###

############################ Lîsteya soranî-urmancî ## Erdal Ronahî# www.ferheng.org# license: GPL###########################

a belê, erê, e, aa a? çi?-a carinan ciyê ’e ’ ya kurmancî di paşgirtikên lêkeratn de digire, wek: deka dike, naxwa (ew) naxweab gelavêj, tebax, meha 8em ji salnameya zayînîabor buhur, rê, rêk abrû şeref, namûs abrû şermadey! de! dê! de bike! de haydî! haydî!yella!aferîde afirandî, xuliqandîafirandin afirandin, xuliqandin, dana fret jin, pîrekaga hay, aga, agehaga lê bûn hay / aga jê bûnaheng şahî, cejnaheng aheng, harmonîajal kewal, sewal, heywanajawe têkoşîn, tevger, micadele, dijberîakam encam, dawîakar reftar, tevger, akar, rabûn-û-rûniştin al tila navîn ala ala, perçem alif êm, alifaloz tevlihev, dijwar, aloz, şêlîaloz kirdin tevlihev kirin, alozandin,şêlandinaltûn zêralûgor guher, guherîn, guhartin alûgor danûstandin, têkilî

apter dîn, şêt, delodînaqil biaqil, aqilmend, hişyar, hişmend ara le ara da li holê, li meydanê, li ber dest, berdestaras te pêşkêşî, raberî, pêşberîard ar, ardard (agir) agirareq xuh, xwêdanarezû daxwaz, xwestek, hêvîarmûş hevrîşmasa normal, adî, adetîasan hêsan, sanahî

asewar kelepûr, bermayî, bermayiyênbavûkalanasin asin, hesinasirme kurtan, kincên li hesp, ker û hwd têt kirinasîm pisporasîw tengasî, rewşa dijwar ask xezal

alûgoz guhestin, bi hev guherandin,pêguhartinam ap, mamamade amade, haziramaj nîşane, delîl, govaaman! eman ! hewar!amanc armancamar hiljimaLr, statîstîk ama s an werimîn, perçivînamêr alav, amûr, alet amêz hemêz, hembêz, koş, pêsîramojinamozakeçmam

jinmammamza, pismam û dotmam, kurmam û

amrazamrazamser

alav, amûr, alet(di rêzimanê de) pirtik, amrazşû, hevser, jina yan mêrê kesekê/î

asayîasayîş

asayî, normalî, adet ewlekar, asayîş, emniyet

asman esmanaso aso, horizon asok siber, si, sihast pile, derece, gihanek, merheleastem piçek, kêm, ne gelekasûde aram, biewle, tenaasûn pozîsyon, rewşaş aşaş xwarinaş ax e rizîaşçî xwarinçêkeraşkira aşkira, eşkere, diyar, xwiyaaşna nasaşpezxane metbex, mitfaxaş t aş t, aş t, tena, vehewayi, hedayî, tebitî aşxane xwaringeh-at carinan ciyê ’e’ ya kurmanci dipaşgirtikên lêkeran de digire, wek: dekat dike,bidat (ew) bideateş agiraw avawa avaawale vekirîaware derbider,sergumkirî, aware, mişextîawat hêvî, daxwaz, xwezî, xwestek awaz awaz, melodîawedan avedan, nûkirin, avakirinawedanî gundawedanî gundîawejû vajî, berevajîawelfirman hokerawelkirdar hokerawelnaw rengdêr, adjektîvawendyar navbeynkar, moderatorawer bawerî, wijdanawerêj avrêjawha wiha, hosa, awihaawir awir, nerin, lênerin, berêxwedan awrişm

hevrişm

awsan werimîn, perçivînawsandin werimandin, perçivandinawus avis, ducan, bihemleawzengî rikêb, awzengî, ûzengîaxawtin axiftin, peyivln, ştexilînaxêw axivger, axiftinker, peyiver, ya/yêdiaxiveaxinîn jê girtin, daxistin axir dawîaxir jixwe, manê, nêaxlêf mêrg, çîmenaxûn melayê şî'iyanaya ? ma? gelo? erê? ecebe?ayinde pêşeroj, rojên bên, ayindeayin-oyin dekûdolab, firûfêlayîn dîn, ol, ayînayîn seremonîba baba belê, erê ba bila babole balolk babet mijar, babet babuske gewr bac bac, bêş, vêrgîbace xwişka mezin, hemberî ”kek” bo keçanbacî xwişka mezin, hemberî ”kek” bo keçanbaçe belek, rengerengbadam bahîv, behîvbadawe berfebahoz, berfebarovebadewe berfebahoz, berfebarovebade meybadîhewa bêfeyde, bêencambaft hejî, hêja, hêjayî tiştekîbahêr beyar, ziha, hişkbak kul, xem, tirsbakûr bakûr, şîmal, silal, jorbal çeng, baskbala bilind, berzbala bejn, bejnûbal

balabiste bejnbost, bejnqut, quto, qutok balbazleşker, esker

balê belêbalêf balguh, balîfkbalole balolkbalon pivdank, balonban ban, s erb anban serbang bang, gazîbang bang, ezanbangirdên bagurdan, bangurdan, kevirê / berê li ser banên xaniyan têt gerandin daku ban qayim bibe û dilopan neke bank banke banû xatûnbapîr kal, bapîr, bavûkal baqe baq, dest (destek gulan û ww) baqir jeng, zengbaqo kerik, kojik, çilmik, negihiştî (fêkî û ww)bar xort, negihayîBar am Merîx, Marsbare par, behir, pişkbarimte mişkane, barimte, îpotekbarist berz, bala, bilindbarişt nermebaran, lêzmebarîk tenik, nazikbas bas, behs, mijarbask çeng, baskbastan berê, zemanê berêbastannas arkeologbastannasî arkeolojîbasturme sosîs, bastirmebaş çê, qenc, baş, rindbaşûr başûr, jêrbatek rewişt, reftar, tevger, rabûn- rûniştinbateqa hindî, bi qasî, temetî batî şûna, li şûna, li ciyê

batû gun, ritil, hêlik baw bav, babbaweqot bejnbost, bejnqut, quto, qutokbawer bawerbaweş hemêz, himbêzbawêşk bawişkbawî bahîv, behîvbawk bav, babbax rez, bax, baxçe, gülistan bax cinînbaxel paxil, paşilbayex nirx, biha, bihagiranî, bayix,giramî, hêjayîbayincan bacanbayincanî reş bacanreş(k)bayincanî sûr bacansor(k)bayist sedem, ho, faktorbayi s t mebes t, me rembayî biha, lêçûnbazd bezbazd revbazirgan bazirgan, ticar, tacirbazî yarî, lîstikbazor bazbazû belek, rengerengbe bebe bibe li şûna destpêkirinêbe bi- (bo çêkirina rengdêran ji navdêran) be bi be biwêjbe ... ewe) bi ... vebe daxewe mixabin, heyf e kube be dest kewtin bi dest ketinbe be dest kewtin bi dest xistinbe kar hênan bi kar anînbe rê we birdin bi rê ve birinbed nebaş, bed, xerabbedbext bextreş, bêsiûd, bênesîb

bedreqe rêber, raber befir berf, befir beha biha, nirx, qîmet, fiyet behane hêcet, hincet, bihane beharat biharatbeheşt biheşt, buhuşt, cennet, paradîsbeheşt biheşt, buhuşt, cennet, paradîsbehr par, pişk, behr behr derya, zerya, behrbehre qabîliyet, tiwana, karîn, jêhatîtîbej erd, ax, beyaristan, bejbel şor, daLliqandî, hilawîstîbela bela, qezabelam lê, lêbelê, welêbelaş belaş, bêparebelayen alîgir, bialî, ne bêalîbelayenî alîgirî, bialîtî, ne bêalîtîbeled şareza, nas, aşnabelek belek, rengerengbelem beleme, keştîk, qayikbelez bilez, lezgînbeleyandin pesend kirin, pejirandin,beliyandin, qebûl kirinbelê belê, lebê, erê, rast ebelge belge, nîşane, delîl, govahîbelkû belkî, belku, dibe kubelkim belkî, belku, dibe kubem bi vê, bi vîbeme bi vê, bi vîbeman, bemane bi vanbemaneş, bemanîş bi van jîbemeş, bemîş bi vê / vî jîben ben, benik, dezî, qeytanben kezwanbenawbang navdar, binavûdeng, meşhûrbend bendbend bend, barajbende xulambende kole

bendegî xulamîbendegî koletîbeng heşîşbeng tilyakbengkâş heşîşkâşbengkâş tilyakkâşbeq nêrekew, kewê nêrbeqal beqal, firoşkar, bifiroşbeqlîsok bêşerm, bênamûs, bêşerefber berhem, berber alî, berber berfirehî, berber berî, pêş, elindberawird kirdin berhev dan, miqayese kirin ber ayî destpêk, pêşeklberd kevir, berberdewk xweşheval, dost, birader bere enî, bereberew ber, ber bi, ber bi ... ve, ber bi ... de, berev, ber bi derekê ve berewjêrke

nişîvî, berejêrkberewjorke evrazî, berejorkbereze aware, derbider, bêmalberêz birêz, hêjabergirî berevanîberjewend bimenfeet, berjewend, bimifa, bisûd, bikelke, bifeydeberjewendî berjewendî, menfeet, mifa, sûd,kelke, feyde berf befir, berf berg berg, cild,

rûberge şiyan, taqet,tiwana, karînbergeşte bextreş, bêsiûd, bênesîb bertîl bertîl, rişwet berûdiwa berûpiştberwar roj, dem, tarîx, dema dê tiştek bibeyan bêt kirinberz bilind, bala, berzberz bihagiran, jêhatî, berkeftî, hêja

beş par, behr, pişk, beş beş parçe, ker beş babet beş biwêjbeşdar beşdar, tevîbûyî, ya/yê di civînekê /karekî û hwd de amade bûye yan tê de xebitiye.

betlane azane, betlane, tatîl bew bi wê, bi wî bewan bi wan bewr pilingBexa Bexda, serbajarê Iraqê bexş diyarî, xelat bexş efûbexşandin efû kirin, bexşandinbexşende dilovan, mihrevan, camêr, merd,bexşendebexşendeyî dilovanî, mihrevanî, camêrî,merdî, bexşendeyî bext bext, şans, nesîb bextewer bextbaş, binesîb

berzebesirbestebestinbestin

hinda, wenda, berze, nediyar, nexwiya betirpûte, giringî, watedarî girtin, bestin li dar xistin

beşkabeşkimbetalbetal

belkî, dibe ku belkî, dibe ku vale, xalî, bênaverok betal, bêkar, bêşol, bêîş

bextiyar bextreş beyan beyan

dilşad, kêfxweş, bextiyar bextreş, bênesîb spêde, elind, berbang, şefeq daxwiyanî, ragihandin, îlan

beyanî spêde, sibe, serê sibê, siharbeyanname daxwiyanî, îlanbey ar bey ar, erdê ziha / hişk

beyaxbeyazbeyaz

ala, perçem, beyraxdestnivîsdîwan

stewr, jina zarok nabinala, perçem, beyraxbêdest, bêdestûdar, bêdesthilat,

hişyar, miqate, liserxwe, haydar,

biyan, xerîb, biyanî ecêb, seyr, sosret bêşik, bêgumanbivê-nevê, bêvirde-wirde, bêhirve-

beyçel beydax beydest bêhêzbeynet pêbawerî, emînî, sadiqî, bawerîpêanîn beynetdar pêbawer, sadiq, emîn beze guneh, xerabî, tewan bezeyî dilsozî, sempatîbezeyî dilsojî, dilşewitîn, gunehpêhatinbezm şahî, şehyan, kêfxweşî, aheng bezm mijar, babetbê were (raweya fermanî ya yekhejmar ji lêkera ’hatin’): Zû bê êre! Zû were vir! bê (hoker) bê: Bê ewey ke pêm bilê Bê ku bêje minbê be: Çon bê? Çawan be? bê- (pêşpirtik bo sazkirina rengdêran ji navdêran) bê-: bêaw bêav, bêeql bêaqil bêcge bilî, xeynîbêcge le ji bilî, xeynî: Bêcge le ewan ji bilî wan, xeynî wanbêçû têjik, sava

(lawirên nûwelidî / nûbûyî)bêdar agadar bêgane bêgane bêguman bêguman wirvebêhîwa bêhêvî-bêj -bêj, ya/yê dibêje: goranîbêj stranbêj bêjar pîne, pinî bêlayen bêal, bêalî bêlayenî bêalîtîbên werin (raweya fermanî ya pirhejmar jilêkera ’hatin’)bên bên, bihn, bîn, bêhnbênewbere prose, pêvajobêserûşiwên bêsereder, nediyar, wenda

binewşbinewşebi^ştbinkebir hinbir piçbirêkbirêkbiraderbirajin

ilk

hinekpiçekdost, heval, birader jinbira, jina birayê yekê/î

bêstan bûstan, bîstanbeşe dal, dehl, dirik, daristanok, tiraşistan bêşelan dalis tan, dehlis tan beşke landik, dergûş, lehindik, dergûşanbêtar tengasi, tengije, tengavî, alozi, kospbêwe bî-: bêwejinbêwle hirçok, têjika hirçêbêwle berazok, têjika berazbêx bingeh, esasbêxbir akam, encam, dawîbêzar betilî, bêzar, tengezar, westayîbiçej biçêj, bitam, bilezetbidû xeberxweş, biaxiftinbijarde bijarebijardin bijartinbijûlk bûjang, mûjangbilaw belavbilh bêwec, bêfeyde, bilhbilind bilind, berz, balabilimet dahi, bilimetbilît bilêtbilq peqlîşk, bilq, bilqok bilûr belûr, krîstalbinaxe bingeh, esasbinçe nifş, cêlbinçîne bingeh, esas

binçîneyî bingehîn, esasî binema bingeh, esas binefş binefşîbenîşt, bênlşt, ' bingeh, esas

biryabiryarbisêndistînebiskebişêw■e

biraw birî, qutkirî, veqetandî birdemenî hûrûmûr birdin birin biring cew, biringbirîtî pêkhatî: Em kitêbe birîtî ye le sêbeş Ev pirtûk pêk hatiye ji sê beşanbirjandin biraştinbirjaw biraştîbirjang bûjang, mûjangbirmên wêrek, biste, mêrbiro birûbiro herebirsêtî birs, birçîtî, birsatî birsî birçî, birsî birûske telegraf, birûske birûske çirûsk birwa bawerî birwaname karne, bawerînamLe birxû birxowî, boxrî, vîde, cer xwezî, keşke, xozî biryar, qerarbikir, bistîn, kiryar, ya/yê dikire /

girnij, bişir tevlihevî, alozî bit pût, senem biv bive, xeter, talûke bive bive, xeter, talûkebiwêr wêrek, biste, cesûr, bicesaret biyanî biyanî, xerîb, yabancî, ecnebî, xaricîbiyanû bihane, hêcet, hincet biz boq,

zîq (çavên vekirî) bizav tevger, bizav, hereket biz an pi spor, zana bizawtin bizaftin, lezandin bizawtin livandinbizir berze, nediyar, nemewcûd, hinda, wenda

bîrûra bîsta bîster bîstin bîstok bîstok bîstraw bîvir bo bo, bo bo

bizgur bêbiha, erzan bizûtnewe bizav, tevger, hereke bî bih, bîbîbin kemer, kember, şal bîbî bîbok, pitik, sava bîbî bûkok, hirçok bîcame pîjama, bîcamebîçm biçm, serûçav, bejnûbal, rû, derdirûv bîjû bîje, bîjî (zaroka/ê ne ji dêbavên markirî welidî)bîkmar margîsok bîlbîle bûbok (ya çavan) bîm tirsbîmar nesax, nexweş, nisax, xestebîmaristan nexweşxane, nesaxxanebîr bîr bîr bêrîbîr raman, pûnij, fikir, hizirbîr bûn hatin bîrêbîr kirdin bêrî kirinle bîr çûn ji bîrê çûnbîr bîr, bîra avêbîraz lomebîraz lêdanbîre bîre, bîra

bîrtesk bêntengbîrewerî, dîtin û nerîn, bawerî guhdarbihîster, guhdar bihîstin, bîstin, guh lê bûn telefon, bîstok, bihîstok wergirkbihîstî, ya hatî

guhlêbûn bivir, darbirk ji bo, ji bona, ji boyî jê re, ji ... re(~ çi) bo çi, çima, çire, ji ber çibo bên, bîn, bêhn, bihn

boçûn dîtin û nerîn, helwest, boçûn, bîrewerîbon bên, bîn, bêhn, bihnbone sedembone minasibet, boneboran bahoz, barove, bagerboran orîn (çêl)borçîn qaza / werdeka mêbordin borîn,buhurîn, bihirînboq beqboqete patik, paşsto boş betal, boş, valeboye (bo ewe, le ber ewe) lewre, loma, bo wê, bo hindêboye (boyax) boyax, boye, siboqboyinbax stobend, krawatbuwêj biaxiftin, devbixeber, zêdebêjbuxçe buxçik, buxçebuxtan newehî, sêf, fesad, buxtanbûdir kun, qul (bi taybetî yên lawir ji xwere çêdikin û tê ve dijîn)bûdîne nanebûjan vejîn, vejiyanbûjandin vejandin, vejiyandinbûm erd, zevî, ax, xakbûm avanî, sazîbûmelerze erdhej, zelzelebûrdin ji hal çûnbûrdû rizî, zêdegihiştî (fêkî)bûse xweveşartin, veşartokanebûwardin borîn, buhurînbûwardin borandin, buhurandinca îca, vêca, vêga, ca, ce, cevêcacacik benîşt, cûyek, 'ilk, bênîşt, cûyokcalcaloke tevnpîrk, tevnepîrcam şûşe, camcam pencerecam neynik, awêne, qotîk

cemawercematcema'etcemedanîcenab

cencer

cam tirar (amanek / firaxek madenî yêavpêvexwarinê)cambaz akrobat, fenakercambaz hîlebaz, fêlbaz, cambaz, cembazcar car, neqlcar û bar carinan, hin car, car-car, car û barcar danezan, daxwiyanî, îlan, ragihandincaran carancaran berêSovyetî caran Sovyeta berêcarbilaw belavokcaris bêzar, tengezar, mehtil, aciz, bêçarecasûs sîxur, zêrevan, casûscasûs pêşnerîcax tan, dîwarê darîn / textîncebeş zebeş, şitî, jebeş, şûtîCecal Decalcefen fabel, çîrok, dastancehenem doje, cehenem, agiristan, dojeh,dozexcehêl genc, nûgihayî (bi taybetî keç) cejn cejn, şahî, roşan, roja taybet: cejnî newroz cejna newrozêcejn eyd: cejnî remezan eyda remezanêcejnepîroze pîrozname, karteya pîrozkirinêcelad serbir, celadceld çist, çeleng, ziring, fêrisceleb celeb, ker, bir, koma terş û tewalanyan dewaran

cemawer cemahir, cemawer, girseya gel temaşevan, guhdar cemat, cema'et, koma mirovan cemat, cema'et, koma mirovan şaşik, cemedanî, serlav : Cenabit çon e? Tu ya / yê hêja çawan î? Cenabê te çawan e? Cenabtan le

kiwêwe dên? Hûn yên hêja / berkeftî / delal ji kû ve tên?cencere, gêre

cezwe

ceng ceng, şerâ çekdarîcenge gupik, lûtke, gupîtk, cihê herî bilindcengel dehl, rêl, devî, dehlûdir, dehlistan, cengel, daristana asêcengelistan dehl, rêl, devî, dehlûdir, dehlistan, cengel, daristana asê cengene dawênpîs, bênamûs, beredayî cengewestan agirbest, rawestandina şer bo demekê daku danûstandin bên kirin cerbeze çist, çeleng, ziring, fêris, têkoşer, destbişol, hewldêrcerde keleş, talanker, şelîner cerdeyî şelandin, talankerî, keleşî ceretaw şêlav, ava şêlû / şêlî cerg cerg, mêlak cerg ceger, dilcerg sûtan dil şewitîn / sotincergsûtaw dilşewitî, dilsotî cergqayîm dilreq, dilqayîm cerîme ceza, sizaceste bir, çeşn, ker, celeb, çîn, sinif, serceste kirdin sinifandin, sefandincestekiraw sinifandî, sefandîceste cendek, leş, gewde, kelexcew cew, bireka hiriyê mihan yan mûyê bizinancew cew, bireka çeqên darên rezcewal çewal, tûr, tûrik, têr, telîs, torbecewan ciwan, xort û zerî, keç û kurcewere tengasî, tengavî, rewşa dijwar /kembaxcewher resenî, cewer, gewer, cewhercext koşîn, têkoşîn, liberxwedan, lêxebitîn,cehdceynik cênîkceyran xezal, ask

cezo cezwe, qehweda.nk, qaweda.nkcezwe, qehweda.nk, qaweda.nk

cê cî, cih, warcê nivîn, cihê nivistinê / razanê / raketinê cê

şûn, dêlvcêbecê licî, bicîkirî cê be cê kirdinbi cî

kirin cê be cê kirdinbi cî anîn cê nişîn hatin şûnê, ciyê yekî girtin be cê man li cî man, li cihê xwe man, pêş neketin

be cê man paşve man, pê re negehan, negihiştinêcêbecêkirdin bicîanîn, bicihînancêdar nûner, cîdar, temsîlkarcêga cî, cihcêga şûncêge cî, cihcêge şûncêgir cîgir, cihgircêgîr cîgîr, cihêxwegirtîcêjn cejn, şahî, roşan, roja taybet, eydcêmaw paşmayî, peymayî, lipaşmayî,bi^vehiştîcêmaw bermayî, mîrascêwaz cuda cibexane cebilxane cifte mûkêşk, mûçink cifte tiwîzer, pens, pense cige bil, xeyn, bilîcige le ji bil, ji bilî, bilî, xeynî, ji xênî bê cige ji bil, ji bilî, bilî, xeynî, ji xênî bê cige le ji bil, ji bilî, bilî, xeynî, ji xênîcilew lixavcilewdar serkêş, pêşewa, elîtcilfir goc, destgoc, bêzever, jênehatî,neşê, bêkêrcim liv, lebatciman livîn, lebitînciman leqîn, qeliqîn, leqihan

cimandin livandin, lebitandin cimandin leqandin, qeliqandin cimandin seferber kirincimk cêwî, cêmk, hevalcêmk, cotik, cêmikcimş cejn, şahî, şehyan, roşancin cin, ecin, ”yên ne ji me”cinêw dijûn, xeber, sixêf, buxtan,devavêtincinîn ker kirin, hûr kirin, parçe-parçe kirincinoke cinok, ecinok, cinên biçûk circ curd, koremişk cirî t rimcirpin goc, destgoc, bêzever, jênehatî, neşê, bêkêrcirûkan çûçîn (dengê çivîkan / çûçikan)cirîwan biriqîn, teyisîn (ronahiya stêran)cirîwan çûçîn (dengê çivîkan / çûçikan)cirûciyazî hûrûmûr, pertalcisn (r) resen, orîjînal, heqîqî, rasteqînecisn (n) binyat, ejdad, serekanîciwamêr camêr, ciwamêr, qencciwamêr xweşmêr, çeleng, fêris, egîd, gernas, wêrekciwan spehî, delal, bedew, xweşik, can, ciwanciwan genc, ciwan, xort, gêncciwanbext merd, comerd, destvekirîciwanega canega, gayê ciwan / negihayîciwanke xweşik, delal, balkêşciwankele xişkok, delalok, xweşkokciwanûesp, ciwanemaLyîn canîk, hespê / mehînaciwan / negihayîciwê cihê, cuda, têvel, ferqciw■êçeşn cihêreng, têvel, ciyawaz, cudaçeşn ciwên dijûn, xeber, sixêf, buxtan,devavêtin, gotinên kirêt cixz xirxal, çember ciya cuda, cihê, têvel

le ciya we cuda, jê cuda, bi serê xwe ciyabûn cudabûnciyabûnewe jêcudabûn, jêvebûn, jêparçebûn ciyabûnewexwaz cudaxwaz, jêcudabûnxwaz, separatistciyabûnewexwazî cudaxwaz 1, jêcudabûnxwazi,separatîzmciyawaz cuda, têvel, cihêreng ciyawazî cudahî ciyawaz1 cihêrengîciyawazey... cudayî..., ferq e li gel...: Ciyawazey bawerîmaLn e Cudayî baweriya me ye, Bi baweriya me re ne yek e, Ferq e li gel baweriya meciyaxwaz cudaxwazciyaxwazî cudaxwazîcizm beş, parçe, pişk, babetcihan dinya, cihan, zemincihan gerdûn, kainatcîhangeraw dinyadi ti, pirdi ticihani dinyayi, cihani, ya / yê hemû dinyayêcihaz cihaz, alav, amûrcihaz pergal, sistem, dezgehcim navê pêncem tipa alfabeya kurdi-erebi,berginda tipa c ya kurdi-latinicinçik piç, piçek, piçokek, pirt, pirtek,pirtok, pirtkokekciqne rixik, pisatiya firindeyan cir çirciran çirin, dengê çir-çir jê hatin (bi taybeti dema deri têt vekirin yan girtin) cirandin çirandin, dengê çir-çir jê anin ciwe simav, nemed, ciwe, cive coga, cogele co, cok, coya avê, kenal colane colank colane hêsk, hejandok colane landik, dergûşancom şeq, qelş, derz, derk, cihê qelişti / qelişandi

comerd camêr, ciwamêr, qenccomerd xweşmêr, çeleng, fêris, egîd, gernas,wêrekcomerd merd, comerd, destvekirîconî conî, cuhnî, kevirek bo hûrkirina dan biqutanêcoq nîr, nîrik, zincîrcore bir, celeb, core, çeşn, teşîd, çeşît cork tûr, tûrik, torbe, telîs, têr coş coş, germî cotyar cotkar, cotyarcum'e în, eynî, înî, cum'e, roja xutbeyê,ji rojên hefteyê ya piştî pêncşem.ê û berî şemLİyêcunge pif, dengê nizm mîna hewa ji ber tiştekî biçecur - nêre-: curekew nêrekew, curebaz nêrebaz,curepiyaw mêrê mêran, nêremêrcuxrafya erdnasî, zemînnasî, coxrafyacû cuhî, mûsewî, yehûdîcûce çûçel, mirîşkcûcele çûçelk, mirîşkok, çûçikcûk, cûke (dengê) çirpeçirpcûk, cûke (dengê) çîpeçîpcûk kirdin çirpîn, çirpeçipîn, çirpeçirpcûk kirdin çîpîn, çîpeçîpîn, çîpeçîp kirincûkandin çirpîn, çirpeçipîn, çirpeçirp cûkandin çîpîn, çîpeçîpîn, çîpeçîp kirin cûkî cadû, pîretewtcûlan livîn, lebitîn, qeliqîn, leqîn, leqihan, liqîn, liqliqîn, hereket kirin, ji cihekê hatin yan çûn, cihê xwe guherandin cûlan colîn, li hewa livîn, hejîn cûlan bizaftincûlandin livandin, lebitandin, qeliqandin, leqandin, liqandin, liqliqandin, hereket lê kirin, ji cihekê birin yan anîn, cihê tiştekî guherandincûlandin colandin, li hewa livandin, hejandin

cûle, cûlanew liv, lebat, qelq, bizav, tevger, hereket, bizûtnewecûlekan cuhîgeh, taxa cuhiyan, ghetto cûn cûn, cûtincût cot, (dijw. kit, tek, tenê)cût cot, cotkarî, cotyarî, karûbarê kêlan ûçandina zeviyancût ajotin cot kirin, zevî kêlan, cot ajotin, zevî ajotin cûtbendan demsala cotkirinê cûtdar cotkar, cotyarcûte zîtik, cotik, pêndanîna bi herdu paşpiyan / lingên piştêcûte lê dan zîtik avêtin, cotik lê dan da- da- (pêşgirtikek e dikeve destpêka hin peyvan, bi taybetî lêkaran, û wateyek nû dide wan ku bi piranî liv û tevgerên ji jor berev jêr diyar dike):da-, dak, dalk da-: dapîr dapîr, diya bavê yekî yan diya diya yekî... da paşdaçekek e ku li gel van pêşdaçekan tê bikaranîn: lê da | pê da | tê da da de, dê, de ka: Da dey werin! De werin (lo)!dab werîsdabarîn dabarîn, (baran, berf) dahatin, ji jor barîn jêrdabestin girê dan, şidandin dabeş parve, lêkvedabeş bûn parve bûndabeş kirdin parve kirin, lêkve kirin, behr bi behr dan, parandindabeşandin parandin, parve kirin, lêkvekirin, behr bi behr dan dabeşker parveker, lêkvekerdabezandin dahînan, da-anîn, anîn xwarê,anîn jêrdabezandin (ji hesp, ker û hwd) peya kirin dabezîn dahatin, hatin xwarê, jê hatin xwarê

dabezîn (ji hesp, ker û hwd) peya bûn dabêjan vebijartin, paqij kirin, saf kirin, ji qirş-mirşan paqij kirin dabêjraw vebijartî, paqijkirl, safkirî dabiran vebirîn, jê vebirîn, jê qut kirin, jê cüda kirindabiraw vebirî, jêvebirî, jêqutkirî dabirîn bn. dabirandabîn misoger, tekîd, esehî, piştrast dabîn terxandaçek rz daçek, hin peyvik in ku dikevin pêşiya peyva / peyvên serekî û demê yan cih diyar dikin, 'li malê', 'piştî nîvro'.daçespaw xweragir, qayîm daçespawî xweragirî, qayîml daçeqan, daçeqînbeş

bûndaçeqan, daçeqîn bel bûn, biloq bûn, zîq bûn, vekirî bûn / mandaçeqandin daçikandin, di erdê re çikandin, kutan erdêdaçilekan, daçilekîn bizdîn, behecîn, bizdan, bizdihan, be'ecîn, tirsek tavil ketin dilîdaçilekandin bizdandin, behecandin, be'ecandin, tirsek tavil xistin dilî daçilekaw behecî,bizdayî daçilekaw bizdok, behecok, bizdonek daçoran miçiqîn, çik bûn, çikîn, hêdî-hêdî av jê kêm bûn ta ku bi temamî av jê qut bûn daçorandin miçiqandin, çik kirin, çikandin, hêdî-hêdî av jê kêm kirin ta ku bi temamî av jê qut kirindaçûn daçûn, çûn xwarêdad dad, edalet, heqîdad wey, ax, wax: Xwa dad! Wey Xwedêyo! dad û bêdad! Weyla li minê / mino: Dad û bêdad le dest em dunyaye! Weyla li mino vê dinyayê! Ax ji derdê vê dinyayê! dadan

(pênûs) tiraşîn, tûj kirin

dadan dilop kirin, çipik jê hatin: Em serbane daeda Ev ban dilopan dike be ser mal da dadanbi ser malê de girtin dadber dozker, dozveker, şikayetker dade dadê: dayê dade xwişkêdadga, dadge dadge, dozge, dadgeh, dozgeh, mehkeme, cihê doz lê tên meşandin dadger dadger, dadpirs, dozpirs, hakim dadirûn vedirûn, pîne kirin, pinî kirin, cihê dir(iyay)î yê cilan bi pate yan pîneyekê dîsan saxlem kirindadkuj nedadperwer, neheq, nerewa dadkuj binpêkerê mafan dadnûs dadnivîs, doznivîs, noter dadperwer dadperwer, dadevîn, dadhez, adil, rewa, biheq, kesa/ê ji heqiyê hez dike yan bo heqiyê dikoşedadperwerî dadperwerî, dadevînî, dadhezî, adilî, rewayî, heqîdadpirs dadger, dadpirs, dozpirs, hakim dadpirsî darizandin, dadpirsî, mehkeme kirin dadwer dadnas, dadwer, mafnas, hiqûqnas, jurîst, pispora/ê hiqûqêdadwerî dadnasî, dadwerî, mafnasî, hiqûq, hiqûqnasî, pisporiya hiqûqê dafetan şerm (ji xwe) kirindaga dapîr, pîrê, diya bavê yekî yan diya diya yekîdager birêveber, serperişt, serkêş, rêveber dageran dagerîn, hatin xwarê, berev jêr hatin, dijw. hewa ketindagirtin dagirtin, tijî kirin, tije kirin dagirtin niximandin, rapêçandin dagirtin danîn, deynan, anîn xwarê, peya kirin dagirtinewe vedagirtin, dîsan dagirtin, dagirtin ve

dahat daha tû / were dahatû dahênan

dagirtinewe bagurdan, bagurdan kirin, bagurdan (kevirek giran e) li ser banê xanî gerandin daku serban qayim bibe û dilopan neke dagîr

dagir: dagîr kirdindagîran giran bîstin, (guhên baş nabîzin,kesên guhên wan giran in)dagîran cangiran, dijw. çist û pist, çist û çelengdagîrandin bn dagîr s andindagîrker dagirker, (kesê / hêza / dewleta)cihek bi zorê girtiyedagîrkiraw dagirkirî (cihek / welatek)girtî, zeftkirî, zemtkirî (t. bi zorê) dagîrsan (agir / ronahî) vêketin, hilbûn, berbûnêdagîrsandin (agir / ronahî) vêxistin, hilkirin, berdanêdagîrsaw (agir / ronahî) hil, vêketî, hilbûyî, berbûyî, geş, gurdaguşîn gem.irand.in, perixandin, mist dan,

masaj kirindestkeft, dahat, qazanc, kar, feyde ayinde, pêşeroj, dema (yan tişta) bêt

(pirça / pora) şekirî, şehkirî peyda kirin, da-anîn, keşf kirin, damezrandin

dahênan raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirindahênan şe, şeh (alavek didanokî bo sererastkirina yan veçirandina pirçê / por) dahêner peydaker, daîner, keşifker dahêner damezrînerdahêner raberker, pêşkêşker, arasteker dahol batirsok, ale, reşe (nîşaneyek e li nav bûstanan bo verevandina firindeyan daku berhemên şên dibin nexwin)dajdar pasevan, cerdevan, zêrevan, herese, çavdêr

dakewtindakewtindakewtinkirindakewtinketindakewtûdakewtûdakêşan

dajendin, dajenîn veqetandin, ji hev vekirin, ji hev derxistin (t. parçeyên makîneyan û hwd.) dajendin, dajenln pitepit kirin, gilî û gazin kirin bê ku gotinên xwe bi deng û zelal bibêje dajgîr moxel, bêjingdaLji.maLrd.in dajimLartin, dahijmartin, berevjêr jimartindajiyar pêdijî, dajiyar, tiştên / pareyên / alavên pêdivî bo jiyanêdakendin jê kirin, pêlav / sol ji piyên / lingên xwe kirin, gustîlk ji tila xwe kirin, cil ji (ber) xwe kirin

dakewtin daketin, ketin xwarê, ketin jêrtehisîn, hilişîn, şemitln, hulisln (êş, nesaxî, nexweşî) belav bûn dest jê berdan, dev jê berdan, neyse

bêzar bûn, ji şiyan ketin, ji taqet

daketîbêtaqet, neşê, bêzar, bêzever dakişandin, dakêşan, berev jêr

kişandin / kêşandakirmaLndin mirçandin, mirçe-mirç kirin, bidengê mirçe-mirç tiştek xwarindakiroştin kirandin, keritandin, tiştek reqgezandin, leq li tiştek req dan dakişan dakişîn, berev jêr kişîn dakişan hedinîn, arimîn, tena bûn (wek pêl yan bahoz hedinîn ango hêza wan kêm bûn) dakişe av dema seviya wê dadketî yedakokî piştgirî, piştevanî, alîgirî, layengirîdakujandin birandin, vemirandin, telaftin,birhandin, dawî lê anîn, qelandin, qir kirin dakutan dakutandin, tê kutandin dal navê tîpa "d dal baz, şahîndalan bersifk, eywan, korîdor

dalandûrep qaştîk, tirkok, tirik, kesa/êpir dirêj û zeîfdalde pena, stare, taraw, penageh, stargeh, spartgeh, tarawgeh, cihê xwe parastinê dalde dan sitirandin, parastin, pena dan (yekî), stare dan (yekî)dalde hênane ber xwe spartin (yekî / cihekî / tiştekî), pena birin (yekî / cihekî / tiştekî) dalistin qewartin, bi kêrê yan alavek wek wê kolîn yan kun kirin dalle bn daldedalye şitil, derx, şax, fîdan dam dab, dam, edet, nerît, banek dam û dezga, dam û destûr damûdezge, mekanîzm, damûdestûrdam û dezga, dam û destûr rêveberî, kargêrî, îdaredamalîn jê kirin, ji tiştekî kirin, bê tiştek hiştin: çek damalîn ji çek kirin, bêçek kirin / hiştindaman bê tiştekî man, pêdivî / pêwîstî pê hebûn: Damaw e bo aw Pêdivî / pêwîstî bi avê heyedaman asê bûn, xetimîn, têre man, jêsereder nebûndamaw jar, hejar, feqîr ûhejar,tine,tinehedamaw rêwenda, bêçaredamawî bêçaretî, bêumêdîdamawî pêdivî, pêwîstî, kêmasî, tengasî dame dam, damanê, lîstika damê damekirdin

dam lîstin, damanê kirindamelaxas şelandî, talankirî, kesa/ê tiştên pê re bi zorê jê hatine standin damelaxasî

şelandin, talan, talankirindamelaxasî kirdin şelandin, talan kirin, rût kirin, darûtandin, her tişt jê standin damezran damezrîn, hatin damezrandin / danîn / avakirin / çêkirin / duristkirin

damezrandin damezrandin, danîn, deynan, avakirin, çêkirin, durist kirin (t. dezgehek) damezrandin dest pê kirindamezrêner damezrîner, sazimankar, daner, avaker, çêker, binedaner damên bn dawêndamirdin, damirdinewe birihîn, vemirîn, telifin, dawî lê hatin, qelihîn, qir bûn, bê dûnde / ûcax mirindamirkan, damirkanewe tebitîn, vehewihîn, arimîn, hêminîn, sekinin, rawestîn, hedinîn, bêtevger man, nelivîn, neqeliqîn damirkandin hedandin, tebitandin, arimandin, vehewihandin, tena kirin, rehet kirin, hêdî kirin, hêminandin, aram kirin, hêmin kirin damxedax, nîşankirina (t. guhên tewalan bonasîna wan) bi sujandinê / sotinê / şew■itandinê damûdezga, damûdestûr mekanîzm damûdezga, damûdestûr rêveberî, kargêrî, îdaredan dan, dayîn: dan be de dînar dan (angofirotin) bi deh dînarandan dan be kesêk dan kesekîdan dan be şû dan şû, zewicandin (t. keç)dan dan be zewî da (ê)xistin erdê, li erdê dandan lê dan lê dan, lê xistin, qutan, deynanyekîdan dan be ser da bi ser de girtin, êrişî yekî kirindan dan le şeqey bal firîndan dane kêw bi çolê ketin (kesek dîn ku ji mirovan direve)dan çûn serê çiya, bûn şervan / pêşmerge / gerîladan dane be kirê dan bi kirê, bi kirê dan dan didan, dir andan ajinîn berdidan paqij kirin, bi zilik / darik didan paqij kirin

dan (piya) nan li xwe anîn, dirkandin, îtîraf kirindan dan, dexl, dexlûdan dan qûtdan tomik, danê didin mirîşkan, firindeyan û hwd-dan -dank: guldan guldank, şekerdan şekirdank,çadan çaydank û hwddana jîr, zîrek, tûjbîn, zûtêgihdanajin berdidank, zilikê didanan, zilikêmirov (t. piştî xwarinê) didanên xwe pê paqijdikedanan danîn, deynan, danînerdêdanan (stran) nivîsîndanan (awaz) çêkirindanar lib, kit, heb (ya dan, genim, tomik ûhwd)danar danar lib lib, kitkite, heb heb, her yek bi tenêdanayî jîrî, zîrekî, tûjbînî, zûtêgihîdane lib, kit, heb, tene, danedane didanok, didanên şe, mişarê û hwddane, danelixaw lixavdanebirawparvenebar, tişta nikare bêtparvekirin yan ji hev parçekirin yan ji hevbirîndaneçoqe çirqe-çirqa didanan (ji ber sarmayê) daner daner, çêker, amadekerdanewandin çemandin, tewandindanewandin şor kirin, nizik kirin, berevjêr birindanewîn çemîn, tewîndanewîn şor bûn, nizik bûn, berev jêr bûn danexore tomik, danik, çend libên dan ku di xefikê yan tepikê de yan li ber wê tên danîn daku firinde bên wan bixwin û bi wî awayî bikevin xefikê yan tepikê dang n rêje, sewiyedang r wekhev, hevseng, parseng, bibalans

danirxandin danirxandin, biçûk hesibandin, kêmnirx hesêb kirindanisqe taybet, xas, xusûsî, kêmpeyda, nayab danist jîrîdanist hişmendî, aqilmendî, aqildarîdanist aqilê selîm danîştin rûniştindanîştin akincî bûn, bi cih bûn, cîwar bûn danîştû rûniştîdanîştû akincî, bicîbûyî, şênî, rûniştvandanîştwan rûniştvan, gelhe, şênî, nifûs, xelka li cihekî dijîdansaz didansaz, doktorê didanandansazî didansazî, doktoriya didanandanraw danî, deynayî, ya hatî danîn / deynandanuştandin (huçik) hildandanuştaw (huçik) hildayîdanû dan, dexl, dexlûdandanûstandin danûstandin, gotûbêj, giftûgo, axiftina (ji dil yan fermî) li ser mijarekê dapaçîn dabirîn, dar ji kok û qurm ve birîn.dapaçîn tê re kirin, tiştek tûj tê re kirin,kêr yan xencer lê kutandapiçiran, dapiçirîn beş kirin, faş kirin,fehş kirin (dev, çav û hwd zêde) vekirin dapiçiran, dapiçirîn (pî, ling ji hev) faş kirin, vekirin, şeq kirin, dûr xistin dapijan peritîn, perpitîn, pengizîn, pelate bûn, belave bûndapiloxandin bi ava germ sotin / şewitandin dapilosîn, dapilostin lê dan, lê xistin, zora yekî birin, ji yekî birin dapiroçke tevnpîrkdapirûskan veqetîn, ji hev qut bûn, ji hev vebûndapîr dapîr, diya bavê yekî yan diya diya yekîdapîre pîrê (pîrejin di çîrokên zarokan de)

darayî darayî darbend darbest dardes t

darijandarindedaring

dapoşran, dapoşrîn niximandin, nixamtin, di bin tiştekî ve parastin yan veşartin dapoşraw niximandî, nixamtî, di bin tiştekî ve parastî yan veşartîdaqilîşan daqirçîn, qirçîn, wa şkestin ku dengê "qirç" jê bêdaqilîşandin daqirçandin, qirçandin, wa şkandin ku dengê "qirç" jê bê daqilîşaw daqirçandî, qirçandî, wa şkestî ku dengê "qirç" jê hatibe dar dardar dep, text, dar-dar -dar (paşpirtikek rêzimanî ye bo diyarkirina xwedîtiyê): paredar, maldar, sermayedardara zengîn, maldar, dara, dewlemend, halxweş daran, daranewe ji hal çûn, ji hiş çûn, bêhiş

bûn, hiş di serî de nemandarayî, malyetî, maldarî, dewlemendî diravî, pareyî milbend, çarçeve, dorber darbest, tabût gopal, dardes t dardojen darmeşkdare dordareben darkezwan

daremeît, dareterm darbest, tabût daresme darkoke, firindeyek e daran bi nikilên xwe kun dikedarest asteng, dijwarî, kend û kospdaret rewş, şert, merc, haldarêj kulînçe, kulçe, darêjk

darijan darijîn, rijîn xwarêqalib girtin, dirûv dan dirav, malyetkerese, daring, malzeme, materyal, madde, xammadde

daristan daristan, darûbar, cihê gelek dar lê şên in

darişt dirûv, şâwe, şikildarişt deq, berhem, nivîs, tekstdariştin pêkanîn, damezirandin, afirandin,dariştin, çêkirindariştin dirûv dan, şekl dandariştin dariştin, formule kirindar iman hilweşîn, têk çûn, ruxîn, wêran bûn,xopan bûn, kembax bûn, kavil bûndarimandin hilweşandin, têk birin,ruxandin, wêran kirin, xopan kirin, kembaxkirin, kavil kirin, ji bingeh ve pûç kirindarimaw hilweşî, têkçûyî, ruxî, wêran (bûyî),xopan (bûyî), kembax(bûyî), kavil(bûyî)darinîn werîn, werihan, dawerîn, pel / belg /çilû ji daran ketindarinraw rûtbûyîdarinraw hûtbûyîdarinraw verûçikîdarizan pirtikîn, hûr bûn, hûr-hûr bûn, pirt- pirt bûn, hûrikîn, bi şkestinê parçe-parçe bûn darizandin pirtikandin, hûr-hûr kirin,pirt-pirt kirin, hûrikandin, bi şkandinê parçe- parçe kirindarizaw pirtikî, hûr-hûrbûyî, pirt-pirtbûyî, hûrikî, bi şkestinê parçe-parçebûyî darîn depîn, darîn, textîn, tiştê ji dar / depdarkunkere darkoke, firindeyek e daran binikilên xwe kun dikedarpaç das, alavek pêbirîna daran edarqepîçan qaştîk, tirkok, tirik, kesa/êpir dirêj û zeîfdarşeq gultedarşeqîn kaş okdartaş necar, dartiraşdartaşî necarî, dartiraşîdarûtan rût bûn, rûtikîn, pel / belg bi daran ve nemandarûtan hût bûn, hûtikîn, mû bi serî ve neman

darûtan rûçikîn, verûçikîn, pûrt pê ve neman darûtandin rût kirin, rûtikandin, pel / belg bi daran ve nehiştindarûtandin hût bûn, hûtikandin, mû bi serîve nehêlandarûtandin rûçikandin, verûçikandin, pûrtpê ve nehêliştindarûtaw rût (bûyî) , rûtikîdarûtaw hût (bûyî) , hûtikîdarûtaw verûçikî, pûrt pê ve nemayîdaruxan hilweşîn, têk çûn, daruxîn, kavilbûn, wêran bûn, pûç bûn, ruxîn, ji bingeh vepûç bûndaruxandin hilweşandin, têk birin,ruxandin, wêran kirin, xopan kirin, kembax kirin, kavil kirin, ji bingeh ve pûç kirin daruxaw hilweşî, têkçûyî, ruxî, wêran (bûyî), xopan (bûyî), kembax(bûyî), kavil(bûyî), (ji bingeh ve) pûçbûyîdas şalok, alavek e bo pêdirûna giyadas das, alavek e bo pêbirîna çilû yan darênziravdasekandin hedandin, arimandin, tena kirin,rehet kirin, hêdî kirin, hêminandin, aram kirin, hêmin kirin, sekinandin, rawestandin dasolke şalokok, şalokên biçûk dasolke dasok, dasên biçûkdastan dastan, destan, serpêhatî çîrok (t.yên evînî yan qehremanî)daşkan çemîn, tewîn, daşkîn, veçemîn, berêtiştekî bi aliyek din ve guherîn daşkandin çemandin, tewandin, daşkandin, veçemandin, berê tiştekî dan aliyek din daşkandin kêm kirin, jê kêm kirin, kêmandin daşkelerm qirnebûtdaşor tiraneker, tinazîbaz, galteker,henekbêj, qerfçîdaşor e daxuşîn, erozyon, bi avê yan ba reçûna hin ax û kevirokên ser rûyê erdê ji cihê

xwe û cihê ax jê çûye êdî bo çandinê wek berê baş neminedaşt sifteh, firotina yekem ya rojê daştin av dan, avandindaştin tinazî pê kirin, tirane pê kirin,galte pê kirin, henek pê kirin, qerf pê kirin daştin daliqandî şûştindatekan daweşîn, (bi hejîna daran) fêkî jidaran ketindatekandin daweşandin, (bi hejandina daran)fêkî ji daran xistin xwarêdatekaw daweşî, (bi hejîna daran) fêkiyên ji daran ketîdatekaw (aborî) têkçûyî, topavêtî, îflaskirî datekîn bn. datekan datekîw bn. datekawdatepîn hilweşîn, ruxîn, datepîn, têk çûn, hilweşiyan, ruxiyandatepîn (aborî) têk çûn, top avêtin, îflas kirindatepîw hilweşî, ruxî, têkçûyî, datepî, hilweşiyayî, ruxiyayîdateqandin lezandin, bizirandin, bizav kirin, lez kirin, lezûbez kirindatilîşan peritîn, pijikîn, hincirîn, kincirîn, dirîn, diriyan, dirhan, çirîn, çiriyan, çirhan, bûn kincir, (t. cil) kevn bûn û xwe saxlem û yekparçe negirtindatilîşan peritandin, pijikandin, kincirandin, hincirandin, dirandin, çirandin, kirin kincir, (t. cil) kevn kirin û pûç kirin datilîşawperitî, pijikî, kincirî, hincirî, dirî, çirî, çirhayî daw dav, xefik, tepikdaw (bo) nanewe dav (li ber) venan, dav (li ber) danîndawa daxwaz, xwestek, hêvîdawa doz, dawa, şikayetdawa kirdin xwestin, dawa kirin

dawakar dawaker dawaname dawaname dawbaz daweşan daweşan daweşandin daweşandin

dozveker, xwedidoz, şikayetker,

dozname, şikayetname daxwaznamefêlbaz, hilebaz, fena, şatir, şeytan hûr hûr bûn, parçe parçe bûn ketin şermê, ji xwe şerm kirin

hûr-hûr kirin, parçe-parçe kirin dan şermê, şerma yeki birin

daweşaw hûr-hûr, hûr-hûrbûyi, parçe-parçe, parçe-parçebûyidaweşaw gazindo, bigili, bigazindaweşin bn daweşandawet vexwendin, dawetdawet dawet, cejn, şahi, şehyandawet kirdin vexwendin, dawet kirindawet kirdin dawet kirin, cejn kirin, şahikirindawer bn dadwerdawên dang, daw, danga / daw kiras, berdangdawên rewişt, reftardawêngir xwestok, parsek, dangirok, dawgirok dawênk dawi, dûmahik, diwayi, kotayi dawênpak mestûr, biexlaq, binamûs, dawpak, saf, paqij dawênpak rastgodawênpis bênamûs, bêexlaq, dawpis, nesaf, pisdawênpis derewindawûderman giyayên dermandax n dax, nişankirina (t. guhên tewalan bo nasina wan) bi sujandinê / sotinê / şewitandinê dax n jan, azar, ezyet, êş, kul, keder, derd, keser, xem, kovani, kovandari dax mixabini, heyf, daxdax ax: Dax le dest em çarenûse! Ax felek! Axji destê felekêdax r kel, guri, zêde germdax kirdin dax dan, bi sujandinê nişankirin

dax kirdin kel kirin, gurî kirin, pir germ kirindax xwardin xem xwarin, derd kişandin be daxewe mixabin, heyf, heyf e ku daxdar xemgîn, xembar, bixem, kovandar, derdgirandaxiran daxistin, daêxistin, bestin, qepat kirin, girtin, qilf kirin, kilîl kirin, kilît kirindaxiraw daxistî, daêxistî, bestî, qepatkirî, girtî, qilfkirî, kilîlkirî, kilîtkirî daxistin daxistin, daêxistin, bestin, qepat kirin, girtin, qilf kirin, kilîl kirin, kilît kirindaxurpan datezîn, dacemidîn, şokek tezî / cemidî bi ser leşî de hatin daxwaz daxwazker, dawaker, hêvîkerdaxwazî daxwaz, xwestek, hêvî, dawadaye dayê, dê, dayikdayegewre dapîr, diya bavê yekî yan diya diya yekî, pîra yekîdayelê dayê, dayikê (banga li dayikan) dayen

dayê, dayen, kesa zarokên kesek dinwek zarokên xwe xwedi dikedayenge dayengeh, dayêgeh, mala zarokan, cihêzarok lê tên xwedîkirin (t. bi roj dema dêbavênwan li kar in)dayk dê, dayik, da, maderdaykane dayikane, bi awayê dayikandayke dayêdaykûbawk dêbav, dêûbav, dê û bav, da û bab, dayik û bav, mezinên kesekî daylan seyr, sosret, ecêbdaylax canîhêştir, hêştirên hê mezin nebûne dayîm herdem, hertim, hergav, hercar, herûherdayîm û derem herûher, hertim de deh (jimare 10, X)

de de deh deh, her carê deh

de de, dê: De were De were, De bêne De bîne, De ba bêt De bila bêt, De ba bihata De bila bihata / hatibade- di-: deçim diçim, debird dibir, nedezanl nedizanede'ba dehbe, heywan, nemirov debaşîr tebeşîrdebax, debax dantavê, reşbûn (li ber tavê) debax dan / kirdin dan tavê, li ber tavê reş kirindebaxxane, debaxane, debaxxane dantavgeh,cihê mirov xwe yan tiştekl dide (ber) tavêdebdebe şeng, şehyan, cejnanedebdebe gir, gelek mezin, gewredebe peqlîşk, şeqok (li boyaxê / siboqê)debe şeq, jihevvebûyîdebe avisdebe dewlik, amanek avê û ruhniyên dî ye debeng delodîn, peledîn, tiredîn, kerçove, aqilsivik, kêmaqil, netemam, apter debengî delodînî, peledînî, tiredînî, kerçovetî, aqilsivikî, kêmaqilî, netemamî, apterîdebê dibe, gengaz e, mimkin e debê divê, pêdivî ye, pêwîst e debistan dibistan, fêrgeh, xwendingeh, medrese, mekteb, cihê ders lê tên xwendinê debîr erkedar, karmend, memûr, wezîfedar, xebîrdeblax canîhêştir, hêştira hê mezin nebûyeDecal Decal, Deccal, Dij-Mesîhde ' ecanî bn de 'badef def, înstrumentek muzîkê yedefey şan navmil, hestiyên navmilandefir aman, firax, firaqdefjen defjen, kesa/ê li defê didedefr bn defirdefter defter, tênivîskdegeneg kotek, tade, zor, zilm, tehda, te'da

deger nirx, biha, bihagiranî degmen kêm, mînîmaLl degmen kêm car degmen kêmpeyda be degmen kêm cardehem, dehemîn dehem, dehemîn, 10., (ya / yê / yên) dehê / dehan dehol dehol, daholdeholjen, deholkut deholqut, kesa/ê li daholê didedej mayî, bermayî, jibermayî, xercnekirîdek de: Dek be xêr bêy De bi xêr hatîdek hey, xwezî: Dek sax nebît! Hey / xwezî saxnebî!del wêrek, dilêr, biste, mêrxas, aza del dêl, dêhl, hin heywanên mê (wek se, beraz, şêr): dêleberaz dêleberaz, beraza mê, dêlegurg dêlegur(g), gur(g)a mê, dêlemeymûn dêlemeymûn, meymûna mê, dêleseg dêlese, seya mê, dêleşêr dêleşêr, şêra mê, dêlewurç dêlehirç, hirça mê delak berber, porkurker, pirçkurker, sertiraşdelakxane berberxane, porkurkirinxane, pirçkurkirinxane, sertiraşxane delal navbeynkar, berger, ajan, mezatker delalane destheqê / destmizê navbeynkar / berger / ajan / mezatker delandin riş tin, rijandindelandin çipandin, dilopandin, dilop kirin delaqe şeq, qeliş, derz, kelş, kelaştin, kelişandindelaqe tê xistin şeq xistinê, kelaştin,derizandin, kelişandindelb (cil / pêlav) mezin, firedele, deledel lerz, recfdele kirdin lerizîn, recifîndeleçe nazdarker, dilxweşkerdeleçeyî nazdarî, dilxweşkirindelek simor, zerdewa

delese meth, pesn, xwe yan kesek / tiştekmezin kirin yan mezin hesibandindelê, delêt, delêtin dibêje, dibê, dibêjit,dibêjitin, dibêt, dibêjîtdelîqanî bêşermdelubîber bîber, îsot, filfildeluqel nefsmezin, qure, pozbilinddelû aqilsivik, peledîn, hepledîn, dîn, delî,delodîn, tiredîn, hepletiraş, apterdelûkar aqilsivikdelûv setil, satildelûv zerikdelya bn deryadelya pir, gelek,mişe, zaf, zor, zêdedelyadil merd, comerd, dilfiredelyalûş xwere, bixwere, pirxwer, kesa/ê pirdixwedem devdem xoş ! Dev xweş ! Sehet xweş ! (dema kesekî tiştek xweş gotibe)dem dev, devik (devê alavên pêbirînê, wek kêr, birek, çeqo)dem (kat) dem, wext, zeman, katdem bîsk, kêlîk, delîv, delîvedem- min di-: demzanî min dizanî, demkird mindikir, demxward min dixwardemamk maske, rûpoş, rûyîn, rûdankdeman- me di-: demanxwênd me dixwend,demaLnbijard me dibijart, demaLnparast mediparastdemançe demancedemaLndin (agir) gur kirin, geş kirin, hilkirin, vêxistin, (agir) berdan (tiştekî) demaLndin (çay) dem kirin, demaLndin demar demar, reh, rihdemaLrgîr serhişk, fanatîk, radîkal demaLrgirî serhişkî, fanatîzm, radîkalîzm demawdem devkî, bi dev gotina tiştekî ji kesekî bo kesek din

demax (lût) poz, difin, bêvil, lûtdemax demaxdemibest, dembestkiraw devgirêdayî, devgirtî dembên lixav, devgirek, devgirêdek dembil devminok, kesa/ê axiftina wê / wî mine-minokî yedembir dawîn, talî, dûmahîdemdirêj dirêjbêj, kesa/ê mijarekê zêde dirêj dikedeme kinar, qirax, lêv, serlêvdemelaske zarîkirin, zehrîvekirin, texlîd,lasayîdemenî persîv, (ê§a) sarmadamerakol, damerakole dûpişkdemeteqê devjenkî, suhbeta ne giring / fermîdemew berev, nêzî: Demew êware bû Berevêvarê bû (ango dê di nêz de biba êvar)demew demewjûr berevjor, serberjor, ser berbi jor ve, demewxwar berevjêr, berevxwar,serberjêr, ser ber bi jêr vedemewane co, cokdemewer zêdebêj, pirbêjdemewerî zêdebêjî, pirbêjîdemewnixûn serberjêr, ser li ciyê binî ûbin li ciyê serîdemheraş lewçe, zimandirêjdemheraşî lewçetî, zimadirêjîdemîn (agir) gur bûn, geş bûn, hilbûn,vêketin, (agir) berbûn (tiştekî)demîn (çay) dem bûn, demîndemnixûn serberjêr, ser li ciyê binî û bin li ciyê serîdemkut devqut, kesa/ê devê xwe venake yandevê wê / wî hatiye girtindempel devbeş, devfiredempîs zimandirêjdempîsî zimandirêj îdempûçel bêdidan, bêdirandemsûr jixwebawer

demter bêjok, kesa/ê dibêje (dijwateya kesa/ê dike), kesa/ê dibêje lê napêje demterî bêjokî, pir gotin bêyî kirin demûçaw serûçav, rû demûdan devûdidan, devûdiran demûdest tavilê, di cî de, serdanser, derhal demûduwan dîtin û raman, bîrûray, helwest, boçûndemûlimoz devûlixavdemûpil suhbet, axiftindemwal (aman, firax) nizm, dijw. kûrdemwer methok, pesnok, kesa/ê pir pesnan (t.yên xwe) dide / methan (t. yên xwe) dikedemxoşane mizgînî, nûçeya / peyama xweş / xêrdena yan, yan na, eger na: Bêne, dena min nayemBîne, yan (eger neînî) ez nayêm.dendûk bn denûkdeng deng, deydeng (di hilbijartinan de) deng, ray deng danewe deng vedan, olan dan deng derçûn deng (jê) hatin, deng (jê) derketindeng diran / gîran deng ketin (bi temamî) deng hilbirîn deng(ê xwe) bilind kirin deng nûsan deng ketin (ne bi temamî) deng û seng deng û pêjn: bê deng û seng bêpêjn, mit, bê deng û pêjn dengedeng dingeding, dingering, heytûhot, qerebalixdengegaz kêmbêj, kesa/ê kêm diaxive / dipeyive dengeşe bn dengedengdenggiwê galgal, galegot, galegal, gotinên bêbingehdenggîraw dengketî (bi temamî) dengnûsaw dengketî (ne bi temamî) dengsazî dengsazî, fonetîk dengûbas nûçe, dengûbas, êxbar, xeber dengzil dengbilind denik tovik, dendik

denik lib (ya ceh, genim, nîsk, nok û hwd) denke denke lib lib, kit kit, yek yek, êk êk denûk nikil, nukul deq deq, berhem, tekst, nivîsdeq tam: Yek mangî deq e min çawêrêm Tam mehek e ez bendewar imdeqendûqin guherok, xweranegir, guherbar, nemayindedeqîqe deqe, deqîde, xulek, 60 çirke / saniye, 1/60 saetdeqne deqne, xêra didin feqeyander der, derve, dijw. hindir, hundur, jorder (derga) dergeh, derî, derok, cihê mirov têre dikare biçe hindir û jê derbikeveder- der-, pêşpirtikek e dikeve pêşiya hinpeyvan û wateyên nû didiyê: derçûn, derkirdin,derbirîn û hwd-der -der, paşpirtikek e dikeve paşiya hin peyvan û wateya ”kesên tiştekî didin” dide peyvan: fermanderderamet destkeft, qazanc, kar, feydederamet bûn bazar hebûn, tişt hatin firotinderaw bn derbendderawsê bn dirawsêderawurd weşan, belavokderawurd berhem, deqderbarey derbarî, di warê ... de, li ser ... derbaz derbas, derbas, bor, buhur derbaz bûn derbas bûn, borîn, buhurîn, bihartinderbaz kirdin derbas kirin, borandin, buhurandin, bihartinderbazge buhur, bor, derbasgeh, cihê tê reborîn / derbasbûnê / borandinê / derbaskirinêderbeder derbider, aware, mişext, sergûmkirî,derkirî, derxistîderbeder revokderbeder beradayî, gerok

derbiwardin hêlanderbuwardin derbuwardin hêlanderbûn (pirzik, peqlûşk, lîr, dûmel) derbûn, çêbûn, diyar bûn, xwiya bûnderbûne kuçe, kolan (t. yên varê û neserekî) derçûn derçûn, derketin, hatin derê / derve derçûn (ji yan di ezmûnekê / îm.tîhanekê / ceribidinekê de) derçûn, bi ser ketin derçûn (pirtûk / kovar / rojname) derçûn, weşîn, hatin weşandin, belav bûn

derçûnkirinderçûnderçûnderçûnderçûn

derbederi derbiderî, awareyî, mişextî, sergûm, surgunderbederi revokîderbederi beredayîtî, gerokîderbend derbend, buhur, neqeb, rêyên teng yên di çiyayên asê re derbas dibin derbest berbend, têkildar, pêve, pêvegirêdayî, girêdayî, derbest derbest xemxwerderbestî berbendî, têkildarî, pêveyî, pêvegirêdayîtî, giêrdayîtî, derbestî derbestî xemxwerî, matîjêkirin, sereguhî derbir tûj, hişk (t. m.)derbir xurt, hêzdar, bihêzderbirîn gotin, derbirin, anîn ziman derbirdin debare kirin, îdare kirin, qetandin derbiwardin

nekirin, nekirî hêlan / hiştinli derveyî tiştekî hiştin /

nekirin, nekirî hêlan / hiştin li derveyî tiştekî hiştin /

(kesek) filitîn, revîn, xwe xilas

(bi destî yekî ji devê wê / wî)

(ji fîşek çek) teqîn, derçûn (derfet, delîv) ji dest çûn, ji dest derçûn, derfet yan delîv yan îmkan ji dest dan yan wenda kirin

derçûn piştî kirinê diyar bûn ku tiştek bi awayekî ye: Çîrokeket zor xoş derçû Çîroka te xweş derçû / derket ango Diyar bû ku çîroka te xweş ederd derd, kul, keder, kovan, keser, xem derd êş, nesaxî derd janderd pirsgirêk, problem derd e derd ederd e (be daxewe) mixabin, heyf e (ku) derdan

vale kirin, xalî kirinderdan vale, xalî, dijw. tijî, tijederdan (êşekê / nesaxiyekê / nexweşiyekê kesek) girtinderdan xuh dan, xwê dan, ji ber westînê yan germê av bi leşê kesekî de hatin derdest berdest, liberdest, tiştên mirov dikare bi asanî xwe bigînê, tiştên nêzîk in, tiştên nêzîkî dest in, tiştên li ber destê mirov inderdest xistinberdest kirin, xistin ber destê mirovîderdestî berdestî, liberdestî, nêzîkî, nêzîkîmirov, nêzîkî destdere gelî, newal, nihal, dolderebeg derebeg, feodal, axaderebegî, derebegêtî derebegî, feodalîzm,feodalî, axatîderece derece, pile, payederem hertim, herdem, hergavdaîm û derem her û her, hertimderetan çare, hel, (mecazî) derman: Derdimderetanî bo niye Derdê min derman nîne, derdêmin bêçare yederewe derve, der, derê, dijw. hindir, jorve, di nav debo derewe derve, derê: Min bo derewe deçim Ez diçim der / derve / derê le derewe li derê, li derve

le derewewe ji derê, ji dervele derewewe ji derve vederê bn derewederfet delîv, derfet, îmkan, fersend, firset, gengazî, delîve, dema yan rewşa mirov dikare tê de tiştek (ku wek din nayê kirin yan nikare bi asanî bêt kirin) bike derfet hênan delîv / derfet / îmkan bi kar anîn, ji delîvê / derfetê / îmkanê sûde / kelk / mifa /feyde wergirtin / kirin derfirtandin dervirandin, derpirandin, derçikilandin, derkirin, bi zorê dan der, wa kirin ku tiştek bi zorê derbikeve yan serê xwe derbînederga dergeh, derî, derok, derge, cihê mirov tê re dikare biçe hindir û jê derbikeve derga kutan derî qutan / kutan, li derî dan / xistin (t. bi hêz)derga xir kirdin derî / dergeh qilifandin /qilif kirin / qilif dan, derî daxistinle derga dan li derî dan / xistindergane derok, deriyên biçûkdergawan dergevan, dergehvandergûş pêçik, landik, dergûşderhanîn bn derhênanderhatin derhatin, derketin, diyar bûn, xwiya bûn, serê xwe deranînderhatû derhatî, diyar, berçav, xwiya derhawîştin deravêtin, derhavêtin,deravêştin, derhavêştin, deravêjtin, avêtin derêderhawîştin red kirin, qebûl nekirin, dijw.bijartinderhênan deranîn, derînan, derhînan, derhanîn, anîn der / derê / dervederhênraw derînayî, hatî deranîn, înayî der derîçe derok, deriyên / dergehên biçûk derîçe pencerok, pencereyên biçûk derk bn derga

derkenar (di nivîsînê de) têbînî derkenar perav, derav, berav, qerax, qirax, kenar, berkinarderkewt derket, derkeft (raweya demên borî ji lêkera derkewtin derketin, derkeftin) derkewt diyarde, fen.om.en derkewt derdirûv, rû, serûderkewtin derketin, derkeftin, hatin der / derê / dervederkewtin (kovar, pirtûk, rojname) weşîn, belav bûn, derçûn, hatin weşandinderkewtin diyar bûn, xwiya bûn, aşkira bûn, zelal bûn, berçav bûn, ron bûn derkewtû derketî, derkeftî, hatî der derkewtû diyar, aşkira, xwiya, zelal, berçav, ron, eşkerederkêşan derkêşan, derkişandin, kişandin der, bi kişandinê anîn derderkirdin derxistin, derkirin, ji cihekî avêtin / kirin derêderkirdin derxistin, weşandin, belav kirin derkirdin derkirin, hinare kirin, hinartin, îdxalat kirin, ji welatekî birin yek dî derkirdin derkirin, bi qaçaxî ji welatekî / cihekî birin yek dîderkirdin (pirzik, peqlûşk, lîr, dûmel) derkirin ango peqandinderkiraw derkirî, derxistî, deranî, derînayî,derhînayî, derhênayîderkird weşan, belavokderkird berhem, deqderkirdin derxistinderkirdin derkirinderling derling, delîng, herdu derên / devên binî yên derpî / pantolon / şelwal û hwd dermal derazînk, astane, derçik, şêmLİg, derîzan, dêrzigeh, pêder, şîpane, bilindeka li ber deriyan derman derman, îlac

dermange, dermanxane dermanxane, eczexane, cihê derman lê tên standindermanzan dermannas, pisporê dermanan, kesên ji pîşeya xwe dermanan dinasin derperandin derpirandin, derçikilandin, derkirin, bi zorê dan der, wa kirin ku tiştek bi zorê derbikeve yan serê xwe derbîne derperîn derpirîn, derçikilîn, bi zor yan bi lez derketin yan xwe dan der derperîw derçikilî, tişta serê wê rêkûrast berev jor derketiyederpoqîn derhatin, serê xwe deranîn, xwiya bûn, serê xwe hilanînderpoqî derhatî, tişta serê xwe deranî, xwiya, serhilanîderqel pirtik, parçok, parîk, parçe, parî ders ders, wane, fêrkirin, hînkirin, elimandin ders pê wutin ders dan (kesekî), (kesek) fêr / hîn kirin, (kesek) elimandinderteng derbend, neqeb, berteng, buhur, rêyên teng yên di çiyayên asê re derbas dibin derû bênvedan, bênvekirin, rehetî, îstîrehet derû lê kirdinewe rehetî dan (kesekî / tiştekî) bên dan (tiştekî), delîva / derfeta bênvedanê / bênvekirinê dan kesekî / tiştekî: Xwa derût lê bikatewe Xwedê rehetiyê bide te derûber dorber, derdor, hawirdor, dewrûber, dewrûdor, çaralî derûber navçe, herêmderûber zom, com, gomderûdeşt derdeşt, deş t û çol, cihê pan û vekirî û neasêderûdirawsê dormal, cîran, kesên mala wan nêzî ya mirov ederûjûr kirdin her çûn der û hatin hindir - çûnder û hatin hindirderûn derûn, ruh, can, giyanderûn (wîjdan) wijdan, ûjdanderûnî derûnî, ruhî, ruhanî, canî, giyanî

derûni sinc, rewişt, exlaq, moralderûnsaz psikiyatr, derûnsaz, bijîşkân /nojdarên ruhi / derûni / giyaniderûnzan derûnnas, psikologderwaze dergeh, deriyên mezinderwaze azine, awa, şêwe, metod, tewirderwêş derwêşderwêşi derwêşiderxistin derxistin, derêxistinderxistin diyar kirin, xwiya kirin, aşkirakirin, beyan kirinderxistin nişan danderxistin destnişan kirinderxistin pişan danderxward dan xwarandin, dan xwarin, pê dan xwarin (t. bi zorê)derxward dan têkil kirin, tevli kirin,tevlihev kirin, tiştek kirin nav tiştek diderya derya, zerya, behrderz bn dersderzi derzi, dirêziderzi cildirû, dirûnker, terzi, derzi des- dest-, des., dez-, pêşpirtikek e dikeve pêşiya peyvan û wateya "dest" dide wan desa de, de ka, de madem wa ye..., haydi, dê desa dey de! de haydi! de yella! dê ka! desebuxçe çantik, çentik, çanteyê destan deselat desthilat, rêverberi, hêz, hukum, hukumrani, serdesti deselat bandor, kargêri, tesir deselatdar desthilatdar, hêzdar, serdest,hukumrandeselatdar bibandor, bandorkerdeselati desthilati, rêveberi, hêzdari, hukumrani, serdestidesere destere, birek, mişar, testere desfiroş etar, bazirganên / tacirên tiştên xwe diğerinin û difiroşin desinde, desinge desinde, tehsisat

desindexor, desingexor desindegir, tehsîsatgir, desindewergir, tehsîsatwergir, desindestîn, desindedardesk, deskegul destik, baq (yê gulan û hwd)desmal diesmal, kefîkdesnûs destnivîsdesroke diesmal, kefîkdest destdest zenddest be ser da girtin dest bi ser de girtin,desteser kirindest gîran mijûl bûndest kuşîn dest givaştindest birîn dest rakirin, dest hildandest lê helgirtin dest jê berdan, dev jêberdan, bes kirindest piya nan dest danîn serdest piya nan dest pê ve nandest tê werdan dest tê werdan, tedexulî kirin,destên xwe kirin nav karên kesek dî redest dest, taxim, bedle, qat, taxima cilandestajo kedî, kehîdestajo zirşerm, dijw. kûvîdestajo şermîndestar destardestawdest kirdin ji destên kesekî dan / ketin destên kesek dî, ji destekî dan / ketin destek dindestawêz kirdin perixandin, mist dan destçin destdirû, tiştên bi dest hatine dirûn / kêlîkirindestdar hêzdar, destdar, bibandor destdar maldar, zengîn, dewlemend destdarî hêzdarî, destdarî, bandor destdarî maldarî, zengînî, dewlemendî destdirêj şerok, êrişker, şerxwaz, belakir destdirêjk kêlbetandestdirêjî destdirêjî, şerokî, êrişkerî,şerxwazî, belakirî

destdirêjî destdirêjî, tecawizdeste deste, kom, taximdestbendî hevgirî, hevpeymanîdes teber dilsozdes teber piştevan, piştgirdesteberî dilsozîdesteberî piştevanî, piştgirîdestebira destebira, koma hevalandestebira destebira, hevta, tam mîna hev: Ewdîktator çû belam emeş destebirayetî Ewdiktator çû lê ev jî destebirayê wî ye / ev jîtam wek wî yedestejino, deste-ejino destseqet destelat bn deselatdestele cer, cêr, amanên / firaqên ji axê hatine çêkirindestemo (lawir) kedî, kehî, dijw. kûvî destemo sernerm destemo bindestdestestêre, deste-estêre destestêr, komstêr, koma stêrandestewane destparêzk, tiştek e mirov bi ser destên xwe de digire daku destên xwe ji xeteriyê / pîsiyê biparêze dema karekî dike destewdawên tika, rica, hêvî, daxwaz destewdawên bûn xwe avêtin ber bextê yekî, hêvî ji yekî kirin destewsar hefsardesteykar destekar, personel, koma karkeran li kargehekêdestxanû destxanî, apartmandestgir çembil, destik, destikên qazanan / qûşxanandestgir destgir, demgir, wextgir, tişta kirina wê gelek demê dixwaze destgîr berdestk, alîkar destgîr rêberdestî pê kirdin xapandin, xirandin, hîle lê kirin

destkar destkar, kesên karên destan (wek dirûn, kêlîkirin) dikin destkewt destkeft, bidestketî destkewt bidestxistîdestkewtin destketin, bidestketindestkêş destgork, tilgork, lepik, dezgork,destkêşk, cilek e mirov dike destên / tilên xwedaku wan ji sarmayê biparêzedestkird bidestçêkirîdestkird çêkirokdestkurt destkurt, feqîr, kêmhe, hejar, belengaz, perîşandestkurt bêbandor, bêtesîr, bêwate destnerowîştû bêbandor, bêtesîr, nekarîgêr, ne-efektîv, bêwec, bêfêdedestniwêj destnivêj, destnimêj, şûştina bo nivêjê / nimêjêdestniwêj girtin destnivêj girtin / şûştin destniwêj şkan destnivêj şkestin / ketin destniwêj şkandin destnivêj şkandin / xistin / êxistindestniwêj şiştin destnivêj şûştin / girtindestpêşkerî pêşgavî, înîsiyatîfdestqurs goc, destgiran destrast destrastdestrast segvan, kesa/ê zîrek e di lêdana tîr yan fîşekê yan tiştek wek wan li wî cihî yê digiritêdestrowîştû bibandor, bitesîr, karîgêr,efektîvdestsûk destsivikdestûbird lez, bizav, lezûbizavdestûbirdpît, bilez, lezgîn, bilezûbizav, zûdestûbird lê kirdinlezûbizav lê kirin, lezandindestûpil destûlep, hinêr, jêhatîtî, şiyandestûr destûr, izindestûr edet, irf, destûr, qanûn, zagondestûr rêzimandestûrî destûrî, izinî

destûrî qanûnî, makezagonî destxaw destsist, destxav, sistûxav destxero xapandî, xirandî, hîlelêbûyî destxero kirdin xapandin, xirandin, hîle lê kirindestxeroyî xapandin, xirandin, hîle, hîlekirin, hîlelêkirindestxet destnivîs, destxet, nivîsîna bi dest destxoş! destxweş! sehet xweş ! her bijî! aferîn!destyar alîkar, berdestk, hevkar, harîkar destyarî alîkarî, harîkarî, berdestkî, hevkarî deş t deş tdet- te di-: detwut te digot, detbird te dibir, dethêna te dianîdetan- we di-: detanzanî we dizanî,detanwîst we dixwest, detanjimard we dijimart detîr (tivengên / demanceyên) dehlibxwer,(tivengên / demanceyên) deh fîşek dikarin bên têkirindever dever, navçe, herêm, cî, cih, wardew (pele) lez, bizav, lezûbizav, ecele dew (rakirdin) bezîn, bazdan dew revîndewam. dewamL, domdewam. kirdin domandin, dewamandin, dom kirin, dewam kirindewan (xêra) pît, lezgîn, beza, bilez,tişta zû dibeze / dimeşe dewan

(cewherdar) birqok, biriqdardewan teyisokdewen tiraş, kêrat, devî, bûş, devîçirk,darkolik, kem, dirîk, çîtik, teraş dewîn

(rakirdin) bezîn, bazdan, revîn, pît/ bilez meşîndewît pêzeweng, kodoş, kesa/ê jinan û mêran digihînin hev daku bi pare cot bibin ango bikevin têkiliyên cinsî

dewlemend, dewlemenzengln, paredar, halxweş, xanedan, dewlemend, maldardewlemendl, dewlemenl zengini, paredarl, halxweşî, xanedanl, dewlemendl, maldarl dewlet dewletdewlet mal, maliyet, dewle, dewlemendl, zengini, malümilkdewr dewr, dor, dorber, çarall, derdor, hawirdordewr dewr, serdem, çerx, qirndewr dan dewr dan, li dor zivirlndewr dan (gemaro dan) dorpêç kirindewrandewr dorber, çaralldewrl sênlk, teyfik, lalik, dewrldexezar nesax, nexweş, nesaxdiyar,nexweşxwiyadexll gorl, qurban, heyran: Dexllit bim! Ez gorl (te bim)! Ez heyran (l te bim)! Ez qurban (l te bim)!dexl dexl, dexlûdan, genim ü cehdexl kirdin têkil dan, tevlihev kirin, têkwerdan, destkarl lê kirindey de, dêdey ba de ka: Dey ba zü keyn De ka em zü kin dey- wê di-dey- wl di-: deygirt wê / wl digirt, deysend wê/ wl distand, deyzanl wê / wl dizanldeyan dehan, bi dehandeyan- wan di-:deyangirt wan digirt,deyansend wan distand, deyanzanl wan dizanldeyeha bi dehandeyek dehêk, dehyek, yek ji dehan, 1/10 deyl dehl, deslmaldeysa de madem wa ye,neyse: Deysa, minnayem Madem wa ye, ez nayêmdez- dez-, des-, dest-, pêşpirtikek e dikeve pêşiya peyvan ü wateya "dest" dide wan: dezga dezge, dezglran destgirtl, yar dezga dezgeh

dezgadar dezgedar, meyfiroş, barvan, meyxaneçî dezgêr etar, bazirganên / tacirên tiştân xwe digerînin û difiroşindezgîr berdest, tiştên mirov dikare xwe bigihîniyêdezgîran dezgir, destgirtî, yar, keçeheval yan kurehevaldezmaLye sermaye, mal, maliyetdezû dezî, ben, benik dezûle demar dê (gund) gunddê (gel, çilûy wuşk) gil, gilgile, çilûyê hişk (pelên / belgên hişk yê daran) ku payizê ji daran werînedê! peyvikek fermanî ye bo ajotina terşûtewal. Di kurmancî de bo pez (ango mih, berx û beranan) "hirehir!" û bo terş (ango bizin, karik û nêriyan) jî "çiteçit!" têt bikaranîn. dêbaçe pêşgotin, nasandina / destpêka pirtûkê / mijarêdêhat derbajar, gund, deverên nebajar yan derî / dûrî bajardêhatî derbajarî, nebajarî, gundî, kesên / tiştên nebajarî dêl bn deldêm dêm., erdê bi dest mirovan nehatiye avdan dêmî dêimî, tiştên li erdê dêm şên bûne dêmî malî, xwemalîdêmîle dêmikî, fêkiyên / keskiyên (sebzeyên)li ber avdana baranê şên dibindêmke şemedank, amanek / firaxek avê yemirov wek çantik li gel xwe digerînedênişîn gundî, gundnişîn, xelkê gunddêr dêr, kilîse, perestgeha fileyan /mesîhiyandêr derengdêr rêz, xet (ya nivîsînê)dêran dêrîn, dêran, (tiştek / taybetiyek di xwe de) hebûn, (xwedî tiştekî) bûn

dêraw co, cokdêrî derengîdêrîk bn mêjûdêrln dêrîn, kevnar,qedîmdêrînbaw tradîsyon, kevneşopdêrlnblr tradîsyonalîst, kevneperwer,kevneşoppa^zdêrîne kevnare, (tiştên / serdemên) kevnar /qedîmdêrlnxwaz kevneperestdêw dêw, hût, di mîtolojiyê de hin heyberên gir û gewre nedêz gewr (t. gewrî tarî), xwelîrengî, ji rengê xweliyêdidan didan, dir andij dij, zid, ters, hember, beramberdij westan dij raswestan, dijberî kirindij westan li ber xwe dandijayetî dijîtî, dijberî, dijayetîdijewata dijwate, dijmane, peyvên wateya /maneya wan tam dijî hev e wek: reş û spî, sar ûgerm, nerm û reqdijkar dijber, nakokdijkarî dijberî, dijminatîdijkarî nakokî, lihevnekerîdijmin dijmin, neyar, dijw. dost, yar,heval, hevrêdijminane bi dijminatî, bi neyarî, dijminane dijminayetî dijminatî, neyarî, neyartî, dijminayetîdijwar dijwar, zehmet, çetîn, sext, dijw. asan, sanahî, hêsan, sanayî dijwên pîs, qirêj dijwênî pîsî, qirêjîdijxû belakir, şûm, neqet, venehewayî,şerok, şerxwazdijyar dijberdijyar berevajdijyarî dijberî

dijyarî berevaj î tî dil dil

dil henûn dil dil razî bûndil pê sûtan dil pê sujîn / sotin /

şewitîndil rifandin dil bijandin, dil

hebandin, dil birin xwe, bal kişandin, dên kişandin

dil rengan dilsar bûn, xeyal şkestin, dil şkestin

dil şkandin dil şkandin, xeyidandin, sil kirin, aciz kirin dilara dilveker, tişta dilê mirov pê xweşdibedilber dilber, delala ber dilî, yar, kesa ketiye dilê yekîdilbeste dilbij, dilxwaz, kesa dilê wê / wî ketiye tiştekî, kesa/ê tiştekî dixwaze dilbend dilbijîn, dilhebîn, dêndar, balkêş, tiştê dilê mirovan dibijîne xwe, tiştê pir balkêş edilbêdar haydar, sexbêr, miqate, hayjixwehe dilçesp dilbijîn, balkêş, balkêşîn, dênkêş, dilkêş, tiştek ku dilê mirov dibe xwe dildar dildar, evîndar, viyayî, xweşdivî, xoşewîst, yar, dost, hezkirî dildarî dildarî, evîn, evîndarî, viyan, xoşewîstî, dostî, hezkirin, eşq dilekutê dilqutî, qutequta dil, lêdana pît / bilez ya dildilelerze, dilelerzê bn dilekutê dilerawkê dudilî, dilwasî, dilwaswasî, şik, gumandilêr wêrek, dilêr, gernas, mêrxas, fêris, çeleng, palewan, aza, qehreman, cengawer, camêr, mêrdilêrane bi mêranî, bi wêrekî, bi gernasî, bi mêrxasî, bi fêrisî, bi çelengî, bi pehlewanî, bi camêrî

dilêrl mêranî, wêrekî, dilêrl, gernasî, mêrxasî, fêrisî, çelengî, palewanî, azayî, qaremanî, cengawerî, camêrî, mêrî dilêşe

dilêşî, êşa dilîdi^şe kul, xem, derd, keder, keserdi^şe kerb, qehrdilfirawan bênfire, bisebir, baldirêj, bêhnfirehdilfirawanî bênfireyl, sebir, bisebirî,baldirêjî, bêhnfirehîdilfirên bikelecan, biheyecandilkerewe dilveker, tişta dilê mirov pê xweşdibedilkirmê, dilkirmin, dilkirmol dilwas, dilwaswas, bigumaLn, bişik, dilpîs dilkoçer dilguher, (kesa/ê dilê wê / wî) xweranegir, (kesa/ê dilê wê / wî) guherbar dilnaz dilnaz, hestyar, hîsedar dilnerm dilnerm, diltenik, dilovan dilnewa dilhedîn, tişta dil rehet dike dilnewayî dilhedînî, rehebûna / rehetkirina dil dilniya pişrast, eseh, tekîd, jixwerazî, misogerdilniyayî pişrastî, esehî, tekîdî, jixwerazîtî, misogerîdilop dilop, çip, çipa avê / baranê dilopandin dasefandin, dawerivandin, dapalandin, dilipandin, dilopandin, kewidandin dilope darijî, çipeçipî, dilop-dilop rijîn avêdilovan dilovan, dilnerm, diltenik, birehim dilovanî dilovanî, dilnermî, diltenikî, rehim, merhemetdilpak dilpak, dilpaqij, dilsaf, qenc, bêgunedilpakî dilpakî, dilpaqijî, dilsafîtî, qencî, bêguneyîdilpîs dilpîs, dilwas, dilwaswas, bişik, bigumaLn, kesa/ê baweriya wê / wî nayê

dilrencaw dilsar, dilşkestî, xeyalşkestî, bêhêvîbûyîdilreq dilreq, bêrehim, bêdilovanî dilrifên dilbijln, dilhebîn, balkêş, dêndar dilrifênî dilbijlnl, dilhebînî, balkêşî, dêndarîdilrin diltezln, tişta dil xemgîn dike dilrûn bn dilxoşdilsard dilsar, xemsar, sersar, bêcoş, dijw. dilgerm, bicoşdilsard dilsarî, xemsarî, sersarî, bêcoşî, dijw. dilgermî, bicoşî dilsext dilreq, bêrehim, bêdilovanî dilsûtên dilsoj, kesên / tiştên dilê mirovan pê disuşe / dişewite, gunehên mirovan pê tê, rezîl, riswadilsoz dilsoz, jidil, xemxwer, bisoz, kesên ji dil tiştek in yan tiştekî dikin dilsozane bi dilsozî, dilsozane, ji dil dilsozî dilsozî, jidilî, xemxwerî, bisozî, kirina tiştekî ji dildilşad şad, şa, dilşad, kêfxweş, dilxweş,bextiyar, bextewer, xweşbextdilşadî şadî, dilşadî, kêfxweşî, dilxweşî,bextiyarî, bextewerî, xweşbextîdilşkaw dilşkestî, xeyidî, sil(bûyî),aciz(bûyî)dilşkist bêntengî, bêsebirî, balkurtî, balkinî dilşkist bêntengî, bêsebirî, balkurtî, balkinî dilteng bênteng, bêsebir, balkurt, balkin diltengî bêntengî, bêsebirî, balkurtî, balkinî dilxoş dilxweş, kêfxweş, keyfxweş, dilşad,şa, şaddilxoşî dilxweşî, kêfxweşî, keyfxweşî, dilşadî, şadîdilxurpê dilqutî, qutequta dil, lêdana xurt ya dildima bn paş dine bn han

dir hov, wehş, barbar dir xirab, bedmebest, dijw. qenc dir belakir, şero dir an didan, dir andiran dirîn, çirîn, peritîn, kincirîn,hincirin, diriyan, dirihandirandin dirandin, çirandin, peritandin,kincirandin, hincirandindirav, diraw pare, dirav, perediraw hevrêyî, hevalbendîdiraw dirî, çirî, peritî, kincirî, hincirî, diriyayî, çiriyayî dirawsê dormal, cîran dirawsê derdordirdong aciz, zivêr, nerehet, sil, xeyidî, bêzardirdongî acizî, zivêrî, nerehetî, silî, xeyidîtî, bêzarîdil dereng, direng, texîr, bêwext, ne di dema xwe de, ne di dema pêdivî de dijw. zû dil di dema xwe dedil xistin paş xistin, paşve xistin, taloqkirindil û zû, dil û zûyî zû-dereng, yan zû yan dereng, yan niha yan carek din (tiştek dê her bibe)direw dirûnî, karê birîna giya direwker dirûnker, kesa/ê giya didirû direwş di^ş direwş ala, perçem, bayrax direwşan, direwşanewe biriqîn direwşan, direwşanewe teyisîn direwşan, direwşanewe çirisîn direwşe birq, biriqîn direwşe teyisok, teyisîn direwşe çirûsk, çirîsk, çirisîn direwşedargeş, birqok, biriqdardirewşedar teyisokdirewşedar çirûskdar, çirisok

direxşan geş, biriqdar, biriqok, zelal, teyisokdirexşanewe biriqîn, geş bûn, birq dandirexşanewe teyisîndirexşanewe çirisîndirext dardirêj dirêj, dijw. kurt, kindirêje pê dan domandin, dewam kirindirêx, dirêx texsîr: Hîç katêk dirêxmannekirdûwe Me ticarî texsîrî nekiriyedirêx, dirêx Dirêx bo nebûnî xwênewarî! Ax jiderdê nexwendewariyê!dirf nîşe, nîşane, delîl, govadirin bên, bêna pîsiyê, bihn, bêhn, bîndirindane hovane, wehşane, dirindane, barbaranedirinde hov, wehş, dirinde, barbar, nemirovdirişt gir, girs, zexm, mezin, gewrediriştî girî, girsî, zexmî, mezinî, gewretî,giratî, zexmatî, mezinatîdirj xav, sistdirk strî, strîkdirkan xwiya bûn, aşkira bûn, diyar bûn, belû kirin, (rastî) derketin holê, eşkere bûn dirkandin xwiya kirin, aşkira kirin, diyar kirin, belû kirin (rastî) anîn holê, eşkere kirindirkandin dirkandin, îtîraf kirindirkaw diyar, xwiya, aşkira, belû, bellî,berçav, zelaldirke deng, pêjn, dey: Dirke nekey! Dey neke! Deng neke! Pêjnekê ji xwe neîne ha! dirm nesaxî, nexweşî, epîdemLî dirne rik, serhişkî, înat, ji ser ya xwe nehatin xwarêdirne lê girtin rik lê girtin, serhişk bûn, ji ya xwe nehatin xwarê, riko bûn diro derewdirofîşal methok, metho, pesno, kesa/ê bi derew metheyan dike yan pesnan dide

dirozindirozinîdiruşmdiruşmdirustdirustdirustdirust kirdin dirust kirdin dirust kirdin dirust kirdin dirust kirdin dirustî dirustî

dirustkiraw dirustkiraw dirustkiraw dirustkiraw dirustkiraw

dirok dirok, çirok, dirînok, çirînok, tiştâ yan alava dikare tiştan bidirîne / biçirîne diroyîn derewî, gotina bêbingeh derewîn, derewker

derewînî, derewkerî diruşm, nîşane slogandurist, dirist, durust, rast sax, saxlem

(xanî) ava, çêkirî, avakirîdurist kirin rast kirin sax kirin ava kirin çêkirin duristî, rastî saxî, saxlemîdirustker duristker dirustker rastker dirustker saxker dirustker avaker dirustker çêkerduristkirî rastkirî saxkirî avakirî çêkirîdirustbêj rastgo, rastîbêjdirûd silav, mehrebayî: Mihemed Pêxember,dirûdî Xwa lê bê Mihemed Pêxember, silavên Xwedê lê bin

dirûd Be dirûd bît Bi xêr biçî, oxir be, ser çavan biçîdirûdal dehlûdir, cihê têrstrî dirûman dirûn,

karê dirûnêdirûn dirûn, cil çêkirindirûn dirûn, giya birîndirwêne dirûnî, karê dirûnêdirz derz, derizîn, şkestin bê ku hûr-hûr bibe

li paş manketin pey / dû / dûv (yekî), dan

dirz birdin / dan derizîn, şkestin bê ku hûr- hûr bibedirz tê kirdin derizandin, şkandin bê ku hûr- hûr bibediş diş, xwişka mêrê jinekêdiş : ~ kirdin (di lîstikan / yariyan de) dora xwe nekirin, derfeta xwe bi kar neanîn diwa dû, pey, dûv diwa paşdiwa dawî, dûmahî diwa (li) piş tdiwa biran birihan, birihîn, telifin, hemû mirindiwa car cara beri vêdiwa car (cara) taliyê, (cara) dawiyê, (cara) dûmahiyê, dûmahîkêdiwa be diwa li pey hev, li dûv hev, yek li dû ya din diwa kewtin diwa kewtin pey (yeki)diwa xistin paş xistin, bi paş êxistin,paşve êxistin, taloq kirin be diwa geran lê gerin be diwa hênan bi dawî anîn diwakewtû paşvemayî, pêşneketîdiwamLÎn dawîn, ya/yê li sirayê li pey / dûvhemûyandiwaroj ayinde, dûveroj, pêşeroj, demên bêndiwatir paşî, dûre, peyre, dûvradiwatirîn dawîn, dawîtirîndiwawe paşve, berev paş, ber bi paş vediwayî dawiyê, dûmahiyêdiwayî taliyêdiwayî paşî, piştre, paşê

diwayî hatin bi dawî hatin, gihan dawiyê, temam bûn

diwayî lê hênandawî lê anîn, dûmahîk lê înan, bi dawî kirin

diwê t hibir diwêt diyan diyan diyar

diwayîn dawî, encam, kotayî, temam!diwê, diwênê do, duh, duhî, duhinî, roja berî

îro û piştî pêrximavdank, hibirdank, şûşeya ximavê /

dot, duht, keç, qîz, kiç file, mesîhî, îsawî, xrîstiyan gawir, kafirdiyar, xwiya, berçav, xuya, tişta têt yan dikare bêt dîtindiyar diyar, xwiya, zelal, ron,

aşkira, eşkerediyarde diyarde, fenomen, bûyerek / rastiyek berçavdiyarga diyarge, cihê jê çavdêrî li tiştekî têt kirindiyarî diyarî, hediyediyarî berçavî, xwiyayî, xwiyabûn, rewşa hatin dîtinê, rewşa hatin ber çavan: Diziyeke le kê diyarî da? Kî derket dizîker? diz diz, dizîker, kesa/ê dizînê dike diz asêgeh, senger, kele, kelhe, qela dizdar pasevanên / cerdevanên / parêzerênasêgehan / sengeran / keleyandizerê varê, avarê, rêya kêt têt bikaranîn dizî, dizêtî dizî, karê dizînê dizîn dizî, dizî kirin dizînewe jê kirin, jê dûr xistin

minal le şîr dizînewe zarok ji şîr vekirindiznêro sîxur, casûs, zêrevandizran hatin dizîndizraw dizî, tişta hatiye dizîndizrêw neviyayî, nehezkirî, nefretkirî,lanetkirî, pîs, kirêt, necisdî (ya / yê / yên) dî / din / dîtirdîd dîtin, dîtin û raman, bîrûbawer, bîrûray:Le dîdî towe cejnekeman çon bû? Bi dîtina tecejna me çawan bû?

dide binahi, hinêra / şiyana / karina dîtinati ş tan / bûyeran / diyardeyandide pêbinik, çavik, çavdike (ya / yê / yên) di / din / ditirdikeş (ya / yê / yên) din / di / ditir jidil dil, êsir, êxsir, girti, zindankiridili dili, êsiri, êxsiridilan gêjelok, peledin, tiredin, hepledin,hepletiraşdilanê (colan) hejindilanê (helperkê) govend, dilandiqet hay, aga, dên, bal, diqetdir eg stûn, direkdisan, disanewe disan, cardin, dubare, disa, car di jidiş hûrûmûr, kelûpeldite çiku, ji ber ku, çunkeditin ditin, bi çavan aga / hay jê bûnditinewe veditin, disan ditin (t. tiştekwendabûyi)diw al, ali, rex, hêldiwan diwan, helbestên berhevkiridiwan diwan, eywan, civat, encûmen, konseydiwar diwar, taqdiwexan mêvanxane, odeya mêvanandiy- Bo peyvên bi " d i y d e s t pê dikin, binere”diy-do dew (vexwarinek e ji av, mast û xwê têt çêkirin û tezi têt vexwarin): "Kes be doy xoynalê tirş e" "Kes nabêje: dewê min tirş e" doj mat, seyr, ecêbdoj daman mat man, ecêbê girtin, ecêbê serê yeki girtindojdamaw matmayi, ecêbgirtidoje doje, cehenem, agiristan, dozexdol geli, cihek nizm (û teng) di navbera ducihên bilind (gir, çiya) dedol dewl, dewlik, amanek / firaxek avê yedolab dolab, qubale, qemsor

dolaw çala avêdolçe dewlik, amanek / firaxek avê yedolezê newal, nihal, ava di cihek nizm /(ûteng) yê navbera du cihên bilind (gir, çiya) dere diboredolke kûpikdolke dewlikdolke cerikdoran xisirîn, têk çûn,dijw. bi ser ketindorandin jê birin, xisirandin, têk birin, bi ser ketindorge girav, cihek axyê kuher çaraliyênwî av in dorjing tenîdorniç tenîdost dost, heval, birader, hevrê dost yar, evîndardostane dostane, ji dil, dilsozane, bidostînî, bi hevaltîdostane yarane, bi evîndarîdostanetî dostî, dostînî, dostanetî, hevaltî,hevalînî, biraderîdostanetî yaretî, evîndarîdostênî dostî, dostînî, dostanetîdoş bn dojdoşaw doşavdoşawî doşavî, tişta ji doşavê yan doşav têdoşawî çeşnek tirîdoş ek doş ek, nivînek nerm e bo li sernivistinê / raketinê / razanêdoşekele doşekok, doşekên biçûkdoşenî doşînî, karê dotinêdoşîn doşîn, dotin, duhtindoşraw dotî, doşî, duhtî (bizina / miha /çêla şîr jê hatiye dotin / derxistin)dox (t. "barûdoxdox navik, nîvek, navenddoxî bingehîn, giring, serekîdoxyan navik, nîvek, navend

doxyanî bingehîn, giring, serekî doz doz, dawa, daxwaz doz mebes t, merem doz armancdozex doje, cehenem, agiristan, dojeh,dozexdozîn dîtin, peyda kirin, pêrgî hatindozîn lê gerîn, li pey gerîndu'a dua, lava, lavaj, liyan, hêvî û daxwazkirin ji xweda yan mezinek olî / dînîdu'a gîra bûn dua qebûl bûn, wek duayên yekîçêbûndu'a xwastin xatir xwastin, gotin ”bi xatirê te / we”du'axwazî xatirxwazîdu'axwazî lê kirdinxatir jê xwestin, gotin ”bixatirê te / we”dugme bişkoj, dugme, qupçedujmin dijmin, neyar, dijberdukan dikan, firoşgehdukandar dikandar, xwedîdikandukandarî dikandarî, karûbarên (xwediyê) dikanê duktor doktorduktor bijîşk, nojdar, tixtordunya dinya, cîhan, gerdûndunya xelk, alemdur dur, morîk, mircan, cewer, micewher durd gerode, remolte, gemorte, xilte (ava binê amanan / firaqan ya ji ber qirş-mirşan pîs e û nayê vexwarin, çaya di bin peyaleyan de dimîne û ji ber ku tov tê de ye nayê vexwarin) durv nîşe, nîşane, delîl, gova duşmin bn dujminduwa bn diwaduwane cêwî, cêmk, cotik, cêmikduwê, duwênê do, duh, duhî, duhinî, roja berîîro û piştî pêrduwêt ximavdank, hibirdank, şûşeya ximavê / hibir

duwêt dot, duht, keç, qîz, kiç duxreme xiyarmast, mastê xiyarên kerkirî hatine têkilkirin duxterduxter doktor, tixtor, nojdar, bijîşk, pisîşkduxter f. keç, dot, qîz, kiç dû du (jimare 2, II) dû pey, dû, dûv bn diwa dû dûkêl, dûmaLn, dûxandûawan duav, cihê du çem / robar lê digin hev û dibin yekdûbad ducarî, duqatî, dumilî, duhêlî, dualîdûbare dubare, ducarî, tekrar, ji nû ve, jinişka vedûbare bûn / bûnewedubare bûn, dîsan qewimîn, tekrar bûndûbare kirdin / kirdinewe dubare kirin, dîsan kirin, tekrar kirin dûbarepat bn dûpatdûberekî hevrikî, duberî, rikeberiya di navbera du aliyan dedûberekî û sê lê kirdin bi lez û bizav karek kirindûberekî westan hevrikî kirin, li dij hev rawestîndûberekî xistin nêwan hêvotin, berdan hev,kiş kirin hevdûca duca, karedûçar pêrg, rast, tûşdûberekîî (şitêk) bûn pêrgî / rastî (tiştekî) hatindûberekîî (şitêk) bûn tûşî (tiştekî) bûn dû.çendane ducar, ducarî hindî tiştekî, ducarî ji tiştekî mezintir / biçûktir / dirêjtir / kurttir û hwd. dûçerxe duçerxe, duçerxîdûçerxe bîsîklet, kerkê asinî, hespikê asinî dûd bn dû

dûdekîdûdilbişikdûdilşikdûdmanbinemal,dûdman

dûdare darbest, tabût, darên kesên mirî li ser tên rakirin û bo veşûştinê yan binaxkirinê dibin

qûnder, homoseksüel, sodomî, îbne dud.il, dilwas, dilwaswas, biguman,

dudilî, dilwasî, dilwaswasî, guman,

dûnde, ûcax, ziriyet, dûndeh, malbat, sûlalhoz, êl, eşîr dûdmankiwêr bêdûnde, bêûcax, bêziriyet dû faq qosk, duçeq, duşeq, tiştên bi dirûvê

/ şikilê "v"dûg dûng, daw, dawa mihan (beşa ji leşê mihanya derqûna wan diniximîne)dûguman bn dûdildûhem, dûhemîn bn dûwem, dûwemîndûkan bn dukandûkel dûkêl, dûman, dûxandûkel hilm, buxardûkelawî dûkêlî, dûkêlgirtî, dûxanî, dûmanî, dûxangirtî, dûmangirtîdûkeldan dûkêlkêşk, kunek e li banê xanî bo ku dûkêl / dûman / dûxan tê re hilbikeve derveyî xanîdûkeldiraw dûkêlî, dûkêlgirtî, dûxanî,dûmanî, dûxangirtî, dûmangirtî dûkeldiraw

hilmdayîdûkelgîr, dûkelkêş dûkêlkêşk, kunek e li banêxanî bo ku dûkêl / dûman / dûxan tê rehilbikeve derveyî xanîdûla dual, dualî, duhêlî, durexîdûla (derî / pencere) duqatdûlge pesn, pesnebêjî, gotarek pesndanê (t. bo bîranîna kesên mirî) dûlike duşeq, duçeq, qoskdûlone dual, duhêlî, dualî, duşaxî, duçeqî, duqatî

dûlûle dulûlî, duborî, dukunî, tivengên dulûlîdûmalekî dumalî, dumalikî, dema jin û mêr di eynl malê de dijîn lê maiyeta xwe ji hev cuda dihêlindûmel lîr, peq, peqûşk, peqûşkên li leş çêdibindûmelek daholk, çeşnek daholên biçûk e dûmirekî bi herdu destan dûnihom duqat, duqatî, xaniyên duqatdûnîme dunîv, nîv û nîvdûnîme kirdin nîvandin, nîv û nîv kirin, waparçe kirin ku nîvek li aliyekî û nîva din jîli aliyek din bimînedûpat dubare, tekrar, dîsandûpat kirdin dubare kirin, dîsan kirin,tekrar kirindûpat kirdin deng vedan, olan dan dûpel

duşeqî, duçeqî, qoskdûpê dupî, dulingî, jîndarên du pî / pê / ling henedûpê dupêpikî, tiştên du pêpik / pî / pê / ling henedûpişk dûpişk, dûlipîdûqa t duqa tdûqa t ducarîdûqet duhêlî, dualî, durexîdûr dûr, dijw. nêz, nêzîkle dûr dûrewe ji dûrle dûr dûrewe ji dûr vedûrayî dûrahî, dûrayî, mezafe, dîstans dûrbîn dûrbîn, kesa/ê pêşeroja mijarekê dibîne yan wê li ber çavan digire dûrdest dûrdest, tişta destê mirov bi asanî nagiyê, dijw. berdestdûrendîşe dûrpûnij, dûrfikir, sexbêr, kesa/ê dûr difikire û mijarê bi berfireyî li ber çav digire û li pêşeroja wê dirame dûrî dûrî, dûratî

dûrlesoz bêhest dûrlesoz objektiv dûrû durû, xapinokdûsibey dusibe, dusibê, roja pişti sibe / sibê / sibehi bêtdûşemme, dûşemmû duşem, duşemb, ji rojênhefteyê ya pişti yekşemê û beri sêşemêdûta duta, duqat, ducardûtiwê, dûtuwê duhêli, duali, duqatdûwan şêwirin, suhbet kirin, (li gel hev)axiftin, qise kirin, şor kirin, (li sermijarekê) peyivin, bas kirin, qal kirindûwan duyan, duwan, du liban / heban /kitan: Dûwan debinim Duyan dibinim, du (ji wan)dibinimdûwan cotdûwan-dûwan du-du, cot-cot, du bi du, her du carekêdûwanbêj şiroveker, raveker, basker, liseraxiv, kesa/ê li ser mijarekê diaxive dûwander peyvder, axiftger, kesa/ê axiftinekê pêşkêş dikedûwandin axaftin, peyivandin, li gel yeki suhbet kirin, wa kirin ta ku kesek biaxive dûwange axiftgeh, cihê axiftinên gelemperi, cihê axiftinên bo raya giştidûwane cêwi, cêmk, hevalcêmk, du xwişk yan du bira yan xwişkek û birayek yên bi hev re ji diya xwe bûnedûwane du tiştên tam mina hev dûwanze dazde, duwanzdeh, (jimare 12, XII) dûwem, dûwemin duyem, (ya / yê / yên) duyê / duyan, (ya / yê / yên) piş ta (ya / yê / yên) yekem / pêşindûxale duxalok, duniqtok (di niqteşaniya nivisinê de nişaneya ":") dûxew bûn xew lê herimindûzaxe kirdin nerehet kirin, aciz kirin e e: Ew kurd e Ew kurd e

ebleqebyalebreşecindaeczacieczaxane

ejmêrejno çok-ekan-ekanim-ekanit-ekani-ekaniwi

e- di-: ekat dike, edim didim, egiryandigirin-e -o-e -ê (paşpirtika vokativi yekhejmar): küre kuro, mame mamo, apo, kake keko, bawke babo, bavo, kere kero-e dayke dayê, xwişke xwişkê, kiçe keçê ebê dibe, dibit, dibit ebê divê, divêt

matmayi, ecêbgirti, mestbûyi beteni(anatomi) zirav rojev, ajenda dermanfiroş dermanxaneedi! bêguman, bêşik, tabi, helbetedi? Ma ne? Ma ne wisan e?efsane efsane, çirokên mitolojikefser serleşker, fermandara/ê

leşkeriegena, egina yan na, heke ne, eginaeger heke, eger, ger, herkeegina wek dinegina heke neegrice kezi, bisk-eha : sedeha bi sedan, hezareha bi hezaran,milyoneha bi milyonan û hwd.ehli sivil, medeniehli gel, xelk miletejdeha ejdeha, marêbidestûpêejmar hejmar, hijmar, jimar

ejmardin hijmartin, jimartin, hesab kirinhijmêr, hesabgir

-an: kiçekan wut keçan got-ên min: kitêbekanim kitêbên min-ên te: xizmekanit xizmên te-ên: zimanekani ewropi zimanên kurdi-ên wê / wi: hevalekani hevalên wê /

-ekanman -ên me: dostekanman dostên me -ekantan -ên we: malekantan malên we -ekanyan -ên wan: pênûsekanyan pênivîskên wan elbet helbet, bêguman, bêşik, bivê-nevê, hebe-nebe elê dibêjeelfûbê alfabe, komtîp, koma tîpan, pergalaherfanelqe gustîlk, gustîrkelmas elmaselmode mode, bistîlem ev, eve, vê, vî, viya, vêyaema, emma lê, lêbelê, welêemin minemin ezemîn pêbawer, emînemn, emn û asayîş(t) asayîş, ewleparêz,ewlekar, emniyetemr ferman, bang, gazîemus t til, tilîencam encam, akam, dawîencin ker, parçe, qetencin encin kirdin ker kirin, qet qet kirin, hûr kirinencümen encümen, deste, konsey endazyar endazyar, mihendis endêşe, endîşebîrdoz, îdeolojî enem mem, çiçik, bersîngengaw gav, pêngavengûr tirîentîke seyr, sosret, ecêb entîke awarteentîke kevnare, antîkeqil aqil, hiş, bîr, awezeramende perîşan, hejar, belengaz, feqîrerc enîşkere bir ek, mişarerê belê, erê

erê ma, gelo, erê, ecebe: Erê deynasî? Gelo wê/wl dinasî?erk erk, wezîfe, kar, vatinî erz erd, ax, xak, zevî eskirî tirî, libên tirî eskiwê

heskû, mifsik, kefçîeslen jixwe, eslenesp hesp espardin spartinespayî bêpêjnî, tenahî, bêdengî, bêgeremolî, bêqerebalixîesrîn hêsir, rondik, firmêsk, ava ji çavantê dema mirov digirlest- Bi giştî cihê st-Estembol, Estemol Stembolestêre stêr, stêrkestêrk bendavestêwilk hevîrestî hestîesto patik, paşstoestûn stûneşk enîşkeşkence şkence, lêdan, tazîbeşkewt şkefteşya eşya, tişt, maletk hetk, rûreşî, şermezarîetûn dojeh, cehenem, agiristanew ewew wêew wî (yekhejmar)ewan ew, wan (pirhejmar)ewanîş ew jî, wan jî (pirhejmar)ewca paşî, peyre, dûreewca encaxewe (amrazî amajekirdin) ewa/ê he, ewa/ê ha, ewa/ê hanewe (baştir e: ew e) ew e-ewe ve-: geranewe vegerîn, xwardinewe vexwarin ewende hind, ewqas, weqa

eweş ew jîeweta, ewete işte, va ye, ev e, binere, bibîneewreng mirêsdar, mihteşem, ewreng, şiko ewsa vêca, îca, îja, vêgaewsa hingê, vêca hingê, wê gavê, wê demê, wî wextîewzar amraz, alav, amûr, aletey pa, ma, gelo: Min kur im, ey to? Ez kurim, pa tu (çi yî)?ey! ey!eylûl rezber, îlon, meha 9em di salnameya romî deeyna? ma ne? ma ne wisan e? ezbole biharatezmûn azmûn, ceribandin, test, îmtîhan-êk -ek: wilatêk welatek -êk carêk carek -êk carekê 'êl hoz, êl, eşîr ême em ême me-ên- -în-: deçên Êran Îranêrane van deran, vira, van derdoranêranî îranî, xelkê / tiştê (ji) ÎranêÊraq Iraqêre vir, vê derê, vira, vêrê, here, hire, êre, vî cihî, ev der êsk, êsqan hestîêsta, êste niha, noke, nika, niho, ana,aniha, vê gavê ês tayî nihoyîêstir hêstir, qantirêşta hê, hê jî, hîn, hêşta, hîna, hîna jîêwaran êvaran, her êvarêware, êwarê êvarêwe hûn, hingo, winêwe we, hewe, hingo

êza xelat, badaştfafon fafon, bafon, aluminyumfak lêb, lêhb, lihb, fêl, dek, dekûdolab, hîlefal fal, pêşbînîkirin, diyarkirina bûyerêndemên bênfal girtinewe fal vekirin, pêşblnl kirinfal telewî, rewşa mirovekî yan heywanekl ku têde têkiliya cinsî pir dixwazefalawêj, falbêj, falçî, falgir falveker,falbêj, falçîfalawêjî, falbêjî, falçêtî falvekerî, falbêjî, falçîtîfam fam, fehm, fêm, têglştin, têgihiştinfama fama, têg^tî, fehmafamîde famlde, kesa/ê dikare tişteklbinirxlne û wê fam bikefamln tê glştin, fam kirin, famlnfanos fanos, lampe, çirafaqe xefik, tepik, faqe, dav, davikfaris, fars farisfarisl, farsl farislfayiz fayiz, falz, selef, ribafayl dosye, fayl, belgefekle cênlkfele file, xrlstiyan, meslhl, îsawl fele asûrl, siryanl felsefe felsefe, fllozofl fen (erebl) bn hunerfena wek, mlna, fena, nola, şibl, eynlfend, feng fen, fend, feng, lêb, lêhb,hlle, llstik, leyistik, lehlstikfend û fêl fen û fêl, lêb, hlle, xap,xapandinfener fanos, fener, çira, lampefeqê feqe, feql, şagirdê dînî (t îslamê)feqlr feqîr, hejar, belengaz, jarfer nirx, hêjatî, hejîtî: Ferî niye qiseyş legel bikeyt Ne hêjayî ye li gel biaxivî jî feramoş feramoş, nehesibandî, înkarkirî

feraş

ferdar(tiştekî)ferdarferdeferecferehferehferehferheng

feramoş jibîrkirîferamoş kirin feramoş / pûç kirin, nehesibandinferamoş kirin ji bîr kirin feram.oşî ser sar î, xemsarî feramoşî înkarferamoşî jibîrkirin, nehesibandinferaqe bend, qeyd, zincîr (t yên pî / ling

pê tên girêdan)dergevan, kesa/ê karûbarên xaniyekî(t yên îdarî) yên mîna malînê dikebihagiran, binirx, hêja, hejî

bikêr, biwec, bikêrhatî ferde, kîs, torbe, tûrik, telîs bn fêlûferecfire, fireh, fereh, firhe xweşî, şadî bereket, zêdehîferheng, peyvname, bêjename, pirtûkên peyv tê de (li gor rêza alfabeyê yan mijaran) hatine rêzkirin û (bi zimanek din yan bi heman zimanî)

hatine rave- û şirovekirin ferhengok ferhengok, peyvnamok, bêjenamok, ferhengên biçûkferhengok fehengok, çend peyvên rêzkirî ferîk

kerik, kojik, rizik, çilmik (fêkiyên/ keskiyên / sebzeyên) negihayî / negihiştî ferîk -terk, -kelî: ferîkeqezwankezwanterk, kezwanên ter, ferîkenok kelînok, kelînuhk, nokên terferkandin ferkandin, li ber nivîsîn, ji bergirtin, kopî kirin, lasa kirin, texlîd kirinferkane jibergirî, lasayî, texlîdferkar destnîşanî, tilnîşanîferkar şîret, nesîhetferkar pêşn.iya, pêşn.iyar, pêşn.iyaz,pêşniyad, teklîfferman ferman, emir, emr

fermanber fermanber, karmend, memûr, kesa/ê di karek fermî / hukumî de dixebite fermanberî, fermanberêtî fermanberî,karmendî, memûrî, karê gelemperî / hukumî fermandar, fermander fermandar, kesa/ê emir û ferman di dest de ne fermandar, fermander mîr, prens fermandarî, fermanderî fermandarî, erkê / hêza dana emir û fermananfermanga, fermange fermange, biryarge, qerarge, cihê ferman / biryar / qerar jê / lê tên dan fermangêrî hukumî, fermî, resmî, fermangêrî fermanî fermanî, emrî, împeratîv fermanrewa rêveber, serok, serwer, fermanrewa, administrator fermanrewa walî, mihafizfermanrewayî rêveberî, serok(at)î, serwerî, fermanrewayî, administrasyonfermayişt kerem: Wek 'Elî fermayişt kirdûwe,... Wek Elî kerem kiriye, ... (Awayek rêzgirtinê ye li şûna "Wek Elî gotiye") fermû

Kerem bike!fermûn kerem kirinfermûn kerem bikinfermûn gotin (t dema rêzgirtin û qedir ûqîmet hemberî kesa/ê tiştek gotiye têt nîşandan) Xwa le Quran da fermûyetî ke... Xwedê di Quranê de kerem kiriye ku... (... gotiyeku...) (Herwa bi tiraneyî / tinazî jî têt bikaranîn:) "Cenabtan" çî defermê? Çi dibêjî, "ezbenî"?ferq ferq, cuda, cihêferş merş, berik, xalî, xalîçe, mehfûr, hêsîl ferş ferşfertene firtone, bahoz, barove, hewayê bi bayek xurtfertût (kesa/ê ji pîriyê / êxtiyariyê)jitaqetketî, bêtaqet, neşêferû per, perûpûrtê bi mirîşk û elokan ve

ferwar serdar, serwerferxi çeşnek tiriyê hür! bêdindik eferya, feryad bn firyaferz ferz, gerek, pêdivi, pêwist, hewce, lazim ferzin (di şetrencê de) wezîr fesl lihevhatin, sulh, rêkeftin, lihevkirin, dijminatiya di navbera xwe herdu aliyan de nehêlanfetan (dafetan) ji xwe şerm kirinfetar perit(and)i, hincir(and)i, dir(and)i~ fetar parçe-parçefetaret birihin, telifin, neman, ji holê rabün, ji navê rabünfetir (hevirê) netirşkiri, bêhevirti^kfewtan püç bün, wêran bün, kembax bün, ruxin, hilweşinfewtandin püç kirin, wêran kirin, kembax kirin, ruxandin, hilweşandinfewtaw püç(büyi), wêran (büyi), kembax(büyi), ruxi, hilweşifelesüf filozof, feylesoffexfüri ferfüri, çin, porselenfê (êşa) ati, sara, epilepsifêdar atidar, saradar, epileptik, kesa/êêşa ati / sara / epilepsi lê yefêl fêl, lêb, lêhb, hile, deküdolab, listikfêlbaz fêlbaz, hilebaz, lêbker, lêhbkerfêlüferec deküdolab, lêb, hile, fêl, lêhb,xapandinfênik hênik, hinik, hünik, hin, ne germ ü ne ji sarfêr fêr, hin, hi, hü, elmfêr bün fêr bün, hi(n) bün, eliminfêr bün tamijin, elma xwe girtinfêr kirdin fêr kirin, hi(n) kirin,elimandinfêr kirdin tamijandin, elimandin xwefêrbü fêrbü, hi(n)bü, dijw. zikmaki

fêrdar fêrdar, hîndar, şagird, kesa/ê têt fêrkirinfêrdarî fêrdarî, hîndarî, ders(dan),wane(dan)fêrge fêrge, xwendinge, dibistan, qutabxane, cihê lêfêrkirinê û lêfêrbûnê fêrkar, fêrker fêrkar, fêrker, hîndêr, fêrdêr, hînkar, hînker, perwerdekar, perwerdekar, mamoste, kesa/ê fêr / hîn dike, fêsan şil bûn, şilîn, şilikîn fikir

fikir, hizir, raman, bîr, pûnijfikirîn fikirîn, hizirîn, ramin, pûnijînfilan filan: ~ car filan car(ê), ~ kesfilan kes, ~ şit filan tişt, ~ û fîsar filan- bêvan, filan û bêvan filçebn firçefilis, fils filis, hezarêk (yek ji hezarê, 1/1000) ji yekîneya diravî ya Iraqê: 1000 filis 1 dînar efilîqan, filîqanewemeriçîn, merçiqîn, perçiqîn, pelçiqînfilîqandin meriçandin, merçiqandin, perçiqandin, pelçiqandinfilîqaw meriçî, merçiqî, perçiqî, pelçiqî,hatî meriçandin / merçiqandinfilîte felîte, tûle, tolaz, pûçfilq fehş, fire, mezin (cil û berg, sol ûpêlav)filq şep, dengê mîna wî dengî yê ji avê têt dema tiştek giran (wek kevir) dikeviyê filqê, filqin, filqîcan qehbe, qehbik, fahîşe filqefilq şeperep, bn filq filt (dev) beş, zêde vekirîfiltandin minandin, mine-min kirin, bi mine- mlnkî peyivîn, wa nezelal û dengnizm axivîn ku bi asanî jê neyê famkirin filte, filtefilt mine-min filtedeme devminok, kesa/ê wa nezelal û dengnizm axivîn ku bi asanî jê neyê famkirin

fim kif, kif kirin, poz / difin / bêvil / lût ji kilmûş paqij kirin (bêyî ku tila xwe bike tê re)fim kirin kif kirinfincan fincan, kûpên qaweyêfind find, şemal, mom, çira, şemalkfinddan finddank, cihê find / şemal lê têndanînfindiq findiq, fisteqfir fir, qurt, qurç: firêk le çay dan firek li çayê dan, firek ji çayê vexwarin fir hay, aga: Firî be ser dunyawe niye Hay ji bayê felekê nîne, Ji ti tiştî ne agadar e fir têkilî, peywendî: Firî niye be ser karekey êmewe Ti têkilî bi karê me ve nîne firajan firajîn, peresîn, pêş ketin, guhertinên wa tê de çêbûn ku ji berê baş tir / kêrhatîtir bibefirajandin firajandin, peresandin, pêş xistin, pêşve birin, , guhertinên wa tê de çêkirin ku ji berê baş tir / kêrhatîtir bibe firajî firajî, peresan, pêşketin, pêşxistin, pêkhatina hin guhertinan di tiştekî / kesekî / heywanekî de ku wê / wî ji berê baş tir / kêrhatîtir dikefirajîwer firajîwer, guherbar, tişta diguhereyan dikare biguhere (t. baş tir bibe)fir an bn fir kanfir andin fir andinfir andin bn rifandinfirawan fire, berfire, fireh, firhe, dijw. tengfirawanî fireyî, berfireyî, firehî, firhetî, dijw. tengî firçe firçe fire pir, gelekfire- pir-, gele-: fireayînî pirolî, pirdînî, geledînî, firehizbî pirpartî, firekulturî pirçandeyî, pirkulturî

firgefirinfirindefirindefirinklûtanfirînçûn (t.firîştefirîw

fireayînî pirolî, pirdinl firebêj pirbêj, zêdeaxivfirefir firefir, vexwarina fir bi fir û deng ji devê xwe anînfirefir pirepir, dengê berdewam yê çeng û baskan dema firinde / teyr difirin firehizbî pirpartîfirehizbayî pirpartîtî, pluralîzmfireyî pirî, gelekî, zêdeyî, mişeyî, zafîfirez qedîfefireneteweyî pirneteweyî, multînasyonal firê avêtin, vir kirin:firê dan avêtin, virvirandin, vir kirin, vir (û) avêtinfirêdiraw avêtî, virkirîfirêdiraw bêxwedî(hiştî), bêxudan (hêlayî) firfire firfire, qelûna avî firfiroke firfirok, pêlîstokek zarokan e

firfîng persîv, êşa sarmayêfirgeh, cihê firîna balafiran firne, firin, tenûr firinde, balinde, teyr, tilûr firok, firinde, tiştên difirin kunên difinan / pozan / bêvilan /

firîn, li hewa meşîn, li hewa hatin û bi saya / alîkariya çeng û baskan) firîşte, melek, melaîket xap, hîle, lêb, lêhb, fêl, dekûdolab firîw dan xapandin, lê(h)b lê kirin, hîle lê

kirinfirîw xwardin xapîn, hatin xapandin, lê(h)b lê bûn, lê(h)b lê hatin kirin, hîle lê bûn, hîle lê hatin kirinfirîwandin xapandin, hîle lê kirin, dekûdolab lê kirinfirîwbaz xapînok, hîlebaz, hîleker, lê(h)bok firîwxor xapînber, kesa/ê bi asanî têt xapandin yan lê(h)b / hîle lê tên kirin

firîz firîz, giyayek e li mêrg û çîmenan şân dibefirka, firka-firka panîk, bizdîn, behecîn kewtin firka bizdîn, behecîn, ketin panîkê firkan bîsk, kêlîk, gav: Be firkanêk gerayewe Di gavekê de vegerî firkan, firkan-firkan mat, ecêb, hêbetî, sosret, seyrfirke, firkê pirepir, pirpir, dengê çeng û baskan dema firinde difirin firman vatinî, erk, kar, xebatfirman rêz. lêker, verb, fiîlfirmêsk rondik, hêsir, esrîn, ava ji çavan têt dema kesek digirî yan giriyê wê / wî têt firoke firoke, balafir, teyare firokenehêl dij-firoke, dij-balafir, çekên dijî firokeyan tên bikaranîn firokewan firvan, firokevan, pîlot, kesa/ê firokeyan difirîne firstade peyamber, qasidfiroşga, firoşge firoşge, firoşgeh, dikanfiroşraw firotî, hatî firotin firoştin firotin, bi pare dan, bi kirîn / standin danfiroştinewe vefirotin, dîsan firotin firset delîv, derfet, firset, firsend, gav, mecalfirşteng bênteng, bênçik, dijw. bênfire firt, firte firt, liva / lebata tavil û bilez: Firt xoy hawîşt Firt xwe avêt (ango bilez xwe avêt)firt kirdin firtîn, firte-firt kirin, bi lezûbizav meşîn / hatin û çûn firtene firtone, bahoz, barove, tûfan firzend zarok, dûnde, biçûkfirû hênanewe xwe tewandin / çemandin (li ber kesekî / tiştekî bi mebesta nîşandana qedir û qîmet)firûc marir, marirk, mirîşkên nûgihayî

firûfêl dekûdolab, hîle, fenûfêl firûn firne, firin, tenûr firya, firyad hewar firya kewtin li hewarê hatinfirya kewtin li hewarê çûn: Xelkîne, firwam kewin Xelkîno, li hewara min werin firya kirdin hewar kirin, bi bang û gaziyan alîkarî xwestinfiryaguzar xêrxwaz, kesa/ê li hewara hewcedaran diçefis fis, fisîn, fisikîn, dengê fisefisê fis dan fisandin, cotbûna dîk û mirîşkan, karê dîk mirlşkê digêfis palewan fisto, kesê xwe mêr û mezin dihesibîne lê di rastiyê de ne ti mêr e fise, fisefis fisefis, dengê "fisss..." fiske pistîn, dengê pir nizm (t li ber guhê kesekî)fiskefisk pistepist, peyivîna bi dengek pir nizm (t li ber guhê kesekî)fiş fis, goga / pifdanka / tekerê hewa kêm tê de heyefiş pif, perçivî, nerm û hewayî fiş bn fisfişe yarî, henek, qerf, tirane, tinazî, tiştek ne cidî fişe bn fisefişegalte tirane, tinazî, qerf, henek, yarî, galtefişeker pesno, metho, pesnok, methok, xwemezinkerfişqiyat qerf, henek, tirane, galte, yarî, tinazîfitîle fitîl, fitîlk (wek ya fanosê)fitîr bn fetîrfitre fitre, fi tirfi twa fi twafize deng, pêjnfîçqe derzî, kutank, şirînqe, enjeksiyon

fîda gorî, cangorî, fîda fîdayî fîdayîfîdayî di Iraqa serdema Sedam Huseyn de: komandofîk fît, fîr, fîtvedan, dengê fîtefît fîkan, fîkandin fîtîn, fîtikîn, fît vedan, fîtefît kirinfîke fîtik, dudik, fîrfîrk, fîtok, firîzok,alava pêfîtînê / pêfîtvedanêfîke kêşan fîtîn, fît vedan, fîtikînfîke lê dan li fîtikê / firîzokê danfîkefîk fîtefît, dengê fîtînê / fîtvedanêfîl fîl (di şetrencê de jî)fî'l lêker, verbfîng, fîngefîng kinekin, nalîn, girîna bi kinkinîfîran, fîrandin hinav çûn, zik çûn, fîrikîn,fîşikîn, îshal hebûnfîrist îndeks, fîrist, fihristfîrke fîrik, fîşik, hinavçûn, zikçûn, îshalfîro (maliyet) pûç kirin, zêde mesref kirinfîsan şil bûn, şilîn, şilikînfîsar (filan û) bêvanfîsel ziwa, zuha, hişkfîş fiş, fişefiş, dengê fişînêfîşal axivîna zêde dirêj û bêkêrfîşefîş fişefiş, dengê berdewam yê fişînêfîşek fîşek, teqok, telqefît binas, xeta, xeletî, sûc: Axir hemû fîtî ew bû Jixwe hemû binasên / xetayên wê / wî bû, Jixwe ew sûcdarî hemûyê bûfît ser-bi-ser, beramber, wekhev: Sed dolar bide û fît debîn Sed dolaran bide û em dê ser- bi-ser bin, Sed dolaran bide û em dê beramber binfît fît, fîtefît, (dengê) fîtînê / fîtvedanê fîtefît fîtefît, dengê berdewam yê fîtvedanê fîz quretî, pozbilindî

fîzar nalîn, gilî, gazin, xem, derd, kul û kovanfîzin qure, pozbilindfîzya, fîzîk fîzîkfû pif, hewayê ji dev têfû dan pif dan, pifandin, hewakirinêfû dan nazdar kirinfû kirdin pif kirinfû tê kirdin pif dan, hewa kirinê fûdiraw pifdayî, perçivandî, tijî hewa kirî fûrhe

sûlavok, sûlav (tbiçûk), cihê avaçem / rûbar lê ji bilindayiyekê dikeve erdek nizmga ga, gamêşga ge, geh: ga ga carinan, car-car: Ga ga tarîk e û ga ga rûnak Geh tarî ye û geh (jî) ron, Carinan tarî ye û carinan (jî) ron ga rayê dema borî yê lêkera "gan"ga- gaga- gir-, gire-: gaberd girekevir, kevirên gir -ga -ge, -geh, paşqertafek e cih diyar dike: firoşga firoşge, cihê tişt lê tên firotin, fêrga fêrge, cihê fêrkirin û fêrbûnê gabor orîna gayangaf navê tîpa "g" di alfabeya kurdî-erebî degagel gagel, celebê gayan, çeşnê gayangagêre gagêre, gêreya bi gayan gagolkê çarlepk, meşîna li ser herdu destan û herdu piyangakêwî gakûvî, gayên kûvîgal gazî, bang, dey, deng, hewargale qîrî, qêrî, qîjî, qêjî, giriyê bi dengekbilindgalekut galegot, galgal, gotinên bêbingeh galîske erebe, erebane (ya hesp li dû xwe dikêşin)galok gopal, kaşok (t yên gavanan)galte qerf, henek, tinaz, tirane, galte,yarî, şoxî, tinazî

galtebêj henekbêj, qerfbêj, tinazbêj, tiraneker, galtebêj, tinazîker, kesa/ê henekan dike / dibêjegaltecar qerfok, pêkenok, qeşmergalteçî henekbêj, tiraneker, tinazibêjgaltegê deqşkên, kesa/ê henekan / tiraneyan /galteyan bi kesekî daku wê / wî bide şermê yanqedirê wê / wî bişkînegamelas serhişkî, dijberîgamêş gamêş, gagan gan, niyan, nan, tê nan, seks, cot bûn,têkiliya cinsîganawî seksî, ganawîganek ganek, sefîh,tûle, tolaz-gar -ger, paşqertafek e bo diyarkirina kukesek tiştekî dike: parêzgar parêzger, kesa/êtiştekî / kesekî diparêzegarandin qidîn, qidqidîn (dengê mirîşkan)garegar qidqid (dengê mirîşkan)gar is gar i sgas in gas in, gêsingaşe kaş, kevirek hilû yegaûgotal garan, koma çêl û gayangav (hengaw) gav, pêngavgav (kat) gav, bîsk, kêlîk, demgawan gavan, çavdêrê çêl û gayangawanî gavanî, karê gavanangaware dergûş, landik, cihê lêçêbûna yanjêdestpêkirina tiştekîgawir, gawur kafir, gawir, bêdîngawir, gawur file, mesîhî, îsawî, xrîstiyangawus meşkgay ilke hêstir, qantirgayî geyî, car-carî, carinan, hin cargayîn bn gangaz gaz, maddeyek sotemenî yegaz (qepal) gez, leq, didanlêdangaz lê girtin gestin, leq lê dan, didan lêdan, dan ber didan

gaz (gazî pişt) hestiyê piştâ gaz gazî, bang, dey, denggazera nav, nêv, nîv, nava / nêva / nîva tiştekî / derekêgazinde gazin, gazind, gazinc, gazinde, gilî û gazingazinde nalîn, kul û kovangazindok gazinok, gazindok, kesa/ê pir gilî û gazinan dike gazir spîkirin-ge -ge, -geh, paşqertafek e cih diyar dike: firoşge firoşge, cihê tişt lê tên firotin, fêrge fêrge, cihê, karge karge, cihê kar(lêkirinê)gecer, gecerûgucer (mirovên) tûle, tolaz, pûç,bêwec, bêkêrgeç gêç, cis, cesgeda geda, parsek, xwestok, xwazo(k)gedayî gedatî, parsekî, xwestokî, xwazokîgede zik, ûr bn sikgef gef, hereşe, tehdîdgef rey, rew, hew (dengê se û kûçikan)gefe, gefegef hewhew, rewrew, reyrey (dengêberdewam yê se û kûçikan)gefîn reyîn, rewîn, hewtîn (dengê se û kûçikan)gefûgur gef, tehdîd, hereşe gefûgur lê kirdin gef lê kirin / xwarin gel gel, milet, xelk, mirov, netewe gel komgel bir, celeb, ker, refgel bestin civîn, (gel) hatin cem hev,(gel) kom bûngel kel, navran, nava herdu piyan / lingan gel (dê, çilûy wuşk) gil, gilgile, çilûyê hişk (pelên / belgên hişk yê daran) ku payizê ji daran werînegela pel, pelg, belg (yê daran / gulan), çilû, belçûn, pelçûn

geladar peldar, bipel, belgîn gelarin pelwerandin, werandin, weşandin, dawerandin, ji pel / belg kirin, belgwerandin gelarin kirdin (pel ji daran / gulan) werandin, (dar / gul) ji pelan / belgan / çilû / belçûnan rût kiringelarêzan 8em meh ji salnameya kurdî, meha pelwerînê, bi salnameya julyanî (romî) her sal 210 - 20.11gelakutk şûnik, darek pan e cil û xalîçe pê tên qutan dema tên şûştin daku baş paqij bibin gelal celal, meyav, rûbarok, rûbar gelale

pêşn±ma, miswedegelawêj stêra Gelavêj (bi zimanên ewropî Sirius)gelawêj meha 5em ji salnameya kurdî, bi salnameya julyanî (romî) her sal 28 - 20.9 gelawêj kewtin (li payizê) seqa / hewa sar bûn gelawgel lingjevkî, pîjevkî, (m.eşîna yan rawestîna bi) herdu pî / ling ji hev dûr gelawer pelwer (dara / gula pelên / belgên wê diwerin / dikevin) gele bir, celeb, ker, ref, kom gelerawêjî kom.devjerikî, komsuhbet, suhbetadi navbera gelek kesan degelexan kotan, cihê tankirî / çeperkirî bo tê ve parastina sewalangelê, gelêk gelek, pir, zor, zaf, zêde gelho

famkor, me j îr eşgelî gelî, newal, nihal, dolgelor peledîn, aqilsivik,mejîreş, famkor,xwelîser, delodîn, tiredîn, hepledîn, hepletiraş gelû bn gelîgemal birek seyan / kûçikan egemaro dorpêç, dorgirtingemaro ambargogemaro dan dorpêç kirin, dor (lê) girtin gemaro dan ambargo danîn ser

geme (yar!) lîstik, yarîgeme (gälte) henek, qerf, galte, tinazî, tirane, yarîgemî, gemye keştî, gemî, vapor, papor,sefîne, baxîregemûre gilîz, tif, bilxemgen gen, bîna genîgen bn gend, genggenandin genandin, genî kiringenandin rizandingenaw genav, ava genîgenc genc, ciwan, (kurekan) xort, (kiçekan) cehêl, gênc: kesên êdî ne zarok in lê hê bi temamî mezin jî nebûnegenc kesên êdî ne zarok in lê hê pîr jî nebûne genc bn gencînegencêtî, gencî gencî, gencîtî, ciwanî, ciwantî,xort(an)î, cehêl(t)î, gêncîgencîne gencîne, xwençe, xezînegencîne embargencîne paşdav, serdavgencîne destavgeh, tiwaletgend, geng genî, fistewî, bînew, bêhnewî, bînpîs, bêhnpîsgende- pêşqertafek e ku wateya biçûkî û kêmiyê dide peyvên dikeve pêşiyê: gendepiyaw mêrkokgende- gendexor gemşo, gemşok, kesa/ê çi xwarin (ya pîs û ne xweş jî) bikeve ber dixwe gendel riziyok, tişta/ê dirize gendûgû pîsî, qirêjî, bîna pîs genim genim, dexlûdangenime balûkgenimeşamî genimê şamî, garisgenimgirdî bênavbir, bêrawestangenîn genîn, genî bûngenîn rizîn, riziyangenîw genî, genîbûyîgenîw rizî, riziyayî

gep gep gir gepegep gepegep ger ger ger ger ger ger

geraw

gerdangerdanegerdawgerdawgerdegerdegerdelûlgerdemilgerdin

devjenkî, suhbet (t ya sivik û nefermî)zexm, girs, mezin devjenkî, suhbet

galgal, galegot, gotinên bêbingeh eger, heke, heger, heku geş, geryan, hatin û çûn légerîngerewî, girewî, gurî, pîs, lewitî

ger hêcet, bihane, hincet ger qerqeşe, şerenîx, teşqele, gengeşe -ger paşqertafek e kirde diyar dike: asinger gera hêk (yên masiyan yan pêşû-mêşûyan) geran gerîn, geriyan, gerihan, hatin û çûn gerandin gerandin, anîn û birin gerandinewe vegerandin, veanîn, dîsan anîn, înan ve

geranewe vegerîn, vehatin, hatin vegerav, ava li hin sewalan têt kirin

daku ji girewîtiyê bên parastingerd gêr, girêl, çerx, dor, qulp, zivirgerd çip, piç, pirt, piçek, pirtik, pirtkok,hûrik, ziret, misqal

gerd tozgêr, girêl, çerx, dor, qulp, zivir gerdenî, ristika gerdenê tevlihev, serobin zivirok tozik, toz armûş, hevrîşm babelîsk bn gerdingerden, sto, hustu: Gerdinit azad bê Gerdena te azad (Ango: Tu hatî bexşandin / lêborandin), Gerdinim azad ke Gerdena min azad bike (Li min bibore, Li min negire), Gerdinim le

mû barîktir e (bw) Li ber emrê / fermana te megerdinkeç nefsbiçûk gerdinkeş dijraber, serhildêr

gerdinkeş xweragir, mukum gerdinkêl biînat, înato gerdeş

pevçûn, şerenîx, ajawegerdeş şoreşgerdîle pirtik, atom, ziret, misqal gerdûgela elind, berspêde, gizing, berbeyanî gerdûn gerdûn, kaînat, erd û esman gerdûn felek gerdûxul zivirok, çerxokgerek gerek, lazim, hewce, pêdivî, pêwîst,divêgerek daxwazgerekî gerekî, lazimî, hewcetî, pêdivîtî,pêwîstî, divêtîgerek tax, mehel, beşek ji bajarekî gerelawje tevlihevî, serobinî, bêahengî gerî gerewî, girewî, gurî, pîs, lewitî gerîde geryayî, dinyadîtî gerîde lêger germ germgerm (dax) kel, gurîgerm (şîletên) tê^îr, tînşîr, têhnşîr germa germa, germî (hewayê germ) germajo bn germbirdû germanî bn germiyangermacman 4em meha salnameya kurdî, bi salnameya julyanî (romî) her sal 26 - 20.7 germapêw germapîv, germîpîv, termometre germaw germav, ava (ji xwe) germ (e û têt bawerkirin ku derman e)germawgerm tavil, di cî de, serdanpê germayî germî, germayî, germatî germbirdû germbirî, tiştê li ber germayê pûç bûyegermegilê bênavbir, bêbênvedan, bêîstîrehet germegilê navê lîstikek goganê / holanê ye germesêr bn germiyan germêtî germî, germatî germiyan deşt, nizmistan

germiyan herêmek e li Başûrâ Kurdistanê germiyan germiyan û kiwêstan deş t û zozan germiyanî deştîgermiyanî xelkê herêma Germiyan li Başûrê Kurdistanêgermî germî, germatîgermîpêw germapîv, germîpîvgerok gerok, kesa/ê pir digeregerol reben, rebenok, xwelîbiser, tepesergerole! rebeno! rebenê!gerû (ûk) gewrî, hefkgerû (gelî) gelî, newal, nihal, dolgerûêş gewrîêş, hefkêş, anjîn, angînagerwanke pakêtgesk geskgeske xeleng, gezik, giyayê gezik jê tên çêkiringestin gezandin, dan ber didanan, leq lêdan, gestin, gez kirin, leqandingestin (mar) pê vedangeş geş, vebûyî, xweş, zelal, birqok,biriqdar, teyisok, gurgeşan, geşanewe geşîn, geş bûn, (gul) vebûngeşandin, geşandinewe geşandin, geş kiringeşayişt geşedan, firajî, pêşketin, pêşveçûn geşbîn geşbîn, xweşbîn, hêvîdar, optimîst,um.êdewargeşbînî geşbînî, xweşbînî, hêvîdarî,um.êdewarî, optimîzmgeşe gihiştin, geşe, pêşketin, zêdebûn, pêşveçûngeşekirdû gihiştî, pêşketî, pêşveçûyîgeşî geşî, vebûyîtî, xweşî, zelalî, birqokî,biriqdarî, teyisokî, gurîgeşke heyranî, şadmanî, mestî, jihalçûn,hîsterî, ekstasîgeşke girtin / kirdin ji hal çûn, mest bûn, şadman bûngeşkedar jihalçûyî, mest(bûyî), şadman, heyran

geşt geşt, ger, seyran, rêvingî, sefer, seyahet, rêwîtîgeştname pirtûka bîranînên nivîser yên geştê geştname pirtûka şîretan bo rêvingan gername pirtûka bîranînên nivîser yên geştê gername pirtûka şîretan bo rêvingan geştûguzar turîzmgeştwer gerok, lêgergeştyar geşyar, turîst, rêving, rêwî gew kevan (tîr û kevan)gewad pezeveng, jinfiroş, gewad, bênamûs gewah

govan, gova, şahid, kesê bûyerekdîtiye dema qewrmiyegewahî govanî, govahî, şahidî, dîtina qewimîna bûyerekê gewal pîne, pinîgewal kom, deste, grûpgewar kêrhatî, baş, têr(a tiştekî dike) gewar

saxlem, sax, qencgewc aqilsivik, peledîn, tiredîn, hepledîn, hepletiraş, delodîn gewc gêj, gêjok, gêjelok gewe zivirok, xwarovîç (rê)gewe lêb, lêhb, hîle, xap, xapandin, dekûdolab gewekar lêbok, xapînok, hîlebaz, cambaz, xapîner, lêhbçîgewher gewer, cewer, gewher, dir, micewher, kevir û berên bihagirangewher gewer, resenî, pakî, rindî, delalîgewher bingeh, esasgewherbend gewerlê, gewerkirî, bigewer gewherdar (pir) delal, bedew, rind, xweşik gewherdar bingehîn, giring, esasî gewherkar gewerkar, kesa/ê karê geweran dike gewerî gewerî, ji gewer gewerî resengewerî bingehîn, esasî, giringgewr gawir, kafir, ne-misilmangewre mezin, gir, girs, zexm, giring

gewreyî mezinî, mezintî, girî, girsî, zexmî, giringîgewz gevz, qulipîna berdewam yan çendcarî ji aliyekî li aliyê din di nav axê / heriyê / xwînê degewlaz kesa/ê pir car jin / mêr kirine gewun

devî, tiraş, kêratgewûr, gewûrk kotan, cihê tankirî / çeperkirîbo parastina pez yan terş tê vegewûr, gewûrk gov, axur, xaniyê pez yan terşgewûr, gewûrk şkefta sewal tê ve tên parastingewzan gevizîn, perpitîn, pirpitîn, xwegevizandin, di nav axê / heriyê / xwînê de herji aliyekî qulipandin aliyê din û dîsan her wagewzandin gevizandin, perpitandin, pirpitandingewzîn bn gewizangey kerb, kîn, qehr, nefret, nifirgeygir bikerb, bikîn, binefret, binifir,qehirî, qehirokî, sil, aciz, xeyidîgeyandin gihandin, gehandingeyîn gihîn, gihan, gihiştingeyiştge gihiştge(h), cihê (hev)gihiştinêgeyiştin gihîn, gihan, gihiştingeyiştû gihayî, gihiştî, gehiştîgeyîw, geyû gihî, gehî, gihayî, gihiştî (tfêkî)gez gez, leqgez gez, yekîneyek pîvanê ye, hemberî 0,5625m ye: ~î Heleb gezê Helebê = 0668m, ~î şa = 0,72m gezaf metho, pesno, xwem.eziriker gezen ziyan, zerer, ezyet, azar gezgezan baraneberfa girangezîn gezîn, gestin, gezandin, dan ber didanan, didan lê dan, leq lê dan, leqandin gezinde gezok, gezînk, gezinde, leqok, kesa/ê yan tişta/ê digezîne / dileqîne gezinde ziyandêr, bivegezne gezgezok, gezgezînk (giyayek e)

gêçel şerenîx, xirenîx, gengeşe, qerqeşe, lihevnekiringêj gêj, çavzivirok, serzivirokgêj bûn gêj bûn, ser / çav zivirîngêj kirdin gêj kirin, serê yekî gêj kirin,nerehet kirin, mejîreş kirin, ser êşandingêjaw serzivirok, çavzivirokgêjaw pirsgirêk, arîşegêjûwêj gêjelok, mejîreş, kesa/ê tişt li bîrênamînin û hişên wê / wî ji ser tiştekî diçinyek dî û nikare serdariya hişê xwe bikegêl peledîn, aqilsivik, tiredîn, hepledîn,hepletiraş, bêaqil, delodîn, behlegêlas gilyas, kîraz, gêlasgêlekî bn goranîgêlke bn mêrûlegêlî peledînî, aqilsivikîgêloke peledînok, aqilsivikokgêpere hefik, sto, hustu, stugêr şel, seqetgêr kulekgêr xwar, xwehr, nerastgêr gêr, guhorek, vîtes, fitêzgêr gêr, ger, zivir, dor, dewr, çerxgêr an ger andin, gêr angêran (karûbarek) meşandin, bi rê ve biringêran li dar xistin-gêr -gêr, paşqertafek e kirde diyar dike:şorişgêr şoreşgêr, kesa/ê şoreşê dike yan dinav (karûbarên) şoreşê de yegêranewe vegotin, gêran, basa / çêra / qalatiştekî (t wek çîrok ji serî ta binî) kiringêre gêre, gerandina alavek makîneyî yan hindewaran yan gayan li ser dexlûdan daku ew hûrbibe û paşî bi danebayê / hilavêtinê dan û kaji hev bên cudakiringêre pê kirdin gêre pê kiringêre pê kirdin m bo xwe dan xebitandin ûheqdestê wê / wî nedanê

gêre tiya kirdin m serobin kirin gâreûkâşe şerenîx, xirenîx, gengeşe, qerqeşe, lihevnekiringêsû bisk, kezî (pirça / porê jinan) gêtal

neti, çine, bêqîmet, erzangêtî bn cîhan, dinyagêwe kalik, pêlavên / solên ji bilî binê wan bidest hatine kêlîkiringêzer gêzer, gizêr, gêzelgiçik, giçke biçûk, biçkok, dijw. mezingift sozgift axivîn, peyivîn giftar peyv, go tingiftûgo danûstandin, giftûgo, gotûbêj,mizakeregiftûgo suhbetgi f tûgodevj enkîgij bejn, bejnûbalgij, gijgiya giya, gulûgiya, şênkatî gij, gijgiya êm, alifgije, gijegij gij, gijedij, dengê bayê tund gijeba gijeba, bayê gijok, bayê wa tund û tûj ku "gijegij" jê têgijnîj gijnîj

gil gêr, girêl, gilo, gindêrgil bûnewe gêr / girêl / gindêr bûn,gindirîngil kirdinewe gêr / girêl / gindêr kirin, gindirandingil zûrîna / êşîna çavan gil ax, herî, gêçgilan gindirîn, gêr / girêl / gindêr bûngilandin gindirandin, gêr / girêl / gindêr kiringilar gilar, libên tirî yên yek-yek ji mêwê/ darê ketinegilare bîbika çavangilaw pîs, kesa/ê ne wa paqij e ku bikare nivêjê bike

gileyîgileyîgilêcegilênegilêr

gilolegilopgilpegindorgirifte

gileban (ser)banê (ji) axêgilespî tebeşîrgildan hiştin, wek xwe hiştingilexan mexel, cihê bênvedana lawiran /

ajalan / heywanangilî, gazin, gilî û gazin nalîn zik, 'ûr reşika çavan kom, berhev gilêr bûnewe (li hev) kom bûn, civîn gilêr kirdinewe (li hev) kom kirin, civandin gilîn axî, axîn, (tişta) ji

axê (hatiye çêkirin yan çêbûye)giloftin (çav) perixandin, firikandin, mizdan gulolikgulop, şewle, lampe, ronahî, çira bn kilpegundor, petêx, talik, kalik pirsgirêk, kêşe, girift giriftar

bibela, bipirsgirêk, kêşeyî, giriftar gir gur, geş, gurmij (ya agir) gir dan (agir lê) geş / gur kirin gir girtin (agir lê) gur bûn, geş bûn gir (dengê) girgir (di lîstikan de) sujandin, sotandin, şewitandin, wa kirin ku kesek di Ustikê de têk biçe û êdî nikare beşdar bibe gir dan sujandingir dewr, zivir, zivirîn, li dor xwe yan tiştekl zivirîn / dewr dan giran giran, bihadar, nirxbilindgiran dijwar, asê, zehmet. (Berevajîkurmancî, di soranî de "giran" bi wateya "gelek kîlogram" nayê bikaranîn. Bo vê giraniyê "qurs giran suşîn, sotin, şewitîn, agir berbûnê / vêketingirandin sujandin, şewitandin, sotandin, agir berdanê / vêxistin

giranî giranî, bihadarî, nirxbilindîgiranî giranî, dijwarîgiranî xela, neyîna yan kêmheyîna qût û xwarinêgird gir, cihê bilind lê ne hindî çiyayan mezin û bilindgird dor, dewr, zivir, zivirokgird tev, tevayî, sercem, gişgird bûnewe berhev bûn, kom bûn, civîngirde hevok, tevok, cumlegirdeba babelîsk, bagergirdele zivirok, dewrok, dorok, dewra /zivira biçûkgirdele qelewok, qelewgirdepiyaw qut, kin, bejnbost, bejnkurtgirdîle bn girdelegirdoke, girdolke girik, gir, girê biçûkgirdoko berhevok, tiştek komkirî / berhevkirîgirdolk gend, gidîş, komgirew şertanê, qumargirê girê, girêkgirê xilfgirê dan girê dangirêdiraw girêdayîgirêkiwêre girêkor, girêya nikare bi asanîbêt vekiringirgir agirgir, tiştaagir dikare (bi asanî)berbibiyê / vêbikeve girgirtû

agirvêketî, geş, gurgirift belagiriftar (rewşa) dijwar, asê, zehmet, giriftargiriftarî bela, arîşe, kêşe, nexweşîgiring giring, fer, muhîm, watedar,şandargiringî giringî, ferî, muhîmLî, watedarî,şandarîgiringî pûtegiringî pê dan pûte pê dan, giring hesibandin girî girî, dijw. ken

giri fereziye, hipotez: Girîman ew naye, tu çî dekeyt? Me hesab kir ku ew nayê, tu dê çi biki? Em bêjin ku ew nayê, tu dê çi biki? girin girin, rondik ji çavan hatin, dijw. kenîngirinok kizgiriyok, girinok, kesa/ê bi asani digirigirimaLne bn gir igirişme nazdari, qiştik, tewşikgirj (rûgirj) rûtirş, buxumi, dijw. rûgeş,rûxweş, rûkengirj qirmiçi, çilmisi, qurmiçi, qermiçigirj i rûtirşi, buxumitigirj i girmiçiti, çilmisitigirmejine gurmij, agirê gur û geşgirmole badayi, badok, tişta bi dirûvê gogekêli hev hatiye badangirmole kirdin (bi dirûvê gogekê li hev) badangirmoleyi badoki, badayitigiro boş, pir, gelek, zaf, zehf, komgiroyi, girohiboşi, piri, geleki, zafigiroyi, girohi tevahigiroz gazindo, nerazigirs bor, boş, asê, di nav hev regir tek gir tek, faturagirtek kupongirtin girtingirtinewe vegirtin, girtingirtû girti, dil, esir, êxsirgirtûxane girtixane, zindan, hefsgirûgal axivina pêşin ya zarokan dema hê başnizanin peyvan bi lêv bikingirûn girûn, çerm / pist / post ji servekirin, ji kevil kiringirwê girewi, qirêjigirwê pûrtikigirwêyi girew, qirêjigirwêyi pûrtikgiryan girin, dijw. kenin

glryandln giryandin, wa kirin ku kesek bigirî, dijw. kenandingisik, gisk bn gesik, geskgişt giş, hemî, tev, gişt, gî, hemû, seranser giştgir gişgir, hemîgir, tevgir, seranser,komprehensîv, tişta gişan / hemûyan / tevan di xwe de dihewînegiştî giştî, hemûyî, tevayî, seranserîgiv (pirç, por yan birû) bor, boş, zêde dirêj / borgiv qijavijgiv, give, givegiv dengê "give-giv" givî borî, boşî givî qijavijîgiwan guhan (memikên lawiran)giwê guhgiwê rex, serlêv, berlêv, kenar, qerax giwê leqandin qaşo guh dan, guhdarî kirin lê ne ji dilgiwê lê bûn guh lê bûn: bîstin giwê lê bûn guhê xwe danêgiwê xefandin guh(ê xwe) girtin (daku nebîze)giwêbel guhbelgiwêcke, giwêçke bn guhgiwêdêr guhdêr, kesa/ê guh dide tiştekî (wek radyo)giwêdirêj guhdirêj giwêdirêj ker, guhdirêjk giwêgir bn giwêdêrgiwêgiran guhgiran, kesa/ê xweş nabîze, dijw. guhsivikgiwêkip guhkip, guhên ku bi demkî nabîzin giwêlemist zûbawer, kesa/ê zû ji tiştê têt got in bawer dike bê ku bi rexneyî mijarê binirxînegiwênî tûr, kîs, telîs, tûrik, kîsik, telîsk giwêqulax hişyar, guhlê, bidîqet, kesa/ê guhê wê/wî lê ye ka dê çi biqewime

giwêqurs guhgiran, kesa/ê xweş nabîze, dijw. guhsivikgiwêrayel guhdar, kesa/ê guhê xwe dide kesekî / şîretekê, kesa/ê bi gotina / fermana kesekî / şîretekê dike giwêrayelî guhdarîgiwêre gor, dû, wek: be giwêrey ke delên ligor ku têt gotin, wek ku tê gotin, angorî gotinêgiwêreke golik, çêla / gayê biçûk û berşîr giwêrep guhrepgiwêsûk guhsivik, xweşbîz, kesa/ê xwe guh lidengan dibe, dijw. guhgirangiwêsûkî guhzivikî, xweşbîzîgiwêz gûz, gwîzgiwêzî ferîk gûzterkgiwêzî kiwêr / pûç gûza xirş / xalîgiwêzan gûzangiwêzer gêzergiwêzeranewe bn guwastinewegiwêziringanewe zingîn, ziringîn, dengê"zing" yê dirêj di guhê mirov degiya giya, gîha, gulûgiyagiyan can, giyan, ruhgiyan beden, leş, gewdegiyan kelexgiyan can, ezbenî, ezgorî, ezqurban,ezheyran, ruha min: Bira giyan bira cangiyan bûn li ber m.irinê / sekeratê bûngiyanas giyanas, kesa/ê giyayan (t yên dibinderman) dinase û karûbarê wan dikegiyandar jîndar, candar, biruhgiyandar sax, zindî, nemLirîgiyane, giyaneke bn giyangiyanelaw jana / janên m.irinêgiyanewer jîndar, candar, biruhgiyanewer lawir, ajal, heywangiyankêş canstîn, ruhstîn, firîşteyê m.irinê, Ezrayil

giyanleber lawir, ajal, heywangiyanleber jandar, biruh, jlndargiyansext ezyetkâş, kesa/ê ji berî mirina xwe pir ezyetê ji nesaxiyan dibîne û paşî dimire giyayî giyayî, gîhayî, ji giya / gîha giz daxwaz, xwestek (t. xwestinek zêde yan bêhed)giz, gizî lêb, fêl, hîle, xap, lêhbgizing gizing, tava spêdeyan, tîrêjên pêşînyên rojê dema spêdeyan roj hiltêgizing dan tav dan (dema spêdeyan roj hiltêû tîrêjên xwe yên pêşîn digihîne derekê)gizir kizir, (ax yan giyayê) zuha / hişkyan kêmavgizîr (wezîr û) gizîr, serok, rêveber,serperiştkargîr girê, girêkgîr astenggîr dav, xefik, feq, tepik gîr kirdin (pê ve) girê dangîr xwardin ketin davan / xefikan / feqan / tepikangîra bicîhatî, bicihhatî (tika / daxwaz / dua) gîr an hatin girtingîran (mang, xor) xeyirîn,tarî bûngîr an (şerbet) hatin givaştin (şerbet jifêkî)gîran (mast) hatin rakirin (sertûk / firûji ser mast)gîraw girtî, hatî girtingîraw xeyirî, tarîbûyîgîraw givaştîgîraw rakirî, bn gîrangîrawe têkilî, tevlihevî (ya dumaddeyêntêkilî hev bibin û maddeyek nû peyda bikin) gîrawê şedde, nîşaneya cotandina (kirin du ya) tîpên dengdar di zimanê erebî de gîregîr pitpit, gazin, gilî (t ne bi zimanek zelal)

gîrfan berîk, kûrik, cêb, bêrîk gîrfanî baxel berîka paxilê / paşilê gîrfanbir berîkdiz, kesa/ê ji tiştan berîkan didize gîrî bn gîrgîrkar kesa/ê bi dijwarî razî dibe, zû razî nabegîro girtîgîro girêdayîgîro rêgirtî, rêlêgirtîgîro (bi nesaxiyekê / n.exweşiyekê) ketîgîrobend nûjen, nû, jinûvegîrodar serdestgîrodar serwergîrode bn gîrogîrsan bn helgîrsangîrsanewe (li hewa) vegirtin, ne hêlan / hiştin tiştek têt xwarê bikeve erdêgîrsanewe dadan, nişîn, niştin, ji hewa hatin û "rûniştin" erdê, bn firokegîrûgirift asteng, dijwarî, pirsgirêk, zehmetî, gîrûgirift, arîşe, kêşe, astengî gîsk gîsk, bizina / nêriyê ciwan ku êdî ne kar / kehr e lê hê mezin jî nebûye ku jê re bizin / nêrî bêt gotingîşe gidîş, giyayê (t genim yan cehê dirûyî) li ser hev hatiye komkiringîv gij, qij, pirç / por / pûrt / mû dema ne rast û rêk û hilû ye gîy. . . bn giy. . .gîz dengê "vizeziz" yan ”gizegiz” gîzandin vizandin, dengê ”viz” (ji xwe) gîzandin derxis tingîzandin gizandin, dengê ”viz” (ji xwe)goçan gopalgo gog, hol, top, tepikgo kirdin xebitîn, şol kirin, livîn, lebitîn, hatin û çûn: Le sermana demim kar naka Ji ber sarmayê devê min nagere

gobend, gobeng qerqeşe, şerenîx, tevlihevî, geremol, qerebalixgoc goc, ji destên xwe şel û seqet yan jî ne jêhatî / zîrekgocî gocî, şelî û seqetiya yan nejêhatiya / nezîrekiya destan goçangopal, çogan, bostangoçan kaşokgogird kifrît, nifik, derbik, kirgotgokar (tişta/ makîneya) dixebite (û nexirabe ye)gol gol (di hin lîstikan de)gol se, kûçik (yê nêr, dijw. dêl)gurc û gol çist û çelenggole cax, şifşe, bist, bistik, şîşgolk, golik golik, çêla / gayê berşîrgom lîç, avgirk, ger(a avê), gerik, golikgomelte gidîş, kom, tiştên li ser hevberhevkirîgone awa, şêwe, renggonye tûr, kîs, telîs, tûrik, kîsik, telîsk gopîne, gopke bişkuv, bişkuj, bûtik, xunçe, pindikgopîne kirdin bişkuvîn, bişkujîn, bûtik / xunçe / pindik dangor gor, mezar, qebr, mezel, ziyaret, zêd, cihê kesên mirî tê ve hatine binaxkirin gor guher, guhor, guherîngorhelken gorkol, kesa/ê goran dikole / çêdikegoristan goristan, cihê gorangoran kesên zaravaya / zimanê wan yêdayikanî kurdiya goranî ye (goranî)goran guherîn, guhorîn, hatin guherandin /guhartin, bedil bûn, têvel bûn, wek xwe / berênemangorandin guherandin, guhorandin, guhartin, bedil kirin, têvel kirin, wek xwe / berê nehêlangorandinewe veguherandin, veguhartin

goranî stran, kilamgoranî goranî, zaravayek zimanê kurdî yegorankar guherbar, guhorbar, tişta diguhereyan dikare biguheregorankarî guherandin, guhartingorepan com, gom, meydangorewî goregorîn eynî, heman, her ewgorîn guherandin, guhartin, guhorandin,bedil kirin, têvel kirin, wek xwe / berê nehêlangorînewe (ve)guhastin, (ve)guhezandin, bi hevguherandin ,dan bi hevgosale golik, têjika çêlangoş kirdin mezin kirin, xwedî kirin (tzarok ji alî dayikê ve)goşe goşe, kuj, kujîgoşe kunc, qunc, kuncik, quncikgoşe balguh, balîfk, balgîgoşe palgeh, palpiş tgoşedar goşedar, kujîdar, bigoşe, bikujîgoşegîr terkemirov, tenêperest, kesa/ê nayênav mirovangoşegîrî terkemirovî, tenêperestî goşenîga goşenîga, ruxsar, awayê / cihê lênerînê / jêdîtinê goşt goştgoş t girtin goşt girtin, qelew bûn, zexm bûngoştî kal goştê xavgoş taw goş tav, avika goştîgoştin zexm, qelew, têrgoştgoşpare xilmiş, selix, birîna sivikgoş txor goş txwergot neliv, bêlivgot şel, felc, şat, axûz, şil, şel û seqet got qerimî, qerrmandîgot bûn wa lê hatin ku nikare bilive / bixebitegot bûn şel / felc bûn

got lê dan got lê dan gotal gotre gotin govar, goyij

îngilîzî goze cer,

kapsûl, kisik(gula) nisani, (gula) bûkûzava 2yem meha ya salnameya kurdi di salnameya zayini de meha 5em ya

gulav, ava (ji) gulan gulavi, ji ava gulan gulavi, birek hirmiyan e

gulavreşink, lêreşandina ava

got bûn qerimingot kirdin wa kirin ku kesek / tişteknelive / nexebitegot kirdin şel / felc kiringot kirdin qerimandingot qeliq, hej

got lerz, recfqeliqandin, hejandin

lerizandin, recifandin ref, koma firindeyan bir, celeb, kom, tev gotin, bêjîn, bêjan gowar kovar, magazingoyîj, goyişk, fêkieyek e (bi ”hawthorn” û bi tirki ”aliç” tê gotin) cêr

gozer cerçêker gozele cerik, cêrikgudle beşa / pişka ser eniyê ji pirça / porê mirovgujm tundi, tûji, şidet gujm (bejnûbala xwe) hejandin gucer bn gecergul girewi, lewiti, pis, herimi, guri, beloşin, piski, lareki gul gul, kulilkgul girtin gul girtin, kulilk dan, pişkivingulac gulale gulan gulan her salê gulaw gulawi gulawi gulawpijên gulangulbang (peyva/ banga) bixêrhatin (ê) gulbang daxwaz, tika, rica

gulbaran gulbaran, gul bi serê kesekî / tiştekî de barandin / weşandin gulbedem ter, hêşîn (fêkî, keske) gulbijêr, gulçin bijare, gulbijêrk, yên herî baş / xweş / jêhatî û hwdguldan guldank, amana gulan dikin tê de yan tê de şên dikinguldar guldar, dara / giyayê gulan dide gulebax

sorgulguleberoje gulberojguleçawêşe beybûngulendam gulbejn, gulendam, kesa bejnûbala wê wa lihevhatî û bedew e ku jê re "gul" dikare bêt gotingulendam navek keçan egulî gulî, ji gulan, ji rengê gulangulgulî gulgulî, cil û bergên wêneyên gulanli sergulle gulle, berik, fîşekgullebaran gullebaran,gullereşangullepirêj gullereşînk, tifeka maLkîneyîgulme tibab, parçe, parçeyek mezingulmêx sing, mix, arêx, spîngulreng gulreng, ji rengê gulangulreng gulreng, wek gulan bedew û delalgulrêzan gulbaran, gul bi serê kesekî /tiştekî de barandin / weşandin gulşen

gulşen, gulistan, gulrez, rezê /baxçeyê gulangulunke gulîfank, rîşelok, mengulegulzar gulistan, gulrez, rezê / baxçeyêgulangulî girew, girewîtî, pîsî, herimîtîgum wenda, hinda, berze, rêwenda, nediyargum jidestdayî, wendakirîguman şik, guman, dudilî, dilwasîgumanbar ber şik, gumanbar, kesa/ê / tiştaguman jê tên biringumanî bişik, dudil, dilwas, dilwaswas

gumanreş bişik, dudil, dilwas, dilwaswas gumete dan xwe hilavêtin, xwe hilavêtin gumLÎrk gumirkgumî wendayî, hindayî, berzeyî, rêwendayî, nediyarîgumî jidestdan, wendakiringumnaw bênav, nenas, kesa/ê jêhatîtiyênwê/wî nayên nasîn yan ecibandingumra, gumrê xirayî, xirhayî, kesa/ê ji serrêya rast (ya olî û dînî / sincî û exlaqî)çûye, li ser nemaye, heretîkgumra, gumrê bêbext, bêwijdangumraker xapînok, xapîner, lêbok, cambazgun gun, hêlik, ritil, (kîr û) gungunah gune, guneh, xirabî, tawangunahbar gune(h)bar, tawanbar, kesa/ê gunehekyan çend guneh kirinegunahkar, gunahker gunehkar, gunehker, tawankar, kesa/ê gunehan / xirabiyan / tawanan dikegunahkarî, gunahkerî gunehkarî, gunehkerî, tawankarî, kirina gunehan / xirabiyan / tawanan guncan (bi) kêr hatin, guncîn, lê hatin guncandin (bi) kêr anîn, lê anîn, guncandin, wa kirin ku (tiştek) kêrî (tiştekî) bêt guncaw bikêr, bikêrhatî, guncav, lêhatî, kêrhatî, minasib gund gundgundarî gundarî, derbajar, dernavend, deverên ne bajar ingundore gundor, petêx, talik, kalikguntule birek tiriyê zer egur gurgur lez, bizavgur hêz, şiyangur pê dan gur kiringur pê dan lezandin, bizivandin, lez danê gurbe nêrepisîk, nêrekitik, pisîkên / kitikên nêr

gurbe pindiloşk, (kur) pito, bito gurbe (kiç) pitê, bitê, kesa/ê kurt ûqelewokgurbiz zexm, qayim, bihêzgurc gurc, leşsivik, destsivik gurc çist, çelenggurc lezgîn, bilez, bibez, pît, hêl: ~ û golçist û çelenggurçîle gurçik, gurçîlkgurçû berçêlk, sersîng, bersînga firindeyangurd wêrek, biste, mêr, dilêr, dilşêr, pelewan, bistehgure qelebalix, geremol, qerebalixgureşe lêxurîn, gef, tehdîd: hereşe û gureşegef û gurgureşekar gefker, gefxwer, tehdîdker gureşekar bive, xetergureûbire heytûhot, deng û pêjn, qerebalix, dengê bilind û zêdegurêz xwejêkirin, xwejêdûrkirin,hevzaxwejêkirin, xwetêkilnekirin gurg gur, gurggurgangaz xayîn, hevalê dijminangurîs werîs, wêrîs, benek stûr e (t ji mûyêbizinan têt çêkirin)gurp, gurpe, gurpegurp (dengê) gurm, gurmegurm, dengê lêdana dil ya dil gurz gurz gurz kaşokgurz gurz, biserdegirtin, êrişgurze gurzik, destik, qevd (nim. yê gulan) gurze gurze, prîzma gurzehon werîs, bizîng, ben, hebl gurzetîşk tîroj, tîrêjgustax wêrek, biste, bêtirs, netirs, mêr gustaxî wêrekî, bisteyî, bêtirsî, netirsî, mêranîguş ben, benik, dezîguşa, guşad xirş, pûç, vala, xalî, bênaverok

guşrawguşraweguwanguwarguware

guzerguzerguzeranguzeran

guşar givaş, guvaş, şidanguşîn givaştin, guvaştin, şidandin,givişandinguşran givişîn, guvişîn, şidîn, hatin

guvaştin / şidandingivaştî, guvaştî, şidandî, givişandî derkişandî, jâkişandî, jêderanî guhan (memikên lawiran) kewê ferx guhar, guhark guwastinewe raguhezandin, guhastin, veguhastin, guhezandin, ji

cihekî birin yek dî guwê guhguwê lê girtin guh dan, guhdarî kirin guwêçke guhguzare giringî, watedarî, pûte, pûtedarî, ferî, muhîm.îguzaredar watedar, giring, pûtedar, fer, muhîm

guzareyî razber, abstraktkunc, qunc, kuncik, quncik, qulaç buhur, rêmeşîn, bi rê ve çûn (t mecazî) debar(e), îdare (ya jiyanê), qîm

guzeran kirdin debare kirin, îdare(ya jiyanê) kirin, qîma xwe (bi tiştekî) anîn guzerandin

meşandin, bi rê birin (t mecazî)guzerandin debare kirin, îdare(ya jiyanê) kirin, qîma xwe (bi tiştekî) anîn, (jiyana xwe) borandinguzerga, guzerge rê, rêgehguzeryu (rêya) vekirî / bêastenggû gû, pîsatîgû kirdin rîtin, gû kiringûboq (qewze) kevzgûp gep, alekgûpin gepîn, gepqelewgûran dirûvîn, dirist bûn, şikil girtingûwawî pîs, gûyî, herimî, qirêj, lewitî gwê bn giwê

ha ha? çi? çawan? (Te) çi got?ha ha? ma ne, yan: Toş dêyt, ha? Tu jî, ha?Tu jî dêyî? Tu jî dê bêyî, ma ne? Tu jî dê bêyî, yan?ha ha, hanê, de ha, de hanê, işte, va ye, de va ye, kerem ke, fermû (t dema tiştek ji kesekî re têt dan li şûna bêt gotin: "Bigire") ha ha! bizane ha! bizane ku, de min ji te re gotha ha ... ha ... ha ... ha, geh ... geh, car ... car: Le lêre ha lewê li vir li wir, geh li vir geh li wir, car li vir car li wir ha ([min] ham, [to] hayt, [ew] ha, [ême] hayn, [êwe] han, [ewan] han) Li şûna lêkera "bûn" têt bikaranîn: Ham le mal [Ez] li malê me. Hayt le mal? [Tu] li malê yî? û hwd.-ha : -an (pêşpirtikek e bo diyarkirinapirejimariya t jimaran): hezarha (bi) hezaran,milyonha (bi milyonan)hac bn har û hachacet, hacet alav, amûr, hacethacî hecî, hacî, kesa/ê heca xwe bi cî aniyehacîbadam navê birek biskewîtan ehacîbayef bahîvtirşkhacîleqleq hacîleglege, leglege, quling hacîreng bn hacîreşhacîreş hacîreşk, hechecîk, çivîkek rewş e haçe bn dirêjayîhafiz hafiz, kesa/ê Qur'anê ji ber dizane,kesa/ê Qur'an ji ber kiriyehafiz kor, bêçav, korehaj mat, matmayî, ecêbgirtî, sersamhajandin xwişîn, xuşîn, dengê bilind yêdaherikîna / darijîna avê jê hatinhaje, hajehaj xwiş, xwişexwiş, dengê bilind yêdaherikîna / darijîna avêhaka haha, aniha, di vê gavê dehakayî hahayî, tişta aniha / haha bibe / bêt / biqewime

hakim (fermanrewa) hakim, padişah,fermanber, walî, rêveber, mîr hakim (dadgêr, serokî dadga) dadgêr,dadger, hakim, serokê dadgehê hakimane hakimane, wek / mîna hakiman hakimane hikûmî, hukumetî, fermî hakimêtî hakimî, hakimtî, rêveberî, fermanberî, hukimhako keteberî, tesadif: le ~ bi keteberî / tesadifîhal hal, rewş, çawanîhal û ehwal çawanî, rewş, hal û ehwal halî serwext, fama, têgihiştî, têgihandî, fehma halî bûn tê gihîn, serwext bûn, fam kirin, tê gihiştin

halî kirdin tê gihandin, serwext kirin, famandin, fehmandinhalaw hilm, buxar, hewayê germ, ava wa germbûye ku hildikeve hewahalet rewş, destûdar, halhalî bûn tê gihîn, tê gihiştin, fam kirin,serwext bûn, fehm kirin, fêm kirinhalî kirdin tê gihandin, dan famkirin,serwext kirinham bn hawhamar rastgeh, deş thamêz hemêz, hembêz, koş,dergûşhan pal, def, dehf, han, teşwîqhan dan şarandin, (li tiştekî) sor kirin, handan, teşwîq kirin, berev (kirina tiştekî) defdan / pal pê radanhan dinyadîtî, xwedîtecrûbe, pêzan han bn asthana hewar, pena, stare, daxwaza alîkariyê kirinhana birdine ber ... xwe spartin (kesekî / tiştekî), avêtin hewara (kesekî / tiştekî) hana hingiv, hingivîn. Tenê di vê gotinê de bi kar têt: Hanam kirde demit Devê te bihingiv be

("Min hingiv kir devê te." Dema kesek tiştekî pir baş vedibêje û li şûna "sehet xweş" yan "dev xweş" mLirov dixwaze gotinek hê şirîntir bibêjiyê)hanaber hewarber, stareber, kesa/ê xwe dispêre (kesekî / tiştekî) hanehan bn hanhander palder, defder, şarîner, sorker, teşwîqkerhandiraw şarandî, (li tiştekî) sorkirî,teşwîqkirî, berev (kirina tiştekî) defdayîhane bn kanîhanê bn hahanîn bn hênanhapulk bn derfethar har, dînûhar, dirinde, venehewayî, bêtebat, şûm, neqet, destmatî har û hac şûm, neqet, venehewayî, destmatî, ya/yê destê xwe dike di nav her karî re tevî ku ne karê wê / wî be jî, t zarok yên ku ji ber nesekinîna xwe xirabiyan dikin û ziyanê digihînin kesekî yan tiştekî haran bn harînharaw hêrayî, hêrandî, destarkirî,(genimê,goştê û hwd) hûr-hûrkirîhare, harehar şinq, şingeşing dengê şkestina caman / şûşeyanhare kirdin şingîn, dengê şkestina caman /şûşeyan jê hatin hare kêzikek e hariye kêzek eharî harî, dînûharî harîkar alîkar, arîkar, alîkarharîkarî alîkar, arîkar, alîkarharîn hêran, hêrandin, hêrîn,destar kirin,(genim, goştê û hwd) hûr-hûr kirin harû pidû, pû, alûne, pidî, goştê ber didanan harûhûrt pozbilindî, quretî, xwe mezin hesibandin / kirin

haş bn bêkelkhaşa haşa, ne wa / wisan / wiha / wilo / hosa haşa ji bill, ji xeynî, ... ne tê de: haşa hnzûr haşa huzûr, ji bill yên amade / hazir / li hizûrêhaşûhûş dengûdor, qerebalix, qerqeşe,gengeşe, şerenîxhat dema borl ji lêkera hatinhat bext, neslb, şans: rêy çûn û nehat rêyabêveger, rêya çûn û nehatinêhatin hatinhatine dl bi cl hatin, bi cih hatin, rast derketin: Awatekanman hatine dl Hêviyên me bi cl hatinhatinewe vegerln, vehatin, hatinve, dlsan hatinhatinewe yad / blr hatin blrê hatûçû hatin-û-çûnhatûçû traflk: pollsl ~ pollsê livok, pollsê gerok, pollsê traflkêhavil havil, xebat, berhem, encam haw- hev-, hev-, eynl-, êkûdu, hevûdin hawahengl hevahengl, lihevanlnhawahengl hevkarl, amadekirina tiştekl bi hev rehawar hawar, bang, gazl, hewarhawar birdin (bo) xwe spartin (kesekl), hawaraxwe gihandin (kesekl)hawar lê hestan hawar kirin, kirin qlrln û hawarhey hawar! hey hawar! wey li vl hallhey hawar! hawar e!Xwa hawar! Hewar Xwedê!hawar bn hewarhawarl hewarl, berbedel, mlnekhawarker hewarker, gazlker, bangker, kesa/êhewarê dikehawbend hevbend, hevgir

hawbeş hevbeş, hevpar, mişterek, pêkve,şirîkhawbeşêtî, hawbeşî hevbeşî, hevparî, mişterekî, şirîkîhawbîr hevbîr, hemfikir, kesên (li ser mijarekê) dîtin û baweriyên wan mîna hev in hawcê hevber, tiştên mîna / beramberî hev inhawcor hevbir, hevceleb, hevçeşn, hevcor, tiştên ji heman birê ne / eynî hev in hawcot hevcot, tiştên tam mîna hev hawcot hevtov, zarokên cêwî / hevalcêmik yên ku tam dişibin hevhawçaw hevrik, dijber, kesên dijî hev hawçawî hevrikî, dijberî, berberkî, dijîtiya hemberî hevhawçax hevçax, hevserdem, hevdem, eynî demî hawçax nûjen, hevçerx, nihoyî, modern hawçek hevçek, kesên bi hev re dijî tiştekî / kesekî şer dikinhawçeq hevçeq, hevbin, tiştên bingeha wan yek ehawçerx bn hawçax hawçeşn bn hawcorhawçire hevbêj, kesên bi hev re (tiştekî, t stranan) dibêjinhawderd hevderd, kesên derd û kulên wan eynî nehawdest hevdeste, mîna hevhawdîn hevdîn, hevol, kesên dînê wan eynî ye hawen hawin-hawêj -avêj, paşqertafek e dikeve pey hin peyvan û kirdeyan ji wan çêdike, nimûne: rimhawêj rimavêj, kesa/ê riman diavêje, tîrhawêj tîravêjhawêr jihevkirina mih û berxan bo demadotina mihanhawha, hawhaw dengûdor, dingering, xiringediring, teqereq

hawmalhawmilkirinhawmilhawnawhawnaw

hawîn havîn, tavistan, germtirîn demsal, demsala piştî biharê û berî payizê, dijw. zivistanhawîne, hawînî havînî, havînîk, tiştên li havînê çêdibin (wek fêkî) yan kêrî havînê tên (wek cil)hawînhewar havîngeh, havînwar, cihê bênvedanê yê havînê hawîştin avêtin, havêtin, avêştin hawîtin bn hawîştinhawkar hevkar, hevxebit, hevşol, kesên / tiştên li gel hev karekî dikin yan dixebitin hawkarî hevkarî, hevxebat, hevşolî, karkirina bi hev re, şol kirina li gel hev, xebata pêkve hawkat hevdem, bûyerên di eynî demê de diqewiminh.awkêş hevkêş, paralelh.awkêşe hevkêşe, hevber, beramber, wekhev hevkêşî hevkêşe, paralelî, paralelîzm hawla hevhêl, hevla, hevlayen, tiştên aliyên wan

eynî ne hawlif bn hawtahevmal, kesên (ji / li) eynî malê hevnîr, gayên bi hev re vot pê têt

(m) heval, hevrê, hevbar hevnav, kesên navên wan eynî ne hevwate, sînonîm, hevmane, du yan zêdetir peyv yên ku wateya / maneya wan eynî ye yan

pir nêzî hev e, nimûne: wek, mîna, şibî, eynî, nola, fena û hwdhawneberd hevrik, dijber, rikeber, kesên dijî hevhawnişîn hawjîn, kesên bi hev re dijîn hawniştiman bn hawwilathawnore hevdor, kesên doranê dikin, kesên bi dor cihê hev digirin û karekî dikin hawpa hevtawan, hevguneh, kesên ziyanek / xirabiyek bi hev re kirine

hawpaye hevpaye, kesên di pileya / dereceya xwe de hindî hev inhawpeyman hevpeyman, hevsoz, hevalbend, kesên li ser heman soz û peymanan hevkarî û alîkariyê didin hev û bi hev re dixebitinhawpirsî hevpirsî, suhbet, pirsîna li halê hev hawpişt hevpişt, hevpal, kesên alîkariya hev dikinbiray hawpişt birabav, birabab, kesên bavê wan yek e lê her yekê dayikek cuda heye biray hawpişt (m) birabav, kesên wa dilsozî hev in qey birayên hev inhawraz hevraz, kesên tiştek / tiştên hev yê(n) raz / nepenî / nehînî dizanin hawrê heval, hevrê, hogir, dost, birader hawrêtî hevalî, hevaltî, hevalînî, hevrêtî, hogirî, dostî, biraderîhawsal hevjî, hevtemen, hevsal, kesên jiyê / temenê wan hindî hev ehawsame hevbînahî, hevbîr, hemfikir, kesên baweriya / bînahiya / dinyabîniya wan wek hev e hawsaz hevgir, hevsaz, hevkêr, tiştên kêrî hev tênhawsede hevsedsal, kesên / tiştên li eynî sedsalê jiyane / qewimînehawseng hevseng, serbiser, hevterazû, tiştên / kesên / giraniya / giringiya / bandora wan hindî hev ehawseng rewşa yan rawesteya normal / asayî hawsengî hevsengî, serbiserî, balans hawser

şû, hevser, jina yan mêrê kesekê/îhawserdem bn hawçax hawsê bn dirawsêhawsinûr hevtixûb, hevsinor, cihên (t welatên) sinorên wan bi hev re ne hawsiwênd hevsoz, hevsond, hevpeyman hawsiwêndî hevsozî, hevsondî, hevpeymanî, komplo

hawşan hevmil, kesên di pileya / asta /dereceya hev dehawşan hevta, kesên hindî hev zîrek / jêhatîhawşar hevbajar, hevşar, hemşerî, kesên jieynî bajarîhawşêwe hevawa, hevşêwe, hevreng, tiştên bi eynî awayî / şêweyî / rengî hawşîre hevşîr, kesên şîrê eynî dayikê xwarine lê ne ji eynî dayikê nehawta hevta, kesên hindî hev zîrek / jêhatî / xurt û hwdhawtek pêvek, pêrek, tiştê(n) bi hinek / yek dî ve / rehawtemen hevjî, hevtemen, kesên jiyê / temenê wan hindî hev e hawterazû bn hawsenghawwilat hevwelat, kesên ji eynî welatî hawwilatî hevwelatî, kesa/ê ji welatekî ye û mafê wê / wî yê asayî wek ya / yê herkesa li wî welatî dijî heye hawxak hevax, cîranhawxef hevxew, kesên bi dinivin / radikevin / radizinhawxiwan hevsifre, kesên bi hev re dixwin û vedixwinhawzêd bn hawwilatîhawzig cêwî, hevalcêmik, hevzik, kesên bi hev re di heman demê de ji eynî dayikê bûne hawziman hevziman, kesên bi eynî zimanê wan (yê zikmakî) eynî yehawzom hevzom, hevcom, hevgom, kesên ji eynî zomê / comê / gomê / herêtmê / deverê / aqarî hazir amade, hazirhazirî hazirî, amadeyîhe he!? çi? ha!?he, he' he', hi', ne', na, ne, no: He', nayem He', nayêmhe- he-: [min] hem [ez] heme, [to] heyt [tu]heyî, [ew] heye [ew] heye, [ême] heyn [em]

hene, [êwe] hen [hûn] hene, [ewan] hen [ew] henehe- [min] heme min heye, [to] hete te heye, ewheyetî wê / wî heye, ême hemane me heye, êwehetane we heye, ewan heyane [e]wan heyeheb heb, hebik, tablet, dermaLnê lib-libhec hec, çûna Mekeh û Medîneyê bo bicîanînayek ji erkên /erkanên îslamêhec ziyaretkirina cihek pîrozhec armanca dawîn di lîstika tebelanê /xarbaziyê dehecû bn daşorînheçulûr rew-rew, reyîn / rewîna / hewîna harya seyan / kûçikanhed hed, sinor, tixûb, rade, asthed wêrekî, bistehîhedîs hedîs, pendên / şîretên / çîrokên têtbawerkirin ji devê Mihemed Pêxember inheft heft (jimare 7, VII)hefta heftê (jimare 70, LXX)heftamîn, heftamîn heftêyem, heftêyemîn, (dirêzê de ya / yê / yên) heftêyêheftane heftane, meaşê heft rojanhe f tane hefteyî, t iş ta her hefte (carekê)dibehefte hefte, heftî, heft roj, yekîneyek demî ye ji heft rojan pêk têtheftem, heftemîn heftem, heftemîn (di rêzê de ya / yê / yên) heftêhefteyî hefteyî, tişta her hefte (carekê) dibehej bn heşhejan hejîn, hejiyan, hejihan, hatin hejandin, şilqîn, qeliqîn, livîn hejan (wurûjan) arîn, ariyan, arihanhejandin hejandin, şilqandin, qeliqandin, livandinhejandin (wurûjandin) arandin

hejar hejar, jar,belengaz, feqîr, reben,kêmhe, destkurthejarî hejarî, jarî, belengazî, feqîrî,rebenî, destkurtîhejde hejde, hijdeh (jimare 18, XVIII) hejdeha, hejdîha bn ejdeha hejdehem, hejdehemîn hejdem, hejdeyem, hejdemîn, (di rêzê de ya / yê) hejdeyê hejend hejok, qeliqok, livok, venehewayî hejêner hejîner, qeliqîner, livîner, ya / yê dihejînehejêner arîner, ya / yê diarînehejg çeq, çiqil, çeqik, çikilk (yên daran /deviyan / tiraşan)hejg zend, desthejg pî, linghekîm hekîm, bijîşk, nojdar, dermanker, luqmanhel delîv, derfet, firset, fersend, mecal, keyshel car, gav, dem, kêlîk, bîsk, hal, neql hel- hil- (pêşqertafek e dikeve pêşiya hin peyvan û wateya berev jor / serî / silal dide wan)helahel bn helayilhelahela rîçalok, zîçarok, peritî, pirtepirt,parçe-parçehelal pûyîn, debaxhelal dan pûyîn, debax kirinhelal helal, rewa, durist, tiştê(bitaybetî ji alî dînî ve) destûr heye bêt kirinhelale lale, alale, le'lehelale sergul, gerik, toza kulîlkanhelale awaz, melodî, dengêbirêk û lihevhatîhelalxor helalxwer, kesa/ê malê heram naxwehelalxor kesa/ê malê ne yê wê / wî be bêyîdestûr destdirêjiyê lê nakehelalza, helalzade helalza, helalzade, zaroka/ê ji dêbavên markirî çêbûye

helanehelathelathelathelatûhelatinhelawêzristê ve)helawird

helamet persiv, arsim, harik, zekem, asrim, sarmahelameti persivl, arsimi, harikl, zekemi, asrimi, sarmayi, kesa/ê persivê girtiye, ya / yê bi persivê ketiyehelamsan enflasyon, bihabûna tiştan û daketina

qimetê parezembil, sepetmeth, pesn (t yên bêbingeh) bên, bêhn, bihn (ya pis) tenê di rojhelat revok, ya / yê direve bn helhatinhilawisti, daliqandi, (bi diwar / kiri(ji hev) veqetandi / cuda(kiri) helawirdin ji hev kirin, ji hev cuda kirin, ji hev veqetandin helawisan werimin, perçivin helawisan berfire

bûn, belav bûn helaxinin girtin, qepat kirin (t kun yan rê) helaxinin xwe hilpivan, qedirê keseki şkandin bi gotina dijûnan li kesek wê / wi yê miri jehri helayil! jehremar! qu.zilqu.rt! quresim! helbest helbesthelbest lihevinayi, çêkirok, xapinok, lêbok helbeste helbest, t çirok yan dersa wek helbestê vehûnandi / lihevinayi helbestin hûnandin, vehûnandin, li hev anin, hilbestin, kirin helbesthelbestin li hev anin, çêkirin (t derek yan tiştek bo xapandin û lêb û hileyan) helbestiraw

hûnandi, vehûnandi, lihevinayihelbestiraw lihevinayi, çêkiri, çêkirok,xapinok, lêbokhelbet, helbete elbet, helbet, bêguman, jixwe, bêşikhelbet, helbete belki, dibe kuhelbez (xwe)hilavêtin, xwe bilind avêtin

helbezîn, helbezînewe vejenîn, bi erdê ketinû jê bilind bûnhelbi jardin hilbijartinhelbijêr hilbijêr, ya/yê ku hildibijêre yan jî mafê hilbijartin û dengdanê heye helbijar hilbijar, ya/yê tê yan dikare bê hilbijartinhelbijar bijare, tiştên hêja / berkeftî / hezkirîhelbijarde bijare, tiştên hêja / berkeftî /hezkirîhelbijarde hilbijartî, bijartî, yên kuhatine bijartinhelbijardin hilbijartin, bijartin, ji nav hinan yek yan çend (kes / lib) qebûl kirin helbijêr hilbijêr, ya / yê (hin kesan / tiştan) dibijêrehelbijêr ya / yê mafê wê / wî yê dengdanê di hilbijartinan de heyehelbijêraw hilbijartî, ya/yê hatiyehilbijartinheldan hilavêtinhelbirîn hilketin, rabûn, bilind bûn helbirîn (ronahî) hilbûn, vêketin, berbûn, geş bûn, gur bûnhelbirîn rê lê girtin, bersîng lê girtin (t li êrişên dijmin û nehiştin dijmin bi pêş bikeve) helbirwandin m.eriçandin, m.erçiqandin, perçiqandin, zirviçandinhelbizirkan (rûyê mirov ji tirsan) zer bûn / spî bûnhelbizirkaw (rûyê mirov ji tirsan) zerbûyî / spîbûyîhelçeqîn tê kutîn, tê çûn, tê re çûn, çûn tê re (bizmar, derzî, strî û hwd di tiştekî re çûn)helçinîn nijinîn, nijinandin, gidîş kirin, (li ser hev) kom / berhev kirin helçinîn dîwar danîn

helçinîn (av yan ruhniyek dî) mêtin / mijîn (xwe)helçinraw nijinî, nijinandî, gidîş kirin, (li ser hev) komkirî, (li ser hev) berhevkirî helçûn firûn (t şîr dema zêde germ dibe û di ser qazanê / qûşxanê re diavêje) helçûn hilketin, hewa ketin, berev jor / serî / silal çûnheldan hilavêtin, avêtin hewaheldan (firfirok) hilfirandinheldan (çadir, kûn, xîvet) vedan heldan (zêde) pesnên / methên kesekî / tiştekî kirinheldan (gotina kesekî) vebirînheldan geş bûn, xemlxweş bûnheldanewe (qepax / kevînk / serpoş / nivîn û hwd ji ser) rakirinheldêran hilqulipîn, xwe hilqulipandin, li hewa / firê xwe xwe qulipandinheldiran dirîn, çirîn, peritîn, hatin dirandin / çirandin / peritandinheldiraw dirî, çirî, peritî, dirayî, çirayî,(ya / yê) hatî dirandin / çirandin / peritandin heldirîn hildirandin, hilçirandin, dirandin, çirandin, bi devek tûj (t yê kêrê) dirandin / çirandinheldirûraw hildirû, derdirû (tişta/ê deriyê wê / wî bi dirûnê / kêliyan hatiye girtin) heldirûn hildirûn, derdirûn (bi dirûnê / kêliyan deriyê tiştekî girtin) hele şaşî, xeletî, çewtîheledawan lez, bizav, lezûbizav, ecele, pele helehel qîrîn, qîjîn, dengû.dor heleke venehewîn, li cihê xwe nesekinîn / netebitînheleke navê govendekê yeheleke navê birek teyrê baz ehelhele tilîlî, dengê kêfxweşiyê di şahiyan de (t jin vedidin)

helhele kâşan / lê dan tilîlî vedan, kirin tilîlîhelengûtin hilingivîn, hilingiftin,likumîn, terpilînheleqmeleq ehmeqî, serserî, gotinên /tiştân dûrî hiş û aqilheleşe lezok, bilez, bizivok, bilezûbizav,bêsexbêr, bêdîqetheleşeyî lezokî, bizivokî, lez, bizav, bêsexbêrîhelet asê, cihê mirov nikare bi asanî lê bimeşehelet serhişk, neguhdar, mirovê serkêşiyawê / wî kirin dijwar ehelewer kesa/ê têkilî nav karên (t axiftina) xelkê dibehelexerc felîte, destbelav, kesa/ê malê / pareyê xwe pir xerc / pûç dike helfilîqandin meriçandin, merçiqandin, zirviçandin, perçiqandinhelfilîqan meriçîn, merçiqîn, zirviçîn,perçiqînhelfilîqaw meriçîn, merçiqîn, zirviçîn,perçiqînhelfirandin hilfirandin, wa kirin ku tiştek bifire (t bi lez)helfirîn hilfirîn, firîn (t zû firîn dûr) helfirîwandin xapandin, lê(h)b lê kirin, hîle lê kirinhelgeran hilgerîn, li hindavî / raserî tiştekî gerîn yan dewr danhelgeran hilketin, hewa ketin, ji derek nizm meşîn derek bilindhelgeran berbelav bûn (dar yan giya dema pelên / çeqên xwe belavî derdorî xwe dike) helgeran (reng) guherîn, lê bûn (rengek):Rengî zerd helgera Reng lê zer bûn (ango bûn spîçolkî / zerik)

revîn, bazdan (reng) guherîn / guhorîn (hevîr) pif / bilind bûn (bi hevîrtirşk) tirşîn, tirş bûn (hêk di bin mirîşk / eloka kurk ve)

(metelok / pirsgirêk) tê derxistin, zanîn(hêk di bin mirîşk / eloka kurk ve)

meriqandinhelhênan (çav[ên xwe] piştî nivistinê / nesaxiyê / bêh.işiyê) vekirinhelhênanewe vereşîn, hilavêtin, tişta xwarî/ vexwarî zikê xwe dîsan di devê xwe re avêtin helhêncan (av ji bîrê) hilkişandin / hilkêşan

helgeranewe qulipln, vequlipîn, serberjêrbûn, berejavî bûn, dijber bûnhelgêranewe bn helgeranewehelgiloftin perixandin, mizdan, destê xwepêve anîn û birinhelgirtin hilgirtinhelgîran hatin hilgirtinhelgîraw revandî, revayî (jin yan keç bi armanca markirina li xwe)helgîrsan hilbûn, vêketin, berbûn, geş bûn, gur bûn (agir)helgîrsan çêbûn, dest pê bûn, berpê bûn, afirîn helgîrsan berbûn hev, li hev sor bûn helgîrsandin hilkirin, vêxistin, berdan, geş kirin, gur kirin (agir)helgîrsandin çêkirin, dest pê kirin, berpê kirin, afirandinhelgîrsandin berdan hev, li hev sor kirin helguşîn givaştin, şidandin, guvaştin, jidandinhelhatin (roj / heyv) hilhatin / rabûn / derketin helhatin helhatin helhatin helhatin helhatin

m.eriqîn helhênan pê hesîn, helhênan

helhêncan (av ji derekê) çikîn, miçikîn, miçiqîn, çik / hişk / ziwa / zuha bûn, (t ji ber germayê av jê) qut bûn helhênciraw (av ji bîrê) hilkişandî / hilkêşayîhelhênciraw (av ji derekê) çikî, miçikî,miçiqî, çik / hişk / ziwa / zuha bûyî, (t jiber germayê av jê) qutbûyîhelhêner têderx, kesa/ê metelokekê /pirsgirêkekê tê derdixe / hel dikehelhênge hêlîn, kurkgeh, cihê mirîşk lê kurkdibe û hêkên xwe dimLeriqînehelhênraw têderxistîhelhênraw meriqîhelhênraw meriqandîhelhênraw vekirî bn helhênanhelîz çerm, pîst, post (yên heywanan)helîz meşkheljimar hiljimar, statîstîk, jimarko heljimardin hejmartin, hilj imartin, hijmartin, jimartinheljimêraw jimartî, hejmartî, hijmartî, hiljimartîhelk zimanxweş, zimanşirîn, peyvzêrîn helkalîn pitpit kirin, gilî / gazin / lome kirin-helken -kol, -hilkol: gorhelken gorkol,kesa/ê goran dikole / çêdikehelkendin hilkolîn, hilkêlînhelkendin hilkêşan, hilkişandin, (darek /giyayek bi reh û rîş ve ji erdê) deranîn /derînanhelkendin qewirandin, derxistin, kesek / tiştek neçar kirin ji derekê bireve helkenran hatin hilkolîn / hilkêlîn helkenran hatin hilkêşan / hilkiş andin, (darek / giyayek bi reh û rîş ve ji erdê) hatin deranîn / derînan

helkenran hatin qewirandin / derxistin, kesek / tiştek hatin neçarkirin ji derekê bireve helkenraw hilkolî, hilkolayî, hilkêlayî, (ya / yê) hatî hilkolîn / hilkêlînhelkenraw (ya / yê) h.ilkêşayî, hilkişandî, hatî hilkêşan / hilkişandin, (darek / giyayek bi reh û rîş ve ji erdê) derînayî, hatî deranîn / derînanhelkenraw qewirandî / derxistî, kesek / tiştekhatî neçarkirin ji derekê birevehelkewt hilkeft, bone, minasebethelkewte, helkewtû berkeftî, bijare, jêhatî,hêjahelkewte, helkewtû awarte, nejirêzê, têvel, cudahelkêş hilkêş, hilkişîn, ya / yê hildikêşe /hildikişînehelkêşan hilkêşan, hilkişandin, kêşan / kişandin jor / serî / silal / hewa helkêşraw h.ilkêşayî, hilkişandî, ya / yê hatiye hilkêşan / hilkişandinhelkiran selixîn, veçirîn, verûçîn, verûçikîn, piçek / pirtek çerm / pîst ji ser vebûn / çûn, bi sivikî birîndar bûn helkirandin selixandin, veçirandin, verûçandin, verûçikandin, piçek / pirtek çerm / pîst ji ser vekirin / rakirin, bi sivikî birîndar kirinhelkiraw (ala) hildayî bilindkirî helkiraw (ben, dezî, rîs) alandî, alayî helkiraw (huçik) hildayîhelkiraw (agir / ronahî) hilkirî, vêxistî, berdayî, geşkirîhelkiraw selixî, veçirî, verûçî, verûçikî, piçek / pirtek çerm / pîst ji ser vebûyî / çûyî, bi sivikî birîndar(bûyî) helkizirandin kizirandin, kuzurandin, (goşt) li ser / ber agirî sor kirin

helkişan hilkişîn, hewa ketin, hilketin, hilçûn, berev jor / serî / silal ve çûn helkişe rabûn, bilindbûn (a seviyeya avê) helko lezok, bêsexbêr, nehişyar, kesa/ê ne têr hişyar / sexbêr / bidîqet e dema tiştekî dike, kesa/ê di karê xwe de zêde dilezîne û li xwe ne hişyar ehelkolan, helkolîn hilkolîn, ax (kûr) kolîn daku tiştek di bin derbîne helkolraw hilkolî, hilkolayî helkolraw hilkolandîhelkulîn hilkelîn, hilfûrîn, wa zêde kelîn / fûrîn ku di ser re avêtinhelkutane ser bi ser de girtin, êriş kirinêhella şerenîx, xirenîx, dengûdor, dijberîhellûşîn daûrandin, dabeliandin, dabeli’andin,da’ûrandin, zû yan bi hesûdî xwarinhellûşîn nîçandin, nîç kirin, çipek / dilopekji avê yan vexwirakek dî nehêlanhelm hilm, bixar, buxar, dû, dûkêlhelmalîn hildan, hilmaLlîn, hilmaliştinhelma-lran hatin hildan / hilmaLlînhelmalraw hildayî, hilmalî, hilmaliştî,hilmaLliyayîhelman hilmîn, bûn hilm / buxar helmat tebel, xar, tîl, holik, gogik helmatên tebelanê, xaranê, tebelbazî, lîstika tebelan / xaran / tîlanhelmeqo pêncokanê, lîstikek / yariyek e bi pênc berkokên / kevirokên biçûk têt kirin helmet êriş, pelamar, lêdan, biserdegirtin helmetcar operasyon, êriş, lêdan, biserdegirtin helmijîn hilmijandin, hilmêtin, av bi boriyan hilkişandin, av / hewa kişandin devê xwe, mêtin xwehelmîzan hilmîstin, hilmîzîn, ji piyan ve mîstin / mîzînhelnan gavîn, gav avêtin, pêngav avêtin, hewa ketin

helnan (dav / xefik / feq) venan / danîn helnlştin venîştin, (mirîşk / dîk li ser lîsê xwe) nivistin / razan / raketin / di xew çûn helnîştin venîştin, rehet rûniştin helo eylo, elih, qertal, holî, qertel helol xilole, xulolehelok kaşok, gopal, darhelork, helorke landik, dergûşan, lehndik,dergûş, mehdik, dêdîk, deydik, colank, textêzarok tê de tên nivandin / razandin dema hêsava / biçûk inhelpaçîn qu.sand.inhelpaçîn kur kirinhelpaçîn cewandin, cew kirinhelpaçraw qusandîhelpaçraw kurkirîhelpaçraw cewandî, cewkirîhepandin bn hepînhelpe bêrî, bêrîkirin, (tiştek pir) xwestin, ji dil xwestin helpenman werimîn, perçivînhelperandin (zarok) hilavêtin (û vegirtin) helperdawtin bn helpaçîn helperîn govend / dîlan / dawet kirin / girtin, reqisînhelperkê govend, dîlan, dawet, reqas helpesardin spartin, pal dan, pişt dan, pala / piş ta tiştekî / xwe dan tiştekî helpesaraw paldayî, piştdayî (tiştekî) helpêç dang, daw, dawên, berdang helpêçan hilpêçan, hilpêçandin, hildan, rakirinhelpêçan gihîn, gihiştin, ji kulîlk bûn fêkî helpêçraw hilpêçayî, hilpêçandî, hildayî, rakirîhelpêçraw gihayî, gihiştî, ji kulîlk bûyî fêkî helpiçran peritîn, çirîn, dirîn, hatin çirandin / dirandin

helpiçraw peritî, çirayî, dirayî, çirandî, dirandîhelpiçrîn peritandin, çirandin, dirandin, vekirinhelpijan (av û hwd) hilbilqîn, vemistin, hilvizîn, hilvizikîn, di ser re avêtin helpirûkan betilîn, westîn, kerixîn, mandîbûnhelpirûkandin betilandin, westandin, kerixandin, mandî kirinhelpirûkaw betilî, westî, kerixî, maLndîbûyîhelpirûzan kizirîn, suşîn, sujîn, şewitîn, bûn qerqûş(k)helpirûzandin kizirandin, sotin, sujandin,şewitandin, kirin qerqûş(k)helpirûzaw kizirî, suşî, sujî, şewitî,(bûyî) qerqûş (k) helqe bn elqehelqirçan çikîn, miçikîn, miçiqîn, çik bûn, ziwa bûn, hişk bûn, ji ber germayê av jê qut bûnhelqirçan çikandin, miçikandin, m.içiqandin, çik kirin, ziwa kirin, hişk kirin, bi germayê av jê qut kirinhelqirçan çikî, çikiyayî, miçikî, miçiqî, çik(bûyî), ziwa(bûyî), hişk(bûyî), ji ber germayê av jê qut(bûyî)helqulan, helqulîn hilbilqîn, bulqîn, dengê bilq-bilq / bulq-bulq yê ji avê têt (t dema dikele / difûre)helqunan, helqunîn îşqilîn, xwe hilavêtin (t bi lingekê gav avêtin)helqun-helqun îşqilk, îşqilkî, îşqilkan.ê, meşîna / bi rêveçûna li ser lingekî / piyekî helqurandin qurtandin, qurçandin, (av û hwd) qurç-qurç / qurt-qurt vexwarinhelqurtandin (xwe tê ~) (destê) xwe kirin di nav karekî re, xwe têkilî karekî / tiştekî kirin

helqutandin bn helqurtandinhelrijan hilrijîn, hilrijan, hilrijiyan, av bi ser de çûn, av yan tiştek dî yê ruhn dema aman tijî dibe û av / ruhnî di ser lêvan re dirije helrijraw hilrijî, hilrijayî, hilrijiyayî (bn helrijanhelriştin hilrijandin, hilriştin, hilrêtin (bnhelrijanhelsan rabûnhelsan û danîştin rabûn û rûniştin, irf û edet, rewişthelsan û kewtin bizav, leptûliv, tevger helsandin rakirin helsanewe verabûn, dîsan rabûn helsaw rabûyîhelsengandin hilsengandin, nirxandin, berisandin, dan ber hev, li hev pîvan, nirxê / bihayê / giringiya tiştekî texmîn yan hesab kirinhelsengandin kêşandin, giraniya tiştekî pîvan helsengêner hilsengîner, nirxîner, kesa/ê dinirxîne / hildisengîne helsengêner pîvan, krîter helsipardin bn helpesardinhelsûkewt leptûliv, tevger, rabûn-û-rûniştin helsûran çêbûn, durist bûn, saz bûn, pêk hatin, afirîn, amade bûn, hatin pê, berpê bûn helsûrandin çêkirin, durist kirin, saz kirin, pêk anîn, afirandin, amade kirin, anîn pê, berpê kirinhelsûraw çêkirî, pêkînayî, durist(kirî), sazkirî, afirandî, amadekirî, berpê(kirî) helsûrêner çêker, pêkîner, duristker, sazker, amadeker, afirîner, birêveber helşaxîn (piya) lê xwirîn, gef lê kirin, enirî û bi qehr li gel kesekî axivînhelşêlan hilşêlandin, şêlan.din., têkil kirin (t hevîr)

heltekan hilhejîn, bi bingeh ve hejîn yan hatin hejandinheltekandin hilhejandin, bi bingeh ve hejandinheltekandin hêrandin, hûr-hûr kirinheltekandin (bejnûbala) xwe hejandinheltek-heltek hêdî-hêdî, bi sexbêrî, bi hişyarî (meş û birêveçûn)heltekîw hilhejî, hilhejandî, bi bingeh ve hejî yan hatî hejandinheltilîşan peritîn, pirt-pirt bûn, parçe-parçe bûn, hûr-hûr bûnheltilîşandin peritandin, pirt-pirt kirin, parçe-parçe kirinheltilîşaw peritî, pirt-pirt(bûyî), parçe-parçe(bûyî), hûr-hûr(bûyî)heltirûşkan totî kirin, totî vedan, rûniştinheltirîn finîn, finihan, ne li ser xêrê çûn (Wek nifirîn têt bi kar anîn: Heltire! Bifine! Bifinihe! Here ji ber çavên min!) heltîzandin bezandin, revandin, dan bazdan / bezînheltoqîn bilqîn, hilbilqîn, bilq dan heltoqîn derketin, serê xwe deranîn heltoqîn pirzikheltûrandin bezandin, revandin, dan bazdan / bezînheltûtan bn heltirûşkanhelûje hilû, hilûk, încas, hilîk, hulûk helûjereşe hilûreşkhelûmerc şertûşirûd, rewş, destûdar, kewdan, barûdoxhelwasîn hilawîstin, daliqandin, (bi dar / dîwar ve) kirin helwasîn li sêdare danhelwasran hatin hilawîstin, hatin daliqandin, hatin (bi dar / dîwar ve) kirinhelwasraw hilawîstî, daliqandî, (bi dar / dîwar ve) kirî

helweran werîn, weşîn, weriyan, dawerîn, daweşîn, vewerîn, veweşîn, werihan, pel / dindik / tov jê veqetîn / cuda bûn helwer andin

werandin, weşandin, vewerandin,veweşandin, pel / dindik / tov jê veqetandin / cuda kirinhelwerîn bn helweranhelweşan hilweşîn, ruxîn, têk çûn, pûç bûn helweşan verûşîn, verûşan, verûşiyan, verûşihan, (girêk / dirûn) vebûn helweşandin

hilweşandin, ruxandin, têkbirin, pûç kirinhelweşandin verûşandin, (girêk / dirûn)vekirinhelweşaw hilweşî, hilweşiyayî, ruxî, ruxiyayî,têkçûyî, pûçbûyîhelweşaw verûşî, verûşiyayîhelweşênraw hilweşandî, ruxandî, têkbirî,pûçkirîhelweşênraw verûşandî, (girêk / dirûn)vekirîhelwêst, helwîst helwest, bîrewerî, dîtin û nerînhelwutin pesinandin, pesn dan, metihandin, meth kirinhelxeletan xapîn, hatin xapandin, bi ser de çûn, lêb lê bûn, hîle lê bûn, lêhb lê hatin kirinhelxeletandin xapandin, bi ser de birin, lêb lê kirin, hîle lê kirin, lêhb lê kirin, fêl lê kirinhelxeletaw xapî, xapandî, lêblêbûyî,lêhblêkirî, hîlelêbûyî, biserdebirî helxeletêw

xapînok, lêbok, lêhbok, ya / yêxapan / hîleyan / lêban dike yan dikare bibe sedema wanhelxilîskan hilisîn, tehisîn, şemitîn, hulusîn

helxilîskan xwişîn, xijîn, xuşîn, xîj bûn,xwiş bûn, terişîn, şelipîn, xijikîn helxilîskandin hilisandin, tehisandin, şemitandin, hulusandinhelxilîskandinxwişandin, xijandin, xuşandin, xîj kirin, xwiş kirin, terişandin, şelipandin, xijikandinhelxiran hatin raxistin / raêxistin, (t cil boziwabûnê) hatin bi ristê ve kirinhelxistin raxistin, raêxistin, (t cil boziwabûnê) bi ristê ve kirinhelxistin bi cî kirinhelxistin berdest kirinhelxwêndin (piya ~) bi xerabî basa kesekî kirinhelzilepîn pifîn, pif bûn, perçivîn,werimînhelzilepîw pif, pifî, pifbûyî, perçivî,werimîhelzinîn bn helgeranhem hem., him, herwa, jî, û, herwiha: Hem eme û hem êwanîş hem em û hem jî ew, em jî û ew jî hem z 'em, xweş e bo xwarinê: emî ke 'em ke, bixwe (zarê zarokan e) hem- bn haw-hem -yem, paşqertafek e bo çêkirina jimarên rêzî ji jimarên sade dema jimara sade bi tîpek dengdêr bi da.wî bêt: nohem nehem, (di rêzê de ya) nehêhemaLhengî bn hawahengîhemal hemal, hilgir, xizmetkar, kedkar hemal karîte, darên banên xaniyan xwe li ser digirinhemam hemam, serşok hemam germavheman eynî, heman, wek, mîna, şibî heman kat hevdem, di eynî / heman demê de hemayel nivişte, niviştok, hemaîlk

hemaz malzaro, malzarok, zarokdank, rehîm,cihê zarok tê de ye ji berî biwelideheme- tev-, heme-, ji hemûyan, yahemûyanheme- pir-, gele-hemedeşîn bn hemşînhemelayene tevalî, hemealîhemelayene piralî, gelekalî-hemîn bn -hemhemîşe herdem, hergav, hercarhemîşe tim, hertimhemîşe- her-: hemîşezîndû herzindî, hersax, nemir, hemîşebehar herbihar, herdem-bihar hemîşeyî herdemî, herherî, hetahetayî, ebedî, bêdemîhemşîn mijmije, mişmiş, qeysîhemû hemû, hemî, giş, tev, gî, gişt, xir hemû her: hemû şewêk / rojêk her şev / roj hemûpirsî gelpirsî, hemûpirsî, referendum hemûwanî gelemperî, giştî, tiştê / karê / malê hemûyanhemûyî hemûyî, giştî, tevî, tevayî, gelemperîhemwar qebûl, razî, pesend, pejirandî,pejirbar, heqdarhen (hûn / ew) hene (dema nihoyî pirhejmar ji lêkara ”hebûn”) hena bn hanahenar hinar (fêkiyek e)henarde hinarde, îxracat, bo bazirganî eşya / mal ji welatekî birinek yek dî henardin bn nardinhenase henase, nefes, bên (ya mirov dikêşe û berdide)henase axîn, oxîn (kişandin)henasebirkê bênbiserketin henasesardbextreş,

bêsiûd, bênesîbhenasesiwar bênçik, êlpik, astmayî henasewiwarî bênçikî, êlpikî, astma henaw hinav, ûr û rîvîk, nav

hencir hejir, hêjirhend hin, hinek, hindek, çend (lib / heb û hwd)hendaz hendaz, birêk, birêkûpêk, rêzkirî,birêz, sererast, sistematikhende hindi, bi qasi, temeti, bi temethender der, derve, dijw. hindirhenderan derveyi welathenderan biyanistan, dûri, xeribihenderho hêsk, colankhendese bn endazehendê, hendêk hin, hinek, hindekhendê, hendêk (kemêk) piçek, kêmekhendê car carinan, hin carhenefi henefi, mezhebek islamê yehenefi henefi, çeşme, kaniheneza nevis, zarokên mêrê / jina yeki yênji jinek / mêrek diheng hing, mêşa hingiv / hingivinihengame tevlihevi, serobinihengaw gav, pêngavhengaw dem, gav, wexthengaw heyam

hengawhawiştin / nan gav avêtin, gavin hengaw hênan gavandin, gava xwe di ser tişteki re avêtinhengdan şan, şana hingiv / hingivini hengeşelê işqilk, bezina / meşina / xwe hilavêtina li ser yek piyi / lingi hengil ran, qalçe, newq, hengil hengilşelê bn hengeşelêhengiwin hingiv, hingivin, berhemê şirin yê hinganhengûr bn tirê henisk iskhenisk (henasebirkê) bênbiserketin henisk heldan iskin, iske-isk kirin, isk hatin (keseki)heniskbirkê bn henasebirkêhenû, henûke niha, noke, nika, niho, bn êsta

henûkeyî nihoyî, ya niha / noke / nika / niho henûn sûn, hesûn, hilû kirin hepe, hepehep rew, rey, rewrew, dengê se / kûçik yan mîna wanhepe, hepehep axiftina zêde û bêwate hepesan heyirîn, mat man, ecêbgirtî man / bûn, hêbitînhepesandin heyirandin, mat kirin, ecêbgirtî kirin, hêbitandinhepesaw heyirî, mat, matmayî, ecêbgirtî, hêbitîhepîn hewîn, rewîn, reyîn (dengkirina se / kûçik yan wek wan)hepol, hepole, h.epolemêşxor peledîn, delodîn, tiredîn, hepletiraş, xwelîbiser, rebenok, hol, aqilsivik, kêmaqilheprûn hûr, hûr-hûr, parçe-parçe heps hefs, zindan, dîlî, êsîrî, êxsîrî, heps hepsxane hefsxane, zindan, girtîxane, girtîgeh, dîlxane, êsîrxane hepû z hepû, xilas, nemaheq, heq maf, heq: Heqt e Tu heq î, Heqê te ye heq, heq Tu heqt nebê Karê te pê nebe, Tu xeman nexweheqanî adil, dadperwer heqanî rastgo heqayet çîrok, heqayethegbe tûr, kîs, çante, tûrik, telîs, torbe, çewalheqdest heqdest, destmiz, meaş her her

her çî her çi, çi: Her çî bibêt min le gel tom Çi bibe jî ez li gel te me

her çî Her çi ew e, ta êsta diyarnebûwe Herçi ew e, hê diyar nebûye

her emende her hinde, her ev qas her emende tenê hinde, tenê ev qas her ewende her hind, her ew qas her ewende tenê hind, tenê ew qas

her kat her dema, her gava, kengî ku her kes her kes, her kesek her nebê qene, ti nebe jî, çine-çine, çune-çune, qet nebe jî, herî kêmL, bi kêmanî her şit her tişt

her yek her yek, herêkher her, bi berdewamî: Her wut dêm belam nehat her digot dê bêm lê nehather (tenya) tenê: Her carêk çûbûm Tenê carekê çûbûmher (dîsan, dîsanîş) her, dîsan, dîsa, dîsan jî: Çi bi^yş her naçim Çi bibêjî her naçim, Çi bibêjî jî dîsan jî naçimher êsta aniha, haha, vê gavê, vê kêlîkê, tam nihaher, herg herî bn qurhera, hera û hurya qerqeşe, şerenîx, xirenîx,pevçûn, gengeşehera rev, bazdan, bezhera kirdin revîn, bazdan, bezînherac herac, mezat, mazat, bazarapitirandinê ya tê de mal dikeve destê kesa/êherî zêde pare pê bideheram heram, qedexe, yasax, tişta nabe bêt kirin (t ya ji alî dînî ve hatiye qedexekirin) herame ewk, ewka, ewkê, ew-a-dî, ew-ê-dî,çîk, çîkê, çîkaheramxor heramxwer, bertîlxwer, rantxwer, kesa/ê malê ne yê wê / wî bi xwe ye dixwe / bi kar tîne bêyî destûr hebeheramxor kesa/ê tiştên dîn heram kirine dixwe (bo nimûne: misilmanên goştê beraz bixwin) heramza, heramzade bîje, bîjî, zaroka/ê ne ji dêbavên markirî çêbûyeheramza, heramzade şatir, şeytan, hîleker heras

acizî, nerehetî, bêzarî, bîntengî,tengezarîherasan tengezar, nerehet, bêçare, bêzar, bînteng

heraş gihber, ya / yê li ber gihiştinâ, ya/ yê dê di nêz de gihiştî be (fêkî, keske)heraşawis maka li ber zanêheraşawis dayika li ber welidandinêdemheraş lewçe, zimandirêjhercayl binefş, gulbinefşherd tat, teht, helanherde, herdebanan (cihê) tatî / tehtî / helanî herdebîr dudil, dilwas, dilwaswas, bişik, biguman, bêbiryar herdegêl derbider, gerok, bêmal herdû herduhere (ya/yê) herî / here, ...tirîn, ji hemûyan ...tir: rojî here sard roja herî sar, sartirîn roj, roja ji hemûyan sartirhere mişar, destere, birek (ya daran / asin û hwd)hereme tevlihev, têkil, serûbin, bêserûber heres aşût, aşît, berfxwişî, axxwişî,dahatina axê / berfê ji erdek bilind berev yek nizmheres lehî, rabûna avê, boşûna avê heres şirebaran, barana boş heres hilweşîn, ruxîn, pûçbûn hereşe gef, tehdîd, hereşe, lêxwirînhereşe lê kirdin gef / hereşe, tehdîd lê kirin / lê xwarinhereşe û gureşe lêxwirîn, bi peyvên hişkêriş kirinheret gupik, lûtke, gupîtk, cihê herî bilind yê tiştekî (t çiyayan yan daran) heret demsal, werz herewez hevkar herewez xizmetkarherêm herêm, navçe, dever, cih, war herêmî herêmî, navçeyî, deverkî (ya / yê ne hemû netewe / welat / dinyayê)herêz firîz, giya, gîha (t yê mêrg û çayir û çîmenan)

herfî berkêr, berxên berkêrê, pezê boserjêkirinê têt xwedîkirinhergîne cerûmer, keramîkhergîz qet, hîç, ti car, çi car, qehergîzaw hergîz qet û qet, qet’en, hîç, ticar, çi car, qeherî hirî, herî, pûrtê pezherîf hevta, wekhev, herîf, kesên / tiştênbi hêza / zîrekiya / şiyana / bedewiya û hwdxwe wek hev inherîf heval, hogirherle kêz, kêzikherm.ê hirmî, hirm.îk, karçîn, hermî herm.ê kêwîle hirm.iya çolî / beyarî / bejayî herm.ê pên, pehîn, pêhn (t ya li derqûna kesekî têt dan)hermêpişkiwan berbihar, dema pişkivîna hirm.iyanherwa herwa, herwiha, herwisa herweha bn herwa herzale bingeh, esasherzan erzan, negiran, bihakêm., djw. giran, bihadar, bihagiranherzanbeha bihakêm., bihaerzan, erzanherzanî erzanî, negiranî, bihakêmî herze ciwan, xort, genc, cehêl, negihayî herze tûle, tolaz, felîte, pûç herzebêj kesa/ê axiftina wî dûrî aqilan e herzeçene devjen, lewçe, zêdebêj herzekar ciwan, xort, genc, cehêl, gihber, kesa/ê di jiyek wa de ye ku dê haha bibe jin yan zelamherzekar tûle, tolaz, felîte, pûç herzekarane cahilane, ciwanane, xortane, karê ne mîna kesên gihayî û aqildar herzekarane tûlane, tolazane, felîtane, karê kesên pûç û nehêjaherzekarî ciwanî, xortî, gencî, cehêlî, gihberî herzekarî tûletî, tolazî, felîteyî

herzeyi ciwani, xorti, genci, cehêli hes (heye) heye, dijw. nine, tine hes (xest) tir, pit, pehêt hes bn hesthesan hesan, berê / kevirê pêhesûnêhesan, hesanewe hewin, vehewîn, hewiyan, hewihan, bêna xwe vekirin, (bi navdemî / demkî) li derekê bi cî bûn û bêna xwe vekirin hesandin, hesandinewe hewandin, vehewandin, xwirak û vexwirak û cihê nivistinê / raketinê dan yekihesandin, hesandinewe bên vekirin, bên dan yekihesar hesar, kelhe, diwar, dorbendhesare bn estêrehesawe hewayi, vehewi, hewiyayi, vehewiyayi, bênaxwevekiri, bêndaLyi hesir hêsil, mafûr, xaliçe, berik hesirm.eyancezakirina bi lêdana li berçavên xelkêhest hest, hes, his, pêhesin, naz, dilinhest bn heshestan bn helsanhestandin bn helsandinhestber hestber, bihest, hesashestber nazdarhestberi hestberi, bihesti, hesasihestberi nazdar iheste nf hilo! rabe!hestewer hestewer, hesas, alerjikhesteweri hesteweri, hesasi, alerjihestiri stri, giyayên tûjhestyar hestyar, kesa/ê dikare (bi asani)hest bi tiştan bike / pê bihesehestyari hestyari, (bi asani) hestkirina bitiştan, pêhesinheş heş, indigoheş heşi, şini tariheşar veşari, veşartin, berşar

heşar dan veşartin, berşar dan, (li cihekî) wa bi cî kirin ku (bi asanî) neyêt dîtin heşardiraw veşartî, (li cihekî) wa bicîkirîku (bi asanî) neyêt dîtin heşbeser heşbiser, xwelîbiser, bêsiûd heşerî zewqî, kêfî, keyfî, coşdar heşheş pasevan, çavdêr, zêrevan, heres,dergevanheşir, heşr heşir, darazheşt heşt, heyşt (jimare 8, VIII) heşta heştê, heyştê (jimare 80, LXXX)heştalû xox, bn qoxheştamîn, heştahemîn heştêyem, h.eşêyemîn.,(di rêzê de ya / yê) heştêyê / heştêyan hefte, hefte hefte, heftî, heft roj yên bi hev re yekîneyek demî pêk tînin û 52 ji wan dibin salekheştem, heştemîn heştem, heştemîn, (di rêzêde ya / yê) heştanheştyek heştyek, heştêk, yek ji heştan, 1/8 heta heta, ta, heya, heyanîheta daku, bo ku, ji bo ku, da: Hatim heta pêt bilêm Hatim daku bibêjim te, Hatim ji bo ku ji te re bibêjimheta hê, hêj, hêşta, hê ku: Zû ke heta nemirdûwît şitêk bike Zû be hê nemirî tiştekî bikeheta diwayî ta dawiyêheta diwayî (htd) hwd, her wek dîheta ser ta serî, ta dawiyê hetar zinar, kevir, berHetarek û metarek, hacî hecit mibarek "Bimbarek û tebarek, hecî heca te mibarek” hetaw tav, hetav, rojhethetoke niviştok, hemaîlk (t yên bistoyêzarokan ve tên kirin)hetîw sêwî, êtîm, bavmirî, daymirî, kesa/êherdu dêbavên wê / wî yan yek ji herduyan mirine

hetîw (m) xwelîbiser, rezîlhetîw û metîw kolanî, zarokên kolanan, zarokên bêkes / bêxwedîhetîwbar sêwîbar, (jin) daysêwî, dayêtîm, jina mêrê wê miriye û zarokên hûr hene hetîwbar (piyaw) bavsêwî, babsêwî, bavêtîm, babêtîmhetîwxane sêwîxane, xaniyê / lêgeha sêwiyan /êtîmanhetk bn etkhetre pelate, belavhetwan melhem, milhemheval heval, hawrêhevde hevde (jimare 17, XVII)hew hew! 'ew! vêca ev / ew çi ye / çima!hew kul, birînhew werimîn, perçivînhew 'ew! hew! (peyvikek e dide diyarkirin kuyê wê dibêje mat maye yan ecêbê serê wîgirtiye: ev çi ye!? ev çawan wa ye!?)hewa hewa, seqa, siqa, avûhewahewa bahewa esmanhewa piçek, kêmek, hinek hewa bn hewahewal, hewalekan nûçe, dengûbas, peyam, êxbar hewal, hewalekan hal, rewş, kewdan, barûdox hewale raguhestin, raguhezandin, hinartin, şandinhewale spartinhewale be gewale beramber, hember, bergind, bedel, berdêlhewalguzarî agastînî, îstîxbarathewançe dan hilavêtin, berev jor / serî /silal avêtinhewançero, hewançero roket, sarox, hewa- avêşkhewandinewe vehewandin, xwedî kirin, xudan kirin, matî jê kirin, sereguhiya yekî kirin

kun, kon, xîvet, çadir hewayî, seqayî, siqayî bayî esmanîbn Hewtewane hevcar, gasin asinê / hesinê helandî mesîn, misînk ben, dezî, benik, rîs, ta pêşîn, ewil, yekemhewes, daxwaz, arezû, hêvî, çêj, tam,

tiştekî pir / ji dil hewes lê bûn ji dil xwestin, hewes hebûn hewesdar, heweskar dilxwaz, hewesdar, biarezû, dilsoz, dildar, kesa/ê tiştekî pir / ji dil dixwazehewê hewî, jina mêrê wê jinek yan çend jinên dî jî hebin ji wan jinan re hewî ye, ew hewiyên hev inhewên hêvên, haveyn, dermankek e dikin nav hevîr daku hevîr pê pif bibe û kêrî pehtina nan bêt

hewanewe vehewîn, tebitîn, hedinîn, sekinîn, rehet bûn, rawestîn, li cihê xwe man hewawî, hewawî fekirin, hêvkirin, berêxwedan, nerîn, nihêrtinhewawîlke, hewawîlke hewayîk, eriyalhewawîlke, hewawîlke roet, sarox, hewa-a^şkhewar war, kamp, lêmangeh, havîngeh, cihê havînan koçer yan seyranî lê dijîn hewarge wargeh, havîngeh, kamp, aqar, kûngeh, kongeh

hewarî hewayî hewayî hewayî Hewbira hewcar hewcoş hewcoş hewda hewel hewes xwestina

hewînc giyayek derman e hewînewe bn hewanewehewîr hevîr, hêvîr, ar û av û hêvênê têkilî hev hatine kirin daku nan jê bêt çêkirin hewl koşîn, hewl, têkoşîn, lê xebitîn, koşîş, cehd, ceribandin, mihawele

hewl dan koşîn, tê koşîn, hewl dan, mihawele kirin, lê xebitîn, cehd dan hewr ewr, 'ewrhewramî, hewramanî hewramî: zaravaya hewramî ya kurdîhewramî, hewramanî her tiştê / kesa/ê ji herêmaHewraman ya Kurdistanêhewraz evraz, berjorhewraz û nişêw evrazî û nişîvîhewrebala balexane, avahiyên bilindiya wandigihe ber ewranhewretirîşqe birûsk, şirqîna ewran hewrîs (dara) qaç, hevriz, hêvriz, merx, dara kêmêhewsar hefsar, hevsar, benê bi serê hespan / keran û hwd tê ve tê girêdan daku pê bên kişandin yan zeft kirinhewsar alava serkêşiyê / serkêşîpêkirinê hewsele bênfireyî, sebr, taqet, xwegirî, baldirêjîhewş, hewşe hewş, dermal, bermal, derdorênmalê (t dema bi tan / çeper / dîwar hatine tixûbkirin)hewt heft (jimare 7, VII) hewtane bn hef tane hewte heftehewte heftî, heft rojên piştî zewicînê / welidandina zarok ku bûk / dayik li gor edetan ji malê dernakevehewtem, hewtemîn heftem, hefteimîn, (di rêzê de ya / yê / yên) heftêHewtewane Heftbira, Termê Mexîl, Hirça Mezin (komek stêran e)hewtîr demance (ya heftlibxwer) hewz hewz, birk, birka avêhewzane hewzane, heqê (bikaranîna) hewzê hey hey ! hêy ! ey! wey ! (peyvikek bang- / fermankirinê ye): hey hawar! heya fedî, fihêt, şerm, eyb, heya

heybet hebet, heybet, sosret, seyr, ecêb heyf heyf, mixabinheynî în, eynl, cum'e, roja xutbeyê, ji rojên hefteyê ya piştî pêncşem.ê û berî şemiyê heyran heyran, gorî, qurban, kesa/ê wa pir ji tiştekî / kesekî hez dike ku dikare xwe jê re bike gorî / qurbanheyran heyranok, heyran, birek stranên kurdî yeheys heyîn, hebûnheyş jiyan, derbara jiyanê, îdareya jiyanê,meşîna / meşandina jiyanêheyş pê helgirtin jiyan lê dijwar kirinheyş o fehêt, fedî, şerm, eybheyşo lê helgîran xwe di bêşermiyê danîn,derpiyê xwe dan ser milê xwe, mîna bêşermankirinheytar bn kêrheyte nesefandî, venebijartîheyte polîsheyte komek leşke^n osmanîheytûhot, heytûhût dengûdor, heytûhot, heysûbeys, deng û qerebalix zêde û bêwate heywan eywan, bersifk, sefikheywan şaneşîn, balkonheywan heywan, lawir, ajalheywanan havîn, dema mirov dikare li eywananbinive (ji derengî biharê ta berpayizê)heywanat heywanet, koma / civata lawiran /ajalan / heywananheyzeran heyzeran, rûl, qamûşhez hez, viyan, xwestin, evîn, hêvî, daxwazhez lê bûn çêtirandin, hez lê bûn, viyan,xwestinhez lê kirdin jê hez kirin, hez jê kirin hez û nahez dost û dijmin hezar hezar, hizar (jimare 1000, M)hezare hezarsal, hezare, mîlenyûm

hezarem, hezaremln hezarem, hezaremin, (di rêzê de) ya / yê hezarêhezaryek hezaryek, hezarêk, yek ji hezaran, 1/1000hezbêle giyaderman, davûderman, giyayên wek derman tên bikaranînhezîran, hezîran pûşber, hezîran, 6em meh jisalnameya romihezm helandin (t ya xwarinê)hezm bûn (xwarin) helln / hatin helandinhezm kirdin (xwarin) helandinhezret hezret, amadeyi, hazirlhezret hezret, rêzdar, birêz, hêjahê navê tlpa H / hhê navê tlpa H / hhêdere bn gamêşhêdiz acizhêdl hêdl, dijw. zû, pit, bilez, hêl hêl hêl, qaqûle hêl xet, rêz, hêl hêl ray, rêhêll asini rayên asini, asinrê, asinên / hesinên trên li ser dimeşin hêlan hêlan, hêliştin, rê dan, hiştin hêlane hêlln, cihê firinde hêkên xwe tê de diparêzinhêlim zeliqek, çirek, demûş, debûş, lehim,girekhêlinc êlinc, ilqhêlinc dan ilqin, êlincin, êlinc kirin / danhêliz heliz (navê giyayekê ye) hêlkari grafik, xetkari, hêlkari hêlke hêkhêlke (hi masiyan) xerz, xirzhêlke (gun) hêlik, gun, ritilhêlkewron hêkrûnhêlkeyi hêki, (tişta dirûvê / şikilê wê) mina hêkê

rehet, aram, tena

hêma nişan, hêma, remz, sembol, nîşe hêma bn hêştahêmayi sembolik, hêmayi, nişeyi, remzihêmin aram, rehet, nerm, hêdihêmini arami, reheti, nermi, hêdikihênan anin, inan, hinanhênane di bi ci anin, kirin rastihênanewe vegerandin, anin ve, disan aninhênanewe ji devê xwe avêtin (zû pişti ku boxwarinê xistiye devê xwe)hêncan bn helhêncanhêre bn êrehêriş êriş, biserdegirtin, pelamarhêro hêro (navê gulekê ye)hêwer ti, birayê mêrê kesekêhêriş êrişhêstir bn êstirhêş bn gasinhêşta hê, hê ji, hin, hina, hêşta, ta niha,heta nokehêştin hêlan, hêliştin, rê dan, hiştinhêşû wişi, guşi (yê tiri / xurmeyê) hêşxan

aşxane, odeya xwiraka malê tê ve têtparastinhêwaş hêdi (tişta / mirovê pêdivi bi demekdirêj heye ta ku biqewime / bibe / bike), dijw.zû, bilez, lezgin, pit, hêlh.êwaş hêdi, rehet, aram, tenahêwaşl hêditi, reheti, tenahi, aramih.êwaşkar (mirova/ê yan tiştê - t dermanê -)hêdiker, tenaker, rehetker, aramkerhêwer ti, birayê mêrê kesekêhêwerjin jinti, jinên tiyên kesekihêwerza (kiç) keçti, keçên birayên mêrêkesekêhêwerza (kur) kurti, kurên birayên mêrê kesekê hêwir

hêwir objektiv, hêwir, dûrî hestên kesînî / şexslhêwirane bi rehetî, bi aramî, bi tenahl hêwirane bi objektivi, hêwirane hêwiri rehetî, aramî, tenahî hêwîrî objektîvî, hêwirî hêz hêz, quwet, şiyan, xurtî, taqet hêza pûjan, pûşan, tihtawik, nane, ne'ne hêzim êzing, tirik, darên sotinê / şew■itandinêhikûmet hikûmet, hukumet, civata wezîran (û serokkomar), serokatiya dewletê, rêveberiya dewletêhil qebûl, pesend, razîbûn hisêb hesab, hisêb hizb partî, hizbhizir, hizr hizir, fikir, raman, pûnij hizir kirdin hizirîn, fikirîn, ramîn, pûnijîn hizirî, hizrî hizirî, hizrî, ramanî, fikirî, pûnijî hî

yê, y ahî yên ew nan hî min e ew nan yê min e, eme awe hî êwe niye Ev av ne ya we ye, kitêbekanî sur hî ew in Pirtûkên sor yên wî ne hîkmet hikmet, hişmendî, aqildarî, hişyarî hîkmet hiş, aqilhîlandin hîrandin, hîre-hîr kirin, dengê hespan kirinhîle lêb, hîle, lêhb, xap, xapandin, fêl, fen

be hîle bi hîlebe hîle bîlasebeb, bê ti sedemekê

hîle, hîlehîl hîre-hîr, dengê bilind yê hespan hîlke, hîlkehîlk hîl, hîlhîl, tîq, tîqtîq, tîrqetîrq, kenê bêterz hîç qet, ti, hîç, çu hîç neti, netitişthîçî hîçî, tineyî, çineyî, çuneyî, ne-ti-tiştî hîdayet rêberî, rênîşandan, hîdayet hîlak westayî, mandî, betilî, kerixî

hîlak mirin, hîlakhîmet koşîn, koşîş, hewl, cehd, hîmet,berxwedanhîn ewk, ewê-dî, ewa-dî, ew-çî-ke, ewkê, ewka, filanokhîn hîn, fêr, ilim, ders, wanehîn bûn hîn bûn, fêr bûn, elimîn, ders / wane (ji tiştekî / kesekî) wergirtinhîn kirdin hîn kirin, fêr kirin, elimaLndin,ders / wane dan (yekî)hînce, hînce kit, hece, tîp, herfhînce kirdin kitandin, hece kirin, tîp bi tîp/ herf bi herf got inhîr gêjok, peledîn, sergêjokhîsab hesabhîsab matematîkhîwa hêvî, umêd, awat, hîvîhîwa daxwazhîwa xwestek.hîwabirawbêhêvî, hêvîşkestî, hêvînemayî hîwadar hêvîdar, umêdewar, bihêvî hîy. . . bn hiy. . .hîz hîz (h wek heft), qehbe, gander, qehbik, xwefiroş, bêşerm, rûreşhîzane hîzane, bi bêşermî, wek qehbikan hîze pîst, çerm, post (t yê reş bo têdeparastina rûn)hîzel neşê, nekar, kesa/ê nikare / neşê tiştekî bikehîzêtî hîzî, hîzîtî, karê hîzanho sedem, sebeb, faktor, say, bone, mak, hîm,hêm, hêman, şert, merc

ho danewe xêr dan, berhem dan, ber dan, bereket dan, hêjayî tiştekî bûn

ho kirdinewe bi kêr hatin, kêrhatî bûn be ho ji ber: Be hoy ewe min nayem Ji ber wê / wî / hindê ez nayêm

ho ho! hê! hêy! (peyvikek e bo bang-, ferman- yan hişyarkirinê têt bikaranln): Ho kure wa mLeke! Ho kuro, wa neke!be hobe bi hev re, li gel hev, tev, pevre, pêkve, vêkrehodar hîmLdar, mantiq, lojîk, tişta sedemaxwe ya asayî yan diyar heye û dikare bêt famkirina ka çima wa ye yan wa dibe hocene

niviştî, niviştehode ode, jorehogir pêvek, pêrek (tişta bi tiştek dî veye yan li gel wê ye)hogir hogir, heval û hogirhokar hîmker, bandorker, sedem, sebebhokil xizmetkar, ber des tkhokil xulamL, nokerhol kotan, cihê tankirî / çepekirî bo parastina pez yan terş tê ve hol hol, hal, salonçol û hol çol û hol, virtîvala, cihê ti tişt lê nehol hol, nezan, gêjelok, xwelîbiser, peledîn, ti-nizan, çu-nizan hole bn gêreholik, holk kolik, holik, koxik, xanîk (yê biçûk û bêserûber) hon kezî, hûnhoner helbestvan, hozanvan, helbestnivîshonîn, honînewe hûnandin, vehûnandin, kezîçêkirin / saz kirin / durist kirinhonîn, honînewe hûnandin, helbest danîn /nivîsîn / amade kirin / saz kirinhonraw, honrawe hûnandî, vehûnandî, helbest,hozanhoqe, hoqe hoqe, yekîneyek pîvanê ya nêzî 0,3 kîlogramî yehor têr, çewal, tûrik, kîs, telîs, torbe horin

horin, tûtik, dengê agadarkirinê yêtirimpêlan û hin tiştên dî

hordû artâş, ordî, leşker, câş, eskerhore hoo! boo! w±ştâ-ââ lelo! (bo mêran) wiştâ- êê lelê! (bo jinan) (dengê li dijî kirinên kesekî bi armanca ku ew kirin nayên pejirandin yan jî kesa/ê dike "boo!" yan ”hoo!” pê ne razî ye)ho^şe bn rêwîhorî horî, zeriyên biheştê, keçên bedew / pak / xama li biheştêhorte edet, banek, irf û edet, tore hoş hiş, , hay, bîr, mejîhoş şoş! şoş kero! şoşe were! (bangkirina li keran)hoşbir hişbir, bêhişker, haybir, bêhaykerhoşmend hişmend, hişyar, haydar, aqildar, biaqil, têgihiştî, zana, ronakbîr, rewşenbîr hoşmendî hişmendî, hişyarî, haydarî, aqildarî, biaqilî, têgihiştinî, zanayî, ronakbîrî, rewşenbîrîhoşyar hişyar, haydar, kesa/ê hay ji xweheyehoşyar şiyar, kesa/ê ne di xew ehoşyarane hişyarane, haydarane, bi hişyarî, bihaydarîhoşyarî hişyarî, haydarîhoşyarî şiyarî, nedixewîhow ha! belê! te çi ye! (bersiva hohoz hoz, êl, eşîr, binemaLl, ûcaxhozkî hozkî, êlkî, eşîrkî, binemalkî, bihozîhozan hişmend, hişyar, aqildar, zana,xwenda, zanyar, têgihiştî, dinyadîtîhozanî hişmendî, hişyarî, aqildarî, zanayî,xwendayî, zanyarî, têgihiştinî, dinyadîtinîhtd (kurbêje ji heta diwayî) hwd, her wek dî,her wek wanhucet bn hêz, zorhucre hucre, odek, odeya biçûkhu je giyayek e şorbe jê têt çêkirin

hukim, hukm hukim, hikim, ferman, desthilat,rêveberî, serokatîhukim, hukm daraz, hukim, biryara dadgehê yan daîreyek dî ya fermî / resmî hukimdar fermandar, hukimdar, serok, desthilatdar hukmet bn hikûmethule pîsatiya hêştiran / deveyan / sareyan hulesê angaşt, îdîahulhulî guherok, xweranegir, guherbar huma firindeyek çîrokane ye ku herdem piştî şewitîna xwe disan ji nav xweliya xwe radibe û vedijî û bûye sembola nemirina hêviyan. Di zimanên ewropî de jê re "fenîks" (bi îngilîzî "phoenix") têt gotinhumelxeza tevlihevî, serobinî, taromarî humêd bn umêdhuner huner, afirînerî, efrînerîhuner hinêr, hunêrî, şiyan, jêhatin, karîn,kanînhuner niwandinhinêr / jêhatin nimandin / nîşan danhunere ciwanekan hunerên spehîhunerga hunergeh, cihê huneranhunerî hunerî, afirînerîhunermend hunermend, afirînerhunermendane hunermendane, afirînerane, bihunermendî, wek hunermendanhunerwer bn hunermendhurde bn hûrdehure bn wurehurew garana berazên kûvîhurmet rêzgirtin, hurmet, qedirgirtin,qîmetgirtinHurmiz Hormiz, Hirmiz: di zerdeştiyê de xwedayek eHurmiz gerestêra Hormiz, Jupîter hurûjan bn wujûwan hurûjim bn êriş, pelamar

huş tir hâştir, deve, sarehuştirewan, huştirwan hâştirvan, siwara/â yanxwediya/â hâştirâ / hâştiranhuzeyran pûşber, hezîran, xezîran, meha 6em ji salnameya romî, meha piştî gulanâ û berî tîrmehâhuzûr hizûr, pâşberî, hizûr, bi amadebûna(kesekî): le huzûrî dadga da li pâşberî dadgehâ, li hizûra dadgehâhû sûde, kâr, kelk, mifa, feyde, kar, qezenc, qazanchûha hooha! boo! hoo! (tinazî / henek / galte pâ kirin)hûhûkere kund, bum, bimhûr dengûdor, dengâ bilind / nexweşhûrde hûrde, pareyâ asinî / biçûk / kâmnirxhûr de hûr, biçûkhûrdebînî hûrnerî, tûjandin, vekolandin, hûrsehî, hûr lânerîn / vekolandin / pûnijîn bo diyarkirina rastîniya tiştekî hûş bn haşûhûşhûşe meth, pesn, quretî, pozbilindî hûşekar metho, pesno, xwemezinker hûşekar xweperest, ezperesthût avilke, neheng, hût, balîna, mezintirîn lawirâ guhandar yâ avî im im: Min kurd im Ez kurd im im e, im, belâ, erâ-im min, a min, â min, ya min, yâ min -im -im Min naçim Ez naçim -î -a, -â: malî min mala min -î espî reş hespâ reş îca vâca, îca, vâgaîca (ew kat) hingâ, wâ demâ, vâ gavâîcgar yekcar, âkcar, bi temamî, bivâ-nevâ,âdî tewîftade âxtiyar, pîr, kalîlla, îllan îlle, îlleh, bivâ-nevâîm ev

îm- î-, ev-: îmro îro, evro İm- îmsal İsal, vê salê îmro îro îmsal İsal îmşew îşevîn (em) in: Ême kurd în Em kurd in -îne (vokatîv pirjimar) -no, -îno, -ino: kurîne kurîno, kurino, xelkîne xelkîno, xelkino înca vêca, îca, vêgaînca (ew kat) hingê, wê demê, vê gavê îrhab teror, terorîzm, tirskarî îrhabî terorîst, tirskar îskan peyaleîstîqale îstîfa, destjêberdan, devjêberdan îtirîxtiyar êxtiyar, pîr, kal îş

kar, şol, şuxl, îş-îş jî: minîş min jî -îş ez jîîtir êdî, hew, ji niha pê ve, ji niha şûnde jaj jaj, giyayek e têkilî nav penîrê vexewixandî dikin û jajî jê çêdikin jajik benîşt, ilk, jajik, cûtek jakan (cil) qirmiçîn, qermiçîn, qurmiçînjakan (gul) çilmisînjakandin (cil) qirmiçandin, qermiçandin, qurmiçandinjakandin (gul) çilmisandinjakaw (cil) qirmiçî, qermiçî, qurmiçîjakaw (gul) çilmisîjale jale, kerkujk, darek yan deviyek jehrî ya her-şên e bi gulên geş yên spî yan pembe (pîvazî) yan sor jan jan, êş, azar, ezyet jandar jandar, bijan janeser janeser, se^şî, êşlna serî janesik zikêşl, êşlna zikî jar jar, jehr, jehrî, zehr jaraw jarav, jehrav, ava jehrî

jarawi jarawi, jehrawi, bijar, bijehr, jehrkirijarber jarber, jehrber, antîtoksîn jark (gulûgiyayên) pirsali, gulûgiyayê di salekê de namirin lê zivistanê di bin berfê ve diminin û dîsan biharê jiyana xwe didominin jarqende jarqende, jehrqende, nikotin jarûjeng rikmane, dijberi, kerb, kin jawejaw dengûdor, qerebalix, geremol, dengên bilind û tevlihevjek (şirê) terezak, şirê yekem yê pişti zana sewalan. Ji şirê terezak ne mast lê firû wiha çêdibe: şirê terezak têt germkirin û bêyi bêt hêvênkirin dihêlin ta bicemide û pişti cemidi têt xwarin.jem xwarin, zad (t ya danek / demek diyar,wek: taş t / firavin / şiv)jem xizmetjem alikarijem bicikirinjem bicianinjemk mastê dew jê çêdikin-jen -jen, paşdankek e bo çêkirina peyvên nû bi wateya "ya / yê lê dide": defjen defjen, kesa/ê liamûra muzikê defê dide, deholjen deholjen, kesa/ê li deholê dide jendin jenandinjendin şilqandinjendin hejandinjendin qeliqandin, livandin, lebitandin jeng jeng, zeng, jengarijengar jengar, jengdar, zengar, zengdar,jengi, bijeng, tişta bandora jengê lê bûyejengar birek hejiran ejengali şini tari, şini xwerûjengawi jenggirti, jengawi, tişta di binjengê ve mayejengdar bn jengar

jengin bn jengawîjenîn bn j endinjeqnebût ziqnebût, darek bi fêkiyê jehrewî ye. Herwa wek peyvek tal yan nifrîn yan dijûn têt bikaranîn û wateya wê nêzî "qu.zilqu.rt" û "jehremar" e jêr bin jêr jêrjêrberan derazînk, bilindeka li ber deriyan jêrçepoke serşor, ruhkole, neazad, neserbilind jêrdest bindest, neazad, neserbixwe, kesa/ê / welatê û hwd yê di bin destê hinên dî ve jêrdestî bindestî, rewşa yên bindest tê de dijînjêrewe jêrve, berev jêr, ber bi aliyê jêrî / binî vejêrewenan ji bin ve rakirin, ji bin ve pûç kirin, ji reh û rîş ve hilkişandin, ji qop hilkêşanjêrîn bn jêrûjêrkenare jêrenot, binnivîsk, n.îşeyên / ravekên / şiroveyên li binê her rûpelî yan li dawiya nivîsarê bi tîpên hûr tên danîn jêrpê

binpêk, kursîka m.irov rûniştî piyêndatîne ser daku xwîn li piyên bilindkirî bigere jêrpiyale binkask, binpiyalok, sênîkoka piyaleyekê / fincanek datîne tê de daku cihê kefçikê têkvedanê û belkî şekira kabik hebe û belkî ji ber germiya çayê û germbûna piyaleyê baş tir e m.irov li şûna piyaleyê dest biavêje wê sênîkokê ku jê re binkask tê gotinjêrser balguh, balîf, balîfk, binserkjêrtîp bintîp, kontrol, dîsîplînjêrû jêrî, jêrîn, binî jêrû başûrjêrûzeber serobin, tevlihev jêrzemîn binerd, binax jêrzemînî binerdî, binaxî

jilêwandin şarandin, lê sor kirin, kişkirin, kişkişandinjilêwe kiş, kişkirin, şarandin, lêsorkirin,kişkişandinjimar jimar, hejmarjimar he s abjimaLrdin jimartin, hejmartin, hijmartin jimare jimar, hijmar, hejmar, nimre, reqem jimaregir jimaregir, hesabgir, kesa/ê karê jimartina / hesabkirina lêçûn û dahateyan dike jimaregirî

jimaregirî, hesabgirî, jimartina/ hesabkirina lêçûn û dahateyan jimareyî jimareyî, jimarî, tiştê bi jimaran / hejmaran ejimarkar jimarkar, makîneya hesabkirinê jimarko hiljimar, statîstîk, jimarko jimaryar bn jimaregirjimêre jimêre, di matematîkê de beş a jimare û jimartina wanjin jin, pîrek, kabanî, kevanî, jinik jinane jinane, mîna jinan jinane ya / yê / yên jinanjinanî jinanî, jinok, serjin, jinik, nemêr, nezelamjin-be-jin pêguhorkanê, jin-bi-jin (t demazavayek xwişka xwe dide birayê jina xwe û wa du malbat li hev tên bêyî ku next / qelen ji hev bistînin)jineşa şabanû, jina şah / padişah / qral /melikjinewtin bn bîstinjinêtî jinî, jinîtî, jinbûnjinxuşk, jinxwişk diş, xwişka jina kesekîjiwan bn juwanjiyan jiyan, hey a tjiyan jînjiyanewe vejîn, vejiiyan, disan sax / jîndar bûn, dîsan geş bûnjiyandin jiyandin, wa parastin ku sax bimîne

jiyandin bi hestekê / di rewşekâ de jiyanjiyandinewe vejandin, vejiyandin, dîsanjindar / geş / sax kirinjiyanî jiyani, hindi jiyanê giringjiyar jiyar, bingehin, pir giring / fer /mihimjiyarî jiyarî, debara / îdareya jiyanê jî bn jiyanjîhatin pêşketin, peresîn, firajî jîjk bn jîşkjîlemLo xwelî (t ya germ / sor)jîn bn jiyanjîname jînname, jiyannamLe, j^nen^gar, bîbliyografî, çîrokjiyan, çîroka jiyana kesekê/îj^ndar j^ndar, sax, nemirî j^ndar saxl emj^ndar^ jîn^darî, saxî, nemirinîj^ndar^ saxlemî, tenduristîjîr jîr, ya / yê dikare / dişê (zû yan biasanî) tê bigihe / fam bikejîr aşt, tena, rehet, tebitî, vehewayî (tzarok dema nagirî)jîrane jîrane, bi jîrî, wek jîran jîrane aş tane, tenayane, wek yên aşt / tenajîrbêj jîrgo, (mirova/ê) bi maLntiqî / lojîkî karên xwe dikejîrbêjane jîrgoyane, wek jîrgoyan jîrbêjî jîrgoyî, mantiq, lojîk jîrî jîrî, hêza / şiyana têgihîna / famkirinê (t zû yan bi asanî)jîrkele aşt, tena, rehet, tebitî, vehewayî (t zarok dema nagirî) jîşk jûjî, jûje, jîjojîwar jîwar, pozîsyon, rewşa / pileya mirovek di jiyana xwe de tê de jîy. . . bn jiy. . . jor bn jûrjuwan jivan, soz, randevû, hevcLîtin, dîdar

kafirkafirkafirman

kajaw kajelax kajele kaj er kajere

juwanga jivangeh, hevgeh, cihê hevgînê, cihê gihiştina hevjûr ode, mezel, hode, çav!, jore jûr jor, serî, silal jûr bakur jûr superjûran demsala nivistina / raketina / razanali hindir, dijw. heywananjûrewe hindir, jor, jorve, hundurjûroçke çavî, hucre, odek, odeya biçûkka ka, giyayê hişkkirîkaban kabanî, kevanî, jin, jina bermalî Kabe Kabe, Ke'be, kevirê reş yê Mekehê yê ku hecî li dor dizivirinkabîne kabîne, hukumet, civata wezîran kabra

camêr, zelam, mêr,mêrik, peya, kabrakaç (dar) kaj kaç qaçkaçax bn gamêşkad kad, qad, meydan, gorepan, com, gom, zom kadan kadîn, xaniyê ka tê ve têt parastin kaf navê tîpa "k" di alfabeya kurdî-erebî de kafar bn nawçekafir kafir, gawir, bêîman,bêdîn,kesa/ê

baweriya wê bi dînî (t bi îslamê) û Xwedê nînezalim, stemkar bêwijdan bn giwêzan kahû xes, giyayek e selete jê tê

çêkirin kaj bn kaçkajav, cûnek e ji tiriyê reş kulox, ser bn

kajelax bn katjimêr bn kajelax kak kek, kak, birayê mezin kak kek, hêja, birêz, berkeftî, ezîz, bihagirankake keko (forma bangkirinê ji peyva kak

kakelê kako (forma şirînkirinâ ji peyva kak kakeyî endama/ê hozek kurd ya t li Başûrâ Kurdistanê dijîkakeyî endama/ê rêbazekdînî (terîqeketê) yat li Başûrê Kurdistanê peyda dibekakil kakil, nava tiştekîya giringkakil pir tik, parçekakil pate, paçekakîbekakî (erdê) bey ar / hişkkako gidîş, koma kayêkal kal, pîr, salmend, dijw. qenc, xort, ciwankal kerik, kojik, şînik, xang, (fêkiyên /keskeyên) negihiştîkal xav, nekelî, nekelandîkal rengê jêçûyîkal kej, rengê vebûyî, rengê ne tarîkal kirç kerik, kojik, şînik, xang, (fêkiyên /keskeyên) negihiştîkal bn kiştûkalkala pertal, perok, cil, libaskalakut bn gelakutkkalan kevlan, şûrdank,kaloxk, alava şûr têde têt danîn dema mirov wî bi xwe re tîne û dibe daku ziyanan negihîne mirov yan daku pîs nebekalat talan, şelandinkale pêlav, solkalek gundor, petêx, talik,kalikkalemiste lîstikek e kesek herdu destên xwe û tiştikekî dibe piş t xwe û paşî herdu destan miçandî tîne û ji yê dî dipirse ka ew tişt di kîjan destî de yekalî kalî, pîrî, dijw. gencî, xortî, ciwanîkalî navdêr e ji rengdêra kalkalîn bn helkalînkalyar cûnek xiyaran ekam kîj, kîjan, kîşkkam kîkam çi

-yên: mamostekanî kurdî mamosteyên -

yên wê / wî: mamostekanî mamosteyên

kanîav, kehnîav, ava kaniyan /

kam daxwaz, hêvî, xwestek, hez, bêrî, hesretkamar dorber, tixûbkamax ran, rehn, qalçe, derqûnkäme bn kamkameran bextiyar, bextxweş, kameran, dilşa, dilşadkameran serkeftîkameranî bextiyarî, bextxweşî, kameranî, dilşayî, dilşadî kameranî serkeftinîkameta ka, kanî, kanê, li kû ye, li kû ve ye kamil kamil, temam, bêkêmasî kamil gihiştî kamp kamp, war, wargehkan kan, kehn, kanî, kehnî, serekanî, ciyê tiştek lê çêdibe / dizê yan jê tê -kan -yan: mamostekan wut mamosteyan got kanaw kanav, ava binerdî kanga bin, kûratî, kûrahî -kanim -yên min: birakanim birayên min -kanit -yên te: birakanit birayên te kaniyedirozine kaniya havînan hişk dibe kanî kanî, kehnî, ciyê av jê dizê, cihê av lê ji bin erdê hildibilqe -kanî kurdî -kanî wê / wî kanîaw

kehniyankanîberdîne kanîkevir, (ciyê) ava (lê) ji nav keviran derdikevekanîle kanîk, kehnîk, kaniyên / kehniyên biçûk-kanman -yên me: hawrêkanman hevalên me -kantan -yên we: hawrêkantan hevalên we -kanyan -yên wan: hawrêkanyan hevalên wan kanûnî yekem kanûna yekê, berfanbar, meha 12 ji salnameya romî

kanûni yekemkanûni duwem kanûna duyê, rêbendan, meha 1 ji salnameya romikanza kanza, maden, metalkanzayi kanzayî, madeni, metalikkapol kulox, s erkar kar, şol, iş, şuxl, sin'etkar kedkar mijûlikar pişe: Ewan çi kar in? Ew mijûli çi ne? Pişeya wan çi ye? kar karûbarkar bandor, tesir, karigeri. Biwêj: Kar le kar tiraza Mesele ji dest derketkar kar, karik, kehr, kehrik, bizina hê mezin nebûye-kar -kar, ya karê wê / yê karê wi tiştek e-kar -ker, ya / yê tişteki dikekara kara, bibandor, tesirker, giring, fer,karigerkarame jêhati, bişiyan, karzan karask karxezal, xezalên hê mezin nebûne karaşna şareza, karnas, pispor, kesa/ê kareki baş dizane / dinasekaraşnayi şarezati, karnasi, pisporikarbedest karbidest, rayedar, desthilatdar,kesên kar (t yên fermi / resmi) di bin fermana/ rêveberiya wan de nekarbedesti karbidesti, rayedari,desthilatdarikarbir karbir, tişta dawiyê li kareki tine karbira hevkar, kesên li gel hev kareki dikin karbirayeti hevkari, kirina kareki li gel hevkarbin pispor, şareza, zanaya/ê kareki kardanewe bertek, bersiv, reaksiyon karditû karditi, karkiri, şareza kareba kareba, kehreba, elektrik, ceyran

kareba ziqok, ziqziqok, hin pirtikên geweriyên biriqin in bi cilên jinan / keçan ve tênzeliqandin daku xweşik binkareker xidam, xizmetkara jin / keçkaresat bela, karesat, bextreşîkarez coya binerdi, kanala binerdi, ava dibin erdê re diherikekarezaw karezav, ava di bin erdê re wek coyan / kanalan diherikekarezken karezçêker, kesa/ê karê çêkirina coyên binerdi baş dizane karg kivark, hacilok, kuvarkkarge karge, kargeh, cihê kar lê têt kirin karger sedem, binas, sebeb, ho, faktor kargêr kargêr, serkêşa/ê yan birêvebera/ê kareki, kesa/ê serkêşiya karkeran dike kargêri kargêri, birêveberi, serkêşi karguzar bikêr, bikêrhatikarguzar xizmetkar, destsivik, kesa/ê dixwaze xizmetan bikekarguzari kêr, bikêrhatin, bikêri karguzari xizmet, xizmetkari karhatû kêrhati, bikêr, bikêrhati kari (êş / nesaxi ya) kujek, ya dikuje yan dikare bikuje-kari -kari, kirina kareki: tawankartawankar, kesa/ê tawanan / xirabiyan dike kariger bibandor, kariger, tesirker, efektif karigeri, karigerêti bandor, tesir, karigeri, karigerti, efektkarite karite, darê dirêj û qayim yê banên xani xwe lê digirinkarjole karik, kehrik, kara / kehra sava / nûçêbûyikarkenar karkinar, zanenşin, teqawid karkenari karkinari, zanenşini, teqawidi karker karker, şolker, işker, şuxlker, kesa/ê kar / şol / iş / şuxl dike karkirde şareza, pispor, karzan, karkirde

karname karname, nameya / plana birêvebirina karkarname karname, belgen.am.eya ku kesekî filan kar li bêvan demê kiriye daku kesa/ê kar kiriye vê belgenameyê di pêşerojê de wek nîşaneya pisporiya / şarezatiya xwe bi kar bîne karnas bn karzankarniyar karxwaz, karniyar, kesa/ê daxwaz dike ku bikeve ser karekîkarniyarname karniyarname, karxwazname, nameya / forma têt dagirtin dema daxwaza ketina ser karekî têt kirinkart, karte karte, name, belgename, kaxez karte

dirûna cara duyem, berhemrakirinacara duyem ji heman zeviyêkarsaz karsaz, kesa/ê yan şirketa tiştan çêdikekarsaz çêker, kesa/ê tiştekî çêdike / karekî dikekarûbar karûbar, kar, kar û tiştên dî yên pê rekarûfirman bn karûbarkarûs waz, şiroveya dînîkarwan karwan, kerwan, koma mirovan /dewaran ya bi hev re dimeşekarwançî karwançî, berpirsa/ê karwanekîkarwanî karwanî, endama/ê karwanekî, ya / yêli gel karwanekîkarwanker gerestêr, planetkarwankuj stêra spêdeyê, karwankujkarwanqiran bn karwankujkarxane karxane, kargeh, cihê kar lê têtkirinkarxane fabrîqekarzan karzan, pispor, şareza, kesa/ê karekî(baş) dizanekarzanî karzanî, pisporî, şarezayîkas gêj, bêhaykas mat, ecêbgirtî, matmayî

cûn, cûtinkavil, wêran, xopan, xerabekavir, mihên di navbera temenê 3 û 6

kas mismid, ya / yê guhên wê / wî ji berdengek bilind kêlîkekê tiştekî nabîzinkase kasekase kûpkase tirarkase şûşe, camkasib bazirgan, ticar, tacirkasib dikandarkasibî bazirganî, ticaretkasibî dikandarîkasî gêjî, bêhayîkasî matî, ecêbgirtinî, matmanîkasî mismidîkasp bazar, bazirganî, ticaret kastî kêmasî, kêmûkasî kaş cot, kêlan, çandinkaşane koşk, koçk, seray, qesr, xaniyênmezin û bihagirankaşe kaşe, tiştê mirov li ser / têde rûdine ûxwe li ser berfê dixwişîninkaşî kaş, libin, blokkaşka bn keşkekat dem, wext, çax, zemankatewkat carinan, car car, geh gehkatê dema, gava, hingê ku, (wê) dema ku, (wê)gava ku, wexta kukatî demkî, navdem, berdem, rabor, neberdewam,neherherî, nemaLyin.dekatjimêr demjimêrk, saetkatpêw dempîvk, alava pêpîvana /pêdiyarkirina demêkaw kerb, kîn, nefretkawêj kawil kawir mehî dekawiş sosret, ecêb, seyr, neasayî,nesiriştî, nexwezayî kawîr navê giyayekî ye

li

kawlî bn qereçkaxez per, kaxez, kaxiz, pelkaxez namekaxezdar kaxezdar,kesa/êkarê wê /wî (tdaîreyên hikûmî) tomarkirina kaxezan e kaye com, gom, meydan, sahe, gorepan kaye dor ("Dora min e, ne ya te lew ez dê pêşî bikim paşî tu.")kaye rişte, biwar, şax (yê zanistê) ke kuke dema (ku), gava (ku), wexta (ku) ke madem, pa madem: Ke wa ye, bo nayê? Madem wa ye, çima nayê?ke daku, da: Hatim ke bitbînim Hatim daku te bibînimke ger, eger, heke, heger, heker, heko: Nenazanî melê Eger nizanî nebêjedî ke ya / yê / yên dî / dindîke ya / yê / yên dî / din-ke paşbendika diyariya (# nediyariya)yekjimar e (Di kurmancî de bi piranî nayêwergerandin: Pencereke sor e Pencere sor e. Biinglîzî li şûna wê pêşpeyvika "the-ke- -k- (rayê dema niho ji lêkera "kirdin =kirin.": [Min d]ekem, [to d]ekeyt, [ew d]eka[t],[ême d]ekeyn, êwe [d]eken, ewan [d]ekenkebab kebab, pirtên goşt yên bi şifşeyan veli ser yan ber agir tên biraştinkebar xumamiya / tarîgewrikiya spêdeyankebar dawayên (bi li meharojîgirtinêremezanê) berspêdeyan ji mizgeftê bi bangekbilind tên xwendinkebat cûnek lîmonan ekeç (serê) şor / berjêrkeçe (heywanên / lawirên) şaxbadok, şaxçemiyayîkeçel keçel, hewêskeçelî keçelî, hewêsî, keçeltîkeçeşax bn keçekeçî lê

kejawebaran li hespan / hêstiran tên barkirin kejel kejmal kel kel

keçî tevî ku, herçend e kede bn namokef kef (ya sabûnê / pêlên deryayê)kef bilq (ya şorbê)kef gilîz (yê ji devî)kef çandin gilîz (ji devî) hatinkef lêb, lêhb, hîle, xap, xîfkef bûn (xwe) xîfandin, hîleyan xwe jê xilas kirinkef lê dan (jê) xîfandin, lêb lê kirin,xapandin, bi fêl û hîleyan jê standinkefalet kefalet, gerewkefalet garantî, misogerîkefaret filitîn, xilasî, azadî, silametîkefaret bûn (ji belayekê / n.exweşiyekê)filitîn, xilas bûnkefaw kefav, ava kefdarkefîl kefîl, gerewdêrkefîl garantor, misogerkerkefûkol bilq, kefa bi ser tiştekî dikeledikevekehlan (hespên) kihêl / kehêl [h wek 7]kej tat, teht, helankej zinarkej rizde

kej girşixre,

darqetkên / darbestên wek

bn keçelkom, gurûb, deste

ker, pirt, par, parçe, qetgupik, gupîtk, lûtke, cihê herî bilind (yêçiya / darê û hwd)kel hût, rût, hilû, keçelkel nêr (t heywanên mezin)

kel girtin telew bûn, nêr xwestin, (hin lawirên mê dema dixwazin yên nêr li gel wan di nav têkiliya leşî de bin) kela varê, avarê, dûrî rê / navendê, dûr

kelafe bn kilafkelak kelex, term, leşe mirîkelam kelam, kilam, nivîsên pîroz yên hinmezheban (t. kakeyiyan): we kelam bi kelam, bisond, sond dixwim ku...kelan serek, serok, mezinkelanter bn kelankelar gidîş, koma giyayê dirûyî û li ser hev civandîkelar navê bajarokekî ye li Başûre Kurdistanêkelare kum, kulav, şewqe, şepqekelaş bn kilaşkelb gumtil, gumtilk, komikkelbe kêlbe, kelbe, didanên tûj, didanên dirinde (wek yên seyan < kelb (A) = se, kûç) kele kulox, kele, serkele ser-, sere-: kelepaçe serûpêk (xwarinek e ji ser û piyên heywanan tê çêkirin), keleberaz înato, serhişk, sereberaz,kele- nêre-: kelejin nêrejin, jina wek mêran, keleşêr dîk, dîkilê, mirîşkê nêr -kele, -kele -ve (paşpirtikek e bo diyarkirina hin rengên dişibin rengekî lê ne tam ew reng in): sûrkele sorve, rengek nêzîkî sor lê ne tam sor keleget bejndirêj, dirêjkelek kelek, darên bi hev re girêdayî yên pê mirov di ser avê re derbas dibin kelek komkelek gidîş, koma giyayê li hev civandî keleke kirdin kom kirin, danîn ser hev, kirin gidîşkelek lêb, fêl, hîle, xap, fen, lêhb kelekbaz lêbo, hîlebaz, xapînok, hîleker kelekçî kelekvan, kesa/ê rêveberiya kelekekê dikekelekçî bn kelekbaz kelekuç perasû, parsû

kelerm kele s keleşeq keleşêr

kellekelosketinekeltûrkelûkomkelûpelkelûrikelwazkelxane

kelela seqet, bêdest yan bêpi, birindar, kirêtkirikelem kelemi, kelem kelepçe kelemçe, kelepçekeleper şeq, tik, tiştê ji hin deran ji hev vebûye û kunek dirêj ketiyêkelepûr kelepûr, miras, bermayi, tore, çande kelepûrl kelepûrl, mlrasl, mermaLyl, toreyl,

çandeylbn kelem bizlng, wer is serhişk, inato, bilnat dik, dikil, mirlşkê nêr keletezên tikitezi, cipicemidi, sirûsar, pir tezi / cemidi / sar

kelewê giyayek bor û stritûj ekelêj bn deselatkelên şeq, tikkelên meydan, qadkelk sûd, sûde, mifa, feyde, kelk, kar, qezenc,

qazancbn kelekesa/ê didanên wê / wi yên pêşiyê

çande, tore, kultûr bêserûberkerûper, pirtûmirt, hûrûmûr cûnek stiranên gelêri yên kurdi ye sirûseqem, sirûsarmakelxane, dikana çek-/ tivengçêkeran kem kêm, hindik, piçek

kem keme piço-piço, kêm-kêm, hindik-hindik kemal kemal, kamil, tam, temam, bêkêmasi,têrûtijikeman keman, alavek jendar ya muzikê ye kemançe kemançe, viyolin, alavek jendar ya muzikê yekemançejen kemançejen, viyolinist, kesa/êli kemançeyê dide

kemax bn simtkemayesl kêmayesl, kêm yan biçûk hesibandin kemayetl kêmayetl, minorité, kêmanl kemayl bn kemikemblr kêmblr, kesa/ê tişt baş namlnin li blrê, kesa/ê bi asanî tiştan ji bîr dike kemçîkildane venehewayl, bêsebr, balkurt, dw. baldirêj, bisebrkemdest destkurt, hejar, feqlr, belengaz, perlşankemdû kêmbêj,kesa/ê kêm suhbetê dikekeme rex, kinar, qirax, tenişt, serlêvl, sersinorlkemekêk piçekê, kêmekê, hineklkemer kemer, navteng, newqkemerl zewl kemera zemlnê, ekwatorkemebend kemerbend, kemerek pan ekemerbest, kemerbeste parastl, neşkâ, lmmûnkemerbest, kemerbeste camêr, qenckemerbestl lmmûnlte, parastinlkemerçln çarşev, mêzerkemerdar kemerdar, kemerkirl, bikemerkemereyl kemerl, ekwatoriyalkemeyl rexl, kinarl, qiraxl, teniştl,serlêv, sersinorkemêl plsatiya bi dawa / derqûna mihan ve hişkbûylkemêtl bn kemlkeml kêml, piçekl, hindikl, kêmayl, hindikahl kemnaw kêmnas, kesa/ê yan tişta/â kêm tê naslnkemo jlr, zlrek, jêhatl, hişyar kemokar manlpûleker kemokarl manlpulasyon kemoyar jêhatl, dlplomat kemoyarl jêhatinl, dlplomaslkemrû şermln, fedlker, kesa/ê şerm / fedl /fihêt dike

kemsal kêmsal, kêmtemen, jîkêm, kesa/ê ji alî temen / jî / umur ve biçûk (t ya / yê hê nebûye 18-salî)kemşîr kêmşîr (bizina / miha / çêla û hwd)ya kêm şîrî didekemterxem xemsar, sersar, kesa/ê baş pûte bi tiştek giring nake, kesa/ê giringiyê nade tiştek giringkemterxemî xemsarî, sersarîkemtiyar kemtiyar, hiyena, lawirek kûvî yêdirinde ye û dişibe gur û seyankemtîn kêmtên, kêmbandor, kêmtesîrkemûkastî bn kemûkûrîkemûkurtî bn kemûkûrîkemûkûrî kêmasî, kêmûkasî, netemamîken ken, kenîken (kiç) keç, qîzken dotkenar kinar, qirax, lêv, serlêv, rex, alî, hêl, teniştkenaraw avdestxaneya / tiwaleta derveyî xanî kenareyî asoyî, kinarî, horîzontal kenargir terkemirov, kesa/ê zû-zû nayê nav civatan lê bi tena serê xwe dimîne kenargirî terkemirovî kend kend, çal, xendek, newal, nihal kend û kosp kend û kosp, astengî, dijwarî kendal kendal, cihê av yan ax tê de datêt kendaw kendav, xelîc, cihê ava deryayekê lê dike navber du bejayiyan (Agadarî: Ger av li van bejayiyan bisekine, jê re 'kendav' (ing. 'gulf') tê gotin. Ger di wê navbeyna du bejayiyan re bibore û dîsan bigihe ser avek berfire, jê re 'tengav' (ing. 'straits') tê gotinkendek xendek, kendek, kend kendekar kolîner, kolînkar, kesa/ê dikole kendelan kend, şeq, kun, tîk, çal kendesme bn kenesme

kendin kolîn, kêlîn kene bn kinekeneft hewce, lazim, neçar, mecbûr, pêdivî, pêwîstkeneftî hewcetî, lazimî, neçarî, mecbûrî,pêdivîtî, pêwîstîkenesme navê teyrikekî yekenêr, kenêre navê giyayekî yekenişt, kenişte kinîşte, perestgeha /pîrozgeha cihûyan (hevberî mizgefta misilmananû dêra fileyan)kenî bn kenkenîçe navê teyrikekî yekenîlê keçik, qîzik, keça / qîza biçûkkenîlê zerî, canik, bernavê rêzgirtinê bo keçan (li şûna 'camêr' bo zelaman û 'xanim' bo jinan)kenîse bn kilêsekenîşk bn kenkentor kentor, dolaba cilankenzek yar, hevala keç, destgirtîkenzek xidam, bermalî, keçika karûbarênnavmalî yên malbatek biyanî dikekepçe bn eskiwêkepek sivî. bn soskepenek kepen, kepene, kepenek, qapûtek /saqoyek / çakêtek dirêj e (t şivan şivan bi sermilê xwe de dikin)kepir bn keprkepiran bn keprankepke bn lûtkekepr kepir, banek e ji çeq û çilû ye ku li ser çar stûnan yan jî du stûnan û aliyek dîwarê xanî hatiye danîn û daku hîn û sîber be û bo lêrûniştina yan lênivistina heyamên germ e kepran kepiran, heyama. / demsala mirov li bin kepiran dijî / dinive keproke kepirk, kepirok, kepirên biçûk kepû (limoz) lixav

keresekerestekeretkeretî

kepû (lût) kepî, poz, difin, bêvil ker ker, guhdirêjk (lawirek e) ker ker, kerçove, bêaqilker ker, kesa/ê (ti tiştî) nabîze, kesa/ê guh lê (li ti) nabeker qerisî, (pir) tezî / cemidî / sar-ker -ker (paşbendikek e bo diyarkirina ya / yêdike): niwêjker nivêjkerkeranbawkgaw kerbav, kerbab, keça / kûrê keran (dijûn)kerane kerane, mîna keran / bêaqilan kerbeş

kerbeşk, kelbeşk, giyayek bistrî ye(t ker jê hez dikin)kerdir kerdir, navê giyayekî ye dişibe garis kere nîvişk, rûnkerecî belem, keştîk, keştiyên biçûk, amraza raguhezandinê ya seravîkeredêz mejîreş, kesa/ê ti tişt naçe mejî / serî yan tê nagihe yan fêr nabe kerekêwî kerekûvî, zebra kerekî kerî: barêkî kerekî barek kerî kerekontê (bi temamî) kerkereniso bêxem., sersar, xemsar, kesa/ê t tişt bo ne xem e

kerentû şalok, alava giyadirûnê kerese, materyal bn keresecar, gav, dem, bîsk, kêlîkcarcarî, carinan, carcarkerewale jêhatî û dilsaf kerewale

navê teyrikekî ye kerewz kerefs, bexdenoz, meydenoz, navê giyayek xwerbar ekerêtî kerî, kertî, kerînî, kerîtî kergez xertel, sîsalk, sêmir, dalereşk, kergezkkerheng kerhing, hingên (ango mêşên hingivî / hingivînî yên) dixebitinkerî kerî, nebûna hinêra bîstinê / guhlêbûnê

kerke nîvgirav, bn nîmçedorgekerkuj kerkujk, jale (giyayek e. ing.orleander)keroke kerok, kerkok, bêaqilok, peledînkerpese xemegurî, margîsok, marik, marokkerpiyaw kermêr, mêreker, mirovê mîna keran kerseg kerse, mirovê mîna keran û seyankerû pijûk kerû kûfîkkerû hêlhênan pijûkîn, pijûkê girtin, bûn pijûkîkerû hêlhênan kûfikîn, kûfîkê girtin, bûn kûfîkîkerûwawî pijûkî kerûwawî kûfîkîkerûbar kerûbar, karwanê keran ker-û-xolemêş kêrhatî, lihevhatî, mîna ker û mêşan li hev kersek bn gilimtikkert ker, pirt, pişk, par, parçe, pirtik kert bûn ker bûn, kerîn, hatin kerkirin kert kirdin ker kirin, kerandin kerte kîte, kite, kit, pirtikên peyvan. Nimûne: peyva "azadî" sê-kîteyî ye: a-za-dî kerte piç, piçekkertî kerî, pirtî, pişkî, parî, parçeyî kertkiraw kerkirî, bn kertkertûpert kerûper, pirtûmirt, kitûmat, hûrûmûr, bn kertkerwêşk kerguhk, kîroş, kêvrûşk, xirnîfk, xirnaqkerwêşke çirisok, biriqok, teyisok, birqdarkerx bn sinorkes kes, mirov, şexskes (kesûkar) kesûkar, xizm, lêzim, mrov, eqrebekesane kesane, prîvat, şexsî, kesîkesîre qerisî, qefilî, cemidî, tezî,teziyayî

kesk (rengê) kesk, bn sewz keski keski, ji rengê kesk, bn sewzl keskûn tlj, xwarina tama wê bihêz keskûsor keskûsor, keskûala, bûka baranê, bn pelkezêrlnekesnedar kesnedar, împersonalkesnedlw nedltl, kesê-nedltl, berê-nedltlkestek guloka berfê / befrê, goga / hola /topa / tepika ji berê çêkirîkeş seqa, avûhewa, siqa, rewşa tevayl yaavûihewakeş bn keşûfişkeşakeş derd, kul, keder, keser, eger, elem, êş, jankeşe werz, demsalkeşe car, dem, gav, kêlîk, bîskkeşeng kincir, peritî, diryayî, çiryayîkeşîde bn keşyekeşîş keşîş (di filetiyê de hevberê "feqe"yê misilmaLnan)keşk keşk, mastê / şîrê / penîrê hişkkirî keşke

xwezî, xwezîka, xweziya, xozî, hêvldikim ku..., baş tir e / bû ger...Keşkelan (stêrgela / koma stêran ya) Kakêşan, Rêya KadizanKeşkelanî felek ber perên esmanan, cihê pirbilind, ciyê m.irov nikare bi asanî bigihiyê keşmekeşm qerebalix, heytûhot, geremol keştiyewan bn keştîwankeştî keştî, gemî, sefîne, baxîre, vaporkeştîgel keştîgel, koma keştiyan, fîlo, donenmekeştîwan keştîvan, keştlgêr, kesa/ê karêmeşandina keştiyekê dikekeştîwanî keştîvanî, keştlgêrlkeşûfiş pesno, m.etho, xwemezinkerkeşxe keşxe, xweşik, delal, spehl, bedew,ciwan

keşye keşye, şaşik, cemedanî, dersok (t yazer ya hecî dikin zerê xwe)keşzan seqanas, hewanas, kesa/ê bi zanistahewa û seqayê mijûlkeşzan seqadêr, hewadêr, kesa/ê di navgînekragihandinê de (televizyon yan radyo) rewşaseqayê radigihînekeşzanî seqanasî, hewanasîket bermayiyên ar / ard dema tê patinketan kitan, ketan, qumaşek eketan kitan, caw, ketanketane kitane, ketane, cûnek stranên gelêrî yên kurdî neketanî kitanî, ketanî, cûnek behîvan / bahîvan eketan-û-kewan kule, ketan-û-kevan. bn kule kete gir, milpan, mezin, girs, debdebe, gembolanketik bn ketkketin lêb, xap, lêhb, hîle, fêl, fen, xapandinketîre gezo, ava / dewê daran ketk kitik / ketik , hejîrên hişkkirî ketn bn ketinketû alavek e bo kolîna coyan / cokan / kanalankew kew, firindeyê neteweyî yê kurdankew kew, saxkirina birînankew kirdin kewandin, kew kirinkew moxel, bêjing, alavek e bo bijartina tbirinc yan ar ji qirşikên pîskew (şîn) şîn, rengê şîn-kew- -kev- (rayê dema nihoyî ji lêkera"kewtin = ketin / keftin")kewa eba, hin cûn cilên dirêjkewale kavil, xopan, xerabe, wêrankewan kevan, kivan (tîr û kevan)kewan (qaremaLn) pelewan, mêrxas, çeleng,fêris, qehreman, egîd, gernas

kewane (le nûsîn da) kevanek, ev nîşandeka nivîsînê: (...)kewane kevane, banê ji alî binî ve mîna kevanêkewane (pêlaw) kele, cûnek pêlavên / solên ser berfê yên ji rûlên vehûnayî çêkirî ne daku pî di berfê re kûr daneçinkewankoşe kevanek, ev nîşandeka nivîsînê:(...)kewbar têjkew, kewên sava / temenbiçûk kewbaz kewgîr, kesa/ê kewan digire û xwedî dikekewbazî kewgîrî, nêçîra kewan, xwedîkirina kewankewbedar kewlidar, ew heyama salê ya kew bi piranî li ser daran inkewçik kefçik, kefçî, kevçik, kevçî, alavekpêxwarinê yekewçî bn kewçikkewdaw kewdav, vedana kewekî li ber kewan daku bên nik kewa vedayî daku bên girtin kewden mejîreş, kesa/ê ti tiştî fam nake kewden peledîn, tiredîn, hepletiraş, delodîn, bêh.işkewe şînî zelal, rengê şînî esmanî kewer cûnek pîvazterkan e kewêl bn keprkewgîr mifsik, heskû, kefçiyek e di çêkirinaxwarinê de bo têkvedanê tê bikaranînkewirk cûnek hirmiyan ekewî kedî, kehî, malî, dj. kûvî, kovîkewj hez, dilbijî, daxwaz, dildarî, azwerî,arezûkewjîn kewjîn, dil bijîn, xwestin, hez kirin, dil ketin tiştekî kewl kevl, pîst, çerm, post kewmar navê cûnek marên rengzelal e kewn bn konkewot kevot, kevotk, navê darekê / teraşekê ye

kewş pêlav, sol, kalikkewşek navê Ustikekê / yariyekê yekewşeken berika / cihê pêlavan / solan / kalikankewşekon navê Ustikekê / yariyekê ye kewşen

bazar, cihê kirîn û firotinêkewşen meydan, qad, gorepankewtin ketin, keftin, kevtinkewtû ketî, keftî, kevtîkey kengî, çi demê, kinga, kingê, çi wextê, çi çaxêkeybanû kabanî, kevanî, xanim, bermalî, jin, hurmetkeyf kêf, keyf, xweşî, şadî, zewq keyf rewş, halkeyl xemgîr, xemgîn, têrxem, xembar keyl serxweş, mest, sermest keylan spehî, delal, bedew, şirîn, şengkeynûbeyn tiştûmişt: her xerîkî keynûbeyn e Her mijûlî tiştûmiştan e / Her bi hin tiştan ve mijûl e.keynê bn keykeys delîv, derfet, delîve, keys, şens Keywan

Keywan, Satûrn (planetek e)kezaxe kezaxe, qusandina / kurkirina mêwêntirîkezaxe kirdin kezaxtin, kezaxe kirin kezî kezî, pirça / porê hûnandî kê kîkê kê: Kê ye? Kî ye? Bo kê ye? Bo kê ye? kêç kêç, spihkêçawî kêçewî, kêçan-girtîkêl (berdî ser gorekan) kêl, kevirê li sergorê tê vedan û pirî caran tekstek li ser tênivîsînkêl (kox) kol, kolik, kox, koxik, xanîkê bêserûberkêlan kêlan, bo çandinê ax (ne kûr) kolan,cot kirin, gasin lê dan

kêlge kêlgeh, zevi, cihê kêlanêkêlraw kêlayi, (ne kûr) kolayîkêr kir, xir, pido, doqişk, organê cinsi yêmêrankêr xet, rêzkêr at kêrat, teraş, devi, tiraşkêrd bn çeqokêrzil pozbilind, difinbilind, kesa/ê xwepir mezin dihesibinekêrzili pozbilindikêş kêş, kêşandin, kişandinkêş girani, qursikêş kêş, pivana helbestankêş kirdin kêşandin, kişandin, kêşankêşan kêşandin, kişandin, kêşankêşan (xayandin) vekêşan (Civin dê dusaetan vekêşe" ango "Civin dê du saetan dirêjbe)kêşanewe vekişandin, paşve kişandin / kêşan kêşdar dirêjvekêş, bûyera demek dirêj didomekêşe pirsgirêk, arişe, kêşe, problem, girift, dubendikêşe ked, rênc, rêncberikêşe dan ked kirin, rêncberi kirinkêşedar bn kêşdarkêşk kêşik, alava tişt pê tên kişandin kêşman

kêşman, dirêjker: gurisi kêşmanwerisê kêşman, werisê li werisek din hatiye zêdekirin daku dirêjtir bibe û bigihe ciyeki kêşmekêş şerenix, nigaş, gengeşe, rikmane kêşran kişin, kêşln, hatin kişandin /kêşandin / kêşankêşraw kêşayl, kişandi, kêşandlkêw çiyakêwi agirpirjên volkan, çiyayê agiravêj kêwi kûvi, kovi (dijberi 'kedi', 'kehi') kêwi hov, wehşikêwile dêm, beyar, giyayê / fêkiyê bi xwe (ne bi avdana bi destê mirovan) çêdibin

kêyeti, kêyêti kesiti, kiyeti, nasnav, identite kibrit şixar, şixart, kibrit, gogirdkiç keç, qiz, kiç, dotkiçane keçane, mina keçan yan yên keçan kiçetiw keçsêwi, keça bav yan dayik yan herdu nininkiçeza keçeza, nevi, zarokên keça keseki kiçêni, kiçêti keçani, dema mirovekê ya ew tê de keç e / bûkiçini keçok, mina keçan (t peyvek neşirin ebo kuran / zelaman)kiçke bn kiçolekiçkole biçûk, biçûkok, biçkokkiçole keçik, kiçik, keçên biçûkkif pifkif bûn pif bûn, perçivin, nepixin, werimin kif kirdin pif kirin, perçivandin, nepixandin, werimandinkifin kifin, kefen, cilên (t spi yên) li miriyan dikin û wan binax dikin kifindir kifindirin, ya / yê rê lê nikare bêt girtinkifindir berxwedêrkifir kufur, kifir, guneh, bêimani kifirbaz kufurbaz, gunehkar, bêiman kift betili, westi, tehibi, mandi, westiyayi kij deımsal, werz, heyam.kil kil, dermankek reş e li mijûlankên / bijangên çavan têt dankil çêkirina ceran û alavên di ji axê biagirdanêkila bn kelakilaf, kilafe gulolk, gog, hol, tepik, benê / deziyê / risê li hev hatiye alandin û wek gogekê lê hatiye kirinkilaş kalik, pêlava / sola serê wê ji rishatiye çêkirinkilaşçin kalikker, kalikçêker

kilêsekilêsmanki^şeki^şekiliftkiliftkilîlkilîlekilîle

kilaw kulav, kum, tiştek e mirov dike serê xwe t daku serê xwe biparêzekilawasin kumzirx, kumasin, kulavasin, kumê / kulavê madenî / asinî / hesinî kilawçin, kilawdirûkulavçêkerkilawe gupik, gupîtk, lûtke, serikên çiyayankilawkure bn kilawnekilawne navê firindeyekê yekilawqij perûk, pirça / porê çêkirok /nerastînkilawzirê kumzirx, kumasin, , kumê / kulavê madenî / asinî / hesinî kilçan fanos, lampekilçêwk kilçîv, kilçîvik, çîvê / çîvikê / pênivîskê kildanê kildan kildankildan kildank, cihê alavên kildanê tê detên parastin / ragirtinkildûman mij, moran, dû, mij û morankile bn helmkiler embar, depokilês birihayî, qelihayî, qir, nemayî kilês demborî, kevnbûyîkilês bûn birihîn, qelihîn, qir bûn, neman kilês bûn dem lê borîn, kevn bûn, êdî kêr nehatinkilês kirdin birihandin, qelihandin, qir kirin,

nehêlandêr, kilîse, perestgeha îsawiyan seramîk kefş, binkefş gultestûr, qalind asêkilîl, kilît, vekerk, enextar cihê kilîl dikin tê re gulolika berfê, komikek berfê ya hewa bi xwe re dimeşînekilîm kilîm, xalîçe, berik, mehfûr, merş

kilk kilik, kurî, dûv, daw, kurîk, dûvik, dawik, tiştek dirêj e bi derqûna gelek cûn lawiran / ajalan / heywanan vekilk destik, li alavên pêkarkirinê (wek bivir / das / kêr) cihê mirov dikare destê xwe biavêjiyê û pê bibirekilk çembil, li amanan / firaxan cihê mirov dikare destê xwe biavêjiyê û pê rabike kilk (pence) til, tilî, tibl kilk (pênûs) qelem., pênivîskkilk kirdin kilik / kurî / dûv qusandin / kurt kirinkilo gumtil, gumtilk, kom, komik kiloc bn şêw■e kilol bextreş, bêsiûd kilolî bextreşî, bêsiûdî kilonce bn kuloncekilor xulole, dara jixwe kunek yekderî li qurmê wê heyekiloş cehê li ber gihiştinê lê yê hênehatiye dirûnkilpe qirç, qirçik, çirûsk, çirîsk (yên agirî)kilpe lê helsan hilbûn, (agir) berbûnê,vêketin, geş bûnkilpûhûr gurmij, agirê pir gurkilt navê giyayekê ye hin cûnên tilyakê jê tên çêkirinkiltûr kiltûrik, tûrikê alavên kildanêkin nik, cem, bal, ba, def, devekin rex, tenişt: Malyan le kin malman e Malawan li rex mala me yekina, kinaçe bn kiçkinan, kinanewe (giyayek çandî) şên nebûn, çênebûnkinar rex, kinar, qerax, lêwar kinar kinar, navê darekê û fêkiyê wê ye kine lêkolîn, hûrlênerî, ezmûn, ceribandin, vekolîn

kinekar lêkol, hûrlêner, ezmûnker, ceribîner, vekolkinêr navê giyayekî ye king qûn, paşî, pişt, derqûnkingder qûnde, qûnder, kesê qûna xwe dide / difiroşe (herw. mecazî)kinge- qopik, bermayiya nayêt bikaranîn ya hin tiştan: kingecigere qopikê cigareyê, pirtika nekêşandîmayî ya cigareyê kinge- kundiloşk, qut, qutok, kurt, kin:kingeçinoke kundiloşk, quto / qutê, bejnbost kinge- biçûk kingeşer pevçûn, lêkdan, lihevxistinkingir kereng, kengir, giyayek xwarbar ekingir ben, dezî, ta, rîskingxi l î skêqûndaxwi şk, qûndaxwi şînk,xwexwişandina jêrve li ser qûnêkin.gxişkê qûnxwişk, qûnxwişînk, meşîna li serqûna (t zarok dema hê nikarin xwe li ser piyanbigirin lew qûna xwe dixwişînin ta ku xwedigihînin tiştekî)kinîwal pîvazterkkinoşe bn geskkip kip, kesa/ê bi demkî ker, kesa/ê bo demek neberdewam. tiştan nabîzekip mit, ciyê / kesê / tiştê qet ti deng jê nayênkip kip, dengek pir kêmkipene bêkipên, bêdeng, mitkipî kipî, keriya / kerbûna neberdewamkipî mitî, rewşa tê de ti deng nayên bîstinkir kir, mit, ker, bêdeng, bêpêjnkir kurk, mirîşk û çengdarên dî dema li serhêkên xwe rûdinin daku wan bimeriqînin ûçûçelokan / çêlikan jê derbixinkir kewtin kurk bûnkiras kiraskiras gumlek, qemûs

kiraw kirî, hatî kirin, (ya / yê) hatiye kirinkirawe vekirî, dijw. girtî kirç qirç, dengê "qirçe-qirç"kirç, kirçûkal req (fêkî / keske ji ber ku hê negihaye)kird kir, dema borî ji lêkera "kirdin" ango "kirin"kir dar lêker, verbkirdar kirar, kiryar, kirin, kirkirdarî lêkdiraw lêkera hevdudanîkirdarî têper lêkera gerguhêz, transîtîv verbkirdarî têneper lêkera gerneguhêz,întransîtîv verbkirdarî kirarî, pratîkî, jiyanîkirde kar, xebat: Kirdey min û birdey eweEz dikim û ew dixweKirdegar Yezdan, Afirîner, Xwedêkirdekar rêveberkirdekar çêkerkirdewe kirar, kir, kirinkirdewe reftar, rabûn-û-rûniştinKirdgar bn Kirdegarkirdin kirinkirdinewe vekirin, dijw. daxistin, girtin, girê dankire conî, cuhnî kire destarkir ek bêruh, nejîndarkirê kirê kirê paletîkirê miz, heq, heqdest, meaşkirêbar kirêbar, mizê / heqê barhilgirtinê kirêkar kedkar, pale, şolker, îşker, karker kirêkarî paletî, kedkarî, karkerî, palehî, şolkerî, îşkerîkirêne berzûr, zeviya ber / kevir / xij lê pir in lew kêrî kêlan û çandinê nayê ki^ş keveşk, kepek, pab, serebêj

kirîv xizm, lêzim, mirov, eqreba kirk deşt, nizmistan, nizmgeh, rastgeh kirkewtû kurk, kurkbûyîkirkewtû pûjber, kesa/ê ketiye hizir û pûnijina û kûr difikire kirkirage kerik, kirik, kerika guhî kirm kirm, kurmkirmanc kurmanc, kirmanc, kurdkirmancî kurmancî, kirmancî, kurdî, kurdiyabakurkirmawî, kirmê, kirmol

kiroştin kirandin, keritandin, bi dengê "kire- kir" tiştek req xwarin kirot cûnek hirmiyan e kirtnak tîrokkirûhur dengûdor, dengê bilind û berdewam kirûzanewe kizîn (girîna zarokan / savayan)

kirâşawî keveşkî, kepekî, pabawî, serebêjî kirêwe berfebahoz, rewşa seqayî ya tê de bi hev re berf dibare û bayê tund têkirispkirînfirotinkirîv

kerefs, giyayek xwarber e kirîn, standin, stendin, dijw.

heval, hogir, dost, yar

kirmdil kir ok kir ok kir ok kirosk

biguma.n, bişik, kirmdilkakilgewernav, hindircûnek hirmiyan çolê ye

kirûzezarokankiryarkiryarkisok

kiz, kizgirî, giriyê savayan /

bikir, kiryar, kesa/ê dikiremişterîbn s eg

kisp kerb, kîn, qehrkispûko kerb, kîn, qehr, kerb û kîn kisse

kişe!bigire! (bang li se / kûçik)kiş bn kişûmatkişan kişîn, kêşîn, xwekiş andin / kêşan

kişan xwişînkişan qeliqîn, velivîn, lebitînkişan (stêr) darijîn, xwiricînkişan jêk çûn, ji hev çûnkişt çandin, cotkarî, çandinî, zîraetkiştek ben, dezî, rîs, benik, takiştgeh cotgeh, çandingeh, zevîkiştkar cotkar, cotyar, çînerkiştûkal çandinî, cotkarîkişûmat mit, kir, bêdeng, bêpêjnkişûmat bindest, çewisandîkişûmatî mitî, kirî, bêdengî, bêpêjnîkişûmatî bindestî, çewisandinîkitêb pirtûk, kitêb, kîtabkitêbbaz pirtûkbaz, kitêbbaz, kesa/ê pirdixwînekitêbbaz kesa/ê serê xwe ji pirtûkan / kitêban venake û karek dî nakekitêbevan pirtûkxanevan, kesa/ê li ber pirtûkxaneyekê kar dikekitêbfiroş pirtûkfiroş, kitêbfiroş, kesa/êpirtûkan / kitêban difiroşekitêbxane pirtûkxane, kitêbxane, ciyêpirtûkankitik kitik, pisîk, pişîkkitiknewtîne belakir, kesa/ê dixwaze her belayan peyda bikekitkî kufîkî, kifîkî, rizî, genî, fistewîkitûpir tavil, tavilê, di cih de, di cî de, derhal, serdanserkiwê kû, kû der, kîj cî, kîjan cih: le kiwê li kû, li kû ve, li kû derêkiwê le kiwêwe ji kû ve, ji kû, ji kû derê kiwêlekole, xulam, xizmetkar, berdestkkiwêledar koledar, xwediyên koleyan, kesên kole henekiwêledar kolekirî, kesên hatine kolekirin kiwêledarî koledarî, pergala / sîstema hebûna / kolekirina / firotina / kirîna / xwedîkirina mirovan wek kole

kiwêletî bn kiwêleyîkiwêleyî koleyî, koletî, rewşa koleyan kiwênderî kûderî, xelkê kîj derê / deverê / bajarî / welatî: Êwe kiwênderîn? Hûn kûderî ne? Hûn ji kû ne?kiwêr kor, kore, ya / yê nikare (ti tiştîbi çavên xwe) bibînekiwêr bêûcaxkiwêr (kaniya) hişk(bûyî)kiwêra (di) kû re, (di) kêrê re, çawan wa zû: Kiwêra hatît!? Kû re hatî!? Çawan wa zû hatî!?kiwêrane korane, mîna korankiwêraw korav, ava hêdîka dimeşe (ya çem / rûbar)kiwêrayî bn kiwêrîkiwêrdere kordere, ava / çemê / rûbarê çikbûyî / hişkbûyîkiwêredê gundên varê / avarê, gundên maLrjînal kiwêrekanî korekanî, kaniya hişkbûyî, kaniya (êdî / niha) av jê nayê kiwêrema.r koremarkiwêremûşe şêlîbîn., kesa/ê bi çavên xwe başnabînekiwêrerê korerê, rêya dawî lê tê û bi derek din ve naçekiwêrerê tengerê, rêya tengkiwêreşeqam korekolan, korekuçe, kuçeya /kolana dawî lê tê û bi derek din ve naçe kiwêrewerî tengasî, tengavî, rewşa dijwar kiwêrî korî, koreyî, kortî, korbûn kiwêstan zozan, deverên hîn(ik) yên (t koçer) havînan lê dijîn dema ji germiya li deş tan direvin, dijw. deşt kiwêstanî zozanî kiwêt (hespên) kihêlkiwêwe kû ve, kû de: Le kiwêwe gerawît? Ji kû ve vegeriyayî?

kiwêxa axa, muxtar, serokê / serdarê gundeki / hozekl / êleki / eşireki kiwêxayeti axati, muxtari, serdari kix kix, pis e, nexwe, biavêje (bo bangkirina li zarokan)kiz kêmron, nivtari, matkiz kiz, bêhêvi, dilsar, xeyalşkestîkizandinewe kuzurandin, bi êşek tûjşewitandin / sojandin / suşandinkizanewe kuzurîn, bi êşek tûj şewitin / suşînkize jan, azar, êş, şewatkiz rîsî, giyayê nû hatiye dirûn û hê hişk nebûyekiz solhe, birincê nû hatiye dirûn û hê hişk nebûyekizele bn kizolekizir kizir, nivziwa, erda ne heri û ne ji tozkizi kêmroni, nivtariti, mat ikizi kizi, bêhêviti, dilsarikizole kizok, bêhêvi, dilsarkif kalox, kaloxk, tişta demanceyan dikin têdekij keç, qiz, kiç, kij, bn kiç kijele keçik, qizik, kiçik kijole bn kijele kila bn kelakin, kine kin, nefret, qin, dijminati, heznekirinkinedar, klnekêş bikin, kinedar, nefretdar,kesa/ê di dili de kin û nefret heye kir, kire qir, qij, qirin, qijin, dengek pir tûj û bilind derkirinkirekir, kirehûr qireqir, qijeqij, qajewaj kis kis, kisk, çiwal, torbe, telis, zerf kis cizdan, berikkis peq, pelq, porg, peqlişk, peqik, pelqik kis bn keyskisel kûs, kûsi, kûsele, req

kîşwer kîşwer, parzemîn, qita, kontînentkîşwerbir navkîşwer, transkontînental, tişta navberî kîşwerankîşwerî kîşwerî, parzemînî, qitayî,kontînentalkî tele cerik, cerkîwar strî, dir, giyayek çeqiktûj eko kom, berhevko tevayî, tevahî, hemû, gişko tax, mehel, pişkek / beşek ji bajarekîko ~î zoxal kul, derd, xem, keser, azar,ezyet, êş, jan, kovanko kox, çiyako bûnewe civîn, kom bûn, berhev bûnko kirdin kom kirin, berhev kirin, civandinKo Perwîn, navê komstêrek heftstêrî ye (biîngilîzî "Pleiades" e)kobend kombend, civang, civînkobûnewe kombûn, civînkocele kas, kasik, tirar, tirark (amanek / firaxek e)koç koç, (ma.l)barkirin, ji ciyekî bar kirin cihek dîkoçî diwayî koça dawîn, mirin, wefat koçawkoç

koçerî, koçkirina berdewamkoçek koçek, ger okkoçek koçek (hin alim û zanayên êzidiyanin)koçeke kum, kulav (t cûnek kulavên bo jinan)koçer koçer, kesên bi berdewamî yan jî ligor demsalan malên xwe bar dikin û ji ciyekîdiçin yek dî (t yên zivistanan li deş tan ûhavînan li zozanan diborînin)koçerêtî koçertî, (awayê) jiyana koçerankoçerî koçerî, mîna koçerankoçî koçî, hicrî, salnameya îslamîkoçker koçker, gerok, geştiyarkod den, dewlik, bîdon

kod zerik (amanek e şîrî ji bizinan / mihandidoşinâ)kode bn backofiroş komfiroş, kesa/â yan şirketa tiştan kom bi kom difiroşekofiroşî komfiroşî, firotina tiştan bi kom / li ser hevkoga, koge komgeh, civîngeh, cihâ kombûnâ /civînâ yan komkirinâ / civandinâkoga, koge enstîtukoga, koge embarkoga, koge dikankogawan, kogewan komgehvan, civîngehvan, râvebera/â yan karmenda/â komgehekâ / civîngehekâkoje pisto, pistok, berstu, berstuk, yax, girîvankojo xirab, xopan, kembax kokirdinewe berhevkirin, komkirin, berhevkarîkok kâlî, kâlîk (karâ derzî û dirâziyan) kok lihev, lihevkirî, pâkhatî kok bûnewe li hev kirin, pâk hatin, sulh kirin, aş t bûnkok kirdinewe li hev anîn, pâk anîn, sulh pâ kirin, aşt kirin kok bn koke koke kuxik, kuxkokekok kuxekux, kuxîna berdewamkokâtî lihevkirin, pâkhatin, sulhkokîn kuxîn, dengâ kuxikâ jâ hatinkol pişt (t beşa jorîn ji pişta mirovan)kol piş to, piştî, barâ mirovek dide pişta xweû hildigirekol goc, (kesân) destân (wan) baş naxebitin, destân nikarin tiştan zeft bikin kol goc, reben, feqare, nejâhatî, nekar, nikar kolan kolan, kuçe, cadde, râ, şeqam

kolînkolînkolînewekolîskçêkirinkolîtkolît

kolandoz kolanname, kuçename, berhevoka / ferhengoka / İndeksa kuçe û kolanan, kolankut kolanî, gerok, kesa/ê li kolanan dijî (ango ne di xaniyekî ve / ne li mala xwe) kolare (yariyeke) firfirok, pirpirok (navê pêlîstokekê ye ku têt firandin) kolare (balendeke) kolare, qereqûş, xertel, qertal (navê firindeyekî ye)kole zarokên bavê wan miriye û dayika wan dîsan zewiciyekole cehê / genimê avêtî / çandî koley sing hestiyê sîng(î)-kole paşbendikek e wateya "pûç" / "nebaş"dide peyvankoleke stûn, dîrekkoleke dan li ber xwe dan, xwe çirikandin koler koler, kesa/ê tiştekî dikole koler vekoler, lêkolîner, kesa/ê azmûnan li ser tiştan dikekolewar gocewar, bi dijwarî seqet / birîndar kolêk piştoyek, piştiyek, barek piştê kolêk pir, gelek, zêde (kar, bar, berpirsiyarî)kolgêr piştgêr, kesa/ê malê firotinê (t çît û qumaşan) dide piş ta xwe û digerîne û difiroşe kolhelgir piştohilgir, piştîhilgir, hemal kolinc qolinc, milreqî, êşlna ji ber reqiya navbera milan û patikêkolincan qolincan, pirjimariya "kolinc" kolincan qolincan, giyadermanek e bo saxkirina ji êşa qolincê têt bikaranîn kolinge patik,

paşstu, pate, stukur kolîn, kolan, kolandin kêlîn, kêlan, kêlandin vekolîn, lê kolîn alavek e kefçiyên darîn pê tên

kolik, xanîk, kox, koxik stargeh, asêgeh, senger

komelayetî civakî, sosyalî

komarkomarkomarkomarîkomawekomekalî, arîkomekîkomelkomelkomelkomelkomelkomelkomelkomelkomel

kolk kok, qurm kolk bn amanckolkâş piştokâş, plştîhllglrkolneder xweragir, xurt, kesa/ê (bi asanî) rênade ku kesek zora wê / wî bibekolraw kolî, qewartî, kolayî, tiştên (darên/ kevirên) hatine kolandinkolû cûnek nanê tenûrê yekom qoz, kûz, xûz, qilûz, piştkûz, piştqoz, piştxûz, kesa/ê piş ta wî daçemiyaye û rast nabe kom avsûrk, ava sûr(kirî/bûyî) kom bn ko kom bn kingkoma qumtil, qumtilk, komikek (axê / şekirê û hwd ya) hevgirtîkoman, komanewe daçemîn, (pişt) qoz / xûz / kûz / qilûz bûnkomar komar, cimhûriyet, cumhûriyet, pergala / sîstema dewletî ya tê de gel (bi hilbijartinên rasterê yan jî bi rêya nûnerên gel) seroka/ê

dewletê hildibijêreêl, hoz, eşîrciv akcivatkomarî, cimhûrî, cumhûrîqozbûyî, kûzbûyî, xûzbûyî, qilûzbûyîalîkarî, arîkarî, harîkarî, harî,

bn komekkomel, civatkom, grûbberhevokcûnbirkerîrefdestecivak

komele, komîte, sazî, rêxistin,

komele yeketî komele kom, grûb komele berhevokkomelga civak, tevaya têkilî û peywendiyên navbera komek mirovan t yên bi hev re çandeyek hevpar pêk tînin yan li welatek hevbeş dijîn komelzan civaknas, sosyolog komelzanî civaknasî, sosyolojîkomfiroş komfiroş, kesa/ê yan şirketa eşya li ser hev difiroşe, dijw. kitfiroş komfiroşî komfiroş, firotina eşya li ser hev, dijw. kitfiroşîkomi (pişt) qozî, xûzî, kûzî, qilûzî kon kevn, dijw. nûkone kincir, kevne, kevnekincir, tiştên (t cilên) kevnkone kevnenû, tiştên (t cilên) hatine bikaranînlê hê pûç nebûnekone- kevne-, yê kevnkone- ya / yê berêkonebaw mêjîn, dijw. nûjen / modern konefiroş kevnefiroş, kesa/ê yan şirketa tiştên kevnenû difiroşekoneperist kevneperest, konservatîfkoneperistî kevneperestî, perestina irf ûedetên berê û dijberiya nûbûnêkonepoş kinc, cil û bergên mêjîn (ne nûjen / modern)konesal pîr, salmend konî kevnî, kevntî, kevnatîkonîne kevnar, kevnare, mêjîn, dêrîn, qedîm, antîk, (tiştek zemanê) berê kopan bn kurtankopare kovik, qozik, xûzik, cihê bilind yêpiş ta hêştirankor bn kiwêrkor nav, navend, hindirkor kom, gel, grûp

kor civ inkor seminar, semposyûmBw: Çi heye le korê? Çi xeber hene? Çi nû heye? korge civang, encûmen, şûrakorpe sava, zarok(ên nûbûyî / welidi)korpele savak, zarokên hê di zikê diya xwe dekos bn dehol kos bn kospkosar koxistan, çiyastan, cihê çiyayîn /koxinkose semasî, sêmasî, dirindeyek avî ye (ing. shark, tirkî köpekbaligi)kosp kosp, asteng, kend û kosp, rêya nexweş kospayî kospayî, erda nedûz / ne-edil kospe bn kospayîkoste kose, mirov bêmû (t zelamê bêrih) koste

şatir, fena, hilebaz, fêlbaz, jirek,şeytankostewewi sexte, sixte, ne resen, ne rast koş koş, pêsir, hemêz, dergûşan koşan koş in, xebitin, dan xwe, hewl dan,mihawele kirinkoşiş xebat, koşiş, hewl, koşinkoşiş ra-anin, rahênan, ders, temrinkoşin bn koşankoşk koşk, koçk, eywan, diwan, seray, qesr koşyar koşyar, xebatker, têkoşer, koşer,hewldêrkot qurm, kok (yê daran) kot stûnkot kot û zincir bend û zincir, nir û zincir kota dawi, tali, kuta, kota, hew, bes kota kurteneri, kurtebêji, kurtebas kotankotan, koz, guhêr, cihê tankiri /çeperkiri bo têve parastina terş û tewal kotayi

dawi, ya dawi, dawinkotayiyi pê / dan hênan dawi lê anin, bes kirin, hew kirinkotayi texsir, xemsari, sersari

kotel qirş, qirşik (t zîwan / reşreşk /narîcank / birabirinck û hwd yên di nav dexl yan birinc re şên dibin lê divê yên bên derxistin çiku kêr xwarinê nayên) kotel li gor hin edetan spêdeyek şini û behiyan / taziyan e bo kesek mirî kotere qurmik, kokik koterestûnikkotere serikê stûnankotir kevok, kotir,kotirk,kevot,kevod,kevotk, navê firindeyekê yekovan kovan, kul, xem, derd, keser, kederkox kol, kolik, kox, koxik, xanîkkoxte bn koxkoxwazî lihevkirin, konsensûskoz koz, kozik, kotan, guhêr, cihê tankirî /çeperkirî lê bêban bo têve parastina terş ûtewalkoz koze, kom, komel, rêxistin, komek m.irovên li pey hin arma.ncên hevpar bn koze kozanîn komzanîn, akademikoze koze, kom, komel, rêxistin, komek mirovên li pey hin armancên hevparkozere belim, pûşk, tûşk, çeltûk, qirş, qirşikkoziman saziya / akademiya ziman kozir bn kozerekuçk bn berdkuçûle xefik, dav, tepikkudele bezarok, têjikên berazankuf kirdin pif kirin (t dema lava û dua tênxwendin)kufar kafir (t pirjimar)-kuj -kuj, paşqertafek e: piyawkuj mirovkuj, ya/ yê mirovan dikuje, qatilkuj andinewe temirandin, vemirandin,mirandin, birhandin, nehêlankujanewe vemirîn, temirîn, birhîn, nemankujaw, kujawe vemirî, temirî, birhayî, nemayî

kujênraw, kujênrawebn kujraw, kujrawe kujran ha tin kuş tinkujraw kuştî, (ya / yê) hatiye kuş tin kul ko, kuh, koh, devê / devikê (birekan / kêran yê) xweş nabire, dijw. tûj, xweş kul kel, pir germ, tişta ku dikele kul kel, kela dilkul kund, firindeyên kilikên / dûvikên wan hatine birînkul qut, lawirên (ker / çêl û hwd yên) kuriyên/ kurîkên wan hatine jêkirin yan kurtkirinkul qut, kurt, kin, dijw. dirêjkul pê dan kel dan (tiştekî), piçekîkelandinkulaf pencirk, dest û tilên firindeyan kulan kelîn, kel hatin (tiştekî), pir germ bûnkulandin kelandin, pir germ kirin kulandinewe kulandin, êşandin, arandin, zûrandinkulandinewe vekulandin, vezûrandin, dîsan kulandin / êşandin / arandin / zûrandin (t bi bîranînên têrxem)kulanewe arîn, ariyan, zûrîn, êşîn kulanewe vearîn, vezûrînkulaw kelî, kelayî, keliyayî, tiştê ku keline yan hatiye kelandin kule kulîkule kule, perdeyek e bo xweparastina ji pêşûmêşan (t dema havînan m.irov li derveyî odeyan li bin kepiran dinivin / radizin) kule- kurte-, qut-, kin-kulebes nevisî, nevis, zarokên jina kesekîyên ji mêrê wê yê berî yê nihakulebine bejnqut, kin, kurt, bejnbost, qut,qutik, quto, qutê, kinê, kinokulehesar balavgeh, ciyê jin lê leşê xwe ûcilan dişon (t li beravên çem û rûbaran)kulemergî astengî, dijwarî

kulenanîkulencekulepaçkulepêçkulêrekuling

kulemergî tegasî, tengavî kulenan sêr, efsûn, cadû, sihirsêrker, cadûbaz, efsûnkar, sihirbaz çoxik, êlek tevirneliv, kesa/ê nikare bilive cûnek nan ekulîn, kûratiyek e di dîwaran re û li şûna dolaban tê bikaranîn, bb stêrk kulîçe kulîçe, kulîparçe, xwarinek ji

nan û gûzan û şekirê / xurmê yê kulîn bn kulan kulk kul, birînkulk (pirça / porê) qijavij, ne hilûkulk (vexwiraka) tîrkulkule avreşînkkulle bn kulekulm alek, gep, hinarik, rûkulo bn kilokulok kelok, tiştên baş kêrî kelînê /kelandinê tên, dijw. çir, nekelokkulol bn kilolkulor bn kilorkuloş bn kiloşkulot kemax, hêt, ran, qorikkulp tengasî, tengavî, rewşa dijwarkulûko damirkan vem.irîn, temirîn (çirûsk /ronahî / hest)kulxan argûn, ciyê agir tê ve tê hilkirin li hindirî xaniyan ve kumse bn tiwana kun kun, qul, kulekkunar kenarî, navê deviyek / teraşek strîtûj ekunawder kunkirî, qulkirîkunbir hewaragir, tişta hewa nikare tê re biçekunc kunc, qunc, ciyê ne ber-rê / ser-rê

kunc kuncal, quncal, ciyê du dîwar lê digihin hevkunc zîwanî, zîwanîk, çinçinî, çinçinîk kunc bazbazîkuncên kuncanê, navê Ustikekê / yariyekê yekuncire cûnek giyayê mord / mûrtik ekuncî kuncî (Bot. Indicum)kunçik kunik, kunên hûr(ik)kuncûr bn qujbinkunde bn meşkkundebebû bn kunebebûkune- pêşpirtikek e wateya "kuna / kunên"ya kurmancî dide: kunegiwê kuna guh kune- kunelût firnik, kunên pozan / difinan / bêvilan / kepiyankunebace pixêrîk, pace, kuna sobeyan, kuna liban dûkêl tê re derdikeve derî xanlkunebebû kund, bum, pepûkkungî bn kotankunîle kunik, kunên hûr(ik)kunîledar kunkunîk, kunkunîşk, tiştê pir kunik/ kunên hûr lê henekunkere kunkerk, alava kunkirinêkunkere birxûkunkiraw kunkirî, qulkirîkuntîle kuntîle, leqem., tunelkunzeyn delodîn, tiredîn, peledîn, netemam,aqilsivikkur kur, law, pis, xort, gede, sebî, kurik,lawik. dijw. keç, dot, qîz, kiçkurane kurane, lawane, xortane, gedane,sebiyane, mîna kuran / lawan / gedeyan /sebiyankurd kurdkurdane kurdane, mîna kurdan kurdayetî kurdayetî, kurdîtî, kurdînî, hesta neteweperweriya kurdî / kurdistanî, tevgera neteweyî ya kurdan kurdewan bn kurdşinas

kurdewarî kurdewarî, jiyana (mîna ya) kurdan kurdhez kurdhez, kurdvîn, kesa/ê ji kurdan hez dikeKurdistan Kurdistan, welatê kurdan, deverên (piraniya) nişteciyên wan kurd kurdistanî

kurdistanî, kesa/ê yan tişta/êji Kurdistanêkurdistanî kurd û gelên dî yên li Kurdistanê dijînkurdistanî welatiyên Kurdistanêkurdistanî kurdkurdî zimanê kurdîkurdî tiştê ser bi kurdan vekurdîaxêw kesa/ê bi kurdî diaxive / dipeyive yan dizane biaxive / bipeyive kurdîaxêw kesa/ê zimanê wê / wî kurdî ye kurdîaxiv kesa/ê bi kurdî diaxive / dipeyive yan dizane biaxive / bipeyive kurdîaxiv kesa/ê zimanê wê / wî kurdî ye kurdîpeyiv kesa/ê bi kurdî diaxive / dipeyive yan dizane biaxive / bipeyive kurdîpeyiv kesa/ê zimanê wê / wî kurdî yekurdîzan kurdîzan, kesa/ê zimaLnê kurdî dizane kurdîzan kurdînas, kesa/ê pispora/ê zimaLnê kurdî yekurdîzanî kurdîzanî, zanîna zimanê kurdî kurdîzanî kurdînasî, pisporiya li ser zimanê kurdîkurdîziman kesa/ê zimanê wê / wî kurdî ye kurdîziman tişta bi zimanê kurdî yekurdînî bn kurdayetîkurdkuje navê cûnek xurmeya / qespên bêxêr / nexweş ekurdperwer kurdperwer, kesa/ê dilsoza/ê doza kurdan ekurdşinas kurdnas, kurdevan, kurdolog, kesa/ê lêkolînan li ser (jiyana) kurdan dike, kesa/ê li ser (jiyana) kurdan pispor e

kurdşinasî kurdnasî, kurdevanî, kurdolojî,karê lêkolînan li ser (jiyana) kurdan kurdziman bn kurdîzimankurgel xort, kurgel, komek kuran / lawan kure kuro! lawo! (bangkirina li kuran / lawan) kurek nîvek, nav(a tiştekî), navik, navend kureza kureza, lawza, zaroyên kurê kesekî, nevîkurezaza kurezaza, lawzaza, zaroyên zaroyên kurê kesekî, nevîçirkkurêtî kurtî, kurîtî, xortanî, xortî,lawanî, lawtîkurêtî tolazî, tûletîkurêtî kurgerî, karê keç dibin pey kurankurk kurk, cilek e ji hiriya / pûrtê hin heywanan têt çêkirin kurk bn ciwanûkurkandin kinkinîn, bi kinkinkî girîn / nalîn kurke, kurkekurk kin, kinekin, kinkin, giriyê / nalîna kinkinkîkurkure kolare, qereqûş, xertel, qertel, qertal, navê firindeyekî ye (zool. Milvus) kurnûş tewîn, çemînkurnûş birdin / kêşan (bejna xwe li berkesekî / tiştekî) tewandin / çemandin kursî

kursî, rûniştek, cihê liserûniştinêkursî kursî, text, cihê rûniştina mîr / serokkurt kurt, kin, qut, gurc. dijw. dirêjkurt û kirmancî kurt û kurmancî, rasterast,bêyî dirêjkirin, bi sadeyîkurtan kurtan, palik, hawidkurtandirû kurtançêker, kurtandirû, kesa/ê kurtanan didirûkurtbir kurtbir, kurt û kurmancî, bi kurtî kurtbirî kurtbirîkurtbîn ya / yê ku çavên wê / wî tiştên li dûr (baş) nabînin

kurtbîn ya / yê ku (baş) li encamên karekînikare binirxîne. dijw. dûrbînkurtbînî kurtbînîkurte kurte, kurtebêjekurtebala bejnkurtkurtebala bejnbostkurtebine kurtik, kinik, qutik, hûrik, hûrkok, qutokkurtek qutik, êlek kurtim qut (zelam: qutokurtim jin: qutê), kinik, kurtik, bejnbost, kurt û qelewkurtî kurtî, kinî, qutî, gurcî kurtîle kurtik, kinik, qutik, kurtok, pir kurt / kin / qutkurtîle- kurtike-: kurtîleçîrok kurtikeçîrok, çîrokên pir kurtkuşinde kujer, kujende, bikuj (tiştê dikare bibe sedema kuştinê wek jehr) kuştar kuş tar, kujî, karê k^tinêkuştbendan komkujî, kuştina gelekan bicarekêkuşte kuştî, mirandî, birhandî, telaftî,telifandî, qetlkirîkuşte gêç, cis, ceskuştera rende, planyakuş tin kuş tin, mirandin, telaftin,telifandin, birhandin, qetl kirinkut pirt, pert, qet, ker, parçe, parî, pirtikkutal pertal, kerkon, qerpal,eşyakutan qutan, kutan: a) lê dan, lê xistin b)hûr kirin, hûr-hûr kirin c) derzî lê dan,şirînqe kirinkutan (~ be zewî da) avêtin erdê, li erdêdankut-kut kut-kut! (bangkirina li seyan / kûçikan e: "were vir")kutûmit tam, tam wa, eynî kutûpir tavilê, di cî de, bi lez

kuwa, kuwanê ka, kanê, li kû ye kuwang, kuwanû kuçk, cihê li derve agir lê hatiye hilkirinkuwang, kuwanû argû, cihê li hindir agir lê têt hilkirinkuz quz, virçik, zî, zîlik, poz (endama cinsî ya mêyan)kuzan kuzirîn, kuzîn, suşîn, şewitîn,sotin, kuziryankuzandin, kuzandinewe kuzirandin, kuzandin, sujandin, şewitandin, sotin kuzanewe bn kuzankû çawan, kusan, çilo, çawa, kusa, bi çi awayî bn çonkûçe kuçe, kolan, cadde, şeqam, şarih, rêyên nav bajar yan gund (t yên çîmento- yan kevirkirî)kûkele kulind, kundirkûkû kûkû, dengê pepûkan kûkûkere pepûk, kund, bum, kûkûk kûnî qûnde, qûnderkûnî bêkulek, newêrek, newêrok, bizdok kûp kûp, amanek e çay / qawe / av pê tê vexwarinkûpe kûp, kûpe, tas, tirar (amanek e) kûpele kûpik, tirarok, tasik, kûpê biçûk kûr kûr , nêriyê xort ku êdî ne gîsk e lê hê nebûye nêriyê temam (Ji yên mê re bi kurmancî "tiştûr / tiştîr / teştîr / tuştîr" û bi soranî "tiştîr / çiştîr" tê gotin.) kûr çemiyayî, tewiyayî kûr xwar, xwehr, xêl kûr badokkûr qoz, xûz, qilûz, kûzkûr rizde, n.işîviyê asêkûr bûnewe girêl bûn, gindirînkûre agirdank, ciyê agir: argûn, di mal ve ciyêagir tê de tê hilkirin

labarbarkirinlaberhemlabirawlacanglacîwerd

kûre kuçik, li derî xanî ciyê agir lê tê hilkirinkûreperxane bn kûre kûrexane bn kûrekûz ker, parçe, pirt, par (t ji hin fêkiyan mîna sêv / pirteqal) kw. . . bn kiw. . .la al, alî, rex, hêl la cem, nik, bal, ba, dev la berla neserekî, duyemla dor, derdor, dorberla pirt, par, pişkla birdin dan / birin aliyekîla çûn xwe vedan, xwe dan aliyekî, ji rêrabûn, veder bûn, rêya kesekî / tiştekî kirinla danan danîn / deynan aliyekîla dan dan alî, dan rexekî, ji ser rêrakirin, veder kirin, vedanla kirdin berê xwe danla lê kirdin alîkarî kirinla tê kirdin piş ta / guhê xwe danê, pûte pê nekirin, giringî nedanêxo la dan xwe vedan, xwe dan aliyekî, veder bûn, ji ser rêya kesekî / tiştekî rabûn lababet

albabet, babeta duyemîn / neserekî albar, tiştê li gel barê serekî tê

alberhem, berhema neserekî / duyemîn dayî / birî aliyekî cênîklacîwerd, şînî zelal laçû demkî, berdemî, dw. berdewam, herdemî ladê derbajar, gund ladêyî

gundî, derbajarîlaencam albandor, alencam, bandora / encamaneserekî / duyemînlaf meth, pesnlaf û gezaf meth û pesn

kemkeş, kesa/ê carinan cigareyan

stêl, çargoşeya çik, rektangel alkolan, kolana neserekî / duyemîn lehl, yaqût (dir û miceherek e) lal, bêziman (kesa/ê nikare qet yan baş

lafaw lehî, lêhî,avrabûnlagîr alîgirlagîr piştevanlagîrî alîgirîlagîrî piştevanîlajig nezan, bêhay, bêagalajigî nezanî, bêhayî, bêagayî lak kelex, term (t yê lawirên sekitî / mirî) lakarî karê pirtdemî, karê ne bo temamî rojê (ango 8

saetan), karê neserekî / duyemîn lakêş dikêşe lakêşe lakolan lal lalzimanê xwe bigerîne û bipeyive)lalanewe lava / dia / dua kirin, hêvî kirin,tika / rica kirin, xwestinlale xal, birayê dayika kesekî, bn xallale tika, rica, hêvî, daxwaz, dua, lavalalengî lalengî, tangerîn (navê fêkiyekî ye)lalepete nîvlal, kesa/ê baş nikare zrma.nê xwebigerîne û bipeyive lê ne bi temamî lal elalixawe aliyê devîlalî bn lalelalî lalîlalo bn lalelalupal pelate, pijale, belawela lam navê tîpa "L" di alfabeya kurdî-erebî de lamelîfla di alfabeya kurdî-erebî de tîpên hevedudanî "LA"lamî qelew tîpa di alfabeya kurdî-erebî de"L" ku di soranî de wek tîpa "l" di peyva "sal"de tê xwendinlamil s tulamil patik, paşstu

lan, lane hêlîn, mala firindeyan / teyrikan lan, lane kunc, mala hin lawiran

lanewaz derxistî, aware, mişext, derbider, derkirî, bêmal, bêhêlîn, penaber lanewazî derbiderî, mişextî, awareyî, bêmalî, penaberîlapal beten, aliyek çiyayekî / girekîlapere rûpel, berperlapere serlêv, alper, maLrjînallapçîn lapçîn, lafçîn, gezme, pêlav, sollaq ling, pî, pê, bn qaçlaqe kirdin dest tê werdan, destê xwe kirindi nav karekî re, xwe tûşî tiştekî kirin, destkirin (tiştekî), dest (li tiştekî) danlaqirdî qerf, henek, tirane, galte, yarîlar xwar, xwehr, xêl, çemayî, tewî, tewayî,çemandî, tewandî, dw. rêk, rastlarelar hejhejok, bi hejhejokîlarew varê, avarê, aliyekî rê, derî rê,rexî rê, ne li ser rêlarewlar xwarûvîç, çepûçûrlarê alrê, rêya neserekî / duyemînlarî xwarî, xwehrî, xêlîlas qane, îqna, razîlasar serhişk, înato, biînatlasarî serhişkî, înatlasayiyane lasayiyane, texlîdane, zarveker, îmîtatîvlasayî zarvekirin, çavlêkirin, lasayî, texlîdlasayî kirdinewe zarve kirin, texlîd kirin, çav lê kirin, lasayî kirin lasayîker zarveker, çavlêker, texlîdker, lasayîkerlaseng bêseng, alseng, bêbalans lasengî bêsengî, alsengî, bêbalansî lask destiklastîk lastîk, plastîk, elastîk laş laş, leş, beden, gewde laş kelex, term, cesed laş mirar

biçûk, kêm, neserekî, duyemln bn lawe bn lawêtîciwanî, gencî, xortîlawik, cûnek stiranên kurdî yeparasît, pêrejîncûnek stiranên kurdî yên evînî ye navê giyayekî ye bn lawik

laşan yekal, rêyên tenê yekalîlaşe bn laşlaşer şernexwaz, aştîxwaz, pasîfîstlaşerî şernexwazî, pasîfîzm, aştîxwazîlat jar, hejar, feqîr, bêhal, belengaz,perîşan, reben, nehelat û liwar feqîr û hejarlat û liwat reben û perîşanlateraf tenişt, rex, teref, alîlatirqewç vajî, berevajî, berûpişt, serberjêrlatuxm jêrcûn, jêrtuxm, cûnên / tuxmên /celebên / coreyên ji hin cûnên / tuxmên celebênserekîlaw ciwan, genc, xort, law lawandinewe lorandin, lorîk pê gotin, stiranên şîniyê li behiyan / taziyan gotin lawanewe lorîk, stiranên şîn.iyê li behiyan / taziyanlawaz lawaz, qels, bêhêz, zeîf, nazik,hejar, lehwaz, dw. xurt, bihêz lawazî

lawazî, qelsî, bêhêzî, nazikî,hejarî, zeîfî, dw. xurtî, hêzdarî, bihêzî lawçak xortemêr, xweşxortlawe balkêşî, balkişan, cLênkişandin, bi alî xwe ve birin,

qanekirin, îqnakirin,lawekî lawelawe lawênî lawêtî lawik lawirge law je lawlaw lawuk lay alî lay hêllayen al, rex, tenişt, alî, hêl

layengir alîgir, piştevan, piştgir layengirî alîgirî, piştevanî, piştgirî

laylaye lorîk, stiranên dergûşan / landikan, stiranên bo zarokên biçûk tên gotin dema landikên wan tên hejandin le lile (le ... da) di ... de, tê de le lile (le ...ewe) jile ara (da) berdest, amade, hazir le ara (da)

li meydanêle ara (da) di nav dele ast li ber / pêşberî / miqayeseyî (kesekî yan tiştekî) le ban li serle ban li serbanîle batî / ciyatî li şûna, li dewsa, pêşve, ji dêlvale bar li ber, bicihkirî, amade, li cihê xwe yê rastle bar birdin ji ber birin (t zarok) le bar birdin wa kirin ku bi ser neketin le bar bûnewe welidandin, hemleya xwe danîn (dayika Xwedê zarokê wê dide)le bar çûn ji ber çûn, hemle têk çûn, zarok pêşdem û mirî welidînle bar kewtin têk çûn, bi ser neketin le bar kewtin ji taqet û şiyan ketin le bare / bareyî li ser, li dor, derheq, derbareyî (mijarekê / babetekî), le ber ji ber, bo, ji bo, ji sedema (ku) le ber li ber, li pêşle ber (le pênawî, bo xatirî) ji ber, (ji) bo xatirê, bi pêxemetle ber ji ber, ezber, bêyî ku lê binere: Ew zor şî'r le ber dezanê Ew gelek helbestan ji ber dizanele ber (cil û berg) (cil û berg) lê, li ber: Kirasekey le berî ke, ba zû biçîn Kirasê wê bike ber (lê bike) daku em zû biçin

le ber çî ji ber çi, çima, (ji) bo çi, çire, çira, sedema wê çi ye (ku) le ber dem da li pêşberî / rûyê / hizûra (kesekî)le le ber dest da berdest, li ber dest, tişta/ê mirov dikare (bi asanî) xwe bigihîniyê le ber ewe ji ber hindê, ji ber wê yekê, ji ber wê çendê, lew, lewre, lewma, loma, lema le ber helsan pêşve rabûn, rabûn daku bixêrhatinê li (kesekî / tiştekî) bike le ber kirdin ji ber kirin, ezber kirin le ... bew lawe ji bilî..., ji ... pêve, ji xeynî...: Le min bew lawe kesî tir lê nebû Ji bilî min kes lê nebû, ji min pêve kes lê nebû, ji xeynî min kes lê nebû. le bin li bin, di bin (tiştekî) ve le binewe ji bin ve le birew li ber zêdebûnêle birîtî li şûna, ji dêlva, li cihê, pêş (tiştekî) vele bîn gîran (xwarin) li gewriyê (asê) man le bîr birdinewe ji bîrê (bîra kesekî) birin, wa kirin ku (tiştek) ji bîra (kesekî) biçe le bîr bûn li bîrê (bîra kesekî) bûn le bîr kirdin ji bîr kirin le . da li . le . da di . dele ciyatî li şûna, ji dêlva, li cihê, pêş (tiştekî) vele çap dan çap kirin, (pirtûk / rojname û hwd) derxistinle çap dan dan çapkirin, dan derxistin le çaw lew çawit! va ye! işte, ha ev e! li ber çavê te ye! le çaw ... da di çav(î) dele çaw ... da li ber, ger bêt berhevdan / miqayesekirin: Le çaw to da tawanekanim hîç nîn! Li ber tawanên / xirabiyên te, yên min ne

ti ne! (Ger xirabiyên min û te bên berhevdan / miqayesekirin, yên min qet ne ti tişt in.) le ... çûn şibîn (tiştekî), wek tiştekîbûn, pê ve çûn, bi ser ve bûn: Kurekeyş her lêy eçê Kurê wî jî dişibiyê, Kurê wî jî wek wî ye le daw derhatin jê (ji belayekê / dijwariyekê) filitîn / xilas bûn le dem ji devê (kesekî / lawirekî) le demêkewe ji mêj, ji mêj ve ye, ev demek dirêj e (ku)le dest dan li dest(î) dan, li dest(î) xistinle dest dan (delîv / derfet / jiyana xwe û hwd.) ji dest dan, hinda / wenda kirin le dewr geran xwe gorî / qurban kirin le diwa(y şitêk)

piştî (tiştekî), li dû(tiştekî), li pey (tiştekî), li dûv le dû dû re, dûvre, bo razî kirinê: Hatûwe le dûm Hatiye dû(v) min re (= Hatiye min razî / qane bike. Hatiye ji min daxwaz bike.) le em bn lem le ’eyn bn le hemanle ’ezretana li erd û esmanan (”Ez li esmanan li te digerim, tu li erdê bi dest min dikevî.”), pir bi coş le êre bn lêrele gel li gel, di gel, pê re, bi (tiştekî / kesekî) rele gel di dema (bûyerekê) dele gel ewe(ş) da ketevî ku ... (jî), herçend e(ku) .... jî: Le gel eweş da ke temenim bîst sal bû, her beminyan dewut: ”Tu minal ît.” Tevîku ez bîstsalî bûm jî, wan her digote min: ”Tuzarok î.”le ger da bûn xebitîn, di gerê / tevgerê de bûnle ger kewtin êdî nexebitîn, ji gerê / tevgerê ketin, ji kar ketin

le gij bilez, bilezûbez, bilezûbizav, mijûl,destbişolle gire bn lêrele go çûn xirabe bûn, êdî nexebitîn le go kewtin bn le go çûnle go xistin xirabe kirin, wa kirin ku êdî nexebitele giwê li (ber) guhê (kesekî) le giwê li hindavî / kinarî / rex / qiraxa (tiştekî)le giwê kirdin kirin guhê (xwe / kesekî)le giwê kirdinpaşguh kirin, paş guhê xwe veavêtin, pûte pê nekirin, giringî nedanêle hemû ... (da) li hemû / hemîle hemû ... (da) li her: le hemû katêk daherdem.le hoş xo çûn ji hal çûn, ji hiş çûn, aga / hay ji xwe neman le jêr li binle jêr li jêrle jêr (şitêk) da di bin (tiştekî) ve le jêr (şitêk) da li bin (tiştekî) ve le jêr (şitêk) da li jêr le jêrewe ji binî ve le jêrewe ji jêr vele jûr li jor, li serî, li silal, li hindavî / raserî (tiştekî)le jûr ji jor, ji serî, ji silal, ji hindavî / raserî (tiştekî)le kanga ji binê / kûratiya (tiştekî): le kangay dilmewe ji kûratiya dilê min (ve) le kelk kewtin bûn bêwec / bêkêr, êdî (bi) kêr nehatinle kelk xistin bêkêr / bêwec kirin, wa kirin ku tiştek êdî bibe bêkêr / bêwec le kerem kewtin bn le kelk kewtin le kin li nik, li cem, li bal, li dev, li rex, li tenişt, li gelle kin xo qaşo, xwedêgiravî, hesaba xwe

le kiwê li kû, li kû ve, li kû derê, li çi cihîle kiwêwe ji kû, ji kû ve, ji kû derê ve, ji kêrê ve, ji çi cihî (ve)le kîs çûn ji kîsê (kesekî) çûn, derfet / delîv ji dest çûn, îmkan wenda bûn le kîs dan ji kîs dan, ji dest dan, derfet / delîv / îmkan ji dest dan / wenda kirin le kurtî bi kurtî, bi kinîle kurtî birînewe kurt vebirîn, nehiştin / nehêlan / rê nedan ku (t suhbet) dirêj bibe le lawe ji alî ve, ji al(iy)ekî ve, ne rikerastle layekewe ji al(iy)ekî ve, ji milekî ve, ji layekî vele layekî tir(îş)ewe al(iy)ek dî / din ve (jî), ji milek dî / din ve jî, ji rexek dî / din ve (jî)le layen kesêkewe ji alî kesekî ve, ji kesekî le mêjewe ji mêj ve, demek / heyamek dirêj e / bû kule nakaw ji nişkê ve, qewimîna bûyerekê bêyîku kesek li bendê bele nax da di kûr de, di kûratiyê dele naw ... (da) bn le nêwle nêw ... (da) li nav, li nêvle nêw ... (da) di nav / nêv ... dele nêwan ... (da) li navbera (dutiştan) de,navberî (du tiştan)le nîwan ... (da) bn le nêwan ... (da) le palewe paldayî, rûniştî, hewante le paş piştî, li dû, li pey, li dûvle paşan (da) paşî, paşê, dûre, dûrve, peyre le paş mile li pişt guhê (kesekî), baskirina kesekî dema ew bi xwe ne amade / hazir le pena li pişt, li paşle pena li ber stara (kesekî / tiştekî): Le penay Xwa da bin! Li ber stara Xwedê bin! Spartiyî Xwedê bin! Xwedê we bistirîne!

tiştekî) le pir

bi rastî di rastiyê deji reh û rîş(an) ve, ji bingeh

le pesta bi berdewamî, bê rawestan, bê navbir le pê kirdin (pêlav / sol) kirin piyê (xwe / kesekî)le pê kirdinewe (pêlav / sol) ji piyê (xwe / kesekî) kirinle pênaw bo, ji ber, (ji) bo xatira/ê (tiştekî), bi pêxemet

le pêş li pêş, li hember le pêş li pêşiya (kesekî / li berî / berahîka (kesekî / tiştekî) ji nişkê ve, bi lez le pirêk da ji nişkekê ve, ji

nişkê ve, bi lez û bê plan le pişt li pişt, li paşle qestî ji qesta, ji yarî ve, ne ji dil le qestî ji qesta, bi mebest, bi zanebûn le rastî (şitêk) li rasta (tiştekî), hemberî/ miqabilî (tiştekî)le rastî da le rastî da le regûrîşe vele rê laçûn xwe ji (ser) rê vedan, ji (ser) rê derçûn, xwe ji (ser) rê dan aliyekî le rê ladan ji (ser) rê vedan, ji (ser) rê dan aliyekîle rêz (da) li rêzê, di rêzê dele rêz (da) bi rêz, yek li pey / dû ya dinle rû(y kesêk) da li rûyê (kesekî), di rûyê (kesekî) de, li ber çavên kesekî le rû da man neçar man, mecbûr bûn le rû da westanewe li ber xwe dan, berevanî ji xwe kirin, xwe ragirtinle rû(y kesêk/ şitêk)ew■e ji ber (tiştekî),ji sedema (tiştekî): Le rûy nebûnî kitêbewe natiwanîn ders bideyn Ji ber (ti)nebûna kitêban em nikarin dersê bidinle rû(y kesêk/ şitêk)ew■e ji alî (tiştekî)ve: Le rûy abûriyewe ji alî aborî ve

le rû hatin wêrîn, wêriyan, bistehî / wêrekîhebûn, cesaret / cur'et kirin le ser kirdin rê dan ku kesek beşdarî (t lîstikê) bibele ser kirdinewe li ber xwe dan, berevanî ji xwe kirin, xwe parastinle ser la li ser lêva / rexê / tenişta / aliyê (tiştekî)le ser şan li ser milê (kesekî), erkê /berpirsiyariya (kesekî)le ser westa li ber destê hoste, li ber tamîrkirinêle ser westan li benda / hêviya (tiştekî / kesekî) man / rawestîn / sekinîn le ser xo bi dilê xwe, hêdî-hêdî, rehet-rehet, bê lez û bezle ser xo liserxwe, bn leserxole ser xo çûn ji hal çûn, ji xwe çûn, aga /hay ji xwe nemanle ser xo kirdin bi dilê xwe kirin, bê lez û bez kirin, hêdî-hêdî kirinle serêkî tirewe ji serek dî / din ve, ji rexek dî / din vele serêkî tirewe ("li aliyekî / milekî mesele wiha ye" û) li aliyê / milê dî / din le sêdare dan li sêdarê dan, daliqandin, xeniqandin, xendiqandin, (mirov) bi darekê ve hilawîstin daku bimirele şîr birînewe ji şîr ve kirin, êdl şîrê dayikê nedan zarokekî/êle taw ji ber, bo, ji bo, ji sedema (ku), çiku, çimkî, çunke le tek bn le gelle tenîşt li tenişt, li rex, li nik, li cem, libal, li ba, li dev, nêzîkî (tiştekî)le wê li wir, li wê derê, li wêrêle wê ji wir, ji wê derê, ji wêrêle wê ra diwir re, di wê derê re, di wêrê rele wênderê bn le wê

le wêwe ji wir, ji wê derê, ji wêrê le wêwe ji wir ve, ji wê derê ve, ji wêrê ve le wûze(y kesêk) da bûn jê hatin, karîn, pê çêbûn, ji destî hatin, şiyanle xem çûn / rexsînbi ser xwe bûn, serbest bûn (zarok yan firinde ku êdî pêwîstiya wan bi dêbavên / makên wan namîne)le xew helsan ji xew rabûn, şiyar bûn, hişyar bûnle xew raperîn (ji xew) ceniqîn, veceniqîn, hilceniqînle xêw derçûn fehma bûn, mezin bûn, (zarok) gihiştin wê pileya temeni ku êdî dikare bi xwe xwe xwedî bikele xirte çûn (hestî / til / tilî / tibl) ji geh çûn, ji cih çûn (lew êşln)le xişte birdin xirandin, ji ser rêya rast birin, kafir kirin, xapandin, lêb / hile / dekûdolab lê kirinle xo ji xwe, ji alî xwe ve (bêyî ku jê bêt pirsin / xwestin)le xo bûrdin bo xwe nekirin xem, guh nedanê le xo çûn ji xwe çûn, ji hal çûn, aga / hay ji xwe nemanle xo da rabînîn di xwe re ditin, wa hesibandin ku dikare tiştekî bike: Le xo da ranabînim le ser ew babete binûsim Di xwe re nabînim li ser wî babetî binivîsim (Bawer nakim dê ji min were ku li ser wî babetî binivîsim) le xo kirdin ji xwe kirin, li xwe biyan / xerîb kirin, ji xwe dûr xistin le xorayî bîlasebeb, bêsebeb, ne ji ber ti tiştîle xorayî bêkêr, bêwec, bêmifale xowe ji ber xwe ve, ji xwe ve, ji alî xwe vele xurênî bi exrînî, bi zikê birsî / birçî,bêyî ku tiştek xwaribele xwar li jêr, li xwarê, nizmtir

le yad bûn li bîra (kesekî) bûn, hatin bîra (kesekî)le yad kirdin ji bîr kirin, ji bîra (kesekî)çûn, neman li bîra (kesekî)le yek li yek / êkle yek li hev / hevdu / êkûdule yek berbûn berbûn hev, pev çûn, êrişî hevkirin, bera hev bûn / çûnle yek berdan berdan hev, bera hev dan, wa kirin ku (du mirov / kom û hwd) êrişî hev bikin le yek bûn ji hev bûn (serekaniya wan eynî) le yek bûn ji hev (cuda) bûn, ji hev veqetîn, ji hev sil bûn, ji hev xeyidîn le yek çûn. şibîn hev, mîna hev xwiya kirin,dirûvê / rengê wan wek hev bûn le yek dan li hev dan, li hev xistin, bi hev ketin, li hev qelibîn, deynan êkûdu le yek dan li hev dan, xistin hev, bi hev re girê dan, zeliqandinle yek kirdin li hev kirin, kêrî hev hatin le yek kirdin li hev kirin, pêk hatin, aşt bûn, sulh kirinle yek kirdin ji hev (cuda) kirinle yek negeyiştin di hev negihiştin, ji hevfam nekirinle tirazan ji hev vebûn / veqetîn / cuda bûn, pêkve nemanle ziman (kesêk)eweji zarê / devê (kesekî) le ziman kewtin ji ziman ketin, nekarîn bipeyive-le -ik, -k, -ok (paşbendek e bo biçûkkirina hin peyvan): birale birak, piş île pisîk, pişîk -le bn -lelebarî kêrhatin, biwecbûn, bikêrbûn leberçav berçav, diyar, xwiya, tişta tê dîtin yan dikare (bi asanî) bê dîtin leblebî leblebî, nokên qelandî. lebz (e) gotin, qese, peyv, bêje, kelîme

leçer çepel, çirûk, çirîk, tema, nemerd,temah, tema’leçerî çepelî, çirûkî, çirîkî, temayî,nemerdî, temahî, tema’îleçik kevînk, dersok, serpoşlegel bn le gellegen legen, amanek mezin yê avê yelegij bilez, bilezûbez, bilezûbizav,mijûl,destbişollef af birînpêçk, lif aflehîm zilqek, lehîmlek kurdên lek, kurdên bi zaravaya kurdî ya lekî dipeyivinlekan cûnek pêlavên / solên ser berfê yeleke lewt, tewz, leke, teqme, pîsatiya li ser tiştekîlekedar lewitî, tewizî, lekedarlekedar bûn lewitîn, tewizîn, herimîn, pîsbûnlekedar kirdinlewitandin, tewizandin, herimandin, pîs kirinlekedarî lewitînî, tewizînî, lekedarî, herimînîlekî lekî, zaravayek zimanê kurdîlel kip, kipîn, kipên, dengek nizm / kurt /biçûk: Nawêrê bilê lel Newêre kipênê ji xwebîne, Newêre ti dengî bikelel kirdin kipîn, kipên ji xwe anînle’l bn lallele xulam, evd, xizmetkar: Ey min leley tom!?Ma ez xulamê te me!?lele hînker, fêrker, perwerdekerleleyî xulamî, evd, xizmetkarîlem li vêlem li vîlem ji vêlem ji vîlem cêgaye da li vî cihî, li vê derê, li vir

lem dîwewe ji vî alî / milî / rexî / teniştâ velemew ber berî niha, beriya vê gavêlemew (be) diwa ji niha şûnve, ji noke pêvelemew la bn lemew (be) diwalemew lawe ji bilî vê, ji vê pêve(tir), ji xeynî vêlemew pêş berî niha, beriya nihaleman livan, li evanlemanewe jivan, ji evanlemer ya/ yê (kesekî): kerekey lemer tokerê te lempa ronahî lemper lemper

lampe, lempe, çira, şewl, gulop,

asteng, kosp lemper, baraj lemper perandin asteng rakirin / nehêlan / nehiştin, rê xweş kirin lenc, lence lîtik, xwehilavêtin lenc kirdin lîtik li xwe dan, bilind meşîn, xwe hilavêtinlencîn lîtikîn, lîtik li xwe dan, xwe hilavêtinle'net lanet, nalet, le'net, ne'let, xezeb, belaleng leng, kulek, seqetleng nelihev, nehevseng, neparseng, bêbalans, newekhevlenger lenger, asinê giran / qurs yê diavêjin binê avê daku keştî / belem ji cihê xwe neçelenger hevsengî, parsengî, balans, lihevîlenger teşî^sk, sekinîna yanlidorxwezivirîna li hewa (ya firindeyan / firokeyan)lenger wezn, qafiye (ya helbestan)lenger sênî, belemelengere hejek, lengere, pendulum, tiştikên dihejin

lenger î bn lengerlengêze tavîbaran, şirebaran, barana pirboşlengî lengî, kulekî, seqetî lengî nelihevî, newekhevî, bêparsengî, bêbalansîlengîn lengîn, kulîn, wek lengan / kulekan / seqetan meşîn / bi rê ve çûn lep lep, paniya destan lepî dest lepê destîlepalep lepelep, du lep hemberî hev lepaşecâmaw

peymayî, bermayî, mîras, mîrat,kelepûrlepewrû devûdev, rû-û-rûlepewrû kewtin devûdev ketin, rû-û-rû ketin lepî lepî, wek / mîna lepan / lepên destan lepmal lepmal, malîna / maliştina / paqijkirina bi lepan / lepên destî lepmal kirdin bi lepan malîn / maliştin / paqijkirinleq leq, leqleqok, livlivok, ne şidayî / baş pê ve girêdayîleqan leqîn, leqleqîn, livlivîn, baş li cihê xwe nesekinînleqandin leqandin, leqleqandin, livlivandin, velivandin, vehejandin, ji cihê wê / wî hinekî anîn û birinleqandin dalivandin, dahejandin, daçemaLndin, datewandin, da-anîn, daînan, serê xwe bi mebesta ”belê / bila” livandin leqe pên, pehîn, pêhn, derbeyên bi (t binê) piyên mirovanleqe zîtik, zîçik, derbeyên bi simên dewaranleqe weşandin pên / pehîn veweşandin / têwerkirinleqeb paşnavleqeb bernavleqefirtê bn leqeleqekut pêqutk, pêkutk, çendîn car li dû hev piyên xwe li erdê dan / kutan / qutan

leqeleq leqleq, leqeleq, bn leq leqeşâl bn leqeleqleq leglege, quling,firindeyek ling- ûstulkdirêj e leqîn

bn leqînleqûloq leqleqok, livlivok, hejhejokler lawaz, qels, zeîf, qaştîk, çermokler û lawaz qels û qaştîk, pir lawaz / zeîfleran lerizîn, recifîn, ricifînler an qeliqîn, livînlerandin lerizandin, recifandin, ricifandin l er andin qel i qandin, li vandin lerandin velerizandin, verecifandin, vericifandinl er andin veqel i qandin, vel i vandinleranewe velerizîn, verecifîn, vericifînleranewe veqeliqîn, velivînlere, lereler lerz, recifklere, lereler qelik, liv, lebatlerî lawazî, qelsî, zeîfî, qaştîkî, çermokîlerînewe bn leranewelerok bn lerzoklerû rastgo, rastbêj, dw. derewker lerûyî

rastgoyî, rastbêjîlerz lerz, recifk, livîna leşî ji ber sarmayê yan tirsêlerzan lerizîn, recifîn, leş ji ber sarmayêyan tirsê livînlerzan vehejînlerzan velivîn, veqeliqînlerzanlerzandin lerizandin, recifandinlerzandin vehejandinlerzandin velivandin, veqeliqandinlerze bn lerzlerzek bn lerzlerzîn bn lerzanlerzok lerizok, recifok, ya / yê ku dilerize lerzok vehejok

lerzok livlivok, velivok, veqeliqok leserkerewe berevan, parêzvan, berxwedêr leserxo liserxwe, kesa/ê bi xwe dikare karûbarên xwe bi rê ve bibe, kesa/ê xwedî şiyan / taqetleserxo hêdî, rehet, bêlezûbezleserxoyî liserxweyîleserxoyî hêdîkayî, bêlezûbezîleş leş, laş, beden, gewde, kelexleşî leşî, tişta têkildarî leşleşkir leşker, leşkir, esker, artêş, ordî,şervan, şerker, ordûleşkirga leşkergeh, navenda / cihê leşker lêleşkirgêr leşkergêr, stratejîsta/ê leşkerîleşkirgêrî leşkergêrî, stratejiya leşkerîleşkirnişîn bn leşkirgaleşqurs leşgiran, keslan, tembelleşsûk leşsivik, destsivik, zîrek, çalak,aktîvleşûlar bejnûballet, lete qed, parçe, pirt, kerletger budje, hesaba lêçûn û jêhatinanletke bn letletûkut bn letûpetletûpet qedûped, pirtûmirt, parçe-parçelew li wêlew li wîlew ji wêlew ji wîlewe be der ji derî wê, li derî wê, ew ne tê de, ji bilî wê, ji xeynî wê lewe be diwa bn lewe diwalewe bew lawe ji wê wêvetir, ji wê wêdetirlewe diwa piştî wêlewe diwa ji wê pêvelewe pêş berî wê, beriya wêlew lawe ji wî alî / milî / rexî / serî ve

lew per di zêdetirîn bilindiyê / spehîtiyê /zîrekiyê û hwd de: lew perî ciwanî da dibilindtirîn pileya bedewiyê delew serewe ji wî serî / rexî / alî / milîvelewan li wanlewan ji wanlewane ye dibe ku, belkî, gengaz e ku, mimkin ekulewaşe cûnek nanê tenûrê yê dirêjok elewaze çartilk, çetelklewç, lewçe lewçe, zêdebêj, zêdeaxiv, kesa/ê zêde dipeyive, kesa/ê çi tê ber devî dibêje lewç, lewçe rûqayim, bêşerm lewçelewç lemçelemç, xwarina / cû(ti)na bi dengek bilind ji ber ku dev vekirî dikirîne / dicûlewçeyî lewçeyî, zêdebêjî, zêdeaxivî, axivîna / peyivîna / şitexilîna / xeberdana zêde û bêwatelewçeyî rûqayimî, bêşerm.î lewen leven, rûl, qamûş, qamîş, çîq, giyayek dirêj e ku di avê de yan li ber avê şên dibelewer mêrg, çîmen, şayir, şêngehlewer çerîngeh, çergeh, çêrgeh, çêrîngehlewer kirdin çerandin, çêrandin, giy a pê dan xwarinlewer kirdin çerîn, çêrîn, giya xwarin leweran çerîn, çêrîn, giya / gîha xwarin, dema heywan giyayê li mêrg û çîmen û çayiran şên dibe dixwinber ser kesêkewe leweran ji kîsê kesekî xwarin / jiyan: Hîç îşêk naka ber ser kesêkewe leweran be ser minewe elewerê Ti kar û sen'etî nakeber ser kesêkewe leweran ji kîsê min dixwe / dijî

lewerga çeringeh, çêrgeh, cihê / meydana çerinêlewerin bn leweranlewê li wir, li wê derê, li wêrêlewê ji wir, ji wê derê, ji wêrêlewêç mist, kulm, lep (tijî / miştî misteki/ kulmeki / lepeki xwê / şekir û hwd)lewênderê bn lewêlewêra di wir re, di wê derê re, ji wêrê re lewêwe ji wir, ji wê derê, ji wêrê lewêwe ji wir ve, ji wê derê ve, ji wêrê ve lewsawe ji hingê ve, ji vê demê ve, ji wê gavê şûnvelews lêv (t lêva jêrin ya şor / dirêj / stûn), bn lêwlewsin lêvşor, lêvşotirk, kesa/ê lêva wê /wi ya jêrin zêde dirêj elexem min, mayin, lexem, elxam (hin alavên teqok in ku tên binaxkirin daku piyê dijminan bikeve ser û biqete)lexem tunel, şkefta herdu aliyan ve vekiri lexemrexsiw serbixwe, serbest(zarokên yan firindeyên êdi pêwistiya wan bi dêbavên / makên wan nemaye)lexişteber xapiner, xiriner, xapinoklexwanetirs jixwedênetirs, xirab, bêiman, nebawerlexwanetirsi jixwedênetirsi, xirabi, bêimani, nebawerilexwatirs jixwedêtirs, rast, durist, biiman, bawer, bawermend, qenc, heq, rêrast lexwatirsi

jixwedêtirsi, iman, baweri,qenci, rasti, rêrasti, duristi, heqi leylax bn kiwêstanleylûk bn colan, colanelez lez, bizav, lezûbez, lezûbizav, zûkahi, piti, ecelelezgêr lezgin, bilez, bibizav, bilezûbizav, bilezûbez, pit

lezgêrî lezgînî, bizav, lezûbez, lezûbizav, pîtîlezandin lezandin, bizivandin, lez lê kirin lezet çêj, tam, lezetlezîn lezîn, bizivîn, lez kirin, ecelekirin, lezûbez kirin, lezûbizav kirin, pîtîn lezjimêr bn lezpîwlezpîw lezpîvk, alava leza / bizava meşîna tiştekî dipîve lêlê, li wê / wî / wanlê jê, ji wê / wî / wanlê bêzran jê kerixîn, jê betilîn, pê ve kerixîn / betilîn / westîn, pê ve mehû bûn, êdî nexwestin, êdî bala / dêna (kesekî) nekişandin lê bûnewe jê vebûn, jê veqetîn, jê filitîn lê bûnewe bela xwe jê vekirin, hêlan, rê danê lê bûnewe jê çêbûn, jê peyda bûn, jê berpê bûn lê bûrdin lê borîn, lê negirtin, efû kirin, bexşandinlê çuwandin şibandin (hev / tiştekî), kirinmîna / wek hev / tiştekî, wek hev / tiştekî lê kirinlê çuwandin pişaftin, bişaftin, helandin,asî-mîlandin, asîmîle kirinlê çûn şibîn (tiştekî), pê ve çûn, wek /mîna / nola / fena / şibî tiştekî bûn yan xwiya kirin: 'Elî zor le Osman eçê Elî pir dişibeOsman, Elî gelek wek Osmanî ye, Elî gelek mîna Osmên dixwiyelê çûnewe jê qut bûn, êdî nekirin: Mirîşkekeman le hêlke çûtewe Mirîşka me êdî hêkan nake lê dan lê dan, lê xistin, pê dadan, deynan (tiştekî / kesekî), qutan, kutan lê dan (amûrek muzîkê) lê dan / jenîn / jenandin / jendin / qutan lê dan (bîra avê / kend) kolan lê dan

(şitil / fîdan) çandin / çikilandin /kirin di axê re

lê daşkandin jê daxistin, jê kêm kirin, jê kuş tin (t bihayê / nirxê malî) lê diran hatin lê danlê diwan suhbet kirin, axivîn, axiftin, peyivîn, şitexilîn, xeber dan, qese kirin lê firê dan jê avêtin, jê kêm kirin lê geran jê gerîn, hêlan, hiştin, hêliştin, bela xwe jê vekirin, bi tenê hêlan lê geran jê hêlan, nehêlan têkil / tevlî bibe lê girtin lê girtin, rê nedanêlê girtin pê girtin: Heşîş pêy girtûwe Heşîş pê girtiye, Dîtiye ku heşîş pê heye û (lew) girtiyelê goran lê şaş kirin, li hev şaş kirin, xirîn, xirihan, xapîn, hatin xirandin / xapandin, tiştek li ber kesekî xelet bûn lê gorîn lê şaş kirin, xirandin, xapandin, li ber kesekî xelet kirinlê hatin lê hatin, lê qew±mîn, bi serî hatin: Çî le konesaetekt hat? Çi li saeta te ya kevn hat? Ka saeta te ya kevn?lê hatin lê hatin, kêr hatin, bo baş bûn: Cilûbergekanî niwêy zor dên Cilên wî yên nû pir lê tên, Cilên wî yên nû bo wî xweşik dixwiyin lê helbirîn rakirin, bilind kirin, hildan lê hele bûn (tiştek) li ber kesekî hinda / wenda / berze bûn, lê şaş bûn, rêya xwe şaş kirinlê helkewtin bi ser hilbûn, ew tişt / cih dîtin yê ku lê digerelê helsan lê rabûn, dijî (kesekî / tiştekî) rabûn / derketin / li ber xwe dan, tiştek qebûn nekirinlê kela bûn xwe jê varê kirin, xwe jê avarê kirin, xwe jê dan alî, hevza xwe jê kirin, xwe jê parastinlê kirdinewe jê kirin, piçandin, çinîn (gul, fêkî ji daran, keske / sebze ji nav bûstan)

lê kirdinewe jê vekirin, pê ve nehêlan / nehiştinlê kirdinewe devê xwe lê vekirin, bi gotin êrişî kesekî kirin

lê kolînewe vekolîn, lê kolîn, lêkolîn li ser tiştekî kirin, azmûn lê kirin, seh kirin lê la birdin jê birin, jê kêm kirin, jê veqetandin, jê vekirin

lê mare kirdin lê mar kirin, lê mehr kirin, jinek / keçek dan kurekî / zelamekî

lê mor bûnewe eniya xwe lê şidandin, cênîkên xwe lê şidandin (ji ber ku jê qehirî / enirî ye)

lê nan (xwarin) danîn ser agirî lê nan (bar) li (dewarekî) kirin lê nan bi bernavî bangî / gazî / dey li kesekî kirin (wek ”Heme / Mem / Miho” li şûna "MihemLed")lê negirtin lê negirtin, rê danê lê negirtin lê negirtin, lê borîn, efû kirin, bexşandinlê pir bûn jê têr / tijî bûn, pê ve / jê kerixînlê qewman lê qew±mîn, (bela / qeza / miqeder) bi serî hatin, tûşî (t belayekê) hatin lê rawestan lê sekinîn, lê rawestîn, li cihekî bênvedanlê rawestan li ser (babetekî / mijarekê) rawestîn / sekinîn, pûte bi (mijarekê) dan, giringî dan babetekî, li ser babetekî nivîsîn / peyivîn / vekolînlê têk çûnewe şexitîn, tevlihev bûn, serûbin bûn, gêj bûnlê tûjînewe vekolîn, lê kolîn, lê vetûjîn, seh kirin, axulme kirin, teftiş kirin lê we

jê, ji wê / wî / wanlê we jê ve, ji wê ve, ji wî ve, ji wan ve

lê wergeranewe lê vegerandin, bersiva (kesek!) dan (t dema du kes bi hev re stiranan dibêjin ku yek dibêje û yê din lê vedigerîne) lê westan bn lê rawestanlê westanewe li ber / hember (tiştekl / kesek!) rawestîn / sekinînin, li ber xwe dan, xwe ragirtin, dij! kesek! rabûn, berevan! ji xwe kirinlê weşanewe jê hatin, pê çêbûn, kar!n,şiyan, kêr hatinlê wurd bûnewe lê hûr bûn, bi hûr! / sexbêr! / kûrûdûr / dûvûdirêj seh kirin tiştek! daku wê baş fam bike, vekol!n, lê kol!n, tûj!n, tûjandinlê xefetan xem jê xwarin, (tiştek li / bo kesek!) bûn xem / kul / mereq / derd / kovan lê xoş bûn lê bor!n, lê negirtin, bexşandin, efû kirin, lê hatin rehmê lê xur!n ajotin, tirimpêl meşandin / an!n û birin-lê - (rayê lêkera 'gutin / wutin') -bêj- (ji 'got in'): Min delêm Ez dibêjim lêbûrde lêbor, lênegir, bexş!ner, bexşende, rehman, reh!m, efûkerlêbûrdin lêbor!n, lênegirtin, efû, bexşandin lêbûrdû lêbor!, lênegirt!, efûkir!, bexşand! lêçû eyn!, heman, şib! lêçûnêt! bn lêçûn!lêçûn! hevreng!, şib!n!, şib!t!, wekhev!, m!nahev!, m!nay!, nolay!, fenay!, wek!t!, eyn!t!lêder lêder, kesa/ê (t amûrek muz!kê weksazê / kemanê / deholê) lê dide lêdû raveker, şirovekerlêfe lêf, lihêf, lihêfk, niv!nek (stûr) e mirov bo xweparastina ji sarmayê bi xwe dadide dema dinive / radize / radikeve lêhatû kêrhat!, lêhat!, bikêr

lêj xwehr, xwar, xwêl, nerêk, nerast, çemiyayî, tewiyayîlêj (rêya) zivirok, çepûçûr, xwarovîç, xwehrovîçlêjaw herik, ava bilez diherike / dimeşe lêjayî bn lêjî lêje bn lêjlêjî xwehrî, xwarî, xwêlî, xwehrayî, xwehrahî, nerêkî, nerastîlêjî zivirokî, çepûçûrî, xwarovîçî, xwehrovîçî lêk lêk, li hev(du), lev(du), li êk(û)du, li yek(û)dulêk jêk, ji hev, jev, ji yek(û)du, ji êk(û)du lêk biran / bûnewe jêk / ji hev veqetîn, jêk / ji hev vebûn, jêk / ji hev cuda bûn, jêk dûr ketin, jêk qut bûnlêk berbûnewe pev çûn, berbûn êk(û)dulêk berdan berdan hev / êk(û)du, bera hevdan, li hev xurandinlêk ciya kirdinewe jêk cuda kirin, ji hev cuda. kirin, ji hev qut kirinlêk ciya kirdinewe (dema du yan çend kes pev çûne) jêk vekirin, ji hev vekirin lêk dan lêk dan, (parçeyên / pirtên tiştekî) xistin hevlêk kirdinewe ji hev kirin, ji hev cuda kirin, lêkve kirinlêk nan (çav) miçandin, neqandin, danîn ser hev, girtinlêk nan (devê xwe) girtin, dan êk, lêvên xwe danîn ser hevlêk rewînewe jêk sist bûn, ji hev sist bûn, ji hev vebûnlêkdiraw, lêkdirawelêkdayî, berhevkirîlêkdiraw, lêkdirawe(di rêzimanê de) hevedudanîlêkolînewe vekolîn, lêkolîn, azmayîş,azmûn, sehkirinlêl şêlî, şêlû, nezelallêl tîr

lêl mijî, bimij, bi mij û moranlêl ewrîn, şêliya çavanlêlaw şêlav, ava şêlî / şêlûlêlayî ewrik, ewrikê / şêlatiya ser çavan,kêmasiya nezelaldltinê ya çavanlêlayî dahatin ewrik / şêlatl ketin ser çavan,êdî bi çavên xwe baş nedîtinlêlayî dahatinbiwêj: Lêlayîm dabêt boy!Nemînim bû wî! Ez qurbanî wî bim!lêle tarîgewrik, xumamî, dema spêdeyan yanêvaran ku dinya ne tarî û ne jî ronahî yelêlî şêlîtî, nezelalî, mijûmoranî, nexwiyayîlêm li minlêm ji minlêman li melêman ji melêpirsraw bn berpirsiyarlêqewmaw lêqewimî, lêqewimiyayî, biserîhatî, gorî, qurban(ê belayekê / erdhejînekê / şerekî û hwd)lêr dehl, dehlûdir, daristan, cihê dar lê şên dibin (t yên pir dar / devî / teraş di nav hev re ne yan li nêzî hev in) lêrane bn lêrelêrewar dehlistan, dehlûdir, daristana asê / bor / boşlêre vir, vê derê, vira, vêrê, vê dirê, vî cihîlêre livir, li vê derê, li vêrê, li vê dirê,li vî cihîlêre ji vir, ji vê derê, ji vira, ji vêrê, ji vê dirê, ji vî cihîlêre be diwawe ji vir pêve, ji vê derê pêve, ji vî cihî pêvelêre be diwawe ji niha pêve, ji noke şûnvelêreş vir jî, vê derê jîlêreş li vir jî, li vê derê jîlêreş ji vir jî, ji vê derê jîlêsan, lêsanewe alîstin, alastin, zimanê xweli ser gerandin, zimanê xwe pê ve anîn û birin

lêse moçik, kefçîlêsîn, lêsînewe bn lêsan, lêsanewelêş ava bilez diherikelêş zêde, bêqam, pir, mişelêşaw bn lêşlêt li telêt ji telêtan li welêtan ji welêw lêv (dev û lêv)lêwan tirar, kas, amanek avvexwarinê ye lêwar

serlêv, lêv, rex, kinar, qerax, lêwarlêwawlêw bi-lêvan-re, ta berlêvan dagirtî,mişt, tijî, tije, dagirtî, ta berlêvan dagirtî / tijî / mişt, wisan tije ku ger piçek din lê bêt zêdekirin dê birije lêwe jê, ji wê / wî / wanlêwe jê ve, ji wê ve, ji wî ve, ji wan ve lêweI

ta, pejî, êş, janlêwedar tawî, pejîdar, kesa/ê tadigirelêwrêj lêvrêj, zêde, ya zêde ku di ser lêvan / berlêvan re dirijelêxur ajo, ajovan, kesa/ê tiştekîdiajolêy li wê / wîlêy ji wê/wîlêy an li wanlêy an ji wanlêzan jêzan, amator, kesa/êhinekî jitiştekî dizane lê di wî warî de ne pispor / zana yelêzg bênvedangeha firindeyan / teyrikan lêzge

benê / zincîra morîkanlêzm, lêzme lehî, avrabûnlêzm, lêzme tavî, şirebaran, baran boş / pirliç lêv (t ya jêrîn)liçestûr lêvstûrliçin bn liçestûrliçûlêw devûlêv

lifke lîfik, parçeyek pateyê gir e bopâşûştina amananlifke navê giyayekî yelik liq, pirt, pişk, parçe, par, beşlikan zeliqîn, man pêve, ketin pêve, pêvebûnlikandin zeliqandin, pêve kirin, xistin pêve likawe pêvek, servek, tişta neserekî ya li gel ya serekîlikênraw pêvekirî, zeliqandî lim xîz, qûm, axlimîn xîzîn, qûmîn, axî, tişta/ê ji xîzî / qûmîlimoz poz, difin, kepî, bêvil (t ya heywanan)ling ling, pî, pê, laq ling derling, deling, delîng ling lib, kit, tek, heb lingelerê lerz, recifîn lip bn liqliq liq, çeq, çeqil, çiq, çiqil, şax, gulî, aj, ajik, çuqlîlirf lê dan daqurandin,da'ûrancLin, bi lez(bê cûn / cûtin) xwarin lirfelirf bire-bir, dengê bayê bihêz listin, listinewe alîstin, zimanê xwe pê ve anîn û birinliwan lê hatin, kêr hatinliwandin lê anîn / înan, kêr anîn / înanliwar bn lat û liwarliwaw lêhatî, kêrhatîliwaw aştlixaw lixavliyan cûnek pêlavên / solên ser berfê ye lîçal

rîçal, reçel, lîçallîjne lijne, licne, deste, kom, komîtelîjne (lîjnedar) koma darên / êzingên /terikên / tirikên bo sotinê / şewitancLinê hatine berhevkirin

lîjne kirdin kom kirin, berhev kirin, danîn ser hevlîjnedar koma darên / êzingên / terikên / tirikên bo sotinê / şewitandinê hatine berhevkirinlîk gilîz, gilêz, şorik, kefşil, ava bi devûlêvên mirovan de dê xwarêlîkin gilîzok, gilîzo, kesa/ê gilîz / şorik/ kefşîl bi devûlêvan ve tê xwarêlîme parçe, ker, qed, pirtlîmo lîmon, leymon, fêkiyek tirş elîmonî enirî, esebî, înato, qehrokîlîmoyî lîmonî, ji rengê lîmonê, mîna rengêlîmonêlînc çirîk, kesa/ê yan tişta bi asanî ji mirovîvenabe yan bela xwe ji mirovî venakelînc û fînç çirîk, kesa/ê yan tişta wekbenîştî ji mirovî venabelîncî çirîkî, bn lînclîndû bn hewîrtişlîp gav, pêngav (t yên dirêj)lîp (benê / bizîngê / têla / werîsê pir /gelek) dirêjlîp lep, kulm, hind / ewqas xwarin ya ku mirov bi carekê diavêje devê xwelîp lê dan lep lê dan, bi lepan ketin ser, bi destan bi coşek / hezek mezin pir xwarin lîpawlîp bn lêwawlêwlîq lîç, nermok, nermovîç, nerm (t fêkiyên / keskeyên / sebzeyên pir gihiştî) lîqin bn lîq lîr lîr, pirzik, kuliklîs lîs, venîştek, cihê bênvedana / nivistinafirindeyan (t dîk û mirîşkan)lîs gopal, çogan, baston, darikê mirov xwedispêriyê daku bêyî ketin bikare bi rê ve biçelîs (lîsî çalçaloke) tevnê tevnpîrkêlîsk bn tîşk

lîste lîste, rêzname, nameya / kaxeza / perê navê tiştan / kesan lê hatine rêzkirin / nivîsînlîtaw lîçav, lîça avê, gerika ava biherî /biteqn / biçamûr tê delîte bn lîtawlîwa parêzgeh, wîlayetlîwa lîwa, tûgay (yekîneyek leşkerî ye)lîxin şêlî, şêlû, (ava) nezelallo bn bolobiya bn lobyalobya navê giyayekî yelok ben, bizîng, werîsloke pembûlokkiraw girêdayî, benkirî, bizîngdaLyî,werîskirîlole zz bn roleloleke bn lolelolo cûnek stiranan elome lome, gazin, gilîlone ta, lone: dezûy dûlone deziyê duta long kevînk, dersok, serpoş long desmal long xawlîloq gav, pêngav (t dema mirov xwe diavêje) loq leqleqok, hejok, lerizok, recifok loqandin (xwe) hilavêtin, bi çargavkî meşîn loqe çargavkîloqe kirdin / hawîştin çargavkî kirin, bi çargavkî meşînlor rewş, kawdan, hal, barûdoxlore cûnek stiranan elorî lorî, tir, kamyonên dirêjlort (< ing. lord) pir zengîn / dewlemend /halxweşlote tiriyê meriçî / rizîlotiyêtî lotiyetî, lotîtî, hunera mitirbên / m.eymûnên reqisvan / muzîkjen lotiyêtî qeşmerî

lotî lotî, mitirbên / meymûnên reqisvan /muzîkjenlotî qeşmerlotrewan tiredîn, peledîn, delodîn, bêteşe, pêkenok, qerfok, hepletiraş lotrewanî tiredîn, peledînî, delodînî, bêteşeyî, pêkenokî, qerfokî, hepletiraşî loxan şahî, festîval, gala lozender gir, bejndirêj, zexm, girs lur lor, nijada / gelê lor, kurdên bi zaravaya lorî dipeyivinlurî lorî, zaravaya lorî ya zimanê kurdîLuristan Loristan, herêma / welatê loranluwan bn liwanluwandin bn liwandinluwar bn liwarluwaw bn liwawlû bîrov, pirzik, cihê werimî / perçî yê leşî lûde gidîş, koma giyayê dirûyî û li ser hev civandîlûl lol, balol, badok, badbadoklûl (pirça / porê) xelek, qij, qijavij, nehilûlûl dan badan, kirin lol / balol / badoklûlaq ling, çok, lûlaqlûle lûlî, sîlînderlûlêne cûnek ceran / cerikan yê lûlîdirêj elûleyî lûlîkî, wek lûliyêlûlk bilûl, bilûr, fîq (alavek muzîkê ye)lûlkiraw badayî, badok, lolkirîlûrandin lûrîn, zûrîn (dengê guran / ba)lûre, lûrelûr lûrelûr, zûrezûr (dengê guran /ba)lûs hilû, hilis, nerm, rêklûs û pûs hilû (t gep û alek piştî tiraşîna rihan)lûske kose, bêrih, kesên rih lê nehatinelûsûpûs hûtûhilû, hût û hilû (t gep û alekdema nû hatine tiraşîn) lûşîn bn hellûşîn

lûşkandin kinkinîn, bi dengek nizm girîn lûşke, lûşkelûşk kinkin, giriyê bi dengeknizmlût poz, difin, kepî, bêvillût çûzanewe xeyidîn, sil bûnlût pijan xwîn ji pozê / difinê / kepiyê /bêvilê hatinlût sirîn (poz / difin / kepî / bêvil) kif kirinlût şkan poz şkestin lût şkan ketin şermê lût rût, hût, rûs, xwaslûtberz pozbilind, kesa/ê xwe pir mezindihesibînelûtberz î pozbilindîlûte (peyvek neşirîn e bo kesên poz-/difinmezin) pozolûte pozê: Heme-lûte Memê pozolûte Eyşe-lûte Eyşê pozêlûtela biyanbûyî, xerîbbûyî, jêdûrketî lûtewane xizêm, difinark, pirtika zêrîn ya li şûna guhan (guhark) dixin poza / difina xwe lûtfiş

pozfiş, difinfiş, pozkunikmezin,kesa/ê kunikên poza / difina / kepiya / bêvila wê / wî mezin inlûtke gupik, gupîtk, lûtke, cihê / beşa herî bilindlûtqulinge difinşalok, pozxwehr, kesa/êkepiya wê / wî çemiyayî / tewiyayî yelût zil pozmezin, difinmezinlûzew rêjen, herik, av, çem, rûbar-m, -m- min: dembînin min dibînin, dembînamin didît-m, -m- -(y)a min: malekem mala min-m, -m- -(y)ê min: espekem hespê min-m, -m- (ez ...) me: Min mamostam Ez mamostemema (çiyayê / girê / zûrê) rût

ma- ma-: maker maker, kera mê, dw nêreker

ma- mê-, -marî: makew mêkew, kewmarî, dw nêrekewmaç maç, ramûsan, ramlsanmaç kirdin maç kirin, maçî kirin, maçandin, ramûsandinmaçe hêstira mê, qantira mêmaçe maçe, qeremaç(e), yek ji çar cûnên kartên kumkanê (lîstika kartan) e maçekî bn maçemaçmaçên hevmaçî, maçkirina hevmaçûmûç maçûmûç, hev maç kirin û xwe li hevalandinmad bn mîdmadde bn mademaddî bn madîmade made, madde, bend, xal, paragrafmade mijar, babetmade made, tişt, materyamade berdesk, pate, tişta nanpêj hevîrî datîne ser û diavêje tenûrêmade pên, pehîn, pêhn, çift, refes, zîtik, zîçik, lêdana bi piyan / lingan maden kanza, maden, bn kanzamadeperist madeperest, materyalîst madeperistî madeperestî, materyalîzm mader mader, mak,

dayik,dê, deyk, da, bndaykmaderza zikmakî, xwezayî, xweriştî madeyîbn madîmadî madî, diravî, aborî, pareyî madî medî, bn madmaf maf, heq: Azadî mafî her gelêk e Azadî mafê / heqê her gelî yemaf par, behr: Mafit bem pareye niye Para / behra te di vî pareyî nînemaf têkilî, pêwendî, pevgirê, pabendî: Mafî be ser qisekey minewe niye Ti têkilî bi gotina min re nîne

mafûr mehfûr, merş, xaliçe, berik, hêsil, lop, mişot, mLêzer, sucatk, xawliçe mahek mahek, navê êşekê ye (ing. mumps, parotitis)mahi mahi, şaxên filanmahî tiştên ji şaxên filan hatine çêkirin yan bi wan hatine xemilandinmahizerd gupik, gupitk, lûtke, serê çiya, bilindtirin cihê çiya (t yên rût ango yê ti tişt lê şên nabe) mak mak, dayikmak mak, kan, serekani, cihê yan tiştek tiştek jê tê yan çêdibemak mak, gewer, bûneweri, sirişta rast yatiş teki ango ne tenê xwiyanga wê / wlmak zêdeêş, pêveêş, komplikasyon, êşek biçûkya li gel êşa sereki yemakaw makav, serekani, ava serekimakaw cûnek şorbeyê yemaker maker, kera mê, dw nêreker, kerê nêrmakermele xweşirinkirin, xweşirinkirina li ber dilê kesekimakew mêkew, kewmari, kewa mê, dw nêrekewmal Imal be qur girtin mal (li keseki) wêran kirin, ziyan (ek mezin) gihandin keseki mal be qur girtin Mal be qur girê, bo wat kird? Malwêran, te çima wa kir?lût birin (bo diziyan / xirabiyan) ketin malekê lût û minal bn malûminallût xistin mal dan, barê mala xwe danin û li ciheki bi cih bûn mal IImalat pez, koma mih û berx û beranan malat

terş, koma karik û bizin û nêriyanmalawa bit! Malava (bi)! Mala te ava be! Bi xatira/ê te! malawayi xa tirxwes tin. :

malawayî kirdin xatir xwestin Malawayî lê kirdîn Xatir ji me xwestmalbend malbend, bênvedangeh / rawestgeh in li ber rêyên karwanan malbend der, dever malbend war, welatmalbend navend, cihê girse / gel lê dicive, meydana bûyeranmaldar maldar, zengîn, dewlemend maldarî maldarî, rêveberiya / karûbarên aboriya malêmaldarî maldarî, zengînî, dewlemLendî malewe malve, berev malê, ber bi malê ve: Eçim bo malewe Ez ê bi nik mal ve biçim malewe malbatî, ehlê malê, kesên ji malekê: Malewe çon in? Malbatî çawan in? Zarûzêç çawan in?malewênçe cûnek giya yemalewmal mal bi mal: pişkinînî malewmal (lê)gerîna mal bi mal malî xwemalî, xumalî, yên malê, malî malî kedî, kehî, dw kûvî, kovîmalîn malîn, maliştin, (bi firçeyê / gêzîk / motorê gi^şî) paqij kirin maloçke xanîk, mala / xaniyê biçûk û bêserûbermalos mahû, beraza mê, mehû, mawîmalran hatin malîn / maliştinmalû bangurdan, bagurdan, mangêr, mehlî, tapan,şûnkê serbanan, bangurdank, alavek e li serbanan tê gerandin daku ban bihêz bibe û dilopênavê tê neçin mal ve û malê şil nekinmalûm malim, serekên dînî yên cihûyan (lişûna melayên misilmanan yan qeşeyên fileyan)malûminal zarûzêç, erzûeyal, jin û zarokmalwêran malwêran, malkembax, malxirab,xwelîsermalwêranî malwêranî, malkembaxî, malxirabî, xwelîserî

mamizmamîlmamîlanmamîranmamk bn mamik mamleçûqe kum, kulav, t mamnawendî navincî,

yê bi saqo / qapût ve tiştê ji mezinatiya /

malxo lêzim, dost, kesek ku ji malbatê tê hesibandin. (Agadarî: Di kurmancî de "malxwê malyat maliyet, berhem, hate, dahate, kar, qazancmam mam, ap, am, birayê babê yekîmaman pîrik, jina di welidîna / çêbûnazarok de alîkariya diya zarok dikemambirayîme cûnek tirî yemame mamo, apo, amomamele bn mamilemamexeme xalxemo, kesê pir xeman dixwemamik mamik, tiştonekmamil mamil, mi'amil, kesa/ê bi berdewamîbazirganiyê / ticaretê li gel kesek din dike mamile mamilet, mi'amilet, bazirganiya /ticareta berdewam di navbera du hevpeymanan de mamilepeşîmanîpêşînat, beşek / pişkek ji bihayê tiştê dê bêt kirîn ku yê bikir dide yê firoşer daku ger yê bikir paşî li bazara xwe poşman bibe û nexwaze tiştên sparişkirî bikire hingê ev pişka / beşa pare bo yê firoşer bimîne mamir

mamir, mamirk, mirîşkên ciwan,mirîşkên dê di nêz de bigihin jiyê / temenê

hêkkirinêxezal, bn ask bn mamil cûnek giya ye

bn mamîlanbaşiya / jêhatiniya xwe ve ne pir mezin / baş û ne jî pir biçûk / xirab mamo bn mamemamojin jinmam, jinap, jina mamê / apê kesekî mamosta mamoste, mamhosta, fêrker, dersdêr, wanedêr, hînker, kesa/ê dersan / waneyan li dibistanan yan fêrgehên din dide mamosta bernav bo kesên xwenda / zana

mamostayane mamosteyane, mîna / wek mamosteyan, hosteyane, bi hostetî mamotk jêhatî, bihinêr, kesa/ê baş dikare tiştan çêbike, kesa/ê ji destên xwe ve zîrek / jêhatîmamwes ta bn mamos taman man, xweragirtin, sekinîn, nelivîn, neçûn, nemirin, neguherînman grev, karnekirina ji ber nerazîbûnêman girtin grev kirin, ketin grevê, karêxwe rawestandina ji ber ku ji kardêra/ê xwe nerazî ye û dixwaze bi rawestandina karê xwebandorê li kardêr bike daku daxwazên kesa/ê karrawestandiye bi cih bînemanewe veman, li paş manmanewe man, wek mêvan li derekê manmangir girevgir, kesa/ê karê xwe radiwestîneji ber ku ji kardêra/ê xwe ne razî ye û dixwazebi rawestandina karê xwe bandorê li kardêr bikedaku daxwazên kesa/ê kar rawestandiye bi cihbîne-man, -man- me: namanbînin me nabînin, lêman dizîwe ji me diziye-man, -man- -(y)a me: malekeman mala me-man, -man- -(y)ê me: espekeman hespê me-man, -man- -(y)ên me: espekanman hespên me mana wate, mane, me'ne manadar watedar, manedar, bime'ne manayî wateyî, maneyî, razber, abstraktmandû westî, betilî, kerixî, mandî, tehibî,te'ibîmandû bûn westîn, betilîn, tehibîn, te'ibîn, mandî bûnmandû kirdin westandin, betilandin, te'ibandin, mandî kirinmandûnebûnî mandînebûn, silav li kesek jirêvingiyê tê / hatiye: "Xwedê qewetê bide" yan biwêjek wek wê mang heyv, hîv

hinêr, şiyan, jêhatin, pêçêbûn giyayek xwerbar e

mang meh, heyv, heyamek salnameyi yê nêzî 30 rojîmang giran heyv xeyirîn, dema heyv bi temamî yan jî hin parçeyên wê tarî dibin û nayên dîtinmangî çiwarde meha çarde(hî), meha tevav, demameh bi temami tê ditinmangî dahatû meha bêt / weremangî raburdû meha borî / çûyîmanga, mange çêl, çêlek, "gayên mê"mangane mehane, her mehmangane mehane, li gor mehanmangeşew tavheyv, tavehîv, hîveron, ronahiyaheyvê yan şeva ronahiya heyvê li dinyayê didemangî mehî, bi mehan, li gor mehanmangî heyvî, bi heyvê, li gor heyvêmanî bn manamaqûl maqûl, jêhatî, berkeftî, qenc, çê, baş, çakmar mar, heywanek xwişok yê bi piranî jehrawî yemar bn tarûmarmarasa zivirok, badok, badbadokmarangaz marpêvedayî, kesa/ê marekî yan çendmaran jehra xwe gihandiyêmarçêwe çavmark, meroje, navê giyayekî ye mare mehr, mar, zewac, jin- yan mêrkirin mareke zîn mareke kurtan mareke têrmarekol dûpişk, bn dûpişkmareyî next, qelen, pareyê / malê malbata zavayî dide ya bûkêmarezîw hezarpêk, navê heywanikek biçûk ya pirling emarîfet marîfet, me'rîfet, xîret, namûs, şan, şeref marîfet marîje

marmêlke margîsokmarmasî marmasî, cûnek masiyên dirêj e ku dişibe maranmarnegez cûnek pêlavan / solan e ta çokan dirêj e daku mar bi mirovî venedin / jehra xwe neavêjin mirovîmaro beş, niqteya spî li eniyan hespanmasan werimîn, perçivîn, pifîn, avisîn, pifbûn, bn awsanmasandin werimandin, perçivandin, pifandin, avisandin, pif kirin, bn awsandin mase bn mêzmasî masî, masû, me'sî, lawirek avî ye masîgir masîgir, kesa/ê yan lawirên masiyan digirinmasîgire masîgirk, navê firindeyekî ye mast mast, şîrê germkirî û hêvênkirî û meyandî mastaw dew, mast û av û xwê (û cemed / bûz) têkilkirî / tevlihevkirîmasulke, masûlke zeblek, masûlke, zevlek masûle bilolk, gulolk, masûr, deziyên li hev alandîmasûle bn fîkemaş maş, maşik, gulgiyayek xwerbar e ku libên wan dişibin nokan / nîskan / fasoliyan û bi taybetî di nav birincî de tê xwarin. Navê wê yê zanistî Phaseolus aureus e. maşe cûnek toran e bo masîgiriyê maşîn xwarin, xilas kirinmaşînewe ramalîn, raheşandin, bi carekê xilaskirin (t dema kesek tiştekî bi tevayî diavêje devê xwe)maşot kirmik, kurmik, parazîtmaşqe bn aşqeûmaşqemat mat, ecêb, seyr, sosret, hêbet, heyirî mat (bêdeng, kir) mit, kir, bêdeng, bêpêjn mataw tavheyv, hîvron, tava heyvê / hîvê, şeva tava heyvê bihêz e mate (fêkî / keske / sebze) nîvgihiştî

matemîn bêmad, bêxulk, aciz, nekâfxweş, bêzewqmatemini bêmadî, bêxulkî, acizî, nekêfxweşî, bêzewqîmatik kil, rengê reş yê mirov li bijangên / mûjangên çavên xwe didin, bn arayiş matî matî, ecêbî, seyrî, sosretî, hêbetî, heyirînîmatî mitî, kirî, bêdengî, bêpêjnîmatî bêmadî, depresyonmatlî cûnek tivengan / çekan ema tor motormatore bn pirûpûçmaw mayî, heyî, sax, nemirîmaw bermayî, jibermayî, zêdemawe heyam, dem, mawe, midet, wext, çaxmawe qeder dûrîmawe delîv, derfet, îmkan, rêmaxolan xemgîrî, xemgînî, têrxemî, kovandarîmaxolan bêhedan, nerehetî, nearamîmaxulya bn maxolanmaye nirx, biha, maye, sermayemaye binas, sedem, semed, sebeb, serekanî,çavkanîmaye maddemayepût rût, rûtbûyî, kesa/ê ti pare yan maliyet nîne yan nemaye, kesa/ê ketiye rewşek kembax (pir xirab) ya aborî mayedar mayedar, maldar, malhe, zengîn, dewlemend, kesa/ê di rewşek baş ya aborî de mayedarî mayedar, maldarî, malheyî, zengînî, dewlemendîmayesîrî bawesîrî, basûrîmayewar, mayewer rastîn, heyî, nehewantemayin mahîn, mehîn, hespa mêmayinçe ling, lûlaqmayinçe masûlkemay is bn ayarmazin bn mezin

mazû mazî, mazûmazûlîkâş xweragir, mukum, dilsoz me- ne-, me- (pâşpirtikek e bo fermaniya ne- erênî): meke neke, meke, mebin nebin, mebin me'amele bn mamilemebest mebest, merem, mexsed, niyaz, armanc, nêt, niyet, daxwaz, hêvî, doz mebesthên erênî,

avaker, biber, berhemdermeclîs civîn, meclis, civat, encûmen, kormeclîs bestin / girtin civîn li dar xistin mecrîsok navê giyayekî ye li mêrg û çîmenan şên dibemecûsî mecûsî, stêrxwîn (astrolog) yansihrbazên zemanê berêmeçek zend, bask, meçek, destmefreq bronz, mefreq (cûnek kanza / maden e)meger meger, ger ne: Meger xom nekem Ger bixwe nekimmeges bn megezmegez megez, pêşU û mêş û firindokên din yên mîna wanmegezxor megezxwer, heywanên pêşU û mêş û yên wek wan dixwin meha bn mêmehek bn sengî mehekmehik, mehk mehik, xwîndîtin, xwînçûna ji ber keçan / jinan, bênivêjî mehîr şorbe, mehîr, avikmehkem mukum, cihgirtî, xurt, tişta bi asanîji cihê xwe nalivemehkeme bn dadgemehşer bn rojî mehşermeka t bn meranemekir bn mekrmekîne mekîne, endaz, makîne, alav, amûr, hacetmeko veşargeh, cihê xwelêveşartinêxo le meko danxwe li ber venan / vedan, xwe liser rêya kesekî / heywanekî veşartin ta ku ew

kes / heywan bêt û bikeve destê kesa/ê xweveşartiyemekr bn fêlmel bn bal indemela mela, mele, serekên dînî yên misilmanan (hevberî qeşeyên fileyan yan malimên cihûyan) melamet melamet, motîvmelamet binas, sedem, semed, sebeb, ho melaq mewîj, mêwîj, tiriyê hişkkirî melaş mit, kir, bêpêjn, bêdeng, bêdeng ûbêlivmelaşû pidû, pidî, alûme, panika devîmelayetî melatî, meletî, karê / pîşeya / jiyana melayan melayket bn firîştemelazade melaza, ji binemaLla melayan, zaroka/ê melamelbend bn malbendmele ajnî, melevanî, avjenkî, sobahî, ajne, ajnêmele kirdin ajnîn, melevanî kirin, ajnê kirin, avjenî kirin, xwe di avê xistin, çûn di avê de û tê de pî / ling li hewa gerîn, xwe avêtin avê û tê de pî / ling ji erdê bilindkirî xwe livandinmelega ajnîgeh, melevanîgeh, hewza / cihê ajnînê / melevanîkirinê melewan ajnîzan, ajnîvan, melevan, melevanîzan, kesa/ê dizane di avê de bilive bêyî ku bixeniqemelewanî ajnîzanî, ajnîvanî, melevanî, werzişa / spora yan zanîna / hunera livîna di avên kûr demelez an bn melewanmelhem melhem, krêm, merhem, dermanek don e bi leş radidin daku nerm bibe yan ji nesaxiyekê bêt parastinmelkeb zembîl sepet, selik, zembûlk melkesen cûnek kirmikan / kurmikan e

melmel cûnek çît / qumaş emem guhan, ew pişk ji leşe heywanên mê ya ku şîr tê de ye yan şîr jê têmemdar guhandar, ew cûn heywan yên ku guhan henememe bn memkmemîle serçiçik, sermemik, ew kuna / qula li memikên / bersîngên / bistanên jinan ya ku şîr jê têmemk memik, bistan, bersîng, çiç, çiçik, memk, ew pişk ji leşê jinan ya ku şîr tê de ye yan şîr jê têmemk dan çiçik dan, şîrê memên / çiçikên xwe bo xwarinê dan zarokekîmemkbend bermemik, ew parçeya cil ya ku jin dixin ber memikên xwememke memik, meme, botlê / şûşeya şîrê zarokan dikinê û zarok dikare piço-piço ji kunika wî şîrî bimêje û vexwe memkole memkok, çiçkok, memên / çiç(ik)ên biçûkmen min, mine, pîvanek giraniyê / qursiyê ya nêzî 3 kîlograman emen vê gotinê de: Her kes menî malî xoyetî Her kes hosteyê karên xwe yemencel mencel, amanek mezin e t ji mis / sifir tê çêkirinmenceloke mencelok, mencelên biçûk-mend -mend, paşbendikek e bo çêkirin hinnavdaran ku wateya ”kesa/ê tiştekî dike /dizane” dide: hunermend, karmendmendebûr pîs, genî, girewî, fistewîmendîl cûnek çît / qumaş emene bermayî, jêmayî, zêdemenê giyayek bênxweş yê xwerbar emeng kûr (av û hwd)mengaw hewz, cihê av têmengene mengene, alavek e bo şidandina / dewsandina hin tiştan

mengîmengîlmengul

merexes merexesî merez mereze merg merg,

kûrl, kûrahî, kûratî bn mendilmengul, zengul û mengul, gulifank, hin tişt in bo xemilandina diwaran

yan cihên dinmeqam miqam, kilam, stranmeqest meqes, miqes (alavek pêbirînê ye)mer mî, mihmeran bn yasemînmerane mihane, mekat, baca mihanmerc merç, şert, şirût, şert û merc, şert ûşirûtmerd gernas, egîd, mêr, mêrxas, wêrek, biste, azamerd merd, kesa/ê amade ye malê xwe bo alîkarîkirina xelkê xerc bike, dijw temah, çepel, nemerdmerdayetî mêranî, mêrxasî, wêrekî, bistehî, gernasî, egîdî, azayî merdayetî merdîmerdim mirov, meriv, mere, ademza, benîadem,ademîzad, însanmerdum bn merdimmere azar, jan, êş, elem

merekeb ximav, hibir, mirekeb,destûrdayî, berdayî, bexşandî destûr, xatir, îzin merez, mixayir, mohaîr zeviya birinc mirin, neman mergemûş jehrek e t bo kuştina mişkan / curdan tê bikaranîn

merheba merheba, silavmerkane merkane (cûnek ceran / cerikan e) merkez navend, merkez merkezî navendîmermer mermer (cûnek kevirê bihadar e)mesîhî file, mesîhî, xrîstiyan

merûmalat terş, tewal, sewal, terşûtewal, kerî, pezmLerz tixûb, sinor, bn sinûrmerze catir, catirî, catirk (navê giyayekîye)merzekêwîle bn merzingoşmerzingoş catira dêmî / beyaristanê / kûvîmerzewan tixûbvan, sinorvan, kesa/ê çavdêriya/ sereguhiya sinoran / tixûban dikemerzewan sinorî, tixûbî, kesa/ê li ber / sersinoran dijîmesek bn mûşekmesel mesel, metel, nimûne,mînak, wekok,wênemesela mesele, bo nimûne, wek mînak mesîne mesîn, amanek avê yê lûlîdar e mest mest, serxweş, kesa/ê ketiye bin bandora alkoholê yan tilyakê (her wiha mecazî: kesa/ê bi kirina tiştekî zêde kêfxweş bûye) mestî mestî, serxweşîmeşkale bn meşkolemeşke meşk, pîstê / çermê / postê hinheywanan (t yê bizinan / çêlan) yê bo kêşana avê yan kana / kilana / kiyana mast daku bibe dew û don / nîvişkmeşke jendin meşk kan / kilan / kiyan / kilandin / kiyandin / hejandin / livandin / anîn û birin daku mastê tê bibe dew û don / nîvişkmeşkole meşkok, pîstok, postik, canteyek biçûk e ji pîstê / çermê hin heywanan tê çêkirin û hin xwirakên hişkkirî (bo nimûne hejîrên hişkkirî) tê de tên parastin meşq rahênan, ra-anîn, temrîn, meşq, xwefêrkirin, xwehînkirina bi kirinê / çêkirinê li derî dema bi rastî bûyerek diqewime, li derî dema pêşbaziyê / lîstikêmeşqbîn rahênanker, meqşker, kesa/ê xwe bi meşqan fêr dike, kesa/ê bi meşqan tê hînkirin

meşdader meşqder, rahênander, kesa/ê kesek dî bi meşqan fêr / hîn dikemetarêz xendek, çeper, cihê leşker / pêşmergebo xwe koliye û tê de li benda dijmin dimîneyan xwe ji dijmin diparêzeme tel mamik, tiştonek, têderxistinok,metel, metelokmetel dahênan mamik pirsînmetel helhênan tê derxistin, mamik zanîn,bersiva mamikekê rast danmeth meth, pesnmetirsî metirsî, tirs, fikar, endîşe metirsî xeterî, talûkeyî, metirsî mewda dev, devik (parçeya tûj / birek ji kêrê / şûr û hwd) mewda mijar, babetmewlû, mewlûd mewlûd, mewlîd, pîrozkirina (jidayik)bûna Hz. Mihemed pêxember mexaze mexaze, mixaze, dikan (t yên cilfiroşiyê)mexlûq, mexlûqat afirandî, mexlûq, mexlûqat, heyber, xelk, hemû tiştên heyî yên jîndar mexşel pêtal, meşale, agirê mirov li gel xwe dimeşîne daku rêya mirov ron bike (wek sembol jî tê bikaranîn)mexte aheng, aştî, lihevî, tenahîmexte girtin li hev kirin, li hev hatin, aştbûn, pêk hatin, aheng (di navbera du kesan /aliyan de) çêbûn / peyda bûnmey mey, bade, şerab, ereq, raq, alkol,alkohol, vexwirak, vexwarinên alkol têmeyan navber, navbeynmeyan nav, nêv, navendmeyan dever, navçe, herêm, cih, warmeydan bn meydanmeyandin meyandin, mehandin, tiştek ruhn / avî kirin tiştek nîvziwa (t şîr kirin mast) MeyandûawMezra Botan, Mezopotamya, Nêvduav, devera dikeve navbera Çemê Dîcle û Çemê Firat

meyane navincî, navîn, nave, nêve, ya ne zêde mezin û ne jî zêde biçûk meyane têkilî, nasînmeyanero rênerm, navrê, sernerm, dijw reh^işk, tundraw, ekstremîst, serhişkmeyaneroyî rênermî, navrêyî, sernermî, dijwrêhişkî, tundrawî, ekstremîzm, serhişkîmeyaneyî navincî, navîn, naveyî, nêveyîmeyaneyî rênerm, navrê, sernermmeydan meydan, gorepan, mêdan, rastgeh,çare, cihê pan (û rût, t bêdar)meydan delîv, derfet, îmkan, rêmeydandar şerker (t di pevçûna navera du kesande)meydandarî pevçûn, lêkketin, lihevxistin,şerê navbera du yan çend kesan meyfiroş meyfiroş, badefiroş, kesa/ê meyê / badeyê difiroşe, xwediya/ê dikana meyê / badeyê meygêr meygêr, badegêr, saqî, kesa/ê meyê / badeyê raber dikemeyî meyî, mehî, tiştê ku meyiye yan hatiye meyandinmeyîn meyîn, mehîn, tiştek ruhn / avî bûn nîvziwa (t şîr bûn mast)meyl hewes, gêwl, arezû, hez, dil, daxwaz, xwezî, xwestik, meylmeymûn meymûn, mêmûn, hin cûn heywanên destdar inmeymûn peyvek neşirîn e bo mirovan meymûnewan meymûnvan, kesa/ê meymûnan xwedî dike yan dielimînemeynet, meynetî dijwarî, bela, êş û jan, kul û derd, tengasî, tengavî, bêçaretî meysaz meyçêker, meysaz, badeçêker, badesaz, hosteya/ê çêkirina meyê / badeyê meysazî meysazî, meyçêkirin, badeçêkirin, badesazî, hostetiya çêkirina meyê / badeyê meyser misoger, tekîd, te'kîd, bêguman, bêşik, pişrast

meyser kirdin bi cih anîn, misoger kirin, tekîd kirinmeystan meygeh, badegeh, meyistan, badestan, cihê mey / bade lê tê çêkirinmeyter tîmarker, seyîs, meyter, kesa/ê matî ji hespan dike, kesa/ê sereguhiya / çavdêriya hespan dike, xulamê hespên axayê xwe û / yan mêvanên wî av û alif didemeyterî tîmar, seyîs, meyterî, sereguhîkirina hespan, matîkirina ji hespan, av- û alifdana hespanmeyyan bn meydanmezat mezat, bazara lê tê gazîkirin ka kî dixwaze tiştekî bi bihayek girantir bikire ew tişt tê firotin wî kesî yê amade ye herî zêde pare pê bidemezatxane mezatxane, cihê mezat lê tê kirin mezbete gilî, gazin, gazinc, gazind, xwenerazîkirin meze çêj, tam, tehmmeze lê cûlan tam lê (xweş) hatin, çêj lê (xweş) hatin, jê hez kirin, li ber dilî xweş bûnmezedar çêjdar, bitam, tamdar, biçêj, tamxweş, çêjxweş mezin bn meznmezirge mezirge, cih, dever (t yên pîroz / dînî)mezn gir, girs, giring mezn mezin meznayî bn meznîmeznî mezinî, mezinahî, mezinayî meznî girî, girsî, giringîmeznîxwaz mezinîxwaz, jixwemezintir, jixwezêde, kesa/ê her dixwaze (bi hêza / navdariya xwe) mezintir bibe tevî ku derfetên di dest de kêm in bo ku bigihe armancên xwe mê mê, dijw nêr mê (mer) mî, mih, dijw beran

mêbaz jinbaz, mêrê têkiliyên ne berdewam li gel jinan hene, mêrê "her roj" bi jinek nû re ye, mêrê "ji jinekê dibeze ya dî" mêbazî jinbazî, têkiliyên ne berdewam yê mêrekî li gel jinanmêçke serejin, jinanî, zelamê bi reftar ûtevgera xwe ve mîna jinanmêgel kerî, celeb, pez, koma mihanmêj mêj, berê, berî demek dirêjle mêjewe ji mêj ve, ji berê ve, demek dirêj e/ bû ku...mêjelak mejox, mejî (tenê bi wateya konkret) mêjû dîrok, mêjû, tarîx, zanista yan serpêhatiyên li ser demên berê yan bûyerên qewimîmêjûnas dîroknas, pisporên dîrokê mêjûnasî dîroknasî, zanista li ser dîrokê mêjûyî dîrokî, mêjûyî, tarîxî mêkut mîrkut, mîrqut, alavek mîna bivir e lê serikê wî girovir e mêkute xurî, xurîk (êşek e)mêlak hesk, mifsik, moçik, heskû, alavek ji kefçiyan mezintir e xwarin pê ji qazanan / qûşxanan dikin sênîkan mênge bn mêmêrd mêr, şû, helal, zelamê di zewacê de mêrê jinekêmêrd kirdin mêr kirin, şû kirin, (keç / jin) zewicînbe mêrd dan dan şû, (jin / keç) zewicandinmêrddar bimêr, mêrkirî, şûkirî, mêrdar, jinazewicî / zewicandîmêrdezime bn motekemêrg mêrg, çîmen, çayir, giyastanmêrgole mêrgok, mêrga biçûkmêrguzar şên, h.êşîn, giyadar, cihê gul û giya lê şên dibinmêrguzar baxçe, gulistan

mêrû kêzik, hemû cûnên kêzikan yên difirin û dimeşinmêrûgir kêzikgir, giyayên kêzikgir / kêzikxwermêrûle mêrî, mûrî, morî, gêle, gêre, gêrik, mûr, mûhî (zool. Formicidae)mêrûle kirdin kizîn, kizkizîn, kizkiz kirin, hêdîka li ser agir kelînmêrûxor kêzikxwer, heywanên kêzikan dixwin mêslezergo jale, lork, rolk, lavlavk (giyayek e)mêş mêş, lawirek firok ya biçûk e mêşesî cûnek firindeyan emêşk mejî, mêjî, mêşk mêşk hiş, aqilmêşk birdin mejî reş kirin, wa kesek aciz /zivêr kirin ku êdî nizane çawan / çi bikemêşk birîn aqil (ji tiştekî) birîn, bawerkirin ku tiştek baş emêşk çûn gêj bûn, hay ji xwe nemanmêşk xoşe kirdin mejî şûştin, aqil xirandinmêşkole mejîk, mejîçk, pişka biçûk ya mejîmêşrewên mêşrevînk, tiştên tên bikaranîn bodûrxistina mêşan ji tiştekîmêtulke cûnek kêçan / spihan emêw mêw, dara tirî pê ve çêdibemêw find, şem, mûm, mad-deyê find jê tênçêkirinmêwerd zevî, zeviya tovkirî ya piştî yekembarana payizê kêlayîmêwîn findî, mûmî, şemayîmêwuj, mêwûj mewîj, mêwîj, tiriyê hişkkirîmêx mîx, sing, kelem, bizmar, arêx, spînmêxek navê hin cûn gulên mîxdaLr emêxoş tirş-û-şirînmêye bn mêmêyîne zayendmê, mêyîn, dirêzimanê denavdêrên mîna peyva "jin" ditewin mêz mase, mêze, xwank, xank

panelgotûbêjopozisyon, mixalifemicewir, berdestiyê / berdestkê

mêz bn mizmêzglrd suhbeta li dor maseya / mêzeya girovir mêzgird mêzgird mi'arize micewir mizgeftêmicro bn kiwêrmift belaş, herwe, bêpare, bêheqmift pir erzanmiftî miftî, mufti, zanayek islamêmihami parêzer, avûkatmij pêl, qurta / qurça li cigareyê yan qelûnê tê danmij lê dan pêl lê dan, pêlek jê kêşan:Mijêk le cigarekey xoy da Pêlek li cigareya xwe damij mij, moran, dûmanmijdane xelata didin kesa/ê mizginiyekê radigihinemijde mizgini, mizgîn, nûçeya / peyama /xebera xweş / xêrmijdegar mizginiber, kesa/ê mizginiyan diine mijer mêjer, kesa/ê tişteki dimêjemijer mêjerk, alava tişteki dimêjemijin mêtin, mêjan, mêhtin (zarok: şirjimemikên / çiçikên diya xwe kişandin devê xwe mijin têjikên heywanên guhandar: şir ji guhanên maka xwe kişandina devê xwe) mijin mêjin, av yan tiştek yê ruhn çûn di nav tişteki re û êdi bûn beşek ji wi tişti û wisan wenda bûn (t dema piçek av di nav axa ziwa re hişk dibe, hingê "av dimêje erdê") mijok mêjok, tişta tiştek din dimêje xwe (t per ango kaxeza bo xiwakirina avê tê bikaranin) mil s to, hustu mil gerden

milç, milçemilç, milçehûr milçemilç, xwarina/ cûna / cûtina bi dengê bilindmilk milk, maLlûmilk, mal, erazî, dewlet, heyînmilkûmaLl maLlûmilkmiloziman lewçe, zimandirêjmilwanke gerdenî, ristika gerdenê, kolyemijîn mêtin, mêjînmil stu, hustu, sti, sto, stû, stuh, ew pişka ji leşê mirovan yan lawiran ya ku serî bi leşî ve girê dide (Agadarî: di kurmancî de peyva "mil" wateyek cuda dide: mil ew cih e ji leşî yê ku destên mirovan yan lawiran lê bi leşî / kelexî ve girêdayî ne)mil berew cêgayek / şitêk nan berê xwe dan ciyekî / tiştekî, ber bi aliyekî meşîn / bi rê ketinmil le çeqo sûtin stuyê xwe dan ber kêrê, serê xwe xistin belayê, xwe xistin talûkeyan / xeteriyanmile pêşbazî, pêşbirk, misabeqe, sîbaq milego

bn milwankemilek bn şêrmilema nefes, hilm, bên, henase, bênvedan, anîn û birina bênê / nefesê milema nîştin bên(a kesekî) hatin, piştî bênbiserketinê dîsan bên vegerînê normaliyê:Hêşta milemam nenîştibû, wutî: "Debê dîsanrabikeynewe." Hê bêna min nehatibû, got: "Divê em dîsan bibezin."mileqorte stulk, stuyê zirav û dirêj (yê firindeyan yan ji qerfî yê mirovan) milequtê kirdin stuyê xwe dirêj kirin (daku tiştekî bibîne)milewan stubend, benda / benê li dor gerdenê/ stuyî tê alandinmilhur stustûrmilhur serhişk, înatomilkeç sernerm, dijw serhişkmilkeç serşor, dijw serbilind

milmilanê hevrikî, rikeberî, milmilanê, berxwedan, dijberî, berevanî milûçe jan, êş, azarmilûçe kirdin arîn, azirîn, êşîn, hest bi êşê / janê / azarê kirinmilwanke gerdenîk, ristik, benî, ristika / zincîrka zêrîn yan zîvîn ya t jin dikin gerdena / stuyê xwemin ez: Min kurd im Min nazanim Ez nizanim min min: Min nemdezanî Min nedizanî, Le min gewretir e Ji min mezintir eminal zar, zaro, zarok, zêç, biçûk, tifal, mirovên di jiyê / temenê kêm de minal keç û kurên kesekî, qîz û lawên kesekîminal aqilsivik, kêmaqil, nezan, negihiştî, xeşîm, nefehma, cahilminalane zarokane, zarokşib, mîna / wek zarokanminaldan zarokdank, cihê zarok tê de berî ku bêt dinyayêminalî zarî, zaroyî, zarotî, zarokî, zaroktî, heyama kesek zarok e / bû: Be minalî zor şîrîn bû Di zarotiya xwe de pir şirîn bû / Dema zaro bû, gelek şirîn bû minaloçke zarok, zarê biçûk, sava, biçkok minare minare, birca bilind ya mizgeftan mindal bn minalmine kirdin piştrast kirin, saxtî kirin,teselî kirin, axulme kirin, lê vekolîn daku bizane ka çawan e / rast e minet minet, qencî minet minet, texsîrîminet bûn Minetit nebê, çî ekeyt, bîke ! Bêminet be, çi dikî bike (ez ji te natirsim)! minetbar minetbar, qencîbar, kesa/ê qenciyek lê hatiye kirin û ji ber hindê (hest pê dike ku) erkê wê / wî ye qenciyekê li kesa/ê qencîkirî bike

minetbar spasdar, kesa/ê ji qenciya li wê / wî hatiye kirin pir razî ye û dixwaze spas bike minetbarî minetbarî, qencîbarî minetbarî spasdarî minêwnî bn xoperestmingin minminî, kesa/ê bi dengek nezelal (t yê ji kepê / difinê / pozê tê) yê mîna ”minemin” dipeyive / diaxivemingeming minmin, peyivîna bi dengek nezelal yê mîna ”minemin” dipeyive / diaxive minho guharto, versiyon, varyant minox sexte, sixte, neresen, neheqîqî, nerastminoxî sexteyî, sixtekarî, neresenî, nerastî minûtoyî cudatî, formalîte (t dema kesek dixwaze ku formalîte di navbera wî û hevalên / hevkarên wî de nemîne): Em minûtoyiye bo çi ye? Ma ev formalîte bo çi ye? Em bira ne! Em heval in!miqomiqo birdebird, suhbeta dengnizm di navbera du yan çend kesan de daku kesên din yên li nêzî wan suhbeta wan nebîzin mir mir, mirîşk û firindeyên din yên wek wê mirî sere mirîşka kurkmir têr, têrtijî, kesa/ê yan heywanê hindî xwestiye xwariyemir man xwe li ber (tiştekî) venan, lê pan, li tiştekî sekinîn yan li benda tiştekî man ta ku bêt û kesê bendewar xwe lê bide yan werbigiremirad mirad, daxwaz, hêvîmirandin mirîn, ji ber enirînê dengê mire-mir ji xwe anînmirawî mirawî, sone, qaza / werdeka mê mirdar mirar, kelexê / leşê heywanên mirî mirdar bûnewe mirar bûn, heywanên birîndar yan nesax dibin û ji berî bên serjêkirin bimirin û ji ber hindê bo xwarinê ne helal bin mirdar bûnewe sekitîn, mirina ne-mirovan

mirebamirekîmiremirmirîşk

mirdarbû mirarbûyî mirdarbû sekitîmirdarxor mirarxwer, kesên yan heywanên goştâ heywanên mirarbûyî dixwinmirdele spîçolkî, zer, zerik, rengavêtî, ji tirsan serûçav spî bûyîmirdin mirin, jiyana xwe ji dest dan, jiyanaxwe hinda kirin, hatin kuş tinmirdin sûtan kirin û nekirin, xwe kuş tin ûsotin: Mirdim û sûtam, be qisey min nekird Minkir û nekir, wî bi gotina min nekir / Min xwekuşt û sot, bi ya min nekirmirdok mirok, mirbar, dijw nemirmirdû mirî, kesa/ê yan heywanê jiyana xwe

ji dest dayereçel, mirebe’ (peyvek erebî

ye) bi coşî, bi dilek germ, ji dil dengê "miremir"mirîşk, firindeyek kêmfir ya kedî ye

mirk bn enîşk mirkan bn damirkanmirov, mirow mirov, meriv, mere, beşer, însan, benîadem, ademza, ademîzad mirovayetî mirovatî, mirovahî, sirişt û taÿbetmendiyên mirovan mirovayetî hemû mirov bi hev re mirovdost bn mirovperwermirovî mirovî, tiştê ku li gor baweriya /sirişta / taybetmendiya / wijdana mirovan emirovî merdi, camêrî, ciwamêrî, qencîmirovperwer mirovperwer, mirovdost, kesa/êji mirovan hez dike, kesa/ê yan baweriya nirxekbilind dide mirovan û mirovatiyêmirovzanî mirovnasî, zanista li ser mirovanmirûrçe bn mirûlemirûrçe kirin hêdîka kelînmirûrçe kirin kel hatinêmirûrçe kirin arîn, azirîn, êşînmis mis, sifir, mîs (cûnek kanza / maden e)

mis tê kiran mismit bûn, mismitîn, qet nebihistin tevi ku çend carî bi dengek bilind bêt dubarekirin ji: Elêy giwêt misi tê kirawe! Dibê qey guhê te mismit bûye! (ango: Ma guhê te bi misê helandi hatiye dagirtin!?) misger miskar, misger, kesa/ê karê mis / sifir dikemisgeri miskari, misgeri, karûbarê kesên miskarmisk misk, maLddeyek bênxweş e (t wek bên-avê tê bikaranin)miski miski, tişta ji miskê hatiye çêkirin yan bêna miskê jê tê miski bênxweşmiski bêndarmisoger misoger, piştrast, bêguman, biste, bistehmisqal misqal, pirt, pişkek / parçeyek pir biçûkmisqal misqal yekineyek pivani ye t bo zêr û zivmist navd mist, kulm, destê miçandi / şidandi (t daku wek derbe li tişteki / keseki bide) mist rengd mist, kulm, lep, tiji / mişti desteki tiştekmiste mist, kulm, derbe, derbeya / lêdana bi mistê / kulmêmişar mişar, birek, alava pêbirina daranyan asinmişe mişe, zehf, pir, gelekmişexor berxwer, mişexwer, parasitmişext mişext, aware, derbider, sirgûnkiri,koçbermişexti mişexti, awareyi, derbideri, koçberi, sirgûnmişk mişk, rawirek biçûk yê kilikdirêj e ku dişibe cirdan / curdan lê ji wan biçûktir e mişkgire kolare, qereqûş, xertel, mişkgirk (firindeyek e)

miturbe mixabin miyan miyaw

mişt mist, kulm, destê miçandî / şidandî (t daku wek derbe li tiştekî / kesekî bide) mişt rengd mist, kulm, lep, tijî / miştî destekî tiştekmiştax miştax, cihê tirî li ser tê hişkkirindaku bibe mewîjmiştaxan miştaxan, rezber, heyama / demsala hişkkirina tirî daku bibe mewîjmişte mist, kulm, derbe, derbeya bi mistê /kulmêmiştûmir birdebird, suhbeta dengnizm di navbera du yan çend kesan de daku kesên din yên li nêzî wan suhbeta wan nebîzin mişûr sexbêrî, miqateyî, hişyarî,lixwehi şyarîmit mit, kir, bêdeng, bêpêjn, bêkipîn

mitmane mitmane, pêbawerî, xwespartin bn muturbe mixabin, heyf bn meyanmiyaw, dengê kitikan / pisîkan miyawandin miyawîn, miyaw kirin,

miyaw- miyaw kirin, dengê kitikan / pisîkan ji xwe anînmiyawemiyaw miyaw-miyaw, dengê domdar yê kitikan / pisîkanmiz miz, meaş, destheq, heq, mehane, pareyê kesek dide kesek din ji ber ku yê pareyan werdigire karek bo yên pareyan dide kiriye yan tiştek dayiyêmize mize, destheq (t yê ku ne bi pare tê dan. Bo nimûne: Kesek arê xwe dibe nik aşvan. Aşvan arê wî dihêre. Xwediyê ar ti pare nade aşvan lê hin ji wî arî didiyê. Ev ar ”mize”yê aşvan e.) mizeber kedkar, pale, mizeber, mizwergir, meaşwergir, mizyar, kesa/ê bi miz / meaş dixebite / dişuxile / kar dike mizeberî kedkarî, mizeberî, mizwergirî, meaşwergirî

mizgewt mizgeft, camî, cam'e, mescid, perestgeha / pîrozgeha / îbadetgeha misilmanan mizgênî mizgîn, mizgînî, nûçeya / peyama / xebera xweş / xêrmizgênî xelata didin kesa/ê mizgînekê radigihînemizr miz, piçekî tirşmizrî mizî, tama piçekî tirşmizûr berdestî, berdestk, alîkar, kesa/ê bipare di karekî de alîkariya kesê pare dike didemizûrî berdestkî, berdestîtîmizyar kedkar, pale, mizyar, mizwergir,mizeber,mizyarî kedkarî, paletî, mizyarî, mizwergirî, mizeberî, palehîmîç (binmîç) ban, serban (t ji alî hindir / jêr ve)mîç (çig) kap, kab, kaw, çik, hin hestî ne (t yên mihan ku di hin lîstikan / yariyan de tên bikaranîn)mîç şatir, zîrek, şeytan, jêhatîmîçên girêçkanê, deqanê, kapanê, lîstika /yariya bi kapan / kabanmîd med, mîd, gelek îranî ye ku tê bawerkirin ku bavkalên kurdan inmîdî medî, zimanê / çandeya / tiştên medan Mîdya Medya, Mîdya, welatê medan / mediyan mîl mîl, mayl (pîvek dirêjahiyê ye, 1 mîl 1609 metre ye)mîl tîrk, mîl, îbre, ew tiştikê zirav yê di demjimêrkan de dizivire û saetan û deqeyan û saniyeyan diyar dikemîlî- milî-, hezarêk, yek ji hezarê:mîlîmetir milîmetre, hezarêk metre, 0,001 metremîmber bn rîxolemîmk met, xwişka babê kesekîmîmk xalet, xwişka dayika kesekîmîmkza kurmetmîmkza kurxalet

mîranemîranîyemîranîmîraşmîraşpez

mîmkza keçmetmîmkza keçxaletmînek berbedel, zêdek, mlnekmlnekl mînekî, zêdekî, piştmêr, reservist,kesên ne pişkek in ji leşkeriyê lê ger pêdivibi wan hebe belkî bên vexwendinmîr mîr, prens, fermandar, kesê emr / fermandi dest de, serok, serokê herêmekê yê kuserokatiya xwe ji bavkalên xwe girtiyemîr bernavek rêzgirtinê ye: Mîrim Mîrêm, Mîrêminmîr- mîr-, ser-, ya/yê serekî / mezin mîralay mîralay, serekek leşkerî ye mîran heftem meha ji salnameya kurdî (29 ta 20.10 ji salnameya

julyanî)mîrane, mîna / wek mîranmîranî, cûnek govend û dîlana kurdî

cunek tirî yemîraş, aşvanê mezin / serekî mîraşpêj, xwarinçêkerê mezin / serekî yê dîwanekê

mîrat mîrat, mîras, pêmayî, kelepûr, bermayîmîratgir mîratgir, kesa/ê dê bibe xwediya/ê maliyetekê dema xwediya/ê wî maliyetî nemîne mîratî mîratî, tişta wek mîrat hatiye wergirtinmîratî mîratî, nifrînkirî, xezebkirî, lanetkirîmîratxor mîratxwer, kesa/ê bûye xwediyêmîratekî yan hin mîratan, kesa/ê bi mîratekîyan mîratan jiyara xwe dikemîraw mîrav, ava serekî / mezinmîraxur mîraxur, mîrseyîs, xulamê mezin /serekî yê hespên mîrmîrayetî bn mîrnişînmîre- mezine-, mîre-mîredê mezinegund, gundê mezin

mîrêtî mîrîtî, mîrtî, pergala / rêbeveriya mîranemîrî mîrî, hikûmî, dewlî, tiştê mîr yandewletê, tiştê di dest dewletê demîrkar mîrkar, karmend, memûr, kesa/ê dixizmeta mîr / dewletê de dixebitemîrnişîn mîristan, mîrnişîn, herêma ji alîmîrekî ve tê birêvebirinmîrşikar nêçîrvanê serekî / mezinmîrza mîrza, kesa/ê ji binemalek mîranmîrza rêzdar, birêz, mîrza, zêdenavek rêz-û qedirgirtinê yemîrzayî mîrzayî, cûnek goreyên hiriyê yên ta çokan dirêj mî t bn mûş mîtên bn mûşênmîtke zîlik, gîlik, klîtorîs, parçeyek hesas e ji endamê zayendî / cinsî yê jinan mîwan mêvan, mêhvan, mihvan, misafir mîwandar mêvandar, kesa/ê mêvan hene, kesa/ê pir mêvan tên mala wanmîwandar mazûvan, malovan, kesa/ê mêvanan vedixwîne yan xwedî dike mîwandar mêvanperwermîwandarî mêvandarî, mazûvanî, malovanî, vexwendina / xwedîkirina mêvanan mîwange mêvangeh, cihê mêvanan mîwanperwer mêvanperwer, mêvanhez, kesa/ê pir ji mêvanên xwe hez dike û texsîr nake daku mêvan kêfxweş binmîwanperwerî mêvanperwerî, mêvanhezî, mêvandostî, hezkirina ji mêvanan mîwanxane mêvanxane, xaniyê mêvanan mîwanxane odeya mêvananmîwe fêkî, fêqî (pirteqal, sêv, xox û hwd) mîwefiroş fêkîfiroş, kesa/ê fêkî difiroşe mîwegenan bn xermananmîz mîz, destava zirav, ava di endamên cinsî yên mirov û heywanan re ji bedena wan derdikeve

mîz gîran mîz çikîn, mîz nehatin mizan mîstin, mîzîn, mîz kirin, destava zirav kirin / berdan mizeldan bn mîzildanmizglran mizçikl, âşa) miznehatin(ê), anurya, anuresismîzilan bn mîzildanmîzildan mîzdank, ew beş ji leş yê ku mîz tê de yemîzildan pif dank, balonmîzin xwevemîz, xwe-ve-mîz, kesa/ê bi xwe ve dimîze, kesa/ê nikare mîza xwe kontrol bike moç bn maçmol pir, gelek, zêde, zafmol kom, civiyayî (t mihên serê xwe dane hev) moleke mat, hêbet, ecêb, heyr kewtine moleke mat man, ecêbgirtî man, hêbitîn, heyirînxistine moleke mat kirin, ecêbgirtî kirin, hêbitandin, heyirandinmoleq (çavên / awirên) zîq, ziq, biloq,bel, boq, awirên / çavên rikerast li tiştekîdinerin bêyî ku bilivinmolet bênvendan, mole, muhletmolet rê, rêdan, delîv, derfetmolge kotan, cihê têveparastina pez / terşû tewalmom find, şemal, çira, mûm, şemalk, mom, ronahîmom mûm, şemamomdan şemaldank, finddank, çiradank,mûmdank, tişta findan / şemalan tê de bi cih dikinmomin kilmûşok, kesa/ê bi berdewamî kilmûşbi kepê / difinê / pozê de têmomîn mûmîn, mişema, qumaşê ji mûm / şema hatine çêkirin momîn bn mêzer

muxabinmuxtarmuxtarî

momîne baranîk, cilek e av tê naçe li baranan mirov li xwe dike daku şil nebe momnayî mûmnayî, ozokerî t momya mûmya mor Imor navd mor, muhr, nîşan, teqme, leke, îmza, îmzemor helkendin mor (lê) kirin, mor (lê) dan mor pirçûmor bûnewe eniya xwe lê şidandin, rûyê xwelê tal kirin, madê xwe lê tirş kirinxo lê mor kirdineweeniya xwe lê şidandin, rûyêxwe lê tal kirin, madê xwe lê tirş kirinmoran moran, mij û moran, bn temmoteke kabûs, xof, tirs (xewnên tirsnak yênmirov nivistî / raketî / razayî dibîne)mox mox, mejiyê hestîmoz mûz, moz, banana (fêkiyek e)moz zilkêtk, moz (mêşek e)moz mirûz, mad, me’d, rû, xwiyangmubarek bn pîrozmuhakeme bn dadpirsîmuherem miherem, yekem meha salnameya heyvî ya îslamîmurk meth, pesn, xwemezinîmurk le xo nan xwe mezin kirin, xwe mezinhesibandin, methên xwe kirinmusulman misilman, kesa/ê baweriya wî biîslamê têmutala xwendin, xwendekarî muturbe tamandin,

patrome, patromandin bn mixabin muxtar, serokê gund muxtarî, pîşeya yan karûbarênmuxtaran

mû mû, pûrt, pûrtik, pût, por, pirç mûbeq metbex, mitfax, xwaringeh, odeya xwarin lê tê çêkirin û xwarin mûç bn maçûmûç

mûçax perûk, mûçax, pirça / porê sexte / neresen / nerastmûçe mûçe, miz, meaş, destheq, heqmûçe par, behr, pişkmûçe cûnek deviyan / teraşan emûçing mûçink, mûkêşk, mûçing, alavek e bohilkişandina mûyanmûçing mûçink, alavek e bo birîna nînokan mûçirk lerz, recif, lerzik, recifk, teztezînkmûçirk piya hatin teztezînkê lê dan, lerizîn,recifîn, lerzik / recifkê girtinmûdar mûdar, têrmû, bimû, mûyî, mûyîn,tiştê yan kesê pir mû pê ve henemûjank mûjank, bijang, mijûlank, mûyên biqepaxên çavan ve şên dibinmûkêş bn mûçingmûr libin, blokên ji heriyên bo xanîavakirinêhatine çêkirinmûr bn mûredarmûr bn murkmûr bn mêrûlemûr Mûrî Mihemed şerîf! Bila Mihemed (= pêxember) li hawara me bê! mûredar qurm(ê darê), kok(a darê)mûredar parçeyek stûr û kurt yê darîmûrege hestiyê piştêmûreseng destikê aşê avî pê tê livandin / sekinandinmûrês teşî^ş, mûrês, kesa/ê mûyê bizinanbi teşiyê dirêsemûrî bn mêrûlemûrû morî, morîk, mircanmûş mûş, tebela / mata di lîstika / yariya telebanê / matanê de armanca lêdanê / pêketinê mûş dakirdin mûş danîn, mûş bo lêdanê bi cih kirinmûş xwardin mûş xwarin, li mûşê dan, bi mûşêketin

mûşek mûşek, roket, saroxmûşeki mûşeki, balistikmûşân telebanê, matanê, Ustika bi hingogên / holên / tepên hûr yên mermeri mûwar

diyarker, çareder, giringmûwawi bn mûdarmûx mûx, rêberê dini yê zerdeştiyan (hevberl melayê misilmaLnan, qeşeyê fileyan, malimê cihûyan)mûyin bn mûdarmûzer mûzer, kesa/ê mûyên leşi zer in (t bo zelaman tê bikaranin)-n ne (forma dema niho ji lêkera "bûn" bo kesên duyem û sêyem yên pirjimar dema peyva ji beri wê bi tipek dengdar bi dawi bêt): Êwe mamosten | Hûn mamoste ne -n Ewan frensin | Ew frensi ne -n

paşbendika dema nihoyi bo kesên duyem ûsêyem yên pirjimar ger rayê lêkerê bi tipek dengdar bi dawi bêt: Êwe eken | Hûn dikin, 'Eli û 'Arif nalên | Eli û Arif nabêjin na na, ne, no, nexê, nexêr, dijw belê, erê, be, e, a, bana- na- (pirtikek e di dema nihoyi de dikeve destpêka lêkeran û wateya ne-erêni didiyê): nabim nabim, nakey naki, naxwa naxwe, naçin (em) naçin, nakirin nakirin na- ne- (pirtikek e dikeve destpêka hin rengdêran û hin navdêrên ji rengdêran çêkiri û dijwateya wan ji wan çêdike): naşirin neşirin, talna- napak nepak, nepaqij, nebijûn, pis, kirêt na- narasti nerastina- namirovi nemirovi (Agadari: Tenê hin peyvên wiha hatine çêkirin di vê ferhengê de hatine rêzkirin ji ber ku di têgihiştina piraniya peyvên wiha de kurmanciaxiv dê ti zoriyê n.ekêşin..)

na- kêm caran dikeve pâşiya hin navdêrên ne jirengdêran çêkirî û wateya "bê" didiyê: naumêdbêhêvi, bêçare, bêumêd.naba neku, ne ku: Naba neyet Neku neyênabedil nebidil, nexwaz, dilnexwaznabût nebût, topavêti, iflaskiri, ji alîaborî ve ketin rewşek kembax / xirabnafek navik, kuna / qula li zikê mirovannafek birin navik birin., benê dirêj yê binavika zarokan ve pişti welidina wan birinnafek kewtin navik ketin, zik êşin ji berwestina / tehibina bi taybeti ji ber hilgirtina/ rakirina tiştên qurs / girannahiye nahiye, bajarokNahi bn NahideNahide Nahide, Venûs (planet)-nak -nak, -dar, bi- (paşpirtikek e dikeve dawiya hin navdêran û rendêran jê çêdike): tirsnak, xeternak, samnaknal nal, pêlava / sola / hespan, asinê dixwin binpiyên hespan daku birêveçûna wan ne jandar benalandin nalin, axin û oxin kişandin, ofin, jiber janan / xeman dengên nexweş ji xwe aninnalbend nalbend, nalkar, kesa/ê karê wê / winalandina / nalkirina hespan enalbendi nalbendi, nalkari, karê / pişeyanalandina / nalkirina hespannalbeng bn nalbendnalçe nalçe, bizmarên nalannaldar naldar, nalkiri, binalnale, nalenal nale-nal, nalin, dengên nalinênalin bn nalandinnam bn yan, yanam. (F: nav): Be nam.e Xwa! Bi Xwedê! Bo Xwedê!Bi navê Xwedê!: Be nam.e Xwa zor zirek e! Bi Xwedê pir zirek e!nam.- min na-: nambini min nabini, namgirê min nagire, namkujin min nakujin

naman- me na-: namanbînî me nabînî,namangirê me nagire, namankujin me nakujinname name, kaxez, mektûb, rîsale, peyama bokesekî hatiye şandin / hinartinname name: belgenamename rojnamename pirtûknameber nameber, peyamber, postevan namexane pirtûkxane, cihê pirtûk lê tên xwendin / deynkirinnamexane pirtûfiroşxane, dikana pirtûkan, cihê pirtûk lê tên firotinnamexane rojnamexane, cihê rojname lê tên xwendin yan firotin namîlke namilke, belavok, pamflet namo biyan, xerîb, derekî, derveyî namobar biyanbar, biyanbûyî, biyankirî, jêdûrketî, jêqutbûyî, jêqutkirî namobarî biyanbarînamoyî biyanîtî, xerîbî, derekîtî namûs namûs, rûmet, şeref, qedir, qîmet nan nan, non nan xwarin, zadnanî beyanî taşt, têşt, xwarina spêdeyênanî êware şîv, xwarina êvarênanî nîwero firavîn, xwarina nîvronan kirdin nan pehtinnan pêwe dan nan li tenûrê dan, nan di tenûrêde patin / pehtinnan danîn, danan, deynannan bi cih kirinnan çêkirinnander nander, merd, m.êvanperwer nanewa nanpêj, nanvan, nançêker nanewaxanenanxane, firne, cihê nan bofirotinê lê tê çêkirinnanewe vedan, bi cih kirin (t dav û xefik) nangên nandank, amanek e bo parastina nanî tê de

nanker nanpêj, nançêker nankerî nanpêjî, karûbarên pehtina nanî nankwêr nankor, neminetdar nankwêrî nankorînanpêweder nanpêj (t kesa/ê nanî di tenûrê de dipêje)nantal tema, çirûk, nemerdnar nar, hinar, henar, darek e ku hin berhetmên gilover dide ku pişkên wan yên xwerbar lib-lib in û di nav de ne di bin tîvilî / qelpî ve ne nar berhemên van darannardin şandin, hinartin, bi rê kirin, rewanekirin, virêkirin, şiyandin, nartin, dan birin nardin be şwên kesêk / şitêk şandin pey / dû kesekî / tiştekînardinewe veşandin, venartin, vehinartin, verêkirin, dîsan şandin / hinartin / nartin narete gazi, bang, hawar, hewar narinc narinc, pirteqalokên tirş narincî narincî, rengê wek yê narincan narincok narincok, rumane, granad, cûnek teqemeniyan e naskirdin nasîn, nas kirinnasandin nasandin, dan nasîn, wa kirin ku kesek / tiştek bêt nasînnaser naser, pispor, şareza, bispor, kesa/ê di babetekê / mijarekê de (pir) zana naserewe venaser, diyarker, xwiyaker nasik bn nasknasîn nasîn, niyasîn, nas kirin, zanîn ka filankes kî yenasîn nasîn, têkilî li gel kesekî hebûn nasînewe venasîn, veniyasîn, nasîn, wek tiştek berê nas xwiya bûnnask nazik, tenik, dijw qayim, qahîm naskî nazikî, tenikî naskole nazikok, pir naziknasname nasname, belgeya / delîlên kesek / tiştek pê tê nasîn

nasran hatin nasîn, nas bûn, niyas bûn nasraw naskirî nasraw navdarnasyaw nas, niyas, kesa/ê yan tişta/â tê nasînnasyawî nasî, niyasînaşî naşî, cahil, bêtecrûbe, nezannaşîrîn kirêtnaşîrîn neşirînle naşta nexwer, kesa/ê yan lawira/ê ti tiştî naxwe (bi mecazî: pir qels / lawaz) naştin

binax kirin, defin kirin, gor kirin,spartin axênat- te na-: natbînim te nabînim., natgirê tenagire, natkujin te nakujinnatan- we na-: natanbînim we nabînim,natangirê we nagire, natankujin we nakujinnaûmêd bêhêvî, bêumêdnaw navnaw (di rêzimanê de) navdêr, substantîv naw ziran ziyan gihan navê kesekî, nav(ê kesekî) bi xirabî derçûnnaw zirandin ziyan gihandin navê kesekînaw hindir, hinav, hundur, tê de naw navnaw be naw car-car, carûbar, car-barnawaze nestêle, nestêleh, bêwêne, bênimûne, tek, yekane, yekta, unîk nawbang navdarî, navûdeng nawbijî navbeynkarînawbijîker navbeynkar, kesa/ê diçe navberadu kesên pevçûyî daku aştî û silhê peyda bike nawbijîwan bn nawbijîkernawbiraw navhatî, navborî, navbirî, kesa/ê yan tişta/ê navê wê / wî li jor hatiye gotin nawbire navbir, navbirk, tiştek ya ku tevaviyekê dike du pişk / parçe nawçaw navçav, navbera herdu çavan nawçe navçe, dever, herêm, cih, war

nawçenawçewannawçeyînawçeyî

nawkonawlingnawmiştnawnîşannawpare

sektor enî, navçavnavçeyî, deverî, herêmî sektorînawçîn kirdin kusandin, jê birîn (t pelgên tûtinê)nawdar navdar, binavûdeng, meşhûr,

kesa/ê yan tişta/ê pir tê nasîn nawdarî navdarî, navûdeng, meşhûrî, binavûdengînawdes, nawdest kef(a destî), lep(a destî)nawekî navkî, navmalînawend navend, merkeznawend navgîn, alav, amûrnawendî navendî, merkezînawendî serekînawendî navincî, normalnawendyar navbeynkar, avakera/ê sulhê dinavbera du aliyan denawendyarî navbeynkarînawerast navîn, navî, navendî: RojhelatîNawerast Rojhilata Navînnawerast nîv, nîvek: Le nawerastî maLngî dû dahat bo laman Li nîveka meha duyê hat nik menawere bn nawsiknawerok naverok, tiştên tê denawewe hindirîn, navîn, hinavîn, hinavî,hindirî, navxweyînawgel navran, navling, navpînawincî navincî, (ji sêyan) ne ya yekem û nejî ya dawîn, ne ya destpêk û jî ya dawî

nawk bn nawukgelemper, giştî, ya hemiyan bn nawgel bn nawdes navnîşan, adrestêkirî, têde, di nav de, pêre, pêve nawpençik navpencik, diyafram nawpişte ûcax, ejdad, binyat, binemal

naxoşnaxoşnaxoşînaxoşînaxunnaxunek

nawqed navteng, newq,kemernawsik hinav, ûr, 'ûr,rîvî, rîvîk, pişkânleşî yân di zikl denawşan navmil, pişka piş tâ ya dikeve navberaherdu milannawtâlane cihâz, ciyazî, rehal, rihâl, qelen, dermalînawtiwâl bn nawçewannawuk naviknawuk pişka navîn / hindirîn ya hin tiştan:nawke şûtî navika zebeşînawuk tov / kakil / berik / tovik (yân hin fâkiyan)nawuk hw bn nafeknawûawaze bn nawbang nawûnatore navân xirabnawûnatore lâ nan navân xirab lâ kirin, bi navân xirab bangî kesekî kirin, bi navân xirab basa kesekî kirinnawûnîşan navnîşan, adres, navûnîşan nawûnîşan salox, salix, navnîşan, teswîr nawxo hindirîn, hundurî, navxwe, xwemal,daxil(î): şerî nawxo şerâ hindirîn, şerâ navxwe, wezaretî karûbarî nawxo wezareta karûbarân hindirîn nawxoyî navxweyî nawxoyî hindirîn, hundurî nawzik bn nawsiknax nav, nâv, hindir, kûrî, daxil, tâde: ~

derûn kûriya dilnexweş nesax nexweşî nesaxî bn nînok kir, kirkir

naxunek lâ dankirandin, kiritandin, kir-kir xwarin / gezandin

naxunekder kirîner, kiritîner, ya/yê tiştandikirlnenay ney, bilûr, bilûl (alavek muzîkê ye) nay silknay rûl, qamîş, çîqik nay- wê nanay- wî nagirim: naybînim wê / wî nabînim, naygirî wê / wî nagirî, naykujin wê / wî nakujinnayab rind, hêja, berkeftî, jêhatî, nirxdar nayab kêmpeyda, kêmhe, tiştên ji ber kêmiya hebûna xwe binirx innayan- wan na-: nayanbînim wan nabînim, nayangirê wan nagire, nayankujin wan nakujin nayjen neyvan, neyjen, kesa/ê li alava muzîkê ya ney didenaz naz, delal, berdilî, dilber, şirîn naz naz, meth, pesn, xwe bi tiştekî mezin kirinnaz pêwe naz kirdinxwe pê mezin kirin, xwe pê mezin hesibandin nazan nezannazaw şil, ternazdar nazdar, dilber, berdilî, şirîn nazdar nazdar, kesa/ê bi asanî dikare bixeyide yan bigirî ger her tişt li gor dilê wê / wî nebe nazdarî nazdarînazenîn nazenîn, delal, xweşik, şekir-û- şirîn, xwînşirînnazîn xwe mezinkirin, xwe mezin hesibandinnazker nazker, kesa/ê nazdariyan dike naznaw naznav, xweşnav, navê bo nazê / pesnê li kesekî hatiye kirinnaznaw paşnav, navêmalbatê yê ji hemîendamên malê re hevbeş nazûnûz bn nazdarne ne, na (nîşana ne-erêniyê / negasyonê), dw

belê, erê, e, a, be, ba

nebada neberd gernas, neberd neberdî gernasî, nebez nikariyê nabir nebûnî nebûnî nedar belengaz nedîw nedîw

negorneguncawnehatnehatnehatînehatînehatînehêl

ne- ne- (pâşbendikek e wateya negatîv dide lêkeran): nehat, nedeçû nediçû, nemdezanî min nedizanî

neba neku, ne wa be kubn nebard çeleng, fêris, egîd,

wêrek, biste, bisteh, xweşmêrnd pevçûn, lêkketin, lêkdan, pevketin

çelengî, fêrisî, egîdî, wêrekî, bistehî, xweşmêrî nebez, kesa/ê yan tiştê ti kes

ko, kuh, nebir, deviknexweş nebûnînebûnî hejarî, belengazî, feqîrî nedar, hejar, perîşan, feqîr,

nedîtînediyar, nexwiya, neberçav nedû

kêmbêj, kêmsuhbet, kesa/ê pir kêm diaxive nefam nefam, bêfam, nefehm,

bêfêm, negihiştî, kesa/ê tê nagihe, kesa/ê fam nake (t zarok)negenîw negihiştî, kerik, fêkiyê hê negihaye wê heyama peresîna xwe ku kêrî xwarinê bêt negîraw

negirtîneguher, neguhor, tişta/ê naguhere kêrnehatî, bêkêr, nekêrhatî nehat, hatina xwe bi cih neanî bela, bûyerek xirab / hêvînekirî nehatî, ya ku nehat tu nehatîmixabin, çi heyf e ku nehêl, tişta/ê ku rê nade tiştek dî, dij-: topî firokenehêl topa dij-firoke nehêlan

nehêlan, nehêştin, nehiştin, nehêliştin, rê nedan, rê li ber girtin, destûr nedan, asteng kirin nefel nefel (giyayek e)

borû, lûlî, lûle (alavek muzîkê ye)nifrîn, kerb, kîn, nalet, xezebbextreş, bêsiûdbextreşî, bêsiûdîrezîl, riswaçill, çepell, çirûkrezîlî, riswayîçillî, çepellî, çirûkîneheng, hût, cûnê mezintirîn candarên

nefir nefrîn negbet negbetî negrîs negrîs negrîsî negrîsî neheng deryayînejad nijad, ejdad, binyat, rêgez, nifş, tov, tuxm, serekanî, serçav nejadî nijadî, ejdadî, binyatî, rêgezî, nifşî, tovî, tuxmînejadî resen, heqîqî, orijînal, serekî nejadperest nijadperest, rêgezperest, rasîst nejadperestî nijadperestî, rêgezperestî, rasîzmnejnew ker, nebihîz, kesa/ê (baş) guh li dengan nabenejnewa neguhdar, kesa/ê bi gotina / fermana / şîreta kesek dî nake nejnewayî neguhdarînek ne, ne ku, nek: Min awim dewê, nek nan Min av divê, ne nannekeroz hên, hênik, hîn, hûnik, tişta/ê ne zêde sar û ne jî zêde germnekute! nemînî! qeda li te bikeve! Xwedê te nehêle!nem- min ne-: nemwut min negot, nemkird min nekir, nemxward min nexwarnemam şiv, şivik, şitil, dara kêmtemenneman neman, hindabûn, mirin, pûçbûnneman- me ne-: nemanxwênd me nexwend,nemanbirjand me nebiraşt / nebirijand, nemanparast me neparastnemande- me nedi-: nemandexwênd me nedixwend, nemandebirjand me nedibiraşt / nedibirijand, nemandeparast me nediparast

nemane- bn nemandenemaw nema.yî, tişta/â nemayenemaze nemaze, nexasme, bi taybetlnemde- min nedi-: nemdewut min nedigot,nemdekird min nedikir, nemdexward min nedixwarneme- bn nemde -nemir nemir, kesa/ê yan tişta/â namire (t mecazî)ne'na nane, ne'ne', mîntnenasraw nenas, kesa/ê yan tiştâ nayê nasîn yan zanînnene pîrê (bangkirina li dapîran) neng fihêt, fedî, şerm, hetik, eyb neng kêmasî, kêmûkasî neng rexnenengdar şermîn, şermok, fihêtker, fedîker nengdar bikêmasî, netemam nengname (wêjeya / hunera) qerf, henek, pêkenî, satîr, îronînenk dapîr, pîr, dayika / diya babê / diya kesekîneperûşk pencirk, pencik, nînok (t yên tûj yên firindeyan)neqar kevirkir, berbir, kesa/ê keviran / beran dibire daku kêrî avahiyan / xaniyan bên neqarî kevirbirî, berbirîner nêr, dw mê: n.ereşâr nâreşâr, şârân nêr nerandin nirîn, dengê nire-nir (yên şâran û hin lawirên dî)nerd kab, kabik, zar, nerd, tiştikek çaralî ye û li her alî jimarek ji yekê ta şeşâ lê hatiye nivîsîn û ev tiştik tê hilavêtin û dema dikeve erdê jimara aliyê serî kîjan be li ber ya hevrikê wî tê ceribandin bo diyar bibe ka yê kê mezintir e ew bi ser ket nerde tan, kozik, çepernerdeban pêstirk, pêpelûk, nerdewan, alavek e cihê danîna piyan li ser heye daku mirov pê hilkeve ser banî yan derek dî ya bilind

nerdên kabanê, zaranê, nerdanê, lîstika / yariya / baziya bi kaban / zaran / nerdan nere ne, na, nexê, nexêr, dw erê, belê nere, nerener nire-nir, dengê şêran û hin lawirên dî ne'rete bn naretenerît rêç, rêzik, rêbaz, nerît, edet, irf, irf û edet, dab, dab û nerît, şop, kevneşop nerîtî rêçî, rêzikî, rêbazî, rêçikî, edetî, nerîtî, kevneşopî nerm nerm, dw req nermayî bn nermînerme nerme, cihê nerm: nermey ran nermeyêranî, parçeya nerm ji ranînermenêşk hên, hênik, hewayê nermnermêtî bn nermînermî nermî, nerma tînermîle bn nermolenermîn nermîn, kesa nerm û narîn nermole nermik, nermok nerm-û-niyan nerm û narîn nerm-û-nol nerm-û-nol, nerm û xweş neskene bn zemîlenesrîn nesrîn (gulek û navek keçan e) nesû req, hişk nesû dijwarneşm şêwaz, stîl, dirûv, darişt, awa, reng neşmîle delal, rind, xweşik, berkeftî, jêhatî neşter niş ter (alava nojdaran ya emeliyatkirinê)neşterger, neşterkar cerah, emeliyatkernet- te ne-: netwut te negot, netbird te nebir, nethêna te neanînetan- we ne-: netangirt we negirt, netanwîst we nexwest, netanjimard we nejimart / nehijmartnetande- we nedi-: netandegirt we nedigirt, netandewîst we nedixwest, netandejimard we nedijimart / nedihijmart

netane- bn netande-netde- te nedi-: netdewut te nedigot, netdebird te nedibir, netdehêna te nedianî nete- bn netde- netewe netewe, milet, gel, xelknetewe nijad, ejdad, binyatneteweperist neteweperwer, evîndara/ê neteweya xweneteweperist neteweperest, kesa/ê neteweya xwe ji neteweyên din hêjatir dihesibîne neteweperistî neteweperwerî neteweperistî neteweperistî, nasyonalizm ne til bn dijnewa newa, awaz, melodi, stiran newa nebanewa rehet, xweş, tişta/ê li gor dilê mirovî newandin nizmandin, daînan, da-anîn, anîn xwarê, nizm kirinnewaxwên stiranbêj, newaxwîn, awazxwîn newazişt nazdarî, xweşkirina dilê kesekî bi gotinên pir xweş yên ne tam li gor rastiyê newe nevî, torin, zarokên zarokên kesekî newednot (90), nehwêt, nod, newhêtnewedemîn notem, notemîn, ya / yê / yên notê / notannewedhemîn bn newedemîn newek bn neknewek nebanewekû bn neknewekû nebanewêr newêr, tirsok, kesa/ê yan lawira/ênewêrenewî çal, kûrgeh, cihek biçûk yê ji derdorên xwe kûrtirnewîn daketin, ketin, ketin xwarê, ketinjêrnewîn noqîn, bin-ax yan bin-av bûn

newîn dest avêtin (tiştekî), tiştek girtin: Newîm le qulfekey qorîkeke Min dest avêt çembilê çaydankî / Min çembilê çaydankî girt newr bn newînewroz newroz, nevroz, nûroj, cejna neteweyî ya kurdan û hin gelên dî yên îranî ku li 21ê adara her sala zayînî tê pîrozkirin û pê re salek nû ya newrozî (ango kurdî) dest pê dike news nefs, hez, daxwaz, hewesnewsin nefsmezin, hesûd, kesa/ê pir tiştan dixwazenewş dirûv, nîgar, nexş, wêne, şêwe, awa newşe

bn honrawenewt neft, petrolnewtî neftî, tişta/ê ji neftê yan bi neftê hatiye çêkirinnewtî neftî, rengê keskî tarînewîs necis, pîs, rezîl, riswanewîstiraw neviyayî, nehezkirî, tişta/ê jê nayê hezkirinnewûtraw negotî, tişta/ê nehatiye gotin newûtraw nebêjber, tişta/ê nikare bêt gotin nexêr na, nexê, nexêr, ne, no, dw belê nexo bn nebanexoş nesax, nexweş, nisax, xestenexoşewan nexweşvan, nesaxvan, perestyar, hemşîre, kesa/ê çavdêriya nexweşan dike nexoşî

nexweşî, nesaxî, xesteyî, nisaxînexş nexş, nîgar, dirûv, wêne, şikil nexşandinewe nexşandin, dirûvandin, nîgarandin, şikilandin, dirûv / nîgar / nexş / şikil kirinnexşaw nexşandî, nîgarkirî, dirûvandî,şikildarnexşbend nexşbend, nexşker, kesa/ê nexşan çêdikenexşdar nexşdar, binexş, dw sade, yekreng nexşe

nexşe, xerîtenexşe nexşe, plan, bername, program

nexşîn nexşîn, binexş, nexşandînexşîn delal, xweşik, spehî, rind, bedewnext piçek, kêm, ne geleknexwêndewar nexwendewar, kesa/ê nizanebixwîneney- wê ne-ney- wî ne-: neygirt wê / wî negirt, neysend wê / wî nestand, neyxwênd wê / wî nexwend neyan- wan ne-: neyangirt wan negirt, neyansend wan nestand, neyanxwênd wan nexwend neyande- wan nedi-: neyandegirt wan nedigirt, neyandesend wan nedistand, neyandexwênd wan nedixwendneyane- bn neyande-neyar neyar, dijm.inneyde- wê nedi-neyde- wî ne-: neydegirt wê / wl nedigirt,neydesend wê / wl nedistand, neydexwênd wê / wî nedixwendneye- bn neyde-neyî neyl, ya ku nineneyi ne-erênî, negasyon, negativnezan nezan, kesa/ê (ti tiştî) nizanenezanraw nenas, tişta/ê nayê zanîn / nasînnezle se^ş, se^şînezok nezok, stewr, jina zarokan naîne

nezr bn nizirnêçîr nêçîr, rav, seyd, şikar, rahêlan /dandû û girtina / kuştina lawirên kûvînêçîrewan nêxçîrvan, ravkar, şikarvan, seydvan-nêj- rayê demên nihoyî jilêkera naştinnêjran binax bûn, defin bûn, bbnaştinnêj raw binaxbûyî, definbûyînêj raw binaxkirî, definkirînêle, nêlenêl bn nêrgnêr nêr, maLskûlîn, dw mênêr mêr, wêrek, biste, egîd, gernasnêr rz zayendnêr

nêrane mêrane, bi mêraninêrbaz nêrbaz, mêrgayi, nêrgayî zelamêtêkiliyên cinsi bi zelaman re hene nêrbaz

sodomitnêrbazi nêrbazi, mêrgan, nêrgan, sodomi nêrdiraw şandi, hinarti, narti, ya / yê ku hatiye hinartinnêrdiraw nûçegihin, peyamnêr, ragihinernêreker nêreker, kerê nêr, dw makernêrekew nêrekew, kewê nêr, dw mêkewnêreimûk nêremûk, biseksuel, kesa/ê têkiliyêncinsi hem bi jinan û hem ji bi zelaman re heneyan dixwaze hebinnêremûki nêremûki, biseksuelinêrer şiner, nêrer, hinêrer, birêker,virêker, kesa/ê yan aliyê tişteki dişine /dihinêrenêrewan nêrevan, zêrevan, çavdêr, sehker nêrg gur, geşnêrge karite, kêran, max, garite, darên serban xwe li ser digire nêrgele qelûna avênêrgis bn nêrgiznêrgiz nêrgiz, nêrgis (cûnek gulan e, bot Amaryllidaceae, Narcissus poeticus) nêrgizcar nêrgizistan, dera nêrgiz lê şên dibin / bûnenêri nêri, nêriti, maskûlini nêri nêri, bizinên nêr nêrine

nêrine, maskûlinnêrine sereke, sereki: nêriney aw rûbarêsereke (yê çemeki), xeta sereki ya avê nêraw bn nêrdirawnêske meşa hespan, gavên /birêveçûnahespannêw nav, nêv, navbernêwan navber: le nêwan ême û êwe da dinavbera me û we denêwanne t eweyi bn nêwne t eweyi

nêwdewlletî , nêwneteweyînêwko navkom, lobînêwkogir navkomkar, lobîker, lobîstnêwkoyî navkomî, têkiliyên navbera komannêze bn rimnifş bn newşnift, niftûniwê nipînû, pir nû, aniha- derketînige bêrî, hêvî, daxwaz nihêm zever, şiyan, taqet, hêz nihêm zor, tade nihêmbexş tdaeyî, bizornihên raz, nihên, sir, sur, tişta/ê nediyar / nexwiya yan nayê zanînnihênbir razbir, nihênbir, sirbêj, kesa/ê razan / siran diyar dike, nepêbawer nihêribln razbîn, nihêribln, sirbîn, kesa/ê bi hinêra xwe ya der-siriştî dikare razan diyar / xwiya bikenihênbînî razbînî, nihênbînî, sirbînî, hinêra xwiyakirina / diyarkirina siran nihêngir razgir, nihêngir, sirgir, razparêz, kesa/ê razan / nihênan diparêze ango nahêle diyar bibinnihênî razber, nihênî, veşartî, nediyar, nexwiyanihênpoş razpoş, nihênpoş, sirpoş, kesa/ê yan tişta/ê dikare razan veşartî / nediyar bihêle / biparêzenihênyar razyar, kesa/ê ji parastina razan / nihênan hez dike yan / û wan diparêze nihom

qat, tebeq, çînnij nij, noj, nişter, alava pêbirîna leşî ji alî doktoran venijar kelek, dîwarê bêserban yê ji keviran/ beran hatiye çêkirin (t li dor zeviyekê yan ava coyekê)nijdar nijdar, nojdar, cerahnijdar pizîşk, bijîşk, doktor, hekîm, luqman

nikandin kinîn, kinkin ji xwe anîn, kirin kinkin (t dema li ber girînê ye lê nagirî) nike, nikehûr, nikenik (dengê) kinkin nikûl

haşatînikûl kirdin hatî kirin, gotin filan tişt ne rast e yan ne wa yenim çip, dilop, lib (t dilopên baranê yên hûrik)nimaLyişt nimaLyîş, pêşkêşî, pêşan.geh nimdar şil, dw ziwa, zuha nime bn nimnimebaran hûrebaran, baran hûr-hûr dibare nimek

xwê, xweyênimek minetnimekbeheram bn nimekkwêrnimekdan xwêdank, amana xwê tê de tê parastin nimekkwêr bêminet, kesa/ê ji qenciya xelkê lê kiriye ne spasdar e nimekkwêrî bêminet înimeknas minêkar, spasdar, minetkar, kesa spasiya xelkê dike bo qenciya li wî hatiye kirinnimend betenî (nivîn) nimendmal betenîçêkernimendzîn sercil (cila li hespan / keran tê kirin)nimînek bn nimûnenimre jimare, nimre, reqemnimûne nimûne, mînak, mîsal, modêl, prototîp nimûneyî nimûneyî, mînakî, tişta/ê ku mînaka / nimûneya tiştine dî ye yan dikare bibe nimûne bo wanniqandin axîn kişandin, kirin ”ax” niran

(passîv ji nan II) hatin danîn /danan / deynanniran bi cih bûn, hatin bicihkirin niran çêbûn, diristbûn nirk, nirke bn nalenal nirkandin bn nalandin

nirkenirk bn nalenalnirkûhûr bn nalenalnirtûniwê nipînû, pir nûnirx nirx, biha, qîmet, fiyetnirxdar nirxdar, bihadar, binirx, biqîmet,bihagiran, nirxbilindnisar bn nizarnisê bn sîbernişêw nişîv, berjêrnişîmen, nişînge jîngeh, nişîngeh, war,lêmaLngeh, cihê jiyana kesekî yan tiştekî nişk nişk, zû, tavil, di cih de, bn kutupir niştecê niştecî, niştevannişustî F şkest, têkçûn, derbe, dw serketin, serkeftinniwale gurz, qeft, destik (t çilû yan pelyên bi hev ve hatine girêdan)niwandin bn nivandin, razandin, wa kirin kukesek binive / razeniwê nû, nuhniwê taze, ter, teze dw kevn niwêj nivêj, nimêj, lava, dua niwêjen nûjen, modern, hevçerx, hevdem niwêjga nivêjgeh, mizgeft, nimêjgeh, xaniyê / odeya bi taybetî bo nivêjan hatiye bijartin niwêjî binivêj, binimêj, kesa/ê leşê wê / wî paqij e û kêrî nivêjkirinê têniwêjker nivêjker, nimêjker, kesa/ê misilman ya / yê pênc nivêjên xwe yên ferz rojane dike niwêkar nûkar, piyoner niwêkar modernî s t niwêkar reformîstniwên nivîn (doşek, lihêf, betenî, balguh û hwd yên mirov li ser yan li bin dinive / radize, bi xwe dadide yan datîne bin serê xwe) niwêner bn nuwênerniwêroj newroz, nûroj, nevroz, (roja / cejna) sersala kurdan û hin gelên din yên îranî niwêxwaz nûxwaz, reformist

niwêyl

nixun nûyl, nuhl, nûyltlsernişlv, serberjêr, tişta/ê serê wê

niwêxwaz nûjenxwaz, modernist niwêxwazî nûxwazî, reformîzm niwêxwazî nûxwazi, modernlzm

nizirnizîk

soz, soz û peyman, sond nêz, nêzîk, nêzing, dw dûr

nizlkan lem nizlkane (da) / bem nizlkane (da) li van nêzlkan, li van demên heri dawln, ne ji

mêj ve nizîke teqrîben: nizîkî

nêzî, nêzîkî, derdorî, hema bêje, nizîkey sed kes nêzî sed kes nêzîkahî, nêzî, nêzîkî

nizm nizm, dw bilind nizmayl bn nizmlnizmînizûle

nizmî, nizmatî, dw bilindî, bilindahî bn niza

nigargir wênegir, fotoğrafernîgarkâş nlgarkêş, wênekêş, resam, resimçêker nigarxane bn nigarganigeran bitirs, nearam, bêhedan, biguman (jiber ku ditirse dê belayek biqewime)nlgeranl bêhedan, nearaml, nerehetî, tirs,şik, gumanNil Nil, Çemê Nilnil bn heşnilüfer nilufer, sosina avi nim nivnim niv-nû, bikarinayi, destê duyênimçe- niv-: nimçedorge nivgirav, nimçemelanivmela, nivmelenimçe- qaşo, xwedêgiravi, hesaba xwe, bi qewlê xwe: nimçeroşinbir qaşo-ronakbir, kesa/ê ne ronakbir lê xwe ronakbir dihesibine yan xwe ronakbir dide nasandinnimdaşt niv-nû, bikarinayi, destê duyê, kevnenûnimekişwer nivkişwer, nivparzemin, parçeyekji parzeminekênimrû hêkrûn, hêka di nav doni / rûni de hatiye qelandin nimten kurtecakêtnin (em) ne, ne ... ne: Ême amade nin Em ne amade neninok ninok, neynûk, nênûk,tiştê bi serêtilan ve şên dibe û pişka wan ya zêde bi mûçinkan tê birinnire, nirew co, cok, cihê av tê re diherike (t bo ser / nav zeviyan) nireng sihir, cadûyinirû zever, şiyan, hêz, hinêr, taqet, karin, qiwetnirûdar bizever, bişiyan, bihêz, bihinêr nis nin, tine, neyi, dw heyi, peyda nisan avrêl, nisan, çarem mehji salnameyaromi

nîsanok nîsanok, gulek jîkurt / temenkin e li meha avrêlê / nlsanê peyda dibe û vedimire nlsk nlsk (bot Lens culinaris) nîşan nîşan, nîşe, not, îşaret, haje,hişyarî, sembol, remznişane nîşanî, merasîma diyarkirina keç ûkurekî ji hev re berî ku bizewicin nîşt bn nîştecênîştecê akincî, rûniştvan, şênî, kesa/ê li cihekî dijînîştecêtî akincîtî, rûniştvanî, şênîtî nîştenî bn nîştecênîştiman niştiman, welat, warê bavkalan, welatê bavûbapîrannîştimanî niştimanî, neteweyî, welatî nîştimanperwerwelatperwer, niştimanperwer, welatevîn, welatparêz, kesa/ê dilsoza/ê welatê xwe, kesa/ê ji welatê xwe hez dike nîştimanperwerî welatperwerî,nişt±manperwerî, welatparêzî, welatevînî, dilsoziya hemberî welatî / niştimanî nîş timen niş timen, devera kêrî jiyanê tê, cihê mirov dikare lê bijîn.îş tin bi cih bûn, sekinîn, niştin, rawestîn(t doz / şekira neheliyayî li binê çayê) nîştin mil yekpev çûn, xwe avêtin hev, lêk dan nîştinewe dadan, veniştin (firoke li ser erdê bi cih bûn, firinde li ser çeqê darê rawestîn û hwd)nîw nîv (1/2, 0,5)nîwawnîw nîv-û-nîv, nîv no kesekî / aliyekî û nîva dî bo kesek / aliyek dinnîwawnîw nîve, nîvî, nîv-tijî, bernîve, nîv- tijî û nîv-valanîweçil nîvco, nîvûnor, nîvî, netemamnîwegiyan nîv-mirînîwego nîvgog, hemîsfernîwekol nîvkeliyayînîwekol nîvkelandî

nîwero nîvro, nîro, nîvroj, nîva rojê, derdorî demjimêr 12 bi roj nîweroxewxewa nîvro, nîvroxew, sîesta nîwetîre nîvtîre, radîus nîwîşk nîvişk, rûn, qeymaxnîxandin bên bi ser ketin, pir westîn û dengê hilma wê / wî bilind bûn nîzîk nêz, nêzîk no neh ( 9)no- nû-: nobûk nûbûk, bûka nû, bûka taze nobend nûbend, gayê nû fêrî / hînî cotkirinê bûyenobere nûxwirî, nûxurî, nexrî, nerxî,nixurî, nuxurî, zarokê (t kurê) yekem / mezinnohem bn noyemnohemîn bn noyemnok nok, nuhk, nehk, nik-nok -ok, -onek: paşbendikek e pê rengdêr ji hin navdêran tên çêkirin: tirsnok tirsok, tirsoneknoker xulam, berdestî, xizmetkar, berdestk nokerî xulamî, berdestkî nol bn nerm-û-nolnoma canî, canîk, ciwanîk (mehîna hê ne temen- temam e)nomal nûmal, mala nû (t ya jin û mêrên nû- zewicî)nomîne bn noyemnore dor, ger, sira: Norey kê ye? Dora kê ye? norehêl bn norerist norerist sira, doreristnoş noş, nîç, afyet: Noş! (gotinek e tê bikaranîn dema du yan çend kes perdaqên xwe li hev didin û carinan pê re hêviyan dikin) Noşî giyanit bê! Noşî can(ê te) be! (Li te) afyet be!noş kirdin noşîn, vexwarinnoş kirdin nîç kirinnoşîn noşîn, vexwarin, nîç kirin (t alkol)

noyem noyemîn nozde nozdehem nozdemîn / nozdan nukte galte numre nuqte nustln xewîn, nustû nusxe nuştan

not nişe, not, nişan, nivîsnote embar, dav, dab, bindav, serdav, cihêlêparastina tiştên neberdest

note bn notnehem, ya / yê / yên nehê / nehan bn noyemnozde, nozdeh (19) bn nozdemîn

nozdem, nozdemîn, ya / yê / yên nozdê

henek, qerf, pêkenî, tinazî, tirane,bn nimre bn nuxtenivistin, raketin, razan, xew kirin,

xewtin, xeftinnivistî, razayî, raketî, di xew

kopî, nisxe, jibergirtî bn nuştanewe nuştandin, nuştandinewe çemandin, tewandin, veçemaLndin, xwehr kirinnuştanewe çemîn, tewîn, veçemîn, çemiyan, tewiyannuştawe, nuştawî çemî, tewî, veçemî,çemlyayî, tewiyayî, veçemlyayî, xwehr, xwar nuştawe, nuştawî pêldarnuşte nivişt, nivişte, niviştî, tilism,tiberk, tiştek e dua û lava pê ve tên xwendin yan li ser tên nivîsîn û kesên nesax bi xwe re hildigirin daku ta û nesaxiyên dî bela xwe jê vekinnutuniwê nipînû, pir nû, nû-derketî, nû-çêbûyî nuw. . . bn niwnuqlane nîşan, delîl (t yên belayan / xirabiyan)nuqul şekirok, şirîn.iyên reqnuqum noq, niqim, nuqim, bin-avbûyînuqum bûn noqîn, niqimîn, bin-av bûn

nuqum kirdin noqandin, niqimandin, bin-av kirinnuqurç qurîncîk, qurincik, quncirik, qurçî, nuquç, şidandina bi nînokan, kişandina (parçeyek ji leşî) bi nînokan / tilan nuwandin nîşan dan, pêşkêş kirin, nimandin, raber kirinnuwêner nûner, temsîlkar nuwênerayetî nûnerî, temsîlkarî nuwênraw nîşandayî, nimandî, pêşkêşkirî, raberkirî nuxro bn nuxumnuxşe nexşe, aqûbet: Nuxşet lê bêt Nexşe li (serê) te be! Aqûbet li te be! Înşellah nesîbê te jî wiha be! nuxte nuqte, niqte, xalnûç birdin hilingivîn, likumîn, tehisîn,hilisîn, hilingiftin nûçanewe çemîn, tewîn (ser) nûçanewe (çok) dan, vedan (erdê) nûjen bn niwêjennûjenî nûjenî, modernîzm, hevçerxî, hevdemî nûk serik (yê tûj yê pênivîskan / derziyê / şû.jinê / rimê û hwd)nûkandin kinîn, kinkinîn, bi dengê kin-kin girînnûke, nûkenûk (dengê giriyê) kinkin nûkenûkker

kinkinî, kesa/ê bi dengê kin-kindigirînûn navê tîpa N di alfabeya kurdî-erebî de nûn qusûr, kêmasî, ’êbnûqan (çav) neqîn, miçîn, niqîn, ketin serhev, hatin girtinnûqandin neqandin, miçandin, niqandin, girtin nûqaw neqî, neqiyayî, çiçî, miçiyayî, girtî nûqênraw neqandî, miçandî, niqandî, girtî nûrandin nirîn, (dengê) nirenir jê hatin

nûsernivîsiyenûsênrawnûsgefermînûsînnûsînewe

-nûs -nivîs: çîroknûs çîroknivîs, kesa/ê çîrokan dinivîse, romannûs romannivîs, şanonûs şanonivîsnûsan zeliqîn, pêve man, pêvebûn, pêvehatin glrêdannûsan (deng) ketin, wa li kesekî hatin kudengê wî êdî normal dernekeve nûsandin zeliqandin, pêve nan, pêve kirin,pêve girêdannûsaw zeliqiyayî, pêvemayînûsaw dengî nûsaw dengê ketînûser nivîskar, nivîsevan, kesa/ê karê wê / wî

nivîsîn (a pirtûkan) enivîser, daner, kesa/ê tiştek

zeliqandî, pêvekirî, pê re nivîsgeh, daîre, ofîs, cihê karê

nivîsîn, nivêsînvenivîsîn, nivîsînve, dîsan nivîsîn, kopî kirin, ji ber girtin, heman

berhem bi awayek nû nivîsîn nûsînge bn nûsge nûstin bn nus tinnûsraw nivîsî, nivîsandî, tişta/ê hatiye nivîsînnûsyar nivîsar, miqale, babet, tişta/êhatiye nivîsînnûşte nivişte, niviştînûtek reş, tarî, reş û tarî (t mecazî)nûtekî tarîtî, reşatînûwa bn pêşnûwandin bn nuwandinnûwarîn nerîn, nêrîn, berê xwe dan (tiştekî / derekê), fekirin, hêv kirin, seh kirin, nêrtin, nihêrtinnûzandin nizîn, (dengê) nizzz jê hatin o! o! oh! ev / ew çi ye / bû! obal berpirsiyarî

obal tawan, guneh ode bn hodeof of, ax, ox, oy, wey!ohe! ahe! ohe! (bangkirina li hin heywnan, t çêlan)oksicîn oksîjen (gazek bêreng û bêbên e) omet umet, civat, peyrewoqre aramî, rehetî, tenahî, hêwirî, hêminîoqre bênfirehî, baldarî, sebroqre girtin sebr kirin, sebra yekî hatinoqyanûs okyanos, deryayên mezinordû bn artêş, leşkirorkêstra orkestra, komek muzîkê ya mezin e ku her çend ji endamên wê cûnek alavên muzîkê dijenînin û kesek jî serkêşiya wan dike Orşelîn Orşelîn, Quds, Yerûsalem (serbajarê Israîlê)otomobîl tirimpêl, erebe, otomobîlox! ox, ax, wey, wax!oxir oxir, sefer, birêketin, çûnaxirî û oxirî taliyê, dawiya dawînoy oy, ox, ax, ay, wey, waw!oye oye, tentene, dantel, nexşoyin lêb, xap, fêl, fen, cam, dekûdolab, hîle,lihb, xapandin, oyinoyin lîstik, yarî, bazî