, SIRET SEMPOZYUMU .. -I-isamveri.org/pdfdrg/D201952/2012/2012_EKINCIF.pdfSiret Sempozyumu 1231 edenlerin yanı sıra kültürel kirlenmeye yol açtığını savunanlann sayısı da

İSLAM T ARİHÇİLERİ

DERNEGİ

TDV İSLAM AŞTIRMALARI

MERKEZi

,... SIRET SEMPOZYUMU

-I-.. . " '-'

TURKIYE'DE SIRET YAZlCILlGI

İSAM KONFEREANS SALONU

16-17 EKİM 2010

Yayma Hazırlayan:

Yard. Doç. Dr. Tahsin KOÇYİGİT.

Ankara - 2012

Siret Sempozyumu 1 229

Şefaettin Severcan (Oturum Başkam): Saygıdeğer hocaımza ben de teşekkür ediyorum. Daha çok örneklerden hareketle "siret yazıcılığı nasıl olınalıdır, nelere dikkat edilınelidir?" konusunda bize kanatlarını aktardılar. Şimdi bu oturumumuzun son konuşmacısı

"Kütüphane Raflarından Arama Motorlarına Bilgiye Ulaşmak ve Sonpeygamber.info W eb Portali" başlıklı tebliğini arz edecekler. Buyurun Fatma hanım!

KÜTÜPHANE RAFLARıNDAN ARAMA MOTORLARINA: Bilgiye Ulaşma ve Sonpeygamber. info Projesi

Fatma Ekinet

Asırlarca bir medeniyetin zenginlik ölçütü kabul edildi kütüphaneler. Bağdat, Buhara, İskenderiye, Endülüs vb merkezler kütüphaneleriyle tarihe geçti. Bugünün önemli merkezleri, aynı

zamanda sahip olduklan devasa kütüphaneler ve içeriğindeki nadir eserlerle ünlü. Günümüz açısından değerlendirdiğimizde kültürün hem bir parçası hem de sonraki nesillere aktanlınasının önemli bir aracı olan kütüphanelerin işleyişinde dikkat çekici bir değişimden söz etmek mümkün. Nerede olursa olsun, bir bilgi veya esere ulaşmak için onun bulunduğu ülke veya şehre gitmek gerekmiyor artık. Gelişen dijital teknoloji sayesinde saniyeler içinde istenilen bilgiye ulaşmak, nadir bir eseri bulınak, hatta bazen içeriğini okumak veya bilgisayara kaydetmek mümkün hale geldi.

İnternet ortamına, her yerde kolaylıkla ulaşılabilınesi onu daha da güçlendirerek yeni yüzyılın medyası olınasına olanak sağlamıştır. Ancak internet sayesinde bilginin kolay ulaşılabilir olınası ve yaygınlaşması bu bilgilerin doğru ve güvenilir olduğu anlamına

gelınemekte. Aksine bir bilgi kirliliği olduğu, aynı konuda birbirinden farklı, bazen birbiriyle alakası olınayan bilgilerin sanal ortamda

• Sonpeygaınber.info Web Portalı Genel Yayın Yönetmeni

230 1 Siret Sempozyumu -I-

dolaştığı söylenebilir. Düşüncenin özgürce ifade edilmesine imkan tamyan dijital dünyada bilgi akışı akıl almaz bir hızla cereyan ederken güvenilirlik noktasında ayın oranda bir gelişmeden söz edilmesi zor görünüyor ne yazık ki. Arama motorlarında taranan bir konu veya anahtar kelime için çıkaniçıkması muhtemel olan binlerce sonucun ne kadarının güvenilir olduğıınu kestirrnek de oldukça zor olmaktadır çoğıı zaman. "Din" gibi hassas bir mesele söz konusu olduğıında ulaşılması hedeflenen bilginin sıhhat derecesinin sahip olduğıı önem, bizi bu bağlamda bir kere daha düşünmeye sevk etmeli. Genelde durum böyle iken İslam veya Hz. Peygamber hakkında internet üzerinden yapılan yayınlarda da bu noktada gerekli hassasiyetİn

gösterilmesi, mevzunun nezaketine binaen bir sorumluluktur. Biz de bu tebliğde internet ortamında İslam Peygamberi'nin anlatılması

amacıyla sürdürülen yayın çalışmalanndaki kimi problematiklere dikkatlerimizi yönelteceğiz. .

Kaçınılmaz Bir Araç Olarak İnternet

Yeni yüzyılı şekillendireceği iddia edilen internet teknolojisi şimdiden "üçüncü devrim" olarak nitelendirilmektedir. Televizyon, radyo, telefon, kitap, gazete vb. öğeleri de kapsayacak şekilde yazma, konuşma, dinleme, okuma, haberleşme gibi işlevleri adeta tekeline alan bu teknolojik inıkan, neredeyse tek başına kitleleri yönlendirebilecek bir güç haline geldi. 1

Gelişen teknolojisi de, sanal ortamın dönüştürdüğü kimlik ve ilişkiler bütünü açısından büyük değişimlere yol açmaktadır. Bu nedenle internetten söz edildiğinde yalnızca teknolojik ve ekonomik bir alt yapıdan değil, çok yönlü bir olgudan söz edildiğini dikkate almak gerekir.

İnternet hayatımıza girdikçe ondan vazgeçemez ·ı;luruma geliyor olmamız internetle ilgili farklı görüş ve değerlendirmeleri de beraberinde getirmiştir. İnternetin kültüre yeni bir boyut kattığım idd,.a

1 Meltem Ağır, "Sözü 'E-Karte' Etmek", Çevirimiçi: http://www.milli folklor.com, s. 135

Siret Sempozyumu 1231

edenlerin yanı sıra kültürel kirlenmeye yol açtığını savunanlann sayısı da her geçen gün artınakta. Özgür düşüncenin serbestçe dolaştığı bir alanda ne kadar etik davranıldığı konusu da ayrıca üzerinde düşünülmeye değer.

Diğer yandan internetin giderek kitlelerin yaşamını kuşatan bir iletişim ve medya ağı olma yolunda ilerleyerek, yeni bir tür küreselleşmeye yol açtığı da dile getirilebilir. Nitekim internetin toplum üzerindeki etkileri ve Türkiye'deki durumun incelendiği bir çalışmada sanal ağın önemi ve etkileri konusunda şu vurgu yapılıyor:

"İnternet, sanayi toplumundan bilişim toplumuna geçişin habercisi, taşıyıcısı, bir ön modeldir. İnternet bilimsel ve teknolojik gelişmenin önemli bir etmeni, taşıyıcısı, kendisi sürekli değişen, bilgi teknolojilerini değiştiren, giderek toplumu ve yaşamın tüm boyutlarını değişime zorlayan bir teknolojiler kümesidir. Zaman ve mekan farklarını azaltan, bir çalışma ortamı; haberleşme ortamı; büyük, canlı, dağınık bir kütüphane; esnek ve yetenekli bir haberleşme ortamı, her vatandaşın kendi radyo, gazete ve televizyonunu kurabileceği bir yayın ortamı, tüm dünyaya hitap eden bir tanıtım ve pazarlama ortamı, iş bağlantılarının kurulabileceği, alım satırnın yapılabileceği bir elektronik ticaret ve iş ortamıdır. ( ... ) İnternette geç kalmak, telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabilir; internet en basitinden çağdaş matbaadır."2

Bilginin İnternet Ortamında Dönüşüme Uğraması

Bağlantı kurma ve enformasyonda sınırsız uzmanlaşmaya imkan tanıyan internet sayesinde bilgiye ulaşmak son derece kolaylaşmış durumda. Bilgisayar ağlarının sağladığı imkanlada güncel bilgiyi en kısa sürede elde etmek mümkün olduğu gibi, "sosyal medya" sayesinde artık zaman ve mekan sınırlaması olmaksızın çift taraflı ve eşzamanlı bir bilgi paylaşımı söz konusu. Bir konuda insanların ne

2 İnıernelin Bireye ve Sosyal Hayata Etkileri, Türkiye'deki Durum, Esra Öztop, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 2002


düşündüğünü okuyup tartışmak, görüş iletmek çok kolay. İnternet adeta uluslar-üstü bir medya haline gelmiş durumda. Uzaktan eğitim programlan veya tele-konferans sistemleri eğitim ve öğretimde yeni çığırlar açtı. internetİn yükselişi ve bloglar, wikipedi, youtube gibi katılımcı webin ortaya çıkışı da bilginin Üretimi ve dağıtırnma tamamen farklı boyutlar kazandırdı.

Bazı uzmanlar, eşzamanlı iletişirnin kapısını açarak eşine az rastlanır bir bilgi dönüşümüne imkan veren internetin insanlığı

matbaanın yarattığı etkiden çok daha büyük bir bilgi dönüşümüne hazırladığını iddia etmekteler. Nitekim matbaa bilgiyi azınlığın

elinden alıp kitlelere sunmuştu; internet ise bilginin akıl almaz boyutlarda yaygınlaşmasına yol açıyor.

Yazılı kültürden dijital kültüre geçiş sürecinde yaşanan bu dönüşüm kişilerin bilgiyle olan ilişkilerine de yansımakta. Dreyfus'un bu konudaki şu tespitleri değindiğimiz dönüşümdeki temel etkenlerden birini somut bir biçimde ortaya koyuyor: Sahilı bilgi ile gayrisalıili bilginin aynı şartlarda sunumu ...

"Aldiyet ve önem ortadan kalkıyor. Bu da web'in en önemli cazip yanlanndan biri. Hiçbir şey oraya dahil olmayacak kadar önemsiz değil. Hiçbir şey özel bir yer gerektirecek kadar da önemli değil... Son derece önemli olan ile tamamen önemsiz olan, bilgi otobamnda birlikte sergileniyor tıpkı İbrahim Peygamberin İshak'ı kurban edişi; kınnızı, mavi, beyaz ayakkabı bağcıklan; çalmayan binlerce telefon ve yeni bir dünya savaşının Dylan'ın nihilist Otohan 61 'inde gözler önüne serildiği gibi." 3

"Bilgi Otobanı"nda İslam Peygamberi'ni Anlamak ve Anlatmak

Dinin anlaşılması ve anlatılması, Hz. Peyg~mber'in doğru anlaşılması ve anlatılınasına bağlıdır. Asırlar içinde Hz. Peygamber'le

3 Hubert L. Dreyfus, "Bilgi Otobamnda Nihilizın: Günümüz Çağında Anonimlik Karşısında Bağlılık" Cogito, S. 30, 2002, İstanbul, s. 106-107


ilgili binlerce kitap yazılmış, O'nun Sireti ve sünneti başka hiçbir kimseye nasip olmayacak surette tüm detaylanyla sonraki nesillere aktanlmış ve muazzam bir siyer literatürü oluşturulmuştur. Ancak bugünün insam bundan ne kadar haberdardır? Ne kadar istifade etmektedir? Siyer literatürü modem insanın Peygamber'i tarnma talebine ne ölçüde cevap verebilmektedir? Siyerin bu muhteva sorunlannın ötesinde ve daha da önemlisi günümüzde bu kadar yaygın ve etkili bir iletişim aracına dönüşen intemeti, tevarüs edilen bu zengin mirası taşımada ve İslam Peygamberi'ni aniatınada ne kadar kullanabiliyoruz? İntemetin günümüzde kazandığı yaygınlığın dışında gelecekte tek medya konumunu elde edeceğille dair -ve pek de yanlış gözükmeyen- kehanetler göz önünde bulundurulursa bu sorunun ehemmiyeti ontolojik bir hassasiyet kazanmaktadır.

"İslam medeniyetinde bilginin ulaştırılmasında insan (alim/arif) her zaman merkeziliğini korumuştur. Kitap, Kur'an'ın konumuna nisbet edildiği için tartışılmaz bir yere sahip olmasına rağınen hiçbir zaman müderrisin yerini almamıştır. Nitekim Müslümanlar Kur'an'ı da 'yürüyen Kur'an' diye tavsif edilen Hz. Peygamber'in rehberliğinde öğrenmişlerdir( ... )

Ortaçağ'ın Müslüman alimleri, tek meşru bilginin iciizet verilmiş bilgi ve icazet verilmiş tek bilginin de silsileye dayalı olduğıına karar vennişlerdir. Fakat bu sistem, ruhhan sınıfı olmadığı için hiçbir zaman Kilise'deki gibi bir tekelleşmeye yol açmamıştır." 4

Müslüman için doğru bilgi yaratılış amacına uygıın bilgidir, vahyin bilgisidir. Hayatı doğru tanzim ve inşa edebilmek için bilginin doğru olması ve bu bilgiyi temsil eden doğru modele ihtiyaç vardır ve ancak Peygamber Efendimiz'in ömekliğinde doğru bilgiye ulaşılabilir.

Oysa internette dolaşıma sunulan bilgilerin sıhhati konusunda her zaman dikkatli olmak gerekmektedir. Web'de sıhhat kriterinin ne

4 Nazife Şişman, "Matbaadan Bloga: Bilginin Demokratikleşmesi", Anlayış , S. 72, 2009, İstanbul, s. 79


olduğu konusunda bir mutabakattan söz edilmesi güç. Bir yetkili ya da otoritenin olmayışı, enformasyonun serbest oluşu, bilgiye ulaşmadaki sınırsızlık bu sorunu daha da kritik hale getirmektedir. Kaynak gösterilmeden, bağlarnından koparılarak kullanılan bilgiler bir malumat yığınına yol açmakta, bilgiyi bir tüketim nesnesine dönüştürmektedir. Bilginin değerini kaybederek metalaşmasına yol açan bu tutum daha sahih olana da güvensizliğe neden olmaktadır. Bugün internetin, bilginin kontrolsüz bir şekilde hızla yayılmasına yol açan yapısı, "bilgi otobanında" önemli ve önemsiz olanın bir arada bulunmasına neden olmakta, üstelik kalabalık ve yoğun bilgi bombardımanı içinde sahih bilgi kaybolmaktadır. Ehil olup olunmadığına bakılmaksızın yazılan eserler ve yayıncılıkta popüler kaygıların öne geçmesi irdelenmesi gereken diğer konular arasında yer almaktadır.

Bilgi, bir kişi için o anda ve orada olması ile değerlidir. İnternet bize hızlı, çok ve kişiye özel bilgiye -zaman ve mekan sınırlamalarını kaldırarak- eriştirebilmektedir. Antarktika'dan Kanada'ya, Endonezya'dan Çin'e, Nijerya'dan Avustralya'ya dünyanın herhangi bir coğrafYasında herhangi bir konuda arama motorlarından bilgiye tek tuşla ulaşmak mümkün. Bu nedeille bilhassa "1 1 Eylül Saldırıları" ve "Karikatür Krizi"nden soııra insanların İslam ve Hz. Muhammed (sav)'e ilgi ve merakının artmış olmasını bir vesile kabul etmek gerekir. Ancak buna paralel olarak cevap niteliğindeki çalışmalar da her ne kadar artmış olsa da ihtiyaca ne kadar cevap verilebildiğini kestirrnek güç.

Sonpeygamber.info Web Portalı Tecrübesi

Kil.inatın varlık nedeni olarak gördüğümüz Hz. Peygamber'i an1amak ve an1atmak hiç kolay değil kuşkusuz. Her çağ ve toplum

' tarafından dönemin ihtiyaç ve birikimi çerçevesin,ôe aniatıldı Hz. Muhammed (sav). Yazılan her siyerin, yazarını O'na bir adım daha yaklaştırdığına inanıldı. Her ilim adamı O'na dair bir şeyler yazriıak için kullandı kalemini ve ilmini.

Siret Sempozyumu 1235

insani değerlerin yitirildiği, her şeyin tüketim nesnesine

dönüştüğü bir çağda Hz. Peygamber'in her zamankinden daha çok tanınınası ve tanıtılması gerekiyor. İslam Peygamberi Hz. Muhammed

(sav)'in, insanlık tarihinde oynadığı rol itibariyle de merak edilen bir tarihi şahsiyet olması, hayatının ve evrensel mesajının bilimsel,

sosyal, kültürel ve psikolojik açılardan ele alınmasını; insanlığa

kazandırmak istediği değerleri ele alan çalışmaların yapılmasını

gerektirmektedir.

Asırlardır zengin bir çeşitlilik içinde anlatılmış olan İslam Peygamberini, bilginin sınır tammadığı, dünyanın en ücra köşesine kadar kolayca taşındığı bir çağda anlatınak için farklı bir dil ve üslup kullamlmasına duyulan ihtiyaç Sonpeygamber.info Web Portalı'nın

tüm insanlığa gönderilmiş bir Peygamberi yine tüm insanlığın

kullandığı bir araçla aniatınasma vesile oldu. Modem dünyada O'nu

eksik ve yanlış tamyan ya da tammak ve bilmek isteyen insanlara bir köprü kurmak, "Hz. Peygamber'i ilmi ve akli bir zeminde ele almak"

istedik.

Üç yılı aşan yayın tecrübesi, internet gibi teknolojinin hızla

değiştiği bir ortanıda Hz. Peygamber' i aniatma sorumluluğu, bir takım zorlukları da beraberinde....getirdi. Bunların bir kısmını şu şekilde

sıralamak mümkün:

Bilginin Malumata Evrilmesi

En yeni ve önemli şeylerin internette bulunduğırnun varsayılması

ve oradan alıntılarla bir takım bilgilerin paylaşılması, bilginin dezenformasyonu anlamına geldiği söylenebilir. 5 Bu durum bir

5 " •• Artık uzaklardan gelen bilgi değil, bizi en yakında ol~p bitene ulaştıran enformasyon kabul görüyor. Bir zamanlar uzaklann bilgisi -ister yabancı ülkelerle ilgili mekansal bir bilgi, ister geleneğe dair zamansal bir bilgi olsun- doğruluğu denetlenemese de onu geçerli kılan bir yetkiye sabipti. Oysa enformasyon, arnnda doğrulapabilir olma iddiasını taşır. Enformasyonun önkoşulu, "kendinde ve kendi için anlaşılabiliT" görürunesidir. Gerçi çoğu zaman, eski yüzyıliann bilgisinden daba kesin değildir. Ama geçmiş bilgisinin mucizevi olandan beslenme eğilimine karşı, enformasyon makul görürunek zorundadır .•. " Bilgen Aydın Sevim, 'Walter Benjamin'in Kavramlanyla Kültür Endüstirisi: "Aura", "Öykü anlatıcısı" ve "Flilııeur", Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/1 Güz 2010.


anlamda Alman düşünür Adorno'nun ifadesiyle "bilgi"nin yerine "malfrmat"ın ikame edilmesidir.

Matbaanın icadıyla birlikte bilginin demokratikleşmesi,

demokratikleşirken aynı zamanda· da sekülerleşmesi ve malfrmata evrilme süreci, tüm dünya için ortak bir tecrübeye dönüşmüş durumda. İnternet yayıncılığının en büyük risklerinden biri olan bu dönüşüm siyer açısından da önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Kaynağa dayalı, sahih bilginin "kalabalık" içinde kaybolmasının

önüne geçmek, bir güven ortamı oluşturmak büyük önem taşıyor.

Bilgi (knowledge) ve malfrmat (information)'ın birbirine karışma ihtimalini ortadan kaldırmak üzere kaynağa dayalı, akademik ölçüdere uygun, duygusallıktan uzak, "akli ve ilmi bir zeminde" yayın yapmaya özen gösterilmesi bu alandaki kaygılan önemli ölçüde

. azaltacak, internet yayıncılığında etik ve ilkeli duruşun mümkün olduğunun işareti kabul edilecektir.

Bu ilkeden hareketle bilgi üretiminden çok bilginin yaygınlaşmasına aracılık eden bir imkan olarak internet ortamında "sahih" bir kaynak, Hz. P.eygamber'le ilgili çalışmalarda "ilk adres" olmak önemlidir.

Muhtevaya İlişkin Problemler

Hz. Peygamber hakkında bir tarafta insanüstü bir varlık olarak · aşın yüceitici anlatım, diğer yanda sıradan bir beşere indirgeyen yaklaşımla ortaya konan farklı algılann mevcudiyeti, önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Efendimiz hakkında kullamlan hitaplardan Siretini ele alış biçimine kadar pek çok husus Peygamber algısını ortaya koyan işaret taşları olarak dikkat çekmekte ve eleştiri konusu olabilmektedir. Bu yaklaşım farkının siyere dair Müslüman tasavvuru ve peygamberlik inancıyla ilişkili olması konuyu daha da önemli hale getirmektedir.

İlk dönem islam . tarihçilerinin rivayetlerinin zenginliği ve

çeşitliliği sonucu elde mevcut olan bilgi birikiminin bugün yeniden

Siret Sempozyumu j237

değerlendirilmesi; bir taraftan menkıbelerle kanşık abartılı anlatımdan uzaklaşmak, diğer taraftan hadis ve İslam tarihi kaynaklanna şüphe ile yaklaşan oryantalist bakışın tuzağına düşmernek gerektiği ortadadır.

Yöntem Sorunları

Geçmişi, bugünün sorunlan, ihtiyaçlan ve metotlan ile anlamaya çalışmak; o günün metotlanyla üretilmiş bilgiyi bugünün bakış açısıyla yorumlamaya çalışmak özellikle siyere dair bazı

konulann anlaşılması ve yorumlanmasında sorunlara yol açmaktadır. Öte yandan akademik siyer çalışmalanndaki üslup sorunu, popüler metin üretiminde ise ilmi araştırma düzeyine henüz ulaşılamamış olması siyer ilminin kendine özgü bir metodu olması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Ortalama bir internet kullanıcısını göz önünde bulunduran ancak yüksek standartta bir yayın dili geliştirilmesine duyulan ihtiyaç ölçüsünde ilke ve inançlanmız doğrultusunda farklı bir istikamete götürecek yeni bir dil inşa etmek münıkündür. Yahya Kemal " Bir sanatı değiştirenler o sanatın kendi dairesinden yetişirler" der. Her şeyden önce var olan bilgi kirliliğinin Ç>nüne geçmek için asırlar içinde oluşmuş devasa siyer literatürünü yeniden değerlendirmek, onlardan çağın insanının dilinden uzak düşmeyecek şekilde istifade etmek ve internet ortamında paylaşmak oldukça önemli. Bunun için muhatabın dünyasını bilmek ve beklentilerini göz önünde bulundunnak gerekmektedir.

Estetik kaygı ihmal edilmemeli, sanatın güçlü dilinden istifade edilmelidir. Bu noktada bilhassa modern insanın görsel olandan daha çok etkilendiği gerçeği ve görüntülü ve sesli yayınlarm algılan

değiştinne gücü göz önünde bulundurularak sinema, çizgi film, belgesel gibi yapunlara ağırlık verilmesi; bunlann dijital teknolojiden yararlanarak yaygınlaşması sağlanmalıdır. Özellikle çocuklarm dünyasına girebilmenin en etkin yolunun animasyon ve çizgi filmler olduğu unutulmamalıdır.


Mevcut Çalışmalarm Yetersizliği

İnternet ortamında Hz. Peygamber'le ilgili halihazırdaki çalışmalann büyük bir kısmı, gerek. teknik açıdan gerekse muhteva açısından ihtiyacı karşılamaktan uzaktır. Bu çalışmalarda en çok dikkati çeken eksiklikler ise şu şekilde sıralayabiliriz:

l.Metodoloji Sorunıı

Herhangi bir arama motorundan siyer veya siyerio konularına dair yaptığımız aramalarda karşımıza çıkan milyonlarca sonuç içerisinde bilgi sunumu yapan platformlarda bilgi metodolojisi açısından ciddi sıkıntılarm olduğu görülmektedir.

Sayfalarda sunulan içeriklerio tamamına yakını çeşitli

kaynaklardan alıntıianmış olmasına rağmen bunlann nereden ve ne ölçütle sanal ortama taşındıklarını belirten açıklama ve bilgiler görmek genellikle mümkün değildir. Sunulan bilginin kaynak sorunu bir yana, sunuş biçiminde de hem akademik hem de editöryal açıdan bilgi kirliliğine yol açıcı hatalarm çokluğu da dikkat çekilmesi gereken noktalar arasındadır. İçeriklerio herhangi bir ilmi tasnife ve süzgece tabi tııtıılmadan sunulması ve· yaygınlaş(tırıl)ması öncelikle asırlar

boyunca ciddi bir disiplin ve hassasiyet altında tekamül etıniş İslami ilim anlayışına aykırı bir durum oluştıırmaktadır. İnternette siyere dair yayın yapan web sayfalarının editöryal süzgeç eksiklikleri ise konuyu bambaşka bir alana taşımaktadır. İlml metodoloji açısından zaten· sorunlu olan bu yeni yayıncılık alanındaki yazıişleri boşluğu söz konusu kontrolsüz gidişatı daha vahim boyutlara taşımaktadır.

2. Estetik Sorunlar

Siyere ve siyerio konularına dair yayın yapan web sayfalannda görülen ortak problemlerden biri de estetik ve sanatsal açıdan son derece eksik ve özensiz bir şekilde tasarlanmış olmalap.dır. Bu konuyu somutlamak ve gidişatın vehametini bir nebze ortaya koymak açısından şu karşılaştırmayı yapmak istiyoruz:


1 6-17. yüzyıllarda istinsah edilen bir si yer eserini elimize aldığımızda en az mazruf kadar zarfin da ne derece estetik ve sanatsal kaygılarla hazırlandığını çok rahat görürüz. Tezhibiyle, ebrusuyla, hattıyla vb. tüm yönleriyle elimizdeki siyer eseri aynı zamanda "mürekkep" bir sanat eseridir. Klasik Türk-İslam sanatlannın bir terkibi niteliğindedir. Eserlerin dillerindeki estetik ve sanatsal kaygı aynı şekilde sunuluş biçimlerine de yansımıştır.

Buna karşılık bugün internet alanında faaliyet gösteren yayın platformlarında bu gibi bir estetik kaygının gözlendiğinden bahsetmek mümkün gözükmemekle birlikte, aşın bir özensizlik ve yetkinsizliğin yaygınlaşmış olduğunu belirtmek ihtiyacı duyuyoruz.

Muhatabın Belirsizliği

Yaş, cinsiyet, din, mezhep, kültür vb. açıdan farklı

segmentlerden kullanıcıların varlığı da anlatım dili açısından sıkıntılar doğurmaktadır. Özellikle çocuklar söz konusu olduğunda konu daha da önem kazanmaktadır.

Alana Özgü Terminoloji Kullanıını

Kendi mecrauıı belirleyen, alternatifinin olmadığı düşünülen

internetİn kendi dilini ve üslübunu dayatması, üstelik Siyerin kendine özgü bir terminolojisinin bulunması, alana yabancı kullanıcılar

açısından bir takım zorluklara yol açmaktadır.

Terminolojiyi kullanırken yukanda bahsedilen muhatapların

farklılığı nedeniyle alana yabancı kullanıcının varlığını hesaba katarak yayın yapılması gereğini göz ardı etmemeye özen göstermeli; ancak terminoloji kullanımından da vazgeçmemelidir.

Yaygın Dillerde Yayın Yapma ihtiyacı

İnternet kullanımının yaygınlığı farklı dillerde yayın yapma ihtiyacını da gündeme getirmektedir. Dünyanın neresinde olursa olsun muhataba ulaşmak isteniyorsa ona ulaşmayı sağlayacak dilde yayın yapılması zorunludur. İngilizce'nin dünyada en çok konuşulan dil

240 1 Siret Sempozyumu -I- ·

olması münasebetiyle başta İngilizce olmak üzere tüm diğer yaygın dillerde Hz. Peygamber'in anlatılması gerekmektedir. Bu itibarla Sonpeygamber.info şimdilik dört dilde yayın yapmakla beraber yakın zamanda dil sayısının on'a çıkanlıpası ilk hedeftir.

Hukuki Belirsizlik

İntemetle ilgili yasal düzenlernelerin eksikliği ve fiili durumun yasal altyapının çok önünde gidiyor olması bir takım boşluklara, hak

ihlalleri ve hukuksuz uygulamalara yol açabilmektedir. Hak ihlallerinin başında telif konusunda gerekli hassasiyetİn

gösterilmemesi gelmektedir. Yüksek maliyetlerle tasarlanmış, estetik ve sanat değeri olan çalışmalann dahi kopyalanıp sanal ortamda pervasızca kullanılması bu yasal boşluklarm sonucu olarak karşınıızda

durmaktadır.

Finansal Sorunlar

İnternet yayıncılığı önemli bir ticari gelir kapısına dönüşme

imkanını bizatihi içinde banndırmaktadır. İnternet siteleri, ziyaretçi sayısının çokluğuyla doğru orantılı olarak reklam almakta, böylelikle ticari egemenlik sanal ortamda da var olmaktadır.

Ancak Hz. Peygamber'i yayın kalitesi açısından yüksek standartta ve her tür ticari kaygıdan uzak bir şekilde anlatınak belirli bir maliyeti göze alınayı gerektirmektedir. Finans endişesinden uzak,

amaca ulaştıracak tüm imkan ve araçlann kullanıldığı bir yayım gerçekleştirmek için sürekli bir sponsorluğun varlığı önemli ve gereklidir.

Sonuç

Modem insana hayatın içinden bir Peygamber ömekliği sunmak ve Hz. Peygamber'in mesajının çok yönlü kavraı;ırnası için modem

hayatın tanınması ve gereklerinin bilinmesi öneniıidir. Bu nedenle Müslümanlar kendi dinleri ve peygamberlerini anlatırken farklı bir dil

1 ve üslup geliştirmek, çağın teknolojisini kullanmak zorundadırlar.

Tüm iyi niyetli çabalara rağmen bu konuda yeterli çalışma


bulunduğunu, özellikle popüler çalışmalarda önemli bir mesafe kat edildiğini söylemek zordur. Siyer literatürünü bu bağlamda yeniden okumak, bu alanın yöntemini oluşturmak ve doğru bir strateji geliştirmek bugün için hayati bir önemi haiz. Her şeyin tüketildiği bir dünyada ebedi olana mUhtaç, güvenli bir liman arayışındaki insanlığa Hz. Peygamber'in rahmet soluğunu ulaştırmak dini ve insani bir sorumluluktur.

Modem. teknolojinin ulusal sınırlan yıkınasma rağmen

paradoksal bir şekilde yerel farklılıklarm artması, farklı din ve kültürlerin kendilerini daha rahat ifade edebilmelerinin kapısını açh. Bu imkanı çok iyi değerlendirecek, İslam'ı ve Hz. Peygamber'i aniatmada sosyal, kültürel, dini, ekonomik ve coğrafi sınırlarnalann ötesine geçerek önyargılan hertaraf edecek, gerek mlihteva gerekse yöntem açısından mlihatabın seviyesini göz önünde tutan, estetik ve sanatsal açıdan özenle tasarlanmış internet sitelerine duyulan ihtiyaç ortadadır. Ticari kaygılardan uzak, bağımsız ve ilkeli yayıncılık

anlayışıyla Sonpeygamber.info, sahih bilgiyi arayan internet okuruna Hadis ve Siret alanına bir kapı aralamak, kütüphane raflarındaki

bilgiyi evine taşıyarak okurla akademik dünya arasında köprü kumtak amacındadır. Alana dair sorunlarm farkında olarak, yürüttüğü

projelerle bu sorunların çözümüne katkıda bulunmak, düzenlediği

atölye çalışmalan ve yanşmalada "Siyer"in müstakil bir çalışma alanı olarak kendi metodolojisini oluşturmasının gereğini vurgulamak ve disiplinlerarası bir yaklaşımla bu konularm tartışılmasını temin etmek üzere yayınma devam etmektedir.

242 1 Siret Sempozyumu -1- ·

KAYNAKÇA

- Dreyfus, Hubert L.; "Bilgi Otobamnda Nihilizın: Günümüz Çağında Anonimlik Karşısında Bağlılık", Cogito, S. 30, 2002, İstanbul.

- Jeanneney, Jean-Noel; Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi, Çev. Esra Atuk, Cogito, YKY, İstanbul2006.

- Kaya, Eyyüp Said (Editör); Cumhuriyet Devri AkademikSiyer Literatürü; Meridyen Kitaplığı, İstanbul2010.

- Ong, W alter J.; Sözlü ve Yazılı Kültür, Sözün Teknolojileşmesi, Çev: Sema Postacıoğlu Banon, Metis Yayınlan, İstanbul2007.

- Öztop, Esra; İntemetin Bireye ve Sosyal Hayata Etkileri, Türkiye'deki Durum, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 2002.

- Perniola, Mano; İletişime Karşı, Çev: Durdu Kundakçı, Dost 2006.

- Sevim, Bilgen Aydın; 'Walter Benjamin'in Kavramlanyla Kültür Endüstirisi: "Aura", "Öykü anlatıcısı" ve "Flaneur", Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/1 Güz 2010.

- Şişman, Nazife; "Matbaadan Bloga: Bilginin Demokratikleşmesi", Anlayış, S. 72, 2009, İstanbul.

- Tomlinson, Jolın; Küreselleşme ve Kültür, Çev: Arzu Eker, Ayrıntı 2004.

Documents

, SIRET SEMPOZYUMU .. -I-isamveri.org/pdfdrg/D201952/2012/2012_EKINCIF.pdfSiret Sempozyumu 1231 edenlerin yanı sıra kültürel kirlenmeye yol açtığını savunanlann sayısı da