Ф СО ПГУ 7.18.4/19

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

География және туризм кафедрасы

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАНПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)

Туризмдегі жаңа ақпараттық технологиялар

Павлодар, 2013 ж.

Пән бағдарламасын бекітупарағы (Syllabus)

ФормаФ СО ПГУ 7.18.4/19

БЕКІТЕМІН ХТжЖФ деканы _______ Қ.Қ. Ахметов

«___»__________20 ж.

Құрастырушы: аға-оқытушы Б. А. Чашина_______________

География және туризм кафедрасы

ПӘН БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)

Туризмдегі жаңа ақпараттық технологиялар пәні бойынша

5В090200-Туризм мамандығының студенттері үшін

Бағдарлама «____» ___________20 ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасынегізінде құрастырылды

«___» __________ 20 ж. Хаттама № __ кафедра мәжілісінде ұсынылды

Кафедра меңгерушісі____________________ Д.Д. Есімова

Химиялық технология және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

«___» ________20 ж. Хаттама № _______

ОӘК төрайымы__________________Ю.М. Каниболоцкая

1. Оқу пәнінің паспорты

Туризмдегі жаңа ақпараттық технологиялар

Пән таңдау компонент

Кредиттер саны мен оқу мерзіміБарлығы – 3 кредитКурс: 1Семестр: 2Аудиториялық сабақтар, барлығы – 45 сағат

Дәріс – 22,5 сағат Тәжірибелік /семинар сабақтары – 22,5 сағат

СӨЖ – 90 сағатСоның ішінде СОӨЖ – 22,5 сағат

Жалпы еңбек сыйымдылығы – 135 сағат

Бақылау формасыЕмтихан – 2 семестр

Пререквизиттер: ақпараттану, дүниежүзінің экономикалық, әлеуметтік және саясигеографиясы

Постреквизиттер: қонақүй шаруашылығы, туристік агенттіктің жұмысынұйымдастыру, туристік бизнесті жоспарлау және ұйымдастыру, туризмдегі бухгалтерлік есеп

Кредиттер саны мен оқу мерзіміБарлығы – 3 кредитКурс: 3Семестр: 6Аудиториялық сабақтар, барлығы – 45 сағат

Дәріс – 30 сағат Тәжірибелік /семинар сабақтары – 15 сағат

СӨЖ – 90 сағатСоның ішінде СОӨЖ – 22,5 сағат

Жалпы еңбек сыйымдылығы – 135 сағат

Бақылау формасыЕмтихан – 6 семестр

Пререквизиттер: ақпараттану, туризмология негіздері, туризмнің кәсіпкерлікқызметінің негіздері, туризмдегі бухгалтерлік есеп,

Постреквизиттер: рекреациялық география, дипломдық жұмыс жазу

2. Оқытушы жөнінде ақпарат:География магистрі, аға оқытушы Чашина Бибігүл Асқарқызы

География және туризм кафедрасы Тел. (ішкі 1277)Қабылдау уақыты: жұма – 1000-ден 1200-ге дейін, ауд. № 313

3. Пәннің мақсаты мен міндеттері

Пәнді оқытудың мақсаты – студенттерге ақпараттық технологиялар құралдарыныңкөмегімен кәсіби іс-әрекетінің тиімділігін көтеру үшін қажетті білімдер, икемділіктер мендағдылар кешенін меңгерту.

Пәнді оқытудың міндеттері:- студенттерді туризмдегі ақпараттық технологиялардың аппараттық және

бағдарламалық қамсыздандырылуымен таныстыру;- туристік кеңсенің техникалық және бағдарламалық қамсыздандырылуын, туризм

саласында ақпараттар базасын басқару жүйелерін қолдануды қарастыру;- студенттерге жергілікті және ғаламдық компьтерлік желілерді құру және қызмет

ету, туризм саласындағы мекемелерді басқарудың автоматтандырылған жүйелерді құрунегіздері бойынша білім беру;

- студенттерге туристік өнімді қалыптастыру, нарықта өткізу үшін қолданбалыбағдарламалар, броньдау мен резервте сақтаудың автоматтандырылған жүйелері, қонақүйжәне мейрамханалық бизнесті басқару жүйелерін автоматтандыру туралы мәлімет беру;

- туризмдегі электрондық сауда жасаудың ақпараттық технологияларын, туристікбизнестің тәжіребиесіндегі мультимедиа және Инетернеттің пайдаланылуын қарастыру;

студенттердің туризм мен әлеуметтік-мәдени қызмет көрсету салаларында қолданбалыбағдарламалық жабдықтау құралдарын пайдалану икемділіктері мен дағдыларын дамыту.

3. Біліктілік, дағды, икемділік және құзыреттіліктерге арналған талаптар Студент білу керек:- туризмде қолданылатын ақпараттық технологиялар құралдарының ерекшеліктерін;- жергілікті, аймақтық және ғаламдық ақпараттық жүйелерін;- броньдау мен резервте сақтаудың жаңа ақпараттық құралдары мен

бағдарламаларын;- туристік өнімді нарықта өткізудің ақпараттық әдіс-тәсілдерін.

Студент істей білу керек:- ақпараттық жүйелермен жұмыс істей білу;- интернет сайттарында жұмыс істей білу;- бронь жасау мен резервте сақтай білу.

5. Пәннің тақырыптық жоспары№р/с

Тақырыптың атауы Сабақ түрлерібойыншааудиториялықсағаттар саны

СӨЖ

Дәріс Тәж. Жалпы соныңішіндеСОӨЖ

1ТЖАТ курсына кіріспе. Ақпараттық технологиялар жүйесі

2 2 6 2

2 Броньдау және резервте сақтау жүйелері 2 2 10 23 Ғаламдық компьютерлік желілер 2,5 2,5 10 2,5

4 Мультимедиялық менеджмент жүйелері 2,5 2,5 12 2,5

5Ақпараттық менеджмент жүйелері

2,52,5 12 2,5

6Қонақүй кешенін басқару жүйесіндегі ақпараттық технологиялар

2,5 2,5 12 2,5

7Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі Microsoft Office негізіндегі ақпараттық технологиялар

4 4 10 4

8Коммуникация және байланыс құралдары

2,52,58

2,5

9Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі оргтехниканың замануи құралдары

2 2 10 2

БАРЛЫҒЫ: 22,5 22,5 90 22,5Пән бойынша барлығы 135

№р/с

Тақырыптың атауы Сабақ түрлерібойыншааудиториялықсағаттар саны

СӨЖ

Дәріс Тәж. Жалпы соныңішіндеСОӨЖ

1ТЖАТ курсына кіріспе. Ақпараттық технологиялар жүйесі

2 1 6 2

2 Броньдау және резервте сақтау жүйелері 3 2 10 23 Ғаламдық компьютерлік желілер 3 2 10 2,54 Мультимедиялық менеджмент жүйелері 3 2 12 2,5

5 Ақпараттық менеджмент жүйелері 3 2 12 2,5

6Қонақүй кешенін басқару жүйесіндегі ақпараттық технологиялар

3 2 12 2,5

7Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі Microsoft Office негізіндегі ақпараттық технологиялар

5 2 10 4

411028

Коммуникация және байланыс құралдары

4 1 8 2,5

Әлеуметтік-м

БАРЛЫҒЫ: 30 15 90 22,5

әдениқызметсаласы ментуризмдегі оргтехниканыңзамануиқұ

ралдары9

Пән бойынша барлығы 135

6. Дәріс сабақтарының мазмұны№1 Тақырып. ТЖАТ курсына кіріспе. Ақпараттық технологиялар жүйесі Жоспар 1.Пәннің зерттеу обьектісі және мазмұны.2.Пәннің зерттеу әдістері.3.Туризмдегі ақпараттық технологиялардың орны мен рөлі.Бүгінгі күнгі туризм – дүниежүзі экономикасының ірі, жоғары кірісті және

айтарлықтай серпінді саласы. Туризмді дамыту экономиканың көптеген салаларына, атапайтқанда: көлік бен байланысқа, саудаға, ауыл шаруашылығына, құрылысқа, халықтұтынатын тауарларды өндіруге ықпал етеді. Сондықтан, дамыған туристік ақпараттықжүйені құру мемлекеттің экономикасын дамыту үшін үлкен маңыздылыққа ие болады.

Туризм туралы әңгіме қозғағанда, оны ақпараттан ажыратуға болмайды, бір күнішінде туристік нарықтың қатысушылары бірнеше рет ақпарат алмасады. Яғни, ақпараттыңкөп ағынымен жұмыс атқару қажет, ақпаратты жинақтау, өңдеу және оның негізінде дұрысшешім қабылдау керек.

Туризм қызметіне АКТ енгізу туризмді дамытудағы бірінші кезектегі міндеті болыптабылады. Жеткіліксіз ақпараттық сауаттылық және дұрыс жолға қойылмаған коммуникацияөсу үшін жалғыз тежегіш фактор болып табылады.

Дұрыс басқару, білікті персонал және автоматизация бәсекелестікпен күрестің негізгіқұрамдас бөлігі.

Туризмдегі ақпараттық технологиялар жүйесі резервтеудің компьютерлік жүйесімен,телеконференцияларды өткізу жүйесімен, бейне жүйелермен, басқарудың ақпараттықжүйесімен, әуебағыттарын электронды ақпараттық жүйесімен, электрондық валютатранзакциясымен, телефон желілерімен және т.б. ұсынылған. Сонымен қатар, бұл жүйетурагенттердің, қонақ үйлердің немесе әуекомпанияларының есебінен емес, олардың өзарақарым-қатынасынан дамиды. Яғни, осы жүйенің әрбір сигментін пайдалану қалған барлығыүшін маңызды болады.

Туризмнің үш тән ерекшеліктерін атап өтуге болады: 1. көп қырлы ықпалдастырылған қызметтердің саудасы; 2. өндіруші үшін де, сонымен қатар тұтынушы үшін де кешенді қызмет; 3. ақпаратты байытылған қызмет.Туризмдегі АКТ жаңа идеяларды, қызметтерді және өнімдерді адам өмірінің барлық

саласына әкеледі. Бұл технологиялар туристік саланың түрлі жаңа стратегияларды пайдалануарқылы серпінді өзгеретін әлемге, сонымен қатар жаңашыл қызметтер мен өнімдердің орыналуына бағдарланған туризмді қоршаған ортаға бейімделуін көрсетеді. Туризмдегі АКТжаһандық және серпінді үдеріс ретінде қаралуы тиіс.

Әдебиеттер тізімі: (1)

№ 2 тақырып. Броньдау және резервте сақтау жүйелері1 Брондау қызметінің міндеттері2 Телефон мен брондау қызметі

3 Брондаудың компьютерлік түріБрондау — қонақ үйдегі номерлерге және жергілікті жерге алдын-ала тапсырыс беру.

Номерлерді брондау қызметін бөлім менеджерлері немесе қабылдау қызметі жәнеорналастыру бөлімі айналысады. Яғни осы бөлімшелерге клиенттерден брондаутуралыарыздар түсіп отырады. Көп жылдық қонақ үйде қызмет еткендер ойын-сауықжоспарларын жақсы ұйымдастыра алады. Оларға:спорттық жарыстар, сьездер,фестивальдер және т.б. Іс-шара өткізу кезінде қонақ үйорындарына сұраныс өсе түседі.

Брондау қызметінің міндеттері- қабылдау мәлімдемесі және оларды өңдеу;- қажетті құжаттарды құрастыру: күнделікті кесте құру (апта, ай, квартал, жыл) –

номер қорының жылжу картасы.Мәлімдеуді қабылдау сымтетік, факс, телекс, пошта, хат немесе телеграмма,

компьютерлік жүйемен брондау арқылы жүзеге асырылады. Әр мәлімдеме келесіхабарламаны қамту керек:

- келушілердің күні мен уақыты;- кетудің күні мен уақыты;- қонақтар саны;- номер категориясы (люкс, апартамент, эконом-класс, бизнес-класс);- номер қызметі (ванна, душ, теледидар, мұздатқыш, сейф, мини-бар және т.б.);- тамақтандыру қызметі (тек теңғы ас, жартылау пансион, толық пансион);- баға (бағаны көрсеткенде, қонақ неге төлегенін анықтап көрсету керек);- есептесушісінің аты жөні (немесе фирманық аты);- төлем түрі (қолма-қол ақшасыз есеп);- ерекше жағдай (мейрамханада столды алдын-ала брондау, трансферт, номерде

жануарды алып келуге мүмкіндік беру және т.б.) Брондау қызметіндегі қызметкердің мәлімдемені өңдегеннен кейін қонаққа растау

немесе қабыл алмау жіберіледі. Мәлімдемені растау – ол арнайы хабарламандыру, қонақтыңқонақ үйде орналасуына мүмкіндігі. Әдетте, хабарламада растаудың номері, қонақтыңкелетін және кететін күні, тапсырыс берген номердің категориясы, қонақ саны, кровать саныжәне арнайы келісілген талаптар көрсетіледі. Орналасу детальдарын растау үшін, және дедаулы мәселелерді болдырмау үшін, қонақ келген кезде хабарламаның өзімен бірге болғаныдұрыс.Қонақ үй кәсіпорыны мәлімдемені кепілді растау үшін көп қолданады. Ол дегеніміз,егер клиент кешігіп келетін болса немесе мүлдем келмесе, клиент кепілдемеретіндеброндауға алдын-ала төлем төлейді. Ондай кепілдеме, ең алдымен орналасудың бір күндігіннемесе барлық мерзімге алдынала 50 немесе 100% шамасында ақы төлеу болып табылады.Сонымен қатар, клиент өз карточкасының номерін хабарлау керек. Бірақ, сол қонақ үйорналасқан мемлекет заңында қонақ үймен бекіткен брондау тәртібінен клиенттіңтапсырыстан бас тарту туралы қатаң нормалар болу қажет.

Брондау жасаған қонақтардың келмеуінен шеккен зиянын төмендету үшін, қонақ үйкелесі шешімді қабылдады:

- Қонақтың келмеуі қосалқы шығын болып есептеліп баға саясаты есепке алады;- Есептің айып төлеуін қонақ үй көрсетеді (номерге кеткен шығынның бағасы);- Брондаған кезде алдын ала төлеу немесе кредиттік карта номері туралы хабарламаны

талап етеді;- «Қос брондау» -ды қонақ үй қолданады, басқаша айтқанда брондалған бар орынды

үстінен қайта брондау (5%, 10%, 15%)Брондалған орынды үстінен қайта брондау жүйесі ұқыпты ойластырылып, нақтылы

реттелу керек. Егер қонақ үй алған тапсырыстың міндетін орындай алмаса, ол клиенттердіжоғалтуға тәүекел етеді, сонымен қатар, туристік компаниялармен іскерлік қатынастыүзеді.Кейбір менеджерлердің ойынша, тапсырыс орындай алмай қалғанша, ең жақсысыномерлерді бос қалдыру. Бұл менеджер тек орынды бос қалдырумен шектеледі. Бірақкөбінесе бұлардың номерлері бос қалып кетеді екен. Факттің дәлелдеуі бойынша,

кепілдемесіз брондаған қонақтар шамамен 20% құрады, ал 5% тапсырысы кепілденгендерброндалған орынды қолданбайды. Брондалған орынды үстінен қайта брондау саясатықонақтың келмей қалу жағдайын қысқартады. Бірақ ол үшін брондау түрлеріне қарай,келмейқалу саясатын білу қажет, атап айтқанда, бұрын брондауға тапсырыс бергеннөмірлердің жалпы санынан қанша пайызын олар нақты қолданғанын анықтау үшін түрлітоптағы клиенттерді зерттеу қажет. Сөйтіп, зерттеудің бірі мынаны көрсетті, алдын алаброндауға қарағанда, келуге дейін бір күн бұрын немесе келген күні брондау, келмей қалушкаласында жоғары көрсеткішті көрсетті. Брондау жасаған клиенттердің сегментін жәнеброндау уақытының түрлерінің анализі брондалған орынды үстінен қайта брондаусаясатының моделін құруға мүмкіндік береді. Кейбір қонақ үйлер қонақтың брондаған орнынөзіне беруден бас тартып, моральды шығынына компенсация жасамайды. Бірақ кейбіреулербасқа қонақ үйден бірнеше суткіге орын тауып, кейіннен қонақтың осы жерге қайтып келуінежағдай жасайды. Олар, осы өзгертілген мәселелерді туыстарына хабардар етуіне, қонаққасымтетікпен тегін сөйлесуге рұқсат береді. Клиенттің басқа қонақ үйде амалсыздантоқтағаны үшін, менеджерлер оған келесі қайтып келгенде нөмірді бірнеше тәулікке тегінұсынады). Қонақ үй үшін, қонақтар үшін номерді алдын-ала брондаған жөн.Қазіргі уақыттакөптеген туристік фирмалар келісімді белгілі бір анықталған қонақ үйлермен жүргізгенгеұмтылады. Әдеттегідей клиенттерді әкеліп отырған туристік фирмаларға қонақ үй тұруғатөленетін төлем ақыларға, тамақтануға және әртүрлі қызметтерге жеңілдік жасап отырады.Келісімде қонақ үй мен туристік фирманың арасында белгіленеді:

- туристерді орналастыру жөніндегі арыз қандай срокты қамтиды;- қашан және қандай мақсатпен төлемақылар жүргізіледі;- қонақ үйде орынды немесе номерді брондау әдістерінің бірнеше түрі бар. Олар:- жазбаша;- ауызша;- компьютерлік.Әр брондауға арыз және тапсырысқа аннуляциялар тіркелуі қажет. Егер брондау

жөніндегі менеджерлер тапсырысты уақытысында жоймаса, номер қате түзелмейіншеешкімге берілмей, бос тұра береді. Арыз тек қана фирмалық бланкте бекітілсе ғана номергетапсырыс беріліп, төленеді. Номерді брондауға арыз тастаған ұйымның міндетті түрдереквизиттері болуы керек, яғни ұйымның аты, мекен-жайы, телефоны, факс, банктегі шоттықномері. Кез-келген жағдайда арыз келесі жағдайларда болу керек:

- күн және номер категориясы;- қонақ үйде тұру уақыты;- келетін қонақтың фамилиясы;- төлем формасы (қолма-қол немесе қолма-қол емес шот, ұйымның атынан).Телефонмен брондау қызметін айдаланғанда клиентпен қарым-қатынас жасағанда өте

ұқыпты болу керек, бұл сөйлесуден клиент өзіне қонақ үй туралы әсерін, қарым-қатынасынқалыптастырады. Клиент телефон соққанда, ол көп күтпей, яғни 5 гудок барғанға дейін алукерек. Трубканы қонақ үй жайында ақпаратты жақсы меңгерген қызметші көтеру керек.Отельдерде телефонмен номерлерге тапсырыс алу арнайы бланктермен жүзеге асырылады.Телефонмен брондағанды жазбаша түрде көрсетілуі керек.

Брондаудың компьютерлік түрі қонақ үй және клиенттер үшін үлкен мүмкіндіктерашады. Әлемдік тәжірибеде компьютерлік брондау жүйесінің мынандай түрлері белгілі: - біртізбекке кіретін қонақ үйлерді біріктіретін ұжымдық брондау жүйесі; - екіншісі тізбеккекірмейтін, тәуелсіз қонақ үйлерді біріктіретін брондау жүйесі. Желіарқылы брондаужасағанда тапсырыс басқа қалада орналасқан қонақ үйде жасалуы мүмкін.Автоматтандырылған желінің артықшылығы тізбекке кіретін кез – келген қонақ үйгежасалынады, бір қалада орналасқан. Қонақ үйден орынға бронды компьютерлік желі арқылыжасауды телефон арқылы жасауға болады. Компьютерлік желіде отырған диспетчер қонақүймен байланысып брондау мүмкіндігін жасайды. Бұл әдіс ыңғайлы емес, себебі көпуақытты қажет етеді.

Әдебиеттер тізімі: (1, 7)

№ 3 Тақырып. Ғаламдық компьютерлік желілерЖоспар 1. Ғаламдық компьютерлік желілер үғымы2. Интернеттің қолданылуы мен орны3. Қазақстанда интернеттің қолданылуыАқпараттық дәуірге Интернеттің қадам басуы барлық кәсіпорын мен салаларға әсер

етті. 90 млн адам радионы пайдалануы үшін 30 жылдай, теледидарды пайдалану үшін 15жылдай уақыт кетті. Ал, интернетті қолдану үшін бар жоғы 3 жыл кетті және оның өсуқарқыны әліде жалғасуда.

Кейбір есепке сүйенетін болсақ, қазіргі таңда 400 мың компаниялар мен ұйымдардыңWEB сайттары бар және жаһандық масштабта коммерциялық операцияларды жүзегеасырады. Jupiter Communications компаниясының болжамы бойынша туристік индустриядакоммерциялық келісім айналымы онлайн режимінде 2008 жылдың аяғында 16.6 млрд. АҚШдолларын құраған. 2009 жылы туризмнен түскен кіріс (әуе тасымалын қоспағанда) 445 млрд.АҚШ долларын құраған және кіріс көлемі артуда. Бұл сан аз көрінуі мүмкін, бірақтұтынушылардың Ақпараттық дәуірге өтуі олардың іс-әрекеттерін өзгертеді, сондықтан онытиісті ескеру қажет. 2005 жылдың мамыр айындағы NFO Interactive компаниясының зерттеуібойынша тұтынушылардың 24%-ы интернетте сатуды жүзеге асырғанын көрсетеді. Бөлшектісауда жүйесіне қарағанда, онлайн режимінде сату аз құралды қажет етеді. Бұл тұтынушыларонлайн режиміндегі саудаға үйренуіне алып келеді және барлық ұйымдар туристікиндустрияда өздерінің қызметтерін жоспарлағанда осы жағдайды ескеру қажет.Туристік бағытта маркетингпен айналысатын ұйымда ақпараттық дәуірдің артықшылығынбарлық негізде пайдамен қолданады. Елестетіп көрініз, келешекте қымбат тұратынжарнамалық әдебиетті басу керек болмай қалады. Әлемдегі барлық туристерге ақпараттыжеткізу үшін тек интернет, бір ғана электронды көшірме керек болады. Туристік бағыттағымаркетингтік ұйымдарға сыртқы туризмде, әлемнің ірі елдерінде елшілік керек болмайқалады. Әлемнің барлығына қызмет көрсететін онлайн режимінде жұмыс жасайтын жалғызорталықтандырылған ұйым керек болады. Туризмнің дамуы әлеуметтік мәселелерді шешудеүлкен рөл атқарады.

Туризм саласының дамуы білім деңгейінің көтерілуіне, медициналық қызмет көрсетужүйесінің жетілуіне, жаңа ақпараттық технологияның таралуына мүмкіндік береді. Біздіңелімізде туристік фирма мен туризм нарығын құруда нарықтық қарым-қатынастықалыптастыру қарқынды үдеріс үстінде және ақпараттандырылған және компьютерленгенжүйе бұрын-соңды болмаған деңгейге жетті.

Шет елдерде туризмді жоспарлау мен басқаруда жаңа ақпараттық технологиялардықолдану ұзақ кезеңді қамтиды. Аймақтық деңгейде туристік бизнестің ақпаратпенқамтамасыз етілуі, әртүрлі туристік және маркетингтік жүйеге, телекоммуникациялықинфрақұрылымның дамуына сүйенеді.

Туризмдегі аса үлкен көлемдегі 30 жылдық тәжірибесі бар шетелдік зерттеулерақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар аумағындағы әртүрлі функциялыкомпьютерлік жүйеге негізделеді.

Туризм индустриясы телекоммуникациялық технологияларды аса көп пайдаланатынжәне іскерлік әлемде үлкен деңгейде компьютерлік жабдықтарды орналастыратын салаболып табылады. Бұл туризм индустриясында қолданылатын ақпараттан келіп шығады.Біріншіден, бұл ақпараттың күні, оқиғасы, кестесі өте жиі өзгеріп отырады. Екіншіден,туристік өнім туралы ақпарат жер шарының әртүрлі нүктелеріне өз уақытында жеткізілуікерек. Үшіншіден, туристік өнім үлкен көлемді жасаушылардан - түнеу, транспорт, көңілкөтеруден тұрады, қандайда бір затты қанағаттанарлық үйлестіру үшін ақпараттың тезжеткізілуін талап етеді.

Туризм индустриясында компьютерлік резервтеу жүйесі ірі және ерекше маңыздыақпараттық жүйе болып табылады. Олар саяхатты жоспарлағанда және индустрияныңкөптеген саласын резервтегенде, оның ішінде түнеу, круиз, транспорт, турлар, ақша

айырбастау, көңіл көтеру барлығын ақпаратпен қамтамасыз етеді. ВидеомәтінҰлыбританияда, Францияда кеңінен қолданады. Ал, КСР электронды пошта, электрондыгазет және тағы басқа мүмкіншіліктерді үйлестіріп, бір жүйеге біріктіреді. Туристік компаниябизнес аспектісімен тез жұмыс істеуі үшін кеңселік қолдау жүйесіне сүйенеді.Электронды жүйе, атап айтқанда, Интернет дәл қазіргі уақытта туристік өнім туралыбелгіленген ақпаратты алуға мүмкіндік беріп қана қоймай, сонымен қатар қонақ үйлерде, әуежолдарына орынды брондауға мүмкіндік жасайды.Қазіргі өңдеулер мен жоспарлар туризмнің аймақтық дәрежеде дамуы үшін мына сұрақтарғажауап беруі керек.

1) Туристік саланың деңгейін қалай бағалауға болады және оның дамуындағы негізгімәселелер.

2) Туризмнің қандай негізгі бағыттары аймақтың қызығушылығына жауап береді жәнеде неге және қайда ақшаны салған тиімді.

3) Имиджді қалай жақсартуға және туристердің аймаққа қызығушылығын қалайарттыруға болады.

4) Туризмнің дамуы есебінен аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын қалайжақсартуға болады.

Туристік қызметтерді Интернетте сату көлемі бойынша АҚШ және Батыс Еуропаелдері 1-ші орынды алады. Nielsen//NetRatings қызметі және HarrisInteractive компаниясыонлайндық туризмнің нарықтағы деңгейі 2009 жылдың қаңтарында 1,2 млрд. долларғажеткенін, барлық онлайндық келісімнің 3 бөлігін құрағанын, жалпы көлемі 3,8 млрд.долларды құрағанын мәлімдеді.

Бұндай нәтиже 2010 жыл бойынша айналым көлемі 29%-ға 946 млн.долларға өскен.2009 жылдың қаңтар айынан 2010 жылдың қаңтарына дейінгі кезеңде 5 ірі туристік WEBсайттарға қатысуы 42%-ға жоғарылаған.

Телекоммуникация саласы бойынша Оңтүстік Шығыс Азия аймағы әлемдегі асақарқынды дамып келе жатқан аймақ болып табылады. Интернетті қолданудан 1-ші ондықелдердің бесеуі сол аймақтан. Олар: Жапония-26 млн, Қытай, 2 жыл алдын алдын Ресейденқалып келе жатқан қазір-17 млн-ға жуық, Оңтүстік Корея-16 млн, Австралия және Тайвань 6млн 400 мың тұтынушылары бар. Ал Вьетнам Үкіметі қалай жақсы өмір сүру керектігінбіледі. Ол жақта бағдарлама жасаушы компаниялар 4 жыл қатарынан салықтарданбосатылған.

Қазақстандағы Интернеттің дамуының деңгейін айтатын болсақ, бірінші, тұрақтытұтынушылардың санына назар аудару керек. Оны анықтау едәуір қиын. Осы мәселебойынша ең алғашқы маңызды зерттеу 2002 жылдың күзінде Actis System Asiaкомпаниясымен жүргізілген болатын. Егер әдістің толықтығына мән бермегенде, ол ұзақдаусыз болмайтын еді. Қазақстандағы Интернетті қолданушылар (яғни желіде аптасына кемдегенде 3 сағат отыратындар) 30,3+11,4 мың адамды құрайды. Тұрақты қолданушылар (яғни,Интернетке айына 1 рет кіретіндер) 117,5+22,7 мың адам. Ең көп қолданушылар (бұлар,Интернеттен тәжірибесі барлар) 360,2+34,1 мың адам.

Зерттеу анкеталық сұрақ арқылы өтті. Егер провайдерлер желіні қолданатын өздерініңтұтынушыларының саны туралы мәліметпен бөліспегенде, міндетті түрде бұл көрсеткішжоғары болатын еді.

Қазақстандық қоғамда Интернет технологияның таралуы Интернет Трейнингорталығының 2 жылдық жұмыс нәтижесінде жинақталды. Бір жыл алдын тұрақтытұтынушылар саны 20 мың адамға бағаланды.

Интернет әр адам үшін маңызды, себебі ақпараттық қоғамда өмір сүреді.Қазақстандықтар Интернеттен өзіне, өміріне маңызды мәліметтерді білуіне болады. Тіпті,ұшақтың ұшу және поездың жүру кестесі қол жетімді ақпарат болып табылмайды.

Интернет арқылы сауда жасау немесе қызмет көрсету - бұл біз үшін тым таңсық емес.Банктік жүйенің жетілмегендігі, халық тарапынан ақшасыз операциялар мен сенімсіздіктіңорнығуы - сауда жұмысында жаңа технологиялар үшін жаман көрсеткіш болып табылады.Интернетті тікелей талап ету деңгейі өнеркәсіптің, білім, ғылым, мәдениет, өміріміздегі

барлық салаларға байланысты болып келеді. Неғұрлым мемлекет тез дамитын болса,соғұрлым оған үлкен дәрежеде Интернет керек болады. Бірақ, басқа жағында ұмытуғаболмайды, неғұрлым жаңа ақпараттық технологиялар тез дамитын болса, соғұрлым елдіңэкономикасы, саясат, ғылым және мәдениеті дамитын болады.Қазақстандық ұйымдар қызметінің 95%-ы шетке шығаруға бағытталған. Қашан біз мемлекетішінде туристік бизнеспен шыңдап кірісеміз, сонда ғана шетелдіктерді өзімізге шақырааламыз, сол кезде ғана Қазақстан туралы сенімді деңгейде айта алатын кәсіби сайттардықұруға мүмкіндік туады.

Бір нәрсені нақты айтуға болады. Қазақстандық Интернет үшін алаң болу керек емес.Оның дамуындағы жол әлемнің барлық елдеріндегідей. Егер қазіргі заманғы ақпараттықтехнологияны меңгеріп алмасақ та, бізсіз-ақ бәрібір өмірімізге кіруде. Интернет - бұлтермоядорлық соғыс жағдайында аман қалған, бұрыннан келе жатқан жүйе екенін ұмытпаукерек. Өмірдің өзгергенін түсіну қажет, қалай оны тез түсінеміз және қайта құрамыз, солайөзімізге де жақсы. Бүгінгі күнде көбісі мұны түсінген сияқты.Онлайндық туризм нарығында тағы бір факт, ол оффлайн режимінде онлайндық туристерге681 млн. доллар жұмсалған. Бұл сатылымдар онлайндық қызметте жүзеге асырылған, бірақсатып алушылардың жеке визиткасымен немесе телефон арқылы іске асқан.Сонымен, онлайндық туризм келісімнің 64%-ы Интернет арқылы жасалынатын бірден-біраса тиімді нарық болып келеді. Ал, басқа салаларда бұл көрсеткіш 30-40% - ы құрайды.Аналитиктердің ойы бойынша, онлайндық туристік WEB сайттарды тек қана келісім үшінғана бағалауға болмайды. Көптеген адамдар бұл ресурстарды бағаларды салыстыру үшінғана пайдаланады, ал билеттерді нақты туристік агенттіктерден сатып алады. Біраз данышпанбасшылар Интернетті бұрыннан тұтынушыларды тартуда негізгі құрал ретінде пайдаланыпкеледі.

Туристік қызметті брондауда жаһандық жүйе және Интернет жедел түрде дамуда. Ісжүзінде барлық негізгі GDS - Amadeus, Galileo, Worldspan және т.б өздерінің дерекқорларынаИнтернет - интерфейсті ұсынады.

Сонымен, қазіргі заманғы туристік фирмалардың қызметін Интернетсіз елестетумүмкін емес. Интернет туристік компанияның ішінде барлық негізгі бизнес әрекетіндеқолданылады. Тұтынушыларды іздеп оларды тартудан бастап, коммуникациялық жәнемаркетингтік құрал ретінде және туристік өнімді жасауда Интернеттің рөлі зор.

Әдебиеттер тізімі: (1, 7)

№ 4 Тақырып. Мультимедиялық менеджмент жүйелеріЖоспар:1. Property Management System1. Guestroom 2010 Қонақ үй индустриясында көбінесе PMS (Property Management System) жүйесін

қолданады. PMS қонақ үй циклін 3 негізгі сегмент бойынша қызмет көрсетулерді қамтамасызету.

1. сыртқы қызметтерді қамтамасыз ету – бағдарламалар модулі 4-ке бөлінеді. Оларброндау, нөмерлік қорды басқару, қонақтармен есеп айырысу, жалпы қонақ үйді басқару.

2. ішкі қызметтерді қамтамасыз ету – қонақ үйде жалпы бухгалтерлік есепті жүргізу,персоналдың еңбек ақысы бойынша есеп айырысу, қоймадағы мүліктерді есепке алу.

3. интерфейсті бағдарламалық қамтамасыз ету – ағымдағы сатулар, энергетикалықресурстарды басқару, телефон байланысы бойынша есеп айырысу, персоналдықкомпьютерлерді бағдарламалық қамтамасыз ету, мини-бар, бейне фильмдердіңдемонстрациясы.

Дүниежүзінің көптеген қонақ үйлерінде қолданылып жүрген технологияларғатоқталып өтейік. Қазіргі таңда олар көбіне front desk-тің дамуын анықтайды. Бұрынқызметкер бір орында қоңырауларға жауап беріп, касса мен кілттерді қарауылдап отыратынболса, қазір мүлдем керісінше. Яғни, self check-in киоскісінің арқасында қонақ өзі нөмергенемесе қызметке ақы төлеп, кілтін ала алады. Бүл қызметкерді жұмысынан тек қана

босатпайды, сонымен қатар оған қонақпен басқа, яғни қонақты қызықтыратын мәселе туралыпікірлесуіне мүмкіндік береді. Қазіргі таңда елімізде мұндай технологияны қонақ үйлерқолданып отырған жоқ, бірақ болашақта бұл қажетті болады. Мысалы, Embassy Suites қонақүй желісінің төрттен бір қонақ үйінде осындай үш киоскіден орналастырған және бұл қонақүйдің барлық талаптарына сай қонақтардың барлығын қамтып отырады. Embassy Suitesбасшыларының айтуынша болашақта бүкіл желіде осындай киосктер орнатылады. Қонақүйдің қызметкерлері мұндай технологияны супермаркеттермен ұқсас дейді. Қонақ өзініңкерегін таңдайды, ал егер қонақ қолданалмаған жағдайда, қонақ үй қызметкерлері барлығынтүсіндіріп көмектеседі.

2007 жылы Флоридада өткен HITEC көрмесінің ең маңызды мәселесі IBMкомпаниясының Guestroom 2010 жобасы болды. Бұл жоба бойынша болашақта қонақ үйнөмерлерінде қолданылатын және қазіргі кезде кейбір қонақ үйдің люкс нөмерлеріндеқолданылып жүрген жаңа технологиялар көрмеге шығарылды. Қонақтарға ұсынылатынбарлық сервистер автоматтандырылған қонақ үй нөмері көрсетілген, мұнда:

Суреттер галереясы – нөмердің қабырғаларында арнайы дисплейі бар суреттерілінген. Қонақ өзінің ыңғайына қарай суреттерді өзгерте алады, яғни теңіз, табиғат немесеклассикалық өнер суреттерін қоя алады.

Видео – қонақ өз бөлмесінде отырып арнайы экран арқылы өзіне керек қызметтердітаңдай алады. Мысалы, егер қонақ 19-00 СПА-ға барғысы келсе, экранда СПА-ны таңдап,сағатын көрсетсе болды. Таңдағанын өзіне ыңғайлы түспен белгілесе, ол сол бетіндесақталып қалады, яғни қонаққа ескерту ретінде. Және Philips компаниясының жаңателедидары – оның артықшылығы ол смарт-карталы. Қонақ өзі таңдаған арналарыныңбарлығын көре алады, интернетке шыға алады және мұндай теледидар ескі теледидарларғақарағанда электр энергиясын 30% аз талап етеді.

Коммуникация – IBM компаниясы IBM’s MASTOR құрылғысын ұсынған. Оныңкөмегімен қонақ қонақ үй қызметкерлерімен өз тілінде хабарласа алады. Құрылға дәлмерзімде қызметкерге барлығын аударып береді.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5)

№ 5 Тақырып. Ақпараттық менеджмент жүйелеріЖоспар:1. Автоматтандырылған офистің ақпараттық технологиялары, негізгі құраушылары. 2. Менеджменттегі ақпараттық модельдеудің жіктемесі.Автоматтандырылған ақпараттық технология дегеніміз – ақпаратта басқару есептерін

шеші үшін ақпараттарды жинақтап жинақтап жүзеге асыру құралдарын тіркеу, алмасу,жинақтау, іздеу, өндеу және есептеуіш техникамен байланыс құрылымын қолдану кезіндебағдарламалық қамтамасыздандыру ақпараттын қорғау. Қазіргі кезде ААТ мынадайсипаттарға ие:

ААТ-ны ж.зеге асыру әдісі, ААТ-ғы басқару есептерін қамту, қолдану интерфейс жәнеЭЕМ желісінде әдістер, техникалық операциялардың қолдану аясы.

ААЖ-ғы ААТ-ң қолдану әдістерін дәстүрлі жаңа ақпараттық технологиялардықолдануда. Ал жаңа ақпараттық технология дегеніміз- қолданушының көмегімен жүзегеасыратын ақпараттық процестердегі қолданбалы интерфейсті жоғары деңгейде мәліметтерқорына кіру мүмкіншілігін қаматамасыздандыратын, компьютерді қолдана отырып жүзегеасыратын технология. ААТ-ң басқару есебі берілгенің электрондық өңдеуі басқарупроцестегі ұйымдастыру, экономикалық есептерді және басқаруды дамыту ЭЕМ-ды қолданаотырып, жүзеге асырады.

Бұл жерде ақпараттық технологияда білім беру базасы дегеніміз- ақпараттық барлықаймақтардың сипаттарының модельдерін құрылымдау бөлімі жатады. Яғни, білім берубазасы экперттік жүйедегі мамандық жұмыс орнында құрылған негізгі элементі болыптабылады.

Ақпараттық технологияның дамуында негізгі бес тенденциясыны белгілеуге болады:

Қолданбалы ЭЕМ-ны қолданушы есептеуіш аналитикалық есептеу мен спецификалыққызмет арасында көптеген өзгерістер пайда болып, ақпараттық технология гибриткеайналады.

ААТ-ң логикалық элементтерімен параллель алмастырып, құндылықтары асырылады.Сондықтан ақпараттың барлық типтері адамның қабылдануында алмастырады.

Видео конфигурация жүйесі арқылы тұтынушыға ақпарат болжамдалады. Мысалы:электронды почта арқылы.

Интернеттің бүкіл әлемдәк желісі және спутниктікбайланыс нәтижесінде ақпараттықтехнологияны жаҺандандыру.

Ақпараттық бизнесте және материалдық өндіріс сфера арасындағы қазіргі кездегіААТ-ң дамуы МАХ-ды диверсифакация түрінде (яғни, фирманың дамуы) корпарациялар,қаржылық секторлар және өндірістің түрлі салалары арасындағы ақпараттық технологияныңдамуына осы тенденция түйінділеді. Сондықтан, жаңа ақпараттық технологиялар әлемдікмасштабтағы индустриалды (ақпараттық дәуірден индустриалдық) дәуірге ауысу болыптабылады. Басқару жүйесіндегі жұмыскерлердің қызметі (бухгалтерлер, жоспарлаушы,жүйедегі банктік, несиелік мамандар) қазіргі кезде технологиялық дамуына кең үлес қосуда. Сондықтан, экономикалық мамандару басқару функцияларын ұйымдастыру және жүзегеасыру жаңа технологияның басқаруын өндіруге мүмкіндік беретін дербес компьютердіңалатын орны зор.

Дербес компьютер экономикалық салада, яғни басқару мамандарда жинақталғанақпараттарды автоматтық өңдеу білу қажет.

ААЖ-ны құру, экономикалық объектінің өндірісінің тиімділігін ұлғайтады жәнебасқару сапасын қамтамасыз етеді. ААЖ-ны үлкен тиімділгі кәсіпорынның, фирманыңсалалардың жоспарын оптимизациялау кезінде ағымдық шешімдерді, тез өндіру кезінде,материалдық және қаржылық ресурстармен дұрыс пайдалану кезінде және т.б. жағдайлардақолға жетеді. Сондықтан объктінің құрылымдылық динамикалық құрамын адекватты түрдеэкономикалы-ұйымдастыру моделіне негізделетін автоматтандырылған ақпарат жүйесіндеқызмет ететін басқару професі. Модельдің адекваттылығы деп ең біріншіден объектсәйкестілігі, яғни нақты жағдайда көрсететін шарттардағы тәртібі, қойылған тапсырманыңмазмұнына және қасиеттеріне тән, модельденген объектінің тәртібі. Әрине объктініңкөрінісін толығымен модельге көшіруге болмайды, бірақ талдауға және басқару шешімдерінеқабылдауға кажет етпейді. Модельдер келесідей жіктеледі:

- ықтимал (мүмкін);- детерминделген;- функционалды;- құрылымдық;Осы ерекшеліктер ақпаратық жүйелердің әр түрлі топтарын тудырады.ААЖ-ны құру тәжірибиесі оптимизациялық әдістерді экономикалық жұмыстар

практикасына енгізілу, өндірісі шаруашылық процестердің жағдайларын формализациялаумемлекеттік және коммерциялық құрылымдары қазіргі деңгейлі ЭЕМ-мен жабдықтауменбайланысты басқарудығы ақпараттық процестердің технологиясы негізі мен түрін өзгертті.

Басқару қызметінің ААЖ әр түрлі белгілермен және қасиеттеріне қарай жіктелуімүмкін.

Басқару объктісінің қызмет ету ортасына қарай (нақты болғандықтан) келесіқасиеттері бойынша жітеулерді қарастырайық. Басқару процесіне қарай:

Технологиялық процестерді басқару ААЖ-сі технологиялық құралдарын, станоктары,автоматты түрдегі топтарды басқаруды қамтамасыз ететін адам- машиналық жүйе.

Ұйымдық технологиялық процестерді басқару ААЖ-сі-технологиялық процестердібасқару ААЖ-сі мен кәсіпорынды басқару ААЖ-сі біріктірілген көп деңгейлі жүйе.

ААЖ-ны ұйымдық басқарудың объктісі экономиканы басқарудың барлықдеңгейлерінде қолданылатын әлеуметтік-экономикалық функционалдық процестер болыптабылады. Соның ішінде:

- Банктік ААЖ;

- Нарық қорының ААЖ;- Қаржылық ААЖ;- Сақтандыру ААЖ;- Салықтық ААЖ;- Кеден ісінің ААЖ;- Статистикалық ААЖ;- Өндірістік өнеркәсіп және ұйымдар ААЖ;Ғылыми зерттеу ААЖ-сі сала аралық есептер мен ғылыми тәжірибе арасында жоғары

сапамен тиімділікті қамтамасыз етеді. Осындай жүйелерге әдістемелік негізі экономика-математикалық әдістер, ал техникалық негізі болып- модельдейдің экпериманталдыжұмыстарды өткізу үшін ЭЕМ-мен техникалық құралдар болып табылады. Ұйымдық-технологиялық жүйе және ғылыми зерттеу жүйесінде жобалау жұмыстарынавтоматтандыруын өз контурына енгізеді.

Оқытатын ААЖ оқыту жүйесінемамндарды дайындау кезінде, әр түрлі саладағыжұмыскерлердің кәсіптік дәрежесі жоғарлату және қайта оқыту кезінде кең қолданылады.

Жістеудің үшінші тобына сәйкес ААЖ үшке бөлінеді:- салалық;- территориалды;- сала аралық.Әдебиеттер тізімі: (1, 5 )

№ 6 Тақырып. Қонақүй кешенін басқару жүйесіндегі ақпараттық технологияларЖоспар1. Қонақ үйдің әртүрлі қызметтерінің құрамдарымен функцияларын қарап шығу. 2. Қонақ үйдің нөмір фонды, администрация қызметіСандық технологияның және бағдарламалық қамтамасыз ету жүйесі дами

түскендіктен қонақ үй шаруашылығын автоматтандыру үшін мықты тиімді және ыңғайлы жүйелердің пайда болуына алып келді.Осындай табысты, тәжірибелерден өткен, 30 – дан 3000 – ға дейінгі нөмерлерге, түрлі көлемдегі қонақ үйлерге арналған жүйе - FIDELIOFRONT OFFICE. Ең алдымен қонақ үй бизнесінде қолданыстағы бағдарламалардықолданған дұрыс, FIDELIO бағдарламасы солардың қатарынан, яғни олардың қысқаша сипаттамасы.

FIDELIO FRONT OFFICE – қонақтарды қабылдау және орналастыру үшін әлемдегіавтоматтандырылған жүйелердің ең белгілілерінің бірі.

FIDELIO FRONT OFFICE – бағдарламалық комплексі барлық қонақ үйлердің байланысын және номерлерді брондауды автоматты түрде жасауға, тіркеу жасауға,орналастыру және есеп айырысуға, номерлік фондты басқаруға, қонақтардың көңілкөтеруімен, қонақ үйдің болашағы туралы болжам жасауға мүмкіндік береді.

FIDELIO FRONT OFFICE комплексінің әдістеріне келесілер жатады:- жеке. корпоративті, топтық тапсырыстармен жұмыс эасауға мүмкіндік туғызатын,

толығымен автоматтандырылған процесс, брондау әдісі;- тарифтерді басқару әдісі — бұл әдіс қонақ үйдің толылығы, номерлердің типі,

қызметтердің пакеті, корпоративтікелісімдер сияқты факторларды ескере отырып, тиімдітарифтер жүйесіне жетуге мүмкіндік береді;

- орналастыру және қабылдау модулі - қонақтарды орналастыруды және ұйымдастыруды, сонымен қатар тұрғын қонақтарға қызмет көрсетуді тиімді іске асыруғакөмектеседі;

- клиенттермен есеп айырысуды енгізу модулі – қонақтардың, компантялардың, есептерін енгізуге, түрлі әдістермен және интерфейстердің көмегімен қонақтарғакөрсетілген қызметтердің тіркеуін жасауға көмектеседі;

- номерлік фондтарды басқару модулі (шаруашылық бөлімнің модулі) – номерлердің жалпы жағдайы туралы мәлімет алуға, қонақ үй номерлерін тазалаушы әйелдерге тапсырма беруқызметін оңай іске асыруға көмектеседі; (қабаттар бойынша нөмерлердің жағдайы көрініп тұрды).

- бас инжинердің модулі – қонақ үй номерлерінің жөндеу керек жерлері туралыөтініштерін тіркеуге және оны іске орындалғанын бақылап отыратын жүйе;

- көңіл көтеруді басқару модулі – қонақтар үшін қонақ үйден көңіл көтеруорталықтарынан тиімді орын брондауға көмектеседі;

- есеп тапсыру модулі – 500 – ге жуық стандартты есептеулерді қамтиды (брондау,тұрушылар, профайлдар, қаржылық есептер, түнгі аудитордың есебі, статистика,ауысымдағы есептер және т.б.); Модулге есептердің генераторы қосылады;

- дебиторлармен жұмыс жасау модулі – тапсырыс берушілердің/ контрагенттердіңқарыздарын көруге арналған;

- үнемі тұратын қонақтың модулі – клиенттер үшін программалармен жұмысжасауға арналған;

- турагенттіктермен жұмыс жасау модулі – туристік фирмалар үшін қжеттіесептеулерді жүзеге асыруға арналған.

FIDELIO FRONT OFFICE - комплексі қонақ үйде болатын барлық, шамамен 500 түрліжүйелерді байланыстырады – телефон станцияларымен, ресторан, ақылы теледидар, мини –бар, кредиттік карталрды авторизациялумен, энергетикамен қамтамасыз ету, орталық брондаужүйесімен және т.б. Жақын арада осы жүйені құрушылары қонақ үйлерге жаңа интерфейсұсынады - кассалық аппараттарды алмастыратын, фискальды тіркеуімен.

FIDELIO FRONT OFFICE – тің артықшылықтарына келесілерді жатқызуға болады:эксплуатациялаудағы жеңілдік, қауіпсіздіктің жоғарылаған деңгейі, т.с.с.Әлемде осыбағдарламаны қолданушылар саны шамамен 7,5 мыңға жуық. Рессейде, СНГ және Балтикада95 құрушылар – «Мариотт» қонақ үй желісі, «Националь», «Шератон Палас», «Ренесанс»,«Золотое кольцо», «Ирис», «Рэдиссон Славянская », «Пекин» және т.б. (Мәскеу), «Европа»,«Невский Палас», «Прибалтийская» және т.б. (С.- Петербург), «Каравелла», «Молния»,«Надежда» пансионаты, «Волна», «Виктория», «Сафар», «Байкал» бизнес оралығы және т.б.

Ережеге сай, FIDELIO FRONT OFFICE жүйесін есептік – кассалық аппаратыменбірге Migros ресторандары үшін орнатады. Қонақ үйлердің тілегіне байланыстыавтоматизациялау бағдарламаларының ішінен складттық операциялар үшін арналған FIDELIO FOOD & BEVERAGE бағдарламасы, қаржылық – шаруашылықты қызметтіавтоматтандыру үшін HRS BACK OFFICE бағдарламасы қолданылса, сату және іс –шаралар бөлімін ұйымдастыру үшін SALES & CATERING бағдарламасы қолданылады, бұлбағдарламалар FIDELIO FRONT OFFICE бағдарламасымен қонақ үйді басқарудың біржүйесі ретінде жұмыс жасайды.

«Эдельвейс» бағдарламалық комплексін « Рексофт » Петербург компаниясы жасапшығарған және рессейлік қонақ үй нарығында кең қолданысқа ие. « Эдельвейс » қонақүйдің негізгі қызметтерін автоматтандыру үшін арналған, олар – портье, келісім бөлімі,брондау бөлімі, жинастыру бөлімі үшін, сервис – бюро; бизнес – орталық, тұрубухгалтериясы үшін, қонақ үйдің телефон қзметі үшін. Комплекс келген қонақтардан толықмәлімет алумен қоса қызмет көрсетуге, сонымен қатар көп факторлы сақтау анализі және басқа бөлімдер үшін еркін ақпараттың берілуі қызметін атқарады. (Қонақтардың берілгендерін қоса алғанда, қосымша қызметтер, тұрудың ерекше жағдайлары және т.б. ).

«Эдельвейстің» маңызды басты қызметтерінің қатарына: түрлі критерилар бойыншакелуші өтініштердің ізделуі және іріктелуі, түрлі ережелерге сай бос нөмерлерді брондаужәне іздеу, үлкен топты жылдам орналастыру, фирма және турист арасындағы өтемді нақтыбөлу, түрлі қосымша қызметтердің есебі және көрсетілу аппараты, әмбебап мультивалюталықтарифтік жоспарлар және т.б.

Комплекс қонақ үйдің аралас жүйелерімен байланыста болады: кәсіпорынныңстандартты бухгалтериясымен, тарификация және басқару, ақылы теледидир, жабықжүйелермен, сонымен қатар өшірілген брондауармен (Key system, Reconline және т.б.).

Рессейдегі осы бағдарламаны қолданушылар – «Пулковская», «Юность», «Гранд –отель Европа», «Нептун» бизнес – орталығы, «Арктика», «Калининград», «Полярные Зори»,«Меридиан», «Арктика» және т.б. Шет елде – 150-ге жуығы пайдалануда.

Әдебиеттер тізімі: (1, 7)

№7 Тақырып. Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі Microsoft Officeнегізіндегі ақпараттық технологиялар

Жоспар:1. Microsoft Office негізіндегі ақпараттық технологиялар1. Microsoft Excel Жаңа ақпараттық технология дегеніміз – бұл компьютерге негізделген технология,

1998 жылдан бері Microsoft компаниясының жаңа өнімдерінің бірі Office,Қазірге кезде VBA Windows қосымшасының жетілген автоматизациялау тілі болыптабылады.

Access қосымшаларында VBA–ны қолдану мүмкіндіктері Visual Basic бағдарламасы көп функцианальды бағдарламалардың бірі бұл бағдарламаныVisual Basic–ті қолдану кейбір мүмкіндіктері және қолдану мысалдары:

– Күрделі құрлымды есептер шығаруға арналған функциаларды құруға қолданады– Бағдарламаны орындалу барсында комплекті өзгертулер енгізуге қолданамыз. Орындалу– Макростар іске қосылып тұрған кезде әр жазударды өңдеу– Белгілі шарттарды циклдарды орындау. Макростар While Wend циклдарын– Қателерді жөндеу және оны қайта өңдеу жұмыстарын жүргізу.– Windows DDE құралдары арқылы өзара ақпарат алмасу кезінде. – Access–тен тыс әрекеттер орындау кезінде, Мысалға дискілерді тексеруҚосымша меню түрлері Word және Excel қолданбалы бағдарламалар ішінде менюдің үш– Басты меню–меню, қосымша терезесінің үстінгі жағында орналасады, жалпы– Контекстік меню–меню, қандайда бір объектіге тышқаның оң жақ– Құралдар тақтасы – мәзірі, стандартты бас мәзірін ашып береді.Microsoft Excel 97 – компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз етушілердің сенімді

Электрондық кестелер – кестелік ұяшықтарда орналасқан сандар және мәтінменExcel жұмыс бетіне жазылған сандарды қолданып, графикалық кескіндер менMicrosoft Excel финанстық фукцияларды пайдаланатын жұмыстарда жиі қолданылады.

Excel файлдарын жұмыс кітаптары деп атайды. Олардың әрбіреуінде Уақыттың көп бөлігінде сіз 65536 жолы және 256 бағаныЖол мен баған қиылысқан аймақ ұяшық деп аталады. МеніңExcel ұяшығында сандар, мәтін, формула, тіпті бос болуы даФормулалар қарапайым арифметикалық операторлардан тұрады, мысалы + (плюс), -MS Excel бағдарламасы электрондық кестелерді өңдеу бағдарламаларының нарығындакөшбасшы Excel бағдарламасының жаңа нұсқасының көзге көрінерлік жетістіктерінеүшөлшемді құжаттардың өңделуі.

Сонымен қатар, берілген тапсырманы шешудің жеңіл әдісі болатын жағдайда,Осы уақытқа дейінгі сипатталған жаңалықтардың барлығы жұмыс кезіндегі қолайлылықфайлдар менеджері, барлық файлдар туралы толық ақпаратты шығарады; диалогтық терезе-регистрлер; форматтауға арналағн жеке пиктограмма; диаграммаларды жылдам активтеуге арналған Drag & Plot механизмі.

Файлдарды басқару Жұмыс құжаттарымен жұмыс жүргізу үрдісін қарастырайық. Excel бағдарламасының

көмегімен Файл жалғыз ғана үшөлшемді құжатты (блокнот, жұмыс қалтасы) құрайды.Жаңа құжат құру. Жаңа құжат құру үшін Файл мәзірінен Создать директивасын

таңдаймыз. Экранда Книга 2 атты құжат шығады: Excel бағдарламасы жаңаСонымен қоса, жаңа құжатты бірінші (негізгі) пиктографикалық панельде шығады.

Жұмыс құжатын іске қосу. Дискте орналасқан жұмыс құжаты бар файлды ашу үшін Файл

Сонымен қоса, негізгі панельде орналасқан екінші пиктограмманы шертуге де болады.Құжатты сақтау. Құжатты бірінші рет сақтау кезінде Файл мәзірінен Сохранить как...

Әдебиеттер тізімі: (2, 3, 4, 6)

№8 Тақырып. Коммуникация және байланыс құралдарыЖоспар:1. Коммуникациялық жүйелер мен модульдер2. Коммуникациялық хаттама және бағдарламаКоммуникациялық жүйе, байланыс жүйесі (коммуникационная система, система

связц; commu-nications system) - мәліметтерді жеткізу кешенін қүрайтын аппараттыққұралдардың, программалық жасақтамалардың және сол мәліметтерді жеткізу арналарыныңбірлестігі.

Коммуникацйялық модуль (коммуникационный модуль; communication module) -ақпаратты бағдарлауды және ақпараттық арналарды басқаруды жасақтайтын есептеужелісінің логикалық элементі.

Коммуникациялық сервер (коммуникационный сервер; communications server) -терминал, компьютер және принтер сияқты құрылғылардын желіге қосылуын жекекоммуникациялық хаттамасыз-ақ іске асыратын, байланысқа сәйкес программалықжасақтамамен қамтамасыз етілгей компьютер. Жергілікті желілерде - жұмысстанцияларының үлкен электрондық есептеу машина- ларына, модемдерге, факс-модемдергежәне басқа құрылғыларға қатынас құруын қамтамасыз ететін компьютер де осылай аталады.

Коммуникациялық хаттама (коммуникационный протокол; communications protocol) -қысқа мерзімде стандартгы пішімді пайдаланып, мәліметгерді желінің бір торабынан(түйінінен) екіншісіне жеткізуді атқаратын мүмкіндіктер (спецификациялар) жиыны.

Коммуникациялық программа (коммуникационная программа; Communicationsprogram'(software) - компьютер мен модемнің басқа компьютермен және модеммен қатынасқұруына мүмкіндік беретін қолданбалы программа. Ол компьютерлер арасындағы байланыстүзілімін ұйымдастыратын телефон нөмірлерін жадында сақтап, оларды автоматты түрдетеруді жүзеге асырып, жалпы қатынас қүруды оңайлатады. Байланыс орнатылған сон, бұлпрограмма келіп түскен мәліметтерді дискіде сақтап, қажетті файлдарды дискіден өрі карай iжәнелтеді. Байланыс параметрлерін алғаш - орнату кезінде осы компьютердегі модемсипатгамаларына сәйкес бейімделеді.

АКТ саласындағы заманауи жетістіктер туристік бизнеске жаңа мүмкіндіктер береді.Туризмге қажетті барлық кеңістік ақпараттық технологиялармен қамтылады (дестинация,орналастыру, көлік, пэкидж-турлар және қызметтер туралы ақпарат) және осындайқызметтерді белсенді бақылау жүзеге асырылады.

Ағымдағы жағдайға қысқаша талдау2007-2010 жылдар бойы саланы дамыту Қазақстан Республикасында туристік саланы

дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына негізделді.Осы кезеңде нормативтік құқықтық базаны жетілдіру жұмысы жүргізілді. 2008 жылы бірқатар заңнамалық актілерге туристік қызмет мәселелері бойынша өзгерістер енгізілді.Туризм саласында тұрақты негізде шетелдерде Қазақстанның имиджін, оның ішіндеақпараттық насихатты қалыптастыру жұмысы жүргізілгенін атап өткен жөн. Негізгіқұралдар әлемнің жетекші телеарналарында жарнамалық бейне роликтерді жасау жәнежүргізу, ірі туристік көрмелерге қатысу болып табылады.2009 жылғы басты имиджді оқиға Астанада 2009 жылғы қазан айында Дүниежүзіліктуристік ұйымдардың (ЮНВТО) Бас ассамблеясының 18-сесссиясын өткізу болды. Оныңжұмысына 146 мемлекеттен 700 астам делегат, ЮНВТО ұйымының мүшелері, сондай-ақ әлемдік БАҚ құралдарының өкілдері қатысты.

Міндеті: Туризм индустриясының бәсекеге қабілеттілігі мен АКТ енгізу арқылы Қазақстанның туристік бағыттағы тартымдылығын арттыру.Нысаналы индикатор:

- интернет желісіне қосылған туристік инфрақұрылым нысандарының (қонақ үй,демалыс орындары және туристік фирмалар) үлесі 2017 жылы 100%;

- интернет-брондаудың халықаралық жүйесіне ықпалдастырылған туристікинфрақұрылым нысандарының (қонақ үй, демалыс орындары және туристік фирмалар) үлесі2017 жылы – 65%; 2020 жылы - 100%;

- меншікті интернет-порталы бар туристік инфрақұрылым нысандарының үлесі 2017жылы - 100 %;

- ішкі бизнес-үдерістерін автоматтандырған туристік инфрақұрылым нысандарыныңүлесі 2017 жылы - 100%.

Қол жеткізу жолдары. АКТ енгізу арқылы туризм индустриясының бәсекегеқабілеттілігін және Қазақстанның туристік бағыт ретіндегі тартымдылығын арттыру үшін мынадай іс-шаралар жүргізілетін болады:

Интернет арқылы Қазақстанның туристік бағыт ретіндегі тартымдылығы имиджінжылжыту, халықаралық көрмелер және спутниктік Kazakh TV (CaspioNet) телеарнасыбойынша іс-шараларды іске асыру;

Интернет желісіне жедел қол жеткізе отырып туристік инфрақұрылым объектілерін қамтамасыз ету;

Қазақстанның туристік инфрақұрылым объектілерін (қонақ үйлер, демалыс базаларымен санаторийлер) интернет-брондтаудың танымал халықаралық жүйесіне біріктірумемлекеттік- жеке меншік әріптестік шеңберінде туризм саласындағы сервистер менқызметтерге қол жеткізуді арттыру үшін ұтқыр ұсыныстар әзірлеу;

туризм индустриясы объектілерін салған және жарақтандырған кезде «жасыл»энергия үнемдеу технологиялары мен жабдықтарын қолдану.

Туризм объектілерінің орналасқан жерлерін, тарихи және ескерткішті орындарды, санаторийлерді, курорттық аймақтар мен өзге де көрікті жерлерді көрсете отырыпгеоақпараттық технологиялар базасында Қазақстан, Республикасының бірыңғай цифрлық картасын жасау;

Жергілікті атқарушы органдардың интернет-ресурстарын қоса алғанда өңірлердегібар туризм объектілері туралы бұқаралық ақпарат құралдары арқылы кеңінен жария ету;Қазақстан Республикасындағы туризм объектілерінің тізілімін жасау және өзектендіру.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5, 7)

№9 Тақырып. Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі оргтехниканыңзамануи құралдары

Жоспар:1. Техникалық жасақтама2. Компьютерлік құрылғылар3. Модем және оның түрлеріТехникалық жасақтама (Техническое обеспечение; engineering support)

— компьютер күрамына кіретін техникалык қүралдар жиынтығы; ақпараттық құралдаркешені. Сондай-ақ осы құралдар мен техникалық процестерге тиісті қүжаттама.

Компьютер — жай ғана машина, ол өзі көрсетіп тұрған сөздерді «түсінбейді» және өзбетінше «ойламайды». Компьютер тек қана бағдарламада көрсетілген сызықтар мен түстердіенгізу-шығару құрылғыларының көмегімен механикалық түрде көрсетеді. Адам миыэкрандағы көріністі қабылдап, оған белгілі бір мән береді.

Жүйелік блок - дербес компьютердің ең негізгі құрылғысы. Жүйелік блоктың ішіндежүйелік тақша(аналық плата), процессор, оперативті жад, қатқыл диск, қоректендіру блогы,видеокарта секілді көптеген маңызды құрылғылар орналасады. Жүйелік блоктың алдыңғыпанелінде қосу (Power) және қайта жүктеу (Reset) батырмасы, компакт-диск мен дискетаныоқитын дискжетектер және қызыл-жасыл жарық индикаторлары орналасады. Жүйелікблоктың артқы жағында негізгі (монитор, пернетақта, тышқан) және қосымша құрылғыларды(принтер, модем, сканер, микрофон) қосатын порттар мен кірістік құрылғылар орналасқан.

Дисплей (монитор) – компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы. Сыртқыпішіні бойынша дисплей кәдімгі түрлі түсті теледидарға ұқсайды, сондықтан оны жиітелевизиялық техникадағыдай монитор деп те атайды.

Пернетақта – компьютердің жұмысын басқара отырып, қажетті ақпаратты енгізу үшінқолданылатын құрылғы. Ол әріптің және цифр пернелерінің көмегімен компьютерге кезкелген ақпаратты енгізуге мүмкіндік береді. Қазіргі компьютерлердің пернетақтасында 101немесе 105 перне, ал оң жақ жоғарғы бұрышында жұмыс режимі туралы ақпарат беріпотыратын 3 жарық индикаторы орналасады.

Тышқан, кейде тінтуір – «графикалық» басқару құрылғысы. Тышқанды кілемшеніңүстімен жылжытқанда, экрандағы тышқанның нұсқағышы да сонымен қатар қозғалып,қажетті объектілерді таңдауға мүмкіндік береді. Тышқанның екі (немесе үш) батырмасыныңбірін баса отырып объектілермен көптеген операцияларды орындауға болады.Батырмалардың ортасында орналасқан доңғалақшаны айналдырып, экранға тұтасыменсыймай тұрған мәтінді, суретті немесе web-парақты жоғары-төмен жылжытуға болады.

Принтер - ақпаратты қағазға басып шығаратын құрылғы. Принтердің бірнеше түрі:матрицалық, сия бүріккіш, лазерлік, сублимационалдық, жарық диодты (LED) принтерлербар.

Сканер - қағаздағы мәтін мен суретті компьютерге автоматты түрде енгізу үшінқолданылады. Сканер кескінді (суретті, т.б.) машина кодына ауыстырып, компьютердіңжадына жазады. Сканердің жұмысының принципі былай: жарық сәулесі жол-жолмен жазықсуретті сканерлейді, оның жұмыс принципі электрондық сәуленің дисплей экранынсканерлеуіне ұқсайды. Сканерлер қара-ақ түсті немесе түрлі түсті болады.

Модем (ағылш. modem, modulator-demodulator) — сандық сигналдарды аналогтықсигналдарға айналдыратын және керісінше амал жасайтын электрондық құрылғы.

Деректерді әр түрлі арқаулар арқылы, мысалы телефон сымы арқылы немесерадиосигналдар түрінде беруге болады. Телефон сымы арқылы аналогтық сигналдар депаталатын импульстарды беруге болады. Аналогтық сигналдар шуыл немесе электрлік-магнитті импульстар түріндегі кедергілердің әсеріне ұшырауы мүмкін.

Дыбыстық сигналдар дерек берудің едәуір жаңа әдісі болып табылады, онда дерекберу және қабылдау үшін екілікті пішім қолданылады (нөлдер мен бірліктер тізбегіменжұмыс істейтін кодтау/кодты ағыту жүйесі). Дерек беру мен қабылдау үшін компьютерлердедәл осы пішім қолданылады. Алайда сандық сигналдарды телефон желісі арқылы берумүмкін емес. Сондықтан телефон сымы арқылы дыбыстық сигналдарды берер алдындаоларды аналогтық сигналдарға айналдыру керек. Және тиісінше деректі қабылдаушы жақалынған деректі сандық сигналдарға айналдыруға тиіс. Модем осындай айналдыруды жүзегеасырады – сандық пішімнен аналогтық пішімге және керісінше.

Басқа компьютерге хабар жіберу кезінде модем шығару құрылғысы рөлін атқарады.Ал сіздің компьютеріңізге хабар келген кезде, модем енгізу құрылғысы ретінде жұмысістейді. модем сыртқы немесе жүйелік блокқа кірістірілген болуы мүмкін. Сыртқымодемдер – бұл сым арқылы жүйелік блокқа қосылатын модемдер.

Модемдер сондай-ақ компьютердің жүйелік блогына кіріктірілген болуы мүмкін.Мұндай модемдер Ішкі модемдер деп аталады

Модем типтері- cыртқы – COM, USB порттары немесе желілік картадағы RJ-45 тіркеуіші бойынша

қосылады, олардың көбінесе сыртқы қоректеу блогы болады;- ішкі – компьютердің ішіне ISA, PCI, PCI-E, PCMCIA, AMR, CNR слоттары арқылы

қосылады;- кірістірілген – кез келген құрылғының, мысалы ноутбуктың немесе док-станцияның

ішкі бөлігі болып табылады.Жұмыс принципі бойынша:- аппараттық – сигналды айналдырудың барлық операциялары, алмасудың физикалық

протоколдарын қолдау модемге кірістірілген есептеуішпен жасалады (мысалы DSP,контроллер қолдану арқылы). Сонымен бірге, аппараттық модемде тұрақты есте сақтауқұрылғысы бар, оның ішіне модемді басқаратын микропрограмма жазылған.

- софт-модем, винмодемдер (ағыл. Host based soft-modem) – аппараттық модемде,алайда микропрограммасы бар тұрақты есте сақтау құрылғысы болмайды. Мұндай типті

модемнің микропрограммасы компьютер жадысында сақталады, оған модем жалғанғанболады. Сонымен бірге модемде аналогтық сұлба мен түрлендіргіштер болады: АСТ(аналогты-санды түрлендіргіш), САТ (санды-аналогты түрлендіргіш), интерфейсконтроллері(мысалы USB). Драйверлер болған жағдайда ғана жұмыс істеуге қабілетті, оларсигналдарды кодтау бойынша, қателерге тексеру және протоколдарды басқару барлықоперацияларды өңдейді, сәйкесінше программалы түрде жүзеге асырылады жәнекомпьютердің орталық процессорымен өңделеді.

- жартылай программалы (Controller based soft-modem) – модем функцияларының бірбөлігін модем қосылған компьютер орындайтын модемдер. Қосылу типі бойынша:

- коммутацияланатын телефондық желілер үшін модемдер – модемдердің ең тарағынтүрі.

- ISDN – сандық коммутацияланытын телефондық желілер үшін модемдер- DSL – бөлінген (коммутацияланбайтын) желілерді қарапайым телефон желісі

көмегімен ұйымдасытыру үшін пайдаланылады. Коммутацияланатын модемдерденайырмашылығы – басқа жиілік диапазонын қолданады, және де телефон желелері бойыншасигнал тек АТС-ке дейін ғана беріледі. Көбінесе бір уақытта мәліметтермен алмасуды жәнетелефон желісін пайдалануды қамтамасыз ете алады.

- кабельдік – арнайы кабельдер бойынша ғана мәліметтермен алмасу үшінқолданылады – мысалы, DOCSIS протоколы бойынша ұжымдық телекөрсетілім кабелібойынша.

- радио- ұялы – тек қана ұялы байланыс протоколдары – GPRS, 3G, 4G және т.с.с бойынша

ғана жұмыс істейді. Жиі USB-салпыншақ(брелок) түрінде келеді. Мұндай модемдер ретіндекөбінесе ұялы байланыс терминалдары қолданылады.

- спутниктік- PLC – тұрмыстық электр желісі сымдары бойынша мәліметтерді беру технологиясын

пайдаланады. Қазіргі кезде ең көп тарағаны:- ішкі программалық модем;- сыртқы аппараттық модем;- ноутбуктерге кірістірілген модемдер;Құрама құралдар1. Енгізу-шығару порттары – телефон желісі мен модем арасында мәліметтерді

алмасуға арналған сұлбалар бір жағынан, және модем мен компьютер арасында мәліметтердіалмасуға арналған сұлбалар екінші жағынан. Аналогты телефон желісімен өзара әрекетжасау үшін көбінесе трансформатор пайдаланылады.

2. Сигналды процессор (Digital Signal Processor, DSP) – көбінесе сандық деңгейдеқолданылып жатқан мәліметтерді алмасу протоколға сәйкес шығыс сигналдарды модульдейдіжәне кіріс сигналдарын демодульдейді.

3. Контроллер компьютермен алмасуды басқарады.4. Жад микросхемалары:- ROM – энерготәуелді жад, оның ішінде модемді басқару микропрограммасы

сақталады – мұнда модемді басқаратын барлық командалар мен деректер, барлыққолданылатын коммуникациялық протоколдар мен компьютермен интерфейс болады.

- NVRAM – энерготәуелді электрлі қайтапрограммаланатын жад, оның ішінде модемтүзетпелері сақталады. Қолданушы түзетпелерді өзгерте алады, мысалы AT-командалардыпайдалана отырып.

- RAM – модемнің жедел жадысы, ол қабылданатын және жіберілетін мәліметтердіңбуферизациясын жасауға, қысу алгоритмі мен басқаға арналған

Басқа да мүмкіндіктері бар модемдерФакс-модем – компьютерге факсимильді бейнелерді басқа факс-модемге немесе факс-

машинаға қабылдауға және жіберуге мүмкіндік береді. Дауыстық модем – телефонжелісіндегі сигналды сандық түрге айналдыру және еркін дыбысты желіге орындап шығаруфункцияларына ие. Бұл мына әрекеттерді орындауға мүмкіндік береді:

- дауыстық хабарламаларды шыңайы уақыт жағдайында басқа дауыстық модемгежіберу мен одан хабарламаларды алу, және оларды ішкі динамик арқылы дыбыстап шығару.

- мұндай модемді автожауапқайтарғыш ретінде пайдалану және дауыстық поштаныұйымдастыру.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5, 7)

7. Сарамандық сабақтардың мазмұны, 22,5 (15) сағат 1 Тақырып. ТЖАТ курсына кіріспе. Ақпараттық технологиялар жүйесі - 2 (1) сағатЖоспар1.Пәннің зерттеу обьектісі және мазмұны.2.Пәннің зерттеу әдістері.3.Туризмдегі ақпараттық технологиялардың орны мен рөлі. Тапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазу;Сарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1)

2 Тақырып. Броньдау және резервте сақтау жүйелері (2 сағат) Жоспар:1. Резервте сақтау жүйелері2. Қазақстандағы резервте сақтау жүйелері.3. Павлодар облысындағы брондау және резервте сақтау жүйелері.Тапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазу;Сарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 7)

3 Тақырып. Ғаламдық компьютерлік желілер – 2,5 (2) сағат.Жоспар:1. Ғаламдық компьютерлік желілердің таралу аумақтары2. Қазақстандағы ғаламдық компьютерлік желілерТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;

4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазуСарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5)

4 Тақырып. Мультимедиялық менеджмент жүйелері - 2,5 (2) сағат.Жоспар:1. Мультимедиялық басқару жүйелерінің автоматтандырылған түрлері2. Қазақстандағы мультимедиялық менеджмент жүйелеріТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазу Сарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5)

5 Тақырып. Ақпараттық менеджмент жүйелері - 2,5 (2) сағат Жоспар:1. Ақпараттық менеджмент жүйелерінің пайдалану салалары2. Туризмде ақпараттық менеджмент жүйелерін пайдаланудың ерекшеліктеріТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазу Сарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 7)

6 Тақырып. Қонақүй кешенін басқару жүйесіндегі ақпараттық технологиялар - 2,5 (2)сағат

Жоспар: 1. Қонақүй кешеніндегі компьютерлік технологиялардың қолданылуы2. Қазақстандағы қонақүй кешеніндегі компьютерлік технологиялардың қолданылуыТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;

3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазу Сарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: ((2, 3, 4, 6)

7 Тақырып. Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі Microsoft Officeнегізіндегі ақпараттық технологиялар - 4 (2) сағат

Жоспар:1. Microsoft Office ақпарттық технологиялары, олардыі пайдалану мүмкіншіліктері2. Microsoft Office жаңа нұсқаулары3. Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі Microsoft Office

технологияларының қолданылуыТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазуСарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5, 7)

8 Тақырып. Коммуникация және байланыс құралдары – 2,5 (1) сағатЖоспар:1. Заманауи байланыс құралдары2. Туризмдегі заманауи байланыс құралдарыТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазуСарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5, 7)

9 Тақырып. Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі оргтехниканыңзамануи құралдары 2 (1) сағатЖоспар:

1. Оргтехника құралдарымен жұмыс жасау2. Оргтехника құралдарының мүмкіншіліктеріТапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар:1. Тақырып мақсатын анықтау;2. Тақырып бойынша міндеттерді құру;3. Тақырып мазмұнын ашатын сұрақтарды жүйелеу;4. Тақырып бойынша түсініксіз тұстары бойынша оқытушыға сауалдарды дайындау;5. Тақырып бойынша әдебиеттер көзін тауып, тізімдеп, жүйелеу;6. Тақырып бойынша мазмұнын ашатын баяндама жазуСарамандық сабаққа дайындалу әдебиеттер мен дерек көздерге жалпы шолудан

басталады. Берілген тапсырманы орындау үшін оның мазмұнын берілген жоспар бойыншаорындау қажет. Керекті мәліметтерді қысқаша тезис түрінде дәптерге жазып алу керек.Тақырыпты толығырақ ашу үшін әртүрлі сызбалар мен суреттерді келтіруге болады.Сарамандық жұмыстың соңында міндетті түрде қорытынды шығарылады.

Әдебиеттер тізімі: (1, 5, 7)

1. Өзіндік жұмыстарға арналған тапсырмалар№ Өздік жұмыстың

тақырыбыӨздік

жұмыстыңатауы

Өздік жұмыстың мазмұны Әдебиет

1 ТЖАТ курсына кіріспе. Ақпараттық технологиялар жүйесі

Өздік жұмыс№ 1

ЖАТ туристік фирманыңжұмысына енгізу нұсқаулығынқұрастыру

(1)

2 Броньдау және резервте сақтау жүйелері

Өздік жұмыс№ 2

Броньдау және резервте сақтаужүйелерінде жұмыс жасауерекшеліктері

(1, 7)

3 Ғаламдық компьютерлік желілер

Өздік жұмыс№ 3

Ғаламдық желілерде жұмыс жасауерекшеліктері

(1, 5)

4 Мультимедиялық менеджмент жүйелері

Өздік жұмыс№ 4

Автоматтандырылған менеджментжүйелерін құрастыруерекшеліктері

(1, 5 )

5 Ақпараттық менеджмент жүйелері

Өздік жұмыс№ 5

Жаңа ақпараттық менеджментжүйелері

(1, 7)

6 Қонақүй кешенін басқару жүйесіндегіақпараттық технологиялар

Өздік жұмыс№ 6

Қонақүй кешенін басқарудың автоматтандырылған технологиялары

(2, 3, 4, 6)

7 Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі MicrosoftOffice негізіндегі ақпараттық технологиялар

Өздік жұмыс№ 7

Microsoft Office форматындағықосымшалармен жұмыс істеу

(1, 5, 7)

8 Коммуникация жәнебайланыс құралдары

Өздік жұмыс№ 8

Байланыс құралдары арқылытуристік фирманы немесеқонақүйді жарнамалау

(1, 5, 7)

9 Әлеуметтік-мәдени қызмет саласы мен туризмдегі

Өздік жұмыс№ 9

Күнделіктегі оргтехникақұралдары

(1, 5, 7)

оргтехниканың замануи құралдары

9 СОӨЖ кеңес кестесі (СОӨЖ-сы СӨЖ-ның 25% құрайды)

№ Сабақ түрі дүйсенбі сейсенбі сәрсенбі бейсенбі жұма сенбі1. Дәріс сабақтарының

сұрақтары бойыншакеңес беру

12.3513.25

2. Семинар сабақтарыбойынша кеңес

12.3513.25

3. СӨЖ бойынша кеңес 12.3513.25

4. Тест тапсырмаларыныңсұрақтары бойыншакеңес

12.3513.25

11. Студенттердің білімдерін тексеру кестесіДәріс және тәжірибелік (семинар, зертханалық) сабақтар 0-100 баллмен бағаланады

Пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесі

№ Жұмыс түрі Тапсырма тақырыбы,мақсаты және мазмұны

Ұсынылғанәдебиет

Орындауұзақтығы

Бақылауформасы

Тапсырууақыты

1 2 3 4 5 6 71 Глоссарий

құрастыруПәнді оқытуда қолданатын терминдер мен ұғымдарды жатқа айту

Семестрбойы

семестрбойы

2 Аралықбақылау

Жоспар бойыншаалғашқы 5 тақырып

коллоквиум 8-ші жұма

3 Google Earthбағдарламасымен жұмысжасау

Қазақстандағы қонақүйлерге қойылатын стандарттар мен нормативтердің талаптары

4 жұма 13-шы жұма

4 Аралықбақылау

Жоспар бойынша 6-9тақырыптар

коллоквиум 15-ші жұма

12. Студенттердің білімін бағалау критериилері Пәнді оқуту жыл бойы алған білімдері бойынша, тестілеу формасындағы емтиханмен

аяқталады. Бағдарламада берілген барлық тапсырмаларды орындау, емтиханға жіберудіңміндетті критерииі болып табылады.

Әр тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.

14. Әдебиеттер тізімі

1. Сұлтанбекова А.О. Туристік бизнестегі қазіргі замаңғы ақпараттық технологиялар. -Алматы: Экономика, 2009. – 304 б.

2. Аяжанов С.С. Ақпараттық жүйелердің негіздері. - Алматы: Дәуір, 2012. – 400 б.3. Нүрбекова Ж.К., Ақанова А.С. Жаңа ақпараттық желілік технологиялар. - Павлодар:

Кереку, 2009.4. Хакимова Т. Графикалық компьютерлік модельдеу. - Алматы: Заң әдебиеті, 2009. –

131 б.5. Бөрібаев Б. WEB-технологиялар. - Алматы: Дәуір, 2011. – 560 б.

Қосымша:6. Ермеков Н.Т. Ақпараттық технологиялар. - Астана: Фолиант, 2007. – 208 б.7. Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. Интернетке кіріспе «Бүкілдүниежүзілік өрмек». -

Алматы: ЖТИ, 2006. – 28 б.