Upload
puqpurruqi
View
230
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
1/14
Valon Murati
Prill 2015,
Prishtinë
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
2/14
Revolucioni Borgjez
FrancezRevolucioni borgjez francez
!iri
Barazi
Vëllazëri "ri gjeneratat e të #rejtave të njeriut
$jenerata e %arë të #rejtat civile #he %oliti&e
$jenerata e #'të të #rejtat e&ono(i&e, sociale #he &ulturore
$jenerata e tretë të #rejtat e soli#aritet
)o#i *#ër&o(bëtar i të +rejtave të *jeriut +e&larata niversale %ër të +rejtat e *jeriut
Pa&ti *#ër&o(bëtar %ër të +rejtat -ivile #he Politi&e
Pa&ti *#ër&o(bëtar %ër të +rejtat .&ono(i&e, /ociale #he
)ulturore
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
3/14
$jeneratat e të #rejtave të
njeriut)arol Vasa& në vitin 1 zhvilloi &once%tin e të
#rejtave të njeriut #u&e u bazuar ne %arullën eRevolucionit Francez liri, barazi, vëllazëri3 në tri
gjenerata 4ë #o t3u &orres%on#onin &ët're tri&once%teve
Vasa& nu& i (en#oi gjeneratat e n#ara nga njëra
tjetra, %or i &once%toi si vazh#i(ësi të njëratjetrës #he si realizi( i i#ealeve te revolucionit
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
4/14
$jenerata e %arë e të
#rejtave të njeriut$jenerata e %arë të #rejtat civile #he %oliti&e/i%as Vasa&ut &jo gjeneratë e të #rejtave &orres%on#on (e
%ro&la(i(in e %arë të %arullës së Revolucionit 6 lirinë
"ë #rejtat civile #he %oliti&e të njohura e#he si të #rejtanegative3 )ëto të #rejta e (brojnë lirinë e in#ivi#it nga n#ërh'rja e
shtetit, e (brojnë &ëtë liri #u&e ia &u7zuar shtetitn#ërh'rjen në në jetën %rivate të in#ivi#it
$jithashtu të njohura e#he si të #rejta legale3, absolute3#he i(e#iate3 se%se a%li&ohen (enjëherë nga gj'&atat#he ligjet në fu4i
)ohët e fun#it, një %jesë e &ët're të #rejtave, e si#o(os e#rejta e %rivatësisë %o cenohet rën#ë në atë 4ë njihet si8luftë &un#ër terroriz(it9
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
5/14
$jenerata e %arë e të
#rejtave të njeriut+e&larata niversale e të +rejtave të *jeriut
Pa&ti *#ër&o(bëtar i të +rejtave -ivile #he Politi&e
)onventa .vro%iane %ër të +rejtat e *jeriut
"ë #rejta in#ivi#uale
!iritë civile :të #rejtat e %ara; 6 &u7zi(i i %ushtetit të(bretit, %rocesi i rregullt gj'4ësor, liria e sh%rehjesetj
!iritë %oliti&e 6 e #rejta %ër të (arrë %jesë nëushtri(in e sovranitetit
. n#i&uar nga tra#ita liberale 6 të njohura e#he si të#rejta borgjeze
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
6/14
$jenerata e #'të e të
#rejtave të njeriut$jenerata e #'të të #rejtat e&ono(i&e, sociale #he &ulturore
$jenerata e #'të si%as Vasa&ut &orres%on#on (e #e&lari(in e#'të të %arullës së Revolucionit barazinë
"ë #rejtat e&ono(i&e #he sociale të njohura e#he si të #rejta%ozitive se%se %ër t3i realizuar ato #uhet të n#ërh'j shteti
Psh
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
7/14
$jenerata e #'të e të
#rejtave të njeriut+e&larata niversale %ër të +rejtat e *jeriut
Pa&ti *#ër&o(bëtar %ër të +rejtat .&ono(i&e, /ociale#he )ulturore
)arta /ociale .vro%iane "ë #rejtat e&ono(i&e, sociale #he &ulturore &onsi#erohen
si të #rejta &ole&tive
"ë #rejtat e %ara të njohura në %lanin n#ër&o(bëtar
%ër(es &riji(it të =rganizatës Botërore të Punës në vitet20 të she&ullit >>
Vitet 20?@0 të she&ullit >> lin#ja e shtetit social në.vro%ë
Baza e t're në tra#itën socialiste
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
8/14
$jenerata e tretë e të #rejtave
të njeriut$jenerata e tretë të #rejtat e soli#aritetit a%o të
#rejtat e reja )jo gjeneratë si%as Vasa&ut &orres%on#on
s'ni(in e tretë #e&larativ të Revolucionit ? (evëllazërinë . #rejta %ër zhvilli(,. #rejta %ër %a4e . #rejta %ër a(bient të %astër,
. #rejta %ër trashëgi(i &ulturore të %ërbash&ët:"rashigi(ia e Përbash&ët e *jerëzi(it;,. #rejta %ër asistencë hu(anitare
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
9/14
$jenerata e tretë e të #rejtave
të njeriut "ë #rejta 4ë i ta&ojnë një &o(uniteti (ë të gjerë*evojitet bash&ëren#i( i shteteve %ër realizi(in e
t're
PërveA të #rejtës %ër të %ër7tuar nga "rashëgi(iae Përbash&ët e *jerëzi(it e cila rregullohet në #'tra&tate te =)B?së të #rejtat e tjera (brohen%ër(es #e&laratave 4ë nu& janë obligative+e&larata %ër të +rejtën në hvilli( :1CD; 6
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
10/14
*#ërvarsh(ëria e të #rejtave të
njeriut)ëto të #rejta (egjithë teoritë e n#r'sh(e #he (e
gjithë &e4&u%ti(et e n#arjes në gjenerata :#u&e i%arë në &un#ërshti( (e njëra tjetrën e jo si
vazh#i(ësi #he %lotësi( i njëra?tjetrës; A#o #itë e(ë te%ër %o vërtetohet se janë shu(ë tën#ërli#hura #he të n#i&uara nga njëra tjetra
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
11/14
Raste &on&rete të
n#ërvarsh(ërisë së të #rejtave+isa she(buj tjerë të n#ëli#hsh(ërisë
+huna në fa(ilje një sh&elje civile, %or nu&(un# të &once%tohet %a &onte&stin socio?e&ono(i&, %a të #rejtën %ër bani( të fe(rës si#he %a rregulli(in e të #rejtës së %ronës
*ë #isa raste $j'&ata .vro%iane e të +rejtave të*jeriut &a ven#osur në favor të të #rejtave
e&ono(i&e #he sociale :si#o(os në fushën esiguri(eve sociale; #u&e u nisur nga %ari(i i(os?#is&ri(ini(it
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
12/14
Raste &on&rete të
n#ërvarsh(ërisë së të #rejtave. #rejta në %unë :një e #rejtë e&ono(i&o?sociale; realizohetvështirë %a të #rejtën %ër lirinë e organizi(it #he të #rejtën%ër lirinë e sh%rehjes :të #rejta civile #he %oliti&e;
Pa të #rejtën %ër regjistri( të lin#jeve #he certi7&atë të
lin#jes :e #rejtë civile; është vështirë e realizuesh(e e #rejta%ër arsi( #he &uj#es shën#etësor
!iria e sh%rehjes nu& &a &u%ti( %a (jetet e &o(uni&i(it :%ra&ër&ohet një nivel i ca&tuar i nivelit të jetesës;
. #rejta %ër %roces të rregullt gj'4ësor, a%o e #rejta %ër t3uzgje#hur të %a&u%ti(ta nëse (brojtja ligjore a%o z'rat%ubli&e janë të 4assh(e vetë( %ër të %asurit :e li#hur (elirinë nga varfëria;
)ushti the(elor %ër të realizuar të #rejtat civile #he %oliti&eështë 4ë të jetoj(ë #he të (bete(i gjallë :+avi# Bentha(;
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
13/14
Raste &on&rete të n#ërvarsh(ërisë
së të #rejtave . #rejta në bani( si e #rejtë socio?e&ono(i&e %or
e trajtuar nga $j'&ata në /trasburg si një sh&elje e)onventës .vro%iane %ër të +rejtat e *jeriut, në
rastin Dulas kundër Turqisë (ë 2001, %ër&atësishte nenit @ #u&e e trajtuar si trajti( Anjerëzor #he#egra#ues
Fernan#ez &un#ër Brazilit 2001, )o(isioni
*#ëra(eri&an %ër të +* +huna në fa(ilje,sht'rje e rastit në gj'&ata, shteti fajtor %ër(osreagi( 6 #et'ri( %ozitiv i shtetit
8/18/2019 2 Gjeneratat e Të Drejtave Të Njeriut
14/14
=bligi(et e shtetit/hteti #e(o&rati& sot &a %ër obligi( 4ë të #rejtat e
njeriut t3i
Res%e&tojë
Mbrojë, #he
Për(bushë
Res%e&ti i të #rejtave li#het (e (os?n#ërh'rjen eshtetit në sh&eljen e t're
Mbrojtja (e #et'ri(in e (brojtjes së in#ivi#ite#he nga in#ivi#i :(brojtja horizontale;
Për(bushja li#het (e obligi(et %ozitive të shtetit