ЗГМ - UBinfo.mn - UBinfo.mn · 2019. 8. 27. · 2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858) ~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ... The Observer сонинд

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 0 8 5 8

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

УЛААНБААТАР2018.03.22

ҮҮЛ БАГАСНА

7° -6°

УЛС ТӨРГХ-ны сайд Кыргыз улсад ЭСЯ нээн ажиллуулах тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн барив.АНУ-ын Конгрессын гишүүд ирэх тавдугаар сард Монголд айлчилна.Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өнөөдөр Увс аймагт ажиллаж, иргэдтэй уулзалт хийнэ.Ө.Энхтүвшин: Наадам хүртэл хурдан морины уралдаан зохион явуулахыг хориглъё.

ЭДИЙН ЗАСАГИргэдийн цалингийн зээл2.03 их наяд төгрөгтэй тэнцэж байна. Газрын тосны салбар төсөвт 39.4 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ. Монголын борлуулалтын менежерүүдийн индекс өсөлтийн бүсэд шилжлээ. Morgan Stanley хөрөнгө оруу-лал тын өгөөж өндөртэй түүхий эдээр хөнгөн цагааныг нэрлэв. ТОП 20 индекс 21552.81 нэгж болж, 0.59 хувиар өсөв.

НИЙГЭМӨнөөдрийн байдлаар 190 гаруй мянган иргэн газраа өмчилж авчээ. Улсын хэмжээнд мал төллөлт 18 хувьтай байна.2015-2017 онд улсын хэмжээнд 17.7 мянган га талбайг ойжуулжээ. Казах ястнуудын 52 хувь нь 25-аас доош насныхан байна.

ДЭЛХИЙCambridge Analytica-ын захи-рал Александр Никс өгөгдлийн маргааны улмаас огцорлоо. Бээжин “Хятадын дуу хоолой” гадаад нэвтрүүлгийн агентлаг байгуулахаа зарлав. Италид шинэ танхим байгуу-лахад С.Берлускони саад хийж магадгүй байна. Германы 840000 гаруй жижиг бизнесмен ирэх таван жилд тэтгэврийн насанд хүрнэ. Amazon мягмар гарагт дэлхийн хоёр дахь өндөр үнэлгээтэй компани боллоо.

2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

“Монголд ирснээ азтай тохиолдол гэж боддог”4G технологи хөгжсөн байхад цаг барихгүй байна гэдэг анхаарах ёстой зүйл. > 6

Швейцартай хамтран шалгаж байгаад нь олзуурхаж байнаШүүхээр асуудлыг шийдвэрлэж дуустал хүнийг гэм буруугүй гэж үздэг. > 2

Хятадын "Холливуд мөрөөдөл" хөрөнгө оруулагчдыг өдөөж байна

Amazon Alphabet-аас алдрыг нь булаалаа

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Бидэнд сэтгэл байвал хэнээс ч дутахгүй хөгжих боломж бий гэдэгт би итгэдэгП.Жасрай

ЦАГ АГААР

Орон сууцны зээлийн хүртээмж буурснаар урьдчилгаа төлбөрт зориулсан иргэдийн хуримтлал лангуу руу урсаж, зах зээлийн зарчмаар тогтворжоод байсан үнийн өсөлт, нийгмийн даатгалын сангийн алдагдал зэрэг асуудал дахин сэргэж эхэллээ. 11

С.Батсайхан / ЗГМ©

ЗГМ: СЭДЭВ

Хувийн мэдээллээ өөрөө л хамгаал

АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сон г у ул и й н ү р д ү н д нөлөөлөхөөр хэрэглэгчдийн Facebook хуудасны мэдээллийг хулгайлсан тухай мэдээлэл олон нийтийн анхаарлыг татаад байна. The Observer сонинд Cambridge Analytica пүүсийг

CITIC групп CEFC-ийн хувьцааг худалдан авахаар хэлэлцэж байна

Хэнри Сэндер, Люси ХорнбиБНХАУ-ын төрийн мэдлийн

санхүү, дэд бүтцийн конгломерат CITIC групп эрчим хүчний CEFC группийн хувьцааг худалдан авах яриа хэлэлцээ өрнүүлж байна. CEFC-ийн тэргүүн Йе Жянминийг Хятадад баривчилсны дараа хан уг яриа хэлэлцээ эхэлснийг мэдээлэлд ойр эх сурвалж батлав. Урьдчилсан шатандаа яваа яриа хэлэлцээ түвэгтэй. Учир нь, CEFC групп ОХУ-ын газрын тосны “Роснефть” компанийн хувьцааны 14 хувийг таваарын арилжаач Glencore, Катарын хөрөнгө оруулалт удирдах газраас есөн тэрбум ам.доллараар 9

худалдаж авах төлөвлөгөөтэй. АНУ-аас ОХУ-ын хүндтэй

биз нес менүүдэд тавьсан хоригт CITIC болон Хятадын бусад ком пани болгоомжтой ханддаг. Уг хоригт “Роснефть”-ийг эзэм -шигч, Игорь Сечин багтаж байгаа. Тэр бол Владимир Путиний ойрын холбоотон юм. “Роснефть”-ийн хувь цааг зарах яриа хэлэлцээ хэвээр үргэлжилж буйг Glencore-ын ерөнхий захи рал Айван Глазен берг мягмар гарагт хөрөнгө оруу лагч нартаа мэдэгдэж тайвшруулав.

Г.БилгүүнЗГМ

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2398.69 378.84 41.75

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД

98.7500.06%

ХУРАЛДАЙ БОНД

114.020.00%

67551.44%

ГЭРЭГЭ БОНД

100.080.03%

13160.37%

ЗГ ИРГЭДИЙГ ОРОН СУУЦЖУУЛАХ ХӨТӨЛБӨРӨӨСӨӨ УХРАВ УУ?

Confidential geological information acquired from Russia

MMHI receives Geological surveys archived in Russia. > 7ZG

M DA

ILY

ТОП-20 индекс(нэгжээр) 30,000

25,000

20,00015,00010,000

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

NSO©

Analytica-тай хамтран ажиллаж, 6.2 сая ам.доллар төлжээ.

Н и й г м и й н с ү л ж э эн д хувийн мэдээллээ ямар нэг цензургүйгээр байрлуулдаг, цахим сүлжээ, мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай хомс мэдээлэлтэй монголчуудын хувьд энэ нь сургамж болохуйц маш том жишээ болж байна.

Тэмүүжин

Сүхбаатар

Мандухай

Чингис

Бөртэ

Цэдэнбал

Намнансүрэн

Дандар

Ренчин

Чойбалсан БодооАтилла 7157

4450

951

583562

354

232

218

10239 5 5

Монголчууд хүүхдэдээ түүхэн

хүмүүсийн нэр өгөх нь түгээмэл

50 сая цахим хэрэглэгчийн профайлыг ашиглан, 2016 оны АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн санал хураалтад нөлөөлөх хуурамч цахим систем байгуулсан байж болзошгүй талаар бичжээ. АНУ-ын холбооны сонгуулийн хорооны баримтаас харахад, Трампын сонгуулийн багийнхан 2016 оны зургадугаар сард олон нийтийн саналыг өөрчлөхөд Cambridge

өмнөх сонгуулиас хойших таван жилийн хугацаанд 68 сая хүнийг ядуурлаас гаргасан гэдгээ бардам мэдэгдэж байна.

Харин бид хөрш улсынхаа хөгжлийн бэлээхэн жишээнээс шүүрээд авах бус, эсрэг зүгт алхсаар байгаа нь улс орныг бүр туйлдуулж гүйцлээ. Ялангуяа засаг солигдох бүрт өмнөх намын хийснээ үгүйсгэж, муулж, га цааж, хориглодог байдал би дэнд хамгийн том чөдөр, тушаа болж байна. Үнэнийг хэлэхэд энгийн иргэдийн хувьд юм хийж л чадаж байвал төрийн толгойд хэн байгаа нь ямар ч ялгаагүй.

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

Г.Баярсайхан@bayarsaikhanZGM

Эдийн засгийн хөтөлбөр намын өмч биш

Урд хөрш БНХАУ хөгжлийн бодлогоо олон жилээр тодор-хойлж, түүнийгээ чандлан мөрдөж чаддаг онцлогтой улс. Төрийн эрхэнд хэн ч гарсан ерөнхий чиг шугамаасаа хазайна гэж үгүй. Дэлхийн хөгжлөөс хол хоцорсон, дайны хөлд нэрвэгдсэн ядруухан улс богино хугацаанд хөл дээрээ бат зогсож, дэлхийн тэргүүлэх эдийн засгийн нэгд тооцогдох болсны нууц жор ердөө л энэ. Саяхан болсон намын Их хурал дээр тус улсын удирдагч Ши Жиньпин 3

5

Шүүхээр асуудлыг шийдвэрлэж дуустал хүнийг гэм буруугүй гэж үздэг

Б.ТогтохЗГМ


2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858)2 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

Улс төр

Огноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Дээврийн зиг-заг төмөр нийлүүлэлт сонгон шалгаруулах тендер ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МС-2018/072

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Дээврийн зиг-заг төмөр” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь тендерт санал болгож үнийн

дүнгээс багагүй байна. /2016,2017 он/2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож үнийн

дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: Сүүлийн 2 жил буюу 2016, 2017 онуудын жил

бүрийн дүн нь тендерт санал болгож үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажил гүйцэтгэсэн байна. Тендерийн хамт Тендерт санал болгож үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцүү тендерийн баталгаа төгрөгөөр ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд

оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ний өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй. Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 312, 313 тоот өрөө Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс

Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАОгноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Зуухны тоосны шугамын 45,90 градусын ф660 мм-н булан нийлүүлэлт сонгон шалгаруулах тендер

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МС-2018/074“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Зуухны тоосны шугамын 45,90 градусын ф660 мм-н

булан” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим

тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.



дүнгээс багагүй байна. /2016,2017 он/2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож үнийн



оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ний өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.


Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 312, 313 тоот өрөө Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас

7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

Швейцарын ерөнхий про-куророос тус улсын хэд хэдэн банкинд байрлаж буй хэд хэдэн дансыг царцаасан. Уг данснуудын нэг нь Сангийн сайд асан С.Баярцогтынх бөгөөд, түүнийг “Оюутолгой” ордыг ашиглуулах хөрөнгө оруулалтын гэрээг Riо Tinto компанитай байгуулахдаа авлига авсан байж болзошгүй хэмээн үзэж байгаа юм. Учир нь нэр бүхий данснуудыг битүүмжилсэн данснуудын нэгээс нь Сангийн сайд асан С.Баярцогтын данс руу 10 сая ам.долларын шилжүүлэг хийсэн болохыг тус улсын ерөнхий прокуророос тогтоосон хэмээн олон улсын Reuters агентлаг мэдээлсэн юм. Үүнтэй зэрэгцэн Авлигатай

УИХ-ын гишүүн Ч.Улаантай ярилцлаа.

-Сүүлийн үед “Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээ олон нийтийн анхаарлыг татаж байна. Үүнийг дагаад олон үйл явдал өрнөж буй. Зарим хүн гэрээнд өөрчлөлт оруулах боломж хэмээн үзэж байгаа. Үүнтэй та санал нийлж байна уу?

-“Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээг сайжруулах зайлшгүй шаардлага байгаа. Анх энэхүү гэрээг байгуулах үед олон асуудал учир битүүлэг явагдсан. Тухайн үед УИХ “Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулах чиглэл өгсөн 39 дүгээр тогтоолыг баталсан. Харамсалтай нь, Засгийн газар энэхүү тогтоолыг удирдамж бол гоогүй. “Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээг шууд байгуулчихсан. Хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулсны дараа хувь нийлүүлэгчдийн гэрээг зурсан. Гэхдээ өмнөх

гэрээнд заасан нөхцөлүүд улам дордсон. Үүнээс хойш буюу өнөөдрийг хүртэл нэмэлт гэрээ байгуулах бүртээ монголчуудад ашиггүй болж ирсэн. Үүний тод жишээ бол Дубайн гэрээ. Тиймээс “Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээг үндсээр нь эргэж харах ёстой. Өнөөдөр өрнөж буй үйл явдал гэрээнд өөрчлөлт оруулах боломж хэмээн харж байна.

Аливаа үйл явдлыг мартаж болно, гэхдээ уучилж болох гүй гэдэг үг бий. Хэзээ ч мар таж, уучилж болохгүй зүйл бол “Оюутолгой”-н хөрөнгө оруулал-тын гэрээ байгуулсан үйл явдал.

-Та 2012 онд Сангийн сай-даар томилогдсон даруй даа “Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд шал-галт хийсэн. Гэвч хяналт шал гал тын үр дүн төдийлэн гарсангүй?

-2012 онд байгуулагдсан Засгийн газраас Ажлын хэсэг байгуулагдаж, “Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээний эхний үе шатны хэрэгжилтийн явцад баримтын шалгалт хийсэн. Шадар сайд Д.Тэрбишдагва, Уул уурхайн сайд Д.Ганхуяг болон

Сангийн сайдаар ажиллаж байсан миний бие Ажлын хэсэгт багтаж орсон. Шалгалтын явцад Хөрөнгө оруулалтын гэрээ болон Монгол Улсын хууль тогтоомжийг зөрчсөн олон баримт илчлэгдсэн. Мөн харилцан ашигтай байх гэрээний зарчим алдагдсан болох нь ч нотлогдсон. Ажлын хэсэг жил гаруйн хугацаанд ажиллаж,

Монгол Улсад байхгүй байсан санхүүгийн баримтыг хилийн чанадаас авчирч шалгасан. Ажлын хэсгийн дүгнэлтийг цаашид гүнзгийрүүлж шалгах шаардлага бий. Эхний ээлжинд тус компанийн гүйлгээг баримтжуулсан. Гэтэл баримттай атал зөрчилтэй асуудал олон байгаа. Тухайлбал, үнийг нэмсэн, гэрээнд тусгагдсан зарим ажлын өртгийг өсгөсөн гээд олон зөрчил байсан юм. Өгсөн зээл тусламж бүрээ өр болгон тооцож, өгсөн өдрөөс нь хүү бодож байсан. Мөн улирал тутам хүүгийн хүү бодож байсан зэрэг олон баримтыг илүү гүнзгийрүүлж судлах шаардлага байсан юм. Гэхдээ энэхүү үйл явцыг үргэлжүүлэх сонирхол улстөрчдөд байгаагүй.

-“Оюутолгой”-н Хөрөнгө оруулалтын гэрээг шалгасан нь Н.Алтанхуягийн тэргүүлж байсан Засгийн газар огцрох үндэс болсон хэмээн хэлж байна уу?

-Амьдрал бол үнэний шалгуур. Ард түмэн хэн нь хэрхэн ажиллаж байсныг харж байгаа байх. Н.Алтанхуягийн тэргүүлж байсан шинэчлэлийн Засгийн газар Оюутолгойн Хөрөнгө

оруулалтын гэрээнд ажил хэрэгч хандаж байсан. Тооцоо судалгаатай, гэрээний үндсэн зарчмыг баримталсан, Монгол Улсын хууль тогтоомжийг мөрдсөн, харилцан ашигтай байх зарчмаа хадгалах гэсэн алхмуудыг шат дараатай хийж байв. Энэ үйлдэл бусдад таалагдаагүй байх.

Дараагийн Засгийн газрын хийсэн алхмуудыг ард түмэн санаж байгаа. Өмнө хүлээн зөвшөөрдөггүй байсан бүхий л зүйлийг үг дуугүй зөвшөөрсөн. Өнгөрсөн жилүүдийнх нь хөрөнгө оруулалтын тайланг тав хоногийн хугацаанд үг дуугүй батлах үүрэг хүлээсэн шүү дээ. Гэтэл тэр хөрөнгө оруулалтын тайланд олон зөрчил байгааг олон нийтэд ил болгосон. Тухайлбал,

2012-2014 оны тайланд шалгалт хийхэд 3.2 тэрбум ам.долларын санхүүгийн зөрчил илэрсэн. Санхүүгийн зөрчил бол анхан шатны баримт, хууль эрх зүйн үндсээр батлагддаг зүйл. Өөрөөр хэлбэл, баримтаар нотлогдсон зөрчил гэсэн үг. Угтаа бол зөрчлийг арилгаж, хохиролгүй болгох ёстой. Түүнээс биш үг дуугүй тав хоногийн хугацаанд шууд батлах ёсгүй.

-Өнөөгийн Засгийн газар Rio Tinto компанитай хэлэлцээрийн ширээний ард сууж, зээлийн хүүнд хөнгөлөлт авах талаар ярьж байна. Үүнээс өөр боломж бий юу?

-Хөнгөлөлт авах талаар ярих ёсгүй. Орд газраа харилцан ашигтай ашиглах Хөрөнгө оруулалтын гэрээгээ шинэчлэх талаар ярих ёстой. Өөрийнхөө баялгийг гаднынханд өгчихөөд хөнгөлөлт гуйх нь хэзээ ч байх ёсгүй зүйл. Монголын баялгийг зүй зохистой үнэлж, олсон ашиг орлогоо харилцан ашигтай байдлаар хуваах нь чухал. Хэн хэнийгээ хүндэтгэж, хөрөнгө оруулалтын гэрээгээ дагаж, Монгол Улсын хуульд захирагдаж ажиллах ёстой юм.

Швейцартай хамтран шалгаж байгаад нь олзуурхаж байна

тэмцэх газар Швейцарын ерөнхий прокурортой хамтран С.Баярцогтод холбогдох хэргийг шалгаж буйгаа зарласан юм. Мөн Ардчилсан намын Улс төрийн зөвлөл өнгөрсөн мягмар гарагт хуралдаж, С.Баярцогтыг намын гишүүнчлэлээсээ хасах шийд-вэрийг гаргасан.

Тэгвэл Сангийн сайд асан С.Баярцогт лхагва гарагт

мэдээлэл хийж, энэ бүх асуу-далтай холбоотой тайлбар өгөв. Тэрбээр “Швейцарын банкинд ямар нэгэн данс эзэмшдэггүй. Одоогоос 10 жилийн өмнө надад тусалсан Монголын нэртэй бизнесмэний данс Швейцарт байгаа. Одоо үүсээд байгаа хэргийг шийдвэрлэсэн хойно тэр данснаас мөнгийг нь гаргаж өгөх байх. “Оюутолгой”-н хөрөнгө

оруулалтын гэрээг байгуулаад ес дэх жилийн нүүр үзэж байна. Авлигатай тэмцэх газар Швейцарын ерөнхий прокурорын байгууллагатай хамтран ажиллаж, надтай холбоотой асуудлыг эцэслэн шийднэ гэдэгт итгэж байна. Бүгдийг нь шалгаж, үнэн мөнийг тогтоох ёстой. Авлигатай тэмцэх газар Швейцартай хамтран шалгаж

“Оюутолгой”-н гэрээ үнэхээр шударга хийгдсэн гэдгийг харуулна. Гэхдээ би харуулах юм биш. Швейцарын хууль шүүхийн байгууллага болон Монгол Улсын Авлигатай тэмцэх газар тогтооно.

Бизнес итгэл дээр тогтдог. Гурван парламент, дөрвөн Засгийн газар дамжаад хийж чадаагүй гэрээг би хийж чадсан. Миний хажууд нэг ч сайд, УИХ-ын гишүүн бай-гаагүй. Улстөрчид эрсдэлтэй зүйл хийж байж энэ улс орон хөгжинө. Түүнээс биш попу-лист амлалт хэрэггүй.

Манай улс хоёр хөршөөсөө шууд хамааралтай болох-гүйн тулд гуравдагч улстай харь цах ёстой. Оюутолгой бол гуравдагч хөршийн том хөрөн гө оруулалт. Гэрээг хийсэн хүмүүсийг шалгаж байгаад хөрөнгө оруулагчаа сольё гэх нь хаанаас гарах бодлого вэ.

Ардчилсан намын гаргасан шийдвэр бол маш эмгэ-нэлтэй. Надаас ямар нэг тайлбар аваагүй. Шүүхээр асуудлыг шийдвэрлэж дуустал хүнийг гэм буруу-гүй гэж үздэг. Манай намын удирдлагууд дуулиан шуугианыг ашиглаж намайг намаасаа хөөлөө. Энэ байдал аажмаар явсаар дарангуйлал болдог юм.

байгаад нь олзуурхаж байна. Би өөрийгөө болон гэр бүлээ аваад явах хэмжээний оюун ухаан болон бизнесийн бүрэн чадвартай. Хувь хүнд их хэмжээний мөнгө хэрэггүй. Аз жаргалтай амьдрах нь өөрийн хүсэл зоригоос хамаарна. Гэхдээ хардах эрх хүн бүрт бий гэсэн уриан дор улс төрийн өрсөлдөгчөө зайлуулах, эсвэл Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын тулгуур болсон томоохон төслийн нэр хүндийг унагаах, зогсоох, оролцогч талыг өөрчлөх гэсэн хүсэл сонирхол гаднын улс орон, компаниудад үргэлж байдаг” хэмээв.

Тэрбээр мэдээллийн төгсгөлд “Үнэхээр надад буруу байна гэж хариуцлага тооцох юм бол би нэр төртэй үүрнэ” гэдгээ тодотгов. Түүний хэвлэлийн бага хурал дээр өгсөн мэдээллээс онцлох үгийг эшлэн хүргэе.

БАЙР СУУРЬ

Ч.Улаан: Оюутолгойн Хөрөнгө оруулалтын гэрээг өөрчлөх боломжтойБ.Даваатогтох@datoZGM

ЭШЛЭЛ

Би Швейцарын банкинд ямар

нэгэн данс эзэмшдэггүй

Өнөөдөр өрнөж буй үйл явдал

гэрээнд өөрчлөлт оруулах боломж

түүний санаа зөв байсан ч ажлыг нь элдвээр харлуулсаар байгаад дууссан түүх бий.

Мянганы зам бол Н.Энхбаяр болон МАН-ын санаачилсан бас нэг том ажил. Гэвч тухайн үед “Мянгуужингийн зам” зэрэг элдвээр шүүмжилж, бүтэхгүй мөрөөдөл гэж унтраасаар байгаад зогсоож орхисон түүх ч саяхных. Хэдийгээр муу нэр, луу данстай ч Н.Энхбаяр яах аргагүй энэ хөтөлбөрийн автор нь. Чухам энэ байдал дараагийн эрх баригчдад таалагдаагүй тул урагшлуулахыг

огт хүсээгүй. Гэхдээ хөтөлбөрийг муучлаад, ад үзээд байсан нөхөд эцэст нь хүлээн зөвшөөрч, зам тавихаас аргагүйд хүрсэн. Үр дүнд нь одоо бараг л бүх аймаг нийслэлтэй хатуу хучилттай замаар холбогдлоо. Хэрэв тухайн үед олигтой дэмжээд өгсөн бол зам харилцаа хавьгүй эрт сайжирч, тэр хэрээр хөгжил ирэх байлаа. Хамгийн сүүлд л гэхэд АН-ын эхлүүлсэн Сайн оюутан, Сайн хашаа, Сайн хувьцаа хөтөлбөр болоод гэр хорооллыг орон сууцжуулах хөтөлбөр дараагийн засаг гарахтай зэрэгцэн ор мөргүй алга болов. Уг нь дэмжээд үргэлжлүүлсэн бол ашиг тусаа өгөхөөр хөтөлбөр байсан ч АН санаачилсан гэдэг ганц шалтгаан үүнийг үр дүнгүй болгоход хангалттай байжээ.

Энэ мэтээр бусдын хийснийг гацааж зогсоосны үр дүнд бид юу хожив. Харин ч өөр төсөл боловсруулж, хөгжлийн өөр гарц хайх хооронд төсвийн

2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858)

Нийтлэлчийн булан

3ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

Сайн хөтөлбөр эхлүүлсэн бол аль нэг намынх гэж нүд үзүүрлэмээргүй байгаа юм

◄1Үнэхээр бүрэн эрхийнхээ

хугацаанд гарт бариг даж, нүдэнд харагдахуйц бүтээн байгуулалт хийж, улс орныг өөд татаад байвал тэр нам дөрөв байтугай 40 жил төр барьсан ч яадаг юм. Харамсалтай нь бидэнд энэ дэвшлийг харах хувь дутав.Оронд нь улстөрчдийн бохир заваан хэрүүл дунд нүдүүлсээр байгаад бүгд гутранги үзэлтэй болж байх шиг.

Уг нь зарим нөхөд эрх мэдэлтэй байх үедээ ганц нэг гайгүй юм санаачилж эхлүүлэх юм. Харин албан тушаалаасаа буусных нь дараа нөгөөхийг нь үргэлжлүүлнэ гэж санасны гарз. Энэ миний юм биш, тэр намынх болохоор үргэлжлүүлж болохгүй гэсэн бодлоор ханддаг нь нууц биш.

Ямар ч хөгжил уламжлалынхаа сайн талыг үргэлжлүүлж, бурууг нь засаж шинэчлээд явдаг жамтай. Амжилттай явж буй хөгжлийн түүх бүгд ийм. Гэвч улаан, цэнхрээрээ хэт их ялгардгаас болж хэчнээн олон төсөл хөтөлбөр, санал санаачилга замынхаа голоос бүдрэв ээ.

Хамгийн энгийн жишээ бол Улаанбаатарын утаа. Үе үеийн хотын удирдлагууд Засгийн газартайгаа нийлээд утааны эсрэг дайн зарлаад л байна. Харин сонгуулийн дараа гарч ирсэн нөгөө нам нь “Эдний хийсэн бүх юм буруу. Одоо утааг ингэж бууруулах ёстой. Бууруулах арга замыг судалж байна” гээд хэдэн жил гүйнэ. Ингээд баахан мөнгө үргүй хоосон зарцуулсны эцэст утаа бахь байдгаараа үлддэг дүр зургийг бид хэчнээн ч жил харав.

Л.Гүндалай элдвээр хэлүүлдэг ч гэсэн Эрүүл мэндийн сайд байхдаа нэгэн чухал хөтөлбөр санаачлан эхлүүлснийг хүмүүс одоо мартсан байх. “Эрүүл монгол хүн” хөтөлбөрийн хүрээнд хүн бүрийг урьдчилсан шинжилгээнд хамруулах томоохон кампанит ажил өрнүүлсэн юмдаг. Өвдсөн хойно нь өндөр үнэтэй эмчилгээ хийх биш, өвчлөхөөс урьдчилан сэргийлэх системийг нь бий болгох гэж оролдсон. Гэвч үр дүнд хүрээгүй. Хэрэв тухайн үед дараагийн нам нь хөтөлбөрийг улам сайжруулаад, цааш үргэлжлүүлсэн бол монголчууд бөөн бөөнөөрөө хорт хавдраар хорвоог орхидог өнөөгийн гунигтай байдал бага ч болов буурах байсан гэж учир мэдэх хүмүүс ярьдаг юм билээ. Харин Л.Гүндалай эхэлж санаачилсан, Ардчилсан намын автортой болохоор дараагийн эрх баригчид

нь сайхан санаачилгыг унтрааж орхисон юм.

С.Баярыг Ерөнхий сайд байхад Атрын III аяныг санаачлан хэрэгжүүлсэн нь бас л том дэвшил. Нэг хэсэг бид идэх гурил, хүнсний ногооныхоо ихэнхийг импортоор авдаг байсан нь үнэн. Харин энэ аяны хүрээнд дотоодын хэрэгцээгээ 100 хувь хангаад зогсохгүй гадаадад экспортлох хэмжээнд хүрсэн. Гэвч С.Баярын эхлүүлсэн, МАН-ын автортой болохоор АН олигтой дэмжээгүй, бас л зогсоож орхисон. Уг нь сайн хөтөлбөр эхлүүлсэн бол аль нэг намынх гэж нүд үзүүрлэмээргүй л байгаа юм.

“Ард иргэдийнхээ болон улс орны өмнө хариуцлагаа хүлээх үүрэгтэй улс төрийн нам нь “хэн нь илүү популист вэ” уралдаанд оролцон явах юм. Тэд улс орныг хөгжүүлэх бодлого хэрэгжүүлэх бус сонгогдох гэсэн цорын ганц л зорилготой. Улстөрчид, төрийн

албан хаагчид нэг баг болон хөтлөлцөөд явдаг тохиолдол өнгөрсөн 25 жилд бараг үгүй дээ. Тиймээс сонгуулийн дараа засаг, дарга нар солигдон боловсон хүчний “газар хөдлөлт” болдог. Энэ хоёр хамтарч сурах хүртэл, төрийн албан хаагчид улстөржихөөс ангижиртал хөгжил дэвшлийн талаар мөрөөдөх ч хэрэггүй бололтой” хэмээн Ерөнхий сайд асан Р.Амаржаргал бичсэн нь юутай үнэн.

Өөр намын автортой болохоор дэмжилгүй унагадаг энэ мэт жишээг дурдаад байвал чамгүй урт үргэлжилнэ. Өдгөө Дубайн гэрээ гэх хэргээр элдвээр шүүмжлүүлж буй Ч.Сайханбилэг Мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн газрын дарга байхдаа айл бүрийг компьютержуулах аян өрнүүлж нэг хэсэг явсан. Мэдээлэл, технологийн эрин зуунд хойч үеэ эртнээс бэлдэх ёстой гэсэн

мөнгө үр ашиггүй урссаар байна. Хамгийн гол нь бүгдээс үнэтэй цаг хугацааг алдаж, тэр хэрээр дэлхийн хөгжлөөс гээгдэж хоцорлоо.

Сонгууль дөрвөн жил тутам болдгоороо болно. Аль нэг нам ялах л байх. Гэхдээ Монголын хөгжлийн бодлого гэж өөр шүү гэдгийг намын тархинд байгаа хэдэн нөхдөд яаж ойлгуулах вэ. Улс орны хөгжил, ард иргэдийн өдөр тутмын амьдралд нэмэр болохуйц сайн ажил бүхэн аль нэг намын өмч биш юм шүү гэдгийг хэзээ ойлгох бол. Нэгнээ үгүйсгэж, нэгнийхээ хийсэн бүтээснийг баллуурдаж, харлуулдаг муухай зангаас чинь иргэд үнэндээ залхаж гүйцлээ. Бусдын хийсэн сайн зүйлийг хүлээн зөвшөөрч, түүнийг нь цааш улам баяжуулан хөгжүүлэх соёл манай улстөрчдөд огтоос алга. Ийм байхад бид Р.Амаржаргал гуайн хэлсэнчлэн хөгжил дэвшлийн талаар мөрөө-дөөд ч хэрэггүй бололтой.

Эдийн засгийн хөтөлбөр намын өмч биш

Бусдын хийсэн сайн зүйлийг

хүлээн зөвшөөрөх соёл манай

улстөрчдөд алга

2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858)4 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

Би үйлдвэрлэгч

0 0 8 5 8

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАВААДОРЖ

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Даваатогтох

Утас: 99901637

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.Баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Утас: 99903581 99903578 99909472 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Б.Энхжаргал

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕДАКЦ

ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА

ХАЯГ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

анх сургалтад сууж, харилцагч боллоо. Бүх сургалтуудад нь сууж, олон зүйл мэдэж, бү тээг дэхүүнээ хөгжүүлж эхэл сэн. Хөлбөмбөг, йогаар хи чээл лэдэг хүмүүстэй уулзаж, уут, цүнх нийхээ юуг нь сайж руу лахыг хүсэж байна гэдгийг мэдсэний дараа цүнхээ сайжруулсан юм. Хөлбөмбөгийн багуудаас судалгаа авсан. Тамирчдын цүнхийг харж, юу нь дутаг далтай, яаж сайжруулбал тэдэнд илүү хэрэгтэй бол гэх мэтийг асуун, цүнхнийхээ шипи хийх тасалгааг агаар нэвтрүүлдэг болгосон.

-Хоёр жилийн өмнө хийж эхэлсэн шипиний уут ямар ямар бүтээгдэхүүнийг “араа саа дагуулав”?

-Байгууллагын семинарт зориулсан захиалгын уут, урдаа шипи хийдэг, агааржуулалттай, нурууны хэсэгтээ гар утсаа хийх боломжтой хөлбөмбөгийн үүргэвч, шипиний цүнх, ариун цэврийн хэрэглэл, чихэвч, цэнэг лэгчний уут оёж байна. Мөн йогийн цүнхний хоёр заг вар, фит несийн эрэгтэй, эмэг тэй цүнх гаргахаар ажиллаж байна.

Цүнхэн доторх зүйлсийг цэгцтэй байлгах нь бидний нэг зорилго. Тиймээс спорт цүнхэндээ жижиг уутнууд дагалдуулъя гэж бодсон. Жишээлбэл, хөлбөм бөгчдөд зориулсан үүргэвчинд гутлаа хийх жижиг уутыг, эмэгтэй фитнесс йогийн цүнхэнд ариун цэврийн

хэрэглэл, чихэвч, залгуур хийх жижиг уутнууд дагалдана.

Спортоор хичээллэдэг залуус их хөлрөмтгий. Бэлтгэлийн дараа гутал нь их хөлстэй болж, цааш-лаад эвгүй үнэр орох магадлалтай. Тиймээс цүнх, дан уут нь агаар нэвтрүүлэх хэсэгтэй байх хэрэгтэй. Спорт болгон өөрийн онцлог той, өөрийн тоноглолтой. Уламж-лалт цүнх тэр бүр хэрэглээнд нь тохирдоггүй.

Нөхөр тань хөлбөмбөг тог-ло дог гэхээр анхны худалдан авагчдаа төвөггүй олжээ?

-Манай нөхрийн хамт тог лодог залуус миний анхны ху далдан авагчид. Дараа нь facebook хууд-саар дамжуулаад фанат залуус зорьж ирдэг байсан. Дэмж дэг багийнхаа логоны дор нэрээ би-чүүлнэ. Бас багуудад өөрийн нэрээр захиалж хийлгэх боломжтой.

Хүүхдээ хардаг ээж нар то хир-сон ажлаа хийн, орло го той болж байгааг нь харах их сайхан.

-Үнийг нь танилцуулбал?-Йогийн цүнх 65, хөлбөм бө-

гийн үүргэвч 55 мянган төг рөгийн үнэтэй. Жижиг хэ рэгс лийн буюу чихэвч, зал гуур, ариун цэврийн хэрэглэлийн уут 3500 төгрөг.

-Бүтээгдэхүүнээ хаана ху дал-даалж байна вэ?

-“Олимпус” спорт барааны дэлгүүр, Эко маркет, arag.mn, mmarket.mn цахим хуудсаар худалдаалдаг. Борлуулал тын сув-гаа нэмэхээр ажиллаж байна.

Б.Ариунсанаа: Хөлбөмбөг, йогийн гэх мэт спортын цүнхнүүдийг урлаж байна

Та спортоор хичээллэдэг үү? Спорт гутлаас эхлээд элдэв нэмэлт хэрэгслээ цүнхэндээ эмх цэгцгүй авч явна уу? “Би үйлдвэрлэгч” булан энэ удаад бүх зүйл цэгцтэй байхыг бэлгэдсэн “Цэгц” спорт цүнх үйлдвэрлэгчийг танилцуулж байна.

Хоёр жилийн өмнө нөхрийнхөө сонирхлоос санаа авч, ажлаа эхэлсэн Б.Ариунсанаагийн бизнес өөрийн бүтээгдэхүүн, ажлын байртай болтлоо өргөжжээ.

-Анх хөлбөмбөгийн пүүз ний цүнх урлаж байсан гэсэн. Яагаад заавал ийм бүтээг дэхүүн гэж?

-Хоёр жилийн өмнө ажлынхаа хажуугаар нэмэлт орлого олох санаа хайж эхэлсэн. Нөхөр маань сонирхогчдын багт хөл-бөмбөг тоглодог байсан юм. Мөн дулаарахаар дугуй унадаг учраас цүнхний хэрэглээ их л дээ. Юу хийж болох вэ гэж бодож явтал нөхөр маань хөлбөмбөгийн шипиний цүнх оёвол ямар вэ гэв. Тухайн үед оёход амархан юм байна гэж бодоод хийж үзсэн.

Ингээд л фанатуудад зориу-лаад дэмждэг багийнх нь лого, тоглогчийн нэр, дугаартай хийж байлаа. Сарын дотор 50 гаруйг хийсэн. Ингээд facebook хуудас нээж, түүгээрээ борлуулж эхэлсэн. Тухайн үед хүргэлт хийхэд төвөгтэй байсан учраас спорт бараа ны “Олимпус” дэлгүүртэй бүтээгдэхүүнээ борлуулах талаар ярилцсан юм. Тэд дэмжиж, хоёр салбарт нь худалдаалж эхэлсэн. Цүнхээ Их дэлгүүрт борлуулахыг хараад баярлаж байлаа.

Нягтлангийн ажил стресс ихтэй ч цалин нь сайнгүй. Тийм болохоор өөрийн бизнестэй болж, түүнийхээ төлөө зүтгэе гэж бодсон. Зах зээлд хөлөө олтлоо хэцүү байх нь мэдээж.

-Цүнхээ оёхдоо агаар нэвт-рүүлэх талаар харгалзаж хийсэн үү?

-Эхэндээ бодоогүй юм. Лого, дугаарыг гол үнэ цэнээ болгосон. 2017 оны тавдугаар сард Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвд

байхад юу хамгийн хэцүү байв?-Алхам тутамд шийдвэр гаргах

шаардлагатай болдог. Шийдвэр гаргах, санхүүжилт татах их хэцүү байсан. Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвийн дөрвөн сарын эрчимжүүлсэн инкубатор хөтөлбөрөөс тоног төхөөрөм жөөр хангасан ч үйл ажиллагаа явуу-лах гэтэл эргэлтийн хөрөнгө дээр гацчихсан. Тэгээд Нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих газраас зохион байгуулсан, Баян-зүрх дүүргийн гарааны бизнесийг дэмжих тэмцээнд хоёрду гаар байрт шалгарч, улмаар нийслэлд долоон дүүргээс шалгарсан багуудын гурван долоо хоногийн хурдасгуур хөтөлбөрт хамрагдсан юм. Дараа нь хоорондоо дахин өрсөлдөн, хоёрдугаар бай ранд шалгарснаар хоёр жилийн хугацаатай хүүгүй, барьцаагүй арван сая төгрөгийн зээл авсан.

Ингээд өнгөрсөн гу рав дугаар сард ажлын байртай болсон. Дүүр-гийн жижиг дунд үйлд вэрлэлийг дэмжих төв бага тү рээстэй ажлын байраар дэмж дэг. Гарааны бизнес эрхлэг чид нэг дор их хэмжээний хөрөнгө оруу лалт хийх чадваргүй. Бид ч тэгж л эхэлсэн. Гэртээ тур шил тын бү тээгдэхүүнүүдээ хий гээд, эсгүүрээ оёдолч додоо тарааж эхэлсэн юм. Гэр бүлийн хүн маань их түшиг болдог. Түүх судлаач мэргэжилтэй ч гарын ур дүй сайтай учраас нөхөр маань эсгэж, би оёдог байв. Хамгийн анх 200 торны захиалга авсан юм.

-Та олон төрлийн сургалтад тасралтгүй хамрагдсаар бай на. Сургалтад суухын давуу тал юу вэ?

-Алдаа гаргахаас сэргийлдэг. Мэдэхгүй бол алдаа гаргана, түүнийгээ засах гэж цаг алдана. Ингэж яваад шантарна. Би Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвд ирээгүй бол, инкубатор хөтөлбөрт хамрагдаагүй бол шантраад энэ ажлаа орхих байсан. Сургалтуудын ачаар би санаагаа бизнес болгож чадсан. Шантрах, больё гэх үе байсан ч олон хүнээс шалгараад дөрвөн сарын эрчимжүүлсэн инкуба-тор хөтөлбөрт хамрагдсан нь хөшүүрэг болсон. Хөтөлбөрт хам рагдахыг хүссэн ч чадаагүй хүмүүс олон байсан, олон хүн итгэл хүлээлгэсэн учраас ухрах замгүй, хичээх л хэрэгтэй гэж бодсон.

-Шинээр бизнес эрхэлж буй хүмүүсийн хувьд анхны хө рөнгө оруулалт чухал шүү дээ. Оёдлын, логоны машин авах аж лын байр түрээслэх гээд зар дал багагүй. Хэрхэн шийдэв?

-Анхны 50 бүтээгдэхүүний мате-риалын зардлаа өөрөө гаргасан. Ажил хийдэг байсан учраас цалингаасаа зарцуулсан. Сарын хугацаанд 50 цүнх оёод дэлгүүрт байрлуулаад орхи чихсон. Аль багийн логотой цүнх илүү зараг-даж байгааг мэдэхгүй байсан учир идэвхжүүлэлт хийх боломжгүй байв.

Тухайн үед би “Хөгжлийн шийдэл” ТББ-ын хэрэгжүүлдэг “YBM” төслийн сургалтад суу сан юм. Тэндээс Бизнес эрх-лэгч эмэгтэйчүүдийн төв төсөл хэрэгжүүлж байгааг мэдсэн. Ажилтай учраас ер очиж амж-даггүй. Тэгээд жилийн өмнө зориг гаргаад ажлаасаа гарсан. Шууд л Бизнес эрхлэгч эмэгтэй чүүдийн төвд очлоо.

Сургалтаар би хэрэглэгчээ ойлгох, бүтээгдэхүүнээ хэрхэн

Цүнхэн доторх зүйлсийг

цэгцтэй байлгах нь бидний нэг зорилго

хөгжүүлэх, судалгааг яаж авах гээд олон зүйл сурсан.

Хоёр сарын турш тасралтгүй бүх сургалтад нь суусан. Ингээд долдугаар сард тэндхийн ажилтан шиг л бүтэн сар сууж төслөө бичсэн. Сарын дараа “Дөрвөн сарын эрчимжүүлсэн инкубатор” хөтөлбөрт тэнцэв. Энэ хугацаанд их зүйл сураад зогсохгүй, 4.2 сая төгрөгийн тоног төхөөрөм жийн дэмж лэг авсан. Мөн сая төгрөгийн чадавхжих сургалт авах боломжтой болсон. Бөхлөгч, шулуун оёдлын машин, лого буулгах пресс, уурын индүү ч авлаа. Мөн өөрт хэрэгтэй чиг лэлээр ментор сонгож, жилийн хугацаанд зөвлөгөө авах боломж олгосон. Миний ментор бизнесийн зөвлөх хүн байдаг, борлуулалтын талаар их зөвлөгөө өгч, на майг чиг лүүлдэг. Одоо “Ур лах эрдэм” дээд сургуульд ган цаар чилсан технологийн сургалт авч байна.

Өмнө нь бизнес болгочихвол зүгээр санаа гэж бодож явснаас биш, яаж эхлүүлэх, хийх аргаа олохгүй байсан. Спорт цүнх үнэхээр хүмүүст хэрэгтэй юу гэдгийг ч мэдэхгүй явсан. Анхны сур галтад суугаад багш даа санаагаа хэлэхэд багш Liverpool-ийн фанат байж таа раад, их дэмж сэн. Сур-галтаар би хэ рэг лэгчээ ойлгох, бүтээг дэ хүүнээ хэрхэн хөгжүүлэх, судал гааг яаж авах гээд олон зүйл сурсан.

-Өнөөдрийг хүртэл санаагаа ажил хэрэг болгохоор зүтгэж

Огноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: Лейбхер бульдозерын сэлбэг нийлүүлэхТендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2018/42-01

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Лейбхер бульдозерын сэлбэг” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.


Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан

байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна.,2016, 2017 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 100-аас багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 2016, 2017 он тус бүрээр (нотлох баримтын хамт) сүүлийн 2 жилийн дүн Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй гэрээт ажил гүйцэтгэсэн байна.Тендерийн хамт тендерт санал болгосон үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцэх дүнтэй

тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим

системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Захиргааны байр,

3 дугаар давхар, 312, 313 тоот өрөө Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАОгноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22 ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: БКЗ-420-140-10С зуух №6-ын тоосон системийн их засвар хийж гүйцэтгэхТендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2018/88

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “БКЗ-420-140-10С зуух №6-ын тоосон системийн их засварын ажил хийж гүйцэтгэх” тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 100.000 (Зуун мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан

байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил тус бүрийн борлуулалтын орлого нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2016, 2017 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: сүүлийн 2 жил. 2016, 2017он 4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгосон үнийн дүнгээс багагүй байх (2016, 2017 он)5. Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: Шаардлагатай (80кгх/см2-аас дээш даралттай зуухны угсралт)Тендерийн хамт 4,487,000 дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Хүчинтэй байх хугацаа: 2018 оны 07 дугаар сарын 05 -ний өдөр дуусталТендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим

системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23 -ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй, Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Захиргааны байр,

3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357


МЭДЭЭЛЛИЙН ТҮНШЛЭГЧ

2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858)

ЗГМ: Сэдэв


Огноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Уурын 12Х1МФ маркийн отвод нийлүүлэлт сонгон шалгаруулах тендерТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МС-2018/073

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Уурын 12Х1МФ маркийн отвод” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.




дүнгээс багагүй байна. /2016, 2017 он/2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож үнийн



оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23 ний өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.


Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 -р хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө, Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс,

Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357


ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Хөнгөн цагаан, зэс лист, баббит Б83 нийлүүлэлт сонгон шалгаруулах тендер

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МС-2018/063“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Хөнгөн цагаан,зэс лист,баббит Б83” материал нийлүүлэх

тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим

тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.



дүнгээс багагүй байна. /2016, 2017 он/2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож үнийн



оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23 ний өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.



Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357


М.МөнхзулЗамын цагдаагийн уулзварт гүүрэн гарц

барих гэж бай гаатай холбогдуулан Олимпийн гудамжны замыг 1.6 жилийн хугацаанд хаахаар болсон. Тус уулзварыг хаасны дараа тэр хэсгийн замын хөдөлгөөний ачааллыг хэрхэн зохицуулахаар төлөвлөж байгааг нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газрын орлогч дарга Б.Индрагаас тодрууллаа.

-Замын цагдаагийн газрын ойролцоох уулз-варыг 1.6 жи лийн хугацаатай хаа хаар болсон. Хэзээнээс эхэлж зам хаах вэ?

-БНХАУ-ын Зас гийн газрын хөн гөлөлттэй зээлээр хэрэгжиж байгаа энэхүү төслийг 2.5 жилийн хугацаанд гүйцэтгэхээр гэрээнд заасан. Гэхдээ техник, хүн хүчээ нэмээд 1.6 жил болгон шахаж ажиллахаар төлөвлөж байна. Ажил дөрөвдүгээр сарын 1-нээс эхэлнэ. Замын хөдөлгөөнийг Натур худалдааны төвийн замын уулвараас урагших 50 метрээс Homeplaza-гийн арын уулзвар хүртэл хаах юм. Түүнээс Нарны зам болон, 13-р хорооллын Натурын зам хаагдахгүй.

-Энэ хэсэг угаас ачаалал ихтэй байдаг. Хөдөлгөөнийг хаас наар ачаалал улам нэмэг дэх байх. Үүнийг хэрхэн шийдэх вэ?

-Бид мэргэжлийн байгуул лагуудтай хамтран гаргасан концепцоо Засаг даргын зөв лөлийн хурлаар оруулах гэж байна. Энэ хүрээнд туслах зам, орц, гарцыг нэмэх, төмөр замын гармын аюулгүй байдлыг хангах зэрэг концепцуудыг хэлэлцэх юм. Гүүрэн гарц барьж байгаатай холбогдуулан Жаргалан, Баян монгол, Дүнжингарав болон Оддын хотхон хавийн урд хэсгийн ачаалал ихсэх төлөвтэй байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор нүхэн гарцуудыг нэмэх, босоо тэнхлэгийн төв замыг яаж гаргах тухай хэлэлцэнэ. Мөн явган хүний гарц, унадаг дугуйн зам барих, автомашины хөдөлгөөнийг хойшоогоо чөлөөтэй нэвтрүүлэх тал дээр илүү анхаарч ажиллаж байгаа.

-Түр хугацааны гүүр тавина гэсэн байх аа?-Гэрээнд тусгасны дагуу үндсэн гүүрнээс гадна

түр биш байнгын гүүр барих юм. Дүнжингарав хороолол талдаа нэг төмөр бетон гүүр хийнэ. Төмөр гүүрийг хийхэд доод тал нь гурав, дөрвөн сар шаардлагатай. Энэ гүүр нь үндсэн гүүрнийхээ зүүн талд байх юм. Тэр болтол замын хөдөлгөөнийг хэрхэн ачаалал багатайгаар шийдэж болох тал дээр анхаарч ажиллаж байна.

-Замын хөдөлгөөнийг хаас наар нийтийн тээврийн чиглэлд өөрчлөлт орох уу?

-Нийтийн тээврийн чиглэлд өөрчлөлт орохгүй. Харин нийтийн тээврийн нэг чиглэл нэмэгдэнэ. Аль чиглэлээр явуулах тал дээр хэд хэдэн ший-дэл байгаа. Эдгээрээс хамгийн оновчтой гэснээ хурлаар хэлэл цэж батлуулах юм.

ЗГМ: ТОДРУУЛГА

Нүхэн гарц нэмж, босоо тэнхлэгийн зам хийхээр төлөвлөж байна

◄1Сүүлийн үед Facebook цахим

сүлжээнд буй Та урьд насандаа хэн байсан бэ, Таны индиан нэр хэн бэ, Та хэзээ хуримаа хийх вэ зэрэг сонирхол төрүүлэхүйц аппликейшнд нэвтэрч буй нь хувийн мэдээллээ алдах эрсдэлд шууд оруулдаг. Эдгээр цахим хаягт нэвтрэн ороход ямар ч төлбөр төлөх шаардлагагүй. Зөвхөн өөрийн Facebook-ийн хаягаар нэвтрэхэд л хангалттай. Түүнчлэн банкны цахим хуудсанд хандахад ч хувийн мэдээллээ алдаж, санхүүгийн эрсдэлд орохыг үгүйсгэхгүй.

Монголд хараахан бүртгэг-дээгүй ч бусад оронд хэрэг лэгч дийн мэдээллийн “хар зах” хэдийнэ нээгдсэн. Тэнд цахим сүлжээнд нэвтрэх ID, нууц үг авахад Apple ID 15.39 ам.доллар, Netflix-ийн нууц үг 8.32, Paypal-ийн мэдээлэл 247, банкны мэдээлэл 160.15 ам.дол ларын үнэтэй байгаа юм. Тэгэхээр нээлттэй сүлжээнд анхаа рал татсан хуудас бүрт нэвтрэх, санхүүгийн гүйлгээ хийх нь халдлагад өртөх бүрэн боломжтойг харуулж байна.

Энэ талаар Санхүүгийн зохи цуулах хорооноос тод-руулахад “Монгол Улсад одоогийн байдлаар нээлт тэй сүлжээ ашигласнаар сан хүүгийн мэдээллээ алдсан тохиолдол

Хувийн мэдээллээ өөрөө л хамгаалЦахим халдлагад өртсөн 28 аж ахуйн нэгжид 1.7 тэрбум төгрөгийн хохирол учирчээ

бүртгэгдээгүй” гэсэн юм. ЦЕГ-ын статистик мэдээллээр

2014-2016 онд цахим шуудангийн залилан мэхлэх гэмт хэргийн 51 тохиолдол бүртгэгджээ. Үүнээс 21-д эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа бөгөөд 23 иргэнд 860 сая төгрөгийн хохирол учирсан байна. Түүнчлэн 28 аж ахуйн нэгжид 1.7 тэрбум төгрөгийн хохирол учирчээ. Ингээд бодохоор энэ төрлийн гэмт хэрэгт иргэд, аж ахуйн нэгж нийлээд 2.5 тэрбум төгрөгөөр хохирсон байгаа юм. ЦЕГ-ын Эрүүгийн цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх тасгийн дарга С.Ариунболор “Иргэд цахим сүлжээнд оруулж буй мэдээлэлдээ тун болгоомжгүй хандаж байна.

Интернэт банк, цахим ертөнцөд нэвтрэх нууц үгээ

мартахгүйн тулд ихэвчлэн амархан тэмдэгт оруулдаг. Төрсөн он сар өдөр, утасны дугаар, овог нэр, дараалсан тоог оруулах нь элбэг. Уг нь үсэг, тоог хамтад нь агуулсан нууц үг оруулахаас гадна долоо хоног, эсвэл сард нэг удаа солих юм бол халдлагад өртөх эрсдэл багасдаг. Үйлчилгээний байгууллагын нээлттэй сүл-жээгээр орсон тохиолдолд тухайн хүний мэдээлэл серверт нь хадгалагддаг. Сервер муу хамгаалалттай бол мэдээлэл алдагдах бүрэн боломжтой” гэв.

Харин Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны мэргэ-жилтэн О.Энхмөнх “Цахим орчинд баталгаатай үгүй нь мэдэгдэхгүй вэб сайт олширчээ. Хувь хүн мэдээллээ алдах тохиолдол элбэг ажиглагдаж

байна. Манайд ихэвчлэн тусгай зөвшөөрөлгүй, хамгаалалтгүй windows үйлдлийн системийг ашигласнаар халдлагад өртөх нь их байдаг. Иймд интернэт ашигладаг л бол аюулгүйн программ болон хамгаалалт хэрэглэж байгаа эсэхээ байнга хянаж байх шаардлагатай” гэсэн юм. Өнөөдрийн байдлаар манай улсад үүнийг зохицуулах хууль эрх зүйн орчин бүрдээгүй тул иргэд нээлттэй сүлжээ буюу финтек ашиглахдаа хувийн мэдээллээ алдахгүйн тулд боги-но хугацаанд өөрийн нэвтрэх нэр, нууц кодыг шинэ чилж хэвших нь чухал болоод байна.

Интернэтийн аюулгүй байд лыг хамгаалах Symantec, Kaspersky программ үйлдвэр-лэдэг газрын тайлангаас харахад бизнес, банк санхүүгийн салбар халдлагад өртсөн тохиолд лоороо нэгдүгээрт бичигддэг. Хаана их хэмжээний мөнгө эргэлдэж байна тэнд хүний анхаарал, сонирхол төвлөр дөг. Иймд нээлттэй сүл-жээ ашиглаж, гүйлгээ хийснээр санхүүгийн мэдээллээ алдах эрсдэл их байгаа тул хэн нэгэнд найдалгүй өөрсдийн аюул гүй байдлыг хангах, хувийн мэдээллээ хамгаалах нь хамгийн найдвартай арга гэхэд хилсдэхгүй.


2014-2016 онд цахим шуудангийн

51 залилан мэхлэх гэмт хэрэг

бүртгэгджээ

Үйлчилгээний байгууллагын нээлттэй сүлжээгээр орсон тохиолдолд тухайн хүний мэдээлэл серверт нь хадгалагддаг. Сервер муу хамгаалалт-тай бол мэдээлэл алдагдах бүрэн боломжтой.

ХЭРЭГЛЭГ-ЧИЙН

МЭДЭЭЛЭЛ "ХАР ЗАХ"

ДЭЭР ЯМАР ҮНЭТЭЙ ВЭ?

Top 10 VPN©

APPLE ID

БАНКНЫ МЭДЭЭЛЭЛ

NETFLIX-ИЙН НУУЦ ҮГ

AMAZON-ИЙН АККАУНТАД НЭВТРЭХ МЭДЭЭЛЭЛ

PAYPAL-ИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

DATING.COM-Д НЭВТРЭХ МЭДЭЭЛЭЛ

$15.39

$ 160.15

$ 8.32

$ 9

$ 247

$ 2.6

6 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН 2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858)

ЗГМ: Зочин

Эх орноо орхин, хань ижлээ дагаж Монголд ирсэн Элчин сайд нарын гэр бүлтэй хийсэн цуврал ярилцлагыг манай сонин хүргэж буй. Энэ удаа БНСВУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Доан Тхи Хыөнгийн гэр бүл ноён Ли Чиенийг Зочин буландаа урилаа. Сэтгүүлч мэргэжилтэй тэрбээр “Монголд ирээд удаагүй, энд байх цаг хугацаа минь бага ч би нүүдэлчин ахуйтай танилцаж, монголчуудтай хамтарч ажиллаж үзсэний хувьд өөрийгөө та бүхний нэг гэж үздэг” хэмээн яриандаа онцолсон юм.

-Та Хөвсгөл нууранд болсон “Хөх сувд” фестивальд оролцоод ирсэн гэж сонслоо. Зорьж очив уу?

-Тэгсэн. Бас Хөвсгөл аймагтай Вьетнамын Элчин сайдын яам хамтран ажиллахаар болсон. Энэ тухай ярилцахаар Засаг даргатай нь уулзаад ирсэн. Замдаа нэлээн алжаалаа.

-Хөвсгөл аймагтай ямар чиг лэлд хамтарч ажиллах гэж байгаа юм бэ?

-Хөвсгөл нуурыг түшиглэн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, харилцан туршлага судлах, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд Вьетнамын гар урлалыг заалгах, гар урлалын үйлдвэртэй болох, Вьетнамд мах экспортлох гээд олон чиглэлд хамтран ажиллахаар болсон. Бас манай улсын жижиг, дунд бизнес эрхэлдэг хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд явуулдаг бодлогын талаар туршлага судалж, санал солилцлоо.

-Монголд ирээд удаж байна уу?-Хагас жил болж байна. Өвөл

хүйтэн, эрс тэс ч гэсэн монголчууд огт ажрахгүй, өдөр тутмын ажлаа хийгээд явдаг юм байна. Тийм болохоор би ч гэсэн үүнтэй зохи-цож ажиллаж, амьдарч байна. Удахгүй нутаг буцна.

-Та Монголтой анх яаж танилц сан бэ. Өмнө нь ирж байсан уу?

-Ирж байгаагүй. Гэхдээ хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээс Монголын

тухай олон дуулсан. Монгол гэхээр миний санаанд хамгийн түрүүнд ногоон тал нутаг л буудаг байсан. Энэ төсөөлөл маань үнэн юм байна гэдгийг сая хөдөөгүүр яваад ойлголоо. Сайхан газар нутагтай, амгалан тайван, байгалийн өвөрмөц тогтоцтой учраас энд ирснээ би маш азтай тохиолдол гэж боддог.

-Өөр олон аймгаар явсан уу?-Хэнтий аймагт очиж Чингис

хааны төрсөн нутгийг үзлээ. Мөн Дорноговийн Хамрын хийд, Хөвсгөл нуур, Мөрөн хотод очиж жижиг үйлдвэрүүдтэй танилцсан. Буцах замдаа мөн Орхон аймгийн засаг даргатай уулзаж, Эрдэнэт хивсний үйлдвэрт зочилсон. Цагаан сарыг өргөн дэлгэр тэмдэглэлээ. Монгол найз нарындаа очиж айраг ууж, боодог, бууз, загас идлээ. Элчин сайдын яамныхан бүгд Монгол үндэсний хувцастай золгож, хөөрөг зөрүүлэх, хадагтай золгох гээд олон заншил анхаарал татсан.

-Та сэтгүүлч хүн. Элчин сайд хүний гэр бүл байна гэдэг сэтгүүлчийн хувьд их том боломж байх?

-Тийм ээ. Сэтгүүлчийн хувьд олон газар явж, олон хүнийг сонсоно гэдэг маш том давуу тал. Эхнэр маань Монголд ирэхээс өмнө Ирланд дахь Вьетнамын Элчин сайдын яаманд ажиллаж байсан юм. Би харин Ирландын тухай мэдээ, мэдээллийг Вьетнам уншигчдадаа тогтмол хүргэдэг. Сэтгүүлч хүн тухайн орны мэдээ мэдээллийг тогтмол хүргэнэ гэдэг хоёр орны харилцаанд өгөөжтэй. Нэг талаар сэтгүүлчийн үүрэг юм даа. Одоо энд Монгол, Вьетнамын нийгэмлэгийн төлөөлөгчдөөс Монголын соёл, уламжлалын тухай дуулсан, мэдсэнээ дэлгэрүүлээд Вьетнамын “Шинэ мэдээ” (Bao Moi) цахим хуудаст нийтэлдэг. Сая цагаан сарын ёс заншлын тухай нийтлэлийг маань онцлох мэдээлэл болгон, хүндэтгэлтэй гэгч нийтэлсэн.

-Таны сэтгүүлчийн ажлын замнал урт байх?

-Нутагтаа байхдаа сонин, сэт гүүл, цахим мэдээллийн хэрэгс-лүүдэд редактораар ажилладаг байсан. Харин Монголд ирээд телевизүүдтэй илүү ойр ажиллаж байна. Вьетнамд сэтгүүлчийн дагаж мөрдөх хууль гэж бий. Тиймээс олон нийтийн эрх ашгийг хамгаалж, улс орны эрх ашгийг хөндөхгүйгээр хуулийн хүрээнд л ажилладаг. Өнгөрсөн хугацаанд Вьетнамын сэтгүүлчид төр засгийн зүгээс маш өндөр үнэлгээ авсан. Коммунист нам ч гэсэн

хууль бус зүйл гаргахгүй байхад сэтгүүлчдийн үүрэг хариуцлага өндөр байх хэрэгтэйг анхааруулдаг.

-Монголын талаарх ямар мэдээлэл вьетнамчуудын сонирх-лыг татдаг юм бэ?

-Хэнтий аймагт болсон “Талын түмэн адуу” фестиваль, цагаан сарын зоог гүнцэг, ёс заншлын тухай мэдээлэл вьетнамчуудын сонирхлыг их татсан. Харин миний хувьд нүүдэлчдийн амьдрал маш сонирхолтой байна. Тэр дундаа цаатнуудын амьдрал бүр ч анхаарал татаж байгаа. Мөн Хо Ши Миний нэрэмжит 14 дүгээр сургууль дээр Хо Ши Миний хөшөөг барихад монголчуудтай хамтарч ажилласан. Ер нь монголчуудын тухай мэддэг болсон.

-Хамтарч ажиллах хугацаанд юу нь онцгой санагдав?

-Монголчууд маш зочломтгой, найрсаг, нээлттэй. Мөн аливааг уриалж, хийж чаддаг юм байна гэж санагдсан. Гэхдээ зориуд хэлэх нэг зүйл байна!

-Юу юм бэ?-Та битгий хүндээр тусгаж

аваарай!-Хаанаас даа...таныг нээлттэй

байгаад би баяртай байна.-Миний өөрийн л үнэлэмж

шүү. Монголчууд ерөөсөө цаг баримталдаггүй. 4G технологи ашигладаг болсон ийм үед амьдарч буй атлаа цаг баримтлахгүй байна гэдэг үнэхээр анхаарах ёстой зүйл. 14 дүгээр сургууль дээр Хо Ши Миний хөшөөг хоёр сарын турш барихад монголчууд дандаа хоцорч ирдэг байсан. Үүнээс гадна олон тохиолдол бий. Тиймээс би монголчуудыг цаг барихдаа муу юм байна гэж ойлгосон.

-Та намайг бас өнөөдөр цагаа барихгүй гэж бодсон уу?

-Яалаа гэж. Тэгж бодоогүй ээ. Гэхдээ монгол хүмүүс элгэмсэг, найрсаг байдаг нь эргээд надад ажиллах урам зориг өгдөг учраас би танай ард түмэнд талархах ёстой. Би Европын орнуудаар олон явсан. Тэдэнтэй их харьцаж байсан. Европчууд ч гэсэн нээлттэй, элгэмсэг. Гэхдээ монголчуудтай би илүү чин сэтгэлийн харилцаатай болсон гэж боддог.

-Таны анзаарснаар вьетнам, монгол хүмүүст нийтлэг зүйл юу байна вэ?

-Хэн хэн нь зочломтгой, элгэмсэг. Уламжлалт ёс заншлын хувьд ч гэсэн адил зүйл бий. Тухайлбал, цагаан сар гэхэд хоол унд, тэмдэглэх хэлбэр, харагдах байд лаа раа ялгаатай боловч утга учир нь адилхан. Монгол хүний баримталдаг ёс заншил ч вьетнам-чуудтай төстэй.

-Сэтгүүлчийн хувиар танд монгол хүнээс гадна улс орны талаар төрсөн сэтгэгдэл бий байх?

-Би Монголын талаар өөрт төрсөн сэтгэгдлээ хэлмээр байна. Монгол орон их сайхан. Улаанбаатарт дэд бүтэц, бүтээн байгуулалт сайн хийвэл Австрийн Вена шиг сайхан хот болох боломжтой гэж би боддог. Хөвсгөл нуур, нүүдэлчин ахуй, бэлчээрийн аж ахуйгаа сайхан хөгжүүлбэл гадаадаас маш олон жуулчин татах боломжтой.

Үүнээс гадна агаарын болон орчны бохирдол маш их байна. Амьсгалахад хүртэл хэцүү байна шүү дээ.

-Тийм ээ. Наад чинь маш халуун сэдэв…?

-Бас эдийн засгийн өсөлттэй, өндөр хөгжилтэй орон болохын тулд хүн амаа өсгөх бодлого баримтлах хэрэгтэй. Олон сая хүн амтай болоход Монгол орны хөгжил огт өөр түвшинд хүрнэ. Хүн ам олонтой байх нь эдийн засгаас гадна аюулгүй байдлын хувьд ч ач холбогдолтой.

Бэлчээрийн аж ахуйтай тул малын гаралтай бүтээгдэхүүн чинь органик байна. Тиймээс үхэр, хонины мах чинь бусад оронд эрэлт өндөртэй. Гэтэл эрэлттэй харьцуулахад Монголын махны

экспорт бага байгаа нь шийдвэр гаргах түвшинд анхаарал татах асуудал юм. Тиймээс экспортын бодлогоо дэмжих менежмент, зохион байгуулалт хэрэгтэй гэж хардаг. Экспортыг дэмжих бодлоготой холбогдуулаад өнгөр сөн оны наймдугаар сарын эхээр хоёр улсын Засгийн газар хоорон дын 16 дугаар уулзалт зохион байгуулсан. Үүний үр дүнд Монголын талаас мах, махан бүтээгдэхүүн, Вьетнамаас цай, кофе, цагаан будаа гэх мэт хүнс харилцан экспортлохоор тохир-сон. Хамгийн гол нь хоёр тал нөхцөлүүдээ харилцан нэг бүрчлэн тохирч, түүнийг нь шат шатандаа хатуу чанд мөрдөж чадвал уг гэрээ хүчин төгөлдөр мөрдөгдөнө.

-Мал аж ахуйн салбарт эрх зүйн олон шинэчлэл эхэлж байгаа. Махаа экспортлоход Мон голд бэлт гэл ажил их байгаа нь одоо гийн нөхцөл байдлаас харагд даг. Цаг хугацаа орох байх?

-Тийм ээ. Энэ бүхэн хэдийгээр манай ЭСЯ болон Монголын төр засгийн удирдлагын хийх ёстой ажил боловч сэтгүүлчид та бид энэ тулгамдсан асуудлыг нь хөндөж гаргаж ирвэл ажил бүр л урагштай явна. Энэ нь мэдээж хоёр орны хамтын ажиллагаанд эерэг нөлөөтэй шүү дээ. Хоёр орны экспортыг дэмжихэд тээвэр, ложистикийн боломж тулгамдаж байна. Монгол Улс далайд болон Вьетнам руу шууд гарцгүй, агаарын зам байхгүй. Тиймээс энэ бүхнийг шийдэх шаардлага тулгарч байна. Ядаж төмөр замтай болчихвол хоёр орны экспорт, нийгэм эдийн засгийн байдалд эерэг нөлөөтэй юм. Гэхдээ энэ бүхэн миний өөрийн бодол шүү.

-Вьетнам улс эрчимтэй

З.Цэлмэг@tselmegZGM

4G технологи хөгжсөн байхад цаг барихгүй байна гэдэг анхаарах ёстой зүйл

Огноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр Тендер шалгаруулалтын нэр: ДОД-31,5 маркийн утаас сорогчийн сэлбэг нийлүүлэгчийг сонгон

шалгаруулах тендер. Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2018/58“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос ДОД-31,5 маркийн утаас сорогчийн сэлбэг

нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа

цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.


Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн /2016, 2017 он/ борлуулалтын орлогын дундаж нь

тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож

буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: 2016, 2017 он /нотлох баримтын хамт/Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-иас доошгүй үнийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23 -ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба

нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.


Огноо: 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр Тендер шалгаруулалтын нэр: Цахилгаан шүүлтүүрийн суулгах электродын элемент нийлүүлэгчийг

сонгон шалгаруулах тендер. Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2018/57“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Цахилгаан шүүлтүүрийн суулгах электродын

элемент нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа

цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.


Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн /2016, 2017 он/ борлуулалтын орлогын дундаж нь

тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож

буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: 2016, 2017 он /нотлох баримтын хамт/Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-иас доошгүй үнийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23 -ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба



ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАТЕНДЕРИЙН УРИЛГА


Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357


Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357

Агаарын болон орчны бохирдол

маш их байна, амьсгалахад ч хүнд

байна шүү дээ


хөгжиж байна. Хатуужилтай мундаг ард түмэн гэдгийг нь илтгэх нэг жишээ бол АНУ, Вьет-намын дайн. Одоо шинэ үеийн вьетнам залуу чуудын тэмүүлэл юу бол?

-Ихэнх хүн Вьетнамын дайнаар манай орныг төсөөлдөг. Орхон аймгийн засаг даргатай уулзаж байхад Вьетнамд очсоны дараа танай орны тухай миний бодол орвонгоороо өөрчлөгдсөн гэж байсан. Дайн дуусахад Вьетнам маш хүнд байдалд орсон байсан. 1986 оноос Вьетнамд шинэчлэлийн бодлого хэрэгжиж, эдийн засгийн өсөлттэй үе эхэлсэн. Одоо бол манай залуучууд маш тэмүүлэлтэй, зорилготой болсон. Боловсролын түвшин ч гэсэн өндөр. Бас шаргуу, өөрийнхөө төдийгүй улс орныхоо сайн сайхан амьдралын төлөө гэсэн тэмүүлэлтэй. Вьетнамд Хо Ши Миний нэрэмжит залуучуудын байгууллага гэж бий. Бүхий л шатанд салбартай бөгөөд түүгээрээ дамжуулж залуучуудыг сайн сайхан ирээдүйд хүрэхэд нь дэмждэг. Жилийн өмнө залуу чуудад зориулсан старт-ап үндэсний хөтөлбөр эхлүүлсэн.

-Ярилцсанд баярлалаа.

Цувралын өмнөх ярилцлагыг уншихыг хүсвэл доорх QR кодыг уншуулаарай.

“Монголд ирснээ азтай тохиолдол гэж боддог”

ZGM DAILY2018.03.22, THURSDAY ~ №059 (858) 7THE OFFICIAL GAZETTE

ZGM: HIGHLIGHTS

POLITICSThe 8th meeting of the Mongolia-Turkey intergovernmental commission on economy and trade takes place. Sides discussed to utilize the economic, trade and investment cooperation, as well as to focus on supporting the cooperation of SMEs.

Training and workshops for senior management of tax administration 2018 takes place.

Deputy Prime Minister Ekhtuvshin Ulziisaikhan receives Deputy Prime Minister of the Republic of Turkey, who is on an official visit to Mongolia.

ECONOMYOyu Tolgoi completes sinking of Shaft 5 at a final depth of 1,178 metres.

Top 20 Index increases by 0.59 percent, to 21552.81 points. MSE A Index drops 0.98 percent, to 10961.04. MSE B Index grows 0.99 percent, to 10031.39. Market cap stands at MNT 2.65 trillion.

SOCIETYToday marks World Water Day. According to a study conducted by a Ministry of Environment and Tourism, people who live in apartments use 140-160 liters of water per day, while residents of ger districts use 7-10 liters of water daily.

Mongolian marathon runner Munkhzaya Bayartsogt finishes in 10th place at the 2018 Seoul International Marathon, resetting Mongolia’s long-distance run record.

On the occasion of the 37th anniversary of Mongolia’s space travel, “I will fly to space” event takes place at the DuDu museum of Emart retail store.

Geological surveys archived in Rosgeolfond retrieved

Sales Managers' Index of Mon-golia hits 51.8 points in March

70 CDs and 61 pages of surveys handed out to the Ministry of Mining and Heavy Industry.

Business Confidence Index reached 5 year record of 60 points this month.

Road near National Amuse-ment Park to close on April 1

Cabinet considers facilitation of mortgage loan program

The road will be closed for a year and half due to the construction of a bridge.

The draft program includes to provide mortgage loan at 7 percent interest rate.

Confidential geological information acquired from Russia

On March 21, a ceremony of delivering the first part of reports and related papers of geological surveys conducted between 1950 and 1990 in Mongolia was held. Tsogtbaatar Damdin, Minister of Foreign Affairs handed the mate-rials to Sumiyabazar Dolgorsuren, Minister of Mining and Heavy In-dustry (MMHI) at the Ministry of Foreign Affairs. These informa-tional materials comprising of 70 CDs and 61 pages transferred from Russian side free of charge were kept in the archive of Rosgeolfond (Russian Geological Fund) of the Russian Federation.

In the Socialist era, many geo-logical surveys, prospecting and explorations were made on the ter-ritory of Mongolia in cooperation with other socialist countries, of which majority were conducted with former Soviet Union.

According to the officials, the issue of retrieving the information has been discussed for many years between the two countries through high level and intergovernmental

MMHI receives Geological surveys archived in Russia

Oyunbayar.NZGM

Tugsbilig.B@tugsbiligZGM

97.000

99.000

101.000

95.000

93.0002018.III2017.III 2017.10.31

101.000

102.000

103.000

100.000

99.000

2018.03.15

112.000

110.000

108.000

114.000

116.000

2018.III2017.III

Financed from the USD 42 million soft loan of People’s Re-public of China, the construction of a bridge near the Traffic Police Authority and National Amusement Park is expected to commence on April 1. Accordingly, the Road De-velopment Authority has informed that the road will be closed for a year and half. The road closure will be placed 50 meters from the inter-section near the unfinished Hilton

Hotel and north-side of Home Plaza Shopping Mall. The initial imple-mentation period of the project was 2.5 years; however, the Road Development Authority plans to increase the number of technicals and workforce to accelerate the construction to be finished in 1.5 years. With the closure of the road, the road-load near Jargalan, Bayan-gol, Dunjingarav and Stars towns will indubitably increase. The

load-shifting solution is currently unknown as the related authority informed that it is planning to con-clude the concept with professional organizations during the Cabinet’s meeting. The early plan includes to construct underpass, pedestrian and bicycle crossing in the route. Furthermore, the project includes to construct an additional concrete bridge in the east side of the bridge, close to Dunjingarav town.

The officials also notified that the public transportation route will remain unchanged and an ad-ditional route is in plan for estab-lishment, and the exact route will be discussed during the Cabinet’s meeting.

Additionally, sources claim that Just Oil LLC, Shunkhlai LLC and Tavan Bogd Trade LLC will co-im-plement the construction develop-ment.

Road near National Amusement Park to close for 1.5 years

The Cabinet is considering to fa-cilitate 8 percent mortgage program. Earlier this year, the Ministry of Fi-nance and Bank of Mongolia (BoM) co-established a working group to prepare a draft subsidiary mortgage program with 7 percent interest rate and 25 percent downpayment, which is 5 percent lower than the current subsidized mortgage requirement.

Officials perceive that the cur-

rent 8 percent mortgage program has reached its target market; thus, the Cabinet has prepared a draft pro-gram for the first-time accomodation purchasers in the outskirts of Ulaan-baatar with more favorable terms. Sources claim that the program will be financed from the USD 500 mil-lion borrowing from the Republic of Korea that settled was during the Prime Minister’s visit to South Ko-

rea in January. The soft loan has a maturity date of 30 years and grace period of 10 years with an annual interest rate of 0.2 percent.

Presently, around 30 thousand accommodations are ready for sale; however, the housing sales are only about 30 percent. This year, the Government and BoM set a plan to finance around MNT 300 billion to the mortgage program, which

will provide around five thousand accommodations. According to Marketinfo, the mortgage program will be effective in decreasing pol-lution and other associated social problems. This, along with several air pollution protests last winter, will likely galvanize the Cabinet to approve the application of the program in the second quarter of 2018.

meetings.Mr. Sumiyabazar recalled

“Many years have passed since it was recorded in the protocol of July 15, 1991 intergovernmental meeting between former People’s Republic of Mongolia and the Sovi-et Union that the Russian side will deliver relevant reports to Mongo-lian side.”

According to the MMHI, the le-gal environment to retrieve the re-ports and materials was created as the MMHI and Mineral Resources

and Petroleum Authority of Mon-golia gave an emphasis on the issue and signed a relevant agreement in 2017.

The ministries highlighted the importance of the receipt of these materials. “These reports and mate-rials will enrich the geological data with information on many mineral resources such as coal, oil, gold and fluorspar,” Mr. Sumiyabazar noted.

Mr. Tsogtbaatar stressed that this will make significant contribution to the development of geological

and mining sectors of the country and will be valuable information for making assessment of Mongo-lia’s geological science and mineral resources sector.

However, the details are yet to be disclosed as a spokesperson of MMHI informed “We have just received the materials. Now it will go through General Intelligence Agency procedure and be discussed at the Cabinet meeting as they were categorized as confidential infor-mation in Russia.”

INFRASTRUCTURE

REAL ESTATE

SECURITIES MARKET

Mongolia’s Sales Managers’ Index (SMI), which was falling for the last four months, moved to a growth territory with index at 51.8 in March, reported World Economics.

The recovery in the index dis-plays acceleration of confidence in Mongolia’s business envi-ronment. Sales Managers Index provides data on the speed and di-rection of economic activity. The SMI's bypass all the data faults of official statistics by obtaining representative samples of replies from panels of salespeople spe-cifically set up to monitor levels of activity.

Furthermore, the Market Growth Index of Mongolia in-creased to a six-month high and the Business Confidence Index (BCI) set a five-year record. The BCI of Mongolia, which neared 30 points in 2016, was at 53.4 points in February and has jumped to 60 points within a month.

The International Monetary Fund has previously noted that Mongolia’s economy is perform-ing better than expected thanks to the growth in raw materials export and domestic demand. According to an early estimation, the GDP growth is expected to reach 5 per-cent this year and 6.3 percent in 2019.

World Economics: Sales Managers’ Index moves into growth territory

Gerege bond(USD per unit)

10-year Chinggis bond(USD per unit)

Khuraldai bond(USD per unit)

ZGM: INFOGRAPHIC

10 76.4Stocks

775.5

859.2

Government securities trade

MSE trade volume in 2017

TRADES CONDUCTED AT MSE

345.7

2015 2016 2017

546.7859.2

772.5299.5515.4

bn

Total volumes

Government securities trade

bn

MNT bn MNT bn MNT bn

bn

Corporate bondBILLION MNT

BILLION MNT

BILLION MNT

7 percent mortgage program in discussion

98.482

97.454 112.544


Өдрийн хэмнэлТВ ХӨТӨЛБӨР

Билгийн тооллын 5Хаврын дунд хөхөгчин туулай сарын зургаан цагаан мэнгэтэй харагчин үхэр өдөр. Үс засуулбал: Эд,мал арвижна. Наран ургах, шингэх: 06.54-19.04Барилдлага: Хүчин төгсөхШүтэн барилдлага: СэрэхүйСуудал: Шороо

ЗУРХАЙ

Аргын тооллын гуравдугаар сарын 22, Бархасвадь гараг. Билгийн тооллын 5, Нэгэн эхийн зургаан хөвгүүн одтой, харагчин үхэр өдөр. Өдрийн наран 06.54 цагт мандан, 19.04 цагт жаргана. Тухайн өдөр тахиа, могой жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба үхэр, луу, хонь, нохой жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлийг эхлэх, дээдсээс халамж хүсэх, лам хувраг болох, багш шавьд барилдах, номын абшиг авах, шинэ гэр ба байр авах, мал арилжих, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой. 00.09 цагт хаврын хугас дунд орно. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд, мал арвидна.

07.00

10.45

11.00

17.10

19.35

21.50

“Өглөө” хөтөлбөр

Судар бичгийн алтан сан

“Монголын мэдээ” мэдээллийн хөтөлбөр

“Наурыз-Нарны баяр” хүндэтгэлийн концерт

БНТУ-ын шадар сайд Хакан Чавушоглутай хийсэн ярилцлага

“Тюльфан” УСК

15.00

09.00

17.00

20.00

20.30

22.30

"Бизнесийн хэмнэл" хөтөлбөр

"Бизнесийн төв цэг" хөтөлбөр

"Bloomberg Surveil-lance"

#MadeInMongolia: Жүр Үр ХХК" нэвтрүүлэг

"Эврика" нэвтрүүлэг

"Танилц: Япон" нэвтрүүлэг

12.00

06.30

14.00

18.30

20.00

00.00

Өнөө өглөө

Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

"Хүрээлэн амьд ертөнц" 6-р хэсэг

"Наашаа Цаашаа" хүүхдийн нэвтрүүлэг

"Оргил цаг" мэдээллийн хөтөлбөр

"Бирмингемийн дээрэмчид" /season-2/ 2-р хэсэг

07.05 "Бяцхан оцон шувуу Пороро" хүүхэлдэйн кино 3.04-11-р анги

09.00

11.20

14.10

15.20

"Монголчууд XX-р зууны эхэнд" нэвтрүүлэг

Үүнийг хэрхэн хийдэг вэ?

"80 саяын уналт" асуулт хариултын шоу нэвтрүүлэг

"Япон хэлний" /Дунд шат №19/ алсын зайн сургалт

22.00 "Көсем" ОАК 2.57 дугаар анги

2

47

6

3

74

89

5

5

4

4

6

81

7

3

26

27

8

6

92

31

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ЗГМ: КОМИК

ЦАГ АГААР

УВС -3o

-14o

ХОВД 14o

-2o

ЗАВХАН 9o

-6o

БАЯНХОНГОР 10o

-5o

ГОВЬ-АЛТАЙ 8o

-4o

ӨВӨРХАНГАЙ 9o

-5o

АРХАНГАЙ 9o -4o

ХӨВСГӨЛ 10o

-5o

БУЛГАН 8o

-7o

ТӨВ 8o

-7o

ДУНДГОВЬ 13o -2o

ӨМНӨГОВЬ 12o

-2o

ГОВЬ-СҮМБЭР 10o

-7o

ДОРНОГОВЬ 10o

-7o

СҮХБААТАР 8o

-6o

ХЭНТИЙ 9o

-11o

СЭЛЭНГЭ10o

-3o

ОРХОН 6o

-5o

ДАРХАН-УУЛ 10o

-6o

ДОРНОД 8o

-6o

БАЯН-ӨЛГИЙ 10o

-2o

УЛААНБААТАР III.24 14o

-1o 7 м/с

6 м/с

Багавтар үүлтэй Багавтар үүлтэй

III.23 11o

-5o 6 м/с

5 м/с

Үүлшинэ

III.22 7o

-6o 6 м/с

5 м/с

III.26 15o

1o 8 м/с

7 м/с

Үүлшинэ

III.25 15o

1o 8 м/с

6 м/с

Багавтар үүлтэй

ЗГМ: СҮДОКҮ

651492378

162945837

729538641

837216459

483167592

945783126

314879265

278654913

596321784 (Ө

мнөх

дуга

арын

хари

у)

ГАЛТ ТЭРЭГНИЙ ЦАГИЙН ХУВААРЬ

УБ-МОСКВА 13.50 14.28 МОСКВА-УБ 21.35 07.30 ЭРЭЭН-УБ 18.00 11.15 УБ-ЭРЭЭН 20.00 10.15УБ-БЭЭЖИН 07.15 14.04УБ-ХӨХХОТ 20.00 20.49УБ-ЭРХҮҮ 21.10 02.40ЭРХҮҮ-УБ 15.35 06.20

НИСЛЭГИЙН ЦАГИЙН ХУВААРЬ

УБ-МОСКВА 08.00 09.50МОСКВА-БЕРЛИН 11.00 11.50 БЕРЛИН-МОСКВА 14.00 18.45УБ-БЭЭЖИН 07.30 09.45БЭЭЖИН-УБ 10.50 13.20УБ-ХОНКОНГ 07.50 12.25ХОНКОНГ-УБ 13.25 18.05УБ-БУСАН 07.35 12.00БУСАН-УБ 13.00 16.10УБ-ӨЛГИЙ 11.40 13.40 ӨЛГИЙ-УБ 14.10 18.10УБ-ХАНБУМБАТ 07.40 09.10ХАНБУМБАТ-УБ 09.40 11.10УБ-АЛТАЙ 11.30 13.30АЛТАЙ-УБ 14.00 16.00УБ-БАЯНХОНГОР 16.30 18.00

Өмнөх дугаарын хариу / 03.21

БОСООГООР:1. Жижиг шувуу... бялзуухай2. Хижээл насны эмэгтэй3. Ном судар хийх жижиг модон хайрцаг4. Хүчтэй газар хөдлөлтөд

нэрвэгддэг, Карибын тэнгисийн орон7. Хоккайдогийн хамгийн өндөр уулын нэрээр нэрлэгдсэн Японы хэвлэл мэдээллийн томоохон компани

ОНЦЛОХ ҮЗВЭР

“Хараацай хэдгэнэ хоёр” хүүхэлдэйн жүжиг Хэзээ: 2018.03.22 Хаана: Хүүхэлдэйн театр Тасалбарын үнэ: ^5 мянга

“Ламбагуйн нулимс” сонгодог жүжигХэзээ: 2018.03.24-25-ны 17.00 цагтХаана: УДБЭТТасалбарын үнэ: ^15-20 мянга

“Монгол хөгжмийн зохиолчдын бүтээлүүд” концертХэзээ: Маргааш 19.00 цагтХаана: Улсын филармониТасалбарын үнэ: ^ 25 мянга

“Алсын газрын зэрэглээ” концертХэзээ: 2018.03.27-ны 19.00 цагтХаана: УДБЭТТасалбарын үнэ: ^30-40 мянга

“Парисын дарь эхийн сүм”Хэзээ: 2018.03.27 19.00 цагтХаана: УДЭТТасалбарын үнэ: ^10-30 мянга

“Би эндээс явахгүй” уянгын драмын жүжиг Хэзээ: 2018.03.22 19.00 цагтХаана: УДЭТ Тасалбарын үнэ: ^10-25 мянга

Бослого дахин эхэлнэ. Стакер Пентекостын хүү Жэйк Пентекост болон Мако Мори нар нэгдэн шинэ үеийн жолоодогчдыг удирдаж, хувьсан өөрчлөгдсөн хүчирхэг Кайжу мангасуудтай тулалдахад бэлэн болжээ. Залуу жүжигчин Жон Боегатагийн гол дүрд нь тоглосон “Pacific Rim Uprising” буюу “Номхон далайн бослого” кино маргааш нээлтээ хийхээр зэхэж буй. Нийт 111 минут үргэлжлэх уг киног 150 сая ам.доллараар бүтээсэн байна.Жэйк Пентекостын эцэг, Жеймс Пентекост хүн төрөлхтөний төлөө Кайжу мангасуудын эсрэг тулалдаж, амиа өгсөн юм. Гэвч Кайжугийн мангасууд усталгүй, хүү Жэйк Пентекостын үед дахин гарч ирж, дэлхийн өнцөг булан бүрт амьдрах хүн төрөлхтөн рүү халддаг. Ингээд Жейк аавынхаа ажлыг үргэлжлүүлж, дайны сүүдэрт өссөн шилдэг нисгэгчдийн шинэ үеийг тэргүүлэх болно. Ингээд тэд шударга ёсыг эрэлхийлж мангасуудын эсрэг бослогод хамтдаа тулалдсанаар хүчирхэг хамгаалалт болж аймшигтай, гайхамшигтай адал явдлыг туулдаг. Тус киноны зохиолыг Трэвис Бичэм бичиж, найруулагчаар Стивен ДиНайт ажилласан байна.

Номхон далайн бослого

1 2

3 4

5

6 7

8 9

10

11 12

Mr. Баагийгийн ПАЯН.....

Е З

М

Э

Э

Э

Л

И

М

У

Я

У

У

Ч

И

Р

А

Я

Г

С У

Р

А

Т

А

А

У

Я

А

Х

Ү

Х

А

Р

Ө

Г

Ө

Н

Б Х

О

Х

У

Ц

Б

Н

Я

М

С

Ү

Р

Э

Н

У

Э

Э

Л

Т

9. Хүрээлэн амьд ертөнцийн төслийг ивээн тэтгэгч

ХӨНДЛӨНГӨӨР:1. Хоккейн эх орон3. Спортын тэмцээний шүүгчийн хэрэглэх зүйл5. Нэгэн цэгээс эхлэлтэй хоёр цацрагаас бүтсэн дүрс6. Хөлбөмбөгийн эх орон8. Дөрвөн жил насалж, түрсээ шахаад үхдэг засаг10. Сансарт ниссэн анхны амьд амьтан болох нохой11. Дээд ургамлын

нэгэн адил байгальд асар их ач холбогдолтой усан дахь эгэл биет

12. Олимпийн наадмыг зохион байгуулсан Ази тивийн анхны хот

Баагий би хөөрхөн үү?

Найз охиноосоо асуухгүй юу.

Юу? Надад найз охин байхгүй шүү дээ.

Харин тэгээд яагаав ойлгомжтой

шүү дээ ...

Өрнөдийн хөрөнгө оруулагчид Хятадын зах зээлийн үлэмж цар хүрээнд татагдсаар ирсэн. > 10

Facebook-ийн өгөгдлийн маргаан технологийн салбарыг доош татав

Amazon хөрөнгийн үнэлгээгээрээ Alphabet-ыг гүйцэж дэлхийд хоёрдугаарт ордог болов. > 10


Худалдааны дайны занал 2017 оны нэгдүгээр сараас хойш анх удаа хөрөнгө оруулагчдыг түгшүүлэв. > 10

Худалдааны дайн мөнгөний менежерүүдийн итгэлийг ганхуулав

Хенни СендерӨрнөдийн хөрөнгө оруулагчид

Хятадын зах зээлийн үлэмж цар хүрээнд татагдсаар ирсэн. Гэвч бодит байдал ихэнхдээ дээрх хандлагаас өөр байдаг. Хятадын зөвхөн цэнгээний аж үйлдвэрийг аваад үзье. Холливудын ид шидийг Хятадын үзэгчидтэй хол бох эрмэлзэл өнөөг хүртэл хэрэг жиж, холимог үр дүнд хүрээд буй. Ирэх онд хөрөнгө оруу лаг чид өөр компаниуд амжилтад хүрээгүй энэ салбарт хөл тавих шинэ тоглогчдын мөнгө босгох ажил лагаанд татагдан орж магадгүй.

Бээжинд төвтэй Hony Capimal-аар дэмжүүлсэн Холливудын хоёрдугаар зэрэглэлийн STX компани ойрын саруудад Хон-конгод хувьцаагаа гаргахаар бэлтгэж байна. Төлөвлөгөөний дагуу явбал Холливудын өөр нэг жижиг студи Open Road 2019 онд Хонконгод нээлттэй арилжаа хийхээ зарласан. Open Road-ийг өнгөрсөн оны сүүлээр Хятадын Media Group, Tencent компаниудын хөрөнгө оруулалттай Media Partners худалдан авсан байна.

Сүүлийн хоёр жилд Хятад ба цэнгээний аж үйлдвэрийн талаар мэдээлэлд Хятадын Dalian Wanda гэх мэт томоохон компаниуд хэд хэдэн чухал худалдан авалтыг гол лон бичиж байв. Эдгээр худалдан авалтыг хийхэд асар их хэмжээний юанийг ам.долларт шилжүүлж, илүү үнэ төлсөн байж болзошгүй гэж яригддаг. Үүнд Wanda Legendary Entertain-ment-ийг 3.5 тэрбум, дараа нь АМС-ыг 2.6 тэрбум ам.доллараар

BBM©

худалдан авсан хэлцлийг дурдсан байна.

Гэвч иймэрхүү худалдан авал тын давалгааны үе өнгөрч, капитал гадагш урсаж буйд дургүйцсэн Бээжингийн арга хэмжээнд өртсөн юм. Үүний оронд хөрөнгө оруулагчид цэнгээний аж үйлдвэр нь түргэн өөрчлөгдөж буй Хятад ба Холливудыг хос луулсан компаниудад анхаарлаа төвлөрүүлэх боллоо. Жишээ нь, Amazon зэрэг хөрөнгө оруулагч Хятадад ихэд дэлгэрсэн Лиу Цишиний “Гурван биеийн асуудал” зохиолд суурилсан шинж лэх ухааны цуврал кино бүтээх эрхийг нэг тэрбум ам.дол-лараар худалдан авах хэлэлцээ хийж эхэлсэн нь үр дүнд хүрэх боломжтой. Энэ бүтээл “Хаадын тоглоом” цувралаас ч илүү амжил тад хүрнэ гэж эх газрын Хятадын мэргэжилтнүүд таамаг-лаж байна. Уг бүтээлийн эрх одоо Youzu Interactive онлайн тоглоомын компанийн захирал Лин Киний гарт байгаа юм.

Open Road хувьцаагаа гаргахын өмнө Хятадын сүлжээнээс контент хайж, онлайн зохиолын сайтуудын эрхийг худалдан авч байна. Ирэх жил IPO хийхээр төлөвлөж буй компаниуд хамгийн нэр хүндтэй хөрөнгө оруулагчдын анхаарлыг татаж байна. Хожимдож оруул-сан хөрөнгө ашиг авчрах нь эргэлзээтэй боловч Хятадын медиа болон цэнгээний салбарын талаар өөдрөг үзэл нэмэгдсээр байгаа юм. Credit Suisse банкнаас Хятадын медиа аж үйлдвэрийн талаар саяхан гаргасан тайланд

“Тооны өсөлтийн шинэ эрин үе нь контент ба чанараар дэмжигдэж байна” гэж дүгнэжээ.

Гэхдээ энэхүү өөдрөг үзлийн зарим нь Хятадын зах зээлийн багтаам жид суурилдаг нь тогтсон үзэгдэл. Нэг хөрөнгө оруулагч “Хэрэв АНУ лууны толгой бол Хятад сүүл нь. Сүүл бүдүүн бөгөөд уртассаар байгаа. Үнэхээр амжилтад хүрье гэж байгаа бол сүүл хэрэгтэй. АНУ-ын адилаар Хятадад ч бас урьдчилан борлуулалт хийх ёстой” гэжээ. Credit Suisse-ийн тооцоо гоор Хятадад тасалбар худалдааны орлого ирэх гурван жилд жил бүр 15 хувиар өсөж, 87 тэр бум ам.долларт хүрэх аж.

Дээр нь протектионизмын бод лого Хятадын тоглогчдод дотоо дын зах зээлд шударга бус давуу тал өгч байна. Бээжин гадаа дын контент, студи, спор тын багийг худалдан авахад асар их мөнгө зарцуулж байгаа ч өөрийн контентыг дэлхийд хүргэх шийдвэр төгс байдаг. Хам гийн чухал нь Дэлхийн цэнгээ ний аж үйлдвэрт Хятадын нөлөө өсөж байгаа нь тус улсын мобайл технологийн амжилтыг илэр-хийлдэг. Цэнгээний ком паниуд мобайл хэрэглэгчдэдээ зориулан богино хэмжээний бичлэг хүргэж байна. Жишээ нь, Tencent, Se-quoia компаниуд дурс, зураг хуваалцдаг Kuaishou апп-ыг дэмжиж, 18 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй компанийг худалдан авахаар төлөв лөжээ. Холливуд хөрөнгө оруу лагч хийгээд үзэгч дийн хувьд үргэлж мөрөө дөл байсаар ирсэн билээ.

Хятадын “Холливуд мөрөөдөл” хөрөнгө оруулагчдыг өдөөж байна

◄1БНХАУ-ын төлөвлөлт эрхэл-

сэн гол байгууллага-Улсын хөгжил, шинэчлэлийн хороо хэлэлцээг зөвшөөрсөн болохыг ноён Глазенберг Financial Times-аас зохион байгуулсан хурал дээр мэдэгдсэн юм.

CITIC нь CEFC-ийн зохих хэсгийг худалдан авч болзошгүй худалдан авагчийн ердөө нэг нь. БНХАУ-ын төрийн өмчийн Hua-rong хөрөнгийн менежментийн компани “Роснефть”-ийн най-

маанд оролцож буй CEFC-ийн салбарын хувьцааны 36 хувийг худалдаж аваад байна.

Даваа гарагт CEFC-ийн Евро-пын салбар Прагад байрладаг санхүүгийн J&T компанийн хувьцааны 9.9 хувийг авах саналаа 50 болгож өсгөх хүсэлтээ Чехийн төв банкнаас эргүүлэн татлаа. “Хувьцаа эзэмшигчдийн бүрэлдэхүүн өөрчлөгдөх гэж буйтай холбогдуулан” хүсэлтээ татсаныг CEFC товч мэдэгджээ.

БНХАУ-д баривчлагдсан

ноён Йе өөрийн эзэмшдэг хувьцаа, удирдлагын үүргээсээ татгалзаад байгааг CEFC Europe нэмж тайлбарлав.

CEFC нь Шанхайн биржид бүртгэлтэй компанийнхаа хувьцааны арилжааг мягмар гарагаас эхлэн 10 хоногоор түр зогсоосноо зарлаад байна.

Ноён Йег баривчилсан нь “Роснефть”-ийн хувьцааны 14 хувийг есөн тэрбум ам.доллараар худалдаж авах CEFC-ийн наймааг эргэлзээтэй

CITIC групп CEFC-ийн хувьцааг худалдан авахаар хэлэлцэж байна

болгов. Наймаанд оролцогч хувьцаа зарж буй компаниуд болон ОХУ-ын банкууд тодорхой мэдээлэл хүлээсээр. “Роснефть” уг наймаа нь ердөө CEFC болон хувьцаа зарж буй талууд хоорондын асуудал хэмээн мэдэгдсэн. Гэтэл Хятадад өрнөж буй явцыг ойлгодог хоёр ч эрхэм уг наймааг “Роснефть” анхнаасаа зөвшөөрсөн төдийгүй хийж дуусгах шахалт үзүүлж байгааг тайлбарласан юм.

Хэлэл цээр т ой р дөт хүмүүсийн товч тайлбараас үзвэл Glencore ч наймааг хийж дуусгах сонирхолтой. Харин Катарын сан “Роснефть”-ийн хувьцааны багахан хэсгийг эзэмшдэг.

CEFC-ээс БНХАУ, Европ, Ойрх дорнодод байгуулсан эрчим хүч, дэд бүтцийн хөрөнгийн зарим хэсгийг Хятадын дотоодоос хуримтлуулсан зээл, өндөр хүүтэй санхүүжилтээр босгожээ. Санхүүгийн тогтолцоонд эрсдэлтэй, хөрөнгө гадагш урсах явдлыг зогсоохоор хатуу арга хэмжээ авч буй Бээжингийн овоо

хараанд у г

санхүүжилт орж ирлээ.

БНХАУ-ын төрийн өмчийн газрын тосны компаниуд ОХУ-ын нефтийн үйлдвэрлэлд хөрөнгө оруулахад хянуур

ханд даг. “Хятадын төрийн өм-

ч и й н газрын

тосны г о л

гурван компани

ийм най-маанд дур лахгүй

л болов уу” хэмээн дээрх яриа хэлэлцээнд шууд хамаа-ралгүй нэгэн захирал тайлбарлаж байна.

CEFC тайлбар өгө-хөөс татгалзлаа.

Европын үнэт цаасны зах зээл энэ онд хэцүүхэн байгаа ч Лондоны FTSE 100 бүр ч хүнд байна.

Ричард Уотерс, Николь БаллокЖил үргэлжилсэн өсөлтийн

ачаар зах зээлийн үнээ 350 тэрбум ам.доллараар өсгөсөн Amazon мягмар гарагт Alpha-bet-ыг гүйцэж, үнэлгээгээрээ дэлхийд хоёрдугаарт ордог болов.

Жилийн дотор 85 хувиар өссөн жижиглэн худалдаа эрхлэгчийн хувьцааны үнэ дахин 2.7 хувиар нэмэгдлээ. Энэ нь үндсэн худалдааны бизнесээсээ өөр зах зээлд нэвтэрч буй компанийн хурдтай өсөлтөд өгсөн үнэлгээ боллоо.

Мягмар гарагт Amazon-ы зах зээлийн үнэлгээ 768 тэр бум ам.доллар болж, 761 тэрбумын үнэлгээтэй Alphabet-ыг анх

Худалдааны дайн мөнгөний менежерүүдийн итгэлийг ганхуулавАдам Самсон, Крис Флад

Болзошгүй худалдааны дайн “дам сөрөг үр дагавар”-тайг сүүлийн жил гаруй хугацаанд анх удаа мөнгөний менежерүүд анхааруулж эхэлсэн. Судалгааны дүн хөрөнгө оруулагчдын түгшүүр ихсэж буйн илрэл болов.

Bank of America Merrill Lynch-ийн судалгаанд хамрагдсан 10 оролцогч тутмын гурав нь дэлхийн зах зээлд худалдааны дайн гол занал байж ирсэн гэсэн бодолтой байна. Тус судалгаанд худалдааны дайны занал 2017 оны нэгдүгээр сараас хойш анх удаа тэргүүн байранд гарч ирлээ.

Нийт 514 тэрбум ам.долларын хөрөнгө удирдаж буй 176 оролцогчийн саналыг Трампын засаг захиргаа ган төмөрлөг, хөнгөн цагааны импортод ланж-гар татвар тогтоосны дараах нэг сарын хугацаанд багтааж авах замаар уг судалгааг хийжээ.

Протекционизм ихэссэнээс шалтгаалан хөрөнгийн мене-жерүүд удааширч буй дэлхийн эдийн засагт түгшиж эхэллээ. Bank of America-гийн (BofA) судалгаанаас хойших хугацаанд дэлхийн эдийн засаг өсөлтийн үнэмлэхүй мөчлөгтөө орсон хэмээн уг судалгаанд хамрагдсан хөрөнгө оруулагчдын бараг 75 хувь нь үзэж байна. Эдийн засгийн саяхны тогтворгүй нөхцөл “хүмүүс найман долоо хоногийн өмнөх бэрх үеэс

сургамж аваагүй”-г харууллаа хэмээн Russel Investments-ийн хөрөнгийн менежмент хариуц-сан захирал Дэвид Викерс тайл барлав. Хөрөнгийн мене-жер болгон ирээдүйг баргар төсөөлөхүй байгаа юм. Мөнгө цутгасаар байгаагаас үнэт цаасны арилжаа өнгөрсөн долоо хоногт үнэмлэхүй амжилт тогтоож 43.3 тэрбум ам.долларт хүрснийг Bank of America-гийн тайлан харууллаа. Энэ онд технологийн компаниудын үнэт цаасны арилжаанд хамгийн их мөнгө цутгаж байна.

“Богино хугацаандаа мате-риалын мөчлөг удаашрах шинж гүй” хэмээн Allianz Global Investors-ын Европын портфолио менежер Маркус Моррис-Эйтон үзэв. Гэхдээ хөрөнгө оруулагчдад Лондоноос зай барих шинж тэмдэг илэрч эхэлснийг BofA-гийн судалгаа нотолж байна. Хөрөнгө оруу-лагчдын 42 хувьд Их Британийн үнэт цаас худалдаж авах сонир-хол буурсан нь тус бүсийн хам гийн өөдрөг бус статистик боллоо.

Лондонд байрладаг, 30.8 тэрбум фунт стерлингийн хөрөн гө удирдаж буй Hermes компани британичууд 2016 оны зургадугаар сард Европын холбоог орхих санал гаргасны дараахан үнэт цаасны сандаа Их Британийн позицийг бууруулж үнэлсэн юм.

“Бусад бүсэд илүү сайхан боломж гарч байгаа. Харин Их Британийн хөрөнгийн зах зээл ялангуяа технологи зэрэг өсөлт сайтай салбар тааруу талдаа” хэмээн Hermes-ийн үнэт цаасны салбарын портфолио менежер Луиз Дадли тайлбарлав.

Европын үнэт цаасны зах зээл энэ онд хэцүүхэн байгаа ч Лондоны FTSE 100 бүр сүүл барьж байна. Нэгдүгээр сараас хойш FTSE 100 индекс фунт стерлингээр тооцвол найман хувиар уналаа. Гэтэл ХБНГУ-ын DAX индекс таван хувиар, Францын CAC 40 дөнгөж 1.6 хувиар буурсан.

Харин BlackRock-ийн идэвх-тэй үнэт цаасны платформын хөрөнгө оруулалт хариуцсан Найжел Болтон өөр тайлбар хэлж байна. “Европ болон дэлхийн зарим сангийн позиц тааруу байгаа ч бид Их Британийг арай ч тооцооноос хасчихаагүй” хэмээн тэрбээр ярьсан юм. “АНУ, эх газрын Европ, Япон болон хөгжиж буй зах зээлд орлого сайн байхад Их Британийнх хоцорсоор. Хөрөнгийг ерөн хийгөөс тодор хой түвшинд хуваарилах тохиолдолд Их Британи сонир-хол татахааргүй. Харин тодорхой түвшнээс ерөнхий түвшинд авч үзвэл зарим компанийн үзүүлэлт тун сайн байгаа”-г ноён Болтон тайлбарлав.


AFP©

удаа гүйцэв. Хамгийн дээдийг 889 тэрбум ам.долларын хөрөнгөтэй Apple хүртжээ.

Facebook-ийн 50 сая хэрэг-лэгчийн өгөгдөл алдагдсанаас улс төрийн хурц эсэргүүцэл дэгдлээ. Эсэргүүцлээс үүдэн даваа гарагт технологийн голлох компаниудын хувьцааг зарах нь ихсэж, Уолл Стрийт доргисон үед уг өөрчлөлт болж байна.

Сошиал сүлжээний ком-панитай холбоотой хэрэг мяг мар гарагт даамжирлаа. Хувьцаа ихээр зарагдах эрсдэл Facebook-ийг эмзэг болгос ноос хөрөнгө оруулагчид техно-логийн группүүдийг хооронд нь ялган салгаж эхэллээ.

Facebook-ийн өгөгдөл ашиг-лалтыг хязгаарлаж, өсөлтөд нь саад учруулах шинэ зохицуулалт, долоо хоногийн эхэнд есөн хувиар унасан хувьцааны үнэ нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшээв. Сурталчилгаа өр нүү лэхийн тулд асар их хувийн өгөгдөлтэй харьцах шаард лагатай Alpha-bet-ын хувьцааны үнэ ч энэ долоо хоногт багахан буюу 3.5 хувиар буурчээ.

Сош иа л мэдээл л и й н ком панийн хувьцааг далд оруулах давалгаа Twittter-ийг хамарч хувьцааных нь үнэ 10 гаруй хувиар унав. Мессежийн платформд Facebook-ийн хэргээс гадна Израилийн Засгийн газрын сайдын зэмлэл цохилт боллоо. Сайд Twitter-ийг Израильд хүчирхийлэл сурталчилсан контент устгахаас татгалзсан хэрэгт буруутгаж байгаа юм. Зэмлэлтэй хол богдуулан тайлбар өгөхөөс Twitter татгалзлаа.

Онлайн сурталчилгаатай холбоо бүхий хөрөнгөд үүссэн эрсдэл нь хөрөнгө оруулагчдын айдсыг ихэсгэв. Зохицуулах байгууллагууд Facebook төдий гүй технологийн бусад том компанид ч эрс арга хэмжээ авна хэмээн хөрөнгө оруулагчид болгоомжилж байна. “Facebook-тэй хол-боотойгоор яах аргагүй эрсдэл үүссэн”-ийг Google-ийн салбар Alphabet-ийн хувьцаа эзэмшдэг

Jensen Quality Growth Fund-ын менежер Кевин Валкуш тайлбарлав.

Бусад том компани ч их өгөгдөлд түшиглэж ажилладаг. Тиймээс Alphabet өртсөн “сал бар даяарх цохилт” нь сурталчилгаатай холбоотой асуудал төдийхнөөр өнгөрөх эсэхийг тэрбээр эргэцүүлж байна. “Amazon биднээс ямар өгөгдөл цуглуулдаг билээ? Ямар ч байсан асар их гэдгийг нь бид мэднэ” хэмээн менежер өгүүлсэн юм.

Зарим хөрөнгө оруулагч Amazon бусдаасаа өөр гэсэн байр суурьтай. “Анд нөхөд, улс төрийн үзэл бодол, тавьсан пост, Трампыг дэмждэг эсэхийг чинь Amazon сонирхдоггүй” хэмээн Stralem-ын портфолио менежер Майкл Алперт ярьж байна.

Facebook-тэй холбоотой хэрэг технологийн аварга платформуудыг төдийгүй онлайн сурталчилгааны ертөнцийг тэр чигээр нь дайрна хэмээн CIBC Atlantic-ийн захирал Фред Вайсс тайлбарлав. “ Зөвхөн тех нолог и той хол боотой асуудал биш. Ком паниуд өмчлөгчийн эрх бүхий хувийн өгөгдлийг сурталчилгаа өрнүүлэгчдэд борлуулах боломжтой нь нууц биш. Өөрсдийг нь эмзэг болгож буй ийм өгөгдөл Аm-azon-д төдийлөн байдаггүй. Сурталчилгаанд үүрэг багатай уг өгөгдөл Google, Facebook-д илүү халгаатай”-г захирал анхаарууллаа.

Жижиглэн худалдааны Whole Foods-ыг өөртөө нэгтгэснээс хойш Amazon компани үйл ажил лагааныхаа цар хүрээг хүнсний бодит сүлжээ дэл-гүүрийн шинэ зах зээлд тэлсэн юм. “Аmazon бизнесийн хэд хэдэн салбарт ноёрхдог. Юун түрүүнд цахим худалдаа. Одоо үүлэн тооцооллын үйлчилгээнд ноёрхох боллоо. Янз нь өдөр бүр бизнесийн нэг салбарт нэвтэрч буйгаа зарладаг болох нь. Компаниудыг Amazon-ы дайралтад тэсвэр тэй эсэхээр нь үнэлэх цаг ирж байна” хэмээн тэрбээр ярьж байлаа.

Amazon-ын зах зээлийн үнэлгээ Alphabet-ийнхийг давлаа(Тэрбум ам.доллар)

Amazon Alphabet

580600620640

740

660

760

680

780

700

800

720

820

I/16 I/26 II/7 II/20 III/2 III/14 III/20/2018

Facebook-ийн өгөгдлийн маргаан технологийн салбарыг доош татавНиколь Баллок

Facebook-ийн өгөгдлийг буруу-гаар ашигласан тухай мэдээ АНУ-ын технологийн салбарт үймээн дэгдээлээ. Үүний үр дүнд гол компаниудын хувьцааны үнэ доошилж, өсөж буй зах зээлийн тогтвортой байдлын талаар түгшүүр үүсгэлээ. Технологийн ком паниуд, тухайлбал FAANG буюу Facebook, Amazon, Apple, Netflix, Google компаниудын өсөл-тийн төлөв сүүлийн хоёр жилд зах зээлийг дээшлүүлж байсан юм.

Гэтэл Ерөнхийлөгч Трампын сонгуулийн сурталчилгаанд ажил ласан, өгөгдөлд анализ хийдэг Cambridge Analytica компани Facebook-ийн 50 сая хэрэглэгчийн хувийн мэдээл лийг ашигласан явдал нь тус салбарт зохицуулалтын хоригийг дахин сөхөв. Европын холбооны хууль тогтоогчид мөрдөн байцаалт явуулна гэсэн бол Брита нийн өгөгдөл хамгаалах байгууллага ба Массачусетсын ерөнхий прокурор аль хэдийн мөрдлөгөө эхлүүлжээ.

Үүний дараа Facebook-ийн хувьцааны үнэ 6.8 хувиар унасан нь дөрвөн жилийн хамгийн том алдагдал болсон. Улмаар Goo-gle-ийн толгой компани болох

Alphabet-ын хувьцаа гурав, Amazon, Apple, Netflix-ийнх 1.5 хувиар доошилжээ. Технологийн салбар S&P 500 индексийн дөрөвний нэгийг бүрдүүлдэг бөгөөд уг индекс мөн 1.4 хувиар уруудлаа. Aliya Capital хэмээх технологийн хөрөнгө оруулалтад зөвлөх фирмийн захирал Ари Шраж “Facebook бол алдарт FANG-ийн нэг учир Засгийн газар нийгмийн сүлжээг зохицуулах буюу хэрэглэгчид мэдээллийг нь буруугаар ашиглах байх гэсэн айдас үүсэж, аль аль нь өсөлтийг доош татна. Хэрэв зохицуулалт

технологийн бусад компаниудыг хамарвал тэдгээрийн үндсэн үзүүлэлтэд сөргөөр нөлөөлнө” хэмээн тайлбарлав.

Schroders фирмийн хөрөнгө оруулалтын стратегич Жон Макай “Дээрээс нь худалдааны мэдээ лэл сүүлийн өдрүүдийн унал тад нөлөөлсөн” гэжээ. Apple мэтийн компаниуд АНУ-д төв тэй ч Хятадад үйлдвэрлэлээ явуул-даг. Тэрбээр цааш нь “Хэрэв бид Трампын ган ба хөнгөн цагааны тарифыг задлан тайлбарлаж, Хятадыг чиглэсэн гэж үзвэл технологийн компаниуд ямар нэг

FacebookNYSE FANG+S&P 500 мэдээллийн технологи

Хөрөнгийн зах зээлийн тохиргоо

Facebook-ийн хувьцааны үнэ унасан нь салбартаа нөлөөлөв

130

120

110

100

90XII/2017 I/2018 II III

Cambridge Analytica Facebook-ийн 50

сая хэрэглэгчийн мэдээллийг ашигласан

тухай мэдээ тарав

Cambridge Analytica Британийн парламентад Facebook-ийн өгөгдлийг

ашиглаагүй гэж мэдээлэвFacebook мэдээлэл өгөх хэлбэрээ өөрчлөв

байдлаар өртөж таарна. Иймээс зөвхөн Facebook төдий гүй худал-дааны тариф ба зохицуулалтын талаар тодорхой зүйл хэрэгтэй” гээд тус салбарт наад зах нь богино хугацааны бэрхшээл нүүрлэс нийг онцоллоо.

Харин зарим хөрөнгө оруулагч худалдан авах боломж гарлаа гэж үзэж буй бололтой. Plumb Funds-ын хөрөнгө оруулалтын ахлах ажилтан Том Пламб “Бид энэ цэгээс цааш нь өснө гэж таамаглаж байгаа. Нааштай үйл явц харагдаж байна” гэсэн боловч Хятадтай худалдааны харилцаа түгшүүртэй байгааг хүлээн зөвшөөрчээ. FactSet фир мийн тооцоолсноор S&P 500-д багтдаг мэдээлэл техно логийн компаниуд 2017 онд 17 хувь дээшил-сэн бөгөөд 2018 онд 16 хувь өсөх төлөвтэй байна. Унал тын өдрүүдэд ч гэсэн S&P 500 дахь мэдээллийн технологийн салбар оны топ тоглогч хэвээр бөгөөд өнөөг хүртэл 7.6 хувийн өсөлт-тэй байгаа юм. Гэхдээ хөрөн гө оруулагчдын бөө нөөр худалдан авалт сал барыг уна гах шалтгаан болж магад гүй гэсэн болгоомжлол бий.

2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858)

Эдийн засаг


ЗГМ ТОВЧХОН

АНУ-ын доллар 2,398.69

Евро 2,945.95

Японы иен 22.56

ОХУ-ын рубль 41.75

БНХАУ-ын юань 378.84

БНСУ-ын вон 2.24

ВАЛЮТЫН ХАНШ

Б.Баяртогтох@bayartogtokhZGM

ЗГ иргэдийг орон сууцжуулах хөтөлбөрөөсөө ухрав уу?

Үл хөдлөх хөрөнгөөр батал-гаажсан урт хугацаат ипотекийн зээл олголт зогсонги байдалд шилжлээ. Орон сууц горилж байсан иргэд одоо үүссэн эмзэг нөхцөл байдалд итгэж ядан байна.


Банкны системийн хэмжээгээр чанаргүй болон хугацаа хэтэрсэн зээлийг таван салбар хошуучилж байгаагийн нэг нь барилга.

баталсангүй. Засгийн газар, Монголбанк хамтарч дөнгөж 300 тэрбум төгрөгийг ипотект төсөвлөсөн. Энэ нь 5000 иргэний зээлийг дөнгөн данган шийдэх хөрөнгө. Гэтэл зах зээлд 30 мянган байр ашиглалтад орсон боловч үүний гуравны хоёр нь эзнээ олоогүй л байна. Ипотек ийнхүү зогсонги байдалд орсон нь барилгын салбарт давхар хүндрэл дуудлаа.

Зээл хэвийн үргэлжилнэ гэж тооцсон барилгын компаниуд орон сууцны зах зээлд томоохон тоглогч болон гарч ирсэн. Гэвч ипотек саарснаар төслүүд нь гацаж, алдагдал хүлээж эхэлсэн байна. Банкны системийн хэмжээгээр чанаргүй болон хугацаа хэтэрсэн зээлийг таван салбар хошуучилж байгаагийн нэг нь барилга. Чанаргүй зээлийг аж ахуйн нэгжийн хэмжээгээр задлан авч үзэхэд нийт чанаргүй зээлийн 54 хувь нь жилийн 500 сая төгрөгөөс дээш борлуулалтын орлоготой томоохон аж ахуйн нэгжүүд байна.

Монголбанк ипотекийн сан хүү-жилтэд зориулан энэ оны эхний хоёр сарын байдлаар банкуудад нийт 32 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт олгожээ. Тодруулбал, хоёр сарын хугацаанд нийт 460 иргэний зээлийг л шийдвэрлэсэн байна. Өмнө нь, сард хамгийн багадаа 300 гаруй иргэн байрны түлхүүрээ гардаж авдаг байлаа. Харин санхүүжилт хумигдсан тул найман хувийн орон сууцны зээл ховор бараа болсныг уншигч та эндээс анзаарсан байх. Өрхийн хэрэглээг ухаалаг болгож, инфляцыг тогтоож байсан

хөтөлбөрийн ачааны хүндийг Засгийн газар бус Монголбанк үүрч байгаа. Угтаа иргэдээ орон сууцжуулах нь төв банкны бус Засгийн газрын үүрэг. Гэтэл үндэсний хэмжээний хөтөлбө-рөө өнөөдрийн төр өөд татаж чадахгүй байна. Монголбанк, арилжааны банкуудад орон сууцжуулах бодлогоо Засгийн газар даатгачихсан явна. Үүнийг нь ОУВС олзолж, найман хувийн зээлийг төв банкнаас Засгийн газарт шилжүүлэх учиртайг үүрэгдсэн.

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл 4.3 их наяд төгрөгт хүрч, нийт зээлдэгчийн тоо 94 мянга дөхөж байна. Олгогдсон зээ лийн 77 хувийг удааширч буй хө төлбөрийн санхүүжилтээс шийдвэрлэсэн бол үлдсэн 20 хувийг банкууд өөрсдийн эх үүсвэрээс гаргажээ. Банкуудын гаргасан зээлийн тайлангаас харахад, ипотекийн зээлд эзлэх хугацаа хэтэрсэн болон чанаргүй зээлийн хэмжээ хамгийн бага үзүүлэлттэй байна. Хэдий эргэн төлөлт сайтай бүтээгдэхүүнд ипотек ордог ч богино хугацаа-тай хадгаламжийн мөнгөөр урт хугацааны зээл гаргах боломж гүй. Тиймээс банкууд Засгийн газар болон Монголбанкинд найддаг. Ялангуяа, Засгийн га зар ипотекийн санхүүжилтийг шийдвэрлэж чадвал банкууд зээл олгохоо илэрхийлж байна. Ипотекийн зээл агших хэрээр өрхийн хэрэглээний зардал нэмэгдэж, энэ оны хоёрдугаар сард импорт өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 235 сая ам.доллараар өсчээ. Үндэсний статистикийн хорооны тайлангаас үзэхэд, тээврийн хэрэгслийн худалдан авалт инфляц өнгөрсөн сард 6.9 хувиар өсөхөд голлох нөлөө үзүүлсэн байна.

Байрны урьдчилгаа болох байсан мөнгө үнийн өсөлтийг дэвэргэж, өрхийн зардлыг тэлж эхэллээ.

» АРИЛЖАА

14 Хувь. Монголын хөрөнгийн бирж лхагва гарагт 30 компанийн 7,368,256 ширхэг хувьцааг арилжлаа. Энэ өдөр 14 компанийн хувьцааны ханш өсөж, 12 компанийнх буурсан бол гурван компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Авто зам” болон “ЛэндМН ББСБ” компанийн хувьцааны ханш 14 хувиар өсөж, хамгийн өндөр өсөлт үзүүллээ.

» БАНК, САНХҮҮ

3 Тэрбум ам.доллар. Монгол Улсын гадаад валютын албан нөөц 3 тэрбум ам.доллартай тэнцэж байна.

» ГАЗРЫН ТОС

17.63 Хувь. Энэ онд 1.1 сая тонн газрын тос олборлож, 223.4 тэрбум төгрөг төсөвт төвлөрүүлнэ. Одоогийн байдлаар улсын төсөв 39.4 тэрбум төгрөг төвлөрүүлж, 17.63 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.

» ТАЙЛАН Сүүлийн дөрвөн сард уналт ажиглагдаж байсан Монголын борлуулалтын менежерүүдийн индекс өсөлтийн бүсэд шилжиж, 51.8 нэгж хүрснийг World Econom-ics байгууллага мэдээллээ. Энэ нь Монголын бизнесийн орчны итгэл сэргэж байгааг харуулж байна. Тус индекс нь эдийн засгийн өсөлтийн хурд, чиглэл тодорхойлдог.

» УУЛ УУРХАЙ

71.8Хувь. Аж үйлдвэрийн салбарын нийт бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлд уул уурхай, олборлох салбар 71.8 хувийг эзэлж байна. Тус салбарын нийт борлуулсан бүтээгдэхүүн энэ оны эхний хоёр сарын байдлаар 2.3 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеэс 9.7 хувиар өсчээ.

» ТҮҮХИЙ ЭД

34 Хувь. Morgan Stanley хөрөнгө оруулалтын өгөөж өндөртэй түүхий эдээр хөнгөн цагааныг нэрлэлээ. Өнгөрсөн онд 34 хувиар өссөн хөнгөн цагааны ханш энэ он гарснаас хойш найман хувийн бууралттай байна. Хэдий тийм боловч БНХАУ-ын хэрэгжүүлж байгаа гарц танах хөтөлбөр үр дүнгээ өгч үнэ эргээд сэргэнэ гэж Morgan Stanley тооцоолжээ.

» СТАТИСТИК

2.03 Их наяд төгрөг. Өрхийн өрийн 27 хувийг ипотекийн зээл, 12 хувийг жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн зээл, 50 хувийг цалин, тэтгэвэр, хэрэглээний зээл тус тус эзэлж байна. Цалингийн зээл 2.03 их наяд төгрөг байна.

Монголын нөхцөлд орон сууцжуулалтыг банкуудад даатгаж үлдээж болохгүй

манай улсын нийгмийн даатгалын сангийн хуримт лал өссөн. Тэрчлэн иргэдийн хө дөлмөрийн хөлс, үнэлгээ, бү тээмж нэмэгдэж, эдийн засгийн ил тод, тунгалаг байдал бүхэлдээ сайжирсан. Дундаж давхаргын хөрөнгийн үнэлгээ дээшилж, үнэ цэнэ нь өссөн. Татварын орлого төсөвт илүү ихээр төвлөрч, модон эдлэлийн үйлдвэрлэл дотоодод цэцэглэсэн. Ипотекийн хоёрдогч зах зээл хөгжиж, орон сууцны хүртээмж нэмэгдсэн. Хэт хэрэглээнээс үүдсэн инф ляц тогтворжиж, барилгын үйлдвэрлэл богино хугацаанд хөл дээрээ боссон юм. Орон сууцтай болох гэсэн иргэд илүү олон болж, үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд хөгжлийн

шинэ үе эхэлсэн. Гэтэл нийгмийн захиалга болсон хөтөлбөрийн эрч саарч, санхүүжилт нь улам багасах болов. Үүнээс болж ипотекийн зээлд хамрагдах хүсэлтэй иргэд урамгүй явна. Хөтөлбөрт найдан байрны урьдчилгаагаа иргэд бүрдүүлж дуусахын алдад зээл олголт хумигдсан нь олон хүний зорилгыг мохоож байна.

Нийслэлд тулгарч буй агаар болон хөрсний бохирдлыг шийдэхэд ипотек хамгийн бодитой шийдэл. Харамсалтай нь, төр, засаг иргэдээ орон сууцжуулах зорилгоор эхлүүлсэн хөтөлбөрийн санхүүжилтийг энэ онд дорвитой нэмж чадсангүй. Төсвийн үрэлгэн зардлаа тэлсэн боловч иргэдэд ээлтэй хөтөлбөрт жинтэй төсөв


Тендер шалгаруулалтын нэр: Салхилуурын муфт нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тендер. Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2018/59

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Салхилуурын муфт нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.



Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн /2016, 2017 он/ борлуулалтын орлогын дундаж нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: 2016, 2017 он (нотлох баримтын хамт)Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-иас доошгүй үнийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 04 дугаар сарын 23 -ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба




Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357

Иргэдэд ээлтэй хөтөлбөрт жинтэй төсөв баталсангүй

Тэдний хувьд ипотек байртай болох хамгийн дөт гарц төдийгүй алдах эрхгүй боломж байсан. Тиймээс цаг, нартай уралдан урьдчилгаа 30 хувиа бүрдүүлэх гэж зүтгэдэг болж эхэлсэн билээ. Нийгмийн даатгалын шимтгэл тасралтгүй төлөх хоёр жилийн аяндаа ч гараад байв. Орон сууцны санхүүжилтийн урт хугацаа ны тогтвортой тогтолцоог бий болгох найман хувийн зээлийн хөтөлбөр 2016 оны хоёрдугаар хагасаас хойш хэрэгжиж байгаа. Тухайн үед Засгийн газар, Мон голбанк үндэсний хэмжээний хөтөлбөрийг хамтдаа эхлүүлж байлаа.

Хөтөлбөрийн үр дүнд өнгөр-сөн хугацаанд иргэдийн орлого хэрэглээнээс хуримтлалд шил жиж,


Эдийн засаг

Монголд нэг л компани шатдаг занарын эрэл хийж буй

Газрын тосыг орлох ирээ-дүйтэй түүхий эдээр шатдаг занарыг нэрлэж байсан цаг саяхан. 2013 оноос МАК, “Нарантуул”, Genie Oil Shale Mongolia зэрэг компаниуд занарын судалгааг идэвхтэй хийж байсан. Эдийн засагчид энэхүү эрчим хүчний түүхий эдийг гаднаас хөрөнгө оруу-лагчдыг татах том боломж хэмээн харж байв. Гэвч сүүлийн жилүүдэд шатдаг занарын салбарт ямар ч ахиц гарсангүй. 2017 онд Genie Mongolia, “Баян-Өндөр Хайрхан” компаниуд эрлийн гэрээгээ цуцалж, ганцхан Genie oil shale Mongolia компани үлдээд байна.

Дэлхийд ойролцоогоор 760 тэрбум шоо метр буюу 4.8 их наяд баррель тос бүхий шатдаг занарын нөөц бий гэж үздэг. Энэ арвин нөөцийг АНУ, Австрали, Швед, Эстони, Иордан, Франц, Герман, Бразил, Хятад, Орос, Монгол гэсэн арав гаруй орон л эзэмшдэг. Манай улсын шатдаг занарын нөөц 1.8 сая тонн гэсэн тооцоог Ашигт малтмал, газрын тосны газраас гаргажээ. Одоогоор 60 орчим орд илэрсэн мэдээлэл байна.

Шатдаг занарын салбарт ганцаараа эрэл хийж буй АНУ-ын хөрөнгө оруулалттай Genie oil shale Mongolia компани Төв аймаг дахь занарын ордыг

Гэвч тус компанийн эрэлд зарцуулж буй төсөв жил ирэх тусам буурч байна.

Ийнхүү хэдхэн жилийн өмнө уул уурхайн салбарын ирээдүй гэгдэж байсан шатдаг занарын салбар уналтад орсон нь газрын тосны үнэтэй холбоотой. Газрын тосны үнэ өндөр байхад орлох түүхий эдийн хувьд шатдаг занарын үнэ мөн өндөр байдаг. Харин буухад нь дагаад унадаг. Дээр нь шатдаг занарыг олборлоход өндөр өртөгтэй учраас газрын тосны үнэ бага байхад олборлогчдод ашиг өгдөггүй. 2010-2014 оны хооронд дэлхийн зах зээлд газрын тосны үнэ 110-120 ам.доллар байв. Харин 2014 оны дунд үеэс огцом унаж, өнөөдрийн байдлаар 70 орчим ам.долларын үнэтэй байгаа юм.

туршиж байгаа. АНУ-ын хувьд 200 метрийн гүнд тэсэлгээ хийж, хийг нь цооногоор соруулж авдаг бөгөөд үүнийг занарын хий гэж нэрлэж буй. Харин манай улсад занарын хий гаргаж авах туршилт, судалгаа хийж байсан түүхгүй. Энэ нь занарын хийг гаргаж авах техник, технологи нь өндөр өртөгтэй байдагтай холбоотой. АНУ-ын уул уурхайн салбарын хамгийн гол сэдэв болж буй занарын хийг дотооддоо нэвтрүүлье гэвэл боломж бий. Гэхдээ багагүй мөнгө хөрөнгө, цаг хугацаа шаардлагатайг мэргэжилтнүүд онцоллоо.

Газрын тосны үнэ өссөн тохиолдолд занарын салбар сэргэж, идэвхждэг зүй тогтол бий. Гэвч ОУВС-гаас 2018, 2019 онд уг түүхий эдийн үнэ өсөх төлөвгүй, харин бага зэрэг буурах таамаг гаргажээ. Тиймээс ирэх жилүүдэд манай улсын занарын салбар нам гүм байх нь.

Гэхдээ уламжлалт бус газрын тос гэж нэрлэдэг шатдаг занарын үнэ цэн уруудсан энэ үеийг бэлтгэл цаг хугацаа болгон ашиглах боломжтой. Хэрэв газрын тосны үнэ өсөх үед занарын нөөцөө яв цав тогтоож, олборлоход бэлэн болгож чадвал багагүй ашиг олох ирээдүй бас бий. Монголын шатдаг занар бага гарцтай ч чанар нь өндөр учраас бусад орны ийм төрлийн түүхий эдтэй харьцуулахад өрсөлдөх чадвар сайтай. Шингэн түлш боловсруулах үйлдвэр барьснаар манай улс газрын тосны хараат бус байдлаас ангижрах бас нэг гарц болох юм. Тиймээс хөрөнгө оруулагчдад санал болгодог нүүрс, зэс, алт зэрэг түүхий эдийн жагсаалтад шатдаг занарыг нэмэх боломжтойг салбарынхан хэлж байна.

манайд яагаад сэргэхгүй байна вэ гэсэн асуулт гарч болох юм. Монголд одоогоор занарыг газрын гүнд нь боловсруулж, тос гаргаж авах технологи

түшиглэн түлш үйлдвэрлэх төсөл хэрэгжүүлэхээр судалж байгаа юм. Тус компани Төв, Өвөрхангай, Дундговь, Дорноговь, Говьсүмбэр аймгийг дамнан 34 мянган хавтгай дөрвөлжин километр талбайд эрэл хийж буй. Genie oil shale Mongolia өдөрт 6700 тонн газрын тосны бүтээгдэхүүн боловсруулах хүчин чадалтай үйлдвэрийг дөрвөн тэрбум ам.доллараар байгуулах бо-ломжтой гэсэн тооцоо, судалгаа гаргажээ. Хэрэв ийм үйлдвэр ашиглалтад орвол жилд улсын төсөвт 850 сая ам.доллар оруулж, 5000 ажлын байр шинээр бий болгох боломжтой аж.

Өдөр -1.16% Сар Жил

АПУ ХК ГОВЬ ХК СҮҮ ХК ТАВАН ТОЛГОЙ ХК

Өдөр 0.33% Сар Жил Өдөр -1.50% Сар Жил Өдөр -3.38% Сар Жил

23.524

24.5240

110001200013000

100009000

68023 220660 22.5

200640 22II/22 II/24 II/22 II/24III/09 III/08 III/06 III/11III/18 III/20 III/18 III/20

ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ГОЛ ҮЗҮҮЛЭЛТ:

SHANGHAI COMPOSITE

HANG SENG KOSPIS&P 500 TOPIX

0.01%

DOW JONES FTSE 100 NIKKEI 225

0.04% 0.29%0.21% 0.43% 0.02%0.39% 0.61%

Б.Баярмаа@bayarmaaZGM

Шатдаг занарыг олборлоход өндөр өртөгтэй техник, технологи шаарддаг тул газрын тос хямд үед ашиг өгдөггүй.

ВВМ©

МОНГОЛЫН ШАТДАГ ЗАНАРЫН НӨӨЦ

18.5Таамаг нөөц

Шатдаг занарын үеийн тоо

Шатдаг занарын зузаан

м

м

м

м

м

тэрбум тн

Хөгшин гол (Өгий нуурын сав)

Баянжаргалан (Нялгын сав)

Төгрөг (Нялгын сав)

Баян-Эрхэт (Нялга)

Шаварт-Овоо

11.570.414.0127.9100.0

28

10

16

II/10 II/10 II/10 II/10II/26 II/26 II/26 II/26III/13 III/21 III/13 III/13

Southgobi Resources Хонконг Rio Tinto Австрали Turquoise Hill Resources Торонто Xanadu Mines Австрали

Өдөр -3.33% Сар Жил Өдөр -0.00% Сар Жил Өдөр -1.17% Сар Жил Өдөр -2.24% Сар Жил

0.260.24

0.22

0.20

80 4.004.20

1.171.181.19

75 3.80

1.151.16

70 3.60

Дэлхийн зах зээл дэх газрын тосны үнэ(ам.доллар)160140120100

80

60

40

2008 09 10 11 12 13 14 15 16 2017

УУЛ УУРХАЙ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Нефть хямдрах үед шатдаг занар сэргэнэ

• Шатдаг занарын нөөцийг АНУ, Австрали, Швед, Эстон, Хятад, Орос, Монгол гэсэн арав гаруй орон л эзэмшдэг. • Genie Oil Shale Mongolia компани түлш үйлдвэрлэх төсөл хэрэгжүүлэхээр судалж байгаа ч төсөв нь жил ирэх тусам багасаж байна. • АНУ газрын тосыг занарын хийгээр орлуулах зорилго тавьсан.

Занарын салбар идэвхжихгүй байгаагийн гол шалтгаан нь энэ.

Гэхдээ АНУ газрын тосыг занараар орлуулах зорилт тавьж, идэвхтэй олборлож байхад

Documents

ЗГМ - UBinfo.mn - UBinfo.mn · 2019. 8. 27. · 2018.03.22, ПҮРЭВ ~ №059 (858) ~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ... The Observer сонинд