Document19

ЗАРДАЛ ХАМГИЙН БАГА БАЙХ

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Өнөөдрийн сэдэв

Пүүсүүдийн хувьд хамгийн гол гол

тулгардаг асуудлуудын нэг бол

зардлыг бага байлгах.

Яавал пүүсийн зардал хамгийн бага

байх вэ?

Зардал хамгийн бага байх нөхцөл

үйлдвэрлэлийн богино ба урт

хугацаанд ялгаатай байдаг талаар

өнөөдөр ярилцана.


Пүүсийн зардал

Пүүсийн зардал үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс худалдан авах зардлаас ихээхэн хамаарна.

Хүчин зүйлсийн үнүүдийг w =

(w1,w2,…,wn) гэвэл өгөгдсөн хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нийт зардлын функц: c(w1,…,wn,y).


Зардал хамгийн бага байх

Хоёр хүчин зүйл ашиглан нэг төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг пүүс авъя.

Үйлдвэрлэлийн функц:y = f(x1,x2).

Хүчин зүйлсийн үнүүд өгөгдсөн гэвэл нийт зардал: w1x1 + w2x2.


Зардал хамгийн бага байх

Тэгвэл пүүсийн бодлого:

хязгаарлалттайгаар зардлыг хамгийн бага байлгах бодлого болно.

min,x x

w x w x1 2 0

1 1 2 2

1 2( , )f x x y


Изокост шулуун

Ижил хэмжээний зардлыг бий болгох хүчин зүйлсийн хослолыг харуулсан муруйг изокост шулуун гэнэ. Энэ нь баруун гар тийш болох тусам илүү өндөр зардалд харгалзах зардлын хослолуудыг харуулдаг.

Изокостын налалт нь - w1/w2

xw

wx

c

w2

1

21

2

.

w x w x c1 1 2 2


Изокост шулуун

c” w1x1+w2x2

c’ w1x1+w2x2

c’ < c”

x1

x2 Налалт = -w1/w2.


c’

c”

Зардал хамгийн бага байх асуудал

x1

x2

f(x1,x2) y’

x1*

x2*

Энэ нь y’ хэмжээний бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх

хүчин зүйлсийн хослолыг харуулна.

Эдгээрээс аль нь хамгийн бага зардалтай вэ?


Зардал хамгийн бага байхЗардал хамгийн бага байх хослол:

(a) ба(b) изокостын налалт=изоквантын налалт

f x x y( , )* *1 2

1 1

2 2

w MPTRS

w MP

c’

c”

x1

x2

f(x1,x2) y’

x1*

x2*


Зардал хамгийн бага байх нөхцөл

Пүүсийн хувьд зардлыг хамгийн бага байлгах хүчин зүйлсийн хослолыг олох хамгийн оновчтой шийдвэр нь изокост муруйн налалт изокост шулуунтай шүргэлцсэн цэгээр тодорхойлогдоно.

Хөдөлмөр капитал гэсэн хоѐр хүчин зүйлсийн аль нэг нь ашиглагдахгүй бол дээрх шүргэгчийн нөхцөл үйлчлэхгүй.

Мөн үйлдвэрлэлийн нөхцөл нь бидний авч үзсэн функцээс өөр бол дээрх шүргэгчийн нөхцөл үйлчлэхгүй.


Хэрэглэгч ба үйлдвэрлэгчийн шийдэл Хэрэглэгчийн болон үйлдвэрлэгчийн

хувьд шүргэгчийн нөхцөл хамгийн их ханамж өгдөг эсвэл зардлыг хамгийн бага байлгадаг нөхцөл байгаа боловч хязгаарлалтууд нь өөр өөр юм.

Хэрэглэгчийн хувьд төсөв гол хязгаарлагч буюу төсвийн шулуун, үйлдвэрлэгчийн хувьд технологи буюу изоквантын муруй юм.


Хүчин зүйлсийн нөхцөлт эрэлт

Пүүсийн хувьд зардал хамгийн бага

байх орцуудын сонголт нь

бүтээгдэхүүний хэмжээ, орцуудын

үнээс хамаарна.

Эдийн засгийн онолд эдгээр

орцуудын сонголтыг хүчин зүйлсийн

эрэлтийн функц буюу хүчин

зүйлсийн нөхцөлт эрэлт гэж

нэрлэдэг.


2-р хүчин зүйлийн

нөхцөлт эрэлт

Бүтээгдэхүүн

тэлэлтийн зам

y

c”’

y

c”

w1 ба w2 тогтмол гэж үзье.

Хүчин зүйлсийн нөхцөлт эрэлт

x y1*( )

x y2*

( )

x y1*( )

x y2*

( )

x y1*( )

x y2*

( )

y

x y2*

( )

y

x y2*

( )

y

x y2*

( )

x1

x2

y

c’

x2*

y

1-р хүчин зүйлийн

нөхцөлт эрэлт

y

*

1 ( )x y

y

*

1 ( )x y

y

*

1 ( )x y *

1x

y


Үйлдвэрлэлийн дундаж нийт зардал

y хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх дундаж нийт зардал:

AC w w yc w w y

y( , , )

( , , ).1 2

1 2


Өргөжилтийн үр өгөөж ба дундаж нийт зардал

Пүүсийн хувьд өргөжилтийн үр өгөөж нь пүүсийн дундаж нийт зардал хэрхэн өөрчлөгдөж байгаагаар тодорхойлогддог.

y’ хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаад 2y’ хэмжээтэй бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэвэл дундаж нийт зардал хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?


Өргөжилтийн тогтмол үр өгөөж-Дундаж нийт зардал Хэрвээ пүүсийн технологи нь

өргөжилтийн тогтмол үр өгөөжтэй бол пүүс үйлдвэрлэлийн хэмжээгээ хоёр дахин нэмэгдүүлэхийн тулд хүчин зүйлсийн хэмжээг мөн хоёр дахин нэмэгдүүлэх шаардлагатай болно.

Иймээс үйлдвэрлэлийн нийт зардал хоёр дахин өсөх ба дундаж нийт зардал өөрчлөгдөхгүй хэвээр байна.


Өргөжилтийн буурч буй үр өгөөж-Дундаж нийт зардал Хэрвээ пүүсийн технологи нь буурч

буй үр өгөөжтэй бол пүүс үйлдвэрлэлээ хоёр дахин нэмэгдүүлэхийн тулд хүчин зүйлсийн хэмжээг хоёроос их дахин хэмжээгээр нэмэгдүүлэх шаардлагатай болно.

Улмаар үйлдвэрлэлийн нийт зардал хоёроос их дахин хэмжээгээр өсөх ба дундаж нийт зардал өснө.


Өргөжилтийн өсч буй үр өгөөж-Дундаж нийт зардал Хэрвээ пүүсийн технологи нь

өргөжилтийн өсч буй үр өгөөжтэй бол пүүс үйлдвэрлэлийн хэмжээг хоёр дахин нэмэгдүүлэхийн тулд хүчин зүйлсийн хэмжээг хоёроос бага дахин нэмэгдүүлэхэд хангалттай.

Улмаар үйлдвэрлэлийн нийт зардал хоёроос бага дахин хэмжээгээр өсөх ба дундаж нийт зардал буурна.


Өргөжилтийн үр өгөөж ба нийт зардал

y

c

2y’

c(2y’) налалт = c(2y’)/2y’

= AC(2y’).

y’

c(y’)

налалт = c(y’)/y’

= AC(y’).

Хэрвээ пүүсийн технологи буурч буй үр өгөөжтэй

бол дундаж нийт зардал өсдөг байна.

c(y)



y

c

2y’

c(2y’)налалт = c(2y’)/2y’

= AC(2y’).

y’

c(y’)

налалт = c(y’)/y’

= AC(y’).

Хэрвээ пүүсийн технологи өсч буй үр өгөөжтэй бол

дундаж нийт зардал буурдаг байна.

c(y)



y

с

y’

c(y’)

2y’

c(2y’)

=2c(y’)

c(y)

налалт = c(2y’)/2y’

= 2c(y’)/2y’

= c(y’)/y’

тиймээс

AC(y’) = AC(2y’).

Хэрвээ пүүсийн технологи тогтмол үр өгөөжтэй бол

дундаж нийт зардал тогтмол байна.


Богино ба урт хугацаанд зардал хамгийн бага байх Урт хугацааны зардал хамгийн бага

байх

Богино хугацаанд зардал хамгийн бага байх

min,x x

w x w x1 2 0

1 1 2 2

хязгаарлалт f x x y( , ) .1 2

minx

w x w x1 0

1 1 2 2

хязгаарлалт f x x y( , ) .1 2


Богино ба урт хугацаанд зардал хамгийн бага байх

Богино хугацааны зардал хамгийн бага байх бодлого нь x2 = x2’ нэмэлт нөхцөлтэй байна.

Хэрвээ урт хугацааны зардал хамгийн бага байх сонголт x2 = x2’ байвал урт болон богино хугацааны зардал хамгийн бага байх сонголт ялгаагүй болно.

x2 x2” хэрвээ энэ нь ялгаатай бол богино хугацааны зардал нь урт хугацааны зардлаас ямагт их байна.


Урт хугацааны

бүтээгдэхүүн


Богино ба урт хугацааны нийт зардал

x1

x2

y

y

y

x1

x2

x1

x2

Богино

хугацааны

бүтээгдэхүүн


Урт хугацааны зардал:c y w x w x

c y w x w x

c y w x w x

( )

( )

( )

1 1 2 2

1 1 2 2

1 1 2 2

Богино хугацааны зардал:

c y c y

c y c y

c y c y

s

s

s

( ) ( )

( ) ( )

( ) ( )

x1

x2

Богино хугацааны тогтмол

хүчин зүйлийн хэмжээ


Богино ба урт хугацааны нийт зардал

y

с

cL(y)

yyy

cs(y)


Дараагийн сэдэв

Зах зээлийн хэлбэрүүд

◦ Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дэх пүүсийн ба салбарын нийлүүлэлт


Documents

Document19