10. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİelfiyayinlari.com/upload/files/pdf/10_sinif/10_sinif_din...Dua, ibadet, tövbe ve Kur’an okumak, insanın Yüce Ya-ratıcı, Allah ile

YAYIN KURULU

Hazırlayanlar

Esen Ateş

YAYINA HAZIRLAYANLAR KURULU

Kurumsal Yayınlar Yönetmeni

Saime YILDIRIM

Kurumsal Yayınlar Birimi – Dizgi & Grafik

Mustafa Burak SANK & Ezgi GüLER & Meltem TEMEL

Sumru ALMAcAK & Gamze KAYA & Pınar KORKMAZ

Yasin ÇeLeBİ & Reyhan KARAHASANOĞLU

Baskı - Cilt

Neşe Matbaacılık Yayıncılık Sanayi ve tic. A.ş.

Adres:Akçaburgaz Mh. Mehmet Deniz Kopuz Sk. No:17

3.Bodrum esenyurt / İStANBUL

Yayıncı Sertifika No: 32077

Matbaa Sertifika No: 22861

ISBN: 978–605–9213–33–2

İstanbul – 2015

Bu eserin her hakkı saklı olup tüm hakları Elfi Yayıncılık’a aittir. Kısmi de olsa alıntı yapılamaz, metin ve soruları aynen değiştirilerek elektronik, mekanik, fotokopi ya da başka bir sistemle çoğaltılamaz, depolanamaz.

Copyright © Tüm Hakları Saklıdır.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Defterlerimizi Tanıyalım

Ünite kazanımlarının öğrencilerin ilgisini çekecek şekilde belirtildiği bölümdür.

Derste verilen konu ile ilgili sorunun çözü-münün verildiği bölümdür.

Derste işlenen konular ile ilgili oyun, bul-maca, zeka soruları, vb. içeriklerin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konuların öğrenilip pekiş-tirilmesi için öğrencilerin çözeceği açık uçlu veya çoktan seçmeli sorulardır.

Derste işlenen konu ile ilgili dikkat edilme-si gereken uyarılar,istisnalar,notlar,vb. içeriklerin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konu ile ilişkili gerçek ha-yattan merak uyandıracak ilginç bilgilerin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konular ile ilgili öğrenci-lerin bireysel,arkadaşlarıyla veya aile-siyle birlikte gerçekleştirebileceği ders dışı müze önerisi,roman tavsiyesi,atölye çalışması,bilimsel çalışmalar,vb. içerikle-rin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konu ile ilgili öğrencilere verilen ödevlerin yazıldığı hareketli kutu-dur.

Defterlerimizi Tanıyalım

Öğrencilerin yıl içinde girdikleri sınavla-rın ve hazırladıkları projelerin notlarını yazdıkları bölümdür.

Gelişim Raporum

İlgili ünitedeki tüm işlenen konuları içeren,öğrencilerin ne kadar öğrendikle-rini test eden, açık uçlu ve çoktan seçmeli sorulardan oluşan bölümdür.

Ünite sonlarında rehberlik çalışmalarının yer aldığı bölümdür.

Ünite sonlarında öğrencilerin ünite kaza-nımları ile ilgili kendilerini duyuşsal olarak değerlendirebilecekleri formdur.

Ders esnasında öğrencilerin bireysel veya grupla çalışacağı konu ile ilgili üst düzey düşünme becerileri kazandıran çalışma sayfasıdır.

Ünitelerin sonunda yer alan ünite konula-rını özetleyen kavram ağlarıdır.

Ünitelerin sonlarında ve sayfa altlarında not almak için bırakılmış alanlardır.

1. ÜNİTE: ALLAH İNANCI

Allah’ın Varlığının ve Birliğinin Delilleri 10etkinlik Sayfam 11Allah Her şeyi Yaratan, Yaşatan ve Gözetendir 12İnsanın Allah’la İletişimi 14temel İnanç esasları 20

ünite Özetim 30Ne Kadar Öğrendim 31

2. ÜNİTE: İSLAM’DA İBADETLER

İnanç – İbadet İlişkisi 38Başlıca İbadetler 39etkinlik Sayfam 43etkinlik Sayfam 46etkinlik Sayfam 48Salih Amel 53etkinlik Sayfam 54

Ünite Özetim 55Ne Kadar Öğrendim 56

3. ÜNİTE: KUR’AN’A GÖRE HZ. MUHAMMED(S.A.V.)

Hz. Muhammed(S.A.V.) Bir İnsandır 62Hz. Muhammed(S.A.V.) Bir Peygamberdir 63Hz. Muhammed(S.A.V.) Kur’an-ı Kerim’i Açıklayıcıdır 65Hz. Muhammed(S.A.V.) Uyarıcıdır 67Hz. Muhammed(S.A.V.) İnsanlığa Bir Rahmettir 68etkinlik Sayfam 70


4. ÜNİTE: KUR’AN VE YORUMU

Kur’an-ı’n temel Amaçları 78Kur’an-ı Kerim’i Okumak 84Kur’an Anlaşılmak İçin İndirilmiştir 87Kur’an-ı Anlama ve Yorumlamada temel İlkeler 88etkinlik Sayfam 90


5. ÜNİTE: HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN

Hak ve Özgürlük Kavramları 98Bazı Haklar, Özgürlükler ve Din 99etkinlik Sayfam 111Hak ve Özgürlüklerin Kullanımı 112etkinlik Sayfam 113Hak ve Özgürlüklerin Kullanımını engelleyen Alışkanlıklar 114etkinlik Sayfam 115Hukukun Üstünlüğü 116etkinlik Sayfam 118Kul Hakkı Yemek Büyük Günahtır 119etkinlik Sayfam 120etkinlik Sayfam 121


6. ÜNİTE: ATATÜRK VE DİN

Atatürk’e Göre Din Vazgeçilmez Bir Kurumdur 132etkinlik Sayfam 135Atatürk Dinin Yozlaştırılmasına Karşıdır 136etkinlik Sayfam 139Atatürk’ün İslamiyet ve Hz. Peygamberle İlgili Sözleri 140etkinlik Sayfam 142


7. ÜNİTE: İSLAM VE BİLİM

Din - Bilim İlişkisi 152etkinlik Sayfam 153İslam’da Bilginin Kaynakları 153etkinlik Sayfam 158İslam Aklı Kullanmayı ve Bilimi teşvik eder 158etkinlik Sayfam 160İslam Medeniyetinde eğitim Kurumları 160etkinlik Sayfam 162Müslümanların Bilim ve Medeniyete Katkıları 163etkinlik Sayfam 165

Ünite Özetim 171Ne Kadar Öğrendim 172Kaynakçam 180

1. Her şeyin yaratıcısı Allah mıdır?2. Allah’ın varlık ve birliğinin delilleri nelerdir?3. Allah insanları koruyup gözetir mi?4. “Rab” ifadesinin anlamı nedir?5. İman, ibadet, tövbe nedir? 6. Temel inanç esasları nelerdir?7. Allah’a iman etmenin önemi nedir?8. Melekler’e ve Kitaplar’a iman etmenin önemi nedir?9. Peygamberlerin ayırt edici özellikleri nelerdir?10. Peygamberlere iman etmenin önemi nedir?11. Kader’e ve Ahiret’e iman etmenin önemi nedir?

Ünite 1ALLAH İNANCI

10

ÜNİTE 1 ALLAH İNANCI

Allah’ın Varlığının ve Birliğinin Delilleri

tevhit:

Samed:

Rab:

İbadet:

tövbe:

şirk:

Müşrik:

Yüce Allah’ın varlığına ve birliğine inanç, ima-nın temel esaslarını oluşturur. İslam’da Allah vardır ve birdir. O’nun eşi ve benzeri yoktur. Bu özellik İhlâs Suresi’nde şöyle dile getiril-mektedir: “De ki : O Allah birdir. Allah samed-dir. O, doğurmamış ve doğmamıştır. Onun hiçbir dengi yoktur.” (İhlas Suresi/1-4. Ayetler)

œ Develerde bulunan kürk, hayvanın vücudu-nu sıcak ve soğuğa karşı korur, su kaybını da azaltmaya yarayan kalın ve keçeleşmiş tüyleri sayesinde yaz mevsiminde, Asya’nın +50 de-rece sıcağına kadar, kış mevsiminde ise –50 dereceye kadar olan soğuğa karşı dayanıklılık gösterirler.

œ erkek penguenler, 65 gün boyunca pengu-en yumurtalarını korumak için hiçbir şey ye-meden ayakta durabilirler. Bunu dişi penguen gelip yavruyla ilgilenmeye başlayıncaya kadar sindirim sistemlerini bloke ederek yaparlar. Penguenler ayakların da özel bir sisteme sa-hiptir. Donmayan ayakların gizemi ise, içlerin-deki benzersiz damar ağıdır. “Karşı akım ısı değişimi” adı verilen bu dolaşım sisteminde, ayaklardaki kanı geri taşıyan toplardamarlar, atardamarların etrafını bir ağ gibi örmüştür. Atardamar devamlı olarak toplardamarları ısıtır, toplardamarlar da atardamarı soğutur. Böylece damarlardaki ısı, kaybedilmeden anında geri kazanılır. Bu özel sistemli damar ağı sayesinde penguenler vücut ısılarını hiç kaybetmezler ve ayakları da hiç üşümez.

Evrendeki düzen ile ilgili Kur’an–ı Kerim’den ve çevremizden gözlem yoluyla örnekler bu-lup sınıf ortamında paylaşınız.

11

ÜNİTE 1ALLAH İNANCI

evrendeki hiçbir şey kendiliğinden veya rastgele mey-dana gelmemektedir. Her olayın bir sebebi, her nesne-nin bir yapanı vardır. Nihayet uçsuz bucaksız evreni; canlı ve cansız tüm varlıkları da var eden birinin olması gerekir. Bu yüce varlık ise Yüce Allah’tır.Yukarıda verilen açıklamaya göre parçadan çıkartılacak öncelikli ana fikir, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Allah sonsuz güç ve kudret sahibidir.B) Allah evrendeki her şeyin yaratıcısıdır.C) Allah hiçbir şeyi rastgele yaratmamıştır.D) Allah’ın yaratması ezeli ve ebedidir.e) Yaratmak sadece Allah’a mahsustur.

Aşağıda verilen örnek olaylardan hangisi Allah’ın yarat-tığı mükemmel düzene örnek olarak gösterilemez?

A) Mevsimlerin düzenli olarak birbirini izlemesi,B) Gece ve gündüzün art arda gelmesi,C) Güneşin her gün doğudan doğması, batıdan batması,D) Çok katlı gökdelenlerin depreme dayanıklı olması,e) Gezegenlerin sürekli belli bir hız ve düzende hareket

etmesi,

Çevremizi gözlemleyerek Allah’ın varlık ve birliğine delil olabilecek olayların fotoğraflarından bir kaç tanesini bu-larak aşağıdaki tablolara yapıştırınız.

12


Allah Her Şeyi Yaratan, Yaşatan veGözetendir

esmayı Hüsna:

Muhyî:

Rezzak:

Hafîz:

Kayyum:

Rakîb:

tekvin:

Hay:

œ Dünya üzerinde kaç çeşit hayvan bulundu-ğuyla ilgili olarak yürütülen tahminler 20 ile 100 milyon arasında değişiyor. Bu canlıların çoğu da halen belirlenmiş değildir. Belirlen-miş olan bütün canlıların (sadece hayvanla-rın değil) %80’inini ise böceklerin oluşturduğu düşünülüyor. tropikal Yağmur Ormanları’nda sadece bir ağaç üzerinde 150’den fazla böcek türüne rastlanabiliyor. Bilim insanlarının genel kanısı, yeryüzünde 13.5 milyon dolayında can-lı türünün yaşıyor olmasıdır.

œ Bir yılda 450 katrilyon litre su buharlaşmak-tadır. Dakikada yeryüzüne bir milyar ton su yağmur olarak inmektedir. Yağışlar, yeryü-zünün değişik bölgelerinde farklı miktarlarda olmasına rağmen bu rakam sabittir ve bir yıl içerisinde dünyaya düşen toplam yağmur mik-tarı, diğer yıllarda da hep aynı kalır ve sürekli böyle devam eder.

œ Yaklaşık dört kilo ağırlığındaki derimiz ken-di kendini tamir etme özelliği ile donatılmıştır. Derimiz açılacak olursa, ortalama iki metreka-relik bir alanı kaplayabilir.

13


Aşağıda verilen ayetten yola çıkarak, çevremizde Allah’ın, Tekvin sıfatı ile gerçekleşen olayları yazınız.

“(O öyle lütufkâr) Allah’tır ki gökleri ve yeri yarattı, gök-ten suyu indirip onunla rızık olarak size türlü meyveler çıkardı; izni ile denizde yüzüp gitmeleri için gemileri em-rinize verdi, nehirleri de sizin (yararlanmanız) için akıt-tı. Düzenli seyreden Güneş’i ve Ay’ı size faydalı kıldı; geceyi ve gündüzü istifadenize verdi. O, size istediğiniz her şeyden verdi. Allah’ın nimetlerini sayacak olsanız sayamazsınız…”(İbrâhim Suresi, 32-34. Ayetler)

Kur’ân-ı Kerîm, evrenin ve evrendeki tüm varlıkların yaratıcısı sonsuz güç sahibi olan Allah’ı bizlere bildirir. O,evrendeki her şeyi belli bir ölçüye göre yaratmıştır. Bu nedenle evrende sürekliliği olan bir düzen ve intizam vardır.Aşağıdakilerden hangisi evrenin yaradılışı ve düzeni ile ters düşmektedir?

A) evrendeki tüm varlıkların yaratıcısı tek bir varlıktır.B) Her şey bir ölçü ve planlamanın ürünüdür.C) Mükemmel düzen Allah’ın tekvin sıfatının sonucudur.D) Varlıklar birbirinden tamamen bağımsızdır.e) evrendeki varlıklar bir düzen ve ahenk içerisindedir.

Evrendeki kusursuz düzen, Allah’ın aşağıdaki sıfatların-dan hangisiyle daha az ilgilidir?

A) Her şeyi bilir olmasınaB) Bir tek ilah olmasınaC) Kudretli olmasınaD) Yaratıcı olmasınae) Samet olmasına

Kur’an-ı Kerim’den, Yüce Allah’ın kullarını ve yarattığı tüm canlıları koruyup gözettiğine dair ayetler bularak arkadaşlarınızla paylaşınız.

Çevremizi gözlemleyerek Allah’ın yaratmış olduğu var-lıkları nasıl rızıklandırıp gözettiğine dair örnekler yazı-nız.

œ

œœœœ

œœ

14


İnsanın Allah’la İletişimi

Dua, ibadet, tövbe ve Kur’an okumak, insanın Yüce Ya-ratıcı, Allah ile farklı şekillerde iletişim kurabilme yolla-rındandır.

Dua

Chicago’daki Rush Üniversitesi’nin araştır-masına göre, düzenli olarak ibadet ve dua edenlerdeki erken ölüm oranının, bir dine bağlı olmayanlara göre yüzde 25 daha az ol-duğu saptandı. Dua eden kalp hastalarının, ameliyattan sonraki birkaç yıl içindeki ölüm oranlarının, etmeyenlere nazaran yüzde 30 daha az olduğu ortaya çıktı. San Francisco Hastanesi’nde 393 kalp hastası üzerinde ya-pılan bir başka araştırmada ise, 150 hasta için düzenli olarak dua edildi. tanımadıkları kişile-rin kendilerine dua ettiği bu hastaların, ilaç te-davisine daha çabuk cevap verdikleri saptan-dı. Dua ile terapinin yoğun olarak kullanıldığı Duke Üniversitesi’nden kardiyologlar da dua eden hastaların daha hızlı iyileştiğini kanıtladı.

Kur’an-ı Kerim’den, Yüce Allah’ın kullarını ve yarattığı tüm canlıları rızıklandırdığına dair bir kaç ayet bularak arkadaşlarınızla paylaşınız.

“Kullarım sana beni sorduğunda (söyle onlara): Ben çok yakınım. Bana dua ettiği vakit dua edenin dileğine karşı-lık veririm. O hâlde (kullarım da) benim davetime uysun-lar ve bana inansınlar ki doğru yolu bulalar.”(Bakara – 186.Ayet)Yukarıda verilen ayete göre aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayalım.œ Dua etmek İslam Dini’ne göre bir ibadet midir?

œ Dua etmenin yeri ve zamanı var mıdır?

œ Her dua Allah tarafından kabul edilir mi?

œ Duanın insana kattığı değer nedir?

15


“O (Allah) daima diridir; ondan başka hiçbir tanrı yoktur. O hâlde dinde ihlaslı ve samimi kişiler olarak ona dua edin. Her türlü övgü, âlemlerin Rabb’i olan Allah’a mahsustur.” (Mü’min Suresi, 65. Ayet)

Yukarıda verilen örnek ayetten yola çıkarak, Kur’an’da yer alan ve duayı konu edinen ayet-lerden birkaç tanesini bularak yazınız.

İbadet

İhlas:

takva:

İhsan:

İbadet:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi ibadetin amacı yönünden Allah katında makbul değildir?

A) Kötülüklerden uzaklaşmak amacıyla ibadet etmekB) Ahlakımızı güzelleştirmek amacıyla ibadet etmekC) Allah’ın rızasını kazanmak için ibadet etmekD) Sözü sayılır biri olmak amacıyla ibadet etmek e) Allah’ın emirlerini yerine getirmek için ibadet etmek

Çevrenizdeki insanlar, Allah ile nasıl iletişim kuruyorlar? Onların fikirlerini alarak, gözlem ve izlenimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

16


œ Beş vakit olarak kılınan namazdaki ritmik hareketler, günlük hayatta pasif olan adale ve eklemleri çalıştırarak, artroz ve kireçlenme gibi eklem hastalıkları ile adale tutulmalarını engeller. Namaz vakitleri, doktorlarca kan do-laşımını tazelemek ve teneffüsü canlandırmak için en uygun vakitler olarak belirlenmiştir.œ Oruç tutmak, adrenalin ve kortizon hormon-larının kana daha kolay karışmasını sağlar. Bu hormonlar, etkisini kanserli hücreler üze-rinde de göstermektedir. Böylece bu hormon-lar kansere karşı bir çeşit kalkan görevi üstle-nir ve kanser hücrelerinin çoğalmasını önler.œ Abdest ile vücutta biriken elektronlar atıla-rak vücuttaki gerginlik ve stres yok edilir. Vü-cuda ait koruma sisteminin temeli olan lenf dolaşımı, en yüksek seviyede çalışır.

Sözlük anlamı boyun eğmek, itaat ve kulluk etmek şek-linde ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) İman B) İbadet C) Ahlak D) Gelenek e) İnanç

“Namazı tam kılın, zekâtı hakkıyla verin, rükû edenlerle beraber rükû edin.”(Bakara Suresi, 43. Ayet)“…Yalnız Allah’a kulluk et ve şükredenlerden ol.”(Zümer Suresi, 66. Ayet)Yukarıdaki ayetlerde verilen ibadetlerin dışın-da Kur’an’da hangi ibadetlerden bahsedildiğini araştırınız.

Tövbe

tövbe:

Gâfur:

Raûf:

Islah:

Rahman:

Rahim:

“… Sizden kim bilmeyerek bir kötülük yapar, sonra ardından tövbe edip de kendini ıslah ederse bilsin ki Allah çok bağışlayan, çok esir-geyendir.”(En’âm Suresi, 54. Ayet)

“İşlediği günahtan dolayı tövbe eden kişi, hiç günah işlememiş gibidir.”(Tirmizi, Kıyame, 49.)

17


Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayalım.

œ İstiğfar ne demektir?

œ İstiğfar nasıl yapılır?

œ İstiğfar da bir ibadet midir?

Kur’an’dan tövbe ile ilgili ayetler ve tövbe eden peygamberlerin kıssalarından birkaç tanesini araştırarak sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

œ Peygamber efendimiz günahsız olup geçmiş ve gelecek günahlarının bağışlandığına dair Rabbimizden müjde aldığı halde günde yetmiş, bazen yüz kez tövbe istiğfar ettiğini belirtmiş-tir.œ Hz. Âdem şeytanın onu aldatmasından son-ra Cennet’ten çıkarılarak yeryüzüne indirilmiş, iki yüz sene Allah’a ağlayıp yalvardıktan son-ra, tövbe ve duaları kabul olmuştur. Aşağıdaki ayette bu durum şöyle ifade edilir: “Sonra Rab-bi onu seçkin kıldı; tövbesini kabul etti ve doğru yola yöneltti.”(Ta’ha, 20/122. Ayet)

Hz. Yunus’un Kıssası;

18


Kur’an Okuma

Furkan:

tecvit:

Kur’an:

Kelam:

Ayet:

Meâl:

Hatim:

Hafız:

Mukabele:

Tefsir:

Müfessir:

“(Deki:)...Bana Müslümanlardan olmam ve Kur’an oku-mam emredildi...”(Neml Suresi, 91 – 92. Ayetler)

“Kur’an-ı tane tane oku.”(8 Müzzemmil Suresi, 4. Ayet)

“...Kur’an’dan kolayınıza geleni okuyun...”(Müzzemmil Suresi, 20. Ayet)

“Allah’ın kitabı Kur’an... öyle bir kitaptır ki insan onu oku-maya doyamaz.”(Tirmizi, Sevabül Kur’an, 10.)

“Sizin en hayırlınız Kur’an-ı öğrenen ve öğretendir.” (Buhari, Fezailül Kur’an, 21.)

Yukarıda verilen ayet ve hadisleri düşünerek aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

œ Kur’an okumak bir ibadet midir?

19


œ Kur’an-ı’n bütün ayetlerini bilmek farz mıdır?

œ Kur’an-ı okurken nelere dikkat etmeliyiz?

œ Kur’an okuma konusunda Hz. Muhammed(S.A.V.)’in fikirleri nelerdir?

œ Kur’an sadece Müslümanlara mı indirilmiştir?

œ Kur’an meallerinde anlam farklılıkları olabilir mi?

Kur’an-ı Kerim’i mevcut dilinin kurallarına uya-rak ve güzel bir sesle seslendirerek okunması için belirtilen kriterleri konu alan ilim alanına Tecvit denir.

Kur’an-ı Kerim öğrenme ve okumanın, insan zihnini nasıl geliştirdiğine dair bilimsel verileri araştırınız.

İnsanın Allah’la iletişim kurma yollarından bir kaçına ör-nek yazınız.

œ

œœœœ

œœ

20


Temel İnanç Esasları

İman:

İnanç:

İman esasları (temel İnanç esasları) ile İslam’ın şartları birbirine karıştırılmamalıdır. İslam’ın Şartları;œ Kelime-i şahadet getirmekœ Namaz kılmakœ Oruç tutmakœ Zekât vermekœ Hacca gitmek

“Peygamber, Rabb’i tarafından kendisine indirilene iman etti, müminler de (iman ettiler). Her biri Allah’a, melekle-rine, kitaplarına, peygamberlerine iman ettiler.”(Bakara Suresi, 285. Ayet.)Yukarıda verilen ayete göre aşağıdakilerden hangisi İman’ın esasları arasında yer almaz?

A) Kitaplara inanmakB) Allah’a inanmakC) Cinlere inanmakD) Meleklere inanmake) Peygamberlere inanmak

Allah’a İman

Zâti Sıfatlar:

1. Vücut:

2. Kıdem:

3. Beka:

4. Vahdaniyet:

5. Muhalefetün‘lil Havadis:

6. Kıyam Binefsihi:

21


Subûti Sıfatlar:

1. Hayat:

2. İlim:

3. Semi:

4. Basar:

5. İrade:

6. Kudret:

7. Kelam:

8. tekvin:

Allah’ın zatî sıfatları sadece O’na ait özellikleri anlamına gelir.Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi bu sıfatlardan biri değildir?

A) Hayat B) Vücut C) Bekâ D) Vahdaniyet e) Kıdem

“Allâh’ın sonradan yaratılmışlara benzememesi” anla-mına gelen sıfatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muhâlefetünli’l-havâdisB) tekvînC) BekâD) Kıyâm bi nefsihîe) İlim

22


“O, öyle Allah’tır ki ondan başka ilah yoktur. Görülme-yeni ve görüleni bilendir. O, esirgeyendir, bağışlayandır. O, öyle Allah’tır ki kendisinden başka hiçbir ilah yoktur. O, mülkün sahibidir, eksiklikten münezzehtir, selamet verendir, emniyete kavuşturandır, gözetip koruyandır, üstündür, istediğini yaptıran, büyüklükte eşi olmayandır. Allah müşriklerin ortak koştukları şeylerden münezzeh-tir. O, yaratan, var eden, şekil veren Allah’tır. en güzel isimler onundur. Göklerde ve yerde olanlar onun şanını yüceltmektedirler. O, galiptir, hikmet sahibidir.”(Haşr Suresi, 22 – 24. Ayetler)

Yukarıdaki ayetler Allah’ın hangi özelliklerini ifade et-mektedir? Bu konu ile ilgili farklı ayetler bularak yazınız.

Meleklere İman

Cebrail:

Mikail:

Azrail:

İsrafil:

Kiramen Kâtibin:

Hafaza:

Münker-Nekir:

23


Melekler;œ Allah’a ibadet ve itaatle meşgul olurlar, ira-deleri yoktur,œ İyilik yaparlar, kötülük yapma kabiliyetleri yoktur,œ Allah’a asla isyan etmezler, karşı gelmezler,œ Cinsiyetleri yoktur,œ Yemezler ve içmezler,œ Gözle görülmezler,œ evlenmezler,œ Nurdan yaratılmışlardır,œ Uyumaz, yorulmaz, usanmazlar,œ Gençlik, yaşlılık gibi durumları yoktur,œ Bir anda en uzak mesafelere gidebilirler,œ Kanatları vardır ancak canlılardaki gibi dü-şünülmemelidir,œ Yerlerde, göklerde, her yer de bulunurlar ve hepsinin görevi vardır.

“...(Melekler) Rablerini hamt ile tespih ederler.Ona iman ederler. Müminlerin bağışlanmasını isterler. ey Rabbi-miz! O hâlde tövbe eden ve senin yolundan gidenleri ba-ğışla, onları Cehennem azabından koru (derler).”(Mü’min Suresi, 7.Ayet)

“şunu iyi bilin ki üzerinizde bekçiler, değerli yazıcılar vardır. Onlar, yapmakta olduklarınızı bilir.”(İnfitâr Suresi, 10-12. Ayetler)

Yukarıda verilen ayetlere göre aşağıdaki açık uçlu soru-ları cevaplayalım.

œ Melekler ibadet ederler mi?

œ Meleklerin insanlar üzerindeki görevleri nelerdir?

œ Meleklerle insanların ortak özellikleri var mıdır?

İnsanların sağında ve solunda bulunan, iyi ve kötü amel-lerini amel defterlerine kaydeden meleklerin isimleri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Münker-NekirB) HafazaC) İsrâfilD) Kirâmen-Kâtibîne) Azrail

Kur’an’da meleklerin özelliklerinden bahse-den ayetleri bulunuz ve sınıftaki arkadaşları-nızı paylaşınız.

24


Kitaplara İman

İlahi Kitap:

Suhuf:

Mushaf:

Kutsal kitaplardan günümüze kadar gelen-ler içinde sadece Kur’an aslını korumuştur. Bugün İstanbul’da “türk ve İslam eserleri Müzesi”’nde şu tarihi mushafların yer aldığı bilinmektedir. 457 numarada: Hz. Osman imzasını ve hicri 30 yılını içeren Mushafı şerif.557 numarada: Hz. Ali’nin imzasını içeren Mushafı şerif.458 numarada: Hz. Ali’nin yazısı olduğu belir-tilen Mushafı şerif.Hz. Ömer’e nisbet edilen ve ceylan derisine yazılmış, tahtaya yapıştırılmış bir Kur’an say-fası.(Ulumu’l-Kur’an,187-190)

Yüce Allah tarafından indirilen kutsal kitap-lar; tevrat, Zebur, İncil ve Kur’an-ı Kerim’dir. tevrat Hz. Musa’ya, Zebur Hz. Davut’a, İncil Hz. İsa’ya, Kur’an-ı Kerim de Hz. Muhammed(S.A.V.)’e indirilmiştir. Rabbimiz bazı peygamberlere sayfa sayısı az kitaplar vermiştir. Suhuf (sahife) adı verilen bu kitap-lar: Hz. Âdem’e 10, Hz. şit’e 50, Hz. İdris’e 30 ve Hz. İbrahim’e 10 sayfa indirilmiştir.

Aşağıda verilen kutsal kitap ve peygamber eşleştirmele-rinden hangisi yanlıştır?

A) Suhuf – Hz. şitB) İncil – Hz. İsaC) Zebur – Hz. DavutD) Kur’an – Hz. Muhammed(S.A.V.)e) tevrat – Hz.Yusuf

Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlış verilmiştir?

A) Hz. İbrahim’e 10 sayfalık suhuf verilmiştir.B) Hz. şit’e 50 sayfalık suhuf verilmiştir.C) Hz. İdris’e 30 sayfalık suhuf verilmiştir.D) Hz. Adem’e 10 sayfalık suhuf verilmiştir.e) Hz. Musa’ya 15 sayfalık suhuf verilmiştir.

25


Peygamberlere İman

Resul:

Nebi:

Fetanet:

İsmet:

Sıdk:

Mucize:

Nübüvvet:

İhtilaf:

œ Peygamberler, Kur’an-ı Kerim’de ismi bah-sedilen yirmi beş kişiden ibaret değildir. Bir hadisin işaretine göre 124.000 peygamber gelmiştir.(bk. Ahmed B. Hanbel,El-Müsned 5/265-266; İbn Hibbân, Es-Sahîh, 2/77)

œ Peygamberler insanların iman etmeleri için onlara Allah’ın izni ile mucizeler gerçekleş-tirmiştir. Örneğin Hz. İbrahim’in ateşe atıldı-ğında ateşin gül bahçesine dönüşmesi, Hz. İsa’nın ölüleri diriltmesi ve beşikteyken konuş-ması gibi.

Kur’an’da yirmi beş peygamberin adı geçmek-tedir. Ancak bunların dışında Peygamber mi, Allah’ın veli kullarından mı olduklarında ihtila-fa düşülen üç kişi vardır.Bunlar: Hz. Lokman, Hz. Üzeyir ve Hz. Zülkarneyn’dir.Kur’an’da adı geçen yirmi beş peygamber şunlardır;

Hz. Âdem, Hz. İdris, Hz. Nuh, Hz. Hud, Hz. Salih, Hz. Lut, Hz. İbrahim, Hz. İsmail, Hz. İshak, Hz. Yakup, Hz. Yusuf, Hz. şuayp, Hz. Harun, Hz. Musa, Hz. Davud, Hz. Süleyman, Hz. eyüp, Hz. Zülkif, Hz. Yunus, Hz. İlyas, Hz. elyasa, Hz. Zekeriya, Hz. Yahya, Hz. İsa, Hz. Muhammed(S.A.V.)

Kur’an’da adı geçen peygamberlerin hayatla-rına dair, ibret verici örnek kıssaların anlatıl-dığı ayetleri bularak arkadaşlarınızla paylaşı-nız.

26


“Ant olsun ki içlerinden, kendilerine Allah’ın ayetlerini okuyan, (kötülüklerden ve inkârdan) kendilerini temizle-yen, kendilerine kitap ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lütufta bulun-muştur. Hâlbuki onlar daha önce apaçık bir sapıklık için-de idiler.”(Âl-i İmrân Suresi,164. Ayet)

Yukarıdaki ayete göre aşağıdakilerden hangisi peygam-berlerin insanlığa faydaları açısından değerlendirile-mez?

A) İnsanlara tebliğde bulunmalarıB) İnsanlara doğru yolu göstermeleriC) İnsanlara bilmediklerini öğretmeleriD) Allah’ın seçilmiş kulları olmalarıe) İnsanlara kutsal kitapları açıklamaları

Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

œ Her nebi peygamber midir?

œ Her peygamber resul müdür?

œ Peygamberlerin öncelikli görevi nedir?

œ Peygamberleri, diğer insanlardan ayıran belirgin özellikleri nelerdir?

Hz. İbrahim’in Kıssası;

27


Kadere İman

Kader:

Kaza:

Küll-i İrade:

Cüz’i İrade:

Hayır:

şer:

tevekkül :

Rızık:

ecel:

Kader, sözcük olarak ölçmek, planlamak, tak-dir etmek gibi anlamlara gelir. Kaderin dini te-rim anlamı ise Allah’ın ezelden ebede kadar olmuş ve olacak bütün olayların O’nun sonsuz ilmi ile bilip taktir etmesidir. İnsanın kader sü-recinde; doğduğu yer, zaman, anne babası, cinsiyeti, akıl sahibi olup olmaması, fiziksel özellikleri, ırkı, milleti vb. durumlar kendisinin müdahale edemediği yaşantılarıdır. tecrübe-leri, görgüsü, inançları, bilgi düzeyi, tercihleri vb. durumlar ise kendisinin müdahale edebil-diği yaşantılarıdır.

Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet’in kaza ve kader an-layışına uygundur?

A) Kaza ve kaderde insanın iradesinin hiç bir rolü yok-tur.

B) Kaza ve kader, insanın sorumluluğunun olmadığını gösterir.

C) İnsanın sorumluluğu alanındaki kaza ve kader Allah tarafından takdir edilir.

D) Kaza ve kader anlayışında Allah’ın iradesinin hiç bir rolü yoktur.

e) Kaza ve kaderde sadece Cüz’i İrade etkilidir.

Kur’an-ı Kerim’den kader ile ilgili ayetleri araş-tırarak sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

28


Allah’ın olacak olan bütün olayları belli bir ölçü, düzen ve uyum içerisinde önceden programlayıp takdir etmesine .............................. denir. Bu olayların zamanı geldiğinde gerçekleşmesine ise .............................. denir.

Tanımlarda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki ke-limelerden hangileri yazılmalıdır?

A) tevekkül – Kader B) Kader – KazaC) Kader – İrade D) Kaza – Küll-i İrade e) tevekkül – İradeAhirete İman

Ahiret:

Kıyamet:

Mizan:

Mahşer:

Haşr:

İslam’a göre bir gün gelecek, İsrafil adlı melek Allah’ın emriyle sûra üfleyecek, bunun üze-rine kıyamet kopacak ve dünya hayatı sona erecektir. İsrafil’in sûra ikinci kez üflemesiyle insanlar dirilip mahşer yerinde toplanacak ve yaptıklarından sorguya çekilecektir. Böylece Cennet ve Cehennem’i de kapsayan Ahiret hayatı başlayacaktır.

“Kıyamet günü için adalet terazileri kuracağız. Öyle ki hiç kimseye zerre kadar zulmedilmeyecek.”(Enbiya – 47. Ayet)Bu ayette Allah’ın hangi özelliğine vurgu yapılmaktadır?

A) Ödüllendirici olduğunaB) Affedici olduğunaC) Adaletli olduğunaD) Koruyup gözettiğinee) Merhametli olduğuna

29


Aşağıdakilerden hangisi Ahiret’e iman etmenin insana sağladığı faydalardan biri değildir?

A) İnsanın hesaba çekileceği inancı, hayatına doğru yön vermesini sağlar.

B) İnsanı sorumluluk duygusuyla hareket etmeye teşvik eder.

C) İnsana ölümün bir son olmadığı bilincini kazandırır.D) İnsanı ümitsizliğe sevk eder, hayattan soyutlar.e) İnsanın Dünya Ahiret dengesini kurmasını sağlar.

“Sana kıyametin ne zaman kopacağını soru-yorlar. De ki: Onun bilgisi ancak Rabbimin ka-tındadır... O, size ansızın gelecektir...”(A’râf Suresi, 187. Ayet)

Yukarıda verilen ayetten örnekle, Kur’an-ı Kerim’de kıyamet gününün zamanına ilişkin bilgi veren ayetleri bularak yazınız.

Temel İnanç Esasları’nı (İman Esasları) yazınız.

œ

œœœœ

œœ

30


temel İnanç esasları

Allah’ın Varlığına İnanmak

Allah’ınPeygamberlerine

İnanmak

Allah’ın Kitaplarına İnanmak

tevhit İnancı Allah’ın tek

Olması

VücudKıdemBeka

VahdaniyetMuhalefetün -

Lil HavadisKıyam Binefsihi

Hayatİlim

SemiBasarİrade

KudrettekvinKelam

Allah’ın ZatiSıfatları

Allah’ın Subuti Sıfatları

Allah İnancı

Sıdktebliğ

Fetanetİsmet

MucizeEmanet

tevratZeburİncil

Kur’an

SuhuflarHz. Adem–10 Suhuf

Hz. İbrahim–10 SuhufHz. İdris–30 SuhufHz. şit–50 Suhuf

Allah’ın Meleklerine İnanmak

Ahiret Gününe İnanmak

Kader ve Kazaya İnanmak

Cebrail: Vahiy meleğiAzrail: Ölüm meleğiMikail: Doğa olaylarından sorumlu melek İsrafil: Kıyameti haber verecek melekKiramen Kâtibin: Yazıcı meleklerMünker-Nekir: Sorgu melekleriHafaza Melekleri: Koruyucu melekler

KaderAllah’ın ezelden ebede kadar olmuş ve olacak bütün olayların O’nun sonsuz ilmi ile bilip taktir etmesidir.

KazaKader süresince gerçekleşecek olan olayların vakti geldiğinde ortaya çık-masıdır.

31


1. İman Esasları (Temel İnanç Esasları) nelerdir?

2. İslam’ın şartları nelerdir?

3. Allah’ın Zati ve Subûti sıfatları nelerdir?

4. Tevhit nedir?

5. Peygamberlerin ayırt edici özellikleri nelerdir?

6. Kutsal kitaplar ve verildikleri peygamberler hangile-ridir?

7. Allah ile iletişim kurma yolları nelerdir?

8. İhlâs Suresi’ni, tevhit ilkesi ile nasıl ilişkilendirebili-riz?

9. Allah’ın varlık ve birliğini hangi olaylarla açıklayabi-liriz?

10. Kur’an-ı’n evrensel bir kitap olmasının nedeni ne-dir?

32


11. Allah’ın tek olması İslam Dini’nde tevhit akidesi ile ifade edilir. ( )

12. Kader’in kelime anlamı ölçü, miktar, düzen, plan ifa-delerinden oluşur. ( )

13. Allah’ın her an yaratma halinde olduğunu ifade eden sıfatı tekvin’dir. ( )

14. Melekler insani özellikler taşımayan nurani varlık-lardır. ( )

15. Hz. Muhammed(S.A.V.) tüm insanlığa gönderilen son peygamberdir. ( )

16. Allah’ın özelliklerini niteleyen sıfatlar, Zati ve Subûti sıfatlar olmak üzere ikiye ayrılır. ( )

17. Kur’an-ı’n ilk ayetleri Berat Gecesi’nde indirilmeye başlanmıştır. ( )

18. Her yıl Ramazan Ayı’nda Hz. Muhammed(S.A.V.) ve Cebrail karşılıklı mukabele yaparlardı. ( )

19. Rezzak, Allah’ın rızık veren, yarattıklarını rızıklan-dıran anlamını ifade eden ismidir. ( )

20. Allah kaderde olacak olan her şeyi İlim, İrade ve Kudret sıfatlarıyla taktir eder. ( )

21. Her yıl Ramazan Ayı’nda Hz. Muhammed(S.A.V.) ve Cebrail karşılıklı ........................ yaparlardı.

22. ....................., Allah’ın rızık veren, yarattıklarını rı-zıklandıran anlamını ifade eden ismidir.

23. Allah kaderde olacak olan her şeyi .........., .............. ve ............... sıfatlarıyla taktir eder.

24. İnsanın başı boş bırakılmadığını, sürekli gözlem altında olduğunu düşündüren yazıcı meleklere …………………………………….. denir.

25. Allah’ı görüyormuş gibi ibadet etmeye ………………….. denir.

26. Sadece Allah’ın şahsına ait olan özellikleri ifade eden sıfatlara …………………………… denir.

27. Allah’ın kendisinde sınırsız, yarattığı canlılarda sı-nırlı oranda bulunan özelliklerini ifade eden sıfatla-rına ……………………………….. denir.

28. Ölümden sonra kabirde sorgu ile görevli olan me-leklere ………………………….. denir.

29. Allah’ın güzel isimlerinden olan, O’nun diri olmasını ifade eden ismi …………’dır.

30. Allah’ın yarattıklarına hayat vermesi, dirilten olması ….................…….’dir.

33


31. Hz. Adem’e ve Hz. İbrahim’e ……… sayfalık, Hz. İdris’e ......…… sayfalık, Hz. şit’e ………… Sayfalık suhuflar verilmiştir.

Allah’ın zatî sıfatları sadece O’na ait özellikleri an-lamına gelir.

Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi bu sıfat-lardan biri değildir?

A) Hayat B) VücutC) Bekâ D) Vahdaniyet e) Kıdem

32. “Allâh-u teâlâ’nın sonradan yaratılmışlara ben-zememesi” anlamına gelen sıfatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muhâlefetün li’l-havâdisB) tekvînC) VahdaniyetD) Kıyâm bi nefsihîe) Beka

33. Yüce Allah’ın ezelde takdir ettiği şeylerin zamanı gelince Yüce Allah tarafından O’nun istek ve iradesi doğrultusunda yaratılmasına ne ad verilir?

A) taktir B) tevekkül C) Olgu D) Kader e) Kaza

34. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim Allah’ın hangi sıfatı-nın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır?

A) Kıdem B) tekvinC) Kelam D) Basar e) Beka

35. Allah’ın ezeli (başlangıcının olmaması) olması, ön-cesiz olması hangi sıfatının sonucudur?

A) Vahdaniyet B) KelamC) İlim D) Kıdem e) Beka

36. “İnsanın arkasında ve önünde, Allah’ın emriyle onu koruyan ve yaptıklarınızı kaydeden melekler vardır” (Ra’d, 13/11)

Yukarıdaki ayete göre aşağıdaki ifadelerden hangi-si söylenemez?

A) Allah insanı başıboş bırakmamıştır. B) İnsanın sorumlulukları vardır. C) Allah gizli ve açık her yapılanı görmektedir.D) İnsanlar melekler tarafından korunmaktadır. e) İnsanın sadece iyi amelleri kaydedilmektedir.

37. Allah’ın kelamı, Kuran-ı Kerim aşağıdaki mübarek gecelerden hangisinde indirilmeye başlanmıştır?

A) Kadir Gecesi B) Miraç Gecesi C) Regaip Gecesi D) Berat Gecesi e) Mevlit Gecesi

38. Kur’an-ı Kerim’de, geçmişte yaşamış toplumların ve peygamberlerin hayatlarından söz eden ibret verici olaylara ne ad verilir?

A) Hikâye B) Kıssa C) Roman D) Rivayet e) Anekdot

39. Kur’an-ı Kerim’de peygamber kıssalarına yer veril-mesinin sebebi aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) tarihi olayların kronolojisini çıkarmakB) Kıssaların vermek istediği mesajı anlamakC) Peygamberler hakkında bilgi vermek D) Kıssalardan ders ve ibret almak e) Kıssalarda yaşanan hataları tekrar etmemek

40. Kur’an-ı Kerim’in ayetlerini, Peygamberimiz döne-minde yazma işiyle meşgul kişilerden oluşturulmuş komisyona ne ad verilir?

A) Hafız Kâtipler B) Muhacirler C) Vahiy Kâtipleri D) ensarlar e) enbiyalar

34


35


36


Documents

10. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİelfiyayinlari.com/upload/files/pdf/10_sinif/10_sinif_din...Dua, ibadet, tövbe ve Kur’an okumak, insanın Yüce Ya-ratıcı, Allah ile