1

VDO ประกอบการเรยน เรอง

ระบบประสาทของสตวมกระดกสนหลง

เนอหา 1. เซลลประสาท 2. การท างานของเซลลประสาท 3. โครงสรางและการท างานของระบบประสาท

2

1. เซลลประสาท

1.1 โครงสรางของเซลลประสาท เซลลประสาท ตวเซลลประสาท เสนใยประสาท Nucleus Neuroplasm Dendrite Axon

ภาพแสดงตวเซลลประสาท

3

ภาพแสดง Schwann cell และ Myelin sheath

***นาร 1 :

-Myelin sheath เกดจากเยอหมเซลล ……………….เปนสารจ าพวกไขมน มคณสมบตเปนฉนวนกนการไหลผานของประจ

-Node of Ranvier เปนบรเวณรอยตอของ Schwann cell ถอเปนบรเวณทไมม…………………… -บรเวณใดทม Myelin sheath หอหม จะพบวา R ของกระแสประสาทมไดถง……….. m/s -บรเวณใดทไมม Myelin sheath หอหม จะพบวา R ของกระแสประสาทมไดแค……….. m/s -ใยประสาททม Myelin sheath หมมวนตวหลายชนจะเหนเปนส………………เรยกวา……………. -ใยประสาททม Schwann cell หมเพยง 1 รอบ หรอไมมการมวนตวจะเหนเปน……….. เรยกวา …………………

***นาร 2 : ปจจยทมผลตอความเรวของกระแสประสาท

1) สตวเลอด………… จะน าไดเรวกวา เลอดเยน 2) สตวทเคลอนท……. จะน าไดเรวกวา เคลอนทชา 3) ใน ……………….. จะน าไดเรวกวา ใน dendrite 4) ใยท ………....... จะน าไดเรวกวา ใยท เลก 5) Node of Ranvier ……………. จะน าไดเรวกวา หางนอย

4

1.2 ประเภทของเซลลประสาท

การจดจ าแนกเซลลประสาท

จ าแนกตามโครงสราง ไดแก A. ขวเดยว (...................neuron) B. สองขว (....................neuron) C. หลายขว (……………….neuron)

จ าแนกตามหนาท ไดแก ก. รบความรสก (…………….neuron) ข. ประสานงาน (……………neuron) ค. น าค าสง (…………….neuron)

5

แบบฝกหดท 1 เซลลประสาท

1. (มช.40) สวนประกอบเซลลประสาททท าหนาทรบกระแสประสาทคอสวนใด 1. Cell body 2. Axon 3. Dendrite 4. Schawann cell 2. (มช.34) ถากระตนเซลลประสาท ก และ ข ดวยความแรงเทากน ลกษณะของ

การเคลอนทของกระแสประสาททงสองจะเปนอยางไร

1. เซลล ก เคลอนทไดเรวกวาเซลล ข 2. เซลล ข เคลอนทไดเรวกวาเซลล ก 3. เซลล ก และเซลล ข เคลอนทแบบเดยวกน 4. เซลล ก ไมสามารถเคลอนทได

6

3. (มช.35) จากรปเซลลประสาท จงเลอกขอความทถกตอง

1. กระแสประสาทเคลอนทจาก A ไป B 2. กระแสประสาทเคลอนทจาก B ไป A 3. เปนเซลลประสาทชนดน าค าสง 4. เปนเซลลประสาทชนดรบความรสก 4. (มข.55) แอกซอนมเสนผาศนยกลาง 2 um มความยาว 150 um และม

ปลอกไมยลนหม ขอใด คอ แอกซอนทสามารถน า (สง) กระแสประสาทไดเรวทสด ขอ ปลอกไมยลนหมแอกซอนแตละชวงยาว (um) 1. 2 2. 3 3. 4 4. 5

7

2. การท างานของเซลลประสาท

2.1 การทดลองเกยวกบการท างานของเซลลประสาท

- เครองมอทใชวดเรยกวา …………………..ซงท าดวยหลอดแกว capillary ม =...... um และบรรจสารละลายเกลออยขางใน ปลายดานหนงสอดเขาไปใน .............ของเซลลประสาทหมกทะเล (ม = ….. mm) อกขางแตะอยทผวรอบนอก จากนนวด…………………….ระหวางปลายอเลกโตรด

- จากการทดลองพบวา

1) กระแสประสาทเคลอนไปไดโดยมการเปลยนแปลงของ……………..เกดขนทเยอหมเซลล 2) แสดงผลการเคลอนทของกระแสประสาทไดโดย กราฟการเปลยนแปลง……………… (Membrane potential) ของเซลลประสาท

กราฟแสดงการเปลยนแปลง Membrane potential ของเซลลประสาท

8

- กอนถกกระตน -60 mV เรยกวา ..............................หรอ Polarization

- หลงถกกระตน +40 mV เรยกวา ...........................และเรยกคาความตางศกยสงสดของระยะนวา ...................... สกพกหลงระยะ Depolarization พบความตางศกยไฟฟาเรมลดลง จนถง -60 mV เรยกระยะนวา ................................

2.2 กลไกการเปลยนแปลง Membrane potential

9

10

แบบฝกหดท 2 การท างานของเซลลประสาท

1. (PAT2 ต.ค. 51) เมอเซลลประสาทถกกระตน เหตการณแรกทเกดขนคอ.... 1. เกด Action potential

2. เกดการหลงสารสอประสาท 3. Na+ ไหลเขาไปในเซลล 4. K+ ไหลออกนอกเซลล

2. (มช. 36) ขอใดตอไปนแสดงการเคลอนทของกระแสภายในเซลลประสาท ไดอยางถกตอง

11

3. (A-NET 49) จากภาพการเปลยนแปลงศกยไฟฟาของเซลลประสาท ชวงของ

กราฟทชองโซเดยมเปด ขณะทชองโพแทสเซยมปดคอชวงใด

1. ก ถง ข 2. ข ถง ค 3. ค ถง ง 4. ข ถง ง

4. (มช. 42) เมอมสงเรามากระตนทต าแหนงหนงของเซลลประสาทจนถงขนทตอบสนอง ได เหตการณใดเกดขนทนทเปนล าดบแรก 1. cell membrane ทต าแหนงนนยอมให Na+ ผานออกจากเซลลได 2. cell membrane ทต าแหนงนนยอมให Na+ เคลอนทเขาสเซลลได 3. ทต าแหนงนนภายในเซลลมประจ + ขางนอกเซลลมประจ – 4. ทต าแหนงนนภายในเซลลมประจ – ขางนอก เซลลมประจ +

5. (A-NET 49) เมอกระตนเซลลประสาทดวยสงเราทมผลใหชองโซเดยมเปดจะท าให

1. ศกยเยอเซลลลดลงและเพมโอกาสการเกดแอกชนโพเทนเซยล 2. ศกยเยอเซลลเพมขนและเพมโอกาสการเกดแอกชนโพเทนเซยล 3. ศกยเยอเซลลลดลงและลดโอกาสการเกดแอกชนโพเทนเซยล 4. ศกยเยอเซลลเพมขนและลดโอกาสการเกดแอกชนโพเทนเซยล

12

3. โครงสรางและการท างานของระบบประสาท

3.1 ประเภทของระบบประสาท (Nervous system)

ระบบประสาทรอบนอก (……….= Peripheral Nervous System)

1) แบงตามโครงสราง

เสนประสาทไขสนหลง (……………… nerve)

เสนประสาทสมอง (……………..nerve)

Spinal cord Brain

ระบบประสาทสวนกลาง (………….= Central Nervous System)

ใตอ านาจจตใจ (……………nervous system

หรอ Somatic nervous system)

2) แบงตามหนาท

นอกอ านาจจตใจ (…………….. nervous system

หรอ Autonomic nervous system)

Parasympathetic system (ระบบประสาทมผลท าใหรางกาย

........................)

Sympathetic system (ระบบประสาทมผลท าใหรางกาย

................)

13

3.2 สดสวนของสมองสวนตางๆ ของสตวมกระดกสนหลง

ขอสรปจากภาพ : 1) สมองสวนหนา (...................) จะมพฒนาการมากขนในสตวชนสง นนคอ

........... หน จระเข กบ .............. 2) สมองสวนกลาง (....................) จะมขนาดใหญสดในปลา และมขนาดเลกลงใน

สตวชนสง นนคอ ............. กบ จระเข หน ............... 3) สมองสวนทายจะมพฒนาการดมากในสตวทมการเคลอนท 3 มต นนคอจะเจรญดใน..........และ............รวมทงใน............ท าใหการท างานของกลามเนอเปนไปอยางละเอยดออนประณตสละสลวย

14

แบบฝกหดท 3.2 สดสวนของสมองสวนตางๆ ของสตว

1.(มช. 45) สมองของหนสวนทลกศรช มความสมพนธกบเสนประสาทคทเทาใด และมขนาดเปนอยางไรเมอเทยบกบของคน

1. คท 1 และเลกกวา 2. คท 1 และใหญกวา

3. คท 2 และเทากน 4. คท 4 และใหญกวา 2. (มช. 48) สมองสวนใดมรปรางใหญแตกตางกนไปตามระดบววฒนาการ จากสตวม

กระดกสนหลงชนต าไปยงสตวมกระดกสนหลงชนสง 1. เซรบรม 2. ออปตกโลบ 3. เซรเบลลม 4. เมดลลาออบลองกาตา

3. (A-NET 49) สตวมกระดกสนหลงทสดสวนของสมองสวนกลางตอสมอง ทงหมด สงสดคอขอใด 1. ปลาวาฬ 2. จระเข 3. งดน 4. ฉลาม

15

4. (มช. 46) คน : เซรบรม ปลา : ________ 1. ซรบรม 2. เซรเบลลม 3. ออปตโลป 4. ออลแฟกทอรลบ

16

3.3 สมองสวนตางๆ ทส าคญ

ภาพแสดงต าแหนงสมองสวนตางๆ

ภาพแสดงต าแหนง Olfactory bulb

17

แบบฝกหดท 3.3 สมองสวนตางๆ ทส าคญ

1. (มช.45) อาการ “เดนไมตรงทาง” “ปสสาวะบอย” และ “มองเหนภาพไมชดเจน”

ของผทเมาสรา เกดขนเนองจากการท างานทผดปกตของสมองสวนใดตามล าดบ

1. ค ข และ ก 2. ง ก และ ข 3. ง ข และ ก 4. ค ง และ ข

2. (มช. 35) ทสมองสวนไฮโพทาลามสมศนยควบคมดลยภาพของรางกายคออะไร 1. ควบคมการรกษาดลยภาพของน าในรางกาย 2. ควบคมการรกษาดลยภาพของความเปนกรด เบสของรางกาย 3. ควบคมการรกษาดลยภาพของอณหภม 4. ถกทงขอ 1. และขอ 3.

18

3. (Pat2 ก.ค. 52) สมองสวนใดของคน เมอถกท าลายแลวมผลท าให

การควบคมการหายใจผดปกต ก. เมดลลาออบลองกาตา ข. พอนส ค. เซรบรม 1. ก 2. ก และ ข 3. ข และ ค 4. ก ข และ ค 4. (มช. 46) การท างานทผดปกตของสมองสวนใดทมผลตอความผดปกตของรางกาย

เกยวกบอณหภมของรางกาย การรบรความหว การรกษาสมดลน า และประจ าเดอนผดปกต

1. เซรบรม 2. ทาลามส 3. ไฮโปทาลามส 4. เมดลลา 5. (มช. 44) ศนยควบคมการรบรเรองภาษาอยทสมองสวนใด 1. เซรบรม

2. เซรเบลลม 3. พอนส 4. ไฮไปทาลามส

6. (มช. 35) คนมพฒนาการของสมองสวนใดมากทสด จงมความสามารถใน การเรยนรสง

1. ซรบรม 2. ซรเบลลม 3. ไฮโพทาลามส 4. เมดลลาออบลองกาตา

19

3.4 ระบบประสาทแบบ Parasympathetic และ Sympathetic

20

แบบฝกหดท 3.4 ระบบประสาทแบบ Parasympathetic และ Sympathetic

1. (Pat 2 ต.ค.52) การท างานและการหลงสารสอประสาทของระบบ

ประสาทอตโนวตชนดซมพาเทตก ในขอใดถกตอง ก. น าค าสงกระตนตอมน าลายใหหลงน าลาย ข. น าค าสงใหกระเพาะปสสาวะบบตว ค. เซลลประสาทกอนไซแนปสหลงแอซตลโคลนมายงเซลลประสาท

หลงไซแนปส ง. เซลลประสาทหลงไซแนปส หลงนอรเอพเนฟรนมาควบคมการบบตว

ของกลามเนอหวใจ 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ค และ ง 4. ก และ ง

2.(A-NET 50) ขอใดไมถกตองเกยวกบระบบประสาทอตโนมตชนดพาราซมพาเทตก

ก. น าค าสงยบยงการเตนของหวใจ ข. น าค าสงท าใหรมานตาขยาย ค. เซลลประสาทหลงไซแนปสหลงนอรเอพเนฟรนมาควบคมหนวยปฏบตงาน ง. เซลลประสาทกอนไซแนปสหลงแอซตลโคลนมายงเซลลประสาทหลงไซแนปส 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ค และ ง 4. ก , ข และ ค

3. (มช. 36) ขอใดตอไปนไมใชการท างานของระบบประสาท sympathetic 1. หวใจเตนเรวขน 2. กระเพาะปสสาวะบบตว ท าใหเกดการขบปสสาวะ 3. กระตนใหเกดการหลงเหงอ 4. กระตนใหเกดการหลงฮอรโมน

21

4. (มช. 36) บรเวณปลายแอกซอนของเซลลประสาทเซลลหนงอยตดกบเดนไดรตของ เซลลประสาทอกเซลลหนง เรยกวาอะไร

1. neurotransmitter 2. synapse 3. acetylcholine 4. neural tube 5. (มช. 35) ทบรเวณไซแนปส สารสอประสาท (neurotransmitter) เปนสารพวกใด และจะถกหลงจากปลายประสาทอะไร ไปยงปลายประสาทใดของอกเซลลหนง 1. อะซตลโคลน , แอกซอน , เดนไดรต 2. อะซตลโคลน , เดนไดรต , แอกซอน 3. โคลนเอสเตอเรส , แอกซอน , เดนไดรต 4. โคลนเอสเตอเรส , เดนไดรต , แอกซอน

22

โจทยเสรมประสบการณ เรอง ระบบประสาทของสตวมกระดกสนหลง

1. หนวยยอยทสดของระบบประสาทคอหนวยใด

ก. สมอง ข. เซลลประสาท ค. ปมประสาท

ง. ไขสนหลง

2. เซลลประสาทสงการ คอ เซลลประสาทในขอใด ก. sensory neurons ข. motor neurons ค. connective neurons ง. associative neurons

3. เซลลประสาททม dendrite ตดตอกบอวยวะรบความรสก คอเซลลประสาทชนดใด

ก. sensory neurons ข. associative neurons ค. connective neurons ง. motor neurons

4. bipolar neuron พบไดมากทสดทใด ก. กลามเนอ ข. เรตนา ค. ไขสนหลง ง. ตอมตาง ๆ

23

5. ระบบประสาทสวนกลางคอขอใด ก. ไขสนหลง ข. ปมประสาท ค. ประสาทอตโนมต ง. เสนประสาท

6. การเคลอนทของกระแสประสาทเรยงตามล าดบอยางไร ก. dendrite – axon – cell body ข. cell body – axon – dendrite ค. dendrite – cell body – axon ง. axon – cell body – dendrite

7. เหตทเราเหน axon เปนสารสขาวเพราะอะไร ก. มสารโปรตนหมอย ข. มสารไขมนหมอย ค. มสารคารโบไฮเดรตหมอย

ง. มสารนวคลอกหมอย

8. สมองสวนหนา (fore brain) ประกอบดวยสมองสวนใดบาง ก. cerebrum, thalamus, hypothalamus ข. cerebrum, cerebellum, pons ค. cerebrum, thalamus, cerebellum ง. cerebrum, cerebellum, hypothalamus

9. สมองสวนทท าหนาทสงสาร Releasing hormone ไปควบคมการท างานของตอมใตสมองคอสมองสวนใด

ก. Thalamus ข. Hypothalamus

ค. Cerebrum ง. Medulla

24

10. ขอใดตอไปนไมไดเปนหนาทของ medulla oblongata ก. ศนยกลางการหายใจ

ข. ควบคมการเตนของหวใจ ค. ควบคมการไอ การจาม

ง. ควบคมความรสกตาง ๆ

11. ระบบประสาทสวนนอกประกอบดวยอะไรบาง ก. เสนประสาทไขสนหลง 31 ค เสนประสาทสมอง 12 ค ข. เสนประสาทไขสนหลง 12 ค เสนประสาทสมอง 31 ค ค. เสนประสาทอตโนมตทกค ง. เสนประสาททแยกออกจากสวนไขสนหลงทงหมด

12. ลกษณะของ spinal nerve คอขอใด ก. เปน sensory nerve ข. เปน motor nerve ค. เปน mixed nerve ง. เปน associative nerve

13. Norepinephrine เปนสวนทปลอยจากเซลลประสาทชนดใด ก. axon ของ sympathetic nerve ข. dendrite ของ sympathetic nerve ค. axon ของ parasympathetic nerve ง. dendrite ของ parasympathetic nerve

14. ในการกระตนประสาท sympathetic มผลตอการหลงน ายอย gastric juice และ

pancreatic juice คออยางไร ก. หลงน ายอยเพมมากขน ข. ลดการหลงลง ค. เพม gastric ลด pancreatic ง. เพม pancreatic ลด gastric

25

15. ผลของการกระตน parasympathetic ตอตบท าใหตบเกดสงใด

ก. เพมการสลายไกลโคเจน ข. เพมการหลงน าด

ค. ลดการหลงน าด ง. ตบหดตวลดขนาดลง

16. ระบบ ANS ควบคมกลามเนอชนดใด ก. กลามเนอลาย

ข. กลามเนอเรยบ ค. กลามเนอหวใจ ง. ถกทงขอ ก และขอ ข

17. depolarization เปนผลมาจากสงใดเปนอนดบแรก ก. Na+ รวเขาสเซลล ข. Na+ รวออกจากเซลล ค. K+ รวออกจากเซลล ง. K+ รวเขาสเซลล

18. synapse คออะไร

ก. ประสาทเชอมโยง ข. ประสาทรบความรสก

ค. ชองระหวางรอยตอของเซลลประสาท ง. แขนงของประสาท

19. ทเยอเซลลประสาทในสภาพพก (resting membrane potential) มคาประมาณเทาใด ก. 70 mv ข. 0 mv ค. -70 mv ง. -20 mv

26

20. ในการน า Na+ ออกจากเซลลและ K+ เขาสเซลลเปนกระบวนการใด ก. diffusion

ข. passive transport ค. active transport

ง. osmosis

21. เมอกระแสประสาทเคลอนผานไปแลว จะมการน า Na+ และ K+ กลบเขาสสภาพเดมเรยกวาอะไร

ก. depolarization ข. repolarization

ค. action potential ง. membrane potential

22. เยอหมเซลลประสาทมหนาททส าคญอยางไร ก. ควบคมสะสม K+ ไวภายในเซลล และขบ Na+ ออกนอกเซลล ข. ควบคมสะสม Na+ ไวภายในเซลล และขบ K+ ออกนอกเซลล ค. ควบคมสะสม Na+และ K+ ไวภายในเซลล ง. ควบคมสะสม Na+และ K+ ไวภายนอกเซลล

23. การเคลอนทกลบของ Na+ และ K+ ในระบบประสาทเกดจากกระบวนการใด

ก. กระบวนการแพร ข. กระบวนการออสโมซส

ค. กระบวนการแอกทฟทรานสปอรต ง. กระบวนการอมบบชน

24. สมองสวนทควบคมความตองการพนฐานเกยวกบ น า อาหาร ความตองการทางเพศ คอสมองสวนใด

ก. ซรบรม ข. ซรเบลลม ค. ทาลามส ง. ไฮโพทาลามส

27

25. สตวตอไปนสตวพวกใดทมสวนของ ออฟแฟกทอรบลบ ขนาดใหญเตบโตดทสด ก. คน ข. นก ค. ปลา ง. กบ

26. ไขมนทหมอยรอบ ๆ axon ของเซลลประสาทซงเรยกวา myelin sheath นนเปนสวนของเซลล

ก. เซลลประสาท ข. Neuroglia ค. Schwann cell ง. Neuron

27. ถามการท าลายสมองสวน medulla oblongata จะท าใหเกดสงใด

ก. ไมสามารถทรงตวอยได ข. การรบรทางการไดยน และพดเสยไป

ค. ความจ าหมดสนไป ง. ตายทนท

28. เซลลประสาททท าหนาทในการรบความรสกมกเปนเซลลประสาทแบบใด ก. เซลลประสาทขวเดยว ข. เซลลประสาทสองขว ค. เซลลประสาทหลายขว ง. ขอ ก และ ข

29. เซลลประสาททท าหนาทในการสงการมกเปนเซลลประสาทแบบใด

ก. เซลลประสาทขวเดยว ข. เซลลประสาทสองขว ค. เซลลประสาทหลายขว ง. ขอ ก และ ข

28

30. เซลลประสาททสามารถน ากระแสประสาทไดเรวลกษณะอยางไร

ก. มขนาดเลก มเยอไมอลนหม มโนดออฟแลนเวยรหางกน ข. มขนาดใหญ มเยอไมอลนหม มโนดออฟแลนเวยรหางกน ค. มขนาดเลก ไมมเยอไมอลนหม ง. มขนาดใหญ ไมมเยอไมอลนหม

31. ขอความใดถกตอง

ก. acetylcholine ถกปลอยออกมาจากปลายเดนไดรต ข. acetylcholine ถกปลอยสลายโดยเอนไซม cholinesterase ค. สารสอประสาท มเฉพาะ acetylcholine เทานน ง. ระบบประสาทโดยทว ๆ ไปไมตองมการซแนปสกได

32. จากรปเปนเซลลประสาทสงการ ชอใดถกตอง 1 2 ก. Cell body Axon ข. Axon Dendrite ค. Dendrite Myelin sheath ง. synapse Dendrite

29

33. จากรป หมายเลขตาง ๆ คอ 1 2 3 ก. ซรบรม เมดลลา ไฮโพทาลามส ข. ซรบรม ตอมพทอทาร ซรเบลลม ค. ซรบรม ไฮโพทาลามส ซรเบลลม ง. ซรเบลลม ตอมพทอทาร ซรบรม