Upload
albert-jansen
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
De betekenis van nabijheid: over het uitwisselen van
hulp
Lilian LindersFontys Hogeschool Sociale Studies06 50242166
21 april 2011
Groningen Plus en de Humanitas Academie
2
Opbouw• Aanleiding onderzoek
• Bouwstenen beleid: vooronderstellingen van de Wmo
• Resultaten van het onderzoek: wat zeggen ze over de vooronderstellingen?
• Hoe sociale netwerken organiseren?
3
Aanleiding voor het onderzoek
• Wmo
• Wie sociaal nabij is, woont niet altijd in de buurt
• Wie fysiek nabij is, is niet altijd sociaal nabij
4
Wmo: drie vooronderstellingen
• Meer buurtcohesie leidt tot meer burenhulp
• Er is een (dreigend) tekort aan informele zorg
• Gezonde mensen helpen kwetsbare mensen
5
• Onderzoekslocatie: zwakke buurt in Eindhoven
• Gestructureerde interviews
• Diepte-interviews met een selectie van respondenten
Het onderzoek
6
Bevindingen: geïndividualiseerd buurschap
• Sociale afstand• Toch helpen mensen• Ze helpen één op één• Op basis van een persoonlijke relatie• Geïndividualiseerd buurschap is nadeel
voor kwetsbare bewoners
7
Bevindingen: latent buurschap
• Handelingsverlegenheid
• Vraagverlegenheid
• Acceptatieschroom
8
Bevindingen: oorzaken vraagverlegenheid
• Angst voor afhankelijkheid, niet in het krijt willen staan
• Geen zin in bemoeizucht
• Het ideaal van autonomie
• Bang voor afwijzing
• Negatief beeld van de samenleving: onderschatting hulpbereidheid van anderen
• De vraag een ander niet ‘gunnen’
9
Bevindingen: lamme helpt blinde
• Soort zoekt soort en dat geldt ook voor mensen die elkaar helpen
• Informele helpers zijn vaak mensen die zelf fysieke en/of psychische problemen hebben
10
Conclusies t.a.v. de vooronderstellingen
• Meer buurtcohesie leidt tot meer burenhulp: Buurtcohesie is geen voorwaarde voor burenhulp
• Er is of dreigt een tekort aan informele zorg: Vraagverlegenheid is een groter probleem voor het tot stand komen van informele zorg dan onvoldoende aanbod
• Gezonde mensen helpen kwetsbare mensen De ‘lamme helpt de blinde’
11
Conclusies• De solidariteit in onze samenleving speelt zich
voor een belangrijk deel af tussen kwetsbare groepen onderling
• De gerichtheid op eigen kracht en zelfredzaamheid heeft als onbedoeld neveneffect dat mensen geen steun (durven) vragen aan anderen
• Negatieve beeldvorming kan werken als een self-fulfilling prophecy
12
Hoe kun je dan wel (buren)hulp organiseren?
• Professionals moeten zich bewust zijn van de geneigdheid van (kwetsbare) mensen om geen hulp te vragen of te accepteren en rekening houden met handelingsverlegenheid, wetende dat er wel hulpbereidheid is
• Ideaal van autonomie nuanceren: mensen mogen zich ook kwetsbaar opstellen
13
Hoe kun je dan wel (buren)hulp organiseren?
• In plaats van werken aan buurtcohesie en buurtparticipatie meer gericht informele zorg stimuleren met aandacht voor wederkerigheid- TijdvoorElkaar- Buurtzorgconcept
• Professionals moeten ‘tussen de oren krijgen’ dat ze altijd moeten kijken naar de steunende mogelijkheden van de omgeving- EKC’s
14
Hoe kun je dan wel (buren)hulp organiseren?
• Als die er niet zijn kunnen ze zich richten op het organiseren van een steunend netwerk, bijv. m.b.v.: vrijwilligers- Bijv. Homestart- Humanitas- Zonnebloem- Maatjes, Buddy’s, vriendendiensten- via actieve buurtbewoners- Zelfhulpgroepen, lotgenotencontacten
15
Hoe kun je dan wel (buren)hulp organiseren?
• Werken aan zichtbaar maken van de hulpbereidheid in de buurt- Bijv. met behulp van huiskamergesprekken
• Niet alleen outreachend werken maar daarna ook verbindend werken- Bijv. ‘Achter de voordeur’ GGZ i.s.m. woningcorporatie
• Lotgenoten met elkaar verbinden- Bijv. Bouwgroep Eindhoven
16
Vragen?