29
6 認知的制御 (ver. 6, last) 小嶋祥三 1 認知的制御 Ⅰ.認知的制御の種類 認知的制御と一括される心の働きにはどのようなものが含まれるのだろうか。以下に述 べるように、それを明らかにすることは、細分化されて研究されている多くの心的機能を 統合的にとらえることを可能にするだろう。表Ⅵ-1 にそれらの心的機能を列挙するが、あ くまでも試案であり最終的なものではないことをお断りしておく。意識、意思、意欲にか かわるもの、注意にかかわるもの、記憶や時間の経過にかかわるもの、操作にかかわるも の、比較にかかわるもの、抑制にかかわるものなどに分けてみた。さらに分割、あるいは 逆に統合することが可能かもしれない。個々の機能と脳の関係についてはⅢ.認知的制御 の汎用性のところで述べる。 表Ⅵ-1. 認知的制御機能(試案、思いつき) このような一覧表を見ると、異なる研究領域として認知されている心的機能が統一的に とらえられていることが分かるだろう。認知的制御は実行機能と呼ばれることもあるが、 それは Baddeley のワーキング・メモリのモデル(Baddeley & Hitch, 1974; Baddeley, 2000の中央実行系 central executive から派生している。ワーキング・メモリは長期記憶と異な るタイプの記憶と考えられているが、表Ⅵ-1 の記憶関連の心的機能には記銘、想起といっ

第 章 認知的制御 (ver. 6, last) - 小嶋祥三のホームページcognitivens.web.fc2.com/Ch6.pdf第6 章 認知的制御 (ver. 6, last) 小嶋祥三 3 Ⅱ.認知的制御の神経基盤

Embed Size (px)

Citation preview

  • 6 (ver. 6, last)

    1

    -1

    -1.

    BaddeleyBaddeley & Hitch, 1974; Baddeley, 2000

    central executive

    -1

  • 6 (ver. 6, last)

    2

  • 6 (ver. 6, last)

    3

    -1

    -1.ABCDBrodmann

    Wikipedia

    BA8, BA9BA10, BA46

  • 6 (ver. 6, last)

    4

    BA44, BA45, BA47

    Glascher et al. (2012)

    BA5 BA7BA39BA40

    BA5 BA7

  • 6 (ver. 6, last)

    5

    A.

    Volle et al. (2012)

    Rowe et al. (2005)

    Thimm et al. (2012)

    NIRS

    Kojima &

    Matsuda, 2012

    -2

    Nachev et al.,

    2008

    conflict

    -2.

    NIRS Kojima & Matsuda (2012)

  • 6 (ver. 6, last)

    6

    Zhang et al. (2013)

    B.

    1.

    Posner

    Awh &

    Jonides, 2001-3

    Awh et al., 1999; Brefczynski & DeYoe, 1999;

    Gandhi et al., 1999 overt

    covert

    -3. (a)(b)

    Awh & Jonides (2001) Trends in Cognitive Sciences, 5:119-126

    2.

    Egner et al. (2008)

  • 6 (ver. 6, last)

    7

    4

    Postle &

    DEsposito, 1999

    functional organization

    C.

    1.

    Bollinger et al. (2010) 6.3

    50%

    Serences & Boynton (2007)

    Sakai &

    Passingham (2003, 2006) task set

    2.

    Tulving et al. (1994)

    HERA (hemispheric encoding and retrieval asymmetry)

    subsequent memory effect

    Wagner et al., 1998; Brewer et al., 1998recollection familiarity

    Henson et al., 1999familiarity

  • 6 (ver. 6, last)

    8

    Ranganath et al.2003

    7

    21

    510

    -4

    Michell et al. (2004) familiarity recency

    -4.

    Ranganath et al. (2003)

    Neuropsychologia, 41:378-389

    3.

    Fuster & Alexander, 1971; Kubota & Niki, 1971

    Dzurgal & DEsposito, 2003

    Postle & DEsposito

    (1999)

  • 6 (ver. 6, last)

    9

    2 Christophel et al., 2012;

    Riggall & Postle, 2012

    content decode

    MVPA content decode

    D.

    Mechelli et al. (2004)

    Zvyagintsev et al. (2013)

    Ishai et al.

    (2002)

    Hanakawa et al., 2003

    authorship

    ownership

    Dierks et al., 1999: Miyauchi et al.,

    2009

    epoch

    Woodward et al., 2013

    Cohen et al. (2014)

    Lee et al., 2013Lee & DEsposito, (2012)

    homologous

    awareness Imamoglu et al.

  • 6 (ver. 6, last)

    10

    (2012)

    Cabeza (2008)

    Ciaramelli et al. (2008)-5

    Guerin et al. (2012)

    Hutchinson et al., 2014 domain general

    domain specific Stoppel et al., 2013 2

    -5. Top-down MTLVisual Cortex

    Cabeza (2008) Neuropsychologia, 46:1813-1827

    E.

    Go/No-Go stop

    signal 2 A, B

  • 6 (ver. 6, last)

    11

    A GoB A

    B No-Go

    stop signal stop signal

    Rubia et al. (2003) stop-signal task

    Go/No-Go Chikazoe et al. (2007)

    Hirose et al., 2012

    Kenner et al. (2010)

    2

    Marklund & Persson (2012) 3-back proactive reactive

    set-shifting

    Kamigaki et al., 2012

    Swick et al. (2011) Go/No-Go task stop-signal task

    task set

    Go/No-Go task stop-signal task

    F. updating

    Courtney Roth et al. (2006)

    Roth & Courtney

    (2007)

    -6

    Montojo & Courtney (2008

  • 6 (ver. 6, last)

    12

    Leung et al. (2007)

    Bledowski et al. (2009)

    selection

    /

    -6. (a)(b)a,b

    c

    Roth & Courtney

    (2007) Neuroimage,

    38:617-630

  • 6 (ver. 6, last)

    13

    dopamine Yu et al., 2013

    G.

    Blumenfeld & Ranganath (2006) 3

    Amiez & Petrides (2007) 4 2

    Hussar & Pasternak (2013)

  • 6 (ver. 6, last)

    14

    functional organization

    A.

    1.

    Courtney et al., 1996

    Wilson et al., 1993

    Quintana & Fuster, 1993; Rao et al., 1997

    Wendelken et al. (2012)

    Nee et al. (2013) where what

    Braga et al. (2013)

    -7 C

    -7. //

    SPL

    FEF MTG

    MFG

    Braga et al. (2013) Neuro-

    image, 74:77-86

  • 6 (ver. 6, last)

    15

    2.

    B

    Nystrom et al., 2000

    Braver et al., 2001

    B.

    Tulving HERA

    Tulving et al.,

    1994; Habib et al., 2003 A

    Owen, 2003DEsposito et al. (1999)

    Blumenfeld &

    Ranganath, 2006 rehearsal reorder

    recollection familiarity

    Henson et al., 1999

    C.

    Koechlin Koechlin et al., 2003; Koechlin & Summerfield, 2007 Badre

    Badre & DEsposito, 2007; Badre, 2008

    frontopolar cortex, FPC

    1.

    Sakai & Passingham (2003, 2006) 2

  • 6 (ver. 6, last)

    16

    8 6

    44

    Rowe et al. (2007)

    2.

    Christoff et al. (2001) -8

    BA10Hampshire et al. (2007)

    Bunge et al.

    (2005) link

    analogy

    semantic yes/no

    analogy semantic Bunge et al. (2009)

    -9 shape

    texturedimension

    Yes, No, Yes dimension

    -8. Christoff et al. (2001)

  • 6 (ver. 6, last)

    17

    -9. Bunge et al. (2009)

    -10. Koeclin et al.

    (2003)

    Koeclin & Summerfield

    (2007) TICS, 11:229-235

    (a) sensorimotor control,

    (b) contextual control,

    (c) episodic control

    R1 R2

    T1 /T2 /

    branching control delay

  • 6 (ver. 6, last)

    18

    3.

    Koechlin & Summerfield (2007) Badre & DEsposito (2007)

    Koechlin & Summerfield

    (2007) 4 sensory control,

    contextual control, episodic control, branching control -10

    Badre & DEsposito (2007)

    response, feature,

    dimension, context -11

    -12

    -11. Badre & DEsposito (2007) Journal of Cognitive Neuroscience, 19:2082-2099

  • 6 (ver. 6, last)

    19

    -12. Koechlin Badre

    Badre & DEsposito, 2007

    4.

    Nee & Brown (2012)

    Azuar et al. (2014)

    -13

    Goulas et al. (2012)

    12

    Farooqui et al. (2012) goal-subgoal

    Cieslik et al.

    (2013)

  • 6 (ver. 6, last)

    20

    -13.

    Azuar et al. (2014) Neuroimage, 84:1053-1060, 2014

  • 6 (ver. 6, last)

    21

    .

    Koechlin Badre

    1.

    Cabeza (2008) Ciaramelli et al. (2008)

    Ranganath et al.

    (2003)

    -14

    -14. WMLTM

    2.

    Awh & Jonides (2001)

    Gazzeley & Nobre (2012)

  • 6 (ver. 6, last)

    22

    Albers et al. (2013)

    3.

    -1 -2

    -2.

    WM LTM

    4

  • 6 (ver. 6, last)

    23

    large-scale functional

    networks

    fMRI Ninomiya et al. (2012)

    MTV4

    fMRI decoding (MVPA)

    Reverberi et al. (2012)

    MVPA 4 2

    Tamber-Rosenau

    et al. (2013) / fMRI

    decoding (MVPA)

    decode

    decode

    Mian et al. (2014)

    encode

    4.

    Gazzaley et al. (2004)

    Tulving HERA

    recollection familiarity

    2

  • 6 (ver. 6, last)

    24

    MVPA

    action hierarchy control

    hierarchy Uithol et al. (2012)

    kinematics

    2

    Koechlin Badre

    Fedorenko et al. (2013) multiple-demand, MD

    MD

    7

  • 6 (ver. 6, last)

    25

    Albers, A.M. et al. (2013) CB, 23:1427-1431

    Amiez, C. & Petrides, M. (2007) PNAS, 104:13786-13791

    Awh, E. et al. (1999) PS, 10:433-437

    Awh, E. & Jonides, J. (2001) TICS, 5:119-126

    Azuar, C. et al. (2014) Neuroimage, 84:1053-1060

    Baddeley, A. (2000) TICS, 4:417-423

    Baddeley, A.D. & Hitch, G.J. (1974) Working memory. In The Psychology of Learning

    and Motivation (Bower, G.A., ed.), Academic Press, pp.47-89

    Badre, D. (2008) TICS, 12:193-200

    Badre, D. & DEsposito, M. (2007) JCNS, 19:2082-2099

    Bledowski, C. et al. (2009) JNS, 29:13735-13741

    Blumenfild, R.S. & Ranganath, C. (2006) JNS, 26:916-925

    Bollinger, J. et al. (2010) JNS, 30:14399-14410

    Braga, R.M. et al. (2013) Neuroimage, 74:77-86

    Braver, T.S. et al. (2001) Neuroimage, 14:48-59

    Brefczynski, J.A. & DeYoe, E.A. (1999) NNS, 2:370-374

    Brewer, J.B. et al. (1998) Science, 281:1185-1187

    Bunge, S.A. et al. (2005) CC, 15:239-249

    Cabeza, R. (2008) Neuropsychologia, 46:1813-1827

    Chikazoe, J. et al. (2007) JCNS, 19:69-80

    Christoff, K. et al. (2001) Neuroimage, 14:1136-1149

    Christophel, T.B. et al. (2012) JNS, 32:12983-12989

    Ciaramelli, E. et al. (2008) Neuropsychologia, 46:1828-1851

    Cieslik, E.C. et al. (2013) CC, 23:2677-2689

    Cohen, J.R. et al. (2014) CC, 24:593-599

    Courtney, S.M. et al. (1996) CC, 6:39-49

    DEsposito, M. et al. (1999) BC, 41:66-86

    Dierks, T. et al. (1999) Neuron, 22:615-621

    Dzurgal, T.J. & DEsposito, M. (2003) JCNS, 15:771-784

    Egner, T. et al. (2008) JNS, 28:6141-6151

    Farooqui, A.A. et al. (2012) JNS, 32:17373-17381

    Fedorenko, E. et al. (2013) PNAS, 110:16616-16621

    Fuster, J.M. & Alexander, G.E. (1971) Science, 173:652-654

    Gandhi, S.P. et al. (1999) PNAS, 96:3314-3319

  • 6 (ver. 6, last)

    26

    Gazzaley, A. et al. (2004) CABNS, 4:580-599

    Gazzeley, A. & Nobre, A.C. (2012) TICS, 16:129-135

    Guerin, S.A. et al. (2012) Neuron, 75:1122-1134

    Glascher, J. et al. (2012) PNAS, 109:14681-14686

    Goulas, A. et al. (2012) JNS, 32:10238-10252

    Habib, R. et al. (2003) TICS, 7:241-245

    Hampshire, A. et al. (2007) JNS, 27:6219-6223

    Hanakawa, T. et al. (2003) JNP, 89:989-1002

    Henson, R.N.A. et al. (1999) JNS, 19:3962-3972

    Hirose, S. et al. (2012) JNS, 32:9059-9065

    Hussar, C.R. & Pasternak, T. (2013) JNS, 33:972-986

    Hutchinson, J.B. et al. (2014) CC, 24:49-66

    Imamoglu, F. et al. (2012) Neuroimage, 63:1909-1917

    Ishai, A. et al. (2002) Neuroimage, 17:1729-1741

    Kamigaki, T. et al. (2012) JCNS, 24:2171-2185

    Kenner, N.M. et al. (2010) JNS, 30:8512-8518

    Koechlin, E. et al. (2003) Science, 302:1181-1185

    Koechlin, E. & Summerfield, C. (2007) TICS, 11:229-235

    Kojima, S. & Matsuda, S. (2012) unpublished observation

    Kubota, K. & Niki, H. (1971) JNP, 34:337-347

    Lee, S.H. et al. (2013) NNS, 16:997-999

    Lee, T.G. & DEsposito, M. (2012) JNS, 32:15458-15466

    Leung, H.-C. et al. (2007) Neuroimage, 35:368-377

    Marklund, P. & Persson, J. (2012) Neuroimage, 63:1552-1560

    Mechelli, A. et al. (2004) CC, 14:1256-1265

    Mian, M.K. et al. (2014) CC, 24:807-816

    Michell, K.J. et al. (2004) JCNS, 16:921-934

    Miyauchi, S. et al. (2009) EBR, 192:657-667

    Montojo, C.A. & Courtney, S.M. (2008JCNS, 59:173-182

    Nachev, P. et al. (2008) NRNS, 9:856-869

    Nee, D.E. & Brown, J.W. (2012) Neuroimage, 63:1285-1294

    Nee, D.E. et al. (2013) CC, 23:264-282

    Ninomiya, T. et al. (2012) JNS, 32:6851-6858

    Nystrom, L.E. et al. (2000) Neuroimage, 11:424-446

    Owen, A.M. (2003TICS, 7:383-384

    Postle, B.R. & DEsposito, M. (1999) JCNS, 11:585-597

  • 6 (ver. 6, last)

    27

    Quintana, J. & Fuster, J.M. (1993) CC, 3:122-132

    Ranganath, C. et al. (2003Neuropsychologia, 41:378-389

    Rao, S.C. et al. (1997) Science, 276:281-284

    Reverberi, C. et al. (2012) CC, 22:1237-1246

    Riggall, A.C. & Postle, B.R. (2012) JNS, 32:12990-12998

    Roth, J.K. & Courtney, S.M. (2007) Neuroimage, 38:617-630

    Roth, J.K. et al. (2006) CC, 16:1595-1603

    Rowe, J.B. et al. (2005) CC, 15:85-95

    Rowe, J.B. et al. (2007) JNS, 27:13303-13310

    Rubia, K. et al. (2003) Neuroimage, 20:351-358

    Sakai, K. & Passingham, R.E. (2003) NNS, 6:75-81

    Sakai, K. & Passingham, R.E. (2006) JNS, 26:1211-1218

    Serences, J.T. & Boynton, G.M. (2007) Neuron, 55:301-312

    Stoppel, C.M. et al. (2013) CC, 23:1351-1361

    Swick, D. et al. (2011) Neuroimage, 56:1655-1665

    Tamber-Rosenau, B.J. et al. (2013) JNS, 33:11573-11587

    Thimm, M. et al. (2012) HBM, 33:2686-2693

    Tulving, E. et al. (1994) PNAS, 91:2012-2015

    Uithol, S. et al. (2012) JCNS, 24:1077-1086

    Volle, E. et al. (2012) CC, 22:2428-2440

    Wagner, A.D. et al. (1998) Science, 281:1188-1191

    Wendelken, C. et al. (2012) HBM, 33:1952-1963

    Wilson, F.A. et al. (1993) Science, 260:1955-1958

    Woodward, T.S. et al. (2013) Neuroimage, 65:529-539

    Yu, Y. et al. (2013) JNS, 33:14040-14047

    Zhang, J. et al. (2013) JNS, 33:11852-11862

    Zvyagintsev, M. et al. (2013) EJNS, 37:1421-1434

    AJP: American journal of psychiatry

    AN: Annals of neurology

    ARNS: Annual review of neuroscience

    BBR: Behavioral brain research

    BC: Brain and cognition

    BD: Bipolar disorders

  • 6 (ver. 6, last)

    28

    BL: Brain and language

    BPsychiat: Biological psychiatry

    BP: Biological psychology

    BNS: Behavioral neuroscience

    BR: Brain research

    CABNS: Cognitive affective behavioral neuroscience

    CB: Current biology

    CBR: Cognitive brain research

    CC: Cerebral cortex

    CNP: Cognitive neuropsychology

    COINB: Current opinion in neurobiology

    CP: Cognitive psychology

    EBR: Experimental brain research

    EJNS: European journal of neuroscience

    HBM: Human brain mapping

    HMS: Human movement science

    JA: Journal of anatomy

    JCNS: Journal of cognitive neuroscience

    JEP-HPP: Journal of experimental psychology: Human perception and performance

    JNP: Journal of neurophysiology

    JNS: The journal of neuroscience

    JP: Journal of personality

    JPSP: Journal of personality and social psychology

    NBBR: Neuroscience biobehavioral review

    NNS: Nature neuroscience

    NPPR: Neuropsychopharmacology reviews

    NRNS: Nature reviews, neuroscience

    NSL: Neuroscience letters

    NSR: Neuroscience research

    PINB: Progress in neurobiology

    PNAS: Proceedings of the national academy of sciences, United States of America

    PRNI: Psychiatric research: neuroimaging

    PR: Psychological review

    PS: Psychological science

    PTLSB: Philosophical transaction of loyal society B

    SA: Scientific American

  • 6 (ver. 6, last)

    29

    SCANS: Social cognitive affective neuroscience

    SNS: Social neuroscience

    TICS: Trends in cognitive sciences

    TINS: Trends in neurosciences

    VC: Visual cognition