Upload
buituong
View
253
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
#216 (275) 16-23 aprili 2013 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri
E-mail: [email protected]
aleqsandre WaWia: “agvistos omi iyo Tavdajerebuli da dausjelobiT gaTavxedebuli aramzadebis sisxliani avantiura!”
rogor moqmedebdnen saqarTvelos
xelisufalni 2008 wlis agvistos op-
eraciis dawyebamde, ras sTxovda
saakaSvils ruseTis socialur mec-
nierebaTa akademiis akademikosi da ra
pasuxi gasces mas, _ amaze «Кавказская
политика»-Si saubrobs ruseTis so-
cialur mecnierebaTa akademiis
akademikosi, saqarTvelos socialuri
da erovnuli urTierTobebis akademiis
vice-prezidenti, filosofosi da
politologi, profesori aleqsandre
WaWia.
_ ramdenadac CemTvis cnobilia,
ruseTis maSindeli prezidentis, dim-
itri medvedevis mier afxazeTisa da
samxreT oseTis aRiarebamde, Tqven ram-
denimejer presis meSveobiT mimarTeT
mixeil saakaSvils TxovniT, rom igi
Sexvedroda ruseTis prezidents im
saSinelebis Tavidan asacileblad,
romelic SemdgomSi moxda kidec.
rogor fiqrobT, ratom ar iRo yurad
saakaSvilma Tqveni Txovna da rogor
afasebT saqarTvelos prezidentis saq-
ciels?
_ 2008 wlis 7 agvistos me Tbil-
isidan gavemgzavre baTumSi im
ganzraxviT, rom ramdenime dRe ga-
metarebina zRvispiras. gzaSi Semxvda
tankebis, javSantransportiorebis
kolonebi, manqanebi jariskacebiT, rom-
lebic miemarTebodnen cxinvalisken.
suraTi TiTqos naTeli iyo, magram
mainc ar mjeroda, rom saakaSvili
Caidenda am sigiJes. vimedovnebdi, rom
es iyo raRac «daSinebis aqciis» mag-
vari, «nacmoZraobis» morigi piaraqcia.
meore dRes yvelam gaigo omze.
TbilisSi dabrunebis SesaZlebloba
ukve ar mqonda, amitom presiT mivmarTe
prezidents da movuwode, Seewyvita es
samarcxvino TviTmkvleluri avan-
tiura. me pirdapir ganvacxade, rom am
samxedro moqmedebebs mohyveboda ara-
marto Cveni sastiki damarcxeba da
asobiT adamianis sikvdili, aramed afx-
azeTisa da samxreT oseTis damoukide-
blobis aRiareba ruseTis mxridan.
paralelurad Sevecade, davkavSire-
bodi nacnobebs saakaSvilis gare-
mocvidan. pirveli ori dRe isini
mpasuxobdnen, rom cxinvali ukve aRe-
bulia da sul male osebi Sewyalebas
gvTxoveno, xolo mTeli msoflio
miesalmeba teritoriuli mTlianobis
aRdgenisken mimarTul Cvens operaci-
aso.
Semdgom, rodesac Cveni jariskacebis
gvamebi ixrwneboda Takara mzis qveS,
«nacionalebi» zeimobdnen «istoriul
gamarjvebas» _ mRerodnen da cekvavd-
nen rusTavelis gamzirze. mere Tbil-
isisken momavali rusuli tankebis
SiSiT paralizebulebs xma CauvardaT,
magram, rodesac mixvdnen, rom piradad
maT araferi emuqrebodaT, gons moegen
da uwindeli aplombiT Tavdajerebu-
lad acxadebdnen, rom msoflio
Tanamegobroba maT mxareze iyo, xolo
ruseTi ver gabedavda afxazeTisa da
samxreT oseTis damoukideblobis aRi-
arebas.
piradad me specsamsaxurebis Tanam-
SromelTa alyaSi aRmovCndi. isini da-
ufaravad uTvalTvalebdnen yovel
Cems nabijs. am dros interviuebi
miveci ramdenime gamocemas, romlebSic
ara mxolod saakaSvilsa da «nac-
moZraobas», aramed politikur par-
tiebs, inteligencias, sazogadoebas
movuwodebdi gonierebisken, magram
amaod. bolo interviuSi vurCie
saakaSvils, rogorc samarcxvinod
damarcxebul mTavarsardals, Tavi
moekla; aRsaniSnavia, rom gazeTma es
masala miawoda mkiTxvels saTauriT
«WaWia emuqreba saakaSvils mkvlelo-
biT!». agvistos bolos baTumidan ga-
davfrindi stambolSi.
_ batono aleqsandre, dRevandeli
gadasaxedidan rogor afasebT 2008
wlis agvistos movlenebs? SesaZle-
beli iyo maTi Tavidan acileba?
_ me maSinac da axlac vTvli, rom
agvistos omi iyo Tavdajerebuli da
dausjelobiT gaTavxedebuli
aramzadebis sisxliani avantiura! is
faqti, rom am marionetebs aqezebdnen
sisxliani sanaxaobebis okeangaRmeli
moyvarulebi, im mizniT, rom moesinjaT
ruseTis SesaZlebloba adekvaturi
qmedebebisken, «nacionalebs» ver
Camorecxavs im aseulobiT adamianis
sisxls, romlebic msxverplad
Seewirnen am veragul aqcias!
amasTan erTad, darwmunebuli var,
rom es omi iyo kanonzomieri rgoli
saqarTvelos marionetuli xelis-
flebisa da misi patronebis mizanmi-
marTuli politikisa, romelic
iTvaliswinebda saqarTvelos
avtonomiebisgan gaTavisuflebas,
vinaidan avtonomiebis arseboba xels
uSlida saqarTvelos teritoriaze
natos an misi wevri qveynebis samxedro
bazebis ganTavsebas.
_ am movlenebis Semdeg Tqven
agikrZales saqarTveloSi Camosvla.
dRes es akrZalva ZalaSia?
_ oficialurad CemTvis aravis
aukrZalavs saqarTveloSi Camosvla,
Tumca magrZnobinebdnen, rom Cemi
Camosvla da sazogadoebrivi
aqtiuroba arasasurvelia, magram me
arc mqonia amis mcdeloba. saqme isaa,
rom mTeli Cemi sazogadoebriv-poli-
tikuri moRvaweoba ganpirobebuli iyo
qarTul-afxazuri da qarTul-osuri
konfliqtebis pozitiuri gadawyvetis
imediT. politikisgan meti araferi
mWirdeboda. 2008 wlis agvistoSi es
imedi damemsxvra da amitom davtove
saqarTvelo.
ama wlis 14 marts me Camovfrindi
TbilisSi da sasiamovnod gamikvirda,
rom mesazRvrisTvis wardgenili pas-
porti erTi wuTis Semdeg damibrunes.
ukanaskneli 15 wlis ganmavlobaSi es
procedura, rogorc wesi, grZeldeboda
20-30 wuTs, xandaxan ki erTi saaTiTac
Wianurdeboda, Tu ver ukavSirdebodnen
im pirs, romelsac hqonda ufleba Cemi
SemoSvebis an gasvlis nebarTva gaeca.
es iyo Zalze damamcirebeli. me,
saqarTvelos moqalaqes, mWirdeboda
viRacis nebarTva sakuTar qveyanaSi Se-
mosasvlelad! madloba RmerTs, es fa-
Sisturi wesebi, romlebic moqmedebda
CemTan dakavSirebiT jer kidev Sevard-
naZis droidan, gauqmebulia!
_ rogor fiqrobT, ramdenad sworia
is pirveli nabijebi, romlebic ganax-
orciela premierma ivaniSvilma ruseT-
Tan dakavSirebiT?
_ am nabijebis efeqturobaze la-
paraki naadrevia, isini ufro sim-
boluri xasiaTisaa, magram ukve kargia,
rom Cvenma mmarTvelma wreebma uari
Tqves briyvul, agresiul da Seu-
racxmyofel ritorikaze, miaRwies
garkveul ekonomikur SeTanxmebas, ase
Tu ise gamococxlda kulturuli
urTierTobebic.
ra Tqma unda, axali xelisuflebis
warmomadgenlebi agrZeleben uazro
demagogias «natoSi male Sesvlis»
Taobaze, «evrokavSirSi integraciaze»
da sxva politikur atributikaze, rom-
lic damaxasiaTebelia dasavleTis
Tanamedrove koloniebisTvis, magram
ruseTis mxare amas saTanado gagebiT
unda miudges. saqarTveloSi xom
damkvidrda raRac maxinji orxelisu-
flebianoba, romelsac amerikelebi
TavgamodebiT icaven. biZina
ivaniSvils, Zalianac rom undodes (me
amaze jer ver vimsjeleb), ar SeuZlia
gaakeTos mkveTri moZraobebi: parla-
mentSia «nacmoZraobis» soliduri
warmomadgenloba, aranakleb
soliduria «nacionalebTan» suliT
monaTesave partiebis deputaciac,
romelic jerjerobiT ivaniSvilis
koaliciaSi imyofeba, magram, «na-
cionalebis» msgavsad, mTlianad kon-
trolirebadia amerikelebis mxridan.
ivaniSvilis politikuri baza
Zalze mwiria. adgilobrivi TviTm-
marTvelobis organoebis umravle-
sobas, sasamarTlo sistemas, rig
wamyvan masobrivi informaciis
saSualebas Zveleburad akontrolebs
saakaSvilis jgufi. da am yvelafris
ukan aSS-is elCis fxizeli Tvalia.
ivaniSvili kargad romc acnobiereb-
des (da me minda, amis mjerodes), rom
Cveni mTavari, sasicocxlo problemebi
_ konfliqtebis daregulireba da
erovnuli ekonomikis Seqmna _ pirdapi-
raa damokidebuli ruseTTan mWidro
urTierTobaze, is mainc iZulebulia,
gaiTvaliswinos saqarTveloSi Camoy-
alibebuli ZalTa Tanafardoba.
_ batono aleqsandre, Tqven
mSvenivrad iciT, rom arc erTi
qarTveli ar Seurigdeba teritori-
uli mTlianobis dakargvas. SeuZlia
Tu ara saqarTvelos, arc Tu ise
Soreul momavalSi, gadawyvitos es
sakiTxi ruseTis ignorirebiTa da aSS-
is, evropisa da natos imedze yofniT?
_ Cven SegviZlia ar SevurigdeT
teritoriuli mTlianobis rRvevas, ma-
gram amiT is ver gamTliandeba. oc
welze metia, gamovxatavT «Seurige-
blobas» natos, aSS-s, evrokavSiris, mi-
Tiuri daxmarebisa Tu abstraqtuli
msoflio Tanamegobrobis mxardaW-
erisa da sxva absurduli iluziebis
imediT. sazogadoeba wamoego xelisu-
flebis am ankesze, im xelisuflebis,
romelic amgvari frazeologiiT far-
avda konfliqtis daregulirebis
survilis uqonlobas da uunarobas.
Cven vxedavdiT, rom wlebis gan-
mavlobaSi am konfliqtebis mogvarebis
problemebiT dakavebulni iyvnen adami-
anebi, romlebsac aravin icnobda arc
moskovSi, arc soxumSi, arc cxinvalSi,
TbilisSic ki maT mxolod Tana-
partielTa viwro wre Tu icnoboda! ra
Sedegi unda moetana maT moRvaweobas?!
samwuxarod, mdgomareoba am Tval-
sazrisiT jer ar Secvlila.
axali xelisufleba deklarirebs
Tavis swrafvas dialogisken, magram
efeqturi dialogi, konkretuli
winadadebebi, moqmedebis realuri pro-
gramebi jer ar Cans. miaqcieT yu-
radReba: politikis dasavluri
veqtoriT dakavebulni arian premier-
ministri, parlamentis Tavmjdomare,
mTeli rigi saparlamento komitetebi,
specialurad Seqmnili miTiuri
«Crdiloatlantikuri da evropuli in-
tegraciis» saministroebi, asobiT gu-
luxvad dafinansebuli arasamTavrobo
organizacia, xolo afxazebTan da os-
ebTan urTierTobebisTvis arsebobs mx-
olod reintegraciis saministro,
romlis marto dasaxelebac ki gamor-
icxavs dialogs!
araa gasakviri, rom am struqturis
«daZabuli moRvaweobis» produqti
gaxda ministris mier gamocxadebuli
recepti: Cven avaSenebT iseT ganviTare-
bul demokratiul saxelmwifos, rom
afxazebi da osebi Tavad gvTxoven Se-
mosvlas saqarTvelos Semadgenloba-
Sio. bunebrivia, aseTi midgomiT
progresis miRweva SeuZlebelia.
axlaxan qarTul presaSi gamovedi
winadadebiT, rom afxazeTTan, samxreT
oseTTan, ruseTTan, maT Soris
Crdilokavkasiur respublikebTan
urTierTobebi realurad aviyvanoT
saxelmwifo politikis umaRles
rangSi. me vTvli, rom am uaRresad
saWiro saqmisTvis aucilebelia
gamoviyenoT prezidentis posti,
romelic male gamoTavisufldeba.
axal prezidents unda daevalos
politikis am mimarTulebiT arsebuli
problemebis gadawyveta.
TavisTavad, es ukve aRar iqneba is
komfortuli Tanamdeboba, romelic
evropul dedaqalaqebSi uazro xe-
tialisa da brtyel-brtyeli la-
parakis saSualebas iZleoda. axal
prezidents mouwevs Casvla soxumSi,
gudauTaSi, cxinvalSi; aucileblad _
vladikavkazSi, maikopSi, groznoSi, nal-
CikSi, maxaCkalaSi da, ra Tqma unda,
moskovSi.
Tu es iqneba misaRebi adamiani mim-
Rebi mxarisTvis, maSin is, rogorc maR-
ali saxelmwifo statusis mqone da
kvalificiuri gundis myoli piri, pre-
mier-ministrTan mWidro TanamSromlo-
biT SeZlebs am sasicocxlod
mniSvnelovani mimarTulebiT gar-
Rvevas. garRvevad mimaCnia sazRvrebis
gaxsna, saerTo ekonomikuri da humani-
taruli sivrcis Seqmna muSaxelisa da
saqonlis Tavisufali gadaadgilebiT,
kerZo sakuTrebis uflebis say-
ovelTao aRiarebiT.
esaubra fridon doCia
ilori2 16-23 aprili 2013
yovelkvireuli ambebi afxazeTidan
afxazeTis Rirseuli
Svilebiamas winaT Cvenma afxazma megobarma
nugzar salayaiam mogvawoda arvelodi
kupravas sqeltaniani wigni “xalxi:
dro da cxovreba”, romelSic Sesu-
lia biografiuli narkvevebi da isto-
riuli portretebi im afxazi
moRvaweebisa, romelTac naTeli kvali
dastoves afxazeTisa da saqarTvelos
istoriaSi.
rubrikiT “afxazeTis Rirseuli
Svilebi”, vagrZelebT wignSi dastam-
buli biografiebis gamoqveynebas.
andria WoWuam jer kidev carizmis
mZime wlebSi mohkida energiulad
xeli afxazi xalxis zogadi
ganaTlebis saqmes. es sakmaod sax-
ifaTo saqme gaxldaT, radgan yoveli
arasanqcirebuli qmedeba mefis ruseTs
imperiis interesebis Selaxvad miaCnda.
andrias ki brmad swamda bunebiT Semo-
qmedi afxazi xalxis ganaTlebisadmi
swrafvisa, romelsac xalxuri folk-
lorisa Tu materialuri kulturis
TvalsaCino Zeglebi hqonda Seqmnili
saukuneTa ganmavlobaSi. SesaniSnavi
demokratiuli tradiciebis Senar-
Cuneba ki masebSi ganaTlebis muxtis
Setanis gareSe gaZneldeboda. swored
amitom, andria WoWuas araferi
dauSurebia dasaxuli miznebis gansax-
orcieleblad, radgan saWiro iyo
mravali Taobis mier Seqmnili
saukeTeso kulturuli da yofiTi
tradiciebis SenarCuneba. am patrio-
tuli grZnobebiT aRsavse andria afx-
azi xalxis mowinave inteligenciis
mcire jgufTan erTad Seudga xalxis
ganaTlebis saqmes, qmnida soflebSi
dawyebiT da saSualo skolebs, xels
uwyobda saswavlo dawesebulebebSi
afxazuri enis swavlebis Semdgomi
winsvlis saqmes. misi TaosnobiT
gamodioda Jurnal-gazeTebi afxazur
enaze da saZirkvels uyrida sxva pro-
gresul wamowyebebs. andria WoWuas ar
akrTobda siZneleebi da arc im muqare-
bis eSinoda, romelsac mas xSirad
uTvlidnen Savrazmeluri Zalebi.
afxazeTSi sabWoTa xelisuflebis
damyarebisTanave andria WoWua aqtiu-
rad CaerTo kulturul da sagan-
maTleblo saqmianobaSi, romlis cx-
ovrebiseuli kredo gaxldaT
mSobliuri xalxisadmi samsaxuri,
masebSi ganaTlebis Setana da im mdi-
dari tradiciebis Senaxva-SenarCuneba,
romlis simdidriTac yovelTvis
gamoirCeodnen afxazebi. swored am
sferoSi gamovlinda andria WoWuas
organizatoruli unar-Tvisebebi, en-
ergiuli da maRalprofesiuli saqmi-
anoba afxazeTis ganaTlebis sferoSi.
1921 wlidan igi TiTqmis 10 wlis
ganmavlobaSi muSaobda afxazeTis
ganaTlebis saxalxo komisris moadg-
iled, ra drosac mTlianad
gamovlinda saxalxo ganaTlebis sfer-
oSi misi uzarmazari SesaZleblobebi.
s.a. WanbasTan erTad man safuZveli
Cauyara afxazeTSi SromiTi swavlebis
sabWouri sistemis damkvidrebas. ra
winaaRmdegobebs ar waawyda igi am
frontze, rogori rTuli sakiTxebis
gadawyveta ar uwevda mas!
misi TavkacobiT afxazeTSi Camoyal-
ibda afxazuri, qarTuli, somxuri,
berZnuli da sxva nacionaluri
skolebi, aSenda Senobebi axali
skolebisaTvis, momaragda skolebi in-
ventariTa da meToduri literaturiT,
gadamzadda Zveli da momzadda axali
kadrebi, afxazuri skolebisaTvis
Seiqmna axali saxelmZRvanelo liter-
atura, daixvewa afxazuri damwerloba,
amaRlda masebis ganaTlebis zogadi
done _ es mxolod mcire CamonaTvalia
im konkretuli sasikeTo saqmeebisa,
riTac sulganaTlebuli andria WoWua
aSkarad gamorCeuli gaxldaT misi
Tanamedroveebisagan.
gadaudebeli praqtikuli saqmeebis
ganxorcielebisas andria principul
saxelmwifoebriv Tvisebebs avlenda.
swored amis wyalobiT aRwevda igi
gamarjvebas im urTules sferoebSi,
romelTan Sexebas gamocdili spe-
cialistebic ki ver bedavdnen.
andria WoWuas SemoqmedebaSi didi
adgili ekava saTanado kadrebis
momzadebis saqmnes afxazeTis saxalxo
meurneobis sxvadasxva dargebisaTvis.
swored misi iniciativiTa da uSualo
CareviT 20-30-ian wlebSi afxazeTSi
Seiqmna 15 sxvadasxva tipis teqnikumi
da specializirebuli saswavlebeli.
arqivebSi inaxeba unikaluri doku-
mentebi, romlebic mowmoben andria
WoWuas mier Catarebul zRva
samuSaoze kadrebis momzadebis
kuTxiT.
afxazeTis ganaTlebis saxalxo
komisariatSi muSaobisas andria WoWua
piradad arCevda saxelmwifo stipendi-
antebs Tbilisis, moskovisa,
leningradisa da sxva qalaqebis umaR-
les saswavleblebSi gasagzavnad. afx-
azeTSi umaRlesi saswavleblebis
gaxsnamde am gziT momzadda asobiT
specialisti respublikis ekonomikis,
kulturisa da ganaTlebis sferoSi
samoRvaweod. swored maTi rigebidan
aRizardnen iseTi TvalsaCino spe-
cialistebi da mecnierebi, rogorebic
iyvnen akademikosebi simon janaSia,
ilia vekua, kompozitor-diriJori odi-
sei dimitriadi da sxvebi. swored an-
dria WoWuas saxels ukavSirdeba
afxazeTSi iseTi umaRlesi saswavle-
blebis Camoyalibeba, rogorebic iyvnen
subtropikuli kulturebis sakavSiro
instituti da soxumis pedagogiuri in-
stituti, romlis pirveli reqtoric
Tavad gaxldaT. organizaciuli saqmi-
anobis mdidarma gamocdilebam
saSualeba misca andrias, rom mokle
xanSi daekompleqtebina es umaRlesi
saswavleblebi saTanado profe-
sorebiTa da gamocdili pedagogebiT,
raTa institutebi maRalkvalificiuri
kadrebis momzadebisa da wvrTnis
samWedlod eqcia.
aTasobiT adamianma gaiara es
wvrTna da uangarod eziaren kvali-
fikacias swored sulmnaT andria
WoWuas xeldasxmis wyalobiT.
gansakuTrebulia andria WoWuas roli
afxazmcodneobis, rogorc mecnierebis
axali dargis Seqmnisa da ganviTarebis
saqmeSi. igi gaxldaT afxazeTis enisa
da literaturis akademiis afxazmcod-
neobis samecniero sazogadoebis
pirveli Tavkaci, romelic 1925 wels
soxumSi Camoyalibda afxazeTis
ganaTlebis saxalxo komisariatis
SuamdgomlobiT. miuxedavad imisa, rom
es akademia sazogadoebriv sawyisebze
saqmianobda, man mainc moaxerxa ramden-
ime mniSvnelovani naSromis wignad
gamocema.
afxazeTSi sabWoTa xelisuflebis
pirvel wlebSi ar iyvnen afxazmcodne
mecnierebi, magram es tvirTi Tavis
Tavze aiRo mowinave afxazma in-
teligenciam, romelsac saTaveSi an-
dria WoWua Caudga. am sferosadmi
afxazi xalxis interesis gaTval-
iswinebiT iqmneboda axali aqtualuri
naSromebi, romelTa SemuSavebaSi
aqtiurad monawileobdnen didi mec-
nierebi ivane javaxiSvili, niko mari,
dimitri gulia da sxvebi.
swored andria WoWuas iniciativiT
Camoyalibda afxazmcodneobis pirveli
samecniero-kvleviTi instituti. axla,
roca arqivebSi ecnobi am institutis
wesdebas da sxva saaqcidencio doku-
mentebs, gaocebas iwvevs WoWuas
SorsmWvreteloba da momavlis Seumc-
dari xedva. swored misi iniciativiT
Camoyalibda ssrk mecnierebaTa
akademiis Tbilisis filialSi afx-
azuri aspirantura, romelmac didi
roli iTamaSa afxazuri samecniero
skolis CamoyalibebaSi.
mravalmxrivi da saintereso gaxl-
daT andria WoWuas saxelmwifo, sazo-
gadoebriv-pedagogiuri da lite-
raturuli moRvaweoba, romelic afx-
azuri kulturis ganviTarebis qva-
kuTxeds warmoadgenda. swored misi
TaosnobiT yalibdeboda respublikis
kulturuli potenciali maSin, roca
sabWoTa kultura pirvel gaubedav
nabijebs dgamda.
andria WoWua gardaicvala 1965
wlis 17 aprils. madlierma afxazma
sazogadoebam Rirseuli pativi miago
am didi adamianis xsovnas _ soxumis
centrs amSvenebs misi Zegli, afx-
azeTSi mis saxels atareben skolebi
da soxumis erTerTi quCa, 2004 wlis 17
agvistos ki afxazeTSi farTod aRin-
iSna andria WoWuas dabadebidan 125
wlisTavi. uamravi naSromia Seqmnili
am did patriotsa da mamuliSvilze,
rac imis utyuari mtkicebulebaa, rom
andria WoWuas saxeli samudamod
darCeba salocav xatad TiToeuli
afxazis gulSi.
gverdSi gamoyenebulia “saqinformis” da afxazeTis sainformacio saagento “afsnipresis” masalebi
saxelganTqmuli afxazi pedagog-ganmanaTlebeli andria maqsimes Ze WoWua
soxumSi specialurad ga-
marTul preskonferenciaze
afxazeTis respublikis pre-
zidentma aleqsandre anqvabma,
Tavis gamosvlaSi, xazi gausva
uaryofiT damokidebulebas
kavkasionis mTagrexilze av-
tostradis gayvanis sakiTxTan
dakavSirebiT, romlis aucile-
blobasac sruliad usa-
fuZvlod amtkicebs zogierTi
iuridiuli da kerZo piri. man
aRniSna, rom “soxumi-Cerkes-
kis” gzis gayvanis Taobaze,
kavkasionis mTagrexilis gav-
liT, zustad imdeni icis, ram-
denic ician Jurnalistebma.
miuxedavad amisa, anqvabma daa-
fiqsira sakuTari azri, am Te-
masTan dakavSirebiT, rogorc
moqalaqem da rogorc respu-
blikis xelmZRvanelma: “me am
proeqtis kategoriuli wi-
naaRmdegi var, miT umetes, rom
kodoris xeoba CvenTvis unika-
lur bunebriv Zegls warmoad-
gens.
afxazeTis mraval mosax-
les, samwuxarod, jer kidev
ara aqvs gaazrebuli, Tu
rogor auwonav da dauTvlel
simdidres flobs kodoris
xeobis saxiT. jer kidev 2005-
2006 wlebSi, me da awgansvene-
buli prezidenti sergo
baRafSi ganvixilavdiT am da-
culi tyis zonaSi unikaluri
erovnuli parkis Seqmnis sa-
kiTxs, rac, rogorc adgilo-
brivi mosaxleobis, aseve
respublikis stumrebis erT-
erT dasasvenebel adgilad
unda qceuliyo. 2009 wels
Cveni iniciativiT Seiqmna Se-
sabamisi komisia, romelmac,
SeiZleba iTqvas, rom zRva sa-
muSao gaswia. me maSin vurCie
afxazeTis respublikis eko-
logiisa da bunebrivi resur-
sebis gamoyenebis saxelmwifo
komitetis Tavmjdomares
baton roman dbars, rom sa-
jaro gaexada komisiis muSao-
bis Sedegebi, yovelive
dawvrilebiT moexsenebina af-
xazeTis parlamentis deputa-
tebisaTvis, Caetarebina gafar-
Toebuli pres-konferenciebi.
Cven valdebuli varT moma-
vali Taobebis winaSe, rom ko-
doris xeoba unda Sevinar-
CunoT pirvandeli saxiT. es
ara mxolod Cemi mtkice azri
gaxlavT”.
rac Seexeba didi siRrmee-
bis mqone sazRvao portebis
mSeneblobas, baton aleqsan-
dre anqvabis azriT, am saqmeSi
ukiduresad didi sifrTxilis
gamoCenaa saWiro. “Savi zRvis
afxazeTis monakveTi friad
specifiuria da masSi adamia-
nis uxeSma Carevam SeiZleba
friad arasasurvel Sedege-
bamde migviyvanos, _ xazgasmiT
aRniSna batonma aleqsandre
anqvabma, _ afxazeTis respu-
blikis xelmZRvaneloba ara-
vis miscems im proeqtebis
ganxorcielebis saSualebas,
rasac SeuZlia gamouswore-
beli ziani miayenos Cveni qvey-
nis unikalur ekologias. Cven
Zalze principuli ekologebi
gvyavs, romlebic politikuri
dawolis arsebobis SemTxveva-
Sic ki ar daixeven ukan. Cven
ki arasgziT ar davuSvebT
maTze raime saxis politikur
Tu administraciul dawo-
las”.
kavkasionis mTagrexilze avtostradis gayvana ar SeiZlebamimdinare wlis martis
TveSi veteranma qarTvelma
meomrebma erTad pativi miages
afxazeTis omSi daRupul
meomrebs.
TbilisSi, gmirTa moedanze,
sadac ganTavsebulia ZmaTamkvlel
omSi daRupulTa xsovnis memori-
ali, uamravma xalxma moiyara Tavi
da cocxali yvavilebiT Semkes
Zegli.
kargia, roca vixsenebT omSi
daRupulT da pativs mivagebT
maT naTel xsovnas, magram, Cemi
azriT, bevrad ukeTesi iqne-
boda, Tu Cven, erT daTqmul
dRes, enguris xidTan movawyob-
diT gaerTianebul sam-
gloviaro mitings, xolo xids
gaRma moewyoboda afxaz mego-
barTa samgloviaro mitingi da
erTmaneTs mivusamZimrebdiT
biWebis daRupvas.
aseve Sedegis momtani iqne-
boda im afxaz da qarTvel
mgloviare mSobelTa Sexvedris
organizeba, romelTac ori an
meti Svili dahkarges am Tavs-
moxveul omSi.
amis Sesaxeb me gamovTqvi
Cemi azri, roca me da Cems
megobars mwerals, sazogado
moRvawes baton mirian jala-
Ronias SemogvierTda batoni
anzor wowonava.
me Sors var im azrisgan,
rom amiT sabolood
SevrigdebiT, magram darwmuneb-
uli var erT did nabijs ga-
davdgamT win, Serigebisaken!
droa SevignoT, megobrebo,
rom afxazeTs Cven omiT veRar
davibrunebT, an vis unda miwa
afxazebis gareSe, romleb-
Tanac Cven saukuneTa gan-
mavlobaSi erTad gvicxovria,
Cveni adaT-wesebi erTmaneTTan
aris gadajaWvuli da bolos,
Cvens Soris uamravi naTesauri
kavSiria Seqmnili _ ra
gasakviria, rom axlac xSiria
qarTvelebsa da afxazebs
Soris daqorwinebis maga-
liTebi.
sjobia, rac SeiZleba male
gavTavisufldeT cru, mavne
iluziebisagan da simarTles
gavusworoT Tvali _ yvelaze
didi simarTle ki Cveni erTad
yofnaa.
afxazebTan ndobis aRdgenisa
da Serigebis kavSirisa da
qarTvel uxucesTa sabWos
(afxazeTidan) saxeliT,
pativiscemiT,
mamanti jolia
mxolod enguris xidTan
ilori 316-23 aprili 2013
damnaSaveebi mkacrad unda daisajon!!!Tavis amaswinandel teleinterviuSi
saqarTvelos iusticiis ministrma,
qalbatonma Tea wulukianma ganacxada,
rom haagis samxedro tribunalis
moTxovniT qarTveli samarTaldam-
cavebi Tavidan gamoiZieben 2008 wels
gaCaRebuli provokaciuli omis
mizezebs, raTa Rirseuli sasjeli mi-
agon mis organizatorebs. marTalia,
saqarTvelos parlamentSi Seqmnilma
sagamoZiebo jgufma, Cvens mier
“mewisqvile boniad” wodebuli depu-
tatis paata daviTaias xelmZRvanelo-
biT ukve Seiswavla didi msxverpliT
dasrulebuli omis gaCarebis mizezebi
da gamoitana “saTanado obieqturi
daskvna”, romlis Tanaxmad am omis
gaCaRebaSi mTavari eWvmitanili mixeil
saakaSvili da misi banda lamis
saqarTvelos erovnul gmirebad
gamoacxada, magram, rogorc Cans, arc
mTlad asea saqme da, amitomac, haagis
samxedro tribunalis prokuraturam
kategoriulad moiTxova qarTveli
samarTaldamcavebisagan aRniSnuli
saqmis xelmeored gamoZieba, raTa masze
dadges samarTliani ganaCeni.
aRniSnulma gancxadebam Zalze
SeaSfoTa qarTveli “nacionalebi”,
romelTac Cveuli utifrobiT morTes
yayani imis Taobaze, rom am saqmis
wamoweviT mxolod rusebi arian dain-
teresebuli da yovelive es imitom
keTdeba, rom Crdiloelma mezobelma
saqarTvelos teritoriebis okupacia
gaamarTloso. ver gagvigia, Tu
saakaSvili da misi damqaSebi
marTlebi arian da araviTari wvlili
ar miuZRviT 2008 wlis provokaciuli
omis gaCaRebis saqmeSi, ramac didi
msxverpli moutana yovel mebrZol
mxares, maSin, ratom eSiniaT maT obieq-
turi gamoZiebis Catarebis?
aRniSnulTan dakavSirebiT, gazeT
“iloris” mkiTxvelebs vTavazobT
nawyvetebs afxazeTis omis veteranis,
sabrZolo qvedanayof „avazas” meTau-
ris, agvistos omis monawilisa da
„nacmoZraobis“ yofili politpatim-
ris, general tristan wiTelaSvilis
eqskluzuri interviudan, romelic man
saqinformis korespondent baia ama-
Sukels misca.
“mikvirs iqauri
mosaxleobis... rogor
uWeren mxars saakaSvils,
rogor mihyvebian
basiSvils, romelic
dResac dadis xalxSi da
daWeriT emuqreba?!“tristan wiTelaSvili: “dRes
yvela erTad unda davdgeT, gamovi-
CinoT sifxizle da am adamians mis
kriminalur gundTan erTad aRar
mivceT saSualeba, rom TavianTi anti-
saxelmwifoebrivi azrebiT isev
damoZRvron xalxi. saakaSvilTan
erTad kriminalia ugulavac, wiklau-
ric, kako boboxiZec, is sayvareliZec,
romlis xelSic gaira am SeTiTxnilma
sisxlis samarTlis saqmeebma! “na-
cionaluri moZraobis“ gundis umete-
soba, liderianad, sabraldebo skamebze
unda dasxdnen, iqidan gascen pasuxi
xalxsa da sazogadoebas _ ratom
Caidines esa Tu is danaSauli. me
viqnebi erT-erTi mTavari mowme 2008
wlis agvistos saomari moqmedebebis
gamoZiebis ganaxlebis SemTxvevaSi, Tu
rogor daiwyo saakaSvilma es provoka-
cia da gawira iqauri mosaxleoba!
mikvirs iqauri mosaxleobis, romel-
sac, xelisuflebam faqtobrivad, sakon-
centracio banakebis msgavsi
sacxovrebeli getoebi Seuqmna! rogor
uWeren mxars saakaSvils, rogor mihyve-
bian im badri basiSvils, romelic aris
pirwavardnili kriminali da unda
gasamarTldes?! is dResac dadis iqaur
mosaxleobaSi da daWeriT emuqreba!
rodesac 2008 wlis 12 agvistos
TbilisSi Camovedi, aq faqtobrivad yve-
laferi dasrulebuli iyo. saakaSvili
„gamarjvebas“ zeimobda... Cven ki adg-
ilebze cxedrebis dabinavebas da pa-
tronobas vundebodiT... mxolod
patriarqis Carevis Sedegad
ganeitralda viTareba da darCenili
(xelisuflebisgan mitovebuli) xalxi
gamogviyvanes...”
“aucilebelia, rom
daRupulTa mSoblebma
daayenon cxedrebis
eqspertizis sakiTxi, Cveni
jariskacebis umetesobas
zurgSi aqvs nasroli!“baia amaSukeli: informacia
gavrcelda Cvenive mxridan meomrebisa
da rezervistebis daxocvazec! sando
wyaros mowmobiT, maT xelmZRvanelo-
bis davalebiT esrodnen zurgSi...
tristan wiTelaSvili: zustad ase
iyo. es Segnebulad gakeTda. aucilebe-
lia, rom daRupulTa mSoblebma da
axloblebma daayenon cxedrebis
eqspertizis sakiTxi, radgan Cveni
jariskacebis umetesobas zurgSi aqvs
nasroli! rom ara patriarqis Tavgan-
wirul nabiji, Cven im daxocil meom-
rebsac ver gamoviyvandiT, rac
SevZeliT. xelisuflebas am cxedrebis
gamotanac ar undoda brZolis veli-
dan, radgan es ukve mtkicebuleba iyo!
informacia maqvs, rom yvela ojaxs
Camouares da gaafrTxiles, rom ro-
gorc ki eqspertizas Caatarebdnen _
mouklavdnen meore Svils da a.S., ro-
gorc saerTod akeTebdnen...
yvela gadmosvenebuli cxedari
eqspertizisa da dokumentaciis gare-
Sea dasaflavebuli. araviTari sabuTi
ar arsebobs! dResac SeiZleba am
eqspertizis Catareba! vimeoreb,
saakaSvils undoda msxverpli rogorc
mSvidobian mosaxleobaSi, ise samxedro
mosamsaxureebSi, da es SesaniSnavad
dagegma. aseTi davaleba, rogorc ormag
agents, mas garedan _ specsamsaxure-
bidan hqonda miRebuli!
“karSi idgnen ugulava,
bokeria, givi TargamaZe…
yuri movkari frazas:
„didi msxverpli iqneba,
magram ara uSavs _ Cvensas
xom mivaRwevT!“tristan wiTelaSvili: „Stabis
ezoSi cxonebuli generali guja
bucxrikiZe damxvda, romelsac afx-
azeTis brZolebidan kargad vicnobdi.
vuTxari Cems eWvze, rom didi msxver-
plis miRebis mizniT xelisufleba
soflebSi mSvidobiani mosaxleobis
Segnebulad dasatoveblad emzade-
boda. cocxali ZaliT daxmareba vTx-
ove, TviTon ki StabSi avedi
xelmZRvanelobis sanaxavad. karTan
mivedi, sadac marTva mimdinareobda.
mopirdapire Ria karidan kargad is-
moda laparaki. karSi idgnen ugulava,
bokeria, givi TargamaZe _ es, vinc
davinaxe. yuri movkari frazas: „didi
msxverpli iqneba, magram ara uSavs _
Cven Cvensas xom mivaRwevT!“. qarTul
mosaxleobaze laparakobdnen... mivxvdi,
rom Stabis xelmZRvanelobis gegma
Cems eWvs emTxveoda, raTa mere eyviraT:
“teritoriebi davkargeT, rusebma
mosaxleoba dagvixoces, ariqa,
gviSveleT!“.
amis Semdeg StabSi aRar Sevsulvar,
radgan mivxvdi, rom iq raRac saSineli
provokacia igegmeboda! Camovbrundi
ezoSi da elgujas vuTxari:
„saswrafod wavediT aqedan!“. gujam 60
kaci damaxmara. me ramdenime rez-
ervisti iqve Sevkribe da am ZalebiT
daviwyeT muSaoba mosaxleobis
evakuaciisTvis...”
“kud-is specrazmis jgufebi
Cadiodnen rogorc osur,
ise qarTul soflebSi da
awyobdnen provokaciebs
konfliqtis
gasaRviveblad!“tristan wiTelaSvili: “rasac me
vambob, es realobaa! imis dokumentebic
gvaqvs da firebic, Tu rogor adioda
kud-is specrazmis ramdenime jgufi
wveriaxos mTaze, sadac konfliqtis
dawyebamde Cveni samSvidobo kontin-
genti iyo ganlagebuli. isini iSle-
bodnen or jgufad, Cadiodnen rogorc
osur, ise qarTul soflebSi da
awyobdnen provokaciebs konfliqtis
gasaRviveblad _ TiTqos qarTul
soflebSi _ osuri da piriqiT _ os-
urSi qarTuli dajgufeba iyo
Sesuli!..
am mimarTulebiT ramdenime saaTs
muSaobdnen. Semdeg tovebdnen terito-
rias da brundebodnen TbilisSi. am
winaswar gaRvivebul xelovnur kon-
fliqtebs saakaSvili Segnebulad qm-
nida, raTa Semdgom, farTomaStabian
sabrZolo moqmedebebze gadasuliyo!“
„sufridan naqeifari
saakaSvili, merabiSvili,
TavTuxaSvili adgnen da
cxinvalis mimarTulebiT
pirveli dajgufeba
gadaisroles!“tristan wiTelaSvili: „rac Se-
exeba 2008 wlis agvistos movlenebs _
es bevrad adre, 2006 wels daiwyo.
sadRac sufridan naqeifari
saakaSvili, merabiSvili, TavTuxaSvili
adgnen da mixeil saakaSvilis
gadawyvetilebiT (piarisTvis mouvida
TavSi azrad) cxinvalis mimar-
TulebiT pirveli dajgufeba gadais-
roles. mogexsenebaT, ra didi
dartymebi miviReT, rodesac amiT 1992
wlidan arsebuli samSvidobo
xelSekruleba davarRvieT.
iq iyo samSvidobo jgufebi, rom-
lebic, am xelSekrulebis Tanaxmad,
wesrigs amyarebdnen da situacias
aneitralebdnen _ rogorc erTi, ise
meore mxridan. arc cxinvalis da arc
kodoris mimarTulebiT sabrZolo
SenaerTebi ar unda Sesuliyvnen.
saakaSvilma, rogorc ucxo qveynis
specsamsaxurebidan movlenilma
moRalatem, am yvelafris keTeba Seg-
nebulad, etapobrivad daiwyo. sistem-
aturi provokaciebic 2006 welidan
daiwyo, moawyo provokacia 2006 wels,
2007 wels. kerZod cxinvalis mimar-
TulebiT ki am provokaciebma sistem-
aturi xasiaTi 2007 wlis bolos
miiRo”.
“2008 wlis ivlisSi, sadRac
25 ricxvSi, gorSi
Camoitanes 10 000 Savi
spectomara cxedrebis
mosaTavseblad...“tristan wiTelaSvili: “2008 wlis
ivlisis TveSi ukve daiwyo provokaci-
uli omisaTvis aqtiuri momzadeba _
kerZo bankebma gorSi TavianTi ofisebi
saswrafod dacales da fuli da Zvir-
faseuloba saguldagulod gadamales.
specialurad momzadebul samalavebSi
gahqondaT yvela faseuli nivTi Tu
dokumenti. daaxloebiT 25 ivliss ki
specsamsaxurebma gorSi Camoitanes 10
000 Savi spectomara (cxedrebis mosa-
Tavsebeli).
saqarTvelos xelisuflebis mxri-
dan mSvidobiani mosaxleobis
evakuaciis da sabrZolo moqmedebebis
zonidan misi gamoyvanisTvis ki
aranairi muSoba ar mimdinareobda.
arada, Tu xelisufleba sabrZolo mo-
qmedebebs iwyebs an dawyebas apirebs,
Tu ufro adre ara, erTi TviT adre
mainc , da ara marto brZolis adgilas
(mimdebare teritoriazec, siRrmeSic
da zurgSic) axlomdebare soflebis
da qalaqebis mosaxleobis evakuacia
xdeba.
osurma mxarem TiTqmis ori kviriT
adre gaiyvana mSvidobiani mosaxleoba
cxinvalidan. es bunebrivia, radgan
iseTi intensiuri mzadeba, militariza-
cia da ritorika mimdinareobda, rom
amis Sesaxeb osur mxaresac ecodine-
boda...“
provokaciuli omis qronika
saqarTvelos saxalxo damcvelma
uCa nanuaSvilma saqarTvelos parla-
ments 2012 wlis angariSi warudgina.
angariSSi erT-erT mTavar sakiTxad
moyvanilia lafanyuris specoperaciis
dros ganviTarebuli movlenebi.
SevaxsenebT saqinformis mkiTxvels,
rom saxalxo damcvelis angariSSi
maTTvis did siaxles araferi war-
moadgens _ am yvelaferze saqinformi
lafanyuris operaciis Semdeg werda.
agreTve SevaxsenebT saqinformis
mTavari redaqtoris arno xidirbe-
giSvilis 2012 wlis 7 seqtembris in-
tervius qarTul gazeT „asaval-
dasavals“ _ „doSuevi da danarCenebi
daxoces imitom, rom ivaniSvilis
mokvlaze uari Tqves!“, sadac is
lopotas xeobaSi datrialebuli
tragediis Taviseul, absoluturad
gansxvavebul versiaze saubrobs.
rogorc angariSSia aRniSnuli,
„saqarTvelos Zalovani uwyebebi CeCen
meomrebs hpirdebodnen e.w. koridors
CeCneTSi gadasasvlelad, saqarT-
veloSi wvrTnas, aRWurvas da CeCneTSi
gadasvlisTvis yovelgvari pirobebis
Seqmnas“.
saxalxo damcvelisTvis miwode-
buli informaciis mixedviT, CeCneTSi
saomrad gadasvlis imediT evropis sx-
vadasxva qveynidan saqarTveloSi
daaxloebiT 120 CeCeni da Crdilokavka-
siuri warmoSobis mebrZoli Camovida,
romlebsac Sss-s maRalCinosnebi aero-
portSi xvdebodnen da dislokaciis an
sacxovrebel adgilebze gadahyavdaT.
angariSSi aRniSnulia, rom CeCeni mebr-
Zolebis jgufTan uSualo kavSiri
hqondaT da maTTvis saWiro yvela sak-
iTxs awesrigebdnen Ss ministris moad-
gile gia lorTqifaniZe, Sss-s
maRalCinosnebi sandro amiriZe da
zurab maisuraZe.
angariSSi naTqvamia, rom lopotas
xeobaSi, sofel lafanyurSi e.w. spec-
operaciamde ramdenime dRiT adre Sev-
ida CeCeni mebrZolebis jgufi.
amave dros, konfidencialuri
wyaros cnobiT, savaraudod,
saqarTvelo–ruseTis sazRvrisken
jgufis SesaZlo gadasvlis aRkveTis
mizniT, lafanyuris specoperaciis
dawyebamde ori dRiT adre
saqarTvelo–ruseTis sazRvris
daRestnis monakveTis mimdebare teri-
toriaze saqarTvelos sasazRvro da
specialuri daniSnulebis Zalebis
razmebi vertmfrenebiT gadasxes. amis
paralelurad lafanyurSi dabanake-
buli CeCeni mebrZolebis
SeiaraRebuli jgufi Sepirebul “ko-
ridors” iTxovda, razec bolo mo-
mentSi saqarTvelos Sss-m uari
ganacxada. daZabuli viTarebis gan-
muxtvisa da CeCen mebrZolebTan mola-
parakebis mizniT Sss-s TanamSromlebma
Suamavlebs – CeCnebisTvis avtorite-
tul adamianebs mimarTes, romlebsac
CeCenma mebrZolebma iaraRis Cabare-
baze uari ganucxades. uaris Semdeg
saqarTvelos SeiaraRebulma Zalebma
daiwyes e.w. antiteroristuli opera-
cia, ris Sedegadac daiRupa ramdenime
CeCeni mebrZoli da saqarTvelos
SeiaraRebuli Zalebis TanamSromlebi.
saxalxo damcvelis angariSSi aR-
niSnulia, rom wyaros informaciiT,
specoperaciaSi monawileobda aviacia.
aviaciam gauxsna cecxli jgufis
wevrebs. brZolis Sedegad daiRupa
Svidi CeCeni mebrZoli, romelTagan
sami pankisis xeobis mcxovrebi iyo.
wyaros cnobiT, am brZolas cocxlad
gadaurCa 9 CeCeni mebrZoli, romlebic
specoperaciidan ramdenime dReSi
saqarTvelos Sss-s warmomadgenlebma
vales sasazRvro gamSvebi punqtis
gavliT TurqeTSi gaaciles.
saqinformi
ilori4 16-23 aprili 2013
lafanyuris specoperaciis skandaluri detalebi
eZRvneba deda enis dRes
Cveni ena qarTuliCveni rwmena da Cveni iaraRi,
romelmac ixsna Cveni mamuli,
vinc gamogvzarda, vinc agvamaRla
dedaa ena Cveni qarTuli.
SesaSuria codna enebis:
ivriT, rusuli, berZnul, sparsuli,
magram gvaxsovdes, upirvelesad
Cveni xatia ena _ qarTuli.
warRvnas gviqadda mteri-momxduri,
buRa-Turqi Tu Sah-abasica,
mainc ver mospes RmerTis nakurTxi
ena qujis da farnavazisa!
ratom awames qarTveli deda?..
sjobs gavixsenoT Cveni warsuli!
ZuZu aglijes, SanTiT dadaRes
qali _ wmindani, iverT asuli,
mainc ar daTmo sisxlSi gamjdari,
mamuli, ena, rwmena _ qarTuli!
nu dagvaviwyebs Cvens RmerTis enas:
nurc inglisuri da nurc franguli!
jvarcmaze viyoT, saxrCobelazec
unda davicvaT ena qarTuli!
qarTuli enis amayi sityviT,
misi rwmeniT da misi SendobiT,
Tu ki davicavT Cvens deda enas
ero, arasdros gadavSendebiT!
SoTam, iliam, vaJam, akakim,
qarTuli sityvis tkboeba gvamcnes.
deda enas ki vinc daiviwyebs,
mas damtiralic ar unda hyavdes.
iuri kakava
31 marts saqarTvelos pirveli
prezidentis, zviad gamsaxurdias
dabadebis dRe iyo. gavrcelebuli in-
formaciiT, adamianTa garkveuli
jgufi am TariRis pompezurad aRniSv-
nis dakanonebas da “zviadobis”
gamarTvas apirebda. am sakiTxis mimarT
uaryofiTi damokidebuleba aqvs eqs-
prezidentis vaJs, yofil politpatimar
cotne gamsaxurdias. rogorc is Tavis
erT-erT interviuSi acxadebs, adami-
anTa garkveuli jgufi amiT poli-
tikur sarbielze gasvlas cdilobs.
“ar vemxrobi adamianebis gafetiSe-
bas, iseve rogorc ar emxroboda ma-
maCemi. Zalian gTxovT, es daafiqsiroT.
me pirvelad mesmis aseTi termini “zvi-
adoba”, rac gavrcelda. vin aris amis
organizatori, ar vici da raRac mar-
ginaluri jgufi mgonia, romelic
cdilobs amiT politikur sarbielze
gasvlas. ar mimaCnia, rom mamaCemis gar-
dacvalebidan ase mokle xanSi saWiroa
msgavsi RonisZiebebis gamarTva da pom-
pezuri oreulis Seqmna... zviadis
mmarTvelos dros iyo araswori
svlebic, magram iyo epoqaluri
mniSvnelobis procesebic. es droisa
da istoriis Sesafasebelia da ara
adamianebis garkveuli jgufis”, _ acx-
adebs cotne gamsaxurdia.
interviuSi eqs-prezidentis vaJi
zviad gamsaxurdias neStis gad-
mosvenebis sakiTxsac Seexo da aRniSna,
rom Tavis droze saakaSvilis xelisu-
flebasTan dapirispireba swored am
niadagze mouvida. am procesis xelmZR-
vanelobis survili xelisuflebam
gamoTqva, razec eqs-prezidentis vaJma
uari ganacxada.
“Ria dapirispireba im periodidan
daiwyo, rodesac isini Cemgan iTxovd-
nen, maTTvis dameTmo zviad gamsaxur-
dias gadmosvenebis procesis
xelmZRvaneloba, rac ar gavakeTe. maT
aamoqmedes sxvadasxva meTodebi, moqr-
Tamvidan dawyebuli, daSinebis mcde-
lobiT damTavrebuli...
mamaCemis neSti wina xelisuflebas
ar Camousvenebia, is me Camovasvene.
amaSi saamayo araferia, ubralod
gavakeTe is, rac unda gamekeTebina
Svils. 2007 welsve gaCnda es versia,
roca neStis Ziebisa da Semdgom
Camosvenebisa da ruseTis imJamindel
xelisuflebasTan molaparakebis pro-
cesi mimdinareobda...
zviad gamsaxurdias dakrZalvis
procesia xalxmravali iyo. is gzad, ma-
madaviTisken, parlamentis win SeCerda.
es ar niSnavs, rom es procesia mixeil
saakaSvilisTvis gakeTda”, _ acxadebs
cotne gamsaxurdia.
gavrcelebuli informaciiT, eqs-
prezidentis meuRle manana arCvaZe
momxre iyo, saxelmwifo Cabmuliyo
zviad gamsaxurdias Camosvenebis pro-
cesSi, ris gamoc SvilTan uTanxmoeba
hqonda.
“iyo garkveuli uTanxmoebac,
romelzec saubari am etapze ar
msurs”, _ ambobs cotne gamsaxurdia.
zviad gamsaxurdias 31 marts 74
weli Seusruldeboda. 2007 wlis 28
marts eqs-prezidentis neSti ruseTi-
dan saqarTveloSi Camoasvenes, pirvel
aprils ki mTawmindis mweralTa da
sazogado moRvaweTa panTeonSi qaquca
ColoyaSvilisa da zaqaria WiWinaZis
saflavebs Soris dakrZales.
cotne gamsaxurdia _ “zviadobis” dakanonebiT marginalTa jgufi politikur sarbielze gasvlas cdilobs
saqarTvelos mTavroba “evropis sax-
alxo partiis” samoqmedo gegmis toniTa da
SinaarsiT SeSfoTebulia. rogorc sapa-
suxo werilSia naTqvami, ivaniSvilis
xelisuflebas bralad edeba demokrati-
idan gadaxveva da evrointegraciis proce-
sis dablokva, rac axal mTavrobaze morigi
Tavdasxmaa. werilSi premier-ministri
“evropis saxalxo partias” evropuli
Rirebulebebis pativiscemisken mouwodebs.
“es aris sul axali gancxadeba im
TavdasxmaTa Soris, romlebic evropis
saxalxo partiis zogierTi wevrisgan
modis da cxadyofs partiul mxardaW-
eras prezident saakaSvilisadmi,
romelic 2012 wlis oqtombris arCevnebSi
sastikad damarcxda. mmarTveli partiis
gadawyvetilebas, Secvalos saakaSvilis
arademokratiuli politika, mudmivad mo-
hyveba prezidentis gaRizianebuli da
arakonstruqciuli reaqcia.
rogorc Cans, saakaSvilis mokavSireebi
evroparlamentSi konfrontaciis taqti-
kas arCeven, aman ki, SeiZleba, Ziri
gamouTxaros sworedac im miznebs,
romelTa dacvasac emsaxureba evropar-
lamenti, maSin, roca evrokavSiris emis-
ari adamianis uflebaTa sakiTxebSi
Tomas hamerbergi daxmarebas uwevs
mTavrobas reformebis ganxorcielebaSi.
evropis saxalxo partiis rekomenda-
ciebi sxva araferia, Tu ara “nacmoZrao-
bis” mier wayenebuli dausabuTebeli
braldebebis nusxa. es imas niSnavs, rom
“saxalxo partias” ar Seswevs unari,
Camoayalibos sakuTari politikuri
daskvnebi saqarTveloSi arsebuli
viTarebaze, romlebic daefuZneba ara
partiul, aramed saTanadod Seswavlil
da adamianis uflebebze damyarebul
srul analizs”, _ naTqvamia werilSi.
saqarTvelos mTavrobis informaciiT,
premier-ministri, parlamentis Tavmjdomare
da sxvebi cdiloben, daarwmunon evropeli
partniorebi, rom prezidentis gancxade-
bebs evrostandartebTan saqarTvelos da-
Sorebis Sesaxeb safuZveli ar aqvs.
“evrokavSiris, Crdiloatlantikuri
aliansisa da evrosabWos oficialurma
warmomadgenlebma kmayofileba gamoTqves
xelisuflebis reformebiT, rac mniSvnelo-
vani winsvlaa demokratiuli normebisaken,
miT umetes mas Semdeg, rac qveyanaSi wlebis
ganmavlobaSi irRveoda adamianis uflebebi.
premier–ministrma oficialurad
ganacxada, rom mzad aris mimarTviT
gamovides evroparlamentSi, xolo usu-
faSvilma gamoTqva mzadyofna, sityviT
mimarTos evroparlamentis sagareo
urTierTobebis sakiTxTa komitets”, _
naTqvamia mTavrobis werilSi.
mimarTvaSi aseve moyvanilia biZina
ivaniSvilis komentari, romelic man
“evropis saxalxo partiis” deklaraciis
gamoqveynebis Semdeg gaakeTa.
“me mesmis evropis saxalxo partiis
zogi wevris SeSfoTeba saqarTveloSi
Seqmnili politikuri viTarebis gamo.
Cven saqme gvaqvs kohabitaciis rTul pe-
riodTan, magram Cemi xelisufleba Zal-
Rones ar iSurebs demokratiuli
reformebis gasatareblad. 2012 wlis oq-
tomberSi saqarTvelos moqalaqeebma
calsaxad uaryves warsulis politika
da kanonieri saxe misces Cvens programas
elituri korufciisa da Zalauflebis
borotad gamoyenebis aRmosafxvrelad.
Cven imedi gvqonda, rom Cveni evropeli
partniorebi mxars dauWerdenen im Rire-
bulebebs, romlebsac Cven viziarebT da
pativs vcemT – es aris demokratiis,
adamianis uflebaTa da samagaliTo
mmarTvelobis evropuli da saerTa-
Soriso standartebis dacva.
miuxedavad amisa, saqme albaT ise ar Cans,
rogorc sityva. vwuxvar, rom evroparlamen-
tis zogierT wevrs urCevnia usafuZvlod
gvakritikos da winaswar gamoitanos
verdiqti Cemi mTavrobisa da Cemi xalxis
winaaRmdeg. evrokavSirSi integracia
saqarTvelos sagareo politikis upirve-
lesi mizania. swored amitom, mzad var
nebismieri evropeli oficialuri piris,
parlamentis wevrisa Tu sxva kritikosis
mier gamoTqmul safuZvlian braldebas vu-
pasuxo da movismino nebismieri rekomenda-
cia, romelic dagvexmareba stabiluri,
demokratiuli saqarTvelos aSenebaSi.
evrokavSirisa da saerTaSoriso Tanamego-
brobis mxardaWeriT, agreTve opoziciuri
partiis konstruqciuli CarTulobiT, Cven
SegviZlia, ganvamtkicoT kavSirebi da urye-
vad ganvagrZoT gza evrokavSirisken da
iseTi saqarTvelosaken, romelic stabil-
urobis garanti iqneba kavkasiis regionSi.
me gulwrfelad mivesalmebi evropis sax-
alxo partiis mowodebas yovlismomcveli di-
alogisken evrokavSirsa da saqarTvelos
Soris da vimedovneb, Cveni kritikosebi gaac-
nobiereben, rom arasworad esmiT Cveni xelisu-
flebis moqmedebebi da motivacia. mjera,
erTad SevZlebT iseTi samoqmedo gegmis Seqm-
nas, romelic maRal evrostandartebs dae-
fuZneba da dagvexmareba TanamSromlobaSi,
raTa miRweul iqnas es standartebi
saqarTvelosa da zogadad, evropis sasike-
Tod”, _ acxadebs ivaniSvili.
zaur gaxaria
saqarTvelos mTavroba “evropis saxalxo partiis” samoqmedo gegmis toniTa da SinaarsiT SeSfoTebulia poeziis kuTxe
ilori 516-23 aprili 2013
qveynis pirveli umaRlesi saswavle-
beli, Tbilisis saxelmwifo univer-
siteti 1918 wels damoukidebel
saqarTvelosTan erTad daarsda da
dRemde saxelmwifoebriobis, erovnuli
TviTmyofadobis erT-erTi qvakuTxe-
dia... Tbilisis saxelmwifo univer-
sitetSi amJamad Seqmnil viTarebaze
filologiis mecnierebaTa doqtori,
profesori giorgi gogolaSvili da
profesori, fizikis fakultetis
yofili dekani jemal mebonia
gvesaubrebian.
giorgi gogolaSvili: _ sazoga-
doebas kargad axsovs “vardebis rev-
oluciis” Semdgom, 2004-2006 wlebSi
universitetSi mimdinare procesebi,
roca aRviraxsnilma ukanonobam uni-
versiteti, faqtobrivad, Seiwira. oq-
tombris arCevnebis Semdeg qveyanaSi
TandaTan daiwyo samarTlianobis aRd-
genis procesi, Tumca, universitets
jerjerobiT es ar Sexebia. amitom
unda aRdges yovelive is, rac daingra,
waxda da rac universitetis saxes qm-
nida.
_ batono giorgi, rogor SeafasebT
mecnierebis, samecniero kvlevis Tval-
sazrisiT universitetSi Seqmnil md-
gomareobas?
_ ganaTlebis yofil ministrs lo-
maias ekuTvnis samarcxvino fraza: “ra
unda universitetSi mecniers?” xelis
erTi mosmiT, faqtobrivad, mTeli
samecniero seqtori gaauqmes. 2005 wl-
idan universitetis biujets mTlianad
CamoeWra samecniero seqtoris dafi-
nanseba, 1500 TanamSromeli uxelfasod
darCa. maT Tavxedurad eubnebodnen,
universitetSi siaruls ar giSliT, ma-
gram xelfasi ar geqnebaTo; aTeulo-
biT laboratoriasa da samecniero
kabinetSi SeCerda muSaoba. gauqmda
rusTavelisa da vaJa-fSavelas kabi-
netebi. es qarTuli mecnierebis
mkvleloba iyo, romlis Sedegis
gamosworebas aTeulobiT weli
dasWirdeba. amitom Tqva santeqnikosma
kaxa lomaiam: “javaxiSvilis univer-
sitets najaxiT amovZirkvavTo”. sofel
cxrukveTSi myofma saakaSvilma ki uni-
versitetis profesorebs sajarod
wiTeli profesura, korumpirebulebi,
usindisoebi da ruseTis agentebi gvi-
woda.
_ ramdeni TanamSromeli gaTavisu-
flda bolo wlebSi Tbilisis sax-
elmwifo universitetidan?
_ universitetSi katastrofulad
Semcirda akademiuri seqtori. refor-
mamde universitetis akademiur seq-
torSi 4000-mde TanamSromeli iyo,
ganaTlebis imJamindel ministr loma-
ias moTxovniT konkursi mxolod 700
saStato erTeulze gamocxadda, ris
Sedegadac akademiuri seqtori univer-
sitetSi TiTqmis xuTjer Semcirda,
sxva umaRles saswavleblebSi ki _ mx-
olod 3-4 procentiT.
_ ra xdeba dRes universitetis qar-
Tuli enis kaTedraze?
_ universitetis Zveli qarTuli
enis kaTedraze, romelsac akaki SaniZis
kaTedras uwodebdnen, “reformamde” 23
TanamSromeli iyo, amJamad Zveli qar-
Tuli enis departamentSi mxolod sami
TanamSromelia, maTgan mxolod erTia
Zveli qarTuli enis gramatikis spe-
cialisti...
_ ram gadagawyvetinaT universiteti-
dan wamosvla?
_ reformis periodSi sami konkursi
Catarda: 2006, 2009 da 2012 wlebSi. 2006
da 2009 wlebSi, vinc “reformis” am
saxiT Catarebas vewinaaRmdegebodiT,
uari vTqviT konkursSi monawileobaze.
2010 wels universitetidan gauSves
mTavari damnaSave xubua. amis Semdeg,
roca 2012 wels konkursi gamocxadda,
universitetis reqtors aleqsandre
kvitaSvils mivmarTe gancxadebiT, rom
xubuas wasvla universitetidan
samarTlianobis aRdgenis imeds
iZleoda da amitom gadavwyvite
konkursSi monawileoba. Cems
konkurentad humanitarul mecniere-
baTa fakultetis dekani darejan
TvalTvaZe dasves, romelic klasikuri
filologiis specialistia da samec-
niero xarisxi literaturaSi aqvs da-
culi. reqtorma CemTan Sexvedra arc
isurva; ubrZanebia, yvelaferi komisias
mivandoTo, komisiis wevrebi ki “erT-
gulebisa da morCilebis principiT”
iyvnen SerCeuli (komisia TvalTvaZem
Seadgina!); da qarTuli enis profe-
soris adgili daikava araenaTmec-
nierma darejan TvalTvaZem. imave
periodSi (es arCevnebis wina xanebSi
xdeba), Catarebuli konkursiT ukmay-
ofileba gamoTqves profesorebma
nodar xadurma da daviT narmaniam, am-
Jamad mTavrobis wevrebma. arCevnebis
Semdeg xaduri da narmania univer-
sitetSi daabrunes. universitetSi
kvlav politikuri niSniT wydeba
TanamSromlebis miReba-armiRebis sak-
iTxi...
_ universitets amJamad oTxi wliT
arCeuli reqtori hyavs. Tqven mis ga-
dayenebas iTxovT?
_ universitetSi umZimesi viTarebaa:
23 fakulteti iyo, dRes eqvsia, gauqmda
araerTi kaTedra, gaqra specialobebi.
unda gamoZion yvela is danaSauli, rac
universitetSi moxda. amitom miv-
marTeT sauniversiteto sazogadoebam,
profesor-maswavleblebma, samecniero
wreebis warmomadgenlebma sagangebo
weriliT premier-ministr biZina
ivaniSvils da parlamentis Tavmjdo-
mare daviT usufaSvils; moviTxovT,
Seiqmnas kompetenturi kompleqsuri
komisia, romelic 2004-2012 wlebSi uni-
versitetSi mimdinare procesebsa da
kanondarRvevebs Seiswavlis, mas poli-
tikur-samarTlebriv Sefasebas mis-
cems. Tbilisis saxelmwifo
universitetSi gardamavali periodi
unda dawesdes, Seiqmnas droebiTi
mmarTveloba, romelic universitetis
gadarCenisa da ganviTarebis gzebs
Seiswavlis, moamzadebs sakanonmdeblo
bazas misi realuri avtonomiisTvis.
universitetis reqtoris gadayenebas am
etapze ar viTxovT, radgan am viTare-
baSi reqtoris Secvla arafers
Secvlis. 2010 wels xubua, rogorc
damnaSave, gauSves universitetidan da
movida aleqsandre kvitaSvili, Tumca
amiT araferi Secvlila: igive struq-
turebi, igive administracia, igive
saswavlo gegma, kvitaSvils TanaSemwec
ki igive hyavs, vinc xubuas hyavda. ase
rom, marto reqtoris Canacvlebas azri
ar aqvs, SesakrebTa gadanaclebiT jami
ar icvleba. dRes universiteti iseT
savalalo mdgomareobaSia, niko kecx-
ovelic ver uSvelis, jer Zireuli, maT
Soris, msoflmxedvelobrivi cvlile-
bebi, reformaa gasatarebeli.
jemal mebonia: “universitetsgansakuTrebuli statusi unda
mieniWos”
– e.w. ganaTlebis reformas, romelic
“vardebis revoluciis” Semdeg daiwyo,
yvelaze aqtiuri winaaRmdegoba
fizikosebma gauwies. Sesabamisad, yve-
laze didi dartyma “reformatorebis-
gan” swored Tbilisis saxelmwifo
universitetis fizikis fakultetma
iwvnia. aRsaniSnavia, rom am fakul-
tetze 2006 wlamde 112 profesor-
maswavlebeli iyo, konkursi ki 23
adgilze gamoacxades. es gauTvleli,
gaumarTlebeli nabiji iyo, radgan
Semdeg, damatebiT 100 pedagogis mowve-
vac ki dasWirdaT imisaTvis, rom
saswavlo procesi ar CaSliliyo! im-
Jamindelma ministrma kaxa lomaiam
erT-erTi debatebisas miTxra: Tqveni
biografiis kaci Cvens gverdiT unda
idges, Tqven ki bnel ZalebTan
dgaxarTo.. arada, swored TviTon arian
bnelebi da umecrebi, Tundac imitom,
rom universitetis sabunebismetyvelo,
teqnikuri fakultetebi umZimes
viTarebamde miiyvanes. fizikis labo-
ratoriebi, faqtobrivad, aRar arse-
bobs, maT Soris ori iseTi, romlebic
Cveni TanamSromlebis xeliT iyo
gakeTebuli. laboratoriebis garda,
biblioTekebsac emterebodnen, Cemi
TvaliT maqvs nanaxi meore korpusis
kibeebze mimofantuli fizikis sax-
elmZRvaneloebi, Tumca, ra unda
gagikvirdes im xelisufalisgan, rom-
lis ganaTlebis ministri pirdapir am-
bobda: wignma Tavisi daniSnuleba
dakargao. Tu internets gulisxmobda,
saidanac informaciis swrafad miRebaa
SesaZlebeli, mwared cdeboda, radgan
wignis gareSe fundamenturi codnis
miReba SeuZlebelia. vimedovneb,
dRevandeli politikuri cvlilebebis
fonze universitetSi yvelaferi
ukeTesobisken Semobrundeba.
_ Tqveni oponentebi amboben, rom
fundamenturi mecnierebebis gan-
viTareba zedmeti fufunebaa iseTi
Raribi qveynisTvis, rogoric
saqarTveloa.
_ es an briyvuli, an danaSaulebrivi
azrovnebaa. sazogadoebis winsvla mx-
olod maSin aris SesaZlebeli, roca
mecnierebis yvela dargi harmoniulad
viTardeba, radgan isini erTmaneTzea
gadajaWvuli. fundamenturi disci-
plinebis ganviTareba ar niSnavs mx-
olod Zvirad Rirebuli danadgarebisa
da xelsawyoebis qonas, mas, upirvele-
sad, codnis memkvidreobiToba,
ganaTleba sWirdeba. dRes Tbilisis
saxelmwifo universitetis fizikis
fakultetis kursdamTavrebulebi
msoflios wamyvan samecniero cen-
trebSi muSaoben. ase rom, am dargSi
konkurentunariani codnis miReba
patara qveyanaSic SeiZleba didi fi-
nansuri danaxarjebis gareSe. aseve au-
cilebelia skolis saxel-
mZRaneloebis Secvla, radgan dRevan-
deli fizikis saxelmZRvaneloebi
uvargisia.
_ universitetSi samarTlianobis
aRdgenas iTxovT, konkretulad, ra
gaqvT mxedvelobaSi?
_ Cemi azriT, ori mTavari faqtoria
erTmaneTTan dakavSirebuli, es exeba
ara mxolod fizikis fakultets,
aramed mTlianad universitets. bevri
profesor-maswavlebeli ar Seegua im
usamarTlobas, rac mis kedlebSi xde-
boda, ris gamoc universitets miRma
darCa. maT unda mieceT universitetSi
dabrunebis saSualeba. meore mxriv, au-
cilebelia TviTon universitetis re-
organizacia, rac am profesionalebis
dabrunebis gareSe warmoudgenelia. es
ori faqtori urTierTganmsazRvrelia.
albaT Znelad Tu moiZebneba univer-
siteti, romelmac aseTi didi roli
Seasrula Tavisi qveynis istoriaSi,
amitom miviCnevT, rom Tbilisis sax-
elmwifo universitets gansakuTre-
buli statusi unda mieniWos;
gardamaval periodSi droebiTi
mmarTveloba unda dainiSnos, rasac
ori weli dasWirdeba. unda Seiqmnas
mmarTvelobis moqnili sistema da ara
iseTi, rogoric dRes aris! gana arse-
bobs msoflioSi sxva universiteti,
sadac administraciul Tanamdebobis
pirTa raodenoba orjer aRemateba
akademiurs?! arada, piriqiT unda iyos.
dRevandel universitetSi situacias
mkvdari wertilidan ver daZrav, radgan
iqauroba cixe-simagred aqvT
gadaqceuli, TviTon ki Sig Tavs kar-
gad grZnoben. unda viCqaroT, radgan
isedac mTeli Taobebi dagvrCa sa-
fuZvliani ganaTlebis gareSe, ucodi-
narTa armia ar unda gavzardoT.
esaubra n. kvitaSvili
“dRes universiteti iseT savalalo mdgomareobaSia, niko kecxovelic ver uSvelis”
gaxariebis gvaris dalocva2013 wlis 1 seqtembers saqarTvelos kaTalikos patriarqi ilia II
dalocavs gaxariebis gvars. amisaTvis aucilebelia sagvareulo xatis
erToblivi ZaliT dawera (daxatva), risTvisac “liberTi bankSi” gaxsnilia
angariSi. GE36LBO111199431911000 (p.a. liana gaxarias saxelze) mniSvnelo-
vania, yvela gaxariam miiRos monawileoba am sasikeTo saqmeSi da SesaZle-
blobis farglebSi CaricxoT nebismieri Tanxa. detalebis
dasazusteblad SegiZliaT darekoT: 599728591 _ zaur gaxaria.
rogorc reJisori giga lorTqi-
faniZe gazeT JurnalistebTan
saubarSi aRniSnavs, „nacionalur
moZraobas“ xelisuflebaSi dabrunebis
imedi ar unda hqondes, biZina
ivaniSvili ki xalxs sikeTes moutans.
reJisori ansambl „erisionis“ ruseTSi
gastrolebsac gamoexmaura. misi
gancxadebiT, ansambls yalbi patri-
otebi akritikeben.
„ruseTSi muSaobda bevri qarTveli
xelovani, romlebmac saakaSvilis mxar-
daWeris gamo ruseTis lanZRva dai-
wyes. didi sircxvili iyo, rodesac
buba kikabiZe ruseTSi cxovrebisa da
moRvaweobis mere ruseTis winaaRmdeg
gamovida. kulturul urTierTobebTan
brZola yvelaze didi ugunurebaa.
vusmen saakaSvils da mxolod erTi
azri mebadeba – es kaci ar aris
jansaRad. saakaSvilisTvis ara Tu
qveynis, aramed saamqros Cabarebac ar
SeiZleboda“, – aRniSnavs lorTqi-
faniZe.
saqinformi
giga lorTqifianiZe: „didi
sircxvilia, buba kikabiZe
ruseTis winaaRmdeg rom
gamovida!“
saqarTvelos patriotTa aliansis
baTumis ofisis xelmZRvanelis giuli
jayelis gancxadebiT, baTumis
mosaxleobis udidesi nawili meCeTis
mSeneblobas ewinaaRmdegeba.
rogorc jayelma “obieqtivs” auwya,
saqarTvelos patriotTa aliansis or-
ganizebiT baTumSi grZeldeba
mosaxleobis gamokiTxva meCeTis
mSeneblobasTan dakavSirebiT.
“SegviZlia vTqvaT, rom yoveli 100
gamokiTxulidan 98 baTumSi meCeTis
mSeneblobis winaaRmdegia. gamokiTxva
kvlav mimdinareobs. me, rogorc erT-
erTi baTumeli, ar var Tanaxma, rom ba-
TumSi meCeTi aSendes. TiTqmis yvela
sofelSia moqmedi meCeTi, romlebic
locvis dros naxevrad carielia. am
meCeTis mSeneblobas muslimanTa
garkveuli nawili iTxovs, romelic
TurqeTis gavleniT moqmedebs”, _
ganacxada giuli jayelma.
100 gamokiTxulidan 98 baTumSi meCeTis
mSeneblobis winaaRmdegia!
ilori6 16-23 aprili 2013
dasawyisi “ilori” #171-214
„maSasadame, aragvisa da mtkvris Ses-
arTavTan dgas ukvdavebis Tasis
wminda graalis mflobeli ariel
(laz) qurumTa mTavari taZari sve-
ticxoveli (sveti-cxoveli anu sveti-
Ze RmerTi da cxoveli-macxovnebeli,
macocxlebeli, sicocxlis momniWe-
beli), romelic aris qvis wigni, niv-
Tieri dokumenti ariel qurumTa
RvTiuri arsebobisa da maTi brwyin-
vale moRvaweobisa, rasac adasturebs
sveticxovlis CrdiloeT fasadze
amotvifruli gonio (kanoni simbolo)
da xeli (wminda werilebis avtorobis
niSani). ariel qurumTa damwerlobas,
enas, moZRvrebasa da mecnierul-
marTlmadideblur religias ewodeba
lazare, maT ki erTad aRebuls _
ukvdavebis oqros Tasi _ sicocxlis
wminda barZimi _ graalis Tasi, romel-
sac daeZebda mTeli wignieri kaco-
brioba~. (mirian qarTveli, qarTveli
eris Camoyalibebis istoria, wignSi
`iesos suliT cxebuli~, Tb., 2001, gv. 95-
96.).
ufro gviandel naSromSi m. qar-
Tveli ambobs:
qristes marTali sityvis (informa-
ciis) winaaRmdeg aqtiurad da Tavgamo-
debiT mebrZol wignier adamianebs,
uria-masonebi (cru sityvis mamebi) gmi-
rebs uwodeben, xolo qristes marTali
sityvis damcvelebs _ goi-mebs. Taname-
drove saqarTveloSi antiqristes gmi-
rebia: eduard SevardnaZe, jaba
ioseliani, saakaSvili, Jvania, burjanaZe,
da a.S. xolo maT goimebad (sulele-
bad) miaCniaT: zviadi, merabi da yvela
marTlmadidebeli qristiani.
m. qarTveli Semdeg agrZelebs:
`lazur (qarTul) arealSi mcxovrebi
tomebisaTvis Sedgenil saswavlo pro-
gramas eweoda `vardi~. Teologma pa-
triarqma da saxelmwifo moRvawem
unda icodes, rom damwerloba, sasu-
liero-saxelmwifo ena, moZRvreba da
ganaTlebis erTiani sistema aris
Zlieri ojaxis, sazogadoebisa da
erovnuli saxelmwifos arsebobis qva-
kuTxedi, romelsac ver daSlis da gaa-
nadgurebs veraviTari eSmaki da satana
(boroti Zala). qarTuli eTnosisaTvis
Sedgenil saswavlo programas ewode-
boda `vardi~ (umaRlesi xarisxis, ami-
tom ariel qurumTa mier ganvlil
saganmanaTleblo marTal gzas ewo-
deba `ekali~ (amitom vardi _ qristes
sibrZne, ueklod ar moikrifeba). saswa-
vlo programa vardis gamartivebuli
saxea da formaa _ miTi da zRapari.
Tavdapirveli programa _ vardi kaco-
briobis sulieri simwifis kvalobaze
Svidsafexurian martiv da umartives
programad diferencirdeboda da ka-
cobriobas eZleoda, rogorc puri ar-
sobisa (mxedvelobaSia cnobieri puri).
ai, ase da amgvarad miiRo kacobriobam
wignieri ganaTleba, romlis fuZemde-
blebi da avtorebi lazi (qarTveli)
qurumebi arian~.
Ta vi me eq vse
qris ti a no bis gav rce le ba
sa qar Tve lo Si
warsulisadmi pativiscema, ai Tviseba,
romelic ganasxvavebs ganaTlebulo-
bas velurobisagan.
puSkini
ers verafers daumalav,
gaigebs, gamofxizldeba da daiquxebs.
vaJa
sa qar Tve lo Si ga naT le bi sa da kul -
tu ris gan vi Ta re bi saT vis di di mniS vne -
lo ba hqon da qris ti a no bas. kol xeT Si
qris ti a no ba jer ki dev I sa u ku ne Si
RvTis mSob lis mi er mov li ne bul ma svi -
mon ka na nel ma da an dria mo ci qul ma
(pir vel wo de bul ma) iqa da ges. `ie sos
aR dgo mis Sem dgo mad wi lis yriT – ive -
ri a Si deda RvTis mSo bels un da eqa da -
ga, mag ram dro iyo mo wev ni li mi si ama
qvey niT gas vli sa da Ta vi si Zis upir -
ve les mo wa fes, an dria pir vel wo de -
bul sa da svi mon ka na nels ga da a ba ra
es saR vTo saq me, ro me lic ie so qris tes
wa me bis Sem deg ma le ve mox da. ase rom
ner gi ke Ti li pir vel sa ve sa u ku ne Si
da ner gi li yo qar Tvel Ta So ris~.
an dria mo ci qul ma uf lis ne biT wm.
ma ri a mis Se wev niT da mi mar Te biT qris -
ti a no ba iqa da ga _ saqarTvelos ken ga -
mo em gzav ra uf lis amaR le bi dan (30 w.
18 ma i si) me a Te dRe sa, va ra u do ben, rom
andria pir vel wo de bu li sa qar Tve lo -
Si im yo fe bo da 30-35 wleb Si.
ima sac gar kve viT va ra u do ben, rom
si mon ka na nel ma da an dria pir vel wo -
de bul ma sa qar Tve lo Si qristia no ba
iqa da ges me fe ader kis (1-57 wle bi)
moR va we o bis pe ri od Si. mefe mcxeTaSi
ijda da yvelanairad xels uSlida
mis mefobis dros dawyebuli qristia-
nobis ideis gavrcelebas, qristianobis
gavrcelebas. qristianoba aRmosavleT
saqartveloSi ierusalimidan da same-
grelodan Semodioda.
mociqulebma ar icodnen qristes
jvarcmis wina sityvis zusti Sinaarsi,
radgan qristem sityva Tqva mSobliur
megrul enaze. es sityvebi pirdapir
Seitanes ise rogorc gaiges. jvarze
gakrulma qristem axsena mefe aietis
mamis (RmerTis) saxeli _ `heli, eli...~.
an dria mo ci quls sa meg re lo Si mra -
val gzis umog za u ria. pir ve lad, ro -
gorc Cans, mar to Ca mo su la, xolo
Sem deg sxva mo ci qu leb Tan er Tad. mar -
tvi lis sa ka Ted ro ta Za ri da mi si
mrev li ama yobs imiT, rom aq an dria mo -
ci qu li da svi mon ka na ne li – qris tes
ori Rir si mo wa fe Ta ga ni – er Tad iR -
wvo da martvil Si da rom svi mon ka na -
ne li ga nis ve nebs mar tvi lis sa ka Ted ro
taZ ris ezo Sio. ama ze mi u Ti Tebs aka de -
mi ko si gi or gi jib la Ze da zo gi er Ti
sxva mec ni e ri (sxva mo na ce me biT svi mon
ka na ne li dakrZalulia ni kof si a Si (Ta -
na med ro ve tu af se), ki dev sxva, uf ro
swo ri (zus ti) mo na ce me biT axal aTon -
Si – ana ko fi a Si, Tum ca, te ri to ri e bi ni -
kof si i dan sa qar Tve lo iyo – es mxa re
sa qar Tve los ekuTvno da. mag ram es
swo ri ar Cans).
ie so qris tes Tor me ti rCe u li mo wa -
fi dan pet re, an dria pir vel wo de bu li,
ia ko bi, io a ne, fi li pe, svimon ka na ne li,
iu da is ka ri o te li, ro de sac am uka nas -
knel ma, ie so qris te gas ca da Sem deg
Ta vi Camoix rCo, da nar Cen ma Ter Tmet ma
mis nac vlad ken Wis yriT air Cia ie so
qris tes sa mo ci mo wa fe Ta gan erTi – ma -
ta Ta. mo ci qu le bi moR va we ob dnen ie ru -
sa lim Si da mis far glebs ga re Tac. am
rCe u li mociqule bi dan ori kol xeT Si
ga mo ig zav na (ro gorc Cans me sa me – ma -
ta Tac ga mo ig zav na).
cno ba an dria mo ci qu lis ro gorc
qris ti a no bis pir ve li mqa da geb lis
moR va we o bis Se sa xeb, saqarTvelo Si
cno bi li gax da XI sa u ku ne Si. an dria
mo ci qu li skvi Te bis gan ma naT leb la -
dac hyav daT miC ne u li. mi si kol xeT Si
moR va we o bis Se sa xeb pir ve li cno ba
aqvs ni ki ta paf la go ni els, an dria mo-
ciqu lis sa qar Tve lo Si saq mi a no bis Se -
sa xeb bi zan ti ur-mwer lo ba Si IX s.
me o re na xe var Si Cnde ba, saida nac sa qar -
Tve lo Si Se mo su la X-XI sa u ku ne eb Si.
pir ve li gar kve u li cno ba an dria mo -
ci qu lis saqar Tve lo Si moR va we o bis
Se sa xeb mo e po ve ba gi or gi aTo nels
(mTaw min dels) – XI sa u ku ne Si. an dria
mo ci qu lis eT ni ku ri war mo mav lo bis
dad ge na Zne lia. svi mon ka na ne li kol -
xeT Si ewa ma da ro gorc aRiniS na axa -
li aTo nis mTa ze da uk rZa lavT.
qris tes mcne bis sa qa da geb lad, wers
prof. v. go i la Ze, _ an dria pir ve lad
`meg rel Ta sof lis~ (qvey nis) qa laq
tra pi zo nis (pon tos ka pa do kia) ew via.
tra pi zo ni dan an dria mes xeT Si Se mo vi -
da da aw yu ri sa ken mima val ma gzad za -
den go ra ga mo i a ra. `za de ni~ muS qTa
mi er mci re azi i dan Se mo ta ni li war -
mar Te bis dro in de li qar Tlis sa me fos
erT-er Ti mTa va ri ker pi iyo.
pav le in go roy vas (rad gan la pa ra kia
ga mo Ce nil mec ni er ze, di di pat ri ot ze,
pav le in go roy va ze, ima sac vit yviT, rom
pav le in go roy vas gan sa kuT re bu li me -
gob ro ba hqon da kon stan ti ne gam sa xur -
di a sa da akademi kos pa a ta
gu guS vil Tan (ori ve ukanasknelni war -
mo So biT aba Sis ra i o ni dan iy vnen), ro -
ca XX s-is 20-ian wleb Si k.
gam sa xur dia da a pa tim res da mos ko vis
`bu tir kis~ ci xe Si, ro gorc sa Si Si dam -
na Sa ve, er Tka ci an sa kan Si mo a Tav ses, pav -
lem mos kov Si mas Tan we ri li da
pir sa xo cic ki Seg zav na, rom lsac
ewera pav les me uR lis qal ba ton qe To
baq ra Zis mi er amo qar gu li sit yve bi
`di la mSvi do bi sa~. p. ingoroy va k. gam -
sa xur di as ga mo sax sne lad im den jer Ca -
vi da mos kov Si da `Ce kas~ uf ro so bas
ise moabezra Ta vi, rom erT-erT Ci nov -
niks uy vi ria `Или арестуйте этого
Ингороква, или освободите Гамсахурдия.~
didi mamuliSvili pavle ingoroyva am-
bobda: me var jariskaci, Cemi qveynisa,
mouareT saqarTvelos Txovda yvelas.)
kol xu ri af xa ze Ti, ro gorc to mob ri vi
Se mad gen lo biT, ise ge og ra fi ul-
teritoriulad da yo fi li aqvs eqvs er -
Te u lad: 1. mTi a ni af xa ze Ti anu
Zi ri Ta di af xa ze Ti; 2. zRvispire Tis
af xa ze Ti anu Zve li sam xreT pe ni o xe Ti
– sa ni xe Ti, sa ni ge Ti – is to ri u li af -
xa ze Tis zRvis pi ra mxa re – cen tri
cxu mi; 3. Si da pe ni o xe Ti – so Wis ra i o -
ni, md. abas xis (mZi Tis) xe o bis dasavle -
Ti dan mdi na re ax enu Tam de (Sa xe); 4.
af xa ze Tis ji qe Ti anu Zve li Crdi lo
he ni o xe Ti – tuafsidan md. ax enu Tas Se -
sar Ta vi dan ni kof si am de, mTa va ri cen -
tri iyo ni kof sia (Zve li sa xe li
`lazika~); 5. af si le Ti, md. ke la su ris
(Zve li ko ra xi) ze mo na wi li, gu mis Tis
xe o bi dan ko do ris xeobamde. mTa va ri
cen tri iyo wi be li-we bel da; 6. mi si mi -
a ne Ti – we bel dis ze moT ko do ris
uReltexilam de, mTa va ri cen tri Cxa ri
– Cxa li (Cxal Ta), ro mel sac `rki nis
ci xe~ er qva. p. in go roy va ga mo yofs ki -
dev erT pro vin ci as, ro me lic ar ekuT -
vno da af xa zeTs – mde ba re ob da
af xa zeT sa da Si da eg riss So ris, ro -
mel sac Zve li qar Tu li ma ti a ne `eg -
riss – wyal sa da kli su ras Sua
qve ya nas~ uwo debs.
faq tia, rom af xa ze Tis ji qe Tis cen -
tri _ qa la qi ni kof si is Zve li sa xel -
wo de ba, ro gorc ze mo Tac aRvniS neT,
iyo `la zi ka~. ari a nes pe rip lus Si, ag -
reT ve V sa u ku nis ano nim ge og ra fo sis
pe rip lus Si, es pun qti mo ix se ni e ba ro -
gorc `Zve li la zi ka~ - Palaia Lazih
(ix. na na Sen ge lia `Sua qve ya na~ (pav le
ingo roy vas `gi or gi mer Cu les~ mi xed -
viT), Jurn. `ri wa~, 2002, #3-4, gv. 128-129,
amas gan me o re biT xazgasmiT aR vniS -
navT).
am ri gad, cxu mis Te mi, lix ni, gu da u -
Tis ra i o ni ana ko fi is (axa li aTo nis)
te ri to ri i dan mo yo le bu li mdi na re
mi Wis xe o bam de, eg ri sis wylis (md. Ra -
liZ ga) sa na xe bi-moq vi da sxva – da sax -
le bu li iyo megrele biT. V sa u ku nis
ge og ra fo si wers: `di os ku ri i dan vid -
re af sa ram de (dRe van de li sar fi, ba Tu -
mis ra i o ni) sax lobs xal xi, ro mel sac
ewo de ba kol xi, da ro mel sac am Ja mad
ga dar qme u li aqvs sa xe li, rogorc la -
zi~. (me-17, me-18 sa u ku nem de eg ris wyals
(Ra liZ gas), Se nar Cu ne bu li hqon da sa xe -
li. arqanjelo lam ber ti mas mo ix se -
ni ebs `eka ri si si~ _ `eg ri si~
sa xel wo de biT.) VIII sa u ku ne Sic, ase ve
ufro ad rec da uf ro gvi a nac, af xa ze -
Ti da sax le bu li iyo qar Tve li to me -
biT (um Tav re sad kolx-lazebi) da la -
pa ra kob dnen qar Tve lur ena ze, ise
ro gorc qar Te bi, meg re le bi, sva ne bi.
(pav le ingoroyva, gi or gi mer Cu le, Tb.,
1954, gv. 116, 127-129. pav le in go roy va ro -
de sac la pa ra kobs Ta mar me fis gul ze
sa kid jvar ze mi Ti Te bu li aqvs T. Jor -
da nia, qro ni ke bi, III, gv. 130 da e. Ta ya iS -
vi li, arqeologiuri mogza u ro ba
sa meg re lo Si-kre bu lSi: `Zve li sa qar -
Tve lo~, III, gv. 131; ag reT ve mi u Ti Tebs
akad. n. kondakov ze da wig nze `Опись
памятников древностей в не которых
храмах и монастырях Грузии~, проф.
Н.Кондакова, Грузинские надписи
прочтены и истолкованы Д.М.Бакрадзе~,
gv. 87-88. `am ri gad, _ as kvnis p. ingoroy -
va, _ xa ti So Tas Zmis gri go lis war we -
riT, da cu li yo fi la xo bis
mo nas ter Si 1880-ian wleb Si, ro de sac iq
iy vnen n. kon da ko vi da d. baq ra Ze~ (ix.
pav le in go roy va, So Ta rus Ta ve lis
vef xis tya o sa ni, wig ni I, 1970, gv. 466).) meg -
rul ena ze mo la pa ra ke xal xTa da sax -
le ba aR wev da dRe van del tu af sem de.
teri to ri e bi Si da eg ri si dan, be di i dan,
_ ke la su ris ke de li, Crdi lo e TiT far -
na vis qe di, Sav zRvam de, `Sua qve ya na~,
ko do ris re gi o ni me-17 sa u ku ne Sic
odi Sis na wi li iyo. ama ze la pa ra kobs
ar qan je lo lamber ti da kor ne li bo -
roz di nic Ta vis wig nSi `sa meg re lo da
sva ne Ti~ (1854-1861). k. bo roz di ni 1854
wli dan im yo fe bo da sa meg re lo Si, 1858-
1967 wleb Si iyo se na kis ol qis uf ro -
si. (1 kor ne li bo roz di ni, sa meg re lo
da sva ne Ti 1851-1861, Tb., 2004, re daq to ri
je mal Se lia.).
p. in go roy va xaz gas miT am tki cebs,
rom af xa ze bi erT-er Ti qar Tve lu ri
to mia. sa xel wo de ba `af xa ze Ti~ ro -
gorc zo ga di sa xel wo de ba da sav leT
sa qar Tve lo si pir ve lad Se mo dis xma -
re ba Si VIII sa u ku nis meore na xe var Si.
profesori gi vi ro ga va aR niS navs,
rom an dria pir vel wo de bu li da svi -
mon ka na ne li af xa zeT Si Ca di an I sa u -
ku nis 40-ia ni wle bis da sas ruls, xo lo
IV sa u ku ne Si di os ku ri a Si (so xu mi) epi-
s ko po si ij da, biWvinTa Sic epis ko po si
hyo li aT (stra to fi le). 536 wels af xa -
zeT Si au gi aT RvTis mSob lis sa xe lo -
bis taZari, 541 wels kon stan ti no po lis
pat ri arqs biW vin Ta Si da u ar se bia sa ar -
qi e pis ko po so, ro me lic Semdgom Si da -
sav leT da zRvis pi ra sa qar Tve lo Si
qris ti a no bis cen tri gam xda ra. ma nam de,
IV sa u ku ne Si biW vin Ta Si ar se bu la ba -
zi li ku ri ti pis ek le sia, ro me lic mdi-
d ru lad yo fi la mor Tu li _ wers
prof. gi vi ro ga va.
rad gan af xa zeT zea la pa ra ki, aq ve
gvin da vTqvaT, af xa ze Ti war mom dga ria
la zur-meg ru li sit yvi dan (ama ze ze mo -
Tac gvqon da sa u ba ri). ad re aq sax lob -
dnen Sa ra Si e bi (Sa ra Sia), ro mel nic
la zu ri warmoSobi sa ni ari an. Sa ra Si e -
bi Ta va de bi iy vnen da jer mo sax le ob -
dnen ga lis ra i o nis so fel saberioSi,
Sem deg mTel af xa zeT Si. dRe sac sa be -
ri o Si aris to po ni mi `Sa ra Si as no xo -
ri~ (Sa ra Si as nasax la ri) `SaraSi as
tya~ (Sa ra Si as tye) ga lis ra i o nis so -
fel ga nax le ba Si, `Sa ra Si as sa Ti be bi~
sofel be di a Si da sxva. Sa ra Sia Sem -
deg Si ga da ke Tda: Sa ra Se ni Ze, Sar va Si Ze,
Sa ra Si Ze, Ser va Si Ze.
meg ru li war Ci ne bu li gva re bi an Cba -
ia, avi Z ba ia, ina lis qua, em xva ri, zvam bia,
mar Ra nia, aqir Ta va, lakirba ia _ Sem deg -
Si af xa ze bad ewe re bod nen.
af xa zi mec ni e re bi af xa ze bad Tvli -
an la zu ri gva ris ma ta reb lebs: abaS,
abiS, aru niS, ba i TaS, ba gapS, ba ra baS, be -
qi riS, va ni liS, Ta na liS, inapS, kapS,
trapS, tu RuS, car guS, ZviS, xal vaS, spa -
tivS, jaS, jevaS da sxva.
ro gorc cno bi lia, dro Ta gan mav lo -
ba Si mra val ma meg rul ma gvar ma Se i Zi -
na `Ze~ da bo lo e ba gu ri a Si, ime reT Si,
ra Wa Si, aWa ra Si.
klimenti Selia,profesori, mecnierebis
damsaxurebuli moRvawe
(gagrZeleba Semdeg nomerSi)
kolxeTi _ kacobriobis civilizaciis saTave
ilori 716-23 aprili 2013
saqarTvelos damoukideblobis aRdgenis aqtis idumalebiT moculi istoria
“simboluria saqarTvelos damo-
ukideblobis aRdgenis gamocxadeba 9
aprils, vinaidan am dRes gadawyda
saqarTvelos bedi. 9 aprilis wame-
bulTa sulebi dagvcqerian Cven da
xaroben zeciur naTelSi, rameTu aR-
srulda neba maTi, aRsrulda neba
qarTveli erisa _ gaumarjos
damoukidebel saqarTvelos! gvfar-
avdes RmerTi!” _ am sityvebiT mimarTa
imJamad jer kidev uzenaesi sabWos
Tavmjdomare zviad gamsaxurdiam 1991
wlis 9 aprils deputatebs, mTel
qveyanas da saqarTvelos damoukide-
bloba gamoacxada. maleve sxdomis
darbazSive daiwyo saxelmwifoebrivi
damoukideblobis aRdgenis aqtze
sazeimo xelmowera. “saxalxo fron-
tis” liderma nodar naTaZem imave sx-
domaze ganacxada, dRes araferi
mTavrdeba, mxolod iwyebao, Tumca imx-
anad veravin warmoidgenda im saSinel
qartexilebs, rac qveyanas eloda.
swored am qartexilebis Sedegia
damoukideblobis aqtis dednis
saidumloebiT moculi istoria, ufro
sworad, misi gauCinarebis ambavi. arse-
bobs araerTi varaudi, rogor SeiZle-
boda ganviTarebuliyo movlenebi am
umniSvnelovanesi dokumentis garSemo,
Tumca safuZvliani gamoZieba dRemde
ar Catarebula da imedi, rom
qarTvelebi odesme davibrunebT am is-
toriul dokuments _ nel-nela qreba.
is Senobebi, sadac SeiZleboda aqti
Senaxuli yofiliyo, daiwva da
ganadgurda.
ai, ras igonebs hamlet WipaSvili, im
dros uzenaesi sabWos samdivnos
xelmZRvaneli:
_ sabednierod, weliwadSi erTxel
mainc gvaxsendeba es aqti, sul
araraobas, esec kargia. 1991 wlis 31
martis referendumis Sedegebis gacx-
adebis Semdeg batonma zviad gamsaxur-
diam ramdenime kacs dagvavala,
saswrafod SegvemuSavebina damoukide-
blobis aqtis teqsti, amis safuZvlad
ki gamogveyenebina 1918 wlis
damoukideblobis deklaracia. TiTqmis
yvela parametri 26 maisis deklaraci-
isa gaviziareT, metic _ formac zus-
tad iseTive SevarCieT. rodesac
movrCiT am dokumentis SemuSavebas,
dainiSna uzenaesi sabWos sxdoma, rit-
uali aseTi iyo: uzenaesi sabWos Seno-
bis darbazSi, mTavari tribunis win,
unda mdgariyo patara magida, sadac
iqneboda muyaos did qaRaldze dabe-
Wdili teqsti, romelzec moawerdnen
xels deputatebi. aqtze xelmoweris
ufleba iTxova ministrTa sabWomac,
razec batoni zviadi mcire fiqris
Semdeg daTanxmda. mogexsenebaT, raoden
usazRvro iyo baton merab kostavas
wvlili saqarTvelos damoukide-
blobaSi, Sesabamisad, zviad gamsaxur-
diam SemogvTavaza, rom kargi iqneboda,
Tu am dokuments xels moawerda merab
kostavas deda, qalbatoni olRa de-
muria-kostava. qalbatoni olRa me
TviTon moviyvane saxlidan am sazeimo
sxdomaze dasaswrebad. mokled, xel-
moweris dasrulebis Semdeg, radgan me
gaxldiT uzenaesi sabWos samdivnos
ufrosi, dokumenti Camovitane Cems
kabinetSi, davusvi uzenaesi sabWos be-
Wedi da davadasture Cemi xelmoweriT.
_ qalbatonma olRam dedanze moaw-
era xeli?
_ diax. am aucilebeli proceduris
Semdeg gamomcemloba “sabWoTa
saqarTvelos” xelmZRvanel vaxtang es-
vanjias iniciativiT aqts foto gadau-
Res, meore dResve unda dawyebuliyo
misi gamocema da gavrceleba qveynis
mTel teritoriaze. aqtis fotoebi
aseve gadaiRes sainformacio saagento
“saqinformis” warmomadgenlebma, pre-
saSi gamosaqveyneblad. es yvelaferi
SeTanxmebuli iyo zviad gamsaxurdias-
Tan, diliT ki aqti, Tavisi xelmow-
erebiT, gazeTebSi gamoqveynda. 9
aprilsve, saRamos cxra saaTze,
damireka batonma zviadma da mTxova,
ametana misTvis originali, asec
moviqeci, man naxa, moiwona da miTxra,
rom daitovebda da diliT dami-
brunebda. diliT marTlac damibruna,
Tumca masze gaCnda misi meuRlis, man-
ana arCvaZe-gamsaxurdias xelmowera.
Tanac zviadma mTxova, xelmeored
gameSva aqti gazeTebSi dasabeWdad,
ukve manana arCvaZe-gamsaxurdias xel-
moweriT. uxerxulia-meTqi, magram
miTxra, ara uSavso. meore dRes gamo-
sul gazeTebSi ukve amgvarad xelmow-
erili aqti gamoqveynda. am ambidan ori
dRis Semdeg originali waiRo batonma
zviadma, ris Semdegac aRar
daubrunebia. xSirad vaxsenebdi, rom
daebrunebina, meubneboda, Sin maqvs da
aucileblad davabrunebo. mere samo-
qalaqo omi daiwyo da saerTod gaqra
dednis asaval-dasavali. rogorc vici,
man es dokumenti waiRo emigraciaSi,
groznoSi, mere ra bedi ewia, ver
getyviT.
am versias adasturebs imJamindeli
ministrTa sabWos Tavmjdomare Tengiz
sigua:
_ rogorc vici, rom gaigo merab
kostavas dedam moawera aqtze xelio,
gadairia arCvaZis qali da moiTxova
misTvisac miecaT xelmoweris ufleba.
rogorc maxsovs, es ambavi zviads
sulac ar siamovnebda. roca zviad gam-
saxurdiam meored waiRo dokumenti
WipaSvilisgan, imave saRamos damireka
hamletma da miTxra, Tumca es ucnau-
rad ar momCvenebia, vifiqre, kaci qveynis
pirveli piria, sWirdeba, albaT, da 2-3
dReSi daabrunebs-meTqi. Tumca 2-3 dRe
ki ara, periodulad mirekavda hamleti
da meubneboda, ar mibrunebso. erTi-
orjer mec Sevaxsene zviads da mipa-
suxa, _ ki, ki, rasakvirvelia,
davabrunebo. magram dRemde es dedani
arsad Cans, gamqralia.
_ sad SeiZleba dRes inaxebodes
aqtis dedani, xom ar fiqrobT, rom
ganadgurebulia?
_ ara, TiTqmis darwmunebuli var,
rom aq, TbilisSia gadamaluli.
amave kiTxviT mivmarTeT uzenaesi
sabWos Tavmjdomaris moadgiles,
baton nemo burWulaZes:
_ samwuxarod, amis Taobaze araferi
vici. sjobs, es qalbaton manana arC-
vaZe-gamsaxurdias hkiTxoT. hqonda Tu
ara prezidents groznoSi damoukide-
blobis aqti, ar vici. mogvianebiT
movikiTxeT, vcadeT mogveZebna, magram
veraferi gavarkvieT.
arsebobs kidev erTi versia, romlis
mixedviTac dedanze ki ara, aslze
moawera xeli manana arCvaZe-gamsaxur-
diam. am versias iziarebs yofili pre-
mier-ministri besaron guguSvili,
romelsac komentarisTvis socialuri
qseliT davukavSirdiT. mis pasuxSi vk-
iTxulobT:
“putCis winac, mis Semdegac da
dRemde grZeldeba yovlad usindiso
da usircxvilo maqinaciebi saqarTve-
los damoukideblobis aRdgenis aqtis
Sesaxeb. kerZod, putCistebi da neoput-
Cistebi avrceleben dezinformacias,
TiTqos saqarTvelos damoukideblo-
bis aqtis oficialur egzemplarze, anu
dedanze, aris qalbaton manana arCvaZis
xelmowera (samwuxarod, ambobdnen, rom
amas raRac mosazrebebiT TviT qalba-
toni mananac adasturebda). sinamdvile
ki aseTia: saqarTvelos damoukide-
blobis aRdgenis deklaraciis miRebis
win sruliad saqarTvelos wminda
ilia marTlis sazogadoebis (romelic
daafuZna batonma merab kostavam) gam-
geobam, rogorc mmarTvelma partiam
(sazogadoebas hyavda uzenaes sabWoSi
deputatebi) mimarTa baton zviad gam-
saxurdias TxovniT, damoukideblobis
deklaraciis erTi egzemplari sagange-
bod da specialurad mieZRvnaT merab
kostavasadmi damoukideblobis aRdge-
naSi misi udidesi Rvawlis aRsaniS-
navad.
baton zviads es idea moewona da
gasca gankarguleba, gaemzadebinaT
xelmowerebisaTvis deklaraciis
dokumentis kidev erTi, damatebiTi
egzemplari sagangebod merab kostavas
samaxsovrod. uzenaesi sabWos sesiaze
damoukideblobis aRdgenis
deklaraciis oficialur egzem-
plarze, anu dedanze, xeli moaweres mx-
olod xelisuflebis wevrebma. xolo
merab kostavas samaxsovro egzem-
plarze ki xeli moaweres rogorc
xelisuflebis wevrebma, aseve qalba-
tonma olRa demuriam (merabis dedam)
da sxva pirebmac. maT Soris, batoni
merabis TanamebrZolisa da ojaxis
megobris statusiT qalbatonma manana
arCvaZemac. saqarTvelos damoukide-
blobis aRdgenis aqtis es samaxsovro
egzemplari Semdgom (Tu ar vcdebi,
baton merabis dabadebis dRes) gadaeca
qalbaton olRa demurias.”
am versiis mixedviT, Semdgom mizan-
mimarTulad gaaqres aqtis dedani da
gaamravles is asli, romelzec manana
arCvaZe-gamsaxurdias xelmowera iyo,
prezident zviad gamsaxurdias
diskreditacia rom moexdinaT. besar-
ion guguSvili svams kiTxvas: “xom ar
daikarga saqarTvelos saxelmwifoe-
brivi damoukideblobis aRdgenis aqti
(romelzec ar arsebobs manana arCvaZis
xelmowera) raRac intrigebisa da in-
sinuaciebis dasafarad? xom cnobilia,
rom putCistebi aqtze manana arCvaZis
xelmoweras mniSvnelovan propagandis-
tul argumentad iyenebdnen da dResac
iyeneben!”
aqve gTavazobT besarion guguSvil-
Tan socialuri qseliT mimoweris
fragments:
_ Tqveni informaciiT, arsebobda
aqtis ori egzemplari?
_ aqtis dedani erTi iyo, aslebi ki
_ mravali...
_ qalbatoni mananas xelmowera
aslze iyo?
_ diax.
_ WipaSvilis mtkicebiT, batoni
zviadi damoukideblobis aqts Sin in-
axavda, Tqven iciT raime amis Taobaze?
_ mtkiceba ras niSnavs? Tqven gety-
obaT ver amCnevT gansxvavebas “mtkice-
basa” da ybedobas Soris. “mtkicebas”
mtkicebulebebi, dokumentebi sWirdeba.
_ Tqveni varaudiT, dedani SeiZleba
mizanmimarTulad iyos ganadgure-
buli?
_ varaudebi ar maqvs. maqvs eWvi...
vicnob ra mag mxecis xasiaTsa da znes,
es eWvi gamiCnda...
_ vis gulisxmobT?
_ saqarTvelos damaqcevarTa krimi-
nalur xrovas...
amis Taobaze vkiTxeT nemo burWu-
laZesac:
_ batono nemo, arsebobs versia, rom
iyo dedani da iyo misi asli,
romelzec moaweres xeli merab
kostavas dedam da eqsprezidentis
meuRlem.
_ ar vici, Cven xeli movawereT er-
TaderT egzemplarze, sxva ram aslze
xeli ar mogviweria. merab kostavas ra
wvlili hqonda qveynis damoukide-
blobaSi Setanili, kargad iciT, aseve
cnobilia is, ra mniSvnelovani adamiani
iyo rogorc zviadis, aseve TiToeuli
Cvenganis cxovrebaSi, swored am yve-
lafris gaTvaliswinebiT gadawyda,
rom mis magivrad xels moawerda olia
deida, romelic aseve eswreboda 1991
wlis 9 aprilis sxdomas da sazeimo
xelmoweraSic monawileobda.
amgvari aslis arsebobas kategori-
ulad uaryofs hamlet WipaSvilic.
Tengiz siguas gancxadebiT, rodesac is
xelisuflebaSi dabrunda, man daavala
sagamoZiebo organoebs, maT Soris Sina-
gan saqmeTa ministr roman gvencaZes, am
ambis gamoZieba, Tumca WipaSvili acx-
adebs, rom mas am sakiTxze aravin
dalaparakebia:
_ gamoZiebis Sesaxeb araferi msme-
nia, yovel SemTxvevaSi, CemTan samarT-
ladamcavi organoebidan am sakiTxze
sasaubrod aravin mosula.
_ rogor fiqrobT, ra bedi ewia
dokuments?
_ pirveli viyavi, vinc omis Semdeg
Sevida parlamentis SenobaSi. me da
ramdenime TanamSromeli vcdilobdiT,
gvepova raime dokumentebi, maT Soris,
esec, magram ver vnaxeT. es iyo didi
formatis muyaos qaRaldze Sesrule-
buli nabeWdi teqsti, misi jibeSi
Cadeba da waReba yovlad warmoud-
geneli iyo. Tu waRebas gadawyvetdiT,
specialur mrgval yuTSi unda moge-
TavsebinaT. ar aris gamoricxuli, im
areulobis dros gadatana-gad-
motanaSi, dokumenti dakarguliyo an
Selaxuliyo. SesaZloa, is gamsaxur-
dias yuradRebis miRmac darCa.
qveyanaSi dabrunebisas Tan hqonda Tu
ara, ucnobia, is misi daRupvis adgi-
lasac ar unaxavT.
davukavSirdiT roman gvencaZesac,
romelic zviad gamsaxurdias xelisu-
flebaSi Sinagan saqmeTa ministris
moadgile iyo:
_ ki, am saqmeze namdvilad Catarda
mokvleva, magram aqtis dednis kvals
ver mivageniT. Tumca misi gauCinarebis
Taobaze me omamde, zviad gamsaxurdias
prezidentobis drosve vicodi.
uzenaesi sabWos SigniT dakarges.
_ amis Sesaxeb zviad gamsaxurdias
xom ar dalaparakebixarT?
_ ara, me ar viyavi saministroSi
pirveli piri. dilar xabulianma Sei-
Zleba icodes rame, is iyo ministri.
_ arsebobs versia, rom eqsprezi-
dents SesaZloa groznoSi waeRo es
dokumenti.
_ amas kategoriulad gamovricxav,
zviad gamsaxurdias araferSi sWirde-
boda es aqti.
vcadeT komentarisTvis qalbaton
manana arCvaZe-gamsaxurdias davkavSire-
bodiT, magram man Cvens satelefono
zars ar upasuxa. Tu momavalSi
survils gamoTqvams am sakiTxze
Tavisi varaudi gagviziaros, mzad
varT, movusminoT.
saqarTvelos damoukideblobis aRd-
genis aqtis istoria metad absurdu-
lia, Tumca vimedovnebT, rom Cveni
istoriis umniSvnelovanesi dokumenti
odesme gamoCndeba. kargi iqneba, Tu
srulfasovani gamoZieba Catardeba da,
bolos da bolos, SevityobT, ra moxda
Cveni damoukideblobis gariJraJze?
cnobisaTvis:
damoukideblobis saqveynod cno-
bili deklaraciebidan yvelaze Zvel
deklaraciad miiCneva 1320 wliT
daTariRebuli dokumenti, romlis
Tanaxmadac Sotlandiam inglisisgan
damoukidebloba gamoacxada. 1328 wels
inglisi iZulebuli gaxda, ecno am
dokumentis safuZvelze gamocxade-
buli Sotlandiis damoukidebloba.
1776 wlis 4 ivliss miRebuli
amerikis SeerTebuli Statebis
damoukideblobis deklaraciis origi-
nali miCneulia saxelmwifo
mniSvnelobis Rirebulebad da dRes
inaxeba vaSingtonis nacionalur ar-
qivSi, specialuri inertuli airiT
savse konteinerSi, romelic damzadebu-
lia tyviagaumtari minisgan. dRis gan-
mavlobaSi deklaracia gamofenilia
da nebismier msurvels SeuZlia naxos,
RamiT ki konteineri arqivis sardafSi,
specialurad dacul adgilas inaxeba.
moldovis dedaqalaq kiSiniovSi
2009 wlis 7 aprils, politikuri
areulobis dros, parlamentis
SenobaSi cecxli gaCnda. rogorc
momxdaridan cota xanSi gaxda cno-
bili, qveynis damoukideblobis aqti
sxva mniSvnelovan dokumentebTan
erTad xanZrisas daiwva. amis Sesaxeb
informacia qveynis mosaxleobas
prezidentma vladimer voroninma pi-
radad miawoda. moldovis damoukide-
blobis deklaracias 1991 wlis 27
agvistos moewera xeli.
2010 wels fijis xelisuflebis war-
momadgenlebma aRiares, rom didi xnis
Ziebis Semdeg ver ipoves 1970 wels
gamocemuli brZaneba fijis damoukide-
blobis Sesaxeb.
didi Zalisxmeva daixarja litvaSi
1918 wlis 16 Tebervals xelmowerili
damoukideblobis aqtis orginalis
mosaZieblad, Tumca amaod.
2008 wels bangladeSis xelisufle-
bam ganacxada, rom gaurkvevel viTare-
baSi daikarga qveynis damoukideblobis
aqti, romelic 1991 wels pakistanTan
omis dros miiRes.
ilori8 16-23 aprili 2013
2007 wlis 7 noembers, telekompania
„imedis“ darbevis sanqcia mixeil
saakaSvils amerikis imJamindeli
xelisuflebis gavlenianma poli-
tikosebma misces.
amis Sesaxeb „iverions“ saqarTve-
los xelisuflebis yofilma warmo-
madgenelma uTxra, romelic 2007 wels
solidur Tanamdebobas ikavebda. misi
TqmiT, 7 noembers, rodesac riyeze
specrazmma mitingi daarbia da xalxma
samebis eklesiasTan Sekreba daiwyo,
mixeil saakaSvili, uaxloes garemoc-
vasTan erTad, Savnabadas rezidenciaSi
imyofeboda. am dros mis kabinetSi iyv-
nen zurab adeiSvili, vano merabiSvili,
givi TargamaZe, gela beJuaSvili, zurab
noRaideli, nino burjanaZe, kaxa lo-
maia, erekle kodua, daTa da baCo ax-
alaiebi da giorgi papuaSvili.
wyaros informaciiT, mixeil
saakaSvili Zalian SeSinebuli iyo _
raionebidan xalxi TbilisSi moemgza-
vreboda, raTa darbeul momitingeebs
SeerTebodnen, „imedis“ da „kavkasiis“
eTeriT sazogadoebisTvis angariSga-
sawevi adamianebi, opozicioneri poli-
tikosebi xalxs quCaSi gamosvlisken
da saakaSvilis reJimis damTavrebisken
mouwodebdnen. saakaSvilic da misi
uaxloesi garemocvac grZnobda, rom
Tu TbilisSi xalxis kritikuli masa
moiyrida Tavs, revolucia gardauvali
iqneboda.
„situacia gansakuTrebiT mas Semdeg
daiZaba, roca momitingeebma Tavi moi-
yares samebis eklesiasTan. saakaSvils
hqonda informacia, rom momitingeTa
darbevis gamo ganrisxebuli iyo
saqarTvelos kaTalikos-patriarqi
ilia meore. sakmarisi iyo, samebasTan
specrazmelebs sisxli daeRvaraT an
romelime sasuliero pirisTvis Seu-
racxyofa mieyenebinaT, rom awyvetil
masas veRaravin Seakavebda da
sasuliero pirebic mrevlis mxares
Riad gadavidodnen. saakaSvilma katas-
trofis moaxloeba igrZno da vano
merabiSvils saswrafod mosTxova
„imedis“ gaTiSva. merabiSvilma
saakaSvils SesTavaza „imedSi“
Canergili sakuTari agenturis meSveo-
biT Signidanve moexdina arxis paral-
izeba. prezidenti daTanxmda
merabiSvils. Ss ministri calke kabi-
netSi gadioda erekle koduasTan, daTa
axalaiasTan da amiran mesxelTan
erTad, rom am specoperaciis detalebi
daemuSavebina. Tumca merabiSvils es
ar dascalda, radgan kabinetSi
aRelvebuli giga bokeria da levan
ramiSvili SemoiWrnen“ _ ganucxada
wyarom „iverions“.
misive TqmiT, giga bokeriam sakuTar
Tavze aiRo pasuxismgebloba da
saakaSvils mosTxova, rom „imedSi“
specrazmi gaegzavna da ase aRekveTa
arxis mauwyebloba. winaaRmdeg
SemTxvevaSi, bokeria Tavisi gundiT
opoziciaSi gadasvliT daemuqra. boke-
rias mxari uyoymanod dauWires ax-
alaiebma, TargamaZem, lomaiam. vano
merabiSvilma bokerias arxis Signidan,
teqnikuri mizeziT gaTiSvis gegma
gaacno. amaze bokeria da ramiSvili
erTxmad ayvirdnen da saakaSvils
uTxres, rom Tu „imeds“ saswrafod da
nebismier fasad ar gaTiSavda, revolu-
cias ver airidebda Tavidan da mis adg-
ils badri patarkaciSvili daikavebda,
Tavad ki imave sakanSi Casvamdnen, romel-
Sic imxanad irakli oqruaSvili ijda.
saakaSvilisTvis bokerias gundis
opoziciaSi gadasvla aranaklebi
ubedureba iyo, vidre revolucia _ mas
xelisufleba CamoeSleboda da amerik-
isa da evropis keTilganwyobas did-
wilad dakargavda. bokeria da misi
gundi am keTilganwyobas mniSvnelov-
nad gansazRvravdnen. gaxleCili
xelisufleba romc SeenarCunebina
saakaSvils, opozicia mas ramdenime
TveSi gamouyvanda wirvas, radgan bok-
erias gareSe igi saparlamento um-
ravlesobasac dakargavda, radgan am
ukanasknelis kvotiT parlamentSi 30-
ze meti deputati iyo. saakaSvilma,
albaT, es yvelaferi gaiazra, radganac
is bokerias uyoymanod daTanxmda im
pirobiT, rom amis nebarTva amerikis
administraciiisgan unda mieRoT. giga
bokeriam saakaSvils uTxra, rom amis
Taobaze man ukve daureka amerikel
senatorebs _ jozef libermansa da
riCard holbruks, romlebic Sehpird-
nen, rom daiyoliebdnen amerikis vice-
prezidents dik Ceins, romelsac
uzarmazari gavlena hqonda. bokeriam
da saakaSvilma daxmareba kidev erT
senators sTxoves _ jon mak-keins da
mas orive esaubra telefoniT. mak-
keinma, libermanma da holbrukma dik
Ceinisgan Tanxmoba miiRes, rom
saakaSvils daerbia damoukidebeli
telekompania. amis Sesaxeb saakaSvils
mak-keinma acnoba. saakaSvilma am
gadawyvetilebis Sesaxeb aSS-s sax-
elmwifo mdivnis TanaSemwes meTiu
braizas moaxsena, romelic TbilisSi
imyofeboda. braizam xelebi daibana da
saqmeSi ar Caeria, radgan masSi vice-
prezidenti da gavleniani senatorebi
iyvnen gareuli. analogiurad moiqca
amerikis elCi saqarTveloSi _ jon
tefti. Tumca orive maTgani Sehpirda
saakaSvils, rom telekompaniis darbe-
vis mere Seecdebodnen mis gamarTle-
bas. swored amis Semdeg daavala
mixeil saakaSvilma vano merabiSvils
„imedis“ darbeva da iq momuSave Jur-
nalistebis samagaliTod dasja.
wyaros TqmiT, saakaSvilma uSualod
ubrZana merabiSvils, rom telekompani-
aSi yvelaferi daelewaT, Tumca min-
istri ise iyo gamwarebuli xalxsa da
opoziciaze, uamisodac ar daindobda
aravis da arafers. meore dRes, 8 noem-
bers, mixeil saakaSvili da misi
xelisufleba damoukidebel telekom-
paniaSi specrazmis SeWris, arxis
gaTiSvisa da JurnalistebisTvis
fizikuri Seuracxyofis gamo mwvaved
gaakritikes meTiu braizam da jon
teftma. imave saRamos, amerikulma saa-
gentoebma gaavrceles libermanisa da
holbrukis komentarebi _ orive maT-
gani Rrma SeSfoTebas gamoTqvamda
damoukidebeli telekompaniis darbe-
vis gamo da umwvavesad gaakritikes
mixeil saakaSvili.
erTi sityviT, yvelaferi winaswar
SeTanxmebuli scenariT warimarTa _
damoukidebeli telekompania samagal-
iTod daarbies, Jurnalistebi sastikad
scemes, xolo amis Semdeg mixeil
saakaSvili prezidentobidan gadadga.
Tumca mis xelisuflebas Zvra mainc
ver uyves. saakaSvili isev preziden-
tad mogvevlina, arCevnebis Tavxedurad
gayalbebis Sedegad, xolo man da misma
bandam politikuri zewolisa da
fsiqologiur-fizikuri angariSswore-
bis meTodebi kidev ufro „daxvewes“.
zaur naWyebia,sainformacio-analitikuri
saagento “iverioni”
„imedis“ darbeva amerikaSi gadawyda?!
2013 wlis 23 aprils
sruldeba gamoCenili
qarTveli maTematikosis,
saqarTvelos mecnierebisa da
kulturis didi organiza-
toris, sazogado moRvawis
ilia nestoris Ze vekuas
dabadebidan 106 da gardac-
valebidan 36 wlisTavi.
afxazeTSi, galis raionSi
(samurzayano), Raribi glexis
ojaxSi dabadebulma niWierma
axalgazrdam Tavisi Sromis -
moyvareobiT da udreki nebisy-
ofiT gaiara gza ivane
java xiSvilis saxelobis
Tbilisis saxelmwifo univer-
sitetis rigiTi studentidan
yofili sabWoTa kavSiris yve-
laze prestiJuli maTem-
atikuri dawesebulebebis
xelmZRvane lis, saqveyno samec-
niero da sazogadoebrivi aRi-
arebis mwvervalebamde; man,
niko musxeliSvilTan erTad,
saqarT velos maTematikur sko-
las msoflio aRiareba
moupova.
aRsaniSnavia, rom
uswavlelma, magram bunebrivi
sibrZ niT Semkulma mamam _
nestor vekuam, ojaxis marCe-
nali kame Ci gahyida, raTa ni-
Wier axalgazrdas TbilisSi
Casvlisa da ramdenime Tve
Tavis Senaxvis saSualeba
hqonoda.
axalgazrda mecnieris
gansakuTrebuli niWiereba
Rir seulad ganWvrites qar-
Tuli maTematikuri mecniere-
bis iseTma korifeebma,
rogorebic iyvnen andria raz-
maZe, gio rgi nikolaZe, arCil
xaraZe, levan gokieli, xolo
qarTvel maTematikosTa mamam,
niko musxeliSvilma aspiran-
turis gasavlelad mas
rekomendacia gauwia msoflio
aRiarebis mqone akademikos
krilovTan sankt-peterburgSi.
1939 wels, 32 wlis asakSi,
ilia vekua maTematikur
mecnie rebaTa doqtori, Tsu-s
profesori xdeba, 1944-1947
wlebSi igi Tbilisis sax-
elmwifo universitetis
proreqtoria saswavlo
dargSi. am droisTvis ilia
vekua ukve aRiarebu li mec-
nieria ara marto
saqarTvelosa da ruseTSi,
aramed sazRvargareTis
mraval qveyanaSi. misi mono-
grafiebi Rebu loben umaRles
saxelmwifo premiebs, misi
Sromebi iTargm neba inglisur,
germanul, iaponur da sxva
enebze, leqcie bis wasakiTxad
iwveven msoflios mraval
qveyanaSi.
nayofieri iyo misi moR-
vaweoba moskovSi, sadac
xelmZR vanelobda msoflio
aRiarebis mqone samecniero
centrebs. uSualod mis sax-
elTan aris dakavSirebuli
ssr kavSiris mecnierebaTa
akademiis cimbiris gany-
ofilebis Seqmna, aka demiuri
qalaqis da novosibirskis sax-
elmwifo universi tetis Se-
qmna, romlis pirveli
reqtoric TviTon gaxda. am
universitetSi aRizarda
Tanamedroveobis mravali
didi maTematikosi.
1964 wels igi saTaveSi
Caudga ivane javaxiSvilis
saxe lobis Tbilisis sax-
elmwifo universitets, Seqmna
gamoy enebiTi maTematikis
problemaTa laboratoria,
mogvian ebiT gamoyenebiTi
maTematikis instituti,
romelic mis saxels atarebs.
1972 wels ilia vekuas
irCeven saqarTvelos mecniere -
baTa akademiis prezidentad,
sadac mkafiod gamoCnda misi
kidev erTi talanti, kerZod,
Seqmna pirobebi, raTa xeli Se -
wyoboda mecnierebis fundamen-
turi da pragmatuli dargis
ganviTarebas, erovnuli kul-
turis ayvavebas, istoriuli
memkvidreobis dacva-pa-
tronobas, mecnierebisa da
kultu ris eris samsaxurSi
Cayenebas. amave wlebSi mec-
nierebaTa akademiasTan iqmneba
svaneTis (saqarTvelos
maRalmTia ni regionebis) Sem-
swavleli eqspedicia. mis sax-
elTan aris dakavSirebuli
gamoCenili qarTveli moR-
vaweebis saxelTa ukvdavyofa,
saiubileo RonisZiebebis pir-
dapiri dakavSi reba studente-
bis da axalgazrda
mecnierebis niWierebis warmo-
CenasTan. akademikos vekuas
iniciativiT grandiozu li
masStabiT aRiniSna ivane
javaxiSvilis dabadebis 100
wlisTavi. sazeimo dReebSi
saqarTvelo msoflios eli -
tarul moRvaweTa didi
Tavyrilobis centrad iqca,
xolo Tbilisi msoflios aRi-
arebul mecnierTa olimpad.
ilia vekuas arasodes
gauwyvetia kavSiri mSobliur
afxazeTTan; man mravali sax-
elovani mecnieri da moRvawe
gauzarda afxazeTs, mudam ain-
teresebda mSobliuri afxa -
zeTis ambebi, misi tkivili da
sixaruli, didi mouclelo bis
miuxedavad axerxebda afx-
azeTSi Casvlas, amitomac moi -
azreboda igi wminda adamianad
afxazi mosaxleobis TvalSi;
mas gansakuTrebuli zeimiT
xvdebodnen soxumSi, gudauTa -
Si, galSi. afxazeTis enis, lit-
eraturisa da istoriis
ucv leli direqtori
akademikosi giorgi ZiZaria
werda: `ilia nestoris Zes
mSobliurad miaCnda afxazeTi,
da ra Tqma unda, Cveni insti-
tuti. roca batoni ilia Cven-
Tan rekavda da vsaubrobdiT,
mas arasodes ar ukiTxia
rogor gaqvT sa qme, an rogor
aris TqvenTan saqmeo, is
yovelTvis mekiTxe boda:
rogor aris CvenTan saqme, an
rogor gvaqvs saqme. diax, man
udidesi wvlili Setana afx-
azeTis mecnierebis da kul -
turis ganviTarebaSi.~
1968 wels, roca ukve
mkafiod ikveTeboda
qarTul_afxazuri dapiris-
pirebis provocirebis morigi
mcdeloba, afxazeTis sazoga-
doebam ilia vekuas didi zeimi
gaumarTa q. soxumSi. afxazebma
igi erT kviriT miiwvies gu-
dauTaSi. es iyo dauviwyari
yuradRebis da RvTiuri pa-
tiviscemis dReebio, ixsenebda
ilia vekua.
afxazTa azriT, igi iyo
Tavisi xalxis namdvili
Svili, qarTul_afxazuri
zneobis da tradiciebis dam-
cveli da gamtarebeli, pir-
dapiri da raindi, romelsac
xalxisTvis micemuli sityva
arasodes gautexavs.
1985 wlis aprilSi
akademikos vekuas mSobliur
sofel SeSeleTSi (galis
raioni) misi saxl-muzeumi
gaixsna. mu zeumis gaxsnis cer-
emoniali, (miuxedavad Semdeg
ganviTare buli tragikuli
movlenebisa) qarTveli da
afxazi xalxis megobrobis da
naTesaobis uprecedento
gamovlineba iyo, romlis davi-
wyeba SeuZlebelia.
1977 wels Tbilisis univer-
sitetSi gaimarTa ilia vekuas
70 wlisTavisadmi miZRvnili
samecniero sabWos sxdoma. man,
ukve ukurnebeli seniT Sepy-
robilma, ver SeZlo saqarTve -
los axalgazrdebisadmi
mimarTvis teqstis wakiTxva, ma -
gram aTasobiT studentma da
aTeul aTasobiT adamianma mo-
ismina am sityvis audioCanaw-
eri; misi es mimarTva dRemde
iTvleba aRmzrdelisa da aR-
sazrdelis damokidebulebis,
mamuliSvilobis, erovnuli da
msoflio mecnierebisadmi fa-
natikuri erTgulebis, codnisa
da ganaTlebis mudmivi
ganaxlebis aucileblobis,
erovnuli universitetis pre -
stiJis amaRlebaze say-
ovelTao zrunvis, aRzrdisa
da ga naTlebis erTianobis
klasikur magaliTad.
iubileze mowveulma ucx-
oelma stumrebma igi XX
sauku nis udides mecnierad da
sazogado moRvawed aRiares.
akademikosi ilia vekua 1977
wels gardaicvala, dakrZa -
lulia mTawmindis mweralTa
da sazogado moRvaweTa pan -
TeonSi. misi brZola sikvdil-
Tan misive morigi gamarjveba
iyo, radganac mecnieris bolo
Sromebi, saerTaSoriso aRiare-
bis TvalsazrisiT, iqca maTem-
atikuri mecnierebis axal,
urTules dargebSi qarTuli
skolis kidev erT ga -
mobrwyinebad, romlis sa-
TaveebTan misive aRmzrdeli,
udi desi qarTveli maTem-
atikosi nikoloz musx-
eliSvili idga.
rafiel gelantia
akademikosi ilia vekua
ilori 916-23 aprili 2013
xSirad xdeba _ wakiTxuli
wignis ekranizacias naxav da
imedgacrueba geufleba. “daTaTuTaSxia” ki filmi-Sedevria,
romelic literaturuli
Sedevridan Seiqmna, amdenad, im
iSviaT SemTxvevasTan gvaqvs
saqme, roca pirvelwyaroc da
filmic adamianze udides
STabeWdilebas axdens. sab-
WoTa dros msgavsi filmis Se-
qmna riskTan iyo
dakavSirebuli _ SeiZleboda,
cenzuris msxverpli gamx-
dariyo. sabednierod, re-
Jisorebis moxerxebulobam da
zogierTma sxva faqtorma
films ekranisken gza gauxsna.
rogor iqmneboda “daTa Tu-TaSxia” da ra uswrebda win
mis gadaRebas, amis Sesaxeb“daTa TuTaSxias” damdgmeli
reJisori (giga lorTqi-
faniZesTan erTad), batonigizo gabiskiria mogviT-
xrobs._ batono gizo, Wabua amire-
jibis “daTa TuTaSxia” 1973wels wignad gamoica, 1975 welski mis kinoversiaze muSaobadaiwyeT. miambeT im fiqrebze,
romelic films win uZRoda.
_ “daTa TuTaSxias” beWdva
1971-72 wlebSi Jurnalma“ciskarma” daiwyo da
saqarTveloSi maSinve popu-
laruli gaxda. maSin moskovSi
vcxovrobdi (vswavlobdi ki-
nosareJisoro fakultetze)
da bunebrivia, arc erT Ro-
nisZiebas, romelic saqarTve-
los ukavSirdeboda, ar
vacdendi. romanis SeZena
moskovSi, galaktionis
saRamoze movaxerxe. maxsovs,
ori wigni viyide _ Wabuas“daTa TuTaSxia” da oTar
WilaZis “gzaze erTi kaci mid-ioda”. am wignebis orive av-
tors vicnobdi da uaRresad
did pativs vcemdi. damaTenda
is Rame “daTa TuTaSxias”
kiTxvaSi da vxedav, wigni
xelSi meleva. gadavkece da ga-
davde _ Sevinaxe, gavixangr-
Zlive kiTxvis procesi. imis
iluzia ar gamCenia, rom amis
gadaRebis uflebas vinme mom-
cemda. Zalian gasakviri iqne-
boda Cvens ierarqiaSi, rom
sadiplomo naSromis Semdeg,
reJisorisTvis amxela filmi
miecaT gadasaRebad. gavida
xani. isev moskovSi viyavi da
rezo CxeiZem damireka (Cemi
sadiplomo namuSevari hqonia
nanaxi da dainteresda Cemi
bediT). _ ras akeTebo? _ mk-
iTxa. _ “mosfilmSi” filmis
gadaRebas vapireb-meTqi, _ vu-
pasuxe. es iZulebiTi nabiji
iyo, radgan kinostudia “qar-Tuli filmis” direqtorma,
romelic rezo CxeiZis daniSv-
namde muSaobda iq, ar momca
saSualeba saqarTveloSi
memuSava. rezom miTxra, _ mand
nu zixar, Camodi da aq filmi
gadaiReo. raRac periodis
Semdeg moskovSi Wabua amire-
jibi Camovida da rogorc
yovelTvis, damireka; miTxra, _
aq Cems dasTan, rodamTan
gavCerdio. im saRamos, ax-
alaSenebul sastumro“rosiis” restoranSi
davsxediT. ulamazesi da-Zma!
rodamis italieli meuRlec
iq iyo _ didi fizikosi, bruno
pontekorvo. bunebrivia, cota
davlieT kidec da Wabuam mk-
iTxa: _ ici, rom “daTas”
gadaRebebi iwyebao? araferi
vicodi. Wabuam gaagrZela: _
da rame rom iyos, gadaiReb-
dio? _ ise var mojadoebuli,
rom albaT gadavdgamdi am
sabediswero nabijs-meTqi, _
Cavicine. _ aba, Tu vinme
gadaiRebs am films, maT Soris
Senc iqnebio, _ miTxra, magram
mainc ver davijere Wabuas
sityvebi da es cotaTi, Rvi-
nosac mivawere... arada, rac
Tqva, mere yvelaferi
Seasrula. gigas zarma ki,
Tbilisidan, yvelaferi
sabolood gadawyvita, _ man
TavisTan erTad muSaoba Se-
momTavaza._ aman safiqrali gagiCinaT?
_ ra Tqma unda! aseTi nawar-
moebis ekranizacia didi pa-
s u x i s m g e b l o b a a
reJisorisTvis. rogoria aseTi
genialuri nawarmoebis ga-
fuWeba?! am periodSi kinos-
tudiis redaqtorad gia
badriZe, cnobili momRerlis,
daviT badriZis vaJiSvili
muSaobda. swored mas gauCnda“daTa TuTaSxias”
ekranizaciis idea da rezo Cx-
eiZes gaando. Tavidan 24
seriis gadaReba undodaT, ma-
gram moskovma qva aagdo da
Tavi SeuSvira. erTi wlis gan-
mavlobaSi grZeldeboda
moskovsa da Tbiliss Soris
molaparakeba, scenaris Catana-
Camotana, xelaxali wakiTxva,
samxatvro sabWoze gatana...
rusebi jiutad iTxovdnen 3-4
serias. Zalian dazaralde-
boda teqsti... bolos, 7 seri-
aze SeCerdnen da Wabuac
daTanxmda. rodesac Cven
CaverTeT procesSi, ukve
gadawyvetili iyo 7 seriis
gadaReba. _ scenarze Tavad batonma
Wabuam imuSava?
_ diax, scenari Tavad
gaakeTa Wabuam; konsultacias
brwyinvale poeti da mwerali,
anzor saluqvaZe uwevda. Wabua
ar iyo kinoSi axali mosuli,
is redaqtoradac muSaobda da
dokumenturi studiis direq-
toric iyo, magram rodesac
adamians yvela striqonze aqvs
nafiqri, misTvis Zalian
Znelia, rames Seelios. iseTi
adamiani sWirdeboda gverdiT,
romelsac endoboda... sxvaTa
Soris, gadaRebebis dawyebidan
raRac momentSi, Wabuamac dai-
jera, rom filmi gamogvdioda
da maxsovs, es kmayofileba
daTasa da muSnis sadgurSi
Sexvedris scenis gadaRebis
Semdeg gamoxata._ filmis rusulma saxel-
wodebam sagonebelSi Camagdo.ratom SecvaleT rusul vari-
antSi qarTuli filmis sa-Tauri?
_ es rusebis moTxovna iyo.“daTa” rusulad “datad”
gamoiTqmis, rac TargmanSi“TariRs” niSnavs. rusebs qar-
Tuli saTauri daabnevda. vi-
fiqreT Cven am sakiTxze.
nawarmoebis idea aseTia: daTa
xan erT gzas irCevs, xan _ meo-
res, Tavisi cxovrebis kredod,
xan _ Caurevlobas, xan _
Carevas, xanac _ mmargvlelis
rolis aucileblobas; sx-
vadasxva napirs awydeba imis
ZiebaSi, Tu rogor unda icx-
ovros. amitomac davarqviT
films “napirebi”._ albaT Zalian mniSvnelo-
vani iyo personaJebis SerCevis
procesi. vin gadawyvita, rommTavari roli oTar meRvine-Tuxucess eTamaSa?
_ aseTi fraza arsebobs:“Tu ar gyavs hamleti, “ham-leti” ar unda dadga”. beds
mivawer imasac, rom im peri-
odSi amdeni didi msaxiobi
gvyavda. sami mTavari person-
aJidan (daTa, muSni da grafi
segedi), orze arc ki gvim-
sjelia, pirdapir ga-
davwyviteT, oTar
meRvineTuxucesi da Tengiz
arCvaZe agveyvana. aba, miTxariT,
gana iyvnen sxva msaxiobebi,
romlebic am rolebs
Seasrulebdnen? sinjebic ki
ar gvqonia. oTari mxolod da
mxolod grimsa da kostiumSi
gavsinjeT. raRac scenac ga-
daviReT da esec, samxatvro
sabWoze suraTis proeqtis
dacva rom iyo saWiro,
amisaTvis. _ Tavad rogori reaqcia
hqonda yoveliveze batonoTars, rodesac gaigo, rom
daTas rols Seasrulebda?
_ oTarma Tavidanve icoda,
rom is iqneboda daTa. erT-
erTi Tanaavtoria am filmisa.
im periodSi, TeatrSic da ki-
noSic yvela sxva rolze uari
Tqva daTas rolis gamo. mx-
olod firosmani iTamaSa ram-
denjerme. uamrav rols
sTavazobdnen, 4 weliwadi
mTeli cxovrebaa msaxio-
bisTvis. rodesac films vam-
TavrebdiT, mxolod maSin
gviTxra, _ Tengiz abulaZem Se-
momTavaza roli da iq rom ar
wavide, ar SeiZlebao. eliozis
roli iyo “natvris xeSi”.
oTari moazrovne kacia, fiqri
uyvars. reJisorebi amas
viyenebdiT _ xSirad ga-
davdiodiT msxvil xedze,
rodesac misi personaJi
fiqrobda, raRacas ganicdida,
rodesac gadawyvetileba unda
mieRo... films repeticiebis
gareSe viRebdiT. mizanscenas
ki valagebdiT, fizikur mo-
qmedebebs operatorTan, mxat-
varTan erTad gavdiodiT,
magram ar dagvWirvebia msax-
iobebTan teqstze muSaoba,
radgan oTaric, Tengizic, sxve-
bic didi msaxiobebi arian,
nawarmoebi ki _ imdenis mom-
cemia, rom axsnac aRar iyo
saWiro, sakuTari gmiri rom
SeesisxlxorcebinaT. aman
gasaocari simarTle Seqmna
ekranze. _ pirveli kadrebi minda
gaixsenoT: saocari buneba,mejoge daTa, naviT mosuli
stumari anu wami, romelmacmere mTeli misi cxovreba Sec-vala...
_ es kadrebi afxazeTSi ga-
daviReT. sastumro “gudau-TaSi” vcxovrobdiT, nawili
sofel gamarjvebaSi dabi-
navda. SemTxveviT vnaxeT is
nacixaric. am adgilas yve-
laferi iyo, bunebrivi “deko-
racia” iyo _ saocari,
gakrialebuli zRva da dide-
buli buneba. SemTxveviT dav-
eswariT yvelis amoyvanasac,
romelic mere filmis pirveli
kadri aRmoCnda: TiTqos iyo im
sisufTaveSi raRac sim-
boluri. _ muSnizec miambeT.
_ Tengiz arCvaZe inteleq-
tuali msaxiobia. es Taoba ase-
Tia. Tengizi Zalian Zunwi
xerxebiT aRwevs did Sedegs.
es aris swored ostatoba. _ danarCeni msaxiobebi
rogor SearCieT?
_ rolebis CamonaTvals
mivyeviT da msaxiobebis
gvarebi mivawereT. yvela msax-
iobma imedi gaamarTla. er-
TaderTi, grafi segedis
rolis Semsruleblis prob-
lema gvqonda. Wabua wers, rom
segedi 300 wlis win Camosuli,
ungreli grafis STamo-
mavalia. CvenTvis cxadi iyo,
rom eTnikurad gansxvavebuli
adamiani unda mogveZebna,
amitom sxva erovnebis msax-
iobebze daviwyeT fiqri. im
msaxiobebis mcire siac Se-
vadgineT, vinc SeiZleboda,
mogvewvia am rolze. am
SemTxvevaSic bedma da
SemTxvevam iTamaSa didi
roli. me ruseTSi wavedi
segedis mosaZebnad. litvaSic
viyavi, msaxiob noreikasTan, ma-
gram man uari Tqva, moucle-
lobis gamo. moskovSic
veravin vnaxe... mokled,
gansacdelSi viyaviT _ ar
gvyavda msaxiobi Zalian
mniSvnelovan rolze, dro ki
midioda. moskovSi maSin mix-
eil kalatoziSvilis saxlSi
misi vaJi, Cveni megobari, cno-
bili kinoreJisori da opera-
tori, tito kalatoziSvili,
ojaxTan erTad cxovrobda. am
saxlSi xSirad davdiodi da
bevri gamoCenili pirovneba
gamicnia. im dRes sruliad
imedgadawuruli mivedi
titosTan. iq damxvda andrei
tarkovski, romelic titosTan
megobrobda da mec axlos vic-
nobdi. vuambe Cemi gasaWiris
Sesaxeb. _ ratom ar gindaT,
rolze iarveti moiwvioTo? _
mkiTxa. _ rogor ar gvinda, ma-
gram mefe liris Semdeg Zneli
misawvdomi iqneba-meTqi.
tarkovskim werili damiwera
da msaxiobTan gamatana. imave
Rames moskovi-talinis
matarebelSi vijeqi, CanTaSi ki
konverti medo... zRvis piras,
ulamazes patara kotejs mi-
vadeqi. kari gamiRes da mSve-
nier, feradi filebiT morTul
buxrian oTaxSi Semiyvanes.
iarveti maleve Semovida.
saocrad eqscentrikuli kaci,
romelic saSinlad la-
parakobda rusulad. vuTxari,
risTvisac viyavi misuli.
uaris mizezi amixsna: msaxiobi,
Tan Teatris mTavari reJisori
da direqtori varo... gigas
Teatraluri avtoriteti mo-
viSvelie... man isev moucle-
loba moimizeza. Tan koniaki,
yava SemomTavaza, magram ra
gadamividoda yelSi?! bevri
ifiqra, magram bolos mainc
uari miTxra... arada, vuyurebdi
da vfiqrobdi: es xelebi, es
Tma, es Tvalebi... grafi
segedisaa! taniT sxvaa, patara,
magram saxe is aris, ra! lomia!
roca sabolood davrwmundi,
rom uariT mistumrebda, wer-
ili mivawode. dRemde ar vici,
ra ewera im werilSi... “hoo, aqweria, rom Tqven genialuri re-Jisori xarT. me andreis did
pativs vcem...” uceb Seicvala
suraTi: scenari damitoveTo,
mTxova. amoviRe scenari _
oTxi sqeli rveuli da
davalage erTmaneTze. _ ara,
erTi egzemplari damitoveTo,
_ miTxra. _ es erTi egzem-
plaria, pirveli oTxi seria...
amas kidev sami mohyveba, _ mSvi-
dad vuTxari da ucbad Sexta:
_ gagiJdiT? me xom yvelafers
gagifuWebT! _ mTlianad
Tqvens grafikze avewyobiT-
meTqi, _ davpirdi... mixvda, rom
Rirseulad vepatiJebodiT, ise,
rogorc imsaxurebda didi
artisti. _ kargi, damitoveT da
xuTSabaTs damirekeTo, _
miTxra bolo sityva. imave
RamiT moskovSi davbrundi da
gigas davureke. 4 dRe vicade
da iarvetisgan Tanxmoba
miviRe. _ enis barieri rogor da-
ZlieT?
_ unda genaxaT, ra xdeboda
gadaRebebze: erT scenaSi
iarveti estonurad la-
parakobda, Tengizi _ qarTu-
lad, xolo kapitani rogovi _
rusulad... gigas veubnebi
erTxel, _ axla viRaca rom Se-
movides, sagiJeTi ar egoneba-
meTqi?.. sityvaze
Tanxmdebodnen: rodesac mas
saWiro reaqcia unda hqonoda,
partniors is SeTanxmebuli
sityva unda warmoeTqva. didi
msaxiobi iyo. arc Cvenebma
daakles... _ batoni Wabua gadaRebebs
eswreboda?
_ amdens ras daeswreboda,
rac Cven viborialeT, magram,
ra Tqma unda, xSirad modioda._ filmSi yvela Taobis
msaxiobebi arian...
_ mere da mere, gadaRebebi
rom gaxurda, yvela
dagvWirda... samwuxarod, yve-
las ver CamoTvli, madloba ki
yvelas ekuTvnis. gadaRebebis
procesSi msaxiobebs epizode-
bis mixedviT vamatebdiT. adg-
ilebis anu naturis
SerCevasac didi energia Seva-
lieT, mTeli saqarTvelo
moviareT._ is saocari CanCqeri sad
naxeT?
_ afxazeTSi, riwis gzaze,
xelmarcxniv. maxsovs, pirve-
lad rom davinaxe, gavogndi.
uzarmazari klde, romelic
Suazea gaxleCili, napobidan
ki wyali grgvinviT modis da
qvemoT, samsarTuliani saxlis
simaRlis TovlSi vardeba.
filmis finali ki yirimSi ga-
daviReT. CvenTan arsad aris
zRvaSi SeWrili klde..._ yvela filmSi didi roli
musikasa da mxatvrobas, opera-toris xelovnebas ukavia...
_ imTaviTve iyo
gadawyvetili, rom filmze biZ-
ina kvernaZe da jano kaxiZe
imuSavebdnen. biZinas musika
azrovnebaSi exmareba adamians.
jano imitom dagvWirda, rom
saqarTvelos yvela kuTxis
hangi gagveTvaliswinebina. nani
bregvaZis Sesrulebuli simR-
erac Zalian kargad Cajda...
_ da filmis saundtrekad
iqca.
_ diax, galaktionis leqsze
dawerili musika, romelic
marTalia, sxva mizniT Seiqmna,
magram arsad aJRerebula...
mokled, musikaze klasikosebi
muSaobdnen. “daTa TuTaSxias”
mxatvari, kaxi xuciSvilic qar-
Tuli kinematografis
klasikosia. zogjer dgeba mo-
menti, roca geCveneba, rom Sei-
Zleba gagiJde, radgan imden
xans muSaoben mxatvari da op-
eratori, imden raRacas am-
ateben kadrs, imdeni dro
miaqvs am yvelafers, ggonia,
msaxiobi daiRala _ veRar
gauZlebs... filmis operatori,
levan namgalaSvilic
namdvili profesionali iyo.
is SesaniSnavad iRebda
portretebs. mis namuSevarSi
arasdros Canda “nakerebi”.
_ cenzuras rogor gadau-
rCiT?
_ gegmiT, filmis oTxi seria
gvqonda Casabarebeli. 1977
wels ukve mzad gvqonda da
damtkiceba iyo saWiro. am pe-
riodSi disidenturi moZrao-
bis afeTqeba iyo sabWoTa
kavSirSi. daTa ki kiTxvas
svams _ rogor vicxovroTo?!
filmSi seTuris epizodi
gvaqvs, komunizmis patara mod-
eliT, iq ki, realur cxovre-
baSi, samxatvro sabWo da
stela ivanovna Jdanova gvyavs,
romelic kategoriulad
moiTxovs, rom filmSi es epi-
zodi ar Sevides! am epizodis
gadaRebis dros Cvenma uxu-
cesma redaqtorma, saSa
maxaraZem Tqva: _ Tu am epi-
zods datoveben, vityvi, rom am
qveyanaSi sabWoTa xelisu-
fleba aRar arsebobso... Tval-
win midgas: patara darbazSi
visxediT, sul ukana rigSi,
samni _ Wabua, giga da me. win _
magida, savarZeli, saferfle,
furclebi, fanqari, Camqrali
naTura gvaqvs da Jdanovas
silueti, romelic amerikul
sigarets eweva. fexs xan aqeT
gadadebs, xan _ iqiT... mere ue-
crad amoZravda da ayvirda, _
es epizodi ar iqnebao! Cven
raRacas vuxsniT, vcdilobT,
daviyolioT... bolos Jdanovam
gadaWriT Tqva, _ bavSvebis
scena namdvilad ar iqnebao!
ra gveqna, SevelieT im patara
scenas, magram mTavari mainc
SevinarCuneT.
_ batono gizo, “daTam” ra
uqna Tqvens cxovrebas?
_ “daTa TuTaSxiam” Cemi
mSoblebis Semdeg, meore
gadamwyveti roli iTamaSa
Cems cxovrebaSi... madloba
unda vuTxra beds, rom am
nawarmoebze vimuSave... maSin
TiTqos raRac didi
damTavrda. mTeli es amxela
periodi am did reJisorebs
arc erTi filmi ar gadau-
RiaT... me TviTon frangebTan
erTad hiugos ekranizaciaze
vimuSave “patesinemaSi”, magram
es ar iyo amirejibi an vaJa-
fSavela, es maTi filmi iyo _
“hiugo”. aq dabrunebuls ki
1988 wels, aRaraferi damxvda.
aq yvelaferi damTavrda. Tan...
me “daTa TuTaSxiaze”
vimuSave, mas Semdeg Zneli iyo
sayuradRebo, mniSvnelovani
masalis povna axali
filmisTvis.
d. cucqiriZe:
“daTa TuTaSxia” _ filmi, romelmac bevri adamianis cxovreba Secvala
ilori10 16-23 aprili 2013
romeli obieqtebi gayida benduqiZem
ra mizniT Camovida saqarTveloSi,romeli strategiuli obieqtebigaasxvisa 8 wlis ganmavlobaSi da raideologias atarebs ekonomikisyofili ministri kaxa benduqiZe saku-Tari umaRlesi saswavleblebismeSveobiT _ am sakiTxebze “qarTuliocnebis” wevri daviT facacia
gvesaubreba:
_ kaxa benduqiZis saqarTveloSiCamosvlis mizani kargad Cans misimowafis, larisa burakovas mier 2011wels gamoceul wignSi “ratom gamou-vida saqarTvelos”. iq aris aseTipasaJi: 1992-2005 wlebSi ruseTis fed-eraciis mewarmeTa kavSiris Tavmjdo-mare arkadi volski eubneba benduqiZes:“saWiroa saqarTveloSi wasvla”, ben-duqiZe miugebs: “me sxva gegmebi maqvs”...
volski: “saakaSvilma migiwvia, putiniTanaxmaa”... ase rom, 2004 wlis martSikaxa benduqiZe saqarTveloSi Camovidamixeil saakaSvilisa da putinisgarigebis Tanaxmad. es iyo mizanmimar-Tuli politika, romelic SemuSavda2003 wlis Semodgomaze. benduqiZesaqarTveloSi gamogzavnes investiciisgziT mezobeli qveynis strategiuliobieqtebis xelSi Casagdebad. ben-duqiZe CamosvlisTanave ekonomikis min-istri gaxda da man, praqtikulad,gayida yvela strategiuli obieqti,romelic saqarTvelos saxelmwifosakuTrebaSi iyo. manve CamoiyvanaTavisi jgufi, romelSic gaerTianeb-uli arian biznesmenebi da e.w. eqsper-tebi. am jgufsa Tu seqtaSi Sedian:deputati zurab jafariZe, miSa Tavx-eliZe, qeTa gabiani, Tamar Cer-goleiSvili... e.w. radikaliliberalebis es jgufi, erTi mxriv,warmoadgens “gapravebis” ideologiurmanqanas, Sefaruli e.w. Ria ekonomikisada proevropulobis ritorikiT,sinamdvileSi ki isini e.w. liberaluripolitikiT amarTleben mTeli rigistrategiuli obieqtebis gasxvisebas.meore mxriv, es adamianebi ruseTiswinaaRmdeg mimarTuli agresiulilanZRva-ginebiT, Sefarulad mo-qmedebdnen saqarTvelos sawinaaRmde-god. anu ormag danaSauls sCadiodnen:
1. strategiuli obieqtebis gasxvisebarusul saxelmwifo kompaniebze;
2. gamomwvevi ritorika, romelic or-magad vnebda qveyanas.
saubedurod, es yvelaferi urTierT-
SeTanxmebuli TamaSi iyo da xelsaZlevda orive mxares _ qarTulsac darusulsac. am TamaSSi ki mTavarifigura saakaSvili iyo. misi agre-siuli ritorikiT sargeblobdnenruseTis garkveuli wreebi. saakaSviliatyuebda evropasa da amerikasac (rocasaakaSvilze vlaparakob, xSiradmomyavs fineTis prezidentis, urxokekonenis magaliTi: 1990-iani wlebisSemdeg, rodesac gaixsna sabWoTasaidumlo dokumentebi, praqtikuladdamtkicda misi 25-wliani TanamSrom-loba sabWoTa specsamsaxurebTan). ben-duqiZis Tanamoazrea saqarTvelossagareo saqmeTa yofili ministrigrigol vaSaZe, romelic agvistos omisSemdgom periodSic ruseTis moqalaqeiyo da Tavis droze sabWoTa sagareosaqmeTa saministroSi muSaobda atom-uri usafrTxoebis sakiTxebze. ben-duqiZis saxels ukavSirdeba rusulikompania “atomstroieqsporti”,
romelic aSenebs atomur sadgurebsruseTis teritoriaze, agreTve,postsabWoTa qveynebsa da evropaSi. eserTaderTi kompaniaa, romelic iranSiaSenebs buSeris atomur sadgurs dasxva saidumlo obieqtebs.
_ SegiZliaT CamoTvaloT, konkretu-lad ra gaasxvisa benduqiZemsaqarTveloSi?
_ esenia: “madneuli”, “Tbilisis
wyali”, “Telasi” da masTan mibmuli en-ergosadgurebi, agreTve “kvarciti”,“feroSenadnobTa qarxana”, “azoti”,“yaztransgazi”, “elmavalmSe¬ni”, sako-munikacio sistemebi da “raoeesisTvis”gadacemuli sadgurebi. benduqiZemsaakaSvilis xelmZRvanelobiT gayidabaTumisa da foTis portebi, engurhesi.aRsaniSnavia isic, rom 2008 wlis se-qtemberSi (agvistos omis Semdeg!),gasxvisda engurhesi rusul kompania“raoeesze” _ gaformda saidumlo mem-orandumi saqarTvelos energetikissaministrosa da “raoeess” Soris.erTi Tvec ar iyo gasuli agvistosomidan, okupants uwodebdnen ruseTs,omi gamoucxades mas da, amasTanave, mim-dinareobda kuluaruli vaWroba sax-elmwifo strategiuli obieqtebiT.sabednierod, am informaciam gaJonaafxazeTSi da swored maTma winaaRmde-gobam CaSala benduqiZis gegma. am yve-lafers benduqiZe axorcielebdagrigol vaSaZisa da saakaSvilis biZis,Temur alasanias meSveobiT.
_ Tu ar vcdebi, “bilainic” swored
kaxa benduqiZis lobirebiT Semovida.
_ “bilainis” 60 procenti rusebisaa,40 procenti _ qarTvelebis. diax, eskompania qarTul bazarze benduqiZemSemoiyvana, praqtikulad yvela didirusuli kompania, romelic amJamadCvens bazarzea, benduqiZis lobirebiTaris Semosuli. amaSi cudi araferia,Tu es janmrTeli investiciaa, magrambenduqiZe saqarTvelosTvis mniSvnelo-van obieqtebs Calis fasad hyidda dauzarmazar mogebas iRebda. benduqiZisbolo interesi iyo gazsadenisa darkinigzis gasxviseba, magram es, sabed-nierod, Cvenma amerikelma partniorebmaar dauSves. maT 2005 wels gamoyvesTanxa da moxda gazsadenis reabilita-cia im pirobiT, rom mis gasxvisebazelaparakic ki ar iqneboda 2011 wlisbolomde mainc. Tumca imave wlis mi-wuruls xelisufleba kvlav fiqrobdagazsadenis gasxvisebas, magram amassazogadoebis protesti mohyva daveRar gabedes.
benduqiZe aris avantiuristi,romelic gamdidrebis mizniT, mzadiyo, gaeyida mTeli qveyana. misi, iseverogorc saakaSvilis prodasavlurobaaris blefi, romelic, samwuxarod,raRac periodSi daijera sazogadoe-bis, aseve, msoflios didma nawilmac.
_ amas winaT premier¬ministrma biZ-ina ivaniSvilma ganacxada, benduqiZisministrobisas totalurad nadgurde-boda soflis meurneoba da netav visuzrdis kadrebso...
_ biZina ivaniSvilis pirvel gancx-adebas _ “erTmiliardiani investiciasoflis meurneobas” _ yvelaze didiwinaaRmdegoba benduqiZem gauwia daTavisi e.w. libertarianuli Tval-sazrisi gagvacno: biznesSi aseTiCareva ar aris saWiro da xalxiTavisiT daiwyebs mis gaZlierebaso.benduqiZes xom ar anaRvlebs xalxisgaWirveba, es yvelaferi ara ubraloxalxisTvis, aramed isev elitasa damis samegobroze iyo gaTvlili.agraruli universiteti, romelicunikaluri kompleqsia Tavisi meurneo-biT, Calis fasad Caigdo xelSisaakaSvilis daxmarebiT, iseve rogorcmiSas dedam, giuli alasaniam SeisyidaumniSvnelo Tanxad lamis mTeliteqnikuri universiteti. agrarul uni-versitetSi agraruli specialobebiaris, magram kadrebi da specialistebi,praqtikulad, ar arsebobs. es univer-siteti mflobelis pirad interesebsa
da miznebzea morgebuli da ben-duqiZisTvis ideologiuri manqanaa.benduqiZis mizania Tavisi jgufisgadarCena da isev politikur avan-gardSi gayvana.
es universiteti yofili xelisu-flebis maRalCinosnebis (maTgan bevridamnaSavea) TavSesafaria, sadac isiniaxerxeben TavianTi politikuri in-teresebis mobilizebas. aRsaniSnavia,rom benduqiZis uSualo kuratorobiTSeiqmna e.w. libertarianuli skola, da-finansda Jurnali “tabula”, televizia“tabula”, axali ekonomikis skola daTavisufali universiteti. maTi mizaniaqveynis garyvna-ganadgureba. es adami-anebi arian am cxrawliani Zaladobisada politikis ideologebi. isinicdiloben iseTive meTodiT imuSaon daawarmoon antisaxelmwifo da antisax-elisuflebo kampania, rogoriTac Tavisdroze xelmZRvanelobda bokeria-ramiSvilis “Tavisuflebis instituti”.
am adamianebis xelSi gaiara,daaxloebiT, 20-30 miliardma, isiniZarcvavdnen biznesmenebsa da sax-elmwifo biujets. es Tanxebi aku-mulirebuli aqvT sxvadasxvaangariSze, Tumca, adre Tu gvian, mouw-evT pasuxisgeba. maT es Tanxebi jerisev xelT aqvT da arafers dazogavenimisaTvis, rom Zalaufleba daibrunon,magram darwmunebuli var, amasqarTveli xalxi ar dauSvebs.
n. ficxelaurigazeT “ilori”-s komentari _
bodiSs vixdiT mkiTxvalTan am wer-ilis arc Tu taqtiani rubrikis gamo,magram benduqiZe im gauTlel dauzrdel pirovnebad migvaCnia, romelicswored amgvar epiTets imsaxurebs.cnobilia, rom aseTi gvelaZua poli-tikosebi, romlebic ucxouri specam-saxurebis mier arian Canergili CvenssinamdvileSi, sakuTari veraguliganazraxis vualirebas aqcentis sxvaaspeqtebze gadataniT axerxeben xolme.benduqiZec im “ZaliT uzrdelTa” kat-egorias ekuTvnis, romelic xan “sirad”moixseniebs xolme politikur oponen-tebs da xan rusuli salanZRavifraziT “Пошел на х-й”-T amkobs maTda sxva mraval uRirs saqcielzecmidis epataJisaTvis. swored amitom, ga-davwyviteT, rom mis uzrdelobazenaklebad uxeSad gvepasuxa, am marTlac“nexvmzidisaTvis”, radgan igi aseT“araordinalur” Sefasebas namdviladimsaxurebs!
SOS!!! SOS!!! _ nexvmzidi tankeri iZireba!
gulbaaT rcxilaZe: NATO iqca
TviTmiznad, anu raime pozitiurisTvis
ki ara, aramed NATO-sTvis. Cven gveub-
nebian, rom TiTqos NATO-Si Cveni
Sesvla niSnavs saqarTvelos usafrTx-
oebis uzrunvelyofas. es ar aris ase.
_ iqneboda es SevardnaZis xelisu-
fleba, Tu saakaSvilis (ivaniSvili,
vnaxoT, ras izams, jer ar viciT),
saqarTvelo upirobod da usityvod
asrulebda dasavleTis, iqneba es uSu-
alod aSS Tu aliansis wevri sax-
elmwifoebi, politikur nebas, monuri
morCileba gvaqvs dasavleTis mimarT
da am dros dasavleTs aranairi
valdebuleba ar aqvs Cven winaSe.
NATO-Si rom SevideT, garkveuli
valdebulebebi unda aiRos
dasavleTma, Tumca, am valdebulebebs
is maincdamainc da aucileblad ar
Seasrulebs. dRes dasavleTi iyenebs
saqarTvelos mTlianad, rogorc unda.
am dros, TviTon saqarTvelos winaSe
aranairi valdebulebebi ar gaaCnia.
aqedan gamomdinare, saqarTvelo aris
Zalian saxifaTo viTarebaSi, uaRresad
didi xifaTis Semcvel mdgomareobaSi
da es calsaxad dasavluri kursi Cven
realurad aranair perspeqtivas ar
gvaZlevs da aranair Sanss ar gvi-
tovebs, rom Cveni usafrTxoeba iyos
daculi da Camoyalibebuli.
_ rom gaviZaxiT, afxazeTi Cvenia,
samaCablo Cvenia da realurad sxvisia,
aseTi problematuri qveyana natos
raSi Wirdeba? vundivarT? an, romc vun-
dodeT, ra, samudamod unda davemSvi-
doboT Cvens teritoriebs?
_ ai, magaSia saqme. aq ismis xolme
argumenti – kviprosi darRveuli ter-
itoriuli mTlianobis miuxedavad mi-
iRes evrokavSirSio, aravin ambobs, rom
miiRes berZnuli kviprosi Turquli
kviprosis gareSe, anu maTi gaTiSu-
loba ufro Cacementda.
kviprosma gaakeTa Tavisi arCevani,
sityviT ara, magram, faqtobrivad, uari
Tqva Tavis teritoriul mTlianobaze
da ise Sevida evrokaSirSi, anu igive
viTarebaSi SeiZleba aRmoCndes
saqarTvelo. Tuki odesme, hipoTetu-
rad, ra Tqma unda, warmoidgineT, rom
saqarTvelo Seva evrokavSirSi an
NATO-Si, Cveni teritoriebi samudamod
darCeba Cven miRma da es sabolood
gaformdeba iuridiulad. Cven gvinda,
SeviyvanoT saqarTvelo, vTqvaT,
evrokavSirSi, magram me da Tqvenc xom
viciT, rom afxazebs da osebs ar
undaT es, maT undaT mWidro urTier-
Toba ruseTTan. aqedan gamomdinare,
yvelaferi naTelia, anu saqarTvelom
uari unda Tqvas sakuTar terito-
riebze NATO-Si an evrokavSirSi gaer-
Tianebis sanacvlod.
amonaridebi interviudan evraziis
institutis xelmZRvanelTan, poli-
tikis mecnierebaTa kandidat gul-
baaT rcxilaZesTan, romelic man
„saerTo gazeTs“ misca.
gulbaaT rcxilaZe: „Tu saqarTvelo Seva NATO-Si, Cveniteritoriebi samudamod darCeba Cven miRma!“
(sensacia TviT faqtSia)
“havanagila” qalaq uris CaZirvasTan dakavSirebuli Txovna-godebaa RvTaebe-
bisadmi, romelic Zvelebraul “iavnanad” iqca.
sxvadasxva wyaroebidan cnobilia, rom ebraelTa qalaqis CaZirva moxda 6.300
wlis win… is rom maincdamainc ebraelTa sacxovrisi iyo, Cans TviT godebis
teqstidan, sadac yvelaferi naTelia. Cvenc SevbedoT teqstis gaSifvra, romelic
warmoudgenlad marTlad gadmoscems imas, rom saswauli moxda da “Zeni da
qalni” iTxoven daxmarebas...
“uruaxid rasa mea, uruaxid rasa mea”!.. “ur-ua-xi-d(i)” udris: “uris xalxi, Zeni
da qalni”; “ur”-qalaqi, romelic CaiZira, “uaa”-“bevri” _ “a-uaareba” (igulisxmeba
SuamdinareTis qardus xalxi), ufro sworad, xalxis “xi” da “d(i)” _ “xi” _ “Ze”,
(Zveliberiuli), “di”-“qalni”; ese igi “uris xalxi _ Zeni da qalni”...
“ras” (mzes), “suas” _ “su”-s _ wylis RvTaebas, “meas” _ aseve erT-erT upirve-
less... Txovna-aRdgenaa
CaZiruli qalaqisa, rac xmelTaSua zRvis SemogarenSi araerTgzis momxdara!!!
“o! usmana!” _ “o, rodemde” (Zveliberiulad), magram aq ar Cerdebian: “ana ana
ra nana, ana ana ra nana”,
moxmobili arian RmerTTan “axlos myofi” RvTaebebi...
“sayveduriT”: “o, rodemde?!” _ “o, usmaxa?!”. ebraelebs qarTvelebi “ur-i-as”
vuxmobT _ uridan Camosulebs, rac galobis teqstis dadasturebacaa...
ese igi, moxda Semdegnairad: 7.000 wlis win warRvniT gandevnili kavkasielebi
xmelTaSua zRvis auzSi moxvdnen da iq dafuZvndnen, raRac 700 wlis Semdeg
moxda es tragedia da “ur-ebis” nawili dauyovnebliv daubrunda Zvel sacx-
ovriss, romelzec gadmocemiT icodnen. aseve Seqmnes TavianTi mTavari sacx-
ovrisi “israeli” _ “i-su-ra-eli” _ “mzis” (“ra”) da “wylis” (“su”) pativsacemad
Seqmnili qveyana. TviT sityva “ebraeli” niSnavs “e-bo-rea-ele”-s. “Ze” (“bo”) rea
da ele RvTaebebisa...
uridan Camosuli xalxis ambavi aq ar damTavrebula _ maT safuZveli Cau-
yares “ur-artu”-s _ pirvel saxelmwifos “aia”-s Semdeg da “iveria” uwodes.
enac Seqmnes _ “ivriti”, rac “iveriaTi”-s niSnavs _ iveriis jiSis... “Ti-jiSi” _
warmomavlobis maCvenebelia...
“iveria” modis “iberiidan” (pirveli 9.000 wlis winandeli sacxovrisi kavkasi-
aSi...). rogorc yvelafridan Cans, ebraeli xalxis asaki Soreuli warsulidan
iwyeba da iberiis Casaxvas unda daukavSirdes, sadac aTze meti tomi iyrida
Tavs da erT-erTi maT Soris swored ebraelebi iyvnen...
am azrs zurgs umagrebs isic, rom “aidn” ebraeli xalxis TviTsaxelwodebaa,
rac “aia”-dans niSnavs... aiels...
i. kvekveskiri,
Tbilisi-soxumi
ebrauli iavnana “havanagila” 6.300 wlisaa
ilori 1116-23 aprili 2013
2013 wlis 10 aprils, Zveli Tbilisis
centrSi – otel „ambasadorSi“ (Ambas -sador Hotel in Tbilisi) arasamTavrobo or-
ganizacia „istoriulma memkvidreobam“
mis mier axlad gamocemuli ori wignis
_ “demokratiis saxeliT: “RmerTo, ixsen
amerika“ da “demokratiis saxeliT:
“nato makiaJis gareSe“ prezentacia
Caatara. garda amisa, prezentaciaze war-
modgenili iyo gazeT “saqarTvelo da
msoflios“ saiubileo me-200 nomeri.
prezentacias eswrebodnen gamo-
cemuli wignebis saredaqcio
kolegiebis wevrebi, sxvadasxva arasam-
Tavrobo organizaciis warmomadgen-
lebi, Jurnalistebi, publicistebi,
samecniero da SemoqmedebiTi in-
teligenciis warmomadgenlebi, eqsper-
tebi, politologebi, politikosebi, maT
Soris _ sxvadasxva partiis liderebi,
sazogado moRvaweebi da didi samamulo
omis veteranebi.
prezentaciam Tbil garemoSi da sain-
tereso saubarSi Caiara, mowveulma
stumrebma axalgamocemuli wignebis
Tematikis Taobaze TavianTi azri
gamoTqves.
wignSi “demokratiis saxeliT: “nato
makiaJis gareSe“ avtoritetul ucxour
gamocemebze (The Guardian, Washington
Post, Time, International Herald Tribune, The
New York Times, Newsweek, Asia Times da
sxv.) dayrdnobiT Tavmoyrilia masala
imis Sesaxeb, Tu rogor afaseben da ras
fiqroben natoze sazRvargareT da ras
weren am organizaciaze ucxoeli Jur-
nalistebi, politologebi, filosofos-
ebi, avtoritetuli da kvalificiuri
eqspertebi. rogorc gamocemis avtorebi
aRniSnaven, wignis mizania _ sazogadoe-
bas obieqturi informacia miawodos
natos moRvaweobis realuri miznebisa
da Sedegebis Sesaxeb.
rac Seexeba wigns “demokratiis sax-
eliT: “RmerTo, ixsen amerika“, aq
Tavmoyrilia mTeli simarTle amerikis
SeerTebul Statebze, romelsac
damoukidebeli Jurnalistebi, mkvle-
varebi, uflebadamcvelebi da sxva av-
toritetuli eqspertebi weren. ar Sei-
Zleba ar aRiniSnos, rom es masala
gacnobisas ufro SegaZrwunebT, vidre
migizidavT, radgan acamtverebs miTs
imis Sesaxeb, rom aSS “miwieri
samoTxea“... wignSi gaerTianebulia
masalebi, romlebic sxvadasxva gavlen-
ian ucxour gamocemaSi (The New Yorker,
Associated Press, Foreign Policy, BBC.co.uk
da sxv) gamoqveynda.
arasamTavrobo organizacia „istori-
uli memkvidreobis“ Tavmjdomare
tariel gagniZe: Cvenma organizaciam
gamosca wignebi im Temaze, romelzec
saqarTveloSi ar laparakoben _ es aris
amerikis SeerTebuli Statebis sagareo
politikis realuri miznebi da
Sedegebi, romlebsac iRebs im qveynebSi,
sadac „Sedis“, da natos realuri saxe,
romelic deklarirebulia, rogorc
TavdacviTi politikuri bloki,
sinamdvileSi ki misi miznebi sruliad
sxva gaxlavT _ nato e.w. „oqros mil-
iardis Jandarmis“ funqciis matarebe-
lia da misi saqmianoba Zalian Sors
dgas Tavad blokis mier deklarire-
buli miznebisagan.
aRniSnuli wignebi im publikaciebis
krebulia, romlebic drodadro ibeWde-
boda gazeTSi „saqarTvelo da
msoflio“. gadavwyviteT, am masalisTvis
wignebSi mogveyara Tavi. gamocemebis
mizani sazogadoebis gaTviTcnobiereba
gaxlavT. gvinda, moqalaqeebma icodnen,
Tu rasTan gvaqvs saqme. samwuxarod,
iseve, rogorc saakaSvilis mTavrobis,
axali xelisuflebis sagareo kursic
natoze da evrokavSirze aris orien-
tirebuli, im dros rodesac sazoga-
doeba aranair informacias ar flobs
maT Sesaxeb. aRniSnuli wignebis gamo-
cemiT Cven SevecadeT pirveli nabijebi
gadagvedga am mimarTulebiT da obieq-
turi informacia migvewodebina qar-
Tuli sazogadoebisaTvis, romelsac
xelisufleba ar eubneba, Tu ratom mi-
iswrafvis qveyana natosken, ra Sedegebi
mohyveba am process da a.S.
Temur SaSiaSvili (moZraoba
“TeTrebis“ lideri): saakaSvilis “na-
cionalTa“ xelisuflebam qarTvel
xalxs SesTavaza iseTi amerika, romel-
sac TviTon amerikelebi ar icnoben! Cemi
azriT, saqarTvelos sagareo politika
zomieri unda iyos. Cven yvela qveyanas-
Tan kargi urTierToba gvWirdeba _
lanZRvis politika saSinelebaa... gveub-
nebian, rom evropul partiebs mowiwebiT
unda velaparakoT, xolo ruseTs unda
vaginoT _ es xom didi Secdoma da
sisulelea?! is, rac ruseTTan mog-
vivida, ar unda dagvemarTos sxva sax-
elmwifoebTan, magram, amave dros, ar
unda gavafetiSoT arc amerika, arc
ruseTi da arc evropa. saqarTveloSi
natos qeba da ruseTis lanZRva xelisu-
flebis mopovebis instrumentad iqca,
radgan Cveni Crdiloeli mezoblis lan-
Rva „kargad iyideba“. natos aqeben ara
imitom, rom moswonT, aramed imitom, rom
es ritorikac „kargad iyideba“. rogorc
vaJa-fSavela ambobda, politikurad gac-
nobierebuli xalxi yvelaze swor
gadawyvetilebas iRebs. xalxs unda
hqondes realuri da zusti informacia.
amitom mivesalmebi aRniSnul Tem-
atikaze am unikaluri wignebis gamoce-
mas da warmatebebs vusurveb
SemoqmedebiT koleqtivs!.
petre mamraZe (marTvis strategiuli
institutis gamgeobis Tavmjdomare,
yofili parlamentari): vfiqrob, „istori-
uli memkvidreobis“ mier am Tematikis
wignebis gamocema Zalze drouli da
saWiro iyo. rac Seexeba amerikis SeerTe-
bul Statebs da natos, minda giTxraT,
rom aSS-is prezident jorj buSis admin-
istraciis mier daSvebuli iqna seri-
ozuli Secdomebi, romlebzec bevrs
weren amerikeli politologebi. Tu sxva
prezidentebis administraciebi mniSvne-
lovan sakiTxebs mTel msoflios
uTanxmebdnen, konsensuss aRwevdnen da
gaeros mandatiT moqmedebdnen, jorj
buSis SemTxvevaSi es dairRva da amerika
moqmedebda, rogorc erTaderTi polusi
mTel msoflioSi, ramac mZime Sedegebi
gamoiRo. rac Seexeba natos, 2008 wlis
agvistoSi saakaSvilis mier ganxor-
cielebuli samxedro-politikuri avan-
tiuris Semdeg (romelic natos wevrma
qveynebma dagmes), saqarTvelosTvis natos
kari ganusazRvreli droiT Cairaza.
kaxa kaxiSvili (saarCevno da polit-
teqnologiebis kvleviTi centris
xelmZRvaneli): vfiqrob, sazogadoeba
yovelTvis maqsimalurad informirebuli
unda iyos. demokratiis ZiriTadi faseu-
loba swored informaciis misawvdo-
mobaa. “istoriuli memkvidreobis“ mier
gamocemuli wignebi (iseve, rogorc am
tipis sxva gamocemebi) sazogadoebas
obieqtur informacias awvdis konkre-
tul sakiTxebze, rac, rogorc zemoT
aRvniSne, Zalze mniSvnelovania. sazoga-
doebas unda hqondes yvela saxis sarw-
muno informacia da SesaZlebloba _
daskvnebi Tavad gamoitanos. amitom es
wignebi amisaTvis SesaniSnavi saSualebaa!
demur giorxeliZe (ekonomikis
eqsperti, yofili parlamentari _
saqarTvelos parlamentis dargobrivi
ekonomikis komitetis xelmZRvaneli):
saqarTveloSi natos Sesaxeb Zalze
cota ram ician. am bloks aqvs rogorc
dadebiTi, ise uaryofiTi mxareebi, rom-
lebzec dasavleTSi Riad laparakoben.
Cvens qveyanaSi ar aris jansaRi sazoga-
doeba, romelSic aseT mniSvnelovan
Temebze imsjeleben _ saqarTveloSi mx-
olod Stampebi gvaqvs... kargia, rom am
Temebze metad informaciuli wignebi
gamoica _ es daexmareba adamianebs, rom
am sakiTxebs sxvadasxva kuTxiT Sexe-
don.
gazeT “saqarTvelo da msoflios“
mTavari redaqtori irakli Todua: mo-
gexsenebaT, zogadad medias mimarT wina
xelisuflebis (saakaSvilis mTavrobis)
9-wliani brutaluri midgomis fonze
uamravi informacia seriozulad ifil-
treboda da sazogadoebas xSirad mx-
olod calmxrivi rakursiT
miewodeboda. Cveni gazeTi “saqarTvelo
da msoflio“ iyo erT-erTi im iSviaT
wyaroTagan, sadac alternatiuli in-
formacia yovelTvis misawvdomi iyo.
dRes prezentaciaze “saqarTvelo da
msoflios“ me-200 nomeria warmodge-
nili. dafuZnebis Semdeg 4 wlis gan-
mavlobaSi Cvenma gazeTma Zalian rTuli
periodi gaiara _ mediis mimarT wina
xelisuflebis damokidebulebis gamo
gazeTis arsebobas ramdenjerme dae-
muqra safrTxe _ orjer dagvarbies,
gagvZarcves da sxvadasxva meTodiT gve-
brZodnen, magram Cven es etapi davZlieT
da “saqarTvelo da msoflio“ aqtiur
reJimSi ganagrZobs muSaobas.
givi somxiSvili (mwerali, daviT aR-
maSeneblis saxelobis premiis laureati):
gavecani arasamTavrobo organizacia
„istoriuli memkvidreobis“ mier gamo-
cemul wignebs da minda giTxraT, rom aq
aSkarad Cans, Tu vin aris saqarTvelos
mteri da vin _ moyvare! dRes didi ag-
itacia midis natos Sesaxeb da aR-
niSnuli wignebis gamocema drouli iyo,
raTa sazogadoebam sakiTxis meore,
“Crdilovani“ mxarec dainaxos.
gansakuTrebiT mniSvnelovania, qarT-
velma axalgazrdeba miiRon informacia
natos da im sazizRari saqmeebis
Sesaxeb, romlebsac aSS sCadis sx-
vadasxva qveyanaSi. wignebis gacnobis
Semdeg mkiTxveli amerikis da natos re-
alur saxes dainaxavs!.
reportaJi prezentaciidan
moamzada nata wereTelma
saqinformi
prezentacia wignebisa “RmerTo, Seunde amerikas“ da “nato makiaJis gareSe“
“Zroxa nemsi xom ar aris, Tvalis
daxamxamebaSi jibeSi Caido?”
“samegrelos regionSi gamalebuli
qurdobaa. xalxs boslebidan, ezoebidan
hparaven pirutyvs, uzarmazari kameCebi
Tvalis daxamxamebaSi qrebian. policias
Tavis Sewuxeba ar unda qurdebis dasaW-
erad. amitomac veWvobT, rom samarTal-
damcvelebi yaCaRebTan arian Sekruli.
mogvxedos Tbilisidan vinmem, Torem
dagveqca ojaxebi!” _ dagvirekes senaki-
dan da Cvenc samegrelos vestumreT.
adgilze Casuls, glexebis ori kate-
goria damxvda. erTni amtkicebdnen, rom
pirutyvis qurdoba arCevnebamde mZvin-
varebda. meoreni ambobdnen, kriminalma
arCevnebis Semdeg imatao.
sordel Tamaz bJalavas oTxi kameCi
swored arCevnebis dRes, pirvel oq-
tombers RamiT boslidan mohpares. amave
soflel, invalid nugzar cagurias ki 2
noembers ori dRe-dReze mosagebi kameCi
ezodan aacales. alioSa bJalavas TqmiT,
pirutyvis qurdoba 2008 wlis bolos
daiwyo _ dRemde mxolod erT sofelSi
250 sulze meti daikarga.
alioSa bJalava: _ 2008 wlis miwu-
ruls rva cxeni moipares soflidan, maT
Soris xuTi Cemi iyo. diliT gaqrnen cx-
enebi. diax, gaqrnen. aqve, ezosTan Zovdnen,
movixede da aRarc erTi aRar iyo. amdeni
cxeni rom gaaWeno, fexis xmas xom mainc
gaigeb? mezobels 19 suli saqoneli moh-
pares. kaci policiaSi gancxadebas rom
Seitanda, ramdenime dReSi isev hparavdnen
saqonels, TiTqos policia da qurdebi
erTad dascinodnen. policia dagvcin-
oda, saZovarze gadenis Semdeg dakar-
guli saqonlis asaval-dasavali Cven
rogor movikiTxoT, Tu ginda ar dagekar-
gos, saxlSi unda gyavdes Caketilio.
xalxma policiis imedi dakarga da
saCivrebic aRar SehqondaT. Cveni Za-
lebiTac verafers gavxdiT.
ager, saxlis ukan myavda ori kameCi.
ezoSi vmuSaobdi, kameCebs gamovxede da
aRar iyvnen. ver gamigia, kvalis dautove-
blad rogor waiyvanes. qurdebi, Ziri-
Tadad, dekembersa da
martSi aqtiurdebod-
nen, albaT, winasaaxal-
wlod da aRdgomis
dResaswaulis moaxloebisas. axla
aprilSi veliT maT gamoCenas, magram
policia fxizlobs da ara mgonia, isev
gabedon gamoCena. sawyal Cems mezoblebs
_ eliavas, beselias, Ciqobavas _ ramden-
ime suli saqoneli erTdroulad moh-
pares, magram jer kaci ar aris
dakavebuli. policiaSi hyavT
mfarvelebi, Torem aqamde ra undoda mag
xalxis daWeras? marto is ar aris saqme,
qurdoba ailagmos. unda daiWiron
damnaSaveebi da zarali unda aanazRau-
rebinon.
nugzar caguria: _ noemberSi kameCebi
rom mogvpares, Cemma colma senakis poli-
ciaSi saCivari Seitana, dahpirdnen, axal
wlamde vipoviT dakargul pirutyvso, ma-
gram saqmis gamosaZieblad aravin mosula.
meuRles saqonlis damaxasiaTebeli niS-
nebi gamohkiTxes da eg iyo. SemTxvevis
adgili ar unda daeTvalierebinaT? ezo-
dan waasxes kameCebi. Cemi saqoneli vinc
waiyvana, savaraudod, naqurdali cxenebiT
iyo mosuli, ori veeberTela kameCis
xelSi mogdebis Semdeg cxenze Semomj-
dars etyoba, meore cxeni ezedmeta da
WalaSi datova. dadis dRemde is cxeni
marto, patroni ar hyavs. veravin bedavs
mis saxlSi moyvanas, gveSinia, rom naqur-
dlis miTviseba dagvbraldeba. vin icis,
saidan mohyavda im RvTis piridan ga-
davardnils. ase upatronod molayunes ki
mgeli SeWams albaT.
r o g o r c
g a i r k v a ,
samegrelos re-
gionSi piru-
tyvis Zarcvis gamo garTulebuli
kriminogenuli situaciis dasaregulire-
blad Ss ministrma irakli RaribaSvilma
sagangebo RonisZiebebis Catareba brZana
da samegrelo-zemo svaneTis policiis
mTavar sammarTvelos saqmis gansakuTre-
buli kontroli daavala. gamoZiebis kon-
troli daevala abaSis sammarTvelos
ufros guram Wanturiasac.
_ mxolod qurdebi ki ara, realiza-
torebic monawileoben am ZarcvaSi. maTi
imedi aqvs qurds da imitom iparavs.
amitomac davibareT da gavafrTxileT,
rom sabuTebis gareSe SeZenili saqoneli
CamoerTmevaT da daiwyeba mokvleva. Tu
realizatori ityvis, pirutyvi glexisgan
viyideo, glexsac da masac sabuTi unda
hqondeT. sxvanairad kontroli ar
gamova.
wina xelisuflebis pirobebSi poli-
cias saqonlis qurdoba ar anaRvlebda,
amitomac xalxs miaCnda, rom damnaSaveeb-
Tan iyvnen Sekruli. mec mompares
saqoneli, magram arc is faqti gaxsnila
da arc sxva gamouZiebiaT. oTxi wlis
ganmavlobaSi erTi Zroxis qurdi ar
aris dakavebuli, arada, Zroxa nemsi xom
ar aris, jibeSi Caido. mxolod abaSis
raionSi 2012 wlis ianvridan noembramde
23 faqtia registrirebuli. erT saqmeSi
SesaZloa iyos ori an meti saqoneli.
saCivrebis mixedviT as sulamdea dakar-
guli. amas daumateT faqtebi, romelTa
Sesaxeb policiisadmi undoblobis gamo
ar ganacxades glexebma.
_ Tqven daiWireT qurdebi?
_ ori qurdi daviWireT, erTs ukve dak-
luli cxeni baTumSi mihqonda sareal-
izaciod, meores cocxali aRmovuCineT.
baTumis sammarTvelomac daiWira yofili
patimari, Zroxis qurdi, gvarad danelia,
romelmac uSobeli mohpara glexs. saqon-
lis qurdebs aseTi sqema aqvT: erT-
droulad moqmedeben sxvadasxva
regionSi da mere naqurdals cvlian, rom
samegreloSi imerlis an gurulis piru-
tyvi ver icnon... amitomac jer ver
davadgineT, qurdis dakavebisas CamorT-
meuli cxeni vis ekuTvnis. sanam patrons
mivakvlevT, ipodroms mivabareT abaSaSi.
p.s. senakSi isic Tqves, “nacionalebi”
gaZarcul glexebs sTavazoben, moparul
da daklul saqonels ver daibrunebT,
Cven ki fuls mogcemT da TqviT, rom
kriminalma arCevnebis Semdeg imatao.
Tumca asea Tu ise, glexs Tavis avla-
dideba urCevnia politikas da droa,
policiam xeli gamoiRos.
e. lomiZe
kameCebi dafrinaven?!
12 16-23 aprili 2013
sportuli kuTxe mihyavs Jurnalist giorgi jalaRanias
ISSN 1987-8966 �ilori� redaqciis misamarTi:
Tbilisi,
baqraZis quCa #6
me-4 sarTuli
sareg. #01018002930
234-32-95
gazeT “iloris”
gacnoba SegiZliaT
“saqinformis”
vebgverdze
WWW.saqinform.ge
mTavari redaqtori: roland jalaRania
teqnikuri redaqtori: mixeil CodriSvili
gazeTis menejeri: zurab qobalia 599-34-37-27
saredaqcio sabWo: Temur qoriZe, zurab jamburia, Tengiz kublaSvili, klimenti Selia,
givi somxiSvili, daviT qobalia, giorgi siWinava, nugzar salayaia (gali)
ilori
avtorebs ekisrebaT pasuxismgebloba
faqtebisa da monacemebis sizusteze
optimaluri
gamosavali:
kobiaSvils da
iaSvils
noemberSi
gavacilebTsaqarTvelos fexburTis federaciam
4 aprils oficialuri gancxadeba
gaavrcela:
fexburTis federaciis oficialuri
gancxadeba:
saqarTvelos fexburTis federacia
gamoxatavs gulwrfel madlierebas
yvela im fexburTelis mimarT, vinc
wlebis manZilze erTgulad icavda
erovnuli nakrebis Rirsebas da sia-
mayiT atarebda nakrebis formas.
Cvenma fexburTelebma qarTvel erT-
gul gulSematkivars araerTi
dasamaxsovrebeli wuTi aCuqes. maT
bevri ram gaakeTes erovnuli nakre-
bisaTvis.
swored amitom, saqarTvelos
fexburTis federaciis gadaw-
yvetilebiT, 2013 wlis noemberSi, roca
erovnuli nakrebi saSinao amxanagur
Sexvedras Caatarebs, moewyoba im
fexburTelebis oficialuri, sazeimo
gacileba, romlebmac mimdinare se-
zonSi sakuTari surviliT ganacxades
xangrZlivi sanakrebo karieris das-
rulebis Sesaxeb.
sazogadoebas da gulSematkivars
miecema saSualeba, kidev erTxel ix-
ilon gamorCeuli fexburTelebi
erovnuli nakrebis SemadgenlobaSi da
yvelam erTad, madlobiTa da mxurvale
ovaciiT gavaciloT isini qveynis
upirvelesi gundidan.
vimedovnebT, rom es dRe yvelasaTvis
dauviwyari iqneba.
vfiqrobT, saqarTvelos fexburTis
federaciis vebgverdze gamoqveynebuli
es gancxadeba bolo dReebis erT-erTi
yvelaze aqtualuri safexburTo Temis
logikuri gagrZeleba da problemis
gadawyvetis saukeTeso gzaa.
SegaxsenebT, socialur qsel “feis-
buqis” meSveobiT jer levan kobi-
aSvilma, Semdeg ki aleqsandre
iaSvilma sanakrebo karieris das-
rulebis Sesaxeb ganacxades da
gulistkivili gamoTqves imis gamo,
rom gulSematkivrebTan damSvidobebis
saSualeba ar eZleodaT.
ver getyviT, hqondaT Tu ara
Cafiqrebuli sff-sa da nakrebis
Tavkac Temur qecbaias maTi gacileba,
magram axla amas gadamwyveti
mniSvneloba aRar unda hqondes.
mTavaria, rom noemberSi kobiaSvils,
iaSvils da SesaZloa, kidev romelime
veterans qarTveli gulSematkivari
TbilisSi ukanasknelad ixilavs nakre-
bis maisuriT da erovnuli gundisTvis
gaweuli samsaxuris gamo isini
kuTvnil madlobasa da aplodis-
mentebs miiReben.
dagveTanxmebiT, es metad iolad
gansaxorcielebeli saqmea da
umjobesi iqneboda, saqveynod
gavrcelebuli es wesi saqarTveloSi
ufro adre danergiliyo.
Tumca sjobs gvian, vidre arasdros
da imedia, damsaxurebuli veteranebis
gacileba qarTuli safexburTo kul-
turis ganuyofel nawilad iqceva.
Tbilisis
“dinamodan” baqos
“interSi”
gadasuli
robertinio
gasaxdelSi scemesTiTqmis gadawyvetili ambavia:
Tbilisis “dinamos” yofil garemarbs,
24 wlis robertinios (roberto
soareS angineti) sezonis bolomde uq-
moba mouwevs.
arada, es uaRresad swrafi da
teqnikuri brazilieli fexburTeli
sul axlaxan azerbaijanis Cempionatis
erT-erT uZlieres klubSi, baqos “in-
terSi” lamis konkursgareSed Cair-
icxa.
robertiniosa da azerbaijanis yve-
laze qarTuli klubis megobruli
“urTierToba” TurqeTSi daiwyo, sadac
“interi” zamTris mosamzadebel Sekre-
bas gadioda da brazilieli
Tavdamsxmelic, faqtobrivad, Sekrebis
bolo dRes mivida kaxa cxadaZisa da
zaur svanaZis (“interis” mwvrTnelebi)
gundSi.
ar dagvaviwydes, rom robertinio
arc Tbilisis “dinamos” gahyolia
Turqul Sekrebaze da “interSi” ise
mivida, mosamzadebeli periodi ar
hqonda gavlili.
Tavidanve cnobili iyo, rom Tbili-
sis “dinamodan” Tavisufali agentis
statusiT wasuli robertinio baqos
“interSi” maisis bolomde unda darCe-
niliyo. azerbaijanis CempionobisaTvis
mebrZoli gundis qarTveli mwvrT-
nelebis gaTvlac gamarTlebuli iyo:
sezonis msvlelobisas gundis orma
forvardma, 32 wlis giorgi adamiam da
31 wlis tales Sutcma travmebi miiRes
da robertinios maTi srulfasovani
Tu ara, nawilobriv Secvla unda moex-
erxebina.
Tumca, amis garda “interSi” isedac
mZafri konkurencia iyo, zamTris
mosamzadebeli Sekrebis gacdenamac
uaryofiTi roli iTamaSa, TviTon
robertiniomac (ise rogorc _ Tbili-
sis “dinamoSi”) maqsimalurad ar moin-
doma da ai, “interisa” da misi
xanmokle urTierToba, faqtobrivad,
dasrulebulia.
Tumca, am yvelaferze gavlena erTma
faqtmac moaxdina: 3 marts, “yarabaRTan”
uprincipules matCSi kaxa cxadaZem
robertinio Secvlaze Seiyvana (64-e
wuTze gundis saukeTeso bombardiris
baCana cxadaZis nacvlad).
es matCi fred, 0:0 morCa, magram
mTavari movlenebi gasaxdelSi ganvi-
Tarda: maspinZelTa kapitanis, raSid
sadiqovis Zmam da kidev erTma ucxo
pirma, robertinios fizikuri Seu-
racxyofa miayenes!
ra Tqma unda, “Cvenebur”
braziliels maSinaTve gamoeqomagnen
“interis” qarTveli fexburTelebi da
sxva Tanagundelebi, Semdeg ki ukve
samarTaldamcavebis mcdelobiT, xel-
CarTuli Cxubi, rogorc iqna,
gaSvelebiT damTavrda.
Turme, matCis bolos, erT-erT epi-
zodSi sadiqovsa da robertinios
Soris sityvieri Selaparakeba momx-
dara da maspinZlebmac ase daapires
“SurisZieba”...
ai, es iyo robertinios pirveli da
bolo matCi “interis” SemadgenlobaSi.
arada, es sezoni misTvis marTlac
danavsulia: pirvel etapze Tbilisis
“dinamos” SemadgenlobaSi 14 matCi
Caatara da yvela SemTxvevaSi...
Secvlaze Semodioda!
SegaxsenebT, rom robertinio “di-
namoSi” 2009/10 wlebis sezonSi Cair-
icxa da umaRles ligaSi 72 Catarebul
SexvedraSi 5 goli gaitana.
gamovida pirveli tomi sergei
kremliovis wignisa “beria _
XXI saukunis saukeTeso mene-
jeri”. gamocema ganxorcielda
saxalxo moZraoba “samegrelos”
mxardaWeriT. wignis SeZena Sei-
Zleba zugdidSi, rusTavelis
q.#68-Si, saxalxo moZraoba
“samegrelos ofisSi. tel.
599.209.624
TbilisSi wignis realizacia
moxdeba yovel oTxSabaT dRes,
dilis 9 saaTze, baqraZis q.#6-
Si (didube). tel. 599.573.322.
sagamocemo jgufi
Cveni samxreTeli mezoblebisaTvisvelosipedi saSiSi transportiaTbilisSi, elbaqiZis daRmarTze
seirnobisas, swored avariam imsxverpla
velosipedze amxedrebuli revolu-
cioneri “kamo” ter-petrosiani.
axlaxan ki, kinaRam veloavariam im-
sxverpla kamos Tanamemamule da “Tana-
moazre” mixeil saakaSvili!
rogorc Turquli saagento iuwyeba,
saakaSvili velosipediT seirnobisas
saavtomobilo gzaze gadavida da
trailers Seejaxa. mas, xelis motex-
ilobis garda, sxva dazianebebic aReniS-
neba.
saqarTvelos prezidenti stambulis
saavadmyofoSi mkurnalobs. arsebuli
informaciiT man xeli moitexa. momx-
daris gamo TurqeTSi prezidentis mon-
awileobiT dagegmili RonisZiebebi
gadaido.
saqarTvelos prezidentis adminis-
traciam prezidentis daSavebis Sesaxeb
informacia daadastura.
”Sexvedrebi, maT Soris, Sexvedra da
sadili TurqeTis prezidentTan, rom-
lebic orSabaTisTvis iyo dagegmili,
gaimarTeba samSabaTs. aRniSnuli Sexve-
drebis Semdeg saqarTvelos prezidenti
datovebs TurqeTs”, _ acxadeben
saqarTvelos prezidentis administra-
ciaSi.
mixeil saakaSvilis daSavebis Sesaxeb
araoficialuri informacia 8 aprils
gavrcelda, romlis mixedviTac,
saqarTvelos prezidenti antaliaSi
velosipediT seirnobisas trailers
Seejaxa. am SemTxvevis Semdeg igi an-
taliidan stambulSi gadaiyvanes, sadac
ramdenime rTuli operacia gaukeTes.
gamovida
saxalxo moZraoba
“samegrelos”
samecniero-popularuli
da literaturuli
Jurnal
“aia”-s 2013 wlis
pirveli nomeri.
mTavari redaqtori
giorgi siWinava.
Jurnali SegiZliaT
SeiZinoT zugdidSi
(rusTavelis q. #68),
senakSi, walenjixaSi,
CxorowyuSi, martvilSi
da abaSaSi, saxalxo
moZraoba
“samegrelos”
warmomadgenlebTan.
TbilisSi _ taSkentis
q. #28, I sadarbazo,
bina, 1.
fasi 4 lari