1

บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกน

และแกไขปญหายาเสพตด ในจงหวดชลบร

ประสทธ อนทโชต

ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและเอกชน

วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา พฤษภาคม 2554

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

2

ประกาศคณปการ

ปญหาพเศษฉบบนส าเรจลงดวยด เนองจากผวจยไดรบความชวยเหลออนเคราะห และค าปรกษาเปนอยางด จากรองศาสตราจารย ดร.ศรต สกลรตน คณบดวทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา และอาจารย กจฐเชต ไกรวาส อาจารยทปรกษา ไดใหค าแนะน าและตรวจแกไขปญหาพเศษฉบบนจนส าเรจอยางสมบรณ ผวจยขอกราบขอพระคณเปนอยางสง ขอกราบขอบพระคณ ผวาราชการจงหวดชลบร นายอ าเภอเมองชลบร ปลดเภอ ฝายความมนคงในจงหวดชลบร และเพอน ๆ ทกทานทไดคอยใหความชวยเหลอทกอยางในระหวางการท าปญหาพเศษ รวมทงค าแนะน า ตลอดจนก าลงใจทดทมใหกบผวจยเสมอมา

ประสทธ อนทโชต

ง

ชอปญหาพเศษ บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในจงหวดชลบร

ชอผเขยนปญหาพเศษ ประสทธ อนทโชต สาขาวชา รฐประศาสนศาตรมหาบณฑต (การจดการภาครฐและภาคเอกชน) ปการศกษา 2553

บทคดยอ

การวจยเรอง “บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในจงหวดชลบร” มวตถประสงคเพอศกษาบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร และเปรยบเทยบความแตกตางของบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงาน ตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร กลมตวอยาง ทใชคอ ผใหญบานในพนทจงหวดชลบร จ านวน 260 คน เครองมอทใชในการเกบขอมลคอ แบบสอบถาม และสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน สถตเชงอนมาน t - test, One - Way ANOVA และทดสอบความแตกตางรายคดวยวธของ Scheffe ผลการวจยพบวา การมบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก เมอพจารณา เปนรายดานพบวา ดานการปองกนยาเสพตด มคาเฉลยมากทสดคอ การ มบทบาทในเรองการเขารวมประชมเพอรบทราบนโยบายรฐบาลในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด จากจงหวด/ อ าเภอ สวนดานการแกไขปญหายาเสพตด มคาเฉลยมากทสดคอ การมบทบาทในเรองการให ความรวมมอกบสวนราชการในการแกไขปญหายาเสพตด ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกน และแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร พบวา ผใหญบานทมระดบการศกษาตางกน มบทบาทในการด าเนนงาน ตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดแตกตางกน สวนผใหญบานทม เพศ อาย วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนง และขนาดของหมบานทปกครองตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไมแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถต .05

จ

1

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดเปนปญหาส าคญของประเทศ ททกรฐบาลใหความส าคญในการด าเนนงานและแกไข เนองจากเปนปญหาทสงผลกระทบรนแรงทงดานสขภาพ ดานสงคม ดานเศรษฐกจ และดานความมนคงของประเทศ รฐบาลชดปจจบนไดใหความส าคญในการแกไขปญหายาเสพตด โดยก าหนดใหเปนวาระแหงชาตทตองด าเนนการอยางตอเนองและจรงจงในทกภาคสวน เปาหมายการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของรฐบาล คอ การเอาชนะปญหายาเสพตดใหไดอยางยงยน ซงจะตองเรงด าเนนการทงดานการปราบปรามผผลต ผคา และการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหาผเสพ โดยตองด าเนนงานใหครอบคลมทกพนทตงแตระดบชมชนทองถนถงระดบประเทศ ซงสถานการณปญหายาเสพตดในป 2552 ยงคงมแนวโนมเพมขน จากการวเคราะหขอมลสถานการณปญหายาเสพตดในป 2552 ยงคงมแนวโนมเพมขน จากการส ารวจผตดยาเสพตด จ านวนผตองหาทสามารถจบกมไดและจ านวนผเขารบ การบ าบดรกษายาเสพตด ยทธศาสตรชาตภายใตกรอบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 - 2554) ประกอบดวย 5 ยทธศาสตร คอ ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร ยทธศาสตรการสรางความเขมแขงของชมชนและสงคมใหเปนรากฐานทมนคงของประเทศ ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจใหสมดลและยงยน ยทธศาสตรการพฒนาบนฐานความหลากหลายของชวภาพและการสรางความมนคง ของ ฐานทรพยากรและสงแวดลอม และยทธศาสตรการเสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ ส าหรบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณในปงบประมาณ 2550 ประกอบดวย 7 ยทธศาสตร คอ ยทธศาสตรการขจดความยากจนและพฒนาชนบท ยทธศาสตรการพฒนาคนและสงคมทมคณภาพ ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจใหขยายตวอยางสมดล ยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยน ยทธศาสตรการปรบประสทธภาพการใชพลงงาน ยทธศาสตรการรกษาความมนคงและสงเสรมธรรมาภบาล และยทธศาสตรการปรบปรง การบรหารงานภาครฐ โดยการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไดรบการจดสรรงบประมาณใน

2

แผนเสรมสรางความมนคงของชวตและสงคม นโยบายการแกปญหายาเสพตดของรฐบาล ทมความส าคญม 4 ประการ ไดแก การเรงรดปราบปรามผคาใหตองรบโทษทางกฎหมาย ลดปรมาณผเสพโดยถอเปนผปวยดวยการบ าบดรกษา ปองกนกลมเสยงไมใหตกเปนเหยอของยาเสพตด และเนนกระบวนการทมสวนรวมใน การแกปญหาของชมชนถอเปนกรอบแนวทางการด าเนนงานซงจะตองมการแปลงนโยบายไปสกระบวนการปฏบตใหทกหนวยงานทเกยวของกบการแกไขปญหายาเสพตดรบไปด าเนนการใหปรากฏผลอยางเปนรปธรรม และเปนกรอบภารกจเรงดวนตอไป เพอใหการแพรระบาดของยาเสพตดลดลงอยางเหนเปนรปธรรมมากทสดในทกจงหวดและบรรลตามนโยบาย รฐบาลจงไดก าหนดใหการแกไขการแพรระบาดยาเสพตดเปนสงส าคญและเรงดวนทสดโดยก าหนดจดมงเนนทางยทธศาสตร “มงลดปญหาการแพรระบาด ขจดความเดอดรอนของประชาชน” และก าหนดเปาหมายทวไปใหครอบคลมปจจยทสงผลตอปญหาแพรระบาด โดย ศอ.ปส. ก าหนดนโยบายจดมงเนนเพอบรรลถงการลดระดบปญหา และใหหนวยปฏบตในแตละระดบโดยเฉพาะอยางยง ศตส.จ. ทกจงหวดก าหนดเปาหมายใหมปรมาณมากเพยงพอ และชดเจนตอการสงผลตอการแกปญหายาเสพตด โดยรวมควบคไปกบสราง ความพงพอใจของประชาชนตอการแกไขปญหายาเสพตดใหสงขน รวมทงก าหนดเปาหมายเนนหนกเฉพาะในพนทและกลมปญหาทยงมสถานการณยาเสพตดในระดบทมความรนแรงมากกวาปกต จะตองด าเนนการอยางเรงดวน จรงจง เพอลดระดบปญหายาเสพตดในเปาหมายเฉพาะใหไดในระยะเวลา 6 เดอน ซงประกอบดวยพนทเปาหมายเนนหนก จ านวน 25 จงหวด ทมปญหาการน าเขายาเสพตดอยางตอเนอง กลมพนท Hearthland กลมพนทปญหายาเสพตดซอนทบกบปญหาความมนคงเปาหมายบคคล ทเปนเครอขายการคาส าคญ และผเสพตดมาก/ เรอรง ทยงคงมพฤตการณดานยาเสพตดอยางตอเนอง กรอบแนวคดในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 กคอ ตองเรงรณรงคและสรางกระแสสงคมใหคนไทยทกคนตระหนกถงพษภยของยาเสพตด และมจตส านกทจะตองรวมกนปองกนและแกไขปญหาอยางจรงจงโดยใหถอเปนปญหาของสงคมและประเทศชาต เนนการแกไขปญหาในลกษณะองครวมครบวงจร ทยดคนเปนศนยกลางของการพฒนา โดยใหชมชนเปนศนยกลางในการปองกนและแกไขปญหา และยดพนทเปนเปาหมายในการด าเนนงานทงดานการปองกน ปราบปราม และบ าบดรกษา เนนการระดมสรรพก าลงและการบรณาการแผนงาน โครงการ กจกรรม และทรพยากรทใชในพนทเปาหมาย ใหความส าคญเปนพเศษตอการปองกนปญหาโดยสรางภมคมกนใหประชาชนและ กลมเสยง รวมทงการบ าบดรกษา ฟนฟสมรรถภาพผตดยาเพอลดอปสงคยาเสพตดควบคกบ

3

การปรบปรงประสทธภาพการปราบปรามและการด าเนนการทางกฎหมายทรวดเรว เดดขาด และจรงจง เนนการเสรมสรางความเขมแขงครอบครว ชมชน และสถาบนทางสงคมใหมพลงและบทบาทในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดและปญหาสงคมอน ๆ มากยงขน เนนเอกภาพในเชงนโยบายและการบรหารจดการทรวดเรวและมประสทธภาพ สวนยทธศาสตรมาตรการตาง ๆ จะตองมความหลากหลาย ยดหยน มความเหมาะสมกบพนท กลมเปาหมาย และสถานการณทเปลยนแปลงไป เนนการเสรมสรางความรวมมอกบตางประเทศ และองคกรระหวางประเทศใน เชงรกเพอสรางเครอขายการปองกนและปราบปรามยาเสพตดบนพนฐานของการไววางใจและผลประโยชนรวมกน เนองจากปญหายาเสพตดเปนปญหาทมความสมพนธเชอมโยงและสงผลกระทบตอปญหาอน ๆ หลายดาน อาท ดานเศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม ความเชอ ความคด วถชวตและอาชญากรรม ดงนน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดจงตองไดรบความรวมมอจากทกคนในชมชน โดยเฉพาะผใหญบานซงมบทบาทส าคญในการขบเคลอนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ในการสรางความร ความเขาใจและความตระหนกถงความส าคญของการม สวนรวมของประชาชนทกคนในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด การท าความเขาใจสถานการณปญหาทเกดขนในชมชนของตนเองแลว ยงตองสรางความสมพนธทใกลชดกบประชาชนในชมชนเพอใหเกดเครอขายในการปฏบตงาน รวมทงการประสานงานทกภาคสวนทเกยวของ การปฏบตตามบทบาทดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดใหเกดประสทธผล ตามเปาหมาย จงตองมการพฒนาศกยภาพในหลายดาน โดยเฉพาะดานการบรหารจดการและกระบวนการในการแกไขปญหา จงหวดชลบรแบงการปกครองออกเปน 11 อ าเภอ 92 ต าบล 687 หมบาน โดยมนายอ าเภอเปนผปกครองระดบอ าเภอ ก านนเปนผปกครองระดบต าบล และผใหญบานเปนผปกครองระดบหมบาน ซงตามพระราชบญญต การปกครองทองท พ.ศ. 2457 ก าหนดใหผใหญบานมอ านาจหนาทและความรบผดชอบ จะตองปฏบตหนาทตามภารกจในการปกครองและรกษาความสงบเรยบรอยใหแกราษฎรในเขตหมบานทรบผดชอบ ตลอดจนการปองกนและปราบปรามเหตราย และสงผดกฏหมายในพนท โดยประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของในการปฏบตภารกจทไดรบมอบหมาย ซงการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดตามนโยบายของรฐบาลในระดบหมบาน ผใหญบานจงตองมภารกจและบทบาทส าคญในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด เนองจากรปญหา รขอมลตาง ๆ อกทงม ความใกลชดและไดรบความศรทธาจากประชาชนในหมบาน พรอมมอ านาจหนาทตามกฏหมาย แตในปจจบนไดมรปแบบการปกครองทใกลชดประชาชนในระดบหมบาน ชมชน เชนเดยวกน คอ องคกรปกครองสวนทองถน ซงมภารกจและบทบาททใกลเคยงกบ

4

ผใหญบานมาก จงอาจสงผลกระทบตอบทบาทอ านาจหนาทของผใหญบาน อกทงปญหายาเสพตดในจงหวดชลบรมกลมพนทอ าเภอทมปญหาการคาและแพรระบาดยาเสพตดตอเนองซ าซาก จ านวน 7 อ าเภอ และมหมบาน/ชมชน ทมปญหายาเสพตดตอเนองซ าซาก จ านวน 285 หมบาน/ ชมชน หรอ 222 หมบาน 63 ชมชน คดเปนรอยละ 32.31 ของจ านวนหมบานทงหมดในจงหวดชลบร ดงนนเพอเปนการสงเสรมและสนบสนนผใหญบานใหสามารถปฏบตงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ จงควรมการศกษาวจยเพอทจะไดทราบถงบทบาททแทจรงของผใหญบานทมตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาบทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร 2. เพอเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนงและขนาดของหมบานทปกครอง

สมมตฐานการวจย

1. ผใหญบานทเพศตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรแตกตางกน 2. ผใหญบานทอายตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรแตกตางกน 3. ผใหญบานทระดบการศกษาตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรแตกตางกน 4. ผใหญบานทวาระการด ารงต าแหนงตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรแตกตางกน 5. ผใหญบานทระยะเวลาการด ารงต าแหนงตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรแตกตางกน 6. ผใหญบานทขนาดของหมบานทปกครองตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรแตกตางกน

5

ขอบเขตการวจย

ผท าการวจยไดก าหนดขอบเขตของการวจยดงน 1. ขอบเขตดานเนอหา ท าการศกษาระดบบทบาทของผใหญบานทไดรบมอบหมายใหรบผดชอบปกครองหมบานในพนทจงหวดชลบร เกยวกบการด าเนนงานตามนโยบายของรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ส าหรบตวแปรทใชในการวจยครงนประกอบดวย 1.1 ตวแปรอสระ ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนงและขนาดของหมบานทปกครอง 1.2 ตวแปรตาม ไดแก บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด 2. ขอบเขตดานพนท การวจยครงนมประชากรทใชในการวจย คอ ผใหญบานทรบผดชอบการปกครองแตละหมบานในพนททกอ าเภอของจงหวดชลบร จ านวน 663 คน 3. ขอบเขตของระยะเวลา การศกษาวจยครงนใชระยะเวลาในการศกษาระหวางเดอน กรกฎาคม พ.ศ. 2553 ถงเดอน ธนวาคม พ.ศ. 2553

นยามศพทเฉพาะ

1. ผใหญบาน หมายถง บคคลในสงกดกรมการปกครอง ซงไดรบการเลอกตงจากชาวบานในพนท ใหด ารงต าแหนงผใหญบานของแตละหมบาน และมอ านาจหนาทความรบผดชอบตามขอก าหนดของกฎหมาย ในพระราชบญญตลกษณะการปกครองทองท พ.ศ. 2457 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท (ฉบบท 11) พ.ศ. 2551 2. บทบาทดานการปองกนยาเสพตดของผใหญบาน หมายถง พฤตกรรมการปฏบตในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ของผใหญบานทรบผดชอบการปกครองในเขตพนทหมบานของตน 3. การด าเนนงานตามนโยบายดานการปองกนยาเสพตด หมายถง การปฏบตงานรวมกบ บคคลและหนวยงานอน ของผใหญบาน ตามนโยบายหรอแผนงานของรฐบาลทมอบหมายให ด าเนนการ เพอปองกนปญหายาเสพตดทจะเกดขนในเขตพนทหมบานทตนเองรบผดชอบใน การปกครองในพนทจงหวดชลบร ตามภาระหนาทความรบผดชอบ

6

4. การด าเนนงานตามนโยบายดานการแกไขปญหายาเสพตด หมายถง แนวปฏบตรวมกบบคคลและหนวยงานอน ของผใหญบาน ตามนโยบายหรอแผนงานของรฐบาลทมอบหมายใหด าเนนการ เพอแกไขปญหายาเสพตดทเกดขนในเขตพนทหมบานทตนเองรบผดชอบใน การปกครองในพนทจงหวดชลบร ตามภาระหนาทความรบผดชอบ 5. พนทจงหวดชลบร หมายถง พนททกหมบานของแตละอ าเภอในจงหวดชลบร ซงมก าหนดอาณาเขตและแบงความรบผดชอบในการปกครองดแลใหแกผใหญบาน ตามพระราชบญญตปกครองทองท พ.ศ. 2457 6. สถานภาพของผใหญบาน หมายถง ลกษณะสวนบคคลของผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ซงแบงตามสถานภาพของการศกษาวจยในครงน ไดดงน 6.1 เพศ หมายถง เพศชายและเพศหญง 6.2 อาย หมายถง จ านวนปทนบตงแตวนแรกเกด และไดด ารงชวตจนถงปจจบนของผใหญบาน ในพนทจงหวดชลบร 6.3 ระดบการศกษา หมายถง ระดบการศกษาขนสงสดทผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ไดเขาศกษาหาความรจากสถานศกษาตาง ๆ และไดรบวฒการศกษาเปนเอกสารหลกฐานรบรองการศกษานน ๆ 6.4 วาระการด ารงต าแหนง หมายถง วาระการด ารงต าแหนงของผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ซงแบงออกเปน 2 กลม ดงน 6.4.1 วาระการด ารงต าแหนง 5 ป หมายถง ผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ทไดรบเลอกใหด ารงต าแหนงผใหญบานเปนระยะเวลา 5 ป 6.4.2 วาระการด ารงต าแหนง 60 ป หมายถง ผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ทไดรบเลอกใหด ารงต าแหนงผใหญบานจนถงอาย 60 ป 6.5 ระยะเวลาการด ารงต าแหนง หมายถง ระยะเวลาในการด ารงต าแหนงผใหญบานนบเปนป 6.6 ขนาดของหมบานทปกครอง หมายถง ขนาดของอาณาเขตพนทแตละหมบานในจงหวดชลบร ทผใหญบานรบผดชอบในการปกครอง ดแล ตามพระราชบญญตลกษณะ การปกครองทองท ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยในปจจบน ซงแบงออกเปน 3 กลม ดงน 6.6.1 หมบานขนาดเลก หมายถง หมบานทอยในการปกครองของผใหญบานใน พนทจงหวดชลบร ซงมจ านวนหลงคาเรอนอาศยอยไมเกน 100 หลงคาเรอน

7

6.6.2 หมบานขนาดกลาง หมายถง หมบานทอยในการปกครองของผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ซงมจ านวนหลงคาเรอนอาศยอยตงแต 101 หลงคาเรอน แตไมเกน 200 หลงคาเรอน 6.6.3 หมบานขนาดใหญ หมายถง หมบานทอยในการปกครองของผใหญบานในพนทจงหวดชลบร ซงมจ านวนหลงคาเรอนอาศยอยมากกวา 201 หลงคาเรอน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ในพนทจงหวดชลบร 2. ทราบผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามสถานภาพทวไปของผใหญบาน ทประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาในการด ารงต าแหนงและขนาดของหมบานทปกครอง 3. เพอเปนขอมลในการศกษา คนควา และวจยส าหรบหนวยงานอน ๆ หรอผทสนใจน าไปใชพฒนาการด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ตอไป

8

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรองบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ครงน ผวจยไดมการทบทวนแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ดงน 1. แนวคดเกยวกบบทบาทและบทบาทหนาทของผใหญบาน 2. นโยบายการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของรฐบาล 3. ขอมลทวไปของพนทในการศกษา 4. งานวจยทเกยวของ 5. กรอบแนวคดในการวจย โดยวรรณกรรมในแตละสวนมรายละเอยด ดงน

แนวคดเกยวกบบทบาทและบทบาทหนาทของผใหญบาน

ความหมายของบทบาท พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายไววา บทบาท หมายถง การท าตามหนาททก าหนดไว เชน บทบาทของพอแม บทบาทของคร สมพงษ โกไศยกานนท (2540, หนา 7) ไดใหความหมายของบทบาทวา คอพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกใหเหมาะสมกบต าแหนงทครอบครองอย เชน ผด ารงต าแหนงเปนประธานกลม ตองแสดงพฤตกรรมเปนผน า สวนผทเปนสมาชกกลมตองแสดงพฤตกรรมของผตาม สพตรา สภาพ (2538, หนา 30) ไดใหความหมายวา บทบาทหมายถง การปฏบตตามสทธและหนาทของสถานภาพ (ต าแหนง) เชน มต าแหนงเปนพอ บทบาท คอ ตองเลยงลกเปนครบทบาทคอสงสอน และอบรมนกเรยนใหด เปนคนไข บทบาทคอ ตองปฎบตตามหมอสง ยง (Yong, 1959, p. 158) ใหความหมายวา บทบาทคอ เจาหนาทของฐานะต าแหนงเมอบคคลหนงไดด ารงต าแหนง สงทตามมากบต าแหนงกคอ การทเขาจะตองการปฏสมพนธ (Interaction) กบต าแหนงอน ๆ ทงทสงกวาและต ากวาภายในกลมสงทตามมากบต าแหนงอาจเปนเครองก าหนดส าหรบการด ารงต าแหนงนน ๆ เรยกวา บทบาท

9

ลวนสน (Levinson, 1964 อางถงใน ชชชย จนทรสวาง, 2545, หนา 24) เปนผทไดรบอทธพลจาก ลนตน ไดสรปความหมายของบทบาท 3 ประการ คอ บทบาท หมายถง ปทสถาน (Norms) ความมงหวง ขอหาม ความรบผดชอบ และอน ๆ ทมลกษณะในท านองเดยวกน ซงผกพนอยกบต าแหนงทางสงคมทก าหนดซงหมายถงหนาท อนควรกระท า บทบาท หมายถง ความเปนไปของบคคลผด ารงต าแหนงทคดและกระท าเมอด ารงต าแหนงนน ๆ บทบาท หมายถง การกระท าของบคคลแตละคนทกระท าโดยใหสมพนธกบโครงสรางทางสงคม หรอกลาวอกนยหนง บทบาท คอ แนวทางบคคลพงกระท าเมอตนด ารงต าแหนงนน ๆ บรม และเซเลนค (Broom & Selanick, 1977) อธบายวา บทบาท บางครงเรยกวาบทบาททางสงคมเปนแบบแผนพฤตกรรมเกยวเนองกบต าแหนงเฉพาะทางสงคมเชนการเปนพอเปนครเปนตน พารสน (Rasons, 1982 อางถงใน วสนต ชงชนะ, 2546, หนา 12) มความเหนวาฐานะต าแหนงนน มบทบาทไปตามฉบบและแบบของสงคม คอ ระบบปฏบตการตอกน (System Interactions) พารสน ยอมรบสถานภาพและบทบาทเปนคณลกษณะของคน (ผแสดง) บทบาท คอ การจดระเบยบของผเรมแสดง เปนการสรางและก าหนดการมสวนรวมของเขาในการปฏบตตอกน ซงเปนการรวมความหวงทเกยวกบตนเอง และบคคลอน ๆ ทเขามความสมพนธดวย สวนสถานภาพ คอ ต าแหนงของผแสดงภายในสถาบนทเขาอย (ในระบบสงคมยอย) เมอรตน (Merton, 1982 อางถงใน วสนต ชงชนะ, 2546, หนา 12) ไดเพมแนวคดความคดเรองฐานะ ต าแหนงและบทบาท โดยน าเอาเวลาและสถานทเขามาใชกบชดของฐานะต าแหนง กบชดของบทบาท คอ คน ๆ หนง จะตองมต าแหนงทตวจะตองเขาไปด ารงเปนชด สวนทจะม มากนอยแคไหนแลวแตคนคนนน และชนดของสงคมทนน ๆ เปนสมาชกอย ความหมายของบทบาทเปนการกลาวถง สทธและหนาททขนอยกบต าแหนงทางสงคมซงบอกใหรวา แตละคนควรจะแสดงบทบาทอะไรบางในการเปนพอ เปนคร และเปนหนาทตองแสดงพฤตกรรมตามบทบาทนน ๆ และเขากสามารถเรยกรองหรออางสทธอนนได จากความหมายของบทบาททไดทบทวนมาสามารถสรปไดวา บทบาท หมายถง พฤตกรรมทจะตองปฏบตตามโดยถกก าหนดดวยต าแหนง ใหบคคลตองกระท าตามสทธ อ านาจหนาททด ารงอย ซงพฤตกรรมทจะตองปฏบตจะมมากหรอนอยขนอยกบสถานภาพของแตละบคคลและชนดของสงคมนน

10

บทบาทของผใหญบาน หมบานเปนหนวยการปกครองทเลกทสดของประเทศไทย และนบเปนสวนหนง ของราชการสวนภมภาค ต าแหนงผใหญบานตามพระราชบญญตลกษณะการปกครองทองท มทมาจากการเลอกของประชาชนในหมบานโดยตรง แตใหมคณะกรรมการตรวจสอบคณสมบตของผสมครรบเลอกเปนผใหญบาน ซงแตเดมผใหญบานทไดรบเลอกจะอยในต าแหนงจนครบวาระ 5 ป ตอมาไดมการแกไขใหมการพนจากต าแหนงเมออายครบ 60 ปบรบรณ ซงการเขาสต าแหนงโดยการเลอกของประชาชนโดยตรงน ถอวาผใหญบานเปนตวแทนของประชาชน แตถาหากจะพจารณาจากบทบาท อ านาจหนาทตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457 แลวจะพบวาผใหญบานมฐานะเปนสวนหนงของระบบราชการหรอกลาวอกนยหนงคอ การเปนตวแทนของราชการนนเอง นอกจากนผใหญบานยงมฐานะเปนผน าในทางสงคมหรอเปนผน าชมชนอกดวย ซงอาจแยกพจารณาบทบาททงสามประการไดดงน 1. บทบาทของการเปนตวแทนประชาชน ผใหญบานเปนบคคลทประชาชนเลอกโดยตรง เมอเปนเชนนฐานะของผใหญบาน ยอมเปนเสมอนตวแทนของประชาชน ซงตองรบฟงปญหาและน าความเดอดรอน ทกขสขและ ความตองการทจ าเปนของราษฎรในหมบาน แจงตอสวนราชการ หนวยงานของรฐ องคกรปกครอง สวนทองถน หรอองคกรอนทเกยวของ เพอใหการแกไขหรอชวยเหลอ ดงนนเมอราษฎรใน ความปกครองมเรองเดอดรอนตองถอเปนธระให ในขณะเดยวกนกตองใหการสนบสนน สงเสรม และอ านวยความสะดวกในการปฏบตหนาทหรอการใหบรการของสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอองคกรปกครองสวนทองถน ดงนนความสมพนธระหวางผใหญบานกบทกภาคสวน จงคอนขางใกลชดและชวยเหลอซงกนและกน 2. บทบาทของการเปนตวแทนของทางราชการ บทบาทนเกดขนตามกฎหมายทบญญตไวในพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท (ฉบบท 11) พ.ศ. 2551 ซงไดก าหนดอ านาจหนาทของผใหญบานในดานการปกครอง ดานการรกษาความสงบเรยบรอย อ านาจหนาททางอาญา อ านวยความเปนธรรม ฯลฯ การก าหนดบทบาทดงกลาว ท าใหผใหญบานมฐานะเปนตวแทนของราชการสวนภมภาค ซงจะพบวากฎหมายก าหนดอ านาจการบงคบบญชาของผใหญบานโดยใหขาราชการปกครองอนไดแก ผวาราชการจงหวด นายอ าเภอ ซงเปนผบงคบบญชา สามารถใหคณใหโทษแกผใหญบานไดสงเหลานท าใหผใหญบานมลกษณะเปนสวนหนงของระบบราชการ และกลายเปนจกรกลทส าคญของการปกครองในราชการสวนภมภาคในทสด และจากขอเทจจรงจะปรากฏอยเสมอวา ในการตดตอระหวางหนวยราชการตาง ๆ กบราษฎรในหมบาน

11

ไมวาเรองใด ๆ จะตองอาศยผใหญบานเปนสอกลางในการประสานงานท าความเขาใจกบประชาชนในหมบาน 3. บทบาทของการเปนผน าของชมชน เนองจากผใหญบานเปนเจาพนกงานปกครอง มอ านาจปกครองดแลราษฎรในทองท ของตน ผใหญบาน จงเปนผน าทางการ แตหากศกษาพจารณาจากขอเทจจรงและปรากฏการณในสงคมแลว จะเหนวาผใหญบานเปนผน าทางธรรมชาต มฐานะและบทบาททางสงคมเดนกวาบคคลอนในสงคมชนบท ดงนนโดยสวนใหญแลว ผใหญบานจะมความประพฤตถกท านองคลองธรรม เปนผน าทกลาแสดงออก เพอปกปองชวยเหลอประชาชน ลกบานจงแสดงความเคารพเชอถอ นอกจากนผใหญบานจงมฐานะเปนผน าทางสงคม บทบาทดงกลาวนท าใหผใหญบานจะเขาไปมสวนอยางมากในการบรหารและจดการพฒนาทางสงคม ผใหญบานในฐานะตวแทนประชาชน มหนาทชวยเหลอพฒนาทองถนของตน โดยเฉพาะดานการพฒนาโครงสรางพนฐานเชน ถนน สะพาน แหลงน า และการพฒนาอาชพ โดยใชงบประมาณจากรายไดของทองถนหรอจาก สวนราชการ จากความเคารพนบถอของประชาชนทมตอผใหญบาน ประชาชนในฐานะลกบานกจะมสวนทจะสงเสรมการพฒนาทองถนใหมความเจรญตามความตองการในหมบานของตนเอง โดยการน าการพฒนาโดยผใหญบาน อ านาจหนาทของผใหญบาน ผใหญบาน มอ านาจหนาทตาม พระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท (ฉบบท 11) พ.ศ. 2551 โดยอธบายไดดงน ผใหญบานท าหนาทชวยเหลอนายอ าเภอในการปฏบตหนาทและเปนหวหนาราษฎรในหมบานของตนเปนผปกครองในหมบานและรบผดชอบในการดแลทกขสขของประชาชน โดยมประชาชนในหมบานเปนผเลอกผใหญบานในหมบานทมถนทอยนน ตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการเลอกผใหญบาน พ.ศ. 2551 ผใหญบานไดรบเงนคาตอบแทนเปนรายเดอน ผใหญบานจะตองออกจากต าแหนงเมอลาออก หมบานทปกครองถกยบ ราษฎรในหมบานจ านวนไมนอยกวากงหนงของราษฎรผมคณสมบตเลอกผใหญบานเขาชอกนขอใหออกจากต าแหนง ถกปลดหรอถกไลออก ผวาราชการจงหวดสงใหออกจากต าแหนงเพราะพจารณาเหนวามความบกพรองในหนาท หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบต าแหนง ผใหญบานมอ านาจ ดงน 1. อ านวยความเปนธรรมและดแลรกษาความสงบเรยบรอยและความปลอดภยใหแกราษฎรในหมบาน 2. สรางความสมานฉนทและความสามคคใหเกดขนในหมบาน รวมทงสงเสรมวฒนธรรมและประเพณในทองท

12

3. ประสานหรออ านวยความสะดวกแกราษฎรในหมบานในการตดตอหรอรบบรการกบสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอองคกรปกครองสวนทองถน 4. รบฟงปญหาและน าความเดอดรอน ทกขสขและความตองการทจ าเปนของราษฎรในหมบาน แจงตอสวนราชการ หนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรอนทเกยวของ เพอใหการแกไขหรอชวยเหลอ 5. ใหการสนบสนน สงเสรม และอ านวยความสะดวกในการปฏบตหนาทหรอ การใหบรการของสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอองคกรปกครองสวนทองถน 6. ควบคมดแลราษฎรในหมบานใหปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายหรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ โดยกระท าตนใหเปนตวอยางแกราษฎรตามททางราชการไดแนะน า 7. อบรมหรอชแจงใหราษฎรมความรความเขาใจในขอราชการ กฎหมาย หรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ ในการน สามารถเรยกราษฎรมาประชมไดตามสมควร 8. แจงใหราษฎรใหความชวยเหลอในกจการสาธารณประโยชนเพอบ าบดปดปองภยนตรายสาธารณะอนมมาโดยฉกเฉน รวมตลอดทงการชวยเหลอบรรเทาทกขแกผประสบภย 9. จดใหมการประชมราษฎรและคณะกรรมการหมบานเปนประจ าอยางนอยเดอนละหนงครง 10. ปฏบตตามค าสงของก านนหรอทางราชการและรายงานเหตการณทไมปกตซงเกดขนในหมบานใหก านนทราบ พรอมทงรายงานตอนายอ าเภอดวย 11. ปฏบตตามภารกจหรองานอนตามกฎหมายหรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ หรอตามทกระทรวง ทบวง กรม หนวยงานอนของรฐ ผวาราชการจงหวด หรอนายอ าเภอมอบหมาย จากการศกษาแนวคดบทบาทและอ านาจหนาทผใหญบานสามารถสรปไดวา ผใหญบานเปนหวหนาของราษฎรในหมบาน มอ านาจหนาทในการปกครองและดแลรกษาความสงบเรยบรอยภายในหมบาน เปนพนกงานฝายปกครอง ซงจะตองประสานงานระหวางสวนราชการ หนวยงานของรฐ และองคกรปกครองสวนทองถนกบราษฎร ดวยการน าขาวสารของทางราชการไปแจงใหราษฎรทราบ ในขณะเดยวกนกน าขอมลเกยวกบความเดอดรอนของราษฎรไปแจงใหกบหนวยราชการทเกยวของไดรบทราบ เพอการแกไขปญหาหรอชวยเหลอ อกทงการอ านวยความเปนธรรม การสรางความสมานฉนทและความสามคคใหเกดขนในหมบานกเปนภาระกจส าคญของผใหญบาน ทจะชวยใหราษฎรมความสข

13

นโยบายการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของรฐบาล

นายอภสทธ เวชชาชวะนายกรฐมนตร แถลงนโยบายตอรฐสภา ณ กระทรวงการตางประเทศ เมอวนองคารท 30 ธนวาคม 2551 เวลา 11.30 น. ไดก าหนดนโยบายยาเสพตดซงจดอยในนโยบายดานสงคมและคณภาพชวต ซงอยในหมวดนโยบายสวสดการสงคม และความมนคงของมนษย เนอหาของนโยบายคอ “เรงรดการแกไขปญหายาเสพตดอยางเปนระบบครบวงจร ทงดานการปองกน การปราบปราม การบ าบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด ควบคกบการปรบปรงกฎหมายใหสอดคลองกบสถานการณ และมการบงคบใชกฎหมายโดย เครงครดรวมทงขยายความรวมมอกบประเทศเพอนบานและนานาชาตในการแกไขปญหายาเสพตด” ยาเสพตดนบเปนภยทคกคามและบอนท าลายประเทศชาต การขจดภยยาเสพตดใหไดผลอยางยงยนตองอาศยการผนกพลงของทกภาคสวน มารวมกนสราง “รว” ปองกนในทกระดบใหครอบคลม ทกพนท 1. ยทธศาสตร “5 รวปองกน” คอยทธศาสตรการแกไขปญหายาเสพตดตามนโยบายรฐบาลปจจบน (นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร) ทมงสรางกจกรรม สรางภมคมกน สรางกระบวนการท างานรวมกนทงภาครฐและประชาชนอยางครบวงจร เพอปองกนจดออนและสรางเกราะปองกนทสกดกนไมใหยาเสพตดรกล าเขามา 1.1 รวชายแดน ยาเสพตดสวนใหญมแหลงผลตมาจากตามแนวชายแดนประเทศเพอนบานภารกจในการปองกนปญหายาเสพตดจะมกองบญชาการกองทพไทย กอ.รมน. กระทรวงมหาดไทย และส านกงานต ารวจแหงชาต เปนหนวยงานหลกในการสกดกนและปลกพลงชมชนตามแนวชายแดนมาเปนแนวรวมส าคญเพอปองกนยาเสพตดไมใหแทรกซมเขามา 1.2 รวชมชน หมบานและชมชนทเขมแขงยอมชวยในการแกปญหายาเสพตดท าไดอยางมประสทธภาพ จงมงสรางภมคมกนใหชมชนดวยการสนบสนน การมสวนรวมของชมชนใน การแกไขปญหาสงคมดานตาง ๆ โดยกระทรวงมหาดไทย กอ.รมน. ส านกงาน ป.ป.ส. มบทบาทส าคญทจะประสานความรวมมอกบก านน ผใหญบาน ผน าชมชน และ อสม. ในการสรางรวใหกบชมชนเพอปองกนภยยาเสพตด 1.3 รวสงคม เปาหมายมงเนนไปทเดกและเยาวชน ภารกจส าคญคอ การจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ ด าเนนการขยายพนทและกจกรรมเชงบวกแกเยาวชนใหมากขน อาท ลานกฬา

14

ลานดนตร ลานกจกรรมสรางสรรค ฯลฯ เพอดงเยาวชนออกมาใหไกลจากยาเสพตด ภารกจน ทกกระทรวง ทบวง กรม โดยเฉพาะกระทรวงมหาดไทย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงศกษาธการ ส านกงานต ารวจแหงชาตลวนมบทบาทส าคญในการสรางรวสวนน 1.4 รวโรงเรยน การมพฤตกรรมเสยงในเรองใดเรองหนง เปนทมาของพฤตกรรมเสยงเรองอน ๆ ตามมา เชน หนเรยน มวสม กาวราว เสพยาเสพตด ฯลฯ การแกไขปญหาพฤตกรรมเสยงของเยาวชนจงมงเนนไปทสถานศกษาทกระดบภารกจนมกระทรวงศกษาธการเปนหนวยหลกใน การส ารวจและจดท าขอมลและคนหาผเสพ/ ผคา/ เยาวชนกลมเสยง โดยมครเปนกลไกส าคญทจะอบรมและปลกฝง รวมทงดแลสอดสองพฤตกรรมของเดกและเยาวชนดวยการจดกจกรรมสรางสรรคในสถานศกษาใหแกเดกและเยาวชนดวยการจดกจกรรมสรางสรรคในสถานศกษาใหแกเดกและเยาวชนเหลาน 1.5 รวครอบครว ครอบครวทเขมแขงยอมสงผลตอพนฐานความเขมแขงของประเทศกระทรวง การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปนหนวยงานหลกทจะเขามาสงเสรมการจดตงศนยพฒนาครอบครวในชมชน จดอบรมใหความรในการปองกนยาเสพตด เพอท าใหความเขมแขงของครอบครวในชมชน จดอบรมใหความรในการปองกนยาเสพตด เพอท าใหความเขมแขงของครอบครวกลบคนมาเปนหนวยทางสงคมทมความพรอมในการดแลสมาชกในครอบครวอยางแทจรง โดยมกรอบแนวคดการแกไขปญหายาเสพตด ประกอบดวย 1. ยนยนกรอบความคด ลดปญหายาเสพตดดวยการลด Demand โดยเนนกระบวนการชมชนประชาสงคมและโดยสมครใจ เพมความสมดลของมาตรการทางสงคมให มากขน 2. ลดระดบปญหายาเสพตดในพนท และกลมปญหาทอยในขนวกฤตใหลดระดบ ความรนแรงลง ไมกระจาย หรอสงผลกระทบไปยงพนทอน 3. บรณาการยทศาสตร 5 รวปองกนลงสพนทอยางตรงเปาหมายครบวงจร (ยทธศาสตร เนนพนท) 4. ใชกรอบความคด “ทกรวตองก าหนดจดเนนหนก ทกโครงการหลกตองบรณาการ สพนท”

15

2. นโยบายการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ปญหายาเสพตดเปนปญหาส าคญทสงผลกระทบตอความสงบสขของประชาชนและเปน ภยตอความมนคงของประเทศ ซงรฐบาลไดตระหนกถงความรนแรงของปญหายาเสพตด จงก าหนดใหเปนนโยบายส าคญและจ าเปนเรงดวนของรฐบาลทจะตองเรงด าเนนการ โดยการผนกก าลงของทกภาคสวนของสงคมรวมกน เพอใหสามารถปองกนและแกไขสถานการณปญหายาเสพตดเปนไปอยางมประสทธภาพ เปนการลดปญหายาเสพตดทวประเทศและ ขจดความเดอดรอนของประชาชน จากสถานการณยาเสพตดประเทศไทย นบตงแตป 2547 เรมมแนวโนมเพมมากขนจากประมาณการผเสพยาเสพตด เมอป 2546 ประมาณ 460,000 คน เพมเปน 570,000 คน ในป 2550 และประมาณ 605,000 คน ในป 2551 และอาจมแนวโนมเพมมากขนในอนาคต หากมเงอนไขและปจจยเอออ านวย ซงปจจยทสงผลท าใหปญหายาเสพตดมแนวโนมเพมมากขน ซงถอเปนจดออนส าคญทสงผลตอการขยายตวของปญหายาเสพตด มาจาก 5 ปจจยส าคญ หากไมสามารถแกไขจดออนไดอยางมประสทธภาพ ปญหายาเสพตดกจะทวความรนแรงมากขน ดงน 1. จดออนทางดานชายแดน ยาเสพตดสวนใหญทสด มาจากแหลงผลตในประเทศเพอนบาน และลกลอบเขามาแพรระบาดในประเทศไทย เชน ยาบา กญชา เฮโรอน ยาเสพตดบางตวประเภท Club Drugs ฯลฯ พนทลกลอบน าเขายาเสพตดหลก กวา 80% ของพนทน าเขาทงหมด อยใน 18 อ าเภอส าคญ จาก 8 จงหวด 2. จดออนในดานพนทปญหาทยงด ารงอย ผลของมาตรการแกไขปญหาทผานมา แมจะท าใหยาเสพตดลดปรมาณลง แตกยงมบางพนททยงมสดสวนของปญหายาเสพตดมากกวาพนทอน และสงผลตอสถานการณทงหมด ไดแก 2.1 พนทจงหวดแพรระบาดหลก ประมาณ 26 จงหวด ทมสดสวนของปญหายาเสพตดเกอบ 70 % ของทงประเทศ หากสามารถลดระดบปญหาในพนทเหลานได ยอมจะสงผลตอสถานการณทงหมด 2.2 หมบาน/ ชมชนทปรากฏขอมลวามปญหายาเสพตด เฉพาะในป 2551 จากฐานขอมลส านกงาน ป.ป.ส. ทไดจากหนวยงานตาง ๆ ยงคงมปญหายาเสพตดประมาณ 15,000 หมบาน/ ชมชน หรอ คดเปน 15 % ของจ านวนหมบาน/ ชมชนทงประเทศ 3. จดออนทางดานปจจยเสยงของสงคม เชน คานยมและพฤตการณทางลบ ของเยาวชน แหลงมวสมและสถานบนเทง/ สถานบรการตาง ๆ ฯลฯ ทเปนจดออนและเปนปจจยยวย ใหเยาวชนมพฤตกรรมเสยงและกาวไปสปญหายาเสพตด จากการเฝาระวงปจจยเสยงทางสงคมนในชวง 2 - 3 ปทผานมา พบวา แนวโนมของปญหานยงอยในเกณฑสง

16

4. ความออนแอของครอบครวและชมชน ทสงผลใหภมตานทานของหนวยพนฐานของสงคม ไมสามารถปองกนยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะครอบครวและหมบาน/ชมชนทมปญหายาเสพตด และครอบครวกลมเสยงทยงคงมจ านวนมาก 5. ปจจยทางเศรษฐกจ - สงคม สภาพแวดลอม โดยเฉพาะอยางยง ในป 2552 เปนปทประเทศตองประสบกบปญหาตาง ๆ มากมาย เชน วกฤตเศรษฐกจของโลกทมสวนกระทบกบประเทศไทย วกฤตทางดานการเมองและความสมานฉนทของคนในชาต วกฤตทางดานสงคม -อาชญากรรมทมแนวโนมเพมมากขน ปญหาการวางงาน ความยากจน ฯลฯ วกฤตปญหาเหลาน ท าใหปจจยเสยงทสงผลตอการเพมขนของยาเสพตดจะมมากขน คาดหมายไดวา จ านวนและปญหาอนเกดจากยาเสพตดกจะมแนวโนมในเกณฑสง หากไมมทศทางและยทธศาสตรทมประสทธภาพเพยงพอ ปญหายาเสพตดกจะเปนสวนส าคญหนงในการฉดรงประเทศไทยทงประเทศ จากการพจารณาสถานะของปญหายาเสพตดในภาพรวม ประมาณวา ในแตละป ผลจบกมและบ าบดของหนวยงานตาง ๆ รวมกน ประมาณ 160,000 คน หรอ คดเปน 25 % ของประมาณการผเกยวของกบยาเสพตดทงหมด ในขณะทอกจ านวนหนง เปนผคาและผเสพทวไปทยงคงอยในพนทตาง ๆ ทวประเทศ บางสวนเปนเครอขายรายส าคญทพฒนารปแบบการคา และสงผลตอการกระจายตวของยาเสพตดทวประเทศ รวมถงจดออนทง 5 ขางตน ลวนสงผลตอ การเพมขนของปญหายาเสพตด ในขณะท ประมาณการผเสพยาเสพตดรายใหม ในแตละป ประมาณ 70,000 คน และผทกลบไปมพฤตการณซ า ประมาณ 30,000 - 40,000 คน หรอรวมกนประมาณ 100,000 - 110,000 คน ซงมสดสวนของตวเลขทไมแตกตางกนมากนกกบจ านวนท ถกจบกมและบ าบดรกษารวมกน หากทศทางการแกปญหายงอยในลกษณะน จงยอมเปนไปไดยากทจะลดระดบปญหายาเสพตดใหนอยลงได การทจะหยดยงและลดระดบปญหายาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ จงจะตองมการปรบกรอบความคด ยทธศาสตร กระบวนการบรหารจดการ ใหสอดคลองกบความมงหมายและเจตจ านง ทางการเมองทมงมนของรฐบาล เพอใหปญหายาเสพตดลดลงใหไดมากทสด เมอปญหายาเสพตดเปนความตองการของประชาชนทงประเทศทจะแกไขใหลลวงใหไดมากทสด จงก าหนดวตถประสงคหลก คอ ลดปญหายาเสพตดทวประเทศ ขจดความเดอดรอนประชาชน กรอบความคดในการวจย การทจะหยดยงอตราเพมขนของปญหายาเสพตดทมมาอยางตอเนองในชวง 5 ปทผานมา จะตองมการปรบกรอบความคดในการปฏบต 4 กรอบความคดส าคญ ดงน 1. กรอบความคด 4 ควบคมเพอหยดการขยายตวของปญหายาเสพตด โดย

17

1.1 ควบคมตวยา ไดแก การสกด ควบคม มใหมยาเสพตดเขามาแพรระบาดในประเทศไทย ซงเปนการควบคมยาเสพตดและผน ายาเสพตดออกนอกพนท 1.2 ควบคมพนท การแกไขปญหาททบซอนกนหลายมต เชน การแพรระบาด จะตองใชหลายมาตรการควบค หนนเนองกนไปเปนกระบวนการ การด าเนนดวยมาตรการเดยว ยอมไมสามารถแกไขปญหาไดอยางมนคง ดงนน กรอบความคดในการมองปญหา พนท เปนหลก จงเปนสงทจ าเปนในการก าหนดยทธศาสตรในครงใหมน 1.3 ควบคมเงอนไข ไดแก ควบคมเงอนไข ปจจยทสงผลใหเกดการเพมขนของปญหายาเสพตดใหไดมากทสด โดยเฉพาะอยางยง ปจจยเสยง 1.4 ควบคมผเสพ ไดแก การลดจ านวนผเสพใหนอยลงจากสงคมและชมชน เพอตดเงอนไขของอปทาน (Demand) 2. สรางความสมดลใหกบมาตรการแกไขปญหาทงระบบ ใหมความสมพนธ สามารถรองรบซงกนและกนไดอยางเหมาะสม หากเนนมาตรการดานใดดานหนง และไมไดจดความสมดลใหอกมาตรการหนงรองรบไดทน กจะเกดปญหาขน เชน การด าเนนมาตรการจบกม ปราบปรามอยางหนก จะสงผลใหมผถกจบกมจ านวนมาก ท าใหเกดปญหาจ านวนทคมขงลนเกน และสถานทบงคบบ าบดไมเพยงพอ จงจ าเปนตองจดความสมดลของมาตรการเหลาน 3. เพมกลยทธทจะน าบคคลเปาหมายเขาสระบบแกไขปญหาใหไดมากทสด หากตองการเพมจ านวนกลมเปาหมายทจะตองด าเนนการ โดยเฉพาะอยางยง ผเสพ ดวยกลยทธแบบเดม จะตองใชก าลงปราบปรามเพมขนอก รวมทงตองเพมงบประมาณสรางทคมขง และ สถานบงคบบ าบดอกเปนจ านวนมาก หากปรบกลยทธใหม โดยเนนกลยทธภาคประชาสงคม และการมสวนรวมของชมชน เพมขน กจะสามารถไดจ านวนผเกยวของกบยาเสพตดเขาสระบบดงกลาวได โดยมการลงทนทนอยกวาการคงกลยทธแบบเดม 4. ก าหนดเปาหมายชดเจน จดล าดบความเรงดวนในการแกไขปญหาใหสอดคลองกบเปาหมาย โดยใหความส าคญ ก าหนดจดเนนพเศษ ในการแกไขปญหาในพนทหรอกลมทมระดบปญหามากกวาเกณฑปกต หากสามารถลดระดบปญหาดงกลาวได กจะสงผลรวมตอการลดปญหายาเสพตด ในภาพรวมทงหมด ไมแกปญหาโดยไมมจดเนนหนก เพอลดจดออนทง 5 ทสงผลใหปญหายาเสพตดของประเทศมแนวโนมเพมมากขน จงก าหนด ยทธศาสตร 5 รวปองกน เพอเปนเกราะคมกนภยยาเสพตดในแตละระดบ โดยในแตละ รวปองกน จะมงตรงไปสเปาหมายการควบคมผเสพ ผคายาเสพตด และกลมเสยงทมโอกาสเขามาเกยวของกบยาเสพตดใหมากทสด จงจะเปนการสรางแนวปองกนอยางแทจรง และสามารถควบคมปญหาได

18

ค าวา รว หมายความถง การสรางภมคมกน สรางกจกรรม สรางกระบวนการท างานเพอใหบคคลทเกยวของทงภาครฐและประชาชนไดด าเนนการรวมกนอยางมประสทธภาพและบรณาการมาตรการ ใหสามารถด าเนนการตอผเสพ ผคายาเสพตด และกลมเสยงมใหเขามาเกยวของกบยาเสพตดได โดยก าหนด 5 รวปองกน ในการควบคมและลดปญหา ดงน รวชายแดน คอ การสรางกจกรรม กระบวนการท างานตามมาตรการ เสรมความเขมแขง ปองกนการลกลอบน าเขายาเสพตดตามแนวชายแดนทก าหนดเปนเปาหมายทจะด าเนนการ รวชมชน คอ การสรางกจกรรม กระบวนการท างานทกมาตรการ เสรมความเขมแขง มภมคมกนดานยาเสพตดในระดบหมบาน/ ชมชนทก าหนดเปนเปาหมาย รวสงคม คอ การสรางกจกรรม กระบวนการท างาน จดระเบยบสงคมแบบบรณาการ ขจดปจจยเสยงทเปนเงอนไขทางลบทกประเภท เสรมสรางปจจยทางบวกทสงผลตอการสรางภมคมกนตอปญหายาเสพตด เพอใหทกสงคมในทกจงหวดมความเขมแขง รวโรงเรยน คอ การสรางกจกรรม กระบวนการท างาน เสรมความเขมแขงในโรงเรยน สถานศกษา และใหเยาวชนรนใหมมภมคมกนตอตานยาเสพตด รวครอบครว คอ การสรางกจกรรม กระบวนการท างาน เสรมความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครว ใหมภมคมกนดานยาเสพตดมากขน เปนหนวยพนฐานของสงคมทด เปาหมายปฏบตการ เพอใหบรรลผลตอการลดระดบปญหายาเสพตดของประเทศ จงก าหนด 3 เปาหมายหลกทจะตองด าเนนการอยางจรงจง หากบรรลผลตามน เชอมนไดวา ปญหายาเสพตดของประเทศ จะตองลดระดบลงอยางแนนอน ดงน เปาหมายท 1 เปาหมายพนทเนนหนก ไดแก เปาหมายทตองลดระดบปญหาใหไดเมอสนสดการด าเนนงานตามแผนฯ โดยเนนไปทกลมพนททมระดบปญหายาเสพตดอยในสดสวนท สงกวาพนททวไป หากสามารถลดระดบปญหายาเสพตดในกลมพนทเหลานได กจะสงผลตอ การลดระดบปญหายาเสพตดในขอบเขตทวประเทศ โดยม 4 กลมพนทหลก จ านวน 26 จงหวด ทมสดสวนของปญหายาเสพตดเกอบ 70 % ของปญหาทงประเทศ ประกอบดวย พนทหลกท 1 พนทน าเขายาเสพตดหลกตามแนวชายแดน จ านวน 18 อ าเภอ ใน 8 จงหวด ซงเปนพนทหลกทมการลกลอบน าเขายาเสพตดอยางตอเนองมากทสด ไดแก จงหวดเชยงราย (อ าเภอแมสาย อ าเภอเชยงแสน อ าเภอแมจน อ าเภอแมฟาหลวง) จงหวดเชยงใหม (อ าเภอฝาง อ าเภอเชยงดาว อ าเภอเวยงแหง อ าเภอไชยปราการ อ าเภอแมอาย) จงหวดแมฮองสอน (อ าเภอปาย อ าเภอปางมะผา)

19

จงหวดหนองคาย (อ าเภอเมอง อ าเภอบงกาฬ) จงหวดนครพนม (อ าเภอทาอเทน อ าเภอบานแพง) จงหวดมกดาหาร (อ าเภอเมอง) จงหวดอบลราชธาน (อ าเภอเขมราฐ) จงหวดสระแกว (อ าเภออรญประเทศ) พนทหลกท 2 พนท กรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑล โดย กรงเทพมหานครถอเปนพนทใจกลาง (Heartland) ของการแพรระบาดยาเสพตดของประเทศ และจงหวดปรมณฑลทเกยวเนองอก 5 จงหวด ไดแก สมทรปราการ นนทบร นครปฐม ปทมธาน สมทรสาคร พนทหลกท 3 พนทแพรระบาดยาเสพตดส าคญ จ านวน 12 จงหวด ไดแก ภาคเหนอ ไดแก เชยงราย เชยงใหม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก อบลราชธาน ภาคกลาง ไดแก พระนครศรอยธยา สพรรณบร กาญจนบร ราชบร ชลบร ฉะเชงเทรา ภาคใต ไดแก นครศรธรรมราช สราษฎรธาน สงขลา พนทหลกท 4 พนทจงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนพนทปญหายาเสพตดซอนทบกบปญหาความมนคง ไดแก นราธวาส ปตตาน ยะลา เปาหมายท 2 เพมจ านวนผเสพยาเสพตดเขาสระบบบ าบดรกษาใหมากขน หากลดจ านวนผเสพ ยาเสพตดจากหมบาน/ ชมชน และสงคมไดมากเทาใด ปญหายาเสพตดกจะลดลงมากขนเทานน โดย 1. ก าหนดเปาหมายน าผเสพเขาบ าบดฯ โดยกระบวนการชมชน ประชาสงคม และในระบบสมครใจ ใหไดจ านวนไมนอยกวา 120,000 คน ในระยะ 6 เดอน 2. ผเสพยาเสพตดทตองเขาสระบบบงคบบ าบดฯ ในพนท กลมท 2 และพนทกลมท 3 จะตองไดรบการบ าบดฯตามความเหมาะสมกบเงอนไขการเสพตดใหไดมากทสด เปาหมายท 3 ลดจ านวนเครอขาย/ กลมการคายาเสพตดรายส าคญ และกลมผคาแพรระบาดยาเสพตดทกอความเดอดรอนใหกบชมชนโดย 1. จบกมปราบปรามเครอขาย/ กลมผคารายส าคญทก าหนดเปนเปาหมายใหไดมากทสด 2. จบกม ปราบปรามผคายาเสพตดทสรางความเดอดรอนกบชมชนใหไดมากทสด เปาหมายท 4 ลดระดบปญหายาเสพตดใหลดลงในทกจงหวด โดยใหทกจงหวดก าหนดเปาหมาย กจกรรมการด าเนนงานใหสอดคลองกบยทธศาสตร 5 รวปองกนและ 7 โครงการหลก การปฏบตการ เพอใหบรรลเปาหมายลดระดบปญหายาเสพตดของประเทศ และใหมการปฏบตการท

20

สอดคลองกบยทธศาสตร 5 รวปองกน และกลมเปาหมายทจะด าเนนการ จงก าหนด 7 โครงการ หลก ใหทกหนวยทเกยวของใชเปนแนวทาง กจกรรมการปฏบต ดงตอไปน 1. โครงการ รวชายแดน: การสกดกนการน าเขายาเสพตดตามแนวชายแดน 2. โครงการ รวชมชน: การเสรมสรางการมสวนรวมของชมชน ประชาสงคม ปองกนยาเสพตด 3. โครงการ รวสงคม: การจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ 4. โครงการ รวโรงเรยน: โรงเรยนปองกนยาเสพตด 5. โครงการ รวครอบครว: ครอบครวสขาว ครอบครวเขมแขง 6. โครงการ ปราบปรามยาเสพตดส าคญและลดความเดอดรอนของประชาชน 7. โครงการ บ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผเสพ/ ผตดยาเสพตดแบบบรณาการ เนองดวยกระทรวงมหาดไทยรบผดชอบ 2 ดานในสวนของ รวชมชนและรวสงคม ซงมรายละเอยดของโครงการในการด าเนนงานตามนโยบาย ดงน โครงการรวชมชน: การเสรมสรางการมสวนรวมของชมชน ประชาสงคมปองกนยาเสพตด จากสถานการณ ในชวงหลายปทผานมา ชมชนอยในสภาพทออนแอ ความเขมแขงทเคย พงตนเอง - พงพากนเองได อยในสภาพลดนอยถอยลง ตองพงพาและหวงพงปจจยภายนอก ความออนแอของชมชน ความไมมภมคมกนของชมชน เปนเหตผลส าคญทท าใหปญหายาเสพตดเขามาแพรระบาดในชมชน ท าใหความออนแอของชมชนทมอยแลว กลบตองออนแอมากขนไปอก หากพจารณาปญหายาเสพตดในระดบหมบาน/ ชมชนทวประเทศ ปรากฏวา หมบาน/ ชมชนทปรากฏขาวสารวามปญหายาเสพตด ในป 2551 ประมาณรวม 15,000 หมบาน/ ชมชน ซงอาจจะไมมความเขมแขงและมภมตานทานตอปญหายาเสพตดได ซงนโยบายของรฐบาล และนายกรฐมนตร ไดประกาศอยางชดเจนทจะสนบสนนการมสวนรวมของภาคประชาสงคม และภาคชมชนใน การแกไขปญหาสงคมในดานตาง ๆ การเพมความสมดล โดยสรางความเขมแขงให ภาคประชาสงคมและชมชนใหเพมมากขน จะเปนสวนส าคญ ทจะท าให ปญหายาเสพตดและปญหาสงคมอนไดรบการแกไขอยางแทจรง เปาหมาย 1. เสรมสรางชมชนทยงปรากฏปญหายาเสพตดใหมบทบาทปองกนและแกไข ปญหายาเสพตดทงประเทศ โดยเนนชมชนทมปญหายาเสพตด ในป 2551 ประมาณ 15,000 หมบาน/ ชมชน เปนเปาหมายแรกทจะตองด าเนนการ สวนหมบาน/ ชมชนทนอกเหนอจากน ก าหนดเปนเปาหมายรอง

21

2. สงเสรมภาคเอกชน ภาคประชาสงคมใหมบทบาทในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางเปนรปธรรมทกจงหวด การปฏบต ฟนฟและเสรมสรางชมชนเขมแขงดวย 7 ปจจยส าคญในหมบาน/ ชมชน โดยเนนบทบาทของจงหวดและอ าเภอ รวมทง หนวยงานทเกยวของ เสรม 7 ปจจยความเขมแขงใหกบหมบาน/ชมชน ดงน 1. จดประชม ประชาคมหมบาน โดยใหจดทมวทยากรของอ าเภอ/ ต าบลหรอกลไกอนทปฏบตงานในหมบาน/ ชมชน เขาประชมประชาคมหมบานทก าหนดเปนเปาหมายล าดบแรก เพอส ารวจ ตรวจสอบผมพฤตการณดานยาเสพตด ทงคาและเสพ ดวยกระบวนการประชาคมในชมชน เปนการคดกรองปญหายาเสพตดในหมบาน/ ชมชนขนตน 2. เสรมบทบาทก านน ผใหญบานและกรรมการหมบานตามกฎหมายปกครองทองท พ.ศ. 2551 มภารกจในการปองกนและเฝาระวงปญหายาเสพตดในหมบาน เพมมากขน โดย จดใหมกลไกทชดเจนภายในกรรมการหมบาน รบผดชอบงานดานยาเสพตด และใหทกอ าเภอ จดอบรม ใหความร ภารกจ หนาทใหกบบคคลในกลไกของกรรมการหมบานไดทราบ 3. มอบหมาย หนาทใหกบอาสาสมครสาธารณสขหมบาน (อสม.) ในงานดานยาเสพตด ในหมบาน/ ชมชน โดย มอบหมายให อสม. แตละหมบานรบผดชอบ ส ารวจ คนหาผเสพ ยาเสพตดในหมบาน/ ชมชน ชกชวนผเสพ/ ผตดยาเสพตดเขาบ าบด และตดตาม ชวยเหลอผผาน การบ าบดฯ และรายงานผลการตดตามใหกบกรรมการหมบาน หรอ สถานพยาบาลทรบผดชอบ 4. ฟนฟอาสาสมครประชาชนในหมบาน ๆ ละ 10 - 12 คนตามความเหมาะสม ท าหนาทในการปองกน เฝาระวง คนหาผเสพยาเสพตดในหมบาน โดยใหทกอ าเภอมกระบวนการคดเลอก อบรม ขนทะเบยนรายชอและมอบหมายภารกจใหกบอาสาสมครดงกลาวอยางเปนรปธรรม และ ใหอาสาสมครประชาชนดงกลาวอยในกลไกของกรรมการหมบานฝายใดฝายหนงตามเหมาะสม 5. สงเสรมบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนแตละระดบ ใหมบทบาทสนบสนนกจกรรมดานยาเสพตดเพมขน โดยใหความส าคญในกจกรรมปองกนยาเสพตด การจดกจกรรมทางเลอกใหกบเยาวชน การสนบสนนงบประมาณและทรพยากรใหกบผเคยมพฤตการณ ดานยาเสพตด ทงทเปนผผานการบ าบดฯ ผผานกระบวนการทางกฎหมาย ฯลฯ รวมทง เสรมสรางความเขมแขงใหกบกลไกประสานงานดานยาเสพตดขององคกรปกครองสวนทองถนใน การปองกนยาเสพตดในต าบล 6. สงเสรมกระบวนการรวมกลมเปนเครอขายชมชนจากระดบหมบาน/ ชมชนสต าบลใน พนททมความพรอม เพอขยายความรวมมอของชมชนจากหมบานไปถงระดบต าบล โดยบรณาการ

22

กลไกผน าในแตละหมบาน ทงทเปนผน าทางการ - ผน าธรรมชาต - ผน าองคกรปกครอง สวนทองถนเปนเครอขายระดบต าบล และจดใหมกจกรรมเฝาระวง ปองกนยาเสพตดระดบต าบล มการเรยนร แลกเปลยนประสบการณซงกนและกน สรางหมบาน/ ต าบลทเปนศนยเรยนรใน ทกจงหวดตามจ านวนทเหมาะสม ยดหลกคณภาพ 7. เสรมสรางแนวความคดของชมชนในพนทเปาหมาย ใชการรวมกลมของชมชน จากการแกไขยาเสพตด พฒนาไปสการเสรมสรางสมานฉนท และเชดชสถาบนหลกของชาต โดยใชบทบาทของวทยากรกระบวนการอาสา อบรม ใหความรแกนน าชมชน ประชาชนในหมบาน/ ชมชนเปาหมาย ใหมแนวความคด อดมการณ เสรมสรางสมานฉนท จงรกภกดตอสถาบนหลกของชาต และน าโครงการ หมบานกองทนแมของแผนดน ซงเปนโครงการทนอมน าพระบารมของสถาบนพระมหากษตรย และพระราชน มาเปนขวญก าลงใจในการแกไขปญหายาเสพตดในหมบาน/ ชมชน 8. น าปจจยทเสรมสรางในหมบาน/ ชมชนทง 7 ขางตนรวมกนลดปญหายาเสพตดในหมบาน/ ชมชน โดยรวมพลงกน รวมส ารวจ คนหาผเสพยาเสพตดในหมบาน/ ชมชน และน าเขาบ าบดรกษาตามรปแบบทเหมาะสม เปนภารกจแรก เพอลดจ านวนผเสพยาเสพตดในชมชนใหได จากนน จดระบบตดตาม ชวยเหลอผผานการบ าบดฯ มใหมพฤตการณดานยาเสพตดอก และจดระบบเฝาระวงปญหายาเสพตดในหมบาน/ ชมชน ดวยการจดระบบเวรยาม เฝาระวงในชมชน เสรมระบบตรวจสอบ ในชมชน จดตงกลมครอบครว กลมเยาวชน ฯลฯ 9. ใชมาตรการทางกฎหมายด าเนนการตอผคาและผเสพยาเสพตดในหมบาน/ ชมชนเปาหมาย ผสมผสานกบมาตรการชมชน โดย ใชมาตรการปราบปราม ปดลอม ตรวจคน อยางตอเนอง เพอลดทอนโครงสรางทางการคาในพนท และจบกมผเสพยาเสพตดทไมยนยอมสมครใจเขาบ าบดฯ เขาสระบบบงคบฯ การขยายบทบาทภาคเอกชน ประชาสงคม ใหหนวยงานสวนกลางทเกยวของและจงหวด ด าเนนการ ดงน 10. สนบสนนองคกรภาคธรกจมสวนรวมในงานดานยาเสพตดตามความเหมาะสม ไดแก การรณรงคปองกนยาเสพตด การสนบสนนกจกรรมดานยาเสพตดใหกบองคกรตาง ๆ การใชบทบาททางธรกจ สนบสนนเงนทนชวยเหลอบคคล หมบาน พนททท างานดานยาเสพตด ทงทางตรงและทางออม (C S R)

23

11. สงเสรมใหองคกร สมาคม สาขาอาชพตาง ๆ สนบสนนงานดานยาเสพตด ไดแก การรณรงคปองกนยาเสพตดใหสมาชก/ พนกงานในกลม/ องคกร/ สมาคม จดกจกรรมปองกนยาเสพตด สอดสอง ดแลและแจงขอมลดานยาเสพตดเทาทกระท าได 12. สงเสรมบทบาทองคกรพฒนาเอกชนในการปองกนยาเสพตด ทงโดยการบรณาการรวมกบภารกจทท าอยแลว หรอ การมบทบาทดานยาเสพตดเปนการเฉพาะ โครงการรวสงคม: การจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ จากการเฝาระวงปจจยเสยงทสงผลตอปญหายาเสพตดในพนทอยางตอเนองใน ชวง 2 - 3 ปทผานมา พบวา ปจจยลบในสงคมทท าใหเยาวชนเขาไปมพฤตกรรมเสยง และเกยวของกบยาเสพตดยงอยในเกณฑสง ไดแก สถานบนเทงทผดกฎหมาย/ ระเบยบ หอพกทไมไดจดทะเบยนทถกตอง รานโตะสนกเกอร โตะพนนบอล ตมา รานเกม อนเตอรเนต แหลงมวสมตาง ๆ ในจงหวด การปลอยใหเยาวชนอายต ากวา 18 ป เทยวเตรดเตรเวลากลางคนหลง 22.00 น. ปญหาเยาวชนตดเกม ฯลฯ ปจจยเสยงทท าใหเยาวชนเขาไปเกยวของกบยาเสพตด นอกจากปจจยขางตนแลว ทส าคญ คอ ปจจยบวกหรอพนทบวกทเปนทางเลอกใหกบเยาวชนในการมกจกรรมเชงสรางสรรค หางไกลยาเสพตด กลบมจ านวนทไมมากนกในแตละพนท ท าใหไมมความสมดลส าหรบทางเลอกใหกบเยาวชนทดเพยงพอ จงเปนเหตใหภมคมกนทางสงคมแทบทกจงหวด อยในเกณฑทไมสงนก ซงสงผลใหเกดพฤตกรรมเสยงของเยาวชนอยางมากมาย เปาหมาย ก าหนดใหทกจงหวด โดยเฉพาะอยางยง ในเขตเทศบาลนคร เทศบาลเมองของอ าเภอเมอง และอ าเภอส าคญ ด าเนนการจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ เพอใหสงคมมสภาพแวดลอมทางกายภาพและทางสงคมสงบสข ไมสงเสรมอบายมข ใหเยาวชนอยในสงคมและสภาพแวดลอมทปลอดภย ปราศจากแหลงมวเมาทชกน าในไปทางทผด โดย 1. ลดพนทเสยง หรอปจจยทสงผลลบตอเยาวชน 6 ประเภท ไดแก สถานบรการ/ สถานบนเทง ทพกอาศยเชงพาณชย รานเกม/ รานอนเตอรเนต/ โตะสนก/ รานคาแฝง/ โตะพนนบอล แหลงมวสมตาง ๆ กลมแกงคอน ๆ เยาวชนออกนอกบานในยามวกาล 2. เพมพนทบวก/ พนทด เพอเปนทางเลอกและท ากจกรรมสรางสรรคของเยาวชนให มากขน การปฏบต 1. ใหทกจงหวดสงเสรมและจดตงคณะท างานปองกนและจดระเบยบสงคมแบบบรณา การจงหวดขน ประกอบดวย หนวยงานทเกยวของ เพอด าเนนการลดพนทเสยง/ ปจจยลบทยงคงม

24

อยในจงหวด และเสรมสรางพนทบวกใหกบเยาวชนเพมขน 2. คณะท างาน ฯ ด าเนนการปฏบตดวยมาตรการทางสงคม มาตรการปองปรามและ มาตรการทางกฎหมาย ในการลดพนทเสยงหรอปจจยลบตอเยาวชน แนะน า ตกเตอน และลงโทษ ผประกอบการทไมปฏบตตามกฎหมาย ตอสถานบนเทง/ สถานบรการ เนนใหปฏบตตามกฎหมายทก าหนด ในดาน การควบคมเวลาเปด - ปดบรการ หามเดกทมอายต ากวาก าหนดใชบรการ ควบคมมลภาวะทางเสยง หามจ าหนายยาเสพตด ตรวจตราระบบการปองกนอคคภย รวมทงการขออนญาตเปดสถานบรการ ตอหอพกและทพกอาศยเชงพาณชย เนนใหจดทะเบยนหอพกใหถกตอง ตรวจตรามใหใชเปนแหลงมวสมเสพยาเสพตด แยกประเภทหอพกหญง - ชาย และสรางแรงจงใจใหปฏบตถกตองตามกฎหมายและระเบยบ ตอรานเกม รานอนเตอรเนต โตะสนกเกอร รานคาแฝง โตะพนนบอล เนนการปฏบตตามกฎหมาย ควบคมการใชบรการของเยาวชน จบกม/ เพกถอนใบอนญาตตอผฝาฝน ตอปญหาเยาวชนตดเกม ทก าลงจะเปนปญหาส าคญในปจจบน ใหเนนควบคม การเปด - ปดของรานอนเตอรเนตใหตามเวลาทก าหนด จดระเบยบเกม ถอดเกมทไมเหมาะสมออก สงเสรมและสรางเกมทมประโยชน สรางสรรค ใหความรกบผปกครอง ครอาจารย รวมทง แกเยาวชน ในการมปฏสมพนธรวมกนกบผอน และใชมาตรการทางกฎหมายแกผกระท าผด ตอแหลงมวสม การมวสม และกลมแกงคอน ๆ ใชการปองปรามและปราบปรามตาม กฎหมาย โดยเฉพาะอยางยง แกงคมอเตอรไซดซง ใชการจบกม ยดรถแขง รวมทงด าเนนการตอรานทดดแปลงสภาพรถ และน าเยาวชนบางสวนไปเขาคายอบรมปรบเปลยนพฤตนสย ตอการออกนอกบานของเยาวชนในเวลาวกาลใชมาตรการตรวจตรา และแจงผปกครอง ครมารบตวกลบ ภายหลงพบเยาวชนดงกลาว ตอตวเดกและเยาวชน ใหตกเตอน ภาคทณฑ แจงผปกครอง สถานศกษา น าเขาโครงการบ าเพญประโยชน บรการสงคม ท าบญชรายชอ และบนทกพฤตกรรม เพอการเฝาระวง แตใหถอเปนขอมลทไมเปดเผย ไมมผลทางอาญา แตอาจใชประกอบการพจารณาในกรณทม การกระท าผดซ า ๆ 3. ใหทกจงหวดเพม/ ขยายพนทและกจกรรมทางบวกใหมากขนกวาทมมาแตเดม เพอเปดทางเลอกใหกบเยาวชน สามารถท ากจกรรมเชงสรางสรรค โดยขอความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน ดงน 3.1 ลานกฬา อาศยสถานททเหมาะสมจดลานกฬาใหมากยงขน รวมทงจดการแขงขน กฬา เชน ฟตซอล ออกก าลงกายเพอสขภาพเปนประจ า และตอเนอง มการจดแขงขนและประกวด

25

ในโอกาสตาง ๆ 3.2 ลานดนตร เปนทแสดงออกในดานดนตรของเยาวชน จดใหมการสอนดนตร การประกวด การแสดงอยางตอเนอง 3.3 ลานกจกรรมสรางสรรคของเยาวชน เปนเวททใหเยาวชนไดแสดงออกถงความสามารถ ความฝนของตนเอง ในกจกรรมตาง ๆ เชน การประกวด ฝกสอน แสดงผลงานในดานศลปะ ฯลฯ หรออาจเรยกวา ลานสานฝนของเยาวชน 3.4 หองสมด จดใหมหองสมดของจงหวด ของพนท สงเสรมกจกรรมหองสมด กระตนการอานของเยาวชน พฒนาหองสมดใหทนสมย เปนแรงดงดดของเยาวชน 3.5 ศนยเยาวชน เพอเปนจดประสานงานของเยาวชน และเปนททเยาวชนไดแสดงกจกรรมตาง ๆ รวมกน 3.6 กจกรรมบ าเพญประโยชน จดใหเยาวชนรวมกลมบ าเพญประโยชนตาง ๆ เชน ออกคายอาสาพฒนา ชวยเหลอประชาชน ชวยเหลอ/ สงเคราะหสตว ปลกตนไม ฯลฯ 3.7 การอบรมคายคณธรรม น าเยาวชนเขาอบรมคายคณธรรม โดยพระสงฆ หรอนกบวช หรอผรทางศาสนา เพอพฒนาความคด จรยธรรม หลกศาสนา เพอด ารงตนเปนคนดของสงคม 3.8 กจกรรมประกวดตาง ๆ เชน ประกวดผลงานทางเทคโนโลย วทยาศาสตร คอมพวเตอร เครองยนต สงประดษฐ เพอพฒนาความคดรเรม สรางสรรคของเยาวชน 3.9 กจกรรมฝกอาชพ หารายไดเสรม เชน งานประดษฐของใชในชวตประจ าวน เครองประดบ ถนอมอาหาร สงเสรมการจดตงกลมหรอชมรมอาชพของเดกและเยาวชน เปนตน 4. รณรงค ประชาสมพนธ สรางการมสวนรวมของสงคมในกจกรรมการจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ เพอใหชมชนและสงคมชวยกนเอาใจใสดแลปญหาของเยาวชน โดย ใชชองทางของสอวทย วทยชมชน โทรทศน สอสงพมพ โปสเตอร แผนพบ ฯลฯ เพอรณรงค ใหความร แจงผลงาน รวมทง ใชเปนชองทางในการแจงขาวของประชาชนตอปญหาอนเกดจาก การจดระเบยบสงคม โดยเฉพาะอยางยง การลดปจจยลบ 5. สรางแกนน ากลมตาง ๆ ในจงหวดใหเปนพลงขบเคลอนการจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ โดยแกนน าทมบทบาทส าคญ ไดแก แกนน าครอาสา แกนน าผปกครอง แกนน าเยาวชนกลมตาง ๆ แกนน าเจาหนาทของรฐ แกนน าชมชน ฯลฯ แกนน าเหลาน เมอรวมตวกนจะเปน พลงทางสงคมทเขมแขงในแตละจงหวด ปญหายาเสพตดนบไดวาเปนปญหาทส าคญและรายแรงของชาตทตองด าเนนการปองกนและแกไขโดยเรว เพอไมใหเกดผลกระทบตอการพฒนาประเทศชาต โดยวธการและมาตรการ

26

ตาง ๆ โดยความรวมมอทงภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนรวมมอปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางจรงจง

ขอมลทวไปของพนทในการศกษา

จงหวดชลบร เปนจงหวดทตงอยทางทศตะวนออกของประเทศไทย รมฝงทะเล ดานตะวนออกของอาวไทย มพนททงจงหวด จ านวน 2,726,875 ไร (4,363 ตารางกโลเมตร) คดเปน รอยละ 0.85 ของพนทประเทศไทย (พนทของประเทศไทยประมาณ 320,696,875 ไร หรอ 513,115 ตารางกโลเมตร) ลกษณะภมประเทศ มทงทเปนภเขา พนทราบลมและทราบตดชายฝงทะเลรวมทงเกาะนอยใหญอกมากมาย มประชากรจ านวน 1,284,588 คน แบงเปนชาย จ านวน 629,817 คน และหญงจ านวน 654,771 คน มครวเรอนทงสน 673,050 ครวเรอน ความหนาแนนของประชากรโดยเฉลย 295 คนตอตารางกโลเมตร การแบงเขตการปกครอง แบงเปน 11 อ าเภอ 92 ต าบล 687 หมบาน การปกครองสวนทองถน ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลเมอง 8 แหง เทศบาลต าบล 31 แหง องคการบรหารสวนต าบล 58 แหง และมรปแบบการปกครองพเศษ 1 แหง ไดแก เมองพทยา จงหวดชลบรมการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภายใตนโยบายการแกไขปญหายาเสพตดตามยทธศาสตร 5 รวปองกน ประกอบดวย รวชายแดน รวชมชน รวสงคม รวโรงเรยน และรวครอบครว โดยกระทรวงมหาดไทยไดรบมอบภารกจใหเปนหนวยงานหลกรบผดชอบในการด าเนนงานในสวนของรวชมชน และรวสงคม เพอหยดยงและลดระดบการขยาย ตวของปญหายาเสพตด และกรมการปกครองซงเปนหนวยงานหนงในกระทรวงมหาดไทยกถอวาการปองกน ปราบปราม และแกไขปญหายาเสพตดเปนงานททาทายและมความส าคญตอการบ าบดทกข บ ารงสขใหแกประชาชน จะชวยเสรมใหภารกจหลกในการขจดปญหาความเดอดรอนของประชาชนประสบผลส าเรจ กรมการปกครองจงไดด าเนนการตามนโยบายและมาตรการเชงรกของกระทรวงมหาดไทย “ปฏบตการ Clean & Seal ท าความดเพอแผนดน กวาดลางใหสนยาเสพตด” โดยจะด าเนนการ Clean & Seal ดวยการสรางรวชมชนและรวสงคมใหเขมแขง สามารถ Seal มใหยาเสพตดเลดลอดเขาสชมชนได และใชขบวนการประชาคมเกบกวาดยาเสพตด (Clean) ใหหมดไปจากชมชน จนสามารถประกาศเปนชมชนสขาวได มเปาหมายใหหมบาน/ ชมชนไดรบการแกไขปญหายาเสพตดใหหมดสนไปดวยการ บรณาการความรวมมอของประชาชน ประชาสงคม และภาครฐ ประกอบดวยนายอ าเภอ ก านน ผใหญบาน และคณะกรรมการหมบาน เขาไปมสวนรวมในกระบวนการแกไขปญหาตงแตการอ านวยการ การปองกน การปราบปราม การบ าบดฟนฟ และ การตดตามประเมนผล ซงผลการตรวจสอบปรากฏวามหมบาน ทมปญหายาเสพตดในพนท

27

จงหวดชลบร จ านวน 222 หมบาน จากขอมลดงกลาวขางตน ผวจยจงสนใจศกษาในเรองของบทบาทของผใหญบานใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญปญหายาเสพตด โดยท าการศกษา ตวแปรทางดานเพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนง และ ขนาดของหมบานทปกครอง วามความสอดคลองกบบทบาท หนาท และภาระรบผดชอบ เพอน ามาศกษาเปรยบเทยบกบขอมลทไดจากการศกษา วาไดมการน าไปปฏบตจรงตามทกฎหมายหรอระเบยบก าหนดไวหรอไม และผลจากการปฏบต ท าใหเกดผลด ผลเสย หรอปญหา อปสรรค มากนอยเพยงใด

งานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดรวบรวมงานวจยทเกยวของเพอประกอบการด าเนนการวจย ดงน สวรรณ มาล (2551) ศกษาเรอง การปฏบตงานของก านนและผใหญบานตามบทบาทหนาท ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม พบวา 1. การปฏบตงานของก านนและผใหญบานตามบทบาทหนาทในเขตอ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม โดยรวมอยในระดบปานกลาง จ าแนกเปนรายดาน พบวา การปฏบตงานอยในระดบมาก 1 ดาน คอ ดานปกครองและรกษาความสงบเรยบรอย การปฏบตงานอยในระดบปานกลาง 2 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ดานหนาทและความรบผดชอบเกยวดวยความอาญาและดานอ านาจหนาทอน ๆ

2. ผลการปฏบตงานของก านนและผใหญบาน เมอเปรยบเทยบการปฏบตงานตามบทบาทหนาทในเขตอ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม ทมต าแหนง ระดบการศกษาและระยะเวลาในการด ารงต าแหนงแตกตางกน พบวา ก านนและผใหญบานทมต าแหนง ระดบการศกษาและระยะเวลาในการด ารงต าแหนงแตกตางกน มการปฏบตงานตามบทบาทหนาทไมแตกตางกน

ด าร ค าภาตน (2550) ศกษาเรอง บทบาทของก านน ผใหญบานกบการปกครองทองท: กรณศกษาอ าเภอน าโสม จงหวดอดรธาน พบวา 1) บทบาทของก านนผใหญบานในปจจบนจะไดปฏบตหนาทดานการใชอ านาจปกครองราษฎรและรกษาความสงบเรยบรอยมากทสด 2) ปญหาอปสรรคของก านน ผใหญบานในปจจบนคอ ปญหาทางดานกฎหมายและดานงบประมาณ 3) บทบาทของก านน ผใหญบานในอนาคตจะปฏบตหนาทดานการใชอ านาจปกครองราษฎรและรกษาความสงบเรยบรอย และในอนาคตหากองคการบรหารสวนต าบลยกฐานะเปนเทศบาลแลว ก านน ผใหญบานในเทศบาลแหงนนจะตองถกยกเลกไปในทสด

28

อครบตร อครสขบตร (2548) การมสวนรวมของก านน ผใหญบานในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ในอ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน พบวา

1. การปองปญหายาเสพตดของก านนและผใหญบาน พบวา ไดมสวนรวมปองกนปญหายาเสพตด อยในระดบมากสด ในประเดนตอไปน คอ การประกาศชแจงถงโทษภยของยาเสพตดผานหอกระจายขาวหรอเสยงตามสายในหมบานรอยละ 41.0 รองลงมาคอ ปฏบตตนใหเปนตวอยางแกชมชนในการไมเกยวของกบยาเสพตด รอยละ 36.9 และการมสวนรวมปองกนปญหายาเสพตดทก านนและผใหญบานไมไดปฏบตคอเปนวทยากรการบรรยายเรอง ยาเสพตดตามโรงเรยน รอยละ 5.2 2. การแกไขปญหายาเสพตดของก านนและผใหญบาน พบวา ไดมสวนรวมแกไขปญหายาเสพตด อยในระดบมาก ในประเดนตอไปน คอ ยอมรบและชกชวนผอนใหยอมรบผผาน การบ าบดยาเสพตดใหกลบเขาสชมชน รอยละ 63.50 รองลงมาคอ แนะแนวทางในการแกปญหาชวตแกผตดยาเสพตด รอยละ 50.60 และการมสวนรวมแกไขปญหายาเสพตดทก านนและผใหญบานไมไดปฏบต คอ การแจงขอมลผผลต ยาเสพตดแกเจาหนาทบานเมอง รอยละ 7.70

3. การเปรยบเทยบการมสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด พบวา ก านนและผใหญบานทมอายตางกน มสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

นธมา อนพนธ ( 2547) ศกษาเรอง การมสวนรวมในการแกไขปญหายาเสพตดของก านน ผใหญบาน ในอ าเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร พบวา การมสวนรวมในการแกปญหายาเสพตด โดยรวมทง 3 ดาน คอดานการปองกนการแพรระบาดของยาเสพตด ดานการปราบปรามยาเสพตด และดานการบ าบดรกษาฟนฟผตดยาเสพตด อยในระดบปานกลาง จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการแกไขปญหายาเสพตดของ ก านนผใหญบาน คอ ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง การตดตอกบเจาหนาทของรฐ และความรความเขาใจใน การแกไขปญหายาเสพตด สวนเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายได และระยะเวลาทอยในหมบาน ไมมผลตอการมสวนรวมในการแกไขปญหายาเสพตดของ ก านนผใหญบาน อากร สธาบณฑตพงศ, วาท ร.ท. (2547) ศกษาเรองบทบาทของก านน ผใหญบานใน การสรางหมบานปลอดยาเสพตด ในจงหวดกาญจนบร พบวา บทบาทของก านน ผใหญบานใน การสรางหมบานปลอดยาเสพตด ตามความคดเหนของก านน ผใหญบาน ในจงหวดกาญจนบร อยในระดบมาก ผลการทดสอบสมมตฐานพบวา อาย อาชพ รายได และความรความเขาใจเกยวกบกฏหมายยาเสพตดใหโทษไมมความสมพนธกบบทบาทของก านน ผใหญบาน ในการสรางหมบานปลอดยาเสพตด อยางมนยส าคญทางสถต สวนระยะเวลาในการด ารงต าแหนง การรบรปญหา

29

ชมชน และประสบการณในการสรางหมบานปลอดยาเสพตด มความสมพนธกบบทบาทของก านน ผใหญบาน ในการสรางหมบานปลอดยาเสพตด อยางมนยส าคญทางสถตบทบาทของก านน ผใหญบานในการสรางหมบานปลอดยาเสพตด

วสนต ชงชนะ (2546) ศกษาเรองบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในพนทจงหวดสรนทร พบวา บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในพนทจงหวดสรนทรทง 5 ดาน โดยภาพรวมทกดานอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผใหญบานมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ในดานการวางแผนการด าเนนงาน ดานการด าเนนการปองกน ดานการปราบปราม ดานการแกไขปญหาการด าเนนการและดานการตดตามประเมนผล การด าเนนการอยในระดบมากทกดาน ผลการเปรยบเทยบบทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในพนทจงหวดสรนทร ตามตวแปร พบวา บทบาทของผใหญบานทมความแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท .05 คอ บทบาทระหวางผใหญบานทมเพศ รายได และขนาดของหมบานทปกครองแตกตางกน สวนบทบาทผใหญบานทมอาย ระดบการศกษา และวาระการด ารงต าแหนงแตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในพนทจงหวดสรนทรไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .05 คเณศวร เกษอนทร (2544) ศกษาเรอง บทบาทของก านนผใหญบาน ดานการรกษาความสงบเรยบรอย: กรณศกษา อ าเภอกาบเชง จงหวดสรนทร พบวา 1. ก านนผใหญบาน อ าเภอกาบเชง จงหวดสรนทร มความคดเหนตอบทบาทของก านนผใหญบาน ดานการรกษาความสงบเรยบรอย โดยรวมเหนดวยในระดบมาก

2. ก านนผใหญบาน อ าเภอกาบเชง จงหวดสรนทร ทมระดบการศกษาแตกตางกน มความคดเหนตอบทบาทของก านนผใหญบาน ดานการรกษาความสงบเรยบรอย โดยรวมแตกตาง ในสวนรายขอในเรอง บอนการพนนและแหลงอบายมข มความคดเหนแตกตางกน

3. ก านนผใหญบาน อ าเภอกาบเชง จงหวดสรนทร ทมอายแตกตางกน มความคดเหนตอบทบาทของก านนผใหญบาน ดานการรกษาความสงบเรยบรอย โดยรวมไมแตกตางกน

4. ก านนผใหญบาน อ าเภอกาบเชง จงหวดสรนทร ทมระยะเวลาในการด ารงต าแหนงแตกตางกน มความคดเหนตอบทบาทของก านนผใหญบาน ดานการรกษาความสงบเรยบรอย โดยรวมไมแตกตาง

30

กรอบแนวคดในการวจย

ผวจยไดก าหนดกรอบแนวคดของการศกษาวจยบทบาทหนาทผใหญบานใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ในพนทจงหวดชลบร โดยน าแนวคดทไดจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของมาประยกตและปรบใช จากบทบาทอ านาจหนาทของผใหญบานในฐานะผปกครองทองทหมบาน/ ชมชน จงตองรบผดชอบในฐานะตวแทนภาครฐในการด าเนนการตามนโยบายของรฐบาล เปนผน าและ ผประสานงานกบหนวยงานทเกยวของในการด าเนนการปองกน และด าเนนการบ าบดรกษาผเกยวของกบยาเสพตด อกทงผใหญบาน ยงมอ านาจในการดแลรกษาความสงบเรยบรอยภายในหมบาน/ ชมชนทรบผดชอบ รวมถงการรบขอรองทกขและแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชนในพนทเปนอนดบแรก ซงอ านาจหนาทของผใหญบานสามารถจบกม ตรวจสอบ ประสานหนวยงานทเกยวของในการตามนโยบายจดระเบยบสงคม ท าใหไดกรอบแนวคด ดงน

ตวแปรอสสระ ตวแปรตาม

สถานภาพทวไปของผใหญบาน 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. วาระการด ารงต าแหนง 5. ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 6. ขนาดของหมบานทปกครอง

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

บทบาทของผใหญบานใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล

1. ดานการปองกนยาเสพตด 2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด

31

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยครงน เปนการวจยเชงส ารวจ โดยมวตถประสงคเพอศกษาบทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร โดยมรายละเอยดเกยวกบวธด าเนนการวจย ดงน

ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผใหญบาน ซงรบผดชอบการปกครองระดบหมบาน ในพนททกอ าเภอของจงหวดชลบร จ านวน 663 คน 2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ค านวณจากสตรของ ยาเน (Yamane, 1973, หนา 727) ดงน n = N 1 + Ne 2 เมอ n = ขนาดของตวอยาง N = จ านวนประชากรทศกษา e = คาความคลาดเคลอนของตวอยาง หรอ คาสดสวนจากตวอยาง ตางไปจากคาสดสวนของประชากรไมเกน .05 แทนคา n = 663 1 + (663 x .052) n = 249.49 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน จ านวน 250 คน 3. การสมตวอยางใชแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยคดเปนสดสวนของในแตละอ าเภอ ตามสดสวนขนาดของหมบาน แสดงไดดงตารางท 1 4. ใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบฉลากรายชอผใหญบานในแตละอ าเภอ จนครบจ านวนทค านวณไว

32

ตารางท 1 กลมตวอยางผใหญบาน จ าแนกตามอ าเภอ ในจงหวดชลบร

ท อ าเภอ จ านวนประชากรผใหญบาน n 1 = n (Ni/N)

จ านวนกลมตวอยาง (คน)

1. อ าเภอเมองชลบร 97 36 2. อ าเภอศรราชา 60 23 3. อ าเภอบางละมง 47 18 4. อ าเภอสตหบ 41 15 5. อ าเภอหนองใหญ 24 9 6. อ าเภอบานบง 52 19 7. อ าเภอบอทอง 47 18 8. อ าเภอเกาะจนทร 27 10 9. อ าเภอพนสนคม 185 70 10. อ าเภอพานทอง 76 29 11. อ าเภอเกาะสชง 7 3

รวมทงสน 663 250

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยสรางขนจากการศกษาคนควาจากเอกสาร โดยแบงเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผใหญบาน ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดของหมบานทปกครอง ลกษณะเปนแบบใหตรวจสอบรายการ (Checklist) จ านวน 6 ขอ สวนท 2 เปนแบบสอบถามการแสดงบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบค าถามปลายปด (Closed - End - Questions) แบบมาตราสวนประเมนคาค าตอบ (Rating Scale) 5 ระดบ จ านวน 25 ขอ โดยมหลกเกณฑการใหคะแนน ดงตารางท 2

33

ตารางท 2 ระดบการแสดงบทบาท

ระดบการแสดงบทบาท คะแนน มบทบาทมาก 5 มบทบาทคอนขางมาก 4 มบทบาทปานกลาง 3 มบทบาทคอนขางนอย 2 มบทบาทนอย 1

สวนท 3 เปนค าถามปลายเปด เพอสอบถามปญหา ความตองการและขอเสนอแนะเพอใหรฐบาลสนบสนนการด าเนนงานในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของผใหญบาน

การสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

แบบสอบถามฉบบน ผวจยไดสรางขนเอง มขนตอนในการสราง ดงน 1. ศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ในเรอง บทบาทของผใหญบานใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จากนนน ามาก าหนดกรอบแนวคดทใชในการวจย ก าหนดนยาม และเพอใชเปนแนวทางใน การสรางแบบสอบถาม 2. สรางแบบสอบถามเกยวกบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกน และแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร และตรวจสอบเนอหาของแบบสอบถามวาครอบคลมวตถประสงคหรอไม จากนนน าไปใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบ แลวน ามาปรบปรงตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา 3. น าแบบสอบถามทปรบปรงตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา ใหผเชยวชาญ เพอตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content validity) จากนนปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญทง 3 ทาน ไดแก 3.1 ดร.กจฐเชต ไกรวาส 3.2 นายเอกลกษณ ณถฤทธ 3.3 นายปรดา สมบรณทรพย 4. น าแบบสอบถามทไดไปทดลองใช (Try Out) กบผใหญบานในอ าเภอเมองจงหวดฉะเชงเทรา จ านวน 30 คน เพอหาคณภาพของเครองมอ โดยการหาคาความเทยงหรอความเชอถอไดของแบบสอบถาม (Reliability) แบบ Cronbach’s Alpha ไดคาความเทยงหรอความเชอถอไดของ

34

แบบสอบถาม เทากบ .96 ซงถอวาแบบสอบถามนมความเชอถอได สามารถน าไปเกบขอมลจรงตอไป

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยมขนตอนดงน 1. ท าหนงสอแนะน าตว เพอตดตอขออนญาตและขอความรวมมอจากนายอ าเภอ 2. ชแจงวตถประสงคและท าความเขาใจเกยวกบแบบสอบถาม 3. จากการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดแจกแบบสอบถามไปจ านวน 250 ชด โดยมแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา และมความสมบรณ จ านวน 250 ชด คดเปน 100 เปอรเซนต

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลส าหรบการวจยครงน แบงการวเคราะหออกเปน 2 ตอน คอ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม และขอมลวดระดบบทบาทของผตอบแบบสอบถาม โดยใชวธการประมวลผลคาทางสถตดวยเครองคอมพวเตอร สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยเลอกใชสถตในการวเคราะหเพอใหสอดคลองกบลกษณะของขอมล และตอบวตถประสงค ดงน 1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง และขนาดของหมบานทปกครอง วเคราะหขอมลโดยใช คาความถ และคารอยละ 2. ขอมลวดระดบบทบาทของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชเกณฑคะแนนเฉลย เพอแปลผลดวยมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ

เกณฑการแปลผล

1. วเคราะหระดบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร โดยใชเกณฑคะแนนเฉลย เพอแปลผลดวยมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยมวธการในการก าหนดเกณฑในการแปลความหมายดงน ชวงของการแปลผล = คะแนนสงสด - คะแนนต าสด จ านวนชวง = 5 - 1 = 0.80 5

35

4.21 - 5.00 หมายถง ผใหญบานมบทบาทมากในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร 3.41 - 4.20 หมายถง ผใหญบานมบทบาทคอนขางมากในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร 2.61 - 3.40 หมายถง ผใหญบานมบทบาทปานกลางในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร 1.81 - 2.60 หมายถง ผใหญบานมบทบาทคอนขางนอยในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร 1.00 - 1.80 หมายถง ผใหญบานมบทบาทนอยในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร 2. วเคราะหเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ตามตวแปรขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง โดยใชสถต t - test และ One - Way ANOVA และการเปรยบเทยบรายคโดยใชวธของ Scheffe

36

บทท 4

ผลการวจย

การศกษาวจยเรอง บทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรครงน ผวจยขอน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ตามล าดบดงน ผลการวเคราะหขอมล ซงประกอบดวยขอมลทน าเสนอ 4 ตอน คอ 1. สถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม 2. บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและ การแกไขปญหายาเสพตด 3. การเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด 4. ปญหาความตองการ และขอเสนอแนะของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

ผลการวเคราะหขอมล

ขอมลทวไปดานลกษณะทางประชากรของผตอบแบบสอบถาม ขอมลทวไปของผใหญบานในจงหวดชลบร ทใชในการศกษา ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนงและขนาดของหมบานทปกครอง

ตารางท 3 จ านวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามสถานภาพสวนบคคล

สถานภาพสวนบคคล จ านวน รอยละ

เพศ ชาย หญง

195 55

78.00 22.00

รวม 250 100.00

37

ตารางท 3 (ตอ)

สถานภาพสวนบคคล จ านวน รอยละ

อาย 25 - 34 ป 35 - 44 ป 45 - 54 ป 55 - 64 ป

16 83

107 44

6.40

33.20 42.80 17.60

รวม 250 100.00

ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช. อนปรญญา/ ปวส. ปรญญาตร

70 70 62 11 37

28.00 28.00 24.80 4.40

14.80 รวม 250 100.00

วาระการด ารงต าแหนง ด ารงต าแหนง 5 ป ด ารงต าแหนงจนถงอาย 60 ป

110 140

44.00 56.00

รวม 250 100.00

ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 1 - 5 ป 6 - 10 ป 11 - 15 ป 16 - 20 ป ตงแต 20 ปขนไป

151 55 24 14 6

60.40 22.00 9.60 5.60 2.40

รวม 250 100.00

38

ตารางท 3 (ตอ)

สถานภาพสวนบคคล จ านวน รอยละ

ขนาดของหมบานทปกครอง ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

65

107 78

26.00 42.80 31.20

รวม 250 100.00

จากตารางท 3 จ านวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามสถานภาพสวนบคคล มรายละเอยด ดงน 1. เพศ ผใหญบานสวนใหญเปนเพศชาย มจ านวนคดเปนรอยละ 78 2. อาย ผใหญบานสวนใหญมอายอยระหวาง 45 - 54 ป มจ านวนคดเปนรอยละ 42.80 รองลงมาคออายระหวาง 35 - 44 ป คดเปนรอยละ 33.20 3. ระดบการศกษา ผใหญบานสวนใหญมการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน มจ านวนเทากนคดเปนรอยละ 28.00 รองลงมามการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช. คดเปนรอยละ 24.80 4. วาระการด ารงต าแหนง ผใหญบานสวนใหญมวาระการด ารงต าแหนงถงอาย 60 ปมจ านวนคดเปนรอยละ 56.00 5. ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ผใหญบานสวนใหญมระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 1 - 5 ป มจ านวนคดเปนรอยละ 60.40 รองลงมามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 6 - 10 ป คดเปนรอยละ 22.00 6. ขนาดของหมบานทปกครอง ผใหญบานสวนใหญปกครองหมบานขนาดกลาง มจ านวนคดเปนรอยละ 42.80 รองลงมาปกครองหมบานขนาดใหญ คดเปนรอยละ 31.20 บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดงน 1. บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรในภาพรวม

39

ตารางท 4 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของบทบาทผใหญบานในการด าเนนงาน ตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ในภาพรวม

บทบาท X S.D. ระดบของบทบาท 1. ดานการปองกนยาเสพตด 2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด

3.73 3.60

0.59 0.64

คอนขางมาก คอนขางมาก

รวม 3.67 0.58 คอนขางมาก

จากตารางท 4 พบวา บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและการแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ในภาพรวมมคาเฉลยอยในระดบคอนขางมาก ( X = 3.67, S.D. = .58) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวาผใหญบานมบทบาทในการด าเนนงานดานการปองกนยาเสพตด อยในระดบคอนขางมาก ( X = 3.73, S.D. = .59) เชนเดยวกบดานการแกไขปญหายาเสพตดทผใหญบานมบทบาทอยในระดบคอนขางมาก ( X = 3.60, S.D. = .64) 2. บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตด

ตารางท 5 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของบทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตาม นโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตด

การปฏบตงาน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X

S.D.

แปลความ

อนดบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

1. มบทบาทในการเขารวมประชมเพอรบทราบนโยบายรฐบาลในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดจากจงหวด/ อ าเภอ

76

(30.40)

118

(47.20)

53

(21.20)

3

(1.20)

0

(0.00)

4.07

0.75

คอนขางมาก

1

2. มบทบาทเขารบการฝกอบรมดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดทหนวยงานราชการหรอองคกรอนจดขน

49

(19.60)

122

(48.80)

68

(27.20)

10

(4.00)

1

(0.40)

3.83

0.80

คอนขางมาก

4

40

ตารางท 5 (ตอ)

การปฏบตงาน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X

S.D.

แปลความ

อนดบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

3. มบทบาทเปนแกนน าใน การจดเวทประชาคมหมบาน เพอส ารวจตรวจสอบผทมพฤตกรรมเขาไปเกยวของกบยาเสพตด

49

(19.60)

95

(38.00)

90

(36.00)

15

(6.00)

1

(0.40)

3.70

0.86

คอนขางมาก

10

4. มบทบาทประสานงานดานแผนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบาน รวมกบหนวยงานราชการหรอองคกรอน ๆ

47

(18.80)

127 (51.80)

67

(26.80)

9

(3.60)

0

(0.00)

3.85

0.76

คอนขางมาก

3

5. มบทบาทรวมวางแผน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดกบหนวยงานทเกยวของ

56

(22.40)

96

(38.40)

87

(34.80)

10

(4.00)

1

(0.40)

3.78

0.85

คอนขางมาก

7

6. มบทบาทน าแผนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไปแจงใหกบชาวบานในพนทไดรบทราบ

52

(20.80)

121 48.40)

71

(28.40)

6

(2.40)

0

(0.00)

3.88

0.76

คอนขางมาก

2

7. มบทบาทในการประชา สมพนธเผยแพรขาวสาร/ ความรเกยวกบยาเสพตดดวยวธการ ตาง ๆ เชน เสยงตามสาย ประชมชแจง

53

(21.20)

107

(42.80)

80

(32.00)

9

(3.60)

1

(0.40)

3.81

0.82

คอนขางมาก

6

8. มบทบาทในการจดกจกรรมเพอเปนการปองกนยาเสพตด เชน การแขงขนกฬากจกรรมทางศาสนา

54 (21.60)

105 (42.00)

73 (29.20)

17 (6.80)

1 (0.40)

3.78

0.88

คอนขางมาก

8

9. มบทบาทในการก าหนด กฎ กตกา มาตรการทางสงคม เพอน ามาใชกบผทเขาไปเกยวของกบยาเสพตด

33 (13.20)

88 (35.20)

89 (35.60)

36 (14.40)

4 (1.60)

3.44

0.95

คอนขางมาก

12

10. มบทบาทในการแสวงหาขอมล ขาวสารทเกยวกบผคาและผเสพ

49 (19.60)

107 (42.80)

83 (33.20)

7 (2.8)

4 (1.60)

3.76

0.85

คอนขางมาก

9

41

ตารางท 5 (ตอ)

การปฏบตงาน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X

S.D.

แปลความ

อนดบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

11. มบทบาทในการแสวงหาความรวมมอจากทกภาคสวนในการด าเนนงานปองกนยาเสพตด

26 (10.40)

117 (46.80)

89 (35.60)

15 (6.00)

3 (1.20)

3.59

0.80

คอนขางมาก

11

12. มบทบาทในการประสานงานกบสวนราชการใน การปองกนยาเสพตด

54 (21.60)

113 (45.20)

70 (28.00)

9 (3.60)

4 (1.60)

3.82

0.87

คอนขางมาก

5

13. มบทบาทในการประสาน แสวงหางบประมาณ เพอด าเนนกจกรรมในการปองกนยาเสพตด

25 (10.00)

69 (27.60)

108 (43.20)

34 (13.60)

14 (5.60)

3.23

0.99

ปานกลาง

13

จากตารางท 5 พบวา บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตด ในภาพรวม มคาเฉลยอยในระดบคอนขางมาก ( X = 3.73, S.D. = .59) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผใหญบานมบทบาทในการเขารวมประชมเพอรบทราบนโยบายรฐบาลในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดจากจงหวด/ อ าเภอ อยในระดบล าดบแรก ( X = 4.07, S.D. = .75) รองลงมาคอ มบทบาทในการน าแผนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไปแจงใหกบชาวบานในพนทไดรบทราบ ( X = 3.88, S.D. = .76) มบทบาทในการประสานงานดานแผนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบานรวมกบหนวยงานราชการหรอองคกรอน ๆ ( X = 3.85, S.D. = .76) ตามล าดบ และมบทบาทในการประสาน/ แสวงหางบประมาณ เพอด าเนนกจกรรมในการปองกนยาเสพตด อยในล าดบสดทาย ( X = 3.23, S.D. = .99)

บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด

42

ตารางท 6 แสดงคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของบทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตาม นโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด

การปฏบตงาน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X

S.D.

แปลความ

อนดบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

1. มบทบาทในการให ความรวมมอกบสวนราชการในการแกไขปญหายาเสพตด

83 (33.20)

107 (42.80)

55 (22.00)

4 (1.60)

1 (0.40)

4.09

0.18

คอนขางมาก

1

2. มบทบาทในการแจงเบาะแสผคายาเสพตดตอเจาหนาท

48 (19.20)

111 (44.40)

69 (27.60)

17 (6.80)

5 (2.00)

3.72

0.92

คอนขางมาก

6

3. มบทบาทในการคนหา ผตดยาเสพตดในหมบาน

54 (21.60)

116 (46.40)

64 (25.60)

15 (6.00)

1 (0.40)

3.83

0.85

คอนขางมาก

3

4. มบทบาทในการน าผเสพเขารบการบ าบดฟนฟ

29 (11.60)

83 (33.20)

85 (34.00)

38 (15.20)

15 (6.00)

3.29

1.05

ปานกลาง

9

5. มบทบาทในการตดตาม ผตดยาเสพตดทอยระหวาง การบ าบดฟนฟของแพทย

21 (8.40)

79 (31.60)

89 (35.60)

36 (14.40)

25 (10.00)

3.14

1.09

ปานกลาง

12

6. มบทบาทในการตดตาม ผตดยาเสพตดหลงการบ าบดและอยระหวางการคมประพฤตของเจาหนาท

27 (10.80)

75 (30.00)

95 (38.00)

32 (12.80)

21 (8.40)

3.22

1.07

ปานกลาง

11

7. มบทบาทในการปลกจตส านกคนในชมชนเพอใหอภยกบผกระท าความผด ทกลบตวเปนคนด

50 (20.00)

101 (40.40)

88 (35.20)

11 (4.40)

0 (0.00)

3.76

0.82

คอนขางมาก

4

8. มบทบาทในการสงเสรมอาชพใหกบผตดยาเสพตด

24 (9.60)

78 (31.20)

102 (40.80)

35 (14.00)

11 (4.40)

3.28 0.97 ปานกลาง 10

9. มบทบาทในกระบวนการสรางหมบาน/ ชมชน เขมแขง เพอเอาชนะยาเสพตดอยางยงยน

62 (24.80)

115 (46.00)

64 (25.60)

7 (2.80)

2 (0.80)

3.91

0.83

คอนขางมาก

2

10. มบทบาทในการหาหลกฐานและพยานเพอลงโทษผกระท าความผด

45 (18.00)

91 (36.40)

89 (35.60)

21 (8.40)

4 (1.60)

3.61

0.93

คอนขางมาก

8

11. มบทบาทในการก าจดแหลงมวสมในหมบาน

56 (22.40)

97 (38.80)

81 (32.40)

12 (4.80)

4 (1.60)

3.76

0.91

คอนขางมาก

5

12. มบทบาทในการด าเนน การแกไขปญหายาเสพตดของหมบาน

46 (18.40)

94 (37.60)

91 (36.40)

17 (6.80)

2 (0.80)

3.66

0.88

คอนขางมาก

7

43

จากตารางท 6 พบวา บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตดในภาพรวมมคาเฉลยอยในระดบ ( X = 3.60, S.D. = .64) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ผใหญบานมบทบาทในการรวมมอกบสวนราชการใน การแกไขปญหายาเสพตด อยในล าดบแรก ( X = 4.09, S.D. = .81) รองลงมาคอ มบทบาทในกระบวนการสรางหมบาน/ ชมชนเขมแขง เพอเอาชนะยาเสพตดอยางยงยน ( X = 3.91, S.D. = .83) มบทบาทในการสวนรวมในการคนหาผตดยาเสพตดในหมบาน ( X = 3.83, S.D. = .85) ตามล าดบ และมบทบาทในการตดตามผตดยาเสพตดทอยระหวางการบ าบดฟนฟของแพทย อยในล าดบสดทาย ( X = 3.14, S.D. = 1.09) การเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามเพศ

ตารางท 7 เปรยบเทยบบทบาทของผใหญในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกน และแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามเพศ

บทบาท/ เพศ จ านวน X S.D. t Sig. 1. ดานการปองกนยาเสพตด ชาย

195

3.73

0.60

.045

.96

หญง 55 3.70 0.58 2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด ชาย

195

3.64

0.63

1.514

.13

หญง 55 3.49 0.67 3. ภาพรวมทงสองดาน ชาย

195

3.69

0.58

.828

.41

หญง 55 3.61 0.58

จากตารางท 7 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามเพศของผใหญทเปนกลมตวอยางทระดบนยส าคญทางสถต .05 ในภาพรวม พบวา ผใหญบานทมเพศตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไมแตกตางกน

44

เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผใหญบานทมเพศตางกนมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลทงในดานการด าเนนการปองกนและดานการแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามอาย

ตารางท 8 เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามอาย

บทบาท df SS MS F Sig. 1. ดานการปองกนยาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

3

246 249

1.15

85.75 86.90

0.39 0.35

1.11**

.35

2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

3

246 249

2.10

100.53 102.64

0.70 0.41

1.71

.17

3. ภาพรวมทงสองดาน ระหวางกลม ภายในกลม รวม

3

246 249

1.56

81.68 83.25

0.52 0.33

1.57

.20

**p < .05

จากตารางท 8 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามอายของผใหญบานทเปนกลมตวอยางทระดบนยส าคญทางสถต .05 พบวา ในภาพรวมผใหญบานทมอายตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผใหญบานทมอายตางกนมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลทงในดานการด าเนนการปองกนยาเสพตดและดานการแกไขปญหายาเสพตด ไมแตกตางกน

45

เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบการศกษา

ตารางท 9 เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบ การศกษา

บทบาท df SS MS F Sig. 1. ดานการปองกนยาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

4

245 249

4.05

82.85 86.90

1.01 0.34

2.99

.02

2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

4

245 249

5.27

97.36 102.64

1.32 0.40

3.32

.01

3. ภาพรวมทงสองดาน ระหวางกลม ภายในกลม รวม

4

245 249

4.30

78.95 83.25

1.07 0.32

3.33

.01

จากตารางท 9 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบการศกษาของผใหญบานทเปนกลมตวอยางทระดบนยส าคญทางสถต .05 พบวา ในภาพรวมผใหญบานทมระดบการศกษาตางกนมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายดานการปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตดแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผใหญบานทมระดบการศกษาตางกน มบทบาทใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลทงในดานการด าเนนการปองกนปญหายาเสพตดและ ดานการแกไขปญหายาเสพตดแตกตางกน

46

ตารางท 10 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบรายค (Post Hoc) ของบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา

X

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช.

อนปรญญา/ปวส.

ปรญญาตร

3.59 3.76 3.72 3.70 3.99 ประถมศกษา 3.59 - .18 - .13 - .11 - .40 (*) มธยมศกษาตอนตน 3.76 .05 .06 - .23 มธยมศกษาตอปลาย/ ปวช. 3.72 .02 - .27 อนปรญญา/ ปวส. 3.70 - .29 ปรญญาตร 3.99

จากตารางท 10 เมอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคระหวางบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนยาเสพตดในพนทจงหวดชลบรตามระดบการศกษา พบวา ผใหญบานทมการศกษาระดบประถมศกษามบทบาทใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร แตกตางจากผใหญบานทมการศกษาระดบปรญญาตรทระดบนยส าคญทางสถต .05 โดยผใหญบานทมการศกษาระดบประถมศกษามบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนยาเสพตดในพนทจงหวดชลบรนอยกวาผใหญบานทมการศกษาระดบปรญญาตร

ตารางท 11 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบรายค (Post Hoc) ของบทบาทของผใหญบานใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา

X

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช.

อนปรญญา/ปวส.

ปรญญาตร

3.50 3.61 3.60 3.25 3.90 ประถมศกษา 3.50 - .11 - .09 .25 - .39 มธยมศกษาตอนตน 3.61 .06 .36 - .28 มธยมศกษาตอปลาย/ ปวช. 3.60 .35 - .30 อนปรญญา/ ปวส. 3.25 - .65 ปรญญาตร 3.90

จากตารางท 11 เมอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคระหวางบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการแกไขปญหายาเสพตดในพนท

47

จงหวดชลบรตามระดบการศกษา พบวา ผใหญบานทมการศกษาระดบประถมศกษามบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ไมแตกตางจากผใหญบานทมการศกษาระดบปรญญาตรทระดบนยส าคญทางสถต .05

ตารางท 12 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบรายค (Post Hoc) ของบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบการศกษา ในภาพรวม

ระดบการศกษา

X

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช.

อนปรญญา/ปวส.

ปรญญาตร

3.55 3.69 3.66 3.48 3.94 ประถมศกษา 3.55 - .15 - .11 .06 - .40 (*) มธยมศกษาตอนตน 3.69 .03 .21 - .25 มธยมศกษาตอปลาย/ ปวช. 3.66 .18 - .29 อนปรญญา/ ปวส. 3.48 - .46 ปรญญาตร 3.94

จากตารางท 12 เมอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคระหวางบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบรตามระดบการศกษา พบวา ผใหญบานทมการศกษาระดบประถมศกษา มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร แตกตางจากผใหญบานทมการศกษาระดบปรญญาตรทระดบนยส าคญทางสถต .05 โดยผใหญบานทมการศกษาระดบประถมศกษามบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร นอยกวาผใหญบานทมการศกษาระดบปรญญาตร เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามวาระการด ารงต าแหนง

48

ตารางท 13 การเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามวาระ การด ารงต าแหนง

บทบาท จ านวน X S.D. t Sig. 1. ดานการปองกนยาเสพตด วาระการด ารงต าแหนง 5 ป วาระการด ารงต าแหนงจนถงอาย 60 ป

110 140

3.72 3.74

0.53 0.64

- .314

.76

2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด วาระการด ารงต าแหนง 5 ป วาระการด ารงต าแหนงจนถงอาย 60 ป

110 140

3.59 3.61

0.60 0.67

- .271

.79

3. ภาพรวมทงสองดาน วาระการด ารงต าแหนง 5 ป วาระการด ารงต าแหนงจนถงอาย 60 ป

110 140

3.66 3.68

0.53 0.61

- .313

.76

จากตารางท 13 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามวาระการด ารงต าแหนงของผใหญบานทเปนกลมตวอยางทระดบนยส าคญทางสถต .05 พบวา ในภาพรวมผใหญบานทมวาระการด ารงต าแหนงตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทมวาระการด ารงต าแหนงตางกนมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลทงในดานการด าเนนการปองกนยาเสพตด และดานการแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระยะเวลาการด ารงต าแหนง

49

ตารางท 14 การเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระยะเวลา การด ารงต าแหนง

บทบาท df SS MS F Sig. 1. ดานการปองกนยาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

4

245 249

3.16

83.74 86.90

0.79 0.34

2.31

.06

2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

4

245 249

2.19

100.44 102.64

0.55 0.41

1.34

.26

3. ภาพรวมทงสองดาน ระหวางกลม ภายในกลม รวม

4

245 249

2.59

80.66 83.25

0.65 0.33

1.97

.10

จากตารางท 14 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระยะเวลาการด ารงต าแหนงของผใหญบานทเปนกลมตวอยางทระดบนยส าคญทางสถต .05 พบวา ในภาพรวมผใหญบานทมระยะเวลาการด ารงต าแหนงตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทมระยะเวลาการด ารงต าแหนงตางกนมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลทงในดานการด าเนนการปองกนปญหายาเสพตดและดานการแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน เปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามขนาดของหมบานทปกครอง

50

ตารางท 15 การเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามขนาด ของหมบานทปกครอง

บทบาท df SS MS F Sig. 1. ดานการปองกนยาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

2

247 249

0.81

86.09 86.90

0.41 0.35

1.16

.32

2. ดานการแกไขปญหายาเสพตด ระหวางกลม ภายในกลม รวม

2

247 249

1.28

101.35 102.64

0.64 0.41

1.56

.21

3. ภาพรวมทงสองดาน ระหวางกลม ภายในกลม รวม

2

247 249

1.02

82.22 83.25

0.51 0.33

1.53

.22

จากตารางท 15 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามขนาดของหมบานทปกครองของผใหญบานทเปนกลมตวอยางทระดบนยส าคญทางสถต .05 พบวา ในภาพรวมผใหญบานทมขนาดของหมบานทปกครองตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวาผใหญบานทมขนาดของหมบานทปกครองตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลทงในดานการปองกนยาเสพตด และดานการแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน ผลการศกษาปญหา ความตองการและขอเสนอแนะของผใหญบานทมตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ผศกษาวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ปญหาความตองการและขอเสนอแนะของผใหญบานทมตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดงน

51

ปญหาของผใหญบานทมตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

ตารางท 16 แสดงปญหาของผใหญบานทมตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกน และแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

สภาพปญหา ความถ รอยละ 1. ดานก าลงเจาหนาท การปฏบตงาน 2. ดานงบประมาณ วสด อปกรณ 3. ดานอปสรรคและเงอนไขในการปฏบตงาน

41 26 54

33.88 21.49 44.63

จากตารางท 16 ปญหาของผใหญบานทมตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร กลมตวอยางไดตอบแบบสอบถาม จ านวน 121 ราย สามารถจ าแนกเปนกลมของสภาพปญหาได ดงน 1. ดานอปสรรคและเงอนไขในการปฏบตงาน ไดแก ประชาชนไมยอมรบใน การปฏบตงานของเจาหนาท ประชาชนไมใหความรวมมอ ไมกลาใหเบาะแสกลวไมปลอดภย บดามารดาของผตดยาไมใหความรวมมอ และไมรพฤตกรรมของบตรหลานเมออยนอกบาน รวมทง ไมยอมรบความจรงวาลกหลานตดยาเสพตด การเขาไปตกเตอนผเสพไมคอยเชอฟง ผมสวนเกยวของกบยาเสพตดสวนมากเปนญาตพนองของผกวางขวางในพนทนน ๆ มบคคลภายนอกเขามามวสมในหมบาน มผมอ านาจใหการสนบสนนผคายาเสพตด 2. ดานก าลงเจาหนาทและการปฏบตงาน ไดแก ก าลงเจาหนาทมไมเพยงพอ เจาหนาทไมปฏบตงานหรอปฏบตงานไมจรงจง เจาหนาทไมใหความรวมมอไมคอยสนใจท างาน ปฏบตงานลาชาขดแยงกนเอง เจาหนาทไมพรอมในการท างานในพนท เจาหนาทของรฐเปนผทมสวนเกยวของกบยาเสพตด และผบรหารไมใหการสนบสนน 3. ดานงบประมาณ วสด อปกรณ ไดแก งบประมาณไมเพยงพอในการจดเวรยามเพอดแลความสงบเรยบรอย ขาดงบประมาณสนบสนนในการออกตรวจพนท ขาดอาวธในการปฏบตงานหรอเพอปองกนตว ความตองการของผใหญบานทจะใหรฐบาลสนบสนนการด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

52

ตารางท 17 แสดงความตองการของผใหญบานทจะใหรฐบาลสนบสนนการด าเนนงานตาม นโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

ความตองการ ความถ รอยละ 1. ดานก าลงเจาหนาท 2. ดานงบประมาณ วสด อปกรณ 3. การด าเนนงานและการสนบสนนดานอน ๆ

35 62 50

23.81 42.18 34.01

จากตารางท 17 ความตองการของผใหญบานทจะใหรฐบาลสนบสนนการด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร กลมตวอยางไดตอบแบบสอบถามจ านวน 147 ราย สามารถจ าแนกเปนกลมของปญหาไดดงน 1. ดานงบประมาณ วสด อปกรณ ไดแก รฐบาลควรจดสรรงบประมาณเพมขนและตอเนองโดยลงมาพนทโดยตรง สนบสนนอาวธหรอเครองมอปองกนตนเองและอปกรณสอสารใหกบหนวยงานและผทเกยวของ สนบสนนงบประมาณเบยเลยงใหกบอาสาสมครทปฏบตงาน (อส.) สนบสนนและเพมงบประมาณดานกฬาใหกบหมบาน 2. ดานการด าเนนงานและการสนบสนนดานอน ๆ ไดแก ใหรฐบาลด าเนนการเรองปญหายาเสพตดอยางจรงจงทงผผลต ผขายและผเสพ ออกกฎหมายใหเดดขาดและควรลงโทษใหหนก จดตงศนยท าผดในชมชน มมาตรการในแกปญหากรณเจาหนาทเขาไปเกยวของกบยาเสพตดอยางเฉยบขาด ใหผน าท าเปนตวอยาง ควรใหอ านาจแกผน าชมชนอยางเตมท มการอบรมอาสาสมครทกหนวยงานเพอใหเขาใจในการปฏบตงาน ใหความรแกเยาวชนและครอบครว สนบสนนดานการประชาสมพนธใหเขาถงประชาชนจรง ๆ จดการฝกอบรมในการปองกนตว สรางความมนใจวาปลอดภยในการแจงเบาะแสยาเสพตด 3. ดานก าลงเจาหนาท ไดแก ใหการสนบสนนก าลงเจาหนาทเพมขน เจาหนาทปราบปรามและจบกมผกระท าความผดอยางจรงจง เจาหนาทใหการดแลและออกตรวจอยางสม าเสมอ เจาหนาทของรฐไมรบสนบน ขอเสนอแนะตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

53

ตารางท 18 ขอเสนอแนะตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร

ความตองการ ความถ รอยละ 1. ดานเจาหนาทและหนวยงานในการปราบปราม 2. ดานงบประมาณ 3. ดานระเบยบ กฎหมาย การฝกอบรม 4. ขอเสนอแนะเรองอน ๆ

63 5

31 25

50.81 4.03

25.00 20.16

จากตารางท 18 ขอเสนอแนะตอการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร กลมตวอยางไดตอบแบบสอบถามจ านวน 124 ราย สามารถจ าแนกเปนกลมของปญหาไดดงน 1. ดานเจาหนาทและหนวยงานในการปราบปราม ไดแก อยากใหเจาหนาทปฏบตงานดวยความซอสตยตรงไปตรงมาไมเหนแกพวกพอง มการด าเนนการอยางจรงจงและตอเนอง อยากใหต ารวจรวมมอกบผใหญบานในการออกตรวจหมบาน ควรใหเจาหนาทของรฐเปนทไววางใจของประชาชนและเขาถงประชาชนใหมากกวาน ก าจดผมอทธพลในพนทและท าลายองคกรเครอขายใหหมดไป ผน าชมชนไมมอ านาจทแทจรงในการตรวจจบผกระท าความผด 2. ดานระเบยบ กฎหมาย การฝกอบรม ไดแก ควรออกกฎหมายใหรนแรงและไมม การอภยโทษ จะไดเขดหลาบ มการจดอบรมหรอใหความรเกยวกบโทษของยาเสพตด จดฝกอบรมผน าชมชนในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดและการปองกนตวใหกบผน าชมชน วธการสงเกตและการตงขอสงสยของผกระท าผด มการประชาสมพนธและเพมรางวลน าจบใหมากขน ควรปลกฝงเดกตงแตชนอนบาลใหรโทษของยาเสพตด 3. ขอเสนอแนะเรองอน ๆ ไดแก มการจดตงศนยปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบาน ควรใหผปฏบตงานมสวนในการก าหนดนโยบาย เพอใหเขาถงปญหาทเกดขน สรางขวญและก าลงใจใหกบผปฏบตงาน เชดชหมบานทเขมแขงเรองยาเสพตด สงเสรมการเลนกฬาและฝกสอนอาชพ 4. ดานงบประมาณ ไดแก ทผานมางบประมาณนอยและมจ ากด ควรเพมงบประมาณใหมากขน จดหาและสนบสนนอปกรณตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะ

54

บทท 5

สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การน าเสนอผลการศกษาวจย บทบาทผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร มวตถประสงคของการวจยเพอศกษาบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร เพอเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามสถานภาพทวไปของผใหญบาน ทประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนงและขนาดของหมบานทปกครอง ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ผใหญบานซงรบผดชอบการปกครองแตละหมบาน ในพนททกอ าเภอของจงหวดชลบร จ านวนทงสนจ านวน 663 คน ขนาดของกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ค านวณจากสตรของ ยาเน (Yamane, 1973 หนา 727) ไดจ านวนตวอยาง 250 คน หลงจากนนท าการสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยคดสดสวนของแตละอ าเภอ ตามสดสวนของหมบาน และใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบฉลากรายชอผใหญบานในแตละอ าเภอ จนครบจ านวนทค านวณไว ท าการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามซงประกอบดวยขอมลเกยวกบสถานภาพผใหญบานดานเพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนง และขนาดของหมบาน ทปกครอง ขอมลวดระดบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตด ในพนทจงหวดชลบร และขอมลปญหาความตองการและขอเสนอแนะของผใหญบาน ตอการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดตามนโยบายของรฐบาล จากนนน าขอมลทไดมาท าการวเคราะหและสรปผล ซงผลการศกษาสามารถสรปไดดงน

55

สรปผลการวจย

ผลการศกษาวจยในครงน สรปไดดงน 1. สถานภาพของผใหญบาน ทด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและ แกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร พบวา ผใหญบานทเปนกลมตวอยางสวนใหญเปน เพศชาย มอายระหวาง 45 - 54 ป มระดบการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน มวาระ การด ารงต าแหนงจนถงอาย 60 ป ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 1 - 5 ป และมขนาดของหมบานทปกครองขนาดกลาง 2. บทบาททปฏบตจรงในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนยาเสพตดและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร สรปไดดงน 2.1 ผใหญบานทเปนกลมตวอยางมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาแยกรายดาน พบวา ผใหญบานมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ในดานการปองกนยาเสพตดและดานการแกไขปญหายาเสพตด ผลการด าเนนงานอยในระดบคอนขางมาก ทงสองดาน 2.2 ผใหญบานทเปนกลมตวอยางมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตด ในภาพรวมในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ผใหญบานมบทบาทใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ในเรองการเขารวมประชมเพอรบทราบนโยบายรฐบาลในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด จากจงหวด/ อ าเภอ การน าแผนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไปแจงใหกบชาวบานในพนทไดรบทราบ การประสานงานดานแผนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบาน รวมกบหนวยงานราชการหรอองคกรอน ๆ อยในระดบคอนขางมาก 2.3 ผใหญบานทเปนกลมตวอยางมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด โดยเฉพาะภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ผใหญบานมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ในเรองการใหความรวมมอกบสวนราชการในการแกไขปญหายาเสพตด การมบทบาทในกระบวนการสรางหมบาน/ ชมชนเขมแขง เพอเอาชนะยาเสพตดอยางยงยน การมบทบาทใน การคนหาผตดยาเสพตดในหมบาน อยในระดบคอนขางมาก

56

3. ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ตามตวแปรซงประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนง และขนาดของหมบานทปกครอง ทระดบนยส าคญทางสถต .05 สรปไดดงน 3.1 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามเพศ ในภาพรวมพบวา ผใหญบานทมเพศตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทเพศตางกน มบทบาทในดานการด าเนนการปองกนยาเสพตดและดานการแกไขปญหายาเสพตดตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนยาเสพตดไมแตกตางกนเชนเดยวกน 3.2 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามอายในภาพรวมพบวา ผใหญบานทมอายตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงวดชลบรไมแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทมอายตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายา เสพตดไมแตกตางกนเชนเดยวกน 3.3 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระดบการศกษา ในภาพรวมพบวา ผใหญบานทมระดบการศกษาตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทจบการศกษาระดบตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายา เสพตดแตกตางกนในทกดาน 3.4 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามวาระการด ารงต าแหนงในภาพรวมพบวา ผใหญบานทมวาระการด ารงต าแหนง แตกตางกน มบทบาทตอการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไมแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทมวาระการด ารงแตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกนในทกดาน

57

3.5 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขยาปญหาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามระยะเวลาการด ารงต าแหนงในภาพรวมพบวา ผใหญบานทมระยะเวลาการด ารงต าแหนงแตกตางกน มบทบาทตอ การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหญบานทมระยะเวลาการด ารงต าแหนง แตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกนในทกดาน 3.6 ผลการเปรยบเทยบบทบาทของผใหญบาน ในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร จ าแนกตามขนาดของหมบานทปกครองในภาพรวมพบวา ผใหญบานทมขนาดของหมบานทตางกน มบทบาทในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาผใหญบานทมขนาดของหมบานตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน 4. ผลการรวบรวม ปญหาความตองการและขอเสนอแนะของผใหญบานตอ การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล สรปไดดงน 4.1 ปญหาการด าเนนการตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด คอ ปญหาในดานก าลงเจาหนาท และการปฏบตงาน เชน ก าลงเจาหนาทนอยไมพอกบการปฏบตงานจรง ปญหาในดานงบประมาณ วสด และอปกรณ เชน งบประมาณไมเพยงพอกบ การปฏบตงาน วสด อปกรณไมพรอมและไมเพยงพอกบการปฏบตงานของเจาหนาทและผเกยวของ ปญหาในดานอปสรรคและเงอนไขในการปฏบตงาน เชน มอปสรรคและเสยงใน การปฏบตงาน เงอนไขขอก าหนดมาก 4.2 ความตองการของผใหญบาน มความตองการใหรฐบาลมมาตรการสนบสนน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางตอเนองในดานก าลงเจาหนาท เชน ก าลงเจาหนาทไมเพยงพอ ปฏบตงานลาชา ในดานงบประมาณ วสด อปกรณ เชน งบไมเพยงพอในการจดซวสดอปกรณในการปฏบตงานและปองกนตว ในการด าเนนการสนบสนนดานอน ๆ เชน อปกรณสอสาร และอปกรณในการปองกนตวของเจาหนาทและผทเกยวของในการปฏบตงาน 4.3 ขอเสนอแนะตอนโยบายการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด มขอเสนอแนะ ดงน ในดานเจาหนาทและหนวยงานในการปราบปราม เชน จดก าลงเจาหนาทในการปฏบตงานทลงตรวจพนทเพมและปฏบตงานอยางจรงจง ในดานงบประมาณ เชน จดสรรงบประมาณเพมให

58

ทกหนวยงานทปฏบตงานจรง ในดานระเบยบ กฎหมาย การฝกอบรม เชน มกฎหมายทเขมแขง เฉยบขาดและเอาจรงเอาจงในการปฏบตงาน ขอเสนอแนะเรองอน ๆ เชน อยากใหเจาหนาททกคนปฏบตงานอยางจรงจง ไมมผมอทธพลเขามาเกยวของ

อภปรายผลการวจย

จากผลการวจย พบวา บทบาทของผใหญบานในการปฏบตจรงในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก สวนในรายละเอยดรายขอพบวา สวนใหญอยในระดบคอนขางมาก เชนกนโดยเฉพาะในเรองการเขารวมประชมเพอรบทราบนโยบายรฐบาลในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด จากจงหวด/ อ าเภอ การน าแผนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไปแจงใหกบชาวบานในพนทไดรบทราบ การประสานงานดานแผนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบานรวมกบหนวยงานราชการหรอองคกรอน ๆ การใหความรวมมอกบสวนราชการในการแกไขปญหายาเสพตด การมบทบาทในกระบวนการสรางหมบาน/ ชมชนเขมแขง เพอเอาชนะยาเสพตดอยางยงยน การมบทบาทในการคนหาผตดยาเสพตดในหมบาน แสดงใหเหนวาบทบาทการปฏบตจรงของผใหญบานนนสอดคลองกบแนวนโยบายการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของรฐบาล (2551) ซงไดก าหนดใหเสรมบทบาทก านน ผใหญบานและกรรมการหมบานตามกฎหมายปกครองทองท พ.ศ. 2551 ใหมภารกจในการปองกนและเฝาระวงปญหายาเสพตดในหมบานเพมมากขน โดยจดใหมกลไกทชดเจนภายในกรรมการหมบาน รบผดชอบงานดานยาเสพตด และใหทกอ าเภอจดอบรม ใหความร ภารกจหนาทใหกบบคคลในกลไกของกรรมการหมบานไดทราบ กลาวคอ ถามการสงเสรม กระตนใหก านน ผใหญบานในฐานะผปกครองทองทแสดงบทบาทของตนกจะสามารถด าเนนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทไดด จากผลการทดสอบสมมตฐาน พบวาบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ตามตวแปรทางดานสถานภาพของผใหญบานซงประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา วาระการด ารงต าแหนง ระยะเวลาการด ารงต าแหนง และขนาดของหมบานทปกครอง มดงน 1. ดานสถานภาพทางเพศ พบวา ผใหญบานทมเพศแตกตางกน มบทบาทใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถต .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว สอดคลองกบงานวจยของ นธมา อนพนธ (2547) ทท าการศกษาการมสวนรวมในการแกไขปญหายาเสพตดของก านน - ผใหญบานในอ าเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร พบวาก านน - ผใหญบานทมเพศแตกตางกนมสวนรวมในการแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน ซงอาจเนองจากต าแหนงผใหญบานเปน

59

ต าแหนงทมความใกลชดกบประชาชนทกกลมในหมบานทงในการปฏบตหนาทตามกฎหมาย และหนาทใน การสวนตว รวมถงการรวมงานการกศลของหมบาน ซงผใหญบานตองมบทบาทส าคญใน การด าเนนการในเรองตาง ๆ ดงกลาว จงท าใหผใหญบานทมเพศแตกตางกนมบทบาทการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน 2. ดานอาย พบวา ผใหญบานทมอายแตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน สอดคลองกบงานวจยของ อครบตร อครสขบตร (2548) ทท าการศกษาการมสวนรวมของก านน ผใหญบานในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในอ าเภอเมองขอนแกน จงหวดขอนแกน พบวา ก านนและผใหญบานทมอายตางกน มสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนอาจเนองจากกลมอายสวนใหญของผใหญบานมอาย 45 - 54 ป ซงเปน ชวงอายทมความพรอมทกดานในการปฏบตหนาท และงานทตองด าเนนการนน เปนงานนโยบายทตองท า จงท าใหผใหญบานทมอายแตกตางกนมบทบาทการด าเนนงานฯ ทไมแตกตางกน 3. ดานการศกษา พบวา ผใหญบานทมระดบการศกษาทแตกตางกน มบทบาทใน การด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เปนไปตามสมมตฐานทตงไว สอดคลองกบการศกษาของ ธวชชย รกขนาม (2538) ทไดท าการศกษาสถานภาพและภาวะผน าของก านนผใหญบานกบบทบาทการปกครองทองท ซงเปนการศกษากรณอ าเภอจอมบง จงหวดราชบร ผลการศกษาพบวาสถานภาพของผใหญบานซงประกอบดวย เพศ อาย การศกษา มความสมพนธตอบทบาท การปกครองทองท ทงนเนองจากวาผใหญบานทมระดบการศกษาสง มความเขาใจนโยบายและสามารถแปลงนโยบายน าไปสการปฏบตไดจรง 4. ดานวาระการด ารงต าแหนง พบวา ผใหญบานทมวาระการด ารงต าแหนง 5 ป กบผใหญบานทมวาระการด ารงต าแหนงจนถง 60 ป มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตาง สอดคลองกบการศกษาของ วสนต ชงชนะ (2546) ทไดท าการศกษาเรองบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในพนทจงหวดสรนทร พบวา วาระการด ารงต าแหนงทแตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานไมแตกตางกน ซงผลการศกษาไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว แสดงใหเหนวา การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดเปนภารกจทผใหญบานทกคนใหความส าคญทจะตองด าเนนการโดยไมค านงถงวาระในการด ารงต าแหนง ค านงถงเพยงภาระหนาททจะตองปฏบตในฐานะทเปนผใหญบานใหส าเรจลลวงตามนโยบายของรฐบาล

60

5. ดานระยะเวลาการด ารงต าแหนง พบวา ผใหญบานทมระยะเวลาการด ารงต าแหนงทแตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไมแตกตาง สอดคลองกบการศกษาของ สวรรณ มาล (2551) ทไดท าการศกษา การปฏบตงานของก านนผใหญบานตามบทบาทหนาท ในเขตอ าเภอเมองมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม พบวา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนงของก านนผใหญบานตางกน มการปฏบตตามอ านาจหนาทไมแตกตางกน ซงผลการศกษาไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว แสดงใหเหนวา การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดเปนภารกจทผใหญบาน ทกคนใหความส าคญทจะตองด าเนนการโดยไมค านงถงระยะเวลาในการด ารงต าแหนง อกทงผใหญบานยงมบทบาทของการเปนตวแทนของทางราชการและบทบาทของการเปนผน าชมชน ซงตองค านงถงภาระหนาท ทจะตองปฏบตในฐานะทเปนผใหญบานใหส าเรจลลวงตามนโยบายของรฐบาล 6. ดานขนาดของหมบานทปกครองพบวา ผใหญบานทมหมบานทปกครองขนาดตางกน มบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อาจเนองจากวาผใหญบาน ตองมบทบาทหนาทในความรบผดชอบในการบ าบดทกข บ ารงสขใหประชาชน และดแลรกษาความสงบเรยบรอยในหมบานของตน โดยผใหญบานจะมผชวยผใหญบานอยางนอยหมบานละ 2 คน ในการชวยเหลอดแลประชาชน อกทงพนทในหมบานไมกวางขวางมากนก ดงนน ขนาดของหมบานทปกครองจงไมมผลตอบทบาทการด าเนนงาน สอดคลองกบการศกษาของ วสนต ชงชนะ (2546) ทไดท าการศกษาเรองบทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในพนทจงหวดสรนทร พบวา ขนาดของหมบานทปกครองทแตกตางกน มบทบาทในการด าเนนงานไมแตกตางกน

ขอเสนอแนะ

จากการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะทไดจากผลการศกษา สภาพปญหาและ ความตองการของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ดงน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. จากผลการศกษานพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตดเรองการมบทบาทในการประสาน/ แสวงหางบประมาณเพอด าเนนกจกรรมใน การปองกนยาเสพตดอยในระดบทายสด ดงนนจงเสนอใหกระทรวงมหาดไทยก าหนดนโยบายและ

61

มาตรการตาง ๆ เพอชวยสนบสนนใหโครงการหรอกจกรรมดานการปองกนยาเสพตดของหมบานตาง ๆ ทถกเสนอขนมาเพอขอรบการสนบสนนทางดานงบประมาณ สามารถไดรบงบประมาณสนบสนนในการด าเนนโครงการไดงายขนกวาทเปนอยในปจจบน 2. จากผลการศกษานพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตดเรองการมบทบาทในการก าหนด กฎ กตกา มาตรการทางสงคม เพอน ามาใชกบผทเขาไปเกยวของกบยาเสพตดอยในล าดบทาย ๆ ดงนนจงเสนอใหหนวยงานทเกยวของกบการก าหนด กฎ กตกา มาตรการทางสงคม เพอน ามาใชกบผทเขาไปเกยวของกบยาเสพตด ไดแก กระทรวงยตธรรมและกระทรวงมหาดไทย ควรยดถอนโยบายในเรองการมสวนรวมในการก าหนด กฎ กตกา มาตรการทางสงคม โดยเปดโอกาสใหชมชนหรอตวแทนของชมชน อาท ผใหญบาน ไดเขามามสวนรวมในกระบวนการก าหนด กฎ กตกา มาตรการทางสงคมมากขน 3. จากผลการศกษานพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด เรองการมบทบาทในการตดตามผตดยาเสพตดทอยระหวางการบ าบดฟนฟของแพทย และการมบทบาทในการตดตามผตดยาเสพตดหลงการบ าบดและอยในระหวางการคมประพฤตของเจาหนาทอยในล าดบทาย ๆ ดงนนจงเสนอใหหนวยงานทเกยวของควรด าเนนนโยบายดานการปองกนและแกไขยาเสพตดแบบบรณาการ โดยเปนการบรณาการความรวมมอระหวางหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ และควรมระบบในการประสานความรวมมอทมประสทธภาพ ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ 1. จากผลการศกษานพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการปองกนยาเสพตด เรองการมบทบาทในการประสาน/ แสวงหางบประมาณเพอด าเนนกจกรรมในการปองกนยาเสพตดอยในล าดบทายสด ดงนนจงเสนอใหองคกรปกครองทองถนในจงหวดชลบรทมปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดคอนขางรนแรง ควรเปดโอกาสใหผใหญบานในพนทไดเขามาม สวนรวมในการจดสรรงบประมาณดานการปองกนและแกไขยาเสพตด ทงนเพอประสทธผลใน การใชจายงบประมาณและการด าเนนมาตรการดานการปองกนและแกไขยาเสพตด 2. จากผลการศกษานพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด เรองการมบทบาทในการตดตามผตดยาเสพตดทอยระหวางการบ าบดฟนฟของแพทยอยในล าดบทายสด ดงนนจงเสนอใหหนวยงานทรบผดชอบในการบ าบดฟนฟผตดยาเสพตดควร

62

ก าหนดใหตวแทนของชมชน อาท ผใหญบานไดมการพบปะเยยมเยยนผตดยาเสพตดเปนระยะ ๆ ทงนเพอไมใหชมชนและผตดยาเสพตดมความรสกแปลกแยก เมอผตดยาเสพตดผานการบ าบดฟนฟและกลบคนสชมชน 3. จากการศกษาทพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด เรองการมบทบาทในการตดตามผตดยาเสพตดหลงการบ าบดและอยระหวางการคมประพฤตของเจาหนาทอยในล าดบทาย ๆ ดงนนจงเสนอใหผใหญบานควรเขาไปมบทบาทในการดแลตดตาม ผตดยาเสพตดหลงการบ าบดทอยระหวางการคมประพฤตมากขน ทงนเพอใหแนใจและมนใจไดวาผทก าลงอยระหวางการถกคมประพฤตนน จะสามารถกลบตวเปนสมาชกทดของชมชนโดยเลกเขาไปยงเกยวกบยาเสพตด ซงผใหญบานสามารถเขาไปมบทบาทในสวนนไดโดยการประสานกบอาสาสมครคมประพฤตทสวนใหญจะเปนสมาชกของชมชน 4. จากผลการศกษานพบวา ผใหญบานมระดบของบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ดานการแกไขปญหายาเสพตด เรองการมบทบาทในการสงเสรมอาชพใหกบผตดยาเสพตดในหมบานอยในล าดบทาย ๆ ดงนนจงเสนอใหผใหญบานควรเขาไปมบทบาทในการสงเสรมอาชพใหแกผตดยาเสพตดทผานกระบวนการบ าบดฟนฟแลว ทงนเพอไมใหผทเคยตดยาเสพตดดงกลาววางงานและมเวลาทจะไปมวสมกบกลมเพอนทตดยาเสพตด โดยผใหญบานสามารถประสานกบหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของใหชวยด าเนนการแทนได อาท การพฒนาฝมอแรงงาน วทยาลยสารพดชาง กรมการพฒนาชมชน เปนตน ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป จากการศกษาวจยเรอง บทบาทของผใหญในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขยาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ผวจยพบประเดนทนาสนใจส าหรบการศกษาคนควาในครงตอไป ดงน 1. ควรศกษา บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในภาพรวมระดบประเทศ 2. ควรศกษา ปจจยทางการบรหารทมผลตอการปฏบตงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของผใหญบาน 3. ควรศกษาถงปญหาและอปสรรคทเกดจากการปฏบตงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของผใหญบาน

63

4. ควรศกษาความคดเหนของประชาชนทมตอการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของผใหญบาน 5. ควรด าเนนการศกษา เปรยบเทยบผลการปฏบตงานของผใหญบานใน การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดตามนโยบายรฐบาลในพนททตางกน 6. ควรมการศกษาถงประสทธภาพในการปฏบตงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดตามนโยบายรฐบาลของผใหญบาน 7. ควรศกษารปแบบของความส าเรจทมประสทธภาพในการด าเนนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

64

65

66

67

ภาคผนวก

68

เครองมอการวจย

เรอง บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทจงหวดชลบร ค าชแจง 1. แบบสอบถามฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาถง บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในจงหวดชลบร 2. โปรดใหขอมลโดยใสเครองหมาย ลงใน หนาขอทตรงกบความเปนจรงเกยวกบตวทานหรอบทบาทของทาน หรอเตมขอความลงในชองวางใหสมบรณ ผวจยใชค าตอบของทานเพอการวจยเทานน และจะสงวนค าตอบของทานไวเปนความลบ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไป จ านวน 6 ขอ ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบระดบการมบทบาทในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล 2 ดาน คอ 2.1 ดานการปองกนยาเสพตด จ านวน 13 ขอ 2.2 ดานการแกไขปญหายาเสพตด จ านวน 12 ขอ ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปญหา ความตองการและขอเสนอแนะ ในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ผวจยขอขอบคณทกทาน ทไดใหความรวมมอในการตอบขอมลในแบบสอบถามไว ณ โอกาสน แบบสอบถามสวนท 1 ขอมลทวไปของผใหญบาน

69

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ในชอง ( ) หนาขอความททานเหนวาถกตองหรอตรงกบความเหน หรอใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ( ) 25 - 34 ป ( ) 35 - 44 ป ( ) 45 - 54 ป ( ) 55 - 64 ป 3. ระดบการศกษา ( ) ประถมศกษา ( ) มธยมศกษาตอนตน ( ) มธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช. ( ) อนปรญญา/ ปวส. ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร 4. วาระการด ารงต าแหนง ( ) ด ารงต าแหนง 5 ป ( ) ด ารงต าแหนงจนถงอาย 60 ป 5. ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง.......................... ป 6. ขนาดของหมบานทปกครอง ( ) ขนาดเลก (จ านวนหลงคาเรอนไมเกน 100 หลงคาเรอน) ( ) ขนาดกลาง (จ านวนหลงคาเรอน 101 - 200 หลงคาเรอน) ( ) ขนาดใหญ (จ านวนหลงคาเรอนมากกวา 201 หลงคาเรอน) แบบสอบถามสวนท 2 บทบาทของผใหญบานในการด าเนนงานตามนโยบายรฐบาล

70

ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในจงหวดชลบร โปรดใส เครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทาน มากทสดเพยงขอละชองเดยว โดย การมบทบาทมาก หมายถง การเขาไปมสวนรวมหรอการปฏบตทกครงทมโอกาส การมบทบาทคอนขางมาก หมายถง การเขาไปมสวนรวมหรอการปฏบตแทบทกครงทมโอกาส การมบทบาทปานกลาง หมายถง การเขาไปมสวนรวมหรอการปฏบตบางครงทมโอกาส การมบทบาทคอนขางนอย หมายถง การเขาไปมสวนรวมหรอการปฏบตนอย การมบทบาทนอย หมายถง การไมเขาไปมสวนรวมหรอการปฏบตนอยมาก

บทบาทของผใหญบาน คาระดบบทบาท

มาก คอนขางมาก ปานกลาง คอนขางนอย นอย ดานการปองกนยาเสพตด

1. ทานไดเขารวมประชมเพอรบทราบนโยบายรฐบาลในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด จากจงหวด/ อ าเภอ

2. ทานไดเขารบการฝกอบรมดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดทหนวยงานราชการหรอองคกรอนจดขน

3. ทานไดเปนแกนน าในการจดเวทประชาคมหมบาน เพอส ารวจตรวจสอบ ผทมพฤตกรรมเขาไปเกยวของกบยาเสพตด

4. ทานไดประสานงานดานแผนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบาน รวมกบหนวยงานราชการหรอองคกรอน ๆ

5. ทานไดรวมวางแผนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดกบหนวยงานทเกยวของ

6. ทานไดน าแผนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ไปแจงใหกบชาวบานในพนทไดรบทราบ

บทบาทของผใหญบาน คาระดบบทบาท

71

มาก คอนขางมาก ปานกลาง คอนขางนอย นอย

7. ทานมการประชาสมพนธเผยแพรขาวสาร/ ความรเกยวกบยาเสพตดดวยวธการตาง ๆ เชน เสยงตามสาย ประชมชแจง

8. ทานมสวนรวมในการจดกจกรรมเพอเปนการปองกนยาเสพตด เชน การแขงขนกฬา, กจกรรมทางศาสนา

9. ทานสวนรวมในการก าหนด กฎ กตกา มาตรการทางสงคม เพอน ามาใชกบผทเขาไปเกยวของกบยาเสพตด

10. ทานมสวนรวมในการแสวงหาขอมล ขาวสารทเกยวกบผคาและผเสพ

11. ทานมบทบาทในการแสวงหาความรวมมอจากทกภาคสวนในการด าเนนงานปองกนยาเสพตด

12. ทานมบทบาทในการประสานงานกบหนวยงานราชการในการปองกนยาเสพตด

13. ทานมสวนในการประสาน/ แสวงหางบประมาณ เพอด าเนนกจกรรมใน การปองกนยาเสพตด

ดานการแกไขปญหายาเสพตด 14. ทานใหความรวมมอกบสวนราชการในการแกไขปญหายาเสพตด

15. ทานมการแจงเบาะแสผคายาเสพตด ตอเจาหนาท

16. ทานมสวนรวมในการคนหาผตดยาเสพตดในหมบาน

17. ทานมสวนรวมในการน าผเสพเขารบการบ าบดฟนฟ

บทบาทของผใหญบาน คาระดบบทบาท

72

มาก คอนขางมาก ปานกลาง คอนขางนอย นอย

18. ทานมการตดตามผตดยาเสพตดทอยระหวางการบ าบดฟนฟของแพทย

19. ทานมบทบาทในการตดตามผตดยาเสพตดหลงการบ าบดและอยระหวางการคมประพฤตของเจาหนาท

20. ทานมบทบาทในการปลกจตส านกคนในชมชน เพอใหอภยกบผกระท าความผด ทกลบตวเปนคนด

21. ทานมการสงเสรมอาชพใหกบผตดยาเสพตดในหมบาน

22. ทานมสวนรวมในกระบวนการสรางหมบาน/ ชมชนเขมแขง เพอเอาชนะยาเสพตดอยางยงยน

23. ทานใหความรวมมอในการหาหลกฐาน และพยานเพอลงโทษผกระท าความผด

24. ทานมสวนรวมในการก าจด แหลงมวสมในหมบาน

25. ทานเปนผรเรมในการด าเนนการแกไขปญหายาเสพตดของหมบาน

สวนท 3 ปญหาความตองการและขอเสนอแนะ ในการด าเนนการตามนโยบายรฐบาลดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ของผใหญบาน

73

ค าชแจง เขยนปญหาความตองการ และขอเสนอแนะของทานลงในแตละขอ 1. ทานมปญหาในการด าเนนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด อยางไร …..……………………...…………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………..……..……………………...…………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………..… …..……………………...…………………………………………………………………………… 2. ทานมความตองการใหรฐบาล สนบสนนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางไร …..……………………...…………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………..……..……………………...…………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………..… …..……………………...……………………………………………………………………………

3. ทานมขอเสนอแนะตอนโยบายปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของรฐบาลอยางไร …..……………………...…………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………..……..……………………...…………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………..… …..……………………...……………………………………………………………………………

74

ประวตยอของผเขยนปญหาพเศษ

ชอ - สกล นายประสทธ อนทโชต วน เดอน ป เกด 25 พฤศจกายน 2512 สถานทเกด ต าบลบานปก อ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร สถานทอยปจจบน 222/ 89 หมท 2 ต าบลบานสวน อ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร

ต าแหนงและประวตการท างาน

พ.ศ. 2539 - พ.ศ. 2544 ปลดอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม พ.ศ. 2544 - พ.ศ. 2550 ปลดอ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร พ.ศ. 2550 - ปจจบน ปลดอ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร

วฒการศกษา

พ.ศ. 2538 ศกษาศาสตรบณฑต (รฐศาสตร) มหาวทยาลยรามค าแหง พ.ศ. 2554 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต (การจดการภาครฐและภาคเอกชน) วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา