1B Chuong05._Vat_chat_va_y_thuc.pdf

7/28/2019 1B Chuong05._Vat_chat_va_y_thuc.pdf

1/50

PHN II

NHNG NGUYN L C BNCA TRIT HC MC-LNIN


2/50

CHNG V

VT CHT V THCI. VT CHT V CC HNH THC TN TI

CA VT CHT

1. Tnh thng nht ca th gii

thng nht ca th gii mt thc th

tinh thn u tin ( nim tuyt i,Thng ) hoc t cm gic ca conngi.


3/50

+ Quan im duy vt bin chng:

Th gii thng nht tnh vt cht.ngghen: Tnh thng nht tht s cath gii l tnh vt cht ca n, v tnh

vt cht ny c chng minh khng

p ng v a o o c alm tr o thut, m bng mt s pht

trin lu di v kh khn ca trit hc vkhoa hc t nhin [t.20, tr.67].


4/50

- Trong th gii khng c g khc hn l vt chtang vn ng. Tinh thn ch c trong u c con

ng-i v l thuc tnh ca mt dng vt cht c tchc cao. Khng c bng chng v th gii tinh thntn ti bn ngoi th gii vt cht (Thin -ng, a

ngc, Nit bn).-

vn ng c th chuyn ha ln nhau trong nhngiu kin nht nh

- Vt cht vn ng tun theo nhng quy lutnhtnh. C nhng quy lut ring chi phi mt lnh vcc th. C nhng quy lut ph bin chi phi tt c svt, hin t-ng trong th gii.


5/50

2. Phm tr vt chta) Cc quan im trc Mc:

+ Ch ngha duy vt c i: i tm mt thcth vt cht bt bin lm c s ca ton bth gii vt cht. H ng nht vt cht vi

nhn dn tn ti c th ca vt cht, nh:

- Talet coi nc l bn nguyn ca v tr- Anaximen: khng kh

- Hraclit: la- CNDV n : t, nc, la, gi- Thuyt ng hnh Trung Hoa: kim, mc,

thy, ha, th.


6/50

nh cao trong s pht trin quan im

duy vt v vt cht thi c i l thuytnguyn t ca Lxip, mcrit.Theo thuyt ny, nguyn t (atomos)

l ht vt cht b nh nht, khng phnc a c n a. ng ng n t v c t,nhng khc nhau v hnh dng, kch c,

t th, trt t sp xp to nn cc s vt,hin tng phong ph, a dng ca thgii.


7/50

+ Ch ngha duy vt th k XVII XVIII:

Da trn nhng thnh tu khoa hcthc nghim, cc nh trit hc duy vtkhng nh tnh thng nht vt cht ca

.Tuy nhin do nhng hn ch trong s

phttrin ca

khoahc

lcby gi,

ccnh duy vt ng nht vt cht vinguyn tv khi lng.


8/50

b) Nhng b tc trong quan im trc

Mc v vt chtCui th k XIX u th k XX, mt lotpht minh khoa hc lm cho cc quan im duy

vt siu hnh ri vo khng hong:-Php Beccren (Antoine Henri Becquerel), v ng b Pie Quyri (PiereCurie) v Mari Quyri (Marie Curie).- Pht hin in t ca nh vt l hc Anh Tomxm (S Joseph

Thomson)- Pht hin s thay i khi lng in t ca nh bc hc c

Kaufman.- Thuyt tng i ca Albert Eisntein (1905).


9/50

Cc pht minh ny gy ra cuc khnghong v th gii quan trong vtlhc.

Mt s cc nh vt l hc gii thchmt cch duy tm cc hin tng vt l:vt chttiu tan mt.

dng tn cng ph nhn vt cht v ch

ngha duy vt.Tnh hnh i hi Lnin phi utranh bo v v pht trin ch ngha duy

vt.


10/50

b) Quan im duy vt bin chng v vtcht

+ nh ngha vt cht caLnin:K tha t tng ca Mc v ngghen, u tranh chng ch nghaduy tm, trong tc phm Ch ngha duy vt v ch ngha kinhnghim ph phn, Lnin a ra nh ngha v vt cht:

ch thc ti khch quan c em licho con ngi trong cm gic, c cmgic ca chng ta chp li, chp li, phnnh, v tn ti khng l thuc vo cmgic.


11/50

+ Phn tch nh ngha:

- Vt cht l mt phm tr trit hc: nghal phm tr rng nht, khi qut nht. Vtcht l khi nim tru tng dng ch cim chung ca tt c cc dng tn ti c th

,c mt dng c th no.

- Vt chtl thc ti khch quan: vt cht l

tt c nhng g tn ti thc s, bn ngoi,khng l thuc cm gic. Thc ti khch quanl c im phn bit vt cht vi thc.


12/50

-Vt cht c em li cho con ngi

trong cm gic:Vt cht khng phi l ci g h v,huyn b, m tri li n tn ti di

nhng dng c th, khi tc ng vog c quan t g y r a c m g c, ccm gic phn nh.

Cm gic, thc ch l phn nh cavt cht


13/50

S tn ti ca vt cht c hai mt:- Tn ti khch quan c trc, khng

l thuc cm gic.D con ngi cha nhn thc c mt dng vt cht no

th n vn tn ti khng ph thuc con ngi. Chng hn, in t,

virus tn ti trc khi con ngi pht hin ra chng.- n c m t n p u c v o c m

gic v trnh thc tin ca con ngi.

N l bng chng v s tn ti ca vt cht. Do , cha th cbng chng v s tn ti ca mt dng vt cht c th no khicon ngi cha cm nhn c n (trc tip bng gic quan haybng cc phng tin k thut ni di gic quan, nh knh hin

vi, knh vin vng, mng hunh quang, v.v..).


14/50

+ ngha ca nh ngha:- Gii quyt ng n vn c bn ca trit hc

trn lp trng duy vt- Bc b cc quan im duy tm khch quan v

ch quan v vt cht

- Khc phc nhng hn ch ca quan im duy vt

- C th vn dng trong i sng x hi phnbit vt cht vi tinh thn.

- Gii quyt c cuc khng hong v th giiquan trong vt l hc lc by gi; nh hng chokhoa hc i su nghin cu th gii vt cht.


15/50

33.. PhngPhng thcthc tntn titi caca vtvt chtcht

a)a) VnVn ngng+ Vn ngl gTheo Ph. ngghen:

- Vn ngl mi bin i ni chung

Vn ng, em ng dng vo vt ch t,th c ngha l s bin ha ni chung.

(t. 20, tr.742)


16/50

Vn ng, hiu theo ngha chung

nht,- tc c hiu l mt phng thctn ti ca vt cht, l mt thuc tnh chu ca vt cht,- th bao gm tt c mi

s tha i v m i u trnh din ra tronv tr, k t s thay i v tr n gincho n t duy [t.20, tr.519].


17/50

- Vn ng l phng thc tn ti ca

vt chtVt cht ch c th tn ti trong vnng, bng cch vn ng, khng th c

vt cht khng vn ng, cng nh

ng t c v n ng ngo v t c t.ngghen: Vn ng l ph-ng thc tn ti ca vt

cht. Bt c u v bt c lc no cng khng c vkhng th c vt cht m khng c vn ng.

Vt cht khng c vn ng, cng nh vn ng khngc vt cht, u l iu khng th hnh dung ni [t.20,

tr.89].


18/50

Cc thuc tnh ca vt cht ch biu

hin thng qua vn ng.ngghen: Cc hnh thc v cc dng khcnhau ca vt cht ch c th nhn thc c thngqua vn ng; thuc tnh ca vt th ch bc l quav n n v m t v t th khn v n n th khnc g m ni c [t.20, tr.743].


19/50

- Vn ng l thuc tnh c hu ca vt

cht- Vn ng l ci vn c- Vn ng gn lin vi vt cht, khng

do ai sinh ra v khng bao gi b tiudit.Vn ng c bo ton c v lng v

chtngghen: Cn phi hiu tnh bt dit ca vn

ng khng ch n thun v mt s lng m cn

phi hiu c v mt cht lng na [20/479].


20/50

+ Cc hnh thc vn ng c bn ca vtcht- Vn ng c gii (di chuyn v tr n gin trong khnggian)- Vn ng vtl (thay i trng thi vt l) l vn ng caphn t, ca cc ht c bn, ca nhit, nh sng, in, trng,

m thanh.

-Vn ngha hc(thay i trng thi ha hc) l s hahp v phn gii ca cc cht.- Vn ngsinh vt: vn ng ca cc c th sng, nh s

trao i cht, ng ha, d ha, tng trng, sinh sn, tinha.

- Vn ngx hi: mi hot ng x hi ca con ngi; sthay th cc hnh thi kinh t -x hi t thp n cao.


21/50

+ Vn ngv ngim: Vn ng

l tuyt i, ngim l tng i v: ng im ch xy trong mt quan h nht nh,

ch khng phi trong tt c mi quan h (thd so

vi mt t, ch khng phi so vi mt tri).

ng m c x y m s n c v n ngnht nh (nh vn ng c gii), ch khng phicng mt lc tt c cc hnh thc vn ng. ng im l mt trng thi vn ng (vn ng

trong thng bng, s n nh v kt cu, bn chtca s vt trong qu trnh bin i khng ngng).


22/50

- ngha ca nghin cu s vn ng:- Xc nh quan im duy vt bin chng; xem xt SVHT trong

trng thi vn ng, bin i khng ngng. ng im ch l tm thi,tng i.- Hiu vn ng l ci vn c ca vt cht, khng do ai to ra v

khng bao gi b tiu dit. Chng li cc quan im duy tm siuhnh.- Nm vng cc hnh thc vn ng ca vt cht hiu tnh a

dng, phong ph ca vn ng.S vt c nhiu hnh thc vn ng nhng bao gi cng c c

trng bng mt hnh thc vn ng nht nh. Khng th quy hnh

thc vn ng cao v hnh thc vn ng thp hoc ngc li. Phphn sai lm ca thuyt cuyn x hi (Social Darwinism), quy mihin tng x hi v quy lut sinh hc (nh u tranh sinh tn,chn lc t nhin, v.v.).


23/50

bb.. KhngKhng giangian vv thithi giangian+ Quan im duy tm thng ph nhn tnh khch

quan ca khng gian, thi gian.+ Quan im duy vt siu hnh: cha thy mi

quan h gia khng gian v thi gian , tch ri

khng gian, thi gian vi vt cht, xem khng giann r ng c a ng v c .

+ Quan im duy vt bin chng

Khng gian v thi gian l nhnghnh thc tn tica vt cht, gn linvi s vn ng ca vt cht.


24/50

Khng c khng gian v thi giankhng c vt cht, cng nh khng thc s vt, hin tng tn ti ngoikhng gian v thi gian.

ngghen: V cc hnh thc c bn ca mi tn

gian th cng ht sc v l nh tn ti ngoikhng gian [t.20, tr.78].


25/50

Theo quan im duy vt bin chng:

KG, TG c tnh khch quan KG v tn. TG vnh cu, khng c khiu v kt thc.

Khng gian c 3 chiu. Thi gian cm t c u. Khng gian v thi gian c tnh tng

i . Tnh tng i ca khng gian vthi gian c thuyt tng i caEinstein chng minh.


26/50

II. NGUN GC, BN CHT V

KT CU CA THC1. Ngun gc ca thcCc quan im khng ng:

uan im du tm khch uan: tm n un c ca thc tmt lc lng siu t nhin ( nim, Thng ).

Quan im duy tm ch quan: coi thc l ci vn c ca conngi, khng do thn thnh sinh ra, cng khng phn nh th gii

bn ngoi. Quan im vt hot lun: mi dng vt cht u c thc Quan im duy vt tm thng: thc l mt dng vt cht; ctit ra thc nh gan tit ra mt.


27/50

Quan im duy vt bin chng :S ra i thc l kt qu ca qu trnh tinha lu di ca t nhin v x hia) Ngun gc t nhin:

+ thcl thuctnh ca mt dng vt

B no ngi l kt qu ca qu trnh tin ha ludi ca gii sinh vt, t nhng sinh vt cp thp

cha c b no n nhng ng vt cp cao c bno tng i phc tp (ch, kh). B no ngi ckhong 14-17 t t bo thn kinh l mt cu trc vtcht tinh vi phc tp nht.


28/50

B no ca ng vt ch t n trnh phn x,bn nng, tm l ng vt. No ngi c kh nng

phn nh th gii bng t duy tru tng (bng khinim, phn on, suy lun). B no ngi l khquan vt cht ca s phnnh thc.

thc khng th tch ri vi hot ng sinh l,

ng nht vi hot ng y. y l hai mt ca mtqu trnh - qu trnh sinh l thn kinh mang ni

dung thc, cng nh tn hiu vt cht mang nidung thng tin.


29/50

+ thcl hnh thc phnnh cao

nhttrong cc hnh thc phnnh cavt cht.Phn nh hot ng ca mt h thng vt

cht ghi li, ti hin li nhng tc ng ca

m tr ng.- Gii v c c phn nh vt l.- Gii sinh vt c phn nh sinh vt.Phn nh sinh vt cng c trnh thp cao khc nhau, ty thuc

vo s tin ha ca c th, s pht trin ca b no v h thn kinh(tnh kch thch ca thc vt tnh cm th ca ng vt; phn xkhng iu kin phn x c iu kin tm l ng vt). Tm

l ng vt cha phi l thc.


30/50

thc ch c con ngi l hnh thc

phn nh cao nht.B no t n khng sinh ra thc. Bno ch thc hin chc nng phn nh

cc hin tng th gii bn ngoi v

chuy n ha thnh ni dung ca thc.Ch c no ngi - mt t chc vt

cht pht trin cao mi c c chcnng ny tc nng lc phnnh thc.


31/50

b) Ngun gc x hi:

+ Vai tr calao ng:- Bin vn thnh ngi. Phn bit con ngi vicon vt- Hon thin b c, gic quan, c nng con

ngi.

- Tc ng, bi n i t nhin lm cho cc itng t nhin bc l ra nhng c im mi vc phn nh vo c ngi.- Trong lao ng con ngi phi suy ngh, tnhton ra mc ch, tm kim phng php v

phng tin thc hin mc ch, c rt kinh

nghim thnh cng v tht bi.


32/50

- Lao ng to ra quan h x hi, quan h giaotip.

Trong lao ng, con ngi phi c quan h hptc, trao i (lao ng, sn phm lao ng). Quan hsn xut l c s ca tt c cc quan h khc.

- Lao ng to ra ngn ng- l phng tin biu t s vt.- l cng c ca t duy tru tng.

- l phng tin giao tip quan trng nht- l phng tin tng kt tri thc, kinh nghim

truyn th cho th h sau.


33/50

Ph.ngghen:

Trc ht l lao ng, sau lao ng vng thi vi lao ng l ngn ng; l hai sc kch thch ch yu c nh

c dn dn bin chuyn thnh b cca con ngi [t.20, tr.646].


34/50

Tm li: thc ra i do hai ngun gc:

Ngun gc t nhinNgun gc t nhinS tin ha ca b no v thuc tnh phn nh

l tin khng th thiu c

Ngun gc x hiNgun gc x hiLao ng, ngn ng, quan h giao tip

quyt nh trc tip s hnh thnhv pht trin ca thc


35/50

2. Bn cht ca thc

+ thc l s phnnh hin thckhch quan vo trong u c conngi, l hnh nh ch quan ca th

ii khch uan. thc l ci phn nh; vt cht l ci b

phn nh. Ci b phn nh tn ti c lp vi

ci phn nh. Ci phn nh ch c th gnng ch khng ng nht vi ci b phnnh.


36/50

+ thc l s phnnh nngng, sng to.- thc c kh nng phn nh bn

cht, quy lut ca s vt, hin tng,c kh nng t duy lgc, t nhng tri

,nng phn nh vt trc to ra nhnggi thuyt, hc thuyt khoa hc.


37/50

Nh vy, con ngi vi b c v nhng

cng c ca t duy c kh nng phn nhth gii hin thc vi h thng nhng milin h, quy lut ca n thnh h thng tri

thc trong u c ca mnh.Tuy nhin, t c con ng ng t c th phn nh xuyn tc, h o hin

thc, to ra nhng o tng, huyn thoi...


38/50

- M hnh ha i tng phn nh (t

nhin, x hi); bin i m hnh c,to ra m hnh mi (m hnh cm tnh,m hnh l thuyt); chuyn m hnh t t

duy ra hin thc, thng qua hot ngthc ti n sng to li hin thc theo quylut ca n, nh ci to c t nhin

v x hi.


39/50

+ thc l mt hin tngx hi- thc khng phi l hin tng tnhin, bn nng sinh vt.- thc ch c hnh thnh trong mi

trng x hi thng qua gio dc, hot, .

(a tr mi sinh ra tuy c c b nongi, nhng nu ln ln trong by th vt (nh

si, vn ) th hon ton khng c thc, bi vn khng c x hi dy cho n ngn ng, cngc nhn thc, phng php t duy v nht l nhng

tri thc ban u.


40/50

3. Kt cu ca thc

+ Theo cc yu t hp thnhTri thc Tnh cm Nim tin ch

eo c u s u c a n m:

T thc

thc

Tim thc

V thc


41/50

IV. NGHA PHNG PHP LUN CA

MI QUAN H VT CHT V THCHot ng nhn thc v thc tin ca con ngi

l s thng nht gia nhng nhn t vt cht v

nhn t thc.

+ Nhn t vt chtgm: nhng iu kin khch

quan, quy lut khch quan, khng ph thuc

thc.+ Nhn t thc gm: tri thc, kinh nghim, tnh

cm, nim tin, ch.


42/50

1. Vt cht quyt nh thc:

- V ngun gc: thc ca con ngikhng phi l sn phm ch quan thuntu, cng khng phi c ngun gc t

mt lc lng siu t nhin. N l kt

qu ca s phn nh hin thc khchquan vo trong u c con ngi.


43/50

- V ni dung ca thc :- Tri thc con ngi ch c gi tr chn

tht khi n phn nh ng n thc tikhch quan.

- Mc ch ch c th thc hin cn p p v quy u v u nvt cht khch quan.

- Phngphp hot ngcng do quylut v iu kin vt cht khch quanquy nh.


44/50

Chnh v th, trong nhn thc v hotng thc tin, con ngi phi lun lun

xut pht t thc t khch quan, tntrng, khng c lm tri hay bt chpquy lutkhch quan.

mc ch ch quan, tri vi quy lut; nhvy s ri vo o tng.

Nguyn tc khch quan l nguyn tchng u trong nhn thc v hot ng

thc tin.


45/50

2. thcc vai tr rtto lntrong stc

ng tr licc qu trnh

vt cht thc t n khng lm bin i g c. thc ch tc ng n vt cht thng

qua hot ng thc tin.

- Tri t c oa c g p con ng u tng n nhng mi lin h v quy lut khch

quan nh m ci to c t nhin v xhi. Trnh nhn thc quy lut cng cao thkh nng ci to t nhin v x hi cng ln.


46/50

Ngy nay, khoa hc v cng ngh c vai

tr cc k to ln: gip con ngi ch toc nhng cng c lao ng c nng sutcao, nhng quy trnh cng ngh hin i,khai thc nhng i tng lao ng mi,

,sng vt cht v tinh thn cho x hi. Khoahc gp phn quan trng trong qun l kinh

t, qun l nh nc, t chc cuc sng cnhn v x hi tt p hn


47/50

- L lun cch mng gip con ngi

nhn thc c quy lut v xu th phttrin khch quan ca x hi, t chc vphi hp sc mnh ca x hi vo vic

gii quyt nhng mu thun x hi, ax hi pht tri n ti n ln.- Vai tr ca thc cn th hin ch:

nh c ch v quyt tm cao m conngi c th hon thnh nhng cngvic trong iu kin kh khn.


48/50

C ngi ni: lc ny m xem trng tinh thn ttng l khng duy vt bin chng. Cc c, cc ch

c bit v sao m cch mng ca ta thnh cngkhng? V tinh thn. Lc by gi thc dn, phongkin c cng an, qun i, cnh st, chnh quyn - ttc, ng ta ch c hai bn tay khng. V sao ta thnh

cn ? - V ta on kt! L m on kt ? L tinhthn! ... Th th tinh thn trng hn. Vt cht cnhin l trng, tinh thn cng l trng. C khi chvt cht hn ta m ta tinh thn hn n, nn ta thngn. C c, ch no khng hiu th v hc thm duyvt bin chng. (H Ch Minh, Ni chuyn vi cnb, ngvin v thanh nin lao ng Hi Phng, 30-

5-1957)


49/50

Ngc li, thc sai lm (t tngchnh tr phn ng, tn gio cc oan,v.v..) c tc dng km hm s pht trinx hi.

Bi v, nhng con ngi c t tng

x hi, m hn th na, nhng hot ng

sai tri, phn ng ca h c tc dngko x hi li li tnh trng lc hu.


50/50

Chnh v th, trong hot ng thc

tin, ngoi vic nhn thc ng quylut khch quan, cn cn phi phthuy cao tnh nng ng ch quan,

n h i h n l i m i i hi nch ngha ch quan, duy ch, chngli nhng t tng lc hu, phn

ng, phn khoa hc.

Documents

1B Chuong05._Vat_chat_va_y_thuc.pdf