernizma

Partizanska

knjiga,

Ljubljana

1988

11. S.Mijušević Deca socrealizma,unuci

avangarde

Moment

br.16

Beograd

1988

Дополнителна литература




2.

3.

76


1. Наслов на наставниот предмет ВИДОВИ ЛИКОВНА КРИТИКА

2. Код ИУА17




оддел)





втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6



предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции):Станува збор за мошне значајна

дисциплина која помага за развивање на критичкото мислење и оценка на

ликовното творештво.

11. Содржина на предметната програма:Критиката е теоретска и практична дисциплина

која иницира,препознава,артикулира,следи,посредува и теоретски ја интерпретира

актуелната уметничка продукција и животот на светот на уметноста.Критиката во

однос на уметничката практика е второстепена дисциплина,затоа што

артикулира,говори и пишува за уметноста,меѓутоа во однос на другите теоретски

дисциплини за уметноста како историјата на уметноста,социологијата на

уметноста,семиологијата на уметноста,естетиката,таа е првостепена практика затоа

што преку соработката со уметниците,галеристите,кустосите,издавачите,публиката

и колекционерите го конституира актуелниот свет на уметноста.Во 20 век се

разликуваат два основни модели на уметничка критика:1.критика која ги следи

движењата во уметноста и 2.критика на дело.Критиката во модерната уметност,во

високиот модернизам и посмодернизмот се разгранува во приодот и

индивидуалните посебности и вредности на значајни творечки личности.Се

афирмираат поимите критичар на дело,критичарот е уметник,акритичка

критика,критика на констатирање,критика на критиката,постструктуралистичка

критика и други.

Постмодернистичката критика е плуралистичка и ја карактеризира отсуство на

доминантна тенденција и постоење отворен теоретски,значенски и вредносен

раскол.Отфрлена е формалната естетика на високиот модернизам и концептот на

уметност како проект на општествено револуционерни промени и прогрес.





теоретска

настава

30 часови


задачи

часови

77


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови









испит




наставата





1. Sp.”Umetnost” od br.1-

67

Beograd 1965-

1980

2. “Postmodernizam”

(temat)

Republika,

Br.10-12

Zagreb

1985

3. (katalog),Umjetnost I

kritika usred

osamdesetih

Collegium

artisticum,

Sarajevo

1986

4. A.B.Oliva Kritika je stvar kulturne

biologije,lične

neuroze,vokacija,smisla

za igru (intervju)

Moment

br.11-12,

Beograd

1988

5. T.Crow Critical reflections,Art

Forum

New York,

May

1992





78


1. Наслов на наставниот предмет Источни и западни влијанија врз

архитектурата во античките градови во


2. Код ИУА18




оддел)

Институт за Историја на уметноста и




втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник Д-р Дафина Герасимовска, насловен доцент



Географската положба на Македонија резултирала со влијанија на културата од западните

и од источните цивилизации. Целта на предметот е да се оформи една темелна слика за

спецификите во античките градови на Македонија како резултат на овие влијанија. Ваквите

сознанија би требало да послужат за понатамошни истражувања во насока на урбанизмот и

развитокот на античката архитектура.


Историски, социјални, економски и културни промени на просторот на Македонија во

текот на долгиот антички период. Пишани извори за урбанизацијата и архитектурата.

Ориентални влијанија во развитокот на градовите во Македонија и архитектурата во нив.

Западни влијанија во античките градови во Македонија и архитектурата во нив. Рефлексија

на општествените промени врз развитокот на урбанизмот и архитектурата во текот на

античкиот период.

12. Методи на учење: предавања, семинари, посета на соодветни локалитети, дискусии.




теоретска

настава

30 часови



задачи

75 часови










79









1. И.Микулчиќ Антички градови во


МАНУ 1999

2. J.Rich-A. Wallace-

Hadril (ed.)

City and Country in the

Ancient World

Routledge 1994

3. Д.Герасимовска Улогата на

живеалиштето во

културата на живеење

низ антиката во

Р.Македонија

Каламус 2009



1. B.Milić

Razvoj grada kroz

stoljeća; prapovijest-

antika

Školska

knjiga-

Zagreb

1994

2. M.Suić Antički grad na istočnom

Jadranu

Golden

marketing,

Tehnička

knjiga,

Institut za

arheologiju,

Zagreb

2003

3. Dafina

Gerasimovska

“Between the East and the

West, The Roman Urban

Planning in the Republic

of Macedonia”, FAB 2 .

Faculty of

Philosophy,

Skopje

2012

80


1. Наслов на наставниот предмет Социолошки аспекти на современата македонска уметност

2. Код ИУА19 3. Студиска програма Историја на уметност и археологија

4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел)

Институт за историја на уметност и археологија



ЕКТС

кредити

6

8. Наставник проф. д-р Антоанела Петковска

9. Предуслови за запишување на предметот 10. Цели на предметната програма (компетенции):

Студентите да се стекнат со знаења и вештини во идентификација на општествените и културните претпоставки за проценувањето и развојот на уметничките феномени и практики во современото македонско општество.

11. Содржина на предметната програма: Социолошки аспекти на македонската култура; социјална историја на македонската

уметност (предмодерна, модерна и постмодерна); дискурсот за уметноста во современата

култура (глобални и локални проблеми); рецентните состојби и фази во развојот на

македонското општество и местото на уметноста; традицијата и новите вредности во

современата македонска уметност; идејата за ангажираната уметност во македонскиот

постмодерен социо-културен контекст; уметничка критика и идеологија; културната политика

на Република Македонија; структурата и менаџирањето на институциите од областа на

културата и уметноста во Република Македонија; пазарот на уметнички дела во

РМакедонија; социологија на македонската ликовна уметност; социологија на македонската

архитектура; значењето на новите технологии за македонската уметност.


13. Вкупен расположлив фонд на време 180 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања –

теоретска настава 30 часови

15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа

часови

16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи часови 16.2 Самостојни задачи 75 часови 16.3 Домашно учење 75 часови

17. Начин на оценување 17.1 Тестови бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) бодови 17.3 Активност и учество бодови




81




19. Услов за потпис и полагање на завршен испит


20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на

наставата евалуација и самоeвалуација

22. Литература 22.1 Задолжителна литература

Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Петковска,

Антоанела Социологија на македонската ликовна уметност

Македонска цивилизација, Скопје

1997

2. Петковска, Антоанела

Есеи од социологијата на културата

АЗ-БУКИ, Скопје

2009

3. Aleksander, Viktorija

Sociologija umetnosti CLIO, Beograd

2007

22.2 Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година

1. Hauser, Arnold Sociologija umjetnosti I i II

Školska knjiga, Zagreb

1986

2. Петковски, Борис Современо македонско сликарство

Македонска ревија, Скопје

1981

3. д-р Петковски, Борис

Музејот на современата уметност-Скопје

Музеј на современа уметност-Скопје

2003

4. Грчев, Кокан Аспекти на културната традиција – архитектурата меѓу традицијата и модерноста

Институт за фолклор, Скопје

2006

5. Грчев, Кокан Архитектонските стилови во македонската архитектура помеѓу двете светски војни

Институт за фолклор, Скопје

2005

82


1. Наслов на наставниот предмет Остави на монети од предсловенско

време, поврзани со историски настани

2. Код ИУА20




оддел)

Институт по Историја на уметност и

Археологија



втор

7. Број на

ЕКТС

кредити

6

8. Наставник проф. д-р Иван Микулчиќ


предметот

нема предуслови

10. Цели на предметната програма (компетенции): Историско валоризирање на

специфични археолошки наоди.

11. Содржина на предметната програма: Содржината на предметната програма ке се

состои од 3 дела. Во првиот дел ке бидат опфатени остави на монети од

македонско-хеленистичкиот период, во вториот дел остави на монети од римскиот

период а во третиот дел остави на монети од рано-византискиот период.

12. Методи на учење: соответна стручна литература и консултации




теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

75 часови

16.3 Домашно

учење

75 часови




усна)

20 бодови







83



испит




наставата





1. И. Микулчиќ Големи археолошки

откритија во


Данте-

Охрид

2012

2. Повеќе автори Македонска

Нумизматика 1-4

Мак

Нумизматич

ко друштво

1995-

2004

3. В. Лилчиќ- Н.

Шелдаров Кралевите на античка

Македонија и нивните

монети во Р.



цивилизациј

а

2004



1. Повеќе автори Монетите и

монетарниците во

македонија

НБРМ 2002

2. Перо Јосифовски Римска монетарница

во Стоби

НБРМ 2001

3. Н. Шелдаров Македонија и пајонија НБРМ 2003

84


1. Наслов на наставниот предмет Социо-економски прилики и монетарни

системи во средновековна Европа

2. Код ИУА21







ЕКТС

кредити

6

8. Наставник проф. д-р Бобан Петровски

9. Предуслови за запишување на предметот 10. Цели на предметната програма (компетенции): Сознанија за социјално-економската историја и

монетите во средновековието, преку проучување на економијата, социјаните односи и

воспоставените монетарни системи

11. Содржина на предметната програма: А. Економски премин од антика во средновековие.

Појавата на нови економски односи и постепена доминација на истите во Европа-Балкан-

Византија-Македонија. Економски региони. Селско стопанство. Средновековни градови и

нивна економија. Економскиот монопол на феудалците. Социјални односи и структура на

населението во различните периоди на средновековието. Б. Монети и монетарни системи.

12. Методи на учење: комбиниран; критичко- аналитички и компаративен;




часови

16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи часови 16.2 Самостојни

задачи 75 часови

16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување

17.1 Тестови 18-35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 10 бодови

18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е) од 61 до70 бода 7 (седум) (D) од 71 до 80 бода 8 (осум) (C) од 81 до 90 бода 9 (девет) (В)

од 91 до 100 бода 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата

85

20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на

наставата евалуација и самоевалуација

22. Литература ЛИТЕРАТУРА

а) Основна литература

- Duby G., (Paris 2002.): Quèst-ce que la société féodale?

- История Европы, т. 2. (Москва 1992): Средновековная Европа.

- Hahn W., (Wien: Band I, 1973; Band II, 1975): Moneta Imperii Byzantini. - Metcalf, D.M. (Wien 1976): The Coper Coinage of Thesallonica under Justinian I.


- Nicol D.M., (Second edition, Cambridge 1999.): The Last centuries of Byzantium 1261-1453.

- Fine J., (Michigan 2000): The Early medieval Balkans. A Critical Survey from the sixth to the late Twelfth Century.

86


1. Наслов на наставниот предмет Држави и цркви во средниот век

2. Код ИУА22






6. Академска година/семестар втор 7. Број на

ЕКТС

кредити

4

8. Наставник проф. д-р Бобан Петровски

проф. д-р Александар Атанасовски

9. Предуслови за запишување на предметот 10. Цели на предметната програма (компетенции):Да се стекнат продлабочени знаења за улогата и за

значењето на државта и црквата во средниот век, навлегувајќи аналитички и компаративно во

сите клучни аспекти.

11. Содржина на предметната програма: Појава на христијанството; основање на црквата и првите

општини; христијанизација на римското општество и христолошките расправи; христијанската

црква до и по шизмата од 1054 година; односот држава-црква во средниот век; појава и значење

на монаштвото;Охридската архиепископија од формирањето до паѓањето под власта на

Османлиите;христијанската црква како пропагатор на идејата за единствена земска држава по

примерот на небесното царство.

12. Методи на учење: комбиниран; критичко- аналитички и компаративен;




часови

16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи часови 16.2 Самостојни

задачи 45 часови

16.3 Домашно учење 45 часови 17. Начин на оценување

17.1 Тестови 18-35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 10 бодови

18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е) од 61 до70 бода 7 (седум) (D) од 71 до 80 бода 8 (осум) (C) од 81 до 90 бода 9 (девет) (В)


87

19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на

наставата евалуација и самоевалуација

22. Литература 22.1 Задолжителна литература

Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Острогорски Г., Однос државе и цркве у

Византији. Сабрана дела,

Т. IV

Београд 1972

2. Ј. Белчовски Охридската

архиепискппија пд

пснпваоетп дп падаоетп

на Македпнија ппд

турска власт

Скопје

1997

3. Антон В. Карташов Васељенски Сабори Београд 2009

22.2 Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година

1. С. Рансиман

S. Ransiman

Восточная шизма

The Eastern Shism

Москва

Cembridge

1998

1966

2. Кпев Т.,-Бакалпв

Г.,

Въведение въ

християнството

София 1992

3. Зборник по повод 1000 годишнината од покрстувањето на Русите

Охридската

архиепископија и

покрстувањето на

Русите

Скопје

1988

88


1. Наслов на наставниот предмет Раноантички населби и некрополи

2. Код ИУА23




оддел)




6. Академска година/семестар втор Број на

ЕКТС

кредити

4

8. Наставник Доц. д-р Марјан Јованов


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Курсот има за цел научно продлабочено проучување на раноантичките населби, градови, тврдини и некрополи од

раноантичкиот период на територијата на Р. Македонија и соседните региони.

11. Содржина на предметната програма: Научно продлабочено проучување на

раноантичките населби, градови, тврдини и некрополи од раноантичкиот период.

Истражување на проблемите поврзани со нивното создавање, развој и замирање. Почетоци

на урбанизацијата. Убикација на градовите преку теренски истражувања и проучување на

историски извори. Проучување на појавите поврзани со погребните култови и ритуси,

анализа на гробните форми и гробните дарови.






теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

45 часови

16.3 Домашно

учење

45 часови




усна)

20 бодови





89





испит




наставата





1. И. Микулчиќ Антички градови во

Македонија Скопје 1999

2. Ф. Папазоглу Македонски градови у

римско доба Скопје 1957

3. M. Sujić Antički grad na istočnom

Jadranu

Split

1976



1. Релевантни научни

списанија, зборници на

трудови и каталози

2.

90


1. Наслов на наставниот предмет Раноантичка материјална култура

2. Код ИУА24




оддел)




6. Академска година/семестар втор Број на

ЕКТС

кредити

4

8. Наставник Доц.д-р Марјан Јованов


предметот

10. Цели на предметната програма (компетенции): Курсот има за цел стекнување на

продлабочени знаења за раноантичката материјал на култура во сите сфери на човековото

творење на територијата на Р. Македонија и поширокиот балкански простор, компарирано

со релевантните откритија во светски рамки.

11. Содржина на предметната програма: Предметот ги опфаќа утилитарните, декоративните

и култните предмети од метал, керамика, стакло, коска и камен. Центрите на производство,

културните и економските релации со сосед ните и подалечните региони. Проблемите на

локалната продукција и импортот. Техниките и материјалите за изработка на наведените

категории предмети.






теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

45 часови

16.3 Домашно

учење

45 часови




усна)

20 бодови





91





испит




наставата





1. В. Битракова

Грозданова

Спомениците од

хеленистичкиот период во

СР Македонија

Скопје 1986

2. В. Соколовска Исар-Марвинци и

повардарието во античко

време

Скопје 1986

3. В. Соколовска Античка скулптура во СР


Скопје 1987



1. Релевантни научни

списанија, зборници на

трудови и каталози

2.

92


1. Наслов на наставниот предмет Христијанска фунерарна археологија

2. Код ИУА25




оддел)



Скопје


6. Академска година/семестар втор 7. Број на

ЕКТС

кредити

4



предметот


Духовниот живот, материјалната култура, обичаите, празнувањата, секојдневието,

погребувањето, менталитетот и други манифестации од битот на средновековието се во

тесна, каузална врска со христијанската конфесија. Нивното проучување овозможува

сеопфатност во толкувањето на археолошките наоди со препознавање и на христијанскиот

предзнак. Особен акцент во овие студии се става на христијанската, фунерарна археологија.

Со оглед на константата што ја чинат христијанските канони, цел на подетални

истражувања се христијанските некрополи од доцноантичко па сè до периодот на турското

средновековие на Македонија.

11. Содржина на предметната програма: Ранохристијанските комплекси со многубројните извонредни движни и недвижни објекти

како и средновековните христијански, сакрални објекти со своите иконографски, стилски и

теолошки специфики се подобни и за мартиролошки проучувања со ктиторски и

свештенички гробници. Тие се одликуваат со особено култно значење, карактеристична

гробна архитектура и ритус. Со оглед на фактот дека во македонското средновековие

најбројни се истражувањата на христијанските некрополи, во нив е откриен и најброен,

движен археолошки материјал. На територијата на Р. Македонија се пронајдени близу 150

некрополи со погребна христијанска популација. Меѓу нив околу 30-40 се од периодот на

Турското средновековие (XV-XVIII век) кога во исламските и еврејските погребувања нема

гробни прилози. Со проучувањето на овој сегмент од фунерарната, христијанска

археологија почнувајќи од првата декада на XXI век, се промовира една специфична

дисциплина во археологијата на Македонија. Со тоа е откриена алката што недостасуваше,

а го поврзува средниот век со народната култура и стил на македонскиот наод. Етички

мошне чувствителна, наведената проблематика изискува мошне сложен

интердисциплинарен пристап со примена на методи од другите науки: физичка

антропологија (антропометрија, DNK анализа, палео патологија), историски,

културолошки, демографски, хемиски, етнолошки, еколошки и многу други проучувања.




93


теоретска

настава

30 часови


задачи

часови


задачи

45 часови

16.3 Домашно

учење

45 часови




усна)

20 бодови









испит




наставата





1. Алекспва Б., Loca sanctorum Macedoniae,култпт на мартирите

Макединск

а

цивилизац

ија

Скппје 1995.

2. Jelovina, D., Starohrvatske nekropole, Split 1976.

3. Манева, Е., Крстеви, Среднпвекпвна некрпппла

РЗЗСК, Скппје 2000.



1. Манева, Е., Среднпвекпвен накит пд Македпнија,

РЗЗСК Скппје,

1992.

94

2. Jovanović, V. S., et al. Novo Brdo, Belgrade 2004

3. Мелпвски, Х., Две житија на Свети Еразмп – Лихнидски, Лихнид 6, 69-87.

Музеј и

завод

Охрид

Охрид 1988,

95

Documents

ПРЕДЛОГ ПРОЕКТ - old.fzf.ukim.edu.mkold.fzf.ukim.edu.mk/files/00000andrej/Istorija_na_umet_i_arheologija_III_ciklus_2014.pdf · РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА