7/28/2019 10 i 11 Skolioza

1/28

SKOLIOZA(scoliosis)

Doc. dr Romana Romanov

Ass msc. Duan Stupar

14.12.2012.

21.12.2012.

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

2/28

KINEZITERAPIJA

devijacija kimenog stuba frontalna ravan

rotacija

torzija

moe a ne mora

biti prisutna

obrtanje KS oko uzdune ose

uvrtanje tela prljena jednog prema drugom

moe biti kombinovana i sa devijacijom KS u sagitalnoj ravni

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

3/28

KINEZITERAPIJA

funkcionalni stadium = skoliotino loe dranje

krivine nisu fiksirane, rotacija je minimalna ili je nema

test: poloaj u visu

pretklon

nastala krivina se gubi, nema strukturalnih

promena na kostima i ligamentima

loe navike

nepravilno sedenje

aka torba / na jedno rame

neadekvatan odmarajui poloaj i sl.

habitualna / kolska skolioza

uzronici + insuficijentan kimeni stub

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

4/28

KINEZITERAPIJA

Skoliotino dranje moe biti uzrokovano i na osnovu zauzimanjaodreenog poloaja u smislu kompenzacije (u odnosu na neki drugi

telesni nedostatak ili nepravilnost)

nejednaka duina donjih ekstremiteta

pokret - frontalna ravan/sagitalna osa

nagib prema kraoj nozi

sa strane due noge angaovanje

latero-fleksora trupa

istovremena aktivacija fleksora i

ekstenzora sa iste strane trupa

-

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

5/28

KINEZITERAPIJA

1. m. Iliocostalis

2. m. quadratus lumborum

3. m. obliquus abdominis int.

a) b)

. m. serara us pos er or sup.

5. m. seraratus posterior inf.

6. mm. scaleni

c) d)

e) f)

1 = e2 = d

3 = f

4 = a

5 = c

6 = b

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

6/28

KINEZITERAPIJA

degenerativne promene na KS sa promenom strukture i morfologije

prljenova strukturalni stadijum

uvek prisutna rotacija i torzija

test pretklona

promene u kretanju, u delu grudnog koa i rada unutranjih organa

anatomski oblik prljenskog tela asimetrian, klinasti

izgled, okrenut prema konkavitetu skoliotine krivine

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

7/28

KINEZITERAPIJA

promene u kretanju, u delu grudnog koa i rada unutranjih organa

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

8/28

KINEZITERAPIJA

klinika slika skolioze se dijagnostikuje na osnovu rendgena u

vidu prednje/zadnje projekcije, ispitanik je u stojeem poloaju

identifikuje se ako je prisustvo krivine tj. odstupanje vee od 10

prema Cobb-u

skoliotino dranje:

glava nagnuta u jednu stranu

jedno rame vie u odnosu na drugolopatice nisu simetrine

Lorencovi touglovi nisu simetrini

trbuni zid mekan i ispupen

glutealna muskulatura asimetrina (jedna strana naglaenija/jaa m.)

jedna noga je blago fletirana dok je duga opruena (hiperekstenzija)

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

9/28

KINEZITERAPIJA

Skolioza se moe javiti du celog KS od vrata preko grudnog

pa sve do lumbalnog dela, nastaju postepeno, bezbolno

(kasnije se javlja bol) i progresivne su.

PREMA MESTU:TOTALNA

PARCIJALNA

KOMPENZATORNA

Totalne skolioze su jednostrane

deformacije celog kimenog stuba u levuili desnu stranu. Uoavaju se iz frontalne

ravni sa zadnje strane (lene), najee

se javljaju u juvenilnoj fazi rasta.

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

10/28

KINEZITERAPIJA

Parcijalna skolioza ukazuje na devijaciju samo jednog segmentakimenog stuba u levu ili desnu stranu. U praksi se njaee sree

desna grudna skolioza (u juvenilnom periodu). Navike kolskog deteta

doprinose nastanku ovog deformiteta, ali i rana specijalizacija u

pojedinim sportovima, naroito onima koji asimetrino razvijaju telo /

ukoliko se ne rade kompenzatorne vebe.

vratna / cervikalna (L ili D)

grudna / torokalna (L ili D)

slabinska / lumbalna (L ili D)

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

11/28

KINEZITERAPIJA

Kompenzatornu skoliozu karakterie deformitet KS u smisluodstupanja jednog segmenta KS u stranu (levu ili desnu), tako nastala

krivina se naziva primarnom (zbog spoljanjih negativnih uticaja),

iznad ili ispod primarne ktivine dolazi do formiranja sekundarne ili

kompenzatorne krivine. Primarna krivina zahvata jedan segment vrlo

retko dva, a sekundarno mogu biti zahvaeni jo jedan (DUPLEXSCOLIOSIS) ili dva segmenta (TRIPLEX SCOLIOSIS).

Fridman 35-40%

laterofleksija

rotacija

torzija

zmijolik izgled

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

12/28

KINEZITERAPIJA

Primarna krivina nastaje kad se asimetrino vri pokret, spoljanjipritisci usmereni vertikalno na dole ne projektuju se na telo prljena

ve na njegove ivice. Na taj nain stvoren je obrtni momenat i svi

uslovi za nastanak deformiteta a pomeranje segmenta prati

odstupanje susednog segmenta u suprotnu stranu.

Zavisno od segmenta na kome e se javiti primarna skoliotina

krivina kimenog stuba, skolioze delimo na:

vratna niska / C6 i C7 vrlo retko se javljanu ko sekundarne (0.5-1%)

grudna ee sa koveksitetom u desno (22%)

visoke torokalne (C6,7 / Th1,2)

srednje torokalne (Th5,6,7)

niske torokalne (Th12 / L1)grudno-slabinske

slabinska uglavnom nisu reduktibilna (24-25%) nivo L2kompenzatorne

najvei ugao

konveksiteta

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

13/28

KINEZITERAPIJA

etiologija strukturalnih skolioza

uglavnom idiopatske (uzronik nepoznat)

po poreklu:

uroene kongenitalne

steene akvirirane

Kongenitalne skolioze nastaju kao posledica raznih anomalija (izmenjena struktura i

oblik rl enova ili rebara :

klinasti prljennedostatak dela tela prljena

poluprljen (hemivertebra)

srastanje prljena sinostoza (dva ili vie)

sinostoza prljena i odgovarajueg rebra

lumbalizacija

sakralizacijaanomalije zglobnih nastavaka i dr.

Kongenitalne anomalije (KA) su strukturni defekti tkiva i organa, nastali tokom

morfogeneze, prisutne i vidljive na roenju.

sinostoza L sa S prljenom

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

14/28

KINEZITERAPIJA

poluprljen

kongenitalne skolioze ine deo

identifikovanih idiopatskih skolioza,retko su progresivne / ipak nije u

potpunosti iskljuivo

klinasti prljen sinostoza

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

15/28

KINEZITERAPIJA

steene strukturalne skolioze

javljaju se u daleko veem procentu kod identifikovanih idiopatskih

skolioza (60-80%),

u bilo kom uzrasnom periodu deteta /razvijaju se sa rastom

Neuropatske

Miopatske

Osteopatske

CP? termin-Centralni motorni deficit / Cerebralnaparaliza je sveobuhvatan naziv za razliite

oremea e ko i utiu na detetovu s osobnost

kretanja i dranja tela odnosno ravnoteu.

Deija parliza (poliovirus)

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

16/28

KINEZITERAPIJA

Miopatske skolioze miina distrofija (progresivna, nasledna bolest),

miii propadaju i slabe u nekim sluajevima moe da zahvati srce i drugu

nevoljnu muskulaturu.

naruen tonus paravertebralne

-

Osteopatske skolioze - oboljenje kotanog tkiva, prelomi koji dovode do

promene oblika prljenova tj. njegovog pozicioniranja.

Torakogena skolioza po traumama , oboljenjima i operativnim

zahvatima grudnog koa.

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

17/28

KINEZITERAPIJA

Istraivanja, veliki broj autora i danas nema pouzdanih odgovora oetiologiji, velikim procentom ovo odstupanje identifikuje se kao

idiopatska skolioza. Istraivanja su pokazala da se uopteno skolioze

ee javlja u enskoj populaciji.

infantilne do 3.g., ee kod deaka,nisu praene kompenzatornim krivinama.

juvenilne od 4-9. g. devojice (ee)

od 4-10/11. g. deaci

adolescentne posle 10. g. mogu biti

progresivne i do 10 godinje, kod devojica se

javlja ee

vie od 20 / mider

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

18/28

KINEZITERAPIJA

na razliite naine:

Subjektivna procena (Volanski)

Pediskoliometar

Skoliometar

Spinal mous

Test pretklonom (Adam's Forward Bend Test)

RTG nalaz Cobb angle

MRI magnetna rezonanca

dijagnoza skolioze

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

19/28

KINEZITERAPIJA

dg. u kolskim uslovima metodama u kojoj se primenjuje fizikalni pregled

po metodi N. Volanskog

po metodi viska i lenjira

babl-inklinometrom

skoliometrompediskoliometrom

spinalmous

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

20/28

KINEZITERAPIJA

metoda na osnovu Cobb-ovog ugla

dijagnostika se u najveoj meri oslanja na pokazatelje dobijene

pomou radiolokih snimaka,

vri se analiza krivina kimenog stuba u frontalnoj i sagitalnoj

ravni, identifikuje se stepen deformiteta odnosno njegova

progresija,Cobb-ov ugao je parametar koji predstavlja osnovu za

kvantifikaciju stepena deformiteta krivine kimenog stuba, ali i

pokazatelj za izbor vrste terapije.

1. izbor ravni najzakoenijih kimenih prljenova,

2. povlaenje/iscrtavanje mernih linja,

3. premeravanje uglomerom

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

21/28

KINEZITERAPIJA

veliki stepen varijabilnosti vrednosti merenja Cobb-ovog ugla na osnovu radiolokog

snimka, primenom tradicionalne "olovka i lenjir" metode (greke merenja mogu biti uintervalu od 3-5, odnosno 6-7)

uvode se metode 3D DMU

modela koji objedinjujeanatomske i biomehanike

karakteristike KS

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

22/28

KINEZITERAPIJA

Sistem za automatsko odreivanje Cobbovog uglahttp://www.mfkg.rs/sajt/Downloads/tehnicka_resenja/tr01.pdf

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

23/28

KINEZITERAPIJA

dijagnostikovanje pored identifikacije znaajno i u cilju terapijskih procedura

PROGNOZA

u odnosu na prisutnost simptoma, znaka (prema Klisiu):

osnovni - O:krivina 50 i vie

infantilne progresivne skolioze

gubitak poetne korekcije tokom konzervativne terapije

-

krivina od 40-49

rotacija III stepena

izraene klinasta nesimetrija

tokom konzervativne terapije smanjenje poetne krivine

Prognoze mogu biti

teke (O+2D)

umerene (odsustvo znaka teke prog. + javlja se progresija krivine)

lake (odsustvo znaka teke prog. + nema progresije krivine)

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

24/28

KINEZITERAPIJA

znaajan proces rasta odnosno kotanog sazrevanja

Riserov znak za zavretak rasta kimenog stuba

ilijana apofiza prema medijalnoj strani(od 1 do 5 ili u procentima od 1 do 100)

praenje do (2 godine nakon menarhe ili pojave izraene stidne dlakavosti kod

deaka; Riser 4).

prema Cobb-u:

do 29 laka skolioza I stepane

od 30 - 49 srednja skolioza II stepena

od 50

teka skolioza III stepena

Podele prema Fridmanu i Ponsetiu (1950. god.), prema Dejmsu (1967.

god.), Karaikovi na osnovu anglosksonske literature (prema Radisavljeviu

2001. god).

na osnovu angulacije

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

25/28

KINEZITERAPIJA

posebni oblici skolioze

kifo-skolioza (identifikuje se pri znatno izraenoj

pored fizikih i funkcionalnih dolazi i do psihikih promene

posebno u periodu adolescencije

(promenjen i naruen izgled)

rotaciji prljenskih tela i rebara)

lordo-skolioza / rotaciona lordoza

neurofibrozna skolioza

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

26/28

KINEZITERAPIJA

Leenje skolioze

Hipokrat - trakcija

prevencija nastavnici FV

korekcija, spreavanje progresije

konzervativno leenje

hiruka metoda

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

27/28

KINEZITERAPIJA

Fiziko vaspitanje skolioza DA ili NE

razliiti aspeki nauna istraivanja

kontraindikacije - fizijatardo 10 redovna nastava FV + korektivni rad

planom i programom

od 11- 20 redovna nastava FV + korektivne

vebe svaki dan (kod kue)

od 21 - 30 redukovati nastavu FV (skokovi,

, , , ...

od 31 do 50 oslobaanje redovnog programa /

sprovodi propisan korektivni program vebi

vie od 50 oslobaa nastave, kineziterapijski

tretman pod kontrolom u zdravstvenim

ustanovama

7/28/2019 10 i 11 Skolioza

28/28

KINEZITERAPIJA

SPORT skolioza DA ili NE

benefiti sportskih aktivnosti

asimetrini sportovirazlike u odnosu na disciplinu

gimnastika

plivanje