1Zst Ocena Użytkowania Środków Tran Drog

1

OCENA UŻYTKOWANIA ŚRODKÓW TRANSPORTU

DROGOWEGO

2

Użytkowanie środka transportu – jest to jego wykorzystywanie zgodnie z przeznaczeniem wtedy i tylko wtedy gdy pojazd jest pośrednikiem działania w łańcuchu działania.

£ = <x,y,z>

X – podmiot działaniaY – pośrednik działaniaZ – przedmiot działania

Jeżeli wyróżniony obiekt, np. pojazd (P), spełnia w łańcuchu działania rolę narzędzia środka technicznego (Y), to takie działanie nazywamy użytkowaniem tego obiektu [1].

Y = P ZX

1

[1] Bronisław Słowinski „Inżynieria Eksploatacji Maszyn” Wydawnictwo Politechniki Koszalinskiej str. 25 Ocena użytkowania środków transportu drogowego

3

PRZYKŁAD:

Ocena użytkowania środków transportu drogowego

4

CEL ANALIZY UŻYTKOWANIA

• Analiza użytkowania pozwala ocenić czy realizowane w przedsiębiorstwie procesy transportowe oraz sposób

wykorzystywania środków transportu są właściwe.

• Zebrane podczas analizy informację pozwolą nam także ocenić, czy dany pojazd jest w stanie prawidłowo

realizować powierzone mu zadania oraz porównać różne środki transportu między sobą w celu wyboru

najlepszego z nich.

• Do prawidłowej analizy/ oceny użytkowania niezbędne jest wykorzystanie określonych wskaźników opisanych w

dalszej części prezentacji [2].


[2] Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A., Transport i Spedycja, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008

5

Klasyfikacje użytkowania pojazdów uzależnia się od:Budowy i przeznaczenia pojazdu,Celu i podmiotu działania.W przypadku ogólnym wyróżniamy podstawowe rodzaje użytków: Przewozy pasażerskie (środki transportu PKS), Przewozy towarowe (samochody ciężarowe), Przewozy indywidualne (taksówki, pojazdy osobowe,

prywatne), Specjalne (pojazdy specjalnego przeznaczenia

wykorzystywane jako środki transportu oraz stanowiska pracy urządzeń dodatkowych).

W zakresie przewozów towarowych wyróżniamy: Przewóz ładunków drobnych, Przewóz ładunków masowych [3].

KLASYFIKACJE UŻYTKOWANIA

[3] Hebda M., Mazur T., Podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych : podręcznik akademicki,Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1984

6

Rozwinięcie klasyfikacji stanów użytkowania zależy od tego jakie się chce uwzględnić czynniki organizacyjne procesu użytkownia pojazdów

Podstawowa klasyfikacja stanów użytkowania pojazdów:

- Przestoje

-Przestoje organizacyjne celowe (np. garażowanie itp.)

-Przestoje nieplanowane (obciążają one czas pracy pojazdu- ale nie realizuje się celu)

użytku

- Przeładunek

- Jazda jałowa

- Jazda zładunkiem

7

PODSTAWOWY MODEL PROCESU UŻYTKOWANIA Z STANEM OBSŁUGIWANIA

Stan postojów w systemie

użytkowania

Stan jazdy z ładunkiem

Stan postoju pod za lub

wyładunkiem

Stan jazdy bez ładunku

Stan postojów w systemie

obsługiwania

Na podstawie powyższej klasyfikacji stanów użytkowania można zdefiniować zbiór charakterystyk ilościowych

8

Charakterystyki ilościowe użytkowania pojazdów charakterystyka sprawności użytkowania poj. w czasie charakterystyka intensywności użytkowania poj. w czasie charakterystyka intensywności pracy wyróżnione ze względu na wykonaną

pracę przewozową

JEDNAK PODSTAWOWYM NARZĘDZIEM DECYDUJĄCYM O EFEKTYWNOŚCI UŻYTKOWANIA JEST

- rachunek kosztów własnych użytkowania pojazdu -

Na koszty te składają się:─ koszty zależne od czasu użytkowania Ct

(płace kierowcy, koszty zużycia pojazdu, koszty garażowania)

─ koszty zależne od wykonanej drogi przez pojazd CL

(koszty zużycia materiałów pędnych i smarów, płaca kierowcy)

─ koszty zależne od wykonanej pracy przewozowej CQ

(koszty zużycia materiałów pędnych i smarów, koszty zużycia pojazdu)

NA OCENĘ UŻYTKOWANIA ŚRODKÓW TRANSPORTU SKŁADAJĄ SIĘ:


9

Zbiór charakterystyk ilościowych użytkowania opisuje trójka parametrów [3]:

< L, Tu, Qm>

gdzie: L – wielkość przebytej przez pojazd drogi w danym stanie użytkowania,Tu – czas przebywania pojazdu w danym stanie użytkowania,Qm – ciężar przemieszczanego przez pojazd ładunku.



10

W okresie eksploatacji pojazd przebywa w poszczególnych stanach odpowiednio przez następujące przedziały czasu [3]:

Tu (t) – w systemie użytkowania,

T0 (t) – w systemie obsługiwania,

Tu11 (t) – w stanie oczekiwania na użytkowanie (przestoju),

Tu12 (t) – w stanie postoju pod za- lub wyładunkiem,

Tu21 (t) – w stanie jazdy jałowej (bez ładunku),

Tu22 (t) – w stanie jazdy z ładunkiem,

Tu20 (t) – w stanie jazdy,

Tp (t) – w stanie pracy.

CHARAKTERYSTYKI SPRAWNOŚCI UŻYTKOWANIA POJAZDÓW W CZASIE



11

Współczynnik gotowości kg(t) – podstawowa eksploatacyjna miara sprawności użytkowania pojazdu, uwzględniająca jego niezawodność oaz niezawodność systemu [3].

gdzie:Tu(t) – czas przebywania pojazdu w systemie użytkowania,T0(t) – czas przebywania pojazdu w systemie obsługiwania.

Czas pracy pojazdu Tp(t):

Tp(t) = Tu12(t) + Tu21(t) + Tu22(t)

gdzie:Tu12 (t) – czas przebywania pojazdu w stanie postoju pod za- lub wyładunkiem,Tu21 (t) – czas przebywania pojazdu w stanie jazdy jałowej (bez ładunku),Tu22 (t) – czas przebywania pojazdu w stanie jazdy z ładunkiem.



12

gdzie:Tu12(t) – czas przebywania pojazdu w stanie postoju pod za- lub wyładunkiem,T0(t) – czas przebywania pojazdu w systemie obsługiwania.

Udział postojów pojazdu pod załadunkiem i wyładunkiem określa wskaźnik kp12(t) [3]:

Wskaźnik wykorzystania czasu pracy kp20(t):

gdzie:Tu20 (t) – czas przebywania pojazdu w stanie jazdy,

Tp (t) – czas przebywania pojazdu w stanie pracy.[3] Hebda M., Mazur T., Podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych : podręcznik akademicki,Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1984


13

Sprawność wykorzystania pojazdu do pracy określa [3]:- Współczynnik wykorzystania pojazdu technicznie sprawnego

kup(t):

- Współczynnik wykorzystania pojazdu kp(t):

Wskaźnik pozwalający ocenić wpływ niezawodności pojazdu na stopień jego wykorzystania:



14

Średni dobowy czas pracy pojazdu TDp:

gdzie:Tp(t) – czas przebywania pojazdu w stanie pracy,Dp(t) – liczba dni pracy pojazdu w okresie t.

Średni dobowy czas jazdy pojazdu TD20:

lub

gdzie:Tu20(t) – czas przebywania pojazdu w stanie jazdy,Dp(t) – liczba dni pracy pojazdu w okresie t,kp20(t) – wskaźnik wykorzystania czasu pracy.

CHARAKTERYSTYKI INTENSYWNOŚCI UŻYTKOWANIA POJAZDÓW W CZASIE


15

Średnia prędkość techniczna pojazdu V:

gdzie:L(t) – droga przebyta przez pojazd,Tu20(t) – czas przebywania pojazdu w stanie jazdy.

Średnia prędkość eksploatacyjna pojazdu Ve:

lub

gdzie:kp20(t) – wskaźnik wykorzystania czasu pracy,Tp(t) – czas przebywania pojazdu w stanie pracy.

CHARAKTERYSTYKI INTENSYWNOŚCI UŻYTKOWANIA POJAZDÓW W CZASIE



16

Wskaźnik intensywności użytkowania αu pojazdu technicznie sprawnego [3]:

gdzie:L(t) – droga przebyta przez pojazd,Tu(t) – czas przebywania pojazdu w systemie użytkowania.

Wskaźnik intensywności użytkowania αe (intensywność eksploatacji):

gdzie:Tu(t) – czas przebywania pojazdu w systemie użytkowania,T0(t) – czas przebywania pojazdu w systemie obsługiwania.



17Ocena użytkowania środków transportu drogowego


CHARAKTERYSTYKI INTENSYWNOŚCI PRACY POJAZDU WYRRÓŻNIONE ZE WZGLĘDU NA WYKONANĄ PRACĘ PRZEWOZOWĄ



CHARAKTERYSTYKI INTENSYWNOŚCI PRACY POJAZDU WYRRÓŻNIONE ZE WZGLĘDU NA WYKONANĄ PRACĘ PRZEWOZOWĄ

19

- Dynamiczny wskaźnik wykorzystania ładowności kQ22(t) [3]:

gdzie:L22(t) – łączna długość drogi przebytej z ładunkiem,

– wykonana praca przewozowa, – ładowność nominalna pojazdu.

- Średnia wartość przewożonego ładunku E(Qpm):

Z powyższych zależności uzyskujemy:



20

Średnia wydajność pracy przewozowej [3]:

Średnia wydajność użytkowania pojazdu technicznie sprawnego:

lub

MIARY WYDAJNOŚCI POZWALAJĄCE OCENIĆ ILOŚCI WYKONANEJ PRACY PRZEWOZOWEJ W JEDOSTCE CZASU



21

Średnia wydajność użytkowania pojazdu αQe równoważna średniej wydajności eksploatacji [3]:




WSKAŹNIKI UMOŻLIWIAJĄCĘ OCENĘ ŚRODKÓW TRANSPORTU

Elastyczność systemu transportowego Et - wskaźnik mówiący o spełnieniu wymagań przewozowych przez danego przewoźnika [2].

gdzie:ws - liczba spełnionych wymagańwt - liczba wymagań transportowych

Zastosowanie : eliminacja najsłabszych podwykonawców oraz nagradzanie najlepszych.




Niezawodność taboru przewoźnika Nt - wskaźnik charakteryzujący procent terminowo wykonanych przewozów [2].

gdzie:pt - liczba terminowo wykonanych przewozówppsp - liczba przewozów surowców i produktów

Zastosowanie: bieżąca kontrola przewoźnika oraz podjęcie działań mające na celu zwiększenie niezawodności.





Czas trwania kursu th na trasie h - czas od chwili wyjazdu środka transportowego z punktu początkowego do chwili jego przejazdu do punktu końcowego [2].

gdzie:tjh- czas pojazdu w ruchutwh - czas przeznaczony na oczekiwania operacyjne






















32

KORZYŚCI Z PRZEPROWADZENIA ANALIZY UŻYTKOWANIA

Regularne śledzenie i analizowanie wybranych wskaźników umożliwia:

• szybką identyfikację ewentualnych zagrożeń systemu,• podjęcie szybkich środków zapobiegawczych,• wskazanie obszarów systemu możliwych do poprawy, • wskazanie kierunków dalszego rozwoju systemu transportowego,• porównywanie ze sobą różnych środków transportu

w celu identyfikacji najlepszego z nich [2].[2] Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A., Transport i Spedycja, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008


33

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Documents

1Zst Ocena Użytkowania Środków Tran Drog