12
2019.05.10, баасан ~ №088 (1140) YнЭ: 1000₮ ~ соёлт хүний өглөө сонин уншихаас ЭхЭлдЭг ~ ЗГМ Алтны үйлдвэрлэлийн шинэ рекорд Хэрэглэгчид 5G үйлчилгээнд өндөр үнэ төлөхөөс татгалзсангүй Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр ЗЕХ-д хамаарахгүй болов Австрали улс нийт 9500 тонн алтны нөөцөөр дэлхийд тэргүүлдэг. Шинэ үйлчилгээнд нэмэлт үнэ төлөхөд бэлэн хэмээн 70 хувь нь хариулсан байна. Байнгын хорооны үүрэг чиглэл өгсөн тогтоолыг хамааруулахгүй байхаар баталлаа. онцлоХ улс төр Ерөнхийлөгч Х.Баттулга УДШ-ийн Ерөнхий шүүгчээр Х.Батсүрэнг томилох зарлиг гаргалаа. УИХ-ын Тамгын газрын даргаар сонгогдсон Л.Өлзий- сайхан тамгаа хүлээн авав. ЗГ-ын зарим шийдвэрийг шүүх хянахгүй байх эрх зүйн орчныг УИХ батлав. АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсийн даргаар Х.Буянтүмэнг томилжээ. эдийн засаг оны эхний дөрвөн сард суудлын машины импорт 40 хувиар өсжээ. Tencent компани гар утасны PUBG-г орлох шинэ видео тоглоом танилцууллаа. БнХАУ-ын хэрэглээний үнийн индекс өмнөх оны мөн үеэс 2.5 хувиар өсөв. Манай улс он гарснаас хойш 11.4 сая тонн чулуун нүүрс экспортолжээ. Tоп 20 индекс 0.57 хувиар өсөж, 20450.8 нэгжид хүрэв. Топ 20 индекс (нэгжээр) 20450.8 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 нийгэм Дорнод аймагт 22 хүүхэд амьдардаг асрамж, халамжийн төвийн байр галд өртжээ. Хотын дарга 100 мянган айлын орон сууц барих төслийн талаар БХБ-ын сайдтай уулзав. Яармагийн гүүрийн хөдөлгөөнийг энэ сарын 11-23- ныг хүртэл хэсэгчлэн хаана. БоАЖЯ: Тарваган тахлын талаарх зарим худал мэдээлэл жуулчдыг цааш түлхэж байна. дэлхий АнУ ойрын хугацаанд Ираны эсрэг шинэ хориг арга хэмжээ авахаар төлөвлөж байна. Forbes тэрбумтнуудын хотоор Нью-Йорк, Хонконг, Москва, Бээжин, Лондонг шалгаруулав. Татвараас болж Commerzbank- ны цэвэр ашиг нэгдүгээр улиралд 54 хувиар унав. Honda компани загварынхаа тоог гуравны нэгээр цөөлж, GM-той хамтран ажиллана. Өөдрөг үзэлтэн хэцүү бүхний дотроос байгаа боломжийг олж ашигладаг FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7 > 12 > 4 > 2 У.Черчилль Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана © 01140 улаанБаатар 2019.05.10 Бага зэргийн хур тунадастай -1° Цаг агаар Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ© Хаврын цагт махны үнийг тогтоон барихын тулд ХХААХҮЯ-наас энэ жил дөрвөн мянган тонн мах урьдчилан нөөцөлж, дөрөвдүгээр сарын 15-наас худалдаанд гаргасан. Гэвч тендерт шалгарсан компаниуд цаг хугацаандаа нийлүүлэлт хийж чадахгүй байгаагаас махны хомсдол үүсээд байна. 5 нью-йоркийн цагаар 12.01-ээс хятадын 200 тэрбум ам.долларын бараа бүтээгдэхүүний тарифыг одоогийн 10 хувиас 25 болгож өсгөнө гэдгээ зарлачихаад байгаа. “хятадын тал тохиролцох хүсэлтэйг бид мэднэ. Манай багийнхан маргааш уулзах үеэр юу болох нь мэдэгдэнэ” хэмээн Цагаан ордны хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга сара хакаби сандерс Ерөнхийлөгчийн цуврал жиргээний дараахан сэтгүүлчдэд тайлбарласан юм. эдийн засаг БнХаУ хариу арга хэмжээ авахаар сүрдүүллээ Шэннон Пэттипис хоёр талын худалдааны асуудлаар ану, бнхау-аас зөрчилтэй мэдээлэл гарсаар байна. Ерөнхийлөгч дональд трамп яриа хэлэлцээ амжилттай болно гэдэгт итгэж буйгаа илэрхийлсэн бол бээжин ану- ыг тарифаа өсгөвөл хариу арга хэмжээ авахаар анхаарууллаа. хятадын дээд албаныхан яриа хэлэлцээ өрнүүлэхээр пүрэв, баасан гарагт Вашингтонд айлч- лах үеэр “тохиролцож чадна” гэдэгт найдаж буйгаа трамп илэр- хийлэв. гэтэл ану баасан гарагт 9 санал авах өдөр нь зургадугаар сарын 30. нийт 11 нам тус сонгуульд оролцох батламжаа аваад буй. сонгуулийн хуанлигаар бол энэ сарын 31 гэхэд нэр дэвшигчид эцсийн байдлаар тодрох ёстой ч наана нь хэдийн тодорхой болж, сурталчилгаа нь ч албан бусаар эхэлчихлээ. нөхөн сонгуульд оролцох намууд батламжаа авснаас хойших ердөө долоо хоногийн дотор хэнтий аймгийн төв дэх театрын царцсан барилга “гэсэж”, балгас болоод удаж буй дулааны цахилгаан станцыг шинэчлэх хүсэл биелж, хажууд нь уул уурхайн музей болон сургалтын бааз босохоор болчихлоо. нийтлэлчийн БУлан Ойр ойрхон нөхөн сонгуульдаж, орон нутгаа хөгжүүлье сонгуулийн зурхай гэхээр уих-ын сонгуулийн 42 дугаар тойрог буюу хэнтий аймгийн хэрлэн, Мөрөн, Жаргалтхаан суманд болох нөхөн сонгууль санаанд бууж байна уу. гэхдээ зурхайд тэнд хэн нэр дэвшээд, хэн сонгогдох тухай буугаагүй. Зурхайтай зурхайгүй нэр дэвшигчид тодорхой байна. харин нөхөн сонгуулийн ачаар хэнтий аймгийн тулгамдсан асуудлуудыг /тулгамдаагүй байсан ч хамаагүй/ хэзээ хэзээнийхээс илүү анхаарч, шийдэж өгөх юм байна гэж зурхайд буулаа. хэнтийн нөхөн сонгуулийн Б.энхжаргал @enkhjrglZGM 3 ubinfo.mn бүрэлдэхүүн компани THE OFFICIAL GAZETTE аМ.дОллар ЮанЬ рУБлЬ 2,642.76 390.35 40.53 алт зэс 10-чингис БОнд ХУралдай БОнд 110.70 0.12% 98.700 0.13% 6110 0.42% гэрэгэ БОнд 99.330 0.12% 1290 0.38% нийлүүлэлт тасалдсанаас нөөЦийн МаХны ХОМсдОл үүсчээ

2 нийлүүлэлт тасалдсанаас нөөЦийн МаХны ХОМсдОл үүсчээ · 2019.05.10, баасан ~ №088 (1140) ~ соёлт хүний өглөө

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

2019.05.10, баасан ~ №088 (1140) YнЭ: 1000₮~ соёлт хүний өглөө сонин уншихаас ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Алтны үйлдвэрлэлийн шинэ рекордХэрэглэгчид 5G үйлчилгээнд өндөр үнэ төлөхөөс татгалзсангүй

Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр ЗЕХ-д хамаарахгүй болов

Австрали улс нийт 9500 тонн алтны нөөцөөр дэлхийд тэргүүлдэг.

Шинэ үйлчилгээнд нэмэлт үнэ төлөхөд бэлэн хэмээн 70 хувь нь хариулсан байна.

Байнгын хорооны үүрэг чиглэл өгсөн тогтоолыг хамааруулахгүй байхаар баталлаа.

онцлоХ

улс төрЕрөнхийлөгч Х.Баттулга УДШ-ийн Ерөнхий шүүгчээр Х.Батсүрэнг томилох зарлиг гарга лаа.УИХ-ын Тамгын газрын даргаар сонгогдсон Л.Өлзий-сайхан тамгаа хүлээн авав. ЗГ-ын зарим шийдвэрийг шүүх хянахгүй байх эрх зүйн орчныг УИХ батлав. АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсийн даргаар Х.Буянтүмэнг томилжээ.

эдийн засагоны эхний дөрвөн сард суудлын машины импорт 40 хувиар өсжээ.Tencent компани гар утасны PUBG-г орлох шинэ видео тоглоом танилцууллаа. БнХАУ-ын хэрэглээний үнийн индекс өмнөх оны мөн үеэс 2.5 хувиар өсөв.Манай улс он гарснаас хойш 11.4 сая тонн чулуун нүүрс экспортолжээ.Tоп 20 индекс 0.57 хувиар өсөж, 20450.8 нэгжид хүрэв.

Топ 20 индекс(нэгжээр)

20450.810,000

15,000

20,000

25,000

30,000

нийгэмДорнод аймагт 22 хүүхэд амьдардаг асрамж, халамжийн төвийн байр галд өртжээ. Хотын дарга 100 мянган айлын орон сууц барих төс лийн талаар БХБ-ын сайдтай уулзав. Яармагийн гүүрийн хөдөлгөөнийг энэ сарын 11-23-ныг хүртэл хэсэгчлэн хаана. БоАЖЯ: Тарваган тахлын талаарх зарим худал мэдээлэл жуулчдыг цааш түлхэж байна.

дэлхийАнУ ойрын хугацаанд Ираны эсрэг шинэ хориг арга хэмжээ авахаар төлөвлөж байна. Forbes тэрбумтнуудын хотоор Нью-Йорк, Хонконг, Москва, Бээжин, Лондонг шалгаруулав. Татвараас болж Commerzbank-ны цэвэр ашиг нэгдүгээр улиралд 54 хувиар унав. Honda компани загварынхаа тоог гуравны нэгээр цөөлж, GM-той хамтран ажиллана.

Өөдрөг үзэлтэн хэцүү бүхний дотроос байгаа боломжийг олж ашигладаг

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7> 12> 4> 2

У.Черчилль

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 1 4 0

улаанБаатар2019.05.10

Бага зэргийн хур тунадастай

7° -1°

Цаг агаар

Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ©Хаврын цагт махны үнийг тогтоон барихын тулд ХХААХҮЯ-наас энэ жил дөрвөн мянган тонн мах урьдчилан нөөцөлж, дөрөвдүгээр сарын 15-наас худалдаанд гаргасан. Гэвч тендерт шалгарсан компаниуд цаг хугацаандаа нийлүүлэлт хийж чадахгүй байгаагаас махны хомсдол үүсээд байна. 5

нью-йоркийн цагаар 12.01-ээс хятадын 200 тэрбум ам.долларын бараа бүтээг дэхүүний тарифыг одоогийн 10 хувиас 25 болгож өсгөнө гэдгээ зарлачихаад байгаа.

“хятадын тал тохиролцох хүсэлтэйг бид мэднэ. Манай багийнхан маргааш уулзах үеэр юу болох нь мэдэгдэнэ” хэмээн Цагаан ордны хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга сара хакаби сандерс Ерөнхийлөгчийн цуврал жиргээний дараахан сэтгүүлчдэд тайлбарласан юм.

эдийн засаг

БнХаУ хариу арга хэмжээ авахаар сүрдүүллээШэннон Пэттипис

хоёр талын худалдааны асууд лаар ану, бнхау-аас зөрчилтэй мэдээлэл гарсаар байна. Ерөнхийлөгч дональд трамп яриа хэлэлцээ амжилттай болно гэдэгт итгэж буйгаа илэрхийлсэн бол бээжин ану-ыг тарифаа өсгөвөл хариу арга хэмжээ авахаар анхаарууллаа.

хятадын дээд албаныхан яриа хэлэлцээ өрнүү лэхээр пүрэв, баасан гарагт Вашингтонд айлч-лах үеэр “тохиролцож чадна” гэдэгт найдаж буйгаа трамп илэр-хийлэв. гэтэл ану баасан гарагт 9

санал авах өдөр нь зургадугаар сарын 30. нийт 11 нам тус сонгуульд оролцох батламжаа аваад буй. сонгуулийн хуанлигаар бол энэ сарын 31 гэхэд нэр дэвшигчид эцсийн байдлаар тодрох ёстой ч наана нь хэдийн тодорхой болж, сурталчилгаа нь ч албан бусаар эхэлчихлээ.

нөхөн сонгуульд оролцох намууд батламжаа авснаас хойших ердөө долоо хоногийн дотор хэнтий аймгийн төв дэх театрын царцсан барилга “гэсэж”, балгас болоод удаж буй дулааны цахилгаан станцыг шинэчлэх хүсэл биелж, хажууд нь уул уурхайн музей болон сургалтын бааз босохоор болчихлоо.

нийтлэлчийн БУлан

Ойр ойрхон нөхөн сонгуульдаж, орон нутгаа хөгжүүлье

сонгуулийн зурхай гэхээр уих-ын сонгуулийн 42 дугаар тойрог буюу хэнтий аймгийн хэрлэн, Мөрөн, Жаргалтхаан суманд болох нөхөн сонгууль санаанд бууж байна уу. гэхдээ зурхайд тэнд хэн нэр дэвшээд, хэн сонгогдох тухай буугаагүй. Зурхайтай зурхайгүй нэр дэвшигчид тодорхой байна.

харин нөхөн сонгуулийн ачаар хэнтий аймгийн тулгамдсан асуудлуудыг /тулгамдаагүй байсан ч хамаагүй/ хэзээ хэзээнийхээс илүү анхаарч, шийдэж өгөх юм байна гэж зурхайд буулаа.

хэнтийн нөхөн сонгуулийн

Б.энхжаргал @enkhjrglZGM

3

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

аМ.дОллар ЮанЬ рУБлЬ

2,642.76 390.35 40.53

алт зэс 10-чингис БОнд ХУралдай БОнд

110.700.12%

98.7000.13%

61100.42%

гэрэгэ БОнд

99.3300.12%

12900.38%

нийлүүлэлт тасалдсанаас нөөЦийн МаХны ХОМсдОл үүсчээ

Байнгын хорооны үүрэг чиглэл өгсөн тогтоолыг хамааруулахгүй байхаар баталлаа

2 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

Улс төр

засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр зЕХ-д хамаарахгүй болов

г.БилгүүнЗГМ

хамаарахгүй болсон нь иргэдийн эрхийг зөрчих бас нэгэн нөхцөлийг бий болгож байгаа. тухайлбал уих-ын байнгын хороодоос Засгийн газарт дур мэдэн үүрэг чиглэл өгч, тогтоол батлаад улмаар түүнийг нь хэрэгжүүлэх нэрээр Засгийн газрын шийдвэр иргэдийг хохироогоод байвал яах вэ гэсэн асуулт эргэлзээтэй хэвээр үлдэв. уих-ын байнгын хороодоор уул уурхай, байгаль орчин, нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэсэн олон чиг үүрэг Засгийн газарт очдог. Засгийн газар ч байнгын хорооны шийдвэрийг үндэслэн нийгэм эдийн засгийн олон шийдвэрийг гаргаж зохицуулалт хийдэг. гэтэл эдгээр шийдвэрийн улмаас хохирсон иргэд үндсэндээ Захиргааны хэргийн шүүхэд хандах эрхгүй болж байна. Энэ тухай д.лүндээжанцан гишүүн “байнгын хорооны цөөн хэдхэн гишүүний тогтоол уих-ын шийдвэр учраас Засгийн газар хэрэгжүүлээд иргэдийг

хохироосон шийдвэр гаргаад явчихвал Захиргааны хэргийн шүүх авч хэлэлцэхгүй. үүнийг яаж шийдэх юм бэ” гэж анхааруулсан. нөгөөтэйгүүр байнгын хорооны 10 гишүүний зургаа нь дэмжсэн үүрэг чиглэл өгөх тогтоолыг Засгийн газар хэрэгжүүлж байгаа.

Энэ тохиолдолд уих-ын шийдвэр бус зургаахан хүний шийдсэнээр иргэд хохироод үлдэх байдал үүслээ. гэтэл уих-ын гишүүд олон жил сар дуншсан хуулийн маргаанаас салахын түүс болохдоо

тамгын газрынхныг хуулийн мэдлэг дутуу байна гэж үзэн, саналыг нь хуулийн төсөлд тусгах боломжгүй хэмээн хүлээж аваагүй. Чуулганаар хэлэлцэхэд ч түүний саналын талаар ганц гишүүн үг унагасангүй. өөрийнх нь дэвшүүлсэн саналыг дэмжээгүйн дээр уих-ын шийдвэр нэрийн дор Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөртэй холбоотой хүч түрсэн шийдвэрээ хамгаалж үлдсэн хуульд хориг тавих магадлалтай.

Мөн Захиргааны ерөнхий хуульд оруулсан эргэлзээ дагуулсан өөрчлөлт иргэний эрхийг хязгаарласан үндэслэлээр үндсэн хуулийн цэцэд ч өргөдөл очиж мэднэ.

Ерөнхийлөгч х.баттулга улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгчийн албан тушаалд хөхийсүрэнгийн батсүрэнг томилох тухай зарлиг гаргав. Зарлигийг Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын дарга З.Энхболд улсын дээд шүүхийн байранд очин, дээд шүүхийн шүүгч, ажилтан, алба хаагч нарт

уншиж сонордуулжээ. Зарлиг сонордуулсны дараа улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгчийн үүрэг гүйцэтгэгч х.сонинбаяр ш и н э э р т о м и л о г д с о н х.батсүрэнд дээд шүүхийн тамгыг гардуулсан байна.

дээд шүүхийн ерөнхий шүүгчид нэр дэвшигчийг тодруулахаар тус шүүхийн

шүүгч нар хуралдан дээд шүүхийн эрүүгийн хэр-гийн тэнхимийн шүүгч д.ган зоригийг сонгосон ч Ерөнхийлөгч хүлээн аваагүй. улмаар дахин хуралдаж х.батсү рэнг нэр дэвшүүлснээр уих-аас зөвшөөрч, Ерөнхий-лөгч томилсон нь энэ юм.

хууль зүй, дотоод хэргийн сайдын амнаас гарамгүй үгсийг Ц.нямдорж энд тэндгүй урсгах болов. өнгөрсөн лхагва гарагийн хууль зүйн байнгын хорооны хурал дээр “Монголын шүүхийг шүүх гээд байгаа юм уу, хаана байна тэр шүүх чинь, Монголд шүүх гэж байхгүй болсон” гэсэн юм. нэг хэргийн ард гарахын тулд улайран зүтгэж Монголын шүүх засаглалыг бүхэлд нь доромжилсон түүний үг олон хүний дургүйг хүргэж эхэллээ. Монголд шүүх засаглал байхгүй болсон юм бол, хуулийн үйлчлэл хог дээр үсэрсэн гэвэл гол буруутан нь насаараа энэ салбарт зүтгэж, бараг бүх хуулийг баталсан Ц.нямдорж өөрөө юм.

Монголчууд хооллосон тогоо руугаа нулимахыг хамгийн жудаггүй үйлдлийн нэгд тооцдог. бараг насаараа салбарын сайд хийж хууль, шүүхийн бодлогыг тодорхойлсон хүн шүүх засаглалаа үгүйсгэж байгаа нь тогоо руугаа нулимснаас ялгаагүй үйлдэл. нөгөөтэйгүүр тэтгэвэртээ

гарахад ойрхон буй улстөрчийн замналаа үргэлжлүүлэхийн тулд салбараа гоочлох тактик хэрэглэж буй нь түүхэнд хараар тэмдэглэгдэн үлдэх явдал ч болж мэдэх юм. с.Зоригийг хөнөөсөн хэргээр гул барихдаа салбараа хөлдөө чирч байгаагаа тэрбээр

ойлгоогүй бололтой. тухайн хэрэгт холбогдсон хүмүүсийг өмгөөлөх нэрээр рейтингээ өсгөх төлөвлөгөөтэй байгааг ч үгүйсгэх аргагүй. ирэх жил болох Ерөнхийлөгчийн сонгуульд түүний овоо хараанд буусан байж мэдэх л юм.

дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Х.Батсүрэн тамгаа гардлаа

Шүүхээ муулсан Ц.нямдорж түүхэнд хараар үлдэхээ “тунхаглав”

ЕрөнХийлөгч

Мэдээ Мэдээлэл

ПарлаМЕнт

уих-аас Захиргааны ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулах төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг баталлаа. гэхдээ тус хуулийн төслүүдийг бүхэлд нь батлах санал хураалт дөнгөж 50 хувийн босго давсан юм. Энэ нь Захиргааны хэргийн хуулийн өөрчлөлт гишүүдийн эргэлзээг тайлж чадаагүйг харуулж байна. уих-ын гишүүн д.тогтохсүрэн “уих-ын улс төрийн шийдвэр гэхээр Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр хамаарахгүй болно. Энэ тохиолдолд Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр, түүнийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон бүх шийдвэр бас Захиргааны хэргийн шүүхэд хамаарахгүй гэсэн үг” гэсэн бол гишүүн д.лүндээжанцан ч түүнтэй адил бодолтой байгаагаа дуулгаж анхааруулсан. гэвч уих-ын гишүүд дээрх хоёр гишүүний анхааруулгыг үл тоон хуулийг баталсан юм. Энэ нь үндсэндээ Засгийн газрын шийдвэр Захиргааны хэргийн шүүхэд хамаарахгүй гэсэнтэй агаар нэг болчихлоо. өөрөөр хэлбэл Засгийн газрын шийдвэрийг Захиргааны хэргийн шүүхээс хамгаалахын тулд “улс төрийн шийдвэр” гэдэг халхавчаар баталчихлаа ч гэж үзэж болох юм.

Захиргааны хэргийн шүүхэд уих-ын шийдвэрийг биелүүлсэн Засгийн газрын шийдвэр

саналыг нь хүлээж аваагүй хуулийн

өөрчлөлтөд Ерөнхийлөгч хориг тавих магадлалтай

С.Батсайхан / ЗГМ©

згМ тОвчХОн » ПАрлАМЕнТМонгол хууль тогтоох дээд байгууллагын гал тогоог анх удаа эмэгтэй хүн барих болсон. Тамгын газрын даргаар сонгогдсон Л.Өлзийсайханд хуучин дарга Ц.Цолмон тамгыг нь гардуулан өгчээ.

» ХАрИлцААГХ-ны сайд Д.Цогтбаатар Бразилын Конгрессын гишүүн Д.Соаресыг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтаар талууд хоёр талын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, ялангуяа хөдөө аж ахуй, уул уурхай, боловсрол, аялал жуулчлал, спортын салбарт хамтран ажиллах боломжийн талаар ярилцав.

» ЯАМХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улаан аймгуудын Хөдөө аж ахуйн газрын дарга нартай уулзаж, үүрэг, даалгавар өгчээ. Харин орон нутгийн төлөөлөгчид сайдад газар тариалангийн техник тоног төхөөрөмж, хүлэмж, ТЭДС-аас үзүүлэх дэмжлэг, худаг гаргах төсөв, ноос болон арьс ширний урамшуулал, ЖДҮХС-ийн зээл олгох зэрэг олон хүсэлт гаргажээ.

» Тоо

200 Сая ам.доллар. Монголын цемент үйлдвэрлэгчид БХБ-ын сайдтай уулзаж манай улс жилдээ 2.5 сая тонн цемент экспортлох боломж байгааг мэдэгдэв. Мөн ийм хэмжээний цемент экспортолсноор гадаад худалдааны тэнцэлд 200 сая ам.долларын орлого оруулах боломжтойг ч дуулгасан байна.

BID NAmE: Dormitory Building Work of German-Mongolian Institute for Resources and Technol-ogy /Ulaanbaatar, Nalaikh District/

BID rEFErENCE: NKHAAG-19/042The Procurement agency of Capital City would like to invite the eligible bidders to submit their

electronic bids for Dormitory Building Work of German-Mongolian Institute for Resources and Technology /Ulaanbaatar, Nalaikh District/.

This bid of goods is being advertised through e-procurement system, thus the detailed informa-tion and electronic bidding document may be obtained from www.tender.gov.mn for free.

50.000 (fifty thousand) tugriks should be paid by the interested eligible bidders through e-bank-ing system prior to submission of their bids.

The bid shall be valid for 45 days from the date of the bid opening.The bidding document consists of the following packages: No packageInterested bidders should meet with the following financial and professional experience require-

ments:

Sales revenue: Average sales revenue of the last 3 years (2015, 2016 and 2017) should not be less than 30 percent of the total budget.

The amount of easily convertible assets and the available loan: It should not be less than 30 percent of the total budget for each package.

The Audited financial statement: The Last 3 years (2016, 2017, 2018) The amount of similar work experience: Bidder should have experience of supplying similar

goods which has value of not less than 30 percent of the total budget in any one of the last 3 years (2016, 2017 and 2018).

Submission of special license if necessary: NecessaryRequired by the Ministry of Construction and Urban Development:

- 2.1.1. Construction, decoration and environmental improvement -2.1.2. Castings and pre-cast reinforced concrete, wood and plasterboard construction, extension

and renovation works (1-5 floors) and above - 2.2.1. Heating, ventilator, water supply, sewerage network, their equipment, installation of

external network and more, -2.2.2 Installation of indoor lighting, power supply, Communication, Internet, fire extinguishers

and fire alarm system installation, their equipment, installation of branch and network installation and more

Or- BA 2.1 Cast assembly and pre-cast reinforced concrete, wood and plastering construction,

extension and renovation works- BA 6.1 Installation of water supply and sewerage networks within their buildings and their

equipment and installation of external branch lines.- BA 6.2 Heating, ventilator line, their equipment and external installation- BA 6.3 Installation of lighting, power supply assemblies, their equipment and installation- BA 6.4 Installation of lighting, power supply, communication signaling, internet network, fire

alarm and fire alarm system installation, their equipment and installation of branch network. - BA 8.1 Construction, interior decoration, interior design and moreEach partnership should have special license.The following amount of bid security should be submitted with the bid: 125,000,000 (one hundred and twenty five million) MNT;Bid security must be issued by the authorized commercial banks.The Bid validity: Until the end of August 22, 2019Bids must be delivered to the address of e-procurement system prior to 11:00 am on June 10,

2019 and will be publicly opened in the presence of interested bidders’ designated representatives at 11:30 am on June 10, 2019 in Bid opening room of the Procurement Agency of Capital city.

Foreign bidder is Eligible to submit a bid.Margin of domestic preference shall be applied.Interested eligible bidders may obtain electronic bidding document and relevant files from www.

tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn and further information from the following address:

The Procurement agency of the Capital City, 10th floor, Capital governing office building No4, Bagatoiruu-15, 4th sub district,

Chingeltei district, Ulaanbaatar, mongoliaCell: 75757810

INVITATION FOr BIDDate: May 10, 2019

“нүдээ аниад” баталж орхив.ийнхүү Захиргааны хэргийн

шүүхэд хамаарахгүй Засгийн газрын шийдвэрийг хумьж бус нууж баталлаа гэхэд буруудахгүй. өмнөх санаархлаа “нууж” баталсан эрх баригчдын шийдвэрт Ерөнхийлөгч хориг тавих магадлал өндөр. Ерөнхийлөгчийн зүгээс “үндсэн хуулийн цэцээр хянагдаж, эцэслэн шийдвэрлэгдсэн Монгол улсын Засгийн газрын шийдвэр, түүнд хамаарах бусад үйл ажиллагаа Захиргааны ерөнхий хуульд хамаарахгүй” гэсэн заалт нэмэхийг санал болгосон юм. гэвч уих-ын гишүүд хууль зүйн байнгын хороогоор хэлэлцэх үед Ерөнхийлөгчийн

нийтлэлчийн булан

3Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

1 сюрприз үүгээр дуусахгүй,

дадал сумыг аймгийн төвтэй холбосон хатуу хучилттай 265 км замыг барих төсвийн мөнгө ч хэдийн шийдэгдсэн.

Жаргалтхаанд 47 жилийн өмнө баригдсан сургуулийн барилга хуучирч муудаад, хэзээ мөдгүй нурах гэж байж. нөхөн сонгуулийн ачаар түүнийг нь “олж мэдээд” шинээр барихаар

Д.Гантулгын сулласан тойрогт гал гарсан тулаан болох нь тодорхой байна

өнөөдрөөс яг нэг жилийн өмнө уих-ын гишүүн асан д.гантулга бүрэн эрхээсээ татгалзаж, түүнийг нь парламент баталж байв.

“Залуу хүн нэг удаа алдаа л биз” гэж дотогшоо нэг өмөөрч, “за бас дэндүү юм” гэж гадагшаа нэг зэмлэсээр энэ парламентын түүхэн дэх хамгийн залуу гишүүнээ намын ах, эгч нар нь явуулсан нь 2018 оны зургадугаар сар. түүнээс хойш хэнтий аймгийн төвийн гурван сум төрд төлөөлөлгүй нэг жил болсон байна.

42 дугаар тойрогт багтдаг гурван сумын сонгогчдын 48 хувь нь д.гантулгад саналаа өгсөн. гэвч тэр итгэлийг даасангүй, хүчингийн хэрэгт холбогдож хэнтийнхний

алтай, дундговь, булган зэрэг аймгуудад нөхөн сонгууль явуулах хэрэгтэй.

хэнтийн нөхөн сонгуулийг зохион байгуулахад Засгийн газрын нөөц сангаас 280 орчим сая төгрөг зарцуулж байгаа. Мөн зохион байгуулалтад өдий төдий төрийн албан хаагчид дайчлагдан ажиллана гээд төвөг чирэгдэл учруулж байгаад иргэд бухимдаж буй. бас хэнтийнхэн нутгийн нэр хүнд унагалаа гэж д.гантулгад их л дургүй байх болсон гэдэг. гэлээ гээд яахав, нөхөн сонгуулийн ачаар өчнөөн асуудлаа шийдүүлж, улс төрийн томоохон намуудын лидерүүд танай нутагт “хайр зарлаж” байгааг нь бодолцоод дахин уих-д сонгодоггүй юм аа, уураа гаргахаа л байчих. товчхондоо

Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсоноор уих-д нэг суудал эзгүйрсэн юм. баянгол дүүргийн 65 дугаар тойрогт явуулсан тус сонгуульд нийт зургаан хүн нэр дэвшсэнээс уих-ын дарга асан, тухай үед хотын даргаар ажиллаж байсан М.Энхболд 77.1 хувийн саналаар илүүрхэж байлаа.

хамгийн сүүлд буюу 2009 онд явуулсан сонгууль ч парламентын гишүүн төрийн тэргүүнээр сонгогдсонтой холбоотой. Монгол улсын дөрөв дэх Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон Ц.Элбэгдоржийн уих-д үлдээсэн суудлын төлөө нөхөн сонгуулиудын түүхэн дэх хамгийн олон буюу найман хүн өрсөлдөж, Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд асан д.Зоригт ялалт байгуулсан билээ.

харин 1998 онд с.Зориг агсны амь насыг бүрэлгэсэн аймшигт хэргийн дараа зохион байгуулсан нөхөн сонгуульд түүний төрсөн дүү с.оюун нэр дэвшин сонгогдож байлаа.

2001 онд нисдэг тэрэгний ослоор өөд болсон ш.отгонбилэг агсны тойрогт болсон нөхөн сонгуульд түүний эхнэр, одоогийн уих-ын гишүүн о.содбилэгийн ээж д.туяа ялалт байгуулж байв.

2002 онд төв аймгаас сонгогд-сон с.гончиг өвчний улмаас хорвоогийн мөнх бусыг үзүүлж,

Ойр ОйрХОн нөХөн сОнгУУлЬдаж,

ОрОн нУтгаа ХөгжүүлЬЕ

Нөхөн сонгууль болох Хэнтий аймгийн Хэрлэн, Мөрөн, Жаргалтхаан сумын нийт хүн амын тоо нь 27052. Харин сонгогчийн тоо нь 17906 юм. 2016 оны УИХ-ын сонгуулиар 12479 хүн саналаа өгч байжээ. Тэдний 46.81 хувийн саналыг УИХ-ын гишүүн Д.Гантулга авч ялалт байгуулж байв.

тус тойрогт болсон нөхөн сонгуулиар хотын дарга асан су.батболд парламентын босгыг давж байсан юм билээ. тэгвэл 2006 онд хөвсгөлөөс сонгогдсон о.Энхсайхан агсан өөд болсны дараа өнөөгийн шадар сайд ө.Энхтүвшин нөхөн сонгуульд ялалт байгуулж байв.

Эндээс харахад нөхөн сон-гуулиуд төрийн тэргүүнээс сонгогдсон эрхмүүдийн суудлыг бөглөхийн төлөө гурван удаа болсон байна. Мөн ослоор, өвчнөөр, цаг бусаар өөд болсон гишүүдийн тойргийн нөхөн сонгуулиудад тэдний төрөл төрөгсөд, хамаатан садан, ойр дотны нөхөд сонгогддог нь монголчуудын талийгаачдаа хүндэтгэлтэй ханддагийн илрэл гэлтэй.

харин хэнтийн 42 дугаар тойргийн хувьд нөхөн сонгууль хийх болсон нөхцөл нь өөр. сайрхаад эсвэл дурсаад байх асуудал биш учраас давтаж хэлээд юугхэв. харин д.гантулгын сулласан тойрог дээр болж буй сонгуульд хүчтэй, бяртай, нөлөөтэй улстөрчид өрсөлдөж байгаа гэдэг утгаараа гал гарсан “тулаан” болно гэдэг маргаангүй. тиймдээ ч 52 хоногийн дараа болох санал хураалтаас өмнө тэд хэнтийнхэнд өдөр бүр “хайр”-аа илэрхийлж, хаялга өгсөөр байна гэдэг л тодорхой.

ЗГМ©

• Ард түмний элчийн үүргээ умартсан гишүүдийг эргүүлэн татаад, ойр ойрхон нөхөн сонгууль хийгээд байвал орон нутгийн орхигдсон асуудлууд нүд ирмэх зуур шийдэгдэх юм биш үү.

• Д.Гантулгын сулласан тойрог дээр болж буй сонгуульд хүчтэй, бяртай, нөлөөтэй улстөрчид өрсөлдөж байгаа гэдэг утгаараа гал гарсан “тулаан” болно гэдэг маргаангүй.

• нөхөн сонгуульд оролцох намууд батламжаа авснаас хойших ердөө долоо хоногийн дотор Хэнтий аймгийн тулгамдсан асуудлууд илбэдүүлсэн юм шиг л шийдэгдэж байна.

тЕндЕр ШалгарУУлалтын нэр: Монгол-Германы хамтарсан ашигт малтмал, технологийн их сургуулийн оюутны дотуур байрны барилга /Улаанбаатар, Налайх дүүрэг/-ын ажлын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах

тЕндЕр ШалгарУУлалтын дУгаар: НХААГ-19/042 нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх

бүхий тендерт оролцогчдоос Монгол-германы хамтарсан ашигт малтмал, технологийн их сургуулийн оюутны дотуур байрны барилга /Улаанбаатар, налайх дүүрэг/-ын ажлын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50 000 (тавин мянга) төгрөгийг банкны цахим төлбөр тооцооны системийг ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн дотор

хүчинтэй байна.тендер нь дараах багцаас бүрдэнэ: Багцгүй.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ:Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын борлуулалтын

дундаж орлого нь төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байна.түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах

боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байх.санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо:Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын жилийн эцсийн

баталгаажуулсан санхүүгийн тайланг аудитын дүгнэлтийн хамт хуулбарыг ирүүлнэ.

сүүлийн 3 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:

Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын аль нэг жилд төсөвт өртөгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажил гүйцэтгэсэн байх.

Ижил төстэй ажилд барилга угсралтын ажил хийж гүйцэтгэсэн туршлагыг тооцно.

Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл

ирүүлэх эсэх: тиймБарилга хот байгуулалтын яамны:2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт 2.1.2. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт

бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил (1-5 давхар хүртэл) болон түүнээс дээш

2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээш,

2.2.2 Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, Холбоо дохиолол, интернет сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээш

эсвэлБА-2.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт

бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил

БА-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт.

БА-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт

БА-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт

БА-6.4 Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт.

БА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил болон түүнээс дээш

Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ.125,000,000 /нэг зуун хорин таван сая/ төгрөгХүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 08 дугаар сарын 22-ны

өдрийг дуустал.Тендерийг 2019 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдрийн 11

цаг 00 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдрийн 11 цаг 30 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх: эрхтэй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох

бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procure-ment.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

тЕндЕрийн Урилга Огноо : 2019 оны 05 дугаар сарын 10-ны өдөр

Улаанбаатар хот, чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,нийслэлийн засаг захиргааны IV байр, 10 дугаар давхар,

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар,Утас: 75757810

болсон бөгөөд хүрэлцдэггүй байсан эрчим хүчний чадлыг нэмэх мөнгийг нь ч цохчихлоо. Ерөнхий сайд үүнд шаардлагатай 3.2 тэрбум төгрөгийг шийдвэрлэх үүргийг Эрчим хүчний сайд Ц.даваасүрэнд “газар дээр” нь өгсөн шүү. Жаргалтхааныхан шийдүүлж авсан томоохон асуудлуудыг л энд дурдаж байна. шинэ фургон автомашинтай болсон гэх мэт жижиг сажиг бас бус зүйл бий бий.

Мөрөн сумынхан ч хоосонгүй. газар тариалангийн бүс нутаг гэдгээрээ Мөрөнд таван га газрын усалгааны системийг шийдвэрлэж өглөө. Мөн трактор, 60-70 метрийн гүний худаг гаргаж бариулахаар болов. түүнчлэн соёлын төв, ерөнхий боловсролын сургууль шинээр барьж байгуулна гээд бод доо. үгүй мөн сайхан аа.

сэтгэлийг гонсойлгов. д. гантулга хүчингийн хэрэгт

холбогдсоныг завшаан болгож бичих нь хаашаа юм, гэхдээ л тус тойргийнхон түүнд баярлах хэрэгтэй. хэрэв нөхөн сонгууль болоогүй бол дээрх бүх сайхан зүйл шийдэгдэлгүй асуудал хэвээрээ л үлдэх байсан шүү. д.гантулга өөрөө байгаад ч энэ мэт том том асуудлуудыг шийдүүлж чадахгүй байсан гэдэгт барьсан ч алдахгүй.

Эндээс харахад ард түмний элчийн үүргээ умартсан гишүүдийг эргүүлэн татаад, ойр ойрхон нөхөн сонгууль хийгээд байвал орон нутгийн орхигдсон асуудлууд нүд ирмэх зуур шийдэгдэх юм биш үү. санааны зоргоор болдогсон бол юуны өмнө аймгуудын өрсөлдөх чадварын үзүүлэлтэд сүүл мушгидаг архангай, говь-

хэн ч ялсан ялгаагүй болж байгаа нь л чухал шүү дээ.

ардчилсан чөлөөт сонгуулийг хийдэг болсноос хойш Монгол улсад хэд хэдэн удаа нөхөн сонгууль болж байсан.

1997 онд анх удаа Завхан аймгийн 21 дүгээр тойрогт нөхөн сонгууль болжээ.үүнийг уих-ын гишүүн байхдаа Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөж, ялалт байгуулсан н.багабандийн орны хүнийг сонгохын тулд зохион байгуулсан юм. тус сонгуульд Махн (одоогийн Ман)-аас нэр дэвшсэн, экс Ерөнхийлөгч н.Энхбаяр 72.6 хувийн саналаар уих-ын босгыг хоёр дахиа давсан түүхтэй.

тэрбээр үргэлжлүүлэн тас -ралтгүй дөрөв дэх парла-ментынхаа нүүрийг үзсэн бөгөөд 2005 онд гурав дахь

2176

1915

22961

Эмэгтэйчүүдэд хөхний хорт хавдар тусах магадлалыг урьдчилан тооцоолох техно-логийг Массачусетсын тех-нологийн их сургуулийн эр дэмтэд боловсрууллаа. Мам-мограф буюу хөхний дүрс оношилгооны зурагт үндэслэн дүгнэлт гаргах чадвартай хиймэл оюуны систем нь эмэгтэйчүүдэд хожим үүсэж болзошгүй хорт хавдрын эх үүсвэрийг урьдчилан

тодорхойлж чадна. тус их сургуулийн эрдэмтэд

мамографийн шинжилгээ хийлгэснээс хойших таван жилд хөхний хорт хавдраар өвчилсөн 60 мянган өвчтний дүрс оношилгооны зургийг компьютер тооцооллын аргаар нарийвчлан судалсан байна. судалгааныхаа өгөгдөлд түшиглэн хөхний эдийн нарийн бүтцийг ялгаж танин, хорт

хавдар үүсэх шинж тэмдгийг эрт илрүүлэх чадвартай хиймэл оюуны систем бүтээжээ.

урьд өмнө хөгжүүлж байсан ижил төрлийн систем ихэвчлэн цагаан арьстай эмэгтэйчүүдийн эмнэл зүйн статистик өгөгдөлд тулгуурладаг байжээ. харин энэхүү шинэ систем нь арьс өнгөний ялгааг харгалзахгүйгээр нарийн оношилж чаддаг болсон нь гол давуу тал болж байна. статистикаас үзвэл хар арьст эмэгтэйчүүд хөхний хавдрын улмаас эндэх нь европ төрхтэй эмэгтэйчүүдийнхээс 34 хувиар их байгаа юм. афро америк, латин америк, ази эмэгтэйчүүдийн дунд хөхний хорт хавдар харьцангуй залуу насанд үүсдэгийг эрдэмтдийн судалгаанд анхааруулжээ.

одоогоор туршилтын шатан-даа байгаа шинэ системийг ойрын хугацаанд эмнэлгүүдэд нэвтрүүлэхээр төлөвлөж бай-гаагаа Массачусетсын тех-нологийн их сургуулийн эр-дэмтэд мэдэгдэв.

Хэрэглэгчид 5G үйлчилгээнд өндөр үнэ төлөхөөс татгалзсангүй

Технологи

4 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

ТУЗ-ийн даргаэрдэнэбаатарын дОлгиОн

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын дУлаМХОрлОО

ЗөвлөхШатарбалын даваадОрж

Орлогч эрхлэгчлхагважавын сУгарМаа

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаэдитор Б.энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаэдитор г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн алба

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnдугаарын удирдагч

Г.Баярсайхан

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

рЕДАКц

ЗАр сУрТАлчИлГАА

ХАЯГ

цАХИМ ХУвИлБАр

0 0 1 1 4 0

айл гэрийн зориулалттай тө рөл бүрийн өвөрмөц цахим бү тээг дэхүүнийг зах зээлд ний-лүүлж буй Xiaomi компанийн ээлжит содон бүтээл нь сенсор мэдрэгч тэй Ninestars Smart “ухаалаг” хогийн сав болов. удирдлагын ухаалаг технологи, хэд хэдэн товчлуур, алсын зайнаас чимээ гүй нээгдэж хаагддаг таг бүхий уг загварыг бнхау-ын дотоодын зах зээлд 129 юань буюу 19 ам.долларын үнээр нийлүүлж байна.

хогийн савны багтаамж 10 литр. автомашинд хэрэглэдэг дээд зэрэглэлийн ABS хуванцар их бие бүхий уг сав нь таагүй үнэр тархахаас сэргийлсэн

бүрэн битүүмжлэлтэй. таглааг чимээгүй, жигд нээж хаах үүднээс хогийн саванд цохилт шингээгч амортизатор, дуугүй ажилладаг цахилгаан мотор ашигласан байна.

хогийн савны таглааны дээд хэсэгт хэт улаан туяаны сенсор чип суурилуулсан тул жишээ нь хэрэглэгчийн гар ойртоход автоматаар нээгдэж, холдоход хаагдана. ийм шийдлийн ачаар гэрийн эзэгтэй гараараа хо гийн савны таглааг нээж, он гойлгох шаардлагагүй болж байгаа юм. Мэдрэх зайг 6-30 сантиметрийн хоо ронд тохи руулж болно. Мөн шаард лагатай тохиолдолд гараар ажиллуулах товчлууртай.

“ухаалаг” хогийн сав хоёр ширхэг аа форматын зайгаар ажиллах ба худалдаанд элбэг байдаг ердийн шүлтийн зай ашиглах тохиолдолд хогийн сав 17 сар ажиллах чадвартай.

тус компанийн 2018 онд гаргасан өөр нэг “ухаалаг” хогийн сав нь хогийн уутаа автоматаар битүүм жилж, шинээр сольдог байсан бол энэ удаагийн загварт уг функцийг оруулсангүй.

г.Очирбатшинэ үеийн үүрэн хол бооны

сүлжээ бай гуулах нүсэр зардлыг нөхөхөд үйлчлүүлэгчид бэлэн эсэхийг Европын холбооны операторууд мэдэхийг хүсэж буйтай уялдуулан 5G тоног

төхөөрөмж нийлүүлэгч Ericsson компани судалгаа явууллаа.

ийн Европын 22 улсын 35 мянган хэрэглэгч, 22 эксперт, үйлдвэрлэлийн зургаан груп-пээс санал авсан Ericsson ConsumerLab-ын судалгаагаар

ухаалаг утас хэрэглэгчид 5G үйлчилгээнд хамрагдахын тулд одоогийнхоос илүү үнэ төлөхөд бэлэн байгааг нь тодорхой болжээ. урьд өмнө байгаагүй боломж, бололцоо бүрдүүлж байгаа нь нэмэлт зардлыг

зөвтгөх шалтгаан хэмээн су-дал гаанд хамрагдсан энгийн хэ рэг лэгч, мэргэжилтнүүд тайлбарлав.

ирэх 2-3 жилд хэрэглээний цар хүрээ нь эрс нэмэгдэх 5G сүлжээний ачаар үүсэх шинэ

төрлийн үйлчилгээнд нэмэлт үнэ төлөхөд бэлэн хэмээн судалгаанд хамрагдагчдын 70 хувь нь үзсэн байна. үйлчлүүлэгчдийн зарим нь одоогийн 4G үйлчилгээний тарифаас даруй 32 хувиар илүү үнэ төлөхөөс ч татгалзах

зүйлгүй хэмээн хариулжээ. судалгаанд хамрагдсан хэрэг-

лэгчид олон төрлийн шинэ үйлчилгээ бүхий 5G сүлжээнд дунджаар одоогийнхоос 20 хувь илүү үнэ төлөхөд дургүйцэхгүй гэсэн бодолтой байна.

Программ хангамж хөгжүү-лэгчдийн Google I/O хуралдааны нээлтийн үеэр ану-ын тех-нологийн компани ухаалаг гэрийн удирдлагын төвийн шинэ загвар Nest Hub Max-ыг сонирхууллаа. Nest Hub Max

Google ухаалаг гэрийн удирдлагын төв Nest Hub Max-ыг танилцууллаа

нь 2018 онд зах зээлд шинээр гаргасан Home Hub нэртэй төхөөрөмжийн сайжруулсан загвар аж.

өмнөх загварын долоон инч дэлгэцийг заг варт 10 болгож томруулсны зэ рэг цээ видео холбооны зориу лалт-тай камер нэмэгджээ. хэрэг -лэгчдийн хувийн амьд ралд халдаж прайвеси зөрчи хөөс бол гоомжлон Google эх ний загвартаа зориуд камер оруу-лаагүй юм.

шинэ төхөөрөмж дотоод хянал тын үүрэг гүйцэтгэж, гэр доторх обьектуудыг ялгаж танин, дүрсийг нь интернэтээр гар ут санд дамжуулдаг Nest Cam хэмээх шинэ функцтэй болжээ. Каме рын дүрсийн нарийвчлал 6.5 мега пиксель, харааны өнцөг 127 градус, өргөн өнцгөөр бич-лэг хийж, обьект болон хүмүү-сийн дүрсийг ойртуулж татах чадвартай.

Nest Hub Max-ын камер гэрийн

эздийг таньж, хүн тус бүрд нийцүүлсэн дэлгэцнээ хуанлийн дагуу мэдээлэл гаргаж, хуваарьт ажил, төлөвлөгөөг нь сануулж байх юм. Царай таних Face Match функц нь локал ажиллагаатай учраас хүмүүсийн гэрэл зургийг гадагш үүлнээ дамжуулахгүй хэмээн Google тайлбарлаж байна. сурталчилгааны видео контентоос нь үзвэл Net Hub Max-ыг ашиглан өрхийн гишүүд бие биедээ видео зурвас үлдээж болно.

уг төхөөрөмжид нэгтгэсэн Google Assistant дуут туслах нь хэрэглэгчээс тавьсан асуултад дуу хоолойгоор төдийгүй визуал хэлбэрээр хариулт өгч чадна. Net Hub Max-д хэрэглэгчдийн дуу хоолойг ялгаж таних чадвартай Voice Match функц бүхий алсын зайн хос микрофон, чанар сайтай стерео чанга яригч

суурилуулжээ. Мөн видео дуудлага хийхэд

зориулан Google Duo мессенжер суурилуулсан нь камер ажиллаж байгааг хэрэглэгчид ногоон гэрлэн индикатороор сануулж мэдэгддэг.

ухаалаг гэрийн удирдлагын төвд дуу хоолойн зэрэгцээ мэдрэгч дэлгэц ашиглан

команд тушаал өгч болно. Мөн дуу хөгжим сонсох, YouTube үзэх болон видео бичлэг шууд дамжуулж болно. шаардлага гарвал ердөө гараа зангаж до-хиот ухаалаг удирдлагын төвийн

ажил лагааг түр завсарлах болон салгаж болно.

Google компани Nest Hub Max-ыг ирэх долдугаар сараас 229 ам.долларын үнээр зах зээлд гаргахаар төлөвлөж байна.

Xiaomi-гийн “ухаалаг” хогийн сав Хиймэл оюун хөхний хорт хавдрыг урьдчилан илрүүлнэ

ЗГМ: сурвалжилга

5Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

Ж и л ж и л и й н хавар мах-ны олдоц багасч, үнэ өсөн иргэдийн нуруун дээр дарамт нэмдэг. тиймээс яамны зүгээс намар, өвөлдөө мах нөөцөлж, хаврын хахир цагт борлуулах замаар махны үнийг тогтоон барихыг оролдоод цөөнгүй жилийг үджээ. Энэ жилийн хувьд махны үнэ бүр илүүтэй нэмэгдсэн нь олныг бухимдуулах шалтгаан болж байна. хонины ястай мах 9000-ыг шүргэсэн бол үхрийн цул махны үнэ бүр талийгаад алга болсон. Махны үнэ галзуурч буй чухам энэ үед л нөөцийн махны хэрэгцээ хамгийн их тулгараад байгаа юм.

ххаахүЯ-ны зүгээс энэ жил дөрвөн мянган тонн мах бэлтгэжээ. нөөцөлсөн махыг дөрөвдүгээр сарын 15-наас долдугаар сарын 15-ныг хүртэл худалдаанд гаргах юм. нийслэлийн хэмжээнд 67 дэлгүүрээр нөөцийн махыг худалдаж байгаа хэдий ч олдоц муу талаар иргэд гомдоллох болов. тиймээс бодит байдал ямар байгааг сурвалжлахаар нөөцийн мах зарж буй зах, дэлгүүрүүдээр явлаа.

бид хамгийн эхлээд Чин-гэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороонд байрлах “буурал ээж” супермаркетыг зорин очив. тэр хавьдаа л томд тооцогдох тус дэлгүүрийн худалдагч б.отгонтуулаас махны борлуулалт хэр байгааг сонирхоход “аль хэдийн

Гэрээ хийсэн байгууллагууд хүргэлтээ цаг тухайд нь хийхгүй байна

нийлүүлэлт тасалдсанаас нөөЦийн МаХны ХОМсдОл үүсчээ

г.санжаахандЗГМ

Ж.Гэрэлчулуун / З

ГМ©

зарагдаад дуусчихсан. ирсэн өдрөө л дуусчихдаг юм” хэмээн ярилаа. үүний дараа сон-гинохайрхан дүүргийн 7 дугаар хороонд байрлах “титэм” дэлгүүр, баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороонд байрлах “Элбэг март” зэрэг тав, зургаан дэлгүүрээр ороход “ирсэн даруйдаа зарагдаад дууссан” гэх ижил хариултыг өгч байв. Эдгээр дэлгүүрээр үйлчлүүлж буй иргэдтэй уулзаж, цөөн хором ярилцаж үзлээ. “нөөцийн мах хаагуур зарж байгааг мэдэхгүй байна. өнөөдрийг хүртэл амтыг нь үзээгүй явна. гэрийн ойролцоо байдаг дэлгүүрүүдээс асуухад дуусчихлаа, та дугаараа үлдээж болно, ирэхээр нь хэлье гэдэг. Ер нь энэ жил нөөцийн махны олдоц хаа сайгүй тааруухан байх шиг байна” хэмээн 51 настай батболд өгүүлэв.

нөөцийн махны эрэлт их боловч борлуулалт хангалтгүй байгаа нь эндээс харагдаж байлаа. борлуулалт муу бай-гаа шалтгааныг “буурал

болохоор бид өөрс-

дөө очиж авах гэхээр алдагдал-

тай байна” гэв. тус дэлгүүр нөөцийн мах

ирэх байх гээд өдөр бүр хоосон хөргөгч ажиллуулан

хүлээж суудаг хэмээн худалдагч нь учирлаж байв. Ер нь тендерт шалгарсан компани махаа цаг тухайд нь нийлүүлэхгүй удаж буйгаас хомсдол үүсээд буйг цөөнгүй дэлгүүрийн эзэд хэлж байлаа.

нөөцийн мах хайж олон дэлгүүрээр тэ нүү чилсний эцэст 32-ын той рогт байрлах “бамбар” хүнсний дэлгүүрт зарж буйтай таарав. тус дэлгүүр үхрийн ястай махыг 7200, хонины ястай махыг 6000, ямааны ястай махыг 5500 төгрөгөөр зарж байлаа. Энэ нь ххаахүЯ-наас гаргасан нэгдсэн үнэ юм. Мөн үхэр, хонь, ямааны ястай махыг хоёр болон гурван кг-аар ангилан савласан байв. “бамбар” хүнсний дэлгүүрийн эзэн б.ганболор “нөөцийн маханд лимит тогтоосон байсан. үхэр болон хонины махыг нэг дор 300 кг-аас илүү өгдөггүй.

Мөн даваа, л х а г в а ,

баасан га рагт мах өгөх хуваарь

гаргасан байна лээ. Манай дэлгүүр мах ху-

далдан авч буй нэг хүнд хоёр уутнаас илүүг өгдөггүй.

ингэж зохицуулалт хийхгүй бол бусад хүмүүст хүрэхгүй байна. Чингэлтэй, дарь-Эх, орбит, тахилтаас хүр тэл хүмүүс ирж авдаг” гэсэн юм. Махны үнэ тэнгэрт хадсан энэ үед бараг тал үнээр нь мах авна гэдэг боломжийн гэдгийг тэрбээр онцолж байв. тэднийх нэг удаа-даа 500-600 кг-ыг авдаг бөгөөд энэ нь өдөртөө дуусдаг гэв.

улаанбаатар хотын хүн амын хаврын улирлын махны хэрэглээ дунджаар 12.2 мянган тонн гэсэн тооцоо байдаг. өнгөрсөн жил энэ тооцоонд үндэслэн 12.8 тонн нөөцийн мах бэлтгэн худалдаанд гаргаж байжээ. харин энэ жил үүнээс гурав дахин багыг бэлтгэсэн нь амд ч үгүй, хамарт ч үгүй болсныг нөөцийн мах ирсэн даруйдаа зарагдан дуусч буй дүр зургаас харагдана. нөгөө талаар чадна, болно хэмээн сайхан амлаж тендерт ялчихаад цагаа тулахаар махаа цаг хугацаанд нь нийлүүлж чадахгүй байгаа компаниуд хомсдол үүсэхэд тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж байна.

тиймээс хариуцсан яам, хяналт тавих үүрэгтэй байгууллага нь үүнийг анхааралдаа авч, махны нийлүүлэлт тасалдахгүй байхад анхаарвал нэн сайн байна.

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам©

2011

73

90.2

2012

73

92.8

2013

Улсын норм Мах, нядалгааны жингээр, кг

Монгол хүний нэг жилд хэрэглэдэг махны хэмжээ(кг-аар)

ДэлХИйн ДУнДАЖ 70-100 КГ

73

103.2

2014

73

99.4

2015

73

148.1

2016

73

132.1

2017

120

149.5

2018

120

136.3

Нөөцийн мах хайж олон дэлгүүрээр тэнүүчилсний

эцэст 32-ын тойрогт байрлах “Бамбар” хүнсний дэлгүүрт зарж

буйтай таарав. Тус дэлгүүрээс Чингэлтэй, Дарь-Эх, Орбит,

Тахилтаас хүр тэл хүмүүс ирж нөөцийн мах худалдан авдаг аж.

ТЕнДЕрИйн УрИлГА Огноо: 2019.05.10

Тендер шалгаруулалтын нэр: Автомашины сэлбэг, хэрэгсэл нийлүүлэх компанийг сонгон шалгаруулах 3 багц бүхий тендер

Багц 1-т Тос, тослох материал нийлүүлэх, Багц 2-т Автомашины дугуй нийлүүлэх, Багц 3-т Багаж хэрэгсэл нийлүүлэх Тендер шалгаруулалтын дугаар: МИАТ/201901066

МИАТ ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос автомашин нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр 50000 төгрөгөөр Цахим худалдан авах ажиллагааны систем www.tender.gov.mn –с цахимаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Сүүлийн 3 жилийн хугацаанд гүйцэтгэсэн ижил төстэй гэрээний талаарх мэдээлэл, нотлох баримтын хамт ирүүлнэ. Үүнд: 2017, 2018, 2019 оны гэрээний хуулбар болон гэрээ дүгнэсэн акт байна.

Сүүлийн 3 жилийн аль нэг жилд гүйцэтгэсэн борлуулалтын хэмжээ нь: Багц- 1, Багц-2, Багц-3 тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 100 хувиас багагүй байна.

Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн

хэмжээ: Багц 1-т, Багц 2-т, Багц 3-т тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 100 хувиас тус тус багагүй байна.

Тендерийн хамт: Багц №1 дээр 962,790 төгрөг Багц №2 дээр 930,020 төгрөг Багц №3 дээр 854,000 төгрөг тус бүр дээр тендерийн баталгаа ирүүлнэ.

Тендерийг 2019 оны 06-р сарын 10-ний өдрийн 10.00 цагаас өмнө Цахим худалдан авах ажиллагааны систем www.tender.gov.mn –д цахим хэлбэрээр ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 06-р сарын 10–ны өдрийн 10 цаг 20 минутанд цахимаар нээнэ.

Гадаадын хуулийн этгээд тендерт оролцох эрхтэй.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

ХАЯГ: Хан-Уул дүүрэг, 10-р хороо МИАТ ТӨХК

Харилцах утас: 99091318, 7004-9860, Факс: 976-11-7004-9919Өрөөний дугаар : Хангамж, үйлчилгээний хэлтсийн 101 тоот

нийслэлийн Засаг дарга с.амарсайхан тэргүүтэй хотын удирдлагууд өчигдөр барилга, хот байгуулалтын сайд х.баделхан, дэд сайд б.Мөнхбаатар болон бусад албаныхантай ажил хэр гийн уулзалт зохион байгууллаа. уулзалтаар “харгиа” цэвэрлэх байгууламжийн нөхцөл байдал, Эмээлт болон налайхад бариг-дах үйлдвэр, технологийн пар-кийн ажлыг эрчимжүүлэх, иргэ дийг орон сууцжуулах ажлыг нэмэгдүүлэх, 100 мянган айлын орон сууц барих болон томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийн

асуудлаар санал солилцов. Энэ үеэр нийслэлийн Засаг дарга с.амарсайхан “100 мянган айлын орон сууцыг барих нь нийслэл төдийгүй Монгол улсын хувьд чухал асуудал. бид улаанбаатар хотыг 2040 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөг гаргасан. үүнтэй 100 мянган айлын орон сууцны хөтөлбөрийг уялдуулан хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. тиймээс уих, Засгийн газартай хамтарч, тулгамдсан асуудал болох эрх зүй, эдийн засаг, аж ахуй, дэд бүтцийн асуудлууд дээр бодлого, үйл ажиллагаагаа нэгтгэх нь чухал байна” гэв.

ээж” супермаркетын эрхлэгч б.од гэрэлээс тодруулахад “гэрээ хийсэн байгууллага хүргэлт хийдэггүй. өнөөдөр очиж амжихгүй гэж дандаа хэлдэг. Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас нөөцийн мах хэрхэн борлуулж байгаа талаар шалгаж, нөхцөл байдалтай танилцвал юу гэж хэлэхээ мэдэхгүй л сууна. Мах зарж байгаа зургаа явуул гэсэн. Ямар хоосон хөргөгчний зураг явуулалтай биш. хүмүүс нөө-цийн мах их асууж байна. дуусчихсан, өнөө дөр хүргэлт

ирээгүй гэхээр “худлаа мөнгө нэмж зарах гэлээ” гэж элдвээр хэлдэг. өнгөрсөн сард манай дэгүүрт нөөцийн мах найман удаа ирсэн. гэрээ хийсэн байгууллага гуравт нь л хүргэж ирлээ. бусад үед нь бид өөрсдөө машинаараа очиж авчирсан. Манайх өнгөрсөн онд “Мах импэкс” ххК-аас мах авч зардаг байхад ямар ч асуудал гардаггүй байсан юм. Цаашид ингэж ажиллаж чадахгүй болохоор гэрээгээ цуцлах гэж бай гаа. бор луулж буй махан дээрээ 200 төгрөг л нэмж зардаг

100 мянган айлын орон сууц барих ажлыг эрчимжүүлнэ

УлаанБаатар

6 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

Үзэл бодол

Одоогоос яг жилийн өмнө дөө, онцгой гэх зарим нөхцөлөөр цаазын ялыг эргүүлэн сэргээх асуудлыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тамгын газраас эрхлэн олон түмнээр өргөн хэлэлцүүлэг явуулж билээ. Хэлэлцүүлгээр ард олноос ирүүлсэн санал, үзэл бодлыг ЕТГ товчоолон дүгнэлт гаргасан нь эргэлзээгүй. Ерөнхийлөгчийн зүгээс тэр дор нь хуулийн төсөл боловсруулж, УИХ-д мэдүүлснийг тодорхой санаж байна. Харамсалтай нь УИХ ард түмний саналд үндэслэсэн тэр төслийг байнгийн хороогоороо ч авч хэлэлцэлгүй буцаасан. Түүнээс хойш юу болов. Hялх хүүхэд хүчирхийлсэн, эх хүнийг зодож алсан, хүүхэд тамласан, хүүхэд ор сураггүй алга болсон гээд урьд хожид дуулдаж байгаагүй зэрлэг, бүдүүлэг, соёл иргэншил төлөвшүүлж яваа шинэ Монголд багтаж шингэхийн аргагүй цагаандаа гарсан гэмт хэрэг дуу дуугаа авалцан гарлаа, арай дэндлээ. Цагаандаа гарсан алуурчид, садистууд УИХ-ын хамгаалалттай болчихсон юм шиг гаарав. Улсын Ерөнхийлөгч тайван хараад сууж тэвчсэнгүй болтой, УИХ-ын эмэгтэй гишүүдтэй тусгайлан уулзаж дэмжихийг уриалав. Гэтэл тэд уулзалтнаас гараад л хэвлэлийн хурал хийж, Ерөнхийлөгчийн саналыг дэмжихгүй гэдгээ хатуу хэллээ. Эсрэгцүүлээд харин хууль эрх зүйн алфавит ч байхгүй хэдэн эмэгтэй бүх насаар нь гянданд хорих хуулийн төсөл санаачилна гэж амлав. Ийм тэнэглэл байж болох уу. Бүх насаар нь гянданд хорино гэж юу юм бэ. Тийм ял оноох боломж одоо ч байгаа шүү дээ. Бүх насаар нь гяндан гэдгийг хэдэн нас гэж ойлгоод байна вэ? Дунджаар 2-3 жил л амьд байна, сайн эрчүүд зургаан жил тэсдэг юм гэж архаг хуульч Ц.Нямдорж УИХ-ын индэр дээрээс хэлж байсан даа. Мөнгөтэй зарим нь өршөөлийн хуульд хамрагдаад л жирийн дэглэмд шилжинэ, энэ бол бодит байдал.

Tуршлагатай хуульчид цаазын ялыг сэргээхгүй бол нийгэмд хүчирхийлэл улам газар авах болно гэдгийг хатуу анхааруулсаар байна. Цаазын ялыг эсэргүүцэгчид хэдэн зүйлийг үндэс болгодог юм.

Энэрэнгүй ёс, хүний эрхийн тунхаг, олон улсын конвенцид нэгдсэн.

Энэ үнэн, гэхдээ 2012 онд нэгдсэн конвенц юм шү үдээ. Түүнээс хойш Европт энэ чиглэлээр маш их өөрчлөлт гарсан. Европын соёл иргэншил бол дэлхийн соёл иргэншил. Тэгэхээр Европт гарч байгаа өөрчлөлтийг анхааралтай ажиглаж, хууль тогтоомждоо тусгаж явах нь зүйн хэрэг. Европт цагаачид хэдэн саяараа орж ирснээр хүчирхийллийн гэмт хэрэг хэмжээнээс хэтэрч, соёл иргэншлийн хол зөрүүтэй олон хүн нэг цэгт төвлөрөхийн зовлонг бүхэл тивээрээ амсаж, асуудлыг шийдвэрлэх боломжтой гэсэн бүх аргыг хайж байна. Европын Холбооны конгресс эл асуудлыг тусгайлан хэлэлцээд онцгой нөхцөл гэгчийг хүлээн зөвшөөрөхөөс аргагүйд хүрсэн. Насанд хүрээгүй хүүхдийг хүчиндсэн, биеэ үнэлэлт рүү уруу татсан хэргийг онцгой нөхцөлд тооцож, тухайн улс орон өөрсдийн үндэсний хуулиар шийдэж байх нь зүйтэй гэж үзсэн.

Цаазын ял гэхээр л цаазлаад цаазлаад явчихна гэсэн ойлгол­тын том зөрүү байна.

дөрөөлөн улс орон даяар шуугилдаж, улс төрийн хонжоо хайгчид нь өөрөө тод харагдах өвчин нь хавраар сэдэрдгээрээ сэдэрч амаа билүүдэн орцгоолоо.

нийтлэл бичиж суух яг энэ агшинд дахиад л дөрвөн настай хүүхэд хүчиндүүлсэн мэдээ сонсоод дотор улам бачуурав. бас есөн настай хүүхэд хойд эцэг санаатай нэг муу мунхагт хүчин-дүүлчихэж. нийгэм бүхэлдээ бухимдаж, уурсаж байна.

Энэ санаачилгын үндсэн концепц юу байв. Концепц уг нь маш тодорхой юм билээ.

одоо хүчин төгөлдөр буй үндсэн хуулиар заачихсан ялын дээд хэмжээг хэрэглэхгүй болсноо тунхагласан долоон заалтаас ганцханыг нь сэргээе, бага насны хүүхэд хүчиндэж амийг нь бүрэлгэсэн нөхцөлд хуулийн дээд хэмжээ сонсгож байя л гэсэн санал.

ард түмэн дэмжиж байгаа гэж жигтэйхэн. Яахав зарим хүн цаазын ял сэргээснээр хүчирхийлэл багасах гэдэг дээр эргэлзэж байх шиг байна. хуулийн дээд хэмжээ сонсгох нь уих-ын гишүүн асан Ц.оюунгэрэлийн хэлснээр буудаад, буудаад явчихна гэсэн үг биш юм л даа, уг нь. Эрх зүйн орчин үүсгэх л тухай асуудал. Цаазын ялтай, түүнийгээ мэдээж зэрлэг харгис, онц ноцтойгоор үйлдсэн цөөн хүнд гүйцэтгэдэг олонход бол гүйцэтгэдэггүй хандлага зонхилчихоод байгааг харгалзах нь зөв юм.

дэлхий дээр цаазын ялтай 58 улс байдгаас 22 нь ялын гүйцэтгэлээс татгалзчихаад байгаа. үлдсэн 36 улс оронд жилдээ 2300 орчим ялтан цаазлуулж буйн дотор хятадад 1600, иранд 600 гаруй хүн цаазлагдаж байна. Цаазын ялтай хоригдлуудыг оху-д тухайлбал, радио идэвхит бодисын гүний малталтад дөнгөтэй нь мөлхүүлдэг байна.

Энэтхэг ч цаазын ялтай. гэхдээ хятад шиг олон хүнтэй ч ялыг нь бараг гүйцэтгэдэггүй юм байна. Цаазын ялтай хоригдлууд гяндан, яс цоожинд эрхэлж, овгордож суудаг үе өнгөрсөн байна. Энгийн хүн гүйцэтгэхэд арай л ахадсан хэцүү ажил аль ч улс оронд олддог л юм байна. радио идэвхит бодисын гүний уурхайд мөлхсөн хамгийн чанга эр л гэхэд зургаан жилээс хэтэрдэггүй бололтой. хүүхэд хүчинддэг мунагууд бол хариугүй сүгнүүд байдаг юм билээ, зургаан жил тэвчих нь юу л бол.

Ерөнхийлөгчийн саналд хуулийн дээд хэмжээ гэсэн

ийм нэгэн дорно дахины үг байдаг. тэгэхээр “энэрэнгүй” зарчмыг барьж буй идэвхтэн бичигчид нялх хүүхэд хүчир-хийлж тарчлаан алсан хүн дүрст араатныг энэрэн хайрлаж насаар нь тэжээх тухай ярьж, хөнөөхийг эсэргүүцээд байгаа нь өөрөө маш парадокс харагдана.

Монголын төрийн хууль зүйн бодлогыг тодорхойлдог хЗдхЯ-ны дэд сайд б.Энхбаяр Цаазын ялыг сэргээх боломжгүй тухай хийсэн тайлбартаа;

“Манай улсын хамгийн чанга ялтай таван гэмт хэргийн нэг нь бага насны хүүхдийг хүчирхийлэх, амь насыг нь хөнөөх хэрэг. Энэ хэрэгт бүх насаар нь хорих хүртэл ял оноодог. өнгөрсөн хугацаанд бүх насаараа хорих ял эдлээд, амьд гарч ирсэн хүн байдаггүй. нэг үгээр хэлбэл бага насны хүүхдийн эрүүл мэнд, амь насанд халдсан этгээдийг амьдын тамд “унагаж”, байж болох хамгийн хатуу цээрлэлийг оноодог ” хэмээн хэлж байх юм. тэгэхээр бүр ч хачин “энэрэнгүй” бодлоготой болсон улс ажээ.

Мөн хуульч о.алтангэрэл “хуульчийн хувьд миний бие хэлэлцүүлэгт дараах саналыг нэмэрлэж байна” гээд “дэлхийн олон оронд (аргентин, австрали, солонгос, Польш г.м) хүчирхийлэгчдийн эсрэг хэрэглэж буй, XXI зууны трэнд гэж хэлж болохоор “хөнгөлөх” (castration penalty) ялыг Монгол улс эрүүгийн хуульд нэмэлт өөрчлөлтөөр оруулан хорих ялтай хослуулан хэрэглэх боломжтой.

Мэс заслын, эсвэл химийн аргаар хөнгөлүүлсэн этгээд бэлгийн ямар ч чадваргүй болохын зэрэгцээ ааш авир, зан байдлын хувьд ч ихээхэн өөрчлөлт ордог нь нотлогдсон. олон жилийн хорих ялтай хослуулан хэрэглэхэд гэмт этгээдэд маш хатуу цээрлэл болно.

Зөвхөн цаазын ялыг эсэргүүцэж байна гээд олон нийтийн дунд маш хүчтэй яригдаж байгаа, жигшил зэвүүцлийг нь дээд цэгт нь төрүүлж байгаа бага насны хүүхдийг хүчирхийлэн алсан балмад асуудлыг үл тоон орхивол, сөрөг хүчнээс нэр дэвшиж сонгогдсон Ерөнхийлөгч санаачилсан болохоор элдвээр гутааж байгаад унагах ёстой гэж хандвал, Монгол төр, хууль цаазад итгэх иргэдийн итгэл улам л суларна…хэмээн бичсэн үзэгдэнэ.

Энэ нийтлэлд олон хүний санаа бодлыг оруулж буй тул энэ сэдвээр хамтран бичихээр нүүр номоор тохиролцсон иш Цэрэнгийн бичсэн зүйлийг доош үргэлжлүүлье.

хамтран бичигч маань бага насны хүүхдийг хүчиндэж амийг нь хөнөөсөн хэрэг дээр хуулийн дээд хэмжээ сонсгож байхын чухлыг тайлбарлачихлаа.

үндсэн хуулийн уг заалтыг сэргээхэд болгоомжлол байгаа тухай үнэн, худал юм бичээд байгаа албан тушаалтнуудын тайлбарт бас хариулт өгөх нь чухал гэж бодлоо.

намчирхал, улстөржилтөөс бүрэн ангид байх ёстой “авлига”, “цаазын ял” гэсэн хоёр асуудалд

Цаазын ялын эрх зүйн орчинтой улс орнууд сүүлийн үед ял оноогоод цаазлахаа больчихсон. Цаазгүй цааз, гүйцэтгэлгүй ял гэх энэ аргын ард ганц энэрэнгүй ёс зогсоод байгаа юм биш, янз бүрийн л учир шалтгаан байдаг бололтой юм. Манайх цаазын ялыг дахин сэргээлээ гэхэд ялтанг хортой нөхцөлд ажиллуулж болно. Бас эмнэлэгт хагалгааны туршилтын объект болгож, шинэ эмийн туршилт хийж болно. Гүйцэтгэлгүй цаазтай орнуудаас туршлага авах ёстой л доо. Ямартай ч цаазын ялыг дахин сэргээхээс өөр гарц байхгүй боллоо.

Аливаа хуулийг ёс суртахууны хэм хэмжээ дагалдаж явдаг. Хуулийн дээд хэмжээ гэсэн заалт Үндсэн хуулиараа үйлчилж байхад л алуурчдын сэтгэлгээнд чангаар нөлөөлөх жишээтэй л юм.

Одоогоос жилийн өмнө цаазын ялыг сэргээх нь зүйтэй гэдэг дээр санаа нэгдэж нийтлэл тэрлэж байснаа цаг үеийн шаардлагаар дахин толилуулж байна, болгоон соёрхоно уу!

Монгол улсын Ерөнхийлөгч х.баттулга хЗдхЯ-нд дөрвөн сарын өмнө хүүхдийг хүчир-хийлсэн тохиолдолд хэрэгтэнд ялын дээд хэмжээ болох цаазын ялыг сэргээх санал хүргүүлсэн ч одоог хүртэл тус яам хариу ирүүлээгүй, ямар нэг санаачилга гаргаагүй юм.

тийм учраас Ерөнхийлөгч хууль санаачлах эрхийнхээ дагуу хуулийн төсөл санаачилж, хууль тогтоомжийн тухай хуулийн дагуу Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын president.mn цахим хуудсаар иргэдийн саналыг сарын турш албан ёсоор авч, уг асуудлаар хэлэлцүүлэг зохион байгуулж, төсөл боловсруулан уих-ын энэ хаврын чуулганд өргөн барьж хэлэлцүүлэхээр боллоо. За ингээд нэг ээлжит талцал эхлэв.

Энэрэнгүй хүн болж харагдах ч гэсэн үү, эсвэл өөрөө согтуу галзуудаа тийм хэрэг хийчих магадлалтай ч санагдсан уу эс бөгөөс зүгээр л ямар нэг юмыг эсэргүүцэхгүй л бол ер болж өгдөггүй, ийм шуугианд заавал сөрж олны анхааралд өртөх хүсэлтнүүд ч юм уу бүү мэд, юутай ч хоёр тал болдгоороо болоод ширүүн хэрэлдэж эхэллээ.

Ерөнхийлөгч сайтаараа дамжуулан ард олны саналыг сарын хугацаанд аваад дараа нь уих-д өргөн барих боловч хууль зүйн яамны дэд сайдын гаргаж буй үндэслэлээр бол дэмжигдэхгүй нь шиг байна.

Ер нь ч тэгээд шинэ Ерөнхий-лөгчийн тавьсан бүх хоригийг батлаагүй шиг ард олны хүсэлтийг хууль болгоод уих-д өргөн барих ч батлагдахгүй байх өндөр нигууртай. социологич иш Цэрэн нүүр номондоо бичсэн “хуулийн төслийг олон нийтийн сүлжээгээр, олон түмнээр хэлэлцүүлж байгаа нь ард түмнээ сонсох эрмэлзэл, нөгөө талаас ард түмний төр түшилцэх талаар алдагдсан эрхийг сэргээх, энтуизиазм бий болгох гэсэн чармайлт гэж

талархалтайгаар хүлээн авч байна” гэсэн өнцгөөр бол ард түмний төр түшилцэх эрхийг төлөөлж суугаа уих -ын гишүүд чухам хэний талд энэрэнгүй байгааг харах бас нэг шинэ шалгуур юм.

Цаазын ялтай асан хуучин эрүүгийн хуулийн үед дээд хэмжээ буюу цаазын ялыг долоон зүйл ангид хэрэглэдэг байсан боловч тэдний олонх нь Ерөнхийлөгчийн өршөөлөөр амь хэлтэрдэг байснаас үүдэлтэй “цаасан буу” гэх ойлголт хуульчид болон хэрэгтнүүдийн дунд байлаа. Мөн хэргээ яллагдагч этгээд өөрөө хүлээхгүй байхад тулгаж таслан шийтгэсэн тохиолдолд цаазын ялыг хэрэглэхийг хуулиар хорьсон байсан юм.

Эсэргүүцээд байгаа хүмүүсийн гол өнцөг бол гэмгүй хүнийг хилсээр цаазалчихвал яах билээ гэсэн асуудал зонхилох боловч яг ямар хилс хэргээр хэн гэдэг хүн хэдэн онд гүйцэтгүүлсэн тухай баримт ярих нь огт үгүй.

харин Монгол улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн, дуун хөрвүү-лэгч, яруу найрагч, зохиолч, ахмад дипломат батун Жамсрангийн гэндэндарам өөрийн нүүр номд доорх зүйлийг бичсэн байхыг товчлон сийрүүлбэл;

“1954 онд юм даа. ганц хонины маргаанаас болж нэг айлын хоёр сар, хоёр настай хоёр охины тархийг нь бяц дэвсэн алж, 10, 12 настай хоёр охины толгойг нь хага мөргөлдүүлэн егүүтгэж, 16-тай хүүгийнх нь хоолойг нь боон, аав ээж хоёрыг нь олон дахин буудан хөнөөж долоон хүнийг нохойтой нь хамт нэг дор алсан тийм аймшигт хэрцгий хэрэг тэр үеийн Завхан аймгийн улаагчин сумд гарч билээ.

тэр хэргийг үйлдсэн этгээд цаазаар авах ял үгүй юм чинь энэ муусайныг бүгдийг алж хаяад хуулийн дээд хэмжээ болох 25 жил шоронд суугаад тавь хүрээгүй гарч ирэхэд түүнээс цааш сайхан амьдрах хугацаа зөндөө байна гэж мунхаглан бодсон нь шүүх хурал гадаа болж байх үед тэрбээр газраас чулуу аван өвдөг дээрээ тавин ийш тийш нь няслан харваж инээмсэглэн малилзаж, ер тоосон шинжгүй “Чи тэр хоёр охины толгойг няц дэвсч алсан гэл үү” гэж асуухад “тийм, тэгсэн. ингэж дэвссэн” гээд газар дэвслэн инээж байж билээ.

шүүх хурал тогтоол уншихын өмнө түр завсарлах хооронд Монгол улсын ардын их хурлын тэргүүлэгчдийн цаазлах ялыг дахин сэргээж “хүний амийг санаатайгаар хэрцгийлэн хөнөөсөн этгээдэд цаазлах ял оноож байсугай” гэдэг хуулийг уншин танилцуулахад сайх гэмт этгээд “өө ингэх байсан юм уу” гэж нэг дуу алдаад өнөө инээж малилзаж байсан ч хаа байх вэ тэр дороо шал бууж бараг үхсэн юм шиг таг болж байсныг би харж сууж билээ.

тийм л харгис хэрцгий явдлаас болж Монголд нэг удаа цаазлах ялаас татгалзсанаа дахин сэргээсэн болно” гэсэн бичвэр байлаа.

“Хууль бол ёс суртахууны доод хязгаар юм”

үндсэн хуулийн заалтын дор бага настай хүүхэд хүчирхийлсэн хэрэгт ялыг чангатгах концепц байгаа нь илт ойлгомжтой байна. Мөнгөөр, эрх мэдэлтнүүдийн лүндэнгээр насаараа нь хорих ялаас ч зувчуулан завшиж мултардаг арга бий гэсэн хардлага ч энд нөлөөлсөн биз ээ.

Ялын дээд хэмжээг тунхаг­ласнаар Европын Холбооны хүний эрхийн конвенц зөр­чигдөх үү

хүний эрхийн түгээмэл тунхаг бичиг гараад 70 жил боллоо. тэнд цаазын ялыг хориглосон заалт үнэхээр байхгүй. хүний эрхийн талаар нүб-ын аЗ-өөс гаргасан 217 дугаар тунхаг гэж бий, тэнд ч байхгүй. хүний амьд явах эрхийн тунхагт харин ...амьдралыг санаатайгаар тас-лах ёсгүй...гэсэн ганц заалт байна. тийм учраас л улс орнууд цаазын ял оноогоод, түүнийгээ гүйцэтгэхгүй хандлагатай ч маш хатуу цээрлүүлэх логиктой болжээ.

“Цаазын ялыг сэргээх шийдвэр гарсан тэр даруйд Европын холбоо Монголоос зайгаа барина” гэж зарим нь хэлж байна. Ммаа мэдэж ярих ёстой л доо.

Европт цаазын ял хэрэгжүүлдэг нэжгээд улс бий. тэдний нэг нь беларусь. беларусийн Ерөнхий-лөгч лукашенко Европын хол-боонд хандан нялх хүүхдийг хүчиндэх, насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг биеэ үнэлэлтэд татан оруулах гэмт хэргийн талаарх асуудлаар хуулиа чангатгах тухай удаа дараа хүчтэй шаардлага тавьсан байдаг юм.

Европын холбоо эцэст нь энэ асуудлыг тусгайлан хэлэлцэж, 44 дүгээр тунхаг гэдгээ гаргасан. тэнд “...насанд хүрээгүй хүүхдийг биеэ үнэлэлт рүү уруу татaх, хүчиндэхээс урьдчилан сэргийлэх үүргийг төр хариуцах ёстой” гэж заасан байдаг. насанд хүрээгүй хүүхдийг хүчиндсэн хэргийг аливаа улсын төр өөрөө шийдэж байх нөхцөлийг ийн олгожээ.

хуулийн дээд хэмжээг сэр-гээснээр хүчиндэлт буурах уу гэсэн асуулт байдаг юм. Ямартай ч дээд хэмжээ авна шүү дээ гэсэн бодол хүчирхийлэгчийн толгойд эрхбиш суух магадлал өндөр гэдгийг л сануулъя. “дээд хэмжээ авсан гэнэ лээ” гэдэг яриа ямар хүчтэй сонсогддогийг хамгийн сайн мэдэх ард түмэн бол монголчууд билээ.

төрийн эрхэмсэг чанар дээшилж, "бид чинь төртэй, төр нь шаардлагатай үед төмөр нүүрээ харуулдаг улс шүү дээ” гэсэн сэтгэлгээ нийгэмд дахин орж ирэх нь нэн чухал хэмээн иш Цэрэн бичжээ.

Эцэст хэлэхэд бид хэнд энэрэнгүй хандах гээд буйгаа нэг эргэцүүлж бодох хэрэгтэй гэсэн бодлоор үүнийг бичсэн бөгөөд нийтээр санал асууж буй энэ үед үзэл бодлоо хэлсэн нь энэ болой. үнэхээр бид ирээдүй болсон үр хүүхдээ зэрлэг балмадуудын саварт алдсаар буй тул “энэрэнгүйн гүн ухаан”-ны тухай тогтож бодмоор асуудалд тулж ирлээ.

дээд хэмжээний тухай доодсын талцал буюу “энэрэнгүйн гүн ухаан”

Ялын дээд хэмжээ авна шүү

дээ гэсэн бодол хүчирхийлэгчийн толгойд эрхбиш

сууна

Монгол Улс нэг удаа цаазлах ялаас татгалзсанаа дахин сэргээсэн удаатай

и.ЦэрэнхүүСоциологич, панфлет нийтлэлч

ZGM DAILY2019.05.10, FrIDAY ~ №088 (1140) 7THE OFFICIAL GAzETTE

COMPETITION OF CON­TROL OVER PACIFIC

OCEANThe 7th marine in Hawaii and

military force in Japan, the Philip-pines, and South Korea allow the United States to oversee the Pacific Ocean. This control has achieved in maintaining peace and regulat-ing regional security since World War II. The war between Korea and Vietnam prevented the communism from spread further. America’s ap-proach to North Korea after the end of the Cold War was not consistent. The North began implementing the nuclear program and announced that it was leaving the Internation-al Atomic Energy Agency when it came for investigation. Later on, the former President of the U.S Jimmy Carter visited Pyongyang, where he met with the old dictator. Clinton’s administration believed that they would succeed in negotiating with North Korea for eight years.

But the emergence of a new rival in the Pacific was China. For that reason, Americans are keen to over-throw the North Korean regime. The U.S policy towards North Ko-rea before the powerful new century China, which protects the North re-gime from collapse, has been a form of criticism and threats, but now it has become crucial. Even though the North has continental ballistic missiles, it does not have the techni-cal potential to threaten the United States. That is just theoretically pos-sible, but in practice, the pressure on China is through the pressure on North. The North declared that they would not negotiate with the South and Japan for many years and called them as American puppets. Thus, when negotiating, they would only agree with the American President. The Americans have never consid-ered it seriously. Trump, however, stirred up the young leader and put a maximum sanction on the country, leading North Korea to negotiate.

NORTH KOREA’S ISSUE CANNOT BE SOLVED WITH­

OUT CHINAIt is impossible to resolve the Ko-

rean peninsula issue without Chi-na. During the Korean War, China helped North Korea, but the North did not argue with the russians during the Sino-Soviet conflict. During the reforms of Deng Xia-oping, China persuaded the North to make similar reforms, but they did not accept it. However, North Korea acted like they were introducing the experience of China, made a scandalous visit, and even declared a free trade zone. The leaders of North perceived it as a threat to the regime and started to use the meth-od of “loosening-tightening” in the economy. For example, a certain group of people should be given the right to trade abroad, but they will be repressed and blamed for it afterward.

North Korea is like Frankenstein to China. There are around 300,000 refugees currently living in North-East China illegally. China is the only country that borders with North Korea by land, excluding the border with russia, which is less than 20 km and closed range of 38 km. If North Korea’s regime collapses, China will be the first victim of the North’s millions of refugees. The Chinese were cau-tious about this, especially before the Beijing Olympics. If the North's regime falls, control over refugees and political accountability will be imposed on China. There were tens of thousands of soldiers on the bor-der to protect them from refugees. However, China realized that the real danger was inevitable.

Both russia and China have used North Korea for their geopolitical game as their “dog” against the United States and Japan. This is particularly evident in the UN con-ventions. They did not give North Korea to the West, but they did not destroy the regime, supporting them and using their country as a separate barrier from the world. However, China decided to tackle the obvious operations of the North and joined the UN sanction on the nuclear pro-gram. As a result, trade between China and North Korea has dropped dramatically and has reached its lowest level since its establishment.

As of today, South Korea’s econ-

and Guaranty Affairs”. In contrast, South Korea lost its citizenship to its northern brother North Korea.

Japan was neglected when North Korea made direct negotiations with the United States. In the region, Chi-

na suddenly became a big player and it may control the world in the future. Japan is concerned about it. In fact, even North Korea’s “toy” nuclear bombs and ballistic mis-siles that drown in the ocean can not show any sign of harm to Japan. The Japanese self-defense force has the ability to defend against an at-tack of this level. If North Korea’s nuclear bombs get accepted inter-nationally, South Korea, Japan, and Taiwan will have the potential to have the first nuclear power plants as well. They can make it easy with the current technology. The most dangerous part of North Korea’s nuclear program is not the intention of exploding it but the expansion of the nuclear power scale around the world. However, if the negotiation with the North ends successfully, they will be willing to take revenge from Japan. The cost of their war might cost tens of billions of dollars. The future survival of the North’s regime is to intervene directly with the United States to end the sanction to take on a strategy to save a great deal of money from Japan. But my point of view might be wrong.

BREAKING THE STATUS QUO MAY BRING DANGER

The most famous fairytale of

omy is almost entirely dependent on China. Also, the South is a huge trading partner for China. For this and other reasons, the North made China as a subject to trigger. As North Korea does not decide how to interact with China, China cannot reach a solution to the regime. On the one hand, it is dangerous. The Chinese side wants to change the re-gime of the North with a softer one. If North cannot control the country, it may end up as an example of the U.S operations in Iraq.

SIX DIFFERENT INTERESTS OF SIX COUNTRIES

russia has almost forgotten North Korea since the end of the Cold War. The most inactive side of the six-side talk was russia. As a result of the Crimean Experiment, Putin, who turned the world against him, was interested in cooperating with the North.

The issue of hostage citizens is Japan's biggest show in North Ko-rea. In fact, the hostages predicted to be at least 20-100. They were activists of the Japanese terrorist or-ganization “red army” who went to North Korea by persuasion and for their own. When Abe's government came out, the Judicial Department has renamed as “Ministry of Justice

ZGm: HIGHLIGHTS

PoliticsAt the Parliamentary meeting on Thursday, some MPs suggested reviewing the Oyu Tolgoi Agreement at the plenary session.

EconomyBloomberg TV Mongolia to organize the New Economic Forum with the Business Council of Mongolia, Mongolian Chamber of Commerce and Industry (MNCCI), American Chamber of Commerce (AmCham) in Mongolia, Australian Chamber of Commerce in Mongolia (AustCham), German Business Association of Mongolia (DMUV), and France-Mongolia Chamber of Commerce at Blue Sky Hotel and Tower on May 13.

In the first quarter of 2019, the working capital of Erdene Resource Development reaches USD 2.9 million, up by more than 70 percent from the end of last year. The loss in the first quarter of 2019 totals USD 102 million.

11.4 million tons of coal worth USD 961 million were exported in the first four months of this year. Coal exports increased by USD 171 million in the previous year and 1.2 million tons in quantities.

Mongolia exports 489.100 tons of copper concentrate, up 30.5 thousand tons from the same period of last year. By the amount of money, it increased by 4 percent to USD 701.4 million.

Top 20 index up 0.57 percent, to 20,450.8 points. MSE A index increases 0.91 percent to, 9,488.96 points. MSE B index falls 0.27 percent, to 7,892.21 points. Market cap stands at MNT 2.39 trillion.

Top 20 index(by units)

20,450.810,000

15,000

20,000

25,000

30,000

sociEtyThe Governor of Ulaanbaatar and Mayor, Amarsaikhan Sainbuyan starts the project working on the Traffic Police, to reduce traffic jams, placing traffic signs in international quality and standardization, and coordinating pedestrian crossing.

National Renewable Energy Center SOE starts using electric motor vehicles for their internal needs. The two largest electric car charging stations with solar roofs have been commissioned in Mongolia.

Mongolia to host the first International ABU Robocon 2019 tournament this year. The “NewRobo” team of New Mongolian Technology College and the New Mongolian Technology Institute's “NomaTech” team are the winners of the “ABU Robocon-2019” championship of Mongolia. They will represent Mongolia in the upcoming international championship.

Eugene Onegin, opera by Pyotr Ilyich Tchaikovsky to be played at the National Academic Theatre of Opera and Ballet of Mongolia on May 11.

Baabar@baabar

New coNdItIoNs IN tHe KoreaN

peNINsula aNd possIBle

partIcIpatIoN of MoNGolIа

part-II

South Korea’s government, which is about the union of two Koreas, has been told since the end of the Cold War. It is possible to realize in at least fifty years and when poli-ticians have no longer have to do with it. If they actually do decide on the merge, it will require USD 3-4 billion, which will exceed the national production of South Korea. After the Cold War, they could have understood the dreams of the early 1990s, which reminded them of an example of the unity of Germany. Now it seems like there is a different interest behind the “childish” talk.

In fact, South Korea is the coun-try that suffers the most in the world because of its northern neighbor. The North attacked in the 1950s, starting the three-year war, install-ing an eternal fear. What if the nu-clear bomb exploded on its borders if the North decided to destroy ev-eryone with its destructive regime?

Although the North has many nuclear weapons and ballistic mis-siles, their own technological ca-pabilities cannot threaten the far U.S and near Japan’s self-defense. The real collateral pledged by the North is South Korea, especially Seoul. Seoul, one of the largest cities in the world today, became one of the largest centers of technological, cultural, economic, and civilization in the world. If this central city be-comes a victim of a nuclear war, or even a regular weapon, the impact will be harmful to the whole world.

The collapse of the North regime will be out of control, which is a real disaster for South Korea. As a result of the unrestricted security and the more self-sustaining situation of the world, the north-south side of re-sponsibility will be shouldered sole-ly by its southern neighbor. What can the Southern people do when millions of unarmed people pass through the 38th latitudes? After the Cold War, the Soviet Union's Security Agency was transformed into russian Mafia, and Middle East refugees, which became an obstacle to the United States, changed the behavior towards Eastern Europe. It will take a long time to socialize for the North people who lived in such a harsh regime in three gener-ations and who have been isolated from human society. If you have a rich brother, it is easier to rob them. Anyone from the six-sided talks can protect themselves from the chaos of the Korean peninsula, except South Korea. Therefore, it is a troubling situation, but South Korea has nothing to do with North Korea's regime itself, which is a little more harmful to the South if it remains as it used to be.

The wish to overthrow the North Korean regime and to keep peace in the Korean peninsula has become faded. Optimistic opinion about the world future after the Cold War is getting farther away. The world is becoming more and more fragile than it was during the Cold War, and it is now approaching a new divi-sion. There is no idea of the ideology that expressed the meaning of the split of the Cold War, but it push-es every country into selfishness in today’s world of isolation. For that reason, other countries started to think that it is better for North Korea’s regime to exist as it is less harmful.

Trump’s efforts to bare North Korea alone and President Moon Jae-in’s dream to have respectful relations with the North and con-necting to the land is too early for today. North Korea’s regime will not allow this to happen. Even if they do, a more dangerous situation than the status quo will cover South Korea.

However, the problem may be further evolved by the alternative scenario that no one could ever imagine. The North Koreans have had plenty of experience in the dispute between the rival parties, and they played well during the Si-no-Soviet conflict. Americans who are familiar with this have the op-tion to allow North Korean nuclear programs or to stop. According to the Mississippi act at the Sino-So-viet conflict, the U.S has a great experience on that matter too. If the U.S-North partnership establishes, it will be a very effective pressure on China. If this happens, it is hard to predict the outcome. Anyway, the only thing that is strongly held by the North's collateral is Seoul. It is clear that this version is not profit-able for South Korea.

Around 300,000 refugees

illegally live in North­East

China

• The war between Korea and Vietnam prevented the communism from spread around.

• If North Korea’s regime col-lapses, China will be the first victim of the North’s millions of refugees.

• The wish to overthrow the North Korean regime and keep peace at the Korean pen-insula has become increasing-ly faded.

зУрХайБилгийн тооллын 6Зуны тэргүүн шарагчин могой сарын зургаан цагаан мэнгэтэй улаагчин хонь өдөрҮс засуулбал: Өнгө зүс сайжирнанаран ургах, шингэх: 05.24-20.15 цагБарилдлага: ТүлэхШүтэн барилдлага: Сансарсуудал: Хий

Аргын тооллын тавдугаар сарын 10, сугар гараг. Билгийн тооллын 6, найралт эх одтой, улаагчин хонь өдөр. Өдрийн наран 05.24 цагт мандан, 20.15 цагт жаргана. Тухайн өдөр гахай жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр гэмтнийг шийтгэх, хулгай дээрмийг номхотгох, угаал үйлдэх, мал худалдан авах, мал түгээх, хийморийн дарцаг хатгахад сайн. Сахил санваар авах, хануур, төөнүүр хийлгэх, уул овоо тахихад муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод урагш мөрөө гаргавал зохистой.

тв ХөтөлБөр

07:00 “Өглөө” хөтөлбөр

09:05 “Амьдрал, хувь тавилан” ОХУ-ын уран сайхны кино 4-р анги

11:00 “Монголын мэдээ” мэдээллийн хөтөлбөр /шууд/

15:00 Урлан: “Шинэ цагийн бос-гон дээр” Төрийн соёрхолт зураач Б.Пүрэвсүх

17:00 Кино дэлгэц

21:00 MNB-энэ 7 хоногт

23:10 “Гэрэлтэй цонх” үдшийн хөтөлбөр

07:00 “Сая долларын суутан” нэвтрүүлэг

08:00 “Bloomberg Daybreak Asia”

11:00 “Made in Mongolia” нэвтрүүлэг

14:00 “Дэвид Рубенштэйний шоу” нэвтрүүлэг

17:00 “Bloomberg Technology”

20:00 “Блумбергийн ярилцах цаг” нэвтрүүлэг

07:00 Зураглал

09:00 “Консуни” хүүхэлдэйн кино 5-6-р анги

12:00 “4 өнгө” цаг агаарын хөтөлбөр

14:10 “Аяыг таа” шоу нэвтрүүлэг

18:30 “Шидтэнүүдийн клуб” хүүхэлдэйн кино 8.4-р анги

21:00 “Football talk” нэвтрүүлэг /s2 e30/

07:00 Өнөө өглөө

10:00 “Бяцхан оцон шувуу Пороро” хүүхэлдэйн кино /season-2/ 41-44-р анги

13:30 “Ан амьтдын ертөнцөөр” /season-10/ 6-р хэсэг

17:05 “Часс... COOK SHOW” 19-р хэсэг

19:00 “Оргил цаг” мэдээллийн хөтөлбөр

22:00 “Миний дурласан залуу” СОАК 9-р анги

П.И.чайковский "Евгений онегин" дуурьХаана: УДБЭТХэзээ: 2019.05.11-ний 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“сэтгэлийн километр” концертХаана: Embassy restaurant-Бишрэлт Плаза зочид буудалХэзээ: 2019.05.24-ний 18.30 цагтТасалбарын үнэ: ^ 30-50 мянга

"romeo & Juliet" балетХаана: УДБЭТХэзээ: 2019.05.17, 18-ны 17.00, 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 50-120 мянга

ОнЦлОХ үзвэр

П.И.чайковский “Хунт нуур” балетХаана: УДБЭТХэзээ: 2019.05.12-ндТасалбарын үнэ: ^10-30 мянга

“mосква слезам не верит” тоглолтХаана: White Rock CenterХэзээ: 2019.05.10-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^50 мянга

8 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

Өдрийн өнгө

176495823

968247531

483126795

324951678

715368942

837614259

259873416

562739184

941582367

(өмнөх дугаарын хариу)

згМ: сүдОКү

5

481

2

539

9581

47

7

16

8

5

2

18

5

9

БосооГоор:1. 2014 оны өвлийн олимпын наадам болсон хот2. Казахстан улсын нэрийн өмнөөс

барилдаж олимпын медаль хүртсэн монгол бүсгүй 3. “Эрдэнийн товч”-ийг бичсэн нэрт эрдэмтэн. Манжид

мөчлүүлэн алагдсан ноён4. Мэргэжлийн сүмогийн 1-р сарын башё8. Баригддаггүй хангал адуу мал9. Гурван цагийн

згМ: үгийн сүлжээ

өмнөх дугаарын хариу / 05.09

нэг12. Энэтхэг улсын мөнгөн тэмдэгт13. Хос, ижил15. Богино17. Нарийн хоол

ХӨнДлӨнГӨӨр:1. Японы үндэсний бөх3. Нас гүйцсэн агталсан эр ямаа5. Гэрлийн тусгал6. Нойтон7. Нэг8. Бяцхан10. Америкийн телевизийн од, саятан эмэгтэй11. Амьтан барих хэрэгсэл14. Үнэлгээ

фОтО агШин | Гэрэл зургийг: Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ©

16. Сэтгүүл зүйн нэг төрөл17. Зураг будгийн хэрэгсэл18. Загвар

19. Цасны унаа20. Махчин шувуу24. Боксын дэвжээ22. Хог шаар

“Микроны босс”-оор анхлан танилцаж, “Приусны босс”-оор нөхөрлөлөө улам зузаатгасан гурван найз болох Тахиа, Бааяа, Халзаа гуравт шинэ дайсан гарч ирлээ. Амьдралд нь гэнэтийн зүйлүүд тохиолдож, бусдын хорлолд өртөх болов. Тэр гурав хамтдаа учрыг нь олохоор хичээх авч байдал улам дорджээ.

Реппер Gee, авьяаслаг жүжигчин Д.Баттөмөр, С.Батзориг нарын тоглосон цуврал киноны үргэлжлэл болох Boss of Boss уран сайхны кино өнөөдрөөс кино театруудын дэлгэцнээ гарч эхэллээ. Энэ удаагийн ангид чадварлаг жүжигчин С.Болд-Эрдэнэ, Т.Бархүү нар дүр бүтээсэн нь киног улам сонирхолтой болгосон байна.

БОссын БОсс

“Амьдралыг тэтгэгч о2” модерн балетХаана: Corporate Convention CentreХэзээ: 2019.05.19-ний 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 60-100 мянга

ТОГОС

ЗОДОГ

О

А

ҮНЭ

Е

Ө

ХАРУИ

ЭХЛЭЛ

О

З

ХЯР

И

Ө

МО

М

ӨМ

ЛУвСАНЖАв

АЗ

Х

СИ

И

О

БАХ

Э

Ш

ЗАМБА

УРЛАЛ

А

А

ГУЯ

И

Э

МОНОС

ГУТАЛ

1

6 7

2

5

10 11 12 13

14 15 16 17

18

21 22

20

19

98

3 4

60 сая гаруй хүний амийг авч одсон хөнөөлт дайн эцэслэж, хүн төрөлхтөн энх цагтай учран золгосон түүхт баярын өдөр өчигдөр тохиов. 74 жил, 74 хавар улиран одсон ч дэлхий дахин аугаа их Ялалтын баярыг өргөн дэлгэр тэмдэглэн өнгөрүүлсээр байна. Зураг дээрх хүн бол Б.К. Ирина васильевна бөгөөд түүний гурван ч ах эх орны дайнд оролцож, эсэн мэнд эргэн ирж байсан түүхтэй юм.

2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

Эдийн ЗасаГ9Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин

> 10> 10 > 10

Хятадын эрх баригчид нийт 10000 гаруй нядалгааны газрыг албадан шинжилгээнд хамруулахаар боллоо.

Британийн нутаг дэвсгэртэй тэнцэхүйц талбайтай Галилейн орд Австралийн экспортыг хоёр дахин өсгөнө.

Алт олборлолтын хувьцаанд хэт их зардал гаргахгүй байхыг B2Gold -ын захирал хөрөнгө оруулагчдад анхаарууллаа.

Хятад гахайн халдварыг таслах шийдвэртэй алхам хийв

Австралийн нүүрсний хаанчлал үргэлжлэх үү

Алтны “галзуурсан” ашгийн үе өнгөрч байгааг таамаглажээ

1 ану тарифаа өсгөвөл хариу

арга хэмжээ авна гэж бнхау-ын худалдааны сайд мэдэгдсэн үе хүртэл тохиролцох боломж байгаа хэмээн Цагаан ордон үзэж буйтай уялдан S&P 500 индекс энэ долоо хоногт анх удаа өслөө.

“худалдааны мөргөлдөөнийг гааруулах нь хоёр улс, дэлхийн нийтийн ашиг сонирхолд харш” хэмээн лхагва гарагт мэдэгдсэн бнхау-ын худалдааны яам ану-ыд харамсаж буйгаа илэрхийлсэн юм.

тариф дахин өсөх хүртэл тун богино хугацаа үлдээд байгаа нь хоёр агуу эдийн засгийн хооронд

энх тайван тогтоох хэлэлцээр тасалдах, худалдааны дайн зогсож талууд эвлэрэх найдварыг эрс багасган хөрөнгө оруулагчдын эрсдэлийг ихэсгэв.

“хэлэлцэн тохиролцох нь хоёр улсын ашиг сонирхол. тохиролцож чадахгүй л бол энэ хоёр улсын эдийн засгийн харилцаа тасарна” хэмээн брукингс хүрээлэнгийн харьяа Жон торнтоны хятадын судал гааны төвийн захирал Чэн ли үзэж байна. “уур амьсгал эрс хувирлаа. Энэ удаа хятадын тал ширүүн тоглох магадлал өндөр” хэмээн тэрбээр таамагласан юм.

дональд трамп лхагва гарагийн өглөөний “жиргээн”-дээ 2020

оны ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөх, экс дэд ерөнхийлөгч, ардчилсан намын Жо байденыг дурдаад авлаа. өөртэй нь хэлэлцэх сонирхолгүй хятадууд байдентэй тохиролцохыг илүүд үзнэ хэмээн трамп бичжээ. хятадаас учруулж буй эдийн засгийн заналыг дутуу үнэлдэг хэмээн сүүлийн хэдэн долоо хоногийн турш шүүмжлүүлсэн Жо байден ану-ын байр суурь трампын баталж буйгаас хавьгүй хүчирхэг хэмээн маргасан юм.

ану холбоотнуудынхаа хамт бнхау-тай харилцах харил-цааны “шинэ журам тогтоох” ёстой хэмээн байден үзэж буйг

кампанийнх нь орлогч менежер Кэйт бедингфилд лхагва гарагт Twitter-т бичжээ.

“хятадууд яриа хэлэлцээнээс ухарч, шинээр тохиролцохоор оролдох ганц л шалтгаан байгаа. Энэ нь ану-ыг жил бүр 500 тэрбум ам.доллараар хохироохын тулд Жо байдентай юм уу, өөр аль нэг үлбэгэр демократтай тохиролцож болох нь уу гэсэн цор ганц найдВар” хэмээн трамп бичжээ. “гэхдээ ийм юм болохгүй” хэмээн ану-ын Ерөн-хийлөгч дараагийнхаа жиргээнд бичжээ. трампын тайлбар нь түүний нам тарифын асуудлаар санал хуваагдаж, ардчилсан

намынхан Ерөнхийлөгчийг улс орны эдийн засгийг хохироож байна хэмээн зэмлэж буй үед хятадтай яаж ийгээд тохиролцох улс төрийн дарамттай нөхцөлд байгааг тод харууллаа.

ану-ын худалдааны төлөө-лөг чийн оффис шинэ тари фыг мөрдөх албан ёсны алхам болгон татвар өсөх гэж буйг анхааруулсан холбооны регист рийн санамжийг лхагва гарагт нийтлэв.

трамп лхагва гарагт бичсэн өөр нэг жиргээндээ “Ерөнхий сайдын орлогч нь ану-д хэлэл цээ хийхээр ирэх гэж байгааг хятад дөнгөж сая надад дуулгалаа. Юу болохыг харцгаая. Юутай ч

миний бие ану-ын сан хөмрөгт тарифаар 100 гаруй тэрбум ам.доллар оруулахдаа баярлах болно” хэмээн бичсэн юм.

бээжингийн гол хэлэлцэн тохиролцогч - лю хө пүрэв, баасан гарагт ану-д айлчилж дээд түвшнийг яриа хэлэлцээ өрнүүлэх товтой. ану тохиролцчихсон гэж үзэж байсан хэлэлцээрийн зарим заалтад хятадын тал өнгөрсөн долоо хоногт засвар оруулсныг Вашингтоны албаны хүмүүс урьд нь мэдээлсэн.

худалдааны дайнаа эцэслэх ану, бнхау-ын яриа хэлэл-цээний цаашдын явц бүтэлгүйтэх магадлал улам ихсээд байна.

БнХаУ ХариУ арга ХэМжээ аваХаар сүрдүүллээ

Банкны автоматжуулалтад тэссэн нь илүү цалин авна

VW компани Tesla-гийнхтай өрсөлдөх цахилгаан машин гаргалаа

линли БраунингАНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп 20 жилийн тэртээ өөрт нь орсон ихээхэн хэмжээний хүүгийн орлогыг их хэмжээний алдагдлаа нөхөхөд зарцуулсан мөртөө холбооны татвар төлөхөөс зайлсхийснийг татварын статистик баталж байна. Татвар төлөх ёстой хүүгийн 52.9 сая ам.долларын орлогыг Трамп 1989 онд ямар аргаар олсон нь бүрхэг. Гэхдээ хамгийн гол нь татвараас бултсан нь ноцтой үйлдэл хэмээн татварын албаныхан үзэж байна.

Автоматжуулалтын улмаас банк, санхүүгийн байгууллагын front office буюу нүүрэн оффисын хэсэгт ажиллагсдын тоо ойрын ирээдүйд 35 хувиар буурахтай уялдан үлдсэн хэсгийнх нь цалин хөлс сайжирна хэмээн McKinsey & Co пүрэв гарагт гаргасан тайландаас дүгнэжээ. Технологийн ачаар банкуудын ажилтнууддаа олгох нөхөн олговрын зардал 20 хувиар буурч, жил бүр 600 сая ам.долларын хэмнэлт гарах тооцоог консалтингийн компани гаргаад байна.

Крис райтерГерман алдартай Volkswagen компани цахилгаан машины үйлдвэрлэлд тэргүүлж, Tesla Inc-ийн өмнө орох 30 тэрбум еврогийн (34 тэрбум ам.доллар) стратеги хэрэгжүүлж эхэллээ. Домогт Beetle-ийн цахилгаан орлогч ID.3 хэмээх шинэ хэтчбек загварыг тус компани оны эцсээр үйлдвэрлэж эхэлнэ. Нэг удаагийн цэнэгээр 330 километр туулах ID.3-ыг жилд 100 мянган ширхгийг борлуулахаар төлөвлөж байна.

Трамп 20 жилийн өмнө хүүгийн орлогодоо татвар төлөөгүй

ө ө р и й г ө ө амжилттай бизнес эрхлэгч хэмээсээр сон гуульд ялсан Е р ө н х и й л ө г ч дональд трамп

б ү т эл г ү й а ж и л хэргийн улмаас 10

жилийн хугацаанд 1.7 тэрбум ам.доллар алдсаныг New York Times-д ирсэн татварын баримт гэрчилж

байна. ану-ын тат варын ал баны (IrS) уг

статистик баримт бичигт трампын 1980, 1990-ээд онд хүлээсэн алдагдал

тухайн үед өөртэй нь ижил түвшний татвар төлөгч дийнхөөс илүү байгаа юм. уг баримт мате риа лыг судалж үзсэн NYT-ын мэдээллээс үзвэл

1990-1991 оны нэг жилийн хугацаанд трампын алдсан

250 сая ам.доллар ч өөртэй нь адил хэмжээний татвар

төлөгчдийнхөөс хоёр гаруй дахин их байна.

Конгресс дахь ард-чилсан намын гишүүд

ану-ын Ерөнхий-лөгчийн харьцангуй

сүүл үеийн татвар т ө л ө л т и й н материа лыг ил болгуу лахаар

ч а р м а й ж байгаа нь

ш ү ү х э д зар гал дах

т э м ц э л б о л о х төлөв-т э й .

трамп өөрийгөө хэлцэл байгуулахдаа гарамгай, бизнест олсон шигээ амжилтыг улс орондоо авчрах хүн хэмээн сонгогчдод ойлгуулсан. тэрбээр өөрийн хөө нэрээр дампуурал зарлаж байгаагүй ч эрхэлдэг бизнесээ дампуурлаас хамгаалах хүсэлтийг дөрвөн ч удаа гаргаж байжээ.

трампын татвар төлсөн бичиг барим тыг олж чадаагүй ч, оронд нь IrS-ийн татварын баримт материал олд соныг NYT тайл барласан юм. ану-ын хол бооны тат варын 1040 мэдүүлэг болох уг материалыг хууль ёсоор хандах эрхтэй эх сурвалжаас олж авсан байна. NYT татварын мэдүүлэг дэх тоо баримтыг урьд нь олдсон өөр бусад баримт бичгүү дийнхтэй тулгаж шал-гажээ.

уг барим тад тэмдэглээтэй алдагдал 1985-1994 оны хооронд үргэлжилсэн байна. трамп 1985 онд казино, зочид буудал, жижиглэн худалдааны салбарт 46.1 сая ам.долларын алдагдал хүлээснээсээ хойш “хохирлын хэмжээ” нь жил ирэх тусам өсөж ирснийг NYT онцлон анхааруулав.

Энэхүү аварга алдагдал хүлээсэн 10 жилийн наймд нь тэрбээр орлогын татвар төлөөгүй өнгөрчээ.

трампын сүүлийн зургаан жилийн хувийн болон биз несийн татвар төлөлтийн мэдээл лийг ил болгохоос ану-ын сангийн сайд стивен Мнучин даваа гарагт тат галз сан нь Ерөнхийлөгч, Конгрессын хооронд хуулийн томоо хон зарга дэгдээж болзош гүй.

ану-ын 1924 оны татварын хуулийн заалт өөрсдийнх нь талд байгааг Конгресс дахь ардчилсан намынхан тайлбарлаж байна. уг заалтын дагуу сенатын санхүүгийн хороо, татварын хамтарсан хороо зэрэг эрх бүхий байгуул лагаас али ваа тат вар төлөг чийн татвар тө лөлт тэй хол бог дуу лан тавьсан хүсэл тийг сангийн сайд “бие лүүлэх үүрэг тэй”.

NYT олж авсан баримт мате риалаас үзвэл, трам пын эр хэлж ирсэн ком паниуд 1991, 1992, 2004, 2009 онд тус тус дам пуурлаас хам гаалах хамгаалалт хүсэж байжээ.

трамп арван жилийн хугацаанд $1.7 тэрбумын

алдагдал хүлээжээ

Худалдааны дайнаа эцэслэх АНУ, БНХАУ-ын яриа хэлэлцээ бүтэлгүйтэх магадлал улам ихсээд байна.

10 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

эдийн засаг

жэйсон скотт26 нүүрсний уурхайтай Куинс-

лэнд муж дахь жижиг хотын зөвлөлийн захирагч Энн тейлор австралийн асар том нүүрсний салбарыг хазаарлах санаа бол инээдтэй хэрэг гэж үздэг хүмүүсийн нэг. тэрбээр британийн нутаг дэвсгэртэй тэнцэхүйц талбайтай галилейн орд газрыг бүрэн ашиглаж, австралийн түлшний экспортыг хоёр дахин нэмэх саналтай аж. хатагтай тейлор “бид нүүрс олборлолтыг бүх талаар дэмжиж, энд байгаадаа бахархдаг. Манай олон хүн нүүрсэнд амьдарлаа зориулсан” хэмээв.

нүүрс бол австралийн экс-портын орлогыг бүрдүүлэхэд төмрийн хүдрийн дараа би чигддэг чухал таваар юм. хууль тогтоогчид жилдээ 42 тэрбум амд.доллар оруулдаг тус салбарыг тэлэх хүчин

чармайлтыг дэмжиж буй. Ерөнхий сайд скотт Моррисон саяхан парламентын индрээс нүүрсний хэлтэрхий харуулж, сөрөг лейбор намын гишүүдэд хандан та нар хорт хийн ялгаруулалтыг багасгахыг дэмждэг болохоор үүнээс айгаад байна уу хэмээн

даажигнажээ. Энэ сарын 18-ны сонгууль

ойртох тусам лейборуудын тэргүүн билл шортен кон серватив Засгийн газрыг давах төлөв ажиглагдаж байна. Эрчим хүч ба байгаль орчны асуудал австралийн улс төрийн хуваагдлын үндсэн шалтгаан

австралийн нүүрсний хаанчлал үргэлжлэх үү

Хятад гахайн халдварыг таслах шийдвэртэй алхам хийв

фермийн эзэн брюс Карригийн ирээдүй нүүрснээс ихээхэн шалтгаалдаг тул улстөрчдийн байр суурийг мэдэх гэж тааж ядаж буй бололтой. тэрээр 1500 үхэртэй байсан авч ган гачигийн улмаас дөнгөж 70 үлджээ. ноён Карра “бид энд тэргүүн шугам дээр байна” хэмээв. Кармайклаас 100 бээр орчим зайд байдаг түүний ферм гүний уснаас бүрэн хамааралтай. хэрвээ уурхай нээгдэж, усны судлыг ширгээх буюу бохирдуулбал түүний хувьд амьдрал, үхлийн асуудал яригдана. тэрбээр “уурхай цааш явбал биднийг устгана. бид сүйрэл рүү явж байна” хэмээн өгүүлэв.

аданийн австрали дахь уурхайн салбарын захирал лукас доу тэдний уурхай австрали улс болон дэлхийд хохирол учруулна гэдэгтэй санал нийлэхгүй байна. түүний ярьснаар байгаль

хамгаалах нөхцөлийг хангасан тохиолдолд уурхай урагшлахад бэлэн болжээ. Энэтхэгийн компани дэлхийд хамгийн томд тооцогдох уурхайд найман жилийн хугацаанд гурван тэрбум австрали доллар зарцуулсан. гэхдээ хөрөнгө оруулагчид байгаль хамгаалагчдын эсэр гүүцлээс эмээсэн тул анх төлөвлөсөн зардал болох 16 тэрбумыг эрс багасгасан юм.

ноён доу Куинслэнд мужийн төв брисбэн хот дахь компа нийн төв байрандаа өгсөн ярилцлагадаа “одоо биднийг эндээс гарч явна гэж бодох нь утгагүй хэрэг. Манайхыг хаачихвал дэлхийн бүх асуудал шийдэгдэнэ гэж хүмүүс бодоод байх шиг байна. дэлхий даяар нүүрсний нөөц асар их. австрали нийлүүлэхгүй бол хэн нэг нь хийж л таарна. гэхдээ чанар нь муудах байх” хэмээн тайлбарлав.

жастина васкесалт олборлолтын компаниу-

дын нэгдэл явагдаж байгаа боловч уг салбарын хувьцаанд хэт их зардал гаргахгүй байхыг B2Gold фирмийн захирал Клайв Жонсон хөрөнгө оруулагчдад анхаарууллаа. тэрбээр утсаар өгсөн ярилцлагадаа “өнөөгийн нөхцөлд хүмүүс сургамжаасаа суралцах үе шат үргэлжилж байна. иймээс үнэ хаялтаар өрсөлдөж, компаниудыг худалдан авахад хэтэрсэн шагнал амласны хэрэггүй” хэмээн сануулжээ. Энэ нь компаниуд тийм ч сайн ажиллахгүй байгаа гэсэн үг бөгөөд илүү сайн менежменттэй олборлогчдод хүртэл таатай сонсогдохгүй дүгнэлт юм.

арван жил үргэлжилсэн өсөлт 2011 онд үнэт металлын үнийг дээд хэмжээнд хүргэсэн агаад компаниуд эрэлтийг хангах гарцаа нэмэгдүүлэхийн тулд хөрөнгө их хэмжээгээр худалдан авсан. ийм хэлцлүүдийг гүйцэт-

гэхийн тул мөн их хэмжээний өр тавьжээ. гэвч үнийн өсөлт эргэж, шар металлын зах зээл сулрах үед хөрөнгө оруулагчдад цохилт болсон байна. үүний улмаас олон олборлогч төл-бөрийн үүргээ биелүүлж чадахгүйд хүрч, дампуурахгүйн тулд зардлаа танаж эхэлсэн юм.

одоо алт олборлогчид 2015 оны үнийн уналтын дараагаас дахин сэргэж эхлэхэд худалдан авалтын хандлагаа өөрчилсөн. нөгөө талаар нөөц багасаж байгаа нь үйлдвэрлэлээ нэмэгдүүлэхийн тулд уурхай худалдан авах шаардлагыг бий болгож буй. Barrick Gold компани rangold rrsources-ыг худалдан авахдаа нэгдлийн шагнал амлаагүй нь шинэ хандлагыг илэрхийлж байна. үүнээс үзэхэд худалдан авагчид хэлцэл хийхийн тулд хөрөнгийн бодит өртгөөс илүү үнэ санал болгохгүй гэсэн таамаг хэрэгжиж буйг ноён Жонсон онцоллоо.

Bloomberg Newsхятадын эрх баригчид 128

гахайн сүргийг аюулд оруулсан үхлийн халдварыг хазаарлах шийдвэртэй арга хэмжээ авч, нийт 10 мянга гаруй нядалгааны газрыг албан шинжилгээнд хамруулахаар боллоо. долдугаар сарын 1-нээс эхлэн фермүүдээс нядалгаанд ирсэн гахай бүрээс сорил авах шийдвэр хэрэгжинэ. хөдөө аж ахуйн яамнаас мягмар гарагт гаргасан тушаал өмнөх арга хэмжээнүүд дээр нэмэгдэж, энэ онд халдварыг таслан зогсоох зорилготой юм. нядалгааны газрууд шин жилгээний тоног төхөөрөмж худалдан авах буюу гуравдагч этгээдээр сорил хийлгэх ёстойг зааж өгсөн байна.

Энэ сарын 15-наас нядалгааны газар бүрт малын эмч байлцаж, сорилыг хянах шаардлагатай боллоо. ийм хатуу арга хэмжээ нь хүнд хоргүй боловч хүнсний

сүлжээ ба байгаль орчинд хөнөөлтэй вирусийг устгахад чиглэгдэж байна. хаа-н дэд сайд Юү Канзен уг асуудлаар бага хурал дээр хэлсэн үгэндээ “африкийн гахайн чичрэг өвчин тархахаас сэргийлэхэд энэ арга хэмжээ маш чухал бөгөөд цаашид халдах эрсдэлийг бууруулна” хэмээн онцлов.

уг өвчнийг тараадаг гол эх үүсвэр нь цус бөгөөд хурц халдвартай нэг дусал буюу 0.05 миллилитр цусанд 50 сая вирус байдаг аж. туршилт судалгаанаас үзэхэд вирусийн нэг ширхэг эс ус юм уу тэжээлд ороход нэг гахайг халдварлуулах хүчтэй юм. нядалгааны газар болон түүний ойр орчин бохирдсон үед халдварт эх сурвалжийн асар том бөөгнөрөл үүсгэж, цаашлаад тэжээмэл болон зэрлэг гахайд тархах аюултайг мэргэжилтнүүд анхааруулсан.

гэтэл зарим газар халдвараас

сэргийлэх арга хэмжээг хэрэг-жүүлэхгүй байгааг хятадын Малын эрүүл мэнд, халдвар судлалын төвийн захирал хуан баоши бага хурал дээр шүүмжиллээ. тэрбээр Засгийн газар өнгөрсөн онд амьтны гаралтай тэжээлийг түр хориг-

лосны дараа гахайн цус ундарга уснаас илэрсэн нь байгаль орчныг бохирдуулсан ноцтой зөрчил хэмээн ан хааруулав. нэгдүгээр сараас цусыг тэжээлд хэрэглэхийг зөвшөөрсөн боловч ариутгал хийж, нянг цэвэрлэх шаардлага тавьсан юм.

Уг өвчнийг тараадаг гол эх үүсвэр нь цус бөгөөд хурц халдвартай нэг дусал буюу 0.05 миллилитр цусанд 50 сая вирус байдаг аж.

Хятадад гахайн халдвар тархсан байдалХалдвар бүртгэгдсэн тосгодын тоо сараар

8 сар 9 сар 10 сар

2018 2019

11 сар 12 сар 1 сар 2 сар 3 сар 4 сар

40

30

20

10

0

FAO©

алтны “галзуурсан” ашгийн үе өнгөрч байгааг таамаглажээ

ТЕнДЕр ШАлГАрУУлАлТын нэр: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “нийслэлийн соёлын төв өргөөний дээврийн засвар”-ын ажилТЕнДЕр ШАлГАрУУлАлТын ДУГААр: НХААГ-19/056

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “нийслэлийн соёлын төв өргөөний дээврийн засвар”-ын ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50 000 (тавин мянга) төгрөгийг банкны цахим төлбөр тооцооны системийг ашиглан төлсөн байх ёстой.Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендер нь дараах багцаас бүрдэнэ: Багцгүй.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж нь төсөвт өртөгийн 50 хувиас багагүй байна.2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртөгийн 30 хувиас багагүй байх.3. санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2016, 2017, 2018 оны жилийн эцсийн баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан, аудитын дүгнэлтийн хамт ирүүлнэ.4. сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын аль нэг жилд төсөвт өртөгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлын үндсэн гүйцэтгэгчээр ажилласан байх.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: Тийм

Зураг төсөв боловсруулах байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөлийг ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнас олгодог:

1. 1.2.1. 1-10 хүртэл давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл (БЗБТ, АГТ, ҮЗБТ) болон түүнээс дээш эсвэл,ЗТ-2.1 Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл (БЗБТ, АГТ, ҮЗБТ) болон түүнээс дээш,2. 1.2.6. Техник, эдийн засгийн үндэслэл, барилгын төсөв болон түүнээс дээш эсвэл,ЗТ-11.3 Барилга байгууламжийн засварын ажлын төсөв болон түүнээс дээш,

Ажил гүйцэтгэх байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөлийг ирүүлнэ. Барилга хот байгуулалтын яамны:

1. 2.1.1 Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт болон түүнээс дээш эсвэл,БА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил болон түүнээс дээш,

Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ. 12,000,000 /арван хоёр сая/ төгрөгХүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 08 дугаар сарын 22-ны өдрийг дуустал.

Тендерийг 2019 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдрийн 11 цаг 30 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдрийн 12 цаг 00 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15, нийслэлийн Засаг захиргааны IV байр, 10 дугаар давхар,

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар,Утас: 75757810

болжээ. дэлхийн хамгийн хуурай, хүн суурьшаагүй энэ тивд хүртэл орлого, өсөлтийн зорилгоор уур амьсгал, дулаарлын түгшүүрийг дарах оролдлого сонгогчдын санааг зовоож эхэлсэн байна.

австрали улс дэлхийд нүүрс-ний экспортоор тэргүүлдэг агаад уг байраа хадгалах эсэхийг галилейн бүсийн ордууд шийд вэрлэнэ. Моррисоны Засгийн газар энэ бүсэд Кармайклын уурхай нээх гэж буй Энэтхэгийн тэрбумтан гуатам аданийн төлөвлөгөөг бүх талаар дэмждэг. гэхдээ ноён шортен түдгэлзсэн байр суурьтай байгаа. тэрбээр нүүрсийг дэмждэг намынхаа гишүүд болон байгаль хамгаа лагчдын дунд гацжээ. уг асуудлаар байр сууриа нэг тийш болгохыг түүнээс удаа дараа шаардсан боловч хоёрдмол санаатай хэвээр байна.

Энэ хавьд байрладаг үхрийн

ТЕнДЕрИйн УрИлГА Огноо: 2019 оны 05 дугаар сарын 10-ны өдөр

2019.05.10, баасан ~ №088 (1140)

эдийн засаг

11

згМ тОвчХОнХӨрӨнГИйн ЗАХ ЗээлМонголын хөрөнгийн биржийн пүрэв гарагийн арилжаагаар 21 компанийн 70,667,561 төгрөгийн үнийн дүн бүхий 231,785 ширхэг хувьцаа арилжлаа.

» БИЗнЕсИйн орчИн

300 Тэрбум иен. Дэлхийн автомашины зах зээлд эрэлт буурч байгаа тул Toyota болон Honda компанийн орлогын таамаг шинжээчдийн тооцоолсноос доогуур гарлаа.Honda-гийн хувьд 2025 он гэхэд үйлдвэрлэлийн өртгийг 10 хувиар бууруулж, одоо үйлдвэрлэж буй автомашины загвараа 30 хувиар багасгана гэдгээ мэдэгджээ. Харин Toyota хувьцааныхаа 1.7 хувийг 300 тэрбум иенээр худалдаж авах тухай мэдэгдлээ.

» ХӨрШ

4 Хувь. БНХАУ-ын экспорт дөрөвдүгээр сард 2.7 хувиар буурсан нь шинжээчдийн таамгаас зөрсөн дүн боллоо. Түүнчлэн, тус улсын импорт дөрвөн хувиар өссөн бөгөөд импорт өсөж байгааг нь дотоодын зах зээлд эрэлт сэргэж байгаагийн дохио гэж үзэж байна.

» ТоГлооМын ЗАХ ЗээлTencent Holdings компани гар утасны PUBG-г орлох шинэ видео тоглоом танилцууллаа. Энэхүү мэдээллийн дараа тус компанийн хувьцааны ханш 3.7 хувиар өссөн нь сүүлийн хоёр сарын дээд дүн болж байна. Шинээр гарч байгаа Game for Peace тоглоом нь үзэгдэх орчин, функц гээд бүх талаараа PUBG-тэй адилхан аж.

Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин

АНУ-ын доллар 2,642.95

Евро 2,963.28

Японы иен 23.70

ОХУ-ын рубль 40.57

БНХАУ-ын юань 392.44

БНСУ-ын вон 2.27

валЮтын ХанШ

Монголын үл хөдлөх хөрөнгийн салбарыг олон улсад таниулна

Б.дашнямTruss Chain Korea компанийн

гүйцэтгэх захирал Хан Санвутай ярилцлаа. Тэрбээр өмнө нь хөрвөх боломжгүй байсан үл хөдлөх хөрөнгийг цахим санхүү рүү шилжүүлэх боломжийн талаар дэлгэрэнгүй өгүүлсэн юм.

­Та Монголд болж байгаа ипотекийн форумд оролцсон. Монголд ирсэн зорилгынхоо талаар тодруулж өгнө үү?

-Манай компанийн зүгээс юуны өмнө Монголын үл хөдлөхийн салбартай холбосон дижитал хөрөнгийн зах зээл бий болгохыг зорьж байна. үүнийгээ нийтэд таниулах зорилготой бөгөөд цаашид олон улсын хөрөнгийн зах зээлтэй холбох юм. бидний гол зорилго бүтээгдэхүүнээ, бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтээ монголчуудад таниулахад чиглэж байна.

­Дижитал хөрөнгийн зах зээлийн талаар тайлбарлаж болох уу. Энэхүү шинэ төрлийн платформд ямар хүмүүс орол­цож болох вэ?

-дижитал хэлбэрт суурил-сан платформ бол өмнө нь хөрвөдөггүй байсан хөрөнгийг батаалгаажсан үнэт цаас болгож, олон улсад гаргахад чиглэсэн хөрөнгийн цахим хэлбэр юм.

Энэ маш энгийн бөгөөд Монголд байгаа ямар ч хөрөнгийг манай-хаар дамжуулан үнэт цаас болгох боломжтой. Монголд үл хөдлөх хөрөнгө эзэмшдэг бол хэн ч орж болно.

­Платформ хэзээ нээлтээ хийх вэ?

-Манай үйл ажиллагааны гол чиглэл Монголд байгаа орон сууцнуудыг үнэт цаас бол гон гаргах. тиймээс орон сууц уудыг дижитал зах зээлд шил жүүлж, үнэт цаас гар гахад шаардлагатай асууд лаа шийдэх шаард лагатай. бид платформоо Монголд байгаа газрыг үнэт цаас гаргах түвшинд

өргөжүүлэхийг зорьж байгаа. Цаашид зөвхөн үл хөдлөх хөрөнгө гэлтгүй уул уурхай гэх мэт хөрвөх бо ломжтой бүх хөрөнгийг үнэт цаас болгон гаргах чиглэлд анхаарч ажиллах болно.

хөрвөх хөрөнгөтэй хэн нэгэн үүнийгээ богино болон дунд хугацаанд мөнгө болгохыг зорьж байгаа бол манай платформд хандах боломжтой. бид өргөдөл хүлээж авсны дараа хөрөнгөтэй танилцсан дүгнэлт гаргана. ингэснээр гадаадын хөрөнгө оруулагчид тухайн хөрөнгөтэй холбоотой мэдээллийг сонирхож

­Магадгүй орон нутгийн иргэд гаднын хөрөнгө оруулагчдад эзэмшлээ алдах эрсдэлтэй гэж болгоомжлох байх даа?

-Эзэмших эрхийн хувьд дунд хугацаанд хөрөнгө оруу-лал тын хэрэгслийн бай гуул-лага байгуулна. тус бай гуул-лага Монголын аж ахуй нэгж байна. тиймээс эзэм ших эрх нь Монголын талд байна гэсэн үг. Мэдээж үл хөд лөх хөрөнгө эзэмших эрхээ тус гай зориулалтын хөрөнгө оруу-лалтын хэрэгсэлд шил жүүлнэ. учир нь тусгай зо риу лалтын хэрэгсэл, үл хөд лөх хөрөнгийг хөгжүүлэх шаард лагатай. ингэснээр тухайн хөрөнгө илүү сайн мөнгөн урсгал бүрдүүлж, урт хугацаандаа хөрөнгө оруу-лагчдад эргээд хөрөнгийг буцаах боломжтой болно. гэхдээ өмнө хэлсэнчлэн энэ явцыг Монголын аж ахуй нэгжүүд Монголын хуу лийн дагуу хийнэ. тиймээс эзэмших эрхээ алдана гэж санаа зоволтгүй.

­Үл хөдлөхөөс өөр төрлийн хөрөнгийг үнэт цаас болгох боломжтой юу?

-Мэдээж боломжтой. хөрвөх чадвартай бүхий л зүйлд бид анхаарлаа хандуулж байна. үл хөдлөх хөрөнгө тогтвортой хөрөнгө оруулагчдыг татдаг учраас хамгийн түрүүнд сон-госон. Зөвхөн дотоодын хөрөнгө оруулагчдаас гадна дэлхийн хөрөнгө оруулагчдыг ч татдаг. үндсэндээ хөрөнгө оруулагчдыг шууд холбож байна гэсэн үг. тиймээсс бид Монголд орон сууц болон газраас эхэлсэн. гэхдээ цаашид бусад төрлийн хөрөнгөөр баталгаажсан үнэт цаас гаргах боломжтой. түгээмэл зарагддаггүй бай сан урлагийн бүтээл ч манай платформд байж болно.

­Сүүлийн үед хүмүүс гадаа­дын орнуудад хөрөнгө оруулах сонирхолтой болсон. Энэ төр­лийн арга хэмжээ, ажил хэрэг явуулах төлөвлөгөө байна уу?

-Монголоос хамгийн тү-рүүнд үл хөдлөх хөрөнгийн сал барыг сонирхож байна. Мон-голын үл хөдлөх хөрөнгө ма -най платформд байрших болно. гэхдээ бид гадаадад тусгай зориулалтын хөрөнгө оруу-лалтын байгууллага байгуулбал ямар ч төрлийн хөрөнгө ашиглаж болно. бид цаашид хөрөнгийн хүрээгээ хөгжиж буй зах зээлтэй орнуудад тэлэхээр зорьж байгаа. Энэ чиглэлд тодорхой хөрөнгө мөнгө ч зарцуулаад эхэлсэн.

байгаа бол хөрөнгө оруулах боломжтой. шаардлагатай хө-рөнгөө босгосон тохиолдолд үнэт цаас гаргах үйл явц хэрэгж-сэн гэсэн үг.

­Эзэмшлийн асуудал хэрхэн шийдэгдэх бол. Тухайлбал, төв талбайн хажууд байрлалтай орон сууцны үнэт цаас гаргая гэж бодъё. 60 хувийг нэг хүн, үлдсэн 40 хувийг өөр нэг хүн худалдан авсан бол эзэмшигч нь аль тал болох вэ?

-бид эзэмшлийн асуудлыг өөрсдийн платформоороо дамжуулан боломжит хөрөнгө оруулагчдад түгээхийг зорьж байгаа. тухайн хөрөнгөөр үнэт цаас гаргаж байгаа хүн нь эзэмшигч гэсэн үг. гэхдээ үүнийг хэрэгжүүлэхийн тулд хуулийн зохицуулалтын хүрээнд хийх ёстой ажлууд бий. тиймдээ ч бид тусгай зориулалтын хөрөнгө оруулалтын хэрэгсэл байгуулахыг зорьж байна. Энэ нь тухайн хөрөнгийн эзэмшигч байх юм. тус нэгжээр дамжуулан хөрөнгийг хөрөнгө оруулагчдад хүргэж, үнэт цаас болгон гаргана. ингэснээр эзэмш лийн асуудлыг хөнгөвчлөх боломжтой. тиймээс Монгол дахь тусгай зөвшөөрлийг авсан хөрөнгө оруулагчид хувь эзэм шинэ. гэхдээ мөнгөн урсгал хөрөнгө оруулагчаас шууд үл хөдлөх хөрөнгө рүү хийгдэнэ. тиймээс хөрөнгө оруулагч мөнгөн урсгал болон үл хөдлөх хөрөнгийн менежментэд санаа зовох шаардлагагүй.

Монголд дижитал хөрөнгийн зах зээл бий болгохыг зорьж байна

э.төгөлдөрШинжээч

Монгол улс энэ оны эхний дөрвөн сард 961 сая ам.дол-ларын 11.4 сая тонн чулуун нүүрс экспортолсон болохыг гаалийн ерөнхий газар мэдээл-лээ. нүүрсний экспортыг өнгөр-сөн оны мөн үетэй харьцуулбал үнийн дүнгээр 171 сая ам.дол-лараар, тоо хэмжээний хувьд 1.2

сая тонноор өсжээ. 2018 оны эхний дөрвөн сард нэг

тонн нүүрсний хилийн дундаж үнэ 77.8 ам.доллар байсан бол энэ онд 84.4 ам.доллар болж, 6.6 ам.доллараар өссөн байна. түүнчлэн, чулуун нүүрсний 97.7 хувийг бнхау-д экспортолжээ. үүнийг боомтуудаар ангилан харвал гашуунсухайт-ганцмод боомтоор 5.3 сая тонн, шивээ-хүрэн-сэхэ боомтоор 4.4 сая тонн нүүрс экспортолсон

болохыг өмнөговь аймгийн Засаг дарга н.наранбаатар хэлж байна.

Энэ онд Монгол улс 42 сая тонн нүүрс экспортлох зорилт дэвшүүлсэн бөгөөд үүнтэй холбоотойгоор экспортын гол боомт болох гашуун-сухайтыг бнхау-ын буцалтгүй тусламжийн нэг хэсэг болох 140 сая юань буюу 50 гаруй тэрбум төгрөгөөр бүрэн шинэчлэхээр төлөвлөөд байгаа юм.

2019 оны эхний дөрвөн сард бүх төрлийн тээврийн хэрэгслийн импорт 328.8 сая ам.доллар болсон байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 15 хувиар буюу 46.1 сая ам.доллараар өссөн дүн аж. өөрөөр хэлбэл, нийт импортын 18.6 хувийг бүрдүүлж байна.

тайлант хугацаанд суудлын автомашины импорт 25,571-д хүрсэн бол ачааны автомашины импортын тоо 7251 болсон

байна. өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад суудлын авто-машины импорт 40 хувиар буюу 10,207-гоор, ачааны авто машины импорт 14 хувиар буюу 1669-өөр тус тус нэмэгдээд байна.

оны эхний гурван сарын дүнгээр тооцоход суудлын автомашины импортын гурван хувийг шинэ автомашин, 97 хувийг хуучин буюу хоёроос дээш жилийн насжилттай автомашин бүрдүүлж байгаа

Монголын автомашины дистрбьютеруудын ассоциациас мэдээлж байсан юм.

үүнээс гадна 2019 оны эхний дөрвөн сард 371.1 сая ам.долларын машин, тоног төхөөрөмж, цахилгаан хэрэгсэл, эд анги импортолсон байна. Энэ нь 2018 оны мөн үетэй харьцуулахад энэ төрлийн барааны импорт 9.9 сая ам.доллараар буюу 2.7 хувиар нэмэгджээ.

гадаад ХУдалдаа

статистиК

эхний дөрвөн сард 11.4 сая тонн чулуун нүүрс экспортолжээ

суудлын автомашины импорт 40 хувиар өслөө

Монгол Улсын Засгийн газрын 2018 оны 286 дугаар тогтоол, Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын 2019 оны 121 дүгээр тогтоолоор нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрладаг Цагдаагийн ерөнхий газрын Тээврийн цагдаагийн алба (хуучнаар Замын цагдаагийн газар)-ны үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй 5 барилгыг нээлттэй дуудлагын худалдаагаар худалдахаар шийдвэрлэсэн.

1. БАрИлГын Товч ТАнИлцУУлГАТээврийн цагдаагийн албаны 5 барилга нь төв конторын барилга, хурлын танхим, агуулахын барилга, архивын байр, орон нутаг, хөдөлгөөн хяналтын хэлтсийн өргөтгөлийн барилга зэргээс бүрдэнэ. Төв конторын барилга нь анх 1963 онд 2 давхар байхаар төлөвлөгдөн баригдаж, 1986 онд 3 давхар болгон өргөтгөсөн байна. Конторын барилгын гадна болон дотор талын өнгө үзэмжийг 2011 онд урсгал засвар хийж сайжруулсан бөгөөд нийт 56 өрөө тасалгаатай нийт 1939,09 м2 талбайтай. Давхар дундын төмөр бетонон хучилттай, давхар модон хучилттай таазтай, шувуу нуруун төмөр дээвэртэй, 1 ба 2 дугаар давхар нь тоосгон, 3 дугаар давхар нь модон ханатай, ажлын өрөөнүүд паркет бусад хэсэгт чулуун шалтай, вакуум цонхтой, төвлөрсөн цахилгаан, дулаан, цэвэр, бохир усны системд холбогдсон барилга юм.Хурлын танхимын барилга нь 2008 онд ашиглалтад орсон, төв конторын барилгын өргөтгөл хэлбэрээр баригдсан бөгөөд 216,28 м2 талбайтай, угсармал төмөр бетонон хучилттай, тоосгон ханатай, бетонон шалан дээр паркетан шал суурилуулсан, вакуум цонхтой, гадна хана нь шавардлагатай, төвийн инженерийн байгууламжид иж бүрэн холбогдсон 1 давхар барилга. Дотор ханыг хурлын заалны зориулалтаар иж бүрэн тохижуулсан.Агуулахын барилга нь 1968 онд ашиглалтад орсон, модон хана, модон хучилттай, төвийн цахилгаанд холбогдсон, инженерийн байгууламжид холбогдоогүй 91,82 м2 талбайтай 1 давхар барилга юм. Архивын байр нь 2005 онд ашиглалтад орсон, угсармал төмөр бетонон хучилттай, тоосгон ханатай, төвийн цахилгаанд холбогдсон, инженерийн байгууламжинд холбогдоогүй 135,7м2 талбайтай 1 давхар барилга юм. Oрон нутаг, хөдөлгөөн хяналтын хэлтсийн өргөтгөлийн барилга нь төв конторын барилгын өргөтгөл хэлбэрээр 2008 онд ашиглалтанд орсон, сендивичэн хавтангаар баригдсан, 4 өрөө тасалгаатай, өрөөнүүд паркетан, коридор нь чулуун плита шалтай, вакуум цонхтой, төвийн цахилгаанд холбогдсон, цэвэр бохир усны шугамд холбогдоогүй 1 давхар 98,82 м2 талбайтай барилга.

2.эЗэМШИл ГАЗрын МэДээлэлНийслэлийн Засаг даргын 2018 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн А/1176 захирамжаар 8035 м2 газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг 15 жилийн хугацаатай Цагдаагийн ерөнхий газрын Тээврийн цагдаагийн албаны нэр дээр олгосон. Гэрчилгээний дугаар №000001778

3.ДУУДлАГын ХУДАлДААны МэДээлэл

4.ДУУДлАГын ХУДАлДААнД ХҮсэлТ ИрҮҮлэХДуудлагын худалдаанд оролцох хүсэлтийг 2019 оны 05 дугаар сарын 24-ний өдрийн 11:00 цаг хүртэл Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын 207 тоот өрөөнд хүлээн авна. Хугацаа хоцорсон хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүйг анхаарна уу.Дуудлагын худалдаанд оролцох хүсэлтийн маягтыг үнэн зөв, цэвэр бөглөсөн байх, дуудлагын худалдаанд оролцох хүсэлтийн маягт, дэнчин төлснийг нотлох баримтын эх хувь, иргэний үнэмлэх (хуулийн этгээдийн хувьд улсын бүртгэлийн гэрчилгээ)-ний хуулбар зэргээс бүрдэнэ.

5.МэДээлэл АвАХЦагдаагийн ерөнхий газрын Тээврийн цагдаагийн алба (хуучнаар Замын цагдаагийн газар)-ны үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй 5 барилгыг газар дээр очиж үзэж болох бөгөөд барилгын талаарх мэдээлэл, дуудлагын худалдааны журам, худалдаанд оролцох хүсэлтийн маягтыг Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын www.pcsp.gov.mn цахим хуудаснаас болон Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын 207 тоот өрөөнд ирж авна уу.

лавлах утас: 92263025

ТӨрИйн ӨМчИйн БоДлоГо, ЗоХИцУУлАлТын ГАЗАр

нээлТТэй ДУУДлАГын ХУДАлДААны ЗАр

Дуудлагын худалдаа болох хугацаа

2019 оны 05 дугаар сарын 24-ний өдрийн 11:00 цагт

Дуудлагын худалдаа болох газар

Засгийн газрын 9 дүгээр байрны 2 давхарт Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын хурлын танхимд

Худалдах доод үнэ 13,867,800,000.00 (арван гурван тэрбум найман зуун жаран долоон сая найман зуун мянган) төгрөг

Дэнчингийн хэмжээ Худалдах доод үнийн 10 хувь буюу 1,386,780,000.00 (нэг тэрбум гурван зуун наян зургаан сая долоон зуун наян мянган) төгрөг

Худалдах, худалдан авах гэрээний ерөнхий нөхцөл

Худалдан авагч нь дуудлагын худалдаагаар авах Цагдаагийн ерөнхий газрын Тээврийн цагдаагийн албаны үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй 5 барилгын үнийг 14 хоногийн дотор төлнө.

Дэнчинг байршуулах данс

Хүлээн авагч байгууллага: Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар Дансны дугаар: 900011404 Дансны нэр: Төрийн сан

Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын регистрийн дугаар

6098169

Дуудлагын худалдаа болох хугацаа

2019 оны 05 дугаар сарын 24-ний өдрийн 11:00 цагт

Дуудлагын худалдаа болох газар

Засгийн газрын 9 дүгээр байрны 2 давхарт Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын хурлын танхимд

Худалдах доод үнэ 13,867,800,000.00 (арван гурван тэрбум найман зуун жаран долоон сая найман зуун мянган) төгрөг

Дэнчингийн хэмжээ Худалдах доод үнийн 10 хувь буюу 1,386,780,000.00 (нэг тэрбум гурван зуун наян зургаан сая долоон зуун наян мянган) төгрөг

Худалдах, худалдан авах гэрээний ерөнхий нөхцөл

Худалдан авагч нь дуудлагын худалдаагаар авах Цагдаагийн ерөнхий газрын Тээврийн цагдаагийн албаны үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй 5 барилгын үнийг 14 хоногийн дотор төлнө.

Дэнчинг байршуулах данс

Хүлээн авагч байгууллага: Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар Дансны дугаар: 900011404 Дансны нэр: Төрийн сан

Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын регистрийн дугаар

6098169

12 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.05.09, ПүрЭВ ~ №087 (1139)

эдийн засаг

sHaNGHaI coMposIte

HaNG seNG KospIs&p 500 topIXdow JoNes ftse 100 NIKKeI 225

0.01%1.48% 2.39% 3.04%0.16% 0.28% 1.38%0.27%

Австрали улс нийт 9500 тонн алтны нөөцөөр дэлхийд тэргүүлдэг

австрали улсын алтны үйлд-вэрлэл өнгөрсөн 2018 онд 317 тонн болж, бүх цаг үеийн дээд цэгтээ хүрчээ. өмнөх дээд амжилт нь 1997 оны 314.5 тонн байсан юм. тус улс нь алт үйлдвэрлэлээр дэлхийд хятадын дараа буюу хоёрдугаарт ордог. Мөн алт үйлдвэрлэлийн хэмжээ сүүлийн зургаан жил дараалан өсөөд байна.

өнгөрсөн онд австралийн унц алтны дундаж үнэ 1711 австрали доллар байсан бөгөөд нийт үйлдвэрлэлийн дүн 17.3 тэрбум австрали доллараар үнэлэгджээ. Энэ нь австрали долларын ханшид нөлөөлж байгааг ч судалгааны компаниуд онцолж байна.

• Өнгөрсөн онд тус улсын алт үйлдвэрлэлийн дүн 17.3 тэрбум австрали доллараар үнэлэгджээ.

• Зөвхөн Cadia уурхайгаас 23.5 тонн алт олборлосон нь Монгол Улсын бүтэн жилийн олборлолтоос ч илүү юм.

• сүүлийн 10 жилд Мексик, Канад улсын алт олборлолт багадаа хоёр дахин өсжээ.

алтны үйлдвэрлэлийн шинэ рекорд

erdene resource development эргэлтийн хөрөнгөө 70 гаруй хувиар өсгөв

өнгөрсөн онд олборлосон нийт алтны 30 хувийг таван том уурхайгаас олборлосон бөгөөд тэдгээр уурхайн үйлдвэрлэлийн нийлбэр нь 95.7 тонн хүрсэн аж. Newcrest Mining компанийн эзэмшил Cadia уурхайгаас 23.5 тонн алт олборлосон нь хамгийн өндөрт тооцогдож байна. Энэ нь Монгол улсын бүтэн жилийн олборлосон алтнаас ч өндөр юм.

дэлхийн зах зээл дээр алтны үнэ сүүлийн хагас жилд 10 орчим хувиар өсөж, унц нь 1315 орчим ам.доллараар арилжаалагдаж байна. алтны үнэ харьцангуй тогтвортой байгаа нь ам.долларын эрсдэлтэй шууд холбоотой хэмээн шинжээчид дүгнэж буй.

алтны үнэ 1300 ам.доллараас дээш тогтвортой байгаа. үүнд төв банкуудын алт худалдан авах нь нэмэгдсэн, хятад, Энэтхэгийн үнэт эдлэлийн зах зээлд алтны эрэлт өссөн зэрэг эрэлт талын хүчин зүйлс нөлөөлж буй. үүнээс ч илүүтэйгээр улс төрийн тогтворгүй байдал, геополитикийн тодорхойгүй байдал болон ам.долларын ханшийн эрсдэл нөлөөлж байна гэж шинжээчид үзэж байна. Ялангуяа ам.долларын ханш сулрах чиглэлд байгаа нь алтны

заХ зээлийн гОл үзүүлэлт:

Өдөр 1.81% Сар ЖилӨдөр 0.45% Сар Жил

аПУ ХК

600620640

580IV/10 IV/10IV/10IV/10IV/25 IV/25IV/25IV/25V/09 V/09V/09V/09

гОвЬ ХК

Өдөр 1.58% Сар Жил

МОнгОл ШУУдан ХК

340

350

330

650

600

550

сүү ХК

205210

200195

Өдөр 1.58% Сар Жил

Австралийн алт үйлдвэрлэлийн хэмжээ сүүлийн зургаан жил дараалан өсөөд байна.

Ц.элбэгсайхан@AsiaMiningMagazine

УУл УУрХай

ханшийг өсөх чиглэл рүү түлхэж байна. ану-ын холбооны нөөцийн банк бодлогын хүүгээ өсгөх хүлээлттэй байгаа ч яаравчлан өсгөхгүй гэдгээ мэдэгдсэн нь ам.доллар болон алтны ханшийг огцом савлахаас сэргийлж буй хэрэг.

үнэ тогтвортой байгаа нь компаниудад ихээхэн боломж олгож байна. тэр хэрээр алтны үнэ өндөр, австрали долларын ханш сул үед харьцангуй их ашигтай ажиллаж байна хэмээн зарим шинжээч үзэж байгаа аж. гэхдээ энэхүү ашгаа шинэ технологи нэвтрүүлэх, үйлдвэрлэлээ нэмэгдүүлэх болон хайгуулын ажилд зарцуулах нь ойлгомжтой юм.

австрали улс алтны нөөцөө-рөө дэлхийд тэргүүлдэг. нийт 9500 тонн алтны нөөцтэй бөгөөд энэ нь дэлхийн нийт нөөцийн 17 хувийг бүрдүүлдэг байна. тэр дундаа австралийн алтны нөөцийн 60 орчим хувь нь баруун австрали мужид тогтоогдсон байдаг.

дэлхий нийтээр алтны эрэлт өсөж байгаа нь алт олборлогчдод гарцаа нэмэгдүүлэх зайлшгүй шаардлага бий болгож байна. ану-ын геологийн албаны мэдээллээс үзвэл сүүлийн 10 жилд дэлхий нийтээр алтны олборлолт 32 хувиар өсөөд байна. Энэ хугацаанд Мексик, Канад улсын алт олборлолт багадаа хоёр дахин өссөн бол өмнөд африк, Перу, индонез улсын олборлолт ихээхэн буурчээ.

AsiaMining сэтгүүлийн захиалга үргэлжилж байна.Утас: 99907829

австралийн алт үйлдвэр-лэгчид өртөг харьцангуй багатайд тооцогддог. алтны

350

300

250

200

150

100

50

0

Австралийн алтны олборлолтЭх сурвалж: www.ceicdata.com

2010

261

2011

260

2012

252

2013

268

2014

273.9

2015

277.8

2016

290

2017

300

2018 2019

317.4

332.8Тонн

Дэлхийн хамгийн их алт олборлогч улсуудЭх сурвалж: АНУ-ын Геологийн алба

500

400

300

200

100

0БНХАУ Австрали ОХУ АНУ Канад

2016 2017 2018

erdene resource development торонто

Өдөр 2.70% Сар Жил

aspire Mining австрали

Өдөр 0.02% Сар Жил

rio tinto австрали

Өдөр 0.69% Сар Жил

IV/17 IV/17 IV/17 IV/17V/09 V/09 V/09 V/09

Өдөр 2.78% Сар Жил

turquoise Hill resources ltd торонто1.71.61.51.41.3

0.210.200.200.200.190.18

0.030.020.020.020.02

10210098969492

2019 оны эхний улиралд Erdene resource Development компанийн эргэлтийн хөрөнгө 2.9 сая канад доллар хүрч, өмнөх оны эцсээс 70 гаруй хувиар өссөн байна.

тайланд тусгаснаар тус компанийн удирдлага “Энэхүү хөрөнгө нь 2019 оны III улирал хүртэлх төлөвлөсөн хөрөнгө оруулалтад хүрэлцээтэй. Цаашдаа нэмэлт хөрөнгө оруулалт татах хэмжээ, хугацаа нь зах зээлийн нөхцөлөөс хамаарна” гэж дүгнэжээ. тус компани “хөндий” төслийн 2019 оны өрөмдлөгийн

ажлаа эхлүүлээд байгаа бөгөөд анхны хөрөнгө оруулалтыг 32 сая ам.доллар гэж тооцоолж байна. уурхайн ашиг лалтын хугацаа найман жил. Жилд дунджаар 51200 унц алт олборлох боломжтой аж. Цаашид нэмэлт хайгуул, худалдан авалт хийснээр жилд 100 мянган унц хүргэх боломжтой гэж тус

Б.дашнямШинжээч

2.9 сая канад долларын эргэлтийн хөрөнгө

2019 оны эхний улиралд

өмнөх оны эцсээс

компанийн гүйцэтгэх захирал Питер акерли онцолж байв.

Erdene resource Development компани 2017, 2018 онд алдаг дал-тай ажиллаж, мөнгөн урсгал нь сөрөг утгатай гарч байжээ. 2019 оны эхний улирлын байдлаар алдаг дал нь 102 сая канад доллар байна.

70%өссөн