CHI/ONG V.

KINH THANH CO PHAI LA

LCTI DI./C CHUA TROI KHONG?

TOi nghe f6 ve mQt gia dinh Co d6c da cOu nguyQn ldn ti6ng chung vcvi nhau nhi6u l6nm6i ngdry. MQt ngay kia ngucri con trai rit nhin l6n buc tranh vO Ch0a Gi6-xu duqc treo tr6n buctuong nhd b,3p, ngo chdm chim vdo do vd noi mQt c6ch suy tu: "Gi6-xu, Gi6-xu, Gi6-xu. D6 lat6t ctc6i gi tOi nghe duEc. Nhung Ngdi ching dap lai di6u gi cd!"

May min cho chrjng ta ld Ngdi co d6p lqi - trong Kinh Thdnh. St/ d0 Phi-e-ro cho ctr0ngta bi6t "moi dieu thuQc vdsU s6ng va s\r t in kinh, khi6n ch0ng.ta bi6t Ddng l5y vinh hi6n vdnhdn duc m?r ggi ch0ng ta" (l l Phi-e-ro 1:3). Khi ch0ng ta nghT rdng Kinh Thdnh chua dqrng t6tcd nhong gl Duc Chrit Troi mu6n ch0ng ta bi6t vO sr/ t in kinh, thi quan di6m crla chrlng ta s6thay d6i.-D6y kh6ng phdi la mOt cu6n s6ch vO gia tri. D6ng s5ng tao nhSc nhO chfng ta "h6ydoc nh0ng loi huong d5n". Tuy nhi6n khi h6i, Kinh Thdnh co phdi la loi Duc Chtia Trcri khongv5n la di€u hop lf. Lam sao chUng ta bi6t duqc Kinh Th6nh hodn todn la di6u Duc Ch0a Troiphdn bdo? Kinh Thdnh mu6n trinh b?ry di6u gi? Co s\r th6ng nn6t giua mQt phdn doan voi todnbQ cu6n s6ch kh6ng? Kinh Th6nh bao gOm thcy vdn, l ich sir, t i6n tri vd nh0ng loi d4y d6. C6phdi t6t cd d6u lir do Duc Ch0a Troi ph6n dqy khOng? Ddng sau nh0ng cdu chuy6n, ddng saulich sr? co sW can thiQp cia Duc Ch0a Troi khOng?

Ddy la nhrng cdu hdi quan trgng, vd khdi di6m d6 trd loi nh0ng cdu-h6i ndy nim d ch6ch0ng ta phdi t im ra su diep rQng lon vir t6ng qu6t cia Kinh Th6nh. Dec cAn th?n sE cho thdymOt Duc Chrla Troi l i6n quan d6n nh0ng sU kien. CAu chuyQn Oit Oau voi su tao dung th€ gioich0ng ta. ROi Duc Ch0a Troi phdn vcyi lodi nguoi, Ngai bit dAu truoc. Nh0ng tu ng0 duEcthuong xuy6n s0 dUng ld "Duc Ch0a Troi ph6n" Ddy khOng phdi la loi crla lodi nguoi noi vdiDuc Ch0a Trcvi; md lir Duc Ch0a Troi noi vO Ngai.

Hay dinh thdn mOt chrit tudng tuong reng qua cu6n s6ch ndy Duc Ch0a Troi cOa c6ctung troi dem su diQp d6n cho m6i ngucri ch0ng ta. Khi dgc, hdy d6 chinh cu6n sdch tao choban su ham thich . Mgt khdi dAu t6t s6 gi0p ban co c5i nhin t6ng qu6t v€ cu6n s6ch dAu ti6n,do ld sdch S6ng Th6 KV, thuQt lai cdu chuy6n tqo dr;ng the gicri ch0ng ta. Sau do ban hiy docluot qua TAn Uoc. d Oay su xu6t hien c0a Duc Ch0a Gi6-xu Christ duqc ldm sdng t6. Nh0nghdnh dQng la lung c0a Ngdi, nh0ng m6i quan he t6t dep cia Ngdi vcri nh0ng nguoi xungquanh, nh0ng loi dinh nghia v6 Ngdi, vdr cu6i cirng sU chet trd ti6p theo bing sW s6ng lqi cOaNgdi.

B6n s6ch Ph0c Am ld "nh0ng ldi b6t khd x6m pham c0a ni6m tin Co d6c," nhL/ MacolmMuggeridge di vi6t: "Vi sy vinh hi6n c0a nh0ng loi niy nhi6u toa nhd nguy nga Cl6 duoc xAydyng, Bach s6ng tdc nh0ng bdn nhqc, El Greco v6 tranh, St. Augustine cim cui vi6t cu6nThdnh ph6 cOa Duc Ch0a Troi (City of God) vd Pascal vi6t cu6n Tu Tudng (Pensees). Va nhonh0ng ldi d6 md Bunyan tim cdm hOng cho minh trong cu6n Thi6n l0 l ich trinh (The Pilgrim'sjourney) qua nh0ng vUng hoang dd c0a th6 gicri nay. (1)

Nhung ldm sao ch0ng ta co th6 gidi d6p cho cAu hoi co dnh hudng siu rOng, cu6n s6chndy co that la cu6n sdch th6nh, tu chinh Duc Ch0a Troi hay kh6ng? O6 Odt ddu, chinh KinhTh6nh tuy6n b6 rdng d6 la Loi crla Thuong DO duEc linh cdm. Mac du nh0ng loi tuy6n b6 naychua hdn lir nh0ng bdng chung quyet dinh, nhung do v5n ld h€ th6ng th6ng tin rAt ! nghTakh6ng th6 niro b6 qua dugc. HQ th6ng toa 6n cria ch0ng ta phdi xet nhirng bing cfrung t6iquan trgng khi mQt nguoi ra toa bdo ch0a cho sLr vO t6i cua minh la mQt vi dU hgp l! vO truonghqp nAy. Kinh Thdnh trung d6n nhdn manh vO sO l6n nh0ng lcyi c0a Kinh Th6nh ld loi cOa DucCh0a Troi, do ld mOt yeu t6 quan trong cdn phdi Cluoc xem x6t.

Kh6ng phdi lit mQt cuiln sdch binh thueng

R6 rdng Kinh Th6nh khOng phdi ki mQt cu6n s6ch gido khoa th6ng thuong hay mQt luQnvdn tri6t hgc nhu crla Socrates hay Plato. Kinh Th6nh sir dqrng ng0 "Loi cOa Duc Ch0a Troi"394 lAn trong Cr,ru Ucyc d6 noi vO chinh no, cQng voi vO s6 c6c tu ng0 d6ng nghTa khdc nhuluQt phdp, quy dinh, lo i g i6o hu6n, mang lQnh, quy che, dieu rdn. Tdn Uoc thuong tr ich d5ntrong Cuu Uoc nhu la "Loi crla Duc Ch0a Troi". Ti6u bi6u l?r loi t6c gid Thi Thi6n dd trinh bdytrong doqn Thi 119:11 "TOi giSu loi Ch0a trong ldng t6i de t6i kh6ng pham tQi cirng Ch[a".119:1-176 nay ta mQt Xi6u m5u cria tuyQt t6c vdn chuong vdi m6i kf tqr trong chu dAu ti6n cianh0ng doan 8 cdu ld mOt m5u tu trong 22 mdu tu H6-bo-ro, t6ng cQng ld 176 cdu. Chi tru mQthay hai c6u cdn tAt cd d6u nhSc d€n "Loi c0a Duc Ch0a Troi" duoi dqng ndry hay dqng kh5c.

Mdc du ducyc viet do g6n b6n muoi trudc gid khdc nhau, cu6n s6ch 14 lung ndy dua ramgt chrl dO duy nh6t, Duc Ch0a Trcyi li6n h€ voi con ngucri vd sqr phdn ung cia con nguoi. SEichi ndy duoc dan det xuy6n su6t qua tung sdch tu ddu Oen cu6i. Cu6n s6ch som nh6t dugcvi6t vdo khodng 1100 S.C. vd cu6n s6ch cu6i cing, Khdi Huy6n duoc hodn t6t khodng 100ndm sau Ch[a Gi6-xu gi6ng sinh. T6t cd b6n muoi trucyc gid d6u dua ra cdi nhin kh6i qudt v6m6t quan di6m duy nndt, y dinh vdr chuong trlnh c0a Duc Ch[a Troi cho lodi nguoi.

Beethoven kh6ng phdi l ir nguoi duqc "Duc Chua Troi l inh cdm"

Kinh Th6nh mO td vO chinh minh theo c6ch ndy: "Cd Kinh Th6nh d6u la bdi Duc Ch0aTrcyi soi d5n, co ich cho su day d6, be tr6ch, srla tri, d4y nguoi trong su c6ng binh " (l l Ti-mO-th6 3 :16)

Kh6ng n6n l5n l6n tu ng0 Duc Ch0a Troi hd hoi (hay l inh cdm) vcvi cdch dung th6ngthuong crla tu ng0 niry, nhu khi ch0ng ta dung la Shakespeare d5 cdm hrlng va viet ndnnh0ng vd kich vi dai hay Beethoven cdm hung vd sdng t6c nh0ng bdn hoa t6u tru danh. Sulinh c6m, theo cdch dung cria Kinh Th6nn rdt Oac bi6t. Duc Ch0a Trcvi ld t6c gid chO ch6t cOaKinh Thiinh. Kinh Thdnh khOng noi vO b6n muoi trudc gid nhung noi vO chinh nh0ng loi duqcvi6t ra. Ddy ld mQt di6m quan trgng ch0ng ta phdi n5m bit.

Sw hd hcyi crla Duc Ch0a Trcyi rO ring noi cho ch0ng ta bi6t ngu6n g6c c0a srl di6p."Ching h6 co loi t i6n tri ndo la bdi y mQt nguoi ndo md ra, nhung 6y la bdi Duc Th6nh Linhcdm d6ng md nguoi ta dd noi bdi Duc Ch0a Troi" (l l Phi-e-ro 1:21). Kinh Thdnh ld mQt sdnphAm cOa chinh Duc Ch0a Troi. D6y khOng phdi la nh0ng f tudng crla con nguoi nhung ldtinh cdch va yi dinh thi6n thugng cia Duc Ch0a Troi duEc bay t6 qua tu ng0 cia con nguoi.Nh0ng trucvc gid Kinh Th6nh khOng phdi la nh0ng m6y d6nh ch0. Ch0a khOng nhdn vdo honhu ld mQt phim tr6n bdn phim d6 vi6t ra su di6p cria Ngdi. Ngii i cOng khOng d6nh vdn tungch0 nhu mQt s6 quan di6m Kinh Thdnh vdi su l inh cdm thuong duEc ph6c hga. Ch0ng ta thAykhe ro rdng ring m6i trucvc gid co mQt phong c6ch vi6t ri6ng cOa minh. Gi6-r6-mi kh6ng vi6tnhu E-sai, vdr Gi5ng khOng vi6t nhu Phao-16. Duc Ch0a Troi ldm vi6c qua phuong ti€n ld tinhc6ch cOa con ngucri nhung huong d5n va ki6m sodt con ngudi d6 nh0ng gi hq vi6t cUng ldnh0ng gi Ngdi mu6n vi6t.

Ddu hiQu cia ngudn g6c si6u nhi6n

Kinh Th6nh la Loi crla Duc Ch0a Trcvi b5t ch6p f kien cria mQt nguoi ndro. Chi t in vdoKinh Th6nh kh6ng ldm cho no trd thdnh sqr thdt. Kh6ng tin vdo Kinh Thiinh c0ng kh6ng ldm chono trO n6n di6u kh6ng co thQt. Toin bQ cu6n s6ch la nh0ng loi ggi f cho loi tuy6n b6-c0a KinhTh6nh vC ngu6n g6c si6u nhi6n crla no.

1. Nh0ng ti6n tri vd nh0ng trucvc gid kh:ic d6u hodn todn f thuc ducyc rdng h9 ld ngucriph6t ngOn cOa Duc Ch0a Troi. "Loi cOa Duc Ch0a Troi d6n voi tOi ' la t ir ng0 xudt hi6n thuongxuy6n trong Cqru Uoc. Da-vit noi: "ThAn c0a Duc Gie-h6-va da cay miQng ta md phdn" (l lSi2?.2). Gi6-r6-mi n6i: "Duc Gi6-h6-va giang tay ra ro miQng t6i. DOc Gi6-h6-va lai ph6n cung t6iring: NAy, ta da dat loi ta trong miQng nguoi" (Gi6-r6-mi 1:g).

ROi sau d6 khi trucvc gid Kinh Thdnh trich d5n nh0ng phdn crja Kinh Thrinh da dugc ghich6p truoc do, hq thucrng trich d5n chfng nhu ld nh0ng loi phdn tu miQng Dr]c Ch0a Troi hbn

L

la tu mQt tir3n tri cU th6 ndo do. Ching han, Phao-16 vi6t "Kinh Thdnh c0ng bi6t truoc ring DucCh0a Trqi sE xung ddn ngoai ld c6ng binh bdi duc tin, nen dd rao truydn truoc cho Ap-ra-hamTin Ldnh n6y: C6c dAn s6 nho nguoi md ducvc phuoc" (Ga-la-ti 3:8).

2. C6 mot vdi phdn doqn noi v6 Duc Chua Troi nhu th6 Ngai ld Kinh Th6nh. Vi dqr nhu."Ch[a la DAng.. da ph6n bdi m6i miQng t6 phU chOng t6i tuc la ddy to Ngdi, ld vua Da-vit rdng:Vi sao cdc ddn n6i gian; lai vi sao c6c nuoc lQp muu v6 ich?" (COng vu 4:24, 25, trich d6n Thithi6n 2:1). Benjamin Warfield vach ra rdng trong mQt s6 c6c vf du, Kinh Thdnh duoc dA cqp dennhu ld Duc Ch0a Troi vd m6t vdi cn6 fnac dO cQp d€n Duc Chua Troi nhu ld Kinh Thdnh. Ddychi co th6 le k6t qud tu mgt thoi quen dOng nh5t hoa trong t6m tri c0a trudc gid rdng bdn vincOa Kinh Thdnh ld loi Duc Ch0a Troi ph6n. Do d6 no trd n6n tu nhi6n khi h.q dung thdnh ng0"Kinh Th6nh ch6p" vi dung thiinh ng0 "DOc Ch0a Troi ph5n" khi that sW di6u hg mu6n noi ld"Kinh Th6nh, Loi c0a Duc Ch0a Troi chep..". Cd hai phdn ndy chung lai voi nhau ch0ng t6 mQtsqr dOng nhdt hoan todn cOa Kinh Thdnh v0i Duc Ch0a Troi phdn.

. 3. Nh0ng truoc gid TAn Uoc cOng tuy6n b6 16 rdng nhu vQy rdng hg cirng co nh0ng uyquy6n ti6n tri nhu cdc truoc gid CUu Uoc. Ch[a Gi6-xu dd noi Gidng B6p-tit la mQt ti6n tri vdcon hcyn ld mQtt i6n t r i (Mathi-o 11:9-15). Theo nhu c6ch Gordon Clark di noi . "Nh0ng t i6n t r ithcvi Tdn Udc cOng duEc linh cdm khOng kem gi c6c ti6n tri thoi Cuu Udc".

Phao lO tuy6n b6 vO uy quy6n ti6n tri crla mlnh: "N6u ai tudng minh ld ti6n tri hay ldduEc Duc Th6nh Linh soi s6ng, thi nguoi 5y hay bi6t rdng di6u t6i vi6t cho anh em ddy ld mangl inh c0a Ch0a" ( l C6-r inht0 14:37).

Phi-e-ro noi vG nh0ng buc thu c0a Phao-16 bi mQt s6 nguoi "gidi sai f nghia, c0ng nhuho gidi sai vO c6c phdn Kinh Thdnh kh5c, chu6c lAy sr,r hu m5t ri6ng v6.minh" (l l Phi-e-ro 3:16).Kh.i Phi-e-ro dO cQp d€n tho tin crla Phao-|O ngang hang voi.nh0ng phdn Kinh Thdnh khdc choth6y rdng 6ng xem nh0ng buc tho 5y cOng co nh0ng uy quy6n ti6n tri nhu Kinh Th6nh vdy.

Quan di6m cia Chha Gi6-xu vd Kinh Thdnh

Tuy nhi6n, di6u quan trong hon cd ld quan di6m crla Ch0a Gi€-xu vO Kinh Th5nh. Ngaidi nghi sao ve no? Ngdi sr? dung no nhu th6 ndo? N6u ch0ng ta trd loi duEc nh0ng cdu hdindy tuc l ir chring ta d6 gidi ddp duEc v6n d6 Loi nhQp th6 cOa Duc ChUa Troi, D5ng md todnb6 Kinh Th6nh noi ddn.

Ch0a Gi6-xu co th6i dQ r5t cdi md vcyi Cuu Uoc. Ngai tung nh6n manh: "Qud th?t ta noicung cdc ngucri, duong khi troi d6t chua qua di, thi mQt chdm mOt net trong luit phSp c0ngkh6ng qua di duEc cho d6n khi mqi sr,r d€u duqc trgn" (Ma-thi-o 5:18). Ngai d6 trung d5n KinhThdnh nhu ld thAm quy6n t6i nau, thuong gioi thiQu loi tuy6n b6 voi cAu "C6 loi chep ring" nhus\r cdm d6 crla Sa-tan trong d6ng vilng (4.1-25). Sau khi s6ng lai Ngai noi v6 chinh Ngdi vr)nhirng su ki€n xung quanh cuQc doi crla Ngdi nhu ld viec ung nghiQm loi Kinh Thdnh:

. NOu vAy, th6 ndo.cho Ong nghiQm.loi Kinh Thdnh dd chep rdng viQc ndy tdt phdi xdyd6n?... Nhung moi dir3u 5y phdi xdy d6n, hdu cho nh0ng loi c6c ddng ti€n tri d6 chep duEc ungnghiQm (Mathi-o 24:54-56).

Khi Ch0a Gi6-xu khdi sw gidng dqy, Ngdi ng6i trong nha hQi & Na-xa-r6t noi Ngdi di l0nl6n. Nguo_i ta dua cho Ngai mQt cuQn s6ch ti6n tri E-sai. Ch0a Gi6-xu md cu6n s5ch, tQp tai l i€uco.800 tu6i, vd Oit Oau dgc. Ngai dgc trong E,sai 61:1-2, dua lai cho ho vir ng6i xu6ng. Mqi capmit deu O6 OOn vdo Ngdi, ch0 ;i 'vdo lcvi nOi tl-p tneo cua Ngdi: "HOm nay da duqc L/ng nghiQmloi Kinh Thdnh md c6c nguoi moi vua nghe do".

Hdy tudng tuqng co mQt lu6ng diQn chay.qua sau khi Ngai tuy€n O6 rugai.Oa ldm ungnghi€m loi t i6n tri dd duoc ch6p ra tr.p 800 ndm vO truoc. Lu-ca ghi lqi: "Ai nAy... deu l6y lam lav€ c6c loi dAy cvn ldnh tu miQng Ngdi ra" (Lu-ca 4.22). D6m d6ng dang theo d6i do mong mu6nNgai ldm phep lq, nhung ho v5n cdm thSy mOt sU t6n kinh Oann rieng cho Ngdi khi Ngai docnh0ng loi niy.

-)

ThAn cOa Ch[a ngu tr6n ta; vi Ngdri d6 xuc ddu cho ta d{ng truy6n Tin Ldnh cho k6nghdo; Ngai dd sai ta d6 rao cho kd bi cAm duqc tha, kd mu duqc s6ng, kd bi ha hi6p duoc tudo; vd 06 06n ra nim ldnh cOa Ch0a (a:18-19).

C6 16 ch6 Ngai xdc tin vd ch6p nhdn Cuu Udc dut kho6t nh6t khi Ngdi tuy6n b6 qudquyet rdng "Kinh Thdnh kh6ng the b6 duqc " (Gi5nq 10:35).VQy, n6u ch0ng ta dd nhOn Ch0aGi€-xu l i i Ch0a vdr l ir DAng Cuu ChuQc, nhung phO nhQn Kinh Th6nh la Loi c0a Duc Ch[a Troi,do ld mQt su mdu thu5n l0n ngay trong loi noi, va kh6ng tuong xung c6ch ki di. Nhu th6 ch0ngta d6n cn6 O6t dOng voi E6ng Crjru ChuQc md ch0ng ta nhfn biet la Duc Ch[a Trqi doi doi, vdD6ng sdng tao todn v0 tru.

Co nguoi gqi ! rang trong quan di€m c0a Ch0a Gi6-xu vr3 Cr,ru Ucrc, Ngdi tr,r dat minhviro dia vi vir thirnh ki6n crla nh0ng thinh gid duong thoi cia Ngai. Noi mQt cdch khdc, NgaidOng tinh voi quan di6m vdn hoa cOa thoi d6 ve rnOt s6 v5n de. Ve mat lli thuy€t, vi nhung thdyth6ng gido trong nha hQi ch6p nhQn th6m quy€n cia Cuu Uoc, n6n Ngdri c0ng chdp nhin CLruUoc nhu vdy d6 sgr day d6 c0a Ngdi co hi6u qud hon.

Theo su vi6c tai Na-xa-r6t d tr6n cho th6y, co nh0ng kho khin nghiOm trgng cho luQndiSm ndy. Viec Chrla Gi6-xu thua nhQn vd stl dqng thAm quy6n crla C\ru Uoc kh6ng phdi lamOt viec ldrm gid tqo hay n6ng can. No ti6p tuc trd thdnh trong tdm trong loi gidng dqy c0a Ngdil i6n quan d6n con nguoi vd c6ng vi6c crla Ngai. N€u khOng thi Ngdi s6 m5c tOi lua d6i nghiOmtrong trong sr,r gidng day cria Ngdi. Hcrn n0a, tqi sao Ngdi lai phdi di6u chinh d mQt s6 di6m ndymir lai khOng d mOt s6 ei6m kh6c? E0y 16 rdng ld mOt lQp luQn khOng th6 dung v0ng duEc.

Nhhng dlnh nghia htru ich

MOt vdi dinh nghTa co th6 gi0p soi s6ng su hi6u bi6t cia ch0ng ta vd Kinh ThSnh v6n lirLcvi Dr?c Ch0a Troi.

Co phdi sqr ch6p nh?n Kinh Thdnh ld loi cOa Duc Ch0a Trcri gi6ng vcvi vi6c xem x6t todnb0 Kinh Thdnh theo nghTa den khOng? CAu h6i: "Ban co tin Kinh Thdnh theo d0ng nghTa CIenkh6ng?" c0ng gi6ng nhu cdu h6i: "Ong da th6i d6nh dQp vcy crla minh chua?" Cdu trd lcyi "co"hay "kh6ng" d€u buOc tQi nguoi trd loi. Adt cLp khi ndo cdu h6i duqc dit ra, tu ng0 "nghTa den"cOng cAn duEc dinh nghTa mOt c6ch cAn thfln.

Theo quan di6m hi6u Kinh Th6nh theo nghTa den kh6ng co nghla ld ch0ng ta b6 quanh0ng loi noi bong ducrc dung trong Kinh Thdnh. Khi E-sai noi ring "moi cdy c6i ngodi Cl6ng sOvO tay" (E-sai 55:2), va tdc gid Thi Thi€n noi "nfi nhdy nhu chi6n dUc" (Thi thi6n 114.4, 6), thikh6ng co ai nhin nh0ng hinh dnh ndy theo nghTa den. Co nh0ng dqng tho, vdn xuOi va cdc th6loai khdc duqc str dqrng. CAn xem x6t theo nghia den crla b6t kli phdn doan ndo theo cdch mdtrucvc gid mu6n dQc gid c0a minh hi6u. No c0ng gi6ng y nguy6n tic dp dung khi dqc mOt tob6-o, ld loai rdt d6 cho chung ta phdn biQt gi0a nghTa bong va nghTa den - nhAt la nh0ng trangth6 thao!

NguEc lai, n6u ch0ng ta kh6ng hi6u Kinh ThSnh theo nghTa den, ch0ng ta d6 b6 qua ydinh 16 rAng c0a nh0ng truoc gid. Quan ni6m nhu v6y s6 xem nh0ng sU kien trong Kinh Thdnh(n1ru su sa ngd cua lodi nguoi hay nh0ng phep lq) ld nh0ng cdu chuy6n duoc ghi chep lai chidO minh hoa vd trinh biiry mQt ch6n lyi thu6c l inh.

Nh0ng nguoi co lQp truong ndy s6 noi khi so sdnh voi cAu: "Dung gi6t nhung con gd d6trung vdng", thi su thQt kh6ng nim d tinh ch5t thqrc tO vO sqr hi€n hru iOa con ga nay qudtrung vdng trong chuyQn lgu ngdn c0a Aesop. Vay, quan di6m ndy noi rdng chrjng ta kh6ngcdn nhdn manh vO bdn ch6t l ich srl crla nh0ng sW kien vd nh0ng ghi chep trong Kinh Thanh d6thudng thuc va nhin thSy chbn lf duoc trinh bdry. Vdi t6c gia cdln-ap Ouig ngr"ye. ie. ;;; ;;th0p tW gid vd sU phUc sinh crla Ch(a Gi6-xu Christ. Nhu vdy, cdu noi "xem x6t Kinh Th6nhtheo nghTa den" r6t mdp mcr vd phdi duqc dinh nghla c5n thdn Oe trann sg hi€u ldm tai hai.

Tom lai, truoc het, srf 6p dqng lf ludn niry_bd qua y dinh 16 rdng cira tu ng0 theo dfngngo phdp vd c0 phqp. N6 b6 qua su nhAt qu6n t6ng qu6t nit odu tu giao uoc cOa Duc ChrjiTroi trong S6ng ThO Ky d6 gidi cuu "todn th6 gioi" vd ducyc Ong nghiQm theo nghTa den qua

I+

Ch0a Gi6-xu Christ. Thu hai, sr/ 6p dung nguydn tic ndry ldm cho nh0ng sW ki€n Kinh ThSnhnhu thfp tU gi6 hay sqr phr-rc sinh crla Ch0a Gi6-xu trd thirnh nh0ng cAu chuyQn kh6ng co thfltching co gi quan trong. Thu ba, quan di6m ndy d5n toi mOt sW gidi nghTa tu chgn mang tinhchri quan md bd qua bAt cu suy nghl ndo v6 s\r l inh cdm t6i thuEng. Cho n6n cdu noi: "Hi6uKinh Thdnh theo nghTa den" r6t mQp mo vd phdi duoc dinh nghTa mgt c6ch cAn thin 06 tnemsu hi6u biet .

"Kinh Th6nh khOng th6 sai lAm duqc" la mgt loi dqy O6 fnac cdn phdi duqc dinh nghTam6t c6ch c6n th?n. Tu ng0 "khOng th6 sai 16m duEc" co nghTa gi v?r khOng co nghia gi? Tu ndyc0ng co th6 bi hi6u lAm. MQt dlnh nghTa t6ng quat ld: Trong nguy6n vin thO bdn, tu tudng DucCh0a Troi mu6n vi6t ea duEc vi6t ra. Nh0ng tu ng0 duqc c6c truoc gid srl dqrng c0ng duocDuc Ch0a Troi kiSm duyOt. Ti6u chudn crla th6 ky 20 v€ su chinh x6c theo tinh khoa hgc, l ichs0 md c6c truoc gid Kinh Th6nh 6p dung kh6ng the ap dr;ng cho nh0ng bdn vi€t c6 xua ndyducyc. Ching han, KinhTh6nh m0 td nh0ng sr,r kien theo d0ng hi6n tuqng xdy ra nghTa ld, theonhu di6u ducvc trOng thdy. Kinh Th6nh bdo mit troi l in vd mit troi moc. DT nhi6n, chtng ta bi6tring mqt troi th?t sr,r khOng lqn hay moc nhung ld tr5i d6t quay. Nhung chinh ch0ng ta cOngv5n noi mat troi lqn hay mit troi moc, cd trong thcri dai m?r khoa hgc d6 soi s6ng cho ch0ng tardi, vi ddy la t6i nOi thich hqp d6 mO td nhong gi duong nhu dang xdy ra. KOt qud l?r ch0ng takh6ng n6n dd kich Kinh Th6nh ld sai ldm khi n6 duoc trinh biiy theo cSch hi€n tugng KinhThdnh phdi chep nhu th6 d6 mqi nguoi d mqi thoi dai vd moi n6n vin hoa co tn6 ni6u duEc.

Ti6u chudn tuong t\r v6 sLr chinh xdc trong v6n d6 l ich sr? cung khOng duEc 6p dungtrong thoi dai xa xua. Nh0ng minh hqa li6n quan d6n chi6n tranh, tri6u dai vd sr,r tri vi crla c6cvua trong Kinh Th6nh duoc sr? dqng s6 gAn drlng hcrn ld con s6 chinh x5c. Ngdry nay ch0ng tac0ng ldm nhu vAy. Khi cdnh sdt uoc luong con s6 cria ddm d6ng, ch0ng ta biet con s6 dokh6ng chinh xdc nhung gdn d0ng voi muc dich cOa ho.

MOt vdi l6i sai 16 rQt co th6 la l6i d bdn ghi ch6p trong qu6 trinh sao ch6p lqi bdng tay.Gutenberg s6ng ch6 ra mdy in vd in bdn Kinh Th6nh d6u ti6n bing ti6ng La Tinh vdo nh0ngnim 1450. Dir r6t m6t, nhung viQc sao ch6p bing tay ld phuong phdp dugc sr? dqrng d6 lam raKinh Th6nh su6t nh0ng th6 ky tru0c thoi crla Gutenberg. Ddng kinh ngqc ld nh0ng bing chungcho th6y s\r chinh x6c t6ng qu6t tu bdn sao chep ndy sang bdn sao ch6p kh6c trdi qua c6c thoidai, co r6t it nh0ng l6i sai nh6, do ld do su cAn th?n t6i Oa O6i vOi tung bdn sao ch6p.

Khi so s5nh hdng ngdn tir i l iQu Kinh Th6nh ndy, vdi v6n d6 v5n chua ducyc gidi thich thdad6ng. Ch0ng ta co th6 thtng thin thua nhQn di6u ndy, hay nho rdng nhi€u l6n trong qud khu,khi co sr.r kh6ng nh6t qu6n trong m6t tai l i€u thi v5n de s6 duoc gidi quy6t khi co th6m nhi6uthOng tin hon. Do do, quan di6m hEp lV sO li i , khi co nh0ng l6nh vr/c duong nhu co vd miuthuSn nhau, hay tri hodn v6n dd lai. Ch0ng ta co th6 thua nh?n rdng hiQn nay chung ta kh6ngth6 gidi thich, va. cho dcvi cho d6n khi co th6m nh0ng th6ng tin moi. Sqr hiQn dien Cia nh0ngnan dO kh6ng h6 ngdn cdn ch0ng ta trong viec chSp nhQn Kinh Thdnh la Loi si6u phdm ciaDrlc Ch0a Troi.

E. J. Carnell gidi thich dpa tr6n khoa hoc:

Co mQt sqr tucrng d6ng chqt ch6 gi0a khoa hoc vd Ccy d6c gi6o, nhung di6u ddng ngqcnhi6n ld duong nhu it nguoi 06 y e6n. N€u Co d6c gi6o khdng dinh rdng toan bQ Kinh thinhd6u mang tinh si6u nhi6n, thi nh0ng nhd khoa hoc c0ng khdng dinh rdng tAt ca nh0ng gi trongthi6n nhiOn d6u hEp lf vd co trdt tu. Cd hai dAu dua tr6h gid tnuy6t, cdn cu khOng pnli tren t51cd nh0ng bdng chung hi6n nhi6n, nhung tr6n "phAn lon" nh0ng bdng chung hi6n nnien.

.Khoa hqc triet d6 ch0 truong ring todn bO v0 tru Cl6u mang tinh mdy moc, mic dir, tr6nthuc t€, nh0ng.hatelectron bi mQt c& nhdy long vong lung tung, nhu duoc di6n td trong thuy6tgoi ki nguy6n t5c vO sqr kh6ng chic chSn crla HeisenOerg iHetJenberg principle of uncertai-ty).

Ldm sao kho.a hoc co th6 minh ch0ng gid thuyOt rdng to?rn b0 vU trq d6u mang tinh m6ymoc trong khi d nhi6u l6nh vuc kh6c n_6 lai nhin nhdn rdng c-6 nhi6u phdn cOa v0 tru duong nhukhOng h€ chuy6n dQng theo khu6n m5u ndry? CAu trd loi vi nguoiia nh?n th6y co s',r ctiuy6ndOng.d6udin trong "phdn lon" v0 tru, nen gid thuy€t 6n hoa nfrZt ta khing dinh idng toan b6 v0tru d6u gi6ng nhu vdy.

Nhhng lei ti6n tri ddng kinh ngac

MOt su x6c nhdn nCra cho Kinh Th6nh la Loi cia Duc Ch0a Troi, 5y l ir s6 luqng lcrnnh0ng loi t i6n tri ghi lqi trong do duEc ung nghiQm.

Nhung loi t i6n tri ndy kh6ng phdi la nh0ng loi do6n chung chung mo hO c0a m6y thdyb6i thdi hi6n dai dua ra, chtng han: "MQt nguoi ddn 6ng dgp trai, mQt nguoi ddn bir xinh deps6 sdm buoc vdo cuOc dcyi crla ban". Nh0ng loi t i€n do6n nhu vdy rAt O6 bi gidi nghTa sai.Nhi6u loi t i6n tri trong Kinh Thdnh dd noi 16 d6n tung chi t i6t, vd duqc cd tinh thdnh thqrc vd uytin cOa nh0ng nh?r ti6n tri h?u thu5n. Chinh Kinh Thdnh c0ng noi 16 rdng mOt loi t i6n tri duEcung nghiQm la mgt trong nh0ng bdng chung chung td nguOn g6c si6u nhi6n trong loi noi cOati€n tri do (Gi6-r6-mi 28:9).

MOt lcyi t i6n tri khOng Ong nghiQm s6 lgt mit na vi t i6n tri gid. Phqrc Truy6n noi ring: "N6unguoi noi trong long rdng: Ldm sao ch0ng ta nhin biet duqc loi ndo la loi Duc Gi6-h6-va kh6ngco phdn? Khi ke tien tri nhcyn danh Duc Gi6-h6-va n6i, vi bdng loi nguoi noi kh6ng xdy d6n virkh6ng ung nghiQm, 5y ld loi md Duc Gi€-h6-va ching co ph6n. K6 ti6n tri do bdi su ki6u ngaomd noi ra. chd sE nguoi" (Phuc 18.21-22).

E-sai dd buOc chat c6c ti6n tri gid bi lqt mat na voi nh0ng loi t i6n tri khOng duEc ungnghiQm c0a ho. 'Phai hay thu?t lai di! Hdy rao cho ch0ng ta didu s6 xdy ddn! Hay td ra nh0ngd6u da co hjc truoc, cho ch0ng ta d6 f nghiQm su cu6i cirng no la the ndo, hay ld bdo choch0ng ta bi6t nh0ng su hdu d€n. H6y rao nh0ng viQc s6 xdy d5n sau ndy, cho ch0ng ta bi6tc6c nguoi ld th6n, cOng hdy xu6ng phuoc hoic xuOng hoa di, hdu cho ch0ng ta cung nhau xemth6y vd lAy lam la..;' (E-sai 41:22-23).

C6 ba loqi ti6n tri duoc n6i d6n trong Cuu tPoc:

, 1. Nh0ng loi dr.r b6o v€ Ddng Uet-si-a s5p d6n, la Ch0a Gi6-xu Christ, duoc noi chi t i6_td6n kho tin. Nh0ng su dO dAu ti€n thucrng xuy6n trich d5n nh0ng loi t i6n tri trong Cr,ru Uoc d6chung td r dng Chria Gi6-xu d6 ung nghiQm tung chi tiet v6n ducyc c6c nhd ti6n tri ch6p ra hcrncd trdm ndm trucvc do. Da s6 nh0ng loi ti6n tri ndy ducyc ch6p ra bdi nh0ng nha ti6n tri hon cdndm trim hay mQt ngdn ndm trucvc khi D6ng Christ d6n th6 gian. Loai chi t i6t chinh x6c duo. cdua ra ndy kh6ng th6 dat ngang hiing vdi U6t X9' mOt t6n gi6o lon ndo khdc tr6n th6 gidi nay.

Chfng ta chi co th6 dO cap mOt phdn nh6 nhung la mOt s6 c6c loi t i6n tri t i6u bi6u. Ch0aGi6-xu d6 cQp d6n nh0ng loi t i6n tri dW bdo vO chinh Ngdi v6n la mQt trong nh0ng nghiOn cuuthtl vi nh5t crla Kinh Thdnh trong lich st}. Sau cu6c d6i thoai voi hai mOn dd tr6n duong Em-ma-0t, Ngai n6i rdng: "HOi nh0ng k6 dai dOt, co long chfm tin loi c6c dAng ti6n tri noi! Hd chdngphdi D6ng Christ chiu thucvng kho th6 5y, moi duoc vdo su vinh hi6n minh sao? Doqn, NgdriOit eau tu M6i-se rOi k6 d6n mqi dAng ti€n tri md cit nghia cho hai nguoi d6 nh0ng loi chi v6Ngdi trong cd Kinh Th6nh" (Lu-ca24.25-27)

E-sai 52:13-53:1! la mQt vi drJ xu6t sic v6 nhung loi t i€n tri dW b6o vO DAng Christ. MOtsu ng5u nhi6n khOng th6 ndo duqc s5p x6p nhu vQy d6 c6 f tqo ra phAn ung nghiem. Mucyildm tir ng0 hay cqrm tu cu th6 dn khcrp voi cuQc doi crla Ngdi mQt c6ch chinh x6c. Chring baog6m cu.Qc doi c0a Ngdi, vi6c Ngai bi cn6i n6 trong chuc vu, su ch6t, sW chOn vd phdn Ong c0aNgai d6i vdi nh0ng loi buOc tQi b6t cOng truoc toa dn. Nhong di6u nay dd dugc viet r; 800ndm truoc thcyi Ch0a Gi6-xu s6ng!

Tan UOc g6m c6 ba muoi tdm l6n noi d6n 53.1-12 vd hai muoi b6n lAn noi d6n Tni 22'.1-3 1 .

Mi-chd 5:2 l it mOt hinh dnh d6y 5n tuong vr3 cd loi dqr bdo Ddng Christ l5n chi t i€t l ichs[r. "Hdi get-te-nem Ep-ra{a, nguoi d trong hang ngan Giu-da ld nh6 lEm, song tu noi ngucris€ sanh ra cho ta mOt Ddng cai tri trong Y-so-ra-6n; g6c tich cria Ngdri bdi tu doi xua, tu truocv0 cung". N6 da Oit OuOc duEc S6-sa Au-gritto, mOt nha vua hung cuong, phdi ra mQt chi6uchi d€ c6 cu6c di6u tra ddn s6, dem Ma-ri va CiO-sep tu Na-xa-ret d'en ACt:l6-nem Ep-ra-ta noi

G

Chua GirS-xu duEc sinh ra. Vi6c chi rO la Bet-le-hem Ep-ra{a ld vi co mqt get-te-nem thu hai v€hucrng b5c crla Bet-te-nem ndy. Loi Kinh Th6nh duoc ung nghiQm m6t c6ch chinh x6c!

2. Co nh0nq loi t i6n tri l i6n quan d6n c6c vi vua, d6t nuoc vd c6c thdnh pfr6. Vgt vi Oudi6n hlnh la thanh-ph6 ty-ro trong E-x6-chi-en 26:1-21. O ddy trinh bdy tung chi t i6t vC thanhph6 Ty-rcr se bi t i6u di6t nhu thd ndo, mgt sr'r sup d6 hodn todn, vd su kien la no khOng bao gioducvc xdy dqrng lqi (c6u 4). Vi6c th6 niio loi ti6n tri ndry ducyc ung nghiOm theo tung giai doqnqua cuOc t6n c6ng c0a N6-bu-cdt-n6t-sa vd sau Clo ld qua cuQc c6ng kich du dOi dAy tdn dc cOaA-lich-son Dai Dd la mQt minh hoa mang tinh hien tugng vO s\r chinh xdc vd tinh thUc h0u cOanh0ng loi t ien tri duEc dU bdo trong Kinh Thdnh.

3. C6 nh0ng loi t i6n tri vO ddn t6c Do Th6i vd ddn Y-so-ra-6n. MQt lAn n0a, mQt vdi loit i€n tri ddng kinh ngqc ndy sE duoc trich d5n.

Tu sqr tan t6c d6n vi6c bi c6c ddn tgc chinh phUc di duoc M6i-se vd O-sO ti6n bdo. "DucGi6-h6-va s€ khi6n ngucri bi nh0ng ke thu nghich minh ddnh bai. Nguoi sO do m6t duong rad6nh ch0ng no, r6i do bdy duong chqy tr6n truoc mdt ch0ng no; nguoi s6 bi x0 dua ddy dotrong khip c6c nudc cua th6 gian (Phuc 28:25). "Duc Ch0a Troi ta se bd ch0ng n6, vi ch0ngno kh6ng.nghe Ngdi; vd ch0ng no s6 did6ng ddi t rong c6c nuc/c" (O-suO 9.17). Gi€-r6-mi 31:1-40 vi6t y6 sU dr.r bdo d6ng kinh ngac v6 sr=r h6i phuc c0a Y-so-ra-€n thdnh mOt ddn tQc. Hdrngngan th6 kf, di6u ndy duoc xem nhu mgt di6u khOng th6 ndo nghT d6n duoc.

Tuy nhi6n, mQt vii i sU kiQn trong chinh giai doan c0a ch0ng ta, it ra d6 duoc phdn ndodo ung nghiem.T6t cd nhong nguoi quan s6t d6u nhdt tri rang viec lQp qu6c cia Y-so-ra-6nvdo ndm 1948 la mQttrong nh0ng hiQn tuqng chinh tr i k inh ng4c nhSttrong thoi dai cOa ch0ngta.

Dwqc sinh ra d thdnh get-le-nem Mi-che 5:2 Lu-ca 2.4-7 Bi b6n voi 30 n6n bac Xa-cha-ri1:13 Ma-thi-o 26:15 Bac duEc dung d6 mLra ruQng cOa tho g6m Xa-cha-r i 11:13 fVf 'a- t f r i -o,ZZSYen ling khi bi bu6c tOi E-sai 53:7 Ma-thi-o 27.12-14

Khdt ch6y c6 lOc cnet Thi th ien ZZ:t S Gidnq 19:28

Bi ddm sau khi ch6t E-sai 53:5 Lu-ca 23.46

Bdng 5.1. Nh0ng su ki€n ducvc du b6o vd ung nghiOm trong cuOc doi Ch0a Gi6-xu.

Dti'c Chia Troi phdn qua cu6n sdch cia Ngdi

. Nhu the, da co nhi6u bdng co hi6n nhi6n d6 ta cdn cu duoc vdo do md tin cdch r6t hgplf rdng Kinh Th5nh la Loi crla DOc Ch0a Troi . Khi dqc Kinh Th6nh, chinh Dfc Th6nh Linh x6cnhdn dieu ndy bdng cdch bi6n d6i nguoi 5y tu sU nghi ngo sang ni6m tin rdng Kinh Thdnh ldloi cia Duc Ch0a Troi. Cdng theo d6i bing ch0ng hi6n nhi6n khi dqc Kinh Thdnh - noi theocum tu cia Gordon Clark - "no soi sdng tdm tri ngucri do", nghla ld Kinh Thdnh la Loi cOa DucCh0a Troi. 7 SW ldnh h6i nay l ir cOng vi6c cOa Duc Th6nh Linh Duc Ch0a Troi vd khOng baogicr v0 gia tri nhung lu6n huong tcri mQt muc dich ndo Cto. Khi mOt nguoi doc, tAm tri ducyc sois6ng, tdm long duoc dung cham vd mQt su nh6n thuc sdu sic dAy thuy6t phqrc vd sri diQp c0aKinh Thdnh.

Sau khi chuy6n tro voi DAng Christ phuc sinh, hai mOn d€ tren duong Em-ma-0t d6 bdonhau: "Long. ch0ng ta hd chdng nong ndy sao?" (Lu-ca 24.32). Kinh nghiQm 5y cong s6 l ir cfiach0ng ta, n6u nho Duc Th6nfr Linh,-ch0ng ta cung tinluffi 'r ing Kin-h Th6nh la Lti c0a DucCh0a Troi. Ch0ng ta dirng Kinh Th6nh d6 nuOi ducrng minh vd qua Kinh Th6nh chung ta duocvdo trong sU hien di€n crla chinh T6c Gid thirSn thuong.

Trich tu: htto ://cd nvn. com/d uonq I i nh/Article/TextArti cle Details ?a rti cle I d =58