53
19/1 IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016 GASVRYHEIDSTUDIES (Opdateer Oktober 2015) Hierdie dokument moet saam met die volgende dokumente gelees word: 1. Die IEB-handleiding vir die Moderering van Skoolgebaseerde Assessering (SGA) Opdateer September 2015. 2. Omsendbrief 32/2009 aangaande die vereistes vir die aanbied van Gasvryheidstudies as vak. A. WYSE VAN ASSESSERING Eksterne Eksamen 3 uur [200] Praktiese Assesseringstaak (PAT) [100] Skoolgebaseerde Assessering (SGA) [100] 400 punte B. VEREISTES 1. Eksamen Dit bestaan uit een vraestel van 200 punte wat ekstern opgestel en gemodereer word. Die volgende kognitiewe gewigte is van toepassing: Kognitiewe vlak Persentasiegewig van punte Laerorde-denke Kennis 30 Begrip 20 Toepassing 10 Hoërorde-denke Ontleding 10 Sintese 15 Evaluering 15 Afdeling A: Kortvrae wat al 6 onderwerpe dek Sektore en loopbane Higiëne en veiligheid Kombuisbedrywighede Voeding en spyskaartbeplanning Kommoditeite Voedsel- en drankbediening Hierdie vrae sal geassesseer word deur ’n nasienmemorandum te gebruik 30 Afdeling B: Langer tipe vrae per onderwerp Hierdie vrae sal geassesseer word deur ’n nasienmemorandum te gebruik 150 Afdeling C: Uitgebreide antwoord deur gebruik te maak van ʼn gegewe bron Reflektiewe opstel, Gevallestudie of Kritiese evaluasie Hierdie vraag sal geassesseer word deur ’n rubriek te gebruik 20 PUNTETOTAAL 200 Slegs die inhoud van Graad 12 sal geassesseer word. Voorkennis van Graad 10 en 11 sal egter nodig wees vir die interpretering van sommige vrae.

19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

  • Upload
    lydat

  • View
    363

  • Download
    6

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/1

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GASVRYHEIDSTUDIES (Opdateer Oktober 2015)

Hierdie dokument moet saam met die volgende dokumente gelees word: 1. Die IEB-handleiding vir die Moderering van Skoolgebaseerde Assessering (SGA)

Opdateer September 2015. 2. Omsendbrief 32/2009 aangaande die vereistes vir die aanbied van Gasvryheidstudies

as vak.

A. WYSE VAN ASSESSERING

Eksterne Eksamen 3 uur [200] Praktiese Assesseringstaak (PAT) [100] Skoolgebaseerde Assessering (SGA) [100]

400 punte

B. VEREISTES

1. Eksamen

Dit bestaan uit een vraestel van 200 punte wat ekstern opgestel en gemodereer word. Die volgende kognitiewe gewigte is van toepassing: Kognitiewe vlak Persentasiegewig van punte Laerorde-denke Kennis 30

Begrip 20 Toepassing 10

Hoërorde-denke Ontleding 10 Sintese 15 Evaluering 15

Afdeling A: Kortvrae wat al 6 onderwerpe dek

Sektore en loopbane Higiëne en veiligheid Kombuisbedrywighede Voeding en spyskaartbeplanning Kommoditeite Voedsel- en drankbediening

Hierdie vrae sal geassesseer word deur ’n nasienmemorandum te gebruik

30

Afdeling B: Langer tipe vrae per onderwerp Hierdie vrae sal geassesseer word deur ’n nasienmemorandum te gebruik

150

Afdeling C: Uitgebreide antwoord deur gebruik te maak van ʼn gegewe bron Reflektiewe opstel, Gevallestudie of Kritiese evaluasie Hierdie vraag sal geassesseer word deur ’n rubriek te gebruik

20

PUNTETOTAAL 200

Slegs die inhoud van Graad 12 sal geassesseer word. Voorkennis van Graad 10 en 11 sal egter nodig wees vir die interpretering van sommige vrae.

Page 2: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/2

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2. Skoolgebaseerde Assessering (SGA)

Dit bestaan uit 6 assesserings wat intern opgestel en geassesseer word. Hierdie take moet op skoolvlak gemodereer word.

Bewys van bogenoemde moet ingedien word vir nasionale moderering in die SGA-lêers vir Onderwysers en Leerders.

3. Praktiese Assesseringstake

Komponente Punte

Gewig (herlei tot)

A Twee vieruurtoetse in Praktiese Vaardighede en Tegnieke (PVT)

100 × 2 50

B Praktiese Assesseringstaak (PAT) – Voedselbediening

100 50

C Praktiese Assesseringstaak (PAT) – Voedselvoorbereiding

100 50

D Finale intern-opgestelde en ekstern-gemodereerde PAT

Indien nodig kan onderwysers hierdie

funksie assesseer

Herlei tot 100

Bewys van bogenoemde moet in die PAT-lêers vir Onderwysers en Leerders aan die Praktiese Moderator beskikbaar gestel word gedurende ter plaatse moderering van die finale PAT.

C. INTERPRETASIE VAN VEREISTES

1. Die Assesseringsillabus

Die doel van hierdie Assesseringsillabus is om IEB-onderwysers te help om ’n gemeenskaplike begrip te verkry van die omvang van die Onderwerpe wat geassesseer sal word en skole dus te ondersteun met die konsekwente beplanning van hul Assesseringsprogramme; sowel as om die vereistes van die IEB-eksamen en skoolgebaseerde assessering vir Graad 12 duidelik te maak vir onderwysers, assessors en moderators.

Die dokument is nie bedoel om ’n onderrigsillabus te wees nie. Individuele onderwysers en skole word nie beperk tot die inhoud van die Assessering-sillabus nie, maar word aangeraai om by die inhoud vir Graad 10 en 11 te bly, aangesien dit ’n sterk grondslag vorm vir Graad 12. Dit staan onderwysers vry om die inhoud in hul eie kurrikulumaanbieding uit te brei. Die onderrig- en leerprogram moet ryk, stimulerend en uitdagend wees, terwyl assessering fokus op die vereistes van die kwalifikasie.

Komponent Gewig Rekord Eksamen 30% 30 Drie gekontroleerde toets

10% vir elk 30

Twee opdragte 20 % vir elk 40 TOTAAL 100 100

Page 3: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/3

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

ASSESSERINGSILLABUS VIR GASVRYHEIDSTUDIES

GRAAD 10 Onderwysers en leerders moet teoretiese en praktiese kennis, vaardighede, houdings en waardes ten alle tye integreer.

ONDERWERP OMVANG

Leerders moet die volgende kan doen: Sektore en loopbane

Demonstreer ’n begrip van die gasvryheidsbedryf. Vergelyk verskillende tipes akkommodasie in Suid-Afrika. Evalueer verskillende tipes akkommodasie en doen aanbevelings om die diens te verbeter. Identifiseer en beskryf tipes akkommodasie in Suid-Afrika, met inbegrip van moontlike loopbaangeleenthede. Identifiseer en beskryf tipes voedsel- en drankondernemings, met inbegrip van moontlike loopbaangeleenthede. Vergelyk verskillende tipes voedsel- en drankondernemings met kriteria. Evalueer verskillende voedsel- en drankondernemings en doen aanbevelings om die diens te verbeter. Vors moontlike loopbaangeleenthede na. Vors verskillende franchises na en kom tot gevolgtrekkings oor werkgeleenthede.

Kombuisbedrywighede Toerusting

Identifiseer ’n verskeidenheid grootskaalse en kleinskaalse toerusting in die kombuis en restaurant, sit dit aanmekaar, gebruik dit, maak dit skoon, berg dit en hou dit in stand. Pas mise en place-praktyke in die kombuis toe. Interpreteer resepte. Identifiseer en pas gaarmaakmetodes toe: klamhitte-, droëhitte- en kombinasiemetodes. Vergelyk gaarmaakmetodes volgens voordele, nadele, veiligheidsmaatreëls en die gaarmaakmedium.

Page 4: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/4

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Voeding en spyskaartbeplanning

Evalueer voedingswaarde van maaltye en spyskaarte. Identifiseer voedingstowwe en hul funksies in voedselgroepkonteks. Pas die beginsels van spyskaartbeplanning toe. Beplan en stel ’n table d’hôte-spyskaart vir buffetstyl ontbyt en ligte middagetes in die korrekte formaat op.

Kommoditeite

Demonstreer kennis en begrip van die volgende voedselkommoditeite: Vrugte Skons en muffins Pannekoek, wafels en plaatkoekies Tee en koffie Eiers Suiwelprodukte Grane Maalvleis en worsies Charcuterie Pasta en klassieke pastasouse Slaaie en slaaisouse

Voedsel- en drankbediening

Pas voor en afsluiting-mise en place-praktyke in die restaurant toe vir buffet- en bordbediening.

Illustreer en demonstreer tafeldek vir buffetstyl ontbyt en ligte maaltyd.

Identifiseer bedienings- en afdektegnieke vir voedsel en drank vir buffetstyl ontbyt en ligte maaltyd.

Identifiseer metodes om rekeninge te betaal.

Evalueer die gebruik van elektroniese verkoopspuntstelsels.

Ontleed basiese beginsels van kliënteverhoudinge.

Beveel verbeteringe in kliënteverhoudinge aan.

Higiëne Evalueer en assesseer higiënepraktyke in die gasvryheidsomgewing.

Veiligheid Identifiseer, evalueer en assesseer algemene veiligheidspraktyke in die gasvryheidsomgewing.

Identifiseer, klassifiseer en beveel basiese behandeling van beserings aan wat algemeen in gasvryheidsondernemings voorkom.

Page 5: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/5

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GRAAD 11 Onderwysers en leerders moet teoretiese en praktiese kennis, vaardighede, houdings en waardes ten alle tye integreer.

ONDERWERP OMVANG

Leerders moet die volgende kan doen: Sektore en loopbane

Teken en interpreteer ’n organogram van die kombuis- en restaurantbrigade. Demonstreer ’n begrip van die rolle en verantwoordelikhede van elke lid van die brigade. Verduidelik die onderlinge verbondenheid van die brigades. Interpreteer en ontleed beleide wat diensvoorwaardes in die gasvryheidsbedryf reël. Identifiseer loopbaangeleenthede in die gasvryheidsbedryf.

Kombuisbedrywighede Regverdig die noodsaaklikheid en waarde van die volledige proses van voorraadbeheer.

Voeding en spyskaartbeplanning

Bespreek en vergelyk die kulinêre uniekheid en die kulturele erfenis van Suid-Afrikaanse kookkuns. Stel geskikte spyskaarte vir kulturele verskille wat in Suid-Afrika verteenwoordig word op en evalueer dit. Ontleed die faktore wat die beplanning van spyskaarte beïnvloed. Regverdig die gebruik van organiese voedsel in spyskaartbeplanning met betrekking tot die koolstofvoetspoor. Pas die beginsels van spyskaartbeplanning binne ’n Suid-Afrikaanse konteks toe. Beplan en stel spyskaarte op vir ’n spesiale tee en driegang table d’hôte maaltyd. Bereken die koste van ’n resep en van ’n porsie.

Voedselkommoditeite Demonstreer kennis en begrip van die volgende voedselkommoditeite: Gisprodukte Kruie en speserye Koeke en kleinkoekies Aftreksels

Page 6: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/6

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Sop Souse Vis Pluimvee Rys Groente Tradisionele geregte

Voedsel- en drankbediening

Identifiseer, vergelyk en beveel die geskikste tipes voedselbediening vir bepaalde funksies aan. Beplan die rangskikking van die lokaal vir tees en driegangmaaltye. Identifiseer en pas bedienings- en afdektegnieke toe vir voedsel en drank vir table d’hôte-spyskaarte (driegangmaaltye). Beplan en pas sluiting-mise en place toe na die funksie. Beveel maniere aan om gaste se klagtes te hanteer.

Higiëne

Ontleed mikroörganismes wat voedselbederf en voedselvergiftiging veroorsaak. Onderskei tussen voedselvergiftiging en voedselbederf. Verduidelik voedselkontaminering en hoe dit voorkom kan word. Identifiseer hoërisiko-voedselitems en beveel die beste manier aan om bederf te voorkom. Bespreek die belangrikheid van voorsorgmaatreëls in die voorkoming van kruiskontaminasie. Voorspel die uitkoms indien hierdie voorsorgmaatreëls nie nagekom word nie. Evalueer die belangrikheid van temperatuurbeheer in voedselvoorbereiding en voedselbediening. Identifiseer voedselplae en beveel uitwissingsmetodes aan.

Veiligheid en sekuriteit Bespreek sekuriteit en toegangsbeheer. Beveel maatreëls aan om noodsituasies te hanteer.

Page 7: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/7

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GRAAD 12

Onderwysers en leerders moet teoretiese en praktiese kennis, vaardighede, houdings en waardes ten alle tye integreer.

ONDERWERP OMVANG Leerders moet die volgende kan doen:

GASVRYHEIDSEKTORE EN LOOPBANE Die bydrae van die gasvryheidsbedryf tot die Suid-Afrikaanse ekonomie. Loopbane in hulp- of ondersteuningsposte in gasvryheidsondernemings. Geleenthede vir selfwerksaamheid in die voedsel- en dranksektor. Bemarkingskonsepte en terminologie.

Ontwerp ’n bemarkingsinstrument. Definieer entrepreneurskonsepte. Identifiseer verskillende entrepreneurskonsepte. Evalueer ’n basiese sakeplan.

VOEDING EN SPYSKAARTBEPLANNING Spyskaartbeplanning vir formele viergangetes en skemerkelkfunksies of vingeretes. Faktore om te oorweeg wanneer spyskaarte vir gasvryheids-ondernemings beplan word. Kosteberekening en berekening van die verkoopsprys van ’n ete. Berekening van wins. Opstel van kwotasies.

Beplan spyskaarte vir formele etes en skemerkelkfunksies met inagneming van die volgende: - Dieetvereistes - Spesiale dieetoorwegings vir siektes - Bereken voedselkoste, porsiekoste, arbeidskoste en oorhoofse kostes. - Bereken verkoopsprys en wins. - Stel kwotasies op.

KOMBUISBEDRYWIGHEDE Rekenaarwetenskap in die gasvryheidsbedryf en die gebruik van rekenaars in kombuisbedrywighede. Professionaliteit in die gasvryheidsbedryf.

Bespreek die applikasies en voordele van rekenaars in die gasvryheidsbedryf. Evalueer professionele etiek in die gasvryheidsbedryf

VOEDSELKOMMODITEITE Skemerkelkvoedsel Vegetariese geregte Nageregte Deeg Chouxdeeg Vleis Gepreserveerde voedsel Nie-alkoholiese drank Wyn

Vegetariese geregte: Identifiseer peule, neute en TVP. Pas voedingsinligting toe wanneer vegetariese maaltye beplan word. Verstaan en pas die beginsels van spyskaartbeplanning toe wat op vegetarisme en

Hindoe-, Halaal- en kosjergaarmaakmetodes van toepassing is. Definieer verskillende tipes vegetarisme. Pas die korrekte voorbereidings- en gaarmaakmetodes toe.

Page 8: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/8

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Nageregte: Identifiseer en bespreek die gebruik van geskikte bestanddele in nageregte. Bespreek die gebruik van gelatien in nagereg met verwysing na gebruike van

gelatien, eienskappe van gelatien en faktore wat jelvorming beïnvloed. Evalueer die stadiums, die eienskappe en gebruike van geklopte eierwitte in

nagereg. Identifiseer verskillende nageregte:

- Gelatiennageregte - Vla - Meringues - Crêpes - Gebakte nageregte

Pas hierdie nageregte binne spyskaartbeplanning toe. Identifiseer verskillende tipes sjokolade en bespreek die gebruik daarvan. Demonstreer ’n begrip van die korrekte bergingsmetodes indien toepaslik. Evalueer gehaltekriteria van hierdie nageregte.

Deeg:

Onderskei tussen bros- (eenvoudige en soet), skilfer- (enige derivaat) en blaardeeg. Pas die korrekte prosedures en tegnieke om bogenoemde deeg (behalwe blaardeeg)

te maak toe. Evalueer gehaltekenmerke van deegprodukte. Demonstreer kennis van geskikte gebruike van hierdie produkte.

Chouxdeeg:

Pas die korrekte prosedures en tegnieke toe om chouxdeegprodukte te maak. Identifiseer en ken gebruike en aanbieding van verskillende chouxdeegprodukte. Evalueer gehaltekenmerke van chouxdeegprodukte.

Vleis:

Definieer verskillende tipes vleis, met inbegrip van afval en wild. Onderskei tussen lam/skaap; bees/kalf; vark/speenvarkie. Verstaan die samestelling van vleis. Evalueer hoe die struktuur van vleis die gaarmaakproses beïnvloed.

Page 9: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/9

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Evalueer faktore wat die gehalte van vleis beïnvloed. Identifiseer en verstaan die basiese vleissnitte. Verstaan en pas die verskillende voorbereidingsmetodes toe. Verstaan en pas korrekte gaarmaakmetodes toe. Verstaan en pas die gaarmaak van vleis op klante se vereistes toe. Verskaf die korrekte porsiegrootte van vleis aan die been en van die been af. Demonstreer kennis en begrip van die geskikste bygeregte vir verskillende tipes

vleis. Identifiseer die beste bergingsmetodes vir vleis.

Gepreserveerde voedsel:

Definieer en klassifiseer verwerkte voedsel. Identifiseer en differensieer tussen verskillende preserveringsmetodes en

tegnieke. Wyn:

Definieer en klassifiseer wyne. Demonstreer ’n basiese begrip van die proses van wynmaak, insluitend die gebruik

van die druif, die fermentasieproses en die graad van soetheid en kleuronderskeid. Ontleed die etiket op die wynbottel (landgoed, oorsprong, oesjaar en kultivar). Volg korrekte bergings- en bedieningsbeginsels. Verstaan die basiese voedsel-en-wyn-kombinasies. Verstaan die gevare van alkoholmisbruik. Verduidelik die belangrikheid van drankwette. Beskryf die prosedure vir die bediening van nie-alkoholiese drankies.

Mout:

Klassifiseer en definieer bier (ale, lager, stout en vat). Diensprosedures vir bier.

Likeur:

Identifiseer en definieer likeur met ’n whiskey-, brandewyn- of rumbasis. Volg die korrekte berging en bediening van elke tipe.

Page 10: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/10

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Nie-alkoholiese drankies: Identifiseer tipes nie-alkoholiese drankies. Onderskei tussen mengeldrankies en nie-alkoholiese mengeldrankies. Demonstreer voorbereiding en bediening van nie-alkoholiese drankies en mengeldrankies. Verduidelik en demonstreer behoorlike koffiebediening.

VOEDSEL- EN DRANKBEDIENING Basiese beginsels van wynkeuse, bediening en berging. Regulasies vir verkoop van wyn met maaltye op perseel. Bediening van formele viergangetes, skemerkelkfunksies of vingeretes. Die gebruik van rekenaars in restaurantbedrywighede.

Drankwette: Verstaan en interpreteer die jongste drankwette. Voorbereiding en opstel van die lokaal:

Identifiseer spesiale voedseldiens gereedskap. Beskryf die restaurantomgewing. Beskryf die opening en slot mise en plek vir formele aandetes,

mengeldrankies en vingermiddagetes. Verduidelik en vergelyk die dek van tafels vir formele aandetes,

mengeldrankies en vingermiddagetes.

Bediening en afdek tegnieke: Demonstreer gepaste kliëntediens en afdek tydens formele aandetes. Verduidelik gepaste diens vir skemerkelkie funksies.

Hanteer van kliëntklagtes: Pas die reëls vir hantering van kliënte klagtes toe. Evalueer hantering van besope gaste, die enkel restaurantganger,

iesegrimme, moeilikheidmakers en seksuele teistering. Verduidelik hoe om onverwagse omstandighede in die hospitaliteitsbedryf te

hanteer. GESONDHEID EN VEILIGHEID Siektes deur voedsel oorgedra. Wet op Beroepsgesondheid en Veiligheid (OHSA).

Beskryf die oorsprong, simptome en moontlike oordrag van siektes deur voedsel in die voedsel- en drankomgewing.

Definieer die rol van die OHSA in die gasvryheidsbedryf. Verstaan en interpreteer die bepalings van die OHSA.

Page 11: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2. Skoolgebaseerde Assessering

Onderwysers word verwys na "Die Bewysreëls" – op bladsy 19/37 om te verseker dat hulle hierdie reëls op alle assesserings toepas.

SGA-komponent

Vereistes

Rekord Eksamen

- Die eksamen moet intern opgestel en gemodereer word. - Dit moet die eksterne eksamen namaak in ontwerp en formaat.

Toetse

Die toetse moet intern opgestel en gemodereer word. Hulle moet minstens 50 punte elk tel. Hulle moet hou by die 60/40-verhouding (of so na as moontlik)

vir kognitiewe vlakke wat geld vir die finale eksamen. Een van die toetse kan ’n identifikasietoets wees. ’n Eksamen buiten die Rekordeksamen kan as EEN van die

toetse ingesluit word. Verwys na D.1.1 vir die ontwerprooster wat gebrui moet word wanneer toetse eneksamens opgestel word. Verwys na D.1.2 en D.1.3 vir voor- en na-assesseringmodereringsinstrumente. Take Hierdie take maak dit moontlik om die leerder te assesseer op

maniere wat nie in ’n eksamen moontlik is nie en gee dus ’n ander beeld van ’n leerder se bevoegdheidsvlak. Die verlangde standaarde moet geensins minder streng wees as dié van die eksterne eksamen nie. Indien assesseringstake te eng enmeganies is, sal leerders nie toereikend vir die finale eksamenvoorbereid wees nie. Die take moet intern opgestel en gemodereer word. Hulle moet minstens 75 punte elk tel. Hulle moet van leerders verwag om betrokke te raak by

kontekste wat ouderdomstoepaslik is en lewensgetroue scenario’s/kwessies aanspreek.

Hulle moet van leerders verwag om kennis, vaardighede, houdings en waardes wat met tyd verwerf is, te gebruik.

Hulle moet van leerders verwag om betrokke te raak by onbekende/ongeoefende kontekste.

Hulle moet assessering van die proses en nie net die produk nie behels. ’n Groot projek wat ’n groot hoeveelheid voorbereidingstyd neem, kan in verskillende take verdeel word.

Die take moet metakognisie van die leerders verg. 1. Projek ’n Projek moet ’n reeks aktiwiteite behels wat tot ’n finale produk

lei. Elke aktiwiteit het gewoonlik ’n beplande voltooiingsdatum (keerdatum) en toegewese hulpbronne. Assessering vind aan die einde van elke aktiwiteit plaas sowel as aan die einde (proses- sowel as produkassessering). Die produk kan in ’n skriftelike (bv. verslag) of visuele (bv. pamflet of skyfievertoning) of mondelinge formaat aangebied word. Byvoorbeeld: Om ʼn produk soos ʼn resepteboekie te ontwerp en ontwikkel.

2. Opdrag Dit is ’n pen-en-papier-taak, byvoorbeeld ’n ondersoek gebaseer op ’n onderwerp in die hospitaliteitsbedryf of ʼn gevallestudie.

Page 12: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Moderering op skoolvlak Daar word verwag dat moderering van die assesseringsproses op skoolvlak plaasgevind het om te verseker dat assessering geldig, regverdig en betroubaar is. Dit sluit moderering van alle SGA-items voor hulle deur leerders gedoen word, moderering van die nasien van die leerderbewys deur die onderwyser/assessor en kontrolering van die berekening van leerders se uitslae in. Bewys dat dit plaasgevind het, moet in beide die Onderwyser en Leerder se SGA-lêers ingesluit word. Indien daar slegs een Gasvryheidstudies-onderwyser by ’n skool is, moet die onderwyser ’n e-groep met een of meer onderwysers van ’n ander skool vorm om die moderering te doen.

3. Praktiese Assessering Die fokus van die praktiese komponent is op kennis, vaardighede, houdings en

waardes met betrekking tot die gasvryheidsbedryf wat deur die jaar opgedoen is.

3.1 Toetse in Praktiese Vaardighede en Tegnieke (PVT’s) Twee VIERuur-PVT’s moet in die Graad 12-jaar plaasvind. Voedselkommoditeite en verwante vaardighede moet geassesseer word

aan die hand van gestelde kriteria tydens ’n praktiese toets wat op vaardighede en tegnieke gebaseer is, verwys na vereistes vir praktiese vaardighede en tegnieke wat volg.

ʼn Minimum van twee resepte moet gebruik word, wat ʼn minimum van vier nougesette vaardighede en tegnieke assesseer.

Geskikte resepte moet deur die onderwyser opgespoor en voorsien word. Die resepte moet DRIE dae voor die toets aan die leerders gegee word. Die leerders moet die PRAKTIESE VOORBEREIDINGSBLAAIE

voltooi voor hulle die kombuis binnegaan. (D.1.2 NUWE WEERGAWE) Die leerders moet dan die mise en place en voorbereiding van die gereg

voltooi. (Voorgestelde maksimum tyd 4 ure) Die produkevaluering vind in die laaste 15–20 minute van die toets plaas. Hierdie assesserings moet op die opsommende punteblad PRAKTIESE

ASSESSERINGSINSTRUMENT aangeteken word. (D.2.2) Die resepte en skriftelike voorbereidingsblaaie moet in die PAT-lêers van

die leerders ingesluit word. Die resepte en assesseringsblaaie moet as bewys in die onderwyser se

PAT-lêer ingesluit word. Die uitslae moet op die PAT-SPREITABEL VIR FINALE

MODERERING en op die Rekord van Praktiese Assesserings vir die leerderslêers opgeteken word.

Page 13: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GASVRYHEIDSTUDIES VEREISTES VIR PRAKTIESE VAARDIGHEDE EN TEGNIEKE

Graad Kriteria: Kommoditeite

Moontlike Geregte Vaardighede en Tegnieke

GRAAD 10 10 Maalvleis Vleisbrood

Frikkadelle Bobotie Hamburgers Lasagne Spaghetti Bolognaise Kerrie en Rys Herderspastei

Higiëniese hantering Verbruining van maalvleis Mesvaardigheid

10 Worsies Ingesluit in pasta Kebabs Ontbyt Quiches

Blansjering – ontbyt-mise en place

Higiëniese hantering Gaarmaakmetodes

10 Verwerkte vleis (Charcuterie)

Ontbyt Quiches Souse

Higiëniese hantering

10 Eiers Geroer Gebraai Geposjeer Omelette Gekook Basiese vla Kaas Soufflé Basiese quiches

Gaarmaakmetodes Voorkoming van sinerese Deurgieting om haelsnoer te

verwyder Kook melk Room suiker en eiergele Oondtemperatuur en bain-marie Verkoel Toets gaarheid Voorbereiding van ’n roux Voorbereiding van ’n béchamel/

witsous Klop eierwitte tot verskillende

stadiums Voorbereiding van ramekins

10 Pap Hawermout Phutu Ting Stywe Sorghum Polenta

Maak die stysel in ʼn pasta en meng met koue water

Roer aanhoudend om klonte te voorkom

10 Pasta Lasagne (groente/maalvleis/ hoender)

Macaroni-kaas Spaghetti Bolognaise Gnocchi Gevul – ravioli, tortellini,

cannelloni Tipes souse wat

verskillende pastavorms komplimenteer

Napolitano Alfredo Pastaslaai

Korrekte hoeveelheid water tot pasta

Kook tot al dente Roer om te verseker dat egalig

kook Byvoeging van sout by water Voorkom dat pasta kleef – roer

gereeld terwyl kook en voeg daarna olie by

Gebruik vars en vooraf gemaak

Page 14: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

10 Skons en muffins Invryftegniek Meng in met ’n vurk Ligte hantering Sny uit sonder om te draai Muffins: Moenie te veel meng nie Emulsiemetode

10 Witsous Macaroni-kaas Lasagne Cannelloni Soufflés

Roux, verdikkers Voorkoming van klonte Basiese derivate soos Mornay,

Persil, Moutarde

10 Slaaisouse Vinaigrette en variasies Mayonnaise 1000 Island

Emulsie Mesvaardigheid

10 Vrugte Vrugteslaai

Vrugtekebabs Garnering Barkette/tertjies Tarte Tatin Compote Coulis

Mesvaardigheid Voorkoming van oksidasie Gehaltekriteria Dop uit

10 Slaaie Groen Saamgestel Gemeng Gaar

Gehaltekriteria Mesvaardighede Souse Voorbereiding voor bediening

10 Suiwel Melktert Chantilly Kaaskoeke Kaasbord Kaassous (Mornay)

Wel Voorkoming van velletjie Verskeie verdikking metodes Klop Byvoeging by ’n sous Gratineer met kaas en krummel

mengsel

Page 15: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GRAAD 11 11 Pluimvee Cordon Bleu

Ballotine Kiev Schnitzels

Higiëniese hantering Ontbeenvaardighede Vul en rol Bardeer Marineer Porsies In krummels te doop Verskeie kookmetodes

11 Vis Stokvis Meunière Pekelvis Bierbeslag Geposjeer

Higiëniese hantering Ontbeen Fileer Vul en rol Gaarmaak – beslag/krummel

11 Gis Basiese witbrood Rolletjies (verskillende fatsoene) Pizza Rumbaba/Savarinvorms

Akkurate verdeling Inkorporeer die gis volgens die

tipe Meng Proses: knie, laat rys, knie af,

vorm, laat rys in pan, bak, laat afkoel

11 Koeke Gesmelt In een stuk Geklop Geroom

Akkurate verdeling Inkorporeer lug – vou, sif, klop Voorbereiding van panne Versiering/bolaagversierings Dekorasie Aanbieding

11 Kleinkoekies Gedrup Gerol Gevorm Verkoel Repe en skywe In houers

Akkurate verdeling Mengmetodes Versiering/bolaagversierings Dekorasie Aanbieding

11 Aftreksel Wit en bruin Braai bene Mirepoix Matignon Bouquet garni Prut Deurgieting Verheldering

11 Souse Wit – béchamel en velouté met derivate

Bruin – espagnole en derivate

Oliebasis – mayonnaise of derivate

Botterbasis – Hollandaise Spesiaal – tamatie,

sjokolade, karamel

Reduseer Monteer Voorkoming van klonte Skep op en bedien Gehaltekriteria Regstelling van skifting

11 Sop Room Puree Chowder Boeljon Bisk Tradisioneel

Gebruik van aftreksel en souse Gehaltekriteria

11 Groente Snitte

Page 16: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Mesvaardighede Voorkoming van oksidasie Blansjeer Verfris Gaarmaakmetodes Hou warm Veiligheid Inkerwing

11 Rys Ryspoeding Gegeurde rys

Korrekte kookmetode Kwaliteit kriteria

Page 17: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GRAAD 12 12 Vleis Noisette

Saratoga Kroonbraad Kebabs Lamsribstuk Biefstuk Dianne Beesfilet

Higiëniese hantering Ontbeen Vul en rol Lardeer en bardeer Gaarmaakmetodes – behou sap Skoonmaak en verdeling van filet

in porsies 12

Soufflés Soet Sout

Voorbereiding van ’n roux Voorbereiding van ’n

béchamel/witsous Klop eierwitte tot sagtepunt-

stadium Bain-marie Tydsberekening Voorbereiding van houers

12 Vegetariese kos Neute TVP Soja

Braai of rooster van neute

12 Deeg Fillodeeg Blaardeeg Skilferkors Broskors Choux

Die korrekte gebruik van die deeg Verskillende vormingsmetodes Blindbak Prik pastei met ʼn vurk Korrekte gebruik, byvoeg van eier

tot die mengsel Buisversiering in verskillende

vorms Korrekte oondbeheer Versiering/garneringsmetodes

12 Nageregte WARM: Gebak Gestoom Gekook Gebraai Gestoof KOUD: Jellies Vrugte Panna Cota VLA: Crème Anglaise Crème Patisserie Crème Caramel Crème Bruleé MERINGUE

Korrekte mengmetode Kookmetode Hittebron beheer Onderskei verskillende grade

gaarheid Gebruik van dispersie en porieë,

stolling en inversie Om vrugte of ander geure op die

regte tyd by te voeg Om geklopte room of meringue op

die regte tyd by te voeg – in te vou Voorkoming van sinerese

Kook melk Verroom van suiker en

eiergele Oondtemperatuur en Bain

Marie Verkoeling Toets gaarheid

Page 18: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

VERSKEIDENHEID: Pavlova Vacherin Lemon Meringue Franse en Italiaanse

metodes ROOM:

Bavarois Chiffon Mousse

GEVRIES:

Sorbets Bombs

Eiers by kamertemperatuur Skoon bak – glas, vlekvryestaal, koper of plastiek Klop tot verskillende vorms Omtrekgroottes Buisversiering tegnieke

3.2 Praktiese Assesseringstake (PAT)

Daar word van alle leerders verwag om ten minste TWEE intern-opgestelde en –geassesseerde PAT's (restaurantfunksies) en 'n finale ekstern-gemodereerde PAT uit te voer.

Die PAT’s moet deur die jaar in Graad 12 uitgevoer word. Elke leerder moet op die gebied van Voedselvoorbereiding- en die Voedselbediening assesseer word.

Die finale PAT sal ekstern gemodereer word gedurende September en Oktober van die jaar.

Bewys van alle PAT’s moet in die vorm van die beplanningsfase sowel as die produksiefase (en die produksie-evalueringsfase vir sjefs) in die Praktiese Leerderlêer en Praktiese Onderwyserlêer geliasseer word. (Waar moontlik moet foto's ingesluit word.)

’n Finale punt moet bereken word deur die beste van die Voedsel-voorbereiding- en die Voedselbedieningpunte wat deur die leerder behaal is, uit te werk (dit is slegs van toepassing waar meer as drie PAT’s gedurende die jaar gedoen word).

Geen komponent van die SGA mag as deel van die aangetekende Praktiese Assessering gebruik word nie.

3.2.1 Opstel van die praktiese assesseringstaak

Alle PAT's van Graad 10 – Graad 12 moet op dieselfde standaard opgestel word as wat in die Finale Gemodereerde Graad 12 PAT verwag word.

Die onderwyser moet die spyskaart, wat nie voorheen gebruik is nie, vir die

viergangetes opstel en geskikte resepte kies wat gepas is vir Graad 12-vaardigheidsvlak.

Die volgende tegnieke en geregte moet in die spyskaart ingesluit word:

Voorbereiding van ’n sop. Voorbereiding van ’n gevorderde proteïengereg, bv. vleis, vis, hoender. Gebruik meer as een voorbereidingstegniek, bv. gevul, gekrummel, gefileer,

ontbeen. Voorbereiding van groente deur flair, oorspronklikheid en mesvaardighede te

toon. Voorbereiding van styselgeregte wat die proteïengereg komplimenteer.

Voorbeelde: Risotto, Koeskoes, Rystimbale, Polenta, Duchesse-

Page 19: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

aartappels, Dauphinoise-aartappels, Krokette. Voorbereiding van een gevorderde sous, soet of sout. Voorbereiding en hantering van deeg, soet of sout, byvoorbeeld

skilferkorsdeeg, blaardeeg, Choux of broskors. Gisgebak. Omgekeerde gelatienvoorgereg of -nagereg. Vir voorbereiding van ’n gevorderde nagereg, kies onder andere uit rollades,

crêpes en meringues. Voorbereiding en bediening van ʼn gepaste friandise. Enige modieuse garnering of versiering, bv. spinsuiker of sjokoladewerk. Minstens vier verskillende gaarmaakmetodes moet toegepas word.

Daar moet verder aan die volgende kriteria voldoen word:

Die PAT moet buite die skooltydrooster plaasvind. Ongeveer 6 – 7 uur word vir elke funksie benodig. Die verhouding van die

brigade moet in ooreenstemming met die getal gaste wees. Die getal leerders vir ’n PAT mag nie 16 beide in die kombuis en aan die voorkant oorskry nie.

Leerders in die kombuisbrigade kan in spanne werk; dit is egter belangrik dat elke lid van die kombuisbrigade ewe veel werk doen. ʼn Makliker vaardigheid moet met ʼn moeiliker vaardigheid gekombineer word.

Leerders wat die voedselbediening doen, moet ook in ’n span kan werk, byvoorbeeld twee kelners bedien hul twee tafels saam, sodat die gaste by dieselfde tafel tegelykertyd hul maaltye kan ontvang. Elke kelner dek sy/haar eie tafel.

Elke PAT moet in afdelings verdeel en assesseer word: Die BEPLANNINGSFASE: geskrewe voorbereiding wat deur leerders

gedoen word voor die PAT Die PRODUKSIEFASE: praktiese prosesse tydens die PAT Die EVALUERINGSFASE waar die assessering van die proses en die

finale produk wat deur die sjefs opgelewer is gedoen word; die kelners word ook assesseer gedurende die voorbereiding van en opdieningfases van die kos.

Vereistes vir die take vir voedselvoorbereiding

Verdeel die spyskaart in gelyke take vir die getal sjefs. Verskillende tipes sjefs kan gebruik word, wat elkeen hul bepaalde rol vervul.

’n Chef de Cuisine/Uitvoerende Sjef/Sous-Chef kan aangestel word; die onderwyser se die van die uitvoerende sjef en moet uiteinde, vir betalende kliënte, toesien dat die beste kos moontlik voorgesit word..

Elke sjef moet individueel werk en minstens twee of meer vaardighede demonstreer.

’n Aantal sjefs kan individueel dieselfde gereg vir ’n groep van 6 tot 10 gaste voorberei.

Vereistes vir take vir voedselbediening ’n Maître d’Hôtel/hoofkelner kan vir elke funksie aangestel word. Die res

van die leerders sal kelners wees. Die hoofkelner, tesame met die ander kelners in die span, moet die uitleg van

die restaurant bepaal volgens die getal gaste wat verwag word. Die tafels verdeel tussen die getal kelners wat vir die funksie nodig is. ’n Kelner moet ’n minimum van ses en ʼn maksimum van 10 gaste bedien.

Page 20: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Kelners moenie hul eie familie of vriende bedien nie. Kelners moet individueel (tafeldek) sowel as in ’n span (voedselbediening en

opruiming) kan werk. Tafeldek moet individueel gedoen word en deur die Maître d’Hôtel

geassesseer word, indien toepaslik, voor die onderwyser ’n finale evaluering doen.

Indien toepaslik sal die Maître d’Hôtel geassesseer word ten opsigte van sy/haar eie kennis van tafeldek en die uitwysing van foute aan die betrokke kelner in die teenwoordigheid van die eksaminator/moderator.

3.2.2 Beplanningsfase

Die geskrewe voorbereidingsmateriaal moet 14 dae voor die funksie aan die leerders gegee word (sien nuwe formaat van geskrewe voorbereidingsblad D.2.1).

Leerders se geskrewe voorbereiding moet 7 skooldae voor die funksie of op datums soos deur die skool bepaal, ingelewer word.

Onderwysers sal hierdie take assesseer en minstens ’n dag voor die funksie aan die leerders teruggee om die leerders in staat te stel om te baat by korreksies deur onderwysers.

Kosteberekening moet gebaseer word op huidige pryse wat op webwerwe verkry word. Slegs die koste van bestanddele wat deur onderwysers aangedui word, moet bepaal word. Basiese kruie, geurmiddels en smaakmiddels hoef nie in ag geneem te word nie.

3.2.3 Produksiefase

Die funksie het drie fases:

I. Voorbereiding

Voorbereiding begin ’n maksimum van 4 uur voor die begin van die funksie.

Dertig minute kan bygevoeg word sodat die leerders kan eet en aantrek. Voorbereiding van die voedsel, die lokaal, die dek van die tafels en

ander toepaslike voorbereiding moet gedurende hierdie tyd plaasvind. Geen voorbereiding van die lokaal, voedsel of drank moet vooraf

gedoen word nie. Skoonmaak van die lokaal kan vooraf gedoen word.

II Diens

Bediening van voedsel/drank. III Opruim

Opruiming moet plaasvind tydens die funksie en nadat die gaste vertrek het.

3.2.4 Evalueringsfase

Die sjefs se finale produkte word geëvalueer ten opsigte van voorkoms, tekstuur en smaak, maar die proses word ook evalueer volgens die assesseringsblaaie D.2.3. Die kelners se prosesse sowel as hul kos- en drankbediening word evalueer volgens die assesseringsblaaie D.2.3.

3.3 PAT-moderering

Page 21: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

ʼn stel gestandaardiseerde resepte vir soppe, voorgeregte,

proteïenhoofgeregte en ʼn bykomende sous en poedings sal aan elke skool gegee word.

Onderwysers moet dan ʼn spyskaart opstel uit die resepte verskaf. Alle ander vereistes (soos gisbak en friandise) moet steeds bygevoeg

word, maar onderwysers kan hul eie resepte hiervoor gebruik.

ʼn Moderator soos aangestel deur die IEB sal na die skool gestuur word om die finale PAT te modereer.

PRE-MODERERING:

Die volgende dokumentasie moet elke jaar voor die einde van Junie aan die moderator gestuur word vir goedkeuring:

Dekblad (D.2.8) Die voorlopige rangordelys van die gekombineerde praktiese punte Die konsepspyskaart vir die finale modereringstaak. Die relevante ekstra resepte wat benodig word vir items soos broodrolletjies of

friandise. Die verdeling van die spyskaart in toepaslike take vir die individuele lede van die

kombuis-en bedieningsbrigades. DIT IS NIE NODIG OM DIE GESTANDAARDISEERDE RESEPTE IN TE SLUIT NIE – GEE SLEGS ʼn AANDUIDING VAN WATTER RESEPTE GEBRUIK GAAN WORD.

Die moderator sal bogenoemde verifieer en terugvoering gee, sodat verandering aangebring kan word soos nodig.

TYDENS MODERERING: Die volgende dokumentasie moet beskikbaar gemaak word vir die moderator: Onderwyser se Praktiese Lêer:

Die praktiese sigblad vir finale moderering (D.2.4) IEB-gegenereerde puntestate met finale praktiese punte. Die PST-resepte en voltooide assesseringsinstrumente Die PAT-resepte en voltooide assesseringsinstrumente Die gemodereerde PAT-dokumentasie en pre-modereringsverslag Bewys van resepte wat vir vaardigheidsontwikkeling en klaswerk gebruik is Die vorige jaar se IEB se moderatorsverslag

Leerder se Praktiese Lêer:

Rekord van Praktiese assessering (D.2.7) Die PST-resepte en voorbereidingsblaaie Die PAT-beplanningsfase-dokumentasie Die gemodereerde PAT-dokumentasie moet nie ingevul word nie, omdat die

leerder daarvan af sal werk.

Page 22: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

D. ADMINISTRATIEWE EN ONDERSTEUNINGSDOKUMENTASIE 1. ADMINISTRATIEWE DOKUMENTASIE VIR SGA-ASSESSERING

1.1 Assesseringsontwerprooster vir Graad 12-toetse en -eksamens

1.2 Pre-Assessering: Modereringsinstrument

1.3 Na-Assessering: Modereringsinstrument

1.4 Onderwyser se Lêerdekblad

1.5 Spreitabel van Portefeuljepunte

1.6 SGA-rangordeblad

1.7 Skoolkontrolelys vir Voldoening

1.8 SGA Finale Modereringsinstrument

1.9 Leerder se Lêerdekblad

1.10 Brief van Egtheid

1.11 Verklaring van Weglatings

1.12 Reëls vir bewys

2. ADMINISTRATIEWE DOKUMENTASIE VIR PAT 2.1 Praktiese Voorbereidingsblad

2.2 PST Puntelys

2.4 PAT-assesseringsinstrumente

2.5 PAT-spreitabel

2.6 Voorlopige Rangordeblad vir PAT-moderering

2.7 PAT-moderatorsinstrument

2.8 VoormodereringsVOORBLAD

Page 23: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.1 ASSESSERINGSONTWERPROOSTER VIR TOETSE EN EKSAMENS

GASVRYHEIDSTUDIES

ONTWERPROOSTER VIR GRAAD 12-TOETSE EN -EKSAMENS

Assessering: Datum:

VRAE ONDERWERPE KOGNITIEWE VLAKKE

ON

DE

RW

ER

P 1

ON

DE

RW

ER

P 2

ON

DE

RW

ER

P 3

ON

DE

RW

ER

P 4

ON

DE

RW

ER

P 5

ON

DE

RW

ER

P 6

TO

TA

AL

On

thou

(K

enni

s)

Ver

staa

n

(Beg

rip)

Toe

pas

(T

oepa

ssin

g)

On

tlee

d

(Ont

ledi

ng)

Eva

luee

rin

g (S

inte

se)

Sk

ep

(Eva

luer

ing)

30% 20% 10% 10% 15% 15%

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

Vraag

TOTAAL: Punte

TOTAAL: Persentasie

Teikenpersentasie 60% 40%

Page 24: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.2 VOORASSESSERINGMODERERINGSINSTRUMENT

GASVRYHEIDSTUDIES

VOORASSESSERINGMODERERINGSINSTRUMENT

Assessor(s) Moderator

Graad Datum van Moderering

Assesserings-datum

Verskaf inligting oor die assessering wat gemodereer word deur die toepaslike blokkie te merk: Tipe: Formatief Summatief Formaat: Toets/Eksamen Projek Taak Prakties Instrument: Pen en papier Pen en papier

Mondeling PowerPoint

Pen en papier Mondeling PowerPoint

Waarneming

Instrument: Memorandum Nasienriglyne Rubrieke

Memorandum Nasienriglyne Rubrieke

Memorandum Nasienriglyne Rubrieke

Assesseringsblaaie

MODERATOR SE KONTROLELYS Voorblad Kriteria Ja Nee NVT Kommentaar Skoolwapen Skoolnaam Vak Datum van Assessering Duur van Assessering Puntetotaal Naam van Eksaminator Naam van Moderator Instruksies Tegniese Aangeleenthede Kriteria Ja Nee NVT Kommentaar Is die bladsye genommer? Is die uitleg duidelik en professioneel? Sal die vraestel goed kopieer, veral illustrasies? Is die punte korrek toegeken per vraag? Is u tevrede met algemene voorkoms van vraestel? Tel punte op tot die totaal? Nakoming van SAG-dokument en Beleid Kriteria Ja Nee NVT Kommentaar Is die assessering verteenwoordigend van die sillabus?

Is ontledingsrooster aanwesig? Is die vrae korrek gegradeer in vermoënsvlak? Stem gewig van onderwerpe ooreen met vereistes? Bied die assessering ’n billike spreiding van bevoegdhede?

Is die vrae geskik vir die graad? Is daar ’n verskeidenheid van verskillende tipes vrae?

Page 25: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Taal en Vooroordeel Kriteria Ja Nee NVT Kommentaar Is terminologie korrek gebruik? Is taal toepaslik vir graad? Is instruksies duidelik en ondubbelsinnig? Het die eksaminator vooroordeel ten opsigte van geslag, ras, kultuur en streek vermy?

Is voorsiening gemaak vir leerders met spesiale toegewings?

Tydtoewysing Kriteria Ja Nee NVT Kommentaar Is die verhouding tussen tyd, antwoordvereiste en puntetoekenning korrek?

Sal leerders vraestel binne gegewe tyd kan voltooi?

Is voorsiening gemaak vir leerders met spesiale toegewings?

Nasienriglyne Kriteria Ja Nee NVT Kommentaar Is die riglyn 100% korrek? Stem antwoorde met vrae ooreen? Het eksaminator alternatiewe antwoorde verskaf waar nodig?

Is nasienriglyn maklik om te gebruik en uiteengesit?

Is punte op die toepaslike plekke toegeken? Oorkoepelende Kommentaar en Voorstelle: Eksaminator Moderator Datum Datum

Page 26: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.3 NA-ASSESSERINGMODERERINGSINSTRUMENT

GASVRYHEIDSTUDIES

NA-ASSESSERINGMODERERINGSINSTRUMENT

Assessor(s) Moderator

Graad Datum

Verskaf inligting oor die assessering wat gemodereer word deur die toepaslike blokkie te merk: Tipe: Formatief Summatief

Formaat: Toets/Eksamen Projek Taak Prakties

Instrument: Pen en papier Pen en papier Mondeling PowerPoint

Pen en papier Mondeling PowerPoint

Waarneming

Instrument: Memorandum Nasienriglyne Rubrieke

Memorandum Nasienriglyne Rubrieke

Memorandum Nasienriglyne Rubrieke

Assesseringsblaaie

Moderering na Assessering Kriteria Bereik Nie bereik

nie Gedeeltelik

bereik Kommentaar

Is nasienwerk in rooi ink voltooi?

Is alle vrae nagesien?

Is die korrekte punte toegeken volgens vraag en/of merkies?

Is nasienwerk billik en in ooreenstemming met die nasienriglyne?

Is die punte korrek opgetel?

Is skriftelike terugvoer aan die leerder gegee?

Page 27: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

STEEKPROEFMODERERING VAN LEERDERBEWYS

Steekproefnemingsproses (Merk die toepaslike blokkie)

Rang Ewekansig Aantal leerders Aantal leerders afwesig

ASSESSERINGSBESLUITE:

Leerdernaam/eksamennommer Assessor se besluit Moderator se besluit en kommentaar

Statistiekeopsomming van die resultate

(Moet voltooi word deur die vakonderwyser en/of moderator.)

Watter ander tendense is duidelik van die resultate?

Watter faktore het bygedra tot die feit dat leerders goed/nie goed presteer het nie?

Watter strategieë moet in plek gesit word om die situasie aan te spreek?

Watter veranderinge moet gemaak word aan die leerprogram/onderwysstyl/assesseringspraktyk om die resultate te verbeter?

Handtekening: _______________________________________ Datum: ______________________

Vlak <29% 30-39% 40-49% 50-59% 60-69% 70-79% 80-100% TOTAAL Gemiddeld

Aantal leerders

Page 28: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.4 ONDERWYSER SE SGA-DEKBLAD

GASVRYHEIDSTUDIES

ONDERWYSER SE SGA-LÊER – DEKBLAD

Onderwyser se Naam:

____________________________________________________________________________

Skool: _______________________________________________________ Sentrumnommer:

__________________

Kriteria

ORGANISATORIESE ASPEKTE 1. Assesseringspreitabel (D.3.2.19/49) 2. IEB-seleksielyste Volgens IEB-seleksie 3. Rangordelys (D.3.3.19/50) Sluit alle leerders in die graad vir

Gasvryheidstudies in deur die IEB-gegenereerde spreitabel te gebruik

4. Bewys van Skoolvoldoening Voldoeningskontrolelys (D.3.4 19/51) 5. Bewys van Vakgroepmoderering (D.3.5 19/53-19/55) 6. Skoolassesseringsbeleid

I. KOMPONENTE Rekordeksamen Sluit ’n afskrif in van:

die instruksies vir toets/eksamen/taak die nasienriglyne (memoranda, rubrieke,

kontrolelyste) voltooide ontwerprooster vir toetse en eksamens

(D.1.1 19/28) bewys van voor- en namoderering

Kontroletoets 1 Kontroletoets 2 Kontroletoets 3 Projek oor Taak oor

Onderwyser se Handtekening: ___________________________________________Datum: ________________ Vakgroepmoderator se Handtekening: ____________________________________Datum: ________________

Page 29: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.5 SPREITABEL VAN PUNTE

NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-EKSAMEN

GASVRYHEIDSTUDIES

SPREITABEL VAN SGA-PUNTE

NAAM VAN LEERDER

Rek

ord

ek

sam

en

Toe

ts 1

Toe

ts 2

Toe

ts 3

Taa

k 1

Taa

k 2

Finale Punt

Punte totaal 200

Ten minste 50 punte elk

Ten minste 75 punte

elk 100

Gewig 30 10 10 10 20 20

Ek sertifiseer dat hierdie punte ’n akkurate weerspieëling van die leerders se eie werk is. Handtekening van Onderwyser:_______________________________ Datum:_________________

Page 30: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.6 VOORLOPIGE SGA-RANGORDELYS

(hierdie uitleg kan gebruik word totdat die IEB-gegenereerde spreitabel beskikbaar is)

GASVRYHEIDSTUDIES

LEERDER SGA-RANGORDELYS

SENTRUMNO.

LEERDERS GELYS IN RANGORDE VAN PUNTE (HOOGSTE TOT LAAGSTE)

EKSAMENNOMMER PUNT – 100 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

Page 31: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.7 SKOOL SE VOLDOENINGSVERSLAG

GASVRYHEIDSTUDIES

SKOOL SE VOLDOENINGSVERSLAG

(moet voltooi word deur die Departementshoof of die Skoolhoof)

SKOOL

DATUM

ONDERWYSER DEPARTEMENTSHOOF

AFDELING A: ORGANISATORIESE ASPEKTE VAN ONDERWYSERLÊER

VEREISTES Behaal Gedeeltelik

behaal

Nie behaal

nie Kommentaar

1 Geskikte lêer 2 Dekblad 3 IEB-seleksielys en ander

amptelike kommunikasie

4 Rangordelys 5 Spreitabel 6 Bewys van vakgroep-

moderering

7 Skoolassesseringsbeleid AFDELING B: VOLDOENING VEREISTES Behaal Gedeeltelik

behaal Nie

behaal nieKommentaar

1.1 Alle toetse (verteenwoordig in die leerderlêers)

1.2 Vraestelle 1.3 Ontledingsroosters 1.4 Memorandums,

nasienriglyne

1.5 Bewys van skoolgebaseerde voor- en namoderering

2 Rekordeksamen Vraestel Ontledingsrooster Memorandum/

nasienriglyne

3 Projek Instruksies Ontledingsrooster Nasienriglyne Voormoderering

4 Opdrag Instruksies Ontledingsrooster Nasienriglyne Voormoderering

Page 32: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

AFDELING C: ORGANISATORIESE ASPEKTE VAN LEERDER SE SGA LÊER

VEREISTES Behaal Gedeeltelik

behaal Nie

behaal nie Kommentaar

1 Geskikte lêer 2 Dekblad 3 Rekordeksamen Toets 1 Toets 2

4 Toets 3 5 Taak 1 Taak 2

PRAKTIESE LÊER

VEREISTES Behaal Gedeeltelik

behaal Nie

behaal nie Kommentaar

1 Geskikte lêer 2 Dekblad (D 2.7) 3 Praktiesevaardigheidstoets 1 4 Praktiesevaardigheidstoets 2 5 PAT - voedselproduksie 6 PAT - voedselbediening

Kommentaar van Departementshoof: Handtekening: Datum: SKOOLHOOF SE VERKLARING Ek verklaar hiermee dat beide die onderwyser- en leerderlêer ’n ware weerspieëling van hul eie werk is in ooreenstemming met die IEB se vereistes vir Gasvryheidstudies. Handtekening: Datum:

Page 33: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.8 FINALE MODERERINGSINSTRUMENT: ONDERWYSERLÊER

GASVRYHEIDSTUDIES

FINALE SGA MODERERINGSINSTRUMENT – ONDERWYSER SE LÊER

SKOOL DATUM ONDERWYSER

MODERATOR SKOOL

AFDELING A: ORGANISATORIESE ASPEKTE

VEREISTES Behaal Gedeeltelik

behaal

Nie behaal

nie Kommentaar

1 Geskikte lêer 2 Dekblad 3 IEB-seleksielys en ander

amptelike kommunikasie

4 Rangordelys 5 Spreitabel 6 Bewys van vakgroep-

moderering

7 Skoolassesseringsbeleid AFDELING B: VOLDOENING

VEREISTES Behaal Gedeeltelik

behaal

Nie behaal

nie Kommentaar

1.1 Alle toetse (verteenwoordig in die leerderlêers (SGA)

1.2 Vraestelle 1.3 Ontledingsroosters 1.4 Memorandums, nasienriglyne 1.5 Bewys van skoolgebaseerde

voor- en namoderering

2 Rekordeksamen Vraestel Ontledingsrooster Memorandum/

nasienriglyne

3 Projek Instruksies Ontledingsrooster Nasienriglyne Voorassesseringsmoderering

Handtekening: __________________________________________ Datum: _______________________

Page 34: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.9 LEERDER SE SGA-DEKBLAD

REKORD VAN ASSESSERING

LEERDER SE SGA-LÊER

Leerdernaam: _______________________________________ Eksamen #: _______________________

Skool: ______________________________________________ Sentrumnommer: __________________

II. Komponente

Datum

Punt G

ewig

Fin

ale

Gew

eegd

e P

un

t

(tot

tw

ee

des

imal

e p

un

te)

Rekordeksamen

30

Toets 1 10

Toets 2 10 Toets 3 10

Projek oor 20

Taak oor 20

Verwerkte TOTALE PUNT

Onderwyser se Handtekening: ______________________________ Datum: ________________ Vakgroepmoderator se Handtekening: _________________________ Datum: ________________

Page 35: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/35

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.10 BRIEF VAN EGTHEID

GASVRYHEIDSTUDIES

BRIEF VAN EGTHEID

VERKLARING DEUR DIE LEERDER

Ek verklaar hiermee dat alle skryfstukke wat in hierdie SGA vervat is my eie, oorspronklike werk is en dat as ek van enige bron gebruik gemaak het, ek dit erken het. ________________________________ ____________________ LEERDERNAAM DATUM Ek kom ooreen dat as die bevoegde owerhede bepaal dat ek hoegenaamd by enige bedrieglike aktiwiteite betrokke was in verband met die inhoud van my SGA, ek die punte wat vir hierdie assessering behaal is volledig sal verbeur. __________________________________ _____________________ LEERDERNAAM DATUM

Skoolbriefhoof

Page 36: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/36

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Skoolbriefhoof

1.11 VERKLARING VAN WEGLATINGS

GASVRYHEIDSTUDIES

VERKLARING VAN WEGLATINGS

Moet ingesluit word in plaas van die ontbrekende portefeuljestuk

SGA-WEGLATINGS

Leerdernaam: ___________________________________ Graad: _______________ SGA-taak: _________________________________________________________ Die leerder het versuim om die gestelde portefeuljetaak in te sluit om die volgende rede:

Siekte. Doktersbrief aangeheg.

Die voltooide taak het verlore geraak, maar ’n punt is aangeteken.

Afwesigheid. Ek erken hiermee die feit dat ek versuim het om op ’n alternatiewe datum aan te meld om my SGA-taak vir Gasvryheidstudies te voltooi. Dit beteken dat ek 0% vir die taak sal ontvang. Ek dra volledig die skuld vir my eie versuim om die taak betyds of hoegenaamd te voltooi.

Versuim om die taak in te lewer. Ek erken hiermee die feit dat ek versuim het om ’n SGA-taak vir Gasvryheidstudies in te lewer. Dit beteken dat ek 0% vir die taak sal ontvang. Ek dra volledig die skuld vir my eie versuim om die taak betyds of hoegenaamd in te lewer.

Ander:

Vir die leerder sal die volgende assessering op die punteblad vir die taak weerspieël word ______ _______________________________________ __________________ GASVRYHEIDSTUDIES-ONDERWYSER DATUM _______________________________________ __________________ LEERDER DATUM _______________________________________ _________________ OUER/VOOG DATUM

Page 37: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/37

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

1.12 DIE BEWYSREËLS

DIE BEWYSREËLS – TOEPASSING VAN DIE ASSESSERINGSBEGINSELS Geldigheid Die assessering meet wat dit beoog het om te meet.

Is die doel van die assessering duidelik? Pas die manier waarop die bewyse versamel moet word by die doel van die assessering? Is die onderwerp(e) wat geassesseer word, duidelik? Is daar ’n stel assesseringskriteria om bewys van die onderwerp(e) te meet? Stem die assesseringskriteria ooreen met die onderwerp(e) wat geassesseer word? Word die assesseringskriteria duidelik in die assesseringsinstrumente genoem? Hou die aktiwiteit wat deur die leerders gedoen word direk met die gestelde onderwerp(e) en kriteria verband? Weerspieël die assessering internalisering van kennis en vaardighede wat die leerder in staat stel om toepassing/aanpassing in onbekende omstandighede te toon? Maak die assessering voorsiening vir verskillende vlakke van leerderprestasie? Is die manier waarop die bewys versamel moet word die beste manier om bewys van die gestelde uitkoms(te) te versamel?

Egtheid Is die bewys wat gelewer word (proses of produk) die leerder se eie werk? Konsekwentheid/ Betroubaarheid Dieselfde assessor sal weer dieselfde oordeel vel in soortgelyke omstandighede. Die oordeel wat gevel word, is soortgelyk aan die oordeel wat ander assessore sal vel.

Is die instruksies om die bewys te verkry duidelik? Word die kriteria wat gebruik word om prestasie te meet duidelik gestel om verskillende interpretasies deur dieselfde assessor of verskillende assessors met tyd te voorkom? Is die assesseringsinstrument(e) toepaslik vir die assessering? Is die assesseringsinstrument goed gekonstrueer? Strook die beoordeling van leerderprestasie met die nasienriglyne? Is die beoordelings konsekwent vir alle leerders?

Aktualiteit Bewys weerspieël dat die verlangde vaardighede steeds aktueel is.

Is die verlangde bewys aktueel teen die standaard, byvoorbeeld moderne tegnieke, jongste apparaat? Toon die bewys dat die leerder steeds kan presteer op die vlak wat getoon word?

Page 38: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/38

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Toereikendheid Genoeg bewyse van ’n aanvaarbare vlak of gehalte word aangebied.

Assesseer die assessering ’n groep onderwerpe? Maak die assessering voorsiening vir verskillende vlakke van leerderprestasie, d.w.s. is daar voldoende strengheid? Word ’n verskeidenheid van maniere gebruik om bewyse te versamel om geldige beoordelings moontlik te maak? Assesseer die assessering bewys van proses sowel as produk?

Regverdigheid Die assessering bied geen versperrings vir enige enkele leerder nie.

Het alle leerders toegang tot die hulpbronne wat nodig is om die aktiwiteit te voltooi? Was die tyd wat toegeken is voldoende? Is die aktiwiteit niediskriminerend in terme van ras, geslag, godsdiens, ens.? Is die aktiwiteit relevant in die konteks van die leerders? Is die taal wat gebruik word toepaslik vir die vlak van die leerders? Is die instruksies duidelik? Is die stimulusmateriaal toepaslik vir die vlak van die leerders? Is die verwagte ingebedde kennis toepaslik vir die vlak van die leerders? Word daar in die assessering voorsiening gemaak vir leerders met spesiale behoeftes?

Page 39: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/39

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

GASVRYHEIDSTUDIES Graad 10: Kommoditeit Naam van resep Opbrengs

Hoeveelheid Denominasie Bestanddele

Metode:

Aantekeninge:

Prent van dis

Page 40: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/40

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Apparaat vir voorbereiding: Apparaat vir die kook:

Apparaat vir opdiening en aanbieding:

Geannoteerde skets van voorgstelde opdiening en garnering:

Betanddele (voor-voorbereiding) en ander Mise-en-place take:

Page 41: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.2 PRAKTIESE VAARDIGHEIDSTOETS ASSESSERINGSINSTRUMENT GASVRYHEIDSTUDIES

PVT PUNTEBLAD

Gereg: _________________________________________ Datum: _________________________________Graad:_______________

Assesseringsleutel: 10-8 Meer as voldoende 7-6 Voldoende 5-4 Tot 'n sekere mate voldoende

3-0 Nie voldoende nie

KONTROLELYS

(Punte kan gegee word, maar gewig van hierdie afdeling moet nie swaarder wees as die VAARDIGHEDE EN TEGNIEKE nie.)

VAARDIGHEDE EN TEGNIEKE

KOMMENTAAR

Leerdername

Voo

rber

eid

ings

bla

d

Un

ifor

m

Han

de

Voo

rver

hit

oon

d

Mis

e-en

-pla

ce:

Ger

eed

skap

Mis

e-en

-pla

ce:

Bes

tand

del

e

Net

hei

d v

an w

erk

sare

a/

skoo

nm

aak

soo

s jy

w

erk

Op

was

van

bre

ekgo

ed

TO

TA

AL

Leerdername 10 10 10 10 10 10

Handtekening:________________________________________________ Datum: __________________________________________________________

Page 42: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/42

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.3.1 ASSESSERINGSINSTRUMENT VIR VOEDSELVOORBEREIDING (SJEFS)

Naam van skool: Naam van onderwyser: Datum: Gereg:

Name van sjefs

BEPLANNINGSFASE 50 1 Evaluering van spyskaart volgens

spyskaartbeplanningsbeginsels 10

2 Voltooi die praktiese voorbereidingsblad 10 3 Beplan 'n tydskedule en berei die geregte voor in die

beplande tyd 10

4 Beplan die garnering en opdien van die gereg 10 5 Voltooi 'n koste-analise vir die resep 10

PRODUKSIEFASE 70 1 PERSOONLIKE VOORKOMS EN HIGIËNE Koksmus en -baadjie, voorskoot, skoene, hare, naels,

geen juweliersware. 2

2 MISE EN PLACE Versamel toerusting. Berei toerusting en oonde voor. 5 Versamel bestanddele en meet akkuraat, gebruik die

korrekte toerusting. 5

Berei bestanddele voor en rangskik in volgorde van gebruik.

3

3 GEBRUIK VAN TOERUSTING/APPARAAT Korrekte toerusting/apparaat vir ’n taak, gebruik

toerusting korrek en veilig. 5

4 RESEPINTERPRETASIE, VOORBEREIDING, GAARMAAKMETODES Interpretasie van resep 1, korrekte

voorbereidingstegnieke/ mengmetodes, korrekte gaarmaakmetodes, gebruik stoof en oond korrek. Kan geregte voltooi sonder hulp van onderwyser/ ander leerders.

10

Interpretasie van resep 2, korrekte voorbereidingstegnieke/ mengmetodes, korrekte gaarmaakmetodes, gebruik stoof en oond korrek. Kan geregte voltooi sonder hulp van onderwyser/ ander leerders.

10

5 HIGIËNE, NETHEID EN EKONOMIE Was van groente. Netheid van werkoppervlakke en

toerusting (stowe, wasbakke, vloere, ens.). Skottelgoed word gewas gedurende prakties, vadoeke beskikbaar en lê nie rond nie, nie oor skouer nie. Hantering van afval. Pas korrekte higiëne- en veiligheidsbeginsels toe dwarsdeur die funksie.

20

6 DOELTREFFENDE TYDSBENUTTING Stiptheid: begin betyds en bly totdat toegesluit word. 2 Werkprosedure logies. Werk tegelykertyd aan 2 resepte.

Geregte gereed op korrekte tyd (in bord en gegarneer). Nie doodgekook of laat staan om weer op te warm nie. Gebruik tyd doeltreffend. Werk vinnig. Staan nie rond en gesels nie, bied eerder hulp aan.

5

Koördinering en samewerking met ander sjefs en kelners.

3

EVALUERINGSFASE: 30Sleutel 5

4 3 2 1 0

Uitstekende eindproduk Goeie eindproduk Aanvaarbaar ('n paar foute) Baie foute Eindproduk kan nie bedien

word nie Kan nie aanbied nie

1 Voorkoms 5 Tekstuur 5 Smaak 5 2 Voorkoms 5 Tekstuur 5 Smaak 5

PAT 100 TOTAAL 150 VERWERK NA 50

Page 43: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/43

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.3.2 ASSESSERINGSINSTRUMENT VIR VOEDSELBEDIENING (KELNERS)

Naam van skool: Naam van onderwyser: Datum:

Name van kelners

BEPLANNINGSFASE 40

1 Voltooi 'n spyskaartkaart geskik vir resepte en tema 10 2 Ontleed die geregte en merk enige bestanddele wat

allergieë kan veroorsaak 10

3 Teken 'n diagram van 'n plasing 10 4 Maak 'n lys van kos en drank dienstoebehore benodig 10

PRODUKSIEFASE 100

1 PERSOONLIKE VOORKOMS (5)

Broek/romp, hemp, onderbaadjie, das, skoene, hare, naels, juweliersware, pen, kelnersdoek (korrek en skoon)

5

2 VOORBEREIDING VAN RESTAURANT EN TAFELS (20)

Skoonmaak, plasing van tafels en stoele Skoonmaak en stoom van messegoed Stoom van glase

5

Tafeldoek en tafelkleedjie skoon, gestryk, korrek geplaas. Vou en plasing van servette.

5

Plasing van alle items korrek (breekgoed, messegoed, glase). Alle bedekkings by die tafel korrek en dieselfde.

5

Voorbereiding van nog ʼn ekstra kop vir noodgeval 2

Versierings en bykomende items (tafelnommer, kruiery, spyskaart, kruierystel)

3

3 HANTERING VAN GASTE (10)

Verwelkoming en plaasneming van gaste. 5

Kommunikasie en interaksie met gaste. Vriendelikheid en sien daartoe dat die behoefte van die gas na omgesien word

3

Beskikbaarheid, postuur en vaardigheid. 2

4 DOELTREFFENDHEID VAN DRANKBEDIENING EN OPRUIMING (20)

Bied lys aan van beskikbare drankies. Neem en voer bestelling uit. Hantering van skinkbord en bediening

5

Skink van druiwesap/wynsubstituut: antikloksgewys, dames eerste, kies korrekte glas, glas tot korrekte vlak gevul, glas nie hanteer nie, mors nie.

5

Bestel en bedien koffie. 10

5 BEDIENING VAN AL VIER GANGE OP DIE SPYSKAART (van die regte kant, antikloksgewys, dames eerste (15)

Korrekte brood en botter bediening in silwer-styl 3

Dra en hantering van borde, plasing van borde op die tafel vir sop.

3

Dra en hantering van borde, plasing van borde op die tafel vir voorgereg.

3

Dra en hantering van borde, plasing van borde op die tafel vir hoofgereg.

3

Dra en hantering van borde, plasing van borde op die tafel vir nagereg.

3

6 OPRUIM VAN AL VIER GANGE OP DIE (skraap en stapel van ten minste drie borde) (15)

Wegneem van borde vir sop 3

Wegneem van borde vir voorgereg 3

Wegneem van borde vir hoofgereg 3

Wegneem van borde vir nagereg 3

7 Afvee van krummels, wegneem van onnodige items, plasing van eetgerei vir nagereg

5

8 Samewerking, maar nie sosialisering met ander kelners; hantering van krisissituasies (indien van toepassing)

3

Page 44: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/44

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

9 UITVOERING VAN NABEDIENINGSPLIGTE (10) Opruim en skoonmaak van eie tafels en diensstasie.

Opruim van drank, tee en koffietoonbanke 5

Ekstra verpligtinge: Algemene skoonmaak, bv. uitvee, ruite toemaak, help met skottelgoedwas, bly tot aan die einde

5

PAT 100 TOTAAL 150 VERWERK NA 50

Page 45: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/45

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.3.3 ASSESSERINGSINSTRUMENT VIR VOEDSELPRODUKSIE (SOUS CHEFS)

Naam van skool: Naam van onderwyser: Datum:

Naam van Sous Chef:

BEPLANNINGSFASE 50 1 Evaluering van spyskaart volgens spyskaartbeplanningsbeginsels 10 2 Beplan die werksverdeling tussen al die sjefs 10 3 Beplan 'n tydskedule om die disse binne 'n sekere tydsduur voor te berei 10 4 Beplan die garnering en aanbieding van al die disse 10 5 Voltooiing van 'n spyskaart-kosteanalise 10

PRODUKSIEFASE 50 1 PERSOONLIKE VOORKOMS EN HIGIËNE Koksmus en -baadjie, voorskoot, skoene, hare, naels, geen juweliersware. 5

2 KOMBUISBESTUUR Mise-en-place voor sjefs aankom 5

Monitor en beheer brigade 10

Bevoeg om hulp te verleen waar nodig 10

Bevoegdheid om aan tydskedule te hou / tydskedule aan te pas 5

3 BEPLANNING VAN OPDIENING EN ORGANISASIE VAN DIE DIENSVOLGORDE Dien voorbeeldbord op vir sjef 10

Korrekte bedieningstye 10

Korrekte bedieningstemperatuur van kos 5

Organisering van die opdienvolgorde 5

Bestuursvaardighede 5

4 DOELTREFFENDE KOMMUNIKASIE Kommunikasie met sjefs en Maître d’ 10

5 DOELTREFFENDE TYDSGEBRUIK Stiptelikheid: begin betyds en bly om toe te sluit 5

Logiese werksprosedures. Werk terselfdertyd aan 2 resepte. Disse voltooi teen korrekte tyd. (opgedien en garneer). Kos kook nie te lank nie en staan nie om weer verhit te word nie. Gebruik tyd doeltreffend. Werk vinnig. Geen tydvermorsing en geselsery nie, bied eerder aan om te help.

10

Samewerking en samewerking met ander sjefs en kelners. 5

PAT 100 TOTAAL 150 VERWERK TOT 50

Page 46: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/46

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.3.4 ASSESSERINGSINSTRUMENT VIR VOEDSELBEDIENING (MAÎTRE D’)

Naam van skool: Naam van onderwyser: Datum:

Naam van Maître d’:

BEPLANNINGSFASE: 50 1 Beplan die tema en dekor idees, servette vou 5 2 Voltooi 'n spyskaartkaart geskik vir resepte en tema 10 3 Ontleed geregte en merk enige bestanddele wat allergieë kan veroorsaak 10 4 Teken 'n diagram van 'n plasing 10 5 Maak 'n lys van kos- en dranktoebehore 5 6 Verdeel ekstra take tussen die brigade 5 7 Beplan die mise-en-place-tegnieke 5

PRODUKSIEFASE: 100 1 PERSOONLIKE VOORKOMS Broek / romp, hemp, onderbaadjie, strikdas, skoene, hare, naels, juwele, pen, kelner se doek

(korrek & skoon) 5

2 VOORBEREIDING VAN RESTAURANT EN TAFELS Organiseer opruim, plasing van tafels en stoele

Organiseer skoonmaak en stoom van messegoed Organiseer stoom van glase Organiseer tafeldoek en oorlegsel skoon, gestryk en korrek geplaas Organiseer vou en plasing van servette

10

Assessering van kelner se plasing van alle items korrek (Breekgoed, messegoed en glase) Alle tafelplasings korrek en dieselfde Assessering van versierings en addisionele items (tafelnommer, speserye, spyskaart, staander vir stelletjies)

10

Organiseer en kontroleer die uitleg van die kroeg Organiseer en kontroleer die uitleg van koffiestasie

10

3 HANTERING VAN GASTE Verwelkoming en plasing van gaste. Kommunikasie en interaksie met gaste. Vriendelikheid 10

Opmerksaamheid en beskikbaarheid. Houding en vaardigheid 10

4 BEDIENING EN OPRUIMING VAN AL VIER GANGE OP SPYSKAART Beheer oor tafelbedieningsprosedures 10

Kontroleer opruim en afkrummelprosedures 10

Samewerking met ander kelners, hantering van krisissituasies (Indien toepaslik) 5

5 ORGANISERING VAN BETALINGS Opvolg met kelners om rekeninge te finaliseer en in te dien vir prosessering 10

6 DOELTREFFENDE TYDSGEBRUIK Stiptelikheid: begin betyds en bly tot toesluit 5

Koördinasie en samewerking met ander sjefs en kelners 5

PAT 100 TOTAAL 150 VERWERK NA 50

Page 47: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/47

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.3.5 ASSESSERINGSINSTRUMENT VIR VOEDSELBEDIENING (KROEGKELNER)

Naam van skool: Naam van onderwyser: Datum:

Nam

e

BEPLANNINGSFASE 50

1 Kontroleer voorraad en voltooi bestellys 10 2 Beplan 'n verwelkomingsdrankie 10 3 Stel 'n dranklys saam 10 4 Maak 'n lys van diens dranktoebehore benodig 10 5 Beplan die mise-en-place tegnieke 10 50

PRODUKSIEFASE 1 PERSOONLIKE VOORKOMS (5) Broek / romp, hemp, onderbaadjie, strikdas, skoene, hare, naels, juwele, pen, kelner se

doek (korrek & skoon) 5

2 VOORBEREIDING VAN KROEG (30) Plaas voorraad in yskas en voltooi voorraadlys 10

Kry en stoom glase 10

Berei garnering voor 5

Organiseer kroegarea – yshouers, ys, toebehore 5

3 VOORBEREIDING EN BEDIENING VAN DRANKIES (20) Korrekte gebruik van glase, ys, garnering sowel as diensprosedures 20

4 VOORRAADBEHEER (10) Korrekte aantekening van voorraad en voorraadbeheer 5

Voltooi verwydering van stoor van ongebruikte voorraad 5

5 DOELTREFFENDE TYDGEBRUIK (10) Stiptelikheid: begin betyds en bly tot toesluit 5

Koördinasie en samewerking met ander kelners 5

6 OPSTEL VAN KOFFIESTASIE (15) Koppies, pierings, teelepels, suikerhouers, melkbekers, tee- en koffiepotte.

Koffie en verskillende tipes tee Urns, koffiemasjiene

15

7 SKOONMAAK (10) Opruim van koffiestasie en kroegarea 10

PAT 100 TOTAAL 150 VERWERK NA 50

Page 48: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/48

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.4 PAT-SPREITABEL MET PUNTE

PAT-SPREITABEL VIR FINALE MODERERING

Onderwysers moet hierdie punteblad voltooi en dit aan die Praktiese Moderator beskikbaar stel. Voltooi in rangorde van hoogste tot laagste punt.

Eksamennommer/

Leerders se Name

Totaal PVT

50

PAT Voedselvoorbereiding

50

PAT Voedselbediening

50

TOTAAL 150

Aangepas-de punt

100

PV

T 1

PV

T 2

TO

TA

AL

PA

T 1

PA

T 2

PA

T 3

TO

TA

AL

PA

T 1

PA

T 2

PA

T 3

TO

TA

AL

100

100

50

100

100

100

50

100

100

100

50

Ek erken hiermee dat die uitslae hierbo waar en regverdig is. _____________________________________________ __________________ Onderwyser se Handtekening Datum

Page 49: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/49

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.5 VOORLOPIGE PAT-RANGORDELYS

(Hierdie sjabloon mag gebruik word totdat die IEB-gegenereerde bladsy beskikbaar is)

GASVRYHEIDSTUDIES

PAT-RANGORDELYS VIR FINALE MODERERING

SENTRUMNO.

LEERDERS GELYS IN RANGORDE VAN PUNTE BEHAAL (HOOGSTE TOT LAAGSTE) UIT SIGBLADTOTAAL (GEBRUIK IEB-GEGENEREERDE PUNTEBLAD VIR FINALE MODERERING)

EKSAMENNOMMER

VOORGESTELDE BRIGADEPOS

PUNT 100

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

Page 50: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/50

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.6 PAT-MODERERINGSINSTRUMENT Voedselvoorbereiding: Modereringskriteria:

Kriteria X Kommentaar

Gebruik van voorbereidingsblaaie

Gis

Meet bestanddele af Knie Laat rys Verdeling en vorming

Sop

Verdikker korrek geïnkorporeer Metode om klonte te voorkom Puree vir sop

Vle

is

Korrekte hantering en berging Korrekte tegniek om te ontbeen/te

krummel/te vul/vas te bind Korrekte gaarmaakmetode Korrekte warmhouding

Sty

sel

Korrekte voorbereiding Korrekte mesvaardighede Buisvaardighede/vorming Korrekte gaarmaakmetode

Gro

ente

Mesvaardighede – spesifieke groentesnitte (gebruik van groenteskiller)

Korrekte berging tydens voorbereiding Korrekte gaarmaakmetode Korrekte warmhouding

Sou

s Korrekte gebruik van verdikker (roux) Voorkoming van klonte Korrekte warmhouding

Dee

g

Berging van deeg tussen gebruik Korrekte vorming Korrekte deegtegnieke (bak leeg) Korrekte gebruik van oondtemperatuur

Gel

atie

n

Voorbereiding van vorms Hidreer en versprei Maak vla Klop room/eierwitte en invoutegniek Omkering

Voo

rger

eg

Korrekte voorbereidingsmetodes Korrekte gaarmaak metodes

Hig

iën

e

Persoonlike higiënestandaarde Ruim op soos jy werk Inagneming van kruiskontaminasie

Algemeen:

PAT-moderetingsinstrument Skool: Datum:

Page 51: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/51

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

Voedselaanbieding: Borde skoon en korrekte

temperatuur Opdienstelsel Voedsel teen korrekte

temperatuur bedien

Gebruik van garnering en/of versierings

Tekstuur Smaak

Porsiegroottes Oorkoepelende aanbieding

Voedselbediening: Modereringskriteria: Tafeldek: Skoonmaak van toerusting Tafellinne Tafeldek volgens spyskaart

Gasverhoudinge: Groet en laat gaste plaasneem Kommunikasievaardighede

Bediening: Korrekte broodbediening Korrekte bediening van gange Korrekte verwydering van

ongebruikte glase Korrekte verwydering van borde Korrekte tegniek om krummels

af te vee Korrekte bediening van drankies Korrekte bediening van koffie Korrekte rekeninge

Algemeen:

Omvattende kommentaar: Onderwyser se Handtekening: ___________________________ Moderator se Handtekening: __________________________ Datum: _______________________________________

Page 52: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/52

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.7 REKORD VAN ASSESSERING VIR PRAKTIESE WERK (Sit dit voor in die leerder se praktiese leer as opsomming)

Leerdernaam: _______________________________________ Eksamen #: ____________________

Skool: ______________________________________________ Sentrumnommer: _______________

Komponente: Datum:

Tot

aal

pu

nt

Pu

nt

beh

aal

Ver

wer

kte

to

taal

Ver

wer

kte

p

un

t

Praktiese Vaardigheidstoets 1 100

50

Praktiese Vaardigheidstoets 2 100

Praktiese Assesseringstaak – Voedselvoorbereiding

100

50

Praktiese Assesseringstaak – Voedselbediening

100

50

TOTAAL 150

Finale verwerkte punt 100

Onderwyser se handtekening: ____________________ Datum: ______________

Page 53: 19. GASVRYHEIDSTUDIES 2016

19/53

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT-HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

2.8 VOORBLAD VIR VOOR-MODERERINGSDOKUMENTERING (Hierdie dokumente moet aan die einde van Junie aan die praktiese moderator gestuur

word.)

GASVRYHEIDSTUDIES – FINALE PRAKTIESE MODERERING Skool:

Getal Graad 12-leerders:

Getal ander grade betrokke:

Onderwyser se besonderhede:

E-posadres:

Telefoonnommers: Sel: Skool:

Voorgestelde datums vir

Moderering

1.

2.

Sluit die volgende dokumentasie in: Onderwyser se

Kontrolelys

Moderator se

Kontrolelys

Kommentaar

Rangordelys:

Finaal/Voorlopig

Konsepspyskaart

Analise van Spyskaart

Relevante Resep

Verdeling van take vir leerders

Verwagte getal gaste

Kaart/aanwysing/GPS-koördinate na die skool