APPLETALK

Nesumnjivo je da je danas Ethernet najpopularnija mrežna arhitektura, ali tokom razvoja računarskih mreža postojale su i druge mrežne arhitekture. Međutim, te arhitekture danas se manje, ili se uopšte i ne koriste. Primeri takvih mreža su i AppleTalk mreže (tj. mreže sa AppleTalk protokolom) i ArcNet mreže.

Prvo, šta je protokol? U opštem slučaju, protokol je sistem pravila i postupaka koji upravlja komunikacijom između dva ili više objekata. Ako su ti objekti umreženi računari, onda govorimo o mrežnom protokolu. Možemo onda reći da je mrežni protokol sistem pravila i postupaka koji upravlja komunikacijom između računara u mreži.AppleTalk1 je skup mrežnih protokola namenjen Apple (Macintosh) računarima. Sav potreban hardver za umrežavanje već je ugrađen je u Macintosh računare, a operativni sistemi Macintosh računara imaju u sebi već integrisane mrežne funkcije koje podržavaju ovu arhitekturu. Kada se neki uređaj iz AppleTalk mreže prijavi u mrežu, dešavaju se tri stvari, i to sledećim redom:

1. Uređaj proverava da li je adresa koju je imao prilikom prethodnog prijavljivanja u mrežu ostala zabeležena. Ako nije, uređaj metodom slučajnog izbora bira jednu od adresa iz skupa dozvoljenih adresa.

2. Zatim uređaj tu adresu emituje kroz mrežu da bi ustanovio da li još neki uređaj koristi istu adresu.3. Ako nijedan drugi uređaj u mreži ne koristi tu adresu, uređaj tu adresu čuva da bi je upotrebio i

sledeći put prilikom prijavljivanja u mrežu.

U vezi sa terminom AppleTalk često se ranije koristi i termin LocalTalk mreža. Termin LocalTalk je označavao mrežni hardver (koji je proizvodila kompanija Apple), a koji se koristio za kabliranje mreže Macintosh računara unutar koje bi se koristio protokol AppleTalk: kablovi, konektori, priključci i produžeci za kablove2.

1 AppleTalk je predstavila kompanija Apple Computer, Inc. i to 1983. godine. Razvijene su dve verzije, prvo AppleTalk Phase 1, a zatim AppleTalk Phase 2.2 LocalTalk mreže imaju topologiju magistrale, koriste STP kablove (mada se mogu koristiti i UTP i optički kablovi). Kao metoda pristupa koristi se metoda višestrukog pristupa sa osluškivanjem nosećeg signala sa izbegavanjem kolizije (CSMA/CA), brzina prenosa je 230,4 Kb/s. Mreža LocalTalk može da podrži najviše 32 uređaja. Računari se organizuju u zone, slično konceptu radnih grupa u mreži ravnopravnih korisnika. Zbog ograničenja LocalTalk mreža, mušterije su se okretali i drugim proizvođačima, a ne Apple-u. Na primer, Farallion. PhoneNet mreža može da radi sa 254 uređaja, koristi telefonske kablove i konektore, i može da ima topologiju magistrale ili zvezde.

sl.1 konektor za LocalTalk

Još jedna popularna fizička realizacija mreže koja je koristila AppleTalk protokole, bila je PhoneNet mreža. Međutim, krajem devedesetih počelo se sa proizvodnjom novih Macintosh računara, koji nemaju potreban hardver za LocalTalk mreže (i PhoneNet) mreže, tako da te mreže sada nisu aktuelne.

Danas je u upotrebi Ethertalk. EtherTalk3 je standard omogućava korišćenje AppleTalk protokola u Ethernet mrežama (mreže po standardu 802.3), odnosno omogućavaju Macintosh računarima da se uključe u Ethernet mrežu. Brzi EtherTalk radi na brzini od 100 Mbps. Slično, TokenTalk se koristi da se Macintosh računari povežu u Token Ring mreže (mreže po standardu 802.5). TokenTalk radi na brzini od 4 Mbps ili 16 Mbps.

Za potrebe računara servera Apple je tada razvio mrežni operativni sistem AppleShare, dok su se za računare klijente mogle koristiti razne verzije operativnog sistema Mac OS. Apple kompanija više ne radi na razvoju AppleShare-a, danas su za server u upotrebi razne verzije mrežnog operativnog sistema Mac OS X Server.

ARCNET

ArcNet4 je vrsta mrežne arhitekture razvijena je 1977. godine. Danas više nije u upotrebi, jer je, kao i ostale mreže koje se danas ne koriste, izgubila trku sa Ethernetom.

Razvijene su četiri verzije ArcNet arhitekture. U principu, ArcNet mreža ima topologiju kombinaciju zvezde i magistrale (svaki računar povezan je na hab); moguće je koristititi i koaksijalne, i UTP, i optičke kablove; kao metoda pristupa koristi se tzv. token-bus sistem; podržava do 255 računara u mreži. Brzina prenosa je prvobitno bila 2,5 Mbps, zatim 20 Mbps, da bi početkom devedesetih bila dostignuta i brzina od 100 Mbps, ali i to nije uticalo na opstanak ArcNet mreža na tržištu.

Pitanja:1. Šta je mrežni protokol?2. Šta je AppleTalk?3. Šta se dešava kada se neki uređaj prijavi u AppleTalk mrežu?4. Šta je LocalTalk?5. Šta su EtherTalk i TokenTalk?6. Šta su AppleShare i Mac OS X Server?7. Šta je ArcNet?

3 Koriste se EtherTalk kartice i odgovarajući softver4 ArcNet je skraćenica od Attached Resource Computer Network. Ovu arhitekturu razvila je Datapoint Corporation 1977. godine i namenjena je mrežama veličine radnih grupa.