2015-16 · Web viewΟ νους και η ψυχή και η σκέψη και η κρίση της πολιτείας βρίσκονται στους νόμους. Όπως τα σώματά

Φιλολογική επιμέλεια Γκορίδου Θεοδώρα 1

ΚΕΙΜΕΝΟ IV

Apud antiquos Romanos concordia maxima sed

avaritia minima erat

Romani in suppliciis deorum magnifici sed domi

parci erant Iustitia inter se certabant

et patriam curabant

In bello pericula audacia propulsabant

et beneficiis amicitias parabant

Delecti consultabant patriae

eis corpus ex annis infirmum (erat)

sed ingenium propter sapientiam validum erat

Στους αρχαίους Ρωμαίους υπήρχε πάρα πολύ μεγάλη ομόνοια αλλα ελάχιστη πλεονεξία

Οι Ρωμαίοι ήταν γενναιόδωροι στη λατρεία των θεών αλλά οικονόμοι στην ιδιωτική τους ζωή

Συναγωνίζονταν μεταξύ τους στη δικαιοσύνη

και φρόντιζαν την πατρίδα τους

Στον πόλεμο απομάκρυναν τους κινδύνους με το θάρρος τους και αποκτούσαν συμμαχίες με ευεργεσίες

Εκλεγμένοι άντρες φρόντιζαν για την πατρίδα

Σrsquo αυτούς το σώμα (ήταν) αδύναμο από τα χρόνια αλλά το πνεύμα ήταν δυνατό εξαιτίας της σοφίας τους

Maximum in minimiscorpusUbi bene ibi patriaAnno DominiCasus belliIner seInter nosSana mens in corpore sano

ΑΡΧΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΡΗΜΑΤΩΝ sum fui - esse=είμαι 1certo -avi -atum -are =συναγωνίζομαι 1 curo-avi -atum -are + αιτ=φροντίζω 1 paro -avi -atum -are + αιτ==ετοιμάζω 1 consulto -avi -atum -are + αιτ=φροντίζω για 1propulso -avi -atum -are + αιτ=απωθώ απομακρύνω

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ αrsquo κλίση concordia -ae =ομόνοια avaritia -ae =πλεονεξία iustitia -ae =δικαιοσύνη patria -ae =πατρίδα audacia -ae =ανδρεία amicitia -ae =φιλία sapientia -ae =σοφία βrsquo κλίση Romani -orum =Ρωμαίοι supplicium -ii και ndashi =τιμωρία στον πληθ supplicia -orum =προσευχές λατρεία deus -i =θεός bellum -i =πόλεμος periculum -i =κίνδυνος beneficium -ii καιndashi =ευεργεσία annus -i =έτος ingenium -ii και-i=νους πνεύμα γrsquo κλίση corpus -oris (Ο)=σώμα αrsquo κλίση δ΄ΚΛΙΣΗ domus -us (Θ)=οίκος σπίτι ανώμαλο

ΕΠΙΘΕΤΑ Δευτερόκλιτα antiquus a um =αρχαίος maximus a um =μέγιστος πολύ μεγάλος (υπερθ του magnusaum =μεγάλος) minimus a um =ελάχιστος πολύ μικρός(υπερθ του parvusaum =μικρός) magnificusaum =μεγαλοπρεπής γενναιόδωρος parcusaum =οικονόμος φειδωλός infirmusaum =αδύναμος validusaum=υγιής δυνατός

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ Ego (προσωπική)=εγώ is ea id (οριστ)=αυτός

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ apud +AIT=κοντά σε (πλησίον μεταφορικά Apud antiquos Romanos) in +ΑΦ=σε (κατάσταση in suppliciis ) inter +AIT=μεταξύ (αλληλοπάθεια inter se) in +ΑΦ=σε (χρόνική διάρκεια In bello) ex +ΑΦ=από για (αιτία ex annis) propter +ΑΙΤ=για εξαιτίας ένεκα (εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο propter sapientiam)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ sed (αντιθ)=αλλά et (συμπλ)=και

ΚΕΙΜΕΝΟ V

Silius Italicus poeta epicus νir clarus erat

ΧVΙΙ (septendecim) libri eius de bello Punico

secundo pulchri sunt

Ultimis annis νitae suae in Campania se

tenebat

Multos in illis locis agros possidebat

Silius animum tenerum habebat

Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius

foνebat

Eum 1ut puer magistrum (honorat)

honorabat

Monumentum eius 2quod Neapoli iacebat

pro templo habebat

Ο Σίλιος Ιταλικός ο επικός ποιητής ήταν

άνδρας ένδοξος

Τα δεκαεφτά βιβλία του για το δεύτερο

Καρχηδονιακό πόλεμο είναι όμορφα

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του παρέμενε

στην Καμπανία

Στα μέρη εκείνα κατείχε πολλά αγροκτήματα

Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή

Επεδίωκε (να φτάσει) τη δόξα του Βιργιλίου

και περιέβαλλε με αγάπη το πνεύμα του

Τον τιμούσε όπως το παιδί (τιμά) το δάσκαλο

Το μνημείο του που βρισκόταν στη

Νεάπολη το θεωρούσε (κάτι) σα ναό

Anno dominiHabemus papamCasus belliCurricullum vitaeEx animo

ΑΡΧΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

sum fui - esse =είμαι+κατηγνο2 teneo tenui tentum -ere =κρατώ+αιτ me teneo=διαμένω)αυτοπάθεια2 possideo possedi possessum -ere =κατέχω+αιτ 2 habeo -ui -itum -ere =έχω+αιτ 2 studeo studui - -ere = ασχολούμαι επιδιώκω+δοτ2 foνeo fovi fotum -ere = περιβάλλω με αγάπη1 honoro -avi -atum -are =τιμώ+αιτ 2 iaceo iacui (iacitum) -ere =κείμαι βρίσκομαι

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑαrsquo κλίσηpoeta -ae =ποιητήςνita -ae =ζωήCampania -ae =Καμπανίαgloria -ae =δόξα

βrsquo κλίσηSilius -ii και ndashi (Κ Ον) =ΣίλιοςVergilius -ii και ndashI (Κ Ον) =Βεργίλιοςvir viri = άνδρας (κλίνεται κατά το puer)liber libri(συγκοπτόμενο) =βιβλίοager agri (συγκοπτόμενο)=αγρόςlocus -i = τόπος (ΕΤΕΡΟΓΕΝΈΣ)=πληθ loca(ΟΥΔ=τόποι) και loci(Α=χωρία βιβλίου)ingenium -ii -i =πνεύμαpuer pueri =παιδίmagister magistri =δάσκαλοςannus -i =έτοςanimus -i =ψυχήbellum -i=πόλεμος monumentum -i=μνημείο μνήμαtemplum -i=ναός

β rsquo κλίση Neapolis -is(Κ Ον) =Νεάπολις

ΔΕΥΤΕΡΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ pulcher pulchra pulchrum (συγκοπτόμενο)=όμορφοςtener tenera tenerum (β΄)=τρυφερόςItalicus -a -um =Ιταλικόςepicus -a -um=επικόςclarus a um =ένδοξος λαμπρόςPunicus -a -um=Καρχηδονιακόςsecundus -a -um (τακτικό αριθμητικό)=δεύτεροςultimus -a -um =έσχατος τελευταίος (υπερθετικός του ulterior ltultra)multusaum =πολύς

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣqui quae quod (αναφορική) =ο οποίος is ea id (οριστ)=αυτόςego(προς α΄προσ)=εγώille illa illud(δεικτ) =εκείνοςsuus sua suum (κτητ)=δικός τουτους

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣde +ΑΦ=για σχετικά με (αναφορά)in +ΑΦ = σε (στάση) pro +ΑΦ = σαν (παραβολή pro templο)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ-que (συμπλ εγκλιτικός)=και ut (παραβολ)=όπως

6

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟSilius -ii -i ΚΟ β΄ κλίσης αρσενικού γένους = Σίλιος κλητική του ενικού σε -i (Sili) Ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό Italicus -a -um επιθετο της β΄ κλίσης = Ιταλικός -ή -ό poeta -ae α΄ κλίσης αρσενικού γένους = ποιητής

epicus -a -um επιθετο της β΄ κλίσης = επικός -ή -ό Το επίθετο ως παράγωγο από ουσιαστικό δεν σχηματίζει παραθετικά vir viri β΄ κλίσης αρσενικού γένους = άνδρας clarus -a -um επιθετο της β΄ κλίσης θετικού βαθμού = ένδοξος -η -ο clarus -a -um clarior -ior -ius clarissimus -a -umsum fui --- esse = είμαι βοηθ ρήμα septendecim (XVII) απόλυτο αριθμητικό = δεκαεπτά Η λέξη είναι άκλιτηliber libri ουσιαστικο(συγκοπτόμενο) της β΄ κλίσης αρσενικού = βιβλίο is ea id οριστικής-επαναληπτική αντωνυμία = αυτός αυτή αυτό de πρόθεση + αφαιρετική = για σχετικά μεbellum -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης ουδετέρου γένους = πόλεμοςPunicus -a -um επιθετο της β΄ κλίσης = Καρχηδονιακός ή -ό Το επίθετο ως εθνικό δεν σχηματίζει παραθετικά

secundus -a -um τακτικο αριθμητικο επιθετο της β΄ κλίσης = δεύτερος -η -οpulcher pulchra pulchrum επιθετο της β΄ κλίσης θετικού βαθμού =όμορφος -η -ο pulcherpulchra pulchrum pulchrior -ior -ius pulcherrimus -a -umultimus -a -um επιθετο β΄ κλίσης υπερθετικού βαθμού = τελευταίος -α -ο δεν έχει θετικό βαθμό ulterior -ior -ius ultimus -a -um annus -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης αρσενικού γένους = έτοςvita -ae του ουσιαστικο της α΄ κλίσης θηλυκού γένους = ζωήsuus -a -um κτητική αντωνυμία γ΄ προσώπου (για έναν κτήτορα ή για πολλούς κτήτορες)= δικός του δική του δικό του και δικός τους δική τους δικό τους Εδώ για έναν κτήτορα in πρόθεση + αφαιρετική = σε

Campania -ae ΚΟ α΄ κλίσης θηλυκού γένους = Καμπανία ως κύριο όνομα περιοχής δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό αριθμόse αιτιατική ενικού της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου (που λειτουργεί ως αυτοπαθητική) = τον εαυτό του τον εαυτό της τον εαυτό του2 teneo tenui tentum tenēre = κρατώ se tenebat = παρέμενε έμενε μόνιμα multi multae multa επιθέτου της β΄ κλίσης θετικού βαθμού = πολλοί πολλές πολλά multi multae multa plures plures plur(i)a plurimi plurimae plurimaille illa illud δεικτική αντωνυμία = εκείνος -η -οlocus -i ουσιαστικού της β΄ κλίσης (ετερογενές) = τόπος Στον πληθυντικό κλίνεται και ως αρσενικό loci-orum όταν σημαίνει χωρία βιβλίου και ως ουδέτερο loca-orum όταν σημαίνει τόπους τοποθεσίες ager agri ουσιαστικο της β΄ κλίσης (συγκοπτόμενο) αρσενικού γένους = αγρός2 possideo possedi possessum possidēre = κατέχω animus -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης αρσενικού γένους =ψυχή tener tenera tenerum επιθετο της β΄ κλίσης θετικού βαθμού = τρυφερός ευαίσθητος

7

tener tenera tenerum tenerior -ior -ius tenerrimus -a -um 2 habeo habui habitum habēre = έχω

gloria -ae ουσιαστικο της α΄ κλίσης θηλυκού γένους = δόξα Vergilius -ii -i ΚΟ β΄ κλίσης αρσενικού γένους = Βιργίλιος κλητική του ενικού σε -i (Vergili) Ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό 2 studeo studui --- studēre =σπουδάζω επιδιώκω + δοτική ingenium -ii -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης ουδετέρου γένους = πνεύμα χαρακτήρας-que παρατακτικός συμπλεκτικός σύνδεσμος εγκλιτική λέξη = και (πρβλ αρχαία ελληνικά τε)2 foveo fovi fotum fovēre = περιβάλλω με αγάπηut υποτακτικός παραβολικός σύνδεσμος = όπως+Οριστική παραβολικη προταση του τρόπου δηλώνει συγκριση ανάμεσα σε δύο πράγματα ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα puer pueri ουσιαστικο της β΄ κλίσης αρσενικού (και θηλυκού) γένους = παιδί Το ουσιαστικό εδώ λειτουργεί ως αρσενικό magister magistri ουσιαστικο της β΄ κλίσης (συγκοπτόμενο) αρσενικού γένους = δάσκαλος 2 honoro honoravi honoratum honorāre = τιμώmonumentum -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης ουδετέρου γένους = μνημείοNeapolis ndashis ΚΟ της γ΄ κλίσης θηλυκού γένους = Νεάπολη Η αιτιατική ενικού κατrsquo εξαίρεση σχηματίζεται σε -im (Neapolim) και η αφαιρετική σε -i (Neapoli) Ως κύριο όνομα περιοχής δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό αριθμό 2 iaceo iacui iacitum iacēre = κείμαι βρίσκομαιpro πρόθεση + αφαιρετική = ως σανtemplum -i ουσιαστικο β΄ κλίσης ουδετέρου γένους = ναός

Τα κύρια ονόματα σε ndashius γνήσια Λατινικά και το προσηγορικό filius (=γιος) σχηματίζουν την κλητική του ενικού σε ndashi επίσης στη γενική ενικού όπως όλα τα υπερδισύλλαβα σε ndashius και ndashium συναιρούν το τελικό ndashii σε ndashi

Silius filius filiiSilii -i filii -i filiorumSilio filio filiisSilium filium filiosSili fili filiiSilio filio filiis

8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI

In ea civitate 1quam leges continent boni

viri libenter leges servant

Lex enim est fundamentum libertatis fons

aequitatis

Mens et animus et consilium et sententia

civitatis posita est in legibus

2Ut corpora nostra sine mente (non stant)

sic civitas sine lege non stat

Legum ministri sunt magistratus legum

interpretes (sunt) iudices legum denique

omnes servi sumus

sic enim liberi esse possumus

Σrsquoαυτήν την πολιτεία που τη στεριώνουν οι

νόμοι οι καλοί πολίτες τηρούν τους νόμους

πρόθυμα

Γιατί ο νόμος είναι το θεμέλιο της

ελευθερίας η πηγή της δικαιοσύνης

Ο νους και η ψυχή και η σκέψη και η κρίση

της πολιτείας βρίσκονται στους νόμους

Όπως τα σώματά μας (δεν υπάρχουν δε

στέκονται) χωρίς την ψυχή έτσι και η

πολιτεία δε στέκεται χωρίς το νόμο

Οι άρχοντες είναι θεράποντες των νόμων οι

δικαστές είναι ερμηνευτές των νόμων και

τέλος όλοι είμαστε υπηρέτες των νόμων

γιατί έτσι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι

Dura lex sed lex lex non scripta mens sana in corpore sano

Lex malla lex nulla corpus

9


2 contineo - continui - contentum - continere = συγκρατώ στερεώνω +αιτ1 servo servavi servatum servare = τηρώ φυλάω sunt sum fui - esse =είμαι+κατνο 3 pono- posui - positum - ponere = τοποθετώ 1 sto - steti - statum - stare = στέκομαι possum potui - posse = μπορώ να+ τελαπρφ ως αντκνο

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

αrsquo κλίσηsententia ae =γνώμη κρίση

βrsquo κλίσηvir -i =άνδραςfundamentum -i=θεμέλιοconsilium iii=σχέδιο animus i=ψυχήservus-i =υπηρέτηςminister -stri (συγκοπτόμενο)=θεράπων υπηρέτης

γ rsquo κλίση civitas -atis(Θ γεν πληθ ndashum και ndashium)=πολιτείαlex legis (Θ)=νόμοςlibertas -atis (Θ)=ελευθερίαfons -ntis (Α)=πηγήaequitas -atis (Θ Γεν Πληθndashum καιndashium) =δικαιοσύνηmens -ntis (Θ)=νουςcorpus corporis (Ο)=σώμαinterpres -etis (Α)=ερμηνευτήςiudex -icis (Α)=δικαsτής δrsquo κλίσηmagistratus -us (Α)=οι αρχές

ΔΕΥΤΕΡΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑbonus -a -um =καλόςliber -era -erum =ελεύθεροςΤΡΙΤΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ omnis omnis omne (ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΟ) =όλοςηο

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣis ea id (οριστ)=αυτόςqui quae quod (αναφορική) =ο οποίοςnoster nostra nostrum (κτητ)=δικός μας

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑlibenter (τροπικό)=πρόθυμαsic(τροπικό)= =έτσιdenique(χρονικό)= =τελικά

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣin +ΑΦ σε (στάση In ea civitate in legibus) sine + ΑΦ=χωρίς (έλλειψη στέρηση sine mente sine lege)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙenim(αιτιολ) =γιατί βέβαια γάρ et (συμπλ)=καιut (παραβολ)=όπως

11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

in πρόθεση + αιτιατική ή τοπική αφαιρετική Εδώ συντάσσεται με αφαιρετική = σε

is ea id οριστική αντωνυμία = αυτός αυτή αυτό

civitas -atis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης θηλυκού γένους = πολιτεία

γενική πληθυντικού και σε -um και σε -ium (civitatum και civitatium)

qui quae quod αναφορική αντωνυμία = ο οποίος η οποία το οποίο

lex legis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης θηλυκού γένους = νόμος

2 contineo continui contentum continēre = συγκρατώ στεριώνω

bonus bona bonum επιθετο β΄ κλίσης θετικού βαθμού = καλός -ή -ό

bonus bona bonum melior -ior -ius optimus -a -um

vir viri ουσιαστικο της β΄ κλίσης αρσενικού γένους = άνδρας

libenter επίρρημα τροπικό θετικού βαθμού = πρόθυμα

libenter libentius libentissime

επιθετο libens libentis= πρόθυμος


1 servo servavi servatum servāre = τηρώ φυλάω

enim παρατακτικός αιτιολογικός σύνδεσμος = γιατί βέβαια πράγματι Αντιστοιχεί προς το

αρχαιοελληνικό γάρ

βοηθ ρήμα sum fui --- esse = είμαι

fundamentum -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης ουδετέρου γένους = θεμέλιο

libertas -atis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης θηλυκού γένους = ελευθερία

γενική πληθυντικού και σε -um και σε -ium (libertatum και libertatium)

12

fons fontis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης αρσενικού γένους = πηγή

aequitas -atis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης θηλυκού γένους = δικαιοσύνη

To ουσιαστικό ως αφηρημένο δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό

αριθμό

mens mentis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης θηλυκού γένους = νους πνεύμα

animus - ουσιαστικο της β΄ κλίσης αρσενικού γένους i = ψυχή

consilium -ii -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης ουδετέρου γένους = σκέψη

sententia -ae ουσιαστικο της α΄ κλίσης θηλυκού γένους = άποψη κρίση laquoθέσηraquo

3 pono posui positum poněre = τοποθετώ posita est = είναι τοποθετημένη βρίσκεται

in πρόθεση + αιτιατική ή τοπική αφαιρετική

ut υποτακτικός παραβολικός σύνδεσμος = όπως+Οριστική παραβολικη προταση του

τρόπου δηλώνει συγκριση ανάμεσα σε δύο πράγματα ή καταστάσεις που είναι ή

θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα

corpus corporis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης ουδετέρου γένους = σώμα

noster nostra nostrum κτητική αντωνυμία α΄ προσώπου για πολλούς κτήτορες = δικός

μας δική μας δικό μας

sine πρόθεση + αφαιρετική = χωρίς


sic επίρρημα τροπικό = έτσι

1 sto steti statum stare = στέκομαι υπάρχω

minister ministri ουσιαστικο της β΄ κλίσης (συγκοπτόμενο) αρσενικού γένους =

θεράποντας υπηρέτης

magistratus -us ουσιαστικο της δ΄ κλίσης αρσενικού γένους = άρχοντας αρχή

13

Εδώ στον πληθυντικό αριθμό= οι αρχές

interpres interpretis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης αρσενικού και θηλυκού γένους =

ερμηνευτής

iudex -icis ουσιαστικο της γ΄ κλίσης αρσενικού γένους = δικαστής

denique επίρρημα χρονικό = τελικά

omnis omnis omne επιθέτου της γ΄ κλίσης δικατάληκτο = όλος ο καθένας

Το επίθετο δηλώνει μια απόλυτη έννοια και δεν σχηματίζει παραθετικά

servus -i ουσιαστικο της β΄ κλίσης αρσενικού γένους = δούλος


liber libera liberum επιθετο της β΄ κλίσης θετικού βαθμού = ελεύθερος -η -ο

liber libera liberum liberior ior -ius liberrimus -a -um

βοηθ ρήμα possum potui --- posse = μπορώ να + τελ απρφ αντικ

ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14

ΑΡΧΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΡΗΜΑΤΩΝ

1c onlo co -

avi -atum -are = εγκαθιστώ+αιτ

Caesar propter frumenti inopiam

legiones in hibernis multis conlocat

Ex quibus quattuor in Nerviis hiemare

iubet et tribus imperat in Belgis

remanere

Legatos omnes frumentum in castra

importare iubet

Milites his verbis admonet

ldquoHostes adventare audio

speculatores nostri eos prope esse

nuntiant

Vim hostium cavere debetis

hostes enim de collibus advolare solent

et caedem militum perpetrare possunt raquo

facta non verba scripta manent verba volantad hocsine qua nonnullius in verba

Ο Καίσαρας εξαιτίας της έλλειψης

σταριού εγκαθιστά τις λεγεώνες σε

πολλά χειμερινά στρατόπεδα

Απ αυτές τέσσερις διατάζει να

ξεχειμωνιάσουν στη χώρα των Νερβίων

και τρεις διατάζει να παραμείνουν στη

χώρα των Βέλγων

Διατάζει σε όλους τους διοικητές των

λεγεώνων να μεταφέρουν στάρι στα

στρατόπεδα

Τους στρατιώτες με αυτά τα λόγια

συμβουλεύει

Πληροφορούμαι ότι οι εχθροί

πλησιάζουν

οι ανιχνευτές μας αναγγέλλουν ότι

αυτοί είναι κοντά

Οφείλετε να φυλάγεστε από την ορμή

των εχθρών γιατί οι εχθροί συνηθίζουν

να (εξ)ορμούν από τους λόφους και

μπορούν να κατασφάξουν τους

στρατιώτες (να διαπράξουν σφαγή των

στρατιωτών )

15

1 hiemo -avi -atum -are = ξεχειμωνιάζω1impero -avi -atum -are = διατάζω1Importo -avi -atum -are = εισάγω+αιτ1 advento -avi -atum -are = πλησιάζω1 nuntio -avi -atum -are = αναγγέλλω ότι+ ειδαπρφ ως αντκνο1 advolo -avi -atum -are = καταφθάνω πετώντας σπεύδω1 perpetro -avi -atum -are = διαπράττω+αιτ2 iubeo iussi issum -ere = διατάζω+ τελαπρφ ως αντκνο2 remaneo remansi remansum -ere = παραμένω2 admoneo admonui admonitum -ere = συμβουλεύω+αιτ2 caveo cavi cautum -ere= φυλάγομαι προσέχω+αιτ2 debeo debui debitum -ere = οφείλω πρέπει να + τελαπρφ ως αντκνο2 soleo solitus sum solitum -ere (ημιαποθετικό) = συνηθίζω να + τελαπρφ ως αντκνο4 audio audivi auditum -ire = ακούωπληροφορούμαι ότι+ ειδαπρφ ως αντκνο sum fui - esse=είμαι possum potui - posse =μπορώ να + τελαπρφ ως αντκνο

16

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑαrsquo κλίσηBelgae -arum (ΚΟν)(Α)=οι Βέλγοι η χώρα των Βέλγωνinopiaae =έλλειψηβrsquo κλίσηhiberna - orum (OYΔμόνο πληθ)=χειμερινόά στρατόπεδοαcastra -orum (OYΔμόνο πληθ) =στρατόπεδοNervii orum(ΚΟν) (Α)= οι Νέρβιοι η χώρα των Νερβίωνlegatus i =αρχηγός λεγεώναςfrumentum i =δημητριακά τρόφιμαverbum i=λόγοςγrsquo κλίσηCaesar Caesaris (ΚΟν) (A)=Καίσαρlegio legionis (Θ)=λεγεώναmiles militis (Α)=στρατιώτηςhostis hostis (Α)=εχθρόςcaedes caedis (Θ) =σφαγήvis - (Θ)=δύναμη ανώμαλοcollis collis (Α) =λόφοςspeculator speculatoris (Α)=ανιχνευτής κατάσκοπος

ΔΕΥΤΕΡΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑmultus-a-um =πολύςΤΡΙΤΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑomnis is e (ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΟ)=όλος πᾶςΑΠΟΛΥΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑquattuor =τέσσερις (άκλιτο)tres tres tria =τρειςΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣqui quae quod (αναφορική) =ο οποίοςhic haec hoc (δεικτ)=αυτόςnoster nostra nostrum (κτητ αrsquo προσ για πολλούς κτήτορες)=δικόςηο μαςis ea id (οριστ)=αυτός

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑprope (τοπικό)=κοντάΠΡΟΘΕΣΕΙΣpropter +ΑΙΤ=για εξαιτίας ένεκα (εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο) in +ΑΦ σε (στάση σε τόπο)ex +ΑΦ=από (διαιρεμένο όλον)in +ΑΙΤ=προς σε (κίνηση προς τόπο)de +ΑΦ=από (κίνηση από τόπο)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙenim(αιτιολ) =γιατί βέβαια γάρ et (συμπλ)=και

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟCaesar -aris αρσενικό γrsquo κλίση = Καίσαρας ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό propterπρόθεση + αιτιατική = εξαιτίας λόγω (εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο) frumentum -i ουδέτερο βrsquo κλίση του ουσιαστικού = δημητριακά σιτάρι στον πληθυντικό frumenta -orum = τα γεννήματα (ετερόσημο)inopia -ae θηλυκό αrsquo κλίση (singulare tantum)= έλλειψη δεν σχηματίζει πληθυντικό αριθμό γιατί αποτελεί αφηρημένη έννοια legio -onis θηλυκό γrsquo κλίση = λεγεώνα (μονάδα του ρωμαϊκού στρατού 4200-6000 άνδρες) in πρόθεση +με (τοπική) αφαιρετική= σε hiberna -orum (plurale tantum) ουδέτερο βrsquo κλίση = χειμερινό στρατόπεδο δεν σχηματίζει ενικό αριθμόmulti -ae -a βrsquo κλιτο του επιθέτου = πολλοί πολλές πολλά δεν είναι εύχρηστο στον ενικό multi -ae -a plures -es -(i)a plurimi -ae -a 1 conloco conlocavi conlocatum conlocāre = εγκαθιστώ

17

colloco collocavi collocatum collocāre E(x)+αφαιρετική = απόqui quae quod αναφορικής αντωνυμία = ο οποίος η οποία το οποίοquattuor απόλυτο αριθμητικό επίθετο άκλιτο = τέσσερις τέσσερις τέσσεραNervii -orum (plurale tantum) ΚΟ αρσενικό βrsquo κλίση = οι Νέρβιοι η χώρα των Νερβίων ως όνομα λαού ή έθνους δεν σχηματίζει ενικό αριθμό1 hiemo hiemavi hiematum hiemāre = ξεχειμωνιάζω2 iubeo iussi iussum iubēre = διατάζω +αιτ + τελ απρφ αντικet παρατακτικός συμπλεκτικός σύνδεσμος = καιtres tres tria απόλυτο αριθμητικο επιθετο = τρεις τρεις τρία διαθέτει μόνο πληθυντικό αριθμό και δεν σχηματίζει κλητική (όπως όλα τα αριθμητικά)

αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

Ον tres tres tria

Γεν trium trium trium

Δοτ tribus tribus tribus

Αιτ tres tres tria

Κλ ― ― ―

Αφ tribus tribus tribus

1 impero imperavi imperatum imper ā re = διατάζω +δοτ + τελ απρφ αντικin πρόθεση που εδώ συντάσσεται με (τοπική) αφαιρετική = σε Belgae -arum (plurale tantum) αρσενικό αrsquo κλίση = οι Βέλγοι η χώρα των Βέλγων rarr ως όνομα λαού ή έθνους δεν σχηματίζει ενικό αριθμό 2 remaneo remansi ― remanēre = παραμένωlegatus -i αρσενικό βrsquo κλίση = ο διοικητής της λεγεώνας

omnis omnis omne γrsquo κλιτο δικατάληκτο επιθετο = όλος όλη όλο ως απόλυτη έννοια δεν σχηματίζει παραθετικά in πρόθεση + αιτιατική = προς σεcastra -orum ουδέτερο βrsquo κλίση = στρατόπεδο στον ενικό castrum -i= φρούριο οχυρό (ετερόσημο)1 importo importavi importatum import ā re = εισάγω φέρνω μέσαmiles -itis αρσενικό γrsquo κλίση = στρατιώτηςhic haec hoc δεικτικής αντωνυμία = αυτός -ή -όverbum -i ουδέτερο βrsquo κλίση = λόγος2 admoneo admonui admonitum admonēre = συμβουλεύω hostis -is αρσενικό ή θηλυκό (εδώ αρσενικό) γrsquo κλίση = εχθρός

18

1 advento adventavi adventatum adventāre = πλησιάζω4 audio audivi auditum audire = ακούω πληροφορούμαι + Ειδ απρφ αντικspeculator -oris αρσενικό γrsquo κλίση = ανιχνευτής κατάσκοποςnoster nostra nostrum αrsquo πρόσωπο (για πολλούς κτήτορες) της κτητικής αντωνυμίας = δικός μας -ή μας -ό μας is ea id οριστ αντωνυμία = αυτός-ή-όprope τοπικό επίρρημα = κοντά prope propius proxime sum fui ― esse βοηθητικο ρήμα = είμαι υπάρχω1 nuntio nuntiavi nuntiatum nuntiāre = αναγγέλλω+ Ειδ απρφ αντικ vis θηλυκό γrsquo κλίση του ελλειπτικού ουσιαστικού = δύναμη rarr Κλίση

Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus

2 caveo cavi cautum cavēre = προσέχω φυλάγομαι

2 debeo debui debitum debēre = οφείλω πρέπει + τελ απρφ αντικ

enim παρατακτικός διασαφητικός και αιτιολογικός σύνδεσμος Έχει ανάλογη χρήση με τον

σύνδεσμο γάρ της αρχαίας ελληνικής = γιατί

de+αφαιρετική = από

collis - is αρσενικό γrsquo κλίση = λόφος

1 advolo advolavi advolatum advolāre = (εξ)ορμώ

2 soleo solitus sum solitum solēre = συνηθίζω+ τελ απρφ αντικ ημιαποθετικό

caedes -is θηλυκό γrsquo κλίση = σφαγή

1 perpetro perpetravi perpetratum perpetrāre = διαπράττω κάνω caedem perpetro =

κατασφάζω

19

Βοηθ Ρήμα possum potui ― posse = μπορώ να + τελ απρφ αντικ

20

ΑΡΧΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΡΗΜΑΤΩΝ sum fui - esse=είμαι 1certo -avi -atum -are =συναγωνίζομαι 1 curo-avi -atum -are + αιτ=φροντίζω 1 paro -avi -atum -are + αιτ==ετοιμάζω 1 consulto -avi -atum -are + αιτ=φροντίζω για 1propulso -avi -atum -are + αιτ=απωθώ απομακρύνω

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ αrsquo κλίση concordia -ae =ομόνοια avaritia -ae =πλεονεξία iustitia -ae =δικαιοσύνη patria -ae =πατρίδα audacia -ae =ανδρεία amicitia -ae =φιλία sapientia -ae =σοφία βrsquo κλίση Romani -orum =Ρωμαίοι supplicium -ii και ndashi =τιμωρία στον πληθ supplicia -orum =προσευχές λατρεία deus -i =θεός bellum -i =πόλεμος periculum -i =κίνδυνος beneficium -ii καιndashi =ευεργεσία annus -i =έτος ingenium -ii και-i=νους πνεύμα γrsquo κλίση corpus -oris (Ο)=σώμα αrsquo κλίση δ΄ΚΛΙΣΗ domus -us (Θ)=οίκος σπίτι ανώμαλο

ΕΠΙΘΕΤΑ Δευτερόκλιτα antiquus a um =αρχαίος maximus a um =μέγιστος πολύ μεγάλος (υπερθ του magnusaum =μεγάλος) minimus a um =ελάχιστος πολύ μικρός(υπερθ του parvusaum =μικρός) magnificusaum =μεγαλοπρεπής γενναιόδωρος parcusaum =οικονόμος φειδωλός infirmusaum =αδύναμος validusaum=υγιής δυνατός

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ Ego (προσωπική)=εγώ is ea id (οριστ)=αυτός



ΚΕΙΜΕΝΟ V





tenebat




foνebat


honorabat


pro templo habebat
























6





7





8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20



ΚΕΙΜΕΝΟ V





tenebat




foνebat


honorabat


pro templo habebat
























6





7





8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

ΚΕΙΜΕΝΟ V





tenebat




foνebat


honorabat


pro templo habebat
























6





7





8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20










6





7





8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

6





7





8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

7





8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

8

ΚΕΙΜΕΝΟ VI




aequitatis







omnes servi sumus




πρόθυμα














9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

9












11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ






















12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

12




αριθμό




















13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

13













ΚΕΙΜΕΝΟ VII

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

14


1c onlo co -






remanere


importare iubet




nuntiant



























15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

15


16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

16






17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

17



Ον tres tres tria




Κλ ― ― ―




18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

18


Ον vis vires

Γεν - virium

Δοτ - viribus

Αιτ vim vires-is

Κλ - vires

Αφ vi viribus











κατασφάζω

19


20

19


20

20

Documents

2015-16 · Web viewΟ νους και η ψυχή και η σκέψη και η κρίση της πολιτείας βρίσκονται στους νόμους. Όπως τα σώματά